<strong>Bosna</strong> <strong>Hersek</strong><strong>Turizm</strong> <strong>Sektörü</strong>döneminde %72 oranında artarak 798 milyon USD düzeyine yükselmiştir. Bununlabirlikte ülke vatandaşlarının yurtdışında yapmış olduğu turizm harcaması ise 2003yılında 145 milyon USD iken, 2003–2007 döneminde %60 oranında artarak 232milyon USD olmuştur.YıllarTablo 10: Yıllar İtibariyle <strong>Turizm</strong> HarcamalarıÜlkede Yapılan<strong>Turizm</strong> HarcamasıÜlke Vatandaşlarının YurtdışındaYaptığı <strong>Turizm</strong> HarcamasıMilyon USD Değişim (%) Milyon USD Değişim (%)2003 404 - 145 -2004 507 25.5 162 11.72005 557 9.9 158 -2.52006 658 18.1 195 23.42007 798 21.3 232 19.0Kaynak: Dünya <strong>Turizm</strong> ÖrgütüÜlkeye gelen turistlerin kişi başına yapmış olduğu harcamalar incelendiğinde ise 2003yılında 2,285 USD olan turist başına harcamanın 2004’te 2.532 USD düzeyineçıkmasına rağmen 2007 yılında 2.382 USD olarak gerçekleştiği görülmektedir.<strong>Bosna</strong> <strong>Hersek</strong>’te yapılan turizm harcamalarının, 2007 yılı itibariyle, GDP’ye oranı %5.3iken, ülkenin mal ihracatına oranı %18.8, hizmet ihracatına oranı ise %59.9’dur.Grafik 10: <strong>Bosna</strong> <strong>Hersek</strong>’te <strong>Turizm</strong> Harcamaları ve Yabancı Turist Başına Harcama DüzeyiMilyon USD900800798USD2,6002,5507006582,5006005005075572,4502,4004004042,3503002,3002002,2501002,20002003 2004 2005 2006 2007<strong>Turizm</strong> HarcamasıYabancı Turist Başına Harcama , sağ eksen2,15018
<strong>Bosna</strong> <strong>Hersek</strong><strong>Turizm</strong> <strong>Sektörü</strong><strong>Bosna</strong> Federasyonu’nda konaklama tesisleri ve restoranlardan sağlanan gelirler 2008yılı itibariyle 69.4 milyon EUR iken bunun %62’sini otel ve motel gelirleri, %21’inirestoranlara ait gelirler ve %17’sini de diğer (cafe, bar vs) gelirler oluşturmaktadır.Tablo 11: <strong>Bosna</strong> Federasyonu’nda Konaklama Tesisleri veRestoranlardan Elde Edilen Gelirler (Bin EUR)2004 2005 2006 2007 2008Otel ve Moteller 27,494 28,418 32,153 38,824 42,909Restoranlar 3,696 3,727 5,935 10,564 14,690Diğer ( Cafe, Bar Vs.) 12,328 12,211 10,628 11,346 11,782Toplam 43,518 44,357 48,716 60,734 69,381Kaynak: <strong>Bosna</strong> <strong>Hersek</strong> Federasyonu İstatistik AjansıSırp Cumhuriyeti’nde ise konaklama tesisleri ve ilgili hizmetlerden sağlanan gelirler2008 yılı itibariyle 51.8 milyon EUR iken, bunun %49’unu yiyecek ve içecek gelirleri,%24’ünü konaklama gelirleri, %24’ünü alkollü ve alkolsüz içecek gelirlerioluşturmaktadır.Tablo 12: Sırp Cumhuriyeti’nde Konaklama Tesisleri veİlgili Hizmetlerden Elde Edilen Gelirler (Bin EUR)2004 2005 2006 2007 2008Yiyecek -İçecek 13,001 12,234 16,296 18,499 25,407Alkollü - Alkolsüz İçkiler 5,232 5,758 8,579 9,937 12,431Konaklama 5,501 6,242 7,621 9,776 12,338Diğer 1,809 1,445 1,143 1,331 1,616Toplam 25,542 25,679 33,640 39,544 51,792Kaynak: Sırp Cumhuriyeti İstatistik Ajansı3.5. <strong>Sektörü</strong>n İstihdam Yapısı ve Ücretler<strong>Bosna</strong> <strong>Hersek</strong>’te 2009 yılı geçici verilerine göre; 1 milyon 132 bin kişilik işgücünün 859bin kişisi istihdam edilmekte olup 272 bin kişi yani işgücünün %24’ü işsiz durumdadır.İstihdamın sektörel dağılımında; 2008 yılı itibariyle istihdamın %47’si hizmetlersektöründe, %33’ü sanayi sektöründe ve %21’i tarım sektöründe yer almaktadır.Yalnızca ücretli çalışanların kapsandığı istihdamın alt sektörlere göre dağılımınabakıldığında; imalat sanayi ve toptan ve perakende ticaretin toplam istihdamın%38.7’sini sağladığı, oteller ve lokantalar sektörünün ise istihdamdan sadece %4.7’likbir pay aldığı görülmektedir. (Grafik 11).19