Bölüm 2: Ölçme ve ölçü aletleri
Bölüm 2: Ölçme ve ölçü aletleri
Bölüm 2: Ölçme ve ölçü aletleri
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
Bir fazlı sayaçların bağlantısı basittir.<br />
Bağlantı sırasında herhangi bir kuşku<br />
duyulması hâlinde sayacın klemens kapağının<br />
iç kısmına bakmak yeterli olacaktır. Çünkü<br />
üreticiler bağlantı şemasını buraya<br />
koymaktadır.<br />
C. İş <strong>ve</strong> gücün birbirine<br />
dönüştürülmesi<br />
Elektrik alıcılarının gücünü ölçen aygıt<br />
wattmetre, alıcının yaptığı işi ölçen aygıt ise<br />
sayaçtır. Wattmetreyle sayacın yapısı<br />
birbirine çok benzer. Tek fark, wattmetrede<br />
ibre, sayaçta sayıcı (numaratör) bulunmasıdır.<br />
İş denklemi: W = P.t<br />
Güç denklemi: P = V.I<br />
İş denkleminde P yerine V.I yazarsak:<br />
W = V.I.t şeklinde de ifade edilebilir.<br />
Örnek: Elektrik sayacı 5 saatte 30 kWh<br />
yazmıştır. Sayaca bağlı olan alıcının gücünü<br />
bulunuz.<br />
Çözüm: W = P.t denkleminden P'yi<br />
çekersek, P = W/t = 30/5 = 6 kW = 6000 W<br />
Örnek: Gücü 1 kW (1000 W) olan ısıtıcı<br />
10 saatte kaç kWh enerji harcar?<br />
Çözüm: W = P.t = 1.10 = 10 kWh<br />
R<br />
Mp<br />
sigorta<br />
25/25 A<br />
Şekil 5.7: Bir fazlı aktif sayacın iç yapısı<br />
R<br />
Mp<br />
25/25 A<br />
gerilim bobini<br />
dişliler<br />
akım<br />
kWh<br />
bobini<br />
456773<br />
doğal mıknatıs<br />
disk<br />
1 2 3 4 5<br />
sayıcı<br />
klemens<br />
alıcılar<br />
R<br />
Mp<br />
Şekil 5.8: Bir fazlı aktif sayacın bağlantısı<br />
Ç. Sayaç ile güç ölçme<br />
Elektrikli alıcıların gücü en kolay olarak wattmetreyle belirlenir. Bu aygıtın olmadığı durumlarda<br />
sayaç kullanılarak da güç ölçümü yapılabilir. Sayaçların etiketlerinde diskin kaç devir yapması<br />
durumunda numaratörün 1 kWh yazacağı belirtilir. Bu <strong>ve</strong>riden yararlanılarak istenilen alıcının gücü<br />
bulunabilir. Örnek olarak bir ütünün güç (P) değerini sayaç ile belirleyelim:<br />
Not: Kullandığımız sayacın etiketine bakarak 750 devirde 1 kWh yazdığını belirledik. Ütüyü<br />
sayaca bağladık <strong>ve</strong> 1 dakikalık süre içinde diskin 15 devir yaptığını bulduk. Bu <strong>ve</strong>riden hareketle<br />
diskin 1 saatte yani 60 dakikada kaç devir yapacağını bulabiliriz: Ütünün sayaç diskine 1 saatte<br />
yaptıracağı devir sayısını bulduktan sonra ikinci bir orantı işlemi yaparak alıcının gücünü bulabiliriz:<br />
1,2 kWh'lık enerji 1,2 kW gücün, yani, 1200 W'ın karşılığı olduğuna göre ütünün gücü 1200 W'tır.<br />
Yukarıda <strong>ve</strong>rilen işlemleri daha çabuk yapabilmek için şu orantı da kurulabilir:<br />
x.60.750 = 1000.3600.15<br />
x= (1000.3600.15)/(60.750)<br />
x = 54000000/45000 = 1200 W<br />
29<br />
PDF created with pdfFactory trial <strong>ve</strong>rsion www.pdffactory.com
Change language