Xosé María Díaz Castro

More documents

Recommendations

Info

Modernos da Facultade de Filosofía e Letras da Universidade madrileña. Dende Madrid colabora con diarios como «La Noche» ou «La Hoja del Lunes» da Coruña, así como en revistas de literatura como «Alba», compaxinando os idiomas galego e castelán. Francisco Fernández del Riego inclúeo na súa «Escolma de Poesía Galega» e cítao como un dos poetas fundamentais do país. Na «Festa da Poesía» celebrada na primavera de 1959 polo Centro Galego de Madrid e organizada por Xosé Ramón Fernández-Oxea, máis coñecido por Ben-Cho-Shey, dará Díaz Castro un dos dous recitais poéticos da súa vida. Neste recital estivo acompañado, entre outros, por Fernández Ferreiro e Bautista Álvarez. De volta en Galicia , en agosto de 1984, dá Xose María o seu segundo recital poético con ocasión do «Agosto Cultural» organizado pola Asociación Cultural Xermolos, de Guitiriz. O acto foi presentado polo tamén poeta Manuel María e nun artigo recolleu a impresión que lle causou Díaz Castro no recital: «Unha verdadeira lección de autenticidade. O pudor do poeta, a inseguridade e mesmo o nerviosismo, déronlle unha dimensión humana á leitura dos seus versos que nos emocionou». Ao chegar á idade de xubilación decide voltar a Galicia e asentarse, en 1985, definitivamente no seu Guitiriz natal. Ao ano seguinte participa nos actos para conmemorar o Día das Letras Galegas, adicado ao que fora o seu amigo de xuventude e seminario Aquilino Iglesia Alvariño, contribuíndo a estes actos cunha conferencia e un artigo na revista Dorna que leva por título «Iglesia Alvariño na miña lembranza». No Círculo das Artes de Lugo, en xaneiro de 1988, preséntase o vídeo «Xosé María Díaz Castro. Nimbos de Poesía», con presenza de numerosos intelectuais galegos e en febreiro é, de novo, Carvalho Calero quen pronuncia unha conferencia na Aula de Cultura de Caixa Galicia en Santiago sobre a poesía de Díaz Castro. En outubro dese mesmo ano morre, en Urretxu, a súa dona, o que afecta á saúde de Xosé María xa de por si delicada por problemas cardíacos. O 2 de outubro de 1990, despois dunha estancia hospitalaria no Xeral de Lugo, falece Xosé María á idade de 76 anos, sendo soterrado no cemiterio de San Xoán de Lagostelle, en Guitiriz. Nimbos Díaz Castro publica en 1961, a recompilación dalgúns dos seus poemas compostos ao longo da súa vida. Reeditaranse,. Vai ser a súa única obra publicada e vai levar por título «Nimbos». A edición é realizada pola Editorial Galaxia, de Vigo, que a reeditará, con algunha modificación gráfica e textual, en 1989 e 2006. Sae á rúa un nove de xullo sendo recibida con críticas e comentarios moi favorables. O título de «Nimbos» foi posto polo mesmo Xosé María para explicar o sentido da súa poesía: «O nimbo é a aureola dos santos, a que arrodea a súa cabeza, unha aureola de gloria. É como unha aureola que lle poñemos ás cousas para facelas resaltar máis» Os trinta e dous poemas que compoñen Nimbos ofrecen un notable abano temático. Neste sentido, cóntanse entre os temas principais: a reflexión autopoética, a relación entre o Home e Deus, a presenza do paso do Tempo e da Historia ou a consideración simbólica e telúrica de Galicia. Cómpre sinalar a presenza en Nimbos de certos motivos tópicos xa na literatura occidental que cobran vigor e importancia no discurso lírico diazcastriano. Así ocorre, por exemplo, cos topoi literarios clásicos da captatio benevolentiae (“Coma ventos fuxidos”), do ubi sunt (“Terra achaiada”), do locus amoenus (“Polpa dorida”), do tempus fugit (“Coma un anxo airado”), do comptentus mundi (“Transfiguración”) e da vida como río (“No novo ceo” e “Coma unha espada”), así como cos lugares literarios comúns máis modernos da vida como navegación (“Terra do Tempo”, “No resplandor do día” e “Como unha insua”) ou do mundo ao revés (“Remuíño”). Apréciase en Nimbos unha orquestración sinfónica do poemario que lle confire un deseño orgánico. As distintas seccións que como estrutura externa compoñen o esqueleto do libro -“Pórtico”, “Noite”, “Lus”, “Espranza”, “Milagre”, “Sono” e “Ferida”- e os poemas nelas incluídos van trecexando unha estrutura interna rexa e sólida na que nada falta e nada sobra.
Así, se “Pórtico” representa o limiar lírico do libro no que se tenta gañar a complicidade do lector, “Noite” e “Lus” son seccións dialoxisticamente vencelladas, onde se mostra o negativo/positivo da existencia. Os dous apartados seguintes, “Esperanza” e “Milagre”, supoñen unha continuación dos anteriores e neles saliéntase a confianza, a fe da voz lírica na bondade dos seres e das cousas que, dalgunha maneira, 'participan' de Deus polo 'milagre' da Creación. Este mesmo Deus é ao que se aproxima o discurso lírico na seguinte sección, “Sono”, de natureza claramente mística. Finalmente, o derradeiro dos apartados en que aparece dividido Nimbos, “Ferida”, significa unha reafirmación da voz lírica no seu labor como cantora-creadora da verba e das cousas ante a contemplación do duro, fero e máis negativo da vida, pero tamén ante todo o que de bo nela hai, bondade, claro está, emanada de Deus. NIMBOS Se é que o poema é só un nimbo de lus que os ollos cegos póñenlles ás cousas soñadas, ou amadas nas teebras, das cousas que xa foron e se foron pro siguen sendo e non se van xa máis, das sombras que, xogando cos meus ollos, na miña vida en lume se enxeriron, eu deixo eiquí os nimbos, coma cinza de rosas que onte encheron de perfume o mundo, morto xove, dalgún soño. AI CAPITÁN ¡Chorar, chorar, mentres o barco rompe contra o solpor, na noite! A túa pipa non verán meus ollos fomegar máis; nin o teu riso, para sempre inmenso abrente na mar. Lume che din, cinza me queda. ¿Cinza, Capitán! Soia a sirea do teu barco toda a eternidá. Fume nos ollos, area fría nas miñas maus. E en boca que perdín, a longa pipa fumando amiña vida, capitán. Chorar, chorar, como sempre choraron as mulleres, ai capitán, con barcos ou sen eles.
Page 1: LETRAS GALEGAS 2014 XOSÉ MARÍA D
Page 5: A Noite é necesaria pra que ti poi

Xosé María Díaz Castro

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

Delete template?

Save as template?