içi e¤itim <strong>ve</strong> kat›l›m belgesi <strong>ve</strong>rmeçal›flmalar›nda konunun uzman› biliminsanlar›ndan <strong>ve</strong> deneyimli uygulamac›lardanmutlaka yararlan›lmal›d›r.TMMOB bu e¤itim çal›flmalar›ndabir standart <strong>ve</strong> eflgüdümsa¤lamal›d›r.Yetki sahibi <strong>ve</strong> Ar-Ge niteli¤inede sahip bir “ Co¤rafi Bilgi SistemleriEnstitüsü” ülkemiz için art›k birihtiyaçt›r.Kamu kurum <strong>ve</strong> kurulufllar›n›nkendi amaçlar›na uygun olarak derledi¤i<strong>ve</strong>riler di¤er kurumlar›n gereksinimleriniyeterince karfl›lamamaktad›r.Birlikte çal›flabilirlik ilkesiningerçeklefltirilebilmesi amac›ylastandartlar›n belirlenmesi, <strong>ve</strong>rininüreten kurum taraf›ndan güncellenmesi<strong>ve</strong> di¤er kurumlar ilekullan›c›lara sunulmas›, ülkenin tamam›n›içerecek “Co¤rafi Bilgi”ninbir an önce tamamlanmas› gerekliliktir.CBS <strong>ve</strong>ritabanlar›n›n ortaklaflt›-r›lmas› ya da birbirlerine uyumluhale getirilmesi konusunda somutad›mlar at›lmaya bafllanm›fl olmaklabirlikte bu konudaki çal›flmalar h›zland›r›lmal›d›r.TUCBS kurum organizasyonlar›,<strong>ve</strong>ri modelleri, servis çerçe<strong>ve</strong>leri <strong>ve</strong>di¤er standartlar›n kamu kurumlar›n›nyan› s›ra üni<strong>ve</strong>rsite <strong>ve</strong> özelsektörün de katk›s›yla i<strong>ve</strong>dilikle gelifltirmeyede aç›k olacak flekilde belirlenmesigerekmektedir. Kaynakisraf›n›n önlenmesi <strong>ve</strong> yaflanabilirbir gelecek için uygulanabilir kararlar›nç›kar›lmas› için TUCBS’ye iliflkinyasal <strong>ve</strong> teknik düzenlenmelerbir an önce tamamlanmal›d›r.Merkezi <strong>ve</strong> yerel yönetimlerde,CBS/KBS flubeleri yayg›nlaflt›r›lmal›,CBS/KBS projelerinin <strong>ve</strong> faaliyetlerinin(<strong>ve</strong>ri toplama, derleme, güncellemevb.) gerçeklefltirilmesinisa¤layacak yeterli norm kadrolaroluflturulmal›, üni<strong>ve</strong>rsitelerle kurum<strong>ve</strong> kurulufllar›n daha fazla iflbirli¤iyapma olanaklar› sa¤lanmal›-d›r.E¬-Dönüflüm Türkiye ProjesiKapsam›nda Haz›rlanan rapordaki“K›sa Dönem Eylem Plan›nda(KDEP) yer alan eylemlerin acil eylemplan›ndaki kamu yönetimininyeniden yap›land›r›lmas›, kamuhizmetlerinde etkinli¤in sa¤lanmas›<strong>ve</strong> vatandafllara yönelik hizmetlereiliflkin eylemler ile bir bütünlükiçinde olmas›na dikkat edilmifltir”vurgusu çok önemlidir. Ne yaz›k kisiyasi iktidarlarca, Ülke kalk›nmas›-na <strong>ve</strong> geliflimine yönelik haz›rlananpek çok ciddi <strong>ve</strong> önemli raporlar›nyaflama geçirilmesi için hiçbir ciddiad›m at›lmam›flt›r.Yeni yasal düzenlemelerinyap›lmas›, tüzük <strong>ve</strong>yönetmeliklerin eksiksizuygulanmas› gereklili¤iGünümüzde, nüfusun yar›s›kentlerde yaflamaktad›r <strong>ve</strong> kentlinüfus oran›n›n art›fl›, Dünya’da <strong>ve</strong>Türkiye’de özellikle tar›msal alanlarüzerinde büyük bask›lar yaratmaktad›r.Kentlerin planlanmas›nda do-¤al, kültürel, çevresel de¤ere, afetriskine duyarl› do¤a <strong>ve</strong> insan› birlikteele alan bir yaklafl›m <strong>ve</strong> bütüncül,yaya öncelikli, toplu tafl›maa¤›rl›kl›, kimlikli kentler yaratmayadönük bir süreç benimsenmelidir.Bu nedenle çevre koruma <strong>ve</strong> arazikullan›m planlamas› konusundaköklü, tutarl› politikalar›n gelifltirilmesiiçin CBS kullan›m›n›n gereklili¤iortaya ç›kmaktad›r.Ulusal Konumsal Veri Altyap›s›(UKVA) için, baflta Tapu <strong>ve</strong> <strong>Kadastro</strong>Genel Müdürlü¤ü, <strong>Harita</strong> GenelKomutanl›¤› gibi temel <strong>ve</strong>ri sa¤lay›-c› kurumlar olmak üzere, ilgili tümkurumlar <strong>ve</strong> taraflar›n, UKVA’n›nbir an önce hayata geçirilebilmesi<strong>ve</strong> yaflat›labilmesi bak›m›ndan, yeniyasal düzenlemelere tabi olmalar›<strong>ve</strong> yeniden yap›land›r›lmalar› gerekmektedir.Mekânsal Bilgi Sistemi, 3402 say›l›<strong>Kadastro</strong> Yasas›nda, Co¤rafi <strong>ve</strong>Kent Bilgi Sistemleri 5<strong>21</strong>6 say›l› Büyükflehir<strong>ve</strong> 5393 say›l› Belediye Yasalar›ndayer almakta olup, idareleresadece “kurmak” görevi <strong>ve</strong>rilmekteancak teknik <strong>ve</strong> idari altyap›standartlar›n› belirleyen <strong>ve</strong> kurumlar›zorlayan baflka herhangi bir yasabulunmamaktad›r. Bu yasal boflluken k›sa sürede giderilmelidir.Di¤er taraftan tüm kamu kurum<strong>ve</strong> kurulufllar›n›n, büyük ölçekli(1/5000 <strong>ve</strong> daha büyük) harita yap›-m›nda belirli standartta üretiminizorunlu k›lan yürürlükteki BüyükÖlçekli <strong>Harita</strong> <strong>ve</strong> <strong>Harita</strong> BilgileriÜretim Yönetmeli¤i’ne (BakanlarKurulu onay› ile 15.07.2005 tarihindeyürürlü¤e giren BÖHHBÜY)göre <strong>ve</strong>ri üretmeleri; <strong>ve</strong>ri üretimmaliyeti, buna ba¤l› sonuç ürününündo¤rulu¤u, gü<strong>ve</strong>nilirlili¤i <strong>ve</strong>bilgilerin birlikte kullan›m› aç›s›ndanbüyük önem arz etmektedir.BÖHHBÜY ile 27 A¤ustos 2008tarihinde yürürlü¤e giren TapuPlanlar› Tüzü¤ü hükümlerine uygunstandartta üretilen bilgilerinyer alaca¤› Kent Bilgi Sistemlerininoluflturulmas›n›, iflletilmesini <strong>ve</strong> yaflat›lmas›n›zorunlu k›lan; planl›plans›zl›¤› önleyecek, parçac› yaklafl›mlar›ortadan kald›racak <strong>ve</strong> yetkida¤›n›kl›¤›na son <strong>ve</strong>recek TMMOB<strong>ve</strong> bilefleni meslek odalar› <strong>ve</strong> biliminsanlar›n›n kat›l›m› <strong>ve</strong> katk›lar› ileoluflturulan ‹mar Kanunu De¤ifliklikTasla¤›’n›n i<strong>ve</strong>dilik <strong>ve</strong> öncelikleyasalaflt›r›lmas› gerekmektedir. Busüreçte parçac› yaklafl›mlardan kaç›-n›lmal›d›r.Bu yasa ile imar planlar›ndanparselasyon planlar›na, bunlar›n temelaltl›¤› olan hâlihaz›r haritalardankadastral <strong>ve</strong> jeolojik haritalara,teknik altyap›lar›n projelendirilmesindenyap›m›na <strong>ve</strong> iflletme haritalar›na,konut, ticaret, sanayi, kamuhizmet yap›lar›n›n ruhsat eki, mühendislik<strong>ve</strong> mimarl›k projeleri kapsam›ndaüretilecek tüm bilgilerinTürkiye Ulusal Co¤rafi Bilgi Sistemi<strong>ve</strong>ri taban›na uygun bir biçimdeüretilerek birlikte kullan›m›n›n sa¤lanmas›da hedeflenmelidir.Birlikte çal›flabilirlik, üçboyutlu kent modelleri, do¤alafetlerKentlerdeki altyap›ya iliflkin(yol, su, kanalizasyon, elektrik, do-¤algaz vb.) projelendirme, yap›m,bak›m iflletmeleri <strong>ve</strong> ilgili kurumlar›nkoordinasyon çal›flmalar›ndaCBS/KBS art›k tart›fl›lmaz bir gereksinimdir.Ayr›ca günümüzde teknikalt yap› kadastrosu için yasal bir düzenlemeninyap›lmas› öncelikli birzorunluluktur.Birlikte çal›flabilirlik kültürününgeliflmesi, ulusal <strong>ve</strong> uluslararas› projelerdefarkl› disiplinlerin bir aradaolmas› projelerin baflar›s›n› <strong>ve</strong> niteli¤iniart›racakt›r. Ayr›ca toplumaörnek bir model oluflturacakt›r.26<strong>Harita</strong> <strong>ve</strong> <strong>Kadastro</strong> Mühendisleri Odas› ‹zmir fiubesi Haber Bülteni • Temmuz/Aral›k <strong>2009</strong>
Ülkemizde CBS/KBS alan›ndatan›ml› bir yasa olmamas›na karfl›nbaz› yerel yönetimlerin CBS/KBSalan›nda dünyaca kabul edilen <strong>ve</strong>riüretim <strong>ve</strong> paylafl›m standartlar›naparalel uygulamalar›n› belirli birnoktaya getirdikleri gözlemlenmektedir.Yerel yönetimler; merkeziidareler ile birlikte çal›flabilirlik ilkesinihayata geçirme noktas›ndakongrede sunulan ‹zmir BüyükflehirBelediyesi <strong>ve</strong> Konya Büyükflehir Belediyelerininçal›flmalar›n› örnekalarak, benzer flekilde yönlendirmelidirler.Yerel yönetimlerin yürüteceklerigeliflim projeleri <strong>ve</strong> halk›n bu projelerinkarar sürecine kat›l›m›n› gerçeklefltirilebilmesiiçin üç boyutluCBS <strong>ve</strong> üç boyutlu Kent Modelleri,gerek karar <strong>ve</strong>ricilere <strong>ve</strong> gerekseson kullan›c›lara görselli¤i çok yüksek<strong>ve</strong> anlafl›lmas› çok kolay haritalarsunmakta, analiz <strong>ve</strong> sorgulamalar›nyap›labilmesine olanak sa¤lamaktad›r.CBS <strong>ve</strong> Uzaktan Alg›lama, erozyonsahalar›n›n, sulak alanlar›n, ormansahalar›n›n, k›rsal <strong>ve</strong> kentselyerleflmelerde geliflme yönlerinin <strong>ve</strong>kaçak yap› alanlar›n›n izlenmesi <strong>ve</strong>de¤erlendirilmesi do¤al kaynaklar›nözellikle de tar›m alanlar›n›n <strong>ve</strong>rimlikullan›m› <strong>ve</strong> afet erken uyar› sistemlerininoluflturulmas› konular›ndaönemli uygulama olanaklar›sa¤lamaktad›r. Ancak, gerçeklefltirilenuygulamalar›n gereken kalite <strong>ve</strong>standartlarda olabilmesi, örtüflenalanlarda tekrarl› çal›flmalar›n önünegeçilebilmesi <strong>ve</strong> böylece ülkekaynaklar›n›n daha do¤ru <strong>ve</strong> <strong>ve</strong>rimlikullan›labilmesi için kurumlar <strong>ve</strong>disiplinler aras› iflbirli¤ine önem <strong>ve</strong>rilmelidir.CBS’ de <strong>ve</strong>ri eksikli¤i ise hala temelproblemlerden biri olmaya devametmektedir. Küresel ›s›nman›ngetirdi¤i sorunlar›n belirlenmesi çal›flmalar›ndas›kl›kla baflvurulanuzun dönemli meteorolojik <strong>ve</strong>rilerinsa¤lanmas›nda ciddi sorunlaryaflanmaktad›r. Bu sorunlar›n giderilmesindemeteoroloji istasyonlar›say›s›n›n <strong>ve</strong> da¤›l›m›n›n gözden geçirilmesiayr›ca önem içermektedir.Ülkemizde do¤al afetler nedeniile çok fazla say›da can <strong>ve</strong> mal kay›plar›olmaktad›r. Bu afetlerden enönemlileri deprem, sel-su bask›nlar›(taflk›n alanlar›), orman yang›nlar›<strong>ve</strong> heyelanlar olarak s›ralanabilmektedir.‹klim de¤iflikli¤i sonucundaülkemizde gelecek y›llardadaha da büyük sorunlar›n yaflanaca-¤›, k›y›lar›n <strong>ve</strong> k›y› kentlerinin sualt›nda kalaca¤›; bu noktadaCBS/KBS’ ye olan gereksinimin çarp›c›bir biçimde karfl›m›za ç›kt›¤›,di¤er yandan kent yönetimlerininça¤dafl yönetimlere eflde¤er yenidenyap›lanmalara gitmesi gerekti¤i <strong>ve</strong>afet yönetiminin en önemli paydafllar›ndanolan Merkezi <strong>ve</strong> Yerel yönetimlerinbirlikte çal›flabilirli¤ininsa¤lanmas› ertelenemez bir zorunluluktur.Özel sektörün de birlikte çal›flabilirlikmodelinin olmamas›ndançok olumsuz yönde etkilendi¤i tart›flmas›zd›r.Burada da “gizlilik” konusu<strong>ve</strong> birçok kurumun internetüzerinden, istenen kalite <strong>ve</strong> özelliklerde<strong>ve</strong>ri da¤›t›m› yapamamas› entemel sorun olarak gündeme girmektedir.Bilgiye do¤rudan eriflme,yerelde birlikte çal›flabilirlikKongrede, Tapu <strong>ve</strong> <strong>Kadastro</strong> GenelMüdürlü¤ü’nden Türkiye’ninher ilinde, ilçesinde <strong>ve</strong> köyündegüncel, do¤ru <strong>ve</strong> gü<strong>ve</strong>nilir kadastralbilgilere do¤rudan eriflme gereksinimleridile getirilmifltir. Bu durumCBS/KBS çal›flmalar›nda kamu yat›-r›mlar›nda temel <strong>ve</strong>ri niteli¤ini tafl›-yan kadastral <strong>ve</strong>rilerin yenilenmelerine<strong>ve</strong> güncellenmelerine öncelik<strong>ve</strong>rilmesi zorunlulu¤unu ortayakoymufltur. Özellikle belediyelerinbu yöndeki taleplerinin ilgili bakanl›klarailetilmesi sa¤lanmal› <strong>ve</strong> birlikteçal›flabilirli¤in hukuki altyap›-lar› birlikte gelifltirilmeli, TKGM’nebu yöndeki ifller için gerekli yetiflmiflözel e¤itimli eleman <strong>ve</strong> yeterlikaynak sa¤lanmal›d›r.Tapu <strong>ve</strong> <strong>Kadastro</strong> Genel Müdürlü¤ü,‹l Genel Meclisleri <strong>ve</strong> ‹llerBankas›n›n birlikte çal›flabilirli¤iKent Bilgi Sistemleri’nin temel altl›klar›n›noluflturulmas› aç›s›ndanönemli bir ad›m olacakt›r.Sonuç olarak “Yaflanabilir Gelecek‹çin” önemli bir araç olan <strong>ve</strong>“Birlikte Çal›flabilirlik” kültürünekatk› sa¤layan CBS çal›flmalar›n›n,emek <strong>ve</strong> toplum yarar›na, do¤ay›koruma <strong>ve</strong> kullanma dengesi gözetilerekgerçeklefltirilmesini diliyor,sayg›lar›m›z› sunuyoruz.TMMOB HAR‹TA VEKADASTRO MÜHEND‹SLER‹ODASICBS Kongresi Yürütme Kurulu Üyelerine Plaket Verilirken<strong>Harita</strong> <strong>ve</strong> <strong>Kadastro</strong> Mühendisleri Odas› ‹zmir fiubesi Haber Bülteni • Temmuz/Aral›k <strong>2009</strong> 27