combinepdf

ЗӨВШӨӨРСӨН:

“ЧАМИН-АЛТ” ХХК-ИЙН

ЗАХИРАЛ:.................../Б.Бямбадорж/

ТАНИЛЦСАН:

ЭРДЭС БАЯЛГИЙН

МЭРГЭЖЛИЙН ЗӨВЛӨЛИЙН

ДАРГА:

........................./Б.Элбэгзаяа/

2021 оны ... сарын ... өдөр 2021 оны ... сарын ... өдөр

Зохиогчид:

МУ-ын мэргэшсэн

геологич:............................О.Майбаяр

МУ-ын мэргэшсэн

геологич:............................Н.Хотолбаатар

Геологич:............................Б.Ганбаатар

Геологич:............................Ч.Ганбат

СЭЛЭНГЭ АЙМГИЙН ЕРӨӨ СУМЫН НУТАГТ ОРШИХ ТОЛГОЙТЫН АЛТНЫ

ШОРООН ОРДЫН 26-36-р ШУГАМ ХООРОНДОХ МV-012469 ТООТ ТУСГАЙ

ЗӨВШӨӨРЛИЙН ТАЛБАЙД ХАМААРАХ НӨӨЦИЙН ШИНЭЧИЛСЭН

ТООЦООНЫ ҮР ДҮНГИЙН ТАЙЛАН

(Ордын нөөц 2021 оны 04-р сарын 01-ний байдлаар)

Тусгай зөвшөөрлийн дугаар: MV-012469

Ашигт малтмалын төрөл: Алт(Au)

Боть-1, Ном-1

(Тайлангын бичвэр, хүснэгт, хавсралт бичвэр)

ХЯНАСАН:

АМГТГ-ын Ашигт малтмалын хайгуулын хэлтэс

Үнэт металл хариуцсан мэргэжилтэн: ............................../М.Мөнгөнтуяа/

2021 оны .......р сарын ......өдөр

ШИНЖЭЭЧ:

МУ-ын мэргэшсэн геологич ......................................./Б.Батнасан/

2021 оны .......р сарын ......өдөр

Улаанбаатар хот

2021

Сэлэнгэ аймгийн Ерөө сумын нутагт орших Толгойтын алтны шороон

ордын хайгуулын 26-с 36 дугаар шугам хооронд 12469А тусгай зөвшөөрлийн

талбайд хамаарах нөөцийн шинэчилсэн тооцооны үр дүнгийн тайлан

ГАРЧИГ

1.ОРШИЛ ........................................................................................................................ 6

2.ТАЛБАЙН ЕРӨНХИЙ МЭДЭЭЛЭЛ ............................................................................ 7

2.1 Ордын геологийн судалгааны түүх .................................................................... 11

3.ТАЛБАЙН ГЕОЛОГИЙН ТОГТОЦ ........................................................................... 12

3.1 Фурон –(Кембри) -Доод Ордовик Толгойт формац (Е4-О1 tl ) ......................... 13

3.2 Фурон –(Кембри) -Доод Ордовик Жаргалант формац (Е4-О1 dg) ................ 15

3.3 Фурон –(Кембри) -Доод Ордовик Ходоод формац (Е4-О1 hd) ......................... 17

3.4 Плейстоцен /Q1/ .................................................................................................. 18

3.5 Голоцен /Q2/ ........................................................................................................ 18

3.6 Тектоник .............................................................................................................. 24

3.7 Геоморфологи ..................................................................................................... 24

3.8 Ашигт малтмал ................................................................................................... 25

4. ХАЙГУУЛЫН АЖЛЫН АРГАЧЛАЛ БА ГҮЙЦЭТГЭСЭН АЖЛЫН ХЭМЖЭЭ ...... 26

4.1 Эрлийн маршрут ................................................................................................. 27

4.2 Цохилтот өрөмдлөгийн ажил ............................................................................. 27

4.3 Сорьцлолтын ажил ............................................................................................. 30

4.4 Топогеодезийн ажил ........................................................................................... 30

4.5 Лабораторийн ажил ............................................................................................ 37

4.6 Хяналт шалгалтын ажил .................................................................................... 39

4.7 Геологийн баримтжуулалт ................................................................................. 46

5.СУДАЛГААНЫ ТАЛБАЙН ҮНЭЛГЭЭ ..................................................................... 46

6.ОРД, ХҮДРИЙН ТӨРӨЛ, БОДИСЫН НАЙРЛАГА, ТЕХНОЛОГИЙН ШИНЖ

ЧАНАР .......................................................................................................................... 47

7.ОРДЫН ГИДРОГЕОЛОГИ, ИНЖЕНЕР ГЕОЛОГИЙН НӨХЦӨЛ ........................... 52

8.АШИГТ МАЛТМАЛЫН БАЯЛАГ, ОРДЫН НӨӨЦИЙН ТООЦОО ......................... 54

8.1 Нөөцийн тооцооны жишиг үзүүлэлтүүд ............................................................. 54

8.2 Нөөцийн тооцоонд хэрэглэсэн үзүүлэлтүүдийг тооцсон аргачлал .................. 56

8.3 Ордын бүлэг тодорхойлох тооцоо ..................................................................... 67

8.4 Нөөцийн хэсэгшил, зэрэглэл тогтоосон тооцоо, аргачлал .............................. 69

8.5 Гоц өндөр агуулга тооцоолол ............................................................................ 71

8.6 Нөөцийн тооцооны үр дүн .................................................................................. 73

8.7 Хяналтын нөөцийн тооцоо ................................................................................. 87

1




9.АШИГТ МАЛТМАЛЫН ОРДЫН УУЛ-ТЕХНИКИЙН НӨХЦӨЛ, УРЬДЧИЛСАН

ТЕХНИК ЭДИЙН ЗАСГИЙН ҮНЭЛГЭЭ ...................................................................... 90

9.1 Үйлдвэрлэлийн нөөцийн тооцоо, Олборлолтын үеийн хаягдал, бохирдлын

тооцоо ....................................................................................................................... 91

9.2 Ил уурхайн ашиглалтын систем ........................................................................ 93

9.3 Алт угаан баяжуулах үйлдвэрийн бүтээгдэхүүн гаргалтын тооцоо ............... 100

9.4 Эдийн засгийн тооцоо ...................................................................................... 102

9.4.1 Үйл ажиллагааны зардал ........................................................................... 108

9.4.2 Улс орон нутгийн төсөвт оруулах татвар төлбөрүүд ................................ 109

9.4.3 Хөрөнгө оруулалтын зардлын эдийн засгийн үр ашиг ............................. 110

9.5 Мэдрэмжийн шинжилгээ .................................................................................. 111

9.5.1 Үнийн өөрчлөлтөөс хамаарах мэдрэмжийн шинжилгээ ........................... 111

9.5.2 Хөрөнгө оруулалтын өөрчлөлтөөс хамаарах мэдрэмжийн шинжилгээ... 113

9.5.3 Зардлын өөрчлөлтөөс хамаарах мэдрэмжийн шинжилгээ ...................... 114

9.5.4 Хугарлын цэгийн шинжилгээ ...................................................................... 115

10.АШИГТ МАЛТМАЛЫН ОРДЫН АШИГЛАЛТАНД БЭЛТГЭГДСЭН БАЙДАЛ .......

.......................................................................................................................... 116

11.АРХЕОЛОГИ, ПАЛЕОНТОЛОГИЙН СУДАЛГАА, БАЙГАЛЬ ОРЧНЫ

ГЕОЭКОЛОГИЙН ҮНЭЛГЭЭ ..................................................................................... 117

12.ДҮГНЭЛТ ............................................................................................................... 119

13.АШИГЛАСАН НОМ ХЭВЛЭЛ .............................................................................. 120

Тайланд орсон хүснэгтийн жагсаалт

Хүснэгт 1 12469А тусгай зөвшөөрлийн талбайн булангийн координат ..................... 9

Хүснэгт 2 Шавранцрын гранулометрийн найрлага .................................................... 20

Хүснэгт 3 1961-1977 оны хооронд өрөмдөгдсөн цооногуудын ерөнхий мэдээлэл .. 27

Хүснэгт 4 2019 онд өрөмдсөн цооногуудын мэдээлэл .............................................. 29

Хүснэгт 5 2019 оны өрөмдлөгийн баг хамт олон ....................................................... 29

Хүснэгт 6 Гүйцэтгэсэн ажлын хэмжээ ......................................................................... 30

Хүснэгт 7 Тулгуур цэгийн солбицол өндөр ................................................................. 32

Хүснэгт 8 2019 онд өрөмдсөн хайгуулын цооногуудын солбицол, өндөр ................ 32

Хүснэгт 9 1961-1978 онуудад өрөмдсөн Хайгуулын цооногуудын солбицол, өндөр

...................................................................................................................................... 33

Хүснэгт 10 Лабораторын ажлын үр дүн ...................................................................... 37

Хүснэгт 11 Цооногийн гүний хэмжилт хийсэн үр дүнгийн хүснэгт ............................ 39

Хүснэгт 12 Өрөмдлөгийн ажлын хяналтын хэмжилтийн алдаа тооцсон хүснэгт .... 40

Хүснэгт 13 Желонкны соролтын чанарт хийсэн хяналтын үр дүн ............................ 41

Хүснэгт 14 Сорьц угаалгын ажилд хяналт хийсэн ажлын үр дүн ............................. 41

Хүснэгт 15 Сорьц угаалтын мэдээ .............................................................................. 42

2




Хүснэгт 16 Лабораторийн гадаад хяналтын жигнэлтийн мэдээ ............................... 43

Хүснэгт 17 Жигнэлтйин алдаа тооцсон хүснэгт ......................................................... 44

Хүснэгт 18 Сорьцын чулуулгийн судалгаа ................................................................. 49

Хүснэгт 19 Алтны мөхлөгийн хэмжээ ......................................................................... 51

Хүснэгт 20 Усны түрэлтийн тоо хэмжээг харуулсан хүснэгт ..................................... 52

Хүснэгт 21 Метаморф хурдас дахь уст үеийн зузаан, түвшний өндөржилт ............. 53

Хүснэгт 23 Алтны үнийн дундаж ................................................................................. 55

Хүснэгт 24 Захын агуулга тооцсон хүснэгт ................................................................. 56

Хүснэгт 25 Нөөцийн тооцоонд орсон цооногийн дундаж үзүүлэлтүүд ..................... 59

Хүснэгт 26 Хүдэржилтийн үндсэн шинж чанаруудын өөрчлөлтийн тоон утгууд ..... 68

Хүснэгт 27 Алт агуулсан элсний зузааны үзүүлэлт ................................................... 69

Хүснэгт 28 Алтны агуулгын өөрчлөлтийн үзүүлэлт ................................................... 69

Хүснэгт 29 Хэсэгшилийн үзүүлэлтүүд ........................................................................ 71

Хүснэгт 30 Хэсэгшилийн зөрүү .................................................................................... 71

Хүснэгт 31 Гоц агуулга хязгаарлалтын үр дүн ........................................................... 72

Хүснэгт 32 Нөөцийн тооцоонд орсон цооногуудын босоо нөөц, гоц агуулга тооцсон

хүснэгт .......................................................................................................................... 72

Хүснэгт 33 Шинээр тооцсон нөөцийн зөрүү ............................................................... 74

Хүснэгт 34 нөөцийн хэсэгшил тус бүрээр ялгасан нөөцийн хэмжээ ......................... 74

Хүснэгт 35 12469А тусгай зөвшөөрлийн талбайн нөөцийн шинэчилсэн тооцоо

хийсэн хүснэгт .............................................................................................................. 76

Хүснэгт 36 Толгойтын алтны шороон ордын хайгуулын 26-аас 36 дугаар шугам

хоорондох нөөцийн шинэчилсэн тооцоо .................................................................... 79

Хүснэгт 37 MV-012469 тоот тусгай зөвшөөрлийн талбайд хамаарах нөөцийн

нэгдсэн хүснэгт ............................................................................................................. 83

Хүснэгт 38 Захын агуулга сонгосон тооцооны хүснэгт .............................................. 84

Хүснэгт 39 Тусгай зөвшөөрлийн талбайн хилээр зааглагдсан талбай, нөөцийн

харьцаа ......................................................................................................................... 85

Хүснэгт 40 Нөөцийн хөдөлгөөний хүснэгт .................................................................. 86

Хүснэгт 41 Хяналтын тооцооны үр дүн ...................................................................... 87

Хүснэгт 42 Ил уурхайн хэмжээсүүд ............................................................................ 91

Хүснэгт 43 Ашиглалтын үеийн нөөцийн тооцооны нэгдсэн хүснэгт ......................... 92

Хүснэгт 44 Уурхайн ажиллах горим ............................................................................ 93

Хүснэгт 45 Уулын ажлын календарьчилсан төлөвлөгөө ........................................... 93

Хүснэгт 46 Экскаваторын техникийн үзүүлэлтүүд ..................................................... 94

Хүснэгт 47 Экскаваторын жилийн бүтээл, хэрэгцээт тоо .......................................... 95

Хүснэгт 48 Автосамосвалын техникийн үзүүлэлтүүд ................................................ 96

Хүснэгт 49 Автосамосвалын бүтээл ба тоог тодорхойлох /элс, хөрс тээвэрлэх үед/

...................................................................................................................................... 97

Хүснэгт 50 Бульдозерын техникийн үзүүлэлт ............................................................ 98

Хүснэгт 51 Бульдозерын бүтээлийн тооцоо ба тоо ................................................... 99

Хүснэгт 52 Жилд гаргах бүтээгдэхүүний хэмжээ ..................................................... 100

Хүснэгт 53 Утгуурт ачигчийн техникийн үзүүлэлт .................................................... 100

Хүснэгт 54 Утгуурт ачигчийн бүтээлийн тооцооны нэгдсэн хүснэгт ....................... 101

Хүснэгт 55 Уурхайн хөрөнгө оруулалтын зардал .................................................... 102

Хүснэгт 56 Цалингийн сангийн төлөвлөлт ............................................................... 104

3




Хүснэгт 57 Түлшний хэрэгцээ, зардлын тооцоо ....................................................... 105

Хүснэгт 58 Элэгдэл хорогдлын шимтгэлийн тооцоо............................................... 106

Хүснэгт 59 Сэлбэг материалын зардлын тооцоо..................................................... 107

Хүснэгт 60 Усны хэрэгцээ ба зардлын тооцоо ......................................................... 108

Хүснэгт 61 Ил уурхайн ашиглалтын зардлын тооцоо ............................................. 108

Хүснэгт 62 Үйл ажиллагааны зардлын тооцоо ........................................................ 109

Хүснэгт 63 Улс болон орон нутгийн төсөвт төлөх татвар, төлбөрүүд .................... 109

Хүснэгт 64 Хөрөнгө оруулалтын үр ашгийн нэгдсэн тооцоо ................................... 110

Хүснэгт 65 Үнээс хамаарах мэдрэмжийн шинжилгээний үр дүн ............................. 111

Хүснэгт 66 Хөрөнгө оруулалтын үнийн өөрчлөлтөөс хамаарах үр ашгийн

үзүүлэлтүүд ................................................................................................................ 113

Хүснэгт 67 Зардлын үнийн өөрчлөлтөөс хамаарах үр ашгийн үзүүлэлтүүд .......... 114

Тайланд орсон зургийн жагсаалт

Зураг 1 Талбайн байршлын зураг ................................................................................. 7

Зураг 2 Тусгай зөвшөөрлийн хэлбэр харуулсан зураг ................................................ 8

Зураг 3 Толгойтын алтны шороон ордын геологийн зураг ........................................ 23

Зураг 4 Өрөмдлөгийн баримт материалын зураг ...................................................... 28

Зураг 5 2019 онд өрөмдсөн хайгуулын 30-р шугамын 9-р цооног ............................ 29

Зураг 6 ХШ-27-ийн ц-5 ийн 19-19.2м дэх сорьцын жигнэлт хийж байгаа үеийн зураг

...................................................................................................................................... 46

Зураг 7 Микрофото ЧА-1. Элсжингээр үүссэн занар, Өсгөлт-50х. Кв-кварц, Актактинолит,

Эп-цио-эпидот-циозит, Микрофото ЧА-2. Элсжингээр үүссэн эпидотактинолит-кварцат

занар, Өсгөлт-50х, Кв-кварц, Акт-актинолит, Эп-цио-эпидотциозит

........................................................................................................................... 49

Зураг 8 Микрофото ЧА-4. Жижиг дунд ширхэгтэй биотит-эвэр хуурмагт

гранодиорит. Өсгөлт-50х. Кпш-калишпат, био-биотит, кв-кварц, пл-плагиоклаз.... 50

Зураг 9 алтны мөхлөг, хэлбэр, өнгө ............................................................................ 50

Зураг 10 Микромайн 14 дээр үүсгэсэн талбайд хамаарах нөөцийн хэсэгшилийн

хэлбэр ........................................................................................................................... 88

Зураг 11 Хяналтын тооцоо-1 ....................................................................................... 88




Тайланд орсон графикийн жагсаалт

График 1 Үнээс хамаарах өнөөгийн цэвэр үнэ ........................................................ 112

График 2 Үнээс хамаарах хөрөнгө оруулалтын ....................................................... 112

График 3 Хөрөнгө оруулалтын өөрчлөлтөөс хамаарах .......................................... 113

График 4 Хөрөнгө оруулалтын өөрчлөлтөөс хамаарах хөрөнгө ............................ 114

График 5 Зардлын өөрчлөлтөөс хамаарах төслийн ............................................... 114

График 6 Зардлын өөрчлөлтөөс хамаарах хөрөнгө ................................................ 115

График 7 Өнөөгийн үнэ цэнийн хугарлын цэг .......................................................... 115

График 8 Дотоод өгөөжийн нормийн хугарлын цэг ................................................. 116

4




Хавсралт материал

1 .Топогеодезийн ажлын тайлан...........................................................

2. Лабораторын жигнэлтийн үр дүн, эх хувь.................................................. .

3. Электрон жингийн гэрчилгээний хуулбар................................................. .

4. Археологийн судалгааны ажлын дүгнэлт, эх хувь.................................. .

5. Палеонтологийн судалгааны ажлын тайлан, дүгнэлт, эх хувь.............. .

6. Компанийн гэрчилгээний хуулбар.......................................................... .

7. Ашиглалтын тусгай зөвшөөрлийн гэрчилгээний хуулбар...................... .

8. Тайлан зохиогчийн мэргэшсэн мэргэжилтэний гэрчилгээний хуулбар............

9. Шинжээчийн мэргэшсэн мэргэжилтэний гэрчилгээний хуулбар.......................

10. Ой, ус, Тусгай хамгаалалттай газрын кадастрын лавлагаа...........................

Хавсралт зургийн жагсаалт

д/д Зургийн нэр Масштаб Хавсралт тоо

1 Талбайн геологийн зураг 1:10000 1 1

2 Ордын баримт материалын зураг 1:3000 2 1

3 Ордын нөөцийн дэвсгэр зураг 1:2000 3 1

4 Улны өндөршлийн зураг 1:2000 4 1

5 Ордын босоо нөөцийн тархалтын зураг 1:2000 5 1

6 ордын 26-р хайгуулын шугамын зүсэлт

Хэвтээ 1:1000

Босоо 1:100

6 1


Хэвтээ 1:1000

Босоо 1:100

7 1


Хэвтээ 1:1000

Босоо 1:100

8 1


Хэвтээ 1:1000

Босоо 1:100

9 1


Хэвтээ 1:1000

Босоо 1:100

10 1


Хэвтээ 1:1000

Босоо 1:100

11 1

12 Ордын дагуу зүсэлт 12

13

Уурхайн ашиглалтын эхний жилийн

дэвсгэр зураг

1:2000 13 1

14

Уурхайн ашиглалтын 2 дахь жилийн

дэвсгэр зураг

1:2000 14 1

5




1. ОРШИЛ

“Чамин-Алт” ХХК д АМГТГ-ийн 2008 оны 1018 тоот тушаалаар Толгойт-1

нэртэй МҮ-012469 тоот ашиглалтын тусгай зөвшөөрлийг олгосон. Сэлэнгэ аймгийн

Ерөө сумын нутагт Толгойт, Сангийн гол, Шавартын голын уулзвараас баруун урагш

2 орчим километрт орших хуучин нэрээр Толгойт-3 талбайд хамаарах Толгойт-1

нэртэй MV-012469 тоот ашиглалтын тусгай зөвшөөрлийг эзэмшиж байна.

Толгойтын алтны шороон ордыг 1961 оноос эхлэн одоог хүртэл хайгуул

судалгааны ажлыг хийж байгаа бөгөөд Толгойт, Сангийн, Шавартын хөндийд 1961-

1988 онд Дарханы экспедиц, 1988-1991 онд “Монголросцветмет нэгдэл” зэрэг

газрууд нөөцийн үнэлгээ өгч ашиглалтын ажлыг драгаар явуулсан байдаг. Эдгээр

хөндийнүүдэд 1970 оны байдлаар (геологийн фонд №1861) С1+С2 зэргээр

18144,8кг , үүнээс “толгойт 3” талбайн хэмжээнд С1+С2 зэргээр 1416,5 кг нөөцтэй ,

1988.06.01 ны байдлаар (геологийн фонд №4290) С1 зэргээр “Толгойт 3” талбайн

хэсэгт 786,6 кг нөөцтэй гэсэн тооцоог хийсэн байна.

Тооцоо хийж байгаа хайгуулын 26-с 36-р шугам нь “Толгойт-3” нэртэй талбайд

харьяалагдах бөгөөд тус хэсгийн нөөцийг 1988.06.01 ны Л.Базарсад, Н.Ням нарын

(геологийн фонд №4290) үр дүнгийн дэвсгэр зураг (прил-1, лист-4), нөөцийн

хүснэгтэд (таблица-3) тооцсон байдаг. Нөөцийн шинэчилсэн тооцооны үр дүнгийн

тайланг 1967-69 онуудад хийгдсэн В.П.Ларев, А.М.Юрлов нарын хайгуулын ажлын

тайлангаас (геологийн фонд №1861) “толгойт-3” талбайн 26-с 34 дүгээр хайгуулын

шугамын үндсэн зүсэлт, анхдагч материалыг авч, 2019 онд тус компаний Ерөнхий

инженер, геологич Б.Дашням нарын гүйцэтгэсэн олборлолтод өртөөгүй талбайн

хэмжээнд явуулсан хяналт , шалгалтын 12 цооногийн үр дүнгүүдийг нэгтгэн

мэргэшсэн геологич О.Майбаяр, Н.Хотолбаатар, геологич Ч.Ганбат, Б.Ганбаатар

нар .

Монгол улсад мөрдөгдөж байгаа Уул уурхайн сайдын 2015 оны 09 сарын 11

ний 203 дугаар тушаалын хавсралт “Ашигт малтмалын баялаг, ордын нөөцийн

ангилал, заавар”, Уул уурхай, хүнд үйлдвэрийн сайдын 2018 оны 02 дугаар сарын

05 ны а/20 дугаар тушаалын хавсралт “Ашигт малтмал эрэх хайх, ашиглах үйл

ажиллагааны журам” , 2019 оны 10 дугаар сарын 03 ны өдрийн а/193 дугаар

тушаалаар батлагдсан “Ашигт малтмалын баялаг, ордын нөөцийн ангиллыг тухайн

төрлийн ашигт малтмалд хэрэглэх аргачилсан зөвлөмж” гэсэн баримт бичгийг

үндсэн чиглэл болгон боловсруулсан.

Ордын гидрогеологийн нөхцөл, алтны шинж чанарын үр дүнг 1967-69 онд

гүйцэтгэсэн Толгойтын ордын материалаас (геологийн фонд №1861 хдс-202-2) авч,

2019 онд өрөмдсөн 12 цооногийн 100 ширхэг дээжийн жигнэлтийг “Ханлаб”ХХК ний

лаборатор, Ордын байр зүйн зураглалын ажлыг 2019 онд “Пүгамэп” ХХК ний

инженер Х.Пүрэвбаатар нар, Археологийн судалгааг 2019 онд ШУА-Түүх,

Археологийн хүрээлэн, Палеонтологийн судалгааг 2019 онд ШУА-Палеонтологи,

Геологийн хүрээлэн Доктор З. Бадамхатан нар, тус тус хийж гүйцэтгээд байна.

6




Тайлан нь 1 боть 1.Оршил, 2.Талбайн ерөнхий мэдээлэл, 3.Талбайн

геологийн тогтоц, 4.Хайгуулын ажлын аргачлал ба гүйцэтгэсэн ажлын хэмжээ,

5.Судалгааны талбайн үнэлгээ, 6.Орд, хүдрийн төрөл, бодисын найрлага,

технологийн шинж чанар, 7.Ордын гидрогеологи, инженер геологийн нөхцөл,

8.Ашигт малтмалын баялаг, ордын нөөцийн тооцоо, 9.Ашигт малтмалын ордын уултехникийн

нөхцөл, урьдчилсан техник эдийн засгийн үнэлгээ, 10.Ашигт малтмалын

ордын ашиглалтанд бэлтгэгдсэн байдал, 11.Археологи, палеонтологийн судалгаа,

байгаль орчны геоэкологийн үнэлгээ, 12.Дүгнэлт гэсэн нийт 12 бүлгээс бүрдэх

бөгөөд нийт .... зураг, ..... хүснэгттэй. Тайлан нь хавсралтаар ..... материал,

хавсралт ....зураг тус тус бүрдэнэ.

Тус тайлан нь нөөцийн шинэчилсэн тооцооны үр дүнгийн тайлан учир “Ашигт

малтмал эрэх хайх, ашиглах үйл ажиллагааны журам” ын 7 дугаар зүйлийн 7.4, 7.5

хэсэгт зааснаар зарим бүлгүүдийг хуучин тайлангаас авч товч оруулсан тул

шаардлагтай тохиолдолд анхдагч ашигласан тайланг авч үзэх боломжтой юм.

2. ТАЛБАЙН ЕРӨНХИЙ МЭДЭЭЛЭЛ

12469А тусгай зөвшөөрлийн талбай (Толгойтын алтны шороон орд) нь

Сэлэнгэ аймгийн Ерөө сумын нутагт, Улаанбаатар хотоос 450км, Дархан хотоос 200

км, Шарын голын нүүрсний уурхайгаас 75 км зайд Толгойт, Сангийн гол, Шавартын

голын уулзвараас баруун урагш 2км зайд оршдог. Дүүрэг нь Хэнтийн нурууны

баруун хойд хажууд байрлах ба дунд зэрэг өргөгдсөн гадаргуутай. Дүүргийн хамгийн

нам цэг нь далайн түвшингээс 1060м өндөртэй Толгойтын голын хөндий, өндөр цэг

нь 1310м өндөртэй өндөрлөг юм. 12469А тусгай зөвшөөрлийн талбай нь нийт 41,11

га, 74 булангын цэгээс бүрдсэн зүүн хойноос баруун урагш сунаж тогтсон нийт 2,5

км урт талбай юм.

Зураг 1 Талбайн байршлын зураг

7




Зураг 2 Тусгай зөвшөөрлийн хэлбэр харуулсан зураг

8




Хүснэгт 1 12469А тусгай зөвшөөрлийн талбайн булангийн координат

№ Уртраг Өргөрөг

1 107° 21' 15.41'' 49° 28' 1.91''

2 107° 21' 15.13'' 49° 27' 56.12''

3 107° 21' 12.15'' 49° 27' 56.19''

4 107° 21' 12.06'' 49° 27' 53.92''

5 107° 21' 9.08'' 49° 27' 53.98''

6 107° 21' 8.94'' 49° 27' 51.08''

7 107° 21' 7.44'' 49° 27' 51.11''

8 107° 21' 7.31'' 49° 27' 48.2''

9 107° 21' 4.82'' 49° 27' 48.24''

10 107° 21' 4.78'' 49° 27' 47.28''

11 107° 21' 3.79'' 49° 27' 47.29''

12 107° 21' 3.38'' 49° 27' 38.9''

13 107° 21' 1.4'' 49° 27' 38.93''

14 107° 21' 1.2'' 49° 27' 34.73''

15 107° 20' 57.23'' 49° 27' 34.81''

16 107° 20' 56.39'' 49° 27' 17.34''

17 107° 20' 54.91'' 49° 27' 17.38''

18 107° 20' 54.75'' 49° 27' 14.14''

19 107° 20' 53.75'' 49° 27' 14.16''

20 107° 20' 53.6'' 49° 27' 10.93''

21 107° 20' 51.13'' 49° 27' 10.98''

22 107° 20' 50.95'' 49° 27' 7.41''

23 107° 20' 48.48'' 49° 27' 7.47''

24 107° 20' 48.38'' 49° 27' 5.53''

25 107° 20' 46.39'' 49° 27' 5.57''

26 107° 20' 46.28'' 49° 27' 2.99''

27 107° 20' 44.29'' 49° 27' 3.03''

28 107° 20' 44.17'' 49° 27' 0.44''

29 107° 20' 41.68'' 49° 27' 0.49''

30 107° 20' 41.53'' 49° 26' 57.25''

31 107° 20' 39.06'' 49° 26' 57.3''

32 107° 20' 38.92'' 49° 26' 54.38''

33 107° 20' 35.43'' 49° 26' 54.46''

34 107° 20' 35.28'' 49° 26' 51.22''

35 107° 20' 31.31'' 49° 26' 51.3''

36 107° 20' 31.19'' 49° 26' 48.72''

37 107° 20' 24.75'' 49° 26' 48.84''

38 107° 20' 25.44'' 49° 27' 3.4''

39 107° 20' 30.39'' 49° 27' 3.3''

40 107° 20' 30.48'' 49° 27' 4.92''

41 107° 20' 32.96'' 49° 27' 4.87''

42 107° 20' 33.03'' 49° 27' 6.49''

43 107° 20' 36.01'' 49° 27' 6.42''

44 107° 20' 36.13'' 49° 27' 9.02''

45 107° 20' 39.11'' 49° 27' 8.95''

9




46 107° 20' 39.18'' 49° 27' 10.57''

47 107° 20' 41.17'' 49° 27' 10.53''

48 107° 20' 41.27'' 49° 27' 12.79''

49 107° 20' 42.27'' 49° 27' 12.78''

50 107° 20' 42.42'' 49° 27' 16.01''

51 107° 20' 43.92'' 49° 27' 15.98''

52 107° 20' 44'' 49° 27' 17.92''

53 107° 20' 45.5'' 49° 27' 17.89''

54 107° 20' 45.64'' 49° 27' 20.8''

55 107° 20' 47.62'' 49° 27' 20.76''

56 107° 20' 47.78'' 49° 27' 24''

57 107° 20' 50.25'' 49° 27' 23.95''

58 107° 20' 50.43'' 49° 27' 27.82''

59 107° 20' 52.93'' 49° 27' 27.78''

60 107° 20' 53.35'' 49° 27' 36.83''

61 107° 20' 55.84'' 49° 27' 36.77''

62 107° 20' 55.92'' 49° 27' 38.39''

63 107° 20' 57.39'' 49° 27' 38.37''

64 107° 20' 57.5'' 49° 27' 40.3''

65 107° 20' 58.49'' 49° 27' 40.29''

66 107° 20' 59.01'' 49° 27' 51.29''

67 107° 21' 2.49'' 49° 27' 51.22''

68 107° 21' 2.6'' 49° 27' 53.47''

69 107° 21' 5.08'' 49° 27' 53.43''

70 107° 21' 5.19'' 49° 27' 55.68''

71 107° 21' 7.17'' 49° 27' 55.64''

72 107° 21' 7.25'' 49° 27' 57.59''

73 107° 21' 10.23'' 49° 27' 57.52''

74 107° 21' 10.45'' 49° 28' 1.91''

Талбайн хэмжээ 41.11 га

Ус зүй: Талбайн хэмжээнд гадаргуугийн усан сүлжээ зонхилох бөгөөд

эдгээрээс хамгийн том нь Ерөө гол ба хайгуулын талбайгаас хамгийн ойр цэг нь 10

км орчим зайтай байдаг. Тусгай зөвшөөрлийн талбай нь Толгойтын, Сангийн голын

хөндийд оршино. Орчин үеийн уур амьсгалын нөхцөлөөс хамаарч Сангийн гол,

Шавартын голууд ширгэж, шургасан байдаг. Харин Толгойтын гол нь хуучин

ашиглалтанд өртсөн талбайнуудыг дайран өнгөрч уг тусгай зөвшөөрлийн талбайн

баруун талаар урсан өнгөрнө.

Цаг уур: Талбай нь эх газрын эрс тэс уур амьсгалтай бүсэд хамаарах бөгөөд

зундаа 20-25 хэм дулаан, өвөлдөө 35 хэм хүртэл хүйтэрдэг. Хур тунадасны ихэнх

хувийг бороо эзэлдэг ба бараг 80% хүрнэ. Анхны цас 10-р сараас эхлэх бөгөөд 4-р

сар хүртэл үргэлжилдэг. Цасан гадаргуугийн зузаан дундажаар 0.15м хүрдэг. Харин

өвлийн улиралд газрын гадаргуу 2.0-3.0м гүн хүртэл хөлддөг байна.

10




Ургамлын аймаг: Тусгай зөвшөөрлийн талбайд хангайн бүсэд ургадаг

ургамал, бутлаг ургамал, жижиг торлогууд тааралдана. Хангайн бүсэд ургадаг нарс,

хар мод, хус мод тусгай зөвшөөрлийн талбайд тааралдахгүй. Харин голын хөндийн

өвслөг ургамал элбэг тохиолдоно. Бугантын дүүрэг нь тэр тусмаа Толгойтын голын

хөндий нь маш олон төрөл зүйлийн олон наст ургамалаар баялаг юм.

Амьтны аймаг: Хангайн уулархаг бүсэд тохиолддог ойд амьдардаг ан

амьтад элбэг тохиолддог ба тухайлбал гөрөөс, зэрлэг гахай, баавгай, чоно, туулай

гэх мэт. Мэрэгчдээс хэрэм, жирх, зурам элбэг тохиолддог. Гэвч тусгай зөвшөөрлийн

талбай орчимд уул уурхайн ашиглалтын үйл ажиллагаа жил бүр явагддаг тул ан

амьтан талбайн орчимд тааралдахгүй.

Бүс нутгийн дэд бүтцийн хөгжил: 12469А тусгай зөвшөөрлийн талбай нь

газарзүй, эдийн засгийн хувьд дэд бүтэц сайн хөгжсөн Сэлэнгэ аймгийн Ерөө сумын

нутаг Бугант тосгонд байрлах ба Дархан Уул аймгийн төвөөс зүүн хойш 200 км зайд

орших бөгөөд авто замын сүлжээ сайн хөгжсөн, Гол авто зам нь ердийн шороон зам

байдаг. Толгойтын гол, Сангийн гол, Шавартын голын уулзварт, Толгойтын алтны

шороон ордын доод хэсэгт байрладаг. Мөн Бугант тосгоноос Хүдэр сум хүртэлх

өндөр хүчдэлийн шугам (35 мян.квт) нь ордын хажуугаар өнгөрдөг. Төв суурин

газруудад эмнэлэг, сургууль, харилцаа холбоо, засаг захиргааны нэгж, дэлгүүр,

хувийн үйлчилгээний газрууд гэх мэт байгууллагуудтай.

2.1 Ордын геологийн судалгааны түүх

Дүүргийн хэмжээнд эртнээс эхлэн геологийн судалгааны ажлыг явуулж ирсэн

баримт байдаг. Толгойтын ордын дүүргийн хэмжээнд 1931-32 онуудад Г.А.Падалка

Хэнтийн алтны районы урьдчилсан геологийн зургийг зохиосон байна. Энэ ажлаар

Хэнтийн районд үүссэн алтны ордууд нь ЗХУ-ын Чикойн алтны бүстэй тектоникийн

хувьд ямар холбоотой болох талаар тайлбар өгөх зорилго агуулж байсан байна.

1959 онд В.А.Варламов М-48-XXIV хавтгайн өмнөд хэсэгт 1:200000-ны

масштабын геологийн зураглал, эрлийн ажлыг явуулж тухайн районы анхны

стратиграфийн судалгааг явуулсан байна. Үүний үр дүнд Ерөөгийн хагарлыг

тогтоож алтжилт нь Шарын голын боржин, кварцын порфиртой холбоотой гэсэн

дүгнэлтийг гаргасан.

1961-1966 онуудад Н.С.Видякин, Л.Н.Аврасина, В.С.Гмитрон нар Толгойтын

районд урьдчилсан хайгуулын ажил гүйцэтгэсний үр дүнд С1 зэргээр 15.8 тн, С2

зэргээр 0.27 тн алтны нөөцийг 12-74 хайгуулын шугамын дагуу үнэлгээ өгсөн байна.

/АМГТГ-ийн фондод хадгалагдах тайлангын дугаар 1728/

1961-1967 онуудад Н.С.Видякин, А.М.Степаненко, Е.М.Белых нар эрэл

хайгуулын ажил явуулсан байдаг. /АМГТГ-ийн фондод хадгалагдах тайлангын

дугаар 1775/

1967-1969 онд Бугантын анги Толгойтын районд хайгуулын ажлыг

гүйцэтгэсэн ба үүний үр дүнд Толгойт, Сангийн, Болотныйн хөндийнүүдэд С1 +С2

11




зэргээр 18.1тн алтны нөөцийг тооцсон байна. Бугантын хөдийд 26, 70-р хайгуулын

шугмын дагуу эрлийг явуулсан бөгөөд энэ хэсэгт сэвсгэр хурдсын зузаан тогтмол 30

м байсан ба элс нь доод хэсэгтээ тогтоогдсон байна. /АМГТГ-ийн фондод

хадгалагдах тайлангын дугаар 1861/

1968-69 онуудад Ю.П.Цыпунов, Г.И.Хубльдиков нар Бугантын шороон ордын

хэсэгт 1:50000-ны масштабын геологийн зураглалыг явуулсан. Эд нар

стратиграфийн шинэ ангилал хийснээс гадна гүний чулуулгийн насыг тогтоох, алтны

шороон орд нь кварцын судал ба занаржсан бүс, гидротермаль хувиралтай

холбоотой гэж дүгнэсэн байна.

1979-1982 онуудад А.И.Степанов, Н.Ням, Л.Базарсад нар өмнөх онуудад

хийгдсан хайгуулын ажлаар “Толгойтын алтны шороон ордын нөөцийн дахин

тооцооны тайлбар бичиг” нэртэй нөөцийн тайланг оруулж нөөцийг батлуулсан

байдаг. /АМГТГ-ийн фондод хадгалагдах тайлангын дугаар 3620/

1988 онд Л.Базарсад, Н.Ням нар “Толгойтын ордны алтны нөөцийн дахин

тооцоо” нэртэй нөөцийн тайланг оруулсан байдаг. /АМГТГ-ийн фондод хадгалагдах

тайлангын дугаар 4290/

2018-19 онд “Чамин-Алт” ХХК нь MV-012469 тоот тусгай зөвшөөрлийн

талбайн олборлолтонд өртөөгүй хойд хэсэгт алтны нөөцийг шинэчлэн тогтоох,

олборлолтод өртөөгүй болохыг нотлох зорилгоор хайгуулын 26 -с 36 дугаар шугам

хооронд нийт хяналт, шалгалтын 12 цооног өөрсдийн хөрөнгөөр өрөмдөж үр дүнг

тайланд нэгтгэсэн.

3. ТАЛБАЙН ГЕОЛОГИЙН ТОГТОЦ

Ашиглалтын тусгай зөвшөөрлийн талбайн дүүрэгт Доод палеозойн

цахиурлаг-терриген-метаморф, карбонат-терриген-метаморф хурдас өргөн

тархалттай бөгөөд алтны шороон орд нь неогенээс дөрөвдөгчийн настай гол

хөндийн гаралтай сэвсгэр хурдсанд оршдог. Тусгай зөвшөөрлийн талбайн хэмжээнд

зөвхөн сэвсгэр хурдас тархалттай.

Давхарга зүй

Дүүргийн хэмжээнд дараахь төрлийн хурдас хуримтлал тархана. Үүнд:

Хараа грүпп

1.Фурон –(Кембри) -Доод Ордовик Толгойт формац (Е4-О1 tl )

2.Фурон –(Кембри) -Доод Ордовик Жаргалант формац (Е4-О1 dg)

3.Фурон –(Кембри) -Доод Ордовик Ходоод формац

(Е4-О1 hd)

4.Дөрөвдөгч- ( Q )

12




3.1 Фурон –(Кембри) -Доод Ордовик Толгойт формац (Е4-О1 tl )

Толгойт формац нь литологийн хувьд Заамарын нуруунд ялгасан

Б.Пүрэвсүрэнгийн /1992/ заамарын формацийн дээд, доргонтын формацийн доод

хэсэгтэй, В.А.Варламовын /1961/ бугантын формацтай дүйцнэ. Толгойтын

формацийн нэг онцлог шинж чанар нь шохойлог-цахиурлаг алевролит, алевроэлсэн

чулуу, жижиг ширхэгтэй элсэн чулууны хэдэн мм-ийн нарийн үелэлээс голлон

тогтсон байдаг. Энэ нь суналын дагуу тасралтгүй хадгалагдсан байдаг бөгөөд

хараагийн серийн бусад зузаалгаас ялгагдах гол шинж нь болдог. Толгойтын

формац нь дээд хэсэгтээ жижиг ширхэгтэй элсэн чулуу, алевроэлсэн чулуу,

алевролит, занараас тогтсон байдаг бол доошлохдоо ширхэг нь томорч голдуу

псаммит тогтоцтой болдог байна. Толгойт формац нь доод зузаалагтайгаа

хоорондоо аажим шилжилттэй байдаг, тухайлбал энэ нь Угтаал голын баруун

хажууд ажиглагдана. Иймээс формацуудыг ялгахдаа градацийн шинж дээр нь

тулгуурлан гаргасан юм. Ю.П.Цыпуков /1970/ Элээт голын баруун талын хамар дээр

шурфын шугамын тусламжтайгаар толгойтын зузаалгийн зүсэлтийг дараахь

байдалтай гаргасан байна. Үүнд: /дээрээс доош/

1. Жижиг, нарийн ширхэгт нарийн үеллэг элсэн чулуу, шаварлаг занарын үелэл.

Эвэржин болон гялтгануурт занар болтол хувирсан. Зузаан-180м

2. Шаварлаг занар, нарийн үеллэг элсэн чулуу, алевролитын үелэл. Мөн

эвэршин гялтгануурт занар болтол хувирсан. Зузаан-100м

3. Жижиг, нарийн ширхэгтэй шохойлог элсэн чулуу, элевролит, элсэн чулуу,

бага хэмжээгээр шаварлаг занар зэрэг чулуулгуудын үелэл. Нарийн хэмнэлт

үелэлтэй. Зузаан -320м

4. Жижиг, нарийн ширхэгтэй элсэн чулуу, элевроэлсэн чулуу, алевролит,

шаварлаг занарын үелэл.Шаварлаг занар нь цөөнөөр тохиолдоно. Зузаан -

140м

5. Шаварлаг занар, бага хэмжээгээр нарийн ширхэгтэй элсэн чулуу,

алевроэлсэн чулуу, алевролитын үелэл. Зузаан -220м

6. Жижиг, нарийн ширхэгтэй элсэн чулуу, алевроэлсэн чулуу, алевролит, бага

хэмжээгээр шаварлаг занарын үелэл. Зузаан -210м

7. Жигд нарийн үеллэг шохойлог бус алевроэлсэн чулуу болон цахиурлаг

алевролит, шаварлаг занарын үелэл. Зузаан -265м. Дээрхи үеллүүдийн

чулуулгууд бүгд эвэржин болон гялтгануурт занар болтол хувирсан байна.

8. Шохойлог бус нарийн ширхэгтэй алевролит, элсэн чулуу, цахиурлаг

алевролитын үелэл. Чулуулгууд бага зэрэг метаморфчлогдсон байна. Зузаан

-210м

9. Нарийн үеллэг шохойлог-цахиурлаг бага зэрэг метаморфжсон алевролитын

үелэл. Зузаан -125м

10. Хар өнгөтэй шаварлаг занарын үе. Зузаан -45м.

11. Жигд хэмнэлтэй нарийн үеллэг, шохойлог, цахиурлаг элсэн чулуу болон бага

зэрэг метаморфжсон алевролитын үелэл. Зузаан -620м

13




Зүсэлтийн нийт зузаан 2435м. Үүнээс псаммит, псаммопелит-2070м буюу 85 хувь,

пелит-365м буюу 15 хувь тус тус эзэлж байна.

Толгойтын формацийн хурдсуудыг девоны боржингийн жижиг биетүүд суналын

дагуу зүсэж хил заагийн хувиралд оруулснаас доод, дунд хэсэгтээ эвэршсэн

байдалтай байна.

Шлифэнд дээрх чулуулгууд дараахь байдалтай ажиглагдана.

Плагиоклаз-кварц-биотиттой занар. шлиф-3482.2, 9238. Шлифэнд уг чулуулгууд

гранолепидобластлаг структуртай, занарлаг текстуртэй. Гол эрдсүүд-кварц 35%,

биотит-хлорит 30%, хээрийн жонш 30%, эпидот 5%. Хоёрдогч эрдэс-альбит.

Чулуунд кварцын талсжилтаар бусдаасаа арай илүү, хэмжээгээр томхон 0.1мм-ийн

ширхэгүүд нь тогтмол бус зузаантай зурвас үеийг үүсгэнэ. Харин плагиоклазын

талсжилтын зэрэглэл муу задарч дахин талсжин мөхлөгүүд нь кварцын зурвастай

хиллэсэн зурвас үе үүсгэнэ. Плагиоклаз нь альбит-олигоклакын найрлагатай байна.

кварцын ба хувирсан хээрийн жоншны нарийн мөхлөгөөс бүрдсэн энэ хоёр зурвалст

биотитын аранжин шаргал ялтсархаг ширхэгүүд нэгэн зүгт өөрсдийнхөө урт

тэнхлэгээр зэрэгцэн жигдхэн хуваарилалт үүсгэн хөгжсөн нь чулуунд

лепидогранобласт структур, занарлаг текструр бий болгожээ. Акцессор эрдсүүдээс

сфен, апатит ажиглагдана.

Биотит-серицит-эпидот-амфибол-кварцат занар. шл-7035-5, 2461, 9183.

Микролепидонематогранобластлаг структуртай, занарлаг, зурваслаг текстуртэй.

Найрлаганд амфибол 15-20%, кварц 20-25%, биотит 5-10%, серицит 10-15%, эпидот

10-15%, плагиклаз 5-10%, хоёрдогч эрдсүүд-лейкоксен, карбонат ажиглагдана.

Эрдсүүд жигд биш тархсан дараах зурваслаг бичил текстурыг үүсгэжээ.

1. кварц изометрлэг, зөв биш хэлбэртэй, ихэвчлэн дангаараа бичил линзлэг,

бөөгнөрөлүүдийг үүсгэж байна. өргөн нь 0.1-0.5 мм. Заримдаа түүн дотор

изометрлэг, хэлбэртэй альбитын мөхлөгүүд бага зэрэг ажиглагдана.

2. Амфибол зүүлэг, призмлэг, ромбо хэлбэртэй 0.05-0.2 мм хэмжээтэй

актинолитын мөхлөгүүдээс бүрдэж байна. Чулуунд жигд бус тархсан.

3. Эпидот изометрлэг, хавтгайвтар хэлбэртэй 0.05-0.2 мм-ийн хэмжээтэй,

нилээд нь их тархалттай, заримдаа дангаараа шахам зурвасуудыг үүсгэсэн

байна.

4. Карбонат изометрлэг, зөв биш хэлбэртэй 0.1-0.9мм-ийн хэмжээтэй ихэвчлэн

дангаараа зурваслаг бөөгнөрөлүүдийг үүсгэсэн, магадгүй хожуу үүссэн ч

байж болно. Зурвасын өргөн нь 0.4-1.3 мм

5. Биотит, серицитийн хайрсууд дан дангаараа нарийн зурвасуудыг үүсгэжээ.

Акцессор эрдсүүдээс магнетит, сфен, апатитын 0.03-0.2 мм-ийн хэмжээтэй

мөхлөгүүд тааралдана. Дээрхи бичсэн харийхан зурвасууд нь заримдаа бие биедээ

ууссанаас холимог найрлагатай харагдана. Анхдагч зурвасуудын өргөн нь 0.4-3.2

мм байна.

Биотит-эвэр хуурмаг-эпидот-кварц-хээрийн жоншит /элсэн чулуунаас үүссэн/ занар.

шл-7046.1, 3528, 2462. Микролепидонемогранобласлтлаг, бластопсаммитлаг

14




структуртай, үелсэн занарлаг текстуртэй. Үелэлийг эпидот, биотит, ховроор

карбонатын мөхлөгүүд бий болгожээ. Биотит 5-10%, бага зэрэг эпидот ховроор

карбонатаас тогтсон үе /өргөн нь 0.09мм-ээс 0.3мм/. Кварц 15-20%, хээрийн жонш

40-45%, эпидот бага зэрэг эвэр хуурмагаас тогтсон үе 0.4-1.3мм. Энэ үед

бластопсаммит структур ажиглагдана. Кварц изометрлэг хэлбэртэй , чулуулагт

жигдээр тархсан байна. плагиоклаз мөн изометрлэг хэлбэртэйгээр ажиглагдаж

түүгээр эпидот-серицит нилээд хэмжээгээр үүсчээ. Эпидот 10-15% изометрлэг ,

зуйвандуу хэлбэртэй, зарим үед нарийн зурвас маягийн ялгарлыг бараг дангаараа

үүсгэсэн байхаас гадна эвэр хуурмаг, хээрийн жоншоор нилээд хэмжээгээр үүсчээ.

Эвэр хуурмаг 10-15% призмлэг хэлбэртэй, гол төлөв актинолитоор, эпидотоор

түрэгдсэн байдалтай тааралдана. Карбонат 10-15% изометрлэг хэлбэртэйгээр

чулуулагт занаржилтын дагуу линз маягийн ялгарлыг үүсгэсэн байна. Түүнчлэн

ховроор хээрийн жонш эвэр хуурмагийг түржээ. Акцессор эрдсээс хүдрийн эрдэс,

апатит, сфен тохиолдоно.

Метаморфчлогдсон элсэн чулуу нь шлифэнд 14-1, 3574 туузлаг, нарийн үеллэг,

занарлаг текстуртэй, бластопсиммитлэг, гранонематобласт структуртай.

Хэмхэдсүүд нь кварцын мөхлөгүүдээс бүрдэнэ. Мөхлөгүүдийн хэмжээ 0.05-0.1 мм.

Барьцалдуулагч нь бүхэлдээ дахин талсжин актинолит, кварц, эпидот, циозитын

агрегат үүсгэсэн байна. ховроор сфен, апатит, циркон, лейкоскен, анарын

мөхлөгүүд ажиглагдана.

3.2 Фурон –(Кембри) -Доод Ордовик Жаргалант формац (Е4-О1 dg)

Жаргалант формацийн хурдас нь толгойтын формацийн хурдас дээр нийцлэг

байдалтайгаар байрлах бөгөөд Бугантын гол ба Жаргалантын голуудын хооронд

оршдог. Формацийн арай бүрэн зүсэлтийг Толгойтын синклиналь тогтоцын хойд

жигүүрт тохиолдох бөгөөд өмнөд жигүүр нь муу илэрцтэй учраас муу судлагдсан

байна.

Жаргалантын формацийн хурдасны ихэнх хэсгийг 50% шаварлаг занар

эзэлдэг бөгөөд үлдсэн хэсэг нь цахиурлаг занар, элевролит, нарийн ба жижиг

ширхэгтэй элсэн чулуунаас тогтдог байна. Эдгээр бүх чулуулгийн хувирлын зэрэг нь

маш бага байдаг байна. Түүнээс гадна уг формацийн чулуулгийн карбонатлаг чанар

нь маш өндөр байна. Мөн зүсэлтийн дээд хэсэгт элсэн чулууны эзлэх хувь

өндөрсдөг. Жаргалант формацийн хурдасны зүсэлтийг Ерөө гол ба Элээт горхины

хооронд орших усан хагалбарын нуруунд хийсэн толгойтын формацийн зүсэлтийн

шууд үргэлжлэл байдлаар хийсэн бөгөөд энд зүсэлт нь дараахь байдалтай байна.

Үүнд:

1. Бараан саарал шаварлаг занарын багц үе-105м

2. Карбонатын найрлаг бүхий шаварлаг-цахиурлаг-актинолиттой занар ба

алевролитын багц үе-65м

3. Ногоон саарал өнгөтэй, шаварлаг, шаварлаг-цахиурлаг-шохойлог болон

цахиурлаг-гялтгануурлаг занаруудын багц үе.-215м

15




4. Зарим үедээ цахиурлаг-актинолиттой занар болон өөрчлөгдсөн шохойлогцахиурлаг

алевролитын багц үе-155м

5. Ногоон саарал өнгөтэй шаварлаг занар-230м

6. Нарийн үеллэг тогтоцтой жижиг ширхэгтэй шохойлог бүтэцтэй элсэн чулуу-

80м


8. Цахиурлаг актинолиттой занар болон хувирсан алевролит-130м


10. Нарийн ширхэгтэй ба жижиг ширхэгтэй элсэн чулуу. Зарим үед карбонатсерициттэй

занар болон өөрчлөгддөг.-270м

11. Ногоон саарал өнгөтэй шаварлаг занар.-75м

12. Жижиг ширхэгтэй шохойлог элсэн чулуу-150м

13. Шаварлаг занар-60м

14. Жижиг ширхэгтэй шохойлог элсэн чулуу-70м

15. Хүрэн өнгөтэй, сидеритжсэн, жижиг ширхэгтэй, олон хольцит элсэн чулуу-

145м

16. Шаварлаг ба цахиурлаг-гялтганууртай занар-160м

Энэ зүсэлтээр Жаргалантын формацийн хурдасны нийт зузаан нь 2460м байна.

шлифэнд чулуулгууд дараах байдалтай ажиглагдана.

Кварц-эвэр хуурмаг-хээрийн жоншит занар. шлиф-9165,7044. Шлифэнд чулуулаг

нь бластопсаммит, микронематобласт структуртай, занарлаг текстуртэй. Кварц 20-

25%, хээрийн жонш 40-45%, эвэр хуурмаг 25-30%, эпидот 5-10%, тус тус эзэлнэ.

Хоёрдогч эрдсүүд-төмрийн усан исэл, эпидот, лейкоксен, серицит, актинолит,

карбонат. Дээр дурьдсан эрдсүүд нэг зүг зэрэгцэн байршиж, үелсэн занарлаг

текстур бүхий дараах үелэлийг бий болгожээ.

1 0.1 мм-ээс 0.7 мм-ийн өргөнтэй үе. Энэ үе нь гол төлөв эпидот, бага зэрэг

серицит, эвэр хуурмагаас тогтжээ.

2 1.3-5.4мм өргөнтэй үеүүд. Кварц , хээрийн жонш бага зэрэг эпидот, эвэр

хуурмагаас тогтсон үеүүд. Энэ үеүүдэд бластопсаммит структур ажиглагдана.

Акцессор эрдсээс хүдрийн эрдэс, сфен, апатит тааралдана. Чулуулагт актинолитын

бичил агрегатууд, эпидотын цул нарийн үеүүд үүссэн байна.

Алевро элсэн чулуу шл-7049. Бласто-алевропсаммит структуртай, занарлаг

текстуртэй. Метаморфчлогдох процесст өртөж, түүний үр дүнд кристаллын

хэмхдэсүүд захаасаа заримдаа бүхэлдээ бичил ширхэгтэй гранобласт агрегатад

шилжиж, улмаар холбогч хэсэг нь карбонат, биотитоос тогтсон микрогранобласт

агрегатад бүрмөсөн шилжсэн байна. Мөн цөөн тоогоор эпидот, хлорит таарна.

Хэмхдэсүүд-кварц 70-75%, хээрийн жонш 20-25%. Кварцын хэмхдэсүүд нь

занаршилтын дагуу бага зэрэг сунан байрлаж зонхилох хувийг эзэлж байна. хээрийн

жонш нь серицитэд бага зэрэг хувирсан байна. Барьцалдуулагч нь нэг зүг чиглэн

байрлаж хэмхдэсүүдийн захаас нь хүчтэй идэж түрсэн байна. Акцессор эрдсүүдээс

магнетит, сфен, апатитын мөхлөгүүд тааралдана.

16




Серицит-эпидот-карбонат-кварц-амфиболит занар. шл-9130. 4 . Чулуулаг дахь

эрдсүүд жигд бус байрлаж зурваслаг бичил цогцлолыг үүсгэж байна. Үеүүдийг тус

бүрээр нь авч үзвэл:

1 Кварц 20-25% изометрлэг зөв хэлбэртэй дангаараа бичил линз зурвасуудыг

үүсгэж байна.

2 Актинолит 30-35% чулуунд зонхилох хувийг эзэлж, микронематобласт

агрегатыг үүсгэх буюу бүх зурвасуудад оролцсон байна. Түүний зэрэгцээ

карбонат, эпидотын мөхлөгүүд нилээд хэмжээгээр үүсч дангаараа буюу нийлж

бичил зурвасуудыг үүсгэжээ. Өргөн нь 0.4-1.8 мм.

3 Серицит биотитын хайрсууд нарийхан зурвасыг үүсгэжээ. Өргөн нь 0.2-0.4мм.

Кварц, хувирсан плагиоклазын плит хэмхдэсүүд хадгалагдан хоцорч

бластоалевропсаммит бүтцийг үүсгэсэн байна. Акцессор эрдсүүдээс магнетит,

сфен, апатит 0.03-0.1 мм хэмжээтэй мөхлөгүүд тааралдана.

3.3 Фурон –(Кембри) -Доод Ордовик Ходоод формац (Е4-О1 hd)

Ходоод формацийн нэрэн доор хараагийн серийн хамгийн дээд талын хэсэг

болох хурьцангуй бага хувиралд орсон карбонат материалын хольц бүхий гол төлөв

олон хольцот элсэн чулууны зузаалгийг ялгасан байна. Энэхүү формац нь доод

талын формац болох Жаргалант формацтай нийцлэг байрлалтай оршдог байна.

Тэдгээрийн хоорондын шилжилт нь аажим бөгөөд энэ нь Жаргалантын формацын

дээд хэсэгт элсэн чулууны үеүд ихэсдэгээр батлагдаж байна. Ходоодын формац нь

элсэн чулуунаас гадна торгомсог ногоон саарал өнгөтэй шаварлаг занарын нарийн

үеүд агуулдагаараа онцлогтой юм. Мөн нилээд хэмжээгээр алевролит, шохойлогшаварлаг

занар, шаварлаг-шохойлог занарын үеүдийг агуулдаг.

Ходоод формац нь дотоод өөрчлөлт багатай бөгөөд үндсэндээ 4 багц үеээс

тогтдог. Зүсэлтийн доод хэсэгт нь Ерөө, Элээт голуудын хооронд, дээд хэсэг нь

Жаргалант, Толгойт голуудын хооронд орших ба дараахь байдалтай байна.

Үүнд: доороос дээш

1 Шохойлог, нарийн ширхэгтэй, олон хольцот элсэн чулууны багц үе. Үүн дотор

шаварлаг ба шаварлаг-шохойлог занар, шаварлаг-шохойлог алевролитын

нимгэн үеүдтэй-350м

2 Шохойлог бүтэцтэй, жижиг ширхэгтэй олон хольцот элсэн чулуу, алевролит

болон шаварлаг занарын салаавчлан байрласан багц үе-360м

3 Цул тогтоцтой, шохойлог бүтэцтэй, дунд ширхэгтэй элсэн чулуу-230м

4 Цул тогтоцтой, шохойлог бүтэцтэй, дунд ширхэгтэй, олон хольцит элсэн чулуу

ба шаварлаг занарын салаавчлан байрласан багц үе-270м

Ходоод формацийн хурдас нь энэ зүсэлтээр 1200м зузаантай байна.

Шлифэнд Ходоод формацийн хурдсууд дараахь байдалтай байна.

Нарийн ширхэгтэй шохойлог олон хольцтой метаморфчлогдсон элсэн чулуу нь

шл-1, 1099б. Занарлаг текстуртэй бластопсаммитлэг структуртай байдаг. Чулуулаг

17




нь бүхэлдээ хувирч мөхлөгүүд нь кальцитээр бага хэмжээгээр актинолит, хүдрийн

эрдэс, серицит, хлорит, биотитоор түрэгдсэн байна. Турмалин, цирконы ганц нэг

мөхлөг тааралдана. Хэмхдэс материал нь нийт эзлэхүүний 65-75 хувийг эзэлж

голдуу кварц, бага хэмжээгээр хээрийн жонш, цахиурлаг чулуулаг, апатит,

цирконоос тогтоно. Хэмхдэсүүдийн хэмжээ нь 0.08-0.15 мм хүртэл байна.

Нарийн ширхэгтэй шохойлог олон хольцтой элсэн чулуу нь шлифэнд шл-1210

псаммит структуртай байна. Чулуулаг нь ерөнхийдөө сулавтар хувирсан байна.

Хэмхдэсүүд нь 75 хувь эзэлж голдуу кварц, хээрийн жоншоос бүрдэнэ. Хэлбэр нь

хагас мөлгөржсөн байна. Барьцалдуулагч нь серицит, хлорит, кальцитад хувирсан

байна. Хэмхдэсүүдийн дунд хааяа нэг турмалин, пирит тааралдана.

Дунд ширхэгтэй олон хольцит элсэн чулуу нь шлифэнд 1208, 1213 псаммит

структуртай, цахиурлаг серицитэн барьцалдуулагчтай. Хэмхдэсүүд -80хувь байна.

Үүнээс 60 хувь нь кварц, 20 хувь нь хээрийн жонш, 20 хувь филлитүүд тус тус эзэлж

байна. Хэмхдэсүүдийн хэмжээ нь 0.1-0.7 мм-0.25-0.5 мм хүртэл байна.

Барьцалдуулагч нь цахиурлаг бодис, серицит, хлоритоос тогтоно. Хаяа нэг хүдрийн

эрдэс, пирит тааралдана.

Ходоод формацийн хурдасны шинж чанараас үзэхэд Хараагйин серийн хурдас нь

ерөнхийдөө региналь метаморфизмын ногоон занарын фацийн хувиралтай болох

нь харагдаж байна. Хараагийн серийн хурдасны дунд, доод хэсэг нь хил заагийн

термаль метаморфизмын нөлөөлөлд нилээн хүчтэй өртсөн байх бөгөөд ялангуяа

доод зузаалгийн хурдсууд нь хил заагийн метаморфизмоос гадна

динамометаморфизмд орж парагнейс, мигманитууд болон хувирсан байна. Энэ нь

интрүзив цулууд нь доод зузаалгийн хурдас илэрсэн антиклиналь атриануудын

төвийн хэсгээр нэвчиж цухуйсан байгаатай холбоотой юм. Хараагийн серийн хурдас

нь геохимийн шинж чанараараа формац хоорондоо болон талбайд тархсан бусад

хурдас чулуулгаас ялгарах онцын ялгаа байхгүй.

3.4 Плейстоцен /Q1/

Толгойтын ордын районд маш өргөн тархалттай ба уг насны сэвсгэр хурдас нь

голын хөндийн хэлбэр хэмжээнээс хамааран харилцан адилгүй тархалттай.

Хурдсын зузаан, найрлага нь хүртэл өөр өөр байдаг. Дөрөвдөгчийн хурдас нь голын

цутгал салааны байнгын урсгал устай, ба усгүй хуурай хөндийн жалга амуудад

хуримтлагдсан голын /аллювийн/ гарал үүсэлтэй хурдас, хажуу, бэл, хормойн,

байран зэрэг гарал үүсэлтэй хурдсаас бүрдэнэ. Элювийн /бэлийн/ хурдас нь усан

хагалбаруудаар тархалттай. Хайргархаг шавар, шавранцар, үндсэн чулуулгийн

хэмхдэс агуулсан шавар зонхилно. Усан хагалбаруудын онцлогоос хамаарч

хурдсын зузаан харилцан адилгүй байдаг. Ерөнхийдөө багавтар хөндийдөө 1-1.5мс

ихгүй байх ба өргөн хөндийдөө болон томоохон уулс хоорондын хөндийд 2.5-3.0м

хүрдэг.

3.5 Голоцен /Q2/

Орчин үеийн насны хурдас нь голын гаралтай аллювийн сэвсгэр хурдасын зузаан

нь томоохон голуудын уулзвар хэсэгтээ 20-25м хүрэх ба хөндийн дагуу дээшлэх

18




тусам хурдсын зузаан багасаж 2-4м болно. Судалгааны талбайд өрөмдсөн

цооногуудын үр дүнгээс үзэхэд сэвсгэр хурдас нь бүтэц найрлагаараа ерөнхийдөө

татмын ба гольдролын гэсэн фацаас тогтож буй нь тогтоогдсон байна. Татмын фац

нь хүрэвтэр бор, бор-саарал, хүрэн өнгөтэй шавар, шавранцар ховроор дайрга,

үйрмэг, мөн хайрга, хайрганцар, ганц нэг үхэр чулуу агуулсан байх ба зүсэлтийн

доод хэсгийг илэрхийлдэг. Гольдролын фац нь хөхөвтөр саарал, шар-саарал, борсаарал,

өнгөтэй янз бүрийн хэмжээний, харилцан адилгүй мөлгөржилт бүхий хайрга,

хайрганцар зонхилон үйрмэг, дайрга, агуулсан элс, элсэнцэр, шавар, шавранцараар

барьцалдсан зүсэлтийн доод хэсэгт орших хурдаснаас тогтоно. Гольдролын фацын

хурдасын найрлагад тухайн хэсэгт өргөн тархсан төрөл бүрийн элсэн чулуу, занар,

боржингийн төрлийн чулуулгуудын хэмхдэсүүд зонхилно.

Хөндийд тархах хурдас нь саарал, шаравтар саарал өнгийн үйрдэс, үйрмэг, шавар,

хагас мөлгөржсөн ба өнцөглөг хэмхдэс чулуу, элс, хайрга хайрганцараас тогтохоос

гадна элс, хайрга-элсний мишэл зэргээс тогтоно.

Толгойтын хөндийн сэвсгэр хурдасны төрөл, шинж чанар

Сэвсгэр хурдсын тодорхой хэсэг нь л алт агуулах ба гарал үүслийн шинж

төрхөөрөө 4 төрөлд ангилагддаг: аллювийн, пролювийн, делювийн ба элювийн.

Ихэнх хэсгийг аллювийн хурдас, дараа нь элювийн хурдас эзэлнэ.

Аллювийн хурдаст хөндийн хэсэг хамаарагдах ба 2, 3 дэнжийн хурдсыг

хамруулдаг. Хайгуул хийгдсэн хөндийн аллювийн хурдасын зузаан голын доод

хэсэгт ихсдэг. Хайгуулын 79-р шугамын хэсэгт 4-7м, Бугантын хөндийн цутгал хэсэгт

30м хүрдэг. Аллювийн хурдасын хөндлөн зүсэлтэнд зузаан тогтворгүй ба зүүнээс

баруун тийш ихэсдэг. Аллювийн хурдас нь хөндийн бүхий л хэсэгт ялангуяа гол

хэсэгтээ жигд бус тархалттай нь ажиглагддаг.

Аллювийн хурдасын гранулометрийн найрлага нь хөндийн дагуу хэсэгт

тогтвортой, хайгуулын 52-р шугамаас дээш хөндийн эхэнлүү мөхлөгийн хэмжээ

томрох хандлагатай байдаг. Жижиг, дунд зэргийн валунууд (кварц агуулсан)

хөндийн нарийссан хэсэгт тархах ба хуучин малталт хийсэн хэсэгт 30х40х50 см

хэмжээтэй валунууд ажиглагдана. Аллювийн хурдас нь голчлон 10х15х20 см

хэмжээтэй том хайргуудаас бүрддэг. Хөндийн доод хэсэгт жижиг, дунд зэргийн

хайрга зонхилон тааралдах хэдий ч аллювийн хурдасын дийлэнх хэсгийг хайрга, элс,

элсэнцэр, шавар бүрдүүлнэ.

Хөндийн хөндлөн чиглэлд аллювийн хурдасын найрлагын өөрчлөлтийг

нарийвчлан тогтоогоогүй бөгөөд ул чулуулгийн хэсэгт хэмхдэс материалууд нь

мөлгөржөөгүйгээс гадна шаварлаг хольц ихэсдэг онцлогтой.

Босоо зүсэлтэнд аллювийн хурдас 2 үетэй болох нь харагддаг.

Дээд үе үндсэндээ том хайргархаг материалаас тогтдог нь хайгуулын 79-р

шугамаас хайгуулын 38-р шугам хүртэл ажиглагдах бөгөөд хөндий доошлох тусам

19




нарийсаж зузаан линз маягийн болдог. Том хайргархаг аллювийн хурдсын зузаан

дунджаар 4-6м, хайгуулын 40-р шугамын хэсэгт 18м хүрдэг.

Доод үе нь элсэрхэг-хайргархаг материалаас голчлон бүрдэнэ. Зузаан нь дунджаар

2-5м, хайгуулын 48-р шугамын хэсэгт 12м хүрдэг. Аллювийн хурдасын шинж

чанарыг тогтоохдоо хайгуулын шурфуудын усгүй 2-3м гүнд явуулсан учир

мөхлөгийн хэмжээгээр ялгаагүй оруулсан байна.

Хөндийн сэвсгэр хурдсын хамгийн дээд үе нь бор өнгийн шавранцарын үеэс

тогтоно. 6 сорьцонд хийсэн шавранцрын гранулометрийн найрлагыг дор харуулав:

Хүснэгт 2 Шавранцрын гранулометрийн найрлага

Хэмхдэс төрөл Мөхлөгийн хэжмээ Эзлэх хувь

Хайрга -10+2мм 3%

Элс -2+0.1мм 10%

Нарийн ширхэгтэй элс, элсэнцэр -0.1+0.01мм 60%

Нарийн тоос, тоосонцор, шавар -0.01 27%

Хөндийн шавранцрын үеийн зузаан хөндий нь хөндлөн чиглэлд жигд биш

тархалттай. Үерийн дэнж буюу татам дээр 1,5-2 м-с хэтэрдэггүй бөгөөд хайгуулын

68-р шугамын хэсэгт налуу хэсэгтээ зузаан эрс нэмэгдэж 5-6м хүрдэг. Мөн

хайгуулын 28, 36-р шугамын хэсэгт 9-18м хүрдэг.

Хайгуулын 58, 68-р шугамын хэсэгт 1.5 м хүртэл зузаантай элсэрхэг-хайрга

агуулсан шаварын үе шавранцарын доор тогтоогдсон байдаг нь талбайд өөр газар

тааралддаггүй онцлогтой.

Хайгуулын 42-52-р шугамын хэсэгт хийсэн босоо зүсэлт:

1. Бор, бараан хүрэн өнгийн хөрс, ургамлын үе- 0.4м

2. Шаравтар-саарал, саарал бор өнгийн үе. Элс, хайрганы жижиг линзүүдтэй

шавранцар , налуу хэсэгт чулуулгийн ялгараагүй хэмхдэс ихтэй.-1.5-2.0м

3. Том дунд ширхэгтэй хайрга, жижиг валун агуулсан дунд зэргийн ялгарсан элс,

шавартай үе. Хайрганы петрографийн найрлагаар-үелэг метаморф элсэн

чулуу, алевроэлсэн чулуу, алевролит, занар байгаа нь тогтоогдсон. Валун нь

-цагаан өнгийн жижиг ширхэгт кварц агуулсан байдаг- -6.0-8.0м

4. Шар өнгийн шавартай бага зэрэг элс агуулсан хайрга-хайргархаг үе- -9.0м

5. Дунд ба жижиг ширхэгтэй хайрга, дайргатай линзүүд. Хайрга нь сайн

ялгарсан, бор хүрэн өнгийн төмрийн усан ислээр бүрхэгдсэн, ан цаваар

исэлдсэн, бутрамтгай. Үе нь олон өнгийн туяатайгаас гадна голчлон улаан

өнгөтэй. Хайгуулын 68, 1/27, 54, 52-р шугам дээр ажиглагддаг. -1.5-2.0м

6. Элсэрхэг-шаварлаг барьцалдуулагчтай дресва бүхий шебень. Саарал,

шаравтар саарал өнгөтэй үе.-3.0м

Сэвсгэр хурдсын нийт зузаан-22.0м

20




Толгойтын хөндийн пролювийн хурдас: Хязгаарлагдмал тархалттай.

Байнгын урсгалгүй бага хэмжээний жалганд хуримтлагдах ба зөөгдлийн хошуурсан

туугдас үүсгэн Толгойтын хөндийд зөөгдөн хуримтлагддаг. Хошуурсан туугдас нь

үндсэн хөндийн аллюви ба пролюваас бүрдэнэ. Энэ хурдсын дээд хэсэг нь пролюви

буюу ялгараагүй эсвэл муу ялгарсан элсэнцэр, шавранцар, шавар, элс, шебень, том

хэмхдэс зэргээс бүрдэнэ. Хошуурсан туугдасын зузаан 1-2м-с 10-15м хүрдэг. Эдгээр

хурдас нь алт агуулахгүй ч Алтан булаг жалганы хэсгийн хошуурсан туугдас

(Толгойтын хөндийн зүүн доод жалга) –т хайгуулын 28-р шугамын цооногт алтны

тэмдэгт илэрсэн байдаг. Байнгын урсгалгүй жалганы пролювийн хурдас нь элсэнцэр,

шавранцраас тогтоно.

Толгойтын хөндийн деллюви ба коллювийн хурдас: Уулын хажуу,

налуу хормой хэсгийн дээд хэсгийг делюви, доод, дунд хэсгийг коллюви гэж ялгасан.

Хөндийн зүүн хэсгийн хажуу хормойн налуугийн дээд хэсэг ба хөндийн баруун

хэсэг бүхэлдээ Толгойтын хөндийн нягт шавар, шебень, дресва бүхий том

хэмхдэсээр хучигдсан байдаг.

Бэл хормойн налуугийн дунд хэсгээс доош болох тусам хэмхдэст материалын

ялгарал ажиглагддаг. Том хэмхдэсүүд нь хурдасын доод хэсгээр, жижиг материал

нь дээд хэсгээр тархсан байна. Коллювийн хурдасны зүсэлтийг хайгуулын 20-р

шугамын 032-р шурфаас харж болно.

1. Хөрс ургамлын үе- -0.4м

2. Шаравтар бор өнгийн шавранцар -3.4м

3. Жижиг шебень, дресватай шаравтар бор өнгийн шавранцар -0.8м

4. Жижиг шебеньтэй цайвар бор өнгийн элсэнцэр- -1.2м

5. Цайвар бор өнгийн элсэнцэр- -1.2м

6. 3-5 см хэмжээтэй алевроэлсэнчулууны муу мөлгөржсөн хэмхдэстэй цайвар

бор өнгийн шавранцар

-3.8м

7. Шебень агуулсан цайвар бор өнгийн шавранцар -4.0м

8. Шебень агуулсан бор өнгийн шавранцар -2.8

9. Шебеньтэй бор өнгийн жижиг шавранцар -2.2м

10. Том ширхэгтэй шебень агуулсан улаавтар бор өнгийн шавранцар -1.6м

11. Бор өнгийн жижиг хайргархаг аллювийн хурдас

Аллювийн хурдас хүртлэх нийт зузаан- 21.4м

Хайгуулын 20-р шугамын 020 дугаар цооногийн зүсэлтээр делюви-коллювийн

хурдас нь Толгойтын хөндийн аллювийн хурдасд шилждэг.

1. Хөрс-ургамлын үе -0.4м

2. Нэг төрлийн цайвар бор өнгийн шавранцар -1.2м

3. Цайвар бор өнгийн элсэнцэр -0.8м

4. Жижиг ширхэг шебень агуулсан цайвар бор өнгийн шавранцар -8.4м

5. Шебень, хайрга агуулсан цайвар бор өнгийн шавранцар -0.8м

6. Хайрга, дайрга агуулсан цайвар бор өнгийн шавранцар -2.8м

21




7. Хайрга ба жижиг ширхэгтэй шебень агуулсан шар өнгийн шавранцар-1.6м

8. Хайрга ба жижиг ширхэгтэй шебень агуулсан цайвар шаргал өнгийн элсэнцэр

-1.6м

9. Хайрга, дайрга агуулсан цайвар шаргал өнгийн шавранцар -1.2м

10. Хайрга, дайрга агуулсан янз бүрийн ширхэгт шар өнгийн элс -6.8м

11. Хайрга, шебень агуулсан саарал өнгийн элсэнцэр 1.6м

12. Шебень агуулсан янз бүрийн ширхэгт бараан саарал өнгийн элс -4.4м

13. Дунд ширхэгт бараан саарал өнгийн элс -1.2м

14. Алевролитын шебень агуулсан шар шавар, элсний үе -0.4м

15. Нимгэн үелэг бараан саарал өнгийн алевролит -

a. Нийт зузаан -33.2м

Хөндийн доод хэсэгт , хайгуулын 12-40-р шугам орчим делювийн хурдас нь

алт агуулагч хуримтлалыг хучдаг.

Толгойтын хөндийн элювийн хурдас: Усан хагалбар, тэгширлийн

гадаргууд тогтоогддог. Хамгийн доод хайгуулын 12 дугаар шугаманд гранитын

найрлагатай хэмхдэс чулуулаг 20м зузаантай илэрсэн нь элювийн хурдасыг

илтгэдэг. Цооногуудаар илэрсэн хэмхдэс материал нь дунд том ширхэгт элс, дресва

байдаг. Нарийн ширхэгтэй шаварлаг материал агуулдаггүй.

Хөндийн бусад хэсгүүдэд шебень-элсэрхэг, шебень-шаварлаг элювийн

хурдас тархсан. Том ширхэгтэй хэмхдэсийн хэмжээ 5-15см хүрнэ. Хөндийн дээд

хэсэгт хайгуулын 52 ба 79-р шугам хооронд мезозойн настай багахан

конгломератын линзийн гарш дээр элювийн хурдас нь сайн мөлгөржсөн хайрга, шар

шаврын хольцтойгоор илэрсэн байдаг. Энэ хэсгийн мезозойн настай

конгломератын өгөршлөөс дахин хуримтлагдсан голын аллювийн хурдас нь

неогены настай байдаг. Тухайн хурдасыг зөвхөн алтны хуримтлал байгаагаар нь

ялгадаг.

Хөндийн дагуу элювийн шинж чанартай хурдасыг мөрдөхөд чулуулгийн

петрографийн найрлага нь хоорондын бүрэн хамаарал байгааг илэрхийлдэг.

Шебень, дресвагаас тогтсон элювийн хурдас нь ул суурийн чулуулагтай аажим

шилжилттэй байдаг. Агуулагч ул суурийн чулуулаг ба элювийн хурдасын хоорондын

хил зааг тодорхой ажиглагддаг. Элювийн хурдасын зузаан үе гранит ба

конгломератын дээр ажиглагддаг бөгөөд химийн өгөршилд өртсөн тунамалметаморф

чулуулгийн дээр элювийн хурдас бага зузаантай (0.4-0.8м) байдаг.

Хөндийн бэл хажуу хормойн налуу дээрх элювийн хурдас нь зөвхөн 2 ба 3-р зэргийн

дэнж дээр ажиглагддаг.

Усан хагалбарын хэсэгт элювийн хурдасын зузаан тогтворгүй. Харин уулын

орой хэсэгт элювийн хурдасын зузаан 1м-с хэтэрдэггүй бол тэгширлийн гадарга

дээрх зузаан 10-15 м хүрдэг.

22




Зураг 3 Толгойтын алтны шороон ордын геологийн зураг

23

3.6 Тектоник




Ашиглалтын тусгай зөвшөөрлийн талбай нь Хойт Хэнтийн өргөгдөлд

байрладаг. /Р.А.Хасин. 1967 он/ Металлогений мужлалаар Хангай-Хэнтийн

мужлалын Хойд Хэнтийн бүсийн Ерөө голын алтны хүдрийн дүүрэгт оршино. Бүс

нь баруун талаараа Баянголын гүний хагарал, зүүн талаараа Ерөө голын хагарлаар

хязгаарлагдах бөгөөд бүсийн өргөн 50-60км, урт нь 300км. Эдгээр томоохон

хагаралд тулсан томоохон хагарал шилжээсүүдээр хэд хэдэн блоклог тогтоцыг

үүсгэсэн байна.

Талбайн хэмжээнд доорх структурын ярусыг ялгасан. Үүнд:

1.Доод палеозой

2.Дунд палеозой

3.Доод цэрд

4.Кайнозойн структурын ярус гэж тус тус ангилсан байна.

Доод палеозойн үед Хараа грүппийн метаморфжсон хурдас, Толгойтын өргөргийн

дагуу сунасан томоохон синкилиналь атираа тус тус үүссэн байна.

Дунд палеозойн үед девоны настай метаморфжсон чулуулаг үүссэн. Энэ насны

чулуулаг нь томоохон шугаман маягийн зүүн хойш чиглэлтэй блокуудыг үүсгэдэг.

Девоны хурдас нь доод палеозойн өргөргийн дагуу чиглэлтэй сртуктурыг зүссэн

тектоник блокуудыг үүсгэсэн байдаг. Тэр нь давхацсан хил заагийг үүсгэдэг.

Доод цэрдийн үед Бугантай-Толгойтын суусан блок үүсэж, доод цэрдийн хурдас

хуримтлал үүссэн байна.

3.7 Геоморфологи

Ашиглалтын тусгай зөвшөөрлийн талбай нь Өвөр Байгалийн Даурын нурууны

зүүн өмнөд хэсэг болох Хэнтийн уулсын баруун хойд хэсэгт оршино. Газрын

гадаргууг хэлбэр дүрс, гарал үүсэл, онцлогоор нь тектоник-элэгдлийн, идэгдэлхуримтлалын

гэсэн хоёр төрөлд хуваана. Тектоник-элэгдлийн гадаргууд уулархаг

нутаг, идэгдэл-хуримтлалын гадаргууд уулс хоорондын хотгор, эртний ба орчин

үеийн гол хөндийнүүд орно. Тектоник-элэгдлийн гадаргууг үнэмлэхүй

өндөр,хэрчигдлийн зэргээр нь дунд өндөртэй уулсын (1200м-ээс дээш), нам уулсын

(900-1200м), тэгшрэлийн болон хүчтэй хэрчигдэлтэй гадаргуу, налуувтар хажуутай

гүвээ, толгодорхог гадаргуу гэж хуваана.

Тусгай зөвшөөрлийн талбайн дүүрэгт нам уулсын гадаргуу бүхий 1157.1м

үнэмлэхүй өндөртэй, налуу хажуутай, мөлгөр оройтой, сул хэрчигдэлтэй уулсын

бүсэд хамрагдаж байна. Нам уулс нь гүн биш хуурай гуу жалгуудаар хэрчигдсэнээс

гадна тэвш хэлбэрийн ба U маягийн хөндий, уул хоорондын жижиг талархаг

хөтлүүдээр хоорондоо тусгаарлагдана. Налуу хажуутай гүвээ, толгодорхог гадаргуу

нь маш эрчимтэй элэгдлийн үр дүнд үүссэн бөгөөд нам уулсын зах, бэл хормойн

24




хэсгээр тохиолдоно. Ихэнхдээ дөрөвдөгчийн сэвсгэр хурдсаар хучигдсан мөлгөрдүү

гадаргуутай байдаг.

Идэгдэл-хуримтлалын гадаргуугийн тогтоцын энэ төрөл нь идэгдэл зөөгдөл,

хуримтлалын идэвхитэй үйл ажиллагаагаар үүссэн бөгөөд уул хоорондын хотос,

налуу хажуутай хуурай өргөн хөндийнүүд, голын хөндий гэж ангилдаг.

Уул хоорондын хотос ба налуу хажуутай хуурай өргөн хөндийн төрөлд гүвээ,

толгодорхог болон нам уулс хөгжсөн бүсийн бэл хормойн хэсгээр үүсэж тархсан

дөрөвдөгч, орчин үеийн бэл хормой, гол нуурын гаралтай сэвсгэр хурдсаар

дүүргэгдсэн гадаргуу хамаарна. Тухайлбал Толгойт, Галгатай зэрэг байнгын урсгал

устай хөндийн өргөссөн хэсгүүд энэ төрлийн гадаргууд хамаарах ба эдгээр

хотгоруудын дээд хэсэгт хуримтлалын үлдэгдэл тэгшрэлийн гадаргуу тохиолдох

бөгөөд томоохон нь Сангийн , Галгатайн орчмын гадаргуу юм. Байнгын урсгал устай

гол горхинуудын хөндийн татам нь элсэрхэг, хайргархаг, шаварлаг төрлийн голын

гаралтай орчин үеийн хурдаснаас бүрдэх ба хажуугийн цутгал жижиг хуурай

амуудын татам нь бэл-хормойн, гол-бэл хормойн холимог гаралтай хурдаснаас

бүрдэнэ.

Талбайн гадаргуугийн хөгжлийн түүх нь эрт төрмөлийн төгсгөл үеэс эхэлж,

гадаргуугийн бүтэцийн анхны дүр төрхөө олсон боловч түүнээс хойших удаа

дараагийн тектоник идэвхижлийн нөлөөнд өртөн өөрчлөгджээ.

Цэрд неогений үед уул хоорондын томоохон хотгоруудын суурь тавигдаж,

хагарал орчим ба уул хоорондын хотгоруудыг доод цэрдийн настай хурдас

дүүргэсэн байна. Доод цэрдийн цаг үеэс хойш өндөр далайцтай тектоник

идэвхжилтийн үйл ажиллагаа эрс суларч ерөнхийдөө тавцангийн төрлийн элэгдэл,

зөөгдөл, хуримтлалын тэгшрэлийн гадаргуугийн хөгжил давамгайлж эртний голын

хөндий, хотгоруудад плейстоцений настай улаан өнгийн хурдас хуримтлагдан

дүүргэгдсэн байна.

Плейстоцений төгсгөл дөрөвдөгчийн эхэн үед тасрал эвдэрлээр хэрчигдэн

хуваагдах хөдөлгөөн идэвхжсэн нь плейстоценийн хурдас зарим газарт гүвдэл

маягаар өргөгдөн гүвээ толгодорхог гадаргууг үүсгэж, зарим газарт ховдол маягаар

доош сууснаас эртний голын гурвинуудад хуримтлагдан дөрөвдөгчийн хурдсаар

хучигдан дарагдмал байдлаар оршиж байгаагаар тайлбарлагдана. Дөрөвдөгчийн

галавын сүүл үед тус нутагт элэгдэл, идэгдэл, зөөгдөл, хуримтлалын гадаргуугийн

хэлбэр үүсэж хөгжсөн ба энэ тогтоцтой холбогдон алтны шороон орд илрэлүүд

хуримтлагджээ.

3.8 Ашигт малтмал

Тусгай зөвшөөрлийн талбай нь металлогений байршлаараа Хойт Хэнтийн

алтжилтын бүсийн Бугант-Толгойтын алтны хүдрийн зангилаанд хамаарах бөгөөд

энд алтны шороон илрэлүүд нилээд хэмжээгээр тогтоогдсон ба алтнаас бусад

төрлийн ашигт малтмалаар хомс юм. Тус районд тархсан алтны шороон орд

илрэлүүд нь Баян гол ба Ерөө голын гүний хагарлын бүсийн дагуу гол төлөв бүлэг

25




байдлаар хуримтлагдан тархсан байдаг. Уг талбайн ойролцоо Бугант (Сангийн,

Хайлаастын, Толгойт, Нарийн, Гозон шар, Их, Бага, Дунд Өлөнт)-ын бүлэг орд

байрладаг ба эдгээрийг анх 1961 оноос хайгуулын ажлыг явуулж ирсэн бөгөөд 1974

оноос өнөөг хүртэл Толгойтын алтны үйлдвэр драг болон хэсэгчилэн ангилах аргаар

алтны шороон ордын олборлолтыг явуулж байсан байна.

Алтны шороон ордуудаас гадна алтны хүдрийн илрэлүүд тогтоогдсон байдаг.

Тухайлбал Галгатай, Хайлааст, Сангийн голуудын усан хагалбарт алтны үндсэн

илрэл (ЗУ 107 0 24 I 10 II ХӨ 49 0 31 I 00 II ) 1968 онд баганат өрөмдлөгийн ажлаар доод

цэрдийн настай хөрзөн чулуунд 0.2г/т агуулгатай гэж тогтоогдсон байна. Мөн

Сангийн голын дээд хэсэгт (ЗУ 107 0 22 I 40 II ХӨ 49 0 29 I 30 II ) доод цэрдийн настай

хөрзөн чулуунд 0.4-1.6м, 0.8-1.2м зузаантай 4-н үе тогтоогдсон байна. Толгойтын

алтны шороон ордод (ЗУ 107 0 21 I 00 II ХӨ 49 0 28 I 00 II ) 1970 онд баганат болон

цохилтот өрөмдлөгийн ажлын үр дүнд 58-р шугамын 28-р цооногийн ул суурийн

хэсэгт алтны шигтгээ агуулсан кварцын хэмхдэс, кварцжсан алевролитын үе ба

бутралын бүс илрэгдсэн. Энд алтны дундаж агуулга ойролцоогоор 2г/т, зарим

ахицанд 10-15г/т байв. Мөн Хайлаастын аманд 17-р шугамын 18-р цооногт төмрийн

ислийн түрхэц бүхий алевролит, кварцжсан бутралын бүсэнд (Г.Гомбосүрэн,

П.Батчулуун 1990он) алтны агуулга 10-15г/т байв. Алтны эдгээр хүдрийн илрэлүүд

нь алт-кварц-сульфидын формацад хамаарах бөгөөд алт агуулагч бие нь кварцын

судал, судланцар болон эрдэсжсэн бутралын бүс маягаар оршдог. Өмнөх ихэнхи

судлаачид хүдэржилтийн баян хэсэг нь идэгдлийн үйл ажиллагаанд орж алтны

шороон орд, илрэл үүсэх эх үүсвэр болсон гэж үздэгээс гадна тухайн талбайд

хүдрийн томоохон баялаг орд байхгүй гэж дүгнэсэн байдаг.

Алтны үндсэн ба шороон ордоос гадна томоохон голуудын хөндийд

хуримтлагдсан голын гаралтай хайргархаг хурдсыг орон нутгийн чанартай зам

барилгын ажилд ашиглахад бүрэн боломжтой.

4. ХАЙГУУЛЫН АЖЛЫН АРГАЧЛАЛ БА ГҮЙЦЭТГЭСЭН АЖЛЫН ХЭМЖЭЭ

Өмнөх онуудад явагдсан хайгуулын ажлын торын нягтрал нь 200х20м-40м

байсан ба өрөмдлөгийг ул чулуулагт хүртэл явуулж хаасан байна. Дээрх аргачлал

нь одоогийн мөрдөж байгаа аргачлал, зөвлөмжтэй таарч байгаагаас гадна энэ бүс

нутаг нь 1974 оноос хойш ашиглалт, олборлолтын ажлыг тасралтгүй явуулж ирсэн

нь хайгуулын аргачлал, ажлын хэмжээг хангалттай гэж үзэхэд хүргэж байна.

Ашиглалтын тусгай зөвшөөрлийн талбайд алтны тархалтын хүрээг гүйцээж

нарийвчлах зорилгоор нэмэлт нарийвчилсан хайгуулын өрөмдлөг явуулах

шаардлаггүй байсан хэдий ч 2019 онд олборлолтонд өртөөгүй хэсгийн буюу

нөөцийн тооцоолол хийх хэсэгт /хш26-36/ нийт хяналт, шалгалтын зорилгоор 12

цооногийг өөрийн хөрөнгөөр өрөмдсөн.

26

4.1 Эрлийн маршрут




Талбайд 2019 онд ашиглалт, олборлолтын ажил гүйцэтгэсэн ил уурхайн хойд

хязгаараас эхлэн талбайн хойд зүгт ажиглалт маршрутын ажил хийж хуучны

өрөмдлөгийн цооногийн ул мөр илрүүлж, олборлолт явагдаагүй болохыг тогтоох

ажлыг гүйцэтгэсэн. Үүний үндсэн дээр геодезийн компаниар 1961-1977 онуудад

өрөмдсөн хайгуулын шугам, цооногуудыг газар дээр нь буулгаж байршлыг

тодорхойлсон. Энэ ажлын үр дүнгээр ХШ-26 дугаар шугамаас ХШ-36 дугаар шугам

хооронд нөөцийн тооцоолол хийх, хяналтын өрөмдлөг хийх ажлуудыг зохион

байгуулсан.

4.2 Цохилтот өрөмдлөгийн ажил

Нөөцийн тодотгол тооцоог фонд №1861 (1967-69) тоот тайлангаас үндсэн

зүсэлтүүд болох хш-26, 28, 30, 32, 34, 36 -г , фонд № 4290 (1988) тоот тайлангаас

нөөцийн үр дүнгийн дэвсгэр зураг, нөөцийн хүснэгт, анхдагч материалуудыг авч

ашигласан. Тус тооцоонд хэрэглэсэн аргачлал нь цохилтот өрөмдлөгийн аргаар

УКС-22М төрлийн өрмийн суурь машиныг ашиглан гүйцэтгэсэн байна. Дээрх

хайгуулын 6 шугамын хэмжээнд нийт 81 цооног 1947,8 т.м өрөмдлөг хийгдсэн байна.

Үүнээс тусгай зөвшөөрлийн хэмжээнд хамаарах 30 цооног орж байна.

№

Хүснэгт 3 1961-1977 оны хооронд өрөмдөгдсөн цооногуудын ерөнхий мэдээлэл

Хайгуулын

шугам

дугаар

Өрөмдсөн

цооногийн

тоо

Цооног дугаарууд

1 Хш-26 12 12,16,18,20,22,24,28,30,32,34,36,40

2 Хш-28 12 42,46,48,50,52,54,56,58,60,62,64,68

3 Хш-30 11 32,36,40,42,44,46,48,50,52,54,56

4 Хш-32 6 32,34,36,38,40,42

5 Хш-34 16 16,20,24,26,28,30,32,34,36,38,40,42,44,48,52,56

6 Хш-36 24

04,4,8,12,16,20,22,24,26,28,30,32,

36,40,44,48,52,56,60,64,68,72,74,76

нийт 6 шугам 81 цооног Нийт 1947,8 т.м

Цооногийг өрөмдөхдөө 219 мм гадаад, 203мм дотоод хөндлөн огтлолтой

хамгаалалтын янданг хөрс ургамлын үе, шавар шавранцарын үенд 2.0м-ийн гүнд

эхэлж суулган өрөмдлөгийн явцад цааш ахиулан суулгаж байсан ба дээжлэлтийг

0.4-0.2м-ийн ахицаар явуулж байсан байна.

2019 оны 5 сард олборлолтод өртөөгүй талбайн хэсэгт буюу ХШ-26 гаас 36

хооронд хяналт, шалгалт, баталгаажуулалтын өрөмдлөгийн ажлыг явуулсан. Энэ

ажлын хүрээнд нийт 5 шугам дээр 12 цооног өрөмдөж, шинээр 1 шугам буюу ХШ-

27-г өрөмдөж гүйцэтгэсэн. Нийт 256 т.м өрөмдлөг хийснээс ХШ-26 дугаар шугам

дээр 1 цооног Ц-12 , ХШ-27 дээр 5 цооног ц-1, ц-2, ц-3, ц-4, ц-5, ХШ-28 дээр ц-6, ц-

7, ХШ-30 дээр ц-8, ц-9, ХШ-32 дээр ц-10, ц-11 тус тус өрөмдсөн. Өрөмдлөгийн ажлыг

УКС-22 маркийн өрмийн суурь машинаар холбогч мүвтгүй хамгаалалтын яндангаар

27




дотоод голч нь 203мм, гадаад голч нь 219 мм-ийн башмакын тусламтайгаар

гүйцэтгэсэн. Өрөмдлөгийн явцад өрөмдөгдөх чулуулгийг хавтгай хэлбэрийг 196 ммийн

өргөлттэй цүүцээр буталж , хурдсыг зуурмаг байдалд байлгах зорилгоор 8-10 л

ус цооногт хийж өрөмдсөн ба цооногийн мөргөцгөөс сорьцыг желонкоор соруулж

авахдаа 10-15 л ус хийж шингэлэн Р8Ж -4У маркын бөмбөлөгөн хавхлагт желонкоор

соруулж байсан. Сорьцыг 0,4 м ахицаар явуулж алттай үеэнд 0,2м ахицтай авсан.

Өрмийн цооногийг өрөмдлөгийн явцад нарийсгалгүй нэгэн голчид тогтвортой барьж

байхын тулд цүүцийн элэгдлийг хэмжиж өргөсгөсөн гагнаасыг тухай бүрт нь хийж

байсан.

Зураг 4 Өрөмдлөгийн баримт материалын зураг

Өрөмдлөгийн явцад цооногийн гүнзгийрэлтийг үнэн зөв тогтоох зорилгоор

ажлын ган татлага, бэхэлгээний янданд тодорхой интервалаар тэмдэг тавьж,

цооногийн гүний хяналтыг харьцуулан үзэж байв. Өрөмдөх явцад бэхэлгээний

янданг өрмийн сум (цүүц)-аас түрүүлж явуулах замаар өрөмдсөн. Өрөмдсөн цооног

бүрт бэхэлгээний янданг ул чулуулагт дунджаар 0,8-1,2 м хүртэл өрөмдөн суулгаж

байсан ба ул чулуулагт 2-3 ахицын сорьцонд алт гараагүй болон хурдас чулуулгийн

28




литологийг харгалзан геологийн даалгаврыг биелсэн гэж үзээд цооногийг хааж

баримтжуулсан.

Зураг 5 2019 онд өрөмдсөн хайгуулын 30-р шугамын 9-р цооног

Дээрх зураг 5 нь хайгуулын 30-р шугам дээрээс баруун урагш чиглэлд тусгай

зөвшөөрлийн талбайн дагуу дарсан байна.

хайгуулын

шугам

ХШ-27

хш-28

хш-30

хш-32

Хүснэгт 4 2019 онд өрөмдсөн цооногуудын мэдээлэл

цооног

дугаар

цооног гүн

координат

Ц-1 23.6 670310.55 5481286.78

Ц-2 24 670294.26 5481296.92

Ц-3 24 670282.89 5481308.24

Ц-4 23.6 670266.64 5481315.55

Ц-5 20.4 670256.03 5481328.21

Ц-6 21.2 670313.71 5481398.23

Ц-7 20.4 670289.77 5481402.09

Ц-8 20.4 670355.88 5481600.59

Ц-9 19.2 670324.55 5481623.86

Ц-10 18.8 670423.08 5481787.04

Ц-11 19.6 670379.42 5481806.18

хш-26 Ц-12 20.8 670202.93 5481231.72

5 шугам 12 цооног 256 т.м

Хүснэгт 5 2019 оны өрөмдлөгийн баг хамт олон

№ Албан тушаал Нэр

1 Хайгуулын ангийн ахлагч, геологич Б.Дашням

2 Өрмийн мастер Дашдэлэг,Тэмүүжин

29




3 Өрмийн туслах Данийдаш, Л.Мөнхжаргал

4 Өрмийн дээж зайлагч Сүхжаргал, Анхбат

5 Угаагч Ж.Энхцэцэг

6 жолооч Ч.Зоригтбаатар

7 тогооч О.Мягмарсүрэн

8 дизельчин Н.Шинэн

4.3 Сорьцлолтын ажил

Хайгуулын ажлын явцад хөндийн сэвсгэр хурдасны бүтэц, литологийн

найрлага, түүнд агуулагдаж буй үнэт металлын агуулга, алт агуулсан давхаргын

хэлбэр, хэмжээ, байрлал тогтоцыг тодорхойлох зорилгоор цооногоос босоо

зүсэлтийн дагуу сорьцлолтын ажлыг дараахь дэс дарааллаар гүйцэтгэсэн байв.

Өрөмдлөгийн явцад гадаргуугаас 2.0-3.0м гүн хүртэл сорцьлолтыг хийгээгүй ба

үүнээс цаашхи гүнд сорьлолтыг ажлыг гүйцэтгэсэн байна. Цооногийн мөргөцөгт

цүүцээр буталсан чулуулгийг дээж авагч желонкны тусламжтайгаар сорж авсан ба

сэвсгэр хурдасны дээд хэсгийн алтгүй үеэнд 0.4м, алттай давхаргад 0.2-0.4 м-ийн

ахицаар сорьцлолтыг хийсэн байна. 2019 онд нийт 663 сорьц угааснаас 100

сорьцонд алт илэрч лабораторт үлээлгэ жигнэлт хийлгэсэн.

4.4 Топогеодезийн ажил

“Чамин Алт” ХХК-ны захиалгаар Сэлэнгэ аймгийн Ерөө сумын нутаг дахь

“Толгойт” нэртэй газарт байрлах уурхайн талбайд 1:2000-ны масштабтай байр зүйн

зураглалын ажлыг “Пүгамэп” ХХК-иас эрхлэн 2019/06/15-ны өдрөөс 2019/06/23-ны

өдрүүдэд хийж гүйцэтгэлээ.

Гүйцэтгэсэн ажлын нэр төрөл, ажлын дараалал, ажлын хэмжээг доорхи хүснэгтээр

үзүүллээ.

Хүснэгт 6 Гүйцэтгэсэн ажлын хэмжээ

Д/д Гүйцэтгэх ажлын нэр төрөл, дараалал

Хэмжих Ажлын

нэгж хэмжээ

1 Геодезийн цэг тэмдэгтийн судалгаа Цэг 2

2 1:2000 масштабтай байр зүйн зураглал Га 41

3 1:2000-ны зураглалын боловсруулалт га 41

4 Цооногийн хэмжилт Ш 12

5 Тайлан бэлтгэх хувь 2

Холбогдох заавар, стандарт:

• “Геодезийн цэг тэмдэгт байгуулах ажлын заавар” УГЗЗГ, 1988 он

• “1:5000, 1:2000, 1:1000, 1:500-ны масштабтай байр зүйн зураглалын ажлын

заавар” /ГЗНД 01.85.03/

• “1:5000, 1:2000, 1:1000, 1:500-ны масштабтай байр зүйн зураглалын таних

тэмдгийн эмхтгэл” УГЗЗГ, 2001 он

30




• “Геодезийн ажлын аюулгүйн техникийн дүрэм” УГЗЗГ, 1976 он

• “GPS-ийн технологиор Монгол улсын Геодезийн сүлжээ байгуулах техникийн

үндсэн нөхцөл”, УГЗЗГ, 1999 он

• Байр зүйн 1:25000, 1:50000, 1:100000-ны масштабтай зургийн томъёолсон

тэмдэг, УГЗЗГ, 2001 он

Хэмжилтэнд тулгуур болгон ашигласан датум:

Референц эллипсоид:

GRS80

a=6378137.0 /Semi-Major Axis/

f=1/298.257222101 /Flattening Reciprocal/

Map projection:

UTM-ийн 6°-ийн проекц /48 zone/

False easting: 500000

Өндрийн систем:

Балтийн тэнгисийн

Хэмжилтэнд ашигласан багаж тоног төхөөрөмж:

Static & RTK GPS (GNSS)

TOPCON HiPer PRO

Боловсруулалтанд хэрэглэсэн программ хангамж:

• AutoCAD

• AutoCad Land Development

• Pinnacle-/GPS-ийн өгөгдлийг download хийх, RINEX форматад шилжүүлэх/

• Grid Interpolation-/Геоид-Элипсоидын зөрөөг бодох/

ГЕОДЕЗИЙН ТУЛГУУР СҮЛЖЭЭНИЙ АЖИЛ

Шинэ цэгийн суулгалт

31




Шинээр суулгасан зураглалын сүлжээний цэг дээр GPS-ийн аргаар байрлал,

өндрийн сүлжээний хэмжилт хийсэн болно. Улсын сүлжээний ГЦТ-806 дугаартай

цэгээс хэмжилтийг "RTK" горим дээр зураглалын талбайд суулгасан ГЦТ-777

дугаартай цэгийг координатжуулсан. TOPCON фирмийн 2 долгионы 12 суваг бүхий

HIPER PRO маркийн 1 иж бүрдэл бүхий GPS-ийн хүлээн авагчийг ашиглан

гүйцэтгэлээ.

Хүснэгт 7 Тулгуур цэгийн солбицол өндөр

Цэгийн Тэгш өнцөгт солбицол Өндөр /м/

Геодезийн солбицол

Нэр

Х У H

B L

ГЦТ-806 5476720.552 665331.751 788.8417 49° 25' 14.424" 107° 16' 47.128"

ГЦТ-777 5480545.474 669892.066 830.090 49° 27' 13.655" 107° 20' 39.207"

Зураг 6 1:2000-ны масштабтай зураглал хийсэн байрлал

1:2000-ны масштабтай байр зүйн зураглалын ажил: Зураглалын хэмжилтийг

“1:5000, 1:2000, 1:1000, 1:500-ны масштабтай геодезийн зураглалын ажлын заавар”

/ГЗНД 01.85.03/-ын дагуу TOPCON фирмийн 2 долгионы HiPerPro RTK GPS

ашиглан гүйцэтгэлээ. Захиалагчийн зааж өгсөн талбайд буюу нийт 41 га талбайд

байр зүйн зураглал болон 12-ширхэг цооног хэмжилтийн ажлыг хийж гүйцэтгэв. \

Цооногуудын Байрлал болон өндрийн мэдээллийг хүснэгт 8-т харуулав\

Хүснэгт 8 2019 онд өрөмдсөн хайгуулын цооногуудын солбицол, өндөр

32




Шугамын

дугаар

Цооногын

дугаар

Тэгш өнцөгт солбицол

/UTM-48/


/WGS-84/

Өндөр

/M/

ХШ-26 Ц-12 5481231.72 670202.93 49° 27'

35.545"

ХШ-27 Ц-1 5481286.78 670310.55 49° 27'

37.218"

Ц-2 5481296.92 670294.26 49° 27'

37.563"

Ц-3 5481308.24 670282.89 49° 27'

37.940"

Ц-4 5481315.55 670266.64 49° 27'

38.193"

Ц-5 5481328.21 670256.03 49° 27'

38.614"

ХШ-28 Ц-6 5481398.23 670313.71 49° 27'

40.821"

Ц-7 5481402.09 670289.77 49° 27'

40.970"

ХШ-30 Ц-8 5481600.59 670355.88 49° 27'

47.326"

Ц-9 5481623.86 670324.55 49° 27'

48.110"

ХШ-32 Ц-10 5481787.04 670423.08 49° 27'

53.290"

Ц-11 5481806.18 670379.42 49° 27'

53.954"

107° 20'

55.696"

107° 21'

01.124"

107° 21'

00.331"

107° 20'

59.784"

107° 20'

58.989"

107° 20'

58.482"

107° 21'

01.453"

107° 21'

00.271"

107° 21'

03.860"

107° 21'

02.340"

107° 21'

07.484"

107° 21'

05.347"

827.8

831.8

831.2

830.4

829.3

828.9

830.5

829.6

830.6

829.6

829.9

828.9

Хүснэгт 9 1961-1978 онуудад өрөмдсөн Хайгуулын цооногуудын солбицол, өндөр

Шугамын

дугаар

Цооногийн

дугаар


/UTM-48/


/WGS-84/

Өндөр

/M/

ХШ-26

Ц-12 5481149.04 670348.72 49° 27'

32.723"

Ц-16 5481165.17 670303.93 49° 27'

33.290"

Ц-18 5481176.02 670285.09 49° 27'

33.660"

Ц-20 5481184.42 670268.51 49° 27'

33.949"

Ц-22 5481190.57 670250.64 49° 27'

34.166"

Ц-24 5481195.76 670236.7 49° 27'

34.348"

Ц-28 5481199.24 670215.99 49° 27'

34.481"

107° 21'

02.805"

107° 21'

00.607"

107° 20'

59.688"

107° 20'

58.878"

107° 20'

58.001"

107° 20'

57.317"

107° 20'

56.294"

835.8

830.6

829.9

829.7

829

828.6

828.1

33




Шугамын

дугаар

Цооногийн

дугаар


/UTM-48/


/WGS-84/

Өндөр

/M/

ХШ-28

ХШ-28

ХШ-30

Ц-30 5481204.42 670197.92 49° 27'

34.667"

Ц-32 5481212.11 670182.64 49° 27'

34.931"

Ц-34 5481218.75 670165.97 49° 27'

35.163"

Ц-36 5481226.15 670145.31 49° 27'

35.423"

Ц-40 5481239.78 670109.74 49° 27'

35.900"

Ц-48 5481371.49 670414.05 49° 27'

39.854"

Ц-50 5481375.7 670403.61 49° 27'

40.001"

Ц-52 5481385.95 670380.18 49° 27'

40.356"

Ц-54 5481392.08 670354.06 49° 27'

40.581"

Ц-56 5481393.39 670342.68 49° 27'

40.635"

Ц-58 5481400.67 670321.97 49° 27'

40.892"

Ц-60 5481403.13 670302.1 49° 27'

40.991"

Ц-62 5481409.5 670283.14 49° 27'

41.216"

Ц-64 5481414.42 670269.43 49° 27'

41.389"

Ц-68 5481423.11 670243.32 49° 27'

41.697"

Ц-32 5481563.64 670461.4 49° 27'

46.024"

Ц-36 5481576.33 670420.26 49° 27'

46.476"

Ц-40 5481593.43 670389.12 49° 27'

47.060"

Ц-42 5481598.47 670371.31 49° 27'

47.241"

Ц-44 5481606.54 670349.32 49° 27'

47.525"

Ц-46 5481614.51 670330.22 49° 27'

47.802"

Ц-48 5481621.53 670311.33 49° 27'

48.048"

107° 20'

55.406"

107° 20'

54.659"

107° 20'

53.842"

107° 20'

52.828"

107° 20'

51.083"

107° 21'

06.392"

107° 21'

05.880"

107° 21'

04.733"

107° 21'

03.446"

107° 21'

02.883"

107° 21'

01.867"

107° 21'

00.884"

107° 20'

59.953"

107° 20'

59.280"

107° 20'

57.997"

107° 21'

09.040"

107° 21'

07.018"

107° 21'

05.499"

107° 21'

04.622"

107° 21'

03.543"

107° 21'

02.607"

107° 21'

01.681"

827.8

827.5

827.4

827.2

826.6

837.8

837

835.6

834.7

833.4

830.8

829.5

829.3

828.9

828.6

837.1

834.2

831.7

830.9

830.6

829.3

830

34




Шугамын

дугаар

Цооногийн

дугаар


/UTM-48/


/WGS-84/

Өндөр

/M/

ХШ-32

ХШ-34

Ц-50 5481628.79 670295.8 49° 27'

48.299"

Ц-52 5481634.52 670278.13 49° 27'

48.502"

Ц-54 5481644.01 670258.63 49° 27'

48.829"

Ц-56 5481651.84 670241.02 49° 27'

49.100"

Ц-32 5481775.09 670455.05 49° 27'

52.871"

Ц-34 5481779.94 670435.87 49° 27'

53.048"

Ц-36 5481788.62 670426.86 49° 27'

53.337"

Ц-38 5481796.29 670405.3 49° 27'

53.607"

Ц-40 5481801.28 670380.54 49° 27'

53.794"

Ц-42 5481809.51 670354.02 49° 27'

54.087"

Ц-16 5481915.12 670634.54 49° 27'

57.220"

Ц-20 5481926.78 670607.26 49° 27'

57.625"

Ц-24 5481937.09 670572.28 49° 27'

57.994"

Ц-26 5481941.02 670557.38 49° 27'

58.136"

Ц-28 5481945.78 670539.02 49° 27'

58.309"

Ц-30 5481951.51 670522.04 49° 27'

58.511"

Ц-32 5481955.1 670507.15 49° 27'

58.643"

Ц-34 5481962.01 670489.89 49° 27'

58.884"

Ц-36 5481966.35 670472.7 49° 27'

59.041"

Ц-38 5481968.06 670454.26 49° 27'

59.115"

Ц-40 5481970.64 670433.81 49° 27'

59.220"

Ц-42 5481972.46 670413.43 49° 27'

59.299"

107° 21'

00.921"

107° 21'

00.053"

107° 20'

59.099"

107° 20'

58.237"

107° 21'

09.053"

107° 21'

08.108"

107° 21'

07.674"

107° 21'

06.616"

107° 21'

05.395"

107° 21'

04.091"

107° 21'

18.180"

107° 21'

16.844"

107° 21'

15.123"

107° 21'

14.390"

107° 21'

13.486"

107° 21'

12.652"

107° 21'

11.918"

107° 21'

11.072"

107° 21'

10.225"

107° 21'

09.313"

107° 21'

08.301"

107° 21'

07.293"

831.5

830

829.8

829.6

831.1

830.5

830.3

828.9

829

828.8

843

841.4

839.6

838.1

835.3

834.8

834.3

834.2

834.4

834.4

833.7

833.7

35




Шугамын

дугаар

Цооногийн

дугаар


/UTM-48/


/WGS-84/

Өндөр

/M/

ХШ-36

Ц-44 5481982.45 670394.39 49° 27'

59.641"

Ц-48 5481987.89 670358.68 49° 27'

59.854"

Ц-52 5481997.47 670319.15 49° 28'

00.203"

Ц-56 5482004.92 670286.68 49° 28'

00.477"

Ц-2 5482143.47 670808.4 49° 28'

04.433"

Ц-4 5482157.3 670734.44 49° 28'

04.955"

Ц-8 5482165.47 670693.55 49° 28'

05.261"

Ц-12 5482173.63 670658.15 49° 28'

05.560"

Ц-16 5482177.63 670620.16 49° 28'

05.728"

Ц-20 5482172.54 670580.6 49° 28'

05.604"

Ц-22 5482177.64 670559.54 49° 28'

05.790"

Ц-24 5482179.97 670542.45 49° 28'

05.883"

Ц-26 5482171.35 670523.76 49° 28'

05.623"

Ц-28 5482172.6 670499.82 49° 28'

05.687"

107° 21'

06.363"

107° 21'

04.599"

107° 21'

02.651"

107° 21'

01.051"

107° 21'

27.166"

107° 21'

23.515"

107° 21'

21.498"

107° 21'

19.753"

107° 21'

17.874"

107° 21'

15.902"

107° 21'

14.864"

107° 21'

14.019"

107° 21'

13.078"

107° 21'

11.892"

833.7

833.6

833.3

833.4

858.8

849.5

846.5

844.5

842.3

837.6

836.9

836.8

836.7

836.6

Байр зүйн зурагт үзүүлэх шаардлагатай газрын гадаргын элементүүдийг

зохих нарийвчлалаар хэмжиж кодлон TOPCON LINK программын тусламжтайгаар

компьютерт шилжүүлэн боловсруулалт хийхэд бэлэн болгосон болно.

1:2000-ны масштабтай байр зүйн зураглалын боловсруулалт:

Хэмжигдсэн объектуудыг Монгол улсад мөрдөж байгаа “1:5000, 1:2000, 1:1000,

1:2000-ны масштабтай геодезийн зураглалын таних тэмдгийн эмхтгэл”/УГЗЗГ, 2001

он/–ийн дагуу геодезийн зурагт зориулсан тусгайлсан тэмдэгтүүдийг ашиглан

зураглав. Хаялбарын үеийн өндрийг 1.0 метрээр татсан болно. Боловсруулалтын

ажилд AutoCAD2000i, AutoCAD2013, AutoCADCIVIL3D2016, AutoCAD Land

Development программуудыг ашигласан бөгөөд эцэст нь захиалагчийн шаардлагын

дагуу AutoCAD2000-ийн (.dxf) форматад хөрвүүлж бэлтгэлээ.

36

цооног

дугаар

4.5 Лабораторийн ажил




Нөөцийн шинэчилсэн тооцоог хийхдээ өмнөх судалгааны үр дүнгийн

тайлангын зүсэлт зураг болон анхдагч материалуудын үр дүнг ашиглаж нэмэлтээр

2019 онд өрөмдсөн 12 цооногийн “Ханлаб” ХХК ний лабораторийн 100 ширхэг

дээжийн үлээлгэ жигнэлтэнийн үр дүнг тус тус ашиглав. Жигнэлтийн үр дүнгийн эх

хувийг хавсралтаар оруулав.

ХШ

дугаа

р

интервал

Хүснэгт 10 Лабораторын ажлын үр дүн

алт

эзэлхүүн,

м3

агуулга,

мг/м3

аас

хүртэ ахи

жин,

тоо ширхэг

л ц

мг

27 ц-1 19.2 19.6 0.4 2тм,5тс,3тср 2.83 0.01294 219

27 ц-1 19.6 19.8 0.2 4тм,6тс 4.39 0.00647 679

27 ц-1 19.8 20 0.2 1тм,2тс,4тср 1.17 0.00647 181

27 ц-2 18.8 19.2 0.4 5тс,22тср 0.3 0.01294 23

27 ц-2 19.2 19.6 0.4 1тс,3тср 0.07 0.01294 5

27 ц-2 19.6 19.8 0.2 2тс 0.12 0.00647 19

27 ц-2 19.8 20 0.2 5тм, 7тс 9.32 0.00647 1440

27 ц-2 20 20.2 0.2 1тм, 5тс 0.68 0.00647 105

27 ц-2 20.2 20.4 0.2 9тм, 3тс, 6тср 17.93 0.00647 2771

27 ц-2 20.4 20.6 0.2 1тм, 1тс, 2тср 1.01 0.00647 156

27 ц-2 20.6 20.8 0.2 2тм 2.21 0.00647 342

27 Ц-3 17.2 17.6 0.4 1тс 0.07 0.01294 5

27 Ц-3 17.6 18 0.4 1тс, 3тср 0.02 0.01294 2

27 Ц-3 18 18.4 0.4 2тс 0.15 0.01294 12

27 Ц-3 18.4 18.8 0.4 1тср 0 0.01294 0

27 Ц-3 18.8 19.2 0.4 1тм, 2тс, 11тср 0.89 0.01294 69

27 Ц-3 19.2 19.6 0.4 1тс, 4тс, 2тср 9.56 0.01294 739

27 Ц-3 19.6 19.8 0.2 1тм, 1тс, 7тср 0.59 0.00647 91

27 ц-4 18.4 18.8 0.4 1тс, 2тср 0.2 0.01294 15

27 ц-4 18.8 19.2 0.4 2тср 0.02 0.01294 2

27 ц-4 19.2 19.6 0.4 4тм, 8тс 5.72 0.01294 442

27 ц-4 19.6 20 0.4 2тм, 3тс, 1тср 5.64 0.01294 436

27 ц-4 20 20.2 0.2 3тср 0.01 0.00647 2

27 ц-4 20.2 20.4 0.2 2тср 0.01 0.00647 2

27 ц-5 17.2 17.6 0.4 5тс, 2тср 0.41 0.01294 32

27 ц-5 17.6 18 0.4 6тс 0.53 0.01294 41

27 ц-5 18 18.4 0.4 4тм, 6тс, 1тср 4.56 0.01294 352

27 ц-5 18.4 18.8 0.4 4тм, 4тс, 3тср 1.99 0.01294 154

27 ц-5 18.8 19 0.2 9тм, 2тс 11.95 0.00647 1847

27 ц-5 19 19.2 0.2 6тм, 4тс, 4тср 7.05 0.00647 1090

27 ц-5 19.2 19.4 0.2 1тм, 1тс, 2тср 4.26 0.00647 658

28 ц-6 15.2 15.6 0.4 1тм 0.71 0.01294 55

37




28 ц-6 15.6 16 0.4 1тс, 1тср 0.02 0.01294 2

28 ц-6 16 16.4 0.4 1тс, 1тср 0.03 0.01294 2

28 ц-6 18.4 18.8 0.4 1тср

28 ц-6 18.8 19.2 0.4 3тс 0.2 0.01294 15

28 ц-6 19.2 19.6 0.4 7тм, 4тс, 1тср 5.21 0.01294 403

28 ц-6 19.6 20 0.4 1тср 0.73 0.01294 56

28 ц-7 15.6 16 0.4 3тср 0.01 0.01294 1

28 ц-7 16 16.4 0.4 6тс 0.32 0.01294 25

28 ц-7 16.4 16.8 0.4 2тс, 1тср 0.2 0.01294 15

28 ц-7 16.8 17.2 0.4 2тм, 5тс 2.29 0.01294 177

28 ц-7 17.2 17.6 0.4 1тм, 5тс, 1тср 1.25 0.01294 97

28 ц-7 17.6 18 0.4 4тм, 4тс, 5тср 5.87 0.01294 454

28 ц-7 18 18.4 0.4 3тм, 9тс, 1тср 7.38 0.01294 570

28 ц-7 18.4 18.6 0.2 4тм, 2тс 2.35 0.00647 363

28 ц-7 18.6 18.8 0.2 3тм, 7тс 1.8 0.00647 278

28 ц-7 18.8 19 0.2 4тм 2.75 0.00647 425

30 ц-8 15.6 16 0.4 1тср

30 ц-8 16 16.4 0.4 1тср

30 ц-8 16.4 16.8 0.4 5тср 0.01 0.01294 1

30 ц-8 16.8 17.2 0.4 3тс, 2тср 1.54 0.01294 119

30 ц-8 17.2 17.4 0.2 2тм, 4тс, 3тср 2.28 0.00647 352

30 ц-8 17.4 17.6 0.2 5тм, 5тс, 4тср 12.42 0.00647 1920

30 ц-8 17.6 17.8 0.2 7тм, 5тс 9.17 0.00647 1417

30 ц-8 17.8 18 0.2 9тм, 5тср 24.31 0.00647 3757

30 ц-8 18 18.2 0.2 1тм, 2тср 4.25 0.00647 657

30 ц-8 18.2 18.4 0.2 2тм, 7тср 0.55 0.00647 85

30 ц-8 18.4 18.8 0.4 1тм 0.39 0.01294 30

30 ц-9 15.2 15.6 0.4 2тс 0.01 0.01294 1

30 ц-9 15.6 16 0.4 2тср 0.01 0.01294 1

30 ц-9 16 16.4 0.4 1тм, 2тс 0.3 0.01294 23

30 ц-9 16.4 16.8 0.4 1тм, 10тс, 6тср 2.13 0.01294 165

30 ц-9 16.8 17.2 0.4 2тм, 2тс, 2тср 1.25 0.01294 97

30 ц-9 17.2 17.6 0.4 3тм, 6тс, 4тср 3.6 0.01294 278

30 ц-9 17.6 17.8 0.2 6тм, 1тс, 5тср 4.04 0.00647 624

30 ц-9 17.8 18 0.2 5тм, 3тс 10.08 0.00647 1558

30 ц-9 18 18.2 0.2 3тм,5тс, 1тср 5 0.00647 773

32 ц-10 16.4 16.8 0.4 2тм 2.35 0.01294 182

32 ц-10 16.8 17.2 0.4 1тс 0.03 0.01294 2

32 ц-11 15.2 15.6 0.4 3тс, 12тср 0.29 0.01294 22

32 ц-11 16.8 17.2 0.4 9тс 0.6 0.01294 46

32 ц-11 17.2 17.6 0.4 1тм, 7тс, 1тср 0.95 0.01294 73

32 ц-11 17.6 18 0.4 2тм, 2тс 0.73 0.01294 56

32 ц-11 18 18.2 0.2 1тс, 4тср 0.15 0.00647 23

38




26 ц-12 17.2 17.6 0.4 6тср 0.09 0.01294 7

26 ц-12 17.6 18 0.4 1тс 0.07 0.01294 5

26 ц-12 18 18.4 0.4 1тм, 1тср 1.64 0.01294 127

26 ц-12 18.4 18.8 0.4 1тм, 2тср 1.1 0.01294 85

26 ц-12 18.8 19.2 0.4 7тм, 2тс 5.09 0.01294 393

26 ц-12 19.2 19.4 0.2 9тм, 6тс, 1тср 12.36 0.00647 1910

26 ц-12 19.4 19.6 0.2 4тм, 3тс 6.73 0.00647 1040

26 ц-12 19.6 19.8 0.2 1тм 0.21 0.00647 32

4.6 Хяналт шалгалтын ажил

а. Өpөмдлөг хяналт, шалгалт

Цохилтот өpөмдлөгийн технологийг баpимталж ажиллахад геологич

/Б.Дашням/ тогтмол хяналт тавьж ажиллаж байсан бөгөөд өpөмдлөгийн явцад

янданг түpүүлүүлэх технологиоp өpөмдөж байсан. Өpөмдлөгийн гүний хяналтын

хэмжилтийг алттай үе эхлэх дуусах, суултын яндан залгах, ээлж хүлээлцэх зэpэгт

геологич хэмжиж, жуpналд тэмдэглэж баpимтжуулж байв.

Хүснэгт 11 Цооногийн гүний хэмжилт хийсэн үр дүнгийн хүснэгт

№ огноо Цооног

дугаар

Өрөмдлөгийн

гүн

Хэмжилтийн

гүн

зөрүү Хэмжилт

хийсэн

Он.сар өдөр № м м м Б.Дашням

1 2019.04.20 Ц-1 19.2 19.2 0

2 2019.04.20 Ц-1 20.0 20.0 0

3 2019.04.22 Ц-2 19.8 19.8 0

4 2019.04.22 Ц-2 20.8 20.6 -0.2

5 2019.04.23 Ц-3 17.2 17.2 0

6 2019.04.23 Ц-3 19,8 19.8 0

7 2019.04.25 Ц-4 19.6 19.7 +0.1

8 2019.04.25 Ц-4 20.6 20.6 0

9 2019.04.27 Ц-5 17.6 17.5 -0.1

10 2019.04.27 Ц-5 19.4 19.4 0

11 2019.04.28 Ц-6 18.8 19.2 +0.4

12 2019.04.28 Ц-6 20.0 20.0 0

13 2019.04.29 Ц-7 16.4 16.4 0

14 2019.04.29 Ц-7 19.0 19.0 0

15 2019.04.30 Ц-8 17.4 17.5 +0.1

16 2019.04.30 Ц-8 20.4 20.4 0

17 2019.05.01 Ц-9 17.2 17.2 0

18 2019.05.01 Ц-9 18.4 18.4 0

19 2019.05.02 Ц-10 16.8 16.7 -0.1

20 2019.05.02 Ц-10 18.8 18.8 0

39

цооног

дугаар




21 2019.05.03 Ц-11 15.6 15.6 0

22 2019.05.03 Ц-11 19.6 19.6 0

23 2019.05.04 Ц-12 18.4 18.4 0

24 2019.05.04 Ц-12 20.8 20.8 0

№

Хүснэгт 12 Өрөмдлөгийн ажлын хяналтын хэмжилтийн алдаа тооцсон хүснэгт

Өрөмдлөгийн

хэмжилт

Хяналтын

хэмжилт

тэмдэг т-сон

зөрүү

тэмдэг

т-гүй

зөрүү

1 Ц-1 19.2 19.2 0 0

2 Ц-1 20 20 0 0

3 Ц-2 19.8 19.8 0 0

4 Ц-2 20.8 20.6 0.2 0.2

5 Ц-3 17.2 17.2 0 0

6 Ц-3 19.8 19.8 0 0

7 Ц-4 19.6 19.7 -0.1 0.1

8 Ц-4 20.6 20.6 0 0

9 Ц-5 17.6 17.5 0.1 0.1

10 Ц-5 19.4 19.4 0 0

11 Ц-6 18.8 19.2 -0.4 0.4

12 Ц-6 20 20 0 0

13 Ц-7 16.4 16.4 0 0

14 Ц-7 19 19 0 0

15 Ц-8 17.4 17.5 -0.1 0.1

16 Ц-8 20.4 20.4 0 0

17 Ц-9 17.2 17.2 0 0

18 Ц-9 18.4 18.4 0 0

19 Ц-10 16.8 16.7 0.1 0.1

20 Ц-10 18.8 18.8 0 0

21 Ц-11 15.6 15.6 0 0

22 Ц-11 19.6 19.6 0 0

23 Ц-12 18.4 18.4 0 0

24 Ц-12 20.8 20.8 0 0

нийт 451.6 451.8 -0.2 1

дундаж 18.8166667 18.825

санамсаргүй алдааны үнэмлэхүй хэмжээ 0.0417

санамсаргүй алдааны харьцангүй хэмжээ % 0.2214

системтэй алдааны дундач үнэмлэхүй хэмжээ -0.0083

системтэй алдааны дундач харьцангүй хэмжээ % -0.0443

жигдрэлийн итгэлцүүр, к ≤к -0.2000

жигдрэлийн итгэлцүүрийн харьцуулах к-ийн утга К≤2.45/√24 0.5001

40

Ж.Эн

хцэц

эг




Дээрх хүснэгтэд үзүүлсэн тооцооноос хяналтын хэмжилтийн үр дүн болон

өрөмдлөгийн үр дүнгүүдийн хоорондын зөрүүний үзүүлэлтүүд маш бага бөгөөд

жигдэрлийн итгэлцүүр К=0,2≤0,5 гарсан нь өрөмдлөгийн ажлын гүний хэмжилт

шаардлага хангасан гэж үзэж байна.

б. Дээжлэлтийн хяналт, шалгалт

Дээжлэлтийн ажлын хяналтыг геологич хаpиуцан хийж байсан ба геологич мөн

тогтмол хяналт тавьж үp дүнг өpмийн тэмдэглэлд бичсэн.

Цооногийн дээжийн хяналтанд желонкны соpолтыг үpлээp шалгах ажлыг 2019.04.18

нд өрөмдлөгийн ажил эхлэхэд 2 удаагийн хяналт хийж үзэхэд желонк алдаж байгаа

үр дүн гарч ойролцоогоор 70% байсан учир өрөмдлөгийг зогсоож желонкны жийрэг

резин болон хавхлагын шарикыг солиулж ажлыг үргэлжлүүлсэн болно. Засварын

дараа нийт 4 удаагийн хяналтын ажил хийсэн бөгөөд үр дүн 100% байсан тул

дээжлэлтийн ажлыг цааш саадгүй үргэлжлүүлсэн.

№ огноо Цооног

дугаар

Хүснэгт 13 Желонкны соролтын чанарт хийсэн хяналтын үр дүн

интервал

Хяналтаар

хийсэн

тугалган

үрэл

Соролтоор

гарч

угаалганд

баригдсан

зөрүү

1 2019.04.18 Ц-1 4.4-4.8 5ш 4ш -1ш

2 2019.04.18 Ц-1 13.2-13.6 5ш 3ш -2ш

Барилтын дундаж хувь

10ш-7ш буюу 70% байсан

3 Өрөмдлөгийг зогсоож желонкны хавхлагын шарик болон жиирэг резин

солих үйлчилгээ хийлгэв.

4 2019.04.18 Ц-1 15.6-16 5ш 5ш 0

5 2019.04.18 Ц-1 17.6-18.0 5ш 5ш 0

6 2019.04.19 Ц-2 10.0-10.4 5ш 5ш 0

7 2019.04.26 Ц-5 4.0-4.4 5ш 5ш 0

в. Угаалгын хяналт, шалгалт

Цохилтот өpөмдлөгөөс авсан дээжийг зайлах, угаах ажилд техник геологич

хяналт тавиж байсан. Угаагчдын зайлалтанд 1 мм голчтой, 4 мм уpттай зэс утсыг

тэвшинд хийж угаахад гаpах тоо хэмжээг тэмдэглэж дээж угаалгын чанаpт хяналт

тавихаас гадна, угаагдаад тоологдсон алт гаpсан дээжүүдийг дахин угаах замааp

угаалтанд хяналт тавьсан.

Хүснэгт 14 Сорьц угаалгын ажилд хяналт хийсэн ажлын үр дүн

№ Огноо

Цооног

дугаар

Интервал,м

Хийсэн

зэс

утас

Угаалгын

үр дүн

Зөрүү

1 2019.04.18 Ц-1 18.0-18.4 10ш 10ш 0

2 2019.04.21 Ц-2 19.8-20.0 5ш 5ш 0

3 2019.04.23 Ц-3 18.0-18.4 5ш 5ш 0

Угаагч

41




4 2019.04.26 Ц-5 3.2-3.6 10ш 9ш -1

5 2019.04.26 Ц-5 18.0-18.4 10ш 10ш 0

6 2019.04.27 Ц-6 16.0-16.4 10ш 8ш -2

7 2019.04.28 Ц-6 20.0-20.4 8ш 8ш 0

8 2019.04.29 Ц-7 18.4-18.6 6ш 6ш 0

9 2019.05.04 Ц-12 7.2-7.6 8ш 8ш 0

10 2019.05.04 Ц-12 19.2-19.4 5ш 5ш 0

Хийсэн зэс утас тоо 77

Нийт

Угаалгын үр дүнгээр 74

зөрүү -3

Угаалгын чанар 96.1%

Угаагчийн ажлын чанаp нь зэс утсаар шалгахад 96 % байсан ба хяналтын угаалтааp

алттай сорьцын 20% -ийг угаахад угаалгын чанаp нь сайн гүйцэтгэгдсэн болно.

Нийт угаасан сорьцын

тоо

Алттай сорьцын

тоо

Хүснэгт 15 Сорьц угаалтын мэдээ

Алттай сорьцын хяналтын

угаалга

сорьц сорьц сорьц

665 100 20

100% 100% 20%

Өрөмдлөг хаpиуцсан геологич желонк, дээж хүлээн авах сав (колодны) - ны

цэвэpлэгээнд хяналтыг тогтмол тавьж байсан.

г.Сорьцын бодит эзлэхүүний хэмжилт:

Цооногоос гарсан сорьцын бодит эзлэхүүнийг алттай давхаргад ээлжийн

геологич тогтмол хэмжин цооногийн баримтжуулалтын журналд тогтмол тэмдэглэж

байсан. Хэмжилт хийхдээ шламан дээжийг зүмпэнд тосож авсны дараа эхний

хэмжилтийг тэмдэглэх бөгөөд үүнээс өрөмдөх үеийн хийсэн ус, дээж сорох үеийн ус

хийлтийг тооцож зүмпэнд орсон дээжтэй харьцуулж байсан. Зарим дээжид

зориудаар зүмптэй дээжийг тунгааж усыг асгасны дараа эзлэхүүн хэмжиж үзсэн.

Хэмжилтийн ажлыг хийхдээ эхний алт илэрсэн сорьцын дараачаар хэмжилтийг хийх

зарчмаар явуулсан. Нийт 17 сорьцонд хийсэн хэмжилтийн үр дүнгээр онолын

эзлэхүүнтэй 2% -аар зөрж байсан нь нөөцийн тооцоонд онолын эзлэхүүнээр авах

нөхцөл бүрдсэн.

д.Лабораторийн ажлын хяналт:

Хайгуулын ажлын үед өрөмдлөгийн ангид 4 орны нарийвчлалтай FA2004B

маркын электрон жин авч явсан ба өрөмдлөгийн ажлын үед олон тооны алтны

мөхлөг гарсан сорьцуудыг сонгож жигнэлт хийж байсан. Эдгээр сорьцуудын нийт

тоо 21 ширхэг байна. Хайгуулын анги буусны дараа нийт алттай 100 ш сорьцыг Хан

42

цооног

дугаар




лаб ХХК ний лабораторт жигнүүлсэн. Жигнэлтийн үр дүнгээс дээрх өөрийн жингээр

хэмжсэн сорьцуудын утгатай харьцуулж доор хүснэгтэд оруулав.

ХШ

дугаар

Хүснэгт 16 Лабораторийн гадаад хяналтын жигнэлтийн мэдээ

интервал

Хан лаб ххк ний

лабораторийн үр

дүн

Компанийн

хяналтын

жигнэлтийн үр дүн

аас хүртэл ахиц жин, мг Жин, мг

27 ц-1 19.2 19.6 0.4 2.83 2.828

27 ц-1 19.6 19.8 0.2 4.39 4.377

27 ц-2 19.8 20 0.2 9.32 9.314

27 ц-2 20.2 20.4 0.2 17.93 17.601

27 Ц-3 19.2 19.6 0.4 9.56 9.564

27 ц-4 19.2 19.6 0.4 5.72 5.718

27 ц-4 19.6 20 0.4 5.64 5.641

27 ц-5 18.8 19 0.2 11.95 12.021

27 ц-5 19 19.2 0.2 7.05 7.047

27 ц-5 19.2 19.4 0.2 4.26 4.255

28 ц-7 17.6 18 0.4 5.87 5.874

28 ц-7 18 18.4 0.4 7.38 7.376

30 ц-8 17.4 17.6 0.2 12.42 12.375

30 ц-8 17.6 17.8 0.2 9.17 9.173

30 ц-8 17.8 18 0.2 24.31 24.308

30 ц-8 18 18.2 0.2 4.25 4.247

30 ц-9 17.8 18 0.2 10.08 10.113

26 ц-12 18 18.4 0.4 1.64 1.684

26 ц-12 18.8 19.2 0.4 5.09 5.079

26 ц-12 19.2 19.4 0.2 12.36 12.358

26 ц-12 19.4 19.6 0.2 6.73 6.729

Алдаа тооцсон тооцоо: Хяналтын жигнэлтийн үр дүнг ашиглан жигнэлтийн үр дүнд

санамсаргүй алдаа, системтэй алдаа байгаа эсэхийг тодруулах зорилгоор

статистик боловсруулалтыг хийсэн. Хяналтын сорьцын тоо нь үндсэн сорьцын 10-

20% тай тэнцэж байх нь зүйтэй.

А.П.Проковьеын санал болгосноор санамсаргүй алдааг үндсэн ба хяналтын

шинжилгээний ялгаврын тэмдэг харгалзаагүй нийлбэрийг хяналтын шинжилгээний

тоонд хувааж тогтооно.

Санамсаргүй алдааны үнэмлэхүй хэмжээ:

Рү= ∑(C x−C y )

n

,

Энд: Рү- санамсаргүй алдааны үнэмлэхүй хэмжээ

43




C x - үндсэн лабораторийн хэмжилтийн утга (тэмдэг тооцоогүй )

C y - хяналтын лабораторын хэмжилтийн утга (тэмдэг тооцоогүй )

n-хяналтын сорьцын тоо

санамсаргүй алдааны харьцангуй хэмжээ:

Р= Рү

Үд *100%,

Энд: Р-санамсаргүй алдааны харьцангуй хэжмээ.

-Рү-санамсаргүй алдааны үнэмлэхүй хэмжээ

-Үд-үндсэн хэмжилтийн дундаж утга

Системтэй алдааны дундаж үнэмлэхүй хэмжээ:

Dүнэм= ∑(C x1−C y1 )

n

Энд: C x1 -үндсэн лабораторийн хэмжилтийн утга (тэмдэг тооцсон )

C y1 -хяналтын лабораторын хэмжилтийн утга (тэмдэг тооцсон )

n-хяналтын сорьцын тоо

Системтэй алдааны дундаж харьцангуй хэмжээ:

Dхарь= Dүнэм

Үд *100%

Энд: Dүнэм - Системтэй алдааны дундаж үнэмлэхүй хэмжээ

Үд-үндсэн хэмжилтийн дундаж утга

үндсэн ба хяналтын сорьцуудын үр дүнг харьцуулж харахад ялгааны тэмдгийн адил

утга давамгайлж байвал системтэй алдаа байгааг илэрхийлнэ. Системтэй алдааны

утга жигдрэлийн коэффициентын хэмжээгээр тодорхойлогдоно.

k ≤ 2,45

√n ; .

Энд: k- үндсэн ба хяналтын шинжилгээний зөрөөний тэмдэг тооцоолсон ба

тооцоогүй харьцаа

n- сорьцын тоо

2,45-99%-ийн итгэмжлэгдсэн магадлалтай стандарт х

К- тоог дараах томьёогоор тодорхойлов.

k= ∑(C x1−C y1 )

∑(C x −C y ) ;

энд: C x1 -үндсэн лабораторийн хэмжилтийн утга (тэмдэг тооцсон )

C y1 -хяналтын лабораторын хэмжилтийн утга (тэмдэг тооцсон )

C x - үндсэн лабораторийн хэмжилтийн утга (тэмдэг тооцоогүй )

C y - хяналтын лабораторын хэмжилтийн утга (тэмдэг тооцоогүй )

ХШ

№

цооног

дугаар

Хан лаб ХХК

үр дүн

Хүснэгт 17 Жигнэлтйин алдаа тооцсон хүснэгт

өөрийн жингийн

үр дүн

тэмдэг

тооцсон

зөрүү

тэмдэг

тооцоогүй

зөрүү

27 ц-1 2.83 2.828 0.002 0.002

27 ц-1 4.39 4.377 0.013 0.013

27 ц-2 9.32 9.314 0.006 0.006

44




27 ц-2 17.93 17.601 0.329 0.329

27 Ц-3 9.56 9.564 -0.004 0.004

27 ц-4 5.72 5.718 0.002 0.002

27 ц-4 5.64 5.641 -0.001 0.001

27 ц-5 11.95 12.021 -0.071 0.071

27 ц-5 7.05 7.047 0.003 0.003

27 ц-5 4.26 4.255 0.005 0.005

28 ц-7 5.87 5.874 -0.004 0.004

28 ц-7 7.38 7.376 0.004 0.004

30 ц-8 12.42 12.375 0.045 0.045

30 ц-8 9.17 9.173 -0.003 0.003

30 ц-8 24.31 24.308 0.002 0.002

30 ц-8 4.25 4.247 0.003 0.003

30 ц-9 10.08 10.113 -0.033 0.033

26 ц-12 1.64 1.684 -0.044 0.044

26 ц-12 5.09 5.079 0.011 0.011

26 ц-12 12.36 12.358 0.002 0.002

26 ц-12 6.73 6.729 0.001 0.001

нийт 177.95 177.682 0.268 0.588

дундаж 8.47380952 8.461047619

санамсаргүй алдааны үнэмлэхүй хэмжээ 0.0280

санамсаргүй алдааны харьцангүй хэмжээ % 0.3304

системтэй алдааны дундач үнэмлэхүй хэмжээ 0.0128

системтэй алдааны дундач харьцангүй хэмжээ % 0.1506

жигдрэлийн итгэлцүүр, к ≤к 0.4558

жигдрэлийн итгэлцүүрийн харьцуулах к-ийн утга К≤2.45/√21 0.5340

Дээрх хүснэгтэд үзүүлсэн тооцооноос хяналтын жигнэлтийн үр дүн болон

лабораторийн үр дүнгүүдийн хоорондын алдааны үзүүлэлтүүд маш бага бөгөөд

жигдэрлийн итгэлцүүр К=0,45≤0,53 гарсан нь нийт жигнэлтийн утгад ямар нэгэн

системтэй алдаа гараагүй гэж итгэж болохоор байна. Иймд тооцоонд лабораторын

үр дүнг хэрэглэж болно гэж дүгнэв.

45




Зураг 7 ХШ-27-ийн ц-5 ийн 19-19.2м дэх сорьцын жигнэлт хийж байгаа үеийн зураг

4.7 Геологийн баримтжуулалт

Геологи хайгуулын ажлын бичиглэлийг стандаpтын бланк, жуpналууд дээp

Монгол хэлээp бичиж гүйцэтгэсэн ба хээpийн матеpиалуудад анхан шатны

боловсpуулалтыг тухай бүpд нь хийж гүйцэтгэж байсан.

а. Цооногийн бичиглэл: Өpөмдлөгийн явцад цооногийн бичиглэлийг зоpиулалтын

жуpнал дэвтэp дээp хөтөлсөн. Жуpналд хуpдас чулуулгийн литологийн зуpаг зүсэлт,

дээжлэлтийн төpөл, интеpвалуудыг хаpуулахаас гадна сэвсгэp хуpдасны

бичиглэлийг нилээд тодоpхой хийж иpсэн.

б. Дээжлэлтийн бичиглэл: Цооногийн дээжлэлтийн дугааp интеpвал, эзэлхүүн,

илэpсэн алт зэpгийг угаалга баpимтжуулалтын жуpнал дэвтэpт тэмдэглэж бичиж

үлдээсэн .

в. Суурин боловсруулалт: Суурин боловсруулалтын ажлыг 2019 оны 5 дугаар

сараас эхлэн хийж гүйцэтгэсэн. Үүнд: алттай сорьцын боловсруулалт, жинлэлт,

литологийн зүсэлт, ордын план зураг зохиох зэрэг ажлуудыг цаг тухайд нь

компьютерт боловсруулан гүйцэтгэсэн.

5. СУДАЛГААНЫ ТАЛБАЙН ҮНЭЛГЭЭ

Талбай орчимд 1961 оноос эхлэн алтны шороон ордын хайгуулын ажлыг

Монгол, Оросын геологичид явуулж ирсэн бөгөөд үүний үр дүнд Ерөө голын дүүрэгт

алтны хэд хэдэн томоохон бүлэг орд, илрэлүүдийг тогтоосон байна. Үүнд Бугантын

алтны бүлэг шороон ордууд хамаарна. Энэхүү бүлэг ордын нэг хэсэг нь Сангийн,

Намагтын /Болотный/, Толгойтын ордуудын үргэлжлэл хэсэгт байрлах алтны

шороон орд юм. Уг ордод өнөөг хүртэлх хугацаанд хайгуулын судалгааг хийж,

ордын нөөцийг тогтоох ажлууд хийгдэж ирсэн. 1961-1977 онуудад энэ хэсэгт 13

46




хайгуулын шугамын дагуу 20-40 м х 200-400м тороор хайгуулын өрөмдлөгийн ажлыг

гүйцэтгэсэн.

Эдгээр хөндийнүүдэд 1970 оны байдлаар /геологийн фонд №1861/ С1+С2 зэргээр

18144,8кг , үүнээс толгойт 3 талбайн хэмжээнд С1+С2 зэргээр 1416,5 нөөцтэй , 1988

оны байдлаар Л.Базарсад, Н.Ням /геологийн фонд №4290/ С1 зэргээр Толгойт 3

талбайн хэсэгт 786,6 кг нөөцтэй болохыг тооцсон байна.

“Чамин-Алт” ХХК ний эзэмшдэг MV-012469 тоот ашиглалтын тусгай

зөвшөөрөлтэй талбайд хамаарах нөөцийн тодотгол тооцоо хийсэн хэсэгт буюу хш-

26 гаас хш-34 хооронд ил аргаар олборлож ашиглахаар төлөвлөж байна. Тусгай

зөвшөөрлийн талбай нь хэмжээ бага, хайгуулын судалгааны ажил зохих түвшинд

нэлээд сайн судлагдсан тул цаашид нөөц өсгөх боломж хязгаарлагдмал бөгөөд

судалгааны явцад тогтоогдсон алтны жижиг шороон орд нь геологи-уул техникийн

нөхцлөөр олборлоход боломжтой энгийн тогтоцтой боловч металлын тархалт,

нөөцөөр харьцангуй бага боловч өнөөгийн нөхцөлд алтны зах зээлийн ханштай

холбоотойгоор уг ордыг ашиглах бүрэн боломжтой гэж үзэж тус компани нөөцийн

тодотгол тооцоог хийж ЭБМЗ-ийн хурлаар хэлэлцүүлэхээр бэлтгэж байна. Энэ

тодотгол тооцоо хийгдэж байгаа хэсэг нь одоогийн байдлаар олборлогдоогүй эрүүл

байдлаар үлдсэн цөөхөн талбайнуудын нэг юм. Өмнөх олборлолт ашиглалтын

ажлын түүхийг үзэхэд тухайн бүсэд илэрсэн алтны шороон ордуудын нөөц бүрэн

батлагдаж байсан байна. Мөн 2019 онд компани өөрийн хөрөнгөөр хайгуулын 26-с

32 дугаар шугам хооронд нийт хяналт, шалгалтын зорилгоор 12 цооног өрөмдөж

нөөцийн үнэлгээ хийх талбайг эрүүл, олборлолтонд өртөөгүй болохыг үнэлсэн.

6. ОРД, ХҮДРИЙН ТӨРӨЛ, БОДИСЫН НАЙРЛАГА, ТЕХНОЛОГИЙН ШИНЖ

ЧАНАР

Жич: нөөцийн шинэчилсэн тооцоонд алтны шинж чанарын үзүүлэлтийг

1967-69 онд гүйцэтгэсэн хайгуулын ажлын үр дүнгийн тайлан /фонд 1861/-гаас

авч ашиглав.

Толгойтын хөндийн алт агуулсан аллювийн хурдас нь хайгуулын 12-р

шугамаас 79-р шугам хүртэл тасралтгүй үргэлжилдэг онцлогтой. Толгойтын хөндийн

хэмжээнд үйлдвэрлэлийн агуулгатай шороон алтны гурван талбай ялгагдах ч алтны

тархалтын хувьд тогтворгүй. 1-р талбай нь хайгуулын 79-р шугамаас 50-р шугам

хооронд, 2-р талбай нь хайгуулын 50-р шугамаас 38-р шугам хооронд, 3-р талбай

нь хайгуулын 36-р шугамаас 12-р шугам хооронд байрлана.

Үйлдвэрлэлийн агуулгатай шороон алтны талбайнууд хооронд тасалдахгүй ч

алтны дундаж агуулга нь аллювийн хурдасны хэмжээгээр хянагддаг.

Толгойтын хөндийд үйлдвэрийн агуулгатай шороон алтны агуулгын тасалдал

нь 2 ба 3-р талбай хооронд тогтоогдсон байдаг бөгөөд 1560м урттай, шороон алт

агуулсан 50-60м-ийн өргөнтэй нарийн салаанууд хайгуулын 32, 30, 28, 26, 24-р

шугамуудын хэсэгт тогтоогдсон байдаг. Энэ хэсэг нь Толгойтын хөндийн зүүн

47




талруу шахаж хайгуулдагдсан бөгөөд 2 ба 3 зэргийн дэнж доор тогтоогдсон байна.

Энэ хэсэг газар нь хуучны олборлолтод өртөөгүй эрүүл үлдсэн бөгөөд тухайн үедээ

драгаар болон тээвэртэй системээр олборлоход эдийн засгийн үр өгөөж муу байсан

байна. Сүүлийн жилүүдэд алтны үнийн өсөлт, техник, тоног төхөөрөмж, технологи

сайжирснаар олборлох боломжтой болж байна.

2019 онд тусгай зөвшөөрлийн талбайд өмнөх онуудад угаагдсан хаягдал

эйфлээс сорьц авч Хан лаб ХХК ний лабораторт алт агуулагч давхаргын эрдэслэг

бүрэлдэхүүны шинжилгээг хийлгэсэн.

Сорьцонд хийсэн петрографи, минераграфийн судалгаа: Бодисын найрлагын

судалгаанд зориулж дээжлэлт хийж, чулуулгийн фракц ба төрөл бүрээс дээж авч

тунгалаг шлиф ба аншлиф бэлтгүүлэн минераграфи, петрографийн шинжилгээ

хийж гүйцэтгэсэн.

Петрографийн шинжилгээгээр дараах чулуулгууд тодорхойлогдлоо.

1. Элсжингээр үүссэн мусковит-актинолит-эпидот-кварцат занар ба метаэлсжин

(80-85%)

2. Жижиг дунд ширхэгтэй биотит-эвэр хуурмагт гранодиорит (10%)

3. Кварцын судал (5-10%) зэргээс бүрдэж байна.

Элсжингээр үүссэн мусковит-актинолит-эпидот-кварцат занар ба

метаэлсжин: нэг зүг чиглэн байрласан кварц 55-60%, эпидот 20-25%, актинолит 10-

15%, мусковит-цөөн. Занар нь зурваслаг, занарлаг, линзлэг цогцлолтой.

Тэрээр нэг зүг чиглэн байрласан актинолит-эпидот-кварцаас тогтсон бичил

нематогранобласт агрегатаас зонхилон тогтсон байна. Тэдний дунд цөөн тооны

мусковитын пластинкууд ажиглагдана. Эрдсүүдийн мөхлөгийн хэмжээ нь 0.05-0.3мм.

Кварц нь зонхилогч эрдэс бөгөөд ихэвчлэн бараг дангаараа гранобласт бүтэцтэй

зурвасыг үүсгэжээ. Зурвасын өргөн нь 0.5-3.0мм. Эпидот-циозитын (0.06-0.2мм)

гранобласт агрегат нь ихэвчлэн дангаараа линзлэг байдлаар бөөгнөрчээ.

Актинолитын зүүлэг мөхлөгүүд нь (0.05-0.2мм-ийн урттай) чулуунд жигд тархаж

бичил нематобласт бүтцийг үүсгэжээ. Дээр бичсэн нематогранобласт агрегат дотор

ганц нэг реликт хэмхдэс байсан бололтой кварцын мөхлөгүүд ажиглагдана. Үүнээс

үүдэн чулууг элсжингээр үүссэн занар гэж нэрлэв. Метаэлсжин нь дээр бичсэн

занарын нэгэн адил эпидот-актинолит-кварцаас тогтсон нематогранобласт

агрегатаас зонхилон тогтох бөгөөд тэдний дунд 0.1-0.2 мм-ийн хэмжээтэй

элсжингийн реликт кварцын хэмхдэсүүд цөөнгүй хадгалагдан хоцорч реликт

псаммитлаг бүтцийг үүсгэжээ. Метаэлсжингийн эрдэслэг бүрэлдэхүүн: кварц-45-

50%, эпидот-20-25%, актинолит-15-20%, реликт хэмхдэсүүд (кварцын)-5-10%.

Жижиг дунд ширхэгтэй биотит эвэр хуурмагт гранодиорит: Хувирсан

плагиоклаз (35-40%), альбитчлагдсан калишпат (30-35%), изометрлэг кварц (20-

25%) ба хувирсан биотит (5-10%), эвэр хуурмаг (5-10%) зэргээс бүрдэнэ.

Гипидиоморфлог бүтэцтэй. Плагиоклаз нь хавтгай,призмлэг хэлбэртэй, серицит,

пелит, эпидотод хувирсан, бүслүүрлэг бүтэцтэй, захаасаа калишпатаар түрэгдэн,

48




эмжээрлэгдсэн байна. Плагиоклазын мөхлөгийн хэмжээ нь 0.3-4.0 мм. Калишпат нь

зөв биш, изометрлэг хэлбэртэй, альбит, пелитэд хувирсан ба плагиоклазыг хүчтэй

түрж, заримдаа түүний гадуур эмжээрлэж үүссэн байна. Мөхлөгийн хэмжээ нь 0.5-

2.0 мм. Кварц нь изометрлэг, зөв биш хэлбэртэй ба хээрийн жонш ба өнгөт

эрдсүүдийн завсар хооронд жигд тархалттай үүссэн байна. Мөхлөгийн хэмжээ нь

0.3-1.0 мм. Эвэр хуурмаг нь бор ногоон өнгөтэй, призмлэг, ромбо хэлбэртэй, хааяа

актинолитод бага зэрэг хувирсан ба захаасаа биотитоор түрэгдсэн байна.

Биотит нь бор хүрэн өнгөтэй, хайрслаг, пластинлаг хэлбэртэй 0.2-1.0 мм ийн

хэмжээтэй. Тэрээр хлоритод (рутилтэй) бага зэрэг хувирч, төмрийн ислээр хүчтэй

баяжигдан улаан хүрэн өнгөтэй болсон ба эвэр хуурсмагийг захаас нь хүчтэй түрсэн

байна.

Акцессор эрдсүүдээс хүдрийн эрдэс, сфен, циркон, монацит, апатитын

изометрлэг, зүүлэг, хавтгай 0.01-0.1 мм-ийн хэмжээтэй мөхлөгүүд эвэр хуурмаг,

биотиттой ассоциаци үүсгэсэн байна.

Судлын кварц : Нүдээр харахад цагаан, цагаан саарал өнгөтэй, микроскопоор

харахад кварцын долгиолог унтралтай, харьцангуй том ширхэгтэй 0.5-5.0 мм-ийн

хэмжээтэй мөхлөгүүдээс бүрдэж байна.

Хүснэгт 18 Сорьцын чулуулгийн судалгаа

№ Чулуулгийн нэрс Агуулга %

1

Элсжингээр үүссэн мусковит-актинолит-эпидот-кварцат занар

ба метаэлсжин

80-85

2 Жижиг дунд ширхэгтэй биотит-эвэр хуурмагт гранодиорит 5-10

3 Судлын кварц 5-10

Микрофото ЧА-1

Микрофото ЧА-2

Зураг 8 Микрофото ЧА-1. Элсжингээр үүссэн занар, Өсгөлт-50х. Кв-кварц, Актактинолит,

Эп-цио-эпидот-циозит, Микрофото ЧА-2. Элсжингээр үүссэн эпидотактинолит-кварцат

занар, Өсгөлт-50х, Кв-кварц, Акт-актинолит, Эп-цио-эпидотциозит

49




Зураг 9 Микрофото ЧА-4. Жижиг дунд ширхэгтэй биотит-эвэр хуурмагт гранодиорит.

Өсгөлт-50х. Кпш-калишпат, био-биотит, кв-кварц, пл-плагиоклаз

Алтны шинж чанарын үзүүлэлт:

Алт агуулагч давхаргад хийсэн эрдэсийн шинжилгээгээр алт, касситерит,

шеелит вольфрамит болон сульфидын эрдэсүүд тогтоогдсон. Тундасд хийсэн

химийн шинжилгээгээр зэс, цайр, хар тугалга, хром болон бусад элементүүд

илэрдэг. Ордын хэмжээнд шороон алтнаас бусад элементүүд маш бага хэмжээгээр

тогтоогдсон тул хуримтлалыг дан металлтай төрлийн хуримтлалт тооцдог. Дээрх

эрдэс , элементүүд нь үйлдвэрлэлийн болон эрлийн ач холбогдолгүй учир алтыг

олборлох явцад дагалдах байдлаар олборлох эрдэс байхгүй.

Толгойтын хөндийн шорооны алтны шинж чанарын үзүүлэлтийг хээрийн

судалгааны үеийн ажиглалт болон лабораторийн шинжилгээгээр тодорхойлсон.

Алтны мөхлөг: Алт нь алтлаг шаргал өнгөтэй ч ногоовтор-шаргал болон

улаавтар шаргал өнгийн мөхлөгүүд тохиолддог. Заримдаа алтны мөхлөг бараан

хүрэн, нүх сүвэрхэг байдалтай тааралддаг. Бор хүрэн өнгийн хуудсархаг алт нь

төмрийн усан исэлд өртсөн ч азотын хүчилд алтыг боловсруулахад хялбар

ангижирдаг.

Зураг 10 алтны мөхлөг, хэлбэр, өнгө

50




Мөхлөгийн хэлбэр янз бүр байдаг ч үндсэндээ зах хэсгээрээ тэгш биш

сунасан хуудсархаг мөхлөгтэй. Мөн бөөрөнхий, зууван маягийн, тодорхой биш

хэлбэртэйгээр тохиолддог. Өнгө, хэлбэр, мөхлөгийн хувьд тодорхой ялгараад

байдаггүй ч алт нь ногоон өнгөтэй, агуулагч чулуулгийн хэмхдэс, кварц, бүдэг

хайлуур жонш, лимонитжсон сульфид зэргийг агуулсан байдаг. Хайргархаг гадаргуу

ялгарч харагддаг. Алтны улаан өнгийн мөхлөг нь сайн ялгарсан, гадаргуу нь тэгш,

гялтганасан, изометрлэг хэлбэртэй байдаг. Янз бүрийн өнгөтэй алт тархалтын

хувьд ямар нэгэн зүй тогтол тогтоогдоогүй. Шлих бүрт ажиглагдах алтлаг шар

өнгийн алтны дунд хэд хэдэн ногоон, улаан алтны мөхлөг ажиглагддаг. Н.С

Видякины тайланд хайгуулын 56-р шугамын 28-р цооногт алтны жижиг хайрс бүхий

кварцын хэмхдэс ажиглагдсан байдаг. 1968-69 онд алтны гранулометр, химийн

найрлагыг судлаагүй байсан боловч товч тодорхойлолтыг Н.С Видякин өгсөн

байдаг. Толгойтын хөндийн 3-р талбайн хувьд алтны мөхлөг +3мм -9,8%, -3+2мм-

23,3%, -2+1мм-46,8%, -1+0,5мм-10,2%, -0,5+0,25мм-7,1%, -0,25-2,8% . 3-р талбайн

79,9% нь том ширхэгтэй алт, үүнээс -2+1мм ангилалтай алт 46,8% ийг агуулна.

Алт агуулагч давхаргын босоо чиглэлд алтны мөхлөгийн өөрчлөлт маш сайн

ажиглагддаг. Н.С Видякины тайланд шигшүүрийн анализын фракц бүрийн алтны

мөхлөгийн хэмжээг хүснэгтээр харуулсан байдаг. Толгойтын хөндийн хайгуулын

68,42,38,12-р шугамуудаас авсан алтны бүлэг сорьцонд шинжилгээ хийлгэхэд

дараах байдалтай байна. хүснэгт 18.

№

Мөхлөгийн

хэмжээний

ангилал, мм

Ангилал

дахь алтны

жин, мг

Хүснэгт 19 Алтны мөхлөгийн хэмжээ

Ангилал дахь

алтны мөхлөгийн

хэмжээ, ш

Ангилал дахь

алтны мөхлөгийн

дундаж жин, мг

1 +5.0 1931,3 5 386

2 -5.0 +3.0 2626,8 24 110

3 -3.0 +2.0 4304,0 102 42

4 -2.0 +1.0 6399,8 714 9

5 -1.0 +0.5 466,9 210 2

6 -0.5 +0.25 453,8 767 0,6

7 -0.25 10,5 187 0,06

Алтны химийн найрлагыг 33 сорьцын шинжилгээний үр дүнгээр нэгтгэн

гаргасан ба алтны сорьцыг ЦНИГРИ (Москва, 1967) лабораторид хийлгэсэн байна.

Толгойтын хөндийн 1-р талбайд алтны 17 сорьцоор тодорхойлоход алтны цэвэр

чанар 906.7, хамгийн өндөр нь 944,5, хамгийн бага нь 855,8. Мөнгөний дундаж

агуулга 77,5, лигатур-15.86. Сорьц (цэвэр чанар) тодорхойлохдоо алт агуулагч

давхаргын янз бүрийн давхаргаас ногоон туяатай болон шар өнгийн алтыг авч

шинжилгээнд хамруулсан байна. Өнгө болон мөхлөгийн хэмжээнээс хамаарсан

хамаарал төдийлөн ажиглагдаагүй байна. Толгойтын хөндийн 1-р талбайн алт

агуулагч давхаргын дээд хэсгээс авсан алтны сорьц бага зэрэг их (921.0)

тодорхойлогдсон байдаг. Харин 2-р талбайн хувьд 12 сорьцын үр дүнгээр алтны

51




дундаж сорьц 920.9 ба энэ хэсэгт алтны илүү өндөр сорьцууд тогтоогдсон байдаг.

хамгийн өндөр нь 965.8, хамгийн бага нь 892.6 байна. Мөнгөний дундаж агуулга 60.1,

лигатур 17 тус тус байна. Харин 3-р талбайд 4 нь сорьцонд доторхойлоход дундаж

сорьц 916 байсан байна. Хамгийн өндөр сорьц нь 980.2, хамгийн бага нь 887.7,

Мөнгөний дундаж агуулга 67, лигатур-17 тус тус тодорхойлогдсон байна.

7. ОРДЫН ГИДРОГЕОЛОГИ, ИНЖЕНЕР ГЕОЛОГИЙН НӨХЦӨЛ

Жич:Нөөцийн шинэчилсэн тооцоонд ордын гидрогеологийн нөхцөлийн

талаар шинээр судалгаа хийгдээгүй өмнөх судалгааны материал геологийн

фондын тайлан №1775-аас авч товч оруулав.

“Толгойт-3” талбай нь Толгойт голын доод хэсгээс буюу хайгуулын шугам 12-

оос хайгуулын шугам 36-ын хойд хэсэг хүртлэх талбайг хамардаг. MV-012469 тоот

ашиглалтын тусгай зөвшөөрлийн хэмжээнд хайгуулын шугам 12-оос хайгуулын

шугам 34-р шугам хамаарагдана. Гэвч нөөцийн тодотгол тооцоо нь хайгуулын 26-с

36-р шугамын хооронд хийгдсэн. Талбайд хамаарах шороон хуримтлалын нийт урт

0.9км. Шороон орд агуулж байгаа зузаалгийг харьцангуй ус үл нэвтрүүлэгч хурдас

гэж үзэх боломжтой. Толгойтын газрын доорхи уст үе нь аллювийн гаралтай

хурдасанд агуулагддаг. Энэ хурдасны хөндий дагуу болон хөндлөн огтлолоороо

фазын шилжилт ихтэй, ус агуулагч үе нь дээд хэсэгтээ шаварлаг доороо сайрга,

хайрганы үе, элсэрхэг ба шаварлаг чигжээстэй хайрга-сайрган хөрснүүд зонхилдог.

Хайгуулын шугам 12, 24 дээрх цооногуудад илэрсэн дунд-дээд юрагын

настай гранит болон доод палеозойн настай метаморф занар нь уулс хоорондын

дөрөвдөгчийн хурдсаар хучигддаг. Палеозойн хурдас нь ус багатай бөгөөд энэ нь

хайгуулын шугам 16, цооног №92-т 9.6-24.0 м-т тогтоогдсон. Тухайн цооногт хийсэн

туршилтаар занарлаг хурдсаас дөрөвдөгчийн хучаас хурдас дахь шүүрэлт 1.2-2.2

л/сек, усны түвшин буурсан үед 5.7 ба 8.9 байдаг. Шүүрэлтийн коэффициент 1.7

м/хоног байна. Шороон орд агуулж байгаа зузаалгийг харьцангуй ус үл нэвтрүүлэгч

хурдас гэж үзэх боломжтой. Юрийн гранитад ус тодорхойлогдоогүй бөгөөд хагарал,

ан цавын устай. Хамрах талбай нь тийм ч их биш. Дөрөвдөгчийн хурдсын ус нь

харилцан адилгүй байх ба талбай 1, 2-т ихсэнэ. Хайгуулын шугам 36 орчимд

шаварлаг материал агуулсан хайрга хайрганцар нь давхарга, линз хэлбэртэй

байдаг. ХШ-30 /цооног-44/ дээр хайрга, хайрганцарын үе нь бул чулуу агуулсан

байдаг. Хайгуулын шугам 26-д хайрга, дайрга агуулсан элсний линз тохиолдоно.

Харин ХШ—24, 26-д нэлээд зузаан шаварлаг үе тэмдэглэгддэг.

Дөрөвдөгчийн хурдсын зузаан нь шороон ордын хүрээнд 20м ээс 29м-т

хэлбэлздэг. Ус агуулагч хурдас, усны түвшний зузаан нь 16.3м /хш-30/-ээс 23м /хш-

16/ хооронд хэлбэлзэнэ. Усны даралт сул.

“Толгойт-3” талбайн хайгуулын шугамууд дээрх Напор /Усны түрэлт/-ийн тоо

хэмжээг хүснэгт №20-д харуулав.

Хүснэгт 20 Усны түрэлтийн тоо хэмжээг харуулсан хүснэгт

52

Газрын доорх

усны тогтоогдсон

түвшин, м

Абсолют түвшин

/өндөржилт/

Ус агуулагч үеийн

зузаан, м

Шугамын ус

агуулагч үеийн

дундаж зузаан,м

Цооног болон

хамгийн бага ус

үл нэвтрүүлэгч

Ус үл

нэвтрүүлэгчийн

өндөржилт

Хайгуулын

шугамын уст

үеийн хамгийн их

зузаан




ХШ № 36 30 28 26 20 16

Напор

Хамгийн их /м/ 1.8 1.2 0.5 4.2 4.2 0.0

Хамгийн бага /м/ 0.8 0.6 0.0 3.0 3.0 0.0

Газрын доорх усны гүний байршил нь 0.8м /хш-28/-аас 9.5м /хш-20/ хүртэл

хэлбэлзэнэ. Өндөржилтийн түвшин нь 835.5 /хш-36/-аас 814.5 /хш-12/ байдаг. Доод

палеозойн метаморф хурдас дахь уст үеийн зузаан, түвшний өндөржилт зэргийг

хүснэгт №21-д үзүүлэв.

Хүснэгт 21 Метаморф хурдас дахь уст үеийн зузаан, түвшний өндөржилт

Хайгулын

шугамын

дугаар

36

30

28

24

20

16

зүүн зах

баруун зах

зүүн зах

баруун зах

зүүн зах

баруун зах

зүүн зах

баруун зах

зүүн зах

баруун зах

зүүн зах

баруун зах

8.7

1.6

2.5

4.0

7.7

0.8

11.2

7.0

9.5

2.7

9.0

6.0

855.5

835.2

830.0

830.0

828.0

828.0

823.5

823.5

820.0

820.0

818.0

818.0

18.3

18.8

19.0

16.3

19.0

20.7

20.0

20.2

15.5

20.0

21.0

22.6

18.0

18.5

19.0

18.0

20.0

20.0

20.0

20.0

20.0

20.0

21.5

21.5

20

813.6

44

809.7

60

807.0

30

803.0

012

799.0

52

795.0

817.0

816.5

810.5

810.7

808.0

807.7

804.0

803.5

805.0

803.0

797.0

796.5

22.0

19.6

21.0

21.0

20.0

24.0

12

зүүн зах

баруун зах

4.7

3.3

814.5

814.1

18.0

18.6

19.2

36

793.6

796.5

795.5

20.8

Дөрөвдөгчийн хурдас дахь шүүрэлтийн шинж болон усны шавхалт туршилтыг

хайгуулын шугам 20, цооног №012 дээр тодорхойлоход шүүрэлтийн коэффициент

23.8 м/хоног байсан байна.

53




8. АШИГТ МАЛТМАЛЫН БАЯЛАГ, ОРДЫН НӨӨЦИЙН ТООЦОО

Ордын нөөцийн тодотгол тооцоог геологийн фонд №1861, №1775, №4290,

№3620 тоот тайлангуудын үр дүнг үндэслэн драгаар олборлохоор тооцсон байсан

тооцоог хөрс, элс болгон салгаж тээвэртэй системээр олборлох зорилгоор

геологийн захын агуулгыг шинэчлэн одоогийн эдийн засгийн нөхцөл байдалд

тохируулан хийсэн. Ордын нөөцийн тооцоо, нөөцийн зэрэглэлийг Уул уурхайн

сайдын 2015 оны 203 тоот тушаал “Ашигт малтмалын баялаг, ордын нөөцийн

ангилал, заавар”, 2019 оны А/193-р тушаал “Ашигт малтмалын баялаг, ордын

нөөцийн ангиллыг тухайн төрлийн ашигт малтмалд хэрэглэх аргачилсан зөвлөмж”-

н дагуу шинэчлэн оруулсан. Ингэхдээ хайгуулыг цохилтот өрөмдлөгөөр хайгуулын

шугам хооронд 200м , цооног хооронд 10-20м торлолыг Бодитой В зэрэглэлд тооцож

авав. Учир нь тухайн хэсгийн орд нь 3-р бүлгийн орд хэдий ч олон жилийн турш

олборлолт, ашиглалт явагдаж нөөц хангалттай батлагдсан тул хуучин бодогдсон С1

зэрэглэлийн нөөцийг одоогийн Бодитой В зэрэглэлд шилжүүлж авах нь зүйтэй гэж

үзсэн. Ордын нөөцийн тодотгол тооцоо нь хайгуулын шугам 26- аас 36 дугаар шугам

хооронд нийт 7 шугам, 46 цооногийн 261 ширхэг захын агуулгын шаардлага

хангасан сорьцын үр дүнг ашиглаж нөөцийн тооцоог геологийн хэсэгшлийн аргаар

хийж гүйцэтгэв. Нөөцийн тооцоонд 1961-1977 оны хооронд өрөмдсөн нийт 81

цооногоос 34 цооногийг, 2019 онд өрөмдсөн 12 цооногийг тус тус оролцуулан нийт

46 ширхэг жишгийн шаардлага хангасан цооногоор хүрээлэн бодсон.

8.1 Нөөцийн тооцооны жишиг үзүүлэлтүүд

Жишиг үзүүлэлтүүдийг 2020 оны зах зээлийн 1 гр алтны борлуулалтын

дундаж үнийг Монгол банкны ханшаар дундажлаж, орд ашиглах үед 1 м3 хөрс

хуулах, 1 м3 элс угаах зардлын дундаж үзүүлэлтүүдийг дундажлан тооцов.

Үйлдвэрлэлийн хамгийн бага агуулга.

Сmin =

З

Ц∗К n ∗К р

, мг/м3

энд: Сmin – үйлдвэрлэлийн хамгийн бага агуулга, мг/м3

З – 1 м3 элс олборлож, угаахад гарах зардал, ₮

Ц – 1 гр алтны зах зээлийн дундаж үнэ, ₮

Кn – металл авалтын итгэлцүүр, 0,9

Кp – бохирдолтын итгэлцүүр, 0,92

41160

Сmin = --------------------------- = 320 мг/м3 химийн цэвэр

155000 * 0,9 * 0,92

Үүнд: 1 м3 элс олборлож, угаах зардлыг бага гүнтэй, уул техникийн хялбар

нөхцөлтэй, угаагдах шинж чанар сайтай зэргийг тооцон УТЭЗҮ г үндэслэн 41160

төгрөгөөр авав.

54




Монгол банкны 2020 оны үнэт металлын ханш, 1

гр/төг (Тухайн жилийн дундаж)

Огноо

Алт авах /дундаж/

2020 он 155000

Захын малталтын хамгийн бага агуулга.

Сзах.м = Сзах+ m x

m э

х Н;

Хүснэгт 22 Алтны үнийн дундаж

энд: Сзах.м –Захын малталтын хамгийн бага агуулга, мг/м3

mx – хөрсний зузаан, м

mэ - элсний зузаан, м

Н – тогтмол тоо. (10-50 хооронд энэ нь 1м3 хөрс хуулах зардалд хамаарах

алтны хэмжээ мг-аар)

Хөрс зузаан

Сзах.м = ------------------х 24+ 80мг/м3= ...мг/м3, Сзах.м=Кхх*24+80мг/м3

Элс зузаан

Үүнд: 1м3 хөрс хуулах зардал нь 3500 төгрөг гэвэл алтны үнэд харьцуулбал

24мг орчим болно. Тиймээс хөрс хуулалт нэмэгдэх тусам харгалзах зардал

нэмэгдэх зарчмаар тооцно. Захын малталтуудыг тус бүр дээр тооцож хасах,

оруулахыг шийднэ. Жишээ нь: ХШ-30 ийн 32 дугаар цооногт хөрсний зузаан 22,8м,

элс-0,4м, агуулга-492мг/м3 байна. Энэ нь жишигийн ерөнхий шаардлага хангаж

байгаа хэдий ч захын малталтын бага агуулгыг тооцоход

Сзах.м=22,8/0,4*24+80мг/м3=57*24+80=1448мг/м3 гэж гарна. Энэ нь хөрс

хуулалтын итгэлцүүрээр 492мг/м3 нь цооногийн дундаж агуулга хангахгүй байгааг

илтгэж байна. Мөн хш-28 ийн 52 дугаар цооногт хөрсний зузаан 26,6м, элс-0,6м,

агуулга 2020мг/м3 байна. Энд захын малталтын бага агуулгыг тооцвол

Сзах.м=26,6/0,6*24+80мг/м3=44,3*24+80=1144мг/м3 байна. Энэ нь тухайн

цооногийн хамгийн бага байж болох доод утга тул цооногт илэрсэн 2020мг/м3 нь

өндөр тул тооцоонд оруулсан юм. Иймд захын малталтын хамгийн бага утгыг

тогтсон нэг утгаар аваагүй болно.

Захын агуулга.

Захын агуулгыг тооцохдоо хамгийн бага уулын цул олборлож, хамгийн их алт

олборлох боломжтой хувилбарыг сонгож авсан. Ордын хэмжээнд нийт 3

хувилбараар нөөцийг бодсон бөгөөд үүнээс хамгийн ашигтай хувилбар нь 80мг/м3

(шлихээр) -73,28 мг/м3 химийн цэвэр байна. Тиймээс ордын нөөцийн захын агуулгыг

80мг/м3 ээр тооцон авсан. 1988.06.01 ны нөөцийн тооцоонд ордын үйлдвэрлэлийн

захын агуулгыг 150мг/м3 химийн цэвэр, захын агуулгыг 80мг/м3 химийн цэвэр

байхаар тооцон авсан байна. Захын агуулгыг 60мг/м3, 80мг/м3, 100мг/м3 гэж

авсанаас 60 ба 80 хооронд нөөцийн хувьд нээх зөрүү гээд байх зүйлгүй зөвхөн 0,26

кг аар /химийн цэвэр/ зөрсөн гэвч нийт уулын цулын хэмжээнд 60 аар авсанаас 80

55

цооног тоо

хөрс

элс

гоц агуулга хяз-гүй

агуулга шлих

гоц агуулга хяз-тай


хэсэгшил талбай

нийт уулын цул

хяз-гү

хяз-тай

металлын нөөц,

химийн цэвэр

дундаж агуулга









аар авсан нь 3939,83м3 ээр бага, элсний хэмжээ 5153,79 м3 ээр бага байна. Үүнээс

үүдэн 1м3 элс олборлон баяжуулах зардал нь 283,5 сая төгрөг болж 1,77 кг алт

/химийн цэвэр/ тай тэнцэж байна. дээрх нөөцийн зөрүү 0,2кг ийг тооцвол 60мг/м3

ээр авах нь 1,57кг цэвэр алтны алдагдалтай хувилбар байна. Харин эсрэг

тохиолдолд 80мг/м3 ээр хязгаарлаж авсанаар 1,57кг аар илүү ашигтай хувилбар

болно. Тиймээс захын агуулгыг 80мг/м3 байхаар тооцон авч цаашдын нөөцийн

тооцоог хийв. Хүснэгт 9 ба 22 оос дэлгэрэнгүй үзнэ үү.

Хүснэгт 23 Захын агуулга тооцсон хүснэгт

захын агуулга

тооцсон

хувилбар

/шлихээр/

зузаан

хөрс

эзэлхүүн

элс

металлын

нөөц, шлих

гоц хяз-гүй

гоц хяз-тай


100мг/м3 захын

агуулга

80мг/м3


60мг/м3

м м мг/м3 мг/м3 м2 м3 м3 м3 кг кг кг мг/м3 кг мг/м3

46 86619.8 1616457.31 155185.82 1771643.13 93.30 85.61 85.46 78.42

18.66 1.79 601.20 551.68 550.70 505.34

46 86620 1616693.78 160498.91 1777192.69 94.60 86.24 86.65 79.00

18.66 1.85 589.39 537.34 539.88 492.21

46 86619.8 1615479.82 165652.70 1781132.52 94.15 86.53 86.24 79.26

18.65 1.91 568.33 522.37 520.59 478.49

Нөөцийн тооцооны жишиг үзүүлэлтүүд:

1.Сорьцын хамгийн бага захын агуулга:

80 мг/м3 /шлих/

2.Ашигт давхаргын хамгийн бага зузаан:

0,4 м

3.Ашигт давхарга доторх ядуу агуулгатай

буюу хоосон хэсгийн хамгийн их зузаан: 0,8 м

4.Нөөцийн хэсэгшил дэх үйлдвэрийн хамгийн

бага агуулга:

320 мг/м3 химийн цэвэр

5.Ашигт давхаргын хамгийн бага өргөн:

10 м

6. захын малталтын хамгийн бага агуулга: Сзах.м=Кхх*24+80мг/м3

8.2 Нөөцийн тооцоонд хэрэглэсэн үзүүлэлтүүдийг тооцсон аргачлал

Малталтуудын дундаж үзүүлэлт

Сорьцлолтыг 0.2-0.4м алхамтай авч тус бүрээс угаалтаар гарсан алтны мөхлөгийг

нарийвчлан жигнэсэн үр дүнг ашиглан сорьц бүрийн агуулгыг дараах томьёогоор

тооцсон байна. Үүнд:

С = С с

V ; мг/м3

Энд: С – Тухайн интервал дахь алтны агуулга, мг/м3

Сс – Тухайн сорьцонд тогтоогдсон алтны жин, мг

V – Тухайн сорьцын онолын эзлэхүүн, м3

56




Хайгуулын өрөмдлөгт хэрэглэсэн цохилтот өрмийн хамгаалалтын яндан

трубаны дотоод диаметрийн хэмжээгээр тооцож сорьцын эзлэхүүнийг дараах

томьёогоор тооцсон.

V=π*R2*L

энд: π-пи тоо-3.14,

R- яндан трубаны башмакны гадна, дотор аль нэг радиус,

L-сорьцлолтын алхам

Малталт бүрийн дундаж агуулгыг жишиг үзүүлэлтийн шаардлага хангасан

хязгаарлалтаар авч жигнэсэн дундчийн аргаар дараах томъёогоор тооцов.

Сд= ∑(С∗m)

∑ m

, мг/м3

Энд: Сд- малталт бүрийн дундаж агуулга, мг/м3

С- тухайн интервал дахь алтны агуулга, мг/м3

m-сорьцлолтын алхам, м

Хөрсний зузааныг гадаргуугаас алттай давхарга хүртэлх гүний хэмжээгээр, алттай

давхаргын зузааныг малталт тус бүр дээр жишиг үзүүлэлтийн шаардлага хангасан

сорьцуудын харгалзах зузааны нийлбэрээр тус тус тооцов.

Талбай, эзэлхүүний тооцоо

Алттай давхарга ба хөрсний талбай, эзлэхүүнийг тооцохдоо дараах аргаар

тооцов. Алттай давхарга ба хөрсний талбайг хайгуулын малталтуудаар

хязгаарлагдсан хэсэгшилийн хавтгай дээрх проекцээр хэмжин авч , малталт тус

бүрийн алттай давхаргын зузаан, хөрсний зузаан зэргийг дундажлан гаргаж түүнийг

хэсэгшилийн талбайгаар үржүүлж эзлэхүүнийг тооцов. Хэсэгшилийн талбайг

олохдоо дараах томьёог ашиглав.

S= C 1∗H 1

2

+ C 2∗H 2

, м2 (гурвалжны аргаар)

2

Энд.: S –хэсэгшилийн талбай, м2

С1-хэсэгшилийн диагоналиар хуваасан эхний гурвалжингийн суурь буюу

хэсэгшилийн диагнал

Н1-тухайн эхний гурвалжингийн өндөр

С2-хэсэгшилийн диагоналиар хуваасан 2 дахь гурвалжингийн суурь буюу

хэсэгшилийн диагнал

Н2-тухайн 2 дахь гурвалжингийн өндөр

Жич: манай энэ удаагийн тооцоонд автокад программ ашиглаж талбайг хэмжилт

хийв.

Хэсэгшилийн эзлэхүүнийг дараах томьёогоор тодорхойлов.

V = S x m; м3

Энд: V – эзэлхүүн, м3

57




S – хайгуулын шугам дахь хөрс ба алттай давхаргын нийт талбай, м2

m – хайгуулын шугмуудын алттай ба хөрсний дундаж зузаан, м

Хэсэгшилийн дундаж агуулга, зузаан, нөөцийн тооцоо

Ордын хэмжээнд ХШ-26-өөс ХШ-36-р шугам, цооног тэдгээрийн алтны агуулгаас

үндэслэн хэсэгшлийн дундаж утгыг жигнэсэн дунджийн аргаар дараах томьёогоор

тооцов.

Сд= ∑ Сц∗Мц

∑ М

, мг/м3,

энд: Сд– хэсэгшлийн дундаж агуулга, мг/м3

Сц – алттай давхаргын дундаж агуулга, мг/м3

М – алттай давхаргын зузаан. м

Хайгуулын шугамын болон хэсэгшлийн алттай давхарга, хөрсний зузааныг

арифметик дунджийг аргаар тус тус тооцов.

Алттай давхарга болон хөрсний дундаж зузааныг дараах томьёогоор тодорхойлов.

Эдз/Хдз= (М1+М2+М3+⋯+Мн)/н, м

Энд: Эдз-элсний дундаж зузаан, м

Хдз-Хөрсний дундаж зузаан, м

М1-малталт бүрт тооцсон харгалзах зузаан, м

н-нийт тооцоонд орж байгаа хэмжигдэхүүний тоо.

Хэсэгшил тус бүрийн металлын нөөцийг дараах томьёогоор тодорхойлов.

Qшлих=(V* Сд)/1000, грамм, грамм/1000=килограмм

Qхц= Qшлих*Сорьц, кг

Энд: Qшлих-шлихын нөөц, кг

Qхц-химийн цэвэр алтны нөөц, кг

Сорьц-ордын шинжилгээгээр тогтоосон алтны цэвэр чанар

Нийт ордын нөөцийг нөөц тооцсон хэсэгшил бүрийг нэгтгэж гаргав. Дараах

байдлаар тооцов.

Qорд/шлих= Q1шлих+ Q2шлих+ Q3шлих+... QNшлих, кг

Qорд/хц= Q1хц+ Q2хц+ Q3хц+ ...+QNхц, кг

Энд: Qорд/шлих-ордын нийт шлихын нөөц, кг

Qорд/хц-ордын нийт химийн цэвэр алтны нөөц, кг

Q1шлих-хэсэгшил тус бүрийн шлихын алтны нөөц, кг

Q1хц-хэсэгшил тус бүрийн химийн цэвэр алтны нөөц, кг

Жич: Дээрх тооцооллын ихэнхийг нь механик алдаа гаргахаас зайлс хийж эксел

программ ашиглаж тооцоо хийсэн. Гэхдээ дундаж агуулгыг таслалаас хойш 1

58




орон,босоо нөөц таслалаас хойш 1 орон , дундаж агуулга таслалаас хойш 2 орон,

нөөц таслалаас хойш 2 орон гэх мэтчилэн тооцоололд ашигласан.

хайгуулын

шугам

Хүснэгт 24 Нөөцийн тооцоонд орсон цооногийн дундаж үзүүлэлтүүд

цооногын

дугаар

цооногын

гүн

захын агуулга 80мг/м3 (шлих)

интервал ахиц агуулга

№ № м ээс хүртэл м мг/м3

26 32 21.2 18 18.4 0.4 108

26 32 21.2 18.4 18.8 0.4 1963

26 32 21.2 18.8 19.2 0.4 703

26 32 21.2 19.2 19.6 0.4 54

26 32 21.2 19.6 20 0.4 39

26 32 21.2 20 20.4 0.4 185

нийт 18 20.4 2.4

дундаж 508.60

26 12 20.8 18 18.4 0.4 127

26 12 20.8 18.4 18.8 0.4 85

26 12 20.8 18.8 19.2 0.4 393

26 12 20.8 19.2 19.4 0.2 1910

26 12 20.8 19.4 19.6 0.2 1040

нийт 18 19.6 1.6

дундаж 520.0

27 1 23.6 19.2 19.6 0.4 219

27 1 23.6 19.6 19.8 0.2 679

27 1 23.6 19.8 20 0.2 181

нийт 19.2 20 0.8

дундаж 324.5

27 2 24 19.8 20 0.2 1440

27 2 24 20 20.2 0.2 105

27 2 24 20.2 20.4 0.2 2771

27 2 24 20.4 20.6 0.2 156

27 2 24 20.6 20.8 0.2 342

нийт 19.8 20.8 1

дундаж 962.8

27 3 24 19.2 19.6 0.4 739

27 3 24 19.6 19.8 0.2 91

нийт 19.2 19.8 0.6

дундаж 523.0

59




27 4 23.6 19.2 19.6 0.4 442

27 4 23.6 19.6 20 0.4 436

нийт 19.2 20 0.8

дундаж 439.0

27 5 20.4 18 18.4 0.4 352

27 5 20.4 18.4 18.8 0.4 154

27 5 20.4 18.8 19 0.2 1847

27 5 20.4 19 19.2 0.2 1090

27 5 20.4 19.2 19.4 0.2 658

нийт 18 19.4 1.4

дундаж 658.1

28 50 33.2 26.6 26.8 0.2 2018

28 50 33.2 26.8 27 0.2 418

28 50 33.2 27 27.2 0.2 3624

нийт 26.6 27.2 0.6

дундаж 2020.0

28 52 38.8 25.6 26 0.4 168

28 52 38.8 26 26.4 0.4 138

28 52 38.8 26.4 26.8 0.4 84

28 52 38.8 26.8 27.2 0.4 54

28 52 38.8 27.2 27.6 0.4 163

нийт 25.6 27.6 2

дундаж 121.4

28 56 26.8 22.8 23.2 0.4 148

28 56 26.8 23.2 23.6 0.4 394

28 56 26.8 23.6 24 0.4 483

28 56 26.8 24 24.4 0.4 256

28 56 26.8 24.4 24.8 0.4 296

28 56 26.8 24.8 25.2 0.4 941

28 56 26.8 25.2 25.6 0.4 1715

28 56 26.8 25.6 26 0.4 143

нийт 22.8 26 3.2

дундаж 547.0

28 6 21.2 19.2 19.6 0.4 403

нийт 19.2 20 0.4

дундаж 403.0

28 7 20.4 16.8 17.2 0.4 177

28 7 20.4 17.2 17.6 0.4 97

28 7 20.4 17.6 18 0.4 454

28 7 20.4 18 18.4 0.4 570

28 7 20.4 18.4 18.6 0.2 363

28 7 20.4 18.6 18.8 0.2 278

60




28 7 20.4 18.8 19 0.2 425

нийт 16.8 19 2.2

дундаж 332.9

28 58 25.8 21.4 21.8 0.4 185

28 58 25.8 21.8 22.2 0.4 136

нийт 21.4 22.2 0.8

дундаж 160.5

28 60 25.7 19.6 20 0.4 705

28 60 25.7 20 20.4 0.4 296

28 60 25.7 20.4 20.8 0.4 330

28 60 25.7 20.8 21.2 0.4 444

28 60 25.7 21.2 21.6 0.4 212

28 60 25.7 21.6 22 0.4 256

28 60 25.7 22 22.4 0.4 40

28 60 25.7 22.4 22.8 0.4 301

нийт 19.6 22.8 3.2

дундаж 323.0

28 62 20.4 19 19.4 0.4 1100

28 62 20.4 19.4 19.6 0.2 1635

28 62 20.4 19.6 19.8 0.2 182

28 62 20.4 19.8 20 0.2 191

28 62 20.4 20 20.2 0.2 995

нийт 19 20.2 1.2

дундаж 867.2

30 8 20.4 16.8 17.2 0.4 119

30 8 20.4 17.2 17.4 0.2 352

30 8 20.4 17.4 17.6 0.2 1920

30 8 20.4 17.6 17.8 0.2 1417

30 8 20.4 17.8 18 0.2 3757

30 8 20.4 18 18.2 0.2 657

30 8 20.4 18.2 18.4 0.2 85

нийт 16.8 18.4 1.6

дундаж 1053.3

30 9 19.2 16.4 16.8 0.4 165

30 9 19.2 16.8 17.2 0.4 97

30 9 19.2 17.2 17.6 0.4 278

30 9 19.2 17.6 17.8 0.2 624

30 9 19.2 17.8 18 0.2 1558

30 9 19.2 18 18.2 0.2 773

нийт 16.4 18.2 1.8

дундаж 448.3

30 36 26 20 20.4 0.4 318

61




30 36 26 20.4 20.8 0.4 394

30 36 26 20.8 21.2 0.4 455

30 36 26 21.2 21.6 0.4 0

30 36 26 21.6 22 0.4 697

30 36 26 22 22.4 0.4 164

нийт 20 22.4 2.4

дундаж 338.0

30 40 21.6 18.8 19.2 0.4 567

30 40 21.6 19.2 19.6 0.4 146

30 40 21.6 19.6 20 0.4 262

30 40 21.6 20 20.4 0.4 326

30 40 21.6 20.4 20.8 0.4 77

30 40 21.6 20.8 21.2 0.4 423

30 40 21.6 21.2 21.6 0.4 192

нийт 18.8 21.6 2.8

дундаж 284.7

30 42 22 17.2 17.6 0.4 227

30 42 22 17.6 18 0.4 550

30 42 22 18 18.4 0.4 235

30 42 22 18.4 18.8 0.4 504

30 42 22 18.8 19.2 0.4 76

30 42 22 19.2 19.6 0.4 417

30 42 22 19.6 20 0.4 40

30 42 22 20 20.4 0.4 275

нийт 17.2 20.8 3.2

дундаж 290.5

30 44 21.4 15.6 16 0.4 82

30 44 21.4 16 16.4 0.4 883

30 44 21.4 16.4 16.8 0.4 175

30 44 21.4 16.8 17.2 0.4 1606

30 44 21.4 17.2 17.6 0.4 564

30 44 21.4 17.6 18 0.4 67

30 44 21.4 18 18.4 0.4 0

30 44 21.4 18.4 18.8 0.4 543

30 44 21.4 18.8 19.2 0.4 468

30 44 21.4 19.2 19.6 0.4 876

30 44 21.4 19.6 20 0.4 1277

нийт 15.6 20 4.4

дундаж 594.6

30 46 19.6 16.8 17.2 0.4 545

30 46 19.6 17.2 17.4 0.2 709

30 46 19.6 17.4 17.6 0.2 427

62




30 46 19.6 17.6 17.8 0.2 1327

30 46 19.6 17.8 18 0.2 364

30 46 19.6 18 18.2 0.2 3355

30 46 19.6 18.2 18.4 0.2 455

30 46 19.6 18.4 18.6 0.2 182

30 46 19.6 18.6 18.8 0.2 364

нийт 16.8 18.8 2

дундаж 827.3

30 48 21.4 16.4 16.8 0.4 189

30 48 21.4 16.8 17.2 0.4 431

30 48 21.4 17.2 17.6 0.4 158

30 48 21.4 17.6 18 0.4 300

30 48 21.4 18 18.4 0.4 752

30 48 21.4 18.4 18.8 0.4 570

30 48 21.4 18.8 19.2 0.4 146

30 48 21.4 19.2 19.6 0.4 137

30 48 21.4 19.6 20 0.4 239

нийт 16.4 20.4 3.6

дундаж 324.7

30 50 20.8 17.4 17.6 0.2 118

30 50 20.8 17.6 17.8 0.2 545

30 50 20.8 17.8 18 0.2 145

30 50 20.8 18 18.2 0.2 50

30 50 20.8 18.2 18.4 0.2 0

30 50 20.8 18.4 18.6 0.2 1300

30 50 20.8 18.6 18.8 0.2 4075

30 50 20.8 18.8 19 0.2 1028

30 50 20.8 19 19.2 0.2 1251

30 50 20.8 19.2 19.4 0.2 45

30 50 20.8 19.4 19.6 0.2 160

нийт 17.4 19.6 2.2

дундаж 792.5

30 52 20 17.2 17.6 0.4 112

30 52 20 17.6 18 0.4 0

30 52 20 18 18.4 0.4 100

30 52 20 18.4 18.8 0.4 532

30 52 20 18.8 19.2 0.4 1128

нийт 17.2 19.2 2

дундаж 374.4

30 54 22.4 17.6 17.8 0.2 200

30 54 22.4 17.8 18 0.2 341

30 54 22.4 18 18.2 0.2 200

63




30 54 22.4 18.2 18.4 0.2 965

30 54 22.4 18.4 18.6 0.2 315

30 54 22.4 18.6 18.8 0.2 215

30 54 22.4 18.8 19 0.2 345

30 54 22.4 19 19.2 0.2 0

30 54 22.4 19.2 19.4 0.2 900

30 54 22.4 19.4 19.6 0.2 1036

30 54 22.4 19.6 19.8 0.2 470

30 54 22.4 19.8 20 0.2 270

30 54 22.4 20 20.2 0.2 450

30 54 22.4 20.2 20.4 0.2 781

30 54 22.4 20.4 20.6 0.2 195

нийт 17.6 20.6 3

дундаж 445.5

32 32 23.2 20 20.4 0.4 328

32 32 23.2 20.4 20.8 0.4 400

нийт 20 20.8 0.8

дундаж 364.0

32 10 18.8 16.4 16.8 0.4 182

нийт 16.4 16.8 0.4

дундаж 182.0

32 11 19.6 16.8 17.2 0.4 46

32 11 19.6 17.2 17.6 0.4 73

32 11 19.6 17.6 18 0.4 56

32 11 19.6 18 18.2 0.2 23

нийт 16.8 18.2 1.4

дундаж 53.3

32 34 23.2 19.6 20 0.4 125

нийт 19.6 20 0.4

дундаж 125

32 38 22.6 19.8 20.2 0.4 7406

32 38 22.6 20.2 20.6 0.4 8404

32 38 22.6 20.6 20.8 0.2 154

нийт 19.8 20.8 1

дундаж 6354.8

32 42 23.4 19.2 19.6 0.4 115

32 42 23.4 19.6 20 0.4 251

32 42 23.4 20 20.4 0.4 475

32 42 23.4 20.4 20.8 0.4 130

32 42 23.4 20.8 21.2 0.4 937

нийт 19.2 21.2 2

дундаж 381.6

64




34 24 26 20.8 21.2 0.4 124

34 24 26 21.2 21.6 0.4 657

нийт 20.8 21.6 0.8

дундаж 390.5

34 26 25.2 20.8 21.2 0.4 100

34 26 25.2 21.2 21.6 0.4 278

34 26 25.2 21.6 22 0.4 263

34 26 25.2 22 22.4 0.4 618

34 26 25.2 22.4 22.8 0.4 149

34 26 25.2 22.8 23.2 0.4 46

34 26 25.2 23.2 23.6 0.4 177

34 26 25.2 23.6 24 0.4 124

34 26 25.2 24 24.4 0.4 193

34 26 25.2 24.4 24.8 0.4 401

нийт 20.8 24.8 4

дундаж 234.9

34 28 23.2 19.2 19.6 0.4 108

34 28 23.2 19.6 20 0.4 503

34 28 23.2 20 20.4 0.4 216

34 28 23.2 20.4 20.8 0.4 749

34 28 23.2 20.8 21.2 0.4 247

34 28 23.2 21.2 21.6 0.4 23

34 28 23.2 21.6 22 0.4 278

нийт 19.2 22 2.8

дундаж 303.4

34 30 19.4 15.8 16 0.2 542

34 30 19.4 16 16.2 0.2 0

34 30 19.4 16.2 16.4 0.2 0

34 30 19.4 16.4 16.6 0.2 1041

34 30 19.4 16.6 16.8 0.2 2541

34 30 19.4 16.8 17 0.2 2895

34 30 19.4 17 17.2 0.2 880

34 30 19.4 17.2 17.4 0.2 1122

34 30 19.4 17.4 17.6 0.2 150

34 30 19.4 17.6 17.8 0.2 81

34 30 19.4 17.8 18 0.2 8847

34 30 19.4 18 18.2 0.2 41

34 30 19.4 18.2 18.4 0.2 1541

34 30 19.4 18.4 18.6 0.2 999

34 30 19.4 18.6 18.8 0.2 245

34 30 19.4 18.8 19 0.2 547

34 30 19.4 19 19.2 0.2 327

65




нийт 15.8 19.2 3.4

дундаж 1282.3

34 34 18.6 15.6 15.8 0.2 481

34 34 18.6 15.8 16 0.2 307

34 34 18.6 16 16.2 0.2 151

34 34 18.6 16.2 16.4 0.2 141

34 34 18.6 16.4 16.6 0.2 135

34 34 18.6 16.6 16.8 0.2 672

34 34 18.6 16.8 17 0.2 212

34 34 18.6 17 17.2 0.2 0

34 34 18.6 17.2 17.4 0.2 742

нийт 15.6 17.4 1.8

дундаж 315.7

34 36 22.8 21.2 21.6 0.4 525

34 36 22.8 21.6 22 0.4 147

нийт 20.8 22.4 0.8

дундаж 336.0

34 38 20.2 16.2 16.4 0.2 170

34 38 20.2 16.4 16.6 0.2 269

34 38 20.2 16.6 16.8 0.2 451

34 38 20.2 16.8 17 0.2 1742

34 38 20.2 17 17.2 0.2 2150

34 38 20.2 17.2 17.4 0.2 541

34 38 20.2 17.4 17.6 0.2 411

34 38 20.2 17.6 17.8 0.2 85

нийт 16.2 17.8 1.6

дундаж 727.4

34 40 20.8 18 18.4 0.4 409

34 40 20.8 18.4 18.8 0.4 108

нийт 18 18.8 0.8

дундаж 258.5

34 42 19.6 16.6 16.8 0.2 251

34 42 19.6 16.8 17 0.2 766

34 42 19.6 17 17.2 0.2 138

нийт 16.6 17.2 0.6

дундаж 385.0

34 44 22 18 18.4 0.4 193

34 44 22 18.4 18.8 0.4 123

34 44 22 18.8 19.2 0.4 123

34 44 22 19.2 19.6 0.4 6437

34 44 22 19.6 20 0.4 85

нийт 18 20 2

66




дундаж 1392.2

36 12 42.4 26 26.4 0.4 792

36 12 42.4 26.4 26.8 0.4 114

нийт 26 26.8 0.8

дундаж 453.0

36 16 38 24 24.4 0.4 165

36 16 38 24.4 24.8 0.4 85

36 16 38 24.8 25.2 0.4 85

36 16 38 25.2 25.6 0.4 26

36 16 38 25.6 26 0.4 178

нийт 24 26 2

дундаж 107.8

36 20 36.4 20.8 21.2 0.4 94

36 20 36.4 21.2 21.6 0.4 206

36 20 36.4 21.6 22 0.4 52

36 20 36.4 22 22.4 0.4 10

36 20 36.4 22.4 22.8 0.4 62

36 20 36.4 22.8 23.2 0.4 259

нийт 20.8 23.6 2.4

дундаж 113.8

36 22 38.4 17.2 17.6 0.4 175

36 22 38.4 17.6 18 0.4 383

36 22 38.4 18 18.4 0.4 773

36 22 38.4 18.4 18.8 0.4 8

36 22 38.4 18.8 19.2 0.4 21

36 22 38.4 19.2 19.6 0.4 412

нийт 17.2 19.6 2.4

дундаж 295.3

8.3 Ордын бүлэг тодорхойлох тооцоо

Уул уурхайн сайдын 2015 оны 9 сарын 11 ний өдрийн 203 тоот тушаалаар

батлагдсан “Ашигт малтмалын баялаг, ордын нөөцийн ангилал, заавар”-ын дагуу

шороон ордыг цар хэмжээ, ашигт давхаргын тогтвортой байдлын зэрэг, ашигт

эрдсийн тархалтын зүй тогтцын онцлог, байршлын нөхцөлөөр нь 4 бүлэг болгон

ангилсан байдаг. Ордыг аль бүлэгт хамааруулахдаа хүдэржилтийн үндсэн шинж

байдлуудын өөрчлөлтийн тоон шинж чанаруудыг ашигладаг. Хүдрийн биетийн

нийлмэл болохыг харуулдаг үндсэн тоон утгууд байна. үүнд: хүдэржилттэй

огтлолууд дахь хүдэржилтийн итгэлцүүр (Kx), хүдэржилтийн нийлмэл байдлын

үзүүлэлт (q), хүдрийн биетийн зузааны хэлбэлзлийн итгэлцүүр (Vm), агуулгын

хэлбэлзлийн итгэлцүүр (Va)

67




1.(Kx)-г дараах томьёогоор тодорхойлно. Кх= ∑ li

L ,

Энд: li -малтмалт ба цооногоор огтолсон хүдэртэй хэсгүүдийн шугаман хэмжээ,

L – малталт ба цооногоор тогтоогдсон нийт хүдэржсэн хэсгийн шугаман

хэжмээ.

2.Ордын нийлмэл байдлын итгэлцүүр q-г дараах томьёогоор тодорхойлно.

q=Nx/(Nx+Nхг)

Энд: Nx хүдэржилт огтолсон буюу хүдэртэй малталт ба цооногийн тоо,

Nхг -хүдэржилт огтлоогүй буюу хүдэргүй малталт цооногийн тоо

3.Хүдрийн биетийн зузааны өөрчлөлтийг дараах томьёогоор тодорхойлно.

Vm=ϭm/m*100

Энд: ϭm- Хүдрийн биетийн стандарт хазайлт,

m-хүдрийн биетийн дундаж зузаан

Зузааны стандарт хазайлтыг дараах томьёогоор тодорхойлов.

ϭm=√ ∑

n

i=1

(m−X)2

(n−1)

энд: n- хүдрийнх биетийн зузааны тоо, цооногийн тоо

m-малталтад харгалзах зузаан,

Х-арифметик дундаж зузаан

4.Ашигт бүрдвэрийн агуулгын өөрчлөлтийг дараах томьёогоор тодорхойлно.

Vа=ϭа/а*100

Энд: ϭа- агуулгын стандарт хазайлт,

а-ашигт бүрдвэрийн дундаж агуулга

Агуулгын стандарт хазайлтыг дараах томъёогоор тодорхойлно.

Ϭа=√ ∑

n

i=1

(a−X)2

(n−1)

энд:

n- сорьцын тоо, (цооногийн тоо)

a-малталтад харгалзах агуулга,(сорьцын агуулга)

Х-арифметик дундаж агуулга

Хүснэгт 25 Хүдэржилтийн үндсэн шинж чанаруудын өөрчлөлтийн тоон утгууд

Орд, түүний

хэсгүүдийн

Өөрчлөлтийн үзүүлэлтүүд

Хүдрийн биетийн хэлбэр

агуулга

бүлэг

Kx q Vm % Vа %

1-р бүлэг 0,9-1,0 0,8-0,9 <40 <40

2-р бүлэг 0,7-0,9 0,6-0,8 40-100(58%) 40-100

3-р бүлэг 0,4-0,7 (0.4) 0,4-0,6(0.49) 100-150 100-150

4-р бүлэг <0,4 <0,4 >150 >150(171%)

68




1.Хүдэржилтийн итгэлцүүрийн тооцоо: Ордын хэмжээнд нийт хайгуулын 7 шугамын

хэмжээнд 81+12=93 цооног өрөмдсөнөөс их бага хэмжээгээр алтны шороон

хуримтлалын хүдэржилт илэрсэн нийт шугаман хэмжээ нь 217 т.м байна. Үүнээс 46

цооногт нь захын агуулгын шаардлага хангасан хүдэр илэрсэн бөгөөд нийт шугаман

хэмжээ нь 83,8м байна. Кх=83,8/217=0,4

2.Ордын нийлмэл байдлын итгэлцүүр тооцох: Ордын хэмжээнд нийт 93 цооногоос

хүдэртэй ялгаж авсан 46 цооног, хүдэргүй 47 цооног тус тус байна.

q=46/(46+47)=0,49

3.Хүдрийн биетийн зузааны өөрчлөлт тооцох: нийт 46 цооногт тогтоогдсон хүдрийн

биетийн зузааныг үндэслэн тооцоо хийв.

Хүснэгт 26 Алт агуулсан элсний зузааны үзүүлэлт

Хамгийн

бага

зузаан

Хамгийн

их зузаан

вариац

Стандарт

хазайлт

дундаж

Вариацын

итгэлцүүр

Зузааны

өөрчлөлт

0.4м 4.4м 1.09 1.04 1.8 0.58 58%

Хүдрийн биетийн агуулгын өөрчлөлт тооцох: Нийт 266 ширхэг сорьцонд алтны

агуулга илэрсэн бөгөөд агуулгын цуваанаас өөрчлөлтийн үзүүлэлтүүдийг тооцож

гаргав.

Хамгийн

бага

агуулга

Хамгийн

өндөр

агуулга

дундаж

Хүснэгт 27 Алтны агуулгын өөрчлөлтийн үзүүлэлт

вариац

Стандарт

хазайлт

Вариацын

итгэлцүүр

Агуулгын

өөрчлөлт

1мг/м3 8847мг/м3 380 421453.4 651.55 1.71 170%

Дээрх тооцооллын үр дүнгүүдийг үндэслэн ордыг зөвлөмжийн дагуу III БҮЛЭГТ

хамруулж үзлээ.

8.4 Нөөцийн хэсэгшил, зэрэглэл тогтоосон тооцоо, аргачлал

Толгойтын ордын хайгуулын 26-36 дугаар шугам хооронд хайгуулын ажлыг шугам

хооронд 200м, цооног хооронд 10-20м -ээр цохилтот өрөмдлөгөөр явуулсан байна.

Толгойтын орд нь нийт 3 участак ялгасан байдаг. Үүнээс 1 ба 2 участак бүрэн, 3 р

участак хш-11-26 шугам хооронд олборлолтонд өртсөн байдаг. Өмнөх жилүүдийн

олборлолтоор хайгуулын үр дүн нотлогдсон байдаг. тиймээс хайгуулын торын

нягтралыг үл хамааран дээрх хайгуулын торыг Бодитой В зэрэглэлийн нөөцөд

тооцон авах боломжтой гэж үзэв.

69




Нөөцийн тооцоонд орсон хэсэгшил тус бүрийг хүрээлэхдээ малтмалт тус бүрээр

захын агуулгаар хязгаарлаж улмаар хамгийн захын малталтуудыг хөрс хуулалтын

итгэлцүүрээр тооцон дээр оруулсан томьёололоор хязгаарласан болно.

В-8 хэсэгшил: Хэсэгшилийг ХШ-26-ийн 32-р цооног, түүнээс 2 талд орших

цооногуудын дундаж зайгаар ХШ-27 шугам дээр зүүн талд 1 ба 2-р цооногуудын

дундаж утгаар гадна талд экстраполяци хийж, шугамын зүүн талд хоосон

малталтаар хаагдаагүй тул ХШ-28 аас ХШ-26 хооронд хүрээлсэн хэсэгшлийн

хүрээнд тулгаж авав. Хэсэгшил талбай-7318,6 м2

В-9 хэсэгшил: ХШ-27 дээр В-8 хэсэгшилд хязгаарласан утгаар авч ХШ-28 дугаар

шугам дээр зүүн талд 48 ба 50 дугаар цооног дундуур, баруун талд 62 ба 64 дүгээр

цооног дундуур авав. 64 р цооног нь захын малталын хязгаарын шаардлага

хангахгүй байгаа тул хасав. Тусгай зөвшөөрлийн хил зүүн талд нөөцийн

хэсэгшилтэй давхцаж байгаа бөгөөд нөөцийн тооцоонд тусгай зөвшөөрлийн хил

доторх талбайгаар авав. Хэсэгшил талбай-7622,8

В-10 хэсэгшил: ХШ-28 дээр В-9 хязгаарласан хэсгээр авч ХШ-30 шугам дээр зүүн

талд 32 ба 36 дугаар цооног хооронд дундажлан авав. Энд 36 дугаар цооног захын

малталтын хязгаарын шаардлага хангахгүй хасагдсан болно. Баруун талд 54 ба 56

дугаар цооног хооронд дундажлаж авав. Мөн 56 дугаар цооног захын малталтаар

хязгаарлагдав. Нөөцийн хэсэгшил нь тусгай зөвшөөрлийн талбайтай давхцалтай

тул зүүн талд тусгай зөвшөөрлийн хилээр хязгаарлав. Хэсэгшил тал-19986м2 байна.

В-11 хэсэгшил: ХШ-30 дээр В-10 хэсэгшил хязгаарласан хэсгээр авч ХШ32 дээр

зүүн талд 32 ба 34 цооног хоорондын зайгаар дундажлан 32-р цооногоос зүүн тийш

гадна талд экстраполяци хийж , баруун талд 11 ба 42 дугаар цооног хооронд

дундажлан авсан зайгаар 42 дугаар цооногоос баруун тийш гадна талд

экстраполяци хийж авав. Нөөцөд 11 ба 10 дугаар цооногуудын агуулга ядуу хэдий ч

нэг хэсэгшилд 1-2 цооног жишигээс доош утгатай байж болох бөгөөд мөн

хэсэгшлийн агуулга жишигийн шаардлага хангаж байгаа зэргийг үндэслэн нөөцөд

оруулан тооцов. Нөөцийн хэсэгшил баруун болон зүүн талаар тусгай зөвшөөрлийн

хилээр хязгаарлагдана. Хэсэгшил талбай-24402,7м2

В-12 хэсэгшил: ХШ-32 дугаар шугам дээр В-11 хэсэгшил дээр авсанаар авч ХШ34

дүгээр шугам дээр баруун талд 44 ба 48 дугаар цооног хооронд дундаж зайгаар,

зүүн талд 20 ба 24 дугаар цооног хооронд дундаж зайгаар авч 32дугаар цооног

хоосон цооног тул цонх үүсгэв. Учир нь босоо нөөцийн тархалтын зургаас ажиглахад

32 дугаар шугам дээрх 40 ба 11 ээр цооног агуулга ядуу байгаа нь магадгүй энэ 2

цооног хооронд ул чулуулаг өндөрсөж байгаа нь ажиглагдаад байна. Иймээс энэ

цооног дээр цонх үүсгэв. Мөн нөөцийн хэсэгшил тусгай зөвшөөрлийн талбайтай

давхцалтай тул тусгай зөвшөөрлийн хилээр баруун болон зүүн талаар хязгаарлав.

Хэсэгшил талбай-18186 м2

В-13 хэсэгшил: ХШ-34 дүгээр шугам дээр В-12 хэсэгшилд авсанаар авч. ХШ-36

дугаар шугам дээр баруун талд 22 ба 24 цооног хооронд, зүүн талд 8 ба 12 цооног

70




хооронд дундаж зайн утгаар хязгаарлав. Нөөцийн хэсэгшил тусгай зөвшөөрлийн

хойд хил бүтэн давхцалтай тул тугсай зөвшөөрлийн хилээр хязгаарлаж авсан.

Хэсэгшил талбай-9103,7м2 байна.

№

Хайгуулын

шугам

дугаар

Хайгуулын шугам дээрх

хэсэшил хязгаарласан

өргөн

Хүснэгт 28 Хэсэгшилийн үзүүлэлтүүд

үзүүлэлт

утга

1 Хш-26 17,5м хамгийн бага 17,5м

2 Хш-27 98,5м хамгийн өргөн 219,7м

3 Хш-28 137,9м дундаж 133,47м

4 Хш-30 206,3м Нийт урт 1043м

5 Хш-32 129,2м

6 Хш-34 219,7м

7 Хш-36 125,2м

Хүснэгт 29 Хэсэгшилийн зөрүү

Хэсэгшил талбай

№ Хэсэгшил дугаар ХШ26-36 12469А т/з хил

хооронд доторх

хувь

№ м2 м2 %

1 В-8 7365.90 7318,6 99,35

2 В-9 11264.10 7622,8 67,67

3 В-10 33507.30 19986 59,64

4 В-11 32545.80 24402,7 74,97

5 В-12 30531.40 18186 59,56

6 В-13 38737.00 9103,7 23,50

нийт 153951.50 86619.80 56,26

8.5 Гоц өндөр агуулга тооцоолол

Ордын хайгуулын 26-36 шугам хооронд нийт 93 цооногийн хэмжээнд нийт

алттай 608 ширхэг сорьцонд алтны үр дүн байгаагаас 261 сорьцын үр дүнгээр

нөөцийн тооцоо хийсэн. Үүнээс нөөцийн тооцоонд орсон үр дүнгийн үзүүлэлт нь

хүснэгт 12-д үзүүлснээр хамгийн өндөр агуулга нь 8847 мг/м3 агуулгын вариацын

итгэлцүүр нь 1,7 (171%) байгааг үндэслэн гоц агуулгын тооцоо хийх шаардлагтай

гэж үзсэн. Гоц агуулгын хязгаарлалтыг хийхдээ шороон ордын тооцоонд ихэвчлэн

ашигладаг И.Д.Коганы аргачлалыг үндсэн арга болгон ашигласан. И.Д.Коганы

аргаар тооцохдоо нийт ордын нөөцийн тооцоонд орсон 46 цооногоос 31 цооногт

буюу ХШ27, 30, 32, 34 нийт 4 шугамын хэмжээнд босоо нөөцийн нийлбэрийг

тооцсон. Дээрх 31 цооногийн босоо нөөцүүдийн нийлбэрийн 10%, 15%, 20% аар

авах аргачлал ашигласан боловч 15% ба 20% ийн босоо нөөцөд хүрэх утга илэрсэн

хэдий ч 1 цооногт л байгаа тул учир дутагдалтай гэж үзэж 10% ийн утгыг ашиглан

хязгаарлаж тооцов. Нийт босоо нөөцийн нийлбэр нь 31 цооногт 36398.5 мг/м2

гарсан ба үүнээс ХШ-32 -н 38 - цооногийн босоо нөөц 6354,8мг/м2, ХШ-34-н 30 р

цооногт босоо нөөц 4359,8 мг/м2 тус тус илэрч үүнээс нийт босоо нөөцийн 10% буюу

71




3639.9мг/м2 утгаас давсан дээрх 2 утгийг И.Д.Коганы аргачлалын дагуу 3639.9мг/м2

аар солиж тооцоо хийсэн. Үүний үр дүнд В-11, В-12, В-13 хэсэгшилд нөөцийн

өөрчлөлт орж улмаар (В-11)-29,38кг-х.ц-ээс -25,74кг х.ц , (В-12)-20,12кг х.ц ээс 16,54

кг х.ц, (В-13)-7,88кг х.ц-ээс 7,45 кг х.ц болж нийт 3 хэсэгшилд 7,65кг х.ц ээр буурсан

үзүүлэлт гарсан байна. Энэ нь нийт нөөцийг 8,8%-аар бууруулж байгаа нь

И.Д.Коганы аргачлал дагуу үндсэн нөөцийг 10-15% аас бага бууруулах гэсэн

шаардлага хангагдаж байна.

Хүснэгт 30 Гоц агуулга хязгаарлалтын үр дүн

Хязгаарлаагүй 12469А талбайн нөөц, Хязгаарласан 12469А талбайн нөөц,

шлих Химийн цэвэр шлих Химийн цэвэр

94.6кг 86.65кг 86.24кг 79.0кг

Дээрх тооцооллын үндсэн дээр Хязгаарлалт хийсэн үр дүнг зохиогч хэлэлцүүлэхээр

шийдлээ.

Хүснэгт 31 Нөөцийн тооцоонд орсон цооногуудын босоо нөөц, гоц агуулга тооцсон

хүснэгт

хайгуулын

шугам

дугаар

цооног

дугаар

хөрс

зузаан

элс

72


агуулга

шлих

босоо нөөц

гоц

агуулга

хяз-сан

босоо

нөөц

№ № № м м мг/м3 мг/м2 мг/м2

1 26 32 18 2.4 508.6 1220.6

2 12 18 1.6 520.0 832.0

3 27 1 19.2 0.8 324.5 259.6

4 2 19.8 1 962.8 962.8

5 3 19.2 0.6 523.0 313.8

6 4 19.2 0.8 439.0 351.2

7 5 18 1.4 658.1 921.3

8 28 50 26.6 0.6 2020.0 1212.0

9 52 25.6 2 121.4 242.8

10 56 22.8 3.2 547.0 1750.4

11 6 19.2 0.4 403.0 161.2

12 7 16.8 2.2 332.9 732.4

13 58 21.4 0.8 160.5 128.4

14 60 19.6 3.2 323.0 1033.6

15 62 19 1.2 867.2 1040.6

16 30 8 16.8 1.6 1053.3 1685.3

17 9 16.4 1.8 448.3 806.9




18 36 20 2.4 338.0 811.2

19 40 18.8 2.8 284.7 797.2

20 42 17.2 3.2 290.5 929.6

21 44 15.6 4.4 594.6 2616.2

22 46 16.8 2 827.3 1654.6

23 48 16.4 3.6 324.7 1168.9

24 50 17.4 2.2 792.5 1743.5

25 52 17.2 2 374.4 748.8

26 54 17.6 3 445.5 1336.5

27 32 32 20 0.8 364.0 291.2

28 10 16.4 0.4 182.0 72.8

29 11 16.8 1.4 53.3 74.6

30 34 19.6 0.4 125.0 50.0

31 38 19.8 1 6354.8 6354.8 3639.9

32 42 19.2 2 381.6 763.2

33 34 24 20.8 0.8 390.5 312.4

34 26 20.8 4 234.9 939.6

35 28 19.2 2.8 303.4 849.5

36 30 15.8 3.4 1282.3 4359.8 3639.9

37 34 15.6 1.8 315.7 568.3

38 36 20.8 0.8 336.0 268.8

39 38 16.2 1.6 727.4 1163.8

40 40 18 0.8 258.5 206.8

41 42 16.6 0.6 385.0 231.0

42 44 18 2 1392.2 2784.4

43 36 12 26 0.8 453.0 362.4

44 16 24 2 107.8 215.6

45 20 20.8 2.4 113.8 273.1

46 22 17.2 2.4 295.3 708.7

83.4

нийт 46 цооног 7 шугам нийт 46312.4

И.Д.Коганы аргачлалын дагуу 20-30 (+-3)

цооног, нийт 4 шугам (34, 32, 30, 27)

32 цооногт авав.

нийт 36398.5

коган 10% 3639.9

коган 15% 5459.8

коган 20% 7279.7

8.6 Нөөцийн тооцооны үр дүн

Нөөцийн тооцоог 1961 оноос 1977 оны хооронд Толгойтын ордын хэмжээнд

хайгуул хийгдсэн үр дүнгүүдээс хуучин нэрээр 3-р участокын хайгуулын шугам 26

гаас 36 дугаар шугам хооронд нийт 81 цооног байгаагаас нөөцийн жишигийн

шаардлага хангасан 34 цооногийн үр дүнг, 2019 онд өрөмдсөн хяналт, шалгалтын

73




зориулалттай 12 цооногийн үр дүнг тус тус ашиглав. Дээрх нийт 93 цооногт алттай

608 ширхэг сорьц байгаагаас жишигийн шаардлага хангасан 46 цооногийн 261

ширхэг сорьцын үр дүнгээр захын агуулгыг 3 хувилбараар авч тооцон хамгийн

ашигтай хувилбар болох шлихын 80мг/м3 агуулгыг сонгон авсан. Нийт ордын

хэмжээнд нөөц тооцогдсон 153951,5 м2 талбайд 6 хэсэгшилд нөөц бодсон бөгөөд

үүнээс 12469А тоот ашиглалтын тусгай зөвшөөрлийн талбайд хамаарах 86619,8 м2

талбайд 6 хэсэгшилд Бодитой (В) зэрэглэлийн нөөцийг гоц өндөр агуулгын

хязгаарлалтыг И.Д.Коганы аргаар 10% аар авч тооцов. Тооцооны үр дүнд

хязгаарласан нөөцөөр 537,34 мг/м3 агуулгатай шлихын 86,24 кг , 492,21 мг/м3

агуулгатай химийн цэвэрээр 79,0 кг, алтны нөөц тооцсон. (хүснэгт 19 ба 20) Энэ

хэсэгт хамгийн сүүлд 1988.06.01 ны байдлаар Н.Ням, Л.Базарсад нарын хийсэн

нөөцийн тооцоонд хайгуулын 26-36 дугаар шугам хооронд хязгаарласан нөөц 62,1

кг байсан.

№

Нөөцийн

тооцоо

хийсэн он

Нөөц бодсон хэсэг

Хүснэгт 32 Шинээр тооцсон нөөцийн зөрүү

Металлын нөөц,х.ц кг

Хяз-гүй

Хяз-тай

Талбайн

хэмжээ,

мян.м2

1 1988.06.01 хш-26-с 36 83 62,1 65.1

хш26-с 36 151,55 138,86 153,9

2

зөрүү +68,55 +76,76 +88,8

2021.04.01

12469А талбайд

86,65 79,0 86,6

хамаарах

Шинэчилсэн нөөцийн тооцооны үр дүнгээр ашиглалтын тусгай зөвшөөрлийн

талбайн гадна болон дотор байгаа нөөцийн хэмжээг нөөцийн хэсэгшил тус бүрээр

доорх хүснэгтэд оруулав.

Хүснэгт 33 нөөцийн хэсэгшил тус бүрээр ялгасан нөөцийн хэмжээ

№

Нөөцийн

хэсэгшил

дугаар

Нийт нөөц,

хязгаартай

бодсон,

химийн

цэвэр, кг

Тусгай

зөвшөөрлийн

гадна үлдсэн

нөөцийн

хэмжээ,

х_цэвэр,кг

Тусгай

зөвшөөрлийн

талбайд орсон

нөөцийн хэмжээ,

х_цэвэр,кг

Эзлэх

хувь

1 В-8 4.58 0.03 4.55 99.34%

2 В-9 7.23 2.34 4.89 67.63%

3 В-10 33.25 13.42 19.83 59.63%

4 В-11 34.33 8.59 25.74 74.98%

74




5 В-12 27.76 11.22 16.54 59.58%

6 В-13 31.72 24.27 7.45 23.49%

нийт 138.86 59.87 79.00

Эзлэх хувь 100% 43.1% 56.9%

75

хэсэгшил дугаар

цооног дугаар


босоо нөөц


босоо нөөц

хяз-гү

хяз-тай







Сэлэнгэ аймгийн Ерөө сумын нутагт орших Толгойтын алтны шороон ордын хайгуулын 26-с 36 дугаар шугам хооронд 12469А тусгай

зөвшөөрлийн талбайд хамаарах нөөцийн шинэчилсэн тооцооны үр дүнгийн тайлан

Хүснэгт 34 12469А тусгай зөвшөөрлийн талбайн нөөцийн шинэчилсэн тооцоо хийсэн хүснэгт

зузаан

гоц агуулга хязгүй

гоц агуулга хязтай

эзэлхүүн

металлын

нөөц, шлих



хайгуулын

шугам дугаар

хөрс

элс

хэсэгшил

талбай

хөрс

элс

№ № № м м мг/м3 мг/м3 мг/м3 мг/м3 м2 м3 м3 кг кг кг мг/м3 кг мг/м3

Хайгуулын 26 -аас 36 дугаар шугам хооронд 12469А тоот тусгай зөвшөөрлийн талбайд хамаарах нөөц /алтны сорьц -916/, захын агуулга 80мг/м3 шлих

26 32 18 2.4 508.60 1220.60

12 18 1.6 520.00 832.00

нийт 2 36 4 2052.60

дундаж 18 2 513.15

27 1 19.2 0.8 324.50 259.60

2 19.8 1 962.80 962.80

3 19.2 0.6 523.00 313.80

4 19.2 0.8 439.00 351.20

5 18 1.4 658.10 921.30

нийт 5 95.40 4.60 2808.70

дундаж 19.1 0.9 610.59

хш-26 2/32-12/ 36.0 4.0 2052.60 2052.60

хш-27 5/1-5/ 95.4 4.6 2808.70 2808.70

В-8

нийт 7 131.40 8.60 4861.30 4861.30 7318.60 137370.12 8782.32 4.96 4.96 4.55 4.55

дундаж 18.77 1.20 565.27 565.27 517.79 517.79

28 52 25.6 2 121.40 242.80

50 26.6 0.6 2020.00 1212.00

56 22.8 3.2 547.00 1750.40

76



6 19.2 0.4 403.00 161.20

7 16.8 2.2 332.90 732.40

58 21.4 0.8 160.50 128.40

60 19.6 3.2 323.00 1033.60

62 19 1.2 867.20 1040.60

нийт 8 171.00 13.6 6301.40

дундаж 21.4 1.7 463.34

хш-28 7/52-62/ 171.0 13.6 6301.40 6301.40

хш-27 5/1-5/ 95.4 4.6 2808.70 2808.70

В-9

нийт 13 266.4 18.2 9110.10 9110.10 7622.80 156191.17 10671.92 5.34 5.34 4.89 4.89

дундаж 20.49 1.40 500.55 500.55 458.50 458.50

30 8 16.8 1.6 1053.30 1685.30

9 16.4 1.8 448.30 806.90

36 20 2.4 338.00 811.20

40 18.8 2.8 284.70 797.20

42 17.2 3.2 290.50 929.60

44 15.6 4.4 594.60 2616.20

46 16.8 2 827.30 1654.60

48 16.4 3.6 324.70 1168.90

50 17.4 2.2 792.50 1743.50

52 17.2 2 374.40 748.80

54 17.6 3 445.50 1336.50

нийт 11 190.20 29.00 14298.70

дундаж 17.3 2.6 493.06

хш-30 11/36-54/ 190.2 29.0 14298.70 14298.70

хш-28 7/52-62/ 171.0 13.6 6301.40 6301.40

В-10

нийт 19 361.2 42.6 20600.10 20600.10 19986.00 379933.86 44768.64 21.65 21.65 19.83 19.83

дундаж 19.01 2.24 483.57 483.57 442.95 442.95

32 32 20 0.8 364.00 291.20 291.20

10 16.4 0.4 182.00 72.80 72.80

11 16.8 1.4 53.30 74.60 74.60

77



34 19.6 0.4 125.00 50.00 50.00

38 19.8 1 6354.80 6354.80 3639.90

42 19.2 2 381.60 763.20 763.20

нийт 6 111.8 6 7606.60 4891.70

дундаж 18.6 1 1267.77 815.28

хш-32 6/32-42/ 111.8 6 7606.60 4891.70

хш-30 11/36-54/ 190.2 29 14298.70 14298.70

В-11

нийт 17 302.0 35 21905.30 19190.40 24402.70 433147.93 51245.67 32.07 28.10 29.38 25.74

дундаж 17.75 2.10 625.87 548.30 573.30 502.24

34 24 20.8 0.8 390.50 312.40 312.40

26 20.8 4 234.90 939.60 939.60

28 19.2 2.8 303.40 849.50 849.50

30 15.8 3.4 1282.30 4359.80 3639.90

34 15.6 1.8 315.70 568.30 568.30

36 20.8 0.8 336.00 268.80 268.80

38 16.2 1.6 727.40 1163.80 1163.80

40 18 0.8 258.50 206.80 206.80

42 16.6 0.6 385.00 231.00 231.00

44 18 2 1392.20 2784.40 2784.40

нийт 10 181.8 18.6 11684.40 10964.50

дундаж 18.2 1.9 628.19 589.49

хш-34 9/24-44/ 181.8 18.6 11684.40 10964.50

хш-32 6/32-42/ 111.8 6.0 7606.60 4891.70

В-12

нийт 16 293.6 24.6 19291.00 15856.20 18186.00 334622.40 28006.44 21.96 18.05 20.12 16.54

дундаж 18.4 1.54 784.20 644.56 718.33 590.42

36 12 26 0.8 453.00 362.40

16 24 2 107.80 215.60 644.56

20 20.8 2.4 113.80 273.10

22 17.2 2.4 295.30 708.70

нийт 4 88 7.6 1559.80

дундаж 22 1.9 205.24

78

хэсэгшил дугаар



босоо нөөц


босоо нөөц

хяз-гү

хяз-тай









хш-36 4/12-22/ 88 7.6 1559.80 1559.80

хш-34 9/24-44/ 181.8 18.6 11684.40 10964.50

В-13

нийт 14 269.8 26.2 13244.20 12524.30 9103.70 175428.30 17023.92 8.61 8.14 7.88 7.45

дундаж 19.27 1.87 505.50 478.03 463.04 437.88

нийт ордын 46 86619.80 1616693.78 160498.91 94.60 86.24 86.65 79.00

Ордын дундаж 18.66 1.85 589.39 537.34 539.88 492.21

тооцоо хийсэн:

Мэргэшсэн геологич О.Майбаяр

Хүснэгт 35 Толгойтын алтны шороон ордын хайгуулын 26-аас 36 дугаар шугам хоорондох нөөцийн шинэчилсэн тооцоо

зузаан

гоц агуулга хязгүй

гоц агуулга хязтай

эзэлхүүн

металлын

нөөц, шлих



хайгуулын

шугам

дугаар

хөрс

элс

хэсэгшил

талбай

хөрс

элс

№ № № м м мг/м3 мг/м3 мг/м3 мг/м3 м2 м3 м3 кг кг кг мг/м3 кг мг/м3

Хайгуулын 26 дугаар шугамаас 36 дугаар шугам хооронд /алтны сорьц -916/

26 32 18 2.4 508.60 1220.60

12 18 1.6 520.00 832.00

нийт 2 36 4 2052.60

дундаж 18 2 513.15

27 1 19.2 0.8 324.50 259.60 259.60

79



2 19.8 1 962.80 962.80 962.80

3 19.2 0.6 523.00 313.80 313.80

4 19.2 0.8 439.00 351.20 351.20

5 18 1.4 658.10 921.30 921.30

нийт 5 95.40 4.60 2808.70 2808.70

дундаж 19.1 0.9 610.59

хш-26 2/32-12/ 36.0 4.0 2052.60 2052.60

хш-27 5/1-5/ 95.4 4.6 2808.70 2808.70

В-8

нийт 7 131.40 8.60 4861.30 4861.30 7365.90 138257.94 8839.08 5.00 5.00 4.58 4.58

дундаж 18.77 1.20 565.27 565.27 517.79 517.79

28 52 25.6 2 121.40 242.80

50 26.6 0.6 2020.00 1212.00

56 22.8 3.2 547.00 1750.40

6 19.2 0.4 403.00 161.20

7 16.8 2.2 332.90 732.40

58 21.4 0.8 160.50 128.40

60 19.6 3.2 323.00 1033.60

62 19 1.2 867.20 1040.60

нийт 8 171.00 13.6 6301.40

дундаж 21.4 1.7 463.34

хш-28 7/52-62/ 171.0 13.6 6301.40 6301.40

хш-27 5/1-5/ 95.4 4.6 2808.70 2808.70

В-9

нийт 13 266.4 18.2 9110.10 9110.10 11264.10 230801.41 15769.74 7.89 7.89 7.23 7.23

дундаж 20.49 1.40 500.55 500.55 458.50 458.50

30 8 16.8 1.6 1053.30 1685.30

9 16.4 1.8 448.30 806.90

36 20 2.4 338.00 811.20

40 18.8 2.8 284.70 797.20

42 17.2 3.2 290.50 929.60

44 15.6 4.4 594.60 2616.20

46 16.8 2 827.30 1654.60

80



48 16.4 3.6 324.70 1168.90

50 17.4 2.2 792.50 1743.50

52 17.2 2 374.40 748.80

54 17.6 3 445.50 1336.50

нийт 11 190.20 29.00 14298.70

дундаж 17.3 2.6 493.06

хш-30 11/36-54/ 190.2 29.0 14298.70 14298.70

хш-28 7/52-62/ 171.0 13.6 6301.40 6301.40

В-10

нийт 19 361.2 42.6 20600.10 20600.10 33507.30 636973.77 75056.35 36.30 36.30 33.25 33.25

дундаж 19.01 2.24 483.57 483.57 442.95 442.95

32 32 20 0.8 364.00 291.20 291.20

10 16.4 0.4 182.00 72.80 72.80

11 16.8 1.4 53.30 74.60 74.60

34 19.6 0.4 125.00 50.00 50.00

38 19.8 1 6354.80 6354.80 3639.90

42 19.2 2 381.60 763.20 763.20

нийт 6 111.8 6 7606.60 4891.70

дундаж 18.6 1 1267.77 815.28

хш-32 6/32-42/ 111.8 6 7606.60 4891.70

хш-30 11/36-54/ 190.2 29 14298.70 14298.70

В-11

нийт 17 302.0 35 21905.30 19190.40 32545.80 577687.95 68346.18 42.78 37.47 39.18 34.33

дундаж 17.75 2.10 625.87 548.30 573.30 502.24

34 24 20.8 0.8 390.50 312.40 312.40

26 20.8 4 234.90 939.60 939.60

28 19.2 2.8 303.40 849.50 849.50

30 15.8 3.4 1282.30 4359.80 3639.90

34 15.6 1.8 315.70 568.30 568.30

36 20.8 0.8 336.00 268.80 268.80

38 16.2 1.6 727.40 1163.80 1163.80

40 18 0.8 258.50 206.80 206.80

42 16.6 0.6 385.00 231.00 231.00

81



44 18 2 1392.20 2784.40 2784.40

нийт 10 181.8 18.6 11684.40 10964.50

дундаж 18.2 1.9 628.19 589.49

хш-34 9/24-44/ 181.8 18.6 11684.40 10964.50

хш-32 6/32-42/ 111.8 6.0 7606.60 4891.70

В-12

нийт 16 293.6 24.6 19291.00 15856.20 30531.40 561777.76 47018.36 36.87 30.31 33.77 27.76

дундаж 18.4 1.54 784.20 644.56 718.33 590.42

36 12 26 0.8 453.00 362.40

16 24 2 107.80 215.60

20 20.8 2.4 113.80 273.10

22 17.2 2.4 295.30 708.70

нийт 4 88 7.6 1559.80

дундаж 22 1.9 205.24

хш-36 4/12-22/ 88 7.6 1559.80 1559.80

хш-34 9/24-44/ 181.8 18.6 11684.40 10964.50

В-13

нийт ордын

6/хш26-хш36/

нийт 14 269.8 26.2 13244.20 12524.30 38737.00 746461.99 72438.19 36.62 34.63 33.54 31.72

дундаж 19.27 1.87 505.50 478.03 463.04 437.88

46 153951.50 2891960.83 287467.90 165.45 151.59 151.55 138.86

Ордын дундаж 18.78 1.87 575.54 527.34 527.20 483.04

тооцоо хийсэн:

Мэргэшсэн геологич О.Майбаяр

82



Хүснэгт 36 MV-012469 тоот тусгай зөвшөөрлийн талбайд хамаарах нөөцийн нэгдсэн хүснэгт

№ хэсэгшил

дугаар

захын агуулга 80мг/м3 (шлих)

дундаж зузаан

хэсэгшил

талбай

сорьц-916

эзэлхүүн гоц агуулга хязгаарлаагүй гоц агуулга хязгаарласан

шлихээр химийн цэвэр шлихээр химийн цэвэр

хөрс элс хөрс элс агуулга нөөц агуулга нөөц агуулга нөөц агуулга нөөц

№ м м м2 м3 м3 мг/м3 кг мг/м3 кг мг/м3 кг мг/м3 кг

1 В-8 18.77 1.2 7318.6 137370.12 8782.32 565.27 4.96 517.79 4.55

2 В-9 20.49 1.4 7622.8 156191.17 10671.92 500.55 5.34 458.5 4.89

3 В-10 19.01 2.24 19986 379933.86 44768.64 483.57 21.65 442.95 19.83

4 В-11 17.75 2.1 24402.7 433147.93 51245.67 625,87 32,07 573,23 29,38 548.3 28.1 502.24 25.74

5 В-12 18.4 1.54 18186 334622.40 28006.44 784.2 21.96 718.33 20.12 644.56 18.05 590.42 16.54

6 В-13 19.27 1.87 9103.7 175428.30 17023.92 505.5 8.61 463.04 7.88 478.03 8.14 437.88 7.45

7 нийт Бодитой В зэрэглэл 86619.8 1616693.78 160498.9 94.6 86.65 86.24 79

8 Ордын

дундаж

18.66 1.85 589.39 539.88 537.34 492.21

гоц агуулга хязгаарлалтаар нөөц бууралтын хувь 8.8% 8.8%

гоц агуулга хязгаарлалтаар нөөц бууралтын хэмжээ -8.36 -7.65

83

цооног тоо

хөрс

элс



гоц агуулга хяз-тай



нийт уулын цул

хяз-гү

хяз-тай











Хүснэгт 37 Захын агуулга сонгосон тооцооны хүснэгт

зузаан

эзэлхүүн

металлын

нөөц, шлих



захын

агуулга

тооцсон

хувилбар

/шлихээр/

хөрс

элс

захын

агуулга

100мг/м3

захын

агуулга

80мг/м3

захын

агуулга

60мг/м3

м м мг/м3 мг/м3 м2 м3 м3 м3 кг кг кг мг/м3 кг мг/м3

46 86619.8 1616457.31 155185.82 1771643.13 93.30 85.61 85.46 78.42

18.66 1.79 601.20 551.68 550.70 505.34

46 86620 1616693.78 160498.91 1777192.69 94.60 86.24 86.65 79.00

18.66 1.85 589.39 537.34 539.88 492.21

46 86619.8 1615479.82 165652.70 1781132.52 94.15 86.53 86.24 79.26

18.65 1.91 568.33 522.37 520.59 478.49

84


Гоц агуулга хяз-гүй агуулга

шлих

Гоц агуулга хяз-тай агуулга

шлих


хяз-гү

хяз-тай









Хүснэгт 38 Тусгай зөвшөөрлийн талбайн хилээр зааглагдсан талбай, нөөцийн харьцаа

зузаан

эзэлхүүн

металлын

нөөц, шлих



хөрс элс хөрс элс

12469А талбайд

хамаарах

нөөцийн

үзүүлэлт

ХШ-26-с 36

шугам хооронд

хамаарах

нөөцийн

үзүүлэлт

№ м м мг/м3 мг/м3 м2 м3 м3 кг кг кг мг/м3 кг мг/м3

46 86619.8 1616693.78 160498.9 94.6 86.243 86.65 79

18.66 1.9 589.39 537.34 539.88 492.21

46 153952 2891960.83 287467.9 165.5 151.59 151.55 138.9

18.78 1.9 575.54 527.33 527.2 483.04

зөрүү 67331.7 1275267.05 126968.99 70.85 65.35 64.90 59.86

талбайн гадаа 43.7% 44.1% 44.2% 42.8% 43.1% 42.8% 43.1%

талбайн дотор 56.3% 55.9% 55.8% 57.2% 56.9% 57.2% 56.9%

85

Нөөцийн

блокийн дугаар

Нөөцийн


Нөөцийн


Нөөцийн




Хүснэгт 39 Нөөцийн хөдөлгөөний хүснэгт

1988.06.01-ны байдлаар бодогдсон

нөөц (4290 тоот дугаартай тайлан)

Ашиглалтанд өртсөн хэсэгшил

Ашиглалтанд өртөөгүй

хэсэгшил

Нөөцийн тодотгол тайлан,

2021 оны 03 сарын 01 байдлаар 12469А

талбайд хамаарах нөөц

Алтны нөөц /кг/



Алтны нөөц ,

кг /химийн цэвэр/

коэф -гүй коэф-тэй коэф-гүй коэф-тэй

С1-1 35.8 26.9 С1-1 35.8 26.9

С1-2 176.3 134.5 С1-2 176.3 134.5

С1-3 215.3 161.4 С1-3 215.3 161.4

С1-4 169 126.6 С1-4 169 126.6

С1-5 132 103.8 С1-5 132 103.8

С1-6 133.6 100.3 С1-6 133.6 100.3

С1-7 87.1 65.3 С1-7 87.1 65.3

С1-8 7.6 5.7 С1-8 7.6 5.7

С1-9 7.5 5.5 С1-9 7.5 5.5

Коэфгүй

коэфтэй

Хяз-гүй

Хяз-сан

В-8 4,55 4,55

В-9 4,89 4,89

С1-10 18.4 13.7 С1-10 18.4 13.7 В-10 19,86 19,86

С1-11 20.9 15.7 С1-11 20.9 15.7 В-11 29,38 25,74

С1-12 18.8 14 С1-12 18.8 14 В-12 20,12 16,54

С1-13 17.4 13.2 С1-13 17.4 13.2 В-13 7,88 7,43

Нийт 1039.7 786.6 956.7 724.5 83 62.1 86,65 79,0

86

8.7 Хяналтын нөөцийн тооцоо




Нөөцийн тооцооны хяналтыг Микромайн 14 програм дээр хийж гүйцэтгэв.

Тооцооллыг хийхдээ ордын алт агуулсан элсний хэмжээ, ордын дундаж агуулга 2

ийг хянах зорилгоор хийсэн. Программд тооцооллыг хийхдээ анхдагч

материалуудыг эксэл хүснэгтээс татан оруулж зохиогчийн сонгосон захын агуулгын

хязгаарлалтаар авч алтны давхаргыг хязгаарлан авсан. Мөн нөөцийн тооцоололд

орсон зүсэлт шугамуудыг координатжуулан оруулж элсний хэмжээг дахин тооцсон.

Тооцоонд зохиогчийн хавилбар болох гоц агуулгын хязгаарлалтыг тооцоогүй.

Хяналтын тооцоогоор дараах үр дүн гарсан. Хяналтын тооцоогоор тусгай

зөвшөөрлийн талбайд хамаарах элсний хэмжээ нийт 161607,28м3 , дундаж агуулга

589,5мг/м3, нөөц шлихээр 95,26 кг тус тус байна. Энэ нь үндсэн тооцооны тусгай

зөвшөөрлийн талбайд хамаарах элсний хэмжээнээс 1108,38м3 ээр их, дундаж

агуулга 0,1мг/м3 ээр их, нөөц шлихээр 0,66 кг ээр их гарсан байна. Нөөцийн зөрүү

0,69% аар , элсний хэмжээ 0,69 % аар тус тус өссөн үр дүнтэй байна.

Хүснэгт 40 Хяналтын тооцооны үр дүн

Тайлангын

огноо :

Баасан гараг, Дөрөвдүгээр сар 23, 2021 9:45:12 PM

Хэрэглэгч :

Төсөл :

Эх дата :

MAC

Bugant_Au /Бугант алт/

D:\GANBAT DATA\Other\Mai\zvselt\Bugant_Au\L rep.RPT

төрөл

нөөцийн

төрөл

Элсний

эзэлхүүн,м3

Тонн,тн

Нягт,

тн/м3

Дундаж

агуулга,

мг/м3

Нөөц

шлихээр

(кг)

хүдэр

хүдэр

Лицензэд

хамаарагдах

нөөц

Нийт

зүсэлтүүдэд

хамаарагдах

нөөц

161,607.28 161,607.28 1.00 589.5 95,26

289,943.36 289,943.36 1.00 576.0 167,0

87




Зураг 11 Микромайн 14 дээр үүсгэсэн талбайд хамаарах нөөцийн хэсэгшилийн хэлбэр

88

Зураг 12 Хяналтын тооцоо-1





89






9. АШИГТ МАЛТМАЛЫН ОРДЫН УУЛ-ТЕХНИКИЙН НӨХЦӨЛ, УРЬДЧИЛСАН

ТЕХНИК ЭДИЙН ЗАСГИЙН ҮНЭЛГЭЭ

Толгойт-1 алтны шороон ордын элсний (ашигт) давхрага сунаж тогтсон ба

давхрагын өргөн дундажаар 133,7 м болно. Ордын хөрс хуулалтын зузаан

дунджаар 18.7 м тогтоосон. Ашигт (элсний) давхрагын зузаан дунджаар 1.85 м

байна. Алт агуулсан давхрага элс, шаварлаг элсэрхэг дүүргэгчтэй, аллювиальпролювиаль

хурдсаар дүүргэгдсэн. Алттай давхрага нь олон жилийн хөлдүү

хөрсгүй. Ордын ашигт давхрагыг бүрдүүлэгч хурдсын литологийн найрлагат

шаварлаг хольцын агуулга 10 %-иас ихгүй учир элсний угаагдах чанар сайтай.

Толгойт-1 алтны шороон ордын олборлолтонд бэлтгэгдсэн ашиглалтын

талбайд хамаарах геологийн нөөц, элс 160.5 мян.м 3 , хөрс 1616.7 мян.м 3 , алт 86.24

кг /шлих/, сорьц тооцсоноор 79.0 кг тогтоогдсон.

Дурьдсан үзүүлэлтүүд ба ордын уул-геологийн нөхцөл Толгойт-1 алтны

шороон ордын ашиглалт явуулахад боломжтой, уул-техникийн энгийн нөхцөлтэй

гэж үзнэ.

90




9.1 Үйлдвэрлэлийн нөөцийн тооцоо, Олборлолтын үеийн хаягдал,

бохирдлын тооцоо

Үйлдвэрлэлийн нөөцийн тооцоогоор хаягдлыг манай орны бусад ижил төстэй

алтны уурхайнуудын жишгээр тооцож 1 %-иас хэтрүүлэхгүй байхаар, бохирдлыг

улнаас 25 см, таазнаас 20 см байхаар тооцоход төсөл хэрэгжих хугацаанд ордоос

нийт 1467.77 мян.м 3 хөрс хуулж, дунджаар 415 мг/м 3 агуулгатай 60.38 кг /шлих/,

55.31 кг /хими цэвэр/ алттай 145.52 мян.м 3 элс олборлохоор тооцлоо. хүснэгт 42.

Хүснэгт 41 Ил уурхайн хэмжээсүүд

Хэмжигдэхүүнүүд

Ордын дундаж үзүүлэлт

Хөрс хуулалтын доголын өндөр

5.0 м

Элс олборлолтын доголын өндөр

1.84 м

Доголын налуугийн өнцөг 50 0 -55 0

Авто замын өргөн

9 м

Авто замын налуугийн хэмжээ 60-80 ‰

Ил уурхайн ёроолын хамгийн бага өргөн

10 м

91

Блокийн дугаар

Хувь, 1%

Алт, кг

Хувь

Хажуугийн

нэмэгдэл

Хажуугийн

нэмэгдэл

Блокийн дугаар.

мян.м

3

мян.м

3

Хөрс,

Элс,

Дундаж

агуулга,

Алт, кг /шлих/

Алт, кг /хими

цэвэр/

Блокийн дугаар

Хөрс, м

Элс, м

Хөрс,

Элс,

Дундаж

агуулга,

Алт, кг (шлих)

Хөрс, м

Элс, м

Хөрс,

Элс,

Дундаж

агуулга,

Алт, кг (шлих)

Алт, кг (х.ц)

Сэлэнгэ аймгийн Ерөө сумын нутагт орших Толгойтын алтны шороон ордын хайгуулын 26-с 36 дугаар шугам хооронд 12469А

тусгай зөвшөөрлийн талбайд хамаарах нөөцийн шинэчилсэн тооцооны үр дүнгийн тайлан

Хүснэгт 42 Ашиглалтын үеийн нөөцийн тооцооны нэгдсэн хүснэгт

Ашиглалтын талбайн нөөц

Ил уурхайн хил хүрээний нөөц

Зузаан

мг/м 3

Талбай, мян.м 2

Эзлэхүүн

Зузаан

мян.м 3

мян.м 3

г/м 3

Талбай, мян.м 2

Эзлэхүүн

B-8 18.8 1.2 565.27 7.32 137.37 8.78 4.96 18.8 1.2 565.27 6.01 112.82 7.21 4.08 3.73

B-9 20.5 1.4 500.55 7.62 156.19 10.67 5.34 20.5 1.4 500.55 5.43 111.29 7.6 3.81 3.49

B-10 19 2.24 483.57 19.99 379.93 44.77 21.65 19 2.24 483.57 15.58 296.12 34.89 16.87 15.46

B-11 17.7 2.1 548.3 24.4 433.15 51.25 28.1 17.7 2.1 548.3 17.54 311.39 36.84 20.2 18.5

B-12 18.4 1.54 644.56 18.19 334.62 28.01 18.05 18.4 1.54 644.56 11.5 211.6 17.71 11.41 10.46

B-13 19.3 1.87 478.03 9.1 175.43 17.02 8.14 19.3 1.87 478.03 5.17 99.66 9.67 4.62 4.23

Нийт В 18.7 1.85 537.34 86.62 1616.69 160.5 86.24 18.7 1.85 535.36 61.23 1142.9 113.93 60.99 55.87

мян.м 3

мян.м 3

Хаягдал

Үйлдвэрлэлийн үеийн хаягдал, бохирдол

Тааз, мян.м 3

(0.20м)

Ул,

мян.м 3

(0.25м)

Бохирдол

элс, мян.м 3

хөрс, мян.м 3

Үйлдвэрлэлийн нөөц (B' зэргийн)

B-8 1 0.04 1.2 1.5 37.5 0.47 45.71 В'-8 157.3 10.39 0.39 4.04 3.7

B-9 1 0.04 1.09 1.36 32.14 0.55 32.81 В'-9 143 10.59 0.36 3.77 3.45

B-10 1 0.17 3.12 3.89 20.09 0.87 64.5 В'-10 357.5 42.78 0.39 16.7 15.3

B-11 1 0.2 3.51 4.39 21.43 0.82 78.87 В'-11 386.8 45.55 0.44 20 18.32

B-12 1 0.11 2.3 2.87 29.22 0.6 78.58 В'-12 287.9 23.49 0.48 11.3 10.35

B-13 1 0.05 1.03 1.29 24.06 0.73 36.68 В'-13 135.3 12.73 0.36 4.58 4.19

Нийт В 0.61 12.25 15.31 164.4 4.04 337.14

Нийт

В'

1468 145.52 0.41 60.38 55.31

г/м 3

92




Уурхайн ажиллах горим: Уурхайн ажиллах горим нь манай орны улирлын

шинж чанар, цаг агаар, уур амьсгал, ил уурхайн үндсэн техник, тоног

төхөөрөмжийн бүтээл, уурхайн жилийн хүчин чадал зэргээс ихээхэн шалтгаална.

Уурхай нь ашиглалтын 2 жилтэй байх бөгөөд жилд 199 хоног үйл ажиллагаа

явуулахаар тооцлоо. Уурхай нь улирлын чанартай үйл ажиллагаа явуулах учир

олборлолт явуулах үед тасралтгүй ажиллана. Улсын чанартай баяр ёслолын

өдрүүдэд амарна. Харин техник, тоног төхөөрөмжүүдэд үзлэг үйлчилгээ, урсгал

засвар хийх хоногийн тоо сард 2 өдөр байхаар төсөлд тооцооллоо.

Хүснэгт 43 Уурхайн ажиллах горим

д/д Нэрс Хэмжих нэгж Жил тус бүр

1 Жилд ажиллах боломжит хоног хоног 199

2 Амралт, баяр ёслол хоног 6

3 Цаг агаарын хүндрэл хоног 8

4 Уурхайн ажиллах ажлын өдөр хоног 185

5 Урсгал засвар хийгдэх хоног 12

6 Уурхайн бэлтгэл ажил хоног 15

7 Хөрс хуулах боломжит хоног хоног 180

8 Элс угаах боломжит хоног хоног 175

9 Хоногийн ээлжийн тоо 2

10 Нэг ээлжийн үргэлжлэх хугацаа цаг 12

Хүснэгт 44 Уулын ажлын календарьчилсан төлөвлөгөө

Үзүүлэлтүүд Хэмжих нэгж Эхний жил Хоёр дахь жил Нийт

Хөрс хуулалт мян.м 3 657.84 809.93 1467.8

Элс олборлолт мян.м 3 63.73 81.77 145.52

Дундаж агуулга мг/м 3 384 439 415

Алт /шлих/ кг 24.51 35.88 60.38

Алт /хими цэвэр/ кг 22.45 32.86 55.31

9.2 Ил уурхайн ашиглалтын систем

Уг орд нь ашиглалтын гүн их биш, уул-геологийн нөхцөл харьцангуй энгийн

тул гадаад болон дотоод овоолго бүхий автотээвэртэй ашиглалтын системээр ил

аргаар ашиглах нь хамгийн тохиромжтой юм. Иймд бульдозероор эхэлж шимт

хөрсийг хуулсаны дараагаар хөрс, элсний давхаргыг экскаватор автосамосвалын

хослолоор хөрсийг эхний үед хөрсний гадаад овоолго болон элс олборлосны

дараагаар дотоод овоолго үүсгэн, алт агуулсан элсийг скруббер байрласан талбайд

зөөвөрлөхөөс гадна скрубберээр угаагдан гарсан эфель, галийг бульдозероор түрж,

тэгшлэн хэлбэршүүлж өнгөн хөрсөөр хучиж нөхөн сэргээлт хийнэ.

Хөрс болон шимт хөрсний давхаргуудыг холихгүйгээр буцааж нөхөн

сэргээлтийн ажлыг хийх боломжтой болох юм. Уурхайд хийгдэх процессуудын

дараалал:

• Үржил шимт өнгөн хөрс хуулах

93




• Хөрс хуулах

• Элс олборлох

• Элс угаах (баяжуулах)

• Хөрсний дотоод овоолго үүсгэх түүнийг тэгшлэх

• Техникийн болон биологийн нөхөн сэргээлт хийх.

Уурхайн бэлтгэл ажлаар дараах ажлуудыг хийж гүйцэтгэнэ.

• Ажилчдын амьдрах тосгон, сэлбэг, шатахуун тосны агуулах сав

бэлдэх

• Тээврийн хэрэгсэл зорчих зам, гүүр бэлдэх

• Угаах төхөөрөмжийн ажиллагаанд шаардагдах усан сан, угаасан

булингыг хуримтлуулах хиймэл нуурын котлован байгуулах

• Угаах төхөөрөмжийг угсрах г.м ажлуудыг хийж гүйцэтгэнэ.

Хөрс хуулалт болон элс олборлолтын ажилд шаардагдах экскаваторын техникийн

үзүүлэлт, бүтээл

Хүснэгт 45 Экскаваторын техникийн үзүүлэлтүүд

№ Үзүүлэлтүүд

Хэмжих

нэгж

Doosan 520

1 Шанаганы багтаамж м 3 3.2

2 Утгалтын хамгийн их радиус м 9.6

3 Утгалтын хамгийн их өндөр м 6.62

4 Утгалтын хамгийн их гүн м 6.77

5 Ачилтын өндөр м 6.72

6 Циклийн хугацаа сек 18

7 Хөдөлгүүрийн: Маркчадал кВт

Doosan

DV11

8 Явах анги гинжит

Хэмжээ: урт

м

11.4

9

өргөн

өндөр

м

м

3.9

4.2

10 Явах хурд /max/ км/цаг 5.2

11 Түлш зарцуулалт л/мотоцаг 28

Хөрс хуулалт болон элс олборлолтонд ажиллах экскаваторын бүтээлийн

тооцоо

Q эц = 3600 E · K э · K м · K т

t эм · К с

Энд: Qэц –Экскаваторын цагийн бүтээл, м 3 /цаг

Е – экскаваторын утгуурын багтаамж, м 3

K э - экскавацлалтын коэффициент, K э = K у.д · K с

−1

K у.д - экскаваторын утгуур дүүргэлтийн коэффициент

94

Үүнд:




K с - экскаваторын утгуур дахь чулуулгийн сийрэгжилтийн коэффициент

K м - мөргөцгийн нөхцөлийг тооцох коэффициент

K т - экскаваторын төрлийг тооцох коэффициент

t эм - экскаваторын мөчлөгийн хугацаа

t эм =t у +2·t эр +t a

t у - утгалтын хугацаа, сек

t у = 194 · d Д 2 Е

+

Е 0.11 · Е + 0.6

d Д - дундаж бутлагдал, м

Е −утгуурын багтаамж, м 3

t эр - эргэлтийн дундаж хугацаа, сек

t эр = φ эр · t эп

φ эп

Үүнд:

φ эр - эргэлтийн бодит өнцөг, град

φ эп - эргэлтийн паспортын өнцөг, град

t эп - эргэлтийн паспортын хугацаа, с

t а - асгалтын дундаж хугацаа, с

Qээ= Qэц·Тэ·Кэц·Кма·Ктх

Qээ-ээлжийн бүтээл, м 3 /ээлж

Тэ- экскаваторын ээлжийн үргэлжлэх хугацаа, цаг

Кэц-экскаваторын ээлжийн цаг ашиглалтын коэф

К эц = Т э − Т з

Т э

Тз-ээлжинд ноогдох завсарлага, ээлж хүлээлцэх, үйлчилгээ хийхэд

ноогдох хугацаа

Кма-экскаваторын мөргөцөг дэх ахилт шилжилтийг тооцох коэф

Ктх-экскаваторыг тээврээр хангах нөхцлийг тооцох коэф

Хүснэгт 46 Экскаваторын жилийн бүтээл, хэрэгцээт тоо


Таних

тэмдэг

Хэмжих

нэгж

1 Ээлжийн үргэлжлэх хугацаа Tэ мин 720

2

Ээлжинд ноогдох завсарлага, ээлж хүлээлцэх

хугацаа

Тз мин 120

3 Экскавацлалтын коэффициент Кэ - 0.75

4 Утгуур дүүргэлтийн коэффициент Kуд - 0.9

5

Утгуур дахь чулуулгийн сийрэгжилтийн

коэффициент

Кс - 1.2

6 Мөргөцгийн нөхцлийг тооцох коэффициент Км - 0.95

Doosan520

Эхний 2 дахь

жил жил

95




7 Экскаваторын төрлийг тооцох коэффициент Кт - 1.0

8 Бүтэн мөчлөгийн хугацаа tэм сек 21

9 Утгалтын хугацаа tу сек 3.5

10 Эргэлтийн дундаж хугацаа tэр сек 7.8

11 Aсгалтын дундаж хугацаа tа сек 1.6

12 Чулуулгийн дундаж бутлагдал dд м 0.05

13 Эргэлтийн бодит өнцөг φэр град 35

14 Эргэлтийн паспортын өнцөг φэп град 90

15 Эргэлтийн паспортын хугацаа tэп сек 20

16 Цагийн бүтээл Qэц м 3 /цаг 325.7

17 Ээлжийн бүтээл Qээ м 3 /цаг 1661.1

18 Ээлжийн цаг ашиглалт Кэц - 0.83

19

Экскаваторын мөргөцөг дэх ахилт шилжилтийг

тооцох коэффициент

Кма - 0.85

20

Экскаваторыг тээврээр хангах нөхцөлийг

тооцох коэффициент

Ктх - 0.6

21 Хоногийн бүтээл Qэх м 3 3322.3

22 Жилийн бүтээл Qэж мян.м 3 598.01

23

Жилд хийх ажлын хэмжээ, /сийрэгжилт

тооцсон у.ц/

- мян.м 3 865.9 1070.03

24 Шаардлагатай экскаваторын тоо N ш 1.45≈2 1.79≈2

25 Экскаваторын жилд ажиллах бодит цаг цаг 6255 7730

Дээрх тооцооноос харахад жилд гүйцэтгэх хөрс хуулах болон элс

олборлолтын ажилд 3.2 м 3 багтаамж бүхий Doosan 520 маркийн экскаватор 2

ширхэг ажиллахад хүчин чадал нь тооцоогоор хүрэлцэхээр байна. Иймд хөрс хуулж

элс олборлолтын ажилд жилд 2 ш Doosan 520 маркийн экскаватор ажиллуулахаар

сонгон авлаа.

Хөрс хуулалт, элс олборлолтын ажилд шаардагдах автосамосвалын техникийн

үзүүлэлт, бүтээлийн тооцоо

Уурхайн хөрс, элс тээвэрлэх ажилд 12 м 3 -ийн тэвшний багтаамжтай БНХАУд

үйлдвэрлэсэн Хово /HOWO/ маркийн автосамосвалыг ажиллуулахаар төлөвлөв.

Иймд дээрх автосамосвалын бүтээлийн тооцоог автосамосвалын техникийн

үзүүлэлтүүдэд тулгуурлан доорх байдлаар тодорхойллоо. Ил уурхайн хөрс болон

элс тээвэрлэх дундаж зай 0.8 км байна.

Хүснэгт 47 Автосамосвалын техникийн үзүүлэлтүүд


Хэмжих

нэгж

HOWO

1 Дугуйн томьёо 4х2

2 Автосамосвал даац тн 25

3 Тэвшний багтаамж м 3 12

4 Эргэлтийн хамгийн бага радиус м 7.5

5 Хамгийн их хурд км/цаг 75

6 Автосамосвал овор хэмжээ: урт м 8.15

96




өргөн

өндөр

м

м

2.6

3.4

7 Өгсөх налуу %0 60-80

8 Түлшний зарцуулалт /дундаж/ 100 км 31

9 Ачаагүй үеийн жин тн 19

10 Тэвшний хамгийн их өргөлт град 60

Автосамосвалын ачаалах ta (сек) хугацааг тодорхойлох

q a

γ ч · V a

· К ус > 1;

1-ээс их байгаа учир тэвш ашиглалтын нөхцөлөөр автосамосвалыг ачаалах

хугацааг тодорхойлоно.

t a = V a

E · t эм · Kт

K уд

1. Автосамосвалын хөдөлгөөний tхө (сек) хугацаа

t хө = t ая + t хя

Автосамосвал хоосон явахдаа уурхай руу өгсөж буй учир ачаатай болон хоосон

явах хурдыг 25 км/цаг, 35 км/цаг гэж тооцлоо.

2. Автосамосвалын рейсийн үргэлжлэх хугацаа, сек /Тр/

Тр=ta+tхө+tб+tсэ Үүнд:

tб- ачаа буулгах хугацаа,

tcэ- сэлгээ хийх хугацаа,

3. Автосамосвалын цагийн Qац(м 3 /цаг) бүтээл

Q aц = 3600 · V

Т a · К т

р

4. Экскаваторыг тээврийн нөхцөлөөр хангах автосамосвалын тоо

N aa =

t a + t cэ

5. Парк дахь автосамосвалын тоо

N aп = N aa

К тб

6. Автосамосвалын ээлжийн бүтээл Qаэ(м 3 /ээлж)

Qаэ= Qац·Т·Кца

T p

Хүснэгт 48 Автосамосвалын бүтээл ба тоог тодорхойлох /элс, хөрс тээвэрлэх үед/


Таних

тэмдэг

Хэмжих

нэгж

1 Экскаваторын шанаганы багтаамж - м 3 3.2

2 Ээлжийн үргэлжлэх хугацаа Tэ мин 720

3 Ээлжинд ноогдох завсарлага, ээлж хүлээлцэх Тз мин 120

4 Тэвшний эзлэхүүн Va м 3 12

5 Автосамосвалыг ачаалах хугацаа ta сек 87.5

6 Тэвшний багтаамж ашиглалтын коэффициент Kт - 1.0

7 Утгуур дүүргэлтийн коэффициент Куд - 0.9

HOWO 25 тн


жилд жилд

97




8 Экскаваторын нэг бүрэн мөчлөгийн хугацаа tэм сек 21

9 Автосамосвалын хөдөлгөөний хугацаа tхө сек 210.0

10 Ачаатай чиглэлд явах хугацаа tая сек 126

11 Хоосон чиглэлд явах хугацаа tхя сек 84

12 Автосамосвалын рейсийн хугацаа Тр сек 467.5

13 Ачаа буулгах хугацаа tб сек 90

14 Сэлгээ хийх хугацаа tсэ сек 80

15 Автосамосвалын цагийн бүтээл Qац м 3 92.41

16 Экскаваторыг тээврийн нөхцөлөөр хангах тоо Nаa ш 2.8

17 Парк дахь автосамосвалын тоо Nап ш 3.1

18 Автосамосвалын ээлжийн бүтээл Qаэ м 3 785.5

19 Хөрс, элс тээвэрлэх зай L км 0.7

20 Дундаж хурд Vc км/цаг 25

21 Жилийн бүтээл Qаж мян.м 3 282.8

22 Жилд гүйцэтгэх ажлын хэмжээ / у.ц/ - мян.м 3 865.9 1070.0

23 Шаардлагатай автосамосвалын тоо N ш 3.06≈4 3.78≈4

24 Жилд туулах нийт зам мян.км 101.02 124.84

Дээрх тооцоог ил уурхайн хөрс хуулалт болон элс тээвэрлэлтийн жилийн

ажлын хэмжээгээр тооцоход элс олборлолт болон хөрс хуулалтын ажилд 25 тн-ийн

HOWO маркийн автосамосвал жил тус бүр 4 ш шаардагдахаар байгаа ба жил тус

бүр 4 ш автосамосвал ашиглахаар тооцлоо.

Ил уурхайн шимт хөрс хуулалт болон овоолгод ажиллах бульдозерийн бүтээл

Үржил шимт хөрсийг ЭсДи /SD-32/ маркийн бульдозероор уурхайн гадна тал

руу түрж овоолго үүсгэнэ. Энэхүү шимт хөрсийг уурхайн техникийн нөхөн сэргээлт

хийсэн хэсэгт тарааж тэгшлэн мод, бут тарих болон биологийн нөхөн сэргээлт хийх

үед ашиглах болно.

Хөрсийг эхний ээлжинд уурхайн гадна хүрээнд байгуулах ба дараа нь уурхайн

ашиглагдсан орон зайд тээвэрлэн дотоод овоолго үүсгэх ба эдгээр овоолгуудыг

түрж тэгшлэх, шимт хөрсөөр хучих зэрэг техникийн болон биологийн нөхөн

сэргээлтийн ажилд бульдозер ашиглана. Үүнээс гадна хаягдал багатай олборлох

үүднээс олборлож буй талбайн улыг бульдозероор түрж бөөгнүүлэн экскаваторт

бэлтгэж өгөх, уурхайн технологийн зам талбай засах болон тээвэрлэгдэн ирсэн

эфель, галийг тарааж тэгшлэх, туслах тоног төхөөрөмжүүдийг шилжүүлэн зөөх зэрэг

уурхайн бусад туслах ажилд хэрэглэнэ.

Хүснэгт 49 Бульдозерын техникийн үзүүлэлт

№ Үзүүлэлтүүд Хэмжих нэгж Shantui SD-32

1 Хутганы багтаамж м 3 10

2 Утгуурын урт м 4.13

3 Утгуурын өндөр м 1.59

4 Шигдэх гүн м 0.57

5 Хөдөлгүүрийн нийт хүчин чадал кВт 235

6 Хөдөлгүүрийн марк Cummins NTA855-C360S10

7 Явах хурд: түрэх үед км/цаг 9.63

98




ухрах үед км/цаг 12.53

Овор хэмжээ: урт

м

6.88

8 өргөн

өндөр

м

м

4.13

3.73

9 Түлшний савны багтаамж л 300

10 Жин тн 37.2

11 Дундаж түлш зарцуулалт л/цаг 32

Бульдозерийн ээлжийн бүтээлийг дараах аргачлалаар тооцно.

Т

э

Vп

Кца

Qуэ

= 3600 K

уч

Kбб

K

м

t К

Энд: Тэ-ээлжинд ажиллах цаг

Tэ = ( Tээлж

−Tэт

−Tмх

−Tц

) = (720 − 45 −15

− 60) = 600мин

бм

Энд: Тээлж-ээлжийн үргэлжлэх хугацаа, 720мин

Тэт-ээлжийн эхлэл төгсгөлийн хугацаа, 45мин

Тмх-машинчийн хувийн хэрэгцээний хугацаа, 15мин

Тц-цайны завсарлагын цаг, 60мин

Kуч-машинчийн ур чадварыг тооцсон коэффициент, 0.9

Kбб-техникийн бэлэн байдлыг тооцсон коэффициент, 0.85

Kм –мөрөгцөгийг тооцсон коэффициент, 1.0

Kца - ээлжийн цаг ашиглалтын коэффициент, 0.9

Kс - чулуулгийн сийрэгжилтийн коэффициент-1.2

Vп - өнхрөх призмийн эзэлхүүн,м 3

V

п

2

hx

lx

=

tg

п

с

hx; lx - хутганы өндөр ба урт.

o

п 60 - түрэгдэх чулуулгийн өнхрөх призмийн хажуугийн өнцөг

tбм - бульдозерийн ажлын мөчлөгийн хугацаа

lхц

l ( l

т хц

+ lт

)

t

бм

= + + + t

хс

V V V

хц

т

х

Энд: lхц - чулуулгийг хусаж цуглуулах зай, м

Vхц - чулуулгийг хусаж цуглуулах хурд, м/с

lт, - чулуулгийг түрэх зай, м

Vт - чулуулгийг түрэх хурд, м/с

Vx - буцах хөдөлгөөний хурд, м/с

tхс - хурд солих хугацаа, сек ( 10 сек)

Хүснэгт 50 Бульдозерын бүтээлийн тооцоо ба тоо

Shantui SD 32

Таних Хэмжих



тэмдэг нэгж

жил жил

1 Ээлжийн үргэлжлэх хугацаа Т цаг 12

99

Дундаж

Алт кг,

шлихээр

Алт кг,х.ц

Металл

авалт,%

Техно-логийн

хаягдал, %

Бүтээгдэхүүний

хэмжээ

х.ц




2 Өнхрөх призмийн эзлэхүүн Vөп м 3 6.04

3 Бульдозерийн ажлын мөчлөгийн хугацаа tбм сек 42.5

4 Чулуулгийн сийрэгжилтийн коэффициент Кс - 1.2

5 Бульдозерийн ээлжийн бүтээл Qэ.б м 3 2435.4

6 Хоногт ажиллах ээлж 2

7 Жилд ажиллах хоног 180

8 Жилийн бүтээл Qжил мян.м 3 876.7

9

Жилд түрж овоолох болон булж тэгшлэх

хөрсний хэмжээ, сийрэгжилт тооцсоноор

Qx мян.м 3 236.8 291.5

10 Бульдозерийн хэрэгцээний тоо N шир 0.27≈1 0.3≈1

11 Жилд ажиллах бодит цаг Qцаг цаг 1170 1436

Дээрх тооцооны үр дүнгээс харахад жилд нэг ширхэг бульдозер

шаардлагатай байгаа бөгөөд БНХАУ-д үйлдвэрлэсэн SD-32 маркийн

бульдозероор шимт хөрс хуулахад, хөрсний овоолго түрж тэгшлэх, хуулсан

хөрсийг ашигласан орон зайд түрж оруулах тэгшлэх, нөхөн сэргээлтэнд ажиллах,

зам засах, зэрэг ажлуудад хэрэглэх юм.

9.3 Алт угаан баяжуулах үйлдвэрийн бүтээгдэхүүн гаргалтын тооцоо

Алтны ордын угаан баяжуулах үйлдвэрийн ажиллах горим нь манай орны

улирлын шинж чанар, цаг агаар, уур амьсгал, ил уурхайн үндсэн техник тоног

төхөөрөмжийн бүтээл, уурхайн жилийн хүчин чадал зэргээс ихээхэн шалтгаална.

Хүснэгт 51 Жилд гаргах бүтээгдэхүүний хэмжээ

Үйлдвэрлэлийн нөөц

Технологийн хэсэг

Хөрс мян,м 3

Элс мян,м 3

агуулга, мг/м 3

Эхний жилд

657.84 63.76 384.4 24.51 22.45 91.2 8.8 20.47

2 дахь жилд

809.93 81.77 438.8 35.88 32.86 91.2 8.8 29.97

Нийт ашиглалтын хугацаанд

1467.77 145.52 414.9 60.38 55.31 50.44

Скрубберийг элсээр хангах болон эфель, галь ачих ажилд шаардагдах утгуурт

ачигчийн бүтээл

Элсийг скруббер суурьлуулсан угаах талбайд тээвэрлэн бага хэмжээний

овоолго үүсгэнэ. Уг овоолгыг бөөгнүүлэх, скрубберийг элсээр тэжээх болон

угаагдаж гарсан эфель, галийг автосамосвалд ачих зэрэг ажиллагаанд БНХАУ-д

үйлдвэрлэсэн ЭксЖи /ХG951/ маркийн 3.0 м 3 шанаганы багтаамж бүхий утгуурт

ачигчаар гүйцэтгэнэ.

Хүснэгт 52 Утгуурт ачигчийн техникийн үзүүлэлт


Хэмжих

нэгж

Таних

тэмдэг

Тоон

үзүүлэлт

100




1 Утгуурын багтаамж м 3 E 3.0

2 Эргэлтийн радиус м r 6.5

3 Ачих хамгийн их өндөр м h 3.03

4 Явах ангийн урт м Е 7.38

5 Явах ангийн өргөн м I 2.99

6 Их биеийн өндөр м Н 3.23

7 Явах хамгийн их хурд км/цаг V 38

8 Хөдөлгүүрийн чадал кВт W 162

9 Жин тн m 16.3

10 Түлш зарцуулалт л/цаг Q 26

Утгуурт ачигчийн бүтээл:

3

1. Утгуурт ачигчийн ээлжийн Q уэ

( м / ээлж )

Q

уэ

E

= 3600

t

ум

у

К

K

ус

уд

К

бүтээл:

м

Т

э

К

уа

К

ца

Үүнд:

Еу

- утгуурын тооцооны багтаамж, м 3

К К уд, ус - утгуур дүүргэлт ба чулуулгийн сийрэгжилтийн коэффициент

К

м

- мөргөцгийн нөхцөл тооцох коэффициент

Т

э - ээлжийн хугацаа, цаг

К

уа - утгуурт ачигч ашиглалтын коэффициент

Кца

- утгуурт ачигчийн цаг ашиглалтын коэффицент

t

ум - утгуурт ачигчийн мөчлөгийн хугацаа, сек

I

= 2 t ;

з

t

ум

t

у

+ tая

+ t

хя

+ tа

= t

у

+ +

Vа

Үүнд:

t , t , t , t - тус тус утгах, ачаатай ба хоосон явах, асгах (ачих)хугацаа

у

ая

хя

а

I

з

- ачилт хийхээр явах сэлгээ хийх зай, м

Vа

- дундаж хурд, м/с

Хүснэгт 53 Утгуурт ачигчийн бүтээлийн тооцооны нэгдсэн хүснэгт

а


Хэмжих ХG951

нэгж Эхний жил

1 Ажлын рейсийн хугацаа сек 60

2 Ээлжийн үргэлжлэх хугацаа цаг 12

3 Цаг ашиглалтын коэффициент 0.83

4 Хоногт ажиллах ээлжийн тоо удаа 2

9 Техникийн бүтээл м 3 /цаг 56.7

10 Ээлжийн бүтээл м 3 /ээлж 680.4

11 Хоногийн бүтээл м 3 /хоног 1360.8

12 Жилд ажиллах хоног 175

13 Жилийн бүтээл мян.м 3 238.1

2 дахь жил

101




14 Жилд гүйцэтгэх ажлын хэмжээ /с.т/ мян.м 3 76.5 98.1

15 Шаардлагатай ачигчийн тоо ш 0.32≈1 0.4≈1

16 Жилд ажиллах бодит цаг цаг 1350 1730

9.4 Эдийн засгийн тооцоо

Тус ордыг 2 жилд ил аргаар олборлохоор техник технологийн шийдлийн дагуу

хөрөнгө оруулалтын болон үйлдвэрлэлийн зардал, үр ашгийн тооцоог зах зээлийн

нөхцөлд төслийн эдийн засгийн үнэлгээ хийдэг аргачлалын дагуу хийж гүйцэтгэв.

Эдийн засгийн үр ашгийн тооцоог:

Монгол улсын аж ахуйн нэгжийн хууль

Ашигт малтмалын хууль

Монгол улсын байгаль орчныг хамгаалах тухай хууль

Монгол улсын татварын тухай хууль

Монгол улсын нийгмийн даатгалын багц хууль

ХХОАТ-ын хууль

НД-ийн тухай хууль

Байгаль орчин, аялал жуулчлалын сайд, эрдэс баялаг, эрчим хүчний

сайдын хамтарсан тушаал А-132/112 зэрэг эрх зүйн баримт бичгүүдийг

удирдлага болгов.

Энэхүү эдийн засгийн тооцоо нь дараах үндсэн хэсгүүдээс бүрдэл болно. Үүнд:

• Хөрөнгө оруулалтын зардлын төлөвлөлт

• Уурхайн алт олборлох ашиглалтын зардал

• Удирдлага, үйл ажиллагааны зардал

• Төлбөр ба татварууд

• Улс орон нутгийн төсөвт оруулах хувь нэмэр

• Хөрөнгө оруулалтын эдийн засгийн үр ашгийн тооцоо

Хөрөнгө оруулалт

Хөрөнгө оруулалтын зардлыг:

• Биет бус хөрөнгө буюу төсөл, судалгааны ажлын хөрөнгө оруулалт

• Уурхайн үндсэн техник тоног төхөөрөмж

• Барилга байгууламж

• Дэд бүтцийн хөрөнгө оруулалт гэсэн бүлгүүдэд тооцоолж төлөвлөв.

Төслийн нийт хөрөнгө оруулалтын зардалд 1670.5 сая төгрөг шаардлагатай.

№ Тоног төхөрөмжийн нэр

Хүснэгт 54 Уурхайн хөрөнгө оруулалтын зардал

Хэмжих

нэгж

Марк, хүчин

чадал

Тоо

Нэг

бүрийн

үнэ,

сая.төг

ХО-ын

зардлы

н дүн,

сая.төг

Бэлтгэл ажил, биет бус хөрөнгө

1 Геологи хайгуулын ажлын зардал 1 135.0 135.0

102




2

ТЭЗҮ- зураг, төслийн ажлын

зардал

шимтгэл тооцож,

1 25.0 25.0

3

Байгаль орчны судалгаа, үнэлгээ, зардалд шингээнэ

зураг, төслийн ажлын зардал

1 12.0 12.00

Дүн 172.0

Уурхайн техник, тоног төхөөрөмж

1 Экскaватор ш Doosan520 2 368.0 736.0

2 Aвтосамосвал ш Howo 4 85.0 340.0

3 Утгуурт ачигч ш XG951 1 122.0 122.0

4 Угаах төхөөрөмж ш СБ-40 1 35.0 35.0

5 Бульдозер ш SD-32 1 140.0 140.0

6 Үйлчилгээний машин ш ланд 80 1 18.6 18.6

Дүн 1391.6

Барилга байгууламж

1 Контор м 2 сэндвич 7*5 35 0.3 10.5

2 Сэлбэгийн агуулах м 2 сэндвич 4*3 12 0.2 2.4

3 Засварын цех м 2 сэндвич 6*6 36 0.2 7.2

4 Түлшний агуулах ш 20 тн 1 12.0 12.0

5

Ажилчдын байр, тосгон, хоолны

20 тн

ш

газар

контенейр

4 6.0 24.0

6 Бусад % 5% 2.81

Дүн 58.9

Дэд бүтэцийн обектууд

1 Дизель генератор ш GF-100 2 12 24.0

2 Усны шахуурга ш К-150-125-315 1 14.0 14.0

3 Усны шүүрүүлэх насос ш

WQG-100-35-

18.5

2 5.0 10

Дүн 48.0

НИЙТ ХӨРӨНГӨ ОРУУЛАЛТ 1670.5

Уурхайн ашиглалтын зардал: Алтны уурхайн ашиглалтын зардлыг дараах

агуулгаар тооцоолов. Үүнд:

- Хөдөлмөр цалин хөлсний зардал

- Түлш, шатах тослох материалын зардал

- Элэгдлийн зардал

- Сэлбэг хэрэгслэлийн зардал

- Ус ашиглалтын зардал зэрэг бүлгээр ангилан төлөвлөв.

Хөдөлмөр цалин хөлсний зардал: Тус ордод жилд 32 хүн ажиллах юм.

Тасралтгүй ажиллагааг хангахын тулд хоногт 2 ээлжээр ажиллана. Нэг ээлж 12 цаг

ажиллаж байхаар төлөвлөсөн.

Уурхайн удирдах болон гүйцэтгэх ажилчид нь мэргэжлийн ажилчид байх ба харин

туслах ажилчдыг орон нутгаас сонгон авхаар тооцлоо. Үүнд засварчин, тогооч,

үйлчилгээний ажилчид зэрэг орно.

Уурхай үндсэн цалинд эхний жилд 585.4 сая.төг, хоёр дах жилд 587.93

сая.төг-ийн цалингийн зардал гарна. Нийгмийн даатгалд байгууллагаас эхний жилд

132.92 сая.төг, хоёр дах жилд 138.04 сая.төг төлөх юм. Ашиглалтын хугацаанд

103

Сарын цалин,

мян.төг

Орон тоо

Жилд

ажиллах сар

Илүү цагийн

хөлс, сая.төг

Үндсэн цалин,

сая.төг

Нийт цалин,

сая.төг

ХАОАТ эхний

жилд, сая.төг

ХАОАТ 2 дахь

жилд, сая.төг




ажиллагсдын цалингаас эхний жилд 42.03 сая.төг, хоёр дах жилд 39.69 сая.төг-ний

ХХОАТ суутгаж, улсын төсөвт төлнө. Нэг ажилчины сарын дундаж цалин 2110.4

мян.төг байна.

Хүснэгт 55 Цалингийн сангийн төлөвлөлт

№ Албан тушаал

1 Уурхайн дарга 2500 1 7 17.5 17.5 1.5 1.4

2 ХАБЭА-н инженер 2400 1 7 16.8 16.8 1.4 1.3

3 Уулын инженер 2400 1 7 16.8 16.8 1.4 1.3

4 Геологич 2400 1 7 16.8 16.8 1.4 1.3

5 Нягтлан бодогч 2400 1 7 16.8 16.8 1.4 1.3

6 Ээлжийн мастер 2400 2 7 8.0 33.6 41.6 3.5 3.3

7 Экскаваторын оператор 2000 4 7 13.3 56.0 69.3 5.8 5.4

8 Автосамсовалын жолооч 2000 8 7 26.5 112.0 138.5 11.5 10.9

9 Бульдозерийн оператор 2000 2 7 6.6 28.0 34.6 2.9 2.7

10 Утгуурт ачигч 2000 2 7 6.6 28.0 34.6 2.9 2.9

11 Засвар механикч 1500 1 7 2.5 10.5 13.0 1.0 1.0

12 Гагнуурчин 1500 1 7 2.5 10.5 13.0 1.0 1.0

13 Усан буучин 1500 2 7 5.0 21.0 26.0 2.1 1.9

14 Тогооч 1400 2 7 4.6 19.6 24.2 1.9 1.7

15 Туслах ажилтан 1400 1 7 2.3 9.8 12.1 1.0 0.9

16 Харуул хамгаалалт 1400 2 7 4.6 19.6 19.6 1.5 1.3

Дүн

хүнөдөр

36 112 82.59 433.3 511.2 42.03 39.69

Сарын дундаж цалин мян.төг 377.07 1733.33 2110.41

НДШ, 14.5 % эхний жилд сая.төг 11.97 62.83 74.13

НДШ, 15.0 % 2 дахь жилд сая.төг 12.39 65.00 76.69

НДШ, 26 % эхний жилд сая.төг 21.47 112.66 132.92

НДШ, 27 % 2 дахь жилд сая.төг 22.30 116.99 138.04

Нийт хөдөлмөрийн зардал

/ЦС+НДШ/ эхний жилд сая.төг

94.56 496.13 585.38

Нийт хөдөлмөрийн зардал

/ЦС+НДШ/2 дахь жилд сая.төг

94.97 498.30 587.93

Түлшний зардал: Түлшний зардлыг төлөвлөхдөө жилд ажиллах цаг, түлш

зарцуулалтын нормыг үндэслэл болголоо. 1 л дизель түлшний үнийг 2000 төг-өөр

тооцов. Тосолгооны материалыг түлшний зардлын 5 % иар тооцлоо. Жилд

зарцуулах түлш, ШТМ-д эхний жилд 764.5 сая.төг, 2 дахь жилд 905.36 сая.төг

зарцуулна.

104

Сэлэнгэ аймгийн Ерөө сумын нутагт орших Толгойтын алтны шороон ордын хайгуулын 26-с 36 дугаар шугам хооронд 12469А

тусгай зөвшөөрлийн талбайд хамаарах нөөцийн шинэчилсэн тооцооны үр дүнгийн тайлан

№

Техник тоног

төхөөрөмжийн

нэрс

Марк,

хүчин

чадал

Техникийн

түлш

зарцуулалт

ын норм

Тоо

Эхний жилд

ажиллах

дундаж

хугацаа (цаг)

болон явах

зам

2 дах жилд

ажиллах дундаж

хугацаа (цаг)

болон явах зам

Хүснэгт 56 Түлшний хэрэгцээ, зардлын тооцоо

Эхний жил

хэрэглэгдэх

ДТний

хэмжээ

(мян.л)

Хоёр дах жил

хэрэглэгдэх

ДТний хэмжээ

(мян.л)

ДҮН эхний

жилд

(сая.төг)

ДҮН хоёр

дах жилд

(сая.төг)

1 Экскаватор Doosan520 26 л/цаг 2 6255 7730 175.14 216.44 350.28 432.88

2 Автосамосвал Howo 31 л/100км 4 101020 124840 31.32 38.70 62.63 77.40

3 Утгуурт ачигч XG951 26 л/цаг 1 1350 1730 35.10 44.98 70.20 89.96

4 Бульдозер SD-32 32 л/цаг 1 1170 1436 37.44 45.95 74.88 91.90

5 Дизель генератор GF-100 26 л/цаг 2 4060 4060 81.19 81.19 162.38 162.38

6

Үйлчилгээний

машин

ланд 80 20 л/100 км 1 19300 19300 3.86 3.86 7.72 7.72

Түлшний зардал 364.05 431.12 728.10 862.25

Шатах тослох материал 18.20 21.56 36.40 43.11

Нийт түлш, ШТМ-ын зардал 382.25 452.68 764.50 905.36

105

Хэм-жих нэгж

ХО-ын зардлын

дүн, сая.төг

ЭХШ норм, %

Жилд байгуулах

элэгдэл

Ашиглалтын

хугацаанд

байгуулах

ЭХШ, сая.төг

Үлдэгдэл өртөг,

сая.төг




Элэгдлийн зардал: Элэгдлийн зардлыг тооцоолохдоо ААНОАТ-ын тухай

хуулийн 13-р зүйлийг үндэслэн доорх хэмжээгээр байгуулав.

Жил тус бүр 232.9 сая.төг-ийн элэгдэл байгуулах ба ашиглалтын дараа 1204.7

сая.төг-ийн хөрөнгө үлдэж байгааг сүүлийн жилийн мөнгөний эерэг урсгалд нэмж

тооцооллоо.

Хүснэгт 57 Элэгдэл хорогдлын шимтгэлийн тооцоо

№

Тоног

төхөрөмжийн нэр


чадал

Бэлтгэл ажил, биет бус хөрөнгө

1

Геологи хайгуулын шимтгэл тооцож,

ажлын зардал зардалд

135.0 50.0 37.5 135.0 0.0

2 ТЭЗҮ- зураг, төсөл шингээнэ

25.0 50.0 12.5 25.0 0.0

3

Байгаль орчны

судалгаа, үнэлгээ

12.00 50.0 6.0 12.00 0.0

Дүн 172.0 86.0 172.0 -


1 Экскaватор ш Doosan520 736.0 10.0 73.6 147.2 588.8

2 Автосамосвал ш Howo 340.0 10.0 34.0 68.0 272.0

3 Утгуурт ачигч ш XG951 122.0 10.0 12.2 24.4 97.6

4 Бульдозер ш SD-32 35.0 10.0 3.5 7.0 28.0

5 Угаах төхөөрөмж ш СБ-40 140.0 10.0 14.0 28.0 112.0

6


машин

ш ланд 80 18.6 10.0 1.9 3.7 14.9

Дүн 1391.6 139.2 278.3 1113.3


1 Контор м 2 сэндвич 7*5 10.5 5.0 0.5 1.1 9.5

2 Сэлбэгийн агуулах м 2 сэндвич 5*3 2.4 5.0 0.1 0.2 2.2

3 Засварын цех м 2 сэндвич 6*6 7.2 5.0 0.4 0.7 6.5

4 Түлшний агуулах ш 20 тн 12.0 5.0 0.6 1.2 10.8

5

Ажилчдын байр,

тосгон, хоолны ш контенейр 24.0 5.0 1.2 2.4 21.6

газар

6 Бусад % 5% 2.81 5.0 0.1 0.3 2.5

Дүн 58.9 2.9 5.9 53.0


1 Дизель генератор ш GF-100 24.0 10.0 2.4 4.8 19.2

2 Усны шахуурга ш

К-150-125-

315

14.0 10.0 1.4 2.8 11.2

3

Усны шүүрүүлэх

WQG-100-

ш

насос

35-18.5

10.0 10.0 1.0 2.0 8.0

Дүн 48.0 4.8 9.6 38.4

НИЙТ ЭЛЭГДЭЛИЙН ЗАРДАЛ 1670.5 232.9 465.8 1204.7

106




Сэлбэг хэрэгслэлийн зардал: Сэлбэг хэрэгслэлийн зардлыг тооцохдоо

барилга байгууламж болон дэд бүтцийн обьектуудын үнийн дүнгийн 2-5 %-иар

тооцов. Аж ахуйн нэгжийн орлогын албан татварын тухай хуульд заасан албан

татвар ногдох орлогоос хасаж тооцох зардал нь тухайн үл хөдлөх эд хөрөнгийн

хувьд үлдэгдэл өртгийн 2 хувь, бусад хөрөнгийн хувьд үлдэгдэл өртгийн 5 хувиас

хэтэрхээргүй байх бөгөөд үүнээс хэтэрсэн урсгал засварын зардлыг их засварын

зардалд тооцно гэсэн үндэслэлээр сэлбэгийн зардлыг 2-5 хувиар тооцсон. Эхний

жилд 73.16 сая.төг, 2 дахь жилд 65.9 сая.төг-ийн сэлбэг хэрэглэнэ. Хоёр дах жилийн

сэлбэгийг хөрөнгийн үлдэгдэл өртгөөс тооцов. Нийт ашиглалтын хугацаанд 139.06

сая.төг-ний сэлбэг хэрэгсэл болон засвар үйлчилгээ хийнэ гэж тооцлоо.

№

Тоног

төхөрөмжийн нэр

Хэм.

нэгж


чадал

Хүснэгт 58 Сэлбэг материалын зардлын тооцоо

ХО-ын

зардлын

дүн,

сая.төг

Сэлбэг

тооцох

хувь, %

Сэлбэгийн зардал,

сая.төг


жил жил


1 Экскaватор ш Doosan520 736.0 5 36.8 33.12

2 Aвтосамосвал ш Howo 340.0 5 17.0 15.3

3 Утгуурт ачигч ш XG951 122.0 5 6.1 5.49

4 Бульдозер ш SD-32 35.0 5 1.75 1.58

5 Угаах төхөөрөмж ш СБ-40 140.0 5 7.0 6.3

6


машин

ш ланд 80 18.6 5 0.93 0.84

Дүн 1391.6 69.58 62.62


1 Контор ш сэндвич 7*5 10.5 2 0.21 0.2

2 Сэлбэгийн агуулах ш сэндвич 5*3 2.4 2 0.05 0.05

3 Засварын цех ш сэндвич 6*6 7.2 2 0.14 0.15

4 Түлшний агуулах ш 20 тн 12.0 2 0.24 0.23

5

Ажилчдын байр,

тосгон, хоолны ш контенейр 24.0 2 0.48 0.46

газар

6 Бусад % 5% 2.81 2 0.06 0.05

Дүн 58.9 1.18 1.12


1 Дизель генератор ш 24.0 5 1.2 1.08

2 Усны шахуурга ш

К-150-125-

315

14.0 5 0.7 0.63

3

Усны шүүрүүлэх

WQG-100-

ш

насос

35-18.5

10.0 5 0.5 0.45

Дүн 48.0 5 2.4 2.2

НИЙТ СЭЛБЭГИЙН ЗАРДАЛ 1670.5 73.16 65.9

Ус ашиглалтын зардал: Уурхайд жилд 32 хүн ажиллах ба ахуйн болон

ундны усны хэрэгцээ хоногт 1.4 м 3 , жил тус бүр 270.2 м 3 , технологийн зам талбай

услах ажилд хоногт 10 м 3 , жил тус бүр 900 м 3 ус зарцуулахаар тус тус тооцооллоо.

107




Хүснэгт 59 Усны хэрэгцээ ба зардлын тооцоо

№ Үзүүлэлт Эхний жилд 2 дахь жилд

1 Элс олборлолт, (мян. м 3 ) 63.76 81.77

2 Угаах төхөөрөмжинд шаардлагатай усны хэмжээ 66.95 85.86

(мян.м 3 ) /дахин сэлбэх ус/

3 Ахуйн хэрэгцээний усны хэмжээ, мян.м 3 0.27 0.27

4 Технологийн усны хэмжээ, мян.м 3 0.9 0.9

5 Нийт цэвэр ус зарцуулалт, мян.м 3 68.52 87.4

6 Усны экологи эдийн засгийн Гадаргын ус 2183

үнэлгээ төгрөг

Газар доорх ус 2764

7 Ашиглалтын төрлөөс хамаарах Гадаргын ус 0.9

итгэлцүүр

Газар доорх ус 1.4

8 Төлбөрийн хязгаар / экологи-эдийн Гадаргын ус 10%

засгийн үнэлгээний хувиар/

Газар доорх ус 20%

9 Шоо метр усны эдийн засгийн Гадаргын ус 196.47

үнэлгээ

Газар доорх ус 773.92

10 Усны төлбөр гадаргын ус сая.төгрөг 13.46 17.2

Ашиглалтын зардлын тооцоо: Ашиглалтын зардалд эхний жилд 1702.8

сая.төг, 2 дахь жилд 1845.45 сая.төг зарцуулахаар төлөвлөж байна. 1 кг алтны

үйлдвэрлэлийн өөрийн өртөг дунджаар 70.35 сая.төг болно. Зардалд түлш

шатахуун ШТМ-н зардал хамгийн их хувь буюу 47.1 хувийг, цалингийн зардал 28.8

хувийг, элэгдлийн зардал 13.1 хувийг эзэлж байна.

Хүснэгт 60 Ил уурхайн ашиглалтын зардлын тооцоо

№

1

Материалын нэр

Хөрс хуулалт

Хэмжих

нэгж

мян.м 3 Эхний

жилд

657.84

2 дахь

жилд

809.93

Дүн

1467.77

Зардалд

эзлэх

хувь

2 Олборлон баяжуулах элс мян.м 3 63.76 81.77 145.53 хэмжээ

3 Нийт уулын цул мян.м 3 721.60 891.70 1613.30

4 Борлуулах алт, хими цэвэр кг 20.47 29.97 50.44

5 Цалин сая.төг 511.25 511.25 1022.49 28.8%

6 ЭМ,НДШ, 14%-14.5% сая.төг 74.13 76.69 150.82 4.3%

7 Түлш шатахуун, ШТМ сая.төг 764.50 905.36 1669.86 47.1%

8 ЭХШ сая.төг 232.91 232.91 465.81 13.1%

9 Сэлбэг сая.төг 73.16 65.90 139.06 3.9%

10 Усны зардал сая.төг 13.46 17.18 30.64 0.9%

11 Бусад зардал, 2% сая.төг 33.39 36.19 69.57 2.0%

12 Нийт ашиглалтын зардал сая.төг 1702.79 1845.46 3548.25 100.0%

13 1 кг алтны өөрийн өртөг мян.төг /кг 83184.73 61577.03 70346.05

9.4.1 Үйл ажиллагааны зардал

Үйл ажиллагаанд жил тус бүр 58.2 сая.төг зарцуулна. ХАБЭА-н зардал нь

нийт үйлдвэрлэл үйл ажиллагааны зардлын 3.9 хувийг эзэлж байгаа нь холбогдох

хуулийн заалтыг зөрчөөгүй байна.

108




Хүснэгт 61 Үйл ажиллагааны зардлын тооцоо

Зардлын нэр

Удирдлагын зардал

Аж ахуй, хөдөлмөр

хамгааллын зардал

Нийт үйл

ажиллагааны

зардал

Зардлын ангилал

Жилд, /сая.төг/

Эхний жил 2 дахь жил

Бичиг хэргийн зардал 3 3

Томилолтын зардал 5 5

Дүн 8 8

Ажлын хувцас, жилд 2 удаа хувцас олгоно 6.4 6.4

Эм эмнэлэг, эрүүл ахуйн зардал, 1 хүнд 50 мян.төг 1.6 1.6

Хөдөлмөр хамгаалал аюулгүй ажиллагааны

зардал, 1 хүнд 100 мян.төг

3.2 3.2

Сургалтын зардал /1 хүнд 30 мян.төг / 0.96 0.96

Сувиллын зардал, 37 хүнд 0.1 сая.төг 3.2 3.2

Хоолны зардал, өдөрт 1 хүн 5.0 мян.төг-ийн хоол

хэрэглэнэ.

30.88 30.88

Цэвэрлэгээ, үйлчилгээний зардал, өдөрт 5 мян.төгөөр

тооцов

0.97 0.97

БҮТЭЗ 3 3

Дүн 50.2 50.2

58.2 58.2

9.4.2 Улс орон нутгийн төсөвт оруулах татвар төлбөрүүд

Тус уурхайг ажиллуулснаар улс, орон нутгийн төсөвт эхний жилд 464.68

сая.төг, 2 дахь жилд 670.64 сая.төг төлөх ба энэ нь нийт борлуулалтын орлогын

14.44-14.65 хувийг эзэлж байна. Бусад татвар төлбөрийг холбогдох хуулийн дагуу

тооцоолж дээрх хүснэгтэд харуулсан.

Хүснэгт 62 Улс болон орон нутгийн төсөвт төлөх татвар, төлбөрүүд


Хэмжих

нэгж

Эхний жилд 2 дахь жилд

1 Борлуулах алт кг 20.47 29.97

2 Борлуулалтын орлого сая.төг 3172.85 4645.35

3 АМHАТ /5%/ сая.төг 158.64 232.27

4 -Газрын төлбөр сая.төг 1.32 1.32

5 -Ус ашигласны төлбөр сая.төг 13.46 17.18

6 -Тусгай зөвшөөрлийн төлбөр сая.төг 0.89 0.89

7 Үүнээс:Улсын төсөвт сая.төг 0.45 0.45

8 Орон нутгийн төсөвт сая.төг 0.45 0.45

9 Хүн амын орлогын албан татвар сая.төг 42.03 39.69

10 Нийгмийн даатгалын шимтгэл сая.төг 132.92 138.04

11 Орлогын албан татвар сая.төг 112.07 237.93

12 Тээврийн хэрэгслэлийн татвар сая.төг 3.0 3.0

13 Үл хөдлөх хөрөнгийн татвар сая.төг 0.34 0.34

14

Нийт Улсын төсөвт төлөх татвар

төлбөрүүдийн хэмжээ

сая.төг 313.53 510.67

109




15

Орон нутгийн төсөвт төлөх татвар,

төлбөрүүдийн хэмжээ

сая.төг 151.15 159.98

16

Нийт улс болон орон нутгийн төсөвт

төлөх татвар, төлбөрийн дүн

сая.төг 464.68 670.64

17 Борлуулалтын орлогод эзлэх хувь, % % 14.65 14.44

9.4.3 Хөрөнгө оруулалтын зардлын эдийн засгийн үр ашиг

Хүснэгт 63 Хөрөнгө оруулалтын үр ашгийн нэгдсэн тооцоо


Хэмжих

нэгж

ХО-лт

110

Эхний

жилд

2 дахь жилд Нийт

1

Хөрөнгө оруулалтын

зардал

сая.төг 1670.51

2 Элс олборлолт мян.м 3 63.76 81.77 145.5

3 Борлуулах алт кг 20.47 29.97 50.44

4 Үнэ сая.төг/кг 155.0 155.0 155.0

5 Борлуулалтын орлого, сая.төг 3172.85 4645.35 7818.2

6

Үлдэгдэл хөрөнгийн сая.төг

өртөг

1204.69 1204.69

7 Нийт орлого сая.төг 3172.85 5850.04 9022.9

8 Ашиглалтын зардал сая.төг 1702.79 1845.46 3548.3

9 Үүнээс: ЭХШ сая.төг 232.91 232.91 465.8

10

Үйл ажиллагааны сая.төг

зардал

58.21 58.21 116.4

11

Татвар,

сая.төг

төлбөрүүд,үүүнээс:

206.22 277.51 483.7

12 -АМНАТ, сая.төг 158.64 232.27 390.9

13 -Газрын төлбөр сая.төг 1.32 1.32 2.6

14

-тусгай зөвшөөрлийн сая.төг

төлбөр

0.89 0.89 1.8

15 -ТХӨЯМ-ы татвар сая.төг 3.00 3.00 6.0

16

-Үл хөдлөх хөрөнгийн сая.төг

татвар

0.34 0.34 0.7

17 -ХХОАТ сая.төг 42.03 39.69 81.7

18 БОХ сая.төг 7.40 7.40 14.8

19

Хаалт, нөхөн

сая.төг

сэргээлтийн зардал

77.52 77.52 155.0

20

Нийт үйлдвэрлэл, үйл сая.төг

ажиллагааны зардал

2052.14 2266.10 4318.2

21 Татвар ногдох орлого сая.төг 1120.71 2379.25 3500.0

22 Орлогын албан татвар сая.төг 112.07 237.93 350.0

23 Цэвэр ашиг сая.төг -1670.5 1008.64 2141.33 3150.0

24

25

26

27

28

29

Бэлэн мөнгөний

урсгал

Хуримтлагдах мөнгөн

урсгал

Өнөөгийн цэвэр үнэ

цэнэ, NPV, i=10%





ХО-ын ашгийн дотоод

өгөөжийн норм, IRR

сая.төг

сая.төг

сая.төг

сая.төг

сая.төг

-1670.5 (428.96) 3578.93 3150.0

-1670.5 (316.89) 3262.03 2945.1

815.74

381.16

221.47

% 34%




30

31

32

33

Ашигт ажиллагааны

түвшин

Нэгж бүтээгдэхүүний

үйлдвэрлэлийн

өөрийн өртөг

Нэгж бүтээгдэхүүний

бүрэн өөрийн өртөг

Хөрөнгө оруулалтын

зардлаа нөхөх

хугацаа

% 32% 37% 34%

сая.төг/кг 83.18 61.58 70,4%

сая.төг/кг 100.25 75.61 85,6%

жил 1.1

Ашиглалтын хугацаанд эхний жилд 20.47 кг алт, хоёр дахь жилд 29.97 кг алт

борлуулна. Алт олборлох үйлдвэрлэл, үйл ажиллагааны зардал эхний жилд

2052.14 сая.төг, хоёр дах жилд 2266.1 сая.төг-ийн үйлдвэрлэлийн зардал гарна.

Ашиглалтын эхний жилд 1008.64 сая.төг, хоёр дах жилд 2141.33 сая.төг-ийн цэвэр

ашигтай ажиллах болно. Алт олборлолт хийснээс хойш 1.1 жилийн хугацаанд анх

оруулсан хөрөнгө оруулалтаа нөхөж дуусах юм. Хөрөнгө оруулалтын өнөөгийн

цэвэр үнэ цэнэ нь цаг хугацааны хүчин зүйлийн итгэлцүүрийг 10 % байхад 815.74

сая.төг, хөрөнгө оруулалтын дотоод өгөөжийн норм нь 34 %-ийн үзүүлэлттэй байна.

Тус уурхайг ажиллуулснаар 32 хүний шууд ажлын байр бий болж, нэг ажилчны

сарын дундаж цалин 2110.4 мян.төг болж байна. Мөн улс, орон нутгийн төсөвт

эхний жилд 464.68 сая.төг, хоёр дах жилд 670.64 сая.төг оруулах боломжтой болох

юм. Нэг кг алт олборлох үйлдвэрлэлийн зардал дунджаар 70.4 сая.төг, бүрэн

өөрийн өртөг нь 85.6 сая.төг болж байна. Ашигт ажиллагааны түвшинг орлогоор

тооцоолоход дунджаар 34 % байгаа нь уг ордыг ашиглах нь үр өгөөжтэй байгааг

гэрчилж байна.

9.5 Мэдрэмжийн шинжилгээ

Зах зээлийн нөхцөл байдал тогтворгүй байх нь төслийн үр ашгийн

үзүүлэлтүүдийг хэлбэлзүүлнэ. Ялангуяа барилгын үйлдвэрлэл, эдийн засгийн

өсөлтийг дагаж, уул уурхайн бүтээгдэхүүний эрэлт хэрэгцээ, үнэ ханш өссөөр

байгаа нь металлын дэлхийн зах зээлд таатай орчинг бий болгоод байна. Хэрвээ

зах зээлийн үнэ ханш буурвал төслийн амьдрах чадварт шууд нөлөөлнө. Мөн зах

зээлийн бусад хүчин зүйлсийн өөрчлөлт ч үр ашигт нөлөөлөх ба хамгийн их нөлөө

үзүүлэгч хүчин зүйл нь бүтээгдэхүүний үнэ болж байна.

9.5.1 Үнийн өөрчлөлтөөс хамаарах мэдрэмжийн шинжилгээ

Хүснэгт 64 Үнээс хамаарах мэдрэмжийн шинжилгээний үр дүн

Үний өөрчлөлт

NPV,

%

Үнэ БО, сая.төг сая.төг IRR

сая.төг/кг

i=10%

20% 186.0 9381.80 1861 65%

10% 171.0 8600.00 1338 50%

0% 155.0 7818.20 816 34%

-10.0% 139.5 7036.38 293 19%

-15.6% 130.8 6598.56 0 10%

111




-22.0% 121.0 6098.20 -334 0%

1 кг алтны үнэ харгалзан 130.8 сая.төг болмогц төслийн өнөөгийн цэвэр үнэ

цэнэ 0-тэй тэнцүү болж төслийн өгөөжийн норм нь бидний босго болгон авч байгаа

10 %-ийг л дөнгөж хангах юм. Үнэ 121.0 сая.төг болж буурахад төслийн өгөөжийн

дотоод норм 0-тэй тэнцэж төсөл хэрэгжүүлснээр алдагдалд хүрэхийг харуулж

байна. Иймээс бүтээгдэхүүний үнэ төсөлд тусгаснаас 15.6 % буурч 130.8 сая.төг

болох нөхцөлд хэрэгжүүлэх ашиггүй болох тул энэ нь үнийн доод хязгаар болж

байна.

NPV, сая.төг

Үнийн өөрчлөлтөөс хамаарах өнөөгийн үнэ цэнэ

2000

1861

1500

1338

1000

500

0

-500

816

293

борлуулах үнийн өөрчлөлт ₮

0

-334

186.0 171.0 155.0 139.5 130.8 121.0

NPY, i=10% 1861 1338 816 293 0 -334

График 1 Үнээс хамаарах өнөөгийн цэвэр үнэ цэнийн өөрчлөлт, сая.төг

70%

60%

50%

40%

30%

20%

10%

Үнийн өөрчлөлтөөс хамаарах дотоод өгөөжийн норм

65%

50%

34%

19%

10%

0%

186.0 171.0 155.0 139.5 130.8

0%

121.0

IRR 65% 50% 34% 19% 10% 0%

График 2 Үнээс хамаарах хөрөнгө оруулалтын дотоод өгөөжийн норм

112




9.5.2 Хөрөнгө оруулалтын өөрчлөлтөөс хамаарах мэдрэмжийн шинжилгээ

Хүснэгт 65 Хөрөнгө оруулалтын үнийн өөрчлөлтөөс хамаарах үр ашгийн үзүүлэлтүүд

ХО-н өөрчлөлт % NPV, r=10% IRR,% ХО-лт /сая.төг/

43.5% -445 0% 2397.17

28.1% 0.0 10% 2140.50

20% 235.9 16% 2004.61

0% 815.7 34% 1670.51

-10% 1105.7 46% 1503.45

-20% 1395.6 60% 1336.40

Хөрөнгө оруулалт нь 28.1 %-иар нэмэгдэхэд өнөөгийн цэвэр үнэ цэнэ 0-тэй

тэнцэх ба босго болгон авч байгаа 10 %-ийн нормыг дөнгөж хангах юм. Тиймээс

хөрөнгө оруулалтын хамгийн их утга нь 2140.5 сая.төг-с доош байгаа үед л төсөл

хэрэгжүүлэх нь ашигтай байх болно.

Хөрөнгө оруулалтын өөрчлөлтөөс хамаарах өнөөгийн

үнэ цэнэ

NPV, сая.төг

1500

1000

500

0

0.0

235.9

815.7

1105.7

1395.6

-500

-445

-1000

2397.17 2140.50 2004.61 1670.51 1503.45 1336.40

NPV, r=10% -445 0.0 235.9 815.7 1105.7 1395.6

График 3 Хөрөнгө оруулалтын өөрчлөлтөөс хамаарах төслийн өнөөгийн цэвэр үнэ цэнэ

70%

60%

50%

40%

30%

20%

10%

0%

Хөрөнгө оруулалтын өөрчлөлтөөс хамаарах дотоод

өгөөжийн норм

0%

10%

16%

2397.17 2140.50 2004.61 1670.51 1503.45 1336.40

IRR,% 0% 10% 16% 34% 46% 60%

34%

46%

60%

113




График 4 Хөрөнгө оруулалтын өөрчлөлтөөс хамаарах хөрөнгө оруулалтын зардлын

дотоод өгөөжийн норм

9.5.3 Зардлын өөрчлөлтөөс хамаарах мэдрэмжийн шинжилгээ

Зардал нь 32.4 %-иар нэмэгдэхэд өнөөгийн цэвэр үнэ цэнэ 0-тэй тэнцэх ба

босго болгон авч байгаа 10 %-ийн нормыг дөнгөж хангах юм. Харин зардал 45.7 %-

иар өсөхөд ордыг ашиглах нь алдагдалд хүргэж дотоод өгөөжийн норм тэглэх

болно. Тиймээс ашиглалтын зардлын хамгийн их утга нь ашиглалтын 2 жилийн

хугацаанд 4699.0 сая.төг буюу жилийн зардал нь 2349.65 сая.төг-өөс доош байгаа

үед л төсөл хэрэгжүүлэх нь ашигтай байх болно.

Хүснэгт 66 Зардлын үнийн өөрчлөлтөөс хамаарах үр ашгийн үзүүлэлтүүд

Зардлын өөрчлөлт % NPV, r=10% IRR,% Зардал /сая.төг/

45.70% -333 0% 5170

32.4% 0 10% 4699

20% 313 19% 4258

10% 564 27% 3903

0% 816 34% 3548

-10% 1067 42% 3193

-20% 1319 49% 2839

NPV, сая.төг

1600

1400

1200

1000

800

600

400

200

0

-200

-400

-600

Зардлын өөрчлөлтөөс хамаарах өнөөгийн үнэ цэнэ

-333

0

313

5,170 4,699 4,258 3,903 3,548 3,193 2,839

NPV, r=10% -333 0 313 564 816 1067 1319

564

816

1067

1319

График 5 Зардлын өөрчлөлтөөс хамаарах төслийн өнөөгийн цэвэр үнэ цэнэ

114




60%

50%

40%

30%

20%

10%

Зардлын өөрчлөлтөөс хамаарах дотоод өгөөжийн

норм

0%

0%

10%

19%

5,170 4,699 4,258 3,903 3,548 3,193 2,839

IRR,% 0% 10% 19% 27% 34% 42% 49%

27%

34%

42%

49%

График 6 Зардлын өөрчлөлтөөс хамаарах хөрөнгө оруулалтын зардлын дотоод

өгөөжийн норм

9.5.4 Хугарлын цэгийн шинжилгээ

Хугарлын цэгийн графикаар тухайн төсөл ашиг ч үгүй, алдагдал ч үгүй

ажиллах үеийн борлуулалт, зардал, хөрөнгө оруулалтын хэмжээг нэгтгэн харуулав.

Борлуулалтаас олсон орлого 100 % зардлыг нөхөхөд зарцуулагдаж, ашигт юу ч

үлдэхгүйг тухайн график харуулна. Борлуулах үнийн хувьд 15.6 %-иар буурахад,

зардлын хувьд 32.4 %-иар өсөхөд, харин хөрөнгө оруулалт нь 28.1 %-иар

нэмэгдэхэд тухайн төсөл ашиг алдагдал нь тэнцэх буюу IRR нь 10 %-д хүрэх юм.

Өнөөгийн үнэ цэнийн хугарлын цэг

2000

1500

1000

500

0

-500

-1000

1 2 3 4 5 6

Борлуулалт 1861 1338 816 293 0 -334

Зардал -333 0 313 564 816 1067

ХО-лт -445 0.0 235.9 815.7 1105.7 1395.6

График 7 Өнөөгийн үнэ цэнийн хугарлын цэг

115




Дотоод өгөөжийн нормын хугарлын цэг

70%

60%

50%

40%

30%

20%

10%

0%

1 2 3 4 5 6

Зардал 0% 10% 19% 27% 34% 42%

Борлуулалт 65% 50% 34% 19% 10% 0%

ХО-лт 0% 10% 16% 34% 46% 60%

График 8 Дотоод өгөөжийн нормийн хугарлын цэг

10. АШИГТ МАЛТМАЛЫН ОРДЫН АШИГЛАЛТАНД БЭЛТГЭГДСЭН БАЙДАЛ

Толгойтын алтны шороон ордын хэмжээнд 1961 оноос эхлэн хайгуулын

ажлыг цохилтот өрөмдлөгийн тусламжтайгаар гүйцэтгэн ордын нөөцийг тогтоох

ажлыг хийж ирсэн байдаг.

2008 онд “Чамин-Алт” ХХК анх 168А тоот ашиглалтын тусгай зөвшөөрлийн

талбайгаас 41,11 га талбай хэсгийг салган ГУУКГ-аас 12469А тоот ашиглалтын

тусгай зөвшөөрлийн эзэмших эрхийг олгосон байна.

Орд нь геологийн тогтоцын хувьд эх газрын тунамал, хувирмал чулуулаг дунд

үүссэн V маягийн хэлбэртэй үндсэн чулуулгийн гадаргатай, гүний хагарлыг дагаж

хуримтлагдсан дунджаар 18,66 м зузаантай дөрөвдөгчийн сэвсгэр хурдсын доод

хэсэгт, 17-22м өргөн, 1050м урттай туузан хэлбэрээр сунаж тогтсон, 1,85 м дундаж

зузаан алттай давхрага бүхий шороон ордын нөөцийг тооцлоо.

Ордын нөөцийн тооцоо, уул-техникийн нөхцөл, эдийн засгийн урьдчилсан тооцоог

өнөө үед алтны шороон ордууд дээр хэрэглэгдэж байгаа арга, аргачлал болон

технологийн шаардлагад нийцүүлэн тооцсноор ордыг зохих хэмжээгээр судалсан

гэж үзэж байна.

Хайгуулын судалгаагаар дараахь үндсэн үзүүлэлтүүд хангагдсан.

Үүнд:

1.Орд нь 200х10-20, 40м–ын торын нягтралаар хайгуул хийгдсэн.

2.Ордын хайгуулын хээрийн ажлыг цохилтот өрөмдлөгийн ажлаар гүйцэтгэсэн .

116




3.Ордын нөөцийн хэсэгшилийн хэмжээнд сорьц тогтоох, эрдсийн шинжилгээ алтны

мөхлөгийн судалгаа, лаборатори-технологийн туршилтын ажил, хурдасын бүтэц,

найрлагын судалгааны ажлууд бүрэн хийгдсэн.

4.Нийт нөөцийн хэсэгшилд алтны тархалтын талбай, өргөн, гүний судалгаа,

хэмжилт бүрэн хийгдсэн .

5.Тус ордын 1:2000-ын масштабтай талбайн дэвсгэр зургийг мэргэжлийн

байгууллагаар зохиолгон нөөцийг тооцоолсон болно .

Орд нь ашиглахад уул техникийн хүндрэл бага зэрэг, дэд бүтцийн хувьд таатай

орчинд байдаг онцлогтой юм. Мөн ордын инженер–геологи, гидрогеологийн нөхцөл

энгийн, үйлдвэрлэлийн үеийн технологийн болон ахуйн хэрэгцээний усан хангамж

таатай нөхцөлтэй юм.

Элсний баяжигдах чанар, технологи туршилтын судалгааг үндэслэн алтны шороон

ордууд дээр өргөн хэрэглэдэг энгийн түгээмэл арга болох гравитацын аргаар

баяжуулдаг тоног төхөөрөмжүүдийн судалгааг хийж тэдгээрээс сонголтыг хийхээр

төлөвлөж байна.

11. АРХЕОЛОГИ, ПАЛЕОНТОЛОГИЙН СУДАЛГАА, БАЙГАЛЬ ОРЧНЫ

ГЕОЭКОЛОГИЙН ҮНЭЛГЭЭ

Хайгуулын ажил хийгдэж, олборлолтонд бэлтгэгдсэн Толгойтын алтны

шороон орд орчмын талбай нь Хэнтийн нурууны уулархаг бүсэд байрлана.

Үлэмж өндөр уулс нь ордын талбайгаас хойш, баруун хойд, зүүн хойд чиглэлд

орших бөгөөд үнэмлэхүй өндөржилтийн цэг 1060м-ээс дээш (Нэргүй өндөрлөг

1228.2м) байдаг. Урагш, баруун урагш, зүүн тийш уулсын үнэмлэхүй өндөр буурсаар

1009.0м болдог. Ихэнх хөндийнүүд урсгал устай намагжсан байх ба ба өндрийн

түвшин 837.0м-ээс 1060м-ийн хооронд , өндрийн зөрөө 120м орчим байна. Эх

газрын эрс тэс уур амьсгалтай, жилийн /300 хүртэл/ болон хоногийн /250 хүртэл/

температурын хэлбэлзэл ихтэй. Салхи голчлон хойноос, баруун хойноос салхилна.

Ургамлын аймгийн хувьд голчлон өвслөг, бутлаг , модлог ургамал зонхилох ба

ордын ойр хөндийн хажуу уулсаар ойн модлог ургамлууд тархсан байдаг.

Амьтны аймгийн хувьд үнэг, хярс, чоно, буга , бор гөрөөс , шилүүс ,баавгай зэрэг

ойн амьтад болон зурам, оготно, хэрэм , жирх зэрэг мэрэгч ба олон төрлийн

жигүүртнүүд тааралддаг.

Эдийн засаг, дэд бүтцийн хувьд хэдийгээр үйлдвэрлэлийн районоос алслагдмал

байрлалтай боловч Улаанбаатараас хойш Сэлэнгэ-Алтанбулагийн чиглэлийн

төмөр зам, төв засмал замаас 200км орчим зайд байрладаг нь цаашид

үйлдвэрлэлийн үйл ажиллагаа явуулахад эерэг нөлөөтэй. Хүн ам зүйн хувьд

нүүдлийн мал аж ахуй эрхэлдэг халх үндэстнүүд амьдардаг. Усан сүлжээний хувьд

орд орчимд тухайлбал хөндийн баруун зүүн хажуу уулсын бэл, хажуугаас хөрсний

117




ус түүний зүүн хэсгээр урсах Толгойтын горхийг тэжээж байдаг. Эдгээр хөрсний ус

нь жилийн 4 улирлын туршид гарах тул хүйтний улиралд хөндийн дагуу гадарга

дээр олон тооны тошин үүсэж ерөнхийдөө 10-25см зузаан мөсөн бүрхүүлтэй болдог.

Ордын ойр орчим нь тухайлбал түүнээс урагш 2,3 км зайд орших Бугантын

голын хөндий нь мал аж ахуй, бэлчээрийн зориулалттай бүс нутагт хамаарагддаг

учир байгаль орчныг нэн ялангуяа усыг бохирдуулахаас хамгаалах, олборлож

дууссаны дараа техникийн болон биологийн нөхөн сэргээлт хийх, байгалийг унаган

төрхөнд нь оруулах зэрэг ажлуудыг зүй ёсоор хийх шаардлагатай юм. Иймд

олборлолтын ажил эхлэх үед байгаль орчин геоэкологийн ерөнхий болон

нарийвчилсан үнэлгээг мэргэжлийн итгэмжлэгдсэн байгууллагаар гүйцэтгүүлэх

учир энэ удаад урьдчилсан байдлаар үнэлэлт өгөв.

Олборлолтын үед дараахь ажлуудыг хийж мөрдлөг болгон ажиллах нь зүйтэй юм.

Үүнд:

1.Олборлолтын үед булгийн ус, газрын хөрсийг ахуйн болон нефтийн

бүтээгдэхүүний хаягдлаар бохирдуулахгүйн тулд уурхайн тосгон, хог хаях цэг,

техникийн засвар үйлчилгээний цэг болон шатах тослох материалын агуулахыг

дээрх цэгүүдээс 0.5км-с доошгүй зайд тогтсон газар байрлуулж тухайн газраас

бусад хэсэгт хог хаягдал хаяхыг хориглох.

2.Байгалийн унаган төрхийг алдагдуулахгүйн тулд олборлолтын гадна орших газар

нутгийн ургамал, бут, сөөг, газрын хөрсийг аль болох эвдэж хөндөхгүй, олон салаа

зам гаргахгүй байх.

3.Үйлдвэрлэлийн хаягдал усыг олборлолтын үед 2-3 дамжлагатай тунгаах далан

байгуулж, тунгааж цэвэрлэх.

4.Үйлдвэрлэлд хэрэглэж байгаа усыг битүү хэлхээнд оруулж дахин хэрэглэхийн

тулд хиймэл нуур, тунгаах цөөрөм зэргийг байгуулах ба илүүдэл усыг мөн 2-3

дамжлагаар тунгааж цэвэрлэж байх.

5.Хөрс хуулалтын ажлын үед үржил шимтэй хөрсийг 1,0–1,2м орчим гүнтэйгээр

хуулж тусад нь овоолго хийж, олборлолт явуулж дууссаны дараа хоосон

чулуулгийн овоолгыг тэгшилж, үржил шимт хөрсөөр хучаад нэг ба олон наст

ургамал, бут сөөг тарих.

6.Олборлон баяжуулах үед байгаль орчин, амьд биетэд хор хөнөөл учруулах ямар

нэгэн химийн бодисыг хэрэглэхийг хатуу хориглох.

7.Байгаль орчныг нөхөн сэргээх зардлыг жил бүр уурхайн төсөвт тусган, нөхөн

сэргээсэн талбайгаа тухайн орон нутгийн захиргаанд хүлээлгэн өгч байх зэрэг арга

хэмжээг зайлшгүй авч байна. Талбайн хэмжээнд археологи, палеонтологийн

судалгааг хийж гүйцэтгэсэн бөгөөд ашиглалтын тусгай зөвшөөрлийн талбайд ямар

нэг эртний эд өлгийн зүйл, дурсгалт газар, нэн ховордсон амьтан ургамалын олдвор

гэх мэт ашиглахад хориглосон зүйлс байхгүй болохыг судлаачдын дүгнэлтэд

бичигдсэн байна. Үр дүнг хавсралт материалаас үзнэ.

118




12. ДҮГНЭЛТ

Тусгай зөвшөөрлийн талбай нь М-48-95 хавтгайд орших ба нийт 41.11 га

талбайг хамарч зүүн хойноос баруун урагш сунаж тогтсон байрлалтай нийт 74

булангийн цэгээс тогтоно. Толгойтын алтны шороон ордыг нийт 3 участок болгон

хуваасан байдаг. Тусгай зөвшөөрлийн талбай орших “Толгойт 3” участок нь

хайгуулын 11 р шугамаас 36 дугаар шугам хооронд хамаардаг. Дээрх хайгуулын

шугамууд бүгд тусгай зөвшөөрлийн талбайд бүрэн ордог. Хайгуулын 11 ээс 26

дугаар шугам хооронд өмнөх онуудад олборлолтод бүрэн өртсөн байна. Одоогийн

байдлаар хайгуулын 26 гаас 36 дугаар шугам хооронд олборлолтод өртөөгүй байна.

Энэ хэсэгт 2-3 удаагийн нөөцийн тооцоо, тодотгол хийгдсэн байдгаас хамгийн сүүлд

1988.06.01 ний байдлаар тодотгосон байна. Тооцоонууд бүгд драгаар олборлох

зорилгоор уулын цулаар бодогдсон байдаг. Үлдэгдэл нөөц сүүлийн тооцоогоор С9-

С13 гэсэн 5 хэсэгшилд нийт 62,1 кг химийн цэвэр алтны нөөц байна. Уг тооцоонд

үйлдвэрлэлийн уулын цул дахь доод агуулгыг химийн цэврээр 150мг/м3, сорьцын

захын агуулгыг химийн цэврээр 80мг/м3 тус тус авч тооцжээ. Ингэж тооцохдоо

тооцоонд нэлээн олон цооногууд ороогүй хязгаарлагдсан байна. Харин 2019 онд

талбайд хяналт, шалгалтын 12 цооногийг өрөмдөж, улмаар 1961-1677 онуудад

өрөмдсөн үр дүнгүүдийг эцсийн байдлаар авч нэгтгэн үйлдвэрлэлийн хамгийн бага

агуулгыг химийн цэврээр 320мг/м3 , сорьцын захын агуулгыг шлихээр 80мг/м3 буюу

химийн цэврээр 73,28мг/м3 , тус тус авч хөрс, элсний зузааныг ялгаж тооцоо хийхэд

өмнөх онуудын хийгдсэн үр дүнгээс нийт 5 хайгуулын шугам хооронд нийт 81 цооног

байгаагаас 34 цооногийн үр дүнг авч, шинээр өрөмдсөн 12 цооногийг нэмж нийт 46

цооногийн үр дүн болох жишгийн шаардлага хангасан 261 ширхэг алттай сорьцыг

ашиглан нөөцийн шинэчилсэн тооцоог хийсэн. Тооцоог хийхэд гоц өндөр

агуулгатай 2 цооног илэрсэн бөгөөд хөш32-ийн 38 дугаар цооногт 6354,8мг/м2,

хш34-ийн 30 дугаар цооногт 4359,8мг/м2 ийн босоо нөөцтэй байсан. Үүнийг

И.Д.Коганы аргачлалаар нийт 31 цооногийн босоо нөөцийн нийлбэрийн 10% тай

тэнцэх утгаар (3639,9мг/м2 ) солиж тооцоо хийсэн. Тооцооны үр дүнд нийт 6

хэсэгшил ялгагдаж нийт 153,9мян.м2 талбайд 2,9 сая.м3 хөрс, 287,5мян.м3 элсэнд,

Бодитой (В) зэрэглэлийн 527,2мг/м3 х.ц агуулгатай хязгаарлалтгүй 151,55кг х.ц,

483,04мг/м3 х.ц агуулгатай Бодитой (В) зэрэглэлийн хязгаарлалттай 138,9кг х.ц

алтны нөөц бодогдсон. Үүнээс тусгай зөвшөөрлийн талбайн хилээр тусгаарлагдаж

талбайд хамаарах 86,6мян.м2 талбайд 18,66м дундаж зузаантай 1,6 сая.м3 хөрс,

1,85м дундаж зузаантай 160,5мян.м3 элсэнд Бодитой (В) зэрэглэлийн

хязгаарлалтгүй 539,88мг/м3 х.ц агуулгатай 86,65 кг х.ц, Бодитой (В) зэрэглэлийн

хязгаарлалттай 492,21мг/м3 агуулгатай 79 кг х.ц алтны нөөц тооцогдож байна.

Хязгаарлалтын үр дүнд нөөц 7,65 кг х.ц алт буурч, бууралтын хувь 8,8% байна.

Урьдчилсан техник эдийн засгийн үнэлгээний үр дүнгээр геологийн нөөцийг

үйлдвэрлэлийн нөөцөд тооцов. Тусгай зөвшөөрлийн хилээс гадагш олборлолт

явуулах боломжгүй байдаг тул хажуугийн ханны хаягдал тооцож улмаар нийт ордыг

2 жилийн хугацаанд 145,52мян. м3 элс олборлон баяжуулж химийн цэвэрээр 50,44

кг алт олборлон борлуулахаар байна. Нийт төслийн хүрээнд 7818,2 сая.төг-ийн

119




борлуулалт хийж, нийт үйлдвэрлэлийн зардалд 4318,2 сая.төгрөгийн зардал

гаргаж 3150,0сая.төгрөгийн цэвэр ашиг олох болно. Нийт төслийн анхны хөрөнгө

оруулалт нь 1670,51 сая.төгрөг байна. Анхны хөрөнгө оруулалтаа 1,1 жилийн

хугацаанд нөхнө. Тооцооны үндсэн дээр 1 кг алтны бүрэн өөрийн өртөг 85,6

сая.төгрөг байна. Дискаунтыг 10% аар авахад өнөөгийн үнэ цэнэ 815,74 сая.төгрөг,

хөрөнгө оруулалтын дотоод өгөөжийн норм 34% байгаа нь төсөл хэрэгжих

боломжтой байна.

Фондын материал

Ном хэвлэл

13. АШИГЛАСАН НОМ ХЭВЛЭЛ

1728 “Толгойт алтны шороон ордын урьдчилсан хайгуулын ажлын үр

дүнгийн тайлан” 1967он Зохиогч: Н.С.Видякин, Л.А.Аврасина, В.С.Гмитрон

1775 “Алтны Толгойт шороон ордын эрэл, хайгуулын тайлан” 1968 он

Зохиогч: Н.С.Видякин, А.М.Степаненко, Е.М.Белых

1861 “Толгойт, Сангийн, Намгийн, Нарийн, Бугантай, Жаргалантын алтны

шороон ордын хайгуулын тайлан” 1970 он Зохиогч: В.П.Ларев, А.М.Юрлов,

Л.С.Юрлова

3620 “Алтны Толгойтын шороон ордын нөөцийн дахин тооцооны тайлбар

бичиг” 1982он Зохиогч: А.И.Степанов, Н.Ням, Л.Базарсад

4290 “Толгойтын ордын алтны нөөцийн дахин тооцоо (1988.06.01-ний

байдлаар)” 1988он Зохиогч: Л.Базарсад, Н.Ням

Г.Ухнаа, Б.Алтанзул . Геологи эрэл хайгуул, Шороон орд. 2020 он

Д.Даваасамбуу, Д.Сосорбарам нар. Ашигт малтмалын ордын хайгуул,

нөөцийн тооцоо, нөөцийн ангилал. 2013 он

Д.Алтанхуяг, Уул уурхай, хүнд үйлдвэрийн яам. Ашигт малтмалын баялаг,

ордын нөөцийн ангиллыг тухайн төрлийн ашигт малтмалд хэрэглэх

аргачилсан зөвлөмж. 2019 он

120

ГҮЙЦЭТГЭСЭН:

ЗАХИАЛАГЧ:

“ ПҮГАМЭП ” ХХК “ ЧАМИН АЛТ” ХХК

Сэлэнгэ аймгийн Ерөө сумын нутагт орших “Толгойт1”

нэртэй алтны шороон ордын

маркшейдерийн зураглалын ажлын тайлан

(тусгай зөвшөөрлийн дугаар MV-012469)

Хэмжилт боловсруулалтын ажил хийсэн:

Инженер

Инженер:

Х.Пүрэвбаатар

Улаанбаатар хот

2019 он

Геодези, маркшейдерийн зураглалын ажил”

Тайлан

НЭГ. ЕРӨНХИЙ ЗҮЙЛ

“Чамин Алт” ХХК-ны захиалгаар Сэлэнгэ аймгийн Ерөө сумын нутаг дахь “Толгойт”

нэртэй газарт байрлах уурхайн талбайд 1:2000-ны масштабтай байр зүйн зураглалын

ажлыг “Пүгамэп” ХХК-иас эрхлэн 2019/06/15-ны өдрөөс 2019/06/23-ны өдрүүдэд хийж

гүйцэтгэлээ.

Ажлын талбайн байршлын бүдүүвч:

Зураг-1

Ажлын талбайн ойролцоо байрлал

“П Ү Г А М Э П ” Х Х К

БГД, 4-р хороо, 29-55 тоот

утас, факс: 99049843, 99074204


Тайлан

Гүйцэтгэсэн ажлын нэр төрөл, ажлын дараалал, ажлын хэмжээг доорхи хүснэгтээр үзүүллээ.

Д/д

Гүйцэтгэх ажлын нэр төрөл, дараалал

Хэмжих

нэгж

1 Геодезийн цэг тэмдэгтийн судалгаа Цэг 2

2 1:2000 масштабтай байр зүйн зураглал Га 41

3 1:2000-ны зураглалын боловсруулалт га 41

4 Цооногийн хэмжилт Ш 12

5 Тайлан бэлтгэх хувь 2

Холбогдох заавар, стандарт:

• “Геодезийн цэг тэмдэгт байгуулах ажлын заавар” УГЗЗГ, 1988 он

Хүснэгт 1

Ажлын

хэмжээ

• “1:5000, 1:2000, 1:1000, 1:500-ны масштабтай байр зүйн зураглалын ажлын заавар”

/ГЗНД 01.85.03/

• “1:5000, 1:2000, 1:1000, 1:500-ны масштабтай байр зүйн зураглалын таних тэмдгийн

эмхтгэл” УГЗЗГ, 2001 он

• “Геодезийн ажлын аюулгүйн техникийн дүрэм” УГЗЗГ, 1976 он

• “GPS-ийн технологиор Монгол улсын Геодезийн сүлжээ байгуулах техникийн үндсэн

нөхцөл”, УГЗЗГ, 1999 он

• Байр зүйн 1:25000, 1:50000, 1:100000-ны масштабтай зургийн томъёолсон тэмдэг,

УГЗЗГ, 2001 он

Хэмжилтэнд тулгуур болгон ашигласан датум:

Референц эллипсоид:

GRS80

a=6378137.0 /Semi-Major Axis/

f=1/298.257222101 /Flattening Reciprocal/

Map projection:

UTM-ийн 6°-ийн проекц /48 zone/

False easting: 500000

Өндрийн систем:

Балтийн тэнгисийн

Хэмжилтэнд ашигласан багаж тоног төхөөрөмж:

Static & RTK GPS (GNSS)

TOPCON HiPer PRO



утас, факс: 99049843, 99074204


Тайлан

Боловсруулалтанд хэрэглэсэн программ хангамж:

• AutoCAD

• AutoCad Land Development

• Pinnacle-/GPS-ийн өгөгдлийг download хийх, RINEX форматад шилжүүлэх/

• Grid Interpolation-/Геоид-Элипсоидын зөрөөг бодох/

ХОЁР. ГЕОДЕЗИЙН ТУЛГУУР СҮЛЖЭЭНИЙ АЖИЛ

2.1 Шинэ цэгийн суулгалт

Шинээр суулгасан зураглалын сүлжээний цэг дээр GPS-ийн аргаар байрлал, өндрийн

сүлжээний хэмжилт хийсэн болно.

Улсын сүлжээний ГЦТ-806 дугаартай цэгээс хэмжилтийг "RTK" горим дээр зураглалын

талбайд суулгасан ГЦТ-777 дугаартай цэгийг координатжуулсан. TOPCON фирмийн 2

долгионы 12 суваг бүхий HIPER PRO маркийн 1 иж бүрдэл бүхий GPS-ийн хүлээн авагчийг

ашиглан гүйцэтгэлээ.



утас, факс: 99049843, 99074204


Тайлан

Тулгуур цэгийн солбицол өндөр:

Хүснэгт 2

Цэгийн Тэгш өнцөгт солбицол Өндөр Геодезийн солбицол

Нэр

Х У /м/ H

B L

ГЦТ-806 5476720.552 665331.751 788.8417 49° 25' 14.424" 107° 16' 47.128"

ГЦТ-777 5480545.474 669892.066 830.090 49° 27' 13.655" 107° 20' 39.207"

ГУРАВ. 1:2000-НЫ МАСШТАБТАЙ БАЙР ЗҮЙН ЗУРАГЛАЛ

3.1 1:2000-ны масштабтай байр зүйн зураглалын ажил

Зураглалын хэмжилтийг “1:5000, 1:2000, 1:1000, 1:500-ны масштабтай геодезийн

зураглалын ажлын заавар” /ГЗНД 01.85.03/-ын дагуу TOPCON фирмийн 2 долгионы

HiPerPro RTK GPS ашиглан гүйцэтгэлээ. Захиалагчийн зааж өгсөн талбайд буюу нийт 41 га

талбайд байр зүйн зураглал болон 12-ширхэг цооног хэмжилтийн ажлыг хийж гүйцэтгэв. \

Цооногуудын Байрлал болон өндрийн мэдээллийг хүснэгт 3-т харуулав\



утас, факс: 99049843, 99074204


Тайлан

Шугамын

дугаар

Цооногын

дугаар

2019 онд өрөмдсөн хайгуулын

цооногуудын солбицол, өндөр:


/UTM-48/


/WGS-84/

Хүснэгт-3

Өндөр

/M/

ХШ-26 Ц-12 5481231.72 670202.93 49° 27' 35.545" 107° 20' 55.696" 827.8

Ц-1 5481286.78 670310.55 49° 27' 37.218" 107° 21' 01.124" 831.8

Ц-2 5481296.92 670294.26 49° 27' 37.563" 107° 21' 00.331" 831.2

ХШ-27 Ц-3 5481308.24 670282.89 49° 27' 37.940" 107° 20' 59.784" 830.4

Ц-4 5481315.55 670266.64 49° 27' 38.193" 107° 20' 58.989" 829.3

Ц-5 5481328.21 670256.03 49° 27' 38.614" 107° 20' 58.482" 828.9

ХШ-28

Ц-6 5481398.23 670313.71 49° 27' 40.821" 107° 21' 01.453" 830.5

Ц-7 5481402.09 670289.77 49° 27' 40.970" 107° 21' 00.271" 829.6

ХШ-30

Ц-8 5481600.59 670355.88 49° 27' 47.326" 107° 21' 03.860" 830.6

Ц-9 5481623.86 670324.55 49° 27' 48.110" 107° 21' 02.340" 829.6

ХШ-32

Ц-10 5481787.04 670423.08 49° 27' 53.290" 107° 21' 07.484" 829.9

Ц-11 5481806.18 670379.42 49° 27' 53.954" 107° 21' 05.347" 828.9

Шугамын

дугаар

ХШ-26

ХШ-28

Цооногийн

дугаар

1961-1978 онуудад өрөмдсөн Хайгуулын

цооногуудын солбицол, өндөр:


/UTM-48/


/WGS-84/

Хүснэгт-4

Өндөр

/M/

Ц-12 5481149.04 670348.72 49° 27' 32.723" 107° 21' 02.805" 835.8

Ц-16 5481165.17 670303.93 49° 27' 33.290" 107° 21' 00.607" 830.6

Ц-18 5481176.02 670285.09 49° 27' 33.660" 107° 20' 59.688" 829.9

Ц-20 5481184.42 670268.51 49° 27' 33.949" 107° 20' 58.878" 829.7

Ц-22 5481190.57 670250.64 49° 27' 34.166" 107° 20' 58.001" 829

Ц-24 5481195.76 670236.7 49° 27' 34.348" 107° 20' 57.317" 828.6

Ц-28 5481199.24 670215.99 49° 27' 34.481" 107° 20' 56.294" 828.1

Ц-30 5481204.42 670197.92 49° 27' 34.667" 107° 20' 55.406" 827.8

Ц-32 5481212.11 670182.64 49° 27' 34.931" 107° 20' 54.659" 827.5

Ц-34 5481218.75 670165.97 49° 27' 35.163" 107° 20' 53.842" 827.4

Ц-36 5481226.15 670145.31 49° 27' 35.423" 107° 20' 52.828" 827.2

Ц-40 5481239.78 670109.74 49° 27' 35.900" 107° 20' 51.083" 826.6

Ц-48 5481371.49 670414.05 49° 27' 39.854" 107° 21' 06.392" 837.8

Ц-50 5481375.7 670403.61 49° 27' 40.001" 107° 21' 05.880" 837

Ц-52 5481385.95 670380.18 49° 27' 40.356" 107° 21' 04.733" 835.6

Ц-54 5481392.08 670354.06 49° 27' 40.581" 107° 21' 03.446" 834.7

Ц-56 5481393.39 670342.68 49° 27' 40.635" 107° 21' 02.883" 833.4



утас, факс: 99049843, 99074204


Тайлан

Шугамын

дугаар

Цооногийн

дугаар


/UTM-48/


/WGS-84/

Өндөр

/M/

ХШ-28

ХШ-30

ХШ-32

ХШ-34

Ц-58 5481400.67 670321.97 49° 27' 40.892" 107° 21' 01.867" 830.8

Ц-60 5481403.13 670302.1 49° 27' 40.991" 107° 21' 00.884" 829.5

Ц-62 5481409.5 670283.14 49° 27' 41.216" 107° 20' 59.953" 829.3

Ц-64 5481414.42 670269.43 49° 27' 41.389" 107° 20' 59.280" 828.9

Ц-68 5481423.11 670243.32 49° 27' 41.697" 107° 20' 57.997" 828.6

Ц-32 5481563.64 670461.4 49° 27' 46.024" 107° 21' 09.040" 837.1

Ц-36 5481576.33 670420.26 49° 27' 46.476" 107° 21' 07.018" 834.2

Ц-40 5481593.43 670389.12 49° 27' 47.060" 107° 21' 05.499" 831.7

Ц-42 5481598.47 670371.31 49° 27' 47.241" 107° 21' 04.622" 830.9

Ц-44 5481606.54 670349.32 49° 27' 47.525" 107° 21' 03.543" 830.6

Ц-46 5481614.51 670330.22 49° 27' 47.802" 107° 21' 02.607" 829.3

Ц-48 5481621.53 670311.33 49° 27' 48.048" 107° 21' 01.681" 830

Ц-50 5481628.79 670295.8 49° 27' 48.299" 107° 21' 00.921" 831.5

Ц-52 5481634.52 670278.13 49° 27' 48.502" 107° 21' 00.053" 830

Ц-54 5481644.01 670258.63 49° 27' 48.829" 107° 20' 59.099" 829.8

Ц-56 5481651.84 670241.02 49° 27' 49.100" 107° 20' 58.237" 829.6

Ц-32 5481775.09 670455.05 49° 27' 52.871" 107° 21' 09.053" 831.1

Ц-34 5481779.94 670435.87 49° 27' 53.048" 107° 21' 08.108" 830.5

Ц-36 5481788.62 670426.86 49° 27' 53.337" 107° 21' 07.674" 830.3

Ц-38 5481796.29 670405.3 49° 27' 53.607" 107° 21' 06.616" 828.9

Ц-40 5481801.28 670380.54 49° 27' 53.794" 107° 21' 05.395" 829

Ц-42 5481809.51 670354.02 49° 27' 54.087" 107° 21' 04.091" 828.8

Ц-16 5481915.12 670634.54 49° 27' 57.220" 107° 21' 18.180" 843

Ц-20 5481926.78 670607.26 49° 27' 57.625" 107° 21' 16.844" 841.4

Ц-24 5481937.09 670572.28 49° 27' 57.994" 107° 21' 15.123" 839.6

Ц-26 5481941.02 670557.38 49° 27' 58.136" 107° 21' 14.390" 838.1

Ц-28 5481945.78 670539.02 49° 27' 58.309" 107° 21' 13.486" 835.3

Ц-30 5481951.51 670522.04 49° 27' 58.511" 107° 21' 12.652" 834.8

Ц-32 5481955.1 670507.15 49° 27' 58.643" 107° 21' 11.918" 834.3

Ц-34 5481962.01 670489.89 49° 27' 58.884" 107° 21' 11.072" 834.2

Ц-36 5481966.35 670472.7 49° 27' 59.041" 107° 21' 10.225" 834.4

Ц-38 5481968.06 670454.26 49° 27' 59.115" 107° 21' 09.313" 834.4

Ц-40 5481970.64 670433.81 49° 27' 59.220" 107° 21' 08.301" 833.7

Ц-42 5481972.46 670413.43 49° 27' 59.299" 107° 21' 07.293" 833.7

Ц-44 5481982.45 670394.39 49° 27' 59.641" 107° 21' 06.363" 833.7

Ц-48 5481987.89 670358.68 49° 27' 59.854" 107° 21' 04.599" 833.6

Ц-52 5481997.47 670319.15 49° 28' 00.203" 107° 21' 02.651" 833.3

Ц-56 5482004.92 670286.68 49° 28' 00.477" 107° 21' 01.051" 833.4



утас, факс: 99049843, 99074204


Тайлан

Шугамын

дугаар

ХШ-36

Цооногийн

дугаар


/UTM-48/


/WGS-84/

Өндөр

/M/

Ц-2 5482143.47 670808.4 49° 28' 04.433" 107° 21' 27.166" 858.8

Ц-4 5482157.3 670734.44 49° 28' 04.955" 107° 21' 23.515" 849.5

Ц-8 5482165.47 670693.55 49° 28' 05.261" 107° 21' 21.498" 846.5

Ц-12 5482173.63 670658.15 49° 28' 05.560" 107° 21' 19.753" 844.5

Ц-16 5482177.63 670620.16 49° 28' 05.728" 107° 21' 17.874" 842.3

Ц-20 5482172.54 670580.6 49° 28' 05.604" 107° 21' 15.902" 837.6

Ц-22 5482177.64 670559.54 49° 28' 05.790" 107° 21' 14.864" 836.9

Ц-24 5482179.97 670542.45 49° 28' 05.883" 107° 21' 14.019" 836.8

Ц-26 5482171.35 670523.76 49° 28' 05.623" 107° 21' 13.078" 836.7

Ц-28 5482172.6 670499.82 49° 28' 05.687" 107° 21' 11.892" 836.6

Байр зүйн зурагт үзүүлэх шаардлагатай газрын гадаргын элементүүдийг зохих

нарийвчлалаар хэмжиж кодлон TOPCON LINK программын тусламжтайгаар компьютерт

шилжүүлэн боловсруулалт хийхэд бэлэн болгосон болно.

3.2 1:2000-ны масштабтай байр зүйн зураглалын боловсруулалт

Хэмжигдсэн объектуудыг Монгол улсад мөрдөж байгаа “1:5000, 1:2000, 1:1000, 1:2000-

ны масштабтай геодезийн зураглалын таних тэмдгийн эмхтгэл”/УГЗЗГ, 2001 он/–ийн дагуу

геодезийн зурагт зориулсан тусгайлсан тэмдэгтүүдийг ашиглан зураглав. Хаялбарын үеийн

өндрийг 1.0 метрээр татсан болно.

Боловсруулалтын ажилд AutoCAD2000i, AutoCAD2013, AutoCADCIVIL3D2016,

AutoCAD Land Development программуудыг ашигласан бөгөөд эцэст нь захиалагчийн

шаардлагын дагуу AutoCAD2000-ийн (.dxf) форматад хөрвүүлж бэлтгэлээ.

ДӨРӨВ. ХҮЛЭЭЛГЭН ӨГСӨН МАТЕРИАЛ

Суурин боловсруулалтын ажлын дараа захиалгчид дараах материалыг хүлээлгэн өглөө. Үүнд:

• 1:2000-ны масштабтай маркшейдерийн зураг /хэвлэмэл/ - 2%

• Техникийн тайлан -2%

• Тоон зураг /CD/ -2%

Тайлан бичсэн:

Инженер:

Х.Пүрэвбаатар



утас, факс: 99049843, 99074204


Тайлан

Цэгийн

дугаар

Ашиглалтын талбайн булангийн цэгүүдийн солбицлын жагсаалт

Газарзүйн солбицол

Хүснэгт 5

Тэгш өнцгийн солбицол

(WGS84 UTM-N48)

Өргөрөг Уртраг Х У

1 49 28 1.91 107 21 15.41 5482058.182 670574.268

2 49 27 56.12 107 21 15.13 5481879.224 670574.220

3 49 27 56.19 107 21 12.15 5481879.512 670514.181

4 49 27 53.92 107 21 12.06 5481809.363 670514.559

5 49 27 53.98 107 21 9.08 5481809.343 670454.529

6 49 27 51.08 107 21 8.94 5481719.710 670454.507

7 49 27 51.11 107 21 7.44 5481719.694 670424.290

8 49 27 48.2 107 21 7.31 5481629.758 670424.479

9 49 27 48.24 107 21 4.82 5481629.429 670374.327

10 49 27 47.28 107 21 4.78 5481599.761 670374.447

11 49 27 47.29 107 21 3.79 5481599.448 670354.513

12 49 27 38.9 107 21 3.38 5481340.127 670354.345

13 49 27 38.93 107 21 1.4 5481339.810 670314.465

14 49 27 34.73 107 21 1.2 5481209.998 670314.485

15 49 27 34.81 107 20 57.23 5481209.976 670234.503

16 49 27 17.34 107 20 56.39 5480670.016 670234.412

17 49 27 17.38 107 20 54.91 5480670.323 670204.582

18 49 27 14.14 107 20 54.75 5480570.179 670204.479

19 49 27 14.16 107 20 53.75 5480570.169 670184.331

20 49 27 10.93 107 20 53.6 5480470.340 670184.419

21 49 27 10.98 107 20 51.13 5480470.335 670134.650

22 49 27 7.41 107 20 50.95 5480359.988 670134.461

23 49 27 7.47 107 20 48.48 5480360.293 670084.681

24 49 27 5.53 107 20 48.38 5480300.327 670084.534

25 49 27 5.57 107 20 46.39 5480300.315 670044.436

26 49 27 2.99 107 20 46.28 5480220.582 670044.701

27 49 27 3.03 107 20 44.29 5480220.570 670004.603

28 49 27 0.44 107 20 44.17 5480140.521 670004.676

29 49 27 0.49 107 20 41.68 5480140.505 669954.502

30 49 26 57.25 107 20 41.53 5480040.368 669954.595

31 49 26 57.3 107 20 39.06 5480040.365 669904.822

32 49 26 54.38 107 20 38.92 5479950.114 669904.808

33 49 26 54.46 107 20 35.43 5479950.399 669834.472

34 49 26 51.22 107 20 35.28 5479850.262 669834.562

35 49 26 51.3 107 20 31.31 5479850.248 669754.561

36 49 26 48.72 107 20 31.19 5479770.508 669754.621

37 49 26 48.84 107 20 24.75 5479770.186 669624.853

38 49 27 3.4 107 20 25.44 5480220.197 669624.783

39 49 27 3.3 107 20 30.39 5480220.205 669724.526

40 49 27 4.92 107 20 30.48 5480270.283 669724.783



утас, факс: 99049843, 99074204


Тайлан

41 49 27 4.87 107 20 32.96 5480270.290 669774.755

42 49 27 6.49 107 20 33.03 5480320.356 669774.609

43 49 27 6.42 107 20 36.01 5480320.060 669834.665

44 49 27 9.02 107 20 36.13 5480400.417 669834.584

45 49 27 8.95 107 20 39.11 5480400.121 669894.639

46 49 27 10.57 107 20 39.18 5480450.187 669894.492

47 49 27 10.53 107 20 41.17 5480450.198 669934.589

48 49 27 12.79 107 20 41.27 5480520.044 669934.431

49 49 27 12.78 107 20 42.27 5480520.362 669954.570

50 49 27 16.01 107 20 42.42 5480620.190 669954.486

51 49 27 15.98 107 20 43.92 5480620.204 669984.709

52 49 27 17.92 107 20 44 5480680.157 669984.455

53 49 27 17.89 107 20 45.5 5480680.170 670014.677

54 49 27 20.8 107 20 45.64 5480770.112 670014.698

55 49 27 20.76 107 20 47.62 5480770.118 670054.591

56 49 27 24 107 20 47.78 5480870.262 670054.696

57 49 27 23.95 107 20 50.25 5480870.266 670104.461

58 49 27 27.82 107 20 50.43 5480989.876 670104.362

59 49 27 27.78 107 20 52.93 5480990.209 670154.720

60 49 27 36.83 107 20 53.35 5481269.915 670154.466

61 49 27 36.77 107 20 55.84 5481269.625 670204.640

62 49 27 38.39 107 20 55.92 5481319.697 670204.691

63 49 27 38.37 107 20 57.39 5481320.001 670234.296

64 49 27 40.3 107 20 57.5 5481379.664 670234.652

65 49 27 40.29 107 20 58.49 5481379.977 670254.587

66 49 27 51.29 107 20 59.01 5481719.958 670254.461

67 49 27 51.22 107 21 2.49 5481719.981 670324.564

68 49 27 53.47 107 21 2.6 5481789.525 670324.610

69 49 27 53.43 107 21 5.08 5481789.847 670374.559

70 49 27 55.68 107 21 5.19 5481859.391 670374.604

71 49 27 55.64 107 21 7.17 5481859.400 670414.490

72 49 27 57.59 107 21 7.25 5481919.662 670414.220

73 49 27 57.52 107 21 10.23 5481919.373 670474.259

74 49 28 1.91 107 21 10.45 5482055.064 670474.453



утас, факс: 99049843, 99074204


Тайлан

ХАВСРАЛТУУД



утас, факс: 99049843, 99074204


Тайлан



утас, факс: 99049843, 99074204


Тайлан



утас, факс: 99049843, 99074204


Тайлан



утас, факс: 99049843, 99074204


Тайлан



утас, факс: 99049843, 99074204


Тайлан

ГЕОДЕЗИЙН БАЙНГЫН ЦЭГ, ТЭМДЭГТДИЙН ХУВИЙН ХЭРЭГ-1

1. Цэгийн нэр: ГУГК 2. Марк реперийн дугаар: ГЦТ-806

3. Трапецийн дугаар: M48-95 4. Сүлжээний төрөл: GPS

5.

Байршил: (аймаг,

Сум, дүүрэг,хороо)

Сэлэнгэ аймгийн Ерөө сум Бугант тосгон

6. Солбицол: 49° 25' 14.4243" 107° 16' 47.1278" 5476720.552 665331.751

7. Цэгийн фото зураг

8. Байршлын тухай тэмдэглэл: ГЦТ-806 цэг нь Сэлэнгэ аймгийн Ерөө сум Бугант тосгоны цаг

уурын баруун хойд талд байрлана.

9. Байршлын тойм зураг: 10.Төв цэгийн хэлбэр:

11. а. Судалгаа б. Шинээр суулгасан 12. Огноо: 2018-12-27

(өмнөх дугаарыг дугуйлна.)

13. Хувийн хэрэг хөтөлсөн: инженер Х.Пүрэвбаатар

(албан тушаал, нэр)

14. Байгууллага: ”Пүгамэп”Х ХК



утас, факс: 99049843, 99074204


Тайлан

ГЕОДЕЗИЙН БАЙНГЫН ЦЭГ, ТЭМДЭГТДИЙН ХУВИЙН ХЭРЭГ-2

1. Цэгийн нэр:

ГУГК

2. Марк реперийн дугаар: ГЦТ-806

3. Трапецийн дугаар: M48-

95

4. Сүлжээний төрөл: GPS

5.

Байршил: (аймаг,

Сум, дүүрэг,хороо)

Сэлэнгэ аймгийн Ерөө сум Бугант

тосгон

6. Солбицол: 49° 27' 13.655" 107° 20' 39.207" 5480545.474 669892.066

7. Цэгийн фото зураг

8. Байршлын тухай тэмдэглэл: ГЦТ-777 цэг нь Сэлэнгэ аймгийн Ерөө сум Бугант

тосгоноос зүүн хойш 5 км-ийн зайд “Чамин алт” ХХК-ын уурхайн ажилчдын гэрээс баруун

урагш 300 метрт

байрлана.

9. Байршлын тойм зураг: 10.Төв цэгийн хэлбэр:

11. а. Судалгаа б. Шинээр суулгасан 12. Огноо: 2018-12-27

(өмнөх дугаарыг дугуйлна.)s

13. Хувийн хэрэг хөтөлсөн: инженер Х.Пүрэвбаатар

(албан тушаал, нэр)

14. Байгууллага: ”Пүгамэп”Х ХК



утас, факс: 99049843, 99074204

C-9

хс

42

40

зн

18.8-1.2-19

16.4-0.4-94

17.2-2.4-295.3

20 20.8-2.4-113.8

16.6-0.6-385

25.2-1.2-466

5481890

5481790

42

19.2-2.0-381.6

40

38

36

34

32

4

Ордын нөөцийн дэвсгэр зураг

Масштаб 1:2000

670172

670272

670372

107 0 20 I 50.70 II

107 0 21 I 28.78 II

49 0 28 I 07.53 II

5482190

хс

хс

зн

зн

38

36

34

32

670472

хс

хс

30

28

26

24

22

670572

24.0-2.0-107.8

16

26.0-0.8-453

25.6-0.4-75

12

670672

8

хс

670772

ХШ-36 (1961-1968 он)

49 0 28 I 06.76 II

5482190

12

52

Таних тэмдэг

-1961-1977 онуудад өрөмдсөн хайгуулын

цооног, дугаар

-2019 онд өрөмдсөн хайгуулын цооног,

дугаар

04

ХШ-28

-Хайгуулын шугам түүний дугаар

5482090

5482090

-Тусгай зөвшөөрлийн талбайн хил

56

15.6-2.8-42

52

18.4-2.0-12

48

19.6-0.4-40

5481990 5481990

44

18.0-2.0-1392.2

42

40

38

18.0-0.8-258.5

16.2-1.6-727.4

36

72 73

74

21.2-0.8-336

B-13

175.42 17.02

437.88 7.45

15.6-1.8-315.7

34

32

хс

15.8-3.4-1282.3

30

28

26

19.2-2.8-303.4

20.8-4.0-234.9

20.8-0.8-390.5

836

838

24

1

20

5.2-0.4-20

B-12

Блокийн

дугаар

-В зэрэглэлээр бодсон нөөцийн блок,

түүний дугаар

Ой мод

Овоолсон шороо

70 71

B-12

3

2

16

ХШ-34 (1961-1969.1977 он)

5481890

Хөрсний

эзэлхүүн

/мян.м 3 /

Алт Агуулга,

химийн

цэврээр,

мг/м 3

Элсний

эзэлхүүн

/мян.м 3 /

Алтны нөөц,

химийн

цэврээр,

/кг/

-Тусгай зөвшөөрлийн талбайд

хамаарах алтны нөөцийн

үзүүлэлтүүд

334.62 28.00

834

11

68 69

зн

16.8-1.4-53.3

19.8-1.0-6354.8

10

хс

16.4-0.4-182

19.6-0.4-125

5

20.0-0.8-364

590.42 16.54

4

5481790

ХШ-32 (1977 он)

66 67

B-11

433.14 51.24

7

6

5481690

502.24 25.74

832

5481690

16.8-0.8-105

17.6-3.0-445.5

17.2-2.0-374.4

56

54

52

50

17.4-2.2-792.5

48

16.4-3.6-324.7

16.4-1.8-448.3

16.8-2.0-827.3

9

46

44

8

15.6-4.4-594.6

11

16.8-1.6-1053.3

42

9

8

10

17.2-3.2-290.5

40

18.8-2.8-284.7

5481590 5481590

36

20.0-2.4-338

834

22.8-0.4-492

B-10

32

ХШ-30 (1961.1968.1977 он)

379.93 44.76

442.95 19.83

5481490

830

5481490

832

834

5481390

68

хс

64 65

64

20.4-0.4-100

62

7

16.8-2.2-332.9

19.6-3.2-323

19.0-1.2-867.2

60

B-9

6

19.2-0.4-403

58

21.4-0.8-160.5

56

хс

22.8-3.2-547

54

52

25.6-2.0-121.4

хс

26.6-0.6-2020

5481390

5481290

62 63

5

B-8

4

18.0-1.4-658.1

19.2-0.8-439

3

2

156.19 10.67

458.50 4.89

13

19.2-0.6-523

19.8-1.0-962.8

19.2-0.8-324.5

12

50

48

46

хс

42

хс

ХШ-28 (1961-1969.1977 он)

5481290

5481190

40

17.6-1.2-79

60 61

18.4-0.8-27

хс

36

34

32

30

Нуур

12

18.0-2.4-508.6

18.0-1.6-520.0

хс

28

137.37 8.78

517.79 4.55

20.8-0.4-55

24

15

20.8-0.4-15

хс

22

20

830

20.4-3.6-15

хс

18

16

832

1

18.4-0.4-39

14

834

ХШ-27 (2019 он)

12.8-0.4-8

5481190

12

8

хс

ХШ-26 (1961-1969.1977 он)

107 0 20 I 49.01 II

670172

670272

670372

670472

670572

670672

670772

107 0 21 I 27.08 II

49 0 27 I 31.31 II

10

0 10

1сантиметрт 20 метр багтана

30

50

Метр

49 0 27 I 32.08 II (Ордын нөөц 2021 оны 04-р сарын 01-ний байдлаар)

"ЧАМИН АЛТ" ХХК

Ашиглалтын тусгай зөвшөөрлийн дугаар MV-012469

Сэлэнгэ аймгийн Ерөө сумын нутагт орших Толгойтын алтны шороон ордын

26-36-р шугам хоорондох MV-012469 тоот тусгай зөвшөөрлийн талбайд

хамаарах нөөцийн шинэчилсэн тооцооны үр дүнгийн тайлан

Зохиосон

Зурсан

Ордын нөөцийн дэвсгэр зураг

Албан тушаал

Мэр.Геологич

Геологич

Овог нэр

О.Майбаяр

Б.Ганбаатар

Гарын үсэг

Хавсралт №...

Масштаб

1:2000

2021 он

p

C-9

832

834

5479790 5479890 5479990 5480090 5480190 5480290 5480390 5480490 5480590 5480690 5480790 5480890 5480990 5481090 5481190 5481290 5481390 5481490 5481590 5481690 5481790 5481890 5481990

669472 669472

5482090 5482090

107 20 20.73

49 28 04.05

Íóóð Нуур

Íóóð Нуур

Ордын баримт материалын зураг


Албан тушаал Овог нэр Гарын үсэг Масштаб

Зохиосон Мэр.Геологич О.Майбаяр

1:3000

107 20 17.04

Зурсан Геологич Б.Ганбаатар

2021 он 107 21 16.58

5479690 5479690

49 26 46.39

58

62

669572 669672 669772 669972 670072 669872

670172 670272 670372 670472 670572

1

60

42

54

C 1-11

B-12

58

ХШ-30

56

50

48


-1961-1978 онуудад өрөмдсөн цооногууд,


-2019 онд өрөмдсөн цооног, дугаар

-1988 оны 06 сарын 1 ны байдлаар тооцсон

нөөцийн блок, түүний дугаар

-Цооногын хайгуулын шугам, түүний

дугаар


-В зэрэглэлээр бодсон нөөцийн блок,


Үндсэн хаялбар

Өргөтгөсөн хаялбар

Ил уурхайн хил хүрээ

Хөрсний овоолго

Үүсмэл нуур

Уурхайн зам

Ой мод

Овоолсон шороо

54

48

46

52

816

818

50

46

44

48

44

40

C 1 -1

42

46

42

40

36

44

40

38

42

818

38

36

32

40

74

36

34

38

72

C 1 -2

814

816

34

28

36

32

70

34

32

30

68

30

820

24

32

28

820

66

64

C 1 -3

818

30

28

820

816

20

28

62

822

26

62

60

16

24

58

60

824

68

12

ГТЦ-777

830.090

56

22

58

20

56

54

55

ХШ-12 (1961-1969.1977 он)

ХШ-11 (1961-1969.1977 он)

54

822

C 1 -4

18

52

64

53

Ордын баримт материалын зураг


52

8

50

6

51

50

824

48

60

49

4

48

46

46

2

824

44

56

44

0

ХШ-14 (1961-1969.1977 он)

826

828

824

824

42

50

02

52

826

C 1 -5

40

826

824

822

48

04

669572 669672 669772 669972 670072 669872

670172 670272 670372 670472 670572

50

38

46

06

40

48

36

44

08

ХШ-16 (1961-1969.1977 он)

828

46

34

42

010

830

36

44

832

40

C 1 -6

012

34

42

Íóóð Нуур

014

38

830

32

C 1 -8

40

C 1 -7

36

832

016

Íóóð Нуур

12

30

38

34

B-8

018

28

32

36

ХШ-18 (1961-1969.1977 он)

834

836

020

56

24

30

68

C 1 -9

828

22

34

022

5

28

54

4

32

024

64

20

26

52

30

56

62

3

830

18

50

7

2

28

020

60

16

48

1

52

6

58

26

9

46

B-10

B-9

C 1 -10

24

44

830

56

54

12

42

48

C 1 -11

8

ХШ-22 (1961-1969.1977 он)

42

20

11

40

B-11

832

52

40

ХШ-27 (2019 он)

44

834

ХШ-20 (1961-1969.1977 он)

38

50

42

36

48

10

36

40

34

46

38

32

832

32

ХШ-26 (1961-1969.1977 он)

36

C 1 -12

42

34

B-12

834

ХШ-24 (1961-1969.1977 он)

32

B-13

30

834

ХШ-32 (1977 он)

28

C 1 -13

26

ХШ-30 (1961.1968.1977 он)

24







836

ХШ-28 (1961-1969.1977 он)

838

20

16

49 28 02.84

ХШ-34 (1961-1969.1977 он)

49 26 45.19

670672 670672

5479790 5479890 5479990 5480090

107 21 20.31

18

16

12

36

32

670172

670272

670372

670472

670572

670672

670772

5482190

5482190

5482090

5482090

5481990

5481990

5481890

5481890

5481790

42

40

38

5481790

36

34

32

Улны өндөршлийн зураг


107 0 20 I 50.70 II

107 0 21 I 28.78 II

49 0 28 I 07.53 II 49 0 28 I 06.76 II

40

36

34

32

30

816.6

28

814

24

815.3

22

815.8

20

816.3

16

818.8

12

823.7

825.9

26

8

4

ХШ-36 (1961-1968 он)

832.4

04

74

1


52

-1961-1977 онуудад өрөмдсөн

хайгуулын цооног, дугаар

814.2

56

52

813.7

815.4

814.5

7


дугаар

48

44

815.2

814.5

813.8

813.8

813.7

ХШ-28


42

40

814.5

814.8

38

36

814.9

34

814.2

815

72 73

32

30

28

26

24 k

813.5

20

812.7

8

813

814

815

816

817

819

818

818.5

820

820


- Улны өндөршлийн хаяалбар шугам

814

16

ХШ-34 (1961-1969.1977 он)

70 71

3

813

2

813

812.5

11

68 69

812

813.5

10

812.3

812.5

5

812.9

813

4

ХШ-32 (1977 он)

66 67

812

7

6

5481690

5481690

812.4

56

54

811.4

810.2

810.2

811

52

810.8

810.7

810.6

9

8

50

48

9

810.6

46

810.2

5481590

44

8

810.3

11

810

42

10

40

810.5

811.4

5481590

812.8

ХШ-30 (1961.1968.1977 он)

809

5481490

5481490

808

808.9

807.8

68

64

62

807.2

807.3

807.5

807.4

807.3

807.6

807.8

5481390

64 65

7

60

6

58

56

54

52

808.4

808.8

809.1

5481390

50

48

810.7

807

46

813

807.2

13

12

42

ХШ-28 (1961-1969.1977 он)

62 63

807.1

5

807.3

4

3

807.6

2

807.9

5481290 5481290

1

60 61

ХШ-27 (2019 он)

808

804

806

805

807

803

40

806.7

808.4

808

36

808.3

12

34

32

30

807.6

28

806.7

806

5481190 5481190

24

805.4

15

22

806.6

807.9

807.3

14

20

807.4

810.2

8

ХШ-26 (1961-1969.1977 он)

107 0 20 I 49.01 II

49 0 27 I 32.08 II

670172

670272

670372

670472

670572

670672

670772

107 0 21 I 27.08 II

49 0 27 I 31.31 II

10


0 10

30

50

Метр







Зохиосон

Зурсан

Улны өндөршлийн зураг

Албан тушаал Овог нэр

Мэр.Геологич О.Майбаяр

Геологич Б.Ганбаатар

Гарын үсэг


Масштаб

1:2000

2021 он

8

4

Ордын босоо нөөцийн тархалтын зураг


670172

670272

670372

107 0 20 I 50.70 II

107 0 21 I 28.78 II

49 0 28 I 07.53 II 49 0 28 I 06.76 II

670472

670572

670672

670772

5482190

23

38

734

120

216

362

5482190

30

24

40

36

34

32

30

28

22

20

16

12

26

ХШ-36 (1961-1968 он)

04

5482090

5482090

49 0 27 I 32.08 II 49 0 27 I 31.31 II

74

1

5481990

5481990

72 73

5481890

5481890

3

2

70 71

5

4

68 69

5481790

5481790

66 67

7

6

5481690

5481690

9

8

11

10

5481590

5481590

5481490

5481490

5481390

5481390

64 65

13

12

62 63

5481290 5481290

60 61

15

14

5481190 5481190

107 0 20 I 49.01 II

107 0 21 I 27.08 II

40

95

804

805

36

806

22

807

34

670172

32

808

1222

12

30

832

28

22

806

56

24

68

6

84

22

54

5

1352

921

64

4

20

52

40

351

807

54

670272

56

62

3

749

18

117

1040

50

7

314

732

2

1743

60

963

16

48

1034

1

52

1195

6

161

260

24

9

58

807

46

808

128

809

1654

56

44

1750

12

42

54

48

763

2616

1685

8

16

811

810

42

11

40

853

670372

52

75

40

241

ХШ-27 (2019 он)

44

797

8

2784

38

50

42

6355

1212

36

48

231

815

10

812

73

36

811

40

207

34

50

46

38

32

1164

291

32

813

197

36

318

670472

42

34

ХШ-26 (1961-1969.1977 он)

568

32

814

813

30

4360

ХШ-32 (1977 он)

28

874

26

939

813

ХШ-30 (1961.1968.1977 он)

24

312

ХШ-28 (1961-1969.1977 он)

670572

20

8

813

814

815

816

817

16

819

818

559

820

670672

ХШ-34 (1961-1969.1977 он)

670772

820

7

52

ХШ-28


-1961-1977 онуудад өрөмдсөн

хайгуулын цооног, дугаар


дугаар



- Алтны агуулгын тархалт,

0-700 мг/м 2


700-1500 мг/м 2


>1500 мг/м 2

- Улны өндөршлийн хаяалбар шугам

10


0 10

30

50

Метр







Зохиосон

Зурсан

Ордын босоо нөөцийн тархалтын зураг

Албан тушаал Овог нэр Гарын үсэг

Мэр.Геологич О.Майбаяр

Геологич Б.Ганбаатар


Масштаб

1:2000

2021 он

Хайгуулын шугам 27

Масштаб хэвтээ 1:1000

босоо 1:100

Ц-1

B-8

B-9

Ц-2

Ц-3

830

Ц-4

Ц-5

825


Ялзмаг ихтэй хар шороон хөрс

Цайвар шаргал өнгийн бага зэрэг чулуулгын хэмхдэс

агуулсан шавар

Шаргал өнгийн том, дунд ширхэгтэй сайн мөлгөржсөн

шаварлаг хайрга

820

Цайвар шаргал өнгийн мөлгөржсөн жижиг, дунд ширхэгтэй

бага зэргийн шаварлаг хайрга. жижиг ширхэгтэй занарын

хэмхдэс агуулсан

Саарал шаргал өнгийн занарын хэмхдэс агуулсан

шаварлаг дайрга.

Ногоовтор саарал, хар саарал өнгийн занар

Тусгай зөвшөөрлийн талбайн хил

815

Алттай давхаргын хил

Устай давхарга

810

219

679

181

23

5

19

1440

105

2771

156

342

5

2

12

тс

69

739

91

15

2

442

436

2

2

32

41

352

154

1847

1090

658

Цооногын дугаар

1

2

3

4

5

Цооног хоорондын зай

Цооногын өндөршил

Цооногын гүн

Хөрсний зузаан

Элсний зузаан

Дундаж агуулга

Босоо нөөц

W E

S

N

ХШ-27

16.0

м

19.0

16.0

17.5

мг/м 2 259.6

962.8

313.8

351.2

м

м

м

м

831.8

23.6

19.2

0.8

831.2

24.0

19.8

1.0

830.4

24.0

19.2

0.6

829.3

23.6

19.2

0.8

мг/м 3

324.5

962.8

523

439

2

1

5481290

670272

B-8

3

B-9

4

5481290

670272

828.9

20.4

18.0

1.4

658.1

921.3

5




26-36-р шугам хоорондох MV-012469 тоот тусгай зөвшөөрлийн талбайд хамаарах

нөөцийн шинэчилсэн тооцооны үр дүнгийн тайлан


27-р хайгуулын шугамын зүсэлт

2019 өрөмдсөн нэмэлт шугам



Шалгасан

Зурсан


Геологич

О.Майбаяр


2021 он


босоо 1:100

Ц-12



босоо 1:100

Ц-8

835

B-8

Ц-16

830

Ц-18

Ц-20

Ц-22

Ц-24

Ц-28

Ц-30

Ц-12 Ц-32

Ц-34

Ц-36

Ц-40

825

зн

5

зн

зн

зн

5

зн

зн

820

3

25

зн

8

15

зн

15

31

815

8

зн

зн

зн

39 39

8

зн

810

31

8

31

8

23

15

55

7

5

127

85

393

1910

1040

32

15

108

1963

703

31

23

54

39

185

15 8

100

77

61

зн

139

31








Босоо нөөц

м

м

м

м

м

мг/м 3

мг/м 2

8

12

16 18 20

22

24

28 30 12

32

34

36 40

45.5 48.5

22.5

20.0

19.0

14

20.5

20.0 8.0 10.0

16.0

20.0

39.0

835.0

19.6

835.8

26.0

830.6

24.4

829.9

22.6

829.7

24.0

829.0

22.2

828.6

24.0

828.1

21.6

827.8

21.2

827.8

20.8

827.5

21.2

827.4

20.0

827.2

21.2

826.6

21.6

-

12.8

18.4

20.4

20.8

20.8

18.0

18.0

18.4

17.6

-

0.4

0.4

3.6

0.4

0.4

1.6

2.4

0.8

1.2

хс 8

39

15

15

55

520.0 508.6 27

79

-

3.2

15.6

54

6

22

832.0 1220.6

21.6

95

670372

670272

5481190

670172

30

12

16

28

32

34

36

40

8

18

ХШ-26

20

22

24

Нуур

S

W E

N

B-8

12

670372 5481190

670272

670172
















Шалгасан

Зурсан








1861 тоот дугаартай тайлангын хавсралт зураг ашиглав Хавсралт №...

Албан тушаал

Гарын үсэг


Геологич

Овог нэр

О.Майбаяр



босоо 1:100

2021 он

6

7

Ц-48



босоо 1:100

Ц-50

Ц-52

835

Ц-54

Ц-56

B-9

B-10

Ц-58

Ц-6

830

Ц-60

Ц-7

Ц-62

Ц-64

Ц-68

зн

825

зн

зн

5


820

зн

зн

зн

зн

зн

зн

зн

зн

зн

зн

зн

зн

зн

7

23









815

810

2018

418

3624

572

27

482

5

5

зн

зн

зн

зн

30

зн

зн

зн

зн

зн

зн

зн

330

зн

30

зн

168

133

84

54

163

59

30

69

89

74

49

49

394

44

163

39

зн

54

25

зн

25

59

зн

8

зн

зн

5

зн

5

зн

зн

зн

зн

зн

зн

20

148

394

483

256

296

941

1715

143

20

5

зн

зн

зн

185

136

зн

зн

55

2

2

тс

15

403

56

зн

зн

зн

зн

зн

зн

зн

зн

зн

зн

10

зн

15

зн

705

296

330

444

212

256

40

301

зн

143

зн

зн

5

5

20

1

25

15

177

97

454

570

363

278

425

1100

1635

182

191

995

зн

100







зн








Босоо нөөц

W E

S

N

ХШ-28

48

м

м 837.8

м 28.4

м -

м -

мг/м 3 хс

мг/м 2 -

48

11.8

50

837.0

33.2

26.6

0.6

2020

1212

50

27.2

B-9

B-10

5481390

52

835.6

38.8

25.6

2.0

121.4

242.8

54

56

58 6

60

7 62

64

68

23.0 16.0

22.0

8.0 12.5

11.0 8.0

14.0

30.0

834.7

23.6

-

-

хс

-

670372 5481390

670272

54

52

833.4

26.8

830.8

25.8

830.5

21.2

829.9

25.7

22.8

21.4 19.2

19.6

3.2

0.8 0.4

3.2

547 160.5 403

323

332.9 867.2

56

58

B-10

B-9

670372 670272

60

829.6 829.3

828.9

828.6

20.4 20.4

23.2

21.6

16.8 19.0

20.4 -

2.2 1.2

62

0.4

-

100 хс

1750.4

128.4 161.2

1033.6 732.4 1040.6

40

-

64

68










Шалгасан

Зурсан


Геологич

О.Майбаяр


2021 он


босоо 1:100

Ц-32



босоо 1:100

835

Ц-36

B-10

B-11

Ц-40

830

Ц-42

Ц-8

Ц-44

Ц-46

Ц-9

Ц-48

Ц-50

Ц-52

Ц-54

Ц-56

зн

зн

зн

13

зн

90

16

825

6

5

48

зн

5

21

зн

820

зн

74

81

38

36

5

зн

11

5

26

815

810

зн

492

зн

15

60

23

318

394

455

697

164

48

136

53

258

25

16

567

146

262

326

77

423

192

227

550

235

504

76

417

40

275

76

43

тс

тс

1

119

352

1920

1417

3757

657

85

30

5

54

82

883

175

1606

564

67

543

468

876

1277

зн

84

17

зн

зн

545

709

427

1327

364

3355

455

182

364

зн

зн

1

1

23

165

97

278

624

1558

773

189

431

158

300

752

570

146

137

239

66

198

зн

103

57

зн

25

58

36

118

15

545

112

145

75

50

200

341

1300

100

200

4075 965

1028

532

315

1251

215

45

1128

345

160

900

1036

43

470

270

450

781

195

26

75

41

зн

26

89

120

зн

242

124

34








Босоо нөөц

32

м

м 837.1

м 24.45

м 22.8

м 0.4

мг/м 3 492

мг/м 2 197

42.1

36

40

42

8

44

46

9

37.0

18.5

15.0

7.9

19.7

8.5 10.5

834.2

26.0

831.7

21.6

830.9

22.0

830.6

20.4

830.6

21.4

829.3

19.6

829.6

19.2

20.0

18.8

17.2

16.8 15.6

16.8 16.4

2.4 2.8

3.2 1.6 4.4

2.0 1.8

338

284.7 290.5

1053.3 594.6

827.3 448.3

811.2 797.2

929.6 1685.3 2616.2

1654.6 806.9

1168.9

48

830.0

21.4

16.4

3.6

324.7

18.5

50

831.5

20.8

17.4

2.2

792.5

1743.5

20.2

52

830.0

20.0

17.2

2.0

374.4

748.8

21.0

54

829.8

22.4

17.6

3.0

445.5

1336.5

18.6

56

829.6

20.6

16.8

0.8

105

84

670472

670372

5481591

670272

S

W E

N

32

36

40

42

8

44

B-10

46

48

50

52

54

56

ХШ-30

B-11

9

670472

5481591

670372

670272

























Шалгасан Мэр.Геологич О.Майбаяр

Зурсан Геологич Б.Ганбаатар

2021 он


босоо 1:100



босоо 1:100

835

Ц-32

B-11

B-12

Ц-34

Ц-36

Ц-10

830

Ц-38

Ц-40

Ц-11

Ц-42





825






1вс




820




815

45

182

2

зн

зн

22

зн

328

400

125

зн

46

73

56

23

810

зн

зн

54

7406

8404

154

36

20

115

251

475

130

937

зн








Босоо нөөц

670472

5481790 670372

W E

S

N

ХШ-32

32

м

м 831.1

м 23.2

м 20.0

м 0.8

мг/м 3 364

мг/м 2 291.2

32

34

36 10

38

40 11

42

20.0 11.0 3.0 20.0 23.5 2.5 24.5

830.5

830.3 829.9

828.9

829.0 828.9

828.8

23.2

20.4 18.8

22.6

20.2 19.6

23.4

19.6

- 16.4

19.8

16.8

19.2

0.4

- 0.4

1.0 1.4

2.0

125

хс 182

6354.8

53.3

381.6

50

- 72.8

6354.8

74.6

763.2

34

36

10

B-11

B-12

11

40

38

670472 5481790

670372

42










Шалгасан

Зурсан


Геологич

О.Майбаяр


2021 он


босоо 1:100

Ц-16

Ц-20



босоо 1:100

840

Ц-24

B-12

B-13

Ц-26

B-12

B-13

835

10

20

Ц-28

Ц-30

Ц-32

Ц-34

Ц-36

Ц-38

Ц-40

Ц-42

Ц-44

Ц-48

Ц-52

Ц-56

830

зн

0

0

8

5

зн

15

41

18

57

18

825

87

5

31

65

18

41

32

47

20

820

87

40

39

18

21

32

10

18

46

50

15

1181

124

93

54

31

124

657

15

23

46

15

15

124

59

15

31

8

23

100

278

263

618

147

46

177

124

193

401

23

15

8

108

503

216

749

247

23

278

62

542

1041

2541

2895

880

1122

150

81

8847

41

1541

999

245

547

327

481

307

151

141

135

672

212

742

8

39

46

8

39

46

39

39

62

525

147

62

10

51

170

269

451

1742

2150

541

411

85

15

15

409

108

39

23

39

36

41

65

102

251

766

138

81

зн

зн

зн

8

15

23

0

0

39

193

123

123

6437

85

8

46

23

8

15

15

118

49

10

118

10

10








Босоо нөөц

16

м

м 843.0

м 28.0

м 25.2

м 1.2

мг/м 3 466

мг/м 2 559

20

24

26

28

30

32

34

36

38

40

42

44 48

52

40.0 34.5 18.5. 19.5 18.0 16.0

18.0 17.0

18.5

21.5 21.0 22.0 40.5 39.0 40.0

841.4

839.6

838.1

835.3

834.8

834.3

834.2

834.4

834.4

833.7

833.7

833.7

833.6

833.3

26.8

26.0

25.2

23.2

19.4

18.0

18.6

22.8

20.2

20.8

19.6

22.0

20.0

20.4

5.2

20.8

20.8

19.2

15.8

-

15.6

21.2

16.2

18.0

16.6

18.0

19.6

18.4

0.4

0.8

4.0

2.8

3.4

-

1.8

0.8

1.6

0.8

0.6

2.0

0.4

2.0

20

390.5

234.9

303.4

1282.3

хс

315.7

336

727.4

258.5

385 1392.2

40

12

8

312.4

939.6

849.5

4359.8

-

568.3

268.8

1163.8

206.8

231

2784.4

16

24

56

833.4

20.4

15.6

2.8

42

117.6

670572

670472

670372

5481990

670272

ХШ-34

16

B-12

B-12

40

42

44

48

52

56

20

24

26

28

30

32

38

34

36

S

W E

N

B-13

B-13

670272

670572

670472

5481990

670372























1861 тоот дугаартай тайлангын хавсралт зураг ашиглав


Шалгасан

Зурсан


Геологич

О.Майбаяр




босоо 1:100

2021 он

Толгойт-1 алтны ордын хайгуулын шугамуудын дагуу зүсэлт


босоо 1:100

B-13

Ц-16

840

B-12

ХШ-34

Ц-30

835

B-11

B-9

B-10

ХШ-32

зн

ХШ-28

ХШ-30

B-8

ХШ-27

Ц-34

830

ХШ-26

Ц-5

Ц-60

Ц-46

Ц-32

41

18

57

825

31

зн

зн

зн

32

47

820

815

15

0

0

0

зн

зн

зн

7

зн

зн

зн

зн

зн

зн

зн

зн

зн

зн

зн

45

87

40

39

18

21

32

10

542

1041

2541

2895

880

1122

150

81

8847

41

1541

999

245

547

327

9

9

20

зн

5

46

165

85

85

26

178

36

12

24

24

810

15

108

1963

703

54

39

185

15

32

41

352

154

1847

1090

658

10

зн

15

зн

705

296

330

444

212

256

40

301

зн

143

зн

зн

5

5

20

зн

зн

545

709

427

1327

364

3355

455

182

364

зн

зн

125

54

зн

32

224

2

2

5

2

5

2

2

2








Босоо нөөц

Пластын гардаргын өндөр

Пластын улны өндөр

Гадаргын налуу

Улны налуу

32

м

м 827.5

м 21.2

м 18.0

м 2.4

мг/м 3 509

мг/м 2

5

60

46

34

30

137 88

213 196 192 246

828.9

20.4

18.0

1.4

658.1

829.5

25.7

19.6

3.2

323

829.3

19.6

16.8

2.0

827

830.5

23.2

19.6

0.4

125

834.8

19.4

15.8

3.4

1282

1222

921.3

1034

1654

50

4360

м

м

809.5

807.1

810.9

809.5

809.9

806.7

812.5

810.5

810.9

810.5

819

815.6

град

0.58 0

-0.65 0

0.69 0

-0.46 0

2.41 0

-0.16 0

град 1.0 0 -1.82 0 1.02 0 0.0 0 1.52 0 0.16 0

16

842.3

38.0

24.0

2.0

108

216

818.3

816.3

5481190

670172

34

32

30

28

Нуур

12

670172 5481290 5481390 5481490 670272

5481590 5481690 670372

5481790 5481890 670472

5481990 5482090

B-8

5

4

B-9

68

64

62

7

60

B-10

46

44

8

32

42

40

5481190 5481290 670272

5481390 5481490 670372

5481590 5481690 670472

5481790 5481890 670572 5481990 5482090

10

34

36

B-11 B-12

34

32

30

28

B-13

670572 5482190

20

S

16

W E

N

5482190







Дагуу зүсэлтийн шугам












12

B-8

Нөөцийн блокийн дугаар

2019 онд өрөмдсөн цооног





Хайгуулын шугамуудын дагуу зүсэлт



Шалгасан

Зурсан


Геологич

О.Майбаяр


2021 он


босоо 1:100

хс

хс

хс

хс

40

38

36

34

25.2-1.2-466

5481890

5481790

16.8-0.8-105

18.8-2.8-284.7

20.0-2.4-338

22.8-0.4-492

36

C-9

56

12

50

48

46

32

4

670172

670272

670372

670472

670572

670672

670772

N

5482190 5482190

W

E

42

хс

хс

зн

зн

хс

32

хс

зн

18.8-1.2-19

30

28

26

16.4-0.4-94

24

17.2-2.4-295.3

20.8-2.4-113.8

24.0-2.0-107.8

22

20

16

26.0-0.8-453

12

25.6-0.4-75

хс

ХШ-36 (1961-1968 он)

8

S

04

5482090

5482090

74

1

5481990

56

15.6-2.8-42

52

18.4-2.0-12

48

19.6-0.4-40

44

18.0-2.0-1392.2

42

16.6-0.6-385

18.0-0.8-258.5

72

40

38

16.2-1.6-727.4

73

20

5.2-0.4-20

5481990

70

71

3

2

16

ХШ-34 (1961-1969.1977 он)

5481890

68

42

19.2-2.0-381.6

69

40

38

36

5

20.0-0.8-364

4

5481790

34

32

Уурхайн ашиглалтын эхний жилийн дэвсгэр зураг


107 0 20 I 50.70 II

107 0 21 I 28.78 II

49 0 28 I 07.53 II 49 0 28 I 06.76 II




21.2-0.8-336

36

34

15.6-1.8-315.7

32

хс

B-13

15.8-3.4-1282.3

19.2-2.8-303.4

30

28

26

20.8-4.0-234.9

24

20.8-0.8-390.5

MV-012649

52

ХШ-38

Aшиглалтын тусгай зөвшөөрлийн талбайн хил

В зэрэглэлээр бодсон нөөцийн блок, түүний дугаар

1967-1976 онуудад өрөмдсөн хайгуулын цооног, дугаар

Хайгуулын шугам, түүний дугаар



Дотоод овоолго

B-12


11

зн

16.8-1.4-53.3

19.8-1.0-6354.8

10

хс

16.4-0.4-182

19.6-0.4-125

ХШ-32 (1977 он)

66

67

B-11

7

6

5481690

5481690

5481590

830

825

825.0

820.0

825

11

42

9

10

17.2-3.2-290.5

40

8

5481590

36

820

ХШ-30 (1961.1968.1977 он)

820

815.0

815

815

5481490

5481490

810.0

810

808

808.0

68

5481390 5481390

64 65

52

25.6-2.0-121.4

хс

26.6-0.6-2020

13

12

42

62

63

ХШ-28 (1961-1969.1977 он)

5481290

5481290

60

61

17.6-1.2-79

40 17.6-1.2-79

Хөрсний

овоолго

ХШ-27 (2019 он)

5481190

Элсний

овоолго

Уг.төх

34

Цэвэр усны нуур

Ус татах

насос

32

30

28

24

15

хс

22

20

20.4-3.6-15

хс

18

16

18.4-0.4-39

14

12.8-0.4-8

ХШ-26 (1961-1969.1977 он)

хс

5481190

Ýôåëü

ãàaëèéí

îâîîëãî

Бохир усны нуур

8

107 0 20 I 49.01 II

49 0 27 I 32.08 II

670172

670272

670372

670472

670572

670672

670772

107 0 21 I 27.08 II

49 0 27 I 31.31 II

10

0 10


30

50

Метр







Уурхайн ашиглалтын 2 дахь жилийн дэвсгэр зураг

Албан тушаал Овог нэр Гарын үсэг Хавсралт №...

Шалгасан Мэр.Геологи О.Майбаяр

Масштаб

Шалгасан

Зурсан

Уул.Инж

GISинж

Н.Даваасүрэн

Б.Алтанзагас

1:2000

2021 он

C-9

56

хс

12

хс

50

48

46

хс

32

хс

4

N

W

E

хс

хс

хс

зн

42

40

38

36

34

зн

хс

хс

32

30

зн

28

18.8-1.2-19

26

24

16.4-0.4-94

17.2-2.4-295.3

22

20 20.8-2.4-113.8

24.0-2.0-107.8

16

26.0-0.8-453

12

25.6-0.4-75

хс

ХШ-36 (1961-1968 он)

8

S

04

74

1

56

15.6-2.8-42

52

18.4-2.0-12

48

19.6-0.4-40

44

18.0-2.0-1392.2

42

40

38

72

16.6-0.6-385

18.0-0.8-258.5

16.2-1.6-727.4

21.2-0.8-336

15.6-1.8-315.7

36

73

хс

B-13

34

32

30

28

15.8-3.4-1282.3

19.2-2.8-303.4

26

20.8-4.0-234.9

24

20.8-0.8-390.5

20

5.2-0.4-20

25.2-1.2-466

16

ХШ-34 (1961-1969.1977 он)

70

71

3

2

68

19.2-2.0-381.6

19.2-2.0-382

42

69

5

4

ХШ-32 (1977 он)

66

67

7

6

11

9

10

40

18.8-2.8-284.7

8

20.0-2.4-338

22.8-0.4-492

36

36



670172

670272

670372

107 0 20 I 50.70 II

107 0 21 I 28.78 II

49 0 28 I 07.53 II 49 0 28 I 06.76 II

670472

670572

670672

670772

5482190 5482190


5482090

5482090



5481990

5481990

MV-012649

52

ХШ-38

Aшиглалтын тусгай зөвшөөрлийн талбайн хил

В зэрэглэлээр бодсон нөөцийн блок, түүний дугаар

1967-1976 онуудад өрөмдсөн хайгуулын цооног, дугаар

Хайгуулын шугам, түүний дугаар



Дотоод овоолго

5481890

5481890


833

833

828

5481790

828

828.0

5481790

823

823.0

818.0

818

823

816.0

5481690

5481690

5481590

5481590

ХШ-30 (1961.1968.1977 он)

5481490

5481490

68

5481390 5481390

64 65

52

25.6-2.0-121.4

хс

26.6-0.6-2020

13

12

42

62

63

ХШ-28 (1961-1969.1977 он)

5481290

5481290

60

17.6-1.2-79

ХШ-27 (2019 он)

40

Хөрсний

овоолго

5481190

Элсний

овоолго

34

Цэвэр усны нуур

Ус татах

насос

32

30

15

хс

22

20

20.4-3.6-15

18

хс

16

14

18.4-0.4-39

12.8-0.4-8

ХШ-26 (1961-1969.1977 он)

5481190

Уг.төх

Ýôåëü

ãàaëèéí

îâîîëãî

Бохир усны нуур

8

107 0 20 I 49.01 II

49 0 27 I 32.08 II

670172

670272

670372

670472

670572

670672

670772

107 0 21 I 27.08 II

49 0 27 I 31.31 II

10

0 10


30

50

Метр








Албан тушаал Овог нэр Гарын үсэг Хавсралт №...

Шалгасан

Шалгасан

Зурсан

Мэр.Геологи

Уул.Инж

GISинж

О.Майбаяр

Н.Даваасүрэн

Б.Алтанзагас

Масштаб

1:2000

2021 он

combinepdf

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?