türkiye sağlık turizmi derneği 8. yaşında

TÜRKİYE SAĞLIK TURİZMİ DERNEĞİ 

8. YAŞINDA 

ANKARA 

2013

Yayın Sahibi: 

Türkiye Sağlık Turizmi Derneği 

Görsel Yönetmen - Grafik Tasarım: 

Aren Tanıtım 

www.arentanitim.com.tr 

Baskı: 

Epamat Matbaacılık

SUNUŞ 

Dr. Dursun AYDIN 

T.C Sağlık Bakanlığı 

Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü 

(Sağlık Turizmi Daire Başkanı) 

Sağlık Turizmi, kişilerin herhangi bir nedenle yurt dışında sağlık hizmeti almak için seyahat etmesidir. Gelişmiş ülkelerdeki eğitim 

ve refah seviyesinin yüksek olmasına paralel olarak sağlık hizmetleri sunumu da yüksek maliyetli olmaktadır. Sosyal güvenlik maliyetlerinin 

artan giderleri sosyal güvenlik kurumlarını zorlamaktadır. Bu sıkıntıları aşmak için gelişmiş ülkelerde bulunan sosyal 

güvenlik kurumları ve özel sigorta kurumlarının kaliteli tıbbi hizmet sunan ve yakında yer alan ülkelerle paket anlaşmalar yaparak 

sağlık hizmetlerini düşük maliyetli alma çabaları görülmektedir. Ayrıca çevremizdeki bir çok ülkede sağlık alanında yeterli insan 

kaynağı teknolojik malzeme yok. Bu ülkelerden büyük bir kesim kaliteli hizmet için yurt dışına gidiyor. 

Ülkemizde 2005 yılında sağlık turizmi söylemi yükselmeye başlamış, bir çok platformda konuşulur olmuş ve gelişmeler başlamıştır. 

Son yıllarda, ülkemizin gelişmiş ülkelerdeki nitelikli sağlık hizmetleri ile rekabet edebilecek düzeyde sağlık hizmetleri 

sunmasından dolayı ülkemize dünyanın dört bir yanından tedavi amacıyla her yıl yüzbinlerce hasta gelmektedir. Gösterilen bu 

çabalar arasında Türkiye Sağlık Turizmi Derneği’nin çalışmaları da yadsınmayacak kadar çoktur. 

Özellikle 2000’li yıllar sonrasında ülkemizin kamu sağlık hizmetlerinde ciddi yaptırımlar yaptığı görülmüştür. Bu gelişmeler 

sonucunda, Avrupa standartlarıyla yarışabilecek ve işletme bakımından yüksek maliyetleri olan sözkonusu sağlık tesislerinin 

yurtdışı pazarlara açılması bu maliyetlerin azaltılması açısından giderek zorunlu bir durum almaktadır. Ayrıca, ülkemizin coğrafi 

konumu ve sağlık sektöründeki yetişmiş ve eğitimli insan gücü sağlık turizminde Türkiye’nin avantajları arasındadır. Ancak 

ülkemizin potansiyeli tam olarak dünyaya tanıtılmamış, sağlık turizmi hakkında ciddi farkındalık oluşmamış, konu yeterince 

irdelenmemiştir. 

Türkiye Sağlık Turizmi Derneğimiz de ülkedeki bu açığı kapatmak üzere kurulmuştur. Bu noktada ülkemizdeki potansiyelin 

farkında olan Türkiye Sağlık Turizmi Derneği, 2005 yılında bu farkındalığı ülke geneline yayabilmek ve bu konunun alt yapısının 

oluşturulmasını sağlamak üzere faaliyetlerine başlamıştır. Bugüne kadar bir çok toplantı, araştırma ve incelemeler yapmıştır. 

Ülkemizin gündemine sağlık turizminin tam olarak oturmasını sağlamıştır. 

Bugün başta komşu ülkelerimiz ve Türki Cumhuriyetler olmak üzere Afrika’dan, Avrupa’dan hatta ABD’den yüzbinlerce hasta 

ülkemize tedavi için gelmektedir. Artık ülkemizde sağlık turizmi alanında kalite, eğitim, tanıtım ve markalaşma konusu tartışılmalıdır. 

Ülkemiz de sağlık turizminde sürdürülebilirliği sağlamalı ve hizmet kalitesi yönünden rekabet edebilir seviyede 

olmalıdır. 

Bakanlık olarak sağlık turizmi alanında sivil toplum kuruluşlarının çalışmaları çok önemsenmektedir. Ülkemiz bölgesinde sağlık 

turizminde cazibe merkezi olacaksa, 2023’te 2 milyon yabancı hasta, 20 milyar dolar döviz girdisi hedefine ulaşacaksa bu 

kamu, özel ve STK’ların işbirliği ve dayanışması ile olacaktır. 

Bu kitap, derneğin 8 yıldan beri ülkemiz sağlık turizmine olan ciddi katkısını göstermektedir. Bu kitap da derneğin, 2005 yılından 

bugüne göstermiş olduğu azmin ve yapılan çalışmaların özeti olarak sunulmuştur. Bu kitabın hazırlanmasında emeği 

geçen herkese, özellikle dernek yönetimine ve dernek çalışanlarına teşekkür ederim. 

3

A- DÜNDEN BUGÜNE TÜRKİYE SAĞLIK TURİZMİ DERNEĞİ 

B- TÜRKİYE SAĞLIK TURİZMİ DERNEĞİ GENEL BİLGİ 

1- Türkiye Sağlık Turizmi Derneği Misyonu – Vizyonu ve Hedefleri 8 

2- Türkiye Sağlik Turizmi Derneği Amacı ve Faaliyetleri 10 

3- Türkiye Sağlik Turizmi Derneği Yönetim Kurulu 11 

4. Türkiye Sağlık Turizmi Derneği Dünden Bugüne Yönetim Kurulları 12 

5. Türkiye Sağlık Turizmi Derneği’nin 8 Yıllık Süreçte Yaptığı Faaliyetler 17 

C- FAALİYETLERİMİZ 

1- Uluslarası Sağlık Turizmi Kongreleri 20 

1. Uluslararası Sağlık Turizmi Kongresi 20 






2- Sempozyum, Panaller ve Çalıştay 

2.1- Adana Sağlık Turizmi Sempozyumu 92 

2.2- Ankara Sağlık Turizmi Sempozyumu 95 

2.3- KKTC Sağlık Turizmi Çalıştayı 100 

2.4- TÜYAP Sağlık Turizmi Paneli 104 

2.5- Yabancı Doktorların Türkiye’de Çalışmasının Sağlık Turizmine Yansımaları 

Sempozyumu 105 

2.6- Sağlık Turizminde Seyahat Acentaları ve Aracı Kurumların Rolü Paneli 107 

2.7- Medikal Turizminde Kalite 108 

2.8- Sağlık Serbest Bölgeleri Paneli 109 

2.9- Sağlık Turizminde Devlet Desteği Paneli 110 

4- Projelerimiz 

5- Yayınlarımız 

7- Raporlarımız 

D- BASINDA TÜRKİYE SAĞLIK TURİZMİ DERNEĞİMİZ 

E- FOTOĞRAF GALERİSİ 

F- ANADOLU’DA SAĞLIK TURİZMİ 

G- DERNEK TÜZÜĞÜ VE ÜYELİK 

içindekiler 

5 

8 

20 

92 

112 

138 

140 

148 

155 

170 

176

Dünden Bugüne 

Türkiye Sağlık Turizmi 

Derneği 

Prof.Dr. Mustafa PAÇ 

Onursal Başkan 

Ülkemizde 2005 yılında sağlık turizmi söylemi yükselmeye başlamış, sağlıkta dönüşüm tüm hızıyla ülke geneline yayılmaya 

başlamıştır. Kurucu başkanımız Dr. Dursun Aydın da, özel sektör temsilcisi olarak o dönem içerisinde sağlık turizmi alanında 

tarafsız olarak hareket etmek, ülkeye ciddi katkı verebilmek için bir sivil toplum örgütünün kurulmasının şart olduğunu 

görmüştü. 

Böylesine bir ortam içerisinde çevresindekilerin telkinleriyle ve sektörün içerisinde yer alan kişilerle Sağlık Turizminin geliştirilmesi, 

bu alanda farkındalığın oluşturulması, araştırma ve raporların hazırlanması için 2005 yılında Türkiye Sağlık Turizmi 

Derneği, Dr. Dursun Aydın’ın başkanlığında Ankara’da kuruldu. 

Türkiye Sağlık Turizmi Derneği’nin vizyonu, ülkemizde Sağlık Turizmi’nin geliştirilmesi, misyonu; sağlık turizmi alanında araştırmalar 

yapmak, ilgili kurum ve kuruluşlarla işbirliği ve koordinasyonu sağlamaktır. Nihai hedefimiz ise; son yıllardaki sağlık 

hizmetlerindeki mükemmel gelişmeleri, ülkemizin potansiyelini ve Sağlık Turizmi fırsatlarını tüm dünyaya duyurmak, insanlığın 

hizmetine sunmaktır. Bunun bir çıktısı olarak, ülkemize ciddi miktarda döviz girdisi, istihdam olacak ve ülkemiz bu alanda 

bölgesinde lider konuma gelecektir. 

Türkiye Sağlık Turizmi Derneğimiz, 2005 yılında Sağlık Turizmi’ni Geliştirme Derneği adıyla Ankara’da Prof. Dr. Nihat Tosun, 

Doç. Dr. Mustafa Aksoy, Dr. Dursun Aydın, Uzm. Dr. Cebrail Şimşek, Dr. Nejat Özgüler, Dr. Kemal Aydın, Dr. Metin Dinçer, 

Abdulkadir Kırtepe ve değerli gazeteci Neval Sevindi ile birlikte kuruldu. 

Derneğimiz kurulduğu ilk yıllarda Sağlık Turizmi alanında birçok araştırma yapmış, hükümete raporlar sunmuştur. Yine bu 

alanda Çalıştaylar ve toplantılar düzenlemiştir. O günlerde birçok ülkeye ziyaretler düzenlemiş, buralarda incelemeler yapmıştır. 

Sadece Sağlık Turizmi alanında spesifik, geniş kapsamlı ilk ve tek sivil toplum kuruluşu idi. Derneğimiz konuya çok 

geniş kapsamlı bakmakta, Sağlık Turizmi’ni 3 ana başlıkta değerlendirmektedir: Tıp Turizmi, Termal Turizm, Yaşlı ve Engelli 

Turizmi. 

5

Türkiye Sağlık Turizmi Derneği, bu kitapta da göreceğiniz gibi, bugüne kadar birçok toplantı, sempozyum, çalıştay yapmıştır. 

Ülkemizde Sağlık Turizmi gündemini belirleyen ve ülkemizi tüm dünyaya tanıtmaya vesile olan çok geniş katılımlı ve kapsamlı 

uluslar arası Sağlık Turizmi kongreleri yapmıştır. 

I.Uluslar arası Sağlık Turizmi Kongresi 14 Mart 2008 yılında Antalya’da yapılmıştır. Bu kongreye başta Sağlık Bakanımız Prof. 

Dr. Recep Akdağ, Başbakan Yardımcımız Egemen Bağış, bugün Milli Savunma Bakanı olan zamanın Kültür Turizm Müsteşarı 

İsmet Yılmaz başta olmak üzere birçok siyasi bürokrasinin katılımı olmuştur. Kongreye 35 ayrı ülkeden, 100’ü aşkın yabancı, 

toplam 350 kişinin katılımı ile büyük bir başarı sağlanmış ve çok iyi bir başlangıç olmuştur. Aslında ülkemizdeki Sağlık Turizmi 

çaışmalarının başlangıcı ve gerçek farkındalık bu kongre ile olmuştur. Sonraki yapılan uluslararası kongrelerde benzeri 

katılım ve artan bir katılımcı portföyü ile devam etmiştir. 

Derneğimizin 2010 yılına kadar birçok çalışması olmuştur. 2010 yılında ülkemizde Sağlık Turizmi’nin farkındalığı süreci 

tamamlanmış olup kurucu başkanımız, dernek yöneticiliğinden ayrılarak Sağlık Bakanlığı’nda oluşturulan Sağlık Turizmi 

Koordinatörlüğü’nün başına getirilmiştir. Bu noktada artık derneğimizin birinci dönem Sağlık Turizmi’nin farkındalığı süreci 

tamamlanmış olduğundan ismindeki geliştirme sözcüğü kaldırılarak genel kurulda ismi ‘Türkiye Türkiye Sağlık Turizmi Derneği’ 

olarak değiştirilmiştir. Derneğimiz bundan sonra sağlık turizmi ile ilgili eğitim, tanıtım ve kalite üzerine çalışmalarına 

devam edecektir.

2010 yılından itibaren derneğimizin ikinci dönemi başlamıştır. Bu dönemde ülkemizdeki Sağlık Turizmi hizmetlerinin uluslar 

arası standartlara kavuşmalı, yasal düzenlemeler ve alt mevzuat çalışmaları tamamlanmalıdır. Bu süreçte tüm STK’lar, sektör 

ve başta Sağlık Bakanlığı olmak üzere ilgili tüm kamu kurum ve kuruluşları ile işbirliği içinde çalışması gerekmekteydi. 

Derneğimiz bu gerçekten hareketle son iki yılda Sağlık Turizmi’nin tüm taraflarıyla iyi bir işbirliğine girmiş olup bu yöndeki 

çalışmaları devam ettirmektedir. Derneğimizin en önemli çalışmalarından birisi, Sağlık Turizmi alanında Sağlık Profesyonelleri 

ve ara elemanların eğitimi konusunda olmuştur. Ankara Kalkınma Ajansı’nın desteği ile Ankara’da bir yıl süren ciddi bir 

eğitim çalışması başlatılmıştır. Bu projede, Ankara İl Sağlık Müdürlüğü ve Hacettepe Vakfı proje ortağı Sağlık Bakanlığı ile 

iştiraki kuruluş olmuştur. Proje kapsamında, eğitim programı bitmesine rağmen başlatılan bu eğitim derneğin öz kaynaklarıyla 

devam etmektedir. 

Derneğimizin 8 yıllık tüm çalışmalarını ve faaliyetlerini bu kitapta toplama zorunluluğu doğmuştur. Bu kitapta, toplantılarda 

ve çalışmalarda ortaya çıkan konuları, sonuç bildirimlerini sektör bir arada bulabilecektir. Böylece derneğimizin tüm çalışma 

ve aktivitelerini bir arada toplamış bulunuyoruz. 

Derneğimiz bugüne kadar yaptığı tüm çalışmalarında olduğu gibi ülkemizde Sağlık Turizmi’nin gelişmesi, uluslar arası standartlara 

uygun olması, gerekli insan kaynağının eğitilmesi ve yurtdışında tanıtılması için çalışmalarını azim ve kararlılıkla sürdürecektir.

Türkiye Sağlık Turizmi Derneği Genel Bilgi 

1. TÜRKİYE SAĞLIK TURİZMİ DERNEĞİ VİZYONU - MİSYONU VE HEDEFLERİ 

1.1- Dernek Vizyonu 

Ülkemizde sağlık turizmini geliştirmek. 

1.2- Dernek Misyonu 

• Sağlık turizmi alanında araştırmalar yapmak. 

• Sağlık turizmi ile ilgili kurum ve kuruluşlarla işbirliği yapmak. 

• Ülkemizde Sağlık turizmini gelişirerek turizme katkıda bulunmak.

1.3- Dernek Hedefleri 

Sağlık turizmi hizmeti veren kurum ve kuruluşların işleyişinin, standardizasyonunun belirlenmesinde, yurt içi ve yurt dışı 

araştırma, geliştirme ve çalışmalar yapmak, Sağlık turizminin çeşitlendirilmesi için; planlı tedavi, diyaliz hastalarına tatil organizasyonu, 

kaplıca turizmi, yaşlılara, özürlülere tatil köyleri gibi projelerin hayata geçirilmesi çalışmalarında bulunmak. 

Sağlık turizmi sektöründe faaliyet gösteren meslek kuruluşları, STK’lar, özel kuruluşlar ve resmi kurumların işbirliğini temin 

etmek, ulusal, uluslararası mevzuatları ve AB mevzuatını takip ederek gelişmelerden tarafları haberdar etmek, böylece sektörde 

dayanışmayı sağlamak. 

9

www.saglikturizmi.org.tr Türkiye Sağlık Turizmi Derneği Genel Bilgi 

2. TÜRKİYE SAĞLIK TURİZMİ DERNEĞİ AMACI VE FAALİYETLERİ 

Öncelikli olarak sağlık turizmi ve kaplıca turizmi gibi alternatif turizm potansiyellerinin araştırılması, geliştirilmesi, yurt içinde 

ve yurt dışında tanıtımının yapılması için faaliyetlerde bulunur. Bu çalışmaları üç başlık altında toplarsak; 

2.1- Sağlık Turizmi ve Kaplıca Turizmi Üzerinde Çalışmalar Yapılması; Yurt dışından tedavi amacıyla hastalar getirmek ve getirilen 

bu hastaların tedavisinin yapılmasını sağlamak. Ülkemizde sağlık hizmeti sunan kurum ve kuruluşlarla bu tür organizasyonlar 

yapmak. Kaplıcalara yurt dışından ve yurt içinden dinlenme ve konaklama amacıyla turistler getirmek ve 

bununla ilgili organizasyonlar yapmak. Kür tedavileri (Doktor tavsiyesi ile termal kaynaklarda belirli seanslarla tedavi 

planının düzenlenmesi) için yurt içinden ve yurt dışından hastaları kaplıca ve kür merkezlerine getirmek ve bu hizmetleri 

organize etmek. Bu konuda çeşitli tanıtımlar yapmak. Yurt dışından, kaplıcalara sağlık kurumlarına hastaların gelmesiyle 

ilgili yasal düzenlemeler için değerlendirme raporları ve projeler hazırlayarak ilgili kurum ve kuruluşlara sunmak. 

2.2- Yurt Dışındaki ve Ülkemizdeki Yaşlılar ve Özürlülerin Sorunları ve Bakımı Üzerinde Çalışmalar Yapılması; Yurt dışındaki 

yaşlılar ve özürlüleri ülkemize getirip evde bakım hizmetlerini vermek. Bununla ilgili huzur evleri ile kaplıca bölgelerinde, 

yaylalarda, sahillerimizde, tatil köyleri kurmak, kurulmuş olanlarla da iş birliğine girmek.Yurt dışından ülkemize yaşlıların 

getirilip bakımı yapılması için ilgili yasal düzenlemelere yönelik değerlendirme raporları ve projeler hazırlayarak ilgili 

kurum ve kuruluşlara sunmak. Ülkemizde yaşlı ve özürlülere evde bakım modelleri oluşturmak ve geliştirmek. Yurt dışından 

özellikle yaşlıların bakımıyla ilgili geri ödeme kurumları ve kuruluşlarla iletişim kurmak ve bu konularda ülkemizin 

potansiyel ve ekonomik bir ülke olduğunu tanıtmak.Aynı zamanda yurt içindede yaşlı ve özürlüler için gerekli alt yapıyı 

hazırlamak ve hizmet sunmak özellikle bu gruptaki yoksul fertlere ekonomik ve sosyal açıdan destek olmak. 

2.3- Sağlık Turizm Alanlarında Araştırmalar Yapılması, Eğitimler Verilmesi; Sağlık Turizmi alanında araştırma ve yönetimsel geliştirme 

için projeler hazırlamak, uygulamak, eğitim kurumları ve hizmet sunacak otel, motel, tatil köyleri, kaplıcaları, kür 

merkezleri, huzurevleri vb. müesseseler açmak. Bu alanda hizmet sunacak kalifiye eleman yetiştirmek mesleki eğitimler 

vermek. Kurum ve kuruluşlara sağlık turizmi ve evde bakımla ilgili danışmanlık yapmak. Ülkemize sağlık turizmi, kaplıca 

turizmi ve yurt dışı yaşlılara bakım hizmetlerinden gelir etmek için tanıtım ve organizasyonlar yapmaktır. 

Türkiye Sağlık Turizmi Derneği Belirtilen Amaçlara Ulaşabilmek Için Aşağıdaki Çalışmaları Yapar: 

1. Alternatif turizm ve sağlık turizmi alanlarında yazılı ve görsel yayınlar hazırlar. 

2. Alternatif turizm ve sağlık turizmi alanlarında faaliyet gösterebilecek müesseseler kurarak veya kiralayarak işletir veya 

mevcutlarıyla işbirliğine girer ve ortaklık yapar. 

3. Yurt içinde ve yurt dışında sağlık turizmi ile bu konulardaki araştırmalar için komisyonlar kurarak çalışmalar yapar. 

4. Derneğe gelir sağlamak için sağlık, sağlık turizmi ve kaplıca turizmi alanında ticarî faaliyetlerde bulunur. 

5. Gerektiğinde derneğin faaliyetleri ve geliştirilmesi için dernek üyelerinden veya dışardan ücreti mukabilinde eleman çalıştırır. 

6. Gerekli hukukî izinleri alarak yazılı ve görsel her türlü yayında bulunur. Bu alanda faaliyet gösteren yayın kuruluşları ile iş 

birliği yapar. 

7. Sergiler, geziler, eğlence, temsil, konser, spor yarışması ve konferanslar düzenler. 

8. Üyelerinin meslekî eğitimine ve sosyal ihtiyaçlarına yönelik olarak misafirhaneler, lokal, sandık, her türlü eğitim ve sosyal 

tesisler açar, işletir, işlettirir. 

9. Dernek, amaçlarını gerçekleştirmek ve topluma yol göstermek için ihtiyaca göre çalışma grupları ve komisyonlar oluşturur. 

10. Özellikle dernek amaçları arasında belirtilen hususlara ilişkin olarak çalışmalarda ve hizmetlerde bulunan kimselere ödüller 

verir. 

11. Üyeleri ve oluşturacağı çalışma grupları aracılığıyla üçüncü kişilere bedeli karşılığında projeler, raporlar hazırlar, bilirkişilik yapar. 

10

3. TÜRKİYE SAĞLIK TURİZMİ DERNEĞİ YÖNETİM KURULU 

TÜRKİYE SAĞLIK TURİZMİ DERNEĞİ YÖNETİM KURULU (2013) 

Başkan - Prof.Dr. Mustafa PAÇ 

Genel Sekreter - Enginer BİRDAL Başkan Yardımcısı - Dr. Hüseyin ÇAĞIL 

Muhasip - Arif DEMİRBAŞ Üye - Yücel ŞİRİN 

TÜRKİYE SAĞLIK TURİZMİ DERNEĞİ KURUCU YÖNETİM KURULU (2005) 

Başkan - Dr.Dursun AYDIN 

Başkan Yardımcısı - Uz.Dr Cebrail ŞİMŞEK 

Sekreter - Dr. METİN DİNÇER Muhasip Üye - Uz. Dr. Ş.MUSTAFA AKSOY 

Üye - Prof.Dr.Nihat TOSUN Üye - Neval SEVİNDİ Üye - Dr.Kemal AYDIN 

11


4. TÜRKİYE SAĞLIK TURİZMİ DERNEĞİ DÜNDEN BUGÜNE YÖNETİM KURULLARI 

1. KURUCU YÖNETİM KURULU (2005) 

Başkan Dr.Dursun AYDIN 

Kurucu Üye Uz.Dr Cebrail ŞİMŞEK 

Prof.Dr.Nihat TOSUN 

Nevval SEVİNDİ 

Dr.Kemal AYDIN 

Dr Nejat ÖZGÜLER 

Abdulkadir KIRTEPE 

Dr. METİN DİNÇER 

Uz. Dr. Ş.MUSTAFA AKSOY 

2. DÖNEM YÖNETİM KURULU (2006) 

Başkan Dr. Dursun AYDIN 

Başkan Yardımcısı Dr. Cebrail ŞİMŞEK 

Sekreter Dr. Metin DİNÇER 

Muhasip Üye Enginer BİRDAL 

Yönetim Kurulu Asil Üye Dr. Kemal AYDIN 

Denetim Kurulu Asil Üye Dr. Nihat TOSUN 

Dr. Mustafa AKSOY 

Dr. Abdulkadir KIRTEPE 


Başkan Dr.Dursun AYDIN 

Başkan Yardımcısı Dr. Kemal AYDIN 

Genel Sekreter Enginer BİRDAL 

Yönetim Kurulu Muhasip Üye Berna TUNA 

Yönetim Kurulu Asil Üye Dr. Abdulkadir KIRTEPE 

Denetim Kurulu Asil Üye Dr. Mustafa AKSOY 

Hilal SEYDİOĞLU 

Arif DEMİRBAŞ 

12 


Başkan Dr. Dursun AYDIN 

Genel Sekreter Dr. Enginer BİRDAL 

Yönetim Kurulu Başkan Yrd. S. Kamil YÜCEORAL 

Yönetim Kurulu Asil Üye Yücel ŞİRİN 


Denetim Kurulu Asil Üye Dr. Filiz ÇEVİRMEN 

Dr. Hayati AKBAŞ 

Prof. Dr. Mustafa PAÇ 


Başkan S.Kamil YÜCEORAL 

Genel Sekreter Enginer BİRDAL 

Yönetim Kurulu Başkan Yrd Feyzullah AKBEN 

Yönetim Kurulu Asil Üye Yücel ŞİRİN 


Denetim Kurulu Asil Üye Dr.Filiz ÇEVİRMEN 

Dr.Hayati AKBAŞ 

Prof.Dr.Mustafa PAÇ 


Başkan Prof Dr. Mustafa PAÇ 

Enginer BİRDAL 

Yönetim Kurulu Üyesi Yücel ŞİRİN 

Başkan Yardımcısı Hüseyin ÇAĞIL 

Muhasip Üye Arif DEMİRBAŞ 

Denetim Kurulu Necmiye AYDIN 

Ahmet Selçuk ÇETİN 

Doğan ERKAN


Kurucu Başkan 

Türkiye’nin sağlık turizminin mimarı Dr. Dursun Aydın, 1966’da Konya’nın Beyşehir ilçesinde doğdu. 

İlk, orta ve lise eğitimini turizmin merkezi Antalya’nın Manavgat ilçesinde tamamladı. Tıp eğitimini 

Sağlıkta Dönüşüm Programının mimarı olan Sayın Bakanımız Prof. Dr. Recep Akdağ’ın memleketi 

dadaşlar diyarı Erzurum’da tamamlayıp 1993’de mezun oldu. 

Dr. Dursun Aydın, tıp eğitimini tamamladıktan sonra ilk kamu görevini Erzurum SSK hastanesinde 

başlayıp diyaliz servisi sorumlusu olarak 1994’e kadar devam etti. 1995’de askerliğini 16 ay tabip asteğmen 

olarak Tekirdağ’da tamamladı. Bu sürede kısa bir zaman İstanbul’da yarı zamanlı olarak özel 

sağlık sektöründe çalıştı. 1996 yılında kamudan ayrılarak Erzurum’da özel sağlık sektörüne geçti. Bir 

grup arkadaşıyla doğunun ilk özel sağlık kuruluşunu kurdu, işletti, yönetti ve 2005’e kadar burada 

başhekimlik görevini yaptı. Erzurum’da özel sağlık sektöründe çalıştığı sürede; öncelikli olarak ekonomik 

gelir seviyesi düşük olan bölge halkına sağlık hizmeti sunmanın, doğuda yatırım yapmanın 

zorluklarını görüp yaşadı ve mücadele etti. Çünkü birçokları batıda ticari kaygıyla özel hastane açarken 

Dr. Aydın doğuda özel sağlık sektörünü harekete geçirip ‘önce insan önce hizmet’ parolasıyla 

çalışmalarını devam ettirdi. 

Ayrıca, 1988’den itibaren Avrupa’da çalışan vatandaşlarımızın bölgeye izine geldiğinde SSK hastanelerinde 

kuyruk beklemelerine alternatif çözüm olarak özel hastanelerde hizmet alınabilmesinin 

önünü açmıştı. Avrupa’da gerekli girişimlerde ve tanıtımlarda bulundu. Bu çalışmaların sonunda, 

başta Erzurum’da olmak üzere 10-15 ilde konu hakkında çalışmalar yaptı, danışmanlık verdi. Ar- 

tık Avrupa’da yaşayan vatandaşlarımız ve turistler Anadolu’nun muhtelif illerinde özel sağlık sektöründen sağlık hizmeti alıyor; fakat nakit para ödemiyor. 

Tedavi bedellerini sigortalarından tahsil edilebiliyordu. Aynı kapsamda başta Erzurum havaalanı olmak üzere Anadolu’nun birçok havaalanına 

Avrupa’dan ambulans uçakları inip kalkıyor, Avrupa’da çalışan vatandaşların tedavi sonrasında ikamet ettikleri Avrupa ülkelerine taşıyordu. Şunu hemen 

belirtmekte fayda var ki, sağlıkta dönüşüm programı başlamadan önce ülkemizde sağlık sistemi kokuşmuş olmasına rağmen bu kapsamda gurbetçilere 

güzel, kaliteli, mükemmel hizmet veriliyor olması o dönem için çok önemliydi. 

Dr. Dursun Aydın, bu kapsamdaki çalışmalarını 1998’de yurtdışı hastalarına sağlık hizmeti vermeye başlamış ve ülkemize yurtdışından sağlık hizmeti 

bedeli olarak döviz akmaya başlamıştı. Bu tarihten itibaren 2005’e kadar Dr. Aydın sürekli Avrupa’ya gidip ilgili kurumlarla görüştü, sağlık ve sigorta 

sistemlerini inceledi, yaşlı bakımı ve evde bakım konuları üzerine çalıştı. 

Dr. Aydın 2005 yılında Erzurum’daki hastane işletmeciliğini devrederek çalışmalarını Ankara’da sağlık turizmi danışmanlık ve evde bakım hizmetine 

çevirerek devam etmiştir. Dr. Aydın Ankara’ya yerleşmesinin arkasından sağlık turizmi, yaşlı bakımı ve evde bakım alanındaki çalışmalarına hız vermiştir. 

Bu konular artık onun için ticari kazanımdan öteye bir hülya, bir ideal olmuştu. 

İşte bu zamanda çevresindekilerin de telkiniyle sağlık turizmini geliştirmek üzere bir dernek kurarak sivil toplum kuruluşlarında da bir çalışma başlatmaya 

karar verdi. Türkiye Sağlık Turizmi Derneğini; 2005 yılında ülkemizin sağlık alanında cazibe merkezi olması, sağlık turizmin gelişmesi ve ileride önemli 

bir döviz girdisi sağlayan bir sektör olması için böyle geniş kapsamlı ilk bir dernek olarak Ankara’da kurdu. Türkiye Sağlık Turizmi Derneğinin kurucu 

üyeleri arasında; Prof. Dr. Nihat Tosun, Dr Dursun Aydın, yaşlı turizmiyle ile ilgili çalışmalar yapan Dr. Kemal Aydın, termal turizmle ilgili çalışmalar yapan 

Dr. Necdet Özgüler, gazeteci Nevval Sevindi bulunuyordu. Dernek, çok hızlı bir şekilde araştırma, geliştirme çalışmalarına başlayıp bir dizi toplantılar, 

konferanslar, paneller ve uluslararası kongreler yaptı. Dr. Aydın 2010 yılına kadar bu derneğin kurucu genel başkanlığını yürüttü. 

Sağlık turizmi sektörünü sağlıklı ve uluslararası standartlara göre sağlıkta dönüşümün ortaya koyduğu kaliteli sağlık hizmetine paralel olarak yürütülmeliydi. 

Bu tam bunlara katkıda bulunabilmek ümidiyle ve heyecanıyla kamuya geri dönmeye karar verdi. Dr. Aydın, 2009 yılında özel sağlık sektörüne 

veda ederek kamuya geri döndü ilk olarak Ankara halk sağlığı laboratuarı müdürlüğünü, sonra Ankara il sağlık müdür yardımcılığını 2010 yılına kadar 

kısa bir süre yürüttü. 

Dr. Aydın, 2010 yılı ortalarında sağlık bakanlığına, ülkemizin sağlık turizmini düzenleyecek, uluslararası standartlara getirecek ve Türkiye’yi sağlık turizmi 

konusunda lider bir ülke yapmak üzere yoğun bir çalışma için sağlık turizmi koordinatörü olarak atandı. 

Dr. Aydın, artık uzun yıllardan beri özel sağlık sektöründe ve sivil toplumdaki birikimlerini birleştirip ülkemizin sağlık turizminde lider ülke olması ve 

2023’de 2 milyon yabancı hasta, yıllık 20 milyar dolar döviz girdisi sağlama hedefine kilitlenerek çalışmalarına sağlık bakanlığında bu amaç için çalışmaya 

başlamıştı. 

Üç yıllık sürede sağlık bakanlığında sağlık turizmi ile ilgili birçok çalışmalar yapıldı. Sağlık turizmi sektörü kurumsallaşmaya başladı son olarak da, sağlık turizmi 

ile ilgili tüm iş ve işlerin yürütülmesi ve kurumlar arası koordinasyonun sağlanması için sağlık bakanlığının teşkilat kanunuyla sağlık bakanlığına verildi. 

Bu kapsamda Sağlık Turizmi Daire Başkanlığı kuruldu. Dr. Dursun Aydın, halen sağlık bakanlığında Sağlık Turizmi Daire Başkanlığı görevini yürütmektedir. 

Dr. Dursun Aydın evli, 3 çocuk babasıdır. İngilizce bilmektedir. 

13


Istanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi ve Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Avrupa Birliği Rekabet Hukuku Yüksek Lisansı mezunu. 

1970-2002 yılları arasında fasılalarla devlet memuru olarak değişik bürokratik görevler yerine getirdi. Değişik kanun çalışmalarında görev 

aldı ve Hukuk konularında iki kez Türkiyeyi Birleşmiş Milletlerde temsil eden heyetlerde bulundu. ABD de 8 yıl süreyle Kamu Şirketi temsilciliği 

ve Uluslararası Ticaret ile meşgul oldu. 

1991-1992 yıllarında Turizm Bakanlığı Müsteşar yardımcılığı ve Müsteşarlığı görevlerinde bulundu 

1992-2002 yıllarında Başbakan Baş müşaviri olarak, Türk Devlet ve Toplulukları Siyasi ve Ekonomik Koordinatörlüğü, Türkiye Tanıtım Fonu 

Yöneticiliği, Başbakanlık Basın Yayın ve Enformasyon Genel Müdürlüğü, Ekonomik Kaynak Koordinatörlüğü görevlerinde bulundu, 

2002-2012(şimdi) yıllarında özel teşebbüs şirketlerinde yatırım danışmanlıkları, Doğan Medya Grubu ve Doğan Holding de Stratejik Planlama 

danışmanlığı ve Piri Reis Üniversitesin de Hukuk Dersleri Egitim görevlisi oldu. 

2002-2012 yıllarında Sivil toplum kuruluşlarında da aktif görev alarak, Türkiye İşitme Engelliler Federasyonu, Sakatlar Konfederasyonu 

Danışmanlıkları ve AB projesi olarak “Evde Bakım Elemanları Yetiştirilmesi Projesi” yöneticiliğini yaptı.Türkiye İşitme Vakfı Mütevelli Heyet 

Üyeliği. Sağlık Turizmi Dernegi Yönetim kurulu üyeliği ve bir dönem başkanlığını yaptı. 

Saglık Turizminin değişik segmentleri hakkında; Konferans, Çalıştay ve Seminerlere, konuşmacı olarak katılıyor.. 

İngilizce Bilir, Avukatlık lisansı sahibidir, 

14 

S. Kamil YÜCEORAL 

Başkan 

(5.dönem)

Prof.Dr. Mustafa PAÇ 

Onursal Başkan 

Prof. Dr. Mustafa PAÇ, 1954 yılında Ankara’da doğdu. Lise öğrenimini Ankara Kurtuluş Lisesi’nde, üniversite eğitimini ise Ankara Üniversitesi 

Tıp Fakültesi’nde tamamladı. Eğitimi sırasında Berlin ve Münih şehirlerinde tıp yaz stajları gördü. Ayrıca askerlik görevini ifa ederken 

Erzurum Askeri Hastanesi ve Atatürk Üniversitesi’nde Kalp Cerrahisinin sürdürülmesi için görevlendirildi. İngilizce ve Almanca olmak 

üzere iki tane yabancı dil bilmektedir. 

Yurt dışında; Harvard Medical School Boston, Mass Misafir Cerrah (1985-1986), Baylor College of Medicine Houston, tex. Misafir Profesör 

(1993-1994) olarak eğitim aldı. 

Mesleki kariyerine Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi’nde (1971-1977) başladı. Daha sonra ise mesleki kariyerini; Ankara Üniversitesi Göğüs 

Kalp Damar Cerrahisi Asistanı (1978-1983), Atatürk Üniversitesi Tıp Fakültesinde Yardımcı Doçent (1983-1986), Atatürk Üniversitesi 

Tıp Fakültesi Doçent (1986-1992), Atatürk Üniversitesi Tıp Fakültesinde Profesör (1992-1995), İnönü Üniversitesi Tıp Fakültesi Profesör 

(1995-2002), Adnan Menderes Üniversitesi Tıp Fakültesi Profesör ve 2003 senesinden itibaren de Türkiye Yüksek İhtisas Eğitim ve Araştırma 

Hastanesi Başhekimlik görevini sürdürmektedir. 

İdari görevleri arasında Göğüs ve Kalp Damar Cerrahisi Anabilim Dalı Başkanlığı (1983-2002), Yurt Dışı Sağlık Ekiplerinde Geçici Yöneticilik 

(1983-1985), Atatürk Hastanesi Başhekim Yardımcılığı (1984-1986), Cerrahi Tıp Bilimleri Bölüm Başkanlığı (1993-1998), İnönü Üniversitesi 

Tıp Fakültesi Dekanlığı (1993-1998) ve Bakan Danışmanlığını (1998-1999) sayabiliriz. 

Bunların yanı sıra Sağlık Reform Projesi Yenilenmesi, Türk Cumhuriyetleri Sağlık Sektörü Başkanlığı, Vakıf Üniversiteleri ve Hastaneleri 

konularında da çalışmaları oldu. 

Atatürk Üniversitesi ve İnönü Üniversitesi’nde Kalp Damar Cerrahi Kliniği’nin kurulması ve geliştirilmesine katkı sağladı. Ayrıca İnönü 

Üniversitesi’nde Turgut Özal Tıp Merkezi’nin kurulmasına öncülük etti. 

Türk Cumhuriyetleri Sağlık Sektörü Ticaret ve Yatırım Ortamı ve Kalp ve Damar Cerrahisi adlı kitapların editörlüğünü yaptı. 35’i uluslararası 

olmak üzere 130 yayına 100’den fazla atıf da bulundu. 

Prof. Dr. Mustafa PAÇ, halen yürütmekte olduğu Yüksek İhtisas Eğitim ve Araştırma Hastanesi, Kalp Damar Cerrahisi klinik şefliği ve hastane 

başhekimliği görevlerinin yanı sıra Türkiye Sağlık Turizmi Derneği yönetim kurulu başkanlığı (2012) görevini de yürüttü. 

15


Çorum İskilip doğumlu olan Hüseyin Çağıl, 1964 doğumludur. Çağıl, ilk ve orta tahsilinin ardından lisans eğitimine Ankara Üniversitesi 

Tıp Fakültesi’ni okuyarak devam ettirmiştir. 1988 yılında buradan mezun olan Çağıl, eğitimini Almanya, Mainz Üniversitesi Tıp Fakültesi 

Radyoloji Bölümü’nü okuyarak tamamlamıştır. Çağıl, 1991–1995 yılları arasında Mainz Üniversitesi Tıp Fakültesi Radyoloji Bölümü’ndeki 

eğitimini tamamlamasının ardından iş hayatına adımını attı. 

İlk olarak iş hayatına 1996–2001 yılları arasında Bilmar MR Merkezi’nde çalışarak başlamış. Daha sonra ise 2000–2004 yılları arasında 

Safa Hastahanesi’nde, 2004–2010 yılları arasında Acıbadem Hastahanesi’nde iş yaşamını sürdürmüştür. 2010 yılından itibaren ise Emsey 

Hospital Hastahanesi’nde başta doktorluk olmak çeşitli idari kadrolarda görev alarak iş yaşamını devam ettirmektedir. 

Çağıl, evli ve beş çocuk sahibidir. İngilizce ve Almanca bilmektedir. 

2013 yılında Türkiye Sağlık Turizmi Derneği’nin başkanlığını devarldı 

16 

Uzman Dr. Hüseyin Çağıl 

Başkan

5. TÜRKİYE SAĞLIK TURİZMİ DERNEĞİ’NİN 

8 YILLIK SÜREÇTE YAPTIĞI FAALİYETLER 

1. Öncelikli olarak bahsetmemiz gereken durum, birçok Uluslararası Sağlık Turizmi 

Kongresi yapılmıştır. 

a. 1. Uluslaraarası Sağlık Turizmi Kongresi Antalya 14-17 Mart 2008 

b. 2. Uluslaraarası Sağlık Turizmi Kongresi Antalya 27 Şubat-2 Mart 2009 

c. 3. Uluslaraarası Sağlık Turizmi Kongresi İstanbul 03-06 Aralık 2010 

d. 4. Uluslaraarası Sağlık Turizmi Kongresi İstanbul 29-31 Aralık 2011 

e. 5. Uluslaraarası Sağlık Turizmi Kongresi Ankara 18-20 Kasım 2012 

f. 6. Uluslararası Sağlık Turizmi Kongresi İstanbul 22-25 Kasım 2013 

17


2. Çok sayıda konuya açıklık getirmek üzere sempozyum ve paneller düzenlendi. Yıl 

bazında düşünüldüğünde ortalama olarak 3 ila 4 panel farklı konularda farklı katılımcıların 

iştirakleriyle sağlık turizmine hizmet amacıyla tertiplenmektedir. 

1- Adana Sağlık Turizmi Sempozyumu - 2008 

2- Ankara Sağlık Turizmi Sempozyumu - 2008 

3- KKTC Sağlık Turizmi Çalıştayı - 

4- TÜYAP Sağlık Turizmi Paneli - 

5- Yabancı Doktorların Türkiye’de Çalışmasının Sağlık Turizmine Yansımaları Sempozyumu 

6- Medikal Turizminde Kalite 11 Şubat 2012, Ankara 

7- Sağlık Turizminde Seyahat Acentaları ve 

Aracı Kurumların Rolü – 3 Mart 2012, Ankara 

8- Sağlık Serbest Bölgeleri Paneli – 7 Nisan 

2012, Ankara 

9- Sağlık Turizminde Devlet Desteği Panel – 1 

Eylül 2012, Ankara 

(Panel – Çalıştay ve sempozyumlarla ilgili ayrıntılar 

için www.saglikturizmi.org.tr sitesini 

ziyaret edebilirsiniz.) 

18

3. Çok sayıda düzenlenen toplantı ile sağlık turizminin Türkiye’deki rotası belirlenmeye 

çalışılmıştır.Bu toplantılara çok sayıda yabancı konuk katılım göstermiştir. 

4. Yapılan çalışmalar, organizasyonlar, toplantılar, yasa çalışmaları, panel ve sempozyumlar 

kurumun yayın organı olan Sağlık Turizmi Bülteni ile kamuya duyurulmaya 

çalışılmıştır. 

5. Dernek, çıkarmış olduğu sağlık turizmi rehberleri ile sektörün temsilcilerini biraraya 

getirerek sağlık turizminin hizmetine sunmuştur. 

6. Bütün bu çalışmaların akabinde Sağlık Bakanlığı bünyesinde Sağlık Turizmi koordinatörlüğü 

oluşturarak, sektörün yasal alt yapısının oluşmasına basamak oluşturmuştur. 

Birimin kurulmasında derneğimizin oldukça yoğun bir çabası olmuştur. 

7. Dernek sunmuş olduğu raporlarla Türkiye’de 

öncelikle sağlık turizminin adını duyurmuş, 

sonrasında kamuda bu konuya yönelik çıkan 

gazete ve tv haberleri ile farkındalık oluşturmuştur. 

(Raporlarla ilgili ayrıntılar için www. 

saglikturizmi.org.tr sitesini ziyaret edebilirsiniz.) 

19

Faaliyetlerimiz

Organizasyon: 

ORG.TR ORGANİZASYON

www.saglikturizmi.org.tr Uluslararası Sağlık Turizmi Kongreleri 

KONGRE HAKKINDA 

Günümüzde tüm dünya ülkeleri; sağlık hizmetlerinin maliyetlerini düşürmek için yeni arayışlara girişmiştir. Dünyada sağlık 

hizmetini daha ekonomik ve kaliteli almak için ülkelerarası hasta hareketliliği artmıştır. Ayrıca turizm sektöründe ilerlemiş 

olan ülkeler, ülkelerindeki turizm faaliyetlerini 12 aya yaymak için alternatif arayışlar içindedirler. 

Türkiye’de turizm faaliyetlerini 12 aya yaymak, sağlık turizmini geliştirmek zorundadır. Bu bölgesinde lider ülke olmanın ve 

gelien sağlık turizmi pazar payından yararlanmak istemenin bir sonucudur.Ülkemizde sağlık kuruluşları, kaplıca işletmeleri 

son yıllarda hızla gelişmiş ve yaygınlaşmıştır. Bir çok kuruluşumuz batıdaki emsallerini geçmiştir. 

Ancak; ülkemizin sağlık turizmi ile ilgili potansiyeline rağmen uluslararası tanıtımı ve pazarlaması tam olarak yapılamamıştır. 

Ayrıca geri ödeme kuruluşlarının mevzuat uyumsuzlukları, uluslararası antlaşmaların eksikliği, sağlık turizmini gerçekleştirecek 

kuruluşların sağlık standardizasyonunda, tüm kurum ve kuruluşların iletişim ve sorunlarını çözmede çok büyük sıkıntılar 

vardır.Tüm bu olumsuzluklara rağmen sağlık turizmi taraflarını bir araya getiren geniş çaplı etkinlikler düzenlenememiştir. 

14-17 MART 2008 tarihlerinde yapılacak 1. Uluslararası Sağlık Turizmi Kongresi yurtiçi ve yurtdışı katılımının olacağı, sağlık 

turizmi ile ilgili konuların geniş olarak tartışılacağı bir zemin olacaktır. Bu kongre, sektörü bir araya getirecek önemli bir başlangıç 

olacaktır. 

Kongremizde; 1.gün Medikal Turizm, 2. gün Kaplıca Turizmi, 3. gün Yaşlı Turizmi anlatılacak, ayrıca 2. ve 3. gün spesifik konular 

panellerde tartışılacaktır. Bunun yanısıra kongre salonu yanında çok geniş bir fuar alanı olacak, sağlık turizmi taraftarları ve 

ilgililer standlarını açıp kendilerini tanıtabileceklerdir. 

Tüm hastaneler, özel klinikler, kaplıca işletmeleri, sigorta ve turizmcileri kongremize bekliyoruz. 

KONGRE KATILIMCI PORTFÖYÜ 

T.C. Sağlık Bakanlığı 

T.C. Kültür ve Turizim Bakanlığı 

Özel sağlık kurumları, 

Kamu hastaneleri, 

Üniversiteler, 

Sigortalar, 

Medya kuruluşları, 

Kaplıcalar, 

Spa-Wellness tesisleri, 

Oteller, 

Turizmciler, 

Asistan firmalar, 

Otobüs firmaları, 

Sektörel dernekler, birlikler, vakıflar, odalar, 

Tur operatorleri, 

Seyahat acenteleri, 

Medikal firmalar, 

Hastane yazılım firmaları, 

Finans kuruluşları, 

Yatırımcılar, 

Uluslararası emlakçılar, 

Danışman firmalar, 

Estetik ve güzellik salonları, 

Hava yolları, 

FTR ve yaşlı alanındaki dernekler, 

Özel bakımevleri. 

22

KONGRE KURULLARI 

Kongreyi Düzenleyen: 

Sağlık Turizmini Geliştirme Derneği (STGD) 

Kongre Başkanı: 

Prof. Dr. Mustafa PAÇ (Ankara Yüksek İhtisas Hastanesi Başhekimi ve STGD Üyesi) 

Kongre Eş Başkanı: 

Prof. Dr. M. Zeki KARAGÜLLE 

(Türkiye Kaplıca Talasso ve Kür Merkezleri Derneği Başkanı) 

Kongre Başkan Yardımcısı: 

Dr. Dursun AYDIN (STGD Başkanı) 

Onursal Başkanlar: 

Prof. Dr. Recep AKDAĞ 

(T.C. Sağlık Bakanı) Ertuğrul GÜNAY (T.C. Kültür ve Turizm Bakanı) 

Kongre Genel Sekreteri: 

Dr. M. Fatih TAŞLIÇAY (STGD Üyesi, ANEAH Başhekim Yrd.) 

Kongre Bilimsel Sekreteryası: 

Prof. Dr. Necdet ÜNÜVAR (TBMM Bütçe Plan Komisyonu Üyesi, Adana Milletvekili) 

Kongre Yürütme Kurulu 

Prof. Dr. Necdet ÜNÜVAR 

(TBMM Bütçe Plan Komisyonu Üyesi, Adana Milletvekili) 

Kamil YÜCEORAL 

(T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı Müsteşarı - Emekli) 

Kamuran ÖZDEN (T.C. Sağlık Bakanlığı Dış İlişkiler Daire Başkanı) 

Dr. Haşim ERDEM (Afganistan Sağlık Bakanlığı Danışmanı) 

Dr. Aycan AKTAŞ (Andeva Sağlık Grubu Sağlık Turizmi Koordinatörü) 

Dr. Adamu ISSAKA (Gana Cumhuriyeti - STGD Yurtdışı İlişkiler Sorumlusu) 

Zekai ÖZKAN (STGD Proje Koordinatörü) 

Kongre Yurtdışı İlişkiler Koordinatörleri 

Sevim TEZEL AYDIN (T.C. Sağlık Bakanlığı Dş İlişkiler Daire Başkan Yardımcısı) 

Dr. Adamu ISSAKA (Gana Cumhuriyeti - STGD Yurtdışı İlişkiler Sorumlusu) 

Dr. Kemal AYDIN (STGD Üyesi ve Yurtdışı İlişkilerSorumlusu) 

23


Kongre Bilimsel Danışma Kurulu 

Prof. Dr. Cevdet ERDÖL (TBMM Sağlık ve Sosyal İlişkiler Komisyonu Başkanı, Trabzon Milletvekili) 

Prof. Dr. Necdet ÜNÜVAR (TBMM Bütçe Plan Komisyonu Üyesi, Adana Milletvekili) 

Prof. Dr. Nihat TOSUN (T.C. Sağlık Bakanlığı Müsteşar Yardımcısı) 

Prof. Dr. Mustafa PAÇ (Ankara Yüksek İhtisas Hastanesi Başhekimi ve STGD Üyesi) 

Prof. Dr. M. Zeki KARAGÜLLE (Türkiye Kaplıca Talasso ve Kür Merkezleri Derneği Başkanı) 

Prof. Dr. Christian-François ROQUES (Bilimsel Kurul Başkanı, Fransız Thermalizm Araştırma Derneği, (AFRETH) 

Mr. Joachim LIEBER (Genel Sekreter, Avrupa Spa Derneği, ESPA) 

Dr. Kurt Von STORCH (Denetleyici, Avrupa Spa Derneği, ESPA, EUROPESPA med) 

Dr. Constantine CONSTANTINEDES (Sağlık Turizmi Uygulama Başkanı, YUNANİSTAN) 

Prof. Dr. Hans Ulrich GUTSCHE (Nefrolog, Medikal Danışman, Serik Diyaliz-Belek, Antalya) 

Prof. Dr. Vural KAVUNCU (Afyonkarahisar Kocatepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon ABD Başkanı) 

Prof. Dr. Fatma ATALAY (Gazi Üniversitesi Tıp Fakültesi Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon Öğretim Üyesi) 

Prof. Dr. Kadirhan SUNGUROĞLU (Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Biyokimya Öğretim Üyesi) 

Prof. Dr. Mustafa N. ÖZMEN (Hacettepe Üniversitesi Genel Direktör Yardımcısı) 

Doç. Dr. Deniz EVCİK (Ufuk Üniversitesi Tıp Fakültesi Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon ABD Başkanı) 

Yrd. Doç. Dr. Ümit ATEŞKAN (Ankara Atatürk Eğitim ve Araştırma Hast. Geriatri Bölümü) 

Kongre Danışma Kurulu 

Uzm. Dr. Cebrail ŞİMŞEK (Ankara Onkoloji Hast. Başhekimi ve STGD Başkan Yardımcısı) 

Uzm. Dr. Levent SARAÇ (T.C. Sağlık Bakanlığı Sağlık Turizmi Eski Koordinatörü) 

Uzm. Dr. Mustafa AKSOY (Ankara İl Sağlık Müdürü) 

Dr. Serdar MERCAN (T.C. Sağlık Bakanlığ Tedavi Hizmetleri Genel Müdür Yardımcısı) 

Dr. Metin DİNÇER (T.C. Sağlık Bakanlığı Saha Koordinatörü ve STGD Üyesi) 

Dr. Haluk ÖZSARI (Türkiye Sigorta ve Reasürans Şirketleri Birliği Danışmanı) 

Dr. Mehmet ALTUĞ (Sağlık İşletmeleri Federasyonu Yönetim Kurulu Başkanı) 

Dr. Alex CALACHEA (Dünya Sağlık Örgütü Yaşlılar Koordinasyonu Üyesi) 

Dr. Atikullah GİYASİ (Afganistan Sağlık Bakanlığı) 

Cumali YÜKSEK (T.C.Sağlık Bakanlığı Kamu Özel Ortaklığı Daire Başkanı) 

Nevval SEVİNDİ (Gazeteci ve STGD Üyesi) 

Enginer BİRDAL (Sağlık Bakanlığı ve STGD Üyesi) 

Murat AYAN (Turizmci ve STGD Üyesi) 

Abdulkadir KIRTEPE (Türk Kızılay Derneği Sağlık Hizmetleri Müdürü) 

İffet KAYA (Türk Geriatri Vakfı Genel Sekreteri) 

Kılıç KAYA (Sağlık Yöneticisi ve STGD Üyesi) 

Özgür Bora YAPRAK (Şehir Plancısı ve Sağlık Bakanlığı Danışmanı) 

Turgay KURT (Yatırım Danışmanı) 

24

13.00 Otele Giriş 

19.00-21.00 Hoşgeldiniz Programı 

09.00-10.30 

1. ULUSLARARASI SAĞLIK TURİZMİ KONGRESİ PROGRAMI 


İstiklal Marşı ve Saygı Duruşu 

14.03.2008 CUMA (GİRİŞ) 

15.03.2008 CUMARTESİ 

1. GÜN (AÇILIŞ PROGRAMI) (ÖĞLEDE) 

Sağlık Turizmi Hakkında Sn. Dr. Aycan AKTAŞ, Sağlık Turizmi Platformu 

Dernek Hakkında Sn. Dr. Dursun AYDIN, Dernek Başkanı 

Açılış Konuşması Sn. Başaran ULUSOY, TURSAB Başkanı 

Açılış Konuşması Sn. Prof. Dr. M. Zeki Karagülle Kongre Başkanı 

Açılış Konuşması Sn. Prof. Dr. Necdet ÜNÜVAR Bütçe Plan Komisyon Üyesi 

Açılış Konuşması Sn. Prof. Dr. Cevdet ERDÖL Sağlık ve Sosyal İşleri Komisyon Başk. 

Açılış Konuşması Sn. Prof. Dr. Nihat TOSUN, T.C. Sağlık Bakanlığı Müsteşar Yrd. 

Açılış Konuşması Sn. Alâaddin YÜKSEL, Antalya Valisi 

Açılış Konuşması Sn. İsmet YILMAZ, T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı Müsteşarı 

Sayın Bakanın Konuşması Sn. Eşref VAİZ, K. K. T. C. Sağlık Bakanı 

Sayın Bakanın Konuşması Sn. Ertuğrul GÜNAY, T.C. Kültür ve Turizm Bakanı 

Sayın Bakanın Konuşması Sn. Prof. Dr. Recep AKDAĞ, T.C. Sağlık Bakanı 

10.30-10.45 KAHVE ve ÇAY ARASI 

11.00-11.10 

11.10-11.20 

SAĞLIK TURİZMİ KAVRAM - KAPSAMI ve GENEL BAKIŞ 

1.GÜN (1. OTURUM) 

Oturum Başkanı: 

Dr. Haluk ÖZSARI 

Dünyada Sağlık Turizminin Geldiği 

Nokta ve Bekleme Listeleri 

Sağlık Turizminde Cepten 

Ödeme ve Sigortaların Bakışı 

Dr. Chenko CHALKOV, Rehab. Hastaneleri Ulusal Mrk. Md./ 

BULGARİSTAN 

Dr. Haluk ÖZSARI, Türkiye Sigorta ve Reasürans Şirketleri Birliği 

Danışmanı 

25


26 

11.20-11.30 

11.30-11.40 

11.40-11.50 

11.50-12.00 

Avrupa Ekonomik Topluluğu’nda 

Hastaların Serbest Dolaşımı 

Dünyada giderek yaşlanan nüfus ve 

BKK’nın yaşlılara yönelik planlamaları 

Sağlık Turizminde Avrupalı Hastaların 

Beklentileri 

Sağlık Turizmi Açısından Avrupa’da 

Yaşayan Türkler ve Diğer Göçmenler 

12.00-12.20 SORU ve TARTIŞMA 

12.20-12.35 

12.35-14.00 YEMEK ARASI 

14.00-14.10 

14.10-14.20 

14.20-14.30 

14.40-14.50 

14.50-15.00 

15.00-15.10 

SPONSOR FİRMALARIN 

KURUMSAL TANITIMLARI 

Oturum Başkanı: Prof. Dr. Cevdet 

ERDÖL 

Sağlık Turizminde Marketing 

Stratejileri 

Türkiye’de Sağlık Turizmi ve Sağlık 

Turizmindeki Rekabetçi Ortamda 

Türkiye’nin Yeri 

Kamu Sağlık Kurumları ve 112 

Servisinin Sağlık Turizmindeki Yeri 

Türkiye’de Sağlık Turizmine ve Özel 

Hastaneler Genel Bakış 

Diyaliz Hastalarına Genel Bakış ve Sağlık 

Turizminde Diyaliz Hastalarının Önemi 

Ülkemizdeki İleri Teknoloji 

Uygulamaları (Kardiyovasküler 

Cerrahi, Kök Hücre, Organ Nakli) 

DR. Constantine CONSTANTINIDES, Sağlık Turizmi Uygulama 

Başkanı , YUNANİSTAN 

Selma UYLAŞ, BKK Aktiv, ALMANYA 

Dr. Serdar BEKLEN, Avusturya-Türkiye Sağlık Derneği Başkanı, 

AVUSTURYA 

Dr. Dursun AYDIN, Sağlık Turizmini Geliştirme Derneği Başkanı 

15.03.2008 CUMARTESİ 

1. GÜN (ÖĞLEDEN SONRA) 

TÜRKİYE’DE SAĞLIK TURİZMİNİN GELDİĞİ NOKTA 

1. GÜN (2. OTURUM) 

Dr. Filiz ÇEVİRME, Sema Hastanesi Pazarlama ve 

Halkla İlişkiler Müdürü 

Sparrow MAHONEY, Dünya Sağlık Turizmi Kongresi Danışmanı, 

ABD 

Uzm. Dr. M. Taşkın EĞİCİ, T.C. Sağlık Bakanlığı Saha Koordinatörü 

Uzm. Dr. Levent SARAÇ, T.C. Sağlık Bakanlığı Sağlık Turizmi Eski Koordinatörü 

Prof. Dr. Hans.U. GUTSCHE, Nefrolog, Medikal Danış., ALMANYA 

Prof. Dr. Murat ERTÜRK, Karadeniz Teknik Üniversitesi Tıp Fakültesi 

Mikrobiyoloji ve Klinik Mikrobiyoloji AD Başkanı


15.30-15.45 

Türkiye’de Sağlık Turizmi Tanıtımda 

Kamu-Özel İşbirliği ve Samsun Modeli 

15:45-16:00 KAHVE ve ÇAY ARASI 

16:00-16:10 

16:10-16:10 

16:10-16:20 

16:20-16:30 

16:30-16:40 

16:40-16:50 


Prof. Dr. Mustafa PAÇ 

Sağlık Turizmi Açısından İngiltere’nin 

Potansiyeli 

Sağlık Turizmi Açısından Ortadoğunun 

Önemi-Termal Yatırım Talepleri 

Sağlık Turizminde ve Ürdün’deki 

Sağlık Hizmeti Uygulamalarında Devlet 

Desteği 


Açısından Balkanların Önemi 

Sağlık Turizminde Orta Asya’nın 

Önemi 

Sağlık Turizminde Uzak Doğu 

Uygulamaları ve Pazarlama 

Stratejileri 

16:50-17:10 SORU ve TARTIŞMA 

16:55-17:10 

SPONSOR FİRMALARIN 

KURUMSAL TANITIMLARI 

19:00-21:00 AKŞAM YEMEĞİ 

09:10-09:20 

Eyüp ELMAS, T.C. Samsun Valiliği AR-GE Daire Başkanı 

SAĞLIK TURİZMİ PAZARLARINA GENEL BAKIŞ 


ELİF BAYRAK, NHS Denetçi, İNGİLTERE 

Safwan Abdo ALHINDI, Al Sada Dergisi, Hawadis Dergisi, Usbu Al 

Riyadi Gazetesi, Bayrak Gazetesi, SURİYE 

Dr. Ratib HİMAWİ, Sağlık Bakanlığı, Medikal Turizm Direktörü, 

ÜRDÜN 

Dr. Kiro SALVANI, Sağlık Bakanlığı Müsteşarı, MAKEDONYA 

Prof. Dr. Mustafa PAÇ, T. Yüksek İhtisas Hastanesi Başhekimi, Sağlık 

Bakanlığı Orta Asya Koordinatörü 

Anil K MAINI, Apollo Hastahane Grubu İş Geliştirme Müdürü, 

HİNDİSTAN 

16.03.2008 PAZAR 

2. GÜN (ÖĞLEDEN ÖNCE) 

DÜNYADA ve TÜRKİYE’DE KAPLICA TURİZMİ ve MİNERALLİ SULAR 


Oturum Başkanı: Prof. Dr. M. Zeki 

KARAGÜLLE 

Dünyada ve Fransa’da Termal 

Turizmine ve Talasoterapiye Genel 

Bakış-AFRETH 

Prof. Dr. C-François ROQUES, Bilimsel Kurul Başkanı, Fransız Thermalizm 

Araştırma Derneği, AFRETH, FRANSA 

27


28 

09:20-09:30 

09:30-09:40 

09:40-09:50 

09:50-10:00 

10:00-10:10 

Ülkemizde Mineral Sular ve Kaplıca 

Tedavisi 

Termal Tesislerde Akreditasyon ve 

Türkiye Dahil 10 Ülkede EUROPESPA 

Med Karşılaştırması 

Türkiye’de Özel Bir Kaplıca Örneği; 

Sivas Kangal Balıklı Kaplıcası 

Türkiye’de Termal Turizmin 

Geliştirilmesi Çalışmaları 

Türkiye’nin Termal Turizmi İçin 

Bölgedeki Önemi ve Tanıtımı 

10:10-10:30 SORU - TARTIŞMA 

10:30-10:45 EXPO 2015 İZMİR Kurumsal Tanıtımı 


11:00-11:10 

11:10-11:20 

11:20-11:30 

11:30-11:40 

11:40-11:50 

Prof. Dr. M. Zeki KARAGÜLLE, Türkiye Kaplıca Talasso ve Kür Merkezleri 

Derneği Başkanı 

Dr. Kurt von STORCH, Denetleyici, Avrupa Spa Derneği, ESPA, EU- 

ROPESPA med, ALMANYA 

Prof. Dr. Sedat ÖZÇELİK, Cumhuriyet Üni. Tıp Fak. Dermatoloji AD Bşk. 

Gökhan ÖZOK, T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı Yatırım ve İşletmeler 

Daire Başkanı, Kültür ve Turizm Uzmanı 

Suzanne SWAN, Yazar, Todays ZAMAN 

SAĞLIK TURİZMİNDE SPA, TALASOTERAPİ ve WELLNESS 



Prof. Dr. Vural KAVUNCU 

Ülkemizdeki Termal İşletmelerin 

Geleceği 

Termal Tesis İşletmeciliği ve Yurt 

Dışına Pazarlanmasının Önemi 

Macaristan’da SPA ve Termal Turizm 

Uygulamaları 

Sağlık Turizmi Açısından Kür Tedavisi 

ve Termallerin Tanıtımının Önemi 

Dünya SPA&Wellness Ziyaretçi (Goer) 

Profili ve Sahil Otellerimizdeki 

Uygulamalar 

Zeki ÇİFTÇİ, Asya Kızılcahamam Termal Tatil Köyü 

Turabi ÇELEBİ, İzmir Balçova Termal Turizm ve Otelcilik Tic. A.Ş. 

Dr. Istvan FLUCK, Sağlık Bakanlığı, Spa Bölüm Başkanı, 

MACARİSTAN 

Prof. Dr. Vural KAVUNCU, Kocatepe Üni. Tıp Fak. FTR AD Bşk. 

Öğr. Gör. Niyazi BİNGÜL, Adnan Menderes Üniversitesi 

Sultanhisar Meslek Yüksek Okulu 

11:50-12:00 Sağlık Turizminde Başkent Ankara’nın Yeri Mehmet ÇETİN, Ankara İl Özel İdaresi Genel Sekreteri 

12:00-12:20 SORU VE TARTIŞMA 

12:20-12:35 YALOVA TERMAL Kurumsal Tanıtımı 

12:35-14:00 YEMEK ARASI

14:00-14:10 

14:10-14:20 

14:20-14:30 

14:40-14:50 

14:50-15:00 

15:00-15:10 

Oturum Başkanı: Prof. Dr. Ali SEYYAR 

Dünyada Yaşlılık ve Yaşlıların 

Beklentileri 

Yaşlı ve Engelli Turizminin Sahil 

Turizmine Yansımaları 

Avrupada Yaşlı Bakımı ve 

Bakım Maliyetleri 

Yaşlı Turizminde Yaşlıların 

Acil Tedavileri ve Check-Up Programları 

Yaşlıların ve Engellilerin Sağlık 

Turizmindeki Yeri 

Dünyada Stress ve Yaşlı 

Turizminin Önemi 



16:30-17:00 SONUÇ BİLDİRİSİ 

17:00-21:00 

SERBEST ZAMAN-İŞ 

GÖRÜŞMELERİ 

21:00-22:00 GALA YEMEĞİ 

16.03.2008 PAZAR 

2.GÜN (ÖĞLEDEN SONRA) 

SAĞLIK TURİZMİ AÇISINDAN YAŞLI TURİZMİ 

2.GÜN (6. OTURUM) 

Yrd. Doç. Dr. Ümit ATEŞKAN, Atatürk Eğt. ve Araş. Hast. Geriatri 

Bölümü 

Kamil YÜCEORAL, Emekli Turizm Bakanlığı Müsteşarı 

Dr. Kemal AYDIN, Türk Hollanda Sağlık Vakfı 

Dr. Dursun AYDIN, STGD Başkanı 

Prof. Dr. Ali SEYYAR, Sakarya Üni. Çalışma Ekonomisi ve Endüstri 

İlişkileri Bölümü 

Louis MINSTER, Araştırmacı, MALTA 

16.03.2008 PAZAR 

2.GÜN (ÖĞLEDEN SONRA) 

17.03.2008 PAZARTESİ 

3. GÜN (ÇIKIŞ) 

09:00-17:00 ANTALYA TURİSTİK GEZİ TURU (Aspendos, Side, Bölgedeki Şelaleler) 

13:00 OTELDEN AYRILIŞ 

18:00 FUAR ALANI KAPANIŞI 

29


30 

1. ULUSLARARASI SAĞLIK TURİZMİ KONGRESİNDE 

SAĞLIK BAKANIMIZ 

PROF. DR. RECEP AKDAĞ’IN KONUŞMA METNİ 

(15 MART 2008) BELEK/ANTALYA 

Hem sağlık hem de turizm açısından çok büyük çalısşmaya imza atan Sağlık Turizmini Geliştirme Derneği Başkanı Dr. Dursun 

Aydın ve ekibine teşekkür ediyorum. Bütün gelen konuklarımıza ve yurt dışından gelen misafirlerimize hoş geldiniz diyorum. 

Bu yapılan kongrelerin geleceğimiz açısından çok faydalı olacağına inanıyorum. 

Sağlık ve ulaşım açısından sınırlar artık çok belirleyici değil ve hastalar sadece kendi ülkelerinde değil, başka ülkelerde de doktor 

seçme özgürlügüne ulaştı. Bir ülkede tahlil ve tetkikleri yapılan bir hastanın başka bir ülkeye gittiğinde tahlilleri yeniden 

yapılmaksızın tedavisi başlıyor.Tıp sürekli gelişen ve globalleşen bir yapı haline geldi. 

Bütün ülkelerdeki hastaların başka ülkelerde kolaylıkla tedavi olmasının nasıl yapılacağı hakkındaki değerlendirmeler ancak 

siz değerli bilim adamları ve bu sektörle ilgilenen şahısların bir araya gelip tartışmaları ve ortak bir noktada anlaşmaları ile 

olacaktır.Bu da içinde bulunduğumuz 1.Uluslararası Sağlık Turizmi Kongresi gibi kongreler aracılığıyla olur. 

Biz bu ülkede son 5 yıldır ciddi bir dönüşüm programı uyguluyoruz. Bu dönüşüm programı çerçevesinde hem halkımızın sağlık 

erişimini kolaylaştırdık hem de bu sağlık hizmetini sadece kamu eliyle değil özel sektörden de faydalanarak almasını sağladık. 

Son birkaç aydır yeni bir plan üzerinde yoğunlaşıyoruz. Bu planlamayı özel sektörümüzle beraber yapacağız. Bu hem halkımız 

hem de özel sektörümüzün faydasına olacaktır. 

Özel sektör, sağlık açısından ülkemizde çok büyük atılımlara imza atmıştır. Hem ileri teknoloji kullanmasıyla hem de sağlık 

yapısıyla Türkiye yabancı yatırımcılar açısından da bir fırsat ülkesidir. 

Bu konulara sağlık perspektifinden baktığımızda da bir diğer önemli husus ise otelciliktir. Yabancı ülkelerden gelen hastaların 

kalacakları yerler de bir o kadar önemlidir. 

Ülkemize genellikle Avrupa’dan hasta geliyor. Bundan birkaç yıl öncesine kadar bu durum tam tersiydi. Avrupa’nın yaşlı bir 

nüfusa sahip olmasından dolayı sağlık ihtiyacı daha fazladır.Bunun yanında bir de doğrudan sağlık hizmeti sunma açısından 

karşılıklı görüşmeler yapılmalıdır.Hükümet olarak bizim yapacağımız sektörün bu irtibatını kolaylaştırmak olmalıdır. 

Geleneksel hasta bakımının yanı sıra yaşlıların, fiziksel veya mental sağlık problemleri olan hastaların bakımı da önemlidir. 

Türkiye genç nüfusu fazla olan bir ülkedir.Bu da yetiştirmek için gerekli elemanı bulmakta zorluk çekmeyeceğimizin göster-

gesidir.Bu konuyla ilgili şu anda kurulmuş bir eğitim kurumumuz yok.Ama bu ihtiyaç ülkemizde, hizmet içi eğitimlerle karşılanıyor. 

Ama hükümet olarak şöyle bir karar aldık; biz yüksekokul seviyesinde doğrudan bakım elemanı yetiştirme uğraşı içersinde olacağız. 

Yabancı ülkelerden gelen misafirlerimize şunu da belirtmek isterim ki; Türkiye nüfusunun yarısı 28 yaş altındadır. Bugün Japonya ve 

Batı Avrupa ülkelerinde yaşlanan nüfusa kıyasla, Türkiye’nin gelecek açısından ne kadar önemli bir genç iş gücüne sahip olduğunu 

görüyoruz. Kuşkusuz genç nüfusu fazla olan başka ülkeler de vardır. Ama Türkiye gibi gelişen ve Avrupa değerlerine entegrasyonunu 

sağlamış olan bir ülkenin sahip olduğu genç nüfus sadece kendisi için değil komşu ülkeleri ve diğer Batılı ülkeler açısından da bir fırsat 

teşkil etmektedir. 

Ben yaşlı ve hasta bakımı konusunda toplum birikiminin de önemli olduğunu düşünüyorum.Biz çok misafirperver bir toplumuz ve 

insanlara hizmet konusunda çok köklü bir kültüre sahibiz. Bu da ülkemizde sağlıkla ilgili, yaşlı bakımıyla ve özürlü bakımıyla alakalı 

turizmde çok kolaylık sağlıyor. 

Değerli dostlar bundan yaklaşık 10 yıl önce kendi mesleğimle ilgili Antalya’da bir kongreye geldiğimde bir arkadaşıma hediye almak 

üzere bir dükkana girdim. Orada çalışan arkadaşların beni karşılama ve alışveriş sırasındaki ilgileri bana Antalya’nın turizm açısından 

ne derece değerli olduğunu göstermeye yetti. Şimdi görüyorum ki, Antalya o zaman da bu zamana kadar çok daha fazla yol almış. 

Bu da bizi çok mutlu ediyor. 

Bizim kültürümüzde yaratılanı sev yaratandan ötürü hoşgörüsü vardır. Dolayısıyla dünyanın her yerinden gelecek insanlara hizmet 

etmek konusunda köklü bir geleneğimiz vardır. Artık, hem geleneği tamamen oturtmuş, hem de yüksek teknolojiyi çok akıllıca bir 

biçimde kullanan bir toplum haline geldik. 

Bundan 2 yıl önce başımdan geçen bir olayı anlatmak istiyorum.Bir sağlık bakanıyla görüşmemde onun ülkesinde bir MR tetkiğinin 

ne kadara mal olduğunu sorduğumda bana ortalama 250 Euro gibi bir rakam vermişti.Bizim ülkemizde bu tetkik 50 Euro’ya yapılabilmekte.Bu 

da hem yüksek teknolojiyi kullanıyoruz hem de bunu ucuza mal ediyoruz anlamına gelmektedir. 

Türkiye’de hem misafirperverlik hem hizmet kültürü bununla birlikte iyi bir sağlık sistemi ve ekonomik fiyat uygulaması var. Bütün 

bunlar bir araya geldiği zaman yapabileceğimiz çok iş olduğunu görüyoruz. 

Termal tesis açısından baktığımız zaman da ülkemiz bir fırsatlar ülkesi olarak karşımıza çıkıyor.Bütün yatırımcıların dikkatini bu konuya 

çekmek istiyorum. Çok fazla kaynağımız var. Ancak bunları yeterli miktarda değerlendirmiş değiliz. Önümüzdeki yıllarda bu 

kaynakların da değerleneceğine inanıyorum. 

Türkiye’ye yurt dışından misafir olarak gelen kişilere de şunu sunmak istiyorum; 112 acil çağrı hattımız, çok düzenli ve disiplinli 

çalışan bir kurumumuzdur. Çağrılarınıza ortalama 10 dakika içerisinde ulaşabilmekteyiz. 2008 yılında da hava ambulans sistemini 

hizmete sokacağız.Bu da sağlık açısından çok önemli bir adım olacaktır. 

Dünya nüfusu hızla yaşlanıyor. Şu anda gelişmiş ülkelerde 65 yaşın üstündeki nüfus yüzde 20’lere yaklaşmış durumda. 2050 yılında 

yaşlı nüfus oranının yüzde 50’ye ulaşacağını bu işle ilgilenen uzmanlar söylüyor. Onun için gerçekten genç nüfusu olan ve bunu muhafaza 

eden ülkemiz, bütün misafirlere söylüyorum, sağlık alanında sizlere gönlümüzü ve kapılarımızı açmış bulunuyoruz. Karşılıklı 

kazanmamız mümkündür. 

Değerli konuklar, kendi alanındaki bu ilk uluslararası kongrede, ülkemizin sağlık alanında sahip olduğu imkânları tüm dost ülkelerle 

paylaşmalıyız. 

Burada 2–3 gün içerisinde yapacağınız çalışmaların ve karşılıklı fikir alışverişinin büyük başarılara imza atacağına inanıyor, biz politikacılara 

da bu konuda yol gösterici olacağınızı ümit ediyorum. 

Değerli dostlarım hepinizi tekrar sevgi ve saygılarımla selamlıyorum. 

31

Uluslararası Sağlık Turizmi Kongreleri 

www.saglikturizmi.org.tr 

BASIN DUYURUSU 

TURİZMİN YÜKSELEN YENİ DEĞERİ SAĞLIK TURİZMİ 

SAĞLIK VE TURİZM SEKTÖRÜNÜN TEMSİLCİLERİ ANTALYA’DA DÜZENLENEN 

1. ULUSLARARASI SAĞLIK TURİZMİ KONGRESİNDE BİRARAYA GELDİ 

SAĞLIK TURİZMİNİ GELİŞTİRME DERNEĞİ öncülüğünde, SAĞLIK BAKANLIĞI ile KÜLTÜR ve TURİZM BAKANLIĞI’NIN DESTEKLE- 

RİYLE GERÇEKLEŞTİRİLEN KONGREDE, sağlık turizmi konusu, her boyutuyla ele alınıyor, sorunları tartışılıp, geleceğe yönelik 

plan ve programlar yapılıyor. Kongreye 340 yerli katılımcı, 53 yabancı katılımcı ve 25 ülkenin katılımıyla başladı. 

1. Uluslararası Sağlık Turizmi Kongresinin açılışında bir konuşma yapan Sağlık Bakanı Prof Dr. Recep AKDAĞ; özgürlüklerin 

geliştiği günümüzde artık insanların, hastaların başka ülkelerde de doktor seçme özgürlüğünü kullanmak istedikleri söyledi. 

Recep Akdağ kongrenin açılışında yaptığı konuşmada Hükümet olarak son beş yıl içerisinde sağlık alanında çok ciddi bir dönüşüm 

programı uyguladıklarını belirterek sözlerini şöyle sürdürdü. 

“Son yıllarda özel sektör Türkiye’de sağlık alanında çok büyük yatırımlar yaptı. Ülkemizde verilen tıbbi hizmet Avrupa’daki akranlarının 

seviyesine ulaşmış durumdadır. Ülkemize artık tedavi olmak amacı ile yurtdışından çok miktarda hasta gelmektedir. 

Bakanlık olarak bize düşen özel sektörün önünü açarak gerekli yasal düzenlemeleri yapmaktır” dedi. 

Prof. Dr. Recep AKDAĞ konuşmasında ayrıca yaşlı ve engelli bakımının Türkiye için önemine değindi. Dünya nüfusunun hızla 

yaşlandığını belirten Prof. Dr. Recep Akdağ genç ve dinamik bir nüfusa sahip olan ülkemiz insanının bu alanda dünyada önemli 

bir açığı kapatacağını söyledi. 

Prof. Dr. Recep Akdağ konuşmasını şöyle sürdürdü. 

“İlerleyen günlerde Sağlık Meslek Liseleri ve Meslek Yüksek Okullarının müfredatlarında yapılacak düzenlemelerle hasta ve 

yaşlı bakımı alanında kalifiye eleman yetişmesini sağlayacağız. Ülke nüfusumuzun çok önemli bir kısmını 28 yaşın altındaki 

gençlerimiz oluşturmaktadır. Bu insanlardan yararlanmalıyız. Ülkemizin sahip olduğu kültürel altyapı, misafirperverliğimiz, 

yaratılanı yaratandan ötürü hoş gören anlayışımız bize sağlık turizmi alanında çok büyük avantajlar sağlamaktadır. Dünya 

nüfusu hızla yaşlanıyor. Genç bir nüfusa sahip olan Türkiye Tüm dünyaya gönlünü açmış durumdadır” dedi. 

Kongrenin açılışında bir konuşma yapan Sağlık Turizmini Geliştirme Derneği Başkanı Dr. Dursun Aydın; Ülkemizin; doğal güzellikleri, 

iklimi, kültür zenginlikleri ve coğrafik konumuyla gerçek bir turizm cenneti olduğunu söyledi. Ancak, turizm faaliyetlerimizin 

deniz-kum ve güneş üçgeninde, 3–4 aya sıkıştığını belirten Dr. Dursun Aydın konuşmasını şöyle sürdürdü. 

32

“Ülkemizde; turizm faaliyetlerinin, tüm ülkeye ve 12 aya yayılması gerekmektedir. Bu bağlamda, alternatif turizmin geliştirilmesi zorunludur. 

Sağlık turizmi; alternatif turizmin önemli bir dalıdır. Çünkü dünyada yaşlı nüfus ve kronik hastalıklar artmakta, buna paralel 

olarak tedavi maliyetleri de yükselmektedir. Sağlık turizmi alanında ülkemizin, elinde büyük bir potansiyel bulunmasına rağmen, bu 

pazardan %1’in altında pay almaktadır. Dünyada sağlık turizminde dönen ciro 100 milyar USD’ dir. 

Ülkemizin hastaneleri, termalleri, yaylaları, yurtdışında özellikle Ortadoğu ve Körfez ülkelerinde tanıtıldığı takdirde, 3-4 yıl sonra ekonomimize 

yıllık ortalama 10 milyar dolar girdi sağlanabilir. Bu bölgelerden özellikle kaplıca, estetik cerrahi, organ nakli, diş tedavisi, 

tüp bebek ve fizik tedavi bölümlerine çok büyük bir talep gelmektedir. 

1. Uluslararası Sağlık Turizmi Kongresi, Sağlık Turizmi alanındaki tüm tarafları bir araya getirecek, sektörün ülkemizde gelişmesi için 

neler yapılması gerektiği tartışılacaktır” dedi. Ayrıca Dr. Aydın “Sağlık turizmini 3 ana başlıkta değerlendirebiliriz. 1- Medikal Turizm, 

2- Termal Turizm, 3- İleri yaş Turizmi” dedi. 

Kongre açılışında ayrıca Kongre Başkanı Zeki Karagülle de konuştu. Karagülle konuşmasında Türkiye’de termal turizmin önemine 

işaret etti. 

Sağlık Bakanlığı Müsteşar Yardımcısı Nihat Tosun’da konuşmasında; Dünya’da son yıllarda yaşanan gelişmeler neticesinde sağlık turizmi 

alanında Türkiye’nin ön plana çıktığını söyledi. 

Kültür ve Turizm Bakanlığı Müsteşarı İsmet Yıldız da konuşmasında ülkemizin sahip olduğu imkânlarla alternatif turizm alanında 

önemli avantajlarının olduğunu bildirdi. “Sağlık Turizmi gelecekte turizmin en önemli başlıklarından biri olacaktır” dedi. 

TBMM Sağlık İşleri Komisyonu Başkanı Trabzon Milletvekili Cevdet Erdöl de yaptığı konuşmada; “Son birkaç yıl içinde hükümetin 

aldığı kararlar neticesinde çok fazla sayıda hasta ülkemize gelmeye başlamıştır” dedi. 

Antalya Valisi Alaaddin Yüksel 21. yy.lın en gözde sektörünün turizm olduğunu, 2007 yılında 900 milyon insanın bir yerden başka bir 

yere tedavi için gittiğini belirtti. Alaaddin Yüksel spor turizmi, kongre turizmi ve sağlık turizminin alternatif turizm alanları olduğunu 

sözlerine ekledi. 

33


34 

1. ULUSLARARASI SAĞLIK TURİZMİ KONGRESİ 

SONUÇ BİLDİRİSİ 

14-17 Mart 

2008 

ANTALYA 

1. Uluslararası Sağlık Turizmi kongresinde 27 ülkeden (ABD, Almanya, Arnavutluk, Avusturya, Bulgaristan, Endonezya, 

Fransa, Gürcistan, Hindistan, İngiltere, İsrail, İsveç, KKTC, Macaristan, Makedonya, Malta, Mısır, Özbekistan, Moldova, 

Suriye, Ürdün, Yunanistan, Çek Cumhuriyeti, Tunus, Lübnan, Irak,) 53 yabancı katılımcı ile 300 yerli katılımcı yer almıştır. 

Sağlık Bakanı Prof. Dr. Recep AKDAĞ, Kültür ve Turizm Bakanlığı Müsteşarı İsmet YILMAZ, Sağlık Bakanlığı Müsteşar 

Yardımcısı Prof. Dr. Nihat TOSUN, TBMM Sağlık ve Sosyal İşler Komisyon Başkanı Prof. Dr. Cevdet ERDÖL, Türkiye Büyük 

Millet Meclisi Bayındırlık, İmar, Ulaştırma ve Turizm Komisyonu Başkanı Mustafa DEMİR, AK Parti Yurtdışı İlişkiler Sorumlusu 

ve İstanbul Milletvekili Egemen Bağış, Antalya Milletvekili Abdurrahman ARICI, Antalya Valisi Alaattin YÜKSEL, 

TURSAB Başkanı Başaran ULUSOY ve birçok üst düzey bürokrat ve sektör temsilcisi katılmıştır. 

1. Bu kongre ile Türkiye; 2008 yılı itibariyle sağlık turizmi açısından ciddi bir dönüm noktasına gelmiştir. 

2. Sektörün ihtiyacı olan hekim temininde yaşanan sıkıntıyı aşmak açısından önemli bir kaynak oluşturan yabancı hekim 

çalıştırılmasının yolu açılmalıdır. 

3. Sağlık Bakanlığı’nın son mevzuat düzenlenmesinde sağlık turizmine hizmet verecek hastanelerin planlanmasında bir 

ayrıcalık tanınmalıdır. 

4. Sağlık turizmini sunacak kurumların, mutlaka akredite edilmesi eğitimli yabancı dil bilen personelleri bünyelerinde barındırması 

ve denetlenmesi gerekmektedir. 

5. Sağlık Bakanlığı, Kültür ve Turizm Bakanlığı, yanında ilgili Komisyon başkanlarının da kongreye iştirak etmeleri ile 

sektöre destek olma niyet ve çabaları açıkça ortaya konulmuştur. Sektör birlik ve beraberlik içinde bu desteği değerlendirmelidir. 

6. Ülkemiz için sağlık turizminin çok önemli olduğu Devletin, STK’ların ve sektör temsilcilerinin katılımıyla ortaya konulmuştur. 

7. Kongre boyunca yapılan konuşmalar neticesinde sağlık turizminin; MEDİKAL TURİZM, TERMAL TURİZM ve İLERİ 

YAŞ TURİZMİ olarak üç ana başlıkta toplanması ve değerlendirilmesi gerektiği sonucuna varılmıştır.

8. Dünyadaki sağlık turizmi gelişmelerinin mutlaka takip edilmesi ve bilgi paylaşımı zorunludur. Devlet, STK, özel sektör 

işbirliği ile gerçekleştirilecek benzeri eğitim toplantılarına devam edilmelidir. Bu konuda derneğimiz öncü olacaktır. 

9. Turizm faaliyetlerinin 12 aya yayılmasında sağlık turizminin en önemli alternatif turizm seçeneklerinden biri olduğu 

anlaşılmıştır. 

10. Ülkemiz; iklimi doğal güzellikleri, kültürel zenginlikleri ve jeopolitik konumu, termal kaynakları ve son yıllarda sağlıkta 

geldiği nokta itibariyle sağlık turizmi için müthiş bir potansiyele sahiptir. 

11. Yaşlı bakım köylerinin ve bölgelerinin oluşturulması ve sağlık turizmi hizmetine sokulması çok önemlidir. (Yaylalarımız 

bunun için çok uygundur). 

12. Dünya nüfusu hızla yaşlanıyor. Dünyanın gelişmiş ülkelerinde yaşlı nüfus oranı yüzde 20’lere yaklaşmıştır. Ülkemizin 

genç nüfusu uzun yıllar devam edecek önemli bir kaynaktır. Yurtdışından gelecek yaşlılara misafirperver kültürümüzle örf 

ve adetlerimizle en iyi yaşlı bakım hizmeti verebiliriz. 

13. Sağlık turizminde dünyada dönen ciro 100 milyar USD civarındadır. Ülkemiz için 3-4 yıl içinde bunun yüzde 10’u olan 

10 milyar USD/Yıl döviz girdisi hedeflenmiştir. 

14. Sağlık turizmi açısından yaşlı ve engelli turizmine hizmet verecek personelin yetiştirilmesi için meslek liselerinde ve meslek 

yüksek okullarında özel bölümler açılması gerekmektedir. 

15. Ülkemize sağlık turizmi yatırımlarını çekebilmek için tanıtım ve teşviklerin daha cazip hale getirilmesi gerekmektedir. 

16. Sağlık Turizmini Geliştirme Derneği bundan sonra devletin ve sektör temsilcilerinin katılımı ile her yıl Uluslararası Sağlık 

Turizmi Kongresini ilkbahar aylarında yapmayı kararlaştırmıştır. 

17. Kongre katılımcılarının büyük bir çoğunluğunun öneri ve istekleri doğrultusunda; 2009 kongresine kadar spesifik konularda 

belli bölgelerde sempozyumlar, paneller ve istişare toplantıları yapması gereği ortaya çıkmıştır. (Örnek; Avrupa’da 

yaşayan vatandaşlarımız ve milletlerarası sözleşmelerin kapsamı, Kapadokya bölgesinin sağlık turizmindeki yeri, kaplıcaların 

sağlık turizmindeki yeri ve sorunları vb.) 

35

Organizasyon:




Günümüzde tüm dünya ülkeleri; sağlık hizmetlerinin maliyetlerini düşürmek icin yeni arayışlara girmiştir. Dünyada sağlık 

hizmetinin daha ekonomik ve daha kaliteli alma isteği ülkelerarası hasta hareketliliğini arttırmıştır. Sektoründe ilerlemiş olan 

ülkeler, ülkelerindeki turizm faaliyetlerini 12 aya yaymak icin alternatif arayışlar içerisindedirler. 

Turkiye’de; turizm faaliyetlerini 12 aya yaymak, sağlık turizmini geliştirmek zorundadır. 

Bu durum bolgesinde lider ulke olmanın ve geliflen sağlık turizmi pazar payından yararlanmak istemesinin gereğidir. Ülkemizdeki 

sağlık kuruluşları, kaplıca işletmeleri son yıllarda hızla gelişmiş ve yaygınlaşmışltır; hatta bir cok kuruluşumuz Batıdaki 

emsallerini geçmiştir. Ayrıca sağlık turizmi kongrelerine birçok ülkeden sağlık yatırımcıları da katılacağından medikal sektör 

içerisinde yer alan üretici firmalar bu kongrelerde kendilerini tanıtma ve pazarlama açısından büyük bir fırsat yakalayacaktır. 

Bilindiği üzere ülkemizde medikal sektörün pazarı iyice daralmıştır. 

14 -17 Mart 2008’de ilkini duzenlediğimiz ve acılışını Sağlık Bakanımız Sayın Prof. Dr. Recep AKDAĞ’ın yaptığı kongremizde cok 

sayıda yerli ve yabancı üst düzey yönetici, yatırımcı ve sektor temsilcisi katılmıştır. 

Ulkemizde bu kongre, sağlık turizmi açısından tarihi bir dönüm noktası olmuştur. 27 Şubat - 2 Mart 2009 tarihlerinde yapılacak 

2. Uluslararası Sağlık Turizmi Kongresi yurtici ve yurtdışı katılımının olacağı, sağlık turizmi ile ilgili konuların geniş olarak 

tartışılacağı bir zemin olacaktır. Bu kongre, sektoru bir araya getirecek ve iş gorüşmelerine ortam sağlayacaktır. 

Yunanistan, Bulgaristan, Suriye, Gürcistan, Azerbaycan, ABD, Dubai, Bahreyn, Lübnan, Macaristan, Finlandiya, Avusturya, 

Mısır, Moldova, Arnavutluk, Irak, İran, Özbekistan, Kazakistan, Hindistan, Fransa, Almanya, Ürdün, Sudan, Afganistan, KKTC, 

Makedonya ve Kosova gibi bircok ülkeden cok sayıda Bakan, Bakan Yardımcısı, üst duzey yetkili, konuşmacı, gazeteci, yatırımcı 

ve sigorta temsilcisi kongrede katılımcı olarak bulunacak ve medikal, yaşlı ve kaplıca turizmi de dâhil sağlık turizmi kapsamlı 

olarak görüşülecek. 

Bunun yanı sıra kongre salonunda geniş bir fuaye alanı olacak, sağlık turizmi taraftarları ve medikal firmalar stantlarını açıp 

kendilerini tanıtabileceklerdir. Satıcılarla alıcılar karşı karşıya geleceklerdir. Tüm hastaneleri, özel klinikleri, kaplıca işletmeleri, 

sigorta, medikal sektör ve turizmcileri kongremize bekliyoruz. 

KONGRE KATILIMCI PORTFOYU 

T.C. Sağlık Bakanlığı 

T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı 

T.C. Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı 

T.C. Başbakanlık Hazine Musteşarlığı 

T.C. Dışişleri Bakanlığı 

T.C. İçişleri Bakanlığı 

Özel sağlık kurumları, 

Kamu hastaneleri, 

Üniversiteler, 

Sigortalar, 

Medya kuruluşları, 

Kaplıcalar, 

Spa-Wellness tesisleri, 

Oteller, 

38 

Turizmciler, 

Asistan firmalar, 

Otobüs firmaları, 

Sektörel dernekler, birlikler, vakıflar, odalar, 

Tur operatorleri, 

Seyahat acenteleri, 

Medikal firmalar, 

Hastane yazılım firmaları, 

Finans kuruluşları, 

Yatırımcılar, 

Uluslararası emlakçılar, 

Danışman firmalar, 

Estetik ve güzellik salonları, 

Hava yolları, 

FTR ve yaşlı alanındaki dernekler, 

Özel bakımevleri.


Kongre Başkanı 

• Dr. Dursun AYDIN (Sağlık Turizmini Geliştirme Derneği Başkanı) 

Bilimsel Danışma Kurulu Başkanı 

• Prof.Dr. M. Zeki KARAGÜLLE (Turkiye Kaplıca Talasso ve Kür Merkezleri Derneği Başkanı) 

Yürütme Kurulu Üyeleri 

• Anil K. MAINI, (Apollo Hastane Grubu İş Geliştirme Müdürü) HİNDİSTAN 

• Dr. Constantine CONSTANTINIDES (Sağlık Turizmi Uygulama Başkanı) YUNANİSTAN 

• Dipo ALAM (D-8 Genel Sekreteri) MALEZYA 

• Enginer BİRDAL (Sağlık Bakanlığı ve STGD Uyesi) 

• Dr. Ferhat KAYAN (Özel Aspendos Hastanesi Yönetim Kurulu Başkanı) 

• Dr. Filiz ÇEVİRME (OHSAD Koordinatorü) 

• Dr. Haluk ÖZSARI (Türkiye Sigorta ve Reasurans Şirketleri Birliği Danışmanı) 

• Huseyin ÇELİK (Adana Acıbadem Hastanesi Genel Direktörü) 

• Kamil YÜCEORAL (Turizm Bakanlığı / Emekli Musteşar) 

• Kılıç KAYA (Sağlık Yöneticisi ve STGD Üyesi) 

• Uzm. Dr. Levent SARAÇ (T.C Sağlık Bakanlığı) 

• Dr. Mustafa ATAÇ (Redstar Genel Müdürü) 

• Prof. Dr. Mustafa PAÇ (Ankara Yüksek İhtisas Hastanesi - Başhekimi ve STGD Üyesi) 

• Murat AYAN (Turizmci) 

Danışma Kurulu Üyeleri 

• Abdulkadir KIRTEPE (Turk Kızılay Derneği Sağlık Hizmetleri Müdürü ve STGD Üyesi) 

• Ali ASLAN (Tüm Hastaneler ve Yöneticileri Derneği Başkanı, Sağlık Yatırım Danışmanı) 

• Aysel BİNLER (Devlet Planlama Teşkilatı Müsteşarlığı, Uzman) 

• Camille HOHEB (Spa Konusunda Yazar) KANADA 

• Elif BAYRAK (NHS Denetci) İNGİLTERE 

• Dr. Ferhat KAYAN (Özel Aspendos Hastanesi Yönetim Kurulu Başkanı) 

• Dr. Hasan KUFİ (Anadolu Sağlık Merkezi, Medikal Direktör) 

• Dr. Haşim ERDEM (Atatürk Eğitim ve Araştırma Hastanesi, Başhekim Yardımcısı) 

• İbrahim YAZAR (T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı, Tanıtma Genel Müdürlüğü Müdür Yardımcısı) 

• James HILDEBRAND (Interhealth Canada Danışman) DUBAİ 

• Mehmet Ali ÖZKAN ( TUMDEF/Tüm Tıbbi Cihaz Uretici ve Tedarikçi Dernekleri Federasyonu Başkanı) 

• Mehmet ÇETİN (Ağrı Valisi) 

• Mustafa DAŞCI (TUDER/Tıbbi Malzeme ve Cihaz Üreticileri Derneği Başkanı) 

• Mustafa DEMİR (TBMM Bayındırlık İmar ve Turizm Komisyonu Başkanı, Samsun Milletvekili) 

• Nevval SEVİNDİ (Gazeteci ve STGD Üyesi) 

39



• Nick DARBY (Treatment Abroad Web Sitesi İş Geliştirme Md.) İNGİLTERE 

• Petra WIEDMANN (Pw Consulting International, Kaplıca Danışmanı) ALMANYA 

• Renee-MARIE STEPHANO, ESQ. (Medical Tourism Association, İnc. / Medical Tourism Magazine Editörü) ABD 

• Safwan Abdo ALHINDI (Al Sada Dergisi, Hawadis Dergisi, Usbu Al Riyadi Gazetesi, Bayrak Gazetesi) SURİYE 

• Selim PEKER (Dünya Göz Hastanesi İş Geliştiştirme Direktörü) 

• Selma UYLAŞ ( BKK Aktiv, ALMANYA) 

• Dt. Serdar BEKLEN (Avusturya – Turkiye Sağlık Derneği Başkanı) AVUSTURYA 

• Dr. SİNAN İBİŞ (Medikal Turizm Derneği Başkanı) 

• Uzm. Dr. Ş.Mustafa AKSOY (Ankara İl Sağlık Müdürü) 

• Dr. Turgut ARPACI (Adana İl Sağlık Müdür Yardımcısı - 112 Acil Sorumlusu) 

Bilimsel Danışma Kurulu Başkanı 

• Prof. Dr. M. Zeki KARAGÜLLE (Turkiye Kaplıca Talasso ve Kur Merkezleri Derneği Başkanı) 

Bilimsel Kurulu Üyeleri 

• Prof. Dr. Ali SEYYAR (Sakarya Üniversitesi Çalışma Ekonomisi ve Endüstri İlişkileri Bölümü) 

• Dr. Bülent GÖKER (Agis Turkiye Medikal Direktörü) 

• Prof. Dr. Cevdet ERDOL (TBMM Sağlık ve Sosyal İşler Komisyonu Başkanı, Trabzon Milletvekili) 

• Prof. Dr. Christian-Francois ROQUES (Bilimsel Kurul Başkanı, Fransız Thermalizm Araştırma Derneği, (AFRETH) 

• Dr. Constantine CONSTANTINIDES (Sağlık Turizmi Uygulama Başkanı) YUNANİSTAN 

• Doç. Dr. C. Rumi CELEBİ (Gazi Universitesi M.E.F. K. ve G. Bilg. Eğit./Kozmetoloji Eğit. Der. Başkanı) 

• Prof. Dr. Cimen KARASU (Anti Aging ve Estetik Tıp Derneği Başkanı) 

• Doç. Dr. Deniz EVCiK (Ufuk Universitesi Tıp Fakültesi Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon ABD Başkanı) 

• Prof. Dr. Fatma ATALAY (Gazi Universitesi Tıp Fakültesi Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon Öğretim Üyesi) 

• Dr. Haluk ÖZSARI (Türkiye Sigorta ve Reasurans Şirketleri Birliği Danışmanı) 

• Prof. Dr. Hans Ulrich GUTSCHE (Nefrolog, Medikal Danışman, Serik Diyaliz-Belek, Antalya) 

• Doç. Dr. Hayati AKBAŞ (Plastik ve Estetik Cerrahisi) SAMSUN 

• Dr. Istvan FLUCK (Sağlık Bakanlığı, Spa Bölüm Başkanı) MACARİSTAN 

• Dr. Kurt Von STORCH (Denetleyici, Avrupa Spa Derneği, ESPA, EUROPESPA med) ALMANYA 

• Prof. Dr. Mustafa N. OZMEN (Hacettepe Universitesi Genel Direktör Yardımcısı) 

• Prof. Dr. Mustafa PAÇ (Ankara Yüksek İhtisas Hastanesi Başhekimi ve STGD Üyesi) 

• Prof. Dr. Sedat ÖZÇELİK (Cumhuriyet Üniversitesi Tıp Fakültesi Dermatoloji ABD Başkanı) 

• Prof. Dr. Selami AKKUŞ (Ankara FTR Eğitim ve Araştırma Hastanesi Başhekimi) 

• Dr. Sami SERT (EURO Center Turkiye Medikal Direktörü) 

• Doç. Dr. Turan USLU (Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon Uzmanı) 

• Yrd. Doç. Dr. Umit ATEŞKAN (Atatürk Eğt. ve Araş. Hast. Geriatri Bölümü) 

• Prof. Dr. Vural KAVUNCU (Afyonkarahisar Kocatepe Universitesi Tıp Fakültesi Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon ABD Başkanı) 

40

10:30-11:30 Açılış Konuşmaları 

11:30- 11:50 

11:50- 12:10 

12:10- 12:30 


2. ULUSLARARASI SAĞLIK TURİZMİ KONGRESİ PROGRAM ( 27 Şubat - 02 Mart 2009) 

Dr. Dursun AYDIN Sağlık Turizmini Geliştirme Derneği Başkanı 

Dr. Reşat BAHAT OHSAD Başkanı(Özel Hastaneler Platformu Derneği) 

Hüseyin BARANER Avrupa Türk Turizm İş Konseyi (ETTC) Başkanı 

Dr. Dipo ALAM D-8 Genel Sekreteri 

Prof. Dr. Nihat TOSUN T.C. Sağlık Bakanlığı Müsteşarı 

Prof. Dr. Cevdet ERDÖL 

Alâaddin YÜKSEL Antalya Valisi 

Trabzon Milletvekili- TBMM Sağlık, Aile, Çalışma ve 

Sosyal İşler Komisyonu Başkanı 

Ertuğrul GÜNAY T.C. Kültür Ve Turizm Bakanı 

(1. Gün ) 28 Şubat Cumartesi 2009 

1. Oturum: SAĞLIK TURİZMİNE GENEL BAKIŞ 

Oturum Başkanı: Prof. Dr. Bahattin ADAM Konya Vakıf Hastanesi Başhekimi - KONYA 

Sağlık Turizm çeşitleri ve Sağlık Turizminde 

stratejik yaklaşım 

Sağlık Turizminde Finansman kaynakları ve 

sigortaların genel bakışı 

Sağlık Turizminde Hukuki Sorumluluk - Tedavi 

Sonrası Takip 

12:30- 12:45 Soru ve Tartışma 

12:45- 13:00 İspanya Termatalya Fuar Sunumu 

13:00- 14:00 YEMEK ARASI 

14:00 - 14:20 

14:20 - 14:40 

Dr.Constantine CONSTANTİNİDES /Health Care 

Cybernetics YUNANİSTAN 

Dr.Haluk ÖZSARI -Türkiye Sigorta ve Reasürans 

Şirketleri Birliği Danışmanı 

Dr. Bülent GÖKER - AGİS Türkiye Medikal Direktörü 

ALEJANDRO RUBÍN CARBALLO - Termetalya Genel 

Müdürü - İSPANYA 

2. Oturum: SAĞLIK TURİZMİNDE KALİTE VE STANDARDİZASYON 

Oturum Başkanı Dr.Sema AKGÜN MEMORİYAL HOSPİTAL 

Sağlık Turizminin, Geleceği İçin Kalite mi? Ucuz 

Fiyat mı Önemli? Ve Pratik Uygulamaların Önemi 

Avrupa sigortalarının yurtdışındaki 

hastanelerden beklentileri 

Dr.Filiz ÇEVİRME - OHSAD Genel Koordinatörü 

Selma UYLAŞ - BKK Aktiv ALMANYA 

41


42 

14:40:15:00 Türkiye’nin Medikal Turizmine Bakışı ve Altyapısı 

15.00 - 15.15 Soru ve Tartışma 

Dr. Hasan KUŞ - Anadolu Sağlık Merkezi -Genel Direktör 

15.15 - 15:30 Sağlık bakanlığının Telesağlık hizmetleri T.C. Sağlık Bakanlığı Hudut Sahilleri Genel Müdürlüğü 

15.30 - 15:45 KAHVE ve ÇAY ARASI 

15.45 -16.05 

16.05-16.25 

16.25-16.45 

3. Oturum: KÜRESEL KRİZ VE SAĞLIK TURİZMİ 

Oturum Başkanı Prof.Dr. Melih BULUT - MEDİCANA 

Global Sağlık Hizmeti Krizinde Sağlık Turizminin 

Rolü 

Sağlık Turizminde Devlet desteğinin önemi ve 

yabancı Sermaye 

Sağlık Turizmi Açısından Küresel Kriz bir fırsat 

olabilirmi? 

16:45 - 17:00 Soru ve Tartışma 

Anil K.MAINI - Apollo Hast. Grubu İş Geliştirme 

Müdürü / HİNDİSTAN 

Hüseyin ÇELİK -Adana Acıbadem Hastanesi Genel 

Müdür 

Prof.Dr. Haydar SUR - Hisar Intercontinental Genel 

Direktör 

17:00 - 17:15 KKTC’nin Sağlık Turizminde Geleceği ve Teşvikler KKTC Ekonomi ve Turizm Bakanlığı 

17:15 - 17:30 KAHVE ve ÇAY ARASI 

17:30 - 17:50 

17:50-18:10 

18:10-18:30 

4. Oturum: SAĞLIK TURİZMİ PAZARLARI VE TANITIMIN ÖNEMİ 

Oturum Başkanı: Prof. Dr. Cevdet ERDÖL Trabzon Milletvekili- 

TBMM Sağlık, Aile, Çalışma ve Sosyal İşler Komisyonu Başkanı 

Sağlık Turizminde Markalaşma ve Pazarlama 

Yöntemleri 

Sağlık Turizmi Açısından Avrupada Yaşayan 

Türkler 

Sağlık Turizminde Komşu Ülkeler ve Ortadoğu 

Pazarı 


Selin PEKER - Dünya Göz Hastanesi İş Geliştirme 

Direktörü 

Dt. Serdar BEKLEN/Avusturya - Türkiye Sağlık Derneği 

Başkanı -AVUSTURYA 

Dr.Dursun AYDIN - Sağlık Turizmini Geliştirme Dernek 

Başkanı 

18:45 - 19:00 Adana’nın Sağlık Turizmindeki Yeri ve Önemi Dr. M. Tansel TURAN- Ortopedia Hastanesi - ADANA 

19:00 - 22:00 AKŞAM YEMEĞİ 

(2.GÜN) 1 MART 2009 PAZAR)

09:30 - 09:50 

09:50- 10:10 

5. Oturum: SAĞLIK TURİZMİ DESTİNASYON ÖRNEKLERİ ve ARACI KURUMUN ÖNEMİ 

Oturum Başkanı: Dr. Hüseyin ÇELİK Adana Acıbadem Hastanesi Genel Müdür 

Sağlık Turizmi açısından Avrupa’da şube açmanın 

önemi, Sorumlulukları ve Kazançları 

A.B.D.’de Sağlık Hizmet Krizinde Sağlık Turizminin 

Pazar Fırsatı 

Prof.Dr. Mustafa YÜCEL - Alman Hastanesi / 

Türk Alman Tabipler Birliği Başkanı 

Renee MARIE STEPHANO - Medical tourism magazine 

editörü - ABD 

10:10-10:30 Sağlık Turizminde Avrupa Pazarının Önemi Zahid HAMİD - Euromedical Tours Başkanı-İNGİLTERE 

10.30-10.45 Soru ve Tartışma 

10.45-11.00 

Türkiye’de Örnek Bir Yaşlı Turizmi Uygulaması 

(Norveç Projesi) 


Dr. Ferhat KAYAN - Özel Aspendos Hastanesi 

6. Oturum: TERMAL TURİZM 

Oturum Başkanı Yalova Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Niyazi ERUSLU 

11:15- 11:35 Spa ve Wellnes Marketinin Geleceği 

11:35 - 11:55 

11:55 - 12:15 

Turizm Bakanlığı’nın Termal Turizmde 2023 Vizyonu 

ve Teşvikler 

Türkiye’deki Termal Tesislerin Ruhsatlandırılması, 

Kontrol ve Denetimleri 


Petra WIEDMANN - Pw Consulting International, 

Kaplıca Danışmanı 

Taner PİRİ - T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı Yatırım 

işletmeleri Genel Müdürlüğü 

Dr.Hüseyin ULUDAĞ - T.C. Sağlık Bakanlığı Temel Sağlık 

Hizmetleri Genel Müdürlüğü 

12:30 - 12:45 Ağrı’da Kültür ve Termal Turizmi Mehmet ÇETİN - Ağrı Valisi 


13:00 - 13:20 

13:20 - 13:40 

13:40 - 14:00 

7. Oturum: TERMAL TURİZM 

Oturum Başkanı: Doç.Dr. Sait AÇBA - Afyon Milletvekili - TBMM Plan ve Bütçe Komisyon Başkanı 

Sağlık Turizminde Aracı Kurumlar ve Seyahat 

Acentaların Önemi 

Türkiye’nin Jeotermal Kaynak Potansiyeli ve 

Entegre Olarak Sağlık ve Termal Turizmde 

Değerlendirimesi, Yatırım İmkânları 

Termal Tesislerde Kalite, Standardizasyon ve 

EARUPE SPA Kriterleri 


14:15 - 14:30 Afyon’un Sağlık Turizminde Yeri ve Önemi 


Ayşenur ERGÜLŞEN - TURSAB Sağlık Turizmi Komitesi 

Başkanı 

Dr.Toros ÖZBEK - JEOLOG - Jeotermal Kaynaklı Belediyeler 

Birliği Danışmanı 

Prof. Dr. M. Zeki KARAGÜLLE - Türkiye Kaplıca Talasso 

ve Kür Merkezleri Derneği Başkanı 

Orhan KUŞ - Afyonkarahisar Termal Turistik Otelciler 

ve İşletmeciler Derneği Başkanı 

43


44 

14:45 - 15:30 Bilimsel Bildririler 

15:30 - 17:30 Çalıştay Sonuçları 

18:00 - 18:30 Kongre Sonuç Bildirisi 

20:00 - 22:00 GALA YEMEĞİ 

8. Oturum: Bilimsel Bildirileri ve Çalıştay Sonuçları 

ÇALIŞTAY KONULARI 

28 Şubat Cumartesi 

14:00 - 17:00 Global Yaşlanma ve Türkiye’de İleri Yaş Turizmi 

09:30 - 12:00 Türkiyede Acil Yardım Hizmetleri 

09:30 - 12:00 Turizm Hekimliği ve Turistin Sağlığı 

14:00 - 17:00 

(1 Mart 2009 Pazar) ÖĞLEDEN ÖNCE 

(1 Mart 2009 Pazar) ÖĞLEDEN SONRA 

Türkiye’de medikal Turizmde Personel sıkıntısı ve 

yabancı doktor çalıştırılmasının gerekliliği 

14:00 - 18:30 D-8 Ülkelerinin Sağlık Turizminde yeri ve önemi 

1. Tur:Konu, Tanımı, Önemi 2. 

Tur:Sorunlar ve çözüm önerileri (veya Durum 

tesbiti) 

NOT: Çalıştay Salonları 30 kişiliktir. 

Dr.Kemal AYDIN - Dünya Yaşlılık Konseyi / 

Kamil YÜCEORAL - Turizm Bakanlığı Emekli Müsteşar 

Dr. Fazlı İNAN - T.C. Sağlık Bakanlığı Temel Sağlık 

Hizmetleri Genel Müd. 112 Acil Daire Bşk. Dr. Turgut 

ARPACI Adana İl Sağlık Müd. Yrd. 112 Acil Sorumlusu 

Dr.İbrahim ÇETİN - Antalya İl Sağlık Müd. - Dr.Hüseyin 

ULUDAĞ - T.C. Sağlık Bakanlığı Temel Sağlık Hizmetleri 

Genel Müdürlüğü 

Uzm.Dr. Levent SARAÇ - Enginer BİRDAL 

Dipo ALAN D-8 Ülkeleri Genel Sekreteri - T.C. Kültür 

ve Turizm Bakanlığı 

3. Tur: Sonuç Bildirisinin Hazırlanması



27 Şubat 

2 Mart Aralık 2009 

ANTALYA 

II. Uluslararası Sağlık Turizmi Kongresi T.C. Kültür ve Turizm Bakanı Sayın 

Ertuğrul GÜNAY’ın açılış konuşmasıyla başladı. 

Kongre; 

• Bütçe Plan Komisyon Başkanı Afyon Milletvekili Doç Dr. Sait AÇBA, 

• TBMM Bayındırlık, İmar, Ulaştırma ve Turizm Komisyonu Başkanı Samsun Milletvekili Mustafa DEMİR, 

• Antalya Miletvekilleri Dr. Abdurrahman ARICI ve Sadık BADAK, 

• Antalya Valisi Alâaddin YÜKSEL, 

• T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı Tanıtma Genel Müdür Yardımcısı İbrahim YAZAR, 

• Yatırım ve İşletmeler Genel Müdür Yardımcısı Ali ALBAY, 

• D-8 Genel Sekreterliğinden Kia TABATABAEE, 

• Antalya İl Sağlık Müdürü Dr. İbrahim ÇETİN, 

• Antalya İl Kültür ve Turizm Müdürü İbrahim ACAR, birçok bürokrat, 

sektör temsilcileri, yabancı üst düzey bakanlık yetkilileri, yatırımcı ve sigorta temsilcilerinin katılımı ile gerçekleştirildi. 

70’i yabacı (33 ayrı ülkeden; Afganistan, Almanya, Amerika, Arnavutluk, Avusturya, Dubai (BAE), Bosna Hersek, Cezayir, Çek Cumhuriyeti, 

Endonezya, Gürcistan, Hindistan, Irak, İngiltere, İran, İspanya, Katar, KKTC, Macaristan, Malezya, Mısır, Moldova, Özbekistan, Pakistan, 

Portekiz, Somali, Sudan, Suriye, Tunus, Umman, Ürdün, Yemen, Yunanistan) 285 katılımcının iştiraki ile gerçekleşen Kongremizde 

aşağıda özetlediğimiz görüş ve düşünceler öne çıkmıştır: 

1. Sağlık turizmi; hizmet sektöründe en hızlı gelişen bir endüstri olmuştur. 

2. Sağlık turizmi; medikal turizm, termal turizm, SPA ve Wellnes, ileri yaş turizmi, engelli turizmi, sporcu turizmi, vb. birçok bölüm vardır. 

3. Her ülke hatta her bölge veya il bu branşlardan biri ile markalaşmalı. 

4. İstanbul Türkiye’de ve dünyada tıp turizminde marka olabilecek kapasitede bir ildir. 

5. Medikal (Tıp) turizminin önünün açılması için Türkiye de yabancı doktor çalıştırılabilmelisinin yasal düzenlemeleri bir an önce yapılmalıdır. 

6. Ortadoğu ülkeleri ve komşu ülkeler açısından Türkiye lider bir ülke rolü üstlenmeli bu bölgede sağlık işbirlikleri yapılmalı. 

7. Yapılan bu kongreler uluslararası dayanışma, işbirliği ve bilgi paylaşımı sağlamaktadır. 

8. III. Uluslararası Sağlık Turizmi Kongresi daha kapsamlı ve yaygın katılımcı ile özellikle medikal turizm konusu işlenerek Nisan 

2010’da İstanbul’da yapılacaktır. 

9. Sağlık turizmi konularında sürekli sektör temsilcilerine eğitim toplantıları yapılmalı. 

10. Ülkemizin sağlık turizmi potansiyelini yurtdışına tanıtım için devlet fon ayırmalı sektör temsilcileri ve STK’lar daha aktif olmalı. 

11. Sağlık Turizmini Geliştirme Derneği Türkiye’de sağlık turizmi alanında şemsiye bir STK rolu üstlenmeli. 

12. Sağlık Turizminin gelişmesi açısından turistin sağlığı ve acil yardım hizmetleri ülkeye gelen turistlere güven telkin etmeli. 

13. Sağlık turizminin gelişmesi için uluslararası akreditasyon yabancı dil ve tanıtım çok önemlidir. Sağlık turizmine hizmet verecek profesyoneller 

ve yardımcı personel mutlaka eğitilmeli ve dil problemi çözülmelidir. 

14. Global kriz sağlık turizmi açısından fırsata dönüştürülebilir. Örneğin ABD’de 50.000 sigortasız insan var ayrıca sigorta kapsamı 

dışında kalan birçok konu var. Cepten ödeme oranları hızla yükseliyor. 

15. Sağlıkta mevcut ileri teknoloji imkânlarımızı iyi değerlendirilmeli. D-8 ülkeleri arasında sağlık turizmi açısından Türkiye lider rol 

üstlenmeli. 

16. Sağlık turizminin ülkemizde kurumsallaşması için Sağlık Bakanlığı bünyesinde konuyla ilgili bir birim oluşturulmalı. 

17. Sağlık turizmi ile ilgilenen kurumların dayanışması, standardize edilmesi ve tanıtımı açısından Sağlık Turizm Birliği (SATBİR) yasal 

olarak kurulmalı. 

18. Turizm gelirlerindeki kayıp sağlık turizmi ile telafi edilebilir. 

19. Yaklaşık 3 milyon medikal turizm bugünkü 26 milyon genel turistin bıraktığı dövizden (20 Milyar USD ) daha fazla döviz bırakabilir. 

2010 yılında ülkemizin sağlık turizminden aldığı pay 1 milyar USD/yıl üzerine çıkmalı. 

20. Sağlık turizmi; Dünyadaki toplam yaşam kalitesinin artırılmasında ve turizmin 12 aya yayılmasında önemli bir unsurdur. 

21. Bugün Türkiye de 1500 civarında termal kaynağımız, 1500 civarında yatak kapasitemiz vardır. 10 yıllık bir vadede 250.000 yatak 

kapasitesine ulaşılması hedeflenmektedir. 

22. Ülkemize termal turizm için yatırımcı çekilmeli bunun içinde devlet gerekli teşvikleri vermektedir. En önemli yatırımcıların Ortadoğu 

da olduğu unutulmamalıdır. 

23. Türkiye özellikle yaşlanan batı ülkelerine iklimi, alt yapısı ve misafirperver insanlarıyla hizmet etmeye hazırdır. İleri yaş turizmi için 

çok uygun bir ülkeyiz. 

24. Yapılan 1. ve 2. Uluslararası Sağlık Turizmi Kongresinde Türkiye de sağlık turizmi farkındalığı oluşmuştur. Bundan sonra dünya ile 

entegre olmalı, sağlık turizmi alanında somut adımlar, yasal düzenlemeler ve işbirlikleri ortaya konmalı. 

25. Sağlık turizmine hizmet verecek kuruluşların standartları, şartları, planlaması ve ilerde problem olmaması için şimdiden değerlendirilmeli 

gerekli düzenlemeler yapılmalı. 

45

Organizasyon:



Sayın Sektör Temsilcileri, 

Bilindiği üzere Ülkemizde Uluslar arası Sağlık Turizmi Kongresinin ilki 2008 yılında, bunu takiben ikincisi 2009 yılında yapıldı. 

Üçüncüsü ise bu yıl 3-6 Aralık 2010 tarihleri arasında İstanbul’da yapılacaktır. 

Gayet başarılı geçen birinci ve ikinci kongrelerin ardından yapılan bu üçüncü kongreyle Sağlık Turizmi alanında daha somut 

adımların atılması hedeflenmektedir; 

Bu Kongrede Sağlık Turizminde Standartlar, Pazar analizi, Ortadoğu Pazarı, İnsan Kaynakları, Yabancı Doktorların Çalıştırılması, 

Tıp Bilişimi, Sağlık Turizminde Sağlık Bakanlığı ve Üniversitelerin Ruhu gibi konular geniş şekilde değerlendirilecektir. Ayrıca, 

kongreye devlet ve hükümet temsilcilerinin katılımlarının sağlanması suretiyle sektörün sorunlarının bizzat yetkililerle ele 

alınması ve olası çözümler üzerinde görüş alışverişinde bulunulması düşünülmektedir. 

Bu kongremizi farklı kılan bir başka özellik ise; gerek yurt içinden gerekse özellikle Ortadoğu Ülkeleri ve Türk Cumhuriyetleri’nden 

konunun uzmanlarının yanı sıra ciddi oranda yatırımcı ve iş adamlarının davet edilmesi, böylece söz konusu ülkeler ve Türkiye’deki 

muhatapları arasında yatırım ve işbirliğinin gerçekleşmesine katkı sağlanmasıdır. Nitekim bu amaca dönük olarak 

yurtdışından gelen iş dünyası temsilcileri ve uzmanlarla Türkiye’den hastane, sağlık kurumları ve yatırımcıların buluşmaları 

olası iş birliği ve iş ortaklığı görüşmelerinin sağlanabilmesi için iki gün boyunca özel iş görüşme saatleri planlanmıştır. 

Bundan böyle sağlık turizmi açısından bir gelenekten, bir oturmuşluktan ve bir küreselleşmeden söz edebiliriz. Zira kongremiz 

sürekli kendisini yenilemekte, elde ettiği bilgi ve deneyimini taraflarla paylaşmakta ve alanın hareketlenmesi için itekleyici bir 

işlev görevini üstlenmektedir. Ayrıca kongremizin üstlendiği bir diğer görev; sektörün bir araya geldiği ve özellikle tıp turizmi 

ve hastanelerin 

iş alanlarını konu edindiğini, görüş alışverişinde bulunduğu, herkesin tanık olduğu ve takdir ettiği platform olma görevidir. 

Her şeyin küreselleştiği bir ortamda değişim ve uyum sihirli iki kavram olarak önümüzde durmaktadır. Ulusal yararlar ve 

koşullar göz ardı edilmeden küresel değişim ve gelişmelerle bütünleşme sağlamak kongremizin temel hedefleri arasında yer 

almaktadır. 

Sağlık Turizminde norm tespiti, yabancı hekim istihdamı gibi ülkemiz için önem arz eden konuların yanı sıra ülkemizin sahip 

olduğu doğal ortamın ve tıbbi altyapının yurtdışı hasta ve sağlık turizmi açısından en uygun şekilde değerlendirilmesi kongremizin 

ulaşmak istediği bir başka hedefi oluşturmaktadır. 

İlk iki kongrede elde edilen birikim ve deneylerin üzerine inşa edilen bu üçüncü kongrede yer alan stantlarda yurtiçi ve yurtdışından 

pek çok katılımcı ürün ve hizmetlerinin tanıtımlarını da yapacaklardır. 

Siz değerli kuruluşlarımızı ve şirketlerimizi bu kongreye, bir yanda ürün ve hizmetlerinizin tanıtımını yapmak amacıyla stantlarda 

yerinizi almaya diğer yanda ise Derneğimizin faaliyetlerinin daha geniş alanlara yayılmasına katkıda bulunmak amacıyla 

sponsor olarak destek vermeye çağırıyoruz. 

Sponsorlarımıza, karşılık olarak sunduğumuz hizmet ve imkânları sponsorluk dosyasında ayrıntılı olarak inceleyebilirsiniz. 

Şimdiden değerli katkılarınız için teşekkür eder sizleri dolu dolu geçecek olan bu kongremizde katılımcı ve sponsor olarak 

görmekten dolayı memnunluk duyacağımızı belirtirim. 

Saygılarımla, 


48

KONGRE KATILIMCI PROFİLİ 

• DEVLET ‘in her kademesi (Bakanlıklar, Müsteşarlar, Genel Müdürlükler, Birimler vb…), 

• Uluslararası ve ulusal platformda yer alan ilgili sivil toplum örgütleri 

• Üniversiteler ve diğer eğitim kurumları 

• Belediyeler 

• Hastaneler, Sağlık Merkezleri, Klinikler ve Diğer Sağlık Kuruluşları 

• Sigorta Şirketleri, Akreditasyon ve Standardizasyon Kurum ve Kuruluşları 

• Uluslararası ve ulusal platformda yer alan Sağlık Turizmi, Rekreasyon, Kaplıca, SPA Wellness uzman ve bilim adamları 

• Kaplıca, SPA Wellness, Otel ve Termal Merkezleri görevli, uzman ve İşletmecileri, 

• Medikal donanım ve malzeme üreten, dağıtan ve pazarlayan kurum, kuruluş ve uzmanlar 

• Seyahat, Turizm ve Tur acenteleri 

• İletişim şirketleri 

• Basın ve Medya temsilcileri 

• Diğer ilgi duyanlar 


(Onursal) Kongre Başkanı 

Prof. Dr. Recep AKDAĞ T.C. Sağlık Bakanı 


Dr. Dursun AYDIN, Dernek Başkanı 

Kongre Başkan Yardımcısı 

S.Kamil YÜCEORAL 

Kongre Genel Koordinatörü 

İffet ERÇİL KAYA 

Bilimsel Sekreter 

Drs. S. Cemal YILMAZ 

Yürütme Kurulu 

• Dr. Dursun AYDIN Kongre Başkanı (T.C. Sağlık Bakanlığı Sağlık Turizmi Koordinatörü) 

• Kamil YÜCEORAL Kongre Başkan Yardımcısı(Türkiye Sağlık Turizmi Derneği Başkan Yrd) 

• S. Cemal YILMAZ Kongre Genel Sekreteri ( Türkiye Sağlık Turizmi Derneği Üye) 

• İffet E. KAYA Kongre Genel Koordinatörü (Türkiye Sağlık Turizmi Derneği Üye) 

• Dr. Constantine CONSTANTINIDES Sağlık Turizmi Uygulama Başkanı YUNANİSTAN 

• Enginer BİRDAL Sağlık Bakanlığı (STD Yönetim Kurulu Üyesi) 

• Dr. Filiz ÇEVİRME OHSAD Genel Koordinatörü (STD Yönetim Kurulu Üyesi) 

• Yrd. Doç.Dr. Haluk ÖZSARI İstanbul Üni. Sağlık Bilimleri Enst. Sağlık Yönetimi Ana Bilim Dalı Bşk. 

• Hüseyin ÇELİKAdana Acıbadem Hastanesi Genel Direktörü 

Bilimsel Kurul 

• Prof. Dr. Bahattin ADAM, Mevlana Üniversitesi Rektörü 

• Doç. Dr. Hayati AKBAŞ, Plastik ve Estetik Cerrahisi SAMSUN 

• Prof. Dr. Selami AKKUŞ, Ankara Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon EAH Başhekim 

49


• Yrd. Doç. Dr.Ümit ATEŞKAN, Atatürk Eğitim ve Araştırma Hastanesi Geriatri Bölümü 

• Prof. Dr. Melih BULUT, Türkiye Sağlık Turizmi Derneği Üyesi 

• Doç. Dr.C. Rumi ÇELEBİ, Gazi Üniversitesi M.E.F.K.ve G. Bil.Eğt. 

• Prof.Dr. Cevdet ERDÖL, TBMM Sağlık ve Sosyal İşler Komisyonu Başkanı, Trabzon Milletvekili 

• Prof. Dr. Murat ERTÜRK, KTÜ Tıp Fakültesi 

• Prof. Dr. Niyazi ERUSLU, Yalova Üniversitesi Rektörü 

• Prof. Dr. Deniz EVCİK, Ufuk Üni. Tıp Fakültesi Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon ABD Başkanı 

• Prof. Dr.Çimen KARASU, AntiAging ve Estetik Tıp Derneği Başkanı 

• Prof. Dr. Zeki KARAGÜLLE, Türkiye Kaplıca Talasso ve Kür Merkezleri Derneği Başkanı 

• Prof. Dr. Vural KAVUNCU, Afyonkarahisar Kocatepe Üniversitesi Tıp fakültesi Fizik tedavi ve Rehabilitasyon ABD Başkanı 

• Prof. Dr. Sedat ÖZÇELİK, Cumhuriyet Üniversitesi Tıp Fakültesi Dermatoloji ABD Başkanı 

• Prof. Dr. Mustafa N. ÖZMEN, Hacettepe Üniversitesi Genel Direktör Yardımcısı 

• Prof. Dr. Mustafa PAÇ, Ankara Yüksek İhtisas Hastanesi Başhekimi ve STGD Üyesi 

• Prof. Dr.Christian - François ROQUES Bilimsel Kurul Başkanı, Fransız Thermalizm Araştırma Derneği (AFRETH) FRANSA 

• Prof. Dr. Ali SEYYAR, Sakarya Üniversitesi Çalışma Ekonomisi ve Endüstri İlişkileri Bölümü 

• Prof. Dr. Haydar SUR, Özel Hisar İntercontinental Genel Direktör 

• Prof. Dr. Mustafa YÜCEL, Alman Hastanesi 

• Prof.Dr. Ercüment TEKİN, Gazi Ünv. Genel Cerrahi Ana Bilim Dalı Başkanı 

• Doç.Dr. Hüseyin DORUK, G.A. T.A Geriatri Ana Bilim Dalı Başkanı 

• Doç.Dr. Teslime ATLI, Ankara Ünv. Tıp Fakültesi Geriatri Ana Bilim Dalı Başkanı 

• Prof.Dr. Faik ÇELİK, İstanbul Üniversitesi Rektör Danışmanı 


• Doç. Dr. Said AÇBA, TBMM Plan ve Bütçe Komisyon Başkanı 

• Dipo ALAM, D-8 Genel Sekreteri MALEZYA 

• Safwan Abdo ALHINDI, Al sada Dergisi ,Hawadis Dergisi, Usbu Al Riyadi Gazetesi, Bayrak Gazetesi SURİYE 

• Dr. Mustafa ATAÇ, Marm Sağlık Genel Müdürü 

• Elif BAYRAK, NHS Denetçisi İNGİLTERE 

• Dt. Serdar BEKLEN, Avusturya -Türkiye Sağlık Derneği Başkanı AVUSTURYA 

• Aysel BİNLER, Devlet Planlama Teşkilatı Müsteşarlığı, Uzman 

• Ayşenur ERGÜLŞEN, TÜRSAB Sağlık Turizmi Komisyonu Başkanı 

• Dr. Istvan FLUCK, Macaristan Sağlık Bakanlığı Spa Bölüm Başkanı MACARİSTAN 

• Zahid HAMİD, Euromedikal Tours Başkanı İNGİLTERE 

• Prof. Dr. Zeki KARAGÜLLE, Türkiye Kaplıca Talasso ve Kür Merkezleri Derneği Başkanı 

• Orhan KUŞ, Afyonkarahisar Termal Turistik Otelciler İşletmeciler Derneği Başkanı 

• Selin PEKER, Dünya Göz Hastanesi Genel Müdür Yardımcısı 

• Adnan Scheikadi, Adicoo Service and Patient Care Genel Müdür LİBYA 

• Dr. Sami SERT, EURO Center Türkiye Medikal Direktörü 

• Renee-MARIE STEPHANO,ESQ........Medical Tourism Association-Medical Tourism Magazine Editörü ABD 

• Selma UYLAŞ, BKK Aktiv ALMANYA 

• İbrahim YAZAR, T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı, Tanıtma Genel Müdürlüğü Müd. Yrd. 

• Ufuk YILMAZ, DEIK Genel Sekreteri 

• İbrahim ARTUKASLAN, Rixos Yönetim Kurulu Üyesi 

• Dr.Aslı AKKOR, Akkariyer Genel Müdürü 

50

09.00-10.30 

10.30-12.00 


3. ULUSLARARASI SAĞLIK TURİZMİ KONGRESİ PROGRAM ( 4 - 6 ARALIK 2010 ) 

Açılış Konuşmaları 

Kamil YÜCEORAL 

(1. Gün ) 4 Aralık 2010 Cumartesi 

Sağlık Turizmi Derneği Başkan Yard. 

(Emekli Turizm Bakanlığı Müsteşarı) 

Dr.Dursun AYDIN T.C Sağlık Bakanlığı Sağlık Turizmi Koordinatörü 

Başaran ULUSOY TURSAB Başkanı 

Hüseyin Avni MUTLU İstanbul Valisi 

Kadir TOPBAŞ İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı 

İsmet YILMAZ T.C Kültür ve Turizm Bakanlığı Müsteşarı 

Prof.Dr. Cevdet ERDÖL TBMM Sağlık ve Sosyal İşleri Komisyon Başk. 

Prof.Dr. Recep AKDAĞ T.C Sağlık Bakanı 

1. Oturum 

DÜNYADAKİ GÜNCEL SAĞLIK TURİZMİ POLİTİKALARI VE SAĞLIK TURİZMİNE GENEL BAKIŞ 

Dünyada sağlık Turizminin Geldiği Nokta 

Sağlık Turizminin Bölümleri ve Aralarındaki İlişki 

Sağlık Turizminde Tıp Turizminin Önemi 

Soru ve Tartışma 


13.00-14.45 

2. Oturum 

SAĞLIK TURİZMİNDE PAZAR DEĞERLENDİRMESİ 

Sağlık Turizminde Pazarlama ve Tanıtım Nasıl Olmalı? 

Sağlık Turizminde Markalaşma 

Sağlık Turizminde Pazar Seçimindeki Kriterler 



51


52 

15.00-16.45 

3. Oturum 

SAĞLIK TURİZMİNDE ORTADOĞU PAZARI ve KOMŞU ÜLKELER 

Sağlık Turizminde Ulaşım ve Kültür 

Ortadoğu ve Komşu Ülkelerinde Sağlık Hizmetleri 

Ortadoğunun ve Çevre Ülkelerin Sağlık Turizmi Açısından Önemi 



17.00-19.00 İŞ GÖRÜŞMELERİ 

19.00-22.00 SERBEST ZAMAN 

09.30-10.45 

(2. Gün ) 5 Aralık 2010 Pazar 

4. Oturum 

SAĞLIK TURİZMİNDE A KREDİTASYON VE NORM TESBİTİ 

Sağlıkta Kalite ve Akreditasyonun Önemi 

Sağlık Turistinin Hastanelerde Aradığı Özellikler 

Sağlık Turizminde Kalitemi, Ucuzlukmu Önemli? 



11.00-12.30 

5. Oturum 

SAĞLIK TURİZMİNDE İNSAN KAYNAĞI VE İLETİŞİMİN ÖNEMİ 

Sağlık Turizminde Eğitilmiş İnsan Kaynağının Önemi 

Sağlık Turizminde Dil Problemi ve İletişim 

Tanıtımda Web Uygulamalarının Önemi 


12.30-13.30 YEMEK ARASI

13.30-14.45 

6. Oturum 

SAĞLIK TURİZMİNDE YÜKSEK TEKNOLOJİ VE İLERİ TANI VE TEDAVİ YÖNTEMLERİNİN ÖNEMİ 

Sağlık Turizminde Kullanılan Yüksek Teknolojilere Genel Bakış 

Sağlık Turizminde Yüksek Teknoloji Kullanımının Yeri 

Afrika ve Doğu Pazarı İçin Teknoloji Kullanımının Önemi 



15.00-16.45 

7. Oturum 

SAĞLIK TURİZMİNDE SEYAHAT ACENTALARININ VE ARACI KURUMLARIN ÖNEMİ 

Sağlık Turizmin Yapan Seyahat Acentasının Özellikleri Ne Olmalı? 

Danışman Firmaların ve Brokerlerin Önemi 

Sağlık Turistinin Tedavi Sonrası Takibi ve Hukuki Sorumluluk 


16.45-17.00 KAPANIŞ VE DEĞERLENDİRME 

17.00-19.00 İŞ GÖRÜŞMELERİ 

20.00-22.00 Boğaz Turu ve Akşam Yemeği 

10.00-21.00 

İSTANBUL GEZİSİ 

(Yabancı Konuklar İçin Düzenlenecektir) 

(3. Gün ) 6 Aralık 2010 Pazartesi 

53


54 

KONGRE PANEL PROGRAMI 

KNGRE PANEL PROGRAMI ( 4-5 Aralık 2010 ) 

1. GÜN (4 Aralık 2010 Cumartesi) 

1. Panel 

ÖZEL SAĞLIK SEKTÖRÜNÜN GELECEĞİ VE GSS 

Türkiye›deki Özel Sağlık Kuruluşlarına Genel Bakış ve Planlamanın Önemi 

13.00-14.45 Özel Sağlık kuruluşlarının Mali Yapısı ve Pazar Çeşitliliği 

GSS›lilere İlave Olarak Sağlık Turisti Pazarının Önemi 


14.45 - 15.00 KAHVE ve ÇAY ARASI 

2. Panel 

AVRUPA’DA YAŞAYAN TÜRKLERİN SAĞLIK TURİZMİ AÇISINDAN ÖNEMİ 

Avrupa’da Yaşayan Türk’ler ve Diğer Göçmenlere Genel Bakış 

15.00-16.45 

Avrupa’da yaşayan Türk’lerin Sağlık Hizmetlerinde Duydukları İhtiyaçlar 

Milletlerarası Yapılan Kısa Süreli(tedavi için) Anlaşmalar ve GSS’deki 

Uygulaması 



2. GÜN (5 Aralık 2010 Pazar) 

3. Panel 

SAĞLIK TURİZMİNDE TIP BİLİŞİMİ VE TELE-TIP UYGULAMALARI 

Sağlıkta Bilişim Uygulamalarına Genel Bakış 

11.00-12.30 Sağlık Turizminde Tele-Tıp Uygulamaları 

e-sağlıkta interoperabilite 


12.30-13.30 ÖĞLE YEMEĞİ 

4. Panel 

SAĞLIK TURİZMİNDE FİNANSMAN KAYNAKLARI VE SİGORTA 

Sağlık Turizminde Finansman Kaynakları 

13.30-14.45 Sağlık Turizmi Özel Sigortaların Tedavi Maliyetlerini Düşürme Metodu Olabilirmi 

Sağlık Turizmi İçin Yeni Sigorta Ürünleri 



15.00-16.45 

SAĞLIK TURİZMİ UYGULAMA ÖRNEKLERİ 

İnfertilite Merkezleri ve Uygulamaları 

Cyberknife Uygulamaları 

Transplantasyon Merkezleri ve uygulamaları 

Diş Hekimliği Hizmetleri (Dental Turizm) 


5. Panel

KONGRE ÇALIŞTAY PROGRAMI 

KONGRE ÇALIŞTAY PROGRAMI ( 4-5 Aralık 2010 ) 

1. GÜN ( 04 Aralık Cumartesi 2010 ) 

1. Çalıştay 

SAĞLIK TURİZMİ AÇISINDAN YABANCI DOKTOR ÇALIŞTIRILMASI VE ÖNEMİ 

Dünyadaki Örnek Uygulamalar ve Yabancı Doktorlarda Olması Gereken Standartları 

13.00-14.45 

Yabancı Doktor Çalıştırılması Hakkında Kanun Tasarısı Taslağı(Tıp Meslekleri Kanunu) 

Genel Değerlendirme ve Raporlama 



SAĞLIK TURİZMİNDE ÜNİVERSİTELER VE AKADEMİK ÇALIŞMALARIN ÖNEMİ 

Sağlık Turizminin Üniversitelerde Bölüm Olarak Açılması 

15.00-16.45 

Sağlık Turizmi Hakkında Bilimsel Araştırma ve Çalışmaların Önemi 



2. GÜN ( 05 Aralık Pazar 2010 ) 


SAĞLIK TURİZMİNDE ÖNEMLİ PROBLEMLERİMİZ 

Yurt Dışında Tanıtım Eksikliği 

11.00-12.30 

Teşvik ve Sağlık Turizminin Bölgesel Kalkınmaya Katkısı 



13.30-14.45 


SAĞLIK TURİZMİNDE MEVZUAT ÇALIŞMALARI VE SAĞLIK BAKANLIĞININ ROLÜ 

Sağlık Turizmi Politikaları Oluşturulması VE Sağlık Bakanlığının Rolü 

Sağlık Turizmine Hizmet Verecek Sağlık Kurumlarının Standartları ve Denetlenmesi 


10.00-11:00 Otelden Hareket 

11.00-13.00 Acıbadem Hastanesi Ziyaret (Maslak) 

14.00-15.00 Öğle Yemeği Konyalım Restaurant (Topkapı) 

15.00-16.30 Topkapı Sarayı Gezi 

16.30-17.00 Gemiyle Bursa’ya Gidiş (Yenikapı) 

19.30 Bursa’da Otele Giriş 

İSTANBUL TURU 6 Aralık 2010 

55


56 

3. ULUSLARARASI SAĞLIK TURİZMİ KONGRESİ SONRASI 

BURSA TURU PROGRAMI (6 - 8 Aralık 2010) 

06 ARALIK 2010 

17.30 İstanbul dan Bursa ya Gemiyle Hareket (Yenikapı) 

19.00 Misafirlerin Mudanya Güzelyalı deniz otobüsünden karşılanması 

20.00 

08.00-09.00 Kahvaltı 

Bursa da otellere giriş 

Kaldıkları otellerde akşam yemeği 

09:30-09.45 Lobby den hareket 

10.15-12.00 Kongre Merkezinde Toplantı 

10.30-11.00 Bursa Valisi Şahabettin Harput Konuşması 

11.00-11.15 Coffee Break 

11.15-12.00 

07 ARALIK 2010 

Sunumlar 

-Bursa Sağlık Tesisleri ve Potansiyeli Sunumu (Uzm. Dr. Ceyhun İRGİL) 

-Bursa Termal Turizm Potansiyeli ve Geleceği Sunumu (Dr. Metin YURDAKOŞ) 

12.00-13.00 Öğle Yemeği (Hayat Lokantısı) 

13.00-19.00 

Kültür Turu ve Hastahane Tanıtımları 

1 – Yeşil Türbe 

2 – Ulucami – Kozahan 

3 - Medical Park Hastahanesi 

4 –Osmangazi – Orhangazi Türbeleri 

5 - İnkaya Çınarı 

6 - Acıbadem Hastahanesi 

19.00-21.00 Botanik Park Beceren Restaurant’da Akşam Yemeği 

22.00 Otele Dönüş 

08.00-09.00 Kahvaltı 

09.00-09.30 Otelden Ayrılış (Lobby de Hazır Olunacak) 

11.00 Gemiye Biniş (Yalova Terminali) 

13.00 Atatürk Havaalanına (İstanbul) Varış 

08 ARALIK 2010

III. ULUSLARARASI SAĞLIK TURİZMİ KONGRESİ AÇILIŞ KONUŞMASI 

T.C. SAĞLIK BAKANLIĞI MÜSTEŞARI PROF. DR. NİHAT TOSUN 

(3 ARALIK 2010) İSTANBUL / TÜRKİYE 

Değerli Konuk Sağlık Bakanı, Müsteşarı, Basın Mensupları ve Katılımcılar, 

Bugün Ülkemizin sağlık turizmi alanında sahip olduğu mevcut potansiyeli tüm dünyaya tanıtarak ülkemizde sağlık turizmini geliştirmek 

ve turizm potansiyeli arttırmak amacıyla, Sağlık Turizmini Derneği tarafından Bakanlığımız ile Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın 

desteği ile 3-6 Aralık 2010 tarihleri arasında düzenlenecek 3. Uluslararası Sağlık Turizmi Kongresi’nin açılışını yapmak üzere toplanmış 

bulunmaktayız. 

Hepinize hoşgeldiniz diyorum. 

Ülkemiz son yıllarda sağlık ve tıp alanında sahip olduğu uluslararası standartlardaki bilgi, deneyim ve teknoloji ile uluslararası bir 

sağlık merkezi haline gelmiştir. Sağlık turizmi ile ilgili tüm kurum ve kuruluşların bir araya gelerek bu konudaki mevcut durumu değerlendirmesinin 

ve sağlık turizminin geliştirilmesi için yapılması gerekenleri tartışmanın çok yararlı olacağı inancındayım. Bu sayede 

ülkemize ciddi bir döviz girdisi sağlanacak, ayrıca yeni istihdam alanları oluşacaktır. 

Sağlık Turizmini kısaca sağlığı bozulan insanların yaşadıkları bölge dışında bir yere tedavi olmak amacıyla gitmesi diye tanımlanabilmektedir. 

Bu tanımdan hareketle Sağlık Turizmini doğuran nedenler arasında daha iyi bakım koşullarını, daha iyi teknolojik ekipmanı, 

daha deneyimli sağlık personelini, daha uygun ücretleri ve daha güzel bir yerde tedavi olma ihtiyacını sayabiliriz. 

Ülkemiz coğrafi ve kültürel zenginlikleriyle bir turizm cennetidir. Bu potansiyelimize ve büyük yatırımlarımıza rağmen turizmimiz yıl 

içerisinde çok kısa zaman aralıklarına ve sahillere sıkışmıştır. Sağlık Turizmi bize turizm potansiyelinden bütün bir yıl yararlanabilme 

fırsatı vermesi açısından da çok önemlidir. Yüzbinlerce yabancı turist ülkemizin Sağlık Turizmi potansiyelinden yararlanmak için ülkemizi 

ziyaret etmektedir. 

Biz sağlık turizmini, sadece insanların gelip ülkenizden sağlık hizmeti aldıkları bir mekanik süreç olarak görmüyoruz. Sağlık turizmini 

insanların arasında can dostluğunu sağlayan ve fertten başlayıp milletlere uzanan dostluk ve barış köprüsünün temel ayağı olarak 

kabul ediyoruz. Bu alanda çalışan sağlık kuruluşlarımızdan da beklentimiz bu çerçevede şekillenmektedir. 

Değerli Katılımcılar, 

Sağlık Turizmi konusunun üç başlık altında değerlendirilmesinin yararlı olacağını düşünüyorum: 

I- Yabancı hastaların ülkemizde tedavisi 

II- Yabancıların kaplıca ve termal tesislerden yararlanması 

III- Yaşlı turizmi 

Bakanlığımız ile çeşitli ülkelerin Sağlık Bakanlıkları arasında imzalanan sağlık işbirliği Anlaşmaları / Protokollerine istinaden, her yıl 

sağlanan belirli kontenjanlar çerçevesinde Afganistan, Arnavutluk, Azerbaycan, KKTC, Sudan ve Yemenli hastaların ülkemizde ücretsiz 

tedavileri gerçekleştirilmektedir. 2010 yılında anılan ülkelerden toplam 367 hastanın ülkemizde bu çerçevede kamu hastanelerinde 

tedavisi gerçekleştirilmiştir. 

Yabancı hastaların ülkemizde tedavisini ele alırsak, çoğu Avrupa ülkesinin ülkemizdeki özel sağlık kuruluşları ile anlaşmalar yaptıkları 

ve birçok yabancı hastanın ülkemizde tedavi edildiği gözlenmektedir. Bu ülkelerde tedavi ve ameliyat için uzun bekleme listeleri 

olduğu ve pahalı hizmet sunulduğu bilinmektedir. Aynı hizmetlerin daha kaliteli, daha ucuz ve daha kısa sürede verilmesi nedeniyle 

yabancı hastalar tedavi olmak için Türkiye’yi tercih etmeye başlamışlardır. Ülkemizde son sekiz yıldır uygulamaya konulan Sağlıkta 

Dönüşüm Programı çerçevesinde özellikle Ankara, İstanbul, İzmir, Antalya ve Adana gibi birçok ilimizde gelişmiş Avrupa ile yarışabilecek 

düzeydeki hastanelerimiz hizmet vermeye başlamıştır. 

Ülkemizin hem yetişmiş insan gücü anlamında hem de fiziksel altyapı anlamında katettiği önemli aşamanın bir neticesi olarak vatandaşlarımıza 

olduğu gibi yabancılara da kaliteli sağlık hizmeti sunulduğunu görmekten memnuniyet duyuyoruz. Bu potansiyelimizi 

57


tümüyle ortaya koymak ve uluslararası alanda bu konuda kalıcı olabilmek için yürütülen çalışmalara daha kapsamlı katkı 

sağlamak hepimizin ortak görevi olmak zorundadır. Ülkemizin turizm alanındaki geçmiş deneyimini de düşündüğümüzde 

bu potansiyelin değerlendirilmesinin önemi ortaya çıkmaktadır. Sağlık kurumlarımızın dünyada hak ettiği yeri alabilmesi için 

akredite edilmesi, devlet tarafından desteklenmesi, kaliteli insan kaynaklarının geliştirilmesi ve sertifikasyon programlarının 

hazırlanması gerekmektedir. 

Aynı şekilde, yabancıların yoğun biçimde ülkemizdeki kaplıca ve termal tesislere geldikleri de bilinmektedir. Bu kişiler, başta 

romatizmal hastalıkların tedavisi olmak üzere ülkemizde mevcut kaplıca ve termal tesislerden tedavi ve bakım amacıyla yararlanabilmektedirler. 

Ülkemiz dünya jeotermal kaynakları açısından ön sıralardadır ve sahip olduğu su ve mineral kaynakları 

çok yüksek kalitededir. 

Bu konuda yürütülen çalışmaların daha da çeşitlendirilmesini sağlayarak ülkemizin bu önemli zenginliğinin tüm dünyanın 

hizmetine en yüksek kalite anlayışıyla sunulması gerekmektedir. 

Sağlık Turizminin bir başka alt başlığı da Yaşlı Turizmi’dir. Dünya turizminin önemli bir bölümünü 65 yaşın üzerinde, emekli 

olmuş ve yüksek derecede emekli aylığı alan bir grup oluşturmaktadır. Özellikle gelişmiş ülkelerde hasta katılım payları çok 

yüksektir ve nüfus giderek yaşlanmaktadır. 

Ortalama olarak yılın bir veya üç ayını sıcak Akdeniz ülkelerinde geçiren bu yaş grubundaki turistlere yönelik olarak basın ve 

yayın kuruluşlarımızın da desteği ile ciddi bir tanıtım kampanyasının düzenlenmesinin yararlı olacağını düşünmekteyiz. 

Değerli Katılımcılar, 

Yukarıda ifade ettiğim hususlar ışığında ilgili tüm kurumlar, sivil toplum kuruluşları ve özel sektör kuruluşlarının ortak bir hareket 

stratejisi oluşturması önem arz etmektedir. Böylece, ortaya çıkacak sinerji ile sağlık turizminde sağlayacağımız ilerleme 

Türkiye’ye 365 gün “Sürdürülebilir Sağlık Turizmi”ni gerçekleştirme fırsatını da verecektir. 

Sağlık Turizmi potansiyeli iyi değerlendirilebilirse birkaç yıl sonra ülkemiz Sağlık Turizmi yatırımlarından ekonomisine büyük 

katkılar sağlayacak, sahip olduğu geleneksel Türk konukseverliği ile Avrupa, Balkanlar, Orta Asya, Kafkasya ve Ortadoğu coğrafyasında 

medikal ve termal tedavi üssü olabilecektir. 

Konuşmama son vermeden önce, sizlere son yıllarda yabancı ülkelerle ilişkilerimizde kaydedilen gelişmeler hakkında çok kısa 

bilgi vermek isterim. 

Sadece 2010 yılı içerisinde Azerbaycan, Afganistan, Arnavutluk, Filistin, Irak, Kırgızistan, Tacikistan, Türkmenistan, Sudan, Yemen, 

Kosova, Makedonya, Somali ve Gürcistan’dan 400 civarında sağlık personeline ülkemizde mesleki eğitim verilmiştir. Şu 

anda Ankara’da Bakanlığımıza bağlı eğitim ve araştırma hastanelerinde Azerbaycan, Sudan, Yemen, Makedonya, Kırgızistan, 

ve Gürcistan’dan 100 civarında sağlık personeli eğitimlerine devam etmektedir. 

Bugüne kadar Bakanlığımızca Kabil’de 2006,2007 ve 2008 yıllarında üç kez Türk-Afgan Ortak Sağlık Haftaları düzenlenmiştir. 

Bu yıl Yemen’de I. Türk-Yemen Sağlık Haftası’nı düzenledik. Yemen’in üç ayrı şehrinde 4 günde 204 ameliyat yaparak Yemenli 

kardeşlerimizle gönül köprüsü kurduk. 

Öte yandan, II. Türkiye-Sudan Sağlık Haftası’nı 9-15 Aralık 2010 tarihleri arasında Sudan’da gerçekleştireceğiz. 

I. Türk-Irak Sağlık Haftası 23-29 Aralık 2010 tarihleri arasında Bağdat’ta yapacağız. 

Yine Sudan’ın Darfur eyaletinde bir Türk Kızılayı Sahra hastanemiz 3 yıldır Bakanlığımız personeli ile hizmet vermektedir. 

Pakistan’daki sel felaketi nedeniylede 2 sahra hastanemiz Pakistan’a gönderilmiştir. Bakanlığımız sağlık personeli ile hizmet 

vermektedir. 

Bu duygu ve düşüncelerle 3. Uluslararası Sağlık Turizmi Kongresi’nin hayırlara vesile olmasını diliyor, hepinizi saygı ve sevgiyle 

selamlıyorum. 

58

3. ULUSLARARASI SAĞLIK TURİZMİ KONGRESİ BASIN DUYURUSU 

03-06 Aralık 2010 İstanbul/TÜRKİYE 

• III. ULUSLAR ARASI SAĞLIK TURİZMİ KONGRESİ BAŞARI İLE TAMAMLANDI. 

• SAĞLIK TURİZMİNDE SEKTÖR GERÇEK EKSENİNE OTURUYOR. 

• BÜYÜK SAĞLIK GRUPLARI SUDAN İLE YATIRIM İŞBİRLİĞİNE GİDİYOR. 

• BURSAYA KÖRFEZ ÜLKELERİ AKIN EDECEK. 

• TÜRKİYE SAĞLIK TURİZMİNDE BÖLGESİNDE LİDER ÜLKE OLUYOR. 

III. Uluslar arası Sağlık Turizmi Kongresi başarıyla tamamlandı. Kongremize birçok protokol (TBMM Sağlık ve Sosyal İşler Komisyon 

Başkanı Prof. Dr. Cevdet ERDÖL, Sağlık Bakanlığı Müsteşarı Prof. Dr. Nihat TOSUN ve Müsteşar Yardımcısı Ömer Faruk KOÇAK Sağlık 

Bakanlığı Temel Sağlık Hizmetleri Genel Müdür Yardımcısı Prof. Dr. Ali COŞKUN, Kültür ve Turizm Bakanlığı Tanıtma Genel Müdür 

Yardımcısı İbrahim YAZAR, Bursa, Kocaeli, Gaziantep, Kütahya, Kırşehir, Balıkesir İllerinden Vali, Vali Yardımcıları, Belediye Başkanları, 

İl Sağlık Müdürü, İl Kültür ve Turizm Müdürü seviyesinde birçok katılımcı olmuştur. Yurtdışından 28 farklı ülkeden (Türkiye, ABD, İngiltere, 

Almanya, Yunanistan, Bulgaristan, Macaristan, Hırvatistan, Arnavutluk, Bosna Hersek, Libya, Yemen, Suudi Arabistan, Suriye, 

Ürdün, Lübnan, Kuveyt, Katar, Umman, BAE, Bahreyn, İran, Irak, Azerbaycan, Gürcistan, Hindistan, Endonezya, KKTC) 100’e yakın 

katılımcı olmuştur. Bu katılımcılar başta Sudan Sağlık Bakanı olmak üzere Sağlık ve Turizm Bakanlığının üst düzey Bürokrasisi, Yatırımcılar, 

Sigortacılar, Doktorlar, Seyahat Acenteleri ve Danışmanlık Firmaları, Üniversiteler ve Basın Mensuplarından oluşmakta idi. 

Açılışını Sağlık ve Sosyal İşleri komisyon başkanı Prof. Dr. Cevdet ERDÖL, Sağlık Bakanlığı Müsteşarı Prof. Dr. Nihat TOSUN yaptı. 

Kongreye Sudan Sağlık Bakanı başta olmak üzere birçok ülkeden sağlık ve turizm bakanlığının üst düzey protokol ve sağlık turizmi 

paydaşları doktorlar ve seyahat acenteleri, aracı kurum ve yatırımcılar katıldı. 

3 gün süren kongre de sağlık turizmi alanında yurtiçi ve yurtdışından gelenlerle birçok iş görüşmeleri yapıldı. Örneğin Medikal Park ve 

Acıbadem sağlık grubu Sudanda yatırım için Sudan sağlık bakanı ile görüşme yaptı. Körfez ülkelerinden gelen büyük tur operatörleri 

Bursa Valiliği ile görüşmeler yaptılar. 2011 yılında Körfez ülkelerden haftada 1 kez Bursa’ya direk uçuşla termal turist getirme ve Termal 

turizm yatırımları konusunda Prensip kararına vardılar. Ortadoğu’dan El Cezire’den Fransa’dan Arte Tv gibi birçok medya kuruluşu kongreye 

katıldı. Türkiye’nin bölgesinde her alanda olduğu gibi sağlık turizminde de cazibe merkezi olduğunu ve liderliğe yürüdüğünü haber 

yaptı. Kongreye Medikal Park, Acıbadem, Medicana, Sema Hastanesinin yanı sıra birçok özel sağlık kuruluşu ve Termal tesis ve Sağlık 

turizmi ilgili sponsorlar fuar alanında hizmetlerini sergilediler. Bu yılki kongrede başta Bursa olmak üzere Kırşehir, Kocaeli, Kütahya, 

Gaziantep İlleri Valiliğin başkanlığında özel kamu ve STK işbirliğinin en iyi örneğini sergileyerek bölgelerini tarihi kültüre sağlık ve 

termal başta olmak üzere her alanda dünyaya tanıttılar. Kongre sonrasında yapılan İstanbul turu Boğaz turu yabancı konukların ülkemize 

olan görüşlerini ve hayranlığını iyice artırdı. 

Ayrıca kongre bitiminde 30’u aşkın yabancı konuk Bursa’ya götürüldü. Bursa’nın Yeşilliği, Termali ve Hastaneleri tanıtıldı. Bursa böyle 

bir organizasyona ilk defa ev sahipliği yaptı. Başta Bursa Valisi Şahabettin HARPUT tüm Bursa’daki ilgiler ve Dr. Constantine CONSTAN- 

TINIDES çok büyüleyici sunumlar yaptı. Artık 2011’de Körfezden Bursa’ya termal turizm için Akın başlayacak. 

Sonuç olarak birçok yurtiçi ve yurtdışı katılımcı ile yapılan kongre başarıyla tamamlandı. Herkes iş bağlantısı, bilgi paylaşımı ve ürünü 

tanıtma imkânları buldu. Devletimizin artık sağlık turizmine sahip çıktığını gelecekte sağlık turizmi açısından Dünyada ilk sıralarda yer 

alacağı ve bu alanda da lider ülke olma konumuna hızla çıktığımızı herkes görmüş oldu. Türkiye Sağlık Turizmi Derneği olarak 2011 

sonbaharında 4. Uluslararası Sağlık Turizmi Kongresi için daha başarılı ve verimli bir çalışmayı hemen başlatacağız. 

Saygılarımızla 

İffet Erçil KAYA 

Kongre Koordinatörü 

59


60 



03-06 

Aralık 2010 

İSTANBUL 

Kongremize birçok protokol ( TBMM Sağlık ve Sosyal İşler Komisyon Başkanı Prof. Dr. Cevdet ERDÖL, Sağlık Bakanlığı 

Müsteşarı Prof. Dr. Nihat TOSUN ve Müsteşar yardımcısı Ömer Faruk KOÇAK Sağlık Bakanlığı Temel Sağlık Hizmetleri 

Genel Müdür Yardımcısı Prof. Dr. Ali COŞKUN, Kültür ve Turizm Bakanlığı Tanıtma Genel Müdür Yardımcısı ibrahim YA- 

ZAR, Bursa, Kocaeli, Gaziantep, Kütahya, Kırşehir, Balıkesir İllerinden Vali, Vali Yardımcıları, Belediye Başkanları, İl Sağlık 

Müdürü, İl Kültür ve Turizm Müdürü seviyesinde protokolden birçok kişi katıldı. 

Yurtdışından 28 farklı ülkeden ( Türkiye, ABD, İngiltere, Almanya, Yunanistan, Bulgaristan, Macaristan, Hırvatistan, Arnavutluk, 

Bosna Hersek, Libya, Yemen, Suudi Arabistan, Suriye, Ürdün, Lübnan, Kuveyt, Katar, Umman, BAE, Bahreyn, İran, 

Irak, Azerbaycan, Gürcistan, Hindistan, Endonezya, KKTC) katılımcı olmuştur. Bu katılımcılar başta Sudan Sağlık Bakanı 

olmak üzere Sağlık ve Turizm Bakanlığının üst düzey Bürokrasisi, Yatırımcılar, Sigortacılar, Doktorlar, Seyahat Acenteleri ve 

Danışmanlık Firmaları, Üniversiteler ve Basın Mensupları katıldı. 

I) Kongrede yaklaşık 300 katılımcı (100’ü yabancı) yaklaşık 20’e yakın sponsor firma (Platin sponsor Medical Park Hastaneler 

grubu, Altın sponsor Acıbadem Sağlık Grubu), 50’e yakın alanında uzman yurtiçi ve yurtdışı konuşmacı vardı. 

II) Kongre 3 Aralıkta Otele giriş Medicana Hastanesi ziyareti ve Akşam Yemeği ile başladı. 4 Aralık açılış konuşmaları 

Bilimsel çalışmalar, Akşam boğaz turu yapıldı 4 Aralıkta Program devam etti. Akşam Boğazda Gala yemeği yenerek bitirildi. 

6 Aralıkta yabancı konuklara İstanbul turu düzenlendi. Acıbadem Maslak Hastanesi gezdirildi. Kongre sonrasında 

yabancı konuklara 2 günlük Termal Turizm şehri olan Bursa turu yaptırılarak 3. Uluslar arası Sağlık Turizmi Kongresi 8 

Aralık 2010 tarihinde bitti. 

III) Kongrede varılan sonuçlar; 

A) Genel Değerlendirme 

1) Dünyada ve Türkiye’de Sağlık Turizmi farkındalık sürecini tamamlamış olup, artık sağlık turizmi hızla gelişen bir hizmet 

sektörü endüstrisi olduğu herkes tarafından kabul edilmektedir.. 

2) Sağlık Turizmi sektörünün sağlıklı bir şekilde büyümesi için uluslar arası standartlar, bilgi paylaşımı ve kalite çok önemlidir. 

3) Kaliteli, ekonomik ve müsteriye odaklı markalaşmaya önem veren sağlık turizmi oyunları ayakta kalıp gelişecektir. 

4) Bundan sonraki toplantılarda sonuca odaklı daha spesifik kalite ve pazarlamaya yönelik konular işlenmeli. 

5) Sağlık Turizmi bir hizmet sektörü olması hesabıyla pazarlamada öne çıkan öncelikler; 

a) Bölgesellik (Ulaşım en önemli Faktör), 

b) Kültürel Yakınlık, 

c) Çalışan Personelin hastanın dilini bilmesi (İngilizcenin bilinirliği) 

d) Kaliteli ve müşteriye odaklı sağlık hizmeti sunumu 

e) Uluslararası bilgi paylaşım, iyi uygulamaların takibi,

6) Türkiye açısından; 

a) Ülkemiz bölgesinde her alanda cazibe merkezi olduğu gibi sağlık turizmi alanında da cazibe merkezi olacaktır. 

b) Ülkemizde Batı Standartlarında her türlü ileri teknoloji ile donatılmış sağlık tesislerimiz vardır. Özel Sağlık sektörü özellikle 

hastanelerimiz ve termallerimiz artık sağlık turizmine yönelmiştir. 

c) Türkiye’de Devlet Sağlık turizminde düzenleyici ve denetleyici ve sektörün önünü açan rolde, özel sağlık tesisleri ve kaplıcalar 

hizmet sunucu rolde olacaktır. 

d) Sağlık turizmi her ülkede olduğu gibi bizim ülkemizde de çok ciddi bir alternatif turizm çeşidi olmuş, turizmin 12 aya yayılmasında 

ve döviz girdisi sağlama açısından çok önemli bir role sahiptir. 

7) Kongrenin içeriği açısından; 

a) Ülkemizde ve Dünyada sağlık turizminin çeşitli bölümlerin uygulanmasına rağmen tıp turizmi en ön sıradadır. Ancak bu 

bölümler arasında entegrasyon çok önemlidir. 

b) Ülkemizde doktor ve diş hekimi sayısı göz önünde bulundurulduğunda Dental Turizm çok daha önemlidir ve geliştirilmelidir. 

c) Termal ve yaşlı Turizm açısından ülkemizin birçok ili çok potansiyel birer pazardır. Ancak Tıp turizminde İstanbul her zaman 

öncelikli ve önemli bir destinasyondur. 

d) Konuşmacıların sağlık turizmine ortak mesaj, kaliteli, ileri teknoloji ile donatılmış, sürdürebilir, ekonomik, öncelikli olarak 

yakın pazara yönelik (Komşu ülkeler, Balkanlar, Kafkaslar, Kuzey Afrika, Ortadoğu Ülkeleri öncelikli Pazar olmaklı) ciddi 

tanıtım çalışmaları yapılmalı. 

e) Her yıl bu kongrenin düzenli bir şekilde devam etmesi ulusal ve uluslar arası bilgi paylaşımının yapılması ancak iş görüşmelerine 

yönelik ve sonuca odaklanması özellikle bir iş görüşme platformuna dönüşmesi istenilmektedir. 

Sonuç olarak; 

Bundan sonraki kongrelerde pazarlamaya, kaliteye ve yatırım ve mevzuata yönelik çalışmalar yapılacak sosyal aktiviteler ve şehir 

turları devam edecek. Kongre katılımı açısından nitelik değil nicelik ve uluslararası standartlara yönelinecektir. Artık sağlık turizmi 

endüstrisi tüm dünyada olduğu gibi bölgemizde de STK, Kamu Kurumları ve özel sektör işbirliği dayanışması ile insan sağlığının 

hizmetine global olarak sunulan bir endüstri olmuştur. 

Saygılarımla 

Kongre Başkanı 


61

Organizasyon: 

SİMURG ORGANİZASYON



28-30 Ekim 2011 / İstanbul 


Türkiye Sağlık Turizmi Derneği olarak her yıl düzenlediğimiz Uluslar Arası Sağlık Turizmi Kongresi’nin Dördüncüsünü bu yıl 28- 

30 Ekim 2011 tarihlerinde İstanbul’da gerçekleştirme kararını almış bulunuyoruz. 

Bilindiği gibi Sağlık Turizmi Kongresi her yıl bir önceki yıldan daha geniş katılımla ve daha fonksiyonel bir şekilde gerçekleştirilmektedir. 

Dünyadan ve Türkiye’den başta Sağlık Turizmi Sektörünün önemli temsilcileri olmak üzere, hükümet temsilcileri, 

Sağlık Bakanlığı ve Kültür ve Turizm Bakanlığı üst düzey bürokratlarının geniş katılımıyla gerçekleşmektedir. Sağlık Turizmi 

potansiyeli ve dünya pazarındaki payı her geçen büyüyen Türkiye, bölgesel bir Sağlık Turizmi merkezine dönüşmüştür. Sağlık 

Turizmi Kongresi, Türkiye’nin büyük potansiyelinin sektörde yatırım yapan kurulullara yeni fırsatlar oluşturması için etkin bir 

zemin olmaktadır. 

Sağlık Turizmi Kongresinin en önemli amacı; Sağlık Turizmine büyük yatırımlar yapmış, yatırımcılarımıza yeni imkanlar meydana 

getirmek ve sektörün gelişmesine katkı sağlamak için platform olmaktır. Bu amaçla Kongrede sektör temsilcilerinin 

Ortadoğu ve komşu ülkelerden gelen konuklarla il başlantıları yapmaları için özel programlar yapılmaktadır. 

Diğer taraftan yatırımcı ve işadamlarının Kongreye katılan hükümet temsilcileri ve bürokratlarla sektörün gelişmesi için birebir 

temasa geçme imkanı sağlanmaktadır. Sağlık Turizmi Kongresi’nin önemli bir diğer özelliği, Ortadoğu ve Türki Cumhuriyetlerden 

gelen işadamı ve yatırımcılarla Türk işadamı ve yatırımcıları buluşturmasıdır. Sağlık Turizmi Kongresi, özellikle tıp 

turizmi alanında faaliyet gösteren hastaneler için de yeni iş bağlantılarına kapı açmaktadır. Sağlık Turizmi Sektörünün nabzının 

tutulacağı IV. Sağlık Turizmi Kongresinde tüm sağlık ve turizm sektörü temsilcilerini, yöneticilerini ve çalışanlarını görmekten 

mutluluk duyacağız. 


• T.C Sağlık Bakanlığı 

• T.C Kültür ve Turizm Bakanlığı 

• T.C Milli Eğitim Bakanlığı 

• T.C Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı 

• T.C Başbakanlık Hazine Müsteşarlığı 

• T.C Dışişleri Bakanlığı 

• T.C İçişleri Bakanlığı 

• T.C Sosyal Güvenlik Kurumu 

• Özel Sağlık Kurumları 

• Kamu Hastaneleri 

• Özel Hastaneler 

• Üniversiteler 

• Sigorta Şirketleri 

• Medya Kuruluşları 

• Kaplıcalar 

• Spa-Wellness Tesisleri 

• Turizmciler 

• Tur Operatörleri 

• Seyahat Acenteleri 

64 

• Medikal Firmalar 

• Hastane Yazılım Firmaları 

• Finans Kuruluşları 

• Sağlık Turizm Yatırımcıları 

• Hava Yolları 

• Sivil Toplum Kuruluşları



S. Kamil YÜCEORAL - Türkiye Sağlık Turizmi Derneği Başkanı 

Feyzullah AKBEN - Başkan Yardımcısı 

Dr. Filiz ÇEVİRME - Yönetim Kurulu Üyesi 

Enginer BİRDAL - Yönetim Kurulu Üyesi 

Arif DEMİRBAŞ - Yönetim Kurulu Üyesi 

Kongre Düzenleme Kurulu 

Kongre Onursal Başkanları 

Prof. Dr. Recep AKDAĞ / Sağlık Bakanı 

Ertuğrul GÜNAY / Kültür ve Turizm Bakanı 

M. Zafer ÇAĞLAYAN / Ekonomi Bakanı 


Prof. Dr. Nihat TOSUN / Sağlık Bakanlığı Müsteşarı 

Kongre Yürütme Kurulu Başkanı 

S. Kamil YÜCEORAL / Türkiye Sağlık Turizmi Derneği Genel Başkanı 

Kongre Genel Sekreterleri 

Feyzullah AKBEN / Türkiye Sağlık Turizmi Derneği Genel Başkan Yrd. (Organizasyon) 

Dr. Filiz ÇEVİRME / Türkiye Sağlık Turizmi Derneği Genel Başkan Yrd. (Bilimsel Sekretarya) 

OHSAD Genel Koordinatörü 

Yürütme Kurulu 



Cevdet ÇAĞAN 

Dr. Hüseyin ÇAĞIL 

Hüseyin ÇELİK 

Dr. Neslihan KAHRAMAN 

Dr. Konstantine KONSTANDINIDES 

Dr. Serdar MERCAN 

Kenan ORDU 

Cumhur Güven TAŞBAŞI 

Kongrede Tartışılacak Konular 

SAĞLIK TURİZMİNDE PAZAR DEĞERLENDİRMESİ 

SAĞLIK TURİZMİİNDE MARKA ŞEHİRLERİMİZ Tıp turizmi, Termal turizm ve Yaşlı turizmi bakımından 

SAĞLIK TURİZMİNDE TEŞVİKLER 

SAĞLIK TURİZMİNDE MEVZUAT VE SİGORTA 

SAĞLIK TURİZMİNDE AKREDİTASYON 

SAĞLIK TURİZMİNDE KAMU-ÖZEL İŞBİRLİĞİ 

SAĞLIK TURİZMİNDE İNSAN KAYNAĞI VE İLETİŞİM 

SAĞLIK TURİZMİNDE TERMAL TURİZM VE SPA-WELLNESS 

SAĞLIK TURİZMİNDE SEYAHAT ACENTALARININ VE ARACI KURULUŞLAR 

65


66 

(ANA OTURUMLARDA TÜRKÇE, İNGİLİZCE VE ARAPÇA SİMULTANE ÇEVİRİ YAPILACAKTIR) 

28 EKİM 2011 CUMA 

18:00 - 20:00 TANIŞMA KOKTEYLİ (Holiday Inn Otel) 

10:00 - 10:30 AÇILIŞ KONUŞMALARI 

29 EKİM 2011 CUMARTESİ 

Kamil YÜCEORAL - Türkiye Sağlık Turizmi Derneği Bşk. (Turizm Bak. Emekli Müsteşarı) 

Dr. Muharrem USTA - Medical Park Hastaneler Grubu Yönetim Kurulu Başkanı 

Başaran ULUSOY - TURSAB Başkanı 

Özgür ÖZASLAN – Kültür ve Turizm Bakanlığı Müsteşarı 

Prof. Dr. Cevdet ERDÖL - TBMM Sağlık ve Sosyal İşleri Komisyon Başkanı 

Prof. Dr. Recep AKDAĞ - T.C. Sağlık Bakanı 

10:30 - 12:00 I. OTURUM - SAĞLIK TURİZMİNE GENEL BAKIŞ VE SAĞLIK TURİZMİNİN GELECEĞİ 

Oturum Başkanı: Yrd. Doç. Dr. Haluk ÖZSARI / İstanbul Üniversitesi 

Sağlık Turizmi Tarihçesi ve Geleceği - Keith POLLARD / Treatment ABROAD / İngiltere 

Sağlık Turizminin Geleceğinin Entegrasyonun Önemi (HT8) - Dr. Constantin COSTANTINIDES/ HealthCare Cybernetics / Yunanistan 

Türkiye Sağlık Bakanlığı Sağlık Turizmi Politikası - Dr. Dursun AYDIN / S.B. Tedavi Hizmetleri Genel Müdürlüğü Sağlık Turizmi 

Koordinatörü 

Dünyada ve Türkiye’de İleri Yaş Turizminin Geleceği - Kamil YÜCEORAL / Türkiye Sağlık Turizmi Derneği Başkanı (Turizm 

Bakanlığı Emekli Müsteşarı) 

Soru ve Tartışma (10 Dk) 

12:00 - 13:00 ÖĞLE YEMEĞİ 

13:00 - 14:40 II. OTURUM - SAĞLIK TURİZMİNDE PAZAR DEĞERLENDİRMESİ ve BÖLGESEL İŞBİRLİĞİ 

FIRSATLARI 

Oturum Başkanı: Dr. Filiz ÇEVİRME/ OHSAD Genel Koordinatörü 

Sağlık Sigartasında Medikal Turizm Ürünleri - Jon CARPENTER/ Morgan PRICE / İngiltere 

Sağlık Turizminde Bölgesellik ve Adana Modeli - Hüseyin ÇELİK / Adana Türkiye Sağlık Turizmi Derneği Başkanı 

Sağlık Turizmi Pazarlama Programı - Brian PIPER / Integra Global / İngiltere 

S. Turizminde In Bount Out Bount ve Önde Gelen Ülkelerin Değerlendirilmesi - Dr. Prem JAGYASI/ BAE 

Sağlık Turizminde D-8 Ülkeleri İşbirliği - Widi A. Protikto Ph.D / D-8 Ülkeleri Genel Sekreteri/ Endonezya 


14.40- 15.00 Özel Sunum: K. K. T. C Yakın Doğu Ün. Hastanesi 

15:00 - 15:30 ÇAY-KAHVE ARASI 

15:30 - 16:45 III. OTURUM - SAĞLIK TURİZMİNDE PAZAR ÖRNEKLERİ VE BÖLGESEL STRATEJİLER 

Oturum Başkanı: Kamuran ÖZDEN / S.B. Dış İlişkiler Daire Başkanı 

Sağlık Turizminde Almanya Pazarı - Reinhart HOLLUNDER / Almanya 

Sağlık Turizminde Rusya Pazarı ve Türk Cumhuriyeti - Oxana LUTSENKO (Medvoyage) / Ukrayna 

Kuzey Afrika Pazarı - Adnan SCHIKA/ Libya 

Sağlık Turizminde Uzakdoğu Pazarı Örneği - Dr. Joseph THOY/ Güney Kore 

Sağlık Turizminde ABD Pazarı Örneği - Kenan ORDU / USA 

Soru ve Tartışma

17:00 - 18:00 İŞ GÖRÜŞMELERİ 

18:30 - 22:00 HASTANE GEZİSİ (AKŞAM YEMEĞİ) 

30 EKİM 2011 PAZAR 

09:00 - 10:30 IV. OTURUM - SAĞLIK TURİZMİNDE AKREDİTASYON VE KALİTE 

Oturum Başkanı: Meri İstiori BAHAR/ Dünya Göz Hastaneler Grubu 

Sağlık Turizminde Süreçler - Andreas LONYI / Temos - ALMANYA 

Sağlık Turizminde Ucuzluk mu Kalitemi Önemli ve Akreditasyonun Önemi - Kirstin OZTURK USA/ 

Sağlık Turizminde Markalaşma - Dr. Neslihan KAHRAMAN / Medical Park Hastaneler Grubu 

Sağlık Turizminde Sağlık Kampüsleri Rolü / KÖO (3P) Daire Başkanlığı 

Sağlık Turizminde Network ve Web Uygulamalarının Önemi - Christopher KNIGHT / International Healthcare Technology / İngiltere 



11:00 - 12:30 V. OTURUM - SAĞLIK TURİZMİNDE TERMAL TURİZM -SPA-WELLNESS ve BÖLGESEL 

KALKINMADA ROLÜ 

Oturum Başkanı : Prof.Dr. Mustafa SOLAK/ Afyon Kocatepe Üniversitesi Rektörü 

Türkiye Talossaterapi - Medikal Spa Uygulamaları ve Hamam kültürü - Prof. Dr. Zeki KARAGÜLLE / İstanbul Üniversitesi 

Dünyada Termal Turizmin Geleceği /Camille HOHEB / USA 

Türkiye Termal Turizm Bölgeleri ve Termal Turizm Kentleri - Taner PİRİ / Kültür ve Turizm Bakanlığı Yatırım İşleri Genel 

Müdürlüğü 

Marka Olmada Termal Turizm Önemi ve Pazar Seçimi - Turabi ÇELEBİ / Balçova TERMAL 

Termal Turizm ve Kentlerimiz - Hüsnü GÜMÜŞ 

Termal Turizmde Kütahya Sunumu / Kütahya Valiliği adına sunuş 

Termal Belediyeler Birliği Sunum / Yaşar BAHÇECİ / Kırşehir Belediye Başkanı ve Termal Belediyeler Birliği Başkanı 


12:30 - 13:45 ÖĞLE YEMEĞİ 

13:45 - 15:00 VI. OTURUM - SAĞLIK TURİZMİNDE İNSAN KAYNAĞI, 

HALKLA İLİŞKİLER VE WEB UYGULAMALARI 

Oturum Başkanı: Prof. Dr. Ali İhsan DOKUCU / İstanbul İl Sağlık Müdürü 

Sağlık Serbest Bölge Uygulaması ve Dünyadaki Örnekleri - Dr. Saif ALJAIBEJI / Green Cress Cent - BAE 

Sağlık Turizmi Açısından Hasta Doktor İlişkisinde Diyalog ve Hasta Hakları - Prof. Dr. Haydar SUR / İstanbul Üniversitesi 

Sağlık Turizminde İletişim Teknolojisi - Dr. Cenk TEZCAN 

Sağlık Turizminde Yetişmiş İnsan Kaynağı - Dr. Aslı AKKOR / Akkariyer YKB??? 

Sağlık Turizmi İletişiminde Meslek Dil Eğitimi - Tezer ÜLKÜATAM 


15:30 - 16:40 VII. OTURUM - SAĞLIK TURİZMİNDE SEYAHAT ACENTALARININ VEARACI KURULUŞLARIN 

ÖNEMİ 

Oturum Başkanı: Uzm. Dr. Hasan ÇAĞIL / T.C. Sağlık Bakanlığı 

Seyahat Acentelerinde Branşlaşma ve Sağlık Turizmine Spesifik Acentecilik- Ayşenur ERGÜLŞEN / TÜRSAB 

Tanıtımda Seyahat Acenteleri ve Aracı Kurumların İşbirliği - Ahmet GENÇ / EDTA Sağlık Hizmetleri 

Aracı Kurumların Sağlık Turizmindeki Yeri - Zahit HAMİD / Euromedikal Tours CEO 

Aracı Kurumlarda Network Uygulamaları - Amanda WARRENDER / Advanta Health Foundation 


67


16:40 - 17:00 Sponsor firma sunuş 

17:00 - 17:30 KAPANIŞ VE DEĞERLENDİRME 

18:00 - 19:00 İŞ GÖRÜŞMELERİ 

20:00 - 22:00 GALA YEMEĞİ 

31 EKİM 2011 PAZARTESİ 

68 

Boğaz gezisi 

Hastane gezileri 

Sosyal Program ve İstanbul’dan Ayrılış 

PANEL PROGRAM 

(PANEL KONUŞMALARINDA SİMULTANE ÇEVİRİ YAPILMAYACAKTIR) 

29 EKİM 2011 CUMARTESİ 

13:30 - 15:00 PANEL I- SAĞLIK TURİZMİNDE KAMUNUN ROLÜ 

Oturum Başkanı: Prof. Dr. İrfan ŞENCAN / S.B. Tedavi Hizmetleri Genel Müdürü 

Sağlık Bakanlığının Sağlık Turizmi Politikası ve Rolü - Dr. Dursun AYDIN / S.B. Sağlık Turizmi Koord. 

Sağlık Bakanlığı Kalite ve Performans Uygulamalarının Sağlık Turizmine Yansımaları - Tedavi Hizmetleri Genel Müdürlüğü 

Kalite Performans Daire Başkanlığı Genel Müdür Yardımcısı Hasan GÜLER 

Bölgemizde Sağlık Hizmeti ve Teknolojik Altyapı Değerlendirmesi –Dr. Orhan KOÇ / Sağlık Bakanlığı Tedavi Hizmetleri Genel 

Müdür Yardımcısı 

Sağlık Turizminde Beyin Göçü ve Yurtdışındaki Türk Doktorlar - Dr. Ayşe TURAN / ABD Eski Sağlık Müşaviri 



15:30 - 16:45 PANELII- SAĞLIK TURİZMİNDE MEVZUAT 

Oturum başkanı: Dr. Serdar MERCAN / S.B. Tedavi Hizmetleri Genel Müdür Yrd. 

Özel Hastaneler Yönetmeliği Değişikliği (24 Haziran 2011) - Dr. Dursun AYDIN/ Sağlık Bakanlığı Tedavi Hizmetleri Genel 

Müdürlüğü – (Sağlık Turizmi Koordinatörü) 

Ayakta Teşhis ve Tedavi Yapılan Özel Sağlık Kuruluşları Hakkında Yönetmelik Değişikliği (3 Ağustos 2011) - Dr. Cenker ATEŞ/ 

Antalya İl Sağlık Müdürlüğü Sağlık Müdür Yardımcısı 

İletişimde Yabancı Dilin Önemi / Yurtdışı Hasta Çağrı Merkezi - Süreyya ŞEKER /S.B. Tedavi Hizmetleri Genel Müdürlüğü 

Sağ. Tur. Koor. Şube. Müd.(S) 

Turizm Açısından Konaklama Tesislerinde Kurulacak Sağlık Kuruluşları - Kültür ve Turizm Bakanlığı Kontrollör Kurul 

Başkanlığı-EMEL YILDIZ 

Özel Sağlık Sektörünün Sağlık Turizmi Mevzuatına Bakışı - Hüseyin ÇELİK / Adana Sağlık Turizmi Derneği 


30 EKİM 2011 PAZAR 

09:00 - 10:30 PANEL III- SAĞLIK TURİZMİNDE TEŞVİK VE TANITIM 

Oturum Başkanı: Feyzullah AKBEN / Sağlık Turizmi Derneği Başkan Yrd. 

Sağlık Turizminde Tanıtımın Önemi - İbrahim ARTUKASLAN / TUHETO 

Sağlık Turizminde Ekonomi Bakanlığının Teşvikleri ve Uygulaması (24 Mart 2011 Tebliğ 2011/1) Ekonomi Bakanlığı CEM 

EMRE ÖZKÖSE 

Turizm Teşvik Kanunun Sağlık Turizminde Uygulanması (konaklama tesisinde kurulacak sağlık tesisleri) Ekonomi Bakanlığı 

Sağlık Bakanlığının Sağlık Turizmi Alanındaki Üniversite - Sivil Toplum Kuruluşları İşbirlikleri - 

Enginer BİRDAL / Bakan Müşaviri 

Soru ve Tartışma


11:00 - 12:30 PANEL IV- TURİSTİN SAĞLIĞI VE ACİL SAĞLIK HİZMETLERİ 

Oturum Başkanı: Prof. Dr. Ali COŞKUN / S.B. Temel Sağlık Hizm. Genel Müdür Yrd. 

Sağlık Turizminin Dünyadaki Sağlık Harcamalarına Yansıması ve Sigorta Finans Modelleri - Yrd. Doç. Dr. Haluk ÖZSARI / 

İstanbul Ü. 

Turistlere Acil S. Hizmeti Sunumunda Turistlerin Beklentileri - Dr. Selçuk TİFTİK/REMED/EURO Center 

Seyahat Sigortalarının Uygulanması - Dr. Bülent CİNEL / İzmir İl Sağlık Müd. YHİKM Sorumlu Hekimi 

Hasta Nakiller Hava, Deniz ve Kara Ambulans Hizmeti - Dr. Fazıl İNAN / Sağlık Bakanlığı Temel Sağlık Hizmetleri Genel 

Müdürlüğü Acil Afet Daire Başkanı 

Türkiyenin Yurtdışındaki Acil ve Afet Yardımları - Prof. Dr. Ali COŞKUN / S.B.Temel S. Hiz.Gen. Müd. Yrd. 

Sağlık Turizminde Medikal Transport Hizmetleri 


12:30 - 13:45 ÖĞLE YEMEĞİ 

13:45 - 15:00 PANEL V- SAĞLIK TURİZMİNDE KAMU HASTANELERİNDE 

2011/41 GENELGE UYGULAMASI / Soru – Cevap - Tartışma 

Oturum Başkanı: Enginer BİRDAL / Bakan Müşaviri 

2011/41 Genelge Uygulaması Genel Konular / Dr. Dursun AYDIN/ Sağlık Turizmi Koordinatörü 

Yurtdışından Provizyon Alma ve Yaklaşık Fiyat Teklifi Hazırlama - Sultan ŞAHAN / S.B. Sağlık Turizmi Koor. V.H.K.İ. 

Faturalandırma Prosedürleri - M. Ziya KELAT /S.B. Tedavi Hizmetleri Genel Müd. Şube Müdürü (S) 

Protokol ve Tercüman Hizmet Alımı / Muhasebeleştirme - Strateji Geliştirme Dairesi Başkanlığı 

Yabancı Hasta Web Kayıt – Süreyya ŞEKER / S.B. Sağlık Turizmi Koordinatörlüğü Şube Müd (S) 



15:30 - 17:30 

PANEL VI TURİSTLERE SAĞLIK HİZMETİ SUNUMU VE AMBULANS HİZMETLERİ SORUNLAR 

VE ÇÖZÜM ÖNERİLERİ ÇALIŞTAYI 

Oturum Başkanı: Dr. Dursun AYDIN/ Sağlık Turizmi Koordinatörü 

Turistlerin Sağlık Hizmetlerinde Karşılaştıkları Sorunlar 

Ücretlendirme – Seyahat Sigortası 

Seyahat Sigortasının Kapsamı ve Zorunluluğu 

Kara ve Hava Ambulansı ile Hasta Nakli 

Katılımcılar 

TÜRSAB 

Tur Operatörleri / Seyahat Acenteleri 

Seyahat Sigortası 

Asistan Firmalar 

TUROFED 

Hastaneler 

Otelde Hizmet Veren Sağlık Birimleri 

Kültür ve Turizm Bakanlığı 

Sağlık Bakanlığı (TSHGM /Acil Afet Daire Başkanlığı ve,THGM/ Sağlık Turizmi Koordinatörlüğü) 

BİLİMSEL BİLDİRİ SUNUMLARI ÜÇÜNCÜ SALONDA YAPILACAKTIR. 

69




4. Uluslararası sağlık turizmi kongresi dün yapılan oturum, konuşmalar ve gala yemeğinin ardından bitti. 

Katılımcıların yoğun ilgi gösterdiği konular genelde yurtdışından gelen hastaların ilgi gösterdiği konularla paralellik gösterdi. 

Saç ekimi başta olmak üzere tüp bebek, diş hastalıkları, estetik plastik cerrahi, göz hastalıkları ve termal turizm en fazla konuşulan 

konular oldu. 

Türkiye Seyahat Acenteleri Birliği ( TÜRSAB ) adına kongreye katılan Sağlık Turizmi Kurulu üyesi Dr. Hamid AYDIN, haber7’ye 

önemli açıklamalarda bulundu: 

“Sağlık Turizmi Türkiye’nin parlayan yıldızı. Şu an lokomotif hizmet olarak Türkiye’nin en popüler sağlık hizmeti saç ekimi. Göz 

hastalılıkları, Plastik Cerrahi ve Termal Turizm de ciddi turist çeken sağlık hizmetleri arasında. Bu tür organizasyonlar gerek 

sağlık turizmine gerekse ülkemize olan ilgiyi arttırması açısından son derece önemli. Eğer tıbbın diğer alanlarında da saç ekiminde 

olduğu gibi ilgi oluşturmayı başarırsak inanıyorum ki yakın bir gelecekte Türkiye sağlık turizminin dünyadaki önemli 

aktörlerinden biri olacaktır. “ 

“Sağlık Bakanlığı, Kültür Turizm Bakanlığı ve Türsab’ın son yıllarda sağlık turizmini geliştirmeye dönük ciddi projeler oluşturmaları 

özel sektöre de cesaret veriyor. Zaten dünya standartlarının üstünde sağlık hizmeti veren ülkemiz hastaneleri yurtdışı 

tanıtımlarını arttırarak çok küçük bütçelerle büyük bir yatırım çekme şansı yakalayabilir. Hollanda, Almanya ve Belçika yakın 

bir zamana kadar saç ekimi konusunda Türkiye’ye en fazla hasta yollayan ülkelerdi. En büyük acenteler buradan çıkıyor ve 

hastalar saç ekimi için ülkemizi tercih ediyorlardı. Ancak son yıllarda hiç beklenmeyen bir coğrafyanın da yıldızı bu konuda 

parlamaya başladı. Mesela Dubai son zamanlarda Türkiye’ye en fazla saç ekimi hastası yollayan ülkelerden biri konumuna 

geldi. Bunda tabi ki Türkiye’nin dış politikasının aldığı isabetli kararlarının çok önemli bir payı var. Bunları birbirinden ayırmak 

mümkün değil. Arap ülkeleri ve Ortadoğu ile artan iş hacmi doğal olarak buradan sağlık turizmi amacıyla Türkiye’ye gelen 

hasta sayısını da etkiliyor. “ 

Kongre ve fuar organizasyonlarının başarısının sektörü beslediğini de belirten Dr. Hamid AYDIN, organizasyonu ve katılımcıları 

tebrik ettiğini de sözlerine ekledi. 

70



28-31 

Ekim 2011 

ANKARA 

Her yıl daha da güçlenerek gerçekleştirdiğimiz Uluslararası Sağlık Turizmi Kongresi’nin bu yıl dördüncüsü 28–31 Ekim 2011 

tarihleri arasında İstanbul Holiday Inn Otel’de gerçekleştirildi. Yurt dışından ve yurt içinden yoğun ilgi gören kongremiz, 

ülkemiz ve sektörümüz adına hepimizi memnun etmiştir. 

Kongremize yurt içinden çok sayıda üst düzey bürokrat ve protokol görevlileri (T.C. Sağlık Bakanlığı Bakan Yardımcısı Agah 

KAFKAS, T.C. Sağlık Bakanlığı Müsteşar Yardımcısı Hakkı YEŞİLYURT, T.C. Sağlık Bakanlığı Bakan Müşaviri Uzm. Dr. Hasan 

ÇAĞIL, T.C. Sağlık Bakanlığı THGM Genel Müdür Prof. Dr. İrfan ŞENCAN, T.C. Sağlık Bakanlığı TSHGM Genel Müdür 

Yardımcısı Prof. Dr. Ali COŞKUN, T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı Tanıtma Genel Müdürlüğü Cumhur Güven TAŞBAŞI, 

T.C. Sağlık Bakanlığı Dış İlişkiler Daire Başkanı Kamuran ÖZDEN, T.C. Sağlık Bakanlığı Sağlık Turizmi Koordinatörü Dr. 

Dursun AYDIN, İstanbul İl Sağlık Müdürü Prof. Dr. Ali İhsan DOKUCU), Ankara, Bursa, Kütahya, Adana, Gaziantep, İzmir 

İl Sağlık Müdürlükleri yöneticileri, TURSAB, OHSAD, SAYED, TÜMSİAD, TUROFED, TUHETO yetkilileri ve birçok kamu, 

özel hastane yöneticileri, yatırımcılar ve sigorta temsilcileri katılmıştır. 

Yurtdışından ise yine üst düzey bürokrat ve protokol görevlileri (Kosova Sağlık Bakanlığı, Sağlık Bakanı Prof. Dr. Ferid AGA- 

Nİ, Kosova Sağlık Bakanlığı, Bakan Yardımcısı Kadir HSEYİNİ, Libya Gazi, dul ve yetimlerden sorumlu Devlet Bakanı Abdal 

Rahman ALİ-KİSSA, Bahreyn Sağlık Bakanlığı, Sağlık Bakanlığı Müsteşarı Hasan Ali CEBBAR EL-NASSER, Ürdün Sağlık 

Bakanlığı, Eski Sağlık Bakanı Prof. Dr. Mahmoud AL-SHEYYAB, Kosova Sağlık Bakanlığı, Bakanlık Müsteşarı Ilır TOLAJ, 

Yemen Sağlık Bakanlığı, Sağlık Delege Başkanı Dr. Samir RADHA, Afganistan Sağlık Bakanlığı, Uluslar Arası İlişkiler Başkanı 

Dr. Ahmet Jawad OSMANİ, Ürdün Sağlık Bakanlığı, Sağlık Turizmi Daire Başkanı Dr. Ahmed RAJAEI, ve Libya Maslahatgüzarı 

Mohmed ZENATI ), özel sağlık ve seyahat sigorta şirketleri yöneticileri, sağlık turizmi acente sahipleri, sağlık turizmi konusunda 

fikir liderleri ve basın temsilcileri katılmıştır. 

27 ayrı ülkeden (ABD, İngiltere, Kosova, Özbekistan, Almanya, Yunanistan, Bulgaristan, Letonya, Bosna Hersek, Libya, Yemen, 

Bahreyn, Suudi Arabistan, Suriye, Ürdün, BAE, Bahreyn, İran, Irak, Azerbaycan, Afganistan, Hindistan, Malta, Kırgızistan, 

Rusya Federasyonu, KKTC) 120 yurtdışı sektör temsilcisi, 400 yurtiçi sektör temsilcisi, 65 yurtiçi ve yurtdışı konuşmacı, 

15 adet sponsor firma ile toplam 550 katılımcının yer aldığı 28–31 Ekim 2011 tarihler arasında başarıyla tamamlanan bu 

kongre, çok yönlü işbirliği ve anlaşmalara zemi hazırlamıştır. Kongrede yapılan tüm sunumlar www.saglikturizmikongresi. 

org sitesinde yayınlanmakta olup, ilgili kamuoyunun bilgisine sunulmuştur. 

Kongre, 28 Ekim’de kayıt ve Medical Park Bahçelievler Hastanesi ziyareti ve Akşam Yemeği ile başlamıştır. 29 Ekim tarihinde 

Sağlık Turizmi Kongresi Dernek Başkanı Sayın S. Kamil YÜCEORAL’ın açılış konuşması ile başlayan program, diğer değerli 

katılımcıların konuşmaları ve bilimsel sunumları ile devam etmiştir. Katılımcılar aynı günün akşamı Zeytinburnu Avrasya 

Hospital’e götürülmüş ve bu hastanemiz katılımcılara tanıtılmıştır. 30 Ekim tarihinde bilimsel sunumların sona ermesinin 

ardından Boğazda, “Feriye Restaurant”da gala gecesi düzenlenmiştir. 31 Ekim Pazartesi günü yabancı konuklarımız için 

İstanbul boğaz turu düzenlenmiş ve Acıbadem Maslak Hastanesi gezdirilmiştir. IV. Uluslar arası Sağlık Turizmi Kongresi 1 

Kasım 2011 tarihinde yabancı konukların ülkelerine uğurlanmasıyla tamamlanmıştır. 

Kongrede varılan sonuçlar; 

A) Genel Değerlendirme 

1) Dünya’da ve Türkiye’de Sağlık Turizmi farkındalık süreci tamamlanmış olup; artık Sağlık Turizminin hızla gelişen bir 

hizmet sektörü dalı olduğu herkes tarafından kabul edilmektedir. 

71


2) Sağlık Turizmi sektörünün sağlıklı bir şekilde büyümesi için uluslar arası standartlar, bilgi paylaşımı ve kalite çok önemlidir. 

3) Kaliteli, ekonomik ve müşteri odaklı, markalaşmaya önem veren sağlık turizmi hizmet sunucuları gelişen bu endüstride 

tutunabilecek ve daha da gelişecektir. 

4) Bundan sonraki toplantılarda sonuç odaklı, daha spesifik, kalite ve pazarlamaya yönelik konular işlenmelidir. 

5) Sağlık turizminde entegrasyon çok önemli olup, Medikal Turizm, Termal Turizm, Spa-Wellness vb. gibi alt bölümler arasında 

koordinasyon sağlanmalıdır. 

6) Sağlık Turizmi, dünyadaki toplam yaşam kalitesinin artırılmasında ve turizmin 12 aya yayılmasında önemli bir unsurdur. 

7) Sağlık Turizminin bir hizmet sektörü olması nedeniyle pazarlamada öne çıkan öncelikli unsurlar şunlardır; 

a) Bölgesellik (Ulaşım en önemli Faktör), 

b) Kültürel Yakınlık, 

c) Çalışan Personelin hastanın dilini ve kültürünü bilmesi 

d) Kaliteli ve müşteriye odaklı sağlık hizmeti sunumu 

e) Uluslararası bilgi paylaşımı, iyi uygulamaların takibi, 

B) Türkiye Açısından; 

1) Ülkemiz bölgesinde her alanda öncelikli cazibe merkezi olduğu gibi sağlık turizmi alanında da aynı başarıyı gösterecektir. 

2) Ülkemizde, Dünya Standartlarına uygun, ileri teknoloji ile donatılmış ve uluslararası akreditasyon kurumlarınca(JCI) 

akredite olmuş 45 adet sağlık tesisi mevcuttur. Özel sektöre ait bir çok sağlık kuruluşu, özellikle hastaneler ve termal merkezler 

artık ciddi bir şekilde sağlık turizmine yönelmiştir. 

3) Türkiye’de Sağlık bakanlığı Sağlık Turizminde düzenleyici, denetleyici ve sektörün gelişimini sağlayıcı, özel sağlık tesisleri 

ve kaplıcalar ise hizmet sunucu rolde olmalıdır. 

4) Türkiye’de yabancı hekim çalıştırma yasağının kaldırılması sağlık turizmini geliştirecektir. 

5) Sağlık Bakanlığı bünyesinde kurulan Sağlık Turizmi Koordinatörlüğü, Sağlık turizmi camiası için büyük umut olmuştur. 

Sağlık Bakanlığı, Bakanlıklar arası ve sektörün sağlık turizmi alanındaki koordinasyonunu sağlamalıdır. 

6) Sağlık Bakanlığı koordinasyonunda, tüm kamu kurumları, STK’lar, Üniversiteler ve Sağlık Turizmi sektörleri arasında 

işbirliğini sağlamaya hız verilmelidir. Tanıtımda etkili ve koordineli çalışmalar yapılmalıdır. 

7) Ülkemize termal turizm için yatırımcı çekilmelidir. Termal turizminin ilerlemesi için devlet gerekli teşvikleri sağlamaktadır. 

8) Sağlık serbest bölgeleri ile ilgili yasal düzenleme yapılmış olması önemli bir gelişme olmakla birlikte, bu düzenlemenin 

uygulanabilir hale getirilip, hayata geçirilmesi gerekmektedir. 

9) Sağlık kampüslerinin faaliyete geçmesi ile birlikte, ülkemiz bölgesinde gerçek bir sağlık üssü olacaktır. Kamu hastanelerinin 

sağlık turizmindeki rolü artacaktır. 

10) Sağlık turizmi ülkemizde çok ciddi bir alternatif turizm kaynağı olmuş, turizmin 12 aya yayılması ve döviz girdisi sağlanması 

açısından çok önemli bir rol üstlenmiştir. 

72

11) Arap baharı özellikle Türkiye’deki sağlık turizminin gelişmesine önemli katkıda bulunacaktır. Libya’dan Türkiye’ye tedavi 

amaçlı gelen yaralılar bunun en önemli göstergelerinden birisi olmuştur. 

12) Dünya nüfusu hızla yaşlanmaktadır. Dünyanın gelişmiş ülkelerinde yaşlı nüfus oranı yüzde 20’lere yaklaşmıştır. Ülkemizin 

genç nüfusu uzun yıllar devam edecek önemli bir kaynaktır. Yurt dışından gelecek yaşlılara misafirperver kültürümüzle, örf 

ve adetlerimizle en iyi yaşlı bakım hizmetini sunabiliriz. 

C) Kongrenin İçeriği Açısından; 

1) Ülkemizde ve Dünya’da sağlık turizminin çeşitli bölümlerinin uygulanmasına rağmen tıp turizmi en ön sıradadır. Ancak, 

sadece bu bölümler arasında entegrasyon olduğu sürece sağlık turizmi sürdürülebilir olacaktır. 

2) Ülkemizde doktor ve diş hekimi sayısı göz önünde bulundurulduğunda “Dental Turizm” çok daha önemlidir ve geliştirilmelidir. 

3) Termal ve İleri Yaş Turizmi açısından ülkemizin birçok ili potansiyel birer pazardır. Ancak Tıp Turizminde İstanbul ve 

Ankara her zaman öncelikli ve önemli iki destinasyondur. 

4) Konuşmacıların sağlık turizmi hakkındaki ortak mesajı; kaliteli, ileri teknoloji ile donatılmış, sürdürebilir ve rekabet edebilir 

sağlık hizmetlerimiz adına öncelikli olarak yakın pazara yönelik (Komşu ülkeler, Balkanlar, Kafkaslar, Kuzey Afrika, 

Ortadoğu Ülkeleri gibi) ciddi tanıtım çalışmaları yapılmalıdır. 

5) Her yıl bu kongrenin düzenli bir şekilde devam etmesi, ulusal ve uluslar arası bilgi paylaşımının yapılması, bunların yanı 

sıra iş görüşmelerine ağırlık verilmesi ve özellikle sonuç odaklı bir iş görüşme platformunun sağlanması istenilmektedir. 

6) Türkiye Sağlık Turizmi Derneği başta Arap ülkeleri olmak üzere, tüm komşu ülkelerle Sağlık Turizmi konusunda tanıtım ve 

işbirliği amacıyla toplantılar düzenleyecektir. 

Sonuç olarak; 

4.Uluslararası Sağlık Turizmi Kongresi’nde özellikle yabancı otoritelerin dile getirdiği en önemli sonuç şu şekilde özetlenebilir: 

Türkiye coğrafi bakımdan çok avantajlı bir ülkedir. 

Modern ve gelişmiş sağlık altyapısına ve çok sayıda termal kaynağa sahiptir. 

Türkiye emsal durumdaki gelişmiş ülkelere göre daha kaliteli ve rekabet edebilir fiyatlı sağlık hizmeti vermektedir. 

Sağlık Turizmi ile ilgili kamu otoritelerinin özel sektörle işbirliği ve koordinasyonu sağlaması ve daha fazla tanıtım yapılması 

gerekmektedir. 

Bu gelişmeleri gerçekleştirmesiyle birlikte Türkiye hiç şüphesiz çok yakın bir gelecekte bulunduğu bölgenin sağlık üssü olacaktır. 

Türkiye Sağlık Turizmi Derneği olarak; Türkiye’nin Dünya Sağlık Turizmi pastasından hak ettiği payı alabilmesi için bu 

konuların takipçisi olacağımızı, yeni kongre ve benzeri etkinliklerimiz ile ilgili olarak tüm taraflarla işbirliğinden mutluluk 

duyacağımızı ifade ederek, kongreye katkıda bulunan ve katılım sağlayan tüm taraflara teşekkür ederiz. 

Saygılarımızla, 

73

Organizasyon: 

HealthcareTour ®



Türkiye Saglık Turizmi Dernegi tarafından her yıl düzenlenen Uluslararası Saglık Turizmi Kongresi’nin besincisi 16-18 Kasım 

2012 tarihlerinde Ankara’da gerçeklestirilecektir. 

Her yıl bir önceki yıldan daha genis katılımla ve daha fonksiyonel bir şekilde gerçeklesen Saglık Turizmi Kongresi’ne Dünyadan 

ve Türkiye’den basta Saglık Turizmi Sektörünün önemli temsilcileri olmak üzere, hükümet temsilcileri, Saglık Bakanlıgı ve Kültür 

ve Turizm Bakanlıgı üst düzey bürokratlarının genis katılımı beklenmektedir. 

5. Uluslararası Saglık Turizmi Kongresi, Türkiye’nin büyük potansiyelinin sektörde yatırım yapan kuruluslara yeni fırsatlar 

olusturması için etkin bir zemin olmaktadır. Komsu ülkeler, Ortadogu, Orta Asya, Balkanlar, Avrupa, Kuzey Afrika ülkelerinden 

ve ABD’den gelen konuklarla Türkiye’de Saglık Turizmi yatırımcıları arasında büyük iş baglantıları yapma fırsatı sunulmaktadır. 

Daha önce iki defa Antalya’da, iki defa da Istanbul’da yapılan kongrenin beşincisinde ise Saglık Turizmi Sektörünün önemli 

temsilcilerini 

Ankara’da ağırlayacak olmaktan mutluluk duyuyoruz. 


• Türkiye’den ve Dünya Devletlerinden Devlet ve Hükümet Temsilcileri, 

• Sağlık Kuruluşları Yöneticileri, 

• Termal Otel ve Kaplıca Tesisleri 

• Spa-Wellness Tesisleri, 

• Medikal Firmalar, 

• Üniversiteler, 

• Seyahat Acenteleri, Turizmciler, 

• Sağlık Yatırımcıları, 

• Sigorta Şirketleri, 

• Havayolu Şirketleri, 

• Finans Kuruluşları, 

• Sivil Toplum Kuruluşları 

76


(Onursal) Kongre Başkanı 

Zafer ÇAGLAYAN / T.C. Ekonomi Bakanı 

Ertugrul GÜNAY / T.C. Kültür ve Turizm Bakanı 

Prof. Dr. Recep AKDAG / T.C. Saglık Bakanı 

Prof. Dr. Cevdet ERDÖL / TBMM Saglık, Aile ve Sosyal Isl. Komisyonu Bsk. 

KONGRE BAŞKANI 

Prof. Dr. Nihat TOSUN / Saglık Bakanlıgı Müstesarı 

KONGRE YÜRÜTME KURULU BASKANI 

Prof. Dr. Mustafa PAÇ / Saglık Turizmi Dernegi Genel Baskanı ve 

Türkiye Yüksek Ihtisas E.A. Hastanesi Bashekimi 

KONGRE GENEL SEKRETERLERI 

Feyzullah AKBEN / Saglık Turizmi Dernegi Yönetim Kurulu Üyesi 

Enginer BIRDAL / Saglık Turizmi Dernegi Üyesi ve Saglık Bakanlıgı Müsaviri 

YÜRÜTME KURULU (Soyisme göre alfabetik) 

Doğan ACAR / Ankara Kültür ve Turizm Il Müdürü 

Dr. Dursun AYDIN / Saglık Bakanlıgı Saglık Turizmi Daire Baskanı 

Dr. Kemal AYDIN / Saglık Bakanlıgı Dıs Isleri ve AB Genel Müdürlügü 

Dr. Hüseyin ÇAGIL / Saglık Turizmi Dernegi G. Baskan Yardımcısı 

Savas ÇOLAKOGLU / TÜROFED Genel Sekreteri 

Dr. Filiz ÇEVIRME / OHSAD Genel Koord. ve Saglık Turizmi Der.Yön. K. Üyesi 

Dr. Seraceddin ÇOM / Ankara Saglık Il Müdürü 

Bülent Ugur ECEVIT / Ekonomi Bakanlıgı Müstesar Yrd. 

Ahmet Çagrı KARAMISIR / Dünya Saglık Kongresi Türkiye Temsilcisi 

Kamuran ÖZDEN / S.B. Müsaviri 

Dr. Ayse TURAN / Ankara Numune E.A.H. 

Kamil YÜCEORAL / Saglık Turizmi Dernegi Yönetim Kurulu Üyesi 

KONGRE KONU BAŞLIKLARI 

• Dünya ve Türkiye’de Sağlık Turizmine Genel Bakış 

• Sağlık Turizminde Pazar Değerlendirilmesi 

• Örnek Sağlık Turizmi Destinasyonları 

• Sağlık Turizminde Devlet Destekleri 

• Sağlık Serbest Bölgelerinin Sağlık Turizmine Yansıması 

• Termal Turizmde Pazarlama ve Bölge Kalkınmasına Yansımaları 

• Yaşlı ve Engelli Turizmi 

• Sağlık Turizminde Mevzuat ve Ülke Politikası 

• Sağlık Turizminde Kalite ve Akreditasyon 

• Sağlık Turizminde Tanıtım ve Pazarlama 

• Turistin Sağlığı ve Otellerdeki Sağlık Birimleri 

77


Otele Giriş - Gruplar Halinde Turistik Geziler 

19:00 - 21:00 Açılış Resepsiyonu ve Tanışma 

09:00 - 10:30 

78 


(TASLAK PROGRAMI) (18 - 21 Kasım 2012) 

1. Gün - 18 Kasım 2012 / Pazar 

2. Gün - 19 Kasım 2012 / Pazartesi 

(Kongre Başlama Tarihi) 

Açılış Konuşmaları; 

- Prof. Dr. Mustafa PAÇ / Sağlık Turizmi Derneği Başkanı 

- Alaeddin YÜKSEL / ANKARA VALİSİ 

- Prof. Dr. Recep AKDAĞ / T.C. Sağlık Bakanı / Özel Sağlık Kuruluşları Adına Ana Sponsor 

- Ertuğrul GÜNAY / T.C. Kültür ve Turizm Bakanı* 

- Zafer ÇAĞLAYAN / T.C. Ekonomi Bakanı* 

- Recep Tayyip ERDOĞAN / T.C. Başbakanı* 

1. OTURUM 

DÜNYA VE TÜRKİYE’DE SAĞLIK TURİZMİNE GENEL BAKIŞ 

- Dünya Sağlık Turizmi Trendleri 

10:30 - 11:30 

- Sağlık Turizminde Mevzuat ve Ülke Politikaları 

- Türkiye’nin Sağlık Turizmi Potansiyeli ve Avantajları 

11:30 - 11:45 Çay Kahve Molası 

11:45 - 12:45 

2. OTURUM 

ÖRNEK SAĞLIK TURİZMİ DESTİNASYONLARI 

(G.Kore, Hindistan, Malezya, Almanya, Ürdun, Turkiye) 

12:45 - 14:00 Öğle Yemeği 

3. OTURUM 

14:00 - 15:30 

SAĞLIK TURİZMİNDE TÜRKİYENİN HEDEF PAZARLARI 

(Irak,Libya,Küzey Afrika,Orta Doğu,Doğu Avrupa,Türk Cumhuriyetleri,Rusya) 

15:30 - 16:00 Çay - Kahve Molası 

4. OTURUM 

TÜRKİYE’DE SAĞLIK TURİZMİ FIRSATLARI ve ÇEŞİTLERİ 

- Medikal Turizm 

16:00 - 17:30 

- Termal Turizm 

- Yaşlı ve Engelli Turizmi 

17:30 - 19:00 İş Görüşmeleri İçin Serbest Zaman 

- Akşam Yemeği 

19:30 -20 : 30 

- Hastane Ziyareti

3. Gün - 20 Kasım 2012 / Salı 

(Kongre Devamı) 

5. OTURUM 

09:00 - 10:00 SAĞLIK SERBEST BÖLGESİNİN SAĞLIK TURİZMİNE YANSIMASI 

6. OTURUM 

10:00 - 11:00 TÜRKİYEDE SAĞLIK TURİZMİNE DEVLET DESTEKLERİ 


7. OTURUM 

11:30 - 12:30 SAĞLIK TURİZMİNDE TANITIM VE ARACI KURUMLAR / SEYAHAT ACENTALARI 

12:30 - 14:00 Öğle Yemeği 

14:00 - 15:30 

8. OTURUM 

SAĞLIK TURİZMİNDE KALİTE VE FİYAT DEĞERLENDİRMESİ 

Sağlık Turizminde Hasta Memnuniyeti ve Tercumanlık Hizmetleri (444 47 28) 


9. OTURUM 

16:00 - 17:30 TERMAL TURİZMİ YATIRIMLARI VE BÖLGE KALKINMASINA YANSIMALARI 

17:30 - 19:30 İŞ GÖRÜŞMELERİ İÇİN SERBEST ZAMAN 

20:30 - 22:00 Akşam Gala Yemeği 

Sağlık Kuruluşları Gezisi ve İş Görüşmeleri 

Panel Programı - 20 Kasım 2012 

4. Gün - 21 Kasım 2012 / Çarşamba 

1. Panel TURİSTİN SAĞLIĞI VE OTELLERDEKİ SAĞLIK BİRİMLERİ 

2. Panel GERİATRİ TEDAVİ MERKEZİ VE KLİNİK KONUKEVİ UYGULAMALARI 

3. Panel KAMU HASTANELERİN ULUSLARARASI HASTA KABULÜ 

4. Panel KONAKLAMA TESİSLERİNDE SAĞLIK KURULUŞLARI 

79




5. Uluslararası Sağlık Turizmi Kongresi Ankara’da Yapıldı 

(18–21 Kasım 2012, Congresium Ankara) 

Türkiye Türkiye Sağlık Turizmi Derneği tarafından her yıl düzenlenen ve geleneksel hale gelen Uluslararası Sağlık 

Turizmi Kongresi’nin 5’incisi 18–21 Kasım 2012 tarihlerinde Ankara’da yapıldı. 

Her yıl bir önceki yıldan daha geniş katılımla ve daha faydalı bir şekilde gerçekleşen Sağlık Turizmi Kongresi’ne 

katılım oldukça yoğun oldu. Kongreye; Dünyadan ve Türkiye’den başta Sağlık Turizmi Sektörünün önemli temsilcileri 

olmak üzere, hükümet temsilcileri, Sağlık Bakanlığı, Kültür ve Turizm Bakanlığı ve Ekonomi Bakanlığı’nın üst 

düzey bürokratları da katıldılar. 

5. Uluslararası Sağlık Turizmi Kongresi, son zamanlarda artan sağlık turizmi potansiyeline paralel olarak sektörde 

hizmet veren kuruluşlara yeni fırsatlar oluşturuyor. Başta komşu ülkeler olmak üzere birçok ülkeden Kongreye 

yoğun bir katılım gerçekleştirildi. 

Geniş katılımla ve fonksiyonel bir şekilde gerçekleşen Sağlık Turizmi Kongresi; Sağlık Bakanı Prof. Dr. Recep Akdağ, 

Konuk Ülke Bakanları, Ankara Valisi Alâaddin Yüksel, Sağlık Turizmi Daire Başkanı Dr. Dursun Aydın, Türkiye 

Sağlık Turizmi Derneği Başkanı Prof. Dr. Mustafa Paç, Sağlık Yönetimi ve Eğitimi Derneği (SAYED) Başkanı Prof. 

Dr. Hayreddin Yekeler ile dünyadan ve Türkiye’den Sağlık Turizmi Sektörünün önemli temsilcilerinin geniş katılımıyla 

gerçekleşti. 

Sağlık Bakanı Recep Akdağ “Türkiye sağlık turizminde dünyada ilk 10 ülke arasında” 

Kongrede konuşan Sağlık Bakanı Prof. Dr. Recep Akdağ, insanların yaşadığı yerde sağlık hizmeti almasının esas 

olduğunu, ancak dünya gerçeklerinin her zaman bununla bağdaşmadığını belirtti. 

Türkiyeńin dünyada sağlık turizminde gözde ülkeler arasında bulunduğunu, 10 yıl önce uygulanmaya başlanan 

Sağlıkta Dönüşüm Programı öncesinde Türkiye´den hastaların ABD ve Avrupaýa tedavi için gittiğini ifade eden 

Bakan Akdağ, “Şimdi Türkiye sağlık turizminde dünyada ilk 10 ülke arasında ve hızla yükseliyor” dedi. 

Yılda 200 bine yakın kişinin Türkiye´de tedavi olduğunu, bunların yarısını tatil için Türkiyeýe gelip rahatsızlananların, 

diğer yarısını ise sadece tedavi için gelenlerin oluşturduğunu anlatan Bakan Akdağ, siyasi ve ekonomik 

istikrarın Türkiyeýi cazibe merkezi haline getirdiğini vurguladı. 

Sağlık hizmetlerinin çok yüksek seviyelere çıktığına dikkati çeken Sağlık Bakanı Prof. Dr. Recep Akdağ, Türkiye´de 

birçok işlemin diğer ülkelere göre hem daha kaliteli hem de daha ucuza yapıldığını belirtti. 

Ankara Valisi Alâaddin Yüksel “Turizmi iyi algılayan, iyi tartışan toplumlar dünyayla buluşmaktadır.” 

Kongrede konuşma yapan Ankara Valisi Alâaddin Yüksel de “5. Uluslararası Sağlık Turizmi Kongresi’nin, Türkiye’nin büyük 

potansiyelinin sektörde yatırım yapan kuruluşlara yeni fırsatlar oluşturması için etkin bir zemin oluşturduğunu” belirtti. 

Vali Yüksel 21. yüzyılın tam anlamıyla bir turizm çağı olacağını, turizmin ülkelerin kalkınmasında son derece etkili 

bir sektör olduğunu ifade ederek “Turizmi iyi algılayan, iyi tartışan toplumlar dünyayla buluşmaktadır. Ankara´da 

bundan sonra turizmi çok daha yüksek sesle konuşacağız. Termal ve sağlık turizmini yan yana getireceğiz, 

Ankarańın bu endüstriden hak ettiği payı almasını mutlaka sağlayacağız. Dünyada; yılda 1 milyar insan seyahat 

ederek takriben 850 milyar dolar para harcamaktadır. Seyahat endüstrisinde bu gelişmeler olurken Ankara’da 

şimdi ve derhal yapılması gereken rekabet avantajının kullanılmasıdır. Bunu yapmanın yegane yolu da Ankara’nın 

80

destinasyon kalitesinin artırılmasıdır´´ diye konuştu. 

Türkiye Sağlık Turizmi Derneği Başkanı Prof. Dr. Mustafa Paç “Kongremiz yükselen bir değer” 

Kongrenin düzenlenmesine öncülük eden Türkiye Sağlık Turizmi Derneği Başkanı Prof. Dr. Mustafa Paç konuşmasına 

“Öncelikle 7 yıldır faaliyet gösteren derneğimizin, sağlık turizmi alanında Türkiye’nin öncü sivil toplum 

kuruluşu haline gelmiş olmasından dolayı memnuniyetimi belirtmek isterim” diyerek başladı. 

Türkiye Sağlık Turizmi Derneği’nin her geçen yıl artan performansına değinen Mustafa Paç “5.sini gerçekleştirdiğimiz 

kongremizin de sağlık turizmi alanında bölgesel bir marka haline gelmesinden ve Türkiye’de her yıl en fazla 

uluslararası katılımla gerçekleşen kongre olmasından çok mutluyum. Düzenlemiş olduğumuz kongrelerimiz, dünya 

sağlık turizmi otoritelerinin buluşma platformuna dönüşmüştür. Kongremizin temel amacı; Türkiye’nin ilişkide 

olduğu ülkelerle sağlık hizmet alışverişini büyüterek, en üst seviyeye çıkarmaktır. 

Hepinizin çok yakından bildiği gibi Türkiye son 10 yılda dünyanın en istikrarlı büyüyen birkaç ekonomisinden biridir” dedi. 

“Avrupa’da birinci sıradayız” 

Ülkemizin son zamanlarda parlayan bir yıldız olduğuna değinen Mustafa Paç “Sayın Başbakanımızın liderliğinde 

Türkiye, bir marka ve bölgesel cazibe merkezi haline gelmiştir. Bugün yabancıların yatırım yapmayı ve ziyaret 

etmeyi düşündüğü ülkelerin en başında ülkemiz gelmektedir. Doğal olarak istikrarlı gelişen Türkiye’nin sağlık sisteminde 

de devrim niteliğinde iyileşmeler olmuştur. Hantal; olan kamu sağlık sistemi bugün Sayın Bakanımızın 

mihmandarlığında verimlilik esası üzerinde istikrarlı bir şekilde gelişmektedir. Yapılan araştırmalarda Türk halkı 

sağlık hizmetlerinden son derece memnundur” dedi. 

Türkiye; 50’den fazla akredite sağlık kuruluşu ile dünyada ikinci, termal su kaynakları ile Avrupa’da birinci sırada 

olduğunu söyleyen Dernek Başkanı Paç “Türkiye’nin gelişmiş medikal ve termal sağlık altyapısından, başta komşu 

ülkelerimiz olmak üzere; Ortadoğu, Balkanlar, Türkî Cumhuriyetler, Afrika, Avrupa ve Kuzey Ülkelerinin istifade 

etmesini istiyoruz. Yani yaklaşık 1 milyar nüfusun işbirliğinden bahsediyoruz” dedi. 

“Katılımdan çok memnunuz” 

Özellikle 11 Eylül’den sonra Ortadoğu ve Afrika coğrafyası yönünü Türkiye’ye çevirdiğini söyleyen Mustafa Paç 

“Dünyada derinleşen ekonomik kriz, sosyal güvenlik sistemlerinin zayıflaması ve artan yaşlı nüfus ve benzeri nedenler 

Türkiye’yi sağlık alanında doğal olarak öne çıkarmıştır. Bu kongrenin temel amacı Türkiye’yi çevreleyen coğrafyadaki 

tarafları buluşturarak sağlık alanında somut işbirliklerine zemin oluşturmaktır. Bugün aramızda yaklaşık 41 ülkeden 

150 misafirimiz var. Türkiye’nin kamu ve özel sektör temsilcilerinin pek çoğu aramızda. Son bir yılda Türkiye’den 

en fazla sağlık hizmeti alan Libya Sağlık Bakanlığı da stand açarak kongremize katılmış bulunmaktadır” dedi. 

Kongrede: 

Sağlık turizmi destinasyonları ve iyi uygulama örnekleri, 

Sağlık turizminde pazar ülkeler, 

Medikal turizminde kalite ve özel hastanelerin rolü, 

Türkiye’de sağlık turizminde kamu hastanelerinin rolü ve etkinliği, 

Türkiye’de sağlık turizminde tanıtım ve pazarlama, 

Termal turizm ve spa – wellness 

Sağlık serbest bölgeleri /şehir hastaneleri, 

Sağlık turizminde aracı kurumlar ve seyahat acenteleri, 

81



Sağlık turizminin finansal boyutu gibi pek çok konu tartışılmıştır. 

5 Uluslararası Sağlık Turizmi Kongresi Sağlık Bakanlığı’ndan Sayın Sağlık Bakanı Prof. Dr. Recep AKDAĞ, Bakan Yardımcısı 

Agâh KAFKAS, Müsteşar Prof. Dr. Nihat TOSUN, Müsteşar Yardımcısı Doç. Dr. Turan BUZGAN, Müsteşar Yardımcısı 

Doç. Dr. Hakkı YEŞİLYURT, Uzm. Dr. İsmail DEMİRTAŞ, Sağlık Hizmetleri Genel Müdürü Prof. Dr. İrfan ŞENCAN, İçişleri 

Bakanlığı’ndan Müsteşar Yardımcısı Necmettin KILIÇ, Ekonomi Bakanlığı’ndan Müsteşar Yardımcısı Bülent Uğur ECEVİT, 

Kültür ve Turizm Bakanlığı Tanıtma Genel Müdürü Cumhur Güven TAŞBAŞI ve birçok bürokrat katılımıyla açıldı. 

Kongreye toplamda 6 yüzü aşkın katılımcı, 40 sponsor firma 3 ayrı salonda toplam 75 yurtiçi ve yurtdışı konuşmacı katılmıştır. 

Yurtdışından 45 farklı ülkeden 125 yabancı katılım sağlanmıştır. Yurtdışından Bakan, Bakan Yardımcısı, Müsteşar ve Üst 

Düzey birçok Sağlık ve Turizm Bakanlığı Yetkilileri, Hastane Yöneticileri, Sigortacı, Yatırımcı ve Turizmci Sektör Temsilcisi 

katılım sağlamıştır. Yurtiçinden ise 5 yüze yakın sağlık yöneticisi, yatırımcı, termal turizm işletmecisi, yöneticisi, seyahat 

acentaları, aracı kurum, sivil toplum kuruluşu, özel ve kamu hastaneleri ve belediyeler ve Ankara, Bursa, Afyon, Denizli Valilikleri 

katılmıştır. 

GENEL 

• Dünyada sağlık turizmi, en hızlı büyüyen hizmet sektörü olmuştur. 

• Sağlık turizmi; herkesin kaliteli sağlık hizmetlerine erişimini sağlayan ve istihdam artıran, ekonomilere katkıda bulunan 

bir sektör olmuştur. 

• Sağlık turizminde dünyada dönen yıllık ciro 100 milyar $ civarında ve bu amaçla seyahat eden kişi sayısı ise yıllık milyonlarla 

ifade edilmeye başlanmıştır. 

• Sağlık Turizminde başarılı olmak için kalite, uluslararası standart, markalaşma, tanıtım ve yenilikçilik çok önemlidir. 

• Sağlık turizmi uluslararası bir hizmet sektörü olup, rekabet hızla artmaya başlamıştır. Sağlık turizminin; tıp turizmi, termal 

turizm, yaşlı turizmi, sporcu turizmi vb. birçok bölümü vardır. Sağlık turizminde tüm bu alt bileşenlerin entegrasyonu 

başarı için çok önemlidir. Özelliklle yaşlı turizmi gelecekte çok büyük bir potansiyeldir . 

• Gelişmiş batı ülkelerinde nüfusun yüzde 20’den fazlası 60 yaşın üstündedir. Bunların bakım maliyetleri ülke ekonomilerini 

tehdit etmektedir. Ülkeler ve sigortalar bu grubun bakım maliyetlerini düşürmek için sağlıklı yaşlanma ve yaşlı turizmini 

bir çıkış olarak görmektedir. 

• Sağlık turizminde sürekli eğitim, insan kaynağı ve yüksek teknolojinin kullanımı çok önemlidir. 

• Sağlık turizminde dünyada bölgesel destinasyonlar ve işbirlikleri önem arz etmektedir. Sağlık turizmi dünyada 5-6 bölgede 

yayınlanmıştır. Uzakdoğu (Malezya, Singapur, Tayland, Hindistan) Ortadoğu (Dubai, Ürdün, İsrail, Mısır) Doğu Avrupa 

(Türkiye, Macaristan, Polonya, Çek Cumhuriyeti) Batı Avrupa (Almanya, Avusturya, Belçika) Güney Afrika, Kuzey Amerika, 

Brezilya, Güney Kore ve Çin. 

• Dünyada sağlık turizmi destinasyon ve pazarları netleşmeye başlamıştır ve ayrışmıştır. Ancak bazı ülkeler hem iyi bir destinasyon 

hem de iyi bir pazardır. (Örneğin ABD. Binlerce zengin Ortadoğulu tedavi için bu ülkeye gitmektedir. Ancak 50 

milyonu aşkın sigortasız ve orta gelir seviyesindeki milyonlarca kişide tedavi için Brezilya’ya, Güney Amerika’ya ve Uzak 

Doğu’ya gitmektedirler.) 

• Sağlık turizminde bilgi paylaşımı ve bilişim teknolojisinin kullanımı çok önemlidir. 

• Sağlık turizminin temel amacı; insanlığın daha iyi sağlık hizmeti alması ve sağlıklı yaşam süresi ve sağlığa erişebilirliği 

82 



18-21 

Kasım 2012 

ANKARA

kolaylaştırılmış olmasıdır. Farklı bir açıdan değerlendirilir ise DSÖ “İkibinli Yıllarda Herkese Sağlık” prensibiyle çok 

uyumlu bir gelişmedir. Bunların tabi sonucu olarak önemli bir ekonomik alan, bazı ülkelerin ekonomisine ciddi katkı sağlayan 

bir sektör haline gelmiştir. 

TÜRKİYE AÇISINDAN 

• Türkiye; bulunduğu coğrafik konumu iklim, kültür, siyasi ve ekonomik istikrar özellikle de sağlıkta dönüşüm programı sonrasında 

gelişen sağlık hizmetlerinin kaliteli ve ekonomik sunumuyla çok büyük bir avantaja sahiptir. 

• Sağlık turizminde ülkenin tabii avantajının yanı sıra hükümetin sağlık turizmine ciddi olarak sahip çıkması ve Sağlık Bakanlığı 

bünyesinde yasal olarak sağlık turizmini düzenleyen, denetleyen ve koordine eden bir başkanlığın bulunması, sağlık 

turizminin ülkede gelişmesine ve hizmet alıcı olan kişilere ve yatırımcılara çok güven vermektedir. Dünyada bu yapıya 

sahip sadece 4-5 ülke vardır. (Malezya, Singapur, Güney Kore, Ürdün vb) 

• Türkiye’de sağlık turizminde yeni başlayan vergi indirimi, yurtdışı tanıtıma finansal destek ve Sağlık Bakanlığı’nın sektörü 

destekleyen ve denetleyen yapısı Ülkemizi dünyada sağlık turizmi alanında lider bir konuma getirecektir. 

• Sağlık turizminde insan kaynağı çok önemlidir. Yabancı dil bilen sağlık potansiyelleri ve ara eleman sayısı mutlaka artırılmalı, 

çeşitlendirilmeli bununla ilgili sertifika programları yapılmalı, üniversitelerde bölümler açılmalı özellikle yeni 

gelişen yaşlı bakımı, rehabilitasyon, fizyoterapistler, teknikerler vb. 

• Üniversiteler sağlık turizmi alanında araştırmalar ve bilimsel çalışmalar yapmalı innovasyona önem verilmelidir. 

• Sağlık Bakanlığı; sağlık turizmine hizmet verecek dünyada örneği çok olan yenilikçi hizmet alanlarının standartlarını belirlemeli 

ve mevzuatları yapmalı, (Kür ve rehabilitasyon merkezi, yaşlı emekli köyü, obezite ile mücadele merkezi, sağlıklı 

yaşam kentleri vb.) 

• Sağlık Bakanlığı’nın yeni geliştirdiği ‘Sağlık Serbest Bölgeleri Projesi’ dünyaya örnek olabilir. Ancak iyi planlamalı, bu 

bölgeler sadece hastanelerin kümeleşme yerleri olmamalı. Arge-teknokent, rehabilitasyon, sosyal tesisler vb. içeren bir 

konsepte sağlık köyleri olmalı. 

• Kongreler daha çok kalite, markalaşma, destinasyon ve pazarlamaya yönelik olmalı ayrıca alt konularda spesifik çalıştaylar 

ve paneller düzenlemeli 

• Türkiye’de kamu, özel sektör, sivil toplum kuruluşları ve üniversitelerin koordinasyon ve işbirliği daha da güçlendirilmeli, 

• Dünyadaki gelişmeler titizlikle takip edilmeli sürekli araştırmalar yapılmalı. Kalite ve Uluslararası Standartlardan taviz 

verilmemeli, 

• Sağlık Turizmi tüm branşlarıyla geliştirilip entegrasyon sağlamalı, insan kaynağı efektif kullanılmalı, 

• Yaşlı ve Engelli Turizmi açısından Türkiye coğrafyası; iklimi kaliteli sağlı hizmet sunumu ve turizm ülkesi olması, yıllık 10 

milyona yakın 60 yaş üstü turist kabul etmesi ile çok potansiyel bir ülkedir. 

• Yaşlı ve Engelli Turizmi ile ilgili alt yapı ve mevzuat çalışmaları acilen yapılmalıdır. Batının 200 milyonu aşkın bu hedef 

kitlesinde en az yüzde 10’nu Türkiye’ye çekecek çalışmalara hemen başlanmalıdır. 

• Sağlık Turizminde en öncelikli pazar çevremizde yaşayan 1 milyar nüfustur. En önemli sürdürebilirlik için engelimiz dil 

problemidir. En önemli konu kalite ve tanıtımdır. 

• Türkiye Sağlık Turizmi Derneği 8 yıllık faaliyetleri ve bugünkü çalışmalarıyla Türkiye’de ve Dünyada sağlık turizmi alanında 

saygın ve lider bir sivil toplum kuruluşu olmuştur. 

• 6. Uluslararası Sağlık Turizmi Kongresi’nin daha geniş katılımlı ve kapsamlı olarak Kasım 2012 tarihinde Medikal Turizmin 

Başkenti İstanbul’da yapılmasına ve hazırlıkların erkenden başlanmasına karar verilmiştir. 

83


84



Sağlık Turizmi’nin Başkenti İstanbul’da 22-25 Kasım 2013’de Buluşuyoruz 

Türkiye; sağlıkta son 10 yılda geldiği mükemmel nokta, coğrafi, stratejik konumu, iklimi ve çevresinde 4 saatlik uçuş mesafesinde 

yaşayan 1 milyar insan potansiyeli ile önemli bir konumdadır. 

Türkiye Cumhuriyeti’nin kuruluşunun 100. yıldönümü olan 2023’deki sağlık turizmi hedefi, 2 milyon uluslararası hasta ve 20 

milyar USD gelir elde etmektir. Misyonumuz, ülkemizin sağlık turizminde bölgesinde lider olmasıdır. 

Ülkemizin bu güzel konumu ve iddialı hedefine ulaşması için 8 yıldan beri Türkiye Sağlık Turizmi Derneği olarak çalışmaktayız. 

Sağlık Turizminde bölgesinde lider bir ülke olmak için sağlık kuruluşlarımız; uluslararası standartlarda kaliteli sağlık hizmeti 

sunmalı, kalifiye insan kaynağına sahip olmalı, uluslararası bilgi paylaşımına ve işbirliğine açık olmalı ve dünya ile entegre 

olmalıdır. Bu kongre, sağlık turizminin dünyadaki tüm paydaşlarını bir araya getirecek ve tanıtım, pazarlama faaliyetlerini ve 

iş görüşmelerini en güçlü bir şekilde tesis edecektir. 

Bu yıl 6’ncısını düzenleyeceğimiz Uluslararası Sağlık Turizmi Kongresi’nin ana teması “Sağlık Turizminde Kalite, 

Markalaşma,Sürdürülebilirlik ve İnsan Kaynağı”dır. 

22 kasım 2013 tarihinde özel bir oturum yapılacaktır.Bu oturumda Avrupa Birliğinde hastaların serbest dolaşımı değerlendirilecektir.Bu 

toplantıya Avrupa Birliği ülkelerin konuyla ilgili temsilcilerinden oluşan bir heyet konuşmacı olarak katılacaklar. 

Avrupa insanının sigortası kapsamında ülkemizden sağlık hizmeti alabilmesi konusu geniş olarak tartışılacaktır. 

6. Uluslararası Sağlık Turizmi Kongresi 22-25 Kasım 2013 tarihinde İstanbul’da WOW OTEL’de yapılacaktır. Kongreye 100’e 

yakın farklı ülkeden 200’e yakın yabancı katılım, 400’ü aşkın yerli katılımcı olmak üzere 600 katılımcı bekliyoruz. Bu yıl önceki 

yıllardan farklı olarak daha çok sağlık turizmi ile ilgilenen sağlık kuruluşları, aracı kurumlar ve yabancı ülkelerin Sağlık Bakanlığı 

yetkililerini bir araya getireceğiz. Ülkemizdeki yabancı temsilciliklerin katılımları daha aktif olacaktır. 

Derneğimizin; Sağlık Bakanlığı, Ekonomi Bakanlığı, Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın destekleri ile dünyadaki sağlık turizminin 

taraflarının katılımlarıyla düzenleyeceği Kongreye tüm ilgilileri bekliyoruz. 

Her yıl düzenlediğimiz bu kongrenin ülkemizin sağlık turizmi çalışmalarına ciddi katkı sağlayacağı; ülkemizin bu konuda bölgesinde 

lider ülke olması ve tüm bölge insanının sağlığına katkı sağlaması temennisi ile saygılarımı sunarım. 

Tüm taraflarla Sağlık Turizminin Başkenti İstanbul’da buluşmak dileğiyle. 

86 


Prof. Dr. Mustafa PAÇ

NELERİ KONUŞACAĞIZ? 

Birlikte Kazanmak İçin 6 . Kez Sağlık Turizmi Taraflarını İstanbul’da Buluşturuyoruz... 

AB hastalarının serbest 

dolaşımından pay alabilirsek 

ve sigorta şirketleri de bunlarla 

ilgili ödeme yaparsa? 

Sağlık turizminde lider 

ülkeler nasıl ve ne 

zamandan beri çalışıyor? 

Sağlık kuruluşları için insan 

kaynağı m? Yüksek teknoloji 

mi? Destinasyon mu? 

Sağlık turizminde en büyük pazar ülke... Niçin? Ne zamana kadar? 

Sağlık turizminde yerel 

yönetimler, üniversiteler ve 

STK’lar el ele vermezse liderlik 

hayal... 

Yabancı hastalar önce 

bölgeyi mi? Ülkeyi mi? İli mi? 

Hastaneyi mi tercih ediyor? 

Sağlık turizminde tercih edilen 

destinasyon olabilmek için ferdi 

çalışmalar mı? Kollektif çalışmalar 

mı? Devlet politikası mı? Yoksa??? 

Sağlık turizminde kalite mi? Ucuzluk mu? Marka mı? Yoksa??? 

Sağlık turizmi ilgililerini bu 

soruların cevabını bulmak ve de 

doğru rota çizmek için 

-ülkece başarmak için- 

İstanbul’a bekliyoruz... 

Türkiye 

hangi alanda 

markalaşmalı? 

Hangi il neyde öne 

çıkmalı? 

Sağlık turizmine verilen 

devlet destekleri efektif 

kullanılıyor mu? Ve 

yeterli mi? 

Gelin tanışın, tartışın 

ve hep birlikte çalışıp 

birlikte kazanın... 

87



Kongre Şeref Konukları 

• Cevdet YILMAZ T.C. Kalkınma Bakanı 

• Egemen BAĞIŞ T.C. Avrupa Birliği Bakanı 

• Ahmet DAVUTOĞLU T.C. Dışişleri Bakanı 

• Fatma ŞAHİN T.C. Aile ve Sosyal Politikalar Bakanı 

• Nihat ERGÜN Bilim Sanayi ve Teknoloji Bakanı 

Kongre Onursal Başkanları 

• Dr. Mehmet MÜEZZİNOĞLU T.C. Sağlık Bakanı 

• Zafer ÇAĞLAYAN T.C. Ekonomi Bakanı 

• Ömer ÇELİK T.C. Kültür ve Turizm Bakanı 


Prof. Dr. Mustafa PAÇ Türkiye Sağlık Turizmi Derneği Onursal Başkanı 

Kongre Düzenleme Kurulu 

• Dr. Hüseyin ÇAĞIL Türkiye Sağlık Turizmi Derneği Başkanı 

• Enginer BİRDAL Bakan Müşaviri/ Sağlık Turizmi Derneği Yönetim Kurulu Üyesi 

• Kemal ÖDÜL ERBE Turizm Genel Müdürü 

• Yücel ŞİRİN Türkiye Sağlık Turizmi Derneği Yönetim Kurulu Üyesi 

• Arif DEMİRBAŞ Türkiye Sağlık Turizmi Derneği Muhasip Üyesi 

Kongre Genel Sekreteri 

• Dr. Filiz ÇEVİRME Türkiye Sağlık Turizmi Derneği Yönetim Kurulu Üyesi 

Kongre Bilimsel Sekreteri 

• Dr. Dursun AYDIN T.C. Sağlık Bakanlığı Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü Sağlık Turizmi Daire Başkanı 

Basınla İlişkiler 

• Seçim AYDIN Anadolu Turizm İşletmeleri Derneği (ATİD) Başkanı 

• Osman TEKİN Bilge Üniversitesi Mütevelli Heyet Üyesi 

• Özkan ALTINTAŞ turkiyeturizm.com Haber Portalı 


• Bülent Uğur ECEVİT T. C. Ekonomi Bakanlığı Müsteşar Yardımcısı 

• Prof. Dr. İrfan ŞENCAN T.C. Sağlık Bakanlığı Sağlık Hizmetleri Genel Müdürü 

• Yrd. Doç. Dr. Haluk ÖZSARI İstanbul Üniversitesi Hastaneler Genel Dİrektörü 

• Dr. Öner GÜNER T.C. Sağlık Bakanlığı Dış İlişkiler ve Avrupa Birliği Genel Müdürü 

• Dr. Reşat BAHAT Özel Hastaneler Derneği Başkanı 

• Dr. Ruşen YILDIRIM DEİK/Sağlık Turizmi İş Konseyi Başkanı 

• Emel EMİROĞLU T.C. Ekonomi Bakanlığı Serbest Bölgeler, Yurtdışı Yatırım ve Hizmetler Genel 

Müdür Yardımcısı 

• Hüseyin ÇELİK Akredite Hastaneler Derneği Yönetim Kurulu Üyesi 

• Kamil YÜCEORAL Emekli T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı Müsteşarı 

• Kamuran ÖZDEN T.C. Sağlık Bakanlığı Genel Müdürü 

• Necip ÖZKAN Expo 2020 İzmir Yönlendirme Kurulu Başkan Danışmanı 

• Op. Dr. Ayşe TURAN T.C. Sağlık Bakanlığı Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü 

• Uğur ÖZTÜRK T.C. Ekonomi Bakanlığı Serbest Bölgeler, Yurtdışı Yatırım ve Hizmetler Genel Müdürü 

• Uzman Dr. Hasan ÇAĞIL Kamu Hastaneler Kurumu Başkanı 

88


• İbrahim YAZAR T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı 

• Prof. Dr. Hayati DEVELİ Yunus Emre Enstitüsü Başkanı 

• Prof. Dr. Haydar SUR İstanbul Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Dekanı 

• Prof. Dr. İ. Safa KAPICIOLU BİDDER Başkanı/Ankara Atatürk Eğitim Araştırma Hastanesi Yöneticisi 

• Prof. Dr. Metin DOĞAN Yıldırım Beyazıt Üniversitesi Rektörü 

• Prof. Dr. Mustafa SOLAK Afyon Kocatepe üniversitesi Rektörü 

• Prof. Dr. Nurullah ZENGIN SAYED Başkanı/Ankara Numune Eğitim Araştırma Hastanesi Yöneticisi 

• Prof. Dr. Sabahattin AYDIN Medipol Üniversitesi Rektörü 

• Prof. Dr. Vural KAVUNCU TBMM AK Parti Kütahya Milletvekili 

• Prof. Dr. Yunus SÖYLET İstanbul üniversitesi Rektörü 

• Prof. Dr. Zeki KARAGÜLLE Türkiye Kaplıcalar Derneği Başkanı 

• Yrd. Doç. Dr. Halil KARA Yıldırım Beyazıt Üniversitesi Tıp Fakültesi Öğretim Üyesi 

• Dr. Hasan KUŞ Dış Ekonomik İlişkiler Kurulu (deik)/Sağlık Turizmi Dış Konsey Başkan Yardımcısı 

• Dr. Mehmet ALTUĞ Özel Hastaneler Platformu Başkanı 

• Dr. Metin YURDAKOŞ Bursa Sağlık Turizmi Derneği Başkanı 

• Dr. Serdar ÇAM Türkiye İşbirliği ve Koordinasyon Ajansı Başkanı 

• Dr. Seyit KARACA TOBB/Sağlık Komisyonu Başkanı 

• Dr. Yusuf AYDIN TURHAS Başkanı 

• Dr. Zehra ALİ Global Trading LTD. ŞTİ- Genel Müdürü 

• Ayşegül ERGÜLSEN Türkiye Seyahat Acentaları Birliği (TÜRSAB) 

• Emin ÇAKMAK Türkiye Sağlık Turizmi Konseyi Dönem Başkanı 

• Hüseyin BOZKURT Medicana Sağlık Grubu 

• Muharrem USTA Medikal Park Sağlık Grubu 

• Osman AYIK Türkiye Otelciler Federasyonu (TÜROFED)Başkanı 

• Özge DUMLIPINAR T.C. Ekonomi Bakanlığı Serbest Bölgeler, Yurtdışı Yatırım ve Hizmetler Genel 

Müdürlüğü Daire Başkanı 

• Selin PEKER Dünya Göz Hastaneler Grubu Genel Müdürü 

• Serdar MERCAN Ankara Kamu Hastaneler Birliği Genel Sekreteri 

• Serdar TAFLAN T.C. Sağlık Bakanlığı Yatırım Hizmetleri Genel Müdürü 

• Şerif YENEN Turist Rehberleri Birliği (TUREB) Başkanı 

Destekleyen Üniversiteler 

•Hacettepe Üniversitesi 

•Akdeniz Üniversitesi 

•9 Eylül Üniversitesi 

•İstanbul Üniversitesi 

Not: Kurulların Teyitleri alınmaya devam edilmektedir. 

•Yıldırım Beyazıt Üniversitesi 

•Gazi Üniversitesi 

•Bilge Üniversitesi 

•İstanbul Aydın Üniversitesi 

•Marmara Üniversitesi 

89


90 


1. GÜN 22 Kasım 2013 Cuma 

.......... Otele Gı̇rı̇ş (İstanbul-Wow Otel)/ Özel Oturum 10 00/18 00-AB‘de Hastalarının Serbest Dolaşımı Direktifi 

12.00’den Sonra Kayıt 

2. GÜN 23 Kasım 2013 / Cumartesi 

9:30 - 10:15 Açılış Konuşmaları 

1. Oturum 

10.15-11.30 

Sağlık Turı̇zmı̇nı̇n Geleceğı̇ / Sürdürülebı̇lı̇rlı̇ğı̇ ve Türkı̇ye 2023 Sağlik Turı̇zmi Vizyonu 

Oturum Başkanı : 

11.30-11.45 Çay ve Kahve Molası 

2. Oturum 

11.45-12.45 

Sağlık Turı̇zmı̇ Destinasyonları / İyı̇ Uygulama Örnekleri 


12.45-14.00 Öğle Yemeği 

3. Oturum 

14.00-15.00 

Sağlık Turı̇zmı̇nde Türkı̇ye İçı̇n Hedef Pazar Ülkeler ve Fırsatlar 



4. Oturum 

15.30-17.00 

Medı̇kal Turı̇zmı̇nde Kalı̇te / Akredı̇tasyon ve Avrupa Bı̇rlı̇ğı̇nde Hastaların Serbest Dolaşımı 


17.00-19.00 İş Görüşmeleri 

19.00-21.00 Hastane Ziyareti 

5. Oturum 

3. GÜN 24 Kasım 2013 / Pazar 

Sağlık Serbest Bölgelerı̇ / Şehı̇r Hastanelerı̇ ve Sağlık Turı̇zmı̇ne Etkisi 


09:00 - 10:15 


6. Oturum 

10.30-11.45 

Sağlık Turı̇zmı̇nde Tanitim / Pazarlama ve Markalaşma 



7. Oturum 

12.00-13.00 

Sağlık Turı ̇zmı̇nde Aracı Kurumlar / Seyahat Acentaları / Sağlık Turı ̇zmı̇nde Entegrasyon ve Türkı̇ye Tanıtımı 



8. Oturum 

14.00-15.30 

Termal Turı̇zm ve Spa - Wellness / Sağlık Turı̇zmı̇nde Yaşlı Turı̇zmı̇nı̇n Geleceği 



9. Oturum 

15.45-17.00 

Çalıştay Sonuçlarının Sunumları 


17.00-18.00 Kapanış Oturumu ve Sonuç Bildirisi 

18.00-19.00 İş Görüşmeleri 

19.00-22.00 Akşam Gala Yemeği

4. GÜN 25 Kasım 2013 / Pazartesi 

.......... Sağlık Kuruluşları Gezisi ve Şehir Turu 

5. GÜN 26 Kasım 2013 / Salı 

.......... Yabancı Konukların Otelden Ayrılışı 

Çalıştay Programı 23 - 24 Kasım 2013 

Çalıştay 1 A/B Sağlık Turı̇zmı̇nde Ünı̇versı̇telerı̇n Rolu / Sağlık Turı̇zmı̇nde İnsan Kaynağı ve Bı̇lı̇msel Araştırmalar 

23 Kasım 

14.00 -17.00 

Sağlık Turı̇zmı̇nde Kamu Kurumların Rolu ve Koordı̇nasyon 

Çalıştay 2 A/B Sağlık Turı̇zmı̇nde Yerel Yönetı̇mlerı̇n Rolu ve Termal Turı̇zm Yatırımlarının Bölgesel Kalkınmaya Katkısı 

24 Kasım 

09.00 - 12:00 

Sağlık Turı̇zmı̇nde Devlet Desteklerı̇ ve Teşvı̇kler 

Çalıştay 3 A/B Sağlık Turı̇zmı̇nde Sı̇vı̇l Toplumun Önemı̇ ve Koordı̇nasyon / Tanıtım Ajansınlarının Rolu 

24 Kasım 

14.00 -16.00 

Sağlık Turı̇zmı̇ Hukuku ve Mevzuatı 

AB HASTALARIN SERBEST DOLAŞIMI (CROSS-BORDER) DİREKTİFİ VE UYGULAMA PANELİ 

9.30-10.00 Açılış 

10.00-11.00 Cross-Border Direktifi Ana Hatları 

11.00-11.15 Kahve Arası 

11.15-12.30 Cross-Border Uygulamaları ve Network 


13.30-14.45 Hastaların Serbest Dolaşımı 


15.00-16.00 AB’den Türkiye’ye Gelen Hasta Portfoyü ve Uygulamaları 


16.15-17.15 Ödemeler ve Sağlık Sigortaları 

17.30-18.00 Tartışma – Sonuç Raporu 

Panel Koordinatörü 

• Uz. Dr. Ayşe TURAN Sağlık Bakanlığı Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü Sağlık Turizmi DB Katılımcılar 

Avrupa Birliği 

• Cross-Border Komisyon Üyeleri 

• Konuyla İlgili Üniversite Öğretim Üyeleri 

• AB Ülkeleri Sağlık Bakanlığı Müfettişleri 

• Sigorta Şirketleri Temsilcileri 

Türkiye 

• Sağlık Bakanlığı’ndan İlgili Uzmanlar 

• Özel Sağlık Kuruluşları Temsilcileri 

• Üniversitelerden İlgili Öğretim Üyeleri 

• Sigorta Şirketleri Temsilcileri 

Not: Katılım kapalı oturum olarak yapılacak olup 60 kişiyle sınırlıdır. Önceden kayıt şarttır. Kayıt için organizasyona 

başvurunuz. 

91

Sempozyum, Panel ve Çalıştay 

2.1- ADANA SAĞLIK TURİZMİ SEMPOZYUMU 

Değerli Sağlık ve Turizm Sektör Temsilcileri 

Sağlık turizmi dünyada yükselen bir trend olmuştur. Sağlık turizmi medikal turizmi, Termal turizm, yaşlı ve engelli turizmi olarak 

değerlendirildiğinde kapsamının ve ticari hacminin ne kadar büyük olduğunu görmekteyiz. 

Sağlık turizmi, herhangi bir sebeple bölgelerindeki tıbbi teknoloji eksikliği, tedavi maliyetlerinin pahalılığı, bekleme sürelerinin 

uzunluğu ve stresten uzaklaşmak için yeni tatil anlayışı vb. Yurt dışına çıkıp derdine derman aramaktır. Bu anlamda sağlık 

turizminin tarihi milattan önceye kadar uzamaktadır. Ancak, modern anlamda sektör olarak sağlık turizmi dünyada 8-10 yıldan 

beri konuşulmaya başlanmıştır. 

Sağlık turizmi bölgemiz ve Ortadoğu için çok önemlidir. Çünkü Türk cumhuriyetleri, komşu ülkeler ve orta doğudaki ülkelerin 

dini, kültürü ve tarihi ile bağları uzun yıllara yayılan ilişkilerimiz olan güçlü olduğu bir -toplum vardır. Buralarda genelde sağlık 

teknolojisi ve sağlık personeli çok yetersizdir. Ama özellikle Ortadoğu insanının ve ekonomik durumu iyidir. Bunlara ülkemizde 

Avrupa standartlarında ve ekonomik sağlık hizmeti sunabiliriz. 

Ayrıca, medikal sektör bugün ülkemizde tıkanmış ve durma noktasına gelmiştir. Bu ülkelere çok rahat ihracat yapabilir. Bu, 

sektörün kurtuluşu ve büyümesinde çok önemlidir. Medikal malzeme ve ekipman ihracat faaliyetleri sağlık turizminin bir 

parçasıdır. 

ADANA TUYAP fuarı bölge çevre illeri ve komşu ülkelerdeki sektör temsilcilerini bir araya getiren ilk büyük bir organizasyondur. 

Bu organizasyonda böyle bir sempozyum çok anlamlı olacaktır. Tüm sektör temsilcilerin bekliyoruz. 

T.C. Sağlık Bakanlığı ve T.C. URİZM Kültür bakanlığının destekleri ve TUYAP ın sponsorluğunda 9 Ekim 2008 Adana da “ Sağlık 

Turizminde Bölge Ülkelerin ve Orta doğunun Önemi “ sempozyum düzenlenecektir. 

Sempozyuma teşriflerinizi arz ederiz. 

Sağlık Turizmini Geliştirme Derneği 

BAŞKAN 


92

09.00-10:00 Başvuru-Kayıt 

SEMPOZYUM PROGRAMI 

SEMPOZYUM PROGRAMI (Açılış Programı) 

1. OTURUM BAŞKANI 

-Sağlık Turizminde Dünyadaki Genel Durum 

Dr. Constantıne Constantınıdes 

(Sağlık Turizmi Uygulamaları Başkanı Yunanistan) 

10:30-11:30 Sağlık Turizminde Tanıtım Ve Pazarlama 

Hüseyin Çelik (Adana Ozel Acıbadem Hastanesi Genel Direktorü) 

Sağlık Turizminde Akreditasyon Ve Kalite 

Bilge Aydın (Sağlık Bakanlığı Bakanlık Muşaviri) 

11:30-11:45 SORU ve TARTŞMA 



Ortadoğu Ve Akdenizde Sağlık Turizmi 

Dr. Ratib Himawi (Sağlık Bakanlığı Medikal Turizm Direktörü Ürdün) 

Komşu Ülkeler Ve Orta Doğu Da 

Doç. Dr. Hayati Akbaş 

12:00-13:00 

Estetik Cerrahinin Yeri ve Önemi (Plastik Ve Estetik Cerrahisi \ Stgd Üyesi) 

Dünyada Termal Ve Spa Turizme Genel Bakış 

Prof. Dr. Zeki Karagülle 

(Turkiye Kaplıca Talasso ve Kur Dernek Başkanı 


13:15-14:30 ÖĞLE ARASI VE YEMEK 


- Sağlık Turizminde Adana ve Doğu Akdeniz’in Onemi 

Dr. Çağlar Çatak (Adana İl Sağlık Müdürü) 

- Medikal Sektörün İhracata Yönelme Zorunluluğu 

14:30-15:30 

Mustafa Daşçı (Tuder Başkanı) 

- Orta Doğu ve D-8 Ülkelerde Sağlık Yatırımları 

Dıpo Alam (D-8 Genel Sekreteri Malezya) 



SONUÇ BİLDİRİSİ VE DEĞERLENDİRME 

16:00-16:30 DR. DURSUN AYDIN 

(SAĞLIK TURİZMİNİ GELİŞTİRME DERNEĞİ BAŞKANI) 

93

www.saglikturizmi.org.tr Sempozyum, Panel ve Çalıştay 

ADANA SAĞLIK TURİZMİ SEMPOZYUMU SONUÇ BİLDİRGESİ 

Konusu: Sağlık Turizminde Komşu Ülkelerin ve Ortadoğu’nun Yeri ve Önemi 

Yeri ve Tarihi: Tüyap Adana Uluslararası Fuar ve Kongre Merkezi /11 Ekim 2008 

1) Sağlık turizmini iyi tanımlamalıyız. Sağlık turizmi sadece yurtdışından hasta getirip, tedavi etmek değildir. 

2) Sağlık turizminin medikal turizm, termal turizm, yaşlı turizmi, engelli turizmi, sporcu turizmi, sağlıklı yaşam vb. birçok alt 

bölümleri vardır. 

3) Turizmin hepsi sağlıktır. Seyahat edin sıhhat bulursunuz felsefesi sağlık turizminin ana temasıdır. 

4) Sağlık turizminde küresel düşünmeli, ama bölgesel hareket etmeliyiz. 

5) Sağlık turizminde bölgesel, ulusal ve uluslararası stratejiler geliştirmeliyiz. 

6) Sağlık turizminde ucuzluk değil, kaliteli ve güvenirlilik ön planda olmalı. Ayrıca sağlık kurumlarının akreditasyonu çok 

önemlidir. 

7) Sağlık turizminde termal turizm ülkemiz için çok önemlidir. Çünkü kaynak bakımından dünyada 7. Sıradayız. Adana’ya 

yakın olan Kapadokya bölgesi ve Hatay termal turizmi açısından iyi değerlendirilmeli. 

8) Sağlık turizmi çalışmalarında STK, resmi kurumlar ve özel sektör işbirliği gereklidir. 

9) D–8 ülkelerinde ve Ortadoğu’da sağlık yatırımları çok caziptir. Bölgenin yakınlığı önemli bir avantajdır. 

10) Türkiye özellikle de Adana ili dünyadaki stratejik coğrafik ve kültürel konumu itibariyle ticari aktivitede dünyada büyük 

bir potansiyele sahiptir. 

11) Fransa ve Mısır’ın başını çektiği Akdeniz Bölgesi işbirliği konsepti sağlık turizmi açısından da çok önemlidir. Adana, Ortadoğu, 

Akdeniz Birliği ve Avrupa Birliği ticari üçgenin tam ortasında yer almaktadır. 

12) 1 Kasım 2008 tarihinde Adana’da ilk bölgesel sağlık turizmi danışma kurulu toplanacak ve bu toplantılar her ay devam 

edecektir. Bu kurulun önderliğini Adana Valiliği ve Sağlık İl müdürlüğü yapacaktır. Sağlık Turizmini Geliştirme Derneği 

kurulun bilimsel sekretaryasını ve danışmanlığını yapacak. Kurula bölgedeki resmi ve özel sektör temsilcileri katılacaktır. 

13) Adana Tüyap Tıp Fuarında her yıl sağlık turizm sempozyumu Sağlık Turizmini Geliştirme Derneği tarafından birlikte düzenlenecektir. 

14) Sağlık Turizmini Geliştirme Derneği Adana’da Ocak 2009’da şube açma kararı almıştır. 

15) 4. Uluslararası Sağlık Turizmi Kongresi Mart 2011’de Adana’da yurt içinden ve yurt dışından 1000 kişilik sektör temsilcileri 

ve ilgililerinin katılımıyla yapılması kararlaştırılmıştır. 

Dr.Dursun Aydın 

Sağlik Turizmini Geliştirme Derneği Başkanı 

94

2.2- ANKARA SAĞLIK TURİZMİ SEMPOZYUMU - 2008 

SEMPOZYUM HAKKINDA 

Bilindiği üzere Avrupa’da yaşayan 5 milyon›u aşkın Türk nüfusu ülkemize öncelikle yaz aylarında olmakla birlikte her dönem 

giriş-çıkış yapıyorlar. Türkiye sağlık alanında birçok Avrupa ülkesi ile ikili sözleşlmeler yapmış, bu sözleşmeler çerçevesinde 

her iki ülke çalışanı bir diğerini ziyaretinde sağlık hizmeti alabilmektedir. Avrupa›da yaşayan vatandaşlarımız, Türkiye›ye 

geldiklerinde Sağlık Bakanlığı, üniversiteler ve özel sağlık kuruluşlarında belli şartlar dâhilinde sağlık hizmeti alabilmektedir. 

Turizm cenneti ülkemizi yılda 20 milyonu aşkın turist ziyaret ediyor. Kamu ve özel hastanelerde turistlere gerektiğinde sağlık 

hizmetinin iyi bir sunumla verilmesi çok önemlidir. Ayrıca 10 milyonu aşkın taşıt trafikte seyrediyor. Maalesef her gün, çok 

sayıda trafik kazaları oluyor. 

Kazazedenin tedavi bedelleri zorunlu trafik sigortası ödemek zorunda ancak, pratikte genellikle tedavi bedelleri sosyal güvenlik 

kurumunca (Bağ-Kur, Sigorta, Emekli Sandığı vb.) ödenmektedir. Sosyal Güvenlik Kurumu ise zorunlu 

trafik sigortasından bu paraları çoğunlukla geri alamıyor. 

Sağlık Turizmini Geliştirme Derneği olarak ülkemizde sağlık hizmetlerinin GSS kapsamı dışındaki ödeme kalemlerini çok 

önemsiyoruz. Çünkü GSS kasasından ödenmeyip diğer kaynaklarca karşılığı ödenerek alınan sağlık hizmeti özel ve resmi 

sağlık kurumlarının önemli bir ekstra gelir kaynağı olacaktır. Bu gerçekten hareketle 21 Haziran 2008›de Ankara›da bir sempozyum 

planladık. 

Özetle Sempozyumda: 

• Avrupa’da yaşayan Türklerin, 

• Trafik kazalarındaki kazazedelerin, 

• Ülkemizi ziyaret eden turistlerin, 

• Ülkemize uzun süreli yerleşen yabancıların, 

Tedavi bedellerinin tahsilinin anlatılacağı bir konu seçtik. Tüm ilgililerle tartışıp konuşmayı planladık. (Turizm Bakanlığı, Sağlık 

Bakanlığı, SGK, Hazine Müsteşarlığı, Sigorta ve Reasürans Şirketleri Birliği, Emniyet Genel Müdürlüğü vb.) Bu gruplar özel 

ve resmi sağlık kurumlarında nasıl sağlık hizmeti alacaklar, işlemleri nasıl takip edilecek? Bu alandaki ciddi aksaklıklar ve 

fırsatlar nelerdir? 

Bununla ilgili uygulamaların tartışılacağı sempozyuma kamu ve özel sağlık kuruluşları, yöneticiler, sigortacılar, turizmciler ve 

ilgili Bakanlık yetkilileri katılacaktır. Sempozyuma katılım 700 kişi ile sınırlı ve ücretsiz olup, katılımcılara konuyla ilgili katılım 

sertifikası verilecektir. 

Tüm kamu ve özel hastane yöneticilerini de bu güncel ve önemli konuların tartışılacağı sempozyuma bekliyoruz. 

T.C. Sağlık Bakanlığı ve T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın destekleriyle 21 Haziran 2008 tarihinde “Kamu ve Özel Hastanelerde 

Yurtdışı Özel Sağlık Sigortalarının ve Zorunlu Trafik Sigortasının Uygulanışı” Sempozyumu Sağlık Turizmini Geliştirme 

Derneği tarafından düzenlenecektir. Tüm Kamu ve Özel Hastane yöneticilerini ve sektör temsilcilerini Sempozyuma 

bekliyor ve davet ediyoruz. 

Saygılarımızla 

95


96 

KAMU ve ÖZEL HASTANELERDE YURTDIŞI ÖZEL SAĞLIK SİGORTALARININ 

ve ZORUNLU TRAFİK SİGORTASININ UYGULANIŞI SEMPOZYUMU 

(21.06.2008 CUMARTESİ-KOCATEPE KÜLTÜR MERKEZİ/ANKARA) 

08:30-10:00 Başvuru-Kayıt 


10:30-11:30 

SAĞLIK TURİZMİNDE BÖLGE ÜLKELERİN VE ORTADOĞUNUN ÖNEMİ 

(AÇILIŞ PROGRAMI) 

ÖĞLEDEN ÖNCE 

SAĞLIK TURİZMİNE GENEL BAKIŞ 


Tanım, kurumun kapsamı ve bölümleri. Dünyadaki 

Milletlerarası İkili Anlaşmalar Çerçevesinde Türk 

Vatandaşlarının Tedavi Hizmeti ve Kapsamı 

Avrupa’da Yaşayan Türklerin Türkiye’de Tedavi İçin 

Gerekli Formlar ile Kamu ve Özel Sağlık Kurumlarına 

Gidişleri 



12:00-13:00 

Dr. Kemal AYDIN 

Türk Hollanda Sağlık Vakfı 


Sağlık Turizmini Geliştirme Derneği Başkanı 

Ataman YILMAZ 

SGK Sosyal Sigortalar Gn. Md. 

(Yurtdışı Borçlanma ve Tahsis İşlemleri Dairesi Başkanı) 

KAMU ve ÖZEL HASTANELERDE TURİSTLERE ACİL YARDIM ve TEDAVİ HİZMETLERİ 

2. OTURUM 

OTURUM BAŞKANI: Bülent AKARCALI - (17-21 Dönem İstanbul Milletvekili Sağlık ve Turizm E. Bakanı) 

Avrupada Yaşayan Türklerin ve Turistlerin Türkiye’ye 

Geldiklerinde Sağlık Kuruluşlarından Beklentileri 

Acil Durumlarda Yurtdışı Özel Sigortalar ve Seyahat 

Sigortası Kapsamı 

Kamu Hastanelerinde Turistlere Acil Yardım 

Hizmetleri ve 112’nin Önemi 


13:15-14:30 ÖĞLE ARASI ve YEMEK 

Dt. Serdar BEKLEN-Avusturya-Türkiye Sağlık Derneği, 

Avrupa Türkiye Sağlık Turizmi Derneği Başkanı 

Dr. Mustafa ATAÇ 

MARM Sağlık Hizmetleri Genel Müdürü 

Dr. Hüseyin GÜL 

Antalya İl Sağlık Müdürü

14:30-15:30 

ÖĞLEDEN SONRA 

2918 SAYILI KARAYOLLARI KANUNU VE ZORUNLU TRAFİK SİGORTASINA GENEL BAKIŞ 

3. OTURUM 

OTURUM BAŞKANI: Dr. Haluk ÖZSARI 

(T. Sigorta ve Reasürans Şirketleri Birliği Danışmanı) 

Karayolu Trafik Kanununda Sağlık Bakanlığı’nın Görev 

Alanları ve Kaza Rapor Tanzimi 

Güvence Hesabı Yönetmeliği ve Uluslararası Trafik 

Sigortası Sistemi (Green Card) 

Günümüzde Zorunlu Trafik Sigortasının Uygulanışı 



16.00-17.00 


Nevzat ÖNDER-Emniyet Genel Müdürlüğü (Trafik Uygulama 

Denetleme Dairesi Başk. V.) 

Gökhan KARASU-T.C. Hazine Müsteşarlığı (Güvence 

Hesabı ve Yeşil Kart Şube Müdürü) 

Dr. Hakan ÖZCAN-Demir Sigorta (T. Sigorta ve Reasürans 

Şirketleri Birliği Adına) 

ZORUNLU TRAFİK SİGORTALARI AÇISINDAN KAZAZEDELERİN TEDAVİ BEDELLERİ 

4. OTURUM 

OTURUM BAŞKANI: Uzm. Dr. Şemsi Mustafa AKSOY 

- Ankara İl Sağlık Müdürü 

Trafik Kazalarında 112 Acil Hizmetlerinin Uygulaması 

Trafik Kazalarında Kazazedelerin Tedavi Hizmeti 

İşlemleri 

Kazazedelerin Tedavi Bedellerinin Kamu ve Özel 

Hastanelerine Ödenmesi 


18.00-18:30 Sonuç Bildirisi ve Kapanış 

Hüseyin ACAR-T.C. Sağlık Bakanlığı TSH Genel Müdürü 

(Trafik Hizmetleri Döner Sermaye İşletme Müdürlüğü) 

Nuri ŞAŞMAZ-T.C. Sağlık Bakanlığı Tedavi Hizmetleri 

Genel Müdürlüğü (Maliyet Şubesi Müdürü) 

Erol ÖZTÜRK-Ankara Atatürk Eğitim ve Araştırma 

Hastanesi Müdür Yardımcısı 

97


BASIN BİLDİRİSİ 

SGK (Sosyal Güvenlik Kurumu) KAPSAMI DIŞINDAKİ TEDAVİ BEDELLERİNİN GELİRLERİ YILLIK MİLYAR DOLARI BULUYOR 

ÖZEL SAĞLIK KURULUŞLARI SGK HARİCİNDEKİ PAZAR PAYINADA YÖNELMEK ZORUNDALAR 

BU KONULARI İÇEREN SEMPOZYUM 21 HAZİRAN’DA ANKARA’DA YAPILACAK. 

Değerli basın mensupları, son yıllarda Sağlık ve Turizm hizmetlerinde çok önemli değişim ve yatırımlar olmuştur. Turizm hizmetlerinin 

yurtdışına tanıtımında; gelen turistlerin iyi hizmet alması çok önemlidir. 

Ayrıca, Avrupa’da yaşayan 5 milyonu aşkın Türk nüfusu ülkemizin tanıtımında çok önemli rol üstlenebilir. Bu konu yeterince 

değerlendirilmemiştir. Turizmin 12 aya yayılması için Sağlık Turizmi çok önemli bir alternatif turizm çeşididir. 

Bunların yanı sıra ülkemizde her gün birçok trafik kazası olmakta, kazazedelerin tedavi bedelleri 1983’den bugüne kadar yasal 

düzenleme olup mutlaka zorunlu trafik sigortası kapsamında ödenmesi gerekmektedir. Pratikte kazazedelerin tedavi bedelleri 

SGK (Emekli Sandığı, Bağ-Kur, Yeşil kart, SSK vb.) tarafından ödenmektedir. Ama SGK (Sosyal Güvenlik Kurumu) ise bunları 

zorunlu trafik sigortasından tahsil edememektedir. Bu da haksız ve gereksiz bir şekilde SGK’ ya aşırı bir maliyet getirmektedir. 

Bu konu da sempozyumda geniş olarak ele alınacaktır. Bu üç grup, özellikle trafik kazazedelerin tedavi bedelleri yıllık milyar 

doları bulmaktadır. 

Sağlık Turizmini Geliştirme Derneği olarak ülkemizde sağlık hizmetlerinin GSS kapsamı dışındaki ödeme kalemlerini çok 

önemsiyoruz. Çünkü GSS dışında sunulan sağlık hizmeti özel ve resmi sağlık kurumlarının önemli bir ekstra gelir kaynağıdır. 

Bu gerçekten hareketle T.C. Sağlık Bakanlığı ve T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı destekleriyle Sağlık Turizmini Geliştirme Derneği 

tarafından 21 Haziran 2008 Ankara’da “Kamu Ve Özel Hastanelerde Yurtdışı Özel Sağlık Sigortalarının Ve Zorunlu Trafik 

Sigortasının Uygulanışı Sempozyumu” yapılacaktır. 

Sempozyumda; 

1- Avrupa’da yaşayan Türklerin, 

2- Yabancı Turistlerin, 

3- Trafik kazasındaki kazazedelerin, 

Tedavi bedellerinin tahsilinin anlatılacağı bir konu seçtik. Tüm ilgililerle tartışıp konuşmayı planladık. (Turizm Bakanlığı, 

Sağlık Bakanlığı, SGK, Hazine Müsteşarlığı, Sigorta ve Reasürans Şirketleri Birliği, Emniyet Genel Müd. vb.) 

Bu gruplar özel ve resmi sağlık kurumlarında nasıl sağlık hizmeti alacaklar, işlemleri nasıl takip edilecek? Bu alandaki ciddi 

aksaklıklar ve fırsatlar nelerdir? 

Sempozyuma katılım ücretsiz olup, katılımcılara konuyla ilgili katılım sertifikası verilecektir. Sağlık yöneticileri ve siz değerli 

basın mensuplarını bekliyoruz. 

Yer : Kocatepe Kültür Merkezi Kızılay/ANKARA 

Tarih : 21 Haziran 2008 Cumartesi Saat: 09:00 – 19:00 

Geniş bilgi için: www.saglikturizmi.org.tr ye müracaat edebilirsiniz. 

98

ANKARA SAĞLIK TURİZMİ SEMPOZUMU SONUÇ BİLDİRGESİ 

(21.06.2008) 

1) Sağlık turizmi dünyada yükselen bir trendir. 

2) Ülkemiz bir turizm cenneti olup sağlık turizmi en önemli alternatif turizm çeşididir. 

3) Turizm 12 aya yayılmasında sağlık turizmi çok önemlidir. 

4) Sağlık turizmi için ülkemize gelen turistler ve Avrupa’da yaşayan yaklaşık 5 Milyon Türk vatandaşımız çok önemlidir. 

5) Ülkemize gelen turistlere acil yardım için hastanelerimiz ve ambulans hizmetlerimiz standardize edilmeli. 

6) Avrupa’da yaşayan Türklerin sağlık sorunları hakkında çalışmalar yapılmalı ve çözümler üretilmelidir. 

7) Sağlık turizminde resmi yetkililer, STK’lar ve sektör temsilcilerin bir araya geldiği bir platform oluşturulmalı. 

8) Sağlık turizmi çok önemli bir döviz girdisi olabilecek bir potansiyeldir. Bunun için milli bir politika oluşturulmalı 

9) Trafik kazlarının önlenmesi için mutlak eğitim ve bilgilendirme programları düzenlenmeli. 

10) Türkiye’de acil yardım eğitimleri yaygınlaştırılmalı. 

11) Zorunlu trafik sigortasında tedavi bedellerinin tahsilatı ve uygulaması ile ilgili mevzuat kargaşası sona erdirilmeli. 

12) Trafik kazazedeleri her sağlık kurumundan kolaylıkla hizmet alabilmeli. 

13) Netice olarak trafik kazazedelerin tedavi bedelleri sigortalarınca ödemesi sağlanmalı böylece Sosyal Güvenlik Kurumu karar 

deliklerinden birisi kapanmış olacaktır. 

14) Sağlık Turizmini Geliştireme Derneği olarak spesifik konularda ulusal sempozyum ve konferanslar devam etmeli. 

99


2.3- K.K.T.C. SAĞLIK TURİZMİ ÇALIŞTAYI 

T.C. Ekibinin Adaya Gelişi ve Otele Giriş 

100 

09:00 Açılış Konuşmaları 

22 Ocak 2009 PERŞEMBE 

23 Ocak 2009 CUMA 

09:15 K.K.T.C.’de Sağlık Turizmi Açısından Mevzuat, Sağlık ve Turizm Sektörüne Genel Bakış 

10:30 Kahve Arası 

10:45 Sağlık Turizminde Komşu Ülkeler ve Ortadoğu’nun Önemi 

12:30 Öğle Yemeği 

13:30 Sağlık Turizminde Öne Çıkan Ülke Örnekleri ve Bu Ülkelerdeki Uygulamalar 

15:00 Alan Gezisi için Otelden Ayrılış 

15:30 Alan Gezisi Yer1 

16:15 Alan Gezisi Yer2 

17:00 Otele Hareket 

24 Ocak 2009 CUMARTESİ 

09:00 Beyin Fırtınası – K.K.T.C. Sağlık Turizmi için Eylem Planı (1. Tur) 

10:30 Kahve Arası 

10:45 Beyin Fırtınası – K.K.T.C. Sağlık Turizmi için Eylem Planı (2. Tur) 

12:30 Öğle Yemeği 

14:00 Basın Bildirisi 

16:00 Kapanış 

T.C. Ekibinin Adadan Ayrılışı 

25 Ocak 2009 PAZAR

KKTC SAĞLIK TURİZMİ ÇALIŞTAYI 


KKTC’nin Gizli Hazinesi Sağlık Turizmi Dünyaya Açılıyor; 

KKTC Ekonomi ve Turizm Bakanlığı organizesi, KKTC Sağlık Bakanlığı’nın katkıları ve Sağlık Turizmini Geliştirme Derneği ile işbirliği 

içerisinde Türkiye’de sağlık turizmi alanında çalışan sivil toplum kuruluşlarının katılımıyla, 23 - 24 Ocak 2009 tarihlerinde Kuzey 

Kıbrıs’ta sağlık turizminin geliştirilmesine yönelik bir çalıştay gerçekleştirildi. Bu çalıştaya Türkiye’den ilgili Sivil toplum Kuruluşları ile 

KKTC’den Bakanlıkların yanısıra Akademisyenler, Tıp adamları ve Sektör temsilcilerinden oluşan yaklaşık 70 kişi katıldı. Bu çalıştayda, 

KKTC’de bugüne kadar hak ettiği şekilde değerlendirilmemiş, büyük bir servet niteliğinde olan sağlık turizminin geliştirilmesinin ülke 

ekonomisi ve turizm yönünden önemli bir fırsat olduğu çok yönlü olarak ortaya koyuldu. Ekonomi ve Turizm Bakanlığı Müsteşarı Doç. 

Dr. Hasan Kılıç tarafından yönetilen çalıştayda sağlık turizmi alanında mevcut imkan ve kabiliyetlerimiz tespit edilerek, izlenecek yol 

haritası belirlendi. 

Çalıştayda, sağlık turizmi alanında KKTC’deki fırsatlar, avantajlar ve sağlık turizmini tehdit eden unsurlar tartışıldı. 24 Ocak 2009 ’da 

KKTC Sağlık Bakanı Sn. Eşref Vaiz’in de katılımı ile gerçekleştirilen beyin fırtınasında sağlık turizminin gelişmesi ve önümüzdeki aylarda 

KKTC’de Sağlık turizmi ile ilgili olarak uluslararası büyük bir kongre gerçekleştirilmesi kararlaştırıldı. TC ve KKTC otoritelerinden 

oluşan sürekli çalışma grubunun bu alandaki çalışmalara ivme kazandırması ve sağlık turizmi ilerleme raporlarının periyodik olarak 

yayınlanması hususlarında ortak mutabakata varıldı. 

KKTC’de özellikle talassoterapi, hemodiyaliz, IVF (tüp bebek), diş ve göz sağlığı ile yaşlı turizmine yönelik girişimler ilk etapta geliştirilebilecek 

alanlar olarak tespit edildi. KKTC’nin çevresindeki deniz suyunun ve ikliminin özellikleri nedeni ile Dünya’daki sıralamada 

birinci sırada olduğu gerçeğinin bütün dünyaya duyurulması gereği vurgulandı. KKTC’deki mevcut 6 üniversitenin sağlık turizmi eğitimi 

açısından çok büyük bir avantaj olduğu ve tüm dünyaya sağlık turizmi ara elemanları yetiştirilmesi ve akademik kaynak görevi 

yapabilecekleri ifade edildi. 

Sağlık turizmi çalışmalarının istikrarlı ve doğru bir politika ile gerçekleşmesi halinde KKTC gelirlerinin bir yılda iki katına ulaşmasının 

mümkün olabileceği anlatıldı. 

KKTC Sağlık Bakanı Dt. Eşref Vaiz ve KKTC Ekonomi ve Turizm Bakanlığı Müsteşarı Doç. Dr. Hasan Kılıç yaptıkları açıklamalarda 

KKTC’deki sağlık turizminin gelişmesinde Türkiye’nin çok önemli rol oynadığını ve özellikle Türkiye Kültür ve Turizm Bakanlığı ile Sağlık 

Bakanlığının bugüne kadar yaptıkları çalışmalara teşekkür edildi ve önümüzdeki günlerde daha yakın bir diyalogla bu ilişkilerin 

geliştirileceği ifade edildi. 

Sağlık Turizmi Geliştirme Derneği Başkanı Dr. Dursun Aydın, KKTC makamlarını, ilgili sektör yetkililerini bu yıl Antalya’da, 27 Şubat-2 

Mart 2009 tarihleri arasında ikincisi düzenlenecek olan Uluslararası Sağlık Turizmi Kongresi’ne davet etti. 

101


K.K.T.C. SAĞLIK TURİZMİ ÇALIŞTAY RAPORU 

23-24 Ocak 2009 tarihleri arasında Girne’de KKTC Ekonomi ve Turizm Bakanlığı ve Türkiye Sağlık Turizmini Geliştirme Derneği 

işbirliği ile ‘’ KKTC’de Sağlık Turizmi’’ konulu çalıştay yapıldı. 

Çalıştay Türkiye den Sağlık Turizmini Geliştirme Derneğinin belirlediği, sektörün ileri gelen temsilcilerinden oluşan değerlendirme 

grubunun katılımıyla KKTC ‘de yapıldı. 

Sağlık Turizmini Geliştirme Derneğinin Belirlediği Katılımcılar 

1. Dr. Dursun AYDIN Sağlık Turizmini Geliştirme Derneği Başkanı 

2. Enginer BİRDAL T.C. Sağlık Bakanlığı/STGD Üyesi 

3. Dr. Haluk ÖZSARI Türkiye Sigorta ve Reasürans Şirketleri Danışmanı 

4. Prof. Dr. Ali SEYYA Sakarya Üniversitesi Çalışma Ekonomisi ve Endst. İlşk. 

5. Dr. Filiz ÇEVİRME Ohsad Genel Koordinatörü 

6. Dr. Sinan İBİŞ Medikal Turizm Derneği Başkanı 

7. Dr. Ege ÜNALÇIN Redstar Medikal Direktörü 

8. Ayşenur ERGÜLŞEN Tursab Sağlık Turizm Komisyonu Başkanı 

9. Hüseyin ÇELİK Adana Acıbadem Hastanesi 

10. Metin KIMILDAR Mimar 

11. Dr. Kemal AYDIN STGD Üyesi – Yurtdışı İlişkiler Sorumlusu 

12. Kamil YÜCEORAL Emekli T.C Turizm Bakanlığı Müsteşarı 

KKTC’ den Çalıştaya, Sağlık Bakanı Dt. Eşref VAİZ, Ekonomi ve Turizm Bakanlığı Müsteşarı Doç. Dr. Hasan KILIÇ, KTBB Başkanı 

Dr. Alper BAYBİ, özel sağlık kuruluşu temsilcileri, turizmci, basın mensubu, birçok üst düzey bürokrat ve akademisyenlerden 

oluşan 70 kişilik kalabalık bir grup katıldı. 

Çalıştay Sonucunda Aşağıdaki Sonuçlara Varıldı; 

• KKTC Ekonomisinin geleceğinde Turizm Sektörü ve Gelirleri üst düzey önem taşımaktadır. 

• Turizm Sektörünün geleceği ve sürdürülebilirliği ancak Alternatif Turizmi yayınlaştırmak ve 12 aya yaymakla mümkün 

olacaktır. 

• KKTC’nin coğrafi ve fiziki yapısı değerlendirildiğinde, Ülkeler açısından Sağlık Turizmi en önemli alternatif Turizm çeşididir. 

• Sağlık Turizminin alt komponentlerinden Talassoterapi, SPA-Wellnes ve büyük altyapı gerektirmeyen medikal Turizmi 

destinasyonları (güzellik, estetik, ivf, Diş, Diyaliz v.b) en öncelikli konulardır. 

102

• KKTC’de 6 Üniversite ve özellikle YDÜ Tıp Fakültesi ve Diş Hekimliği Fakültesi Sağlık Turizminin uygulamasında ve yetişmiş personel 

temininde çok büyük fırsattır. 

• Sağlık Turizmini adada paket olarak programlamalı hatta Türkiye Cumhuriyeti ile sürekli birlikte hareket etmeli özel destinasyonlar 

hazırlamalı. 

• Üniversitelerinde Yaşlı bakım hizmetleri MYO ve Sağlık Turizmi MYO açılmalı. Bu alanlarda yardımcı sağlık personeli yetiştirmeli. 

• Adada Termal kaynaklar açısından araştırmalar yapılarak Termal Turizm açısından potansiyeli değerlendirilmeli (Örneğin Kaplıca 

bölgesi). 

• Sağlık Turizmi açısından gerekli yasal düzenlemeler ve Teşvikler acilen yapılmalı. 

• Sağlık Turizminde sürekli değişen Hükümet politikası değil Devlet politikası olmalı. 

• Adada acil yardım hizmetleri ve ileri Sağlık hizmetlerine hızlı ulaşım adına kara ve hava ambulansı geliştirilmeli. 

• Ada da koruyucu ve tedavi edici sağlık hizmetleri geliştirilmeli ve Halkın Sağlık sistemine güveni arttırılmalı. 

• Sağlık Turizmi açısından bilgi paylaşımı ve işbirliği için T.C ve Güney Kıbrıs’la ilişkiler kuvvetlendirilmeli. 

• KKTC’nin uluslar arası alanda Siyasal ve Politik sorunlarından dolayı daha kolay ulaşılabilir hedef kitlelere yönelmeli (T.C, Ortadoğu 

ve Avrupa’da yaşayan25 milyon Müslüman göçmen v.b). 

• Adada İleri yaş ve Engelli Turizmi açısından altyapı eksikliği hemen tamamlanmalı. 

• Yabancı Hekim ve yardımcı Sağlık personeli çalıştırılması daha kolay hale getirilmeli. 

• Sağlık Turizmi yatırımcıları için serbest Sağlık bölgeleri oluşturulmalı. 

• KKTC T.C ve Güney Kıbrıs’ın Sağlık hizmetlerinde daha uygun fiyatla hizmet sunulabilmeli 

• Ada halkının yabancı dili (İngilizce) iyi kullanabilmesi Sağlık Turizmi açısından çok önemli bir ayrıcalıktır. 

• Sağlık Turizmi konusunda adada ve yurt dışında sürekli tanıtım yapılmalı ve konuyla ilgili toplantılar yapılarak takip edilmeli. 

• 27 Şubat-2 Mart 2009 Antalya da düzenlenecek olan 2. ULUSLAR ARASI SAĞLIK TURİZMİ KONGRESİ Ülke tanıtımı, bilgi transferleri 

ve yatırımcı bulma açısından önemli bir fırsattır. Buraya geniş bir katılım sağlanmalı. 

103


2.4- TÜYAP SAĞLIK TURİZMİ PANELİ 

Sağlık Turizmine Genel Bakış ve İstanbul’un Önemi 

104 

Sağlık Turizmi Paneli 5 Mart 2009 16.00 - 18.30 

TÜYAP Tıp Fuarı Beylikdüzü - İSTANBUL 


(Sağlık Turizmini Geliştirme Derneği Başkanı - ANKARA) 

Sağlık Turizminde Ortadoğunun Önemi Dr. Ratib HİMAWİ (Sağlık Bakanlığı, Medikal Turizm Direktörü- ÜRDÜN) 

Sağlık Turizminde Koordinasyon 

Yurt Dışından Hasta Gönderen 

Kuruluşların Beklentileri 

Dr. Constantine CONSTANTİNİDES 

(Sağlık Turizmi Uygulama Başkanı - YUNANİSTAN) 

Muhammed Zahid Hamid Hussain 

(Euromedical Tour Başkanı - İNGİLTERE) 

Sağlık Turizminde Pazarlama Teknikleri Meri BAHAR (Acıbadem Sağlık Grubu Genel Müdür Yardımcısı) 

2. ULUSLARARASI SAĞLIK TURİZMİ KONGRESİ SONRASI YAPILAN 

İSTANBUL TURU ve SAĞLIK TURİZMİ PANELİ 

(03 Mart - 06 Mart 2009) 

Kongreden sonra yabancı konuklar İstanbul’a götürüldü tarihi ve kültürel yerler gezdirildi, boğaz turu yapıldı. Acıbadem Sağlık 

Grubu gezdirildi ve burada iş görüşmeleri yapıldı. Son gün Tüyap Tıp Fuarı ziyaret edildi. Tüyapta “Sağlık Turizmi Paneli” 

yapıldı. 

Panelde, 

• Muhammed Zahid Hamid Hussain (İngiltere Euromedical Tour Başkanı) “Yurt Dışından Hasta Gönderen Kuruluşların Beklentileri” 

• Ürdün’den Dr. Ratib HİMAWİ ( Sağlık Bakanlığı, Medikal Turizm Direktörü) “Sağlık Turizminde Ortadoğunun Önemi” 

• Yunanistan’dan Dr. Constantine CONSTANTİNİDES ( Sağlık Turizmi Uygulama Başkanı) “Sağlık Turizminde Koordinasyon” 

• Meri BAHAR (Acıbadem Sağlık Grubu Genel Müdür Yardımcısı) “Sağlık Turizminde Pazarlama Teknikleri” 

• Dr. Dursun AYDIN ( Sağlık Turizmini Geliştirme Derneği Başkan) “Sağlık Turizmine Genel Bakış ve İstanbul›un Önemi” 

konuları üzerinde konuşmalar yapıldı. 

Panele 100’e yakın dinleyici katıldı. Sonuç olarak İstanbul’un Medikal Turizmde lider konumda olduğu vurgulandı. İstanbul 

Medikal Turizm başkenti olarak ilan edildi. Bundan sonraki sağlık turizmi kongrelerinin istanbul’da yapılması kararlaştırıldı. 

Sağlık turizminde bakanlıklar, sektör temsilcileri ve bazı birliklerin çalışmaları takdirle karşılandı. Ancak, Sağlık Turizmini Geliştirme 

Derneğinin sağlık turizminde bir şemsiye kuruluş olarak koordinasyon üstlenmesi gerektiğini vurguladı.

2.5- YABANCI DOKTORLARIN TÜRKİYE’DE ÇALIŞMASININ SAĞLIK 

TURİZMİNE YANSIMALARI SEMPOZYUMU 

SEMPOZYUM HAKKINDA 

Sağlık dönüşüm programı çerçevesinde ülkemizde sağlık sistemine ciddi ilerlemeler olmuştur. Ancak, ülkemizde doktor sayısı oldukça 

azdır. Tıp fakültelerinde öğrenci kontenjanlarının artırılması gerçek çözüm gibi görülse de bu süreç 20-30 yıl olacaktır. 

Doktor sayısını artırmak ve dünya ile entegre olabilmek aynı zamanda beyin göçünü ülkemize çekebilmek için yabancı doktorların 

ülkemizde çalıştırılmasının önündeki yasal engeller bir an önce kaldırılmalı. 

Ancak, yabancı doktorların Türkiye’ye gelmesini sağlarken kalite, standart ve dil problemlerine çözüm bulunmalı. En önemli kaynak 

3000’i aşkın Türkiye’de eğitim almış dil problemi olmayan Müslüman Afrikalı ve Ortadoğulu doktorların Türkiye’de çalıştırılması bu 

konuda önemli ve ilk atılması gereken adımdır. Sonra batıda yetişmiş doktorların Türkiye’ye geldiklerinde denkliklerin mutlaka çözümleri 

gerekir. 

Sağlık turizmi dünyada yükselen bir trend. Özel sağlık kurumları kaliteli dil bilen doktorlara ciddi ihtiyaç vardır. Yabacı doktorlar bu 

konuda önemli bir can simidi olacaktır. Sağlık turizminin geliştirilmesinde yabancı doktor konusu yasalaşması çok acil bir durumdur. 

Böylece yabancı yatırımcı hastane açtığında kendi kadrosunda getirip çalıştırılabilecekler. 

Yabancı doktor çalıştırılması yasasının meclis gündeminde tartışıldığı bu günlerde konuyu uzmanlarınca enine boyuna tartışmak ve 

sektörü aydınlatmak için Sağlık turizmini Geliştirme Derneği İstanbul’da bir günlük sempozyum düzenleyeceğiz. 

Bu sempozyum, kamuoyu oluşturmak konunun basında yer alması, karar vericiler ve kanun kamucuları aydınlatmak adına ciddi bir 

adım olacaktır. 

04/08/2008 

Sağlık Turizmini 

Geliştirme Derneği Başkanı 


105


EK 

106 

“YABANCI DOKTORLARIN TÜRKİYE’DE ÇALIŞMASININ SAĞLIK TURİZMİNE YANSIMALARI” 

Sempozyum (Taslak Programı) 

08:30-10:00 Başvuru-Kayıt 


10:30-11:30 

(AÇILIŞ PROGRAMI) 

ÖĞLEDEN ÖNCE 


Dünyada Doktorların Çalışma Kuralları Standartları Ve Yabancı Doktor Çalıştırılmasının Örnekleri 

Doktorların Tedavi Edeceği Toplumun Dili Ve Kültürünü Bilmesinin Önemi 

Ülkemi̇zde Doktor Dağilimi ve Sayis 


11:45-12:00 KAHVE ve ÇAY MOLASI 

12:00-13:00 


Yabancı Doktor Çalıştırılması Yasa Taslağı Ve Gerekçesi 

Yurtdışında Eğitim Almış Yabancı Doktorların Beklentileri Ve Yasa Tasarısındaki Yeri 

Türkiyede Eğitim Almış Yabancı Doktorların Beklentileri Ve Yasa Tasarısındaki Yeri 


13:15-14:30 ÖĞLE ARASI ve YEMEK 

14:30-15:30 



Sağlık Turizmi Açısından Yabancı Dil Bilen Personel Ve Doktorun Önemi 

Sağlık Turizmi Alanındaki Hastanelerde Yabancı Doktorların Planlama Dışında Bırakılması 

Yabancı Yatırımcıların Doktorlarını Kendilerinin Getirebilmesinin Sağlık Turizmi Açısından Önemi 

15:30 - 15:45 SORU VE TARTIŞMA 

15:45 - 16:00 KAHVE VE ÇAY MOLASI 

16:15 - 17:00 SONUÇ BİLDİRİSİ VE DEGERLENDİRME 

Yer İSTANBUL 

Tarih Kasım 08 

Organizasyon Sağlık Turizmini Geliştirme Derneği (www.saglikturizmi.org.tr)

2.6- SAĞLIK TURİZMİNDE SEYAHAT ACENTELERİ ve ARACI 

KURUMLARIN ROLÜ PANELİ 

(3 Mart 2012 Kent Otel-Sıhhiye/ANKARA) 

09.30 - 10.00 

10.00 - 11.00 

11.00 - 11.15 Kahve Arası 

11.15 - 12.00 

PANEL PROGRAMI 

SAĞLIK TURİZMİNDE SEYAHAT ACENTELERİ ve ARACI KURUMLARIN ROLÜ PANELİ 

Açılış Konuşmaları 

• S. Kamil YÜCEORAL 

(Sağlık Turizmi Derneği Başkanı / Emekli Turizm Müsteşarı) 

• Enginer BİRDAL 

(Sağlık Turizmi Yönetim Kurulu Üyesi ve Proje Sorumlusu) 

• Dr. Dursun AYDIN 

(TC. Sağlık Bakanlığı Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü Sağlık Turizmi Daire Başkanı) 

Sağlık Bakanlığının Sağlık Turizmi Çalışmaları ve Aracı Kurumlara Bakışı 


(TC. Sağlık Bakanlığı Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü Sağlık Turizmi Daire Başkanı) 

• Alper MAÇKAN 

(TURSAB Başkan Danışmanı) Sağlık Turizminde Seyahat Acentelerinin Rolü ve Taşıması Gereken İlave Kriterler 

• Ahmet GENÇ 

(EDTA Danışmanlık Sağlık Hizmetleri) Sağlık Turizminde Aracı Kurumlardan Beklenenler 

Sağlık Turizminde Dünyadaki Uygulamalar ve Aracı Kurumun Rolü 

• Dr. Constantine CONSTANTINIDES / YUNANİSTAN - Healthcare Cybernetics 

12.00 - 13.00 Tartışma ve Genel Değerlendirme 

107


2.7- MEDİKAL TURİZMİNDE KALİTE 

11 ŞUBAT 2012, ANKARA 


Milyar Dolarlara ulaşan dünya sağlık turizmi pastasından daha büyük pay alabilmek amacıyla rakip ülkelerle rekabette daha donanımlı 

bir hale gelmek için 

Türkiye Sağlık Turizmi Derneği SAĞLIK TURİZMİNDE YENİ DÖNEMİ BAŞLATIYOR 

• Kurulduğu 2005 yılından bu yana Sağlık Turizminin ülkemizde tanıtımında büyük bir görev üstlenen Türkiye Sağlık Turizmi Derneği 

bundan böyle yeni bir döneme yeni bir atılımla giriyor. 

• Ankara Kalkınma Ajansı işbirliği ve destekleriyle Sağlık Turizminde yeni bir sayfa açılıyor. 

• Saha genişliğinden saha derinliğine doğru strateji geliştiren Türkiye Sağlık Turizmi Derneği bundan sonraki çalışmalarını uzmanlaşma, 

kalite artırma ve yapısallaşmaya yoğunlaştırmayı planlıyor. 

Bilindiği üzere 2005 yılından kurulan Türkiye Sağlık Turizmi Derneği her yıl düzenli bir şekilde Uluslararası Sağlık Turizmi Kongreleri 

düzenlemek suretiyle bir yanda ülkemizin sağlık altyapısının yurtdışında tanıtımına büyük katkı sağlamakta, diğer yanda sağlık turizmi 

kapsamında yurtdışında elde edilen tecrübe ve bilginin ülkemize kazandırılması gibi birden fazla amacı gütmektedir. 

Bu zamana kadar çalışmalarını geniş kapsamlı ve büyük ölçekli etkinlikler gerçekleştiren Türkiye Sağlık Turizmi Derneği bundan sonraki 

çalışmalarında mevcut bilgi ve tecrübe birikimini derinleştirerek geliştirmek ve yapısal hale getirmek istemektedir. 

Nitekim bu kapsamda ilki 11 Şubat 2012 tarihinde olmak üzere düzenli bir şekilde yıl boyunca çeşitli yerel etkinlikler planlanmış 

bulunmaktadır. Türkiye Sağlık Turizmi Derneği’nin Ankara Kalkınma Ajansı’nın 2011 teklif çağrısına vermiş olduğu “Ankara’dan Turizme 

Sağlıklı Katkı Projesi” ajans tarafından desteklenmeye değer bulunmuştur. Sağlık Bakanlığı Müşaviri ve Türkiye Sağlık Turizmi 

Derneği Genel Sekreteri Sayın Enginer BİRDAL koordinatörlüğünde yürütülecek olan bu projenin hayata geçirilmeye başlandığı 

bugünlerde ilk etkinlik olarak “Sağlık Turizminde Kalite” paneli düzenlenecektir. 

Toplantıda önce Sayın Enginer BİRDAL “Ankara’dan Turizme Sağlıklı Katkı Projesi”nin sağlık turizmine kalite anlamında yapacağı katkılar 

ile ilgili bilgi verecektir. Ülkemizde sağlık turizmi alanında öncü çalışmalarıyla bilinen Sağlık Bakanlığı Sağlık Turizmi Koordinatörü 

Sayın Dr. Dursun AYDIN da konuşmacı olarak toplantıya katılacaktır. Konuya katkı vereceğini umduğumuz Almanya’dan Dr. Claudia 

MIKA ve Andreas LANYI gibi sağlık turizmi alanında uluslararası bir üne sahip uzmanların katılacağı 11 Şubat toplantısında “Sağlık 

Turizminde Kalite” konusu ayrıntılı bir şekilde masaya yatırılarak Türk sağlık turizminin mevcut durumu uzmanlarla ele alınacaktır. 

Bu toplantıda değerli basın mensuplarımızı ve konuya ilgi duyan tüm kamu ve özel hastane temsilcileri ile ilgi duyan diğer herkesi 

davet eder aramızda görmekten kıvanç duyarız. 

Toplantı tarihi: Cumartesi, 11 Şubat 2012 Saat:9:30 

Toplantı yeri: SB Hekimevi - Ankara 

Konuya ilişkin ayrıntılı bilgi için: 

Vedat Yıldırım: 0537 720 4983 

Panele Katılanlar 

Dr Zahra Ali Psikososyal Uzman (KENYALI) 

Murat Gencer ABC SUPERSONIC LTD Müdürü (TÜRK) 

Abdulkadir ALHASSAN SBIC (Somali İşadamları Birliğin Temsilcisi) (SOMALI) 

Mohamed Mukhtar İş adamı (KENYALI) 

AFYONKARAHİSAR ÖZEL FUAR HASTANESİ 

KATILIMCI:UZM. DR. ŞÜKRÜ YÜCEL 

ÜNVANI:YÖNETİM KURULU BAŞKANI 

KATILIMCI MAİL:sukruyucel@hotmail.com 

Dr. Mehmet ALTUĞ Özel Hastaneler Platformu Derneği Ynt.Krl.Bşk. 

Tuğba ARIZ Özel Lokman Hekim Hastaneleri 

Mithat Burak BAŞARAN MEDİSİNA GROUP GENEL KOORDİNATÖR 

Can ÖN Başkent Üniversitesi Hastaneleri Sağlık Turizm Koordinatörü 

Hans Biekmann – CEO 

Doruk Baglan – Pazarlama Sorumlusu 

ÇAĞATAY TEKGÜZEL - TALYA TIP MERKEZİ YÖNETİCİ ASİSTANI 

Davut Bey 

108

2.8- SAĞLIK SERBEST BÖLGELERİ PANELİ 

(07 NİSAN 2012 ANKARA) 

09.30 - 10.00 

10.00 - 11.00 

11.00 - 11.15 ARA 

11.15 - 12.00 


SAĞLIK SERBEST BÖLGELERİ PANELİ 

AÇILIŞ 

• Kamil YÜCEORAL 

(Türkiye Sağlık Turizmi Derneği Başkanı) 

• Enginer BİRDAL 

(Bakan Müşaviri Türkiye Sağlık Turizmi Derneği Proje Koordinatörü) 


(T.C. Sağlık Bakanlığı Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü-Sağlık Turizmi Daire Başkanı) 

Sağlık Serbest Bölgelerinde Hedeflerimiz / Sağlık Turizmini Geliştirmek 

(Dr. Dursun AYDIN Sağlık Turizmi Daire Başkanı) 

• Serbest Bölgeleri Uygulamaları ve Mevzuatı 

(Mete ÖZBALABAN T.C. Ekonomi Bakanlığı Serbest Bölgeler Genel Müdürlüğü Şube Müdürü) 

• Sağlık Serbest Bölgelerinin Sağlık Turizmi Sektörüne Yansıması 

(Akredite Hastaneler Derneği / OHSAD) 

Dubai Sağlık Serbest Bölgesi Uygulama Örneği 

• Dr Saif ALJAİBEJİ (Dubai Health Care Danışmanlık) 

12.00 - 13.00 ÖĞLE YEMEĞİ 

13.30 - 14.30 

Sağlık Serbest Bölgelerinden Beklenenler / Soru-Cevap 

• Sektör Temsilcileri 

Toplantı Yeri Özel Medicana Hastanesi Toplantı Salonu / ANKARA 

109


2.9- SAĞLIK TURİZMİNDE DEVLET DESTEĞİ PANELİ 

01 EYLÜL 2012 – ANKARA) 

10.00 - 11.00 

110 


SAĞLIK TURİZMİNDE DEVLET DESTEĞİ PANELİ 

AÇILIŞ KONUŞMALARI 

• Türkiye Sağlık Turizmi Derneği Başkanı Prof. Dr. Mustafa PAÇ 

• Sağlık Bakanlığı Sağlık Turizmi Daire Başkanı Dr. Dursun AYDIN 

• Ekonomi Bakanlığı Devlet Yardımları ve Hizmet Daire Başkanı Ali DİKİLİ 

• Maliye Bakanlığı Daire Başkanı Mustafa ATMACA 

11.00 - 11.15 KAHVE ARASI 

11.15 - 12.00 

• Maliye Bakanlığı Sağlık Turizminde Gelir Vergisi Muafiyeti 

• Sağlık Bakanlığı Sağlık Turizminde Reklam ve Kayıt Mevzuatı 

• Kültür ve Turizm Bakanlığı Sağlık Turizminde Tanıtım Desteklerimiz 

12.00 - 13.00 ÖĞLE YEMEĞİ 

13.00 - 13.45 

13.45 - 14.00 KAHVE ARASI 

14.00 -16.00 

• 2012/4 Sayılı Döviz Kazandırıcı Hizmet Ticaretin Desteklenmesi Genel Uygulamasının Amaç ve Kapsamı 

(Kimler başvurabilir) 

• Tebliğin Uygulanması ve Tartışma (Pazara gririş desteği, Yurtdışı tanıtım desteği, 

• Yurtdışı birim desteği, Belgelendirme desteği, Ticaret ve alım heyet desteği, 

• Arama motoru reklamları, Danışmanlık ve Raporlama desteği) 

YER Türkiye Yüksek İhtisas Hastanesi Toplantı Salonu / Sıhhiye – ANKARA

SAĞLIK TURİZMİNDE DEVLET DESTEĞİ PANELİ BASIN BİLDİRİSİ 

2012/4 SAYILI DÖVİZ KAZANDIRICI HİZMET TİCARETİN DESTEKLENMESİ TEBLİĞİ İLE SAĞLIK TURİZMİ HAREKETLENİYOR. 

Sağlık turizminde belirlenen hedef ülkelerden gelen hastaların uçuş giderleri % 50 oranında ve hasta başına 1000 dolara 

kadar desteklenmekte. 

Tebliğ ile yurtdışında düzenlenen fuar, kongre, tanıtım, danışmanlık, katılım ve organizasyonlarda yararlanıcılar için % 50 

oranında ve yıllık 300 bin Dolara kadar, işbirliği kuruluşları ise % 70 oranında ve yıllık 500 bin Dolara kadar desteklenmekte. 

SAĞLIK TURİZMİ DAİRE BAŞKANI DR. DURSUN AYDIN 

“Teşvikler İle Alakalı Eşgüdüm İçerisinde Çalışıyoruz” 

Sağlık Turizmine Devlet Desteği Paneli Ankara’da Türkiye Yüksek İhtisas Eğitim ve Araştırma Hastanesi Konferans Salonunda 

geniş bir katılımla gerçekleştirildi. Katılımcılar arasında özel hastane sahipleri, tur operatörleri, sigorta firmalarının temsilcileri, 

kamuda görevli bürokratlar ile sektörle alakalı çok sayıda firma temsilcisi yer aldı. 

Toplantının açılış konuşmasını Türkiye Sağlık Turizmi Derneği Başkanı Prof. Dr. Mustafa PAÇ yaptı. Devamında Sağlık Bakanlığı 

Sağlık Turizmi Daire Başkanı Dr. Dursun AYDIN, Sağlık Bakanlığı’nın sağlık turizmi alanında yürüttüğü çalışmaları ve teşviklerle 

ilgili katılımcılara genel bir sunumda bulundu. 

Türkiye Sağlık Turizmi Derneği Başkanı Prof. Dr. Mustafa PAÇ konuşmasında “Dünyada yaklaşık olarak bir rakam vermek gerekirse 

100 milyar dolarlık bir payı var sağlık turizminin. Türkiye’nin bu pastadan aldığı pay her geçen gün artarak devam ediyor. 

Türkiye’ye gelen turist sayısındaki artışla orantılı bir şekilde sağlık turizmi için gelen turist sayısında da artış görülmektedir. 

Bunda ülkemizdeki yetişmiş ve yetişecek olan kalifiye elemanlarla beraber eminim ki gelen konuk sayımızdaki artış devam 

edecek. Bizde Türkiye Sağlık Turizmi Derneği olarak Sağlık Turizmine verdiğimiz katkının artarak devam edeceğini belirtiyoruz” 

dedi. 

Sağlık Bakanlığı Sağlık Turizmi Daire Başkanı Dr. Dursun AYDIN “Bakanlık olarak sağlık turizmiyle ilgili her türlü denetlemeyi, 

değerlendirmeyi, mevzuat çalışmasını yapıyoruz. Koordinasyonu sağlamak için çalışıyoruz, bu sektörde koordinasyon önemli 

bir yer tutuyor. Ayrıca sağlık turizminde teşvikler noktasında, Ekonomi Bakanlığı, Kültür ve Turizm Bakanlığı, Maliye Bakanlığı 

ve Sağlık Bakanlığının tam bir eş güdüm içinde çalışıyor” dedi. 

Sağlık Bakanlığı Bakan Müşaviri ve Türkiye Sağlık Turizmi Derneği Yönetim Kurulu Üyesi Dr. Enginer BİRDAL da katılımcılara 

dernek çalışmaları ve yürütülen projeler ve yapılan eğitimlerle alakalı bilgiler sundu. 

Açılış konuşmalarının ardından Maliye Bakanlığı Gelir Uzmanı Cem Arslan, Sağlık Turizminde Gelir Muafiyeti üzerine konunun 

örnekleriyle ve sahada uygulanış biçimine yönelik geniş bir anlatımda bulundu. Kültür ve Turizm Bakanlığı›ndan Gülara ALKA- 

ÇIR da sağlık turizminde tanıtımın sağladığı faydalar üzerine detaylı bilgiler verdi. 

Öğle öncesi son konuşmayı Sağlık Bakanlığı Sağlık Turizmi Daire Başkanı Dr. Dursun AYDIN yaptı. AYDIN, sağlık turizminde 

reklâm ve tanıtım mevzuatına yönelik geniş ve detaylı bir sunumda bulundu. Taslak çalışmalarla ilgili ve konuya yönelik genelgeler, 

katılımcılara ayrıntılı olarak anlatıldı. 

Panelin öğleden sonraki bölümünde ise Türkiye Sağlık Turizmi Derneği Yurtdışı İlişkiler Sorumlusu Sait CERİTOĞLU, 2012 – 4 

Sayılı Döviz Kazandırıcı Hizmet Ticaretinin Desteklenmesi Tebliğinin genel anlamda amaç ve kapsamından bahsederken aynı 

zamanda bu kapsam çerçevesinde dernek olarak Sağlık firmalarımızın ve Türk Sağlık Turizmi sektörünün yurt dışında etkin 

tanıtımına yönelik dernek bünyesinde stratejik çalışmaların yapıldığını katılımcılara genel bir sunumda anlattı. 

Konunun ayrıntılı ve sahada vuku bulduğu şeklini ise Ekonomi Bakanlığı Şube Müdürü Mete ÖZBALABAN anlattı. ÖZBALABAN, 

tebliğin uygulanması ve tartışmalara yönelik bilgiler sundu. ÖZBALABAN sunumunda toplam dokuz farklı alanda sunulan 

desteklerden; hasta yol desteği, rapor desteği, yurt dışı tanıtım desteği, fuar desteği, arama motoru desteği, yurt dışı birim 

desteği, belge desteği, danışmanlık desteği, ticari heyet desteği konularında ayrıntılı bilgiler verdi. 

111

www.saglikturizmi.org.tr Projelerimiz 

Projelerimiz 

A- EĞİTİM PROJELERİMİZ 

B- YURTDIŞI 

TANITIM PROJELERİMİZ 

112 

Türkiye Sağlık Turizmi Derneği, yapmış olduğu faaliyetlerinin 

arasına tanıtım ve eğitim projelerini de ekleyerek, hizmet alanını 

daha da geliştirmiştir. 

Düzenlemiş olduğu eğitim faaliyetleriyle sağlık turizmi alanında 

ve Ankara’dan Turizme Sağlıklı Katkı Projesi ile hedef grupların 

durumunda önemli ilerlemeler kaydedilecektir. Yapılan 

projeler ile eğitim alan kişiler görevlerinde daha başarılı olacak, 

çalıştıkları kuruluşa katma değer sağlayacak ve kendilerine 

yatırım yapmış olacaklardır. 

Bu konuda eğitim faaliyetlerini yönlendiren, çalışmalara yön 

veren, sağlık turizmi bilincini topluma anlatan projelerin başında 

Türkiye Sağlık Turizmi Derneği adına proje koordinatörümüz 

Enginer Birdal görev almaktadır. 

Bunlara ilaveten tanıtım projelerimiz de aynı kararlılıkta ve devamlılıkta 

farklı sorumlularla devam etmektedir.


Eğitim Koordinatörü 

1965 yılında Kars’ta Doğdu. İlk ve orta öğrenimini Subatan Köyü’nde, Lise Öğrenimini Susuz İlçesi K.K.Öğretmen Lisesi’nde tamamladı. Atatürk 

Üniversitesi Kimya Bölümü’nden 1990 yılında mezun olarak Ahmet Yesevi Üniversitesi’nde Yönetim Bilişim Sistemleri üzerine yüksek lisans eğitimini 

tamamladı. 

Kamu hizmetlerine 1998 yılında Milli Eğitim Bakanlığı’nda başlayan Enginer Birdal, Kars’taki 3 yıllık öğretmenlik sürecinin ardından 2003 yılında 

MEB Müsteşar Özel Kalem Müdürlüğü görevini üstlendi. 2006 yılından itibaren Sağlık Bakanlığı bünyesinde önce daire başkanlığı sonrasında özel 

kalem müdürlüğü görevlerinde bulundu ve devam etmekte olduğu Bakan Müşavirliği görevinden istifa ederek AK Parti Kars Milletvekili Aday 

Adayı oldu. 

Enginer Birdal, resmi görevlerinin yanı sıra Sağlıklı Nesiller Derneği’nin başkanlığını yürütmekte ayrıca Türkiye Sağlık Turizmi Derneği’nin de başkan 

yardımcılığını görevini yürütmektedir. Ayrıca Türkiye Sağlık Turizmi Derneği’nin eğitim ve proje koordinatörü olarak çeşitli projeler ve eğitim 

seminerlerinin düzenlenmesinde aktif olarak rol oynamaktadır. 

Birdal, evli ve 3 çocuk babasıdır. 

113

A- EĞİTİM PROJELERİMİZ 

Proje Künyesi 

Proje Sahibi: Türkiye Sağlık Turizmi Derneği 

Proje Ortakları: 

Ankara İl Sağlık Müdürlüğü 

Hacettepe Eğitim ve Araştırma Vakfı 

Proje İştirakçileri 

Sağlık Bakanlığı Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü Sağlık Turizmi Daire Başkanlığı 

Hacettepe Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi 

Proje Süresi: 12 ay 

Proje Özeti 

Ankara’dan Turizme Sağlıklı Katkı Projesi, il genelindeki kamu ve özel sağlık kuruluşlarının insan kaynakları kapasitesinin, dolayısıyla 

hizmet kalitesinin güçlendirilmesi ve ilin bu sektördeki tanıtımının uluslararası platformda yapılması yoluyla güçlü bir 

turizm kenti haline gelmesine katkıda bulunmayı hedeflemektedir. Hâlihazırda Ankara’da sağlık ve sağlık turizmi alanında en 

etkili aktörler olan proje başvuru sahibi kuruluş ve ortakları düzeyinde doğrudan Ankara sağlık turizmi sektörüne odaklanan 

projenin amaçları, Ankara turizminin gelişmesi için sağlık alanında işbirliğini güçlendirmek, sektördeki insan kaynakları kapasitesini 

geliştirerek hizmet kalitesini artırmak ve güç birliği yaparak tanıtımları çoğaltmaktır. 

Proje ile, sağlık turizmi sektörünün mevcut insan kaynaklarının güçlendirilmesinin yanı sıra, sektöre eğitimli ve yetkin yeni ara 

elemanların kazandırılması sağlanacaktır. Yükselen hizmet kalitesi standartları sayesinde Ankara’nın bir turizm kenti olma yolunda 

sağlık turizmi özelinde önemli bir katkıda bulunulacaktır. Ankara’nın sağlık turizmi sektöründe öne çıkması sonucunda, 

diğer illerden ve yurt dışından Ankara’ya tedavi ve diğer ihtiyaçlar için gelecek kişi sayısı artacak; medikal turizm, termal turizm/SPA-wellness 

ve ileri yaş/engelli turizmini kapsayan sektör ilin ekonomik ve sosyal kalkınmasını güçlendirecektir. Böylece 

ilin “ulusal ve uluslararası alanda erişilebilir ve rekabet edebilir bir turizm kenti haline gelmesine” katkı sağlanmış olunacaktır. 

Ankara’dan Turizme Sağlıklı Katkı Projesi, Turizm Potansiyelinin Harekete Geçirilmesi Mali Destek Programı’nın önceliklerine 

uygun ve 2010 yılının Mart ayında Sağlık Bakanlığı bünyesinde kurulmuş olan Sağlık Turizmi Birimi’nin “Türkiye’yi bölgesinde 

sağlık hizmeti sunumu açısından cazibe merkezi haline getirmek” olarak belirlenen vizyonuna paralel olarak, Ankara’da var 

olan sağlık turizmi potansiyelinin daha etkili şekilde açığa çıkarılması ve bu sektördeki mevcut insan kaynakları kapasitesinin 

güçlendirilmesi gereği ile, sektörün destek personeli (ara eleman) açığının iş arayan gençlerin eğitilmesi yoluyla kapatılması 

fırsatından ortaya çıkmıştır. 

Proje, il çapındaki tüm kamu ve özel sağlık kuruluşlarında destek personeli ve üst düzey yönetici olarak çalışan kişilerin yanı 

sıra, ilde yaşayan 18 yaş üzeri, en az ortaöğretim eğitimi almış işsiz gençleri kapsamaktadır. Ankara’dan Turizme Sağlıklı Katkı 

Projesi’nin proje ofisi Çankaya ilçesinde yer alacaktır fakat Çankaya, Ayaş ve Kızılcahamam’da düzenlenecek eğitimler ilin tüm 

ilçelerinden katılımcıları kapsayacaktır. Projenin uygulama süresi 12 ay olacaktır. 

114

Projenin Hedefleri 

Ankara’dan Turizme Sağlıklı Katkı Projesi’nin katkıda bulunmayı amaçladığı genel hedef; Ankara’da sağlık turizmi sektöründe insan 

kaynakları kapasitesinin güçlendirilmesi yoluyla hizmet kalitesinin iyileştirilmesi ve ilin sağlık turizmi potansiyelinin tanıtılması, dolayısıyla 

rekabet edebilir bir turizm kenti haline gelmesidir. Türkiye’nin doğal, kültürel ve tarihi zenginlikleri, her ilin/bölgenin kendi 

sahip olduğu kaynakları değerlendirerek farklı turizm çeşitlerini ön plana çıkarması sayesinde ülke, uluslararası platformda önemli 

bir turizm destinasyonu haline gelmiştir. Sektörde hizmet kalitesindeki iyileşme, etkili tanıtım ve destekleyici devlet politikaları sayesinde 

ülkemizde turizm her geçen yıl daha da gelişmekte ve paralel olarak elde edilen turizm geliri de yükselmektedir. Türkiye’ye 

2011 yılı Ocak-Haziran döneminde gelen turist sayısı geçen yılın aynı dönemine göre %12.58 artarak 13.027.494′e yükselmiştir. Yine 

2011 yılının Nisan-Haziran aylarında elde edilen turizm geliri, geçen yılın aynı dönemine göre %17,8 artarak 5.372.189.266 USD olarak 

gerçekleşmiştir (TÜİK). Her il gerek yerli, gerekse yabancı turist çekmek amacıyla sahip olduğu turizm değerlerini güçlendirmeye 

çalışmaktadır. Ankara coğrafi konumu nedeniyle, ülkemizde en popüler olan deniz turizmi şansına sahip olmamasına rağmen, çok 

sayıda alternatif turizm çeşidi konusunda avantajlı durumdadır. Bilinen tarihi en az 10 bin yıl öncesine dayanan ve başkent olması 

nedeniyle gerçek bir tarihi değer olan Ankara, bu özelliğinin yanı sıra doğa, kültür, sağlık, inanç ve kongre turizmi alanlarında güçlü 

potansiyele sahiptir. Ankara, “bireyin sağlık hizmeti almak amacıyla bir yerden başka bir yere gitmesi” olarak tanımlanabilen sağlık 

turizminin türleri olan medikal turizm, termal turizm ve ileri yaş/engelli turizminde güçlü bir alt fiziki yapıya sahiptir. Gün geçtikçe 

güçlenen bu alt yapıyı yönetmek ve idame ettirmek için yine güçlü bir insan kaynakları alt yapısı gereklidir fakat bu iki alt yapı paralel 

olarak gelişmemektedir. Sağlık tesislerinde gerek sağlık personeli, gerekse destek personeli (ara eleman) eksikliği halen hissedilmektedir. 

Ayrıca Türkiye’nin sahip olduğu sağlık turizmi potansiyeli de etkili biçimde tanıtılmamaktadır. Sağlık Bakanlığı Temel Sağlık 

Hizmetleri Genel Müdürlüğü Sağlık Turizmi Müdürlüğü’nün 2010 Faaliyet Raporu ve 2011 Çalışma Planı’ndaki SWOT (GZFT) analizinde 

de belirtildiği gibi ülkemizde yetişmiş ara genç eleman yetersizliği ve tanıtım eksikliği, sağlık turizminin zayıf yönleri arasındadır 

ve fakat geliştirilebilir. Ankara özelinde de bu zayıf yönlerin geçerli olması nedeniyle, sağlık turizmi sektöründe hâlihazırda hizmet 

vermekte olan çalışanların mesleki yetkinliklerinin güçlendirilmesine ek olarak yeni ve eğitimli destek personelinin sektöre kazandırılması 

yoluyla hizmet kalitesini artırmak ve mevcut sağlık turizmi potansiyelinin tanıtımını yapmak suretiyle projenin katkı sağlamayı 

amaçladığı genel hedef, Ankara’nın rekabet edebilir bir turizm kenti haline gelmesidir. Projenin başarmayı amaçladığı özel hedefler 

ise; Ankara’nın tüm ilçelerini kapsayan programlarla, sağlık sektöründe hizmet veren kamu / özel kuruluşların 40 çalışanı için ileri 

düzey teknik eğitimler ile sektör çalışanlarının yetkinliklerinin geliştirilmesi ve 20 işsiz gence yönelik düzenlenen teorik eğitimler ve 

stajlar ile sağlık turizmi sektörüne donanımlı ve yetişmiş destek personeli (ara eleman) kazandırılması ile ilin sağlık turizmi potansiyeli 

uluslararası platformda tanıtılmasıdır. Bu özel hedeflerin başarılmasıyla, projenin genel hedeflerine önemli katkı sağlanacaktır. 

Hem Hacettepe Üniversitesi’nin uzmanlığından yararlanılarak 

40 profesyonel sağlık hizmetlisinin mesleki donanımları 

güçlendirilecek ve işsiz 20 genç eğitilerek sektöre 

kazandırılacak; böylece turizm sektöründe hizmet kalitesinin 

iyileştirilmesine katkıda bulunulacaktır, hem de Ankara’daki 

sağlık turizmi potansiyelinin uluslararası alanda 

tanıtımı için çalışmalar yapılacaktır. 

Beklenen Sonuçlar 

Ankara’dan Turizme Sağlıklı Katkı Projesi ile hedef grupların 

durumunda önemli ilerlemeler kaydedilecektir. Birinci 

hedef grup olan sağlık kuruluşlarında çalışmakta olan 

üst düzey yöneticiler, büyük olasılıkla mesleğe başladıkları 

günden sonra kendilerine yönelik düzenlenmemiş, 

69 saati teorik bilgi, 12 saati seminer olmak üzere toplam 

81 saatlik bir eğitim programına katılacaklardır. Bu programda, 

hasta ve çalışan güvenliğinden sağlık turizminde 

Toplam Kalite Yönetimi (TKY) ve standartlar konularına 

kadar toplam 17 başlık altında, güncel uygulama ve yenilikler 

kendilerine aktarılacaktır. Böylece, hâlihazırda 

115

A- Eğitim Projelerimiz 


yapmakta oldukları çalışmalarını daha aktüel bilgilere dayandırarak devam ettirerek görevlerinde daha başarılı olacak, çalıştıkları 

kuruluşa katma değer sağlayacak ve kendilerine yatırım yapmış olacaklardır. Aynı gelişmeler ikinci hedef grup olan 

sağlık kuruluşlarında çalışan destek personeli için de geçerlidir. 92 saati teorik, 8 saati seminer olmak üzere toplam 100 saatlik 

kapsamlı bir eğitim alacak olan destek personeli, halkla ilişkiler (hasta-çalışan iletişimi), hasta hakları ve tıp etiği, sağlık 

işletmelerinde zaman yönetimi ve mesleki yabancı dil olmak üzere çok sayıda konu hakkında daha yetkin hale gelecektir. 

Bu şekilde, başta hastalarla kurdukları ilişkiler olmak üzere, işlerinde daha etkin çalışmaya başlayacak, bu da beraberinde 

çalışan, işveren ve hasta memnuniyetinin yükselmesini sağlayacaktır. Üçüncü hedef grup olan işsiz 20 gencin ise, bu proje sayesinde 

hayatlarının değişeceğini söylemek mümkündür. Herhangi bir mesleki yetkinliği olmayan 20 işsiz gence sağlık turizmi 

sektöründe destek personeli olarak çalışabilecekleri şekilde meslek kazandırılacaktır. Böylece o güne kadar herhangi bir işte 

çalışmamış veya vasıf gerektirmeyen işlerde çalışmış olan gençler, ara eleman ihtiyacı yaşayan sektöre eğitimli, yetişmiş ve 

donanımlı adaylar olarak girme şansı yakalayacaktır. Kendilerine yönelik düzenlenecek 92 saati teorik, 8 saati seminer olmak 

üzere toplam 100 saatlik eğitime ek olarak 80 saatlik staj programları bu gençlere öğrendiklerini Ankara’daki çeşitli sağlık 

kuruluşlarında uygulama, kuruluşların işleyişini görme ve sektörde istihdama adım atma fırsatı verecektir. Stajyer olarak çalıştıkları 

sağlık kuruluşları ise ara eleman sıkıntısı yaşadıklarından, karşılıklı memnuniyet olduğu takdirde, yeni destek personeli 

aramak yerine, birlikte çalışma deneyimi edindikleri gençleri istihdam edebileceklerdir. Görüldüğü gibi, bu şekilde hem işveren, 

hem de çalışan adayları için büyük bir olanak yaratılmış olunacaktır. Hedef grupların durumundaki tüm bu iyileşmeler, 

tüm nihai faydalanıcıları da olumlu yönde etkileyecektir. Hedef gruba dahil olan kişilerin çalıştığı sağlık kuruluşları, nitelikleri 

güçlenen elemanları sayesinde daha başarılı olacak ve rakiplerine göre avantaj sağlayacaklardır. Ankara’dan Turizme Sağlıklı 

Katkı Projesi’nin hedef grubuna dahil olan 40 kişi, halihazırda sağlık kuruluşlarında çalışmakta olan kişilerdir. Diğer 20 kişi 

ise, proje kapsamında düzenlenen eğitimlere katılarak meslek kazandırılacak işsiz gençlerdir. Teorik eğitimin ardından çeşitli 

sağlık kuruluşlarında 80’er saatlik staj programlarını da tamamlayacak olan gençlerin istihdamıyla ilgili projenin bir taahhüdü 

bulunmamaktadır. Fakat geçmiş tecrübelere de dayanarak, zaten ara eleman ihtiyacı içinde olan sağlık kuruluşlarının, kendi 

bünyelerinde staj yapmış olan gençlerden memnun kalmaları halinde, dışarıdan aramak yerine destek personeli ihtiyaçlarını 

bu gençleri istihdam ederek karşılayacakları öngörülmektedir. Bu da, dolaylı olarak 20 gence istihdam olanağı yaratılacağı 

anlamına gelmektedir. 

Somut Çıktılar 

116 

Ankara’dan Turizme Sağlıklı Katkı 

Projesi’nin çıktıları; tanıtım ve görünürlük 

malzemeleri, eğitim programı 

ve materyali, çalıştay ve raporu, sektöre 

kazandırılan eğitimli 20 destek 

personeli ve sektörün güçlenmesine 

katkı sağlayacak 40 sektör çalışanıdır. 

Mali Destek Programı’nın özel 

önem atfettiği gibi proje, Ankara sağlık 

turizminin tanıtımına ve görünürlüğüne 

ağırlık verecek şekilde tasarlanmıştır. 

Buna göre; hazırlatılacak 

tanıtım filmi, broşürler (1500 adet), 

afişler (500 adet), web sitesi, yerel 

ve ulusal basında yer alacak gazete 

ilanları (5 adet) ve fuar katılımcıları 

için tişörtlerin (3000 adet) tamamı, 

projenin tanıtımına katkı sağlayacak 

somut çıktılardır. Tüm bu materyalde 

görünürlük kurallarına uygun 

olarak Ankara Kalkınma Ajansı ve

Kalkınma Bakanlığı logoları ile gerekli görünürlük ibareleri de bulunacağından, projeye verilen Ankara Kalkınma Ajansı desteğinin 

de görünürlüğü sağlanmış olunacaktır. Projeye özel olarak üç farklı grup için revize edilecek olan eğitim programı ve bu programlar 

sırasında kursiyerlere dağıtılmak üzere hazırlanacak olan materyal, projenin bir başka somut çıktısıdır. Güncel uygulamalara uygun 

olarak gözden geçirilecek olan eğitim programları ve buna göre düzenlenecek eğitim materyali, ufak güncellemelerle projenin sona 

ermesinden sonra da aynı içerikli programlarda kullanılabilecektir. Projenin 11. faaliyeti olan çalıştay ve bu çalıştayın ardından hazırlanacak 

çalıştay raporu/proje sonuç kitapçığı da projenin önemli bir çıktısıdır. Ankara sağlık turizmi sektöründe önde gelen, deneyim 

ve görüş sahibi profesyonellerin ve akademisyenlerin yanı sıra, farklı bir bakış açısı katmak amacıyla başka şehirlerden konuyla ilgili 

katılımcıların da davet edileceği çalıştayda, Ankara’nın sağlık turizmindeki eksikleri ve ön plana çıkarılabilecek potansiyeli gibi konular 

tartışılacak, ilin bu alanda daha başarılı olması için yapılabilecekler konusunda düşünceler öne sürülecektir. Daha sonra çalıştay 

sonuçları projeden elde edilen sonuçların da yer alacağı proje sonuç kitapçığıyla birleştirilerek bir yayın haline getirilecektir. Bu da, 

sektördeki başarılı kişi ve kuruluşların önerilerinin bir araya getirileceği ve sektöre yol gösterebilecek nitelikte değerli bir çıktı olarak 

projede yerini alacaktır. Projenin diğer somut çıktıları ise, sektörde çalışmaya hazır eğitimli 20 genç ve hâlihazırda çalışmakta olan 

ve yetkinlikleri proje ile güçlendirilmiş 40 sektör çalışanıdır. Hedef grupların aynı zamanda çıktı olarak değerlendirilmesinin nedeni, 

projenin sona ermesinden sonra bu kişilerin sektöre önemli bir katma değer sağlayacak ve sürdürülebilir kalkınmaya katkı verecek 

olmalarıdır. 

Sürdürülebilirlik 

Ankara’dan Turizme Sağlıklı Katkı Projesi’nin temel ve sürdürülebilir faaliyeti, üç farklı hedef gruba yönelik olarak düzenlenen eğitim 

ve staj programlarıdır. Proje süresince ücretsiz olarak düzenlenecek olan eğitimler, projenin tamamlanmasının ardından başvuru 

sahibi Türkiye Sağlık Turizmi Derneği’nin yönetiminde, ücretli olarak devam ettirilecektir. Türkiye Sağlık Turizmi Derneği ile proje 

ortakları Ankara İl Sağlık Müdürlüğü ve Hacettepe Vakfı, ilk kez bu proje için uzun süreli bir işbirliği kurmuşlardır fakat daha sonra 

da aynı sorumluluk ve görevleri üstlenerek eğitim faaliyetlerinin devamını sağlayacaklardır. Ankara’da sağlık turizmi sektöründe 

hizmet veren toplam 110 kuruluş vardır ve proje kapsamında düzenlenecek eğitimlere bu kuruluşlardan yalnızca 40 çalışan kabul 

edilecektir. Proje ortaklarının saygınlığı ve tanınırlığı göz önünde bulundurulduğunda, eğitimlere çok daha fazla sayıda katılımcının 

başvuracağı öngörülmektedir. Yapılan başvurular proje sonrasında düzenlenecek eğitimlere aktarılmak üzere proje ekibince saklanacak 

ve projenin bitiminin ardından düzenlenmeye başlanacak ücretli eğitimler için başvuru sahiplerine duyurular yapılacaktır. 

Böylece, piyasadaki diğer eğitim ücretleriyle denk bedeller karşılığında diğer sağlık kuruluşları ve çalışanları da aynı eğitimlerden 

yararlanma fırsatı yakalayacaktır. Daha önce de belirtildiği 

gibi Ankara’dan Turizme Sağlıklı Katkı Projesi, 

Türkiye Sağlık Turizmi Derneği ile proje ortakları 

Ankara İl Sağlık Müdürlüğü ve Hacettepe Vakfı’nın 

birlikte yürüteceği ilk proje olacaktır. Buna karşın üç 

kuruluşun geçmişi, çalışma disiplini ve kurumsallığı 

sayesinde, projenin sona ermesinin ardından devam 

edecek eğitimlerin yönetilmesinde her kuruluş 

üzerine düşen sorumluluğu sürdürecektir. Üç kuruluş, 

projenin bitiminden sonra birer personelini 

projeden sorumlu olarak atayacaktır ve bu kişiler 

projenin sürdürülen faaliyetlerinden sorumlu olarak 

kuruluşlarını temsil edecektir. Diğer taraftan, 

yukarıda da açıklandığı gibi, Ankara’da faal olan 

sağlık turizmi kuruluşlarının sayısı ile proje kapsamında 

eğitime katılacak olan sektör çalışanı sayısı 

karşılaştırıldığında, eğitimlere talebin beklenenin 

üzerinde olması tahmin edilmektedir. Bu da, eğitimlerin 

sürdürülebilirliği için önemli bir taleptir. 

Dolayısıyla eğitimlerden ve sonuçlarından memnun 

kalan kuruluşların talebinin var olması ve sürmesi, 

117



yerel sahiplenmeyi beraberinde getirecektir. Burada Ankaralı sağlık turizmi kuruluşları hedef grubu oluşturmaktadır ve bu 

kuruluşların talebinin devamı, proje sonuçlarının yerel olarak sahiplenildiğini gösterecektir. Ankara İl Sağlık Müdürlüğü’nün 

proje ortağı olması, sahada elde edilecek proje sonuçlarının doğrudan konuyla ilgili olan kamu kuruluşu yetkilileri tarafından 

izlenmesini ve değerlendirilmesini sağlayacaktır. Projenin devam edeceği bir yıl boyunca Ankara İl Sağlık Müdürlüğü yetkilileri, 

Ankara’nın sağlık turizmini farklı yöntemlerle geliştirmeyi hedefleyen bu proje kapsamında yapılacak tüm çalışmaları, 

edinilen tüm izlenimleri ve pratikte yaşanan tüm sorun ve sıkıntıları yakından takip etme fırsatı yakalayacaktır. Bu da, Ankara 

özelinde sağlık turizmini güçlendirebilmek için kullanılacak gerçek ve güncel verilere ulaşma şansı anlamına gelmektedir. 

Ankara İl Sağlık Müdürlüğü bu verileri değerlendirerek gerekli görüldüğü ortam ve durumlarda ilin sağlık turizmini güçlendirmek 

için alınacak önlem ve geliştirilecek stratejilerde kullanabilecektir. Projenin sürdürülebilir kalkınmaya olan katkısı, 

sağlık turizmi sektöründe insan kaynaklarına yapılacak yatırım yoluyla hizmet kalitesinin yükseltilmesi ile Ankara’da beşeri ve 

ekonomik gelişmeye destek olmaktır. İnsan kaynaklarına yapılan yatırımın, geri dönüşü hızlı ve etkisini yıllarca sürdüren bir 

yatırım olması nedeniyle, sürdürülebilir kalkınmaya katkısı büyüktür. Projenin sona ermesinden sonra da devam ettirilecek 

olan eğitimler sayesinde sektörde insan kaynaklarına yapılan yatırım ile birlikte gerek sektör, gerek Ankara ekonomisi, gerekse 

Türkiye ekonomisinin sürdürülebilir kalkınmasına katkıda bulunulacaktır. 

Etkinlik Takvimi 

Faaliyetler 

1. Proje ofisinin kurulması ve proje ekibinin oluşturulması 

2. Broşür, afiş, web sitesi hazırlığı 

3. Açılış toplantısı 

4. Yurt dışı fuara katılım 

5. Eğitim müfredatı ve materyalinin hazırlanması 

6. Kursiyerlerin belirlenmesi 

7. Grup-1 (işsiz gençler) eğitim ve staj programı (20 kişi) 

8. Grup-2 (sektör çalışanları) eğitim programı (20 kişi) 

9. Grup-3 (yöneticiler) eğitim programı (20 kişi) 

10. Çalıştay hazırlığı ve düzenlenmesi 

11. Çalıştay raporu/proje sonuç kitapçığının hazırlanması 

12. Kapanış toplantısı ve proje kapanışı 

118

Sektör Yöneticileri Eğitimi 

Eğitim Programı (69 saat) 

Eğitim Konusu Saat 

Sağlık Kurumları İşletmeciliğinin Temel İlkeleri 6 saat 

Sağlık Turizminde Hizmet Pazarlaması 6 saat 

Sağlık Turizminde TKY ve Standartlar 6 saat 

Sağlık Turizm İşletmelerinde Organizasyon /Örgütsel Davranış 6 saat 

Sağlık Turizminde Sağlık Hizmetleri ve Türleri 6 saat 

Sağlık Turizmi İşletmelerinde Malzeme Yönetimi 3 saat 

Maliyetlerin Analizi ve Finansal Analiz 3 saat 

Sağlık Kuruluşlarında İnsan Kaynakları Yönetimi 6 saat 

Sağlık Enformasyon Sistemi 4 saat 

Hasta ve Çalışan Güvenliği 3 saat 

Müşteri Memnuniyeti Ölçüm ve Yönetimi 3 saat 

Sağlık Hukuku 6 saat 

Performans Değerlendirme ve Ölçümü 3 saat 

Sağlık Turizmi İşletmelerinde Provizyon Eğitimi 2 saat 

Kişiler Arası –Kültürlerarası İletişim ve Halkla İlişkiler 6 saat 

Seminer Konuları Saat 

Sağlık Turizminde Devlet Desteğinin Önemi 4 saat 

Sağlık Turizminde Yabancı Sermayenin Rolü ve Önemi 4 saat 

Sağlık Turizm Geliştirilmesine Yönelik Öneriler 

119



Sektör Çalışanları Eğitimi 



Sağlık Kurumları İşletmeciliğinin Temel İlkeleri 6 saat 



Sağlık Turizm İşletmelerinde Organizasyon /Örgütsel Davranış 6 saat 

Sağlık Turizminde Sağlık Hizmetleri ve Türleri 6 saat 

Sağlık Turizmi İşletmelerinde Malzeme Yönetimi 3 saat 

Maliyetlerin Analizi ve Finansal Analiz 3 saat 

Sağlık Kuruluşlarında İnsan Kaynakları Yönetimi 6 saat 

Sağlık Enformasyon Sistemi 4 saat 

Hasta ve Çalışan Güvenliği 3 saat 

Müşteri Memnuniyeti Ölçüm ve Yönetimi 3 saat 


Performans Değerlendirme ve Ölçümü 3 saat 


Kişiler Arası –Kültürlerarası İletişim ve Halkla İlişkiler 6 saat 


Sağlık Turizminde Devlet Desteğinin Önemi 4 saat 

Sağlık Turizminde Yabancı Sermayenin Rolü ve Önemi 4 saat 

Sağlık Turizm Geliştirilmesine Yönelik Öneriler 4 saat 

120

Sağlık Turizmi Destek Personeli Yetiştirme Eğitimi 



Konu 1: Sağlık Turizmi Hizmetlerinde Örgütlenme ve Yönetimi 

Sağlık Hizmetleri Yönetimi/Sağlık Turizmi Politikaları 3 saat 


Sağlık Turizm Organizasyonu 3 saat 

Sağlık Turizminde Sağlık Hizmetleri ve Türleri (Medikal-Termal-İleri Yaş/Engelli) 3 saat 

Sağlık Turizmi ve Turist Sağlığı Hakkındaki Uygulamalar 3 saat 

Türkiye’de Sağlık Turizmi Genel Durumu ve Uygulamalar 3 saat 

Sağlık İşletmelerinde Zaman Yönetimi 

Konu 2: İdari hizmetler/İletişim ve Halkla İlişkiler 

3 saat 

Kişilerarası İlişki ve İletişim/Beden Dili 3 saat 

Kültürler Arası İletişim ve Uygulamalar 6 saat 

Halkla İlişkiler (Hasta-Çalışan İletişimi) 3 saat 

Güzel Konuşma ve Diksiyon 3 saat 

Protokol Kuralları 1.5 saat 

Ekip Çalışması 1.5 saat 

Stresle Başa Çıkma Yöntemleri 

Konu 3: Sağlık Hukuku ve Hasta Hakları 

3 saat 


Hasta Hakları ve Tıp Etiği 

Konu 4: Mesleki Uygulama 

3 saat 

Mesleki Yabancı Dil 36 saat 


Temel Bilgi Teknolojisi Kullanımı 6 saat 



Sağlık Turizm Geliştirilmesine Yönelik Öneriler 4 saat 

Türkiye’de Sağlık Turizmine Genel Bir Bakış 4 saat 

121



UKRAYNA KIEV SAĞLIK ve TURİZM FUARINDA STAND AÇILDI 

T.C. Ekonomi Bakanlığı’nın desteğiyle 25-27 Eylül 2012’de “Ukraynalı hasta” için Ukrayna’da Kiev Sağlık ve Turizm Fuarı’na 

(IMF- International Medical Forum) 38 kuruluştan 75 kişilik heyet katılımı ile gerçekleştirilmiştir. 

Sağlık Turizm Derneğinin proje sahibi olduğu Ankara’dan Turizme Sağlıklı Katkı Projesi’nin, Ankara’nın sağlık turizmi potansiyelinin 

tanıtılması, dolayısıyla rekabet edebilir bir turizm kenti haline gelmesine yönelik hedefi doğrultusunda Türkiye Sağlık 

Turizmi Derneği adına fuara Sağlık Bakanlığı Müşaviri ve Proje koordinatörü Enginer BİRDAL katılmıştır. 

122

Fuarda, Derneğin stantına büyük ilgi gösteren katılımcılara Ankara ili ve ilçelerine ait tanıtım materyalleri, Yabancı hastalara yönelik 

verilen sağlık hizmetlerine ilişkin afiş ve broşürler dağıtılmıştır. Proje tanıtım dosyaları ve proje için özel tasarlanmış tşörtlere yoğun 

ilginin olduğu fuarda Eginer BİRDAL tarafından Derneğin Türkiye’de ve Ankara da yürüttüğü Sağlık Turizmi faaliyetleri hakkında geniş 

bilgi verilmiştir. 

BİRDAL; turizm fuarında, Sağlık Turizmi Derneği ve projenin tanıtımının yanı sıra sağlık hizmetleri ve sağlık turizm konularında sektörün 

uluslararası temsilcileri bir araya geldiğini ve Türkiye’nin sağlık turizminde önemli hedeflerinden biri olan Ukrayna’da uç gün 

boyunca Türkiye’nin ve Ankara’nın sağlık turizminin tanıtıldığını ve Türkiye’ye karşı ülkeden 

büyük talep alındığını ve network yapma fırsatının yakalandığını belirtmiştir. 

UKRAYNA KIEV SAĞLIK ve TURİZM FUARINDA STAND AÇILDI 

Medikal Ürün Ekipman ve Sağlık Turizmi konulu fuar 10–13 Ocak tarihleri arasında İstanbul 

CNREXPO’da gerçekleştirildi. 

T.C. Sağlık Bakanlığı’nın desteklediği fuara; Sağlık alanında hem iç 

hem dış ticaretin artmasını ve sektör sorunlarının aşılmasını kolaylaştıracak 

fuara; yurt içinden 2 binden fazla başhekim ve sağlık yöneticisiyle 

beraber yurt dışından sağlık sektörüyle ilgilenen birçok sektör 

temsilcisi katıldı. Uluslararası düzeyde katılımcısı ve ziyaretçisi olan 

fuar, sektör ihtiyaçlarının karşılanması için önemli bir platform oldu. 

Türkiye Sağlık Turizmi Derneği olarak katıldığımız fuarda sektör temsilcileriyle 

biraraya gelerek derneğimizin gerçekleştirdiği eğitimler 

hakkında bilgiler verildi. Ayrıca yurt dışından fuara katılan bürokratlar 

ve yetkililerle 

geleceğe yönelik 

sektörle ilgili çeşitli 

görüşmeler yapıldı. 

123



“Ankara’dan Turizme Sağlıklı Katkı” Projesi Kapanış Toplantısı Yapıldı 

Ankara Kalkınma Ajansı’nın “Turizm Potansiyelinin Harekete Geçirilmesi Mali Destek Programı” kapsamında desteklenen 

“Ankara’dan Turizme Sağlıklı Katkı Projesi” kapanış toplantısı, 14 Ocak’ta Ankara Gür Kent Otel’de yapıldı. 

Kapanış toplantısına Sağlık Bakanlığı Bakan Müşaviri Enginer Birdal, Sağlık Bakanlığı Sağlık Turizmi Daire Başkanı Dr. Dursun 

Aydın, Türkiye Sağlık Turizmi Derneği Başkanı Prof. Dr. Mustafa Paç, Türkiye Halk Sağlığı 

Kurumu Daire Başkanı Dr. Halil Kara, Ankara Kalkınma Ajansı Genel Sekreteri Doç. 

Dr. Asım Balcı’nın yanı sıra sağlık sektöründen birçok temsilci katıldı. 

124 

Sağlık turizmine büyük katkı 

Kapanış toplantısında ilk konuşmayı Türkiye Sağlık Turizmi Derneği Başkanı Prof. Dr. 

Mustafa Paç yaptı. Mustafa Paç, “Proje, sağlık turizminin geleceği açısından ülkemize 

büyük katkı sağladı” dedi. 

Enginer Birdal, “Rekabet edilebilir bir turizm hedefliyoruz.” 

Projeyle ilgili bilgi veren Sağlık Bakanlığı Bakan Müşaviri ve Proje 

Koordinatörü Enginer Birdal, Projenin amaçlarını; Ankara’da sağlık 

turizmi sektöründe insan kaynakları kapasitesinin güçlendirilmesi 

yoluyla hizmet kalitesinin iyileştirilmesi ve ilin sağlık turizmi potansiyelinin 

tanıtımına, dolayısıyla rekabet edebilir bir turizm kenti 

haline gelmesine katkıda bulunmak olarak sıraladı. 

Bakan Müşaviri Enginer Birdal, proje hedefleriyle ilgili olarak ise şu 

şekilde konuştu: “Ankara’nın tüm ilçelerini kapsayan programlarla, 

sağlık sektöründe hizmet veren kamu ve özel kuruluşlarından, 40 

çalışanına ileri düzey teknik eğitimler vererek, sektör çalışanlarının 

yetkinliği geliştirmeye 

çalıştık. 20 işsiz gence yönelik 

düzenlenen teorik 

eğitimler ve stajlar ile de 

sağlık turizmi sektörüne 

donanımlı ve yetişmiş destek 

personeli kazandırmayı 

amaçladık.” 

Halil kara, “En önemli ihtiyaç 

yetişmiş insan gücü.” 

Ankara İl Sağlık Müdürlüğü 

Halk Sağlığı Kurumu Daire 

Başkanı Dr. Halil Kara konuşmasına 

başlamadan 

önce proje kapsamında

çoklu dil seçenekleri ile Ankara’nın sağlık turizmi potansiyelini ortaya koyan tanıtım filmi konuklara izletildi. Halil Kara, sağlık 

turizminin en önemli ihtiyacının bu alanda iyi yetişmiş insan kaynağı olduğunu ve bu projenin bu anlamda önemli bir katkı 

sağladığını söyledi. 

Dursun Aydın, “Tüm altyapılar hazır” 

Türkiye’nin ve Ankara’nın sağlık politikaları konusunda eskiye nazaran bir hayli yol aldığını 

ifade eden Sağlık Bakanlığı Sağlık Turizmi Daire Başkanı Dr. Dursun Aydın, “Bizler bugün 

Ankara’nın sağlık konusunda bir turizm potansiyeline sahip olduğunu söylüyorsak, bunu 

sağlık konusunda kat ettiğimiz önemli aşamaya borçluyuz. Sağlık sistemimizi sorunsuz işler 

bir hale getirebildiğimiz için bugün sağlık turizminden bahsedebiliyoruz. Sağlık turizmi için 

teşvik, destek, yasal zemin ve farkındalık gibi gerekli tüm altyapılar hazır. Sağlık turizminin 

sürdürülebilirliği için de 2 önemli ayak var. En önemli ayağı eğitim oluşturuyor. Bu proje bu 

anlamda çok önemli bir adım. Diğer önemli unsur da bu alanda yapılan önemli çalışmaların 

yeterince ve doğru hedef kitleye duyurulması. Bu çalışmalar sayesinde, tüm Türkiye’ye 

örnek olabilecek bir projenin ortaya konulmasından memnuniyet duyuyoruz” diyerek sözlerine 

son verdi. 

Asım Balcı, “Bu alandaki bütün projeleri destekleyeceğiz.” 

Ankara’nın sağlık alanında büyük bir potansiyeli olduğunu söyleyen 

Balcı, “8 ilçemizde termal kaynakların bulunuyor ve 8 tanesi uluslararası 

akreditasyona sahip. 72 tane sağlık kuruluşunun bulunuyor ve 

bunların değerlendirilmesi gerekli” dedi. Ankara Kalkınma Ajansı’nın 

sağlık konusunu önemli gündem maddelerinden birisi haline getirdiğini 

de söyleyen Balcı, bundan sonra da bu alandaki projeleri desteklemeye 

devam edeceklerini ifade etti. 

Ankara İl Sağlık Müdürlüğü ve Hacettepe Eğitim Araştırma ve Hizmet 

Vakfı ortaklığı ile Türkiye 

Sağlık Turizmi Derneği 

tarafından yürütülen 

proje kapsamında; Ankara’daki 

kamu ve özel 

sağlık kuruluşlarında çalışan 

20 destek personeli 

ile 20 üst düzey yöneticinin 

teknik bilgileri artırıldı. 

Ankara’da yaşayan 

20 işsiz genç de aldıkları 

eğitimler sayesinde sağlık 

turizmi alanında işgücüne 

katıldılar. 

125

B- YURTDIŞI TANITIM PROJELERİMİZ 

I- TÜRKİYE- YEMEN SAĞLIK TURİZMİ YURT DIŞI İŞ GEZİSİ VE ÇALIŞTAYI 

(YEMEN SANAA 12-16 KASIM 2012) 

Türkiye Sağlık Turizmi Derneği olarak Türkiye’nin dünyadaki sağlık turizmindeki payını arttırmaya yönelik çalışmalar kapsamında 

Sağlık, kültür ve turizm ,ekonomi bakanlıklarıyla ve sektör temsilcileriyle iletişim içinde kalarak ve desteklerinden 

yararlanarak yurt dışı fuar ve konferanslarda ülkemizi temsil etme ve hedef ülkelere ticaret heyeti ziyaretleri organize ederek 

ülkemiz sağlık turizmi için ilişkide olduğumuz ülkelerin sağlık turizmi sektör temsilcileri,konunun muhatabı üst düzey bürokratlar, 

aracılar ve sigorta firmalarıyla yeni bağlantılar kurarak ve mevcuttaki bağlantılarımızı geliştirerek ülkemize gelen yabancı 

hasta sayısını arttırmayı hedefliyoruz. Bu hedeften yola çıkarak hazırlamış olduğumuz Yemen Yurt Dışı Tanıtım Programımız 

aşağıdaki gibidir. 

GENEL BİLGİ 

A)ÇALIŞTAY KONULARI; 

* DÜNYA, YEMEN VE TÜRKİYE’DE SAĞLIK TURİZMİNE GENEL BAKIŞ 

* SAĞLIK ALANINDA YEMEN –TÜRKİYE İŞBİRLİĞİ 

* TÜRKİYENİN SAĞLIK HİZMETİ SUNUMU VE POTANSİYELİ 

* TÜRK SAĞLIK HİZMETİNDE KALİTE VE AKREDİTASYONU 

B)TÜRK HEYETİ KATILIMCILAR; 

* KAMU VE ÖZEL SAĞLIK KURULUŞLARI YETKİLİLERİ 

* KAMU VE ÖZEL HASTANELERİ YETKİLİLERİ 

* TERMAL OTEL VE KAPLICA YETKİLİLERİ 

* TURİZM ACENTASI YETKİLİLERİ 

* SAĞLIK YATIRIMCILARI 

* ARACI KURUM YETKİLİLERİ 

C)YEMEN HEYETİ GÖRÜŞÜLECEK KİŞİLER; 

* SAĞLIK BAKANLIĞI YETKİLİLERİ 

* TURİZM ACENTALARI YETKİLİLERİ 

* SİGORTA KURULUŞLARI 

* TİCARET ODASI YETKİLİLERİ 

* SOSYAL GÜVENLİK BAK. YETKİLİLERİ 


* ÖZEL SAĞLIK KURUMLARI YETKİLİLERİ 

126

YEMEN SANAA İNSANİ VE TİCARİ HEYET GEZİ PROGRAMI 

(12-16 Kasım 2012) 

12 / 11 / 2012 

19:00 İstanbul Ataturk Havalimanında Dış Hatlar Terminalinde Pasaport Konrolünden Sonra Buluşma 

20:40 THY Tarifeli Yemen Sanaa uçağına Biniş 

13/11/2012 

02:00 Sanaa Havalimanı Önünde Toplanma , Heyet Minibüsüne Biniş ve Otele Gidiş. 

03:30 Otele varış 

08:00 Sabah Kahvaltısı 

10:00 - 14:00 Panel -Otel Toplantı Salonunda Dernek Temsilcisi Ön Konuşması ve Moderatörlüğünde Yemen 

Sağlık ,Turizim ,Ulaştırma ve Sosyal Güvenlik Bakanlıkları Üst Düzey Bürokratları ve Yerel Yönetim 

Temsilcileri ,Sanaa Turizm Acentaları Birliği , Sanaa Ticaret Odası Yetkilileri, Üniversitelerden 

ve Hastanelerden Hekimler , Sigorta Firmalarının Üst Düzey Temsilcileri ile Sağlık Kuruluşu 

Firmalarımız Arasında çalıştay (workshop) ve İkili Görüşmeler. 

Medya mensuplarının katılımı beklenmektedir. 

17:00 - 19:00 Devlet Hastanelerine Ziyaret ve Yetkilileriyle Görüşerek İhtiyaçlarının Belirlenmesi ve 

Yapılabilecek iş Birliklerinin Planlanması 

20:00 Akşam Yemeği 

14 / 11 / 2012 


10:00 - 14:00 Workshop(Çalıştay) 2- Otel Toplantı Salonunda Dernek Temsilcisi Ön Konuşması ve 

Moderatörlüğünde Yemen Sağlık ,Turizim ,Ulaştırma ve Sosyal Güvenlik Bakanlıkları Üst Düzey 

Bürokratları ve Yerel Yönetim Temsilcileri ,Sanaa Turizm Acentaları Birliği , Sanaa Ticaret Odası 

Yetkilileri, Üniversitelerden ve Hastanelerden Hekimler , Sigorta firmalarının Üst Düzey Temsilcileri 

ile Sağlık Kuruluşu Firmalarımız Arasında Çalıştay (Workshop) ve İkili Görüşmeler. 

17:00 - 19:00 


Resmi Kurum Ziyaretleri (Bakanlıklar) 


15 / 11 / 2012 


11:00 Panoramik Şehir Gezisi - Şehrin Tarihi ve Doğal Mekanlarının Gezilmesi 

17:00 Serbest Zaman 

20:00 Akşam Yemeği (veda yemeği) 

00:00 Hava Alanına Hareket(08.11.2012-09.11.2012 iyi bağlayan gece) 

02:15 THY Tarifeli İstanbul Uçağının Kalkışı 

09:15 İstanbul Atatürk Havalimanına Varış 

127

www.saglikturizmi.org.tr B- Yurtdışı Tanıtım Projelerimiz 

TÜRKİYE-YEMEN SAĞLIK TURİZMİ DERNEĞİ YURT DIŞI İŞBİRLİĞİ GEZİSİ 

VE ÇALIŞTAYI SONUÇ BİLDİRİSİ 

128 

2005 yılından buyana ülkemiz sağlık turizmini ilerletmek adına güvenilir, 

başarılı ve prestijli organizasyonlara imza atan Türkiye Sağlık 

Turizmi Derneği; Ekonomi Bakanlığı’nın teşvikleriyle yurt dışı gezisini 

Yemen’in Başkenti Sanaa’ya gerçekleştirdi. 

Türkiye Sağlık Turizmi Derneği’nin öncülüğünde ve organizasyonu ile 

gerçekleştirilen bu ziyaretin amacı: Yemen kamu ve özel sektörünün 

ülkemizle sağlık turizmi alanında gerçekçi adımlar atmak isteğidir 

Bilindiği üzere Yemen ülkesi ile tarihten gelen kültürel bağlarımız ve 

siyasi ilişkilerimiz ileri düzeydedir. 

Sağlık turizmi alanında yıllık 900 

bin dolar gibi azımsanamayacak 

bir rakam harcayan Yemen halkı bu 

pastadan ülkemize çok küçük bir 

kısım ayırmaktadır. Türkiye Sağlık 

Turizmi Derneği’nin öncülüğünde 

gerçekleştirilen bu organizasyonun 

asıl amacı; son zamanlarda 

sağlık sistemindeki iyileştirmelere 

paralel olarak ileri derece teknolojik 

cihazların kullanıldığı ülkemize 

Yemen’den gelen sağlık turistlerinin 

sayısını arttırmaktır.

Türkiye’den Yemen’e giden heyet, ziyaretinin başından sonuna kadar çok iyi bir şekilde misafir edildi. Heyetlerin karşılıklı görüşmelerinde 

Türk Heyetine Türkiye Sağlık Bakanlığı Bakan Müşaviri Enginer Birdal başkanlık etti. Görüşmelere, Yemen Sağlık Bakanı, Yemen Sağlık Bakan 

Yardımcısı ve Yemen Sağlık Bakanlığı Müsteşarı da katıldı. Yemen Sağlık Bakanı ülkesinden yurt dışına giden hastaların Türkiye’ye gitmesi 

konusunda teşviklerde bulunulacağı bilgisini verdi. Ziyaret esnasında Yemen’de 

bulunan hastanelerde hizmet veren doktor ve hemşirelerin ülkemize gelerek 

eğitim almaları, sağlık politikamız hakkında bilgi edinmeleri konusunda prensip 

anlaşmasına varıldı. Sağlık Turizmi heyeti ile birlikte seyahate katılan özel hastaneler, 

bünyelerinde hasta kabulü yapmak için anlaşmaların altına imza attılar. 

Sağlık Turizmi Heyeti Onuruna Yemek Verildi 

Yemen Büyükelçimiz Fazlı Çorman; Türk Delegasyonuna başkanlık eden Türkiye 

Sağlık Bakanlığı Bakan Müşaviri Enginer Birdal ve Türkiye Sağlık Turizmi 

Derneği Başkan Yardımcısı Hüseyin Çağıl’ın da aralarında bulunduğu heyeti 

şeref konuğu olarak misafir etti. Heyetin 

onuruna büyük elçilik konutunda yemek 

veren Fazlı Çorman duyduğu memnuniyeti 

her fırsatta dile getirdi. 

Türk Okulları Unutulmadı 

Sağlık Turizmi Heyeti gerçekleştirdiği karşılıklı 

ziyaretler ve yapılan iyi niyet anlaşmalarından 

sonra ülkemizi büyük bir başarıyla 

temsil eden Türk Okullarını da unutmadı. 

Sanaa’daki Türk Okulu’nu ziyaret eden heyet; 

okula teşekkür ederek başarılarının artarak 

devam etmesini diledi. 

129

B- Yurtdışı Tanıtım Projelerimiz 


II- TÜRKİYE - IRAK KÜRDİSTAN BÖLGESEL YÖNETİMİ SAĞLIK TURİZMİ İŞBİRLİĞİ ÇALIŞTAYI 

PROGRAMI 

(03 - 07 Şubat 2013) 

Türkiye Sağlık Turizmi Derneği olarak Türkiye›nin dünyadaki sağlık turizmindeki payını arttırmaya yönelik çalışmalar kapsamında 

Sağlık ve Ekonomi bakanlıklarıyla ve sektör temsilcileriyle iletişim içinde kalarak ve desteklerinden yararlanarak yurt 

dışı fuar ve konferanslarda ülkemizi temsil etmekteyiz. Hedef ülkelere ticaret heyeti ziyaretleri organize ederek ülkemiz sağlık 

turizmi için ilişkide olduğumuz ülkelerin sağlık turizmi sektör temsilcileri, konunun muhatabı üst düzey bürokratlar, aracılar 

ve sigorta firmalarıyla bağlantılar kurarak ve mevcuttaki bağlantılarımızı geliştirerek ülkemize gelen yabancı hasta sayısını 

arttırmayı hedefliyoruz. Bu hedeften yola çıkarak hazırlamış olduğumuz K.Irak Erbil Yurt Dışı İşbirliği Heyet Ziyareti ve Çalıştay 

Programı’mızın Kapsamı ,Şart ve Koşulları aşağıdaki gibidir. 

GENEL BİLGİ 

A) PANEL ORGANİZASYONU VE SUNUM KONULARI; 

* TÜRKİYE’DE SAĞLIK HİZMETLERİNİN GELDİĞİ NOKTA VE SAĞLIK TURİZMİNE GENEL BAKIŞ . 

* SAĞLIK ALANINDA K. IRAK VE TÜRKİYE ARASINDA VAROLAN VE OLABİLECEK İŞBİRLİKLERİ. 

* TÜRKİYENİN SAĞLIK HİZMETİ SUNUMU VE POTANSİYELİ 

* TÜRK HEYETİ SEKTÖR TEMSİLCİLERİNİN SAĞLIK HİZMETLERİ SUNUMLARI 

B) ÇALIŞTAY(Workshop)ORGANİZASYONU: 

* İki Ülke Özel Sektör Temsilcileri Arasında İkili Görüşmeler. 

C) TÜRK HEYETİ KATILIMCILAR; 

* KAMU VE ÖZEL SAĞLIK KURULUŞLARI YETKİLİLERİ 

* TERMAL OTEL VE KAPLICA YETKİLİLERİ 

* SAĞLIK TURİZMİ ACENTASI YETKİLİLERİ 

* SAĞLIK YATIRIMCILARI 


D)IRAK-ERBİL HEYETİ GÖRÜŞÜLECEK KİŞİLER; 

* YEREL YÖNETİM YETKİLİLERİ 

* T.C ERBİL BÜYÜKELÇİSİ VE /VEYA TEMSİLCİSİ 

* TURİZM ACENTALARI TEMSİLCİLERİ 

* TİCARET ODASI YETKİLİLERİ 


130

IRAK BASRA VE ERBİL TİCARET HEYETİ VE FUAR GEZİ PROGRAMI 

(03 - 07 Şubat 2013) 

03 / 02 / 2013 

23:00 İstanbul Ataturk Havalimanında Dış Hatlar Terminalinde Pasaport Kontrolünden Sonra Uçak Kalkış Kapısında 

Buluşma (Bilette yazan kapı numarası) 

00:00 THY Tarifeli Erbil Uçağına Biniş ve Hareket 

04 / 02 / 2013 

04:15 Erbil Havalimanı Önünde Toplanma , Heyet Minibüsüne Biniş ve Otele Gidiş. 



Panel -Otel Toplantı Salonunda Dernek Temsilcisi Ön Konuşması ve Moderatörlüğünde Erbil Yerel Yönetim 

Hükümet Temsilcileri, Erbil Turizm Acentaları yetkilikeri, Erbil Ticaret Odası Yetkilileri, Üniversitelerden -Has- 

10:00 14:00 tanelerden Hekimler ve T.C Erbil Konsolosu ve/veya Ticaret Ateşesi ile Türkiye’den, T.C Sağlık Bakanlığı Üst 

Düzey Yetkilisinin , Sağlık Kuruluşları ile Sağlık Turizmi Sektöründen Özel Firma Temsilcilerinin Konuşmaları 

ve Sunumları Gerçekleştirilecektir. 

Erbilde Bulunan Belli Başlı Hastanelere Ziyaret ve İlgili Yetkililerle Görüşerek İhtiyaçlarının Belirlenmesi ve 

17:00 19:00 

İleriye Dönük Yapılabilecek İş Birliklerinin Planlanması. 


05 / 02 / 2013 

08.00 Sabah Kahvaltısı 

Workshop(Çalıştay) Otel Toplantı Salonunda Dernek Temsilcisi Ön Konuşması ve Moderatörlüğünde Erbil’de 

10:00 14.00 Sağlık Turizmi Sektörüyle ilgilenen ve/veya aktif olarak bu sektörde yer almak isteyen potansiyel iş adamları 

ve özel sektör temsilcileriyle İkili Görüşmeler 

17:00 Resmi Kurum Ziyaretleri 

19:00 


06 / 02 / 2013 


11:00 Panoramik Şehir Gezisi - Şehrin Tarihi ve Turistik Mekanlarının Gezilmesi 

17:00 Otele Dönüş Ve Serbest Zaman 

20:00 Akşam Yemeği (veda yemeği) ve Otelde Dinlenme 

01:00 Hava Alanına Hareket(06.02.2013-07.02.2013 iyi bağlayan gece) 

02:30 Hava Alanına Varış Passaport Kontrolü ve Uçak Kalkış Kapısında Toplanma 

04:10 THY Tarifeli İstanbul Uçağına Biniş ve Hareket 

131



132 

TÜRKİYE - IRAK KÜRDİSTAN BÖLGESEL YÖNETİMİ 

SAĞLIK TURİZMİ İŞBİRLİĞİ SONUÇ BİLDİRİSİ 

Türkiye’nin sağlık turizminde öncü sivil toplum kuruluşlarından olan Sağlık 

Turizmi Derneği olarak Irak’ın Kürdistan Bölgesi’ni 3–7 Şubat 2013 tarihleri 

arasında ziyaret ettik. 

Irak Kürdistan Bölgesi’nde gerçekleştirdiğimiz panele; Sağlık Bakanlığı Sağlık 

Turizmi Daire Başkanı Dr. Dursun AYDIN, T.C Erbil Ticaret Ateşesi Sayer 

ERBİL, T.C Erbil Başkonsolosu Yardımcısı İbrahim YÜKSELTAN, Türkiye –Irak 

Dostluk Derneği Başkanı Mehmet Kapkıç, TÜMSİAD Bölge Sorumlusu Mustafa 

Özlü, Türkiye’nin ve Irak’ın özel ve kamu hastanelerinin ve aracı kurumların 

temsilcileri ve hekimleri katıldılar. 

Panele gerek Irak’tan gerekse de ülkemizden medyanın 

ilgisi vardı. 

Dernek tarafından Irak Kürdistan Bölgesi ve Türkiye’nin 

önde gelen yerel sektör temsilcileri ve üst düzey bürokratlarıyla 

beraber çalıştaylar düzenledik. Türkiye ve 

Irak Kürdistan Bölgesi arasında sağlık alanında yapılan 

işbirlikleri ve yatırımlarla gelecekte özellikle sağlık turizmi 

alanında yapılabilecek iş birlikleri görüşüldü ve 

durum değerlendirmesi yapıldı. T.C Erbil Başkonsolosumuz 

Mehmet Aydın Selcen’i ziyaret ederek; bölgenin 

durumu ve Türkiye ile ilişkiler hakkında bilgi alındı. 

Ardından Erbil’deki belli başlı turizm acenteleriyle ikili 

görüşmeler yapıldı.

Sağlık turizminde gelinen nokta değerlendirildi. 

Ziyaretin üçüncü gününde ise otel toplantı salonunda Türkiye ve Irak Kürdistan bölgesinden gelen katılımcı paydaşlarımızla iki gün 

boyunca yapılan yoğun çalışmalar ve iki ülke arasında sağlık ve sağlık turizmi alanında 

gelinen nokta değerlendirildi. Ardından Kürdistan Bölgesi Erbil İl Sağlık Müdürü 

Sayın Dr. Maghdid Kh. Majid, Sağlık Bakanlığı Teftiş ve Denetleme Müdürü 

Sayın Barzhang Q Saleem, ve Kürdistan Bölgesi Sağlık Bakanı Sayın Dr Rekawt H. 

Rashid Karim ziyaret edildi. Ziyarette iki ülke arasında sağlık alanında gelinen durum, 

işbirlikleri, yatırımlar, akademik paylaşımlar ve sağlık turizminde yapılabilecek 

iş birlikleri görüşüldü. 

Yaptığımız üç günlük ziyaret neticesinde aşağıdaki sonuçlara varılmıştır: 

1) Sağlık Turizmi Derneğince gerçekleştirilen Yurtdışı Ticaret Heyeti Ziyareti ve Çalıştaylarının 

sektör için çok faydalı olduğunun ve devamının gelmesinin gerekliliği. 

2) Türkiye Sağlık Turizmi Derneğince yakın ve orta vadede Ticaret 

Heyeti ve Çalıştay organizasyonlarının gerçekleştirilmesi planlandığı 

destinasyonlar; .(Azerbaycan(Türkî Cumhuriyetler), Moskova, 

Libya, Fas, Cezayir, Fransa, Almanya, Hollanda, Kanada, ABD, Arap 

Yarımadası). 

3) 2012 yılında Türkiye’ye Irak Kürdistan Bölgesi’nden 20 Bin 

hastanın geldiği tespiti yapıldı. Bu sayının arttırılması konusu 

Kürdistan Bölgesel Yönetimi’nin Sağlık Bakanlığı yetkilileri ve 

özellikle de Sağlık Bakanı’na yapılan görüşmelerde dile getirildi. 

Toplantıda bu talebimize karşılık Kürdistan Sağlık Bakanı Dr. 

Rekawt H. Rashid Karim ise Türkiye’nin sağlık turizmi pazarında 

daha makul fiyat politikası izlemesi gerektiğinin altını çizdi. 

133



DUBAI SAĞLIK TURİZMİ İŞBİRLİĞİ HEYET ZİYARETİ VE ÇALIŞTAYI PROGRAMI 

Sağlık turizmi derneği olarak Türkiye’nin dünyadaki sağlık turizmindeki payını arttırmaya yönelik çalışmalar kapsamında Sağlık ve Ekonomi 

bakanlıklarıyla ve sektör temsilcileriyle iletişim içinde kalarak ve desteklerinden yararlanarak yurt dışı fuar ve konferanslarda ülkemizi temsil 

etme ve hedef ülkelere ticaret heyeti ziyaretleri organize ederek ülkemiz sağlık turizmi için ilişkide olduğumuz ülkelerin sağlık turizmi sektör 

temsilcileri, konunun muhatabı üst düzey bürokratlar, aracılar ve sigorta firmalarıyla bağlantılar kurarak ve mevcuttaki bağlantılarımızı geliştirerek 

ülkemize gelen yabancı hasta sayısını arttırmayı hedefliyoruz. Bu hedeften yola çıkarak hazırlamış olduğumuz Dubai Yurt Dışı İşbirliği 

Heyet Ziyareti ve Çalıştay Programımızın Kapsamı, Şart ve Koşulları aşağıdaki gibidir. 

GENEL BİLGİ 

A)PANEL ORGANİZASYONU VE SUNUM KONULARI;; 

• TÜRKİYE’DE SAĞLIK HİZMETLERİNİN GELDİĞİ NOKTA VE SAĞLIK TURİZMİNE GENEL BAKIŞ . 

• SAĞLIK VE SAĞLIK TURİZMİ ALANINDA DUBAİ VE TÜRKİYE ARASINDA VAROLAN VE OLABİLECEK İŞBİRLİKLERİ. 

• TÜRK HEYETİ SEKTÖR TEMSİLCİLERİNİN SAĞLIK HİZMETLERİ SUNUMLARI 

ÇALIŞTAY(Workshop)ORGANİZASYONU:; 

• İKİ ÜLKE ÖZEL SEKTÖR TEMSİLCİLERİ ARASINDA İKİLİ GÖRÜŞMELER. 

C)TÜRK HEYETİ KATILIMCILAR; 

• KAMU VE ÖZEL SAĞLIK KURULUŞLARI YETKİLİLERİ 

• TERMAL OTEL VE KAPLICA YETKİLİLERİ 

• SAĞLIK TURİZMİ ACENTASI YETKİLİLERİ 

• SAĞLIK YATIRIMCILARI 

• ARACI KURUM YETKİLİLERİ 

D)DUBAİ HEYETİ GÖRÜŞÜLECEK KİŞİLER; 

• YEREL SAĞLIK YÖNETİMİ YETKİLİLERİ VE BÜROKRATLAR 

• T.C DUBAİ BÜYÜKELÇİSİ VE /VEYA TEMSİLCİSİ 

• T.C EKONOMİ BAKANLIĞI DUBAİ TİCARET ATEŞELİĞİ TEMSİLCİLERİ 

• TURİZM ACENTALARI TEMSİLCİLERİ 

• STK YETKİLİLER 

• ARACI KURUM TEMSİLCİLERİ 

• HEKİMLER 

• ARACI KURUM YETKİLİLERİ 

134 

TÜRKİYE-DUBAİ İŞBİRİLİĞİ HEYET ZİYARETİ VE ÇALIŞTAYI GEZİ PROGRAMI 

(04-08 MAYIS 2013) 

03 / 05 / 2013 

19:00 İstanbul Ataturk Havalimanında Dış Hatlar Terminalinde Passaport Kontrolünden Sonra Uçak Kalkış Kapısında Buluşma 

(Bilette yazan kapı numarası) 

20:00 THY Tarifeli Dubai Uçağına Biniş ve Hareket 

04 / 05 / 2013 

02:00 Dubai Havalimanı Önünde Toplanma , Heyet Minibüsüne Biniş ve Otele Gidiş. 



10:00 - 14:00 

12.30(Öğle 

Yemek Arası) 

Panel -Otel Toplantı Salonunda Dernek Temsilcisi Ön Konuşması ve Moderatörlüğünde Dubai Yerel Yönetim Temsilcileri, Dubai 

Turizm Acentaları Yetkilikeri, Dubai Ticaret Odası Yetkilileri, Üniversitelerden -Hastanelerden Hekimlerin Katılımları. 

T.C Dubai Başkonsolosu ve/veya Ticaret Ateşesi ile Türkiye’den T.C Sağlık Bakanlığı Üst Düzey Yetkilisinin, Sağlık 

Kuruluşları ve Sağlık Turizmi Sektöründen Özel Firma Temsilcilerinin Konuşmaları ve Sunumları Gerçekleştirilecektir.

12.30(Öğle 

Yemek Arası) 

Panel -Otel Toplantı Salonunda Dernek Temsilcisi Ön Konuşması ve Moderatörlüğünde Dubai Yerel Yönetim Temsilcileri, 

Dubai Turizm Acentaları Yetkilikeri, Dubai Ticaret Odası Yetkilileri, Üniversitelerden -Hastanelerden Hekimlerin Katılımları. 


17:00 - 19:00 Hastaneler ve Resmi Kurum Ziyaretleri. / Otele Geliş 

20:00 Akşam Yemeği / Serbest Zaman 

05 / 05 / 2013 


Workshop (Çalıştay) Otel Toplantı Salonunda Dernek Temsilcisi Ön Konuşması ve Moderatörlüğünde Dubai’de Sağlık 

11:00 - 15:00 

Turizmi Sektörüyle İştigal Eden ve/veya Aktif Olarak Bu Sektörde Yer Almak İsteyen Potansiyel İş Adamları ,Hekimler ve 

Özel Sektör Temsilcileriyle İkili Görüşmeler -Part 1 

İkili Görüşmeler. 

16:00 - 18:00 Sağlık Serbest Bölgelerine Ziyaret 

19:00 Otele Geliş 



06 / 05 / 2013 

11:00 - 15.00 Workshop (Çalıştay) Otel Toplantı Salonunda Dernek Temsilcisi Ön Konuşması ve Moderatörlüğünde Dubai’de Sağlık 

Turizmi Sektörüyle İştigal Eden ve/veya Aktif olarak Bu Sektörde Yer Almak İsteyen Potansiyel İş Adamları ,Hekimler 

,Özel Sektör Temsilcileri ve Bürokratlarla İkili Görüşmeler Part 2 

16:00 - 18.00 Resmi Kurum ve Kuruluşlara Ziyaretler 

19:00 Otele Geliş 



07 / 05 / 2013 

11:00 - 16:00 Arabian Travel Market 2013 Fuarına Ziyaretçi Olarak Katılım--www.arabiantravelmarket.com Otele Hareket 

17:00 - 19:00 Workshop (Çalıştay) Otel Toplantı Salonunda Dernek Temsilcisi Ön Konuşması ve Moderatörlüğünde Dubai’de Sağlık 

Turizmi Sektörüyle İştigal Eden ve/veya Aktif olarak Bu Sektörde Yer Almak İsteyen Potansiyel İş Adamları, Hekimler, 

Özel Sektör Temsilcileri ve Bürokratlarla İkili Görüşmeler Part 3 

20:00 Serbest Zaman ve Akşam Yemeği 

08 / 05 / 2013 


11:00 - 16:00 Arabian Travel Market 2013 Fuarına Ziyaretçi Olarak Katılım--www.arabiantravelmarket.com 

Otele Hareket 

17:00 - 19:00 Workshop (Çalıştay) Otel Toplantı Salonunda Dernek Temsilcisi Ön Konuşması ve Moderatörlüğünde Dubai’de Sağlık 

Turizmi Sektörüyle İştigal Eden ve/veya Aktif olarak Bu Sektörde Yer Almak İsteyen Potansiyel İş Adamları ,Hekimler 

,Özel Sektör Temsilcileri ve Bürokratlarla İkili Görüşmeler Part 5 

20:00 Serbest Zaman ve Akşam Yemeği 

03:00 08.05.2013- 09.05.2013 ü bağlayan gece Dubai Havalimanına Hareket. 

04:00 Havalimanı Passaport Kontrolünden Geçiş ve Uçak Kalkış Körük Kapısında Buluşma. 

05:00 Uçağa Biniş. 

135

www.saglikturizmi.org.tr B- Yurtdışı Tanıtım Projelerimiz 

136 

DUBAI SAĞLIK TURİZMİ İŞBİRLİĞİ HEYET ZİYARETİ VE ÇALIŞTAYI SONUÇ BİLDİRİSİ 

5 Mayıs 2013 pazartesi günü Crown Plaza Deira Hotel toplantı salonunda Sağlık 

Turizmi Derneğince Sağlık Turizminde Türkiye- B.A.E Dubai Ülkeleri arasında 

sağlık işbirliği alanında gelinen nokta ve iki ülke arasında sağlıkta ve sağlık turizminde 

orta ve uzun vadede yapılabileceklerin görüşüldüğü bir panel düzenlendi. 

Panele T.C Dubai Başkonsolosu Sayın Elif Çomoğlu Ülgen, T.C Ticaret Ateşesi Sayın 

Serdar Kumbaracı, T.C Sağlık Bakanlığı Bakan Danışmanı Sayın Enginer Birdal, 

B.A.E Dubai Bölgesi Sağlık Direktörü Sayın Mustafa Al Hashimi ve Türk Özel ve 

Devlet Sağlık Sektörü Temsilcileri ile Aracı kuruluşlar, Akademisyenler ve Hekimler 

Katılmışlardır(T.C Sağlık Bakanlığı 75. Yıl Ağız ve Diş Hastanesi, Bolu Sağlık Turizmi 

Derneği, Bolu Termal Otel, Özel Çağsu Hastanesi, Özel Emsey Hastanesi, 

Erbe Turizm Firması, Estetik International Hastanesi, Euro Fertil Tüp Bebek Merkezi, 

Özel Güven Hastanesi , Koru Hastanesi, T.C Sağlık Bakanlığı 

İstanbul Mehmet Akif Ersoy Hastanesi, Romoy Uluslar arası 

Hasta Danışmanlık, Sağlık Tur Uluslar arası Sağlık Danışmanlık 

Firması. İzleyici katılımcılarla birlikte panelde 50 kişilik bir katılım 

söz konusudur. 

Panele gerek yerel ,gerekse Türk medyasının ilgisi vardı. 

*06.Mayıs .2013 salı günü Crown Plaza Deira Otelde Sağlık Turizmi 

Derneğince İki Ülke Arasında Sağlık ve Sağlık Turizmi Alanında 

Yapılabilecek İşbirlikleriyle İlgili Bir Çalıştay Düzenlendi. 

Çalıştaya Dubai Tarafından Golden Doctors Firması sahibi sayın 

Bessami Yıldırım ve Marsh Sigorta Orta Doğu Temsilcilerinden 

sayın Sinan Söylemez sektör hakkındaki görüşlerini ve tecrübelerini 

paylaşmışlar, Türk Heyetinin sorularını cevaplamışlardır. 

Öğleden sonra Dubai Health City ziyaret edilmiş olup Sağlık Serbest 

Bölgesi yönetiminden 

Dubai Health City 

hakkında bilgi alınmıştır. 

07.Mayıs.2013 Çarşamba 

günü Crown Plaza 

Deira Otelde Sağlık Turizmi 

Derneğince iki 

Ülke arasında Sağlık ve 

Sağlık Turizmi alanlarında 

yapılabilecek işbirlikleriyle 

ilgili bir Çalıştay 

düzenlendi. Çalıştaya 

Dubai Tarafından;

Dr. Saif AlJaibeji Aetna 

Kathy Hyde Aetna 

Prof. Saad Othman Cambridge 

Dr. Mohannad Al Makharma ADNIC 

Dr. Amal Al Kalla ADNIC 

Dr. Ahmed Salam Interglobal 

Dr. Muhammad Khuram Interglobal 

Dr. Nehal Hamed AXA 

Dr. Khaled Nada Dubai Health Authority VIP 

Dr. Abdulameer Iraqi Ministry of Health VIP 

Mr. Abdulatheem Iraqi Ministry of Health VIP 

Dr. Ahmed Majed Berlin HealthCare 

Dr. Hany Esmail Green Crescent 

Mr. Ayman Ibrahim ADNOC 

Dr. Muneer Fetyan NAS 

Dale Brown Medimpact VIP 

Baha Takash Medimpact VIP 

Ms. Judy Neil from PRESS & Media Coverage 

Katılmış Olup , B.A.E DUBAİ Sektör Temsilcileri ve Akademisyenler , IRAK 

Merkezi Hükümet Temsilcileri, Ulusal ve Uluslar arası Sigorta ve Aracı 

Firmalarla Türkiye’ye etkin bir şekilde hasta yollama yöntemleri ve özel 

Sigortaların bu sistem İçindeki yeri münazara edilmiş olup B2B görüşmelerle 

çalıştay sona ermiştir. Öğleden sonra Arabian Travel Fuar alanına 

ziyaret gerçekleştirilmiştir. 

08.Mayıs.2013 Tarihinde Başkonsolosluğumuza ve Ticaret Ateşeliğimize 

Nezaket Ziyaretinde bulunulmuştur. 

05.06.07.08 Mayıs 2013 tarihlerinde sağlık turizmi derneğince 

gerçekleştirilen Sağlık Turizmi ticaret heyet ziyareti ve çalıştayında 

katılımcı paydaşlarla birlikte aşağıdaki sonuçlara ulaşılmıştır; 

1) Sağlık Turizmi Derneğince gerçekleştirilen Yurtdışı Ticaret Heyeti 

Ziyareti ve Çalıştaylarının sektör için çok faydalı olduğunun 

ve devamının gelmesinin gerekliliği. 

2) Sağlık Turizmi Derneğince yakın ve orta vadede Ticaret Heyeti 

ve Çalıştay organizasyonlarının gerçekleştirilmesi planlanan 

destinasyonların belirlenmesi. 

3) Çalıştay yapılan ülkedeki paydaşlarla kontakların sıcak tutularak 

ülkemize davet edilmesi. 

137

Yayınlar 

Süreli Yayınlar 

138

Kitaplar 

Broşürler 

139

Raporlar ve Sunumlar 

Türkiye Sağlık Turizmi Derneği RAPORLARI 

• Almanya’daki Kür Sistemi, Yurtdışına Açılma Endişeleri ve Değerlendirmeleri Hakkında RAPOR 

• Yurt Dışı Kaplıcalar Hakkında Genel Değerlendirme 

• Sağlıklı Yaşam Köyü Projesi 

• Turizm ve Sağlık 

• Sağlık Turizmi Açısından Yaşlı Toplum ve Avrupa 

• Yurt Dışı Kaplıcaların Genel Değerlendirmesi 

• Genel Sağlık Sigortasının Sağlık Turizmine Yansıması 

• Engelli Turizm 

• Avrupada Yaşlı Bakımı 

• Almanya’daki kür sistemi, yurtdışına açılma endişeleri ve değerlendirmeleri hakkında rapor 

• Avrupa ve Sağlık Turizmi 

• Almanya’da Yaşlılar 

• Antalyada Sağlık Turizmi Yatırımları 

• Sağlıklı Yaşam Köyü Projesi 

• Türkiye’de Sağlık Turizmi 

• Sağlık Turizminde Termal Turizmin Yeri ve Önemi 

• Sağlık Turizmine Genel Bakış 

• Kamu Hastaneleri Açısından Özel Yurtiçi ve Yurtdışı Sağlık Sigortalarının Önemi 

• Türkiye’de Sağlık Turizminin Geleceği 

• Termal Turizmin Sağlık Turizmine Katkısı Yeri ve Önemi 

• Sağlık Turizminde Kastamonun Yeri ve Önemi 

• Sağlık Turizmi Açısından Avrupa’da Yaşayan Türkler ve Diğer Göçmenler 

• Türkiye Sağlık Turizmi Derneği 

• Türkiye Sağlık Turizmi Derneği 

• Genel Sağlık Sigortasının Sağlık Turizmine Katkısı 

• Sağlık Turizminde Yatırım Olarak Anti-aging 

* www.sağlikturizmi.org.tr sitemimizden raporların ayrıntılarını okuyailirsiniz. 

140

Türkiye Sağlık Turizmi Derneği SUNUMLARI 

1. ULUSLARARASI SAĞLIK TURİZMİ KONGRESİ SUNUMLARI 

Dünyada Sağlık Turizminin Geldiği Nokta ve Bekleme Listeleri 

Sağlık Turizminde Cepten Ödeme ve Sigortaların Bakışı 

Avrupa Ekonomik Topluluğu’nda Hastaların Serbest Dolaşımı 

Dünyada giderek yaşlanan nüfus ve BKK’nın yaşlılara yönelik 

planlamaları 

Sağlık Turizminde Avrupalı Hastaların Beklentileri 

Sağlık Turizmi Açısından Avrupa’da Yaşayan Türkler ve Diğer 

Göçmenler 

Sağlık Turizminde Marketing Stratejileri 

Türkiye’de Sağlık Turizmi ve Sağlık Turizmindeki Rekabetçi Ortamda 

Türkiye’nin Yeri 

Kamu Sağlık Kurumları ve 112 Servisinin Sağlık Turizmindeki Yeri 

Türkiye’de Sağlık Turizmine ve Özel Hastaneler Genel Bakış 

Diyaliz Hastalarına Genel Bakış ve Sağlık Turizminde Diyaliz 

Hastalarının Önemi 

Ülkemizdeki İleri Teknoloji Uygulamaları (Kardiyovasküler Cerrahi, 

Kök Hücre, Organ Nakli) 

Türkiye’de Sağlık Turizmi Tanıtımda Kamu-Özel İşbirliği ve Samsun 

Modeli 

Dr. Chenko CHALKOV, Rehab. Hastaneleri Ulusal 

Mrk. Md./ BULGARİSTAN 

Dr. Haluk ÖZSARI, Türkiye Sigorta ve Reasürans 

Şirketleri Birliği Danışmanı 

DR. Constantine CONSTANTINIDES, Sağlık Turizmi 

Uygulama Başkanı , YUNANİSTAN 

Selma UYLAŞ, BKK Aktiv, ALMANYA 

Dr. Serdar BEKLEN, Avusturya-Türkiye Sağlık Derneği 

Başkanı, AVUSTURYA 

Dr. Dursun AYDIN, Sağlık Turizmini Geliştirme 

Derneği Başkanı 

Dr. Filiz ÇEVİRME, Sema Hastanesi Pazarlama ve 

Halkla İlişkiler Müdürü 

Sparrow MAHONEY, Dünya Sağlık Turizmi Kongresi 

Danışmanı, ABD 

Uzm. Dr. M. Taşkın EĞİCİ, T.C. Sağlık Bakanlığı Saha 

Koordinatörü 

Uzm. Dr. Levent SARAÇ, T.C. Sağlık Bakanlığı Sağlık 

Turizmi Eski Koordinatörü 

Prof. Dr. Hans.U. GUTSCHE, Nefrolog, Medikal 

Danış., ALMANYA 

Prof. Dr. Murat ERTÜRK, Karadeniz Teknik 

Üniversitesi Tıp Fakültesi Mikrobiyoloji ve Klinik 

Mikrobiyoloji AD Başkanı 

Eyüp ELMAS, T.C. Samsun Valiliği AR-GE Daire 

Başkanı 

Sağlık Turizmi Açısından İngiltere’nin Potansiyeli ELİF BAYRAK, NHS Denetçi, İNGİLTERE 

Sağlık Turizmi Açısından Ortadoğunun Önemi-Termal Yatırım 

Talepleri 

Sağlık Turizminde ve Ürdün’deki Sağlık Hizmeti Uygulamalarında 

Devlet Desteği 

Türkiye Sağlık Turizmi Açısından Balkanların Önemi 

Safwan Abdo ALHINDI, Al Sada Dergisi, Hawadis 

Dergisi, Usbu Al Riyadi Gazetesi, Bayrak Gazetesi, 

SURİYE 

Dr. Ratib HİMAWİ, Sağlık Bakanlığı, Medikal Turizm 

Direktörü, ÜRDÜN 

Dr. Kiro SALVANI, Sağlık Bakanlığı Müsteşarı, 

MAKEDONYA 

141

www.saglikturizmi.org.tr Raporlar ve Sunumlar 

Sağlık Turizminde Orta Asya’nın Önemi 

Sağlık Turizminde Uzak Doğu Uygulamaları ve Pazarlama Stratejileri 

Thalassotherapy and 

SPA therapy in France 

Ülkemizde Mineral Sular ve Kaplıca Tedavisi 

Termal Tesislerde Akreditasyon ve Türkiye Dahil 10 Ülkede 

EUROPESPA Med Karşılaştırması 

Türkiye’de Özel Bir Kaplıca Örneği; Sivas Kangal Balıklı Kaplıcası 

Türkiye’de Termal Turizmin Geliştirilmesi Çalışmaları 

142 

Prof. Dr. Mustafa PAÇ, T. Yüksek İhtisas Hastanesi 

Başhekimi, Sağlık Bakanlığı Orta Asya Koordinatörü 

Anil K MAINI, Apollo Hastahane Grubu İş Geliştirme 

Müdürü, HİNDİSTAN 

Prof. Dr. C-François ROQUES, Bilimsel Kurul Başkanı, 

Fransız Thermalizm Araştırma Derneği, AFRETH, 

FRANSA 

Prof. Dr. M. Zeki KARAGÜLLE, Türkiye Kaplıca Talasso 

ve Kür Merkezleri Derneği Başkanı 

Dr. Kurt von STORCH, Denetleyici, Avrupa Spa 

Derneği, ESPA, EUROPESPA med, ALMANYA 

Prof. Dr. Sedat ÖZÇELİK, Cumhuriyet Üni. Tıp Fak. 

Dermatoloji AD Bşk. 

Gökhan ÖZOK, T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı Yatırım 

ve İşletmeler Daire Başkanı, Kültür ve Turizm Uzmanı 

Türkiye’nin Termal Turizmi İçin Bölgedeki Önemi ve Tanıtımı Suzanne SWAN, Yazar, Todays ZAMAN 

Ülkemizdeki Termal İşletmelerin Geleceği Zeki ÇİFTÇİ, Asya Kızılcahamam Termal Tatil Köyü 

Termal Tesis İşletmeciliği ve Yurt Dışına Pazarlanmasının Önemi 

Macaristan’da SPA ve Termal Turizm Uygulamaları 

Sağlık Turizmi Açısından Kür Tedavisi ve Termallerin Tanıtımının 

Önemi 

Dünya SPA&Wellness Ziyaretçi (Goer) Profili ve Sahil Otellerimizdeki 

Uygulamalar 

Sağlık Turizminde Başkent Ankara’nın Yeri 

Turabi ÇELEBİ, İzmir Balçova Termal Turizm ve 

Otelcilik Tic. A.Ş. 

Dr. Istvan FLUCK, Sağlık Bakanlığı, Spa Bölüm 

Başkanı, MACARİSTAN 

Prof. Dr. Vural KAVUNCU, Kocatepe Üni. Tıp Fak. FTR 

AD Bşk. 

Öğr. Gör. Niyazi BİNGÜL, Adnan Menderes 

Üniversitesi 

Sultanhisar Meslek Yüksek Okulu 

Mehmet ÇETİN, Ankara İl Özel İdaresi Genel 

Sekreteri 

Sağlık Turizmi Açısından Yaşlanan Dünya ve Hedefler Yrd. Doç. Dr. Ümit ATEŞKAN, Atatürk Eğt. ve Araş. 

Hast. Geriatri Bölümü 

Avrupada Yaşlı Bakımı ve Bakım Maliyetleri Dr. Kemal AYDIN, Türk Hollanda Sağlık Vakfı 

Turizmde pozitif bir ivme yakalamak 

Dr. Aycan AKTAŞ 

AN-DEVA SAĞLIK GRUBU 

KURUMSAL İLETİŞİM KOORDİNATÖRÜ


2. ULUSLARARASI SAĞLIK TURİZMİ KONGRESİ PROGRAM ( 27 Şubat - 02 Mart 2009) 

Sağlık Turizm çeşitleri ve Sağlık Turizminde 

(1. Gün) Öğleden Önce 

Dr.Constantine CONSTANTİNİDES /Health Care Cybernetics 

stratejik yaklaşım 

YUNANİSTAN 

Sağlık Turizminde Finansman kaynakları ve Dr.Haluk ÖZSARI -Türkiye Sigorta ve Reasürans Şirketleri Birliği 

sigortaların genel bakışı 

Danışmanı 

Sağlık Turizminde Hukuki Sorumluluk - Tedavi 

Sonrası Takip 

Dr. Bülent GÖKER - AGİS Türkiye Medikal Direktörü 

İspanya Termatalya Fuar Sunumu ALEJANDRO RUBÍN CARBALLO - Termetalya Genel Müdürü - İSPANYA 

Sağlık Turizminin, Geleceği İçin Kalite mi? Ucuz 

Fiyat mı Önemli? Ve Pratik Uygulamaların Önemi 

Dr.Filiz ÇEVİRME - OHSAD Genel Koordinatörü 

Almanya‘dan gelen hastaların, Türkiye’deki 

sağlık hizmetlerine yönelik beklentileri nelerdir? 

Selma UYLAŞ - BKK Aktiv ALMANYA 

Role of Health Tourism in Global Health Service 

Crisis 

Anil K.MAINI - Apollo Hast. Grubu İş Geliştirme Müdürü / HİNDİSTAN 

Sağlık Turizminde Devlet Desteğinin Önemi ve 

Yabancı Sermaye 

Hüseyin ÇELİK -Adana Acıbadem Hastanesi Genel Müdür 

Küresel Kriz Sağlık Turizmimize 

Bir Fırsat Olabilir mi? 

Prof.Dr. Haydar SUR - Hisar Intercontinental Genel Direktör 

Turizmine Genel Bakış 

Ve Sağlık Turizmi İçin Altyapı İmkanlarımız 

KKTC Ekonomi ve Turizm Bakanlığı 

Brand Building and Marketing Techniques in 

Health Tourism 

Selin PEKER - Dünya Göz Hastanesi İş Geliştirme Direktörü 

Avrupa‘da Yerleşik Türklere Yönelik Sağlık Eylem Dt. Serdar BEKLEN/Avusturya - Türkiye Sağlık Derneği Başkanı 

Planı 

-AVUSTURYA 

Sağlık Turizminde Komşu Ülkeler ve Ortadoğu 

Pazarı 

Dr.Dursun AYDIN - Sağlık Turizmini Geliştirme Dernek Başkanı 

Sağlık Turizmi açısından Avrupa’da şube açmanın Prof.Dr. Mustafa YÜCEL - Alman Hastanesi / Türk Alman Tabipler 

önemi, Sorumlulukları ve Kazançları 

Birliği Başkanı 

The American Healthcare Crisis Creating 

Marketing Opportunities for Turkey 

Renee MARIE STEPHANO - Medical tourism magazine editörü - ABD 

Importance of the European Market in Health 

Tourism 


Zahid HAMİD - Euromedical Tours Başkanı-İNGİLTERE 

Health and thermal tourısm ınvestment Taner PİRİ - T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı Yatırım işletmeleri Genel 

opportunıtıes Of turkey 

Müdürlüğü 

Türkiye’deki Termal Tesislerin Ruhsatlandırılması, Dr.Hüseyin ULUDAĞ - T.C. Sağlık Bakanlığı Temel Sağlık Hizmetleri 

Kontrol ve Denetimleri 

Genel Müdürlüğü 

JEOTERMAL KAYNAKLARIN ENTEGRE 

OLARAK SAĞLIK VE TERMAL TURİZMDE 

DEĞERLENDİRİLMESİ 

DR. TOROS ÖZBEK 

Jeotermal Kaynaklı Belediyeler Birliği Danışmanı 

Ağrı’da Kültür ve Termal Turizmi Mehmet ÇETİN - Ağrı Valisi 

The Growing Importance Of Thalassotherapy In 

Health Tourism All Around The World Nowadays 

Vıegas Fernandes 

143

www.saglikturizmi.org.tr Raporlar ve Sunumlar 

Termal Tesislerde Kalite,Standardizasyon ve 

EUROPESPA Kriterleri 

Siirt ili billoris bölgesi jeotermal kaynakları 

Sağlık bulma yönünden rekreasyonun katkıları: 

ısparta ili örneği 

Avrupalilarin yaşlanmasi, 

Sağlik turizmi açisindan türkiye için bir firsat 

olabilir mi? 

144 

Prof. Dr. M. Zeki KARAGÜLLE - Türkiye Kaplıca Talasso ve Kür 

Merkezleri Derneği Başkanı 

Siirt sağlık müdürlüğü 

Yrd. Doç. Dr. Mehmet Topay 

Sdü orman fakültesi peyzaj mimarlığı bölümü 

Dr.Sema OĞLAK 


1. GÜN Öğleden Önce 

Health Tourism at a Crossroads “Thinking and Doing – at “Destination Level” 

Medical Tourism in Health Tourism ~ Turkey and the US Market 

Sağlık Turizminde Pazar Seçimindeki Kriterler Ve Pazarlamanın Önemi- Banu Başaran 

Türkiye’de Sağlık Hizmetleri- Uzm. Dr. Orhan KOÇ T.C. SAĞLIK BAKANLIĞI 

Tedavi Hizmetleri Genel Müdürlüğü Genel Müdür Yardımcısı 

Sağlık Turizmi Ve Acil Sağlık Hizmetleri – Prof. Dr. Ali COŞKUN 

Health Insurance Director (MOH ) Member of Syrian Insurance Supervisory Commission Syria- Dr.Hisham Diwani 

THE PLACE AND IMPORTANCE OF HEALTH TOURISM IN THE ISLAMIC WORLD- Dr. S. Hassan Tabatabaei Nejad 

Kuzey Kıbrıs’ta sağlık turizmi 

Health Tourism and D-8 Organisation- WIDI A.PRATIKTO 

“3rd International Health Tourism Congress”- Zahid Hamid 

Medikal Turizmde Aracı Kurumlar- Levent Baş 

Sağlık Turistinin Tedavisinde Mesleki Sorumluluk Sigortasının Önemi- Av. Kağan ULAŞ 

Healthcare Facilitators- Zahid Hamid 

2. GÜN Öğleden Önce 

Information and Communication Technologies for Health Tourism- Cenk Tezcan M.D. 

Sağlık Turizminde Bilişim ve İletişim Teknolojileri- Cenk Tezca (ÇEVİRİSİ) 

Uluslararası Pazarlamada Dünyagöz Başarı Öyküsü- Gökhan Yuğrucu 

Medical park hastaneler grubu’nda kalite yönetimi ve jci kreditasyonuna yönelik uygulamalar- hast. Yön. Uzm. Güler Çakmak 

What is Important in Health Tourism Quality or Price?- Prof. Anupam Sibal 

2. Gün Öğleden sonra 

THE MINISTRY OF CULTURE AND TOURISM- Oğuzhan Yurteri 

Evidence-Based Thermal Spa Tourism; Turkey’s important potential in Health Tourism- Prof. Dr. M. Zeki Karagülle


1. GÜN 

1. Oturum 

Constantine Contantinides (HEALTH TOURISM) 

T.C. S.B. Sağlık Turizmi Daire Başkanı Dr. Dursun Aydın (Türkiye’de Sağlık Turizmi) 

Keith Plollard (Medical tourism…past, present and future) 

Kamil Yüceoral (Dünyada ve Türkiye’de İleri Yaş Turizminin Geleceği) 

2. Oturum 

Brian Piper (Medical Tourism Market) 

Carpenter (Medical Tourism Products in Health Insurance) 

Hüseyin Çelik (Sağlık Turizminde Bölgesellik) 

3. Oturum 

Adnan Schika (the future of medical tourism in europe and Turkey) 

Josebh Choi (Far East Market Sample in Health Tourism: Republic of Korea) 

Kenan Ordu (International Business Development Hospital for Special Surgery) 

R. Hollunder (Patients from abroad in Turkish Hospitals and Clinics) 

2. GÜN 

4. Oturum 

Andreas Lanyi (Integration of International Patient’s Management Procedures) 

Eyüp Gümüş (Health Tourism and Robotic Surgery) 

Krıstın Ozturk (Cost vs. Quality in Medical Tourism) 

5. Oturum 

Camılle Hoheb (The Future Of Thermal Tourism: A Global Perspective) 

Kamil Türkmen (Kütahya Sunum) 

Özcan Akan (Bursa Sağlık Turizmi Potansiyeli) 

Taner Piri (The Mınıstry Of Culture And Tourısm) 

Zeki Karagülle (Türkiye’de Termal Talasso Turizmi; Güncel Durum) 

6. Oturum 

Aslı Akkor (Sağlık Turizminde Yetişmiş İnsan Kaynağı) 

Cenk Tezcan (New Definition of Healthcare & Medical ‘Supported’ Tourism) 

Güven Akıncı (Sağlık Turizminde İnovasyon) 

Haydar Sur (Hekim Hasta İletişimi ve Hasta Hakları) 

7. Oturum 

Ahmet Genç (Tanıtımda Seyahat Acenteleri ve Aracı Kurumların İşbirliği) 

Hüsnü Gümüş (Sağlıklı Yaşam İçin Dingin Ve Esen Kentler) 

Zahit Hamit (Intermediaries in Healthcare Travel) 

145

Raporlar ve Sunumlar 


10:15-11:45 

10:15-11:45 

11:45-13:00 

146 


1. GÜN 

Constantinides (Health Tourism Destination Development) 

Dr. Dursun Aydın (Türkiye’de Sağlık Turizmi) 

Keith Pollard (The future of medical tourism) 

Dr. med. Uwe Klein (Developments And Innovations In World Health Tourism) 

Constantinides (Health Tourism Destination Development) 

Dr. Dursun Aydın (Türkiye’de Sağlık Turizmi) 

Keith Pollard (The future of medical tourism) 

Dr. med. Uwe Klein (Developments And Innovations In World Health Tourism) 

Dr. Hasan Kuş (An Emerging Destination: TURKEY) 

Lutz Lungwıtz (Destination Germany – best practice International cooperation for Medical Wellness) 

Martın Aebı (Health tourism destinations and good practice examples: Switzerland) 

Nayef Awwad 

Prem Yagyası (Medical Tourism Destinations and Case studies from Far East) 

Soowoong Philip Kım (Korea Healthcare Global Project) 

14:00-14:15 Şehabettin Harput (Bursa Sağlık Turizmi Potansiyeli) 

14:15-15:15 

15:30-16:45 

09:00-10:15 

10:30-11:45 

Irene Shkarovskaya (STRATEGY of development at UKRAINIAN MARKET) 

Oxana Lutsenko (Russia Portrait of a region) 

Prem Jagyasi (Medical Tourism Gulf Countries) 

Ragdi Alazzawı (“What is the compass that guides patients of Arab Gulf states to the medical tourism 

states?”) 

Saif Aljaıbejı (Iraq & Medical Tourism) 

Cevat Şengul (Sağlık Turizminde Özel Hastanelerin Rolü) 

Hasan Güler (Türkiye Sağlık Bakanlığı Kalite Standartları) 

Nüket Küçükel Ezberci (Medikal Turizmde Hasta Memnuniyeti Ve Beklentileri) 

2. GÜN 

Abdulvahhab Yılmaz 

Dr. Dursun Aydın (Sağlık Serbest Bölgesi (SSB) Çalışması) 

Robin Yurk (Health Free Zones: A Global Investment Perspective) 

Saif Aljaıbejı (Health Care City Free Zones) 

Hakan Karalok (ABD’de Sağlık Turizmi) 

Hüseyin Çelik (Sağlık Turizminde Teşvik ve Vergi İndiriminin Sektöre Yansımaları) 

Mehmet Hızarcı (Markalaşma Algı Yönetimidir!) 

Robın Yurk (Effective Market Analysis & Promotion Strategies for Health Tourism in Turkey ) 

Seyit Karaca (Hizmet Sektörü Olarak Sağlık Turizminin Ülke Ekonomisindeki Rolü)

12:00-13:00 

14:00-15:30 

15:45-17:00 

09:00-10:15 

10:30-11:45 

Cenk Tezcan (V. ınternational congress of health tourism) 

Claudaı Mıka (Health Tourism Processes) 

Ayşe Turan (Avrupa Birliği’nde Hastaların ve Sağlık Hizmetlerinin Serbest Dolaşımı) 

Brıan S.Pıper (Medical Destination Turkey) 

Haluk Özsarı (Sağlık Turizminde Geri Ödeme Modelleri) 

Mustafa Ulu (Malpraktis Tıbbi Kötü Uygulama) 

Doğan Acar (Ankara’da Termal Turizm Potansiyeli Ve Yerel Yönetimin Rolü) 

Ferhat Özcan (Dünya Turizm Trendi ve 2030 Vizyonu) 

Mustafa Solak (Termalin Başkenti Thermal Capital of Turkey Afyonkarahisar) 

Ömer Özkan (El Allotransplantasyonu) 

Vural Kavuncu (Termal Turizm ve Bölge Kalkınmaya Yansımaları) 

Zeki Karagülle (Thermal Tourism And Spa - Wellness In Turkey) 

Bünyamin Ceylan (Yabancı Hastaların Tedavi İşlemleri) 

M. Ziya Kelat (Sağlık Turizmi ve Turistin Sağlığı Kapsamında Verilecek Hizmetlerinin Ücretlendirme Usul Ve 

Esasları) 

Ahmet Genç (Tıp Turizminde Aracı Kurumlar) 

Aziz Küçük (Kamu Hastane Birlikleri Yapılanmasında Sağlık Turizmi) 

12:00-13:00 Mahmut Yaşar (Konaklama Tesisleri) 

14:00-15:15 

15:30-16:30 

Süreyya Şeker (Sağlık Turizmi Hasta Takip Sistemi) 

Ünal Hülür (Sağlık.NET2) 

Cem Arslan (Sağlık Turizminde Gelir Ve Kurumlar Vergisi İndirimi) 

Mete Özbalaban (2012/4 Sayılı Döviz Kazandırıcı Hizmet Ticaretinin Desteklenmesi Hakkında Tebliğ) 

147

İnternet

149

Yazılı Basın

151

Görsel Basın 


Derneğinin Çalışmaları Görsel 

Medya ile Tüm Kamuoyunun 

İlgisine Sunulmuştur.

153

www.saglikturizmi.org.tr Fotoğraf Galerisi 

154

155

www.saglikturizmi.org.tr Türkiye Sağlık Turizmi Derneği Fotoğraf Galerisi 

1. ULUSLARARASI SAĞLIK TURİZMİ

KONGRESİ’NDEN KARELER 

14-17 Mart 

2008 

ANTALYA 

157

www.saglikturizmi.org.tr Türkiye Sağlık Turizmi Derneği Fotoğraf Galerisi 

158 



27 Şubat 

2 Mart 2008 

ANTALYA 

159

Türkiye Sağlık Turizmi Derneği Fotoğraf Galerisi 


160 



3-6 Aralık 

2010 

İSTANBUL 

161



162 



29-31 Ekim 

2011 

İSTANBUL 

163



164 



18-21 Kasım 

2012 

ANKARA 

165



166 

SEMPOZYUM VE PANELLER

SEMPOZYUM VE PANELLER 

167

www.saglikturizmi.org.tr Fotoğraf Galerisi 

168 

YURTDIŞI VE YURTİÇİ ETKİNLİKLERİ

YURTDIŞI VE YURTİÇİ ETKİNLİKLERİ 

169


170 

ANADOLU’DA SAĞLIK TURİZMİ 

Yüzyıllar süren Osmanlı İmparatorluğu 

Günümüzde Türkiye Cumhuriyeti

DÜNDEN BUGÜNE ANADOLU 

Anadolu; binlerce yıl Frigler, Hititler, Romalılar, Bizanslar, Selçuklular, Osmanlılar olmak üzere birçok devlet ve medeniyete ev sahipliği 

yapmıştır. Türkler bin yılı aşkın bir süredir Anadolu’da yaşamakta ve bölgeye barış ve huzur sağlamaktadır. Osmanlı Devleti buradan 3 kıtaya 

hâkim olmuş, 600 yıl hüküm sürdükten sonra yerini yeni, genç, demokratik ve hukuk devleti olan Türkiye Cumhuriyeti’ne bırakmıştır. 

Türkiye Cumhuriyeti yıllardır Batı ile entegre olmuş, her alanda uluslararası standartları yakalamış, Orta Asya, Orta Doğuve Kuzey 

Afrika’ya model bir ülke konumuna gelmiştir. Özellikle son 10 yılda ekonomik ve siyasi istikrar ve coğrafi konumu itibariyle bölgede 

barışın ve huzurun ve demokrasinin en iyi örneği olmuştur. Avrupa Birliği’ne üyelik süreci ve çalışmaları hızla sürerken tüm 

çevre ülkeleriyle ekonomik ve siyasi işbirliği artmaktadır. 

Türkiye, coğrafi konumu itibariyle Avrupa, Asya, Afrika ve Orta Doğu’nun tam ortasında köprü vazifesi görmektedir. Kuzey yarım 

kürede 36 – 42 enlemleri ve 26 – 45 Doğu boylamları arasında yer alan Türkiye, iklimi, tarihi ve doğal güzellikleriyle yılda 33 milyon 

turist ağırlayarak turizmde dünyada 7. sıradaki yerini koruyan bir ülkedir. 4 iklimi aynı anda yaşayan Türkiye, Karadeniz ve 

Akdeniz’de ormanlık yaylalar ve doğudan batıya birçok kültürel zenginliği barındıran bir açık hava müzesidir. 

Dinamik nüfus yapısıyla da dünyanın dikkatini çeken Türkiye’nin toplamda 75.600.000’lik nüfusunun 42.700.000 gibi büyük bir kısmını 15-45 

yaş arası oluşturmaktadır. Doğumda beklenen yaşam süresi kadınlar için 76,1, erkekler için 71,5’tir. Bu dinamik nüfusun ekonomiye katkısı 

olarak Türkiye dünyanın 16., Avrupa’nın 6. en büyük ekonomisi haline gelmiştir.. Ekonomisi en hızlı gelişen 10 ülkeden birisidir. Yıllık büyüme 

hızı 2011’de %8,5, yıllık ihracatı ise 152 milyar USD’ye yükselmiştir Gayrisafi yurtiçi hâsıla miktarı 775 milyar USD olarak belirlenmiştir. 

TÜRKİYE’DE SAĞLIK 

Anadolu binlerce yıl önce Antik Yunanlara, Romalılara, İskenderiye’ye, Selçuklulara ve Osmanlı’ya şifa merkezi olmuş, özellikle 

termal sularıyla hep şifa kapısı olmuştur. Antik Yunanlarda yaygın olan inanışa göre sağlık tanrısı “Asclepius” Anadolu’da İzmir bölgesinde 

yaşamış ve öldükten sonra onun adına yaptırılan tapınakta tedavi hizmetleri verilmiştir. Ayrıca Tıp’ın babası olarak bilinen 

ve adını tıp eğitimini bitirip mesleğine başlayacak tüm hekimlerin ettiği yemine veren Hipokrat da Anadolu’da, İzmir civarında 

yaşamıştır. Türkiye Cumhuriyeti döneminde de sağlık sistemi gelişmiş, özellikle son 10 yılda Sağlıkta Dönüşüm Programı ile Türkiye 

Sağlık Sistemi dünyaya örnek olmuştur. Birçok Batı ülkesindeki sağlık sisteminden daha iyi ve daha güçlüdür. 

Ülkemizde toplumun %99’u Sosyal Güvenlik şemsiyesi altındadır. Herkes özel, kamu ve üniversite hastanelerinden sağlık hizmeti alabilmektedir. 

Tedavi bedelini Sosyal Güvenlik Kurumu ödemektedir. Tüm hastanelerimiz uluslararası standartlar göz önünde bulundurularak 

Sağlık Bakanlığı’nca hazırlanan ulusal kalite standartlarına sahiptir ve sürekli denetlenmektedir. 50 civarında sağlık kuruluşumuz JCI ile 

uluslararası akreditasyona sahiptir. Ülkemizde 2766 kara, 19 helikopter ambulansı, 5 uçak ve 4 deniz ambulansı mevcuttur. Ayrıca 224 

kar paletli ambulans ve 52 adet de motosiklet ambulansı vardır. Ambulanslarımız olay yerine ortalama olarak 8 dakikada ulaşmaktadır. 

Toplam Sayı 100.000 Kişiye Düşen Sağlık Personeli Sayısı 

Personel Türü Türkiye Türkiye Avrupa Birliği 

Tüm Hekimler 126.029 169 326 

Pratisyen Hekim 39.712 53 87 

Uzman Hekim 66.064 88 239 

Diş Hekimi 21.099 28 61 

Eczacı 26.089 35 77 

Ebe & Hemşire 51.905 308 571 

Diğer Sağlık Personeli 110.862 148 - 

Türkiye (2011) Hastane Sayısı Yatak Sayısı 

Sağlık Bakanlığı 840 121.297 

Özel 503 36.648 

Üniversite 65 34.802 

Diğer 45 6.757 

Toplam 1453 194.504 

171


172 

Sayılarla Sağlık Göstergeleri (2011) 

Toplam Nüfus 0-14 Yaş 60+ Yaş 65+ Yaş Yıllık Nüfus Artışı 

74.724.269 %25,3 %10,8 %7,3 ‰ 12,01 

TÜRKİYE’DE SAĞLIK TEKNOLOJİSİ 

Organ Nakli (2011) 

Böbrek 2923 

Karaciğer 904 

Kalp 93 

TOPLAM 3920 

Ülkemizde birçok Batı ülkelerinde olan sağlık hizmetleri, ameliyatlar ve ileri teknoloji kullanılmaktadır. Kullanılan bu teknolojiler 

ve sunulan sağlık hizmetleri arasında Konvansiyonel her türlü Radyolojik İncelemeler, BT, CT, Cyberknife, Gammaknife, 

Nükleer Tıp ve Radyoterapi uygulamaları ve Robotik Cerrahi uygulamaları mevcuttur. 

Özetle: Her türlü kongenital anomali, kanser ameliyatları, kardiyovasküler cerrahi, beyin cerrahisi, ortopedik ve çocuk cerrahisi, 

organ nakli, estetik cerrahi, ileri diş tedavileri ve göz tedavileri yaygın olarak verilmektedir. 

2011 yılı 

MR BT USG 

Tıbbi Cihaz Türü 

EKO Cyberknife Robotik Cerrahi 

Sağlık Bakanlığı - - - - 3 3 

Diğer Kurumlar - - - - 4 9 

Toplam 781 1088 3775 1181 7 12 

TÜRKİYE’DE SAĞLIK 

Anadolu binlerce yıl önce Antik Yunanlara, Romalılara, İskenderiye’ye, Selçuklulara ve Osmanlı’ya şifa merkezi olmuş, özellikle 

termal sularıyla hep şifa kapısı olmuştur. Antik Yunanlarda yaygın olan inanışa göre sağlık tanrısı “Asclepius” Anadolu’da İzmir 

bölgesinde yaşamış ve öldükten sonra onun adına yaptırılan tapınakta tedavi hizmetleri verilmiştir. Ayrıca Tıp’ın babası olarak 

bilinen ve adını tıp eğitimini bitirip mesleğine başlayacak tüm hekimlerin ettiği yemine veren Hipokrat da Anadolu’da, İzmir 

civarında yaşamıştır. Türkiye Cumhuriyeti döneminde de sağlık sistemi gelişmiş, özellikle son 10 yılda Sağlıkta Dönüşüm Programı 

ile Türkiye Sağlık Sistemi dünyaya örnek olmuştur. Birçok Batı ülkesindeki sağlık sisteminden daha iyi ve daha güçlüdür. 

Ülkemizde toplumun %99’u Sosyal Güvenlik şemsiyesi altındadır. Herkes özel, kamu ve üniversite hastanelerinden sağlık hizmeti alabilmektedir. 

Tedavi bedelini Sosyal Güvenlik Kurumu ödemektedir. Tüm hastanelerimiz uluslararası standartlar göz önünde bulundurularak 

Sağlık Bakanlığı’nca hazırlanan ulusal kalite standartlarına sahiptir ve sürekli denetlenmektedir. 50 civarında sağlık kuruluşumuz JCI ile 

uluslararası akreditasyona sahiptir. Ülkemizde 2766 kara, 19 helikopter ambulansı, 5 uçak ve 4 deniz ambulansı mevcuttur. Ayrıca 224 

kar paletli ambulans ve 52 adet de motosiklet ambulansı vardır. Ambulanslarımız olay yerine ortalama olarak 8 dakikada ulaşmaktadır. 

Toplam Sayı 100.000 Kişiye Düşen Sağlık Personeli Sayısı 

Personel Türü Türkiye Türkiye Avrupa Birliği 

Tüm Hekimler 126.029 169 326 

Pratisyen Hekim 39.712 53 87 

Uzman Hekim 66.064 88 239 

Diş Hekimi 21.099 28 61 

Eczacı 26.089 35 77 

Ebe & Hemşire 51.905 308 571 

Diğer Sağlık Personeli 110.862 148 -

Türkiye (2011) Hastane Sayısı Yatak Sayısı 

Sağlık Bakanlığı 840 121.297 

Özel 503 36.648 

Üniversite 65 34.802 

Diğer 45 6.757 

Toplam 1453 194.504 

Sayılarla Sağlık Göstergeleri (2011) 

Toplam Nüfus 0-14 Yaş 60+ Yaş 65+ Yaş Yıllık Nüfus Artışı 

74.724.269 %25,3 %10,8 %7,3 ‰ 12,01 

TÜRKİYE’DE SAĞLIK TEKNOLOJİSİ 

Organ Nakli (2011) 

Böbrek 2923 

Karaciğer 904 

Kalp 93 

TOPLAM 3920 

Ülkemizde birçok Batı ülkelerinde olan sağlık hizmetleri, ameliyatlar ve ileri teknoloji kullanılmaktadır. Kullanılan bu teknolojiler ve 

sunulan sağlık hizmetleri arasında Konvansiyonel her türlü Radyolojik İncelemeler, BT, CT, Cyberknife, Gammaknife, Nükleer Tıp ve 

Radyoterapi uygulamaları ve Robotik Cerrahi uygulamaları mevcuttur. 

Özetle: Her türlü kongenital anomali, kanser ameliyatları, kardiyovasküler cerrahi, beyin cerrahisi, ortopedik ve çocuk cerrahisi, 

organ nakli, estetik cerrahi, ileri diş tedavileri ve göz tedavileri yaygın olarak verilmektedir. 

2011 yılı 

MR BT USG 

Tıbbi Cihaz Türü 

EKO Cyberknife Robotik Cerrahi 

Sağlık Bakanlığı - - - - 3 3 

Diğer Kurumlar - - - - 4 9 

Toplam 781 1088 3775 1181 7 12 

ÜLKEMİZDE SAĞLIK TURİZMİ 

Sağlık turizmi; bir kişinin sağlığına kavuşması veya sağlığını geliştirmesi için herhangi bir nedenle yaşadığı ülkeden başka bir ülkeye 

gitmesidir. 

Ülkemiz her üç sağlık turizmi türünde de çok ciddi potansiyele sahiptir. Bu bağlamda Türkiye; özellikle coğrafik konum, kültür ve 

iklim ve sağlıkta dönüşüm projesiyle sağlık hizmetlerinin geldiği nokta göz önünde bulundurulduğunda sağlık turizminde dünyada 

en cazip ülkelerden birisidir. 

Dünyada sağlık turizmi son 10 yılda hızla gelişmiştir. Sadece tıp turizmi için seyahat edenlerin sayısı 10 milyonu aşmış ve yıllık 100 milyar 

USD’lik bir ciroya ulaşmıştır. Ayrıca termal turizm, medikal SPA, yaşlı ve engelli turizminde seyahat edenlerin sayısı ve bu alanda dönen 

ciro tam net olarak bilinmemekle birlikte medikal turizmdekinden çok daha üst sıralardadır. Zaten turizm sektörünün çeşitlendirilmesi ve 

12 aya yayılması Türkiye gibi turizm ülkelerinde bir zorunluluk olmuştur. Sağlık turizmi artık tam bir ticari konu olup ülkelerin ekonomisinde 

çok önemli bir yer almaktadır. Turizm sektörü 12 aya yayılma ve istihdam edilme hususunda çok önemli bir hizmet sektörü olmuştur. 

Ülkemizde 50’ye yakın JCI ile akredite edilmiş uluslararası standartlarda hizmet veren sağlık kuruluşumuz vardır. Sağlık Serbest 

Bölgeleri’nin yasal olarak önü açılmış, Şehir Hastaneleri’nin inşaatı başlamıştır. Türkiye’de özel hastanelerin yanı sıra üniversite ve 

kamu hastanelerinde de sağlık turizmi altyapısını güçlendirmek için çeşitli çalışmalar başlamıştır. 

173


Ülkemiz, sağlık hizmetlerinin sunumunda, insan kaynağı kalitesi, ekonomik bedeli ve ileri teknoloji kullanımı ve uluslararası 

standartların uygulanmasıyla bölgesinde gerçek bir sağlık üssü haline gelmiştir. 

Son yıllarda başta çevre ülkeler olmak üzere Orta Asya, Orta Doğu, Afrika ülkeleri ve birçok Avrupa ülkelerinden hatta ABD’den yüz 

binlerce hasta tedavi olmak için ülkemize gelmektedir. 

BAZI İSTATİSTİKLER 

Grafik 1: Yıllar İtibariyle Türkiye’de Sağlık Hizmeti Alan Yabancı Hastaların Sayı Dağılımı 

Grafik 2: Ülkelere Göre Sağlık Turisti Sayısının Dağılımı (İlk 10 Ülke) 

Grafik 4: Ülkelere Göre Turistin Sağlığı Hasta Sayısının Dağılımı – Özel Hastaneler (İlk 10 Ülke) 

174

Grafik 5: Yabancı Hasta Sayısı 2010-2012 İstatistikleri ve 2023 Hedefi 

Ülkemizde sağlık turizmi sadece tıp turizminden ibaret olmayıp termal turizm, yaşlı ve engelli turizmi de hızla gelişmektedir. Bunlarla 

ilgili standartlar belirlenmekte ve yatırımlar hızla artmaktadır. 

SAĞLIK TURİZMİNİN YÖNETİMİ 

Sağlık turizmi ile ilgili iş ve işlemleri yapmak ve kurumlar arası koordinasyonu sağlamak kanunla Sağlık Bakanlığı’na verilmiştir. Buna 

dayanarak Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü bünyesinde Sağlık turizmi Daire Başkanlığı kurulmuştur. Konuyla ilgili www.saglikturizmi.gov.tr 

adresli web sitemiz 4 dilde yayın yapmaktadır. Yurtdışı Çağrı Merkezi’nde yabancı hastalara 7 gün 24 saat İngilizce, Arapça, 

Rusça ve Almanca ve ayrıca mesai saatlerinde Farsça ve Fransızca dillerinde 444 47 28 nolu hattan tercümanlık ve danışmanlık hizmeti 

verilmektedir. 

Konuyla ilgili birçok araştırma yapılmaktadır ve mevzuatlar hazırlanmaktadır. Ülkemizde sağlık turizmi ve yabancı hastalara sunulan 

sağlık hizmeti devletin denetiminde ve sürekli kontrolündedir. 

Ekonomi Bakanlığı, sağlık turizmi ile ilgili yurtdışı tanıtımlarına finansal destek sağlamaktadır. Ayrıca 2013’ten itibaren sağlık turizminden 

elde edilen gelirlerden %50 vergi muafiyeti teşviki gelmiştir. 

2013-2017 STRATEJİK PLANIMIZ 

Stratejik Amaç 4; Türkiye’nin ekonomik ve sosyal kalkınmasına ve küresel sağlığa katkı aracı olarak sağlık sistemini geliştirmeye devam 

etmektir. 

Stratejik Hedef 4.5; Türkiye’de sağlık turizmini güçlendirmektir: 

• Sağlık turizmi kapsamında tanıtım yapmak ve cazibe oluşturmak, 

• Sağlık turizmi kapsamında verilen hizmet sunumunun kalitesini iyileştirmek, 

• Sağlık turizmi hizmet kapsamını genişletmek, 

• Sağlık turizmi yönetimini iyileştirmek. 

NOT: Sağlık Bakanlığına ait www.saglikturizmi.gov.tr den alınmıştır. 

175

Dernek Tüzüğü ve Üyelik 

BÖLÜM: I 

DERNEĞIN ADI: SAĞLIK TURIZMİ DERNEĞİ 

DERNEĞIN MERKEZI: DERNEĞIN MERKEZI ANKARA’DADıR. DERNEK, YURT IÇINDE VE YURT DıŞıNDA ŞUBELER AÇABILIR. 

BÖLÜM: II 

DERNEĞİN AMACI VE BU AMACI GERÇEKLEŞTİRMEK İÇİN DERNEKÇE SÜRDÜRÜLECEK ÇALIŞMA KONULARI VE ÇALIŞMA BİÇİMİ: 

DERNEĞİN AMACI VE FAALİYETLERİ: Öncelikli olarak Sağlık turizmi ve Kaplıca Turizmi gibi alternatif turizm potansiyellerinin 

araştırılması, geliştirilmesi, yurt içinde ve yurt dışında tanıtımının yapılması için: 

A) Sağlık Turizmi ve Kaplıca Turizmi Üzerinde Çalışmalar Yapılmasını; Yurt dışından tedavi amacıyla hastalar getirmek ve 

getirilen bu hastaların tedavisinin yapılmasını sağlamak. Ülkemizde sağlık hizmeti sunan kurum ve kuruluşlarla bu tür organizasyonlar 

yapmak.Kaplıcalara yurt dışından ve yurt içinden dinlenme ve konaklama amacıyla turistler getirmek ve bununla 

ilgili organizasyonlar yapmak. Kür tedavileri (Doktor tavsiyesi ile termal kaynaklarda belirli seanslarla tedavi planının düzenlenmesi) 

için yurt içinden ve yurt dışından hastaları kaplıca ve kür merkezlerine getirmek ve bu hizmetleri organize etmek. Bu 

konuda çeşitli tanıtımlar yapmak.Yurt dışından, kaplıcalara sağlık kurumlarına hastaların gelmesiyle ilgili yasal düzenlemeler 

için değerlendirme raporları ve projeler hazırlayarak ilgili kurum ve kuruluşlara sunmak. 

B) Yurt Dışındaki ve Ülkemizdeki Yaşlılar ve Özürlülerin Sorunları ve Bakımı Üzerinde Çalışmalar Yapılmasını; Yurt dışındaki 

yaşlılar ve özürlüleri ülkemize getirip evde bakım hizmetlerini vermek. Bununla ilgili huzur evleri ile kaplıca bölgelerinde, 

yaylalarda, sahillerimizde, tatil köyleri kurmak, kurulmuş olanlarla da iş birliğine girmek. Yurt dışından ülkemize yaşlıların 

getirilip bakımı yapılması için ilgili yasal düzenlemelere yönelik değerlendirme raporları ve projeler hazırlayarak ilgili kurum 

ve kuruluşlara sunmak. Ülkemizde yaşlı ve özürlülere evde bakım modelleri oluşturmak ve geliştirmek. Yurt dışından özellikle 

yaşlıların bakımıyla ilgili geri ödeme kurumları ve kuruluşlarla iletişim kurmak ve bu konularda ülkemizin potansiyel ve ekonomik 

bir ülke olduğunu tanıtmak.Aynı zamanda yurt içindede yaşlı ve özürlüler için gerekli alt yapıyı hazırlamak ve hizmet 

sunmak özellikle bu gruptaki yoksul fertlere ekonomik ve sosyal açıdan destek olmak. 

C) Sağlık Turizm Alanlarında Araştırmalar Yapılması Eğitimler Verilmesini; Sağlık Turizmi alanında araştırma ve yönetimsel 

geliştirme için projeler hazırlamak, uygulamak, eğitim kurumları ve hizmet sunacak otel, motel, tatil köyleri, kaplıcaları, kür 

merkezleri, huzurevleri vb. müesseseler açmak. Bu alanda hizmet sunacak kalifiye eleman yetiştirmek mesleki eğitimler vermek. 

Kurum ve kuruluşlara sağlık turizmi ve evde bakımla ilgili danışmanlık yapmak. Ülkemize sağlık turizmi, kaplıca turizmi 

ve yurt dışı yaşlılara bakım hizmetlerinden gelir etmek için tanıtım ve organizasyonlar yapmak. Amaç edinmiştir. 

176

DERNEK, BU AMACINI GERÇEKLEŞTİRMEK İÇİN AŞAĞIDAKİ ÇALIŞMALARI YAPAR: 

1. Alternatif Turizm ve Sağlık Turizmi alanlarında yazılı ve görsel yayınlar hazırlar. 

2. Alternatif Turizm ve Sağlık Turizmi alanlarında faaliyet gösterebilecek müesseseler kurarak veya kiralayarak işletir veya mevcutlarıyla 

işbirliğine girer ve ortaklık yapar. 

3. Yurt içinde ve yurt dışında Sağlık Turizmi ile bu konulardaki araştırmalar için komisyonlar kurarak çalışmalar yapar. 

4. Derneğe gelir sağlamak için sağlık, sağlık turizmi ve kaplıca turizmi alanında ticarî faaliyetlerde bulunur. 

5. Gerektiğinde derneğin faaliyetleri ve geliştirilmesi için dernek üyelerinden veya dışardan ücreti mukabilinde eleman çalıştırır. 

6. Gerekli hukukî izinleri alarak yazılı ve görsel her türlü yayında bulunur. Bu alanda faaliyet gösteren yayın kuruluşları ile iş birliği 

yapar. 

7. Sergiler, geziler, eğlence, temsil, konser, spor yarışması ve konferanslar düzenler. 

8. Üyelerinin meslekî eğitimine ve sosyal ihtiyaçlarına yönelik olarak misafirhaneler, lokal, sandık, her türlü eğitim ve sosyal tesisler 

açar, işletir, işlettirir. 

9. Dernek, amaçlarını gerçekleştirmek ve topluma yol göstermek için ihtiyaca göre çalışma grupları ve komisyonlar oluşturur. 

10. Özellikle dernek amaçları arasında belirtilen hususlara ilişkin olarak çalışmalarda ve hizmetlerde bulunan kimselere ödüller verir. 

11. Dernek, kendi adına menkul ve gayrimenkul mallar alır satar. 

12. Üyeleri ve oluşturacağı çalışma grupları aracılığıyla üçüncü kişilere bedeli karşılığında projeler, raporlar hazırlar, bilirkişilik yapar. 

BÖLÜM: III 

DERNEĞE ÜYE OLMA, ÜYELİKTEN ÇIKMA, ÜYELİKTEN ÇIKARILMA KOŞULLARI VE ŞEKİLLERİ: 

ÜYE OLMA HAKKI: Fiili ehliyetine sahip olan ve derneğin amaçlarını benimseyen herkes, 5253 Sayılı Dernekler Kanunu ve Türk Medeni 

Kanunu’nda belirtilen sürekli ve süreli hak yoksunluğu veya hak sınırlaması kapsamında kalmamak koşulu ile derneğe üye olabilir. 

Dernek Yönetim Kurulu, üyelik için yapılacak yazılı müracaatları en geç 30 (otuz) gün içinde üyeliğe kabul veya isteğin reddi şeklinde 

karara bağlayıp, sonucu müracaat sahibine yazı ile bildirmek zorundadır. Hiç kimse üye olmaya zorlanamaz. 

ÜYELİKTEN ÇIKMA: Hiç kimse dernekte üye kalmaya zorlanamaz. Her üye istifa hakkına sahiptir.Üyenin istifa dilekçesi, Yönetim Kuruluna 

ulaştığı anda çıkış izni sonuçlanmış olur. 

ÜYELİKTEN ÇIKARILMA: Dernek üyesi iken, medeni hakları kullanma yetkisini ve dernekte üye kalma haklarını kaybedenler ve Dernek 

Tüzüğüne aykırı hareketlerinden dolayı üyelikten çıkarılma kararı verilenlerin üyelikleri sona erer. Genel kurulca belirlenen yıllık 

aidatını ödemeyenler üyelikten çıkartılırlar.Yukarıda belirtilen durumlardan birinin tespiti hâlinde, üyelik kaydı Dernek Yönetim Kurulunca 

silinir.Dernek Tüzüğüne aykırı hareketlerinden dolayı üyelikten çıkarılanların Genel Kurula itiraz hakları vardır. 

ÜYELİK HAKLARI: Dernek üyeleri eşit haklara sahiptir. Her üye Genel Kurulda bir oy hakkına sahiptir.Üye oyunu bizzat kullanmak 

zorundadır. 

BÖLÜM: V 

DERNEĞİN ORGANLARI: Derneğin organları aşağıda gösterilmiştir: 

A- Genel Kurul, B- Yönetim Kurulu, C- Denetleme Kurulu, 

177

www.saglikturizmi.org.tr Dernek Tüzüğü ve Üyelik 

DERNEK GENEL KURULUNUN KURULUŞ ŞEKLİ VE TOPLANMA ZAMANI: 

KURULUŞ ŞEKLİ: Dernek Tüzüğüne göre Genel Kurula katılma hakkı bulunan üyelerden oluşur. 

TOPLANMA ZAMANI: Genel Kurul 2 (iki) yılda bir Mayıs ayı içerisinde Yönetim Kurulunca belirlenecek gün, yer ve saatte toplanır. 

Olağan toplantı dışında Genel Kurul, Yönetim ve Denetim Kurulunun gerekli gördüğü hâllerde veya Dernek üyelerinin 

beşte birinin yazılı isteği üzerine Yönetim Kurulunca toplantıya çağrılır. Denetleme Kurulunun veya Dernek Üyelerinin beşte 

birinin yazılı isteği üzerine Yönetim Kurulu, Genel Kurulu bir ay içerisinde toplantıya çağırmazsa, Denetleme Kurulu ve toplantı 

isteğinde bulunan üyelerden birinin müracaatı üzerine Mahalli Sulh Hâkimi duruşma yaparak dernek üyeleri arasından üç 

kişilik bir heyeti, Genel Kurulu toplamaya çağırmakla görevlendirir. 

ÇAĞRI USULÜ: Yönetim kurulu, dernek tüzüğüne göre genel kurula katılma hakkı bulunan üyelerin listesini düzenler. Genel 

kurula katılma hakkı bulunan üyeler, en az onbeş gün önceden, günü, saati, yeri ve gündemi bir gazetede ilan edilmek veya 

yazılı ya da elektronik posta ile bildirilmek suretiyle toplantıya çağrılır. Bu çağrıda, çoğunluk sağlanamaması sebebiyle toplantı 

yapılamazsa, ikinci toplantının hangi gün, saat ve yerde yapılacağı da belirtilir. İlk toplantı ile ikinci toplantı arasındaki süre 

yedi günden az, altmış günden fazla olamaz. 

Toplantı, çoğunluk sağlanamaması sebebinin dışında başka bir nedenle geri bırakılırsa, bu durum geri bırakma sebepleri de 

belirtilmek suretiyle, ilk toplantı için yapılan çağrı usulüne uygun olarak üyelere duyurulur. İkinci toplantının geri bırakma 

tarihinden itibaren en geç altı ay içinde yapılması zorunludur. Üyeler ikinci toplantıya, birinci fıkrada belirtilen esaslara göre 

yeniden çağrılır. Genel kurul toplantısı bir defadan fazla geri bırakılamaz. 

TOPLANTI YERİ: Genel Kurul toplantıları Dernek Merkezinin bulunduğu yerde veya Yönetim Kurulunun uygun göreceği başka 

yerde yapılır. 

TOPLANTI YETER SAYISI: Genel Kurul, katılma hakkı bulunan üyelerinin salt çoğunluğunun, Tüzük değişikliği ve Derneğin Feshi 

hallerinde ise 2/3’ünün katılımıyla toplanır. Çoğunluğun sağlanamaması sebebiyle toplantının ertelenmesi durumunda ikinci 

toplantıda çoğunluk aranamaz. Ancak, bu ikinci toplantıya katılan üye sayısı Dernek Yönetim ve Denetleme Kurulları üye tam 

sayısı toplamından az olamaz. 

TOPLANTININ YAPILIŞ USULÜ: Genel kurula katılma hakkı bulunan üyelerin listesi toplantı yerinde hazır bulundurulur. Toplantı 

yerine girecek üyelerin resmi makamlarca verilmiş kimlik belgeleri, yönetim kurulu üyeleri veya yönetim kurulunca 

görevlendirilecek görevliler tarafından kontrol edilir. Üyeler, yönetim kurulunca düzenlenen listedeki adları karşısına imza 

koyarak toplantı yerine girerler. 

Toplantı yeter sayısı sağlanmışsa durum bir tutanakla tespit edilir ve toplantı yönetim kurulu başkanı veya görevlendireceği 

yönetim kurulu üyelerinden biri tarafından açılır. Toplantı yeter sayısı sağlanamaması halinde de yönetim kurulunca bir tutanak 

düzenlenir. Açılıştan sonra, toplantıyı yönetmek üzere bir başkan ve yeteri kadar başkan vekili ile yazman seçilerek divan 

heyeti oluşturulur. 

Dernek organlarının seçimi için yapılacak oylamalarda, oy kullanan üyelerin divan heyetine kimliklerini göstermeleri ve hazırın 

listesindeki isimlerinin karşılarını imzalamaları zorunludur. 

Toplantının yönetimi ve güvenliğinin sağlanması divan başkanına aittir. Genel kurulda, yalnızca gündemde yer alan maddeler 

görüşülür. Ancak toplantıda hazır bulunan üyelerin onda biri tarafından görüşülmesi yazılı olarak istenen konuların gündeme 

alınması zorunludur. 

178

Genel kurulda her üyenin bir oy hakkı vardır; üye oyunu şahsen kullanmak zorundadır. Onursal üyeler genel kurul toplantılarına katılabilir 

ancak oy kullanamazlar. Tüzel kişinin üye olması halinde, tüzel kişinin yönetim kurulu başkanı veya temsille görevlendireceği 

kişi oy kullanır. 

Toplantıda görüşülen konular ve alınan kararlar bir tutanağa yazılır ve divan başkanı ile yazmanlar tarafından birlikte imzalanır. Toplantı 

sonunda, tutanak ve diğer belgeler yönetim kurulu başkanına teslim edilir.Yönetim kurulu başkanı bu belgelerin korunmasından 

ve yeni seçilen yönetim kuruluna yedi gün içinde teslim etmekten sorumludur. 

TOPLANTIDA GÖRÜŞÜLECEK KONULAR: Genel Kurul toplantısında yalnız gündemde yer alan maddeler görüşülür. Ancak, toplantıda 

hazır bulunan üyelerin en az dörde biri tarafından görüşülmesi istenen konuların gündeme alınması zorunludur. 

GENEL KURULUN GÖREVLERİ, YETKİLERİ, OY KULLANMA VE KARAR ALMA USUL VE ŞEKİLLERİ: 

GENEL KURULUN GÖREV VE YETKİLERİ: Aşağıdaki yazılı hususlar Genel Kurulca görüşülüp karara bağlanır. 

1. Dernek Organlarının seçilmesi, 

2. Dernek Tüzüğünün değiştirilmesi, 

3. Yönetim ve Denetleme Kurulları raporlarının görüşülmesi, Yönetim Kurulunun ibra edilmesi, 

4. Yönetim kurulunca hazırlanan bütçenin görüşülüp aynen veya değiştirilerek kabul edilmesi, 

5. Dernek için gerekli taşınmaz malların satın alınması veya mevcut taşınmaz malların satılması hususunda Yönetim Kuruluna yetki 

verilmesi, 

6. Yönetim Kurulunca Dernek çalışmaları ile ilgili olarak hazırlanacak yönetmelikleri inceleyip, aynen veya değiştirerek onaylanması, 

7. Derneğin Feshedilmesi, 

8. Yönetim Kurulunca gösterilen diğer tekliflerin incelenip karara bağlanması. 

OY KULLANMA VE KARAR ALMA USUL VE ŞEKİLLERİ: Genel Kurul kararları toplantıya katılan üyelerin salt çoğunluğuyla alınır. Şu 

kadar ki Tüzük değişikliği ve Derneğin Feshi kararları ancak toplantıya katılan üyelerin 2/3 çoğunluğuyla alınır. 

YÖNETİM VE DENETLEME KURULLARININ GÖREV VE YETKİLERİ, NE ŞEKİLDE SEÇİLECEĞİ, ASİL VE YEDEK ÜYE SAYISI: 

YÖNETİM KURULU: Yönetim Kurulu 5 asil ve 5 yedek üye olarak Genel Kurulca gizli oyla seçilir. Asil üyeliklerde boşalma olduğu takdirde 

yedek üyelerin göreve çağrılması zorunludur. 

Yönetim Kurulu aşağıdaki hususları yerine getirir: 

1. Derneği temsil etmek veya bu hususta kendi üyelerinden bir veya birkaçına yetki vermek. 

2. Derneğin gelir ve gider hesaplarına ilişkin işlemleri yapmak ve gelecek döneme ait bütçeyi hazırlayarak Genel Kurula sunmak. 

3. Derneğin çalışmaları ile ilgili Yönetmelikleri hazırlayarak Genel Kurulun onayına sunmak, 

4. Genel Kurul Yetkisi ile taşınmaz mal satın almak, Derneğe ait taşınmaz malları satmak, bina veya tesis inşa etmek, devlet tahvili, 

hazine bonosu ve her nevi tahvil veya hisse senedi satın almak, 

5. Kira Sözleşmesi yapmak, dernek lehine ipotek veya ayni haklar tesis ettirmek, 

6. Derneğin amaçlarını gerçekleştirmek için her çeşit kararı almak ve uygulamak, 

7. Her faaliyet yılı sonunda derneğin yıllık bilanço ve Yönetim Kurulu çalışmalarını açıklayan raporu düzenleyerek Denetim Kuruluna 

sunmak, 

179


8. Bütçedeki fonlar ve maddeler arasında aktarmalar yapmak, 

9. Derneğe üye alınmasına veya üyelikten çıkarılmasına karar vermek. 

YÖNETİM KURULUNUN YEDEK ÜYELERLE TAMAMLANAMAMASI: Yönetim kurulu üye sayısı, boşalmalar sebebiyle yedeklerinde 

getirilmesinden sonra üye tam sayısının yarısından aşağı düşerse, Genel Kurulu tarafından bir ay içinde toplantıya 

çağrılır. Çağrının yapılmaması hâlinde, Dernek üyeleri arasından seçeceği üç kişiyi bir ay içinde Genel Kurulu toplamakla 

görevlendirir. 

DENETLEME KURULU: Denetleme Kurulu 3 asil 3 yedek üye olmak üzere Genel Kurulca seçilir. 

Denetleme Kurulunun Görevleri: 

1. En geç altı ayda bir ve belirsiz zamanlarda Derneğin bütün hesap ve işlemlerini Yönetim Kurulunun işlem faaliyetlerini, 

Derneğin mali durumunu incelemek ve denetlemek. 

2. Denetim sonucu düzenlenecek raporları Yönetim Kuruluna, Genel Kurul toplantısından önce hazırlanacak yıllık raporları 

ise Genel Kurula sunmak. 

3. Gerektiğinde Genel Kurulu toplantıya çağırmak. 

ORGANLARA SEÇİLENLERİN İDAREYE BİLDİRİLMESİ: Genel Kurulca yapılan seçimi izleyen otuz gün içinde. Yönetim Kurulu 

Başkanı tarafından Yönetim ve Denetleme Kurulları ile Derneğin diğer organlarına seçilen asil ve yedek üyelerin. Ad ve Soyadları, 

Baba Adlarını, Doğum Yeri ve Tarihleri, Meslek ve İkametgâhları ile T.C. Kimlik Numaraları Dernek Merkezinin bulunduğu 

yerin en büyük Mülki Amirliğine yazılı olarak bildirilir. 

DERNEĞİN BORÇLANMA USULLERİ: Dernek, Genel Kurullarında Dernek lehine alınacak taşınır ve taşınmaz malları almak için 

Genel Kuruldan yetki almak suretiyle borçlanarak taşınır ve taşınmaz mallar alır. 

ÜYELERİN ÖDEYECEKLERİ GİRİŞ VE YILLIK AİDAT MİKTARININ BELİRLENME ŞEKLİ: Dernek üyelerinin ödeyecekleri giriş ve yıllık 

aidat miktarları kurul tarafından belirlenir. 

DERNEĞİN GELİRLERİ: Derneğin gelir kaynakları aşağıda sayılmıştır. 

1. Üye aidatı: Üyelerden giriş ödentisi olarak en az 10 YTL, aylık olarak ta en az 5 YTL aidat alınır. Bu miktarları artırmaya 

veya eksiltmeye genel kurul yetkilidir, 

2. Şube ödentisi: Derneğin genel giderlerini karşılamak üzere şubeler tarafından tahsil edilen üye ödentilerinin %20’si altı 

ayda bir genel merkeze gönderilir, 2-Gerçek ve tüzel kişilerin kendi isteği ile derneğe yaptıkları bağış ve yardımlar, 

3. Dernek tarafından tertiplenen çay ve yemekli toplantı, gezi ve eğlence, temsil, konser, spor yarışması ve konferans gibi 

faaliyetlerden sağlanan gelirler, 

4. Derneğin mal varlığından elde edilen gelirler, 

5. Yardım toplama hakkındaki mevzuat hükümlerine uygun olarak toplanacak bağış ve yardımlar, 

6. Derneğin, amacını gerçekleştirmek için ihtiyaç duyduğu geliri temin etmek amacıyla giriştiği ticari faaliyetlerden elde 

edilen kazançlar, 

7. Diğer gelirler, 

8. Yurt dışı yardımları;Dernek mülki idare amirliğine önceden bildirimde bulunmak şartıyla yurtdışındaki kişi, kurum ve kuruluşlardan 

aynı ve nakti yardım alabilir. Nakti yardımların bankalar aracılığıyla alınması zorunludur. 

180

DEFTER VE KAYITLAR: Dernek aşağıda yazılı defterleri tutar: Dernek, kanun ve yönetmelikte belirtilen defterleri tutar. Bu 

maddede sayılan defterlerin noterden veya Dernekler Müdürlüğünden tasdikli olması zorunludur. 

DERNEĞİN İÇ DENETİM ŞEKİLLERİ: Derneğin iç denetimi, Dernekler Kanunu ve Tüzüğüne göre Denetleme Kurulu tarafından 

gerçekleştirilir. 

TÜZÜĞÜN NE ŞEKİLDE DEĞİŞTİRİLECEĞİ: Tüzük değişikliği toplantıya katılan üyelerin 2/3-oyları ile değiştirilebilir. 

DERNEĞİN FESHİ HALİNDE MAL VARLIĞININ TASFİYE ŞEKLİ: Dernek Genel Kurulu her zaman Derneğin Feshine karar verebilir. 

Genel Kurulun Derneğin feshine karar verebilmesi için, tüzüğe göre Genel Kurula katılma hakkına sahip bulunan dernek 

üyelerinin en az üçte ikisinin toplantıda hazır bulunması şarttır. İlk toplantıda bu çoğunluğun sağlanamaması hâlinde üyeler 

ikinci toplantıya çağrılır. İkinci toplantıya katılan üye sayısı Yönetim ve Denetim Kurulları üye tam sayısının iki katından az olamaz. 

Derneğin Feshe ilişkin karar toplantıda hazır bulunan üyelerin üçte iki çoğunluğu ile verilmek zorundadır.Derneğin Feshi 

Yönetim Kurulu tarafından mahallin en büyük Mülki Amirliğine yazıyla bildirilir. Fesih kararı ile birlikte Derneğin mal varlığının 

Genel Kurulun alacağı karar doğrultusunda tasfiye yapılır 

HÜKÜM EKSİKLİĞİ: Dernek Tüzüğünde Hüküm bulunmayan durumlarda, 5253 Sayılı Dernekler Kanunu bu konuda Hüküm 

bulunmayan durumlarda ise 4721 Sayılı Türk Medeni Kanunu Hükümleri uygulanır. 

DERNEK ÜYELİĞİ 

Türkiye Sağlık Turizmi Derneği Üyelik Şartları 

1-Sağlık turizmi alanında çalışmak, 

2-Tüzüğünde sağlık veya turizm konularında iştigal edilebilecek olmak. 

3-Dernek tüzüğündeki prensipleri benimsemiş olmak. 

4-Üyelik aidatlarını düzenli ödemek. 

Not: Üyelikten ayrılanlar ayrıldığı ana kadar üyelik aidatını ödemesi gerekir. 

ÜYE OLMANIN AVANTAJLARI 

1. Sağlık turizmi konularında ve gelişmelerinden sürekli haberdar olacaktır. 

2. Derneğin web sitesinde kurum web sitesinin linki konacaktır. 

3. Web sitesinin üyeler bölümünde iletişim ve iştigal alanıyla birlikte yayınlanacaktır. 

4. Derneğin kongre, sempozyum, katalog, bülten vb. çalışmalarına katılması veya reklam vermesi halinde liste fiyatından 

%10 indirim uygulanacaktır. 

5. Yönetime, komisyonlara seçme ve seçilme hakkını elde edecek.Mevzuatlar çerçevesinde dernekte görev alabilecektir. 

6. Ülkemizde Sağlık Turizminin gelişimine katkıda bulunmuş olacaktır. 

181


182 

Kurumun Marka Adı: 

Şirketin Resmi Adı: 

Adres: 

Vergi Dairesi: 

Vergi No: 

Yetkilinin Adı Soyadı: 

Görevi: 

Tel: 

Cep: 

E-‐Posta Adresi: 

Üye olduğunuz dernekler: 

SAĞLIK TURİZMİ DERNEĞİ 

TÜRKİYE SAĞLIK ÜYE BAŞVURU TURİZMİ FORMU DERNEĞİ 

ÜYE BAŞVURU FORMU 

Çalıştığı Sektör 

Sağlık Kuruluşu Turizmci / Seyahat Acentesi/ Danışman Firma 

vb. 

Otel-‐Tatil Köyü SPA Wellness 

Termal Tesis Diğer 

Eklemek istediğiniz diğer bilgiler 

…………………………………………………………………………………………………………………………. 

Türkiye 

Sağlık TurizmiDerneği’nin tüzüğünü okudum. Derneğin ilkelerini kabul ediyor, belirtilen amacın 

gerçekleştirilmesine katkıda bulunmak istiyorum. Derneğinize üyeliğimin kabulünü rica ederim. 

İmza … 

..../....../20....... 

Not: Lütfen başvurunuza yetkilinin; imza sirküleri, nüfus cüzdanı fotokopisi, iki adet fotoğraf ve CV’nizi 

ekleyiniz. Ayrıca kurumun Ticaret tescil gazetesi, Ruhsat fotokopisi, vergi levhası, kalite belgelerinin 

fotokopileri Dernek Merkezine gönderiniz. 

www.saglikturizmi.org.tr

Türkiye 

Adı-‐Soyadı : 

Doğum Yeri Tarihi : 

Adres : 

Tel (Ev) : 

Tel (Cep) : 

e-‐Posta Adresi : 

Öğrenim Durumunuz : 

Meslek : 

Halen çalıştığınız işyeri : 

Göreviniz : 

Özel ilgi alanlarınız : 

Bildiğiniz yabancı dil(/ler) : 

Bildiğiniz bilgisayar programları : 

Üye olduğunuz dernekler : 

TÜRKİYE SAĞLIK TURİZMİ DERNEĞİ 

ÜYE ÜYE BAŞVURU BAŞVURU FORMU FORMU 

: 

Gönüllü olarak çalışmak istediğiniz bölümler 

Eğitim Halkla ilişkiler 

Basın ve Yayın Araştırma-‐Geliştirme 

Kütüphane ve Arşiv Proje Hazırlama 

Muhasebe ve Ofis Gençlik Kolu 

Eklemek istediğiniz diğer bilgiler 

…………………………………………………………………………………………………………………………….. 

Sağlık Turizmi Derneği’nin tüzüğünü okudum. Derneğin ilkelerini kabul ediyor, belirtilen 

amacın gerçekleştirilmesine katkıda bulunmak istiyorum. Derneğinize üyeliğimin kabulünü rica 

ederim. 


İmza … 

..../....../20....... 

Not: Lütfen başvuru formunuza; nüfus cüzdanı fotokopisi, iki adet fotoğraf ve özgeçmişinizi 

183

184 

Derneğimizin Künyesi 

İletişim 

Meşrutiyet Cad: 46/24 Kızılay - Çankaya/ANKARA 

Tel: +90312 431 64 17 • Faks: +90312 434 48 84 

www.saglikturizmi.org.tr • info@saglikturizmi.org.tr 

Kongre İçin 

kongre@saglikturizmi.org.tr 

Eğitimler İçin 

egitim@saglikturizmi.org.tr 

Projeler İçin 

proje@saglikturizmi.org.tr 

baskan@saglikturizmi.org.tr 

Banka Hesap Numarası 

Türkiye İş Bankası Kızılay Şubesi - 4214 

Hesap No: 1476828 

IBAN No: TR64 0006 4000 0014 2141 4768 28 

Künye 

Kütük Numarası: 06.074 139 

Çankaya Vergi Dairesi V.No: 7390442112 

Kuruluş Tarihi: 2005 

Türkiye İsmi Aldığı Tarih: 2013 

DERNEĞE ÜYELİK İÇİN LÜTFEN 

WEB SİTEMİZİ ZİYARET EDİNİZ... 

www.saglikturizmi.org.tr

Dernekler Yönetmeliği (Resmi Gazete Tarihi: 31/03/2005 Sayısı: 25772) 

Madde 53 - Dernek adlarında; Türk, Türkiye, Milli, Cumhuriyet, Atatürk, Mustafa Kemal kelimeleri ile bunların baş ve sonlarına getirilen eklerle oluşturulan kelimeler, 

ilgili bakanlıkların görüşü alınmak suretiyle Bakanlığın izni ile kullanılabilir. 

(Değişikfıkra:RG-23/1/2013-28537) (2) İzin almak için başvuracak derneklerde aşağıdaki şartlar aranır: 

a) En az bir yıldan beri faaliyette bulunması, 

b) Amacı ve bu amacı gerçekleştirmek için giriştiği faaliyetler ve yaptığı hizmetler ile gelecekte yapılması düşünülen işlerin; üyelerinin dışında topluma yararlı sonuçlar 

verecek nitelikte olması, 

c) Benzer amaçlı dernekler arasında en çok üyeye sahip olması, 

ç) Son üç yıl içinde, kendi üyeleri dışında ulusal veya uluslararası alanda yaptığı en az üç proje veya faaliyetini belgelendirmesi, 

d) Yerleşim yerinin bulunduğu il dışında, en az üç ilde şube veya temsilciliğinin bulunması, 

e) Bu konuda genel kurulunda karar almış olması. 

Madde 55- (Değişik fıkra:RG-30/10/2011-28100) İlgili valilik, taleple ilgili gerekli araştırmayıyaptıktan sonra, izin talebini valilik görüşü ile birlikte bir ay içinde Bakanlığa 

gönderir. 

Bakanlık, gerekli incelemeyi yaparak, gerektiğinde ilgili bakanlıkların da görüşünü aldıktan sonra başvuruyu karara bağlar. Sonuç, Bakanlıkça ilgili valiliğe bildirilir ve 

valilik tarafından da ilgili derneğe bilgi verilir.


186

türkiye sağlık turizmi derneği 8. yaşında

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?