YILDIRIMDAN KORUNMA ve TOPRAKLAMA SİSTEMLERİ ... - Radsan

TS EN 62305 YILDIRIMDAN KORUNMA – BÖLÜM 3: YAPILARDA FİZİKSEL HASAR VE HAYATİ TEHLİKE3.34 Patlama riskine sahip yapılar IEC 60079-10 ve IEC 61241-10’a uygun olarak belirlenen patlayıcı maddelerive tehlike bölgelerini içeren yapılar.e) Çizelge 3’te verilen t’ye tahsis edilen değerden daha küçük olmayan kalınlığa sahip malzemeden yapılmışolmaları ve çarpma noktasında iç yüzeydeki sıcaklık artışının bir tehlike oluşturmaması şartıyla, kolayca yanabilenveya patlayıcı karışımları taşıyan metal borular ve tanklar (ayrıntılı bilgi için Ek E’ye bakılmalıdır).D.3.3 TopraklamaPatlama tehlikesi olan yapılarda, Madde 5.4.2.2’ye uygun toprak sonlandırma sisteminde kullanılan B tipidüzenleme bütün yıldırımdan korunma sistemleri için tercih edilmektedir. Not - Bir yapının konstrüksiyonu, B tipidüzenlemedeki halka iletkenin etkin eş değerini sağlayabilir (örneğin, metalden yapılmış depolama tankları).İçinde patlayıcı malzemeler ve patlayıcı karışımlar bulunan yapılardaki yakalama ucu sistemlerine aittopraklama direnç değeri, mümkün olduğunca düşük olmalı ve 10 Ω’u geçmemelidir.ALINMASI GEREKEN ÖNLEMLER1. Akaryakıt istasyonlarında statik topraklama, bina topraklaması, pompa topraklaması, iç yıldırımlık ve dışyıldırımlık tesisatlarının tesis edilmesi zorunlu bir uygulamadır.2. İstasyon topraklaması yapılırken; pompalar, dış yıldırımlık tesisatı, bina temelleri eş potansiyel sistemebağlanmalıdır.3. Benzin tankerlerinden depolara dolum yapılırken statik elektriklenmeyi önlemek maksadıyla, topraklamatamburu kullanılarak topraklama yapılmalıdır.4. Yapıları bakımından akaryakıt istasyonlarında aktif paratonerler tesis edilmesi uygundur.5. Akaryakıt tankları, korozyon riskini arttıran malzemeden yapılmış ise katodik koruma yapılması gereklidir.6. Akaryakıt istasyonlarında; pompa motorlarının enerji ve kumanda koruması, yakıt seviye gösterge cihazları,fiyat gösterge panelleri, ana ve tali aydınlatma panoları için, ani aşırı gerilim darbe bastırıcıları kullanılması gereklidir.Doğru ve kusursuz tesis edilmiş, darbe bastırıcılar sayesinde, tesisteki elektronik aksam yüksek düzeydekorunmuş olur.7. Radsan A.Ş. olarak bu koruma önlemlerinin alınmasını öneriyoruz. Bu önlemler alınarak; yıldırım düşmesisonucu meydana gelebilecek can ve mal kayıpları riskini en az düzeye indirgemek hedeflenir. Çünkü akaryakıtistasyonları içerdikleri patlayıcı maddeler, elektronik cihazlar ve dış ortamda çalışan insanlar bakımından yıldırımdarbesinden en çok etkilenebilecek yapı grupları içerisinde yer alır.RADSAN A.Ş. Yıldırımdan Korunma ve Topraklamada Özel Uygulamalar/ Akaryakıt İstasyonlarıTelif Hakkı RADSAN A.Ş. ye Aittir. RADSAN A.Ş. den İzin Alınmadan Bir Bölümü / Tamamı İltibas Edilmez, Çoğaltılamaz.3

AKARYAKIT İSTASYONUNDA PARATONER&TOPRAKLAMA ŞEMASIES.TESLACD.106CDT.201CS.00IK.12212345IK.205IK.201FOR.YS.02TK.201EPT.101-10266789TES.TED.TE.16.18.20.2212ELT.10312CDM.101GE.105GE.10311ANTİ STATİK PENSE181417KB.102CEB.106CADWELDGE.101GE.1041013131615Akaryakıt İstasyonunda Paratoner ve Topraklama Uygulama Örneği4RADSAN A.Ş. Yıldırımdan Korunma ve Topraklamada Özel Uygulamalar/ Akaryakıt İstasyonlarıTelif Hakkı RADSAN A.Ş. ye Aittir. RADSAN A.Ş. den İzin Alınmadan Bir Bölümü / Tamamı İltibas Edilmez, Çoğaltılamaz.

TOPRAKLAMA VE YILDIRIMDAN KORUNMA MALZEMELERİStandartlara uygun ürün kullanmak istiyorsanız, mutlaka gerekli kalitebelgelerini isteyiniz. (Bknz sayfa 9)ESDTank TopraklamasıSMS AtanYıldırım SayacıEşpotansiyelleme BarasıTopraklama ÇabuğuTopraklama Direnç DüşürücüTopraklama DirenciÖlçüm CihazıErico GEMMetrelTermokaynak SistemleriTopraklama TamburuErico CadweldCadweld & Topraklama ölçüm videosu içinwww.radsan.com.tr / bilgibankası’na bakınız.RADSAN A.Ş. Yıldırımdan Korunma ve Topraklamada Özel Uygulamalar/ Akaryakıt İstasyonlarıTelif Hakkı RADSAN A.Ş. ye Aittir. RADSAN A.Ş. den İzin Alınmadan Bir Bölümü / Tamamı İltibas Edilmez, Çoğaltılamaz.5

İç YıldırımlıkSpark GapA.G. Parafodur ürünleri ve kodları1 2 3 4DV M TT 255 (951 310) DG M TT 2P 275 (952 110) DG M TT 275 (952 310) DPRO 230 (909 230)5 6 7BXT ML 2 BD 180 + BXTBAS (920 247 + 920 300 )FS 25 E -HS (924 018)EXFS 100 (923 100)8 91011BXT ML 4 BE 24+ BXT BAS(920 324+ 920 300 )BXT ML 4 BE HF 5 + BXTBAS (920 370+ 920 300 )DGA FF TV (909 703 )BVT KKS ALD 75(918 420)6RADSAN AŞ A.Ş. Yld Yıldırımdan d Korunma ve Topraklamada Özel lUygulamalar/ l l /AAkaryakıt k İstasyonlarıTelif Hakkı RADSAN A.Ş. ye Aittir. RADSAN A.Ş. den İzin Alınmadan Bir Bölümü / Tamamı İltibas Edilmez, Çoğaltılamaz.

istemiBina içi4 4666631RADSAN A.Ş. Yıldırımdan Korunma ve Topraklamada Özel Uygulamalar/ Akaryakıt İstasyonlarıTelif Hakkı RADSAN A.Ş. ye Aittir. RADSAN A.Ş. den İzin Alınmadan Bir Bölümü / Tamamı İltibas Edilmez, Çoğaltılamaz.7

KATODİK KORUMAKatodik koruma sistemi toprağa gömülü ve sıvı içindeki metalik yapıların korozyonunu önlemek veya kontrolaltına almak için kullanılan elektrokimyasal bir metoddur. Katodik koruma sistemi korozyonu kontrol altına almakiçin elektrik akımına dayanan aktif bir sistemdir. Eğer koruma elektrik akımı kesilirse korozyon materyal/çevre kombinasyonuiçin normal değerlerde gelişmesine devam edecektir. Eğer besleme akımı bütün koruma için yetersizsekorozyon azaltılmış değerde gelişecektir. Katodik koruma sistemi tesis edilip gerekli ayarları yapılıp ve yeterli korumaakımı sağlandıktan sonra , akımlar ve potansiyeller önceki duruma göre genellikle sabit kalacak ;akımlarda ve potansiyellerdekiaşırı değişimler sistem arızası olarak görülecektir.Katodik koruma uygulandığı alanlarYeraltı yakıt ve petrol depolama tankları ve toprak seviyesi tank tabanlarıYakıt ve petrol dağıtım sistemleriToprak seviyesi veya üstündeki sıvı depolama tanklarının iç kısımlarıİçme suyu dağıtım sistemleri,Doğal gaz dağıtım sistemleri,Sıkıştırılmış hava dağıtım sistemleriYangın sistemleri,Kanalizasyon sistemleriDeniz rıhtımlarının çelik kazıkları,İskele çelik kazıklarıKOROZYON PROSESİ:Katodik koruma prensiplerini anlamak korozyon prosesinin doğasını anlamakla anlaşılabilmektedir. Metallerinkorozyonu eletrokimyasal bir işlemdir. Bu işlem ; devrenin bir bölümünde kimyasal reaksiyonlardan dolayıelektronların yer değiştirmesinden bir elektrik akımı meydana getirdiği elektriksel devredir.Bu kimyasal reaksiyonlarmetalin yüzeyini elektrolit olarak etkiler.Oksidasyon Reaksiyonu(Korozyon) anod yüzeyinde hidrojen çıkışı da katodyüzeyinde meydana gelir. Korozyon kontrol sistemleri korunan yapıları bir katod yaparak oksitletme reaksiyonlarınınyer değiştirmesi esasına dayanan katodik koruma sistemidir.YAKIT TANKLARINDA KULLANILMASI GEREKEN SPARK GAPSpark Gap ürünleri, katodik koruma ve topraklama sisteminin bir arada çalışabilmesi için zorunludur. Birucu katodik koruma sistemine diğer ucu ise topraklama sistemine bağlanan spark gapler normal durumda sistemleriizole eder. Potansiyel farkın artması durumunda (topraklama sisteminin yıldırım deşarjı sırasında) iki sistemieşpotansiyel hale getirerek, potansiyel fark dolayısıyla da kıvılcım oluşmasını engellerler. Patlayıcı ortamlardaexproof özelliği olan Spark Gap ürün grubu kullanılmalıdır.8RADSAN A.Ş. Yıldırımdan Korunma ve Topraklamada Özel Uygulamalar/ Akaryakıt İstasyonlarıTelif Hakkı RADSAN A.Ş. ye Aittir. RADSAN A.Ş. den İzin Alınmadan Bir Bölümü / Tamamı İltibas Edilmez, Çoğaltılamaz.

ÜRÜN KALİTE BELGELERİStandartlara uygun ürün kullanmak istiyorsanız, mutlaka aşagıdaki belgeleri talep ediniz.TS EN 50164-1 TS EN 50164-2 CE BELGESİTSE K 122Tesisat ve Topraklama malzemeleri için Paratoner ve İç Yıldırımlık için Paratoner içinKALİTE YÖNETİM SİSTEMİ BELGELERİTS ISO 9001TS ISO 18001GARANTİ BELGESİTS ISO 14001RADSAN A.Ş. Yıldırımdan Korunma ve Topraklamada Özel Uygulamalar/ Akaryakıt İstasyonlarıTelif Hakkı RADSAN A.Ş. ye Aittir. RADSAN A.Ş. den İzin Alınmadan Bir Bölümü / Tamamı İltibas Edilmez, Çoğaltılamaz.9

MONITOHMTOPRAKLAMA ÖLÇÜM ve İZLEME SİSTEMİMONITOHM bağlandığı istasyonların topraklama ölçümünü kullanıcının tanımladığıaralıklarda ölçerek ve gerektiği durumlarda yetkililere haber vererek 7/24 topraklama sistemininizlenmesini sağlar.Ülkemizde mevzuatlar gereği yılda en az bir kez topraklama ölçümü yapılarak, sonucun izin verilenlimit değerin altında olduğu kontrol edilmelidir. Bu kontrol mekanizması birçok yapı için yeterli olmaklabirlikte yüksek risk sınıfında bulunan benzinlik, cephanelik, yanıcı kimyasal depoları, tekstil fabrikave depoları gibi yapılarda daha gelişmiş önlemler alınmalıdır. Özellikle yapı işlerinin devamlı olduğutesislerde topraklama tesisatı kopabilir veya hasar görebilir. Gelişmiş elektronik sistemler barındıranyapılarda ise topraklama, elektronik sistemlerin performansını etkileyeceği için elektrik tesisatının uyguntopraklama direncinde olduğu devamlı kontrol edilmelidirYılda bir kez ölçüm yapılan topraklama tesisatı içinRİSKLERYıl içindeki tadilat ve inşaat çalışmaları sırasındatesisatın hasar görmesi, kopuklukların oluşmasıYıl içinde ek olarak yapılan yeni tesisatlarda topraklamatesisatının yanlış yapılması ve eski tesisatdeğerinde artış oluşma riskiTopraklama ölçümünün yağışlı mevsimlerde, nemlitoprakta yapılması ve böylece değerin gerçekdeğerden düşük çıkmasıMONITOHMAVANTAJLARTopraklama değerindeki her türlü değişimizlenebilir.İlgili teknik personele bilgi anında iletilebilir.Yıllık değişimler analiz edilebilir.MONITOHM ÖZELLİKLERİ1. 32 noktada topraklama ölçümünü otomatik yapar.2. Ölçüm tarih ve sonuçlarını kaydeder. Bilgisayara Excel, text dosyası olarak aktarabilir.3. Ölçüm sonucunda sıkıntı varsa ilgililerin cep telefonuna SMS ile uyarı mesajı gönderir.4. Ölçüm aralığı kullanıcı ihtiyacına göre ayarlanabilir. Örnek: Günde 20 kez, 30 dakika aralıklarla, 07.30-18.30 saatleri arası.5. LCD ekran sayesinde, 32 istasyonun en son ölçüm değeri cihaz üzerinden okunabilir.6. Manuel kullanım yeteneği. 32 nokta dışında ölçüm yapılacak farklı yerler varsa cihaz normal topraklamaölçüm cihazları gibi kullanılabilir.7. Ergonomik ve hafif tasarım. Tek el ile kullanabilme. 14x7,5x3,5 cm.8. Otomatik çalışma modu için 6 volt yeterlidir. Manuel kullanım için gün boyu sahada kullanıma yeterli şarjkapasitesi.10 RADSAN A.Ş. Yıldırımdan Korunma ve Topraklamada Özel Uygulamalar/ Akaryakıt İstasyonlarıTelif Hakkı RADSAN A.Ş. ye Aittir. RADSAN A.Ş. den İzin Alınmadan Bir Bölümü / Tamamı İltibas Edilmez, Çoğaltılamaz.

REFERANS ELEKTROD EK 1REFERANS ELEKTROD EK 210 cmSINIRSIZKULLANICI SAYISIOTOMASYONSMSVERİAKTARIMIPOMPA 1MONITOHMALARMPOMPA 2ÇOKLAYICI 1 ÇOKLAYICI 8POMPA 3POMPA 4TANK 1TANK 2PARATONERRADSAN A.Ş. Yıldırımdan Korunma ve Topraklamada Özel Uygulamalar/ Akaryakıt İstasyonlarıTelif Hakkı RADSAN A.Ş. ye Aittir. RADSAN A.Ş. den İzin Alınmadan Bir Bölümü / Tamamı İltibas Edilmez, Çoğaltılamaz.11

Türkiye TemsilcisiTürkiye TemsilcisiBüro-Mağaza/Office-Shop:İVOGSAN Ağaç Metal İşleri Sitesi1122. Cadde 1434. Sokak No:106370, İvedik-ANKARA/TÜRKİYETel : 0 312. 394 53 56 - 57Fax : 0 312. 394 53 58Fabrika/Factory:Samsun Yolu 30. kmHasanoğlan Sanayi Bölgesi06780, Elmadağ-ANKARA/TÜRKİYETel : 0 312. 865 23 51 pbxFax : 0 312. 865 25 92web:www.radsan.com.tr • e-mail:radsan@radsan.com.tr • satis@radsan.com.tr