atom-ve-elektrik1
atom-ve-elektrik1
atom-ve-elektrik1
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
4. Elektronun Kütlesi <strong>ve</strong> Yükünün Bulunması<br />
1858’de Julius Plücker (Julyüs Plüker), katot tüpünün<br />
yakınına bir mıknatıs getirerek oluşan katot ışınlarını<br />
gözlemleyip bu ışınların manyetik alandaki davranışlarını<br />
ilk kez inceleyen bilim insanıdır.<br />
Katottan çıkan elektronlar anota doğu hareket eder.<br />
Anotta şekildeki gibi bir delik açılırsa elektronlar delikten geçerek floresan boya ile kaplı yüzeye B noktasında<br />
çarpar. Böylece ışıklı bir nokta görülmesine neden olur.<br />
Tüpe, elektriksel alan uygulanırsa yani tüpün altına <strong>ve</strong> üstüne zıt elektrikle yüklenmiş levhalar (saptırıcı<br />
levhalar) konursa elektronların artı yüklü levhaya doğru saptığı <strong>ve</strong> yüzeye A noktasında çarptığı görülür.<br />
Yüklü bir parçacığın elektriksel alanda sapma miktarı, parçacığın elektrik yükü ile doğu orantılıdır. Diğer<br />
taraftan kütlesi ile ters orantılı olması gereği de açıktır. Çünkü büyük kütleli bir parçacık, yüklü levhaların<br />
oluşturduğu elektrostatik çekimden daha az etkilenecektir.<br />
Elektriksel alana dik olacak şekilde bir manyetik alan uygulanırsa elektronlar eğimli bir yol çizerek tüpün<br />
yüzeyinde C noktasına çarpar.<br />
Thomson, deneylerinde elektriksel alana dik belli bir şiddetle manyetik alan uygulayarak elektron demetinin<br />
sapmasını ölçmüştür. Ayrıca elektriksel alan da uygulayarak sapmayı durdurmuş yani B noktasına getirmiştir.