sosyal bilgiler ders kitaplarının - KEFAD - Ahi Evran Ãniversitesi
sosyal bilgiler ders kitaplarının - KEFAD - Ahi Evran Ãniversitesi
sosyal bilgiler ders kitaplarının - KEFAD - Ahi Evran Ãniversitesi
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
146 Ders Kitaplarının Mesaj Tasarımı İlkeleri Açısından Değerlendirilmesi M. Şahin<br />
Görsel Öğelerin Teknik Özellikleri<br />
Ders kitaplarındaki görsel öğelerin teknik özellikler yönünden etkili<br />
kullanılması; görsel öğelerin rengi ve boyutlarına göre değerlendirilmiş ve çok<br />
az düzeyde etkili kullanıldığı saptanmıştır. Görsel öğelerin renkli olmasına<br />
kısmen özen gösterilmiş, ancak renkler çoğunlukla amacına uygun<br />
kullanılmamış ve önemli ayrıntılar renklerle vurgulanmamıştır. Öğeler ile zemin<br />
rengi arasında çok az uyum sağlanmıştır. Bazı haritalarda tek renk kullanıldığı<br />
için dikkat çekilmek istenen ülke, bölge, yerleşim yerleri ya da sınırlara yeterince<br />
vurgu yapılmamıştır. Resim ya da fotoğrafların bazıları siyah beyaz kullanılmış,<br />
bazı görsellerde de renkler öğelerin ayrıntılarını vurgulayıcı nitelikte olmamıştır.<br />
Görsel öğelerin boyutları çoğunlukla gerçeğine uygun olarak kullanılmadığı,<br />
benzerlikler ve farklılıkları vurgulayacak özelliklere dikkat edilmediği, mesajları<br />
etkili kılacak ve ön plana çıkaracak detaylara özen gösterilmediği görülmüştür.<br />
Ders kitaplarında renk kullanımı, görsel öğelerin boyutu, görsellerin içerisindeki<br />
öğelerin konumu, görsellerin seçiciliğini etkileyen kalite ile ilgili sorunlar<br />
benzerlik göstermektedir.<br />
Görsel Öğelerin Öğrenciyi Düşündürmesi<br />
Görsel öğeler, öğrenciyi düşündürmede çok az düzeyde etkili kullanılmıştır.<br />
Görsel öğelerin genellikle ilgi ve dikkat çekici, bilgiye yönlendirici ve araştırma<br />
yapmaya fırsat verici nitelikte olmadığı ortaya çıkmıştır. Öğrenciyi<br />
düşündürmede etkili olmayan görseller çoğunlukla metinle tutarlı olmadığı gibi<br />
renk, boyut, kalite ve içerik yönünden de iyi düzenlenmemiştir.<br />
Sayfa Tasarımının Etkili Kullanımına İlişkin Bulgular<br />
Sayfa tasarımı olarak, sayfa içerisinde metin bütünlüğünün sağlanması, sayfa<br />
içerisindeki boşlukların etkili kullanılması, metin içerisinde yazı bloklarının<br />
etkili kullanılması, karşılıklı sayfaların tutarlı ve bütünlük içerisinde kullanılması<br />
ile ilgili bulgulara yer verilmiştir.<br />
Sayfa İçerisinde Metin Bütünlüğünün Sağlanması<br />
Ders kitaplarında metin bütünlüğünün sağlanması çok az düzeyde etkili<br />
kullanılmıştır. Görsel ve anlam bütünlüğü açısından paragraftaki ilk satırın sayfa<br />
sonuna ve son satırın sayfa başına gelmemesine özen gösterilmiş, sayfa sonunda<br />
alt başlık kullanılmamıştır. A <strong>ders</strong> kitabındaki yer alan birkaç sayfanın son<br />
sözcüğünde hece bölmesi yapılmış, diğer <strong>ders</strong> kitaplarında sayfanın son<br />
sözcüklerinde hece bölmesi yapılmamıştır. Ancak, tüm <strong>ders</strong> kitaplarında sayfa<br />
içerisinde sıkça paragraf yapılmış, her paragrafta farklı konular ele alınmış ve<br />
sayfa içerisinde farklı içerikli görsel öğelerin kullanılması metin bütünlüğünü<br />
olumsuz etkilemiştir. Bazen tek cümleden oluşan ve tutarsız paragraflar ile<br />
metin, soru, görsel öğe ve boşluklar ilişkisiz biçimde kullanılmıştır.<br />
Sayfa İçerisinde Boşlukların Düzenlenmesi<br />
Ders kitaplarındaki sayfa boşluklarının düzenlenmesi hiç düzeyinde etkili<br />
bulunmuştur. Sayfanın başı, sonu, sağı ve solunda, başlıklar ya da alt<br />
başlıklardan sonra, paragraflar ve görsel öğeler arasında boşluklar etkili
Change language