HOCALI KATLIAMI

PROF. DR. YAKUP MAHMUDOV
ve hükümdarların elinde Azerbaycan’ın olması gerekirdi
ki, Hazar’ın bir tarafını karşı tarafına bağlasın. Düşmanlar
da bunu biliyorlar. Bu işi sadece zekasını kullanarak, hiçbir
silahlı kuvvetten yararlanmadan Haydar Aliyev başardı
ve Bakü-Tiflis-Ceyhan projesini hayata geçirdi. Çok uzun
bir yol, bir boru hattı olması hasebiyle zor bir işti fakat
siyasi değeri oldukça büyüktü. Tüm dünya böyle uzun bir
güzergaha gerek olmadığını, petrolün Rusya’ya verilip bu
yolla dünya pazarına çıkarılabileceğini, İran’a verilebileceğini
yahut Ermenistan’dan geçirilebileceğini ifade ederek Haydar
Aliyev’in üzerine geliyordu. Ama Haydar Aliyev buna izin
vermedi. Çünkü o, öncesinde pahalı bir hat olarak görünse de
bu boru hattının stratejik bakımdan çok kıymetli olduğunu
düşünüyordu.
Türklerin birleşmesini kimler, neden istemiyor?
Türk dünyasını parçalamak için tarih boyunca büyük
stratejik planlar yapıldı. Dünyanın her yerinde Türk
dünyasının birleşmesine karşı bir endişe var. Burada,
Anadolu’da Hazar Türklerine vahşet yaşattılar. Büyük coğrafi
keşifler, Birinci ve İkinci Dünya Savaşı, bunların hepsinin
temelinde Türk halklarından intikam alma hissi yatıyor.
Yani Emir Timur’un intikamı, Sultan Süleyman’ın Viyana
ormanlarına kadar gitmesinin intikamı ya da Zigetvar Kalesi.
Avrupa tüm bunları unutmadı. Bu yüzden İstanbul’un,
Boğazlar’ın alınmasından ötürü Fatih’in soyundan olan
Türklere karşı halen düşmanlık hissi besleniyor. Bu, en
temel tarihi gerçekliktir. Bu nedenle büyük devletler; Batı,
Çarlık, Bolşevik, hangi Rusya olursa olsun, bunlar, Türklerin
birleşmesine izin vermek istemiyorlar. Eğer Anadolu Türkü
Azerbaycan aracılığıyla Orta Asya Türk Cumhuriyetleri ile
ilişkileri artırırsa Türk dünyası birleşebilir ve Türklerin
birleşmiş gücü karşısında hiçbir kuvvet duramaz.
Peki bu endişe hala sürüyor mu?
Bazı siyasetçiler ve Avrupa bunu hala düşünüyor, bu tarihle
barışmak istemiyor. Bu yüzden, bugün hala Batı’da ve
Kuzey’de, Rusya’da bir Türk endişesi, Türkün birleşmesine
karşı bir korku var. Ama bu, uzağı göremeyen bir siyaset.
Bu siyasetin geleceği yok. Çünkü dünya düzeni değişti. Tarihi
düşmanlar da -Fransa’yla Almanya, Alsas ve Lotaringya
üzerine- hep savaştılar ama bugün dostluk içindeler. Avrupa
Birliği’ni kurdular, Berlin Duvarı’nı yıktılar. Bu yüzden ben,
Batı dünyasında da, Rusya’da da siyasilerin uçuk düşüncelerini
değiştirmeleri gerektiği kanaatindeyim. Çoktan sonlanmış olan
döneme geri dönemezler.
Ancak Karabağ meselesi çözülmeden arzu edilen birliğin
tesis edilmesi zor gibi gözüküyor...
Kafkasya’nın en eski yerli halkının Azerbaycan Türkleri
olduğundan bahsetmiştik. Türkler ve bir de Gürcü düklüğünün
hep bulunduğu Kafkasya’da Ermeniler yaşamamasına
rağmen bugün burada en büyük problemi Ermeniler
çıkarıyor. Ermenileri Rusya buraya yerleştirdi. 19. yüzyılın
başlarına kadar Kafkasya’da Ermeniler yaşamıyordu, burada
Ermeni devleti olmamıştı. Günümüzdeki Ermenistan devleti
topraklarının hepsi eski Azerbaycan topraklarıdır. Bizim bir
hanlığımız vardı: İrevan Hanlığı. 1828-1829 itibariyle Ermenileri
buraya ve aynı zamanda Karabağ’a yerleştirdiler. Bu stratejik
yerlere Ermenilerin yerleştirilmesiyle Türkiye’ye karşı Rusya
kendisi için bir siper oluşturmuş oldu. Burada oluşturulan
Hristiyan etnisitesi Petro’nun bir siyasetiydi. Petro, 1722-1723
tarihlerinde Hazar’a, Derbend’e yürüdüğünde, ne kadar Ermeni
varsa bizim dostumuzdur, din yoldaşımızdır deyip, “Onları
İran’dan ve Türkiye’den Azerbaycan topraklarına göç ettirin,
burayı vatan bellesinler” emrini verdi. Azerbaycan topraklarını
onlara vatan yapmak için bu topraklarda yaşayan Sünni
Müslümanları yok etmek yani soykırım yapmak gerekiyordu.
Çünkü Sünni Müslümanlar Osmanlı’ya bağlıydı. Ayrıca Şii
nüfusu yok etmek gerekirdi, çünkü onlar da İran’a bağlıydı.
Böylece Ermeniler, İrevan Hanlığı’nın topraklarına, Karabağ’a
ve Nahçıvan’a yerleştirildiler. Ama Nahçıvan halkı isyan çıkardı
ve Ermenilerin oraya yerleşmesine fırsat vermedi. Bunun
sonucunda, bizim topraklarımızda yeni bir etnisite oluşturuldu.
28 Mayıs 1918 tarihinde ise Azerbaycan Halk Cumhuriyeti
kuruldu, 29’unda Cumhuriyetimizi zorlamaları üzerine İrevan
Ermenilere verildi. Daha sonra Ermeniler Zengezur’u ve
ardından Dağlık Karabağ’ı aldılar.
26 ŞUBAT 2016 SAYI 39