You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
<strong>AKADEMİK</strong> <strong>İZOLASYONUN</strong> <strong>BOYUTU</strong><br />
Ata ATUN<br />
Yakın Doğu Üniversitesi ve SAMTAY Vakfı<br />
Yakın Doğu Bulvarı, Lefkoşa<br />
GSM: 0533 881 1111 , email: ata.atun@atun.com<br />
<strong>Özet</strong><br />
Kıbrıs‟ta, 21 Aralık 1963 tarihinde Kıbrıslı Türklere karşı başlatılan Rum saldırılarından sonra Kıbrıslı Türklerin direnişini kırmak<br />
amacı ile I. ve son Kıbrıs Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı Makarios başkanlığındaki Rum Bakanlar Kurulu tarafından alınan kararla<br />
Kıbrıslı Türklere karşı yasaklar, ambargolar ve izolasyon uygulaması başlatılmıştır. Yasaklar ve ambargo 1964‟de başladı, yasak<br />
listesi 1 Mart 1965‟de daha da genişletildi (İsmail, 1998).<br />
Ekonomik ambargoya BM Genel Sekreteri‟nin S/5950 sayılı ve 10 Eylül 1964 tarihli raporunun Article 222‟de (UN, 1964, Article<br />
222) ve S/5764 sayılı ve 15 Haziran 1964 tarihli raporunun Article 49‟da (UN, 1964, Article 49)değinilirken Akademi ile ilgili<br />
kısıtlamaya da BM Genel Sekreterinin 8 Aralık 1967 tarihli S/8286 sayılı raporunda (UN, 1967)da değinilmektedir.<br />
Rumların Eğitim alanında Kıbrıslı Türklere uyguladıkları yasaklamalar, ambargolar ve izolasyonlar, 1974 Barış Harekatından sonra<br />
değil, 21 Aralık 1963‟de başlayan çarpışmalardan sonra başlamıştır.<br />
Bu bildiri, somut delillerle, 2006 yılında Kıbrıs Rum Cumhuriyeti Eğitim Bakanlığının Kıbrıs Rum Atina Büyük Elçiliğine<br />
gönderdiği talimat üzerine, Büyük Elçinin Romanya Devlet Sekreteri (Bakanı) Lucian Leuştan‟a yazdığı (EK-1 RO ve EK-2 TR)<br />
yazıyı ve akademik faaliyetlerde dahi Kıbrıs Rum Cumhuriyeti‟nin Kıbrıslı Türklere izolasyon uygulama çabalarını araştırmaktadır.<br />
Anahtar Sözcükler: KKTC, İzolasyon, Akademi, Konferans, Bildiri
Ana Metin<br />
Giriş<br />
Kıbrıslı Rumların, 21 Aralık 1963‟de Kıbrıslı Türklere saldırmasıyla başlayan karanlık dönemde, kendilerini Kıbrıs (Rum)<br />
Cumhuriyeti ile Kıbrıs adasının tek sahibi olarak görmeleri ve Kıbrıslı Türklere hiçbir hak tanımamak istemeleri, beraberinde insanlık<br />
dışı birçok davranışlarıyla birlikte, Kıbrıslı Türkleri medeniyetin hiçbir hakkından faydalandırmamak ve dünyadan kopartmak<br />
uygulamalarını da getirdi(Red Crescent, 2010)<br />
Ticaretin ana unsurları olan ithalat ve ihracatta Kıbrıslı Türkleri acenteliklerden mahrum etmek ve Rum tarafından alıma zorlamakla<br />
başlamış olan Kıbrıslı Türkleri dünyadan soyutlamak ve dünya ile bağlarını kopartmak çalışmaları, zaman içinde dış seyahatlerde<br />
direk uçuşların gerçekleştirilmemesi, sporda uluslararası karşılaşmaların yapılmaması, posta hizmetlerinde dünya ülkeleri ile direkt<br />
bağlantı kurulmaması ve kültürel faaliyetlerde de her tür temas ve katılımın önlenmesine dönüştü.<br />
Kıbrıs (Rum) Cumhuriyetinin Birleşmiş Milletlere kayıtlı bir devlet olması nedeni ile diplomatik kanalları ve siyasi ilişkileri de bu<br />
amaçla kullanan Kıbrıs Rum Hükümeti, Birleşmiş Milletlerde (UN, 1983) ve Avrupa Birliğinde çeşitli kararlar çıkarttırarak Kıbrıslı<br />
Türkleri dünyadan soyutlamak ve kopartmak çalışmalarını yasal zemine oturtturmak yoluna gittiler.<br />
Özellikle de Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi‟nin 11 Mayıs 1984 tarihinde aldığı 550 sayılı (UN, 1984) kararın 10.<br />
Paragrafında yer alan “Tüm ülkelere, ayrılıkçı hareketlerle kurulan sözde ‘kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’ devletini tanımamaları<br />
çağrısını yineler ve tüm ülkelere bahse konu ayrılıkçı topluluğa yardım edilmemesi ya da herhangi bir şekilde desteklenmemesi<br />
çağrısında bulunur; ” uluslararası resmi çağrı, başta Dünya Futbol Federasyonu olmak üzere Kıbrıslı Türklerin tüm spor alanlarındaki<br />
federasyonlara bağlı takımlar ile bağının kopmasına yol açmıştır.<br />
KKTC’de Akademinin Hayata Geçmesi<br />
1979 yılında Yüksek Teknoloji Enstitüsü‟nün (DAÜ,1979) kurulması ile KKTC‟de başlayan akademik yapılanma, 1984 yılında<br />
Doğu Akdeniz Üniversitesinin ve 1988 yılında da Yakın Doğu Üniversitesinin (YDÜ,2011) kapılarını öğrencilere açması ile<br />
KKTC‟nin bir üniversiteler ülkesi haline dönüşmesinin ilk adımlarını oluşturdu. (YÖDAK,2011)<br />
Günümüzde Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyetinde kuruluş sırasına göre Doğu Akdeniz Üniversitesi, Yakın Doğu Üniversitesi, Girne<br />
Amerikan Üniversitesi, Lefke Avrupa Üniversitesi, Uluslararası Kıbrıs Üniversitesi, Açık Öğrenim Fakültesi ve Orta Doğu Teknik<br />
Üniversitesi Kalkanlı Kampüsü olmak üzere 7 üniversite faaliyetlerini sürdürmektedir. İstanbul Teknik Üniversitesi Gazi Mağusa<br />
Kampüsü ise halen 2011-2012 akademik yılında faaliyete geçmek çalışmalarını sürdürmektedir. (YÖDAK,2011)<br />
Akademik İzolasyonlar<br />
KKTC‟de kısa sürede üniversitelerin hayata geçmesini bir türlü kabullenemeyen Kıbrıs Rum Hükümeti, bu gelişmeyi<br />
durdurabilmek için ilk yıllarda Avrupa ülkelerine yaptığı sayısız başvurulara, Kıbrıs Rum tarafında üniversite olmaması nedeni ile<br />
olumsuz yanıtlar aldı.<br />
Bu yöndeki kısıtlamaları hayata geçirebilmek için Kıbrıs Rum Yönetimi, hızla ilk etapta mevcut kolejlerden bir tanesini 1992<br />
yılında üniversite seviyesine yükselterek adını da Kıbrıs Üniversitesi koydu ve hemen Eğitim Değerlendirme-Akreditasyon (CEEA)<br />
Kurulu‟nu oluşturarak Avrupa Birliğinin ilgili kurumuna kaydını yaptırdı. (UC,1989)<br />
Bundan sonra da Kıbrıs Rum Eğitim Bakanlığı, Kıbrıs Rum Dış İşleri Bakanlığı ve Rum Yüksek Öğrenim Kurulu, üçü birlikte ve<br />
dayanışarak, KKTC‟deki üniversitelerin tanınmaması, denklik verilmemesi ve üyesi oldukları uluslararası kurumlardan dışlanması<br />
için gerekli çalışmaları başlattılar.<br />
KKTC Üniversiteleri ve Akademisyenlerine İzolasyon Uygulama Girişimi<br />
Kıbrıs (Rum) Dış İşleri Bakanlığı‟nın “İşgal Altındaki Bölgelerde Politik Durum” (MFA) sitesinin yüksek öğrenim ile ilgili<br />
sayfasında “Kıbrıs (Rum) Cumhuriyeti‟nin işgal altındaki bölgelerinde Yasadışı faaliyet gösteren üniversiteler” başlığı altında<br />
KKTC‟deki üniversitelerin ve bu üniversitelerde görev yapan akademisyenlerin, Uluslararası yasalara göre yasadışı varlıklar olduğu<br />
belirtilmektedir.<br />
KKTC‟de faaliyet gösteren üniversitelerin, Uluslararası yasalara göre yasadışı varlıklar olduğu savını da BM Güvenlik Konseyi‟nin<br />
541 (1983) ve 550 (1984) sayılı kararlarında geçen “KKTC‟nin ilanı yasal olarak geçersizdir” ifadesine bağlamaktadır.<br />
Kıbrıslı Türkleri, Kıbrıs (Rum) Hükümetini resmen kabul etmedikleri ve Rum Yönetimi idaresi altına girmedikleri sürece dünyadan<br />
soyutlamak ve izolasyonlar altına sokmak stratejileri doğrultusunda, Kıbrıs (Rum) Eğitim Bakanlığı ile Kıbrıs (Rum) Dış İşleri<br />
Bakanlığı ortak bir çalışma başlatarak, dünya üzerinde mevcut tüm akademik kuruluşlara resmi yazılar göndererek, Kuzey Kıbrıs<br />
Türk Cumhuriyeti‟ndeki üniversiteler ile işbirliği yapmamaları ve KKTC üniversitelerinde görev yapan akademisyenleri de KKTC<br />
üniversitelerini temsilen her hangi bir akademik faaliyete davet etmemeleri konusunda uyarmışlardır.<br />
Kıbrıs Türk basınını da, günlük olarak takip ederek, dış ülkelerde akademik faaliyetlere katılan, konferans ve sempozyumlarda<br />
bildiriler sunan, ortak çalışmalar yapan ve araştırmalara katılan KKTC üniversiteleri ve akademisyenleri hakkında da aynı içerikteki<br />
uyarı yazılarını söz konusu akademik organizasyonu gerçekleştirmiş olan yerlere resmi yollardan göndermişlerdir.<br />
Gönderilen Yazı<br />
Romanya‟nın Köstence kentinde, 19-21 Mayıs 2006 tarihleri arasında gerçekleştirilen TEHNONAV 2006, 5. Uluslararası Gemi<br />
Teknolojisi Bilimsel Konferansı‟na (The 5th International Scientific Conference on Naval Technologies) çeşitli ülkelerdeki<br />
üniversitelerden bilim adamları katılırken, KKTC Yakın Doğu Üniversitesi‟nden de Prof. Dr. Ata Atun, Benzer Burunlu Tekne (The<br />
Even End Boat) adlı makalesi ile katılmıştır. (Atun,2006)
Makalenin sunumundan sonra KKTC basınında yayınlanan haberin içeriğinden gerekli bilgileri alan dönemin Kıbrıs (Rum) Eğitim<br />
Bakanı Pefkos Georgiades, Bakanlığının ilgili personeline verdiği talimatla, konuyu Kıbrıs Rum Dış İşleri bakanlığına iletir. Kıbrıs<br />
Rum Dış İşleri Bakanlığı da Atina‟daki Kıbrıs Rum Büyükelçiliğine talimat göndererek Romanya Dış İşleri bakanlığına KKTC‟deki<br />
üniversitelerin öğretim görevlilerinin konferanslara davet edilmemesi konusunda resmi yazı göndermesini ister.<br />
Atina‟daki Kıbrıs Rum Büyükelçiliği, bu talimat doğrultusunda Haziran ayının ilk haftası içinde Romanya Dış İşleri Bakanlığına bir<br />
yazı gönderir.<br />
Bu yazının içeriğinde “Kıbrıs adasının kuzeyinde yer alan „yükseköğretim kurumlarının‟ Lefkoşa‟daki Kıbrıs Rum Eğitim ve Kültür<br />
Bakanlığı tarafından akredite edilmediği ve Kıbrıs Rum devleti tarafından tanınmadığı” belirtilmektedir.<br />
Romanya Dış İşleri Bakanlığı da, Atina‟daki Kıbrıs Rum Büyükelçiliği‟nin kendilerine gönderdiği yazı içeriğince, 13 Haziran 2006<br />
tarihinde, Sayı 34.784/2206 ve B 1-1/8306 referans ve Devlet Sekreteri Lucian Leuştan imzası ile Romanya Eğitim ve Araştırma<br />
Bakanlığı, Yükseköğretim ile ilgili Devlet Sekreteri Dumitru Miron‟a bir yazı göndererek (Ek-1 Romence ve Ek-2 Türkçe), Romanya<br />
Güvenlik Konseyi‟nin kararına göre, Romanya‟nın “Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti”ni tanımadığını ve bu yapılanmayı açık ya da<br />
kapalı olarak tanıma anlamına gelebilecek herhangi bir eylemde bulunmadığını belirtmekte ve konunun hassasiyeti nedeni ile de bu<br />
bilginin Romanya‟daki Eğitim Kurumlarına dağıtımının yapılmasını talep etmektedir.<br />
Romanya Eğitim ve Araştırma Bakanlığı, Yükseköğretim ile ilgili Devlet Sekreteri Dumitru Miron da, Devlet Sekreteri Lucian<br />
Leuştan‟dan aldığı yazı içeriğince, 22 Haziran 2006 tarihinde Sayı 34.784/22.06.2006 ile Romanya‟daki tüm üniversitelere bir yazı<br />
göndererek (Ek-2 Romence ve Ek-2 Türkçe), “Üniversitelerarası ilişkileri oluştururken ve uluslararası bilimsel etkinlikleri organize<br />
ederken, ilgili problemlerin hassasiyetlerini de dikkate alınız” talimatını vermiştir.<br />
Bu yazı içeriği doğrultusunda da KKTC üniversitelerinde öğretim üyeliği yapan akademisyenlerin Romanya‟da düzenlenecek<br />
bilimsel etkinliklere davet edilmemeleri ve başvuru yapmaları durumunda da kabul edilmemeleri tavsiye edilmiştir.<br />
Sonuç<br />
Bu bildiri Kıbrıs Rum Yönetiminin, adada var olan ve Kıbrıs Cumhuriyeti 1960 Anayasasında kurucu ortak olarak yer alan Kıbrıslı<br />
Türkleri (Atun,2007), tekrardan 1963-1974 yılları arasında olduğu gibi Rum idaresi altına sokabilmek için her konu ve alanda<br />
dünyadan izole etmek düşünce ve girişimlerinin en açık örneğini belgelemektedir.<br />
Kıbrıs Rum Yönetiminin, Kıbrıslı Türkleri dünyanın diğer ülkelerinden ve uluslararası kuruluşlar ile sportif federasyonlardan izole<br />
etmek için yaptıkları tüm girişimler ve gösterdikleri çabalar, dünya tarihine, insan haklarının çiğnendiği kara bir leke olarak geçmiştir.<br />
Bir çok kuruluş, politik kararları ve Rum Yönetiminden gelen uyarı yazılarını da hiç dikkate almadan ve Kıbrıslı Türklerle veya da<br />
Kıbrıslı Türklerin kurdukları kurumlarla işbirliğini devam ettirmektedir.<br />
Romanya‟nın Köstence kentinden kurulmuş olan Ovidius Üniversitesi (Ovidius,2011) de politika ile bilimi birbirine karıştırmamış<br />
olan bir bilim yuvasıdır. Üniversite yönetimi yaptığı toplantıda politikanın ve siyasi kararların bilimin içinde yeri olmadığına karar<br />
vermiş ve ayırım yapmaksızın dünya üzerindeki tüm bilim kuruluşları ve bilim adamları ile iletişim kurmaya, davet etmeye ve<br />
etkinliklere de katılma kararı almıştır.<br />
Teşekkür<br />
Romanya Dış İşleri Bakanlığı‟nın, Atina‟daki Kıbrıs Rum Büyükelçiliği‟nin kendilerine gönderdiği yazı içeriğince, 13 Haziran<br />
2006 tarihinde, Sayı 34.784/2206 ve B 1-1/8306 referans ve Devlet Sekreteri Lucian Leuştan imzası ile Romanya Eğitim ve Araştırma<br />
Bakanlığı, Yükseköğretim ile ilgili Devlet Sekreteri Dumitru Miron‟a gönderdiği (Ek-1 Romence ve Ek-2 Türkçe) yazı ile ,<br />
Romanya Eğitim ve Araştırma Bakanlığı, Yükseköğretim ile ilgili Devlet Sekreteri Dumitru Miron‟un, Devlet Sekreteri Lucian<br />
Leuştan‟dan aldığı yazı içeriğince, 22 Haziran 2006 tarihinde Sayı 34.784/22.06.2006 ile Romanya‟daki tüm üniversitelere (Ek-2<br />
Romence ve Ek-2 Türkçe) gönderdiği Romence yazıları, üniversite sekretaryasından alan Prof. Dr. Kunsel Ünsalana‟a ve bu yazıları<br />
Türkçeye çeviren Prof. Dr. Deniz Ünsalan‟a bu konuda beni bilgilendirmeleri ve yardımlarından dolayı teşekkür ederim.<br />
Kaynakça<br />
Atun, A, 2006, The Even End Boat, TEHNONAV 2006, Constanza, Romania<br />
<br />
Atun, a, 2007, Kıbrıs Anlaşmaları Planları ve Önemli BM AB kararları (1571-1983), C.1, SAMTAY Vakfı yayınları, Lefkoşa, 2007,<br />
S.64<br />
Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi 541 No.lu Kararı, 18 Kasım 1983, New York, ABD, 1983<br />
<br />
Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi 550 No.lu Kararı, 11 Mayıs 1984, New York, ABD, 1984<br />
<br />
Cyprus Government Ministry of Foreign Affairs, Political Stuation in the Occupied Areas,2011
Doğu Akdeniz Üniversitesi, Doğu Akdeniz Üniversitesi Tarihi, 2011<br />
< http://tr.wikipedia.org/wiki/Do%C4%9Fu_Akdeniz_%C3%9Cniversitesi><br />
İsmail, S 1996, 150 SorudaKıbrıs Sorunu , Kastaş Yayınevi, İstanbul, S.96<br />
Ovidius University, Ovidius University Web Page, 2011<br />
<br />
Red Crescent, Resolution of Northern Cyprus Turkish Red Crescent Concerning the Recognition and Admittance of Northern Cyprus<br />
Turkish Red Crescent by International Red Cross and Red Crescent Movement, 2010.<br />
<br />
United Nations, Report of United Nations Secretary General, September 10, 1964, S/5950, article 222.<br />
United Nations, Report of United Nations Secretary General, June 15, 1964, S/5764, Article 49.<br />
United Nations, Report of United Nations Secretary General, December 8, 1967, S/8286.<br />
University of Cyprus, Brief History, 2011<br />
< http://www.ucy.ac.cy/goto/mainportal/en-US/BriefHistory.aspx><br />
Yakın Doğu Üniversitesi, Yakın Doğu Üniversitesi Geçmişi, 2011<br />
< http://www.ydu.edu.tr/tr/node/3><br />
YÖDAK, Yüksek Öğretnim Planlama Denetleme Akredidasyon ve Koordinasyon Kurumu, Higher Education Planning Evaluation<br />
Accreditaion and Coordination Council, 2011<br />
<br />
Ekler<br />
Ek 1: Romanya Dış İşleri Bakanlığı‟nın, Atina‟daki Kıbrıs Rum Büyükelçiliği‟nin kendilerine gönderdiği<br />
yazı içeriğince, 13 Haziran 2006 tarihinde, Sayı 34.784/2206 ve B 1-1/8306 referans ve Devlet<br />
Sekreteri Lucian Leuştan imzası ile Romanya Eğitim ve Araştırma Bakanlığı, Yükseköğretim ile ilgili<br />
Devlet Sekreteri Dumitru Miron‟a gönderdiği Romence yazı.<br />
Ek 2: Romanya Dış İşleri Bakanlığı da, Atina‟daki Kıbrıs Rum Büyükelçiliği‟nin kendilerine gönderdiği<br />
yazı içeriğince, 13 Haziran 2006 tarihinde, Sayı 34.784/2206 ve B 1-1/8306 referans ve Devlet<br />
Sekreteri Lucian Leuştan imzası ile Romanya Eğitim ve Araştırma Bakanlığı, Yükseköğretim ile ilgili<br />
Devlet Sekreteri Dumitru Miron‟a gönderdiği Romence yazının Türkçe çevirisi.<br />
Ek 3: Romanya Eğitim ve Araştırma Bakanlığı, Yükseköğretim ile ilgili Devlet Sekreteri Dumitru Miron‟un,<br />
Devlet Sekreteri Lucian Leuştan‟dan aldığı yazı içeriğince, 22 Haziran 2006 tarihinde Sayı<br />
34.784/22.06.2006 ile Romanya‟daki tüm üniversitelere gönderdiği Romence yazı.<br />
Ek 4: Romanya Eğitim ve Araştırma Bakanlığı, Yükseköğretim ile ilgili Devlet Sekreteri Dumitru Miron‟un,<br />
Devlet Sekreteri Lucian Leuştan‟dan aldığı yazı içeriğince, 22 Haziran 2006 tarihinde Sayı<br />
34.784/22.06.2006 ile Romanya‟daki tüm üniversitelere gönderdiği Romence yazının Türkçe çevirisi.
Change language