Den tørrlagde alkoholikaren Tony Nilzon rett før han set seg i bilen ...

Tekst og foto: Kandidatnummer 229
Drink and drive
Den tørrlagde alkoholikaren Tony Nilzon rett før han set seg i bilen for å møte
Røde Kors. Ølen glir ned med godt samvit.

SKÅNSK TV: Etter at Malmø-avisa Punkt SE fatta interesse for det alkoholfrie
alternativet har Soullight fått mykje merksemd. I dag er TV på besøk for å lage
reportasje.
Der den tørrlagde alkoholikaren står og smørjer
små godsaker har han utsikt til freistande
ølflasker, raudvin, kvitvin, rosévin, musserande
vin og snaps. Vanlegvis har Tony Nilzon
dagvaktene på Soullight åleine. Då held han
open café for lokalbefolkninga og dei som
arbeider i bydelen Kirseberg i Malmø.
– Eg kjem tilbake til lunsj.
Vaktmeister Stefan Johnsson er ferdig med
ein sein frukost, to koppar kaffi og ein sigarett,
no går han tilbake på jobb. På vegen får han
med eit halvspydig frå eigarane.
– Ha ha. Det er om eit kvarter. Du rekk
knapt å snu, flirer dei.
I dag er medeigar Kerstin Johansson innom
fordi eit fjernsynsteam skal lage reportasje om
dei. Kvifor? På kveldstid er det pub. Men, det
er vel ingenting spesielt med det? Jo, på denne
puben får du nemlig servert både øl og vin,
men utan at du blir alkoholpåverka.
Når helsetrenden går på pub
Først ute med dynamitten. Suksess med Volvo
og Ericsson mobiltelefon. No er svenskane på
ferde igjen – med ein alkoholfri pub.
Innimellom…
Det er sjeldan, men innimellom kjem ein over ein
serveringsstad der menyen er likegyldig. Dit ein ikkje
berre går for å ete og drikke, men for å vere der.
(Frå filmen ”Blinkende Lygter”)
Ordet spreiar seg
– Vi gjer det som kjennest godt i hjertet, fortel
Tony. Klokka har ikkje nådd lunsjtid enno,
men ølet skummar. Med godt samvit står Tony
og Kerstin bak baren og drikk øl. Dei har ikkje
hatt anledning til å drive aktiv marknadsføring,
men har satsa på at eit godt rykte skal
spreie seg frå nøgde kundar. Etter at puben
hadde halde ope ein knapp månad, skaut
interessa frå media plutseleg fart. Ei framleis
vaksande utklippsbok blir i dag komplimentert
av at skånske Lokal Kanal er på besøk og
lagar fjernsynsreportasje. Dei lurer på kva som
er meininga med ein alkoholfri pub?
– Målet er å kunne opne augene på andre, å
få fleire til å skjønne at det er mulig å gå ut og
ha det moro utan fyll, forklarar Kerstin.
Sjølv jobbar ho på dagtid som lærar på ein
skule for elevar med spesielle behov. Saman
med Tony vil ho gjerne opne denne puben for
folk som gjerne vil vere sosiale, men ikkje
orkar alt ståket som følgjer med uteliv og fyll.
Alkoholfri livsstil
Ideen om den alkoholfrie samlingsstaden har
både Tony og Kerstin gått svangre med lenge.
EIGEN LIVSSTIL: Ønsket om å kunne gå på pub utan å drikke seg full, men samtidig få pubkjensla med ein kald pils i nevane, har endelig blitt oppfylt for Tony Nilzon, som
saman med sambuaren Kerstin Johansson har starta opp i Kirseberg i Malmø.
Då Tony for to år sidan måtte slutte som maskinførar
på grunn av ei kneskade, starta han
eit diskusjonsforum på nettet. Der kom han i
kontakt med sin noverande sambuar, og saman
utvikla dei det nye konseptet
– ”Soulligth – Alkoholfri
”Vi gjer det
som kjennest
godt i hjertet
livsstil”.
– Det er merkelig at ingen
har tenkt på det før, kommenterer
Kerstin.
Namnet tok dei med seg
vidare frå diskusjonsforumet.
Det symboliserer ein
positivitet til livet. Det er litt åndeleg.
Ikkje religiøst, men det handlar om å ha eit
medborgarperspektiv. Å bry seg om andre.
– Livet handlar om relasjonar, forklarar
Kerstin.
For å få folk til å diskutere og tenke seg om
vil ho og Tony arrangere temakveldar med
film- og bokdiskusjonar.
Lys i sjela
Soullight held ope frå sju om morgonen. Mellom
eitt og fire er puben stengt. Då går tida
til å handle råvarer, sosialisere med barna og
gjerne ta ein høneblund. I dag skal Tony levere
innsamlingsbøssa til Røde Kors sin TV-aksjon.
All tips og pant går til ”Världens barn”, eit
konsept Tony og Kerstin støttar.
– Tips og pant er uansett pengar vi ikkje
reknar i budsjettet. Då kan det like gjerne gå
til noko positivt, seier Tony og tar seg ei øl før
han set seg bak rattet.
Stengetid er klokka åtte om kvelden. Eller
seinare om der er kundar, men seinast til ti.
Heile dagen går difor med i puben. Men Tony
ser ikkje nokon skilnad på arbeid og fritid.
– Eg har valt å leve slik. Ein kan
seie at eg alltid er på jobb, eller ein
kan seie at eg alltid har fri, meiner
han.
Tony har lagt bak seg eit liv som
alkoholmisbrukar. Ein ”riktig ølare”,
kallar han seg. Han beskriv at han
sjølv var avhengig av alkoholen.
– Ikkje fysisk, men eg hadde eit
psykisk avhengigheitsproblem. Eg
tok meg sjølv i å sitte i sofaen etter jobb, med
ei nyopna pils. Utan eigentleg å vere tørst
eller å ha lyst på øl. Det gjekk automatikk i å
plukke med seg ein seksar på veg heim, fortel
han.
- Tony Nilzon
Varumerke 383036
Då han bestemte seg for å slutte, var det tvert
stopp. Ikkje ein dråpe alkohol har passert strupen
hans. Men han sakna kosen som følgjer
med pilsen i utelivet. Stemninga på ein pub
er heilt annleis enn kva ein opplever i andre
sosiale omgangsformer, men det vart feil å bestille
kaffi når alle rundt han drakk øl. Derfor
ville han skape eit alkoholfritt alternativ, med
eit breitt tilbod om alkoholfri øl og vin.
– Det er eit bra alternativ for å komme ut
blant folk etter å ha lagt alkoholen ordentleg
bak meg, seier Tony.
Han kan ikkje forstå at så mange vil drikke
store mengder alkohol og påføre seg sjølv
store skader.
– Det er jo vanvittig å betale store summar
for å øydelegge si eiga helse, seier han.
No håpar han at Soullight sitt initiativ kan
vise ungdom at det går an å føre ein livsstil
som ikkje tuftar på alkoholbruk. At det går an
å treffest på pub og vere sosial, men utan å
vere full.
25. august fekk dei Konungariket Sverige
sitt varumerke nummer 383036 av Patent
– og registreringsverket. Oppstarten var 11.
september.
In å vere ”nykter”
Etter at Aftonbladet hadde vore på besøk,
gjorde dei ei undersøking
i nettavisa si om
”Om vi kan redde
ein einaste ungdom
frå alkoholskadar,
kjennest vår satsing
heilt rett - Kerstin Johansson
folk kunne tenke seg å
gå på pub utan å drikke
alkohol. Over 16000
har gitt si stemme, og
ja-sida har eit klart
overtak, med 56,6 prosent
alkoholfrivillige.
Dette førte til eit nytt
oppslag om at det er in
å vere edru. Påstanden
vart styrka med tal frå fråhaldsorganisasjonar
som har merka ei sterk auke i medlemstal i det
siste.
Ungdomens Nykterhetsförbund, som er
den norske fråhaldsorganisasjonen Juvente
sin svenske søsterorganisasjon, har hatt 160
prosent auke dei tre siste åra. Trenden gjer seg
også gjeldande i Norge. Juvente auka sitt medlemstal
i fjor, og er også i år på god veg mot
eit rekordår. Og sjølv om nordmenn dei siste
åra har auka sin alkoholbruk, har samtidig salet
av alkoholfritt øl gått opp. Sidan i fjor har
salet auka med over 20 prosent. No er planar
for å opne ein alkoholfri serveringsstad også
i Oslo klare. I Sveits fins fleire slike pubar allereie,
og i arabiske land er det vanleg.
Fire timar – to kundar – ei øl
Fredagskveld. Seinsommaren er framleis i
lufta. Ein flott kveld for pubtur. På Soullight
skjer veldig lite framfor baren. Ikkje ein einaste
besøkande. Suksessen har ikkje vore like
eksplosiv som for Alfred Nobel
si nyvinning, men kanskje kan
den bli like solid som ein Volvo.
Det kjem an på om folk nyttar
Ericsson sin teknologi for å
fortelje om tilbodet. Eller er det
ikkje liv laga for ein alkoholfri
pub?
– Dette er ikkje noko hipt
konsept som plutselig opnar og
plutselig forsvinn. Vi vil vekse
sakte, seier Kerstin og forklarar at fredag er
ein rolig dag. Søndagar og starten av veka er
mykje betre.
Den flittigaste gjesten kjem innom som
vanleg. Med ei fartstid på 67 år i fråhaldsrørsla
IOGT-NTO i Sverige veit han å sette pris
på tilbodet. Sjølv om han ikkje bur i området,
TIPS TIL RØDE KORS: Alt av tips og pantepengar går rett i innsamlingsbørsa
til Røde Kors. Her leverer Tony pengane.
INGEN ALKOHOL: – Vi er veldig lystne for nye sortar, fortel Tony. Førebels
fører dei svensk, tysk og dansk øl.
tek mannen seg til Kirseberg så godt som
dagleg for å besøke puben. Han blir motteken
som eit familiemedlem. Litt munngodt, ein
uhøgtideleg spørjekonkurranse med tema:
Selskapslivet, og tilbod om å sjå ein biljardlandskamp
i tre sett. Men ingen øl. Rett før
han set seg på bussen heim kjem kveldens
einaste ølkjøpar inn. Han blir teken imot like
hjarteleg, for på Soulligth tek gjerne bartenderen
seg ein øl saman med gjestene.
(Blinkende Lygter held fram)
For å sitte i ein stille krok og sjå på korleis
vertskapet utstrålar ei sjeldan tilfredsheit. Og
sjå dei arbeide. Der ein med det same forstår
at det er her og berre her dei alltid har høyrt til.
–Ta gjerne etter
Økonomisk er det ikkje noko godt prosjekt.
Men det kan fort endre seg.
– Ikkje sikkert neste år, men kanskje om eit
par år? vurderer Tony.
–Vi veit kva vi byggjer opp, seier Kerstin
og forklarar at framover er planen å nå fleire
folk. Mange kundegrupper har ikkje vist seg
enno. Både tørrlagde alkoholikarar, gravide,
ungdom som ikkje får drikke alkohol, eller vel
å la vere. Og gjerne foreldre som vil vere gode
førebilete for sine tenåringar.
Tony og Kerstin ønskjer både å utvide konseptet
og at andre tek etter dei. Jo fleire som
vil følgje deira eksempel, jo betre.
Bedriftspolicy Soullight
Soulligth skal vere til for ein
sunn livsstil.
Målsetninga er på lang sikt å
innføre konseptet om alkoholfri
glede i eit folkerikt miljø.
Nulltoleranse ovanfor rusa
eller narkotikapåverka personar.
Ingen samarbeid med føretak
som står i konflikt med
grunnprinsipp og verdiar.
All tips og pantepengar går til
innsamling for Världens barn.
Soullight skal konkurrere på
kvalitet framfor pris.
– Samarbeid er betre enn konkurranse, det
opnar for nye idear, seier Kerstin og forklarar:
– Om vi kan redde ein einaste ungdom frå
alkoholskadar, kjennest vår satsing heilt rett.
Tekst og foto: Kandidatnummer 229