Hele nummeret - skrift.no.
Hele nummeret - skrift.no.
Hele nummeret - skrift.no.
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
frå den <strong>no</strong>rske litterære ká<strong>no</strong>n. Fienden har overteke forlaga<br />
og fiendtlege forfattarar som Jon Fosse,Jan Kjærstad<br />
og Dag Solstad (for å nemne <strong>no</strong>kre) har overteke hegemoniet<br />
etter Halstvedts heltar, dei folkelege arbeidarforfattarane<br />
Egge, Bojer, Jonsson, Falkberget og i vår eiga<br />
tid Kåre Holt. Dette Komplottet får så<br />
avgjerande betydning for Halstvedts<br />
eiga litterære og sosiale «deklassering».<br />
Han får ikkje gitt ut bøker. Han får ikkje<br />
stipend. Han ender opp som reingjerar<br />
på eit pizzabakeri og som avisbod.<br />
Nøkternt vurdert er vel ikkje dette <strong>no</strong>ka<br />
større tragedie. Nokon lukkast som forfattar,<br />
<strong>no</strong>kon ikkje. Det kan verke mot si<br />
hensikt å lage for mykje rabalder utav<br />
det. Eg veit ikkje kva som gjer Halstvedt<br />
til ein meir «verdig» og interessant refusert<br />
forfattar enn så mange andre. Eg<br />
støttar ikkje hans påstand om at det blir<br />
gitt ut for få bøker i Norge. Eg meiner<br />
det blir gitt ut for mange. Elles må ein<br />
finne seg i at <strong>no</strong>kre forfattarar blir plassert<br />
på litteraturens skraphaug, skvisa ut frå litteraturhistoria<br />
eller aldri får plass der. Det er derimot interessant<br />
kven som blir skvisa ut, og kven som hamnar i<br />
rampelyset. Og Halstvedts analyse av dette kan vere<br />
utgangspunkt for ein debatt i «Forfatteren» og andre<br />
media. Ikkje om Tor Halstvedt og hans bøker, men om<br />
hans litteraturpolitiske teser om Middelklassas hegemoni<br />
i forlaga og på det øvrige litterære parnasset.<br />
Kven er Tor Halstvedt?<br />
Kven Tor Halstvedt ellers er, har eg berre hans eigne ord<br />
for. Ein bondeson frå Askim i Østfold som elles har<br />
arbeidd på Spigerværket i 12 år, <strong>no</strong>ko han angrar på (eit<br />
år hadde vore <strong>no</strong>k). Han har akademisk utdanning<br />
(litt.vit. og fransk) <strong>no</strong>ko han også angrar på. Han var<br />
med i AKP, <strong>no</strong>ko han angrar på. (Dei eigentlege heltane<br />
hans er Gerhardsen og Bratteli). Han var Pol Pots mann i<br />
Norge, formann i Vennskapssambandet Norge-<br />
Kampuchea, <strong>no</strong>ko han angrar på. Og så har han altså<br />
skrive <strong>no</strong>kre bøker for ungdom og vaksne som berre<br />
<strong>no</strong>kre få innvigde har høyrt om.<br />
Han finst ikkje i <strong>no</strong>ka litteraturhistorie.Eg kjenner ikkje til<br />
at <strong>no</strong>kon kolleger har uttrykt seg fordelaktig om bøkene<br />
hans. Og, som sagt, eg anar ikkje om refusjonane hans er<br />
litterært rettferdige eller altså skuldast det Komplottet<br />
36<br />
Halstvedt antyder, aggressivt marknadsført av det kristne<br />
(?) forlaget Genesis, som har sine eigne høner å plukke i<br />
forhold til innkjøpsordning og nullingar.<br />
Mi eiga vurdering av boka<br />
Mi eiga vurdering av boka vil eg dele<br />
inn i 3 punkt.<br />
(1) Dette må då vere den ultimate<br />
boka alle forfattarar skulle ønske at dei<br />
aldri trong å skrive. Iallfall er eg overlykkeleg<br />
over å sleppe å skrive ei slik<br />
bok. Dette ikkje sagt som <strong>no</strong>kon hovering<br />
eller harselas over Halstvedts bok.<br />
Den kan vere nyttig som debattinnlegg,<br />
sjølv om den neppe kan «gjere godt att»<br />
Historias (dvs. Middelklassas) litterære<br />
dom over Tor Halstvedt.<br />
(2) Eg er i utgangspunktet skeptisk til<br />
forfattarar som klagar over at dei er<br />
refuserte, miskjende, utsette for komplott<br />
osv. Ikkje minst når dei gir den ut<br />
på eit like miskjent (?) forlag og piffar<br />
teksten opp med bokmeldingar av eigne bøker saksa for<br />
det meste frå lokalpresse og kristne aviser. Og attpå til set<br />
seg sjølv i bås med «klassiske» refusjonar frå litteraturhistoria<br />
(Joyce osv.)<br />
(3) Trass i dette trur eg forfattaren har eit grunnleggjande<br />
poeng når det gjeld kritikken både av forlaga og<br />
av den akademiske litterære scenen for øvrig. Ein forfattar<br />
som Halstvedt er truleg dømt til å bli ein tapar ut frå<br />
dei gjeldande <strong>no</strong>rmene, uansett kor «bra» han skriv innanfor<br />
sin sjanger. Kor «bra» han eigentleg skriv er eg derimot<br />
usikker på, <strong>no</strong>kre av forfattarens eigne dagboks<strong>no</strong>tat<br />
tyder på at mange av refusjonane (og nullingane?)<br />
kan skuldast svake og ubearbeidde manus like gjerne<br />
som eit komplott frå forlag og Kulturråd si side. Dersom<br />
dette er sant - <strong>no</strong>ko eg for så vidt innbiller meg inntil det<br />
motsette er bevist - er boka ubrukeleg som forsvars<strong>skrift</strong><br />
for forfattaren Tor Halstvedt, men ikkje nødvendigvis<br />
som generelt debattinnlegg.<br />
Miskjent – eller berre<br />
middelmådig?<br />
Konklusjonen min er likevel at boka blir for privat når<br />
den (slik den her gjer) står og fell på om forfattaren sjølv<br />
er ein middelmådig forfattar eller ein urettferdig miskjent<br />
forfattar. Hever ein synsstaden over Halstvedts
Change language