İSTİKBAL Rehabilitasyon <strong>ve</strong><strong>Aile</strong> Danışma Merkezi MüdürlüğüDoğu Güneydoğu İçanadolu Bölgesi Atletizim,Masa Tenisi Şampiyonası Çankırı75. Yıl İstikbal Rehabilitasyon<strong>ve</strong> <strong>Aile</strong> Danışma MerkeziMüdürlüğü Zihinsel engelliçocuklarımıza hizmet <strong>ve</strong>rmekamacıyla 1998 yılında faaliyetegeçen kuruluşumuz İstikbalAŞ.(Boydak Holding) tarafındanyaptırılarak kurumumuza bağışyoluyla kazandırılmıştır.Öğretilebilir <strong>ve</strong> eğitilebilir olmaküzere 2 ayrı düzeyde bakım,eğitim <strong>ve</strong> rehabilitasyon hizmeti<strong>ve</strong>rilen kuruluşumuz 75 yatılı <strong>ve</strong>50 gündüzlü (seanslı) olmaküzere toplam 125 kapasitelidir.Halen yatılı olarak 39çocuğumuza hizmet <strong>ve</strong>rilirkengündüzlü eğitimden de 40çocuğumuz yararlanmaktadır.Kuruluşumuz bakımına alınançocuklarımızda yine ekonomik<strong>ve</strong>ya sosyal yoksunlukesas alınmaktadır. Yatılıçocuklarımızda yaş grubu 13Hizmet Binası– 18 olup, gündüzlü eğitimgrubunda ise 0 – 14 yaştır.İlimiz Melikgazi İlçesi, GültepeMah. Su Deposu yanında bulunanmüstakil bahçeli <strong>ve</strong> 2 katlıbinada hizmet <strong>ve</strong>rilmektedir.Muhammet OCAK(100 mt.2.siGülle Atma 3.sü.)Emin UYSAL (200mt.1. si)Ali DÖVER(200 mt. İkincisiUzun atlama birincisi)Havuz EğitimiGündüzlü gelenözürlülere yönelikterapi havuzuYatılı kalan özürlülerimizeyönelik hobi bahçesiÖzürlü ÇocuklaraTemsili Askerlik yaptırıldı2005 - <strong>Kayseri</strong> Erciyes TürkiyeZihinsel Engelliler KayakŞampiyonası2425
AİLE BÜTÜNLÜĞÜENGELLİ ÇOCUKSOSYAL HİZMETLER<strong>Aile</strong> , bireyin <strong>ve</strong> toplumunfonksiyonlarındaen temel öğedir.<strong>Aile</strong>, bireyinyaşamında çok önemli biryer tutan beslenme, bakım,sevgi ihtiyacı, duygusal gelişim,psikolojik gelişim, eğitim, kültüreldeğerleri kazanma, sağlıklı zekagelişimini sürdürme gibi temelihtiyaçlarını karşıladığı birincilyer <strong>ve</strong> çevredir.<strong>Aile</strong> üyeleri arasındakiilişkiler <strong>ve</strong> aile ortamı, psiko-sosyalyönden gelişen bireyin ençok etkileşime uğradığı yerdir.Bu ilişkiler, bireyin kendinegü<strong>ve</strong>nmesini, kendine <strong>ve</strong> diğerbireylere sevgi duymasını, kimlikkazanmasını, kişilik gelişimini,sosyal beceriler geliştirmesini <strong>ve</strong>topluma adaptasyon süreciniolanaklı hale getirir.<strong>Aile</strong> <strong>ve</strong> aileyi oluşturan bireyler,zaman zaman çeşitli bedensel,ruhsal, sosyal, çevresel<strong>ve</strong> fiziksel sorunlarla karsılaşırlar.Bu sorunların beraberindegetirdiği rahatsız edici, engelleyicisonuçları ile mücadeleyegirişen aile bireyleri bazısorunlar karsısında basarılı olur,bazı sorunlar karsısında dabaşarısızlığa boyun eğerler.Bu boyun eğme kimi zamankalıcıdır, kimi zaman kısmi olumsuzetkilere, kayıplara yol açar.Bu kayıplar bazen o dereceetkilidir ki ilk etapta aileninbütünlüğünü sona erdirebilirdaha sonra toplumun sağlığını,refahını <strong>ve</strong> geleceğini tehditedici boyutlara ulaşabilir.<strong>Aile</strong> bütünlüğününsonlanmasına yol açan tümetkenlerin temelinde aileyioluşturan bireylerin birbirleriile başarısız etkileşim <strong>ve</strong>iletişim içerisinde bulunmalarıyatmaktadır. Sağlıklı ilişkilerinesahip bir ailenin karşılaştığısorunları aşmada daha dirençliolacağı <strong>ve</strong> her şeye rağmenbütünlüğünü korumada dahabaşarılı olacağı açıktır.<strong>Sosyal</strong> hizmetlerin içeriğiniteşkil eden “<strong>Sosyal</strong> Sorun”kavramının temelinde iseaile bütünlüğünün bozulmasıneticesinde, aile içi destekmekanizmasının işlevini yitirmesiyer almaktadır. Bu bakımdanaile bütünlüğünün korunması,parçalanmış ailelerin yenidenbir araya gelmesine imkansağlayıcı faaliyetler içerisinegirilmesi (aile bütünlüğününyeniden sağlanması), sosyalhizmet uygulayıcıları olarak <strong>Sosyal</strong>hizmet Uzmanlarının <strong>ve</strong> buuygulamaları gerçekleştirmedeülkemizdeki en etkili kurumolarak <strong>Sosyal</strong> <strong>Hizmetler</strong> <strong>ve</strong>Çocuk Esirgeme Kurumu’nunbirincil sorumluluğu olarakkarşımıza çıkmaktadır.Kurum olarak <strong>Sosyal</strong> <strong>Hizmetler</strong><strong>ve</strong> Çocuk Esirgeme Kurumuaile bütünlüğünün korunması<strong>ve</strong> bozulan aile bütünlüğününyeniden sağlanabilmesineyönelik çalışmaları çeşitliprojeler ile destekleyerek yürütmektedir.Kurum bünyesindekimeslek elemanlarınınçalışmaları, ihtiyaç sahibigruplar’ ın (aile, kadın, çocuk,yaşlı, özürlü) sorunlarına geçiciçözümler bulmaktan ziyadesorunun temeline inerekkalıcı çözümler üretebilmeyeyönelik olarak devam etmektedir.İhtiyaç sahibi gruplarınsorunlarının temeline inildiğindeise aile bütünlüğününsağlanabilmesinin önemi ortayaçıkmaktadır.Ercan HASKEBABÇI<strong>Sosyal</strong> Hizmet UzmanıEngelli çocuğa sahip olanailelerin her birinde farklıtepkileroluşmakla birlikte butepkileri aşağıdaki şekildesıralanabilir:Hayal kırıklığı,kendilerini, eşlerini, yakınları yada sağlık ekiplerini suçlama,Özür, sakatlık<strong>ve</strong> sonradan yaşanan trafikkazasından sonra yaşanantravmalar sonucundapanik meydana gelmesi,çevrede acıma duygusu,ailede şaşkınlık,kaygı, moralbozukluğu, kısmen isyan gibikarmaşık duygular,Çocuğunözürlü kalmasını kabullenmeyenaile; çocuğu ile kurduğuiletişim kanallarını kapatan,etkili iletişim kuramayan,çocuğuna empatik duygu ileyaklaşmayan <strong>ve</strong> onu anlamaktagüçlük çeken davranış sergiler,bu tür davranış gösterenailelerde sorunlar büyür,çevreden kendini soyutlar,sarsıntılar artar <strong>ve</strong> suçlamalarbaşlayabilir.<strong>Aile</strong>nin özürlü çocuğu kabuletmesinde ailenin sosyo-kültürelyapısı önemlidir. Beklentidüzeyi, ailenin eğitimi, inançdurumu, ekonomik düzeyi, sosyalyaşam <strong>ve</strong> ailede var olaniletişim şekilleri çok önemlidir.Eğitim düzeyi <strong>ve</strong> sosyal statüsüyüksek olan ailelerde çocuğunözrünü kabullenme, çözüm <strong>ve</strong>tedavi arama oranlarında birartma olduğu görülmektedir.Özürlü çocuğa sahip olanailelerin en temel sorunuailenin çocuğu kabullenmesinde<strong>ve</strong> engelinianlamasında yaşanmaktadır.Yapılan araştırmalarda yıllardırçocukları CP’li olmasınarağmen ailelerin büyük biroranının CP’nin ne olduğunubilmediklerini <strong>ve</strong> çocuklarınındurumlarını araştırma gibieksikliği olduğu tespit edilmiştir.Çocukların engelini anlayamamak,çocukları ile kuracaklarıiletişimi güçleştirmektedir.Çocuklarının özrü hakkındakonulan tanıyı, net olarak anlamayanailelerde çocuklarıhakkında gerçekçi olmayanbeklentiler geliştirerek, özürlüçocuğun <strong>ve</strong> aile üyelerininfarklı sorunlar yaşamasınaneden olabilir. Sorunu kabuletmeyen aileler zaman zamankendilerine <strong>ve</strong> çocuğa zarar<strong>ve</strong>recek davranışlar sergileyebilir,çocuğu çevreden sakınıpsaklayarak e<strong>ve</strong> kapatabilirler.Uzman kişilerin desteği buradahemen devreye girmelidir.Kabul/ret <strong>ve</strong> çocuğun özrünüanlama/anlayamamaaşamasından sonra koşullarıdüzenleme, yaşamı yenidenbiçimlendirme, zorluklarla başetme yada baş edememe <strong>ve</strong>kaçınma gibi tutumlar görülebilmektedir.<strong>Aile</strong> sistemi bir bütündür. Busistem içerisinde bir bireyinbaşına gelen tüm üyeleri etkiler.Engelli kişinin olması diğeraile üyelerinin bu durumauyum sağlamasına nedenolur. İki önemli etki meydanagelir: Birincisi duygusal, ikincisiekonomik etkidir. Ekonomikkaynakların büyük birkısmı özürlü çocuğa aktarılır,ailede ebe<strong>ve</strong>ynler zamanınbüyük çoğunluğunu özürlüçocuğa ayırdığından diğerçocukta ihmal edilmişlikduygusu oluşabilir. Diğerçocuklara bu olumsuzluklarıortadan kaldıracak şekildeyaklaşmak, aile içinde iletişimkanallarını açık tutmak, onlarınihtiyaçlarının aileüyeleri arasında paylaşılarakkarşılanması gerektiğianlatılmalıdır.Çocuğun tedavisi <strong>ve</strong>eğitiminde tüm aile üyelerielini taşın altına koymalı <strong>ve</strong> birkişinin bu yükün altında ezilmesineengel olmalıdır. <strong>Aile</strong>lereiletişim konusunda; Çocuğundurumunu erken kabul etme,engelle ilgili tanıyı öğrenme,bilgilerini artırma, duygularıpaylaşmada açık olma, acı <strong>ve</strong>öfkeyle baş edebilme, olumlubakış açısı geliştirme, çocuğuneğitim programlarına dâhilolma, yalnız olmadığınızı bilme,değerli olduğunuza inanma,duygu <strong>ve</strong> davranışlarda tutarlıolma, empatik tutum geliştirme,kendilerine de zaman ayırma,kendilerine dikkat etme, diğerçocuklara da zaman ayırma,aile içinde etkili iletişim <strong>ve</strong>dinleme yöntemleri uygulamaönerilebilir.Tuncer ŞAHİN<strong>Sosyal</strong> Hizmet Uzmanı2627