Enerjimizi artırıyoruz... - Zorlu Enerji
Enerjimizi artırıyoruz... - Zorlu Enerji
Enerjimizi artırıyoruz... - Zorlu Enerji
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
<strong><strong>Enerji</strong>mizi</strong><br />
artırıyoruz...<br />
<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> 2009 Faaliyet Raporu
İçindekiler<br />
2 <strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> Grubu<br />
4 Özetle <strong>Zorlu</strong> Grubu<br />
5 <strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> Elektrik Üretim A.Ş.<br />
7 <strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong>’nin Kilometre Taşları<br />
8 Finansal Göstergeler<br />
10 <strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> Elektrik Üretim A.Ş. Santralleri<br />
12 Yönetim Kurulu Başkanı’nın Mesajı<br />
14 <strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> Grubu Başkanı’nın Değerlendirmesi<br />
18 Yönetim Kurulu<br />
20 Üst Yönetim<br />
22 Yönetimin Faaliyet Sonuçlarını Değerlendirmesi ve Analizi<br />
32 <strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong>, İnsan ve Çevre<br />
36 Kurumsal Yönetim İlkelerine Uyum Raporu<br />
47 Kâr Dağıtım Politikası<br />
48 Denetçi Raporu Özeti<br />
49 Yönetim Kurulu Kararı<br />
50 01.01.-31.12.2009 Hesap Dönemine Ait Bağımsız Denetim Raporu<br />
108 Yatırımcılara Bilgiler
<strong><strong>Enerji</strong>mizi</strong> artırıyoruz...<br />
<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> olarak, bu topraklardan aldığımız enerjiyi<br />
yine bu topraklara vermeyi amaçlıyoruz. Verimli ve kaliteli<br />
enerji üretimi için teknolojik gelişmeleri yansıtan, yerel ve<br />
yenilenebilir enerji kaynaklarına dayalı yatırımlarımız<br />
ile büyümeye ve Türkiye’ye güç katmaya devam ediyoruz.<br />
...Türkiye’ye güç katıyoruz.<br />
Sayfa 1<br />
<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> 2009 Faaliyet Raporu
<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> Grubu<br />
<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> Grubu, kaynakta ve hizmette<br />
çeşitlilik stratejisine dayalı bütünleşik<br />
faaliyetleriyle enerji sektörünün en güçlü<br />
katılımcılarından biridir.<br />
<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> Grubu: Kaynakta ve hizmette çeşitlilik…<br />
<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> Grubu’nun temelleri 1993 yılında <strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> Elektrik<br />
Üretim A.Ş. ile atılmıştır. Şirket; elektrik üretimi ve satışı, doğal gaz<br />
üretimi, dağıtımı ve satışı, proje sürecinden enerji santrallerinin<br />
“anahtar teslimi” kurulumu ve uzun vadeli bakım ve işletimi<br />
hizmetlerine uzanan bütünleşik faaliyetleriyle enerji sektörünün farklı<br />
alanlarında varlığını güçlendirmektedir.<br />
<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> Grubu,<br />
• 5 doğal gaz santrali,<br />
• 7 hidroelektrik santrali,<br />
• 1 jeotermal santrali,<br />
• 1 rüzgâr santrali,<br />
• 1 motorin santrali<br />
ile 2009 sonu itibarıyla toplam 660 MW kurulu güce sahiptir.<br />
Haziran 2010 itibarıyla tam kapasite olarak üretime geçmesi<br />
öngörülen Gökçedağ Rüzgâr Santrali (135 MW) ile birlikte<br />
Grubumuzun toplam kurulu gücü 738 MW’a ulaşmaktadır.<br />
Grubun santrallerinde üretilen enerji, DUY sistemine, sanayi<br />
kuruluşlarına ve ticarethanelere kesintisiz ve kaliteli enerji<br />
sağlamaktadır.<br />
<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> Grubu, Türkiye’nin yanı sıra, Avrupa, Asya ve Orta<br />
Doğu’da enerji talebinin ve özelleştirme çalışmalarının hızla arttığı<br />
pazarlarda fırsatları değerlendirmek ve bölgesel bir güç konumuna<br />
gelmek üzere faaliyet göstermektedir. Rusya, Pakistan ve İsrail’de<br />
yürütülen projeler Grubun bu hedefine yönelik gerçekleştirdiği<br />
önemli atılımlardır.<br />
Grup, elektrik üretiminin yanı sıra, Trakya bölgesinde doğalgaz<br />
arama, sondaj ve üretim faaliyetlerine devam etmekte, Trakya ve<br />
Gaziantep bölgelerinde doğal gaz dağıtımını gerçekleştirmektedir.<br />
<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> Grubu, toplumla birlikte kazanma ilkesiyle hareket<br />
etmekte, yatırımlarının çevreye ve sosyal hayata zarar vermemesine<br />
özen göstermekte, faaliyette bulunduğu bölgenin gelişmesi yönünde<br />
çaba sarf etmektedir.<br />
<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> Grubu’nun yetkinlikleri ve rekabet gücü<br />
<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> Grubu, sektöre ilk giren şirketlerden biri olma avantajını<br />
çok iyi değerlendirmiş; vizyonu ve öncü kimliğiyle pazar fırsatlarını en<br />
doğru şekilde algılamış ve potansiyeli başarıya dönüştürmüştür.<br />
Global bir enerji gücü olma yolunda sağlam adımlarla ilerlemekte<br />
olan <strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> Grubu;<br />
• Yenilenebilir enerji potansiyelini en iyi şekilde değerlendirerek<br />
portföyünü hidro, rüzgâr ve jeotermal gibi yenilenebilir enerji<br />
kaynaklarıyla çeşitlendirmektedir.<br />
Sayfa 2<br />
<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> 2009 Faaliyet Raporu<br />
• Risk dağılımını gerek enerji kaynağı, gerekse ülke bazında en iyi<br />
şekilde yapmakta; değişen piyasa dinamiklerine uyum sağlayarak<br />
rekabetçi konumunu korumaktadır.<br />
• Ekonomik ve çevresel anlamda enerji verimliliğini artıran ileri<br />
teknolojileri santrallerinde kullanmakta, bu uygulamaları tüm sektöre<br />
yaymak için çaba harcamaktadır.<br />
• Ülkemiz kaynaklarını en verimli şekilde değerlendirerek, doğaya<br />
dost ve sürdürülebilirliği gözeten yöntemlerle enerji arz güvenliğini<br />
sağlamak üzere faaliyetlerini sürdürmektedir.<br />
• Türkiye dışında enerji talebinin yüksek olduğu hedef ülkelerde<br />
enerji alanındaki gelişmeleri yakından takip ederek faaliyetlerini<br />
geliştirmektedir.<br />
• Maliyet-verimlilik-kalite üçgeninde yakaladığı başarı çizgisini proje<br />
ve hizmetlerine yansıtmaktadır.<br />
<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> Grubu ulusal ve uluslararası arenada gücünü pekiştirmek<br />
amacıyla stratejilerini iki eksende şekillendirmektedir:<br />
<strong>Enerji</strong> sektörünün farklı alanlarında etkin hizmet<br />
<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> Grubu, bugün artan kapasitesiyle <strong>Zorlu</strong> Grubu dışında<br />
diğer sanayi kuruluşlarının ve ticarethanelerin elektrik ve buhar<br />
ihtiyaçlarını da karşılamaktadır. Grup ayrıca, konusunda ihtisaslaşmış<br />
şirketleri aracılığıyla<br />
• doğal gaz arama, üretim ve toptan satışı,<br />
• jeotermal arama ve sondaj,<br />
• sanayi kuruluşlarına anahtar teslim santral kurulumu hizmetleri,<br />
• işletmelerin ve konutların doğal gaz ihtiyaçlarını karşılamaya<br />
yönelik doğal gaz satış ve dağıtım hizmetleri, santral işleten<br />
sanayi kuruluşlarına bakım ve işletme hizmetlerini<br />
içeren geniş bir yelpazede faaliyet göstermektedir.<br />
<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> Grubu, kaynak ve servis çeşitlendirme stratejisi<br />
doğrultusunda, rüzgâr santralleri, özelleştirme kapsamındaki üretim<br />
ve elektrik dağıtım ihaleleri ve doğal gaz kontrat devri ihalelerini de<br />
takip etmektedir.<br />
Geniş bir coğrafyada gerçekleştirilen projeler<br />
Moskova’da özel sektör tarafından kurulacak ilk enerji santrali<br />
projelerine ortaklıklarla imza atan <strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> Grubu, gelişmekte<br />
olan yeni pazarlardaki projelerle de ilgilenmektedir. Proje finansmanı<br />
sürecinde olan Pakistan (50 MW’lık rüzgâr santrali) ve İsrail’deki<br />
(toplam 1.085 MW’lık 4 adet doğal gaz dönüşümlü kojenerasyon<br />
santrali) projeler, Grubun mevcut know-how ve deneyimini farklı<br />
coğrafyalara taşıma vizyonunu yansıtmaktadır.
Türkiye’de <strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> Grubu<br />
Lüleburgaz<br />
Trakya Bölgesi<br />
<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> Grubu<br />
Marmara Bölgesi<br />
Yalova<br />
Bursa<br />
Denizli<br />
<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> Elektrik Üretim A.Ş.<br />
Grubun İMKB’de kote olan şirketi<br />
Yurt İçi<br />
%100 Bundoran Financial<br />
Corporation<br />
Eskişehir<br />
Ankara<br />
<strong>Zorlu</strong> Doğal Elektrik<br />
Üretim A.Ş. (142,6 MW)<br />
Kayseri<br />
Doğal gaz santralleri Hidroelektrik santralleri Rüzgâr santrali<br />
Jeotermal santrali Doğal gaz dağıtım Doğal gaz üretim<br />
Tokat<br />
Osmaniye<br />
Gaziantep<br />
Erzincan<br />
Tunceli<br />
Sayfa 3<br />
Rize<br />
Erzurum<br />
Elektrik Üretimi (517,5 MW) 7 Hidroelektrik,<br />
1 Jeotermal,<br />
<strong>Zorlu</strong> Endüstriyel<br />
Gazdaş Gaziantep Doğal Gaz<br />
Dağıtım<br />
%100 5 Doğal Gaz <strong>Enerji</strong> Santrali 1 Motorin Santrali<br />
<strong>Zorlu</strong> O&M Trakya Bölgesi Doğal Gaz Dağıtım<br />
%83,7 Rotor Elektrik Üretim<br />
%83,7 <strong>Zorlu</strong> Hidroelektrik<br />
%73 <strong>Zorlu</strong> Jeotermal<br />
%83,7 <strong>Zorlu</strong> Rüzgar <strong>Enerji</strong>si<br />
Elektrik Üretim<br />
Doğal Gaz Arama + Üretim<br />
%73 <strong>Zorlu</strong> Petrogas<br />
%100 Amity Oil<br />
Yurt Dışı<br />
%51 Rosmiks LLC<br />
%100 <strong>Zorlu</strong> Energy Pakistan<br />
%25 Dorad Energy<br />
%51 Ashdod Energy<br />
%51 Ramat Negev Energy<br />
%27 Solad Energy<br />
Diğer<br />
<strong>Zorlu</strong> Elektrik <strong>Enerji</strong>si İthalat<br />
İhracat ve Toptan Ticaret<br />
<strong>Zorlu</strong> Doğal Gaz İthalat İhracat<br />
ve Toptan Ticaret<br />
Kars<br />
Doğal Gaz Dağıtım<br />
Van<br />
<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> 2009 Faaliyet Raporu
Özetle <strong>Zorlu</strong> Grubu<br />
23 bin çalışanı, 10 milyar TL’yi aşan toplam<br />
aktifleri ile <strong>Zorlu</strong> Grubu, “Gideceksek en uzağa<br />
gideceğiz, çıkacaksak en yükseğe çıkacağız,<br />
olacaksak en iyisi olacağız...” felsefesi<br />
doğrultusunda gelişmeye, dünya arenasında<br />
“<strong>Zorlu</strong>” markasından daha fazla söz ettirmeye<br />
ve markasına duyulan güveni artırmaya devam<br />
etmektedir.<br />
Ev tekstili,<br />
polyester iplik<br />
Korteks<br />
<strong>Zorlu</strong>teks<br />
Türkiye’nin en büyük, tam<br />
entegre polyester iplik üreticisi<br />
Sayfa 4<br />
<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> 2009 Faaliyet Raporu<br />
Elektronik ürünler, bilgi<br />
teknolojileri ve dayanıklı<br />
tüketim malları<br />
<strong>Enerji</strong> Gayrimenkul<br />
Vestel <strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> Grubu <strong>Zorlu</strong> Gayrimenkul<br />
Avrupa TV, beyaz eşya ve dijital<br />
ürünler pazarının lider OEM-ODM<br />
ürün sağlayıcısı<br />
Avrupa’nın lider ev tekstili şirketi 2009 yılı son çeyreğindeki<br />
%15’lik pazar payıyla Avrupa<br />
LCD pazarının en büyük üç<br />
oyuncusundan biri<br />
Türkiye ve Rusya’da üretim<br />
tesisleri<br />
Vestel markası ile ulusal pazarın<br />
ilk üç oyuncusundan biri<br />
2009 sonu itibarıyla 660 MW’lık<br />
kurulu gücüyle ulusal pazarın<br />
başlıca oyuncularından biri<br />
Türkiye’de özel sektör tarafından<br />
üretilen toplam elektrik<br />
enerjisinin yaklaşık %6,4’ünü<br />
üreten grup (Yİ, YİD, İHD hariç)<br />
Rusya’da devam eden yatırımlar,<br />
Pakistan ve İsrail’de proje<br />
finansmanı aşamasındaki projeler<br />
Doğal gaz üretimi, ticareti ve<br />
dağıtımında aktif<br />
2006’da faaliyet geçti<br />
Hedefi yurt içinde ve yurt<br />
dışında değerli araziler üzerinde<br />
dünya standartlarında özgün<br />
projelerle nitelikli konut, ofis,<br />
alışveriş merkezi ve otel projeleri<br />
geliştirmek ve yatırım yapmak<br />
Devam eden ana projesi: <strong>Zorlu</strong><br />
Center - Zincirlikuyu, İstanbul’da<br />
karma nitelikte gayrimenkul<br />
geliştirme projesi
<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> Elektrik Üretim A.Ş.<br />
<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> Elektrik<br />
Üretim A.Ş.: <strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong><br />
Grubu’nun amiral gemisi<br />
<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> Grubu’nun ilk şirketi olan <strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> Elektrik<br />
Üretim A.Ş. (<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong>), <strong>Zorlu</strong> Grubu’na bağlı tekstil<br />
fabrikalarının elektrik ve buhar ihtiyacını karşılamak amacıyla<br />
bir otoprodüktör şirket olarak kurulmuştur.<br />
Şirket, zaman içinde Grup dışından gelen talep üzerine, başka<br />
kuruluşlar için de elektrik ve buhar üretmeye başlamıştır.<br />
Şirketin 2009 yılı sonu itibarıyla 5 termik santralde toplam<br />
kurulu gücü 460 MW elektrik ve 192 ton/saat buhara<br />
ulaşmıştır.<br />
<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> Elektrik Üretim A.Ş. 2009 yılında yenilenebilir<br />
enerji yatırımlarında önemli yol kat etmiştir. 2010 yılı Haziran<br />
ayı itibarıyla, Gökçedağ Rüzgâr Santrali’nde 54 türbin devreye<br />
alınarak 135 MW kurulu güce ulaşılması öngörülmektedir.<br />
<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> Elektrik Üretim A.Ş., Avrupa’nın enerji alanında en<br />
hızlı büyüyen şirketlerinden biridir ve global arenada da dikkat<br />
çekmektedir. <strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> Elektrik Üretim A.Ş., İstanbul Sanayi<br />
Odası’nın her yıl açıkladığı ilk 500 şirket sıralamasında, 2007<br />
yılında 138. sıradayken 2008 yılında 100. sıraya yükselmiştir.<br />
<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> Elektrik Üretim A.Ş.,<br />
TS/EN ISO 9001-2000, OHSAS 18001 ve<br />
ISO 14001 sertifikalarıyla Entegre Yönetim<br />
Sistemi’ne sahiptir.<br />
Çevreye, doğaya ve topluma duyarlı bir şirket<br />
<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> Elektrik Üretim A.Ş., faaliyet gösterdiği çevreye,<br />
doğaya ve topluma duyarlı bir şirket olarak, tüm santrallerini<br />
Dünya Bankası’nın öngördüğü sınır değerlerinin altında<br />
NOX emisyonunu garanti eden su enjeksiyon sistemleriyle<br />
donatmıştır. Atık ısının buharda kullanılması yoluyla<br />
atmosferin ısınmasını önleyen bu sistem, çevre dostu enerji<br />
üretimine olanak tanımaktadır. <strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> Elektrik Üretim<br />
A.Ş., Türkiye’de kalite belgesi alan ilk otoprodüktör şirkettir.<br />
Şirket TS/EN ISO 9001-2000, OHSAS 18001 ve ISO 14001<br />
sertifikalarıyla Entegre Yönetim Sistemi’ne sahiptir.<br />
2000 yılında hisselerinin %20’si halka arz olunan <strong>Zorlu</strong><br />
<strong>Enerji</strong> Elektrik Üretim A.Ş.’nin bugün %32 oranındaki hissesi<br />
İMKB’de işlem görmektedir. Türkiye’de halka açılan ilk enerji<br />
şirketi olan <strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> Elektrik Üretim A.Ş., <strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong><br />
Grubu’nun da halka açık tek şirketidir.<br />
Sayfa 5<br />
<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> 2009 Faaliyet Raporu
<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> Elektrik Üretim A.Ş.<br />
Ortaklık Yapısı (%)<br />
Sayfa 6<br />
%41 <strong>Zorlu</strong> Holding<br />
<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> Elektrik Üretim A.Ş.<br />
Yurt İçi<br />
Elektrik Üretimi (517,5 MW)<br />
%100 5 Doğal Gaz <strong>Enerji</strong> Santrali<br />
%83,7 Rotor Elektrik Üretim<br />
%83,7 <strong>Zorlu</strong> Hidroelektrik<br />
%73 <strong>Zorlu</strong> Jeotermal<br />
%83,7 <strong>Zorlu</strong> Rüzgar <strong>Enerji</strong>si<br />
Elektrik Üretim<br />
Doğal Gaz Arama + Üretim<br />
%73 <strong>Zorlu</strong> Petrogas<br />
%100 Amity Oil<br />
<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> 2009 Faaliyet Raporu<br />
Yurt Dışı<br />
%51 Rosmiks LLC<br />
%100 <strong>Zorlu</strong> Energy Pakistan<br />
%25 Dorad Energy<br />
%51 Ashdod Energy<br />
%51 Ramat Negev Energy<br />
%27 Solad Energy<br />
%100 Bundoran Financial<br />
Corporation<br />
Korteks %18<br />
Diğer <strong>Zorlu</strong> Grubu %9<br />
İSO İlk 500 Şirket arasında 100.<br />
Halka Açık %32<br />
<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> Elektrik Üretim A.Ş., İstanbul Sanayi Odası’nın<br />
her yıl açıkladığı ilk 500 şirket sıralamasında, 2007 yılında<br />
138. sıradayken 2008 yılında 100. sıraya yükselmiştir.
<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> Elektrik Üretim A.Ş.’nin<br />
Kilometre Taşları<br />
1993<br />
<strong>Zorlu</strong> Grubu’na ait sanayi kuruluşlarının elektrik ve buhar ihtiyaçlarını<br />
karşılamak üzere <strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> Elektrik Üretim A.Ş. kuruldu.<br />
1997<br />
<strong>Enerji</strong> ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı ile otoprodüktör anlaşmaları<br />
imzalandı. Lüleburgaz ve Bursa illerinde iki adet enerji santralinin<br />
yapımına başlandı.<br />
Lüleburgaz’da 7 MW gücünde elektrik ve 20 ton/saat kapasitesinde<br />
buhar verebilen ilk santral devreye alındı.<br />
1998<br />
Bursa kombine çevrim santraline ait 26 MW kurulu gücünde<br />
LM2500 basit çevrim halinde devreye girdi. 9 MW gücünde buhar<br />
türbininin de devreye girmesi ile kombine çevrim kapasitesi 35 MW’a<br />
ulaştı. Böylelikle <strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong>, <strong>Zorlu</strong> Grubu’nun elektrik tüketiminin<br />
%100’ünü karşılayabilir duruma geldi.<br />
1999<br />
Bursa’da ve Lüleburgaz’da 43 MW gücündeki kombine çevrim<br />
santralleri, <strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> Santral Yapım Grubu tarafından tamamlandı<br />
ve basit çevrim olarak devreye alındı; toplam kapasite 135 MW‘a<br />
ulaştı.<br />
Bursa’da kurulan şalt merkezi ile Şirket, ürettiği enerjinin %50’ye<br />
yakınını Grup dışındaki şirketlere satar hale geldi.<br />
2000<br />
<strong>Zorlu</strong> Endüstriyel ve <strong>Enerji</strong> Tesisleri İnş. Tic. A.Ş. kuruldu.<br />
Toplam kapasite 156 MW elektrik, 150 ton/saat buhar’a çıkarıldı.<br />
Kapasitesinin <strong>Zorlu</strong> Grubu dışına satılma oranı %70’e yükseldi ve<br />
<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> Grubu enerji piyasasında yerini aldı.<br />
Şirketin ödenmiş sermayesinin %20’si İMKB aracılığıyla halka arz<br />
edildi.<br />
<strong>Zorlu</strong> O&M <strong>Enerji</strong> Tesisleri İşletme ve Bakım Hizmetleri A.Ş. kuruldu.<br />
<strong>Zorlu</strong> Petrogas Petrol, Gaz ve Petrokimya Ürünleri İnş. San. ve Tic.<br />
A.Ş. kuruldu.<br />
2001<br />
ISO 9001/2000 kalite yönetim sistemi belgesi alındı.<br />
<strong>Zorlu</strong> Grubu dışındaki müşterilerinin sayısı 200’e yaklaştı.<br />
2003<br />
<strong>Zorlu</strong> Elektrik <strong>Enerji</strong>si İthalat, İhracat ve Toptan Ticaret A.Ş. kuruldu.<br />
2004<br />
OHSAS 18001 İş Güvenliği ve Çalışan Sağlığı Sistem Belgesi ve ISO<br />
14001 Çevre Sistem Belgesi alındı.<br />
2005<br />
İsrail’de 800 MW kurulu güce sahip olacak Dorad Energy Ltd.<br />
şirketine %25 ortak olundu.<br />
Moskova’da ilk özel elektrik santrali projesi alındı ve temel atıldı.<br />
Doğal gaz arama ruhsatı alındı. <strong>Zorlu</strong> Petrogas, Gaziantep-Kilis ve<br />
Kırklareli-Tekirdağ-Edirne doğal gaz dağıtım ihalelerini kazandı.<br />
<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> Avrupa’da en hızlı büyüyen 100 şirket arasına girdi.<br />
Kayseri Santrali basit çevrim olarak ticari üretime başladı. Trade<br />
Finance Magazine tarafından Kayseri projesi 2005 yılının en başarılı<br />
finans projesi seçildi.<br />
2006<br />
Pakistan’da rüzgâr santrali kurmak üzere Pakistan Alternatif <strong>Enerji</strong><br />
Geliştirme Kurulu (AEDB) ile 20 yıl süreli elektrik üretim anlaşması<br />
imzalandı.<br />
Dalaman Çayı üzerinde bulunan Sandalcık-Sami Soydam (124 MW)<br />
ve Narlı (80 MW) hidroelektrik santralleri için açılan ihale kazanıldı<br />
ve fizibilite çalışmaları başlatıldı.<br />
2007<br />
Rotor Elektrik Üretim A.Ş.’nin rüzgâr santrali lisansı devralındı.<br />
Türkiye’nin tek bir alanda en büyük kurulu güce sahip 135 MW<br />
kapasiteli rüzgâr santralini inşa etmek üzere Osmaniye ilinde<br />
çalışmalara başlandı.<br />
DSİ Genel Müdürlüğü’nün, Giresun ili Tirebolu ilçesinde kurulması<br />
planlanan 60 MW’lık Tirebolu HES için açtığı ihale kazanıldı.<br />
<strong>Zorlu</strong> Grubu, BM Küresel İlkeler Sözleşmesi’ni (Global Compact)<br />
imzaladı.<br />
2008<br />
<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> Osmaniye’de kurulmakta olan 135 MW’lık rüzgâr<br />
santrali için EcoSecurities ile Karbon Emisyonu Satış Sözleşmesi<br />
imzaladı.<br />
Rotor Elektrik Üretim A.Ş., Osmaniye’de 135 MW gücündeki rüzgâr<br />
santralinin yanı sıra, <strong>Enerji</strong> Piyasası Düzenleme Kurumu’ndan yine<br />
aynı bölgede 60 MW ve 50 MW RES projelerini kapsamak üzere iki<br />
adet üretim lisansı daha aldı.<br />
ADÜAŞ’a (Ankara Doğal Elektrik Üretim ve Ticaret A.Ş.) ait toplam<br />
141 MW kurulu güce sahip dokuz santral için yapılan özelleştirme<br />
ihalesi, 510 milyon dolar ihale bedeli ile kazanıldı.<br />
Lüleburgaz Doğal Gaz Santrali’ne ilave olarak 75 MW’lık kombine<br />
çevrim santralinin kurulmasına başlandı.<br />
Amity Oil’in %100 hissesi <strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong>’ye geçti.<br />
2009<br />
Lüleburgaz Santrali’nin kapasitesi 115,3 MW’a yükseltildi.<br />
<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> Grubu bünyesinde yürütülen yeniden yapılandırma<br />
çalışmaları paralelinde Haziran ayında, <strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> Elektrik Üretim<br />
A.Ş.’nin <strong>Zorlu</strong> Doğal Elektrik Üretim A.Ş. (ADÜAŞ aktifleri), Trakya<br />
Bölgesi Doğal Gaz Dağıtım A.Ş., Gazdaş Gaziantep Doğal Gaz<br />
Dağıtım A.Ş., <strong>Zorlu</strong> Doğal Gaz İthalat İhracat ve Toptan Ticaret A.Ş.,<br />
<strong>Zorlu</strong> Endüstriyel ve <strong>Enerji</strong> Tesisleri İnşaat Ticaret A.Ş., <strong>Zorlu</strong> O&M<br />
<strong>Enerji</strong> Tesisleri İşletme ve Bakım Hizmetleri A.Ş. ve <strong>Zorlu</strong> Elektrik<br />
<strong>Enerji</strong>si İthalat İhracat ve Toptan Ticaret A.Ş., <strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> ve İnşaat<br />
Sanayi ve Ticaret A.Ş.’de sahip olduğu paylar <strong>Zorlu</strong> Holding A.Ş. ve<br />
diğer <strong>Zorlu</strong> Grubu şirketlerine devredildi.<br />
Nakit sermaye artırımı yapılarak, Şirketin 81.665.350 TL olan<br />
sermayesi 281.665.350 TL’ye yükseltildi.<br />
Gökçedağ Rüzgâr Santrali’nde 2009 yılsonu itibarıyla 23 adet<br />
türbinle 57,5 MW kapasite devreye alındı.<br />
Sayfa 7<br />
<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> 2009 Faaliyet Raporu
Finansal Göstergeler<br />
(milyon ABD doları) 2009 2008*<br />
Satış Gelirleri 353,8 410,9<br />
Brüt Kâr 83,0 82,1<br />
Faaliyet Kârı 173,0 35,8<br />
VAFÖK 201,3 64,0<br />
Net Dönem Kârı 63,3 (260,1)<br />
Aktifler 1.603,5 1.714,6<br />
Özsermaye 152,3 (0,2)<br />
Net Finansal Borç 888,2 1.177,9<br />
Brüt Kâr Marjı (%) %23,5 %20,0<br />
VAFÖK Marjı (%) %56,9 %15,6<br />
* 2009 yılına ait yukarıda sunulan finansal göstergeler 23.06.2009 tarihinde gerçekleşen iştirak satışları nedeniyle sürdürülen faaliyetlere ilişkin sonuçları içermektedir.<br />
2009 yılı finansal tabloların sunumu ile uygunluk sağlanması açısından 2008 yılına ilişkin karşılaştırmalı bilgiler ise bu doğrultuda yeniden düzenlenmiştir.<br />
VAFÖK ve VAFÖK Marjı*<br />
(Milyon ABD Doları)<br />
100<br />
80<br />
60<br />
40<br />
20<br />
0<br />
Sayfa 8<br />
64<br />
%16<br />
85<br />
<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> 2009 Faaliyet Raporu<br />
%30<br />
1.000<br />
%24 888<br />
%20 800<br />
%10<br />
2008 2009* %0 0 2008 2009 0 2008<br />
2009<br />
* 23.06.2009 tarihinde gerçekleşen iştirak<br />
satışlarından gelen gelirler hariç olarak<br />
+%33<br />
Net Finansal Borç<br />
(Milyon ABD Doları)<br />
1.200<br />
600<br />
400<br />
200<br />
1.178<br />
Özkaynaklar<br />
(Milyon ABD Doları)<br />
175<br />
İştirak satış gelirleri hariç olarak VAFÖK<br />
dolar bazında %33 artış göstererek 85<br />
milyon dolar olmuştur.<br />
150<br />
125<br />
100<br />
75<br />
50<br />
25<br />
0,24<br />
152
<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> Elektrik Üretim A.Ş.<br />
Hisse Bilgisi (ABD doları) 2009<br />
Hisse Adedi 281.665.350<br />
Halka Açık Hisse Adedi 90.076.579<br />
Yıllık En Yüksek Fiyat 2,24<br />
Yıllık En Düşük Fiyat 0,43<br />
Yılsonu Fiyatı 2,08<br />
Yıllık Getiri 279%<br />
Yıllık Ortalama Hacim 6.605.536<br />
Piyasa Değeri 586.841.998<br />
Piyasa Değeri<br />
(Milyon ABD Doları)<br />
2009 yılsonu itibarıyla<br />
<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> Elektrik Üretim A.Ş.,<br />
> İMKB 100<br />
> İMKB TÜM<br />
> İMKB Ulusal-Hizmetler<br />
> İMKB Elektrik<br />
endekslerinde yer almaktadır.<br />
Karşılaştırmalı Hisse Performansı<br />
(ABD Doları)<br />
700<br />
4,5<br />
600<br />
4,0<br />
500<br />
3,5<br />
3,0<br />
400<br />
2,5<br />
300<br />
2,0<br />
200<br />
1,5<br />
1,0<br />
100<br />
0,5<br />
0<br />
0<br />
15/01/09 18/06/09 17/12/09 01/01/09<br />
01/06/09 01/12/09<br />
Dolar bazında hisse getirisi %279<br />
2009 yılında İMKB100 endeksi dolar bazında %100 artarken<br />
bu dönemde <strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> Elektrik Üretim A.Ş. hisselerinin<br />
dolar bazında getirisi %279 olmuştur.<br />
Sayfa 9<br />
ZOREN İMKB<br />
<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> 2009 Faaliyet Raporu
<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> Elektrik Üretim A.Ş. Santralleri*<br />
Lüleburgaz Santrali<br />
Türü<br />
Doğal Gaz Kojenerasyon Santrali<br />
Kapasitesi<br />
115,3 MW Elektrik + 162 ton/saat Buhar<br />
Bursa Santrali<br />
(Organize Sanayi Bölgesi)<br />
Türü<br />
Doğal Gaz Kombine Çevrim Santrali<br />
Kapasitesi<br />
90 MW Elektrik<br />
Kayseri Santrali<br />
(Organize Sanayi Bölgesi)<br />
Türü<br />
Doğal Gaz Kombine Çevrim Santrali<br />
Kapasitesi<br />
188,5 MW Elektrik<br />
Sayfa 10<br />
<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> 2009 Faaliyet Raporu
Yalova Santrali<br />
(İpek Kağıt - Altınova)<br />
Türü<br />
Doğal Gaz Kojenerasyon Santrali<br />
Kapasitesi<br />
15,9 MW Elektrik + 30 ton/saat Buhar<br />
Ankara Santrali<br />
(Organize Sanayi Bölgesi)<br />
Türü<br />
Doğal Gaz Kombine Çevrim Santrali<br />
Kapasitesi<br />
50,3 MW Elektrik<br />
Rüzgâr Santrali<br />
Gökçedağ Rüzgâr Santrali<br />
(Osmaniye)<br />
Türü<br />
Yenilenebilir Rüzgâr Santrali<br />
Kapasitesi<br />
57,5 MW Elektrik<br />
Sayfa 11<br />
* 2009 yılı sonu itibarıyla<br />
<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> 2009 Faaliyet Raporu
Yönetim Kurulu Başkanı’nın Mesajı<br />
<strong>Enerji</strong>de arz güvenliği ve sürdürülebilir kalkınma<br />
<strong>Enerji</strong>de arz güvenliği ve sürdürülebilir kalkınma 2009<br />
yılında da dünyanın ve ülkemizin önde gelen gündem<br />
maddeleri olmaya devam etmiştir. Artan enerji fiyatları<br />
ve konvansiyonel enerji kaynaklarına bağımlılığın yakın<br />
gelecekte devam edecek olması, dünya enerji talebindeki<br />
artışa karşılık yenilenebilir enerji kaynaklarının etkin<br />
kullanılmaması ve yeni enerji teknolojileri alanındaki<br />
gelişmelerin artan talebi karşılayabilecek ticari<br />
gelişimden henüz uzak oluşu, ülkelerin enerji arz<br />
güvenliği konusundaki kaygılarını her geçen gün daha da<br />
artırmaktadır.<br />
Diğer taraftan, 2008 ortalarında ABD’de başlayan ekonomik krizin<br />
küresel ölçekte talep üzerindeki yansımaları sebebiyle sınai üretimde<br />
büyük düşüşler yaşanırken, yeni yatırımların neredeyse durma<br />
noktasına geldiği gözlenmiştir. Bu gelişmelerin enerji sektöründe<br />
devam eden ve planlanan projeler üzerindeki olumsuz etkileri de<br />
izlenmektedir.<br />
Sayfa 12<br />
Arz güvenliğini sağlamak için...<br />
<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> 2009 Faaliyet Raporu<br />
<strong>Enerji</strong> talebinde 2009 yılında yaşanan %2,3’lük düşüş, 1981 yılından<br />
beri yaşanan ilk düşüş olmuştur. Bu gerileme döneminin ardından<br />
2010’dan başlamak üzere enerji tüketiminin hızlanarak artacağı<br />
aşikardır. Uluslararası <strong>Enerji</strong> Ajansı (IEA)’nın projeksiyonlarına göre<br />
mevcut enerji politikalarının devamı halinde, 2030 yılında dünya<br />
enerji talebinin, ortalama yıllık %1,5’lik artışla, 2007 yılına göre<br />
%40 daha fazla olacağı ortaya çıkmaktadır. Bu dönemde, elektrik<br />
üretiminde kömür ve doğal gazın en önemli kaynaklar olmaya devam<br />
edeceği, petrolün payının düşeceği öngörülmektedir.<br />
Yenilenebilir enerji kaynaklarının elektrik üretiminde kullanım payının<br />
%18 seviyesinden 2030 yılında %22’ye ulaşacağı düşünülmektedir.<br />
Yenilenebilir kaynaklardaki artışa en büyük katkı ise rüzgâr<br />
enerjisinden gelecektir.<br />
Küresel ısınma ve iklim değişikliği açısından enerji sektöründeki<br />
üretim faaliyetlerinin çevresel etkilerinin azaltılması önümüzdeki<br />
dönemde de önemli bir olgu olarak karşımıza çıkacaktır. Bu olumsuz<br />
etkilerin giderilmesi yine enerji sektörü katılımcılarının bilinçli ve<br />
kararlı çabalarına bağlıdır. Zira, enerji sektöründen kaynaklı ve sera<br />
etkisi yapıcı gaz emisyonlarının, 28,8 milyar ton karbondioksit<br />
eşdeğerinden 2030’da 40,2 milyar ton düzeyine ulaşacağı<br />
hesaplanmaktadır.<br />
Türkiye’nin kaynak çeşitliliğini ve yerli kaynakların azami<br />
ölçüde kullanılabilirliğini esas alan sürdürülebilir enerji<br />
politikalarını disiplinli şekilde uygulaması, başta rüzgâr olmak<br />
üzere yenilenebilir kaynaklara yönelmesi arz güvenliğinin<br />
sağlanmasında kilit öneme sahiptir.
<strong>Enerji</strong> verimliliği başta olmak üzere teknolojik gelişmelere paralel<br />
iyileştirmeler, fosil yakıtlara alternatif olarak nükleer enerji ve<br />
yenilenebilir enerji kaynaklarının kullanımında yaygınlaşma, çevresel<br />
etkileri azaltma hedefine yoğunlaşan Ar-Ge faaliyetleri (karbon<br />
tutma ve depolama ve temiz kömür teknolojileri), gaz emisyonlarının<br />
azaltılmasına yönelik geliştirilen önlemlerin temel belirleyicileridir.<br />
Türkiye’nin enerji tablosu ve <strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong><br />
2009 verilerine göre 44,5 bin MW kurulu güce ve yaklaşık<br />
200 milyar kWh yıllık tüketim miktarına sahip ülkemizde yerli<br />
kaynaklar yeterince kullanılmamakta, doğal gaz halen elektrik<br />
üretiminde %50’ye yakın olan payını korumaktadır. TEİAŞ’ın son<br />
projeksiyonlarında, baz talep senaryosuna göre, elektrik talebinin ve<br />
kurulu gücün 2017 yılında iki katına çıkacağı hesaplanmaktadır.<br />
2009 yılında hazırlanan Elektrik <strong>Enerji</strong>si Piyasası ve Arz Güvenliği<br />
Strateji Belgesi’ne göre 2023 yılına kadar tüm yerli kömür ve<br />
hidroelektrik potansiyelimizin kullanılması, rüzgâr kurulu gücünün<br />
20,000 MW’a, jeotermal kurulu gücünün 600 MW’a ulaştırılması<br />
hedeflenmektedir. 2020 yılında ise elektrik üretimimizin %5’inin<br />
nükleer enerjiden sağlanması öngörülmektedir.<br />
Türkiye’nin kaynak çeşitliliğini ve yerli kaynakların azami ölçüde<br />
kullanılabilirliğini esas alan sürdürülebilir enerji politikalarını disiplinli<br />
şekilde uygulaması, başta rüzgâr olmak üzere yenilenebilir kaynaklara<br />
yönelmesi arz güvenliğinin sağlanmasında kilit öneme sahiptir.<br />
Diğer bir hayati unsur, yatırımlarda gecikmenin enerji darboğazına<br />
yol açacağını ve enerji yatırımlarının orta ve uzun vadeli<br />
değerlendirilmesi gerektiğini unutmayarak hızlı karar alma<br />
mekanizmalarının çalıştırılmasıdır.<br />
Türkiye’nin var olan potansiyelini değerlendirmek ve artan enerji<br />
ihtiyacını karşılamak yönünde önemli adımlar atan <strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong><br />
Grubu, yurt içi ve yurt dışı yatırımlarıyla sektöründe güçlü ve öncü<br />
bir katılımcıdır.<br />
<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> Grubu, elektrik üretim faaliyetlerinin yanı sıra,<br />
ülkemizin kaynaklarını ortaya çıkarmak ve işlemek üzere doğal gaz<br />
arama, sondaj, üretim ve dağıtım faaliyetlerini de sürdürmektedir.<br />
Nihai hedefimiz, ülkemiz enerji büyüme haritasında belirleyici ve<br />
vazgeçilmez oyunculardan biri olmaktır.<br />
Sürdürülebilirlik esastır<br />
21.yüzyılda gelişen teknoloji ve hızlı nüfus artışı ile enerjinin temel<br />
kaynakları olan toprak, hava ve su ciddi tehdit altındadır. Doğal<br />
kaynakların verimli ve sürdürülebilir kullanımında hem kurumlara<br />
hem de bireylere önemli sorumluluklar düşmektedir.<br />
Küresel ısınma ve iklim değişikliği<br />
açısından enerji sektöründeki<br />
üretim faaliyetlerinin çevresel<br />
etkilerinin azaltılması önümüzdeki<br />
dönemde de önemli bir olgu olarak<br />
karşımıza çıkacaktır.<br />
<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> Grubu, üzerine düşen sorumlulukla, çevreyle dost, yerli<br />
kaynakların kullanımına öncelik veren ve sürdürülebilir ekonomik<br />
değerler yaratan kalıcı projelere imza atmaktadır.<br />
Grup, yatırımlarının çevre etkisinin yanı sıra sosyal etkisini de<br />
ölçümlemek için çalışmalar yapmakta, faaliyette bulunduğu<br />
bölgelerde ekonomik ve toplumsal gelişim, refahın artması gibi nihai<br />
hedeflere katkı sağlamak için çaba harcayarak toplumsal sorumluluk<br />
yaklaşımını genişletmektedir.<br />
<strong>Zorlu</strong> Grubu’nun taraf olduğu Birleşmiş Milletler Küresel İlkeler<br />
Sözleşmesi (UN Global Compact), çok yönlü toplumsal sorumluluğu<br />
temel alan uygulamaların hayata geçirilmesinde önemli bir rehberlik<br />
görevi görmektedir.<br />
<strong>Zorlu</strong> Holding, Küresel İlkeler Sözleşmesini imzaladığı 2007<br />
yılından bu yana sürdürülebilirlik uygulamalarına yer verdiği<br />
ilk İlerleme Raporu’nu 2009 yılında yayımlamıştır. <strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong><br />
Grubu’nun Küresel İlkeler Sözleşmesi’nin ışığında gerçekleştirdiği<br />
ve sürdürülebilirliği hedefleyen çalışma ve uygulamaları bu raporda<br />
paydaşlarımıza sunulmuştur.<br />
Son birkaç cümle…<br />
Her zaman söylediğimiz gibi, enerji sektöründe kamusal bir<br />
hizmet verdiğimizi dikkate alarak, sektörün gerektirdiği özverili ve<br />
sorumlu davranış modelimizi koruyoruz. <strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> Grubu olarak,<br />
bu topraklardan aldığımız enerjiyi yine bu topraklara vermeyi<br />
amaçlıyoruz.<br />
Grubumuz, verimli ve kaliteli enerji üretimi için teknolojik gelişmeleri<br />
yansıtan, yerel ve yenilenebilir enerji kaynaklarına dayalı yatırımları<br />
ile büyümeye ve Türkiye’ye güç katmaya devam edecektir.<br />
<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> Grubu ailesi başta olmak üzere tüm sosyal<br />
paydaşlarımıza en iyi dileklerimi sunuyorum.<br />
Zeki <strong>Zorlu</strong><br />
Yönetim Kurulu Başkanı<br />
Sayfa 13<br />
<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> 2009 Faaliyet Raporu
<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> Grubu Başkanı’nın Değerlendirmesi<br />
2009 yılında krizin zorlayıcı etkilerine ve elverişsiz<br />
yatırım ortamına rağmen <strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> Grubu<br />
yatırımlarına devam etmiş, kurulu gücünü artırmış ve<br />
enerji arenasının güçlü oyuncularından biri olduğunu bir<br />
kez daha kanıtlamıştır.<br />
Grubumuz, 2009 yılında doğal gaz santralleri ağırlıklı<br />
olarak ürettiği 2,8 milyar kWh (2,3 milyar kWh <strong>Zorlu</strong><br />
<strong>Enerji</strong> Elektrik Üretim A.Ş.’ye ait olmak üzere) elektrik<br />
enerjisiyle ülkemiz özel sektör üretiminin %6,4’ünü<br />
karşılamıştır. Küresel krizin reel sektörü daraltıcı<br />
etkisiyle azalan sinai üretim ve elektrik tüketimi,<br />
üretim rakamlarında da doğal olarak gerilemeye yol<br />
açmıştır. Ancak, etkin pazarlama ve satış faaliyetlerimiz<br />
sonucunda yılı gelirlerimizde artışla kapatma başarısı<br />
göstermiş bulunuyoruz.<br />
Sayfa 14<br />
Rüzgâr enerjisinden daha çok<br />
yararlanmalıyız.<br />
<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> 2009 Faaliyet Raporu<br />
<strong>Enerji</strong>siz kalmamak için yenilenebilir ve yerli enerji<br />
kaynaklarına öncelik veriyoruz<br />
Petrol ve doğal gaz rezervlerinin yetersizliği nedeniyle yurt dışına<br />
önemli ölçüde bağımlı olan Türkiye, son yıllarda yöneldiği alternatif<br />
enerji kaynakları ve mevcut potansiyeli ile önemli avantajlara<br />
sahiptir.<br />
2009 yılında, enerji kaynakları bakımından net ithalatçı konumunda<br />
bulunan ülkemizde, enerji arzının, petrolde ve doğal gazda %90’ların<br />
üzerinde, kömürde ise %20 oranında olmak üzere toplamda %74’lük<br />
bölümü ithalat ile karşılanmıştır.<br />
Yenilenebilir kaynakların elektrik üretimindeki payı hala sınırlıdır.<br />
2009 yılı elektrik üretiminde hidroelektriğin payı %18,5’tur.<br />
Ülkemizdeki rüzgâr enerjisi potansiyeli 48 bin MW olup bunun<br />
%20’ye yakını çok verimli düzeydedir. Buna karşılık, üretimde<br />
rüzgârın payı %1’in altında kalmakta; jeotermal kaynakların ise<br />
sadece %0,3’ü kullanılmaktadır.<br />
Ülkemizdeki rüzgâr enerjisi potansiyeli 48 bin MW olup bunun<br />
%20’ye yakını çok verimli düzeydedir. Buna karşılık, üretimde<br />
rüzgârın payı %1’in altında kalmaktadır.
Bu tablo Grubumuzun ısrarla üzerinde durduğu ve stratejilerini<br />
temellendirdiği “yerel ve yenilenebilir” kaynakların artan oranda<br />
enerji üretimine yönlendirilmesinin önemini açıkça ortaya<br />
koymaktadır. <strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> Grubu, Türkiye’yi bekleyen enerji<br />
darboğazını aşmanın en önemli yolunun yenilenebilir ve yerel<br />
kaynaklara yatırım yapmaktan geçtiğine inanmaktadır.<br />
Üretime ve yatırımlara devam…<br />
<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> Elektrik Üretim A.Ş. Ankara, Yalova, Bursa, Lüleburgaz<br />
ve Kayseri’de bulunan beş doğal gaz santrali ve 2009 yılının<br />
Ağustos ayında üretime kademeli olarak geçen Gökçedağ Rüzgâr<br />
Santrali ile 2009 yılsonu itibarıyla toplam 517,5 MW kurulu güce<br />
ulaşmıştır. <strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> Elektrik Üretim A.Ş.’nin çatısı altında faaliyet<br />
gösterdiği <strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> Grubu’nun diğer sekiz yenilebilir enerji tesisi<br />
de göz önüne alındığında Grubun toplam kapasitesi 660 MW’a<br />
ulaşmaktadır.<br />
2009 yılında, mevcut santrallerde yürütülen iyileştirme<br />
çalışmalarının yanı sıra Lüleburgaz’da bulunan doğal gaz<br />
kojenerasyon santralinde gerçekleştirilen ek yatırımla ilk etapta<br />
50 MW’lık güç artışı sağlanmıştır. 115,3 MW kurulu güce ulaşan<br />
santral kapasitesinde %80’in üzerinde artış kaydedilmiştir.<br />
Dalaman Çayı üzerindeki 124 MW kapasiteli Sami Soydam ve<br />
80 MW kurulu güce sahip olacak Narlı hidroelektrik santralleri için<br />
finansman, yatırım öncesi hazırlık çalışmaları ve ÇED süreci devam<br />
etmektedir.<br />
Giresun Tirebolu’da 29 MW kapasiteli bir hidrolik santrali için lisans<br />
alma çalışmaları devam etmektedir.<br />
Moskova’da yapımını sürdürdüğümüz, her biri 340’ar MW’lık<br />
Tereshkovo ve Kojukhovo doğal gaz santrallerinin montaj çalışmaları<br />
hızla devam etmektedir. Yaklaşık 700 milyon dolarlık yatırım tutarına<br />
sahip bu santrallerden Tereshkovo’nun 170 MW’lık ilk fazının 2010<br />
yılının ilk yarısında, Kojukhovo’nun 170 MW’lık ilk fazının ise 2010<br />
yılının son çeyreğinde üretime geçirilmesi hedeflenmektedir.<br />
Pakistan’ın güneyindeki Thatta şehrinin Jhimpir bölgesindeki<br />
50 MW kapasiteye sahip rüzgâr santrali yatırımı ile ilgili olarak<br />
proje finansmanı süreci devam etmektedir.<br />
Gökçedağ RES, Gold Standard<br />
kriterlerini tamamlamış ve<br />
Gönüllü Emisyon Azaltımı<br />
piyasasında Gold Standart ile tescil<br />
edilen dünyanın en büyük projesi<br />
unvanını almıştır.<br />
İsrail’de ise 800 MW’lık elektrik santrali projesini hayata geçirmek<br />
için çalışmalarımız son aşamasına gelmiştir. Buna ilaveten, yatırım<br />
sözleşmesi imzalanan 55 MW, 110 MW ve 120 MW kapasiteli üç<br />
santral projemiz de finansman aşamasındadır.<br />
Jeotermal, öncelikli alanlarımızdan<br />
<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> Grubu, jeotermal enerjide dünya altıncısı olan Türkiye’de<br />
bu alandaki yatırımları artırmayı öncelikli faaliyet konularından<br />
biri olarak görmektedir. Grup Denizli, Kızıldere; Manisa, Alaşehir ve<br />
Kütahya, Simav’da arama, sondaj ve rezervuar belirleme faaliyetlerini<br />
yürütmektedir. Kızıldere’de mevcut santralimizin yanı sıra 60 MW<br />
kapasiteli yeni bir jeotermal santral için lisans alarak inşaat öncesi<br />
çalışmalara başlamış durumdayız.<br />
<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> Grubu’nun jeotermal alanındaki en önemli projesi olan<br />
ve kapasite açısından Türkiye’nin en zengin sahasında yer alan<br />
Denizli, Kızıldere jeotermal santralinde, tesis kurulduğundan bu yana<br />
hayata geçirilemeyen reenjeksiyon sisteminin devreye girmesi 2009<br />
yılında kaydettiğimiz önemli başarılardan biridir. Rezervuarın su<br />
seviyesi ve sürdürülebilirliğini koruyan bu sistemle enerji üretiminden<br />
sonra kalan atık jeotermal suyun tamamının yeniden kuyulara<br />
enjekte edilmesi sağlanmaktadır.<br />
Türkiye’nin en büyük rüzgâr santralini tamamladık<br />
2009 yılında özellikle yenilenebilir enerji yatırımlarında önemli<br />
yol almış bulunuyoruz. 2010 yılı Haziran ayı itibarıyla, Gökçedağ<br />
Rüzgâr Santrali’nde 54 türbin devreye alınarak 135 MW kurulu güce<br />
ulaşılması öngörülmektedir.<br />
Osmaniye bölgesinde sahip olduğumuz 50 ve 60 MW’lık iki lisansla<br />
kuracağımız yeni santrallerle bölgedeki toplam kurulu gücümüzü<br />
245 MW’e ulaştırmayı hedeflemekteyiz.<br />
Başarımızı ödüllerle taçlandırıyoruz<br />
Gökçedağ RES, Karbon Emisyon Satış Sözleşmesi sonrasında geçen iki<br />
yıl içinde Gold Standard kriterlerini tamamlamış ve Gönüllü Emisyon<br />
Azaltımı piyasasında Gold Standart ile tescil edilen dünyanın en<br />
büyük projesi unvanını almıştır.<br />
Sayfa 15<br />
<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> 2009 Faaliyet Raporu
<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> Grubu Başkanı’nın Değerlendirmesi<br />
Projemizin sürdürülebilir kalkınmaya etkisi en üst mertebede kabul<br />
görürken, STK’lar tarafından da doğa, çevre ve hayvan haklarına<br />
saygılı yatırım olarak ödüle layık görülmektedir.<br />
Diğer yandan, Gökçedağ RES’in finansmanı için Uluslararası<br />
Finans Kurumu, Avrupa İmar ve Kalkınma Bankası, Avrupa Yatırım<br />
Bankası, Denizbank ve HSBC ile imzalanan 130 milyon euroluk<br />
kredi anlaşması, Euromoney Project Finance Ödülleri çerçevesinde<br />
Avrupa’da “2009 Yılının En İyi RES Finansmanı Ödülü”nü almıştır.<br />
Düşük karbon ekonomisine doğru<br />
Ekonomik faaliyetlerin küresel ısınmaya etkisinin azaltılması<br />
bağlamında gündemimize giren “atmosfere karbon salımının<br />
azaltılması” ve “karbon ayak izinin silinmesi” kavramları tüm üretim<br />
faaliyetlerinin odağında yer almaya adaydır.<br />
<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> Grubu’nun Gökçedağ Rüzgâr Santrali ile ilgili olarak<br />
EcoSecurities ile imzalamış olduğu Karbon Emisyonu Satış Sözleşmesi<br />
bu konuda Türkiye’deki bir ilki işaret etmiştir. Gökçedağ RES yılda<br />
yaklaşık 500.000 MWh elektriği sıfır CO 2 salımıyla üretecektir.<br />
Tam kapasiteye ulaşıldığında gerçekleştirilecek olan doğrulama işlemi<br />
sonrasında, karbon senetleri gönüllü karbon piyasasında alım satıma<br />
konu olmaya başlayacaktır. Proje özelinde gerçekleşen yıllık karbon<br />
emisyonu ile ilgili tüm hakları ve gönüllü pazarlarda işlem yapma<br />
yetkisini, vardığımız anlaşma kapsamında EcoSecurities’e 2012 yılına<br />
kadar vermiş bulunuyoruz.<br />
Sayfa 16<br />
Karbon emisyonunu azaltmalıyız.<br />
<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> Grubu rüzgâr, hidroelektrik gibi yenilenebilir<br />
enerjiye dayalı santralleriyle yaklaşık 600 bin ton karşılığındaki<br />
karbondioksit gazı emisyonunu önlemektedir.<br />
<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> 2009 Faaliyet Raporu<br />
<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> Grubu, doğaya olan duyarlılığı ve kurumsal sorumluluğu<br />
gereği, tüm üretim tesislerinde emisyon hesaplamalarını yaparak<br />
2010’da aktif olarak karbon piyasasına katılmayı planlamaktadır.<br />
Karbon salımının azaltılması ile ilgili olarak tüm ülkelerin hedeflerini<br />
daha net ortaya koymasıyla birlikte, önümüzdeki dönemde karbon<br />
piyasasının daha da hareketlenmesi ve giderek önem kazanması<br />
beklenmektedir.<br />
Karbon ayak izimizi siliyoruz.<br />
2007 yılı verilerine göre Türkiye’nin toplam seragazı emisyonu<br />
CO 2 eşdeğeri olarak 372,6 milyon ton olarak tahmin edilmiştir.<br />
Emisyonlarında CO 2 eşdeğeri olarak en büyük payı %77 ile enerji<br />
kaynaklı emisyonlar almıştır.<br />
<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> Grubu rüzgâr, hidroelektrik gibi yenilenebilir<br />
enerjiye dayalı santralleriyle yaklaşık 600 bin ton karşılığındaki<br />
karbondioksit gazı emisyonunu önlemektedir. Kişi başına 5 tondan<br />
hesaplandığında, Türkiye’de yaşayan 120 bin kişinin emisyonu<br />
sıfırlanmaktadır. Başka bir deyişle, <strong>Zorlu</strong> Grubu, tüm çalışanlarının<br />
aileleriyle birlikte karbon ayak izini silmiş olmaktadır.<br />
Temiz enerji için alternatif çalışmalar yürütüyoruz<br />
<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> Grubu, günümüzde yaygın olmayan ancak büyük<br />
bir potansiyel vadeden güneş enerjisi gibi farklı alternatif enerji<br />
konularında da aktif iş geliştirme ve gösterim projeleri yürütmekte;<br />
kömür gazlaştırma gibi yöntemlerle temiz enerji üretilmesi<br />
konularında Ar-Ge faaliyetlerini sürdürmektedir. Grubumuz, <strong>Zorlu</strong><br />
Holding çatısı altında faaliyet gösteren Hitit Solar ile birlikte “Solar<br />
Termal <strong>Enerji</strong>” teknolojisi üzerinde Ar-Ge çalışmaları yürütmektedir.<br />
Güneş enerjisinden sağlanan buharla elektrik üretilmesi esasına<br />
dayanan sistemde test aşaması başarıyla sonuçlanmış; iyileştirme<br />
çalışmaları sürdürülmektedir.
Bir diğer proje olan “kömür gazlaştırma teknolojisine dayalı elektrik<br />
üretimi”ne yönelik Ar-Ge çalışmaları ile kömürün çevreye olan zararlı<br />
etkisinin minimuma indirilmesi hedeflenmektedir.<br />
<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> Grubu-TÜBİTAK Teknoloji ve Yenilik Destek Programları<br />
Başkanlığı (TEYDEB) işbirliği ile kurulacak olan kömür gazlaştırma<br />
teknolojisine dayalı enerji üretim pilot tesisi, kömürün çevreye<br />
verdiği zararı yok ederek enerjinin verimli kullanılmasına yönelik<br />
gerçekleştirilecek diğer çalışmalara öncülük edecek bir projedir. 2011<br />
yılı sonunda faaliyete geçirilmesi hedeflenmektedir.<br />
Yatırımlarımızı yaptığımız yöreler için bir fark yaratmak<br />
en önemli hedefimiz<br />
<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> Grubu yatırımlarının sosyal ve çevresel etkilerini<br />
araştırmaya, olumsuzlukları mümkün olan en aza indirecek önlemleri<br />
almaya ve sürekli izlemeye özellikle önem vermektedir.<br />
Osmaniye’deki Gökçedağ Rüzgâr Santrali için inşaat kararı<br />
alındığı andan itibaren bölgede hem çevre hem de sosyal durum<br />
araştırmaları başlatılmıştır. Yörenin sosyoekonomik yapısını<br />
anlamaya yönelik ‘Mevcut Sosyal Durum Araştırması’ ve 21 köyde<br />
eğitim durumu ve insan gücü altyapısını öğrenmeye yönelik<br />
detaylı bir sosyoekonomik araştırma yürütülmüştür. Bu araştırma<br />
sonuçlarından hareketle burs uygulamamız hayata geçirilmiş olup<br />
2009 yılında Mehmet <strong>Zorlu</strong> Vakfı aracılığıyla 82 üniversite ve<br />
yüksek okul öğrencisi gencimizin eğitimine katkıda bulunduğumuzu<br />
mutlulukla dile getiriyoruz.<br />
‘Çevresel Etki Araştırması’ kapsamında ise bölgenin kuşların göç<br />
yolu üzerinde olduğu dikkate alınarak göç dönemleri gözlemlenmiş,<br />
santralin bu göçleri nasıl etkileyeceği araştırılmıştır.<br />
Bu yaklaşım ülkemiz için çok yeni olmasına karşın, yeni proje ve<br />
yatırımlarda vazgeçilmez bir olgu olarak karşımıza çıkmaktadır.<br />
Grubumuz, enerji yatırımlarının yöre halkı tarafından sahiplenilmesi<br />
ve yatırımcıların yöredeki kalkınma çalışmalarında kaldıraç<br />
görevi görebilmesi için bu tür araştırmaların yapılmasının ve<br />
gerçekleştirilecek kalkınma projelerinin halkın katılımı ve işbirliği ile<br />
hayata geçirilmesinin önemine inanmaktadır.<br />
Devam eden yatırımlarımız ve<br />
geliştirdiğimiz projeler, ekonominin<br />
düzenli ritmine kavuşacağını ve<br />
elektrik talebinin süratle artacağını<br />
öngördüğümüz 2011 yılı ve sonrası<br />
için arz güvenliği açısından<br />
önemli adımlardır.<br />
Gelecek için enerjimizi artırıyoruz.<br />
Her yıl artan bir enerjiyle, ülkemiz ve dünyamız için daha iyi bir<br />
gelecek hazırlamada üzerimize düşeni yapmaya çalışıyoruz.<br />
Devam eden yatırımlarımız ve geliştirdiğimiz projeler, ekonominin<br />
düzenli ritmine kavuşacağını ve elektrik talebinin süratle artacağını<br />
öngördüğümüz 2011 yılı ve sonrası için arz güvenliği açısından<br />
önemli adımlardır. Portföyümüzdeki kaynak ve tesisleri devam eden<br />
yıllarda hızla yenilenebilir enerji lehine artırma hedefimizi sağlam<br />
adımlarla ve heyecanla hayata geçirmek için çabalıyoruz.<br />
Hedeflerimize bizi yaklaştıran sürekli destek ve katkıları için, Yönetim<br />
Kurulumuza, çalışanlarımıza ve tüm paydaşlarımıza en içten<br />
teşekkürlerimi sunarım.<br />
Murat Sungur Bursa<br />
<strong>Enerji</strong> Grubu Başkanı ve Yönetim Kurulu Üyesi<br />
Sayfa 17<br />
<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> 2009 Faaliyet Raporu
Yönetim Kurulu<br />
Zeki ZORLU<br />
Yönetim Kurulu Başkanı<br />
(1939 - Denizli) Çalışma hayatına<br />
tekstil sektöründe aile şirketinde<br />
başladı ve ilk tekstil mağazasını<br />
Trabzon’da açtı. 1976 yılında<br />
Korteks’i kuran Zeki <strong>Zorlu</strong>, Denizli<br />
Babadağ’da başlayıp İstanbul’da<br />
devam eden iş hayatında bugün<br />
25.000 çalışan ve 60 şirketi<br />
bünyesinde bulunduran <strong>Zorlu</strong><br />
Holding’in temellerini attı. <strong>Zorlu</strong><br />
Grubu tekstil sektöründeki yeni<br />
yatırımlarının yanı sıra 1994 yılında<br />
satın alınan Vestel ile elektronik ve<br />
beyaz eşya, 1996 yılında enerji ve<br />
2006 yılında gayrimenkul sektörüne<br />
girdi. Zeki <strong>Zorlu</strong>, <strong>Zorlu</strong> Holding’in<br />
Yönetim Kurulu Eş Başkanlığı<br />
görevinin yanında Grubun tekstil ve<br />
enerji sektöründe faaliyet gösteren<br />
şirketlerinin Yönetim Kurulu<br />
Başkanlığı’nı da yürütmektedir.<br />
Sayfa 18<br />
<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> 2009 Faaliyet Raporu<br />
Melih E. ARAZ<br />
Yönetim Kurulu Başkan Yardımcısı<br />
(1948 - İstanbul) Melih E. Araz,<br />
1972 yılında Ankara Üniversitesi<br />
Siyasal Bilgiler Fakültesi’nden<br />
mezun oldu. Kelley School of<br />
Business, Indiana University’de<br />
MBA yaptıktan sonra, Harvard<br />
Business School’da “Üst Düzey<br />
Yönetim” konusunda eğitim aldı.<br />
Kariyerine Citibank N.A.’nın Türkiye<br />
organizasyonunda başlayan Araz,<br />
bankanın İstanbul, İzmir, Bahreyn,<br />
Atina ve New York birimlerinde<br />
üst düzey görevlerde bulundu ve<br />
Citibank organizasyonunun kuruluş<br />
ve genişleme aşamalarında önemli<br />
sorumluluklar üstlendi. Daha sonra<br />
İnterbank A.Ş.’de CEO/Genel<br />
Müdür olarak görev yapan Araz,<br />
İnterbank’ın ülkemizin kurumsal ve<br />
yatırım bankacılığı alanında saygın<br />
bir konuma gelmesinde liderlik<br />
yaptı. Melih E. Araz halen çeşitli<br />
şirketlere finans ve stratejik yönetim<br />
konularında danışmanlık yapmakta<br />
ve <strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> A.Ş. Yönetim Kurulu<br />
Başkan Yardımcılığı’nın yanı sıra,<br />
Ata Yatırım A.Ş.’de Murahhas Aza,<br />
Şenocak Holding A.Ş, Klimasan A.Ş.,<br />
İzmir Enternasyonel Otelcilik A.Ş.<br />
ve Entegre A.Ş.’de Yönetim Kurulu<br />
Üyeliği görevlerini yürütmektedir.<br />
Olgun ZORLU<br />
Yönetim Kurulu Üyesi<br />
(1965 - Trabzon) Olgun <strong>Zorlu</strong><br />
İngiltere’de tamamladığı yüksek<br />
öğreniminin ardından 1986 yılında<br />
iş hayatına atılarak <strong>Zorlu</strong> Grubu’nun<br />
tekstil şirketlerinde yöneticilik<br />
deneyimi kazanmıştır. 1998 yılından<br />
itibaren <strong>Zorlu</strong> Holding Yönetim<br />
Kurulu üyesi olarak görev yapmaya<br />
başlamıştır. <strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> A.Ş. Yönetim<br />
Kurulu Üyeliği’nin yanı sıra halen<br />
<strong>Zorlu</strong> Holding ve şirketlerinin<br />
Yönetim Kurulu Üyeliği görevini de<br />
yürütmektedir.
Selen ZORLU MELİK<br />
Yönetim Kurulu Üyesi<br />
(1975 - Trabzon) Selen <strong>Zorlu</strong><br />
Melik, Uludağ Üniversitesi İktisadi<br />
ve İdari Bilimler Fakültesi İşletme<br />
Bölümü’nden mezun oldu. Çalışma<br />
yaşamına 1998 yılında Denizbank’ta<br />
başladı. Denizbank Bursa Şubesi’ndeki<br />
stajın ardından 1999 yılında aynı<br />
bankada Management Trainee (MT)<br />
programına katıldı. Denizbank Genel<br />
Müdürlüğü’nde çeşitli görevlerde<br />
bulunduktan sonra 2001 yılında<br />
California Üniversitesi’nde (ABD/<br />
Berkley) Pazarlama Diploma<br />
Programı’na katıldı. 2002 yılında<br />
Korteks İplik Fabrikası’nda çalışmaya<br />
başlayan Selen <strong>Zorlu</strong> Melik, 2004<br />
yılında Korteks Yönetim Kurulu<br />
Üyeliği’ne atandı. 2005 yılından<br />
bu yana <strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> Grubu Başkan<br />
Yardımcılığı ve Yönetim Kurulu<br />
Üyeliği görevini yürütmektedir.<br />
Murat Sungur BURSA<br />
Yönetim Kurulu Üyesi<br />
(1954 - Mersin) Murat Sungur<br />
Bursa, Orta Doğu Teknik Üniversitesi<br />
Makina Mühendisliği Bölümü’nden<br />
1977 yılında mezun oldu. Amerikan<br />
Hobart School of Welding<br />
Technology’deki eğitiminin ardından,<br />
1983 yılında Gazi Üniversitesi,<br />
İşletme İdaresi Üretim Yönetimi’nde<br />
yüksek lisansını tamamladı. Murat<br />
Sungur Bursa, çalışma hayatına<br />
1977 yılında Sınai Eğitim ve<br />
Geliştirme Merkezi (SEGEM) Genel<br />
Müdürlüğü’nde Makine Mühendisi<br />
olarak başladı. 1986-1991 yılları<br />
arasında kamu sektöründe çeşitli<br />
görevler yürüten Bursa, 1991-1994<br />
tarihleri arasında Çevre Bakanlığı<br />
Çevresel Etki Değerlendirmesi ve<br />
Planlama Birimi Genel Müdürü oldu.<br />
Murat Sungur Bursa, 1995-1998<br />
yılları arasında önce Çevre Bakanlığı<br />
Müsteşar Yardımcılığı’na, ardından<br />
da Çevre Bakanlığı Müsteşarlığı’na<br />
atandı. 2003’te Başbakanlık “Proje<br />
Uygulama Birimi” Direktörü olan<br />
Bursa, 2006 yılında <strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong><br />
Grubu Başkanlığı görevine getirildi.<br />
Halen <strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> Grubu Başkanlığı<br />
ve Yönetim Kurulu Üyeliği görevini<br />
yürütmektedir.<br />
Prof Dr. A. Can TUNCAY<br />
Yönetim Kurulu Üyesi<br />
(1944 - Ankara) A. Can Tuncay, 1966<br />
yılında Ankara Üniversitesi Hukuk<br />
Fakültesi’nden mezun oldu. Avukatlık<br />
stajını tamamladıktan sonra 1968<br />
yılında İstanbul Üniversitesi Hukuk<br />
Fakültesi’nde akademik kariyerine<br />
başladı. 1975’te hukuk doktoru,<br />
1980 yılında da hukuk doçenti oldu.<br />
1988’de profesör olan Tuncay, 32<br />
yıl İstanbul Hukuk Fakültesi’nde İş<br />
ve Sosyal Güvenlik Hukuku Anabilim<br />
Dalı’nda ders verdikten sonra 2000<br />
yılında emekliliğini isteyerek İstanbul<br />
Üniversitesi’nden ayrıldı. 2006<br />
yılında <strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> Grubu Yönetim<br />
Kurulu Üyeliği’ne getirilen Tuncay,<br />
2003 yılından itibaren Bahçeşehir<br />
Üniversitesi İş ve Sosyal Güvenlik<br />
Hukuku Anabilim Dalı’nda öğretim<br />
üyeliği yapmakta olup 2009 yılı Ekim<br />
ayında aynı fakültenin dekanlığına<br />
atanmıştır. A. Can Tuncay yerli<br />
ve yabancı birçok şirkete hukuk<br />
danışmanlığı da yapmaktadır.<br />
Sayfa 19<br />
Burak İ. OKAY<br />
Yönetim Kurulu Üyesi<br />
(1967 - Ankara) Burak İ. Okay,<br />
1990 yılında Ankara Üniversitesi<br />
Hukuk Fakültesi’nden mezun<br />
oldu. New York’ta tamamladığı<br />
uluslararası hukuk sertifikası<br />
programı sonrası Türkiye İş Bankası<br />
Hukuk Müşavirliği’nde çalışmaya<br />
başladı. Ardından sırasıyla Garanti<br />
Bankası, MNG Bank, Nortel Networks<br />
Netaş’ta çalıştı ve Bener Hukuk<br />
Bürosu’nda yöneticilik yaptı. 2006<br />
yılında <strong>Zorlu</strong> Grubu’na katılarak<br />
Grubun tüm şirketlerine hizmet veren<br />
hukuk bölümünün yapılandırılmasını<br />
sağlayan Okay, Grubun Hukuk<br />
Koordinatörlüğü’nün yanı sıra<br />
2007’den itibaren <strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> Grubu<br />
Yönetim Kurulu Üyesi olarak görev<br />
yapmaktadır.<br />
<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> 2009 Faaliyet Raporu
Üst Yönetim<br />
Murat Sungur BURSA<br />
Grup Başkanı, Yönetim Kurulu<br />
Üyesi<br />
Sn. Bursa’nın özgeçmişi sayfa 31’de<br />
Yönetim Kurulu bölümünde yer<br />
almaktadır.<br />
Selen <strong>Zorlu</strong> MELİK<br />
Grup Başkan Yardımcısı,<br />
Yönetim Kurulu Üyesi<br />
Sn. Melik’in özgeçmişi sayfa 31’de<br />
Yönetim Kurulu bölümünde yer<br />
almaktadır.<br />
Sayfa 20<br />
<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> 2009 Faaliyet Raporu<br />
İ. Sinan AK<br />
Finans Genel Müdür Yardımcısı<br />
(1971 - Ankara) İ. Sinan Ak, İstanbul<br />
Teknik Üniversitesi Mühendislik<br />
Fakültesi’nden mezun oldu. Çalışma<br />
yaşamına Evgin Yatırım Menkul<br />
Değerler’de yatırım uzmanı olarak<br />
başladı. Ardından, ABD’deki Old<br />
Dominion University’de MBA yaptı.<br />
2000-2002 yılları arasında Vestel<br />
Komünikasyon’da Finans Şefi,<br />
2002-2006 yılları arasında ise Vestel<br />
Beyaz Eşya’da Finans Müdürü olarak<br />
çalışan Ak, 2006 yılında <strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong><br />
Grubu’na katıldı. Halen <strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong><br />
Elektrik Üretim A.Ş. Genel Müdür<br />
Yardımcılığı görevini yürütmektedir.<br />
Serhat ŞİMŞEK<br />
Üretim ve Ticaret Genel Müdür<br />
Yardımcısı<br />
(1968 - Elazığ) Serhat Şimşek,<br />
Yıldız Teknik Üniversitesi Elektrik<br />
Mühendisliği Bölümü’nden 1990<br />
yılında mezun oldu. Çalışma hayatına<br />
Tekfen’de mühendis olarak başladı.<br />
Daha sonra Temel Su, Shell ve<br />
Trakya İplik’in farklı birimlerinde<br />
yönetici olarak görev yaptı. 2001<br />
yılında <strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> Grubu’na katılan<br />
Şimşek, 2007’den bu yana <strong>Zorlu</strong><br />
<strong>Enerji</strong> Elektrik Üretim A.Ş.’de Üretim<br />
ve Ticaret Genel Müdür Yardımcılığı<br />
görevini yürütmektedir.
Gökmen TOPUZ<br />
Yatırımlar Genel Müdür Yardımcısı<br />
(1972 - İstanbul) Gökmen Topuz,<br />
İstanbul Teknik Üniversitesi Elektrik<br />
Mühendisliği Bölümü’nden 1995<br />
yılında mezun oldu. Yeditepe<br />
Üniversitesi’nde MBA yaptı. Çalışma<br />
yaşamına MAN <strong>Enerji</strong> Sistemleri’nde<br />
proje yöneticisi olarak başladı. 1998-<br />
2007 yılları arasında Wartsila-Enpa,<br />
Kale <strong>Enerji</strong> ve Piramit <strong>Enerji</strong>’nin<br />
farklı birimlerinde yönetici olarak<br />
çalıştı. 2007’den bu yana <strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong><br />
Elektrik Üretim A.Ş.’de Yatırımlar<br />
Genel Müdür Yardımcısı olarak görev<br />
yapmaktadır.<br />
Bülent ÇİLİNGİR<br />
Satınalma ve Lojistik Direktörü<br />
(1963 - Ankara) Bülent Çilingir,<br />
Ortadoğu Teknik Üniversitesi İnşaat<br />
Mühendisliği Bölümü’nden 1985<br />
yılında mezun oldu. Aynı üniversitede<br />
yüksek lisansını tamamladı. Çalışma<br />
yaşamına 1985 yılında Kutlutaş<br />
İnşaat’ta proje mühendisi olarak<br />
başladı. 1989 - 2003 yılları arasında<br />
Bayındır Holding, Bayındır İnşaat,<br />
Erel Teknoloji Grubu’nun farklı<br />
birimlerinde yönetici olarak görev<br />
yaptı. 2003’te enerji yatırımları<br />
konusunda danışman olarak<br />
çalışmaya başladı. 2006’da <strong>Zorlu</strong><br />
<strong>Enerji</strong> Grubu’na katılan Çilingir,<br />
Satınalma ve Lojistik Direktörü olarak<br />
görev yapmaktadır.<br />
A. Tansel VARAN<br />
İnsan Kaynakları ve Kurumsal<br />
İletişim Direktörü<br />
(1970 - İstanbul) A. Tansel Varan,<br />
İstanbul Üniversitesi Maliye<br />
Bölümü’nden mezun oldu. Yüksek<br />
lisansını Viyana Üniversitesi Ekonomi<br />
Bölümü’nde yaptı. 1997 yılında<br />
California Üniversitesi’nde (ABD<br />
- Berkley) İş İngilizcesi ve İnternet<br />
sertifika programına katıldı. Çalışma<br />
yaşamına Anadolu Grubu’nda<br />
Management Trainee (MT) olarak<br />
başladı ve farklı birimlerde yönetici<br />
olarak görev yaptı. 2002-2005<br />
yılları arasında Doğan Grubu ve<br />
Ak-Al Tekstil’de İnsan Kaynakları<br />
Müdürü olarak çalıştı. Aralık 2005’te<br />
<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> Grubu’na katılan Varan,<br />
halihazırda İnsan Kaynakları ve<br />
Kurumsal İletişim Direktörü olarak<br />
görev yapmaktadır.<br />
Sayfa 21<br />
<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> 2009 Faaliyet Raporu
Sayfa 22<br />
Türkiye ve uluslararası<br />
arenada güçleniyoruz.<br />
<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> 2009 Faaliyet Raporu
Yönetimin Faaliyet Sonuçlarını Değerlendirmesi ve Analizi<br />
Türkiye Elektrik Sektöründeki Gelişmeler<br />
Yaşanan küresel kriz paralelinde 2009 yılında elektrik tüketimi 2008<br />
yılına göre %2,3 oranında azalarak 193.472 milyon kWh olarak<br />
gerçekleşmiştir.<br />
Türkiye’de elektrik talebi, ekonomik gelişme, sanayileşme ve<br />
kentleşme paralelinde 1985’ten bu yana yıllık ortalama %7,2’lik<br />
bir hızla artmıştır. 2009 yılında tüm dünyada yaşanan küresel<br />
kriz paralelinde meydana gelen ekonomik daralma, Türkiye’de de<br />
elektrik talebinde azalmaya neden olmuştur. 2009 yılı sonu itibarıyla<br />
44.556 MW kurulu güce sahip olan Türkiye’nin, tahmin edilen<br />
elektrik talep artışına paralel olarak önümüzdeki on yıllık süreç<br />
içinde mevcut kapasitesini en az iki katına çıkarmaya gereksinim<br />
duyacağı öngörülmektedir. Krizin neden olduğu talepteki daralma<br />
yakın dönemde yaşanması öngörülen arz darboğazını ertelemiş olsa<br />
da, TEİAŞ’ın yayınladığı “Türkiye Elektrik <strong>Enerji</strong>si 10 yıllık Üretim<br />
Kapasite Projeksiyonu” raporuna göre yüksek talebin öngörüldüğü<br />
senaryoda 2014 yılında; düşük talebin öngörüldüğü senaryoda<br />
ise 2015 yılında elektrik arzı açığı ile karşı karşıya kalınması<br />
beklenmektedir. <strong>Enerji</strong> yatırımları için gereken minimum 3-4 yıllık<br />
yatırım süreci ve önümüzdeki dönemlerde ortaya çıkması beklenen<br />
ek kapasite ihtiyacı da göz önünde bulundurulduğunda, gelecek<br />
yıllarda arz açığıyla karşılaşmamak için önlemlerin şimdiden alınması<br />
ve yatırımlara başlanması gerekmektedir.<br />
Önümüzdeki dönemde arz talebini karşılayabilmek adına gerekli<br />
olan yatırım ortamının yaratılması ve verimliliğin artırılması için<br />
serbestleşmeyi esas alan çalışmalar sürdürülmektedir. Devlet<br />
Planlama Teşkilatı, bu süreçte kılavuzluk etmek amacıyla 21 Mayıs<br />
2009 tarihinde “Elektrik <strong>Enerji</strong>si Piyasası ve Arz Güvenliği Strateji<br />
Belgesi”ni yayınlamıştır. Belge,<br />
• sektörde hedeflenen piyasa yapısının aşamalarını,<br />
• özelleştirme,<br />
• orta ve uzun vadede elektrik arzında kullanılacak kaynaklara ilişkin<br />
hedefleri,<br />
• arz güvenliğini sağlamak üzere atılacak adımları<br />
kapsamaktadır.<br />
Yaşanan bu serbestleşme sürecinde özelleştirme tarafında 2009<br />
yılındaki gelişmeler aşağıda yer almaktadır.<br />
Türkiye’de 2009 yılında elektrik tüketimi 2008 yılına<br />
göre %2,3 oranında azalarak 193.472 milyon kWh olarak<br />
gerçekleşmiştir.<br />
Üretim tarafında:<br />
DPT’nin Strateji Belgesi uyarınca özelleştirilecek üretim tesisleri<br />
portföyler halinde gruplandırılması ve mevcut portföy gruplarının<br />
tekrar değerlendirilerek kesinleştirilmesi planlanmaktadır, buna<br />
paralel olarak üretim tesislerinin özelleştirme işlemlerine 2009 yılı<br />
içerisinde başlanmıştır. Bu kapsamda Özelleştirme İdaresi, T. Elektrik<br />
Üretim A.Ş.’ye ait 52 adet akarsu santralinin (Hidroelektrik Santralı-<br />
HES) 19 ayrı grup halinde “işletme hakkı verilmesi” yöntemi ile<br />
özelleştirilmesine ilişkin ihale süreçlerini başlatmış ve ön yeterlilik<br />
için en geç 19 Şubat 2010’a kadar başvuruda bulunulmasına karar<br />
verilmiştir.<br />
Dağıtım tarafında:<br />
T. Elektrik Dağıtım A.Ş.’ye ait elektrik dağıtım şirketlerinden Başkent,<br />
Meram ve Sakarya Elektrik Dağıtım A.Ş.’nin özelleştirme süreçleri<br />
tamamlanmış ve hisse devirleri gerçekleşmiştir; Aras, Çoruh,<br />
Osmangazi ve Yeşilırmak Elektrik Dağıtım A.Ş.’nin özelleştirme<br />
süreçlerinde ise nihai pazarlık görüşmeleri tamamlanmış, hisse<br />
devirleri henüz gerçekleşmemiştir. Çamlıbel, Fırat, Uludağ ile Vangölü<br />
Elektrik Dağıtım’ın ihale süreçleri ise Özelleştirme İdaresi tarafından<br />
başlatılmış ve 16 Aralık 2009 tarihi itibarıyla toplam 43 şirket<br />
önyeterlilik için başvuruda bulunmuştur.<br />
Özelleştirme İdaresi’nin elinde bulunan T. Elektrik Dağıtım A.Ş.’ye<br />
ait diğer dağıtım bölgeleriyle ilgili özelleştirilme süreçlerinin de<br />
önümüzdeki dönemlerde başlaması beklenmektedir. DPT’nin Strateji<br />
Belgesinde dağıtım bölgelerinin özelleştirmesinin 2010 yılının sonuna<br />
kadar büyük ölçüde tamamlanmasının hedeflendiği belirtilmiştir.<br />
Aynı paralelde Devlet Planlama Teşkilatı Müsteşarlığınca hazırlanan<br />
ve 16 Eylül 2009 tarihinde resmi gazetede yayınlanan “Orta<br />
Vadeli Program (2010-2012)” raporunda elektrikte işleyen bir<br />
serbest piyasanın tesisi amacıyla dağıtım öncelikli olmak üzere<br />
özelleştirmelerin tamamlanacağı ve özel sektör yatırımlarının<br />
istikrarlı bir şekilde sürdürülmesinin destekleneceği belirtilmiştir.<br />
Ayrıca raporda, elektrik enerjisinde kaynak çeşitliliğine ve arz<br />
güvenliğine katkı sağlayacak olan nükleer güç santrallerin yapımına<br />
başlanacağı, elektrik enerjisi üretiminde, ithal bir kaynak olan doğal<br />
gaza aşırı bağımlılığı azaltmak üzere yerli ve yenilenebilir kaynakların<br />
kullanımına hız verileceği ve enerji verimliliğini artırmaya yönelik<br />
etkin uygulama mekanizmaların oluşturulacağı belirtilmiştir.<br />
Sayfa 23<br />
<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> 2009 Faaliyet Raporu
Yönetimin Faaliyet Sonuçlarını Değerlendirmesi ve Analizi<br />
<strong>Enerji</strong> Piyasası Düzenleme Kurulu (EPDK) Nisan 2009 tarihinde, arz<br />
güvenliğinin sağlanması, rekabetin özendirilmesi ve de özel sektöre<br />
belli kolaylıklar sağlanması amacıyla 2006 yılının Ağustos ayında<br />
uygulamaya konan Dengeleme ve Uzlaştırma Yönetmeliği (DUY)<br />
kapsamında mevcut sistemin iyileştirilmesi amacıyla, elektrik üretim<br />
ve tüketim cephesinde saatlik sisteme geçilerek fiyatların buna<br />
göre belirlenmesi, bunun yanı sıra sistem katılımcılarına sürecin<br />
nakdi sorumluluklarının da yüklenilmesi için yönetmelikte değişiklik<br />
yapılmasına karar vermiş ve uygulama 1 Aralık 2009 tarihi itibarıyla<br />
başlamıştır.<br />
Türkiye Doğal Gaz Sektöründeki Gelişmeler<br />
Doğal gaz, 1987 yılında Türkiye’nin hızlı büyüyen enerji talebini<br />
karşılamak üzere alternatif enerji kaynağı olarak sunulduğundan bu<br />
yana Türkiye’de doğal gaz talebi çok hızlı bir şekilde artmıştır. Doğal<br />
gaz tüketimi bu dönemde % 21 yıllık bileşik büyüme oranı ile artarak<br />
1987 yılında 0,5 milyar m 3 seviyesinden 2009 yılında 32 milyar m 3 ’e<br />
ulaşmıştır.<br />
Doğal gaz talebini elektrik üretimi ile konut ve sanayi kullanımı<br />
belirlemektedir. Yaşanmakta olan global kriz paralelinde 2009 yılında<br />
doğal gaz tüketimi geçen yılın aynı dönemine göre %11 azalmıştır.<br />
EPDK 2010 yılı tüketim projeksiyonunu 37 milyar m³ olarak<br />
yapmıştır.<br />
2008 ve 2009 yıllarında 4 yeni şirket doğal gaz piyasasına<br />
girmişlerdir. Bu şirketler BOTAŞ’tan devir aldıkları sözleşmelerle<br />
ithalat yapmaktadırlar. Ayrıca özel sektöre ait Aliağa LNG terminali<br />
vasıtasıyla 2009 yılından itibaren spot LNG olarak gaz ithalatına<br />
başlanmıştır.<br />
460 MW<br />
<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> Elektrik Üretim A.Ş. doğal gaz santralleri<br />
460 MW kurulu güce ve 192 ton/saat buhar<br />
kapasitesine sahiptir.<br />
Lüleburgaz Santrali kurulu gücü,<br />
ek yatırımla basit çevrim olarak<br />
50 MW’lık gücün 2009 yılında devreye<br />
alınması sonucu 115,3 MW’a çıkmıştır.<br />
Sayfa 24<br />
<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> 2009 Faaliyet Raporu<br />
Yurt İçi Faaliyetler<br />
Elektrik Üretimi<br />
Doğal Gaz Santraller<br />
<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> Elektrik Üretim A.Ş. bünyesinde yer alan Lüleburgaz,<br />
Bursa, Ankara, Kayseri ve Yalova doğal gaz santralleri, müşteri<br />
kitlesini oluşturan sanayi işletmelerine elektrik ve buhar<br />
sağlamaktadır. Santraller toplam 460 MW kurulu güce ve<br />
192 ton/saat buhar kapasitesine sahiptir.<br />
Lüleburgaz Santrali’nin kapasite artırım projesi kapsamında 2008<br />
yılında başlatılan ek santral yatırımında basit çevrim olarak<br />
50 MW’lık güç 2009 yılında devreye alınmış ve yeni ilavelerle<br />
santralin kurulu gücü 115,3 MW’a çıkmıştır.<br />
Türkiye’nin en büyük rüzgâr santrali projesi: Gökçedağ Rüzgâr<br />
Santrali<br />
<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> Elektrik Üretim A.Ş.’nin yenilenebilir ve alternatif<br />
enerji vizyonunun ilk büyük projesi olan Osmaniye’deki Gökçedağ<br />
Rüzgâr Santrali, aynı zamanda Türkiye’nin en büyük rüzgâr santrali<br />
projesidir.<br />
Grup şirketlerinden Rotor Elektrik Üretim A.Ş., Osmaniye’de 135 MW<br />
gücündeki rüzgâr santrali için 25 yıl süreyle elektrik üretim lisansına<br />
sahiptir. Şirket ayrıca 2008 yılında <strong>Enerji</strong> Piyasası Düzenleme<br />
Kurumu’ndan yine aynı bölgede 60 MW ve 50 MW kapasiteli iki<br />
proje için üretim lisansını almıştır.
Rotor’un lisans sahasında kuracağı ilk etapta 135 MW kurulu güce<br />
sahip Gökçedağ Rüzgâr Santrali’nde proje ve mühendislik işleri ve<br />
GE <strong>Enerji</strong> ile imzalanan sözleşme kapsamında 2010 yılı Haziran ayı<br />
itibarıyla 54 adet 2,5 MW’lık rüzgâr türbini üretime alınarak 135 MW<br />
kurulu güce ulaşılması öngörülmektedir.<br />
Önümüzdeki dönemde 110 MW’lık kapasiteyi kapsayan<br />
ikinci faz yatırımlarına başlanması planlanmaktadır. Sarıtepe<br />
(50 MW) ve Demirciler (60 MW) mevkilerinde inşa edilecek<br />
santrallerle Osmaniye’de toplam 245 MW kurulu güce ulaşılması<br />
hedeflenmektedir.<br />
Karbon Piyasası, Türkiye ve Gökçedağ RES<br />
<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> Elektrik Üretim A.Ş. Türkiye’de ilk karbon emisyonu<br />
projesini, Rotor Elektrik Üretimi A.Ş.’ye ait Gökçedağ Rüzgâr<br />
Santrali projesi ile gerçekleştirmiştir. Gökçedağ Rüzgâr<br />
Santrali’nin ilk sekiz türbini Ağustos 2009’da devreye alınmış;<br />
bu tarihten yıl sonuna kadar devreye alınan 23 türbin ile<br />
57,5 MW kapasite sağlanmış ve toplam emisyon azaltımı<br />
miktarı Gold Standart altında 13.000 ton CO 2 ’e ulaşmıştır.<br />
135 MW kurulu güce sahip olan Gökçedağ Rüzgâr Santrali’nde<br />
beklenen yıllık emisyon azaltımı miktarı yaklaşık olarak 302,675<br />
ton CO 2 eşdeğeridir. Gerçekleşecek doğrulama işlemi sonrasında<br />
satılabilir olacak karbon senetleri gönüllü pazarlarda yer<br />
alacaktır. Proje özelinde gerçekleşen yıllık karbon emisyonu ile<br />
ilgili tüm haklar, 2009 Eylül ayında JP Morgan tarafından satın<br />
alınan ve gönüllü pazarlarda işlem yetkisine sahip EcoSecurities<br />
PLC’ye devredilmiştir. Devir işlemi için 2008 yılında imzalanan<br />
VERPA (Voluntary Emission Reduction Purchase Agreement)<br />
anlaşması ile EcoSecurities PLC’ye 2012 yılına kadar işlem<br />
yetkisi verilmiştir.<br />
<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> Elektrik Üretim<br />
A.Ş.’nin yenilenebilir ve alternatif<br />
enerji vizyonunun ilk büyük projesi<br />
olan Osmaniye’deki Gökçedağ<br />
Rüzgâr Santrali, aynı zamanda<br />
Türkiye’nin en büyük rüzgâr<br />
santrali projesidir.<br />
Gökçedağ RES hakkında<br />
Gökçedağ Rüzgâr Santrali’nin, tam kapasiteyle çalışmaya<br />
başladığında yılda yaklaşık 500 milyon kWh elektrik üretmesi<br />
hedeflenmektedir. Bu miktardaki elektrik, termik santraller<br />
tarafından üretildiğinde doğaya 300 bin ton CO 2 salımı<br />
gerçekleşirken, Gökçedağ Rüzgâr Santrali “sıfır” CO 2 salımıyla<br />
üretim yapacaktır. Tropikal bölgelerde bir ağacın ortalama<br />
olarak yılda 20-22 kg CO 2 absorbe ettiği düşünülürse,<br />
Gökçedağ Rüzgâr Santrali ortalama olarak yılda 14,5 milyon<br />
ağaca eşdeğer katkı yaratacak. Türkiye iklim ve bitki örtüsü göz<br />
önünde bulundurulduğunda, bu ağaç sayısı 200 milyona kadar<br />
yükselebilir.<br />
Türbinlerin kule yüksekliği 85 metredir. Her kule yaklaşık 30<br />
katlı bir binaya eş yüksekliktedir.<br />
Türbinlerin kanatları 50 metre uzunluğundadır. Kanatlar 100<br />
metreye ulaşan çapı ile bir futbol sahası büyüklüğündedir.<br />
Bir türbinin ağırlığı 356 tondur.<br />
Türbinleri birbirine bağlayan servis yolu 40 km’dir ve 32 km’lik<br />
İstanbul Boğazı’ndan uzundur.<br />
Türbinlerin monte edildiği temellerin yüksekliği deniz<br />
seviyesinin 960 metre üzerinden başlayarak 1.620 metreye<br />
ulaşmaktadır. Türbinlerin kurulduğu en yüksek nokta Ağrı<br />
Dağı’nın yüksekliğinin üçte birine eşittir.<br />
Her türbin yılda 9,3 milyon kWh enerji üretecektir. Santral<br />
yıllık enerji üretimi ile yaklaşık 170.000 haneyi aydınlatacak<br />
kapasiteye sahiptir.<br />
<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> Elektrik Üretim A.Ş., çevre duyarlılığını sektöründe bir ilki<br />
gerçekleştirerek ortaya koymuş; 2008 yılı başında, rüzgâr santralinde<br />
karbon emisyonu olmaksızın yapılacak enerji üretimi için 2012 yılı<br />
sonuna kadar İrlandalı EcoSecurities Group PLC ile Karbon Emisyonu<br />
Satış Sözleşmesi imzalanmıştır.<br />
300.000<br />
Gökçedağ RES ile doğaya 300 bin ton Co 2<br />
salımı önlenecektir.<br />
Sayfa 25<br />
<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> 2009 Faaliyet Raporu
Yönetimin Faaliyet Sonuçlarını Değerlendirmesi ve Analizi<br />
Gökçedağ RES, Gold Standard’ı alan dünyanın en büyük<br />
projesi<br />
Gökçedağ RES, Karbon Emisyon Satış Sözleşmesi sonrasında geçen<br />
iki yıl içinde Gold Standard kriterlerini tamamlamış ve Gönüllü<br />
Emisyon Azaltımı piyasasında Gold Standart ile tescil edilmiştir.<br />
“Sürdürülebilir kalkınma”, “Çevreye duyarlılık”, “Yerel paydaşlar<br />
tarafından kabul görmüş olmak” gibi koşulları esas alan Gold<br />
Standard, projeleri onaylamak için projenin sosyal ve çevresel etki<br />
analizi, bu etkilerin ve projeden beklentilerin yerel paydaşlarla<br />
değerlendirilmesi ve projenin bağımsız bir kuruluş tarafından<br />
onaylanması gibi aşamalardan oluşan bir süreci şart koşmaktadır.<br />
Gökçedağ RES, Gold Standard sertifikasını alan dünyanın en büyük<br />
projesi olma özelliğini taşımaktadır.<br />
“Doğa, çevre ve hayvan haklarına saygılı yatırım” ödülü<br />
Gökçedağ RES, sosyal ve ekolojik çevrenin korunması konusundaki<br />
duyarlılığı nedeni ile çevre konusundan etkin ve söz sahibi sivil<br />
toplum kuruluşları tarafından da ödüllendirilmektedir. Santral 2009<br />
yılında, Doğa Savaşçıları Derneği ve Derneğin üye olduğu İstanbul<br />
Çevre Konseyi tarafından verilen çevre ödülünü, “doğa, çevre ve<br />
hayvan haklarına saygılı yatırım” kategorisinde kazanmıştır.<br />
Avrupa’da “2009 Yılının En İyi RES Finansmanı Ödülü”<br />
Gökçedağ RES’in<br />
Euromoney’nin Project Finance Dergisi tarafından 11 yıldır dağıtılan<br />
“Project Finance Ödülleri”, endüstriyel projelerin finansmanı,<br />
yenilikçilik, en iyi uygulama, çözüm kabiliyeti, yinelenebilirlik,<br />
kullandırma süresi gibi kriterlere göre verilmektedir. Bu yılki<br />
değerlendirmelerde, Gökçedağ RES’in finansmanı için Uluslararası<br />
Finans Kurumu, Avrupa İmar ve Kalkınma Bankası, Avrupa Yatırım<br />
Bankası, Denizbank ve HSBC ile imzalanan 130 milyon Avro’luk kredi<br />
anlaşması, Avrupa’da “2009 Yılının En İyi RES Finansmanı Ödülü”nü<br />
almıştır.<br />
Sayfa 26<br />
<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> 2009 Faaliyet Raporu<br />
Doğal Gaz Arama ve Üretim Faaliyetleri<br />
<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> Elektrik Üretim A.Ş. bünyesinde faaliyetlerini sürdüren<br />
<strong>Zorlu</strong> Petrogas ve Amity Oil ağırlıklı olarak Trakya bölgesinde olmak<br />
üzere, Türkiye’de sahip oldukları 19 ruhsat alanında doğal gaz arama,<br />
sondaj ve üretim faaliyetlerine devam etmektedirler.<br />
<strong>Zorlu</strong> Petrogas’ın arama ve sondaj faaliyetleri devam etmekle<br />
beraber şu an herhangi bir doğal gaz rezervi veya üretimi<br />
bulunmamaktadır. Şirket ayrıca, 26.09.2009 tarihinde toptan satış<br />
lisansını almış ve 2010 yılı itibarıyla bu ruhsatın yetkileri kapsamında<br />
ulusal iletim şebekesi üzerinden doğal gaz ticaretine başlamıştır.<br />
Amity Oil International’ın 2009 yılı sonu itibarıyla yaklaşık<br />
294 milyon m³ doğal gaz rezervi bulunmaktadır.<br />
130 mn<br />
Avro<br />
Gökçedağ RES’in finansmanı için<br />
imzalanan 130 milyon Avro’luk kredi<br />
anlaşması, Avrupa’da “2009 Yılının En İyi<br />
RES Finansmanı Ödülü”nü almıştır.
Yurt Dışı Faaliyetler<br />
Elektrik Üretimi<br />
Doğal Gaz Santralleri<br />
Rusya Projeleri<br />
<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> Elektrik Üretim A.Ş., Moskova’da iki doğal gaz santrali<br />
inşa etmektedir:<br />
• Tereshkovo (340 MW & 150 Gcal ısı)<br />
• Kojukhovo (340 MW & 270 Gcal ısı)<br />
Rusya’da enerji santrali projelerini gerçekleştirmek üzere %51<br />
oranında ortak olunan Rosmiks Ltd., Moskova Belediyesi tarafından<br />
düzenlenen elektrik ve şehir ısıtma ile ilgili 340 MW kapasiteli<br />
Tereshkovo ve 340 MW kapasiteli Kojukhovo enerji santralleri<br />
ihalelerini kazanmış ve 2006 yılında inşaatlar başlamıştır.<br />
2009 yılı sonu itibarıyla her iki doğal gaz santralinin ilk faz yatırımları<br />
(170 MW Tereshkovo + 170 MW Kojukhovo) büyük oranda<br />
tamamlanmıştır. Tereshkovo santrali için santral test ve devreye<br />
alma çalışmaları başlamış olup, 2010 yılının ilk yarısında santralin<br />
basit çevrim olarak işletime alınması hedeflenmektedir.<br />
Kojukhovo santrali için santral sahası dışındaki hatlarda meydana<br />
gelen değişikliklerden dolayı inşaat programı revize edilmiş olup,<br />
santralin yeni programa göre 2010 yılının 4. çeyreğinde devreye<br />
girmesi hedeflenmektedir.<br />
<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong>’nin yurt dışı yatırımlarını sürdürdüğü Rusya,<br />
İsrail ve Pakistan elektrik sektörlerinin karakteristik yapıları<br />
Türkiye ile benzerlikler göstermektedir:<br />
• Dünya ortalamasının üzerinde güçlü talep artışı<br />
• Yakın gelecekteki arz açığının giderilmesi için yatırım ihtiyacı<br />
• Elektrik üretimi ve dağıtımında devlet kontrollü piyasa<br />
• Liberalizasyonun artmasıyla güçlü talep ve zayıf arzın da<br />
etkisiyle yükselen elektrik fiyatları<br />
İkinci faz yatırımların ise 1. faz yatırımların tamamlanmasının<br />
ardından başlaması planlanmaktadır.<br />
Rusya’daki iki santralin müteahhitlik işlerini <strong>Zorlu</strong> Endüstriyel<br />
gerçekleştirirken işletme ve bakım işleri <strong>Zorlu</strong> O&M tarafından<br />
üstlenilmektedir.<br />
ABD, Çin ve Japonya’dan sonra dünyanın dördüncü büyük<br />
elektrik tüketicisi olan ve altyapısı talep edilen elektrik arzını<br />
sağlamaya yeterli olmayan Rusya’nın bir an önce gerekli<br />
önlemleri alarak enerji üretimi ve iletimine yönelik yatırımlarını<br />
hızlandırması gereklidir.<br />
Rusya elektrik üretiminin yaklaşık olarak %63’ü termik, %21’i<br />
hidroelektrik ve %16’sı nükleer enerji santrallerinden elde<br />
edilmektedir. Yapılan projeksiyonlara göre Rusya’nın şu an 220<br />
GW seviyelerinde olan kurulu güç tarafında, artan elektrik talebi<br />
paralelinde 2030 yılına kadar ek 130 GW kapasite artırımı<br />
ihtiyacı doğması beklenmektedir.<br />
<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> Elektrik Üretim A.Ş.’nin yatırımlarının gerçekleştiği<br />
Moskova bölgesinde elektrik talebi yüksek şehirleşme ve sınai<br />
kalkınmaya bağlı olarak Rusya toplam elektrik talebinin üzerinde<br />
artış göstermektedir 2008 yılında talep artış oranı Rusya için<br />
%1,9 iken Moskova için %3,1 olarak gerçekleşmiştir.<br />
Rusya Federasyonu hükümetinin kararı uyarınca, regüle<br />
çift taraflı sözleşmelerden serbest sözleşmelere kademeli<br />
geçişin 2011 yılına kadar tamamlanması beklenmekte,<br />
2009 Temmuz ayı itibarıyla regüle piyasa toplam piyasanın<br />
%50’sini oluşturmaktadır. Bu serbestleşmenin enerji fiyatlarını<br />
yükselteceği tahmin edilmekte, enerji sektöründe kârlılığın<br />
artacağı öngörülmektedir.<br />
2009 yılı sonu itibarıyla Rusya’da<br />
devam eden her iki doğal gaz<br />
santralinin ilk faz yatırımları<br />
(170 MW Tereshkovo + 170 MW<br />
Kojukhovo) büyük oranda<br />
tamamlanmıştır.<br />
Sayfa 27<br />
<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> 2009 Faaliyet Raporu
Yönetimin Faaliyet Sonuçlarını Değerlendirmesi ve Analizi<br />
İsrail Projeleri<br />
<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> Elektrik Üretim A.Ş. İsrail elektrik üretimindeki ilk özel<br />
sektör firmalarındandır. Şirketin oluşturduğu ortaklıklarla İsrail’de<br />
gerçekleştirmeyi planladığı, toplam 1.085 MW kurulu güce sahip<br />
olacak ve doğal gaz ile çalışacak 4 adet kojenerasyon enerji santrali<br />
projesi bulunmaktadır. Projelerle ilgili finansman sağlanması<br />
konusunda yürütülen çalışmalar son aşamaya gelmiştir.<br />
Dorad Projesi<br />
Bu kapsamda İsrail’deki en büyük proje Dorad projesidir. <strong>Zorlu</strong><br />
<strong>Enerji</strong> Elektrik Üretim A.Ş.’nin %25 paya sahip olduğu Dorad Energy<br />
Ltd.’nin Ashkelon, İsrail’de 800 MW kapasiteye sahip doğal gaz<br />
çevrim santrali projesi, İsrail’in en büyük özel sektör enerji santrali<br />
olacak ve kurulu gücü ülkenin toplam kurulu gücünün %8’ine karşılık<br />
gelecektir.<br />
Projeyle ilgili olarak, 2007 yılı sonunda Mısırlı EMG firması ile<br />
2011 yılından itibaren geçerli olmak üzere 17 yıllık doğal gaz alım<br />
anlaşması imzalanmıştır. Finansman işlemleri tamamlanmadan<br />
imzalanması beklenen elektrik bağlantı anlaşması dışında diğer tüm<br />
anlaşmalar, ruhsat ve izinler tamamlanmıştır.<br />
<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> Elektrik Üretim A.Ş.’nin İsrailli Edeltech Holding Ltd.<br />
şirketi ile ortak olarak İsrail’de faaliyet gösteren sanayi tesislerine<br />
elektrik ve buhar sağlanması amacıyla doğal gaz ile çalışacak<br />
olan kojenerasyon santralleri kurulmasına yönelik üç projesi daha<br />
bulunmaktadır.<br />
Ashdod Projesi<br />
<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> Elektrik Üretim A.Ş.’nin %51 payı bulunduğu Ashdod<br />
Energy Ltd. yaklaşık 55 MW elektrik ve 20 ton/saat buhar üretim<br />
kapasitesine sahip kojenerasyon santrali yatırımı planlamaktadır.<br />
<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong>’nin, İsrail’de faaliyet<br />
gösteren sanayi tesislerine<br />
elektrik ve buhar sağlanması<br />
amacıyla doğal gaz ile çalışacak<br />
olan kojenerasyon santralleri<br />
kurulmasına yönelik dört projesi<br />
bulunmaktadır.<br />
Sayfa 28<br />
<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> 2009 Faaliyet Raporu<br />
Ramat Negev Projesi<br />
<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> Elektrik Üretim A.Ş.’nin yine %51 payı bulunduğu<br />
Ramat Negev Energy Ltd. yaklaşık 120 MW elektrik ve 17 ton/saat<br />
buhar üretim kapasitesine sahip kojenerasyon santrali yatırımı<br />
planlamaktadır.<br />
Solad Projesi<br />
Yaklaşık 110 MW elektrik ve 100 ton/saat buhar üretim kapasitesine<br />
sahip kojenerasyon santrali yatırımı öngörülen Solad Energy Ltd.’de<br />
<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> Elektrik Üretim A.Ş.’nin %26,5 oranında ortaklığı<br />
bulunmaktadır.<br />
İsrail’deki yatırımların müteahhitlik işlerini <strong>Zorlu</strong> Endüstriyel, işletme<br />
ve bakım işlerini <strong>Zorlu</strong> O&M üstlenmektedir.<br />
İsrail Elektrik Sektörü<br />
İsrail’in kişi başına düşen 6.380 kWh’lık elektrik tüketimi,<br />
6.440 kWh olan Avrupa ortalamasına çok yakındır. 2008 yılı<br />
verilerine göre, toplam kurulu güç 11.600 MW iken kamu<br />
sektörü şirketi olan IEC (Israel Electricity Corporation) yıllık<br />
elektrik tüketiminde %98,5 pay ile İsrail pazarında hakim<br />
durumdadır. <strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> Elektrik Üretim A.Ş., İsrail’deki özel<br />
sektör enerji piyasasına giren ilk şirketlerden biridir.<br />
1.085 MW<br />
kurulu güce sahip olacak 4 doğal gaz santrali
Yenilenebilir <strong>Enerji</strong> Santralleri<br />
Pakistan Rüzgâr Santrali Projesi<br />
<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> Elektrik Üretim A.Ş. 2006 yılında Pakistan’da rüzgâr<br />
santrali kurmak üzere Pakistan Alternatif <strong>Enerji</strong> Geliştirme Kurulu<br />
(AEDB) ile anlaşma imzalamıştır. İmzalanan anlaşmaya göre AEDB,<br />
Thatta, Jhimpir bölgesinde yer alan rüzgâr enerjisi geliştirme<br />
bölgesinde <strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> Elektrik Üretim A.Ş.’ye yer tahsis edecek<br />
ve Şirket bu bölgede rüzgâr santrali kurarak 20 yıl boyunca elektrik<br />
üretecektir. Finansman süreci devam eden projenin ilk safhası<br />
49,5 MW olup, 300 MW’a kadar genişleme opsiyonuna sahiptir.<br />
<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> Elektrik Üretim A.Ş.’nin diğer yatırımlarında olduğu gibi<br />
bu projede de yapım işleri <strong>Zorlu</strong> Endüstriyel ve uzun dönem işletme<br />
bakım hizmetleri <strong>Zorlu</strong> O&M tarafından üstlenilmektedir.<br />
Pakistan Elektrik Sektörü<br />
2006 yılı verilerine göre, yıllık elektrik üretimi 98.350 GWh<br />
olan Pakistan’da, kalitesiz iletim ve dağıtım altyapısı ve önemli<br />
oranda kaçak kullanım nedeniyle toplam elektrik tüketimi<br />
72.712 GWh seviyesinde kalmaktadır.<br />
Elektrik kaynakları tarafındaki yüksek potansiyele rağmen<br />
Pakistan’da önemli bir arz açığı yaşanmaktadır. Mevcut durum<br />
itibarıyla 162 milyonluk nüfusun sadece %65-70’nin elektriğe<br />
erişme imkanının olması, ileriye dönük olarak önemli bir enerji<br />
talep artışına işaret etmektedir.<br />
Kamu kaynaklarına göre, yıllık %6-7 talep artışı tahmini<br />
paralelinde, Pakistan’ın 2020 yılında 14.000 MW’lık arz açığı<br />
yaşaması muhtemeldir.<br />
Yenilenebilir enerji kaynakları açısından zengin bir ülke<br />
olmasına karşın, bu potansiyelini bugüne kadar yeterli<br />
oranda kullanamamış olan Pakistan, yenilenebilir enerji<br />
üretimi yatırımları açısından çok uygun bir pazardır. Pakistan<br />
Hükümeti 2006 yılında yayınladığı raporda büyük potansiyel<br />
vadeden hidro, güneş ve rüzgâr enerjilerinden yeterince<br />
faydalanılmadığını açıklamış ve bu konuda yapılacak yatırımları<br />
teşvik etmiştir.<br />
Yenilikçi Güç, Yenilenebilir ve Temiz <strong>Enerji</strong><br />
Solar Termal <strong>Enerji</strong><br />
<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> Elektrik Üretim A.Ş., <strong>Zorlu</strong> Holding çatısı altında<br />
faaliyet gösteren Hitit Solar ile birlikte “Solar Termal <strong>Enerji</strong>”<br />
teknolojisi üzerinde Ar-Ge çalışmaları yürütmektedir.<br />
Bu teknoloji, parabolik aynalı paneller kullanılarak güneşin<br />
odaklanması ve elde edilen enerji ile sıcak buhar üretilmesi<br />
esasına dayanmakta; sağlanan buharla türbin/jeneratör<br />
çalıştırılarak elektrik üretilmektedir. Veriler, bu teknolojinin<br />
büyük elektrik santralleri için daha verimli sonuç verdiğini<br />
göstermektedir.<br />
Yürütülen Ar-Ge çalışmaları kapsamında ABD ve İspanya’da<br />
uygulanmakta olan mevcut teknolojiler araştırılarak problemler<br />
ve iyileştirme potansiyelleri belirlenmiştir. Elde edilen veriler<br />
doğrultusunda mühendislik çalışmaları yapılarak yeni tasarımlar<br />
geliştirilmiş ve uluslararası patentler alınmıştır. Uygulamalı test<br />
yapılabilmesini teminen, teorik kapasitesi 200 kWe olan Denizli<br />
Pilot Projesi kurulmuştur. Testler planlanan şekilde sonuçlanmış<br />
olup tespit edilen bazı potansiyel iyileştirmeler üzerindeki<br />
çalışmalara devam edilmektedir.<br />
Kömür Gazlaştırma Teknolojisine Dayalı Elektrik Üretim Pilot<br />
Tesisi<br />
Kömür gazlaştırma teknolojisine dayalı enerji üretim pilot tesisi,<br />
kömürün çevreye verdiği zararı yok ederek enerjinin verimli<br />
kullanılmasına yönelik gerçekleştirilecek diğer çalışmalara<br />
öncülük edecek bir projedir.<br />
Kömür gazlaştırma teknolojisine dayalı elektrik üretimine<br />
yönelik Ar-Ge çalışmaları ile kömürün çevreye olan zararlı<br />
etkisinin minimuma indirilmesi hedeflenmektedir. Tesislerde<br />
yapılacak Ar-Ge çalışmaları ile kömür kısmi yanmayla gaz haline<br />
getirilecek ve elde edilen gazın temizlenmesi sonucu içindeki<br />
zehir ve partiküller tutulacaktır. Bu sayede elde edilen kömür<br />
gazı, doğal gaz gibi temiz ve çevreye zarar vermeyen bir hale<br />
getirilecektir.<br />
Tesis, <strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> Elektrik Üretim A.Ş.-TÜBİTAK Teknoloji ve<br />
Yenilik Destek Programları Başkanlığı (TEYDEB) işbirliği ile<br />
kurulacaktır. İşbirliği kapsamında TEYDEB, Gruba 8 milyon<br />
TL değerindeki tesisin Ar-Ge çalışmaları için faizsiz olarak 1,5<br />
milyon TL kaynak ve araştırma desteği sağlamaktadır.<br />
Kömür gazlaştırma teknolojisine dayalı elektrik üretimi, dünyada<br />
ağırlıklı olarak ABD, Almanya, Japonya, Avusturya, Danimarka<br />
ve Hollanda’da uygulanmaktadır. İnşasına 2010 yılı sonunda<br />
başlanması planlanan tesisin 2011 yılı sonunda faaliyete<br />
geçirilmesi hedeflenmektedir.<br />
Finansman süreci devam eden<br />
Pakistan Rüzgâr Santrali<br />
Projesi’nin ilk safhası 49,5 MW<br />
olup, 300 MW’a kadar genişleme<br />
opsiyonuna sahiptir.<br />
Sayfa 29<br />
<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> 2009 Faaliyet Raporu
Yönetimin Faaliyet Sonuçlarını Değerlendirmesi ve Analizi<br />
Üretimdeki Gelişmeler<br />
2009 yılı üretim gerçekleşmeleri<br />
<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> Elektrik Üretim A.Ş.’nin mevcut üretim seviyesi, özel<br />
sektör kuruluşlarınca üretilen elektriğin %5,4’ünü teşkil etmektedir.<br />
Üretim Aralık 2008 Aralık 2009<br />
ELEKTRİK (kWh) 2.687.512.200 2.266.935.686<br />
BUHAR (ton) 745.677 576.138<br />
DOĞAL GAZ (sm3) (*) 67.071.262 66.942.245<br />
* Doğal gaz üretim şirketimiz Amity Oil International Pty.Ltd.’dir.<br />
2009 yılı elektrik ve buhar üretimi küresel krizin etkisiyle daralan<br />
sinai faaliyet ve düşen elektrik tüketimine bağlı olarak sırasıyla<br />
%16 ve %23 gerileme göstermiş; doğal gaz üretimi ise geçen yılki<br />
seviyesine çok yakın gerçekleşmiştir.<br />
Satışların ve Finansal Durumun Değerlendirilmesi<br />
2009 yılında <strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> Elektrik Üretim A.Ş.’nin toplam elektrik<br />
satışları 2.655 GWh olarak gerçekleşirken satışların %81’i DUY<br />
piyasasına yapılmıştır. Kalan elektrik satışlarının %14’ü Grup<br />
şirketlerine, %5’i ise ikili anlaşmalar çerçevesinde sinai ve ticari<br />
işletmelere yönelik gerçekleştirilmiştir.<br />
Satış Aralık 2008 Aralık 2009<br />
ELEKTRİK (Üretim) (kWh) 22.622.383.748 2.202.214.479<br />
ELEKTRİK (Ticari ) (kWh) 116.727.400 453.160.950<br />
BUHAR (ton) 745.677 576.138<br />
DOĞAL GAZ (Üretim) (sm3) (*) 64.071.262 66.942.245<br />
DOĞAL GAZ (Ticari ) (sm3) (*) 24.259.395 28.895.308<br />
* Doğal gaz satışı yapan şirketimiz Amity Oil International Pty.Ltd ‘dir.<br />
Satışlar (kWh) 2008 Pay 2009 Pay<br />
DUY 2.062.445.798 %75 2.137.967.029 %81<br />
DİĞER 676.665.350 %25 517.408.400 %19<br />
TOPLAM 2.739.111.148 %100 2.655.375.429 %100<br />
2009 yılı faaliyet kârı 173 milyon dolar olarak gerçekleşmiş olup,<br />
Haziran ayında gerçekleşen yaklaşık 116 milyon dolar tutarındaki<br />
(180 milyon TL) iştirak satış gelirini de içermektedir. İştirak satış<br />
Sayfa 30<br />
2009 yılında <strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> Elektrik Üretim A.Ş.’nin<br />
toplam elektrik satışları 2.655 GWh olarak<br />
gerçekleşirken satışların %81’i DUY piyasasına,<br />
%14’ü Grup şirketlerine ve %5’i ikili anlaşmalar<br />
çerçevesinde sinai ve ticari işletmelere yönelik<br />
gerçekleştirilmiştir.<br />
<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> 2009 Faaliyet Raporu<br />
gelirleri hariç olarak VAFÖK dolar bazında %33 artış göstererek<br />
85 milyon dolar olmuştur. VAFÖK marjı bir önceki yılki %15,6<br />
seviyesinden 2009 yılında %24’e çıkmıştır.<br />
Haziran ayında gerçekleşen “yeniden yapılanma süreci” kapsamında<br />
gerçekleştirilen iştirak satışları ve nakit sermaye artırımı (200 milyon<br />
TL) paralelinde Şirketin iştirak yapısında sadeleştirme ve güçlenen<br />
özkaynak tabanı ve azalan borç seviyesi doğrultusunda bilançoda<br />
yeni yatırımlar için yer açılması hedeflenmiştir. Bu gelişmelere bağlı<br />
olarak, 2009 yılı sonunda net finansal borçlar 888 milyon dolara<br />
inmiş, özkaynaklar da yine aynı dönemler itibarıyla 152 milyon<br />
dolara yükselmiştir.<br />
Yatırım Harcamaları<br />
2009 yılında yatırım harcamaları 470 milyon dolar olarak<br />
gerçekleşmiştir. Bu miktarın büyük bölümünü Rusya’da devam<br />
etmekte olan 2 adet Doğal Gaz Çevirim Santrali ilk faz yatırımları<br />
(170x2 MW) ve Osmaniye Bahçe ilçesindeki 135 MW Gökçedağ<br />
Rüzgâr Santrali oluşturmuştur. <strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> Elektrik Üretim A.Ş.’nin<br />
Lüleburgaz’da kurulu olan doğal gaz santraline ilave olarak 2008<br />
yılında başlayan 75 MW’lık kombine çevrim santrali kurulması için<br />
yapılan yatırım faaliyetleri 2009 yılında da devam etmiş; santralin<br />
50 MW’lık ilk faz yatırımı basit çevrim olarak 2009 yılı içinde<br />
devreye girmiştir.<br />
Dönem içinde gerçekleşen diğer yatırımlar Amity Oil ve <strong>Zorlu</strong><br />
Petrogas’ın Marmara ve Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nde açılan<br />
doğal gaz kuyuları için yapılan arama maliyetlerini kapsamaktadır.<br />
Rusya’da (Moskova) devam etmekte olan iki doğal gaz santrali ilk faz<br />
yatırımları (170 MW Tereshkovo + 170 MW Kojukhovo) ile<br />
ilgili olarak; Tereshkovo santralinin 2010 yılının ilk yarısında basit<br />
çevrim olarak işletime alınması, Kojukhovo santralinin ise 2010<br />
yılının 4. çeyreğinde devreye girmesi hedeflenmektedir.<br />
Rotor Elektrik Üretim A.Ş.’nin Osmaniye’de inşası devam eden rüzgâr<br />
santrali ile ilgili olarak 2009 yılsonu itibarıyla 57,5 MW’lık kapasite<br />
devreye alınırken, 2010 yılı Haziran ayı itibarıyla 54 adet 2,5 MW’lık<br />
rüzgâr türbini üretime alınarak 135 MW kurulu güce ulaşılması<br />
öngörülmektedir.
Sürdürülebilirlik için<br />
çalışıyoruz.<br />
Sayfa 31<br />
<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> 2009 Faaliyet Raporu
<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong>, İnsan ve Çevre<br />
<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong>, kurum kültürünün temelinde yer alan ve Entegre<br />
Yönetim Sistemi ile desteklediği toplam kalite felsefesinin farklı<br />
yansımalarıyla çalışanlarının sağlığı ve güvenliği, faaliyetlerinin<br />
çevreye olan etkilerini iyileştirmek üzere çalışma standartlarını<br />
belirlemektedir.<br />
Entegre Yönetim Sistemi’nin amacı, verimliliği artırmak, her<br />
seviyede çalışanın kendi işinin sahibi olmasını sağlamak, toplumsal<br />
sorumlulukları yerine getirmek ve sürekli gelişimdir. Entegre yönetim<br />
sistemi uygulamalarını tüm çalışanlara yaymak ve gelişimini<br />
sağlamak için, Intranet ve SAP (System Application Product)<br />
uygulamaları yaygın şekilde kullanılmaktadır.<br />
<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong>, ISO 9001:2000, ISO 14001, OHSAS 18001 Yönetim<br />
Sistemi sertifikalarıyla, Entegre Yönetim Sistemi çerçevesinde<br />
faaliyetlerini yürütmektedir.<br />
<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong>, Türkiye’de kalite belgesi alan ilk otoprodüktör<br />
şirkettir. Kalite sistemi S&Q Mart-CERT tarafından öngörülen tüm<br />
kriterlere uygun olan Şirketin bu özellikleri, 2001 yılında, TS/EN<br />
ISO 9001:2000 Kalite Yönetim Sistemi Sertifikası ile belgelenmiştir.<br />
<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong>, 2004 yılında BVQI’dan OHSAS 18001 İşçi Sağlığı ve İş<br />
Güvenliği Yönetim Sistemi Sertifikası ve ISO 14001 Çevre Yönetim<br />
Sistemi Sertifikası’nı almaya hak kazanmıştır.<br />
<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> Çevre Politikası<br />
<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> çevreyi gelecek nesillere aktarılacak bir emanet olarak<br />
görmekte, toplumsal sorumluluğun gereği olarak daha yaşanılır<br />
bir dünya yaratmak için çevre bilincinin geliştirilmesini, çevre ve<br />
doğal kaynakların korunmasını temel alan bir çevre yönetim sistemi<br />
dahilinde çalışmalarını sürdürmektedir.<br />
Bu doğrultuda <strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> ‘nin tüm faaliyetlerinde;<br />
• Olumsuz çevresel etkileri minimuma indirecek malzeme ve<br />
teknolojiler seçilmektedir.<br />
• <strong>Enerji</strong> ve doğal kaynakların en verimli şekilde kullanımı<br />
sağlanmaktadır.<br />
• Kirliliği, oluşmadan önce kaynağında önleyecek sistemler<br />
geliştirilmektedir.<br />
• Atıklar (katı, sıvı, gaz) kontrol altında tutulmakta ve çevreye zarar<br />
vermeyecek şekilde tasfiye edilmektedir.<br />
• Çevre ile ilgili ulusal ve uluslararası yasal mevzuat ve<br />
düzenlemelere uyulmaktadır.<br />
<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong>, çevre duyarlılığını<br />
kullandığı yüksek teknolojiye<br />
sahip altyapısı ve enerji verimliliği<br />
çalışmaları ile de ortaya<br />
koymaktadır.<br />
Sayfa 32<br />
<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> 2009 Faaliyet Raporu<br />
• Çalışanlar ve taşeronlar çevre bilincinin artırılması için<br />
eğitilmektedir.<br />
• Yeni yatırımlarda çevre faktörünü de göz önüne alan etki<br />
analizleri gerçekleştirilmektedir.<br />
• Küresel iklim değişikliğinin etkilerini azaltmak için sera gazı<br />
emisyonları izlenmekte ve yönetilmektedir.<br />
<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong>, çevre duyarlılığını kullandığı yüksek teknolojiye sahip<br />
altyapısı ve enerji verimliliği çalışmaları ile de ortaya koymaktadır.<br />
• <strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> santrallerini öngörülen sınır değerlerinin altında<br />
NOX emisyonunu garanti eden su enjeksiyon sistemleriyle<br />
donatmıştır. Atık ısının buharda kullanılması yoluyla atmosferin<br />
ısınmasını önleyen bu sistem, çevre dostu enerji üretimine olanak<br />
tanımaktadır. Gaz türbinleri emisyon salımı kriteri mevzuata göre<br />
80 mg m³ olmasına rağmen <strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> santrallerinde bu değerin<br />
20 mg m³’e kadar indirecek altyapı mevcuttur. <strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong><br />
santrallerinde tüm ölçüm değerleri mevzuatın gerektirdiği alt<br />
değerlerde tutulmasının ötesinde çevresel özelliklere göre daha da<br />
alt sınırlara çekilebilmektedir.<br />
• Bursa Santralinde geliştirilen soğutma sistemindeki buharlaşma<br />
ile gerek atık suyun değerlendirilmesi gerekse de atmosfere atılan<br />
ısıdan bir kez daha 1,5-2 MW civarında ilave elektrik sağlanması<br />
projesi, Türkiye’de alanındaki ilk örneği oluşturmaktadır.<br />
• Bursa Santralinde çevreye verilen emisyon miktarını internet<br />
vasıtasıyla Türkiye’nin her hangi bir yerinden ölçmek ve izlemek<br />
kurulu teknolojik altyapı ile mümkündür.<br />
• <strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> termik santrallerinde enerji sektöründe yeni çevre<br />
teknolojisi uygulaması olan, online baca gazı ölçüm ve izleme<br />
sistemleri kullanılmaya başlanacaktır.<br />
<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> İş Güvenliği ve Çalışan Sağlığı Politikası<br />
Çalışanların sağlığı ve emniyeti, <strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> A.Ş.’nin faaliyetlerinde<br />
öncelikli olarak gözettiği temel olgulardandır. <strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> A.Ş.,<br />
çevre ve iş güvenliği konularında, faaliyet gösterdiği tüm yerlerde,<br />
gerek çevresel değerlendirme, gerekse tehlike tanımlama ve risk<br />
değerlendirme çalışmalarını gerçekleştirmiştir.<br />
İşletme, yapım ve bakım faaliyetlerimizde kaza yapmamak,<br />
insanlara, tesislere zarar vermemek ve bu konuda her türlü tedbiri<br />
almak hedefleri doğrultusunda iş sağlığı ve iş güvenliği politikasının<br />
bileşenleri belirlenmiştir.
• Tüm çalışanların katılımıyla, tehlikeleri daima önceden belirlemek,<br />
sağlık ve emniyete ilişkin ilkeler kapsamında kayıp, kaza ya da<br />
hasar risklerine karşı önlem almak,<br />
• Faaliyetlerin insan sağlığı üzerindeki olumsuz etkilerini azaltmak,<br />
tüm çalışanları, taşeronları, müşterileri ve müteahhitleri sağlık<br />
ve emniyet konularında bilinçlendirmek, eğitimle desteklemek,<br />
bu konuda kamu çıkarlarını gözeten tüm kuruluşlar ile işbirliği<br />
yapmak,<br />
• Olayların ve kazaların tekrar oluşmasını önlemek ve performansı<br />
geliştirmek amacıyla olaylar ve kazalar ile ilgili gerçekçi raporlar<br />
vermek, bunlardan ders çıkarılmasını sağlamak,<br />
• Sağlık ve emniyet konularının iyileştirilmesine katkıda bulunanları<br />
ödüllendirmek,<br />
• Gerektiğinde Acil Durum Yönetim Planını en yüksek performansla<br />
gerçekleştirmek,<br />
• Bu politikayla ilgili, ülkemizde yürürlükte bulunan yasal<br />
mevzuatlara uymak,<br />
• İSG Yönetim Sistemi uygulamalarını sürekli ve düzenli olarak<br />
gözden geçirerek denetlemek ve geliştirmek,<br />
• Yeni tesis ve proseslerin, meslek hastalığı ve çalışma güvenliği<br />
faktörlerini, projelendirme aşamasında göz önünde bulundurmak,<br />
• Tüm <strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> A.Ş. çalışanları, sağlık ve emniyetin sağlanması<br />
ve bu alandaki performansın arttırılmasının bilincindedir.<br />
<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> A.Ş.’ye bağlı tüm çalışma bölgelerinde görevli yöneticiler,<br />
bu politikanın kendi birimlerinde uygulanmasını sağlamak, kendi<br />
operasyonları ile ilgili olarak gerekli aksiyonları almak ve uygulamakla<br />
sorumludur.<br />
Kurumsal Sosyal Sorumluluk<br />
<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> sosyal sorumluluk olgusunu,<br />
• kurumsal sorumluluk<br />
• kurumsal sosyal sorumluluk<br />
olmak üzere iki eksende ele almaktadır.<br />
Kurumsal sorumluluk alanında, Şirketin faaliyetleri ile doğrudan ilgili<br />
olan kurumsal davranış ilkeleri, insan hakları, iş yaşamı, çevre ve<br />
yolsuzlukla mücadele konularına odaklanılmaktadır. Bu çerçevede<br />
öncelikle <strong>Zorlu</strong> Holding tarafından imzalanan Birleşmiş Milletler<br />
Küresel İlkeler Sözleşmesi (UN Global Compact), <strong>Enerji</strong> Grubu’nun<br />
tüm faaliyetlerinde hassasiyetle göz önünde bulundurulmaktadır.<br />
<strong>Zorlu</strong> Grubu, 2009 yılı içerisinde Birleşmiş Milletler Küresel İlkeler<br />
Sözleşmesi çerçevesinde ilk İlerleme Raporunu hazırlamıştır. Raporda<br />
<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> Grubu bünyesindeki şirketler tarafından yürütülen ve<br />
öne çıkan sürdürülebilirlik uygulamalarına da yer verilmektedir.<br />
Şirketin ofislerinin yeşil ofislere dönüşümü hedeflenmektedir. İklim<br />
değişikliği konusundaki duyarlılığını kurumsal kültürüne yansıtarak<br />
başta enerji tasarrufu olmak üzere kağıt ve kullanım suyu tüketimini<br />
de azaltmış olan <strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> bünyesinde, geri dönüşüm de yaygın<br />
olarak uygulanmaktadır.<br />
Kurumsal sosyal sorumluluk çerçevesinde çevresel ve sosyal<br />
sorunların çözümüyle toplumsal artı değer oluşturulması<br />
hedeflenmektedir. Sosyal sorumluluk alanında kamu yararını<br />
gözeterek, toplumun beklentileri yönünde hareket edilmektedir.<br />
Gelişmiş ülkelerdeki başarılı uygulamalar model alınarak<br />
Grubun kurumsal sosyal sorumluluk stratejisine uyumlu projeler<br />
desteklenmektedir.<br />
<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong>’nin sosyal sorumluluk alanlarının başında enerji<br />
verimliliği ve tasarrufu gelmektedir. Bu kapsamda çevre eğitimine<br />
yönelik faaliyetler gerçekleştirilmektedir. <strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong>, Mehmet <strong>Zorlu</strong><br />
Vakfı aracılığıyla eğitim alanına da katkıda bulunmakta, ekonomik<br />
durumu elverişsiz 82 üniversite öğrencisine eğitim bursu vermektedir.<br />
<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong>, Osmaniye’de 25 bin fidanlık bir ağaçlandırma çalışması<br />
ve 3.000 ağaçlık bir hatıra ormanı gerçekleştirmiştir.<br />
<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> Grubu, yatırım yaptığı her bölgede çalışmalarının<br />
çevresel ve sosyal etkilerini mutlaka değerlendirmektedir. Çevre ve<br />
kalkınma alanında geliştireceği projelerde, yatırımlarının bulunduğu<br />
bu yörelere öncelik vermeyi amaçlamaktadır. Yenilenebilir enerji,<br />
enerji verimliliği, enerji tasarrufu, çevre duyarlılığı ve doğa koruma<br />
konularında kamuoyunu bilinçlendirme projeleri üzerinde çalışmalar<br />
yapmaktadır. Kurumsal iletişim faaliyetleri çerçevesinde, toplumsal<br />
yararı yüksek, uzun soluklu, katkısı ölçülebilen projeler hazırlanması<br />
amaçlanmaktadır.<br />
Çocuk İletişim Projesi<br />
<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong>, gelecek nesillere yaşanabilir ve sürdürülebilir bir dünya<br />
bırakmak konusundaki sorumluluğu ve görevlerinin bilinciyle,<br />
yenilenebilir enerji kaynaklarıyla enerji üretiminin önemine her<br />
fırsatta vurgu yaparak, bu konuda toplumsal bilinci artırmaya<br />
çalışmaktadır.<br />
İlköğretim öğrencilerine enerji kaynaklarını tanıtarak, enerjiyi günlük<br />
hayatlarının bir parçası olarak algılamalarını sağlamayı ve enerjinin<br />
tasarruflu, verimli kullanımı konusunda birey olarak üzerlerine<br />
düşen sorumluluğa dikkat çekme hedefiyle “Çocuk İletimi Projesi”<br />
geliştirilmiştir.<br />
Yenilenebilir enerji kaynaklarını, bu kaynakların önemini ve rüzgâr ile<br />
üretilen enerjinin avantajlarını anlatarak onları hem doğaya saygılı<br />
olma hem de dünyamızın karşı karşıya kaldığı enerji darboğazı<br />
konusunda bilinçlendirmek amacıyla yaratılan “Yeşil Ejderha” ve<br />
eğlenceli çizgi karakterlerden oluşan, ilköğretim çocuklarına hitap<br />
eden <strong>Zorlu</strong> ile Rüzgâr <strong>Enerji</strong>si kitabı, <strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> Çocuk İletişim<br />
Projesi’nin ilk ayağını oluşturmaktadır.<br />
2009 yılı içerisinde Birleşmiş<br />
Milletler Küresel İlkeler Sözleşmesi<br />
çerçevesinde <strong>Zorlu</strong> Grubu’nun<br />
hazırladığı ilk İlerleme Raporu’nda<br />
<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> tarafından yürütülen<br />
ve öne çıkan sürdürülebilirlik<br />
uygulamalarına da yer verilmektedir.<br />
Sayfa 33<br />
<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> 2009 Faaliyet Raporu
<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong>, İnsan ve Çevre<br />
<strong>Enerji</strong>yi temsil eden maskotun dilinden anlatılan enerji kavramı<br />
ile çocukların konuyu kavramaları ve fikri benimsemelerini<br />
kolaylaştırmak hedeflenmektedir.<br />
Kurumsal İletişim Stratejisi<br />
<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> ‘nin kurumsal iletişim stratejisinin temel bileşenleri;<br />
• Kurumsal itibarı geliştirmek,<br />
• Mevcut algıyı hedeflenen algıya ulaştıracak faaliyetlerle<br />
güçlendirmek ve sürekli kılmak,<br />
• Tüm paydaşlarla iletişimi güçlendirmek,<br />
• Kurumsal değerlerin benimsenmesini sağlamak, iletişimi ve<br />
paylaşımı güçlendirmek,<br />
• Belirlenen alanlarda sosyal sorumluluk üstlenmek,<br />
• Planlı ve sürekli iletişim yapmaktır.<br />
<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> kamuoyunda <strong>Zorlu</strong> adından kaynaklanan sağlam,<br />
güçlü ve iddialı bir isme sahiptir. Grup bu itibarı, çalışmalarında ve<br />
iletişiminde enerjinin taşıdığı toplumsal boyuta işaret ederek, ülkenin<br />
enerji politikaları hakkında söz sahibi ve güvenilir bir kurum olduğunu<br />
vurgulayarak daha da kuvvetlendirmektedir.<br />
İletişim faaliyetlerindeki nihai hedef mevcut olumlu algıyı daha<br />
ileriye taşıyarak, <strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong>’nin;<br />
• Uzman ve deneyimli<br />
• Sektörde öncü, söz sahibi ve referans noktası<br />
• Tercih edilen<br />
• Şeffaf, iyi yönetilen, kurumsal ve sosyal sorumluluk sahibi<br />
• Çevreye saygılı<br />
• Küresel boyutta güvenilir bir iş ortağı<br />
• Çalışanların iş ve özel hayattaki mutluluğunu önemseyen,<br />
gelişimine ve kariyerine katkı sağlayan bir işveren olarak<br />
bilinmesini sağlamaktır.<br />
İnsan Kaynakları<br />
Yüksek performansın, çalışanların mutluluğunun doğal sonucu<br />
olduğuna inanan <strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong>’nin insan kaynakları politikasının temel<br />
ilkeleri;<br />
• <strong>Enerji</strong> sektöründeki gelişmeleri <strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> hedefleri<br />
doğrultusunda uygulayabilecek nitelik ve yeteneğe sahip kişileri<br />
bünyesine katmak,<br />
<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> kamuoyunda <strong>Zorlu</strong><br />
adından kaynaklanan sağlam,<br />
güçlü ve iddialı bir isme sahiptir.<br />
Sayfa 34<br />
<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> 2009 Faaliyet Raporu<br />
• Çalışanlara, potansiyellerini kullanma, yaratıcılıklarını ve<br />
yetkinliklerini geliştirme, bireysel ve takım performansını<br />
artırmaları için ulusal ve uluslararası düzeyde kariyer geliştirme<br />
fırsatları yaratmak,<br />
• Çalışma ortamını etkin iletişim ve motivasyon ile desteklemektir.<br />
<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong>, bu ilkeler çerçevesinde, hızlı hareket eden ve proaktif<br />
bir organizasyonel yapı oluşturmak, çalışanların yetkinliğini ve<br />
verimliliğini artıracak geri bildirim çalışmaları ile desteklenen<br />
insan kaynakları politika uygulamalarını hayata geçirmek için<br />
çalışmaktadır.<br />
Bu çalışmalar, işin gerektirdiği ve kişilerin sahip oldukları yetkinlikleri,<br />
iş bazında sorumlulukları, eğitimi ve deneyimi esas alan, yüksek<br />
performans hedefleyen, adil ve rekabetçi bir ücretlendirme<br />
ve değerlendirme sistemi ile desteklenmekte ve çalışanların<br />
gelişimini destekleyen mesleki ve kişisel gelişim eğitimleri organize<br />
edilmektedir.<br />
<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong>’nin toplam 202 çalışanı bulunmaktadır. Çalışanların<br />
107’si üniversite ve üzeri mezunudur.<br />
Vizyonu ve hedefleri doğrultusunda planlı büyümeye devam eden<br />
<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong>’nin bu büyümeyle beraber kurumsal insan kaynakları<br />
uygulamaları da çeşitlenmekte ve geliştirilmektedir. Bu çerçevede,<br />
elektronik ortama taşınan İnsan Kaynakları Uygulamalarının sayısının<br />
artması, bireysel ödüllendirme sisteminin hayata geçirilmesi, İnsan<br />
Kaynakları süreçlerinin içselleştirilmesi adına şirket yöneticilerinin<br />
dahil edileceği “her yönetici bir İK yöneticisi” projesinin hayata<br />
geçirilmesi, işe alım araçlarının geliştirilmesi, 2008 yılından itibaren<br />
düzenli olarak gerçekleştirilen hedeflerle yönetim sisteminin tüm<br />
çalışanlara yaygınlaştırılması çalışmalarına 2010 yılında hız verilmesi<br />
ve performans yönetim sistemine entegre edilmesi planlanmaktadır.<br />
Çalışanların iletişiminin artması ve kurumsal vatandaşlığın<br />
gelişimi için planlı iletişim faaliyetleri, memnuniyet anketleri<br />
ve değerlendirme görüşmeleri yürütülmektedir. Çalışanların<br />
bağlılığını ve başarılı iş sonuçlarını artırmada, kurumsal hedeflerin,<br />
yönetim karar ve uygulamalarının bilinmesinin önemli olduğuna<br />
inanılmaktadır. Bu nedenle yönetsel kararlar, tüm çalışanlarla şirket<br />
içi iletişim kanalları aracılığıyla paylaşılmaktadır.
Kurumsal Yönetim<br />
İlkeleri Uyum Raporu ve<br />
Finansal Bilgiler<br />
Sayfa 35<br />
<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> 2009 Faaliyet Raporu
<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> Elektrik Üretim A.Ş.<br />
Kurumsal Yönetim İlkelerine Uyum Raporu<br />
Kurumsal Yönetim Beyanı<br />
<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> Elektrik Üretim A.Ş.’de 2005 yılında başlatılan Kurumsal Yönetim çalışmaları paralelinde Şirket bünyesinde kurumsal yönetim<br />
mekanizmaları ilkeler doğrultusunda işletilmeye başlandı. Bu çalışmalar sırasında, ilk aşamada hissedarlara eşitlikçi, hesap verebilir, sorumlu<br />
ve şeffaf bir yapı sunabilmek amacı ile Şirket’in esas sözleşmesinde bir dizi değişikliğe gidildi. Yapılan bu değişiklikler ile azınlık hissedarlara<br />
Kurumsal Yönetim İlkelerinde öngörülen haklar tanınırken, yönetim yapısında da “daha iyi yönetim” hedeflenerek radikal değişiklikler<br />
gerçekleştirildi. Kurumsal Yönetim uygulamaları esas sözleşme değişikliğinin ardından Şirket bünyesinde Kurumsal Yönetim mekanizmalarının<br />
kurulması ile devam ettirildi. Yönetim kurulunun etkinliği bağımsız üyeler ile artırılırken, Yönetim Kuruluna bağlı denetim komitesi ile de<br />
yönetimde etkinliğin artırılması hedeflendi.<br />
2009 yılında <strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> Elektrik Üretim A.Ş. bünyesinde Kurumsal Yönetim İlkelerine uyumu daha da geliştirmek üzere yapılan çalışmalar<br />
aşağıda kısaca yer almaktadır.<br />
• Yatırımcı İlişkileri web sitesi SPK Kurumsal Yönetim İlkeleri paralelinde daha da geliştirildi.<br />
• 01.01.2009’dan itibaren, İç Denetim raporlarında Yönetim Kurulu ile paylaşılmış risklerin takibi için bir “Follow-up” süreci başlatıldı. Denetim<br />
Komitesi’nce de onaylanan süreçte, işaret edilen risklerin 4T yaklaşımında yani “Terminate”, “Tolerate”, “Treat” ve “Transfer” kriterlerinden bir<br />
ya da birkaçının kombinasyonundan oluşan bir yaklaşımla süreç sahiplerinden takip etmeleri beklendi, bu doğrultuda benimsenen ve uygulanan<br />
risk yönetim yaklaşımları takip raporları ile Yönetim Kurulu ile uygun periyotlarda düzenli olarak paylaşıldı.<br />
• <strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> Grubu Şirketleri yönetici ve çalışanları ile işbirliği içerisinde olduğu üçüncü partilerin çalışma ilkelerini belirlemek amacıyla<br />
hazırlanan “Kurumsal İlkeler Rehberi” baskı aşamasına getirilmiştir.<br />
Kurumsal Yönetim İlkelerinin uygulanması esnasında Şirket yapısı ile uyuşmayan ve faaliyetleri engelleyebileceği düşünülen bazı ilkelere yer<br />
verilmemiştir. Söz konusu ilkeler ve bu ilkelere uyulmama sebepleri aşağıda özetlenmiştir:<br />
• Birikimli oy uygulaması: Şirket birikimli oy kullanma yöntemine yer vermemektedir. Ancak, Yönetim Kurulunda yer alan bağımsız üyeler<br />
vasıtasıyla birikimli oy yönteminin sağlayacağı temsil yerine getirilmektedir.<br />
• Şirket esas sözleşmesinde “bölünme ve hisse değişimi, önemli tutardaki maddi/maddi olmayan varlık alım/satımı, kiralanması veya kiraya<br />
verilmesi veya bağış ve yardımda bulunulması ile üçüncü kişiler lehine kefalet, ipotek gibi teminat verilmesi” gibi önemli nitelikteki kararların<br />
Genel Kurulda alınacağına ilişkin düzenleme yapılmamıştır. Bunun nedeni, Şirket’in içinde bulunduğu sektör gereği sık sık alım satım yapması<br />
veya kiralamasıdır. Gerçekleştirilecek her bir işlem için Genel Kurul toplantısı gerçekleştirmenin mümkün olamayacağı düşünülerek bu<br />
maddenin esas sözleşmeye eklenmesinden kaçınılmıştır. İşlemlerin hızlılığının sağlanması ve fırsatların kaçırılmasının önlenmesi için bu husus<br />
gerçekleştirilememektedir.<br />
<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> bu beyan ile şeffaf ve açık bir yönetim şeklini benimsemiş, başta küçük hissedarlarına olmak üzere tüm ortaklarına karşı olmak üzere<br />
tüm ortaklarına karşı sorumlu, hesap verebilir bir yönetim anlayışını oluşturmayı hedeflemiştir.<br />
Zaman içerisinde Kurumsal Yönetim İlkeleri doğrultusunda yapılacak yenilikler web sitesi vasıtasıyla kamuya açıklanacaktır.<br />
Sayfa 36<br />
<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> 2009 Faaliyet Raporu
<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> Elektrik Üretim A.Ş.<br />
Kurumsal Yönetim İlkelerine Uyum Raporu<br />
BÖLÜM I- PAY SAHİPLERİ<br />
1.1 Pay sahipleri ile ilişkiler birimi<br />
<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> Elektrik Üretim A.Ş., pay sahipleri ile olan ilişkilerini <strong>Zorlu</strong> Şirketler Grubu Yatırımcı İlişkileri ve Kurumsal Finansman Direktörlüğü<br />
vasıtasıyla sürdürmektedir. <strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong>’nin pay sahipleri ile olan ilişkilerini yürüten direktörlük ile ilgili bilgiler aşağıda yer almaktadır:<br />
Kurumsal Finansman ve Yatırımcı ile İlişkiler Birimi Direktörü olarak Figen Çevik görev yapmaktadır.<br />
Kurumsal Finansman ve Yatırımcı ile İlişkiler Birimi ile irtibat Şirket web sitesinden gerçekleştirilebileceği gibi irtibat telefonları olan 0 212 422 01<br />
07 ve yatirimci@zoren.com.tr adresine e-mail atmak suretiyle iletişim kurulabilir. Kurumsal Finansman ve Yatırımcı ile İlişkiler Birimi’ne ait direk<br />
telefon ile sürekli erişim mümkün kılınmıştır.<br />
2009 yılı içerisinde birimin yürüttüğü başlıca faaliyetler aşağıda yer almaktadır:<br />
TEB Yatırım Yatırımcı Konferansı, Frankfurt<br />
TEB Yatırım Yatırımcı Konferansı, Londra<br />
Ata Yatırım Yatırımcı Konferansı, New York<br />
Bunları dışında yaklaşık 30 adet birebir görüşme gerçekleşmiştir.<br />
Dönem içerisinde birime e-mail yolu ile yaklaşık 90 soru ve telefon ile yaklaşık 120 soru gelmiştir. Birime yöneltilen tüm sorular sözel ve/veya<br />
yazılı olarak, bilgilendirme politikası dâhilinde ve ticari sır kapsamına girmemek kaydı ile titizlikle cevaplanmıştır.<br />
1.2 Pay sahiplerinin bilgi edinme haklarının kullanımı<br />
<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> Yatırımcı İlişkileri Direktörlüğüne 2009 yılı içerisinde yatırımcılardan 210 adet bilgi talebi gelmiş olup tamamı ayrıntılı olarak<br />
cevaplanmıştır. Bilgi taleplerine ilişkin ayrıntılar aşağıda yer almaktadır:<br />
Bilgi talebi Adedi<br />
E-posta 90<br />
Faks -<br />
Mektup -<br />
Telefon 120<br />
Toplam 210<br />
Yatırımcı İlişkileri Birimi 2009 yılı içerisinde gelen 210 adet bilgi talebinin tamamını ayrıntılı olarak yanıtlamıştır. Birime gelen taleplerin %70’i<br />
faaliyet ve finansal performans konularına ilişkin, %10’u hisse fiyatına ilişkin, %20’si ise yatırımlar, genel kurul bilgileri vs. gibi konulara ilişkin<br />
olmuştur.<br />
Pay sahiplerinin haklarının kullanımını etkileyecek gelişmelerin yatımcılara duyurulması için 2009 dönemi içerisinde kullanılan araçlar <strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong><br />
web sitesi ve özel durum açıklamaları olmuştur. Şirket’in web sitesinin yatırımcılara en fazla bilginin en kısa zaman içerisinde eşzamanlı, doğru,<br />
hızlı, tam ve anlaşılabilir şekilde aktarılabilmesine yönelik olarak yeniden düzenleme çalışmaları 2008 yılının ilk çeyreğinde tamamlanmıştır. Bu<br />
çalışmalar sırasında SPK Kurumsal Yönetim İlkelerinde yer alan hususların tamamına web sitesinde yer verilmesi hususuna dikkat edilmiştir.<br />
Sayfa 37<br />
<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> 2009 Faaliyet Raporu
<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> Elektrik Üretim A.Ş.<br />
Kurumsal Yönetim İlkelerine Uyum Raporu<br />
2006 yılı olağan genel kurulunda ortaklara sunulan esas sözleşme değişikliğinde yer alan özel denetçi atanmasına ilişkin madde “Şirket’in halka<br />
açık paylarının yüzde beşini temsil eden pay sahipleri, belli bir maddi vakıanın özel olarak incelenmesi için genel kuruldan özel denetçi atanmasını<br />
talep edebilir. Bu talebin genel kurulca reddi halinde Şirket sermayesinin en az yirmide birini temsil eden pay sahipleri yetkili mahkemeden<br />
durumun incelenmesi ve aydınlatılması için özel denetçi atanmasını talep etme hakkına sahiptir.” olup, dönem içerisinde özel denetçi atanmasına<br />
ilişkin herhangi bir talep olmamıştır.<br />
1.3 Genel Kurul bilgileri<br />
<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> Elektrik Üretim A.Ş.’nin 2008 yılına ait Genel Kurul toplantısı, 28/05/2009 tarihinde saat 13.30’da, Organize Sanayi Bölgesi Pembe<br />
Cad. No:13 Bursa adresinde gerçekleşmiştir.<br />
Toplantıya ait davet, kanun ve ana sözleşmede öngörüldüğü gibi ve gündemi de ihtiva edecek şekilde, halka açık ve halka kapalı hisseler için<br />
Türkiye Sicil Gazetesi’nin 06/05/2009 tarih ve 7305 sayılı nüshasında ve 05/05/2009 tarihli Dünya Gazetesi ile 05/05/2009 tarihli Bursa<br />
Hakimiyet Gazetesinde ilan edilmek suretiyle ve Şirket’in web sitesi (www.zoren.com.tr) aracılığı ile süresi içinde yapılmıştır.<br />
Genel Kurul toplantısı menfaat sahiplerinin ve medyanın katılımına açık olmasına rağmen menfaat sahipleri ve medyadan katılım olmamıştır.<br />
Şirket’in toplam 81.665.350 TL’lik sermayesine tekabül eden 8.166.535.000 adet hisseden 53.105.504,37 TL’lik sermayeye karşılık 5.310.550.437<br />
adet hisse asaleten 103.949 TL’lik sermayeye karşılık 10.394.900 adet hisse vekaleten toplantıda temsil edilmiş olup gerek kanun gerekse Şirket<br />
ana sözleşmesinde öngörülen asgari toplantı nisabı sağlanmıştır.<br />
Nama yazılı pay sahiplerinin Genel Kurula katılımını teminen pay defterine kayıt için bir süre öngörülmemiştir.<br />
Genel Kurul öncesinde yıllık faaliyet raporu, mali tablolar, ana sözleşme Şirket merkezinde ve <strong>Zorlu</strong> Plaza 34310 Avcılar/İstanbul adresinde<br />
pay sahipleri için hazır bulundurulmuştur. Ayrıca, bu bilgilerin tamamı Şirket’in web sitesinde Genel Kurul İlanı ve gündem maddeleri ile birlikte<br />
yayınlanmıştır.<br />
Genel Kurulda pay sahiplerine soru sorma hakkı tanınmıştır. Pay sahiplerinden gelen tüm sorulara ilgili yöneticiler tarafından ayrıntılı olarak cevap<br />
verilmiştir.<br />
Pay sahipleri tarafından Şirket’e yönelik olarak herhangi bir öneri verilmemiştir.<br />
Şirket ana sözleşmesinde “bölünme, önemli tutarda mal varlığı satımı/alımı, kiralanması” gibi önemli nitelikteki kararların Genel Kurulda<br />
alınacağına ilişkin bir hüküm yer almamaktadır. Bu hususun yer almama nedeni, Şirket içinde bulunduğu sektör gereği sık sık alım satım yapmakta<br />
veya kiralaması ve gerçekleştirilecek her alım satım için Genel Kurul toplantısı gerçekleştirmenin mümkün olamamasıdır. Bu nedenle bu<br />
maddenin ana sözleşmesine eklenmesinden kaçınılmıştır.<br />
Genel Kurul tutanakları Şirket merkezinde ve <strong>Zorlu</strong> Plaza 34310 Avcılar/İstanbul adresinde pay sahiplerinin incelemesine açık tutulmaktadır.<br />
Ayrıca Şirket’in web sitesinde genel kurullara yönelik her türlü ilan, belge ve doküman pay sahiplerinin ve tüm menfaat sahiplerinin bilgisine<br />
sunulmaktadır.<br />
Sayfa 38<br />
<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> 2009 Faaliyet Raporu
<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> Elektrik Üretim A.Ş.<br />
Kurumsal Yönetim İlkelerine Uyum Raporu<br />
1.4 Oy hakları ve azınlık hakları<br />
<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> Elektrik Üretim A.Ş. hisselerinin tamamı oy hakkı bakımından eşit haklar ihtiva etmektedir. Oy hakkında ve kâr payı hakkında herhangi<br />
bir imtiyaz bulunmamaktadır.<br />
<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> Elektrik Üretim A.Ş.’nin iştirakleri olan <strong>Zorlu</strong> Petrogas Petrol, Gaz ve Petrokimya Ürünleri İnş. San. ve Tic. A.Ş., Rotor Elektrik<br />
Üretim A.Ş., <strong>Zorlu</strong> Hidroelektrik <strong>Enerji</strong> Üretim A.Ş., <strong>Zorlu</strong> Jeotermal <strong>Enerji</strong> Elektrik Üretimi A.Ş., Amity Oil International Pty. Ltd., Solbar Energy<br />
Ltd., Dorad Energy Ltd., <strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> Pakistan Limited, ICFS International LLC, Ashdod Energy Ltd., Ramat Negev Energy Ltd.’nin Şirket’te payı<br />
bulunmamaktadır.<br />
Yönetim Kurulu’nda yer alan bağımsız üyeler görevlerini hiçbir etki altında kalmaksızın icra etme niteliğine sahip kişiler olmaları dolayısıyla<br />
azınlıklar dahil tüm hissedarların haklarını Yönetim Kurulu’nda eşit ölçüde korumakta ve temsil etmektedirler.<br />
Şirket birikimli oy kullanma yöntemine yer vermemektedir.<br />
1.5 Kâr dağıtım politikası ve kâr dağıtım zamanı<br />
Şirket’in kâr dağıtımı konusunda imtiyazlı hisseleri bulunmamaktadır. Şirket’in her bir hissesi eşit oranda kâr payı hakkına sahiptir.<br />
Şirket’in Genel Kurul toplantı gündeminde (Madde 8) 2008 yılı kârına ilişkin öneri katılımcılara açıklanmış ve Genel Kurul’da 1 adet çekimser oya<br />
karşılık oy çokluğu ile kabul edilmiştir.<br />
Sermaye Piyasası Kanunu ile ilgili Seri XI:, Sıra 25 nolu “Sermaye Piyasasında Muhasebe Standartları Hakkında Tebliğ” ile Vergi Kanunlarına göre<br />
hazırlanan mali tablolarda zarar çıktığı için kâr dağıtımı gerçekleşmemiştir.<br />
SPK’nın Seri: IV, No: 27 Tebliği’nin 5. maddesi gereği, “2007 ve izleyen yıllarda ana sözleşme hükümleri dâhilinde hissedarlarına net dağıtılabilir<br />
kârın asgari %25’i kadar nakit veya hisse senedi şeklinde temettü olarak dağıtılacaktır. Ulusal ve Global Ekonomik şartlar ve Şirket’in büyüme<br />
planına bağlı olarak dağıtılacak temettü miktarı Yönetim Kurulu tarafından her yıl Olağan Genel Kurul toplantısında önerilecektir.” şeklindeki<br />
07.05.2007 tarih ve 2007/9 no’lu Yönetim Kurulu kararındaki kâr dağıtım politikasının uygulanmasına aynen devam edileceği 28 Mayıs 2009<br />
tarihinde yapılan 2008 yılı genel kurul toplantısında pay sahiplerinin bilgisine sunulmuştur.<br />
1.6 Payların devri<br />
Şirket esas sözleşmesinde pay devrini kısıtlayan bir hükümler bulunmaktadır.<br />
“Şirket’in hisselerinin devri Türk Ticaret Kanunu, Sermaye Piyasası Mevzuatı, EPDK Mevzuatı ve iş bu ana sözleşme hükümlerinin saklı tutulması<br />
kaydıyla serbesttir.” hükmü ana sözleşmenin 21. maddesinde yer almaktadır.<br />
Ana Sözleşmenin 6. maddesinin 9. fıkrası “Şirket’in sermayesinin yüzde beş veya daha fazlasını temsil eden payların, doğrudan veya dolaylı<br />
olarak bir gerçek veya tüzel kişi tarafından edinilmesi ile bir ortağa ait payların tüzel kişilik sermayesinin yüzde beşini aşması sonucunu veren pay<br />
edinimleri ve/veya bir ortağa ait payların yukarıdaki oranların altına düşmesi sonucunu veren pay devirleri için veya hallerinde her defasında EPDK<br />
onayı alınacaktır. Bu hüküm oy hakkı edinilmesi ile payların rehnedilmesi hallerinde de geçerlidir” ve Ana Sözleşmenin 21. maddesinin 4. fıkrası<br />
“Şirket’in nama yazılı hisselerinin yüzde beş ve üzerinin devri <strong>Enerji</strong> Piyasası Düzenleme Kurumunun (“EPDK”) düzenlemeleri doğrultusunda, işbu<br />
ana sözleşmenin 6. maddesine tabii olarak EPDK’nın iznine tabidir” şeklindedir.<br />
Sayfa 39<br />
<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> 2009 Faaliyet Raporu
<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> Elektrik Üretim A.Ş.<br />
Kurumsal Yönetim İlkelerine Uyum Raporu<br />
BÖLÜM II- KAMUYU AYDINLATMA VE ŞEFFAFLIK<br />
2.1 Şirket bilgilendirme politikası<br />
<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> Elektrik Üretim A.Ş. Bilgilendirme Politikası 2005 yılında SPK Kurumsal Yönetim İlkeleri çerçevesinde oluşturulmuştur. Bilgilendirme<br />
Politikası 25 Ağustos 2009 tarihinde revize edilerek İstanbul Menkul Kıymetler Borsası Günlük Bülteni’nde ve Şirket’in web sitesinde (www.zoren.<br />
com.tr) ilan edilmek suretiyle kamuya açıklamıştır.<br />
Şirket bilgilendirme politikasının içeriği ana hatları ile aşağıda yer almaktadır:<br />
• Kamuya yapılan açıklamaların açık, eşzamanlı ve doğru olarak yapılması<br />
• Kamuya açıklanacak bilgilerin içeriği<br />
• Bilgilerin açıklanma sıklıkları ve hangi yollardan açıklanacağı<br />
• Bilgilendirme Araçları<br />
• Bilgilendirme yapmaya yetkili kişiler<br />
• Yönetim kurulu üyelerinin ve yöneticilerin basınla olan ilişkileri<br />
• Yatırımcılara yönelik toplantılar<br />
• Basın ve medyaya yapılacak açıklamalar<br />
• Geleceğe yönelik açıklamalar<br />
• Açıklama yapma yasağı / sessiz dönem<br />
• Web sitesinin etkinliği<br />
• Haber söylenti ve spekülasyonların takibi<br />
• İdari sorumluluğu bulunan kişilerin belirlenmesi<br />
• İçsel bilginin gizliliğinin korunması<br />
Bilgilendirme politikası yönetim kurulu tarafından onaylanmıştır. Bilgilendirme Politikasının takibinden, gözden geçirilmesinden ve<br />
geliştirilmesinden Yönetim Kurulu sorumludur. Bilgilendirme politikasının gözetimi ve takibi kurulması planlanan Yatırımcı İlişkileri Birimi<br />
sorumludur.<br />
2.2 Özel durum açıklamaları<br />
Şirket 2009 yılı içerisinde toplam 55 adet özel durum açıklaması yapmış ve bu açıklamaları SPK ve İMKB’ye göndermiştir. Yapılan açıklamalardan<br />
2 adedi için İMKB’den, 3 adedi için de SPK’dan olmak üzere ek bilgi talebi gelmiş, gerekli açıklamalar ivedilikle yapılmıştır. Özel durumların<br />
açıklanmasından sorumlu birim Yatırımcı İlişkileri Birimi’dir.<br />
Şirket yurt dışı borsalarda işlem görmediği için yapılan açıklamalar yurt içi ile sınırlı kalmıştır.<br />
2.3 Şirket internet sitesi ve içeriği<br />
Şirket’in kolay ulaşılabilir ve aktif bir internet sitesi bulunmaktadır. SPK Kurumsal Yönetim İlkeleri II. Bölüm Madde 1.11.5’te yer alan tüm bilgilere<br />
internet sitesinde yer verilmiş ayrıca bu bölümde yer almayan ancak Kurumsal Yönetim İlkeleri açısından önemli olan bilgilendirmelere de<br />
internet sitesinde yer verilmiştir.<br />
Şirket’in web sitesi adresi www.zoren.com.tr olup, içeriği sürekli olarak güncellenmektedir.<br />
Sayfa 40<br />
<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> 2009 Faaliyet Raporu
<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> Elektrik Üretim A.Ş.<br />
Kurumsal Yönetim İlkelerine Uyum Raporu<br />
2.4 Gerçek kişi nihai hakim pay sahibi/sahiplerinin açıklanması<br />
ZORLU ENERJİ ELEKTRİK ÜRETİM A.Ş.’nin Ortaklık yapısı:<br />
ORTAKLAR SERMAYE HİSSESİ (%) NOMİNAL HİSSE DEĞERİ (‘000 TL)<br />
<strong>Zorlu</strong> Holding A.Ş. %41,2 115.898<br />
Korteks Mensucat San. ve Tic. A.Ş. %17,5 49.425<br />
Halka Açık %32,0 90.080<br />
Diğer %9,3 26.262<br />
Toplam %100,0 281.665<br />
Şirket’in ana ortağı <strong>Zorlu</strong> Holding A.Ş.’nin ortaklık yapısı:<br />
ORTAKLAR SERMAYE HİSSESİ (%) NOMİNAL HİSSE DEĞERİ (‘000 TL)<br />
Ahmet Nazif <strong>Zorlu</strong> %47 1.482.850<br />
Olgun <strong>Zorlu</strong> %32 1.009.600<br />
Zeki <strong>Zorlu</strong> %15 473.250<br />
Türkan <strong>Zorlu</strong> %1 31.550<br />
Zülal <strong>Zorlu</strong> %1 31.550<br />
Selen <strong>Zorlu</strong> Melik %1 31.550<br />
Fatma Şehenaz Çapkınoğlu %1 31.550<br />
Şehminur Aydın %1 31.550<br />
Mehmet Emre <strong>Zorlu</strong> %1 31.550<br />
Toplam %100 3.155.000<br />
2.5 İçeriden öğrenilebilecek durumda olan kişilerin kamuya duyurulması<br />
• <strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> Elektrik Üretim A.Ş. içeriden öğrenenlerin ticaretine ilişkin olarak Sermaye Piyasası Kanunu ve ilgili mevzuata olan uyumun<br />
sağlanmasının yanı sıra Şirket içinde uygulanmak üzere “içeriden öğrenenlerin ticaretine ilişkin” bir politika oluşturmuştur.<br />
• Şirketimizde içsel bilgilere düzenli erişimi olanların listesi SPK’nın Seri. VIII No. 54 tebliği uyarınca Yatırımcı İlişkileri birimi tarafından hazırlanır<br />
ve değişiklik olduğunda güncellenir. Listedeki kişiler, içsel bilgilerle ilgili olarak ilgili mevzuatta yer alan yükümlülükler ve bu bilgilerin kötüye<br />
kullanımı ve uygunsuz dağıtımı ile ilgili yaptırımlar konusunda ayrıca yazılı olarak imza karşılığı bilgilendirilir. Listedeki kişiler, kamuya<br />
açıklanmamış içsel bilgileri aile üyeleri dahil hiç kimseye açıklayamazlar ve İMKB’de işlem gören Şirket payları ile ilgili olarak kamuya<br />
açıklanmamış içsel bilgiye yönelik yorum yapamaz, görüş bildiremezler. İçsel bilgi ile ilgili yorum yapması veya üçüncü kişilere açıklama<br />
yapması halinde konu ile olarak Şirket tarafından derhal özel durum açıklaması yapılır.<br />
Sayfa 41<br />
<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> 2009 Faaliyet Raporu
<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> Elektrik Üretim A.Ş.<br />
Kurumsal Yönetim İlkelerine Uyum Raporu<br />
BÖLÜM III- MENFAAT SAHİPLERİ<br />
3.1 Menfaat sahiplerinin bilgilendirilmesi<br />
<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> Elektrik Üretim A.Ş. menfaat sahiplerinin kendilerin ilgilendiren hususlarda bilgilendirilmelerini sağlamak amacıyla web sitesinde<br />
yeniden düzenleme yapmış, Şirket ile ilgili her türlü bilgiyi Kurumsal Yönetim İlkeleri doğrultusunda menfaat sahiplerinin bilgisine sunmuştur.<br />
Ayrıca, çalışanların bilgilendirilmelerini sağlamak için Şirket içi “intranet” sistemi mevcut olup, Şirket’e ilişkin bilgilere bu sistemden yetkiler<br />
dahilinde ulaşılabilmektedir. İntranet sisteminde çalışanlara yönelik her türlü bilgi ayrıntılı olarak yer almaktadır.<br />
Müşteri ve tedarikçilerin bilgilendirmesine yönelik olarak kendilerinden gelen toplantı talepleri halinde bilgilendirme toplantıları<br />
düzenlenmektedir.<br />
Yatırımcıların ve aracı kurumların talepleri halinde ise bu kuruluşlar ile birebir veya toplu olarak toplantılar düzenlenmektedir.<br />
3.2 Menfaat sahiplerinin yönetime katılımı<br />
Menfaat sahipleri yönetimde yer almamaktadır. Ancak, yönetim kurulu toplantılarına belli aralıklarla ilk ağızdan görüş bildirmek amacıyla<br />
çalışanların katılması hususuna önem verilmektedir. Diğer menfaat sahiplerinin yönetimde yer almasına ilişkin bir model geliştirilmemiştir.<br />
3.3 İnsan kaynakları politikası<br />
İnsan kaynakları politikası; işe alım, terfi, işten çıkartma, eğitim, performans değerlendirme ve tazminat sistemini içerecek şekilde hazırlanmıştır.<br />
Çalışanların mesleki ve kişisel gelişimini desteklemek amacıyla gerçekleştirilecek eğitim çalışmaları yapılandırılmış, hazırlanan Eğitim Katalogu<br />
ile çalışanlara ihtiyaçları doğrultusunda eğitim seçme olanağı sağlanmıştır. Tüm eğitim çalışmalarının kariyer planlamasına paralel bir biçimde<br />
izlenebilmesi amacıyla hazırlanan eğitim portalı da uygulamaya konmuştur.<br />
Çalışanlarla ilişkileri düzenlemek amacıyla görevlendirilmiş bir temsilci atanmamıştır. Bağımsız üyelerin atanması ile beraber bu üyeler tüm<br />
menfaat sahipleri ile birlikte çalışanları da Yönetim Kurulunda temsil edecektir.<br />
Çalışanlara eğitim, kariyer oluşturma, terfi ve başka herhangi bir ayrım olmaksızın eşit davranılmaktadır. Çalışanlardan ayrımcılık konusunda<br />
herhangi bir şikâyet gelmemiştir.<br />
3.4 Müşteri ve tedarikçilerle ilişkiler hakkında bilgiler<br />
<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> Elektrik Üretim A.Ş. müşteri memnuniyetine büyük önem vermektedir. Müşterileri taleplerine en kısa zaman içerisinde yanıt<br />
verilmekte, sorunların zaman kaybetmeksizin çözülmesi için tüm imkânlar seferber edilmektedir.<br />
Müşteri memnuniyetinin sağlanmasına yönelik olarak ayrıca Müşteri Hizmetleri Birimi kurulmuştur. Birim, genelde teknik ve finansal destek<br />
vermektedir. Müşterilerin EPDK ve Hazine gibi düzenleyici kuruluşlara yönelik olarak yaşadıkları sorunlarda aracı olarak da hizmet verilmektedir.<br />
EPDK yönetmeliği doğrultusunda müşterilerin sayaçları Şirket tarafından değiştirilmiş ve sayaçların uzaktan takibinin yapılabilmesi için modem<br />
cihazı yerleştirilmiştir.<br />
Şirket’in müşterileri ile direkt ilişki içerisinde olmaması nedeniyle müşteri memnuniyeti çoğunlukla iskonto payının yüksekliği ile ilişkili olmaktadır.<br />
Sayfa 42<br />
<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> 2009 Faaliyet Raporu
<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> Elektrik Üretim A.Ş.<br />
Kurumsal Yönetim İlkelerine Uyum Raporu<br />
3.5 Sosyal sorumluluk<br />
<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> tüm faaliyetlerinde, <strong>Zorlu</strong> Holding tarafından imzalanmış ve tüm Grup şirketlerini kapsamına alan Birleşmiş Milletler Küresel İlkeler<br />
Sözleşmesi’ni hassasiyetle göz önünde bulundurmaktadır.<br />
Şirket, 2009 yılı içerisinde işletmelerinde ve projelerinde çevresel etkilere ilişkin gerekli tüm yasal tetkikleri yaptırmıştır. Tüm projelerin<br />
çevresel etkileri incelenmektedir. Çevresel etki raporlarında çevrenin korunmasına yönelik bugüne dek herhangi bir ihlal saptanmamış olup tüm<br />
uygulamalar çevre ile uyumu göz önüne alınarak gerçekleştirilmektedir.<br />
Bunun yanı sıra tüm çalışmalarda çevresel ve sosyal etkiler izlendiği gibi, yöre halkının yaşam kalitesini artırmaya yönelik projeler geliştirilmeye<br />
çalışılmaktadır. Örneğin, Gökçedağ Rüzgar Santrali Projesi, düzenli olarak çevresel etkileri açısından izlenmekte, kuş göçleri takip edilmekte,<br />
yöre halkına yönelik projeler devreye alınmaktadır. Yörede üniversite eğitimini sürdüren 82 öğrenciye Mehmet <strong>Zorlu</strong> Vakfı aracılığıyla karşılıksız<br />
öğrenim bursu verilmektedir. 3000 fidanlık bir hatıra ormanının yanı sıra sahada 25.000 fidanlık bir ağaçlandırma çalışması yapılmıştır.<br />
<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong>, çocukların enerji konusunda bilinçlendirilmesine büyük önem vermekte olup bu amaçla bir dizi çocuk kitabı yayınlamaya başlamıştır.<br />
“<strong>Zorlu</strong> ile Rüzgar <strong>Enerji</strong>si” isimli ilk kitabı diğer yenilenebilir enerji kaynaklarıyla ilgili yayınlar izleyecektir. Bunlarla birlikte yöredeki ilköğretim<br />
öğrencilerini yenilenebilir enerji kaynakları, enerji verimliliği ve tasarrufu konusunda bilinçlendirmeye yönelik eğitim çalışmalarına başlanacaktır.<br />
<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong>, projelerinin yörenin bir parçası olmasına ve yöre halkı tarafından sahiplenilmesine büyük önem vermektedir. Bu amaçla projelere<br />
başlamadan önce bölgelerde yöre halkını bilgilendirme toplantıları düzenlemektedir. Gökçedağ Rüzgar Santrali ile ilgili toplantıda yöre halkına<br />
detaylı bilgi verilmiş, halkın görüşleri ve beklentileri öğrenilmiştir.<br />
Yatırım aşamasında araştırma şirketleri tarafından yörede geniş tabanlı iki araştırma yapılmıştır. Sosyal Durum Araştırması ve İnsan Gücü<br />
Araştırması ile santralın yer aldığı Bahçe ve Hasanbeyli ilçeleri ile 21 köyünde halkın sosyo ekonomik durumu detaylı bir şekilde incelenmiştir.<br />
Araştırmaların sonuçları, Türkiye Çevre Vakfı’nın düzenlediği toplantılarda halkla paylaşılmıştır. STK, akademisyenler, bilim adamları, yerel<br />
yöneticiler ve yöre halkından çok sayıda kişinin katıldığı toplantıda ne tür projelerin halkın gerçek ihtiyaçlarına cevap verebileceği tartışılmıştır.<br />
Bu bağlamda <strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> Elektrik Üretim A.Ş. ISO 14001 çevre yönetim sistem belgesi akreditasyonunu gerçekleştirmiş olup tüm faaliyetlerinde<br />
proaktif olarak çevresel konuları dikkate almaktadır.<br />
Şirketimiz ayrıca çevre korumaya yönelik olarak ISO 14001 Çevre Yönetim Sistem belgesi, ISO 9001:2000 Kalite Yönetim Sistem belgesi, OHSAS<br />
18001 İş Güvenliği ve Çalışan Sağlığı Sistem belgelerine sahiptir.<br />
2009 yılı içerisinde çevreye verilen herhangi bir zarar olmamış ve bu konuya ilişkin Şirket aleyhine herhangi bir dava açılmamıştır.<br />
Sayfa 43<br />
<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> 2009 Faaliyet Raporu
<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> Elektrik Üretim A.Ş.<br />
Kurumsal Yönetim İlkelerine Uyum Raporu<br />
BÖLÜM IV- YÖNETİM KURULU<br />
4.1 Yönetim Kurulunun yapısı, oluşumu ve bağımsız üyeler<br />
<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> Elektrik Üretim A.Ş. Yönetim Kurulu toplam 7 kişiden oluşmaktadır. Yönetim Kurulu Üyelerinin tamamına yakını icrada yer almayan<br />
üye niteliğine sahiptir.<br />
Yönetim Kurulu Başkanı Zeki <strong>Zorlu</strong> icrada yer almayan üye olarak görev yapmaktadır.<br />
Yönetim kurulu başkanlığı ve icra başkanlığı görevleri farklı kişiler tarafından yerine getirilmektedir.<br />
Üye Görevi Üyelik Vasfı<br />
Zeki <strong>Zorlu</strong> Yönetim Kurulu Başkanı İcrada Yer Almıyor<br />
Elmas Melih Araz Yönetim Kurulu Başkan Yardımcısı İcrada Yer Almıyor<br />
Murat Sungur Bursa Üye İcrada Yer Alıyor<br />
Olgun <strong>Zorlu</strong> Üye İcrada Yer Almıyor<br />
Selen <strong>Zorlu</strong> Melik Üye İcrada Yer Alıyor<br />
Aziz Can Tuncay Üye İcrada Yer Almıyor<br />
Burak İsmail Okay Üye İcrada Yer Almıyor<br />
Kurumsal Yönetim çalışması doğrultusunda yönetim kuruluna 2 bağımsız üye seçilmiş olup yönetim kurulu toplam 7 üyeden oluşmaktadır.<br />
Bağımsız üyelerin SPK Kurumsal Yönetim İlkeleri Tebliğinde yer alan bağımsızlık kriterlerini taşımaktadır.<br />
Yönetim kurulu üyelerinin Şirket dışı başka görev veya görevler almasına ilişkin olarak herhangi bir sınırlama getirilmemiştir.<br />
4.2 Yönetim Kurulu üyelerinin nitelikleri<br />
Yapılan ana sözleşme değişikliği ile birlikte yönetim kurulu üyelerinin sahip olması gereken asgari unsurlar ana sözleşmede yer almaktadır. Ana<br />
sözleşmede yer alan özellikler SPK Kurumsal Yönetim İlkeleri IV. Bölümünün 3.1.1, 3.1.2 ve 3.1.5 maddelerinde yer alan niteliklerle tamamen<br />
örtüşmektedir.<br />
4.3 Şirketin misyon ve vizyonu ile stratejik hedefleri<br />
Yönetim Kurulu, Şirket’in misyon ve vizyonunu belirlemiş ve kamuya açıklamıştır.<br />
Misyon: <strong>Enerji</strong>nin her dalında Türkiye’de lider, dünyada da bölgesel bir güç olmak.<br />
Vizyon: Güvenli, kaliteli, çevreye uyumlu, sürdürülebilir enerji üretmek ve dağıtmak; etkin, pazar ve müşteri odaklı çalışmalarımızla<br />
hissedarlarımız, müşterilerimiz ve çalışanlarımız için değer yaratmak.<br />
Yönetim kurulu, yöneticiler tarafından oluşturulan stratejik hedefleri onaylamaktadır.<br />
Sayfa 44<br />
<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> 2009 Faaliyet Raporu
<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> Elektrik Üretim A.Ş.<br />
Kurumsal Yönetim İlkelerine Uyum Raporu<br />
<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> Elektrik Üretim A.Ş. Yönetim Kurulu stratejik hedeflerin belirlenmesi aşamasında ilgili birimlerin görüş ve önerilerini almaya<br />
özen göstermektedir. Stratejik hedeflere ilişkin oluşturulan öneriler Yönetim Kuruluna raporlanmakta ve hedeflerin en kısa zaman içerisinde<br />
uygulanması yönünde çalışmalar yapılmaktadır. Hedeflere ulaşılma derecesi mali tablo dönemlerinde ve yıl sonunda faaliyetler itibarıyla sonuçlar<br />
izlenerek ölçülmektedir. Yönetim kurulu yılda bir kez, Şirket’in hedeflerine ulaşma derecesini, faaliyetlerini ve geçmiş performansını gözden<br />
geçirmek amacıyla yıllık bir değerlendirme yapar.<br />
4.4 Risk yönetimi ve iç kontrol mekanizması<br />
<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> Elektrik Üretim A.Ş. Yönetim Kurulu risk yönetimi ve iç kontrolün sağlanması amacıyla Şirket içinde SAP sistemini kullanmaktadır.<br />
SAP sistemi vasıtasıyla işletmelerdeki tüm entegre iş süreçlerinin bilgisayar sistemleri üzerinde yürütülmesi/kaydedilmesi sağlanarak işletmeye<br />
hız ve verimlilik kazandırılır. Ayrıca bu sistem ile çalışanların ve yöneticilerin yetkileri doğrultusunda kendilerini ilgilendiren her türlü bilgi ve<br />
raporlamaya ulaşması sağlanmaktadır.<br />
İç kontrole yönelik olarak ayrıca Şirket’in intranet sisteminde sorun takibine yönelik bir program oluşturulmuştur ve etkin olarak işletilmektedir.<br />
Oluşan her kademedeki sorun ilgili yöneticiye iletilmekte ve çözümlenmektedir.<br />
<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> Elektrik Üretim A.Ş. Yönetim Kurulu mevcut ve potansiyel risklerini tanımlamış ve bu risklere yönelik politikaları belirlemiştir.<br />
4.5 Yönetim Kurulu Üyeleri ile yöneticilerin yetki ve sorumlulukları<br />
Yönetim Kurulu üyelerinin yetki ve sorumlulukları ana sözleşmede yer almaktadır.<br />
Yönetim Kurulunun ana sözleşmede de yer alan yetki ve sorumlulukları aşağıdadır:<br />
• Şirket’in misyon ve vizyonunu belirleyerek kamuya açıklamak ve belirlenen hedeflere ulaşılmasını takip etmek ve denetlemek;<br />
• Şirket’i pay sahipleri ve üçüncü kişilere karşı temsil etmek, bu konuda Şirket prensiplerini belirlemek;<br />
• Şirket’in yıllık bütçe ve iş planlarını onaylamak;<br />
• Şirket faaliyetlerinin mevzuata, ana sözleşmeye, iç düzenlemelere uygunluğunu gözetmek;<br />
• Şirket defterlerinin usulüne uygun tutulmasını sağlamak;<br />
• Şirket bilânço, kâr ve zarar hesaplarını düzenlemek, yıllık faaliyet raporunu hazırlamak, genel kuruldan önce bunları pay sahiplerinin<br />
incelemesine sunmak;<br />
• Kârın nasıl dağıtılacağı hususunda genel kurula teklifte bulunmak;<br />
• Genel kurulu olağan veya olağanüstü toplantıya davet etmek ve genel kurul toplantıları ile ilgili prosedürü yerine getirmek;<br />
• Genel kurulda pay sahiplerince alınan kararların yerine getirilmesini gözetmek;<br />
• Uyulması gereken etik kurallar da dahil olmak üzere, Şirket çalışanlarının uyması gereken kuralları belirlemek;<br />
• Şirket bilgilendirme politikasını belirlemek ve kamuya açıklamak;<br />
• Yönetim kuruluna bağlı komiteleri oluşturmak, üyelerini seçmek ve çalışma esaslarını belirlemek, etkin ve verimli çalışmalarını sağlamak;<br />
• Şirket üst düzey yöneticileri ile ilgili olarak kurumsal yönetim komitesinin önerilerini değerlendirmek.<br />
Sayfa 45<br />
<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> 2009 Faaliyet Raporu
<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> Elektrik Üretim A.Ş.<br />
Kurumsal Yönetim İlkelerine Uyum Raporu<br />
4.6 Yönetim Kurulunun faaliyet esasları<br />
Yönetim Kurulu toplantı gündemleri Yönetim Kurulu başkanı ve üyeler tarafından belirlenir. Gündemin belirlenmesi aşamasında yöneticilerden<br />
gelen taleplere önem verilir.<br />
Yönetim kurulu 2009 yılında 29 kez toplanmış ve tüm kararlar oy birliği ile alınmıştır.<br />
Kurumsal Yönetim İlkeleri çerçevesinde Şirket bünyesinde yönetim kuruluna bağlı olarak çalışan bir sekretarya oluşturulmuştur. Sekretarya,<br />
Yönetim Kurulu tutanaklarının tutulması, arşivlenmesi ve yönetim kurulu üyelerine yönelik olarak eşzamanlı bilgilendirme yapılmasını sağlamak<br />
amacıyla görev yapmaktadır. Ayrıca, sekretarya vasıtasıyla gündem ve gündeme ilişkin bilgiler ve raporlar toplantılardan en az 1 hafta önce<br />
Yönetim Kurulu üyelerine ulaştırılmaktadır.<br />
Yönetim Kurulu toplantılarında oluşacak farklı görüşler ve konulara ilişkin ayrıntılı karşı oy gerekçeleri zapta geçirilmesi ve yazılı olarak Şirket<br />
denetçilerine iletilmesi hususuna ilişkin karar alınmış olmakla beraber henüz böyle bir durum oluşmamıştır. Esas sözleşmenin genel Kurul’da<br />
kabulünün ardından atanan bağımsız üyelerin de farklı görüş açıkladığı konulara ilişkin karşı oy gerekçeleri web sitesi vasıtasıyla kamuya<br />
açıklanacaktır.<br />
SPK Kurumsal Yönetim İlkeleri IV. Bölüm 2.17.4’üncü maddesinde yer alan Yönetim Kurulu toplantılarına fiilen katılan Yönetim Kurulu üyeleri<br />
tarafından onaylanacak maddeler için üyelerin fiilen katılımı sağlanmaktadır.<br />
Yönetim Kurulu üyelerinin başkan dâhil olmak üzere hiçbirinin ağırlıklı oy hakkı ve/veya olumsuz veto hakkı bulunmamaktadır. Tüm üyeler ve<br />
başkan eşit oy hakkına sahiptir.<br />
4.7 Şirketle muamele yapma ve rekabet yasağı<br />
<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> Elektrik Üretim A.Ş. Yönetim Kurulu üyelerinin Şirket’le herhangi bir işlem yapmaları veya rekabet etmelerine ilişkin gündem maddesi<br />
her sene Genel Kurul’un onayına sunulmaktadır.<br />
2009 yılı içerisinde Yönetim Kurulu üyelerinin Şirket’le işlem yapması veya rekabet etmesine ilişkin bir durum olmamıştır.<br />
Kurumsal Yönetim İ lkeleri çerçevesinde Şirket’le muamele yapma ve rekabet yasağına ilişkin herhangi bir durum meydana gelmesi halinde<br />
bundan dolayı olabilecek çıkar çatışmaları kamuya açıklanacaktır.<br />
4.8 Etik Kurallar<br />
<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> Elektrik Üretim A.Ş. etik kuralları yazılı olarak hazırlanmış ve çalışanların bilgisine sunulmuştur. Yönetim Kurulu, Şirket ve çalışanları<br />
için oluşturulmuş olan etik kuralların uygulanmasına azami ölçüde özen gösterilmektedir.<br />
Sayfa 46<br />
<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> 2009 Faaliyet Raporu
<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> Elektrik Üretim A.Ş.<br />
Kurumsal Yönetim İlkelerine Uyum Raporu<br />
4.9 Yönetim Kurulunda oluşturulan komitelerin sayı, yapı ve bağımsızlığı<br />
Yönetim Kurulu Sermaye Piyasası Kurulu Seri X, No: 19 Madde 3 tebliği uyarınca finansal ve operasyonel faaliyetlerin sağlıklı bir şekilde<br />
gözetilmelerini teminen Denetim Komitesi kurmuştur. Kurumsal Yönetim Komitesi henüz kurulmamıştır. Ancak, Yönetim Kuruluna bağımsız<br />
üyelerin seçilmesi ile birlikte SPK Kurumsal Yönetim İlkeleri doğrultusunda Kurumsal Yönetim Komitesinin bağımsız bir başkan başkanlığında<br />
kurulması planlanmıştır. Bu plan çerçevesinde komitenin çalışma esasları yazılı ve ayrıntılı olarak oluşturulmuştur.<br />
Denetim Komitesinin ve Kurumsal Yönetim Komitesinin çalışma planları yazılı ve ayrıntılı olarak oluşturulmuştur. Denetim Komitesi, Melih E.<br />
Araz ve Olgun <strong>Zorlu</strong> olmak üzere iki kişiden oluşmaktadır. Melih E. Araz bağımsız üye olarak Denetim Komitesi’nin başkanlığını yürütmektedir.<br />
Denetim Komitesinin yılda en az 4 defa - her çeyrekte bir kez olmak üzere - toplanması esas sözleşme ile düzenlenmiştir. Komitesinin kararlarının<br />
ve toplantı tutanaklarının tutulmasından yönetim sekretaryası sorumludur.<br />
Komitenin ayrıntılı ve yazılı olarak düzenlenmiş çalışma esasları doğrultusunda faaliyetlerini gerçekleştirmektedir.<br />
4.10 Yönetim Kuruluna sağlanan mali haklar<br />
Yönetim Kurulu üyelerine sağlanan huzur hakkı Genel Kurul tarafından belirlenmektedir. <strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> Elektrik Üretim A.Ş Yönetim Kurulu<br />
Üyelerine, sektör emsallerine uygun olarak 2009 yılı itibarıyla toplam 60.000.- TL ödeme yapılmaktadır. Yönetim Kurulu Denetçileri ise her biri<br />
yıllık 2.580 brüt ücret almaktadır.<br />
Yönetim Kurulu üyelerine yönelik olarak performans ölçümü yapılmamaktadır. Şirket performansını yansıtan bir ödüllendirme sistemi<br />
oluşturulmamıştır.<br />
Şirket herhangi bir Yönetim Kurulu üyesine ve yöneticilerine borç vermemiş veya kredi kullandırmamıştır.<br />
Kâr Dağıtım Politikası<br />
<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> Elektrik Üretim A.Ş. Yönetim Kurulu’nun 07.05.2007 tarihinde şirket merkezinde yaptığı toplantıda alınan karar doğrultusunda,<br />
Şirket Yönetim Kurulu’nda belirlenen temettü politikası doğrultusunda 2007 yılı kârı dahil olmak üzere hissedarlara net dağıtılabilir kârın asgari<br />
%25’i kadar nakit veya hisse senedi şeklinde temettü olarak dağıtılması kararlaştırılmıştır. 28.05.2009 tarihli Olağan Genel Kurul toplantısında<br />
07.05.2007 tarihindeki kar dağıtım politikasına ait alınan bu kararın uygulanmasına aynen devam edileceği Genel Kurul’un bilgisine sunulmuştur.<br />
Ulusal ve global ekonomik şartlar ve Şirket’in büyüme planına bağlı olarak dağıtılacak temettü miktarı Yönetim Kurulu tarafından her yıl Olağan<br />
Genel Kurul toplantısında önerilecektir.<br />
Sayfa 47<br />
<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> 2009 Faaliyet Raporu
<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> Elektrik Üretim A.Ş.<br />
Denetçi Raporu Özeti<br />
<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> Elektrik Üretim A.Ş.<br />
Genel Kuruluna<br />
Ortaklığın Unvanı <strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> Elektrik Üretim Anonim Şirketi<br />
Merkezi Organize Sanayi Bölgesi Pembe Cad. No: 13 Bursa<br />
Sermayesi 281.665.350.- TL<br />
Faaliyet Konusu Elektrik ve buhar üretimi<br />
Denetçilerin adı, soyadı ve görev süreleri, ortak veya Şerif ARI – 1 yıl Hakan EŞTÜRK – 1 yıl<br />
şirketin personeli olup olmadıkları Şirket personeli ve ortak değildirler.<br />
Katılınan Yönetim Kurulu ve yapılan denetleme 4-6<br />
kurulu toplantıları sayısı<br />
Ortaklık hesapları, defter ve belgeleri üzerinde yapılan Şirketin yasal defter ve belgeleri üzerinde yapılan incelemelerde kayıtların doğru ve<br />
incelemenin kapsamı, hangi tarihlerde inceleme düzgün bir şekilde muhasebe ilke ve kurallarına uygun olarak tutulduğu görülmüştür.<br />
yapıldığı ve varılan sonuç<br />
Türk Ticaret Kanunu’nun 353’ncü maddesinin Şirket veznesinin 4 defa sayımı yapılmış olup, mevcutların kayıtlara uygun olduğu<br />
1’inci fıkrasının 3 numaralı bendi gereğince ortaklık anlaşılmıştır.<br />
veznesinde yapılan sayımların sayısı ve sonuçları<br />
Türk Ticaret Kanunu’nun 353’ncü maddesinin Ayda bir defa yapılan incelemede şirkete rehin ve teminat veya vedia olarak teslim<br />
1. fıkrasının 4 numaralı bendi gereğince yapılan edilen kıymetli evrak bulunmadığı anlaşıldı.<br />
inceleme tarihleri ve sonuçları<br />
İntikal eden şikayet ve yolsuzluklar ve bunlar<br />
hakkında yapılan işlemler Denetçiliğimize herhangi bir konuda şikayet ve yolsuzluk müracatı yapılmamıştır.<br />
<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> Elektrik Üretim Anonim Şirketi’nin 01.01.2009-31.12.2009 dönemi hesap ve işlemlerini Türk Ticaret Kanunu, ortaklığın esas<br />
sözleşmesi ve diğer mevzuat ile genel kabul görmüş muhasebe ilke ve standartlarına göre incelemiş bulunmaktayız.<br />
Görüşümüze göre içeriğini benimsediğimiz 31.12.2009 tarihi itibariyle düzenlenmiş bilanço, ortaklığın anılan tarihteki mali durumunu 01.01.2009-<br />
31.12.2009 dönemine ait gelir tablosu, anılan döneme ait faaliyet sonuçlarını gerçeğe uygun ve doğru olarak yansıtmaktadır.<br />
Bilanço’nun ve Gelir Tablosu’nun onaylanmasını ve Yönetim Kurulu’nun ibra edilmesini onaylarınıza arz ederiz. 02.04.2010<br />
Şerif ARI Hakan EŞTÜRK<br />
Denetçi Denetçi<br />
Sayfa 48<br />
<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> 2009 Faaliyet Raporu
<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> Elektrik Üretim A.Ş.<br />
Yönetim Kurulu Kararı<br />
KARAR TARİHİ : 07/05/2010<br />
KARAR NO : 2010/12<br />
KARARA KATILANLAR : Zeki <strong>Zorlu</strong><br />
Elmas Melih Araz<br />
Olgun <strong>Zorlu</strong><br />
Selen <strong>Zorlu</strong> Melik<br />
Murat Sungur Bursa<br />
Aziz Can Tuncay<br />
Burak İsmail Okay<br />
GÜNDEM : 2009 yılı faaliyet raporunun kabulü hakkında<br />
ZORLU ENERJİ ELEKTRİK ÜRETİM ANONİM ŞİRKETİ Yönetim Kurulu Sn. Zeki <strong>Zorlu</strong> başkanlığında şirket merkezinde toplanmış, gündeminde<br />
bulunan konu müzakere edilerek aşağıdaki karar alınmıştır.<br />
Yönetim Kurulumuz’un onayına sunulan ve ekte yer alan 2009 yılı Faaliyet Raporu’nun kabulüne ve pay sahiplerinin bilgisine sunulmasına,<br />
Oybirliği ile karar verilmiştir.<br />
YÖNETİM KURULU<br />
Zeki <strong>Zorlu</strong> Elmas Melih Araz Olgun <strong>Zorlu</strong> Selen <strong>Zorlu</strong> Melik<br />
Başkan Başkan Yardımcısı Üye Üye<br />
Murat Sungur Bursa Aziz Can Tuncay Burak İsmail Okay<br />
Üye Üye Üye<br />
Sayfa 49<br />
<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> 2009 Faaliyet Raporu
<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> Elektrik Üretim A.Ş.<br />
01.01.-31.12.2009 Hesap Dönemine Ait Bağımsız Denetim Raporu<br />
<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> Elektrik Üretim A.Ş.<br />
Yönetim Kurulu’na<br />
1. <strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> Elektrik Üretim A.Ş.’nin (“Şirket”) 31.12.2009 tarihi itibariyle düzenlenmiş ekte yer alan konsolide bilançosunu, aynı tarihte sona<br />
eren yıla ait konsolide gelir tablosunu, konsolide kapsamlı gelir tablosunu, konsolide özsermaye değişim tablosunu ve konsolide nakit akım<br />
tablosunu, önemli muhasebe politikalarının özetini ve dipnotları Sermaye Piyasası Kurulu’nun (“SPK”) yayımladığı denetim ilke ve kurallarına göre<br />
denetlemiş bulunuyoruz.<br />
Finansal Tablolarla İlgili Olarak İşletme Yönetiminin Sorumluluğu<br />
2. Şirket yönetimi finansal tabloların Sermaye Piyasası Kurulu’nca yayımlanan finansal raporlama standartlarına göre hazırlanması ve dürüst bir<br />
şekilde sunumundan sorumludur. Bu sorumluluk, konsolide finansal tabloların hata ve/veya hile ve usulsüzlükten kaynaklanan önemli yanlışlıklar<br />
içermeyecek biçimde hazırlanarak, gerçeği dürüst bir şekilde yansıtmasını sağlamak amacıyla gerekli iç kontrol sisteminin tasarlanmasını,<br />
uygulanmasını ve devam ettirilmesini, koşulların gerektirdiği muhasebe tahminlerinin yapılmasını ve uygun muhasebe politikalarının seçilmesini<br />
içermektedir.<br />
Bağımsız Denetim Kuruluşunun Sorumluluğu<br />
3. Bizim sorumluluğumuz, yaptığımız bağımsız denetime dayanarak bu konsolide finansal tablolar hakkında görüş bildirmektir. Bağımsız<br />
denetimimiz, Sermaye Piyasası Kurulu’nca yayımlanan bağımsız denetim standartlarına uygun olarak gerçekleştirilmiştir. Bu standartlar, etik<br />
ilkelere uyulmasını ve bağımsız denetimin, konsolide finansal tabloların gerçeği doğru ve dürüst bir biçimde yansıtıp yansıtmadığı konusunda<br />
makul bir güvenceyi sağlamak üzere planlanarak yürütülmesini gerektirmektedir.<br />
Bağımsız denetimimiz, konsolide finansal tablolardaki tutarlar ve dipnotlar ile ilgili bağımsız denetim kanıtı toplamak amacıyla, bağımsız denetim<br />
tekniklerinin kullanılmasını içermektedir. Bağımsız denetim tekniklerinin seçimi, finansal tabloların hata ve/veya hileden ve usulsüzlükten<br />
kaynaklanıp kaynaklanmadığı hususu da dahil olmak üzere önemli yanlışlık içerip içermediğine dair risk değerlendirmesini de kapsayacak şekilde,<br />
mesleki kanaatimize göre yapılmıştır. Bu risk değerlendirmesinde, grubun iç kontrol sistemi göz önünde bulundurulmuştur. Ancak, amacımız<br />
iç kontrol sisteminin etkinliği hakkında görüş vermek değil, bağımsız denetim tekniklerini koşullara uygun olarak tasarlamak amacıyla, işletme<br />
yönetimi tarafından hazırlanan konsolide finansal tablolar ile iç kontrol sistemi arasındaki ilişkiyi ortaya koymaktır. Bağımsız denetimimiz, ayrıca<br />
işletme yönetimi tarafından benimsenen muhasebe politikaları ile yapılan önemli muhasebe tahminlerinin ve finansal tabloların bir bütün olarak<br />
sunumunun uygunluğunun değerlendirilmesini içermektedir.<br />
Bağımsız denetim sırasında temin ettiğimiz bağımsız denetim kanıtlarının, görüşümüzün oluşturulmasına yeterli ve uygun bir dayanak<br />
oluşturduğuna inanıyoruz.<br />
Görüş<br />
4. Görüşümüze göre, <strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> Elektrik Üretim A.Ş.’nin 31.12.2009 tarihi itibariyle konsolide finansal durumunu, aynı tarihte sona eren yıla<br />
ait konsolide finansal performansını ve konsolide nakit akımlarını, Sermaye Piyasası Kurulu’nca yayımlanan finansal raporlama standartları<br />
çerçevesinde doğru ve dürüst bir biçimde yansıtmaktadır.<br />
ENGİN Bağımsız Denetim ve Serbest Muhasebecilik Mali Müşavirlik A.Ş.<br />
Member Firm of GRANT THORNTON International<br />
Emre Halit<br />
Sorumlu Ortak Başdenetçi<br />
İstanbul, 08.04.2010<br />
Sayfa 50<br />
<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> 2009 Faaliyet Raporu
<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> Elektrik Üretim A.Ş.<br />
İÇİNDEKİLER SAYFA<br />
KONSOLİDE BİLANÇOLAR 52<br />
KONSOLİDE GELİR TABLOLARI 54<br />
KONSOLİDE KAPSAMLI GELİR TABLOLARI 55<br />
KONSOLİDE ÖZKAYNAK DEĞİŞİM TABLOLARI 56<br />
KONSOLİDE NAKİT AKIM TABLOLARI 57<br />
KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN DİPNOTLAR<br />
DİPNOT 1 – ŞİRKET’İN ORGANİZASYONU VE FAALİYET KONUSU 58<br />
DİPNOT 2 – FİNANSAL TABLOLARIN SUNUMUNA İLİŞKİN ESASLAR 60<br />
DİPNOT 3 – İŞLETME BİRLEŞMELERİ 70<br />
DİPNOT 4 - BÖLÜMLERE GÖRE RAPORLAMA 71<br />
DİPNOT 5 – NAKİT VE NAKİT BENZERLERİ 72<br />
DİPNOT 6 – FİNANSAL YATIRIMLAR 73<br />
DİPNOT 7 – FİNANSAL BORÇLAR 75<br />
DİPNOT 8 - TİCARİ ALACAK VE BORÇLAR 76<br />
DİPNOT 9 – DİĞER ALACAK VE BORÇLAR 78<br />
DİPNOT 10 – STOKLAR 78<br />
DİPNOT 11 – ARAŞTIRMA VE DEĞERLENDİRME VARLIKLARI 79<br />
DİPNOT 12 – MADDİ DURAN VARLIKLAR 80<br />
DİPNOT 13 – MADDİ OLMAYAN DURAN VARLIKLAR 82<br />
DİPNOT 14 - DEVLET TEŞVİK VE YARDIMLARI 83<br />
DİPNOT 15 – KARŞILIKLAR, KOŞULLU VARLIK VE YÜKÜMLÜLÜKLER 83<br />
DİPNOT 16 – KIDEM TAZMİNATI KARŞILIĞI 84<br />
DİPNOT 17 – DİĞER VARLIK VE YÜKÜMLÜLÜKLER 85<br />
DİPNOT 18 – ÖZKAYNAKLAR 86<br />
DİPNOT 19 – SATIŞ GELİRLERİ 88<br />
DİPNOT 20 –PAZARLAMA, SATIŞ VE DAĞITIM GİDERLERİ, GENEL YÖNETİM GİDERLERİ 88<br />
DİPNOT 21 – NİTELİKLERİNE GÖRE GİDERLER 88<br />
DİPNOT 22 – DİĞER FAALİYETLERDEN GELİR VE GİDERLER 89<br />
DİPNOT 23 – FİNANSAL GELİRLER 89<br />
DİPNOT 24 – FİNANSAL GİDERLER 89<br />
DİPNOT 25 – VERGİ VARLIK VE YÜKÜMLÜLÜKLERİ 90<br />
DİPNOT 26 – HİSSE BAŞINA KAZANÇ (KAYIP) 93<br />
DİPNOT 27 – İLİŞKİLİ TARAF AÇIKLAMALARI 94<br />
DİPNOT 28 – DURDURULAN FAALİYETLER 96<br />
DİPNOT 29 – FİNANSAL ARAÇLARDAN KAYNAKLANAN RİSKLERİN NİTELİĞİ VE DÜZEYİ 99<br />
DİPNOT 30 – EK NAKİT AKIM BİLGİLERİ 107<br />
Sayfa 51<br />
<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> 2009 Faaliyet Raporu
<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> Elektrik Üretim A.Ş.<br />
31.12.2009 ve 31.12.2008 Tarihleri İtibariyle Konsolide Bilançolar<br />
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe bin Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.)<br />
Bağımsız denetimden Bağımsız denetimden<br />
geçmiş geçmiş<br />
Varlıklar Dipnot referansları 31.12.2009 31.12.2008<br />
Dönen varlıklar<br />
Nakit ve nakit benzerleri 5 43.191 7.574<br />
Ticari alacaklar 8 192.562 122.447<br />
Diğer alacaklar 9 29.719 16.204<br />
Stoklar 10 6.948 39.182<br />
Diğer dönen varlıklar 17 73.517 132.648<br />
Toplam dönen varlıklar 345.937 318.055<br />
Duran varlıklar<br />
Finansal yatırımlar 6 830 7.640<br />
Araştırma ve değerlendirme varlıkları 11 27.981 22.426<br />
Maddi duran varlıklar 12 1.983.722 1.577.992<br />
Maddi olmayan duran varlıklar 13 36.931 636.296<br />
Ertelenen vergi varlıkları 25 18.802 30.654<br />
Diğer duran varlıklar 167 --<br />
Toplam duran varlıklar 2.068.433 2.275.008<br />
Toplam varlıklar 2.414.370 2.593.063<br />
İlişikteki dipnotlar bu konsolide finansal tabloların ayrılmaz parçasını oluşturur.<br />
Sayfa 52<br />
<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> 2009 Faaliyet Raporu
<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> Elektrik Üretim A.Ş.<br />
31.12.2009 ve 31.12.2008 Tarihleri İtibariyle Konsolide Bilançolar<br />
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe bin Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.)<br />
Bağımsız denetimden Bağımsız denetimden<br />
geçmiş geçmiş<br />
Kaynaklar Dipnot referansları 31.12.2009 31.12.2008<br />
Kısa vadeli yükümlülükler<br />
Finansal borçlar 7 532.087 337.769<br />
Ticari borçlar 8 176.512 147.369<br />
Diğer borçlar 9 940 8.286<br />
Dönem kârı vergi yükümlülüğü 25 990 9.389<br />
Borç karşılıkları 15 1.175 2.723<br />
Diğer kısa vadeli yükümlülükler 17 9.772 4.455<br />
Toplam kısa vadeli yükümlülükler 721.476 509.991<br />
Uzun vadeli yükümlülükler<br />
Finansal borçlar 7 849.352 1.458.787<br />
Ticari borçlar 8 126.181 56.089<br />
Diğer borçlar 9 428.554 527.337<br />
Kıdem tazminatı karşılığı 16 1.251 2.388<br />
Ertelenen vergi yükümlülüğü 25 58.275 38.836<br />
Toplam uzun vadeli yükümlülükler 1.463.613 2.083.437<br />
Ana ortaklığa ait özkaynaklar<br />
Ödenmiş sermaye 18.a 281.665 81.665<br />
Sermaye düzeltmesi farkları 18.b 102.575 102.575<br />
Yabancı para çevrim farkları 18.c (19.306) (28.588)<br />
Kârdan ayrılan kısıtlanmış yedekler 18.d 2.668 3.524<br />
Geçmiş yıllar kârı (zararı) 18.e (245.677) 95.257<br />
Net dönem kârı (zararı) 97.891 (336.254)<br />
Azınlık payları 9.465 81.456<br />
Toplam özkaynaklar 229.281 (365)<br />
Toplam kaynaklar 2.414.370 2.593.063<br />
İlişikteki dipnotlar bu konsolide finansal tabloların ayrılmaz parçasını oluşturur.<br />
Sayfa 53<br />
<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> 2009 Faaliyet Raporu
<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> Elektrik Üretim A.Ş.<br />
31.12.2009 Ve 31.12.2008 Tarihlerinde Sona Eren Yıllara Ait Konsolide Gelir Tabloları<br />
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe bin Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.)<br />
Sayfa 54<br />
<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> 2009 Faaliyet Raporu<br />
Bağımsız denetimden Bağımsız denetimden<br />
geçmiş geçmiş<br />
Dipnot referansları 01.01.-31.12.2009 01.01.-31.12.2009<br />
Sürdürülen faaliyetler<br />
Satış gelirleri 19 547.389 531.291<br />
Satışların maliyeti (-) (418.970) (425.179)<br />
Brüt kâr 128.419 106.112<br />
Pazarlama, satış ve dağıtım giderleri (-) 20 (6.579) (7.481)<br />
Genel yönetim giderleri (-) 20 (31.338) (42.582)<br />
Diğer faaliyet gelirleri 22 191.701 2.679<br />
Diğer faaliyet giderleri (-) 22 (14.525) (12.408)<br />
Faaliyet kârı 267.678 46.320<br />
Finansal gelirler 23 394.349 427.547<br />
Finansal giderler 24 (515.626) (551.449)<br />
Sürdürülen faaliyetler vergi öncesi kârı (zararı) 146.401 (77.582)<br />
Sürdürülen faaliyetler vergi gelir (gideri)<br />
Dönem vergi gideri 25 (4.440) (5.402)<br />
Ertelenmiş vergi gideri 25 (1.611) (36.031)<br />
Sürdürülen faaliyetler dönem kârı (zararı) 140.350 (119.015)<br />
Durdurulan faaliyetler vergi sonrası dönem zararı 28 (37.296) (155.618)<br />
Net dönem kârı (zararı) 103.054 (274.633)<br />
Dönem kâr (zararının) dağılımı<br />
Azınlık payları 5.163 61.621<br />
Ana ortaklık payları 97.891 (336.254)<br />
Hisse başına kazanç (kayıp) – TL, tam 26 0,01 (0,04)<br />
İlişikteki dipnotlar bu konsolide finansal tabloların ayrılmaz parçasını oluşturur.
<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> Elektrik Üretim A.Ş.<br />
31.12.2009 ve 31.12.2008 Tarihlerinde Sona Eren Yıllara Ait Konsolide Kapsamlı Gelir Tabloları<br />
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe bin Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.)<br />
Bağımsız denetimden Bağımsız denetimden<br />
geçmiş geçmiş<br />
01.01.-31.12.2009 01.01.-31.12.2009<br />
Dönem kârı (zararı) 103.054 (274.633)<br />
Yabancı para çevrim farkındaki değişim 12.108 (44.416)<br />
Diğer kapsamlı gelir (gider) 12.108 (44.416)<br />
Toplam kapsamlı gelir (gider) 115.162 (319.049)<br />
Toplam kapsamlı gelir (giderin) dağılımı<br />
Azınlık payları 7.989 45.065<br />
Ana ortaklık payları 107.173 (364.114)<br />
İlişikteki dipnotlar bu konsolide finansal tabloların ayrılmaz parçasını oluşturur.<br />
Sayfa 55<br />
<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> 2009 Faaliyet Raporu
<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> Elektrik Üretim A.Ş.<br />
31.12.2009 ve 31.12.2008 Tarihlerinde Sona Eren Yıllara Ait Konsolide Özsermaye Değişim Tabloları<br />
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe bin Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.)<br />
Sayfa 56<br />
<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> 2009 Faaliyet Raporu<br />
Sermaye<br />
Kârdan<br />
ayrılan<br />
Ödenmiş düzeltmesi Yabancı para kısıtlanmış Geçmiş yıllar Net dönem Azınlık Toplam<br />
sermaye farkları çevirim farkları yedekler kârı (zararı) kârı (zararı) payları özkaynaklar<br />
01.01.2008 bakiye 81.665 102.575 (728) 2.878 96.544 (9.554) 44.393 317.773<br />
Ana ortaklık dışı paylardaki nakit sermaye artışı -- -- -- -- -- -- 911 911<br />
Azınlık paylarındaki değişim -- -- -- -- 8.913 -- (8.913) --<br />
Yabancı para çevirim farkları -- -- (27.860) -- -- -- (16.556) (44.416)<br />
Geçmiş yıllar kâr/zararlarına transfer -- -- -- -- (9.554) 9.554 -- --<br />
Kârdan ayrılmış kısıtlanmış yasal yedeklere transfer -- -- -- 646 (646) -- -- --<br />
Net dönem kâr (zararı) -- -- -- -- -- (336.254) 61.621 (274.633)<br />
31.12.2008 bakiye 81.665 102.575 (28.588) 3.524 95.257 (336.254) 81.456 (365)<br />
Nakit sermaye artışı 200.000 -- -- -- -- -- -- 200.000<br />
Bağlı ortaklık satışı -- -- -- (856) 856 -- (83.258) (83.258)<br />
Konsolidasyona dahil edilen bağlı ortaklıklar -- -- -- -- (3.642) -- 38 (3.604)<br />
Ana ortaklık dışı paylardaki nakit sermaye artışı -- -- -- -- -- -- 1.346 1.346<br />
Ana ortaklık dışı paylardaki değişim -- -- -- -- (1.894) -- 1.894 --<br />
Yabancı para çevirim farkları -- -- 9.282 -- -- -- 2.826 12.108<br />
Geçmiş yıllar kâr/zararlarına transfer -- -- -- -- (336.254) 336.254 -- --<br />
Net dönem kârı -- -- -- -- -- 97.891 5.163 103.054<br />
31.12.2009 bakiye 281.665 102.575 (19.306) 2.668 (245.677) 97.891 9.465 229.281<br />
İlişikteki dipnotlar bu konsolide finansal tabloların ayrılmaz parçasını oluşturur.
<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> Elektrik Üretim A.Ş.<br />
31.12.2009 ve 31.12.2008 Tarihlerinde Sona Eren Yıllara Ait Konsolide Nakit Akım Tabloları<br />
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe bin Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.)<br />
Bağımsız denetimden Bağımsız denetimden<br />
geçmiş geçmiş<br />
Faaliyetlerden doğan nakit akımları Dipnot referansları 01.01.-31.12.2009 01.01.-31.12.2009<br />
Sürdürülen faaliyetler vergi öncesi kârı (zararı) 146.401 (77.582)<br />
Durdurulan faaliyetler vergi öncesi zararı (36.216) (168.951)<br />
Vergi öncesi kâr ile faaliyetlerden doğan net<br />
nakit akımlarının mutabakatı için yapılan düzeltmeler 30 (20.631) 123.354<br />
Faaliyetlerle ilgili varlık ve borçlardaki değişim öncesi faaliyet geliri 89.554 (123.179)<br />
Ticari alacaklardaki değişim (202.451) (95.860)<br />
Stoklardaki değişim (3.751) (7.624)<br />
Diğer alacaklar (51.040) (12.446)<br />
Diğer varlıklar (8.005) (74.423)<br />
Ticari borçlardaki değişim 288.084 133.089<br />
Diğer borçlar 169.259 248.590<br />
Diğer yükümlülükler 12.330 2.438<br />
Dönem kârı vergi yükümlülüğü (17.199) (13.389)<br />
Ödenen kıdem tazminatları 16 (1.144) (375)<br />
Faaliyetlerden kaynaklanan net nakit akımları 275.637 56.821<br />
Yatırım faaliyetlerindeki nakit akımları<br />
Maddi duran varlık alımları 12 (717.602) (735.834)<br />
Maddi duran varlık satışından elde edilen nakit girişi 427 68<br />
Maddi olmayan duran varlık alımları 13 (1.644) (602.978)<br />
Kapanan kuyu maliyetleri 11 1.356 2.761<br />
Araştırma ve değerlendirme varlıkları alımları 11 (9.884) (8.377)<br />
Yatırım faaliyetlerinden kaynaklanan net nakit çıkışları (727.347) (1.344.360)<br />
Finansal faaliyetlerdeki nakit akımları<br />
Nakit sermaye artışı 200.000 --<br />
Finansal yatırımlardaki azalış (12.054) 14.448<br />
Bağlı ortaklık satışından elde edilen nakit 85.281 --<br />
Ana ortaklık dışı paylardaki nakit sermaye artışı 1.346 911<br />
Alınan banka kredileri 530.174 1.732.296<br />
Ödenen banka kredileri (265.187) (382.437)<br />
Ödenen faiz (123.590) (24.133)<br />
Alınan faiz 33.111 2.378<br />
Finansal faaliyetlerden kaynaklanan net nakit akımları 449.081 1.343.463<br />
Yabancı para çevrim farkları 38.759 (58.489)<br />
Nakit ve nakit benzerlerindeki değişim 36.130 (2.565)<br />
01 Ocak itibariyle nakit ve nakit benzerleri 5 7.061 10.139<br />
31 Aralık itibariyle nakit ve nakit benzerleri 5 43.191 7.574<br />
İlişikteki dipnotlar bu konsolide finansal tabloların ayrılmaz parçasını oluşturur.<br />
Sayfa 57<br />
<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> 2009 Faaliyet Raporu
<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> Elektrik Üretim A.Ş.<br />
31.12.2009 Tarihi İtibariyle Konsolide Finansal Tablolara İlişkin Dipnotlar<br />
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe bin Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.)<br />
DİPNOT 1 – ŞİRKET’İN ORGANİZASYONU VE FAALİYET KONUSU<br />
<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> Elektrik Üretim Anonim Şirketi (“<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong>” veya “ Şirket”), bağlı ortaklıkları ve iştirakleri (“Grup”), ağırlıklı olarak elektrik ve doğal<br />
gaz üretim ve ticareti ile ilgili faaliyetleri yürütmektedir.<br />
Şirket, Sermaye Piyasası Kurulu’na (“SPK”) kayıtlıdır ve hisseleri 2000 yılından beri İstanbul Menkul Kıymetler Borsası’nda (“İMKB”) işlem<br />
görmektedir.<br />
Rapor tarihi itibariyle, Şirket’in hisselerinin çoğunluğunu elinde bulunduran hissedarlar ve hisse oranları aşağıdaki gibidir:<br />
Sayfa 58<br />
<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> 2009 Faaliyet Raporu<br />
Pay %<br />
<strong>Zorlu</strong> Holding A.Ş. 41,2<br />
Korteks Mensucat Sanayi ve Ticaret A.Ş. 17,5<br />
Halka açık 32,0<br />
Diğer 9,3<br />
100,0<br />
Şirket’in genel müdürlüğü, Nilüfer Organize Sanayi Bölgesi, Pembe Caddesi, No:13 Bursa, Türkiye’dedir.<br />
<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> Grubu’na dahil şirketlerin faaliyet konuları ve faaliyet gösterdikleri ülkeler aşağıda sunulmuştur:<br />
Sürdürülen faaliyetler<br />
Şirket Faaliyet konusu Ülke<br />
Elektrik, buhar üretimi ve bakım hizmetleri grubu (“Elektrik Grubu”)<br />
<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> Elektrik Üretim A.Ş. Elektrik ve buhar üretimi Türkiye<br />
Rosmiks International B.V. Finansal hizmetler Hollanda<br />
Rosmiks LLC Elektrik üretimi Rusya<br />
ICFS International LLC Finansal hizmetler ABD<br />
Rotor Elektrik Üretim A.Ş. Elektrik üretimi Türkiye<br />
<strong>Zorlu</strong> Hidroelektrik <strong>Enerji</strong> Üretim A.Ş. Elektrik üretimi Türkiye<br />
<strong>Zorlu</strong> Jeotermal Elektrik Üretim A.Ş. Elektrik üretimi Türkiye<br />
<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> Pakistan Ltd. Elektrik üretimi Pakistan<br />
Bundoran Financial Corporation Finansal hizmetler BVI<br />
<strong>Zorlu</strong> Rüzgar <strong>Enerji</strong>si Elektrik Üretim A.Ş. Elektrik üretimi Türkiye<br />
Doğal gaz arama, çıkarma ve dağıtım hizmetleri (“Doğal gaz Grubu”)<br />
Amity Oil International Pty. Ltd. Doğal gaz arama ve çıkarma Türkiye<br />
<strong>Zorlu</strong> Petrogas, Petrol, Gaz, Petrokimya Ürünleri İnşaat Sanayii ve Ticaret A.Ş. Doğal gaz arama ve çıkarma Türkiye<br />
31.12.2009 tarihi itibariyle Grup’un bünyesinde istihdam edilen personel sayısı 328’dır (31.12.2008: 891).<br />
01 Ocak–31 Aralık 2009 hesap dönemine ait konsolide finansal tablolar, 08.04.2010 tarihli Yönetim Kurulu toplantısında onaylanmıştır.
<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> Elektrik Üretim A.Ş.<br />
31.12.2009 Tarihi İtibariyle Konsolide Finansal Tablolara İlişkin Dipnotlar<br />
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe bin Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.)<br />
1.1. ELEKTRİK GRUBU<br />
• <strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> Elektrik Üretim A.Ş.<br />
<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> 1993 yılında kurulmuş olup faaliyet konusu elektrik enerjisi ve buhar üretmektir. Şirket’in dört doğal gaz kombine çevrim ve iki<br />
kojenerasyon elektrik santrallerine ilişkin bilgiler aşağıdaki gibidir:<br />
Elektrik Lisans verilme Lisans Buhar üretim Elektrik üretimi/ Yıllık üretim<br />
Bölge santrali tipi tarihi süresi kapasitesi Güç kapasitesi KW saat<br />
Bursa Doğal gaz 07.09.2004 25 yıl -- 90,0 MW 756.864.000<br />
Ankara Doğal gaz 07.09.2004 25 yıl -- 50,3 MW 423.003.000<br />
Kayseri Doğal gaz 07.09.2004 25 yıl -- 188,5 MW 1.585.210.000<br />
Kırklareli Doğal gaz 07.09.2004 25 yıl 162 t/s 115,3 MW 856.000.000<br />
Yalova Doğal gaz 21.07.2005 15 yıl 30 t/s 15,9 MW 133.713.000<br />
Toplam 192 t/s 460 MW 3.754.790.000<br />
Şirket, üretiminin %74’ünü Türkiye Elektrik Dağıtım A.Ş.’nin (“TEDAŞ”) Dengeleme ve Uzlaştırma Sistemi’ne, %21’ünü <strong>Zorlu</strong> grup şirketlerine<br />
(dipnot 27) ve geri kalan %5’sını grup dışına satmaktadır.<br />
<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong>’nin henüz yatırım aşamasına geçmemiş Denizli’de 127,8 MW ve Muğla’da 82,5 MW olmak üzere EPDK’dan 20 Haziran 2007<br />
tarihinde 49 yıllığına temin edilen iki Hidroelektrik Santrali lisansı bulunmaktadır.<br />
• Rosmiks International B.V. (“Rosmiks BV”)<br />
2006 yılında Hollanda’da kurulan Rosmiks BV, Rusya’da yatırım aşamasında bulunan iki adet 340 MW gücünde elektrik ve 2.500.000 Gcal/yıl ısı<br />
üretebilen enerji santral projelerinin finansmanını sağlamak amacıyla kurulmuştur. Rosmiks LLC’nin %100’üne sahiptir.<br />
• Rosmiks LLC<br />
Rosmiks LLC, iki adet 340 MW gücünde elektrik ve 2.500.000 Gcal/yıl ısı üreten, Rusya’da bulunan “Kozukhovo” ve “Tereskhova” bölgelerinde<br />
enerji santral projelerini gerçekleştirmek amacıyla Rusya’da kurulmuştur. Rosmiks LLC, 2010 yılında projelerini tamamlayıp enerji santrallerini<br />
faaliyete başlatmayı planlamaktadır.<br />
• ICFS International LLC (“ICFS”)<br />
2005 yılında Amerika Birleşik Devletleri’nde kurulan ICFS, Hollanda’da faaliyet gösteren Rosmiks BV’nin %100’üne sahiptir.<br />
• Rotor Elektrik Üretim A.Ş. (“Rotor”)<br />
Rotor, rüzgar enerjisi santralleri kurmak amacıyla kurulmuş ve 2007 yılında <strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> Grubu bünyesine dahil edilmiştir.<br />
Rotor EPDK’dan 19 Aralık 2003 tarihinde 30 yıllığına temin edilen Osmaniye ilinde 135 MW gücünde “Rüzgar <strong>Enerji</strong> Santrali” lisansını temin<br />
etmiştir. 2008 yılının Temmuz ayında inşaat işleri başlanmış olup, bilanço tarihi itibariyle projenin toplam 57,5 MW 23 türbini, Rüzgar santralinin<br />
toplam 37,5 MW kapasiteli onbeş adet rüzgar türbini 31 Mart 2010 itibariyle ve geriye kalan 40 MW kapasiteli 16 adet rüzgar türbini de 30 Nisan<br />
2010 itibariyle üretime başlayacaktır.<br />
Rotor ayrıca Osmaniye ilinin iki ayrı bölgesinde 50 MW ve 60 MW Kurulu güce sahip rüzgar enerjisine dayalı elektrik üretim tesisleri kurmak<br />
ve bu tesislerde 05 Ağustos 2008 tarihinden itibaren 25 yıl süre ile elektrik üretmek için sahibi olduğu lisanslarını <strong>Zorlu</strong> Rüzgar <strong>Enerji</strong>si Elektrik<br />
Üretim A.Ş.’ye 16.11.2009 tarih ve 2009/9 sayılı Yönetim Kurulu Kararı ile devretmiştir.<br />
Sayfa 59<br />
<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> 2009 Faaliyet Raporu
<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> Elektrik Üretim A.Ş.<br />
31.12.2009 Tarihi İtibariyle Konsolide Finansal Tablolara İlişkin Dipnotlar<br />
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe bin Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.)<br />
• <strong>Zorlu</strong> Hidroelektrik <strong>Enerji</strong> Üretim A.Ş. (“<strong>Zorlu</strong> Hidroelektrik”)<br />
<strong>Zorlu</strong> Hidroelektrik, Hidroelektrik santralleri ve her türlü yenilenebilir enerji kaynaklarına dayalı elektrik enerjisi üretim tesisleri kurmak ve bu<br />
tesislerde üretilen enerjiyi satmak üzere 2007 yılında kurulmuştur.<br />
• <strong>Zorlu</strong> Jeotermal Elektrik Üretim A.Ş. (“<strong>Zorlu</strong> Jeotermal”)<br />
<strong>Zorlu</strong> Jeotermal Haziran 2008 tarihinde kurulmuş olup faaliyet konusu her türlü enerji, buhar ve ısı ihtiyacını karşılamak üzere proje geliştirmek,<br />
fizibilite hazırlayarak her türlü yenilenebilir enerji kaynaklarına dayalı elektrik enerjisi üretim tesisleri kurmak ve bu tesislerde üretilen enerjiyi<br />
satmaktır.<br />
<strong>Zorlu</strong> Jeotermal, <strong>Zorlu</strong> Petrogas’ın sahip olduğu Alaşehir Jeotermal ruhsatını 30 Temmuz 2009 tarihinde devralmış olup çalışmalara devam<br />
etmektedir.<br />
• <strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> Pakistan Ltd., (“<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> Pakistan”)<br />
<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> Pakistan 13.09.2007 tarihinde, rüzgar enerjisine dayalı elektrik enerjisi üretim tesisleri kurmak ve bu tesislerde üretilen enerjiyi<br />
satmak üzere kurulmuştur. Pakistan’ın Jampir eyaletinde Gharo – Keti Bandar – Hyderabad rüzgar koridorunda kurulacak olan tesisin toplam<br />
kapasitesi 49,5 MW olacaktır. Projenin 1.Fazını oluşturan 5 adet 1,2 MW’lık rüzgar türbininden 3 adedi halihazırda işletmeye alınmıştır.<br />
• <strong>Zorlu</strong> Rüzgar <strong>Enerji</strong>si Elektrik Üretim A.Ş., (“<strong>Zorlu</strong> Rüzgar”)<br />
<strong>Zorlu</strong> Rüzgar, rüzgar enerjisi santralleri tesisleri ve her türlü yenilenebilir enerji kaynaklarına dayalı elektrik enerjisi üretim tesislerini kurmak ve bu<br />
tesislerde üretilen elektrik enerjisinin satışını yapmak üzere 2009 yılında kurulmuştur.<br />
1.2. DOĞAL GAZ GRUBU<br />
• Amity Oil International Pty. Ltd. (“Amity Oil”)<br />
Amity Oil Trakya’da, Türkiye Petrolleri Anonim Ortaklığı (“TPAO”) ile ortaklaşa (%50-%50) sahibi olduğu ruhsat bölgelerinde 4 adet arama, 1<br />
adet işletme ve %100 sahibi olduğu iki adet ruhsat bölgelerinde doğal gaz arama ve üretim faaliyetleri gerçekleştirmektedir.<br />
Amity Oil’in TPAO ile ortaklaşa sahibi olduğu I numaralı Marmara Petrol Bölgesi arama ve işletme ruhsat bölgelerinde (Göçerler, Çayırdere,<br />
Adatepe, Doğu Adatepe, Velimeşe, Batı Velimeşe, Eskitaşlı, Reisdere, Dikilitaş) açılan 24 kuyuda ürettiği doğal gazın tamamını Trakya Doğal<br />
Gaz’a ve diğer 3 kuyuda ürettiği doğal gazı da TPAO’ya satmaktadır.<br />
• <strong>Zorlu</strong> Petrogas, Petrol, Gaz, Petrokimya Ürünleri İnşaat Sanayii ve Ticaret A.Ş. (“<strong>Zorlu</strong> Petrogas”)<br />
Doğal gaz dağıtım projeleri, petrol ve petrokimya ürünleri üretim tesisleri ile petrol ve doğal gaz alım satımı faaliyetlerinde bulunmak amacıyla<br />
2000 yılında kurulmuştur.<br />
<strong>Zorlu</strong> Petrogas’ın I. numaralı Marmara Petrol Bölgesi’nde 2 adedi Çalık <strong>Enerji</strong> Sanayi ve Ticaret A.Ş. ve Maya Petrol Gaz Sanayi Ticaret Ltd. Şti.<br />
ile sırasıyla, %25-%25-%50 şeklinde ortaklık olmak üzere toplam 7 adet doğal gaz arama ruhsatı bulunmaktadır. Ayrıca <strong>Zorlu</strong> Petrogas’ın XVII<br />
numaralı İzmir Petrol Bölgesi’nde 3 adet ve XVIII numaralı Muğla Petrol Bölgesi’nde 2 adet olmak üzere toplam 12 adet doğal gaz arama ruhsatı<br />
bulunmaktadır.<br />
DİPNOT 2 – FİNANSAL TABLOLARIN SUNUMUNA İLİŞKİN ESASLAR<br />
2.1. Sunuma ilişkin temel esaslar<br />
Sermaye Piyasası Kurumu (“SPK”), Seri: XI, No: 29 sayılı “Sermaye Piyasasında Finansal Raporlamaya İlişkin Esaslar Tebliği”, 1 Ocak 2008<br />
tarihinden sonra başlayan hesap dönemlerine ait ilk ara dönem finansal tablolardan geçerli olmak üzere yürürlüğe girmiştir. Bu tebliğe istinaden,<br />
işletmelerin finansal tablolarını Avrupa Birliği tarafından kabul edilen haliyle Uluslararası Finansal Raporlama Standartları (“UMS/UFRS”)’na<br />
göre hazırlamaları gerekmektedir. Ancak Avrupa Birliği tarafından kabul edilen UMS/UFRS’nin Uluslararası Muhasebe Standartları Kurulu<br />
(“UMSK”) tarafından yayımlananlardan farkları Türkiye Muhasebe Standartları Kurulu (“TMSK”) tarafından ilan edilinceye kadar UMS/UFRS’ler<br />
Sayfa 60<br />
<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> 2009 Faaliyet Raporu
<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> Elektrik Üretim A.Ş.<br />
31.12.2009 Tarihi İtibariyle Konsolide Finansal Tablolara İlişkin Dipnotlar<br />
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe bin Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.)<br />
uygulanacaktır. Bu kapsamda, benimsenen standartlara aykırı olmayan, TMSK tarafından yayımlanan Türkiye Muhasebe/Finansal Raporlama<br />
Standartları (“TMS/TFRS”) esas alınacaktır.<br />
SPK, 17 Mart 2005 tarihinde almış olduğu bir kararla, Türkiye’de faaliyette bulunan ve SPK tarafından kabul edilen muhasebe ve raporlama<br />
ilkelerine (“SPK Finansal Raporlama Standartları”) uygun finansal tablo hazırlayan şirketler için, 1 Ocak 2005 tarihinden itibaren geçerli olmak<br />
üzere enflasyon muhasebesi uygulamasının gerekli olmadığını ilan etmiştir. Dolayısıyla finansal tablolarda, 1 Ocak 2005 tarihinden başlamak<br />
kaydıyla, UMSK tarafından yayımlanmış 29 No’lu “Yüksek Enflasyonlu Ekonomilerde Finansal Raporlama” standardı (UMS 29) uygulanmamıştır.<br />
Rapor tarihi itibariyle, Avrupa Birliği tarafından kabul edilen UMS/UFRS’nin UMSK tarafından yayımlananlardan farkları TMSK tarafından henüz<br />
ilan edilmediğinden dolayı, ilişikteki finansal tablolar SPK Seri: XI, No: 29 sayılı tebliği çerçevesinde UMS/UFRS’ye göre hazırlanmış olup finansal<br />
tablolar ve dipnotlar, SPK tarafından 14 Nisan 2008 ve 9 Ocak 2009 tarihli duyuru ile uygulanması zorunlu kılınan formatlara uygun olarak<br />
sunulmuştur.<br />
2.2 İşletmenin sürekliliği<br />
Grup konsolide finansal tablolarını işletmenin sürekliliği ilkesine göre hazırlamıştır.<br />
2.3. İşlevsel ve raporlama para birimi<br />
Konsolide finansal tablolar ana şirketin işlevsel ve raporlama para birimi olan TL cinsinden sunulmuştur. Konsolide finansal tablolar, makul<br />
değerleri ile gösterilen finansal varlık ve yükümlüklülerin dışında, tarihi maliyet esası baz alınarak hazırlanmıştır. Şirket ve Türkiye’de kayıtlı olan<br />
bağlı ortaklıkları muhasebe kayıtlarını ve finansal tablolarını TL cinsinden Türk Ticaret Kanunu, vergi mevzuatı ve Maliye Bakanlığı tarafından<br />
çıkarılmış tekdüzen muhasebe planına uygun olarak hazırlamaktadır.<br />
Yabancı ülkelerde yerleşik bağlı ortaklıkların muhasebe kayıtları ve yasal finansal tabloları faaliyette bulundukları ülkenin para birimleri cinsinden,<br />
o ülkedeki kanun ve yönetmeliklerine uygun olarak hazırlanmış olup SPK Finansal Raporlama Standartları uyarınca doğru sunum yapılması<br />
amacıyla gerekli düzeltme ve sınıflandırmalar yansıtılarak düzeltilmiştir. Yabancı ülkelerde yerleşik bağlı ortaklıkların aktif ve pasifleri bilanço<br />
tarihindeki döviz kuru, gelir ve giderleri ortalama döviz kuru kullanılarak Türk Lirası’na çevrilmiştir. Kapanış ve ortalama kur kullanımı sonucu<br />
ortaya çıkan kur farkları özkaynak içerisindeki yabancı para çevrim farkları kalemi altında takip edilmektedir.<br />
2.4. Karşılaştırmalı bilgiler ve önceki dönem tarihli finansal tabloların düzeltilmesi<br />
Finansal durum ve performans trendlerinin tespitine imkan vermek üzere, Grup’un cari dönem konsolide finansal tabloları önceki dönemle<br />
karşılaştırmalı olarak hazırlanmaktadır. Cari dönem konsolide finansal tabloların sunumu ile uygunluk sağlanması açısından karşılaştırmalı bilgiler<br />
gerekli görüldüğünde yeniden sınıflandırılır ve önemli farklılıklar açıklanır.<br />
Grup’un 31 Aralık 2008 tarihinde sona eren döneme ait konsolide gelir tablosu ve ilgili dipnotları, Grup’un durdurulan faaliyetlerinin UFRS 5 “Satış<br />
Amaçlı Elde Tutulan Varlıklar ve Durdurulan Faaliyetler” kapsamında muhasebeleştirilmesi ve sunulması sebebiyle yeniden düzenlenmiştir.<br />
2.5. Netleştirme/Mahsup<br />
Finansal varlıklar ve yükümlülükler, yasal olarak netleştirme hakkı var olması, net olarak ödenmesi veya tahsilinin mümkün olması veya varlığın<br />
elde edilmesi ile yükümlülüğün yerine getirilmesinin eş zamanlı olarak gerçekleşebilmesi halinde, bilançoda net değerleri ile gösterilirler.<br />
2.6. Konsolidasyon esasları<br />
Konsolide finansal tablolar, Şirket’in ve bağlı ortaklıklarının aynı tarih itibariyle düzenlenen finansal tablolarını içermektedir.<br />
Finansal tablolarda uygulanan konsolidasyon politikaları aşağıda belirtilmiştir:<br />
Sayfa 61<br />
<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> 2009 Faaliyet Raporu
<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> Elektrik Üretim A.Ş.<br />
31.12.2009 Tarihi İtibariyle Konsolide Finansal Tablolara İlişkin Dipnotlar<br />
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe bin Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.)<br />
Şirket, sermayesinin %50’sinden fazlasına iştirak ettiği ve/veya yönetiminde etkili bir şekilde kontrolü altında tuttuğu şirketler konsolidasyona<br />
dahil edilmiştir. Ancak Grup’un doğrudan ve dolaylı toplam oy hakkı %50 ’nin üzerinde olmakla birlikte konsolide finansal tablolar açısından<br />
önemlilik teşkil etmeyen veya önemli bir etkiye sahip olmaması nedeniyle finansal varlıklar, maliyet bedelleri üzerinden varsa değer kaybı ile ilgili<br />
karşılık düşüldükten sonra konsolide finansal tablolara yansıtılarak konsolidasyon dışında tutulmuştur.<br />
Konsolidasyona dahil edilen şirketlerin bilançoları ve gelir tabloları tam konsolidasyon yöntemi kullanılarak konsolide edilmiş ve aralarındaki<br />
önemli tutardaki tüm borç/alacak bakiyeleri ile alım/satım işlemleri elimine edilmiştir. İştirak tutarları ile iştirak edilen şirket özsermayeleri<br />
karşılıklı elimine edilmiş olup konsolide finansal tablolarda yalnızca Şirket’in sermayesi ve diğer özsermaye hesapları ile ayrı kalemde gösterilen<br />
azınlık hissedarlara ait olan özsermaye payları yansıtılmıştır.<br />
Şirket satın almaları için satın alma metodu uygulanmaktadır. Yıl içinde alınan ya da satılan bağlı ortaklıklar konsolide finansal tablolara alındıkları<br />
tarihten itibaren ya da satıldıkları tarihe kadar dahil edilmişlerdir.<br />
Bilanço tarihleri itibariyle konsolidasyona tabi tutulan şirketlerin ve <strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong>’ye ait doğrudan ve dolaylı oy hakları ile etkinlik oranları aşağıdaki<br />
gibidir:<br />
31.12.2009 31.12.2008<br />
Konsolide edilen şirket Oy hakkı Etkinlik oranı Oy hakkı Etkinlik oranı<br />
<strong>Zorlu</strong> O/M <strong>Enerji</strong> Tesisleri İşletme ve Bakım Hizmetleri A.Ş. -- -- 40,0 24,0<br />
<strong>Zorlu</strong> Doğal Elektrik <strong>Enerji</strong> Üretim A.Ş. -- -- 99,0 97,2<br />
<strong>Zorlu</strong> Endüstriyel ve <strong>Enerji</strong> Tesisleri İnşaat Ticaret A.Ş. -- -- 20,0 20,0<br />
<strong>Zorlu</strong> Petrogas, Petrol, Gaz, Petrokimya Ürünleri İnşaat Sanayii ve Ticaret A.Ş. 73,0 73,0 100,0 78,2<br />
<strong>Zorlu</strong> Elektrik <strong>Enerji</strong>si İthalat İhracat ve Toptan Ticaret A.Ş. -- -- 3,0 2,2<br />
<strong>Zorlu</strong> Doğalgaz İthalat İhracat ve Toptan Ticaret A.Ş. -- -- 3,0 2,2<br />
Trakya Bölgesi Doğalgaz Dağıtım A.Ş. -- -- 30,0 10,2<br />
Gazdaş Gaziantep Doğalgaz Dağıtım A.Ş. -- -- 30,0 10,2<br />
Amity Oil International Pty. Ltd. 100,0 100,0 100,0 100,0<br />
Rosmiks International B.V. 100,0 51,0 100,0 51,0<br />
Rosmiks LLC 100,0 51,0 100,0 51,0<br />
ICFS International LLC 51,0 51,0 51,0 51,0<br />
Rotor Elektrik Üretim A.Ş. 85,0 83,7 95,0 86,1<br />
<strong>Zorlu</strong> Hidroelektrik <strong>Enerji</strong> Üretim A.Ş. 85,0 83,7 95,0 86,1<br />
<strong>Zorlu</strong> Jeotermal Elektrik Üretim A.Ş. 73,0 73,0 100,0 78,2<br />
Bundoran Financial Corporation 100,0 100,0 100,0 100,0<br />
<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> Pakistan Ltd. 100,0 100,0 -- --<br />
<strong>Zorlu</strong> Rüzgar <strong>Enerji</strong>si Elektrik Üretim A.Ş. 85,0 83,7 -- --<br />
Grup yönetimi 23.06.2009 tarih ve 2009/15 sayılı karar ile <strong>Zorlu</strong> O/M, <strong>Zorlu</strong> Doğal Elektrik, <strong>Zorlu</strong> Endüstriyel, <strong>Zorlu</strong> Elektrik, <strong>Zorlu</strong> Doğal<br />
Gaz, Trakya Doğal Gaz ve Gaziantep Doğal Gaz’ın hisselerinin satışına karar vermiş ve konsolide finansal tablolarda UFRS 5 kapsamında<br />
muhasebeleştirilmiştir. Dolayısıyla ilgili şirketler kontrolün ortadan kalktığı tarihte durdurulan faaliyetler olarak sunulmuştur (dipnot 28).<br />
2.7. Muhasebe Politikaları ve Tahminlerindeki Değişiklikler ve Hatalar<br />
Muhasebe politikaları ve muhasebe tahminlerinde değişiklik ve hatalar olması durumunda, yapılan önemli değişiklikler ve tespit edilen önemli<br />
muhasebe hataları geriye dönük olarak uygulanır ve önceki dönem finansal tabloları yeniden düzenlenir. Muhasebe tahminlerindeki değişiklikler,<br />
yalnızca bir döneme ilişkin ise, değişikliğin yapıldığı cari dönemde, gelecek dönemlere ilişkin ise, hem değişikliğin yapıldığı dönemde, hem de<br />
ileriye yönelik olarak uygulanır.<br />
Sayfa 62<br />
<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> 2009 Faaliyet Raporu
<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> Elektrik Üretim A.Ş.<br />
31.12.2009 Tarihi İtibariyle Konsolide Finansal Tablolara İlişkin Dipnotlar<br />
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe bin Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.)<br />
2.8 Önemli muhasebe değerlendirme, tahmin ve varsayımları<br />
Finansal tabloların hazırlanmasında Şirket yönetiminin, raporlanan varlık ve yükümlülük tutarlarını etkileyecek, bilanço tarihi itibari ile vukuu<br />
muhtemel yükümlülük ve taahhütleri ve raporlama dönemi itibariyle gelir ve gider tutarlarını belirleyen varsayımlar ve tahminler yapması<br />
gerekmektedir. Gerçekleşmiş sonuçlar tahminlerden farklı olabilmektedir. Tahminler düzenli olarak gözden geçirilmekte, gerekli düzeltmeler<br />
yapılmakta ve gerçekleştikleri dönemde gelir tablosuna yansıtılmaktadırlar.<br />
Finansal tablolara yansıtılan tutarlar üzerinde önemli derecede etkisi olabilecek yorumlar ve bilanço tarihinde var olan veya ileride<br />
gerçekleşebilecek tahminlerin esas kaynakları göz önünde bulundurularak yapılan varsayımlar ve değerlendirmeler aşağıdaki gibidir:<br />
• Şüpheli alacak karşılıkları, Grup yönetiminin bilanço tarihi itibariyle var olan ancak cari ekonomik koşullar çerçevesinde tahsil edilememe riski<br />
olan alacaklara ait gelecekteki zararları karşılayacağına inandığı tutarları yansıtmaktadır. Alacakların değer düşüklüğüne uğrayıp uğramadığı<br />
değerlendirilirken ilişkili kuruluş ve anahtar müşteriler dışında kalan borçluların geçmiş performansları piyasadaki kredibiliteleri ve bilanço<br />
tarihinden finansal tabloların onaylanma tarihine kadar olan performansları ile yeniden görüşülen koşullar da dikkate alınmaktadır. Ayrıca<br />
karşılık tutarı belirlenirken bilanço tarihi itibariyle elde bulunan teminatların dışında yine finansal tabloların onaylanma tarihine kadar geçen<br />
süre zarfında edinilen teminatlar da göz önünde bulundurulmaktadır. İlgili bilanço tarihi itibariyle şüpheli alacak karşılıkları dipnot 8’de<br />
açıklanmıştır.<br />
• Dava karşılıkları ayrılırken, ilgili davaların kaybedilme olasılığı ve kaybedildiği taktirde katlanılacak olan sonuçlar Grup hukuk müşavirlerinin<br />
görüşleri doğrultusunda değerlendirilmekte ve Grup Yönetimi elindeki verileri kullanarak en iyi tahminlerini yapıp gerekli gördüğü karşılığı<br />
ayırmaktadır (dipnot 15).<br />
• Dipnot 2.9’de belirtilen muhasebe politikası gereğince Doğal gaz arama/geliştirme giderleri, açılan kuyu bazında takip edilmekte ve her kuyuya<br />
ilişkin direkt arama ile edinilen arama haklarına ilişkin giderler keşfedilen rezervlerin değerlendirilmesine kadar “Araştırma ve değerlendirme<br />
varlıkları” hesabında aktifleştirilmekte ve yeterli miktarda rezerv olmadığına karar verildiği takdirde giderleştirilmektedir. Ticari açıdan verimli<br />
görülen rezervler değer düşüklüğü testine tabi tutulup “Doğalgaz kuyu geliştirme maliyetleri” hesaplarına aktarılmakta ve devam eden<br />
dönemler için her saha ve/veya kuyudan beklenen üretim süresi/rezerv miktarı esas alınarak amortisman ayrılmaktadır. Kuyudan beklenen<br />
üretim süresi/rezerv miktarı yönetimin en iyi tahminlerine dayanır, her bilanço tarihinde gözden geçirilir ve gerekirse değişiklik yapılır.<br />
• Ertelenmiş vergi varlıkları gelecekte vergiye tabi kâr elde etmek suretiyle geçici farklardan ve birikmiş zararlardan faydalanmanın kuvvetle<br />
muhtemel olması durumunda kaydedilmektedir. Kaydedilecek olan ertelenmiş vergi varlıkların tutarı belirlenirken gelecekte oluşabilecek olan<br />
vergilendirilebilir kârlara ilişkin önemli tahminler ve değerlendirmeler yapmak gerekmektedir. Dipnot 25’de belirtildiği üzere Grup’un konsolide<br />
edilen bağlı ortaklıklarının, 74.796 TL (31 Aralık 2008- 134.314 TL) tutarında taşınan vergi zararları bulunmaktadır ve bu bağlı ortaklıkların<br />
taşınan zararlardan ileride yararlanılabilecek tutarda vergilendirilebilir kâr yaratma olasılığı göz önünde bulundurularak söz konusu zararlar<br />
üzerinden ertelenmiş vergi varlığı kaydedilmiştir.<br />
2.9. Önemli muhasebe politikalarının özeti<br />
Konsolide finansal tabloların hazırlanmasında izlenen önemli muhasebe politikaları aşağıda özetlenmiştir:<br />
Hasılat<br />
Gelirler, teslimatın gerçekleşmesi, gelir tutarının güvenli bir şekilde belirlenmesi ve işletme ile ilgili ekonomik yararların Grup’a akmasının<br />
muhtemel olması üzerine alınan veya alınabilecek bedelin rayiç değeri üzerinden tahakkuk esasına göre kayıtlara alınır. Net satışlar, mal<br />
satışlarından iadeler ve satış iskontolarının düşülmesiyle bulunmuştur. Satış gelirleri, malların satış tutarından mal satışlarından iade, indirim,<br />
komisyonların ve satış ile ilgili vergilerin düşülmesi suretiyle gösterilmiştir. Piyasa faizinin daha altında bir faiz haddini uygulaması ve böylelikle<br />
işlemin etkin bir finansman unsuru içeriyor olması durumunda, satışın karşılığının makul değeri, alacakların bugünkü değerine iskonto edilmesi<br />
suretiyle bulunur. Alacakların nominal değeri ile bu şekilde bulunan makul değer arasındaki fark, faiz geliri olarak ilgili dönemlere yansıtılır.<br />
Sayfa 63<br />
<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> 2009 Faaliyet Raporu
<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> Elektrik Üretim A.Ş.<br />
31.12.2009 Tarihi İtibariyle Konsolide Finansal Tablolara İlişkin Dipnotlar<br />
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe bin Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.)<br />
Ticari alacaklar/borçlar<br />
Doğrudan bir borçluya/alıcıya mal veya hizmet tedariki ile oluşan Şirket kaynaklı ticari alacaklar/ticari borçlar, etkin faiz yöntemi kullanılarak<br />
iskonto edilmiş maliyeti üzerinden değerlendirilmiştir. Belirtilmiş bir faiz oranı bulunmayan kısa vadeli ticari alacaklar/ticari borçlar, faiz tahakkuk<br />
etkisinin önemsiz olması durumunda fatura tutarından değerlendirilmiştir.<br />
Grup, tahsil imkanının kalmadığına dair objektif bir bulgu olduğu takdirde ilgili ticari alacaklar için şüpheli alacak karşılığı ayırmaktadır. Söz konusu<br />
bu karşılığın tutarı, alacağın kayıtlı değeri ile tahsili mümkün tutar arasındaki farktır. Tahsili mümkün tutar, teminatlardan ve güvencelerden<br />
tahsil edilebilecek meblağlarda dahil olmak üzere tüm nakit akışlarının, oluşan ticari alacağın orijinal etkin faiz oranı esas alınarak iskonto edilen<br />
değeridir.<br />
Değer düşüklüğü tutarı, zarar yazılmasından sonra oluşacak bir durum dolayısıyla azalırsa, söz konusu tutar, cari dönemde diğer gelirlere<br />
yansıtılır.<br />
Stoklar<br />
Stoklar, elde etme maliyeti ve net gerçekleşebilir değerin düşük olanı ile değerlendirilmiştir. Maliyet, hareketli ağırlıklı ortalama yöntemi ile<br />
belirlenir. Net gerçekleşebilir değer, tahmini satış fiyatından tahmini tamamlama maliyeti ve satışı gerçekleştirmek için gerekli tahmini satış<br />
maliyeti toplamının indirilmesiyle elde edilen tutardır. Stokların maliyeti tüm satın alma maliyetlerini, dönüştürme maliyetlerini ve stokların<br />
mevcut durumuna ve konumuna getirilmesi için katlanılan diğer maliyetleri içerir.<br />
Maddi varlıklar<br />
Maddi varlıklar, elde etme maliyetlerinden birikmiş amortisman düşüldükten sonraki net değeri ile gösterilmektedir. Amortisman, maddi<br />
varlıkların faydalı ömürleri üzerinden doğrusal amortisman yöntemi kullanılarak ayrılmaktadır. Söz konusu varlıkların tahmin edilen faydalı<br />
ömürleri aşağıda belirtilmiştir:<br />
Yeraltı ve yerüstü düzenleri 25 – 30<br />
Binalar 25 – 30<br />
Özel maliyetler 3 – 5<br />
Makine, tesis ve cihazlar 17 – 25<br />
Taşıt araçları 3 – 5<br />
Döşeme ve demirbaşlar 3 – 10<br />
Arazi ve arsalar için sınırsız ömürleri olması sebebi ile amortisman ayrılmamaktadır.<br />
Sayfa 64<br />
<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> 2009 Faaliyet Raporu<br />
Yıl<br />
Maddi duran varlıkların yapılan normal bakım ve onarım harcamaları, gider olarak muhasebeleştirilmektedir. Maddi varlığın kapasitesini<br />
genişleterek kendisinden gelecekte elde edilecek faydayı artıran nitelikteki yatırım harcamaları, maddi varlığın maliyetine eklenmektedir. Varlığın<br />
maliyetine eklenen, söz konusu yenileme gibi aktifleştirme sonrası yapılan harcamalar, ekonomik ömürleri çerçevesinde amortismana tabi<br />
tutulurlar.<br />
Maddi duran varlığın kayıtlı değeri, geri kazanılabilir değerinden fazla ise, karşılık ayrılmak suretiyle kayıtlı değeri geri kazanılabilir değerine<br />
indirilir.<br />
Maddi varlıkların elden çıkartılması sonucu oluşan kâr veya zarar, kayıtlı değer ile tahsil olunan tutarların karşılaştırılması ile belirlenir ve cari<br />
dönemde ilgili gelir ve gider hesaplarına yansıtılır.
<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> Elektrik Üretim A.Ş.<br />
31.12.2009 Tarihi İtibariyle Konsolide Finansal Tablolara İlişkin Dipnotlar<br />
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe bin Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.)<br />
Maddi olmayan duran varlıklar<br />
Satın alınan maddi olmayan duran varlıklar<br />
Satın alınan maddi olmayan duran varlıklar, maliyet değerlerinden birikmiş amortisman ve birikmiş değer düşüklükleri düşüldükten sonraki<br />
tutarıyla gösterilir. Bu varlıklar beklenen faydalı ömürlerine göre doğrusal amortisman yöntemi kullanılarak amortismana tabi tutulur. Beklenen<br />
faydalı ömür ve amortisman yöntemi, tahminlerde ortaya çıkan değişikliklerin olası etkilerini tespit etmek amacıyla her yıl gözden geçirilir ve<br />
tahminlerdeki değişiklikler ileriye dönük olarak muhasebeleştirilir. Söz konusu varlıkların tahmin edilen faydalı ömürleri aşağıda belirtilmiştir:<br />
Rüzgar enerjisi üretim hakları 25<br />
Doğal gaz kuyu açma hakları 20<br />
Hidroelektrik enerjisi üretim hakları 30<br />
Jeotermal enerjisi üretim hakları 29<br />
Yıl<br />
Diğer maddi olmayan duran varlıklar<br />
Diğer maddi olmayan duran varlıklar iktisap edilmiş bilgi sistemlerini, bilgi sistemleri geliştirme maliyetlerini, satın alınmış teknoloji ve diğer<br />
tanımlanabilir hakları içermektedir. Diğer maddi olmayan varlıklar, elde etme maliyetinden kayda alınır ve 5 yılı geçmeyen tahmini faydalı ömürleri<br />
boyunca doğrusal olarak itfa edilmektedir.<br />
Doğal gaz arama/geliştirme giderleri<br />
Araştırma ve değerlendirme varlıkları<br />
Giderler açılan kuyu bazında takip edilmekte ve her kuyuya ilişkin direkt arama ile edinilen arama haklarına ilişkin giderler keşfedilen rezervlerin<br />
değerlendirilmesine kadar aktifleştirilmekte, yeterli miktarda rezerv olmadığına karar verildiği takdirde giderleştirilmektedir (dipnot 11).<br />
Aktifleştirmeye tabi tutulan giderler bilançoda “Araştırma ve değerlendirme varlıkları” hesabında sınıflandırılmaktadır. Ticari açıdan verimli<br />
görülen rezervler bulunduğu takdirde aktifleştirilen arama giderleri değer düşüklüğü testine tabi tutulmakta ve maddi ve maddi olmayan<br />
geliştirme gideri hesaplarına aktarılıp ve devam eden dönemler için amortisman ayrılmaktadır.<br />
Maddi ve maddi olmayan geliştirme giderleri<br />
Ticari açıdan verimli görülen kuyulara ilişkin platform, boru ve kuyu açma gibi kalemlerin inşası, kurulması ve altyapı tamamlanması için yapılan<br />
ve özüne göre ilgili maddi ve maddi olmayan duran varlık hesaplarında aktifleştirme giderleri içerir. Bir sahada geliştirme tamamlandığı zaman, bu<br />
giderler üretimde kullanılmakta olan ilgili duran varlık hesabına aktarılmaktadır ve bu sürede amortismana tabi tutulmaktadır.<br />
Amortisman<br />
Doğal gaz çıkarılmasına ilişkin olup aktifleştirilen maddi ve maddi olmayan giderler normal amortisman usulü ile ve her saha ve/veya kuyudan<br />
beklenen üretim süresi/rezerv miktarı esas alınarak hesaplanmaktadır.<br />
Değer düşüklüğü karşılığı<br />
Doğal gaz çıkarılmasına ilişkin olup aktifleştirilen arama ve/veya geliştirme giderleri bu varlıkların geri kazanılabilir değerinden fazla ise karşılık<br />
ayrılmak suretiyle kayıtlı değeri geri kazanılabilir değerine indirilir.<br />
Finansal yatırımlar<br />
Grup, finansal yatırımlarını, vadeye kadar elde tutulacak ve satılmaya hazır finansal varlıklar olarak sınıflandırmıştır.<br />
Sayfa 65<br />
<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> 2009 Faaliyet Raporu
<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> Elektrik Üretim A.Ş.<br />
31.12.2009 Tarihi İtibariyle Konsolide Finansal Tablolara İlişkin Dipnotlar<br />
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe bin Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.)<br />
Vadeye kadar elde tutulacak finansal varlıklar, vadesine kadar saklama niyetiyle elde tutulan ve fonlama kabiliyeti dahil olmak üzere vade sonuna<br />
kadar elde tutulabilmesi için gerekli koşulların sağlanmış olduğu, sabit veya belirlenebilir ödemeleri ile sabit vadesi bulunan ve işletme kaynaklı<br />
krediler ve alacaklar dışında kalan finansal varlıklardır.<br />
Satılmaya hazır finansal varlıklar, işletme kaynaklı krediler ve alacaklar ile vadeye kadar elde tutulacak ve makul değer değişimleri gelir tablosuyla<br />
ilişkilendirilen finansal varlıklar dışında kalan finansal varlıklardan oluşmaktadır. Bunlar, yönetimin bilanço tarihinden sonraki 12 aydan daha kısa<br />
bir süre için finansal aracı elde tutma niyeti olmadıkça veya işletme sermayesinin arttırılması amacıyla satışına ihtiyaç duyulmayacaksa ki bu<br />
durumda dönen varlıklar içinde dahil edilir, duran varlıklara dahil edilmiştir. Grup finansal varlıkları ile ilgili sınıflandırma işlemini ilgili varlıkların<br />
edinilmesi sırasında yapmakta olup düzenli bir şekilde gözden geçirmektedir.<br />
Vadeye kadar elde tutulacak finansal varlıklar, etkin faiz oranı yöntemi kullanılarak iskonto edilmiş bedel üzerinden değerlenmektedir. Satılmaya<br />
hazır finansal varlıklar ise kayda alınmalarını izleyen dönemlerde makul değerle değerlenmiştir. Borsalarda veya teşkilatlanmış diğer piyasalarda<br />
aktif olarak işlem gören satılmaya hazır finansal varlıklar borsa fiyatı ile işlem görmeyenler ise indirgenmiş nakit akımı, karşılaştırılabilir işlemler/<br />
şirketler gibi değerleme yöntemleri uygulanarak tespit edilmiş makul değerleri ile gösterilir.<br />
Grup’un %20’nin altında oy hakkına sahip olduğu veya %20’nin üzerinde oy hakkına sahip olmakla birlikte önemli bir etkiye sahip olmadığı<br />
finansal varlıkların ve konsolide finansal tablolar açısından önemlilik teşkil etmediğinden konsolidasyona dahil edilmeyen iştirak ve bağlı<br />
ortaklıklar’ın borsaya kayıtlı herhangi bir makul değerinin olmadığı, makul değerin hesaplanmasında kullanılan diğer yöntemlerin uygun olmaması<br />
nedeniyle makul değerin güvenilir bir şekilde ölçülemediği durumlarda finansal varlığın kayıtlı değeri elde etme maliyeti tutarından varsa, değer<br />
düşüklüğü karşılığının çıkarılması suretiyle değerlenmiştir.<br />
Varlıklarda değer düşüklüğü<br />
Grup, her bir bilanço tarihinde, bir varlığa ilişkin değer kaybının olduğuna dair herhangi bir gösterge olup olmadığını değerlendirir. Eğer böyle bir<br />
gösterge mevcutsa, o varlığın geri kazanılabilir tutarı tahmin edilir. Eğer söz konusu varlığın veya o varlığa ait nakit üreten herhangi bir biriminin<br />
kayıtlı değeri, kullanım veya satış yoluyla geri kazanılacak tutarından yüksekse değer düşüklüğü meydana gelmiştir.<br />
Geri kazanılabilir tutar varlığın net satış fiyatı ile kullanım değerinden yüksek olanı seçilerek bulunur. Kullanım değeri, bir varlığın sürekli<br />
kullanımından ve faydalı ömrü sonunda elden çıkarılmasından elde edilmesi beklenen nakit akımlarının tahmin edilen bugünkü değeridir. Değer<br />
düşüklüğü kayıpları gelir tablosunda muhasebeleştirilir.<br />
Borçlanma maliyetleri<br />
İnşa edilebilmesi veya satışa hazırlanabilmesi önemli bir zaman dilimi gerektiren varlık alımları veya yatırımları ile dolaysız olarak<br />
ilişkilendirilebilen ve inşaat veya üretim sırasında tahakkuk eden borçlanma maliyetleri ilgili varlığın maliyetine eklenmektedir. Ancak varlığın<br />
amaçlanan kullanıma veya satışa hazır duruma getirilmesine yönelik faaliyetlere uzun süreli ara verilen dönemler boyunca oluşan borçlanma<br />
maliyetlerinin aktifleştirilmesine ara verilir. Varlığın amaçlandığı şekilde kullanıma veya satışa hazır hale getirilmesi için gerekli faaliyetlerin<br />
tamamen bitirilmesi durumunda, borçlanma maliyetlerinin aktifleştirilmesine son verilir. Diğer borçlanma maliyetleri tahakkuk ettikleri<br />
dönemlerde giderleştirilmektedir.<br />
Kur değişiminin etkileri<br />
Yabancı para cinsinden yapılan işlemleri ve bakiyeleri TL’ ye çevirirken işlem tarihinde geçerli olan ilgili kurları esas almaktadır. Bilançoda yer alan<br />
yabancı para birimi bazındaki parasal varlıklar ve borçlar bilanço tarihindeki döviz kurları kullanılarak TL’ ye çevrilmiştir. Yabancı para cinsinden<br />
olan işlemlerin TL’ ye çevrilmesinden veya parasal kalemlerin ifade edilmesinden doğan kur farkı gider veya gelirleri ilgili dönemde konsolide gelir<br />
tablosuna yansıtılmaktadır.<br />
Hisse başına kazanç<br />
İlişikteki gelir tablosunda belirtilen hisse başına kâr, net kârın ilgili yıl içinde mevcut hisselerin ağırlıklı ortalama adedine bölünmesi ile tespit edilir.<br />
Sayfa 66<br />
<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> 2009 Faaliyet Raporu
<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> Elektrik Üretim A.Ş.<br />
31.12.2009 Tarihi İtibariyle Konsolide Finansal Tablolara İlişkin Dipnotlar<br />
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe bin Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.)<br />
Karşılıklar, şarta bağlı varlık ve yükümlülükler<br />
Karşılıklar, Grup’un bilanço tarihi itibariyle mevcut bulunan ve geçmişten kaynaklanan yasal veya yapısal bir yükümlülüğün bulunması,<br />
yükümlülüğü yerine getirmek için ekonomik fayda sağlayan kaynakların çıkışının gerçekleşme olasılığının olması ve yükümlülük tutarı konusunda<br />
güvenilir bir tahminin yapılabildiği durumlarda muhasebeleştirilmektedir.<br />
Geçmiş olaylardan kaynaklanan ve mevcudiyeti işletmenin tam olarak kontrolünde bulunmayan gelecekteki bir veya daha fazla kesin<br />
olmayan olayın gerçekleşip gerçekleşmemesi ile teyit edilebilmesi mümkün yükümlülükler finansal tablolara dahil edilmemekte ve şarta bağlı<br />
yükümlülükler olarak değerlendirilmektedir.<br />
Şarta bağlı varlıklar, genellikle, ekonomik yararların işletmeye girişi olasılığını doğuran, planlanmamış veya diğer beklenmeyen olaylardan<br />
oluşmaktadır. Şarta bağlı varlıkların finansal tablolarda gösterilmeleri, hiçbir zaman elde edilemeyecek bir gelirin muhasebeleştirilmesi sonucunu<br />
doğurabileceğinden, sözü edilen varlıklar finansal tablolarda yer almamaktadır. Şarta bağlı varlıklar, ekonomik faydaların işletmeye girişleri olası<br />
ise finansal tablo dipnotlarında açıklanmaktadır. Şarta bağlı varlıklar ilgili gelişmelerin finansal tablolarda doğru olarak yansıtılmalarını teminen<br />
sürekli olarak değerlendirmeye tabi tutulur. Ekonomik faydanın Grup’a girmesinin neredeyse kesin hale gelmesi durumunda ilgili varlık ve buna<br />
ilişkin gelir, değişikliğin oluştuğu dönemin finansal tablolarına yansıtılır.<br />
Kiralama işlemleri - Kiracı olarak Grup<br />
Finansal kiralama<br />
Grup, finansal kiralama yoluyla edinmiş olduğu ve mülkiyetin bütün önemli risklerinin ve getirilerinin fiili olarak kiralama süresi sonunda Grup’a<br />
geçtiği sabit kıymetleri, konsolide bilançoda kira başlangıç tarihindeki makul değeri ya da, daha düşükse minimum kira ödemelerinin bilanço<br />
tarihindeki bugünkü değeri üzerinden yansıtmaktadır. Finansal kiralama işleminden kaynaklanan yükümlülük, kalan bakiye üzerinde sabit bir<br />
faiz oranı sağlamak için, ödenecek faiz ve anapara borcu olarak ayrıştırılmıştır. Finansal kiralama işlemine konu olan sabit kıymetin ilk edinilme<br />
aşamasında katlanılan masraflar maliyete dahil edilir. Finansal kiralama yolu ile elde edilen sabit kıymetler tahmin edilen ekonomik ömürleri<br />
üzerinden amortismana tabi tutulur.<br />
Faaliyet kiralaması<br />
Mülkiyete ait risk ve getirilerin önemli bir kısmının kiralayana ait olduğu kiralama işlemi, faaliyet kiralaması olarak sınıflandırılır. Faaliyet<br />
kiralamaları olarak (kiralayandan alınan teşvikler düşüldükten sonra) yapılan ödemeler, kira dönemi boyunca doğrusal yöntem ile gider olarak<br />
kaydedilir.<br />
Durdurulan faaliyetler ile satış amaçlı elde tutulan varlık grupları ve ilgili yükümlülükler<br />
Durdurulan faaliyet, bir işletmenin koordine edilmiş bir plan çerçevesinde elden çıkarılması planlanan veya satış amaçlı elde tutulan ana iş kolu/<br />
faaliyetlerinin coğrafi bölümünü ifade etmektedir.<br />
Durdurulan faaliyetleri ile ilgili net varlıklar gerçeğe uygun değerden satış maliyetlerinin düşülmesi suretiyle ölçülür. Durdurulan faaliyetleri<br />
oluşturan varlık veya varlık gruplarının elden çıkarılması sırasında finansal tablolara yansıtılan vergi öncesi kâr veya zarar ve durdurulan<br />
faaliyetlerin vergi sonrası kârı veya zararı dipnot 28’de açıklanmıştır. Ayrıca durdurulan faaliyetlerin işletme, yatırım ve finansman faaliyetleriyle<br />
ilişkilendirilen net nakit akımları ilgili dipnot 28’de belirtilmiştir.<br />
Varlık grupları, kullanılması suretiyle değil, satış işlemi sonucu geri kazanılması planlandığı durumlarda, satış amaçlı elde tutulan varlık grupları<br />
olarak sınıflandırılır. Bu varlıklarla doğrudan ilişkilendirilen yükümlülükler ise benzer şekilde gruplandırılır. İlgili varlık grupları, doğrudan<br />
ilişkilendirilen yükümlülükler indirildikten sonraki kayıtlı değeri ile gerçeğe uygun değerlerinden satış giderlerinin çıkartılması sonucu oluşan net<br />
değerin düşük olanı ile muhasebeleştirilir.<br />
Sayfa 67<br />
<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> 2009 Faaliyet Raporu
<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> Elektrik Üretim A.Ş.<br />
31.12.2009 Tarihi İtibariyle Konsolide Finansal Tablolara İlişkin Dipnotlar<br />
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe bin Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.)<br />
İlişkili taraflar<br />
Ortaklar, önemli yönetim personeli ve yönetim kurulu üyeleri, aileleri ve onlar tarafından kontrol edilen veya onlara bağlı şirketler, iştirak ve<br />
ortaklıklar ile <strong>Zorlu</strong> Holding Grubu’na dahil şirketler ve onlara bağlı şirketler, iştirak ve ortaklıklar ilişkili taraflar olarak kabul edilmiştir.<br />
Bilanço tarihinden sonraki olaylar<br />
Grup; bilanço tarihinden sonraki düzeltme gerektiren olayların ortaya çıkması durumunda, konsolide finansal tablolara alınan tutarları bu yeni<br />
duruma uygun şekilde düzeltir. Bilanço tarihinden sonra ortaya çıkan düzeltme gerektirmeyen hususlar, finansal tablo kullanıcılarının ekonomik<br />
kararlarını etkileyen hususlar olmaları halinde konsolide finansal tablo dipnotlarında açıklanır.<br />
Finansal bilgilerin bölümlere göre raporlaması<br />
Grup’un endüstriyel ve coğrafi bölümleri dipnot 1 ve dipnot 4’te sunulmuştur.<br />
Devlet teşvik ve yardımları<br />
Makul değerleri ile izlenen parasal olmayan devlet teşvikleri de dahil olmak üzere tüm devlet teşvikleri, elde edilmesi için gerekli şartların işletme<br />
tarafından yerine getirileceğine ve teşvikin işletme tarafından elde edilebileceğine dair makul bir güvence oluştuğunda finansal tablolara yansıtılır.<br />
Devletten temin edilen feragat edilebilir borçlar, feragat koşullarının işletme tarafından yerine getirileceğine dair makul bir güvence oluşması<br />
durumunda devlet teşviki olarak kabul edilir.<br />
Çalışanlara sağlanan faydalar/Kıdem tazminatları<br />
Yürürlükteki kanunlara göre, Grup, emeklilik dolayısıyla veya istifa ve iş kanununda belirtilen davranışlar dışındaki sebeplerle istihdamı sona eren<br />
çalışanlara belirli bir toplu ödeme yapmakla yükümlüdür. Söz konusu ödeme tutarları bilanço tarihi itibariyle geçerli olan kıdem tazminat tavanı<br />
esas alınarak hesaplanır. Kıdem tazminatı karşılığı, tüm çalışanların emeklilikleri dolayısıyla ileride doğacak yükümlülük tutarları bugünkü net<br />
değerine göre hesaplanarak ilişikteki finansal tablolarda yansıtılmıştır.<br />
Kurum kazancı üzerinden hesaplanan vergiler<br />
Bilanço tarihi itibariyle dönem sonuçlarına dayanılarak tahmin edilen Kurumlar Vergisi yükümlülüğü için karşılık ayrılmaktadır. Kurumlar Vergisi<br />
yükümlülüğü dönem sonucunun kanunen kabul edilmeyen giderler ve indirimler dikkate alınarak düzeltilmesinden sonra bulunan matrah<br />
üzerinden hesaplanmaktadır.<br />
Vergi karşılığı, dönem kârı dikkate alınarak hesaplanmış ve hesaplamada ertelenmiş vergi göz önünde bulundurulmuştur.<br />
Ertelenmiş vergi, bilanço yükümlülüğü metodu dikkate alınarak hesaplanmıştır. Ertelenmiş vergi aktif ve pasiflerin finansal tablolarda yansıtılan<br />
değerleri ile yasal vergi bazı arasındaki geçici farkların vergi etkisi dikkate alınarak yansıtılmaktadır. Ertelenmiş vergi yükümlülükleri aşağıdaki<br />
durumlar haricinde bütün vergiye tabi geçici farklılıklar için kayıtlara alınmaktadır.<br />
Ertelenmiş vergi yükümlülüğünün şerefiye itfasından doğması ya da şirket birleşmesi olmayan bir işlemdeki bir varlığın veya borcun ilk defa<br />
kayıtlara alınmasında ve işlem gerçekleştiği zaman muhasebesel kârı ne de vergiye tabi kâr veya zararı etkilemediği durumlar ve geçici farkın ters<br />
çevrilmesinin zamanlamasının kontrol edilebildiği ve öngörülebilir gelecekte geçici farkın ters çevrilmeyeceğinin olası olduğu durumlar hariç, bağlı<br />
ortaklıklara ve iştiraklere yapılan yatırımlarla ilgili vergiye tabi geçici farklar göz önünde bulundurulduğu durumlardır.<br />
Ertelenmiş vergi alacakları, vergiden indirilebilir geçici farklar, kullanılmamış vergi varlıkları ve kayıplarının taşınmasından faydalanılabilecek kadar<br />
vergilendirilebilir kâr oluşması ölçüsünde, kullanılmamış vergi alacakları ve kullanılmamış vergi kayıpları için kayıtlara alınmaktadırlar.<br />
Ertelenmiş vergi alacağının taşıdığı değer, her bilanço tarihinde gözden geçirilir ve ertelenmiş vergi alacağının tamamen ya da kısmen kullanımına<br />
olanak sağlayacak yeterli vergilendirilebilir kârın olası olmadığı durumlarda azaltılır.<br />
Sayfa 68<br />
<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> 2009 Faaliyet Raporu
<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> Elektrik Üretim A.Ş.<br />
31.12.2009 Tarihi İtibariyle Konsolide Finansal Tablolara İlişkin Dipnotlar<br />
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe bin Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.)<br />
Ertelenmiş vergi alacakları ve yükümlülükleri varlığın gerçekleştiği ya da yükümlülüğün ifa edildiği dönemde geçerli olan ve bilanço tarihinde<br />
yürürlükte olan vergi oranına göre hesaplanır.<br />
Nakit akım tablosu<br />
Nakit akım tablolarında yer alan nakit ve nakit benzerleri, nakit, vadesiz mevduat ve satın alım tarihinden itibaren vadeleri 3 ay veya 3 aydan daha<br />
az olan, hemen nakde çevrilebilecek olan ve önemli tutarda değer değişikliği riski taşımayan yüksek likiditeye sahip diğer kısa vadeli yatırımlardır.<br />
2.10. Uluslararası Finansal Raporlama Standartları’ndaki (UFRS) değişiklikler<br />
Grup cari dönemde Uluslararası Muhasebe Standartları Kurulu (UMSK) ve UMSK’nın Uluslararası Finansal Raporlama Yorumları Komitesi<br />
(UFRYK) tarafından yayınlanan ve 01.01.2009 tarihinden itibaren geçerli olan yeni ve revize edilmiş standartlar ve yorumlardan kendi faaliyet<br />
konusu ile ilgili olanları uygulamıştır.<br />
2.10.1 2009 yılında henüz geçerli olmayan ve Şirket tarafından erken uygulanması benimsenmemiş mevcut standartlarla ilgili değişiklikler ve<br />
yorumlar:<br />
01.07.2009 tarihinde veya bu tarihten sonra başlayan mali dönemler için geçerli olanlar:<br />
• UMS 27, (Değişiklik) “Konsolide ve Bireysel Finansal Tablolar”<br />
• UMS 28, “İştiraklerdeki Yatırımlar”<br />
• UMS 31, “İş Ortaklıklarındaki Paylar” Satın Alma Yönteminin Uygulanması Hakkında Kapsamlı Değişiklik”<br />
• UMS 38, (Değişiklik) “Maddi Olmayan Duran Varlıklar”<br />
• UFRS 3, (Değişiklik) “İşletme Birleşmeleri”<br />
• UFRYK 17, “Parasal Olmayan Varlıkların Hissedarlara Dağıtımı”<br />
2.10.2 01.01.2010 tarihinde veya söz konusu tarihten sonra başlayan mali dönemler için geçerli ve Şirket tarafından erken uygulanması<br />
benimsenmemiş mevcut standartlarla ilgili değişiklikler ve yorumlar:<br />
• UMS 1, (Değişiklik) “Finansal Tabloların Sunumu”<br />
• UMS 24, “İlişkili Taraf Açıklamaları”<br />
• UFRS 2, (Değişiklik) “Hisse Bazlı Ödemeler”<br />
• UFRS 5, (Değişiklik) “Satış Amaçlı Elde Tutulan Duran Varlıklar ve Durdurulan Faaliyetler”<br />
• UFRS 9, “Finansal Araçlar: Sınıflama ve Ölçme”<br />
Grup yönetimi, 2.10.1 ve 2.10.2 maddelerinde yer alan standart ve yorumların operasyonlarına olan etkilerini değerlendirip 01.01.2010 tarihinden<br />
itibaren uygulayacaktır. Grup yönetimi söz konusu Standart ve Yorumların uygulanmasının gelecek dönemlerde Şirket’in finansal tabloları<br />
üzerinde önemli bir etki yaratmayacağı görüşündedir.<br />
Sayfa 69<br />
<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> 2009 Faaliyet Raporu
<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> Elektrik Üretim A.Ş.<br />
31.12.2009 Tarihi İtibariyle Konsolide Finansal Tablolara İlişkin Dipnotlar<br />
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe bin Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.)<br />
DİPNOT 3 – İŞLETME BİRLEŞMELERİ<br />
01 Ocak 2009 tarihi itibariyle konsolidasyona dahil edilen bağlı ortaklık<br />
31.12.2008 tarihli geçmiş yıl finansal tablolarında sermayesinin %100’üne sahip ve gayrifaal durumda olan <strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> Pakistan Ltd. bağlı<br />
ortaklığı grubun finansal durumunu toplamda ve bireysel olarak etkilememesinden dolayı konsolide edilmemiştir. Grup, cari dönem finansal<br />
tablolarında <strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> Pakistan Ltd. şirketini, grubun finansal durumunu toplamda ve bireysel olarak etkilediğinden konsolide etmiştir. Etkinin<br />
önemsiz olması sebebiyle <strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> Pakistan Ltd.’nin etkilerinin sonucu geçmiş yıl finansal tablolarında revize edilerek sunulmamış ve 3.642 TL<br />
tutarındaki etki özsermayenin 01.01.2009 tarihli birikmiş kârlar hesabının açılışında gösterilmiştir. 31.12.2008 tarihi itibariyle <strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> Pakistan<br />
Ltd.’nin bilanço hesapları ilave açıklama olarak aşağıda sunulmuştur.<br />
Sayfa 70<br />
<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> 2009 Faaliyet Raporu<br />
31.12.2008<br />
Nakit ve nakit benzerleri 41<br />
Diğer alacaklar 27<br />
Stoklar 12<br />
Diğer dönen varlıklar 737<br />
Maddi duran varlıklar 27.944<br />
Maddi olmayan duran varlıklar 14<br />
Diğer duran varlıklar 90<br />
Toplam varlıklar 28.865<br />
Toplam yükümlülükler 30.785<br />
Ödenmiş sermaye 331<br />
Kârdan ayrılan kısıtlanmış yedekler 1.391<br />
Geçmiş yıllar zararı (3.642)<br />
Toplam özkaynaklar (1.920)<br />
Toplam kaynaklar 28.865<br />
<strong>Zorlu</strong> Rüzgar <strong>Enerji</strong>si Elektrik Üretim A.Ş. 09.11.2010 tarihinde kurulmuş olup 31.12.2009 tarihi itibariyle konsolide finansal tablolara dahil<br />
edilmiştir.
<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> Elektrik Üretim A.Ş.<br />
31.12.2009 Tarihi İtibariyle Konsolide Finansal Tablolara İlişkin Dipnotlar<br />
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe bin Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.)<br />
DİPNOT 4 - BÖLÜMLERE GÖRE RAPORLAMA<br />
Temel raporlama biçimi – Endüstriyel bölümler<br />
Bölüm satışları 01.01.- 31.12.2009 01.01.-31.12.2008<br />
Satış gelirleri<br />
Elektrik Grubu 486.327 474.083<br />
Doğal gaz Grubu 61.062 57.208<br />
547.389 531.291<br />
Brüt kâr<br />
Elektrik Grubu 97.247 75.889<br />
Doğal gaz Grubu 31.172 30.223<br />
128.419 106.112<br />
Faaliyet kârı<br />
Elektrik Grubu 249.738 29.808<br />
Doğal gaz Grubu 17.940 16.512<br />
267.678 46.320<br />
Bölüm maddi varlık alımları<br />
Elektrik Grubu 705.948 1.294.864<br />
Doğal gaz Grubu 23.182 52.325<br />
729.130 1.347.189<br />
31.12.2009 31.12.2008<br />
Bölüm varlıkları<br />
Elektrik Grubu 2.284.126 2.454.782<br />
Doğal gaz Grubu 130.244 138.281<br />
2.414.370 2.593.063<br />
Sayfa 71<br />
<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> 2009 Faaliyet Raporu
<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> Elektrik Üretim A.Ş.<br />
31.12.2009 Tarihi İtibariyle Konsolide Finansal Tablolara İlişkin Dipnotlar<br />
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe bin Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.)<br />
Bölüm amortisman ve itfa payı giderleri 01.01.- 31.12.2009 01.01.- 31.12.2008<br />
Sürdürülen faaliyetler<br />
Elektrik Grubu 39.010 30.685<br />
Doğalgaz Grubu 4.682 5.778<br />
43.692 36.463<br />
Durdurulan faaliyetler<br />
Elektrik Grubu 10.458 7.478<br />
Doğalgaz Grubu 1.843 1.846<br />
Sayfa 72<br />
<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> 2009 Faaliyet Raporu<br />
12.301 9.324<br />
Toplam amortisman ve itfa payı giderleri 55.993 45.787<br />
İkincil raporlama biçimi - Coğrafi bölümler<br />
01.01.-31.12.2009 döneminde Grup’un sürdürülen faaliyetlerinden satış gelirlerinin %98,3’ü (01.01.-31.12.2008: %97’si) Türkiye’de<br />
gerçekleşmektedir.<br />
Bölüm varlıkları 31.12.2009 31.12.2008<br />
Türkiye 1.179.852 1.686.186<br />
Rusya 1.205.814 904.444<br />
Diğer 28.704 2.433<br />
2.414.370 2.593.063<br />
Bölüm maddi varlık alımları 01.01.- 31.12.2009 01.01.-31.12.2008<br />
Türkiye 406.590 712.388<br />
Rusya (yatırım aşamasında) 293.863 634.801<br />
Diğer 28.677 --<br />
Toplam maddi varlık alımları 729.130 1.347.189<br />
DİPNOT 5 – NAKİT VE NAKİT BENZERLERİ<br />
31.12.2009 31.12.2008<br />
Kasa 56 92<br />
Bankalar<br />
- Vadesiz mevduat 9.414 5.852<br />
- Vadeli mevduat 33.721 1.630<br />
Nakit ve nakit benzerleri 43.191 7.574<br />
Eksi: Bankalar nezdinde kredi şeklindeki cari hesaplar -- (513)<br />
Nakit akım tablolarında gösterilen nakit ve nakit benzerleri 43.191 7.061
<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> Elektrik Üretim A.Ş.<br />
31.12.2009 Tarihi İtibariyle Konsolide Finansal Tablolara İlişkin Dipnotlar<br />
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe bin Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.)<br />
31.12.2009 tarihi itibariyle vadeli mevduat hesaplarının vadesi 04.01.2010 ile 11.01.2010 tarihleri arasında değişmektedir (31.12.2008:<br />
02.01.2009).<br />
DİPNOT 6 – FİNANSAL YATIRIMLAR<br />
31.12.2009 31.12.2008<br />
Uzun vadeli finansal varlıklar<br />
Satılmaya hazır finansal varlıklar 764 800<br />
Konsolidasyon kapsamı dışında tutulan ortaklıklar 66 6.840<br />
Sayfa 73<br />
830 7.640<br />
Oran Tutar<br />
Ülke 31.12.2009 31.12.2008 31.12.2009 31.12.2008<br />
Satılmaya hazır finansal varlıklar<br />
Solad Energy Ltd. İsrail %27 %27 764 764<br />
Dorad Energy Ltd. İsrail %25 %25 36 36<br />
Değer düşüklüğü (-)<br />
Dorad <strong>Enerji</strong> Ltd. İsrail (36) --<br />
764 800<br />
Konsolidasyon kapsamı dışında tutulan bağlı ortaklıklar<br />
Ramat Negev Energy Ltd. İsrail %51 %51 1.412 1.412<br />
Ashdod Energy Ltd. İsrail %51 %51 3.387 3.387<br />
<strong>Zorlu</strong> Intergas GMBH Avusturya %100 %100 66 66<br />
<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> Pakistan Ltd. (*) Pakistan -- %100 -- 12.328<br />
<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> ve İnşaat Sanayi ve Ticaret A.Ş. Türkiye -- %80 -- 951<br />
Yeni Gürsöğüt <strong>Enerji</strong> Elektrik Üretim A.Ş. Türkiye %89 %89 45 45<br />
Değer düşüklüğü (-)<br />
Ramat Negev Energy Ltd. İsrail (1.412) --<br />
Ashdod Energy Ltd. İsrail (3.387) --<br />
Sermaye taahhütleri (-)<br />
<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> ve İnşaat Sanayi ve Ticaret A.Ş. Türkiye -- (712)<br />
Yeni Gürsöğüt <strong>Enerji</strong> Elektrik Üretim A.Ş. Türkiye (45) (45)<br />
<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> Pakistan Ltd. Pakistan -- (10.592)<br />
(*) 01.01.2009 itibariyle <strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> Pakistan Ltd. konsolidasyona dahil edilmiştir (dipnot 2).<br />
66 6.840<br />
830 7.640<br />
<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> 2009 Faaliyet Raporu
<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> Elektrik Üretim A.Ş.<br />
31.12.2009 Tarihi İtibariyle Konsolide Finansal Tablolara İlişkin Dipnotlar<br />
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe bin Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.)<br />
Grup’un doğrudan ve dolaylı toplam oy hakkı %20’nin üzerinde olmakla birlikte konsolide finansal tablolar açısından önemlilik teşkil etmeyen<br />
veya önemli bir etkiye sahip olmayan iştiraki ve bağlı ortaklıkları finansal yatırımlar hesabında maliyet bedeli üzerinden varsa değer kaybı ile ilgili<br />
karşılık düşüldükten sonra konsolide finansal tablolara yansıtılmıştır.<br />
İştiraklerin hareket tablosu aşağıdaki gibidir:<br />
Sayfa 74<br />
<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> 2009 Faaliyet Raporu<br />
01.01.- 31.12.2009 01.01.- 31.12.2008<br />
Açılış bakiyesi, 01.01 800 800<br />
Değer düşüklüğü karşılığı (-) (36) --<br />
Kapanış bakiyesi, 31.12 764 800<br />
Konsolidasyon kapsamı dışında tutulan bağlı ortaklıkların hareket tablosu aşağıdaki gibidir:<br />
Açılış bakiyesi, 01.01 6.840 4.982<br />
Makul değer artışı -- 1.871<br />
Makul değer azalışı (-) (239) (13)<br />
Değer düşüklüğü karşılığı (-) (4.799) --<br />
Konsolidasyon kapsamına alınan bağlı ortaklıklar (-) (1.736) --<br />
Kapanış bakiyesi, 31.12 66 6.840<br />
Solad Energy Ltd. (“Solad”)<br />
<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong>’nin %26,5 oranında ortak olduğu Solad, İsrail’de Ashdod ve Ashkelon’da faaliyet gösteren soya yağı üretim tesisleri ile yakın<br />
çevresinde faaliyet gösteren sanayi tesislerine enerji sağlamak amacıyla 2006 yılında yaklaşık 100 MW elektrik ve 70 ton/saat buhar<br />
kapasitesine sahip doğal gaz ile çalışacak kojenerasyon santral yatırımı için kurulmuştur. Rapor tarihi itibariyle Solad gayrifaaldir.<br />
Dorad Energy Ltd., (“Dorad”)<br />
<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> İsrail’in Ashkelon kentinde 800 MW kapasiteli doğal gaz dönüşümlü enerji santrali projesinde yatırım, müteahhitlik, işletme ve bakım<br />
hizmetlerini üstlenmek amacıyla 2003 yılında Dorad’a % 25 oranında ortak olmuştur. Rapor tarihi itibariyle Dorad gayrifaaldir.<br />
Ramat Negev Energy Ltd., (“Ramat”)<br />
2007 yılında <strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong>’nin %51 oranında ortak olduğu Ramat Negev, İsrail’de yaklaşık 100MW elektrik ve 70 ton/saat buhar üretim<br />
kapasitesine sahip bir kojenerasyon enerji santrali yatırımı için kurulmuştur. Rapor tarihi itibariyle Ramad gayrifaaldir. Şirketin diğer ortağı İsrail’de<br />
enerji santrali projeleri geliştiren ve yatırım yapan Edeltech Ltd. Şirketidir.<br />
Ashdod Energy Ltd., (“Ashdod”)<br />
<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> İsrail’de faaliyet gösteren sanayi tesislerine elektrik ve buhar sağlanması amacıyla doğal gaz ile çalışacak olan yaklaşık 50 MW<br />
elektrik ve 40 ton/saat buhar üretim kapasitesine sahip bir kojenerasyon enerji santrali kurulması amacıyla 2007 yılında % 51 oranında ortak<br />
olmuştur. Rapor tarihi itibariyle Ashdod gayrifaaldir. Şirketin diğer ortağı İsrail’de enerji santrali projeleri geliştiren ve yatırım yapan Edeltech Ltd.<br />
Şirketidir.<br />
<strong>Zorlu</strong> Intergas GMBH (“<strong>Zorlu</strong> Intergas”)<br />
<strong>Zorlu</strong> Petrogas’ın %100 (31.12.2008: %100) oranında iştirak ettiği <strong>Zorlu</strong> Intergas 2007 yılında Viyana, Avusturya’da kurulmuş olup rapor tarihi<br />
itibariyle gayrifaaldir.
<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> Elektrik Üretim A.Ş.<br />
31.12.2009 Tarihi İtibariyle Konsolide Finansal Tablolara İlişkin Dipnotlar<br />
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe bin Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.)<br />
<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> ve İnşaat Sanayi ve Ticaret A.Ş. (“<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> İnşaat”)<br />
<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong>, <strong>Zorlu</strong> Endüstriyel, <strong>Zorlu</strong> O/M ve <strong>Zorlu</strong> Petrogas’ın 31.12.2008 tarihinde %80 oranında sahibi olduğu <strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> ve İnşaat, yurtiçi<br />
ve yurtdışında endüstriyel ve her türlü enerji tesisleri ile telekomünikasyon, ulaşım ve alt yapı inşaatını gerçekleştirmek, müşavirlik hizmetleri<br />
vermek, tesislerin bakım ve onarımları gibi çalışmaları üstlenmek, yurtiçi ve yurtdışında (doğal gaz hariç) yakıtların ticareti ile ilgili faaliyetlerde<br />
bulunmak amacıyla 2008 yılında kurulmuştur (dipnot 28).<br />
Yeni Gürsöğüt <strong>Enerji</strong> Elektrik Üretim A.Ş. (“Gürsöğüt”)<br />
Gürsöğüt 2008 yılında Ankara’da kurulmuştur. <strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong>, <strong>Zorlu</strong> O&M’in %89 oranında sahibi olduğu Gürsöğüt’ün faaliyet konusu elektrik<br />
enerjisi üretmek, enerji tesisi kurmak, işletmeye almak, devralmak, kiralamak, kiraya vermek; üretilen elektrik enerjisi ve/veya kapasiteyi toptan<br />
satış lisansı sahibi tüzel kişilere, perakende satış lisansı sahibi tüzel kişilere ve serbest tüketicilere ikili anlaşmalar yoluyla satmaktır. Rapor tarihi<br />
itibariyle <strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> İnşaat gayrifaaldir.<br />
DİPNOT 7 – FİNANSAL BORÇLAR<br />
31.12.2009 31.12.2008<br />
Kısa vadeli finansal borçlar<br />
Banka kredileri 149.017 134.008<br />
Finansal kiralama işlemlerinden borçlar -- 45<br />
149.017 134.053<br />
Uzun vadeli finansal borçların kısa vadeli kısmı<br />
Banka kredileri 383.070 203.716<br />
Uzun vadeli finansal borçlar<br />
Banka kredileri 849.352 1.458.787<br />
Grup’un kısa ve uzun vadeli toplam banka kredilerinin ödeme planı aşağıdaki gibidir:<br />
31.12.2009 EUR (‘000) USD (‘000) TL TL Toplamı<br />
Bir yılı geçmeyen 14.185 239.668 140.575 532.087<br />
Bir yılı geçen ve iki yılı geçmeyen 13.023 203.142 -- 334.004<br />
İki yılı geçen ve üç yılı geçmeyen 11.583 144.647 -- 242.818<br />
Üç yılı geçen ve dört yılı geçmeyen 8.836 69.949 -- 124.411<br />
Dört yılı geçen ve beş yılı geçmeyen 8.212 9.156 -- 31.527<br />
Beş yılı geçen 45.730 11.824 -- 116.592<br />
Toplam banka kredileri 101.569 678.386 140.575 1.381.439<br />
Sayfa 75<br />
<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> 2009 Faaliyet Raporu
<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> Elektrik Üretim A.Ş.<br />
31.12.2009 Tarihi İtibariyle Konsolide Finansal Tablolara İlişkin Dipnotlar<br />
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe bin Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.)<br />
31.12.2008 EUR (‘000) USD (‘000) TL TL Toplamı<br />
Bir yılı geçmeyen 6.827 186.375 41.254 337.724<br />
Bir yılı geçen ve iki yılı geçmeyen 6.106 216.633 -- 340.686<br />
İki yılı geçen ve üç yılı geçmeyen 9.748 398.748 -- 623.894<br />
Üç yılı geçen ve dört yılı geçmeyen 2.322 112.509 -- 175.117<br />
Dört yılı geçen ve beş yılı geçmeyen 2.095 49.033 -- 78.638<br />
Beş yılı geçen 5.279 151.525 -- 240.452<br />
Toplam banka kredileri 32.377 1.114.823 41.254 1.796.511<br />
Grup’un bağlı ortaklığı Rotor, Osmaniye ilinde bulunan 135 MW kapasiteli elektrik üretim santrali yatırımı için çeşitli finansal kuruluşların<br />
oluşturduğu konsorsiyum ile 08.05.2009 tarihinde 130 milyon EUR tutarında uzun vadeli kredi anlaşması imzalamıştır. 31.12.2009 tarihi itibariyle<br />
söz konusu anlaşmaya istinaden 85 milyon EUR kredi temin edilmiştir.<br />
Grup çeşitli finansal kuruluşlardan temin etmiş olduğu krediler için çeşitli teminatlar vermiştir (dipnot 15).<br />
DİPNOT 8 - TİCARİ ALACAK VE BORÇLAR<br />
Sayfa 76<br />
<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> 2009 Faaliyet Raporu<br />
31.12.2009 31.12.2008<br />
Kısa vadeli ticari alacaklar<br />
Cari hesap alacakları<br />
- İlişkili taraflardan ticari alacaklar (dipnot 27) 96.856 26.439<br />
- Diğer ticari alacaklar 105.526 89.601<br />
Alınan çekler ve senetler<br />
- İlişkili taraflardan ticari alacaklar (dipnot 27) -- 1.951<br />
- Diğer ticari alacaklar 874 15.672<br />
203.256 133.663<br />
Ertelenmiş finansman gideri (-)<br />
- İlişkili taraflardan ticari alacaklar (dipnot 27) (31) (107)<br />
- Diğer ticari alacaklar (317) (1.001)<br />
Şüpheli ticari alacaklar karşılığı (-) (10.346) (10.108)<br />
Şüpheli ticari alacaklar karşılığının dönem içerisindeki hareketleri aşağıdaki gibidir:<br />
192.562 122.447<br />
01.01.- 31.12.2009 01.01.- 31.12.2008<br />
Açılış bakiyesi, 01.01 10.108 3.589<br />
Dönem içinde ayrılan karşılıklar 238 6.519<br />
Kapanış bakiyesi, 31.12 10.346 10.108
<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> Elektrik Üretim A.Ş.<br />
31.12.2009 Tarihi İtibariyle Konsolide Finansal Tablolara İlişkin Dipnotlar<br />
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe bin Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.)<br />
Karşılık ayrılan şüpheli ticari alacakların yaşlandırması aşağıdaki gibidir:<br />
31.12.2009 31.12.2008<br />
0-3 ay arası 1.301 2.053<br />
3-6 ay arası 1.265 2.067<br />
6 aydan daha uzun 7.780 5.988<br />
10.346 10.108<br />
31.12.2009 31.12.2008<br />
Kısa vadeli ticari borçlar<br />
Cari hesap borçları<br />
- İlişkili taraflara ticari borçlar (dipnot 27) 13.417 11.741<br />
- Diğer ticari borçlar 163.456 136.616<br />
176.873 148.357<br />
Ertelenmiş finansman geliri (-)<br />
- İlişkili taraflara ticari borçlar (dipnot 27) (74) (100)<br />
- Diğer ticari borçlar (287) (888)<br />
176.512 147.369<br />
Uzun vadeli ticari borçlar<br />
Cari hesap borçları<br />
- İlişkili taraflara ticari borçlar (dipnot 27) 60.449 --<br />
- Diğer ticari borçlar 65.732 56.089<br />
126.181 56.089<br />
Sayfa 77<br />
<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> 2009 Faaliyet Raporu
<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> Elektrik Üretim A.Ş.<br />
31.12.2009 Tarihi İtibariyle Konsolide Finansal Tablolara İlişkin Dipnotlar<br />
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe bin Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.)<br />
DİPNOT 9 – DİĞER ALACAK VE BORÇLAR<br />
Sayfa 78<br />
<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> 2009 Faaliyet Raporu<br />
31.12.2009 31.12.2008<br />
Diğer alacaklar<br />
Vergi dairelerinden alacaklar 803 1.768<br />
Personelden alacaklar 20 61<br />
Verilen depozito ve teminatlar 502 41<br />
İlişkili taraflardan diğer alacaklar (dipnot 27) 26.407 9.190<br />
Diğer çeşitli alacaklar 1.987 5.144<br />
29.719 16.204<br />
Kısa vadeli diğer borçlar<br />
Kısa vadeli alınan avanslar 106 6.946<br />
İlişkili kuruluşlara borçlar -- 224<br />
Personele borçlar 295 867<br />
Diğer çeşitli borçlar 539 249<br />
940 8.286<br />
Uzun vadeli diğer borçlar<br />
Alınan depozito ve teminatlar -- 2.896<br />
İlişkili kuruluşlara borçlar (dipnot 27) 428.554 524.441<br />
DİPNOT 10 – STOKLAR<br />
428.554 527.337<br />
31.12.2009 31.12.2008<br />
İlk madde ve malzeme 2.529 3.462<br />
Yedek parçalar 4.032 35.674<br />
Ticari mal 1.509 1.332<br />
8.070 40.468<br />
Stok değer düşüklüğü karşılığı (-) (1.122) (1.286)<br />
Stok değer düşüklüğü karşılığının stok kalemi bazında dağılımı aşağıdaki gibidir:<br />
6.948 39.182<br />
İlk madde ve malzeme 1.122 1.122<br />
Ticari mal -- 164<br />
1.122 1.286
<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> Elektrik Üretim A.Ş.<br />
31.12.2009 Tarihi İtibariyle Konsolide Finansal Tablolara İlişkin Dipnotlar<br />
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe bin Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.)<br />
Stok değer düşüklüğü karşılığının dönem içindeki hareketleri aşağıdaki gibidir:<br />
01.01.-31.12.2009 01.01.-31.12.2008<br />
Açılış bakiyesi, 01.01 1.286 1.090<br />
Dönem içinde ayrılan karşılıklar -- 196<br />
Envanterin satışından dolayı gerçekleşen tutar (164) --<br />
Kapanış bakiyesi, 31.12 1.122 1.286<br />
DİPNOT 11 – ARAŞTIRMA VE DEĞERLENDİRME VARLIKLARI<br />
Doğal gaz kuyu arama maliyetleri, 01 Ocak 2008 18.743<br />
İlaveler 8.377<br />
Giderleştirilen arama maliyetleri (dipnot 22) (2.761)<br />
Doğal gaz kuyu geliştirme maliyetlerine transferler (dipnot 12) (1.933)<br />
Doğal gaz kuyu arama maliyetleri, 31 Aralık 2008 22.426<br />
İlaveler 9.884<br />
Giderleştirilen arama maliyetleri (dipnot 22) (1.356)<br />
Doğal gaz kuyu geliştirme maliyetlerine transferler (dipnot 12) (2.973)<br />
Doğal gaz kuyu arama maliyetleri, 31 Aralık 2009 27.981<br />
Doğal gaz kuyu açma giderleri açılan kuyu bazında takip edilmekte ve her kuyuya ilişkin direkt arama ile edinilen arama haklarına ilişkin giderler<br />
keşfedilen rezervlerin değerlendirilmesine kadar aktifleştirilmekte, yeterli miktarda rezerv olmadığına karar verildiği takdirde giderleştirilmektedir.<br />
Grup’un, açtığı kuyularda yeterli miktarda rezerv olmadığına karar vererek giderleştirdiği arama maliyetleri aşağıdaki gibidir:<br />
31.12.2009 31.12.2008<br />
Diyarbakır (Çınar ve Ovabağ kuyusu) -- 659<br />
Gaziantep (Yavuzeli kuyusu) -- 10<br />
Gaziantep (Keysun kuyusu) -- 155<br />
Tekmeşe (birinci kuyusu) -- 460<br />
Enez (İpsala kuyusu) -- 1.477<br />
Siirt (İdil kuyusu) 115 --<br />
Doğubeyciler (ikinci kuyusu) 458 --<br />
Taşpınar kuyusu 15 --<br />
Banarlı kuyusu 768 --<br />
1.356 2.761<br />
Sayfa 79<br />
<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> 2009 Faaliyet Raporu
<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> Elektrik Üretim A.Ş.<br />
31.12.2009 Tarihi İtibariyle Konsolide Finansal Tablolara İlişkin Dipnotlar<br />
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe bin Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.)<br />
DİPNOT 12 – MADDİ DURAN VARLIKLAR<br />
Sayfa 80<br />
<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> 2009 Faaliyet Raporu<br />
Konsolidasyon Konsolidasyon<br />
Yabancı kapsamına kapsamından<br />
para dahil çıkan<br />
çevrim edilen bağlı bağlı<br />
01.01.2009 İlaveler Çıkışlar farkları ortaklık ortaklıklar Transferler 31.12.2009<br />
Maliyet<br />
Arazi ve arsalar 5.831 -- -- -- -- (477) -- 5.354<br />
Yeraltı ve yerüstü düzenleri 78.868 467 (675) -- -- (91.692) 26.603 13.571<br />
Binalar 23.252 2.643 -- (31) -- (707) 572 25.729<br />
Özel maliyetler 129 29 -- -- -- (123) -- 35<br />
Makine, tesis ve cihazlar 520.020 21.701 (499) -- -- (3.704) 241.709 779.227<br />
Taşıt araçları 1.108 92 (90) (19) -- (201) -- 890<br />
Döşeme ve demirbaşlar 10.108 2.038 (385) (47) 47 (4.291) 1.065 8.535<br />
Doğal gaz kuyu geliştirme maliyetleri 12.832 -- -- -- -- -- 2.973 15.805<br />
Yapılmakta olan yatırımlar 1.119.837 690.632 -- (26.502) 27.900 (175.773) (272.967) 1.363.127<br />
1.771.985 717.602 (1.649) (26.599) 27.947 (276.968) (45) 2.212.273<br />
Birikmiş amortisman<br />
Yeraltı ve yerüstü düzenleri 10.123 2.020 (1.045) -- -- (3.313) -- 7.785<br />
Binalar 3.017 798 -- (10) -- (5) -- 3.800<br />
Özel maliyetler 33 15 -- -- -- (28) -- 20<br />
Makine, tesis ve cihazlar 165.447 37.509 (106) -- -- (2.688) -- 200.162<br />
Taşıt araçları 462 165 (52) (6) -- (174) -- 395<br />
Döşeme ve demirbaşlar 4.284 1.208 (36) (19) 2 (1.404) -- 4.035<br />
Doğal gaz kuyu geliştirme maliyetleri 10.627 1.727 -- -- -- -- -- 12.354<br />
193.993 43.442 (1.239) (35) 2 (7.612) -- 228.551<br />
Net kayıtlı değer 1.577.992 1.983.722<br />
Grup, duran varlıklara yapılan önemli ilaveleri yapılmakta olan yatırımlar hesabında toplamakta ve yatırımın tamamlanması ile ilgili duran varlık<br />
hesabına transfer etmektedir. 31.12.2009 itibariyle 1.363.127 TL (31.12.2008: 1.119.837) TL olan yapılmakta olan yatırımlar hesabı aşağıdaki<br />
yatırımları içermektedir:<br />
Rosmiks LLC’nin Rusya’da yapımına başlanan iki adet 340 MW gücündeki enerji santraline yapılan yatırımların maliyeti 1.063.978 TL (31.12.2008:<br />
898.072) TL,<br />
<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> Pakistan’ın toplam kapasitesi 49,5 MW olacak rüzgar enerjisi santraline yapılan yatırımların maliyeti 36.152 TL’dir.<br />
<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong>’nin Lüleburgaz’daki toplam 42 MW’lık gaz türbini ve jeneratör montaj testleri yatırımlarının maliyeti 4.447 TL (31.12.2008: 44.279<br />
TL), İsrail’de yapımına devam edilen yatırımların maliyeti 32.280 TL (31.12.2008: 23.137 TL) ve Hidroelektrik santrallerinin yatırım maliyeti 6.332<br />
TL (31.12.2008: 1.192 TL),
<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> Elektrik Üretim A.Ş.<br />
31.12.2009 Tarihi İtibariyle Konsolide Finansal Tablolara İlişkin Dipnotlar<br />
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe bin Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.)<br />
Rotor’un Osmaniye’deki kurulu gücü 135 MW kapasiteye sahip toplam 54 adet Rüzgar türbinleri yatırım maliyeti 218.633 TL, (31.12.2008: 127.555<br />
TL),<br />
Trakya Gaz’ın Lüleburgaz, Edirne, Çerkezköy, Kırklareli ve Tekirdağ ve Gaziantep Gaz’ın Gaziantep’teki doğal gaz boru hatlarının döşenmesi için<br />
yapılan yatırımların maliyeti durdurulan faaliyetler nedeniyle bulunmamaktadır (31.12.2008: 20.181 TL) ve diğer yatırımların maliyeti 1.305 TL<br />
(31.12.2008: 5.421 TL)’dir.<br />
01.01.-31.12.2009 dönemince yapılmakta olan yatırımlar hesabında aktifleştirilen finansman gideri 41.388 TL (01.01.-31.12.2008: 128.876 TL)’dir.<br />
Yabancı<br />
para çevrim<br />
01.01.2008 İlaveler Çıkışlar farkları Transferler 31.12.2008<br />
Maliyet<br />
Arazi ve arsalar 5.716 38 -- -- 77 5.831<br />
Yeraltı ve yerüstü düzenleri 23.988 3.779 (247) -- 51.348 78.868<br />
Binalar 23.017 -- -- 74 161 23.252<br />
Özel maliyetler 48 80 -- -- 1 129<br />
Makine, tesis ve cihazlar 517.776 116 -- -- 2.128 520.020<br />
Taşıt araçları 953 138 (20) 37 -- 1.108<br />
Döşeme ve demirbaşlar 6.927 3.003 (6) 41 143 10.108<br />
Doğal gaz kuyu geliştirme maliyetleri 10.899 -- -- -- 1.933 12.832<br />
Yapılmakta olan yatırımlar 431.492 728.680 -- 13.524 (53.859) 1.119.837<br />
1.020.816 735.834 (273) 13.676 1.932 1.771.985<br />
Birikmiş amortisman<br />
Yeraltı ve yerüstü düzenleri 8.010 2.133 (20) -- -- 10.123<br />
Binalar 2.203 804 -- 10 -- 3.017<br />
Özel maliyetler 18 15 -- -- -- 33<br />
Makine, tesis ve cihazlar 135.815 29.626 -- 6 -- 165.447<br />
Taşıt araçları 301 171 (16) 6 -- 462<br />
Döşeme ve demirbaşlar 3.093 1.191 -- -- -- 4.284<br />
Doğal gaz kuyu geliştirme maliyetleri 8.008 2.619 -- -- -- 10.627<br />
157.448 36.559 (36) 22 -- 193.993<br />
Net kayıtlı değer 863.368 1.577.992<br />
Sayfa 81<br />
<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> 2009 Faaliyet Raporu
<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> Elektrik Üretim A.Ş.<br />
31.12.2009 Tarihi İtibariyle Konsolide Finansal Tablolara İlişkin Dipnotlar<br />
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe bin Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.)<br />
DİPNOT 13 – MADDİ OLMAYAN DURAN VARLIKLAR<br />
Sayfa 82<br />
<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> 2009 Faaliyet Raporu<br />
Konsolidasyon Konsolidasyon<br />
kapsamına kapsamından<br />
dahil edilen çıkan bağlı<br />
01.01.2009 İlaveler bağlı ortaklık ortaklıklar Transfer 31.12.2009<br />
Maliyet<br />
Rüzgar enerjisi üretim hakları 16.693 -- 15 -- 45 16.753<br />
Doğal gaz kuyu açma hakları 26.761 -- -- (9) -- 26.752<br />
Hidroelektrik enerjisi üretim hakları 493.919 -- -- (493.919) -- --<br />
Jeotermal enerjisi üretim hakları 108.799 -- -- (108.799) -- --<br />
Diğer maddi olmayan duran varlıklar 7.315 1.644 -- (3.761) -- 5.198<br />
653.487 1.644 15 (606.488) 45 48.703<br />
Birikmiş itfa payları<br />
Rüzgar enerjisi üretim hakları 1.502 334 1 (1.114) -- 723<br />
Doğal gaz kuyu açma hakları 5.301 669 -- (2) -- 5.968<br />
Hidroelektrik enerjisi üretim hakları 5.488 8.232 -- (13.720) -- --<br />
Jeotermal enerjisi üretim hakları 1.209 1.813 -- (3.022) -- --<br />
Diğer 3.691 1.503 -- (113) -- 5.081<br />
17.191 12.551 1 (17.971) -- 11.772<br />
Net kayıtlı değeri 636.296 36.931<br />
01.01.2008 İlaveler 31.12.2008<br />
Maliyet<br />
Rüzgar enerjisi üretim hakları 16.693 -- 16.693<br />
Doğal gaz kuyu açma hakları 26.761 -- 26.761<br />
Hidroelektrik enerjisi üretim hakları -- 493.919 493.919<br />
Jeotermal enerjisi üretim hakları -- 108.799 108.799<br />
Diğer maddi olmayan duran varlıklar 7.055 260 7.315<br />
50.509 602.978 653.487<br />
Birikmiş itfa payları<br />
Rüzgar enerjisi üretim hakları 834 668 1.502<br />
Doğal gaz kuyu açma hakları 3.963 1.338 5.301<br />
Hidroelektrik enerjisi üretim hakları -- 5.488 5.488<br />
Jeotermal enerjisi üretim hakları -- 1.209 1.209<br />
Diğer 3.166 525 3.691<br />
7.963 9.228 17.191<br />
Net kayıtlı değeri 42.546 636.296
<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> Elektrik Üretim A.Ş.<br />
31.12.2009 Tarihi İtibariyle Konsolide Finansal Tablolara İlişkin Dipnotlar<br />
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe bin Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.)<br />
Grup’un 2008 yılında Özelleştirme İdaresi Başkanlığı tarafından Ankara Doğal Elektrik Üretim ve Ticaret A.Ş.’ne ait Tercan, Kuzgun, Mercan,<br />
İkizdere, Çıldır, Beyköy ve Ataköy Hidroelektrik santralleri ile Denizli Jeotermal santralinin 30 yıl süre ile “işletme hakkının verilmesi” ve Engil Gaz<br />
Türbinleri santralinin satış yöntemi ile özelleştirilmesine ilişkin olarak ödenen 510 milyon Amerikan Doları karşılığı 602.718 TL “Hidroelektrik<br />
enerjisi üretim hakları” ve “Jeotermal elektrik enerjisi üretim hakları” olarak maddi olmayan duran varlıklar hesabına yansıtılmıştır.<br />
DİPNOT 14 - DEVLET TEŞVİK VE YARDIMLARI<br />
Şirket’in bağlı ortaklığı Rotor, Osmaniye İlinde yapacağı 135 MW kurulu güce sahip rüzgar enerjisine dayalı elektrik üretim tesisleri projelendirme<br />
ve inşa etme yatırımları kapsamında yatırım teşviki almak amacı ile Hazine Müsteşarlığı’na başvurmuş ve 23 Ocak 2008 tarihli ve 88998 sayılı<br />
Yatırım Teşvik Belgesi temin etmiştir. İlgili teşvik belgesi yeni makine alımı konusunda %100 gümrük muafiyeti sağlamaktadır.<br />
Şirket, Bursa-Nilüfer Organize Sanayi Bölgesi’nde modernizasyon amacıyla 07.07.2008 tarihli ve 91061 sayılı ve Kırklareli-Lüleburgaz yatırımı için<br />
11.08.2008 tarihli ve 91456 sayılı %100 gümrük muafiyeti sağlayan yatırım teşvik belgeleri temin etmiştir.<br />
DİPNOT 15 – KARŞILIKLAR, KOŞULLU VARLIK VE YÜKÜMLÜLÜKLER<br />
15.1 Karşılıklar<br />
31.12.2009 31.12.2008<br />
Kısa vadeli borç karşılıkları<br />
TRT payı karşılığı 411 320<br />
Dava ve gider karşılıkları 764 2.403<br />
Ayrılan kısa vadeli borç karşılıklarının dönem içindeki hareketi aşağıdaki gibidir:<br />
1.175 2.723<br />
TRT payı karşılığı Dava ve gider karşılıkları<br />
Açılış bakiyesi, 01.01 320 2.403<br />
İlaveler 91 --<br />
Ödeme ve çıkışlar -- (1.639)<br />
Kapanış bakiyesi, 31.12 411 764<br />
15.2 Şarta bağlı varlıklar<br />
a. Satıcı ve müşterilerden alınan<br />
31.12.2009 31.12.2008<br />
Teminat mektupları 56.932 137.539<br />
Çek ve senetler 4.892 8.025<br />
61.824 145.564<br />
Sayfa 83<br />
<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> 2009 Faaliyet Raporu
<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> Elektrik Üretim A.Ş.<br />
31.12.2009 Tarihi İtibariyle Konsolide Finansal Tablolara İlişkin Dipnotlar<br />
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe bin Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.)<br />
15.3 Taahhüt ve Yükümlülükler<br />
Sayfa 84<br />
<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> 2009 Faaliyet Raporu<br />
31.12.2009 31.12.2008<br />
A. Kendi tüzel kişiliği adına vermiş 61.295 48.775<br />
B. Tam konsolidasyon kapsamında dahil edilen ortaklıklar lehine vermiş olduğu TRİ’lerin toplam tutarı 5.597 32.842<br />
C. Olağan ticari faaliyetlerinin yürütülmesi amacıyla diğer 3.<br />
kişilerin borcunu temin amacıyla vermiş olduğu TRİ’lerin toplam tutarı -- --<br />
D. Diğer verilen TRİ’lerin toplam tutarı -- --<br />
i. Ana ortak lehine vermiş olduğu TRİ’lerin toplam tutarı -- -ii.<br />
B ve C maddeleri kapsamına girmeyen diğer grup şirketleri lehine vermiş olduğu TRİ’lerin toplam tutarı 15.373 -iii.<br />
C maddesi kapsamına girmeyen 3. kişiler lehine vermiş olduğu TRİ’lerin toplam tutarı -- --<br />
Toplam 82.265 81.617<br />
a. Grup tarafından açılmış ve 31.12.2009 tarihi itibariyle devam eden davalar toplamı 25.015 TL (31.12.2008: 24.695 TL)’dir. Aynı tarih itibariyle<br />
Grup aleyhine açılmış dava toplamı 566 TL’dir (31.12.2008: 430 TL).<br />
b. <strong>Zorlu</strong> Holding A.Ş., 29.08.2008 ve 06.06.2008 tarihlerinde kullanılan 750 milyon USD (dipnot 7) kredi için garantör sıfatıyla kefil olmuştur.<br />
c. 31.12.2009 tarihi itibariyle, Grup’un kullanmış olduğu dış yatırım kredilerine ilişkin olarak maddi varlıklar üzerinde birinci dereceden<br />
60.000.000 USD ve ikinci dereceden 1.150.000 USD tutarında ipotek bulunmaktadır. Ayrıca söz konusu krediye ilişkin olarak <strong>Zorlu</strong> Holding<br />
A.Ş.’nin kefaleti bulunmaktadır.<br />
d. 31.12.2009 tarihi itibariyle Şirket’in % 73 hissedarı olduğu <strong>Zorlu</strong> Petrogas Petrol, Gaz ve Petrokimya Ürünleri İnşaat Sanayi ve Ticaret AŞ.,<br />
Enerco <strong>Enerji</strong> Sanayi ve Ticaret A.Ş. ile 1 yıllık 50.000.000 m 3 ve 5 yıllık 975.000.000 m 3 doğal gazın alımına ilişkin olarak doğal gaz satış<br />
sözleşmesi imzalanmıştır.<br />
DİPNOT 16 – KIDEM TAZMİNATI KARŞILIĞI<br />
31.12.2009 31.12.2008<br />
Uzun vadeli borç karşılıkları<br />
Kıdem tazminatı karşılığı 1.251 2.388<br />
Yürürlükteki İş Kanunu hükümleri uyarınca, çalışanlardan kıdem tazminatına hak kazanacak şekilde iş sözleşmesi sona erenlere, hak kazandıkları<br />
yasal kıdem tazminatlarının ödenmesi yükümlülüğü vardır. Ayrıca, halen yürürlükte bulunan 506 sayılı Sosyal Sigortalar Kanununun 06.03.1981<br />
tarih, 2422 sayılı ve 25.08.1999 tarih, 4447 sayılı yasalar ile değişik 60’ıncı maddesi hükmü gereğince kıdem tazminatını alarak işten ayrılma<br />
hakkı kazananlara da yasal kıdem tazminatlarını ödeme yükümlülüğü bulunmaktadır.<br />
Kıdem tazminatı ödemeleri, her hizmet yılı için 30 günlük brüt maaş üzerinden hesaplanmaktadır. İlgili bilanço tarihi itibariyle ödenecek kıdem<br />
tazminatı, 31.12.2009 tarihi itibariyle 2.365,16 TL/yıl tavanına tabidir (31.12.2008: 2.173,19 TL/yıl).
<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> Elektrik Üretim A.Ş.<br />
31.12.2009 Tarihi İtibariyle Konsolide Finansal Tablolara İlişkin Dipnotlar<br />
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe bin Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.)<br />
Kıdem tazminatı yükümlülüğü yasal olarak herhangi bir fonlamaya tabi değildir.<br />
Kıdem tazminatı yükümlülüğü, Grup’un çalışanların emekli olmasından doğan gelecekteki olası yükümlülüğün bugünkü değerinin tahminine göre<br />
hesaplanır. TMS 19 (“Çalışanlara Sağlanan Faydalar”), şirketin yükümlülüklerini tanımlanmış fayda planları kapsamında aktüeryal değerleme<br />
yöntemleri kullanılarak geliştirilmesini öngörür. Buna uygun olarak, toplam yükümlülüklerin hesaplanmasında kullanılan aktüeryal varsayımlar<br />
aşağıda belirtilmiştir:<br />
Esas varsayım, her hizmet yılı için olan azami yükümlülüğün enflasyona paralel olarak artmasıdır. Dolayısıyla, uygulanan iskonto oranı, gelecek<br />
enflasyon etkilerinin düzeltilmesinden sonraki beklenen reel oranı ifade eder. 31.12.2009 tarihi itibariyle, ekli finansal tablolarda karşılıklar,<br />
çalışanların emekliliğinden kaynaklanan geleceğe ait olası yükümlülüğünün bugünkü değeri tahmin edilerek hesaplanır. 31.12.2009 tarihi itibariyle<br />
karşılıklar yıllık %4,8 enflasyon oranı ve %11,4 iskonto oranı varsayımına göre, %5,9 (31.12.2008: %6,3) reel iskonto oranı ile hesaplanmıştır.<br />
Kıdem tazminatı yükümlülüğünün hareket tablosu aşağıdaki gibidir:<br />
01.01.- 31.12.2009 01.01.- 31.12.2008<br />
Açılış bakiyesi, 01.01 2.388 1.366<br />
Konsolidasyon kapsamından çıkan bağlı ortaklıkların etkisi (1.651) --<br />
İlaveler 1.658 1.397<br />
Dönem içerisindeki ödemeler (1.144) (375)<br />
Kapanış bakiyesi, 31.12 1.251 2.388<br />
DİPNOT 17 – DİĞER VARLIK VE YÜKÜMLÜLÜKLER<br />
31.12.2009 31.12.2008<br />
Diğer dönen varlıklar<br />
Devreden KDV 48.932 38.492<br />
Peşin ödenen vergi ve fonlar 837 48.052<br />
Verilen iş avansları 248 187<br />
Peşin ödenen giderler 4.839 4.601<br />
Gelir tahakkukları 17.432 38.646<br />
Verilen sipariş avansları 1.229 2.670<br />
73.517 132.648<br />
Gelir tahakkukları, 31 Aralık tarihine kadar TEİAŞ’a elektrik enerjisi teslim edilen ancak 15 Ocak tarihinde faturası kesilecek alacaklar ile ilişkilidir.<br />
21.12.2004 tarihli ve 25677 sayılı resmi gazetede yayımlanan Elektrik Piyasası Dengeleme ve Uzlaştırma Yönetmeliği gereği Grup Türkiye Elektrik<br />
İletim A.Ş. (“TEİAŞ”)’ye her ayın 15. günü fatura kesmektedir.<br />
Diğer kısa vadeli yükümlülükler<br />
Ödenecek vergi ve fonlar 9.360 3.091<br />
Ödenecek sosyal güvenlik kesintileri 316 795<br />
Diğer 96 569<br />
9.772 4.455<br />
Sayfa 85<br />
<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> 2009 Faaliyet Raporu
<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> Elektrik Üretim A.Ş.<br />
31.12.2009 Tarihi İtibariyle Konsolide Finansal Tablolara İlişkin Dipnotlar<br />
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe bin Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.)<br />
DİPNOT 18 – ÖZKAYNAKLAR<br />
a) Ödenmiş sermaye<br />
Sayfa 86<br />
<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> 2009 Faaliyet Raporu<br />
31.12.2009 31.12.2008<br />
(Tarihi değer esasına dayalı)<br />
Her bir hisse için 1 TL nominal değer<br />
Kayıtlı sermaye tavanı 500.000 190.000<br />
Çıkarılmış sermaye 281.665 81.665<br />
<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> sermayesinin 81.665 TL’den 281.665 TL’ye yükseltilmesi nedeniyle, ihraç edilen toplam 200.000 TL nominal değerli hisse senetleri<br />
ortaklarının rüçhan haklarını 18.09.2009 ile 02.10.2009 tarihleri arasında kullanmaları suretiyle satılmıştır. Şirket’in gerçekleştirdiği nakit sermaye<br />
artırımı kapsamında, pay sahipleri tarafından rüçhan hakkı kullanılarak satın alınmayan 189.603 TL nominal değerindeki payların 89.002 adedi<br />
09.10.2009, 100.601 adedi 12.10.2009 tarihinde birincil piyasada halka arz edilmek sureti ile satılmıştır.<br />
Şirket’in sermaye artırım sonrası ortaklık yapısı aşağıdaki şekilde değişmiştir:<br />
Artırım öncesi Artırım sonrası<br />
31.12.2008 itibariyle sermaye 31.12.2009 itibariyle sermaye<br />
Nakit<br />
sermaye<br />
Oran Tutar artışı Oran Tutar<br />
<strong>Zorlu</strong> Holding A.Ş. %43,2 35.288 80.610 %41,2 115.898<br />
Korteks Mensucat Sanayi ve Ticaret A.Ş. %17,5 14.330 35.095 %17,5 49.425<br />
Halka açık %29,4 24.016 66.064 %32,0 90.080<br />
Diğer %9,9 8.031 18.231 %9,3 26.262<br />
Şirket’in bilanço tarihleri itibariyle sermaye yapısı aşağıdaki gibidir:<br />
%100,0 81.665 200.000 %100,0 281.665<br />
Pay% Tutar<br />
31.12.2009 31.12.2008 31.12.2009 31.12.2008<br />
<strong>Zorlu</strong> Holding A.Ş. %41,2 %43,2 115.898 35.288<br />
Korteks Mensucat A.Ş. %17,5 %17,5 49.425 14.330<br />
Halka açık %32,0 %29,4 90.080 24.016<br />
Diğer %9,3 %9,9 26.262 8.031<br />
Kayıtlı sermaye %100,0 %100,0 281.665 81.665<br />
Sermaye düzeltmesi 102.575 102.575<br />
Toplam ödenmiş sermaye 384.240 184.240
<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> Elektrik Üretim A.Ş.<br />
31.12.2009 Tarihi İtibariyle Konsolide Finansal Tablolara İlişkin Dipnotlar<br />
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe bin Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.)<br />
Şirket’in sermayesi aşağıdaki gruplara ayrılmıştır:<br />
31.12.2009 31.12.2008<br />
Grup Hisse senedi cinsi Hisse senedi adedi Tutar Hisse senedi adedi Tutar<br />
A Nama 2.816.653.500 28.166 816.653.500 8.166<br />
B Nama 25.349.881.500 253.499 7.349.881.500 73.499<br />
Şirket’in Ana Sözleşmesi ile (A) grubu hisse senedi sahiplerine tanınan imtiyazlar aşağıdaki gibidir:<br />
28.166.535.000 281.665 8.166.535.000 81.665<br />
Şirket’in işleri ve idaresi, tamamı <strong>Zorlu</strong> Holding A.Ş.’ye ait (A) grubu pay sahipleri arasından veya gösterecekleri adaylar arasından Genel Kurul<br />
tarafından seçilecek en az 5 en çok 11 üyeden meydana gelen bir yönetim kurulu tarafından idare olunur.<br />
b) Sermaye enflasyon düzeltmesi farkları<br />
Sermaye düzeltme farkları, Şirket sermayesinin enflasyona (31.12.2004 tarihindeki satın alma gücünde) göre düzeltilmiş toplam tutarı ile Şirket’in<br />
enflasyon düzeltmesi öncesindeki sermaye tutarı arasındaki farkı ifade eder.<br />
31.12.2009 31.12.2008<br />
Sermaye enflasyon düzeltmesi farkları 102.575 102.575<br />
c) Yabancı para çevrim farkları<br />
Yabancı ülkelerde yerleşik bağlı ortaklıkların aktif ve pasifleri bilanço tarihindeki döviz kuru, gelir ve giderleri ortalama döviz kuru kullanılarak Türk<br />
Lirası’na çevrilmiştir. Kapanış ve ortalama kur kullanımı sonucu ortaya çıkan kur farkları özkaynak içerisindeki yabancı para çevirim farkları kalemi<br />
altında takip edilmektedir.<br />
Yabancı para çevrim farkı (19.306) (28.588)<br />
d) Kârdan ayrılan kısıtlanmış yedekler (“Yasal yedekler”)<br />
Türk Ticaret Kanunu’na göre yasal yedekler birinci ve ikinci tertip yasal yedekler olmak üzere ikiye ayrılır. Türk Ticaret Kanunu’na göre birinci<br />
tertip yasal yedekler, şirketin ödenmiş sermayesinin %20’sine ulaşılıncaya kadar, kanuni net kârın %5’i olarak ayrılır. İkinci tertip yasal yedekler ise<br />
ödenmiş sermayenin %5’ini aşan dağıtılan kârın %10’udur. Türk Ticaret Kanunu’na göre, yasal yedekler ödenmiş sermayenin %50’sini geçmediği<br />
sürece sadece zararları netleştirmek için kullanılabilir, bunun dışında herhangi bir şekilde kullanılması mümkün değildir.<br />
Yasal yedekler 2.668 3.524<br />
e) Geçmiş yıllar kârları (zararları)<br />
Olağanüstü yedekler 78.138 78.138<br />
Geçmiş yıl kârları (zararları) (329.120) 11.814<br />
Diğer özsermaye enflasyon düzeltmesi farkları 5.305 5.305<br />
(245.677) 95.257<br />
Sayfa 87<br />
<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> 2009 Faaliyet Raporu
<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> Elektrik Üretim A.Ş.<br />
31.12.2009 Tarihi İtibariyle Konsolide Finansal Tablolara İlişkin Dipnotlar<br />
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe bin Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.)<br />
Diğer özsermaye enflasyon düzeltmesi farkları sadece bedelsiz sermaye artırımı veya zarar mahsubunda; olağanüstü yedeklerin kayıtlı değerleri<br />
ise, bedelsiz sermaye artırımı, nakit kâr dağıtımı ya da zarar mahsubunda kullanılabilecektir.<br />
DİPNOT 19 – SATIŞ GELİRLERİ<br />
Sayfa 88<br />
<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> 2009 Faaliyet Raporu<br />
01.01.-31.12.2009 01.01.-31.12.2008<br />
Yurt içi satış gelirleri 544.821 517.547<br />
Yurt dışı satış gelirleri 4.201 15.824<br />
Brüt satış gelirleri 549.022 533.371<br />
Satışlardan indirimler (1.633) (2.080)<br />
DİPNOT 20 –PAZARLAMA, SATIŞ VE DAĞITIM GİDERLERİ, GENEL YÖNETİM GİDERLERİ<br />
547.389 531.291<br />
Pazarlama, satış ve dağıtım giderleri 6.579 7.481<br />
Genel yönetim giderleri 31.338 42.582<br />
Faaliyet giderleri toplamı 37.917 50.063<br />
DİPNOT 21 – NİTELİKLERİNE GÖRE GİDERLER<br />
Niteliklerine göre giderler satışların maliyeti, pazarlama, satış ve dağıtım giderleri ve genel yönetim giderleri toplamıdır.<br />
İlk madde, malzeme ve ticari mal giderleri 312.314 333.997<br />
İşçi ve personel gideri 16.364 16.288<br />
<strong>Enerji</strong> gideri 13.016 8.918<br />
Amortisman ve tükenme payları 43.692 36.463<br />
Dışarıdan sağlanan fayda ve hizmetler 12.856 12.327<br />
Bakım onarım giderleri 18.873 12.349<br />
<strong>Enerji</strong> nakil hatları dağıtım giderleri 1.792 2.744<br />
Türkiye Elektrik İletim A.Ş. sıfır bakiye düzeltme giderleri 24.145 18.637<br />
Diğer 13.835 33.519<br />
456.887 475.242
<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> Elektrik Üretim A.Ş.<br />
31.12.2009 Tarihi İtibariyle Konsolide Finansal Tablolara İlişkin Dipnotlar<br />
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe bin Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.)<br />
DİPNOT 22 – DİĞER FAALİYETLERDEN GELİR VE GİDERLER<br />
01.01.-31.12.2009 01.01.-31.12.2008<br />
Konusu kalmayan karşılıklar 44 1.910<br />
Maddi duran varlık satış kârı 1.182 168<br />
Finansal varlık satış kârı 186.827 --<br />
Sigorta tazminat gelirleri 374 542<br />
Diğer 3.274 59<br />
Diğer faaliyetlerden gelirler 191.701 2.679<br />
Finansal varlık satış zararı 6.745 --<br />
Kapatılan kuyu giderleri (dipnot 11) 1.356 2.761<br />
Maddi duran varlık satış zararı 1.165 --<br />
Finansal yatırımlar karşılık gideri (dipnot 6) 4.835 --<br />
TRT payı cezası -- 9.626<br />
Diğer giderler 424 21<br />
Diğer faaliyetlerden giderler 14.525 12.408<br />
186.827 TL tutarındaki finansal varlık satış kârı ve 6.745 TL tutarındaki finansal varlık satış zararı Şirket’in ve bağlı ortaklığı <strong>Zorlu</strong> Petrogas’ın<br />
23.06.2009 tarihi itibariyle sattıkları Trakya Doğalgaz, <strong>Zorlu</strong> Doğal Elektrik ve <strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> ve İnşaat Sanayi ve Ticaret A.Ş. ile Gaziantep Doğal<br />
Gaz, <strong>Zorlu</strong> Doğalgaz, <strong>Zorlu</strong> Elektrik, <strong>Zorlu</strong> Endüstriyel, <strong>Zorlu</strong> O/M’de sahip olduğu hisselerin satışından kaynaklanmaktadır (dipnot 28).<br />
DİPNOT 23 – FİNANSAL GELİRLER<br />
Kambiyo kârları 359.710 424.592<br />
Faiz gelirleri 33.111 2.378<br />
Ertelenmiş finansman gelirleri 1.528 577<br />
Finansal gelirler 394.349 427.547<br />
DİPNOT 24 – FİNANSAL GİDERLER<br />
Kambiyo zararları 358.108 457.971<br />
Ertelenmiş faiz gideri 17.874 5.249<br />
Faiz giderleri 131.805 85.541<br />
Banka komisyon ve diğer finansman gideri 7.839 2.688<br />
Finansal giderler 515.626 551.449<br />
Sayfa 89<br />
<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> 2009 Faaliyet Raporu
<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> Elektrik Üretim A.Ş.<br />
31.12.2009 Tarihi İtibariyle Konsolide Finansal Tablolara İlişkin Dipnotlar<br />
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe bin Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.)<br />
DİPNOT 25 – VERGİ VARLIK VE YÜKÜMLÜLÜKLERİ<br />
a) Dönem kârı vergi yükümlülüğü<br />
Sayfa 90<br />
<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> 2009 Faaliyet Raporu<br />
01.01.- 31.12.2009 01.01.- 31.12.2008<br />
Sürdürülen faaliyetler vergi öncesi dönem kârı (zararı) 146.401 (77.582)<br />
Yerel vergi oranı 20% 20%<br />
Vergi oranı üzerinden vergi gideri (29.280) 15.516<br />
Geçmiş yıl zararlarının kullanılmayan kısmı -- (10.258)<br />
İstisnalar 10.695 20.100<br />
Kanunen kabul edilmeyen giderler (4.250) (41.984)<br />
Kullanılmayan yatırım indirimin iptali -- (34.877)<br />
Diğer ülkelerdeki farklı vergi oranları etkisi -- 487<br />
Üzerinden vergi hesaplanmayan farklar 16.784 9.583<br />
Grup’un dönem vergi karşılığı aşağıdaki gibidir:<br />
(6.051) (41.433)<br />
Dönem vergi gideri 4.440 5.402<br />
Ertelenmiş vergi gideri 1.611 36.031<br />
Sürdürülen faaliyetler vergi gideri 6.051 41.433<br />
Türkiye’de, kurumlar vergisi oranı 1 Ocak 2006 tarihinden itibaren %20’dir.<br />
Kurumlar vergisi oranı kurumların ticari kazancına vergi yasaları gereğince indirim kabul edilmeyen giderlerin ilave edilmesi, vergi yasalarında yer<br />
alan istisna ve indirimlerin indirilmesi sonucu bulunacak vergi matrahına uygulanır. Kâr dağıtılmadığı takdirde başka bir vergi ödenmemekte olup<br />
kârın tamamının veya bir kısmının temettü olarak;<br />
• Gerçek kişilere<br />
• Gelir ve Kurumlar Vergisi’nden istisna veya muaf gerçek ve tüzel kişilere,<br />
• Dar mükellef gerçek ve tüzel kişilere,<br />
Dağıtılması halinde %15 Gelir Vergisi Stopajı hesaplanır. Dönem kârının sermayeye ilavesi halinde, kâr dağıtımı sayılmaz ve stopaj uygulanmaz.<br />
Kurumlar üçer aylık mali kârları üzerinden %20 oranında geçici vergi hesaplar ve o dönemi izleyen ikinci ayın 10’uncu gününe kadar beyan edip<br />
17’nci günü akşamına kadar öderler. Yıl içinde ödenen geçici vergi o yıla ait olup izleyen yıl verilecek kurumlar vergisi beyannamesi üzerinden<br />
hesaplanacak kurumlar vergisinden mahsup edilir.
<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> Elektrik Üretim A.Ş.<br />
31.12.2009 Tarihi İtibariyle Konsolide Finansal Tablolara İlişkin Dipnotlar<br />
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe bin Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.)<br />
En az iki yıl süre ile elde tutulan iştirak hisseleri ile gayrimenkullerin satışından doğan kârların %75’i, Kurumlar Vergisi Kanunu’nda öngörüldüğü<br />
şekilde sermayeye eklenmesi şartı ile vergiden istisnadır.<br />
Türk vergi mevzuatına göre beyanname üzerinde gösterilen mali zararlar 5 yılı aşmamak kaydıyla dönem kurum kazancından indirilebilirler.<br />
Ancak, mali zararlar, geçmiş yıl kârlarından mahsup edilemez.<br />
Türkiye’de ödenecek vergiler konusunda vergi otoritesi ile mutabakat sağlamak gibi bir uygulama bulunmamaktadır. Kurumlar vergisi<br />
beyannameleri hesap döneminin kapandığı ayı takip eden dördüncü ayın 25’inci günü akşamına kadar bağlı bulunulan vergi dairesine verilir.<br />
Bununla beraber, vergi incelemesine yetkili makamlar beş yıl zarfında muhasebe kayıtlarını inceleyebilir ve hatalı işlem tespit edilirse ödenecek<br />
vergi miktarları değişebilir.<br />
Bilanço tarihleri itibariyle Grup’un vergi yükümlülüğü aşağıdaki gibidir:<br />
31.12.2009 31.12.2008<br />
Kurumlar vergisi karşılığı 4.436 21.861<br />
Peşin ödenen vergiler (-) (3.446) (12.472)<br />
Kurumlar vergisi karşılığı net 990 9.389<br />
Ertelenen vergi yükümlülükleri, net 39.473 8.182<br />
40.463 17.571<br />
b) Ertelenen vergi<br />
Grup, ertelenen gelir vergisi varlık ve yükümlülüklerini, bilanço kalemlerinin SPK Seri XI, No: 29 sayılı Tebliğ ve yasal finansal tabloları arasındaki<br />
farklı değerlendirilmelerin sonucunda ortaya çıkan geçici farkların etkilerini dikkate alarak hesaplamaktadır. Söz konusu geçici farklar genellikle<br />
gelir ve giderlerin, tebliğ ve vergi kanunlarına göre değişik raporlama dönemlerinde muhasebeleşmesinden kaynaklanmaktadır.<br />
Geçici farklar üzerinden yükümlülük metoduna göre hesaplanan ve ertelenen vergi varlıkları ile vergi yükümlülüğü için Türkiye’de bulunan ve<br />
önceki dönemlerde kazanılmış yatırım indirim hakkını kullanan Şirket için %20 (2008:%20), yurt içi diğer şirketler için %20 ve yurt dışındaki<br />
şirket için bağlı bulunduğu ülkenin vergi oranı esas alınmaktadır.<br />
Sayfa 91<br />
<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> 2009 Faaliyet Raporu
<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> Elektrik Üretim A.Ş.<br />
31.12.2009 Tarihi İtibariyle Konsolide Finansal Tablolara İlişkin Dipnotlar<br />
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe bin Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.)<br />
Bilanço tarihleri itibariyle birikmiş geçici farklar ve ertelenen vergi varlık ve yükümlülüklerinin yürürlükteki vergi oranları kullanılarak hazırlanan<br />
dökümü aşağıdaki gibidir:<br />
Sayfa 92<br />
<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> 2009 Faaliyet Raporu<br />
Kümülatif geçici farklar Ertelenmiş vergi<br />
31.12.2009 31.12.2008 31.12.2009 31.12.2008<br />
Ertelenen vergi varlıkları<br />
Kıdem tazminatı karşılığı 1.251 2.388 250 478<br />
Gider karşılıkları 1.945 1.351 389 270<br />
Şüpheli alacak karşılığı 9.385 9.386 1.877 1.877<br />
Mahsup edilecek geçmiş yıllar zararı 74.796 134.314 14.959 26.863<br />
Diğer 6.633 5.173 1.327 1.166<br />
18.802 30.654<br />
Ertelenen vergi yükümlülükleri<br />
Maddi ve maddi olmayan duran varlıkların kayıtlı<br />
değerleri ile vergi matrahları arasındaki net fark 289.814 185.907 57.963 36.357<br />
Ertelenmiş finansman geliri 427 12.201 85 2.440<br />
Diğer 1.135 193 227 39<br />
Ertelenen vergi yükümlülüklerinin hareket tablosu aşağıdaki gibidir:<br />
58.275 38.836<br />
01.01.-31.12.2009 01.01.-31.12.2008<br />
Dönem başı ertelenen vergi yükümlülüğü, net (8.182) (2.363)<br />
Konsolidasyon kapsamından çıkan bağlı ortaklıklar etkisi (36.470) --<br />
Durdurulan faaliyetler ertelenmiş vergi geliri, net 6.875 29.792<br />
Çevrim farkları (85) 420<br />
Dönem ertelenen vergi karşılığı (1.611) (36.031)<br />
Dönem sonu ertelenen vergi yükümlülüğü, net (39.473) (8.182)
<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> Elektrik Üretim A.Ş.<br />
31.12.2009 Tarihi İtibariyle Konsolide Finansal Tablolara İlişkin Dipnotlar<br />
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe bin Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.)<br />
DİPNOT 26 – HİSSE BAŞINA KAZANÇ (KAYIP)<br />
01.01.- 31.12.2009 01.01.- 31.12.2008<br />
Sürdürülen faaliyetlerden hisse başına kazanç:<br />
Sürdürülen faaliyetler dönem kârı/zararı 140.350 (119.015)<br />
Sürdürülen faaliyetlerden azınlık paylarına ait net dönem kârı/zararı 7.036 (25.421)<br />
Sürdürülen faaliyetlerden ana ortaklığa ait net dönem kârı/zararı 147.386 (144.436)<br />
Çıkarılmış hisselerinin ağırlıklı ortalama adedi 12.440.507.603 8.166.535.000<br />
Sürdürülen faaliyetlerden hisse başına kazanç/kayıp – TL, tam 0,01 (0,02)<br />
Durdurulan faaliyetlerden hisse başına kazanç:<br />
Durdurulan faaliyetler dönem kârı/zararı (37.296) (155.618)<br />
Durdurulan faaliyetlerden azınlık paylarına ait net dönem kârı/zararı (12.199) (36.200)<br />
Durdurulan faaliyetlerden ana ortaklığa ait net dönem kârı/zararı (49.495) (191.818)<br />
Çıkarılmış hisselerinin ağırlıklı ortalama adedi 12.440.507.603 8.166.535.000<br />
Durdurulan faaliyetlerden hisse başına kayıp – TL, tam (0,00) (0,02)<br />
Hisse başına kazanç/kayıp:<br />
Net dönem kârı/zararı 103.054 (274.633)<br />
Azınlık paylarına ait net dönem kârı/zararı (5.163) (61.621)<br />
Ana ortaklığa ait net dönem kârı/zararı 97.891 (336.254)<br />
Çıkarılmış hisselerinin ağırlıklı ortalama adedi 12.440.507.603 8.166.535.000<br />
Hisse başına kazanç/kayıp – TL, tam 0,01 (0,04)<br />
Sayfa 93<br />
<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> 2009 Faaliyet Raporu
<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> Elektrik Üretim A.Ş.<br />
31.12.2009 Tarihi İtibariyle Konsolide Finansal Tablolara İlişkin Dipnotlar<br />
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe bin Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.)<br />
DİPNOT 27 – İLİŞKİLİ TARAF AÇIKLAMALARI<br />
31.12.2009 31.12.2008<br />
a) İlişkili taraflardan kısa vadeli ticari alacaklar<br />
Korteks Mensucat Sanayi ve Ticaret A.Ş. 5.219 2.918<br />
<strong>Zorlu</strong>teks Tekstil Ticaret ve Sanayi A.Ş. 2.458 2.203<br />
<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> Pakistan Ltd. -- 21.265<br />
Trakya Bölgesi Doğalgaz Dağıtım A.Ş. 65.051 --<br />
Gazdaş Gaziantep Doğalgaz Dağıtım A.Ş. 16.113 --<br />
<strong>Zorlu</strong> Doğal Elektrik Üretimi A.Ş 3.762 --<br />
Diğer ilişkili kuruluşlar 4.253 2.004<br />
96.856 28.390<br />
Ertelenmiş finansman gideri (-) (31) (107)<br />
b) İlişkili taraflardan kısa vadeli diğer alacaklar<br />
Sayfa 94<br />
<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> 2009 Faaliyet Raporu<br />
96.825 28.283<br />
<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> Pakistan Ltd. -- 9.190<br />
<strong>Zorlu</strong> O/M <strong>Enerji</strong> Tesisleri İşletme ve Bakım Hizmetleri A.Ş. 17.611 --<br />
Gazdaş Gaziantep Doğalgaz Dağıtım A.Ş. 8.728 --<br />
Diğer ilişkili kuruluşlar 68 --<br />
c) İlişkili taraflara kısa vadeli ticari borçlar<br />
26.407 9.190<br />
<strong>Zorlu</strong> Holding A.Ş. 6.397 9.026<br />
Trakya Bölgesi Doğalgaz Dağıtım A.Ş. 6.364 --<br />
Diğer ilişkili kuruluşlar 656 2.715<br />
13.417 11.741<br />
Ertelenmiş finansman gideri (-) (74) (100)<br />
d) İlişkili taraflara uzun vadeli ticari borçlar<br />
13.343 11.641<br />
<strong>Zorlu</strong> Endüstriyel ve <strong>Enerji</strong> Tesisleri İnşaat Ticaret A.Ş. 60.449 --
<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> Elektrik Üretim A.Ş.<br />
31.12.2009 Tarihi İtibariyle Konsolide Finansal Tablolara İlişkin Dipnotlar<br />
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe bin Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.)<br />
e) İlişkili taraflara uzun vadeli diğer borçlar<br />
31.12.2009 31.12.2008<br />
<strong>Zorlu</strong> Holding A.Ş. 369.075 524.441<br />
<strong>Zorlu</strong> Endüstriyel ve <strong>Enerji</strong> Tesisleri İnşaat Ticaret A.Ş. 52.684 --<br />
Trakya Bölgesi Doğalgaz Dağıtım A.Ş. 423 --<br />
<strong>Zorlu</strong> Elektrik <strong>Enerji</strong>si İthalat İhracat ve Toptan Ticaret A.Ş. 1.763 --<br />
Diğer ilişkili kuruluşlar 4.609 --<br />
f) İlişkili taraflarla yapılan işlemler<br />
428.554 524.441<br />
Faaliyet Diğer Finansal Finansal<br />
Satış giderleri gelirler gider gelir<br />
01.01.-31.12.2009<br />
<strong>Zorlu</strong> Holding A.Ş. 650 5.779 32.469 40.306 39.595<br />
Korteks Mensucat Sanayi ve Ticaret A.Ş. 44.261 227 -- 2.366 --<br />
<strong>Zorlu</strong>teks Tekstil Ticaret ve Sanayi A.Ş. 22.476 100 36 649 --<br />
Trakya Bölgesi Doğalgaz Dağıtım A.Ş. 22.612 -- 673 2.423 3.742<br />
<strong>Zorlu</strong> Endüstriyel ve <strong>Enerji</strong> Tesisleri İnşaat Ticaret A.Ş. -- 10 1.037 16.984 17.324<br />
Diğer ilişkili kuruluşlar 5.961 3.689 2.020 4.443 8.202<br />
95.960 9.805 36.235 67.171 68.863<br />
01.01.-31.12.2008<br />
<strong>Zorlu</strong> Holding A.Ş. -- 6.584 -- 85.652 42.543<br />
Korteks Mensucat Sanayi ve Ticaret A.Ş. 38.848 435 -- -- --<br />
<strong>Zorlu</strong>teks Tekstil Ticaret ve Sanayi A.Ş. 23.082 43 29 -- --<br />
Diğer ilişkili kuruluşlar 511 514 169 140 5.106<br />
62.441 7.576 198 85.792 47.649<br />
<strong>Zorlu</strong>teks Tekstil Ticaret ve Sanayi A.Ş. Şirket’in sermayedarı ve ana ortaklığı olan <strong>Zorlu</strong> Holding A.Ş.’nin bağlı ortaklığıdır.<br />
h) Yönetim Kurulu başkan ve üyeleriyle, genel müdür, genel koordinatör, genel müdür yardımcılarına sağlanan faydalar: 31.12.2009 tarihi<br />
itibariyle toplam ödenen maaş ve ücretler 2.207 TL’dir (31.12.2008: 2.533 TL).<br />
Sayfa 95<br />
<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> 2009 Faaliyet Raporu
<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> Elektrik Üretim A.Ş.<br />
31.12.2009 Tarihi İtibariyle Konsolide Finansal Tablolara İlişkin Dipnotlar<br />
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe bin Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.)<br />
DİPNOT 28 – DURDURULAN FAALİYETLER<br />
Şirket Faaliyet konusu Ülke<br />
<strong>Zorlu</strong> Doğal Elektrik Üretimi A.Ş. Elektrik üretimi Türkiye<br />
<strong>Zorlu</strong> Elektrik <strong>Enerji</strong>si İthalat İhracat ve Toptan Ticaret A.Ş. Elektrik alımı ve satışı Türkiye<br />
<strong>Zorlu</strong> O/M <strong>Enerji</strong> Tesisleri İşletme ve Bakım Hizmetleri A.Ş. <strong>Enerji</strong> tesisi bakım hizmetleri Türkiye<br />
<strong>Zorlu</strong> Endüstriyel ve <strong>Enerji</strong> Tesisleri İnşaat Ticaret A.Ş. <strong>Enerji</strong> tesis inşaat hizmetleri Türkiye<br />
Trakya Bölgesi Doğalgaz Dağıtım A.Ş. Doğal gaz dağıtımı Türkiye<br />
Gazdaş Gaziantep Doğalgaz Dağıtım A.Ş. Doğal gaz dağıtımı Türkiye<br />
<strong>Zorlu</strong> Doğalgaz İthalat İhracat ve Toptan Ticaret A.Ş. Doğal gaz alımı ve satışı Türkiye<br />
• <strong>Zorlu</strong> Doğal Elektrik Üretimi A.Ş. (“<strong>Zorlu</strong> Doğal Elektrik”)<br />
<strong>Zorlu</strong> Doğal Elektrik, enerji, buhar ve ısı ihtiyacını karşılamak üzere hidroelektrik ve jeotermal santralleri başta olmak üzere her türlü yenilenebilir<br />
enerji kaynaklarına dayalı elektrik enerjisi üretim tesisleri kurmak amacıyla 2008 yılında kurulmuştur.<br />
Grup, Özelleştirme İdaresi Başkanlığı tarafından Ankara Doğal Elektrik Üretim ve Ticaret A.Ş.’ne ait Tercan, Kuzgun, Mercan, İkizdere, Çıldır,<br />
Beyköy ve Ataköy Hidroelektrik santralleri ile Denizli Jeotermal santralinin 30 yıl süre ile “işletme hakkının verilmesi” ve Engil Gaz Türbinleri<br />
santralinin satış yöntemi ile özelleştirilmesine ilişkin olarak 05 Mart 2008 tarihinde açık arttırma yöntemiyle yapılan ihaleyi 510 milyon USD<br />
teklif vererek kazanmış, Özelleştirme Yüksek Kurulu aşağıda sunulan enerji santrallerinin devirleri ve satışını 07.05.2008 tarihinde onaylamıştır.<br />
01.09.2008 tarihinde imzalanan anlaşma neticesinde ihale bedelinin tamamı nakden ödenmiştir.<br />
Elektrik Lisans Lisans Elektrik üretimi/ Yıllık üretim<br />
Bölge santrali tipi verilme tarihi süresi Güç kapasitesi KW saat<br />
Van Motorin 21.08.2008 49 yıl 15,0 MW 2.300.000<br />
Denizli Jeotermal 21.08.2008 29 yıl 15,0 MW 83.000.000<br />
Tokat Hidroelektrik 21.08.2008 30 yıl 5,5 MW 8.000.000<br />
Eskişehir Hidroelektrik 21.08.2008 30 yıl 16,8 MW 59.000.000<br />
Kars Hidroelektrik 21.08.2008 30 yıl 15,4 MW 46.800.000<br />
Rize Hidroelektrik 21.08.2008 30 yıl 18,6 MW 109.000.000<br />
Erzurum Hidroelektrik 21.08.2008 30 yıl 20,9 MW 24.000.000<br />
Tunceli Hidroelektrik 21.08.2008 30 yıl 20,4 MW 85.000.000<br />
Erzincan Hidroelektrik 21.08.2008 30 yıl 15,0 MW 45.000.000<br />
Toplam 142,6 MW 462.100.000<br />
Denizli ili Sarayköy ilçesi üretim lisansı 21 Ağustos 2008 tarihli EPDK kararı ile 01 Eylül 2008 tarihinden geçerli olmak üzere 29 yıl 3 ay 17 gündür.<br />
• <strong>Zorlu</strong> Elektrik <strong>Enerji</strong> İthalat İhracat ve Toptan Ticaret A.Ş. (“<strong>Zorlu</strong> Elektrik”)<br />
<strong>Zorlu</strong> Elektrik, elektrik enerjisinin yurt içinden ve serbest bölgelerden satın alınarak, yurt içinde toptan veya doğrudan satışı ya da yurt dışı ülkelere<br />
ihraç edilmesi amacıyla 2003 yılında kurulmuş olup 23.10.2003 tarihinde EPDK’dan temin ettiği “Toptan Satış Lisansı”nın süresi 10 yıldır.<br />
• <strong>Zorlu</strong> O/M <strong>Enerji</strong> Tesisleri İşletme ve Bakım Hizmetleri A.Ş. (“<strong>Zorlu</strong> O/M”)<br />
<strong>Zorlu</strong> O/M 2000 yılında kurulmuş olup Grup’un tüm enerji santralleri ile Türkiye’de ve Yunanistan’da üçüncü şahıslara ait sekiz adet enerji<br />
santraline uzun dönemli işletme ve bakım hizmetleri sağlamaktadır. Türkiye, Yunanistan, Kuveyt ve Hindistan’da bulunan enerji santrallerine<br />
montaj, devreye alma tadilat ve kısa dönemli bakım hizmetleri vermektedir. Ayrıca Grup’un Rusya ve Pakistan’da yatırım aşamasında bulunan<br />
enerji santrallerinin işletme ve bakım hizmetlerini üstlenmiştir.<br />
Sayfa 96<br />
<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> 2009 Faaliyet Raporu
<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> Elektrik Üretim A.Ş.<br />
31.12.2009 Tarihi İtibariyle Konsolide Finansal Tablolara İlişkin Dipnotlar<br />
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe bin Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.)<br />
• <strong>Zorlu</strong> Endüstriyel ve <strong>Enerji</strong> Tesisleri İnşaat Ticaret A.Ş. (“<strong>Zorlu</strong> Endüstriyel”)<br />
Endüstri ve enerji tesis projeleri geliştirmek, uygulamak ve finansal destek sağlamak amacıyla 2000 yılında faaliyete geçmiş olup Grup’un<br />
Lüleburgaz ve Rusya’da kurulan ve İsrail’de kurulacak olan çevrim santrallerinin EPC (Anahtar teslimi inşaat ve montaj) sorumluluğunu ayrıca<br />
2008 yılında Osmaniye’de ve Pakistan’da kurulmakta olan Rüzgar Santrallerinin anahtar teslim kurulumunu üstlenmiştir. <strong>Zorlu</strong> Endüstriyel’in<br />
14.06.2007 tarihinde <strong>Enerji</strong> Piyasası Düzenleme Kurumu’ndan (“EPDK”) temin ettiği “Yapım ve Hizmet Sertifikası Lisansı”nın süresi 10 yıldır.<br />
• Trakya Bölgesi Doğalgaz Dağıtım A.Ş. (“Trakya Doğal Gaz ”)<br />
Trakya Doğal Gaz 2005 yılında kurulmuş olup konut ve sanayi kuruluşlarına doğal gaz dağıtımı alanında faaliyet göstermektedir. Trakya Doğal Gaz<br />
Ağustos 2006 tarihinde kazanılan ihale sonucu Tekirdağ, Muratlı, Edirne, Kırklareli, Kavaklı, Babaeski, Lüleburgaz, Evrensekiz, Büyükkarıştıran,<br />
Misinli, Ulaş, Çerkezköy, Kapaklı, Kızılpınar, Karaağaç, Velimeşe, Veliköy’den oluşan Trakya bölgesindeki yerleşim alanlarında 25.01.2006<br />
tarihinden itibaren 30 yıl süreyle doğal gaz dağıtım lisansını temin etmiştir. İhale sonucu ilk sekiz yıl birim hizmet ve amortisman bedeli “0” sıfır<br />
cent/Kwh ve abone bağlantı bedeli “0” sıfır ABD Doları olarak belirlenmiştir. Sekizinci yıldan sonra doğal gaz satış koşulları EPDK tarafından<br />
tespit edilecektir.<br />
• Gazdaş Gaziantep Doğalgaz Dağıtım A.Ş. (“Gaziantep Doğal Gaz”)<br />
2005 yılında kurulmuş olup konut ve sanayi kuruluşlarına doğal gaz dağıtımı alanında faaliyet göstermektedir. Grup Ağustos 2005 tarihinde<br />
kazanılan ihale sonucu Gaziantep, Kilis ve Nizip’ten oluşan yerleşim yerlerine 24 Şubat 2006 tarihinden itibaren 30 yıl süreyle doğal gaz dağıtımı<br />
yapma lisansını temin etmiştir. İhale sonucu ilk sekiz yıl birim hizmet ve amortisman bedeli “0” sıfır cent/Kwh ve abone bağlantı bedeli “30” otuz<br />
ABD Doları olarak belirlenmiştir. Sekizinci yıldan sonra doğal gaz satış koşulları EPDK tarafından tespit edilecektir.<br />
• <strong>Zorlu</strong> Doğalgaz İthalat İhracat ve Toptan Ticaret A.Ş. (“<strong>Zorlu</strong> Doğal Gaz”)<br />
<strong>Zorlu</strong> Doğal Gaz, sıkıştırılmış doğal gaz (“CNG”) ve sıvılaştırılmış doğal gazın (“LNG”) yurt içinden ve yurt dışından satın alınarak yurt içinde<br />
satışı ve yurt dışı ülkelere ihraç edilmesi amacıyla 2003 yılında kurulmuştur.<br />
Grup’un 23.06.2009 tarihli Yönetim Kurulu toplantısı sonucunda;<br />
Trakya Bölgesi Doğal Gaz Dağıtım A.Ş.’de bulunan; 340.000 adet hisse, 340 TL karşılığında <strong>Zorlu</strong> Holding A.Ş.’ye, 85.000 adet hisse, 85 TL<br />
karşılığında <strong>Zorlu</strong>teks Tekstil Sanayi ve Ticaret A.Ş.’ye;<br />
Gazdaş Gaziantep Doğal Gaz Dağıtım A.Ş.’de bulunan; 500.000 adet hisse, 500 TL karşılığında <strong>Zorlu</strong> Holding A.Ş.’ye, 125.000 adet hisse, 125 TL<br />
karşılığında <strong>Zorlu</strong>teks Tekstil Sanayi ve Ticaret A.Ş.’ye;<br />
<strong>Zorlu</strong> Doğal Gaz İthalat İhracat ve Toptan Ticaret A.Ş.’de bulunan; 500.000 adet hisse 5 TL karşılığında <strong>Zorlu</strong> Hometeks Tekstil Ürünleri Sanayi ve<br />
Ticaret A.Ş.’ye 500.000 adet hisse 5 TL karşılığında <strong>Zorlu</strong>teks Tekstil Sanayi ve Ticaret A.Ş.’ye;<br />
<strong>Zorlu</strong> Elektrik <strong>Enerji</strong>si İthalat İhracat ve Toptan Ticaret A.Ş.’de bulunan; 500.000 adet hisse 5,2 TL karşılığında <strong>Zorlu</strong> Hometeks Tekstil Ürünleri<br />
Sanayi ve Ticaret A.Ş.’ye, 500.000 adet hisse 5,2 TL karşılığında <strong>Zorlu</strong>teks Tekstil Sanayi ve Ticaret A.Ş.’ye;<br />
<strong>Zorlu</strong> Endüstriyel ve <strong>Enerji</strong> Tesisleri İnşaat Ticaret A.Ş.’de bulunan 950.000 adet hisse, 16.827 TL karşılığında <strong>Zorlu</strong> Holding A.Ş.’ye ve <strong>Zorlu</strong><br />
Endüstriyel ve <strong>Enerji</strong> Tesisleri İnşaat Ticaret A.Ş.’de bulunan 50.000 adet hisse 886 TL karşılığında <strong>Zorlu</strong> Dış Ticaret A.Ş.’ye;<br />
<strong>Zorlu</strong> O/M <strong>Enerji</strong> Tesisleri İşletme ve Bakım Hizmetleri A.Ş.’de bulunan 950.000 adet hisse, 2.097 TL karşılığında <strong>Zorlu</strong> Holding A.Ş.’ye ve <strong>Zorlu</strong><br />
O/M <strong>Enerji</strong> Tesisleri İşletme ve Bakım Hizmetleri A.Ş.’de bulunan 50.000 adet hisse 110 TL karşılığında <strong>Zorlu</strong> Dış Ticaret A.Ş.’ye;<br />
<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> ve İnşaat Sanayi ve Ticaret A.Ş.’de bulunan 790.000 adet hisse 790 TL karşılığında <strong>Zorlu</strong> Holding A.Ş.’ye ve <strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> ve İnşaat<br />
Sanayi ve Ticaret A.Ş.’de bulunan 10.000 adet hisse 10 TL karşılığında Deniz Destek Oto Alım Satım Kiralama Temizlik Hizmetleri ve İnşaat<br />
A.Ş.’ye;<br />
<strong>Zorlu</strong> Doğal Elektrik Üretimi A.Ş.’de bulunan 47.500.000 adet hisse 40.591.600 USD karşılığında <strong>Zorlu</strong> Holding A.Ş.’ye ve <strong>Zorlu</strong> Doğal Elektrik<br />
Üretimi A.Ş.’de bulunan 500.000 adet hisse 427.280 USD karşılığında Deniz Destek Oto Alım Satım Kiralama Temizlik Hizmetleri ve İnşaat<br />
A.Ş.’ye devredilmesine karar verilmiş ve tüm devir işlemleri aynı tarih itibarı ile gerçekleştirilmiştir.<br />
Grup’un, %73 oranında hissedarı olduğu <strong>Zorlu</strong> Petrogas Petrol Gaz ve Petrokimya Ürünleri İnşaat Sanayi ve Ticaret A.Ş.’ye ait olan ve;<br />
<strong>Zorlu</strong> Doğal Gaz İthalat İhracat ve Toptan Ticaret A.Ş.’de bulunan 500.000 adet hisse 5 TL karşılığında <strong>Zorlu</strong>teks Tekstil Sanayi ve Ticaret A.Ş.’ye,<br />
500.000 adet hisse 5 TL karşılığında <strong>Zorlu</strong>hometeks Tekstil Ürünleri Sanayi ve Ticaret A.Ş.’ye,<br />
<strong>Zorlu</strong> Elektrik <strong>Enerji</strong>si İthalat İhracat ve Toptan Ticaret A.Ş.’de bulunan 500.000 adet hisse 5,2 TL karşılığında <strong>Zorlu</strong>teks Tekstil Sanayi ve Ticaret<br />
A.Ş.’ye 500.000 adet hisse 5,2 TL karşılığında <strong>Zorlu</strong>hometeks Tekstil Ürünleri Sanayi ve Ticaret A.Ş.’ye;<br />
<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> ve İnşaat Sanayi ve Ticaret A.Ş.’de bulunan 50.000 adet hisse 50 TL karşılığında <strong>Zorlu</strong> Dış Ticaret A.Ş.’ye;<br />
<strong>Zorlu</strong> Doğal Elektrik Üretimi A.Ş.’de bulunan 500.000 adet hisse 427.280 USD karşılığında <strong>Zorlu</strong> Dış Ticaret A.Ş.’ye devredilmiştir.<br />
Sayfa 97<br />
<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> 2009 Faaliyet Raporu
<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> Elektrik Üretim A.Ş.<br />
31.12.2009 Tarihi İtibariyle Konsolide Finansal Tablolara İlişkin Dipnotlar<br />
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe bin Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.)<br />
<strong>Zorlu</strong> Doğal Elektrik Üretim AŞ’nin gerçeğe uygun değeri, bağımsız bir değerleme şirketi tarafından İndirgenmiş Nakit Akımları metoduna göre<br />
yapılmıştır. İlgili değerleme şirketinin 22.06.2009 tarihli raporunda Şirket hisselerinin değeri 42.728.000 USD olarak belirlenmiş olup, devir işlemi<br />
de bu rakamlar dikkate alınarak yapılmıştır.<br />
Kontrol gücünün kaybedildiği satış tarihine kadar ilgili bağlı ortaklıkların faaliyetleri sonucu oluşan kâr/zararı Grup ile yaptıkları işlemler<br />
netleştirilmek suretiyle konsolidasyona dahil edilmiş ve gelir tablosunda durdurulan faaliyetlerden gelirler ve giderler bölümünde gösterilmiştir.<br />
a) Durdurulan faaliyetlerden elde edilen gider<br />
Sayfa 98<br />
<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> 2009 Faaliyet Raporu<br />
01.01.-31.12.2009 01.01.-31.12.2008<br />
Durdurulan faaliyetler<br />
Satış gelirleri 106.931 135.735<br />
Satışların maliyeti (-) (72.537) (123.522)<br />
Durdurulan faaliyetler brüt kârı 34.394 12.213<br />
Pazarlama, satış ve dağıtım giderleri (-) (6.781) (4.755)<br />
Genel yönetim giderleri (-) (10.109) (16.854)<br />
Diğer faaliyet gelirleri 1.093 733<br />
Diğer faaliyet giderleri (-) (1.263) (3)<br />
Durdurulan faaliyetler faaliyet kârı (zararı) 17.334 (8.666)<br />
Finansal gelirler 21.723 44.166<br />
Finansal giderler (-) (75.273) (204.451)<br />
Durdurulan faaliyetler vergi öncesi zararı (36.216) (168.951)<br />
Durdurulan faaliyetler vergi gelir (gideri)<br />
Dönem vergi gideri (7.955) (16.459)<br />
Ertelenmiş vergi geliri 6.875 29.792<br />
Durdurulan faaliyetler dönem zararı (37.296) (155.618)<br />
b) Durdurulan faaliyetlere ilişkin özet nakit akım bilgileri<br />
01.01.- 31.12.2009 01.01.- 31.12.2008<br />
İşletme faaliyetlerinde kullanılan nakit akımı (21.142) (104.239)<br />
Yatırım faaliyetlerinde kullanılan nakit akımı (24.302) (561.013)<br />
Finansman faaliyetlerinde kaynaklanan nakit akımı 65.229 612.209<br />
19.785 (53.043)
<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> Elektrik Üretim A.Ş.<br />
31.12.2009 Tarihi İtibariyle Konsolide Finansal Tablolara İlişkin Dipnotlar<br />
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe bin Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.)<br />
DİPNOT 29 – FİNANSAL ARAÇLARDAN KAYNAKLANAN RİSKLERİN NİTELİĞİ VE DÜZEYİ<br />
Finansal araçlar<br />
Finansal risk yönetimi amaç ve politikaları<br />
Grup faaliyetlerinden dolayı, borç ve sermaye piyasası fiyatlarındaki, döviz kurları ile faiz oranlarındaki değişimlerin etkileri dahil çeşitli finansal<br />
riskleri yönetmeye odaklanmıştır. Şirket risk yönetim programı ile piyasalardaki dalgalanmaların getireceği potansiyel olumsuz etkilerin en aza<br />
indirgenmesini amaçlamıştır.<br />
Faiz oranı riski<br />
Grup, ulusal ve uluslararası piyasalarda faiz oranlarındaki değişikliklerden etkilenmektedir. Söz konusu riskler faiz oranına bağlı varlıkların ve<br />
yükümlülüklerin netleştirilmesinin sonucunda ortaya çıkan doğal yöntemler kullanılarak yönetilmektedir.<br />
Şirketin faiz oranına duyarlı finansal araçları aşağıdaki gibidir:<br />
31.12.2009 31.12.2008<br />
Sabit faizli finansal araçlar<br />
Finansal varlıklar-vadeli mevduatlar<br />
- Vadeli mevduatlar 33.721 1.630<br />
Finansal yükümlülükler 427.458 78.906<br />
Değişken faizli finansal araçlar<br />
Finansal yükümlülükler 953.981 1.717.650<br />
Şirket’in bilanço tarihlerinde bilanço kalemlerine ilişkin ortalama yıllık etkin faiz oranları aşağıdaki gibidir:<br />
2009 (%) USD EUR RUR TL<br />
Varlıklar<br />
Nakit ve nakit benzerleri %1,7 -- %6,9 --<br />
Ticari alacaklar %0,2 -- -- %7,3<br />
Yükümlülükler<br />
Finansal borçlar %6,9 %7,0 -- %2,6<br />
Ticari borçlar %0,2 %0,5 -- %7,3<br />
2008 (%) USD EUR RUR TL<br />
Varlıklar<br />
Nakit ve nakit benzerleri -- -- -- %15,0<br />
Ticari alacaklar %0,4 %2,4 -- %15,5<br />
Yükümlülükler<br />
Finansal borçlar %7,2 %7,6 -- %18,9<br />
Ticari borçlar %0,4 %2,6 -- %16,1<br />
Sayfa 99<br />
<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> 2009 Faaliyet Raporu
<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> Elektrik Üretim A.Ş.<br />
31.12.2009 Tarihi İtibariyle Konsolide Finansal Tablolara İlişkin Dipnotlar<br />
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe bin Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.)<br />
31 Aralık 2009 tarihindeki değişken faizli kredilerin yenilenme tarihlerindeki faizi 100 baz puan daha yüksek olup diğer tüm değişkenler sabit<br />
kalsaydı, değişken faizli kredilerden oluşan yüksek/düşük faiz gideri sonucu vergi öncesi dönem kârı 1.711 TL (31.12.2008: 5.525 TL) daha düşük/<br />
yüksek olacaktı.<br />
Kredi riski<br />
Finansal varlıkların sahipliği karşı tarafın sözleşmeyi yerine getirmeme riskini beraberinde getirir. Ticari alacaklar, Grup yönetimince geçmiş<br />
tecrübeler ve cari ekonomik durum göz önüne alınarak değerlendirilmekte ve gerektiğinde uygun oranda şüpheli alacak karşılığı ayrıldıktan sonra<br />
bilançoda net olarak gösterilmektedir.<br />
Finansal araç türleri itibariyle maruz kalınan kredi riskleri aşağıdaki gibidir:<br />
Bankalardaki Türev<br />
Alacaklar mevduat araçlar Diğer<br />
Ticari alacaklar Diğer alacaklar<br />
31.12.2009 İlişkili taraf Diğer Taraf İlişkili taraf Diğer taraf<br />
Azami riskin teminat, vs ile güvence altına alınmış kısmı -- 1.188 -- -- -- -- --<br />
A. Vadesi geçmemiş ya da değer düşüklüğüne uğramamış<br />
finansal varlıkların net defter değeri 17.293 74.692 26.407 2.548 43.135 -- 56<br />
B. Vadesi geçmiş ancak değer düşüklüğüne uğramamış<br />
varlıkların net defter değeri 79.532 21.045 -- 764 -- -- --<br />
- Teminat, vs ile güvence altına alınmış kısmı -- (1.188) -- -- -- -- --<br />
- Vadesi geçmiş (brüt defter değeri) -- 10.346 -- -- -- -- --<br />
- Değer düşüklüğü (-) -- (10.346) -- -- -- -- --<br />
31.12.2009 tarihi itibariyle maruz kalınan azami<br />
kredi riski (A+B) 96.825 95.737 26.407 3.312 43.135 -- 56<br />
Sayfa 100<br />
<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> 2009 Faaliyet Raporu
<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> Elektrik Üretim A.Ş.<br />
31.12.2009 Tarihi İtibariyle Konsolide Finansal Tablolara İlişkin Dipnotlar<br />
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe bin Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.)<br />
Bankalardaki Türev<br />
Alacaklar mevduat araçlar Diğer<br />
Ticari alacaklar Diğer alacaklar<br />
31.12.2008 İlişkili taraf Diğer Taraf İlişkili taraf Diğer taraf<br />
Azami riskin teminat, vs ile güvence altına alınmış kısmı -- 6.301 -- -- -- -- --<br />
A. Vadesi geçmemiş ya da değer düşüklüğüne uğramamış<br />
finansal varlıkların net defter değeri 28.283 90.134 9.190 5.246 7.482 -- 92<br />
B. Vadesi geçmiş ancak değer düşüklüğüne uğramamış<br />
varlıkların net defter değeri -- 4.030 -- 1.768 -- -- --<br />
- Teminat, vs ile güvence altına alınmış kısmı -- (6.301) -- -- -- -- --<br />
- Vadesi geçmiş (brüt defter değeri) -- 10.108 -- -- -- -- --<br />
- Değer düşüklüğü (-) -- (10.108) -- -- -- -- --<br />
31.12.2008 tarihi itibariyle maruz kalınan azami kredi riski<br />
(A+B) 28.283 94.164 9.190 7.014 7.482 -- 92<br />
Vadesi geçmiş ancak değer düşüklüğüne uğramamış varlıkların yaşlandırma tablosu aşağıdaki gibidir:<br />
Alacaklar<br />
31.12.2009 Ticari Diğer<br />
Vadesi üzerinden 1-30 gün geçmiş 38.837 --<br />
Vadesi üzerinden 1-3 ay geçmiş 37.644 --<br />
Vadesi üzerinden 3-12 ay geçmiş 29.150 --<br />
Vadesi üzerinden 1-5 yıl geçmiş 4.673 --<br />
Vadesi üzerinden 5 yıldan fazla geçmiş 619 764<br />
110.923 764<br />
Teminat ile güvence altına alınmış kısım (1.188) --<br />
Alacaklar<br />
31.12.2008 Ticari Diğer<br />
Vadesi üzerinden 1-30 gün geçmiş -- --<br />
Vadesi üzerinden 1-3 ay geçmiş 2.514 --<br />
Vadesi üzerinden 3-12 ay geçmiş 8.035 --<br />
Vadesi üzerinden 1-5 yıl geçmiş 3.589 1.768<br />
14.138 1.768<br />
Teminat ile güvence altına alınmış kısım (6.301) --<br />
Likidite riski<br />
Mevcut ve ilerideki muhtemel borç gereksinimlerinin fonlanabilme riski, yeterli sayıda ve yüksek kalitedeki kredi sağlayıcılarının erişilebilirliğinin<br />
sürekli kılınması suretiyle yönetilmekte ve Şirket likidite ihtiyacını kısa vadeli finansal araçlarını nakde çevirerek örneğin ticari alacakların tahsilatı<br />
ile fonlamada esnekliği sağlamaya çalışmaktadır.<br />
Sayfa 101<br />
<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> 2009 Faaliyet Raporu
<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> Elektrik Üretim A.Ş.<br />
31.12.2009 Tarihi İtibariyle Konsolide Finansal Tablolara İlişkin Dipnotlar<br />
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe bin Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.)<br />
Grup’un bilanço tarihleri itibariyle yükümlülüklerinin vade bazında dağılımı aşağıdaki gibidir:<br />
Sözleşme<br />
uyarınca<br />
Defter nakit çıkışlar 3 aya 3 ay ile 12 1 yıl ile 5 yıldan<br />
31.12.2009 değeri toplamı kadar ay arası 5 yıla kadar fazla<br />
Sözleşme uyarınca vadeler<br />
Finansal borçlar 1.381.439 1.656.779 167.952 441.608 831.467 215.752<br />
Ticari borçlar 301.852 300.479 174.298 -- 126.181 --<br />
Diğer borçlar ve yükümlülükler 420.592 420.592 10.035 -- 410.334 223<br />
Türev olmayan finansal yükümlülükler 2.103.883 2.377.850 352.285 441.608 1.367.982 215.975<br />
Beklenen<br />
Defter nakit çıkışları 3 aya 3 ay ile 12 1 yıl ile 5 yıldan<br />
31.12.2009 değeri Toplamı kadar ay arası 5 yıla kadar fazla<br />
Beklenen vadeler<br />
Ticari borçlar 841 841 841 -- -- --<br />
Diğer borçlar ve yükümlülükler 18.674 18.674 677 -- 17.997 --<br />
Türev olmayan finansal yükümlülükler 19.515 19.515 1.518 -- 17.997 --<br />
Sözleşme<br />
uyarınca<br />
Defter nakit çıkışlar 3 aya 3 ay ile 12 1 yıl ile 5 yıldan<br />
31.12.2008 değeri toplamı kadar ay arası 5 yıla kadar fazla<br />
Sözleşme uyarınca vadeler<br />
Finansal borçlar 1.796.556 2.348.398 144.716 199.119 1.246.388 758.175<br />
Ticari borçlar 189.047 191.490 79.391 54.658 57.441 --<br />
Diğer borçlar ve yükümlülükler 539.617 539.617 11.734 566 524.441 2.876<br />
Türev olmayan finansal yükümlülükler 2.525.220 3.079.505 235.841 254.343 1.828.270 761.051<br />
Beklenen<br />
Defter nakit çıkışları 3 aya 3 ay ile 12 1 yıl ile 5 yıldan<br />
31.12.2009 değeri Toplamı kadar ay arası 5 yıla kadar fazla<br />
Beklenen vadeler<br />
Ticari borçlar 14.411 14.411 14.411 -- -- --<br />
Diğer borçlar ve yükümlülükler 461 461 461 -- -- --<br />
Türev olmayan finansal yükümlülükler 14.872 14.872 14.872 -- -- --<br />
Döviz kuru riski<br />
Grup ağırlıklı olarak USD ve EUR cinsinden borçlu veya alacaklı bulunan meblağların Türk Lirası’na çevrilmesinden dolayı kur değişikliklerinden<br />
doğan döviz kur riskine maruz kalmaktadır. Bu riskler, döviz pozisyonunun analiz edilmesi ile takip edilmekte ve sınırlandırılmaktadır.<br />
Sayfa 102<br />
<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> 2009 Faaliyet Raporu
<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> Elektrik Üretim A.Ş.<br />
31.12.2009 Tarihi İtibariyle Konsolide Finansal Tablolara İlişkin Dipnotlar<br />
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe bin Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.)<br />
Bilanço tarihleri itibariyle Grup’un yabancı para varlıklar ve borçların döviz tutarı ve TL karşılıkları aşağıdaki gibidir:<br />
Toplam<br />
31.12.2009 USD (‘000) EUR (‘000) RUR (‘000) GBP (‘000) TL değeri<br />
Nakit ve nakit benzerleri 22.799 251 142.931 -- 42.019<br />
Ticari alacaklar 56.405 -- 13.575 -- 85.608<br />
Diğer 18.280 -- -- -- 27.524<br />
Yabancı para varlıkları 97.484 251 156.506 -- 155.151<br />
Kısa vadeli finansal borçlar 239.668 14.185 -- -- 391.512<br />
Uzun vadeli finansal borçlar 438.718 87.384 -- -- 849.352<br />
Ticari borçlar 14.319 33.302 -- 136 93.827<br />
Diğer borçlar 92 -- -- -- 139<br />
Yabancı para yükümlülükleri 692.797 134.871 -- 136 1.334.830<br />
Yabancı para pozisyonu, net (595.313) (134.620) 156.506 (136) (1.179.679)<br />
İthalat 192.234 -- -- -- 297.405<br />
İhracat 1.515 -- -- -- 3.273<br />
Toplam<br />
31.12.2008 USD (‘000) EUR (‘000) RUR (‘000) GBP (‘000) TL değeri<br />
Nakit ve nakit benzerleri 171 66 10.250 -- 929<br />
Ticari alacaklar 665 168 8.109 -- 1.784<br />
Verilen avanslar 2.105 117 -- -- 3.435<br />
Diğer alacaklar 24.707 -- 20.016 -- 38.398<br />
Yabancı para varlıkları 27.648 351 38.375 -- 44.546<br />
Kısa vadeli finansal borçlar 186.375 6.847 -- -- 296.515<br />
Uzun vadeli finansal borçlar 928.448 25.549 -- -- 1.458.787<br />
Ticari borçlar 8.588 12.314 539.516 27 67.248<br />
Diğer borçlar 112.330 -- -- -- 169.876<br />
Yabancı para yükümlülükleri 1.235.741 44.710 539.516 27 1.992.426<br />
Yabancı para pozisyonu, net (1.208.093) (44.359) (501.141) (27) (1.947.880)<br />
İthalat 33.892 -- -- -- 43.738<br />
İhracat 608 1.987 -- -- 4.561<br />
Sayfa 103<br />
<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> 2009 Faaliyet Raporu
<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> Elektrik Üretim A.Ş.<br />
31.12.2009 Tarihi İtibariyle Konsolide Finansal Tablolara İlişkin Dipnotlar<br />
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe bin Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.)<br />
Döviz pozisyonu ile ilgili olarak duyarlılık testi aşağıdaki gibidir:<br />
Kâr/Zarar Özkaynaklar<br />
Yabancı paranın Yabancı paranın Yabancı paranın Yabancı paranın<br />
31.12.2009 değer kazanması değer kaybetmesi değer kazanması değer kaybetmesi<br />
USD’nin TL karşısında %10 değerlenmesi halinde:<br />
USD net varlık/yükümlülüğü (89.636) 89.636 (89.636) 89.636<br />
USD riskinden korunan kısım (-) -- -- -- --<br />
USD net etki (89.636) 89.636 (89.636) 89.636<br />
EUR’nun TL karşısında %10 değerlenmesi halinde:<br />
EUR net varlık/yükümlülüğü (29.082) 29.082 (29.082) 29.082<br />
EUR riskinden korunan kısım (-) -- -- -- --<br />
EUR net etki (29.082) 29.082 (29.082) 29.082<br />
RUR’un TL karşısında %10 değerlenmesi halinde:<br />
RUR net varlık/yükümlülüğü 783 (783) 783 (783)<br />
RUR riskinden korunan kısım (-) -- -- -- --<br />
RUR net etki 783 (783) 783 (783)<br />
GBP’nin TL karşısında %10 değerlenmesi halinde:<br />
GBP net varlık/yükümlülüğü (32) 32 (32) 32<br />
GBP riskinden korunan kısım (-) -- -- -- --<br />
GBP net etki (32) 32 (32) 32<br />
Toplam etki (117.967) 117.967 (117.967) 117.967<br />
Sayfa 104<br />
<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> 2009 Faaliyet Raporu
<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> Elektrik Üretim A.Ş.<br />
31.12.2009 Tarihi İtibariyle Konsolide Finansal Tablolara İlişkin Dipnotlar<br />
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe bin Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.)<br />
Kâr/Zarar Özkaynaklar<br />
Yabancı paranın Yabancı paranın Yabancı paranın Yabancı paranın<br />
31.12.2008 değer kazanması değer kaybetmesi değer kazanması değer kaybetmesi<br />
USD’nin TL karşısında %10 değerlenmesi halinde:<br />
USD net varlık/yükümlülüğü (182.700) 182.700 (182.700) 182.700<br />
USD riskinden korunan kısım (-) -- -- -- --<br />
USD net etki (182.700) 182.700 (182.700) 182.700<br />
EUR’nun TL karşısında %10 değerlenmesi halinde:<br />
EUR net varlık/yükümlülüğü (9.496) 9.496 (9.496) 9.496<br />
EUR riskinden korunan kısım (-) -- -- -- --<br />
EUR net etki (9.496) 9.496 (9.496) 9.496<br />
RUR’un TL karşısında %10 değerlenmesi halinde:<br />
RUR net varlık/yükümlülüğü (2.586) 2.586 (2.586) 2.586<br />
RUR riskinden korunan kısım (-) -- -- -- --<br />
RUR net etki (2.586) 2.586 (2.586) 2.586<br />
GBP’nin TL karşısında %10 değerlenmesi halinde:<br />
GBP net varlık/yükümlülüğü (6) 6 (6) 6<br />
GBP riskinden korunan kısım (-) -- -- -- --<br />
GBP net etki (6) 6 (6) 6<br />
Toplam etki (194.788) 194.788 (194.788) 194.788<br />
Sermaye risk yönetimi<br />
Şirket sermaye yönetiminde, bir yandan faaliyetlerinin sürekliliğini sağlamaya çalışırken, diğer yandan da borç ve özkaynak dengesini en verimli<br />
şekilde kullanarak kârlılığını artırmayı hedeflemektedir.<br />
Şirket’in sermaye maliyeti ile birlikte her bir sermaye sınıfıyla ilişkilendirilen riskler üst yönetim tarafından değerlendirilir. Üst yönetim<br />
değerlendirmelerine dayanarak, sermaye yapısını yeni borç edinilmesi veya mevcut olan borcun geri ödenmesiyle olduğu kadar, temettü<br />
ödemeleri, yeni hisse ihracı yoluyla dengede tutulması amaçlanmaktadır.<br />
Bilanço tarihleri itibariyle net borç/toplam sermaye oranı aşağıdaki gibidir:<br />
31.12.2009 31.12.2008<br />
Toplam yükümlülükler (dipnot 7) 1.381.439 1.796.556<br />
Hazır değerler (dipnot 5) (43.191) (7.574)<br />
Net borç 1.338.248 1.788.982<br />
Özkaynaklar 229.281 (365)<br />
Toplam sermaye 1.567.529 1.788.617<br />
Net borç/toplam sermaye oranı %85 %100<br />
Sayfa 105<br />
<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> 2009 Faaliyet Raporu
<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> Elektrik Üretim A.Ş.<br />
31.12.2009 Tarihi İtibariyle Konsolide Finansal Tablolara İlişkin Dipnotlar<br />
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe bin Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.)<br />
Finansal enstrümanların makul değeri<br />
Makul bedel, bir finansal enstrümanın zorunlu bir satış veya tasfiye işlemi dışında istekli taraflar arasındaki bir cari işlemde, el değiştirebileceği<br />
tutar olup; eğer varsa oluşan bir piyasa fiyatı ile en iyi şekilde belirlenir.<br />
Finansal enstrümanların tahmini makul bedelleri, Şirket tarafından mevcut piyasa bilgileri ve uygun değerleme metotları kullanılarak tespit<br />
edilmiştir. Ancak, makul bedeli belirlemek için piyasa verilerinin yorumlanmasında tahminler gereklidir. Buna göre, burada sunulan tahminler,<br />
Şirket’in bir güncel piyasa işleminde elde edebileceği tutarları göstermeyebilir.<br />
Aşağıdaki yöntem ve varsayımlar, makul değeri belirlenebilen finansal enstrümanların makul değerinin tahmininde kullanılmıştır:<br />
Parasal varlıklar<br />
Yılsonu kurlarıyla çevrilen döviz cinsinden olan bakiyelerin makul değerlerinin, kayıtlı değerlerine yakın olduğu öngörülmektedir.<br />
Nakit ve nakit benzeri değerler dahil maliyet değerinden gösterilen finansal varlıkların kayıtlı değerlerinin, kısa vadeli olmaları nedeniyle makul<br />
değerlerine eşit olduğu öngörülmektedir.<br />
Ticari alacakların kayıtlı değerlerinin, ilgili değer düşüklük karşılıklarıyla beraber makul değeri yansıttığı öngörülmektedir.<br />
Finansal varlıkların makul değerinin ilgili varlıkların kayıtlı değerlerine yaklaştığı kabul edilir.<br />
Parasal borçlar<br />
Banka kredileri ve diğer parasal borçların makul bedellerinin, kısa vadeli olmaları nedeniyle kayıtlı değerlerine yakın olduğu öngörülmektedir.<br />
Ticari borçlar makul değerleri üzerinden gösterilmiştir.<br />
Döviz cinsinden olan uzun vadeli krediler yılsonu kurundan çevrilir ve bundan dolayı makul bedelleri kayıtlı değerlerine yaklaşır. Banka kredilerinin<br />
kayıtlı değerleri ile tahakkuk etmiş faizlerinin makul değerlere yaklaştığı tahmin edilmektedir.<br />
Sayfa 106<br />
<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> 2009 Faaliyet Raporu
<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> Elektrik Üretim A.Ş.<br />
31.12.2009 Tarihi İtibariyle Konsolide Finansal Tablolara İlişkin Dipnotlar<br />
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe bin Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.)<br />
DİPNOT 30 – EK NAKİT AKIM BİLGİLERİ<br />
01.01.- 31.12.2009 01.01.- 31.12.2008<br />
Amortisman gideri (dipnot 12) 43.442 36.559<br />
İtfa payları (dipnot 13) 12.551 9.228<br />
Kıdem tazminatı karşılığı (dipnot 16) 1.658 1.397<br />
Stok değer düşüklüğü karşılığı (iptali) (164) 196<br />
Maddi duran varlık satış (kârı)/zararı, net (17) 168<br />
Borç karşılıkları (1.548) (7.357)<br />
Bağlı ortaklık satış (kârı)/zararı, net (180.082) --<br />
Bağlı ortaklık ve satılmaya hazır finansal varlıklara ayrılan karşılık 4.835 --<br />
Faiz geliri (dipnot 23) (33.111) (2.378)<br />
Faiz gideri (dipnot 24) 131.805 85.541<br />
Dönem amortisman gideri ve itfa paylarının gelir tablosu hesaplarına dağılımları aşağıdaki gibidir:<br />
(20.631) 123.354<br />
Sürdürülen faaliyetler<br />
Satışların maliyeti 40.742 33.388<br />
Faaliyet giderleri 2.950 3.075<br />
43.692 36.463<br />
Durdurulan faaliyetler 12.301 9.324<br />
55.993 45.787<br />
Sayfa 107<br />
<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> 2009 Faaliyet Raporu
<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> Elektrik Üretim A.Ş.<br />
Yatırımcılara Bilgiler<br />
Olağan Genel Kurul Toplantısı<br />
<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> Elektrik Üretim A.Ş. Yönetim Kurulunca alınan karar doğrultusunda, <strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> Elektrik Üretim A.Ş Olağan Genel Kurul Toplantısı 31<br />
Mayıs 2010 günü saat 14:00’de Bursa Organize Sanayi Bölgesi Sarı Cad. No: 29 Bursa’daki şirket merkezinde yapılacaktır.<br />
Bağımsız Denetçi<br />
Engin Bağımsız Denetim ve Serbest Muhasebecilik Mali Müşavirlik A.Ş.<br />
Member of Grant Thornton International<br />
Yıldız Posta Cad.<br />
Dedeman İşhanı No:48, Kat: 5<br />
34349 Gayrettepe - İstanbul<br />
Finansal Bilgiler ve Şirket Haberleri<br />
<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> Elektrik Üretim A.Ş.’nin finansal tabloları, denetim raporları, özel durum açıklamaları ve faaliyet raporlarına http://zorluenerji.com.tr/<br />
web sitesinden ulaşılabilmektedir.<br />
Buna ek olarak <strong>Zorlu</strong> Şirketler Grubu Yatırımcı İlişkileri Birimi’nden telefon ve e-posta ile bilgi talep edilebilmektedir.<br />
Yatırımcı İlişkileri<br />
Figen Çevik<br />
Yatırımcı İlişkileri ve Kurumsal Finansman Direktörü<br />
<strong>Zorlu</strong> Plaza 34310 Avcılar – İstanbul<br />
Telefon: (212) 422 01 07<br />
yatirimci@zoren.com.tr<br />
Sayfa 108<br />
<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> 2009 Faaliyet Raporu
İletişim<br />
Bursa (Merkez): Organize Sanayi Bölgesi, Pembe Cadde,<br />
No: 13 16159 Bursa<br />
Tel: 0224 242 5616<br />
Faks: 0224 242 5611<br />
İstanbul: <strong>Zorlu</strong> Plaza 34310 Avc›lar - İstanbul<br />
Tel: 0212 456 2300<br />
Faks: 0212 422 0099<br />
K›rklareli: Büyükkar›şt›ran Kasabas›, Teyyare Meydan› Mevkii<br />
39760 Lüleburgaz - K›rklareli<br />
Tel: 0288 427 31 70<br />
Faks: 0288 427 31 77<br />
Ankara: ASO 1.Organize Sanayi Bölgesi, Büyük Selçuklu Caddesi<br />
No: 1 06935 Sincan - Ankara<br />
Tel: 0312 267 1929<br />
Faks: 0312 267 1939<br />
Kayseri: Organize Sanayi Bölgesi, 6. Cadde,<br />
No: 21 38070 Melikgazi - Kayseri<br />
Tel: 0352 321 2420<br />
Faks: 0352 321 2918<br />
Yalova: İpek Kağ›t Fabrikas›, <strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> Tesisleri,<br />
Tokmakköyü 77700 Alt›nova - Yalova<br />
Tel: 0226 462 8900<br />
Faks: 0226 462 8899<br />
Rotor Elektrik Üretim A.Ş. Yeni Sanayi Sitesi Yanı 8500<br />
Bahçe - Osmaniye<br />
Tel: 0328 861 22 45<br />
Faks: 0328 861 22 40<br />
Produced by Tayburn Kurumsal<br />
Tel: (90 212) 227 04 36 Fax: (90 212) 227 88 57<br />
www.tayburnkurumsal.com
www.zoren.com.tr
Change language