Engelliler

ُﻊﻴﻄَﺘ
ْﺴَﻳ َﻻْوَا ﺎًﻔﻴﻌ
َﺿ ْوَا ﺎ ًﻬﻴﻔ
َﺳ ﱡﻖَ ﳊا ْ
�
� �
ِ ﻪْﻴَﻠ َﻋ ىﺬﱠﻟا
َنﺎ َﻛ ْن
�
ِ ﺎَﻓ
... ِ ل ْﺪ َﻌْﻟﺎِﺑ ُﻪـﱡﻴِ ﻟَو ﻞْ ِ ﻠْﻤُﻴْﻠَﻓ ﻮَ ُﻫ ﻞﱠ ِ ﻤُﻳ ْنَا
“…Eğer borçlu aklı ermeyen veya zayıf bir kimse
ise yada yazdıramıyorsa velisi adaletle yazdırsın…”
(Bakara, 2/282) denilmektedir.
ﺎًﻣﺎَﻴِﻗ ْﻢ ُﻜـَﻟ ُ�ا ﻞَ َﻌ َﺟ ﻰﺘﱠﻟا
ُﻢ ُﻜـَﻟاﻮْﻣَا َ ء�ﺎ َ َﻬَﻔ ﱡﺴﻟا اﻮُﺗْﺆُﺗ َﻻَو
�
“Allah’ın sizin için geçim kaynağı yaptığı mallarınızı
aklı ermeyenlere (süfehâ’) vermeyin…” (Nisâ, 4/5)
Bu âyette “aklı ermeyenler” (süfehâ’) ile maksat mallarını
saçıp savuran, gereği gibi harcayamayan kimselerdir.
8 Bunlar, rüştüne ermeyen ve muhakeme gücü
gelişmemiş olan çocuklar olabileceği gibi kısıtlı, bunamış,
depresyona ve bunalıma girmiş, doğuştan veya
sonradan aklî melekesini yitirmiş zihinsel özürlü kimselerdir.
Âyet, malını akıllıca kullanamayan zihinsel özürlüleri
yerme bağlamında değil, akıllarının yetersizliği, yararlı
ve zararlı olanı ayırt edebilme yetersizliği, malını muhafazada
zayıflığı sebebiyle onları koruyup kollama
bağlamında zikredilmiştir. 9
8 Nesefî, Ebu’l-Berekât Abdullah b. Ahmed, Medariku’t-Tenzil ve Hakaiku’t-Te’vil,
(Mecmûatün Mine’t-Tefâsîr içinde), II, 10. Beyrut, tarihsiz.
9 Hâzin, Alâüddin Ali b. Muhammed, Lübabü’t-Te’vil fî Meâni’t-Tenzîl (Mecmûatün
Mine’t-Tefâsîr içinde), II, 10. Beyrut, tarihsiz.
33 34
b) MECÂZÎ ANLAMDA
Mecâzî anlamda zihinsel özürlülük, aklın ilâhî gerçekleri
anlamada kullanmamasıdır. Bu anlamda kâfir,
müşrik ve münafıklar, Kur’ân’da “gerçekleri anlamayan
insanlar” olarak nitelenmişlerdir. Cehennemlikler için,
ﺎَ
ِ� َنﻮ ُﻬَﻘْﻔَﻳ َﻻ �بﻮُﻠُﻗ ْﻢُ َ
�
“…Onların kalpleri vardır fakat onlar kalpleriyle
(gerçeği) anlamazlar” (A’râf, 7/179) buyurulmuştur. Yüce
Allah, kâfirlerin, hakkı anlamamaları, inkârda diretmeleri10
ve büyüklenmeleri11 sebebiyle “kalplerini mühürlemiştir”,
12 bu yüzden onlar gerçekleri anlamaz ve bilemez13
hale gelmişlerdir. İnkâr, isyan ve günahları
kalplerinin paslanıp kararmasına14 hastalıklı olmasına15 ve katılaşmasına16 sebep olmuştur. Akıllarını kullanmadıkları17
için zihinsel özürlü durumuna düşmüşlerdir.
Kur’ân’da; kâfir, müşrik ve münafıklar, 18 buzağıya
tapan Yahudiler19 Allah’a ortak koşan cinler, 20 çocuklarını
öldüren insanlar21 zihinsel özürlüler, akıllarını
hayırda kullanmayanlar (süfehâ’) olarak nitelenmiştir.
10 Nisâ, 4/155; A’râf, 7/101; Yunus, 10/74.
11 Mümin, 40/35.
12 Bakara, 2/7; Nahl, 16/108; Münâfikûn, 63/3, 7; Muhammed, 47/16; Câsiye, 45/23.
13 Tevbe, 9/87, 93, 127.
14 Mutaffifîn, 83/14.
15 Mâide, 5/52.
16 Hac,22/ 53; Mâide, 5/13.
17 Enfâl, 8/22.
18 Bakara, 2/130, 142.
19 A’râf, 7/155.
20 Cîn, 72/4.
21 En’âm, 6/140.