02.02.2013 Views

Een koppeling tussen theorie en praktijk - International Fund for ...

Een koppeling tussen theorie en praktijk - International Fund for ...

Een koppeling tussen theorie en praktijk - International Fund for ...

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

Onderzoek illegale hond<strong>en</strong>handel<br />

DE PUPPYDOSSIERS<br />

<strong>E<strong>en</strong></strong> <strong>koppeling</strong> <strong>tuss<strong>en</strong></strong><br />

<strong>theorie</strong> <strong>en</strong> <strong>praktijk</strong><br />

Mei 2010<br />

Drs. D.P. van Uhm<br />

<strong>International</strong> <strong>Fund</strong> <strong>for</strong> Animal Welfare (IFAW) <strong>Fund</strong> | www.ifaw.org <strong>for</strong> Animal Welfare (IFAW)


2<br />

INHOUDSOPGAVE<br />

Sam<strong>en</strong>vatting / Summary 2<br />

Conclusie / Conclusion 3<br />

1 Inleiding 5<br />

2 Puppyhandel 6<br />

■ 2.1 Casus 6<br />

■ 2.2 Illegale puppyhandel 6<br />

■ 2.3 Omvang 7<br />

3 Situatieschets 8<br />

■ 3.1 Fokker, <strong>tuss<strong>en</strong></strong>handelaar <strong>en</strong> handelaar 8<br />

■ 3.2 Handelsroutes <strong>en</strong> herkomstland<strong>en</strong> 9<br />

■ 3.3 Criminele netwerk<strong>en</strong> 10<br />

■ 3.4 Verkoop <strong>en</strong> internet 10<br />

■ 3.5 Hond<strong>en</strong>ziektes, volksgezondheid <strong>en</strong> de dier<strong>en</strong>arts 11<br />

4 Wetgeving 12<br />

■ 4.1 Europese regelgeving 12<br />

■ 4.2 Nationale regelgeving 12<br />

■ 4.3 Wet Dier<strong>en</strong> <strong>en</strong> I&R 13<br />

■ 4.4 Strafbepaling<strong>en</strong> 13<br />

5 Handhaving 14<br />

■ 5.1 Actor<strong>en</strong> 14<br />

■ 5.2 Controle <strong>en</strong> opsporing 14<br />

■ 5.3 Strafrechtelijke handhaving 15<br />

■ 5.4 Europese knelpunt<strong>en</strong> 15<br />

■ 5.5 Prev<strong>en</strong>tie 15<br />

Beleidsaanbeveling<strong>en</strong> / Policy recomm<strong>en</strong>dations 16<br />

Bijlage 16<br />

1 Respond<strong>en</strong>t<strong>en</strong><br />

2 Literatuur<br />

3 Docum<strong>en</strong>taires<br />

4 Kamervrag<strong>en</strong><br />

5 Tabell<strong>en</strong><br />

<strong>International</strong> <strong>Fund</strong> <strong>for</strong> Animal Welfare (IFAW) | www.ifaw.org<br />

Onderzoek illegale hond<strong>en</strong>handel


3<br />

SAMENVATTING<br />

<strong>International</strong> <strong>Fund</strong> <strong>for</strong> Animal Welfare (IFAW) | www.ifaw.org<br />

Onderzoek illegale hond<strong>en</strong>handel<br />

De illegale (of mala� de) handel in hond<strong>en</strong> van Oost-Europa naar Nederland is de laatste jar<strong>en</strong> frequ<strong>en</strong>t in het nieuws. Bij de<br />

illegale hond<strong>en</strong>handel is er regelmatig sprake van meervoudige overtreding<strong>en</strong>, onder andere op het gebied van transport, dier<strong>en</strong>welzijn<br />

<strong>en</strong> diergezondheid, registratie <strong>en</strong> betaling van belasting<strong>en</strong>. De substantiële vraag naar puppies wordt vanuit Oost-Europa<br />

beantwoord. In Hongarije, Slowakije, Pol<strong>en</strong> <strong>en</strong> andere Oost-Europese land<strong>en</strong> word<strong>en</strong> puppies onder erbarmelijke omstandighed<strong>en</strong><br />

gefokt in zog<strong>en</strong>aamde “puppyfabriek<strong>en</strong>” waarna ze illegaal word<strong>en</strong> verhandeld naar Nederland. Europese transportrichtlijn<strong>en</strong><br />

word<strong>en</strong> geschond<strong>en</strong>, waarbij puppies verker<strong>en</strong> in zeer slechte gezondheid- <strong>en</strong> welzijnsomstandighed<strong>en</strong>.<br />

Doordat de illegale handel in hond<strong>en</strong> verwev<strong>en</strong> is met de legale handel, ontstaan er grote internationale netwerk<strong>en</strong> die niet<br />

e<strong>en</strong>duidig legaal zijn. Het internet speelt hierin e<strong>en</strong> belangrijke rol als anoniem verkoopmedium. Van alle verhandelde puppies<br />

verdwijnt jaarlijks tweederde buit<strong>en</strong> de registratie. Beschikbare cijfers van de legale handel lat<strong>en</strong> zi<strong>en</strong> dat maar liefst 95% van de<br />

geïmporteerde hond<strong>en</strong> afkomstig is uit Oost-Europa.<br />

Gebrek aan prioriteit, transparantie <strong>en</strong> Europese wetgeving voor het welzijn van gezelschapdier<strong>en</strong> resulteert er in dat structurele<br />

controle <strong>en</strong> handhaving niet e� ectief uitgevoerd kan word<strong>en</strong>. In <strong>theorie</strong> zijn de stra� <strong>en</strong> hoog g<strong>en</strong>oeg, maar in <strong>praktijk</strong> word<strong>en</strong><br />

deze niet opgelegd, waardoor de afschrikk<strong>en</strong>de werking t<strong>en</strong>iet wordt gedaan.<br />

Zolang er vraag blijft naar goedkope <strong>en</strong> direct beschikbare (ras)hond<strong>en</strong> zal de illegale handelaar deze vraag beantwoord<strong>en</strong>; bewustzijn<br />

bij de consum<strong>en</strong>t is noodzakelijk om de illegale hond<strong>en</strong>handel teg<strong>en</strong> te gaan.<br />

SUMMARY<br />

� e illegal trade of dogs from Eastern Europe to the Netherlands has frequ<strong>en</strong>tly be<strong>en</strong> in the media over the last few years. � e<br />

illegal dog trade regularly shows multiple o� <strong>en</strong>ces including violations of transport regulations, animal welfare and health legislation,<br />

registration obligations and paym<strong>en</strong>t of taxes. � e substantial demand <strong>for</strong> puppies in the Netherlands is supplied by<br />

Eastern European countries. In Hungary, Slovakia,<br />

Poland and other Eastern European countries puppies<br />

are bred in extremely poor welfare conditions in<br />

so-called “puppy mills”, after which they are illegally<br />

transported to the Netherlands. European guidelines<br />

<strong>for</strong> transportation are violated.<br />

� e illegal trade in dogs is <strong>en</strong>twined with the legal<br />

trade, which makes it possible <strong>for</strong> large international<br />

networks to emerge. � e Internet is playing an important<br />

role as an anonymous trade medium.<br />

Of all the traded puppies in the Netherlands two<br />

thirds disappear from the o� cial and mandated governm<strong>en</strong>t<br />

registration. From the registered animals<br />

we know that that 95% of the imported dogs originate<br />

from Eastern Europe.<br />

Low priority, lack of transpar<strong>en</strong>cy and the abs<strong>en</strong>ce of European legislation <strong>for</strong> the welfare of companion animals result in ine� -<br />

ci<strong>en</strong>t structural controls and <strong>en</strong><strong>for</strong>cem<strong>en</strong>t. In theory punishm<strong>en</strong>t measures are high <strong>en</strong>ough, but rarely implem<strong>en</strong>ted in practice.<br />

Because of this the deterring function is close to nil.<br />

As long as there is a demand <strong>for</strong> cheap (pedigree) dogs the illegal trader will answer this demand; consumer awar<strong>en</strong>ess is a necessity<br />

to ban the illegal trade in dogs.


4<br />

CONCLUSIE<br />

<strong>International</strong> <strong>Fund</strong> <strong>for</strong> Animal Welfare (IFAW) | www.ifaw.org<br />

Onderzoek illegale hond<strong>en</strong>handel<br />

■ Omvang. In Nederland verdwijn<strong>en</strong> jaarlijks 120.000 puppies (van de geschatte 180.000) buit<strong>en</strong> de registratie. Het is onduidelijk<br />

of deze puppies afkomstig zijn van particulier<strong>en</strong> of van illegale bedrijfsmatige fokkers. Maar gezi<strong>en</strong> de relatief grote<br />

hoeveelheid, tweederde van de populatie, is de kans aanzi<strong>en</strong>lijk dat mer<strong>en</strong>deel afkomstig is uit de illegale bedrijfsmatige hond<strong>en</strong>handel.<br />

■ Oost-Europese import. Op grote schaal word<strong>en</strong> puppies illegaal geïmporteerd vanuit Oost-Europa. Hierbij word<strong>en</strong> de EU <strong>en</strong><br />

Traces-richtlijn<strong>en</strong> geschond<strong>en</strong> <strong>en</strong> word<strong>en</strong> puppies op te jonge leeftijd, zonder of met verkeerde in<strong>en</strong>ting<strong>en</strong>, hond<strong>en</strong>paspoort<strong>en</strong><br />

<strong>en</strong> transportpapier<strong>en</strong> onder slechte gezondheids- <strong>en</strong> welzijnsomstandighed<strong>en</strong> geïmporteerd.<br />

■ Verwev<strong>en</strong>heid. De illegale handel is verwev<strong>en</strong> met de legale handel waardoor grote internationale netwerk<strong>en</strong> ontstaan die niet<br />

e<strong>en</strong>duidig legaal of illegaal zijn. Nederland speelt door vele bemiddelingsbureaus e<strong>en</strong> belangrijke rol als <strong>tuss<strong>en</strong></strong>handelaar naar<br />

lokale <strong>en</strong> internationale markt<strong>en</strong>.<br />

■ Wetgeving. Discrepantie in wetgeving <strong>tuss<strong>en</strong></strong> verschill<strong>en</strong>de Europese land<strong>en</strong> creëert, in e<strong>en</strong> EU zonder binn<strong>en</strong>gr<strong>en</strong>z<strong>en</strong>, e<strong>en</strong><br />

niche waar illegale handel kan bloei<strong>en</strong>. Het ontbrek<strong>en</strong> van welzijnswetgeving voor gezelschapsdier<strong>en</strong> maakt Oost-Europese<br />

land<strong>en</strong> aantrekkelijk voor de illegale hond<strong>en</strong>handel.<br />

■ Handhaving. Structurele controle <strong>en</strong> handhaving aan de binn<strong>en</strong>gr<strong>en</strong>z<strong>en</strong> is verled<strong>en</strong> tijd sinds de oprichting van de EU. Lage<br />

prioriteit resulteert in onvoldo<strong>en</strong>de m<strong>en</strong>s<strong>en</strong> <strong>en</strong> materieel om de illegale hond<strong>en</strong>handel aan te pakk<strong>en</strong>.<br />

■ Strafmaat. De strafmaat is in <strong>theorie</strong> hoog g<strong>en</strong>oeg maar in de <strong>praktijk</strong> wordt ze niet opgelegd. De afschrikk<strong>en</strong>de werking van<br />

de stra� <strong>en</strong> is nihil.<br />

■ Consum<strong>en</strong>t. Impulsieve internetaankop<strong>en</strong> van de consum<strong>en</strong>t houdt de illegale hond<strong>en</strong>handel in stand. De vraag naar goedkope<br />

rashond<strong>en</strong> die e<strong>en</strong>voudig <strong>en</strong> op korte termijn leverbaar zijn wordt handig beantwoord door illegale hond<strong>en</strong>handelar<strong>en</strong>.<br />

CONCLUSION<br />

■ Dim<strong>en</strong>sion. In � e Netherlands 120.000 puppies (from the estimated 180.000) disappear from the o� cial and mandated<br />

governm<strong>en</strong>t registration every year. It is unclear which part of these puppies comes from private homes and which part comes<br />

from illegal commercial breeders and traders. Because of the relatively large amount of puppies, being two thirds of the population,<br />

the chances are very high that a large amount of the 120.000 puppies originate from illegal commercial breeding.<br />

■ Eastern European Import. On a large scale puppies are being imported from Eastern European countries like Hungary, Slovakia<br />

and Poland. EU transport and Traces guidelines are violated. Puppies are tra� cked wh<strong>en</strong> they are still weaning, without<br />

or incorrect vaccinations, dog-passports and transport papers, in bad circumstances, with little regard <strong>for</strong> their wellbeing and<br />

in unsanitary conditions.<br />

■ Interdep<strong>en</strong>d<strong>en</strong>ce. � e illegal trade is <strong>en</strong>twined with the legal trade in puppies, which makes it possible <strong>for</strong> large international<br />

networks to emerge, which are not purely legal or illegal. � e Netherlands play an important part as ‘broker’ towards local<br />

and Western-European markets, through many dog trading ag<strong>en</strong>cies.<br />

■ Legislation. � e European Union has no trade borders. Discrepancy in legislation <strong>for</strong> the welfare of companion animals<br />

betwe<strong>en</strong> European member states is creating a niche in which illegal trade can � ourish. � e non-exist<strong>en</strong>ce of legislation <strong>for</strong><br />

the welfare of companion animals in Eastern European creates a situation in which countries in this part of Europe play an<br />

important role in the illegal trade in puppies <strong>for</strong> the whole of Europe. Much of this trade is to and via � e Netherlands.<br />

■ En<strong>for</strong>cem<strong>en</strong>t. Structural controls and law <strong>en</strong><strong>for</strong>cem<strong>en</strong>t on the inner borders of the EU belong to the past. Low priority is<br />

resulting in ine� ci<strong>en</strong>t manpower and equipm<strong>en</strong>ts to � ght back the illegal trade in dogs.<br />

■ Punishm<strong>en</strong>t measure. � e measure of punishm<strong>en</strong>t <strong>for</strong> illegal puppy tra� cking is severe <strong>en</strong>ough on paper, but is in reality<br />

rarely laid down in court. � ere<strong>for</strong>e the deterring function of the punishm<strong>en</strong>t is close to nil.<br />

■ Consumer. Impulsive buying of puppies on the internet is what keeps this illegal trade going. � e demand <strong>for</strong> cheap (pedigree)<br />

dogs, which can be obtained in a simple manner and on short notice, is ke<strong>en</strong>ly answered by illegal breeders and traders.


5<br />

1 INLEIDING<br />

<strong>International</strong> <strong>Fund</strong> <strong>for</strong> Animal Welfare (IFAW) | www.ifaw.org<br />

Onderzoek illegale hond<strong>en</strong>handel<br />

De illegale hond<strong>en</strong>handel van Oost-Europa naar Nederland is de laatste jar<strong>en</strong> regelmatig in het nieuws. Busjes vol met<br />

puppies word<strong>en</strong> bij algem<strong>en</strong>e controles aangehoud<strong>en</strong> bij de gr<strong>en</strong>s weg<strong>en</strong>s het ontbrek<strong>en</strong> van papier<strong>en</strong>. Burgers word<strong>en</strong><br />

slachto� er door het aanscha� <strong>en</strong> van e<strong>en</strong> zieke pup uit de illegale handel, waarbij dier<strong>en</strong>arts<strong>en</strong> e<strong>en</strong> dubieuze rol spel<strong>en</strong> bij<br />

het afgev<strong>en</strong> van hond<strong>en</strong>paspoort<strong>en</strong>.<br />

In Oost-Europa word<strong>en</strong> in grote loods<strong>en</strong> puppies gefokt onder omstandighed<strong>en</strong> die vergelek<strong>en</strong> kunn<strong>en</strong> word<strong>en</strong> met de ‘veeindustrie’.<br />

1 Puppies zonder herkomstcerti� caat <strong>en</strong> in<strong>en</strong>ting<strong>en</strong> ondervind<strong>en</strong> gezondheidsproblem<strong>en</strong>. Hond<strong>en</strong>ziektes zoals hondsdolheid<br />

(rabiës) kunn<strong>en</strong> ev<strong>en</strong>e<strong>en</strong>s gevaarlijk zijn voor m<strong>en</strong>s<strong>en</strong>. 2<br />

Er wordt gesteld dat tweederde van de puppies in Nederland uit Oost-Europese land<strong>en</strong> <strong>en</strong> België komt, waarbij problem<strong>en</strong> op<br />

het gebied van handhaving naar vor<strong>en</strong> kom<strong>en</strong>. 3<br />

In dit onderzoek, in opdracht van het <strong>International</strong> <strong>Fund</strong> <strong>for</strong> Animal Welfare (IFAW), is de stand van zak<strong>en</strong> omtr<strong>en</strong>t illegale<br />

puppyhandel onderzocht.<br />

1 KVR27495. nr. 971. Vrag<strong>en</strong> van het lid Ouwehand (PvdD) aan de minister van Landbouw, Natuur <strong>en</strong> Voedselkwaliteit over malafi de<br />

hond<strong>en</strong>handel. (Ingezond<strong>en</strong> 6 februari 2007); Antwoord. 16-03-2007.<br />

2 World Health Organization (2005) Who expert consultation on rabies. WHO Technical Report Series 931.<br />

3 HAN7692A04. nr. 76, pag. 4906-4908. Vrag<strong>en</strong> van het lid Vos aan de minister van Landbouw, Natuur <strong>en</strong> Voedselkwaliteit over de wantoestand<strong>en</strong><br />

in de illegale hond<strong>en</strong>handel <strong>en</strong> de noodzaak wetgeving aan te scherp<strong>en</strong> (mondelinge vrag<strong>en</strong>uur). 02-06-2004.


6<br />

2 PUPPYHANDEL<br />

<strong>International</strong> <strong>Fund</strong> <strong>for</strong> Animal Welfare (IFAW) | www.ifaw.org<br />

Onderzoek illegale hond<strong>en</strong>handel<br />

2.1 Casus<br />

“Everything is possible, everything is possible here!”<br />

Vele aanwijzing<strong>en</strong> over misstand<strong>en</strong> in de hond<strong>en</strong>handel gav<strong>en</strong> aanleiding tot e<strong>en</strong> ‘undercover operatie’ vanuit het IFAW. Twee<br />

IFAW teams hebb<strong>en</strong> de wekelijkse a� evering van e<strong>en</strong> van de grootste hond<strong>en</strong>handels� rma’s van Nederland, wellicht van West-<br />

Europa, e<strong>en</strong> jaar lang geobserveerd. “Wil je de puppies legaal of via de zwarte markt hebb<strong>en</strong>”, vraagt de handelaar aan e<strong>en</strong> undercover<br />

IFAW team. Veel puppies die op internetsites, zoals Marktplaats, word<strong>en</strong> aangebod<strong>en</strong> blijk<strong>en</strong> niet afkomstig uit Nederland.<br />

“Veel m<strong>en</strong>s<strong>en</strong> in Holland die hond<strong>en</strong> verkop<strong>en</strong> op internet zegg<strong>en</strong> dat hun moederhond geworp<strong>en</strong> heeft <strong>en</strong> ze de puppies will<strong>en</strong><br />

verkop<strong>en</strong>”, vertelt de handelaar. Dit moet m<strong>en</strong> echter niet al te serieus nem<strong>en</strong>. Elke vrijdagmiddag kom<strong>en</strong> vaste klant<strong>en</strong> naar de<br />

hond<strong>en</strong>handels� rma in Brabant om puppies te kop<strong>en</strong> <strong>en</strong> de volg<strong>en</strong>de dag op internet te plaats<strong>en</strong> onder vermelding ‘mijn moederhond<br />

heeft puppies’.<br />

Volg<strong>en</strong>s de handelaar is in Nederland 75% van alle handel in hond<strong>en</strong> illegaal. “Nederland is altijd al de spin in het web geweest<br />

<strong>en</strong> is het mondiaal c<strong>en</strong>trum van de hond<strong>en</strong>wereld, al 50 jaar lang”, stelt hij. De Nederlandse wetgeving zou veel mogelijkhed<strong>en</strong><br />

bied<strong>en</strong> voor de illegale hond<strong>en</strong>handel. Duitsers will<strong>en</strong> bijvoorbeeld ge<strong>en</strong> hond<strong>en</strong> uit Hongarije maar wel uit Nederland, daarom<br />

regelt hij nieuwe Nederlandse paspoort<strong>en</strong> voor puppies uit Oost-Europa. “Dit is legaal in Nederland maar niet in België”, zo stelt<br />

de handelaar. Twee Hongaarse <strong>en</strong> e<strong>en</strong> Slowaakse leverancier lever<strong>en</strong> de puppies. <strong>E<strong>en</strong></strong> van de Hongaarse leveranciers verkoopt 100<br />

hond<strong>en</strong> per week, op jaarbasis is dat ongeveer 5000. <strong>E<strong>en</strong></strong> fokkerij in Boedapest die hond<strong>en</strong> verkoopt aan de leverancier laat zi<strong>en</strong><br />

waar de puppies gefokt word<strong>en</strong> <strong>en</strong> opgroei<strong>en</strong>. Ze bevind<strong>en</strong> zich in kleine kooi<strong>en</strong> waar ze nauwelijks kunn<strong>en</strong> beweg<strong>en</strong>, zonder<br />

buit<strong>en</strong>plaats of daglicht. Ze word<strong>en</strong> op jonge leeftijd doorverkocht <strong>en</strong> direct doorgevoerd naar Nederland. Deze reis bedraagt<br />

gemiddeld 16 uur waarbij veel puppies ziek word<strong>en</strong> of sterv<strong>en</strong>. “Soms sterv<strong>en</strong> er 6 puppies per uur”, vertelt de transporteur. Aangekom<strong>en</strong><br />

in Nederland verzorgt de eig<strong>en</strong>aar van de hond<strong>en</strong>handels� rma e<strong>en</strong> Nederlands paspoort voor de puppies waardoor de<br />

herkomst niet meer is te achterhal<strong>en</strong>. In de loop van het onderzoek stuit het IFAW team op ti<strong>en</strong>tall<strong>en</strong> valse vaccinatiepaspoort<strong>en</strong>.<br />

2.2 Illegale puppyhandel<br />

Er is ge<strong>en</strong> duidelijke scheiding <strong>tuss<strong>en</strong></strong> mala� de <strong>en</strong> bona� de fokkers <strong>en</strong> handelar<strong>en</strong>. Vaak zijn illegale aspect<strong>en</strong> verwev<strong>en</strong> in de legale<br />

hond<strong>en</strong>handel. Daarom wordt er ook wel gesprok<strong>en</strong> van bona� de (‘te goeder trouw’) <strong>en</strong> mala� de (‘te kwader trouw’) handel.<br />

De Algem<strong>en</strong>e Inspectiedi<strong>en</strong>st (AID) stelt dat er sprake is van mala� de hond<strong>en</strong>handel als het dier<strong>en</strong>welzijn ondergeschikt wordt<br />

gemaakt aan het geldelijk gewin <strong>en</strong> van illegale hond<strong>en</strong>handel indi<strong>en</strong> er niet aan de eis<strong>en</strong> uit het Hond<strong>en</strong>- <strong>en</strong> Katt<strong>en</strong>besluit ’99<br />

(HKB) is voldaan. 4 Fokkers <strong>en</strong> handelar<strong>en</strong> zijn bijvoorbeeld illegaal wanneer e<strong>en</strong> vergunning ontbreekt, terwijl er wel bedrijfsmatige<br />

bezighed<strong>en</strong> word<strong>en</strong> gevoerd. Maar ook e<strong>en</strong> verlaagd welzijn van hond<strong>en</strong>, het ontbrek<strong>en</strong> of frauder<strong>en</strong> met in<strong>en</strong>ting<strong>en</strong><br />

<strong>en</strong> paspoort<strong>en</strong> of het niet voldo<strong>en</strong> aan Europese regelgeving voor transport van<br />

lev<strong>en</strong>de dier<strong>en</strong> valt hieronder.<br />

Dagelijks krijg<strong>en</strong> de Landelijke Inspectiedi<strong>en</strong>st Dier<strong>en</strong>bescherming (LID) <strong>en</strong> de<br />

Hond<strong>en</strong>bescherming telefoontjes van m<strong>en</strong>s<strong>en</strong> die e<strong>en</strong> ziek hondje hebb<strong>en</strong> aangeschaft<br />

afkomstig van e<strong>en</strong> mala� de fokker. Het betreft fokkers die niet of nauwelijks<br />

geïnteresseerd zijn in de gezondheid of het welzijn van de hond<strong>en</strong>. Het gaat<br />

puur om winst, waarbij de foktev<strong>en</strong> aan de lop<strong>en</strong>de band puppies producer<strong>en</strong>. 5<br />

Terwijl in Nederland hond<strong>en</strong> volg<strong>en</strong>s de wet één maal per jaar mog<strong>en</strong> werp<strong>en</strong>,<br />

is er in Oost-Europese land<strong>en</strong> vaak onvoldo<strong>en</strong>de concrete wetgeving betre� <strong>en</strong>de<br />

het welzijn van gezelschapsdier<strong>en</strong> <strong>en</strong> de fok van hond<strong>en</strong>. Bov<strong>en</strong>di<strong>en</strong> ontbreekt<br />

e� ectieve controle op bestaande wet- <strong>en</strong> regelgeving. 6 Er zijn fokbedrijv<strong>en</strong> in<br />

Oost-Europa waar 200 foktev<strong>en</strong> word<strong>en</strong> gehoud<strong>en</strong> die, mogelijk met behulp van hormoonbehandeling<strong>en</strong>, vier nestjes of meer<br />

per jaar a� ever<strong>en</strong>. Dit zijn de zog<strong>en</strong>aamde ‘puppy fabriek<strong>en</strong>’. De foktev<strong>en</strong> bevind<strong>en</strong> zich vaak in te kleine hokk<strong>en</strong> <strong>en</strong> hebb<strong>en</strong><br />

tekort aan bewegingsvrijheid. De puppies word<strong>en</strong> vaak op te jonge leeftijd bij hun moeder weggehaald, 7 waardoor de weerstand<br />

verslechtert <strong>en</strong> de kans op virale infecties vergroot. Daarnaast kunn<strong>en</strong> erfelijke belasting<strong>en</strong> voorkom<strong>en</strong> vanwege het doorfokk<strong>en</strong><br />

van rashond<strong>en</strong>. 8<br />

4 Http://www.aid.nl/hond<strong>en</strong>handel.htm, geraadpleegd 15 februari 2010.<br />

5 Dost, A. De strijd teg<strong>en</strong> malafi de fokkers. In: Dogmagazine. 2003, nr. 8. Alblasserdam: Publi Force.<br />

6 Lammers, I. (2003) Stop de meedog<strong>en</strong>loze handel in puppies. D<strong>en</strong> Haag: Dier<strong>en</strong>bescherming.<br />

7 Heuvel, van d<strong>en</strong>, F. (2007) “25 kilogram puppies graag.” F<strong>en</strong>ome<strong>en</strong>studie van de illegale hond<strong>en</strong>handel. G<strong>en</strong>t: Universiteit G<strong>en</strong>t.<br />

8 Hamersveld, B. van <strong>en</strong> Poort, M. (2004) Hond<strong>en</strong>- <strong>en</strong> katt<strong>en</strong>besluit ’99 op de tocht. <strong>E<strong>en</strong></strong> onderzoek naar haalbare oplossing<strong>en</strong> voor de<br />

knelpunt<strong>en</strong> in het Hond<strong>en</strong>- <strong>en</strong> katt<strong>en</strong>besluit ’99. Leeuward<strong>en</strong>: Hall Instituut.


7<br />

<strong>International</strong> <strong>Fund</strong> <strong>for</strong> Animal Welfare (IFAW) | www.ifaw.org<br />

Onderzoek illegale hond<strong>en</strong>handel<br />

Sterv<strong>en</strong> de hond<strong>en</strong> niet aan de fokomstandighed<strong>en</strong> of het transport naar Nederland dan bestaat er nog e<strong>en</strong> grote kans dat puppies<br />

op termijn tal van gezondheidsproblem<strong>en</strong> ondervind<strong>en</strong>, zoals infecties, lichamelijke afwijking<strong>en</strong> of long- of hartproblem<strong>en</strong>. 9<br />

“Puppies die in kelders opgroei<strong>en</strong> met weinig of ge<strong>en</strong> sociale interactie met m<strong>en</strong>s<strong>en</strong> nem<strong>en</strong> dit hun hele lev<strong>en</strong> mee”, aldus professor<br />

L.J. Hellebrekers, voorzitter van de Koninklijke Nederlandse Maatschappij voor Dierg<strong>en</strong>eeskunde (KNMvD).<br />

2.3 Omvang<br />

Nederland telt zo’n 2,1 miljo<strong>en</strong> hond<strong>en</strong>, 10 waarbij in 20% van de huishoud<strong>en</strong>s e<strong>en</strong> hond aanwezig is. 11 12 Deze cijfers duid<strong>en</strong> op<br />

e<strong>en</strong> grote vraag naar puppies. Er staan in april 2010, 326 hond<strong>en</strong>fokkers <strong>en</strong> 34 fokkers van zowel hond<strong>en</strong> als katt<strong>en</strong> geregistreerd<br />

bij de Gezondheidsdi<strong>en</strong>st voor Dier<strong>en</strong>. 13<br />

Volg<strong>en</strong>s het Forum Welzijn Gezelschapsdier<strong>en</strong> (FWG), in 2005<br />

ingesteld door de minister van Landbouw, Natuur <strong>en</strong> Voedselkwaliteit<br />

(LNV), is er in Nederland naar schatting e<strong>en</strong> aanwas van<br />

180.000 puppies op jaarbasis in Nederland. 14 Hiervan kom<strong>en</strong> er<br />

45.000 van de exterieurfokkers <strong>en</strong> 15.000 van bedrijfsmatige fokkers<br />

<strong>en</strong> handelar<strong>en</strong>. 15 120.000 puppies vall<strong>en</strong> daarmee buit<strong>en</strong> de<br />

registratie <strong>en</strong> word<strong>en</strong> mogelijk illegaal verhandeld. 16 Het rapport<br />

van het FWG noemt het ontbrek<strong>en</strong> van deze gegev<strong>en</strong>s e<strong>en</strong> zorgwekk<strong>en</strong>d<br />

<strong>en</strong> moeilijk oplosbaar probleem. 17<br />

Hond<strong>en</strong> die door e<strong>en</strong> bedrijfsmatige handelaar word<strong>en</strong> geïmporteerd<br />

of geëxporteerd zonder Traces-certi� cat<strong>en</strong> zijn illegaal. Van<br />

januari 2009 tot februari 2010 werd<strong>en</strong> in Nederland 2691 hond<strong>en</strong><br />

met Traces papier<strong>en</strong> geïmporteerd <strong>en</strong> 92 hond<strong>en</strong> geëxporteerd.<br />

95% van deze (legale) importhond<strong>en</strong> komt uit Oost-Europa. 18 Het aantal hond<strong>en</strong> dat via het grijze <strong>en</strong> zwarte circuit binn<strong>en</strong>komt<br />

wordt echter geschat op e<strong>en</strong> veelvoud daarvan. 19 “Veel hond<strong>en</strong> word<strong>en</strong> illegaal verhandeld buit<strong>en</strong> het Traces-systeem”, stelt e<strong>en</strong><br />

beleidsadviseur dier<strong>en</strong>welzijn van de VWA. 20<br />

Afgelop<strong>en</strong> ti<strong>en</strong> jaar word<strong>en</strong> jaarlijks gemiddeld 550 hond<strong>en</strong> in beslag<br />

g<strong>en</strong>om<strong>en</strong>, mogelijk in verband met illegale hond<strong>en</strong>handel. 21<br />

Er wordt geschat dat 50.000 hond<strong>en</strong> in Nederland uit de illegale<br />

handel kom<strong>en</strong>. 22<br />

De bov<strong>en</strong>staande cijfers wijz<strong>en</strong> echter op e<strong>en</strong> veel groter aantal.<br />

De precieze omvang van de illegale hond<strong>en</strong>handel blijft moeilijk te<br />

achterhal<strong>en</strong>, maar de verschill<strong>en</strong>de schatting<strong>en</strong> gev<strong>en</strong> aan dat het in<br />

ieder geval jaarlijks gaat om vele ti<strong>en</strong>duiz<strong>en</strong>d<strong>en</strong> puppies.<br />

9 Heuvel, van d<strong>en</strong>, F. (2007) “25 kilogram puppies graag.” F<strong>en</strong>ome<strong>en</strong>studie van de illegale hond<strong>en</strong>handel. G<strong>en</strong>t: Universiteit G<strong>en</strong>t.<br />

10 Http://www.nvg-diervoeding.nl/ geraadpleegd 18 januari 2010.<br />

11 Internationaal congres voor dier<strong>en</strong>arts<strong>en</strong>. Lezing dr. ing. P.A.M. Overgauw, 26-04-2007, Amsterdam.<br />

12 TNS NIPO (2007) Huisdier<strong>en</strong> in het gezin. Amsterdam: TNS NIPO<br />

13 KVR2010Z04726. Vrag<strong>en</strong> Ouwehand over de registratie van fok <strong>en</strong> handel in gezelschapsdier<strong>en</strong> in Nederland. (Ingezond<strong>en</strong> 16 april<br />

2010); Antwoord. 23-04-2010<br />

14 Tabel 1: Aantall<strong>en</strong> puppies per jaar.<br />

15 FWG (2006) Handel <strong>en</strong> fokkerij hond<strong>en</strong> <strong>en</strong> katt<strong>en</strong>. D<strong>en</strong> Haag: RDA.<br />

16 Email correspond<strong>en</strong>tie g<strong>en</strong>eticus <strong>en</strong> fokkerijspecialist van G<strong>en</strong>etic Counselling Services, 13-01-2010.<br />

17 FWG (2006) Handel <strong>en</strong> fokkerij hond<strong>en</strong> <strong>en</strong> katt<strong>en</strong>. D<strong>en</strong> Haag: RDA.<br />

18 Tabel 2: Nederlandse import <strong>en</strong> export van hond<strong>en</strong>.<br />

19 RDA (2008) Europees Welzijnsbeleid voor Gezelschapsdier<strong>en</strong>. D<strong>en</strong> Haag: RDA.<br />

20 Gesprek beleidsadviseur dier<strong>en</strong>welzijn van de VWA, 25-03-2010, Utrecht.<br />

21 Tabel 3: Aantal in beslag g<strong>en</strong>om<strong>en</strong> hond<strong>en</strong>.<br />

22 HAN7692A04. nr. 76, pag. 4906-4908. Vrag<strong>en</strong> van het lid Vos aan de minister van Landbouw, Natuur <strong>en</strong> Voedselkwaliteit over de wantoestand<strong>en</strong><br />

in de illegale hond<strong>en</strong>handel <strong>en</strong> de noodzaak wetgeving aan te scherp<strong>en</strong> (mondelinge vrag<strong>en</strong>uur). 02-06-2004


8<br />

3 SITUATIESCHETS<br />

<strong>International</strong> <strong>Fund</strong> <strong>for</strong> Animal Welfare (IFAW) | www.ifaw.org<br />

Onderzoek illegale hond<strong>en</strong>handel<br />

3.1 Fokker, <strong>tuss<strong>en</strong></strong>handelaar <strong>en</strong> handelaar<br />

Illegale puppyhandel is aantrekkelijk door de combinatie van hoge winst<strong>en</strong> <strong>en</strong> zwak toezicht op bestaande wet- <strong>en</strong> regelgeving.<br />

Indi<strong>en</strong> de opbr<strong>en</strong>gst hoog is, de pakkans laag <strong>en</strong> de motivatie aanwezig laat m<strong>en</strong> zich gauw verleid<strong>en</strong> tot illegale <strong>praktijk</strong><strong>en</strong><br />

binn<strong>en</strong> de hond<strong>en</strong>handel. 23 Zo staan veel bedrijv<strong>en</strong> niet geregistreerd als bedrijf, waardoor m<strong>en</strong> de belasting kan ontduik<strong>en</strong>. 24<br />

Daarnaast voldoet m<strong>en</strong> vaak niet aan de Europese transportrichtlijn<strong>en</strong>, waardoor kwetsbare puppies uit Oost-Europa te jong,<br />

zonder of met verkeerde in<strong>en</strong>ting<strong>en</strong>, hond<strong>en</strong>paspoort<strong>en</strong> <strong>en</strong> transportpapier<strong>en</strong> onder slechte omstandighed<strong>en</strong> illegaal geïmporteerd<br />

word<strong>en</strong>. 25 Economische motiev<strong>en</strong> kunn<strong>en</strong> leid<strong>en</strong> tot aantasting van het welzijn van dier<strong>en</strong>. 26<br />

De georganiseerde <strong>en</strong> ongeorganiseerde beroepsmatige fokkers uit Oost-Europa bezitt<strong>en</strong> vaak meerdere moederdier<strong>en</strong> van meerdere<br />

rass<strong>en</strong>. Deze groep fokt op grote schaal puppies, honderd<strong>en</strong> tot duiz<strong>en</strong>d<strong>en</strong> per jaar. 27 Deze puppies word<strong>en</strong> opgekocht door<br />

onder andere Nederlandse handelar<strong>en</strong> <strong>en</strong> wederverkopers. Er zijn teg<strong>en</strong>woordig veel hond<strong>en</strong>bemiddelingsbureaus in Nederland,<br />

naar schatting rond de 80, die op grote schaal illegaal hond<strong>en</strong> verhandel<strong>en</strong>. 28 De handelar<strong>en</strong> k<strong>en</strong>merk<strong>en</strong> zich door ‘snel te<br />

voldo<strong>en</strong> aan de actuele vraag op de markt’. 29 <strong>E<strong>en</strong></strong> ingecalculeerd deel van de puppies overlijdt in de zoogperiode of tijd<strong>en</strong>s het<br />

transport over de weg naar Nederland doordat handelar<strong>en</strong> <strong>en</strong> fokkers het vaak niet al te nauw nem<strong>en</strong> met de wet <strong>en</strong> regelgeving.<br />

Daarnaast regel<strong>en</strong> de handelar<strong>en</strong> of fokkers in het illegale circuit paspoort<strong>en</strong>, id<strong>en</strong>ti� catiechips <strong>en</strong> papier<strong>en</strong> voor transport binn<strong>en</strong><br />

de Europese Unie (EU).<br />

23 Liss<strong>en</strong>berg, E. e.a. red. (2001) Teg<strong>en</strong> de Regels IV. Nijmeg<strong>en</strong>: Ars Aequi.<br />

24 Gesprek beleidsadviseur dier<strong>en</strong>welzijn van de AID <strong>en</strong> beleidsmedewerker van LNV, 16-03-2010, D<strong>en</strong> Haag.<br />

25 Gesprek beleidsmedewerker juridische zak<strong>en</strong> van de Hond<strong>en</strong>bescherming, 11-03-2010, D<strong>en</strong> Haag.<br />

26 FWG (2006) Gedeelde zorg. Actieplan. D<strong>en</strong> Haag: RDA.<br />

27 Gesprek beleidsadviseur dier<strong>en</strong>welzijn van de AID <strong>en</strong> beleidsmedewerker van LNV, 16-03-2010, D<strong>en</strong> Haag.<br />

28 Gesprek directeur Stichting Dier<strong>en</strong>asiels <strong>en</strong> Internet, 30-03-2010.<br />

29 Haarlem, M. <strong>en</strong> Shinohara, A. (2006) Dog welfare, why? Animal Biology and Welfare. Barneveld: PVH


9<br />

<strong>International</strong> <strong>Fund</strong> <strong>for</strong> Animal Welfare (IFAW) | www.ifaw.org<br />

Onderzoek illegale hond<strong>en</strong>handel<br />

3.2 Handelsroutes <strong>en</strong> herkomstland<strong>en</strong><br />

Er is e<strong>en</strong> grote vraag in Nederland naar puppies die vanuit het buit<strong>en</strong>land wordt beantwoord. Veel hond<strong>en</strong> word<strong>en</strong> legaal <strong>en</strong> illegaal<br />

uit Oost-Europese land<strong>en</strong> geïmporteerd. Deze hond<strong>en</strong> zijn aanzi<strong>en</strong>lijk goedkoper. 30 31 Nederlandse, Belgische, Franse <strong>en</strong><br />

Italiaanse handelar<strong>en</strong> importer<strong>en</strong> de puppies. 32 In Nederland krijg<strong>en</strong> de hond<strong>en</strong> e<strong>en</strong> Nederlands paspoort <strong>en</strong> word<strong>en</strong> verkocht of<br />

verhandeld naar het buit<strong>en</strong>land als Nederlandse hond. 33 Met de toetreding van Hongarije <strong>en</strong> Tsjechië <strong>en</strong> andere oostelijke stat<strong>en</strong>,<br />

tot de Europese Unie is e<strong>en</strong> ‘bloei<strong>en</strong>de’ handel op gang gekom<strong>en</strong> op het gebied van hond<strong>en</strong>. 34 In Nederland neemt het aantal<br />

melding<strong>en</strong> over illegale levering<strong>en</strong> van puppies uit Oost-Europese land<strong>en</strong> toe, regelmatig krijgt de LID melding<strong>en</strong> van bestelbusjes<br />

met Oost-Europese k<strong>en</strong>tek<strong>en</strong>s die in het donker hond<strong>en</strong> uitlad<strong>en</strong> bij e<strong>en</strong> dier<strong>en</strong>winkel of -handelaar. 35<br />

95% van de legaal geïmporteerde hond<strong>en</strong> van bedrijfsmatige handelar<strong>en</strong> in Nederland komt uit Hongarije <strong>en</strong> Slowakije. 36 Bij de<br />

illegale handel ontbrek<strong>en</strong> de Traces-certi� cat<strong>en</strong>, de hond<strong>en</strong>paspoort<strong>en</strong>, is het welzijn onder de maat of zijn de hondjes te jong.<br />

Het gaat om z<strong>en</strong>ding<strong>en</strong> van 100 jonge hond<strong>en</strong> of meer. 37 Deze illegale handel van hond<strong>en</strong> komt voor bijna 100% via het weg<strong>en</strong>netwerk<br />

Nederland binn<strong>en</strong>. De hond<strong>en</strong> die gevlog<strong>en</strong> word<strong>en</strong> kom<strong>en</strong> aan in België <strong>en</strong> word<strong>en</strong> vanuit daar over de weg naar<br />

Nederland getransporteerd. 38<br />

Uit e<strong>en</strong> onderzoek van de Dier<strong>en</strong>bescherming blijkt dat tweederde van de gekochte puppies uit het buit<strong>en</strong>land komt, waarbij<br />

België <strong>en</strong> Oost- Europese land<strong>en</strong> het meest g<strong>en</strong>oemd word<strong>en</strong>. 39 “Het gaat inderdaad om veel puppies, waarvan ongeveer tweederde<br />

uit het buit<strong>en</strong>land komt”, aldus C.P. Veerman, ex-minister van LNV. 40 41 In België zou zelfs 80% van de puppies uit Oost-<br />

Europa kom<strong>en</strong> <strong>en</strong> de belangrijkste draaischijf van grootschalige hond<strong>en</strong>handel in Europa zijn.<br />

30 Gesprek beleidsadviseur dier<strong>en</strong>welzijn van de VWA, onderzoeker gro<strong>en</strong>e criminaliteit van de KLPD, beleidsmedewerker KNMvD <strong>en</strong><br />

coördinator DR in 2010.<br />

31 Tabel 2: Nederlandse import <strong>en</strong> export van hond<strong>en</strong>.<br />

32 Heuvel, van d<strong>en</strong>, F. (2007) “25 kilogram puppies graag.” F<strong>en</strong>ome<strong>en</strong>studie van de illegale hond<strong>en</strong>handel. G<strong>en</strong>t: Universiteit G<strong>en</strong>t.<br />

33 Gesprek beleidsmedewerker veterinaire zak<strong>en</strong> van de KNMvD, 25-02-2010, Hout<strong>en</strong>.<br />

34 Dobbe, J. (2004) Malafi de hond<strong>en</strong>handel hard aanpakk<strong>en</strong>. Koop nooit zomaar e<strong>en</strong> pup! D<strong>en</strong> Haag: Dier<strong>en</strong>bescherming.<br />

35 Dier<strong>en</strong>bescherming (2004) Zwartboek malafi de hond<strong>en</strong>handel. D<strong>en</strong> Haag: Dier<strong>en</strong>bescherming.<br />

36 Tabel 2: Nederlandse import <strong>en</strong> export van hond<strong>en</strong>.<br />

37 Gesprek beleidsmedewerker veterinaire zak<strong>en</strong> van de KNMvD <strong>en</strong> coördinator IBG van DR in 2010.<br />

38 Gesprek beleidsmedewerkers van het Ministerie van LNV <strong>en</strong> de AID <strong>en</strong> directeur van IDG in 2010.<br />

39 Dier<strong>en</strong>bescherming (2004) Zwartboek malafi de hond<strong>en</strong>handel. D<strong>en</strong> Haag: Dier<strong>en</strong>bescherming.<br />

40 HAN7692A04. nr. 76, pag. 4906-4908. Vrag<strong>en</strong> van het lid Vos aan de minister van Landbouw, Natuur <strong>en</strong> Voedselkwaliteit over de wantoestand<strong>en</strong><br />

in de illegale hond<strong>en</strong>handel <strong>en</strong> de noodzaak wetgeving aan te scherp<strong>en</strong> (mondelinge vrag<strong>en</strong>uur). 02-06-2004.<br />

41 HAN7692A05. nr. 76, pag. 4908-4912. Regeling van werkzaamhed<strong>en</strong> (dinsdag 25 mei 2004). 02-06-2004.


10<br />

<strong>International</strong> <strong>Fund</strong> <strong>for</strong> Animal Welfare (IFAW) | www.ifaw.org<br />

Onderzoek illegale hond<strong>en</strong>handel<br />

Dit komt door de ligging <strong>en</strong> gebrekkige controle in België. 42 Nederland komt ev<strong>en</strong>e<strong>en</strong>s naar vor<strong>en</strong> als land waar illegale puppies<br />

vandaan kom<strong>en</strong> <strong>en</strong> waar puppyfabriek<strong>en</strong> zitt<strong>en</strong>, volg<strong>en</strong>s e<strong>en</strong> <strong>en</strong>quêteonderzoek door de Federation of Veterinarians of Europe<br />

(FVE) uit 2009. 43 Deze puppyfabriek<strong>en</strong> bevind<strong>en</strong> zich voornamelijk in Noord-Brabant. 44 45 “Het beeld van de consum<strong>en</strong>t over<br />

buit<strong>en</strong>landse fok is negatief, terwijl de <strong>praktijk</strong> uitwijst dat er ook in Nederland ding<strong>en</strong> absoluut niet goed gaan. We tre� <strong>en</strong> ook<br />

hier schrijn<strong>en</strong>de situaties aan”, aldus beleidsmedewerkers van het Ministerie van LNV, directie VDC <strong>en</strong> de AID. 46<br />

3.3 Criminele netwerk<strong>en</strong><br />

De illegale handel in puppies verloopt via netwerk<strong>en</strong>. In deze handelsnetwerk<strong>en</strong> is er vaak sprake van verstr<strong>en</strong>geling van de legale<br />

handel <strong>en</strong> de illegale handel. 47 <strong>E<strong>en</strong></strong> hond<strong>en</strong>handelaar bouwt e<strong>en</strong> netwerk om zich he<strong>en</strong> t<strong>en</strong> behoeve van bona� de handel. Ditzelfde<br />

netwerk kan echter ook gebruikt word<strong>en</strong> voor de mala� de handel. Hierdoor ontstaat er e<strong>en</strong> ‘grijs circuit’, wat de controle<br />

bemoeilijkt.<br />

Er zijn overe<strong>en</strong>komst<strong>en</strong> te vind<strong>en</strong> met andere georganiseerde criminaliteitsvorm<strong>en</strong>. <strong>E<strong>en</strong></strong> sleutel� guur stelt het netwerk sam<strong>en</strong>,<br />

maar het kan ook gebeur<strong>en</strong> dat ieder persoon de volg<strong>en</strong>de stap zelf regelt. De handelsactiviteit<strong>en</strong> richt<strong>en</strong> zich op project<strong>en</strong> <strong>en</strong><br />

indi<strong>en</strong> het project succesvol is wordt de sam<strong>en</strong>werking herhaald. Daarnaast blijft de sam<strong>en</strong>werking vaak onderhoud<strong>en</strong> doordat<br />

de legale handelsactiviteit<strong>en</strong> doorgaan. Op deze manier wordt er e<strong>en</strong> internationaal handelsnetwerk ontwikkeld. 48<br />

Hond<strong>en</strong>handel is e<strong>en</strong> veld waar grote bedrag<strong>en</strong> heel snel verdi<strong>en</strong>d kunn<strong>en</strong> word<strong>en</strong>. “Naast heel veel kleine zijn er e<strong>en</strong> aantal ‘grote<br />

mannetjes’ die op grote schaal geld binn<strong>en</strong>hal<strong>en</strong>. We hebb<strong>en</strong> daarin ook al partij<strong>en</strong> gepakt,” aldus beleidsmedewerkers van het<br />

Ministerie van LNV, directie VDC <strong>en</strong> de AID. 49 Volg<strong>en</strong>s e<strong>en</strong> onderzoeker gro<strong>en</strong>e criminaliteit van de KLPD is illegale hond<strong>en</strong>handel<br />

vaak bijhandel. Sommige handelar<strong>en</strong> deinz<strong>en</strong> niet terug voor heling, vermog<strong>en</strong>sdelict<strong>en</strong>, geweldsdelict<strong>en</strong> <strong>en</strong> verdov<strong>en</strong>de<br />

middel<strong>en</strong>. 50<br />

3.4 Verkoop <strong>en</strong> internet<br />

Er zijn twee hoofdred<strong>en</strong><strong>en</strong> voor de consum<strong>en</strong>t voor het aanscha� <strong>en</strong> van e<strong>en</strong> pup van e<strong>en</strong> illegale handelaar of fokker. T<strong>en</strong> eerste<br />

omdat er lange wachtlijst<strong>en</strong> (e<strong>en</strong> jaar of langer) zijn bij ver<strong>en</strong>iging<strong>en</strong> van rashond<strong>en</strong>, terwijl bij de mala� de handelar<strong>en</strong> de puppies<br />

van het gew<strong>en</strong>ste ras direct besteld <strong>en</strong> afgehaald kunn<strong>en</strong><br />

word<strong>en</strong>. T<strong>en</strong> tweede zijn bepaalde rashond<strong>en</strong> zeer<br />

prijzig. Bij e<strong>en</strong> gemiddelde rasfokker betaalt m<strong>en</strong> voor<br />

e<strong>en</strong> pup 1000 tot 1500 euro, maar e<strong>en</strong> mala� de gefokte<br />

hond kost maar <strong>tuss<strong>en</strong></strong> de 200 tot 500 euro. 51<br />

Het gaat in de hond<strong>en</strong>handel om veel geld. Zeker in<br />

vergelijking met de handel in andere welzijnsdier<strong>en</strong> zoals<br />

katt<strong>en</strong> of kleine zoogdier<strong>en</strong>. Dit komt omdat prijz<strong>en</strong><br />

voor hond<strong>en</strong> duidelijk hoger ligg<strong>en</strong>. 52<br />

De verkoop van hond<strong>en</strong> <strong>en</strong> katt<strong>en</strong> verloopt nauwelijks<br />

via de dier<strong>en</strong>speciaalzaak. Nederland telt 1822 dier<strong>en</strong>speciaalzak<strong>en</strong>,<br />

waarvan er naar schatting maximaal ti<strong>en</strong><br />

zijn die hond<strong>en</strong> verkop<strong>en</strong>. 53 De afzet van fokkers <strong>en</strong><br />

handelar<strong>en</strong> aan consum<strong>en</strong>t<strong>en</strong> gebeurt vooral door middel<br />

van advert<strong>en</strong>ties op internet, in de krant of in hond<strong>en</strong>tijdschrift<strong>en</strong><br />

<strong>en</strong> via ‘mond-tot-mondreclame’.<br />

Veel handel verloopt via het internet.<br />

42 Vraag <strong>en</strong> antwoord., Belgische S<strong>en</strong>aat, 2005-2006, 16 juni 2006, 5461 (vraag De Roeck)<br />

43 Email correspond<strong>en</strong>tie met beleidsmedewerker veterinaire zak<strong>en</strong> van de KNMvD, 02-03-2010.<br />

44 Gesprek beleidsmedewerker veterinaire zak<strong>en</strong> van de KNMvD, 25-02-2010, Hout<strong>en</strong>.<br />

45 IFAW (2008) Hond in Nood. <strong>E<strong>en</strong></strong> onderzoek naar fok <strong>en</strong> handel in Nederland. D<strong>en</strong> haag: IFAW.<br />

46 Gesprek beleidsadviseur dier<strong>en</strong>welzijn van de AID <strong>en</strong> beleidsmedewerker van LNV, 16-03-2010, D<strong>en</strong> Haag.<br />

47 Uhm, D.P. van (2009) Illegale dier<strong>en</strong>handel <strong>en</strong> de rol van Nederland. Utrecht: Willem Pompe Instituut.<br />

48 Vinke, C.M. (1995) Onderzoek naar de organisatiestructuur van de Nederlandse legale <strong>en</strong> illegale dier<strong>en</strong>handel. Leid<strong>en</strong>: Rijksuniversiteit<br />

Leid<strong>en</strong>.<br />

49 Gesprek beleidsadviseur dier<strong>en</strong>welzijn van de AID <strong>en</strong> beleidsmedewerker van LNV, 16-03-2010, D<strong>en</strong> Haag.<br />

50 Gesprek onderzoeker gro<strong>en</strong>e criminaliteit van de KLPD op 23-03-2010, Zoetermeer.<br />

51 Scharroo, J. (2006) Handhav<strong>en</strong> in e<strong>en</strong> hond<strong>en</strong>wereld. In: Dier & Milieu.<br />

52 Brekelmans, J. <strong>en</strong> Vonk, T. (2008) Certifi cering van de dier<strong>en</strong>branche. De keuze van consum<strong>en</strong>t<strong>en</strong> voor e<strong>en</strong> aanbieder van gezelschapsdier<strong>en</strong><br />

<strong>en</strong> di<strong>en</strong>st<strong>en</strong>. Amsterdam: Synovate.<br />

53 FWG (2006) Gedeelde zorg. Feit<strong>en</strong> <strong>en</strong> cijfers. D<strong>en</strong> Haag: RDA.


11<br />

<strong>International</strong> <strong>Fund</strong> <strong>for</strong> Animal Welfare (IFAW) | www.ifaw.org<br />

Onderzoek illegale hond<strong>en</strong>handel<br />

<strong>E<strong>en</strong></strong> onderzoek van Wag<strong>en</strong>ing<strong>en</strong> Universiteit in 2004 wees uit dat 37% van de 545 respond<strong>en</strong>t<strong>en</strong> via het internet bij het verkoopadres<br />

van de hond gekom<strong>en</strong> zijn. 54 De melding<strong>en</strong> die de Dier<strong>en</strong>bescherming <strong>en</strong> de Sophia Ver<strong>en</strong>iging tot bescherming van<br />

Dier<strong>en</strong> voornamelijk binn<strong>en</strong>krijg<strong>en</strong> hebb<strong>en</strong> betrekking op de hond<strong>en</strong>handel via internet, speci� ek bij Marktplaats. 55 Zowel wat<br />

betreft aantall<strong>en</strong> advert<strong>en</strong>ties als wat betreft aantall<strong>en</strong> aangebod<strong>en</strong> puppies staat Marktplaats met kop <strong>en</strong> schouders bov<strong>en</strong>aan met<br />

e<strong>en</strong> dagelijks gemiddelde van 190 hond<strong>en</strong>handelar<strong>en</strong> met 737 puppies. 56 Dit heeft waarschijnlijk te mak<strong>en</strong> met het dominante<br />

marktaandeel voor online-verkop<strong>en</strong> van Marktplaats. Er word<strong>en</strong> per maand via internet 46.000 hond<strong>en</strong> aangebod<strong>en</strong>, met e<strong>en</strong><br />

totaalwaarde van 5,5 miljo<strong>en</strong> euro. 57<br />

Internet gaat e<strong>en</strong> steeds grotere rol spel<strong>en</strong> in de illegale hond<strong>en</strong>handel. 58 Losse advert<strong>en</strong>ties word<strong>en</strong> per ras op Marktplaats, Doggynet<br />

of Viavia geplaatst, om te voorkom<strong>en</strong> dat de handelaar grootschalig lijkt. In de advert<strong>en</strong>ties van juist mala� de handelar<strong>en</strong><br />

komt de vermelding<strong>en</strong> ‘rijksgediplomeerd’, ‘erk<strong>en</strong>d’, ‘specialist’ <strong>en</strong> ‘betrouwbaar’ <strong>en</strong> de top 25 van populaire rass<strong>en</strong> veel voor. 59<br />

De puppies word<strong>en</strong> voor bodemprijz<strong>en</strong> aangebod<strong>en</strong> <strong>en</strong> de koper krijgt de hond direct mee. 60 Echter door de anonimiteit zijn<br />

de achterligg<strong>en</strong>de handelar<strong>en</strong> niet e<strong>en</strong>voudig traceerbaar. Dit bemoeilijkt de controle <strong>en</strong> handhaving van wet- <strong>en</strong> regelgeving. 61<br />

Op het mom<strong>en</strong>t dat de vraag voor e<strong>en</strong> bepaalde hond afneemt of wanneer er e<strong>en</strong> nieuw ras is waarvoor m<strong>en</strong> hogere prijz<strong>en</strong> kan<br />

vrag<strong>en</strong>, wissel<strong>en</strong> de beroepsfokkers van soort rashond. De populariteit van de Chiwawa is bijvoorbeeld toeg<strong>en</strong>om<strong>en</strong> met de populariteit<br />

van Paris Hilton. In het verled<strong>en</strong> was er ev<strong>en</strong>e<strong>en</strong>s sprake van mode, d<strong>en</strong>k bijvoorbeeld aan de ‘Lassiehond’. 62<br />

3.5 Hond<strong>en</strong>ziektes, volksgezondheid<br />

<strong>en</strong> de dier<strong>en</strong>arts<br />

In Nederland is het verplicht hond<strong>en</strong> in te <strong>en</strong>t<strong>en</strong> teg<strong>en</strong><br />

rabiës, parvo, leverziekte, ziekte van Weil <strong>en</strong> parain� u<strong>en</strong>za.<br />

Toch komt het regelmatig voor dat puppies besmet<br />

zijn doordat deze niet, verkeerd of onvoldo<strong>en</strong>de<br />

zijn ingeënt. 63 Dat kan gevaar voor de volksgezondheid<br />

oplever<strong>en</strong>. 64 “D<strong>en</strong>k bijvoorbeeld aan met rabiës besmette<br />

hond<strong>en</strong> uit Oost-Europa die via de illegale hond<strong>en</strong>handel<br />

Nederland binn<strong>en</strong>kom<strong>en</strong> <strong>en</strong> door slechte<br />

registratie moeilijk te herleid<strong>en</strong> zijn”, aldus e<strong>en</strong> beleidsadviseur<br />

dier<strong>en</strong>welzijn van de VWA. 65<br />

Er zijn ge<strong>en</strong> uni<strong>for</strong>me hond<strong>en</strong>paspoort<strong>en</strong> met kwaliteitsgarantie<br />

<strong>en</strong> elke dier<strong>en</strong>arts kan legaal e<strong>en</strong> buit<strong>en</strong>lands<br />

hond<strong>en</strong>paspoort ‘omzett<strong>en</strong>’ naar e<strong>en</strong> Nederlands<br />

paspoort. 66 De herkomst <strong>en</strong> medische geschied<strong>en</strong>is word<strong>en</strong> daarmee weggevaagd. 25% van dier<strong>en</strong>arts<strong>en</strong> in Nederland blijkt op<br />

voorhand ge<strong>en</strong> probleem te hebb<strong>en</strong> met het omzett<strong>en</strong> van e<strong>en</strong> paspoort. 67<br />

Daarnaast zijn er dier<strong>en</strong>arts<strong>en</strong> die handelar<strong>en</strong> bevoorrad<strong>en</strong> met vaccinatieboekjes <strong>en</strong> wordt er gefraudeerd met id<strong>en</strong>ti� catiechips.<br />

Deze dier<strong>en</strong>arts<strong>en</strong> frauder<strong>en</strong> met leeftijd<strong>en</strong> <strong>en</strong> <strong>en</strong>ting<strong>en</strong> in het paspoort, zodat de hond<strong>en</strong> oud g<strong>en</strong>oeg lijk<strong>en</strong> om verhandeld te<br />

word<strong>en</strong>. 68 Het gaat naar schatting om 5 à 10 dier<strong>en</strong>arts<strong>en</strong> in Nederland. 69 De dier<strong>en</strong>arts<strong>en</strong> word<strong>en</strong> extra betaald <strong>en</strong> vorm<strong>en</strong> e<strong>en</strong><br />

belangrijk onderdeel in het netwerk van illegale handelar<strong>en</strong>. 70<br />

54 VBK (2004) Ik kies voor e<strong>en</strong> hond, <strong>en</strong> dan… <strong>E<strong>en</strong></strong> onderzoek naar de verkoop van hond<strong>en</strong> <strong>en</strong> de ervar<strong>en</strong> problem<strong>en</strong> met hond<strong>en</strong>. Wag<strong>en</strong>ing<strong>en</strong><br />

Universiteit <strong>en</strong> Research C<strong>en</strong>trum.<br />

55 Brandt, H. van d<strong>en</strong> <strong>en</strong> Versteegh, J. (2006) Dier<strong>en</strong> gedownload. <strong>E<strong>en</strong></strong> onderzoek naar handel in <strong>en</strong> aanbod van gezelschapsdier<strong>en</strong> via<br />

internet. Barneveld: PVH.<br />

56 Beintema, M. (2006) Hond<strong>en</strong>fok <strong>en</strong> -handel in Nederland - e<strong>en</strong> inv<strong>en</strong>tarisatie. D<strong>en</strong> Haag: IFAW.<br />

57 Internationaal congres voor dier<strong>en</strong>arts<strong>en</strong>. Lezing dr. ing. P.A.M. Overgauw, 26-04-2007, Amsterdam.<br />

58 Gesprek onderzoeker gro<strong>en</strong>e criminaliteit van de KLPD op 23-03-2010, Zoetermeer.<br />

59 Dier<strong>en</strong>bescherming (2004) Brochure malafi de hond<strong>en</strong>handel hard aanpakk<strong>en</strong>. D<strong>en</strong> Haag: Dier<strong>en</strong>bescherming.<br />

60 Dier<strong>en</strong>bescherming (2004) Zwartboek malafi de hond<strong>en</strong>handel. D<strong>en</strong> Haag: Dier<strong>en</strong>bescherming.<br />

61 Ministerie van Justitie (2005) Naar e<strong>en</strong> effectieve borging van dier<strong>en</strong>welzijn. Rapportage vanuit het project welzijn gezelschapsdier<strong>en</strong>.<br />

D<strong>en</strong> Haag: Ministerie van Justitie.<br />

62 Gesprek met directeur van de VBK <strong>en</strong> hond<strong>en</strong>handelaar op 31-03-2010, Geldrop.<br />

63 Uitz<strong>en</strong>ding Kassa; De gevolg<strong>en</strong> van omstred<strong>en</strong> hond<strong>en</strong>handel. VARA, 21-10-2006.<br />

64 Bogers, A. <strong>en</strong> Brekelmans, E. (2008) Stop milieucriminaliteit. In: Magazine Politie Brabant Zuid-Oost. Nr. 5<br />

65 Gesprek beleidsadviseur dier<strong>en</strong>welzijn van de VWA, 25-03-2010, Utrecht.<br />

66 Beintema, M. (2006) Hond<strong>en</strong>fok <strong>en</strong> -handel in Nederland – e<strong>en</strong> inv<strong>en</strong>tarisatie. D<strong>en</strong> Haag: IFAW.<br />

67 Uitz<strong>en</strong>ding Radar; Illegale hond<strong>en</strong>handel. TROS, 06-03-2006.<br />

68 Peeraer, K. <strong>en</strong> Verdickt, G. De hond<strong>en</strong>maffi a. VTM, BE2, 13-03-2006.<br />

69 Gesprek beleidsmedewerker veterinaire zak<strong>en</strong> van de KNMvD, 25-02-2010, Hout<strong>en</strong>.<br />

70 Gesprek onderzoeker gro<strong>en</strong>e criminaliteit van de KLPD op 23-03-2010, Zoetermeer.


12<br />

4 WETGEVING<br />

<strong>International</strong> <strong>Fund</strong> <strong>for</strong> Animal Welfare (IFAW) | www.ifaw.org<br />

Onderzoek illegale hond<strong>en</strong>handel<br />

Sinds de oprichting <strong>en</strong> uitbreiding van de Europese Unie (EU) is er vrij verkeer van goeder<strong>en</strong> <strong>en</strong> di<strong>en</strong>st<strong>en</strong> zonder controle aan de<br />

binn<strong>en</strong>gr<strong>en</strong>z<strong>en</strong>. Dit biedt mogelijkhed<strong>en</strong> voor illegale handelar<strong>en</strong>. 71 De meeste land<strong>en</strong> waar veel hond<strong>en</strong> vandaan kom<strong>en</strong>, zoals<br />

Hongarije, Slowakije, Tsjechië <strong>en</strong> Pol<strong>en</strong>, mak<strong>en</strong> teg<strong>en</strong>woordig deel uit van de EU. De handel in hond<strong>en</strong> is niet onvoorwaardelijk<br />

illegaal binn<strong>en</strong> de EU, maar handelar<strong>en</strong> <strong>en</strong> vervoerders moet<strong>en</strong> zich wel aan bepaalde regels <strong>en</strong> voorschrift<strong>en</strong> houd<strong>en</strong>.<br />

4.1 Europese regelgeving<br />

Hond<strong>en</strong> mog<strong>en</strong> alle<strong>en</strong> in het handelsverkeer word<strong>en</strong> gebracht wanneer zij afkomstig zijn van bedrijv<strong>en</strong> of handelszak<strong>en</strong> die door<br />

de bevoegde autoriteit zijn geregistreerd. 72 Bedrijfsmatige handelar<strong>en</strong> uit Europa moet<strong>en</strong> e<strong>en</strong> Traces-certi� caat aanvrag<strong>en</strong> bij<br />

hond<strong>en</strong>import of -export. In Nederland is dit de Voedsel <strong>en</strong> War<strong>en</strong> Autoriteit (VWA). Het Traces-systeem verbindt veterinair<br />

bevoegde autoriteit<strong>en</strong> in EU-lidstat<strong>en</strong> <strong>en</strong> land<strong>en</strong> buit<strong>en</strong> de EU met elkaar. 73<br />

De hond<strong>en</strong> die word<strong>en</strong> verhandeld moet<strong>en</strong> e<strong>en</strong> paspoort <strong>en</strong> gezondheidscerti� caat hebb<strong>en</strong> dat is afgegev<strong>en</strong> door e<strong>en</strong> door de<br />

bevoegde autoriteit aangewez<strong>en</strong> dier<strong>en</strong>arts. 74 Zo moet e<strong>en</strong> hond te id<strong>en</strong>ti� cer<strong>en</strong> zijn met e<strong>en</strong> duidelijk leesbare tatoeage of het<br />

drag<strong>en</strong> van transponder of chip. 75 Dier<strong>en</strong> mog<strong>en</strong> niet jonger zijn dan zev<strong>en</strong> wek<strong>en</strong> of onnodig lijd<strong>en</strong> tijd<strong>en</strong>s het transport. 76 Dit<br />

betek<strong>en</strong>t dat e<strong>en</strong> dier<strong>en</strong>arts 24 uur vóór de verz<strong>en</strong>ding e<strong>en</strong> klinisch onderzoek moet hebb<strong>en</strong> uitgevoerd, waarbij is geconstateerd<br />

dat het dier zich in goede gezondheid bevindt. 77 Sinds 1993 zijn er ge<strong>en</strong> binn<strong>en</strong>gr<strong>en</strong>z<strong>en</strong> meer in de EU. Echter als de bevoegde<br />

autoriteit van de lidstaat van bestemming over gegev<strong>en</strong>s beschikt die e<strong>en</strong> overtreding do<strong>en</strong> vermoed<strong>en</strong>, kunn<strong>en</strong> er controles word<strong>en</strong><br />

verricht tijd<strong>en</strong>s het vervoer van dier<strong>en</strong>. 78<br />

4.2 Nationale regelgeving<br />

De belangrijkste nationale bepaling<strong>en</strong> zijn te vind<strong>en</strong> in het Hond<strong>en</strong>- <strong>en</strong> katt<strong>en</strong>besluit 1999 (HKB). Het HKB is gebaseerd op<br />

artikel<strong>en</strong> van de Gezondheids- <strong>en</strong> welzijnswet voor dier<strong>en</strong> (Gwwd). De in het HKB gestelde eis<strong>en</strong> hebb<strong>en</strong> deels betrekking op<br />

hygiëne <strong>en</strong> gezondheid van de dier<strong>en</strong>, deels op hun welzijn. Volg<strong>en</strong>s deze wet is het verbod<strong>en</strong> e<strong>en</strong> dier pijn of letsel te veroorzak<strong>en</strong><br />

dan wel de gezondheid of het welzijn van e<strong>en</strong> dier te b<strong>en</strong>adel<strong>en</strong>, 79 is de houder van e<strong>en</strong> dier of meerdere dier<strong>en</strong> verbod<strong>en</strong> de<br />

nodige verzorging te onthoud<strong>en</strong>, 80 <strong>en</strong> is het verbod<strong>en</strong> puppies jonger dan zev<strong>en</strong> wek<strong>en</strong> te scheid<strong>en</strong> van het ouderdier. 81<br />

Hond<strong>en</strong>fokkers <strong>en</strong> handelar<strong>en</strong> die bedrijfsmatig met hond<strong>en</strong> werk<strong>en</strong> (meer dan twintig hond<strong>en</strong> of vier nestjes per jaar) moet<strong>en</strong><br />

zich registrer<strong>en</strong> <strong>en</strong> aan bepaalde eis<strong>en</strong> voldo<strong>en</strong>. Tev<strong>en</strong>s staan er in het HKB huisvestingsvoorschrift<strong>en</strong>, zoals mat<strong>en</strong> <strong>en</strong> isolatie voor<br />

het verblijf <strong>en</strong> welzijnseis<strong>en</strong>, op het gebied van gezondheid <strong>en</strong> hygiëne.<br />

De beheerder moet in bezit zijn van e<strong>en</strong> erk<strong>en</strong>d bewijs van vakbekwaamheid, 82 e<strong>en</strong> bewijs dat de hond na ontvangst in de bedrijfsinrichting<br />

binn<strong>en</strong> 5 werkdag<strong>en</strong> ingeënt is teg<strong>en</strong> parvo-virusinfectie <strong>en</strong> hond<strong>en</strong>ziekte, 83 <strong>en</strong> de inrichting moet gereinigd <strong>en</strong><br />

ontsmet word<strong>en</strong>. 84<br />

Op 2 april 2004 is er vrijstelling door het ministerie van LNV verle<strong>en</strong>d van artikel 20, eerste, tweede <strong>en</strong> derde lid van het HKB,<br />

vanwege hoge administratieve last<strong>en</strong> <strong>en</strong> weinig e� ect in de handhavings<strong>praktijk</strong>. 85 Hierdoor hoev<strong>en</strong> hond<strong>en</strong> <strong>en</strong> katt<strong>en</strong> niet meer<br />

verplicht geïd<strong>en</strong>ti� ceerd te word<strong>en</strong> door middel van e<strong>en</strong> transponder of e<strong>en</strong> tatoeage. 86 Dit betek<strong>en</strong>t in de <strong>praktijk</strong> dat m<strong>en</strong> ook<br />

zelf e<strong>en</strong> registrati<strong>en</strong>ummer op de halsband kan noter<strong>en</strong>. 87<br />

71 Vermeul<strong>en</strong>, G. (2006) Europese <strong>en</strong> internationale instelling<strong>en</strong> <strong>en</strong> organisaties. Relevant voor criminologie <strong>en</strong> strafrechtsbedeling. Antwerp<strong>en</strong>:<br />

Maklu.<br />

72 Richtlijn 92/65/EEG, art. 4.<br />

73 Http://www.vwa.nl, geraadpleegd 30 maart 2010.<br />

74 Verord<strong>en</strong>ing (EG) nr. 998/2003, art. 3, onder b.<br />

75 HKB art. 3, lid 3.<br />

76 Verord<strong>en</strong>ing (EG) nr. 1/2005, art. 3.<br />

77 Richtlijn 92/65/EEG art. 10, lid 2.<br />

78 Richtlijn 90/425/EEG, art. 5, lid 1, onder a.<br />

79 Gwwd art. 36, lid 1.<br />

80 Gwwd art. 37.<br />

81 Gwwd art. 39.<br />

82 HKB art. 7, lid 1.<br />

83 HKB art. 21, lid 1.<br />

84 HKB art. 18, lid 1.<br />

85 KVR2010Z04726. Vrag<strong>en</strong> Ouwehand over de registratie van fok <strong>en</strong> handel in gezelschapsdier<strong>en</strong> in Nederland. (Ingezond<strong>en</strong> 16 april<br />

2010); Antwoord. 23-04-2010<br />

86 KVR26815. nr. 374. Vrag<strong>en</strong> van het lid Ormel (CDA) aan de minister van Landbouw, Natuur <strong>en</strong> Voedselkwaliteit over de malafi de hond<strong>en</strong>handel.<br />

(Ingezond<strong>en</strong> 31 oktober 2006); Antwoord. 06-12-2006<br />

87 Http://www.hetlnvloket.nl, geraadpleegd 10 maart 2010.


13<br />

<strong>International</strong> <strong>Fund</strong> <strong>for</strong> Animal Welfare (IFAW) | www.ifaw.org<br />

Onderzoek illegale hond<strong>en</strong>handel<br />

<strong>E<strong>en</strong></strong> tweede vrijstelling betreft de op grond van artikel 23 HKB verplichte ‘inv<strong>en</strong>tarisatie’ van het aantal hond<strong>en</strong>, dat in dat kwartaal<br />

op de inrichting is ontvang<strong>en</strong>, daar wordt gehoud<strong>en</strong>, is verkocht of is gestorv<strong>en</strong>. <strong>E<strong>en</strong></strong> gevolg van deze vrijstelling is minder<br />

transparantie, omdat er ge<strong>en</strong> overzicht is van jaarlijkse hond<strong>en</strong>fok <strong>en</strong> -handel, 88 <strong>en</strong> meer ruimte voor illegale hond<strong>en</strong>handel.<br />

4.3 Wet Dier<strong>en</strong> <strong>en</strong> I&R<br />

Het Hond<strong>en</strong>- <strong>en</strong> katt<strong>en</strong>besluit zal naar verwachting medio 2011 word<strong>en</strong> vervang<strong>en</strong> door de Wet Dier<strong>en</strong>. 89 Doel is de bestaande<br />

wetgeving te vere<strong>en</strong>voudig<strong>en</strong>, te verbeter<strong>en</strong> <strong>en</strong> te vernieuw<strong>en</strong>. Ondermeer door e<strong>en</strong> privaat stelsel van vrijwillige certi� cering<br />

met als doel kwaliteit <strong>en</strong> welzijn van dier<strong>en</strong> te bevorder<strong>en</strong> <strong>en</strong> inzichtelijk te mak<strong>en</strong> voor de burger. 90 Daarnaast wil de minister<br />

dat er e<strong>en</strong> verplichting komt tot het id<strong>en</strong>ti� cer<strong>en</strong> van alle hond<strong>en</strong> <strong>en</strong> het registrer<strong>en</strong> van hond<strong>en</strong> <strong>en</strong> hun houders in e<strong>en</strong> c<strong>en</strong>trale<br />

database. Met het oog op e<strong>en</strong> zorgvuldige invoering zou deze verplichting op zijn vroegst 1 januari 2011 in kunn<strong>en</strong> gaan. 91<br />

4.4 Strafbepaling<strong>en</strong><br />

Indi<strong>en</strong> iemand pijn of letsel veroorzaakt dan wel de gezondheid of het welzijn van e<strong>en</strong> dier b<strong>en</strong>adeelt of het dier de nodige verzorging<br />

onthoudt dan pleegt deze persoon e<strong>en</strong> misdrijf. 92<br />

Er kan e<strong>en</strong> gevang<strong>en</strong>isstraf word<strong>en</strong> gegev<strong>en</strong> van t<strong>en</strong> hoogste drie jar<strong>en</strong> of e<strong>en</strong> geldboete van de vierde categorie (€ 18.500). Daarnaast<br />

kan de rechter voor maximaal 3 jaar e<strong>en</strong> houdverbod oplegg<strong>en</strong> als bijzondere voorwaarde. Dit wordt mogelijk in de toekomst<br />

drie tot ti<strong>en</strong> jaar. 93 De overige overtreding<strong>en</strong> van de voorschrift<strong>en</strong> levert e<strong>en</strong> economisch delict op <strong>en</strong> kan word<strong>en</strong> gestraft<br />

met hecht<strong>en</strong>is van t<strong>en</strong> hoogste zes maand<strong>en</strong>, taakstraf of geldboete van ev<strong>en</strong>e<strong>en</strong>s de vierde categorie. 94 In alle gevall<strong>en</strong> kunn<strong>en</strong><br />

zog<strong>en</strong>aamde bijkom<strong>en</strong>de stra� <strong>en</strong> of maatregel<strong>en</strong> word<strong>en</strong> opgelegd, zoals gehele of gedeeltelijke stillegging van de onderneming<br />

van de veroordeelde of verbeurdverklaring van (eerder in beslag g<strong>en</strong>om<strong>en</strong>) hond<strong>en</strong>.<br />

88 KVR2010Z04726. Vrag<strong>en</strong> Ouwehand over de registratie van fok <strong>en</strong> handel in gezelschapsdier<strong>en</strong> in Nederland. (Ingezond<strong>en</strong> 16 april<br />

2010); Antwoord. 23-04-2010<br />

89 HAN8493N. nr. 11, pag. 842-848. Noot (zie blz. 781): Schriftelijke antwoord<strong>en</strong> van de minister van Landbouw, Natuur <strong>en</strong> Voedselkwaliteit<br />

op vrag<strong>en</strong>, gesteld tijd<strong>en</strong>s het debat over e<strong>en</strong> voorstel voor e<strong>en</strong> Wet op dier<strong>en</strong> op 6 oktober 2009. 28-10-2009.<br />

90 Brekelmans J. <strong>en</strong> Vonk T. (2008) Certifi cering van de dier<strong>en</strong>branche. De keuze van consum<strong>en</strong>t<strong>en</strong> voor e<strong>en</strong> aanbieder van gezelschapsdier<strong>en</strong><br />

<strong>en</strong> di<strong>en</strong>st<strong>en</strong>. Amsterdam: Synovate.<br />

91 Ministerie van LNV (2009) Voortgangsrapportage Nota Dier<strong>en</strong>welzijn & Nationale Ag<strong>en</strong>da Diergezondheid.<br />

92 Gwwd art. 36 <strong>en</strong> 37.<br />

93 Everts<strong>en</strong>, N. (2009) Hond<strong>en</strong>handel: aan regels gebond<strong>en</strong>. Amsterdam: Stichting Dier & Recht.<br />

94 Wanneer de uit het delict verkreg<strong>en</strong> winst relatief hoog is, kan e<strong>en</strong> geldboete van de vijfde categorie word<strong>en</strong> opgelegd (€ 74.000,<br />

WED, art. 6, lid 1).


14<br />

5 HANDHAVING<br />

<strong>International</strong> <strong>Fund</strong> <strong>for</strong> Animal Welfare (IFAW) | www.ifaw.org<br />

Onderzoek illegale hond<strong>en</strong>handel<br />

5.1 Actor<strong>en</strong><br />

Bij handhaving <strong>en</strong> beleid op het gebied van de (illegale) hond<strong>en</strong>handel zijn meerdere actor<strong>en</strong> betrokk<strong>en</strong>. De belangrijkste zijn de<br />

Algem<strong>en</strong>e Inspectiedi<strong>en</strong>st (AID), Landelijke Inspectiedi<strong>en</strong>st Dier<strong>en</strong>bescherming (LID) <strong>en</strong> Voedsel <strong>en</strong> War<strong>en</strong> Autoriteit (VWA).<br />

De AID is de controler<strong>en</strong>de macht <strong>en</strong> opsporingsdi<strong>en</strong>st als het gaat om de bestrijding van illegale handel in dier<strong>en</strong>, waaronder<br />

de handel in hond<strong>en</strong>. De AID ondersteunt de douane <strong>en</strong> politie door het lever<strong>en</strong> van k<strong>en</strong>nis <strong>en</strong> expertise op het gebied van de<br />

illegale hond<strong>en</strong>handel.<br />

De LID behandelt melding<strong>en</strong> op het gebied van dier<strong>en</strong>mishandeling <strong>en</strong> verwaarlozing maar voert ook systematische routinecontroles<br />

uit op plaats<strong>en</strong> waar dier<strong>en</strong> word<strong>en</strong> gehoud<strong>en</strong> <strong>en</strong>/of verhandeld. De AID is primair verantwoordelijk voor handhaving met<br />

betrekking tot het welzijn van landbouwhuisdier<strong>en</strong> <strong>en</strong> de LID voor gezelschapsdier<strong>en</strong>. 95 De VWA voert controles uit op 10%<br />

van de geregistreerde import <strong>en</strong> export z<strong>en</strong>ding<strong>en</strong> van lev<strong>en</strong>de dier<strong>en</strong> die in het Traces-systeem staan. Het Traces-systeem wordt<br />

wereldwijd door alle buit<strong>en</strong>gr<strong>en</strong>sinspectiepost<strong>en</strong> <strong>en</strong> plaats<strong>en</strong> van binn<strong>en</strong>komst gebruikt. Voordat dier<strong>en</strong> in het handelsverkeer<br />

terecht kom<strong>en</strong> di<strong>en</strong>t e<strong>en</strong> dier<strong>en</strong>arts de z<strong>en</strong>ding op transportvergunning, dier<strong>en</strong>paspoort <strong>en</strong> klinische gesteldheid te controler<strong>en</strong>,<br />

waarna certi� caatafgifte wordt overwog<strong>en</strong>. 96<br />

5.2 Controle <strong>en</strong> opsporing<br />

De opsporingsdi<strong>en</strong>st<strong>en</strong> zijn vanaf 2007 actief bezig met het aanpakk<strong>en</strong> van de illegale hond<strong>en</strong>handel. De AID is gestart met<br />

internetresearch <strong>en</strong> het in kaart br<strong>en</strong>g<strong>en</strong> van de illegale netwerk<strong>en</strong>, waarbij drie internetrechercheurs fulltime het internet afzoek<strong>en</strong><br />

naar illegale hond<strong>en</strong>handel <strong>en</strong> illegale handel in beschermde diersoort<strong>en</strong>. 97 De extra capaciteit <strong>en</strong> inzet op het gebied van<br />

de hond<strong>en</strong>handel heeft in 2007 <strong>en</strong> 2008 geleid tot 350 controles. Bij 44 controles werd<strong>en</strong> overtreding<strong>en</strong> geconstateerd, waarbij<br />

in 10 gevall<strong>en</strong> proces verbaal is opgemaakt. 98 De LID heeft in dezelfde periode 36 proces-verbal<strong>en</strong> opgemaakt in relatie tot 548<br />

registraties over hond<strong>en</strong>handel. 99 Daarnaast heeft de LID in 2009 bijna drie keer zoveel hond<strong>en</strong> in beslag g<strong>en</strong>om<strong>en</strong> als in 2008<br />

(402 teg<strong>en</strong>over 135 hond<strong>en</strong>). 100 De VWA daar<strong>en</strong>teg<strong>en</strong> controleert nauwelijks hond<strong>en</strong>z<strong>en</strong>ding<strong>en</strong>, omdat relatief weinig hond<strong>en</strong><br />

word<strong>en</strong> getransporteerd met Traces-certi� cat<strong>en</strong>. 101<br />

Minister Verburg heeft de geme<strong>en</strong>te Capelle aan d<strong>en</strong> IJssel voor e<strong>en</strong> jaar als proef aangewez<strong>en</strong> voor e<strong>en</strong> experim<strong>en</strong>t met e<strong>en</strong> dier<strong>en</strong>politie.<br />

Er wordt landelijke invoering overwog<strong>en</strong> na e<strong>en</strong> jaar op basis van e<strong>en</strong> evaluatie. 102<br />

Doordat m<strong>en</strong> legaal e<strong>en</strong> Nederlands hond<strong>en</strong>paspoort voor e<strong>en</strong> buit<strong>en</strong>landse hond kan aanvrag<strong>en</strong> <strong>en</strong> m<strong>en</strong> vrijstelling heeft van<br />

verplichte id<strong>en</strong>ti� catie door middel van e<strong>en</strong> transponder of e<strong>en</strong> tatoeage zijn illegale hond<strong>en</strong>handelsnetwerk<strong>en</strong> moeilijk te tracer<strong>en</strong>.<br />

De paar honderd hond<strong>en</strong> die jaarlijks in beslag word<strong>en</strong> g<strong>en</strong>om<strong>en</strong> weg<strong>en</strong> niet af teg<strong>en</strong> de naar schatting 120.000 puppies<br />

die buit<strong>en</strong> de registratie vall<strong>en</strong>. Gebrek aan transparantie in combinatie met het feit dat vóór 2007 ge<strong>en</strong> <strong>en</strong>kele opsporingsdi<strong>en</strong>st<br />

werkzaam was op dit gebied resulteert in onduidelijkheid op het gebied van aanpak <strong>en</strong> aard.<br />

De verbeterpunt<strong>en</strong> bij sam<strong>en</strong>werking <strong>tuss<strong>en</strong></strong> de toezichthouders ligg<strong>en</strong> deels op het gebied van communicatie <strong>en</strong> aansturing.<br />

Ev<strong>en</strong>e<strong>en</strong>s ontbreekt er nog veel inzicht <strong>en</strong> k<strong>en</strong>nis over de structur<strong>en</strong> <strong>en</strong> omvang van de illegale hond<strong>en</strong>handel <strong>en</strong> leid<strong>en</strong> � nanciële<br />

overweging<strong>en</strong> tot onderbezetting <strong>en</strong> het ontbrek<strong>en</strong> van expertise. “Wij zoud<strong>en</strong> wel extra mankracht op de hond<strong>en</strong>handel<br />

kunn<strong>en</strong> zett<strong>en</strong>. Er is meer te do<strong>en</strong> dan we nu kunn<strong>en</strong> do<strong>en</strong>”, veronderstell<strong>en</strong> beleidsmedewerkers van het Ministerie van LNV,<br />

directie VDC <strong>en</strong> de AID. 103 De realiteit is echter dat de AID <strong>en</strong> de VWA fuser<strong>en</strong> in 2010, wat eerder zal leid<strong>en</strong> tot bezuiniging<br />

dan uitbreiding van arbeidsplaats<strong>en</strong>.<br />

In 2011 zal, na e<strong>en</strong> jar<strong>en</strong>lang dur<strong>en</strong>d proces, het id<strong>en</strong>ti� cer<strong>en</strong> <strong>en</strong> registrer<strong>en</strong> van hond<strong>en</strong> waarschijnlijk verplicht word<strong>en</strong> gesteld.<br />

104 Dit biedt in de toekomst meer mogelijkhed<strong>en</strong> op het gebied van nationale opsporing <strong>en</strong> vervolging.<br />

95 Ministerie LNV (2006) Conv<strong>en</strong>ant Landelijke Inspectiedi<strong>en</strong>st Dier<strong>en</strong>bescherming, Algem<strong>en</strong>e Inspectiedi<strong>en</strong>st <strong>en</strong> Ministerie van Landbouw,<br />

Natuur <strong>en</strong> Voedselkwaliteit. Staatscourant.<br />

96 Richtlijn 90/425/EEG<br />

97 KVR35282. nr. 1793. Vrag<strong>en</strong> van het lid Ouwehand (PvdD) aan de ministers van Landbouw, Natuur <strong>en</strong> Voedselkwaliteit <strong>en</strong> van Justitie<br />

over de opsporing van illegale handel in bedreigde dier<strong>en</strong>. (Ingezond<strong>en</strong> 29 januari 2009); Antwoord.<br />

98 KVR38349. nr. 658. Vrag<strong>en</strong> van het lid Van Velz<strong>en</strong> (SP) aan de ministers van Landbouw, Natuur <strong>en</strong> Voedselkwaliteit <strong>en</strong> van Justitie over<br />

de illegale handel in hond<strong>en</strong>. (Ingezond<strong>en</strong> 25 september 2009); Antwoord. 20-11-2009.<br />

99 Mail correspond<strong>en</strong>tie met de LID, 24-02-2010.<br />

100 Inspectie haalt vaker mishandelde hond<strong>en</strong> weg. In: Leidsch dagblad. 11-02-2010.<br />

101 Gesprek beleidsadviseur dier<strong>en</strong>welzijn van de VWA, 25-03-2010, Utrecht.<br />

102 Capelle krijgt dier<strong>en</strong>politie. 26 januari 2010, Algeme<strong>en</strong> Dagblad<br />

103 Gesprek beleidsadviseur dier<strong>en</strong>welzijn van de AID <strong>en</strong> beleidsmedewerker van LNV, 16-03-2010, D<strong>en</strong> Haag.<br />

104 KVR31189. nr. 1616. Vrag<strong>en</strong> van het lid Van G<strong>en</strong>t (Gro<strong>en</strong>Links) aan de minister van Landbouw, Natuur <strong>en</strong> Voedselkwaliteit over de<br />

inbeslagname van puppies bij transport. (Ingezond<strong>en</strong> 16 januari 2008); Antwoord. 17-03-2008.


15<br />

<strong>International</strong> <strong>Fund</strong> <strong>for</strong> Animal Welfare (IFAW) | www.ifaw.org<br />

Onderzoek illegale hond<strong>en</strong>handel<br />

5.3 Strafrechtelijke handhaving<br />

De maximale straf voor e<strong>en</strong> bedrijf voor het onthoud<strong>en</strong> van nodige verzorging van gezelschapsdier<strong>en</strong> is € 11.250,- <strong>en</strong> voor<br />

particulier<strong>en</strong> € 4500,- <strong>en</strong>/of e<strong>en</strong> maximale hecht<strong>en</strong>is van 6 maand<strong>en</strong>. In de <strong>praktijk</strong> ligt de gemiddelde boete echter rond de €<br />

695,-. 105 De strafmaat die opgelegd wordt voor het onterecht niet registrer<strong>en</strong> als bedrijfsmatig betreft € 500,- tot maximaal €<br />

1000,- boete voor het (jar<strong>en</strong>lang) illegaal handel<strong>en</strong>. 106 Daarnaast kunn<strong>en</strong> ook andere strafbare feit<strong>en</strong> word<strong>en</strong> geconstateerd, die<br />

aanvull<strong>en</strong>d word<strong>en</strong> veroordeeld. Deze stra� <strong>en</strong> hebb<strong>en</strong> in de <strong>praktijk</strong> ge<strong>en</strong> afschrikk<strong>en</strong>de werking, aangezi<strong>en</strong> met de verkoop van<br />

<strong>en</strong>kele puppies de boete snel weer terugverdi<strong>en</strong>d is. 107<br />

Het blijkt lastig om bewijsmateriaal rond te krijg<strong>en</strong> om handelar<strong>en</strong> daadwerkelijk te vervolg<strong>en</strong>. Het Op<strong>en</strong>baar Ministerie (OM)<br />

bepaalt uiteindelijk of tot strafvervolging over wordt gegaan. Er word<strong>en</strong> naar schatting <strong>tuss<strong>en</strong></strong> de twee à drie zak<strong>en</strong> per jaar afgehandeld<br />

omtr<strong>en</strong>t illegale hond<strong>en</strong>handel. 108 Dit aantal is schrikbar<strong>en</strong>d laag gezi<strong>en</strong> het feit er zoveel hond<strong>en</strong> illegaal word<strong>en</strong><br />

verhandeld. “De prioriteit die door het OM aan dit onderwerp wordt gegev<strong>en</strong> is niet zo hoog waardoor zak<strong>en</strong> blijv<strong>en</strong> ligg<strong>en</strong> <strong>en</strong><br />

in de <strong>praktijk</strong> word<strong>en</strong> hoge stra� <strong>en</strong> niet vaak opgelegd waardoor de afschrikk<strong>en</strong>de werking verdwijnt.”, aldus beleidsmedewerkers<br />

van het Ministerie van LNV, directie VDC <strong>en</strong> de AID. <strong>E<strong>en</strong></strong> onderzoeker gro<strong>en</strong>e criminaliteit van de KLPD bevestigd dit. 109<br />

5.4 Europese knelpunt<strong>en</strong><br />

Op het gebied van handhaving <strong>en</strong> regelgeving binn<strong>en</strong> de EU bestaat nog veel on<strong>en</strong>igheid.<br />

Sommige EU land<strong>en</strong> werk<strong>en</strong>, terwijl dit wel verplicht is, niet met het Traces-systeem. 110 Daarnaast ontbreekt in Oost-Europese<br />

land<strong>en</strong> wetgeving betre� <strong>en</strong>de het welzijn van hond<strong>en</strong>, waardoor fokkers hier massaal hond<strong>en</strong> kunn<strong>en</strong> fokk<strong>en</strong> zonder toezicht.<br />

Geharmoniseerde Europese wet- <strong>en</strong> regelgeving, bijvoorbeeld regulering van de fok<br />

<strong>en</strong> handel in hond<strong>en</strong>, is w<strong>en</strong>selijk om handhaving op Europees niveau beter mogelijk<br />

te mak<strong>en</strong>. 111<br />

Zeer vaak voldoet de handel in hond<strong>en</strong> niet aan de transportrichtlijn<strong>en</strong> van de EU<br />

<strong>en</strong> ontbrek<strong>en</strong> Traces-certi� cat<strong>en</strong>. Hierdoor blijft deze illegale hond<strong>en</strong>handel buit<strong>en</strong><br />

het beeld <strong>en</strong> controle van de veterinair bevoegde autoriteit<strong>en</strong>. Handhavers tre� <strong>en</strong> incid<strong>en</strong>teel<br />

overtreders aan tijd<strong>en</strong>s aselecte gr<strong>en</strong>scontroles. Er is ge<strong>en</strong> sprake van structurele<br />

controle of afstemming in Europees verband, terwijl dat wel nodig is om de<br />

illegale hond<strong>en</strong>handel e� ectief te kunn<strong>en</strong> bestrijd<strong>en</strong>. 112<br />

5.5 Prev<strong>en</strong>tie<br />

De consum<strong>en</strong>t speelt e<strong>en</strong> belangrijke rol in de illegale hond<strong>en</strong>handel. Aan de <strong>en</strong>e<br />

kant als slachto� er (als de hond niet aan de verwachting<strong>en</strong> voldoet door lichamelijke<br />

of psychische klacht<strong>en</strong>), aan de andere kant als veroorzaker; het impulsieve<br />

aankoopgedrag <strong>en</strong> het will<strong>en</strong> hebb<strong>en</strong> van e<strong>en</strong> goedkope rashond is e<strong>en</strong> belangrijke<br />

oorzaak van het bestaan van de illegale hond<strong>en</strong>handel. 113 <strong>E<strong>en</strong></strong> belangrijk verschil dat<br />

de consum<strong>en</strong>t di<strong>en</strong>t te mak<strong>en</strong> is die <strong>tuss<strong>en</strong></strong> de mala� de fokker <strong>en</strong> bona� de fokker. 114<br />

De meeste m<strong>en</strong>s<strong>en</strong> erk<strong>en</strong>n<strong>en</strong> het bestaan van mala� de hond<strong>en</strong>handel in Europa <strong>en</strong> binn<strong>en</strong> de landsgr<strong>en</strong>z<strong>en</strong> van Nederland.<br />

Slechts e<strong>en</strong> op de twintig ondervraagd<strong>en</strong> (5%) is niet zeker van het bestaan van illegale hond<strong>en</strong>handel in Nederland. 115<br />

Naast het ontbrek<strong>en</strong> van inzicht <strong>en</strong> k<strong>en</strong>nis over netwerk<strong>en</strong> van illegale hond<strong>en</strong>handelaars bij de handhav<strong>en</strong>de instanties, is e<strong>en</strong><br />

onvoldo<strong>en</strong>de k<strong>en</strong>nisniveau <strong>en</strong> m<strong>en</strong>taliteit bij de handelar<strong>en</strong> <strong>en</strong> fokkers zelf ook e<strong>en</strong> probleem. Door middel van id<strong>en</strong>ti� catie <strong>en</strong><br />

registratie, meldpunt<strong>en</strong>, certi� catie <strong>en</strong> regelgeving, <strong>en</strong> voorlichting aan, <strong>en</strong> educatie van, zowel burgers als handelar<strong>en</strong> <strong>en</strong> fokkers<br />

zou illegale hond<strong>en</strong>handel mogelijk (deels) teruggedrong<strong>en</strong> kunn<strong>en</strong> word<strong>en</strong>. 116<br />

105 Scharroo, J. (2006) Handhav<strong>en</strong> in e<strong>en</strong> hond<strong>en</strong>wereld. In: Dier & Milieu.<br />

106 Gesprek beleidsadviseur dier<strong>en</strong>welzijn van de AID <strong>en</strong> beleidsmedewerker van LNV, 16-03-2010, D<strong>en</strong> Haag.<br />

107 HAN8550A02. nr. 51, pag. 4748-4760. Behandeling van het voorstel van wet van de led<strong>en</strong> Waalk<strong>en</strong>s <strong>en</strong> Ormel tot wijziging van het<br />

Wetboek van Strafrecht in verband met het verhog<strong>en</strong> van de maximale proeftijd voor misdrijv<strong>en</strong> die de gezondheid of het welzijn van<br />

dier<strong>en</strong> b<strong>en</strong>adel<strong>en</strong>, <strong>en</strong> in verband met het verhog<strong>en</strong> van het strafmaximum voor onder meer het dod<strong>en</strong> van andermans dier<strong>en</strong> (30511).<br />

04-03-2010.<br />

108 Gesprek beleidsmedewerker beleid <strong>en</strong> strategie van het FP, 12-04-2010, D<strong>en</strong> Haag.<br />

109 Gesprek beleidsadviseur dier<strong>en</strong>welzijn van de AID <strong>en</strong> beleidsmedewerker van LNV, 16-03-2010, D<strong>en</strong> Haag.<br />

110 Gesprek beleidsadviseur dier<strong>en</strong>welzijn van de VWA, 25-03-2010, Utrecht.<br />

111 RDA (2008) Europees Welzijnsbeleid voor Gezelschapsdier<strong>en</strong>. D<strong>en</strong> Haag: RDA.<br />

112 Everts<strong>en</strong>, N. (2009) Hond<strong>en</strong>handel: aan regels gebond<strong>en</strong>. Amsterdam: Stichting Dier & Recht.<br />

113 Heuvel, van d<strong>en</strong>, F. (2007) “25 kilogram puppies graag.” F<strong>en</strong>ome<strong>en</strong>studie van de illegale hond<strong>en</strong>handel. G<strong>en</strong>t: Universiteit G<strong>en</strong>t.<br />

114 Tabel 4: Onderscheid malafi de <strong>en</strong> bonafi de fokker.<br />

115 Klaass<strong>en</strong>, A. <strong>en</strong> Snel, N. (2008) Hond<strong>en</strong>handel. Amsterdam: TNS NIPO.<br />

116 FWG (2006) Handel <strong>en</strong> fokkerij hond<strong>en</strong> <strong>en</strong> katt<strong>en</strong>. D<strong>en</strong> Haag: RDA.


16<br />

BELEIDSAANBEVELINGEN<br />

<strong>International</strong> <strong>Fund</strong> <strong>for</strong> Animal Welfare (IFAW) | www.ifaw.org<br />

Onderzoek illegale hond<strong>en</strong>handel<br />

■ Id<strong>en</strong>ti� catie <strong>en</strong> registratie. Er is ge<strong>en</strong> transparantie in de hond<strong>en</strong>handel <strong>en</strong> hond<strong>en</strong>fok, mede door de in 2004 verle<strong>en</strong>de<br />

vrijstelling van minister Veerman van het eerste, tweede <strong>en</strong> derde lid van het Hond<strong>en</strong>- <strong>en</strong> Katt<strong>en</strong>besluit. Om beter zicht te<br />

krijg<strong>en</strong> op de aard, omvang <strong>en</strong> netwerk<strong>en</strong> van de illegale hond<strong>en</strong>handel is snelle invoering van e<strong>en</strong> systeem van verplichte<br />

id<strong>en</strong>ti� catie <strong>en</strong> registratie van hond<strong>en</strong> noodzakelijk.<br />

■ Geharmoniseerde wetgeving. <strong>E<strong>en</strong></strong> Europese richtlijn waardoor nationale regelgeving omtr<strong>en</strong>t welzijn van hond<strong>en</strong>, in combinatie<br />

met e<strong>en</strong> sluit<strong>en</strong>d Traces-systeem, kan word<strong>en</strong> vormgegev<strong>en</strong> biedt mogelijkhed<strong>en</strong> om transparantie <strong>en</strong> grip te krijg<strong>en</strong><br />

op de illegale handel. Het is noodzakelijk om het welzijn van gezelschapsdier<strong>en</strong> op de Europese ag<strong>en</strong>da te zett<strong>en</strong> met als doel<br />

geharmoniseerde wetgeving, handhaving op Europees niveau <strong>en</strong> aanpak van lidstat<strong>en</strong> die zich niet aan de richtlijn<strong>en</strong> houd<strong>en</strong>.<br />

■ Dier<strong>en</strong>politie. In Nederland zijn meerdere instanties verantwoordelijk voor de aanpak van illegale hond<strong>en</strong>handel, maar ze<br />

werk<strong>en</strong> niet optimaal sam<strong>en</strong> <strong>en</strong> het onderwerp heeft e<strong>en</strong> lage prioriteit. Het opzett<strong>en</strong> van e<strong>en</strong> organisatie met als hoofddoel<br />

handhaving <strong>en</strong> controle op het gebied van dier<strong>en</strong>welzijn, zoals de ‘dier<strong>en</strong>politie’, di<strong>en</strong>t nader te word<strong>en</strong> onderzocht.<br />

■ Voorlichting <strong>en</strong> educatie. De consum<strong>en</strong>t houdt de illegale hond<strong>en</strong>handel in stand. Door middel van voorlichting <strong>en</strong> educatie<br />

van consum<strong>en</strong>t<strong>en</strong> kan illegale handel terug word<strong>en</strong> gedrong<strong>en</strong>.<br />

POLICY RECOMMENDATIONS<br />

■ Id<strong>en</strong>ti� cation and registration. Partially due to the giv<strong>en</strong> exemption by the responsible minister on the � rst, second and<br />

third paragraph of the Dutch ‘Dog and Cat directive’ in 2004, there is no transpar<strong>en</strong>cy in dog trade and breeding. To achieve<br />

a better overview on nature, dim<strong>en</strong>sions and illegal trading networks, a fast implem<strong>en</strong>tation of a mandated id<strong>en</strong>ti� cation and<br />

registration system <strong>for</strong> all dogs is necessary.<br />

■ Synthesising legislation in the EU. A level playing � eld in the EU concerning legislation <strong>for</strong> health and welfare of companion<br />

animals, combined with an <strong>en</strong>tr<strong>en</strong>ched Traces-system <strong>for</strong> tra� cking of animals, will o� er opportunities to give transpar<strong>en</strong>cy<br />

in and a hold on the illegal puppy trade. It is a necessity to put the welfare of companion animals on the European political<br />

ag<strong>en</strong>da.<br />

■ Animal police. In the Netherlands there are several governm<strong>en</strong>tal bodies, as well as several non-governm<strong>en</strong>tal organisations<br />

responsible <strong>for</strong> the <strong>en</strong><strong>for</strong>cem<strong>en</strong>t of companion animal health and welfare legislation. � ey are not cooperating together in<br />

an optimal manner and the subject is known to have a low priority resulting in a lack of <strong>en</strong><strong>for</strong>cem<strong>en</strong>t capacity. Founding an<br />

institution which has the main purpose of <strong>en</strong><strong>for</strong>cem<strong>en</strong>t and controlling animal health and welfare legislation such as ‘animal<br />

cops’, should be further investigated.<br />

■ In<strong>for</strong>mation and education. � e consumer maintain the illegal trade in dogs � rough in<strong>for</strong>mation and education of consumers<br />

the illegal trade should be fought back.<br />

BIJLAGE<br />

1 Respond<strong>en</strong>t<strong>en</strong><br />

■ Algem<strong>en</strong>e Inspectiedi<strong>en</strong>st; beleidsadviseur dier<strong>en</strong>welzijn, 16-03-2010, D<strong>en</strong> Haag.<br />

■ Dier<strong>en</strong>bescherming; juridisch beleidsmedewerker, 15-02-2010, D<strong>en</strong> Haag.<br />

■ Di<strong>en</strong>st Regeling<strong>en</strong>; coördinator IBG, 25-02-2010, D<strong>en</strong> Haag.<br />

■ Functioneel Parket; beleidsmedewerker beleid <strong>en</strong> strategie, 12-04-2010, D<strong>en</strong> Haag.<br />

■ G<strong>en</strong>etic Counselling Services; g<strong>en</strong>eticus <strong>en</strong> fokkerijspecialist, 13-01-2010, email correspond<strong>en</strong>tie.<br />

■ Hond<strong>en</strong>bescherming; beleidsmedewerker juridische zak<strong>en</strong>, 11-03-2010, D<strong>en</strong> Haag.<br />

■ Hond<strong>en</strong>luisteraar; adviseur bio-ethiek, 22-03-2010, Almere.<br />

■ Inspectiedi<strong>en</strong>st Gezelschapsdier<strong>en</strong>; directeur, 23-03-2010, D<strong>en</strong> Haag.<br />

■ Korps Landelijke Politiedi<strong>en</strong>st<strong>en</strong>; onderzoeker gro<strong>en</strong>e criminaliteit <strong>en</strong> Interpol, 23-03-2010, Zoetermeer.<br />

■ Koninklijke Nederlandse Maatschappij voor Dierg<strong>en</strong>eeskunde; beleidsmedewerker veterinaire zak<strong>en</strong>, 25-02-2010, Hout<strong>en</strong>.<br />

■ Landelijke Inspectiedi<strong>en</strong>st Dier<strong>en</strong>bescherming; secretariaat, 24-02-2010, email correspond<strong>en</strong>tie.<br />

■ Ministerie van LNV; directie VDC <strong>en</strong> beleidsmedewerker welzijn <strong>en</strong> gezelschapsdier<strong>en</strong>, 16-03-2010, D<strong>en</strong> Haag.<br />

■ Stichting Dier<strong>en</strong>asiels <strong>en</strong> Internet; directeur, 30-03-2010, telefonisch gesprek.<br />

■ Partij voor de Dier<strong>en</strong>; fractielid, 12-04-2010, D<strong>en</strong> Haag.<br />

■ Undercover video; teamdeelnemer, 09-03-2010, email correspond<strong>en</strong>tie.


17<br />

<strong>International</strong> <strong>Fund</strong> <strong>for</strong> Animal Welfare (IFAW) | www.ifaw.org<br />

Onderzoek illegale hond<strong>en</strong>handel<br />

■ Ver<strong>en</strong>iging van Beroepsmatige K<strong>en</strong>nelhouders; directeur <strong>en</strong> handelaar, 31-03-2010, Geldrop.<br />

■ Voedsel <strong>en</strong> War<strong>en</strong> Autoriteit; beleidsadviseur dier<strong>en</strong>welzijn, 25-03-2010, Utrecht.<br />

2 Literatuur<br />

■ Beintema, M. (2006) Hond<strong>en</strong>fok <strong>en</strong> -handel in Nederland – e<strong>en</strong> inv<strong>en</strong>tarisatie. D<strong>en</strong> Haag: IFAW.<br />

■ Bijleveld, C.C.J.H. (2005) Method<strong>en</strong> <strong>en</strong> Techniek<strong>en</strong> van onderzoek in de Criminologie. D<strong>en</strong> Haag: Boom.<br />

■ Bogers, A. <strong>en</strong> Brekelmans, E. (2008) Stop milieucriminaliteit. In: Magazine Politie Brabant Zuid-Oost. Nr. 5.<br />

■ Bordes, E.C. de <strong>en</strong> Everts<strong>en</strong>, E. (2003) Handhaving Wetgeving dier<strong>en</strong>welzijn. D<strong>en</strong> Haag: Sdu Uitgevers.<br />

■ Bordes, E.C. de <strong>en</strong> Everts<strong>en</strong>, E. (2004) Jurisprud<strong>en</strong>tie Wetgeving dier<strong>en</strong>welzijn. D<strong>en</strong> Haag: Sdu Uitgevers.<br />

■ Bov<strong>en</strong>kerk, F. <strong>en</strong> Bruinsma, G. (1996) Deelonderzoek II, Branches, in: Inzake Opsporing, Enquêtecommissie opsporingsmethod<strong>en</strong>,<br />

Bijlage IX, Tweede Kamer der Stat<strong>en</strong>-G<strong>en</strong>eraal. D<strong>en</strong> Haag: Sdu Uitgevers.<br />

■ Brandt, H. van d<strong>en</strong> <strong>en</strong> Versteegh, J. (2006) Dier<strong>en</strong> gedownload. <strong>E<strong>en</strong></strong> onderzoek naar handel in <strong>en</strong> aanbod van gezelschapsdier<strong>en</strong><br />

via internet. Barneveld: PVH.<br />

■ Breedijk, C. (2006) Wildvang of Nakweek. Barneveld: PVH.<br />

■ Brekelmans J. <strong>en</strong> Vonk T. (2008) Certi� cering van de dier<strong>en</strong>branche. De keuze van consum<strong>en</strong>t<strong>en</strong> voor e<strong>en</strong> aanbieder van<br />

gezelschapsdier<strong>en</strong> <strong>en</strong> di<strong>en</strong>st<strong>en</strong>. Amsterdam: Synovate.<br />

■ Burg<strong>en</strong>er, M. (2002) � e law and policy working Group. Endangered Wildlife. 39.<br />

■ Cazaux, G. (2003) Ag<strong>en</strong>da voor e<strong>en</strong> ecocriminologie of gro<strong>en</strong>e milieucriminologie. In: Panopticon, 226-227.<br />

■ Cavaux, G. (2001) M<strong>en</strong>s<strong>en</strong> <strong>en</strong> andere dier<strong>en</strong>: hun onderlinge relaties meervoudig bekek<strong>en</strong>. Leuv<strong>en</strong>: Garant.<br />

■ Cow<strong>en</strong>, T. (2006) Market Failure <strong>for</strong> the treathm<strong>en</strong>t of animals. Society, 39-44.<br />

■ Dier<strong>en</strong>bescherming (2004) Zwartboek mala� de hond<strong>en</strong>handel. D<strong>en</strong> Haag: Dier<strong>en</strong>bescherming.<br />

■ Dobbe, J. (2004) Mala� de hond<strong>en</strong>handel hard aanpakk<strong>en</strong>. Koop nooit zomaar e<strong>en</strong> pup! D<strong>en</strong> Haag: Dier<strong>en</strong>bescherming.<br />

■ Dost, A. De strijd teg<strong>en</strong> mala� de fokkers. In: Dogmagazine. 2003, nr. 8. Alblasserdam: Publi Force.<br />

■ Dung<strong>en</strong>, M.A.C. van d<strong>en</strong> <strong>en</strong> Hilgers, G.M. (2006) Hond<strong>en</strong>- <strong>en</strong> katt<strong>en</strong>bezitters: wat will<strong>en</strong> èn moet<strong>en</strong> ze wet<strong>en</strong>? ’s Hertog<strong>en</strong>bosch:<br />

PVH.<br />

■ Everts<strong>en</strong>, N. (2009) Hond<strong>en</strong>handel: aan regels gebond<strong>en</strong>. Stichting Dier & Recht.<br />

■ FWG (2006) Gedeelde zorg. Actieplan. D<strong>en</strong> Haag: RDA.<br />

■ FWG (2006) Gedeelde zorg. Feit<strong>en</strong> <strong>en</strong> cijfers. D<strong>en</strong> Haag: RDA.<br />

■ FWG (2006) Handel <strong>en</strong> fokkerij hond<strong>en</strong> <strong>en</strong> katt<strong>en</strong>. D<strong>en</strong> Haag: RDA.<br />

■ Goot, M. van der (2007) Hond<strong>en</strong>handel op internet. D<strong>en</strong> Haag: IFAW.<br />

■ Haarlem, M. <strong>en</strong> Shinohara, A. (2006) Dog welfare, why? Animal Biology and Welfare. Barneveld: PVH.<br />

■ Hamersveld, B. van <strong>en</strong> Poort, M. (2004) Hond<strong>en</strong>- <strong>en</strong> katt<strong>en</strong>besluit ’99 op de tocht. <strong>E<strong>en</strong></strong> onderzoek naar haalbare oplossing<strong>en</strong><br />

voor de knelpunt<strong>en</strong> in het Hond<strong>en</strong>- <strong>en</strong> katt<strong>en</strong>besluit ’99. Leeuward<strong>en</strong>: Hall Instituut.<br />

■ Heuvel, van d<strong>en</strong>, F. (2007) “25 kilogram puppies graag.” F<strong>en</strong>ome<strong>en</strong>studie van de illegale hond<strong>en</strong>handel. G<strong>en</strong>t: Universiteit<br />

G<strong>en</strong>t.<br />

■ IFAW (2008) Hond in Nood. <strong>E<strong>en</strong></strong> onderzoek naar fok <strong>en</strong> handel in Nederland. D<strong>en</strong> haag: IFAW.<br />

■ Klaass<strong>en</strong>, A. <strong>en</strong> Snel, N. (2008) Hond<strong>en</strong>handel. Amsterdam: TNS NIPO.<br />

■ Kleve. H. (2007) Het socialiser<strong>en</strong> van hond<strong>en</strong>. Achtergrond<strong>en</strong> uit de wet<strong>en</strong>schappelijke literatuur <strong>en</strong> de <strong>praktijk</strong>. In: Dogvision.<br />

■ Lammers, I. (2003) Stop de meedog<strong>en</strong>loze handel in puppies. D<strong>en</strong> Haag: Dier<strong>en</strong>bescherming.<br />

■ Liev<strong>en</strong>s, G., Roos<strong>en</strong>boom, G. <strong>en</strong> Gooss<strong>en</strong>s, D. (2005) Kijk uit voor mala� de hond<strong>en</strong>handel. Leuv<strong>en</strong>: Katholieke Universiteit<br />

Leuv<strong>en</strong>.<br />

■ Liss<strong>en</strong>berg, E. e.a. red. (2001) Teg<strong>en</strong> de Regels IV. Nijmeg<strong>en</strong>: Ars Aequi.<br />

■ Ministerie van Justitie (2005) Naar e<strong>en</strong> e� ectieve borging van dier<strong>en</strong>welzijn. Rapportage vanuit het project welzijn gezelschapsdier<strong>en</strong>.<br />

D<strong>en</strong> Haag: Ministerie van Justitie.<br />

■ Ministerie LNV (2006) Conv<strong>en</strong>ant Landelijke Inspectiedi<strong>en</strong>st Dier<strong>en</strong>bescherming, Algem<strong>en</strong>e Inspectiedi<strong>en</strong>st <strong>en</strong> Ministerie<br />

van Landbouw, Natuur <strong>en</strong> Voedselkwaliteit. Staatscourant.<br />

■ Ministerie van LNV (2009) Voortgangsrapportage Nota Dier<strong>en</strong>welzijn & Nationale Ag<strong>en</strong>da Diergezondheid. D<strong>en</strong> Haag:<br />

LNV.<br />

■ Od<strong>en</strong>daal, S.J. <strong>en</strong> Vermeul<strong>en</strong>, H. (1993) Proposed typology of Companion Animal Abuse. Anthrozoös, 1993, 251<br />

■ RDA (2008) Europees Welzijnsbeleid voor Gezelschapsdier<strong>en</strong>. D<strong>en</strong> Haag: RDA.<br />

■ R ossum, S. van <strong>en</strong> Dijk, S. (1998) Rapport Hond<strong>en</strong>handel: sectorstructuur, regulering <strong>en</strong> handhaving. Amsterdam:<br />

Regioplan.<br />

■ Scharroo, J. (2006) Handhav<strong>en</strong> in e<strong>en</strong> hond<strong>en</strong>wereld. In: Dier & Milieu.


18<br />

<strong>International</strong> <strong>Fund</strong> <strong>for</strong> Animal Welfare (IFAW) | www.ifaw.org<br />

Onderzoek illegale hond<strong>en</strong>handel<br />

■ Scheepmaker, M.P.C. ea. (2009) M<strong>en</strong>s, dier <strong>en</strong> recht. In: Justitiële Verk<strong>en</strong>ning<strong>en</strong>, jaargang 35.<br />

■ TNS NIPO (2007) Huisdier<strong>en</strong> in het gezin. Amsterdam: TNS NIPO<br />

■ Uhm, D.P. van (2009) Illegale dier<strong>en</strong>handel <strong>en</strong> de rol van Nederland. Utrecht: Willem Pompe Instituut.<br />

■ Vand<strong>en</strong>bosch, M. (1996) Recht voor de beest<strong>en</strong>. Antwerp<strong>en</strong>: Hadewijch.<br />

■ VBK (2004) Ik kies voor e<strong>en</strong> hond, <strong>en</strong> dan… <strong>E<strong>en</strong></strong> onderzoek naar de verkoop van hond<strong>en</strong> <strong>en</strong> de ervar<strong>en</strong> problem<strong>en</strong> met<br />

hond<strong>en</strong>. Wag<strong>en</strong>ing<strong>en</strong> Universiteit <strong>en</strong> Research C<strong>en</strong>trum.<br />

■ Vermeul<strong>en</strong>, G. (2006) Europese <strong>en</strong> internationale instelling<strong>en</strong> <strong>en</strong> organisaties. Relevant voor criminologie <strong>en</strong> strafrechtsbedeling.<br />

Antwerp<strong>en</strong>: Maklu.<br />

■ Vinke, C.M. (2001) Handel in exotische dier<strong>en</strong>. In: Dier <strong>en</strong> Recht. Justitiële verk<strong>en</strong>ning<strong>en</strong>, jaargang 27.<br />

■ Vinke, C.M. (1995) Onderzoek naar de organisatiestructuur van de Nederlandse legale <strong>en</strong> illegale dier<strong>en</strong>handel. Leid<strong>en</strong>:<br />

Rijksuniversiteit Leid<strong>en</strong>.<br />

■ Virginia, E. (2006) De rol van het Hond<strong>en</strong>- <strong>en</strong> katt<strong>en</strong>besluit 1999 bij de bestrijding van mala� de hond<strong>en</strong>handel. Op<strong>en</strong> Universiteit<br />

Nederland.<br />

■ Werkman, W., Valk, M. <strong>en</strong> Leineweber, M. (2007) Opvatting<strong>en</strong> over dier<strong>en</strong>welzijn in Nederland. verslag van e<strong>en</strong> publieks<strong>en</strong>quête.<br />

Amsterdam: Ergo.<br />

■ World Health Organization (2005) Who expert consultation on rabies. WHO Technical Report Series 931.<br />

3 Docum<strong>en</strong>taires<br />

■ Kassa; De gevolg<strong>en</strong> van omstred<strong>en</strong> hond<strong>en</strong>handel. VARA, 21-10-2006.<br />

■ Kassa; Handel in hond<strong>en</strong>. Hoe staat het ervoor? VARA, 03-02-2007.<br />

■ Radar; Illegale hond<strong>en</strong>handel. TROS, 06-03-2006.<br />

■ Radar; Hond<strong>en</strong>handel (vervolg). TROS, 13-03-2006.<br />

■ Telefacts; De hond<strong>en</strong>ma� a. VTM, 13-03-2006.<br />

4 Kamervrag<strong>en</strong><br />

■ KVR2010Z04726. Vrag<strong>en</strong> Ouwehand over de registratie van fok <strong>en</strong> handel in gezelschapsdier<strong>en</strong> in Nederland. (Ingezond<strong>en</strong><br />

16 april 2010); Antwoord. 23-04-2010<br />

■ KST140589. 30511, nr. 13. Voorstel van wet van de led<strong>en</strong> Waalk<strong>en</strong>s <strong>en</strong> Ormel tot wijziging van het Wetboek van Strafrecht<br />

in verband met het verhog<strong>en</strong> van de maximale proeftijd voor misdrijv<strong>en</strong> die de gezondheid of het welzijn van dier<strong>en</strong> b<strong>en</strong>adel<strong>en</strong>,<br />

<strong>en</strong> in verband met het verhog<strong>en</strong> van het strafmaximum voor onder meer het dod<strong>en</strong> van andermans dier<strong>en</strong>; Am<strong>en</strong>dem<strong>en</strong>t<br />

over proeftijd weg<strong>en</strong>s ontuchtige handeling<strong>en</strong> of pornogra� e met dier<strong>en</strong>. 08-02-2010<br />

■ HAN8550A02. nr. 51, pag. 4748-4760. Behandeling van het voorstel van wet van de led<strong>en</strong> Waalk<strong>en</strong>s <strong>en</strong> Ormel tot wijziging<br />

van het Wetboek van Strafrecht in verband met het verhog<strong>en</strong> van de maximale proeftijd voor misdrijv<strong>en</strong> die de gezondheid<br />

of het welzijn van dier<strong>en</strong> b<strong>en</strong>adel<strong>en</strong>, <strong>en</strong> in verband met het verhog<strong>en</strong> van het strafmaximum voor onder meer het dod<strong>en</strong> van<br />

andermans dier<strong>en</strong> (30511). 04-03-2010<br />

■ KVR38349. nr. 658. Vrag<strong>en</strong> van het lid Van Velz<strong>en</strong> (SP) aan de ministers van Landbouw, Natuur <strong>en</strong> Voedselkwaliteit <strong>en</strong> van<br />

Justitie over de illegale handel in hond<strong>en</strong>. (Ingezond<strong>en</strong> 25 september 2009); Antwoord. 20-11-2009<br />

■ HAN8493N. nr. 11, pag. 842-848. Noot (zie blz. 781): Schriftelijke antwoord<strong>en</strong> van de minister van Landbouw, Natuur<br />

<strong>en</strong> Voedselkwaliteit op vrag<strong>en</strong>, gesteld tijd<strong>en</strong>s het debat over e<strong>en</strong> voorstel voor e<strong>en</strong> Wet op dier<strong>en</strong> op 6 oktober 2009. 28-10-<br />

2009<br />

■ KST130198. 31700 XIV, nr. 144. Vaststelling van de begrotingsstat<strong>en</strong> van het Ministerie van Landbouw, Natuur <strong>en</strong> Voedselkwaliteit<br />

(XIV) voor het jaar 2009; Verslag algeme<strong>en</strong> overleg van 1 april 2009 over uitvoering aang<strong>en</strong>om<strong>en</strong> moties <strong>en</strong> stand<br />

van zak<strong>en</strong> uitvoering van in 2008 gedane toezegging<strong>en</strong>. 24-04-2009<br />

■ KVR35282. nr. 1793. Vrag<strong>en</strong> van het lid Ouwehand (PvdD) aan de ministers van Landbouw, Natuur <strong>en</strong> Voedselkwaliteit <strong>en</strong><br />

van Justitie over de opsporing van illegale handel in bedreigde dier<strong>en</strong>. (Ingezond<strong>en</strong> 29 januari 2009); Antwoord. 16-03-2009<br />

■ KST127677. 8286, nr. 260. Dier<strong>en</strong>welzijn; Verslag algeme<strong>en</strong> overleg van 17 december 2008 over de brief van 12 december<br />

2008 over de vervangingsregeling voor de Regeling agressieve dier<strong>en</strong> (28286, nr. 251). 12-02-2009<br />

■ KVR33929. nr. 560. Vrag<strong>en</strong> van het lid Ouwehand (PvdD) aan de ministers van Landbouw, Natuur <strong>en</strong> Voedselkwaliteit <strong>en</strong><br />

van Binn<strong>en</strong>landse Zak<strong>en</strong> <strong>en</strong> Koninkrijksrelaties over richtlijn<strong>en</strong> voor de opvang van in beslag g<strong>en</strong>om<strong>en</strong> dier<strong>en</strong>. (Ingezond<strong>en</strong><br />

27 augustus 2008); Antwoord. 21-11-2008<br />

■ KST119686. 31200 XIV, nr. 225. Vaststelling van de begrotingsstat<strong>en</strong> van het Ministerie van Landbouw, Natuur <strong>en</strong> Voedselkwaliteit<br />

(XIV) voor het jaar 2008; Brief minister met overzicht op<strong>en</strong>staande moties <strong>en</strong> toezegging<strong>en</strong> vanaf de begrotingsbehandeling<br />

LNV voor 2008. 20-06-2008


19<br />

<strong>International</strong> <strong>Fund</strong> <strong>for</strong> Animal Welfare (IFAW) | www.ifaw.org<br />

Onderzoek illegale hond<strong>en</strong>handel<br />

■ KST117063. 28286, nr. 209. Dier<strong>en</strong>welzijn; Brief minister over reactie aang<strong>en</strong>om<strong>en</strong> moties inzake nationale ag<strong>en</strong>da diergezondheid<br />

<strong>en</strong> nota dier<strong>en</strong>welzijn. 08-04-2008<br />

■ KVR31189. nr. 1616. Vrag<strong>en</strong> van het lid Van G<strong>en</strong>t (Gro<strong>en</strong>Links) aan de minister van Landbouw, Natuur <strong>en</strong> Voedselkwaliteit<br />

over de inbeslagname van puppy’s bij transport. (Ingezond<strong>en</strong> 16 januari 2008); Antwoord. 17-03-2008<br />

■ KST109489. 28286, nr. 55. Dier<strong>en</strong>welzijn; Verslag algeme<strong>en</strong> overleg op 28 juni 2007 over de Regeling agressieve dier<strong>en</strong>.<br />

02-08-2007<br />

■ KST107339. 30800 XIV, nr. 104. Vaststelling van de begrotingsstat<strong>en</strong> van het Ministerie van Landbouw, Natuur <strong>en</strong> Voedselkwaliteit<br />

(XIV) voor het jaar 2007; Brief minister over CITES (Conv<strong>en</strong>tion on <strong>International</strong> Trade in Endangered Species<br />

of Wild Flora and Fauna). 29-05-2007<br />

■ KVR27675. nr. 1122. Vrag<strong>en</strong> van het lid � ieme (PvdD) aan ministers van Justitie, van Binn<strong>en</strong>landse Zak<strong>en</strong> <strong>en</strong> Koninkrijksrelaties<br />

<strong>en</strong> van Landbouw, Natuur <strong>en</strong> Voedselkwaliteit over het opsporings- <strong>en</strong> vervolgingsbeleid bij dier<strong>en</strong>mishandeling <strong>en</strong><br />

-verwaarlozing. (Ingezond<strong>en</strong> 31 januari 2007); Antwoord. 18-04-2007<br />

■ KVR27495. nr. 971. Vrag<strong>en</strong> van het lid Ouwehand (PvdD) aan de minister van Landbouw, Natuur <strong>en</strong> Voedselkwaliteit over<br />

mala� de hond<strong>en</strong>handel. (Ingezond<strong>en</strong> 6 februari 2007); Antwoord. 16-03-2007<br />

■ KVR26815. nr. 374. Vrag<strong>en</strong> van het lid Ormel (CDA) aan de minister van Landbouw, Natuur <strong>en</strong> Voedselkwaliteit over de<br />

mala� de hond<strong>en</strong>handel. (Ingezond<strong>en</strong> 31 oktober 2006); Antwoord. 06-12-2006<br />

■ KST101965. 28286, nr. 36. Dier<strong>en</strong>welzijn; Verslag algeme<strong>en</strong> overleg gehoud<strong>en</strong> op 14 september 2006. 23-10-2006<br />

■ KST77672. 28286, nr. 21. Dier<strong>en</strong>welzijn; Brief minister over onder meer aang<strong>en</strong>om<strong>en</strong> moties. 28-06-2004<br />

■ HAN7692A05. nr. 76, pag. 4908-4912. Regeling van werkzaamhed<strong>en</strong> (dinsdag 25 mei 2004). 02-06-2004<br />

■ HAN7692A04. nr. 76, pag. 4906-4908. Vrag<strong>en</strong> van het lid Vos aan de minister van Landbouw, Natuur <strong>en</strong> Voedselkwaliteit over<br />

de wantoestand<strong>en</strong> in de illegale hond<strong>en</strong>handel <strong>en</strong> de noodzaak wetgeving aan te scherp<strong>en</strong> (mondelinge vrag<strong>en</strong>uur). 02-06-2004<br />

■ KST13191. 24140, nr. 18. Beleidsvoornem<strong>en</strong>s op het gebied van Landbouw, Natuurbeheer <strong>en</strong> Visserij; Verslag algeme<strong>en</strong><br />

overleg over dier<strong>en</strong>welzijn, mala� de hond<strong>en</strong>handel <strong>en</strong> nerts<strong>en</strong>houderij. 29-02-1996<br />

5 Tabell<strong>en</strong><br />

■ Tabel 1: Aantall<strong>en</strong> puppies per jaar<br />

Aantal puppies op jaarbasis 180.000<br />

Waarvan rashond 80.000<br />

Waarvan kruising 100.000<br />

Bron: FWG (2006) Gedeelde zorg. Feit<strong>en</strong> <strong>en</strong> cijfers. D<strong>en</strong> Haag: RDA.<br />

■ Tabel 2: Nederlandse import <strong>en</strong> export van hond<strong>en</strong><br />

Aantal verz<strong>en</strong>ding<strong>en</strong> <strong>en</strong> hond<strong>en</strong> via Traces van januari 2009–februari 2010<br />

Bestemmingsland Z<strong>en</strong>ding<strong>en</strong> Hond<strong>en</strong><br />

Frankrijk 7 91<br />

Zwed<strong>en</strong> 1 2<br />

Export totaal 8 93<br />

Herkomstland Z<strong>en</strong>ding<strong>en</strong> Hond<strong>en</strong><br />

België 4 8<br />

Duitsland 1 6<br />

Spanje 3 59<br />

Hongarije 48 1026<br />

Italië 4 74<br />

Slowakije 81 1518<br />

Import totaal 141 2691<br />

Bron: Voedsel <strong>en</strong> War<strong>en</strong> Autoriteit, Traces cijfers, n.a.v. verzoek, 07-04-2010.


20<br />

■ Tabel 3: Aantal in beslag g<strong>en</strong>om<strong>en</strong> hond<strong>en</strong><br />

Aantal IBG hond<strong>en</strong> van 2000 t/m februari 2010 5528<br />

Instantie Zak<strong>en</strong><br />

Politie 2245<br />

AID 58<br />

LID 183<br />

GGD 31<br />

Geme<strong>en</strong>te 2<br />

Onbek<strong>en</strong>d 18<br />

Bron: Di<strong>en</strong>st Regeling<strong>en</strong>, n.a.v. WOB-verzoek, 26-03-2010.<br />

■ Tabel 4: Onderscheid mala� de <strong>en</strong> bona� de fokker<br />

Mala� de fokker/handelaar<br />

■ Door meer te betal<strong>en</strong> kan je e<strong>en</strong> stamboom<br />

bij je pup verkrijg<strong>en</strong><br />

■ Je pup wordt thuis bezorgd<br />

■ De puppies ligg<strong>en</strong> in e<strong>en</strong> schuur of stal zonder moeder<br />

■ Puppies word<strong>en</strong> in e<strong>en</strong> schuur niet voldo<strong>en</strong>de gesocialiseerd<br />

■ De fokker verkoopt meerdere rass<strong>en</strong><br />

■ De fokker vraagt niet naar je persoonlijke<br />

omstandighed<strong>en</strong> of achtergrond<br />

■ Er zijn ge<strong>en</strong> geldige papier<strong>en</strong> van de ouders aanwezig<br />

■ Er zijn puppies van verschill<strong>en</strong>de leeftijd<strong>en</strong> bvb 2 puppies<br />

van 10 wek<strong>en</strong>, 3 puppies van 12 wek<strong>en</strong> <strong>en</strong> 1 pup van 8 wek<strong>en</strong>.<br />

<strong>International</strong> <strong>Fund</strong> <strong>for</strong> Animal Welfare (IFAW) | www.ifaw.org<br />

Onderzoek illegale hond<strong>en</strong>handel<br />

Bona� de fokker/handelaar<br />

■ Er hoort altijd e<strong>en</strong> stamboom bij e<strong>en</strong> pup, hier hangt ge<strong>en</strong> meerprijs<br />

aan vast<br />

■ De pup wordt pas na 7 tot 8 wek<strong>en</strong> afgehaald bij de fokker<br />

■ De moeder van de puppies is altijd aanwezig<br />

■ Normaal gesprok<strong>en</strong> fokt hij met 1 ras. Uitzonderlijk kan bvb e<strong>en</strong><br />

Labradorfokker ook Gold<strong>en</strong> Retrievers fokk<strong>en</strong>.<br />

■ Voordat hij e<strong>en</strong> pup wil verkop<strong>en</strong> w<strong>en</strong>st hij wat (privé)zak<strong>en</strong> te wet<strong>en</strong><br />

■ Hij is in het bezit van alle b<strong>en</strong>odigde papier<strong>en</strong> van beide ouders.<br />

Of kopieën.<br />

■ Soms zijn er meerdere nest<strong>en</strong> (2) met slechts <strong>en</strong>kele wek<strong>en</strong><br />

leeftijdsverschil<br />

Bron: Liev<strong>en</strong>s, G., Roos<strong>en</strong>boom, G. <strong>en</strong> Gooss<strong>en</strong>s, D. (2005) Kijk uit voor mala� de hond<strong>en</strong>handel. Leuv<strong>en</strong>: KUL.

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!