layout binnenwerk - OLON

Het
veelzijdige
gezicht
van
de
lokale
omroep
Allemaal Lokaal

Inhoudsopgave
Mathilde Benak
Meppels talent blijft zichzelf 4
Digitale nostalgie
RealAudio on demand bij Omroep Groesbeek 6
Meer dan doelgroepradio
Okidoki bij Optimaal FM 8
Opleider Frans van Houtert
Het is zonde om al die kennis verloren te laten gaan 10
Theo Rietveld maakt 26 uur radio per week
‘Kwestie van goed plannen’ 14
Lokaal Kijk- en Luisteronderzoek
Wie luistert naar Radio Rijnwoude? 16
Omroep Venlo maakt kwaliteitsslag
Ook de beste kan nóg beter 28
Van Curaçao naar Funx
Lokale ervaring in twee werelddelen 20
Samenwerken in 4daagseradio 22
Coördinatie: Patrick Huisman
Een kans voor talent
Lokale start - internationale finish 24
Bekende Nederlanders
Lokaal talent - nu nationaal bekend 26
OLON CD:
Nationaal product naar de regio 28
Advertorials: Buma / Stemra 13
Novum Nieuws 30
Commissariaat voor de Media 31
Organisatie index 32
Colofon

Allemaal Lokaal
Het veelzijdige gezicht van de lokale omroep
Stel, je bent in een ver buitenland. Ineens heb je behoefte aan Nederlandse stemmen, aan
nieuws uit jouw dorp. Dat kan tegenwoordig: via Internet.
Daardoor wordt lokaal ineens ook internationaal.
Een vertrouwd geluid via je computer. Op vakantie en op je werk. Of dat nu om de hoek is of
aan het andere eind van de wereld. De lokale omroepen maken het steeds vaker mogelijk.
Steeds meer lokalo’s gaan digitaal en verzorgen ook internetradio.
Voornamelijk als extra service aan de luisteraars, al wordt hiermee ook het bereik - soms op de
meest exotische plaatsen - vergroot.
Deze ontwikkeling is een mooi voorbeeld van de professionaliseringsslag die veel omroepen
langzaam maar zeker maken.
Nog wat voorbeelden:
■ Digitaliseren van de uitzendtechniek.
■ Interactieve uitzendingen waarin - via sms, e-polls en msn - de luisteraar een belangrijke stem
heeft.
■ Regelmatig kijk- en luisteronderzoek.
■ Een digitaal audio-archief.
■ Opleidingen voor de medewerkers.
■ Doelgroepgerichte programmering.
■ Samenwerking met andere omroepen bij grote evenementen.
Hierover - en meer - leest u in dit tweede deel van Allemaal lokaal, dat wederom verslag doet
van een rondje lokale publieke omroepen. Mensen die dagelijks bezig zijn met het maken van
lokale radio en televisie vertellen eerlijk en vaak heel trots over hun inspanningen en
ervaringen. Eén belangrijke overeenkomst: succesvolle oplossingen moeten aansluiten bij de
capaciteiten van de medewerkers en het karakter van de achterban. En hoe verschillend soms
ook, de liefde voor het medium spatte er vanaf.
Na lezing weet ook ú het weer zeker: de lokale publieke omroep is springlevend en werkt hard
aan de toekomst.
Wij wensen u veel leesplezier
Bestuur OLON
November 2004
3

4
Mathilde Benak
Meppels talent blijft zichzelf
5
En dan
gaan
we
er
gewoon
voor
De jury voor de Ilse Wessel Prijs voor jong radiotalent hoorde haar bandje en
was razend enthousiast. Of Mathilde maar even naar Hilversum wilde komen.
"Maar ik kon mijn klas, groep 7/8, nou juist op die dag niet in de steek laten.
Zij zitten maar één keer in groep 7/8, ik kan voordat ik 30 ben nog wel drie
keer voor de Ilse Wesselprijs genomineerd worden. Ik wilde dus niet gaan."
Radiomaakster Mathilde Benak (net 25) blijft liever bescheiden. "Al vond ik het
natuurlijk wel bijzonder dat de mensen van Omroep Meppel mij genomineerd
hadden. Ik wist er echt niks van." Gelukkig werd nog net op tijd een vervanger
gevonden. De dag van de prijsuitreiking werd een mooie ervaring.
Piekuur
Mathilde maakt één keer per week het actualiteitenprogramma Piekuur. "Ik heb
een volledige baan in het onderwijs, dus er is weinig tijd voor voorbereiding. Ik
kom een uur van te voren, lees me in, hoop dat de gast van die dag wat eerder
is zodat we eerst een en ander door kunnen nemen. En dan gaan we er gewoon
voor."
Ze doet het nu voor het derde seizoen. "Ik ben er bij toeval ingerold. Ik zat in
het derde jaar van de Pabo en had de hoofdrol in de musical Paddeltje.
Natuurlijk kwam Omroep Meppel voor een interview. Wat ik aanzag voor de
repetitie bleek de echte uitzending te zijn. Dat klonk zo leuk en spontaan dat ik
werd gevraagd om medewerker te worden."
Ze zat er niet echt op te wachten. "Het onderwijs is best druk en ik dacht "wie
zit er nou op Mathilde Benak te wachten". Maar ze zaten bij de omroep echt te
springen om vrijwilligers en als er dan een beroep op je wordt gedaan, dan ben
ik toch zo opgevoed dat je het doet."
Spontaniteit
Met veel succes. Jan Booij, hoofd radio bij Radio Meppel: "Mathilde zorgt voor een goede
interactie met de geïnterviewde, kan duidelijk verwoorden naar de luisteraar toe indien er
moeilijk taalgebruik door de geïnterviewde gebruikt wordt, en slaat een brug tussen de leeftijdsgroepen.
Daarin vervult zij een dusdanige rol dat zij verweven is met het programma dat zij
maakt. Haar openheid en spontaniteit maakt haar tot een interviewster waar menig politicus
huiverig naar toe gaat, maar die ze er zeker niet van weerhoudt om in haar programma te
komen. Juist vanwege die spontaniteit en jonge eerlijkheid waar ze geen weerstand aan kunnen
bieden, en de luisterdichtheid die zij opgebouwd heeft, waar politici toch wel een zwak voor
hebben."
Hartstikke leuk
Mathilde zelf ziet in het radiomaken veel overeenkomsten met het onderwijs. "Altijd zorgen dat
iedereen het begrijpt en dat de mensen zich op hun gemak voelen. En ik ben natuurlijk altijd
wel met het lokale nieuws en actualiteiten bezig"
Uiteindelijk ging de Ilse Wessel Prijs naar Roeland van Zeijst, nu werkzaam bij Radio 2 maar
ook afkomstig van de lokale omroep.
"Roeland is 29, de vorige winnaar was 30. Ze kunnen me dus nog wel een paar keer nomineren.
Al weet ik het zeker: ik hoef niet naar Hilversum. Maar al die waardering is natuurlijk hartstikke
leuk".
Ilse Wessel Prijs
Deze tweejaarlijkse prijs is een initiatief van de Wereldomroep. Doel is jonge talentvolle
radiopresentatoren in de schijnwerpers te plaatsen.
Omroep Meppel zendt uit via 106.2 FM in de ether en 89.0 FM op de kabel.
Stichting Lokale Omroep Meppel
Emmastraat 10, 7941 HR MEPPEL
telefoon : 0522-259319/241404 fax : 0522-240674
secretariaat@omroepmeppel.nl
www.omroepmeppel.nl

6
Digitale nostalgie
RealAudio on demand bij Omroep Groesbeek
7
Fantastisch
dat ik
ook
Denemarken
een
plaatverzoek
kan doen
"Even laten weten dat wij in Canada ook Omroep Groesbeek krijgen. Ik ben de
zus van Marleen van Haaren, Prima uitzending. Een stukje van thuis hier bij mij
in Canada."
"Discovered radio groesbeek a few days ago. Love to listen to it to listen to your
dutch music. I was born in Nijmegen in 1939 and left with my parents in 1956.
We went to New Zealand and I now live in Perth Western Australia. Typing this
in English as my Dutch is a bit rusty."
"Het was ontzettend leuk om radio Groesbeek te ontdekken hier in America. Als
oud Groesbeeker doet me dat goed. De oudere inwooners zullen mij nog wel
kennen als Dollie Arens".
"Goeiedag uit Pretoria! Ek het die omroep Groesbeek besoek en met groot
belangstelling gevolg. My man, Roelof Jacobus Groesbeek, is 'n nasaat van
Ary/Arie Groesbeek wat in 1861 uit Amsterdam na Suid-Afrika verhuis het."
"Ik vind het fantastisch dat ik ook Denemarken een plaatverzoek kan doen."
Bijzondere emailtjes? Bij Omroep Groesbeek kijken ze er niet meer van op, al
vindt men de belangstelling uit het buitenland natuurlijk best leuk. Radio via
internet is populair bij emigranten en die luisteraars van Omroep Groesbeek
hebben een streepje voor. Want wat doe je als je in Canada woont en al die
leuke programma’s worden om vijf uur ’s morgens plaatselijke tijd uitgezonden?
Sinds april 1999 kun je dan bij Omroep Groesbeek terecht op het tijdstip dat
jou schikt.
RealAudio
"Bij Omroep Groesbeek kan de internetgebruiker zelf kiezen wanneer hij naar welk programma
luistert. We hebben de mogelijkheid geschapen om de uitgezonden radioprogramma’s automatisch
op te slaan op de computer en deze programma’s per uurblok in te delen. Er kan met
RealAudio® uit de programma’s gekozen worden. Je kunt zelfs door de programma’s heen
spoelen om delen te gaan zoeken", vertelt Thomas Knoop, voorzitter van de omroep en verantwoordelijk
voor dit project dat Groesbeek in samenwerking met de OLON realiseerde.
Aanleiding van dit project was primair om een oplossing te zoeken voor de eis die het
Commissariaat voor de Media (CvdM) aan omroepen stelt. Het CvdM stelt dat alle uitgezonden
radioprogramma’s 2 weken bewaard moeten blijven om eventueel aan het CvdM aangeboden
te worden.
Thomas Knoop: "We zochten in samenwerking met de OLON naar een geautomatiseerd systeem.
Later bleek dat het bijkomend voordeel zeker zo succesvol was. Programma’s zijn tot een week
na uitzending via de site te beluisteren en gaan daarna in het digitale archief. Wie nog geen
RealAudio heeft kan dit programma eenvoudig downloaden, ook via onze site. Ik denk dat we
de eerste omroep waren met deze voorziening. Maar er zullen er ongetwijfeld meer komen. "
Er wordt druk gebruikgemaakt van de terugluistermogelijkheid. Knoop: "Soms zelfs door officiële
instanties. Vooral het feit dat je voor- en achteruit kunt spoelen wordt zeer gewaardeerd."
Nieuwe website
Het audio-archief en de drukbezochte website (www.omroepgroesbeek.nl) van Omroep
Groesbeek krijgen een grondige make-over. Knoop: "Inspiratiebron daarbij is www.nos.nl, waar
de bezoeker nieuws, actualiteiten en achtergronden in hapklare porties krijgt opgediend. We zijn
op dit moment bezig om onze mensen daarvoor op te leiden. Ik verwacht er veel van."
Stichting Lokale Omroep Groesbeek zendt uit via 90.6 FM in de ether
en 93.1 FM op de kabel en via www.omroepgroesbeek.nl
Stichting Lokale Omroep Groesbeek
Postbus 193, 6560 AD GROESBEEK
telefoon : 024-3976299 fax : 024-3976304
info@omroepgroesbeek.nl
www.omroepgroesbeek.nl

8
Radio
voor
volwassen
mensen
met een
verstandelijke
handicap
Meer dan doelgroepradio
Okidoki bij Optimaal FM
Er is gebak, want Anja, één van de vaste medewerksters, was jarig.
Natuurlijk gaat het gesprek over hét cadeau, een wit konijn. Dick vertelt
vervolgens dat hij deze week stiekem gefietst heeft op de mountainbike.
Nadat iedereen uit volle borst heeft meegezongen met een Duitse schlager
is het tijd voor het interview met de gast van de week.
"Ben je ook goed in Sinterklaasgedichten?", vraagt Anja aan de dichter die net
een nieuwe bundel heeft uitgebracht.
Hoor hier een paar minuten van één van de best beluisterde programma’s van
Optimaal FM: Okidoki Radio - radio voor volwassen mensen met een verstandelijke
handicap.
Vaste structuur
Anja (45) woont in Fatima, een instelling voor verstandelijk gehandicapten in
Wehl bij Doetinchem. Dick - toch ook al tegen de 40 - in een vergelijkbare wonvorm
eveneens dichtbij de studio. Samen met John en Karin maken ze - onder
leiding van Ron Scott van Optimaal FM en hun vaste begeleiders - een zeer succesvol
wekelijks programma.
"Heerlijk om te maken, en ontzettend leuk om naar te luisteren", vat Ron
samen. Hij doet het al weer vier jaar, nadat collega radiomaker Balthazar van
Puffelen het initiatief nam. "Balthazar heeft een broer met een verstandelijke
handicap, die kwam weleens mee naar de studio. Na een uitzending in samenwerking
met de scouting is er een regelmatig programma ontstaan."
Scott doet het met overduidelijk plezier. "We hebben met elkaar de vorm
gevonden", vertelt hij. "Een uur voorbereiden naar aanleiding van één duidelijk
onderwerp en dan onmiddellijk een uur live uitzenden. Altijd volgens dezelfde
structuur, dat levert gewoon de leukste programma’s op. Zo hebben we altijd
een gast en altijd een Okidoki-tip".
In 2003 heeft Okidoki Radio de
RTV Award voor beste
programma voor/over/met
mensen met een handicap
gewonnen op het RTV Festival in
Theater Gooiland in Hilversum.
Tips
De gasten komen graag. Vaak lokale muzikanten en kunstenaars die iets te melden hebben.
Bijna iedereen reageert spontaan op de soms ongebruikelijke vragen van de programmamakers.
Dat levert mooie radio op. "Ik zou het niet willen missen en de luisteraars gelukkig ook niet",
vertelt Scott. Tips voor het maken van radio met verstandelijk gehandicapten geeft hij natuurlijk
graag. "Hou het simpel en zorg voor goede begeleiding. Wij werken goed samen met de vaste
begeleiders van onze programmamakers. Maar je kunt beter komen kijken. We krijgen regelmatig
gasten die komen kijken hoe we het hier doen en we ontvangen ze graag!"
Okidoki radio wordt iedere dinsdag van 19.00 tot 20.00 uur uitgezonden via Optimaal FM.
RTV Festival: OLON Air
Het RTV Festival is een feestelijke dag voor lokale omroepmedewerkers en belangstellenden.
Tijdens deze dag komen omroepmedewerkers met elkaar in contact, wisselen ze ervaringen en
ideeën uit en wonen ze workshops bij. Naast de OLON Vakbeurs waar omroepmedewerkers en
leveranciers elkaar ontmoeten, vindt er ook een prijsuitreiking plaats voor de beste
(programma’s van) lokale omroepen en wordt de Lokale Omroep van het Jaar bekendgemaakt.
Lokale omroepen kunnen voorafgaand aan het Festival programma's op allerlei gebied
inzenden. Deze worden vervolgens beoordeeld door een deskundige jury. Iedere inzending krijgt
in ieder geval een persoonlijk juryrapport. Kwaliteitsverbetering van lokale omroepprogramma’s
is het belangrijkste doel van het RTV Festival.
Het RTV Festival: OLON Air wordt weer gehouden op 17 december 2005 in ’t Spant in Bussum.
Meer informatie vindt u op de speciale OLON Air pagina’s op de OLON website: www.OLON.nl
Winnaars van de titel Lokale Omroep van het Jaar
1997: Radio Heemskerk 1999: Zaanradio
1998: Stadsomroep Arnhem 2003: St.Omroep Org.Groningen/ OOG Radio&OOG TV
Optimaal FM zendt 24 uur per dag uit via 94.7 FM in de ether
en 93.1 en 93.6 FM op de kabel en via www.optimaalfm.nl
St.Optimaal FM
Didamseweg 24, 7031 AM WEHL
telefoon : 0314-652345 fax : 0314-652888
studio@optimaal.fm
www.optimaal.fm
9

10
Opleider Frans van Houtert
Het is zonde om al die kennis verloren te laten gaan
11
Werken
voor
een lokale
omroep
kan
weleens
heel wat
leuker
zijn
Hij deed veel verschillende dingen bij de AVRO maar noemt vooral één ding:
"Mijn jaren bij Minjon, waar ik met jongeren tussen de 16 en 26 jaar aan de
slag ging."
Minjon bleek in de loop der jaren een unieke kweekvijver. Minjonners van
het eerste uur - toen geleid door Herman Broekhuizen - zijn bijvoorbeeld:
Koos Postema, Joop van Zijl, Cees van Drongelen, Paul Haenen en Felix
Meurders. De tweede generatie Minjonners, opgeleid door Frans van
Houtert, heeft de nu bekende namen opgeleverd van de presentatoren
Harm Edens en Bart Bosch, de ex-GTST-actrice Ingeborg Wieten en de
cabaretier Marcel Verreck.
Trainen
Veteraan Frans van Houtert deed het tot z’n pensioen, alweer enkele jaren geleden.
"Ik vond het heel leuk om kennis door te geven. Dat houdt natuurlijk op
als je eruit stapt. Via de OLON, waar ik toen al banden mee had, ben ik toen
begonnen met het trainen van vrijwilligers, voornamelijk bij de lokale radio."
De vrijwilligers zijn tussen de 12 en de 82 jaar oud en ook op andere terreinen
heel verschillend. "Dat is juist het leuke", vindt Van Houtert. "Je werkt met de
bakker op de hoek en met de bankdirecteur. Met de scholier en met de
onderwijzer."
Opleidingsniveau zegt niet zoveel over de capaciteit van cursisten om een
succesvol programma te maken, is inmiddels zijn ervaring.
Individueel
"Natuurlijk zal een student Communicatie geen moeite hebben met het opzetten
van het programma en het schrijven van de teksten. Maar dan moet het
nog wel gebeuren. Die teksten moeten ook op de juiste manier uitgesproken
worden. En je moet ook een zekere sfeer kunnen overdragen. Een gedreven radiomaker die
buschauffeur is kan je vaak net zo snel voldoende basisvaardigheden aanleren. Gek hè?"
Ademhaling
Aan de orde komen altijd ademhalingstechnieken, de mogelijkheden om de klankkleur in je
stem te variëren maar natuurlijk ook handige tips & tricks. "Moet ik die nu echt hier vertellen?
Nou goed, als je luisteraars vraagt om telefonisch te reageren, zorg er dan voor dat er altijd
íemand belt, een collega of een familielid bijvoorbeeld. En zeggen dat de telefoon roodgloeiend
staat."
Ieder mens ziet graag resultaat van z’n werk. Dat is bij Van Houtert niet anders. "Het verschil
tussen een eerste opname en een bandje dat na de laatste bijeenkomst opgenomen is, is vaak
verbluffend."
Blijf jezelf
En, is de lokale omroep een kweekvijver van talent? Van Houtert is positief: "Ik heb tijdens de
trainingen heel wat talenten voor de microfoon gehad. Het niveau van de lokale omroep is
vooral de laatste jaren heel redelijk. Je moet de lat natuurlijk niet te hoog leggen, alhoewel heel
wat vrijwilligers voldoende kwaliteit hebben om in ‘Hilversum’ aan de slag te kunnen. Maar ik
adviseer ze vrijwel altijd om lekker bij de eigen club de best mogelijke programma's te maken.
Niet alleen omdat het walhalla Hilversum helemaal niet zo'n walhalla is - het krijgen van een
vaste baan is momenteel wel heel erg moeilijk - maar omdat werken voor een lokale omroep
weleens heel wat leuker, menselijker en aantrekkelijker kan zijn. En bovendien: echt talent komt
altijd boven drijven!
Zo heb ik sommigen weleens het advies gegeven, contact op te nemen met een stemmenbureau.
Fraaie radiostemmen zijn heel gewild voor reclamespotjes. Maar het belangrijkste is dat
mensen van velerlei pluimage plezier hebben in zo goed mogelijk radio maken. Het is beslist
heel leuk om daaraan een bijdrage te mogen leveren."

12
Opleider Frans van Houtert
Het is zonde om al die kennis verloren te laten gaan
Omroepvrijwilligers Opleidingen
Omroepvrijwilligers Opleidingen is een enthousiaste groep van ervaren omroepmedewerkers
(landelijk, regionaal en lokaal) die cursussen en adviezen geven
aan publieke lokale omroepen. Het voornaamste doel is kwaliteitsverbetering
bij lokale omroepen bewerkstelligen. Lokale omroepen kunnen een beroep doen
op Omroepvrijwilligers Opleidingen voor vele vormen van ondersteuning, van
redactie tot en met programmatechniek. Naast cursussen geven de Omroepvrijwilligers
ook advies over organisatie, management en bedrijfsorganisatie en PR.
Alle cursussen en adviezen kunnen in principe overdag, 's avonds en in het
weekend plaatsvinden.
Deelnemers die de cursus hebben afgerond ontvangen een bewijs van
deelname.
Workshops
Vanaf 2003 is de OLON begonnen met het tegelijkertijd trainen van omroepmedewerkers
van verschillende lokale omroepen door het regelmatig aanbieden
van workshops op het OLON bureau in Nijmegen.
Een selectie uit het aanbod 2003 - 2005
■ Vrijwilligersmanagement
■ Radionieuws maken door NOS
■ Kijk- en Luisteronderzoek
■ Reclame en Sponsoring
■ Visitatie
■ Sportverslaggeving

Theo Rietveld maakt 26 uur radio per week
14 ‘Kwestie van goed plannen’
15
Het
geheim
van
De
Voorlees-
stoel
Hij maakt 26 uur radio per week en heeft ideeën - en misschien ook wel
materiaal - voor het dubbele. Hij wisselt zijn prijswinnend voorleesprogramma
De Voorleesstoel af met Zeeuwse portretten, nieuws uit Middelburg, een
reportage over de laatste tentoonstelling in het Zeeuws museum en actueel
gemeentenieuws.
Alle reden om eens te praten met Theo Rietveld, part time (!) radiomaker bij
Cool FM, de omroep voor Walcheren en verantwoordelijk voor het nieuwsprogramma
Cool FM Magazine."Het liefst laat ik andere mensen praten", begint
hij bescheiden. "Ik streef ernaar om mijn eigen stem zo min mogelijk te laten
horen." Dat is eigenlijk zonde, want Theo heeft een prachtige radiostem die
gelukkig bij aan- en afkondigingen wel te horen is. "Maar ik wil schilderen met
geluid. Zo enthousiast als een kunstenaar over z’n werk kan vertellen, dat zegt
toch veel meer dan mijn beschrijving?"
Verrassen
Theo zoekt ook altijd het spontane gesprek. "Natuurlijk bereid ik me voor. Maar
ik laat me ook graag verrassen."
Wellicht is dat het geheim van De Voorleesstoel, een uiterst populair programma
voor peuters en kleuters. Het concept is simpel. De leiding van het kinderdagverblijf
of de peuterspeelzaal zoekt een ouder of grootouder die wil voorlezen
en werkt vervolgens met de kinderen het gebruikelijke programma af. Zo
sluit je perfect aan op het niveau van de kinderen en is iedereen het meest op
z’n gemak. Theo maakt opnamen tijdens het spel voor- en na het voorlezen en
knoopt af en toe een gesprekje aan. "Niet makkelijk hoor, de kinderen moeten
er zin in hebben. Maar er komen ook prachtige dingen uit, vooral als ze
eenmaal aan mijn aanwezigheid gewend zijn."
Na zorgvuldige montage blijft er een charmant programma van ongeveer een kwartier over.
Altijd met een verhaaltje en een liedje. "Ook weleens met een thema, zoals pas nog de
Kinderboekenweek. De leidsters hadden daarvoor een heel programma opgezet." Het resultaat
staat centraal, waarbij soms weleens gesmokkeld wordt. "Luister maar", zegt hij terwijl hij een
opname met aanstekelijk gelach laat horen. "Dat was een kind uit mijn klas dat vreselijk leuk
kan lachen. Monteer ik er dan tussendoor." Ook de schoonheidsfoutjes worden zorgvuldig weggepoetst.
"Deze dame leest heel mooi voor maar slist een beetje. Dat filteren we dan weg."
Efficiënt
Zorgvuldigheid, spontaniteit, mooi geluid…. Kom je dan geen tijd tekort als er nog andere
programma’s gemaakt moeten worden? "Natuurlijk is het krap aan", beaamt Theo. "Kwestie van
goed plannen en efficiënt werken. Voor het leesprogramma doen de leidsters de voorbereiding.
Voor een programma als Museumnieuws geeft de conservator de rondleiding, ik hoef alleen
maar te volgen en wat vragen te stellen. Dat geldt ook voor De Wandeling."
Ook als de opnamen eenmaal gemaakt zijn wordt efficiënt met het materiaal omgesprongen.
"Opnamen van het festival Park en Poëzie in Middelburg leveren zowel actueel nieuws,
materiaal voor de kunstrubriek als portretten van Zeeuwse dichters op. Ik archiveer alles en werk
ook veel vooruit. Er staan inmiddels 2180 interviews in de computer. Je moet altijd zorgen dat
je wat tijdloze dingen op de plank hebt liggen, anders kun je ook nooit eens uitvallen."
Pleegt hij nu geen roofbouw op zichzelf? "Mijn opdracht is om per dag twee uur nieuwe radio te
maken. Dat is best veel ja. De combinatie met het onderwijs weegt af en toe zwaar. "Gelukkig
heeft Theo aan nieuwe ideeën geen gebrek. "Ik werk aan een variant van de Voorleesstoel voor
de basisschool, wil sowieso meer aandacht aan het onderwijs besteden. Misschien wel een
taalonderwijsprogramma?"
Het programma De Voorleesstoel won in 2003 de eerste prijs in de wedstrijd Voorlezen
Lokaal. Het geld, 2500 euro, werd gebruikt voor de aanschaf van nieuwe digitale
reportage-apparatuur.
Cool FM zendt uit via 105.3 FM in de ether en via 105.0 en 106.4 FM op de kabel
St. Stadsomroep Middelburg
Stroopoortgang 3, 4331 AV MIDDELBURG
telefoon : 0118-611734 fax : 0118-650942
info@coolfm.nl
www.coolfm.nl

16
Heel
veel
werk
maar de
studenten
vonden
het
prachtig
Lokaal Kijk- en Luisteronderzoek
Wie luistert naar Radio Rijnwoude?
Ze hebben een hiphopprogramma, een new age-uur, lokaal nieuws, sport op
zaterdag. Niks bijzonders? Misschien. Maar wel bijzonder is dat men bij
Radio Rijnwoude een helder beeld heeft van bereik en waardering van de
programma’s die dagelijks met veel plezier door vrijwilligers worden
gemaakt. "We waren drie jaar bezig en wilden nu wel eens weten hoeveel
mensen er nu eigenlijk luisteren", vertelt voorzitter en programmamaker
Jelke Bethlehem.
Daarom gaf het bestuur in het voorjaar van 2004 opdracht aan studenten
Economie en Marketing van de Hogeschool Leiden. "We willen gewoon weten
of we het hier goed aanpakken. Ook vragen adverteerders en de gemeente,
onze subsidiegever, om aantallen luisteraars. De uitkomst was gunstig, maar als
dat niet zo geweest was, dan hadden we een basis gehad om verder te
werken."
Interviews
De vijf studenten liepen al snel warm voor het project. Bethlehem: "Het kwam
als geroepen. Ze konden een reële situatie onderzoeken en er zou zeker iets met
de resultaten gedaan worden. Voor ons was het onderzoek gratis." Gekozen
werd voor een aselecte steekproef onder de inwoners van Rijnwoude. Omdat de
gemeente uit vier kernen bestaat werd er gezorgd voor een vertegenwoordiging
in lijn met het aantal inwoners. De studenten werkten deels met telefonische
interviews, deels met vragenlijsten die afgegeven en weer opgehaald werden.
Heel veel werk maar de studenten vonden het prachtig. Verrassend was de
bereidheid tot medewerking van de inwoners van de gemeente. "Als ze je
eenmaal vertrouwen, dan volgt er veel informatie." Er werd bewust voor deze
intensieve benadering gekozen.
In 2003 heeft Radio Rijnwoude
de RTV Award voor beste
website gewonnen op het RTV
Festival in Theater Gooiland in
Hilversum
Andere aanpak
Bethlehem: "Een heel andere aanpak dan de dagboekjes waarmee landelijk het kijk- en luisteronderzoek
wordt aangepakt. Dat is gewoon niet geschikt voor lokale omroepen." Bethlehem kan
het weten, want hij is wiskundige en statisticus van beroep en werkt bij het Centraal Bureau
voor de Statistiek. Na een kortstondige televisiecarrière als presentator bij Teleac, geeft hij nu
op verzoek cursussen aan lokale omroepen. "Over het opzetten van een kijk- en luisteronderzoek,
inderdaad". Niet zo gek dat het in Rijnwoude zo goed geregeld is!
Het rapport van het Kijk- en luisteronderzoek Rijnwoude biedt een schat aan informatie aan de
programmamakers. En niet alleen of men het al dan niet goed - in Rijnwoude volgens ruim
80 procent van de respondenten wél - aanpakt.
Hoge score
Zo blijken er heel interessante gegevens uit een nadere analyse van het luistergedrag, waarbij
het verband tussen kenmerken als geslacht, leeftijd, hoogst behaalde opleiding en de kern waarin
men woont werden onderzocht. Zo luisteren vrouwen meer en blijken jongeren en senioren
selectief - dus naar favoriete programma’s - te luisteren. Ook blijft één van de kernen nadrukkelijk
achter als het gaat om aantallen luisteraars. Over het algemeen bevestigden de resultaten
van het onderzoek wat programmamakers al zo’n beetje wisten. "En adverteerders ook, want die
vragen gewoon aan hun klanten of ze reclame al gehoord en gezien (Tekst-tv) hebben."
Onbetaalbaar
Verrassend was wel dat we in de lijst van best beluisterde zenders de derde plaats innemen,
achter Sky en Radio 538." Ook opvallend: de hoge score van de TV-krant. Het weekbereik is
42,6% (8.000 mensen), veel hoger dan het gemiddeld weekbereik van de lokale omroepen
(36%). "Helaas kunnen we daar op commercieel gebied niet veel mee", besluit Bethlehem. "Het
aantal potentiële adverteerders is door het landelijke karakter van onze gemeente heel beperkt.
Maar de input van het onderzoek voor de programma’s is natuurlijk onbetaalbaar!"
Radio Rijnwoude zendt uit via 106.5 FM in de ether en 103.4 FM op de kabel.
De TV-Krant is te zien op kanaal 21 van het Rijnwoudse kabelnet.
St. Lokale Omroep Rijnwoude
J. Haydnlaan 31, 2394 GJ HAZERSWOUDE
telefoon : 071-3412466 fax : 071-3414115
secretariaat@omroeprijnwoude.nl
www.omroeprijnwoude.nl
17

18
Omroep Venlo maakt kwaliteitsslag
Ook de beste kan nóg beter
19
Hectisch?
Jazeker!
Omroep Venlo, vier dagen voor het ingaan van de nieuwe programmering.
Directeur Robert Bouten zit als een spin in het web van zijn organisatie.
Tijdens ons gesprek regelt hij snel een televisiereportage, vlak er na volgt
een bezoek aan het gemeentebestuur. "Er is altijd meer geld nodig".
Hectisch? "Jazeker", vertelt hij breed lachend. "Maar dat kan helemaal geen
kwaad. We doen het hier in Venlo bijzonder goed. Maar het kan altijd nóg
beter!"
Vanaf 4 oktober 2004 biedt Omroep Venlo dan ook de kijkers - 90 procent van
de inwoners van Venlo! - meer en vaker nieuws, gepresenteerd vanuit de
nieuwe, professioneel uitgeruste studio. Luisteraars van Omroep Venlo kunnen
inmiddels rekenen op een horizontale programmering met elementen als een
jongerenavond op zaterdag en veel sport. Nieuw is bijvoorbeeld dat alle
wedstrijden van voetbalclub VVV live uitgezonden worden.
Sinds zijn aantreden als directeur in het voorjaar van 2004 heeft Robert Bouten
met zijn medewerkers toegewerkt naar de nieuwe programmering. "Ze wisten
wat ze binnenhaalden."
Spannend
"We maken het weer spannend", vindt Bouten. "Bewust leggen we de lat een
stuk hoger." Was het niveau van de veelvuldig bekroonde omroep dat nog niet
hoog genoeg? "Daar moet je aan blijven werken", vindt hij. "Met name aan het
journalistieke stuk kon nog wel wat verbeterd worden."
In Venlo doen ze dat met een goede interne begeleiding en vooral veel inzet
van de vrijwilligersgroep. "We hebben ze van 14 tot 80 jaar oud, vooral bij de
radio", vertelt Bouten. "Veel programma’s draaien op één of twee vaste mensen
en een hele groep vrijwilligers. Hoewel vrijwillig niet vrijblijvend betekent, is er
natuurlijk toch verloop. Er zijn dus voortdurend opleidingen nodig. We werken daarom aan een
scholingsprogramma, in samenwerking met onze collega’s in de regio."
Naast professionaliteit blijft inzet een belangrijke factor. Zo wordt er veel, heel veel tijd gestoken
in de jeugdtelevisieprogramma’s Flits en Wij Willen Weten die over enkele maanden de nieuwe
programmering compleet zullen maken. "Maar dan staat er ook echt iets."
Venloos?
Is Omroep Venlo nog wel lokaal? "We zijn zo Venloos als maar kan", lacht Bouten, dat merk ik
als ik hier rondloop. Je wordt constant herkend en aangesproken. Maar onze ambities als het
gaat om kwaliteit liggen op het niveau van de regionale omroep." Hij kan het weten, want na
een periode als vrijwilliger werkte hij jarenlang als presentator bij Omroep Limburg. "Tegelijk
blijven we heel dicht bij de mensen. We gaan er op af, praten met de mensen. Dat is onze
identiteit."
En dat slaat aan, ook bij adverteerders. Ook hier ambitie. "We willen naar de verhouding 70/30
als het gaat om advertentie- en subsidie-inkomsten."
Bouten spreekt vanuit een goede basis. De gemeente Venlo, waartoe ook Tegelen behoort,
verloste de omroep van vervelende financiële perikelen. En last but not least is er de fantastisch
ruime accommodatie in een voormalig schoolgebouw in Venlo-Zuid. "Met als hart onze up to
date studio’s waar iedere dag een uur nieuwe televisie en 24 uur radio wordt gemaakt", besluit
Bouten.
aOmroep Venlo zendt radio uit via 96.9 FM in de ether en 87.5 FM op de kabel.
Omroep Venlo zendt ook iedere dag televisieprogramma’s uit.
Omroep Venlo
Postbus 900, 5900 AX VENLO
telefoon : 077-3511144 fax : 077-3545668
info @omroepvenlo.nl
www.omroepvenlo.com

20
Van Curaçao naar FunX
Lokale ervaring in twee werelddelen
21
De zorg
is ziek
en de
muziek
springlevend
Mezen Dannawi (30) heeft in twee werelddelen ervaring met het maken van
lokale en regionale radio en televisie. Hij wilde arts worden en werd dat
ook. Maar ‘de zorg is ziek en de muziek springlevend’, dus hij heeft gekozen
voor een carrière in de media. Sinds een jaar werkt hij als programmaleider
en - maker bij het successtation FunX.
"Op Curaçao werd tot eind jaren ‘80 alleen latin gedraaid. Popmuziek hoorde
je niet, zou geen belangstelling voor zijn. Maar wij waren eigenwijs en
begonnen met een nieuw muziekformat. Binnen twee jaar waren we de best
beluisterde zender voor de leeftijdsgroep 15 tot 35 jaar. In 1996 begonnen we
met het draaien van videoclips op televisie, had ik tijdens mijn studie in
Nederland gezien. Ook een instant succes."
Gelijk vooraan
Mezen kwam naar Nederland en maakte, naast zijn studie, een zondagavondshow
bij Stadsradio Rotterdam. Daar hoorde hij van FunX, publieke radio voor
stadsjongeren in de grote steden. Hij vertelt: "Toen stond ik gelijk vooraan. Ik
voelde: daar hoor ik bij en ik zag ook gelijk de uitdaging. Welkom bij jezelf!
Radio en televisie zijn mijn echte liefde, zo weet ik inmiddels. En gelukkig,
history repeats itself. Ook FunX slaat aan. "
Mezen werd aangetrokken als programmamaker en gaf ook muziekkeuzesuggesties.
"Op het gebied van latin, jazeker. Al snel stroomde ik door als
programmaleider."
Nederlandse radio en televisie zitten toch heel anders in elkaar dan op
Curaçao: "Er zijn maar weinig Antillianen die het hier maken. Ik ben op weg,
dat voel ik. Daarom, maar ook omdat de zorg doodziek is, heb ik besloten niet
door te gaan als arts. Ik heb bewust voor mijn werk bij FunX als
programmaleider gekozen. Maar het bloed kruipt waar het niet gaan kan. Mijn eigen
zaterdagavondmix-show heeft inmiddels vier uur zendtijd!"
Nieuw talent
Daarnaast is Mezen druk met de website www.funx.fm, die inmiddels een eigen muziekprogrammering,
gericht op het internetpubliek, heeft. Ook het programmaleiden krijgt steeds
meer inhoud.
"Mijn taak is om FunX nadrukkelijk ook dat platform voor nieuw talent te laten zijn, om
jongeren te laten groeien. Vaak is er een achterstand op het gebied van techniek. Die moet
weggewerkt en dat gebeurt dus ook. Het klinkt allemaal steeds professioneler."
FunX zendt uit via 91.8 (Rotterdam) - 96.1 (Amsterdam & Utrecht) - 98.4 (Den Haag)
www.funx.fm

22
Samenwerken in 4daagseradio
Coördinatie: Patrick Huisman
23
We
proberen
ook
iedere keer
profes-
sioneler
te werk
te gaan
Acht Reportagewagens, vier mobiele zenders, een eigen ISDN-infrastructuur,
een ploeg van 40 medewerkers: hier wordt een groot evenement verslagen.
We praten dan ook over 4daagseradio, dé radiozender tijdens de Nijmeegse
Vierdaagse. Niet alleen een prachtige traditie van 16 jaar oud. "4daagseradio
is ook een langlopend samenwerkingsproject van lokale omroepen",
vertelt Patrick Huisman. "Voor de meeste medewerkers het hoogtepunt van
het uitzendjaar. Weinig slaap, ontzettend veel plezier."
Patrick is werkzaam bij Webfm, radio en tv voor de gemeente Beuningen en
vrijwel vanaf het begin bij 4daagseradio betrokken. In 2004 was hij ook
projectleider.
Coproductie
"Zo’n groot evenement kun je alleen met meer partijen goed verslaan, dat is
duidelijk", vindt Huisman. "Toch wisselt de samenstelling van de omroepen die
meedoen nogal eens. Ieder maakt z’n eigen keuzes en dat moet kunnen."
Zeker is dat er ook dit jaar weer een enthousiaste ploeg klaar stond om het
Nijmeegse wandelfeest ook op de radio te vieren. Dit jaar was het een
coproductie van WO FM Wijchen, Unique FM Heumen en Webfm Beuningen.
"En er zijn ook vrijwilligers die niet (meer) bij een lokaal station werken maar
wel voor 4daagseradio aan de slag gaan."
De voorbereidingen voor het project Vierdaagse - ieder jaar in juli - beginnen
eigenlijk al in september van het voorgaande jaar. Dan komt de evaluatie op
tafel en worden ook ideeën voor een volgende serie afleveringen aangedragen.
SMS
"Inmiddels ligt er natuurlijk een beproefd draaiboek", vertelt Patrick. "Maar er
zijn ook ieder jaar weer nieuwe elementen. Zo werden dit jaar voor het eerst de
luisteraars opgeroepen om hun vragen naar ons per SMS te sturen. Via webradio waren we over
de hele wereld te ontvangen, onze internetsite www.4daagseradio.nl wordt ieder jaar belangrijker.
We proberen ook iedere keer professioneler te werk te gaan."
Daar gaat een hoop tijd inzitten. Huisman: "Veel regelwerk. Logistiek is 4daagseradio ingewikkeld
omdat we vanaf steeds wisselende locaties uitzenden. Maar vooraf moeten er ook een hoop
afspraken worden gemaakt. Veel gaat tussendoor, maar voorafgaand aan het evenement is er
toch minstens één persoon een maandlang full time mee bezig."
De uitzendstudio van Webfm in Weurt is tijdens het evenement het middelpunt van alle
verbindingen, de radioprogramma's en het nieuws tijdens de uitzendingen.
4daagseradio maakt 24 uur per etmaal programma’s. Overdag staat het wandelen centraal,
’s avonds is het feest vanaf de camping.
Extra inkomsten
Natuurlijk kost het project Vierdaagse veel geld, ook al wordt voornamelijk met vrijwilligers
gewerkt. Een deel komt uit sponsoring, een ander deel uit extra advertentie-inkomsten.
Huisman: "Onze redactie verzorgt op de halve uren het vierdaagsenieuws. Het nieuws wordt
ingelezen door Novum Nieuws en doorgegeven aan 10 radiostations in de omgeving, zeg maar
van St. Michielsgestel tot aan Zevenaar. De adverteerders lopen daarin mee en hebben dus een
heel interessant bereik."
4daagseradio wordt al 16 jaar uitgezonden via
Beuningen 105.4 FM - Heumen-Malden 106.2 FM - Wijchen 106.5 FM en via 93.1 FM op de kabel.
De 17e editie van 4daagseradio komt eraan van 16 tot en met 22 juli 2005.

24
Een kans voor talent
Lokale start – internationale finish
Heb je even voor mij? Dat vroegen Anja Bielderman en Karin van de Kwast
van Okidoki Radio aan Frans Bauer. En natuurlijk had de zanger dat. Hij
nam zelfs ruim de tijd om met de Achterhoekse radiosterren te praten en op
de foto te gaan. Wie nog geen fan was, die werd het vanaf dat moment
voor het leven.
We kunnen het nu niet meer voorstellen maar in 1992 besloten bijna alle
Hilversumse zenders om de muziek van Frans Bauer niet - jazeker: niet - te draien.
Toch verkocht hij in die periode veel platen, tussen 1992 en 1994 een half
miljoen.
De oorzaak? Frans werd wél gedraaid door lokale stations, zowel de
commerciële als de publieke lokale omroepen. Want singles van het debuutalbum
"Op weg naar het geluk" werden natuurlijk wél opgenomen op de
bekende OLON CD en werden onmiddellijk lokaal omarmd: daar heeft men niks
tegen schlagers!
Lokale beroemdheid
Al snel is Frans een lokale beroemdheid, nooit te beroerd om bij een radiostation
in de buurt voorafgaand aan een optreden op te draven en live een
liedje te zingen.
Dat levert hem een trouwe schare fans op. Fans die ook aan de basis staan van
zijn doorbraak naar nationale en internationale podia. Vijf meiden sturen in
1994 Frans een liefdesverklaring via het programma All You Need Is Love. De
spontane reactie van Frans levert hem zoveel good will op dat Hilversum niet
meer om hem heen kan. Zijn muziek wordt nu overal gedraaid, Ahoy’ stroomt
vol en heel Nederland kijkt naar de real life soap De Bauers. En Frans? Die blijft
zichzelf en heeft altijd ‘wel even’ voor mensen van de lokale omroep.
Silkstone
Ook de populaire pop/rockband Silkstone beseft goed dat Nederlands fabrikaat veel kan
hebben aan lokale radio. De single What’s the reason, later een internationale hit, gaat in
première bij omroep E-FM in Eindhoven. Op de website van de groep vindt de fan een keurig
overzicht van alle radio- en televisieoptredens van de afgelopen twee jaar. Naast 3FM en
Barend & Van Dorp zien we daar onder meer ook Radio 9 (Lopik en IJsselstein), Omroep Venlo
en RTV Emmen.
Jingle
Hoewel ze nog steeds in
Middelburg wonen,
hebben de leden van Bløf
nu absoluut geen tijd voor
lokale initiatieven. Toch is
dat weleens anders
geweest. Bandlid en radiojournalist
Peter Slager wist
natuurlijk prima de weg
naar de (lokale) media.
Het Walcherse station
Radio Maximaal, nu
Cool FM, onderhield begin
negentiger jaren een warme relatie met de band die toen nog alleen wereldberoemd in Zeeland
was. Een prachtige Corbijnposter van de band hangt nog steeds in de studio.
Cool FM-medewerker Theo koestert een interview met de verongelukte drummer Chris Götte en
herinnert zich een jingle die werd ingezongen door de leden van de band.
En natuurlijk wordt Bløf hier nóg enthousiaster gedraaid dan in Hilversum!
25

26
De
OLON CD
kan
precies
dat
zetje zijn
voor
een artiest
OLON CD:
Nationaal product naar de regio
Al 15 jaar voorziet Brigitte Boekel van stichting Conamus lokale omroepen
van nieuwe muziek. Iedere twee weken gaan er zo’n 250 CD’s de deur uit.
"Een activiteit waaraan veel behoefte is, zo blijkt uit de enquête die we
regelmatig meezenden", vertelt Jerney Kaagman, directeur van Conamus.
"We gaan er dan ook mee door."
Conamus sprong indertijd in het gat dat platenmaatschappijen lieten vallen.
Jerney: " Die promoten nieuwe releases wel bij de landelijke en regionale
stations, maar niet bij de lokale radio. Wij hebben toen, samen met de OLON
en de Edison Stichting, die taak op ons genomen. "
Conamus houdt zich uitsluitend bezig met de promotie van muziek van eigen
bodem. De OLON CD is daarvan een mooi voorbeeld.
En het helpt, als je tenminste op de uitlatingen van Nederlandse artiesten moet
afgaan. Die noemen opvallend vaak de opname op de OLON CD als belangrijk
onderdeel van hun discografie.
Geen selectie
Toch is het effect van de CD-service aan lokale omroepen niet makkelijk vast te
stellen. "Je hoort regelmatig dat artiesten eerst alleen lokaal gedraaid werden
en daarna landelijk doorbraken. Het kan zijn dat het dan precies dat zetje is
wat een artiest nodig heeft om bekend te worden. Maar welke invloed de CD
precies heeft op de uiteindelijke verkoop is natuurlijk heel moeilijk te meten",
vindt Jerney Kaagman.
Op de CD staan de nieuwste nationale releases. "Wat nieuw uitkomt en de
Megacharts binnenkomt, gaat er gratis op. Nee, we passen daarbij geen
kwaliteitsselectie toe. Wie zijn wij om een oordeel te hebben over een muzikaal
product. Tegen betaling kunnen platenmaatschappijen trouwens ook
internationale releases op de OLON CD plaatsen. Doen we ook."
Goede herinneringen
Jerney Kaagman kwam in de tijd dat ze zelf muziek maakte met Earth & Fire heel regelmatig bij
lokale radiostations. "Ik vond dat altijd geweldig leuk. Mensen die met veel inzet radioprogramma’s
maken, zonder dat ze er geld voor krijgen. Ik vind dat te prijzen!"
De CD Service is een initiatief van Conamus, de Edison Stichting en de OLON met steun van
Buma/Stemra en de Mega Top 50. Doel is om het nationale muziekproduct te promoten.
Iedere twee weken verschijnt een cd met uitgaven van diverse platenmaatschappijen: de
nieuwste releases en
nationale en internationale
tips.
Platenmaatschappijen
bereiken zo snel en
eenvoudig de lokale
omroep met een landelijk
potentieel bereik van
14 miljoen luisteraars. In
2003 waren 148 lokale
omroepen en 42 huis- en
regionale omroepen
geabonneerd op de OLON
CD Service. Daarnaast
ontvangen abonnees
artiesteninformatie per
email.
27

28
Het
voordeel
is
dat je
alles
kunt
leren
Lokaal talent
nu nationaal bekend
Ze werken bij een sportprogramma, het nieuws, of maken het best
beluisterde muziekprogramma van Nederland. Allemaal begonnen ze bij een
lokaal televisie- of radiostation, dé manier om ervaring op te doen.
Dat geldt bijvoorbeeld voor Jeroen Latijnhouwers, nu presentator van Editie NL.
Jeroen ging van de Lokale Omroep Tilburg naar Omroep Brabant en vervolgens
naar Veronica Nieuwsradio. In 1996 stortte hij zich in Sport 7 maar vertrok al
snel naar RTL 4. Daar werkte hij als commentator en voice-over.
Sinds 1998 is hij vrijwel dagelijks op televisie maar hij vergeet zijn ‘lokale’
achtergrond niet.
Jeroen presenteerde in 2003 het RTV Festival: OLON Air en beloofde daar de
makers van Okidoki Radio dat hij nog eens langs zou komen. Hij hield zijn
belofte en was een topgast tijdens de kerstshow.
Pyjama
Piepjong - net 14 - was Gerard Ekdom (nu 24) toen hij aan de slag ging bij
Radio De Bilt met een eigen show. Hij bleef tijdens zijn middelbare schooltijd
Hilversum bombarderen met demotapes en stapte intussen over naar
Stadsradio Utrecht. Na de middelbare school werkte hij voor het eerst landelijk:
bij New Dance Radio. In 1998 werd hij opgepikt door Jan Steeman van het
project Pyjama FM en sinds 1999 heeft hij zijn eigen zondagochtendshow en
presenteert hij het nog steeds immens populaire Arbeidsvitaminen op 3FM.
Improviseren
Het voordeel van lokaal beginnen is dat je alles kunt leren, vertellen vrijwel alle
presentatoren die deze weg bewandeld hebben. Zo mocht Dione de Graaf (NOS
Studio Sport) bij Omroep Amersfoort niet alleen presenteren maar ook op
reportage en onderwerpen voorbereiden. Dat niet alles bij de lokale omroepen even
professioneel geregeld is, lijkt geen beletsel. Improviseren is een eigenschap die immers altijd
van pas komt.
Eén opmerking past zeker in dit kader: veel (aankomende) nieuwspresentatoren volgden
een op communicatie gerichte opleiding en waren tijdens hun studie bij lokale media actief.
Vooral die combinatie van praktijk en theorie blijkt een succesvolle voorbereiding op een
landelijke carrière in de nieuwssector. Naast de bekende hbo-opleidingen journalistiek en
communicatie verzorgt OOG in Groningen een opleiding tot camjo.
29

Advertorials
30 31
Novum Nieuws
Nieuws brengen op een onafhankelijke en innovatieve manier. Dat is waar Novum Nieuws voor
staat. Novum is een jong persbureau met een inspirerende en enthousiaste redactie, die op een
frisse manier naar het nieuws kijkt. En dat is merkbaar. Novum kiest vaak voor ‘de andere
invalshoek’ zonder daarbij de essentie van het nieuws uit het oog te verliezen.
Novum levert nieuws in velerlei vormen. Dat betekent dat er vele tekstberichten worden
gemaakt, maar ook televisie en radio zijn gebieden waarop Novum zich prima thuis voelt. Op
het gebied van radionieuws wordt een breed scala aan producten aangeleverd. Elke dag van
07.00 uur tot 23.00 uur levert Novum ieder uur het nieuws aan voor vele radiostations. Tijdens
de spits komen daar nog eens de headlines van het nieuws bij. In de toekomst wil Novum ook
’s nachts radiobulletins maken.
Dankzij Novum is de nieuwsvoorziening in Nederland niet meer in handen van een monopolist.
Met de opkomst van Novum in de afgelopen jaren kunnen nieuwsafnemers en radiostations pas
echt een keuze maken!
Door de geautomatiseerde aanlevering van berichten, kan Novum maatwerk leveren. Novum
levert nieuws waar klanten om vragen, zowel op het gebied van vormgeving als op het gebied
van inhoud. Door deze eigenschappen is Novum in korte tijd onmisbaar geworden voor de
Nederlandse nieuwsvoorziening.
Novum Nieuws biedt ten behoeve van radiozenders, internetsites en mobiele diensten haar
radionieuwsdienst. Deze varieert van een algemeen radionieuwsbulletin tot gepersonaliseerde
audioberichten per nieuwsonderwerp, landelijk en regionaal. Novum levert de bulletins via
ftp-get of -put in nagenoeg ieder formaat dat u wenst, zoals mp-2 of mp-3. Leden van de OLON
krijgen een korting op de afname van Novum Nieuws.
Hoogte Kadijk 143 F25, 1018 BH AMSTERDAM
telefoon : 020-4621485 / fax : 020-4621480
info@novumnieuws.nl
www.novumnieuws.nl
Commissariaat voor de Media
Het Commissariaat voor de Media handhaaft de spelregels die zijn opgenomen in de Mediawet
en de daarop gebaseerde regelgeving. Dit gebeurt via informatievoorziening vooraf en toezicht
achteraf. Naast de landelijke, regionale en commercie;e omroepinstellingen dienen ook de
lokale omroepinstellingen zich te houden aan de Mediawet. Het Commissariaat houdt daar toezicht
op. Dat toezicht bestaat voor wat betreft de lokale omroepinstellingen uit een jaarlijkse
individuele beoordeling. Er wordt getoetst op de programmering, of wordt voldaan aan de
programmavoorschriften voor informatie, cultuur en educatie, op het functioneren van het
programmabeleidbepalend orgaan (pbo) en op de financiële huishouding.
Het tijdig en compleet verstrekken van de benodigde informatie aan het Commissariaat is
noodzakelijk om inzicht te krijgen in het functioneren van iedere lokale omroepinstelling en van
de sector als geheel. Jaarlijks verschijnt een rapportage van het verkregen inzicht in de sector in
de vorm van de "lokale omroep monitor". Op basis hiervan kan toekomstig beleid voor de lokale
omroepsector worden ontwikkeld.
De individuele beoordeling levert de omroepinstelling een handvat om te werken aan haar
eigen kwaliteitsverbetering. En daarmee wordt bijgedragen aan de verhoging van de
professionaliteit en de continuïteit van lokale omroepinstellingen in Nederland. De basis voor
het kunnen blijven maken van goedbeluisterde en interessante programma’s is immers een goed
lopende organisatie. En dat vereist continue zorg en aandacht.
Het Commissariaat zal er de komende jaren alles aan doen om de kwaliteit van de door lokale
omroepinstellingen aangeleverde informatie te verbeteren en op peil te houden. Dat gebeurt
door het geven van individueel advies en het verzorgen van informatiebijeenkomsten.
Publieke verantwoording wordt steeds belangrijker om het bestaansrecht van de publieke
omroepinstellingen te verdedigen. Kwalitatief goede informatie draagt daaraan bij.
Het Commissariaat voor de Media is in 1988 opgericht tegelijkertijd met het in werking treden
van de Mediawet. Het is een zelfstandig bestuursorgaan onder leiding van drie commissarissen
en is gevestigd in Hilversum. Naast diverse informatieve brochures geeft het Commissariaat zes
maal per jaar het magazine CoMedia uit. Iedere lokale omroep ontvangt hiervan een exemplaar.
In dit magazine is aandacht voor genomen besluiten, actuele ontwikkelingen en achtergrondinformatie.
Daarnaast geeft de website van het Commissariaat www.cvdm.nl informatie over
regelgeving, besluiten en actualiteiten.
Postbus 1426, 1200 BK Hilversum
telefoon : 035-7737700 / telefax : 035-7737799
e-mail: cvdm@cvdm.nl / website: www.cvdm.nl

Organisatie index
32 33
Buma/Stemra
Buma/Stemra is de organisatie die in Nederland de
belangen van componisten, tekstdichters en muziekuitgevers
behartigt. Belangen op het gebied van
muziekauteursrecht. De OLON heeft met
Buma/Stemra een lumpsum overeenkomst gesloten.
Lokale omroepen kunnen via de OLON deelnemen
aan deze lumpsum regeling.
Postbus 3080, 2130 KB HOOFDDORP
telefoon : 023-7997999 / fax : 023-7997777
info@bumastemra.nl
www.bumastemra.nl
NOS Radionieuws
De NOS verzorgt op diverse landelijke radiozenders
radiobulletins onder de naam NOS Radionieuws.
Deze bulletins worden gewoonlijk op het hele uur
uitgezonden en kent diverse edities voor de verschillende
radiostations. De OLON heeft met de NOS een
collectiviteitsregeling afgesloten. Lokale omroepen
kunnen via de OLON deelnemen aan deze regeling.
Postbus 1990, 1200 BZ HILVERSUM
telefoon : 035-6772279
SENA
SENA is op aanwijzing van het Ministerie van
Justitie, en met uitsluiting van ieder ander, belast
met de uitvoering van de Wet op de naburige rechten.
In de praktijk betekent dit onder andere dat
SENA vergoedingen incasseert bij de "gebruikers"
van muziek. Dit zijn bedrijven, instellingen en organisaties
die, op welke manier dan ook, muziek
afspelen. SENA betaalt deze vergoedingen door aan
de uitvoerende musici en platenproducenten, ofwel
de "makers" van muziek.
De OLON heeft met SENA een lumpsum overeenkomst
gesloten. Lokale omroepen kunnen via de
OLON deelnemen aan deze lumpsum regeling.
Postbus 113, 1200 AC HILVERSUM
telefoon : 035-6251700 / fax : 035-6280971
sena@sena.nl
www.sena.nl
PALM
In het najaar van 2000 is PALM, het Landelijk
Platform Allochtone Lokale Media, opgericht.
Inmiddels hebben meer dan tachtig organisaties,
zowel etnische toegangsomroepen als deelredacties,
zich aangesloten bij deze belangenvereniging. Iedere
aanbieder kan lid worden van PALM. Het platform
stemt zijn beleid af op de behoeften van de verschillende
leden. Het richt zich op verbetering van
kwaliteit en vergroting van deskundigheid, uitbreiding
van mogelijkheden en middelen voor etnische
aanbieders en verbetering van de relatie met de
zendgemachtigden. Professionalisering staat hoog in
het vaandel. Het Handboek Lokale Media, ontwikkeld
door Mira Media, levert daaraan een bijdrage en
wordt kosteloos verstrekt aan PALMleden. Verder ontwikkelt
PALM activiteiten die onderlinge samenwerking
bevorderen. Er zijn 10 PALM Commissies die
zich richten op o.m. beleid, financiën, digitale
programmering, jongeren en televisie & databank.
PALM geeft lokale etnische media een gezicht, het
laat weten dat ze er zijn en wie ze zijn. Mira Media
biedt ondersteuning aan de vereniging.
Postbus 1234, 3500 BE UTRECHT
telefoon : 030-2302240 / fax: 030-2302975
Mira Media
Mira Media streeft naar gelijkwaardige deelname
van etnisch culturele minderheden in de audiovisuele
media op alle functieniveaus. Daarnaast zet de
organisatie zich in voor een kleurrijke programmering.
Hiermee bedoelen ze: een multicultureel
programma-aanbod voor een breed, autochtoon en
allochtoon publiek enerzijds, en een doelgroepprogrammering
voor specifieke etnisch culturele
minderheden anderzijds. Mira Media werkt verder
aan het vergroten van de mediavaardigheid van
kijkers en luisteraars, zodat zij leren kritisch om te
gaan met het media-aanbod.
Postbus 1234, 3500 BE UTRECHT
telefoon : 030-2302240 / fax : 030-2302975
info@miramedia.nl
www.miramedia.nl
Publieke Omroep
Publieke Omroep: het samenwerkings- en
coördinatieorgaan.
De Nederlandse Omroep Stichting heeft naast haar
wettelijke programmataken ook een belangrijke
opdracht als samenwerkingsorgaan van de Publieke
Omroep. Voor de duidelijkheid maken radio,
televisie en internet gebruik van de naam NOS; het
bedrijfsonderdeel dat de samenwerkings- en coördinatietaken
uitvoert noemt zich 'Publieke Omroep'.
Publieke Omroep houdt zich bezig met het opzetten,
ontwikkelen en uitvoeren van beleid en het
coördineren van de programmering van de landelijke
publieke radio- en televisiezenders en internet.
De indeling van de zendtijd en de uitvoering van
gemeenschappelijke taken vallen daar ook onder.
Agentschap Telecom
Agentschap Telecom is verantwoordelijk voor de
uitvoering en handhaving van het beleid op het
gebied van draadloze telecommunicatie. AT draagt
zorg voor optimale gebruiksmogelijkheden van het
radiofrequentiespectrum door middel van het verwerven,
uitgeven en beschermen van frequentieruimte.
Lokale omroepen kunnen bij AT terecht als
zij klachten hebben over bijvoorbeeld storingen of
onvoldoende bereik.
Postbus 450, 9700 AL GRONINGEN
telefoon : 050-5877212 / fax : 050-5877400
agentschaptelecom@at-ez.nl
www.agentschap-telecom.nl
ROOS
ROOS behartigt de belangen van de 13 publieke
regionale omroepen in Nederland. De officiële
naam is: Stichting Regionale Omroep Overleg en
Samenwerking.
ROOS ontwikkelt beleid, treedt op namens de
bedrijfstak bij de politiek, overheden en anderen,
sluit contracten voor het collectief, doet aan voorlichting
en behartigt andere gemeenschappelijke
belangen. De 13 publieke regionale omroepen zijn
elk lid van ROOS en vormen haar bestuur.
Postbus 913, 1200 AX HILVERSUM
telefoon : 035-6210875 / fax : 035-6216900
www.roosrtv.nl
CIVIQ
CIVIQ is het kenniscentrum en adviesbureau op het
gebied van vrijwillige inzet. CIVIQ vernieuwt en
versterkt vrijwillige inzet in Nederland. Dit doet CIVIQ

34
Organisatie index
via promotie, onderzoek, advies, training en begeleiding.
CIVIQ werkt voor en met vrijwilligersorganisaties,
lokale en provinciale steuninstellingen, overheden
en bedrijven. In samenwerking met CIVIQ
organiseert de OLON regelmatig workshops op het
gebied van onder meer vrijwilligersmanagement en
visitatie.
Postbus 12080, 3501 AB UTRECHT
telefoon : 030-2333937 / fax : 030-2343839
algemeen@civiq.nl
www.civiq.nl
VNG
Taken van de Vereniging van Nederlandse
Gemeenten: Belangenbehartiging van alle gemeenten
bij andere overheden. Tweede Kamer, Kabinet
en maatschappelijke organisaties zijn belangrijke
gesprekspartners.
Dienstverlening: advisering aan alle leden over
actuele ontwikkelingen (pro actief) en advisering
aan individuele leden (op verzoek).
De platformfunctie wordt uitgeoefend via de VNGcommissies,
Provinciale Afdelingen, congressen,
studiedagen en ledenraadplegingen.
Postbus 30435, 2500 GK DEN HAAG
telefoon : 070-3738393 / fax : 070-3635682
www.vng.nl
DIVA / AVA
DIVA is de koepelorganisatie voor documentaire
informatievoorziening en het archiefwezen.
Ruim 130 instellingen en organisaties zijn aangesloten
bij de vereniging. De vereniging heeft een
bestuur bestaande uit zeven leden en een
uitvoerend bureau gevestigd in Amsterdam. In de
Algemene Ledenvergadering van DIVA van 19
november 2002 is de sectie Audiovisuele
Archive-ring opgericht. Het belang van audiovisuele
archivering voor het cultureel erfgoed is gediend bij
de sectie DIVA / AVA.
Cruquiusweg 31, 1019 AT AMSTERDAM
telefoon: 020-4627722 / fax: 020-4627720
diva@divakoepel.nl
www.divakoepel.nl
AMARC (Europe)
AMARC, the World Association of Community Radio
Broadcasters, is the international non-governmental
organisation for the promotion, support and
development of community radio world-wide. The
international headquarters is located in Montreal,
Canada following the founding Assembly held in
1988.
AMARC-Europe is the European regional section of
AMARC grouping together radios and their national
federations from 40 European countries, a network
of 1500 community broadcasting services.
15, Paternoster Row
Sheffield S1 2BX United Kingdom
telefoon : +441142210592 / fax : +441142798976
amarc@gn.apc.org
www.web.apc.org/amarc

Colofon
Coördinatie en redactie OLON:
Marie-José van den Berg, Angela van Bommel en Ilja Geukers
Teksten
Nel van Holst Journalistieke Producties
Foto’s
Nel van Holst
Judith Jongejans
Optimaal FM
Bløf
Ontwerp en layout
Van Domburg Ontwerp, Nijmegen
©OLON 2004