Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
ROJ LI WELAT HILTÊ!<br />
<strong>27</strong> Tîrmeh Yekþem 20<strong>14</strong> E-mail: awelat2002@yahoo.com Buha: 75 Kr / KKTC 1 TL Hejmar: 2631<br />
www.azadiyawelat.biz<br />
Guherîn û bîrdozî<br />
Têkoşîna azadiya gelê kurd têkoşîneke neteweyî û<br />
civakî ye. Gelê kurd hem ji bo mafên xwe yên<br />
neteweyî û demokratîk, hem jî ji aliyê civakî ve<br />
li dijî zordestî û kedxwariya navxweyî têdikoşe.<br />
Civaka kevnare ya kurd civakeke lipaşmayî bû.<br />
Hefsarê civakê di destên hinek kes û malbatên...<br />
SAMÎ TAN 2<br />
Kobanê ci be<br />
KCK’ê Mehsûm<br />
pîroz kir<br />
Hevserokatiya Desteya Rêveber a<br />
KCK’ê Serokdewletê Iraqê Fuad<br />
Mehsûm pîroz kir. KCK’ê diyar kir ku<br />
hilbijartina Mehsûm ji bo hemû<br />
civakên Iraqê şanseke mezin e...<br />
POLÎTÎKA R6<br />
Leşkerê tirk<br />
ê tecawizkar<br />
Leşkerê artêşa tirk ê li Fermandariya<br />
Katrana Cizîrê tecawizî jineke ji Rojava<br />
kir. Parlamenter Faysal Sariyildiz<br />
got ku ger leşkerê tecawizkar neyê<br />
cezakirin ew ê bimeşin qereqolê...<br />
JIN R3<br />
Sengal jî ew e<br />
ŞENGAL BI KOMKUJIYÊ RE RÛ BI RÛ YE<br />
Çeteyên DAIŞ’a ku ji hêla hêzên dagirker ve<br />
hatine afirandin, hewl dide li ser hemû gelan<br />
komkujiyê pêk bîne. YPG/YPJ herêmên di<br />
bin kontrola xwe de diparêze, lê pêşmerge<br />
herêmên di bin kontrola xwe de naparêzin.<br />
BELAVOKÊN KOMKUJIYÊ BELAV DIKIN<br />
Piştî çeteyên DAIŞ’ê Mûsil dagir kirin gefên<br />
komkujiyê li êzidî, şebek û xiristiyanên li<br />
herêma Nînovayê dijîn dixwin. Hat diyarkirin<br />
ku çeteyên DAIŞ’ê niha jî li navenda Şengalê<br />
belavokên gefxwarinê belav dikin.<br />
PARASTINA ŞENGALÊ ERKA HER KESÊ YE<br />
Parlamentera berê ya Ewropayê Feleknas Uca<br />
got ku ger li dijî Şengalê êrîşek pêk bê dê bajar<br />
veguhere goristanê. Uca diyar kir ku pêwîst e<br />
tevahî hêzên kurdistanî ji bo parastina vê<br />
herêmê di nav hewldanan de bin.... RÛPEL - 5<br />
Komên êrîşkar ên dewletê<br />
êrîşî penaberan dikin<br />
Li Qoserê êrîşên li hemberî penaberan didomin.<br />
ÎHD’a Mêrdînê diyar kir ku komên<br />
êrîşkar ji aliyê dewletê ve tên parastin...<br />
RÛPEL - 6<br />
Di salekê de hezar û 519 çete kuştin<br />
Herêma Kobanê ev salek e ji 3 aliyan ve rastî<br />
êrîşên çeteyên DAIŞ'ê û alîgirên wê tê. Şervanên<br />
YPG/YPJ’ê û gelê Kobanê berxwedaneke<br />
bêhempa meşandin. Di şer û çalakiyên leşkerî<br />
yên li herêmê de zêdetirî hezar û 519 çete hatine<br />
kuştin. Her wiha 161 şervan jî şehîd ketin.<br />
Hunermend Nêrgiz Hewravan dema ku xebatên<br />
muzîkê dimeşand tevli nava YPJ’ê bû. Di şervaniyê<br />
de jî dest ji strangotinê berneda hêj stranên şoreşgerî<br />
dibêje. Nêrgiza ku di êrîşê de ji lingê xwe birîndar bû<br />
jî stran digot bi vê yekê nîşanê her kesê da ku mirov<br />
dikare hem bibe şervan hem jî hunermend... R - 3/11<br />
Li dijî lîstikên<br />
qirêj têbikoşin<br />
Hevserokê DBP’ê Kamuran Yuksek<br />
diyar kir ku li dijî polîtîkayên qirêj divê<br />
yekitiya civakî bê bidestxistin û di mijara<br />
gihandina perspektîfa neteweyî<br />
ya demokratîk de xebatê dimeşînin...<br />
POLÎTÎKA R 6<br />
Mîhrîcana<br />
Çanda Kurd<br />
22’yemîn Mîhrîcana Çanda Kurd a<br />
Navneteweyî îsal dê 13’ê îlonê li Dusseldorfê<br />
were lidarxistin. Mîhrîcana<br />
ku ji aliyê NAV-DEM’ê ve tê lidarxistin<br />
bi bernameya xwe jî balê dikişîne...<br />
ÇAND R10<br />
Dîcle<br />
diherike<br />
Mhhmet ACAR / R- 13<br />
Serdema<br />
zanînê<br />
Adar JIYAN / R- 8<br />
Tecrîda li Îmraliyê rastiya AKP’ê ye<br />
Tecrîda girankirî ya li ser Rêberê Gelê Kurd Abdullah Ocalan tê meşandin 3 sal li pey xwe hişt û dikeve sala 4’emîn.<br />
Parêzerên Ocalan Rezan Sarica û Îbrahîm Çîçek gotin ku ev tecrîda ku tê meşandin nakokiya herî mezin a AKP'ê ye<br />
TECRÎDA ÎMRALIYÊ KET SALA 4’EMÎN<br />
Parêzer Rezan Sarica got ku dema ev pêvajo<br />
ji holê rabû ew ê bibînin ku bi çi re<br />
rû bi rû ne û wiha axivî: “Wê demê dê<br />
civak bibîne ku li ser Îmraliyê polîtîkayeke<br />
çawa heye. Divê em vê yekê bibînin.<br />
Tecrîd ketiye sala 4’emîn. Ev jî tê wateya<br />
ku li Îmraliyê ewlehiya tiştekî nîne.”<br />
NAHÊLIN PARÊZER BIÇIN HEVDÎTINÊ<br />
Parêzer Îbrahîm Çîçek anî ziman ku ligel<br />
bi Ocalan re hevdîtin tên kirin û heyetên<br />
siyasî diçin jî tecrîd ranebûye û fikra<br />
tecrîd bi dawî bûye şaşîtî ye. Çîçek da<br />
zanîn ku bi çûyîna heyetên siyasî û parêzeran<br />
tecrîd bi dawî nabe, divê tecrîd ji<br />
aliyî rejîma înfazê ve bê nirxandin... R - 2<br />
Welat sewir o<br />
ziwan sewir o<br />
Zana AZADÎ / R- <strong>14</strong><br />
‘EZ BI TEVGERA KURD SERBILIND IM’<br />
Namzedê serokomariyê û Hevserokê HDP’ê Selahattîn Demîrtaş di<br />
çarçoveya xebatên hilbijartinê de çû Antalyayê û li wir tevli<br />
bernameya hilbijartinê bû. Demîrtaş got: “Ez bi Tevgera Azadiya<br />
Kurd a ez di nav de mezin bûm serbilind im.” Demîrtaş got ku ew bi<br />
nasnameya xwe ya kurd namzedê hemû gelan e. Her wiha li gelek bajaran<br />
ji bo Demîrtaş buroyên hilbijartinê hatin vekirin... RÛPEL - 6<br />
Demokratbîyîş<br />
Zerweş ESNAW / R- <strong>14</strong><br />
Lozan û agêyrayişê<br />
dewan<br />
Mûnzûr BOTAN / R- <strong>14</strong><br />
Berçavka<br />
Mahîzerê...<br />
Yildiz GULTEKÎN / R- 9<br />
KIRMANCKÎ<br />
Wazenê dîrok<br />
çin bikerê<br />
Peynîya îqtîdarê AKPî xirap<br />
kerdişê xozayîya Kurdistanî<br />
rê viraştişê awbendan zêdîya<br />
û di Çewlîgî de zî nobedaran<br />
hêrişê dewijan kerdî... R - 15<br />
Kurd nêşkeno<br />
birayê xo bikişo<br />
Di Geverê de verên Serekê<br />
Şaredarîya Gird a Amedî<br />
Osman Baydemîr vat ke yew<br />
kurd nêşkeno yew kurdan<br />
destê wedarno... R - 15<br />
Di Stenbolî de<br />
faşîstîya erebî<br />
Koalîsyona muxalîfan SMDK<br />
di Stenbolî de di dibistan akerdo<br />
û gedeyê kurdan ra<br />
ders dayo la dibistanan de<br />
kurdî qedexe kerdo... R - 15
2 <strong>27</strong> Tîrmeh 20<strong>14</strong> Yekşem AKTUEL Azadiya Welat<br />
Ocalan hê jî di<br />
bin tecrîdê de ye!<br />
Tecrîda girankirî ya li ser Rêberê Gelê Kurd<br />
T<br />
Abdullah Ocalan tê meşandin 3 sal li pey xwe hişt<br />
û dikeve sala 4’emîn. Parêzerên Ocalan Rezan<br />
Sarica û Îbrahîm Çîçek diyar kirin ku ev tecrîda<br />
tê meşandin nakokiya herî mezin a AKP’ê ye<br />
Omer ÇELÎK / DÎHA<br />
Rêberê Gelê Kurd Abdullah Ocalan<br />
ku li ser navê wî di qada navnateweyî<br />
de kampanya tên destpêkirin û<br />
fîkrên wî sînor derbas kirine hê jî li<br />
Girtîgeha Îmraliyê tê tecrîdkirin. Di<br />
çarçoveya çareserkirina pirsgirêka<br />
kurd de ev salek û nîv e heyetên siyasî<br />
diçin Îmraliyê parêzerên wî bi hincetên<br />
vala ev 4 sal in nikarin biçin hevdîtinê<br />
û tên astengkirin. Ev tecrîda li hemberî<br />
Ocalan li gorî parêzerên wî nakokiya<br />
herî mezin a AKP’ê ye.<br />
Ji avakirina komarê heta niha kurd bi<br />
bêhiqûqiyeke giran re rû bi rû man. Lê<br />
di encama têkoşîna siyasî û civakî de<br />
îro hewl didin ku mafên xwe bi dest<br />
bixin. Aktorê sereke yê vê hewldan û<br />
têkoşînê jî Rêberê Gelê Kurd Abdullah<br />
Ocalan e. Ocalan di 1999’an de bi binpekirina<br />
pîvanên hiqûqî yên<br />
navneteweyî ji aliyê hêzên<br />
navneteweyî ve radestî Tirkiyeyê hat<br />
kirin û ji wê rojê heta niha jî Girtîgeha<br />
Îmraliyê bû cihê binpêkirina hiqûqê.<br />
Ocalan li Îmraliyê bi hiqûqeke taybet<br />
re rû bi ma, nêzîkatiya dewletê ya li<br />
hemberî Ocalan di bingeha xwe de bû<br />
nîşaneya polîtîkaya dewletê ya li dijî<br />
gelê kurd. Îro ligel ku ji bo çareserkirina<br />
pirsgirêka kurd dewlet bi wî re<br />
hevdîtinê pêk tîne jî Ocalan hê jî di bin<br />
tecrîdê de ye.<br />
MAFÊN WÎ TÊN BINPÊKIRIN<br />
Parêzerên wî yên Buroya Hiqûqê<br />
ya Asrinê ji <strong>27</strong>’ê tîrmeha 2011’an heta<br />
niha bi hincetên<br />
derhiqûqî nikarin<br />
bi Ocalana re<br />
hevdîtinê pêk<br />
bînin. Parêzerên<br />
Ocalan Rezan<br />
Sarica û Cengîz<br />
Çîçek armanc û<br />
sedema astengkirina<br />
hevdîtinê<br />
nirxandin. Parêzer<br />
Rêzan Sarica aliyê tecrîdê ya hiqûqî<br />
nirxand û got ku astengkirina hevdîtinê<br />
berpirsyariya hiqûqî ya hikûmeta<br />
Tirkiyeyê ji holê ranake. Sarica got ku<br />
mafê girtiyekî yê hevdîtinê ev 3 sal in<br />
tê binpêkirin û ligel ku gelek caran serî<br />
li dozgerî û dadgeha înfazê dane û gilî<br />
kirine jî hemû serlêdanên wan hatine<br />
redkirin.<br />
Ji ber ku serlêdanên wan hatin redkirin<br />
û riyên hiqûqê yên hundir neman<br />
parêzeran serî li DMME’yê dan û hin ji<br />
wan bi encam bûn hin ji wan jî di asta<br />
biryarê de ne. DMME’yê di 18’ê gulanê<br />
de der barê 4 dosyayan de biryar dabû û<br />
di encama biryaran de hatibû gotin ku<br />
cezaya muebetê yê girankirî “Li dijî<br />
mafên mirovan ê gerdûnî ye.” Ev biryar<br />
tê wateya guhertina hikmê der barê<br />
Ocalan de. Ligel vê biryara DMME’yê<br />
daraza tirk têkildarî biryarê sererastkirineke<br />
qanûnî pêk neanî.<br />
Li gorî Sarica divê qanûna dema<br />
azadbûna muwekîlê wan bê derxistin.<br />
Heta ku wisa nebe ev yek dê bê wateya<br />
ku Tirkiye girêdana xwe ya rêgezên<br />
gerdûnî yên hiqûqê înkar dike. Sarica li<br />
ser rejîma înfazê ya Îmraliyê rawestiya û<br />
anî ziman ku ji ber nikarin kontrol bikin<br />
ev yek wan dixe nava fikaran.<br />
TECRÎD KET SALA 4’EMÎN<br />
Ligel tecrîda li dijî Ocalan beriya<br />
demeke wekî DMME’yê, Dadgeha<br />
Makeqanûnê (AYM) di lehê Ocalan de<br />
biryar da û qedexeya li ser pirtûkên wî<br />
rakir. Li gorî Ocalan ev biryara AYM’ê jî<br />
polîtîkayên li dijî Ocalan mehkûm dike lê<br />
ligel vê jî tecrîd nehat rakirin. Sarica der<br />
barê vê mijarê de ev tişt anîn ziman:<br />
“Dema ku ev pêvajo ji holê rabû em ê<br />
bibînin ku bi çi re rû bi rû ne. Wê demê<br />
civak dê bibîne ku li ser Îmraliyê<br />
polîtîkayake çawa heye. Divê em ji<br />
niha ve vê yekê bibînin. Tecrîd ketiye<br />
sala 4’emîn. Ev jî tê wateya ku li<br />
Îmraliyê ewlehiya tiştekî nîne. Divê<br />
hemû kes vê yekê zanibin.”<br />
Parêzer Cengîz Çîçek jî aliyê<br />
tecrîdê yê siyasî nirxand. Çîçek ewil<br />
got ku feraseta girtîgeha giravê di warê<br />
civakî û hestî de tecrîdkirin e.<br />
TECRÎD BI DAWÎ NEBÛYE<br />
Çîçek li ser hevdîtinên ku bi Ocalan re<br />
tên kirin jî rawestiya û got ku ligel bi<br />
Ocalan re hevdîtin tên kirin û heyetên<br />
siyasî diçin jî tecrîd ranebûye û fikra<br />
tecrîd bi dawî bûye şaş e. Çîçek anî<br />
ziman ku bi çûyîna heyetên siyasî û<br />
parêzeran tacrîd bi dawî nabe, divê tecrîd<br />
di aliyî rejîma înfazê de û li gorî<br />
pêkanînên li Îmraliyê bên nirxandin.<br />
Çîçek têkildarî tecrîda li Îmraliyê axaftina<br />
xwe wiha domand: “Tecrîda li dijî<br />
muwekîlê me bi her awayî didome. Bi vî<br />
rengî dixwazin têkiliya wî bi gel û rêxistina<br />
wî re qut bikin, têkiliya wî bi<br />
têkoşîna wî ya polîtîk ve qut bikin. Ji bo<br />
me jî parastina birêz Ocalan tê wateya<br />
parastina mafên hiqûqî û demokratîk ên<br />
gelê kurd. Parastina Ocalan tê wateya<br />
parastina têkoşîna azadiya gelê kurd.”<br />
FIKRÊN OCALAN BELAV DIBIN<br />
Çîçek li ser hevdîtinên heyetên ku ev<br />
salak û nîv e didome jî ragihand ku ligel<br />
hevdîtin tên kirin jî şert û mercên<br />
Îmraliyê nehatine guhertin. Çîçek anî<br />
ziman ku nakokiya herî mezin a AKP’ê<br />
ya li hemberî pirsgirêka kurd û rêberê wê<br />
ev e. Çîçek bi lêv kir ku ev nakokiya<br />
bingehîn e û Erdogan li aliyekî qala çareserkirina<br />
pirsgirêka kurd dike lê li aliyê<br />
din li qadan darvekirin an jî nedarvekirina<br />
muwekîlê xwe wekî amûra siyasetê bi<br />
kar tîne û wiha pêde çû: “Dewlet bi<br />
awayekî hiqûqa rewa nêzî tevgerên<br />
polîtîk û rêberên wan ên li ser axa xwe<br />
dibin. Lê Tirkiyeyê di encama 15 salan<br />
de ligel hemû nêzîkatiyên baş û gavên ji<br />
bo çareserkirina pirsgirêka kurd hatine<br />
avêtin jî tecrîda li dijî Ocalan<br />
neterikandiye. Ev tenê girêdayî AKP’ê<br />
jî nîne, ev nêzîkatiya dewletê ye.<br />
Bandora Ocalan a polîtîk sînor derbas<br />
kiriye. Li çar parçeyên Kurdistanê û<br />
dîasporayê bandora wê heye.<br />
Paradîgmaya Ocalan li dijî modernîteya<br />
kapîtalîst e. Dixwaze paradîgmaya civaka<br />
demokratîk pêş bixe. Dema ev<br />
paradîgma tê pêşxistin bêguman bi<br />
hêzên şaristaniya kapîtalîst ve pevçûn jî<br />
çêdibe. AKP jî li herêmê nûnertiya vê<br />
şaristaniyê dike.” STENBOL<br />
Tecrîd bêcidiyetiya<br />
AKP’ê nîşan dide<br />
ÇÎÇEK hincetên tecrîdê jî wekî<br />
bêcidiyetî bi nav kir û wiha axaftina<br />
xwe bi dawî kir: “Beriya rojekê bi<br />
malbatê re hevdîtin pêk tê lê roja<br />
din serlêdana parêzeran tê redkirin.<br />
Ev tercîheke durû ya polîtîk e. Di<br />
encamê de ev derdikeve holê.<br />
Dewlet çiqas<br />
bikeve nava pêvajoyên<br />
cuda jî polîtîkaya<br />
wî ya Îmraliyê<br />
zelal e.” Çîçek<br />
da danîn ku hevdîtina<br />
malbatê û<br />
ya parêzeran ji<br />
hev cuda ye û<br />
wiha dawî li axaftina<br />
xwe anî:<br />
“Dewlet çûn û<br />
hatina zêde ya Îmraliyê li gorî berjewendiyên<br />
xwe nabîne. Çûna heyetên<br />
siyasî cihê hevdîtinên parêzeran<br />
nagire. Berpirsyariya parêzeran<br />
cuda ye. Wekî mînak berpirsyariya<br />
me ya kontrolkirina rejîma înfazê ya<br />
Îmraliyê heye. Dîsa divê em rewşa<br />
tenduristiyê ya muwekîlê xwe bişopînin.<br />
Ji ber vê yekê jî hevdîtinên<br />
siyasî û parêzeran ji hev cuda ne û<br />
yek derbasî şûna ya din nabe.”<br />
XAÇEPIRS<br />
1<br />
2<br />
3<br />
4<br />
5<br />
6<br />
7<br />
8<br />
9<br />
Ji çepê ber bi rastê ve<br />
Awêne<br />
Samî<br />
Tan<br />
berzo.berbang@gmail.com<br />
Guherîn<br />
û bîrdozî<br />
êkoşîna azadiya gelê<br />
kurd têkoşîneke<br />
neteweyî û civakî ye.<br />
Gelê kurd hem ji bo<br />
mafên xwe yên neteweyî<br />
û demokratîk, hem jî ji<br />
aliyê civakî ve li dijî zordestî<br />
û kedxwariya navxweyî<br />
têdikoşe. Civaka<br />
kevnare ya kurd civakeke<br />
lipaşmayî bû. Hefsarê<br />
civakê di destên hinek<br />
kes û malbatên zordest û<br />
kevneperest de bû.<br />
Hinekan li ser navê hoz<br />
û eşîran, hinekan li ser<br />
navê bîr û baweriyê,<br />
hinekan jî li ser axatî û<br />
begîtiyê civaka kurd li<br />
gorî dilê xwe bi rê ve<br />
dibir. Hêzên serdest û<br />
zordest ên kurd bi<br />
gelemperî hêzên noker<br />
bûn; hefsarê wan jî di<br />
destên dagirkeran de bû.<br />
Di vê civakê de takekesên<br />
azad tune bûn, serdestan<br />
li ser navê êl û<br />
êşîra xwe, li ser navê<br />
civat û murîdên xwe, li<br />
ser navê berdestî û xulamên<br />
xwe biryar didan.<br />
Dengê wan difirotin partiyên<br />
dagirkeran û li ser<br />
navê wan dibûn şaredar<br />
û parlamenter.<br />
Ev civak li gorî dilê<br />
dagirkeran bû.<br />
Dagirkeran ji kurdên<br />
wiha pir hez dikir, li aliyekî<br />
ew wekî xulamên<br />
xwe didîtin, li aliyê din jî<br />
ew dibûn mijara henek û<br />
pêkenîna wan. Kurd<br />
nezan bûn, safik bûn; ji<br />
bo wan masîgir, ji bo<br />
xelkê kûsîgir bûn.<br />
Kurdan ji bo mirîşkekê<br />
qira hev dianîn, lê hêzên<br />
dewletê dihatin, ew giş<br />
bi hev ve girê didan, li<br />
ser pişta wan siwar<br />
dibûn, dest diavêtin<br />
jinan, deng ji wan dernediket.<br />
Dema yekî ji gund<br />
ji yê din re bigota, “Pozê<br />
1 2 3 4 5 6 7 8 9<br />
1 - Nexweşiyek... Kesê ku di karekî de xwedî rayeya fermankirinê ye 2 - Daçekek ku wateyê<br />
xurt dike... Qewmê ji bo ku guh nedaye pêxemberê xwe Hûd ji hêla Yezdan ve hatiye<br />
tunekirin... Kurtebêja Ksenonê 3 - Paytexta Sûriyeyê 4 - Kurtebêja Antîmonê... Perikên<br />
çavan 5 - Cînavaka kesê yekemîn a yekjimar... Ji bo denglêkirina li kesê kal 6 - Dinya, cîhan...<br />
Rastêşek 7 - Ji bo malbata mezin 8 - Ji bo zavê birayê bûkê 9 - Şivika darîn a zirav a ku serî<br />
tûj e û bi kevan tê avêtin... Ne kevin... Baneşana bêhntengiyê<br />
Ji jorê ber bi jêrê ve<br />
1 - Rêxistina polîsan a naziyan... Kurteya ajansa fermî ya Tirkiyeyê 2 - Zîl, kulîlkên nû<br />
vedibin re tê gotin... Wekî gijbûna pirça<br />
canê ajelan û tiştên wisa... Jin an jî mêrê ku hevsera/ê<br />
wî/wê miriye 3 - Kar û xebat... Pirtûka pîroz a ku tê 1 N O Þ H<br />
bawerkirin ji Hz Dawid re hatiye şandin 4 -<br />
A R G Û N<br />
Cureyekî xwînê... Tiştê ku tehma wî tehlokî, tirşokî û S Î Û R<br />
qemitokî 5 - Tiştanok, têderxistinok... Xwarina<br />
sereke 6 - Cejn, eyd... Kulîlka ziqûmê 7 -<br />
Hesinê ku li binê piyê hespan dixin... Notayek 8 -<br />
Nîşandeka ku dengan dide xuyakirin, mirov çawa<br />
li amûrekê dixe û distrê 9 - Rûpela sereke ya kovar<br />
û pirtûkê... Bazirganê ku zadî dikire û difroşe<br />
2<br />
3<br />
4<br />
5<br />
6<br />
7<br />
8<br />
9<br />
1 2 3 4 5 6 7 8 9<br />
E C Î<br />
Ç Î R<br />
H O<br />
M A S T E S A<br />
E I R A O D E<br />
N A N G E R Z<br />
D E K O M A R<br />
I S A R N A L<br />
K E S A R Î A<br />
sola te xwar e” şerekî<br />
giran dest pê dikir, bi<br />
dehan mirov ji hev<br />
dikuştin, di dawiyê de<br />
axa û şêx diketin navberê,<br />
cezayekî giran li her<br />
du aliyan dibirîn, xwedêgiravî<br />
ew li hev dianîn, lê<br />
di encamê de her du alî<br />
jî ziyandar dibûn.<br />
Têkoşîna azadiya gelê<br />
kurd ev rewş guhart. Bi<br />
yekemîn guleya ku li<br />
hêzên dagirker hat<br />
teqandin, tirsa bi salan<br />
hat kuştin. Bi geşbûna<br />
têkoşînê re bandora<br />
hêzên serdest û noker jî<br />
hat şikandin. Têkiliyên<br />
feodal û paşverû cihê<br />
xwe ji têkiliyên demokratîk<br />
re hişt. Mirovan bi<br />
doza xwe re xwe jî nas<br />
kir, êdî mirov polîtîze<br />
bûn, bi rêxistin bûn, vîn<br />
û îradeya takekesî û<br />
rêxistinî ya mirovan derket<br />
holê. Ne tenê têkiliya<br />
serdest û bindestan, her<br />
wiha têkiliya jin û<br />
mêran; têkiliya mirovan<br />
a bi xwezayê re jî guherî.<br />
Bi milyonan jin û<br />
mêr, keç û xort, kal û pîr<br />
daketin qadan, reng û<br />
dengê berxwedanê li<br />
seranserî welat belav bû.<br />
Dagirkeran nedixwest vê<br />
guherînê, vê civaka nû û<br />
nûjen bibînin, her tim<br />
qala kurdên berê dikirin.<br />
Bi awayekî dixwestin me<br />
bixapînin lê di rastiyê de<br />
xwe dixapandin. Me jî<br />
tim digot, “Em ne kurdên<br />
berê ne, kurdên berê<br />
êdî nayên, li wan negerin,<br />
dem û dewrana çûyî<br />
li we venagere.” Me jî<br />
digot, qey bi rastî ew<br />
têkilî ji binî ve guherîne,<br />
me ew têkiliyên paşverû<br />
li dûv xwe hiştine. Lê<br />
belê hin bûyerên ku van<br />
demên dawî li<br />
Kurdistanê diqewimin,<br />
nîşan didin ku me jî<br />
hinekî zêde bi çakbînî li<br />
mijarê nihêrtiye.<br />
Têkiliyên civakî wisa bi<br />
hêsanî naguherin, guherîna<br />
di van çil salên<br />
dawîn de pêk hatiye, hê<br />
di şaneyên civakê de<br />
nehatiye raçandin. Hê<br />
guherîneke di ser re pêk<br />
hatiye, ji bo guherîneke<br />
bingehîn û bi kûrahî,<br />
dem û xebat divê.<br />
Di têkoşîna gelê kurd<br />
de têgiha ku herî zêde tê<br />
ser zar û zimanan têkoşîna<br />
bîrdozî ye. Lê belê li<br />
dijî têkiliyên paşverû<br />
têkoşîneke xurt a bîrdozî<br />
nîne. Mijara têkoşîna<br />
bîrdozî mixabin di destên<br />
hinek kesan de bûye<br />
çeka şerekî navxweyî, bi<br />
zîhniyeteke sovyetîk, bi<br />
çavên komîserên siyasî li<br />
vê mijarê tê nihêrtin.<br />
Hin caran jî şerê bîrdozî<br />
dibe navgîna şerê desthilatdariyê.<br />
Li dijî bîrdoziya<br />
dagirker û nokeran têkoşîneke<br />
bîrdozî nîne. Li<br />
dijî kemalîzmê, li dijî<br />
kevneperestiya olî, li jî<br />
êlperestiyê têkoşîneke<br />
bîrdozî nayê meşandin.<br />
Li şûna wê kes der barê<br />
hev de raporan dinivîsin<br />
û giliyên hev dikin. Navê<br />
vê jî dibe têkoşîna<br />
bîrdozî.<br />
Helbet dê di rewşeke<br />
wiha de hêzên kevneperest<br />
û paşverû ji nû ve<br />
serê xwe rakin û li cihê<br />
ku tu qala avakirina pergala<br />
xweseriya demokratîk<br />
dikî, dê şerê hoz û<br />
êşîran bi rojan berdewam<br />
bike. Hêzên dagirker bi<br />
vê yekê gelekî dilgeş û<br />
kêfxweş dibin, em jî bi<br />
tenê li çongê xwe didin.
J IN<br />
Azadiya Welat<br />
<strong>27</strong> Tîrmeh 20<strong>14</strong> Yekşem3<br />
Bo şehîdên<br />
jin mewlûd<br />
hat dayîn<br />
Meclisa Jinan a HDP’a Başakşehîrê ji bo<br />
gerîlayên PKK’ê Aynur Gumuş (Canda),<br />
Suna Ozdemîr (Roza Semsûr), Şukran<br />
Gulsul û Ebru Muhîkanci (Eylem Ararat) ku<br />
di şerên demên cuda de şehîd ketibûn<br />
mewlûd dan. Di mewlûdê de Endamên<br />
Meclisa bajar ên HDP’ê û endama Kongreya<br />
Islama Demokratîk (DIK) Suheyla Înan<br />
amade bûn. Mewlûdê bi deqeyek rêzgirtinê<br />
dest pê kir. Di mewlûdê de Endamên<br />
Meclisa bajar ên HDP’ê û endama DIK’ê<br />
Suheyla Înan axivî. Suheyla diyar kir ku li<br />
Rojhilata Navîn di bin navê îslamê de gel<br />
qetil dikin, ev şerma herî mezin e û divê tu<br />
kes bêdeng nemîne. STENBOL - JINHA<br />
Di nava þer de dixwazim<br />
stranên xwe jî bibêjim<br />
Hunermend Nêrgiz Hewravan dema ku<br />
xebatên muzîkê bi rê ve dibir tevli YPJ’ê<br />
bû lê dest ji strangotinê berneda. Nêrgiza<br />
ku di êrîşê de ji lingê xwe birîndar bû<br />
stran got û bi vê yekê nîşanê her kesê da<br />
ku mirov dikare bibe şervan û hunermend<br />
Tekoşîn TEKÎN - Asiye TEKÎN / JINHA<br />
Gelê Rojava li hemberî êrîşên<br />
DAIŞ’’ê yên hov têkoşînek<br />
mezin dimeşîne, ciwanên<br />
rojavayî jî tevli nava refên YPG<br />
û YPJ’ê dibin. Ji 19’ê tîrmehê û<br />
şûnde ciwanên rojavayî têkoşîna<br />
azadiyê dimeşînin şerê ku li<br />
hemberî çeteyan didomînin.<br />
Nêrgiz Hewravan (15) ku li<br />
Navenda Çanda Muzîkê ya<br />
Rojava xebat dida meşandin yek<br />
ji jinên ciwan ên ku li hemberî<br />
êrîşên DAIŞ’ê beşdarî nava<br />
YPJ’ê bûye. Nêrgiz di zarokatiya<br />
xwe de stranên şoreşgeriyê dibêje,<br />
lê belê ji ber şer dest ji xebatên<br />
muzîkê berda û tevli nava<br />
YPG’ê bû lê di eniyên şer de jî<br />
stranên şeroşgerî got. Nêrgiz ku<br />
di encama şer de ji lingê xwe<br />
birîndar bû stranên şoreşê çêdike.<br />
Nêrgiz dibêje ku ew hestên<br />
xwe bi stranan dibêje û wiha got:<br />
“Gelê kurd tune tê hesibandin.<br />
Dibêjin tirk û ereb hene, lê kes<br />
nabêje kurd hene. Dema ez zarok<br />
bûm pir difikirîm û min ev yek ji<br />
xwe dipirsî. ‘Çima her kes dixwaze<br />
kurdan tune bike’ dema ku<br />
ez li ser van fikran hûr bûm min<br />
dît ku dixwazin ên neheqiyê ji<br />
holê radikin tune bikin li ser vê<br />
bingehê min fikrên xwe kirin<br />
stran û min dest bi nivîsandina<br />
stranên şoreşgerî kir.”<br />
Nêzgiz wiha nêrînên xwe anî<br />
ziman: “Ez stranên xwe ji dil û<br />
can dibêjim. ‘Ji min re digotin<br />
dema tu mezin bibî tuyê bigihîjî<br />
cihên girîng.’ Ez mezin bûm û<br />
Şoreşa Rojava dest pê kir. Çeteyan<br />
êrîşî ax, namûs û şerefa gelê<br />
kurd kirin. Ez jî ji bo welatê xwe<br />
ji êrîşên çeteyan biparêzim tevli<br />
nava YPJ’ê bûm. Hedefa min a<br />
sereke azadkirina jinan bû.”<br />
Nêrgiz ku piştî perwerdeya<br />
YPJ’ê di pêvçûnê de birîndar<br />
bûbû ev tişt anî ziman: “Dema<br />
ku ez birîndar bûm ez rakirim<br />
nexweşxaneyê. Min li nexweşxaneyê<br />
di dema tedawiyê de stranan<br />
digot. Min xwest wekî YPJ’î<br />
bibim mînak. Min nîşan da ku ez<br />
hem dikarim şer bikim, hem<br />
dikarim bibim şervan, hem jî<br />
dikarim bibim hozanvan. Wekî<br />
jinek kurd çi ji destên min were<br />
ez ê bikim. Dema ez birîndar<br />
bûm ez fikirîm ez ê çawa bi<br />
mehan rawestim lê min sebir<br />
nedikir. Min dixwest ez baş<br />
bibim û dîsa biçim gel hevalên<br />
xwe yên ku me bi hev re şer<br />
dikir şer bikim. Ez dixwazim<br />
dema ez şer dikim stranên xwe<br />
jî bêjim.”<br />
Nêrgiz herî dawî bang li tevahî<br />
gelê kurd kir ku piştgirî bidim<br />
têkoşîna Rojava. KOBANÊ<br />
Li Wanê li her<br />
gavekê tacîz!<br />
Hulya EMEÇ / DÎHA<br />
Li Tirkiyeyê her roj bûyerên<br />
tacîz û tecawizê zêde<br />
dibin û ji ber ku ceza nayên<br />
birîn qetilkirina jinan zêde<br />
dibe. Li bajarên Tirkiye û<br />
herêmê kolan bûne cihê ku jin<br />
travmayên mezin bijîn, tacîzên<br />
devkî jî hatine asta ku pêşî lê<br />
neyê girtin. Li Wanê jin di her<br />
qada jiyanê de bi tacîzan re rû<br />
bi rû dimînin û ji ber ku civak<br />
vê wekî rewşeke normal<br />
dibîne xetere mezintir dibe. Li<br />
kolanan jin nikarin bi tena serê<br />
xwe bigerin û xwendekara<br />
lîseyê Ceren Çelîk anî ziman<br />
ku tacîz zêdetir dibin, serê her<br />
gavê jin rastî tacîzê tên. Çelîk<br />
diyar kir ku divê ev rewş bi<br />
lezgînî bê çareserkirin.<br />
Welatiya bi navê Hîlal<br />
Barçîn di kolana mezin a<br />
Wanê de, dixebite diyar kir ku<br />
ditirsin bi tena serê xwe li<br />
kolanê bimeşin û bal kişand<br />
ser tacîzên fîzîkî. Barçîn da<br />
zanîn ku divê li hemberî<br />
tacîzan bêdeng nemînin û<br />
wiha got: “Ji ber ku jin bêdeng<br />
dimînin evqas bûyerên tacîzê<br />
zêde dibin. Mêr zextan<br />
dimeşînin, lê wekî ku jin sûcdar<br />
bin tevdigerin.”<br />
Aktivîstî Komeleya Jinan a<br />
Wanê (VAKAD) Munevver<br />
Olmez diyar kir ku jinên rastî<br />
tacîz û tecawizê tên serî li wan<br />
didin, ji ber parastina qanûnî<br />
nîne, şertê ku tacîzê isbat bikin<br />
dixwazin û wiha got: “Ji ber<br />
vê yekê tu jin naçe emniyetê û<br />
gilî nake. Li Wanê ji 7 salî<br />
heta 70 salî hemû jin rastî<br />
tacîzê tên. Servekirî yan jî sergirtî<br />
ferq nake.” Olmez destnîşan<br />
kir ku di civakê de her<br />
tim jinên ku rastî tacîzê tên<br />
sûcdar tên nîşandin û ev yek jî<br />
tacîzê meşrû dike û wiha<br />
axivî: “Çi dibe bila bibe, divê<br />
jin ji xwe bawer bin. Divê<br />
nefikirin gelo dê malbata min<br />
çi bibêje, derdor çi bibêje û<br />
teqez bertekê nîşan bidin.”<br />
Endama Mafên Jinan a<br />
Baroya Wanê parêzer Ebru<br />
Çelikkalelî anî ziman ku ev<br />
bûyer wekî ‘êrîşa zayendî’,<br />
‘îstîsmara zayendî’, ‘tacîza<br />
zayendî’ ji hev hatine<br />
cudakirin û qanûn zelal<br />
nîn in. WAN<br />
Li aqubeta Nadir Nayci pirsîn<br />
Li Cizîra Şirnexê ji bo aqûbeta<br />
xizmên xwe yên di salên 1990’an de<br />
bûne qurbanên kuştinên kiryar ne<br />
diyar û hatine windakirin, Dayikên<br />
Şemiyê her hefte çalakî li dar dixin.<br />
Dayik vê hefteyê jî di 283’emîn<br />
hefteya xwe de li Kolana Hunerê ya<br />
Cizîrê hatin ba hev û aqubeta xizmên<br />
xwe pirsîn. Dayikan wêneyên xizmên<br />
xwe yên hatine windakirin rakirin.<br />
Parlamenterê HDP’ê yê Şirnexê<br />
Faysal Sariyildiz, rêveberên<br />
Şaredariya Cizîrê, MEYA-DER, ÎHD<br />
û DBP’ê jî piştgirî dan dayikan. Di<br />
çalakiya vê hefteyê de çîroka windakirina<br />
Nadir Nayciyê di sala<br />
1993’an de li gundê Basîsk ê ji<br />
aliyê cerdevanan ve hatibû<br />
binçavkirin û carek din jî agahî jê<br />
nehatin girtin, hat vegotin.<br />
Ramazan Nayci ku çîroka windakirina<br />
bavê xwe vegot diyar kir ku<br />
bavê wî ji bo hespê xwe deyne gundê<br />
Biyakopê ji Cizîrê çûye û li gundê<br />
Basiskê, bi fermana Sercerdevan<br />
Kamil Atak û Fermandarê<br />
Cendirmeyan Cemal Temîzoz hatiye<br />
binçavkirin. Nayci wiha got: “Ji bo<br />
rewşa bavê xwe bipirsim, çûm cem<br />
Temîzoz, wî ji min re got ku bavê<br />
min ê 65 salî ‘Terorîst’e. Yekî 65 salî<br />
çawa dibe terorîst. Ez bang li dewletê<br />
dikim. Bavê min ji gundê Basîskê<br />
derneket. Ez dizanim ew li kîjan<br />
gomê hatiye definkirin. Dewlet<br />
naxwaze wan derxe holê. Ez dixwazim<br />
demildest hestî be jî, hestiyên<br />
bavê min bên derxistin û berpirsiyar jî<br />
bên cezakirin.”<br />
Parlamenterê HDP’ê yê Şirnexê<br />
Faysal Sariyildiz, destnîşan kir ku<br />
pêwîst e kesên li hemberî kurdan<br />
komkujî pêk anîne bên darizandin û<br />
da zanîn ku heta êşa di dilê dayikan<br />
de biçek neyê kêmkirin, dê aştiyek<br />
mayînde nayê vî welatî. Piştî<br />
axaftinan çalakiya rûniştinê pêk<br />
hat. ŞIRNEX - DÎHA<br />
Şaredariya Elbakê<br />
Lijneya Jinan<br />
damezirand<br />
Di bin banê Şaredariya Elbaka<br />
Wanê de Lijneya Jinan hat<br />
damezirandin. Lijneya Jinan bi<br />
tevlibûna Hevşaredara Elbakê<br />
Aynur Tarhan, endamên<br />
meclisa şaredariyê yên jin,<br />
xebatkarên şaredariyê yên jin<br />
hatiye damezirandin civîna<br />
xwe ya yekem li şaredariyê pêk<br />
anî û damezirandina xwe îlan<br />
kir. Piştî rêzgirtinê civînê dest<br />
pê kir û Hevşaredar Aynur<br />
Tarhan axivî. Tarhan anî ziman<br />
ku ew ê di çarçoveya paradîgmaya<br />
“Şaredariya ekolojîk,<br />
azadparêziya jinan a<br />
demeokratîk” de bi gel re bên<br />
ba hev.<br />
Piştî axaftina Hevşaredar<br />
Tarhan endamên meclisa<br />
şaredariyê yên jin û xebatkarên<br />
şaredariyê yên jin jî têkildarî<br />
lijneyê nêrîn û pêşniyarên xwe<br />
anîn ziman. Endamên lijneyê<br />
diyar kirin ku ew ê bi awayekî<br />
ji dil û can tevli xebatan bibin<br />
û xizmetê biafirînin.<br />
Piştî axaftin û nirxandinan<br />
ji bo Lijneya Jinan berdevkiya<br />
ku ji 4 kesan pêk tê û dê ji 6<br />
mehan carê bê guhertin biryar<br />
hat girtin. Di encama hilbijartinê<br />
de ji endamên meclisa<br />
şaredariyê Suheyla Korkmaz,<br />
Rukiye Kiliç û ji xebatkarên<br />
şaredariyê civaknas Sezgîn<br />
Sadak û Mîhrîban Teknazîk ji<br />
bo berdevkiya demî ya 6<br />
mehan hatin hilbijartin.<br />
WAN - DÎHA<br />
Destdirêjiya leşkerên tirk a li hemberî jinan zêde dibe<br />
Rûken ADALI / ANF<br />
Li ser sînorê ku berî niha bi<br />
çend rojan zilamekî rojavayî di<br />
nav erdê xwe de bi guleyekê hat<br />
qetilkirin, vê carê jineke rojavayî<br />
rastî tecawiza leşkerekî hat.<br />
Helwesta dijminahiyê ya<br />
yekîneyên artêşa tirk ên li ser sînor<br />
li hemberî rojavayiyan vê carê jî<br />
bû sedem ku jineke rojavayî rastî<br />
tecawizê bê.<br />
Jineke ciwan ji aliyê leşkerên<br />
Fermandariya Boluka Katran ve hat<br />
desteserkirin û rastî tecawizê hat.<br />
Agahî ji aliyê şahidên bûyerê ve ji<br />
Parlamenterê Şirnexê yê HDP’ê<br />
Faysal Sariyildiz re hat ragihandin.<br />
Karkerên ku li tesîseke nêzî<br />
qereqola sînor a Katran dixebitin,<br />
hovîtiya rû daye bi şahidiya xwe û<br />
hûrgiliyên wê vegotin: “Bûyer 16’ê<br />
tîrmehê saet di navbera 15.00-<br />
16.00’an de li cihê ku leşkeran<br />
nobet digirtin pêk hat. Jina ciwan a<br />
bi navê H.H. a ji Girkêlegê dema<br />
xwest sînor derbas bike, du leşkeran<br />
pêşiya wê girtin û wê birin<br />
kulubeya leşkeran. Bi qasî 30<br />
deqeyan di kulubeya leşkeran de<br />
ma. Jina ciwan dema bi awayekî<br />
bêhal derket derve piştî demekê ket<br />
erdê. Karkerên şahidên bûyerê çûn<br />
alîkariya jina ciwan. Jin bi awayekî<br />
bêhal û cilên li ser qetiyayî bûn.<br />
Karkeran jina ciwan birin tesîsê.<br />
Jina ciwan ku destpêkê tiştên hatine<br />
serê wê nexwest bêje, paşê got.<br />
Leşkeran destpêkê 200 dolar jê<br />
xwestine wê pere dane lê leşker bi<br />
wê têr nebûne, leşkerekî dest<br />
avêtiye jina ciwan. Jina ku nexwest<br />
navê xwe bêje paşê ji Şirnexê derbasî<br />
bajarekî din bû.”<br />
JI AKP’Ê CESARET DIGIRIN<br />
Parlamenterê Şirnexê yê HDP’ê<br />
Faysal Sariyildiz têkildarî mijarê ji<br />
ANF’ê re axivî û wiha got: “Bi rastî<br />
jî di vê mijarê de mirov nikare<br />
tiştekî bêje. Rewşeke derveyî<br />
mirovatiyê ye. Di êrîşa tecawizê de<br />
leşkeran ji polîtîkayên hikûmeta<br />
AKP’ê yên der barê Rojava de<br />
cesaret girtine. Ne karekî ku leşkerek<br />
bi xwe bike ye. Aşkera ye ku ji<br />
nêzîkatiya dewletê ya li hemberî<br />
Rojava cesaret girtine.”<br />
EV REWŞ NAYÊ QEBÛLKIRIN<br />
Sariyildiz diyar kir ku dê bûyerê<br />
bişopînin û wiha berdewam kir:<br />
“Gelê kurd di her şert û mercî de<br />
wê li rûmet û pêşeroja xwe xwedî<br />
derkeve. Em dewletê hişyar dikin.<br />
Dîrok, saet û cihê bûyerê diyar e.<br />
Şahid hene. Divê tavilê der barê fermandar<br />
û leşkerên qereqolê de doz<br />
bê vekirin û bên cezakirin. An na<br />
em ê bi dehezaran kesî li wir kom<br />
bikin û sînorên ku êdî wateya xwe<br />
winda kirine derbas bikin.” ŞIRNEX
4 <strong>27</strong> Tîrmeh 20<strong>14</strong> Yekşem NÛÇE<br />
Azadiya Welat<br />
‘Pergala cerdevantiyê bila bê rakirin’<br />
ÎHD û xizmên windayan çalakiya xwe ya<br />
heftane li dar xistin. Di çalakiyan de<br />
aqubeta kesên windahî hatin pirsîn. Di<br />
çalakiya lli Êlihê de jî hat xwestin ku<br />
pergala cerdevaniyê bê rakirin<br />
Dayikên Şemiyên yên li<br />
Amed, Êlih û Stenbolê vê<br />
hefteyê jî aqubeta xizmên xwe<br />
yên winda pirsîn<br />
AMED: Bi pêşengiya Komeleya<br />
Mafên Mirovan (ÎHD) ya Amedê,<br />
bi dirûşma “Bila winda bên dîtin,<br />
kiryar bên darizandin” di hefteya<br />
285’emîn de aqûbeta windayan hat<br />
pirsîn. Di çalakiya ku pankarta<br />
wêneyên windayan li ser hebû<br />
“Bila winda bên dîtin, kiryar bên<br />
darizandin” hat vekirin de, aqûbeta<br />
Reşît Tokçu yê di sala 1999’an de<br />
li Gevera Colemêrgê piştî leşkeran<br />
operasyonê pêk anî hat qetilkirin<br />
hat pirsîn.<br />
Sekreterê ÎHD’a Amedê<br />
Abdulselam Înceoren, çîroka Reşît<br />
Tokçu ku di 29’ê hezîrana 1999’an<br />
de li zozanê Mergazera Gevera<br />
Colemergê, di encama bombebaranê<br />
de jiyana xwe ji dest da vegot. Înceoren<br />
destnîşan kir ku dema Tokçu<br />
diçe zozanan ji alî leşkerên tirk ve<br />
zozan bi balafirê tê bombekirin û di<br />
encamê de Tokçu birîndar dibe.<br />
Înceogen got ku li gorî agahiyên<br />
malbata Tokçu daye, Reşît Tokçu<br />
birîndar dikeve destên lêşkeran,<br />
Tokçu ji zinarê diavejin û heta niha<br />
tu agahî jê nehatiyê girtin.<br />
Her wiha Înceoren, destnîşan kir<br />
ku piştre operasyona leşkeran<br />
berfireh dibe, bi milîtanên PKK’ê re<br />
dikeve pêvçûnê û wiha got: “Li gorî<br />
Êlih<br />
Stenbol<br />
agahiyan, di encama pêvçûnan de 7<br />
gerîlayên PKK’ê şehîd dikevin. Piştî<br />
pêvçûnê cenazeyên milîtanên PKK’ê<br />
Amed<br />
yên ku şehîd ketine di terazinan de<br />
diavêjin. Malbat, ji ber ku operasyon<br />
berdewam dikin û ewlehiyê ji bo<br />
Tokçu tu serlêdaneke fermî nake.<br />
Çewa ku heta niha negihîştibin<br />
cenazeyê Tokçu, aqûbeta wî jî nayê<br />
zanîn.” Piştî axaftinan 5 deqe<br />
çalakiya rûniştinê hat lidarxistin.<br />
ÊLIH: ÎHD’a Êlihê û xizmên<br />
windayan li Êlihê jî bi heman<br />
armancê li Parka Yilmaz Guney<br />
hatin cem hev û çalakiya hefteyî li<br />
dar xistin. Di çalakiyê de ji bo Nazli<br />
Bidikçi ya ku di 5’ê tîrmehê de ji<br />
aliyê cerdevanan ve hat revandin<br />
bang hat kirin. Rêveberê ÎHD’a<br />
Êlihê Bariş Evîz daxuyanî xwend û<br />
diyar kir ku pergala cerdevaniyê<br />
wekî berê niha jî dibe sedema windayan.<br />
Evîz anî ziman ku pergala<br />
cerdevaniyê bi zanebûn ji aliyê<br />
dewletê ve tê pêşxistin û wiha got:<br />
“Birîna komkujiya gundê Zanqirtê<br />
nehatibû dermankirin cerdevan her<br />
roj dibin sedema mirinan û sûc<br />
dikin. Cerdevanan herî dawî li gundê<br />
Guluce yê Hezoyê jina ciwan a bi<br />
navê Nazli Bidîkçî revandin. Nayê<br />
zanîn ku Bîdîkçî ji ber çi hat<br />
revandin.” Piştî daxuyaniyê çalakiya<br />
rûniştinê hat lidarxistin.<br />
STENBOL: Dayikên Şemiyê yên<br />
Stenbolê çalakiya xwe ya hefteya<br />
487’an li Qada Galatasarayê li dar<br />
xistin. Daxuyaniya heftane xwîşka<br />
Hayrettîn Eren Îkbal Eren xwend.<br />
Eren diyar kir ku kesên dewletê bi rê<br />
ve dibin dîsa ji ber cejna Remezanê<br />
dê peyman bidin û wiha got: “Dê<br />
behsa cejnê bibe vesîleya<br />
kêfxweşiyê. Kesên em mehkûmî<br />
goristanan kirin, em bêcejn hiştin û<br />
zilim ji me re rewa dîtin dê wekî her<br />
carê bi dirûtiya xwe derkevin<br />
pêşberî me. Cejn ji bo me tê wateya<br />
hêrsa li hemberî kesên em bê dayik,<br />
bav, bira û xizim hiştine. Em ê di vê<br />
cejnê de jî gorên zarokên xwe di dilê<br />
xwe de hilbigirin.” DÎHA<br />
‘Em ê Rojava<br />
biparêzin’<br />
Ji bo gerîlayê PKK’ê Ekrem<br />
Ozkaya (Bager) ku li Çiyayê<br />
Gebarê di pevçûnekê de şehîd<br />
ketibû, nûnertiya MEYA-<br />
DER’ê û malbata Ozkaya li<br />
Edeneyê mewlûd da. Endamên<br />
TUHAY-DER, Însiyatîfa<br />
Dayikên Aştiyê, DBP, HDP,<br />
Dayikên Aştiyê û zêdeyî sed<br />
welatî beşdarî mewlûdê bûn.<br />
Li qada ku mewlûd lê hat<br />
dayîn posterên Rêberê Gelê<br />
Kurd Abdullah Ocalan, alên<br />
PKK û KCK’ê, wêneyên gerîla<br />
Ozkaya hatin daliqandin.<br />
Piştî rêzgirtinê Dayika<br />
Aştiyê Emîne Çîg axivî û wiha<br />
got: “Şehîdên me ji bo me canê<br />
xwe feda kirin. Riya wan riya<br />
me ye. Em ê Rojava bi rûmeta<br />
şehîdên xwe û serkeftina gerîllayên<br />
xwe ji çeteyan rizgar û<br />
azad bikin.” EDENE - DÎHA<br />
Endamên HDP’a<br />
Sancaktepeyê li dijî êrîşên<br />
çeteyên DAIŞ’ê yên li<br />
Kobanê û êrîşên Israîlê yên<br />
li dijî Fîlistînê ji Cadeya<br />
Demokrasiyê heta Qada<br />
Festîvalê meşek li dar xist.<br />
Komê cadeya Enqereyê ya<br />
kevin ji trafîkê re girtin û bi<br />
pankartên “Ji Kobanê heta<br />
Filistînê gel li ber xwe<br />
didin”, “Ji Kobanê heta<br />
Filistînê silav li ên li ber<br />
xwe didin” hatin hilgirtin û<br />
dirûşmên “Bijî berxwedana<br />
Hatin koçberkirin û rastî cudakariyê hatin<br />
Malbata Ektîren yek ji malbatên Ektîren da zanîn ku wî bûyerên hatine Edeneyê gelek zehmetî Umut Ektîren jî diyar kir ku ew<br />
ku di 1993’yan de ji gundê Dêşî li herêmê ji bîr nekiriye û sedema kişandine û wiha got: “Me gelek di germa Çukurovayê de bi xwîşk<br />
yê Dêrika Mêrdînê koçber bûne û koçberiya xwe jî bi gotina “cerdevanan<br />
zehmetiyên madî û manewî û birayên xwe re di şert û mercên<br />
li bajaroka Kuçuk Dîkîliya<br />
destûr nedidan ku em kişandin. Me li gund axa xwe giran de xebitîne û wiha axivî:<br />
Seyhana Edeneyê bi cih bûne ye. zeviyên xwe biçînin, hemû mal û diçand. Cerdevan û leşkeran destûr “Piştî ku tevgera kurd li Tirkiyeyê<br />
Selahattîn Ektîren diyar kir ku ew milkên me talan kirin, em jî neçar nedan. Em mecbûr man ku li û cîhanê hin tişt bi dest xistin ev<br />
ji ber zilm û zora cerdevanan man ku koç bikin” tîne ziman. ciheke em qet nas nakin bi feraset jî roj bi roj şikest û dê ev<br />
reviyane û kurapê wî jî di encama<br />
pereyeke pir kêm bixebitin. Ligel nijadperestî jî ji holê rabe û hebûna<br />
kuştinên “kiryar nediyar” de hatiye ÊŞA ROJÊN KOÇBERIYÊ ku evqas sal derbas bûne jî em hêj<br />
gelê kurd bê qebûlkirin.”<br />
qetilkirin.<br />
Ektîren bi lêv kir ku dema ew êşa wan rojan dikişînin.”<br />
EDENE - DÎHA<br />
Dîlê nexweş di hucreyê de tê girtin<br />
Kadrî OZKAN / DÎHA<br />
Dîlên nexweş ên di girtîgehan<br />
de her diçe rewşa wan giran<br />
dibe û ligel serbest nayên berdan<br />
rastî pêkanînên rêveberiyên girtîgehan<br />
ên bi îşkenceyê tên.<br />
Dîlê nexweş ê bi navê<br />
Bayram Yaruk ê ku 26<br />
sal e di girtîgehê de ye li<br />
1’emîn Girtîgeha Tîpa F<br />
a Kandirayê hat derbkirin<br />
û piştre jî cezayê<br />
hucreyê lê hat birîn.<br />
Yaruk ligel rapora wî<br />
ya “Taybetmendiyên<br />
Kesayeta Kumeya B”<br />
Ji bo Kobanê û Filistînê meş<br />
ROjava”, “Gelê Rojava tenê<br />
nîne”, “Bijî YPG” hatin<br />
berzkirin.<br />
Piştî meşê li ser navê<br />
HDP’a navçeyê Mehmet<br />
Ozvariş axivî û got ku hêzên<br />
emperyalîst bi polîtîkayên<br />
xwe dixwazin hem Rojhilata<br />
Navîn hem jî şoreşa Rojava<br />
têk bibin. Ozvariş diyar kir<br />
ku AKP piştgiriyê dide<br />
çeteyên DAIŞ’ê û banga<br />
xwedîderketina şoreşa Rojava<br />
kir. Çalakî bi dirûşman bi<br />
dawî bû. STENBOL - DÎHA<br />
heye dîsa di hucreyê de tê girtin.<br />
Yaruk ji ber nexweşiyên psîkolojîk,<br />
KOAH, fitiqa piştê û dîtinê, nikare<br />
bimeşe û mîdeyê wî gelek caran li<br />
nexweşxaneyan hat dermankirin.<br />
Hîlal Yaruk li girtîgehê bi xalê<br />
xwe Bayram Yaruk re<br />
hevdîtin pêk anî, diyar kir<br />
ku xalê wê ji ber li dijî<br />
lêgerîna tazî derket hatiye<br />
derbkirin û wiha got:<br />
“Piştre rêveberiya girtîgehê<br />
der barê xalê min de<br />
lêpirsîn da destpêkirin. Di<br />
encama van lêpirsînan de<br />
xalê min du caran cezayê<br />
hucreyê girt. Xalê min ji<br />
min re got li girtîgehê komeke<br />
gardiyanan bi taybet li ser<br />
hukumxwaran zextan pêk tîne.”<br />
Yaruk, bi lêv kir ku ji bo<br />
pêkanînên dijmirovahî yên li hemberî<br />
xalê wê pêk tên bi dawî bibin<br />
serî li Komeleya Civaka Sivîl a<br />
Pergala Înfazê ya Ceza (CÎSST)<br />
dan. Yaruk, destnîşan kir ku komeleyê<br />
ji ji bo ev pêkanîn berdewam<br />
nekirin serî li Komîsyona Mafên<br />
Mirovan a Meclisê, Saziya Mafên<br />
Mirovan a Tirkiyeyê, Lijneya<br />
Mafên Mirovan a Kocaeliyê, Lijneya<br />
Şopandina Girtîgehan a Kocaeliyê<br />
û Midûriyeta 1’emîn Girtîgeha<br />
Tîpa F a Kandirayê dan. STENBOL<br />
Bûyera Serêkaniyê<br />
li Cizîrê hat<br />
şermezarkirin<br />
Di 21’ê tîrmehê de li Serêkaniya<br />
Rihayê li sînorê Rojava leşkerên<br />
tirk li dijî yekîneyek HPG’ê kemîn<br />
danîn û di encama kemînê de<br />
pevçûn qewimîbûn. Piştî daxuyaniya<br />
di dema bûyerê de 2<br />
gerîlayên HPG’ê ji yekîneyên xwe<br />
qut bûne hat dayîn, endamên YDG-<br />
H’ê li Cizîrê hem bûyer hem jî<br />
operasyonên leşkerî şermezar kirin.<br />
Endamên YDG-H’ê li kolanên<br />
Yasef û Nuseybîn hatin cem hev û<br />
rê ji trafîkê re girtin û kontrola nasnameyan<br />
kir. Ciwanên demek dirêj<br />
rê kontrol kirin piştî demekê rastî<br />
êrîşa polîsan hatin. Polîsan bi<br />
TOMA, wesayîtên zirxî û<br />
bombeyên gazê êrîşî ciwanan kirin.<br />
Ciwanan ji bi kevir, guleyên<br />
hewayî, bombeyên deng û molotofan<br />
bersiva polîsan da. Piştî êrîşa<br />
polîsan a bombeyên gazê bêencam<br />
ma vê carê jî polîsan demek dirêj<br />
gule berdan hewayê. Ligel vê yekê<br />
dîsa ciwanan bombeyên deng û<br />
molotof avêtin polîsan. Ji ber ku<br />
polîsan gelek bombeyên gazê<br />
bikaranîn gelek welatiyên bazara<br />
cejnê dikirin nerehet bûn û ji ber vê<br />
yekê bertek nîşanî polîsan da.<br />
Pevçûnên di navbera ciwan û<br />
polîsan de heta derengiya şevê<br />
berdewam kir. ŞIRNEX - DÎHA
5 <strong>27</strong> Tîrmeh 20<strong>14</strong> Yekşem NÛÇE Azadiya Welat<br />
Þengalê ji DAIÞ’ê bipêrêzin<br />
Piştî çeteyên DAIŞ’ê Mûsil bi dest xistin, Şengal<br />
û kurdên li wir bûn hedefa çeteyan.<br />
Çeteyên DAIŞ’ê niha jî li navenda Şengalê<br />
belavokên gefxwarinê belav dikin. Feleknas<br />
Uca got ku yekane alternatîfa li pêşiya Şengalê<br />
ew e ku parastina xwe bi hêz bikin<br />
Piştî çeteyên DAIŞ’ê Mûsil bi<br />
dest xistin, êzidî, şebek û<br />
xirîstiyanên li herêma Nînovayê<br />
bûn hedef. Çeteyên DAIŞ’ê niha jî<br />
Arşîv<br />
li navenda Şengalê belavokên<br />
gefxwarinê belav dikin.<br />
Parlamentera berê ya<br />
Parlamentoya Ewropayê Feleknas<br />
Uca der barê mijarê de agahî dan.<br />
Uca komkujiya di sala 20<strong>07</strong>’an de<br />
ya li hemberî êzidiyan pêk hat ku<br />
di encam de 400 êzidiyan jiyana<br />
xwe ji dest dan bi bîr xist û got ku<br />
îro jî heman gef heye.<br />
Uca diyar kir ku DAIŞ’ê belavokên<br />
ku dê Şengalê bixînin belav<br />
kirine û wiha got: “DAIŞ’ê gefa,<br />
‘Em ê roja cejnê bên çaya we<br />
vexwin, pêwîst nake em we bikujin,<br />
em dewleta îslamê ava dikin,<br />
hûn jî neçar in bibin misliman” li<br />
gel kirine.”<br />
Uca bi bîr xist ku Rêberê Gelê<br />
Kurd Abdullah Ocalan di sala<br />
20<strong>07</strong>’an de bal kişandibû ser<br />
parastina êzidiyan û wiha axivî:<br />
“Yekane alternatîfa li pêşiya Şengalê<br />
ev e ku parastina xwe bi hêz<br />
bikin. Şengal bajarê Kurdistanê<br />
ye, ger li hemberî herêma Şengalê<br />
êrîşeke çekdarî pêk bê dê ew bajar<br />
veguhere goristana bi hezaran<br />
mirovan. Ger herêma Şengalê<br />
bikeve wê berxwedana destana<br />
Derwêş û Edulê jî bikeve.”<br />
Parlamenter Uca destnîşan<br />
kir ku pêwîst e tevayî hêzên kurdistanî<br />
jî ji bo parastina vê herêmê<br />
di nav hewldanan de bin.<br />
BRUKSEL - ANF<br />
DAIŞ reviya lê<br />
şop û kiryarên<br />
wê man<br />
Lezgîn ÎBRAHÎM / ANHA<br />
Şervanên YPG/YPJ’ê<br />
beriya çend rojan gundê<br />
Çel Oxlî yê 45 km li rojavayê<br />
herêma Kobanê ye bi navê<br />
Pêngava ‘Tolihildana Şehîdên<br />
Kobanê’, ji çeteyên DAIŞ’ê<br />
rizgar kiribûn.<br />
Beriya komên çete bi tirmbêl<br />
û çekên xwe ên giran ji<br />
gundê ku ji 15 malan pêk tê<br />
birevin bi şopên kiryarên xwe<br />
ên xirab xwe dan nasîn.<br />
Çeteyan xanî û dergezên malan<br />
xerab kirin û bombe li cihên<br />
cuda ên gund çandin.<br />
BOMBE BI CIH KIRIN<br />
Ciwanên ku bi şervanên<br />
YPG’ê re çete ji gund derxistin<br />
diyar kirin ku çeteyan hemû<br />
malên gund gulebaran kirine û<br />
hemû tiştên bi nirx yên<br />
welatiyan dizîne. Çeteyan di<br />
navbera malên welatiyan de<br />
bombe çandin û bombe bi têlên<br />
tenik girêdayî hiştin da ku<br />
dema kes rastî têlên were, bi wî<br />
ve biteqe. Yek ji wan<br />
bombeyan bi seyekî ve teqiya.<br />
Hêzên rêjîmê êrîşî<br />
çeteyên DAIŞ'ê kirin<br />
<br />
HESEKÊ - Hêzên rêjîma<br />
Sûriyeyê deverên başûr û<br />
rojhilatê başûrê bajarê Hesekê ku<br />
di bin kontrola çeteyên DAIŞ'ê de<br />
ye bi top û balafiran hedef girtin.<br />
Hat gotin ku hêzên rêjîmê top ji<br />
Çiyayê Kewkeb û barageha<br />
Leşkerî ya bajar davêtin çeteyan.<br />
Her wiha balafriên şer ên hêzên<br />
rêjîmê gundê Tinênîr ê ku rojhilatê<br />
Çemê Xabûrê li ser riya Hesekê<br />
Şedadê dikeve, hedef girtin.<br />
Mar pê veda<br />
lê derbas nekirin<br />
<br />
KOBANÊ - Welatiya bi navê<br />
Xaliya Mustefa ji stuyê xwe<br />
ve rastî dadana mar hatibû û ji bo<br />
dermankirina lezgîn berê wê dan<br />
deriyê sînor ê li bakurê Kurdistanê.<br />
Tevî ku pêdiviya wê bi dermankirina<br />
lezîgîn heye jî rayedarên dewleta<br />
tirk rê nedan ku derbasî bakûrê<br />
Kurdistanê bibe. Pisporê<br />
nexweşiyên hundirîn Dr. Ednan<br />
Mustefa got ku hewcedariya Xaliya<br />
bi 5 derziyên dijberî jehrê heye.<br />
Hamas û Israîlê<br />
agirbest îlan kirin<br />
<br />
QAMIŞLO - Li Xezayê ku Israîl 3<br />
hefte ne bênavber êrîşan pêk<br />
tînîn, aliyan di agirbesta demkî ya 12<br />
saetan de li hev kirin. Agirbesta<br />
mirovî ya ku li paytexta Misrê<br />
Qahîreyê ji aliyê Wezîrê Karên Derve<br />
yê DYA John Kerry û Sekreterê Giştî<br />
yê NY Ban Kî-Moon hat pêşniyar kirin<br />
ji aliyê Hamas û Israîlê ve hat<br />
qebûlkirin. Berdevkê Hamasê Samî<br />
Abu Zhurî got ku 'Di mijara<br />
agirbesteke mirovî ya 12 saetan em<br />
gihiştine nêrîna yekîtiya neteweyî.’<br />
Bo gundê xwe biparêzin şer dikin<br />
Îsmaîl ESKÎN / DÎHA<br />
Êrîşên çeteyên DAIŞ’ê yên li<br />
hemberî Kantona Kobanê<br />
didomin û çîrokên balkêş ên şervanên<br />
ku di nav refên YPG/YPJ’ê de<br />
cih digirin, hene. Şervan li hemberî<br />
dagirkirin û êrîşên çeteyên DAIŞ’ê<br />
24 saetan di çeoeran de şer dikin û ji<br />
bo jiyaneke azad têdikoşin. Ev saleke<br />
gundê Boraz bi êrîşên çeteyên<br />
DAIŞ’ê re rû bi rû dimîne, Mizgîn<br />
Cûdî ji ber êrîşên çeteyan gundê xwe<br />
terk dike û biryar dide ku li hember<br />
DAIŞ’ê şer bike. Cûdî ji bo gundê<br />
xwe ji destê çeteyên DAIŞ’ê rizgar<br />
bike, tevli şervanên YPJ’ê dibe.<br />
Cûdî anî ziman ku gelek caran<br />
çeteyên DAIŞ’ê ji wan re peyamên;<br />
“Em ê werin gundê we û jinan bikin<br />
kole” şandine û wiha got: “Hatin<br />
gund, çi hebûn birin. Me bi zehmetî<br />
xwe xilas kir. Çeteyan malên me<br />
talan kirin, piştî ku YPG hat çete<br />
reviyan.” Cûdî da zanîn ku piştî vê<br />
talanê bi tevî birayê xwe biryar girtiye<br />
ku ji bo gund biparêzin û perwerdehiya<br />
çek bibînin tevli YPG’ê<br />
bibin û wiha axivî: “Ez nikarim<br />
destûrê bidim, werin gundê min talan<br />
bikin. Li hember van çeteyên ku<br />
dibêjin em ê we şerjê bikin, ji bilî<br />
çek rakirinê tu derfet nema.”<br />
Cûdî diyar kir ku li gundê wan<br />
gelek mêr reviyane û bawer nekirine<br />
ku dê jin li hember çeteyan şer bikin<br />
û wiha got: “Ev saleke ez tevli YPJ’ê<br />
bûme, piştî ku gundê me hat rizgarkirin,<br />
ez hatim eniya ku li rojhilatê<br />
Kobanê ye. Ji bo vî gelî ez<br />
amade me li hemû eniyan şer bikim.<br />
Piştî ku gundê me ji destê çeteyan<br />
hat rizgarkirin, min fêm kir ku li<br />
ku derê bibe bila bibe, ger gelê me<br />
rastî zilmê bê divê em li wir şer<br />
bikin. Niha hevalên min gundê me<br />
diparêzin.”<br />
Şervanê YPG’ê Welat Kobanê jî<br />
destnîşan kir ku ji ber ku YPG li<br />
hember çeteyên DAIŞ’ê gel û axa<br />
welat diparêze bi bandor bûye, ji ber<br />
vê yekê tevli YPG’ê bûye û wiha<br />
got: “Birayên min PDK’î ne û li<br />
hemberî şoreşê derdiketin, lê min dît<br />
ku YPG ji bo me şer dike, ji ber vê<br />
yekê ez tevli YPG’ê bûm. Ev<br />
berxwedana ku em pêş dixin tenê ji<br />
bo gelê Rojava nîne. Em ji bo çar<br />
perçeyan şer dikin. Eger em li vir<br />
gelê xwe neparêzin, em li tu cihî bi<br />
ser nakevin. Ji ber ku hemû girêdayî<br />
hev in. Em destûrê nadin DAIŞ<br />
komkujiyan pêk bîne.” KOBANÊ<br />
GULEYÊN HEWANÊ<br />
Şervanên YPG’ê hejmarek<br />
ji bombeyên di navber malên<br />
gund de hatine çandin dîtin. Li<br />
gorî agahiyên YPG’ê hin ji<br />
wan wekî cereyên gazê bûn û<br />
bi madeya TNT’ê dagirtî bûn û<br />
di bin komek kevirên mezin de<br />
hatine bi cihkirin ku ji bo dema<br />
biteqe zirarek mezin bide<br />
welatiyen. Bombeyên din jî<br />
mîna guleyên Hawanê bûn û li<br />
cihên vala hatibûn danîn.<br />
DÊ WELATÎ VEGERIN<br />
Yek ji Fermandarê YPG’ê<br />
ku çeteyên DAIŞ’ê ji gund<br />
derxistin Heqî Kobanê diyar kir<br />
ku ew gund ji bombeyên ku<br />
çeteyan li pey xwe hiştine paqij<br />
dikin û wiha got: “Dema me<br />
gund ji bombeyan paqij kir dê<br />
welatî vegerin ser gundê xwe.<br />
Em bang li hemû gelê kurd<br />
dikin ku yeketiya xwe ava<br />
bikin û li hemberî çeteyên<br />
DAIŞ’ê şer bikin.” KOBANÊ<br />
YPG’ê li dijî<br />
DAIŞ’ê çalakî<br />
pêk anî<br />
Êrîşên çeteyên DAIŞ’ê yên li<br />
hemberî Kantona Kobanê berdewam<br />
dike. Berxwedana şervanên<br />
YPG/YPJ’ê ya li hemberî<br />
çeteyên ku dixwazin bikevin<br />
Kobanê jî didome.<br />
Li gorî çavkaniyên ji<br />
Yekîneyên Parastina Gel (YPG),<br />
hatin girtin şervanên YPG/YPJ’ê<br />
li dijî bargehek çeteyên DAIŞ’ê<br />
ya li gundê Geteşê rojavayê<br />
Kantona Kobanê, çalakiyek pêk<br />
anîn. Hat ragihandin ku di encama<br />
çalakiyê de gelek çete hatin<br />
kuştin û hin jî birîndar bûn.<br />
Hat diyarkirin ku çeteyên<br />
DAIŞ’ê gundên rojhilat û<br />
rojavayê Kobanê bi hawanan,<br />
topbaran dikin. KOBANÊ - ANHA
6 <strong>27</strong> Tîrmeh 20<strong>14</strong> Yekşem POLÎTÎKA Azadiya Welat<br />
KCK: Hilbijartina Fuad Mehsûm şansekî mezin e<br />
Hevserokatiya Desteya Rêveber a<br />
KCK’ê, Serokdewletê nû yê kurd ê<br />
Iraqê Fuad Mehsûm pîroz kir. KCK’ê<br />
diyar kir ku hilbijartina Mehsûm ji bo<br />
hemû civakên Iraqê şansekî mezin e û<br />
wiha dewam kir: “Birêz Celal Talabanî di<br />
feraset û xeta xwe de serokomarê nû<br />
hilbijartiye û ev jî gelekî girîng e.”<br />
Hevserokatiya KCK’ê der barê<br />
Serokdewletê nû yê Iraqê Faud<br />
Mehsûm ku di 24’ê tîrmehê de ji aliyê<br />
Parlamentoya Iraqê ve hat hilbijartin de<br />
peyamek weşand. KCK’ê da zanîn ku<br />
hilbijartina Fuad Mehsûm ku rêhevalê<br />
lîderê YNK’ê Celal Talabanî ye, dê ji<br />
bo pêşketinên azadî û demokrasiyê<br />
roleke girîng bilîze.<br />
KCK’ê di peyama xwe de wiha got:<br />
“Di demeke ku li Iraqê pirsgirêkên<br />
mezin tên jiyîn de birêz Celal Talabanî<br />
di xet û feraseta xwe de serokdewletê<br />
nû hilbijart û ev jî gelekî girîng e.<br />
Hilbijartina birêz Fuad Mehsûm biryareke<br />
di cih de ye û ji ber jî bo serokomariyê<br />
hatiye hilbijartin em wî pîroz<br />
dikin. Birêz Celal Talabanî bi salan serokomarekî<br />
serkeftî bû. Ji bo hemû mafên<br />
gelên Iraqê hewldaneke mezin da. Birêz<br />
Talabanî bi serokdewletiya kurdan re<br />
ispat kir ku dê Iraqek nû bê afirandin.”<br />
KCK’ê wiha dawî li daxiyaniya xwe<br />
anî: “Em bawer in rêhevalê Celal<br />
Talabanî, Fuad Mehsûm jî dê di pêşketina<br />
azadî û demokrasiya Iraqê de roleke<br />
girîng bilîze. Di pêşîgirtina pevçûnên<br />
mezhebî û aloziya navbera şiî û suniyan<br />
de bibe xwedî hewldanake zelal. Li<br />
Rojhilata Navîn li her welatî pêwistî bi<br />
kesên ku yekîtiya demokratîk û çareserkirina<br />
pirsgirêkan pêk tîne heye. Dema<br />
gel bi hev re û wek hev bi awayekî<br />
demokratîk bijîn di navbera wan de<br />
wateya sînor û dîwaran jî namîne. Ji<br />
ber vê hilbijartina Fuad Mehsûm ji bo<br />
hemû gel û baweriyên cuda yên Iraqê<br />
şansekî mezin e. Em bi vê wesîleyê wî<br />
careke din pîroz dikin û serkeftinê dixwazin.”<br />
BEHDÎNAN - ANF<br />
Namzedê hemû<br />
gelên bindest e<br />
Namzedê serokomariyê û hevserokê<br />
HDP’ê Selahattîn Demîrtaş li Antalyayê<br />
axivî û wiha got: “Ez bi Tevgera Azadiya<br />
Kurd a ez di nav de mezin bûm serbilind<br />
im.” Demîrtaş got ku ew bi nasnameya<br />
xwe ya kurd namzedê hemû gelan e<br />
Namzedê serokomariyê<br />
Selahattîn Demîrtaş têkildarî<br />
hilbijartinên serokomariyê li<br />
Antalyayê civîna gel li dar xist.<br />
Di civînê de ligel nûnerên<br />
saziyên civakî gelek welatî amade<br />
bûn. Demîrtaş di civînê de diyar kir<br />
ku dewlet bi rêya medyayê bi salan<br />
gel berdane hev û wiha got:<br />
“Serokwezîr bi destên xwe bi gotinên<br />
wezîran, bi piştgiriya darazê bi<br />
vî awayî ev tişt ji Tirkiyeyê re gotin.<br />
Bi salan bi gotina ‘Elewî xwedî<br />
baweriyeke jirêderketî ne’ elewî<br />
xerab nîşan dan. Heta dema nêz bi<br />
gotina ‘Misliman ji bo rejîmê tehdît<br />
in’ xwestin li ser wan cudatiyan<br />
çêbikin. Bi salan ji bo nasnameya<br />
jinê tune bihesibînin û jinan wek<br />
welatiyek wekhev qebûl nekin ew<br />
xerab nîşan dan. Jixwe ermenî li vî<br />
welatî hîn jî kûfrek e, rûm heqaret,<br />
cihû têgîneke biçûkxistinê ye.<br />
Dengê xwe nadin<br />
nijadperestan<br />
didin Demîrtaş<br />
Însiyatîfa Aştiyê li Taksîmê ji bo<br />
namzetê serokomariyê yê gelan û<br />
guhertinê Selahattîn Demîrtaş li<br />
Taksîmê çalakiya piştgiriyê li dar<br />
xistin. Di daxuyaniya ku dan de<br />
xwestin hemû derdorên demorat,<br />
sosyalîst û aştîxwaz dengên xwe<br />
bidin Demîrtaş.<br />
Endamên însiyatîfê yên bi alên<br />
li ser ‘aştî’ nivîsandî ji Tunelê heta<br />
Qada Galatasaray meşiyan, bang li<br />
hemû gelê aştiyê dixwaze kir ku<br />
dengên xwe nedin diz û nijadperestan,<br />
bidin Selahattîn Demîrtaş.<br />
Di çalakiyê de welatiyên derdorê<br />
jî piştgirî dan çalakvanan. Li aliyê<br />
din di meşê de bê navberê dirûşme<br />
hatin berzkirin.<br />
Li Qada Galatasaray a di bin<br />
dorpêça polîsan de endama<br />
Desteya Rêveber a Meclisa HDP’ê<br />
Arîfe Kose axivî û wiha got:<br />
“Temînata wekhevî, aştî û azadiyê<br />
Demîrtaş e.”Piştî axaftina Kose li<br />
ser navê Însiyatîfa Aştiyê Meral<br />
Oral û Nadîre Gur daxuyanî<br />
xwendin. Oral û Gur êrîşên dewleta<br />
Israîl ên li hemberî gelê Filistînê<br />
şermezar kirin û gotin ku divê ji<br />
vê hovîtiyê re mirov bêje bes e.<br />
Oral û Gur di daxuyaniya dan de<br />
wiha gotin: “Ji aliyê me ve ya esas<br />
jiyan, aştî, edalet û di şert û mercên<br />
wekhev de bi hevre jiyankirin<br />
e. Lewma di hilbijartinên serokomariyê<br />
de dilê me pir rehet e.<br />
Dengên me ji namzedê gelan û<br />
guhertinê Selahattîn Demîrtaş re<br />
ne.” STENBOL - ANF<br />
Serokwezîr êzidî wekî gotineke<br />
heqaretê timî bi kar tîne. Ango niha<br />
kesên wekî dewletê û serokwezîr<br />
nafikirin û di paceya wan de li<br />
dinyayê nanêrin, wekî cinawirên ku<br />
mirov wan li cihê mirovan nabîne<br />
tên destgirtin.”<br />
Demîrtaş got ku mirovên<br />
dewlet dixwaze ava bikin ji bilî<br />
komeke goşt ku rûhê wî jê hatiye<br />
stendin ne tiştekî din e û wiha<br />
dewam kir: “Ji ber mirov bi<br />
zimanê xwe yê dayikê heye.<br />
Mirov bi baweriya xwe heye.<br />
Mirov bi rûmeta xwe heye. Tişta<br />
ku mirov ji zindiyên din cuda<br />
dike ev e. Em ji bo statûyê nebûn<br />
namzed. Helbet ez bi Tevgera<br />
Azadiya Kurd a di nav de mezin<br />
bûme serbilind im.”<br />
Demîrtaş bi bîr xist ku di<br />
civînekê de jinekê jêre gotiye ‘Tu<br />
hê nikare bêjî ez tirk im, tê çawa<br />
bibî serokkomar’ û wiha axivî:<br />
“Ger ez tirk bûma min ê gotiba ez<br />
tirk im. Ez kurd im û bi vê nasnameya<br />
xwe namzedê serokomariyê<br />
me. Lê ez ne tenê namzedê<br />
gelê kurd im. Ez namzedê hevpar<br />
ê tehavî kesên din, xizan û kedkaran<br />
im.” ANTALYA - ANF<br />
Hewl didin pêşî li<br />
destkeftiyên gelê<br />
kurd bigirin<br />
Hevserokê DBP’ê Kamuran<br />
Yuksek ji bo pevçûna di navbera<br />
eşîrên li Colemêrgê pêk hat bi<br />
dawî bike hevdîtin kirin, da zanîn<br />
armanca bûyerên li Colemêrg û<br />
Amedê pêk tên ev e ku pêşî li<br />
hewldanên zêdekirina destkeftiyan<br />
û ketina pêvajoya siyasî bigirin.<br />
Yuksek destnîşan kir li dijî<br />
polîtîkayên qirêj divê yekitiya<br />
civakî bê bidestxistin, di asta herî<br />
jor de bên cem hev û di mijara<br />
gihandina perspektîfa neteweyî ya<br />
demokratîk de xebatê dimeşînin.<br />
Yuksek bal kişand ser eşîran û<br />
wiha got: “Pir zêde bi vê lîstine,<br />
texrîb kirine. Bi salan e partiya me<br />
der barê veguhertina tevna sosyolojîk<br />
de xebat meşandin.<br />
Encamên diyarkirî jî derketine<br />
holê. Lê di demên dawî de dîsa di<br />
vê mijarê de sazbûna eşîran<br />
derdixin holê û em dibînin ku li<br />
ser wan siyasetê dikin û hewl<br />
didin bibin desthilatdar. Dewlet<br />
ji bo ku dîsa eşîran bike bin<br />
kontorla xwe, li dijî pêşengên<br />
eşîran nêzîkatiyek wisa nîşan<br />
didin. Em wisa difikirin ku ev<br />
polîtîkaya dewlet an jî hinek<br />
aliyan e. Di xebatên ku me li<br />
herêma kiriye de bi taybet me<br />
xwest em balê bikişînin ser<br />
vê.Me ev şopand. Tahrîkên<br />
gelek cidî hene. Peywireke<br />
girîng dikeve ser milê ciwanên<br />
kurd jî. Divê li dijî pirsgirêkên<br />
civakî bi hestiryartir bin.”<br />
COLEMÊRG - ANF<br />
Bi dehan buro hatin vekirin<br />
Li Silopiyê buro<br />
hat vekirin<br />
LI SILOPIYÊ ji bo namzedê<br />
serokomariyê Selahattîn<br />
Demîrtaş duyemîn buroya<br />
hilbijartinê hat vekirin.<br />
Bi sedan kesên ku ji bo<br />
Hevserokê HDP’ê û namzedê<br />
serokomariyê Selahattîn<br />
Demîrtaş li ber avahiya<br />
DBP’ê kom bûn ber bi buroya<br />
hilbijartinê ya li taxa<br />
Yeşîltepeyê ve meşiyan.<br />
Rêveberên DBP’a Sîlopiyê,<br />
MEYA-DER, Dayikên<br />
Aştiyê, endamên meclisa<br />
şaredariyê û gelek welatî beşdar<br />
bûn. Di meşê de bê navber<br />
dirûşmên “Bijî Serok<br />
Apo”, “Bê Serok jiyan nabe’’<br />
û ‘’Bijî berxwedana YPG,<br />
YPJ’ê’’ hatin berzkirin.<br />
Girseya ku hatin buroya hilbjartinê<br />
piştî rêzgirtinê buro<br />
vekirin. ŞIRNEX - DÎHA<br />
Li Qoserê komek êrîşî penaberan dike<br />
Li Qoserê êrîşên li hemberî penaberên<br />
Sûriyeyê şevê din jî berdewam<br />
kir. ÎHD’a Mêrdînê destnîşan<br />
kir ku ev komên êrîşkar ji aliyê<br />
dewletê tên parastin.<br />
Li Qosera Mêrdînê êrîşên li<br />
hemberî penaberên Sûriyeyê<br />
şevêdin berdewam kir. Ev çend<br />
rojên dawîn e li hemberî penaberan<br />
êrîş berdewam dike. Şeva din jî ji<br />
ber êrîşan gelek polîs û Toma hatin<br />
cihê bûyerê. Koma êrîşkar bi keviran<br />
êrîş li erebeyek bi pleqeya<br />
Sûriyeyê kir û bi dirûşma ‘Em<br />
kesên ji Sûriyeyê naxwazin” meşek<br />
li dar xist.<br />
Ji ber êrîşên li Qoserê ÎHD’a<br />
Mêrdînê daxuyaniyek nivîskî da. Di<br />
daxuyaniyê de hat ragihandin ku<br />
mafê îlticayê mafekî gerdûnî ye û<br />
wiha hat gotin: “Kesên penarber ku<br />
li Mêrdîn û navçeyên wê rastî<br />
tundiyê tên. Kes an jî komeke êrîşê<br />
pêk tîne diyar e û dewlet jî li ber<br />
van çavên xwe digire. Bi van êrîşên<br />
provokator tê xwestin ku mexdûrên<br />
şer bên lînckirin.”<br />
Di daxuyaniyê de hat diyarkirin<br />
ku penaberên ku ji rewşekê ne<br />
berpirsyar in divê werin parastin û<br />
der barê kesên êrîşkar de muameleyên<br />
fermî bê destpêkirin. Her<br />
wiha hat destnîşankirin ku<br />
neparastina penaberan sûcekî li dijî<br />
mirovahiyê ye û wiha hat gotin:<br />
“Çapemeniya herêmî jî divê dev ji<br />
hedefnîşandana penaberan berde û<br />
li gorî regezên rojnamegeriyê tev<br />
bigerin.” MÊRDÎN - DÎHA<br />
Ji suryaniyan li dijî hovîtiya DAIŞ’ê banga têkoşînê<br />
Desteya Serokatiya Konseya<br />
Neteweyî ya Bethnahrîn (MUB),<br />
diyar kir ku piştî çeteyên DAIŞ 9’ê<br />
hezîranê Mûsil bi dest xistin êrîşên<br />
li hember gelên asûrî-suryani-keldanî<br />
û kurd zêde bûne, li hemberî<br />
êrîş û komkujiyan bang kir da ku<br />
nûnerên gelê asûrî û kurd bên gel<br />
hev û têkoşîna hevpar bikin.<br />
Di daxuyaniyê de hat gotin ku<br />
çeteyên DAIŞ’ê li hemberî<br />
mirovatiyê sûcên nayên efûkirin<br />
kirine, bi çalakiyên hov hewl didin<br />
mirovan bitirsînin. Di daxuyaniyê<br />
de tê gotin ku piştî çeteyên DAIŞ<br />
Ji bo namzedê Serokomariyê<br />
Selahattîn Demîrtaş li gelek bajaran<br />
xebat tên meşandin. Li Stenbol,<br />
Amed, Çewlik, Mersîn, Dîlok û Îskenderunê<br />
buro hatin vekirin.<br />
Parlamenterê HDP’ê yê Bedlîsê<br />
Husamettîn Zenderlîoglu, di<br />
çarçoveya xebatên hilbijartinê de li<br />
Stenbolê bi komeleyên herêmê re<br />
hat cem hev. Civîna yekem li<br />
Buyukçekmeceyê pêk hat û piştre jî<br />
li Gongurenê li Komeleya Piştevanî<br />
û Alîkariyê ya Timoqê ya Hezoya<br />
Êlihê hat cem hev.<br />
Zenderlîgolu li vir axivî û wiha<br />
got: “Birêz Demîrtaş destên xwe<br />
dide hemû gelan û xeta bindestan<br />
temsîl dike û ji ber vê yekê jî em<br />
biçin ser sindoqan û dostên xwe<br />
îkna bikin.”<br />
AMED: Li navçeyên Erxenî,<br />
Çêrmûg û Şankuş ên Amedê<br />
buroyên hilbijartinê hatin vekirin û<br />
bi hezaran kes tevli bûn. Li Erxeniyê<br />
bi coş û kelecaneke mezin buro hat<br />
vekirin. Her wiha li taxa Ofîsa<br />
Yenîşehîrê jî buro hat vekirin.<br />
Hevseroka DBP’ê Emîne Ayna, bi<br />
hevşaredarên Yenîşehîr, Sûr, Peyas,<br />
Mûsil bi dest xistin, li hemberî<br />
gelên xirîstiyan pêkutiyên dijmirovî<br />
pêk anîne û asûriyên li herêmê dijîn<br />
neçar mane cih û warên xwe terk<br />
bikin.<br />
MUB’ê destnîşan kir ku çeteyên<br />
DAIŞ li gel şiî û xirîstiyanan ku<br />
êrîşî kurdan jî dike ol û etnîkan dike<br />
hedef û ev rewş ji bo gelên herêmê<br />
li hemberî çeteyên DAIŞ û hêzên<br />
tunehesibandin ên li herêmê bibin<br />
yek firsendeke dîrokî ava kiriye.<br />
MUB’ê bang li aliyên vîna gelê<br />
kurd temsil dikin kir da ku bi nûnerên<br />
gelê asûrî-suryanî-keldanî re<br />
Rezan û her wiha rêveberên<br />
navçeyan, endamên KESK’ê û nûnerên<br />
saziyên civaka sivîl re tevli<br />
vekirina buroyan bûn.<br />
ÇEWLÎK: HDP û DBP’ê bi daxuyaniyeke<br />
çapemeniyê starta hilbijartinê<br />
dan. Hevserokê DBP’a<br />
navendê Halîs Yurtsever axivî û<br />
diyar kir ku ji bo gel di nava aştiyê<br />
de bijîn Demîrtaş bûye namzedê<br />
Serokomariyê.<br />
MERSÎN: Li Mêrsînê jî bi<br />
heman armancê xebat hatin kirin. Di<br />
çarçoveya xebatan de li taxa Çay a<br />
Akdenîzê û taxa Barbaros a Tarsusê<br />
buroyên hilbijartinê hatin vekirin.<br />
ÎSKENDERÛN: Bi heman<br />
armancê HDP’a Îskenderûnê jî<br />
buroya hilbijartinê vekir û dest bi<br />
xebatên hilbijartinê kir.<br />
DÎLOK: HDP û KCD’ê li<br />
Dîlokê ji bo xebatên hilbijartinê li<br />
Parka Yeşîlsu kon vedan. Gel eleqeyek<br />
mezin nîşan da. Her wiha<br />
belavok hatin belavkirin. Hevserokê<br />
HDP’ê yê navendê Mehmet<br />
Karayilan axivî û diyar kir ku dê di<br />
1’ê tebaxê de li Qada Demokrasiyê<br />
mîtîngê pêk bînin. ANF- DÎHA<br />
bên gel û biryarên rakirina<br />
xeteriyan li ser gelan hevbigirin.<br />
MUB’ê li hemberî hovîtiya<br />
DAIŞ bang li tevayî mirovatî û<br />
Neteweyên Yekbûyî kir da ku bi<br />
gelên suryanî û kurd re bikevin nav<br />
piştevaniyê û wiha hat gotin:<br />
“Dema wê ye ku Nînova bi Hewlêr,<br />
Amed, Qamişlo û Mêrdînê re bibe<br />
yek. Li gel ji bo vê lihevkombûna<br />
dîrokî em bang li gelê suryanî-keldanî-asûrî-aramî<br />
dikin, bang li gelê<br />
kurd jî dikin mînaka Gozarto<br />
(Rojava) li her qadê bidin jiyandin.”<br />
STOCKHOLM - ANF
7 <strong>27</strong> Tîrmeh 20<strong>14</strong> Yekşem PÎROZBAHÎ Azadiya Welat<br />
Cejna we<br />
Pîroz Be<br />
Cejna we<br />
Pîroz Be<br />
Em dixwazin ku Cejna Remezanê ji hemû gelan re edalet,<br />
azadî û aştiyê bîne. Em ji bîr nekin ku gelê rojavayê<br />
Kurdistanê îro di rojên gelekî zehmet re derbas dibe. Divê ku<br />
em bi hemû derfetên xwe piştgiriya gelê Rojava bikin û bi<br />
wan re bibin yek. Em ê ji bo rawestandina xwînê û rondikan,<br />
li welatê xwe û li cîhanê<br />
ji bo anîna aştî û azadiyê her tim têbikoşin...<br />
Êdî em naxwazin xewnên aştî û biratiyê bibînin, bila ligel<br />
wekheviyê bibin rastiyên jiyana me. Werin em tev bi hev re<br />
dengê xwe li dijî komkujiya li ser gelê rojavayê Kurdistanê tê<br />
meşandin bilind bikin û piştgiriyê bidin xwişk û birayên xwe.<br />
Em hêvî dikin ku Cejna Remezanê bibe destpêka azadiyê û<br />
rastbûna xewnên hemû gelên aştîxwaz.<br />
Cejna Remezanê li hemû gelên cîhanê pîroz be...<br />
Hevşaredarên Şirnexê Serhat Kadirhan<br />
Ozlem Onuk û Endamên Meclisa Şaredariyê<br />
Şaredariya Qoserê<br />
Cejna we<br />
Pîroz Be<br />
Cejna we<br />
Pîroz Be<br />
Li Rojava şerekî qirêj tê meşandin.<br />
Cejnek din bi xemgînî Tê. Em vê cejnê bi<br />
xemgînî pêşwazî dikin. Lewre li Rojava û Xezayê êrîşên<br />
hovane hene û bi hezaran kes di bin gulebaran û<br />
bombebaranê de ne.<br />
Bi heviya ku ev cejn bi xwe re aştî û azadiyê bîne...<br />
Li cîhanê wekî hemû deman îro jî aştiyeke bi qasî laçika<br />
dayikan spî divê û xeyalên vê aştiyê li dergûşa şaristaniyê, li<br />
Mezopotamyayê veşartî ne. Di van rojan de komkujî li dijî<br />
gelê me yê rojavayê Kurdistanê û Xezaya Filistînê pêk tê.<br />
Em hêvî dikin ku Cejna Remezanê ji cîhanê re, ji Rojhilata<br />
Navîn û ji welatê me re aştî û biratiyê bîne...<br />
Hevşaredarên Hezexê Mehmet Mehdî Aslan<br />
Nevîn Gîresun Oyman û Endamên Meclisa Şaredariyê<br />
Hevşaredarên Rezan a Amedê Bîrsen Kaya Akat û<br />
Eşref Guler û Endamên Meclisa Şaredariyê
ZAR K<br />
<strong>27</strong> Tîrmeh 20<strong>14</strong> Yekşem<br />
KOBANÊ<br />
KARÎ<br />
AMÛDÊ<br />
METÊ<br />
REVÎ<br />
XA ç E P e R S<br />
KOTÎ<br />
NÊM<br />
VOLT<br />
TÎR<br />
TAL<br />
<br />
Dema we hejmar<br />
gihandin hevdu dê<br />
wêneyê me temam bibe...<br />
Boyax<br />
TÊRE<br />
TELIK<br />
LEKE<br />
KIL<br />
MAKE<br />
KELDA<br />
ROT<br />
DÊRE<br />
KÛT<br />
MAR<br />
LÛT<br />
KALO<br />
LETE<br />
TER<br />
Hadrekerdoxe: EHMEDÊ BIRA<br />
Dawî<br />
Labîrent<br />
Destpêk<br />
Cudahî<br />
Hevalên jîr û jêhatî baş li wêneyên kêlekê<br />
binêrin! Di navbera her du wêneyan de 3 (Sisê)<br />
cudahî hene, 3 cudahiyên di navbera van her du<br />
wêneyan de bibînin!<br />
FÊRGEH<br />
ADAR JIYAN<br />
adarjiyan1@hotmail.com<br />
Serdema zanînê<br />
Hevalên hêja û birûmet!<br />
Zanyarî di her dem û serdemê<br />
de wekî pêdiviyeke<br />
mirovahiyê derketiye holê.<br />
Belê zanîn û zanyarî ne<br />
heman tişt in.<br />
Serdemên berê jî zanyarî<br />
hebû; belê zanîn(azîneya<br />
zanistî) tunebû. Zanyarî jî li<br />
gorî îro pir kêm bû. Wê<br />
demê her kes bi zanyariyê<br />
eleqedar nedibû. Tenê<br />
kesên ku ji bo zanyariyê<br />
peywirdar dibûn wekî zanyar<br />
dihatin qebûlkirin.<br />
Zanyarên berê ne li gorî<br />
qaydeyên zanînê; pirê caran li<br />
gorî fermana serwerên demê<br />
tevdigeriyan. Peywira wan jî<br />
ne dahûrandin, nirxandin û<br />
rexnekirin bû; veguhastin û<br />
ferzkirin bû.<br />
Zanyarên wê demê ji<br />
pêxember, ramanwer, rîspî,<br />
dinyadîtî û mirovên gerok<br />
pêk dihatin. Belê ji ber ku wê<br />
demê kesên zanyar pir kêm<br />
bûn, agahî her gav ji çavkaniyekê<br />
tenê der dibû.<br />
Pêgirêdana mirovan a bi wan<br />
kesan jî, ne ji ber rastî û<br />
duristiya wan bû; ji ber nezanî<br />
û neçariya mirovahiyê bû.<br />
Wan kesan çi bigota ew wekî<br />
qanûn û rasteqîniyeke misoger<br />
dihat dîtin.<br />
Rastî û nerastî, başî û<br />
xerabî, feyde û xisar hemû li<br />
gorî zanyariya wan kesan<br />
dihat pejirandin. Referansa<br />
(çavkaniya) wan jî ne zanîn û<br />
hişmendî bû; bawerî, qinyat û<br />
yeqînî bû. Lewre agahiyên wê<br />
demê, xwe ne dispartin lêkolîn,<br />
dahûrandin, rexne û ceribanên<br />
jiyanê.<br />
Ji her ku agahî hemû bi<br />
rêya veguhastin û ferzkirinê<br />
pêk dihatin, azîne û rêbaz jî<br />
cezakirin û xelatkirin bû.<br />
Yên ku ji wan agahiyan bawer<br />
dikirin, dihatin xelatkirin; û<br />
yên ku bawer nedikirin jî<br />
dihatin cezakirin. Cezayê wê<br />
demê jî aforoz (hermakirin) û<br />
ricimandin bû.<br />
Mirov bêgav bûn ku wan<br />
agahiyan wekî rastiyekê bibînin<br />
û bipejirînin. Tu formûl,<br />
rêgez û qaydeyên zansitî tune<br />
bûn. Venêrîn, rexne û dahûrandin<br />
qedexe bûn.<br />
Di navbera demê û zanyariyê<br />
de têkiliyek pir girîng<br />
heye. Mirovahî di gelek heyn<br />
dewr û dewranên demê re<br />
derbas bûye. Ew dewran jî<br />
hemû li gorî sazûmana asîman,<br />
pergala rojê, tevgera<br />
dinyayê û her wiha li gorî<br />
guherîn, veguherîn û pêşveçûnên<br />
civakî tên binavkirin.<br />
Heyv, stêrk, gerstêrk û<br />
hemû cîsmên fezayê di valahiya<br />
asîman de, bi hevkêşî û<br />
hevhîkariyeke xurt, di peyk û<br />
rêgeha xwe de dimeşin(dizivirin).<br />
Beş û bendên<br />
rojê ( ‘sibe’, ‘nîvro’, ‘esir’, ‘êvar’,<br />
‘şev’, ‘şeveq’ û hwd.) hemû<br />
girêdayî vê pergalê pêk tên.<br />
Gemş û heynên demê;<br />
(‘qirn’, ‘serdem’, ‘sedsal’, ‘sal’,<br />
‘demsal’, ‘meh’, ‘hefte’, ‘roj’,<br />
‘wext’, ‘saet, ‘xulek’, ‘deqîqe’,<br />
‘çirke’, ‘gav’ û hwd.) jî dîsa li<br />
gorî vê pergalê tên senifandin<br />
û binavkirin.<br />
Bi rastî mijara me li vir<br />
‘Dem û Serdema Zanînê’<br />
ye.. Belê gava ku wateya<br />
‘dem’ê baş neyê dayîn, ‘serdem’<br />
bi xwe jî baş nayê<br />
fehmkirin. Ji bo wê, em ê<br />
hinekî li ser têkiliya navbera<br />
mirov û demê rawestin.<br />
Di navbera mirov û demê<br />
de jî têkiliyeke pir xurt heye.<br />
Dem, domana jiyanê ye.<br />
Mirov, wê domanê li gorî şert<br />
û mercên xwe û geşedaniyên<br />
nû dinirxîne û dide navandin.<br />
Serdem, beşek ji demê ye. Û<br />
ji hêla mirovan ve wekî<br />
domaneke dûvdirêj a ku gelek<br />
qewam, lêqewmîn û geşedaniyên<br />
nû di xwe de dihewîne,<br />
tê binavkirin. Belê gelek<br />
hemwateyên vê peyvê (têgihê)<br />
yên din jî hene. Bo<br />
nimûne, ‘qirn’, ‘çax’, ‘çerx’<br />
‘werçerx’, ‘dewr’, ‘dewran’<br />
‘heyn’ û ‘heyam’<br />
Dem, domaneke bêlayan<br />
e. Kî çi navî lê bike, dê ew wî<br />
navî hilde. Mirovahî, serdema<br />
îro wekî ‘Serdema Zanînê’ bi<br />
nav dike. Kê, kengî û çawa ev<br />
nav lê kiriye ne diyar e. Çi<br />
qasî rast û di cî de ye, ew<br />
mijara nîqaşeke din e. Belê<br />
tiştê ku em dizanin divê<br />
zanîn di xizmeta mirovahiyê<br />
de be û hemû mirovên vê<br />
dinyayê, jê sûdê wergirin.<br />
Hekena dê serdema îro ji bo<br />
hinekan wekî ‘serdema zanînê’<br />
û ji bo hinekan jî wekî<br />
‘serdema nezaniyê’ bê dîtin.<br />
Her wiha yên ku ji zanîn û<br />
teknolojiya vê serdemê sûdê<br />
werdigirin ‘mirovên nûjen’ û<br />
yên ku jê bêpar (mehrûm)<br />
dimînin jî wekî ‘mirovên<br />
hoveber’ bên binavkirin. Wê<br />
çaxê, serdema îro, ji bo her<br />
kesî ne serdema zanînê ye.<br />
Jixwe hemû dem û serdemên<br />
borî jî dîsa bi vî<br />
awayî hatine binavkirin. Bo<br />
nimûne; ‘Serdema<br />
Ronîdariyê’ ango<br />
‘Ronesans’ê jî wisa ye. Li gel<br />
ku di ser wê serdemê re du<br />
qirn zêde (du sed û bîst û<br />
pênc sal) derbas bûne jî,<br />
haya gelek civakên (welatên)<br />
dinyayê ji vê ronîdariyê<br />
nîn e.<br />
Serdema modernîzmê(nûjenparêziyê)<br />
jî bi<br />
heman awayî tê binavkiirn.<br />
Nûjenparêziya ku ji bo hin<br />
mirovan bihuştê û ji bo hin<br />
mirovên dojehê ava bike, ne<br />
nûjenparêzî ye. Heke<br />
nûjenparêzî be jî, qet ne tiştekî<br />
baş e. Û dûrî mirov û<br />
mirovheziyê ye.<br />
Dem û serdem çi dibin<br />
bila bibin, geşedanî û pêşveçûnên<br />
ku di wê dem û serdemê<br />
de pêk tên girîng in.<br />
Ango tiştên ku pêk tên ji<br />
bo mirovahiyê çi qasî feydedar,<br />
bixêr û bikêrhatî ne, ew<br />
girîng e. Gava tiştên ku di<br />
wê serdemê de pêk tên, ji<br />
feydeyê bêtir xisarê; û ji xêrê<br />
bêtir şer(xerabî) û şîretê<br />
bidin mirovahiyê, tunebûna<br />
wan ji hebûna wan çêtir e.<br />
Zarokên şîrîn û delal!<br />
Bêguman, tiştê herî<br />
bibandor û xwedanhêz<br />
zanîn e. Û îro ro di rewacê<br />
de ye. Zanîn jî wekî demê<br />
tiştekî bêlayan e. Û ji bo<br />
her kesî heye. Kî çawa û ji<br />
bo çi bi kar bîne,<br />
zanîn/zansit ew e. Belê<br />
dîsa em dibîjin ya girîng ne<br />
zanîn e; awa û çawaniya<br />
zanînê ye.<br />
Pêdiviya me bi zanîna ku<br />
di xizmeta mirvahiyê de be,<br />
heye. Pêdiviya me bi zanîn<br />
a ku mirovahiyê ber bi<br />
karesatên mezin ve dike û<br />
cudatiyê dixe navbera mirovan<br />
qet tuneye.<br />
Û zanîna îro ya erênî ji<br />
bo me hemûyan, ji girîngiyê<br />
wêdetir pêdivî ye.
QERF Û HENEK<br />
<strong>27</strong> Tîrmeh 20<strong>14</strong> Yekşem<br />
Azadiya Welat<br />
9<br />
Kewê<br />
Berçavka Mahîzerê...<br />
Dayê min heta vî emrê xwe qet<br />
berçavk ne daye ber çavên<br />
xwe. Dema ez qîz bûm, min carekê<br />
berçavka pîrika xwe da ber çavên<br />
xwe, ez şaşo-maşo bûm, tiştên dûr li<br />
ber cavên min pir mezin xuya dikirin<br />
û serê min jî pêra gêj dibû. Ez<br />
qerfên xwe li ewên ku berçavkan<br />
didin ber çavên xwe nakim, ez behsa<br />
wan berçavkên reş dikim.<br />
Carna tu dibînî hinek qet eleqaya<br />
wan ji berçavkan tune ye, dîsa jî bi kar<br />
tînin, hinek jî weke nedîtekan dikin,<br />
şev û roj didin ber çavên xwe.<br />
Îca van rojan jî xuyek li<br />
Mahîzerê peyda bûye, nizam ji ku<br />
derê dîtiye û standiye, hema şev û<br />
XÊZIKNAME<br />
Ez<br />
Israîlê<br />
bi tundî<br />
şermezar<br />
dikim<br />
Haya te ji<br />
wî welatî<br />
hebe.<br />
Ha...Bira<br />
bira ye<br />
bazar<br />
xuyaye<br />
Yildiz Gultekin<br />
yildizgultekin@hotmail.com<br />
roj berçavka reş li ber çavên wê ne.<br />
Dema diçe çêlekên xwe jî didoşe<br />
dîsa wisa diçe. Ji xwe roja sifte, çêleka<br />
wê ew nas nekir, dema çû şîr bidoşe,<br />
ew berçavka reş daye li ber çavên xwe,<br />
dema cêleka wê ew nas nekir, hema<br />
pihînek dayê, ew li ser piştê ket, çêlekê<br />
kire orinî bi ser wê de çû, xwe ji bin<br />
lingê çêlekê bi zorê xelas kir.<br />
Me çend caran jê re got; keçê,<br />
erê em dizanin, seba tav li çavên te<br />
dide tu wê bi kar tînî lê her car wê<br />
ya nede ber çavên xwe, binêr zarok<br />
her roj qerfên xwe bi te dikin. Got;<br />
heeey, mala min ê, hûn ji min dexesiya<br />
dikin, ya we tune ye, loma hûn<br />
wisa dibêjin, ez bi van berçavkan<br />
Peyva bismîla, gotina ya Allah û<br />
banga Allah û Ekber , wek benîştê<br />
devê Fata dîn, di devê Feqî Baqî<br />
de dihat çûtin. Çar carî kitêba kilamê<br />
qedîm xitim kiribû lê hêj<br />
şîroveya kîteyekî jî nedizanî. Jiyana<br />
wî mal û mizgeft bû. Jiyana mayîn<br />
li xwe heram kiribû.<br />
Rojekê radibe ku qamet bîne,<br />
di şibakê de hirboqiya qîzên li ser<br />
kaniyê dibîne û ji karê qiyametê<br />
dikeve. Ji neçarî dibêje:<br />
“mislamekî xêrxwaz , bila<br />
qameta limêjê bixwîne, ez zaf<br />
nexweşim.” Û berê xwe dide<br />
malê. Bi rê de camêrekî jê dipirse:<br />
“Feqî Baqî, te îro gedê min<br />
qet nedît lo?”<br />
“Xwedê gotiye xulqê min,<br />
rast biaxife, fesadiyê neke, derewa<br />
meke... niha bersiva te li gel<br />
min nîne. Here lê bigere. Meşa<br />
xwe bi domîne.”<br />
“Baqî, ev bersiva te neyartiya<br />
xwedê ye, tobe bike.<br />
Ji min re bêje.”<br />
Li ser sedirê rûniştî bû.<br />
Selewata xwe anîbû û çend<br />
rûpelê kitêbê xwendibû û ew<br />
dîmena keçikên li ser kaniyê li ser<br />
rûpela kitêbê dihat lîstin. Tevgera<br />
gewdê wî bala diya wî dikişîne û<br />
wî ji wê rewşê rizgar dike:<br />
“Berxê min Baqî tu li ser hişê<br />
hemû karê xwe dikim, dev ji min<br />
berdin.<br />
Ê, îca me gotina xwe got, wekî<br />
din jî tu bifikire. Duh em hemû<br />
keçik li hevûdu civiyan û çûn qirşikan.<br />
Mahîzera me jî ew berçavka reş<br />
li ber çavên wê, xwe li wirde û virde<br />
li ba dike hat. Heta êvara dereng me<br />
qirş dan hev, ew carana destê xwe<br />
davêje hin pelusên nerm, dibîne ku<br />
ne qirş in, li der û dora xwe dinêre<br />
ka em wê dibînin, dîsa qirşikan berhev<br />
dike. Dema êvarê, hinekî tarî<br />
ketiye erdê, em dixwazin hê ji şevreş<br />
nebûye bighêjin malê.<br />
Me ji xwe re qala hin tiştan dikir<br />
û em di birê de diçûn, li bietara rê<br />
kendalekî kûr heye, hemû hêşînahî<br />
ye, dema meriv bikeve tu dereke<br />
merivan naêşe.<br />
Hew me bihîst dengê terpîniyekê<br />
hat, em li paş xwe zivirîn waye<br />
Mahîzer tune ye, virde û wêde, me<br />
di kurahiya wî kendalî de dengê wê<br />
bihîst. Qîje qîja wê ye, hewara wê<br />
diçe dawiya dinê.<br />
xwe yî? Liv û tevgera te, ramûsan<br />
dayîn, te min wek pelê zivistanê<br />
perpitan, te xêre Feqî?” Diya wî,<br />
wî dabû dest. Bi vê vegotinê xwe<br />
ji nav lepê diya xwe rizgar kir:<br />
“Xwezî te min hişyar<br />
nekiribûya dayê can? Çi xeyalekî<br />
xweş bû dayê?”<br />
“Xeyalê xêrê bê înşallah?”<br />
“Pêxemberê me (S.A.V.) di<br />
pêşiya min de dimeşiya. Ez jî li pey<br />
wî bûm. Di dewsa lingê minê rastê<br />
de kaniya şîr dipijiqî. Di yê çepê de<br />
jî çayir û çîmen hêşîn dibû. Min<br />
fistanê wî yê spî maç dikir, wî jî<br />
rihê xwe li rûyê min dida. Bexçekî<br />
li pêşiya me bû. Ji min re got: ez ê<br />
te bibim bihûşta Baqî. Mixabin te<br />
min ji rê vegerand dayê can?”<br />
“Maşelah şikur ji rebê min re.<br />
Vêga tu teberikî., ez te tewafkim.<br />
Kurê min.” Birê wî ji kekê xwe<br />
dipirse: “Li gorî kitêbê bê emrê<br />
Xwedê tu xulq nikarî ruhê xulqekî<br />
bistîne ne? “amen” Li Rojava îro<br />
ew çeteyên hov serê me û dil û<br />
gurçikên me jê dikin, çima ruhê<br />
me distîne? “nizanim” baş e; em jî<br />
ji bo hebûna xwe, xwe diparêzin<br />
çima xwedê ruhê wan wehşa<br />
nagire? Gelo, haşa, xwedê jî qirkirina<br />
me kurda dixwaze?” Feqî<br />
Baqî di valahiyê de dibêje:<br />
“Vê rêya ku ez tê de dimeşim<br />
nameşim negihame tu cihekî jî.<br />
kêmasiyekî heye. Tu şahidî. Tu<br />
Dibêje; Ev der şevareş e, ez tiştekî<br />
nabînim. Dema wê wisa got,<br />
kenekî da ser me, em bi kenan nikarin<br />
wê ji wê newalê derxin. me kindirekî<br />
dirêj avête jêr, wê bi destekî<br />
kindir girtiye û destê din jî piştiyê<br />
qirşikan girtiye, ew çax gunehê min<br />
pir pê hat, lê ya herî nebaş, hê jî ew<br />
berçavka reş li ber çavên wê ye.<br />
Min got; hey mala te ava bûyê,<br />
bûye şevreş, tarî ketiye erdê, waye tu<br />
pêşiya xwe nabînî, qet nebe êvaran<br />
wê ya ji ber çavên xwe derxe.<br />
Hema polî poşman ew berçavk ji<br />
ber çavên xwe derxist. Cavên wê<br />
wisa werimîne, weke defê bûne.<br />
Keçê, porkurê çi bi çavên te hat?<br />
Got; mêsa hingiv pê vedaye, seba<br />
kes min bi vî halî nebîne, lewma<br />
min ew berçavk da ber çavên xwe.<br />
Hun dibînin, ez dikim û nakim<br />
werima çavê min naçe, seba mêş li<br />
çavê min ê dinê jî nexe, lewma min<br />
wisa kir. Erê erê hun jî bi min bikenin.<br />
Ew bi xwe jî li xwe û halê xwe<br />
keniya. Çi rojek bi eşq bû...<br />
Baqî çima wer kir?<br />
BIRÎNDARÊ ÇAVRÊ<br />
bêjî fesadiye, tu nebêjî vir e<br />
ew jî neyartiya Xwedê ye.<br />
Vegera çar aliya jî hem<br />
tawanbariye, hem jî xêr e,<br />
hem helal e,<br />
hem jî<br />
heram e.<br />
Ya di<br />
bana xanî de<br />
qulek heye. Ya di<br />
dîwarê de derizandinekî<br />
heye yan jî ez di gorê<br />
deme... Kumê serê xwe<br />
datîne, kitêba xwe dadleqîne...<br />
Ez xwe ji ser vê rêyê didim<br />
alî. Ev ne rêka min e.”<br />
Birê wî jê dipirse:<br />
“Misilmanê îro<br />
gelo çend jê di<br />
xewnên xwe<br />
de, Xweda û<br />
roniya çavê me<br />
dîtine?” Bi hêrs ji birê<br />
xwe re dibêje:<br />
“De rabe ser xwe! Min<br />
wan çiqas di xewnên<br />
xwe de dîtibe, ew jî<br />
ewqas wan di xewnên<br />
xwe de dîtine. Carek din<br />
pirsê wiha ji min nepirse,<br />
kitêba min vêga hatiye<br />
guhertin û ji mal<br />
derdikeve û benîştê<br />
devê xwe davêje.”<br />
Zindana Karamanê<br />
P êkenok<br />
Dêwê<br />
bêzirav<br />
Li gundekî Mêrdînê mirovekî<br />
wekî dêwekî hebû, navê wî<br />
Hemo bû, ew mirovekî bihêz<br />
bû lê ziravê wî tune bû, mirovekî<br />
tirsonek bû. Mirovekî din<br />
jî li gund hebû, navê wî Evdo<br />
bû, ew jî gelekî hûrik û qam<br />
kurt bû lê têra xwe bi ceger bû.<br />
Carekê pevçûn di navbera<br />
Hemû û Evdo de derdikeve.<br />
Hemo dikeve ser dilê Evdo û<br />
wî di bin laşê xwe yê wek yê<br />
dêwekî de winda dike. Evdo<br />
zirt û fortan lê dike û dibêje<br />
min berde, heke ez rabim ez ê<br />
te bikujim. Hemo jî ziravê wî ji<br />
zirtên Evdo diqete û newêre wî<br />
berde. Hemo di ser dilê wî de<br />
ji tirsa diricife û dawî dibêje<br />
heke tu soz bidî tu yê li min<br />
nedî ez ê te berdim. Lewre<br />
carna zirt û fort jî<br />
bi kêrî mirovan<br />
tên.<br />
XAÇEPIRSA ÇENGEL Ji malpera www.wergerine.com hatiye girtin BERSIVA<br />
HEfTAYA BORÎ
CAND&HUNER<br />
ÇAND<br />
<strong>27</strong> Tîrmeh 20<strong>14</strong> Yekşem<br />
10<br />
Kurd dê li<br />
Dusseldorfê<br />
bicivin<br />
22’yemîn Mîhrîcana Çanda Kurd<br />
a Navneteweyî îsal ew ê 13’ê<br />
îlonê Dusseldorfa Almanyayê<br />
were lidarxistin. Mîhrîcana ku ji<br />
aliyê NAV-DEM’ê ve tê lidarxistin<br />
bi bernameya xwe jî balê dikişîne<br />
Mîhrîcana Çanda Kurd a<br />
Navneteweyî ya 20<strong>14</strong>’an bi<br />
pêşengiya NAV-DEM’ê di 13’ê<br />
îlonê de li Dusseldorfê tê lidarxistin.<br />
Bernameya Mîhrîcana<br />
Çanda Kurd a Navneteweyî ku<br />
kurdistaniyên li Ewropayê dijîn<br />
her sal bi awayekî kevneşop li<br />
dar dixin, diyar bû.<br />
22’yemîn Mîhrîcana Çanda<br />
Kurd a Navneteweyî wê di 13’ê<br />
Îlonê de li Dusseldorfa Almanyayê<br />
pêk were. Mîhrîcana îsal a ji aliyê<br />
NAV-DEM’ê ve tê organîzekirin û<br />
gelek çalakiyên çandî wê tê de<br />
hebe, bi navê ‘Şahiya Gelan<br />
Mîhrîcana 20<strong>14</strong>’an’ tê lidarxistin.<br />
Mîhrîcana wê li kêleka Çemê<br />
Rehnê li navnîşana Kaîser-<br />
Wîlhelm-Ringê pêk were. Di mîhrîcana<br />
bi şiyara ‘Ji Ocalan re azadî ji<br />
Kurdistanê re statu’ û ‘Şoreşa<br />
Rojava rûmeta kurdên azad e’ de li<br />
gel panel, şano û govendê, her wiha<br />
wê li konên bên vedan çand û gelên<br />
cuda bên nasandin.<br />
MÊVANÊN MÎHRÎCANÊ<br />
Hevserokê NAV-DEM’ê Yuksel<br />
Koç der barê amadekarî û<br />
bernameya mîhrîcanê de agahî dan<br />
û diyar kir ku ji Ewropa, Kurdistan<br />
û Tirkiyeyê wê kesayetên siyasî di<br />
bernameya mîhrîcanê de amade bin<br />
û dixwazin mîhrîcan di rewşeke<br />
şahiyê de derbas bibe. Koç wiha<br />
got: “Bi vê şahiyê re em ê xwedî li<br />
Şoreşa Rojava û Berxwenda<br />
Kobanê derkevin. Em ê careke din<br />
nîşanî tevahiya cîhanê bidin ku<br />
weke kurdên li dîasporayê em<br />
xwedî li pêvajoya muzakereyê ya ji<br />
aliyê Rêberê Gelê Kurd Abdullah<br />
Ocalan ve hatiye destpêkirin<br />
derdikevin û destek dikin.”<br />
Koç ragihand ku Serokwezîrê<br />
Kantona Kobanê Enwer Muslim jî<br />
wê weke axaftvan beşdarî mîhrîcanê<br />
bibe û wiha got: “Bi vê wesîleyê,<br />
êrîşên çeteyan ên li hemberî<br />
Kantona Kobanê û berxwedana gel<br />
wê ji gelê me yê li Ewropayê re<br />
bên vegotin.” Koç di dawiya<br />
axaftina xwe de bang li kurdistaniyan<br />
kir ku di 13’ê îlonê de bi<br />
hêzeke mezin beşdarî mîhrîcanê<br />
bibin û ligel xwe dostên ji gelên<br />
cuda jî tevli şahiyê bikin.<br />
Bernameya mîhrîcana ku dê di<br />
meha îlonê de pêk bê jî zelal bû. Li<br />
gorî daxuyaniya ji aliyê NAV-<br />
DEM’ê ve hat dayîn, di 12’ê îlonê<br />
li qada mîhrîcanê wê bi sernavê<br />
‘Şoreşa Rojava û Pêşeroja Rojhilata<br />
Navîn’ panelek bê lidarxistin. Di<br />
panelê de dê wekî axaftvan<br />
Hevseroka HDP’ê Fîgen<br />
Yuksekdag, Serokwezîrê Kantona<br />
Kobanê Enwer Muslim, rojnamevan<br />
Ferda Çetîn û Hunermend<br />
Pinar Aydinlar beşdar bibin.<br />
Bernameya sereke ya mîhrîcanê<br />
dê di 13’ê îlonê şemiyê dest pê<br />
bike. Di bernameya çandê ya mîhrîcanê<br />
de jî Dengê Mezopotamya<br />
(Koroya Zarokan), Koma<br />
Berxwedan, Pinar Aydinlar,<br />
Necmeddîn Xulamî, Hanî, Dengê<br />
Xwezayê, sînevîzyon û govend dê<br />
hebin. DUSSELDORF - ANF<br />
Payîzê li Amedê mîhrîcana fîlman tê lidarxistin<br />
Hevşaredarê Bajarê Mezin ê<br />
Amedê Firat Anli ragihand ku di<br />
pêşengiya Akademiya Sînemaya<br />
Rojhilata Navîn (OSAD) de bi<br />
piştgiriya Şaredariyên Bajarê<br />
Mezin a Amed Rezan, Peyas, Sûr<br />
û Yenîşehîrê di navbera <strong>27</strong>’ê cotmehê<br />
û 2’yê mijdarê de wê<br />
2’yemîn Mîhrîcana Fîlm a<br />
Amedê bê lidarxistin.<br />
Ragihandina mîhrîcanê li<br />
Salona Encumanan a Şaredariya<br />
Bajarê Mezin de bi tevlibûna<br />
Hevşaredar Firat Anli,<br />
Hevşaredara Yenîşehîrê Ulku<br />
Baytaş, Rêveberên Akademiya<br />
Sînemaya Rojhilata Navîn M.<br />
Hadî Sumer, Rezan Bayram,<br />
Mehmet Yalçin pêk hat.<br />
Daxuyaniya hevpar ji aliyê Anli<br />
ve hat dayîn. Anli diyar kir ku<br />
Mîhrîcana Fîlm a Amed a îsal bi<br />
temaya ‘Azadiyê’, dê diyarî<br />
Şoreşa Rojava bikin û wiha got:<br />
“Mîhrîcan di heman demê de<br />
nasandina dewlemendiyên dîrokî<br />
û çandî yên Amedê ye. Armanc<br />
dike ku derhêner, çêker, lîstikvan<br />
ên bi wesîleya mîhrîcanê bên<br />
Amedê li bajar bigihîne hev.”<br />
Anli diyar kir di çarçoveya<br />
Mîhrîcana Fîlm Amed de ligel<br />
nîşandana fîlman ji bo tevkariya<br />
li çêkirina fîlman, gelek beşên<br />
piştgirîdayîna projeyan û ji bo<br />
ciwanên bi sînemayê re eleqedar<br />
dibin perwerdeyê bibînin, panel,<br />
atolye, pêşangeh jî dê hebin.<br />
Li gorî agahiyên Anli wê<br />
Mîhrîcana Fîlm a Amed ji van<br />
beşan pêk bê:<br />
Beşa fîlmên metrajdirêj a<br />
navneteweyî ya bi xelat. Beşa<br />
fîlmên metrajkurt a navneteweyî ya<br />
bi xelat. Beşa fîlmbelgesel a<br />
navneteweyî ya bi xelat. Beşa piştgirîdayîna<br />
projeya belgefîlm a<br />
navneteweyî ya bi xelat. Beşa piştgirîdayîna<br />
senaryoya metrajdirêj a<br />
navneteweyî ya bi xelat. Beşa<br />
filmên bên pêşandan<br />
Mîhrîcan, di beşên fîlmên dirêj,<br />
kurt û belgefîlman de her wiha ji bo<br />
piştgirîdayîna projeyan di navbera<br />
25’ê tîrmeh û <strong>27</strong>’ê îlonê navnîşana<br />
www.amedfilm.com de dê ji<br />
hemû kesên serlêdan bikin re<br />
vekirî be. AMED<br />
Tîpa F<br />
Navê Orjînal: F Tîpî<br />
Derhêner: Ezel Akay, Sirri<br />
Sureyya Onder, Bariş Pîrhasan,<br />
Reîs Çelîk, Huseyîn Karabey,<br />
Aydin Bulut û Vedat Ozdemîr<br />
Lîstikvan: Erkan Can, Firat Taniş<br />
Cure: Dram & Dem: 100 deqe<br />
Detaya Fîlm:<br />
Girtîgehên Tîpa F<br />
piştî di 19’ê kanûna<br />
2000’î de li hemberî<br />
girtiyên şoreşger<br />
komkujiya bi navê<br />
‘Vegera Li Jiyanê<br />
pêk hat vebûn. Ev<br />
operasyon ji çavên<br />
10 derhêneran hatiye<br />
amadekirin...<br />
Oxir be Katya<br />
Navê Orjînal: Elveda Katya<br />
Derhêner: Ahmet Sonmez<br />
Lîstikvan: Kadîr Înanir, Yelîz Şar<br />
Cure: Dram & Dem: 111 deqe<br />
Detaya Fîlm: Katyaya ku di sêwîxaneyan<br />
de mezin bûye piştî ku hîn<br />
dibe ku bavê wî deryavanekî bi<br />
navê Yunus e û ji<br />
Trabzonê ye berê<br />
xwe dide Trabzonê.<br />
Yunus qaptan li<br />
bajar yekî otorîter û<br />
muhafazakar e.<br />
Ligel vê yekê zewicandiye.<br />
Hayê wî jê<br />
tune ye ku berî<br />
salan Nadyayê<br />
ducanî maye...<br />
Kuştina bikubarî<br />
Navê Orjînal: Killing Them Softly<br />
Derhêner: Andrew Dominik<br />
Lîstikvan: Brad Pitt, Ray Liotta<br />
Cure: Sûc & Dem: 97 deqe<br />
Detaya Fîlm: Di lîstikek pokerê de<br />
ku ji aliyê çeteyeke herêmî tê lîstik<br />
û li ser maseyê gelek pere hene<br />
diziyek pêk tê. Diz<br />
3 kesên ku her çend<br />
xwe biaqil dzanin jî<br />
li pey xwe gelek<br />
şop û rêç hiştine. Li<br />
ser vê diziyê çeteya<br />
herêmî ji bo ku<br />
diziyên li ser pokerê<br />
lêbikole Jackie<br />
Coganê bêînsaf<br />
peywirdar dikin...<br />
20<strong>14</strong><br />
MÛSA ANTER XELATÊN<br />
ROJNAMEGERIYÊ YÊN<br />
ŞEHÎDÊN ÇAPEMENIYA AZAD Û MÛSA ANTER<br />
◗ Cemiyeta Rojnamegerên Azad her sal bi navê,<br />
“Xelatên Rojnamegeriyê yên Şehîdên Çapemeniyê û<br />
Mûsa Anter” pêşbirkê li dar dixe.<br />
◗ Pêşirk bi zimanên kurdî û tirkî tê lidaraxistin.<br />
◗ Pêşbirk di 4 kategoriyên ‘Nûçeyên Kurdî”,<br />
“Nûçeyên Tirkî”, “Wêne” û “Karîkator” de tê lidarxistin.<br />
◗ Di her kategoriyê de tenê xelatek tê dayîn. Ku jurî<br />
guncaw bibîne dikare xebatên serkeftî bi rûmetdariyê<br />
binirxîne.<br />
◗ Beşdar di kategoriyekê de herî zêde dikare bi 3<br />
berheman beşdar bibe.<br />
◗ Nirxandinên têkildarî kategoriyên karîkatur û wêneyan<br />
ligel xebatên rasterast ji pêşbirkê re hatine şandin,<br />
dê pêşniyarên lijneyên pêşnimandinê jî li ber<br />
çavan bên girtin û wisa bên kirin.<br />
◗ Xelata kategoriyên Nûçeya Kurdî, Nûçeya Tirkî,<br />
Wêne û Karîkatûrê 5.000 TL ye.<br />
◗ Berhemên hatine şandin paşve nayên dayîn û girê<br />
dayî destûra cemiyetê dê bikaribe bên weşandin.<br />
◗ Berhemên laîqî xelatê hatîn dîtin, dê di 15’ê Îlona<br />
20<strong>14</strong>’an de bên aşkerakirin.<br />
◗ Xelat dê bi merasîmek di 20’ê Îlona 20<strong>14</strong>’an bê<br />
lidarxistin de bên dayîn.<br />
◗ Pêwiste ku berhem bi riya APS an jî bi awayek<br />
tahaûdî bên şandin. Ji windabûna berhemên ji bilî<br />
van riyan, bi riyek din hatine şandin, Cemiyeta me<br />
berpirsyar nîne.<br />
ŞERTÊN TEVLIBÛNÊ<br />
◗ Hemû kesên şert û mercên di şertnameyê de hatine<br />
diyarkirin bi cih bînin, dikarin tev li pêşbirkê bibin.<br />
◗ Endamên juriyê (sala di lijneya juriyê de bin) û<br />
rêveberên Cemiyeta Rojnamegerên Azad ên bi hilbijartinê<br />
hatine ser kar nikarin tev li pêşbirkê bibin.<br />
◗ Berhemên ji pêşbirkê re tên şandin dê an nehatibin<br />
weşandin (Karîkatûr û wêne) û an jî piştî 20’ê Îlona<br />
2013’an hatibin weşandin.<br />
◗ Beşdar dikarin bi berhemên xwe yên di pêşbirkek<br />
din de hatine pêşandan lê xelat û mansiyan negirtîn jî<br />
tev li pêşbirkê bibin.<br />
NAVNÎÞANÊN RAGIHANDÝNÊ<br />
Cemiyeta Rojnamegerên Azad Taxa Dabanoglu Kuçeya Camîî No: 7 Sûr/Amed<br />
(Özgür Gazeteciler Cemiyeti Dabanoðlu Mah. Kadı Camii Sk. No: 7 Sur/Diyarbakır)<br />
Elektronik posta adresi: info@ozgurgazetecilercemiyeti.org<br />
Telefonên Ragihandinê:<br />
Salîh SEZGÎN / 0536 988 47 97 / 05<strong>07</strong> 388 54 57 & Aydin BOLKAN / 0533 513 18 64<br />
✓ Weşanên ji çanda Çapemeniya Azad tên ji sala 1993’yan heta niha<br />
Xelatên Rojnamegeriyê yên Şehîdên Çapemeniya Azad û Mûsa Anter<br />
didin. Xelat îsal ji hela Cemiyeta Rojnamegerên Azad ve tê dayîn.<br />
◗ Ku derkeve holê xelatê berhemê di pêşbirkek din<br />
de mafê xelat, mansiyan û pêşandanê girtiye, dê derbarê<br />
beşdar de biryara binpêkirina pîvanan bê dayîn<br />
û xelat dê bê betalkirin. Ku xelat hatibe girtin, divê<br />
beşdar xelatê paşve bide. Ev rerwş ji bo beşdarên<br />
din tu mafên nû dernaxe holê.<br />
◗ Ku berhem nehatibe weşandin, pêwist e ku navê<br />
berhemê, cih û dema kişandin/xêzkirina wê, ku hatibe<br />
weşandin jî, rojname, kovar, ajans, malpera înternetê,<br />
Tv’ya tê de hatî weşandin, dema weşandinê û<br />
kopiyek berhemê ya ji van weşanan hatiye girtin<br />
bê şandin.<br />
◗ Beşdar divî forma serlêdanê (yên formê neşînin<br />
divê kurtejiyan, navnîşanên raihandinê û agahiyên<br />
derbarê berhemê de wekî nivîsek bixin nav<br />
dosyayê) ya di navnişana<br />
www.ozgurgazetecilercemiyeti.org dagirin û bi<br />
(2) du wêneyan bixin dosyaya serlêdanê.<br />
◗ Beşdar dikarin berhemên xwe piştî îlankirina pêşbirkê<br />
bi riya postayê bi awayek çapkirî û an jî di<br />
hawira dijîtal (CD/DVD) de, herî dawî heta 7’ê îlona<br />
20<strong>14</strong>’an seat 17.00’an bişînin navîşanên hatine<br />
kifşkirin.<br />
◗ Ku berhema ji pêşbirkê re hatî şandin aîdî pêşbirkvan<br />
nebe, ji bo berhemê wekî ya xwe nişan bide,<br />
ketibe nav hewildanek guherandine wêneyê û lêhbandina<br />
jüriye dê ji pêşbirkê bê derxistin.<br />
◗ Mesrefên rê û cîwarbûnê yên kesên xelat girtî dê ji<br />
hêla cemiyetê ve bê pêşwazîkirin.<br />
NÛÇE<br />
◗ Beşdar dikarin di qadên wekî polîtîka, aborî, ekolojî,<br />
perwerde, tenduristî, jiyan û civak, çand û huner, spor<br />
û hwd tev li pêşbirkê bibin.<br />
◗ Her wiha li gorî nûçeyên jinê û hîstiyarî û eleqedariya<br />
têkildarî nûçeyên derbarê jinê de, dê Xelata<br />
Nûçegihaniya Jinê ya Gurbetellî Ersoz tê dayîn.<br />
◗ Pêwiste nûçe wekî 5 (pênc) nûcheyan bê amadekirin<br />
û wandin.<br />
WÊNE<br />
◗ Pêwist e ku bi etîketekê navê berhemê li ser quncikê<br />
jêr ê çepê yê berhemê bê nivîsandin.<br />
◗ Divê berhemên di kategoriya wêneyê de tên şandin,<br />
ji aliyê ebatî ve wiha be: Aliyê kin herî kêm 2000<br />
pîksel, dahûraneriya wê 300 dpî û asta şidandina<br />
wê12 be.<br />
◗ Beşdar dikarin berhemên xwe bi riya hawira dîjîtal<br />
(CD/DVD) jî bişînin.<br />
◗ Ku jurî pêwistî bibine, dikare ji beşdaran orjînala<br />
(Raw) wêneyê jî bixwaze.<br />
◗ Wêneyê li ser hatiye lîstin û reseniya wê (ji bilî<br />
ronahî, reng û eyarên kontrastê) hatiye xirabkirin dê li<br />
ber çavan neyên girtin.<br />
KARÎKATÛR<br />
◗ Pêwist e ku li ser guncikê çepê yê milê piştê yê<br />
karîkatûrê bi etîketekê navê berhemê bê nivîsandin.<br />
◗ Xêzker di bikaranîna teknîkê de serbest e. Lê divê<br />
berheme orjînal be. Bi şerta ku hunermend îmze bike<br />
(îmzeya şil) dikare berhemên dijîtal jî bişîne.<br />
◗ Pêwist e ku ebadên karîkatûrê A4 (21x29.7cm) herî<br />
zêde A3 (29.7x42cm) bibe. Divê berhem li ser tu<br />
zemînan nehatibe zeliqandin.<br />
JURIYA NÛÇEYÊN KURDÎ:<br />
Ramazan Umar<br />
Suna Tunç<br />
Kenan Kirkaya<br />
Leyla Yildiztan<br />
Azad Garzan<br />
JURIYA WENÊYAN:<br />
Ramazan Ozturk<br />
Gultekîn Tetîk<br />
Îsa Çelîk<br />
Çerkes Karadag<br />
Îrfan Uçar<br />
JURIYA NÛÇEYÊN TIRKÎ:<br />
Hûseyîn Aykol<br />
Nadîre Mater<br />
Ertugrul Mavîoglu<br />
Fatîh Polat<br />
Berat Gûnçikan<br />
Serdar Altan<br />
Zehra Dogan<br />
JURIYA KARÎKATURAN:<br />
Halîl Încesu<br />
Tan Oral<br />
Gulay Batur<br />
Sarkîs Paçaci<br />
Dogan Guzel
11 <strong>27</strong> Tîrmeh 20<strong>14</strong> Yekşem FORÛM Azadiya Welat<br />
Bîlançoya berxwedana Kobanê ya salekê<br />
Nazdar EBDÎ / ANHA<br />
Di 18`ê tîrmeha 2013`an de<br />
dewleta tirk, bi riya deriyê sînor<br />
ê bi Til Ebyedê re, di seatên êvarê de<br />
û bi awakî veşartî, 4 wesayîtên bi<br />
cureyên cuda yên çekbarkirî, ji El-<br />
Nusar û Dewleta Islamî ya Iraq û<br />
Şamê (DAIŞ) re şandin. Piştî ku ew<br />
cebilxane li çeteyan hat belavkirin,<br />
wan ji aliyê xwe ve bendên kontrolê<br />
di hundir bajêr de zêde kirin û heya<br />
nêzî gundê Yabsê yê 3 km rojavayê<br />
Til Ebyedê û 60 km rojhilatê bajarê<br />
Kobanê ye, hin bend danîn. Xendek<br />
kolandin û tê de bicih bûn. Li dora<br />
Mala Gel girt û ketin û derketina ji<br />
wir qedexe kirin.<br />
Di wê demê de 4 kesan hewl dan<br />
dibistana gundê Yabsê biteqînin, lê<br />
komîteyên parastinê ew girtin. Piştî<br />
demekê derket holê ku di nava<br />
kesên ku dê teqîn pêk anîbana Emîrê<br />
El Nusrayê li Til Ebyedê kesê bi<br />
navê ‘Ebû Museb’ hebû. Di encama<br />
buyerê de li Til Ebyedê nakokî û<br />
tevleheviyan dest pê kir.<br />
ÊRÎŞ Û TALANA ÇETEYAN<br />
Di seat 05.00 ji sibeha 20`ê<br />
tîrmeha 2013`an de, çeteyên DAIŞ`ê<br />
bi çekên giran û tangan, êrîşî taxên<br />
kurdan ên bajarê Til Ebyedê mina El<br />
Lêl û El Cisir kirin. Di encamê de<br />
kurd ji taxên xwe derketin û koçber<br />
bûn. Di heman demê di bin nav û<br />
idîayên ku mal û milkên kurdan ji<br />
misilmanan re helal in, çeteyên El<br />
Nusra û DAIŞ`ê sivîlên kurd li ser<br />
nasnameyê revandin û ketina<br />
malên kurdan û talankirina mal û<br />
milkên wan îbahet kirin.<br />
Di heman rojê de çeteyan êrîşî<br />
saziyên sivîl ên kurdan mîna Mala<br />
Gel û malên welatiyên kurd kirin<br />
û teqandin.<br />
Di 22`yê tîrmehê de çeteyan êrîşî<br />
gundên kurdan ên li derdora Til<br />
Ebyedê kirin. Wê demê di encama<br />
gulebaranê 20 kes birîndar bûn û<br />
keçika bi navê Dîlber Mistefa (17) a<br />
ji gundê Xerbîsan ê rojavayê Til<br />
Ebyedê jiyana xwe ji dest da.<br />
Di heman rojê de, çavkaniyên<br />
herêmî diyar kirin ku di seatê serê<br />
sibehê de, bi sedan çeteyên El Nusra<br />
û DAIŞ`ê ji Tirkiyeyê derbasî Til<br />
Ebyedê bûn. Her wiha diyar kirin ku<br />
bi dehan wesayîtên bi çeteyan<br />
barkirî ji Reqayê gihîştin bajar.<br />
YPG/YPJ’Ê MUDAXELE KIR<br />
Di 21`ê tîrmeha 2013`an de,<br />
piştî êrîşên berberî yên DAIŞ`ê û<br />
El Nusrayê li ser sivîlan,<br />
YPG/YPJ`ê ji bo parastina sivîlan<br />
dikeve dewrê. Di encamê de, di<br />
navbera wan û çeteyên DAIŞ û El<br />
Nusrayê de li gelek gundên Til<br />
Ebyedê yên mina Sikeriyê, Yabsê,<br />
Gir Hiso, Qiz Elî, Kendal, Til<br />
Findir û hwd pevçûn rû dan.<br />
Di vê demê de êrîşên çeteyên<br />
DAIŞ`ê li hember gundên rojhilatê<br />
herêma Kobanê dest pê kirin. Li<br />
hemberî êrîşan YPG/YPJ`ê parastina<br />
sivîlan esas girt. Di 12-22 û 23`yê<br />
tîrmehê de 32 çete hatin kuştin,<br />
gelek birîndar bûn, gelek wesayîtên<br />
wan hatin rûxandin û gelek çek û<br />
cebilxane hatin desteserkirin.<br />
Di rojên 24 û 25`ê tîrmeha<br />
2013`an de li gundên Til Ebyedê 67<br />
çeteyên DAIŞ`ê hatin kuştin, tangek<br />
û 4 wesayîtên çeteyan gatin<br />
rûxandin û wesayîteke doçka li ser<br />
tevî kesên tê de hat desteserkirin.<br />
Di 26 û <strong>27</strong>`ê tîrmeha par de,<br />
YPG/YPJ`ê ji bo tolhildana Şehîd<br />
Çalakiyên mehên zivistanê<br />
DI HER SÊ mehên zivistanê de<br />
(Kanûn, çile û sibat) li gundên rojhilatê<br />
herêmê pevçûnên demî di navbera<br />
YPG/YPJ`ê û komên çete yên DAIŞ`ê<br />
rû didan. Ji ber ku di wê demê de bi<br />
barîna baranê re û xwezaya herêmê<br />
Rêveberiya Xweseriya Demokratîk a Herêma Kobanê ev salek e ji 3<br />
aliyan ve rastî êrîşên çeteyên DAIŞ’ê û alîgirên wê tê. Di şer û çalakiyên<br />
leşkerî yên li herêma Kobanê de zêdetirî hezar û 519 çete hatine<br />
kuştin. Her wiha 161 şervanên YPG/YPJ’ê jî şehîd ketine<br />
Dilovan, li hemberî çeteyan<br />
çalakiyeke bi bandor li dar xist. Di<br />
encamê de li gundên Til Ebyedê bi<br />
dehan çete hatin kuştin, lê hejmara<br />
kuştiyan nehat zelalkirin.<br />
Di pevçûnên roja 29`ê tîrmehê de<br />
3 çete hatin kuştin. Di wê demê de li<br />
ber pevçûnan, çeteyan gundên kurdan<br />
topbaran dikirin, vala dikirin,<br />
milkên welatiyan bi temamî talan<br />
dikirin û sivîlên kurd li ser nasnameyê<br />
direvandin.<br />
Di 2`tê tebaxa 2013`an de, dema<br />
2 çeteyan hewl didan mayinên li<br />
hember kesan biçînin li nêzî gundê<br />
Til Xidit hatin kuştin.<br />
Di 3`yê tebaxê de di encama<br />
pevçûnên li gundên Sûsik,<br />
Sarincê, Çelbê, benzînxeya Xelfo<br />
û Bîr Kino yên rojhilatê herêmê<br />
de, 3 çete hatin kuştin.<br />
REWŞA ROJAVAYÊ HERÊMÊ<br />
Di 4`ê tîrmehê de çeteyan dest<br />
bi êrîşên ser rojavayê herêmê<br />
kirin. Di wê demê de êrîşî gundên<br />
Qinaye, Êlecax, Boraz, Degirman<br />
û Iwênê kirin.<br />
Di encama bersivdayîna<br />
YPG/YPJ`ê de 8 çete hatin kuştin.<br />
Di heman rojê de li gundê Sûsik û<br />
Çelbê yên rojhilatê herêmê 4 çete<br />
hatin kuştin û tirimpêleke ku<br />
doçka li ser hat rûxandin.<br />
Di 6`ê tebaxê de li aliyê rojhilatê<br />
herêmê 2 çete hatin kuştin. Di<br />
pevçûnên 7`ê tebaxê yên li<br />
gundên rojavayê herêmê 18 çete<br />
hatin kuştin.<br />
Di 13`ê tebaxê de li aliyê<br />
rojavayê herêmê de 32 çete hatin<br />
kuştin û şervanên YPG/YPJ`ê<br />
çeke doçka desteser kirin.<br />
Di vê navberê de topbarana<br />
çeteyan ji gundên rojhilat û rojavayê<br />
herêmê dewam dikir. Di wan topbaran<br />
de gelek sivîlan jiyana xwe ji<br />
dest dan. Di 16 û 17`ê tebaxê de Li<br />
tevgera çeteyan asteng dikir. Di 10`ê<br />
kanûnê de li gundê Bîr Kino emîrekî<br />
DAIŞ`ê hat kuştin û cenazeyê wî rakirin<br />
bajarê Til Ebyedê. Di 3`ê Sibatê de 8<br />
çete Emîrek di nav de li gundên Sûsik,<br />
Bîr Kino û Girê Sor hatin kuştin.<br />
gundên rojhilat û rojavayê herêmê<br />
15 çete emîrek di nav de hatin<br />
kuştin û 3 wesayîtên çeteyan hatin<br />
derbkirin.<br />
ÇALAKIYÊN MEHA ÎLONÊ<br />
Di 6`ê îlonê de di encama<br />
çalakiyeke bi bandor li gundê Bîr<br />
Kino yê rojhilatê herêmê bi dehan<br />
çete hetin kuştin. Di 8`ê îlonê de li<br />
gelek gundan 7 çete hatin kuştin,<br />
wesayîteke ku çete radikirin û<br />
wesayîteke ku doçkayek li ser tevî<br />
kesên tê de hatin tunekirin.<br />
Di 9`ê îlonê de 3 çete hatin<br />
kuştin. Di 11`ê îlonê de 11 çete hatin<br />
kuştin û wesayîteke wan hat<br />
rûxandin. Di 13`ê îlonê de<br />
YPG/YPJ`ê li hemberîr çeteyên<br />
DAIŞ`ê li gundê Bîr Kino<br />
çalakiyeke bi bandor li dar xist.<br />
Di encamê de 18 çete hatin kuştin,<br />
2 tirimpêlên doçka li ser û 2<br />
doçkayên çeteyan di çeperên wan<br />
de hatin rûxandin û 2 wesayît<br />
hatin şewitandin.<br />
Di 15`ê îlonê de li gundê Sûsikê<br />
rojhilatê herêmê 81 çete hatin kuştin<br />
û çeteyan 40 birîndar bi riya ambulansên<br />
ku li ser sînor hatibûn bi cih<br />
kirin rakirin nexweşxaneyên<br />
Tirkiyeyê. Di 17`ê îlonê de li derdora<br />
gundê Sûsik 9 çete hatin kuştin.<br />
Di 18`ê îlonê de li derdora gundê<br />
Sûsik û Bîr Kino 6 çete hatin kuştin.<br />
Di 19`ê îlonê de YPG/YPJ`ê li<br />
hemberî çeteyan li gundê Sûsik<br />
çalakiyeke bi bandor li dar xist. Ji<br />
her sê aliyan ve êrîşî gund kirin. Di<br />
encamê de 40 çete hatin kuştin. Di<br />
heman demên pevçûnan 6 ambulansên<br />
Tirkiyeyê li ser sînor hatibûn<br />
bicihkirin ji bo cenaze û birîndarên<br />
çeteyan rakin nexweşxaneyên<br />
Turkiyê. Ji 20 heya dawiya îlonê, li<br />
gundên Sûsik û Melûh El Gumer 16<br />
çete hatin kuştin.<br />
ÇALAKIYÊN COTMEHÊ<br />
Di 13`ê cotmehê de li gundê Bîr<br />
Kino 3 çete hatin kuştin. Piştî 2<br />
rojan di 15`ê mehê de li aliyê rojhilatê<br />
herêmê 8 çete hatin kuştin û<br />
tirimpêleke BMW hat rûxandin. Di<br />
roja 19`an de li gundê Bîr Kino 6<br />
çete hatin kuştin.<br />
Di 29`ê cotmehê de li gundê<br />
Sûsik fermandarekî tabûra Ehrar El<br />
Şam a DAIŞ`ê yê bi navê Ebû Salim<br />
Çalakiyên<br />
meha mijdarê<br />
DI 1’Ê MIJDARÊ de 4<br />
çete li gundê Bîr Kino hatin<br />
kuştin. Di 4`ê mehê de<br />
YPG/YPJ`ê<br />
operasyona şoreşgerî ya<br />
bi navê ‘Operesyona<br />
Tolhildana Şehîd Şervan’ li<br />
hemberî bargehên çeteyên<br />
DAIŞ`ê li gundên Sûsik, Bîr<br />
Kino û Melûh El Gumer<br />
dest pê kirin. Di encamê de<br />
17 çete hatin kuştin û 3<br />
wesayît hatin rûxandin û<br />
kesên tê de hatin kuştin. Di<br />
5`ê mijdarê de li gundê Sûsik<br />
2 çete hatin kuştin û di navbera<br />
gundê Bîr Kino û<br />
Yarqo tirimpêleke çeteyan<br />
hat rûxandin û kesên tê de<br />
hatin kuştin.<br />
Di 9`ê mijdarê de li gundên<br />
Bîr Kino, Sûsik û<br />
Evdiko 4 çete hatin kuştin.<br />
Di <strong>14</strong>`ê mehê de<br />
YPG/YPJ`ê li hember bargehên<br />
çeteyan li gundê Bîr<br />
Kino çalakiyên bi bandor li<br />
dar xistin. Di encamê de 2<br />
bargehên DAIŞ`ê bi temamî<br />
hatin rûxandin, 16 çete hatin<br />
kuştin, 2 wesayît hatin<br />
rûxandin û yek hat derbkirin.<br />
Di 15`ê mehê de li gundê<br />
Melûh El Gumer 4 çete<br />
hatin kuştin.<br />
Di 23`yê mijdarê de li<br />
gundê Bîr Kino 3 çete, li<br />
gundê Sûsik 2 û li Melûh El<br />
Gumer çeteyekî hatin kuştin.<br />
Di 24`ê mehê de<br />
YPG/YPJ`ê li hemberî bargeheke<br />
çeteyan li gundê Bîr<br />
Kino çalakiyeke li dar xist.<br />
Di encamê de 6 çete hatin<br />
kuştin û wesayîteke veguhestinê<br />
hat rûxandin. Di 25 û<br />
26`ê mijdarê de li gundên<br />
Bîr Kino, Melûh El Gumer<br />
û Sûsik 9 çete hatin kuştin,<br />
wesayîteke li Melûh El<br />
Gumer û yek li Sûsik hatin<br />
rûxandin.<br />
hatin kuştin, di heman demê de li<br />
gundê Bîr Kino 4 çete hatin kuştin.<br />
ÇALAKIYÊN MEHA ADARÊ<br />
Komên çete ji 8`ê adara par de<br />
piştî dorpêçkirina herêma Kobanê ji<br />
sê aliyan de rojhilat, rojava û başûr û<br />
vekişandina hêzên xwe ji derdora<br />
bajarê Heleb, Idlib, Hema û Humsê<br />
dest bi êrîşeke nû kir.<br />
Di wê demê de gundên Fêwente<br />
û Bîr kêtik û Evdîko bi tang û topên<br />
hawan topbebaran kirin li ser vê<br />
yekê şervanên YPG/YPJ`ê bersiva<br />
êrîşan dan. Di encamê de 4 çete<br />
hatin kuştin. Di hema rojê de komên<br />
çete wesayîteke veguhestina<br />
welatiyan ku ji Minbijê derktetibû<br />
hedef girtin. Di encamê de jinek<br />
birîndar bû û zarokek hate kuştin.<br />
Di 10`ê adarê de piştî pevçûnên<br />
dijwar bi tabûra Ehfed El-Resul a<br />
girêdayî komên çekdar ên opozîsyonê,<br />
komên çete bajaroka Sirînê ku<br />
45 km dikeve başûrê herêma<br />
Kobanê kontrol kirin, û ji wir êrîşî<br />
Embarên Sirînê kirin. li aliyekî din<br />
dest bi êrîşan li hemberî gundên<br />
rojhilat kirin û piştî du rojan êrîşî<br />
başûrî herêmê jî kirin<br />
Di 11`ê adarê de piştî<br />
pevçûnên bi komên çekdar ên<br />
opozîsyonê re komên çete bajaroka<br />
Şêxlera Jorîn û pira Cereblusê<br />
ya ku 40 km dikeve rojavayê<br />
herêmê xistin bin kontrola xwe, 2<br />
hemwelatî serjêkirin, 7 revandin û<br />
10 endamên opozisyonê kuştin.<br />
Di 12`ê adarê heya 9’ê adarê<br />
YPG/YPJ’ê û Eniya El Ekrad li<br />
hemberî çeteyan çalakiyên bi bandor<br />
li dar xistin. Di encama çalakiyan de<br />
ji 200’î zêdetir çete hatin kuştin.<br />
Di 21’ê adarê de roja Newrozê<br />
de komên çete otombîleke bombebarkirî<br />
rêkirin kantona Kobanê ji bo<br />
pêkanîna komkujîyekê lê<br />
YPG/YPJ’ê bombeyê bêbandor kir.<br />
60 çeteyên DAIŞ’ê li gundên rojhilatê<br />
kantonê hatin kuştin, tangek<br />
hate ruxandin, Di navbera 22 û<br />
24’ê adarê de jî bi dehan çete<br />
hatin kuştin û birîndarkirin. rojhilatê<br />
kantona Kobanî hatin kuştin û<br />
du wesayît hatin derbkirin.<br />
Di 25`ê adarê de di pevçûnên li<br />
aliyê rojavayê herêmê 9 çete hatin<br />
kuştin.<br />
Di 26`ê adarê de li gundên<br />
rojhilat û rojavayê herêmê 42 çete<br />
hatin kuştin, wesayîteke çeteyan<br />
hat rûxandin û yeke din ku doçka<br />
li ser bû hat derb kirin.<br />
Di 28`ê adarê de li aliyê rojhilatê<br />
herêmê 2 çete hatin kuştin,<br />
wesayîteke doçka li ser hat<br />
rûxandin. Di 29-30 û 31`ê adarê<br />
de li gundên rojava û rojhilatê<br />
herêmê 20 çete hatin kuştin û<br />
wesayîteke leşkerî tevî kesên tê de<br />
li rojhilatê herêmê hat rûxandin...<br />
(Dê bidome) KOBANÊ
12 <strong>27</strong> Tîrmeh 20<strong>14</strong> Yekşem PÎROZBAHÎ Azadiya Welat<br />
Cejna we<br />
Pîroz Be<br />
Cejna we<br />
Pîroz Be<br />
Em Cejna Remezanê bi hêviya ku azadî û aştî li cîhanê<br />
serwer bibe di serî de li gelê kurd li hemû gelên cîhanê û<br />
alema Îslamê pîroz dikin...<br />
Werin em tev bi hev re piştgiriyê bidin gelê xwe yê<br />
Rojava ku bi ambargo û şerekî qirêj re rû bi rû ye û hêza<br />
xwe bikin yek...<br />
Ma wazenêy Roşona Remezanê bi hêvîya aştî û azadîyê de<br />
heme cîhanê ra serwer bibo û ma sifteyin roşonêy heme şarê<br />
kurd, heme şarê cîhanê û alema îslamê pîroz kenêy. Ma<br />
verên hetkarê bidêy şarê xo yê Rajawanî, çimkî şarê<br />
Rojawanî binê ambargo de yê û oca de şerekî leyminî est o...<br />
Hevşaredarên Bedlîsê Huseyîn Olan û Nevîn Taşdemîr<br />
û Endamên Meclisa Şaredariyê<br />
Hevşaredarên Gêla Amedê Petek Çapanoglu<br />
Mahmut Yokuş û Endamên Meclisa Şaredariyê<br />
Cejna we<br />
Pîroz Be<br />
Cejna we<br />
Pîroz Be<br />
Cejn di dilê zarokan de xwedî wateyeke mezin e. Em jî<br />
dixwazin jiyan li gorî vê wateyê bi ser bikeve da ku hemû<br />
rojên mirovahiyê bibin rojên aştî û biratiyê. Bi vê dilgermiya<br />
zarokan em jî Cejna Remezanê li alema îslamê, bi taybetî jî<br />
li gelê kurd pîroz dikin... Di her cejnê de kul û derdên giran<br />
dibin para kurdan. Vê cejnê jî şerekî qirêj li dijî kurdên<br />
Rojava tê meşandin, werin em bi hev re piştgiriyê bidin gelê<br />
xwe yê Rojava...<br />
Bi hêviya jiyaneke têr aştî û demokrasî em Cejna Remezanê<br />
li hemû gelê xwe pîroz dikin. Meha wekhevî û edaletê xwedî<br />
taybetiyeke cuda ye. Em bi hêviya xweşî, aştî û aramiyê cejna<br />
we pîroz dikin... Em ji bîr nekin ku gelê rojavayê Kurdistanê<br />
îro di rojên gelekî zehmet re derbas dibe û lazim e ku em bi<br />
hemû derfetên xwe piştgiriya gelê xwe bikin...<br />
Hevşaredarên Çinara Amedê Ahmet Cengîz<br />
Rûkiye Eryilmaz û Endamên Meclisa Şaredariyê<br />
Hevşaredarên Sûrê Seyît Narîn<br />
Fatma Şik Barut û Endamên Meclisa Şaredariyê
WÊJE 13<br />
Azadiya Welat<br />
<strong>27</strong> Tîrmeh 20<strong>14</strong> Yekşem<br />
MEHMET ACAR<br />
Ji bo bîranîna hevala Dîcle<br />
(Meral TEKÎNALP) a di <strong>27</strong>’ê<br />
tîrmeha 2008’an de li Çewlikê<br />
şehîd ket.<br />
Sal 2008. Demsal havîn bû.<br />
Germahiya meha tîrmehê li ser<br />
eniya Dîcleyê dibû xwêdan û<br />
diherikî erdê. Ji ber birîna xwe ya<br />
giran nikaribû bimeşe. Ax, xwîn,<br />
xwêdan û jiyan careke di kesayeta<br />
Dîcle de dibûn yek û ber bi rojê,<br />
ber ve Firatê ve diherikîn.<br />
Dîrok wekî dîmenê fîlmekî di ber<br />
çavên Dîcle de derbas dibe. Destê<br />
xwe diaveje berîka xwe û dixwaze<br />
pênûsa xwe derxe. Lê belê nabîne û<br />
ji ber vê yekê gelekî aciz dibe.<br />
Dîroka hezeran salan li ber<br />
çavên Dîcleyê diherike. Na! Na!<br />
Dîcle bi xwe dibe dîrok bi zelaliya<br />
xwe ber bi pêşerojê ve diçe.<br />
Her dîmenek bandoreke cuda li<br />
ser Dîcleyê çêdike. Bi her dîmenî<br />
demsalek dijî. Bihar, havîn, payîz û<br />
zivistana reş û tarî. Carna bêdeng,<br />
dilşadî û bi rûkenî diherike, wê<br />
demê wekî pepûleyek xwe di nav<br />
gulistana gul û kulîlkan de seh<br />
dike. Hinek caran jî radibe raperînê<br />
û dibe qîrîn.<br />
Xwîn zêde diherike. Birîn û êşa<br />
wê her ku diçe giran dibe. Her<br />
dilopa ku bi axê re dibe rengê<br />
xwezayê diguherîne û lez dide<br />
rêwîtiya ber bi welatê stêrkan ve.<br />
Dîmenên ku di ber çavên Dîcleyê re<br />
derbas dibin her ku diçin zêde dibin<br />
û ji berê bi leztir diherikin. Dîroka<br />
nehatiye nivîsandin û bîranînên ku<br />
hatine jibîrkirin. Dixwaze bi dest û<br />
awirên xwe hinekan ji wan bide sekinandin<br />
û di nava şînbûna wê de<br />
winda bibe lê belê ne hêz û ne jî<br />
lezbûna wê têr nake. Biryar digire<br />
ku hinekî çavên xwe bigire û<br />
bîranînên di tehma evînê de tenê di<br />
warê giyanî de seh bike û bi dilekî<br />
germ wan hembêz bike.<br />
Zarokatiya xwe difikire. Her sibe<br />
beriya her kesê şiyar dibû û beriya<br />
her tiştî di nava gulistana malê de<br />
digeriya. Nedihişt tu kes xisarê bidê<br />
Her dîmenek<br />
bandoreke cuda li<br />
ser Dîcleyê çêdike.<br />
Bi her dîmenî<br />
demsalek dijî.<br />
Bihar, havîn, payîz<br />
û zivistana reş û<br />
tarî. Carna bêdeng,<br />
dilşadî û bi rûkenî<br />
diherike, wê demê<br />
wekî pepûleyek<br />
xwe di nav<br />
gulistana gul û<br />
kulîlkan de seh<br />
dike<br />
Dîcle diherike<br />
û her dem li ber wan nobet digirt.<br />
Dema ku gulên rengîn yek bi yek<br />
bêhn dikir çavên wê dikeniyan û ji<br />
kefxweşiyê nikaribû di cihê xwe de<br />
bisekine. Wekî xezalek ku nû bi<br />
piyan bikeve zû diwestiya lê dîsa li<br />
her derê gulistanê digeriya. Gelek<br />
caran zehf diwestiya û di cihê xwe<br />
de radiza. Ji dayika xwe gelek hez<br />
dikir û her dem ji bo wê gul û<br />
kulîlkên rengîn berhev dikirin. Heya<br />
tevli nava refên gerîla bû jî evîna wê<br />
ya herî mezin dayika wê bû. Di nava<br />
tevgerê de jî ew evîna wê tu carî<br />
kêm nebû. Berovajî, bi felsefe û bîrdoziya<br />
Rêber APO her ku diçû zêde<br />
dibû û wateya xwe ya dîrokî digirt.<br />
Nêzî sê salan li qada Serokatiyê<br />
ma û li rojavayê Kurdistanê xebitî.<br />
Hemû demên xwe dagirtî derbas<br />
kir. Xebatên wê herî zêde li ser<br />
wateya jiyanê û azadiya jinan bûn. Ji<br />
bo di warê hest, fikr û raman de<br />
bigihîje encamê her roj jiyana<br />
Serokatiyê dişopand û li ser lênûsa<br />
xwe dineqişand. Ew pirs, meraq û<br />
legerîna wê bala Serokatiyê dikişand<br />
û jê re digot; “Tu jineke navazad î. Ji<br />
bo ku tu vê temam bikî pewîst e tu<br />
şerekî mezin bidî meşandin.” Wê<br />
peyva Serokatiyê ne tenê li lênûsa<br />
xwe her wiha li dil û ramanê xwe<br />
nivîsandibû û giyana xwe bi wê xurt<br />
kiribû. Perwerdeya ku ligel roja me<br />
dîtibû bawerî û hêzeke gelekî mezin<br />
dabû Dîcleyê. Mejî û dilê xwe bi<br />
evîna rojê şûştibû û xwe wekî<br />
giyana xwe sivik hîs dikir. Her wiha<br />
sozên ku dabû serokatiyê û<br />
berpirsyariya ku dabû ser milên xwe<br />
baş dizanibû. Ji ber vê yekê ew deh<br />
salên ku li welatê evîndaran derbas<br />
kiribû gelekî dagirtîbûn. Herî zêde li<br />
zagrosan mabû û li wir bi kulîlkên<br />
zozanan re hevaltî kiribû.<br />
Dema ku heval derdiketin<br />
baxçeyê akademiyê destpêkê kevok,<br />
werdek hemû zindî hemû bi aliyek<br />
ve direviyan û şopa xwe winda<br />
dikirin lê belê dema ku Serokatî<br />
bihata hemû disekinîn û diçûn ser<br />
dest, mil pişt û serê wî. Vê yekê<br />
gelekî, bala Dîcleyê kişandibû û<br />
bûbû evîndarê vê dîmenê.<br />
Hevala Dîcle bûbû evîndara<br />
çiyayên asê yên ku deriyê xwe ji<br />
yên wekî Îskenderê mezin re<br />
girtîbûn û piştî hezar salan bi dilgermiyek<br />
mezin keç û xortên xwe<br />
yên cewherî hembêz dikirin.<br />
Dîcle herî zêde ji rêwîtiya ku di<br />
nîvî de mabû aciz dibû. Di warê hest<br />
û dil de bîranînên demên borî gelekî<br />
ew şad dikirin. Hundirê çavên wê<br />
dikaniyan û dilê wê bi evîneke<br />
mezin lê dida. Kîna wê ya li hemberî<br />
dijmin mezin bû. Dijmin ne tenê ax<br />
û welatê kurdan dagir kiribû, her<br />
wiha dixwest xewn û xeyalên wan jî<br />
di nava dojeha xwe de winda bike.<br />
Cûdî hemû berfa xwe helandibû<br />
û bûkîtiya xwe heya demsaleke din<br />
ji holê rakiribû. Nebî Nuh demeke<br />
dirêj hemû amadekariyên xwe<br />
kiribûn û hemû zindî û rêwiyên<br />
keştiyê li benda Dîcleyê sekinîbûn.<br />
Çemê Dîcleyê li benda wê bû.<br />
Derfet nedîtibû careke din wê hembêz<br />
bike û di nava pêlên dîroka wê<br />
de xwe winda bike. Nehiştibûn<br />
dîroka hezaran salan bi taybetî<br />
dîroka xwedawendan careke din ji<br />
çemê qedîm guhdar bike.<br />
Îşev stêrkên asîman gelekî ronî<br />
xuya dikirin. Jixwe hinek ji wan<br />
hebûn ku Dîcleyê nav li wan kiribû.<br />
Her şev bi wan re qise dikir û ji ronahiya<br />
wan hêzê digirt. Bêhneke din<br />
ji bo hevala Dîcle wê jiyana nû dest<br />
pê bikira. Tenê şahidên van dîmenan<br />
wê stêrkên asîman bûna. Jixwe<br />
rêwîtiya herî dawî, rêwîtiya ku hemû<br />
deman ji nû ve diafirîne û ber bi<br />
wargehên wan ve diçe ye.<br />
Îşev mêvanek din ber bi ronahiya<br />
wan ve bask dida. Dengê<br />
narincokê bêdengiyê têk dibir û li<br />
bin banê asîmanê Çewlikê<br />
giyanek nû xwe bera nava xwezayê<br />
dida. Dîcle di havîneke wisa<br />
germ de dibû xelekek ji giyana<br />
<strong>14</strong>’ê Tîrmehê… Dîcleyê vê giyanê<br />
di kesayeta xwe de hemdem dikir.<br />
Girtîgeha Tîpa L a Kalkandereya<br />
RÎZEYÊ<br />
YILMAZ YUREK<br />
Em navenda Amedê temaşe dikin.<br />
Ronahiya bajar, bi taybetî jî lembeyên<br />
Seyrantepeyê ku li her du<br />
aliyên rê li ser dîrekan birêz bûne<br />
dîmenên xweşik diafirînin. Mirov ji<br />
temaşekirinê têr nabe. Dem dema<br />
parvekirina xewn û xeyalan e. Dê<br />
Viyan Serdar bibe şoreşger û 22-23<br />
sal şûnde bibe dozdar û şopdara<br />
bavê xwe. Dê li ser rê û rêça xewn û<br />
xeyalên bavê xwe bibe şopdara<br />
bavê xwe.<br />
Wêneyên darên guzan: Em li<br />
gundikê Miha ne. Bihar e. Hemû pelên<br />
daran vebûne. Her der şîn û şênahî ye.<br />
Em bi dehan heval di nav kûrahiya<br />
daristanê de belav bûne. Demsal wextê<br />
pêngavên nû ye. Hevalê Huseyîn<br />
Mahîr civînên gelemperî li dar dixe.<br />
Hevalê Kivircik Selîm perwerdeya<br />
siyasî dide. Hevalê Serdar û Amed jî ji<br />
amadekariyên leşkerî re pêşengiyê<br />
dikin. Tetbîqat li ser tetbîqatê tê lidarxistin.<br />
Em berî êvarê xwe ji kaşê jor ber<br />
bi gomê ve berdidin. Gom vala ye,<br />
bêxwedî ye. Heval li bin darên guzan<br />
kom dibin. Civînek pêk tê. Piştre heval<br />
dikevin nav avê. Serdar, Huseyîn,<br />
Kivircik Selîm, Amed, Fîşek<br />
Fîkret,Welat, Otomatîk Mervanê<br />
Biçûk, Zogurlu, Akîf... Bi dehan heval<br />
li qadê belav bûne. Xuşaxuşa av û<br />
jiyanê ye. Her tişt ewqas zindî, ewqas<br />
herikbar, ewqas xweşik û nepêkan e ku<br />
ev wêne winda yan jî kevn bibe.<br />
Wêneyê dew: Bihar e. Em li nêzikê<br />
Huseynikê bi cih bûne. Berî êvarê<br />
hevalê Azad (Îhsan Haran) ji me re<br />
xwarin û pêxwarin tîne. Bîdonek jî<br />
dew aniye. Bêhn û tehma dewê biharê<br />
cuda ye. Kifş e ku di meşkê de hatiye<br />
kilandin. Bi texmîna min ji destê dayika<br />
Mewlûde derketiye. Bêhneke pir<br />
xweş jê difûre. Baran jî hûr hûr dibare.<br />
Efsaneyek ji nifşên nû: Serdar<br />
Baran û bêhna axê! Şênahî, baran û<br />
dew! Ji her derê bêhnên xweş difûrin.<br />
Di hembêza xwezayê de her tişt bi<br />
rengê xwezayê diherike. Mirov dibêje;<br />
“Jiyan ev e.” Lê ev jiyana giranbuha bi<br />
têkoşîneke mezin, bedelên giran<br />
diafire. Xwîn û xwêdan mîna çem di<br />
nava hev de diherikin.<br />
Dinya hêdî hêdî reş dibe. Heval<br />
amadekariya şîvê dikin. Her kes li<br />
benda vexwarina dew e, lê agahiya<br />
operasyonê tê. Divê em heta şefeqê<br />
bigihîjin çiyayên pişta Licê. Hevalê<br />
Serdar dibêje: “Heke em dew<br />
vexwin dê xewa me were.” Divê ku<br />
em dew birijînin lê destê kesê nagire<br />
ku birijîne... 22-23 sal şûnde di sohbetek<br />
bîranîn de dê hevalê Ahmet<br />
bigota; “Heyfa dewê wê şevê.”<br />
Wêneyê apê Mihemed û dayika<br />
Mewlûde: Em bi dehan heval li mala<br />
hevalê Serdar rûniştîne. Apê<br />
Mihemed û dayika Mewlûde ji li<br />
cem me ne. Apê Mihemed çarmêrgî<br />
rûniştiye û ji me re diaxive.<br />
Leşker her tim wî dibin û<br />
îşkenceyên hovane lê dikin. Hevalê<br />
Serdar li qadê ye û her roj çend çalakî<br />
û pevçûnên mezin pêk tên. Leşker vê<br />
yekê dikin hincet, teror û wehşetek<br />
mezin li ser malbatê pêk tînin. Apê<br />
Mihemed bi serbilindî û şanazî dibêje:<br />
“Min ji fermandar re got, tu cihê<br />
Serdar ji min çêtir dizanî? Heke ji te tê<br />
tu here wî bîne...” Apê Mihemed wê<br />
gavê heftê salî ye, lê pir zindî û çalak e,<br />
li ser xwe ye. Dayika Mewlûde jî wisa<br />
ye. Lê dilê wan bi kul û birîn e. Kurê<br />
wan ê biçûk Huseyîn (Nûrî) li Serê Spî<br />
şehîd ketiye. Cêwikê wan Hesen û<br />
biraziyê wan Sedat jî dîl ketine, dê bi<br />
salan li zindanê razên.<br />
Lê belê ji bo Apê Mihemed û dayika<br />
Mewlûde ango ji bo malbata<br />
HARAN hîn destpêk e. Di salên 1980<br />
û 1990’î de de bi hezaran heval li qadê<br />
dimînin û piraniya wan Apê Mihemed<br />
û dayika Mewlûde nas dikin.<br />
Gerîlayê yekemîn ê malbatê hevalê<br />
Serdar e. Di heman demê de pêşeng û<br />
rêberê malbatê ye. Di malbatê de cara<br />
yekemîn ew partiyê nas dike. Bi nasîn<br />
û tevlibûna wî malbat jî bi tevahî<br />
dikeve nav meşa şoreşê. Piştê wî<br />
Huseyîn Haran tevli gerîla dibe.<br />
Gerîlayê malbatê yê yekemîn Serdar,<br />
şehîdê yekemîn jî Nûrî ye.<br />
Hêja Apê Hemza Haran (birayê<br />
Apê Mihemed) û Vahyedîn Haran<br />
(kurê Apê Mihemed û dayika<br />
Mewlûde ye) di operasyonan de ji<br />
aliyê leşkeran ve nehatine înfazkirin.<br />
Hêja Îhsan Haran (Azad, birazî û<br />
zavayê Apê Mihemed) ji aliyê kontrgerîla<br />
ve nehatiye windakirin. Dîsa<br />
hêja her du kurên wan ên din Yusuf<br />
Haran (Serdar Huseyîn) û Cevdet<br />
Haran (Remzî) di şer de şehîd neketine.<br />
Hêja her du kurên wan ên<br />
mezin ji ber biryara înfaze neketine<br />
rewşa îlegalîte û veşartinê. Hêja<br />
gund û xaniyên wan nehatine şewitandin<br />
û ji cih û warê dê û bavê xwe<br />
sirgûn nebûne. Yanî hêja ji bo malbatê<br />
fermana qirkirinê derneketibû,<br />
biryarên înfazan nehatibûn girtin.<br />
Piştî sala 1993’an endamên malbatê<br />
li ku bihatana dîtin dê bihatana<br />
înfazkirin. Fermana dewletê ji bo<br />
malbata Haran ev bû...<br />
Wêneyên gerîla: Em li pişta Hênê<br />
di nava daristanekê de bi cih bûne.<br />
Cihê me ne bi ewle ye û ji ber ku daristan<br />
e em derdora xwe nabînin. Lewma<br />
me sê-çar nobedar danîne. Berî êvarê<br />
em dinêrin ku wayê nobedarê me sê<br />
hevalan daye pêşiya xwe û tê. Hevalê<br />
nobedar dibêje: “Min ev kontra dema<br />
ku dixwestin bikevin nava me girt û<br />
anî.” Heval her sê hevalan bi rêzdarî û<br />
germahî pêşwazî dikin. Hevalê nobedar<br />
şaş û matmayî dimîne. Hevalê Serdar<br />
dikene û dibêje: “Heval ev kontrgerîla<br />
nîn in, gerîla ne gerîla.” Nobedarê me<br />
fermandarê herêmê û du hevalên pê re<br />
ku ji bo civînê dihatin cem me wekî<br />
kontra dibîne û berê çekê dide wan.<br />
Hevalên din jî ji bo ku şaşîtiyeke mezin<br />
neqewime deng dernaxin û dibêjin;<br />
Mme bibe cem hevalan”<br />
Wêneyê Hafiz Akdemî: Em li<br />
nêzîkê Çelebî bi cih bûne. Zarok û kal,<br />
jin û mêr hemû endamên malbatê û<br />
mîlîsên qadê di nava tevgerê de ne. Li<br />
hawirdora me xelekên ewlehiyê hatine<br />
honandin. Beriya ku leşker ji qereqolan<br />
derkevin em bi van dihesin. Em di<br />
nava xelekên hezkirin û ewlehiyê de li<br />
ser hin bername û plansaziyan diponijin.<br />
Di firavînê de mehîr jî heye. Gelo<br />
li vê qadê hevalê ku mehîra dayika<br />
Mewlûde nexwaribe yan jî bi Apê<br />
Mihemed re sohber nekiribe heye?<br />
Piştî nîvro cenazeyê rojnameger<br />
Hafiz Akdemîrê ku ji aliyê kontrayan<br />
hatiye qetilkirin di riya ber me de derbas<br />
dibe. Wesayîta ku cenaze dibe di<br />
bin kontrola panzerê de diçe gundê<br />
Sîsê. Em çekên xwe paqij dikin. Çawa<br />
bûye di lûleya Sixo ya min de guleyek<br />
maye û diteqe. Hevalê Serdar wekî her<br />
gavê pir cesûr e. Ji ber ku berê çeka<br />
min ber bi jor ve ye tu zerar çênebe. Ji<br />
tevgera wan em fêm dikin ku panzêr bi<br />
teqînê nehesiyaye.<br />
Wêneyê pakrewan Serdar: Hevalê<br />
Serdar efsaneyek zindî ye. Bi evîn û<br />
evîndarî û têkoşîna xwe dişibe<br />
Derwêşê Evdî. Têkiliya wî û hevjîna<br />
wî hevala Meyase wekî destana<br />
Derwêşê Evdî û Edûlê ya nûjen<br />
derdikeve pêşberî me. Şehadeta hevalê<br />
Serdar jî dişibe ya Derwêşê Evdî.<br />
Dijmin nêzî deh salan li pey şopa<br />
hevalê Serdar e, lê nikare xwe bigihîjinê.<br />
Lê ev car mêtingerî, xiyanet û<br />
deştê bi hev re dafik danîne pêşiya<br />
hevalê Serdar. Hevalê Serdar û hevalê<br />
pê re li deştê hatine dorpêçkirin. Çember<br />
li ser çemberan hatine avêtin. Ne<br />
pêkan e ku ji van çemberan bikaribin<br />
derkevin, lê dê heta dilopa xwîna xwe<br />
ya dawî bi lehengî şer bikin. Dê mîna<br />
destana Derwêşê Evdî destaneke nûjen<br />
bi tîpên zêrîn bê neqişandin di dîroka<br />
Kurdistan û mirovahiyê de.<br />
Hevalê Serdar, bi kesayet, jiyan û<br />
têkoşîna xwe her tim mîna guleya di<br />
lûleyê de bû û tu carî ji mebest û<br />
armanca xwe şaş nedibû. Heta nefesa<br />
xwe ya dawî dozdar û şopdarê<br />
serokatî û şehîdan bû. Evîndarê gel û<br />
welat bû. Bi dehan caran di şerên<br />
giran de destanan nivîsand lê her<br />
kêliya jiyana wî bi serê xwe mîna<br />
destanek derbas bû.<br />
Ew wekî Serdarê dilan di nava<br />
xelekên ji stêrkan de di deriyê Egîdan<br />
de derbasê welatê stêrkan bû. (Dawî)<br />
Girtîgeha Tîpa D a AMEDÊ
Azadiya Welat<br />
VERROJ <strong>14</strong><br />
<strong>27</strong> Temmuze 20<strong>14</strong> Yewşeme<br />
K irmanckı<br />
Têgeyrayîş<br />
Zerweş Esnaw<br />
Zerwesesnaw@gmail.com<br />
Demokratbîyîş<br />
Tirkîyaye de hîrisî ra vêşêr<br />
ziwanî est î. Nê ziwanan ra<br />
ma vajî hema hema pêro vînîbîyayîşî<br />
ver de yî. Heyanê darvîst serran<br />
de ko nînan ra tena hîrê, çar hebî<br />
bimanî. Ê bînî zî ko bihelîyî. Xora<br />
nînan ser ro wayîrvejîyayîş û baldayîş<br />
zî çin o.<br />
Nê ziwanî pêro terk bîyî qederê<br />
xo. Dewlete seba ke heme çîyan de<br />
yewkerdiş wazena, xemê aye nîyo<br />
ziwanî vînî benî. Averşîyîşê ziwanê<br />
aye heme çîyî ra muhîmêr o. Bi<br />
goreyê texirîyayîşê aye ciwîyayîşê<br />
nê ziwananê heremkîyî hewce<br />
nîyo. Goreyê aye havila nê ziwanan<br />
şarî rê çin o, nê ziwanan reyde şar<br />
wayîrê yew gureyî nêbeno, hewce<br />
nêkeno nê ziwanî biyerî ciwînayîş,<br />
wa pêro bihelîyî, tena ziwano serdest<br />
bimano.<br />
La seba têkoşînî kurdan ra ko<br />
gelek ziwanî bixelisîyî. Kurdî hinî<br />
ameyî yew derax ke ti hinî înan<br />
bikişî, ê hinî ziwanê xo ra fek ver ra<br />
nêdenî. Ziwan şinasnameyê to yo,<br />
şinasnameyê mîletê to yo. Înan ra<br />
vêşêr sebebê estbîyîşê mîletî yo.<br />
Dinyaye de çirê hende mîletî<br />
est î? Seba ke yew nîyî, hende<br />
mîletî est î. Ziwanê her mîletan<br />
yew bibîyinî ma şênayinî bivajî<br />
hende mîletî est î?<br />
Ma bivajî ke dinyaye de her kes<br />
ziwanê Franskî vojor bikerdinî, o<br />
wext mîletî pêro bîyinî Frans.<br />
Sewbîna mîletan ra behs nêbîyinî,<br />
çimkî sewbîna mîlet çin o ke ti<br />
behs bikerî. Ziwanê pêro yew bibî<br />
xora dinya çewî rê nêmanena.<br />
Bizanê ke hinî peynîya dinyaye<br />
ameya. Ko dinya serûbin biba.<br />
Ziwanê Kurdkî seba cirmdayîşî<br />
ra ko vera vera xo bixelisno, xeyrê<br />
aye ziwananê bînan zî xo rê yew<br />
çare bivînî û xo yewkerdişî ra bixelisnî.<br />
Ziwanxelisnayîş tena mîletan<br />
nêxelisneno, xo ra pa dinya zî xelisneno,<br />
dinya bêrengîn nêmanena.<br />
Dinya zafziwanan reyde xo hina<br />
pak û dewlemend vînena û xo hina<br />
şa û bextewar vînena.<br />
Bizanê ke ziwanê Lazkî xo<br />
xelisnayo, bîyo ziwanê perwerdeyî<br />
û dibistanan de yeno musnayîş.<br />
Ney ra weşêr çi est o? Ziwanê to<br />
xelisîyayo û gedeyê to hinî ziwanê<br />
xo de perwerde vînenî. Reyna<br />
ziwanê Suryankî biciwîyo û xo<br />
dibistanan de îfade bikero. Nê<br />
ziwanê kehenî ra kam nêwazo<br />
havil nêgêro? Nê ziwanê qedîmî ra<br />
her kes ko zaf çî bimuso. Ziwan<br />
biciwîyo, kultur ciwîyeno, kultur<br />
biciwîyo zengîneyî vejîyena raşte.<br />
Kultur kulturan xurt keno, weye<br />
keno. Çare yewkerdiş, yewdîyîş,<br />
yewlete nîyo. Çare demokratîkbîyîş<br />
o. Eke demokratîkbîyîş rewna ra<br />
awan bibîyinî perseyî rewna safî<br />
bîyinî û hende tarûmareyî nêbîyinî.<br />
Dewletî çendê ke hemwelatîjanê<br />
xo rehet ver ra dayî, demokrasîyê<br />
xo xorîn û hîra kerdî hende sereyê<br />
xo û hemwelatijanê xo asan kerdî.<br />
Averşîyîş û zengînbîyîş zaf<br />
perezeynayîşî reyde nê hîna zaf<br />
demokrasî, hîna zaf mafdayîşî<br />
reyde beno. Mîletê kê xo senî vînenî<br />
û senî wazenî biciwîyî wa ay<br />
hawa biciwîyî. Dewlete seba şarê<br />
xo est a, seba mesudîya şarê xo est<br />
a. Nek seba zulmkerdiş û mafwerdişî<br />
çin a. Eke şar wazeno ziwanê<br />
xo bipawo, aver bibero û şar wazeno<br />
ziwanê ey bibo ziwanê perwerdeyî,<br />
o wext dewlete ca de nê gureyî<br />
biyero ca. Eke ma vanî dewlete<br />
semedê şarî est a, cayê xo de nêvindero,<br />
nê gureyî safî bikero.<br />
Şar demokrat bibo, tesil dewlete<br />
zî demokrat bena. Şar zor bido<br />
dewlete, dewlete ko tesil xo bitada,<br />
xo bikera dewleta demokratîke. Şar<br />
tîya de şinasnameyê xo yê etnîkî nê<br />
mafê heme etnîkan ser ro bixebitîyo.<br />
Ereqê xo seba mafê înan birişno.<br />
Demokrat no yo ke kê xo rê çi<br />
biwazî, şarî rê zî biwazî.<br />
Kurdistan zî seba ke cayê ke mijarê stratejîk<br />
û jeopolîtîkî de muhîm o. No semedî ra<br />
zî, her tim şer vejîyayo. Kurdistanî nîno<br />
înkarkerdişî. Tarîxa ke ser de cuyeno û<br />
raşteya civata ke girêdayeyo<br />
MÛNZÛR<br />
BOTAN<br />
ZANA AZADÎ<br />
Dinya de seba şerî zaf şarîy, kultur<br />
û ekonomîyî de, tesîrê ke gird<br />
cuyenê. Şerî mîyan de mendêy. No<br />
semed ra zî, netew û netewan ya<br />
binî telukeya vinbîyîşî de mendêy<br />
û ya zî vinî bîyê. Bi çarçiweya<br />
dema newe ser de, Rayverê Şarê<br />
Kurd Abdullah Ocalanî 21’ê Adare<br />
Amedî de ravêyeyî neweyî, da<br />
dest pê kerdiş.<br />
Oca de Rayverî vat ke: “Ganî<br />
do dewlete verî agêrayişê dewan<br />
biakero û ganî şarê kurdî zî bi<br />
îradeya xo ageyro dewên xo. Eger<br />
dewlete destûr nêdo se şarê kurdî<br />
dewên xo ra biageyrê. No dema<br />
newe ya ravêreyeyî de, pirsgirêk<br />
bivejo.”<br />
Ma persî qey Rayverê Şarê<br />
Kurd Abdullah Ocalan dewan<br />
agêreyişa no qiymetî de veynena û<br />
qey dewleta tirk zî dewa şarê kurdî<br />
veşna û vila kerd?<br />
Kurdistanî mîyanî xo de<br />
parçe kerdî<br />
Şerî ra her cayê de şaran zirar<br />
dîy. Kurdistan zî seba ke cayê ke<br />
mijarê stratejîk û jeopolîtîkî de<br />
muhîm o. No semedî ra zî, her tim<br />
şer vejîyayo. Mêtingeran seba<br />
dagirkerdişa Kurdistanî ser<br />
xebityayê û hemverî no daqirkerdişan<br />
zî şarê kurd û Kurdistanî<br />
her tim, dijî êrîşên lejkerî û kulturî<br />
de, xo û nirxên xo pawitê û têkoşîna<br />
xo zî domnayê. Dewletê dagirkeran<br />
çi çax ke bi polîtîkayan xo de<br />
bêserkewt bîyê, no demî zî<br />
Welat sey cennetî yo, la sewir o. Welat<br />
dayî ya, wexto ke welat sewir bo,<br />
dayî zî sewir a.<br />
Wexto ke, dayî sewir bi, ziwan zî<br />
sewir o.<br />
Raştî ra ziwane ma sewir o.<br />
Qedexe yo û her serr zî roje ziwanê<br />
dayî yo.<br />
Ziwanê ma de yew mekteb est a?<br />
Ne.<br />
Ziwanê ma de yew dersxanê est a?<br />
Ne.<br />
Nika zaferê dayîyan qijanê-tut,<br />
domam- xo ra kurdî qise kenî?<br />
Ne.<br />
La bi kam hew ziwan qise kenî?<br />
Bi ziwanê dagirkeran qise kenî.<br />
Raştî hina va, la ma reyna ferqê<br />
qirkerdişê hina tehluqe de nîye.<br />
Biewnê fîlozofên Kurd ser ziwan<br />
çi vato.<br />
Fîlozofen xerîb çi vato.<br />
Verînanê ma çi vato.<br />
Polîtîkaya tirkkerdişê ser dewan veşnay<br />
Lozan û agêyrayişê dewan<br />
Kurdistanî mîyanî xo de parçe<br />
kerdî. Sifteyin Kurdistan serra<br />
1639 de bi Pêameyişa Kasr-i Şîrînî<br />
de dewleta Osmanî û Îranî mîyanî<br />
xo pay kerdê û dema 22 Temmuze<br />
1923’ê Pêameyişa Lozanî de zî<br />
Kurdistan kerdê çar parçe.<br />
Pêameyişa Lozan û Plana Şark<br />
Islahatî (1925) de kurdan pê nêhesibnayê<br />
û bere qirkerdişî zî tirkan<br />
ra akerdî. Lozanî de sifteyin<br />
Kurdistanî parçeya Tirkîya kerdê û<br />
peynî zî bi plana Şark Islahatî de<br />
waştê şarê kurdî mîyanin ra<br />
wedarnê.<br />
Qirkerdişê Dêrsim, Koçgîrî<br />
û Zîlanî<br />
No semed ra zî, artêşa tirk serra<br />
1925 bi qirkerdişê Dêrsim, Koçgîrî<br />
û Zîlanî dest bi qikerdişê kurdan<br />
kerd. Peynî de zî rayverî kurdan<br />
Seyîd Riza û sewbîy şoreşgeran<br />
darde kerdî û zafin zî koç kenêy.<br />
Hewna dewleta tirk dema 90’in de<br />
seba şixulnayişê polîtîkaya<br />
tirkkerdişê ser serra 1970 û 1990<br />
de heme dewan Kurdistanî veşna û<br />
vila kerdîy.<br />
Şarê kurdî, bi polîtîkaya sirgunî,<br />
eştişê zîndananî û vila kerdişê<br />
dewan, waştîy ke çîn bikerî.<br />
Hewna serra 1990 semedê kurdan<br />
zaf muhîm yew serr o. Çimkî no<br />
serrî de artêşa tirk şaristanîy û<br />
Gera ma seyî no çîye re ders veji.<br />
Fîlozofê Kurd Ehmedê Xanî,<br />
semede çi Mem û Zîn û kîtabe din<br />
Kurdî nuştî hina qise keno.<br />
“Zelal vera da, qilerîn-lîşin- şimit.<br />
Ziwane kurdî sey încî.<br />
Kom kerd û ard nîzame û hina qeyseba-<br />
peronî cefa anta.<br />
Wa şarê bîn nêvaje<br />
Kurd tenê bê merîfet, bê esl û bê<br />
mîratî.<br />
Tewir mîllet wayîrê kîtabî.<br />
Kurd tenê bê hêsabin.”<br />
Filozof Melayê Cizîrî seba aşqê xo<br />
ya ziwan û Kurdîstan na tewir vano.<br />
“Ez aşiqê nazîk û waştîya ya.<br />
Mevajenê bê ser û bê sermaye<br />
ya.<br />
Gulê baxçê cennete Botanî ya.<br />
Şewçilayê şewê Kurdîstanî ya.”<br />
Filozofê xerîb Mîamî, seba mîlletê<br />
dewên Kurdistanî ra her roj hêrişan<br />
kerd û hemverê nêy hêrişan de zî,<br />
têgeyrayişê kurd û netewa kurd ke<br />
girêdayeyeê axa xo ra nêvejyê bi.<br />
Xoverdayişên bêhempa viraştîy û<br />
hewna zî domyeno. Çimkî<br />
têgeyrayişê kurdan, do waştenê<br />
pêameyişê Lozanî vila bikero û no<br />
semed ra zî kurdîy zanê ke do<br />
mafên xo bigê û şoreşa xo bi vate<br />
bikerê.<br />
Tena kulturê xo ser de<br />
bikar bîaro nîyo<br />
Rayverê Şarê Kurd Abdullah<br />
Ocalan ravêreyeyî ser de wina ardo<br />
ziwan: “Welat erdnîgarîyeke tenê<br />
çîyên ke peran ano û hilberînerî<br />
yeno kerdiş û kulturê xo ser de<br />
bikar bîaro nîyo. Ruhê ey dergûşaka<br />
ke ey weye kerdo û tarîxa ci,<br />
keyê ey o. Ey ra mahrûm mendiş,<br />
ze bêruh û bikeye mendiş o. Kesê<br />
ke civatî bê keye û bê ruh verado,<br />
şikyeno ke bi halê madî û manevîzî<br />
verado. Netîceyî de semedê ke ney<br />
planî bi ca bîarê Plana Islahkerdişê<br />
Şarkî viraştîy. Bi esasê komployan<br />
ze ke îsyan vejîyayo day mojnayiş<br />
û bahane kerdîy ra pey kera kera<br />
ser de nêverday.”<br />
Waştê ke qiseyen ke kurd û<br />
Kurdistan tede ravêreno heme<br />
xirabe bikerê û qala nêy qalan nêkerdêy.<br />
Dema komarî ra pey, netewê<br />
bindestê ke, zimanê xo qise nîkenî<br />
hina qal keno û hîşyar keno.<br />
“Eke mîllete bindest bi ziwanê<br />
xo nê, bi ziwanê mîlleta serdest qise<br />
bikerenê yena no mane ke, çîyê dişmen<br />
zerre ra qêbûl kenî. No çîye<br />
seba rewakerdişa serdestîya<br />
serdestan de paştîdayîşa en girda.”<br />
Ma biewnê no qise û biewnê<br />
mîllete kurd.<br />
Milletê kurd se kena. Ziwanê<br />
tirkî qise kena. Dişmen kena zerre<br />
xo. Tehlûke esasî ina vat.<br />
Seba ziwanî Fîlozofê Çîn<br />
Konfîçyus, 2500 serrî vercû hina<br />
qise kerd o. “Eke şima wazenê ke<br />
seba xo şarê ke bindest bikerê, verê<br />
heme çîyon ziwan û deyiranê ci<br />
biheriminê.”<br />
Dişmenê ma T.C .se kerd?<br />
Eynî sey Konfîçyus 2500 serrî<br />
PÊAMEYİŞA LOZAN û<br />
Plana Şark Islahatî (1925) de<br />
kurdan pê nêhesibnayê û<br />
bere qirkerdişî zî tirkan ra<br />
akerdî. Lozanî de sifteyin<br />
Kurdistanî parçeya Tirkîya<br />
kerdê û peynî zî bi plana<br />
Şark Islahatî de waştê şarê<br />
kurdî mîyanin ra wedarnê.<br />
No semed ra zî, artêşa tirk<br />
serra 1925 bi qirkerdişê<br />
Dêrsim, Koçgîrî û Zîlanî<br />
dest bi qikerdişê kurdan<br />
kerd. Peynî de zî rayverî kurdan<br />
Seyîd Riza û sewbîy<br />
şoreşgeran darde kerdî û<br />
zafin zî koç kenêy. Hewna<br />
dewleta tirk dema 90’in de<br />
seba şixulnayişê polîtîkaya<br />
tirkkerdişê ser serra 1970 û<br />
1990 de heme dewan<br />
Kurdistanî veşna û vila<br />
kerdîy.<br />
Şarê kurdî, bi polîtîkaya<br />
sirgunî, eştişê zîndananî û<br />
vila kerdişê dewan, waştîy ke<br />
çîn bikerî. Hewna serra 1990<br />
semedê kurdan zaf muhîm<br />
yew serr o. Çimkî no serrî<br />
de artêşa tirk şaristanîy û<br />
dewên Kurdistanî ra her roj<br />
hêrişan kerd û hemverê nêy<br />
hêrişan de zî, têgeyrayişê<br />
kurd û netewa kurd ke girêdayeyeê<br />
axa xo ra nêvejyê bi.<br />
Xoverdayişên bêhempa<br />
viraştîy û hewna zî<br />
domyeno. Çimkî têgeyrayişê<br />
kurdan, do waştenê pêameyişê<br />
Lozanî vila bikero û no<br />
semed ra zî kurdîy zanê ke<br />
do mafên xo bigê û şoreşa<br />
xo bi vate bikerê.<br />
ke war û cayê xo de cuyayê bê ca û<br />
bênetew verday.<br />
Ciwanên ke welatê maya xo ra<br />
amey visnayişî birîndar bîy û jana<br />
canontişî ontêy. Welatê maya xo ra<br />
wayirnêvejyayiş tarîx û kulturê xo<br />
ra fekveradayiş o. Peynî de zî<br />
civatbîyiş û netewbîyayişî ra fek û<br />
dest veradayiş o. Raşteya civata<br />
kurd de bêwelatay nîno şinasnayişî,<br />
bi ey şiklî nêşkeno xo bidomno û<br />
nêşkeno xo tasfîye û vilabîyayişî ra<br />
rizgar bikero.<br />
Raşteya welatateke qirkerdişî û<br />
mijyayişê gunî bibo zî, raşteya<br />
Kurdistanî nîno înkarkerdişî. Tarîxa<br />
ke ser de cuyeno û raşteya civata<br />
ke girêdayeyo û ze waştişê<br />
azadîya ke layiqê xo vîneno,<br />
neferê peynî heta ke bibo,<br />
eşbîyayiş do bidomyo.”<br />
(Problema kurd û Çaresereya<br />
Netew û Demokratîk Rûpel 123)<br />
Ma vîra mekerê ke, veşnayişê<br />
dewan û xirabekeridişê înan<br />
hewna bi Lozan û Islahata Şarkî<br />
domyeno. Ageyrayişê dewan zî<br />
sey estbîyayişê Kurdistanî û<br />
gameke tarîxî yo. Lazimo ke<br />
heme kesîy ney wina bizanê.<br />
Welat sewir o ziwan sewir o<br />
vercû qise kerda, hina kerd o.<br />
Tirkan ziwanê ma qedexê kerd,<br />
ziwanê ma qedexê kerd, ziwane ma<br />
heriminê, yarî ye xo ziwanê ma ra<br />
kerd.<br />
Deyîre ma ra va, nê deyîrekilam-<br />
tirkî ye.<br />
Deyîre ma kerd deyîrê xo û heriminê.<br />
Helê bi ewnê verînanê-baw û<br />
kalan- seba ziwan çi vato.<br />
“Merdim bi reng û vengê xo<br />
rindek o.”<br />
“Ziwan nîme însanî yo.”<br />
Ma bi ziwanê xo qise nîker ma<br />
seyî bi reng û vengê xo benî rindek.<br />
Ma bi ziwanê xo qise nîker ma<br />
seyî benî însanê temam.<br />
Însane nîme nê beno însan.<br />
Kirde nîme nê beno kird-kurd,<br />
dimil, kirmanc, zaza.
K<br />
<strong>27</strong> Temmuze 20<strong>14</strong> Yewşeme<br />
irmanckı<br />
Azadiya Welat<br />
Di Tuzlayê<br />
de cînayetê<br />
karê<br />
STENBOL - Di her ke şona di Tirkîyayê de<br />
merdişê karkeran zêdîyena. Zatî Tirkîya<br />
di no babetê de Dinya de lîsteyî yewin a.<br />
Hetanê nika zî qet hukûmatan wayirvejîyayişê<br />
karkeran yew bername nêviraştî.<br />
Heremê Tersaneyê Tuzlaya Stenbolî, di<br />
Tersaneya Hîdro Dînamîkî de westaya<br />
qeyxakerî Ferhat Tan cuyayişê xo vinî<br />
kerd. Ame bander bîyîşê Tan peynîya<br />
tepişyayişê ceryanî cuyayişê xo vinîkerdo.<br />
Cenazeya Tanî seba otopsîyê berdî<br />
Tiba Edlîyê û oca ra zî seba defînkerdişê<br />
berdî Goristana Esenyaliya Pendîka<br />
Stenbolî. Merdişê karkeran ser qet di<br />
şantîyayan de ewlehîyê nîno girewtiş.<br />
15<br />
XEBERÊ KILM<br />
DI STENBOLÊ DIBISTANA SMDKÎ DE<br />
Kurdan ra ziwanê kurdî qedexe kerdî<br />
Di otogaran de<br />
heycana roşanê<br />
STENBOL - Di bi hezaran kesî seba<br />
firseta roşanê pêroyina Tirkîyayê<br />
otogaran ra herikyay. Stenbol di<br />
Tirkîyayê en gird şaristano û otogarî<br />
no şaristanî de zî zaf qelebalixî<br />
est o. Heme fîrmayan bîletê xo rotî.<br />
Keseke bîlet girewt o, xo zaf bi<br />
şans dî la keseke bîlet nêdîyê êdî<br />
benda Roşana Qurbanê bibê ya zî<br />
bi wesayetê xo şaxsî rayîran ra<br />
bikewê. Wendekar Burhan Dogan<br />
vat ke ey weş zanayo ke bîlet<br />
biqedîyo û no ser lez girewto.<br />
Her roj nêmerdişê<br />
xo ra şikir kenê<br />
MANÎSA - Karkerê înşaetê çi wext<br />
bibo se bibo xebatê xo domnenê,<br />
çimkî mecbûreke malbatê xo ra<br />
biewnê la karê karkerê înşaetê zaf<br />
zehmet o. Karê xo ser Cevher<br />
Ozdemîr vat ke înan taybetê ewlehîya<br />
karkeran ser xebat domnenê<br />
û wina vat: “Pirsgirêkê ma gird,<br />
karkerê înşaetî de qet heqê xo ser<br />
nêfikrîyenê û hîşyar nêbenê. Di<br />
mîyanê karkeran de rekabet<br />
polîtîkayê leyminîya karsazan o.<br />
Ma ganî têkoşînê xo bidomnê.”<br />
Viraştişê HES û awbendan Kurdistanê xirapkerdişê<br />
ra dewam kenê. Di Bangilana Çewlîgî<br />
de viraştişê awbendê ser Necat Altinova vat<br />
ke do viraştişê na awbendê hem dewê înan<br />
hem zî dewê Qemeran û Hovît ra zirar bido û<br />
no ser zî qet viraştişê awbendî nêwazenê<br />
Edîp KAYNAR / DÎHA<br />
Di Bangilana Çewlîgê de<br />
çarçiweya projeya Kalehan - 1<br />
HESî awbend bêro viraştiş labelê<br />
viraştişê na awbend dîroka<br />
Kurdistan û Çewlîgî çin bikero. Di<br />
19 temmuze mîyanê xebatkar û<br />
rayedarê înaetî qerqîzayayiş cuyabi<br />
û peynî zî no qerqîzîyayiş lejî ra<br />
agêrabi la dema lejî zî ewlehakarê<br />
şîrketî xebatkaran bi çekî gef<br />
wendbi. Dewijan viraştişê awbend<br />
û gefê şîrketî ser qise kerdî.<br />
Dewij nameyê ey Necat Altinova<br />
vat ke do viraştişê na awbendê hem<br />
dewê înan hem zî dewê Qemeran û<br />
Hovît ra zirar bido û wina vat: “Qet<br />
viraştişê awbendî rê rizayê dewijan<br />
nêameya girewtiş. Dewê ma, dewa<br />
ke zaf kan a û dîrokî dewê ma zî<br />
hetanê bi hezar serr peynî şona.<br />
Tena mîzgeftî 480 serr<br />
verê ameya<br />
Koalîsyona Hêzê Şorişger û<br />
Muxalefetîya Sûrîyeyê (SMDK) di<br />
Stenbolî de di dibistan akerdo û<br />
gedeyê sûrîyeyij û rojawanijan ra<br />
ders da û Tirkîya zî nê dibistanan ra<br />
hêzake gird da. SMDK bi hîmayeya<br />
dewleta tirk aşkera kerd ke a hukûmata<br />
Sûrîyeyê nêşinasnena û<br />
cayê Esadî ra zî newe yew hukûmat<br />
tayîn kerdbi.<br />
SMDK nê dibistanan bi<br />
viraştiş. Tena mîzgeft nê, di dewê<br />
ma de zîndan, hemam û goristanan<br />
est o û no ser zî ma qet awbend<br />
nêwazenê. Hetanê nika zî qet yew<br />
rayedar nêameya ma reyde pêvînayiş<br />
nêkerdo. Nê wezaret nê zî wekîl<br />
nêame û nêvat; rewşa şima çi bibo.”<br />
Hewna dewija nameyê ey<br />
Ramazan Orman zî destnîşan kerd<br />
ke di şantîyeya awbendî de xebitnayişê<br />
rê dorûverê ra merdim anenê,<br />
AKPijan zî her tim înan çareserî ser<br />
xapineno. Orman vat ke verê weçînayişê<br />
Serekê AKPa Çewlîgî Yusuf<br />
Coşkun ameyo û înan ra vato bêrê<br />
înan ray bidê do înan heme pirsgirêkê<br />
înan çareser bikerê la nika<br />
weçînayiş qedîyayo û çew nêzdî<br />
înan daxî nêameyo.<br />
WARAN DAGIR KERDÎ<br />
Dewij nameyê ey Salîh Orman<br />
zî cîresna ke taybetê viraştişê<br />
peynîya awbendê heme waran<br />
ameya dagir kerdiş û no ser zî înan<br />
hîna nêşkîyenê karê heywanî<br />
bikerê û wina domna: “Di<br />
dema vîyarteyê de en<br />
tikey 200 manga û 1000<br />
mêşnayê ma estbî û seba<br />
ke warê ma dagir kerdî, no<br />
ser zî heme heywanî ma<br />
telef bîyê û taybetê viraştişê<br />
awbendan rê warê cuyayişê<br />
nameyê dibistanê Cana Sûrîyeyê di qezaya<br />
Stenbolî de akerdbi û heme mufredatî zî<br />
SMDK dîyar kerdbi. Nê pirtûkan zî di Dîlokî<br />
de ame weşan kerdiş û dibistanan de ameynê<br />
wendiş û di dibistanan de zî perwerde bi<br />
ziwanê erebî yena dayiş û di saetê ziwanê<br />
tirkî yena dayiş. Nê dibistanan ra zî 390 wendekar<br />
mezûn bîy û karneyê wendekaran ser<br />
zî ‘Wezaretê Terbîye û Talîma Hukûmata<br />
Demkîya Sûrîyeyê’ mohre dabi piro.<br />
Rayederê dibistanê Amed Keleş vat ke<br />
her ke şona tikey bena. Nika vanê<br />
qey gedeyan koyî ra vejîyenê, ma zî<br />
verba no vatişê vanê ke şima<br />
gedeyan warê cuyayişê nêverdayê<br />
ke! No ser zî gedeyan sekerê, koyê<br />
ra nêvejî sekerê? Qet di Kurdistanî<br />
ser yew polîtîkayê ekonomîya<br />
dewletî çinya.”<br />
SAREYÊ MA RA VERADÊ<br />
Dewij nameyê a Ayten Dînler<br />
cîresna ke ciwanê dewê di şantîyaya<br />
awbendê de xebityaynê la amey<br />
vetiş û wina qedîna: “Ma di no<br />
dewê de cuyenê, her roj 4 û 5<br />
makîne yeno xebityeno û sareyê ma<br />
ra gamar vareno. Heme xozayîyê<br />
ma xirap bîyo, ma yew roj nêşîyê<br />
berê şantîyeyê la nika hem gedeyê<br />
ma karê vejenê hem zî sere înan<br />
gule veradonê. Çi heqê înan esto ke<br />
gedeyê ma ra gule veradonê. Belkî<br />
siberoj sareyê gedeyê ma gule verabidê.<br />
Ma qet nêzdîbîyîşê înan<br />
qebul nêkenî.” ÇEWLÎG<br />
SMDK înan reyde kombîyayiş viraşto û înan<br />
ra vato ke tesilî têkiliyê şima do PKK reyde<br />
nêbo û di dibistanan de zî qet bi ziwanê kurdî<br />
ders nêdî. Keleş destnîşan kerd ke di normalî<br />
de nê dibistanan de qanûnê Tirkîyayê<br />
qedexe yê la nê dibistanan bi destûrê<br />
ameyê akerdiş. Hewna di babetê ser sazîyê<br />
Qeymaqamtîya Başakşehîrê, Şaredarîya<br />
Başakşehîrê û Mudirîya<br />
Perwerdeyeyîya vatê ke xeberê înan nê<br />
dibistanan ra çinyo. STENBOL - DÎHA<br />
Seba rîyê awbendê dîrok çin bibo<br />
HES û awbendan<br />
şermezar kerdî<br />
BI BERPIRSÎYARIYA<br />
Hewlkerdişê Pawiyayişê Mîrasê<br />
Xoza û Kultura Dêrsımî de di<br />
Newela Mûnzûrî de viraştişê<br />
awbendan şermezar kerdişê rê<br />
Raşteyê Seyîd Rizayî aşkera<br />
ame dayiş.<br />
Aşkerayê ra rayedarê DBP,<br />
HDP, EMEP, sazîyê sîvilî û<br />
zaf hûmarîy de kesî beşdar bî.<br />
Beşdarwanê pankart akerd û<br />
dirûşmeyê ‘Ma di Dêrsimî de<br />
awbend nêwazenê’ û ‘Di<br />
Mûnzûr azad bibo’ qîray.<br />
Bi nameyê komê pwt. Bariş<br />
Yildirim qise kerd. Yildirim vat<br />
ke di parqa Neteweya Newala<br />
Mûnzûrî de viraştişê awbend û<br />
HESan ra serra 1985’ê de<br />
qeçaxê ame destpê kerdiş û û<br />
wianv at: “Ma Daniştayîra doz<br />
akerdbî û ma qezenc kerdbî.<br />
Ganî nika Newala Mûnzûrî lîsteya<br />
Kultura Dinyayê de ca<br />
bigirewtbi. Ma qet destûr nêdî<br />
bivirazê.” DÊRSIM - DÎHA<br />
12 polêsê cemaetê<br />
eştî zîndanî<br />
STENBOL - Di dema vîyarteyî de<br />
mîyanê AKP û cemaet qefelnayişê<br />
dersaneyan û operasyonî nêrayîrtî<br />
ser lej vejîyaybî. Çarçiweya<br />
‘Sîxurtîyê’ polêsê AKPî, polêsê<br />
Cemaetî ra operasyon viraştbi û di<br />
operasyonan de zî nêzdê 100 heb<br />
polêsê ameybî girewtiş. Nê<br />
polêsan ra 17 polêsê dozgerî<br />
sewqê dadgeha nobedarî kerdbî û<br />
dadgehê de zî 12 polêsê cemaetî<br />
amey girewtişê û bi nê girewtişan<br />
di 20 polêsê zîndanî de yê.<br />
Koxuşê gedeyan bedilnay<br />
Di Amedî di bira Mehmet û<br />
Şehmus Denlî bi rotişa kaxizê<br />
qezencê malbatê xo kerdî. Nê<br />
birayan bi îdiaya beşdarê<br />
çalakîyêbîyîşê ameybi girewtiş û<br />
peynî zî nê gedeyan seba ke koxuşa<br />
gede nêbîyîşê berdbî zîndana<br />
Tîpa E a Amedî koxuşa 10’î<br />
labelê di oca de zî gedeyan tade,<br />
zilm û îşkence ameybi kerdiş.<br />
Dema pêvînayişê zî di<br />
îşkenceyê dayika birayan Emîne<br />
Denlî bander bibi û dayik zî serpiro<br />
ÎHDa Amedî kerd û hewlkerdişê<br />
ÎHDî ser zî koxuşê<br />
gedeyan ame bedilyayiş.<br />
Qewimyayişê ser pwt. Gamze<br />
Yalçin vat ke hewlkerdişê înan<br />
ser koxuşê gedeyan ameya<br />
bedilyayiş û wina vat: “Ma zî<br />
gedeyan reyde pêvînayiş kerd,<br />
raşt o gedeyan ra tade, zilm û<br />
îşkence ameyakerdiş. Gedeyan<br />
ma ra vatê ke yew mehkûmê<br />
edî, înan îşkence kerdo, sareyê<br />
awê ra ronayo, ling û destê<br />
înan ranzayî ra giredayo. Nika<br />
seba ke koxuşê gedeyan<br />
bedilyayo, no ser gedeyan pirsgirêk<br />
nêoncenî. Heqê mehkûmê<br />
edlî zî înan serpiro sûcê kerdî.<br />
Ma her tim di hetê gedeyan de<br />
ca bigerê.” AMED - DÎHA<br />
Yew kurd nêşkeno birayê<br />
xo ra destê wedarno<br />
Di verba lejê aşîretê rê rayverê kanaetî, rayedarê<br />
DBPî, xişnê malbatan û rayverê Geverê di werdişê<br />
fitarî de amey yew ca. Werdişê nanê di parqa<br />
Kultura Musa Anterî de ame dayiş û werdişî ra<br />
Hetrakerdoxê Hemserekê DBPî Hamît Geylanî,<br />
Hemsereka KCDî Aysel Tugluk, verên Serekê<br />
Şaredarîya Gird a Amedî Osman Baydemîr, verên<br />
Serekê Şaredarîya Colemêrgî Fadil Bedîrhanoglu û<br />
rayedarê DBP û HDPî beşdar bî.<br />
Di werdişê de verên Serekê Şaredarîya Gird a<br />
Amedî Osman Baydemîr qise kerd. Baydemîr vat<br />
ke eke çika şarê Gever û Colemêrgî di mîyanê<br />
yewitîyê weş bitepişî, ewqas şarê kurd di mîyanê<br />
xo de yew bibê û wina vat: “Di ma heme şarê kurd<br />
yew ê, hetanê nika di Kurdistanê de her tim hêzê<br />
faşîst di mîyanê kurdan lejê aşîretî vetî la verba nê<br />
polîtîkayan şarê ma qet her tim xo ra aqilyay. Ma di COLEMÊRG - DÎHA<br />
40 serrê ke mîyanê şerê de yê û ma yew destê<br />
Tahran, yew destê Baxda, yew destê Şam û yew<br />
destê xo Şamî ra derg kerdî. Ma wa pirsgirêkê<br />
xo bi biratî de çareser bikerê.”<br />
DEST WEDARNAYIŞ HERAM O<br />
Baydemîr destnîşan kerd ke wa kurdan<br />
verba nê hêrişê nijadperestîyê yew bibê û<br />
wina qedîna: “Ma tifaqa xo her tim hêzdar<br />
bikerê û nê tifaqa xo zî Rojhîlato<br />
Mîyanê û Dinyayê ra bimojnê. Ez<br />
bawera ke di en nêzdî demê ma şarê<br />
xo Gever û Colemêrgî ra mizginîya<br />
aştîyê bidê. Heme sazîyê ma di pirsgirêke<br />
Geverî de qewimya wayir<br />
vejîyay, no ser zî ez înan spas kena.”
Remezana<br />
şerîf<br />
pîroz be<br />
Agirî<br />
Amed<br />
Colemerg<br />
Dîlok<br />
Edene<br />
Paşîv Nîvro Esir Êvar Eşa Paşîv Nîvro Esir Êvar Eşa Paşîv Nîvro Esir Êvar Eşa<br />
03:10 12:21 16:13 19:36 21:12<br />
03:30 12:33 16:21 19:42 21:<strong>14</strong><br />
03:18 12:19 16:<strong>07</strong> 19:<strong>27</strong> 20:59<br />
03:46 12:44 16:31 19:52 21:22<br />
03:54 12:52 16:39 20:00 21:30<br />
Enqere<br />
Erzirom<br />
Êlih<br />
Îdir<br />
Mêrdîn<br />
03:49 13:02 16:54 20:17 21:54<br />
03:16 12:29 16:21 19:43 21:20<br />
03:<strong>27</strong> 12:29 16:18 19:39 21:10<br />
03:05 12:17 16:09 19:32 21:09<br />
03:31 12:31 16:18 19:39 21:09<br />
Mûş<br />
Riha<br />
Stenbol<br />
Şirnex<br />
Wan<br />
03:21 12:28 16:18 19:39 21:13<br />
03:40 12:38 16:26 19:46 21:16<br />
03:59 13:18 17:12 20:35 22:15<br />
03:23 12:24 16:12 19:32 21:03<br />
03:15 12:20 16:10 19:31 21:04<br />
<strong>27</strong> Tîrmeh 20<strong>14</strong> Hejmar: 2631 Sal: 7 www.azadiyawelat.biz E-mail: awelat2002@yahoo.com<br />
AZADIYA WELAT<br />
Zozan Basin - Yayin Adina<br />
İmtiyaz Sahibi<br />
Ramazan ÖLÇEN<br />
Yazi İşleri Müdürü<br />
İsmail ÇOBAN<br />
Yönetim Yerî:<br />
Gevran Cad. Zafer Apt. Kat: 4<br />
No: 8 Yenişehir<br />
DİYARBAKIR<br />
Îdare Tel: 0 (412) 251 38 88<br />
Yayin (Weşan)<br />
TEL: 0 (412) 237 48 90-91<br />
Fax: 0 (412) 237 48 89<br />
Baski (ÇAP):<br />
Stenbol: Gün Matbaacilik,<br />
Reklam, Film, Basim, Yayin,<br />
Tan. San. Tic. Ltd. Şti.<br />
Telsizler Mevkii Beşyol Mah.<br />
Akasya Sok. No: 23/A<br />
Küçükçekmece / İSTANBUL<br />
Tel: 0 (212) 580 63 81<br />
Edene: Arslan Güneydogu<br />
Gazetecilik,<br />
Matbaacilik, Kagitcilik<br />
Yeni Dogan Mah. 2108 Sok.<br />
No:13/A Yüregir / ADANA<br />
Tel:0 (322) 346 03 71-72<br />
Genel Dagitim:<br />
Turkuvaz<br />
Dagitim Pazarlama<br />
Yaygin süreli yayindir.<br />
NÛNERIYÊN ME:<br />
Êlih: 0 (488) 215 48 37<br />
Mêrsîn: 0 (530) 388 46 70<br />
Edene: 0 (322) 359 51 04<br />
Îzmîr: 0 (232) 445 36 65<br />
Riha: 0 (4<strong>14</strong>) 312 37 11<br />
Qoser: 0 (482) 312 11 44<br />
Cizîr: 0 (486) 616 73 34<br />
Wan: 0 (432) 215 16 87<br />
Enqere: 0 (312) 230 43 18<br />
PIRSGIRÊKÊN XWE YÊN<br />
ABONETIYÊ RAGIHÎNIN<br />
Amed: 0 (412) 228 <strong>07</strong> 22<br />
Stenbol: 0 (212) 251 87 75<br />
EZ KURDISTAN IM<br />
BEDLÎS<br />
<strong>27</strong><br />
Amadekar: Azad ZAL<br />
azadzal@hotmail.com<br />
ERDNÎGARÎ<br />
Bajar di nav parelelên 37° 54´ û<br />
38° 58´ bakur û merîdyenên 41° 33´<br />
û 43° 11´ rojhilat de ye. Sînorên<br />
bajêr li bakûr bi Agirî, li rojava bi<br />
Mûşê, li başûr bi Sêrtê, û li rojhilat<br />
jî bi Gola Wanê tê dorpêçkirin.<br />
Pîvana erda herêmê qismek<br />
(1.874 km²) ji Gola Wanê 8.551 km²<br />
pêk tê. Ji kismê reşahiyê ji %71<br />
çiya, ji %10 deşt, ji %3 zozan û ji<br />
%16 jî plato ye. Ji vê erdê ji %80 ji<br />
bo çandiniyê bikêrhatî ye. Tûtin,<br />
gûz, genim û çawdar çandiniyên<br />
herî pir li herêmê tên çandin in.<br />
Avhewa: Li herêmê avhewayeke<br />
di navbera reşahî û Behra Sipî de<br />
serdest e. Zivistanan pir sar, havînan<br />
jî hênik derbas dibe.<br />
Çiya: Sîpan (4.058 m), Ziyaret<br />
(3.002 m), Nemrûda Bedlîsê (2.935 m)<br />
û Turşik (2.828 m) çiyayên herî bilind<br />
ên herêmê ne. Nemrûd: Axa bajarê<br />
Bedlîsê ji çiyayên dijwar û bilind pêk<br />
tê. Li bakûrê bajêrî, Çiyayê Nemrûd ku<br />
bilindiya wî 2935 metre ye û di nav sînorên<br />
Tetwanê de ye çiyayek volkanîk<br />
e. Gelek golên volkanîk hene. Ya balkêş<br />
ew e, ku Gola Sar (şîn) û Gola<br />
Germ (kesk) her çi qas nêzikê hev bin<br />
jî, di Gola Sar de, zebeş di avê de diperçive<br />
û di Gola Germ de jî hêk di demekî<br />
kurt de ji kela avê dipije. Gola<br />
Nemrûd ku di nav nêvenda çiyayê kratera<br />
Nemrûd de ye, ji alî meziniyê de<br />
di dinyayê de ya duyemîn e. Sîpan: Ji<br />
van çiyayan yek jî çiyayê Sîpan e, Li<br />
bakûrê Gola Wanê ye û bilindiya wî<br />
4058 m ye. Lûtkeya wî bi qeşayiyan<br />
hatiye rûkişandin.<br />
Deşt û zozan: Ji ber herêm çiyayî<br />
ye li herêmê deşt û zozan li herêmê<br />
kêm in. Deşta Revha, Xelat, Arîn û<br />
Elcewaz deştên biçûk ên herêmê ne.<br />
Bilindbûna zozanên herêmê jî digîhîjin<br />
1.900 m yî.<br />
Çem û gol: Li herêmê gola herî<br />
mezin Gola Wanê ye. Wekî din li herêmê<br />
golên krater jî hene. Wek Nemrûd,<br />
bilindbûna wî ji behrê 2400 m ye.<br />
Mezinbûna golê jî 10 km² ye. Mezinbûna<br />
Gola Nazlûk 3,5 km² û ya Arînê<br />
TURÎZM<br />
jî 13,5 km².<br />
Çemên ku li herêmê diherikin<br />
Botan, Xerzan, Bedlîs û Oranz in.<br />
DÎROK<br />
Li gorî hin çavkaniyan navê bajarê<br />
Bedlîsê yê kevn ji dema Îskenderê Makedonî<br />
de maye. Îskender piştî ku herêmê<br />
dagir dike, ji bo ku li herêmê<br />
keleheke dijwar ava bike, bi navê<br />
“Lîs/Lais/Lîz” ango “Badlîs” serleşkerekî<br />
xwe tayîn dike. Piştî ku keleha<br />
Bedlîsê temam dibe, Îskender bi xwe<br />
tê û nikare kelehê bixe bin deste xwe,<br />
vedigere. Piştî wê, serleşkerê bi navê<br />
Lîs ji Îskender re dibêje; “Keleh<br />
dijwar e, nayê fethkirin, tu jî<br />
hatî te nikaribû. Mexseda<br />
min ew bû ku ez vê rastiyê<br />
nîşan bidim.<br />
Ji ber vê<br />
yekê serleşker<br />
tê efûkirin<br />
û bajar bi navê<br />
wî dimîne.” (Ensîklopediya<br />
Îslamê,<br />
Cild: 2,<br />
rûpel: 657-<br />
6664). Li<br />
gorî hin<br />
çavkaniyên din<br />
de, navê bajar wek “Paxiş” derbas<br />
dibe, li gorî heman çavkaniyan navê<br />
“Baxaxêş”, “Baxêş” bi Ermenîkî ye,<br />
dibe ku bingeha xwe ji zimanê Aramî<br />
an jî Asîrî bigire. (S. Nîşanyan;<br />
http://www.nisanyanmap.com) Bi Asûrîkî<br />
“Bît” tê wateya “welat, niştiman”,<br />
“Bet/Bed” tê wateya “keleh”ê. Ji ber<br />
wê li gorî rîwayet û çavkaniyên ku efsaneya<br />
Îskenderê Mezin vedibêjin, di<br />
heman demê de bingeha nave wê jî<br />
piştrast dikin. Asûrî jê re “Bît-Lîs”,<br />
Pers û Yewnan; “Bad-Lîs / Bad-<br />
Lais”, Bîzansî; “Bal-Lais-on/Babaleison”<br />
an jî “Baleş”, Ereb; “Bad-Lîs”,<br />
Ermenî; “Baxaxêş, Baxêş, Paxêş, Paxîşî”<br />
dibêjin. Bi Kurdî jî navê vî bajarî<br />
“Bed-Lîs / Bedlîs” e.<br />
Dîroka herêma Bedlîsê wekî cîwaren<br />
din yên Kurdistanê gelek kevnar e.<br />
Li lêkolîn û tespîtên dîroknasan dîroka<br />
Tetwan, li ber gola Wanê ciyek turîstîk<br />
e. Xelat jî ji alî tarixa xwe ve pir kevn e.<br />
Kela Bedlîsê, Tirba Şerefxan, Mizgefta<br />
Mezin û ya Kureyş, medreseyên herêmê<br />
cihên herî pir tên ziyaret kirin.<br />
Ku riya we bi Bedlîsê ket, heta hûn Çiyayê<br />
Nemrûd û Gola Nemrûd nebînin,<br />
Kumbetên Xelatê nebînin, Keleha Bedlîsê,<br />
Medreseya Îxlasiye, Mizgefta Şerefiye<br />
û kumbetên ku li navenda bajar in<br />
nebînin ji Bedlîsê venegerin. Her wisa<br />
divê hûn kebaba Bedlîsê ya bi navê<br />
“Buryan” û “Avşor” bixwin. Heke ku<br />
hûn seyrana xwe ya Bedlîsê berên bestir,<br />
yê ji kok boyaxê, gopala Xelatê, bindeqa<br />
Xîzan, gûza Adilcewazê, hingivê<br />
Mûtkiyê û penêrê kûp nestînin û vegerin<br />
nexwe hûn ji bo çi çûne?<br />
BAJARNAME<br />
BEDLÎS<br />
Navend Bedlîs<br />
Parêzgeh Bedlîs<br />
Herêm -<br />
Alî<br />
Bakurê Kurdistanê<br />
Dewlet Tirkiye<br />
herêma Bedlîsê digihîje hezarsala<br />
6mîn a berî zayînê. Di dema ku pêşevanên<br />
Aryenî li herêmê peyda dibin ev<br />
der jî bi wan şên dibe. Hawê ku tê<br />
zanîn desthilatdariya pêşîn ya li ser herêmê<br />
desthilatdariya Mîtaniyan e. Ji<br />
ber ku Mîtanî, zimanê Xurrîkî bi kar<br />
dianîn, ji dewleta wan re “Xurrî-Mîtanî”<br />
tê gotin. Heta sedsala 13mîn a beriya<br />
zayinê Xurrî-Mîtanî<br />
desthilatdariyê li herêmê dimeşînin. Di<br />
sedsala 12mîn a beriya zayînê de Hîtîtî<br />
desthilatdariya xwe saz dikin. Piştî wê<br />
Ûrartûyî li herêmê<br />
dibin<br />
desthilatdar.<br />
Şûn de<br />
Asûrî, piştî<br />
wan Med û şûn<br />
de jî Pers li herêmê<br />
dibin serwer. Bi têkbirina<br />
Persan re Îskenderê<br />
Makedonî (333 b.<br />
z.) desthilatdariyê<br />
dike.<br />
Dîroka serdestî<br />
desthilatdariya<br />
li ser Bedlîsê her çi qas bi vî awayî<br />
be jî, dîroka niştecihên wê cuda ye û<br />
hûnaka wê xweser e. Li herêmê wekî<br />
erdnîgariya kevnar a Kurdistanê ji mêj<br />
ve li vir kom û komik û civakên xwediyê<br />
vî welatî jiyane. Li herêma Bedlîsê<br />
jî ji berî hezarsala 6an a berî<br />
zayînê de jiyana civakî heye. Vê jiyana<br />
civakî her xwe diparêze. Li hember<br />
desthilatdariyê xwe diparêze û di ber<br />
xwe dide. Wekî êl û eşîr û federasyona<br />
hozan her tim li hember dewlet û împaratoriyên<br />
desthilatdar xwestine statuya<br />
xwe biparêzin. Di pirtûka<br />
Şerefxanê Bedlîsî, ya bi nave “Şerefname”<br />
de dîroka berxwedêriya niştecihan<br />
jî heye. Li gor vê pirtûkê di wê<br />
demê de, li herêmê 25 eşîrên Kurdan<br />
ên ku ji hev cuda dijiyan hebûn. Ev<br />
eşîr tên ba hev û biryara hevkariyê digrin.<br />
Ango federasyoneke eşîrî çêdikin.<br />
Federosyan dixwaze ku navenda herêma<br />
Bedlîsê, ango bajarê Bedlîsê bidest<br />
bixe. Wê demê hukumdarê gurcî,<br />
Tadît li herêmê serwer e. Eşîr êrîşê artêşên<br />
vî hukumdarî dikin û kelê û bajar<br />
bidest dixin. Bi giştî ji wan re “Rojkan”<br />
tê gotin. Navê eşîrên ku federasyonê<br />
ava dikin ev in: Qeysan, Baykan,<br />
Modkan, Zoqeysî, Zeydî, Keleçeran,<br />
Xirbelan, Balkan, Xiyartan, Goran, Bireşan,<br />
Sekran, Garisî, Bêdoran, Belakurdan,<br />
Zerdûsan, Endakiyan,<br />
Pirtayan, Qewalisî, Girdîkan, Suhrewerdiyan,<br />
Kaşaxiyan, Xaldan, Istûkan<br />
û Ezîzan. (Şerefname, Şerefxanê Bedlîsî)<br />
Piştî vê demê her çi qas Bîzansî û<br />
Sasanî êrîş bibin ser herêmê jî ji ber<br />
yekîtiya eşîran bi ser nakevin. Di sedsala<br />
11an de Selçûqî desthilatiyê dikin,<br />
piştî wê Merwanî dibin serwer. Di sedsala<br />
13’an de talangeriya Mongolan li<br />
herêmê pêk tê û tar û mar dibe. Şûn de<br />
Eyûbî dibin serwer, şûn de Teymûrê<br />
Qot talan û wêran dike. Piştî Teymûr<br />
herêm dikeve bin kontrola Şerefxaniyan.<br />
Şerefxanî dibin desthilat û serwerê<br />
herêmê. Wekî desthilatên herêmî<br />
Şerefxanî her tim xwedî desthilat bûne<br />
û li herêmê bi hêzên dagirker re carina<br />
şer kirine û li ber xwe dane, carina jî<br />
hevkariyê kirine. Di dema desthilata<br />
emewiyan, ebasiyan, merwaniyan de<br />
heman rêbaz pêk hatile. Di sala<br />
1537’an de wekî bajar dikeve bin desthilata<br />
osmaniyan. Ango di sedsala<br />
16’mîn de Bedlîs bi tevahî dikeve bin<br />
desthilata osmaniyan. Lê her çi qas<br />
desthilatî ya osmaniyan be jî birêvebirin<br />
di destê şerefxaniyan de ye. Şerefxanî<br />
heta 1894an rêveberiya vê herêmê<br />
dikin. Şûn de rûs dagir dikin. Heta<br />
1915’an herêm dibe qada şer û pevçûnê,<br />
bajar têk diçe. Bajarê Bedlîsê<br />
kavil dibe. Bi avakirina Komara Tirkiyeyê<br />
re Bedlîs dikeve bin desthilatiya<br />
Tirkiyê. Wekî bajar ji berk u gelek hejmara<br />
şêniyan kêm dibe di sala 1929an<br />
de desthilatdarên Tirkiyê Bedlîsê dikin<br />
navçeya Mûşê. Lê di sala 1936an de<br />
dîsa wekî parêzgeh tê diyarkirin. Di<br />
bin desthilatdariya Tirkiyê de wekî<br />
parêzgeh digel navçeya navend 7<br />
navçeyên wê hene.<br />
NAVÇE<br />
ARCÎGEH / ELCEWAZ: Rûber<br />
812km², bilindahiya ji deryayê 1.650<br />
metre ye. Arcîgeh 94 km ji Bedlîsê dûr<br />
dikeve. Gorî serjimêra sala 2000î bi<br />
giştî hejmara niştecihan 34.171 e.<br />
XELAT: Rûber 1.044km² ye. Hejmara<br />
niştecihên navendê 23.000 û bi<br />
giştî jî nêzîkî 45.000 e. 26 gund û 2<br />
mezreyê wê hene.<br />
XÎZANÎZADE KEMAL FEWZÎ: Nivîskar,<br />
helbestvan û tekoşerê doza azadiya<br />
Kurdistanê, di sala 1891’ê de li Xîzanê ji<br />
dayik dibe. Di <strong>27</strong>’ê Gulana 1925’an<br />
de li Mizgefta Mezin a Amedê<br />
digel tekoşerên doza Kurdî<br />
tê bidarvekirin. Li Stenbolê,<br />
di dibistana leşkerî<br />
de dixwîne. Bi derketina<br />
Îttîhat û Terrakî re,<br />
ew jî tevlî siyasetê<br />
dibe û li ser doza gelê<br />
Kurd dajo. Di nava<br />
refên Kurdistan Tealî<br />
Cemiyeti de têdikoşe.<br />
Bi şikestina serhildana<br />
Şêx Seîd ew jî tê girtin. Di<br />
zindanê de bi rojan êşkence<br />
dibîne. Bi fermana Mistefa<br />
Kemal îdama wî tê derengxistin ku ew<br />
bêhtir îşkenceyê bibîne. Fewzî, li zindanê<br />
berxwedaneke mezin dide û di<br />
dadgehê de berevaniyeke dîrokî dike.<br />
Ew û Bavê Tûjo, Hecî Axtî, Seyîd Evdilqadir<br />
û Mihemed Tewfîq li Mizgefta<br />
Mezin a Amedê tên îdamkirin. Berî ku<br />
bê îdamkirin wiha dibêje; “...Kurdistan<br />
wek bihuşt e û ya me ye. Xwediyê malê<br />
em in. Kî çi dibêje bila bibêje.... Tu<br />
hêzek nikare li hember vê bibe asteng,<br />
lewra ew yê me ye...”<br />
BEDÎUZZEMAN SEÎDÊ KURDÎ:<br />
Di 1878’an de li Bedlîsê, li navçeya<br />
Xîzanê, li gundê Nûrsê ji dayik bûye.<br />
Navê bavê wî sofî Mîrze ye, navê diya<br />
wî jî Nûrê ye. Perwerda destpêkê û ya<br />
navîn li welêt diqedîne. Xebatên welatperweriyê<br />
dimeşîne. Beşdarî Şerê Cîhanî<br />
yê yekem dibe. Li Rûsyayê, du<br />
salan êxsîr dimîne û paşê vedigere<br />
welêt û dîsa xebatên xwe yên welatperweriyê<br />
didomîne. Paşê, dev ji van<br />
xebatan ber dide û bi temamî xwe dide<br />
ÇUXÛR (NORŞÎN): Rûber<br />
650km², bilindahi ji deryayê 1.320<br />
m ye. Serjimara navendê 22.521 û bi<br />
giştî jî nêzîkî 50.000 e. Di sala<br />
1988an de bûye navçe. 25 gund û 13<br />
mezrayên wê hene.<br />
XÎZAN: Di sala 1936an de bûye<br />
navçe. Hejmara niştecihan li navendê<br />
12.000 û bi giştî jî nêzîkî<br />
45.000 kes dijîn.<br />
MOTKÎ: 20 km li rojavayê Bedlîsê<br />
ye. Rûber 1.060 km² ye. Li navendê<br />
li dora 5.000 kes dijîn.<br />
TETWAN/ TUX / TUXTEWAN:<br />
Rûber 1.235 km², bilindahî ji rûyê avê<br />
1.700 m ye. Li gorî serjimara sala<br />
2000’î hejmara niştecihên navendê<br />
65.901 û bi giştî jî 80.046 e. 56 gundên<br />
navçeyê hene. Tetwan ji aliyê bermayiyên<br />
dîrokî ve gelek dewlemend e.<br />
ÇAND Û HUNER<br />
Xwarênên herêmê: Şekalok: nîsk<br />
û nok di beroşê de tê kelandin. Qaşilkên<br />
hişk (zuha) yê xiyaran di beroşek<br />
din de tê kelandin. Kiftên ji qîme û<br />
bulxur çêkirî dikeve nav beroşa ku<br />
nîsk û nok tide dikele. Hinek av û xiyarên<br />
hişk dikeve navê û piştre rûnê<br />
sorkirî bi ser tê reşandin û tê serwîs<br />
kirin. Buryan: Li devera Bedlîsê kebaba<br />
Buryan xwarinekî gelek navdar<br />
e. Ev xwarin e, ku ji goştê karikê tê<br />
çêkirin, di mehên Hezîran, Gelawêj û<br />
Tirmehê de tê xwarin.<br />
Cil û berg: Zilam “şal û şapik” li<br />
xwe dikin. Bi ser şal û şapik de kefiyek<br />
li pişta xwe girê didin. Pêlava<br />
ku dikin nigê xwe jê re “xarik” tê<br />
gotin. Gorên ku dikin nigê xwe ji<br />
hirî tên çêkirin. Jinên Bedlîsî piranî<br />
fîstan û entarî li xwe dikin. Di bin<br />
fîstan de jî derpiyek ku jê re “direl”<br />
tê gotin, li xwe dikin. Di niga de<br />
çarox û gorên ji hirî hene. Şarpeyek<br />
ku jê re dibêjin “laçik” bi kefî re li<br />
serê xwe girê didin.<br />
NAVDARÊN BEDLÎSÊ<br />
riya dînî. Li gelek deran dikeve zindanê<br />
û tê surgûnkirin. Li Rihayê di<br />
23’yê adara 1960’î de wefat dike.<br />
WILLIAM SAROYAN: di 31’ê tebaxa<br />
1908’an de ji dayik dibe.<br />
Di 18’ê gulana 1981’ê de<br />
diçe ser dilovaniya xwe.<br />
Ermenî ye, bi eslê xwe ji<br />
Bedlîsê ye. Malbata wî<br />
koçî Amerîkayê kirîye<br />
û ev jî li wê derê tê<br />
dinyayê. Di 1939’an de<br />
hêjayê Xelata Pulîtzerê<br />
tê dîtin lê ew xelatê<br />
red dike. Li Amerîkayê<br />
wekî kurteçîroknûsê herî<br />
baş tê nasîn. Ji aliyê<br />
UNESCO’yê ve sala 2008an<br />
sala William Saroyan hat diyarkirin.<br />
29 pirtûk, 23 lîstikên şanoyê, <strong>14</strong> çîrokên<br />
wî digel çend stranan hene.<br />
A. GULGEŞ DERYASPÎ: Nivîskar û<br />
romannûsa jin ya kurd di kanûnê<br />
1978’an de li gundê Ximêçûrê ku girêdayî<br />
Bedlîsê ye tê dinyayê. Ew dibistana<br />
seretayî li gundê xwe dixwîne. Piştî pazdehsaliya<br />
xwe, ew bi malbatî mala xwe<br />
bar dikin, li Tetwanê bi cî dibin. Wekî nivîskar<br />
serboriya wêjeyê ya wê, ji zaroktiya<br />
wê de bala wê li ser wêjeyê bû, di<br />
sala 1994’î de dest bi nivîsê dike. Lê bi<br />
awayê cidî di sala 2000’î de çend tekstên<br />
şanoyê dinivîse û piştre jî çend<br />
hêçan dinivîse. Di sala 20<strong>07</strong>’an de romana<br />
xwe ya yekemîn dinivîse û roman<br />
bi navê “Tariya Bi Tav” di sala 2010an<br />
de tê çapkirin. Di 2013’an de romana wê<br />
ya duyemîn a bi navê “Xezal” ji weşanên<br />
J&Jyê derdiçe. Wekî romannûsa jin<br />
ya yekemîn tê nasandin. “Beriya romana<br />
romannivîsera kurd Guldeş Deryaspî,<br />
li Swêdê jineka kurd a nivîskar ya<br />
bi navê Zarîfe Demîr kurteromaneke bi<br />
sernavê “Kela Bilind” nivîsîbû. ”(L.P.)
Change language