Yapılan ÇalıĢmalar (Fitalatlar)

TEHLĠKELĠ KĠMYASALLAR YÖNETĠMĠ
ve TEKSTĠL SEKTÖRÜ
TACĠM ALINCAK
ġUBE MÜDÜRÜ
ÇEVRE YÖNETĠMĠ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ
KĠMYASALLAR YÖNETĠMĠ DAĠRESĠ BAġKANLIĞI
MART 2011

� Yasaklama/Kısıtlama Çalışmaları
� Kısıtlamalar Yönetmeliği
� Yasaklama/Kısıtlama Çalışmalarının Önümüzdeki
Dönemde Tekstil Sektörüne Etkisi
� Eko-Etiket İle İlgili Çalışmalar
� Sektöre Önerileri

Zararlı Kimyasal Madde ve Ürünlerinin Kontrolü
Yönetmeliği (11/07/1993 tarihli ve 21634 sayılı )
Tehlikeli Kimyasallar Yönetmeliği (20/04/2001 tarihli
ve 24379 sayılı) olarak değiştirilmiştir.
Özel Hükme Tabi Maddeler (bölüm 7)
� Asbest Kullanımı İle İlgili Hükümler ( Madde 37)
� Deri ile temas eden tekstil ürünlerinde polibromlu
bifeniller kullanılamaz. ( Madde 42)

Avrupa Birliği Uyum ÇalıĢmaları
� 76/769/EC; Tehlikeli Madde ve Müstahzarların
Kısıtlanmasına ilişkin Direktifine uyum kapsamında
Kısıtlamalar Yönetmeliğimiz yayımlandı.
� Avrupa Birliği Yasaklama/Kısıtlama listesi
�1976 yılında yayımlanmıştır.
�Liste 2009 yılında REACH kapsamına alındı.
�Listede toplam 59 adet kimyasal madde var. (2013-
2015 arası 6 yeni madde kapsama dahil edilecek)
�Kısıtlamalar Yönetmeliği 2013 yılına kadar REACH
Tüzüğü‟ne uyumlu hale gelecek.

Amaç;
� İnsan sağlığı ve Çevrenin Korunması
� Tehlikeli Kimyasalların Yasaklanması/Kısıtlanması
Kapsam ;
� Bazı tehlikeli maddeler veya madde gruplarının;
� üretim,
� müstahzar içerisinde / eşyada kullanım kısıtlamaları
� Kısıtlanmış olan maddeler / madde grupları ile müstahzar ve eşyanın piyasaya
arzının yasaklanması.
Piyasaya arz ; Ürünün üretim sonrası / ithalatta gümrük idarelerince ilgiliye teslimi
sonrası, kullanım / satış amacıyla , bedelli / bedelsiz piyasada yer alması için yapılan
ilk faaliyet
Kapsam DıĢı;
� Radyo aktif maddeler, kozmetikler, atık maddeler, vb.

Dayanak(DeğiĢik:RG-29/8/201027687/1.md.)
Bu Yönetmelik,
� Çevre Kanununu (9/8/1983 tarihli ve 2872 sayılı)
� Umumi Hıfzıssıhha Kanununu (24/4/1930 tarihli ve 1593 sayılı)
� Ürünlere İlişkin Teknik Mevzuatın Hazırlanması ve Uygulanmasına Dair
Kanun (29/6/2001 tarihli ve 4703 sayılı)
� Bakanlar Kurulu Kararı ile yürürlüğe konulan Gıda Maddelerinin Umumi
Sağlığı İlgilendiren Eşya ve Levazımın Hususi Vasıflarını Gösteren Tüzüğe
(4/8/1952 tarihli ve 3/15481 sayılı) dayanılarak,
� Avrupa Birliği Parlamentosu ve Konseyinin 1907/2006/EC sayılı
Kimyasalların Kaydı, Değerlendirmesi, İzni ve Kısıtlanması Hakkında
REACH Tüzüğünün kısıtlamalara ilişkin 17nci Ek‟i dikkate alınarak
hazırlanmıştır.

Kısıtlama Ģartları
� Yönetmeliğin Ek – 1‟inde verilmiştir.
� Ek-1‟de listelenen tehlikeli maddeler/madde grupları,
aynı ek‟te listelenen kriterlere uymadıkça;
�kendi başına,
�müstahzar içerisinde ,
�eşyalarda ,
kullanılamaz, piyasaya arz edilemez.
Ġstisna ; Bilimsel araştırma ve geliştirme amacı ile
kullanımlarının söz konusu olması halinde, Çevre ve
Orman Bakanlığının izni alınır.

Denetim ve Yaptırım
Ġlgili KuruluĢlar ;
�Çevre ve Orman Bakanlığı Yasaklama/kısıtlama şartlarına
�Sağlık Bakanlığı, müştereken karar verir.
�Bayındırlık ve İskân Bakanlığı,
�Tarım ve Köyişleri Bakanlığı,
�Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı,
�Sanayi ve Ticaret Bakanlığı
�Dış Ticaret Müsteşarlığıdır.
Yaptırım ;
İlgili kuruluşların mevzuatı çerçevesinde.

� Yayım ve Yürürlük (26.12.2008 tarihli ve 27092
sayılı)
� İlk değişiklik (29.08.2010 tarihli ve 27687 sayılı)
�31 Aralık 2010‟da yürürlüğe girdi.
�Değişiklikle birlikte asbest kullanımı tamamen
yasaklı hale geldi.
�PCB, PCT, PBB ve Asbest yasak

Çevre Faslının Açılması � Aralık 2009
Müzakere Pozisyon Belgesi
Bütüncül Strateji Belgesi
Ulusal Program çerçevesinde
� 2008 yılı AB Mali İşbirliği kapsamında kabul edilen
REACH Kimyasallar Projesi � 2011 III. Çeyrek Başlangıç (2 yıl sürecek)
� AB REACH Tüzüğünün Türkiye‟de Uygulanması � 2013 (Taahhüt)
� Dolayısı ile REACH Ek-17‟nin uygulanması � 2013

Yapılan ÇalıĢmalar (Azorenklendiriciler ve Azoboyalar)
Yönetmelik İkinci Değişiklik (20.03.2011 tarihli ve 27880 sayılı )
yayımlanarak yürürlüğe girdi.
Azorenklendiriciler ve
Azoboyalar
Kansorejen etkiye sahip
(özellikle cilt kanseri)
(Daha önce Sağlık
Bakanlığı Genelgesi ile
yasaklanmıştır.)
1. Bir veya daha fazla azo grubunun indirgenmesiyle Ek-3‟te yer alan bir veya
daha fazla aromatik amini, tespit edilebilir konsantrasyonlarda yani Ek-5‟te
verilen test yöntemlerine göre eşyalarda ya da bunların boyanmış kısımlarında
30 mg/kg (% 0,003 ağırlıkça) değerinin üzerinde serbest bırakabilen
azoboyalar, aşağıda verilen örneklerdeki gibi insan cildi ve oral kaviteyle
doğrudan ve uzun süreli temas edebilecek tekstil ve deri eşyalarında
kullanılamaz:
a) Giyim eşyaları, yatak, havlu, postiş, peruk, şapka, bebek bezi, diğer sıhhi
materyaller, uyku tulumları,
b) Ayakkabı, eldiven, kol saati kayışı, el çantası, cüzdan/çanta, evrak çantası,
sandalye örtüsü, boyuna takılan para çantası,
c) Tekstil ya da deri oyuncaklar ve tekstil ve deri kumaş içeren oyuncaklar,
ç) Nihai kullanıcının kullanımına yönelik iplik ve kumaş.
2. Ayrıca, birinci paragrafta atıfta bulunulan tekstil ve deri eşyaları aynı
paragrafta belirtilen şartlara uygun olmadıkları takdirde piyasaya arz edilemez.
3. Ek-4 “Azoboyalar Listesi”nde yer alan azoboyalar, tek başlarına ya da
karışım içerisinde ağırlıkça % 0.1’den daha yüksek konsantrasyonlarda
tekstil ve deri eşyaların boyanmasının amaçlandığı kullanımlar için piyasaya arz
edilemez.

Yapılan ÇalıĢmalar (Fitalatlar)
(a) Bis (2-etilheksil) fitalat (DEHP)
CAS No 117-81-7
EC No 204-211-0
(b) Dibütil fitalat (DBP)
CAS No 84-74-2
EC No 201-557-4
(c) Benzil bütil fitalat (BBP)
CAS No 85-68-7
EC No 201-622-7
(çocuklarda kansere yakalanma riskini
artırır, astım ve alerjiyi tetikler)
(a) di-„izononil‟ fitalat (DINP)
CAS No 28553-12-0 ve 68515-48-0
EC No 249-079-5 ve 271-090-9
(b) di-„izodesill‟ fitalat (DIDP)
CAS No 26761-40-0 ve 68515-49-1
EC No 247-977-1 ve 271-091-4
(c) di-n-oktil fitalat (DNOP)
CAS No 117-84-0
EC No 204-214-7
1. Oyuncaklarda ve çocuk bakım eşyalarında, plastik materyal içinde
ağırlıkça % 0.1’den daha yüksek konsantrasyonlarda madde ya da
karışım bileşeni olarak piyasaya arz edilemez veya kullanılamaz.
2. Plastik materyal içinde ağırlıkça % 0.1’den daha yüksek
konsantrasyonlarda bu fitalatları içeren oyuncaklar ve çocuk bakım
eşyaları piyasaya arz edilemez.
Bu başlık altında “çocuk bakım eşyası”; uyku, dinlenme, hijyen,
çocukların beslenmesini veya emmesini kolaylaştırmayı amaçlayan
herhangi bir ürün anlamına gelmektedir.
1. Çocukların ağızlarına koyabilecekleri oyuncaklarda, çocuk bakım
eşyalarında ve plastik materyal içinde ağırlıkça % 0.1’den daha
yüksek konsantrasyonlarda madde ya da karışım içerisinde
piyasaya arz edilemez veya kullanılamaz.
2. Plastik materyal içinde ağırlıkça % 0.1’den daha yüksek
konsantrasyonlarda bu fitalatları içeren oyuncaklar ve çocuk bakım
ürünleri piyasaya arz edilemez.
Daha önce Sağlık Bakanlığı Tebliği ile
yasaklanmıştır

Yapılan ÇalıĢmalar (Alev Geciktiriciler*)
Tris (2,3 dibromopropil) fosfat
CAS No 126-72-7
Tris (aziridinil) fosfinoksit
CAS No 5455-55-1
EC No 208-892-5
oral ve cilt toksisitesi
riski
1. Deriyle temas edecek giysi, iç çamaşırı ve çarşaf gibi
tekstil eşyalarında kullanılamaz.
2. Birinci paragrafta belirtilen şartlara uygun olmayan
eşyalar piyasaya arz edilemez.
*Sanayi ve Ticaret Bakanlığı PGD Tebliğ çalışmaları kapsamında
yasaklanmasını talep ettiği ve İTKİB ile Sanayicinin olumlu görüş
verdiği maddeler
Yapılacak ÇalıĢmalar
� 2013‟e kadar 50 madde ve madde grubu daha Yönetmelik
kapsamına alınacak.

2013 kadar Tekstil Sektörünü etkileyebilecek çalışmalar;
� Sektörü direk etkileyebilecek madde ve madde grupları
� Sektörü dolaylı olarak etkileyebilecek madde grupları

66/2010/EC Sayılı Eko-Etiket hakkında Tüzük
� 25 Kasım 2009 tarihinde yayımlandı,
� Ülkemizde uyum ve uygulama takvimi;
�2011 � Yetkili merciinin tespiti
� 2012 � Yönetmeliğin yayımlanması
� 2012 � İzleme ve denetim siteminin kurulması
� 2014 � Bilgilendirme ve bilinç arttırma faaliyetleri
� 2015 � Ürün grubu kriterinin ulusal mevzuata taşınması
ve diğer yardımcı belgelerin (broşür, başvuru
rehberi, vb.) oluşturulması ve Nihai Uyumlaştırma

Son Dönemde;
� AB eko-etiket alma talepleri arttı,
� Mevzuatın biran önce hayata geçmesi istenmekte,
� “TR Eko-Etiketi”ne ilişkin taslak yönetmelik çalışması
devam ediyor,
� Oluşturulacak “TR Eko-Etiketi”nde kullanılacak ürün
kriterlerinin AB‟ye eşdeğer olması planlanmaktadır.

� REACH Tüzüğü‟nün mevcut halinin ve REACH Tüzüğü
Ek-17‟sindeki değişikliklerin sektör tarafından takip
edilmesi,
� Yapılacak kısıtlama çalışmaları için olası görüş ve
önerilerin Bakanlığa iletilmesi,
� Yasaklanacak kimyasal madde gruplarının
alternatiflerinin araştırılması,
Sektörün yararına olacaktır.

ĠLGĠNĠZ ĠÇĠN TEġEKKÜRLER
talincak@cob.gov.tr
0312 2076580