Zapatista Hareketi ve EZLN

Zapatistalar her ne kadar tarm devrimlerini ülke genelinde gerçekle!tiremese de 1915’teMorelos !ehrinde bunu ya!ama geçirmi!lerdir. Ancak bu durum da çok uzun sürmemi! ve1917 ylnda Zapatistalara federal ordu tarafndan bu bölgede de büyük darbe vurulmu!tur(Warman, 1976: 102). Zapata’nn devrimci hareketine en büyük darbe ise 1919 ylnda yaplm!tr.Tüm bu iç hesapla!malarn ardndan bir suikast sonucu Zapata öldürülmü!tür. Zapata,federal ordudan kaçp kendi birliklerine katlan bir subayn pusuya dü!ürmesi sonucu federalaskerler tarafndan vurularak öldürülmü!tür (Vovodnik, 2004: 34).Devrim sonrasnda güçlenen Carranza rejimi 1917 Anayasasn yapm!tr. 1917 Anayasasnn27. Maddesi, radikalle!en köylüleri tekrar devlet sistemine entegre etmeyi amaçlam!tr. Ancakilerleyen yllarda bu anayasa ile olu!turulan köylülerin çal!ma kar!l" korunmas mekanizmasMeksika’daki radikal hareketler için hareket kayna" olu!turacaktr (Warman, 1976: 141).Bu dönemden sonra 1934 ylnda yine Anayasac bir general olan Lazaro Cardenas devletba!kan seçilmi!tir. Cardenas döneminde toprak reformu, temel kaynaklarn devletle!tirilmesive halk mücadelelerinin devlet aygtlarna entegre edilmesi projeleri gerçekle!tirilmi!tir.Cardenas yakla!k 60 yl boyunca ayakta kalacak olan korporatist sistemin kurucusu olandevlet ba!kan olarak da anmsanmaktadr (Weinberg, 2000: 57).Cardenas döneminde her ne kadar ekonomik canlanma ya!anm! olsa da 1950 ve 60’l yllardansonra ejidos parsellerinin küçük kalmas ve kalabalk nüfusa yeterli olmamas bu arazilerdeya!ayan ve çal!an kesim için rahatszlk olu!turmaya ba!lam!tr (Carr, 1992: 223).Ülke çapnda artan ho!nutsuzluk hareketlerini bastrma yoluna giden Kurumsal DevrimciParti (PRI/Partido Revolucianario Institucional) bu politikas sebebiyle artan bir gerginli"e sebebiyetvermi!tir. Özellikle 1960’l yllarda Küba Devrimi, Maoizm gibi ideolojilerin de etkisiyleö"renciler arasnda sol hareketler ortaya çkmaya ba!lam!tr. Bunun yan sra bu dönem debirçok Hristiyan aktivist de i!çi köylü hareketine katlm!lardr (Carr, 1992: 229-231).Bu yllarda özellikle Küba Devriminin etkisi Meksika’da çok güçlü olmu!tur. Bu devrimin etkisiile antiemperyalizm ve proleterya enternasyonalizmi geri plana atlm! ve 1961’de UlusalKurtulu! Hareketi (MLN) kurulmu!tur. MLN, Küba Devriminin savunulmas, tarm reformununyeniden ba!latlmas, siyasal tutuklularn serbest braklmas hususlarn ön planda tutmu!-tur (Carr, 1992: 232-233). 1970’li yllarda Meksika’da birçok kitle hareketleri görülmü!tür.Carr’a göre bu yeni halk hareketleri, uzun vadeli stratejik hedeer yerine kendilerini olu!turanhalkn özerkli"ini geni!letmek için çabalam!tr (Carr, 1992: 236).Meksika’da ya!anan bu süreçte de"inilmesi gereken konulardan birisi de 68 ö"renci olaylardr.Ö"renci hareketinin yo"unla!masna kar!lk hükümetin müdahale tarz da çok sert olmu!tur.Meksika’nn bu dönem içerisinde ekonomisi kötüye gitmi!tir. 1985 ylndaki Meksika Depremi10