ÇİZGİLER ÇİZGİLER

ÇİZGİLER
•Bir yapı projesi çeşitli kalınlık ve özellikteki
çizgilerin şekillendirilmesi ile oluşur. Çizgi
kalınlıkları, projenin büyüklüğü ve çeşidiyle
uyumlu olmalıdır. Aynı amaç için çizilen
tüm çizgiler eşit kalınlık ve şekilde
olmalıdır. Kalın, orta ve ince çizgiler
kolayca fark edilebilecek şekilde olmalı;
orta kalınlıktaki çizgilerin genişliği kalın
çizgilerinkinin yarısı, incelerinkinin iki katı
olmalıdır.
ÇİZGİLER
1

ÇİZGİLER
• Kesik çizgiler, mümkün olduğu kadar eşit
aralıklarla ve aynı kalınlıkta; resmin
büyüklüğüne göre 3∼6 mm, aralıkları
0,8~1,5 mm arasında olmalıdır.
D1
3....6 0,8....1,5
ÇİZGİLER
•Noktalı kesik çizgiler resmin büyüklüğüne
ve aşağıdaki şekilde verilen ölçülere göre
çizilmelidir.
E1
7....15
H1
111
G1
10
11111
10
111
2

ÇİZGİLER
•Kesişen sürekli çizgiler, kesişme
noktalarında taşmamalı veya eksik
kalmamalıdır. Kalınlıkları aynı, köşeleri
keskin olmalıdır.
ÇİZGİLER
• Daire yaylarıyla doğruların birleşme
yerleri, birbirinin devamı gibi olmalı, köşe
yapmamalı ve teğet birleşmelidir
3

ÇİZGİLER
• Paralel çizgiler arasındaki en küçük aralık,
en kalın çizgi kalınlığının iki katından hiçbir
zaman az olmamalıdır.
2.d
d: Kalın çizgi kalınlığıdır.
a. Bir doğruya dışındaki P noktasından geçen
paralel doğru çizmek:
I. Yol:
1. P noktası merkez kabul edilir. R yayı
kadar açılan pergelle AB doğrusu
kesiştirilerek C noktası elde edilir.
Geometrik Çizimler
2. Pergel bozulmadan bu defa C noktası
merkez alınır. P noktasından geçen ve
AB doğrusunu kesen bir yay daha
çizilerek D noktası elde edilir.
3. Pergel PD yayı kadar açılıp C noktasına
konarak b yayı kesiştirilirse E noktası
bulunur.
4. P noktası, bulunan E noktasıyla
birleştirilir. Böylece AB doğrusuna, P
noktasından geçen paralel doğru
çizilmiş olur.
P
2.d
A B
r
P
a b
A B
D C
R
E
R r
4

II. Yol:
1. P noktasından geçen ve AB
doğrusunu kesen herhangi bir
doğru çizilir.
2. C noktası merkez alınarak, CP
kadar açılan pergelle bir yay
çizilir ve D noktası elde edilir.
3. P ve D merkez olmak üzere
çizilip kesiştirilen yaylarla E
noktası bulunur.
4. P ve E noktaları birleştirilerek
istenilen paralel doğru çizilir.
P
A B
P E
Bir doğruya bilinen a uzaklıkta paralel doğru çizmek
1. Pergel a kadar açılır.
2. AB doğrusu üzerinde
herhangi C ve D noktaları
işaretlenir.
3. Bu noktalar merkez olmak
üzere iki yay çizilir.
4. Çizilen bu yaylara dıştan
gönye veya T cetveli
yardımıyla EF teğeti çizilir.
Böylece AB doğrusuna
paralel doğru elde edilir.
A
C
A B
a
E F
A
D
a a
C D
B
B
5

Dik Doğruların Çizilmesi
Pergel Yardımıyla Dik Doğrular
Çizmek
a. Doğrunun üzerindeki bir noktadan
dikme çıkmak:
1. Doğru üzerindeki P noktası
merkez olmak üzere çizilen
yaylarla D ve G noktaları
işaretlenir.
2. D ve G merkez olmak üzere doğru
dışında kesişecek şekilde iki yay
çizilerek F noktası elde edilir.
3. D noktası F noktasıyla birleştirilir;
böylece dikme çizilir.
D P G B
Bir doğrunun ucundan dikme çıkmak
I. Yol:
1. P noktası merkez olacak şekilde
R yayı çizilerek B noktası
işaretlenir.
2. Pergel ayarı bozulmadan B merkez
olmak üzere P’den geçen ve çizilmiş
yayı kesen bir yay daha çizilerek C
noktası elde edilir.
3. B ve C noktaları birleştirilerek uzatılır.
4. Bu defa C merkez olmak üzere aynı
yayla çizilen bu doğru üzerinde D
noktası bulunur.
5. P ve D noktaları birleştirilirse,
doğrunun ucundan dikme çizilmiş olur.
A
A
B
F
C
R
R
P
P
D
R
6

II. Yol:
1. P merkezine göre R
kadar açılan pergelle B
noktası işaretlenir.
2. Pergel bozulmadan
sırayla; B, C ve D
merkez olmak üzere
birbirini kesen yaylarla
son olarak E noktası
elde edilir.
3. P ve E noktaları
birleştirildiği takdirde
dikme çıkılmış olur.
III. Yol:
1. P merkez olmak üzere AB
doğrusu üzerinde üç eşit parça
işaretlenir. ve C noktası bulunur.
2. P merkezine göre pergel dört
eşit parçanın toplamı kadar
açılarak DE yayı çizilir.
3. Bu defa C merkez olmak üzere
pergel beş eşit parça kadar açılır
ve bir yay daha çizilir.
4. Elde edilen F noktasıyla P
noktası birleştirilerek dikme
çizilir.
A
A
A
C
1
2
B
B
3
C
3 2 1
C
R
D
4
R
E
5 F
P
P
P
4
3
2
1
E
E
D
D
B
7

Bir doğruya dışındaki bir noktadan dikme inmek
1. P noktası merkez olmak
üzere AB doğrusunu
kesen bir yay çizilerek
C ve D noktaları
işaretlenir.
2. C ve D noktaları merkez
olmak üzere birbirini
kesen iki yay çizilir ve E
noktası elde edilir.
3. E noktası P ile
birleştirilirse dikme
inilmiş olur.
Doğruların Eşit Sayıda Parçalara Bölünmesi
a) Bir doğruyu pergel yardımıyla iki, dört ve sekiz eşit parçaya
bölmek:
1. Pergel, tahminen doğrunun
yarısından biraz fazla açılır.
2. Pergelle A ve B merkez olmak üzere
kesişen iki yay çizilir.
3. Kesişme yerleri birleştirilerek C
noktası elde edilir. Böylece doğru iki
eşit parçaya bölünür.
4. Elde edilen AC doğru parçası için
yukarıdaki işlemler tekrarlanırsa, AB
doğrusu dört eşit parçaya bölünmüş
olur.
5. Elde edilen AD doğru parçası için
de yukarıdaki işlemler tekrarlanırsa,
AB doğrusu sekiz eşit parçaya
bölünür.
A
A
A
C
E
P
C
A
D
AC=CB
D
E D C
B
B
C
AD=DC
AE=ED
B
B
8