SayÄ± 18: 30 Nisan â 6 MayÄ±s 2017 - Zaman Bulgaristan

More documents

Recommendations

Info

06YORUM 30 NİSAN – 6 MAYIS 2012 ZAMAN Toparlanma hızlı, ancak yetersiz ve gelişmiş ülkelerin aleyhine Ekonomik krizin hangi döneminde olunduğu konusunda Amerika’dan gelen haberler tekdüze değil; toparlanmanın başladığını kuvvetle destekleyen tutarlı bilgi akışı yok. Avrupa ise sorunları görmek istemiyor. Gelişmekte olan ülkelerde ise resim çok farklı. Dertleri var ama Avrupa’nın aksine makroekonomik düzlemde değil. Bu krizde gelişen ve gelişmekte olan ülkelerin ‘ayrışması’ iktisatçılara ilginç bir laboratuvar sunmuş oldu. MURAT YÜLEK Muhabirler sık sık soruyorlar; krizin hangi dönemindeyiz? Ya da altın, parite ne yöne hareket edecek? Benim cevabım: Şu anda bunları bildiğini söyleyenlere itibar etmeyin. Amerika’dan gelen haberler tekdüze değil; toparlanmanın başladığını kuvvetle destekleyen tutarlı bilgi akışı yok. Avrupa ise biraz da yorgunluktan, ‘dertlerini unutmaya çalışmak’ isteyen bir alkoliği andırıyor. Dertler ortada ancak onları konuşmaktan bıkmış ve çaresiz bir Avrupa ile karşı karşıyayız. Gelişmekte olan ülkelerde ise resim çok farklı. Dertleri var ama Avrupa’nın aksine makroekonomik düzlemde değil. Bu krizde gelişen ve gelişmekte olan ülkelerin ‘ayrışması’ iktisatçılara ilginç bir laboratuvar sunmuş oldu. IMF iktisatçıları Ayhan Köse, Prakash Loungani ve Marco E.Terrones, son çıkan Dünya Ekonomik Görünüm Raporu’nda 2007-8 krizinden sonraki toparlanma sürecini önceki durgunluklarla karşılaştırmış ve ilginç sonuçlara ulaşmışlar. Küresel yavaşlamalar Köse ve arkadaşları küresel seviyedeki dört durgunluğu karşılaştırmışlar: 1973- 5, 1982, 1990-1 ve 2009 yıllarında yaşananlar. İktisatçılar arasında kabul gören tanıma göre arka arkaya en az iki çeyrekte yaşanan negatif büyümeye durgunluk deniyor. Büyük buhrandan sonra, Amerikan ekonomisinde, 1945, 1949, 1953, 1957, 1960 ve 1970 yıllarında da durgunluk yaşandı. Bunlardan bazıları dünyaya da etki yaptı. Ancak 1973 ve 1979- 1980 petrol krizi tüm dünya ekonomisini doğrudan ve dolaylı etkiledi. Ele alınan dört küresel boyuttaki durgunluğun en şiddetlisi 2007-8 krizi sonrasında başlayan ve şu anda içinde olduğumuz kriz. Benzer ve farklı yanlar Köse ve arkadaşları, son durgunluğun öncekilerden boyut olarak farklı olduğunun altını çiziyor. Bunu biliyoruz; 2007- 8 krizi başlangıç büyüklüğü ve gerileme boyutu olarak 1929 buhranıyla karşılaştırılabilir. Ancak çalışmadaki istatistikler ilk toparlanmanın (yani geri dönüşün) hızı ve büyüklüğünün de çöküşe paralel olarak önceki durgunluklardan daha güçlü olduğunu gösteriyor. İkinci olarak, çalışmada, hükümetler tarafından bir ölçüde koordineli olarak gerçekleştirilen mali ve parasal açılımın altı çiziliyor. Bu açılım şu anda da devam ediyor. Ucuz ve bol para şu anda 2014’lere kadar devam edecek gibi görünüyor. Üçüncü olarak, son toparlanmanın büyüme, uluslararası ticaret, borsa endeksleri gibi alanlarda çok göze çarpar olduğu ancak istihdamda artış üretmediğinin altı çiziliyor. Bu da bildiğimiz bir konu. Sebebini de biliyoruz: Güven eksikliği. Şirketler açısından istihdam, bir nevi yatırım özelliği taşıyor. İşe aldığınız yeni personeli işten çıkartmanın hem maddi ve hem manevi maliyetleri var. Geleceğe güvenle bakmıyorsanız yatırım yapmadığınız gibi işe eleman da almıyorsunuz. Biliyoruz ki ‘istihdamsız büyüme’ olgusunun altında bu faktör var. Dahası, çalışmada yer almayan, ancak bu köşede daha evvel altı çizilen bir noktayı da tekrar hatırlamak gerekiyor. Amerika’da şirket bilançolarındaki nakit birikimi. Amerika’da hane halkı gelen nakiti, borç ödeyerek yükümlülüklerini azaltmak için kullanıyor. Şirketler ise gelen nakiti, yatırım yapmak yerine biriktiriyor. Hem tedbiren hem de spekülatif saiklerle; sıkıntıya düşerlerse ya da önlerine fırsatlar çıkarsa kullanmak için. Dördüncü olarak yazarlar, ayrışmanın altını çiziyorlar. Gelişmekte olan ülkeler, gelişmiş ülkelere göre krizde çok daha iyi performans göstermeye devam ediyor. Makroekonomik açıdan. Köse ve arkadaşları, bunu gelişmekte olan ülkelerin krize daha sağlam bütçe dengeleriyle yakalanmalarına, güçlü iç talebe, akmaya devam eden dış likiditeye ve bir de genişlemeci politikalara bağlıyor. Ayrıca daha güçlü finansal düzenleme ve denetlemenin de gelişmekte olan ülkelere yardım ettiğini söylüyorlar. Son olarak, çalışmada hem 1990-1 hem de 2007-8 sonrası durgunluğun finans ve konut piyasalarının ortaklaşa şişip çöküşlerinin sonucu olmasının altı çiziliyor. Dolayısıyla, gelişmekte olan ülkelerde hem finans şirketlerinin hem de hane halkı ve finans dışı şirketlerin bilanço tedavisine ihtiyaç duymasının hem fiziksel yatırım talebinin hem de kredi arzının donmasına sebep olduğunu görüyoruz. Sonuçta, gelişmekte olan ülkelerdeki daha az şişen ya da şişmeyen piyasalar bu ülkelerin çökmesini engelledi. Çalışmada bahsedilmese de gelişmekte olan ülkelerden çökenlerin de benzer sebeplerle bu duruma girdiğinin altını çizelim. Örneğim Macaristan ya da Ukrayna. Nicolas Sarkozy karşıtı iki referandum Fransa’da cumhurbaşkanlığı seçimi yapılmadı, kriz oylandı. Hem de bu kriz oylaması kitlesel bir katılımla gerçekleşti. Denilebilir ki Fransız seçmenler kendilerini, demokrasi konusundaki hayal kırıklığı ve ilgisizliklerine teslim etmediler. 22 Nisan 2012 Pazar günü seçmenlerin büyük çoğunluğu sandık başına gidip oyunu kullandı. Fransa’da son yıllarda (Avrupa Parlamentosu temsilcileri ve yerel yönetimler için yapılan) ara seçimlerdeki son derece düşük katılım bu seçimlerde yinelenmedi. Aslında cumhurbaşkanlığı seçimleri kurumsal yapı içindeki “ana seçim” konumunu gitgide daha da güçlendirmektedir. Şüphesiz burada siyasî rejimimizin başkanlık sistemine dönüşmesinin hem sonucunu hem de en mükemmel ifadesini eşzamanlı olarak tespit etmek gerekiyor. Cumhurbaşkanlığı süresinin yedi yıldan beş yıla indirilmesi böylece genel seçimlerle cumhurbaşkanlığı seçimlerinin eşit süreli bir yönetim dönemini kapsayacak bir şekilde gerçekleştirilmesinin kabulüyle bu dönüşüm zaten desteklenmişti. Son derece hiper-aktif bir politikacı olan Nicolas Sarkozy’nin yürürlüğe geçirdiği iktidarın tek elde toplanması siyasetiyle bu durum daha da güçlendirilmiş oldu. Eğer Fransızlar bu seçim için son derece güçlü bir biçimde mobilize oldularsa bunun nedeni, cumhurbaşkanı adaylarının kendilerine sundukları projelerden duydukları heyecan değil, artık bir öfkeye dönüşen şaşkınlıklarını ifade etme hususundaki güçlü iradeleridir. Cumhurbaşkanlığı konutu Elysée Sarayı’nın kiracısı olan ve yeniden bu saraya dönmek isteyen Sarkozy, cumhurbaşkanlığı seçimlerinin ilk turunun anti-Sarkozy bir referandum mahiyetine bürünmesinden endişeleniyordu. Bu endişesi gerçekleşti: Cumhurbaşkanı Sarkozy ne 2007 seçimlerinde elde ettiği seçmen desteği oranına sahip olabildi ne de ilk turu birinci bitirebildi. Tıpkı Arap halklarının Arap Baharı sürecinde liderlerine yaptıkları gibi, kibar ama kararlı bir şekilde, devlet başkanlarını kovmaya karar verdiler ve şu mesajı verdiler: “Artık görevi bırakın.” Son yıllarda Avrupa’yı saran kriz, Avrupa’yı oluşturan ülkelerin çoğunluğunda bu formülü meşrulaştırmaktadır. Fransa’da da yurttaşlarımı mesajlarını öncelikle Marine Le Pen’e verdikleri yüksek oy desteğiyle yolladılar. Milliyetçi Cephe’nin patronu Marine Le Pen’in tarihî bir performans göstererek elde ettiği toplam seçmenin yüzde 18’i aşan desteği cumhurbaşkanlığı seçiminin ilk turunun en önemli olayıdır. Aşırı sağcı Milliyetçi Cephe [Front National] Partisi böylece yeni bir basamağı daha aştı. Kişiliği, stili ve getirdiği öneriler ile Milliyetçi Cephe’nin kurucusunun kızı yıllar öncesinden başladığı partisinin olumsuz imajını silme operasyonunu başardığını bu sonuçlarla ispatladı. Marine Le Pen, Jean-Luc Mélenchon’dan daha etkin bir biçimde krizden etkilenmiş yoksul kesimlerin kuşkuları üzerinde etkili olmayı ve bu kuşkuların güçlü bir şekilde ifade edilmesi arayışındaki protesto oylarından faydalanmayı başardı. Marine Le Pen, kesinlikle bu başarıyla yetinmeyecektir. 6 Mayıs 2012’de gerçekleşecek olan ikinci turun galibi her kim olursa olsun bunu hesaba katmalıdır. Sarkozy karşıtı tavrın bir başka kazananı da cumhurbaşkanlığı seçiminin ilk turunun galibi François Hollande’dır. “Faydalı oy” refleksi sadece sol cephenin lideri Jean-Luc Mélenchon’un hilafına değil, merkez eğilimli François Bayrou’nun da hilafına işledi. Yine de bu refleks gerçek bir zafer dalgasının oluşmasına yol açmadı. Sol bu seçimden güçlenerek çıktıysa da cumhurbaşkanlığını kazanacağı konusunda kesin güvenceye sahip değil. Nicolas Sarkozy bugünden itibaren yeni bir kampanyanın başladığını açıkladı. Cumhurbaşkanlığı seçiminin ikinci turunda yarışacak olan iki lider, Nicolas Sarkozy ile François Hollande, protestocu söylemlerden etkilenmiş olan seçmenleri, özellikle Marine Le Pen’in etkilemeyi başardıklarını, ikna etmeye çabalayacaklar. Bunu başarmanın en iyi yolu bu seçmenlerin kaygılarını kullanmak değil, gerçekten bu seçmenlerin söz konusu kaygılarına hatta öfkelerine yanıt verebilmek olacaktır. ERIK IZRAELEWICZ, LE MONDE 23 NİSAN 2012
07 AİLE & SAĞLIK 30 NİSAN – 6 MAYIS 2012 ZAMAN FOTOĞRAF: M. AALİ POYRAZ Ateş ve ishal için evde ne yapmalıyım? Çocuklarda görülen bazı rahatsızlıklar, evde yapılacak ufak müdahalelerle tedavi edilebiliyor. ZEYNEP KAÇMAZ Anne-baba ishal, kabız, pişik olan 1ve ateşlenen çocuğuna kendisi müdahalede bulunabilir. Ancak dikkatli olmak şartıyla. Zira yapılan yanlış uygulamalar, çocuğun sağlığına daha fazla zarar verebiliyor. Marmara Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Enfeksiyon Hastalıkları Bilim Dalı Başkanı Doç. Dr. Ahmet Soysal, evde yapılabilecek tedavi yöntemleri ile ilgili önemli bilgiler verdi. Soysal, ishal olan çocuğa meyve suları ve meşrubat verilmemesi gerektiğini söylüyor. Ateşli çocuğun da aspirin kullanmaması gerektiğini ifade eden Soysal, “Aspirin viral hastalık durumlarında kullanılması halinde karaciğer yetmezliği ile giden tabloya neden olabilir. Aspirin hekim önerisi olmadan verilmemeli. Ayrıca ateşli çocuğu soğuk musluk suyunun altına sokmak veya sirkeli su sürmek ateşi düşürmede etkili değildir. Hatta çocukta titreme ve huzursuzluk oluşturur.” diyor. Zeytinyağı içeren kremler, pişiği önlüyor Pişik olan bebeklerde alt bezi kullanımına kısa süreli ara verilmeli, alt bezi bölgesinin direkt hava ile temas etmesine izin verilmeli ve sık sık alt bezi değiştirilerek çocuğun altının kuru kalması sağlanmalı. Bunun yanında alt bezi bölgesine yüzeysel olarak vazelin ve çinko içeren merhemler sürülebilir ve her alt değişiminde uygulanmalıdır. Ayrıca zeytinyağı ile bu bölgenin sıvanması fiziksel olarak bariyer etkisi sağlayarak pişik gelişiminin önüne geçebilir. Özellikle prematür bebeklerde yapılan çalışmalarda zeytinyağı içeren kremlerin pişik gelişimini önlediği ortaya çıktı. Pişik tedavisinde pudra kullanılması ise tartışmalı bir konu. Pudra cilt hasarı ve terlemesini önleyerek pişik tedavisinde yardımcı olabilir ancak günümüzde ilk önerilen tedaviler arasında yer almıyor. İsilik olan bebeğin ise aşırı terlemesi önlenmeli, daha serin ortama götürülmeli, hafif giysiler giydirilmeli ve ılık banyo yaptırılmalıdır. İSHALE KARŞI NASIL TEDBİR ALMALI? Doç. Dr. Ahmet Soysal, çocuklardaki ishalin en büyük nedeninin virüs, bakteri ve parazitler olduğunu belirtiyor. İshalli çocukta ishalin derecesine göre sıvı kaybı anlamına gelen dehidratasyon tablosunun ortaya çıktığını söyleyen Soysal, bu tablonun ishalin evde tedavi edilip edilemeyeceği hakkında bilgi verdiğini aktarıyor. Anne ve baba, ishali olan çocukta dehidratasyon derecesini değerlendirmeli. Öncelikle çocuğun ağız içinin kuru olup olmadığına bakılmalı. Eğer çocuğun ağız içi kurumaya başlamış, idrar çıkarmasında hafif azalma olmuş ve çocukta susuzluk hissi gelişmiş ise hafif derecede dehidratasyon gelişmiştir. Orta derecede dehidratasyonda ise ağız içi tamamen kuru, bıngıldağı çökmüş, göz küresi çökmüş, idrar çıkışı azalmış ve deri dokusunda bozulma olmuştur. Ağır derecede dehidratasyonda da çocuğun solunumu ve nabzı hızlanmıştır, idrar çıkışı tamamen azalmış, göz küreleri çökmüş, bıngıldağı çökmüş ve çocuğun genel durumu bozulmuştur. Orta ve ağır derecede dehidratasyonu olan çocuklar en kısa sürede hastaneye götürülmeli. Hafif dehidratasyonu olan çocuklar ve oral alımı Havuçlu Kek Malzemeler: Kek Harcı: l 5 yumurta l 1,5 su bardağı şeker l 1 su bardağı rendelenmiş havuç l 1 su bardağı ceviz, irice dövülmüş (fındık da olur) l 2 su bardağı un l 1,5 tatlı kaşığı tarçın l 1 paket (1 tatlı kaşığı) kabartma tozu Üzerine sermek için: l Pudra şekeri iyi olan, aşırı kusması olmayan çocuklar evde tedavi edilebilir. ŞEKERLİ VE YAĞLI GIDALARDAN KAÇININ Soysal, evde ishal tedavisinde dikkat edilecek hususları şöyle sıralıyor: Antibiyotiklerin ishal tedavisinde yeri yok. Zira ishal sıklığını artırabilir, hekim önerisi olmadan kullanılmamalıdır. Kusma önleyici ilaçların kullanılmasında dikkatli olunmalı, sık yan etkileri görülebilir. İshali olan 6 aydan küçük çocuklarda emzirme asla kesilmemeli, hatta sıklaştırılmalı. Her ishalli dışkı yapışında kaynatılmış ve soğutulmuş sudan alabildiği kadar verilmeli. Yaşı büyük çocuklarda ise öncelikle bol sıvı özellikle su verilmeli, su ise kaynatılmış ve soğutulmuş olmalı. Sıvı ihtiyacını karşılamak için hazır meyve suları ve meşrubatlar tercih edilmemeli. Şekerli ve yağlı gıdalardan sakınılmalı; tatlı, gofret, bisküvi, bal, kola, gazoz, çikolata gibi ürünlerden kaçınılmalı. Beyaz peynir, patates, yoğurt, pirinç lapası, pirinç pilavı, muz, az yağlı köfte tercih edilmeli. Ayrıca çocuklara çinko içeren solüsyonların (çözelti) verilmesi ishalde faydalıdır. Hazırlanışı: 1. Geniş ve derin bir kaba yumurtaları kırın. 1,5 su bardağı şekeri ekleyip (şeker tamamen eriyene kadar) mikserin en yüksek hız ayarıyla karıştırın. 2. 1 su bardağı rendelenmiş havucu ve 1 su bardağı dövülmüş Kabızlıkta çocuğa kuru erik ve armut verin Çocuklarda kabızlık genellikle ek gıdalara geçildiği (6-12 ay arası), tuvalet alışkanlığının edinildiği ve okula başlama döneminde görülür. Kabızlığın önlenmesi ve basit kabızlığın tedavisinde en önemli nokta lifli (posalı) gıdalar tüketmektir. Liften zengin gıdalar tam tahıldan yapılmış ekmek, baklagiller, fındık, fıstık, meyve ve sebzelerdir. Kuru erik ve armut iyi bir dışkı çıkarıcıdır. Çocuğa havuç, turp, domates gibi sebzeler her gün düzenli olarak verilmeli. Ayrıca günlük elma, kuru erik, portakal veya armut suyu içirilmeli. Üç yaşından büyük çocuklara gün arasında ara öğün olarak fındık veya fıstık, ekmek veya salata yedirilmeli. Bu beslenme şekliyle de kabızlık düzelmiyor ise fitil veya laksatif olarak adlandırılan ilaçlar hekim danışmanlığında kullanılmalı. Ilık ıslak havlu koymak ateşe karşı daha etkili Ateşi düşürmek için çocuğun üzerindeki giysiler tamamen çıkarılmamalı, üzerine hafif giysiler giydirilmeli. Bol sıvı ve ateş düşürücü ilaçlar çocuğum kilosuna göre ayarlanarak verilmeli. Ateşli çocukta ateş düşürücü olarak aspirin kullanılmamalı. Aspirin bazı viral hastalık durumlarında kullanılması halinde karaciğer yetmezliğine neden olabilir, hekim önerisi olmadan kullanılmamalı. Ateşli çocuğu akan soğuk musluk suyunun altına sokmak en sık yapılan hata. Soğuk suyun altına sokmak çocukta titreme hissi ve huzursuzluk oluşturur ayrıca kısa süre içinde tekrar ateş çıkar. Bunun yerine vücudunun belli başlı yerlerine ılık ıslak havlu koymak daha etkilidir. Sirkeli su sürmek de diğer sık yapılan hatalardan biri. Sirkeli su, ateş düşürmede etkili değildir ayrıca çocuğun kötü kokmasına neden olur. cevizi ekleyip karıştırmaya devam edin. 3. Unu ve tarçını ekleyip tamamen özleşmelerini sağlayın. 4. 1 paket kabartma tozunu ekleyip, en düşük hız ayarında 2-3 kez karıştırın. 5. Fırını kek ayarında 175 C’ye getirin. Kek kalıbının tüm iç yüzeyini fırça yardımıyla sıvı yağ ile yağlayın. 6. Harcı kalıbın içine boşaltın. Kalıbı fırına yerleştirip kekin içi tamamen pişene kadar pişirin. Kek pişince kalıbından çıkartmadan biraz soğumasını bekleyin. Soğuduktan sonra üzerine elek ile pudra şekeri serpin. (Sıcakken serperseniz pudra şekeri erir.)
Page 1 and 2: ERKEKLER, HANGİ AKSESUARI NEDEN TA
Page 3 and 4: 03 RÖPORTAJ 30 NİSAN - 6 MAYIS 20
Page 5: 05 EKONOMİ 30 NİSAN - 6 MAYIS 201
Page 9 and 10: 09KÜLTÜR 30 NİSAN - 6 MAYIS 2012
Page 11 and 12: 11 EĞLENCE 30 NİSAN - 6 MAYIS 201

SayÄ± 18: 30 Nisan â 6 MayÄ±s 2017 - Zaman Bulgaristan

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?

SayÄ± 18: 30 Nisan â 6 MayÄ±s 2017 - Zaman Bulgaristan