05- Kanat profillerinin aerodinamiği
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
<strong>Kanat</strong> <strong>profillerinin</strong> <strong>aerodinamiği</strong><br />
19<br />
Hücum açısı ile kanat profili etrafındaki<br />
basınç dağılımının değiştiği ve bunun da<br />
gerek taşıma ve sürükleme kuvvetlerini<br />
ve gerekse yunuslama momentini<br />
değiştirdiği daha önce belirtilmişti. Hücum<br />
açısının kanat profili performansı üzerinde<br />
basınç dağılımını değiştirmesi yoluyla<br />
görülen bu direkt etkisi yanında sınır<br />
tabaka karakteristiklerini değiştirmesi<br />
nedeniyle ortaya çıkan bir de dolaylı etkisi<br />
vardır. Bu dolaylı etkiler ayrıca Reynolds<br />
sayısına da bağlıdır ve kanat profilinin<br />
kalınlık oranına bağlı olarak değişik<br />
karakterlerde görülebilir.<br />
Hücum açısı arttıkça genel olarak kanadın<br />
üst yüzeyindeki sınır tabakanın<br />
kalınlaştığı, buna karşılık alt yüzey<br />
C l<br />
üzerindeki sınır tabakanın inceldiği<br />
söylenebilir. Bu değişimin taşıma,<br />
sürükleme ve yunuslama üzerindeki<br />
etkileri orta ve yüksek Reynolds<br />
sayılarında, küçük ve orta hücum açıları<br />
için oldukça düzenlidir. Sözü edilen<br />
hallerde taşıma hücum açısıyla lineer<br />
olarak değişirken sürükleme ve çeyrek<br />
veter noktası etrafındaki yunuslama<br />
hemen hemen sabit kalır. Hücum açısının<br />
büyük değerlerinde ise profilin üst<br />
yüzeyindeki yerel sınır tabaka ayrılmaları<br />
taşıma kaybına ve sürüklemede büyük<br />
artışlara neden olur. Yunuslama momenti<br />
ise negatif yönde (burun aşağı) artar.<br />
Hücum açısının belli büyük bir değerinden<br />
sonra bu olaylar tutunma kaybı (stall - perte de vitesse) ile sonuçlanır.<br />
C<br />
Re<br />
L<br />
Re<br />
Re<br />
C<br />
C<br />
C d<br />
C m<br />
D<br />
M<br />
α<br />
α<br />
Laminer sınır<br />
tabaka<br />
laminer ayrılma<br />
kabarcığı<br />
türbülanslı<br />
sınır tabaka<br />
Laminer sınır<br />
tabaka<br />
geçiş<br />
bölgesi<br />
türbülanslı<br />
sınır tabaka<br />
türbülanslı<br />
ayrılma<br />
laminer<br />
ayrılma<br />
yeniden<br />
yapışma<br />
ayrılma<br />
bölgesi<br />
Laminer ayrılma ve yeniden yapışma hali<br />
Geçiş ve türbülanslı ayrılma hali<br />
Şekil: Laminer ve türbülanslı ayrılmalar<br />
<strong>Kanat</strong> profilinin üst yüzeyinde gözüktüğü belirtilen ayrılmalar laminer ve türbülanslı<br />
olmak üzere iki şekilde olabilir. Küçük Reynolds sayılarında kanat profilinin hücum<br />
kenarında sınır tabaka henüz laminer iken ayrılabilir. Ayrılan sınır tabaka Reynolds<br />
sayısına bağlı olarak türbülanslı bir sınır tabaka haline dönüşerek profil yüzeyine yeniden<br />
UCK 351 Aerodinamik Ders Notları<br />
M. Adil Yükselen