17.04.2013 Views

Chanuká - Parte II - Morasha Syllabus

Chanuká - Parte II - Morasha Syllabus

Chanuká - Parte II - Morasha Syllabus

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

<strong>Chanuká</strong> - <strong>Parte</strong> <strong>II</strong><br />

Esta é a segunda aula da Morashá sobre <strong>Chanuká</strong>. Este shiur aborda a natureza, o<br />

simbolismo e as implicações dos milagres de <strong>Chanuká</strong> e como nós comemoramos<br />

<strong>Chanuká</strong> hoje em dia. A primeira aula discute os eventos de <strong>Chanuká</strong>, os gregos e a<br />

batalha deles com os judeus, o que despertou e eternalizou os milagres de <strong>Chanuká</strong> e o<br />

simbolismo da Menorá e a sua luz.<br />

esta aula procura entender:<br />

~ Quais foram os milagres de <strong>Chanuká</strong>?<br />

~ Como nós comemoramos os milagres de <strong>Chanuká</strong>?<br />

~ Que mensagens mais profundas há nos milagres de <strong>Chanuká</strong>?<br />

~ Como se cumpre a mitzvá de acender a Menorá?<br />

~ O que está por trás dos costumes de comidas cozidas em óleo e do<br />

dreidel?<br />

Síntese da aula:<br />

Seção I. Os Milagres de <strong>Chanuká</strong><br />

<strong>Parte</strong> A. Uma Provisão de Óleo de Um Dia Queimou por Oito Dias<br />

<strong>Parte</strong> B. A Vitória Militar<br />

<strong>Parte</strong> C. Que Milagre Foi Mais Óbvio – A Guerra ou a Menorá?<br />

Seção <strong>II</strong>. A Comemoração do Milagres de <strong>Chanuká</strong><br />

<strong>Parte</strong> A. Acendendo a Menorá de <strong>Chanuká</strong><br />

<strong>Parte</strong> B. Divulgando o Milagre das Velas<br />

<strong>Parte</strong> C. Hodaá e Halel – Expressando Agradecimento e Louvor<br />

Seção <strong>II</strong>I. Mensagens Mais Profundas dos Milagres de <strong>Chanuká</strong><br />

<strong>Parte</strong> A. Milagres Óbvios Revelam um Mundo Totalmente Milagroso<br />

<strong>Parte</strong> B. Milagres Podem Ocorrer Quando Opções Naturais se Esgotaram<br />

<strong>Parte</strong> C. O Retorno Anual do Espírito de <strong>Chanuká</strong><br />

Seção IV. Como Nós Cumprimos a Mitzvá de Acender a Menorá?<br />

<strong>Parte</strong> A. O Que Se Usa Como Óleo e Pavios<br />

<strong>Parte</strong> B. Onde Colocar a Menorá<br />

<strong>Parte</strong> C. Como Acender a Menorá<br />

<strong>Parte</strong> D. Quando Acender a Menorá e Por Quanto Tempo<br />

<strong>Parte</strong> E. Recitação das Benções<br />

Seção V. Divertindo-se com Alguns Latkes de Batata, Sonhos e Um Jogo de Dreidel…<br />

1 Calendário Judaico


<strong>Chanuká</strong> <strong>Parte</strong> <strong>II</strong><br />

Calendário Judaico<br />

Seção I. oS MIlagreS De <strong>Chanuká</strong><br />

PARte A. UMA PRoviSão De Óleo De UM DiA QUeiMoU PoR oito DiAS<br />

1. talmud Bavli (talmud Babilônico), Shabat 21b – Qual foi o milagre do óleo?<br />

O que é <strong>Chanuká</strong>…? Quando os gregos entraram<br />

no Santuário Sagrado, eles profanaram todo<br />

o óleo que estava lá. E quando a dinastia dos<br />

Chashmonaim se fortaleceu e derrotou os gregos,<br />

eles procuram e encontraram somente um frasco<br />

de óleo preparado com o selo do Cohen Gadol; e<br />

havia somente óleo suficiente para ser consumido<br />

por um dia. Um milagre aconteceu, e eles<br />

acenderam [a Menorá] deste óleo por oito dias.<br />

No ano seguinte, os Sábios estabeleceram estes<br />

dias para louvor e agradecimento.<br />

2<br />

לכ ואמט לכיהל םינווי וסנכנשכש ...הכונח יאמ<br />

יאנומשח תיב תוכלמ הרבגשכו לכיהבש םינמשה<br />

היהש ןמש לש דחא ךפ אלא ואצמ אלו וקדב םוחצנו<br />

קילדהל אלא וב היה אלו לודג ןהכ לש ומתוחב חנומ<br />

הנשל םימי הנומש ונממ וקילדהו סנ וב השענ דחא םוי<br />

.האדוהו ללהב םיבוט םימי םואשעו םועבק תרחא<br />

2. Beit iossef em tur, orach chaim 670 – Por que este milagre de oito dias foi necessário?<br />

A razão pela qual eles precisavam acender a<br />

Menorá por oito dias do próprio recipiente<br />

de óleo foi porque todo o povo judeu estava<br />

ritualmente impuro [tamei met da guerra] e<br />

era impossível preparar óleo puro novo até<br />

um período de sete dias passar, além de um<br />

dia necessário para preparar as azeitonas e o<br />

procedimento para preparar óleo puro.<br />

O Raan escreve [o periodo de oito dias foi<br />

necessário por um motivo diferente] que o<br />

óleo puro estava disponível em uma distância<br />

de quatro dias de viagem, e oito dias eram<br />

necessários para a viagem de ida e volta.<br />

3. Beit iossef em tur, orach chaim 670 – o milagre não foi de sete dias?<br />

Nós precisamos entender porque <strong>Chanuká</strong> foi<br />

estabelecida por oito dias, já que havia óleo<br />

suficiente no frasco por apenas uma noite; o<br />

milagre, portanto, durou somente sete dias!<br />

Uma explicação é que eles dividiram o óleo<br />

no frasco em oito partes e, a cada noite,<br />

eles colocavam uma parte na Menorá, e ela<br />

permanecia acesa até a manhã, de modo que<br />

vemos que um milagre ocorreu a cada noite…<br />

Outra explicação é que, depois que eles<br />

colocaram a quantidade necessária de óleo [do<br />

frasco] nas velas da Menorá, o frasco<br />

ךפ ותואמ םימי הנמש קילדהל וכרצוהש םעטהו<br />

רשפא יאו םיתמ יאמט תקזחב ויה לארשי לכש ינפמ<br />

םימי העבש םהילע ורבעיש דע רוהט ןמש ןיקתהל<br />

םנוקיתו םיתיזה תשיתכל דחא םויו םתאמוט םוימ<br />

.רוהט ןמש םהמ איצוהל<br />

העברא קוחר רוהט ןמש םהל היהש בתכ )םש( ן”רהו<br />

:הרזחו הכילה ןיב םימי הנמש וכרצוהו םימי<br />

ןמשד ןויכד םימי הנמש ועבק המל קדימל אכיאו<br />

אלש אצמנו תחא הליל קילדהל ידכ וב היה ךפבש<br />

.תוליל העבשב אלא סנה השענ<br />

ויה הליל לכבו םיקלח הנמשל ךפבש ןמש וקליחש ל”יו<br />

אצמנו רקובה דע קלוד היהו דחא קלח הרונמב םינתונ<br />

...סנ השענ תולילה לכבש<br />

רועישכ הרונמה תורנב ןמש ונתנש רחאלש ל”י דועו<br />

הלילב ףא סנה רכינו הלחתבכ אלמ ךפה ראשנ<br />

.הנושארה


permaneceu tão cheio de óleo como estava<br />

originalmente, e o milagre era óbvio mesmo na<br />

primeira noite.<br />

Outra explicação é que, na primeira noite,<br />

eles colocaram todo o óleo nas velas e elas<br />

permaneceram acesas toda a noite. De manhã,<br />

eles encontraram as velas cheias de óleo, e isto<br />

ocorreu em cada uma das [oito] noites.<br />

PARte B. A vitÓRiA MilitAR<br />

1. A liturgia Al Hanissim – Derrotar o exército grego foi milagroso.<br />

Nos dias de Matitiahu, o filho do Sacerdote<br />

Superior, o Chashmonai, e os seus filhos quando<br />

o perverso Reinado Grego ascendeu contra o Teu<br />

Povo Israel para fazer com que eles esqueçam<br />

a Tua Torá e desviá-los dos estatutos da Tua<br />

Vontade; Tu, na Tua misericórdia abundante,<br />

Te levantaste em prol deles no momento dos<br />

seus sofrimentos, Tu defendeste a causa deles,<br />

Tu julgaste as suas queixas, Tu os vingaste. Tu<br />

entregaste os fortes nas mãos dos fracos, os<br />

muitos nas mãos dos poucos, os impuros nas<br />

mãos dos puros, os perversos nas mãos dos<br />

estudantes diligentes da Tua Torá. E Tu fizeste de<br />

Ti um Nome grande e santificado no mundo. E<br />

para o Teu povo, Israel, Tu realizaste uma grande<br />

libertação e redenção até o dia de hoje.<br />

Posteriormente, os Teus filhos entraram no<br />

Sagrado dos Sagrados da Tua Residência,<br />

esvaziaram o Templo, purificaram o Teu<br />

Santuário, e acenderam as velas nos Teus Pátios<br />

sagrados e designaram estes oito dias de <strong>Chanuká</strong><br />

para agradecer e louvar o Teu Grande Nome.<br />

<strong>Chanuká</strong> <strong>Parte</strong> <strong>II</strong><br />

לכ וקלדו תורנב ןמשה לכ ונתנ ןושאר לילבש ימנ יא<br />

הליל לכב ןכו ןמש םיאלמ תורנה ואצמ רקובבו הלילה<br />

:הלילו<br />

.וי ָנ ָב ּו י ִא ַנֹומשְ ׁ ַח לֹוד ּג ָ ן ֵהֹ ּכ ן ָנ ָחֹוי ן ֶּב<br />

ּוה ָי ְת ִּת<br />

ַמ י ֵמי ִּב<br />

ל ֵא ָר ׂשְ ִי ָך ְּמ<br />

ע ַ לע ַ העָ שָ ׁ ְר ָה ן ָו ָי ת ּוכ ְל ַמ הדָ ְמ ָע שֶ ׁ ְּכ<br />

: ָך ֶנֹוצ ְר י ֵּק<br />

ֻח ֵמ ם ָרי ִב עֲ ַה ְל ּו ָך ֶת ָרֹו ּת ם ָחי ִּכ<br />

שְ ׁ ַה ְל<br />

ּת ָ ְב ַר .ם ָת ָר ָצ ת ֵע ְּב<br />

ם ֶה ל ָ ָּת<br />

ְד ַמ ע ָ םי ִּב<br />

ַר ָה ָךי ֶמ חֲ ַר ְּב<br />

ה ּת ָ ַא ְו<br />

ּת ָ ְר ַס ָמ .ם ָת ָמ ְק ִנ ת ֶא ָּת<br />

ְמ ַק ָנ .ם ָני ִּד<br />

ת ֶא ּת ָ ְנד ַ .ם ָבי ִר ת ֶא<br />

םי ִא ֵמ ְט ּו .םי ִּט<br />

עַ ְמ ד ַי ְּב<br />

םי ִּב<br />

ַר ְו .םישִ ׁ ּל ָ ַח ד ַי ְּב<br />

םי ִרֹו ּב ִג<br />

י ֵק ְסֹוע ד ַי ְּב<br />

םי ִד ֵז ְו .םי ִקי ִּד<br />

ַצ ד ַי ְּב<br />

םי ִע שָ ׁ ְר ּו .םי ִרֹוה ְט ד ַי ְּב<br />

ָך ְּמ<br />

עַ ְל ּו . ָך ֶמ לֹוע ָ ְּב<br />

שֹוד ׁ ָק ְו לֹוד ּג ָ םש ֵ ׁ ָתיׂשִ ע ָ ָך ְל ּו . ָך ֶת ָרֹות<br />

:ה ֶּז<br />

ַה םֹו ּי ַה ְּכ<br />

ן ָק ְר ֻפ ּו הלֹוד ָ ְג העָ ּושׁ ְּת<br />

ָתיׂשִ ע ָ ל ֵא ָר ׂשְ ִי<br />

ּורהֲ ִט ְו . ָך ֶל ָכי ֵה ת ֶא ּו ּנ ִפ ּו . ָך ֶתי ֵּב<br />

רי ִב ְד ִל ָךי ֶנ ָב ּוא ּב ָ ן ֵּכ<br />

ר ַח ַא ְו<br />

ּוע ְב ָק ְו . ָך שֶ ׁ ְד ָק תֹור ְצ ַח ְּב<br />

תֹור ֵנ ּוקי ִל ְד ִה ְו . ָך שֶ ׁ ּד ָ ְק ִמ ת ֶא<br />

:לֹוד ּגָ ַה ָך ְמ שִ ׁ ְל ל ֵּל<br />

ַה ְל ּו תֹודֹוה ְל . ּו ּל ֵא ה ָּכֻנ<br />

ח ֲ י ֵמ ְי תנֹומ ַ שְ<br />

ׁ<br />

2. Rabino Matisiahu Salomon, Matnas chaim, p. 50 – A magnitude da vitória militar: o que<br />

significa “entregar os muitos nas mãos de poucos?”<br />

Encontramos uma alusão na Torá para a guerra<br />

dos Chashmonaim contra os gregos, e isto<br />

ocorre quando Moshe (Moisés) abençoou a tribo<br />

de Levi: “Abençoe, Deus, as suas possessões e<br />

aceite o trabalho das suas mãos.” Rashi explica<br />

que Moshe profetizou que os descendentes de<br />

Levi, Matitiahu e os seus filhos, lutariam contra<br />

os gregos, e ele rezou por eles, pois eles eram<br />

poucos – doze filhos de Chashmonaim e Elazar<br />

םיאנומשח תיב תמחלמ לע הרותב וניצמ דחא זמר<br />

ךרב )אי,גל םירבד( יול טבשל וניבר השמ תכרבב אוהו<br />

השמש םש י”שר שריפו – הצרת וידי לעופו וליח ’ה<br />

םינוויה םע םחלהל וינבו יאנומשח ןידיתעש האר<br />

יאנומשח ינב ב”י םיטעומ ויהש יפל םהילע ללפתהו<br />

לעופו וליח ’ה ךרב רמאנ ךכל תובבר המכ דגנכ רזעלאו<br />

םיבר לש סנב ונל שדחמ י”שרש ירה .ל”כע הצרת וידי<br />

תובבר המכ דגנכ םישנא ג”י קר םש ויהש םיטעמ דיב<br />

3 Calendário Judaico


<strong>Chanuká</strong> <strong>Parte</strong> <strong>II</strong><br />

contra as multidões. Portanto, ele pediu a Deus:<br />

“Abençoe as suas possessões e aceite o trabalho<br />

das suas mãos.” Rashi traz um novo insight sobre<br />

o milagre das “multidões nas mãos de poucos” –<br />

haviam somente treze homens batalhando contra<br />

miríades, uma proeza sem precedentes entre<br />

todos os relatos de guerra e bravura nesta época.<br />

3. ib., p. 60 –Por que os chashmonaim tiveram o mérito de vencer a guerra?<br />

Muitas pessoas têm dificuldade de entender<br />

a reza “Al HaNissim.” Certamente, o fato que<br />

os fracos conquistaram os fortes e os poucos<br />

conquistaram os muitos foi um milagre<br />

maravilhoso, mas o que é milagroso sobre os<br />

impuros caindo nas mãos dos puros, os perversos<br />

nas mãos dos justos e os imorais nas mãos dos<br />

que se aplicam à Torá…? Pode-se dizer que os<br />

nossos Sábios nos vêm ensinar como a milagrosa<br />

vitória dos poucos sobre os muitos ocorreu –<br />

somente porque os Chashmonaim eram puros,<br />

justos e aplicavam-se em Torá [eles tiveram o<br />

mérito deste milagre].<br />

Calendário Judaico<br />

4<br />

לש תורובגו תומחלמ לע רפס םושב אצמנ אלש המ<br />

.םימיה םתוא<br />

תומחלמה לעו תועושתה לעו תואלפנה לעו םיסנה לע<br />

תרסמ ...הזה ןמזב םהה םימיב וניתובאל תישעש<br />

דיב םיאמטו םיטעמ דיב םיברו םישלח דיב םירובג<br />

.ךתרות יקסוע דיב םידזו םיקידצ דיב םיעשרו םירוהט<br />

דיב םיברו םישלח דיב םירובג אמלשבד םישקמ םיבר<br />

םיאמט לש תפומה והמ לבא ,אלפו סנ הז ירה םיטעמ<br />

יקסוע דיב םידזו םיקידצ דיב םיעשרו םירוהט דיב<br />

,ןאכ ונש סנה לש וכלהמש רמול רשפא ...ךתרות<br />

םיטעמה וחצנ ךיא ריכהל וניניע ריאהל הזב ל”זח ואבש<br />

רמוא יוה – םהה םיברה םירובגה תא הלאה םישלחה<br />

.ךתרות יקסועו םיקידצו םירוהט ויהש ינפמ<br />

PARte c. QUe MilAgRe Foi MAiS ÓBvio – A gUeRRA oU A MenoRá?<br />

1. Maharal, ner Mitzvá, p. 22 – Pode-se erroneamente pensar que a guerra é vencida somente<br />

através do esforço humano.<br />

A essência do estabelecimento da festa de<br />

<strong>Chanuká</strong> foi a derrota militar dos gregos, mas<br />

não era aparente para eles que esta vitória era um<br />

milagre… Portanto, o milagre das velas foi feito<br />

para eles para que eles soubessem que tudo foi<br />

um milagre de Deus, Abençoado seja Ele.<br />

םיחצנמ ויהש ליבשב הכונח ימי ועבקש המ רקיע...<br />

לע הזה ןוחצנ ןאכ היהש הארנ היה אלש קר םינויה תא<br />

ועדיש הרונמה תורנ ידי לע סנה השענ ךכיפל ... סנ ידי<br />

.ךרבתי םשה ןמ סנב היה לכהש<br />

Seção ii. a CoMeMoração Do MIlagreS De<br />

<strong>Chanuká</strong><br />

PARte A. AcenDenDo A MenoRá De cHAnUKá<br />

1. talmud Bavli, Shabat 21b – como nós cumprimos a mitzvá de acender as velas de chanuká?<br />

Os Rabinos ensinaram: A mitzvah de [acender a]<br />

<strong>Chanuká</strong> [menorá] é [uma] vela por pessoa e a<br />

sua casa. O embelezamento desta mitzvá<br />

לכל רנ ןירדהמהו ותיבו שיא רנ הכונח תוצמ ןנבר ונת<br />

םירמוא יאמש תיב ןירדהמה ןמ ןירדהמהו דחאו דחא<br />

תיבו ךלוהו תחופ ךליאו ןאכמ הנמש קילדמ ןושאר םוי


é [acender] uma vela para cada membro da<br />

família. A Escola de Shamai disse que a forma<br />

mais bonita de cumprir esta mitzvá é acender oito<br />

velas no primeiro dia de <strong>Chanuká</strong> e diminuir [a<br />

cada noite sucessiva]; a Escola de Hilel disse para<br />

acender uma vela na primeira noite e aumentar [a<br />

cada noite sucessiva].<br />

Ula ensinou que dois Amoraim em Israel<br />

discordavam: Rav Iossi Bar Avin e Rav Iossi Bar<br />

Zvida. Um dizia que a explicação de Shamai é<br />

porque o acendimento da menorá desta forma<br />

corresponde ao número de dias de <strong>Chanuká</strong> que<br />

ainda permanecem, e o método da Escola de<br />

Hilel corresponde ao número de dias de <strong>Chanuká</strong><br />

que passaram. O outro dizia que a explicação<br />

da Escola de Shamai corresponde a diminuição<br />

de sacrifícios trazidos durante a festa [de Sucot],<br />

e a razão por trás da Escola de Hilel é que nós<br />

procuramos elevar o nosso nível de santidade e<br />

não esperamos diminuí-lo.<br />

Raba Bar Chana citou no nome do Rav Iochanan:<br />

Dois anciões estavam morando em Sidon. Um<br />

acendeu de acordo com o modo de Shamai e o<br />

outro acendeu de acordo com o modo de Hilel.<br />

O primeiro explicou que o método de Shamai<br />

aludia ao número decrescente de sacrifícios na<br />

Festa. E a razão do Sábio que seguia o método de<br />

Hilel é porque nós nos empenhamos em subir em<br />

assuntos espirituais ao invés do oposto.<br />

2. Maharsha, talmud Bavli, Shabat 21b<br />

Certamente, Beit Shamai não discorda da posição<br />

de Beit Hilel de “Elevar-nos em santidade,” já que<br />

isto é de origem Bíblica [veja Rashi].<br />

<strong>Chanuká</strong> <strong>Parte</strong> <strong>II</strong><br />

ךליאו ןאכמ תחא קילדמ ןושאר םוי םירמוא ללה<br />

ךלוהו ףיסומ<br />

יסוי יבר אברעמב יארומא ירת הב יגילפ אלוע רמא<br />

תיבד אמעט רמא דח אדיבז רב יסוי יברו ןיבא רב<br />

םימי דגנכ ללה תיבד אמעטו ןיסנכנה םימי דגנכ יאמש<br />

גחה ירפ דגנכ יאמש תיבד אמעט רמא דחו ןיאצויה<br />

.ןידירומ ןיאו שדקב ןילעמד ללה תיבד אמעטו<br />

ויה םינקז ינש ןנחוי יבר רמא הנח רב רב הבר רמא<br />

תיב ירבדכ השע דחאו יאמש תיבכ השע דחא ןדיצב<br />

םעט ןתונ הזו גחה ירפ דגנכ וירבדל םעט ןתונ הז ללה<br />

.ןידירומ ןיאו שדקב ןילעמד וירבדל<br />

ןניפליד שדוקב ןילעמד אהב יאמש תיב גילפ אל יאדוד<br />

י”שר שריפכ ארקמ<br />

Portanto, Beit Shamai nos vem ensinar uma lição adicional e central para <strong>Chanuká</strong>. Os sacrifícios festivos<br />

em Sucot eram sacrificados no Templo em prol das Setenta Nações do mundo. Estes sacrifícios diminuem<br />

em quantidade a cada dia de Sucot, simbolizando as setenta nações que idolatram ídolos, cujo impacto no<br />

mundo diminuirá com o passar do tempo.<br />

Qual a conexão com <strong>Chanuká</strong>?<br />

3. Sifrei Rabbi tzadok Hacohen, vol. v, artigo 51.<br />

[De acordo com o Beit Shamai,] na primeira noite<br />

de <strong>Chanuká</strong>, acende-se oito velas e se diminui o<br />

número a cada noite sucessiva, correspondendo<br />

ao número decrescente de sacrifícios trazidos na<br />

festa de Sucot. Estes sacrifícios correspondem às<br />

תומוא ’ע דגנ םהד עודיד גחה ירפ דגנכ ךלוהו תחופ<br />

...םטעמל וניתנוכ לכד םיכלוהו םיטעמתמ ןכ לעו<br />

ונימצע םצמצל אוה הכונח רנ תקלדהב הנוכה לכ<br />

...םטעמלו םימעה תמכחמ ונלידבהלו<br />

5 Calendário Judaico


<strong>Chanuká</strong> <strong>Parte</strong> <strong>II</strong><br />

Setenta Nações. [O Beit Shamai nos ensina<br />

a] diminuir o número de velas, já que a nossa<br />

intenção é minimizar a influência das nações<br />

sobre o povo judeu. Toda a nossa intenção ao<br />

acendermos as velas de <strong>Chanuká</strong> é nos afastar<br />

da influência das nações e minimizar a sua<br />

importância…<br />

PARte B. DivUlgAnDo o MilAgRe DAS velAS<br />

Onde nós acendemos a menorá e por quê?<br />

1. talmud Bavli, Shabat 21b<br />

A mitzva da vela de <strong>Chanuká</strong> é de colocá-la no<br />

exterior, na entrada de casa…<br />

2. Rashi, ib.<br />

Calendário Judaico<br />

6<br />

...ץוחבמ ותיב חתפ לע החינהל הוצמ הכונח רנ<br />

Isto é para divulgar o milagre. .אסינ ימוסרפ םושמ<br />

3. Rabino Shalom Brezovsky, nesivos Shalom, chanuká, p. 57 – Para quem nós estamos<br />

divulgando o milagre e por quê?<br />

“Divulgar o milagre” não é especificamente<br />

mostrar para os outros; é também para cada<br />

pessoa e a sua família – incutir em si e na própria<br />

família a claridade da fé judaica.<br />

,ותיבו שיא רנ אלא ,םירחאל אקודב וניא אסינ ימוסרפו<br />

.הנומאה תוריהב תא ותיב ךותבו ומצעב וב<br />

4. Rabino Chaim Fridlander, Sifsei Chaim, Vol. <strong>II</strong>, p. 27 – A reflexão sobre os milagres abertos<br />

revela os milagres ocultos.<br />

Certamente, em primeiro lugar, devemos nos<br />

despertar para reconhecer que Deus orquestrou<br />

a nossa salvação dos gregos. Junto com isto,<br />

pirsumei nisa (anunciar o milagre) significa<br />

que, ao refletir sobre os milagres revelados, nós<br />

reconhecemos que todas as ações de Deus em<br />

relação a nós são milagres ocultos. Através disto,<br />

nós acrescentaremos louvor e agradecimento a<br />

Deus, como o Ramban (Nachmanides) expressa:<br />

“Dos milagres grandes e conhecidos, o homem<br />

chega à apreciação dos milagres ocultos.”<br />

תעושיב ריכהל ררועתהל ונילע הנושארו שארב יאדו<br />

אסינ ימוסרפה תילכת תאז םע דחי ךא ,םינוויהמ ’ה<br />

’ה תגהנה לכש ריכנ יולגה סנב תוננובתה י”עש – איה<br />

בתכש יפכ ,היידוהו חבש ףיסונו רתסנ סנ איה ונתא<br />

,המימת ’ה תרות תשרד .אב תשרפ ףוס( ן”במרה<br />

םילודגה םיסנה ןמו“ .)גנק דומע ,א”ח ,ן”במרה יבתכ<br />

.”םירתסנה םיסינב הדומ םדא םימסרופמה<br />

5. Rambam (Maimonides) Hilchot chanuká, ch. 4, Halachá 12 – Até que ponto a pessoa deve se<br />

sacrificar para acender a menorá?<br />

A mitzva de acender as velas de <strong>Chanuká</strong> é uma<br />

mitzvá muito estimada, e se deve ser cuidadoso<br />

םדא ךירצו ,דאמ דע איה הביבח הוצמ הכונח רנ תוצמ<br />

ל-אה חבשב ףיסוהלו ,סנה עידוהל ידכ ,הב רהזהל


com ela para divulgar o milagre. Deve-se<br />

acrescentar louvor e agradecimento a Deus pelos<br />

milagres que Ele fez por nós. Mesmo se a pessoa<br />

não tem o que comer e tem que aceitar caridade<br />

ele deve pedir emprestado ou vender as suas<br />

roupas e comprar óleo e velas para acender.<br />

<strong>Chanuká</strong> <strong>Parte</strong> <strong>II</strong><br />

המ ול ןיא וליפא .ונל השעש םיסינה לע ול הידוהו<br />

חקולו ותוסכ רכומ וא לאוש הקדצה ןמ אלא לכאי<br />

הכלה ,ד”פ ,הכונח תוכלה ,ם”במר( קילדמו תורנו ןמש<br />

.)בי<br />

6. Rabino chaim Friedlander, Sifsei chaim, vol. ii, p. 21 – Por que o Rambam escreve em<br />

termos sem precedentes que acender a menorá é “uma mitzva muito estimada”?<br />

É necessário esclarecer porque o Rambam<br />

escreveu que acender a menorá de <strong>Chanuká</strong><br />

é “uma mitzvá muito estimada.” Isto vem nos<br />

ensinar quanto nós precisamos nos aprofundar<br />

na mitzvá de divulgar o milagre de <strong>Chanuká</strong>, e<br />

quanto precisamos tentar cumprí-la para extrair<br />

tudo o que podemos para fortificar a nossa fé<br />

em Deus e a nossa resolução de sermos judeus<br />

dedicados a cumprir mitzvot com boa vontade<br />

e alegria. E isto é o que está escrito: “A pessoa<br />

deve ser cuidadosa com isto,” de forma que,<br />

ao cumprir a mitzvá, ela realizará o propósito<br />

– “para que o milagre seja conhecido.”<br />

הביבח הוצמ“ ם”במרה בתכ עודמ ראבל שי ןיידע ךא<br />

ונא ןכיה דע ,אב ונדמלל אלא ... !?”דאמ דע איה<br />

לדתשהלו אסינ ימוסרפ תוצמב קמעתהל םיכירצ<br />

קוזיחל תלעותה לכ תא הנממ קיפהל ידכ ,המויקב<br />

ןוצרב תווצמ לועו םימש תוכלמ לוע תלבקו הנומאה<br />

”הב רהזהל םדא ךירצו“ בתכש המ אוהו ,החמשבו<br />

תילכתל איבי הוצמה השעמ םויקש הזכ ןפואב –<br />

.”סנה עידוהל ידכ“ –<br />

PARte c. HoDAá e HAlel – exPReSSAnDo AgRADecieMento e loUvoR<br />

Nós agradecemos e louvamos Deus pelos milagres, conforme são expressos nas três fontes seguintes:<br />

1. HaNerot HaLalu - Reza para o Acendimento de velas de chanuká<br />

Nós acendemos estas velas [para comemorar] os<br />

atos de resgate, os milagres e as maravilhas que<br />

Tu realizaste para os nossos antepassados, nesses<br />

dias, neste momento através dos Teus sacerdotes<br />

sagrados.<br />

Durante os oito dias de <strong>Chanuká</strong>, estas velas são<br />

sagradas, e não podemos usá-las, mas somente<br />

vê-las para agradecer e louvar o Teu grande<br />

Nome pelos Teus milagres, pelas Tuas maravilhas<br />

e pelas Tuas salvações.<br />

2. A liturgia do Modim<br />

Nós agradecemos a Ti e contamos o Teu louvor<br />

pelas nossas vidas entregues na Tua Mão e pelas<br />

nossas almas que são confiadas a Ti e pelos Teus<br />

milagres, que estão conosco todo dia e pelas Tuas<br />

maravilhas e generosidades a cada momento –<br />

noite, manhã e tarde. O Beneficente, pois a Tua<br />

לעַ ְו תֹואלָ ְפ ִּנ<br />

ַה לעַ ְו םי ִּס<br />

ִּנ<br />

ַה לע ַ ןי ִקי ִל ְד ַמ ּונ ָא ּול ּל ָ ַה תֹור ֵּנ<br />

ַה<br />

םי ִמ ּיָ ַּב<br />

ּוני ֵתֹובאֲ ל ַ ָתיׂשִ עָ ש ֶ ׁ .תֹומ ָח ְל ִּמ<br />

ַה לעַ ְו תֹוע ּושׁ ְּת<br />

ַה<br />

ת ַו ְצ ִמ ל ָכ ְו .םישֹוד ִ ׁ ְּק<br />

ַה ָךי ֶנהֹ ֲ ּכ י ֵד ְי לע ַ .ה ֶּז<br />

ַה ן ַמ ְּז<br />

ַּב<br />

ם ֵה ָה<br />

ת ּושׁ ְר ּונל ָ ןי ֵא ְו .ם ֵה שׁ ֶדֹק ּול ּל ָ ַה תֹור ֵּנ<br />

ַה ה ּכֻנ ָ ח ֲ י ֵמ ְי תנֹומ ַ שְ<br />

ׁ<br />

תֹודֹוה ְל י ֵד ְּכ<br />

.ד ָב ְל ִּב<br />

ם ָתֹוא ְר ִל א ּל ָ ֶא .ם ֶה ּב ָ שׁ ֵּמ<br />

ַּת<br />

שְ ׁ ִה ְל<br />

לעַ ְו ָךי ֶתֹוא ְל ְפ ִנ לעַ ְו ָךי ֶּס<br />

ִנ לע ַ לֹוד ָּג<br />

ַה ָך ְמ שִ ׁ ְל ל ֵּל<br />

ַה ְל ּו<br />

ךת ָע ּושׁ ְי<br />

ּוני ֵתֹוב ֲא י ֵהֹלא ֵו ּוני ֵהֹל ֱא ’ה א ּוה ה ּת ָ ַא ש ָ ׁ . ְך ל ָ ּונ ְח ַנא ֲ םי ִדֹומ<br />

:רֹוד ָו רֹוד ְל א ּוה ה ָּת<br />

ַא ּונ ֵע שְ ׁ ִי ן ֵג ָמ . ּוני ֵּי<br />

ַח ר ּוצ .ד ֶע ָו ם ָלֹוע ְל<br />

לעַ ְו . ָך ֶד ָי ְּב<br />

םי ִר ּוס ְּמ<br />

ַה ּוני ֵּי<br />

ַח לע ַ ָך ֶת ּל ָ ִה ְּת<br />

ר ֵּפ<br />

ַס ְנ ּו ָך ְּל<br />

ה ֶדֹונ<br />

לעַ ְו . ּונ ּמ ָ ִע םֹוי ל ָכ ְּב<br />

ש ֶ ׁ ָךי ֶּס<br />

ִנ לעַ ְו . ְך ל ָ תֹוד ּוק ְּפ<br />

ַה ּוני ֵתֹומשְ ׁ ִנ<br />

:ם ִי ָר ֳה ָצ ְו ר ֶקֹב ָו ב ֶר ֶע .ת ֵע ל ָכ ְּב<br />

ש ֶ ׁ ָךי ֶתֹובֹוט ְו ָךי ֶתֹוא ְל ְפ ִנ<br />

7 Calendário Judaico


<strong>Chanuká</strong> <strong>Parte</strong> <strong>II</strong><br />

piedade nunca se esgota e o Piedoso, pois as Tuas<br />

bondades nunca terminaram – sempre tivemos<br />

esperança em Ti.<br />

3. Reza de Halel no Sidur<br />

Abençoado és Tu, Senhor, nosso Deus, Rei<br />

do Universo, Que nos santificou com os Seus<br />

mandamentos e nos ordenou a recitar o Halel.<br />

Calendário Judaico<br />

8<br />

. ָךי ֶד ָס ח ֲ ּו ּמ ַת אֹל י ִּכ<br />

ם ֵח ַר ְמ ַה ְו . ָךי ֶמ חֲ ַר ּול ָכ אֹל י ִּכ<br />

בֹו ּט ַה<br />

: ְך ל ָ ּוני ִּו<br />

ִק ם ָלֹוע ֵמ<br />

ּונשָ ׁ ְּד<br />

ִק רשֶ ׁא<br />

ֲ .םלֹוע ָ ָה ְך ֶל ֶמ ּוני ֵהֹל ֱא ’ה ה ּת ָ א ַ ְך ּור ּב ָ<br />

.ללה ַה ת ֶא אֹר ְק ִל ּונ ָּו<br />

ִצ ְו ויתֹו ָ ְצ ִמ ְּב<br />

4. Mishná Brurá 6 sobre o Shulchan Aruch (código da lei Judaica) 670:2 – A diferença na<br />

comemoração de Purim e chanuká.<br />

Os Rabinos não estabeleceram <strong>Chanuká</strong> como<br />

uma festa para banquetear, mas sim, ele é<br />

dedicado para louvar e agradecer a Deus.<br />

Parece que a razão é que, em Purim, o decreto<br />

foi destruir e exterminar a existência física dos<br />

judeus, que é uma contradição a alegria e festa.<br />

Os persas não estavam interessados em destruir<br />

as almas deles, como sabemos, que mesmo se<br />

eles tivessem se convertido do Judaísmo, eles não<br />

teriam sido poupados. Portanto, quando Deus<br />

os salvou, os Rabinos estabeleceram que nós a<br />

comemorássemos com um banquete e alegria.<br />

No entanto, no que diz respeito a Antióquio,<br />

ele não decretou que eles seriam mortos, mas<br />

sim opressão e adversidade para provocar que<br />

eles abandonassem o Judaísmo… Portanto, eles<br />

[os Sábios] estabeleceram [a festa de <strong>Chanuká</strong>]<br />

como um período exclusivamente de louvor e<br />

agradecimento. Queremos expressar que somos<br />

gratos, que apesar do fato que eles tentaram<br />

nos impedir de seguir o Judaísmo… Com a Sua<br />

ajuda, o plano deles falhou… Portanto, somos<br />

gratos e O louvamos por Ele ter intervido e não<br />

nos ter abandonado para que nós pudéssemos<br />

continuar a serví-Lo.<br />

.תודוהלו ללהל אלא - החמשו התשמל םועבק אלש<br />

יכ םירופב ומכ החמשל ןאכ ועבק אלד םעטה הארנו<br />

אוהש תופוגה תא גורהלו דימשהל הריזגה היה םירופב<br />

ורימה וליפאש תושפנה תא אלו החמשו התשמ לוטב<br />

ה”בקה םליצהשכ ךכל םתוא לבקמ היה אל ו”ח םתד<br />

.החמשו התשמ י”ע כ”ג ’תי וחבשלו וללהל ועבק ונממ<br />

גורהל םהילע רזג אלש סוכויטנאד השעמב כ”אשמ<br />

ךכל ... םתד רימהל ידכ תודמשו תורצ קר דימשהלו<br />

םהש ןויכ רמולכ דבל תודוהלו ללהל אלא םועבק אל<br />

אל ’תי ותרזעבו ו”ח ותדב רופכל הזמ ונתוא עונמל וצר<br />

היהש לע ול םיחבשמו םידומ ונא ךכל ...םממז וקיפה<br />

:]שובל[ ותדובעמ ונבזע אלו םיהלאל ונל<br />

5. Rabino Aharon Kotler, Mishnas Rabbi Aharon, p. 68 – O objetivo final de <strong>Chanuká</strong> é divulgar<br />

os milagres?<br />

O acendimento de velas de <strong>Chanuká</strong> é feito para<br />

divulgar o milagre… Mas o objetivo principal<br />

de comemorar <strong>Chanuká</strong> é a retitação do Halel e<br />

agradecer a Deus.<br />

...אסינ ימוסרפ אוה ונינע רשא ,הכונח רנ תקלדה<br />

ללהה תרימא אוה ולא םימי לש ןוקיתה רקיע ןכא<br />

.האדוההו<br />

6. Rabino chaim Fridlander, Sifsei chaim, vol. ii, p. 25-26 – Uma lição mais profunda de<br />

agradecimento.<br />

O ponto principal de <strong>Chanuká</strong> é agradecer, תבש( י”שר כ”שמכ ”האדוה”ה איה הכונח תוהמ רקיע


como Rashi exprime que “<strong>Chanuká</strong> foi<br />

estabelecida totalmente para transmitirmos a<br />

nossa gratidão.” Os nossos Sábios, portanto,<br />

instituíram a reza “Al HaNissim” na benção de<br />

agradecimento. A palavra hodaá possui dois<br />

significados: 1) reconhecer a verdade e 2)<br />

agradecer. Ambos estão conectados: o homem,<br />

que recebe vida, saúde, sustento e todas as suas<br />

outras necessidades de Deus deve reconhecer a<br />

verdade de que tudo que ele possui é, de fato, um<br />

presente de Deus.<br />

Isto é muito difícil para a pessoa fazer, já que,<br />

para ele, parece que ele é o encarregado e,<br />

frequentemente, pensa para si: “A minha própria<br />

força e o poder da minha mão é que me trazem<br />

a minha conquista.” Mesmo quando o homem<br />

reflete e percebe que é Deus Quem dá a ele a<br />

força para ser bem-sucedido [ou, às vezes ele não<br />

pode atribuir os seus benefícios aos seus próprios<br />

talentos ou habilidades], ele ainda pensa para si<br />

que, embora Deus o deu isto, ele merece devido<br />

às suas boas ações. Ou ele acha que assim como<br />

outras pessoas recebem tudo, porque ele deveria<br />

ser diferente deles? Portanto, ele acha que ele não<br />

deve se sentir endividado e agradecer a Deus.<br />

Portanto, o homem é obrigado a empenhar-se e<br />

inculcar na sua alma para reconhecer, admitir e<br />

agradecer, que tudo o que ele possui ele recebe<br />

de Deus como uma bondade gratuita. Desta<br />

forma, ele chegará ao nível de agradecer a Deus.<br />

Este é o propósito de dizer Al HaNissim,<br />

para refletir e admitir verdadeiramente que as<br />

vitórias são de Deus e não através da força dos<br />

Chashmonaim, desta forma, agradecendo e<br />

louvando Deus.<br />

<strong>Chanuká</strong> <strong>Parte</strong> <strong>II</strong><br />

האדוהל הרקיע הכונחד אתלימ הלוכ“ )המ ה”ד .דכ<br />

”םיסינה לע“ תליפת תא ל”זח ונקית ןכלו ”.הנקתנ<br />

ינש ”האדוה”ל .)םש ,י”שרו ’מג( האדוה תכרבב<br />

םהינשו .הדות ןתונ .ב .תמאה לע הדומ .א :םינבומ<br />

,םייח לבקמה םדא ךירצ תישאר :הזב הז םירושק<br />

תמאה לע תודוהל ,’המ ויכרצ ראשו הסנרפו תואירב<br />

.ת”ישה תאמ איה הנתמ – ול שיש המ לכש<br />

לעב אוהש ול המדנ יכ ,םדאל דאמ השק הז רבד<br />

ידי םצועו יחוכ“ תובר םימעפ ובלב בשוחו ,תלוכיה<br />

האורו ןנובתמ רשאכ ףאו ,”הזה ליחה תא יל השע<br />

וא[ ליח תושעל חכ ול ןתונה אוה ת”ישהש ריכמו<br />

ויתונורשכב רבדה תא תולתל לוכי וניאש םירקמב<br />

,ןתונה אוה ה”בקה ןכא ,ובלב בשוח ןיידע ,]ותלוכיו<br />

םלוכש םשכ ,וא ,םיבוטה ישעמ רובע ”יל עיגמ“ לבא<br />

ריכהל בייח ינניא ןכל ,םירחאמ הנוש יניא ינאו םילבקמ<br />

.ת”ישהל הדות תתלו הבוט<br />

,ושפנב שירשהלו לומעל הבוחה תלטומ םדאה לע<br />

ת”ישהמ לבקמ אוה ול שיש המ לכש תודוהלו ריכהל<br />

הדות תניתנ לש הגירדמל עיגי כ”יעו ,םניח דסחב<br />

.ת”ישהל<br />

תודוהלו ןנובתהל ,”םיסינה לע“ תרימא לש ןינעה והז<br />

תרובגב אלו ,ת”ישה תאמ ויה תועושיהש תמאב<br />

לע הידוהו חבש ת”ישהל תתל ךכ ךותמו ,םיאנומשחה<br />

.ונמע ביטיהש<br />

Seção iii. MenSagenS MaIS ProfunDaS DoS MIlagreS<br />

De <strong>Chanuká</strong><br />

PARte A. MilAgReS ÓBvioS RevelAM UM MUnDo totAlMente MilAgRoSo<br />

1. Ramban, Shemot 13:16 – Pequenos e grandes milagres.<br />

A partir dos milagres grandes e óbvios, nós<br />

apreciamos os milagres ocultos.<br />

םיסנב הדומ םדא םימסרופמה םילודגה םיסנה ןמו<br />

םירתסנה<br />

9 Calendário Judaico


<strong>Chanuká</strong> <strong>Parte</strong> <strong>II</strong><br />

2. talmud Bavli, taanit 25a – Acendendo com vinagre as velas de Shabat.<br />

Em um Erev Shabat, [o Rabino Chanina]<br />

percebeu que a sua filha estava triste. Ele<br />

a perguntou o porquê. Ela respondeu: “Eu<br />

confundi i o fasco de óleo com o frasco de<br />

vinagre e acendi a luz de Shabat do frasco<br />

errado!” Ele disse para ela: “Minha filha, por<br />

que isto te incomoda? Ele Que ordenou que o<br />

óleo deve queimar também pode ordenar que<br />

o vinagre queime.” É ensinado que [o vinagre]<br />

queimou durante toda a noite e todo o dia,<br />

até que parte dele foi usado para a Havdalá [a<br />

cerimônia do final do Shabat].<br />

Calendário Judaico<br />

10<br />

יתב הל רמא אביצע תווהד היתרבל הייזח ישמש יב דח<br />

ילכב יל ףלחתנ ץמוח לש ילכ היל הרמא תביצע יאמל<br />

יאמ יתב הל רמא תבשל רוא ונממ יתקלדהו ןמש לש<br />

ץמוחל רמאי אוה קולדיו ןמשל רמאש ימ ךל תפכיא<br />

ואיבהש דע ולוכ םויה לכ ךלוהו קלוד היה אנת קולדיו<br />

הלדבהל רוא ונממ<br />

3. Rabino eliahu Kitov, Sefer Hatodaá (the Book of our Heritage) (baseado em Pri tzadik,<br />

Pesach 32) – Por que o talmud compara o acendimento de óleo com o acendimento de<br />

vinagre?<br />

Foi necessário estabelecer como uma crença nos<br />

corações do povo judeu que todos os atos de<br />

criação são dependentes da Vontade de Deus.<br />

Terras habitadas e deserto, o mar e o vento,<br />

as núvens e o fogo, todos são obra de Deus e<br />

são continuamente controlados por Ele. Não<br />

há “natureza,” e sim tudo é dirigido por Ele.<br />

Depois que esta crença foi estabelecida nos seus<br />

corações, que toda a natureza emana da palavra<br />

de Deus, eles tiveram o mérito de ver milagres e<br />

viver um estilo de vida sobrenatural.<br />

Isto é como a história do Rabino Chanina ben<br />

Dosa, que disse: “Quem decretou que o óleo deve<br />

acender pode decretar que o vinagre acenda.”<br />

Nós podemos perguntar por que ele mencionou<br />

o fato de que o óleo acende – ele não poderia<br />

simplesmente dizer que Deus pode fazer com que<br />

o vinagre acenda?<br />

Ele nos vem ensinar que a forma de obter algo<br />

milagroso é instilar em nós mesmos a crença de<br />

que os processos naturais também são ordenados<br />

por Deus. O fato de que o óleo queima também<br />

é Vontade de Deus, e esta Vontade também pode<br />

permitir que o vinagre acenda.<br />

Foi salientado que a guematria [equivalente<br />

numérico] de Elokim [o Nome de Deus] é o<br />

mesmo de HaTeva [natureza].<br />

לכש לארשי בלב הנומאה עבקתש ךירצ היהש אלא<br />

בושיה ,ה”בקה לש ורמאמב םייולת תישארב ישעמ<br />

וידי השעמ םלוכ - שאהו ןנעה ,חורהו םיה ,רבדמהו<br />

תלוז םלועב עבט םוש ןיאו ,דימת םהב גהונה אוהו<br />

לכש ,וז הנומא םבלב העבקנש רחאל .ךרבתי ותגהנה<br />

ץוחמש הגהנהלו סנל םג וכז זא ,ורמאמב גהנתמ עבטה<br />

.עבטה ךרדל<br />

רמאש ימ‘ :רמאש אסוד ןב אנינח יברב השעמה ומכו<br />

תא ריכזה המל .’קילדיו ץמוחל רמאי ,קילדיו ןמשל<br />

ץמוחה לע ללפתהל ול היה ,ןמשה לש הקלדהה חכ<br />

?ךכל ךירצ היהש יפל קילדיש<br />

ךרדל ץוחמש סנל הכוז םדא ןיאש ,אב ךדמלל אלא<br />

לש ורמאממ - עבטה םגש עדויש רחאל אלא ,עבטה<br />

,ןמשה לש הקלדהה חכ םג .ם ֵּיקתמ<br />

אוה ךורב שודקה<br />

ץמוחב חכ תתל םג יושע רמאמ ותואו ,אוה רמאמב<br />

.קילדיש<br />

:’עבטה‘ :אירטמיגב ’םיקלא‘ :םינומדקה ורמא רבכו


4. Rabino Shimshon Pincus, chanuká, p. 45 – Somente os nossos ancestrais mereceram<br />

experimentar milagres?<br />

Há quem pergunte como nós explicamos as<br />

palavras: “Nesses dias, neste momento”– como<br />

nós vemos milagres nos nossos tempos? Todas as<br />

histórias milagrosas são os eventos que ocorreram<br />

no passado: a divisão do Mar Vermelho, a<br />

passagem dos judeus na terra seca, os milagres<br />

da entrada dos judeus da Terra de Israel, os<br />

milagres do Templo, etc. Por que somente<br />

aquelas gerações viram milagres, mas nós, nos<br />

nossos dias, não vemos milagres ocorrendo? Foi<br />

só a geração do deserto ou os Chashmonaim,<br />

que tiveram o mérito de testemunhar milagres<br />

Divinos, enquanto nós não temos este mérito?<br />

<strong>Chanuká</strong> <strong>Parte</strong> <strong>II</strong><br />

הליפתה חסונ תא םיניבמ דציכ לואשל םיררועתמה שי<br />

ונאש םימיב ,הזה ןמזב ךיא ,”הזה ןמזב םהה םימיב“<br />

םה םיסנה לש םירופיסה לכ ?םיסנ םיאור םהב םייח<br />

,ףוס םי תעירק התיה םעפ .רבעב ורקש םיעוריא לע<br />

הסינכה יסנ .השביב םיה ךותב ורבע לארשי םע לכו<br />

ךא .’וכו שדקמה תיבב ויהש םיסנהו ,לארשי ץראל<br />

םיאור אל ונאו םיסנ ואר םהה תורודה קר עודמ<br />

וא רבדמה רודל קר יכו ?םיסנ לש תושחרתה ונימיב<br />

ונלו ,םימש יסנ שוחב תוארל תוכזה התיה םיאנומשחל<br />

?וזה תוכזה תא ןיא<br />

5. ib., p. 46 – A oportunidade de presenciar milagres mesmo nos nossos tempos.<br />

Deus dirige o mundo através de um sistema da<br />

natureza combinado com verdadeiros milagres.<br />

Milagres ocorrem diariamente ao nosso redor.<br />

No entanto, as pesssoas não são afetadas ou não<br />

percebem o que está acontecendo ao redor deles.<br />

Assim como certas ondas sonoras existem na<br />

atmosfera do mundo, e só podem ser detectadas<br />

com instrumentos especiais, da mesma forma,<br />

Deus provê o homem muitos milagres mesmo<br />

“nos nossos tempos,” mas o nosso desafio e<br />

trabalho é abrir os nossos olhos e ouvidos para<br />

tudo o que está acontecendo ao nosso redor.<br />

Mesmo dentro da natureza, podemos ver milagres<br />

nos seres vivos, nas plantas, nos céus e na terra.<br />

Cabe a nós “levantar os nossos olhos para os<br />

céus” e, então, poderemos chegar a “ver Quem os<br />

criou.”<br />

םיסנב ףאו ,עבטה יכרדב םלועה תא גיהנמ ה”בקה<br />

לכב ,שממ לש םיסנ םירוק םדא לכ ביבס .םייתימא<br />

תא םיטלוק םניאו םיעפשומ םניא םדאה ינב ךא .םוי<br />

ללחב םימייק םיכר לוק ילגש יפכ .םביבס ללוחתמה<br />

עומשל רשפא יא םימיאתמ הטילק ילכ ילבו ,םלועה<br />

םיסנ קיפסמ םדא לכל קפסמ ת”ישה ,םתוא טולקלו<br />

תלוכיה םה ונלש הדובעהו ישוקה ךא ,”הזה ןמזב“ םג<br />

.ונביבס שחרתמה לכל ”תעמוש ןזואו האור ןיע“ חתפל<br />

םימשב ,חמוצב ,יחב ,םיסנ תוארל ןתינ עבטה ךותב םג<br />

לכונ זאו ”םכיניע םורמ ואש“ לטומ ונילע .ץראבו<br />

.”הלא ארב ימ וארו”ל עיגהל<br />

PARte B. MilAgReS PoDeM ocoRReR QUAnDo oPçõeS nAtURAiS Se eSgotARAM<br />

1. Rabino eliahu Desler, Michtav Meeliahu, pp. 119-120 – o segredo do milagre de chanuká.<br />

Este é o segredo do milagre de <strong>Chanuká</strong>: a vitória<br />

de poucos sobre muitos parecia impossível.<br />

Apesar disto, os Chashmonaim se fortificaram,<br />

tomando a decisão de que eles não tinham<br />

escolha [exceto lutar]. Portanto, eles tiveram o<br />

mérito da assistência Divina acima da ordem<br />

natural dos eventos. O milagre de <strong>Chanuká</strong><br />

nos ensina que não há lugar para desespero em<br />

situações em que os caminhos parecem estar<br />

obstruídos ou naturalmente limitados. Deve-se<br />

םיברה לע םיטעמה ןוחצנ :הכונח סנ לש ודוס והז<br />

וקזחתה תאז תורמל .עבטה ךרדב ענמנכ הארנ היה<br />

”הרירב ןיא“ לש הטלחה ךותמ – םיאנומשחה<br />

ךרדמ הלעמל אימשד אתעייסל וכז ךכ םושמו –<br />

םוקמב שואיל םוקמ ןיאש ונל הרומ הכונח סנ ....עבטה<br />

.עבטה ךרדב םילבגומו םימוסח םיכרדה םיארנש<br />

ירעש ול וחתפי זאו ,הרירב ןיאש ןויכ רתויב ץמאתי<br />

.םישדח אימשד אתעייס<br />

11 Calendário Judaico


<strong>Chanuká</strong> <strong>Parte</strong> <strong>II</strong><br />

reunir as forças, já que não há escolha e, então,<br />

novos portões de assistência Divina se abrirão.<br />

Por conseguinte, uma lição mais profunda dos milagres de <strong>Chanuká</strong> é que se deve empenhar ao máximo<br />

para alcançar os seus objetivos, mas o resultado final depende de Deus trazer, do esforço, a realização. Este<br />

conceito pode impactar muito a nossa abordagem para compreender todos os nossos esforços.<br />

2. ib.<br />

Os oito dias de <strong>Chanuká</strong> nos ensinam que a<br />

benção celestial que ilumina os nossos corações<br />

através do sucesso dos nossos esforços diários é,<br />

de fato, um milagre além das nossas habilidades<br />

naturais.<br />

PARte c. o RetoRno AnUAl Do eSPíRito De cHAnUKá<br />

Calendário Judaico<br />

12<br />

הנוילעה הראההש ונתוא םידמלמ הכונח ימי הנומש<br />

ידי לע וניתובל ךות לא הריאמש )’ח תניחב(<br />

,ונל האב איה סנ ךרדב – ונתלוכיבש המב ונתולדתשה<br />

.ונעבטמ הלעמל<br />

1. Rabino chaim Friedlander, Sifsei chaim, vol ii., p. 53 – como podemos absorver a energia<br />

spiritual de chanuká nas nossas vidas?<br />

Na reza de “Al HaNissim,” está escrito: “[Pelos<br />

milagres] que Tu realizaste para os nossos<br />

antepassados nesses dias, neste momento.”<br />

As festas judaicas não são simplesmente<br />

dias de significado histórico, comemorando<br />

acontecimentos do passado, mas sim tudo o que<br />

ocorreu nesta época – a salvação e a abundância<br />

de benções espirituais e físicas são restabelecidas<br />

a cada ano no aniversário da festa.<br />

No entanto, a forma singular de influência e<br />

elevação Divina podem ser obtidas em cada<br />

festa judaica e dependem do nível que a pessoa<br />

se preparou com antecedência, dedicando<br />

tempo para refletir sobre a essência da festa e,<br />

desta forma, conquistando o reforço espiritual<br />

que se segue inevitavelmente. O mesmo é<br />

aplicável em relação aos dias de <strong>Chanuká</strong>.<br />

Desta forma, precisamos entender a essência do<br />

exílio grego para nos despertar para reparar as<br />

suas consequências danosas, e, através disto,<br />

nós seremos capazes de receber as influências<br />

[inerentes à festa], que iluminam cada ano.<br />

םימיב וניתובאל תישעש...“ :רמאנ םיסינה לע תליפתב<br />

שיש םיבוטה םימיהו םידעומה לכ ”.הזה ןמזב םהה<br />

לכ אלא ,ףלחש רבעה רכזל םיירוטסיה םיגח םניא ונל<br />

,היהש ימשגהו ינחורה עפשהו תועושיה ,םיעוריאה<br />

.... םהינמזב הנש ידמ םישדחתמו םיררועתמ<br />

דעומ לכל תדחוימה תולעתההו העפשהה תדימ ךא<br />

הנכהה תדימב היולת ,ת”ישהמ דחא לכ לבקמש<br />

האבה תוקזחתההו םויה תוהמב תוננובתהה ,ולש<br />

המ ןיבהל ונילע כ”א ,הכונחה ימיב אוה ןכו .היתובקעב<br />

כ”יעו הילוקלק תא ןקתל ררועתנש ידכ ,ןווי תולג התיה<br />

.הנש לכב ריאמה התלואג עפש תא קזחנ


<strong>Chanuká</strong> <strong>Parte</strong> <strong>II</strong><br />

Seção iv. CoMo nóS CuMPrIMoS a MItzvá De<br />

aCenDer a Menorá?<br />

PARte A. o QUe Se USA coMo Óleo e PAvioS<br />

1. Rabino eliahu Kitov, Sefer Hatodaá, cap. 11<br />

É ideal acender as velas de <strong>Chanuká</strong> com azeite<br />

de oliva puro e pavios de algodão, pois eles<br />

fornecem uma luz pura e é uma recordação da<br />

Menorá no Templo, que foi acesa com azeite<br />

de oliva. No entanto, todos os tipos de óleos e<br />

pavios são adequados para acender, inclusive<br />

velas de cera, de sebo ou de parafina.<br />

PARte B. onDe colocAR A MenoRá<br />

1. ib.<br />

Os nossos Rabinos estabeleceram que devemos<br />

deixar as velas de <strong>Chanuká</strong> na entrada das nossas<br />

casas próximo a uma via pública. A menorá<br />

é colocada no lado esquerdo da entrada com<br />

a mezuzá no lado direito [simbolizando que<br />

devemos estar cercados de mitzvot]… Isto é feito<br />

para divulgar o milagre; a mitzvá das velas de<br />

<strong>Chanuká</strong> é mais óbvia quando deixada na entrada<br />

onde o público possa vê-las e onde elas não estão<br />

muito baixas ou muito altas.<br />

Nos últimos tempos, as pessoas costumam a<br />

deixar as velas de <strong>Chanuká</strong> em um parapeito da<br />

janela que dá vista para uma via pública. Não<br />

se deve deixá-las na sua mesa, etc., já que não<br />

se divulga o milagre, mas sim parece que ele<br />

acendeu as velas para iluminar a sua casa.<br />

PARte c. coMo AcenDeR A MenoRá<br />

2. ib.<br />

Uma vela é acesa na primeira noite, e uma vela<br />

adicional é acrescida a cada noite; na oitava noite,<br />

oito velas são acesas.<br />

Se a pessoa possui uma menorá fixa de oito<br />

velas, ele acende a vela na extrema direita da<br />

sua menorá na primeira noite de <strong>Chanuká</strong>. Na<br />

segunda noite, ele primeiro acende a vela que<br />

ךז תיז ןמשב הכונח תורנ קילדהל רחבומה ןמ הוצמ<br />

רכז אוהו ,ךז םרואש ינפמ ,ןפג רמצ לש תוליתפבו<br />

ראש לכ םג לבא .תיז ןמשב והוקילדהש הרונמה רנל<br />

רנה רשכ ןכו .הקלדהל םירשכ תוליתפהו םינמשה<br />

:ןיפרפמ וא בל ֵחמ ,הועשמ םישועש<br />

ךומסה ותיב חתפב הכונח תורנ חינהל םימכח ונקת<br />

הזוזמ ,חתפה לש לאמש דצבו ,ץוחבמ םיברה תושרל<br />

ינפמ הלאה םירבדה לכו... .לאמשב הכונח רנו ןימיב<br />

דיל הכונח רנ םא הוצמה רתוי תר ֶּכנש<br />

,סנה םוסרפ<br />

אלו ידמ ךומנ חנומ וניאו םיברה תושרל חותפה חתפה<br />

:ידמ רתוי הובג<br />

הכונח תורנ חינהל םלועה בור וגהנ םינורחאה תורודבו<br />

לע םחיני אל לבא .םיברה תושרל הנופה ןולחה לע<br />

,סנה םוסרפ הזב ןיאש יפל וב אצויכ לע אלו ונחלש<br />

:’ודכו רואמל רנה תא קילדהש הארנ ןכש<br />

רנ הליל לכב ףיסומו ,דחא רנ קילדמ ןושארה הליל<br />

.תורנ הנומש קילדמ ינימשה הלילבו ,דחא<br />

הלילב ,תורנ הנומש לש העובק הרונמ ול התיה<br />

תרחמל .ןימי דצבש ינוציקה רנה תא קילדמ ןושארה<br />

הנופו ,הליחת ותוא קילדמו לאמשמ ונכש וילע ףיסומ<br />

ףיסומש ,הליל לכב ןכו .לומתא לש הז קילדמו ןימיל<br />

13 Calendário Judaico


<strong>Chanuká</strong> <strong>Parte</strong> <strong>II</strong><br />

está à esquerda da vela da primeira noite e, em<br />

seguida, acende a da noite anterior também.<br />

Isto é feito a cada noite subsequente, sempre<br />

adicionando uma nova vela à esquerda das que<br />

foram acendidas anteriormente, e, em seguida,<br />

regressando para acender as velas remanescentes<br />

da esquerda para a direita.<br />

É costume acender uma vela adicional a cada<br />

noite, a parte das velas de <strong>Chanuká</strong>. Esta vela<br />

é chamada de “Shamash,” que indica que é<br />

permitido fazer uso da sua luz e acender outras<br />

velas a partir dela. Não é permitido usar a luz<br />

das velas de <strong>Chanuká</strong> todo o tempo que elas<br />

estão queimando com o propósito da mitzvá.<br />

Portanto, nós acendemos o shamash para que não<br />

tenhamos benefício das [luzes da] mitzvá, mas<br />

somente da vela shamash.<br />

PARte D. QUAnDo AcenDeR A MenoRá e PoR QUAnto teMPo<br />

1. Shulchan Aruch, Hilchot chanuká 672:1-2<br />

Acende-se a vela de <strong>Chanuká</strong> do pôr do sol<br />

adiante. Se não se acendeu no pôr do sol, deve-se<br />

acender contanto que hajam pessoas voltando da<br />

feira, que é aproximadamente meia hora [após<br />

o pôr do sol], já que esta é a melhor hora para<br />

divulgar o milagre… Se este momento passou e<br />

não se acendeu as velas, pode-se acender toda a<br />

noite.<br />

2. Mishná Brurá, ib.<br />

Se a pessoa chega em casa antes da primeira luz<br />

do amanhecer e encontra os membros da sua casa<br />

dormindo, é aceitável despertá-los para acender<br />

com uma benção.<br />

3. Rabino eliahu Kitov, Sefer Hatodaá, cap. 11<br />

As velas devem queimar por [pelo menos] meia<br />

hora.<br />

PARte e. RecitAção DAS BençõeS<br />

1. ib.<br />

Calendário Judaico<br />

14<br />

קילדמו ךלוהו הליחת קילדמ ובו לאמש דצמ דימת<br />

:ןימיל לאמשמ<br />

הכונח תורנ לע ףסונ דחא רנ הליל לכב קילדהל םיגהונ<br />

,וב שמתשהל רתומ הז רנ ,רמולכ ,’שמש‘ ַ ׁ ארקנה אוהו<br />

.הלאב אצויכו םירחאל ונממ קילדהל ,ורואל תוארל<br />

םהש ןמז לכ םרואל שמתשהל רוסא הכונח תורנ וליאו<br />

אלש ידכ שמשה תא םיקילדמ ךכיפל .הוצמל םיקלוד<br />

.דבלב ונממ אלא ,הוצמה ןמ תונהל אובי<br />

המחה עקשתש םדוק הכונח רנ ןיקילדמ ןיא<br />

קילדמ המחה תעיקש םע קילדה אלו דיזה וא חכש<br />

העש יצח ומכ אוהש קושה ןמ לגר הלכתש דע ךלוהו<br />

לבא... אסינ ימוסרפ אכיאו םיבשו םירבוע םעה זאש<br />

...הלילה לכ ךלוהו קילדמ קילדה אלו ןמזה הז רבע םא<br />

ןוכנה ןמ םינשי ב”ב אצמו ש”הע םדוק ותיבל אב םאו<br />

:הכרבב קילדהל לכויש ידכ םציקיש<br />

.העש יצח םיקלוד והיש םיכירצ תורנה<br />

Na primeira noite, três benções são ditas antes do. :תוכרב שלש ךרבמ קילדמש םדוק ,ןושארה הליל


acendimento de velas (veja n° 2 abaixo).<br />

Em todas as outras noites, duas benções são<br />

recitadas, mas a benção de “Que nos manteve<br />

vivos, nos sustentou, etc.” não é recitada.<br />

2. Sidur – Benções Antes do Acendimento de velas de chanuká<br />

Abençoado és Tu, Senhor, nosso Deus, Rei do<br />

universo, Que nos santificou com as Suas mitzvot<br />

e nos ordenou a acender as velas de <strong>Chanuká</strong>.<br />

Abençoado és Tu, Senhor, nosso Deus, Rei<br />

do universo, Que fez milagres para os nossos<br />

antepassados nesses dias neste momento.<br />

Abençoado és Tu, Senhor, nosso Deus, Rei do<br />

universo, Que nos manteve vivos, nos sustentou<br />

e nos fez chegar a este momento.<br />

<strong>Chanuká</strong> <strong>Parte</strong> <strong>II</strong><br />

לש רנ קילדהל ’וכו םלועה ךלמ וניקלא ’ה התא ךורב‘<br />

.הזה ןמזב םהה םימיב וניתובאל םיסנ השעש ...’הכונח<br />

,תולילה ראשבו ...’הזה ןמזל ונעיגהו ונמיקו ונ ָיחהש ...<br />

ךרבמ וניא לבא דבלב תונושארה תוכרב יתש ךרבמ<br />

.’ונ ָיחהש‘<br />

וי ָתֹו ְצ ִמ ְּב<br />

ּונשָ ׁ ְּד<br />

ִק רשֶ ׁא<br />

ֲ םלֹוע ָ ָה ְך ֶל ֶמ ּוני ֵהל ֱא ’ה ה ּת ָ ַא ְך ּור ּב ָ<br />

:ה ּכֻנ ָ ח ֲ ר ֵנ קי ִל ְד ַה ְל ּונ ּוָ ִצ ְו<br />

םי ִּס<br />

ִנ הׂשָ עָ ש ֶ ׁ םלֹוע ָ ָה ְך ֶל ֶמ ּוני ֵהל ֱא ’ה ה ּת ָ א ַ ְך ּור ָּב<br />

:ה ֶּז<br />

ַה ן ַמ ְּז<br />

ַּב<br />

ם ֵה ָה םי ִמ ּיָ ַּב<br />

ּוני ֵתֹובאֲ ַל<br />

ּונ ָמ ְּי<br />

ִק ְו ּונ ָי ֱח ֶה ש ֶ ׁ םלֹוע ָ ָה ְך ֶל ֶמ ּוני ֵהל ֱא ’ה ה ּת ָ ַא ְך ּור ָּב<br />

:ה ֶּז<br />

ַה ן ַמ ְּזל<br />

ַ ּונ ָעי ִּג<br />

ִה ְו<br />

Seção v. DIvertInDo-Se CoM algunS latkeS De<br />

batata, SonhoS e uM Jogo De DreIDel…<br />

Qual é o fundamento lógico por trás dos vários costumes de <strong>Chanuká</strong>?<br />

1. Rabino eliahu Kitov, Sefer Hatodaá, cap. 11 – Frituras.<br />

É adequado comer alimentos fritos em óleo em<br />

<strong>Chanuká</strong> para se lembrar do milagre do frasco de<br />

óleo.<br />

ןמשב םינגוטמ םילכאמ הכונחב לוכאל לבוקמ ןכו<br />

.סנ וב השענש ןמשה ךפ רכזל<br />

2. Rema, Shulchan Aruch (código de lei Judaica) 670:2 – Refeições de laticínios.<br />

Alguns dizem que é adequado comer laticínios<br />

em <strong>Chanuká</strong> para lembrar do milagre que<br />

ocorreu com Judite, que alimentou o inimigo<br />

com laticínios.<br />

סנהש יפל הכונחב הניבג לוכאל שיש םירמוא שי<br />

.)ן”רו וב לכ( ביואה תא תידוהי הליכאהש בלחב השענ<br />

3. taamei HaMinhagim 859 – o Dreidel (pião) em chanukah e o groger (matraca) em Purim.<br />

A razão pela qual brincamos com um Dreidel<br />

(pião) em <strong>Chanuká</strong> e um Groger (matraca) em<br />

Purim é porque em <strong>Chanuká</strong>, só há um despertar<br />

Celestial, já que os judeus como um Povo não<br />

םירופבו ,הכונחב )ןוביבס( לידערדב ןיקחשמש םעט<br />

תוררועתה התיה אל הכונחבד ,)ןשער( רעגארגב<br />

קר ,ןגוהכ הבושת ושע אל יכ ,אליעלמ קר ,הטמלמ<br />

ןיזחואו לידערדב ןיקחשמ ןכל ,וימחרב ךרבתי םשה<br />

15 Calendário Judaico


<strong>Chanuká</strong> <strong>Parte</strong> <strong>II</strong><br />

reagiram adequadamente. Deus os salvou na Sua<br />

misericórdia. Isto é simbolizado pelo fato que<br />

nós seguramos o Dreidel por cima. Em Purim, os<br />

judeus se despertaram ao jejuarem e se enlutarem<br />

e, portanto, nós seguramos o Groger por baixo.<br />

Calendário Judaico<br />

16<br />

עצוי רפאו קשו םוצ ורזגש םירופבו .הלעמלמ ותוא<br />

ןיזחוא ןכ לע ,הטמלמ תוררועתה התיהו םיברל<br />

)ל”קוצז א”צירה םשב ינע ןברק( הטמלמ

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!