Concept Recreatieplan Landschap Waterland ... - Besluitvorming

2 Waterland in vogelvlucht
Een recreatieplan kan niet worden opgesteld zonder
een beschrijving van het onderwerp of decor van
deze recreatie, nameli)k het landschap van Waterland
in ruime zin. Deze laatste toevoeging is van belang
omdat de Regio Waterland inmiddels is uitgebreid
met gebieden die daar uitstekend bij aansluiten, maar
die historisch niet tot'Waterland' gerekend werden.
Feitelijk benadert het gebied dat van Nationaal
Landschap Laag Holland. Onderstaand is een compacte
beschrijving van de verschillende landschappen
binnen dit gehele gebied opgenomen, mm of meer
in volgorde van ontstaan. Het begint bij het sluiten
van de kust, dan de ontwikkeling van het veen en de
ontginning daarvan, vervolgens de afslag van dat veenlandschap,
de drooglegging van de ontstane meren
en tenslotte het gebruik van dit totale landschap. Een
uitgebreidere beschrijving van de Noordhollandse
landschappen is gegeven in het'Landschapskatern
Noord-Holland', het provinciaal landschapsbeleid m
hoofdlijnen (2001). Hieruit zijn een aantal figuren
overgenomen. Deze verbeelden respectievelijk een
deel van de natuurlijke basis voor het Noordhollandse
landschap en de lappendeken van cultuurhistorische
patronen als resultante van bewoning en
gebruik van het gebied.
Kustzone
De basis van het Noord-Hollandse landschap is
zichtbaar in de strandwallen en strandvlakten in het
;;
westen van het gebied. Deze strandwallen werden
opgeworpen na de laatste ijstijd toen door de
opwarming van het klimaat de zeespiegel sterk steeg.
De meest naar het binnenland gelegen strandwallen
zijn het oudst. Na afzetting van deze strandwal steeg
de zee minder snel en zette steeds aan de zeekant
volgende strandwallen af.Tussen de strandwallen
ontstonden brede strandvlaktes die zich ook nu nog
als vlakke langgerekte open landschappen manifesteren.
De strandwallen vormden de basis voor de
oudste bewoning m Noord Holland. Ook nu vormen
ZIJ de basis voor de dorpen en steden. Uitgeest en
Akersloot liggen op de oudste, Limmen, Heiloo en
Alkmaar liggen op een jongere strandwal. Meer
westelijk lagen nog jongere strandwallen, maar deze
zijn grotendeels overstoven door de jonge duinen
De strandwallen kennen een patroon van langgerekte
ontsluitingswegen met dwarsverbindingen. Karakteristiek
zijn verder de doodlopende vaarten vanuit de
strandvlakte naar de strandwaldorpen. Bij Castncum
waren de strandwallen onderbroken en lag een grote
in- en uitstroomopening tussen de Noordzee en het
achterliggende'waddengebied'. In dit gebied werd klei
afgezet en bestond een patroon van slingerende geti|dekreken.
In het vlakke landschap zijn deze nog goed
herkenbaar als slingerende watergangen. De opening
zelf IS verzand en later overstoven door jonge duinen.