15.01.2013 Views

2010-03 - Zending Hersteld Hervormde Kerk

2010-03 - Zending Hersteld Hervormde Kerk

2010-03 - Zending Hersteld Hervormde Kerk

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

Jaargang 4 – <strong>2010</strong><br />

Nummer 3<br />

<strong>Zending</strong><br />

<strong>Hersteld</strong><br />

<strong>Hervormde</strong><br />

<strong>Kerk</strong><br />

In dit nummer o.a.:<br />

l Rondblik: achteromzien en vooruitkijken<br />

l De vier jonge moeders waren weduwe<br />

l Alle zeilen bijzetten om Bijbelschool af te ronden<br />

l <strong>Zending</strong> in wereldperspectief<br />

l Financiële verantwoording 2009<br />

l De grootste gift die je kunt krijgen<br />

l Tien vragen aan Truus van Bragt


INZICHT<br />

COLOFON<br />

RONDBLIK: Achteromzien en vooruitkijken<br />

Het is goed om jaarlijks terug te zien op de<br />

activiteiten van de Commissie <strong>Zending</strong> die hebben<br />

plaatsgevonden op de zendingsterreinen in<br />

Malawi en Suriname. In dit artikel een terugblik<br />

en een vooruitblik.<br />

2009 | Malawi<br />

De eerste aandacht werd in 2009 gericht op de<br />

werving van een veldwerker. De Commissie was<br />

verheugd dat de heer Albert van Bragt aangesteld kon<br />

worden. Vervolgens vond de voorbereiding op hun<br />

uitzending plaats: het volgen van geschikte cursussen,<br />

het leren van de eerste beginselen van het Chichewa,<br />

het verhogen van de vaardigheid in het spreken van<br />

de Engelse taal. In oktober vond de uitzending plaats<br />

en vestigden zij zich in Zomba, waar ook de familie<br />

Oomen woont. Twee kinderen bleven in Nederland in<br />

verband met hun opleiding. Inmiddels heeft de<br />

familie Van Bragt haar weg in Malawi gevonden.<br />

Voor de Bijbelschool in Zomba werd een tweede<br />

groep studenten door de RPC gekozen om opgeleid<br />

te worden tot evangelist. Inmiddels heeft de eerste<br />

groep studenten in de loop van 2009 een eigen<br />

gemeente of district toegewezen gekregen, waarin<br />

ze als evangelist zijn aangesteld. Het is heel indrukwekkend<br />

om te zien hoe zij op eenvoudige en<br />

betrokken wijze het Evangelie onder hun landgenoten<br />

verkondigen. Het werk op de Bijbelschool werpt op<br />

deze wijze al de eerste vruchten af. Er is reden tot<br />

verwondering en dankbaarheid richting de Heere.<br />

2009 | Suriname<br />

Begin 2009 kwam vanuit Suriname de vraag of de<br />

HHK het zendingswerk van de OPC over zou kunnen<br />

Zicht Op <strong>Zending</strong><br />

is een (gratis) uitgave van de<br />

<strong>Zending</strong> <strong>Hersteld</strong> <strong>Hervormde</strong> <strong>Kerk</strong><br />

Overname van artikelen, foto’s en<br />

informatie alleen na overleg met de<br />

eindredacteur.<br />

Aanvragen voor gratis toezending<br />

(indien u dit blad niet via de eigen<br />

gemeente ontvangt):<br />

<strong>Zending</strong> <strong>Hersteld</strong> <strong>Hervormde</strong> <strong>Kerk</strong><br />

Vendelier 51-D<br />

3905 PC Veenendaal<br />

T: (<strong>03</strong>18) 55 42 12<br />

E: info@zhhk.nl<br />

Foto voorzijde: Bouw van de kerk in Nankhokota<br />

Redactie<br />

L.W. Both<br />

K. Lievense<br />

E. van Vlastuin<br />

P. Vogelaar<br />

Eindredactie<br />

Ds. J.C. den Ouden<br />

T: (0488) 44 14 16<br />

E: j.c.den.ouden@solcon.nl<br />

Medewerkers<br />

N. Boonzaaijer-van Herk (coördinatie)<br />

A.J. van Laar-Dullemeijer (jeugdrubriek)<br />

L.H. de Kluijver (opmaak)<br />

nemen. Vanuit deze kerk is een aantal jaren zendingswerk<br />

verricht, zowel in Paramaribo als onder de<br />

Indianen in Powakka. Na een bezoek en verdere<br />

kennismaking is besloten tot overname. Dominee<br />

B.M. Meuleman en zijn gezin zijn voor vier maanden,<br />

in de verlofperiode van dominee Mynders, daar werkzaam<br />

geweest. Zij zijn bijgestaan door kinderwerker<br />

Windy de Wit. De overname van dit zendingsterrein<br />

behoeft de nodige aandacht. Er moet onder andere<br />

een huis voor zowel het zendelingsgezin als voor de<br />

kinder werker gerealiseerd worden in Powakka.<br />

<strong>2010</strong> | Malawi<br />

Voor 2011 wordt gestreefd naar een tweede zendingspredikant<br />

voor Malawi, met name voor de Bijbelschool.<br />

Binnenkort zal hiertoe een beroep worden uitgebracht.<br />

<strong>2010</strong> | Suriname<br />

Aangezien er nog geen vaste zendingspredikant be -<br />

noemd kon worden, zijn enkele predikanten/kandidaten<br />

bereid gevonden om enkele maanden betrokken te zijn<br />

in Paramaribo en Powakka. Verder zal ook Windy de<br />

Wit naar Suriname gaan om vooral het evangelisatiewerk<br />

onder de kinderen voort te zetten en uit te<br />

breiden. Gestreefd wordt om ook hier zo spoedig<br />

mogelijk een predikant uit te zenden naar Suriname.<br />

Tot slot<br />

Zo mag de HHK betrokken zijn op twee zendings -<br />

terreinen. De Heere geve daar Zijn zegen over, opdat<br />

Zijn koninkrijk moge worden uitgebreid. ■<br />

Breukelen, dr. A. van Nieuw<br />

Amerongen<br />

Bestuur <strong>Zending</strong><br />

Ds. K. Klopstra (voorz.)<br />

A.W. Saly (secr.)<br />

E. Ebbers (penn.)<br />

Ds. D. Heemskerk<br />

Ds. J.C. den Ouden<br />

E. de Jong<br />

A. van Nieuw Amerongen<br />

P. Vogelaar<br />

Bankgegevens<br />

Rekening 11.32.18.230<br />

t.n.v. <strong>Zending</strong> Herst. Herv. <strong>Kerk</strong><br />

te Veenendaal<br />

(s.v.p. met duidelijke omschrijving)<br />

2 Z I C H T O P Z E N D I N G


Tijdens visitatie maakten de zondagse erediensten indruk<br />

De vier jonge moeders van de<br />

dopelingen waren weduwe<br />

P. Vogelaar<br />

Het doel van de visitatie was om<br />

inzicht te krijgen of te vergroten in<br />

de voortgang van het werk van de<br />

zending in Malawi. Zoals gebruikelijk<br />

was er weer een hele lijst met onderwerpen<br />

die met de zendingswerkers<br />

in Malawi en de vertegenwoordigers<br />

van de RPC moest worden be -<br />

sproken. Het is ondoenlijk om de<br />

volledige lijst te bespreken, maar wij<br />

zullen een paar zaken vermelden. De<br />

eerste groep studenten van de<br />

Bijbelschool is inmiddels geslaagd.<br />

Aan hen is als teaching elder een<br />

arbeidsveld toegewezen. Vier<br />

evangelisten waren al binnen de<br />

RPC werkzaam en nu zijn er tien<br />

bij gekomen. Voor hen is inmiddels<br />

een stuk land gekocht. De tekeningen<br />

van de huizen die gebouwd moeten<br />

worden zijn klaar. In september<br />

<strong>2010</strong> vangt de bouw aan. Op de<br />

Bijbelschool zijn inmiddels weer<br />

zestien nieuwe studenten met de<br />

studie begonnen.<br />

Het werk binnen de RPC mag<br />

gestaag voortgang hebben. Er zijn<br />

170 gemeenten en preaching points,<br />

waar iedere zondag een dienst wordt<br />

gehouden. De nieuwe teaching<br />

elders hebben inmiddels het werk<br />

van dominee Oomen overgenomen<br />

om gemeenteleden op te leiden tot<br />

full members. Een aantal van hen<br />

In Malawi worden op 170 plaatsen elke zondag diensten van<br />

de RPC belegd. Veel kinderen en volwassenen zijn de<br />

afgelopen tijd gedoopt. Het probleem is echter dat er maar<br />

twee predikanten zijn om de doop te bedienen. Inmiddels<br />

zijn zestien studenten begonnen met een studie aan de<br />

Bijbelschool. Dit bleek tijdens de jaarlijkse visitatie van de<br />

ZHHK in Malawi van 15 juni tot en met 22 juni <strong>2010</strong>.<br />

heeft inmiddels belijdenis des geloofs<br />

afgelegd. De doop is meermalen aan<br />

volwassenen bediend en ook regelmatig<br />

aan kinderen. Het probleem<br />

is echter wel dat er maar twee<br />

predikanten zijn die het sacrament<br />

van de doop mogen bedienen. Door<br />

op centrale plaatsen het sacrament<br />

te bedienen, wordt dit probleem<br />

enigszins ondervangen. Als de Heere<br />

het geeft, zal in september <strong>2010</strong><br />

voor de eerste maal het sacrament<br />

van het Heilig Avondmaal worden<br />

bediend in het midden van een<br />

gemeente van de RPC. Ook zullen<br />

dan twee evangelisten als predikant<br />

bevestigd worden.<br />

In de periode van vijf weken die ik<br />

in Malawi mocht verblijven – vier<br />

weken als gastdocent en één week<br />

voor de visitatie – waren de<br />

zondagse erediensten weer een<br />

indrukwekkende belevenis.<br />

Vooral toen op twee<br />

zondagen de belijdenis des<br />

geloofs werd afgelegd en er<br />

kinderen en volwassenen<br />

werden gedoopt. Veel<br />

indruk maakten de vier<br />

jonge moeders die hun<br />

kinderen ten doop hielden.<br />

Waar waren de echt -<br />

genoten? Zij bleken allen<br />

weduwe te zijn. De AIDS<br />

had toegeslagen... Wat rijk dat hier<br />

van het verbond met Abraham<br />

gesproken mocht worden.<br />

In de afgelopen jaren is het<br />

sacrament van de Heilige Doop niet<br />

meer bediend binnen de RPC. De<br />

reden hiervan was het gebrek aan<br />

predikanten, maar ook de beperkte<br />

mogelijkheid tot het volgen van het<br />

doop- en belijdenisonderwijs.<br />

Inmiddels hebben er al diverse<br />

doopbedieningen plaatsgevonden.<br />

Naast de volwassenendoop wordt<br />

er dan ook belijdenis van het geloof<br />

afgelegd. Hierna krijgt iedere<br />

dopeling een persoonlijke zegen.<br />

Als dat in één geval 42 maal achter<br />

elkaar dient plaats te vinden, heeft<br />

onze zendingspredikant wel de<br />

bijstand van een Aaron en Hur<br />

nodig om zijn armen op voldoende<br />

hoogte te houden. ■<br />

Z I C H T O P Z E N D I N G 3<br />

HELDER


FOCUS<br />

Groeiend besef van noodzaak kerkelijk leven in RPC<br />

Alle zeilen bijzetten om<br />

Bijbelschool af te ronden<br />

ds. R.J. Oomen,<br />

Malawi<br />

Met betrekking tot de voortgang<br />

van de zending wil ik iets vertellen<br />

over de verschillende velden van<br />

ons werk in Malawi. Een erg<br />

belangrijk deel is het onderwijs op<br />

de diverse fronten.<br />

Eén front betreft de lessen aan<br />

kandidaat-lidmaten. De voorgangers<br />

van de Reformed Presbyterian<br />

Church (RPC) gaan eens per jaar<br />

naar de verschillende regio’s. Ze<br />

komen daar drie volle dagen bijeen<br />

om de aanstaande lidmaten les te<br />

geven uit de Shorter Catechism<br />

(Korte Westminster Catechismus).<br />

Na de nodige huisstudie worden de<br />

kandidaten na enkele weken<br />

Studenten van de Bijbelschool in het klaslokaal<br />

Er is voortgang in het zendingswerk. Zeker, onlangs konden<br />

twee studenten op de Bijbelschool hun studie tijdelijk niet<br />

vervolgen. Maar een andere man vertelde hoe een preek<br />

over de verloren zoon naar binnen was geslagen. En veel<br />

leden dringen aan op de bediening van het Heilig<br />

Avondmaal, waarmee we ook hopen te beginnen.<br />

verwacht om te verschijnen voor<br />

een commissie van afgevaardigden<br />

van synode, classis en gemeente. In<br />

dat onderzoek worden de leden<br />

vragen gesteld over hun geloof en<br />

over de catechismus. Zij die deze<br />

vragen naar tevredenheid beantwoorden,<br />

worden toegelaten.<br />

Het was in Lilongwe, waar een man<br />

van veertig jaar zich aanmeldde. Op<br />

de vraag of hij iets kon zeggen over<br />

zijn persoonlijke bekering, begon hij<br />

te vertellen. Een jaar eerder had hij<br />

een preek gehoord over de verloren<br />

zoon. Het was onder die preek dat<br />

hij ontdekt werd aan zijn zonden en<br />

zijn zondig verleden. Hij zag dat hij<br />

een verloren zoon was, die ook zijn<br />

Vader kwijt was. Het leidde tot een<br />

radicale omkeer in zijn leven. Hij<br />

begon te zien dat er nog zoveel andere<br />

verloren zonen en dochters waren.<br />

Op een vraag hoe hij zijn medemens<br />

zag na die tijd, verklaarde hij dat hij<br />

regelmatig getuigenis aflegde aan<br />

anderen, dat de Heere Jezus gekomen<br />

was om Zich te geven voor verloren<br />

zondaren, die de Vader kwijt zijn.<br />

De Heere zegende het, zodat ook<br />

anderen vanaf die tijd de kerkdienst<br />

begonnen te bezoeken.<br />

Studenten<br />

Wanneer iemand een roeping tot<br />

het ambt voelt, meldt deze man<br />

zich bij de kerkenraad. Wordt na<br />

een gesprek goedkeuring verleend,<br />

volgt een gesprek met de classis.<br />

Tenslotte kan de kandidaat door de<br />

synode worden toegelaten tot de<br />

Bijbelschool.<br />

Nu hadden we pas twee studenten<br />

die zich bij toetsen schuldig maakten<br />

aan het gebruik van spiekbriefjes, die<br />

ze vooraf gemaakt hadden. Het was<br />

niet de eerste keer dat we deze<br />

praktijk bij hen ontdekten. In overleg<br />

met het synodebestuur was besloten<br />

om overtreders met onmiddellijke in -<br />

gang naar huis te sturen. We hadden<br />

dus ook bij deze twee studenten<br />

geen andere keus. De betreffende<br />

4 Z I C H T O P Z E N D I N G


Een belijdenisdienst met de Heilige Doop in Nyamithuthu<br />

classes werden ingelicht. De bewuste<br />

studenten kunnen alleen nog maar<br />

via een verzoek bij hun classis<br />

vragen om terug te komen. Deze<br />

weg is voor deze studenten niet zo<br />

gemakkelijk, want daar moeten ze<br />

voor de dag komen met wat ze<br />

gedaan hebben. Daarbij komt dat ze<br />

zich in hun thuisregio al als ‘halve<br />

dominees’ gedroegen en neerkeken<br />

op de leden van hun eigen classis.<br />

Om dan met dit gedrag voor hun<br />

classis te moeten verschijnen, is een<br />

zware gang. Het is echter een test of<br />

ze nu echt berouw hebben over hun<br />

gedrag. Deze vorm van correctie had<br />

overigens wel een positieve uit -<br />

werking op de andere studenten. De<br />

resultaten verbeterden zichtbaar.<br />

Deze structuur weerhoudt de leiders<br />

van de kerk om al te gemakkelijk<br />

dingen te doen die tegen de Bijbel<br />

en de kerkorde ingaan, want ze<br />

vinden het heel moeilijk om voor<br />

hun eigen ouderlingen te moeten<br />

verschijnen.<br />

Jaarrekening<br />

In 2005 werd de eerste officiële<br />

synode gehouden, waar de classisbesturen<br />

en het synodebestuur<br />

werden gekozen. Daar is toen ook<br />

het besluit genomen om een<br />

kerkorde samen te stellen. Op de<br />

volgende vergadering in december<br />

2006 werd deze goedgekeurd.<br />

In de begintijd had de voorzitter een<br />

tas met geld bij zich om onderweg<br />

gemaakte kosten te betalen. Voor zo -<br />

ver hij rekeningen kreeg, verdwenen<br />

die in een doos. Hij – en anderen –<br />

bekommerden zich vaak maar weinig<br />

om de betalingsbewijzen, zodat het<br />

wel een heel moeilijk werk was om<br />

een jaarrekening op te maken. U be -<br />

grijpt wel dat er van de noodzakelijke<br />

transparantie geen sprake was.<br />

Dit werd anders toen de synode -<br />

vergaderingen gehouden werden,<br />

want daar moest verantwoording<br />

afgelegd worden van de inkomsten<br />

en uitgaven. Sinds die tijd hebben we<br />

een boekhouder die zorg draagt voor<br />

de boekhouding en de financiële<br />

jaarrapporten. Het voorkomt<br />

misbruik van gelden en wekt vertrouwen<br />

binnen en buiten de kerk.<br />

Sacramenten<br />

In 2007 werd het Woord bediend<br />

door vier evangelisten, dominee<br />

N. Banda en mijzelf. De kerk bestaat<br />

uit ongeveer 170 gemeenten en preek -<br />

plaatsen. Deze bezetting houdt in dat<br />

er elke zondag in 165 gemeentes<br />

door ouderlingen wordt gepreekt, die<br />

maar heel weinig kennis hebben van<br />

de Bijbel. Sinds 2009 is dit aantal uitgebreid<br />

met tien lerend ouderlingen,<br />

die als evangelist werken in tien<br />

gebieden met vijf tot vijftien<br />

gemeenten of ’preekstations’. Mannen<br />

die twee jaar de Bijbelschool hebben<br />

gevolgd, mogen het Woord doorgeven<br />

in de plaatsen waar ze beroepen en<br />

bevestigd zijn. Meer opgeleide voorgangers<br />

en ouderlingen, die nu<br />

belijdend lidmaat zijn geworden na<br />

de cursus ‘Korte Westminster<br />

Catechismus’, hebben het peil van de<br />

prediking danig verhoogd.<br />

Na deze cursus volgt het aannemen<br />

en de bediening van de Heilige Doop<br />

aan hen die (met hun kinderen)<br />

niet gedoopt waren. Het gebeurde<br />

nogal eens dat we als een ketterse<br />

kerk werden gezien, omdat de doop<br />

niet werd bediend. De bediening<br />

van de Heilige Doop heeft het<br />

kerkelijk leven positief beïnvloed.<br />

De leden vragen ook vaak om de<br />

bediening van het Heilig Avondmaal.<br />

Daar hopen we in september mee te<br />

beginnen. ■<br />

Mrs. Madeya uit Dubayi, Lilongwe, worden de belijdenisvragen gesteld door<br />

pastor A.P. Kalulu en mijzelf. Ze werd toegelaten als belijdend lidmaat.<br />

Z I C H T O P Z E N D I N G 5<br />

FOCUS


VISIE<br />

<strong>Zending</strong> in wereldperspectief<br />

Afgelopen juni vroegen landelijke dagbladen<br />

en tijdschriften aandacht voor honderd jaar<br />

wereldzending. Door vele zendelingen en<br />

zendingsorganisaties uit de gehele wereld werd<br />

tijdens een conferentie teruggeblikt op de<br />

zendingsconferentie van 1910 (Edinburgh -<br />

Schotland). Deze conferentie wordt gezien als<br />

een belangrijk moment voor de wereldzending.<br />

In dit artikel een korte bijdrage over deze twee<br />

conferenties en het wereldwijde perspectief van<br />

zending.<br />

Edinburgh 1910<br />

Wat hield ‘Edinburgh 1910’ in? Twaalfhonderd<br />

zendelingen, vertegenwoordigers van honderdzestig<br />

zendingsorganisaties, waren bijeen om gezamenlijk<br />

na te denken over hoe ze (beter) zending konden<br />

bedrijven. Het Noorden (Noord-Amerika en Europa)<br />

leverde het merendeel van de deelnemers; er waren<br />

slechts enkele vertegenwoordigers uit het Zuiden<br />

(Azië). Uit Zuid- Amerika en Afrika (ook behorend bij<br />

het Zuiden) was geen vertegenwoordiging.’Edinburgh<br />

1910’ stond in het teken van de rol die het Noorden<br />

zichzelf gaf om “binnen afzienbare tijd het Evangelie<br />

te brengen aan de hele niet-christelijke wereld”. De<br />

gedachte kwam voort uit de passie om te getuigen<br />

van de enige Naam gegeven onder de Hemel tot<br />

zaligheid. Tegelijkertijd geloofde men in de kracht van<br />

de Heilige Geest in alle taal en tong.<br />

Edinburgh <strong>2010</strong><br />

De viering van honderd jaar ‘Edinburgh 1910’ vond<br />

afgelopen juni in Schotland plaats. Dit keer een heel<br />

ander beeld: driehonderd afgevaardigden van kerken,<br />

zendingsorganisaties en universiteiten uit heel de<br />

wereld; pinksterkerken, orthodoxen, katholieken,<br />

jongeren, ouderen, Afrikanen, Aziaten, Zuid-<br />

Amerikanen, kortom een brede vertegenwoordiging.<br />

‘Edinburgh <strong>2010</strong>’ was vooral een herhaling van<br />

eerdere uitspraken over getuigen, samenwerking in<br />

nieuwe vormen van onderwijs, inzet voor recht,<br />

vrede en verantwoordelijkheid. De belangrijkste slotverklaring,<br />

hoewel niet uniek voor deze conferentie,<br />

was “het kruis als basis voor het christelijk getuigenis”.<br />

De zendingsopdracht wordt niet exclusief door het<br />

Noorden ter hand genomen: het Zuiden (zowel Azië<br />

als Zuid-Amerika en Afrika) speelt duidelijk een rol.<br />

Dit bleek ook op de conferentie. Het Zuiden was<br />

nadrukkelijk vertegenwoordigd, waar zij aandacht<br />

vroeg voor de zuidelijke problemen, waar zij<br />

getuigenis gaf van een heldere visie op de zendingsopdracht.<br />

Een zinvolle aanwezige! We kunnen veel<br />

van hen leren. Leren van elkaar, maar vooral ook door<br />

terug te zien op het werk van zending, op de missio<br />

Dei, de zending van God!<br />

Wij en nu<br />

De beide zendingsconferenties vertegenwoordigden<br />

een breed scala aan kerken en instituten met veel<br />

opvattingen over de invulling van de zendings -<br />

opdracht. Dat dit weinig herkenning oplevert bij het<br />

merendeel van de lezers is begrijpelijk, zeker als we<br />

het oecumenische karakter van deze conferentie<br />

bezien en als we bedenken dat de zendingsopdracht<br />

(onder invloed van geld, cultuurverschillen, kennis -<br />

gebrek, liberalisme) door de jaren vermengd is met<br />

het dienen van andere belangen en daardoor andere<br />

accenten heeft gekregen. Tegelijkertijd is er veel te<br />

leren van deze conferenties: de opvattingen over de<br />

rol van de zendeling, de wederkerigheid in zendingsrelaties,<br />

de invloed van de geschiedenis op de<br />

zending, de zendingsopdracht die door het Zuiden ter<br />

hand wordt genomen, erkenning van elkaars rol in de<br />

zendingsopdracht en tenslotte de identiteit van de<br />

zendeling. In de komende ZoZ willen we aandacht<br />

geven aan deze punten.<br />

Zendelingen en wij<br />

In Nederland behoorde Bonifatius tot de pioniers van<br />

het missiewerk. Hij was vooral bekend om het<br />

omhakken van een aan Jupiter gewijde eikenboom in<br />

723. Op zijn laatste reis naar Nederland (754) doopte<br />

hij veel Friezen, ontmoette weerstand en vond in<br />

Dokkum de dood. De boodschap van de Bijbel stuit op<br />

weerstand. Weerstand die Jezus op Zijn weg ook<br />

ontmoette. Uiteindelijk zal de missio Dei centraal<br />

staan. Gods werk, Gods kracht houdt stand! ■<br />

D.H. Boonzaaijer<br />

6 Z I C H T O P Z E N D I N G


Gezonden tot verlossing<br />

ds. P.C. Hoek,<br />

Hoevelaken<br />

Wat zal Gideon verrast zijn geweest!<br />

In het geheim is hij tarwe aan het<br />

dorsen; de vijand is immers overal.<br />

Het is een bange tijd in Israël. Dan<br />

verschijnt plotseling de Engel des<br />

Heeren. Hij begroet Gideon op een<br />

wel heel bijzondere wijze: ‘De<br />

HEERE is met u, gij strijdbare<br />

held!’. Het is een groet waar Gideon<br />

van terugschrikt. Is híj een strijdbare<br />

held? We komen hier bij de pers<br />

een ontmoedigd man tegen, met een<br />

groot verdriet. Zijn broers zijn te<br />

Thabor in het oorlogsgeweld omgekomen.<br />

Gideon weet zich zwak van<br />

moed en klein van krachten. Hij<br />

zegt dat ook: ‘Mijn duizend is het<br />

armste in Manasse, en ik ben de<br />

kleinste in mijns vaders huis’. Toch<br />

begroet de Engel des Heeren hem<br />

als ‘strijdbare held’. Hij rekent<br />

immers niet met wie Gideon in<br />

zichzelf is, maar met wat Hij van<br />

hem maken zal! Gideon is geen<br />

strijdbare held in eigen kracht, maar<br />

in Gods kracht.<br />

De Héére zendt hem. En dat mag, ja<br />

dat moet hem geruststellen. Gideon<br />

gaat niet op eigen gezag of volgens<br />

zijn eigen plan. Hij is een gezondene.<br />

Hij moet gaan op Gods bevel en<br />

mag daarom gaan in Zijn Naam en<br />

kracht. Het mag hem of haar die<br />

vreest goedsmoeds stemmen.<br />

ZENDINGS BIJEENKOMST<br />

D.V. ZATERDAG 4 DECEMBER <strong>2010</strong><br />

Voor de vierde maal wordt er een bijeenkomst belegd voor<br />

mensen met betrokkenheid op en interesse in zending.<br />

Deze dag is bedoeld om Bijbels toegerust te worden op<br />

zending, informatie te verkrijgen over uitzending enz.<br />

‘Ga heen in deze uw kracht (…); heb Ik u niet gezonden?’<br />

Richteren 6:14<br />

Immers wat Gideon onmogelijk<br />

voorkomt, is mogelijk bij God.<br />

‘Ga heen in déze uw kracht…’. We<br />

zien dat Gideon wordt bekrachtigd<br />

op en door het Woord dat de Heere<br />

spreekt! De Heere roept en zendt<br />

hem. In de weg van de gehoorzaamheid<br />

aan Gods stem mag hij zich<br />

ook door de Hem bekrachtigd en<br />

geholpen weten. De vraag die de<br />

Heere hem stelt, moet de vragen van<br />

Gideons vrezende hart het zwijgen<br />

opleggen: ‘Heb Ik u niet gezonden?!’.<br />

Gideon wordt gezonden tot verlossing.<br />

Uiteraard is zijn zending op<br />

andere wijze tot verlossing dan de<br />

zending, zoals die in ons blad ter<br />

sprake komt. Gideon wordt gezonden<br />

tot verlossing van de vijanden.<br />

Dat betekent verlossing voor Israël,<br />

maar tegelijk groot onheil voor de<br />

Midanieten. Een hoge roeping voor<br />

een man die zich kenbaar maakt als<br />

de kleinste.<br />

Bij alle verschil op dat punt mag de<br />

zending van Gideon ons echter wel<br />

degelijk tot lering zijn. Als de Heere<br />

in het heden Zelf mensen zendt, om<br />

met het Evangelie uit te gaan onder<br />

de volkeren, is dat toch ook een<br />

hoge roeping? Een roeping waarbij<br />

we voor Zijn aangezicht met Gideon<br />

ootmoedig onze onmogelijkheden<br />

hebben te belijden. Wie zijn wij?<br />

Wat is onze kracht? Laat staan als<br />

we merken op de boosheid van ons<br />

hart.<br />

Behalve dat onze kracht zo klein is,<br />

kunnen bovendien de tegenheden<br />

ons zo onoverwinnelijk voorkomen.<br />

Wat moeten we? Het kan alleen in<br />

Zijn kracht, het kan alleen als de<br />

Heere zendt. Het kan alleen als wij<br />

het zendingswerk mogen uitrichten<br />

in gehoorzaamheid aan Zijn hoog<br />

bevel: ‘Ga heen in deze uw kracht<br />

(…); heb Ik u niet gezonden?’ Dan<br />

zal er een weg zijn. Als Hij opent,<br />

zal niemand sluiten. ■<br />

Ter overdenking<br />

Vraag 1.<br />

Welke lering is uit deze<br />

geschiedenis te trekken ten<br />

aanzien van het zendingswerk?<br />

Welke les ligt erin besloten voor<br />

uw persoonlijk leven?<br />

Vraag 1.<br />

Wat maakt Gideons kracht uit?<br />

Wat laat dat zien over de plaats<br />

en de werking van het Woord<br />

Gods in het leven van het<br />

geloof?<br />

Locatie:<br />

Maranathakerk, Albert Cuyplaan 2 te Woudenberg<br />

Het programma begint om 09.30 uur<br />

en duurt tot ongeveer 14.00 uur.<br />

Voor informatie en aanmelding: www.zhhk.nl,<br />

info@zhhk.nl of <strong>03</strong>18-554212<br />

Z I C H T O P Z E N D I N G 7<br />

VERGEZICHT


DIFFUUS<br />

Verjaardagen:<br />

Op 3 december is Jacco Oomen<br />

(16 jaar) jarig. Zijn adres is:<br />

<strong>Zending</strong>steam in Malawi: PO Box 626,<br />

Zomba, Malawi.<br />

Gebedspunten<br />

In deze rubriek willen wij<br />

enkele elementen uit een<br />

artikel extra onder de<br />

aandacht brengen met het<br />

oog op uw meeleven en<br />

gebed. Het gaat om de<br />

volgende zaken:<br />

- Wilt u bidden voor de<br />

voortgang van het<br />

zendingswerk in Malawi<br />

en Suriname?<br />

- Wilt u bidden voor<br />

vervulling van de<br />

vacatures in Malawi en<br />

Suriname? (Rubriek<br />

Inzicht)?<br />

- Wilt u danken voor de<br />

positieve stand van<br />

zaken ten aanzien van de<br />

financiën (Rubriek<br />

Transparant)?<br />

Postzegels<br />

Wilt u postzegels kopen/verkopen voor<br />

het zendingswerk van de <strong>Hersteld</strong><br />

<strong>Hervormde</strong> <strong>Kerk</strong>? (37 procent van de<br />

frankeerwaarde komt ten goede aan de<br />

zending). Eveneens kunt u gebruikte<br />

postzegels sparen voor dit doel.<br />

Inlichtingen te verkrijgen bij:<br />

G.C. Heijkamp<br />

Schans 22<br />

3931 KJ Woudenberg<br />

Tel.nr. <strong>03</strong>3-33<strong>03</strong>625<br />

E-mail: nheijkamp@kliksafe.nl<br />

(Of op de landelijke zendingsdag<br />

D.V. 25 september aanstaande).<br />

Activiteitendag Katwijk aan Zee<br />

Op 24 april <strong>2010</strong> organiseerde de vrouwenvereniging van de<br />

gemeente van Katwijk een actiedag. Het doel was het steunen van<br />

de ZHHK en de kerkbouw in Katwijk.<br />

Er was van alles te koop: verse vis, bloemen, brocante, zelfgemaakte<br />

artikelen, speelgoed en boeken. De onderlinge ontmoeting bood veel<br />

gezelligheid.<br />

De opbrengst van deze dag kwam voor vijftig procent ten goede<br />

aan het zendingswerk van de HHK in Suriname en Malawi. Groot<br />

was de verrassing toen op een symbolische wijze € 8.500,– werd<br />

overhandigd. Katwijk, bedankt!<br />

Tijdelijke werkers zendingsproject Suriname<br />

Voor het project Suriname is het bestuur bezig met de<br />

vervulling van de vacature voor zendingspredikant. In<br />

de tussentijd hebben wij de volgende kandidaten bereid<br />

gevonden tijdelijk het werk te ondersteunen:<br />

Kand. Schinkelshoek: augustus tot medio oktober<br />

Kand. Fekkes: medio oktober tot eind december.<br />

Bemoedigt u hen en hun echtgenoten met een kaartje:<br />

Postbus 1459 te Paramaribo, Suriname. Een email kan<br />

ook via info@zhhk.nl<br />

Verkoopdag HHG Boven-Hardinxveld<br />

De verkoopdagcommissie van de HHG Hardinxveld<br />

bedankt iedereen voor de bijdrage die is geleverd<br />

aan de mooie opbrengst van € 15.620,– waarvan de<br />

helft is bestemd voor het zendingswerk in Suriname.<br />

8 Z I C H T O P Z E N D I N G


Financiële verantwoording 2009<br />

Edward Ebbers<br />

In bijgaand overzicht ziet u de<br />

baten en lasten over 2009 verkort<br />

weergegeven. Graag geven wij hier<br />

een korte toelichting op.<br />

Als Commissie <strong>Zending</strong> zijn wij<br />

dankbaar dat de inkomsten sterk<br />

zijn toegenomen. Hierdoor is de<br />

ZHHK in staat geweest om de<br />

uitbreiding van haar activiteiten te<br />

bekostigen en deze uitbreiding in<br />

<strong>2010</strong> verder voort te zetten. Met<br />

name de ontvangen giften en<br />

gehouden acties in de gemeenten<br />

liggen fors hoger dan begroot.<br />

De kosten van de zendings -<br />

activiteiten in Malawi en de kosten<br />

Voor de <strong>Zending</strong> <strong>Hersteld</strong> <strong>Hervormde</strong> <strong>Kerk</strong> was 2009 het<br />

tweede volledig operationele jaar. Een jaar waarin de<br />

zendingsactiviteiten opnieuw mochten groeien. Ook heeft<br />

een oriëntatie plaatsgevonden op de overname van een<br />

zendingsterrein in Suriname. Per 1 februari <strong>2010</strong> heeft dit<br />

gestalte mogen krijgen.<br />

die verband houden met de<br />

oriëntatie van het zendingsveld in<br />

Suriname liggen lager dan begroot.<br />

In de begroting was uitgegaan het<br />

uitzenden van zowel een veld -<br />

werker als een zendingspredikant,<br />

terwijl in 2009 deze laatste vacature<br />

niet vervuld is. De kosten van het<br />

zendingsbureau liggen hoger,<br />

omdat hierin ook de kosten zijn<br />

opgenomen van de tijdelijke werker<br />

in Malawi (de heer M.O. de Leeuw)<br />

en een deel van voorbereidings -<br />

kosten voor de familie Van Bragt<br />

gedurende zes maanden in<br />

Nederland.<br />

Het batige saldo is toegevoegd aan<br />

de fondsreserves. Voldoende fondsreserves<br />

zijn enerzijds nodig als<br />

buffer voor mogelijke calamiteiten.<br />

Anderzijds worden zij gebruikt om<br />

investeringen te doen, zoals de<br />

bouw van een woning in Suriname<br />

en de aankoop van een stuk grond<br />

in Malawi. Dit laatste met de<br />

intentie om er op termijn de Bijbel -<br />

school te situeren.<br />

De zending heeft uw steun dan ook<br />

nodig om het werk te kunnen<br />

blijven doen. Mogen wij op uw<br />

steun rekenen, zowel financieel als<br />

in uw gebed? ■<br />

Fonds <strong>Zending</strong> jaarrekening begroting jaarrekening<br />

Staat van baten en lasten over 2009 (samenvatting) 2009 2009 2008<br />

€ € €<br />

Baten<br />

Collecten in gemeenten 230.131 250.000 205.181<br />

Giften en overige baten 323.326 197.000 238.272<br />

Acties 125.567 50.000 65.472<br />

Totaal baten 679.024 497.000 508.925<br />

Lasten<br />

Kosten activiteiten Malawi / Suriname 342.<strong>03</strong>1 482.000 196.149<br />

Kosten zendingskantoor 143.361 98.000 69.902<br />

Vergader- / bestuurs- en overige kosten 27.131 25.000 20.665<br />

Kosten tbv fondswerving, voorlichting en bewustmaking 49.079 41.000 48.482<br />

Totaal lasten 561.602 646.000 335.19<br />

Financiële baten en lasten<br />

Rente baten en koersverschillen 10.954 2.000 13.185<br />

Saldo baten minus lasten 128.376 -/-147.000 186.912<br />

Z I C H T O P Z E N D I N G 9<br />

TRANSPARANT


SPECTRUM<br />

Dominee Den Boer ontmoette lepralijder in Suriname<br />

“De vrouw sprak zo groot van de<br />

Heere dat je er stil van wordt”<br />

ds. J. den Boer,<br />

Paramaribo<br />

Op 15 juni <strong>2010</strong> zijn we aan -<br />

gekomen in Paramaribo (Suriname)<br />

waar de <strong>Hersteld</strong> <strong>Hervormde</strong> <strong>Kerk</strong><br />

een zendingspost heeft overgenomen<br />

van de Orthodoxe Presbyteriaanse<br />

<strong>Kerk</strong>. De zendeling van deze<br />

Canadese kerk heeft zijn werk aan<br />

ons overgedragen en is daarna<br />

vertrokken naar zijn woonplaats in<br />

Canada. Wij mogen dit werk tien<br />

weken overnemen totdat er een<br />

zendeling gevonden is die deze taak<br />

definitief op zich wil nemen. In<br />

deze tien weken hopen we verder te<br />

onderzoeken wat de mogelijkheden<br />

zijn voor zending en hopen we<br />

plaatselijk wat pastorale steun te<br />

verlenen.<br />

We hebben onder andere een<br />

bejaardentehuis bezocht. Ze leven<br />

hier met drie mensen in een<br />

kamertje waar alleen een stuk zeil<br />

ligt. Deze mensen moeten zelf maar<br />

zien hoe ze dit overleven; voor eten<br />

en drinken wordt meestal niet<br />

gezorgd. De gezondheidszorg is hier<br />

slecht geregeld. Als je ziek bent, is<br />

de dokter verplicht om je twee jaar<br />

bezig te houden, alvorens je doorverwezen<br />

kunt worden naar het<br />

ziekenhuis. Volgt hij dit traject niet,<br />

dan vergoedt de verzekering niets.<br />

Geen geld betekent hier dus<br />

letterlijk geen verzorging.<br />

Als je ziek bent, is de dokter hier verplicht om je twee jaar<br />

bezig te houden, alvorens je doorverwezen kunt worden<br />

naar het ziekenhuis. Dominee J. den Boer, voor tien weken<br />

werkzaam in Paramaribo, kwam veel leed en armoede tegen<br />

tijdens zijn bezoek aan een bejaardentehuis, een schooltje en<br />

een leprastichting.<br />

Ook zijn we werkzaam bij de<br />

leprastichting ‘Esterhof’. Hier wordt<br />

één keer in de drie weken een<br />

kerkdienst gehouden en verlenen<br />

we wat pastorale zorg onder de<br />

patiënten. Deze proberen we<br />

geestelijk te ondersteunen, ook<br />

met aandacht voor psychosociale<br />

problematiek. We spraken hier<br />

onder andere met een vrouw die<br />

lepra heeft. Haar benen zijn<br />

geamputeerd; ze heeft prothesen.<br />

Deze mevrouw heeft niet de<br />

beschikking over een rolstoel, maar<br />

heeft met een ijzeren wil net zo<br />

lang geoefend tot ze weer kon<br />

lopen. Deze vrouw sprak zo groot<br />

van de Heere dat je er stil van<br />

wordt. Ze woont in een zeer klein<br />

huisje, zo groot als ons tuinhuisje.<br />

Een plastic stoeltje en een tafeltje<br />

zijn het enige meubilair. Maar,<br />

vertelde ze, tien jaar geleden<br />

woonde ze in een nog kleiner<br />

huisje in een afgelegen lepra -<br />

kolonie. Eenmaal per dag werd er<br />

dan voedsel neergezet, bij een paal<br />

honderd meter verderop. De<br />

patiënten moesten wachten totdat<br />

de bezorger uit het zicht was totdat<br />

ze het eten mochten ophalen. Het<br />

kwam ook voor dat er drie dagen<br />

lang geen eten werd gebracht.<br />

Onbeschrijfelijk zijn de leef -<br />

omstandigheden van deze mensen.<br />

In Nederland zouden we ons vee<br />

nog niet in deze ruimtes stallen.<br />

De muren zijn niet geverfd, geen<br />

aangepaste toilet- of douche -<br />

gelegenheid en geen goed sanitair.<br />

Het kamp is zo’n veertig jaar<br />

geleden opgezet en verder is er<br />

weinig meer aan gedaan. Vanuit<br />

Nederland is gelukkig pas geleden<br />

een keuken gerealiseerd.<br />

In Phedra brachten we een bezoek<br />

aan een schooltje. Ze vroegen ons<br />

of we op dit schooltje godsdienstlessen<br />

willen gaan geven. In maart<br />

zijn hier tafeltjes en stoeltjes<br />

gebracht vanuit Nederland.<br />

Voorheen zaten ze op een boomstronk.<br />

Met tranen in de ogen vroeg<br />

de directrice of wij voor schriften,<br />

potloden, krijtjes en misschien wel<br />

een oude basisschoolmethode<br />

kunnen zorgen. De meest simpele<br />

dingen hebben ze niet. Na de lagere<br />

school kun je naar Paramaribo voor<br />

het vervolgonderwijs. Maar er zijn<br />

slechts weinigen die dit kunnen<br />

betalen. De meeste meisjes zijn<br />

rond hun dertiende jaar zwanger en<br />

de jongens worden visser of<br />

verdwijnen naar de stad. ■<br />

10 Z I C H T O P Z E N D I N G


De grootste gift die je kunt krijgen<br />

Enige tijd geleden kocht ik voor het zendingswerk<br />

een voorraad Bijbels bij de Bible Society in<br />

Blantyre. Ik parkeerde de auto langs de weg<br />

met de dozen in de laadruimte en ging nog<br />

enkele andere winkels af. Toen ik even later<br />

weer bij mijn auto kwam, was er in het stof op<br />

de achterruit geschreven: „Please, give me one<br />

Bible”.<br />

Hier in Malawi bemerk je een grote behoefte aan<br />

Bijbels. Wat is dat wonderlijk. Waar je ook komt en<br />

met welke mensen je ook te maken hebt, altijd is er<br />

de vraag naar Bijbels.<br />

Na dit ene voorval moest ik bij een bedrijf zijn. Een<br />

beveiligingsbeambte zag de Bijbels in mijn auto<br />

liggen, kwam naar mij toe en vroeg: “Mijnheer, kan ik<br />

een Bijbel krijgen?” Ik vertelde hem dat wij de Bijbels<br />

tegen een gering bedrag verkopen en vroeg de<br />

beambte of hij er één wilde kopen. Hij antwoordde:<br />

“Nu niet, misschien volgende week.” Voor mij was het<br />

duidelijk: hij had geen geld.<br />

Ik vroeg hem of hij graag een Bijbel wilde hebben.<br />

“Nou zeker!” “Dan krijg je er een van mij,” zei ik. Ik<br />

pakte een Bijbel, deed mijn naamkaartje erin en gaf<br />

hem aan de man. Hij bedankte mij wel drie keer<br />

voordat hij met zijn ‘buit’ terugliep naar zijn werkplek<br />

bij de ingang van het bedrijf.<br />

Kadaster<br />

Laatst was ik bij het departement voor stadsplanning<br />

van de stad Zomba en sprak daar met het hoofd van<br />

wat wij het kadaster noemen. Hij vroeg mij of ik hem<br />

Bijbels kon leveren en wilde er graag tien hebben.<br />

Toen ik de Bijbels hem bracht, zei hij: “Dit is de<br />

grootste gift die ik vandaag krijg”.<br />

Offer<br />

Deze voorbeelden zou ik nog met andere kunnen<br />

aanvullen. Kunnen we deze vraag naar Bijbels duiden<br />

als een honger naar Gods Woord? Of willen de mensen<br />

alleen een Bijbel hebben, ‘voor de heb’? Of ontlenen<br />

ze in hun kerk status aan het bezit van een Bijbel? Ik<br />

wil hun vraag naar Gods Woord positief duiden. Van<br />

hun geringe bezit kopen zij voor ongeveer de helft van<br />

een dagloon een Bijbel. Dat betekent een offer. Als ik<br />

nadenk over de brede vraag naar Bijbels in Malawi,<br />

komt de tekst uit een Psalm naar boven: “Morenland<br />

zal zich haasten zijn handen tot God uit te strekken”.<br />

En je vraagt je af: Wat is dit toch? Hoe kan zo’n vraag<br />

zó uitdrukkelijk (want er wordt altijd om Bijbels<br />

gevraagd en niet om andere lectuur) en zó breed in de<br />

samenleving ontstaan? Het kan toch niet anders: de<br />

HEERE werkt dit!<br />

Gebed<br />

Wat is het goed als we helpen in deze behoefte te<br />

voorzien. Maar het is ook nodig dat we de HEERE<br />

bidden voor dit volk en Hem smeken om de door -<br />

werking van Zijn Geest, om de verrijking met Zijn<br />

Geest. “Het land begerig gemaakt hebbende, verrijkt<br />

Gij het grotelijks.” Bij de HEERE is dat mogelijk. Bij<br />

Hem is geen karigheid, integendeel: “De rivier Gods is<br />

vól waters”. ■<br />

Albert van Bragt<br />

Z I C H T O P Z E N D I N G 11<br />

FLITS


EYE-OPENER<br />

Tien vragen aan Truus van Bragt<br />

Een half jaar geleden hebben we een start gemaakt met ’Tien vragen aan…’<br />

Nu is het de beurt aan Truus van Bragt (16 jaar). Vorig jaar is zij met haar ouders, drie zusjes<br />

en één broertje (een oudere broer en zus wonen in Nederland) naar Malawi vertrokken.<br />

Zij wil haar ervaring met ons delen.<br />

1. Sinds wanneer woon je in Malawi?<br />

Wij kwamen hier aan op 17 oktober 2009.<br />

2. Wat viel je het meest op toen je voor het<br />

eerst voet op Malawiaanse bodem zette?<br />

Je ziet allemaal bruine en zwarte mensen. Ook<br />

dragen de vrouwen allemaal rokken (op sommige<br />

moderne na) en het verkeer rijdt aan een andere<br />

kant. Het was heel warm en droog in de tijd dat<br />

we aankwamen: er groeide niets op het land.<br />

3. Wie/wat mis je het meest uit Nederland?<br />

Mijn broer, zus en opa en oma’s, dus mijn<br />

familie. Gelukkig hebben we Skype, zodat we<br />

elkaar toch kunnen zien via de computer.<br />

4. Kun je een positieve eigenschap van de<br />

Malawianen, die je niet zo vaak in Nederland<br />

tegenkomt, noemen?<br />

De mensen hier zijn veel vriendelijker dan in<br />

Nederland. De Malawianen groeten altijd en<br />

vragen dan ook vaak hoe het gaat. Ze vinden<br />

het geweldig als we een beetje Chichewa<br />

kunnen spreken. De kinderen zijn hier veel<br />

sneller tevreden. Je kunt hen blij maken met<br />

een klein dingetje, zoals een ballon.<br />

5. Kun je een positieve eigenschap van de<br />

Nederlanders noemen die je niet zo vaak in<br />

Malawi tegenkomt?<br />

De mensen in Nederland denken vooruit en de<br />

Malawianen leven bij de dag. Je merkt het op<br />

verschillende gebieden, zowel financieel als<br />

organisatorisch. En over het algemeen zijn<br />

Nederlanders zuiniger op de natuur.<br />

6. Vertel eens iets over jouw ’home schooling’.<br />

Met mijn twee oudste zusjes volg ik op afstand<br />

het onderwijs van de Jacobus Fruytier in<br />

Apeldoorn. Ik werk volgens een jaarplanning.<br />

Daarin staat wat ik per week moet maken of<br />

leren en wanneer ik een toets heb. Ik heb vijf<br />

buddy’s (leerlingen uit mijn klas in Nederland).<br />

Met elke buddy heb ik één contactuur per week.<br />

In zo’n chatuurtje kan ik vragen stellen, om<br />

uitleg vragen en natuurlijk even bijpraten.<br />

7. Vermoed je dat er een moment komt dat je<br />

misschien voor een vervolgopleiding weer<br />

terug zou moeten naar Nederland?<br />

Ja, ik moet begin 2011 terug naar Nederland,<br />

voor het eindexamen. Dan moet ik nog wat<br />

toetsen inhalen, zoals luistertoetsen en toetsen<br />

spreekvaardigheid.<br />

8. Heb je contact met de Malawiaanse jongeren<br />

van jouw leeftijd?<br />

Nee, eigenlijk niet. Op ons erf woont wel een<br />

gezin met zeven kinderen, maar de oudste is<br />

drie jaar jonger dan ik. Met hen doen we wel<br />

eens gezamenlijk een spel. Vooral mijn jongere<br />

broertje vindt het erg leuk om met hen te<br />

spelen. Soms als mijn moeder hem les moet<br />

geven, is hij even weg. Dan is hij buiten met<br />

hen aan het spelen.<br />

9. Zijn er dingen die je moeilijk vindt in Malawi?<br />

Als we naar de stad gaan en kleine kinderen zien<br />

met slechte, gescheurde kleren, op blote voeten<br />

en een dik buikje (van de honger), vind ik het<br />

moeilijk als ze om geld vragen. Het is ook heel<br />

verdrietig om te zien hoe slecht gehandicapten<br />

het hier hebben. Soms zie je iemand tussen de<br />

auto’s door over de straat kruipen.<br />

10. Red je je al een beetje in het Chichewa?<br />

Ik kan de mensen begroeten, vragen hoe het<br />

gaat, bedanken en afscheid nemen. Vragen<br />

hoe het gaat, kun je op drie manieren doen,<br />

afhankelijk van het tijdstip. Verder kan ik iemand<br />

welkom heten en vragen hoeveel iets kost.<br />

Een groet van Jeanet van Laar<br />

12 Z I C H T O P Z E N D I N G

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!