Embryologie van de kip 18 uur na bevruchting

Embryologie van de kip
Serie van 15 dia’s met tekeningen en originele opnamen van in totto
preparaten van de embryonale ontwikkeling van 18 tot 72 uur na de
bevruchting
Ter ondersteuning van practica en ter beperking van het gebruik van proefdieren
Auteurs: F. van Herp (Moleculaire Dierfysiologie)
E. S. Pierson (Gemeenschappelijk Instrumentarium)
W.L.P. Janssen (Biologie Algemeen)
met dank aan Z. van Meekeren
Nederlandse naam: Kip
Wetenschappelijke naam: Gallus domesticus
Familia: Phasianidae/Meleagridae
Classis: Aves
Phylum: Chordata (subphylum vertebrata)
Regnum: Animalia
Copyrights 2009 Contact: e.pierson@science.ru.nl

Embryologie van de kip - Bouw van de kip
Slokdarm
Krop
Hart
Galblaas
Lever
Milt
Spiermaag
Luchtpijp
Longen
Eierstok Eierleider
Nier
Cloaca
Darmen
Alvleesklier

Eierstok
Infundibulum
Embryologie van de kip
Voortplantingsorganen
Magnum
Eierleider of oviduct
Isthmus
Uterus of schaalklier
Vagina
Dikke darm
Cloaca

Embryologie van de kip
Functies van de verschillende
voortplantingsorganen bij de eivorming
Eierstok Folikkels met eigeel
Infundibulum
Opvang van geovuleerde eicel met
eigeel. Bevruchting!!
15-30 min
Magnum
Aanmaak en afzetting
van eiwit
2 - 3 uur
Isthmus
Aanmaak van 2
schaalmembranen
2 - 3 uur
Uterus of schaalklier
Aanmaak van de schaal
18 - 26 uur
Vagina
Opslag van
sperma, maar
geen rol in
aanmaak van het
ei
Verblijfsduur
Cloaca
Opening

Embryologie van de kip
Bouw van het ei
1 Hagelsnoer
2 Harde schaal
3 Schaalvlies
4 Binnenste schaalvlies
5 Eiwit
6 Kiemvlek of vormingsdooier
7 Dooiervlies
8 Dooier
9 Luchtkamer

Embryologie van de kip
18 uur na bevruchting
1 Proamnion
2 Area opaca (donker)
3 Area pellucida (doorzichtig)
4 Embryonaal gebied
5 Neurale plaat
6 Chorda
7 Knoop van Hensen
8 Primitieve streep
Informatie: Centraal gelegen zie je de
area pellucida (= doorschijnen), omgeven
door de area opaca (= ondoorzichtig
gebied), een donker gevlekte streek. De
primitieve streep ligt als een lichte streep
in het centrum van de area pellucida. Ze
strekt zich uit tot aan de achterrand van
de area pellucida en vertoont een
uitholling (primitieve groeve), die tussen
twee verdikkingen van het blastoderm
(primitieve plooien) loopt. Vooraan eindigt
de groeve in een kuiltje dat omgeven
wordt door de primitieve knoop (knoop
van Hensen). Juist voor deze knoop ziet
men de chorda (= streng). Deze
primitieve streng induceert de neurale
plaat die later de neurale groeve vormt.

Embryologie van de kip
20 uur na bevruchting
1 Proamnion
2 Area opaca (donker)
3 Area pellucida (doorzichtig)
4 Embryonaal gebied
5 Kopplooi
6 Neurale groeve
7 Neurale plaat
8 Chorda
9 Knoop van Hensen
10 Primitiefstreep
Informatie: In stadia van ongeveer 20
uur na bevruchting is de kopplooi
zichtbaar als een dwarse,
halfcirkelvormige verheffing van het
voorste gedeelte van de kiem. Het proamnion
(pro = voor; amnion =
binnenste vlies dat het embryo
beschermt) ligt als een lichtere zone
voor de kopplooi. Ook de neurale groeve
wordt zichtbaar.

Embryologie van de kip
24 uur na bevruchting
1 Area opaca (donker)
2 Area pelucida (doorzichtig)
3 Neurale plooi
4 Kopplooi
5 Voordarm
6 Neurale groeve
7 Somiet
8 Chorda
9 Ongesegmenteerd mesoderm
10 Knoop van Hensen
11 Primitiefstreep
Informatie: In dit stadium is het aantal
somieten (= gesegmenteerde
mesodermale lichaamsblokken) gestegen
tot 4 а 5 paar, aan weerszijden van de
open neurale groeve gelegen. Alleen de
kopstreek van het embryo verheft zich
als een plooi van de onderliggende area
pellucida. De chorda ligt vooraan ter
hoogte van het voorste deel van de
voordarm. In het mesoderm dat links en
rechts van de neurale wallen ligt,
ontstaan somieten.

Embryologie van de kip
33 uur na bevruchting
Informatie: 33 uur na de bevruchting is het
embryo ongeveer 4 mm lang. De ventrale
kopbuiging, waarbij de voorkant van de kop
naar het dooieroppervlak toe buigt, is nu
zichtbaar. Er zijn 12 tot 13 paar somieten
aanwezig. De oogbekers zijn reeds tamelijk
groot. Het voorste hersenblaasje of
prosencephalon vertoont een insnoering. Het
middelste hersenblaasje of mesencephalon blijft
onverdeeld. Het achterste hersenblaasje of
rhombencephalon loopt naar achteren uit in een
reeks ingesnoerde blaasjes die neuromeren
heten. De sinus rhomboidalis (= ruitvormig) is
nog aanwezig als enige opening van de neurale
buis. De primitieve streep is nog slechts
rudimentair aanwezig. Het infundibulum (=
uitzakking van het diencephalon) verschijnt als
een halfcirkelvormige ventrale uitzakking van
het achterste gedeelte van het voorste
hersenblaasje. Ter hoogte van het infundibulum
eindigt de chorda dorsalis (chorda = streng;
dorsalis = aan de rugzijde gelegen).
1 Proamnion 9 Hart
2 Prosencephalon 10 Lateraal mesoderm
3 Mesencephalon 11 Ruggenmerg
4 Rhombencephalon 12 Sinus rhomboidalis
5 Somiet 13 Primitieve streep
6 Oogblaasje 14 Bloedeilandjes
7 Voordarm
8 Chorda (doorschemerend)

Embryologie van de kip
36 uur na bevruchting
1 Prosencephalon
2 Oogblaasje
3 Mesencephalon
4 Rhombencephalon
5 Hart
6 Lateraal mesoderm
7 Somiet
8 Ruggenmerg
9 Sinus rhomboidalis
10 Primitieve streep
11 Bloedvaatje
12 Bloedeilandjes
Informatie: Het hart is 36 uur na de
bevruchting een S-vormige buis, naar
rechts uit het embryo puilend. De
aanleg van het hart is mesodermaal
Aan de buitenkant (in de area
vasculosa = van bloedvaten voorzien)
gaat de vorming van bloedeilandjes
door. De primitieve streep is nu alleen
nog zichtbaar onder de sinus
rhoboidalis.

Informatie: zie volgende dia
Youtube
Embryologie van de kip
48 uur na bevruchting
1 Amnion
2 Metencephalon
3 Mesencephalon
4 Oogbeker + lens
5 Prosencephalon
6 Gehoorblaasje
7 Branchiale bogen
8 Atrium (boezem)
9 Ventrikel (kamer)
10 Laterale plooi
11 Lateraal mesoderm
12 Vitelliene arterie
/ vene
13 Somiet
14 Ruggenmerg
15 Staartplooi
filmpje
(erg versneld)

Embryologie van de kip
48 uur na bevruchting (vervolg)
1 Amnion 8 Atrium (boezem)
2 Metencephalon 9 Ventrikel (kamer)
3 Mesencephalon 10 Laterale plooi
4 Oogbeker + lens 11 Lateraal mesoderm
5 Prosencephalon 12 Vitelliene arterie / vene
6 Gehoorblaasje 13 Somiet
7 Branchiale bogen 14 Ruggenmerg
15 Staartplooi
Informatie: 48 uur na de bevruchting gaat de positie van het embryo t.o.v. de dooier zich
sterk wijzigen. Na de kopplooi vormen zich nu ook laterale plooien en een staartplooi. De
buiging van de kop wordt nog sterker, waardoor terr hoogte van het middelste hersenblaasje
het voorste en achterste hersenblaasje bijna naast elkaar komen te liggen. Het embryo voert
nu ook een roterende beweging uit en gaat op de linkerzij liggen. Juist achter het hart, aan de
overgang van de kop naar de romp, komt een tweede buiging tot stand. Het embryo neemt
een C-vorm aan. De kop wordt door een dubbele plooi bedekt, d.i. de aanleg van de eerste
extraembryonale(= uitwendig of buiten het embryo) membraan: het amnionvlies. De
vitelliene (= dooierrijke) arterien en venen zijn met de extraembryonale bloedvaten
verbonden. In de hals zijn reeds branchiale groeven zichtbaar. De hersenen groeien uit tot 5
hersenblaasjes: telencephalon en diencephalon (beide uit het voorste hersenblaasje),
mesencephalon, metencephalon en myelencephalon (de laatste twee uit het achterste
hersenblaasje). De lensplacode (placode = plaat) is uitgegroeid tot een lensblaasje, het
oogblaasje tot een oogbeker, de gehoorplacode tot een gehoorblaasje. Het hart is verder
gedifferentieerd in vier delen: de sinus venosus (venosus = tot de aders behorend) waarin de
grote venen uitmonden; het atrium (=hartboezem); een U-vormige ventrikel (= hartkamer) en
een bulbus cordis (= bolvormige structuur van het hart). Atrium en ventrikel zijn hier te zien.

Embryologie van de kip
72 uur na bevruchting
1 Gehoorblaasje 9 Telencephalon
2 Myelencephalon 10 Branchiale bogen
3 Metencephalon 11 Hart
4 Amnion 12 Vleugelaanleg
5 mesencephalon 13 Vitelliene
6 Oogbeker + lens arterie/vene
7 Diencephalon 14 Pootaanleg
8 Epifyse 15 Staart
Informatie: 72 uur na de bevruchting is de
rotatie van het embryo naar de linkerzijde
gevorderd tot voorbij de hartstreek. Alleen
het caudale gedeelte (= aan de achterzijde)
van het embryo moet nog 90 o draaien. De
twee kopbuigingen zijn bijna voltooid. Een
vierde branchiale groeve wordt aangelegd
naast de drie overige. De pharyngeale bogen
zijn dikker. Door de voorste kopbuiging wordt
de pharyngeale (= luchtpijp) streek tegen de
ventrale (= buik) zijde van de kop
aangedrukt. De voorste en achterste
extremiteiten (= ledematen) komen na 3
dagen incubatie reeds als kleine stompjes te
voorschijn tegenover respectievelijk de 16e
tot 20e somiet en de 27e tot 32e somiet.

Embryologie van de kip
Detail van de kop
72 uur na bevruchting
1 Gehoorblaasje 7 Lens
2 Myelencephal 8 Diencephalon
3 Metencephalon 9 Epifyse
4 Amnion 10 Telencephalon
5 Mesencephalon 11 Reukgroeve
6 Oogbeker
Informatie: Deze detailopname van de kop geeft duidelijk de ontwikkeling van de hersenen
weer. De verdere ontwikkeling van de vijf hersenblaasjes (telencephalon, diencephalon,
mesencephalon, metencephalon en myelencephalon) is hier te zien aan verschillende
differentiaties. Vanuit het diencephalon groeien lateraal (= aan de zijkant) de oogbekers uit.
Uiteindelijk maken beide oogbekers contact maken met het buitenste kiemblad (ectoderm)
zodat in deze laag de vorming van de lens aangelegd wordt. In dit stadium is ook de dorsale
(= bovenkant) uitstulping van het diencephalon te zien. Hieruit ontwikkelt zich de epifyse (epi
= bovenop). Ook aan de onderkant van het diencephalon vindt er een uitgroeing plaats waar
de hypofyse (hypo = onder) aangelegd wordt (in dit beeld niet te zien). Het gehoorblaasje
ontwikkelt zich verder ter hoogte van het myelencephalon.

YouTube
filmpje
van de
ontwikkeling
in vivo
Overzicht van de embryologie van de kip
van 18 -72 uur na de bevruchting