Full Text - Doç. Dr. Ahmet AKÇAY

'.J11-c70.\/-',,\- :r1:'> -1.--'\- -.,.'.;j 1- ..,'" . .~ o;i~,

---~ADNAN MENDERES ÜNIvERSITESITIP FAKÜLTESI DERGISIYAYiNLAYANAdnan Menderes ÜniversitesiTip FakültesiSAHIBIADÜ REKTÖRÜMustafa GÜRELYAYiN KURULUONURSALBASKANiDekan Turgay AKTUNÇEDITÖRGülten INANEDITÖR YARDiMCisiGöksun KARAMANMünevver TÜRKMENYAYiN SEKRETERLERIYelda DAYANiRGöksun KARAMANHedef ÖZGÜNMünevver TÜRKMENHakan ULUCANYüksel YILDIZYAYiN KURULUYusufZiyaARALYelda DAYANiRF.Serdar GÜRELHarun GÜRSOYGöksun KARAMANPinar OKYAYHedef ÖZGÜNEkin SAVKPars TUNÇYÜREKMünevver TÜRKMENHakan ULUCANYüksel YILDIZEDITÖR ADRESIProf. Dr. GOlten INANADÜ Tip FakültesiÇocuk Sagligi ve Hastaliklan AD09100 AYDINTel:444 1 256Faks :0,256.214 64 95E.Posta:adutd@adu,edu.trAG YÖRESIhttp://med.adu.edu.tr/dergi!BASiM YERIADÜ Yayin ve BasimeviYilda 3 sayi yayinlanir.Yillik Abone Ücreti 2005 yili için10,000,000 TL.ISSN 1302-6755Derginin içerigi basim ya da herhangibir elektronik yöntemle çogalblamaz.Metinlerdeki ifadeler kaynaki gösterilerek yayinlarda kullanilabilir.Diger dergi içerigi kaynak göstermekkosulu ve Yayin Kurulundan izinalinarak yayinlarda kullanilabilir.IçINDEKILERCilt 6 . Sayi1 NIsAN 2005EditördenG.INAN .' "., ,................... 3Klinik Ar!lS.tirmnlarAbdominaI Cerrahide Remifentanil ve Alfentanil InfüzyonlarininKarsilastirilmasiG, TUNCEL, S. SAVLL G. ÖZALP,S. TURGUT,N. KADIOGULl.ARI .. . .... .. .. 5Birincil ve Ikincil Uykuda Altina Iseyen Çocuklarda Tani, SagaItim ve izlemFarkliliklariT.ÜNÜVAR,F SÖNMEZ,G.iNAN.. .... .,. . ... .. .... .. .... .. .. .... ... . .. 9Denizli Ilindeki Çocukluk çagi ZehirlenmeleriA. AKÇAY, D. GÜRSES, A. ÖZDEMiR. I KILIÇ, H. ERGIN ., 15K-3 Vitamininin Siçan Glioma (C6) ve Insan Glioblastoma MultiformeHücre Çogalmasina in Vitro EtkileriP ÖZTOPÇU, S. KABADERE, R.C/YAR... ., .... .. ... . ... .. ..... ... .. ... ... 21Safra Kesesi Polipleri: 33 Olgunun Retrospektif AnaliziM. YILDIRIM. N. ERKAN. S.YAKAN,A. BAZ. E.VARDAR.. .. .. . .. . .. .. .. .. .. .. .. .. ..27OJ~u SIlRumuSubklavian Çalma Sendromu: Bir Olgu SunumuB. BiçEROL, K. KÖSEOGLU, A. ÖZKUL,N. KlYLIOGLU 31Vena Kava Inferior Basisi Ile Alt Extremite Ödemi Olusturan KistikKaraciger Metastazinin Perkütan Drenaj Ile TedavisiK.KÖSEOGLU,B.çiLDAG,FTASKIN,N.MEYDAN,S.BARUTÇA 35Kawasaki Hastaligi: Iki Olgu SunumuS.A. AYDOGDU, T. ÜNÜVAR, E. LEVENT, G.INAN ... 39Uterusun Müllerian Adenosarkomu (Olgu Sunumu)F.K. DÖGER, E. ÖZKARA, Z KOCAKAYA,E.DiKIciOGLU, H.YÜKSEL,N. ÇULHACI , -----.. ------.. .--.. .. . .--.. -... .. --.. .. .- 43D.erleme,Kronik Öksürük Tani ve Tedavi YaklasimiO. ÇiLDAG ~: .-:'.'.-'.'.~/ ~ ',-,...'. ',J ,Aytekin ALTINTASFüsun ATUHANKiliç AYDINLIMustafa BAKAli Rahmi BAKILEROguz DIcLEEmel DIKICIOGLU----~,-------"r!:Bu Sayinin Danisma KuruluNevra ELMASYesim TUNÇOKSacit GÜLEÇMeltem UYARAyfer Gür GÜVEN Mesut YAZiCiCan KARAMANEmre KUMRALAyse YENIGÜNYüksel YILDIZRuhi ÖZYÜREKGökhan PEKINDIL

ADÜ Tip Fakültesi Dergisi 2005: 6(1): 15 - 19 Klinik ArastirmaDENIZLI ILINDEKI ÇOCUKLUK ÇAGI ZEHIRLENMELERIAhmet AKÇAY, Dolunay GÜRSESI, Aysegül ÖZDEMIRI, Ilknur KILiÇ,Hacer ERGIN'ÖZETAmaç: Hastanemize basvuran zehirlenme olgularinin epidemiolojik ve klinik özelliklerinin gözdengeçirilmesidir.Yöntem: Pamukkale Üniversitesi Tip Fakültesi Pediatri Klinigi'nde 1997-2003yillari arasindaki zehirlenmenedeniilebasvuran204 vaka geriye dönük olarak degerlendirildi.BuJgular: Vakalarinyas dagilimi 3 ay-16 yilolup, zehirIenmeler en sik 13ay-4 yas arasinda (%73) gözlendi.Erkek/kiz orani i.i 2 idi. Z!:hirlenmelerinen sik nedeni temizlik maddelerine(%70.6) bagli idi. Digernedenlerbesin zehirlenmeleri(%9.3), ilaç zehirlenmeleri (%10.8), insektisitler (%2.9), petrol ürünleri (%2.9), karbonmonoksit zehirlenmesi(%2.0) ve akrep sokmasindan (%1.5) olusuyordu. Ilaç zehirlenmelerininen sik nedenisalisilat zehirlenmesiidi. Zehirlenmeler en sik yaz (%37.7) aylarinda görüldü. Zehirlenmeler en sik ögledensonra ve aksam (%76.9) saatlerinde görüldügü saptandi. Zehirlenme ve hastaneye getirilme arasindaki zaman3.4i:5.8saat idi. Vakalarin%96.8'i toksik maddeyi oral almisti. En sik görülen yakinma ve bulgular agiz içindeyanik, bulantivekusmagörülmesi idi.Sonuç: Denizli ilinde zehirlenmelerin önlenmesi ve erken tedavisi için temizlik maddeleribasta olmak üzere,besinler,ilaçlar,tarim ilaçlari. akrep zehirlenmeleri, karbon monoksItzehirlenmelerikonusundaailelere ve okulçocuklarinayönelikegItimçalismalari yapilmasi gerektigi düsünüldü.Anahtar kelimeler: Çocuk, epidemioloji, zehirlenmeler.The Childhood Poisoning in DenizliSUMMARYObjective: The aim of the study was to determine the epidemiological and elinic features of childhood poisoningin Denizli.Material and Method: Two hundred and four pediatrie patients who were admitted to me Pediatrie Departmentof Pamukkale Medical Faculty with intoxication between i January 1997-31 December 2003 were evaluated. retrospectively.Results: The agerange of the cas es was 3 months-16 years, with a peak incidenee at me age of 13 month-4 years(%73). Male/female ratio was 1.12. The most common toxic agent was eleaning produets (%70.6). Other causesofpoisonings included dnigs (%10.8), foods (%9.3), insecticides (%2.9), oil products (%2.9), carbon monoxide(%2.0), and scorpion biting (%1.5). Salicylates were the most common cause of dnig poisonings. Poisoningswere determined to be more common (%37.7) in the summer season. They occurred mostly in the aftemoon andin the evening (%76.9). The period between intoxieation and coming to hospital was 3--+=5.8hours. Toxic agentsmostly were taken orally (%96.8). Orapharynx buming, nausea and vomiting were the most frequent symptomsand signs.ConcIusion: Familyand sehooIchildren edueational programs ineluding poisonings about eleaning products,foods, dnigs should be developed in Denizli for prevention and early treatment ofpoisoning.Key Words: Childhood, epidemiology, poisoning.Zehirlenmeler tüm dünyada özellikle çocuklukyas grubunda,hala sik görülen önemli bir problemdir.Zehirlenmenintedavisindeönemli gelismeler olmaklabirlikte, bu problemin çözümünde daha geçerli olanyöntem zehirlenmelere karsi koruyucu önlemlerinalinmasidir.Akut zehirlenmelerin nedenleri, sekli vealinan etkenlerin türleri, degisik ülkelerde farklilikgöstermektedir. Bu nedenle, her ülkenin kendizehirlenmeprofilinibelirleyerekproblemin seklini veboyutlarini saptamasi ve ancak bu sekilde gerekliönlemleri almasi mümkün olabilir.'. Çalismada,hastanemIze basvuran zehirlenmeolgularininepidemiolojik ve klinik özelliklerinin gözdengeçirilmesiamaçlandi.GEREÇve YÖNTEM1997-2003 yillari arasinda Pamukkale.Üniversitesi Tip Fakültesi Çocuk Klinigi'ndezehirlenme nedeniyle izlenen 204 hasta geriye dönükolarak degerlendirildi.Hastalar yas, cins, zehirlenmenedenleri, zehirlenmeninmeydana gelIsve hastaneyegetirilis zamani, toksik madde ife temas yolu, belirti,bulgularvesonuçlaraçisindanincelendi.BULGULARYedi yillik sürede 204 vaka zehirlenme tanisiylayatirilarak izlendi. Zehirlenme vakalarinin yillaragöre dagilimi Tablo l'de özetlendi. Yas dagilimi 3 ay'PA Ü Pamukkale Tip Fakültesi ÇocukSagligi ve Hastaliklar/Anabilim Dali, DENIzLI15

Dendi ili çocukluk çagi =ehir/enme/eri16 yil (ortalama 3 .8:!:3.5 yil) olup, zehirlenmeler en sik13 ay-4 yas (%73) en az ise 1 yasindan küçüklerde(%2.5) gözlendi (Tablo II). Vakalarin%52.9'ü erkek,0/047.1'sikiz ve erkek/kizorani1.12 idi.Tablo i. ZehirlenmeYil1997199819992000200120022003Toplamvakalarinin yillara göre dagilimiVaka sayisi (n) Yüzde (%)14 - . 6.8125.9LO'4.95526.96632.42411.8LL11.3204 100Tablo II. Zehirlenme vakalarinin yas gruplarina göredagilimiYas Vaka sayisi (n) Yüzde (%) LOyas 20 9.8Toplam 204 100Zehirlenme nedeni olarak ilk sirada temizlikmaddelerinin (%70.6) oldugu ögrenildi. Ilaçzehirlenmesi ikinci sirada zehirlenme nedeni idi(% 10.8).Besin zehirlenmesiiseüçüncü siradayer aldi(%9.3). Diger .zehirlenme nedenleri ise insek.1:isitler(%2.9), petrol ürünleri (%2.9), karbon monoksItzehirlenmesi (%2.0) ve akrep sokmasi (%1-.5) idi(Tablolll).Tablo ID, Zehirlenme nedenleriZehirlenme nedenleriTemizlik maddeleriçamasir sulariYüzey temizleyicilerIlaçlarSalisiIatParasetamolTrisiklik antidepresanAntihipertansiflerHormonlar .AntihistaminikFIor- DigoksinAntibiotikBesinInsektisitlerPetrol ürünleriKarbon monoksitAkrepToplamVakasayisi (n) Yüzde (%1144 70.6102 70.832 29.222 10.86 27.35 22.73 142 9.02 9.01 4.51 4.51 4.51 4.519 9.36 2.96 2.94 2.03 1.5204 100Zehirlenme vakalari en sik yaz (%37.7), bunusira ile ilkbahar (%30.4), sonbahar (%20.1) ve kis(%11.8) aylari izledi. Tablo IV'te zehirlenmevakalarinin mevsimleregöredagilimiizlenmektedir.Tablo IV. Zehirlenme vakalarinin mevsimlere göre dagilimiMevsimIlkbaharYazSonbaharKisToplamVaka sayisi (n)62774124204Yüzde (%)30.437.720.111.8moZehirlenmeler en sik ögleden sonra ve aksamsaatleri olup (%76.9), zehirlenmevakalarinin olus vehastaneye' getirilisleri arasindaki süre (lO dakika-30saat) idi. Zehirlenmenin olus zamani ve hastaneyegetirilis saatleri TabloV veVI'debelirtilmistir.Tablo V. ZehirlenmeninZaman (saat)0:6- -7-1213-1819-24Toplamolus zamanlari.Vaka sayisi (n)4- -439958204Yüzde (%)2.021.148.528.4100Tablo Vi. Zehirlenme vakalarinin olus ve hastaneyegetirilisleri arasindaki süre.Süre4 saatToI1.lamVaka sayisi (n)4647661622....204Yüzde (%)25.5_.J 7"32.47.814.2100Toksik maddeyi 197vaka (%96.7) oral, 3 vaka(%1.3)deri,4 vaka (%2.0) solunumyolu ile almisti.Vakalarin 199'unda (%97.5) zehirlenme nedenikaza nedeniyle idi. 5 vaka ise (%2.5) öz kiyimamaciyla zehirlenmis olupyaslari 10yasüzerindeydi.En sik görülen yakinma ve bulgular agiz içindeyanik (%34.5), bulanti ve kusma (%33.4), idi. (TabloVII).Tablo VII. Zehirlenme vakalarinin en sik gözlenen basvuruyakinma ve bulgulariYakinma ve bulgularAgiz içinde yanikBulanti ve kusmaIshalBilinç degisikligiAsemptomatikAjitasyonPupil degisiklikleriKardiyak aritmiKonvülsiyonVaka sayisi (n)75 -- -7319l7- I3 6.0LO 4.66 2.84 1.811 0.4Yüzde (%)34.533.48.77.8Toplam 218* 100*Ayni vakada birden fazla semptom veya yakinmaOlduguiçin toplam 218 vaka bulunmusturToksik maddenin absorpsiyonununengellenmesi amaciyla 26 olguda(%12.7) mide lavajive aktif kömür uygulamasi, toksik maddenin16

....-~Akçay ve Ark.atiliminin hizlandirilmasi amaciyla 2 olguda zorlualkali diürez (%1), antidot olarak da 1olguya (%0.5)N-asetil sistein, 6 olguya (%29.4) atropin, 3 olguyaspesifik akrep serumu (%1.5) ve 4 olguya (%2)oksijentedavisi uygulandi.Zehirlenme olgularinin 19l'i (%93.6) sifa iletaburcu edildi. Alti vakada (%3.0) birinci derecedeözofagus yanigi, alti vakada (%3.0) ikici derecedeözofagusyanigi görüldü. Organik fosforzehirlenmesinedeniyle izlenen bir vaka (%0.4) konvülsiyonlar vesolunum yetmezligi nedeniyle hipoksik ensefelopatitablosuyla sekellitaburcuedildi.TriRTlSMATeknolojinin ilerlemesi, bilinçli beslenme veenfeksiyon hastaliklarinin kontrol edilebilir olmasi,sayisi ve önemi, giderek artan çocukluk çagikazalarini çocuk ölümleri içinde ön planaçikarmaktadir." Zehirlenme vakalarindaepidemiolojik özelliklerin bilinmesi erken girisim veuygun tedavinin yaninda, dogru koruyucu önlemlerinalinabilmesi açisindan da oldukça önemlidir. 3Çalismada 7 yillik süre içinde yatirilarak izlenenhastalarin % I.S'unu zehirlenme vakalariolusturuyordu. Farkli çalismalarda bu oran yurtdisinda %2.9 ile %0.9 arasinda:5 ülkemizde iseTrabzon'da6 %2.7, Adana'da7 %1.7, Elazig'da8 %2.3 ,Erzurum'da" %2.8, Ankara'dal %1, Edime'p-e9 %1.6 ,Istanbul'dalo % 1.54 ve Van'daJJ%2.47 olarak bulundu.Bu sonuçlar çocukluk çagi zehirlenmelerine sikrastlanildigini ve önlem alinmasi gerektigini gösterdi.Tablo I'de zehirlenme vakalarinin yillara göre dagilimiözetlendi.Çalismamizda erkek/kiz orani 1.12 idi.Zehirlenmeler birçok çalismada erkeklerde daha sik ,bazi çalismalarda kizlarda daha sik rastlanirken,çalismamizda oldugu gibi her iki cinste de benzersiklikta bulunan çalismalar vardir .1.3,8.11-15Yas dagilimi 3 ay 16 yil (ortalama 3.8:f:3.5yil)-olup,zehirlenmeler en sik 13ay-4 yas (%73), en az ise1 yasindan küçüklerde (%2.5) gözlenmekteydi.Llteratürdede zehirlenmelerinen sik besyasin altindagörüldügü bildirilmektedir.'6 1990 yilinda AmerikaBirlesik Devletleri'nde 72 zehirlenme merkezininbildirimlerinegöre 1.7milyon zehirlenmevakasindan%60.8'j 6 yasindan küçük çocuklardiLI7Zehirlenmelerin bu yas grubunda sik görülmesinintemeli bu yastaki çocuklarin hareketli, merakli,karistirici ve her yeni maddeyi agzina götürerektanima egilimlerinde olmalari olusturmaktadir.3,16Dikkatsiz ve bilinçsiz aile büyüklerinin toksikmaddeleri çocuklarin ulasabilecegi yerlerebirakmalan zehirlenmelere neden olmaktadir. J3Bu çalismada çamasir sulari (%70.8) ve yüzeytemizleyicilerden (%29.2) olusan temizlik maddeleri(%70.6) en sik zehirlenme nedenini olusturdu. Ilaçzehirlenmesi ikinci sirada zehirlenme nedeni idi(%10.8). Besin zehirlenmesiise üçüncüsiradayer aldi(%9.3). Diger zehirlenme nedenleri ise insektisitler(%2.9), petrol ürünleri (%2.9), karbon monoksitzehirlenmesi (%2.0) ve akrep sokmasi (%1.5) idi(Tablo III). Gelismis ülkelerde çocukzehirlenmelerinde ev temizlik malzemeleri, korazifmaddeler, kisisel bakim ürünleri ön planda yeralmaktadir.i' Ülkemizde bölgelere göre temizlikmaddelerine bagli çocukluk. çagi zehirlenmeleri%12.3, %6.6, %17.2 ve %28.1 oranindadegismekteydi.11,9,11 Dogu ve Güneydogu Anadolubölgelerinde temizlik maddelerine baglizehirlenmelerin daha az bildirilmesi veyabildirilmemesi bu bölgelerde ekonomiknedenlerle bumaddelerin daha az kullanimina baglandi.6 Buçalismada bu kadar yüksek oranda temizlikmaddelerine bagli zehirlenmelerin görülmesi,gelismis ülkelerde görülen zehirlenme.nedenlerinebenzerlik gösteriyordu. Bu sonuç ülkemifin digerbölgelerinde görülen zehirlenme nedenlerinden çokfarklidir. Temizlik maddelerinin sik kullanilmasi vebunlarin muhafazasina dikkat etmedikleri sonucunuçikardik. Ailelere temizlik maddelerine ve ilaçlarabagli zehirlenmelerin sikligi konusunda bilgiverilmeli. çocuklarin ulasamayacaklari yerlerdemuhafazasiningerekliligi anlatilmalidir.Zehirlenme etkenleri ülkelere, cografi bölgeyeve mevsimlere göre farklilik göstermektedir.16Buçalismada zehirlenme vakalari en sik yaz (%37.7),bunu sira ile ilkbahar (%30.4), sonbahar ('Yo20. r) vekis (% 11.8) aylari izlemekteydi. Tablo IV'tezehirlenme vakalarinin mevsimlere göre dagilimiizlenmek.i:edir.Zehirlenme nedeninin daha çok yaz veilkbahar aylarinda olmasinin nedeni bu mevsimlerdeçocuklarin daha serbest hareket edebilmeleri, kisaylarinda aile ve çocuklarin ayni odada kaldiklari içinkontrolün kolay saglanmasi, bölgemizde karbonmonoksit zehirlenmelerinin az görülmesi ve temizlikmaddelerinin yaz ve ilkbahar aylarinda çokkullanilmasi nedenlerine bagli oldugu düsünüldü.Ülkemizin degisik bölgelerinde yapilan çalismalardailkbahar ve yaz aylarindazehirlenmevakalarinda artissaptandigi, bu aylarda tarim ilaçlari kullanimininartmasi, zehirli bitkilerin ortaya çikmasive besinlerin, sicaktan bozulmasinin artis nedeni olabilecegibildirilmistir.7Sanliurfa'da yaz ve sonbahar aylarindadiger mevsimlere göre daha çok zehirlenme olayigörüldügü dikkat çekIDistir.Bu bölgede özellikle yazaylarinda akrep sokmasi kaynakli zehirlenmelerin sikgörülmesi nedeniyledir. 12Bu çalismada zehirlenmelerçogunluklaögledensonra (%48.5), aksam saatlerinde(%28.4) olurken enaz ise gece yarisi saatlerinde oldu (TabloV). Bundaannenin misafir ve aKSamyemegi ile ilgilenmesinedeniyle çocugunu izleyememesinin rolü oldugudüsünülebilir..'Basvurunun geç olmasi acil tedaviyigeciktirerek mortalite oranini etkilemektedir.Vakalarimiz 10dakika-3Osaat (ortalama3.4:f:5.8 saat)sonra hastaney« getirilmisti. Hastalarin hastanemize17

Denidi ili çocukluk çagi =ehirlenmeleribasvuru süreleri incelendiginde, hastalarin %25.5'i ilk30 dakika içinde, %80.9'sinin ilk 2 saat ve %88. Tsininilk 4 saat içinde geldigi görülmüstür. Zehirlenmevakalarinin olus ve hastaneye getirilisleri arasindakisüreler Tablo VI'da belirtilmistir. Andiran vearkadaslarinin yaptiklari çalismada hastalarinyarisinin (%50.9) ilk iki saat ve %82.4'nün ise ilk altisaat içinde geldigi görülmüstür.l Ertekin vearkadaslarinin yaptiklari çalismada ise %35.3 'ü ilk ikisaatte gelirken %78.1'i ilk alti saat içinde geldigigörülmüstür." Ai}elere zehirlenme olgularininhastaneye erken getirilmesinin uygun tedavi ve takipyapilmasi bakimindan önemli oldugu konusunda bilgiverilmelidir.Öz kiyim için adolesan ve gençlerönemli birriskgrubudur.'9 Vakalarin 199'unda (%97.5) zehirlenmenedeni kaza nedeniyle idi. 5 vaka (%2.5) ise öz kiyimamaciyla zehirlenmis olup yaslari 10 yas üzerindeydi.Literatürdeki diger çalismalar da öz kiyim olgularindayas grubu ve cinsiyetle ilgili benzer sonuçlar vardir:Ertekin ve ark. 'larinin 8-13 yas grubunda yaptiklariçalismada öz kiyim amaciyla zehirlenme orani 0/04.4,AygÜll ve ark.'larinin 12-16 yas grubunda yaptiklariçalismada öz kiyim amaciyla zehirlenme orani %12.2gibi oldukça yüksek saptanmistir.""En sik görülen yakinma ve bulgular agiz içindeyanik (%34.5) bulanti ve h.iisma (%33.4), idi (TabloVII). En sik zehirlenme nedeni temizlik maddeleriolmasi nedeniyle agiz içinde yanik çok yüksek orandagörülmüstür. Korazif madde içen çocugun agiz içindeyanik, agri ve renk degisikligi gibi bulgular çoksiklikla görülebilmektedir.Gelismis ülkelerde zehirlenmelerde ölüm orani%1 iken'" gelismekte olan ülkelerde bu oran %3-5fdir.6 Yas, hastaneye getirilis zamani, toksikmaddenin cinsi ve miktari mortaliteye etki eden enönemli fah.1:örlerdir."Bu çalismada ölen vaka olmadi.Alti vakada (%3.0) birinci derecede özofagus yanigi,alti vakada (%3.0) ikinci derecede özofagus yanigigörüldü. Organik fosfor zehirlenmesi nedeniyleizlenen bir vaka (%0.4) konvülsiyonlar ve solunumyetmezligi nedeniyle hipoksik ensefelopati tablosuylasekelli taburcu edildi. Bu çalismaya benzer olarakAjive ark.'larinin çalismasinda da zehirlenme nedeni ilekaybedilenhasta olmamistir. II Ölümorani Uçar veark. flarinin6çalismasinda %3.9, Aygün ve ark.'larinin 8%2, Tunç ve ark.'larinin"o %0.3, Orbak ve ark.'larinin 13%2.7, Ertekin ve ark.'larinin" çalismasinda %5.5olarak bulunmustur. Çalismada ölen vakaninolmamasi zehirlenmeye neden olan maddelerintemizlik maddeleri olmasi,mortaliteye daha sik nedenolan insektisit, mantar, merkezi sinir sistemi ilaçlarigibi zehirlenme nedenlerinin daha az olmasindankaynaklanmaktadir.Sonuç olarak kaza nedeni ilezehirlenmeleri önlemek için gerek ailenin,çocugun egitimi en önemli noktadir.klinigimize gelen zehirlenme vakalarininolusangerekseÇocuken siknedeni temizlik maddeleridir. Özellikle temizlikmaddeleri basta olmak üzere, besinler, ilaçlar, tarimilaçlari, akrep zehirlenmeleri, karbon monoksitzehirlenmeleri konusunda ailelereve okul çocuklarinayönelik egitim çalismalari yapilmasi gerektigidüsünüldü.KAYNAKLAR1. Andiran N, Sarikayalar F. Ihsan Dogramaci ÇocukHastanesi'nde son alti yilda izlenen akut zehirleiirneler.Katki Pediatri Dergisi 2001; 4: 396-408. ,"2. Ertekin V, Altinkayak S, Alp H, Yigit B. Çocuklukçaginda zehirlenmeler: Son 3 yildaki vakalarindegerlendirilmesi.Çocuk Dergisi200 i; i: 104-109.3. YafetD.Zehirlenmeler.Sendrom1993;5: 43-544. Khare M, Bhide M, Ranade A, Jaykar A, Panicker L,Petnekar PN. Poisoning in children-analysis of 250cases.J PostgradMed 1990;36:203-6.5. LItovitz T, Manogoerta A. Comparioson of pediatricpoisoning hazards: an analysis on.8 million exposureincidents. Areport from the American Association ofpoison ControlCenters.Pediatrics 1992;89: 999-i 006.6. Uçar B, Ökten A, Mocan H. Karadeniz bölg~sindeçocukzehirlenme vakalarininretrospektifincelenmesi.Çocuk SagHastDerg 1993:36: 363-71.7. Anarat A, Altintas G, Gali AE, Aksaray N. Çukurovabölgesindeki çocukluk çagi zehirlenmelerinindegerlendirilmesi. Çukuro"a Ün Tip Fak Derg 1988;13:30-6.8.Aygün AD, Güvenç H, Türkbay D, Kocabay K.Hastanemizde izlenen zehirlenme olgulannindegerlendirilmesi.MN KlinikBilimler 1995;3: 48-51.9. Öner N, Inan M, VatanseverÜ, Turan Ç ve arkadaslari.Trakya bölgesinde çocuklarda görülen zehirlenmeler.TürkPediatriArsivi 2004;39(1):25-30.10. AjiDY. Keskin S,IlterÖ. tÜ. Cerrahpasa TipFakültesiÇocuk Sagligi ve Hastaliklari Anabilim Dali Acilbiriminde izlenen zehirlenmelerin degerlendirilmesi.TürkPediatriArsivi 1998;33: 148-53.lL. Sahin I, Onbasi K, Emino" L, Gökdeniz E, Üstün Y.Acil servise basvuran zehirlenme olgularimizin geriyedönük olarak degerlendirilmesi. Medical NetworkKlinikBilimler veDOkior2003:9(i): 17-2i12. Kösecik M, Arslan SO, Çelik IL, Soran M, Tatli MM,Koç A. Sanliurfa'da çocukluk çagi zehirlenmeleri.Çocuk Sagligi ve Hastaliklari Dergisi 2001: 44: 235-239.13. Orbak Z; Selimoglu MA, Alp H. Erzurum bölgesindeçocukluk zehirlenme vakalarinin degerlendirilmesi.Çocuk SagligiveHastaliklariDerg 1996;39:497-500.14. Aji DY; Keskin S, Ilter Ö. tü. Cerrahpasa TipFakültesi Çocuk' Sagligi ve Hastaliklari ABD acilbiriminde izlenen zehirlenmelerin degerlendirilmesi.TürkPediatriArsivi 1998;33: 148-53.15. KalyoncuDM, ÖktenA, KalyoncuNI, Karagül G, ÇanG. Dogu Karadeniz bölgesinde çocukluk çagindapestisitlerle zehirlenmeler vakalarinda artis. ÇocuklukÇagi veHastaliklari Dergisi 1996;39: 506-10.16. Rumack BH. Chemical and drug poisoning, In:Berhman RE, Kliegman RM,Arvin MA (eds): NelsonTexbook of Pediatrics (15ih ed). Philadelphia: WBSaunders 1996;2013-14.17. Wolf AD. PoIsoning in children and adolescents.Pediatrics 1993;14:411-22.18

..........-Akçay ve Ark.18. Rfidah EL, Casey PB, Tracey JA, Gill D. ChildhoodpoisoninginDublin. IrishMedJ 1991;84: 87-9.19. Kerfoot M. Deliberate self-poisoning in childhood andearlyadolescence.J ChildPsychiatry 1988;29: 335-41.20. Tunç B, Ömerci Ar, Dolgun A, Karaca H. Ispartabölgesinde çocukluk çaginda zehirlenme nedenleri.Çocuk SagligiveHastaliklariDergisi 1995;38:211-8.YAZISMAADRESIDr.AhmetAKÇAYIstanbul ÜniversitesiIstanbul Tip Fak. Çocuk Sag. ve Hast. Anabilim DaliÇ~;;-dkAllerjive ÇocukGögüs Hastaliklan Bilim Daliçapa-ISTANBULTelevIsFaxE-postaGelis TarihiK;;bul Tarihi: (0212) 5104574: (0212) 4142000/32349: (0212) 6319301: aahmetakcay@yahoo.com: 08.09.2004: 06.04.200519