BÃBREK TÃMÃRLERÄ° - Ankara Patoloji DerneÄi
BÃBREK TÃMÃRLERÄ° - Ankara Patoloji DerneÄi
BÃBREK TÃMÃRLERÄ° - Ankara Patoloji DerneÄi
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
PROF. DR. NUSRET AKPOLAT<br />
İnönü Üniversitesi Tıp Fakültesi <strong>Patoloji</strong> A.D.<br />
ANKARA PATOLOJİ DERNEĞİ KIŞ OKULU<br />
17. 03. 2012<br />
ANKARA
Böbrek hücreli tümörler<br />
Malign<br />
• Berrak hücreli BHK<br />
• Multiloküler berrak hücreli BHK<br />
• Papiller BHK<br />
• Kromofob BHK<br />
• Bellini’nin toplayıcı kanal karsinomu<br />
• Böbrek medüller karsinom<br />
• Xp11 translokasyon karsinomu<br />
• Nöroblastom ile ilişkili karsinom<br />
• Müsinöz tübüler ve iğsi hücreli karsinom<br />
• Böbrek hücreli karsinom, sınıflandırılamayan<br />
Benign:<br />
• Papiller adenom<br />
• Onkositom<br />
Mezankimal tümörler<br />
Çoçukluk çağında görülenler<br />
• Berrak hücreli sarkom<br />
• Rabdoid tümör<br />
• Konjenital mezoblastik nefroma<br />
• İnfantların ossifiye böbrek tümörü<br />
Erişkin yaşta görülenler<br />
• Leiomyosarkom (böbrek veni içeren)<br />
• Anjiosarkom<br />
• Rabdomyosarkom<br />
• Malign fibröz histiyositom<br />
• Hemanjioperistom<br />
• Osteosarkom<br />
• Anjiomyolipom<br />
• Epiteloid anjiomyolipom<br />
• Leiomyom<br />
• Hemanjiom<br />
• Lenfanjiom<br />
• Jukstaglomerüler hücreli tümör<br />
• Renomedüller intertisyel hücreli tm<br />
• Schwannom<br />
• Soliter fibröz tümör
Metanefrik tümörler<br />
• Metanefrik adenom<br />
• Metanefrik adenofibrom<br />
• Metanefrik stromal tümör<br />
Nefroblastik tümörler<br />
• Nefrojenik kalıntılar<br />
• Nefroblastom<br />
• Kistik papiller differansiyasyon<br />
gösteren nefroblastom<br />
Miks mezankimal ve epitelyal<br />
tümörler<br />
• Kistik nefroma<br />
• Miks epitelyal ve stromal tümör<br />
• Stromal sarkom<br />
Nöroendokrin tümörler<br />
• Karsinoid<br />
• Nöroendokrin karsinom<br />
• Primitif nöroektodermal tümör<br />
• Nöroblastom<br />
• Feokromositoma<br />
Hematopoetik ve lenfoid tümörler<br />
• Lenfoma<br />
• Lösemi<br />
• Plazmasitom<br />
Germ hücreli tümörler<br />
• Teratom<br />
• Koryokarsinom<br />
Metastatik tümörler
• BENİGN<br />
• Anjiomyolipom<br />
• Onkositom<br />
• MALİGN<br />
• Berrak H RCC<br />
• Papiller RCC<br />
• Kromofob RCC<br />
• Multiloküler Berrak H RCC<br />
• Toplayıcı Kanal Karsinomu<br />
• Müsinöz Tübüler ve İğsi Hücreli Karsinom<br />
• Sınıflandırılamayan RCC
• PROGNOSTİK FAKTÖRLER<br />
• İHK
• Benign mezenkimal tümör<br />
• Üç komponentten oluşur:<br />
• Angio..<br />
• Myo…<br />
• Lipo…<br />
• Etyopatogenez:<br />
• Sporadik (sık)<br />
• Tuberous sklerozis (TS) ile birlikte (%3):<br />
o TS hastaların %70’inde AML +<br />
• Köken:<br />
• Perivasküler epiteloid hücreler (PEC) PEComa
Stone CH, Arch Pathol Lab Med, 2001; 125: 751-58
• Sıklık:<br />
• Yaş:<br />
• Renal tümörlerin %1<br />
• Sporadik (ort: 52)<br />
• TS: genç–erişkin (ort: 38)<br />
• Cinsiyet:<br />
• E:K = 1:4<br />
• E:K = 1:9
• Klinik:<br />
• Multifokalite ve bilateralite <br />
• Asemptomatik (genellikle)<br />
• Semptom: Yan ağrısı<br />
• Komplikasyon:<br />
o KBY<br />
o Hemoraji
• MAKROSKOBİ:<br />
• Çap: 0.2-35 (ort. 4-6) cm<br />
• Kapsülsüz<br />
• İyi sınırlı<br />
• Renk: sarı-pembe
• MİKROSKOBİ:<br />
• Trifazik morfoloji<br />
o Yağ (matür)<br />
o Düz kas<br />
o Kan damarları (kalın, hiyalinize)<br />
• Nükleer atipi (nadir)<br />
• Mitoz (nadir)
Antikor %<br />
Vimentin 100<br />
CK 0<br />
EMA 0<br />
CD34 0<br />
-SMA 100<br />
MSA 98<br />
Desmin 70<br />
S100 28<br />
HMB45 98<br />
ER 19<br />
PR 28<br />
L'Hostis H, Am Surg Pathol, 1999; 23: 1011-20
EMA<br />
PanCK
HMB45<br />
HMB45
-SMA<br />
S100
Küçük<br />
Büyük<br />
EPİTELOİD HÜCRELER<br />
İntermdiate<br />
Aydin, Am Surg Pathol, 2009; 33: 289-297<br />
Multinükleer
Ganglion like<br />
EPİTELOİD HÜCRELER<br />
Ameboid<br />
Aydin, Am Surg Pathol, 2009; 33: 289-297
EPİTELYAL KİSTLER<br />
CK<br />
Aydin, Am Surg Pathol, 2009; 33: 289-297<br />
HMB45
Davis CJ, Modern Pathology (2006) 19: 669–674
KİSTİK AML<br />
Davis CJ, Modern Pathology (2006) 19, 669–674
• Tanım:<br />
• Benign renal epitelyal tm<br />
• Düzgün sınırlı ve santral skarlı<br />
• Onkositik hücrelerden oluşur.<br />
• Sıklık:<br />
• Yaş:<br />
• Primer böbrek neoplazmlarının % 5-10’sini oluşturur.<br />
• Aralık: 20-91 yaş<br />
• Ortalama: 63 yaş<br />
• Cinsiyet:<br />
• E/K : 3/1
• MAKROSKOBİ:<br />
• İyi sınırlı ve kapsülsüzdür<br />
• Renk:<br />
o Maun rengi tipiktir ve<br />
o Ten-soluk sarı renk (seyrek)<br />
• Tm çapı:<br />
o Aralık : 0,1-15 cm<br />
o Ort: 4,4 cm<br />
• Sağ > sol<br />
• Bilateral (%4)<br />
• Multifokal (%17)
• MAKROSKOBİ:<br />
• Santral/radial skar (%32)<br />
o Boyut ve süre ile ilişkilidir.<br />
• Hemoraji (%27)<br />
• Nekroz (nadir)<br />
Trpkov K, Histopathology. 2010; 57:893-906
450-09
2884-07
• MİKROSKOBİ:<br />
• Patern:<br />
o Nested (%49)<br />
o Solid (%34)<br />
o Kistik (%7)<br />
o Tübüler (%6)<br />
o Trabeküler (%5)<br />
Trpkov K, Histopathology. 2010; 57:893-906
Nested
Solid-Alveolar
Trabeküler
Solid – Tubuler
Tubuler
Tubulokistik
• MİKROSKOBİ:<br />
• Onkositik hücreler:<br />
o Sitoplazma: yuvarlak-poligonal, eozinofilik ve granüllü<br />
o Nükleus: yuvarlak ve sınırları düzenli, kromatini ince ve<br />
homojen<br />
• Onkoblastlar (%26)
Trpkov K, Histopathology. 2010; 57:893-906
• MİKROSKOBİ:<br />
• Pleomorfizm ve nükleer atipi (fokal ) (%39)<br />
• Arada hapsolmuş tubuller (%37)<br />
• Kalsifikasyon (%18)<br />
• Papilla benzeri uzantılar (%9)<br />
• Mitotik aktivite (%7)<br />
• >%50 hiposelüler stroma (%6)<br />
• Nekroz (%2)<br />
Trpkov K, Histopathology. 2010; 57:893-906
Trpkov K, Histopathology. 2010; 57:893-906
• MİKROSKOBİ:<br />
• Perinefrik yağa uzanım (%16)<br />
• Vasküler uzanım (%4)<br />
Trpkov K, Histopathology. 2010; 57:893-906
• İHK:<br />
• G(+): CD117, CK8, Cadherin-16, S100A1<br />
• B (+): CD10<br />
• G(-): CK7, Vimentin, GST-, EpCAM, RCC, CAIX
CK7<br />
CD117<br />
GST-<br />
RCC<br />
Vim
• Sıklık:<br />
• Yaş:<br />
• En sık görülen RHK (%60)<br />
• 34-90 yaş aralığı<br />
• En sık 60-64 yaş<br />
• Cinsiyet:<br />
• E/K = 2/1.7
• KLİNİK BULGULAR:<br />
• En sık:<br />
o Hematuri (%50-60)<br />
o Abdominal ağrı (%40)<br />
o Palpable kitle (%30-40)<br />
• Bu üç semptomun birlikte görülme oranı < %10
• KLİNİK BULGULAR:<br />
• Nonspesifik bulgular:<br />
o Gece terlemesi, ateş,<br />
o Genel kırgınlık, hipoalbuminemi,<br />
o Anemi, hepatik disfonksiyon,<br />
o Trombositoz, eritrositoz ve kilo kaybıdır.<br />
• Rastlantısal tanı (radyolojik ): >%50
• MAKROSKOBİ:<br />
• Klasik olgular:<br />
o Renk: altın sarısı-açık turuncu<br />
o Psödokapsül / kapsüllü,<br />
o İyi sınırlı, solid kitle<br />
o Sıklıkla hemorajik ve kistik<br />
odaklar içerir
• MAKROSKOBİ:<br />
• Düşük gradeli olgularda:<br />
o İntratümöral hiyalinizasyon (santral skar)
• MAKROSKOBİ:<br />
• Yüksek gradeli olgularda:<br />
o Renk: ten-beyaz renkli alanlar eşlik eder.<br />
o Sınırları düzensiz, infiltratif ve nekrotik
• MAKROSKOBİ:<br />
• Tm çapı: 0,3-30 cm (ort: 8 cm)<br />
• Multifokalite %11<br />
• Bilateralite %3.2
• MİKROSKOBİ:<br />
• Düşük dereceli olgularda:<br />
o Asiner büyüme paterni hakimdir.<br />
o Bazen: kistik ve alveoler (nested) paternler ±<br />
o İnce vaskülarize fibröz septalarla ayrılmıştır.<br />
o Stroma yok/minimal
• MİKROSKOBİ:<br />
• Yüksek dereceli olgularda:<br />
o Kapiller vasküler yapılar daha belirgindir.<br />
o Patern: solid, psödopapiller veya sarkomatoid<br />
o Rhabdoid diff. (%3-5)
• MİKROSKOBİ:<br />
• Dejeneratif değişiklikler (%75):<br />
o Fokal fibrozis ve hiyalinizasyon<br />
o Desmoplazi minimal veya yoktur.
• MİKROSKOBİ:<br />
• Coğrafik nekroz ve fokal hemoraji sıktır.<br />
• İnflamatuar infiltrasyon içerebilir.<br />
• Kalsifikasyon (
Nükleer çap Nükleer şekil Nükleol<br />
Grade 1 Küçük ( 10 m) Yuvarlak, uniform Yok/belirsiz<br />
Grade 2 Büyük ( 15 m) Sınırları düzensiz Görülür (x400)<br />
Grade 3 Daha büyük ( 20 m) Sınırları belirgin düzensiz Belirgin (x100)<br />
Grade 4<br />
Grade3 + Bizar multilobüle çekirdekler ± spindıl hücreler
Delahunt B, Am J Surg Pathol. 2011;35:1134-9
Delahunt B, Am J Surg Pathol. 2011;35:1134-9
Nükleer çap Nükleer şekil Nükleol<br />
Grade 1 Küçük ( 10 m) Yuvarlak, uniform Yok/belirsiz<br />
Grade 2 Büyük ( 15 m) Sınırları düzensiz Görülür (x400)<br />
Grade 3 Daha büyük ( 20 m) Sınırları belirgin düzensiz Belirgin (x100)<br />
Grade 4<br />
Grade3 + Bizar multilobüle çekirdekler ± spindıl hücreler
Delahunt B, Am J Surg Pathol. 2011;35:1134-9
Antikor Antikor %<br />
Vimentin 51-100<br />
Vimentin 51-100<br />
RCC 84-87<br />
RCC 84-87<br />
EMA 75-85<br />
EMA 75-85<br />
CD10 72-81<br />
CD10 72-81<br />
EpCAM 6-33<br />
EpCAM 6-33<br />
Cadherin-16 14<br />
Cadherin-16 14<br />
CK7 0-10<br />
CK7 0-10<br />
CD117 0-10<br />
CD117 0-10
Vim<br />
RCC<br />
CD117<br />
CK7
• Tanım:<br />
• Toplayıcı kanalların intercalated hücrelerinden gelişen.<br />
• Soluk , geniş sitoplazmalı ve hücre sınırları belirgin ,<br />
• Malign renal parankimal tümör.<br />
• Sıklık:<br />
• Yaş:<br />
• Renal h tm %5<br />
• 27-82 yaş aralığı<br />
• Ort: 59 yaş<br />
• Cinsiyet:<br />
• E:K = 1:1
• Klinik Bulgu:<br />
• Rastlantısal (%34)<br />
• Semptomatik (%66)<br />
o Karın ağrısı (%67)<br />
o Hematuri (%40)<br />
o Abdominal kitle (%27)<br />
o Diğer (%10)<br />
• Bilateral: %6<br />
• Multifokal : %8
• Makroskobi:<br />
• Tek, yuvarlak ve iyi sınırlı kitle<br />
• Lokalizasyon: %67 alt/üst polde<br />
• Tümör çapı: 1-30 (ort: 8) cm<br />
• Pösodokapsüle<br />
• Renk: ten-açık kahve<br />
• Santral skar (%12)
1336/09
• Mikroskobi:<br />
• Hücre tipleri:<br />
o Soluk/berrak h (%12)<br />
o Eozinofilik h (%41)<br />
o Mikst (%46)<br />
Amin MB, Am J Surg Pathol. 2008; 32:1822-3
• Mikroskobi:<br />
• Paternler:<br />
o Nested<br />
o Alveolar<br />
o Solid<br />
o Kistik<br />
o Tubuler<br />
o Tubulokistik
Nested<br />
Alveolar
Solid
Papiller
Tubulokistik<br />
Tubuler<br />
Amin MB, Am J Surg Pathol. 2008; 32:1822-34
• Mikroskobi:<br />
• Perinükleer halo<br />
• Çekirdek:<br />
o Yuvarlak/değişken<br />
o Sınırları düzenli/düzensiz<br />
o Nükleol belirginliği ±
Amin MB, Am J Surg Pathol. 2008; 32:1822-34<br />
• Mikroskobi:<br />
• Dejeneratif nükleer atipi
Am J Surg Pathol. 2007 Jun;31(6):957-60.<br />
Fuhrman grading is not appropriate for<br />
chromophobe renal cell carcinoma.<br />
Delahunt B, Sika-Paotonu D, Bethwaite PB, McCredie MR, Martignoni G, Eble JN, Jordan TW.<br />
Department of Pathology and Molecular Medicine, Wellington School of Medicine and Health Sciences, New Zealand.
Am J Surg Pathol. 2010 Sep;34(9):1233-40.<br />
A novel tumor grading scheme for chromophobe renal cell<br />
carcinoma: prognostic utility and comparison with<br />
Fuhrman nuclear grade.<br />
Paner GP, Amin MB, Alvarado-Cabrero I, Young AN, Stricker HJ, Moch H, Lyles RH.<br />
Department of Pathology, Cedars-Sinai Medical Center, Los Angeles, CA 90048, USA.
Paner GP, Am J Surg Pathol. 2010; 34:1233-40
Paner GP, Am J Surg Pathol. 2010; 34:1233-40
Paner GP, Am J Surg Pathol. 2010; 34:1233-40
Paner GP, Am J Surg Pathol. 2010; 34:1233-40
Paner GP, Am J Surg Pathol. 2010; 34:1233-40
CTG<br />
Nükleer<br />
çeşitlilik<br />
Nükleer kalabalıklaşma Pleomorfizm Anaplazi<br />
1 Değişken Yok Yok Yok<br />
2 Değişken<br />
Coğrafik kalabalıklaşma (x10)<br />
Bazı nükleuslar sırt sırta (x40)<br />
Nükleer çap 3N<br />
Nükleer kromatin<br />
düzensiz<br />
Yok<br />
3 Değişken ++/+++ +++ Belirgin<br />
Paner GP, Am J Surg Pathol. 2010; 34:1233-40
CTG-1<br />
CTG-2 Paner GP, Am J Surg Pathol. 2010; 34:1233-40
CTG-3<br />
Paner GP, Am J Surg Pathol. 2010; 34:1233-40
• İHK:<br />
• (+): CK7, CD117, EpCAM, Cadherin-16<br />
• (-): Vimentin, RCC
CK7<br />
CD10<br />
EpCAM<br />
Vim
CD117<br />
RCC
Pozitif<br />
Negatif<br />
Kromofob RCC CK7, CD117, EpCAM RCC<br />
Onkositom cD117 CK7, GST-
http://www.enjoypath.com/sp/case-0018/dd.htm
• Sıklık:<br />
• Yaş:<br />
• İkinci sıklıkta görülen BHK<br />
• BHK’ların % 7-14 (ort: %10)’unu oluşturur.<br />
• 30-80 yaş<br />
• Ort: 62<br />
• E/K = 2/1
MAKROSKOBİ:<br />
• Tm çapı: 1-18 cm (ort: 6,4 cm)<br />
• Nekroz ve hemoraji (%32-70)<br />
• Kesit yüzeyi:<br />
• Granüler, kolay parçalanır ve gri-ten rengindedir.
MAKROSKOBİ:<br />
• Psödokapsül (%30)<br />
• Kistik değişiklikler (%9-70)<br />
• Multifokalite % 39-45,<br />
• Bilateralite %5
MİKROSKOBİ:<br />
• Morfolojik olarak 2 tip tanımlanmıştır:<br />
• Tip 1: Bazal membrana oturan tek sıralı küçük<br />
hücrelerden oluşur.<br />
• Tip 2: Psödostratifiye geniş eozinofilik sitoplazmalı,<br />
nükleer atipisi belirgin hücrelerden oluşur.
Waldert, M BJU Int. 2008;102:1381-4
Waldert, M BJU Int. 2008;102:1381-4
MİKROSKOBİ:<br />
• Tümör paterni:<br />
• Klasik papiller patern:<br />
• Papiller-trabeküler patern:<br />
• Papiller-solid patern:<br />
• Tübüler patern:<br />
• Glomerüloid patern:
KLASİK
KLASİK
SOLİD
TUBULER
Tip-1
Tip-1
MİKROSKOBİ:<br />
• Yeni antiteler:<br />
• Berrak Hücreli Papiller RCC<br />
• Onkositik Papiller RCC
ONKOSİTİK PAPİLLER RCC<br />
Kunju LP, Hum Pathol. 2008; 39: 96-101<br />
CK7
ONKOSİTİK
CK7<br />
BERRAK HÜCRELİ PAPİLLER RCC<br />
Gobbo S, Am J Surg Pathol. 2008;32:1239-45
Antikor %<br />
Vimentin 100<br />
CK7 80-87<br />
AMACR 80-100<br />
RCC 87-95<br />
CD10 67-93<br />
Cadherin-16 0-29<br />
CD117 0-13<br />
WT1 0<br />
p63 0
RCC<br />
Vim
EMA<br />
CK7
CD34<br />
WT1
P=0.048<br />
Sika-Paotonu D, Am J Surg Pathol. 2006; 30:1091-6
Sika-Paotonu D, Am J Surg Pathol. 2006; 30:1091-6
P=0.009<br />
Sika-Paotonu D, Am J Surg Pathol. 2006; 30:1091-6
P=0.006<br />
Sika-Paotonu D, Am J Surg Pathol. 2006; 30:1091-6
1. Evre (TNM)<br />
2. Derece<br />
3. Histolojik alt tip<br />
4. Sarkomatoid değişiklik<br />
5. Cerrahi sınırlar<br />
6. Metastaz<br />
7. Mikrovasküler invazyon<br />
8. Tümör çapı
Bonsib S, American Journal of Surgical Pathology. 2000; 24:451-458
Grignon, D. Advances in Anatomic Pathology. 2007; 14:63-68
Grignon, D. Advances in Anatomic Pathology. 2007; 14:63-68
Grignon, D. Advances in Anatomic Pathology. 2007; 14:63-68
Bonsib, S. American Journal of Surgical Pathology, 2004; 28:1594-1600
Grignon, D. Advances in Anatomic Pathology. 2007; 14:63-68
PNFI<br />
RSFI<br />
Bedke J, BJU Int. 2009;103:1349-54
Sengupta S, Cancer. 2005; 104: 511-2
KROMOFOB RCC (143 Olgu)<br />
P=0.003<br />
Sengupta S, Cancer. 2005; 104: 511-2
KLASİK RCC (2445 Olgu)<br />
P
PAPİLLER RCC (421 Olgu)<br />
P=0.199<br />
Sengupta S, Cancer. 2005; 104: 511-2
pT1-2,N0,M0 (635 olgu)
pT1-2,N0,M0 (635 olgu)<br />
pT3a,N0,M0 (55 olgu)
TNM-2002<br />
T1a Böbrekle sınırlı, 4 cm Böbrekle sınırlı, 4 cm<br />
TNM-2010<br />
T1b Böbrekle sınırlı, 4,1-7 cm Böbrekle sınırlı, 4.1-7 cm<br />
T2 Böbrekle sınırlı, >7 cm -<br />
T2a - Böbrekle sınırlı, 7.1-10 cm<br />
T2b - Böbrekle sınırlı, >10 cm<br />
T3a Perinefrik, renal sinus veya adrenale invaze Perinefrik, renal sinus veya renal vene invaze<br />
T3b Renal ven veya v. kava (diafram altı) invaze V. kava (diafram altı) invazyonu<br />
T3c V. kava (diafram üstü) invazyonu V. kava (diafram üstü) invazyonu veya<br />
v. kava duvarına invaze (herhangi bir seviye)<br />
T4 Gerota fasiasını aşmış Gerota fasiasını aşmış veya<br />
direkt adrenal invazyonu
RCC<br />
CK7 mRCC GST- Vim CD117 EpCAM<br />
+ - + - + - + - + - + -<br />
Klasik (%) 4,3 95,7 87 13 56,5 43,5 65,2 34,8 13 87 56,5 43,5<br />
Kromofob (%) 92,3 7,7 7,7 92,3 0 100 7,7 92,3 84,6 15,4 100 0<br />
Papiller (%) 80 20 93,3 6,7 0 100 40 60 20 80 66,7 33,3<br />
Onkositom (%) 7,7 92,3 23,1 76,9 7,7 92,3 0 100 92,3 7,7 38,5 61,5<br />
Dr. Şirin Küçük, Tez Çalışması
RCC<br />
CK7 mRCC GST- Vim CD117 EpCAM<br />
+ - + - + - + - + - + -<br />
Klasik (%) 95,7 87 87<br />
Kromofob (%) 92,3 92,3 100 92,3 84,6 100<br />
Papiller (%) 80 93,3 100 80<br />
Onkositom (%) 92,3 92,3 100 92,3<br />
Dr. Şirin Küçük, Tez Çalışması
POZİTİF<br />
NEGATİF<br />
Klasik RCC mRCC CK7, CD117<br />
Kromofob RCC CK7, CD117, EpCAM Vim, mRCC, GST-<br />
Papiller RCC CK7, mRCC CD117, GST-<br />
Onkositom CD117 CK7, GST-, Vim<br />
Dr. Şirin Küçük, Tez Çalışması
DR. DİLEK ERTOY BAYDAR<br />
DR. AHMET KILIÇARSLAN<br />
DR. İRFAN BAYRAM<br />
DR. ŞİRİN KÜÇÜK