Av.Hasan Zihni GÃNEN, Enerji Hukuku AraÅtırma Enst. - ICCI
Av.Hasan Zihni GÃNEN, Enerji Hukuku AraÅtırma Enst. - ICCI
Av.Hasan Zihni GÃNEN, Enerji Hukuku AraÅtırma Enst. - ICCI
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
<strong>Av</strong>. <strong>Hasan</strong> <strong>Zihni</strong> GÖNEN<br />
ENERJİ HUKUKU ARAŞTIRMA ENSTİTÜSÜ
Özet<br />
• GĠRĠġ<br />
• AB ENERJĠ HUKUKU POLĠTĠKASI VE HUKUKĠ<br />
DAYANAKLARI<br />
• TÜRKĠYE’DE YENĠLENEBĠLĠR ENERJĠ KAYNAKLARI<br />
• SONUÇ VE DEĞERLENDĠRME
Giriş<br />
• Yenilebilir enerji; en kısa tanımı ile sürekli olarak yenilenebilen doğal<br />
süreçlerden elde edilen enerjidir. Günümüz teknolojileri ile aĢağıadki<br />
kaynaklardan elde edilmektedir.<br />
Yenilenebilir enerji kaynakları;<br />
• güneĢ,<br />
• rüzgar,<br />
• biyokütle,<br />
• biyo yakıtlar,<br />
• jeotermal,<br />
• hidrolik güç,<br />
• okyanus kaynakları,<br />
• yenilenebilir kaynaklardan elde edilen hidrojen enerjisidir.
AB ENERJİ POLİTİKASININ DAYANAKLARI<br />
• <strong>Av</strong>rupa Birliğinin yenilenebilir enerji kaynaklarının<br />
yaygınlaĢtırılması amacıyla ortak ve kararlı bir politika<br />
oluĢturulmasında dört ana endiĢe yer almaktadır.<br />
Bunlar;<br />
• enerji ithalat bağımlılığı,<br />
• kaynak güvenliği,<br />
• insanların neden olduğu iklim değiĢikliği,<br />
• gelecekteki küresel teknoloji pazarının kaçırılması<br />
tehdidi<br />
olarak belirlenmektedir.
AB ENERJİ POLİTİKASININ<br />
DAYANAKLARI<br />
• <strong>Enerji</strong> de dışa bağımlılık oranının %50 yi<br />
geçmiş olması ve bu oranın hızla artış<br />
göstereceğinin ön görülmesi<br />
• Arz güvenliği ile ilgili ulusal güvenliği<br />
tehdit eder boyutlardaki sorunlar,<br />
• Fosil kaynakların çevreye zararları ve bu<br />
zararları azaltmaya yönelik birliğin<br />
taahhütleri,
AB ENERJİ POLİTİKASININ DAYANAKLARI<br />
• KuruluĢundan bu yana AB nin enerji politikası<br />
ekonomik geliĢimine paralel olarak geliĢmiĢtir.<br />
Birliğin enerji politikasını etkileyen unsurlar;<br />
• geniĢlemenin etkisiyle artan nüfus,<br />
• büyüyen ekonomi ve bundan dolayı enerjiye olan<br />
talebin artması,<br />
• tek pazarın henüz tamamlanamaması,<br />
• dıĢarda yaĢanan geliĢmeler ve küresel ısınmadır.
Yenilenebilir <strong>Enerji</strong> kullanımını teĢvik eden<br />
Direktifler,<br />
• 2001/77/EC Ġç Elektrik Piyasasında Yenilenebilir <strong>Enerji</strong> Kaynaklarında Elektrik<br />
Üretimini TeĢvik Eden Direktif(Directive 2001/77/EC of the European<br />
Parliament and of the Council of 27 Semptember 2001 on the Promotion of<br />
Electricity Produced from Renewable Energy Sources in the Enternal<br />
Electricity Market)<br />
• 2002/91/EC Binaların <strong>Enerji</strong> Performansı Direktifi(Directive on the Energy<br />
Performance of Buildings)<br />
• 2003/30EC UlaĢımda Biyoyakıtların veya Diğer Yenilenebilir Yakıtların<br />
Kullanımına TeĢvik Eden Direktifinin (Directive on the Promotion of the Use<br />
of Biofuels or Other Renewable Fuels for Transport)<br />
• 2003/96/EC <strong>Enerji</strong> Ürünleri ve Elektriğin Vergilendirilmesi için Topluluk<br />
Çerçevesinde Yeniden Yapılanması Direktifi(Directive on Restucuring the<br />
Community Framework for the Taxation of Energy Products and Electricity),
TÜRKİYE’DE YENİLENEBİLİR ENERJİ<br />
KAYNAKLARI İLE İLGİLİ DÜZENLEMELER<br />
Ülkemiz oldukça yüksek<br />
yenilenebilir enerji kaynakları<br />
potansiyeline sahip olmasına<br />
karĢın, elektrik üretiminde<br />
hidroelektrik hariç yenilenebilir<br />
enerji kullanımının oldukça düĢük<br />
olduğu görülmektedir.<br />
Yenilenebilir enerji<br />
kaynaklarında mevcut potansiyelin<br />
değerlendirilmesi ve piyasaya<br />
giriĢlerinin sağlanması ancak<br />
uygun destek mekanizmalarını<br />
içeren kanun, yönetmelik ve<br />
tebliğler kapsamında<br />
sağlanabileceği açıktır.
Ülkemizde yenilenebilir enerji kaynaklarının kullanımının teĢvik eden<br />
düzenlemeler hazırlanarak kanunlaĢtırılmıĢtır. Söz konusu düzenlemeler, 5346<br />
sayılı Yenilenebilir <strong>Enerji</strong> Kaynaklarının Elektrik <strong>Enerji</strong>si Üretimi Amaçlı<br />
Kullanımına ĠliĢkin Kanun, 4628 sayılı kanun, Petrol Piyasasında Uygulanacak<br />
Teknik Kriterler Hakkında Yönetmelik, Maliye Bakanlığı Özel Tüketim Vergisi<br />
Genel Tebliği Seri No: 8, ve 5627 sayılı <strong>Enerji</strong> Verimliği Kanunu’ dur.<br />
• 5346 sayılı Yenilenebilir <strong>Enerji</strong> Kaynaklarının Elektrik <strong>Enerji</strong>si Üretimi<br />
Amaçlı Kullanımına ĠliĢkin Kanun ve bu kanunu değiĢtiren 6094 sayılı<br />
Kanun<br />
• 4628 sayılı Elektrik Piyasası Lisans Yönetmeliği, Petrol Piyasasında<br />
Uygulanacak Teknik Kriterler Hakkında Yönetmelik<br />
• Maliye Bakanlığı Özel Tüketim Vergisi Genel Tebliği Seri No: 8<br />
• 5627 sayılı <strong>Enerji</strong> Verimliği Kanunu
6094 sayılı kanun ile değişen<br />
teşvikler<br />
• Hidroelektrik= 7,3 (ABD Doları cent/kWh)<br />
• Rüzgar =<br />
• Jeotermal=<br />
• çöp gazı =<br />
• Günes =<br />
7,3 (ABD Doları cent/kWh)<br />
10,5 (ABD Doları cent/kWh)<br />
13,3 (ABD Doları cent/kWh)<br />
13,3 (ABD Doları cent/kWh)<br />
Bu teşvikler YEK kanunun yürürlüğe girdiği 18.05.2005<br />
tarihi ile 31.12.2015 tarihine kadar işletmeye alınacak<br />
tesisler için geçecek tesisler için geçerlidir. Böylece kısa<br />
dönem araz sıkıntısının giderilmesi hedeflenmektedir.
6094 sayılı kanun ile değişen<br />
teşvikler<br />
• YEK kapsamındaki tesislerin hazine taşınmazı<br />
üzerinde olması halinde halen alınmakta olan % 1’lik<br />
kullanım ve irtifak bedeli kaldırılmıştır.<br />
• 500 kW altındaki üretim tesisleri için su kullanım<br />
hakkı sözleşmesi imzalama yetkisi DSI’nin ilgili taşra<br />
teşkilatı görüşü çerçevesinde ilgili il özel idaresine<br />
bırakılmıştır.<br />
• 31/12/2015 tarihinden önce işletmeye giren üretim<br />
tesislerinde kullanılan ekipmanın yerli üretim olması<br />
halinde 5 yıl süre ile teşvikler sağlanmıştır.<br />
• Bakanlığın gerekli imar planlarını resen yapabilme
SONUÇ<br />
• YEK teşvik sistemimiz daha çok kısa vadeli arz açığının<br />
giderilmesi ve bu teşviklerin hazineye minimum<br />
maliyetle sonlandırılması hedefini taşımaktadır.<br />
• Özellikle rüzgar ver güneşteki teşvikler yeterli<br />
olmaktan çok uzaktır.<br />
• Bununla birlikte son çıkan yasa bürokratik engelleri<br />
azaltma, kısa vadede yapılan yatırımları özellikle kredi<br />
geri ödemeleri sonuna kadar teşvike bağlamak suretile<br />
yatırımların fizibilitesini garanti altına almaktadır. Bu<br />
bakımdan özellikle hidro yatırımları bakımından<br />
teşvikler amacına ulaşmaktadır.