<strong>Bosna</strong> <strong>Hersek</strong><strong>Turizm</strong> <strong>Sektörü</strong>çeşididir. Kavram olarak sosyal ve kültürel faaliyetleri de içeren, yayla turizmi, ornitolojiturizmi, foto-safari, akarsu sporları, dağ turizmi ve doğa yürüyüşü gibi başlıklar altındadeğerlendirilebilen ekoturizm alanında <strong>Bosna</strong> <strong>Hersek</strong>, sahip olduğu ekosistemçeşitliliğinin yarattığı eşsiz doğal güzellikleri önemli bir potansiyel oluşturmaktadır.<strong>Bosna</strong> <strong>Hersek</strong>, korunmuş ve el değmemiş doğal güzelliklere sahip pek çok milli vedoğal parka sahiptir. Ülkedeki Sutjeska Milli Parkı Avrupa’da açılan ilk parklardanbirisidir. Sutjeska Milli Parkı binyıllık Perucica Ormanlarını ve ülkenin en yüksek yeriolan Maglic Dağlarını bünyesinde bulunduran; 17,500 hektarlık bir alana yayılanyüksek zirveleri, şelaleri ve vadileri ile ilgi çekici bir yerdir.Sutjeska dışında <strong>Bosna</strong> <strong>Hersek</strong>te Una Milli Parkı, Kozara Milli Parkı, Hutovo Blato MilliParkı, Bardaca Doğa Parkı ve Blidinje Doğa Parkı’da ekoturizm alanında yararlanılanyerlerdir.<strong>Bosna</strong> <strong>Hersek</strong>, sahip olduğu uygun iklimsel özellikler, üstün peyzaj değerleri, kırsalöğelerin ağırlık kazandığı geleneksel yaşam biçimi ve dağcılık, atlı doğa gezisi,trekking, yamaç paraşütü, flora/fauna incelemesi, jeep safari gibi doğa sporlarınauygun alanlar ile turizm potansiyeli yüksek bir ülkedir.Ülkede bulunan akarsular rafting, kano ve nehir kayağı için elverişli bir ortamoluşturmaktadır. Kuş gözlemciliği (Ornitoloji) alanında Mostar, Hutovo Blato, Zvornik,Srebrenica, Bijeljina ve Brcko özellikle ilkbahar ve sonbahar aylarında kuş göçleriningözlemlenebildiği geçiş noktalarıdır. Ayrıca jeolojik yapısı sebebiyle çok sayıdamağaraya sahip olan <strong>Bosna</strong> <strong>Hersek</strong> bu alanda da büyük bir turizm potansiyelinesahiptir. <strong>Bosna</strong> <strong>Hersek</strong>’in ve bölgenin en önemli ve en uzun mağarası, VjetrenicaMağarasıdır. <strong>Bosna</strong> <strong>Hersek</strong>’te bulunan diğer önemli mağaralar ise Bijambarska,Ledenica, Orlovaca, Djevojacka, Hrustovacka ve Hukavica Mağaralarıdır.Deniz <strong>Turizm</strong>i:<strong>Bosna</strong> <strong>Hersek</strong>’in güneybatısında bulunan Neum şehri, ülkenin denize olan kapısınıoluşturmaktadır. <strong>Bosna</strong> <strong>Hersek</strong>’in Adriyatik Denizindeki yaklaşık 25 km uzunluğundakisahili senede 240 güneşli gün ile her sene pek çok turisti ağırlamaktadır. Ancakbölgede bulunan tesislerin mevcut kapasiteleri dikkate alındığında sezonluk ihtiyaçlaratam olarak cevap veremediği dikkati çekmektedir.6
<strong>Bosna</strong> <strong>Hersek</strong><strong>Turizm</strong> <strong>Sektörü</strong>3. <strong>Turizm</strong> <strong>Sektörü</strong>nün Mevcut Durumu3.1. Konaklama Tesisleri ve Yatak Sayısı<strong>Bosna</strong> <strong>Hersek</strong>’te turizm sektöründe faaliyet gösteren tesis sayıları incelendiğinde,2009 yılı itibariyle, ülke genelinde 189 adet otel, 106 adet motel, 62 adet pansiyon vehostel ile 36 adet diğer tesislerin hizmet verdiği ve bu tesislere ait oda sayısının11,737 ve yatak kapasitesinin ise 24,402 adet olduğu görülmektedir. Toplam yatakkapasitesinin %78’i otellere ait iken, %11’i motellere, %6’sı da pansiyon ve hostellereaittir.Tablo 1: Yıllar İtibariyle <strong>Bosna</strong> <strong>Hersek</strong> Konaklama Kapasitesi2007AdetAdet2008 2009 (11 Aylık)DeğişimDeğişimAdet(%)(%)TESİS SAYISI 344 369 7.3 393 6.5Oteller 169 179 5.9 189 5.6Moteller 95 95 0.0 106 11.6Pansiyonlar ve Hosteller 50 61 22.0 62 1.6Diğer 30 34 13.3 36 5.9ODA SAYISI 10,667 11,064 3.7 11,737 6.1Oteller 8,433 8,612 2.1 9,160 6.4Moteller 1,199 1,218 1.6 1,321 8.5Pansiyonlar ve Hosteller 656 736 12.2 709 -3.7Diğer 379 489 29.0 547 11.9YATAK SAYISI 22,149 23,015 3.9 24,402 6.0Oteller 17,449 17,823 2.1 18,952 6.3Moteller 2,539 2,554 0.6 2,775 8.7Pansiyonlar ve Hosteller 1,342 1,547 15.3 1,483 -4.1Diğer 819 1,091 33.2 1,192 9.3Kaynak: <strong>Bosna</strong> <strong>Hersek</strong> İstatistik Ajansı2007–2009 döneminde ülke genelinde tesis sayısı %14 oranında artarken, oda sayısı%10, yatak kapasitesi ise %10.2 oranında artış göstermiştir. İncelenen dönemdeotellere ait yatak kapasitesi %8.6 artış gösterirken, motellere ait yatak kapasitesi %9.3,pansiyon ve hostellere ait yatak kapasitesinde ise %10.5’lik bir artış yaşanmıştır.7