ÇUKUROVA ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ YÜKSEK ...
ÇUKUROVA ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ YÜKSEK ...
ÇUKUROVA ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ YÜKSEK ...
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
2. ÖNCEKİ ÇALIŞMALAR B. Gökhan BASTACIOĞLU<br />
polimineral tuzlar zaman zaman kaya tuzu arasında çok büyük miktarlarda oluşur<br />
veya kaya tuzu yataklarında ayrı potasyum/magnezyum tuz yatakları meydana<br />
getirmektedirler (Poborski, 1959).<br />
Tuzların yapısında, kayaç yapıcı minerallerin yanında az miktarda yan<br />
mineral ve tuz içermeyen mineraller de bulunur. Tuz içermeyen yan minerallerin<br />
yaygın olarak görüleni “klastik materyal”dir. Örnek olarak kuvars kumları, çamurlar<br />
veya killer verilebilir. Klastik materyallerin miktarı geniş sınırlar aralığında<br />
değişmektedir. Örneğin tuz içerisindeki kil, çok az bir bulaşık şeklinde tuzun rengini<br />
değiştirme aşamasından başlayabilir, killi tuzlar hatta tuzlu killer şeklinde<br />
adlandırmalar dahi söz konusu olabilmektedir. Zaman zaman killi-tuzlu kayaçlar tuz<br />
yatakları içerisinde çok büyük hacimlerde bulunmaktadırlar (Poborski, 1959).<br />
Kaya tuzları kristal yapısı ise daha çok sık tabakalı ve lamine bir dokuya<br />
sahiptir ve transformasyon süresince kimyasal özelliklerini, dokularını ve yapılarını<br />
değiştirebilmektedirler.<br />
2.3. Tuz Yataklarının Litostratigrafisi<br />
Genel olarak tuz yatakları çok sayıda kayaç tabakasından meydana<br />
gelmektedir. Katmanların ilk düzenli yapıları tuz yataklarının oluşumu süresince,<br />
sıklıkla daha sonraki jeolojik olaylarla bozulmakta ve sedimantasyon dizilimine göre<br />
oluşan bu kayaç tabakaları tuz yataklarının litostratigrafik profilini meydana<br />
getirmektedirler (Poborski, 1964).<br />
Tuz formasyonlarının litostratigrafik profillerinde genellikle kayaçların bir<br />
karakteristik dizilim gösterdiği gözlenir. Çökelme havzasındaki çözelti<br />
konsantrasyonlarındaki değişimden dolayı, sediman çökelme sıralamasına benzer<br />
şekildedir. Genel olarak tuzlu suyun konsantrasyon artışına paralel şekilde meydana<br />
gelen sıralama şu şekildedir: karbonat kayaçları (kireçtaşı, dolomit), sülfat kayaçları<br />
(anhidrit, jips), kaya tuzu, potasyum-magnezyum tuzları. Bazı tuz formasyonları ve<br />
tuz yataklarının stratigrafik profillerinde, bu tip veya benzer dizilimler birkaç defa<br />
ardalanabilir. Tek bir sedimantasyon/çökelme periyodu süresince meydana gelen tuz<br />
yatakları genellikle evaporitik olmayan sedimanlarca (kil, çamur, kum gibi) kesintiye<br />
6
Change language