Untitled

t / 

ZARGOTINA K'URDA 

Berev kirin, hazir kirin, nivîsarnasî û pêşgotin nivîsîn 

ORDÎXANÊ CELÎt Û CEULÊ CELÎL 

P'ara 1 

Neşirxana «Naûka» 

Rêdaksîya sereke ya edebtyata fohilatê 

Moskva 1978 

!

КУРДСКИЙ ФОЛЬКЛОР 

Собрали, составили, снабдили примечаниями и предисловием 

ОРДИХАНЕ ДЖАЛИЛ И ДЖАЛИЛЕ ДЖАЛИЛ 

Книга I 

Издательство Наука 

Главная редакция восточной литературы 

Москва 1978

С 

К 93 

^:'

Предисловие 

Посвящаем эту книгу нашим родителям 

ХанумаРзго и Джасме Джалилу . 

Курды - один из древнейших народов Ближнего Востока. Их 

страна - Курдистан - издревле была разделена между различными 

государствами этого региона; в настоящее время - между Ираком, 

Ираком, Сирией и Турцией. Общая численность курдов, проживаю 

щих на своей исконной территории, по приблизительным данным, пре 

вышает 16 миллионов человек-^. 

Курдистан всегда служил как бы мостом между Востоком и 

Западом. По его территории проходили греческие и византийские" 

войска, татаро-монгольские и тюрко-сельцжукские орды. В течение 

всей многовековой истории курцы вели борьбу за независимость 

против чужеземных поработителей. 

В начале ХУП в. (1608-1610) с целью усмирения восстав 

ших курдов и укрепления северных районов Каджарского государст 

ва против набегов кочующих племен Средней Азии шах Аббас 1 из 

Курдистана насильственно переселил часть курдов в северные и се 

веро-восточные районы Ирана2. В результате многочисленных пе 

реселений курды оказались в северо-восточных провинциях Ирана 

(Хорасана), а впоследствии и на территории Туркменской ССР, а 

также в закавказских республиках СССР. 

Численность курдского населения в пределах Российской импе 

рии особенно увеличилась после русско-персидских войн 1804- 

1813 гг. и 1826-1828 гг. , когда к России по Полистанскому и 

Туркманчайскому мирным договорам отошли населенные курдами 

территории Восточной Армении. Дальнейший рост курдского населе-' 

ния в Закавказье наблюдался после победоносных для России войн 

с Турцией 1828-1829 гг. и 1877-1878 гг. Процесс переселе 

ния курдов в Россию продолжался вплоть до 20-х годов нашего 

столетия. Таким образом, миграция курдов из восточных районов 

Турции на нынешние территории Армянской и Грузинской ССР на 

чалась более чем сто пятьдесят лет назад. В основном переселя 

лись курды, проживавшие в районах Карса, Сарыкамыша, Эрзурума, 

Баязита, Игдыра, Муша, Битлиса, Вана и Диярбакыра. 

Ныне курды в СССР живут компактно во всех трех республи 

ках Закавказья и в республиках Средней Азии, в частности в Кир- 

1-3 175 5

гизской, Туркменской и Казахской ССР. Общая численность курдов, 

проживающих в Советском Союзе, по официальным данным переписи 

населения 

ловекЗ. 

СССР на 15 января 1970 г., составляла 89 тыс. че- 

Имея богатые многовековые традиции духовной культуры, кур 

ды внесли большой вклад в историю развития культуры народов Пе 

редней Азии и мировой цивилизации^. Кому приходит в голову, - 

писал академик И. А.Орбели, - что причинивший так много огорче 

ний крестоносцам Саладин - курд, 'что славные в истории Армении 

и Грузии, славные не только как полководцы, но и. как строители 

культуры, князья Долгорукие - курды по происхождению, что курда 

ми были и соперничавшие с Грузией в борьбе за сложение государ 

ственности на Кавказе и правившие в Иране Шеддадиды, что напо 

ловину курдом был писавший по-персидски великий поэт Низами"5. 

Курдами по происхождению были также выдающиеся арабские 

поэты и писатели Джамил Сидки аз-Захави, Ахмед Шауки, Маруф 

Русафи, Махмуд Теймур6 и др. 

Говоря о курдах, академик Н. Я. Марр в труде Еще о слове 

челеби", посвященном вопросу о культурном значении курдской 

народности в истории Передней Азии, пришел к выводу, что курд 

ские племена представляли и продолжают представлять независимый 

фактор, значительную общественную и культурную силу". Ключ это 

го явления Н. Я.Марр советовал искать в богатом курдском фоль 

клоре, в курдских плясках и песнях'. 

Естественно, что устное народное творчество курдов постоянно 

находилось в центре внимания многих выдающихся ученых-востоко 

ведов и путешественников Востока и Запада. Оно по праву заслу 

жило их высокую оценку. 

Курдский фольклор разделил участь народа, выдержав самые 

жестокие испытания. И не только выдержал, но и постоянно обога 

щался. 

После своего путешествия по Курдистану в 1914 г. проф. 

В. Ф.Минорский пишет, что у курдов очень богатая народная лите 

ратура: масса сказок, народных преданий, песен. Советский вос 

токовед И. О. Фаризов во вступительной статье к переводу книги 

В. П. Никитина Курды" отмечает, что курдский фольклор по раз 

нообразию жанров и сюжетов занимает одно из первых мест на 

Ближнем и Среднем Востоке^. 

Внимание к курдскому народному творчеству объясняется тем, 

что в нем содержится верное изображение быта, нравов, обычаев и 

верований народа, веками угнетенного, но борющегося за свободу 

и независимостью. Возникновению многочисленных произведений 

народного творчества курдов, главным образом эпических и лириче 

ских, способствовал и их воинственный характере. Несомненно, 

многие эпические сказания, песни, легенды и повествования несут 

на себе отпечаток далекого прошлого и могут служить материалом 

для изучения этнографии курдов и некоторых событий их истории.

Хранителями курдского фольклора в основном являются крес 

тьяне. Среди йих много профессиональных певцов-дангбежей12> пев 

цов-сказителей и ашугов. Дангбежи исполняют песни без музыкаль 

ного сопровождения, а ашуг# - под аккомпанемент саза или же дру 

гого струнного инструмента. 

Как свидетельствует академик В. А. Гордлевский, в северо-за 

падном Курдистане народные поэмы разучивались в специальных 

певческих школах. В этих поэмах воспевались подвиги народных ге 

роев. Учителя знакомили учеников с устным народным творчеством, 

обучали искусству исполнения, передавали им свой опыт и мастер 

ство", у курдов-мукринцев существовали специальные школы, где 

обучались народные певцы. На юге Курдистана окончивших эти шко*- 

лы называли шаирами. 

В Советском Союзе курдские ашуги и знатоки курдского фоль 

клора не только любимцы народа, их талант высоко оценен нашей 

партией и правительством. В 1938 г. в Союз писателей Армении 

были приняты 

Рашо. 

народные певцы-сказители Ахме Чоло и Джалиле 

группы. 

Литература, посвященная курдским текстам, делится на две 

К первой группе относится. литература, изданная только с це 

лью изучения курдского языка, в которой фольклорные тексты слу 

жили иллюстративным материалом. Это тексты, 

матическим описаниям курдского языка14. 

приложенные к грам 

Ко второй группе можно отнести работы, цель которых не 

только изучить язык, но и ознакомить исследователей и читателей 

с лучшими образцами устной словесности курдов, характеризующими 

их быт и мировоззрение. Обе эти группы записей текстов представ 

ляют огромный интерес для исследователей курдского фольклора. 

Просмотренные нами фольклорные материалы показывают, что мно 

гие сборники фольклора изданы до революции в России, которой 

принадлежит приоритет в этой области. Именно в России изучение 

курдского фольклора было поставлено на научную основу. Русские 

ученые способствовали его популяризации, представив впервые его 

образцы широкому кругу читателей и ученому миру в переводе на 

французский, немецкий, русский, а также армянский языки. 

Академик К. Г. Залеман на заседании историко-филологическо 

го отделения Российской Академии наук 22 января 1897 г. в свя 

зи с изданием курдских текстов Гуго Макаша заявил: ...Академия 

не перестанет оказывать свое благотворное покровительство- этой 

именно отрасли иранской филологии (имеется в виду изучение' исто 

рии, быта, фольклора курдов. - О. Дж. , Дж. Дж.), которая, можно 

сказать, составляет как бы ее монополию"15. 

1-4 175

История русского курдоведения в начале второй половины XIX 

столетия ознаменовалась выходом научных трудов Петра Лерха, из 

вестного специалиста по восточным языкам. Он первым в России 

записал образцы курдского фольклора из уст курдов. Второй том 

его труда Исследование об иранских курдах и их предках северных 

халдеях", изданный в 1857 г. в Петербурге, содержит материалы 

курдского устного поэтического творчества, записанные им в 

1856 г. от военнопленных курдов--*-". Большую помощь оказала 

Лерху Российская Академия наук. 

Не случайно именно П. Лерх остановил свой выбор на курдахвоеннопленных. 

Крупнейшие ученые того времени академики 

М.Броссе, О. Бётлингк, Б. Дорн, А.Куник и П. Кеппен в своем доне 

сении, отправленном президенту Академии наук от имени ее истори 

ко-филологического отделения, отмечали, что ни один из путешест 

венников, посещавших страны, где жили курды, не был достаточно 

подготовлен к разысканиям подобного рода. 

П. Лерх стал первым европейцем, который предварительно оз 

накомился с жизнью курдов во всех аспектах: географическом, эт 

нографическом, лингвистическом и историческом. Для этого он ис 

пользовал значительное число старых и новых записей путешествий 

на английском, французском, немецком и русском языках. Кроме 

того, он изучил все обнародованные исследования о курдских на 

речиях и ознакомился как с курдской летописью, сочиненной курд 

ским князем на персидском языке, так и с другими историческими 

источниками1 ' . 

Записи П. Лерха в основном были сделаны на диалекте курманджи 

и частично на диалекте заза из уст выходцев из Марцина, 

Джизре, Дерсима, Му-ша, Диярбакыра, Урфы, Харпута, Эрзурума и 

т. д. Тексты, записанные алфавитом Лепсиуса, сопровождались рус 

ским переводом1". 

Следующий сборник, посвященный курдским текстам, в араб 

ской графике с французским переводом появился в 1860 г. также 

в Петербурге1^ Автором сборника был русский консул в Эрзуруме 

Александр Жаба, который помимо своей дипломатической службы 

занимался изучением и собиранием памятников курдской письмен 

ности и устной литературы. В этой области А. Жаба остается пер 

вым в России. Он оставил Российской 

рукописей курдской литературы20. 

Академии наук богатый архив 

А. Жаба в течение всей своей службы в Эрзуруме изучал кур 

дский язык и с юношеской увлеченностью отмечал все интересное, 

что находил в духовной культуре курдов. Нет сомнения, что храня 

щиеся в Публичной библиотеке им. М. Е. Салтыкова-Щедрина курд 

ские рукописи являются лишь незначительной частью той огромной 

коллекции, которую видел у него в доме П. А.Чихачев. Будем на 

деяться, - писал П.А. Чихачев, - что М.Жаба^1, изучающий десять 

лет этот язык, скоро ознакомит нас с ним. Исследования этого 

искусного востоковеда тем более интересны, что он единственный 

в наше время успешно изучает язык народа, столь же древнего, как 

8

и малоизвестного. Ему удалось 'уте составить словарь и граммати 

ку курдского языка, я видел объемистые рукописи его трудов, ко 

торые скоро будут напечатаны. Кроме того, он занят собиранием 

народных песен, древних легенд и описанием обычаев, веками пере 

даваемых от отца к сыну. Среди этих любопытных документов, за 

нимающих не одну полку библиотеки ученого консула 

ется баллада о любви Сиякмеда и Шемси"22# 

России, име 

В 1886 г. историко-филологическое отделение Российской 

Академии наук вынесло решение об издании двухтомного труда 

Е.Прима и А. Социна, ставшего впоследствии одним из ценнейших 

соорников по курдскому фольклору . В сборник вошли варианты 

из эпоса Мам и Зин", исторические и любовные песни курдов, за 

писанные на бахцинанском говоре курдского языка в латинской 

транскрипции. 

Историко-филологическое отделение Академии наук по предло 

жению Н.Я. Марра направило осенью 1911 г. только что окончив 

шего факультет восточных языков Петербургского университета 

И. А. Орбели в лингвистпко-археологическую экспедицию в Армению, 

Ван и его вилайеты"24> Работая около грех месяцев среди армян 

и курдов в районе Мокса, где веками по соседству жили эти древ 

ние народы Ближнего Востока, И. А. Орбели не ограничивался сбором 

материалов только по арменистике, и в частности, по армянской 

диалектологии. Будучи верным традициям русского востоковедения 

и тому интересу, который проявляла Академия наук в Петербурге 

к курдам и курдской культуре, он на месте приступил к изучению 

курдского языка и сбору курдского фольклора Мокского района, 

без чего описание мокского армянского было бы далеко не полно"25. 

Находясь в Моксе, И. А.Орбели записывал курдские и армян-, 

ские поэмы, баллады, поговорки, басни, загадки и др. В своей ра 

боте особое внимание он уделял записям курдских и армянских тек 

стов на фонограф. За три месяца пребывания в Мокском районе 

И. А. Орбели записал более чем 100 валиков с курдскими и армян 

скими текстами. Всего им было привезено около 250 негативов и 

62 фонографических валика - 24. с армянскими и 38 с курдскими 

записями; остальные валики пострадали от перевозки из Мокса в 

Ван и из Вана в Россик>26. 

Уцелевшие записи образцов курдского и армянского фолькло 

ра вместе с лингвистическими материалами Н.Я.Марр считал це 

лесообразным издать под общим заглавием Работы по курдской и 

армянской диалектологии, исполненные на счет капитала А.М. Ко 

жевникова "27, Издание намечалось в следующих шести выпусках: 

I выпуск - мокско-русский диалектологический 

языка ^всего 7000 карточек, 16 печ. л.); П 

словарь курдского 

выпуск - русско- 

мокский курдский словарь и указатель к I выпуску (6.5 печ. л.); 

Ш выпуск - диалектические мокские материалы для грамматики 

курдского языка и песни мокских курдов 13.5 печ. л.); 1У вы 

пуск - мокско-русский диалектический словарь армянского языка 

(6000 карточек, 10 печ.л.); У выпуск - русско-мокский армян- 

9

ский словарь и указатель к 1У выпуску (5 печ.л.); У1 выпуск - 

грамматический очерк мокского наречия армянского и мокского 

текста (8.5 печ. л.)28# Однако этой работе в то время не быдо 

суждено выйти в свет. 

В конце Х1Х-начале XX в. в связи с возросшим интересом 

к культуре курдского народа началось интенсивное собирание фольк 

лорных материалов, которые печатались в сборниках самого различ 

ного содержания. В деле публикации курдских текстов в России 

большая заслуга принадлежит таким изданиям, как Записки Кавказ 

ского отдела императорского Русского географического общества"29 

и Сборник материалов для описания 

за"30. 

В этот период период издаются издаются также 

местностей 

отдельные 

и племен Кавка- 

сборники сборники курдского 

фольклора. Среди них выделяется пятый том Эминского этнографи 

ческого сборника" (1904), изданный Лазаревским институтом вос 

точных языков. Материалы сборника составили записи курдских 

текстов известного армянского собирателя Саркиса Айкуни. Из 28 

эпических произведений, записанных у армян Ванской области, пять 

целиком записаны армянским алфавитом с армянским переводом. К 

сборнику приложены напевы 13 курдских песен, переложенные на 

ноты классиком армянской музыки Комитасом, хорошо знавшим 

курдские мелодии. Таким образом, это издание интересно не толь 

ко тем, что широкие круги читателей познакомились с курдскими 

эпическими сказаниями, но и тем, что музыкальная общественность 

имела возможность услышать народную музыку курдов. 

Интерес к народам Востока, в частности к курдам, проявлял 

ся и на Западе (особенно в Германии). Перед первой мировой вой 

ной в связи с усилением экспансии на Ближнем Востоке участились 

поездки германских миссионеров в Курдистан. Как подтверждает 

В.Ф.Минорский, перец самой войной они начали выпускать в Соудж- 

БулагеЗ! журнал Курдистан" с нравоучительными статьями и об 

разцами устного творчества курдов0' 2 , 

В 1903 г. один из знатоков Востока, проф. Берлинского уни 

верситета Оскар Манн, четыре года путешествовал по Персии и 

Турции, прежде всего изучая курдов и их фольклор. Собранный им 

материал был издан в 1906 и 1909 гг. в Берлине. В первый том 

сборника ,,Die Mundart der Mukri-Kurden" включены текс 

ты лучших курдских песен и поэм, бытующих среди курдов мукри, 

во втором - дан немецкий перевод их с обширными комментариями. 

О.Манн первый собрал так много образцов устного творчества кур 

дов на диалекте мукри. 

Из других сборников курдского фольклора, изданных в то вре 

мя на Западе, следует отметить также двухтомную публикацию А. 

фон Лекока, содержащую записи текстов в арабской графике и ла 

тинской транскрипции, а также перевод их на немецкий язык. В 

сборник вошли курдские сказки, варианты Мам и Зин", арабскокурдскийлидиЗЗ. 

словарь Ахмеда Хани, изданный ранее Зийа уд-Дином Ха- 

10

Хотя Академия наук в Петербурге проявляла большой интерес 

к курдам и курдскому фольклору, особенно благоприятные условия 

для развития курдской культуры и систематического собирания курд 

ского фольклора возникли после Великой Октябрьской социалистиче 

ской революции и установления Советской власти в Закавказье. Уже 

в 1926 г. в Ленинграде при непосредственном участии И.А.Орбели 

изданы курдские тексты, записанные венгерским ученым Гуго Макашем 

из уст купца Мухаммеда Эмина родом из Мардина, приехав 

шего по своим коммерческим делам в г. Брно в Моравию3^. 

В это время в Армении начинается большая работа по освое 

нию культуры курдского народа и собиранию устной словесности. 

В 1931 г. Наркомпрос Армении организовал первую научную экс 

педицию для собирания устного поэтического творчества курдов. В 

состав экспедиции входили Джардое Генджо, Аджие Джинди и компо 

зитор Каро Закарян, возглавлял экспедицию проф. Асатур Хачатурян. 

Экспедиция побывала в курдских селениях Апаранского, Талинского, 

Вагаршапатского (ныне Эчмиадзинского) районов Армянской ССР, 

а также в курдской роте в Ленинакане3^. Впервые образцы курд 

ского фольклора собирались экспедицией, в состав которой вошли 

не только носители языка и знатоки обычаев и нравов народа, но 

и специалисты по песенному народному творчеству. 

Курцовецческая секция Института истории культуры Армянской 

ССР, которая находилась в ведении Комитета нового алфавита 

(КНА) при Центральном Исполнительном Комитете (ЦИК) Союза 

ССР с первых же дней основания особое внимание уделяла собира 

нию и систематизации курдского фольклора. Как отмечалось в за 

писке председателя КНА Рубена Даштояна, адресованной Комитету, 

... курдоведческая секция Института истории культуры Армянской 

ССР за короткий срок своего существования проделала большую ра 

боту в области собирания и записей курдских фольклорных и лекси 

ческих материалов. .."36, 

Действительно, за первые полгода существования секции были 

собраны и записаны богатейшие материалы устного поэтического 

творчества: эпические песни, несколько вариантов курдско-иранско- 

го эпоса Рустами Заль", лирика, обрядовые, трудовые, .бытовые 

песни,, пословицы и поговорки, сказки, басни и т.д. Курдоведческая 

секция института поручила специальным бригадам курдовецов обра 

ботать собранный фольклорный материал3 '. По производственному 

плану курцоведческой секции на 1934 г. в результате усердной 

работы специальных бригад курдоведов, работавших под руководст- ''- 

вом проф. Асатура Хачатуряна, к юбилею великого поэта Востока 

Фирдоуси был подготовлен первый том курдско-иранского эпоса 

Рустами Заль", включающий тексты, введение, комментарии и сло 

варь3*^ К сожалению, указанная работа в то время не вышла в свет. 

Было запланировано также подготовить к печати с соответст 

вующими введениями, комментариями, глоссарием курдские тексты 

Мам и Зин", Хан Дым-дым" и Кар и Кулык"39. 

11

Курдоведческая секция уделяла особое внимание организацион 

ным вопросам. Только в 1934 г. намечалось организовать для 

сбора материала фольклорные и этнографические ячейки в курдских 

селах, приобрести в собственность курдоведческой секции института 

собранные курдоведами фольклорные материалы, а также их научноисследовательские 

работы (И. Марагулова, Лазо (А. Казаряна), М. 

Миракяна, Р. Дрампяна) ".40 Правительство Армении выделило до 

вольно большую сумму для осуществления планов курдоведческой 

секции (на фольклорные экспедиции в Армению, Азербайджан 

)41 

и 

Работа курдоведческой секции Института истории культуры на 

ряду с другими вопросами была обсуждена на первой Всесоюзной 

курдоведческой конференции, которая открылась 9 июля 1934 г. в 

Ереване. 2 Конференция дала четкое указание о собирании новых 

фольклорных и этнографических материалов, 

В Вединском, Арташатском районах Армянской ССР, в курд 

ских районах Азербайджанской ССР, в Ахалцихском, Ахалкалакском 

районах и Аджарской АССР Грузии была завершена намеченная по 

левая работа по сбору курдского фольклора. Сотрудникам курдо 

ведческой секции Института истории культуры неоценимую помощь 

оказали многие курдские студенты Закавказского курдского педа 

гогического техникума в Ереване. Они продолжали свою благород 

ную деятельность, записывая и отправляя собранные материалы в 

распоряжение курдоведческой секции Института, уже будучи учите 

лями в далеких курдских селениях, 

Часть собранного материала легла в основу изданного в Ар 

мении в 1936 г. первого сборника фольклора курдов СССР . 

Сборник, ставший библиографической редкостью, был подготовлен 

к печати Аджие Джинди и Амине Авдалом под редакцией Джасиме 

Джалила. Этот сборник охватывал в основном ведущие жанры уст 

ного поэтического творчества, однако в нем отсутствуют послови 

цы, поговорки, загадки, похоронные песни и др. Сборник фольклор 

ных материалов прочно вошел в золотой фонд курдской фольклорис 

тики. В нем впервые в многочисленных вариантах были представле 

ны замечательные творения курдского народа: Кар и Кулыке Сле- 

мане Сливи" в тридцати вариантах, Мам и Зин" в трех вариантах, 

Маме и Айше" в четырех вариантах, курдские версии Лейли и 

Меджнуна" в трех вариантах и 12 песен Авцале Зайне, Сборник со 

держал также любовные, хороводные песни, легенды, сказки и дет 

ский фольклор. 

В 1936 г. в Ереване впервые отдельным сборником издано 

127 курдских народных песен (на диалекте курманджи) с нотными 

записями мелодий44. Особенно успешно проводится работа по со 

биранию курдского народного песенного фольклора в наши дни. На 

этом поприще успешно трудятся члены Союза композиторов СССР 

курдянки Джамила Джалил45 и Нура Джауари^б^ -получившие выс 

шее музыкальное образование в стенах Ереванской консерватории. 

За последние годы Джамила Джалил в Москве и Ереване издала 

12

четыре сборника, которые включают более 400 ранее не записан 

ных курдских народных хороводных, духовных, эпических, историче 

ских, лирических, шуточных песен, а также впервые зафиксирован 

ные инструментальные мелодии, представляющие интерес для изуче 

ния музыки народов СССР. 

В 1957 г. в Ереване вышел второй сборник курдского фольк 

лора. В него включены новые варианты эпических произведений. 

Впервые на курдском языке издан записанный из уст известного 

сказителя Ахме Чоло один из многочисленных вариантов армянско 

го героического эпоса Давид Сасунский", известного у курдов под 

названием Давите Сасуне". Все опубликованные тексты записаны 

на диалекте курманджи из уст сказителей - курдов и армян, про 

живших среди курдов многие годы и хорошо знавших курдский язык. 

Среди них отмечены такие профессиональные сказители, как Ахме 

Чоло, Амее Мамад, Варда Шамо, Отаре Шаро и др. Сборник издан 

на курдском алфавите, составленном на основе, русской графики. На 

ряду с достоинствами сборники, изданные в 1936 и 1957 гг., 

имеют, и некоторые недостатки, в частности в них отсутствуют сло 

вари к опубликованным материалам и подробные сведения d скази 

телях. 

За последние годы в Ереване и Москве собраны воедино и 

опубликованы фольклорные варианты поэм Мам и Зин", Кар и Ку~ 

лыке Слемане Сливи", Кёр оглы", Курдские эпические песни-ска- 

3bi"47f Курдские народные любовные песни-четверостишия", Курд 

ские пословицы и поговорки" (в двух книгах), Курдские народные 

сказки", Курдские пословицы и поговорки", Курдский исторнкопесенный 

фольклор"48. Некоторые из перечисленных сборников изда 

ны на двух языках: на курдском % армянском и на курдском и рус 

ском; кроме того, издавались и отдельно переводы 

тов на армянском^ и русском языках^О- 

курдских текс 

Некоторые сборники курдских фольклорных материалов появи 

лись за последнее время также на Западе51 и на Востоке. Особен 

но заслуживают внимания труды курдских ученых и собирателей 

фольклора в Ираке Пирамерда, Исмаила Хаки Щауеса, Маруфа 

Джиаука, Шейх Мухаммеда Хала, Аладина Суджади, Мухаммеда 

Тофика Урди, Мухаммеда Мустафа Курди, Нури Али Амина, 

Мухаммеда Мукри, сирийского поэта Джагархуна, а также 

иранских курдоведов Обейдулла Эюбияна, Абдулла Эюбияна и 

других, внесших большой вклад в собирание и издание 

фольклора^. Такова вкратце история записи, издания и 

курдского 

изучения 

курдского фольклора. 

Данный сборник включает лишь часть фольклорного материала, 

который мы собрали с 1954 по 1975 г. в курдских районах Арме 

нии и Грузии, а также в Казахстане и Киргизии. Здесь курдское 

13

население представлено в основном выходцами из восточных облас 

тей Турции - Баязита, Бйтлиса, Муша, Диярбакыра, Эрзурума, Карса, 

Игдыра, Мардина, Вана и ряда других прилегающих районов, 

где курды, по данным переписи населения' 1927 г., составляли зна 

чительный процент53, а также выходцами из северо-западных 

районов Иранского Курдистана. 

Большинство курдов Армении и Грузии, следовательно, и боль 

шинство наших информаторов - это курды-езиды^^ говорящие на 

одном из основных диалектов курдского языка - курманджи. 

Предки закавказских курдов-езицов - выходцы из северных 

районов Месопотамии, где они и поныне живут компактно, обособ 

ленно от соседних народов и народностей. Основная часть курдовезидов 

обитает в северных районах Мосула и в Синджарских горах 

(Ирак), где находятся их святыни - могила духовного предводите 

ля шейха Ади и гора Лальшь 

Многие востоковеды отмечали, что лишь у курдов-езицов су 

ществует единственная в мире религиозная секта, члены 

поклоняются духу зла55 и которая представляет большой 

которой 

интерес 

для науки. Следует отметить, что, хотя устное творчество езидов 

и составляет часть Духовной культуры курдов, ohd все же остается 

не только неизученным, но и недостаточно собранным. 

В Армянской ССР курды-езиды в основном проживают ком 

пактно в одиннадаати селах Апаранского (ныне Арагацского) райо 

на - Мирак, Кондахсаз, Корбулах, Алагяз, Джамушван, Джарджарис, 

Курибогаз, Курдский Памп, Чобанмаз, Сангяр, Карвансара и вось 

ми селах Талинского района - Ако, Гялто, Тлик, Сорик, Кыбыхтапа, 

Сичанлу, Барож, Байсыз, а в некоторых других селах указан 

ных выше районов, езиды проживают вперемешку с местным насе 

лением. Число езидов особенно велико в совхозах Гетап, Артени, 

Арагац Талинского района. По соседству с армянами езиды живут 

также во многих других районах республики, особенно в Октемберянском, 

Эчмиадзинском, Абовянском, Араратском, Масисском, Арташатском 

районах, где их основной род занятий - скотоводство и 

земледелие. 

Езиды проживают также в Грузии, прежде всего в городах 

Тбилиси, Рустави, Телави, где их численность превышает 40 тыс. 

Основная масса курдов Киргизии проживает в Ошской области, 

а именно в Джалал-Абадском районе, в городах Джалал-Абаде, Кок- 

Янгаке, Оше, Сулюкте и других районных центрах и селах области, 

в Чуйской долине - в Кемском, Чуйском, Кантском, Соколукском, 

Московском, Калининском районах, в Талакской долине - в Талакском 

и Кировском районах. 

В Казахской ССР курды живут в основном в Джалал-Абад 

ском, Ленгерском, Туркестанском, Сузакском и Ленинском райо 

нах Чимкентской области, а также в городах и окрестностях Алма- 

Аты, Джамбула, Ленгера и Чимкента. 

Курдское население Туркменской ССР - в основном жители 

Ашхабада, Багира, Фирузи, Мары, Кахка и Байрам-Али. 

14

Следует отметить, что хотя курды делятся на курдов-езидов 

и курдов-мусульман и несмотря на существовавший прежде рели 

гиозный антагонизм, в духовном мире курдов-езидов и курдов-му 

сульман не было существенного различия. Многие произведения 

эпического, исторического, лирического жанра, хороводные песни, 

притчи, легенды, сказки, пословицы и поговорки, т.е. все жанры, 

кроме езидских религиозных гимнов, легенд и од, одинаково любов 

но исполнялись курдами-езидами и курдами-мусульманами. 

В этом сборнике помещено около 2300 произведений, кото 

рые были записаны из уст 69 сказителей. Сборник включает четы 

ре основных раздела: поэзия, эпос, проза и паремиология. 

В первой части первого раздела Эпическая по .. ih" представ 

лены 23 произведения. Это три до сих пор неизвестных варианта 

поэмы Мам и Зин", четыре варианта поэмы Сева Уадже", два ва 

рианта поэмы Замбильфрош", варианты поэм Сиабанд Хаджезаре", 

Бнафша Нарин", Усубе Набийа", Ало Шехани", варианты истори 

ческих песен, рассматриваемых нами как отдельный жанр в устном 

поэтическом творчестве курдов. Эти песни повествуют о борьбе 

курдского народа против поработителей, о его стремлении к свобо 

де и независимости, о бедствиях тех времен, когда распри и враж 

да между отдельными курдскими правителями наносили непоправи 

мый ущерб народу. 

Нет более прекрасного мира для курдов, чем мир поэзии, мир 

лирических раздумий, и переживаний, что и превратило каж ;го 

курда и курдянку в поэта"^6, б ходе нашей собирательской рабо 

ты мы часто были свидетелями того, как исполнители - юноши и 

люди преклонного возраста - не только пели уже известные песни, 

но и сами без особого труда импровизировали. Это в основном пес 

ни небольшого объема, состоящие из трех, четырех или' пяти строк, ' 

очень распространенные среди молодых. Эти песни называются вы 

разительным словом дылок", что означает сердечко, т.е. песни, " 

идущие от сердца, от души. И показательно, что из 531 лиричес 

кой песни, помещенной в сборнике, 440 песен относятся к жанру 

дылок". 

Своеобразие курдским народным праздникам придают хоровод 

ные песни. Многие из них как в мелодическом, так и в текстовом 

отношении хранят в себе элементы далекого прошлого и представ 

ляют собой ключ к его познанию. 

В истории собирания курдского фольклора до настоящего вре 

мени не было уделено должного внимания записи похоронных песен. 

Это почти неизученный жанр. 

Первые 44 образца похоронных 

де, траурных песен ( strane şînê ) 

или, как их называют в наро 

были записаны М.Б. Руценко 

в Тбилиси из уст езидов. Эти песни с русскими переводами опуб 

ликованы на страницах Палестинского сборника"57. Тексты и переводы 

сопровождаются комментариями и статьей, раскрывающей 

некоторые аспекты этого древнейшего и интереснейшего поэтичес- 

15

кого жанра, в котором заключено много нового и ценного для 

науки. 

В данном сборнике помещено 96 похоронных песен, записан 

ных в 1975 г. в Тбилиси из уст плакальщицы Хызраты Гасо. Она 

как импровизатор и исполнитель похоронных песен широко известна 

не только среди курдского населения Тбилиси, но и далеко за его 

пределами. Похоронные песни поются лишь во время похорон; вне 

обряда они никогда и никем не исполняются, поэтому, чтобы запи 

сать данный цикл песен, нам пришлось прибегнуть к помощи ува 

жаемых людей преклонного возраста, которые 

тора воспроизвести эти песни вне обряда^б. 

уговорили информа 

Проблема использования фольклора в качестве источника для 

изучения этногенеза и этнокультурных связей различных народов 

до недавнего времени в науке не рассматривалась как основная59^ 

и не случайно, что до сегодняшнего дня этногенез курдов остает 

ся предметом споров. 

Почти все ориенталисты, которые так или иначе касались кур 

дов и их происхождения, обычно либо обходили вопрос о езидах и 

их верованиях, либо говорили о них вскользь. Однако так называе 

мые езидские духовные поэмы, известные в народе под названием 

qewl û beyt', - эт настоящие гимны и оды о сотворении окру 

жающего мира. Они содержат богатейший и ценнейший материал по 

этногенезу курдов. Езидские гимны и оды до сегодняшнего дня 

оставались недоступными не только для записи, но и не могли 

быть услышаны теми, кто не родился езидом. 

В первом разделе нашего сборника в рубрике Каули и бейты" 

впервые в истории собирания и издания курдского фольклора внима 

нию читателя предложено 18 езидских гимнов и од, которые пред 

ставляют собой весьма важный материал для изучения мировоззре 

ния езидов, правильного толкования сути езидиэма и этногенеза 

курдов. 

Среди курдов Закавказья, особенно езидов, широко распростра 

нены стихи, приписываемые курдскому поэту Х1У в. Факие Тайрану 

и дангбежу конца Х1Х-начала XX в. Авцале Зайне (Авдале Зайныке). 

Сведения об этих двух авторах в литературе достаточно 

скудны, особенно d6 Авдале Зайне. О Факие Тайране впервые гово 

рилось в поэме Ахмеда. Хани Мам и Зин"60, а в дальнейшем - в 

сборнике А. Жабы1. Перечисляя курдских поэтов и мыслителей 

прошлого, А. Жаба упоминает также Мухаммеда Факие Тайрана, 

который родился в Моксе, в районе Хакяри (Турция) (702/1302- 

777/1375-76 гг.) и свои сочинения подписывал именем Мим Хрй. 

А. Жаба сообщает также о том, что перу Факие Тайрана принадле 

жат поэма Шейх Сан'ан", Повесть о Барсисе" и Рассказы о 

черном коне". 

Сочинения, приписываемые Факие Тайрйну, яркие и звучные, 

настолько распространены среди народа и любимы, что многие из 

его трехстиший превратились в изречения. 

16

В настоящем сборнике из нашего собрания помещены 69 трех 

стиший, приписываемых Факие Тайрану, из которых 38 представля 

ют законченные куплеты. Все они отражают философские раздумья 

поэта о жизни и природе, о людях и окружающей человека среде 2# 

Сравнительно небольшим, но, по нашему мнению, представляю 

щим интерес разделом сборника является второй, где представлен 

эпос. Здесь помещены пять сказаний о народном герое Ростаме 

Заля. Это рассказы о женитьбе Ростама, о Джангир-пехлеване, о 

Каграмане Котыле, Беджан-пехлеване и Сабхи Хорасане. 

В конце прошлого века на страницах журнала Этнографичес 

кое обозрение" в статье Отголоски Рустемиады у курдов" Всеволод 

Миллер писал о том, что в одной обширной курдской сказке, оза 

главленной Махмуд - охотник, Озман - богатырь, Асад - воитель", 

переведенной и напечатанной С. Егиазаровым во втором выпуске 

ХШ книги Записок Кавказского отдела императорского Русского 

Географического общества", он обнаружил отголоски некоторых 

эпизодов мазендаранских похождений персидского национального 

пехлевана'г3, т.е. Вс. Миллер считал, что в курдской сказке есть 

отзвуки древнейшей персидской рустемиады, заимствованной курда 

ми у персов. Тогда Вс. Миллеру не были известны многочисленные 

курдские сказания, повествовавшие о деяниях популярного и люби 

мого народного героя - Ростама, слава о котором была широко 

распространена среди курдов. 

Последующие фольклорные записи свидетельствовали вовсе не 

об отголосках", а о наличии и широком распространении среди 

курдов многочисленных вариантов и сказаний о Ростаме Заля, ко 

торые в народе известны под названием Ростами" и Джанглама" 

Более того, курдский историограф конца ХУ1 в. Шараф-хан Бидлиси, 

говоря о славных богатырях прошлого, писал: Так, к курдам 

принадлежит Рустам, сын Заля, - этот богатырь с телом слона 

и неустрашимый храбрец жил во времена правления падишаха Кай- 

Кубада. Поскольку родился он в Систане, то получил известность 

[под именем] Рустама Забули. Фирдауси Туей, автор Шах-наме, - 

да пребудет 

курд"6 4. 

над ним милость Аллаха! - назвал его Рустам-и 

Настолько прочно в народе укоренилась вера в курдское про 

исхождение Ростама, что сказители перечисляют имена всех дедов 

и прадедов Ростама Заля: Зале Дал, Дале Кам, Каме Сам, Саме 

Нариман, Наримане Караман65. 

Многочисленные повествования о деяниях Ростама, о царство 

вании Кей-Кубада, Кей-Кауса и Кей-Хосрова, а также рассказы о 

ряде других персонажей, несомненно, могут пролить свет на многие 

вопросы, касающиеся этнокультурных связей курдов и других наро 

дов Ближнего Востока. 

Во втором разделе нашего сборника кроме вариантов об Али 

Шере Худе и Хамза-пехлеване даются также два новых варианта 

курдской эпической поэмы Златорукий хан", записанные нами из 

2-175 17

уст иракских курдов и дополняющие небольшой список уже сущест 

вующих вариантов эпоса Златорукий хан"6. 

В сборнике широко представлена курдская проза - народные 

притчи, легенды, басни, анекдоты, занимательные рассказы, сказки, 

пользующиеся популярностью в народе. Не только в курдской поэ 

зии, но и в прозе ярко отражены повседневная жизнь трудового 

народа, его обычаи и нравы, психология, философия и юмор. Не про 

водя четкой грани между прозаическими произведениями (их всего 

99), мы условно разделили их на две неравноценные по объему час 

ти, назвав их Предания" и Рассказы и сказки". 

В части Предания" представлены некоторые распространенные 

на Востоке курдские варианты предания о царе Соломоне, пророке 

Моисее, рассказы о Балуле, обладающем даром прорицания, за что 

и в народе он известен как Балули Зана (Премудрый Балул). В 

этом же разделе нами впервые даны три рассказа о греческом 

полководце Александре Македонском, который у курдов, как и у 

многих народов Востока, называется Искандере Зукурна (Исканде 

ре зу-л-Карнайн) или же Искандере Докорна (Искандер Двурогий). 

Это рассказы об Искандере и цирюльнике, об Искандере и Муравье 

и о смерти Искандера. 

В четвертый раздел сборника включены 758 пословиц и пого 

ворок, 176 загадок, 106 благословений и 323 проклятия. Посло 

вицы и поговорки сгруппированы по следующему принципу: сначала 

даны те пословицы и поговорки, которые записаны нами в Армении 

в разное время, потом следуют изречения, записанные из уст шей 

ха езидов Дауреше Калаша (также проживающего в Армении). Эти 

изречения представляют определенный интерес не только с точки 

зрения материала, отражающего разговорную речь одного информа 

тора, но и потому, что в устах Дауреше Калаша они звучат как 

правила, определяющие поведение курда-езида в его повседневной 

жизни. Далее помещены пословицы и поговорки курдов Сирии и 

Ирака, записанные от курдских студентов, выходцев из Сирийско 

го и Иракского Курдистана, обучавшихся в вузах СССР. Среди на 

ших информаторов особо хочется отметить Джорджиса Хасана, вы 

ходца из Ханыса (из племени мызури;, родившегося в 1944 г., 

чьи материалы также представлены отдельно. 

Следует отметить, что хотя фольклорный материал записан 

нами в основном у курдов Армении, Грузии и среднеазиатских 

республик, однако ареал его бытования значительно шире, нежели 

его географические рамки. Здесь представлены тексты, широко 

распространенные среди курдов Турции, Ирака, Сирии и Ирана. 

В конце книги даны нотные записи некоторых песен, сделан 

ные Джамилой Джалил. 

Тексты, отмеченные в заглавии одной звездочкой, воспроизве 

дены с магнитофонной ленты, отмеченные двумя звездочками имеют 

нотные записи, приложенные в конце книги. 

18

Примечания 

Сведения о численности курдов, проживающих на террито 

рии ближневосточных стран, довольно противоречивые. В официаль 

ной статистике этих стран данные о численности курдского населе 

ния тенденциозно занижены. 

Наши данные основаны на оценочных подсчетах, произведенных 

специалистами-курдовецами и в основном признанных ООН (в Тур 

ции - до 8 млн. человек, в Иране - свыше 5 млн., в Ираке - свы 

ше 2,5-3 млн., в Сирии - 600 тыс. человек). См., например: Dr. 

Ismet Cheriff Vanly. Survey of the National 

Question of Turkish Kurdistan with historical back- 

ground. Roma, 1971, c. 2-7. 

2 

О. Дж. Джалилов. Курдский героический эпос 

Златорукий хан" (Дым-дым). М., 1967. 

3 Правда", 17.-1У.1971. 

М.С. Лазарев. Курдский вопрос ( 1891-1917).М., 

1972, с. 3. 

5 

И.А. Орбели. Введение к сб. Памятники эпохи Рус 

тавели". Л., 1938, с. 5. ' 

О них см.: И.Ю. Крачковский. Избранные со 

чинения. Т. 3. М.-Л., 1956. 

7 

Н. М а р р. Еще о слове челеби". - Записки Восточ 

ного отделения императорского Русского археологического 

ва". Т. 20. СПб., 1911, с 29 (отдельный оттиск). 

общест 

Q 

В.Ф. Минорский. Курды. Заметки и впечатления. 

Пг., 1915, с. 16. 

9 

В. Н и к и т и н. Курды, М., 1964, с. 7. 

10 ÇJ|ilifciuili uiqquiqp«Bl{ui'U дп^гЦшЬщ., S. b, 1Гпи1{П1.шttB,1ulP2ululu,m» 

1904, 

ник"), 1904, с. 3. 

t£ 3: (Эминский этнографический сбор 

Н u g о Makas. Kurdische Texte im Kurmanji 

Dialekte 

12 

aus der G-egend von Mardin, L., 1926. 

Дангбеж ( dengbêj ) - певец, обладающий даром ху 

дожественного слова и голосом. В прошлом каждый курдский эмир 

или бек имел цангбежа, воспевающего его героические деяния. Поз 

же дангбежами назывались и простые певцы. 

13 

В.А. Гордлевский. Из жизни курдов. - уИзвестия 

Кавказского отдела Имп. Русского географического общест 

ва". Кн. 22. Вып. 4. Тифлис, 1914, с. 456; О.Дж. Д ж а л ил 

о в. К вопросу о создателях и исполнителях курдских историче- 

2-2 175 19

ских песен. - Письменные памятники и проблемы истории культуры 

народов Востока". Л., 1970, с. 111-113. 

14 

М. G а г z о n i, G-rammatica е vocabolario della 

lingua kurda. Roma, 1787; E.B. S о a n e. Grammar 

of the Kurmanci, or Kurdish Language. London, 1913; 

R.F. J а r d i n. Bahdinan Kurmanci. Baghdad, 1922; 

Р. В e i d a r. Grammaire kurde. Р., 

t г у а п. G-.ramatika zimane kyrmançi. 

K.A. В e d i r-K h a n. Langue' kurd, 

19 26; А. 

Yerevan, 

premiere 

X а с a- 

1932; 

annee. 

Р., 1953, и др. 

15 

Hugo Makas, Kurdische Texte, c. 11. 

1 Д 

Оказавшись в 1855 г. в плену во время русско-турец 

кой войны, курды были поселены в г. Рославле Смоленской губер 

нии. 

17 

Архив АН СССР (Ленинградского отделения), ф. 2, оп. 

1856, 14, л. 4. 

18 

П.И. Лерх. Исследования об иранских курдах и их 

предках северных халдеях. Кн. 2. СПб., 1857. 

19 

А. J а b а. Recueil de notices et rêcits kourdes 

1860. 

servant a la connaissance de la langue. SPb,, 

20 

М.Б. P у Д e н к о. Описание курдских рукописей ле 

нинградских собраний. М., 1961. 

21 

Опечатка: надо читать - А. Жаба. 

22 

П.А. Ч и х а ч е в. Письма о Турции. М., 1960, 

с. 37. 

23 

Е. Р г у m und А. S о с i п. Kurdische 

Sammlungen, Erzahlungen und Lieder in den Dialekten 

des Tur Xbdîn und ~von Bohtan. Abt. 1 II. Texte. SPb., 

1887, 1890; Ubersetzung. Spb., 1890. 

24 

Предварительный отчет И.А. Орбели о командировке в 

Азиатскую Турцию в 1911-1912 гг., представленный на заседа 

нии историко-филологического отделения 3 октября 1912 г. -Из 

вестия Императорской Академии наук". 6 серия, 15. СПб., ' 

1912, с. 920. 

25 

Предварительный отчет И.А. Орбели, с. 919, 921. 

26 

Там же. 

27 

Известия Императорской Академии наук", 6 серия, 14, 

1915, с. 1447. 

28 _ 

Там же. 

20

29 

С. А. Егиазар о в. Курманджийские тексты. - 

Записки Кавказского отдела Имп. Русского географического об 

щества". Кн. 13. Вып. 2. Тифлис, 1891, с. 61-170; Е.А. Л ал 

а я н. Курдские сказки.. - Там же. Кн. 28. Вып. 4, 1911, и 

др. 

30 

В этом сборнике были опубликованы: Курдские послови 

цы. Вып. 19, отд. 2, 1893, с. 302; К.Х ачатуров. Курд 

ские тексты. Вып. 20, 1894,ч с. 16; А.А д а м о в, Курдские 

тексты, Вып. 20, 1894, с. 1-9, и др. 

31 

Соудж-Булаг (ныне Мехабад) - курдский город в Иран 

ском Курдистане. 

32 

В.Ф. Минорский. Курды, с. 19. 

33 

А. V оп Ь е С о q. Kurdische texte. Т. I- 

П. В., 1903. 

34 

Архив Академии наук СССР (Ленинград), ф. К.Г. Залемана, 

87, оп. 2, ед. хр. 29. 

35.. Архив Министерства просвещения АрмССР, ф. 1, отд. 6, 

д. 1, ,л. 146. Цит. по: Х.М. Ч а т о е в. Курды Советской Ар 

мении. Ереван, 1965, с. 141. 

3« 

37 

38 

39 

40 

41 

42 

ЦГАОРСС АрмССР, ф. 112, оп. 2, Д. 1496, л. 14. 

Там же, л. 14. 



Там же. 


Архив Армянского филиала ИМЛ, ф. 1, оп. 22, Д. 369, " 

л. 31 (См.: Х.М. Ч а т о е в. Курды Советской 

газ. Р'йа т'аэа" (на курдском языке), 1934 ) . 

Армении, с.126; 

43 

Polklora kyrmança, Jerevan, 1936. 

44 

Kilame çimae'ta kyrmança. Jerevan, 1936, 

45 

Щемила Щемила Щели л. К'ьламед К'ьламед щьмэ'та к'орда. 

Ереван, 1964; она же. Курдские народные песни. М., 1965; 

она же. Курдские 

дии. М., 1972; она 

1977. 

народные песни и инструментальные 

же. Стране щьмэ'та к'орда. 

мело 

Ереван, 

Нура 

ван, 1964; d н а 

Щ а w а р и. К'ламед щмае'та к'орда. Ере 

же. К'ьламед щьмае'та к'ордайе говэнде. 

Ереван, 1960. 

2-3 175 21

UWb nL a|n\ih, gpi\inl[ui\i ирршдрЪ-^ЬрпишЦшЪ 

({рчЬрсц), IjbpuibnLB jni.li, BmpqU'tiilint.BjnLti L. ЬшЪпЙшqpnLpjnL\j\jbp 

2,m£hh ^bi\riL, ÖpLui\i, 1956) он же, 

luun hl щ.|_пиЦЬ UibifuAib Uiptip, срфиЦшЪ rfni\m||ipгцпЦшЪ 

tqnu, tjpkmli, 1941; о н же, Sjnnornp 

t«(nup дрг^шЦшЪ и|ШИПиГ\|Ьр|1 , Ърк.ш1|, 1953: Курдские эпи 

ческие песни-сказы. Переводы и тексты. Подготовка текстов, предисл. 

и коммент. А. Джинди. М., 196 2. 

48 

Ордихане Щэлил. Дьлокед щьмэ'та к'ор 

да. Ереван, 1964; он же. Мэселэ у мвт'элоке щьмэ'та 

к'орда. Ереван, 1, 1969; П, 1971; Ордихане Щэлил, 

Щэлиле Щели л. Ч'ир'оке щьмэ'та к'орда. Ереван, 1974; 

Ордихане Джалил, Джалиле Джалил. 

Курдские пословицы и поговорки. М., 1972; Ордихане 

Щэлил. Стране зарготьна к'Ь'рдайэ т'ари^ие. Ереван, 1975. 

49 рг1шЦшЪ 3>1Ч1цпр, qpuinnLiT, Buipqifui\ini.0 jni.tj, 

um.ui£tupui'U к buifcnBaiciprn.ejin.\Aibp î..flm>ip, Dplmrti, 

1947} An|_hLb Ащрь Ярп^шЦшЪ qpriLjglibp Ь. 4ЬЕпшй- 

ЪЬр, Dplunb, 19711 

50 

О. Вильчевский. Кь1ата Budyoni. - 

Советская этнография", 1936, 2-3, с. 90; Мам и Зин.- Сказ 

ки народов Востока. М.-Л., 1938, с. 99; К. К у р д о е в, И. 

Цукерман. Курдские тексты. - Иранские языки". Т. П. 

М.-Л., 1950, с. 29; Курдские сказки. Пер. И. Фаризова и М.Б. 

Руденко. М., 1959; Курдские народные сказки. Зап. текстов, пер., 

предисл. и примеч. М.Б. Руденко. М., 1970, и др. 

51 

R. L е s к о t. Textes kourdes. Pt. I. Р., 1940; 

pt. И. Beyrout, 1942; Joyce Blau. Le kurde de 

Xmadiya et de Djabal Sindjar. Р., 1975. 

52 

Представляют интерес фольклорные материалы, изданные 

в многочисленных номерах ряда курдских журналов, среди которых 

хочется отметить Hewar " и Ronahi" (Сирия), и особенно 

тексты Джаладета Али Бадыр-хана. 

53 

Д.С. Завриев. К новейшей истории северо-восточ 

ных вилайетов Турции. Тбилиси, 1947, с. 139. 

54 

Езиды исповедуют особую религию синкретического харак 

тера, вобравшую многие догмы зороастризма, христианства и исла 

ма. 

А. А. Семенов. Поклонение сатане у переднеазиатских 

курдов. 

верситета", 

- Бюллетень Среднеазиатского государственного 

16, 1927, с. 59 (отдельный оттиск). 

уни 

56 

X. А б о в я н. Полное собрание сочинений. Т. УШ. 

Ереван, 1958, с. 357 (на арм. яз.). 

22

57 

М.Б. Руденко. Похоронные песни курдов-езидов 

Закавказья. -'Палестинский 

с. 7.0-86. 

сборник". Вып. 21(84). Л., 1970, 

58 

В нашем архиве хранится также уникальная запись по 

хоронных песен, которые были записаны на магнитофонную ленту 

во время похорон Отаре Шаро, умершего в 1974 г. в Ереване. 

59 

Этническая история и фольклор. М., 1977, с. 3. 

Ахмед Хани. Мам и Зин. М., 196 2, с. -54, 

двустишие 252. 

А, J а b а, Recueil de notices et rêcites kourdes, 

62 

Polkiora kyrmança, c. 308-327. 

63 

Этнографическое обозрение". Вып. 298, 1892, с. 201. 

64 

Шара ф-х ан ибн Щамсаддин Б и дл 

и с и. Шараф-наме. Т. 1, Пер., предисл., примеч. и прилож. 

Е.И. Васильевой. М., 1967, с. 84. 

65 

Аджие Джинди. К вопросу о курдских ва 

риантах эпоса Ростаме Заль (на арм. яз.). - Страны и народы 

Ближнего и Среднего Востока. Т. УП, 1975, с. 172. 

од 

О Златоруком хане см.: О. Дж. Д ж а л и л о в. Курд 

ский героический эпос Златорукий хан". 

2-4 170 

Ордихане Джалил* Джалиле Джалил

Pêşgotin 

Eve k'itêbe ет pefkeşi de-bave xwe 

Xanima Rizgo dikin и Casimê Celil ,. 

K'urd - yek ji kevntirîh miletêV Rohilata Navine.Walate 

wan - K'urdistan berêda p'aravekirîbû nava du 

dewletê mezin: Trana Sasariî4 û împêratorrya Byûzandî, 

lê paşwextîyê ew p'erçe-p'erçe bu nav herçar dewletê 

Rohilata Navîh: 'îranê', Traqê", Sîrîyayê û T'urk'ryayê 

(Romt). Jimara t'emamrya k'urdê ко li ser xalfya kal 

û bave" xwe dijîh, bi jimara neyî" t'am, roja îroyîh 16 mîlionî 

zêdetire. 

Sedsaliya navîhda K'urdistan, weke p'ira bu nav 

beyna Rohilate û Roavayê4, Wê htne li ser xalîya K'urdistanê 

leşkerê horoma û byûzandi4, ordryê t'et'er-moniiola 

û t'urk-sêlcûka diçûn-dihatin. Sedsalrya navînda 

t'evgera k'urda di ber serxwebunêda berdewam bû çewa 

dijî". împê'ratorry-a Osmani, usa ji dij'i' Irana Sêîêvi. 

Destpêbuna sedsalrya XVII çewa şah Abbasê" l, 

usa ji pêşîyê' wîj ji bona sarkirina, şerpezekirina h'eja 

k'urdaye miletrye - azadarryê^, yêk li K'urdistane destpebubûh 

û ji bona qewinkirina sinorê dewleta Qecera 

ji alîyê bakurê dij'T êl-e'şîrê k'oçerê Asrya Navin, bi 

darê4 zorê çend e'şire k'urda ji K'urdistanê Fakirin û 

berê wan dane berb bakur û bakur-Fohilata 'lranê. Axirryê', 

pey gele sirgûn kirin, k'oç kirin, neç'ari u barki- 

rina hine êl-e'şirê" k'urda sedsaliyê derbazbûyida hatin 

gihiştin h'eta t'opraxa bakur-Fohilata Irane (Xorasanê) 

û li rêspûblîka T'urk'mêniyayê, h'eta t'opraxa rêspûblfckayê\ 

T'RSS PişqavqazH. 

Hejmara bineliyê (danişwan) k'urd nava impêratoriya 

Urisêtê diha zêde bû pişti şere (cenga) ûriş û 

e'cem sale 1804-1813 û şere 1826-1828, çaxê pey 1!тzakirina 

payraanê G-ulîstanê' û T'urkmençayê xwelrya 

(xakê) Ermenîstana Rohilatê bineliyê k'urdava derbazT 

Urisêtê" bû. K'urd li Pişqavqazê diha p'ir bûn piştî 

cenga ûris û rome sala 1853-1856 û cenga ûris û го 

те sala 1877-1878. Prosêsa werguhastina k'urda berb 

24

UrisêHe berdewem bu t'a sala 20-i ya sedsaliya me.Bi' 

vi teheri warguhastina k'urda ji rohilata T'urkîyeye? 

berb rêspûblîkayê Ermeriîstana û G-urcistana sovetîyê 

ji vir sed u penci sal berê destpê bûye, Warguhasti bun 

h'îmfi k'urdê Qersê, Sarîqamîşê, Êrzirumê", Bazîdê, fgdirê, 

Muşê, Bitlisê, Want û DÎyarbek'ire. 

Koja troyîh T'RSS-da k'urd h'îmlf hersê rêspûblîkayê 

Pişqavqazê u Asrya Navtn: Qirqizstanê, G}azaxistanê 

û T'urk'mêruyayê dijîh. Hejmara te'mamrya k'urdê~ 

T'ifaqa Sovêtryê bi hejmara 15 k'anuna paş sala 

1970, Fesmi, 89 h'ezare.3 

Çewa xwayê tiradîsiyê zaniyariya sincf û zength, 

k'urda kirineke mezin kirine dîroka pêşveçûna Fewşenbiriya 

(kûltûra) miletêd Asrya Navîh û şarisfanetiya 

cihariT*. Akademîk 1",A. Orbêfî dinivTse: G-elo dik'eve 

sere k'ê, weki Silh'edinê* awqa serêşî û çetinayT xaçp'arêzara 

( seliblyaFa) çê kir k'urd bû, ко nemirê dîroka 

Ermemstanê û G-urcistanê, nemir nek t'enê çewa 

serdarê* leşkera, lê" nemir usa jî" çewa hostê pêkantha, 

sazkirina rewşenbîrîyê êmTr Ç'epildirêja k'urd bûn,k'urd 

bûn Şedadîda, yêk bona sazkirina dewleta xwe li Gjavqazê 

G-urcistanêFa k'etibûne h'ucetê û xwe jî serwêrrya 

IranêV dikirin, e'slê xwe.da bi nivi k'urd bCX şayîrê" 

nav u deng (gewre) Nizami, yêk bi farizi nivisi"',5 

Rik'nê xweda k'urd bûn usa jî şayir u nivisk'arê" 

e'rebaye nav u deng Cemîl Sidqi az-Zahawi, Ah'med 

Şawqî, Me'rûf Risafi, Meh'mûd T'êmûr û yêd mayîn. 

Akadêmîk N.Y, Mar xebata xweye bi sernivîsara 

Disa li ser peyva çêlêbl"" - da, yêk ser pirsa nirxî 

Fewşenbîrîya miletê k'urdane li dîroka Asiya Peşindax 

hate ser fikireke wa, weki êl-e'şirê k'urda, çewa berê 

usa ji vê gavê faktoreke serxwene, qe-wateke mexluqetryê 

û rewşenbîriyê li wane". K'ilîta vê pirs'e' N.Y, 

Mar digo zargotina k'urdaye zenginda, govend û dirokê 

wêda bigeFin, 

Pe'mdarrye, ко çima zargotina, k'urda ^t'imê ber 

guhê gele rohilatnasê dinê- e'yan Fewiyê Rohilatê u 

Roavayê" bûye, û ew ji alîye wan hêjayf gilî-gotinê4 

qenc bûye. 

Zargotina k'urda bext u~ mirazê milet, çerx û fele- 

ka wê bi h'elalî p'aravekir, Ewe xwe li ber gele 'te'litengrya 

li ber gele çetinaya girt, û nek t'enê xwe girt, 

lê4, bi duF u. cewahirê4 nûva xwe xemiland. 

Pişti geFa xwe di K'urdistanê sala 1914 pofessor 

V.P. MÎnorskT nivîsT, wekT k'urd xweyê e'debryetekî" (lîtaratûra) 

gelêre gelekî" zengînine, bal k'urda c'iFok Бегре 

hatf, cîazt û stran p'irin. Rohilatnasê sovêtîyê' tiO. 

Parîzov pêsgotina ко елллГ bona k'itêba V.P. Ntkîtîne 

25

K'urd" nivîsîbû divêje, wekî zargotina k'urda p'iraniya 

nimûn (janr) û syujêa xweva nava zargotina miletêd 

Rohilata, Peşin û Navînda cryê pêşin digre. 

Zena Fohilatnasa û rêwiya berb zargotina k'urda 

bi wê yekêva tê şirovekirin, wekt zargotina k'urdada 

mma q'ilkeke ave Fabun-runiştandina milet, xu-xeysete 

we hatîye xanê kirin, milet, ко bi sedsaliyava bindest 

buye, lê îro şerê xweye azaye, nebindestiyê û serxwebûnê 

dike.10 Kakilê p'irarirya serpêhatiyê êpîkry#, 

stran û gili-gotina ji qewimandina jiyîhê, ji mêrxasrya 

û e'gftrya qTz û xorte k'urdane.11 Bêfifîya, gele serpêhatiyê 

êpîkîye, stran, ciazi_û gilT-gotinê gel j* k'ûraya 

quFna -tên û şop'a jîyina miletû ya sedsaliya lêye, ew 

şe'di jiyina berêye, şe'dê gele e'rf û e'detê k'urda û 

rupele mijuyi weye. 

E'frandarê zargotina k'urda berê4 pêşin gundî û 

cotka'rin, yêk şevê zivistanêye direj li odada berev divin 

distirên û divêjin. Di nav wanda gele dengbêjê 

profêsîonal,12 aşiq û çuFokbêj hene. Dengbêj bê*y zurne, 

meya, dut'ar û t'ambûr distirên, ew bi deng, t'ek' 

bi deng distiren, lê aşiq sazê dixin û pêra distirên. 

Çewa akadêmîk V.A. G-ordlêVskiy şe'detryê dide, 

helbeste civakî, li K'urdistana bakuF - Fojava, dibistanê 

stranada dihatine xwendinê. Di van helbestanada 

strana davêtine ser merxas û gernasê milet. Mamosta 

suxtê xwe hTni helbestê berêva dikire nas, wan hiriî 

fena pêkanina helbesta dikir û hostatiya xwe, zanebunêd 

xwe dida wan. 3 Nava k*urdê mukrîda xwendegehê 

xas dirust kiribûn û stranvan lê hin dikirin. K'urdistana 

xwaruda yêk ew dibistana xilas dikirin, wanara 

digotin şayir. 

T'ifaqa Sovêtiyêda aşiq û zariryarê zargotina k'urda 

nek t'enê ji alîyê milet têne h'iz kirinê, lê" zanebûn 

û me'rifeta wana ji alryê hukumetê bilind tê" qtmet kirin. 

Sala 1938 aşiq û dengbej Ah'me Çolo u Celtîê Reşo 

bûne andamê Komela nivîsk'arê Ermeriîstanê. 

Lxtêratûra dereca têk'stê zargotina k'urda ser du 

p'ara, ser du benda tê" p'aravêkirin. 

Ser para pêşin ew p'irtûk u wit'ar têne hesabê, 

yêko t'ene ji bona hinbûna zirnanê k'urdT hatine jap 

kirin. Litêratûra vê p'arêda nirhûnêd zargotinê her t'enê 

çewa matêriyalê4 runkirinê (naskirinê) hatine k'ar- 

anin. 

26 

*. 14

Ser p'ara duda ew k'ar û barê çap bûyT diçin, 

yêk nek t'enê bona hînbûna zimanê k'urdîne, lê usa jT 

bona xwendevana bi çêtirîn nimûnêd zargotina k'urdava 

bidine naskirin, yêk jîyîna, bir û bawarrya milet dthar 

dikin. Litêratûra van herdu p'arê jorgotî k'areke 

p'ir mezin didie xwendevana, yek dixwazin zargotina 

k'urdava bibin nas u pê mijûl bibin. Materîyalê" zargotina 

k'urda, ко me lê nihêrîye dide dryarkirinê, wekT ge- 

le p'irtûkê z>argotina k'urda h*îmlT berf rêvolyûsîyayê li 

Urisêtê çap bûne û eva yeka wê pirseda, wT warîda 

nav u siyaneteke mezin dicle wê. Lêk'olinawayê zargotina 

k'urda her li Urisêtê ser bingehekî Tast destpêbû. 

Uriöet nekt'enê bona çapkirina nimûnêd zargotina k'ur- . 

da rê vekir, le ewê Fê vekir usa jT bona belakirina 

wê, u cara pêşin nimûnêd zargotina k'urda dariî ber 

ç'e'vê k'oma xwendevanaye fireh, dinrya zariryarf bi zimanê 

firansî, almariî, ûrisî, ermenT zargotina k'urdava 

da naskirin. 

Akadêmik K.Cr, Zalêman 22 k'anûna paş sala 1897 

civina beşê dîrok-fuologlya Akadêmiya Urisêtêda ser 

derçûna k'itêba Hugo Makaş got: ...Akadêmtya t'ucara 

xwe -şunda nagre p'êşk'êşkirina elîk'arryê u wergirtinê 

bide vê p'ara fîlologîya Trariîyê (gilî derheqa lek'olîna-wa 

diroka, jiyina û zargotina k'urdane - O.C.,C.C.), 

yê*k meriv dikare beje dive çewa monopoliya wê".1^ 

DÎroka k'urdnasîya ûrisî ji destpêbuna niveka du- 

da ya sedsaliya XIX hate nisankirin bi çapkirina nivisarê 

Pyotr LeVxva, pisporeki nav û deng dereca zane- 

bûnê zimanê rohilatê. Ew li Urisetê zariîyarê yekemin 

bû, ко ji zarê k'urda nimûnêd zargotina wan nivis£ 

P'ara xebata xweye dudada, ко P.Lerx sala 1857 li 

Petêrbörgê çap kiribu, û navlêkiribû Lêk'olînawa ser 

k'urdê 1rane û pêşîyê wan xaldê bakurê" matêrtyalg 

zargotina k'urda, sala 1856 ji zarê k'urdê ctîl girfî nivisî, 

cap kir.1® Vê pirsêda Akademîya zanistî ya Urisêtê 

alîk'arîke mezin da P. LêYx. 

Tiştekî neyî nişkêvane, ко Р. Lerx guhdariya xwe 

da xût ser k'urdê dil girtî. Mezintirth danayê we heyamê' 

akadêmîk M. Birossê, O. Byotlîngk, B. DoFn, A. Kuriîk 

û P. Kêppên nama xweye ji navê beşê dtrok-fîlologîyaê 

prêzîdêntê Akadêrruya zanistî şandTda dinivîsîn, 

ко ji Fêwîya, yêk çune walatê k'urda, tu k'es usa hazir 

û zane nibûye, ко karibe tiştê wiha giranbiha eşkere 

bike çewa P. Lerx. 

P. Lerx yekemin yêvropl bu, ко berê pêşin 

naslya xwe da e'mir-jryîna k'urda bi heralî: geografT, 

nijadî (êtnografî) ziman û mîjû. Ji bo ve yeke ewT ge-^ 

le nivisarê kevn û nû bi zimanê tnglîst, firansî, almani, 

27

ûrisî bi k'ar ariî. Xen ji wê, P. Lerx h'emû lêk'olîhawayê 

ser zimanê k'urda nivisi lêt'ûjinawa kir, serpêhafîya 

k'urda, yêk t'orinê k'urda bi zimanê farizî4 nivisî 

bûn nas kir û xwend.1 ' 

Tek'stê P, Lerx berewkiri, p'iFanT bi zaravê kurmancî 

û hinek jî bi zarave zaza buh, yêk ewî1 ji zare 

xelqe Merdîhê", Cizîrê, Dersimê, Mûşê, Dryarbek'irê, 

Urfaê, Xarpûtê, Êrzirûme iî cîyê mayîh hatibû nivfsar. 

Tek'ste ко P, Lêrx bi elîfba Lepsûs nivTsibû bi t'erci- 

ma urisi çap bu.-1-0 

Sala 1860 li Petêrbûrgê ser têk'stê zargotina k"urda 

bi tipê e'rebî û wergirtina zimanê firansî k'itêbeke 

din jî derçu.1^ Xudanê wê k'itêbê konsûlê. urisêtê li 

Erzirumê Aleksandr Jaba bû. A. Jaba hêna k'arê xweye 

dîplomatîda dest bi lêk'olîhawa û k'omkirina heykalê 

(peykirê) destnivisarê lîteratura u zargotina k'urda kir. 

Di vî warîda A. Jaba li Urisêtê dimîne çewa zanekT 

here pêş. Ewi bona Akadêmiya zanistiya UriseHê arxiveke 

zengin hişt ji destnivisarê literatura k'urda, ^ 

A. Jaba, h'eta ко li Erzirûmê k'ar dikir, ziman© 

k'urdî dixwand, û bi hilfa xortanryê tiştê ко dereca 

Fewşenbiriya k'urdada dik'ete destê wî bi xweşi dani 

berç'e'v. Bêfitiya, destnivisarê k'urdî", yêk Fbja iroyin 

Xwendinxana G-işti ser navê M. Y. Saltikov-Sçêdrînda 

tene xweykirin, ew t'ene p'erçeki neyi mezine ji wê 

k'oma destnivisarê wiye berevkiri, yêk Р. A. ÇixaçêV 

mala wida drtibu. Em hivine, - dinivisi we hênê P.A. 

Çixaçêv, - weki M. Jaba^1, yêk deh sale htriî vî zimani 

dibe, w# zûtirekê me pê bide naskirin. Lek'olinawayê 

vi Fohilatnasê zirek diha giringtire, çimki Fbjê meda 

her ew t'enê dikare bi serfiniyazî zimanê4 wî miletî bixûne, 

yêk awqa kevne çiqa ко nenase. E-wi h'eta niha 

ferheng û Fezimana k'urdi hazir kirrye, mi bi ç'e'v^ 

xwe k'oma destniyisarê xebatê wî drt, yêk van nêzîkaya 

we bêne çap kirin. Xenji wê, ew bi k'omkirina 

stran, dirok û efseneyê kevnva, bi diyarkirina Fewşej'îyinêva 

mijûle, yêk nava sed û sed salada hatine p'arastin 

û ji bave derbazi kura bûne. Van dokumêntê 

xweşda, ко çend Fefikê xwendinxana konsûlê UFisête 

digrin, destana evina Siyakmêd û Şemsî heye".22 

Sala 1886 beşê dîrok-fîiologîya Akadêmîya zanisti 

ya Urisêtê, ji bona çapkirina destnivisarê E. Prîm û 

A. Sosîn ji du p'erça ('bi k'urdi û almanT), birîyarek derxist, 

Paşwextiyê ew herd p'arê berevokê dereca zargotina 

k'urdada bune k'itêbne p'iF hêja.23 Ve berevokeda 

bi tipê latîriî ser zaravê kurmancî şaxeke êposa' 

Mem û ZÎn", Usiv û Zefîxe", Zembîlfroş", stranê bengîtîyê, 

yê mêrariryê û gele tişte mayine bi nirx k'etine 

çapê". 

28

Beşi dirok-filologiya Akadêmiya zanisti, bi peşdanina 

N.Y. MaF, payîza sala 1911 t.A. Orbêlî, xwendevane 

fakûlteta zimanê Fohilate ya zaningaha Pêtêrbûr.gê 

t'eze temam kiri, şande êk'spêdîstyaê berb Ermenîstanê, 

Wanê û wîlayêtê wî. 4 K'arê xweda, ко nêziki sê 

meha berdewam kir di nav ermenlyê û k'urdê Mok'sê", 

yêk miletê Rohilata Navine kevnare û bi sed salava 

cinarê hev bûn, I.A. Orbêlî" matêrîyalê xwe nek t'eneS 

ser ermeniya û zaravê ermeniya berev kir. Dilsoz bûyi 

li gor riya Fohilatnasrya ûfîsi û hilfa, ко AkadênYfya 

zaniyari li Petêrbûrgê dabû k'urda û zargotina we, 

"Î.A. Orbêlî cîda, hema li Mok'se dest bi hînbûna zimanê 

k'urdT û k'omkirina nimûnêd zargotina k'urdê wilayêta 

Mok'sê- kir, bêy lêk'olina-wayê zaravê k'urdê' Mok'sê, 

zaravê ermeniyê" Mok'sê wê neyî t'am bîya".25 Wextê 

T.A. Orbêli Mok'sê bû, ewî helbestê k'urda û ermeniya, 

efsene, serpehati, stran, çirok, ç'ivanok, têderxisti- 

nokê4, wan civand. Danrawê xweda ewi geleki4 mijûl bû, 

ко têk'stê k'urdi u ermeni li ser selike fonografê4 bini- 

vTse. Se mehê ко I.A, Orbêlî wîlayêta Mok'sêda derbaz 

kir, ewî 100 seliki zêdetir têk'stê k'urdl û ermenî nivisîn. 

Bi t'emamt 1.A. Orbêrî" 250 nêgatîva û 62 selikê fo_- 

nografê - 24 bi zimanê ermeriî, 38 bi zimanê4 k'urdî 

xwera ariî ÛFisêtê, ye mayin undabun ser riya ji Mok'- 

se h'eta Wanê, ji Wanê h'eta ÛFisête.26 

Tek'ste ji zargotina k'urda u ermeniya, materiyalezimanzaniye, 

yêk raabun, N.Y. Mar têFadîdit çap ke bin 

naveki gişfîda: Lêk'olînawayê zaravzaniya k'urdî û ermeriT, 

bi alîk'arîya selmiyanê4 A.M. KojêVnikov çap kirî".2*' 

Dernawe gerekê van herşeş hejmarada derbiçû- 

ya: hejmara I - ferhenga zaravzaniya k'urdiya mok'se- 

ûrisi(t'emam 7000 k'art, 16 belgneşirê menganê) ; hejmara 

II - ferhenga k'urdiya moksê-uFisi û navnîş bona 

hejmara I (6.5 befgneşirê menganê); hejmara III - matêrîyalê 

zaravzaniya mok'sê bona giramatlka zimaiT& 

k'urdi û stranê' k'urdê mok'sê (3.5 belgneşirê menganê); 

hejmara IV - ferhenga zaravzaniya ermenrya mok'sê - 

ûrisT (6000 k'art, 10 belgneşire menganê) ; hejmara V - 

ferhenga ermenlya mok'sê-ûrisi u navniş bona hejmara 

IV (5 belgneşire menganê) ; hejmara VI - ocerka giramatikrye 

ser zarave ermenîya mok'sê û têk'stê mok's'e 

(8,5 belgneşirê menganê),28 Belam ew danrawe li we 

hêne" çap nebu. 

Dewîya sedsalrya XIX - destpêbuna sedsafîya XX 

guhdari berb Fewşenbîriya k'urda zêde bu, b erevkirina, 

civandina materîyalê zargotina k'urda bi xurti dest- 

pê4 bû. T'êk'stêd berevkiFf gele kovarê Feng bi Fengda 

çap bun. Vi şuxulîda li Ûrisête k'ar û bareki mezin'ki- 

29

in kovarne usa çewa mesele kovara Nivisandina k'omala 

gêografrya ûrisêtêye impêratoriyê"29 {} Berevoka 

materîyala ser cT-war û êl-e'şîrê Gjavqazê"3^. 

W# hênê usa ji berevokê4 zargotina k'urda bi başqe 

der diçin. Di nav wanda xuyaye Berevoka êmîne 

êtnografry^" cilda pênca (1904), ya ко înstltûta Lazarêve 

ser zimane Fohilate derxistibû. Materiyalê berevoke 

berevkire zargotina ermeriîyaye nav û deng Sarkis 

Haykûrif civandibû. Ji 28 derhênanê epfklye, уеЧс ewT ji 

zarê" ermenîyê wuayêta Want nivîsîbun, pênc bi tipê" 

ermem u bi wergerandina ser zimane4 ermeriî çapkinbu. 

Dumayika berevokêda awazê* 13 stranê k'urd!1 k'etibune 

çapê, yek bi destê kilas'îke' sazbendiya ermeniyaye 

nav û deng kompozitor Komrtas hatibune sazkirin. 

Komîtas awazê k'urdi Find zanibû. Li vê pirsêda k'ara 

wî gelek? bi nirxe пек. t'ene ji ber wê yekê, ко goveka 

xwendevana diha fire dike, dereca derhênana £pt- 

kiyêva dike nas, lê herwiha ji bo wê yekê", ко h'emû 

kesê sazbendh'iz dikare bi awaza k'urdi geler bibe 

nas. 

Li walatê Roavayê (Hahî" li Almaniyayê) hilfeke 

mezin ser miletê Rohilatê, llahi ser k'urda, rabu. Berî 

şerê hemdiniyayêye (ciharil) yekem, bona diha gumrih'kirina 

êk'spansîya Rohilata Navin, çuyin-hatina misiyonêrê 

almana li K'urdistanê diha zêde bu, Çewa V. P. 

Minorski dinivisî, hema berT şêF wan rrrîsiyonêra li 

Souc - Bûlaxê3! dest bi çapkirina kovara Kurdistan"- 

"e kirin û witarê şiretk'ariye, nimûnêd zargotina k'urda 

der dixist32. 

Sola 1903 zanfyarekî Rohilatê professor^ zanîhgeha 

Bêrlinê Oskar Mann çar sala li franê û Turk'tyayê 

rêwiti kir, berêpêşin k'urdava û zargotina wanava mi~ 

jul bû. Materiyalê ко О. Mann li K'urdistanê berev kiribu 

sala 1906, 1909 li Bêrlînê bi du p'arava çap kir, 

p'areke k'itebê" têk'stê kurdî bûn, p'ara din jî* wergeFa 

wû bû bi zimanê almariî bi nivîsarnastya (Kommêntarê) 

xweşva. Berê1 pêşinda O. Mann stran û poêmê bedew, 

ye ко wê henê nava k'urdê mûkri dihatine stranê4 

û gotinê, xiste çapê. O. Mann hozanê pêşin bû, ко 

materiyale wa bi dewlemend ji zargotina mûkriya da 

serhev û xiste ber ç'e'v, 

Ji berevokê4 zargotina k'urda, yêk wê hêne li Roavayê 

der çûne, hêjeye em bir bînin usa ji derhênana 

du p'erçê A. fon Lekok, yê*k h'imlf ser têSc'stê zargoti- 

na k'urda bun, Berevokêda tek'st bi tfpê latiriT u wergera 

wan têk'sa bi zimanê almariT qap bibun. Berevoka 

A. fon Lekokda ç'ÎFokê k'urdî, şaxê Mem u Z"în", 

ferhenga Ah'medê Xaniye e'rebT-k'urdf, yê^k bere Zrya 

ûd-DÎh XalicTÎ- çapkiribû, der çûbû33. 

30 '

Neniheri weki Ak'adêmiya zariîyari li Pêtêrbûrge' 

guhdarîke mezin dabû ser k'urda û zargotina wi, lê 

pêşveçuna Fewşenbirrya k'urda u civandina nimûnêd 

zargotina wT bi sîstêmatîkf diha pêşda çû pişrî Fevolyûsiya 

Oktyabrêye sosialistiyêye Mezin, pişti t'estîqkirina 

qeyde-qanûnê4 dewleta sovêtîyê li G]avq'azê\ tda sala 

19 26 li Lênîngradi bi destê t.A. Orbêlî k'itêbeke têk'stê 

k'urdi bi h.'erfê' latinî çap bû, yêk hozanê macara 

Hugo Makaş ji devê Meh'med Erriîn nivisi bu. Meh'med 

Emin bazirgançiki ji Merdinê bu, yêk bi şuxulê xuva 

hatibû bajarê BiFho li Moravîyayê. ** 

Li vê hênê Ermenistanê pirsa bingehbûna Tewşenbirrya 

miletê4 k'urda u civandina nimûnêd zargotina k'urdada 

êtapeke te'ze dest'pê dibe. Sala 1931 Komrrêya 

Fonkayê ya Ermenîstanêye miletryê4 (Narkompiros) cara 

pêşin êkspêdisiya zariîyari saz kir ji bona civandina, 

k'omkirina nimunêd zargotina k'urda. T'evbûyê ek'spêdisryaye 

bûn Cerdoê G-ênco, H'eciê Cindî, kompozitpr 

Karo Zak'aryan, serektrya êk'spedîsiyay^ dikir profêssor 

Asatûr Xacatûryan. Te'vbûye êk'spedisiyaye çûne ' 

gundê k'urda li ,&»£ пеЬ^уа Aparant, ( niha Aragas) 

T'alîhe4, Vaxarşapatê (niha Eçmiadzin) RSS Ermeriîstanê 

û Fota k'urda li bajarê LêYiîhakanê. ^ Mijûyî civandina 

zargotina k'urdada eva cara pêşin bu, wekr a 

nimûnê zargotina k'urda bi h'ukumetî, bi ek'.apê'disiyake 

wa bi giran dihate berevkirin, u weki te'vi wê êk'spêdîsryaye 

nek te'nê zantyarê4 zimane" k'urdi, zariîyare4 

e'rf û e'detê milet, le usa ji zantyarê sazbendlya miletê 

k'urda bû. 

Sekstya k'urdnasryê ya Instrtûta diroka Fêwşenbiriya 

RSS Ermenistanê, yêk ber deste KomrtêVa elifba 

nu (KEN) bû li rex Komîtêya K'arkirê Merk'ezrya 

(КК'М) T'RSS, hema ji Foja Fojda guhdarîke layîq da 

ser k'ar û barê civandina û sjstêmatizasiyakirina zargotina 

k'urda. Çewa nema sereke KEN Rûbên Daştoyanda 

dihate gotinê, yêk ewî Komttêya eliîba nûra nivisîbû 

...sêksîya k'urdnasryê ya Institûta diroka Fewşen- 

biriya 

k'areki 

RSS Ermenistanê 

mezin pêkariîye 

dema hebuna 

warê civandina 

xweye kurtda, 

û nivisandina 

materiyale 

Rastî 

zargotme 

ji", nava 

u 

şeş 

lek sikiye...".00 

mehê jryina xwe sêksiya k'urd- 

nasîyê gele matêrîyale dewlemend nivîsibû û civandi- 

nok. Sê"ksfya kurdnasîy^ bona ce bi ce kirina matêrtyalê 

zargotina k'urdaye berevkirf birîgadeke (ko'meke) 

xas tes'ktl kir, u ew şuxula te'slimi wê birigadê* kir.3' 

31

Bi pilana deranina seksiya k'urdnasiyê ya sala 1934, 

birigada k'urdnasiye, bi serk'ariya, profêssor A. Xacatûryan, 

pey k'ar û bareki dur u direj bona Foja buyina 

şayirê Rohilatêye nav u deng PÎrdousi cilda şaxê 

Eposa k'urd û Irani Rostemi Zal" hazir kir ji bona 

capê. Ve berevokeda têk'ste k'urdi, pê^şgotin, kommêntar 

u ferheng hatibune cî-war kirin.38 Mixabin, ev k'ar 

u barê4 piF hêja wê4 hênê derneçu. Ji wê4 pilana seksiya 

k'urdnasiyê xuya dibe, ко sala 1934 têFa hatibu ditin, 

ко têk'stê zargotina k'urda Mem û Zih", Xan 

Dim-Dim", Ker u K'ulik" bi pêşqotin, kommentar û bi 

ferheng hazirkin ji bona çap kirin.39 

Seksiya k'urdnasîye" ya Institûta diroka Fewşenbiriya 

RSS Ermenîstanê" guhdarîke mezin dida ser pirse'd 

t'eşkilkirina, sazkirina xebata berevkirina zargotinlf. 

Her sala 1934 hatibu têraditinê, ко gunde k'urdada 

k'omê biç'ûk bidine saz kirin bona nivîsandina û 

civandina materiyalê zargotine, u çewa hebuna sê^ksî"ya 

k'urdnasiye ya Tnstitutê, matêrryalê zargotinê4 bik'irin, 

yek bi destê k'urdnasa hatibune berev kirin, bik'ifin 

usa ji lêk'olina-wayê wane zaniyari (ye I. Maragûlov, 

Lazo ( A.Xazaryan) , M. MÎrak'yan, R. Drabp'yan) ",4° 

Ji bona pêkanina planê sêksiya k'urdnasiye ya Insti 

tuta diroka Fewşenbiriye, h'ukmeta Ermenîstanê li we 

hênê êpêce p'ere (dirav) da ji bona miyaserkirina pilanê" 

sêksiyayê (t'eşkîlkirina êk'spêndisiya^ civandin u 

nivisandina nimûnêd zargotina k'urda li Ermenîstanê, 

Azirbêcanê, G-urcistanê û ji bona ji hev derxistina materiyalê 

civand'î). * 

K'ar u barê sêksiya k'urdnaslyê ya Instituta diröka 

Fewşenbiriye 

li konfêrênsiya 

li gel hine 

k'urdnasîya 

pirse" mayin 

He'mt'ifaqîyê 

hate 

ya 

Fun kirin 

peşinda, 

yek 9 tirmê sala 1934 li bajarê Yerêvanê dest bi xe- 

bata xwe kir."*2 Konfêrê'nsiya biriyareke xurt wergirt ji 

bona k'omkirina matêrîyalê zargotinê û nijadnasiya k'ur- 

da, ji bona berevkirina nimuned zargotina k'urda. 

Li neh'iya Vedîyê4, Artaşatê ser neh'rya RSS Ermenistanê, 

gundê RSS Azirbêcanê, Axalsixe u Axilk'eleke 

ARSS Acaristanê ser RSS Q-urcistane ew k'ar 

u barê têFa diti we'deki kinda hate miaser kirin, Xwendevanê 

têxnikûma k'urdaye pêdgogiyê ya Pişqavqazê4 

suxulê nivîsandina u berevkirina zargotina k'urdada 

alik'arike mezin dane xebatçryê sêksrya k'urdnasiye. 

Pey t'emamkirina xwendina xwe şagirtê du, lê Tro "î&a 

dersdarê k'urd ji gunda liv-liv dinivfsin berevdikirin u 

ser navê sêksiya k'urdnasiyê matêriyalê xwe: ç'iFok, 

serpehati, stran, mesele u metelok u gili-gotinê k'ur- 

daye bi nirx dişandin. 

32

P'areke ji wan matêryalê civandî4 k'ete binga berevoka 

zargotina k'urdaye yekemfn, ко sala 1936 li Yerêvanê 

derçû. ^ Ew berevoka p'ir bi hêja ji bona caprikinê 

amade bibû bi destê H'ecîê Cindî; Emînê E'vdal 

bi serdarrya (rêdaktortya) Casimê4 Celîl. Ve berevokê- 

da çend nimuned zargotina kurda çap bun, belem me- 

sele u met'elok, tederxistinok, stranê şînê û hine nimûnêd 

mayin ji berevokê der mabûn. Eva berevoka hane 

zargotinzaniya k'urdada cryê xweye asê girt. Cara 

yekimin bu, ко vê berevokêda sT şaxê êposa k'urdaye 

nemir Ker û Kulikê Silêmanê Silîvî" sê şaxê Mem u 

Zfn", çar şaxe Memê û E'yşê"i se şaxê Leyl u Mecnun", 

12 stranê Evdalê Zeynê k'etine çapê" u ji undabune 

xilas bun. Berevokêda crye xweye layiq girtin 

usa jf stranê bengftiyê4 yê govenda, efsene, ç'irok, ş*Êvanok 

u hine bendê zargotina zarua. 

Sala 1936 li Yêrêvanê dîsa cara yekemîn bû, ко 

127 notê awazê stranê k'yrda der çûn.44 Rojê meda 

notanivîfeara awazê stranê4 zargotina k'urda li ErmenlVstana 

Sovêtryêda Tind pişda diqe. Ve Fêda andamê K'omela 

kompozftorê4 TTiSS, dotê k"urd Cemtle Celîl45 ö Nûra 

Cewari4^ bi serfiniyaz* k'ar dikin, wana xwandina xweye 

bilind li Konsêrvatorîya YereVane standlye. Cemîle 

Celil van deh sale dawîda li Moskvayê û YêrêVane; 

çar .berevoke bi nirx çap kirin. Wan berevokada 400 

: 

zêdetir notaê awazê stranê k'urdi geler ketine çapê: 

stranê govenda, Fuhanîyê, êpîkryê, diroka, bengrtryê, 

pêk'eriîhê (h'enek-laqirdîya) , xên ji wê yekemin car 

bû, ко awazê sazi, yêk meceleke рак dide bona naskirina 

û lêk'olîhawa sazbendiya miletê T'RSS dik'etiria 

çapê\ 

Sala Sala 1957 1957 li Yerêvanê Yerêvanê berevoka berevoka zargotina zargotina k'urda k'urda 

ya duda cap bu. Ve berevokêda şaxê êplkiyê nû der 

çûn. Berevokêda bi zimanê k'urdî şaxeke êposa erme- 

niyaye Dawidê Sasunê" yêk ji zarê zarbêjê4 e"yan 

Ah'me Çolo hatibû nivisar çap bu. H'emu têk'stê berevoke 

bi zar-avê kurmancî ji zarê zarbêje k'urd u ermeni 

nivîsîbu, yek zarotiya xwe nava k'urdada derbaz 

kiribûn û. k'urdf xweş zanibun, Zarbêjê usayi zane nava 

wanada hebun, çewa mesele Ah'me Çolo, H'ame 

Memed, Werda Şemo, E't'arê Şero u yed mayîh. Berevok 

bi ellîba k'urdi" ser binga elîîba urisi çêkirf" neşirbu. 

Berevokêd zargotina k'urda, yêk sala 1936 u sala 

1957 neşir bibun xen ji xaşiyê" çend kêmasi ji lê bun, 

mesele 

bun ser 

ne ferheng, 

zarbêja. 

ne şirovekirin, ne ji salix-sulix 

Van sale paşwextiye çewa li Yerevane usa ji li 

Moskvayê çend berevokê zargotina k'urda çap bune: 

3-175 33

şaxê eposa Mem u Zin", KeF u K'ulike' Sileinane" Silivr', 

K'yor-oxli", Stran û çirokê k'urdaye epikrye", * 

Diloked cime'ta k'urda", Mesele u met'elokê4 cime'ta 

k'urda (bi du k'itêbava) , Ç'iroke cime'ta k'urda", Mesele 

u Met'eloke k'urda", Stranê zargotina k'urdaye 

t'arîqî'ê1. ° Hinek ji van berevoka bi du zimana: bi zimane 

k'urdi u ermeni, bi zimanê4 k'urdi u uFisi çap bune. 

Xen ji wê, tek'stê" k'urdf usa jf her bi wergera 

zer zimenê ermeriî4^ u urisi çap bune.50 Van çend 

salê p'aşwextiyê hine berevokê" zargotina k'urda der 

çûne usaji walatê Rohilatê u Roavayê,^1 Wê xebata 

p'ir hêje û ferzda k'ar û barê" danyar u nivisarê k'urdê 

Iraqê: Piremêrd, Ismatl H'eqf Şawês, Marûf Cryawûk, 

Şêx Meh'mûdi Xal, Aladîn Sicadf, Mih'emed T'ofîq 

Urdî, Mih'emmed Mustafa K'urdî, Nurî Emîn, Mih'emed 

Mûkr'f, şayirê Sirryayê nav û deng Cegerx-win, u k'urdnasê 

frane Obêydûlla Eyûbyan, Abdûlla Eyûbyan û 

hozanê^d mayîh geîekT bi nirxe, yêd kirineke pJir mezin 

kirine ji bona nivisandina, civandina, çapkirina, belaki- 

rina u lêk'olinawa zargotina k'urda.52 Waye bi kurti" dîroka 

nivisandina, civandina, çapkirina u lêk'olîhawa 

zargotina k'urda. 

x x 

X 

Ve berevoka meda, her t'ene perçeke matêriyalê 

zargotina k'urdane, ко me ji sala 1954 h'eta sala 

1975 li neh'iye Ermenistanê, G-urcistanê\ usajt Gâzaxistanê 

û Gjirgizstanê, k'idere" k'urd dijin, berevkirrye u 

xistiye şapê. PiFaniya k'urdê sovêtiye ew ji T'urk'iyayêne 

- ji Bayazidê, Bitlisê, Muşê, Diyarbek'ire, Erzirûmê, 

Qersê, tgdirê, Merdinê, Wanê û gundê dorberê 

wan hatine, k'idere k'urd bi hejmara sala 19 27 p'iFane 

bun,^^ hinek ji ji bakuF - Foava K'urdistana Irane hatine. 

usa 

Çewa p'iraniya k'urde Ermenistanê u 

ji p'iFaniya zarbêjê- ко me je tek'sta 

G-urcistanê' 

nivisiye - 

k'urde - ezdihe,34 yek bi zarave kurmanci xeverdidin, 

Kal-bave (peşiye) 

bakura Mesopotarmyaê 

к urde-ezdiye Pişqavqaze 

hatine, ji wederê, k'iderê ко 

ji 

#zdi 

h'eta niha serhevda, ciki dijin. u xwe ji xelqe 

bere xwe dûr digrin. K'urdê - êzdi himli bakura 

u li q'iyaye Şengalê (iraq) diminin, wir ziyareta 

t'irba şêx Adf û ç'iyayê Lalişe. 

dor- 

Musilê 

wane: 

Ji rohilatnasa geleka gotine, weki h'ebandina ezdiya 

dinêda h'ebandineke neyî eşkereye^^j ew bona zaniyariyê 

p'iF bi nirxe. Lazime em bêjin, ко rabûn Funi- 

34

ştandina ezdiya, awaz u Feqasa wan, zargotina wan 

ew p'erçeke Fewşenbiriya k'urdane u h'eta niha çewa 

lazime nehatiye berev kirin u h'el kirin. 

Li RSS Ermenistanê êzdT' h'imli yanzdeh gundê neh'iya 

Aparane ( niha Aragas) - Mirekê, Qundaxsazê, 

K'orbulaxê Elegezê", Camûşvane, Cercerise, Qurîboxazê4, 

P'amp'a K'urda, Çobanmeze, Sengerê, K'arvansere 

û h'eyşt gunde neh'îya T'alîne - H'eko, G-yelt'o, T'ilik, 

Sorikê, Gjibixte'pê, SÎcanlûê, BeFojê, Baysizê diminin. 

K'urdê - êzdi t'evî ermenîye bira-cinar hine gundê4 ser 

neh'rya T'alinêye mayinda ji dirriîhin. Jimara êzdiya p'i- 

Fe li sovxoza G-êtap'ê, Artênîyê, Aragasê4 ser neh'îya 

T'alinê1. T'evi ermenrya k'urd usa j"f hine neh'iyê" Fespûblîka 

Ermenîtetanêye mayfnda diminin, mesele nehTya 

Hoktêmbêryanê, Eqmîadzîhêj Abovyane, Araratê, Masissê, 

Artaşatê, li k'u ew xwelibecerkirinêva û h'ey- 

wanetxweykirineva mijul dibin. Ezdi li Gurcistane? ji 

diminin, bere pesin ew li bajarê" T'bîhsryê4, Sûstave, T'êlave 

dimîhin, jimara wan 40 h'ezarî1 zedetire. 

K'urdê Qirqiztane h'imli4 oblasta (navça) Oşê alîyê 

Celal-Abade, Kok-Yangake, Oşe, Sûlyûtkê', hine ne 

h'i u gundê mayinda diminin. Li deşta Çuyê ew li neh'iya' 

Kemskê, Çuyske, Kantskê, Sokolukskê, Moskovskê4, 

Kalinîhskê4, de^ta T'alase ser neh'iya T'alase'' u* 

Kirovskê diminin. 

Li RSS Qazaxistane k'urd neh'iya Calal-Abadê, 

Lêngêrê, T'urkêstanê, Suzakê, Lênînskê, ser oblasta^ 

Çimkênte, dorberê bajarê Lengêrê4, Çimk'êntê u Alma- 

Atê diminin. 

K'urde RSS T'urkmênistanê p'ayê piF li Aşxabadê4, 

Bagirê, Pirûze, Marf" Kaxke^ û Bayram - Aliyê dir 

minin. 

Çewa e'yane bal k'urda du ol hene, K'urdê-ezdi 

u k'urdê musulman (surman), belam, nenihêri li h'ebandina 

wane cude u antagonizma herd h'ebandina, diniya 

wane Fewşenbiriyê yeke, firq ort'a wanda t'une. 

G-ele e'frandined êpîkîyê, t'artqiyê4 (lawik), bengftiyê, gövenda, 

ciazi, ç'irok, ç'ivanok, mesele, mete'lok u gelegele 

nimunêd zargotinêye mayin, xên ji qewl û beytê 

êzdiya, yekin, û ew bi h'ewask'ari, bi h'izkirin çewa 

k'urde rrîusulman, usa ji k'urdê ezdi divejin û distiren. 

Ve" berevokeda 2300 zêdetir pêkanin heye, yêk ji 

zare 69 zarbêja nivisiye. Ew pekanina h'imli ser çar 

p'ara hatine p'aravekirin: рое^уа, êpos, proza u pa- 

remiologiya. 

P'erça p'ara peşinda, ya ко hatiye navkirin: Poe- 

ziya êpikjye", 23 pêkanin hatine çap kirin, ji wan 23 

pêkanfna sê saxe Mem u Zin", с_аг şaxê Seva H'ace", 

3-2 175 35

y\ n .А, Л 

du şaxê Zembilfiroş", şaxeke Siyabend u Xecezerê", 

Binefşa Narîn", Usibê Nebiya", E'lo Şêxanî" stranê1 

t'ariqîe, yê4 bengltîyê, yê govenda yê şinê, qewl u bey- 

te êzdiya, e'frandinêd Peqîye Teyra û stranê E'vdalê 

Zeynê neşir bune. Zargotinnasiya k'urdada cara yekeme, 

ко stranê t'ariqiê em lêdinhêrin çewa nimûneke 

(janreke) başqe. Stranê tarîqîe t'êk'oşina k'urda diji 

koledare osmani u ec'ema diyar dike, t'ek'oşina wi di 

ber azayê û serxwebûneda, t'oş û nexwaşiye demê' me- 

zin dide, gava dubendi, dijminayi nav bera mezine 

k'urdada xirabi û k'otibun dani serê k'urde Feben û 

belengaz. 

Ji bona k'urda, ji stranê u lolandina dilşewat dinêda 

t'u tişteki dinê xweştir t'une, yek her k'urdekt u 

her k'ulfeteke k'urd kiriye şayîr.^ö G-elek cara, k'ati 

k'ar û barê nivisarê, me bi xwe didit, ко çawa zarbêje 

meyi genc, nuhati yan kalê navser nek t'enê4 stranê 

berê digotin, lê hema bi zûzuka, bi sivikayi bendê 

h'ewas berxwe derdixistin, digotin u distira . Ew h'imli 

stranê neyi dirêjin, ji sê, çar yan pênc Fe'zine, nava 

xort u qizê* cahilda gele belabûyine. Ji van stranara 

Dilok" divejin, yanê strane ji' dil xuliqi. Tiştek xuyaye, 

ji 531 strana, ко vê berevokêda çap bune 440 Dilo- 

kin". 

G-ula civata u cejne k'urda stranê govendane, G-elek 

ji wan him bi awaz, him bi kakilê xweva êlêmêntê 

heyamê berê xwera hildane û dikarin bibin k'ilit ji bo- 

na fe'mkirina wan. 

Diroka civandina zargotina k'urdada h'eta van pê4la 

guhdarîke xweşik nehatiye danin ser nivisandina 

stranê4 şîhê. Ew nimûneke zargotinêye h'eta niha nenas 

u nexwendiye. 

44 bendê Nimunê" stranê şinê4 cara yekemih. bi destê 

M.B. Rûdênko li bajare Tbilislyê ji zarê êzdrya hatibu 

nivisandin. Bende stranê şjTne u wergera wan ser 

zimanê4 ûrisi M,B. Rudênko Berevoka Palêstmî" da çap 

kir.57 xên ji têk'sta ,û wergera wê4; danar sergotin û 

Sgirovekirin jî dide, yê ко çend tiş,tê nu û giranbiha 

ser stranê" şinê4 eşkere dike. Be revoka meda 96 stranê4 

şînê hene, yek sala 1975 me li bajarê T'bîlisiyê' 

ji zarê4 H'izreta H'eso nivTsrye, H'izreta H'eso çewa 

stranbêja stranê" şinê nek t'ene li bajarê Т'ЪЪХзгуе; lê 

her wiha ji sinore wê4 der ji geleki rumet u nav u denge. 

Stranê şinê çewa e'det her ser miriya tene gotin, 

ji vê4 der stran nayêne gotin, lema ji me ji rispiyê" bajer 

hivi kir, ко îzna H'izretê bidin, ew cend stranê4 si- 

ne ji mera beje. ° . 

36

Problema k'arhênana, pekaniria zargotine, çewa 

c'e'vkani bona h'elkirina pirsê pêşdahatina mileta (êtnogênêza 

) u .p'evgirêdana Fewşenbiriya rriileta başqe-başqe 

( etnokultura) h'eta van pêla ji nedihate lênihêFan- 

dine çewa pirseke sere, 59 y u tişteki neyi wa nişkevane, 

ко peşdahatina milete k'.urda h'eta niha maye 5e_ 

wa pirseke h'ucetê4. 

Rohilatnase" ко k'urdava û peşdahatina wanava 

miyûl bune, gewa qanun derheqa êzdiyada u h'ebandina 

wanada yan gilîk ne gotine, yanê jl4 hergê gotine 

kêm, du-sê gili wa serobin gotine u serFa derbaz bûne. 

Belam роете4, ezdiyane nav û deng, yek nava mHetda 

e'yanin çewa qewl u beyt'" ew bi heqi himn u pesne 

çêkirina, pêşdahatina dinêne. Li wan qewl u beyt'ada 

giringtirin gili-gotinê gele kerhati hene ser pirsa peşdahatina 

k'urdada. Qewl u beyt'ê êzdiya t'a Foja, îroyin 

ne k'etine destê tu' kesi, nek t'ene ji bona nivisandi- 

ne, le usa ji к îk de u baveda neyi ezdi buye îzna wi 

t'unebuye 

P'ara 

qewl u beyt'a bibihê. 

berevoka meye pêşinda, bin sernivisara 

Gje-wl û beyt'" 

yekemin саге, 

diroka bereykirina u çapkirina k'urdada 

ко em 18 qewl û beyt'e êzdiya neşir 

dikin û ew FaberT xwendevana dikin. Bi fikira те qewl 

u beyt'ê êzdiyada gele giliyê giranbiha hene ji bona 

diharkirina. dinênaskirina u dinêfe'mkirina ezdiya, ji bona 

diha Fast şirovekirina binga yêzidizmê u pêşdaha- 

tina k'urda. 

B.al k'urdê Pişqavqazê, ilahi nava êzdiyada şiyê>re 

şayirê quFna XIV Peqiye4 Teyra u strane dengbêjê 

dawîya sedsaliya XIX - destpêbûna qurna XX E'vdale 

Zeynê (E'vdale Zeynikê) gele belabuyine. Derheqa 

van herd danarada k'urdnasiyêda kêm hatîye nivtsarê 

û gotinê4, kêm hatiye gotin ilahi ser E'vdalê Zeynêda. ' 

Derheqa Peqiyê Teyrada cara peşin poema Ah'medê4 

Xariîye Mem û Zm" da°°, lê paşwextiyê berevoka A. 

Jabada hatiye gotin^l, Çaxe A. Jaba be'sa nivisar u 

hozanê k'urde" bere dike, ew nave Mih'emmed Peqiye 

Teyra ji hiltine, yêk ji diya xwe bûye li Mok'sê" ali-. 

yê Hekarîye ( salê^702/l302-777/l375-76) û destnivîsa- 

rê xwe bi navê Mim Hey îmza kiriye. A. Jaba divêje, 

ко poêma Şexê Sine'n", ÇÎFoka Barsîs" u Serhati 

derheqa hespe Feşda" bi qelema Peqiyê Teyra hatine 

nivisar. 

Nivisarê4 Peqiye Teyra awqa bi şewq u êp'alin, 

awqa bedew u nazikin, -weki gelek ji wan nava milet 

p'ir belabuyîne, lê bendê s'e xetî bune şêwr û şiret. 

Ve berevokêda ji 69 bendê Peqiyê Teyra 38 ew 

bendê" sexetiye t'amin, yek nişandidin bir u bawariya, 

3-3 175 37

fUosofiya şayir dereca jiyine, dinêv, te'biyete, derheqa 

merivada û dorbere wêda."2 

Bi fikra me, p'ara berevokeye duda, ко hatiye 

nav kirin êpos", neyi awqa mezine, lê gelekî" ker ha- 

iiye. Ve p'arêda pênc cengleme ser p'elewanê jriiletiyê 

Rostemi Zal çap kirine. Ew derheqa zewaca Rostem, 

Cangir-p'elewan, Qehremanl (êt'il, Becan - p'elewan u 

Sebxi Xorasanda gilî dikin. 

Dawiva sedsalîya çuyida Vsevolod Miller Fup'êla 

kovara Etnografîçêskoyê obozrêniyê" wit'ara xweye 

bi sernivîsa Nav'û dengê RostemT nava k'urdada"5:ap 

kir. Vê wit'arêda danar dinivis'T, wekî ç'îFokeke k'urdada, 

bi sernivisara Meh'med nêç'irvan, Ozman-p'elewan 

û Esedê de'wdar", ya ко S.A.Yêgiazarov sala 1891 bi 

zimanê k'urdi u wergeFa uFisi Zap'îski Kavkazskogo 

otdêla impêratorskogo Russkogo G-êograncjê'Skogo obşêstva" 

cilda XIII-da cap kiribû, ewi c,end serpêhatiye4 

merxasiya p'elewanê" farizaye miletiye li Mazandaranê 

drtibû, (î bi fikira V. МШег счгока kurmanciyeda her 

sewtê mêYxasiya Rbstem mabûjyêk k'urda guvek ji 

ecema hildaye. We hênê V. Millêr nizanbu, weki k'urd 

gele-gele şaxê Rostemi Zal u p'elewana zanin, cenglemê 

dirêj ser wana divejin, ко nav-dengê wana K'urdistanêda 

gelekî" belabuyi û h'izkirine. 

le 

Berevkirina. 

paşwextiye 

civandina 

nişan dide, 

zargotina 

weki şaxê" 

k'urda li van 

RTostemi Zal 

sanava 

k'urdada gele e'yanin u ew bi nave Cengleme" yane 

ji Rostemi" e'yanin. Xen ji we diroknivisê4 k'urda 

yêd sedsafiya XVI Şeref-xan Bidlisi, çaxê derheqa p'elewane 

zemanê berêda dinivise, diveje: Rostemê4 kuFê 

Zal k'urd bu - eva p'elewanê hanaya bi can-cendekê 

xweye fili u p'elewaneki guzli hena p'adşayê4 K'ey-K'ubadda 

jiye. Herwaha ew li Sistanê4 ji diya xwe bûye, 

lemaji nave Rostemi Zabûli lêkirine. Pirdausi Tusi, xudane 

Şah-namê, de bira xwede re'ma wida be! - nave 

wî danî Rostemê k'urd". 4 

Milet usa bawar dike, weki Rostem k'urd bûye, 

weki carna zarbêj navê hevt kal-bavê wf hildidinr'Rostemê4 

Zal, Zalê Dal, Dalê Kam, Kame Sam, Same? Nariman, 

Narimanê 6)ereman.65 

Şaxê4 serpêhatiya Rostem, mêrxasiyês wi, ç'iFoke 

derheqa p'adşatîya K'ey-K'ubad, K'êy-K'aûs, Key-Xos- 

rovda u serpehatiyê derheqa mêrxasêd mayinda, befitiya 

dikarin gele pirse p'evgirêdana rewşenbiriya ( êtnokûltura) 

k'urda miletê Rohilata Navîne mayîhra safi 

kin, h'el kin. 

Ve4 p'ara berevokeye 

Xude u H'emze-p'elewan, 

duda,xên 

du şaxê 

ji şaxê E'li Şerê^ 

êposa Xanê Ç'eng- 

38

zêrin" ji çap buye, yêk me ji zarê k'urdê Iraqê nivisiye. 

Ev herd şaxê Xanê Cengzêfin" jimara navnîşê 

şaxa êposêVe neyt awqa dirêj zede dike u goveka lêk'olinawa 

şposê diha fire dike.66 

Berevoka meda gele serpêhatiyê proza zargotina 

k'urda - ç"ÎFok, ç*rvan.ok, serhatî, cîazT, pê^'eriîh, efsene, 

self û gilryêd mayîhe xweş, yêk ji alîyê* miletda bi 

h'izkirin têne gotinê, çapkirine. Nek t'enê poêziya k'urdada, 

le usa jî proza Wîda jiyîna xebatk'ara, rabûn-Fûniştandina 

wî, fe'mdarîya u pek'enîna (humora) wi, fîlosofiya 

û p'sixologiya wi rind hatîye dîhar kirin. Xeta 

eşkere me di navbeyna e'frandinêd vekirîda (proza) 

nek'işandiye, me ew bi t'emamî p'aravenekiriye ser p'ara, 

her 99 e'frandinêd vekiri me h*îmlî ser du p'ara 

p'aravekirtye: Cîazî" û C/elibotk, mijûli û çîrok". 

P'ara ciazîda çend şaxê ser Silêman-p'êxember u 

Muşa-p'exemberda ко nava k'urdada gele belabûyîneçap 

kiriye, xên ji wê me çap kirrye usa jf şaxê Balûli 

Zane, Tskenderê" Zuqurne (iskenderê Duqurne). 

P'ara berevokêye çarada 758 mesele u met'elok, 

176 tederxistinok, 106 dia'.-dirozge, 323 nifir çap kirine. 

Me'sele û met'elok me bi vi cureyi daye dû hev. 

Berêpêşin me daye mesele û mete'loke ко ji zarê k'urdê 

Ermenîstanê nivîsîhe, paşe mesele û met'elokê ко ji 

zarê şêxê êzdîya Dewreşê K'eleş nivisrye (ew jî ji 

Ermenistanêye). Paşê mesele û rnet'elokê4 k'urdê Sinyaê" 

u Iraqê daye yêk me ji zarê xwendevanê K'urdiştana 

SÎrryayê û traqê nivîsîne. Ji tnformatorê' me em 

xût dixwazin derhqa Corcis H'esenda bêjin, yêk ji dîya 

xwe bûye sala 1944, xelqê Xinisêye (ji bera mizûri). 

G-otinê wi ji me bi p'areke başqeva daye. 

Divê em bêjin, weki goveka nivisarê me ji zarê 

k'urdê Ermenîstanê, G-urcistanê û Asîya Navîh gelekf 

fireye, nek sinore wêye gêografiyê, k'êderê me ew nivisiye. 

Berevokêda materîyalê usa çap bune, yek bi 

te'mamrya K'urdistana T'urkiyayê, Iranê, Iraqê û Sînyayê 

zanin. 

Dawîya berevokêda notanivisara çend strana hey-e, 

yêk bi destê Cemîla Celfl hatrye hazir kirin. 

Tekstê ко steyrkek li ser navnîşa wane, me ew 

berêpêşin ji zarê zarbêja ser şirita magnfrafonê nivTsîye, 

paşê li ser kaxaz bergirtiye, lê têk'stê ко du 

steyrk li ser navmşa wane, xên ji têk'sta dawîya berevokêda 

notanivisara wan ji heye. 

3-4 175

Nivisarnasi 

1 - 

Hejmara k'urda, yêk Rohilata Navin ser t'opraxa 

kal-bavê xwe ji mêjve dijîn, niha gele levk'eti u 

neraste. Hejmara binelîyê k'urda, bi stafîstika wan walata 

k'idere ко k'urd dijîn, eŞkere kêm kiri tê dayin. 

Hejmara k'urda, em ко niha vira bfr tînin ew ji 

alrye k'urdnasê zanîyar hatiye h'esav kirin û ji alîyê 

T,MY(/T'eşkîleta Miletê Yekbuyî) hatîye qebûl kirin 

(T'urk'iya - 8 mîlion meriv, Tran - 4 milion, 'fraq - ji 

2,5-3 mtlion meriv, Siriya - 600 hezar meriv). Mesele 

binhêFe: Dr. Ismet Cheriff Vanly. Survey 

of the National Cjuestion of Turkish Kurdistan with historical 

background. Roma, 1971, c. 2-7. 

2 

О. Дж. Джалилов. Курдский героический эпос 

Златорукий хан" (Дым-дым), М., 1967. 

3 Правда", 17. 1У. 1971. 

М.С. Лазарев. Курдский вопрос (1891-1917).M.j 

1972, С 3. 

5 

И.А. Орбели. Введение к сб. Памятники эпохи 

Руставели*. Л., 1938, с. 5. 

Derheqa wanda binhêre: И.Ю. К рачковский. 

Избранные сочинения. Т. 3, М.-Л., 1956. 

Н. М а р р. Еще о слове челеби". - Записки Восточ 

ного отделения императорского Русского археологического 

ва4. Т. 20. СПб., 1911, с. 29 (отдельный оттиск). 

общест- 

о « 

В.Ф. М и н о р с к и й. Курды, Заметки и впечатления. 

Пг., 1915, с. 16. 

9 

В.Н и к и т и н. Курды, М., 1964, с. 7. 

ЬГрЪЬшЪ iuqquiqpuil{uili dnrini|ui6nL ,

ва'\ Кн. 22. Вып. 4, Тифлис, 1914, с. 45 6i О. Дж. Д ж а л илов. 

К вопросу о создателях и исполнителях курдских историче 

ских песен. - Письменные памятники и проблемы истории культу 

ры народов Востока", Л., 1970, с. 111-113. 

14 

М. G- а г z о n i. G-rammatica е vocabolario della 

lingua kurda. Roma, 1787; E.B. S о а n e, G-rammar 

of the Kurmanci, or Kurdish Language, L., 1913., R.P. 

J a r d i n. Bahdinan Kurmanci, Baghdad, 1922;P.B'eidar, 

G-rammaire kurda. Р., 1926; А. X а с а t г у а п. 

G-ramatika zimane kurmançi, Yerevan, 1932; К. А. В еd 

i r-K h а п. Langue kurd, premiere annee, P. 1953, 

15 

Hugo Makas. Kurdische Texte, c. 11. 

Sala 1855, hina 

alryê ûrisa dîl girtî" êherê 

ske cî-war bibûn. 

şerê ûris 

Roslavlê 

û rome k'urdê ji 

gûbêFnrya Smolên- 

17 

Архив АН СССР (Ленинградского отделения), ф. 2, оп. 

1856, 14, л. 4. 

18 

П.И. Лерх, Исследования об иранских курдах и их . 

предках северных халдеях. Кн. 2, СПб., 1857. 

19 

А. J а b а. Recueil de notices et recits kourdes 

1860. 

servant a la connaissance de la langue. SPb., 

20 

М.Б. Руденко. Описание курдских рукописей ле 

нинградских собраний. М., 1961. 

о л 

Şaşrye: lazime bixûnin - А. Jaba. 

22 

П.А. Ч и х а ч е в. Письма о Турции, М., 1960, 

с. 37. 

23 

Е. Р г у m und А. S о с i n, Kurdische Sammlungen. 

Erzahlengen und Lieder in den Dialekten des 

Tur Abdîn und von Bohtan, Abt. i-IT. Teyte, SPb., 

1887, 1890; ubersetzung, SPb., 1890. 

24 

Предварительный отчет И.А. Орбели о командировке в 

Азиатскую Турцию в 1911-1912 гг., представленный на заседании 

историко-филологического отделения 3 октября 1912 г. - Извес 

тия императорской. Академии наук". 6 серия, 15, СПб., 1912, 

с. 920. 

25 

Предварительный отчет И.А. Орбели, с. 919, 921. ':. 

26 

Там же. 

27 

Известия императорской Академии наук", 6 серия, 

14, 1915, с. 1447. 

41

28 

Там же. 

29 

С.А. Егиазаров. Курманджийские тексты. - 

Записки Кавказского отдела имп. Русского географического об 

щества". Кн. 13. Вып. 2. Тифлис, 1891, с. 61-170; Е.А.- Л ал 

а я н. Курдские сказки. Там же, Кн. 28, вып, 4, 1911, и 

др. 

Li vê berevokeda k'etibûne çapê: Курдские 

пословицы. Вып. 19, отд. 2, 1893, с. 302; К. Хачатуров. 

Курдские тексты, Вып. 20, 1894, с. 16; А. А д а м о в, Курд 

ские тексты. Вып. 20, 1894, с. 1-9, и др. 

Soûc-Bulax ( niha Mêhabad) şeherê k'urdane 

li Kurdistana Trane. 

32 

В.Ф, Минорский. Курды, с. 19. 

33 

A, Von Le Coq. Kurdische Texte, T.I- 

II. В., 1903. 

34 

Архив Академии наук СССР (Ленинград), ф. К.Г. Залемана, 

N» 87, оп. 2, ед. хр. 29. 

35 

Архив Министерства просвещения АрмССР, ф. 1, отд.6, 

д. 1, л. 146. Цит. по: Х.М. Ч а т о е в. Курды Советской Ар 

мении. Ереван, 1965, с. 141. 

36 

ЦГАОРСС АрмССР, ф. 112, оп. 2, д. 1496, л. 14. 

37 


38 


39 


40 

Там же. 

41 

Там же. л. 17. 

42 

Архив Армянского филиала ИМЛ, ф. 1, оп. 22, Д. 369, 

л. 31 (см.: Х.М. Ч а т о е в, Курды Советской Армении, с.126, 

газ. Р'йа т'аза" (на курдском языке), 9.VI. 1934. 

43 

Polklora kyrmança, Jerevan, 1936. 

44 

Kilame cimaeta kyrmança. Jerevan, 1936, 

45 > 

Щэмила Щэлил. Кьламед щьмэ'та к'орда, 

Ереван, 1964; она же. Курдские народные песни,М.,1965; 

она же. Курдские народные песни и инструментальные мело 

дии. М., 1972; 

1977. 

она же. Стране щьмэ'та к'орда, Ереван, 

42

Нура 

ван, 1964; она 

Щ э W а р и, К'ьламед щмаэ'та к'орда. Ере 

же. К'ьламед щьмаэ'та к'ордае говенде. 

Ереван, 1960. 

Iftfitfb iil gplib, рргциЦшЪ иИрш^Ъ-^ЬрпишЦшЪ 

i|p«ibpq, 'bbputbnL^jnL'U, pmpqifiabnLpjnL\j L buAinjJui- 

qpni.Pjnt.lj'bbp £tu£hb .fyqni., Upktu\j, 1956) он же, 

^шп riL fnLLfiLqb и^ЬЛ'шЪЬ ULpi{p, gpqiuqmli dnqni(pp- 

фицшЪ tqnu,* Öpli-ml»» 1941 j о н же, fjnnoqip 

tu^nup рргциЦшЪ гштпцГЪЬрр, йрЬлиЪ, 1953 î Курдские эпи 

ческие песни-сказы Переводы и тексты. Подготовка текстов, предисл. 

и коммент. А. Джинди, М. 1962. 

48 

Ордихане Щэлил. Дьлокед 

, 

щьмэ та 

... 

к ор 

да. Ереван, 1964; он же. Мэсэле у мет^елоке щьмэ'та к'ор 

да. Ереван, 1, 1969; П, 1971; Ордихане Щели л, 

Щэлиле Щэлил, Ч'ир'оке щьмэ'та к'орда. Ереван, 1974; 

Ордихане Джалил, Джалиле Джалил. 

Курдские пословицы и поговорки. М., 1972; Ордихане 

Щэлил. Стрлне зарготьна к'ордайэ т'ари^ие, Ереван, 1975. 

49 РргрЦи'Ь Фп^Ц^пр, qpuirinLif, puipqifuilinLlîjni.^, 

mnuiûipia'U II builjnpiuqpnLp jnLVbbp 2,,^bqjip, t}ptuali, 

1947; .СицЬ^Ь 4ш[р[, gpqmquili qpm jg\ibp h. Sbgptnplibp, 

fcpLuili, 1971; 

50 

О.. В и л ь ч е в с к и й. K^Mama Budyoni. - 

Советская этнография", 1936, 2-3, с. 90; Мам и Зин. - Сказ 

ки народов Востока. М.-Л., 1938, с. 99; К. К у р д о е в, И. 

Цукерман. Курдские тексты. Иранские языки", Т.П, М,- 

Л., 1950, с. 29; Курдские сказки. Пер. И. Фариэова и М.Б. Ру 

денко. М., 1959; Курдские народные сказки. Зап. текстов, перпред. 

и примеч. М.Б. Руденко, М., 1970, и др. 

51 R. L е s к о t. Textes kourdes. Pt. I, Р. 1940; 

pt. II, Beyrout, 1942; Joyce Blau, Le kurde de 

Arhadiya et de Djabal Sindjar, Р., 1975. 

pr о 

Matêrîyalê zargotina 

rê kovar û Fojnamê k'urdada 

u rojnema em dixwazin navê 

k'urda gele Fûp'êlê' hejma- 

çap bûne, ji wan kovar 

kovara Hewar"- ê u ye 

RonaHî" - ye hildin,. u têk'stê Celadêd E'lî" Bedir-xane 

çap kiri bidine k'ivşêf 

53 

Д.С. 3 а в p и e в. К новейшей истории северо-вос 

точных вилайетов Турции, Тбилиси, 1947, с. 139. 

H'ebandina êzdîya h'ebandineke sinkrêtike, vira 

gele êlêmêntê h'ebandina zoroastrizmê, xaçp'arêzjyê 

u îslamê heye. 

43

55 

А. А. Семенов. Поклонение сатане у переднеазиатских 

курдов. - Бюллетень Среднеазиатского государственного уни 

верситета", 16, 1927, с. 59 (отдельный оттиск). 

56 

X. А б d в я н. Полное собрание сочинений. Т. УШ, 

Ереван, 1958, с. 358 (на арм. яз.). 

57 

М.Б. Руденко. Похоронные песни курдов-езидов 

Закавказья. - Палестинский сборник". Вып. 21 (84), Л., 1970, 

с. 70-86. 

sara 

Arxiva 

şina E't'arê 

meda ser şirita 

Şero, yêk sala 

magnitafone dengnivi- 

1974 li YerêVanê çû 

Fe'metê, te xweykirin. 

59 

Этническая история и фольклор. М., 1977, с. 3. 

60 

Ахмед Хани. Мам и Зин. М., 1962, с. 54, 

двустишие 252. 

А. J а b а, Recueil de notices et rêcites kourdes, 

62 

Polklora kyrmança, c. 308-327. 

63 

Этнографическое обозрение". Вып. 298, 1892,c.201. 

64 

Шара ф-х ан ибн Шамсаддин Б и дл 

и с и. Шараф-наме. Т. 1. Пер., предисл., примеч. и прилож. 

Е.И. Васильевой М., 1967, с. 84. 

Аджие Джинди. К вопросу о курдских вари 

антах эпоса Ростаме Заль (на арм. яз.), - Страны и народы Ближ 

него и Среднего Востока, Т. УШ, 1975, с. 172. 

66 

О Златоруком хане см.: О. Дж. Джалилов, Курд 

ский героический эпос 3лат орукий хан". 

Ordîxanê Celîl, Celûê Cerîl

I. РОЕ ZIY А 

Poezîya êpîkîy® 

1, Memê û Zinê (şaxa l) 

Memê kurê Al-p'aşa bu. Al-p'aşa, p'aşayê şehere 

Muxurzeminê bu. Al-p'aşa jina xweva geleki mezin 

bubun, ewled-t'ewledê wan Memê t'enê bu. Ewana geleki 

ji Memê xweyi delal h'iz dikirin. Nek t'enê dê u 

bave Memê ji Memê h'iz dikirin, usa ji sinota diwana 

bave wi u heval-hogire Memê geleki jê h'iz dikirin,çimki 

Memê xorteki aqil û k'emal, me'rîfet u ze'f bedew 

bu. Bona we yekê ji Al-p'aşa, usa ji s'inota wiva h'iz 

dikirin, weki Memê t'imê diwanxaneda bimine. Merae her- 

Fo sive-sive Fadibu, diçu diwana bave xwe, ça u qa- 

wa diwanê bela dikir. Şuxulê Memê delal ew bu. 

Wexta Memê mezin bû, idi we'dê wi zewace bu, 

Al-p'aşa t'imê nava nereh'etryêda bû, difikirî: Sel° 4*~ 

zeke çewa we rasti Meme wiyi h'izkiri be, weki layiqi 

Memê be? G-ela cara Al-p'aşa gazi hevalêd Memê dikir 

u t'eme dida wan, seva ewana fikr.a Meme bih'esin, 

çika Memê к'цап qizê h'iz dike, weki jera bixazin. Le 

Meme t'u soz nedida 

kirina Memê k'esekira 

hevaled xwe, 

t'unebu. 

çimki wi çaxi h'iz- 

Ew xeysete Meme 

reh'etiyêda dihiştin. U 

de u bave wi t'ime nava ne- 

bi wi cureyi rojed Memê delal u 

Al-p'aşaye bave wiyi kal derbaz dibun. Meme çiqas 

bexem bu, Al-p'aşa ewqas besebir dibu. 

Em Al-p'aşa, pirejina wi u Meme delalva bihêlin 

sehere Muxurzemineda, riya çil Foii herine welate Ci- 

Â А л , . ., д.. _. л ' , 

zire u bigihijine Cizira Bota. 

Mire Cizîrê mîr sêvdin bu, ew xwexa dima şehe- 

re Cizira Botada. Qizeke mir Sevdin hebu, nave we 

xatun Zin bû. Zine ji horiya bedewtir bu, ewqas be- 

dew, ewqas k'emal, serhevda husulcemal bu. Zine idi 

gihxşti bu, wede we mera bu. 

Diwana mîr Sevdinda qulix dikirin: G,eret'ajdin, 

Ç'ekan u E'fan. Evana hersek bira bun, hersek ji we- 

ke şerê xwedê bun. G-irtin u berdana welate Cizire 

45

destê wanda bû, kljan şerê wana berê xwe bidayê, bi 

altindarî û k'ubar vedigerîyan. Rojekê' wan çend giregir 

û cindîyê şeherê Cizirê hildan, hatine diwana mîr Sevdîn, 

pirsa merivatiyê danin, seva Zina delal bixazin 

Ç'ekanra, birê Qeret'ajdînra. Aqas çiqa h'ukmê hersê 

bira welatê Cizireda gelek bu, seva qedre wan u mêrxasiya 

wan, mir Sêvdln qiza xwe mezin ji P'eri-xatun 

dabû Qeret'ajdin. Merivatîya wan pêşda hevra hêbû, 

lema ji mîr Sevdîn sozê ztnê jî da Ç'ekan. Gelek eşq 

û şayê şûnda ZÎna delal nîşan kirin bi t'ilismeke zêrîn, 

wek qîmetê wê xercê Cizîrê h'evt sala bû. 

Çend roj derbaz bû. Rojekê- ZÎna delal bi k'oma 

carîyava Xas-baicçê bavê xweda gelekt" gerîyan û eşq, 

şa vegeriyan diwana xwe. Cariya k'arê razana ZTna 

delal kirin, weki ji seyrana Fojê westiyayî hineki hêsa 

be. Zinê k'ete nav nivine xwe, îzna cariya ji da, weki 

ew ji herin xwera hêsa bin. 

G-elek we'de şeve derbaz bubu, wextekê, sl kewotke 

delal, p'encera diwana, ко Zinê têda razayi bû, 

lê danin. Wexta kewotka ZÎna nazik drtin, met'elmayî 

man. Xuşka ç'uk gote xuşka mezin, go: XÛşkê, gelo 

bende ji ewqa bedew dibin? Те qe e'mrê xweda ditîye 

ewqas bedew dinêda?" Xuşka mezin go: Xuşkê, min 

xortek ditiye, weki ji vê qîzê bedewtire, ew xwexa jî 

kurê Al-p'aşayê şeherê Muxurzemînêye". Herd xûşkê 

ç'uk t'ewêqa xuşka mezin kirin, go: Xuşkê, gelo nave, 

weki em eve qiza nazik bigihinine ewî xortê tu dibêji? 

Ew herd ji nazik u bedewin, bira mirazê xwe şa bin". 

Xuşka mezin herd xûşke xwera qayîl bû, û wana dua' 

ji xwede xwest, libas H ZÎnê kirin. 

Xwedeyo, tu bikî ferware, 

Libaseki kewotka bikî xare, 

Em sisêne, xatun ZÎna delal bive çare, 

Sih'eta riîvê şevê, şeherê Muxurzemin, 

p'encera Memê delalda bikî xare". 

Ew kewotke p'er hêşînin, 

Libas u qanata dih'ejînin, 

Xatun ZÎna delal xwera hiltînin, 

E'zmanê hêşîn, welat, welat digerînin, 

Sih'eta mvê şevê p'encera Memêda datinin. 

Wana libasê kewotka ji Zinê şiqitandin, Zine kirine 

nav cîyê Memê. Çend deqe nek'etine ort'ê,ZÎna delal 

h'işîyar bû, lêniherî, xorteki nazik p'aşla wêdane. 

ZÎnê gelekî e'cêbmayî ma, hêrs bû û go, go: 

46

Qurba, h'evt dergê bavê min hene ji polane, 

T'emami bi qerebaşî, p'elewane, 

H'ede bavê k'ê heye, devê xwe têke xala 

sing û berane?" 

Meme go: Delalê, h'evt dergê bavê min 

ji hene bi h'esiriî, 

T'emam qerewil, qerebaşe ber sekinî, 

Ez xwexa zanim, iroda tu e'mela sere mini". 

Wedere ort'a wanda gelek de'w çu. Zinê digo: Tu 

hatî'" Memê digo: Na, tu hatî!" 

Zine û Memê hildan ç'ira u şemdane, 

Jimirin yek-yek minarane, 

T'emam bun sesid 

Paşê Zinê zanibu, 

u şest . şeş h'ebane, 

wekî li Memê delal 

buye mevane. 

Zina nazik bawar kir, wekî И Memê bûyc mevane. 

Wan herda bi evineke şirin hevdu h'iz kirin, Zine gus- 

tfla xwe derxist da Memê û ya Memê xwera bilda, go: 

Meme, e'zize min, yek ez arame vira, wê min disa 

bibin. Ez qiza mîr Sevdinim, ji şeherê Cizîra Bota, bûka 

Qeret'ajdînim, dergîstîya Ç'ekanim, xweyê k'eicbê 

hêsînim, E'zîzê min, eva salixê min". Lê Memê go: 

Idi tîyê k'uda destê min derk'evî, ez îdi nahêlim tu 

heri". U bi van xeberêd evîriîyêva herda hevdu h'emez 

kirin u xewra çun, 

Wexta kewotka dit Meme u Zineva razan, libasê 

kewotka li Zinê kirin, Zine hilanîn u çend seh'eta şûnda 

li şehere Cizîrê, k'oçka гшг Sevdinda, qesra Zineda 

Zinê nava cîyê xweda bu. 

Em le'zekê vegerin diwana Al-p'aşa. Diwan k'imk'imî 

bu bi e'yan u k'ubare şeherê Muxurzeminêva. 

T'emam hfvîya Memê delal bûn, lê Meme xanê nedikir. 

We roje ze'f derengi bubu, ça u qawa diwanê mabû 

hiviya hatina Memê, lê Memê we seh'etê t'unebû li 

diwanê. 

Al-p'aâ gazf du qewaza kir, go: Kuro, hela binherin 

çika Memê min çima îro derengi buye, diqewime 

Memêyî bêk'êf be?" Wexta qewaza derê razanxana 

Memê vekirin, bala xwe dane, Meme razaye bi xewa 

şirin. Evînîyê usa Memê biribu, ewi t'ire, Zîna delal 

p'aşlêdane. Wexta qewaza deyn Memê kirin, Memê rabû 

ser xwe, lê gelek melul û mizdan bu. Ewi t'irê, 

tiştekî bi qîmet undakirîye. Çi serê wira şev derbaz 

bûbû, ewî h'esab dikir xewn. Xulama av anin, wekî 

Memê dest u ruyê xwe can ke. Wexta Memê destê 

47

xwe şûşt, ç'e'vê wî li gustîlka_ t'ilîya wî k'et, fikir ji se- 

rê Memê delal firî, ç'e'vê wî reşevehatin û ew cibicî 

k'et. Qudumê xulama şkestin, wana cab gîhandine dfwana 

Al-p'aşa, wekî Memê nexweşe, h'al sêrîda t'une. 

Wexta Al-p'aşayê kal û jina xweva eva giJaya derheqa 

Memêda biHîstin, qudum çokê wanda nema, ruh' 

lê teyîrîn. Bi qudumêd şkestî wan û giregirê diwanêva 

xwe koç'a razanxana Memêra gîhandin. Bala xwe danê, 

e'cêbeke reşe, giran: Memê k'etîye, reng lê nemaye, 

xûn ber bîye goL Al-p'aşa и giregirava gelekî hev bi- 

rin-ariîn, yek go - sat'irceme, yek go - sermaye, yek 

go - tirsaye. K'utasî, t'u h'ekîma û wê cime'ta dorê serederî 

li nexweşîya Memê nekirin. Al-p'aşa û dîya Memêva 

ber serê Memê bûbûne p'ep'ûk. îdî merî nema şe- 

herda, Al-p'aşa gazî nekirê, nariî: îdî k'oçek, îdî h'ekîm 

û kal û pirê zemanî. Kesekî derde Meme delal 

nizanbû. 

Şeherê Muxurzemîneda kalekî zemanî, dinîyadîtî 

hebû. Salixê wî kalî Al-p'aşara dan. Hemî we gişkava 

e'yane, h'izkirina Al-p'aşa himberi Memê wiyi delalî, 

tayê t'enê. U wê kalbûna wî, weki h'ekîm e'zmana bîya 

Al-p'aşayê \A wextî seva Memê xweyi nazikî, k'emal 

bariîya. Wexta Al-p'aşa salixê kalê hilda, îdî xwexa 

rabû çû pey kale, K'et bin milê kalê, ariî hate ser Ме 

те. Wexta kalê dinfyadftf 'Memê dît, go: G-elî e'yan û 

k'ubara, Al-p'aşa xweş be,mizginiya min wera, Meme 

nexweş nîne, ya Memê ji evînîya h'izkirineye. Hun gazî 

aşiqeki kin, bira bê sazê xwe xe, Memê wê bi izi- 

na xwedê p'ak be, û emê Memê xweyî delal bizewicînin". 

Destxweda gilîyê kalê dinîyadîtî hate qedandin. 

Aşiqek hat, Al-p'aşa h'ukum kir, ku aşiq k'ilameke 

evînîyê bêje seva Memê wî. Aşiq dest bi lêxistina sazê 

xwe kir. Bi dengê sazî şirin u qîrina sewta aşiq, 

Memê ji xewê ç'e'vê xwe vekir. Wexta Memê delal 

ç'eVe xwe vekir, mizgînî k'ete nava şeherê Muxurzemînê 

biç'uk û mezina. Al-p'aşa u cime'ta xweva p'ere 

wan t'unebu, weki bifirîyana. 

Memê rakirin. Xulam xizmetk'ara k'ince wî lêkirin, 

Memê birin dîwana Al-p'aşa. Al-p'aşa dîwanê giregirê 

diwaneva şewirin bona zewaca Memê. Al-p'aşa e'mir 

kir, go: ,,K.'e weki bizineke wî heye, bira bidine ç'ek 

u rih'al, qiz u bukê xwe bixemlînin, sivê bira qiz u 

bukê şeher t'emam bene baxê T'ûrkirî, çika Memê min 

k'îjan qîzê xwera dih'ebîne". 

Cime't, - h'ukmê Al-p'aşa bû, - yêk bizineke wî 

jî hebû, xerc kir, qîza xwe xemiland u sibetirê şandine 

baicê T'ûrkiri. Qiz û bûkê şeherê Muxurzeminêj bi evîruya 

h'izkirina Memê dilê her yekêda> qol-qol bubûn, 

48

nava Xas-baxçê bavê Memêda seyremîş dibûn. WÎ wexti 

Memê delal xulamêd xweva nav baxda rûniştî bûn. 

Memê ewqasî bêxem û bêxîyal bû, qet teyê bigota, ew 

t'enêye baicçêda û çûyîn-hatina ewqayê' bedew û k'ubara 

qet dilê Memê ne dih'ejand. QÎza wezîrê bave 

Memê gelek cara ber Memêra hat û çû, lê qet carekê 

Memê lê ne nihêri. Wi çaxî bi k'erba eviriîye u h'uba 

Meme ewe wa got, go: 

Memê delal, çima wa mayî bi nazî? 

Tu serê xwe derxe bin Wf k'urk û libasi, 

Ji qîzêd qazî, miftîya, aica, aicalera yekê 

\ xwera naxazi?" 

Meme go: Q/iza wezir,' ewa, dilê min dih'ebîne, 

Ew li vir rûne, 

Li Cizira Bota dimîne^ 

Ew qîza miîr Sevdîne, 

Buka Qeret'ajdîne, 

Ew derg^îstîya Ç'ekîn - şêrê ze.mine, 

Xweya k'exbê hêşîne, 

Navê wê nazik, xatun ZÎne, 

Gelekê nola we qet reng û ruyê wê nabxne". 

Wexta Memê Ala eva gilîya digotin, 

Agir û alavê dil û hinavê qîz û bûka disotin, 

T'emam p'oşman ji baxê T'ûrkirî derk'etin 

cot bi cotin". 

-' E*yeun u k'ubarê şeherê Muxurzemînê û Al-p'aşa- 

va geleki berxwe k'etin bona Meme, weki nêta wan ne 

hate serî u Meme rêke usa daye ber xwe, wekî k'esek 

qet salixe wi welatî' nizane. 

Memê çîx t'ewlexana hesped bavê xwe, gazî xulama 

kir, go: G-elî xulama, ruşanî min kin kih'êlekî usa, 

wekî етлге min bigiblne mirazê min li rîya dûr". K*ija 

kih'eled bi nav û nîşan wana anîne cem Memê, wexta 

Meme dest dida ser pişta wan, wana pişta xwe bin 

deste Memeda nimz dikir. Hespekî bave Memê" hebu, 

h'eta evarê pe av dik'şandin, pişta wi bubû birîn, h'al 

têda nemabû. Memê go: Hele bise, ez vi jî bicêrbînim" 

Wexta Мете dest da ser pişta wi, ewî çar t'iliya pişta 

xwe bilind kir. Memê go: Gelî xulama, ez we dibem, 

nav du h'evtyada hun evî Bori usa xwey kin, weki 

av beri bijyadim be saxiriyara derk'eve. Ezê heqê 

we bi dilê we bidim", Memê t'eme da wan, çû cem yê 

ku zîna çê dike, gote hostê, go: Zinekî usa hespê 

minra çê ke, wekî t'emam lal û dur be", - û paşê çû 

cem t'erzi,' t'emi kir seva k'ince xwe. 

4-175 49

Memê wa bi t'ivdira xwe rêwîtîya xwe bû. Halê 

Al-p'aşayê kal t'unebû. Gazî Memê dikir, ewî û giregirê 

sînota xweva şîret li Meme dikirin, wekî Memê 

destê xwe ji vê yekê bik'şîne. Al-p'aşa digo; Lao, tu 

zanî, ez û diya teva îdi ya xwe k'etine, xêncî te k'esekî 

me t'une, tu çima wa sere me diki, me stuxar dihelî?" 

Le eva gilî-gotinê Al-p'aşa u giregira, heval û 

hogira dilê Memêyi evînîyê nikarbûn vegerandana. Ме 

те bi fikir difin Cizîra Bota, aem Zina delal. 

We'dê Memê t'emam bu, hesp û zîn, ç'ek û sîlih'ê 

Memê hazir Ьцп. Memê sê qat heqe wana daye, weki 

ew dilmayi neminin u dua'ye oxira wi bikin. Meme k'ar 

kirîye, wekî wê sibetire re k'eve, cab dane Al-p'aşa, 

go: Memê wê sibê fê k'eve". Al-p'aşa gazî dergevanê 

şeherê Muxurzemînê kir, t'eme dayê, go: Dergêd kelêye 

pola dadin, wekî Memê here, ezê serê we lêxim". Usa 

cab da revoçiyed xwe, wekî Bore Meme qeyd kin, qey- 

de bidine wi. 

Al-p'aşa go: ,,Erê, Memê mini delalî, kurino, 

Qet aqil, k'emal 

ТЧд navêjî, diya 

eze bîviya 

Memê go: Erê, 

senda t'urano, 

mine pire, bave 

k'ê bihelim t'ext 

Al-p'aşa. bave 

mini kale, 

u t'ace zefino?" 

miriî delalo, 

Ez ji zanim, diya mine pire, bave mini kalo, 

Tu emek bere paşê min bike h'elalo, 

Idi kurtiya min tera boşe, wê betalo". 

Al-p'aşa kir û nekir Memê venegerîya, gelek k'ew- 

. Л- А . А 

gm u ginya. 

Memê go: Geli xulam u xizmetk'ara, 

Borê min bik'şinin bi dere, 

Lêkin zînê lal, dur - bavê cewahire, 

H'eta Cizira Bota serê min sefere". 

Derged şehere JVIuxurzemîne dadayi bun, Borê Ме 

те qeyd kirî bu bi h'ukme Al-p'aşa, lê evîriî ewqas 

Memê delal biribu, weki tişte nedit xenci sifete ZÎna 

delal, tiçt ber ç'e've wi nedihat: ne de u bav, ne t'ext 

û t'acê Muxurzemîne zêrîn, ne jî heval û hogir. Memê gele 

t'ewaqe kir, wekî dergevan derê şeher veke, lê k'ilît 

u mift'e destê Al-p'aşada bûn, ew yek nedibû. Memê 

geleki hers bu u ber xwe k'et. 

50 

Meme delal wexta zengu li Bor xuriya, 

Bor nola teyra ser bedenêra firîya, 

Go: Yala, ya xwedê û ek'bere", 

Bor sûr xilaz kir bi yek care.

Memê ji bedene şeher derbaz bû, haj h'işê xwe 

nin bu. Bor nola teyra difirîya, lê hela MemŞ qamçi 

ser qamçi li Bor dixist, zengu le duxurandin, ewi t'irê, 

Bor hedi diçe. Bor bala xwe dayê, halê wî dest Meme 

cahili sewdeltda t'une, qeyd u çidara goştê nigê wî bi- 

rine, bi Memera k'elimi. 

Bor go: Here, Meme mini delak, kurino, 

Malxirav, aqil, sewda sêrîda t'unîno, 

Eva çend roje zengiya ser zengiya min 

duxuriru, 

Tu nabeji, qeyd u çidara nigê Bore min biiV? 

Неге, Meme mini cahilî, sermestf, 

Eva çend roje tu min dajoy, zengiya u re'na 

qest bi qesti, 

Tu nabeji, qeyd, çidara nige Bore min birin, 

ma hesti". 

Wexta Meme giliye Bore xwe di gudare, 

Ji ser pişta Bor banzda e'rde yek care, 

K'işandibu Zilfeqare, 

Bin bû qeyd u çidare. 

Memê go: Wey-lê min sefîlî, sergedanî, 

stuxari, stuşkesiî, 

Qeyd u çidara nige Bore min birî, maye hesfi, 

Ez nizanim, Cizîra Bota ma kijan alî, 

k"îjan destî?" 

Bor go: Meme minî delal, tu mek'şîne t'u 

Min se roja berde selefe van kaniyane, 

Birînê min girêde pê dezmale destane, 

Izna xwede, eze roja çili te bighinme 

xemane, 

Cizîra Bota - cîye çindîyane". 

Memê zine Bor ser kir, linge Bor pe ave t'emiz 

şûşt, pê dezmala deste xwe gireda, Bor ajote çimanê 

dor kanîyê, û qap'ûtê xwe k'işande ser serê xwe, ser 

kaniyê raza. Ew çend roj bu be nan u av, k'erba evînîyê 

welatê xerîb, serda jî birînêd Bor Memê ze'f melûl 

kiribûn. Rok û dudê Memê t'emam bûn, Memê dina 

xwe da nxgê Bor, dît wekî îdî birîn p'ak bûne. Memê 

Bor zîn kir û gazî xwedê kir, re k'et. Bor, teyê bigota, 

difire. Gelek çû, hindik, Memê nizane, lê Bor nola 

bê dişulike. Memê duşurmîş bû u got, go: 

Çi berîke xire-xali, 

Ne teyre, ne tiye, ne cote, ne cotk'ari, 

Ez nizanim, Cizîra Bota ma k'ijan alî?" 

4-2 17ö 51

Meme disa Bor zengu kir, gelek çu, le niheri, dûrva 

qeret'uk xuya dike. Ajot, nêzik bû, lê nihêrî, cotk'arike. 

Nezîkî cotk'arî bû, silav dayê. Cotk'arî wexta 

Meme dit, met'elmayi ma, Gelo, - go, - bende jî ewqas 

bedew u k'emal heye?" Cotk'ari silava Meme vegirt, 

go: Ser ç'e've min, xortê naziki, delal". Memê go: 

Qurba, eva cotê k'i welatiye?" Cotk'ari go: Xortê delal, 

cote Cizîrêye". Meme ç'enge zer da cotk'ari u Bor 

lezand. ' 

Meme ep'eceyi ji cotk'ari dur k'etibû, fikirî, go: 

Xwedê mala min xirab neke, rasti ji ez cahilim, min 

nepirsi ji cotk'ari, çika cotê k'ijan Cizireye, Cizir h'ezar 

Cizir heye. Meme careke dine berb cotk'ari. vegerîya, 

go: Qurba, bibaxşin, te go, cote Cizireye,. ija k'ijan 

Cizir? Maqule we k'eye? Merxas k'eye?" Cotk'arî 

go: Qurba, ez ji Cizira Botame, mire me Sevdine, mêrxas: 

Qeret'ajdin, Ç'ekan u E'fane, şehere me şeherê 

cindiyane". Paşê Memê itqat bû, wekî ew Cizîre, ya 

ко ew dixaze. 

Meme gelekî ji cotk'ari dur k'etibu, dîna xwe da, 

durva sîyareki wê daye pey kareke xezala, dike-nake, 

pera nagihije, me'negî bin siyarda xudaneda reş bûye. 

îsafa Memê qebul nekir, xwest k'omekê bide nêç'irvan, 

zenguk da Bor, bin dest-p'iyê Borda kara xezalê telîya. 

Memê peya bu hilde, siyare nêç'irvan xwe pêra gîhand, 

go: MQurba, h'ede bave k'e heye, be .pêşîya nêç'îra 

min? Çend sere te hene, wekî tu usa diki? Emê vira 

şerekî daynin, yan xwede we bide min, yan wê bide 

te". Meme go: Qurba, min tera qenci kir, h'eyfa min 

te u kih'ela te hat, yan weki tu şer dixazi em şer kin, 

minet t'une". 

Wana k'are xwe kirin, şura hatine hev.li ser pişta 

hespa. Me'mê go: Qurba, h'eywane bin meda gunene, 

em destebimbarekiye bêne hev". Neç'irvan qayîl 

bu, peyayi e'rde bun. Hespe xwe qaş kirin u rabîştine 

hevdu, birin u anin, le qewata Meme ya evîntîyê 

bu, wexta ewî weşek da nêç'îrvan, neç'irvan k'et, Ме 

те Zilfeqar k'işand, çokda ser singê wî, go: Qurba, 

ez ber mirazim, ez te nakujim, gune te hilnaynim, ez 

dina xwe didime te, tu merxaseki hejayi". Paşê herd 

çûne dest u ruye hevdû. Neç'irvan ji Memê pirsi, go: 

Qurba, tu ji k'u têyi? Те k'uda herî? E'sle te û navê 

te çiye? Minra beje". Meme yek-yek got, paşe ewi got, 

go: Meme bira, ez xwe Qeret'ajdihim, merxase Cizira 

Botame, ez îroda birake teme u sere min herdu bira 

oxira tedane. Ez iro ji nêç îre venagerim, lê t'ewaqe te 

dikim, tu bivi mêvanê min. Bipirs, be, mala Qeret'ajdîn 

52

k'îjane, wê te bibine mala min. Here reh'et be, h'eta 

ez tem, tu riya dûr hatî, westîyayî". 

Qeret'ajdin ji Memê qetîya, îzna xwe xast, çû nêç'îrê, 

Memê ajote berb şeherê Cizîrê. 

Nava şeherê Cizîrêda Bek'oyê E'wan hebû. Bek'o 

meriki qomsiyi geveze bû. Bek'o xwe apê mir Sêvdin 

dihat, qîzeke ,wî Bek'oyi hebû, navê wê ZÎnê bû. Zinê 

re'mildar bu. Wê fojê Zine re'mla xwe nihêri, dit weki 

Meme, kure Al-p'aşaye şehere Muxurzemînê, wê bê Cizîra 

Bota seba xatûn Zina rmr Sevdîn. Rabû hiriya ma- 

La bave xwe t'emam t'op kir xwe kaniya ser riya Cizirera 

gihand. Hate ser kariîye, destpe kir hiri s?ûşt. Hema 

wî wexti Meme ajote ser kaniye u qizek dit, silav 

daye, xast pirsa je bike, go: E'lek'ime selam, Meme 

minî delalî, kure Al-p'aşa". 

Meme go: Qizê, tu çewa zani, ez Mememe? 

Mememe, kure Alême". 

Zînê go: Çewa nizanim tu Memeyî, 

Memeyî, kure Alêyî, 

îro çil yek roje serê ve reyî, 

Seva xatirê min - t'orin, nazik Zineyi". 

Meme 

_* 

Zina 

go: 

г 

qiza 

Qiza 

л л 

mire 

qenc, 

. о- л 

Cizireyi, 

weki 

«. 

tu Zineyi, 

Çima te nemaye reng u fuye? 

K'ane gustila mine nişaniyeye?" 

Zine go: Meme min, seva te iro h'evt roje 

mine, sere van riyame, 

Min hil buye t'oz u xubara van keriyaye, 

Li min 

Ditina 

nernaye reng u ruye, 

te, h'uba, eustîlka t'iliya tîya mir min mir min derk'et, 

roda çûye". 

Wexta Meme eva gilîya ji qîzikê bihîst, qudumê 

Memê şkestin, go: Weyê stîyê min şkestî, çima qet 

e'rebeke nola vê şehere bave minda t'inebû? Ez ji 

mala bavê xwe derk'etim, min bave xwe kal, dîya xwe 

pîr, t'ext-t'ace bave xwe bexweyi kir, ez hatim seva 

ve e'rebê?" 

Bor dina xwe dayê, Meme gele ber xwe k'et, go: 

Meme malxîrab, bike, bilezine, 

Dizgîna min destê evê forqa h'eram derine, 

Eva heye - qîza Bek'oyê E'wîne, 

Ro h'eta êvare serê van riyane, 

H'ezar h'ebe mina min u teva dixapine". 

4-3 175 53

QÎza Bek'oye E'wan wexta dît, wekî sura wê dîhar 

bu, dizgîna Bore Memo berda, go: Memo, wekî tu ZÎ- 

ne bivi, tuye min ji bivi çewa cariya Zine?" 

Bor go: Memo, bike, bilezine, 

Eva heye - şehere Cizira Botane, 

Wexta ro diçe ava, bira ji birê nave xweyi 

u xudane". 

Meme dizgina Bor berda, Bor duz çu ber k'oçk u 

seraye Qeret'ajdm sekinî. Wexta P'erî-xatûn - jina Glere- 

t'ajdîn ji mal derk'et, îdi h'uba dîtina Meme xwexa p'êp'elukara 

hate xar. Cab neda xulama, dizgina Memê 

girt, go:K'erem ke peya ve, mêvanê e'zîz, tu şer ç'e'vê 

xuşka xwera beyî". Bore Meme k'işandine t'ewlexanê. 

P'eri-xatun k'ete bin mile Meme, hilk'işande diwanê. 

Doşek danî, be'lgî dane ber p'ala Memê, ew û xulama 

ber Meme sekinin u qulix kirin. 

Ew çend seh'et bun, weki Memê hatibu. Xatun-P'e- 

riye u xulamava li bedewi u k'emala Meme met'elmayi 

bir kiribun, weki nan u emek Memêra binin. Ew sê-çar 

roje Qeret'ajdin bu, weki nediçu diwana mir, mala xweda 

cem Meme mevane xweyi e'ziz bu. Çar rojê Qeret'ajdin 

t'emam bu, mir go: Kuro, xulamek herê pey 

Qeret'ajdin, bira be, îro çar roje -wiye, çima naye dîwane? 

Ş>ikyatçi p'e zimane hev dikin". Xulam çû mala 

Gêret'ajdin, wexta 

forme mîr se-car 

ç'e'v Meme 

meri şandin. 

k'et, 

Paşê 

idi xwe bir 

Qeret'ajdin 

kir. Wê' 

çû dfwana 

mir, 

iro se-çar 

mir go: Qeret'ajdin, 

roje tene, tu malda 

xwede mala 

çi diki? Tu 

te ava 

nizanî, 

ke, 

dîwan 

beyi te nave?" Qeret'ajdin go: Mir, ez serê te 

kim, mevaneki mini ze'fi e'ziz hatiye, min qemiş nedikir 

k'eleke rabyama". Mir got: Malava, mêvanê te xwe 

nebu p'exember, te mevane xwe ji xwera baniya". 

Qeret'ajdin go: Mir, ez bi sere te kim, mêvanê min 

p'exembera ji zêdetire. Weki naga mevane min derda 

be, te berva rabiH. Ewi u Qeret'ajdinva merc girtin u 

çawiş Merdin şandine mala Qeret'ajdin pey Memê. 

Wexta çawiş Mêrdin çû mala Qeret'ajdîn. gote 

P'eri-xatune, weki ew şandine pey Meme, P'erî-xatûnê 

heskek sere çawiş xist, go: Mevane min xwe mevane 

gede-guda nine, bide pey te be!" Heskek sere çawiş 

xist, sere çawiş şikest, xun serda beziya. Çawîş p'or 

û p'oşman vegeriya berbi diwan'a mir Sevdin, go: Miri 

xweş be, binhêF, qiza te çi serê min kir, ez k'utam, 

* л Л .*>,,., АЛ. 

îzna mevane xwe ji neda, digot, xwe mevane min ne 

mevane gedaye, bide pey te be. H'eta Qeret'ajdin çend 

cindiyava neyen, ez nahelim mevane min mal dere". 

54

MÎr, Qeret'ajdin û çend giregirê dîwanêva şandine 

pey Meme. Meme birine dîwana mîr Sevdîn. Wexta Ме 

те derda çu, mir beh'emdi xwe ji ciye bilind bu. Wex- 

ta ew ji ci bilind bu, Qeret'ajdin dezmala destê xwe, 

weki k'ivş bû, avîte bin mîr. Mir ciyê xwe da Memê. 

Meme u cindiyava runiştin, silav u k'ilava şûndatir nan 

hate diwanê, nan xarin и dest bi pirs û pirsîyara kirin. 

Her yeki derheqa welate xwe û qirar-qanûned xweda go. 

Zine hema roja e'wlinda haj hatina Meme delal he- 

bu. Wexta Meme dihate diwana mîr, yan ji diwane 

ewe t'ime Memê didît u bi h'izkirine dih'elîya. 

diçu, 

Çend roje Meme t'emam bun, rojeke Meme, Qeret'ajdin, 

Ç'ekan u E'fînva ser banê k'oçk u serayê Qeret'ajdin 

digeriyan. Zine durva Memê xweyi h'izkiri u herse 

birava dîtibun. Rabu, bazirganeki sivik girêda, sifîrê mala 

bave xwe hilda, ew u cariyava çune ser kanryê Ы 

me'niya sifir şuştine, weki Meme xwe bibine. Re k'e Хе 

ка k'oçk-sere Qeret'ajdinra derbaz dibu. Wexta bazir- 

Л /). л 

gane eane Zine nezîkî k'oçk û serê Qeret'ajdîn bû, Memê wî 

çaxi Zina ZÎna Zina ZÎna xwe nazik, delal peşîya bazirgan dit iT bi 

k'ilam got: 

Weki izin hebe ji herse birane, 

Eze herim peşiya vi bazirganî, je bistinim 

bertîl û bacêd girane". 

Çekan got: Eva bazirgana ne bazirganê 

gede-gudane, 

Ew bazirgane mir-h'akimane, 

H'edê bave keseki t'une here peşiye', 

jê bistine bertil û bacane". 

Qeret'ajdîn dîna xwe dayê, Ç'ekan, E'fan destê 

wan ser qevza Spurin, dixazin Meme xin, usa jî Memê 

hazire bona şer. Le Qeret'ajdin haj h'unurê Memê heye, 

go: Geli bira, em birane, ez çewa bire weyi mezin 

hineki giliyê min bibihen. 

hêrs dibin? We şur hazir 

Hun çima li 

kirine, hûn 

Meme birê те 

dixazin Memê 

xin? Hun usa qedre mevane xweyi e'ziz digrin? Gelo 

sibe cindiyed Cizire u diniya wera çi beje? Şure xwe 

bikine qavêd wan u guh bidine ser min. Eme izna Ме 

те bidin, bira here ser kaniye, h'eta hespe wî avê 

dixiAre, herkê nişanek cem Zinê ani, bira Zine li Memê 

xweş h elal be, herke nara, eme sere Meme lexin". 

Herse bira bi ve forme Meraera qayil bun. Ewana ma- 

ne ser bane k'oçke, Meme ji bane k'oçke peya bû, 

xulamara go: 

Geli xylam-xizmetk'ara, Bore min bik'şinin 

ji dere, 

4-4 175 55

56 

Le kin zine lal u dur - bave cewahere, 

H'eta ser kaniya pişta mala, sere mira sefere". 

Meme delal dajotibû ser kaniye, 

Silaveke şîrin dida Zin-xatûn zeriyê. 

Zinê go: E'lekime selame, 

Meme miru e'zizi, delale". 

Meme go: ZÎnê, ha Zinê, malxirave, bike, 

Nişaneke mira bine, . 

Sere mine îro be birine". 

bilezine, 

Zinê destxweda gillyê Meme dife'mine, 

Deste faste u ç'epê hevraz, berjer hiltine, 

Qoled zera ji ne'tike diqetine, 

Ser çoka Meme delal datine, 

Dive: ;,Memê mini delal, bive, bira dile te 

Meme dive: Here 

ji min nemine", 

Zinê, lema divên: qismi jin 

heye p'arsû xare, 

Tu bide min nişaneke bi it'bare, 

Wek ji aliye birada hebe baware", 

Ew Zineye, Zina dine, 

Deste rastê и ç'epê hevraz, berjer hiltîne, 

Л-Л Л } А Л АЛ,,. , 

Zere nişaniye - xerce Cizire h evt sala 

ji nav t'ore diqetine, 

Ser çoka Meme xweyi delal datine, 

Dive: Meme, e'zize min, bive, bira dile te 

ji min nemme". 

Meme delal dike, dilezine, 

Xwe k'oçk û serara digihine, 

Zere nişaruye - xerce Cizire hevt sala - 

ser çoka Qeret'ajdin datine, 

Ç'ekan van e'cêba ber ç'eVe xwe dibine, 

Hesira 

Divê: 

ji ç'e'ved belek dibarine, 

Xwede qebul neke, k'e ditiye meri, 

dergistiya meriya zore je bistine". 

Qeret'ajdin, go: Gelî bira, em se birane, 

hespe me hersêka bozin, 

Em li dine digerin de'w u dozin, 

Zine buka mine, bira li Meme bimbarek 

u piroz be". 

E'fan go: Geli bira, em sêne, 

Hespe me herseka şene, 

Em de'w u doz ji dine tene. 

Zine buka mine, ez li Meme h'elal dibeme". 

Ç'ekan go: Gelî bira, em sêne, hespe me 

herseka reşin,

Em li dinê digerin, bi serxweşin, 

Zine dergistrya mine, bira li Memê h'elal 

u xweş be". 

Herse bira u Memeva ser bane k'oçke çune dest 

u ruye hev, bek*in u bêde'w hevra nola bira derbaz -; 

kirin. 

Mir qirar derxist, wekt Qeret'ajdîn, bira u Memêva 

k'ar bikin, bi t'omenya cindiyê Cizîreva sivetirê wê he- ' 

rin rav u nêç'irê. Bek'o xwe gihande Zxnê, go: Zinê, 

sibe bavê te, Qeret'ajdîn û cindîyava wê herine nêç'îrê, 

çend roja venagerin, wekî tu û Memê xweva hevdu 

rind bivinin, bêje Memo, bira xwe nexweş bavêje, neçe 

neq?ire". Zine cahil bû, usa fi Memê, evini usa ew bi- 

ribun, weki giliye Bek'oye qomsi t'exsir nekirin. 

Wexta Meme evarê çu diwana mîr Sevdîn, ZÎnê fenan 

ew dît, go: Memo can, ez qurba, tu zani, sivê 

bave min, Qeret'ajdîn u cindlyava wê hefne nêç'îrê, Wekî 

tera dibên, tu xwe nexweş bavêje, neçe, emê vira 

biminin, t'er hevra xeverdin". Memo giliyê Zinê qebûl 

kir. Sive wexta Qeret'ajdin dey li Mem.o kir, Memo £o: 

Biâ, hale min t'une, ez ze'f nexweşim, nikarim xwe 

ser pişta Bor bigrim". Mir û Qeret'ajdin, cindîyava sîyar 

bun, bere xwe dane neç'îrê. 

Meme , u Zineva t'exmin kirin, wekî siyar idi geleki 

ji şeher dur k'etine, herdu p'evk'etin, mile xwe milê 

hev xistin, berbi baice T'urkiri meşîyan. Hema wî wexti 

Bek'o qesta xwe tenge hespa xweda dixapand, para 

mabu. ç eve wi 11 nya Meme u Zine bu, Ewi dn, weki 

Мете û ZÎneva k'etne nava baicê T'urkiri, wi wexti 

sîyarê nêç'îrê hela ji şeher aqas ji dûr nek'etibun. P'elte 

e'wrê reş derk'et u barane usa destpe kir, wekî mfr 

u cindîyava rê xwera nedîtin. Ancax xwe baxe T'urki- 

rira gihandin. 

Çawiş Mêrdîn ber derê baxê T'urkin gaze-gaze, 

Zine denge çawişê bave xwe di nase, 

Revî, k'ete bin k'urk u libase. 

MÎr û cindîyava t'opî nav bax bun. K'incê wan 

t'emam şil bûbûn. Bek'o anî, hema k'eleka Memê agir 

dada. Zme k'etibû bin qap'ûtê Memê, telîya bû, xûn 

Memêda nemabû. Bok'o go: Memê, rnalava, ew tu çewa 

nexweşî, wekî mîr tê, tu berva ranabi?" 

MÎr got: Hela werin, binherin min vi zemarjî, 

Min k'esek ne dît tehere vî xani, 

K'ê dttîye, mir bê ji derda, 

Xularni giran be, raneve ji berda?" 

57

Memê go: MÎr, hûn çûne 

H'iş û aqilê min çu, qalib 

nêç'irê, ez 

ma cida, 

mam cida, 

Min ç'e've xwe vekir vi mik'anida". 

Bek'o go: Gelî cindiya, t'emam rabin 

Seva xatirê nave xwedêye, 

p'eye, 

Eme bikin ferzek, dudu nimejeye", 

Bek'o dixast, wekî Memê rave p'îya, rrur û cindiya- 

va Zine bivinin, weki qeziyake giran bigihinine Meme 

u Zme. 

Meme go: Bek'o, ez wi kim - nave xwedeye, 

Ez nexweşim, sere min ranave ji e'rdeye, 

Ez nikarim bikim ferzek, dudu nimejêye". 

Meme go: Qeret'ajdin, tu çuyi, eva nivroje. 

Agir p'arxanê min yeko-yeko dikoje, 

Mîr u Bek'ova me dikin de'w u doze". 

Bek'o go: MÎr, Memoyî kurîne, 

Dike mir u cindiyava bixapine, 

Bira hela rave plyaye, çika ew çiye bin 

qap'ûte rengine?" 

Memo go: Bek'o, bese bike fesadiyêye, 

Bin qap'ute minda rext u rişme Boreye, 

Ez hatime welate xerib, bîna min pê dertêye". 

Bek'o go: MÎr, çima xirav bîye mala hostêd 

Cizireye? 

Bira Memo nişanke rext u rişme Borêye, 

Cindiye Cizire bira hesped xwera çe kin bi 

we formeye". 

Meme Ala deste xwe Qeret'ajdinra dih'ejîne, 

Qeret'ajdin bin qap'utda gulîye Zme yek-yek 

diqişinne, 

Meme u Zinêva halekî xirabda dibîne. 

Qeret'ajdin dest dave qevza şurê hêşine, 

Dive: MÎr, me e'cel destê hev nîne. 

E'cele me deste yeke jorine, 

Mala we t'ime e'cebe giran dest mala me dine". 

Ç'ekan dive: rlMir, me e'cel destê hev nine, 

Mala we gele e'cebê giran destê mala me dine, 

K'e Meme bira birindar ke, ezê wana xilaz 

kim bi к^пе". 

E'fan dive: MÎr, me e'cel destê hev nlne, 

Mala we gele e'cebe giran dostê mala me dine, 

H'eta hun Meme biiîndar- kin, 

Eze sedi bikujim, dusidî xedar kim". 

Qeret'ajdin dina xwe daye, qeziyake giran peşiya 

Meme u Zine sekiniye, cindiye Cizire - deste waru ser 

58

şûrane, ewe weki wê hev qet-qerî kin, gazî çawîş kir, 

go: Kuro çawiş, mesekin xwe P'erî-xatunêra bigihîne, 

bê, Qeret'ajdîn digo, t'ek bira bêşîka Gurgîn mal derxe, 

bira agir beri saneşînê renaîn de, belk'f Memê u 

Zineva ve qeziyaye xilaz dibin". 

Çawiş Merdin xwe gîhande mala Qeret'ajdîn, cav 

da P'eri-xatûne, go: Welle, hîal-h'ewai waye, Memê û 

Zinêva h'alekî çetindanin. Qeret'ajdîn digo, bira t'enê 

beşika Gurgin mal derxe, agir berî k'oçk-sera de". 

P'eri-xatune wexta eva gilîya bihîst, qudumê wê şkestin, 

idi qet beşik ji dernexist, go: Gurgin ji Memê u 

Zine çetir rune". Agir berî şaneşînê rengîn da, alave 

k'oçk-sera zevt kiribu. Çawîs Merdîn xwe baxê T'ûrki- 

rira ginand u kire qirin, go: 

Dara minare dareke sore, 

Je diçu alava k'eske u more, 

Navda şewitin beşika kurin, hespa Bore. 

Dara minare dareke şine, 

Je diçe alava k'eske, sore, heşine, 

KFavda şewiti bore herçar bira, Gurgine k'eleşe". 

Wexta çawiş Merdin eva gihya digotin, 

Agir-alavê dil-h'inave Qeret'ajdin birava disotin, 

Ew u cindiyava ji bax derk'etin cot bi cotin. 

Cindi u Qeret'ajdmva xwe berbi k'oçk-sere lezandin, 

weki 

Le Bek'o 

agir 

dîsa 

vesinin. Baxda man 

xwe лл/апа telandibu. 

Meme u Zine t'ene. 

Wexta Meme rabu, 

ewi Zineva xwe lezandin. Bek'o wi çaxi cav da mir, 

go: Mir, serê mîrê xwe kim, min pey wera cote xeza- 

/>.. 

le çewa ditin 

Memê xwe gîhand k'oçk-sera, lê nihêr'i alavê îdî 

şaneşinê Qeret'ajdîn zeft kirine, cime'ta Cizira Bota nive 

p'ire li wire, dikin-nakin, agir vênase. Ji salixa, 

Meme dezmala destê xwe daveje ser agir, dibê: Bim- 

barek, xwe tu ji agire dile min gurtir nini?" Agir vedi- 

sînin, lê gele zîyan gihjştibû k'oçk u sered .rengin. 

Qeret'ajdîn birava, P'erî-xatun u canyava t'enê bona 

Mem u Zina delal difikirîn, digotin: Bira Memê wê çetinayê 

xilaz be". Idi k'oçk u seraye rengin ber ç'e'vê 

wan nedihat, ne xizne-defîne, ne mal û hebûn, ne jî 

b bê^îk b bê^îk " û Gurgînê biç'ûk, wekî bêşîka zerinda P'eri-xa- 

tû tunê k'oçkêda hîştibu, ewqas me'rîfet û h'izkirina wana 

bimberî Memê delal и ZÎnê hebu 

Çend roj derbaz bu, mîr u cindiyava fikirin, wekî 

lazime k'omek bidine Qeret'ajdîn, seva k'oçk-serê xwe 

/» 

çê ke. Qeret'ajdin ы herd birava k'are xwe kirin, wekî 

herin xerce welate Cizire h'evt sala mabû. bej-evkin 

59

îYiin, pê k'oçk-seraye xwe çe kin. Beri çûyinê wana 

t'emi da mir, gotin: Mir, weki qeziyake biç'uk ji bê serê 

Meme bire me, eme şehere Cizire xirav bikin". T'emi 

dane mir û cindi4ya, ewana çun. 

Memê herro radibû diçû diwana mîr û êvarê vedgerîya 

mala Qeret'ajdîn. Hert'im gudarîya P*eri-xatunê ser 

Memê delal hebû. Ewê zanibû, -wekî Memeyî xeribe, k'e- 

sekî _wî t'une, Qeret'ajdin u birava ji ne malin. 

Rojekê Bek'o go: Mir, xwedê dîn-dewletê te zede 

ke, tu û Memeva h'eta evare rudinen, çewa t'aba we 

te? Careke tiştekiva mijul bin, bira roja we ji derbaz 

nebe, çîye, hûn h'eta êvare funiştme", MÎr go: Bek'o, 

lê em çi bikin, weki runenen?" Bek'o go: MMiri xweş be, 

tu u Memêva k'işik bilizin bi şert. Hergê Memê bir, 

çi dixaze, bide, yane na te bir, Meme be.vê zindanê". 

Mir go: Bek'o, ras$ jî tu Find dibêjî, emê gilîyê te bikin". 

Meme jî qayîl bû, u herdya k'işik danîne ort'a 

xwe, listin. Qirara wana se car bun, k'ê ji k'ê bibira, 

we giliye xwe bikira. Gelek ne k'işand, Memo du cara 

ji 'mîr bir. Bek'o dîna xwe daye, maye carek, weki Ме 

те ji mir bibe. Wexta Meme bir, yeqin Memoyê ZÎnê 

bixaze u mir wê sozê xwe biqedîne. 

Bek'o çu gazi Zinê kir, go: ,,Zmê, hela rave, Ме 

те te du çara ji mir birîye, maye careke k'işike , weki 

te ji mir bistîne. Hela rave were, bivine". Zinê cahil 

bu, fen u fele Bek'o nizanbu, rabu xwe rind xemiland, 

hat ber p'encerê sekini, piş Meme xvveyi delalva. Bek'o 

go: Mîr, qirar usa nine, her lîstikeko gere we cîyê 

xwe biguhasta, lo we usa nekir. Sere mirê xwe kim, 

k'esek qebul nake usa, eve listike gere tu û Memêva 

ciye xwe biguhezin". MÎr go: Bck'o. \velle, gilîye teye; 

gere em icar ciye .xwe biguhezin". U ewi Memeva ciye 

xwe li hev guhastin. Bere Meme k'eto p'encere, ya ко 

Z'ine ber sekinibu. Ji e=,q û muh'beta Zine ç'e've Memo 

idi k'işik ne diditin. Mîr fîl û fêrz diguhastin, çewa di- 

îe wî dixasf:, ç'e'vê Memo rnabû li ZÎna bedew, li p'en- 

cere. 

Mir go: Meme, malxirab, min tu birî, ha birî, 

Min tu rnala cihûd hase kirî, 

Eze iro te baveme zmdana keviri". 

Memê go: Mir, ber p'encerê sekinîye Zma 

mine bedewe, hori, 

Ç'e'veki min та p'encere, yek bu te'ri". 

Mir sê сага Meme bir, çimki h'uba ZÎnê usa Ме 

те biribu, 'Meme delal haj xwe t'unebu. Mir h'ukum kir 

Memê bavêne zindana darîn. Ew geleki li Bek»o xweş 

60.

dihat, lê hal Zinêda nemabû. Ewê sibê h'eta êvarê av 

u hêsir dibarandin u dişewitî seva Memê xweyî xerîbî 

h'izkiri. 

ZÎnê roke fikirî û gazî çend leqemçîyê şeherê 

amin kir, go: Geli bira, hun ji k'oçka min h'eta zîndana_ 

Meme min têda gere rêke bine'rd çê kin. Çiqas 

zer bixazin eze bidime we, lê t'enê hûn zû bikin, usa 

ji sura min, çewa xuşka xwe. k'esîra neveiin". Leqem- 

çi Zinera qayil bun, dest bi xebata riya bine rd kirin. 

Bi şev dixebitin. Herke wana p'êşe xweli dirêt, ZÎnê 

u cariyed xweva deh p'ês dirêtin. Bi wi cureyi sê şê- 

Л "А Л. * , . , Л 

ve din riya Zineye bine rd hazir bu. 

hev 

ke 

Zine şev u ro Meme dani cem xwe, bi 

t'er nedibun. We formê gele we'de derbaz 

Bek'o gote qiza xwe, go: Qizê ZÎnê, hela 

evinîya 

bû. Ro- 

binhere, 

çika h'ale Meme zindaneda çewane? Nebe, ki nişkeva 

tiştek be sere Meme? Qeret'ajdin u birava wekî bên, 

we me u şeherva bibirin". Wexta Zinê re'mla xwe nihêrl, 

e'cebmayi ma, teye bigota Memê qet neyi girtiye, 

reng u ruye Meme meriv xof dike le binhêre - gul û 

sosin ji sifete Meme dibarin. Go: Bavo, Memê' neyî 

girtiye, şev-ro Zineye cem Meme, usa хллгеу dike, wekî 

qet mala bave xweda ji usa nibuye". 

A( 

Bek'o xwe tişteki usa digeriya, xwe g'îh i.nde mir, 

go: ,,MÎr, xwedê mala te xirab ke, ne tu bi, ne navê 

te, guve Me.me girtiye? Hela here binhere, çika tuyî 

k'êfî yan Memê? Hela binher qiza te çi c'cêb derxisti- 

ne". 

Wexta mir, Bek'o û cindîyava diçin dibinin, lê dinherin 

u e'cêbmayi dimînin. Zine ji k'oçka xwe h'eta 

zîndana Memê têda rîya bine'rd çê kiriye u bi wi teheri 

Memê ji хлл/ега xwey kiriye. Mîr geleki hers bû û 

e'mir kir, weki Memê bivine zindana keviri. 

«. 

Meme avitine zindana keviri. 

Çend ro derbaz bû, ruh' Memêda nemabû, serruye 

wi hatibun, xubarê xwe avitibu dev u lêvê Memêye 

nazik. Memê kurê p'aşa, delalî, nazik hatibû xwey 

kirin. ZÎndana kevire sarda, nem, qilerêda xew ç'e'vê 

Memê nedik'et. Meme nan, av k'etibû, şev u roj difîkirt 

û dih'elîya. Çiqas Memê zîndanêda dih'eltya usa jî 

Zina delal diha ze'f bona Memê xwe dih'elrya û dip'eritî. 

Ew u P'erî-xatunêva şev û ro hesir ji j'eVe wana 

xalî nedibûn, ç'e'vnihêrîyê rîya Qeret'ajdin û bira 

bûn, lê ew bê guman derengî dibûn. ZÎndaneda h'alê 

Meme ro bi ro xirab dibu. 

Bek'o Fokê gote qîza xwe, go: QÎzê lao^ hela 

binhêr çika naka h'alê Memê çiye?" QÎzê ^nihêri, go: 

Bavo, h'al Memêda nemaye, du-sê roja şunda Memê 

61

wê çetinayêda nadebire. Qeret'ajdîn birava nêzik bûne, 

Fabe, ilaceke bivine, yan na, weki Qeret'ajdin Memo wi 

h'alîda dît, wê şeher xirab ke u k'ok'a me biqeline". 

Bek'o Fabû, xwe ber diwana mir Sevdînda lezand.go: 

MÎr, xwedê mala te xirab neke, Q.eret'ajdin birava nezikin, 

Meme ji zindanêda h'al t'une, ididest xwe çuye.Weki 

Qeret'ajdîn Memê wi h'alida bibîne, we şeher xirab bike 

û gele mêrê bene kuştinê. H'eta çu, t'emiya Memê 

da te". Mir go: Bek'o, eva gişk fenê tene, wekî ha 

hate sere1 Memê, naka beje, em çewa bikin?" Bek'o go: 

Gere izinê bidî, Meme berdin". MÎr Bek'ora qayil bû, 

gote Bek'o, go: Memê berde!". Bek'oyi bi fen bu, ra- 

Л Л А Л Л . А л , г-7* А --.АО 

vu çu cem Zine u mizgini da Zine, go: Mizginiya min 

tera, bave te h'ukum kirîye, weki Meme berde. Rave, 

xwe rind bixemline, heFe Meme delale dile xwe berde". 

Bek'o bi dile kuli u- birin eva giliya digotin, çimki eviniya 

Мете и Zine wi xweş nedihat, ewi ç'e'vreşi dikir. 

Zina delal rabu, ew hêsir, giriyê çendeki pêşda 

bire çun, xwe rind xemiland, ç'e've xwe kilda, berbi 

zindanê meşiya. Wexta Zine li ser devê zindanê, Ме 

те wi h'alida zîndana te'rida dit, Memê geleki şerm kir 

и ber xwe k'et. Teye bigota, cûcika dilê Memê qetiya. 

Peşiya xwe dit, k'ulfeteke 

Ser-ruyê Meme hatibun, 

dere zindane kire gazi, 

delal hatiye, weki wi berde. 

reng le nemabu. Zine li ser 

go: Meme mini delal, mizginîya 

min tera, ez hatime te berdim". 

Meme go: Ere, Zina mine delal, tu ne hati 

min berdî, 

Malxirabê, tu hati sere min derdi". 

Wexta Zina delal avîte zindanê şirita zere, 

Navê aland, Memê delal derxist ji dere, 

Meme ser dere .zindanê -wefat bu yek care. 

Zine go: Şehere bavê min şehereki mezine, 

Bira t'op, batinda lek'eve k'ok и bine, 

K'e ditîye, girtiyê h'evsa bigrin mêr, berde jine?" 

Zine и P'eri-xatuneva ciniyazê Memo birin malê, 

danine ser şe'r и qumaşa, mir û cindiyê Cizirê t'ijî 

k'oçk-serê Qeret'ajdîn bûbûn. Şeherê Cizîrê wê roje 

t'emam nava şineda bû. 

62 

Mir go: Erê, Zinê, ha, ZÎnê, 

Malxirabê, cindiyê Cizîrê те dikin dilominin, 

Diven, Meme kure Alaye, Zine xwera 

Bek'o go: Erê, ZÎnê° ha, ZÎnê , 

dih'ebine". 

MalxiYabej aqil sei'ida qe t'unine, 

ТЧд ji cindiye Cizîre xwera yeke bivine,

H'esav bike Memê Alaye". 

Zine go: Bek'o, ç'e'vê te ç'e'vê beraza, 

Dela te nola dela ruviyê saza, 

Wey-le mal xiravi, çewa diqetînin destê bext 

MÎr got: Erê, Zînê, ha, ZÎnê, 

Malxiravê, bese, bike, bilubinê, 

Weki Memê Ala îro bihata k'irînê, 

Mine zer bavita mezine, 

Bik'iriya seva xatirê nazik Zinê". 

u miraza?" 

Zine bi k'el û şewat, hêsira Fe nedida hev, ewê û 

P'eri-xatunêva reşa Memê giredabûn, dikirin şîneke bi 

şewate, melul ser Meme xeribi, delal. Li welate xerîb, 

k'êleka ciniyaze Memê delal, kesekî nezik t'unebû xên- 

A Л Л Л т-., А .А А 

ci Zine u Р en-xatune. 

Memeyi delalî, kurine, 

Ne li serin - ne dê, ne bav, ne ji qewmê şirine, 

_- Л А , ^v ,л А Л .л .i r-jA Л 

Xenci P eri-xatune u xatun nazik Zine. 

Mir e'mir kir, wekî cinîyazê Memê hildin. Ciniyaze 

Memê hildan, t'omenya cime'ta Cizire e'yan û k'ubar, 

cindi u mirva

P'erî-xatûnê ZÎnê nihêrî, wekî îdî bêfeydeye, h'alê 

wê t'une, milê Zinû girt ani mal u ZÎnê dest xweda we- 

fat bu. 

Sibetirê cindiyê Cizire mîrva cinîyazê Zina delal 

hildan berbi mexber birin. Mexberê Memê vedan û Zinê 

p'aşla Memê wêyî delalda ci kirin u vegeriyan. 

Ew çend roj bû, weki Meme û Zineva wefat bûbûn. 

Deste P'eri-xatune ji mal u h'ala sar bubu. Sibe 

h'eta êvarê, egaleke Feş xwe p'eça bu, ser mexber 

dûr nedik'et. Gili u gotinê mir u cindîyava P'eri-xatun 

nikarbûn şîretkirana. Hema wan roja cab hat, go, Oeret'ajdîn 

birava vegeriyane, we idî sibe bigibljine Cizire. 

Ricafa kulê k'ete dile Bek'ö u mir. Bek'o çu k'ete mizgefte, 

çiqas quran hebun we mizgefteda, t'emam ari?n 

danine ber dêrî, da ser hev, weki Qeret'ajdin ser wa- 

nara derbaz nebe u -wi ziyan neke. 

Qeret'ajdin birava wexta neziki şeher bun, Ç'ekan 

got, go: Gelî bira, binhêrin Meme bire me çiqas bee'sil 

derk'et, bihistiye em ten, k'eleka Zina xwe dûr nak'eve, 

wekî pêşiya meda bê". Qeret'ajdin got, go: ,,Geli 

bira, e'cebeke Meme heye, dile min ze'f ditirse, weki 

Memeyi sax be, bawar nakim, weki aqas bême'rifet 

be", Ewana gihiştine p'ere şehere Cizirê, niherin şeher 

bi reş xemilandine. Şivan u gavana pirsin, pe h'esiyan, 

wekî Meme u Zinêva wefat bune. Ber ç'e'vê Qeret'ajdin 

u birava bu duman. Wana mih'eleke şeher xirab 

kir. K'eseki salixê mîr û Bek'ova wanara ne dida. 

P'eri-xatune reşêva xwe gihande cem Qeret'ajdin, go: 

,,Tu ve reşa seire min ki, tuye evi xelqê besuc u gune 

qir neki, gune wan neke stye e'zizêd me - Memê 

u Zinê. Were hineki hêsa be, paşê tuyê sebaba nas 

biki". Qeret'ajdin u birava dest xweda pe h'esiyan weki 

çi kiriye Bek'o sebabi kiriye. Ciye Bek'o Qeret'ajdinra 

gotin. Wexta ew çu lê niheri, weki Bek'o reviye 

k'etîye mizgefte, ber deri t'iji quran u k'itêb kirine. 

Qeret'ajdin kir-nekir Bek'o dernek'et, sond xar, go: 

Ez te nakujim, were eme herine ser mexber". Le e-wi 

bin qap'ute xweda soraniya xwe veşartibu. 

Mir û Oeret'ajdîn, cindîyava çûne ser mexberê Ме 

те u- Zineyi t'eze. Wexta dere mexber vekirin, meriva 

t'ire Memê u ZÎnê razane, teyê bigota k'enê evînîyê 

li ser deve wane, Bek'o styê xwe direi kir, go: MÎr, 

tu sere xwe kî, hila binhêr, qey te beji razane". WÎ 

wextî Qeret'ajdîn şur avite styê Bek'oyê fesad fiFand. 

Niqitkeke xuna wri disa pekîya ort'a Meme u Zînê, h'eta 

naka ji buye difîke xirab. Hersal, çiqa rêwî wira 

... . А '., . ,A А ... » x -i 

diçirijje dikin, disa şin dibe. 

64

Qeret'ajdîn Borê Memê ji mal derxist, k'ince Memo 

û ç'ekê wî ser şidand û Bor berda. Bor çû gihîşte се 

неге Muxurzeminê. Cab dane Al-p'aşa, go: Borê Ме 

те hatîye, le Memo t'une". Al-p'aşa rabû eskerê xwe 

girêda, Bor da pêşîya xwe hate şeherê Cizîrê, go: 

Ezê binhêrim, wekî dilk'etiya Memê min layîqî wî nlnbe, 

eze şehere Cizire xirab kim. Wexta ewî û Qeret'ajdîn 

derê mexber vekirin, wexta Al-p'aşa ZÎnê dît, go: 

Layiqi Memê mine, bira re'me lê bin, wê dinê hevdu 

şa bin". 

Ew eskere xweva çend roja man şeherê Cizirê u 

vegeriyan berbi walatê xwe. 

Xweş bun hersê mehe havinê, 

Ze'f rind bun zozaned Pereşine, 

Idi ru e'rde t'une Memê Ala û xatun Zinê. 

2. Mem û Zln (şaxa 2) 

Her.dem, her dem, der deme, 

Mirê cina gazi dike: G.eli sazbenda, ez li bextê weme, 

K*îja civat caxîya, ко ûn teda runen, u saz u 

Saz 

sazbende 

u sazbend 

xwe bie'dlinin, e'-wil un bikin h'ikayata 

stiya Zin û Meme". 

bi hevra dibên: Ya mirê min, 

dile те liyane, 

Bajare Muxurzemine bajareki 

Ev bajarê hanê li ser sêsid 

mezine, 

û şêst 

geleki 

и şe$ 

girane, 

kuç'ane, 

Her kuç'ekê li ser sêsid u şest u şeş mih'elane, 

Her mih'elake li ser sesid u şest u şeş minarane, 

Her minareke li ser sesid 

Qesr û qonaxe Alan-p'aşa 

u şest 

li ser 

u şeş malane, 

çar lengerane, 

Du lengere 

Du lengere 

wi li ort'a 

wi li serê 

be'rane, 

ç*îyane, 

Ev qesra hane li ser çar t'ebeqane, 

Her t'ebeqekê li ser sesid u şest u şeş odane, 

Her e'nişkê qesrê, kevireki aqut u almast teda cidane, 

Ev kevirê hane, şewqa xwe dide ort'a be'rane. 

Her odakê sê k'atib teda runişune, 

Li ser k'ursiya deste wan ser masane, 

Qeleme wan bînane je'ra me'rane, 

Rojê h'ezara digrin, davejine h'ebs u singdana, 

û pênsid ji h'ebsa berdane. 

Rojeke ji roje xudane, 

Bi ser vî bajarê hade liati e'ydeke mazin, 

e'ydeke qurbane. 

5-175 65

Xwarzi diçune male xalane, 

Birazi dicfune male apane, 

Buk derk'etin ji male xezurane, 

Bere xwe dane malî bavane, 

Ji xora çune zeyane. 

Ev herse milûkê ha k'urdê wan kore,2 ware wan 

_ undane, 

Rahistine 

_ л 

Çune ser 

k'ursiya и 

А . . 

sere birca 

masane, 

А 

u qesrane, 

Herse 

r^ 

Denge 

runiştin 

Л.л^ 

gmna 

li 

wan 

hale 

Л, 

çu 

xwe 

ber 

u li ber rebbe 

_ . , Л . а А 

rebbe jori, çu 

xwe eiriyane, 

. S3 J 

e zmane. 

Rebbe jori Xoce Xizir şande li ba hersiyane, 

Li xwe kiriye cile derweşane, 

Go: ,,Ez zanim, ко un herse ji birane, 

Nave 

KT Л Nave 

biraye 

1_- Л biraye 

weyi mezin Alan-p'aşane, 

biç'uk !_ Л1 Usiv-xane. Л 

_ Л 

Şjere 

..ЛЛ 

sibe un vekin 

Л 

deve 

.ДА 

xizme 

Л- 

zerane, 

Un herse suar bibin li hespane, 

Xurcezina t'ije bikin ji zerane, 

Berê xwe bidine bajare Misirê, mih'ala Qureşiyane. 

Un herine mala Qulîxane, 

Qulîxan ii silsileta Nebiyane, 

Un runen h ser doşeka xazginiyane, 

Un bixazin t'eli I'sane. 

Un xurcezineke zera bidin rih el u busat u qelene 

Xurcezîneke zêra un bela bikin li kora, li seqeta 

л 

E xude kureki we bide we, une 

u li 

nave 

fiqarane, 

wî daynin 

Meme Alane. 

Dibe, 

...... 

Vekinn 

sibe 

deve 

li 

л 

hazira 

. л 

xizine 

л 

bu u 

л_ 

zerane, 

li wane, 

Xurcezin t'ije kirin ji zerane, 

Suar bûn li hespane, 

Bere xwe dan bajare Misire u meşiyane, 

Çune mih'ela Qurçşiyane, 

Çune mala Qulixane, 

Qulixan ji silsileta Nebiyane. 

Runiştin ser doşeka xazginiyane, 

Xwestin t'eli I'şane, 

Ji bona Alan-p'aşane, 

Xurcezineke zera vala kirin ji boy qelene wane, 

wane, 

Xurcezîneke zêra ji dan Fih'al û bûsata herdu wane, 

Xurcezîneke zêra bela kirin li feqîr û fiqarane, 

Li ker u korane, 

T'êlî I'şan mar kirin li Alan-p'aşane, 

Bere xwe dane bajare Muxurzemine u meşxyane. 

66

Li bajare Muxurzermnê bû de'wat û dîlane, 

H'evt roje de'wata wan qediyane, 

Xoce Xizir disa hate ba wane, 

Seveke xelatê bi destane. 

Sev kire du şeqane, 

Şeqek da t'êli I'şane, 

Şeqek da Alan-p'aşane, 

Go: ,yvê neh meh û neh rojê we foiqede, ê xudê kurekî 

bide we, ûne navê li ser destê mi daynin Memê Aiane". 

Neh meh u neh roje wan qedîyane, 

Xudê kureki da wane, 

Nave wî danin Memê Alane, 

Zarue xelqe mezin dibin bi salan u bi mehane, 

Meme Alan mezin dibe bi sih'eta, bi deqîqane, 

Dibe, gava mezin bu, wi danine ber medresane, 

Meme e'limiye çiqa zimane eVda û i'sana, 

Rebbe a'leme avite bin zimane wî du niqit ji mora 

Nebî Silêmane, 

Dibe, Meme hin bu qiqa zimane teyra û t'irudane. 

Dibe, 'bave Meme Meme xiste odekê, 

Ew ze'f ji kure xwe h'iz dike, 

Ew di dile bave xweda ze'f e'zize u şirine. 

Bengin 

Dibeje: 

deve oda wi datine, 

Ji ava wî, xarina wî, ji çi tişte ко Meme 

bixwaze, we ji Bengin be xwestine". 

Rojeke Bengin hate ode, dit Meme ditirse, 

xwe li diwara dide. Bengin go: P'aşaye min, çi 

lê teye tu ha li xwe dikx?". TÎrêja tavê, ко daye 

ode, Meme ji tireja tave ditirse. Саллга wi xistine 

serê 

h'ewa- 

nava 

odê, 

e-wi tav neditiye. 

Be'ngîn 'vedigere ji bave Memera dibêje, dibê: Ya 

p'aşayê min, ji roja me Memê xistiye odê, Memê tav 

neditîye. Iro tirêja tave daye nav oda wi u ji tirêja 

tave ew bizdiyaye". Bave Meme dibê: Em gelekî ne- 

heqin, herin Meme ji ode derinin texine gemiye, bira 

diniya bigere, diniyaye bibine, ко h'işe -wi be serê wi". 

Dibe, Memê deranin xistine gemiye, u gemi li ser 

ruyê be'ra diçe. Şeş mehê Memê qediyan, careke din 

gemi vegerîya bajarê Muxurzemine. Se t'orçi li ser 

devê be'rê sekinîne, gava ç'e'v bi gemiya Memê k'etin, 

go, li ser bextê Memê emê t'ore bavejine binê 

be'rê. T'or avîtine binê be're, t'ora wan giran bû. Bik'otek 

t'ora xwe k'işandin, ко vaye ce'nuekî hespa di 

t'orêdaye. Ce'nî hê şeş mehîye. Ce'riî boze. Ce'ra anîne 

malê. Ce'hî xwey kirin. Ce'ru sala wî t'emam bû, 

5-2 175 67

çiqa k'êfa Memê ce'niye wira te. Meme le suar dibe, 

xwe hini sûarîyê dike. H'eta du salê wî qedîya Memê 

hini suanye bu. Nave hespe xwe daru Boze Rewal. 

Eme Meme u hespe Meme li vir behelin, eme herine 

diwana mire cina. 

Dibe, civata mire cina geriya, 

Perh'iteki cina kale, extiyare, rabu di civateda 

Gazi kir: Mirê 

sekiniye ji p'iya, 

min, e li diruyayê, e li binê be'ra, 

li nava e'vd u i'nsana ez t'ev geriyam, 

Min kesek di 

i'nsanada, 

diniyayeda, di nava 

weke Memê4 Alan 

eciniyada 

di xortada 

u di 

delal 

ditiye, 

nava 

ne 

Weke stiya Zin di nava qiz u bukada min nê ditiye, 

Meme Alan H bajare Muxurzemineye, 

Stiya Zin li bajarê Cizîra Bota, li Birca Belek 

runiştiye". 

А А* II 

Mirê cina dibê: Ya ferh'îto, tu çi ferh'îtekî ziman 

direji, 

Xebera xwe li diwana u li civata tu direji. 

Eger xebera te derew be. eze şureki li stuye te dim, 

Sere te ji gewde te biqetinim". 

Perh'it dibê: Mire mino, dile min lîyane, 

Bila iro serê min bibe qurbana stîya Zin u 

Memê Alane". 

Mirê cina gazî" çar xulama kiriye, 

Dido bere 'wan da bajarê Cizira Bota u şandiye, 

Dido bere wan da bajare Muxurzemine u şandiye, 

T'emina Meme Alan û stîya ZÎn li wan kirîye, 

Dibe: vê seh'eteda t'extê herdua bînin, 

Di civata eciniyada deynin". 

Dibe, di seh'etekeda t'exte herdua anîne, 

Moriya xewe li guhe wan darane, 

Di civata eciniyada t'exte wan bi hazirîne. 

MÎrê cina cina t'emam H wan dicivine, 

Desmala wan li ser' ruyê wan hiltîne. 

MÎrê cina dibê: Xebera vî ferh*îtî raete, derew tê 

t'inîne". 

MÎr dibe: Geli ferh'îta, ancax babetey ко sere 

herduka bi hevra here ser balgîyekîne, 

De rabin, t'exte Herdua bibine bajare Cizira Bota, 

di oda stiya Zinda daynin". 

Dibe, ev ferh'itê kali extiyar dibê: 

Ya rrurê mino, kesi neditîye, ко xort li pey qiza 

meşiyane u geriyane, 

Ji a min bike u xebera min neşkine, 

68

T'extê herdua bibe li bajarê Muxurzemînê, 

di oda Memê Alan-p'asada dayne, 

»» А .. ,A ,4 J 

Moriya xewe ji guhe wan derine, 

Bila h'işiyar bibin, bila bi hev şa bibin, 

Muh'beta wan e hev hiline", 

Dibê, t'extê stiya Zin û Memê Alan hiltîne, 

Mirê cina û' çar h'eb ferh'it wan dibin bajarê 

Muxurzemine, di oda Memeda wan dafînin. 

Ev herdu î'nsanin, ev herçar ecnîne, 

I'nsan di diniyayeda ecniya bi ç'e'vê xwe nabinin. 

Dilê min fîyane, lîyane, 

Meme-Ala u stîya Zin bi hev h'isîyane, 

Tirs u saw u hebeteke giran k'ete dile wane, 

Herdu ji xwera li hev u dinê şaqis mane. 

А Л А А 

Stiya Zin go: Ya xorto, işe te di oda mida çiye? 

Ji roja, ко xwede mi ji de-bave mira daye, 

Mi li xwe h'eram kiriye nezera xortaye". 

Meme dibe: Ya keç'ik, işe te di oda mida çiye? 

Ez heme, ez Meme Alame, 

Mi li xwe h'eram kiriye nezera qizane". 

Meme dibe: Ya stiya Zine, hege ez hatime oda te, 

te gazi kî qerwaşe te". 

Stiya ZÎn dibê: Serdare çil qerwaşa Gule4şe, 

Panose ji xatûna xwera bine deriyê h'ewşe, 

_ .л .. - Л- ,. л ., л л л,. 

Tu ji ji xwera binere li ve t emaşe, li ve gelşe". 

Stîya Zin gazî dike û gazi nake qerwaşê we kes t'ine, 

Dibe: Memê, tu gazi ke xulame xwe". 

Meme eazî dike li serdare h'eyşte û h'eyşt xulama, 

Di dile mida e ziz u şerin Bengino, 

Tu zu ke, lez ke u bilezino, 

Qaweke ji mire xwera bik'elino, 

Tu texe du h'eb fincane ferfuri u dayne ser seniya 

zerino, 

Yek bide Meme Alan, yek bide stiya Zino". 

. А ,*A AAt_.0 

Bengin zu dilezine, 

Qaweke ji mire xora dik'eline, 

Dixe du h'eb 

т А Л 

Li ser seniya 

fincane 

Л^А 

zerin 

ferfuri, 

Л 

datine, 

Deri vedike, yeke dide Meme Alan, yeke dide 

stiya Zine. 

Ve e'cêba giran, sosireta mezin bi ç'e've xwe dibine, 

Hinge stiya Zin bawar dike, ко ew hatiye oda 

Meme Alane, 

Ev der bajare Muxurzemine. 

Stîya Zin eşq û meh'beta Meme wê hiltîne, 

5-3 175 69

Ji ser t'exte xwe bazda, xwe avite ser t'exte 

Meme Alane, 

Destê xwe avite ser stuane, 

Go: Ez zanim, ev tişte ha bi e'mrê xudane, 

Destê mirê cinane". 

Inca Meme Ala u shya Zin bi hev h'esiyane, 

K'etne k'ef u h'eneka u laqirdîyane, 

Gustile xwe bi hev u dinê guherandine, 

H'eta bere sibe sere xwe danine xewe u ji xwera 

Dibe, ferh'îta moriya xewe avîte guhe wane, 

razane. 

T'exte stiya Zin hilanin disa anine Cizira Botane. 

Gava tavê da, Meme şiyar bû, dit, t'i kes li balê 

T- 1 а 

nexuyane, 

- . А ,o y ' 

Ji nişkeva rabu piyane, 

Cile xundk'ariye li xwe kir, t'ac dani li ser serîyane, 

Bere xwe da miclisa bave xwe Alan-p'aşane. 

Çu dere ode, dere odê vekir u nihêrt, ко eiregirê wî, 

qazi û mifti t'ev li bale civiyane. 

Meme h civate kir gaziye: 

Bavo, mi işev xewnek diye, 

Li 

Li 

aliyeki 

alîyekî 

te qaziye, 

te miftiye, 

Bila li k'aicaza binêrin, binerin hecrana xewna 

min çiye?" 

Qazi, mifti bi hevra li Meme kir gaziye. 

Go: Xewna te xortaniye, 

Tiştê, ко te diye, 

Hatiye sere me h'emiye". 

Meme li wan kir gaziye, 

Go: Hege xewna min, ко ne xewneke reh'mane, 

Hewara mine xude, ez ker u kor bibim ji herdu guha, 

ji herdu ç'e'vane, 

Ez seqet bibim ji herdu linga, ji herdu destane, 

Ez tek'evime ber dest u plyane. 

Ege xewna min bi rastiye, bi reh'mane, 

Un herdu ker u kor bibin ji herdu 

ji 

guha, 

herdu ç'e'vane, 

Un seqet bibin ji herdu linga, ji herdu destane, 

Un vêga têk'evine nav dest u puyane". 

Denge Meme çu ba rebbe jorin u çu e'zmana, 

Qazi, mifti ker u kor bun ji herdu guha, 

ji herdu ç'e'vane, 

Seqet bun, k'etine ber dest u p'iyane, 

Civat li hev nihert û ji xwera h'eyri mane. 

Memê go: Bavo, xewna, ко mi diye, 

Eze ji tera bejim bi rastiye, 

70

Stiya Zin işev ji Cizira Bota ji êvarda hatîye, 

Ege tu bai/tfar naki, Bengin bi ç e ve xwe ditiye, 

Qawe ji mera k'elandiye, 

Me herdua qawe xariye, 

Me gustilê xwe bi hev guherandiye, 

Gustila min t'ev alqut û almaz, cewahir, 

nave min li ser nivisandiye, 

Gustila we vaye, di t'iliya midaye û zêrîye, 

Nave 

Meme 

Cizira 

gustil 

Bota, Birca Belek li sere 

ji t'iliya xwe deraniye, 

nivisandiye". 

Berbi bave xweva çuye, 

Gustil 

_ А 

Bave 

da 

А 

wi 

deste bave xweye, 

,. ,A, л ..Л ,л 

li gustile - nihertiye, 

Deste xwe li çoka xwe xistiye, 

Go: Kesi ve e'ceba giran li diniyaye ne ditiye". 

Gazi çil, penci cendirma kiriye, 

Go: 

Ki 

Lez kin, bilezinin, bajare Muxurzemine bipirsin, 

nave Cizîra Bota seh kiriye, wî ji mira binin". 

Cendirme li bajarê Muxurzemine t'ev geriyan, 

Keseki ne go: Me Cizira Bota dîye, 

Kesi 'seh nekiriye. 

Xoce Xizir, ewe ко nave Meme daniye, 

Xwe kire kaleki extiyar, weke pembu sipiye, 

Li ser deve riya cendirma ji xwera runiştiye, 

С endirme t'emam hatin u le civiyan, 

^» 

T emam 

А 

je 

. А 

pirsiye, 

Go: Apo, te ji Cizîra Bota ne ditîye?" 

Go: Na lao, mi Cizira Bota ne ditxye, 

Bes mi ji bavê xwe seh kiriye. 

E'mre min heye sed u penci sal, 

Ez çarde salî bum, bave min ji mira gotiye, 

Ez çume Cizira Bota bi karwaniye". 

Cendirme rahişte rnile wi, -wi ani diwana Al-p'aşada 

daniye. 

Alan-p'aşa ji berva rabuye, 

Go: Apo, bira, te Cizira Bota dîye?" 

Go: Na lao, mi Cizira Bota ne diye, 

Mi ji bave xwe seh kiriye, 

E'mre min çarde sal bu, bave min ji mira gotiye, 

Ко ez çûme Cizîra Bota bi karwanîye". 

Bave Memê dibê: Meme lao, dile min liyane, 

Bila çiqas delili hene, derene ser sere minarane; 

Gazi kin li çiqas qiz u bukane, 

Bila t'ev ji male xwe deren vira hane, 

Tu here, tek'eve nava wane, 

Qizeke ji dilê xwe ji nav bibijere, 

5-4 175 71

Dile xwe sar bike ji Cizira Botane, 

Ezê kurê xwe bikime ze've wezir u h'akimane". 

Meme dibê: Bavo, dilê min li beye, 

Dile min ledide, weke mewce be'reye, 

Çiqa qiz u buke di bajare Muxurzemineda hene, 

bêjine min: bira, eze ji wanra bejim: xuaye, 

Ji xina stiya Zin li ser rûye e'rdeye". 

Dibe, bave Meme giriya bu, 

Borîn k'ete, deng bela bû, 

Diya Meme bi denge wi h'isiya bû, 

Ji mal derk'et u beziya bu, 

Xwe bi diwana Alan-p'aşa digihine, 

Meme di diwaneda 

Diwan ze'fe, t'ev 

Diya Memê deste 

dibine. 

şîne u t'ev girine, 

xwe li mile Meme dixine, 

Dibê: Meme lao, dilê min te dîye, 

Ji diya xwera bêje, h'ecrana te ji çiye?" 

Meme ji diya xwera t'ev gotiye, 

Gustila xwe derani, da deste diya xwe, 

u diya wi nihertiye. 

Diya 

Go: 

Meme dengeki kir 

Li serdarê h'eyşte 

gaziye, 

û h'eyşt xulama Benglne, 

De zu lez ke u bilezi'ne, 

Boze Rewal ji t'ewle derine, 

Zineki Erzirumi 

Xurcezinek zer 

bi h'evt tenga li sere 

t'ijT. li serê bie'dline, 

bişidine, 

Wi ji gulk u gulbende zeF bixemline, 

Şure wi birqi 11 k'eleka Boze Rewal bie'dline. 

Lez ke, bilezine, sindoqa cile Meme ji oda Meme bine, 

H'eyştê u h'eyşt xulama li hev bicivme, 

Dere sindoqa veke, seva Meme cilê xwe li xwe ke, 

Her keseke bişkove wi û cile -wi lê bie'dline, 

E bere delale dile min tek'eve walate xeribiye, 

Bila dile wi ji de u bave wi u ji xulame wi nemine". 

Bengin lez dike, dilezîne, 

Bozê Rewal ji t'ewle dertine, 

Zinekî Erzirumî bi h'evt tenga li sere dişidme, 

Xurcezine zêr li ser die'dlîne, 

Ji gulk u gulbende zer dixemline, 

Şurê birqî li k'eleka Boze Rewal datine, 

Baz dide ale oda Meme, sindoqa cile Meme tine, 

H'eyşte u h'eyşt xulama le dicivine. 

Sindoqa cile Meme vedike, 

Meme cile xwe li xwe dike, 

Herkeseke bişkove wi u cile wi le die'dline. 

72

Dibe, Meme linge xwe xiste rik'ebe u li Boze Rewal 

л 

suar 

,_ а 

bu, 

Çiqas alema li bajare Muxurzemînê heye, li dora 

Meme civiya bu, 

Gava li Meme dinhefin, weke mi u berxa k'alîya bûn, 

Bi ser t'exte zefinû Memêva giriya bun. 

Meme bere Boze Rewal da dîwana Alan-p'aşa bu, 

Li ber diwane sekini, xatir ji wari xast u silav 

li wan dabu, 

Bave Meme ji berva ranebu u giriya bu, 

Go: Meme lao, dilê min li bêye, 

Oxir u feleke te ne ye xêreye, 

Hewara mine xude, ku linge Boze Rewal ji herdu 

Tu 

,A 

peyati 

,A, , л 

тек evi ser 

-Л 

re 

Л 

u 

çoke 

.. . Л 

dirbeye, 

p'eşin 

Г Т 

bişkeye, 

Т J 

Deh sale te biqede, tu negiji bajare Cizireye. 

Tu bivi şivan u gavane xelqeye, 

Çawa tu t'ext u t'ace zerin, bajare Muxurzemine 

bexuyi diheli li vedereye, 

Ji bona kevneke jineye", 

Diya Memê dibeje bave Memê: 

Çima tu usa e'zize dile mira dibeji? 

Tu gurç'ik 

A I а * 

Е bere wi 

u 

,Л, 

tek 

kezebe wi li ber 

, , ,Л А 

eve walate xerib 

ç'e've min 

Â Л 

u xulbete, 

dipeji, 

bila dile wi ne eşi". 

Diya Memê dibe: Memê lao, oxir û feleke te e xêrêo, 

А 

Hewara mine xude, Boze Rewal ji tera bibe hespe 

Tu bi xer heri bajare Cizireo, 

Tu bi silamet bi ser dayka xweva beo, 

Li te h'elal be emeke bavê, şirê p'esira deo". 

л 

baeo, 

Dibê, Memê xatir xast 

Rahişte dezgîna Bozê 

ji de u bava bu, 

Rewal, bere wi da sere 

û dirba 

re 

bu, 

Me'siye be'ra sekinin u silav dabu, 

Çiqas alema li bajarê Muxurzemine heye giriya 

Bavê. Memê gazî kir çil h'eb cendirma bû, 

by. 

Ev herçile ha li hespa suar bu, 

Go: Suarno lao, bîst h'eb têk'evne milê raste, 

bîst têk'evine 

Belkî ûn berê wî 

milê ç'epê, jêra şîretk'ar bin, 

bizvêrin ji riya Cizira Bota bu, 

Un ji zamn, t ext и t асе zenn li vire bexuyi mabu. 

Çil h'eb cendirme li hespa suar bun, 

Л .л . ., , л ,, Л Л -С- ,. . А Л А , ЛЦ 

Bist xwe dane k'êleka rastê, bîst xwe dane k'êleka 

ç'epê, jêra şiretk'ar bun, 

Kirin-nekirin ç'are t'inebûyû Memê venegeriya bu, 

Cendirma e'ciz . bun, 

73

Meme xatir ji wan xast û bi t'enê meşîya bu. 

Berî u beristan, çolî û colîstan, 

Havin çu, ma zivistan, 

Serê Memê Ala hêja wê têk'eve şeq u deqe giran. 

Meme neziki gundeki bû, 

Bala xwe dayê, kalekî extiyar ser deve riya wi 

Memê gazi ap kir'iye, 

runiştiye. 

Li ber ap sekiniye, 

Go: Apo, tu extiyari, tu were suare, ez tu bivine 

Apê kal go: Lao, e'ferim 

heval 

ji teFa, de 

bi rewingiye". 

bimeşe, 

ez h'eta p'eşkek av birejim, ez u te bivine 

heval bi rewingiye". 

Meme bi ç'eki dimeşrya, 

Li pişt xwe filiti, ко apo t'ine, 

U ji ber çeve wi hinda biye, 

Ev apoe ha Xoce Xizire, ко nave Meme bi zimane 

xwe daniye, 

K'ete p'esira hespe Merae, u hesp meşiya, 

Meme xwe nedit, u hesp weke baye firiya. 

Bajare Diyarbek'ir salekê dur bu, bi seh'eteke 

_ Meme cuye, 

P'ira Reş ji Diyarbek'ir virvaye, 

Xoce Xizir li ser p'ire ji p'esira hespe derk'et 

u bi hevsarê ESozê Rewal girtiye. 

Xoce Xizir xwe kire xorteki bîst salî, 

ко Meme ne hejaye ditina wrye, 

Meme le nihert, saw, hêbete canê Meme girtiye. 

Meme ze'f ji bere. tirsiye. 

Xoce Xizir go: Meme lao, metirse, ev tişte ha 

e'mre rebbe jorine, 

,-n 

Oxir 

Л 

u 

/- i i 

feleke 

A а 

te 

А 

e 

АЛ, 

xere be, 

Ji vir u ha deste min u te ji hev qetiya". 

Xoce Xizir hinda bu, u Meme meşiya, 

K'ete bajare Diyarbek'ir, alem t'emam le civiya, 

Kesek'i 

T4/rA,--i Meme T4/rA,--i Meme 

weke 

li pişt 

vi 

xwe 

suari bedew li 

nihert -|Л^.ЛЛ u çuye, 

diniyaye ne ditiye. 

Ji bajar derk'et, bala xwe daye, ко vaye h'emaleki 

t'elfsek^ /an li ser pi^ta wîye, 

Li ber Meme 

Go: Suaro, 

sekini' u 

tu babete 

le rûhert'iye, 

stîya Zirû li Cizira Bota, 

li Birca Belek runiştiye". 

Ev'-h'emal ji Cizira Bota hatîye, 

K'êfa Meme gelek aniye, 

74

Go: H'emalo, Cizira Bota dûre an nêzîke, te çawa 

dîye?" 

H'emal jêra dibêje: Xortê delal, Cizîra Bota gelekî 

dûre". 

Gava usa ji Memêra dibêje, Memê gelekî qehirîye, 

Go: Çawajqonaxa salekê ez dûrim û bi seh'etekê 

ez hatîye?" 

Mem şur ji kalan k'işandiye, 

Şurek li stuyê h'emal xistiye, 

H'emal di ser hevFa qulibiye, 

Hingê xudê şih'ûd u îqbal ji Memê standiye. 

Meme di ber derê aşda çuye, 

Aşûvan li ber derê aş runiştîye, 

Çiqas li Memê nihertiye, 

Keseki weke Memê delal li diniyaye ne ditiye. 

Go: Ev suarê hanê babetê stiya Zine, li bajare 

Cizira Bota Birca Belek, li k'oçk u p'encerê 

Meme jera gotiye: 

А Л . л. , 

jori runiştiye". 

Lao, Cizira Bota dûre, nêzike, te diye? 

Aşûvan dibêje: Xorto, tu suareki delal xuyani, 

Hespe te binaye hespe bayeye, 

Cizira Bota di nav linge hespe teye, 

Vega tu bimeş,i, pênc deqe tu li Cizira Botayi". 

Dilê Meme, weke gula tu av di, geş bu. 

Memê destê xwe li ceba xwe dixine, 

K'ulmek zêr li cêba xwe derdixine, 

Dixe destê aşûvane, 

Dibê: Ev zêr h'elal be ji tera, 

Riya Cizira Bota remi mi de u ji mira bivine". 

Aşûvan dertê dik'eve pêşiya Memê, wi ser Fiya 

Cizira Bota dixine. 

Aşuvan tê aş, dere aş, digre, ava aş dibiFe, 

xwe bi Diyarbek'ir digihine, 

Diçe ser t'erzi, destek cile efendiya ji xwera 

,» Л.Л.Л 

Meme te Cizira 

, 

Bota, 

лА. A_. АЛ.Л 

neziki Cizire 

difesiline, 

. А ,Л 

bu, kaniyeke 

dibine, 

Serkaniyê peya dibe, avê dixo, hespe xwe diç'erine, 

Şikrimê ji rebbe xwera tine, 

Nane xwe derarîi, xarina xwe dixo u k'efa xwe tine, 

Haya wi ji bayê felekê qe t'inine. 

Bala xwe dayê, sê h'eb sûar ji wirva derk'etin, 

Te'ji û t'ûle li pey wanin, 

Ev sûarê ha sûarê kih'êlane, 

Her k'êlekeke mih'înê wan k'êwruşkek girtine 

и pêva giredane, 

75

Di Memê bihirin u silav le 

Memê xebera bave wi hate 

nedane. 

bire, u deste 

xwe li çoka xwe da u giriyane, 

Bek'o lê nihêrt, bi herdu ç'e'va awir lêdane, 

Ко ev suarê han t'ace zerin li sere wiye, 

Binaya kure sult'ana. 

Bek'o gazi kir mir zêydin, Qeret'ajdin, 

Go: MÎrê min. ûn çiqa k'ubarin, 

". .... А Л л , А . АЛЛ 

We çima silav li vi suare ser deve kaniye u li 

t'ace zêrin we ne dane?" 

Mir Zeydin 

Go: Bek'o, 

ZÛ vî suarî 

u Qeret'ajdin fitilin, 

bilezine, xwe vi sûari 

bi me bigihine, 

bigihine, 

Ev suare ha ji mera mevane, e'zize u p'ir şerine". 

Bek'o diçe ba Memê disekine, 

Silave Ц hazira u lê ji dixine, 

Dibe: Rabe ser xwe, evê ha mir Zeydin, Qeret'ajdine". 

Meme k'êfa wi te, eşqa mih'ubetê hêja wi hiltine, 

Radibe suar dibe, ew û Bek'o dixurine, 

Xwe bi mir Zeydin u Qeret'ajdinra digihine, 

Meme silav li wan dike u wan disekinine. 

Mir Zeydin 

Tu ji mera 

dibe: Mevano, tu ser sere me 

» i a. 

ç'e've 

mevani, mevaneki e'zizi, di dilê 

, ,. 

tu pir 

u ser 

. /> 

me hati, 

mida 

А а л,, 

şeriru". 

Dibe, herçar bi hevra meşiyan, 

Mir Zeydin, Qeret'ajdin u Веко ji hevra gotin: 

,,Em nizanin, ê li mala k'i ji me hersiya bibe mevan". 

Bek'o ji Memera go: ,,Ya Meme, heke tu li mêraniye 

u h'akimiye digeri, tê heFi mala Qeret'ajdin, 

тт ± r j* л 

Hege tu fesadiye 

, Л. . Л А . 

te beyi mala 

л/ТЛ_ _^ 

Meme go: Ez ne 

*" , i Л, .АЛЛ.. , ал ,. л- 

u h bebextrye u li ewaraye digeri, 

_ . , л. лЛ л , л ,Л ц 

min - Век о e beiman u bedin". 

A^. iAAA лЛ. А Л 

e fesadiye u beimarayeme, 

Eger ez mir buma, ez h'akim buma, 

Mi dev ji bajarê Muxurzemine, xundk'ariya bave 

xwe bernedida, 

Ez xwe li mala mere merxasa digrim - mala 

Qeret'ajdine". 

Hinge mir Zeydin ji Qeret'ajdin qehiri, 

Go; Ez mirim, zarê xundk'ara jî tên li mala wi 

Mir Zeydin ev xebera Memê 

dibine mevan. 

di dile xweda bi kul 

kir u bi ci kir, 

Bi hevra xeber nadin u meşiyan. 

Mir Zêydin u Bek'o berê xwe dane maleye, 

Qeret'ajdin u Meme sekinin li devê dere odêye. 

Stiya E'reb derk'ete pêşîyêye, 

76

Bala xwe daye mevaneki çiqas e'ziz û delal 

Qeret'ajdinra hatiye malêye. 

Qeret'ajdin go: Mevano, qedir heye ji boy xudêye, 

K'erem bike peya bibe ji hespêye". 

Meme xeribi xeber nade û peya nabe li pêşiyeye. 

Qeret'ajdin dibe: Memê, dilê min liyane, 

Tu hati mala min ser seran û ser ç'e'vane, 

Ji iro peda ez u te birayê dê û bavane, 

Ezê bi qurbana te bikim Ç'eko û E'reb, cotê birane, 

Eze bi qurbana te bikim xan u mane, 

Eze bi qurbana te bikim stiya E'reb - namûsa mine, 

u waye, li dera hane". 

Meme xebera wira peya bu û bi alê odêva meşiyane. 

Gava gundi pe h'esiyane, 

Во oda Qeret'ajdinva t'ev k'işiyane, 

Saz 

Çar 

u sazbend li oda Qeret'ajdin li hev civiyane. 

seh'eta saz û sazbend ledixin u dengbêj 

distirên, k'oçek direqisin, ji boy xatirê Meme Alane. 

Meme xeber nade, ne bi dil, ne bi zimane, 

Herkesekê bere xwe da çûne mala xwe, 

Memê u Q.eret'ajdin t'ene li odê mane. 

Ciye Memê kirin, Meme k'ete nav ciyane, 

Qeret'ajdin hate ale malê u gote stiya E'reb, 

Go: H'ermet, mevane me çiqas me'de wi 

Xeber nade, em nizanin h'alê wi çiye, 

Wextê ко mi go, mevano, eze bi qurbana 

kiriye, 

te bikim 

Ç-'eko, E'reb, cote birane, 

U xan u mane, stiya E'reb - namusa mine, waye, 

li dera hane, 

Hinge peya bu ji hespane. 

De rabe ser xwe, cilê xwe li xwe 

Lingê xwe lêxe li şim u me'sane, 

ke, 

Here oda vi mevani, k'a em binherin mevane me 

t'ibih'ete wi çawane? 

Eger t'ibih'etê wî baş be, ez û wî em birane, 

U hege t'ibîh'etê wî nebaş be, zêdeyi işev bila ew 

nesekine li ve mala hane". 

Dibê,- stîya E'reb rabu cile xwe li xwe kir, 

Lineê xwe lêda li sim û me'sane, 

л ,. л, л ; » л . . А 

Çu li deve dere oda Meme sekini, 

Gazi kir: Memê, dilê min li beo, 

K'erem bike rabe ji p'eo, 

Veke devê dere odeo, л 

Ez û te em têk.'evine k'êf û h'enek û laqirdiye dineb". 

Dibê, Memê rabu ji p'êo, л 

Dibê: Stîya E'reb, dilê min liyane, 

Ez û te em xue u birane, 

77

Ez û Qeret'ajdin em biraye de 

Navê min Memê Alan-p'aşane". 

Gava ко Memê usa got, stiya 

u bavane, 

E'reb vegeriya hate 

Sirruka xwe ji 

,л Л 

p îye xwe derani, 

A. 

ba Qeret'aidine, 

J ' 

U go, Feq, u li e'niya Qeret'ajdin da, 

Gote Qeret'ajdin: 

Mevanê te hê 

Tu çi zilameki dini? 

mala te nan nexariye, tu namusa xwe 

pera dicercbini? 

Mevane te ne hayelaye, 

Hingê Qeret'ajdin dibê: 

kure xundk'araye. 

H'ermet, t'ecribet li diniyaye 

p'ir memfih'ete umefaye, 

Min usa dixast, ко ez mevane 

Incar ez u we hê bune biraye 

xwe bicerbinim, 

de u bavane, 

Mala min, zarue min, di rih'ina Meme Alane". 

л .. л.. А A« 

Meme u Q.eret'ajdin radizen, 

Sibe bu li hazir u li wane, 

Sere sibe derk'etin, ji xwera gezmax dibin И nava 

_ ,A Л Л , А , А. Л ЛА.А, 

bax û bustane. 

Stiya Zin se kir, ко mevaneki e ziz u şerin hatiye 

mala wane, 

Gazi kir Zina qiza Bek'o u çar h'eb qerwaşe dine, 

Cilê xwe li zînê kir, gustila xwe derani xiste 

Ev herçar Fahiştine cere ave. 

t'iliya we, 

Zina qiza Bek'o 

Gustila we xiste 

cile stiya Zin 

t'ilîya xweye, 

li xwe kiriye, 

_. -а , л л â J 

Bi riya kanryeva meşiyaye, 

Qeret'ajdin 

Zina qiza 

u Meme 

Bek'o u 

li ser 

herçar 

k'ursi 

qerwaş 

runiştine. 

li pey di ber 

wanda bihirine, 

Meme çiqa bi herdu ç'e'va li ya p'eşi di i'şine, 

Gustila xwe di t'iliya wêda dibine, 

Hingê xewna şeva di bira xweda tine, 

H'eta ev diçine ser kaniyê, Meme bere xwe ji wan 

naguhêrine. 

Qeret'ajdin go: ,,Meme bira, tu ze'f И van qizka 

dinheFi, yekê ji her pênca ji xwera bie'cbine, 

Bi mal u halê xwe ez li ber te sekinime". 

Memê dibê: Q.eret'ajdin bira, derdê min qizka p'eşine, 

Gustilka di t'iliya wedane, Çiqa diç'irisine". 

Ev herdu 11 deve deri rûniştine, 

Herpênc qerwaş cêFe xwe dagirtin, û hatin disa 

bihirine, 

Qeret'ajdin go: Meme, tu here malê, ezê vêga herime 

78. 

mala qizka p'eşine".

Dilê Memê ze'f xaş bû, k'êfa Memê p'ir &ne. 

Gieret'ajdin çû mala Bek'o silav li wî û li k'ulfetê 

а . . л 

wi kirine, 

Bek'o go: Qeret'ajdin xudê xêr ke, t'u ca tu 

îro di dilê teda çi heye, çi t'inine? 

Mi ji bi dilê xwe bih'isîne". 

he hati mala mine, 

Qeret'ajdin go: Bek'o, ez hatime qîza ti bixazim 

ji boy mevanê mine, 

Di dile mida e'zize u p'ir şerine". 

Bek'o dibe: Tu ser sere min û ç'e'vê min hati, 

a vêga nişana wê dayne". 

Qeret'ajdin du zera nişaniya qîza Bek'o datine. 

Qeret'ajdin vedigere malê, dibê: Memê, qet nefikire, 

li ser vê xastinê dilê xwe ne eşine, 

Mi ji tera xast û bila xudê li hev bine". 

Л А , Л А 

Stiya qiza Век о diçe ba stiya Zine, 

Dik'ene û bi p'irqine, 

Stiya Zin go: Qiza Bek'o, ev çi k'ene, ev çi p'irqine?" 

Zina qiza Bek'o dibe: Bave min mi daye mevane 

mala Q.eret'ajdine, 

Du zere zer nişaniya min danine". 

_.,Л .А. А , . , , , . А ,. ,Л Л 

Dile stiya Zin bi kul kir u p'ir deşine, 

Go: Ezê vêga çil qerwaşe xwe bidime pey xwe 

di ber derê mala Qeret'ajdinda bibihirim, 

Eze xwe u mêvan bi hev u dine bih'esinim". 

u 

Stiya Zin cile xwe li xwe dike, 

Lingê xwe lêxist li şim û me'sê zêrine, 

Gustîla alqut û almas li t'iliya xwe, destê rastê dixine, 

Çil qerwaşa dide pey xwe û di ber dere mala 

Qeret'ajdinda dimeşine. 

__ Л.А .. ,AA , .А, А 

Meme disa li а p eşi du şine, 

Stîya Zin hêdî-hêdî diçe û serê xwe ji Memera 

dih'ejine. 

Qeret'ajdin dibê: Memê bira, tu ji rabe here ser 

karîîyê dergistîya xwe bi ç'e'vê xwe bibinê, 

Hege ne bi dilê teye, ezê vêga rî^şaniye vegerinim, 

Dilê Memê xaş bû, ji ba Qeret'ajdîn rabû berê xwe 

da ser kaniye u dilezme, 

Diçe ser kamyê û stîya Zin li ser devê kaniye л 

hev dibine, 

Bi hevra dik'enin, xewnê şeva hêja di bira xwe tine, 

Dest stuyê hevra birin, hev û dinê maç'û kirin. 

ZÎna qîza Bek'o bi ç'e'vê xwe dibine, 

Ginya, u kir qirine, 

79

Hate malê go: Bavo, mêvanê mala Qeret'ajdin u 

stiya Zin herdu dergistine". 

Bek'o go: Zine lao, ez heme, ez Bek'oe bêiman û 

i А .А 

bedine, 

H'eta ez sax bim, ez nahêlim, bibe miradê Meme Ala 

Meme go: Stiya Zin, dilê min beye, 

Ez hatime bajare Cizireye, 

Bere min k'etiye walate xeribiyeye, 

Ez nizanim, k'ijan qiz qiza k'êye?" 

Stiya Zin dibê: Meme Alano, 

Qê naye bira te xewne şevano? 

л А _A 

. .Л ,A _A Л . t-,i|A,AA а 

Те pişti stiya Zin çu xast qiza Bek'oe bedxn u 

u stiya Zxne". 

bêimano". 

Dibe, qerwaşa t'emama cere xwe dagirtin, bere xer 

dane malê, 

Stiya Zin û Memê herdu bi t'enê bi ser devê 

kanxye mano. 

Bek'o çu oda mir zêydin, go: Mirê min, tu dere hafa 

Meme Ala u xua te stiya Zin, wane, li dera hano". 

Mir Zeydin dertê hafa wano, 

Stiya Zin te male, Memê diçe mala Qeret'ajdino, 

Qeret'ajdin dibê: Memê, çi h'ewalê te bu h'eta vêga 

tu lx wir may?" 

Meme dibe: Qeret'ajdin, tişte ко dile min dixast 

stiya Zxne, 

Xua mir zêydine, 

Те jx mira xast mxrt'iba qiza mirt'iba, qiza Bek'oe 

Mir Zeydin u Bek'o bi hevra mijûl bûn, 

Bek'o gote mir Zeydin: Mirê mino, 

Xua te namusa meye, 

. ЛА А . Л .А ., 

bexman u bedxne". 

Mevanê mala Qeret'ajdin ne tişteki meye, 

Ev riya ha qet ez qebûl nakim û bêfeydeye". 

Mir Zeydin dibê: Bek'o, emê tişteki di nava xweda 

çe kin, ко kes bi min Ci te nizanbe, 

Emê bi dame bilexzin". 

Bek'o diçe gazi Qeret'ajdin u Memê dike, txne ode 

Dxbe: Meme, ez zanim, tu listikvaneki başi, 

rudinxne, 

xuyanine, 

Ez û te emê vêga bileyxzin, şertê şendilxaz di 

nava xweda- dayne, 

Ко tu h'evt cara mi bibi, txştê tu dixazx, bistine, 

U ku mi te bir, tişte ez bixazim, ezê ji te bistinim, 

80

Qeret'ajdin, Bek'o и. civat vaye t'ev şadene, 

Di nava min û teda runiştxne". 

Dibê, herduka damê li ber xwe danine, 

Li deve dere ode li ser kulava runiştine, 

Bi hevra 

Stiya Zin 

dileyizin 

derk'etxye 

u haya 

p'ace 

wan jx 

lx wan 

tişteki t'inine. 

dii'şine, 

Pişta Memê li stxya Zine, 

_ ' Л А _л .Л ,. ,A А 

Bere mxr Zeydxn lx stxya Zxne, 

Şeş cara Memê bir mir Zeydine, 

Bek'o gote mir Zêydin: Mire min, rabin ciya bi 

hev biguhêrin, 

Ci hene, ji merivara bêoxirin, 

Belki un herdu weke hev bibxn". 

Mxr Zeydin go: Meme, rabe em cxya bi hev 

biguherin". 

Meme go: Ez şeşim u tu he ne yekx, rabe em hema 

ciya. bi hev biguherin". 

Dibe, rabun ciye xwe bi hev guhartin, 

Bere Meme k'ete stiya Zxn li p'encerê, 

Pişta mxr Zeydin k'ete stiya Zin li p'encere. 

AwiFe Meme u stiya Zin k'ete hev u dinê, 

Çiqas Meme kevir datine, 

Ji mihubeta stiya Zin h'iş 

Bek'o kevire wi hiltine, 

û aqil di sere Memeda 

Mir Zeydin bu şeş, Meme ma şeş. 

Bek'o go: Mxre min, bes bileyizin, emê k'ilama 

bavejine ser hev". 

Bek'o go: Ya Meme, yeke reşkoti, 

Bizmarê qondera wê pe'ruya lingê wê t'ev k'otx, 

Mi bi ç'e'vê xwe di, mast 11 Cizira Bota difrotî". 

Meme go: Bek'o, bese ji te u van xebera, 

Eme dest daynin ser qevde xencera, 

namine, 

Emê ji hev t'ije kin gor u mezela". 

Bek'o dibê: Ya Memê, yeke dudanî, 

Bizmarê solê pe'niya we hilani, 

Mi bi ç'e'vê xwe di, mast li Cizira Bota dibir u dani". 

Memê dibê: Bek'o, bese ji te û van mirt'ibiya, 

Emê dest daynin ser qevde k'ose misiriya, 

Etnê binê e'rdê ji hev t'ije kin miriya u kustiya". 

Memê dibê: Bek'o, ya min Zine, Zine û Zine, 

Kevokeke nu ferxine, 

Waye, xu ji navkê û bi jorva ji mira di p'ence'reda 

dertine, 

Ji ek'se te u bave tera, xuka mire te mir Zeydine". 

Gava Memê usa dibêje, qeh'rekê mir zêydin hiltine, 

Mir Zeydin go: Memê, ya mi ji şare u şaribane, 

6-175 81

Xuya 

Xuya 

kirase k'itane, 

qole zêrane, 

Xua Meme Alane". 

Dibê, Memê û mir Zêydin destê xwe 

avxtxne xencerane, 

Qeret'ajdin ne lî ba wane, 

T'i micala Memê di nava wanda ne xuyane. 

T'emam bi hevra li Memê dane, 

Memê xistime h'alekx girane. 

Stiya Zin dxbê: Ezê ç'e'vê xwe nav zaroka bigennim, 

Bxne ez Gurgin, kure xua xwe, nabxnim, ~ 

Ez Meme Ala jx vx h'alx derinim". 

Stiya Zin ç'e'vê xwe gerand'iye, 

Gurgin lx binjya qesra, li nav zaroka dxtiye, 

Dengeki le kiriye gaziye, 

Go: Delalê dilê mino, Gurgino, 

Tu zu lez ke, bilezino, 

Cuabekê. bi bayê xwe deret'ajdine din gino, 

Beje, bavo, xatxya mi dibê, t'u mefera mêvanê te nemaye, 

Balgîyê berp'ala xwe kiriye mert'al û hxltino". 

Gurgin lez dike, dilezine, 

T ; , л . . a_a 

Lx bave xwe kxr qxrxne, 

Go: Bavo, mefera mêvanê me nemaye, 

Ji ber destê Bek'o u mir Zeydine". 

Qeret'ajdin Fadibe ser xwe. şûre lahor ji 

Mert'alê li mile xwe die'dline, 

Berê xwe da oda mir Zeydine, 

Bxnaye gurekx dev bi xwxne, 

kalan dik'şine, 

ŞÛr bi ser mir zêydinva dih'ejine, 

Rahişte destê Memê, ji nava van zalima dertine, 

Memê bi xwera tine. 

Век 'о û mir Zeydirr şewreke dinê di nava 

xweda datine, 

Dibê: Emê nêç'irekê ji bona Memê li derxxne, 

Emê gazi bikin Memê u Qeret'ajdine, 

Bila ew ji bi mera suaren u nêç'xre bibine. 

Ya mire min, tu li du heb 

Her yekê, bila demançekê 

xulam bike t'emine, 

bi dizi li Meme xine, 

Qeret'ajdin bi me neh'esine 

U h'eyfa xua xwe û namûsa xwe je hxlxne. 

Ev herdu xulam bila bere xwe bidxne beriya 

H'emude u bilezine, 

82

. Memê 

Sal û meh têda herin, bila herdu bxmine, 

Bxna Qeret ajdin we dere, e beje, zxrare we t xnme". 

Dibê, gazi Qeret'ajdin u Memê kirin, 

Nec'îra xwe lx derxistin, 

Memê, mir Zeydin, Qeret'ajdin û Bek'o 

Çar heb xulam bi wanra rabûn, 

U hespa suar bun, 

Te'ji û t'ûlê ллгап lx pey wan meşiya bun, 

K'etne deşteke xir û xali, k'êwruşkek ji 

ber wan Fabu, 

Te'ji u t'ule li pey к 'ewrxşkê beziya bûn, 

Herçar xulam û Bek'o ji serê hespa li pey 

k'êwrişkê berda bun, 

Meme u mir Zeydin û. Qeret'ajdin di newalekêda marbûn, 

gote Q.eret'ajdin go: Serê min dêê, h'alê 

mi t'ine, aqil di serê mida nemabu". 

Li ber ç'eVe mir Zê-ytlin jihespê peya bu, 

RÛiixşt û giriya bû. 

Q.eret'ajdin go: Mxr Zêydîh, bila Memê here malê, 

halê xudê jêra t'une, 

Eme ji xwera bikin ve neçira habu". 

Mir Zeydin izna çuna Memê dabu. 

Mxr Zeydxn u Qeret ajdxn 1х реу к ewrişke meşxya bun. 

Memê careke din li Bozê Rewal sûar bû, 

Berê xwe da Cizira Bota bû, 

Pe'ni da hespê и hesp firiya bû, 

Hat li hewşa mir Zeydin, ji hespê peya bu, 

Hesp girêda, çû odê, ew stiya Zin lx hev 

nihêrtin û bi hev h'isiya.bûn, 

Bu p'irqina wan ji hevFa и he k'enxya bun, 

Dest stuyê hevFa birin û bi hev şa bun. 

Bek'o vegeriya ba mir Zeydin и Qeret'ajdin, 

Memê li ber ç'e'vê wî ne xuya bû, 

Bekfa devê xwe xiste guhê m'ir Zeydxn, bi dxzi jêra 

got, ко nêç'îra me, jx^ boy Memê Alan bû, 

De zû bilezine, xulame xwe bicivine, 

Eme xwe bi malê bxgihinin". 

Bek'o li xulama kir qîrine, 

Xulama lx hev dicivine, 

Mih'xna Bek'o gelek LeR sivike, sxviRe, sivike, sxviRe, k'ih'êl, Kinei, k'ih'êl, Kinei, weke ллгеке weke ллгеке wê, we wê, we t'inine, 

Л , . , Л А ' *. -А . 

Ji warira go: Eze е lx р eşxya we bxxarxnxm, 

Herkes şurê xwe te'zî .._, ke, .._, ke, û _. ._ h'eta ._ h'eta . . ,.. ji ,.. ji we tê, . 

xwe bi mi gihine, 

Şur lx stuyê mi bidin, serê min bifirine". 

6-2 175 83

Век о li mih ina xwe xarandiye, 

Suara seri da serê, kesek ne gihiştiye, 

Bek'o hate hewşa mir Zeydin, nihert, ко B'oze Rewal 

li hewşa mir Zeydin giredaye, 

Bek'o bi odeva beziya, dere ode vekir u dit stxya 

Zin û Meme li ser doşekê, li ba hev runiştiye, 

Deri li 

Lx deve 

wan giirt, u 

derê odê 

derk'etxye, 

sekiniye. 

Mir Zeydin u xulam hatine hewşe peya buye, 

Qeret'ajdin çûye male, bi wanra nehatiye, 

Bek'o li xulama kir gaziye, 

« -1-. i А А _ л ,A А л 1 Л îA.' 

Go: Bi e mre mxr Zeydxn une bene ode, kes neçe 

malê bi t'emamiye". 

Xulam hatine ode, Bek'o ji xweFa li ser kulava 

1\ л* 

Mxr 

i-j А ,Л 

Zeydxn 

Л 

çuye 

/S Л 

alxye 

,Л 

male, 

.,Л 

cxle xwe 

.. 

jx 

runiştiye, 

. . А 

xwe kxrxye, 

Bxna wi derk'etiye, 

Hate ale ode, silav di diwane werda, 

Xulam u xizmetk'ar u Bek'o rabun ji berda, 

Meme quna wi Fanebu ji wan ciya û wan e'ixia. 

и-А^Л .А ..Л,Л А ,Л. . Л JiA Л .tO' 

Mxr Zeydxn sxmbele wx melul bun, me de wx qermxç 1, 

ji xwera runiştxye. 

Bek'o dengeki li mir Zeydin kir gaziye, 

Go: Geli xulama, mire me, mir Zeydin, silav di 

diwane werda, 

Em h'emi Fabun ji berda, 

U Memê Fanebu ji wan mesk'ena, ji wan e'xxia". 

Век о go: Mire mxn mir Zeydxn, ez bx e nxya mxre 

xwe kim, k'urke Meme qubeye, 

Bi gumana min tiştek di binda heye, 

Keseki neditiye, ко yeki bi t'ene bi du cot qondereye, 

Qonderek jê mêraneye u yek je qizaneye"-. 

Dibe, mxr Zeydin u xulama ji xwera me'de xwe 

J . . А Л -Л . .A 

kiriye u runiştxye, 

Qeret'ajdin bi wan h'isiya, hate odê u lezandiye, 

Qaweçi li devê dere odê ditiye, 

Go; QaAveçi lao, ode tu dibê qe xir u xalxye". 

daweçi go: Mirê min Qeret'ajdin, mir Zeydin hat 

л Л 

Silav di diwane werda, 

ji derda, 

Xulam 

Quna 

u xizmetk'ar 

Memê ranebu 

u Bek'o 

ji wan 

rabun ji 

mesk'ena, 

berda, 

jx wan e'rda". 

Bek'o bi deng wi hatiye, 

Go: Mir Zeydin, ez bi e'niya mire 

k'urkê 

xwe kim, 

Memê qubeye, 

Bi gumana min tiştek di binda heye, 

84

Kesi neditiye, yek bi t'enê bi du cot qondereye, 

Cotek jê mêraneye, yek je qizaneye". 

Qeret'ajdin go: Qaweçi, de zsu qawê bik'eline, 

Qawê bi destê me bighîne, 

Ewê qawe li ode bigerine, 

Binhêrim, di odêda çi heye û çi t'inine?" 

Qaweçi qawê dik'eline, 

Dixe fincanê, ji Gteret'ajdxnra txne, 

TÎne alê odê, li ber Memê disekinxhe, 

Dibê: Memê bxra, mire me mir Zeydxn hat ji derda, 

Silave didx diwanê werda, 

Bek'o u xulam t'ev Fabun ji berda, 

Çima tu ranebuyi ji van e'rda?" 

Memê go: Qeret'ajdin, dilê min te diye, 

Eşeke nava sere min, herdu ç'eVe min girtiye, 

H'ucrana mine heye ji viye", 

Serê keziya di bin k'urkda .nişan 

Qêret'ajdin bi hale Memê h'isiya, 

daye. 

Ji ode derk'et u lezandiye, 

Xwe gibiştande male, agir bi xan u mane xwe 

t'ev xistiye. 

_ Л л , Л л_А, д л. А 

Bu hewar и bu qxrxn и bu gazxye, 

Cuab çu ode, mxr Zeydxnpe 

Mxr Zeydxn rabû ji p'iya, 

h xsxya, 

Bek'o go: Mir Zeydin, xaniye wi kevnare bun, 

ji qesti agir pe xistiye, 

Ji ode neçe, eze xan и mani ava kim bi t'emamiye". 

Qeret'ajdin dit ко kes ji ode vdernek'etiye, 

Şur k'işand, li pişta hespê xwe daye, 

Hespe wi hespê k'êşêye, 

Kesi hespê usa li diniyaye nediye. 

^.Л. Л A^,A.A Л Ai,*A A^_A .'У 

Cuab çu mxr Zeydinra и ре hisiya, mir Zeydin 

Fabû ji p'iya. 

Bek'o go: Mir 

min hene, 

Zeydin, mire min deh h'eb ce'niye 

ji hespê^ wi çetirin, eze bidim bi 

Qeret'ajdin nihêrt kesek ji ode dernek'etiye, 

t'emamiye", 

Gote jina xwe, jina wi xua mir Zeydine, 

Go: Stiya E'reb, de rabe derguşa kuri li ber 

Ji ber min bireve и bilezine, 

p'êsîra xwe bişidine, 

Mi we'dekê daye li ber Febbê jorine, 

Ez li k'u bigihijime te, ezê şûrekx li te и kure 

te xînim, bikxm qet'xl-xwine".' 

Stîya E'reb dergûşa kurx li p'êsîra xwe dlşxdxne, 

Q.esta mala birayê xwe dike и dilezine, 

6-3 175 85

Baz dide u dike qirine, 

Dice devê derê ödê, biraye xweyi mir Zêydin bi 

Şur ser milê Oseret'ajdine, 

Bina gurê dev bi xwine. 

Mir Zêydin rabu ji p'iya, derê 

nale xwe dih'esxne, 

ode vekxr, u dilezine, 

Bek'ö 

Kesi 

go: 

jina 

Mir Zeydin, 

xwe û kure 

mire mino, 

xwe kustiye, 

kesi neditiye 

Ji xxna Qeret ajdxne dxne". 

H'eta xuye bjrî da, mir Zêydxn k'utikekê li dev 

û pozê Bek'o dixine, 

Ji odê derk'et, û gote Qeret'ajdine, 

Go: Qeret'ajdîn, tu ev din bûyî, te kiriye qet'il-xwine, 

Те agir lx xêniye xwe dixine?!" 

Xulam u xizmetk'ar ji odê derk'etin, ma Memê u 

stxya Zxne, 

Q.eret'ajdin Fadineje mile Memê û xwera txne, 

Bek'o ji tirsa Qeret'ajdin ji Cizira Bota derk'et, 

û Qeret'ajdxn dike û nake, wi nabxne, 

Eger Qeret'ajdin wi 

тлга А . А ,. , Л 

We şurekx lx stuye 

bibine, 

А . 

wi de, sere 

А А 

wi 

.. 

jx 

_ -АЛ 

gewde wi 

biqetine. 

Mir Zeydin 

Xwe berde 

got: 

nava 

Q.eret'ajdin, 

e'şira giran, 

xan u 

xerc 

mane te 

u xeFeca 

xirabene, 

isal 

h'evt sala ji xwera bine u bicxvine". 

Q.eret'ajdin go: Mir zêydin bira, ezê Meme têkime 

odeke, u tişteke ez ser Meme nebxne, 

U ezê berê xwe bidime nava e'şira rengine". 

Mir Zeydin Memê xiste odê û li xulama t'ev kir 

t emxne, 

Go: Eraaneta Meme birayê Q.eret'ajdine, 

Bere Q.eret'ajdin k'ete nava e'şire, bila dilê wi ji 

min nemine". 

Dibe, Bek'o disa hate Cizira Bota, mala mir Zeydine, 

Çu di ber oda Memeda, ç'e'vê xwe di p'aceda dii'şine, 

Ко va stiya Zin û Memê di odeda runiştine, 

Bi hevra dik'enin, 

, 

Век о vedxgere ba 

dest stuye 

АЛЛ 

mxr Zeydine, 

hevra dibin u bi hevFa 

, ,Л, л А 

к ef u şayine, 

' 

Dibe: MMire min, namus geleki xidare, tu were ç'e've 

xwe herdua bibine", 

Mir Zeydin u Bek'o diçin, ' herdua bi ç'e've xwe 

Mir Zeydin dibêje: Geli xulama, rabin bi deste 

1 а "... л . J л 

bxgrxn, wx bx bxne singdane xxne". 

dibine. 

Meme 

86

Xulam u xizmetk'ara rahişte ç'epilê Memê û birine 

ser deve singdane û wi bi binê singdane dixine. 

»/r A.A А Л,Л,Л. А, Л А-* 

Meme bu zarxn u bu к alxn, u bu qxrxne, 

Xeberdane diya xwe u babe xwe di bira xwe tine. 

Bek'o li mir Zeydin kire t'emine, 

Go: Eze ji.Cizire herim, bira Qeret'ajdin min nebine, 

Bes, ко zilam herin Memê derine, 

Meme e rih' di cane wida bimine, 

Mereki merxase, e h'eyfa xwe bi deste xwe hiline, 

Bxla stxya Zxn here wi derxne. 

Ко stiya Zin heFe wi 

E kezeba wi bxşewite, 

E axa qebrê bi ç'e'vê 

derine, 

ê goşte wi bih'eline, 

xwe bibine", 

Go, stiya Zin çu suka Cizirê, çu ser devê dik'aneke 

Bala xwe da, xorteki feqiri , cil qetiyayi, li deve 

dere dik'anê sekiniye, 

sekini, 

Zera ji berika xwe dertine, 

Dik'ançi dibeje eve feqir: Lao, ev zere ha jx boy 

A Çiyei Çî heye u çi t'inxne?" 

E feqxr dibêie dik'ançi, 

Dibe: Ev zere hana ji mira hur bike, t'emam bike 

mecidine, quruş û cerxine, 

Qeret'ö.jdin li bin konê me runiştine, 

Eze van p'ere hur bibim qamçûFa paz, we heqe 

Л 

Stxya 

A J 

U li 

л 

Zxn ji 

' 

xeberdane 

_ 

xwera 

д, Л 

wi 

disekxne, 

Л л 

dn şine. 

xwe ji 

' 

me bistine". 

Xorte feqir zere xwe hur dike, p'ere xwe hiltine, 

Jx dxk ane dur bu, stiya Zin le kxr qirine, 

Go: Xorto, bisekine eze tişteki li te bikim t'emine". 

Xort sekini, stiya Zin mek't'ube dinivisine, 

Di mek't'ûbêda dibêje: Qeret'ajdin dev ji qamçure 

berde, were û bilezxne, 

Meme xistine bine singdane, 

Zu xwe bi Merrte Ala bigihine". 

Mek't'ûbê dide destê vî lawikî, dibê: Ez k'etime 

bexte te u rebbe jorxne, 

Ve mek't'ûbê bide destê Qeret'ajdine". 

Ev xortê hanê dibêje: Keç'ike, çiqas xuna te li 

ber ç'e'vê min şerine, 

Ramusanekê bide min, eze heqê mek't'ube ji te bistxne, 

Stiya Zin mek't'ûbê vedike, li sere disa dinivisine, 

Li Qeret'ajdin dike t'emine, 

Dibê: Gava ti hati, vi lawki bi xwera bxne, 

т. Ал^Л Л А.. ,A Л... лхА 

Lx nxve re sere wi ji gewde wi bxqetxne, 

6-4 175 87

Mi sozek pêra da, ко ew bi saxi bigihije vir, 

ê li ber ç'e'vê te Famûsaneke ji ruye min bistine, 

E xiret u namûsa Meme Ala ji diniaye hiline". 

Mek't'ûbê dide deste xort, dibê: Here, were u 

Famusanekê heqe xwe bistine". 

Lawik k'efa wi te u çiqa dilezine, 

Xwe bin kone k'eya digibine, 

Mek't'ûbê dide destê Qeret'ajdine, 

Qeret'ajdin mek't'ube dixwine, 

Zu li hespe xwe suar dibe, dev ji p'era berdide, 

Haya wi ji tiştekx namine. 

Qeret'ajdin dibê: Xorto, tê bi mira beyi, de bilezine". 

Lawik k'êfa wi tê, dik'eve p'eşiye, u herdu dilezine, 

Ji kon dur dibin, di newaleke k'urda Q.eret'ajdxn 

А .... А 

wx dxsekxnxne, 

Şur ji kalan dik'şine, 

Li sere lawik dide, sere wi ji gewde wi dxqetine. 

Li hespe xwe dajo, dixarine, 

Linge hespê wi kevxr dik'eve, çoke hespe wi şkestine, 

Qeret'ajdin qulibi, şûr dani ser mila u dilezine, 

Zû xwe bi Cizira Bota digihine, 

г- V* г,л Л А ,. , Л А А , | АА 

Stxya Zxn lx ser deve re h hevxya wi, ç e vnerxne. 

Herduka li sere 

i iA /-/А , л , 

Stxya Zxn le kxr 

bajer 

A~A 

qxrxne, 

hev dine, 

Go: ,,0.eret'ajdine mini del u dino, 

De zû şûr li kalan bik'şino, 

Те digot, ez mêreki merxasim, here Meme Alan-p'aşa 

ji bine singdane derino". 

Stiya Zin dibê: Q.eret'ajdinê mini gerden zere, 

Şure birqi ji kalan derxe dere, 

Те digo, ez mereki mêrxasim, here Meme Alan-p'aşa 

ji bine singdane derxe dere". 

Qeret'ajdin li xwe da. u giriya, lez kir u lezandiye, 

Xwe bi diwana mir Zeydin gihandiye, 

Bek'o gotina xwe got u xwe veş'artiye. 

Qeret'ajdin go: Mir Zeydin, Memê Ala ji bine 

singdanê derxe dere, 

Ege ti dernexi dere, eze vega bxkim, bajare 

л /i- 

Mir 

г-, л ,a 

Zeydin 

Clzira Bota 

. . А а 

txrsxya, gazi xua 

mer di her 

,* 

xwe stxya 

xwineda here'V 

А . . А 

Zxn kxrxye, 

Ji xua xwera sond xar bi Meh'emed- p'exembere, 

HeFe Memê ji bine singdane ji xwera derxe dere, 

Bi şirihata xude u p'exembere". 

K'efa stiya Zin hatiye, 

Qerwaşê xwe t'ev civandiye, 

Çu li ser deve singdanê sekiniye, 

88

Stiya Zin kevirek ji e'rdê hilani, berda bini, 

Gava kevir li binê singdanê k'et, Memê ji xewa, 

ji derda, ji kula hilçini. 

Stiya Zxn go: Memê, dora singdanê t'emam 

Л Л ,. Л 

merge u fireze, 

Qerwaş li dora singdane bune Feze, 

Mi ç'e've xwe kil kiriye ji tera, mi ji e'niya xwe 

berdaye gulik u rişi, zêF û t'erwêze, 

Eze bi deste te bigrim bivime diwana mir Zeydin, 

eze te ji xweFa biguheze". 

Meme dibe: Ya stiya Zin, h'ebsa bave te h'ebseke 

p'ir mezine, 

Hewara mine xude, t'op le bik'eve ji bine, 

Kevir li ser kevireki nesekine, 

Kesi nediye, kuFe xundk'ara têk'eve h'ebs u singdana, 

Berdana wan bi destê jine". 

Stîya ZÎn dibê: Ya Memê Alano, 

Ezê ji tera berdim şerit u k'indire, 

Tu li nava xwe girêde bi t'erbiyet u bi t'ekbire, 

Eze te ji binê singdane derxim, bivime diwana mire". 

Stiya Zinserê k'indire jera berda bini. 

Meme li nava xwe girêda, 

Stiya Zin u qerwasa bi seritê girt û t'eqil leda, 

-. J л 

Meme 

,. 

lx 

л л1. А л 

nxve bxre 

V ..А 

lxpxti, 

^ & м 

Herdu movike pişta Meme ji k'indire ji ber hev filiti, 

Meme derxistine ser deve singdane, du ç'ipik 

xûna reş ji herdu firnike Meme niqiti, 

Rih'e şerxn li ber ç'e'vê stiya Zin wefiti. 

_.A l_b , . л_А ' _ ,A , А л 

Stxya Zxn kxre qxrxn, go: Gelx xudanx xera, 

Un Fahêjine tevra û bêra, 

Un Memê Ala bibine mezelê şera u mera". 

Xuyi xer li hev civandin u Meme li mezele şera 

û mêra veşartin, 

Stiya Zin li serê xwe da u giriya u dibeje: 

Ya Memê Alan-p'aşano, 

T, .. л ... .. T -А А 

Kuştxn u gxrtxn jx xwe riya merano, 

Ez ber te nak'evim, ez ber wê yeke dik'evim, 

ко t'ext u t'acê bavê te bexuyi li bajare 

Muxurzeminê li ser bextê mi seWiye, bêxuyi mano". 

Bi xebera wê t'alîyêFa, li ser t'irba Memê rxh'ê 

wê hate standin, 

Rih' ji canê we hate berdano. 

Bek'o hate ba mir Zeydîn, go: Mire min, xua 

te har bûye, din buye, 

Ji ser t'irba Memê naye male". л 

MÎr Zeydîn û Bek'o çûn li ser t'irba Memê sekinin, 

89

~ . л , ,-,* .Л- . А 

Bala xwe dane, ко vaye, stiya Zin jx mxrxye, 

T'irba wê jî li taruşta t'irba Memê k'olano". 

Bek'o roja dine hatj t'irba wan vekir, wa.n kire 

t'irbeke, 

Deste wan ser stuye wan dani u hat gote mir Zeydin, 

Go: Mire min, mi işev çi xewneke e'ceb diye". 

Mir Zeydin go: Те çi dîye?" 

Go: Mi diye, stîya ZÎn û Memê di t'irbekêda deste 

xwe di stuye hev û dinêra biriye". 

Mir Zeydin je bawar nekiriye, 

Gazi Q.eret'ajdin kiriye, 

Bek'o, mir Zêydin u Q,eret'ajdin bi ser t'irba wanva 

dimeşiyan. 

Bek'o dere t'irbe vekir, bi e'mre xude, tie'ala reze 

А 

Stiya 

Л 

Zxn 

А 

rabu sekinx 

A 

ji 

kevir 

«^ 

piya, 

di nava hei*duka diye, 

Go: ,,Ya mir Zeydin, birayê rninx dewletê, 

Li pişta te heye şure xirete, 

Ez u te eme bikin şirih'etê, 

Li ba Febbe jori h'eta roja qxyamete". 

Mir Zeydin şûr ji kalan 

Li sere Bek'o dide, sere 

dik'şine, 

Bek'o ji gewdê wî difiri'ne, 

IŞur Fe'mi xwexwe dide, 

Dibe: Tu ji xwina Bek'o bi ç'e've xwe bxbine". 

Rih' di cane stiya Zinda namxne, 

Xwina Bek'o bi ç'e've xwe nabine. 

Xwina Bek'o ji şur niqto-nxqto diniqitine, 

Dik'eve nava t'irbe, şin te dibe kelemeke mezin 

u dinxya t'ev bi ç'e've xwe dibine, 

Çiroka min çu deştê, 

De u bave hazira û guhdara çun bihişte. 

3. Mem û Zxn (şaxa 3) 

Gelx xelqê diniyan u e'lame, 

Hune dina xo bxdine, çi h'ikyate hatx sere 

iA 

Gelx aliye lx civata, 

Zxne u Meme, 

Hunê bala xo bidine, çi h'ikyate bi sere 

о А 

Zine u Memeda hate. 

Dibe, rojeke şahê e'rfxta, ко dxwan girtine, 

Wulu bu gotin, gale-gal u mijulxne, 

90

Go: Gelx e'rfita, lao, k'x ji we du serîya, 

weke hev û dinê li ser balgrvekx dxtine?" 

E'rfîtek li rixve dxwanê çok vedayxne, 

Go: Bele, mirê min, du seriya weke hev û 

dinê min dxtine'^ 

Şahê e'rfxta dibêje: Ya e'rfxt, tê dibêjx, p'ir Adibêjî, 

Xebere xo li dîwanê mxr u h 'akima tu dibêji, 

Eze bx herse qesemê navê xudê kim, 

Erke ev xebera te ne bi serê xo be, 

Те rojeke, sere xo ji nava herdu pxlê xo hilqetxnî". 

E'rfît dibêje: Bele, mxrê min, 

Erke ev xebeVa min ne bi sere xo be, 

Sere min u malê min t'emame wînekê miçxlae b e, 

Gazx sat orçiye xo ke, 

Bila sat'orekê li serê min xe, 

Sere min ji nava pxlê min ко vebe, 

Serx yeke, eze bikim bi qurbana Meme Ala 

Dibê, ew stiya Zxne, 

u stxya ZÎne", 

Kewoka nu ferxine, 

Xuye t'ac, e'mbare zerine, 

Xuka mxr Zeydxne, 

Domama Qeret'ajdme, 

Welat u memlek'ete weneke li Cizira Bota dimxne. 

Ew Meme Alane, 

Kure Alayi-begene, 

Bave wîna qumandare h'eyşte bajarane, 

Welat u memlek'etê wxna li bajarê Yemene dimxne. 

Алдл ЛАЛЛ _A л , , , , 

Evare xneye, qewraş u ceriye Zxne temam bela 

bune, bes maye li balê Gule*yiŞan. zinê dibê: Gule'xş 

lao, ji zuva em ne çune mala met'ka min, me k'ef nekirxye 

ji xora. Iro qewraş, cêrx t'emame wînakê bela 

bune, çune malê, ez te bi t'ene mane, em herin mala 

met'ka min, qasekê ji xora k'êf bikin". Gule'xş dibêje: 

Ya xatûna min, te k'engê gotîye, ко min xebera- te şikandrye, 

rabe k'arê xo bike, em herin mala met'ka te", 

Zxnê radibe ser xo, destek cilê adamaxlx xo dike, , 

ç'e'vê xo bi kilê sibh'ant kil dide, Gule'yîş jx finer u 

fanosa hazir dike, têne derç'ika deve derx, ко herin 

mala met'ka Zinê. Bi t'ifîqa xudê, du h'eb e'rfîtê cina 

morîka xewê davêjine guhê Zinê, bi mile weneke digrin 

txnine bajarê Yemene, li deve dere oda Memo datxnxn. 

Gavê ко Zxnê ji xewa şirin şîyar dibe, h'ekmetekî 

ji navê xudê, aava bala xo dide ode, dirêne du 

h'eb lambê zxv li vi alî odê daliqandxne, dudo ê zer li 

91

wx alx odê daliqandîne, t'extekî lal û dur di nivê odêda 

cx danrye, şêxzadek li ser razaye, şowq û şemala 

wina, herçar lamba betal kirrye. Dibê, Zxnê ne bi dxlekî, 

bi h'ezar dilî dik'evê, dike ко bik'eve, xo deriva 

digre. Gavê ко Memo jx xewa şirin şiyar dibe, bere wi 

dik'eve deve derx, direne ya h'ekmetek ji nave xudê 

ximşeke xizala, horiyeke cinetê, li deve derx sekiniye 

ji p'êye. Dile Memo ne bx dilekx, bi h'ezar dilx dik'eve 

wêna wê gavêye. Memo di dile xoda ji xora mitale dike, 

dibê: Ya rebbî, tiştê wa jî heye li dinryaye? Ez ne 

zarokekim, ко xelq qxze xo bixemlxne, ji merivra bi- 

şeyne. Dibe,feyda nake, eze dengeki lê bikime gazx, 

çika çi k'ese ev". 

Memo dibe: Zeriye, dile mine p'ir bi k'xne, 

Eze ne zarokekim, diya te u bave te te ji 

Eze bi hersê 

mxra dixemline 

qesemê nave xudê 

u 

kxm, 

dişeyne, 

Erke tu hilnayni, tê e'cebe giran bi ç'e'vê 

sere xo bxvxnx". 

Zxnê ji xora mitala dike, dibê: Ez ZÎnê bxm, xuka 

mxre Bota bim, xelk ji mira wa bêje, ez cjima êdî li 

dxnîyaye biminim?" 

Zinê dibe: Ya şexzade, tê dibêji, xu dibêjx, 

Те van xebere hanê ji sere xo û h'evtê 

bave xo dibeji, 

Eze bi herse qeseme nave xude kim, erke ji 

ser wi t'extx hiltini, hilîne, erke hilnayxnî, 

te sere xo bi cindi u mifirdiyê Bota ji nava 

herdu pxle xo bavej*". 

Memê dibe: Ya h'ermet, tu dibêji, ode oda mine, 

ez ji dibejim, ode ya mine, tu hatx ba min. Were, ser 

t'ext li ba min runi, tu gazi qewraş u ceriye xo bike, 

eze jî xulame xo bikim. K'î ji те, ко cihaba wxnekê da, 

ode oda wîye, raste, evê dinê hatîye balê". Zxnê qayîl 

dibe, dibê: Tu baş dibêjî". Radibe diçe li ser t'extê 

lal û dur, lx k'eleka Memo rudinê, dibê:K'x ji me e'wol 

gazi ke?!" Memo dxbe: Jxn ко hene, darê şkestxne, bi- 

la e'wol dora te be, tu gazx qewraş u ceriye xo bike". 

92 

Zine dîbe: Muh'uba dile min, jeira dxbejin 

л л л Gule'yîşe, 

Те ji xatuna xora finer u fanosa daxe h'ewşe,

Те ji xora birêne li k'êf û li sohbet û Fewşê". 

Dibê, ew kor bibe, Gule'yiŞ. çawa ко dûre, 

neda cahaba stîya Zine, 

Dor hêja nû hate ser Memê Alane. 

Memo go: Ya h'ermet, qewraşa te cahaba te da?" 

ZÎnê go: Na!" Memo go: Inca dora mine?" ZÎnê dibê: 

Erê, dora teye!" 

Memo dibe: Xulame bave mino, jera dibêjxn 

Serekê pensed xulami di dile mire xoda 

ku Bongxne, 

, А л ,. л А 

е zxz u р xr şerxne, 

~л л .. Ал . ., , ,А ,, 

Те qaweke jx mxre xora bxk elxne". 

Dibe, Bengxn ku heye, xulameki p'ir serbeste, 

Qawê dik'eline, datine ser deste, 

Lx deve dere diwanê dest danxbû li ser deste, 

Izna diwane ji mire xo dixwaste, 

Memo dxbe: Bengin lao, dilê min p'xr bi k'ine, 

Mevane mire teyi e'ziz di odêda Funiştine". 

Memo dibe: Ya h'ermet, inca ode oda mine, yan 

у a teye?" Zinê dibê: Na! Xulamê te caba te da, ode 

oda teye. Ez hatime ba te". Memo dibe: Ya h'ermet, 

qe xude tia'la ji me layiqi hev u dine ditye, ко me iro 

gihiştandiye hev u dine. Emê işev ji xora li ba hev u 

dinê bin, weka xua u bira, bi dileki safx h'eyani sere 

sibê. Serê sibê, ко em rabin, gazi mellek' u feqiya 

bikin, me'reke h'eriifi bavêjin ser min u tej ez jx tera 

u tu ji mxra". 

Ji xora usa mijûl dibin h'eyani derengê şeve. Gustile 

xo bi hev u dinê diguheFin. Xewa wan te, ко we 

i А л л -. А ,,,л А ,, ,А А А ,^, л 

rabxn razen, şure Meme qet le raseri t exte wryx lal u 

dur daliqandiye. Memo dibê: Ya h'ermet, vi şûre hanêi 

qet'lê emê daynin navbera xo u te, herke tiştek xşev 

bi h'erami dilê mida bisêwire, ev şure hane min qet'il 

bike, herke tiştek di dilê teda bisêwire, ev şure hane 

te qet'il bike. Herke dilê rnin û teda t'ev ne sewire, 

sibê emê Fabin me'reke h'enifi bavejin ser xo u 

te, ez ji teFa tu ji mira. л л л 

Dibê, Memê и Zinê serê xo datinin u radizen. 

E'rfitê cina li ser wan dibine di bengi. Nivi dibejin: 

zînê delale", nîvt dibêjin: Memo delale'^ Hinekî ix^ryar 

di nava wanakada hene, divêjin: Ya geli e'rffla, ZÎnê 

delal be, ji mera çlye? Memo delal be, ji mera çiye? 

Herdu layîqî hev û__dinêne, ко xudê tia'la jî wana layîqi 

hev û dinê dxtîye. Rabin, em bx milê Zine bigrin, bivin 

93

Cizira Bota, careke dinê li ber t'exte wenakê daynin". 

E'rfitê cina t'emamx wana dxbêjin: Raste, xebera teye". 

Du e'rfxtê cina. radibin, milê Zinê dxgrxn, careke dxnê 

dibine Cxzira Bota, li ser t'extê wêna datinxn. 

Tarxbara sere sibe, ко Memo ji xew şiyar dxbe, 

destê xo li ser t'ext dxpalxne, k'esek lx dora wina t'une. 

Dibêje: Ya Febbi, te çi ani serê min? Ev xewn bu? Ne 

xewne! Ev cin bû? Ne cine! Gustila wê vaye, di pêç*fya 

midaye, ne şuxulê derewaye". Memo Fadibe ser xo, 

serqot û p'êxas, te'na derpe u kiras, nava odêda se- 

A 7 , л i* j л . . . A ,A .л A-* . А 

rxyek dxçe vx alx ode, yek dxçe wx alx ode, qxrxneke wx, . 

yek li e'rde, yek li e'zman. El-eman, sed eman, jx derde 

muh'beta dilan ç'e've wi sor bûn, xwin rijiyane, ç'engek 

xweli bx zeFeki bi destê wxnakê nak'eve, ко Ii sere xo 

ke. Gazi dike, dxbê:. 

Xulame bave mxno, jera dibejin ku Bengine, 

Serekê pensid xulami dilê mire xoda e'ziz u 

t . л А ,, 

pxr şerxne". 

Dibê, gava ко Memê usa dibêje, Bengin lx balê 

hazir dxbe, dibe: Ya mire min, çi bCtye? Tu jx mira 

bêje". Memo dxbê: Ya Bengxn lao, ewa şevê dinê ко 

lx ba min bu, k'a, 90 k'ederê, ji mxra beje?" 

Bengxn dibeje: Ya mire mxnx e'zxz, şevê dinê ez 

derbazi oda te nebume, min t'u k'eseki li ba te nedxtye, 

ez çx zanim ji cinaye, jx p'eriyaye, çi xo li ber ç'eVê 

te xistiye, ezê herim jx k'uFê bxnim?" Memo dibê: Ez 

nxzanim, tu xulame mini, tiyi t'im devê derx, cin be, 

p'erx be, çx ко hebe dx derida, di ber teda çûye. Diçi, 

tini, heFe bine, erke tu neçû, neyni, tê e'cêbê gxran bi 

ç'e've xo bivxnx!" Bengxn di dilê xoda dxbêye, erke ez 

dereweke nekim, xo ji lepê wineke xilas nakim, bxna 

wîna ze'f teng bûye, wê serê min jêke. Bengîn dibêje:MYa 

mire min, tu xzna min bxde, ez herim nava bajar, cin 

be, p'eri be, xşev jx bajar dernek'etrye, eze ji tera binxm 

u bêm". Memo dibêje: Here, 

dan, wênakê bivine u bine". 

niv seh'et ji tera molet 

Bengin derte devê deri, ji xora mitale dike, dibe: 

Ya rebbi, ev bu deh-panzdeh sala nava mala vanada 

di şuxulim, Fojekê k'esekx neheqiyekê li min nekir, 

mi' a'şe min kem nekir. Ez ji vederê bidime Fe, heFime 

male, bave Memo we bxxeyide, wê bêje, çi xulamekx 

şirh'eram bu, erke diçû, bila biçûa, bas, bila bihata, 

xatir ji min bixasta, hêja biçûa. Gerek ez herime ba 

bave Memo, h'al u mesele jera bêjim li ser Memo, о 

94

ji wêderê eze xatir jê bixazim û bi riya xoda herxme 

mal. Bengin qesta oda Alan-begê dike û diçe. Diçe 

devê derîn, Alan-begê jî tarîbara serê sibêye hêja 

k'urke xo avitiye ser milê xo, e'mrê winekê h'eyştê 

sal, rahiştxye misinê xoyi destlimêjê, ku heFe deslimêjê 

xoyx serê sibê bike. Gavê Bengxn wina dibine, silav le 

dike, Alan-bege silava wineke digre, dibê: MHa Bengin 

lao, xude xêr ke, çi h'ewalê teye, ve ser siba hanê te 

qesta min kirTye u hatî ba min? Heneka neheqîyê te 

kiriye, yan mi'aşê te kêm bûye, ku tê vê taribara serê 

sibê hati ba min?" Bengxn dibêje: Na, h'etarix4 tu ji mira 

sax bi li diniyaye, bi saya xudê u sere te k'esek 

nikare ne mi a'şê min kem ke, ne k'esek neheqi li min 

bike, hatime h'al u h'ewale Memo ji tera bejim. Bengxn 

dibê, Ez nizanim, ji cinaye, ji p'eriyaye, xo li ber 

ç'e'vê Memo xistine, Memo ji miFa dibêje, tu diçx, tinî, 

heFe bxne, erke tu neçi, neyni, eze şureki li stuyê te 

xim, sere te bifirinim. Ez Febene xudê, eze herxm, jx 

kYiêdere jera binim. Ez hxvi dikim, ко ti xzna mi bidx, 

ez hefme 

ewê ко 

mala xo". Alan-begê 

panzdeh sala nav 

dibêje: Na! 

mala merivda 

Bengin lao, 

bi şirh'elali 

bişuxule, ewineke ji kure meriv ji çetire. Ez t'erka Memo 

bidim, t'erka te nadim, em herin ba Memo, eze Memo 

aşt bikim". Alan-bege misine xo datine male, k'urk 

u e'bayê xo daveje ser mile xo, dide peşiya Bengin, 

Bengin dide pey. Digijine devê dere oda Memo, gava 

li deri didin, Memo deri ji wanra vedike. 

Gava Alan-begê ç'e'v bi Memo dik'eve, serqot u 

p'êxas, te'na derpê u k'iras ser, yek vi ali odê diçe u 

tê.yek li wx alî odê dice û tê, qirineki wi yek li e'rde yek 

li e'zman. Ç'e'vê wînekê sor bûne, xûyn rijiyane. El-eman, 

ji derdê muh'beta dilan derd u kulê Memo çiqas ze'fin, 

yê Alayi-begê, bavê wîneke, h'ez'ar cari di e Ме 

ню ze'ftir dibin, h'iş û aqil li serê wina namine, ji Memora 

dibeje, dibe: 

Muh'uba dilê mino, Memê di Alane, 

Bavê te qumandarê sed û h'eyştê bajarane, 

Ezê ji kuFê xoFa binim qize miran u h'akimane, 

Memo lao, yekê hatîye serê te, hatiye serê 

Nee'let lê bîne, kû şêyt'ane". 

me h'emiyane, 

Memo dibê: Bavo, t'i gustxlê şêyt'an hene, ku meriv 

buguhêrin?" Alan-begê dibê: Na, lao". Memo dibê: 

Bavo, erke bawar nakî, were gustila wênakê bi şanê 

95

e'rfita bi ç'e'vê serê xo bxvine". Alayi-begê dike-nake, 

nxkare Memo qayîl bxke, dibêje ji xulam и xizmetk'ara- 

Fan, dibê:ItLao, yek ji we heFe, gazi met'ka Memo bike, 

bê, h'al û h'ewalê Memo bi vi awiye. Bila bê, erke ku 

ew Memo aşt neke, k'esek jx me nxkare wi qayil bike. 

Xulamek dxçe, gazx met'ka Memo dike. 

Gava met'ka Memo se dxke h'al û h'ewalê Memo, 

radibe, lez dike, qesta oda Memo dike u tê. Gava ku 

li deri dixe, deri jêra vedike Memo. Gava met'ka Memo 

ç'e'v Memo dxk'eve, h'xş u aqil li serê wêna namine. 

Met'ka Memo dibêje: 

Memo lao, dilê mxnê p'xr bi k'xne, 

Ezê nizanim, ew çx qalt'axe ji wan qalt'axa, 

li ber ç'e've Memê min xxstine". 

Memo dibeje: Met'ikê, er we nabi, qet nabi, 

Eze ewqa li çar qurme diniyaye, li welat u 

şahirstana geriyame, qalt'ax ii te qalt'axtir 

ji p'eyda nabi". 

Met'ka Memo ji bi dileki kuli, k'esiri Fadibe, berê 

xo dide diçe male. E'lam didine bave Memo, jera dibe- 

jirij ku met'ka winake ji winake qayil nekir. Alayi-bege 

dişêyine ba Memo. Dibê: Memo lao, panzde roja xzin 

bide min, çiqa walat u bajare bin e'mre mida heye, eze 

k'axaz Feş u heşin bikim, bişinim. Remildar reme xo 

bavejin, melle qurane xo binerin, erke ко kesek salix- 

dana Cizira Bota bide min, bi malê dxniyae be, bi şeF 

be, bi çi ко li h'ale hebe, ezê ji kure xora binim ". 

Memo dibeje: ,,Ya bave mini e'ziz, panzde Fo ez nika- 

rim moledan bidime te, erke heya panzde Foja ez biminim, 

ji k'erba be ji, eze bibe'cim. H'evt ro ez karim 

moledan bidime te". 

xo 

Alayi-bege 

davêje, 

k'axaz Feş u heşin dike, remildar reme 

H'evt roje Alayi-bege diqede, t'u cihab nastine. 

Memo dişêyine ba bavê xo, dibê: Ya bavo, h'evt Fo 

moledan dabu te, ко ji cihabeke xere ji mira binx. Eva 

Hevt roje te qedîya, te t'i cihab ji mira neda. Ez hivi 

dikim, k'a ji mira bêji, k'a ti salixdane Cizira Bota hilaniye 

yani na?" Alayi-begê divê: Ya Memo lao, ev 

bû h'evt Fojê min, çiqas walat û şiharistane bin e'mro 

mida hebun, mi kaxaz reş u hêşin kiriye şandye, Femildara 

remle xo avitine, melle li k'it'êbe xo nihertine, k'eseki 

ко salixdanê Cizira Bota bida, t'ino". Memo dibêje: 

л Л А . л А А- 

мУа bavo, ez hxvi dikxm, ко ti xncar dile xo negri, xzna 

mi bidi, ко ez herim bi riya xoda". Bave Memo dibeje: 

96

Ya kurê* min, here, ко ti ya bavê xo bikî, ti пасх. Erke ко 

tu bi ya xo dikx, tu bi k'êfa xox". Memo dibêje:"Ç'are na- 

be, erke ко e neçim ji, eze bibe'cim ji k'erba. Wekx 

ne, çêtire ко ez herim". Mem'o gazx dike, dibê: 

usa 

"Xulame bave mino, ко jera dibêjxn Bengxne, 

Serekê pensid xulamî, dilê mîrê xoda e'zxz 

Л ,. - Ал 

u p xr şerxne, 

Tu rabe hespê mîre xo ji tewlê bik'şxne". 

Dibê, gava Memo usa dibêje, Bengxn ко heye, 

xulamekî p'ir serbeste, lez dike, dilezîne, 

Hespê Memo ji tewlê dxk'şxne, 

Zxnê bimbarek li ser pişta wîna datîne, 

Ber, bertenga wîna bi h'evt tenga dişidîne, 

Gemeke ji deve wina dixîne. 

Dibê, gava ко hespê Memo derxistin di 

Duri ji van dera, 

h'ewşeda, 

qîfin, şxn û girîn hêja k'ete 

çerd u p'erde Alayi di begeda. 

Memo dibe: Bengm lao, dilê min p'ir bi k'îne, 

Tuye suwarê bi mira, emê t'er li dpra çerd u 

p'erde Alayi-bege bigerin, 

Bi ç'e've sere xo bivxnin, 

Çun bi deste meye, hatin bi destê reb-il-e'lemine, 

Bila kula çerd û p'erdê Alayî-begê di dxlê 

minda kul nemine". 

Memo ji xora dibêje: Gulê ezim, fih'an tuyi, Leyle 

tuyi, Mecnun ezim, ZÎne tuyx, hêsxr, p'orkur Memo. ezim". 

Dibê, Memo û Bengxn çawa kodifitilin ji dora çeixl u p'erdê 

Alayî-bege, tên, ко herin bi riya xoda, dîya Memo ji 

çuye ber avê, e'lam didinê, ко h'al û h'ewalê Memo eve. 

Gava ew tê mal, ç'e'v bi Memo dik'eve, dile weneke deşe. 

Bavê Memo dxbêje: 

Memo lao, dHe minê p'iF bi k'ine, 

-^, Л *-Л Л .Л . . А , А 

P'or u ruye de-babe te spxne, 

Erke fu me herdu extiyara li vedere bxheli, 

heri, ji xro pêştir eme bxmrxn, t'ext u tace 

Yemenê we bxmine bexudine. 

Erke ku 

heri, 

tu me 

xudê 

herdu 

bike, 

extiyara li vedere ^bxheli 

nebe miradê te u qize 

hakimê di Botxne". 

Diya Memo dibêje: Memo lao, h'eyfa mxn nayê li 

te h'eyfê, ко tê me herdu kala li vedere dihelx u diçx, 

ji iro pêştir emê bimirin. Ev qesr u qunaxe haneke, we 

t'emam bi Xelkê biminin. Erke ко tu me biholi u heri, 

7-175 97

ela bikim, ко h'asil nebe miradê te û stiya Zxne. Bavê 

Memo dibêje: Ya rebbi, li min negri, derdê kezebê der- 

dekx zore, qewi disa ku ser deste. Memo lao, erge ко 

tu bi xebera me naki 

û stiyokê* di Botane". 

u diçi, xudê bike, nebe miradê te 

Bavê Memo gazi dike giregira, t'emam li ser 

qesrê dicevine. Dibêje: Geli, giregira, em çawa 

banê 

bikin, 

ко em bikarbin Memo bifitlinin?" T'emam qirar didin, ко 

h'ezar sûwari pêFa k'ar bike, her seh'etekê bila sed 

suwar bxzvire, heyani hinge, h'işê wx belki bê sere -wi, 

bifitile. Erke ко nefitile, t'ucara wina t'une", Stêrk ji 

ç'e'vê bave Memo u diya Memo tên, weka ava aşan 

u di kaniyan. Herdu ji li ser banê qesrê dibin Fep û 

dik'evin. H'işê wanaka diçe, u durx ji van dera, ji herdu 

ç'e'va kor dibxn. 

Memo ко ji bajar der te, bi wx u Benginra h'ezar 

sûwar k'ar dibin. Her seh'etekê sed sûwar dizvire.Deh 

seh'ete wineke diqede, her h'ezar suware pêra dizvirin. 

H'xşê -wi piç'ek tê sere wi,dxbe: Ya Bengxn lao, 

bi e'lamê min, ко gelek suwar bi mera hebun, lca t'emame 

wana çune k'uêdere?" Bengin dibêje: Ya mire 

min, raste, ко bi mera gelek suwar hebûn. Her se'h'etekê 

sed sûwar zxviriye çuye malê, deh seh'etê me 

qediya, ко em bx Feda ten. Her h'ezar- suware bi mera 

ко hatibun, her seh'ete sed suwar zivirine çune male 

xo". Memo dibêje: ,,Ya Bengxn lao, mala te jx heye, гагике 

te ji hene, tu ji bifitile, here male. Gunê xo û 

zaruke xo nexe stuye min". Bengin dibêje: Na , mxrê 

mxn, h eyanx tu sax bi lx dxniaye, tu mxre mxnx, ez xulame 

teme, ez ji te naqetim". 

Ji xora mxjul dibin, Memo û Bengin bi Feda dxçin, 

t А , , А , . ,. А л, АЛ ."a' л 

Seh'et dibe nêzxki didua, leqayi yeki ixtiyar dibin, dibên: 

Roja te bi xêr, apê kal". Apê kal dxbêje: Bi xêr 

û suamet, ser ç'e'va un hatine. На xorte qenc, ûn ji 

k'urva tên, bx k'urva diçin?" Memo dibêje: Ya apê kal, 

em merivnx t'êcirin, ji xora çend h'ev paz digerxn".Apê 

kal dibêje: Na, lao,un ne t'ecirxn, mexsedek dile weda 

heye, ко un diçin, bes ew mexseda we, ко diya te и 

bavê te nifxF kirxne, nxfirê wana qebilxne, mexseda vê 

naçe serx. Erke ко ûn ji ya xudê и аре xoyx kal bikxn, 

ûnê ji vêdere bifitilin, heFne male". Memo dxbeje: Ya 

apê kal, çe nabe. Erke ez bxgijme mexseda xo, negijimê, 

ç'are nabe, gereke ко ez Herxm. Erke ко e neçim, 

jx k'erba be jx, ezê bibe'cim". Apê kal dibeje: Erke 

ко ûn bi xebera min nekxn, un bi k'efa xone". Xatir ji 

apê kal dixazin Memo û Bengxn и bi rxya xo dik'evin, 

diçin. 

98

Çawa ко ew pişt didin apê kal û diçin, apê kal 

riya wana nêzxk dxke. Memo û Bengîn dibe êvar, li mêr 

gekê dibine mêvan. Hespê xo berdidxne mêrgê, xurcxnê 

xo tinine xarê, çay û qawe jx xora çê dikin, duxun, 

Memo dibêje: Bengin. lao, ev walatê xerxbxyêye, t' u 

axatx u xulami li vir t'une, gereke em bi nobet razên, 

ко jx bona x'elk derpekê li me nexe, yanx txşteki me ji 

xora nebe, ко nav û deng bx walatê meva neçe, nebêjin, 

ко çun bx mexsedeke, çun, bi reva Fazan, xelkê vx 

tiştê hane ani serê wan", Öengxn dibêje: Ya Memo, 

çawa tu zani, bila weke te be". Memo dibê: Bengxn 

lao, ez geleki e'ciz burae, bedêla evare ezê razeSmjWeyanx 

seh'eta donzdeh. Gavê nobeta te qedrya, deyn li mi 

ke, ezê rabim bisekxnim, inca tu ji xora razê". Memo 

serê xo dixe nava k'urk û e'bayê xo, ji xora radizê. 

Bengxn le nobete digre h'eya seh'et dxbe donzde şeve. 

Bengxn ji xora mxtala dike, dxbê: Ya rebbx, çawa ezê 

deyn ji Memo bikim, wê Memo. rabe nobetê li min bigre û 

ezê serê xo daynim, razêm. Evêna carekê çê nabe, -wel 

le, ez bimrim jx ji xewa, ez deyn lê nakim". Bengîn disekine 

b'eyanî serê sxbê, Memo jx xew şîyar nake. 

Tirêjê tavê didine ser dev u ruye Memo. Memo ji 

xew vedxcinxqe, Fadibe rudxnê, diFêne, ко tavê daye, 

ç'e'vê Bengin ji xewa venabin. Memo dxbêje: Ya Bengin 

lao, te çima deyn lx min nekirxye/ ко ez jx rabxm 

nobetê bxgrim, te hinekx jx xoFa Fazêy, va ç'eVê te jx 

xewa venabe. Vega emê bx Fek'evin, tê çawa biki?" 

Bengin dibêje: Ya mxrê min, ez hivx dikim, ко tu min 

e'fû bikx". Memo dibêje: Ev neqil te wa kir, neqileke 

dxnê ti tiştekî wa neki ! Bengin dibê: Baş, ко ti ev 

neqil min e'fû biki, neqileke dinê, bi soz, ez şuxulekx 

wa nakim". Memo dibê: Ко ev neqil be, min te e'fu 

kir. Rabe, çayekê ji mera çe ke, em buxun, u karê me 

bike, ко ji bona em bx Fê k'evin". 

Bengin Fadibe, çayê çê dike. Ew Memo te'ştê dixwin. 

Bengîn Fadibe, hespa tine, zîna wana datxne ser 

pişta wan, ber û bertenaa wana dişidine, gemiya wana 

li devê wana dixe, xurcxnê xo davêjne pxşt xo, linge 

xo dixxne zenguya, diqelibine ser pişta hespa, berê xo 

didine feleko û pişta xo didine oxirê, bi rê dik'evxn 

u diçin. 

Heya seh'et dibo donzde Foje, leqayx cotareki 

л л л 

dibin, roj bi xorî tê didin, dibên: Qewat be ji tera, ya 

cotarx!" Cotarî dibêje: Bi xêr û silamet, ser ç'eVaûn 

hatin, ya merivne xerxb". Memo dibeje: Eme pirsekê 

7-2 175 99

jx te bikin, ya cotarx". Cotari dibê:Bêje", Memo dibê: 

Xude dxh'ebinx, tu ji mera bêji, k'a ev cotê ji k'êderêye?" 

Cotarx dibêje: Ev cotê Cizira Botaye" Gavê ко 

cotarx usa dibêje, Memo geleki li ber xo dik'eve u k'eser 

dxk'şxne, dibê: Mala bavê min hawqasi ava be, çawa 

ко bavê mxn qumandare sed u h 'eyştê bajari bu, 

min h'evt roja molad daye, t'u salixdane Cxzxra Botanê 

hUneani. Ev bu, du Foje me qediya, va em gihiştine 

Cxzira Bota. Destê xo li ceva xo dixe, destê -wi t' ije 

zêF dxbin, baxşişa cotarx didê u dxbe: Em geleki jx te 

memnunxn, ко te ve mizgxna xweş da me". Xatir jicotari 

dixazin u dxçin. Careke dine disekinxn. Ew u Bengxn jx 

hevra dxbejin, dibe: 

der Cxzira Botaye, 

Malava, ere, cotarx jx mera go, ev 

bes, t'i rê û dirba remi me neda. Çika 

em herxn jera bêjxn, к 'a em bi k'urva herxn, belkî Fê u 

dirbekê nxşanx me bide?" Çawa ко ew dxfitHin, cotari 

dibêje, hebe-t'unebe evana li zêFe xo p'oşman bune, ко 

ben, bxgijine min, we sere min jekin u wê zêFe min jx 

min bistihin u herin. Cotari dev jx cotê xo berdide u 

diFeve, Memo gazi dikê, dibê: Ya cotari delal, were, 

em çend pirsa ji te bikin". 

zeFa daye min, un li zere 

Cotar dibeje: Na, 

xo p'oşman bune, 

we çend 

un dixazin, 

ко ben, bigijine min, un li min xin u zere xo ji min bis- 

tînin". Memo dibê'je: Were, ya cotarî deld:l, em ji te xe- 

ber nadin u em zere te ji ji te nastinin". Gava Memo usa 

dibêje, cotar difitile te ba wan, dibê: K'a bêjin, un çi 

dixazin!" Memo dxbê: Em hxvi dikin, ко em ne ji vi walatine, 

em merxvne Fewxngine, Tu çend re u dirba ji mera 

bêjî, k'a em k'urva herxn?" Cotar dxbêje: Ev dera hanê 

Birca Beleke, ev dera hanê Bane K'ilyaseye, ev dera 

han ji Baxçê Miraye". Gava usa dibêje cotari, Memo 

geleki k'êfa wx tê, xatir jx cotar dixazxn u bx riya xo 

diçin. Tene ser Birca Belek, dxrenin, ко yeke li ser 

bircê sekiniye, ne bixwi, ne vexwi, lx bejn u bala wênekê 

binhêri. Cawê xo qisar kxriye, Faxxstiye li ser h'ewuzê. 

Gave ко ç'e'v li Memo u Bengini dik'eve, dilê 

wênekê ne bx dHeki, bi h'ezar dilx dik'eve Memo. Gava 

ко Memo silav lê dixe, sHava Memo vedxgre u cawe 

xo dik'şine ser re. Memo ji xora mitale dike, dxvê: Şuxulê 

me xirav bu, Hewqa bi reva em hatin, k'eseki riya 

me negirt', eve bebave va Fe li me gir*t. Binaye, ко ji 

virwa şuxulê me naçe pêş". Ave je dixazin, av nade 

wana, dibêje: Gereke ко un sozeki bi mira bidin, ко 

ûn ji vêderê bifxtillne herne male u min ji xora bxvin". 

Memo ji xora mitale dike, dibê: Erke ко ez bêjxme, 

em te nabin, t'avil şuxulê me xirav dike". Memo 

dibê, ezê jêra bêjim bi soz, gava ко em fitilxn, ezê te 

ji xora bivim. Gava em heFine male, eze wenake ji lx 

100

Bengin таг bikim. Memo dibêje: Bi soz, gavê ко em 

bxfitilin, herhe malê, ezê te jx xora bivim", Memo av jê 

dxxaze. Av dxde wan. Ava xo dixwin, peya dibin li ser 

h'ewuzê, Memo dev û ruye xo dişû, dest limêja xo 

digre, bxna wxnakê piç'ek dertê. 

Çawa ко Zinê jx ba Memo fitxlîye hatîye, ewênelcê 

ji ji qewraş û cariyê xora gotiye, ko.xewneke bi vi 

awayi mi dîtiye, те gustilê xo bi hev û dxnê guhartiye. 

Çawa ко ew xeber dik'eve bira Gule*y*Ş> dxbê: Hebe-t'u 

nebe, ew zilamê, ко xatûna те di xewna xoda dîrye, eve". 

Memo jêra dibêje: 'K'a em k'urva herin, bi k'urva 

neçin?" Gule'yîş dibêje: Herne nava Baxçê Mîra h'eyanx 

êvarê. Gava suwar ji raw û nêç'îre bifxtxlin, bêne 

male, we bivxnin nava baxça, we bêne ba we, çi tiştê 

dilê weda heye, une ji hevra bêjin". 

Memo u Bengîn radibin diçirie nava bak'çe. Çayîra 

winake li cokeye, hespe xo berdidêne lx nava çayîrê u 

Л 

li bin sxya dara ji xora rudinen, 

S'eh'et dibe nêzikx çara,' bala xo didine, binê beriyê 

ko t'oz u dumane, t'elpek sûwar derk'etxn. Yek di 

pêşiya wandaye, tirkeke devê widaye, dûyê qelûna -winakê 

li ber p'erê e'zmana buye mij u e'wr u usa ji 

deste hev u dine direvinin, k'es nxzane, tirik li ba k'ijani 

diçe. Memo dibêje: Mala vina xirab nebe bi ser 

duyê qelûna vanakada, duyê qelûna wana çiqas ze'fe?A* 

Sûwar hin bi hxn nêzxkayi lx malê dikin. Gava digijine 

tira baxçe, gava ç'eV bi Memo u Bengin dik'evin, 

ko du h'ebê li nava baxçene, heryekê bxna têjkê h'akimeki, 

ne bxxwî, ne vexwî, li bejn û bala wana binhêri. 

Ed di pêşiya wan sûwarada, ko txrek dx deve wida bu, 

e-winekê Bek'oê bêdin bu, ji xulamê xora dibeje: Geli 

xulama, ûn herne malê, ezê bêm". Xulam dxçine malê. 

Bek'o lx ser re peya dibe, bx dezgina hespe ' xo 

digre û berbi wana diçe. Dxgxjxne hev û dinê, bx destê 

hev û dxnê digrin, silav li wan dike Bek'o, silava wina 

vedxgrin. Bek'o dibêje: Ya merivnê qenc, un çi k'esekin, 

ûn ji k'urva tên, bi k'urva diçxn?" Memo dibeje:' 

Ya apê delal, em merxvni t'êcirin, jx xoFa çend h'ev 

paz digeFin". Bek'o di dilê xoda dibêje, welle.şêla we 

ne ya t'êcirîêye, pa bila un t'êcir bin. Bek'o dibê: K'eremkxn, 

em herîe malê". Memo dibê: Na, apo, eme 

çend pxrsa jx te bikin". Heja Bek'p dxbê: Ser^ç'eVa, 

bêjin!" Memo dibê: Xudê dih'ebini, li vî bajarî meriv 

xo lx mala k'x bigre , heFe, başe?" Bek'o dibêje: Lao, 

ê min rast û rastin, erke ko ûn li çayê u qawe digerin, 

ûnê herne mala mxr Zeydin, erke ko un fisq u fasadiye 

digerin, werne mala mame xoyi Bek'ir, erke^ un li bext 

û mêranîyê dxgerin, heFne mala Qeret'ajdin". Memo 

7-3 175 101

dibêje: JjDÛri ji te fisq u fasadi, ew ne k'arê meraye, 

çay u qawa ji ji mêraFa ne tişteke. Ji mêrara başe bext 

G merani". Bek'o dibêje: Lao, erke ku tu usa dixazi, 

bisekne h'eta seh'eta репса, wê sûwarê mir ji bên, 

derbaz bin, T'ucar mir li der u dorê xo nanhêFe, t'im 

li peşiya xo dinhere, we bê derbaz be, here, we nabine. 

Seh'et bibe şeş, suwarê Q.eret'ajdxn, Ç'eko û 

E'rif, biraye winakê, gava bên, tira we wê bxvinin, 

h'etana nêyne ba we, t'ucar dx ser wera derbaz nabxn". 

Bek'o radibe, xatir ji wanaka dixaze, lx hespê xo 

sûwar dxbe, berê xo dide tê male. Memo u Bengin ji 

xora Fudinên. Seh'et dibe репсе evarê, suwarê mir jx 

ref u neçirê tên derbaz dibin, bi t'ifiqa xudê Memo u 

Bengin nabinin. Seh'et dibe şeş, suwarê Qeret'ajdin 

Ç'eko u E'rif biraye winakê, pêFa dizivirxn ji xêbê 

binê beriyê, ji raw u neçire. Gava digijxne txîra baxçe, 

berê wana dik'eve nava baicçe, dirênin, ku du zxlamê 

nava baxçene, ne bixwi, ne vexwi, li bejn u bala wana 

binheri. Peya dibin, dizgina hespê xo digrin, berbi 

hevdu diçin, Digijine hev u silave li Memo u wan dikin, 

Ya 

Memo 

xortê 

silava 

delal, 

wanake 

k'erem 

vedigre. Qeret'ajdin 

bikin, em herne male", 

dibeje: 

Memo 

dibêje: Na, sozeki gerekê tu mera bidi". Qeret'ajdîn 

dibêje: Beje!" Memo dibêje:Erke tu ко destê biratxyê 

bidi me, eme bene mala te, yani na, em nayen". Qere- 

t'ajdîh ji xoFa mitale dike, dibe, ferez van merivê hanekê 

gotin em t'êcirin, baş, şêla wana ne bina şela t'eciriyêye, 

Helbet ev ji h'akimê walatê xone. Erke ко ez 

destê biratiyê nedime wan, bifitline walate xo, -wê bêjin, 

ne'let be li h'akimê Bota, ji bona geze nanê xo, destê 

biratiye nedane me. Wellew, sere mi ji teda here, eze 

deste biratiye gere 

Destê biratiye 

bidime 

didine 

wan. 

hev u dine. Her репс suwar 

dibin, berê xo didine male. Gava digijine devê dêri, 

deret'ajdîn dike gazi, dibe: "Stiye, beje xulama, bira 

Fabin serê hespa bigrin". Gava ко Qeret'ajdin navê 

stiyê hildide, t'irpini ji nava Memo diçe, dibê, mi çi 

mala xo xirab kir, hebe-t'inebe, Zinê eve, mi destê 

biratiyê ji daye, ez ne karim bikujim, ne karim biFevinim. 

Dibe luba-lûba -wina, dibe: Ez k'etime t'aye". Civa iera 

datinin, wxnake dibin datinxn ser ciye wx, 

, , А . А . Л ,., . , ,A . " АЛ A J У J 

Se şeva u se Foja Qeret'ajdin ji ber serê winakê 

ranabe, naçe oda mir. Mir dibeje: Binaye, ко Qere- 

t'ajdîn hevalbenda ji xora çê dike, xo li me danayne 

idi, ко bê ba me". Bek'o dibêje: Na, mire min, tu şaşi, 

ew mevanê, ко mala Qeret'ajdine, erke ко mala te ba 

ji, ne sê şeva, sê roja, şeş şeva, şeş roja tuye lx ber 

serê winakê runey, ne ji muh'uba wi, ne jx dindara 

102

winake t'er nabi". Mir dxbeje: Bek'o çi firqa mêvanê 

me û ê Qenet'ajdxn heye. K'a em bişêynin, bila Qeret'ajdfn 

û bx mêvanê xova t'ev bêne odê", 

Xulameki dişêynin mala Qeret'ajdîn, ко bêje Qeret'ajdîn, 

ЬЦа ew bx mêvanê xova t'ev bêne odê. Xulam diçe 

mala Qeret'ajdin, dxbê: Apê Qeret'ajdin, mxr gotxye, bila 

ew bi mevanê xova t'ev bêne odê". Qeret'ajdxn dibêje: 

Tu heFe, ezê bêm". Xulam diçe. G.eret'ajdin radibe dibê: 

Memo, tu nexweşi, tu ji nava cxyê xo derneyê, ezê 

herime odê, k'a mir çi dxbêje û ezê bifitilim". Qeret'ajdiii 

radibe, k'urk u e'bayê xo davêje ser milê xo, qesta 

oda mxr dike û diçe. Qeret'ajdin gava digxje odê, derî 

vedike, dxçe nava odê, silav li wanaka dike, Bek'o u 

mir silava wx vedxgrin, jx xora dxk'evxne mijûlxya. bi ser 

Memo xeber dxdin, dibên, zilamê, weke Memo, dinxayê 

ne heye u ne çê dxbe. Qeret'ajdxn u Bek'o dxben: Gal 

i* л ... а . , * "а 

va ко bxk eve dxwana, ez mer dxbxnxm, ко quna wxna 

k'ursi bigre u jx berva ranebe. Mxr dibêje: Ya Bek'ö, 

Qeret'ajdxn, ji hxnga tê bira min û h'eyani vêga, ez t'u 

car k'esiva ranebûme u ne ji radibim". Qeret'ajdxn û 

Bek'o dibêjxn; Na, mirê min, herge vêga Memo beye 

diwanê, Titecbûr tê jx berva Fabi". Dxk'evine mxqate, mir 

dxbê: Herxn, bejine Memo, bila be, we vêga k'ivş bive", 

Xulamekx dxşêynin pey Memo. Xulam gava dxçe, jx 

Memora dibêje, Qeret'ajdxn gotiye, bila bê odê, Memo 

radibe ser xo, şure xo daveje stuye xo, k'urk u e'ba 

davêje ser milê xo, xulam dide pêşiye, Memo dide pey. 

Digxjine odê, Memo diçe nava odê. Gava ко silave li 

mxrekê Bota dide, t'emam wanaka saş dxbin, u nizanin, 

А л , л . . , т т _ *> ' .А , , . . 

çawa jx ser к ursxye хо rabun jx berva. Mxr jx hizir 

nake, ew ji ji berva radibe. Qeret'ajdin dibêje dx dilê 

xoda, dibê, erke ко ez kevnxka xo dayneynim serjc'ursiyê 

mir, ллге beje, ez ji ber Memova ranebume. Radi- 

be kewnika xo datine ser k'ursiye mir. T'emame wana 

rudxnên, mir jx xora rudine, dik'evxne be'sa Memo. Qeret'ajdin 

u Bek'o, dibêjin: Ya mire me, tu jx ber Memova 

Fabûyx?" MÎr dibê: Na! Qeret'ajdin dibêje: Ya mire 

min, erke ко vêga kevnika min 11 ser k'ursx ne bin 

teda be, tu zanibi, ко tu Fanebuyi u erke di bin teda 

be, eseyi tu zanxbx, ко tu 

li ser k'ursiyê xo direne, 

Fabuyi". Mir Fadxbe ser xo, 

ко kevnxka Qeret'ajdin li bindaye. 

Mxr dibêje: Bek'o, Qeret'ajdin, ji wirwada bi soz, 

çi tiştê ко ûn ji alê Memêva bêjin, t'emamê wina rastin". 

Mxr, Qeret'ajdîn, Bek'o û bi Memêva, t'emamê wanaka 

ji xora mijûl dibin, h'etani ко civata wana dxp'eşkile. 

Qeret'ajdin û Memê têne malê, ji xora mijul dibir> 

h'eyani şivê ji wanra tinin. Şiva xo dixun, Memê Fadx- 

be dxçe oda xo, Qeret'ajdîn diçe oda xo. Qeret'ajdin jx 

7-4 175 103

pireka xora dxbeje: Ya h'ermet, h'etanx ко em ji növa 

baxçe hatine malê, Memo sax-selim bu, hema ко ç'eV 

bx te k'et, xo li nêxaşani dani, Fabe, destek cilê adamaxli 

li xo bike, ç'eVe xo bi kilê sibnani kil bide, linge 

xo li şimik û masa xe, here oda Memo, ко ji bona 

em t'eselxya biratiya wi bikxn, çika biraye bi rastiyêye 

yan ê derewa". 

Çawa ко Qeret'ajdin dibêje, stiyê radibe destek cxlê 

delal lx xo dike, lingê xo li şimika xo dixe, qesta oda 

Memo dxke u diçe. Gava ко stiyê dxçe oda Memo, Memo 

dx jêra dibêje: Ya xuwa min, ev der oda mevanaye, 

erke ко te rê şaş kiriye, riya te vaye, were di virda 

here", Gava ко usa stxyêra dibêje Memo, stiyê bi paşva 

difitile. Careke dxnê tê ba Q,eret'ajdin, dibê: H'al û h'ewalê 

Memo bi vx avayiye, ji mira gotiye: Ya xuwa min, 

erke te rê şaş kiriye, ev der oda mêvanaye, 7xya te 

eva hane, bx riya xoda here". Gava ко stiyê usa got 

ji Qeret'ajdinra, Qeret'ajdin dibêje: H'elal be Memo, ji 

tera û ji şirê teFa. Ez zanim, ко tu birayê rastiyêyi". 

Ji hingê û pêda xt'p'ara Qeret'ajdin incar baş bi Memo 

tê. 

Çend ro dik'eve -wê navê, hergav civate wana digerin, 

Rojekê mir и GLeret'ajdin и bi Bek'oya li ode 

qirar dikxn, ко ev zilame hanaka me dixapxnin, dibejin, 

em t'êcirxn, bas şêla wana ne şêla t'êcirxeye. E'gxt, 

fêriz û p'elewanê wake wana t'unene. Erke ко em karxbin, 

Memo qayil bikin, li ba me bimine, êdi zewala 

me li dinîyayê t'ine. Bek'o, Qeret'ajdîn,dibên: Em cawa bikin, 

ко emê karibin Memo qayil bikin". MxV dibêje: Ко em 

yekê jx xo bidinê, ji me bxzewxce, hew ji ba me diçe, 

we bimine lx ba me". Hersek qirar didin, ко em Zxna, 

qxza mamê Bek'o bidnê. T'emame wanaka qxrar didin, 

dibên: Başe, h'eyani êvare, bila Qeret'ajdxn ji Memora 

bêje, erke ко qayil be, emê jêra nxşan bxkin". 

Evare Q.eret'ajdxn te malê, jx Memora dibêje, dxbe: 

Ya birayê me, me xro yekê jx tera ditiye".Memo dibêje: 

K'îye?" Q,eret'ajdin dibêje: Zxna qiza mamê Bek'ire", 

Memo ji ne ditiye wênakê, jx xora dibêje, belki ew Zine. 

а ко min ditiye, ewe? Ji Qeret'ajdinra dibeje: Ya bira7 yê 

min, ко we t'ewa qxrar daye, ez jx weke we". 

Roja dinê ко dxçine ode, Qeret'ajdin dibêje: Memo 

dixaze". Radibxn giregirê Bota, t'emam diçin mala Bek'o, 

jêra dibêjin, ко em hatine qîza te ji Memora nîşan bikin. 

Bek'o qayil dxkin, nişani Meme li ser qxza Bek'o da- 

txnin. _ а л А АЛ 

Çend го dik'eve wê navê, Zina dergxstiya Memo 

se dike, ко Memo hatiye. 

mora dxşêyine, dxbê: Ya 

K'axazeki dinivisxne jx 

Memo, ewe, ко li şekir 

Me- 

hat 

104

li şebê h'esili, ew tiyî, ewê, ко li xatûna jî hat lx qew- 

raşa h'esili, disa tîyî. Erke ко tu bawar nakî, roja 

inxyê were Birca Belek ji xoFa nava Baxçê Mira birêne, 

hinge xatun û qewraş wê k'ivş bibin". 

Memo dik'eve mitala, dibê, ya Febbî, wê k'engê 

roja iniyê be. Eze herim Birca Belek, li nava Baxçê 

MÎra, vê neqlê ji bi ç'e'vê xo ZÎnê bivînim, hingê mxrina 

xude lx ser ç'e'va, li ser sera. 

Rojaînîyê Memo ji Qeret'ajdînFa dibêje: Ya bxrayê 

min, ez hivi dikim, erke ко tu dilê xo negrî, ev dehpanzdeh 

Foja, ко ez hatime vêderê, ez dernek'etime 

derva, iro miFa bêy, em heFne Birca Belek, ji xoFa birenin 

navaBaxçê Mira, belki piç'ek bîna min derê". 

Qeret'ajdin dibêje: Na, birayê mini e'zîz, tu nexwaşx, 

heja baş saxlem nebûyî. Erke ко em heFnê tuyê bicemidi, 

nexweş bik'evi, wê mala min. xirab bive". Memo 

dibeje: Ya biraye min, ez hivi dikim, ко tu Fabi em he- 

rin, ezê xo germ dadim".Q.eret'ajdin naxwaze dilê winakê 

bihêle, Fadibe, k'are xo dikin ew û Memo. Qeret'ajdin 

dide pêşx, Мешз dide pey. Diçin li Birca Belek rudinen. 

Seh'et dibe dehê Foje, dirênin, ко çar h'eb stiyoke 

Bota hatine nava baicce. Gêret'ajdin ji Memora 

dibeje: Ya biraye min, tu van stiyokê haneke nas di- > 

ki?" Memo dibêje: Ya birayê min, ez ji k'u nas dikim?" 

Gkeret'ajdîn dibêje: Çawa tu nas naki? Tu bala xo bide 

waneka, herçar ji binane çar h'eb kewok, ко rojek 

ji rojê nisan û gulanê, xûsiya sere sibê, li ser p'eF 

u baske waneka deyne, p'er u baske xo li hev xin, 

t'oz u duman ji ser p'er u baskê waneka here. Ewa 

peşi ко tu dibini, jêra dibêjin stiya Zine, kewoka nu 

ferxine, xave t'ac u e'mbare zerine, xuka mxr Zeydine, 

^ .1 ,a -,. л , л .А А . . 

domama Qeret ajdine, ya li pey wenake, ew jx qxza bx- 

rayê te Qeret'ajdine, ya du wera, ew ji pireka birake 

tey Qeret'ajdine, ya paşiya t'eva dergîstiya biraye mine, 

xudê h'iz bike, bi qewl u resule xude, eze ji birayê 

xora bînim". Memo dibêje: Na, birayê min, е^а 

paşi ji mira ne lazime, ya min ya pêşiye". Q.eret'ajdin 

dibêje: Ya birayê min, tu çawa çe diki? Erke ко vêga 

mîr pê bih'ese, em kitkê ji hev û dinê nahêlin". Memo 

radibe ser xo, şûrê xo ji kalan xilas dike, ji Q.eret'ajdînra 

dibêje: Ya birayê delal, kulek u derdeki лтхп ко 

heye, ji bona stîya Zine. Erke ко tu qebûl naki, were 

ez u te hev û din, li vir safî bikin, hêja ezê herim^. 

Q,eret'ajdîn dibêje: ,,Na, birayê min, erke ко tu dxxazi, 

heFe". 

Memo di bircêda derberjêr dxbe, ко here nava 

Baxçê MÎra, ba Zmê. ZÎnê k'ilam dibêje ser xo û Ме 

ню. 

105

Zinê dibêje: Bejna Memê minê zirave - şitla biyê^ 

P'e bi p'ê, qedem bi qedem, ji bajare Yemenê 

h'eya bajarê Cizira Bota, di ser ç'e've min 

u h'ezar bave mida hatiye ji walate xeribiye". 

Qiza Qeret'ajdin dibêje: 

Memo, apo, dilê minê p'ir bi k'ine, 

Gava ко gula malxirav dibişkufe, bilbilê malxirav 

nukulê xo lêdixe, ji xoFa dike t'ewin, têda 

hedi dibe u tine, 

H'eyfa min naye li te h'eyfe, we iro simbele 

malik xirabe Memo bik'evin li ruke 

Меню, tê apê rninx, Fonaya herdu ç'e'vê 

stiya 

bavê 

Zine. 

mini, 

Iro lx nava Baixçe Mira tê mevane xatika rnxni. 

Memo apo, 

Tu nebêje, 

dile 

ezê 

mini p'ir bi k'ine, 

xeribim, k'esek xay û xudanê 

mine li vir t'inine, 

Bave min u herdu аре min, hersek ji xulame tene, 

Li devê derê k'unikê sekinine, 

H'eyani ewana yek u dudua ji me bukujin, 

eme h'eyani çili ji wanaka buxuşinin". 

Li nava Baxçê Mira, gava Memo û Zinê digîjine 

hev û dine, weke deh h'eb stêrk, ко buxuricin, herdu 

ji ji xora dik'evin. Qiza Qeret'ajdin têye ser waneka, 

hizara xo ji ser serê xo tine xarê , li ser herduka dike 

si. Gava ко qiza Bek'o dibine h'al û h'ewale Memo 

û Zinê, Fadibe kirasê xo di serida diç'irine, çiqa gustilê 

ко di deste weda hene, zere stuyê, t'emam davêje, 

nive p'ore serê xo hil dike, ji xoFa digri, bere xo 

dide diçe male. Bave wênayi, Bek'o di ber p'acê jx 

xora Fûniş,tiye. Gava ко dibine qiza wxnakê tê ji wirda 

u digri, radibe diçe peşiyê. Bek'o dibê: Lao, k'a beje, 

ci h'al u h'ewale teye?" Qxza winakê dibê: We çi h'al 

û h'ewale min be, bavo. Ew mevanê mala Qeret'ajdîn, 

ко we min dabuyê, iro li nava Baicçê Mira ZÎna xuwa 

mir Zeydin bi k'otek u cebrane ji min stand". Gava 

ко qiza Bek'o usa dibêje, Bek'o dibê: Lao, zirar па 

ке, ji berê u paşeda xurta neheqi li feqira kiriye, tişt 

nabe, ew li xwedê u li bavê teyi Bek'o, ez nahelim, 

ко mirade wana bi hev u dine bive". 

Qeret'ajdin ji birce qiza xo dike gazi, dibê: Lao, 

deyn li Memo bike, herge mir vega pê bih'ese, gereke 

em şeFeke nu li vêdere derxin". Qiza Qeret'ajdin dibe- 

je: Ya bavo, welle, ко ûn hebekê ji ji hev u dine nehêlxn, 

h'eyanî ne ко bx h'emdê xo şiyar bibin, rabine 

ser xo, ez deyn li wanaka nakim". 

Du seh'etê wana diqede, h'eya h'işê Memo te serê 

wi. Jx xew şiyar dibin ew û Zinê, k'urk u e'baye 

106

xo davêje ser milê xo, şûrê xo davêje stuyê xo, tê ba 

Q.eret'ajdin. K'esek bi wana nah'ese, zêdey Bek'o piş- 

tir. 

Qeret'ajdin u Memo têne malê. Çend Fo dik'eve wê 

navê, Memo û mir u Bek'o, hersêk li odê ji xora Funlştine. 

Bek'o û mir dibêjin: Ji iro çetir t'ineye, em hersêk 

bi t'enene, gereke em navê yar u dostê xo bêjin". 

Memö dibeje: Welle, h'eyran, yar u dostê min ne hene 

û ne ji naV@ qizê xelkê derewa e dibêjxm". Bek'o 

dibêje: Ya Memo, tu çima hawqa ditirsi, ezê e'wol navê 

ya xo bejim". U Bek'o dest pe dike dibêje: 

Muh'uba dile min ко heye, je?a dibejin. Patmane, 

Gava ко mi ji birce 

Hingê dihat pêşiya 

meş dikir ku sarane, 

min bi k'êf û sefa û 

waweyilane. 

Bek'o u mir ji hevra dibêjin: Incar dora кчуе?" 

Diben dora Memoye. Memo dibeje: Ez hivx dikim, ко 

un dev ji min berdin. T'i dosta min t'inene 11 vêdere, 

ко ez nave wanaka ji wera bejim". Mir dibê: Dora mine", 

dibê: 

Muh'uba dile min ко heye, Begime, Begimxane, 

Gava ко min ji 'birca meş dikxr, ku sarane, 

Hinge dihate pêşiya min bi k'ef û sefane". 

Careke dinê mir u Bek'o dibejin: Incar dora Meraoye, 

me herduka ji navê e xo got". Dikin-nakin, Ме 

ню dibeje: T'i yar û doste min t'unin И vxr u ne ji na- 

ve qiza xelke bi derewa dibejim" 

, .,A 

Mir dibeje: Herçi ко muh'uba dile Memo 

bih'ebine, 

Eze te bidim lal u dur u cewahir u mal 

Л . А ,, 

u xizxne . 

Bek'o dxbê: Mirê min, welle, ez nave ya Меню ji 

zanim". MÎr dibê: Ya Bek'o, ко tu navê ya Memo za- 

ru gereke beji". 

Bek'o dibêje: Ya mirê min, ya Memo ко Jaeyê, 

E'lbikê mast li destê wêne, 

yeke qule, reşe, ^xrabine, 

Li sûkê Cizfrê digerine, л л а 

H'eyanî her xortekê, ku kevç'iyeki je distxne, 

Panzdeh quncrîka li k'êlekê wênakê dixxne". 

107

Gavê ко Bek'o usa dibêje, hêrsê Memo radibin, 

А 

bina wxnake geleki teng dibe. 

Memo dibêje: Ya mirê min, wel, ко Вёк'о digotx, 

P'erxya dilê min disotx, 

Muh'uba dxle min ко heye, jêra dxbejin Zine, 

Kewokeke nu ferxine, 

Xuka mir zêydxne, 

Domama Gteret'ajdine". 

Dxbê gava Memo usa dxbeje, mir dibêje: Ya gelx 

xulama, êmek h'erema, Fabxne Memo, qey min we ne 

bona Fojeke wa xudi kiriye". 

Radxbxne Memo çil xedem fe'n, Memo radxbe bi 

dest u gurz u xencer. Memo idi mefera xo nabxne, piş- 

ta xo dide diwar. Bx t'ifxqa xudê dibe, wake bixêrî, 

herdu k'êlekê wi dik'evine diwar, xencera wi destê wida, 

k'esek ji xulam u xizmetk'arê mir newere here bi 

А 

ali Memoda, 

Sê kure mir hene, 

Serekvane kura jêra dibejen ku Gurgine, 

Serfite'h' cihab digihine Ç'eko, E'rif û 

Qeret'ajdine, 

Xulame bavê mino, jera dibêjin kû Bengxne. 

Gava ко cihab digijxne Ç'eko, E'rif, Qeret'ajdîn û Bengxne.Bengin 

Fadibe serqot u p'êxas.te'ne derpê û kiras, 

Fadihêle şure Memo u banzdide bi ale diwana mxrda. Ga- 

va Bengin digije deve dere diwane, ç'e'v bi Memo dik'eve, 

ku herdu k'eleke wi k'etne diwar, xencer bi deste 

wiye, gelekx, dile Bengin deşe, bes, h'eyani ко Ме 

ню îzna winakê nede, Bengin nikare derbazi dîwana 

mir bive. Gava bere Memo dik'eve deve deri, dirêne, 

ко şurê winakê te'zi bi destê Bengin, gazi dike: 

Xulame bave mino, jêra dibêjin Bengxne, 

Serekê pênsed xulami, dilê mirê xoda e'ziz, 

,. л А 

p xr şerxne, 

_,ЛА АЛ АЛ ,., ,л Ал ....А 

Те xro şure mire хо bx deste mxre xo bxginxne, 

Eze iro di oda kuç'ke mir Zeydinda dikim 

qet xl u xwxne. 

Gava ко Memo usa dibêje, Bengin dik'eve nava 

diwanê, dike ко şûrê Memo bide destê wi. Ç'eko, E'rif 

û Qeret'ajdin, herse bxra dxk'evine devê dere odê, silav 

li Bek'o û mir dikxn. Qeret'ajdin dibêje: Ya Bek'o 

û mir, xudê tia'la biraki delal daye те, ко bi her tibie'- 

108

tê diniyalikê, t'i qisur nayê seri, ser birayê meyî Memo. 

Ç'e'vê te u Bek'o lêye, ко ûn birayê meyî Memo 

unda bikin?" Bek'o dibê: Na, Qeret'ajdin, ya birayê delal, 

em ne li undakirina Memo digerin, em t'eselîya mêraniya 

wi dikin. Q.ey em kor bune t'iliya xo têxine 

c'e'vê xo, yeki wake Memo em ji diniyayê unda kin". 

Q.eret'ajdin bi milê Memo digre, ji diwan derdixe, dibê: 

Bek'o u mxr, eke ко un usa mêrani, jê hatine, geleki 

başe, eme biraye xoyi Memo bivine malê, ûnê k'arê 

xo u şeF bikin. Bek'o dibê: Na, Q.eret'ajdin, me t'eseliya 

mêraniya Memo kiriye". Ко usa dibêjin, hêrsa Q.eret'ajdin 

datine. Ji xora mijûl dibin h'eyani nivro. Pxştf 

nivro radibxn têne malê. 

Evarê mxr delêli berdidin nava bajêr: Herçîyê 

hespe winake heye, ê ко t'ineye, bila bik'ire, serê 

bê eme t'emam derêne cerdê!" 

ко 

si- 

Sere sibe gereke suware mir başqe, e Bek'o baş- 

qej ê Qeret'ajdin başqe herxne cerdê. Serê sibê Fadibin 

suware mir и ê Gleret'ajdin, ê Bek'o, hersêk başqe-başqe 

diçin И meydanê disekinin. Ji sûware Qeret'ajdin 

Memo' derte, nive meydanê disekine, ji ê mxr h'ebo-h'ebo 

e'gxt и feriz и p'elewane winakê jeFa dertên. 

K'ijane ко derte ji suware mir, Memo jê dib'.here. Ca- 

rekê mir dora xo direne, ко h'ivde suwara xi dora wx- 

na nema. Ronayi di ç'e've mirda namine, gelek bina vnna 

teng dxbe, dibe, çawa hewqa e'git, feriz и p'elewane 

min roja iro, ко Memo ji t'emama bibihere. Radihele 

şûre xo ji kalan dik'şine, ji ci direji Memo dike li 

nivê meydanê. Gleret'ajdin ji xoFa difikire, dibe, erge 

ez dengeki li Memo nekime gazi, we Memo ji mxr ji bibihere, 

dibe ко em şerek'i giran li vedere bxkin. 

Qeret'ajdin dibê: Muh'uba dile mino, 

Memê di Alane, 

Xo bigre, hate te h'akime di Botane, 

Bi herdu desta dezgina hespê bigre, bişxdine, 

Xo berde, biniya te Sxlekane". 

Gava ко Q.eret'ajdîn usa dibêje, Memo bi herdu 

desta dezgîna hespê h'işk digre, xo berdide e'rde. Mxr 

tê jê dibihêre. Ç'eko, E'rfo и Q.eret'ajdin, herse bira 

diçine ser Memo disekinin. Qeret'ajdin dibêje: Ya Bek'o 

û mîr, xudê birakî daye me, e'laniya k'ivşe, ku tu. . 

и mîr dxxazin birayê meyî Memo unda kin". Bek'o di-' 

bêje: Çi bûye ji te, Qeret'ajdin? Mocê te disa weke 

me'sîya hatine me. Memo k'etiye, li hemdila, tiştek pê 

ne hatxye, Bila Memo here malê, eme careke dine dest 

bi k'êfa xo bikin. Erke ко ez rast nabêjim, va gelek 

109

e'gxt, fêriz û p'elewana hene, bila bêjin, 

yani na. Ji hinga Cizxr ava bûye h'eya 

e Fast 

vêga, 

dibêjim 

hewqa 

suwar em negihiştine hev u din. Iro ji k'efa MemoFa 

em t'emam gihiştine hev u dinê. Erke ко em ji ya te 

bikin, emê k'efa xo bip'eşklinxn, t'emam gerekê Fabxn 

herne male. Memo k'etiye, li hemdila, txştek pê nebuye, 

bila Memo here, eme careke din dest bi k'êfa xo bikin". 

Gave ко Bek'o xeberdana xo xilas dike, t'emam 

qirar didin, dibên: Xebera Bek'oye, bila Memo here 

malê,_eme careke dinê deşt bi k'êfa xo bikin". 

Radibxn Memo k'ar dikin dişêyinxne malê, careke 

dxne dest bi k'efa xo dikin, Bek'o h'izir dike, ко Ме 

ню gihişte male, dibe, welle, Memo çxqas ji ret be 

naçe malê, we here ba Zinê. Emê herin, di kêrda Memo 

u Zinê bi hev u dinê bibxnin. 

Bek'o dibe: Geii sûwara, eze gotineke ji wera 

bejim". Dibên: Bêje, Bek'o ". Bek'o dibê: Emê îro şirtekê 

bigrin. Ezê hinek ji we dûr bivim. Ezê bajom, ûn 

ji 

, 

sere 

л 

hespe 

,л 

xo 

а 

berdin, 

, . А 

bidine 

а , 

pey 

, 

min 

, .,', 

h'eyanx 

J 

deve 

Л А 

dere dxwana mir, bi wx sozx, ко ceh bxk evne peşxya 

we, riya we ne xoş be, un serê hespê xo nearin h'eva 

deve dere dxwane. K'x jx we gxhişte min, bx soz, bxla 

şureki serê min xe, xwina min ji wina h'elale". T'emam 

qirar didin, diben: Ji vê çêtir çi t'ineye". GLeret'ajdîn 

ji dibê: Geleki başe, ко ez bxgijimê, ezê şûrekê li 

sere тлгхпаке lêxim, bila em jê xilas bin". 

Bek'o ji wanaka dur dibe, dibê: Werin!" 

Çawa ко Memo çuye ne şuye malê, çûye ba Zinê, 

di odêda k'etine k'êf û h'enekê dinyalikê. Nobedçiyeki 

deve dere ode danine, ku sûwar hema ji nepariî derk'evin, 

e'lem bide Меню, ко Zinê heFe oda xo. Nobedçî 

ji di e'mre bave xoda t'ucar hewqa p'ere neditiye, ji 

xora runiştiye, p'ere xö hedi-hêdî dijmêre. Haya wt ji 

bayê feleke t'ineye. Bek'o ji daye pêşiya sûwara t'emama, 

suwara daye pey Bek'o, Bek'o li hespe xo t 'im 

serbeste. Hey suwar dikin, ко bigijinê. Q.eret'ajdîn, ew 

ji gelek dixaze ко 

bes Bek'o li hespe 

bigije, hespe 

xo елл/-1еуе. 

xo gelek 

Hespe 

aciz 

Bek'o 

ji dike, 

e'sile, 

seklawiye, ji bo we ji şirt bi wanFa girtiye. H'eyani 

deve dere ode k'esek nagije Bek'o. Nobedçîyê reben 

ha ко careke direne, suwara winake hilani. Edi t'u 

mefera xo nabine, ко heFe beje Memo, Zine heFe oda 

xo. Suwar, t'emame wanaka diben, ç'ing, u li deve de- 

rê diwana mir peya dibin. Xulam ût xizmetk'ar bi sere 

hespê wana digrin, t'emam giregir derbazi ode dibin. 

Memo êdi t'i mefera xo nabine, Zinê li pişt xo diseki- 

A , , , л .А. А А .. , , А л А .^ Л 

пхпе, к 'urke хо daveje serx, lx ser к ursxye mxr ji ru- 

nistiye. E'detê mirekê Bota ji berêda heye, ко gave 

110

mir bik'eve diwane, wellew, çiqas ji mezin be, gerekê 

k'ursiyê mir jera berde. 

. С4 А . А ,. А ,A ,А . .Л Л А л 

Mxr seriyekx dxçe vi alx ode, yek te wi ah, bina 

wi gelek teng buye, ко Meme 11 ser k'ursiyê wi Funiştiye 

u ji berva Fanabe.Qeret'ajdîn ji Memora ç'e'v dike, 

dibê: Birayê min, k'ursîyê mîr jêra berde!" Memo jî 

nemerdi nake, serkezike Zine di bine k'urkda ji Qere- 

t'ajdinFa dide nişandan, ко h'al u meselan bi vî awayîe. 

Qeret'ajdin ji Ç'eko, E'rif - biraye xora dibêje: 

Ya biraye min, şuxul xirab bû, ûn herdu şûrê xo derxin,rişi 

heryeke we 

Memo nebe, 

li k'elekeke Memo bisekine, k'ese 

heya ez heFime malê û bêm". 

qa- 

0.eret'ajdin radibe diçe male, ji stiya 

bêje: Ya h'ermet, Memo ketiye tenaayê, 

pireka xo 

li diwanê, 

di- 

li 

, , AUA а -л . '.Л А Л .А ,. . , л , л ,. * . 

к ursxye mxr runxştxye, Zine jx lx pxşt winake dx bxn 

k'urkê widane. Em çawa bikin, ко vê neqlê ji em Memo 

xilas bxkxn ji vê tengaya hanê". Stiyê dibê: Ya 

Qeret'ajdin, çawa tu zanx, waka xo bike". Qeret'ajdîn 

radibe, hespê xo, quraneke wan hebuye, qurana xo u 

derguşa kure xo ji xenx derdixe u agir berdide qesir 

u qûnaxa xo. Hineki xweyi-xer hene, diçin e'lem didine 

mi " ' ' ' 

mîr Fabe. GLesir u qunaxa Q.eret'ajdin t'emam dxşe-witin, 

Qeret'ajdxn dibê: Ya stiye, eva birayê te dernek'et ji 

diwana xo, k'a em çawa bikin, ко ev neqil jî em Memo 

xxlas kin? Tiştek ma êdi yani na?" Stîyê dibê: Ya 

Qeret'ajdin, zedeyi derguşa meyi biç'ûk pêştir nema". 

Qeret'ajdxn dibê: Ya h'ermet, rabe p'apûç'ka xo lx pişta 

xo girêde, lingê xo li şimka xe, h'ebeki ji mi dur bxve. 

Çiqa dxkari banzde û usa bike, ко ez negijxme te. 

Erke ez bigijime te, ezê serê te u sebi t'ev jekim". 

Саллга ко Q.eret'ajdin dibêje, stiyê radibe usa dike. 

H'ebekê ji Q.eret'ajdin dûr diçe, banzdide. Qeret|ajdin, 

şûre winake tazi, bi pey dik'eve. Digijine tira diwana 

mir, stiye dike qîrin û baz dide. Gava ко qirina winakê 

dik'eve guhê biraye we mlr Zeydin, mir li xo dixe, 

ко rabe, Bek'o dibê: Mirê min, biisekne, fene!" Mir dixeyîde, 

dibê: Ya Bek'o, ti dibini, Qeret'ajdin bina wina 

gelekî teng bûye. ŞÛrê wina tazi, daye pey stiye, 

erke ко bigxjê, wê serê wêna jêke". Bek'o her dibe: 

Pene!" MÎr ji qehra k'utikek li devê Bek'o dxxe. du- 

sê diranê Bek'o dik'evin. Mxr ко dertê ji dîwanê, ^t'i 

k'esek êdî lx dîwanêda namîne, t'emam dertên pêşîya 

Gveret'ajdin. 

ZÎnê radibe ji pişt Memo, diçe oda xo. MÎr dxbê: 

Bek'o, ew k'î bû, ко ji dîwanê cu?" Dibê: Ya mîrê 

min, kirasê wêna ji ya pîreka te bû, ez nizanim". 

111

Q.eret'ajdin digrin, t'emame wanaka careke dinê tene, 

ode. 

k'ursiye 

Memo k'ursiye mir 

xo rudine, ji xora 

jera berdaye. Mir 

mijul dibin, h'eyani 

diçe ser 

êvarkx 

civata wana dip'eşkile, diçine male. 

Roja dine careke dine giregire wana li hev u di- 

ne rudinin. Li ser Qeret'ajdin mijul dibin, ко qesr û 

qunaxa xo t'emam şewitandiye. Bi qewata xo ew nikarin 

qesr u qunaxe weke e Qeret'ajdin jeFa çe bikin. Ji 

xora k'etine mitale. Mir ji Bek'o dipirse, dibê: Ya Bek'o, 

erke tu ç'arekê nekx, befeydeye". Bek'o dibê: Ya 

А л 

mxre 

. 

min, 

,л 

şuxule 

. 

mxn 

л 

ре 

, 

пек 

, .* 

etxye, хо 

.,. 

t xm 

л 

u 

. а 

dayxm 

" л 

eze 

ji weFa ne sax bim, ко ez tişta ji weFa bejim, çxmki 

xeberdana min t'im u dayim rastin, k'esek ji we bi xe- 

bera min nake". Mir dibê: Belê, Bek'o, k'a ji mera bêje 

em çawa bxkxn, ко em qesr û qunaxa Q.eret'ajdin çê 

kin? Hinge xeberdane te Fast bin ji, we beylu bivin". 

Ze'f ji Bek'o hivî dikin, dibên: Ti ji mera bêjî, 

Bek'o". Dibê: Ya mxre min, ûn t'emam ji zanin, ко gave 

dik'eve xeberdane, Qeret'ajdin û Ç'eko û E'rif, bi- 

raye xova, dxben, mere ji me mertir t'inene. Erke ко 

usa mêrnx jê hatine, xercê geliye Beraza, ev bû h'evi 

sale, me ne standiye, bila Qeret'ajdin u birayê xova 

herin ji xoFa binin, Ne qesir u qunaxê weke yê wina- 

кауе bere, е je çetxr jx heja we ре çe bxkxn". 

. . . А Л .Л А,. .А , А. Л А Л , .. . ., 

Roja dinê gazi Qeret'ajdin dikin, dibên: Ya Q.eret'ajdin, 

eva ti ji zani, ко bi qewata xo xan û manê wa- 

ke ye teyi bere em nxkarin ji tera çe kin. Çxqa ко dik'eve 

xeberdanê, Qeret'ajdin, ti dibêji, ко mêrê ji me 

mêrtir t'ine. Madem ku usane, xerce geliyê Beraza, 

bu h'evt sale, me hilnedaye, herin ti û bxraye xo 

ev 

ji 

xora binxn, qesir u qunaxe baş çe kin". Qeret'ajdin 

bê: Bila be". 

Roja dinê radibin Q.eret'ajdin û Ç'eko u E'rfo, 

dibiraye 

xo, t'evi Bengin suwar dibin, ко herin geliye Be- 

raza. Emaneta Memo li stiyê didin, ко Memo ji male 

neçe bi t'i deriva. Ew hey bi riya xoda diçxn. 

Çend ro dik'eve we nave, Bek'o u mir runiştine. 

Bek'o dibeje: Ya mire min, ev bu çend Foja, Q,eret'ajdin 

çuye geliye Beraza, Memo bi t'ene li male maye, 

bina winake teng buye, em herin gazi kine, bila be 

odê, ba me. Belki bina winakê derê". 

mo, dibejin, ко mir û Bek'o li_ odêne, 

Dişêyne pey Me- 

gotine, bxla Ме 

ню be ba me. Stxye nahele. Radibe Bek'o mecbur dx- 

be, bx nevsa xo diçe jx stxye hivxye dike, ко xzna Ме 

ню bidin, Memo heFe odê, ba wana. Ze'f hivi dike, radibe 

stîyê izna Memo dide. Memo diçe odê, ba Bek'o 

u mxr, ji xoFa mxjul dibin h'eyanx êvare. Careke din civata 

wan dxp'eşkive, herk'esek diçe male xo. 

112

Roja dinê Memo radibe, sebra wina nayê li malê, 

ew jî diçe' odê ba Bek'o û mîr. Usa dibe, ко Memo hîn 

dibe,_her ro ji ber xova radibe diçe odê. 

Rojekê Memo, Bek'o u mir li odê ji xoFa Funiştine, 

mîr dibê: Emê iro ji xora şirtê şandilxaz bilizin, kl ji 

те ко k'i bive, tiştê bixaze, evê dinê gerekê bidê". 

Memo û mir dilizin. Qewla xo datinxn: h'evt car k^ ко 

кч bive, ê şirtê winakê li ê dinê dik'eve. ŞeŞ cara 

Memo mir dibe, dimine cara paşi. Bêk'o mitale dike, dibê, 

welle, ma ev neqil, we Memo mir bibe, we Zinê bixaze. 

Eva mexseda winake diçe seri, k'a ez Fabim herim 

bêjimê Zinê, bila xo adamaxli bixemline, bê serê 

xo di p'aceda derxe, belki Memo ç'e'v pê bik'eve, mir 

wina bive. 

Radibe Bek'o diçe oda Zine, dibê: Ya Zinê, Ме 

ню 

ra 

u biraye 

A- . 

biraye te 

te bi 

. a 

bxrxye, 

sirte şandilxaz 

T T . , 

maye neqlek, 

dilizin. 

erge ev 

Memo seş ca- 

., Та ^ а 

neqxl jx wxna 

bive, tişte bixaze, gereke. biraye te bide. Memo ji ez 

zanim, dile wina bi te heye', wê te bixaze. Birayê te 

mecbûre te bide. Rabe, destek cile delal xo ke, ç'e'vê 

xo bi kilê sibh'ani kil ke, were ji qefese wirda, serê 

xo di p'acêda derxe, vega emê de'wata we bikin". 

Çawa ко Bek'o dibeje, Zine Fadibe usa dike, xo 

delal dixemline, te peşberi wanaka, sere xo di p'aceda 

dertine. 

Bek'o careke dine te ba mir u Memo, ji mirra dibeje: 

Ya mire min, gava bi zaroti ji me bi xar u k'apa 

dilîst, ci ji ciya bi oxirtire". Memo dibe: Ya Bek'o, 

erge ji ciye, emê ciye xo ji bi hev buguherin". Radibin 

Memo u mir ciyê xo bi hev duguhêrin. Memo diçe 

ciyê mir, mir te şûna Memo. Neicileke bere Memo dik'eve 

p'acê, direne, ко Zine ji qefese wirda ji p'acêda 

sere xo deraniye. Gava ко Meme wena dibine, h'iş li 

serê Memo namine, bi ç'e'veki k'axaza dirêne, bi ç'e'- 

vekx jx li Zxne. 

. А .л .. А А 

H'evt cara mir Memo dibe. Memo dibêje: Şirte xo 

bêje!" Mir dibê: Bek'o, em çi bixazin?" Bek'o dibê: 

Ya mirê me, emê çi bixazin, bireke me heye penci metir, 

heya emê Memo bivin berdin binê bire, piştx se-çar 

roja em wînakê derxin. Şirtê me eve". Ji Memo dipirsin, 

dibên: Çawane?" Memo dibêje: Erge ко Fast be, 

sê-çar roja ûnê min berdine binê bire û derxin, başe". 

Dibên_ Bek'o û mîr: Piştî sê-çar roja emê te derxin". 

Radibin çend şerîta bi hev vedikin, nava- Memo 

girê didin, wîna berdidine binê bire. Zine radibe ji oda 

xo, h'eyani binê birê lexam dike, lxh'ef u doşeka bi dizî 

dibe jx Memora, xarina p'adşê dide, u usa dibe, 

ciye Memo' jx dewra xoştire. 

8-175 113

Rojekê Bek'o dibê: Çika ez herime ser bire, birênim 

h'al-h'ewale Memo çiye". Bek'o diçe ser bxrê disekine, 

dibe: Ya Memo, çika seriyeki binê bire heFe- 

were, ez te bivinim, çika tu çawanx". Memo diçe u te. 

Gava Bek'o wina dibine, diFêne, ко geleki ji derva çêtire. 

Bek'o deyn nake, lêdide te ba mir. Ji mirra dxbêje: 

Ya mire min, ez iro çûme ser bire h'efa Memo, 

Memo ji derva çêtire. Bi e'lamê min, merive dx binê 

bireda Feng u ruye wanaka gereke ji e derva ne çetir 

be, bas e Memo Feng u ruye winakê ji derva çêtire". 

Mir dibe: Xebera teye, merive binê e'rde u e ser iiiye 

e'rde, gere Fenge wan ne weke hev be". Radibin mîr 

u Bek'o diçin oxilme dikin bine bire. Ew lexema, ко 

Zine çe kiriye, heFo te ba Меню, dibinxn. Meriv dik'evine, 

h'eyanx oda Zinê derten. Mxr dxxeyide, bi ZinêFa 

dibe: Hew piştir, ti neçi ser devê bire. Erge ez se 

bikim, Fojekê tx çuyi ser bire, eze te bukujim". Radibe 

Zine ji wê ode derdixe, dibe t'erefi bajêr, qesreke delal 

li wedere dide, dibe: Gtfma min nayê, ji virva k'esek 

zedeyi Bek'o pêştir, nan u ave Memo bide, u xay- 

ti li Memo bike". Memo ji wire der-dixin, dibin dixxne 

zindane, ко cil rima k'ure. Bek'o her Fo naneki ce, 

şoF dibe dide, u xaliyê bi serFa bêjing dike. 

Deh ro dibihere. 

Zinê ji xoFa mitale dike, 

kê neşeyinim pey Q,eret'ajdin, 

bimire. Radibe k'axezeki delal 

dibe, erge ко e cihabe- 

we Memo di bine birêda 

tine, ji Qeret'ajdinFa dinivise: 

u avê 

Bek'o 

winake 

u mir Memo xistine bine zindane, 

deste Bek'odane. Di wextekx zuda 

nan 

un 

gihiştine Memo - gihiştin, erke un negihiştine, Memo di 

binê bxreda bimire". Xulameki k'eç'elok li ber deste 

Zinêda dişxule, dibê: Ya k'eç'elok, were, ve mek't'u- 

ba hane bive geliye Beraza, bide Qeret'ajdin u were. 

Çiqa malê diniyaye ti dixazi, eze bidime te". K'eç'elok 

dibêje: Na, xatuna min, erge tu sozeki bi mira nedi, 

ez naçim". Zinê dibê: ,,Çi soz?" Dibê: Erge tu soz 

, . ,A T , -. .* А "T Л ,Л Г Л , Л ~A Л 

bidi, ez herxme gelxye Beraza u bem, careke beme ruye 

te, ezê herim. Yani na, ji hinga te bira min h'eya vega, 

az t'im и daym ji feqir bûme, ez bi wan p'ere, ко 

tu bidi min, xurt nabim. Ez naçime geliye Beraza". Zi- 

nê dina xo dide, ко we Memo di bine bireda bimire, 

dibê: Feyda nake". Di bine mek't'ubeda dinivisine: Ко 

ji bona xatire Memo, ez mecbur bume, min bi k'eç'elokra 

soz daye, erge ко mek't'ube bine bide te u be, 

ezê bihêlim ко carekê bê Fuyê min. Yani na, k'ec'elok 

mek't'ûbê ne dani. T'emina min li te, ku tu neheli 

k'eç'elok bi saici ji wirva bifitile". Mek't'ûbê tine dide 

destê k'eç'elok, ji k'eç'elokra dibeje: Mek't'ubê zû bi- 

114

e, mi ne go, bigre u ber nede. Bi çi kul u h'aÛ ji hebe, 

eze xo xilas bikim. Erge tu ji mereki je hatiyi, ti 

ji xo xilas ke". Mir t'i ç'ar nabine, hivi dike ji Bek'o, 

ко ve neqlê ji wina xilas bike. Dike-nake, Bek'o dibe: 

Şuxule min pê nek'etiye". Cara paşi, p'iri mir hivi di- 

ke ji Bek'o, dibê: Tu mi xilas kî?" Bek'o dibê: Ya 

mire min, xilaskirina te gelek reh'ete, Erge ко tu soz 

bidi, tu Zinê bidi Memo, ezê vega te xilas kim". Mir dibe: 

Bek'o, bi soz, Zine mi da Memo. Izna тага wê, 

h'emû tiştê we mi da deste te, ко tu heFi Memo derxi, 

emê de'wata wenaka bi h'evt defa u h'evt zurna bikin". 

Gave ко mir usa dibeje, Bek'o dibe: Ya Qeret'ajdin,tire. 

bina xo fire bike, 

Va mir ji bi devê 

ciye Memo ji 

xo izna тага 

e min 

Zinê 

u te 

da, 

ji xoş- 

ко em 

bidine Меню, incar çima 

Qeret'ajdin ji ji xoFa 

bina xo 

difikire, 

teng diki?" 

divê, kulek u derdeki 

Memo hebu - Zineye. Erge ко mir Zine bide, ji xo 

t'u tişt namine. H'emi tişt wê çe bibe. Dibe: Bek'o, başe!" 

Bek'o radibe diçe oda ZÎnê, dibê: Qeret'ajdin ji 

geliye Beraza fitili, biraye te mir Zêydin ji hate Faye. 

Rabe destek cilê adamaxli xo bike, çil h'eb stxyokê 

Bota hiline, heFe ser deve birê, Memo ji binê birê derxin, 

emê de'wata we vega bikin". 

Zine Fadibe destek cilê adamaxli li xo dike, çil 

h'eb stiyoke Bota hiltine 

dibine h'ewşik, yeko-yeko 

leka hev u dinê. 

diçine ser deve bire. Ji xoFa 

li dora birê disekinin li k'e- 

116 

Zinê dibê: Muh'uba dilê mino, Meme d-i Alane, 

Xweye bave mino, te ji xora biFene, 

Minê çil h'eb stiyoke Bota ji Meme xora 

, а 

kinye 

, , 

h ewşi 

а л 

u 

. 

sekane, 

Erge ez iro nemirim, eze Meme xo bikim 

zave mir u h'akime di Botane". 

Meme dibeje: Zine, el wa nabi, qet wa nabi, 

Zavatiya h'akime Bota li min u h'evte bave 

min h'eram bi". 

Zine dibeje: Xwaye bave mino, xo bigre, 

t'ifaq hatine sere mêrane, 

Erge iro e nemirim, eze Meme xo bikim 

zave mireke di Botane". 

Meme dibeje: Zine ti ne hati min berdi, 

Те hati, niç'ka Fihê heye, tu bi derdi". 

Dibê, gava şirit avitine nava Meme min dx 

i а , * л. 

bxne bxreda, 

Milxyak'etê deve Febê a'leme, li bine bire 

silavek li Meme min hilbez da.

H'eyani Meme derdixxn ser devê bîrê, 

т^ A А ' . . _ . i Л . Л л. д АЛ .А 

Durx jx van dera, heja qxrxn u sin u gxrxn 

k'ete çerd u p'erde nava Cizîrêda. 

~A А . , л _. ,A . А л 

Zxne dxbe: Gelx xudane xera, 

тАт а , л,. л . А 

Une rahelxne tevr u bera, 

Une Meme min bivine mezelê şêra. 

Ya xude u çil meleke, 

Çili e'rdan û çili e'zmanan, 

Une pişti Memê min min nehêlih h'eyanx 

de'ne di êvaran". 

T'emam giregire Botan li wederê dicivin. 

Bengin dibêje: Muh'uba dilê mino, Memê Alane, 

Memo lao, dile min p'iF bi k'xrie, 

H'eyfa 

__, А 

Рог и 

mine 

А Л 

пдуе 

naye И te h'eyfe, 

. л , Л ( А 

de-bave te spxne, 

Ji iro peştir 

mt aA.»a__ 

T ext u tace 

we bimirin, 

л , л 

Yemene bexayx 

л л 

u 

, л , 

bexudan 

we bimine". 

Bengxn Fadibe, balçiqa şûre xo dide e'rdê, serê 

şûr dide zikê xo, dibê: 

li dinxyayê". Mir zêydin, 

Bila pişti Memo ez jx neminim 

p'iri Zinê ко digrx, dibê: Ya 

xua min,- mirade te u Memp nebu, qe mitale neke, eze 

yeki ji Memo çetxr te bidime". Dikin-nakin nikarxn Zi- 

nê qayil bikin. 

Zine nexoş dik'eve. We dibine male, dixine nava 

ciye we. Du seh'et derbaz nabe, nifiFe we jx diqêbilin, 

ew ji dimxre. Hersêka t'irba wana çê dikin. T'irba Ме 

ню û Zinê li k'eleka hev çe dikin, ya Bengxn ji ji тлгаnaka 

başqe. Bi giregire Botiva t'emam diçin ser 

la, Memo û Zinê u Bengin vedxşerin u dizvirin, 

meze- 

tene 

male. _ 

Çend Fo dik'eve we nave. Rojeke diwana mir geriyaye, 

dik'evine be'sa Memo u Zine, dibejin: Ко tiş- 

tekx ji alê xudêda bû, bes me ne hişt mirade wana bi 

hev bive". Bek'o dibê: Na, un şaşin, geli giregxre Bota, 

t'i tiştê xude t'evi vê meselê t'inebu. Ev şuxulekT 

şêyt'anx bu. Erge ко un bawar nakin, sere sibê werne 

em herin, t'irba Memo u Zine vekin, erge ко ne 

nav di p'aşla hevda bin, un zanibin, h'emi tişte min 

derewe". T'emam dibên: Bek'o, başe ". 

Bek'o êvarê diçe t'irba Meme u Zine vedike-, herduka 

dibe dike yek t'irbekê, destê wana datxne ser 

stuyê hev. T'irba wan careke din dadike, u dizvire te 

malê. Ji xora dibêje: Mxn wana bx deste xo bir ba 

hev, ewe icar ji jx t'irbê rabin, herin her yeke t'irba 

8-3 175 11?

xo? Bawar паке Bek'o, ко bive sibe, bêne ser t'xrba 

Memo û Zinê, xebera Bek'o Fast derê. 

Serê sibê radibin t'emam giregirê Bota, Bek'o ji 

wanra, diçine ser t'irba Memo û ZÎnê. Qeret'ajdin çûwe 

ser Fav û neç'ire, Dizvire ji rav u neç'ire, dibe: 

Ya stiyê, k'i mirîye disa, ко a'lem ze'fe li ser t'irba?" 

« ,л Л T . , л . . , ,A. .А п/г л ,_,. Л . . .Л. . . 

Stxye dxbeje: Çx k'x mxrxye, Memo u Zine mxrxne jx, jx 

Bek'o xilas nabin". Q.eret'ajdxn dibê: Na, na?" Stxyê 

dibe: Bele!" Qeret'ajdin ji hespe peya nabe, Fast tê 

ser t'irba, şûrê xo dik'şine, dirêji Bek'o dike. Mir dibê: 

Qeret'ajdin, va me Memo u Zinê derxistiye ji t'irbe 

wan, emê disa wanaka her yeke t'irba /anda veşêrin, 

qarişi Bek'o nebe, Bek'o h'eyfe. Çendi welat zinaye, 

hew çend aşê me pe bi fitil û baye". Qeret'ajdxn 

dibê: Na, mirê min, çi tiştê Bek'o heya vêga kiriye, 

bese". Şurek li serê Bek'o dxxe, dike du cîya, 

gewde wi li alxyeki dik'eve, sere wi li aliyeki. Те ser 

t'irba, nava a'leme careke din Memo û Zine her yekê 

dixe t'irba wan, niqitek ji xwxna Bek'o ji deve şûrê 

wiyna diniqite navbera Memo u Zinê, dibe diriyeke Feş 

di navbera herdukada. Çiqas sal ко wê dirxyê dibiFin, 

careke dine şin dibe. 

T'emame 

din vedişerxn 

giregire Bota, ко Meme u Zine 

u Bek'o, dizviFin têne malê. 

careke 

4. Sxyabende Sxlxvx u Xece 

Hebu, qe ji xude mestir t'inebu, Ah'med u Mih'emed 

biraye hev 

he we qediyan, 

bun. Jina Ah'med 

Ah'med mir. Dive, 

bi zaro bu. 

neh meh u 

Şeş 

neh 

me- 

Foje 

we 

bend. 

qedxyan, xude kurek daye, nave wi danine Srya- 

Du sale kurik qediyan, hun xweş, diya kurik ji 

mir. Inca hingê аре wi, jinapa wi ze'f jx wi h'iz dikxn. 

Jinapa wi wi di p'esxra xweda k'işand, go: Ev ji mira 

bu kur". ' 

Dive, gunde siliva sed u penci mal bu, go, gundiya 

go, em k'i bikine mixtare gund, k'i nekine mixtar, 

go kesek ji Mxh'erned di diniyaêda t'ineye, zilameki fe- 

qire, p'iF 

Wi kirine 

bi Fe'me, eme wi 

mixtar. Ew qedre 

ji xwera 

gundiya 

bikine mixtare gund. 

p'iF zane, gundi ji 

qedre wi zanin. 

SÎyabend kurekî ze'f delal by, lê e'mrê xudêda 

л А А . л А л А , А ^, А 

sere wx gurx bu u nave wx danxn Gurx. 

Dibê, e'mrê Gurî bû donzde salî, Gurî û zaroka 

diçine bêndera u jx xwera dileyizin. Guri her şiqamekê 

li zaFoka dide, sawa xwe xistiye ser zaFoke gund. 

118

Çiqas zarok ç'e'v pê Guri dik'evin, ditirsin û ji tirsa 

wi dilerizin. Guri gote wanaka: Gelî zaFoka!" Go: На". 

Go: Apê min Mih'emed, mixtarê bavê weye, ez jî mixtare 

weme. Ji iro peva, em çiqa derêne çole, yek ji 

we destewala neyê, ji hêka, ji mirişka ûnê bînin. Emê 

li çole bipijinin, bixun, k'efa xwe bikin, dirixya çawa 

çûye bila usa heFe". ZaFok jê tirsiyan, ne hêk bi gundxyava 

hiştin, ne mirişk. Diya- wan, bavê wan bi wanva 

h'isiyan, ku ev hek u ev mirişk bi k'urve diçin, di- 

gxjxne_ к e. 

Rojeke ii roje xude, gundi t'ev çûne oda apê wî 

u giliye Guri li ba apê Guri kxrin. Go: Ya k'iya, ha 

di destê te û kure teda idare nabe. Eger ûn ha bikin, 

eme te ji mixtari derîhin. Tu mixtarê meyi, derd û bela 

êm t'ev didine te, ija çi heqê biraziyê te heye, ко ha 

li sere zaFokê me dike, ne hêk meva Hxştrye, ne mirîşk 

meva hiştxye. Tu wi ji gund dertinx, derxne, ku tu der- 

neyini, emê vêga te ji mixtariyê derinin". Dibê, apê 

Guri 'dibê: Wellei ez bi mesela Guri ne h'esxyame, 

eger, biFa, Guri ко ha be, welle, Guri hew pêva li ша 

ха min nan u av nexar. Eze Guri ii xeni derinim". 

da, 

vare gote 

go, - deste 

Guri, go: 

min naçê, 

Lao, - şiqamek 

ez te bikujim, 

jx 

bes 

li 

ez 

Gurx 

gundeki 

bi te 

av naxui, 

nadim. Tu di mala mida hew peva nan u 

ji xêniye min derê". Guri dev ji xeni berda 

u ji xweFa t'erkeêrx derva bu, çu. T'i micala Guri t'une. 

Guri çu ji xweFa kevir amn, ji xwera xenxkekx li 

ber sergoye Fexe çê kir. Di xenxke xweda sere xwe 

datine, Fadize û mitale dike. 

Rojeke bahare, e'wra kire gire-giF, biruske li dara 

ç'inare da, dara ç'inare ji qurmeva Fakir, t'oz u du- 

man ji qurma dare hilat. Bi e'mre xude, şişa biruske 

di darêda sekinx. Guri ji xênxkê xwe derk'et, çû ser 

,Л ,.A,.A А. Ал * _ j аЛ А 

dare sekxnx, deste xwe avxte şxşe, şiş bi deste wiva 

hat, go: Ezê çûm, bivime ba h'edada, ji xwera k'erke- 

kê çê kim, tiştekê ji berê ma, ezê li çîma deve^ xxm, 

çima devê bila bive mert'ala min, k'erik jx bila bive 

л 

şure 

л ... 

mxn". 

GuFi çû bal h'edad, ji xwera k'êrkekê çe kxr, tiştê 

ко ii bere ma, li cima deve da, ani li ber sere xwe 

danx, go: Ко rojek zarok bx ser mxva ben, eze zanxbim 

ev şûrê mine, ev mert'ala mine". Ewi çima deve li 

ber serê xwe danî, mie'fiza rih'e xwe kir, zanx, ко 

gundi t'ev neyarê wine. 

Dibê, Gurx birçîye û lawaze2, k'esek Fe'mê lê па 

ке. Gundî dibên: Xudêyo, rojekê beri Fojeke Guri bi- 

mire, ко em ji Guri xilas bin". 

8-4 175 119

Rojeke jina gavan, gavane gund ye sed u pênci 

mali nanê gavaniye daye hev u dinê, ture wê li mxlê 

wêye, e'lbekek ji t'ije mehir3 bi destê weye, di ber 

GuFida bihiri û meşiya. Dxbe, Guri go: Risqê ha hê 

bi ser mida nehatiye. Eze bikime gazi, eger Fe'm dilê 

weda hebe, ewe hine nan 

da t'inebe ji, eze binhêrim 

bide min, eger 

xude çi Fisqe 

Fe'm dile we- 

min dişine". 

. . Xudêyo, 

120 

Gurx go: Herê-lê, jingavane, dxle 

min li-beye, 

Bila tek'eve dile te re'ma xudeye, 

Tu bxde min hinek nane ture, 

Ez 

.... 

jx 

а 

bxrçxna 

. . 

mxrxm, 

mehira 

а 

xro şeş 

e'lbeye, 

. ,. 

roja Ix ser 

...А 

Wx, 

А 

wx, 

А 

wx, 

_. _Л. 

Gurxkaye 

А . 

mi 

, А 

bx. 

sergoye rexeye". 

Jxna gavan dxbe: Here lo-lo, lo-lo, 

'''"' Lo-lo Gurxyo, dilê min li-bêye, 

Mêş u k'eşê dora serê te, riya min nakin, 

ко ez herime maleye, 

Tu 

Те 

,.,* 

Wi, 

vega 

te'm 

А 

wx, 

bimiri ser sergoye 

nekxr nane gavaniye, 

А _ -А Л e . ,_А J 

wi Gurxkaye mi bx. 

rexeye, 

mehira e'lbeye". 

J 

Guri binaye Fecilbeyti li xeybeye, 

Bxhaye melkemote kuleye, 

Guri hedika Fabu ji weye, 

Go: Bi we'daniya xude, ez inca zanim, 

.-*,., 

Gurx 

,,a 

' Destekx 

А 

destekx 

0, 

avxte 

qismet k'etiye dare 

^ А. А Гл 

avite çima deveye, 

, л а . . л. 

p esxra jingavaneye, 

zoreye". 

J 

H'eta xude biri4 da Guri, 

gi-waşta nawqe^ 

çimeke deve 

jingavaneye. 

Jingavan, weke me'siye derman k'eti, 

lop'iji li e'rdeye, 

...А А а ^, л . , А 

Wx, wi, wx, 

__ ^ ,A,A 

' Gurx hedx 

Gurxkaye 

... 

rahx^te 

.ЛЛ 

ture 

mx bi. 

AA 

nane u 

,A 

mehxra 

- . а 

Anx, 

, а 

danx ser sergoye 

л л л 

rexeye. 

e'lbeye, 

T'êr xar, go: Ya Febbi, şikir ji ba xudeye, 

ez qurbana te bumo, tişte min 

7 . А 

kirxye, 

, , А 

к esx 

, . 

li 

. . А т 

dxnxyaye 

Л ..А 

nekxrxye, 

Ez zanim, vega ç'e've zaFoke we 

qeFimine li Feye, 

Eze rabim 

,.,A ... 

We bxvxme 

A , 

Gazx zaroka 

Fahejime deste 

АЛЛ 

nava cxye weye, 

, . лл 

kxm, nane wan 

weye, 

,A 

u mehira 

wan daynxme bereye,

Belki xera min u gunê min li berhevda 

л л л dereye", 

Wi, wi, wi, Gurxkayê mi bî. 

Guri Fabu, Fahişte destê wê, wê bire malê, xiste 

nav ciye we. Zarok civandin, nan û mehxr darix ber 

wan, neh, deh nan ji ji xweFa hiştiye ba xwe, We bxr, 

danx nav ciye we, p'arsuki ji p'arsûyê wê şkestîye. 

Dxbe zarina jinike, zarina wê diçe ba e'rşê xudêye. 

Gava jinike zarin kir, zaFokê wê lê civlyan. 

Guri, dxvê, mehira e'lbê, nan dani ber 

zaFoke weye, 

Xatir ji wan xwest u hat ser sergoye 

л л 

rexeye. 

Efendime xwera bejim, tari k'etiye e'rdê, dewar ha- 

tine male. Dewar çune male, gavan ji çu mala xwe. Dive, 

gavan bala xwe daye, ко jina wi dike zarin. Got, 

evaya bu -muxurb, jinikê nan nedaye hev, zaFok birçxne 

li male. Gavan Fahişte dare xwe, cu li ser ciye ji- 

na xwe sekini, bi dara jina xwe da, göt: Те he nane 

gavaniye ne daye hev?" Jinxk giriya, go: Derd u kule 

Guri ne bese, he ledana te ji zede bar, p'arsuye min 

şkestiye". Go: K'i p'arsuye te şkenandiye?". Go: Guri 

şkenandiye". 

Heger ew ji 

Go: Inca 

bave xwene, 

ez 

ew 

hew 

heqe 

diçime 

xwe 

ber dewara. 

nadine min". 

Gavan qe 

Serê 

dey 

sibê, 

nekir, di dile xweda hişt u raza. 

her k'esek ji tcêfa xweFa ç'êlekê xwe 

didoşe û dewarê xwe berdan. Dewar t'ev çun k'etine 

bahana" apê wi. Guri bala xwe da dewar, t'ev k'etine 

bahana apê wi. Bahare, ce şin dike u k'ijan dewara 

derte, xwe le digre û diçe nave u diç'êre. Deware 

gund t'ey k'etine bahana apê Guri. Guri Fabu ji p xya 

û sekini, k'eda apê wiya di dile wida p'iF şirine. 

Guri go: Here-lo, here-lo, here-lo, 

Here gaFanê, dile min dibeye, 

Ev ceyê bexweyi u bexudan ji wera 

li k'uedere, li vedereye", 

GuFÎ Fahişte k'êrikêye, çîma deveye, 

U dirêjkire nava gaFaneye, 

K*îja ç'êleka ku digîje, k'êrkê li zikê 

wê dide, h'ûrê wê berdide e'rdêye, 

Guhanê wan jê dike, yek c^'êlekeke sax^ 

u silametx naçe maleye, 

Zêdeyî noginekê û conegeki nefiliti ji vê 

garaneye. 

121

Guri dibeze li pey conegayi û pey ve 

nogineye. 

Аре GuFi bi Guri dih'ese, Fadxheje dare xwe u te 

gazi Guri dike, dibe: 

Guri lao, ev te çi kiriye li Fu-hevata 

dineye?" 

Guri dibêje: Apo, bi we'daniya xudê, 

ez weke ku westiyam pey vi conegayi 

u li pey ve noginêye, 

Ez ne westiyame li pey ve garaneye. 

Dibe, Apo, bila ev conega u ev nogina 

hane ji weFa sax biminin, sala we 

biqede e conega bazde ser nogineye, 

We nogin bize, maste we çiqa hebe li 

dineye, hewqa av berdine sereye, 

Dewe xwe li hev p'ara vekin, belki xera 

min u gune min ji di berhevda dereye". 

л А _ _Л __ л 

Аре 

Ал 

Evare 

Gurx vedxgere 

,« ., 

gundx t emam 

maleye, 

,. . 

dxçxne 

,л 

odeye, 

Dibejine аре Guri: Те destura kuştina 

Guri bidi, ku tu destura Guri nedi, eme 

te u Guri bi ser hevda bikujin vedereye". 

Аре GuFi dibe: Ez ze'f ji Guri e'ciz bume, kuştina 

Guri li we h'elal be. K'i Guri bikuje, bila hinek xuna 

Guri binin ez ji vexum". Inca gundx diben: 

A _A 

Wey Gurx, wey Guri", 

Her k'eseke sere Guri li xwe bxri". 

_ ,a л> , а А , л л , а 

Gundx vegerxyane male. E ко şure xwe danx 

ber sere xwe, e ко dare xwe dani ber sere xwe, ê ко 

balt'e xwe danx ber sere xwe. H'eta sere sibe xew bi 

ç'e've kesi nak'eve. Sere sibe, bi zeraye tavera her 

kes ji mala xwe derk'et. Sed û penci xorte silivaniya 

li hev civiyan u bi ser xerixkê Gurxva girtxn. Guri Fa- 

i- .. tt- . . , ,. а а . . 

bu jx p xya bx wan h'xsxya, gazx kxr, go: 

122 

Here-lo, here-lo, lo-lo, here lo-lo, 

Geli xortan, hege un dicine de'wateye, 

Ez gure txrşik u savareye, 

тт л 7 . Л -Л . Л , , АЛ 

Heger un dxçxne şere ferxz u p elewanxyeye, 

Ezê jx dereme sere girekx bilind, 

binerim li şerê mêre

E di p'êşîya wanda deh ç'êlekê wî hatibune kuş- 

tin, kezeba wi ze'f şewitiye, gazi kir go: 

Here Gurio lao, lo-lo, lo dilê min li-bêye, 

Em naçine k'êf u de'watêye, 

Em naçine şeF u şeF qeyît'alêye, 

Bi qewata xude, h'eta seh'etekêye 

Emê bi serê te bileyizin bi gogeye".7 

Guri Fabu ji p'eye, 

-A , а ,, А , ,л 

Gurx bxna melkemotx kuleye, 

Guri bina Ficilbeytê li xeybêye, 

_A _ * _, л y y ' 

Gurx rahxşte çxma deveye, 

Go: Ya allah, ya xudêye", 

Gurx vegerxya nava vx sed u pencx xorte 

haneye. 

Dighije k'ijani, çimeke deve diguveşe 

_ -л" * ' У А У ,' Л л А .Л 

H'eta seh'etekeye, 

newqeye. 

Sêd u pênci xorte silivaniya Faxiste 

e'rdeye, 

Kire hevale gaFaneye. 

_, Л Л Л , Л .A ilx 1АЛ. Л 

Bu şxn u bu girxn, к ete nava de u baveye. 

Guri Fahiste lingê wan k'işande ser 

' Л Л А 

sergoye rexeye, 

Go: Her şev un mevane apê min bun, 

inca un mevane minin li vedereye". 

Şeş Fojê wan qediya li ser sergoye Fexeye, 

Guri go: Xudêyo, qurbana te bumo, 

bila dê u bavê wan ben wan bibine 

Bila wan bişon, k'efenê 

maleye, 

wan li wan kin, 

wan texxne qebreye, 

Belki xera min, gunê mi ji berhevda dereye". 

Her k'esekê hat, Fahişte teFmê8 xwe, 

bire maleye, 

Laşê wan şuştin, wan xistine qebreye. 

Xorteki bi dergisti hebuye, 

Li gundeki başqe buye, 

Dibihî"ze, ev tiştê ha hatiye sere gunde 

silivaniyeye, 

Li mih'îna xwe sûwar dibe, der te ji maleye, 

Те gundê 

Ber derê 

silivaniyeye, 

mala xezure xwe disekine, dibe: 

Ev çi qewimxye lx vedereye? 

Dibê, ji mira bêjin, binê Guri li k'uêderêye". 

123

124 

Li mih'ineke kih'el suware, gulik u 

_ gulebende we digihxjine e'rdeye, 

Rimeke çil movxk peFaye, 

ŞÛre wi eliqandiye li k'eleka mih'ineye, 

Mert'aleke sore, Fengi li mile wxye, 

Bala xwe daye, ku GuFi xuya dike ser 

kevireki li wedereye. 

Cile GuFi qetiyaine, p'exase, serqote, 

jx xweFa sere xwe dixurine li ber 

,А л . л . л 

txrej е taveye, 

Науа Guri t'une ji baye felekeye. 

Ev xorte bi dergisti, bere mih'inê dide ser 

,_ л л i А л . . ; ...АЛ 

Gurx u ре nxye dide mxh xneye. 

Dergistiya wi lê kire gazî, go: 

Here xorto, ew Gurikaye ku mi diti, 

Hejaye h'ezar u h'evsid e'gitî, 

Ku tu heri, hew pêva te dergistiya xwe 

bi ç'e've xwe neditx". 

Gava denge dergistiya wi k'ete guhe wi, 

heja pe'ni da hespeye, 

Çu sekxni bi ser pişta Guri, sere rime 

xiste nava pişteye, 

Guri sere xwe hilda, ku çi, suwarekx bi 

xezeb hatiye vedereye, 

Guri ji 

t- i * 

Destekx 

nişkava Fabu ji p'eye, 

а. а , л 

avxte çxma deveye, 

Deste dine avlte serê Fimêye, 

H'eta xude biri da GuFi, çimeke deve 

guvaşte newqeye, 

Xorte bi dergisti 

Binaye me'sîyê 

go, quF, u k'ete e'rdeye, 

deriyan k'eti lopiji li e'rdêye. 

Guri Fahişte dezgina hespeye, 

Cile wi li xwe kir, şure ллл gireda, mert'al 

je stand, rim hilani, suwar bu li hespeye, 

GuFi weşeke bi suwari diçe u teye, 

Hat sekini li ser pişta xorte bx dergisti, 

sere rime xiste pişteye, 

Go: Beje, ev cil pirozk u bimbarik bin li 

we bejne, li we baleye". 

Xorte bi dergisti, go: Еллг 

ew şur, ew rim ancax 

Xorte bi dergisti go: Guri, 

cil, ew mih'in, 

babete wê bejneye". 

ev ç'iyayê 

ha çiqa li k'eşe, 

Xebere dergxstiya 

Ev p'arsuye min 

mi 

çiqa 

li min hatne p'eşe, 

ji ber çxma deve deşe". 

Guri go: Ьао, tu bi dergistiyi, de Fabe 

ser xwe, cile xwe 

şure xwe girêde, 

li xwe ke, ri,m u 

li mihTna xwe suare, 

bere xwe bide here maleye,

Dergistiya te li te pirozk be, belki 

min u gune mi ji di ber hevda 

xêra 

derêye". 

Xorte bi dergisti Fabu, cile xwe li xwe kir, 

şur u mert'alê xwe hilani, suwar bû li 

mih'ine, go: Guri, e li bextê te xudêye, 

Xezure min gotiye, tu GuFi bi saxî bînî 

li vederêye, 

Eze dergistiya te li te mar kim be heq, 

Т-Ч . л. , 

be 

а 

qelen 

. , ,л 

li 

л 

ruye 

J 

dineye, 

J ' 

De, raneje dezgina mihineye, 

Em bere xwe bidine maleye". 

Guri go: Eze Fahejime dezgina mih'ineye, 

Lao, belki xera min u gune mi ji di 

ber hevda dereye". 

GuFi Fabu Fahi^te dezgina mih'ineye, 

Bere xwe dan u çune maleye, 

E'lema silxvana derk'ete h'afeye, 

Her k'eseke 

л л 

Diben: Eme 

rahişte dare 

т 

_А 

Guri bikujin, 

xwe, 

h'eyfa 

hatine at 

л А Л 

peşxyeye, 

xxwe 

xxwe 

hilinin 

ji e'rdêye". 

Gava li GuFi k'om bun, аре Guri seh 

kir, rahişte deste coni u hateye, 

Go: Ezê Guri bikuiim li h'afa xelqeye;' 

Jxnapa Gurx derk et u li pey аре Gurx teye, 

Dezgina mih'inê filiti, xorte bi dergistx 

Feviya, u berê xwe da maleye, 

Apê Guri gihişte Guri, mêrk'uteki guvaşte 

piştêye, 

^ -л . л _ --> . ^ у, а 

Jxnapa Guri gote аре Guri, go: Bi xudane 

sev u Fojeye, 

Ku tu inca destê xwe bidi Guri, ez jinaniye 

ji tera nakim li maleye, 

Xelk dibêje, xudêyo, ко birazfyeki meriv 

merxas hebe, ко meriv karibe heFe 

nava xelkeye". 

Guri filitî ji destê a'leme u apêye, 

Berê xwe da xênikê xwe, ser sergoye 

л Лrexeye. 

Sibe li hazira bû, li Guri jî da zeraye taveye, 

De h'eb cotarî cotê xwe giredan, 

derk'etin ji maleye, 

K'etine ber xênlxkê Gurî, li ser devê Feye, 

Herdu cotarxya ji hevra got: Tirsa Guri 

ji dilê me dernayê, h'eta em sax binAli 

dineye". 

125

126 

__л._,л ,.А.. ,л 

Gun rabu sekxnx jx p eye, 

GuFi eo: Herê lo-lo, lo cotarino, 

Bila tek'eve dile we Fe'ma xudeye, 

Ez te'zime, ez p'exasim, ez serqotim li 

Л . А 

vedereye, 

Yek bidine min kiras, yek bidine min derpx, 

yek bidine min gore, yek bidxne min 

k'um, 

ji we 

yek bidine min kevnik, 

,. . , л л 

bxxazxm, hew peva un 

eze 

. 

nun 

xatira 

а . 

navxnxn 

li vedereye". 

Ev cotarxye ha, cilê xwe ji xwe dikin, didine 

GuFi, Guri cila li 

dixaze, berê xwe 

xwe 

dide 

dike, xatira ji 

walate xerib 

xulbeteye. 

wan 

u 

Beri-beristan, çol u çolistan, 

r~ л ^. А .Л. Л ,A, |_ Л л 

Sere Guri heja we tek eve şer u qewxe 

giran. 

Guri meşiya, bx serê re k'et, 

Hate ç'iyaye Sibhandaxeda ji xwera bxhiri, 

H'esen-axa li deve 

,. 

lx 

dere qesra 

, , а 

ser к ursi 

xwe, 

л . .* 

runxştxye, 

Çil xulam 

i , 

Bala xwe 

li dora wiye. 

, -/> l\ 

da Guri u meşa 

_ -А, 

Gurx, 

а 

к esx 

zilam wsa li diniyaye je hati u çeleng 

ner'!1'" neditxye. ner'!1'" neditxye. 

Gazi xulameki xwe kiriye, 

Go: Herin, bejne vi peyayi, 

i л . , А 

bxne hale 

bila 

А 

wi 

be, 

. . 

bx 

Л и 

çxye". 

Xulam hat, gazi Guri kiriye, 

GuFi hat ba H'esen-axa sekiniye, 

H'esen-axa jeFa ao: Xorto, aqile 

" , , л \ 

geleki te 

min 

. .A 

gxrtxye, 

Şuxule xwe ji mira beje, bine şuxule te bi 

çi t'erziye". 

Go: Çi şuxule xo tu beji, ew şuxul 

bi mi dibe u mi ditiye". 

Go: Lao, hedadi bi te dibe?" 

Go: Na!" 

Go: Seferçx bi te dibe?" 

Go: Na|n 

Go: Xeratx bi te dibe?" 

Go: Na!" 

Go: Ьао, tu dibeji, çi şuxule hebe, 

bi mi dibe". 

Go: Ere, çx tişte, ku tu bêji, bi mi dibe". 

Go: Gavanî bi te dibe?" 

Go: Na!"

Go: Golikvani bi te dibe?" 

Go: Na!" 

Go: QazvanT bi te dibe?" 

Go: Na!" 

Go: E, lao, ê tu dibêji, h'emi şuxul 

bi mi dibe, 

K'a tu şuxule xwe bêje, binê bi te dibe?" 

Go; Eze şuxule xwe bêjim, 

Ev çil xulamê te bila şada bin, 

Те mi bibi berberxane, berber biki, 

Те mi bibi h'emamê, h'emamiş biki, 

Те mi bibi ser t'erzi, taximekx, weke 

cilê e xwe, li mi biki, 

Те oda min başqe biki, 

Те t'exteki ji miFa vegri, 

Doşeka min bila ji p'irtike qaz u qulinga bi, 

Balgi u nazbalgi li ber p'ala mi bin. 

U qawaçiyê te gava qawê bigerinin, 

Qawa e'wil bila ji miFa bine, 

Hi'nge bedil mane, 

T'x k'es ji bi dile min u te ji nizane, 

Bes, sozeki mini dine heye, 

Diniyaye, tu ji mira beji, quzilqurt, 

Eze bêjim, li ser dilê te girt? 

Tu Fahêji dar, ezê rahêjime kevir. Ege tu nikari 

ber bare min Fabi bi vi havayi, eze bi oxra xwera he- 

rim". H'esen-axa dibê: Lao , k'esi ev tişt bi k'esira 

nekiriye, lê welleHÎ, ezê bi tera bikim". H'esen-axa wî 

bire berberxane, sere wi çe kir, wi bire h'emame, h'emamxş 

kir, taximeki cilê weke ê xwe jeFa çe kir, van 

cila le kir, oda wi başqe kir, t'exteki di odeda jera 

dani. Qaweçi qawê gerand, qawa e'wil jera dibin. Dxbe, 

rojekê ji Fojê xwedê, Guri li deve dere qesre, li ser 

k'ursi Funiştiy9, bala xwe dayê Gulp'eriye qiza Ifesenaxa, 

bînaye hîva çarde şevi, avê ко dixo, di gerdena 

wêda xuya dike. Tu t'ilipantkê li e'niya we dixî, h'etani 

binê pe'niya we Fes u şîn dive. Bina p'eleki berfa 

Л' ,*> л А .'.. ' 

sere ç xya sor u spi dike, 

Dilê Guri bi h'ezar dili dik'evêye, 

Dibê misfnê avê bi destê Gulp'erîyêye, 

Gulp'eri te ser kaniyeye, 

Misîn dadigre, berê xwe dide te maleye. 

Gurx dibê, ezê dengeki lê bikime gazxye, 

Eger av da min - dilê wê gelekî mi divêye. 

Go: Herê-lê, herê-lê Gulp'eriyê, dilê min 

lx bêye, 

127

128 

Bide min t'asek ava kaniyêye, 

Ez geleki t'ime li berFojke odeye, 

Bila tek'eva dilê te Fe'ma xudêye". 

Gulp'eriye dibe: Here-lo, here-lo Guriyo, 

Meş u k'eşe dora serê te riya min nakin, 

ez heFime malêye". 

Guri hedî Fadibe ji p'eye, 

Destê ç'epê davêje p'esira Gulp'eriyeye, 

.Deste raste daveje çima deveye, 

-H'eta xudê biri dide, GuFi çimeke deve 

diguwêşe newqeye, 

Qulp'eri, bina me'siyê derman dayi, 

dip'erpite li e'rdêye. 

Qijina wê dik'eve guhe de u baveye, 

Bave we xo berdide ji qesreye, 

H'eta xude biri dide, sileke li ruye GuFi 

dide li berFoje odeye. 

Guri dibe: Ev yek buye, bila nebe didoye, 

Ev sile boy xatire ve maleye". 

Guri me'de xwe dike, te ji xwera disekine 

li odêye, 

H'esen-axa gazi dike: Qaweçi lao, 

Tu bes qawe bibi ji Gurira, h'eta tu nedi 

alê odeye". 

Deng diçe GuFi, ко H'esen-axa çi dibeye. 

H'eta mehekeye qaweçi qawe nebir ji 

GuriFa ale odeye. 

GuFi go: 

Qe naye 

Here lao, lo qaweçiyo lao, 

bira te, Foja berrojê odêye? 

Min u H'esen-axa me bazaFa xwe 

nava 

kir li 

xelkêye". 

Guri rahişte çima deveye, 

H'eta 

Xun 

xude biri da GuFi, GuFi çimeke deve 

guwaşte t'extika e'niyêye, 

u qawe t'ev u hevi dinê bu, vegeriya 

li ser axeye. 

H'esen-axa 

peda 

gote qaweçi, go: Lao, li iro 

qawê jera bibe ale odeye". 

Go, Fojeke ji Foja xudeye, 

Xummin u nalina bazirgan k'ete ç'iyeye, 

Gurx go: Qaweçiyo lao, лл/еге vedereye, 

Ev çi xummin û nalxne, deng têye?" 

_. ' а 

Qaweçx. go: 

_ 

Ev 

ал 

xummxn u 

= а J 

nalxna 

, л 

hane 

başbazirgane dewleteye". 

Go: De rabe, DeybilqiFan, hespe H'esen-axa, 

ji miFa derine ji t'ewlxaneye,

9-175 

Zineki ErzeFumi bi h'evt tenga bişidxhe 

Qaweçi DeybilqxFan dertxne 

li sereye", 

ji t'ewlêye, 

Zinekx Erzerumi bi h'evt tenga dişidfne 

li sereye, 

Guri xo bi p'alewani gire dide, çima xweye 

deve u k'era xwe hiltine, peya dibe ji 

odêye. 

Linge xwe dike Fik'ebe, diqulibe ser pişteye, 

Dibe: Qaweçxyo lao, de bide pêşiyêye". 

Qaweçx dik'eve peşxye, diçine ser cedeye, 

Guri peya dibe ji hespêye, 

Deste qa-weçi gire dide li darêye, 

Dibe: 

Ege 

Lao, 

neyême 

hege ez 

kuştin, 

hatime kuştin, tu ji 

bimire li vêdereye, 

ez u te eme bi hevra 

vegerine maleye". 

Guri diçe ser 

K'ijan qant'iFa 

deve' cede disekine, 

te, disekine, nahêle 

bibihere ser reye. 

Dibe, başbazirgane dewlete suware 

E'lebacaxi_şeye, 

Başbazirgan tê, disekine li pêşîyêye, 

Dibxne, ко suwareki xezeb sekinîye 

li ser deve Feye, 

Dibe: Here suwaro, lo-lo, lo, 

Eger tu hati bexşisa reye, 

Eze bxdxme te qant xra paşx, qant xra peşx, 

Serbarê wan mal u zeynete 

qant'ira 

dineye". 

ort'eye 

Guri dibê: Here başbazirgano, lo-lo, lo, 

Ez u tu, eme hene sere du gira, 

Emê bi hevFa bizurin, weka du gura, 

Emê bazirganiya te li hev p'ara vekin, 

weka du bira, 

Ez biraye teyi mezin, tuye di serra bidi 

donzdeh de'şê qant'xra". 

Dibê, başbazirgan binaye melkemotê kuleye, 

Binaye recilbeyte li xeyxbeye, 

Ew Ci Guri di ber hevda bi suwar diçin 

Guri jê stand k'eleka hespeye, 

H'eta xudê biri dayê, çimekie deve 

Л .л 

u teye, 

guwaşte nawqeye, 

Başbazirgan ji ser pişta hespe k'ete e'rdeye. 

Guri peya bu sereye, 

^.. .Л А .А, . ... ,A . Л 

Sere wx jekxr bx k'erkeye, 

129

130 

Karwançxva h'emi aihiştande li hev u dineye. 

Go: Geli 

Herk'eseke 

karwançiya, lao, 

du qant'iFa t'evî bara ji xweFa 

Karwançiya go: Vaye, 

hilxnin jx 

başk'at'ibê 

naveye". 

wi bi 

meraye". 

Başk'at'ibe wi ji GuFira deste xwe dani 

ser hev u dinêye, 

Go: Tu min nekuji, eze 

*Gava tu bizewicx, dik'ana 

sozeki bi teFa bidxm, 

bi soze xudêye, 

min li bajare 

Elcewazeye, 

Mesrefa de'wata te, eze ji tera bidim 

jx dik'aneye". 

K'axazeki dinxvisine, dide deste Guri, 

dxxe cêbêye, 

Bazirganxya xwe t'evi hev u dine dike, 

Qaweçi vedike jx darêye, 

dajo, bere xwe dide maleye. 

Qaweçi suwar dibe li hespe başbazirgane 

saleye, 

Bere qant'iFa t'ev didine h'ewşa H'esen-axêye. 

H'esen-axa dinhere, ко çi e'ceb çe bu 11 

Zirave wi qetxya, simbele wi melul 

dineye, 

bun, 

sere simbela k'ete ser leveye. 

Siyabend peya bu ji hespeye, 

Hat sekxni lx odeye. 

H'esen-axa gazi aqilmende xwe kir, 

lx 

civand 

malêye. 

Go: Gereke em male xwe bar kin ji 

л , л 

vedereye, 

Txşte, ко evi kiriye, heja min nedîtiye 

li dineye". 

Aqilmend jera go: Gulp'eriye jeFa 

bişeyne baleye, 

Eger dile wi bigre Gulp'eriyeye, 

E bibe ze've te, sere te wê reh'et bibe 

li maleye". 

H'esen-axa gazi kir Gulp'eriyeye, 

Go: Rabe, xemla xwe li xwe ke, heFe odeye, 

Em binheFin çi wê çe bibe li vedereye". 

Gulp'erxye xemla xwe 11 xwe dike, 

r Л ,. . Л , Л AÂ ... 

Lxnge xwe lx şxm u me se zerxn dxke, 

Hedx-hêdx dimeşe deve deriye odeye, 

Gazi dike: Herê Siyabendo, dile min 

li-beye,

K'erem bike, veke derîye odêye, 

Ça'wa dile te mi dxveye, 

Dibe, mi ji wisa te divêye, 

Ez u te, emê têk'evine k'0f û h'enekê 

di dineye". 

Siyabend divê: Herê lê, lê, lê, dilê 

min lxyane, 

Bila bave te ji xwera neke xem u xiyalane, 

Bes, inca ez u te xuişk û birane". 

Denge Siyabend dik'eve guhê H'esen-axêye, 

Gulp'eriye vedgeFe aliye malêye, 

Dibê: Inca xilasiya me t'ine ji destê 

" Л . A ,A л , ..л 

vx zalxmx lx ç'iyaye Sibh'andaxeye". 

Siyabend gazi dike: Qaweçi lao, were 

vedereye, 

Mi xşev xewnek diye, 

Ez u Qeregêt'rane salê, me hev di 

л , л 

xewneda diye, 

Me deste- biratxye bi hev xistiye, 

Неге beje H'esen-axa, du tişta ez jê 

dixazim; 

Hespe başbazirgan - male mine, 

Hespê wi ji - bexşişa mine, 

Heryeke du deste cila we ji mera çe ke, 

Heryeke xurcezinek ji meFa hazir bike, 

Xurce zina we ji meFa t'ije zer bike, 

Nan u ave xwe we li min h'elal bike, 

Eze xatira je bixazim, herime ji vedereye". 

Qaweçi diçe dibêje: H'esen-aica, bi vi 

qewle hanêye". 

H'esen-axa dive: Ya Febbi, şikir, ко em 

rr, 

Zu 

. 

hespe 

А 

ie xilas bun 

, ,A 

хллге dertxne ji 

bi vi hawe 

л 

xameye, 

haneye". 

Herdu hespa hazir dike li h'ewşeye, 

Her hespeke xurcezineke t'ije zer 

datine 

dike, 

serêye, 

Heryekê du dest cil dixe deve xurckeye. 

Siyabend cile xwe li xwe dike, te nava 

civateye, 

Diçe destê H'esen-aica, xatira dixaze 

ji ale odeye, 

Peya 

Suwar 

dibe ji odeye, 

dibe Deybilqiran, E'lebacaxi şe 

destk'eş dike u derteye, 

Berê xwe dide oxire, pişta xwe dide Д 

felekêye. 

Beri u beristan, çol u çolistan, 

Serê SÎyabendê Silfvî hêja wê têk'eve şer 

u deqe giran. 

8-2 175 131

132. 

Dibe, Fojeke jl Foje xudeye, 

Berfeke niv metroyi girtxye Fuye e'rdeye, 

Siyabend dinhere, Feşayi li ber ç'e've wi 

xuya dike, u dimeşe u teye, 

Nezxk bû alê odeye, 

Bala xo daye, ко yekx kire fikine, 

G'e've xwe digeFine, k'esx" nabine li 

wedereye, 

Careke di dimeşe u teye. 

Bala xo daye, de h'eb ç'ivik firin ji ber 

linge hespeye, 

Dit, ко merivek derk'et jx bin berfeye, 

I cilav te'zxye, 

Aşujnek lx pişteye. 

Evi merivx go: Herê sûwaro, lo, lo, lo, 

dilê min li beye, 

,-c'Ez nahelim, pez u deware vx gundi ji 

gome derene ser ayeye, 

H'evt mal mi xistine malekeye, 

Ji boy xatire vê ç'ivikê û vê de'fkêye, 

'Ç'ivxka mi firxya, ez nizanim çû k'uêderêye, 

Here ç'iyika mi bine ve dereye, 

Bira ç'ivik bisekine ser de'fkêye, 

Hege tu neyxni ser de'fkeye, 

Ezim Qereget'rane salêye, 

vEze 

Eze 

biguFgurime 

bikim, h'evt 

te fereki 

t'ebaqa 

destarx 

tu heri 

aşeye, 

bine e'xxleye". 

Sxyabend go: Here lo, lo, lo, ez Sxyabendim, 

Sxyabendê dxnim, 

Bx biç'ukaya xweye bere, sed u penci 

xorte silivaniya e li ser sergoye Fexê 

vedilezinim, 

H'esen-axa, bi çil xulamê wrva, di счуауе 

feibh'andaxêda, wan hêsir dikim, ji 

merani dixinim, 

Sere başbazirgane dewlete difirinim, 

Ege melkemot biraye bave te be, eze iro 

Fih'e te bistinim". 

' Qereget'ran sekini, li xwe fikiri, 

Go: Mi xşev di xewêda diye, ez u te, 

em birayê hev u axretiye". 

Л , , .A .A_ -...* . ,A 

Sxyabend jx jera go: Mi jx xewnek dxye, 

Ez u Gleregêt'ran em biraye hevi axretiye". 

Herdu berbi hewa dim.eşiya, 

Dest stuye hevra biriye, 

Ruye hev maçu kiriye, 

Sxyabend E'lebacaxi şe, t'evi xurce zina 

zêra u bedle cila, t'eslimi biraye xwe 

kiriye,

Cil derani, li xwe kiriye, 

Bi deste hev u dine airtin u mesiyan, 

_ _A А , -А , л 

Berx u berxstan, çol u çolistan, 

Havin çû, ma zivistan, 

Sere herdu bira heja we têk'eve şeq 

û deqe giran. 

Dibe, li wanake bu teyrbk, ba û baran, 

Li ber ç'iyakx, li deyê şkevtê sekinin, 

Siyabend go: Qeregêt'ran, bira, hesp 

Em peya bin tek'evne 

h'eywanin, gunene, 

şkevtê ji xwera, 

Heja berf u baran ser me veke". 

Siyabend peya bu, Fahişte dezgina hespe 

u k'işande şkevte. 

Hesp diFicife, Siyabend diricife ji serma. Qereeêt'- 

ran le kxre gazi, go: Siyabend, bira, tu derew dikx,. tu 

ji ber Feh'ma xudê diFevi. P'eşkek baran li me kiriye, 

tu dik'evi şkevte. Ez u tu, emê Faheline hev u dinêye, 

k'i ji me k*î bavêje e'rdê, ê serê wî jêke". Siyabend 

go: Gteregêt'ran, bira, Feh'ma xudê zore û ze'fe li ser 

daraye, li ser keviraye, k'es nikare li ber teyroke u 

li ber sermaye bisekine, Tu ji peya bibe, eme agxreke 

ji xweFa bikin u disa eme ji xwera bimeşin". Q.ereget'ran 

divê: Nabe, eme raheline hev". 

Sxyabend dibîne, ко t'u ç'are u mikuma 

wi t'une, 

Hedi Fadibe ji p'eye, 

Der te, ew u GLeregêt'ran Fadihejine hev 

u dineye, 

Dibe, gava hev dibin u tinin, 

E'rd weke cihe aşa ji ber linge wan 

Siyabend gewat dixaze ji 

diqelişin. 

xudeye, 

Çaqûlyakê dide berêye, 

CAeregêt'ran dibê, rep, u dik'eve e'rdeye. 

Qeregêt'ran dibê: Siyabend, serê min jêke, 

Bx xudê, ко mi te bavita, minê serê te 

jêkira". 

Sryabend dibê: aeregêt'ran, birati p'iF 

Те kirlye, ez nakim, 

şirine, 

Ez sere te jenakxm, 

Rabe ser xwe, em herin runin li şkevteye". 

Q.eregêt'ran Fadibe, ew u Siyabend diçine 

şkevteye, 

9-3 175 133

134 

Ji xweFa agire xwe dxkxn, nane xwe dixun. 

Nan xarin, rabun suwar bun, bere xwe 

dane welate xerib u xulbetêye. 

Beri u beristan, çol u çolistan, 

Sere Siyabend u Qereget'ran heja we 

tek'eve t'eşqelêye. 

Dibe, sere meha gulan u nisaneye, 

Ji xwera çune ser mergekeye, 

Merga wan gxhayê wi gelekî bilinde û xweşe, 

K'efa Siyabend jêra teye, 

Peya dibin, çadira xwe vedigrin li sere 

mêrgêye. 

Siyabend dibê: Gseregêt'ran, bira, hesp 

Hespa bibe texe çairêye". 

geleki birçxne, 

Glereget'ran herdu hespa dibe dike nive 

л л 

mergeye, 

Glereget'ran bala xwe daye, ко zilamekx li 

deve dere qesreye, 

Ev zilamê ha li Qeregêt'ran kire gazî, go: 

Here lo-lo, lo, dile min li-beye, 

Ev merga hanê, mi pawandxye ji boy 

Siyabend û Qedêye". 

Giede gazx dxke: Here xorto, herxiem, 

herxieme, 

Qereget'rane kekê Siyabend ez bi xweme, 

Ez qesase h'ezar feriz u p'elewane weke 

E'reb Zincar hespe хлл/е dertine ji tewleye, 

Zinekx Erzerumi h'eft tenga dişidine lx 

sereye, 

Suwar dxbe, derte ji maleye, 

Radih'eje rxma çil movik, derte peşiyeye, 

Ew Qereget'ran binane melkemote kuleye, 

Herdu ber hevda diçin u teye. 

E'reb Zincar jê distîne bayê hespeye, 

Rxmekê lêdxxe li derzenekaH pişteye, 

Qeregêt'ran diFeve te ber çadireye. 

teme". 

E'reb Zincar rxme dik'şine ji movka pişteye, 

Gêreget'ran qxrin dike, Siyabend şiyar 

bu ji xeweye, 

Эилл/аг bu Daybilqiran, xo berda mergeye, 

Ew 

_,Л 

Se 

E'reb 

sev 

Zincar çune hev и dineye. 

ЛА .Л .A ifA 

и se roje wan qedxya, kesi 

zora k'esî nebxr ser mergeye. 

E'reb Zincar li Sxyabend kire gazi, go: 

Me rih'e van h'eywana derani,

H'eywan, h'eywanê xudêye, 

Ez" u te eme peya bibin ji hespa, bi gulaşe 

herine hev u dinêye, 

T,,A . ,л *. . л .л А .Л, . л , Л 

К'х k*x avxt eme sere wx jekxn lx vedereye". 

Siyabend u E'reb Zincar peya bun çune 

hev u dinêye. 

Siyabend qewat xasti ji xudeye, 

E'reb Zincar avite e'rdêye, 

K'erik derani, ко sere wi jeke li ser 

л a mêrgêye, л 

E'reb Zincar p'esxra xwe qetand, keziye 

xwe derxiste h'afeye. 

Siyabend 

Iro serê 

go: Wey li-min u li nave 

se Foja ez bi teFa k'etime 

min, 

qxre 

u belaeye". 

E'reb Zincar go: Siyabend, nefikire, ev 

qesra ha çe kiriye ji sere feriz u 

Ez 

А 

qxza 

а л 

mxre cxname, 

p'elewana, 

г 

Min adek da li ber Febbe joriye, 

Ewe ко mi baveje, ez jeFame". 

Siyabend go: Tu diya mini, tu xua mini, 

li ser ruyê dineye, 

Bes tu buyi hesxr, k'etx maleye, 

De Fabe ser xwe, em herine bine çadireye". 

Sxyabend Qeregêt'ran derman kir, 

Birina biraye xwe sax kir, 

Herse gihiştine hev û dineye, 

Çadira xwe hxlaniri, suwar bun li hespêye, 

Herse ji fêriz u p'elewanin li ser ruye 

e'rdêye, 

Bere xwe dan welate xeriban u xulbeteye. 

.-, -л , -A . , л 

Berx, berxstan, çol u çolxstan, 

Havin çû, ma zivistan, 

Serê SÎyabend, Qeregêt'ran k'ete şeq u 

deqe giran. 

Dibe, çûn ser kaniyekê sekinxn, ко bala 

xwe dane, koneki mezin, çarde stûnx 

vegix-tiye li wedereye, 

SÎyabend û hevala peya bûn ji hespêye, 

Hespê xo berdane gihaye u çayireye, 

ÇÛn bin vi kone haneye, 

Bala xo danê, qizek di bin konda 

xxinxştiye. 

Ev qiza hanê binaye hiva çarde şevi, 

Kodi sere ç'iyayê Q.afda derdik'evi, 

9-4 175 135

136 

Tu t'ilipantkê li e'nxya wê didî, h'eta binê 

. , А Л Л А ... 

pe'nxye reş u şxn dxke. 

Ave dixo, di gerdena weda xuya dxke, 

Binaya p'eleki berfa sere c'iya sor u spx 

dike. 

Nexşe k'erge ji hervişim bi deste xwe 

л Л 

Dilê Siyabend bi h'ezar 

л Çj? dike> 

dili dik'evêye, 

Dibe, hege sax be - ji cane mxraye, 

Hege bxmxre - jx boy e'rdeye. 

E'reb Zincar dibe: Xece, xua min, 

ev konê ha kone k'eye?" 

Xece dibe: Ev kone ha bi nav u deng 

Bave min u diya min t'inin, 

kone Xeceye, 

h'evt biraye 

min hene, li ber pez u berxane, li 

çoleye, 

Mevan - mevane xudeye, 

Ûn naçin, h'eta biraye min ji cole beye". 

Dive: Nave birayê te?" 

Divê: Navê biraye min: Itx, Witx, Qereqot, 

Malrrixret', P'êxas, P'êe'bas, Canfxdane". 

Evare pez te, her h'evt biraye we tene 

Bi hevra dibên: Mevano, un xer u 

maleye, 

silamet hatine! 

Ser sera u ser ç'e'va, mevan - mevane 

xudêye". 

Jx xwera k'etine mijulayi u gale-gale dinêye. 

Siyabend gazi dike 

Unê bidine mxn xua 

her h'eft biraye 

xwe Xeceye, 

Xeceye: 

Meh'bub ewe - dil h'ebandiye li dineye". 

Her h'evt biraye Xece ji SiyabendFa 

dibejin: Hereye". 

Me ji, weke te, bedew, feriz u p'elewan ne 

Xua те ко 

, . л 

bxve, me 

.а 

ji 

ditye 

,. л ., 

dxveye". 

li dineye, 

J 

Xebere 

Siyabend 

Xece u wan li hev 

gustilke dertine, 

u dine teye. 

dike t'xliya Xece, 

Siyabend difikire, k'at'ibe başbazirgan 

. л , А Л 

te bxreye, 

Mek't'uba xwe dertine ji cebêye, 

nxşanxya weye, 

Dxbe: Qereget'ran, bira, eze vega Fabim 

sûwar bim, berê xwe bidim bajare 

Eze bxnxm Feh'ela buk u zaveye, 

Bikxm k'ar u bare de'wateye". 

Elcewazêye,

Siyabend Fadibe DaybilqiFan dertîne, 

Zxneki Erzerumî bi h'evt tenga li serê 

dişidine, 

Linge xwe dike rik'êbê, diqulibe ser piştêye, 

Deh metroya dik'eve ser Fêye. 

T'ibxh'etê Qeregêt'ran tê bxrêye. 

Careke dine vedigeFe baleye, 

Dibe: Qeregêt'ran, bira, it'bar nemaye 

li dineye, 

Ez ditirsim, ku bere min têk'eve riya 

Elcewazeye, 

Те Xece biFevini, it'bara min li te nayêye, 

Ко di dilê tecTa t'une reh'ma xudêye, 

Eze lingê te texime qeydêye, 

Deste te texime dare k'elemçeye, 

Mxfta qeyde u k'elemçe texxme cebeye", 

Xatir ji biraye xwe xast u k'ete ser re u 

ser cadeye, 

Xö 

ÇA 

u 

gihiştande bajare Elcewazeye, 

. л . АЛ î-iiÂ 

deve denye dik aneye, 

Mek't'ub deranî, da deste k'at'ibe 

başbazirgane saleye, 

K'at'ib go: Soz, soze xudeye". 

Tişte ко xast, k'at'ib jeFa derani ji 

G-êleki k'efa Siyabend 

dik'anêye. 

ji k'at'ibFa teye, 

Reh'ela buk u zave kire xurcxkeye, 

Bere xwe da hate qaweye, 

DeybilqiFan 

Л _a .... 

Çu runişt 

gireda, gihaye 

А Л Л 

li nxve qaweye, 

wi dani bereye, 

Go: Q.aweçi, 

.' , A' 

Jx mxnra bxne 

к 'erembike, were 

. Л А Л л 

xarxne u araqe u 

vedereye, 

А Л 

maxyeye". 

Qaweçi dilezxne, xarine, araqe ji Siyabendra 

li ser mase datine. 

Â , А 

Sxyabend vedxxo araqeye, 

Serxoş k'et li nava qawêye, 

Haya 

_-',л_,л 

Şevek 

wx 

u 

ne ma jx de'wateye, 

л .' 

roke sere xwe xxst 

л 

xeweye, 

Gava ко şiyar bu ji xeweye, 

DaybilqiFan h'xşîn dike, h'işina wi diçe 

ba e'rşe xudeye. 

Sxyabend Fabû ji p'eye, 

Xurcezîna Feh'ela buk û zave dani ser 

pişteye, 

Lingê xwe xiste Fik'êbê, sûwar bû li ser 

pişteye. 

137

138 

Emê vêga Sxyabend bihelin li vêderêye, 

Berê xwe bidin mala bavê Xecêye. 

Kure mire şikakiya casûsekx dariîbû mala 

__ A i_ Л . . _. , A.A А л . л .. 

Tu zu xebere bxgxnxjxnx vedereye". 

bave Xeceye; 

Casus bere xwe da u çu balêye, 

Go: Kure mxrê şikakxya, Sxyabende Silxvi 

nişanx danîye ser Xecêye". 

KuFe mxre şkakiya h'ezar suwar hilani, 

avxte ser kone bave Xeceye, 

Her h'evt biraye wi kuştin, sere Q.eregêt'ran 

jekirin, bere wi dane riya Elcewazeye. 

E'reb Zincar qiza mire cinaye, 

We'deke daye, ко ez deste xwe hxlnedxm 

li ber xelkêye, 

Şxlh'e i'nsanetxye li xwe kir, şilh'e cina 

li xwe kir, hinda bu ji wedereye, 

Kure mxre şikakiya Fahxşte Xece, u pez 

u berxa bir, u ş:uye nava şikakiya, 

bxre maleye. 

Sxyabend lez dike u dilezxne, 

Xwe bi devê kaniyê digihîne, 

Bala xu daye, kon, pez, Xece, biraye Xece 

k'esek t'xnine, 

K'esereke wi hilani, stêrka dibarine, 

Çu ser laşe bxraye xwe dereget'ran sekini 

u dibeje: Lo-lo Qeda, lo birao, 

Kula Fedure Elcewaze 

Ew Foj ne Foja xudao, 

di dile teda mao, 

Ко it'bara birayê teyx Siyabend li te nao, 

Deste te avite k'elemçê, linge te xiste 

qeydeo, 

Sere buk u zave jx teFa bibe bi qurbao". 

Inca Xece mek't'ubekê dinivisine, 

Digri u sterka bx mek't'uba xweFa dibarine,- 

Dibe: Ya Siyabend, xude ji tera nehele, 

Yeka te nebe dudo, te li min feqxre çi kir? 

Те dile min t'ije xun u sterk kxr, 

Heger tu zaFoki, heFe nava zaFoka, jx xwera 

xar û k'apê bileyxze, 

Heger tu merxasx, tu fêrizx u tu p'elewanx, 

Ezê p'açê qumaş ji tera bidxme ber meqese, 

H'eta cxyê, ко ez herime, ji tera t'ev 

işarete". 

Sxyabend t'irbê dxk'ole, birayê xwe hiltxne, 

Mek't'ubê li ber birayê хллге dibxne,

Biraye xwe bi heq kir, mek't'ûba xwe ji 

Sterke xwe bi ser xeberdane 

xweFa 

Xecêva 

dixwine, 

dibarine, 

Linge xwe dike rik'êba Deybilqiran, 

suwar dibe, hêdî-hêdî dimeşîhe, 

Çiqas p'açe qumaş dibxne, hespê xwe 

dimeşxne, 

Xwe bi nava kone kurê mirê şikakîya 

digihxne. 

Bala xo daye, suwara k'efe, şayiye, 

de'wate, 

Siyabend dibe, eze sere hespê xwe 

berdim, 

Hespe min here ber dere k'ijan malê, 

eze li we male mevandarime. 

Hespê wi bere xo dide t'erefe kona, 

konekx biç'uk, feqir sekini u 

kxr hxşxne, 

1 1_Л л 

Siyabend peya bu, bala xo da vî koriî, 

~.,Л 

Dxbe: 

ко pxreke 

^-ЛАЛЛ 

Daye-pxre, 

t'ene di 

mevan 

bin 

- 

konda 

ЛЛ 

mevane 

runistiye, 

,A 

xudene, 

Tu îşev mevana bih'ewine". 

Daye-pire dibe: Suwaro, ez mevane weke 

te nikarim bih'ewinin u ez nah'ewxne, 

Li mala kuFe mire şikakxya de'wate, 

heFe ode, e te bih'ewine. 

Siyabend dibê: Dayê-pxre, ez zilameki 

xerîbim, ez rewfngxrne, 

Ez naçime de'wata kure mxre şikakiya, 

Ez işev li mala te mêvandarime", 

SÎyabend destê xwe lî cêba xo dixine, 

Çar h'eb zêr jx ceba xo dertine, 

Dixe destê pîrê, k'êfa pirê gelek txne. 

Pirê dîbê: Lao, mevan - mêvane xudene, 

Bes, tu mevane miru, Ix qisura mxn nex'şxne, 

. л л . л ... л . * А 

Welle, t'i ci u nivinê min ji bona te 

t'inxnê". 

Siyabend dxbê: Dayê-pxrê, tu dîya mirix, 

ez kuFe teme, zirar t'irune". 

PÎrê cîya ji SÎyabendFa dike и die'dilxne, 

Sxyabend dibê: Dayê-pîrê, ev çi de'wate, 

li vir çi heye, çi t'inine?" 

Dayê-pxrê .dibê: Xorto, bxra mala 

SÎyabendê Silîvx bişewite, k'esek di 

mala bave wxda nemxne, 

Hat, Xeca Resul xast û xuya nake, h'isa 

wx qet t'inxne, 

139

140 

Ev dewata hane, dewata Xeca Resul 

л _л Л А .. . А 

u kure mxre şxkakxyane, 

Xece тага xo nade, h'eta h'isa 

Siyabend hiline. 

KuFe mire sikakxya her h'evt 

bxraye wx kuştxn, 

Serê biraye Siyabend jekirin, 

Rahişte keriyê miya u deste Xece 

ji xoFa tine". 

Siyabend deste хллге disa И ceba 

xo dixine, 

Penc h'eb zeFe zer ji berxka xo 

dertxne, 

Dixe deste pxre, dibe: Siyabend ezim, 

tu nave min bi fesedi derneyne, 

De heFe, qedeheki şir ji miFa 

p'eyde ke u ji mxFa bxne, 

Gustxla Xecê vaye, ezê li binê 

qedeh dayne, 

~ Л itifA, . Л . Л ,. .AA 

Eze тек t ubeke jera bmivisine, 

Gava tu çuyi balê, be, Xece, ez 

k'etime bexte te u Febbe jorxne, 

Eze beme ba 

bi kule u 

te, dile 

ç'e'vê 

min 

te ji 

ji teFa 

bi sterke 

Dibe, pire, lez dike u dilezine, 

л 1 * и 

u bx gxrxne". 

Diçe ba ç'êlekê, ç'êleka wê stewre, 

А . . jA. , л . . ,. А 

şxr dx ç eleka weda t xnxne. 

T-\A Л , . . Л -л Л , А 

Pxre dxbe: Ber, ber, 

Çêleka mine, bêr, bêr, 

Dayka mine,. ber, ber, 

Ç'eleka mine bi guhaneki, 

Rojê didoşim bi daneki, 

Hema bine t'era der û mevaneki. 

Ç'êleka mine du guhana, 

Rojê didoşim du dana, 

Hema bine t'êra der u mêvana". 

Pirê bi zor qedeheki şîr ji ç'eleka xwe 

Tine ba Siyabend, Siyabend gustile 

distine, 

di 

nava şirda datxne, 

Çi tiştê heye, di mek't'ûbêda dinivisine, 

xbibe: Xece, nave тага xwe jx 

' _., 

Were 

, i. 

himame, 

Л 

kure 

А Л 

nxve şeve 

mxre şxkakxya 

А Л' Л 

eze bem, 

derxne, 

te li ser pişta Daybxlqiran bie'dlinim, 

. _A А А ... А . А

Eze te ji nava h'ezar u pênsid 

kone kuFê mxrê şikakiya derxnim, 

Hege ew mêreki merxase, ê xo bi 

min u te bxgehine". 

Pirê mek't'ûbê ji Siyabend dislane, 

Radihêje şirê хллге û hiltxne, 

U çiqas xuş dilezxne, 

Хллге bi oda Xecê digehine. 

Berbûriyê Xecê ze'fin, li dora Xecê runiştîne, 

Pire gazx kxr: Gelx berburiya, t'emam 

ji vedere hilinin, 

H'eyfa vê bûkê, ко тага xu nade û 

sterka dibarine". 

Xecê gazi dike: Pirê, zû ji vêderê 

d-ere û ji vêdere hilxne, 

Tu pireke sêrebendi, tu hatx mi 

,. А А 

dxxapxnx, 

Ez тага xu nadim, heqe te li mi 

t,. А 

xnxne. 

Pxrê beruberê dxwar diçe û dilezine, 

Xwe bi Xece digehine, 

Pire dibê: Xecê lao, tu k'esera 

dur ki, ко vega nêzxk buye, 

li mala те Funiştxye". 

Xece go: Daye-pxre, tu ser sere 

min u ç'e've mida hatx, k'a 

ллгеге ez te bxbine". 

Pire хллге bi Xece digehxne, 

Ji pirê u ji Xecê peva k'esek 

li we ode t înxne, 

Pirê mek't'ûbê jx berxka хллге dertine, 

Gustilê 

Xecê 

jx nava 

gustîle bi 

şir dertine, 

ç'e'vê xwe dibxne, 

Gustila xwe hiltine, 

Mek't'uba xwe dixwine, 

Dibê: Dayê-pîrê, heFe, bêê kure 

mirê şikakîya, mi Xece anxye 

Fayê, ê тага хллге jx boy te 

ê derine". 

Pxrê diçe, divê kurê mxrê şikakiya: 

Ez dîya teme, bxla xem û xîyale^ 

тага Xecê di dilê teda nemine, 

Mi kir, ко Xecê тага хллге ji 

KuFe mîrê 

bona te 

şikakfya k'êfa 

derxne". 

wî hattA 

de'watwaraya li hev dicivine, 

141

142 

Bi wanFa şa bu, go: Ez gelekx 

ji ллге h'emiya memnunim, 

Ev deh Foja un acizin, wastiayine, 

Her k'es heFe male, eme inca хллгехллге 

di maleda şaya хллге bibinin". 

Berburî k'efa wan hat, bere xo 

dane male, çiqasi dilezxnin, 

PÎrê tê ba SÎyabend, dibê: K'arê 

хллге bike, bila t'i xem dx dilê 

teda nemine". 

Xece k'are xwe kir, bixçxka cilê 

bûkantiyê hiltine, 

Qesta h'emame dike u dilezine, 

Seh'et donzda nive şeve xo dişo, 

cile xo li dike, ç'e'vê wê li 

Fiya Sîyabend qeFimine. 

Siyabend li ber derî sekxni, еллг u 

Xecê hev dibine, 

K'êfa wan hat, bi deste Xece girt, 

dani ber хллге, 

Li ser pişta DeybilqiFan die'dlxne, 

Xatir ji daye-pirê xast, derk'et 

u dixarine, 

Хллге bi Sip'anê Xelatê digehxne, 

.Peya dibe, li ser kaniye, çadira 

Dile herdua jî bi kule 

xwe 

û 

datine, 

bi birine, 

Ç'e've 

' Л 

Kure 

ллгап 

А Л 

mxre 

И sterke 

... А 

şikakiya 

u 

Л 

ре 

bi girine, 

, , А 

h esiya, 

H'ezar 

li defa heware 

suwari dicivine, 

dxxine, 

Sere sibe bi zeraye tavera хллге 

Xece 

bi 

ç'e've 

Sip'ane 

хллге 

Xelate 

vekir ji 

digehxne. 

хеллга şerine, 

Haya 

Bala 

Siyabend 

xwe da, 

ji tiştekê t'inine, 

dora SÎp'anê Xelatê, 

t'emam eskere kure mire şikakiya 

çadir и xebete хллге danine. 

Xece gxriya, и sterka çiqa dxbarine, 

Her h'evt biraye хллге и biraye 

Bx girina 

Siyabend di 

ллгега Sxyabend 

bira 

serê 

хллге 

хллге 

tine. 

hilda go: Xecê, çima tu digri, 

çi heye, çi t'inxne?" 

Xece go: Siyabend, bala хллге bide, 

eskere kurê rrurê şikakxya dora 

me herçar t'erefa girtxne,

Ё te bikujin, ллге mxn ji destê te derine". 

Siyabend go: Xece, xema nexo, xem 

bila dile teda nemine", 

Zine Erzerumi bi h'evt tenga li ser 

pişta 

Lxnge xwe dike 

DeybilqiFan dişidine, 

Fik'êbê, suwar dibe, çima 

xweye deve u k'era хллге hiltine, 

Xo berdide nava eskerê kuFe mîrê 

şikakiya, bina teyre, ко xwe Fefê 

ç'ivika xine. 

Suwara li hev u dine dicivxne, 

Еллг kuFe mire şikakiya bi feriz u 

çune hev u dinê, bu t'erqîne, 

p'elewani 

bû ç'ingine, 

Siyabend qewat jx xude dixaze, ji ba Febbê 

jorine, 

Çimeke deve diguveşe, li nawqa ллг1 dixine, 

Ji ser pxşta hespe erdigeFine, 

Dik'eve nava suwara, t'emama dikuje 

u ллгап dxqelxne, 

Hespe ллгап vala çun bi malva bexuyine. 

Siyabend hat ba Xece peya bu, 

k'êfa Xecê tine, 

Xece dibe: Siyabend, ez bim bi qurban ji 

teFa, welle, k'esi fêriz û р'е1еллгап, ллгеке 

te nedine, 

Bes, te h'eyfa biraye хллге bilani, heFe, 

h'eyfa biraye mi jx hiline, 

Tek'eve nava h'ezar kone kuFe mire 

şikakiya, 

Şur berxle wanekê, çi tişte, ко bi Fuh'e, 

ruh'ê ллгап bistxne" 

Sxyabend sûwar dibe, bi k'ef u eşq dixerine, 

Dxçe nava kona. ç'e've xwe li e'vd u lx 

' a, ,. ~/s 

x sana digerxne, 

Sere wan jêdike, t'i k'es di nava konada 

А 

namxne, 

Dinxya kire êxir dewr u qet'il, xwine, 

Gunê e'vda û î'sana t'ev hiltxne, 

Bere xwe dide çadira xwe u dilezine. 

Те çadirê peya dibe, dibê: Xecê, bila dile 

te Feh'et be, k'êfa xwe inca bine". 

Sryabend destê xwe stuyê Xecê 

dilefine, 

Devê xwe dixe ruyê wê, ramûsanekê 

л . . .А 

je dxstxne, 

T'u xem û xîyal di dilê Xecêda 

namine, 

143

144 

Inca 

Evare 

k'ef u 

ç'e'vê 

h'enek 

хллге 

dikin 

berdane 

u laqirxixne, 

xewa şerxne. 

Sere sibe Xece ji xew şxyar bu, 

bala хллге daye, donzde pezk'uvx 

ji 

,, л 

Хесе 

wirva derk'etin, yek bizine, 

yanzde nêrxne, 

,л л л , а .... л . . _ 

dxt, nerxyekx kxnxkx gxrover, 

qelew, qiloç'e wx donzde şax 

д je diçin, 

Li her dehe dxn dixe, ji ser bizine 

vedigerine, 

K'eniya go: E'yn binaye Siyabende mini 

Silxvani, xaye tir 

Haya Siyabend ji baye felekê 

u kevane 

А а 

zxvxne". 

qe t'inxne. 

Bizin 

ir л 

Хесе 

hate ser 

1- !_ А 

хх bxzxne 

kanxye, 

,. . Л 

dxnhere 

deve хллге xiste 

, а 

kanxye, 

Л л А л . 

u nerxye gxrover 

л 

Çiqas ev neri И van 

ç'e've хллге dibine, 

deh nêrxye dine 

dixine. 

Xece k'eniya u kir p'irqxne. 

Sxyabend bi k'ene wera ç'e've хллге vekir 

ji хеллга şerxne, 

Rabu ser xwe , deste xwe k'erka xwe 

digihine, 

Dibe: Xece, bexte jina li dinxyaye qe 

.1. А 

t'xnxne, 

Те nihert, ко sere min te'ziye, tu bi 

Ezê vêga sere 

k'eçeliya mx dik'eni? 

te ji jêkim, ллгака ллгап 

Ji 

insane, li 

miFa bêje 

diniyaye 

bi Fastx, 

min 

di 

kuştine, 

dile teda 

çi heye u çi t'inine?" 

Xece dibe: SÎyabend, bila ez bibim 

bi qurbana 

muh'beta te 

k'eçelxya 

txştek 

te, jx 

di dilê mida 

T .,. А 

t xnxne, 

Bes, eze jx tera bejim, min donzde h'eb 

pezk'uvi iro bi ç'e've хллге dine, 

Yek bizin bu, yanzde h'eb nêrine, 

Yeki kiniki giroveF di nava wanda 

bu, qiloç'ê wx donzde şaxine, 

Ы deh nêrxya xist, ji ser bizinê u 

vedigerine, 

K'ene mi hat, mi go, 

. A _.,A А Л 

mxnx Sxlxvx, xuye 

e'yn 

. А Л 

txr u 

binaye 

kevane 

Sxyabende 

Л А А _ 

zxvxne".

Siyabend go: Хесе, ez hewqas a li 

diniyaye geriyame, mi k'esî fêriz û 

p'elewan, weke xwe, nedxne, 

Tu nêrxya pezk'uviya, weke min, tu bi 

ç'e'vê xwe dibxne, 

Л А Л " ,. . , . л ЛА 

Еллг nerx xşev lx к ur be, eze sere ллгх 

jêkim, goştê wi ji mera bike şiv, tu 

Sxyabende хллге bi ç'e've хллге bibine". 

Sxyabend şkala xwe dixe p'iyê xwe, Fadihêje 

txr u kevane zivxne. 

. А Л . А А » 

Bere хллге dide pey Fec'a pezk'uviya û 

На li vir, ha lx wir, хллге bi her 

dilezxne, 

donzde 

pezk'uviya digehxne, 

Pezk'uvx diç'êrin, haya ллгап ji пес*хгу-апе 

Siyabend bala хллге daye, 

ллгап t'inine, 

ко еллг nênyê 

Еллг 

kinikx gxroveF, qiloç'e 

u bizinê ji xura t'ene 

ллг1 donzde 

sekinine. 

şaxxme, 

Siyabend tir u kevan hazir kir, berda neri, 

li k'eleka Faste da, di k'êleka ç'epêda 

tira хллге dertine. 

Pezk'uvx perapera kir oFine, 

Hevale ллгх Fevxan, laşe ллг1 li ллг1г dimine, 

Sxyabend çu se.r sekini, bi lingê wi girt 

u dxk'şxne, 

Wx, bi serê Sip'anê Xelatê, zinarêkx 

bilinde, digihxne, 

K'erka xo ji berîka xo derdixine, 

Sere ллг1 jêdike, хллгта ллг1 bi zinare bilindva 

Dxve, karvançi bila di cadeda 

dirijxne, 

bibihirin, 

хллгхпа vi h'eywani bi ç'e've хллге bibine. 

Siyabend 

başê ллгх 

linge хллге dani 

germe, pêra-pêFa 

ser qiloç'e ллг1, ко 

stuyê ллгх biqurfxne. 

xwe vediraine, 

Qiloç'e 

li 

pezk'uvi dik'eve rane Siyabend, wx 

ser sêrî bi SÎp'ane Xelatê, çil mêtroa 

..... А ,. А 

bxlxnde, ллгх dxxxne, 

Bi ser kema belalukeva dixine, 

Kema belalûkê li pişta wî dik'eve^ di sinae 

wida deriine. 

Sxyabend go: Wey feleke, çiqa iro li min 

bu xayxne". 

Sxyabend kxr nalin u kir k'aline, 

Xecê ç'e'vê xwe li riya Sxyabend dxgeFine^ 

Dike-nake, SÎyabendê xwe ç'eVe xwe nabine, 

Zu daw û delingê xwe hildide, dik'eve pey 

çeFêxa pezk'uvxya u dilezxne, 

10-175 145

146 

Dxçe sere Sxp ane Xelate. laşê pezkuvi 

.. Л _Л , Л j.,A 

lx sere Sipane dxbxne, 

Bala хллге daye, nalineke k'ur ji bine 

Sip'an dertê, 

Hema-hema Feşe Siyabend u kema belaluke 

_i i_A 

dxbxne, 

Dile Xecê hêja bû bi kul u bi k'eser 

л . , . А 

u bx bxrxne. 

Çiqa sterka ser ç'e've xuyx qerengozelx bi 

ser h'inare Fuyava dibarine, 

Xece dibe: Hu lo-lo, lo, slyabendo, sibate, 

xaş sibete, 

Berf li mxn u te te bi gulate, 

Di ser teFa zinarekx bilinde, di bin tera 

cada karwane, di bin cadêda aya 

Muradê, ava di Perate, 

Siyabendo, ciye min bike, ez hatime ba te". 

Sxyabend dibe: Hu lê-lê, lê, mala bave 

eitiyeJ хллге k'eşa gunda gine, 

Werise 

li 

h'evt 

hev 

gunda u 

Л dine 

biske h'evt 

bicivine, 

Finda 

Tu bx deste nexweş u birxndare mala 

bavê xwe bigihxne, 

Siyabende Silxvi, fêriz u р'е1еллгапе dxniyaye, 

ji binê Sip'ane Xelatê, ji ser kema 

belalukê tu derine". 

Xecê lez dike, dilezine, 

K'xjan gunde dighxje, dike qirine, 

Werise h'evt 

Herkesekê" 

gunda 

werisa 

t'evi zilama bi xweFa 

Â 

txne, 

bi ser hev vedxkin, 

bi Sxp'ane Xelateva ber 

л 

u 

didin, 

. ,л 

mxk uma 

t'i ç'are 

А .,. А 

ллгх t înine. 

Bu evar. Bere хллге dane male, Xece t'ene 

dimine, 

Zilama li Xece kire t'emine, 

Go: Tu ji ya me biki, te dev ji Sxyabend 

berdi, deste хллге je biqetine, 

T'x ç'are Siyabend t'inxne". 

Xecê dibe: E di bexte we u Febbe jorine, 

Txştek, ко hatxye sere min, dev ji min 

berdin, bila k'esek nebine". 

Dxkxn u nakin, Xece li wedere dimine. 

Xece dibe: Hu lo-lo, lo, hu lo-lo, lo, 

Sxyabendo, Siyabendo, Foni, 

Qiloç'e pezk'uvi p'iF bxc'uke, 

Sxyabende mi berdaye Sip'ane Xelate, ser 

kema belaluke,

T'ev bi re'ma xudê bû, ji gunê e'vd û 

î*nsana bfi, ji hev qetandiye destê 

zeva u buke". 

Siyabend dibê: Hu lê-lê, lê, hû lê-lê, lê, 

Xeca minê, 

Qiloç'e pezk'uvi p'iF mezine, 

Siyabende te berdaye ser kema belalûkê, 

bine t'eFezine, 

Çawa mi ji hev qetandiye destê nêri û 

bizine, 

Еллгх usa ji hev qetandiye destê mêr û jine". 

Xece dibê: Hu lo-lo, lo, hû lo-lo, lo, 

Sxyabendo, mala bave eitiol 

Pezk'uviko, pişt hêştno, 

Sxyabende 

« А . 

Sere dax 

minx Silxvi 

л А- А 

u ç xya ллгх 

dixapino, 

,. А 

dxgerxno, 

Bi ser kema belalukeva 

Ev çi felek bu li serê 

dixino, 

me hatxno, 

Deste buk u zave'ji hev diqetxno". 

Siyabend dibe: Hu lê-lê, lê, hû lê-lê, lê, 

Lez ke, bilezine, zine ErzeFumi 

Xeca mine, 

bi h'evt 

tanga li ser pişta DeybilqiFan bişidine, 

Cile mi li хллге ke, şur u mert'ale mi girede, 

хллге fêriz u р'е1еллгап1 bixemiune, 

Linge хллге texe Fik'êba DeybilqiFan, suwar 

bibe и bilezine, 

Bere 

Gava 

хллге bide riya Elcewaze и bixarine, 

хллге bi bajarê Elcewaze bigihine, 

tu k'eti nava e'lamê, c'e'vê xwe li 

xorta bigerine, 

Xortekx ji mi çetir ji xwera bibine. 

Ku xude kuFeki da te, navê wi CXerget'rane 

. A ,A 

sale dxne, 

_ . А.лА, ЛА А...,.Л 

Gava tu ллгх texx derguşe, wx bxh ejxne, 

' Л . . ..А 

ЛЛГ1 bxmxjxne, 

Ji xoFa hedi-hêdi li sere bilorine, 

_ Л Л_А . ,Л Л_АА,. 

Саге nave Sxyabende хллгеух Sxlîvx dx 

bira xweda bine, 

Xeceê di bexte teda, tu хллге ber nedi, 

dirixya Fonaiye, Fuh' şêrine". 

Xecê dibê: Ни lo-lo, lo, hu lo-lo, lo, 

SÎyabendo Foni, 

Ez zinê Deybilqiran li sere naşidinim, 

Ez cile te li хллге nakim и xwe naxemlxnim, 

Ez Deybilqiran sûwar nabim и naxerinim, 

Ez bi bajare Elcewaze nagihinim, 

10-2 175 147.

Ez ç'e'vê хллге li xorta nagerinim, 

Ez t'u dila di ser dile teda nah'ebxnim". 

Xece dibe: Hu lo-lo, lo, hu lo-lo, lo, 

Siyabende mino roni, 

Ez Xeceme, ez Xeca dinim, 

Ez vaye destmala xwe ji berika xwe 

dertxnim, 

Eze li ser ç'eVe хллгеу1 qerengozelx, 

ser h'inare Fuye хллге bişidxnim, 

Ezê vega deste хллге jx bi deste 

Sxyabendê xwe bigihinim". 

Xece deste хллге lx çeba xwe dixxne, 

Destmala хллге ji ceba хллге der*tine, 

Li ser ç'e'vê хллге dişxdxne, 

Dxbê, guF, ji serê Sip'anê xwe berdide 

bi ser kema belalûkeva dixxne, 

Li kema belalukê dik'eve u bi Sxyabendva 

her"du k'etxne, 

Xece he ruh' di cane wedaye, Siyabend 

ruh'' di cane wida namine. 

K'ete ser cade, 

ллгапс1 qizek u xox4eki 

t'ev li hev cxviyan, li 

кагллгапе k'erFeşka derk'et, kar- 

miritx li e'rxle dibine. Karvan 

ser laşe ллгап sekinxne, Xecêra 

gotin: Ev çi buye, çi ciriaye?" Xece dibe: Geli xorta, 

ez k'etime bexte ллге u Febbe jorine, k'es pirs u sewala 

ji mi 

bi ç'e've 

nekin, 

хллге 

dibe, tişte, ku un 

bibinin. Eze ji vega 

xer bxkin, xere je 

bxmirim, e li dxnxyayê 

naminim, 

lin, unê 

une 

nave 

t'irba min u vi zilami lx tanişta 

me li sere t'irba me binivisin, 

hev bik'o- 

Nave min 

Xeca Resule, nave wi ji Siyabende Siliviye. Une t'ase- 

kê bînin, zincxl bxkxn, serê zincilê bavejine t'irbê, t'asê 

daynine 

biçxnin, 

ser deve kaniye, 

k'xjan хллгеу1 xer 

li 

hat, 

dora 

bila 

me 

ave 

dare 

bi ллге 

sipindare 

t'asê li 

qurme dare ke. Une usa binivsinin". 

Gava Xece xeberdana хллге xilas dike, bx xebera 

paşira Fuh'e Xece, ji un xaş, dxçe. Rabu mezine karллгапсхуа 

go: Ez li ve xera ha qesidime, eze ллгеке gotine 

ve keç'ike bikim". 

Кагллгапс1 Fabu t'irba ллгап bi hev dik'ole, pave Хе 

се u nave Siyabend li ser t'irba ллгап datine. Dora t'ir- 

ba darê sipindara diniç'ikine, t'aseke txne, zincilekê 

peva dike, sere zincile bx sere t'irba dixine, t'ase li 

ser kanxye datine. 

148 

Ez bi xer, un bi silamet, 

Счгока min çû deştê, 

De u bave hazira çu buhuşte.

5. Seva Н'асгуа (şaxa l) 

T'ew-lo dilo, t'ew-lo dxlo, 

Sê p'erîyê cxna di k'öçka be'rêda Funiştine, ' . 

Dido e'rebin, Feşin, lêvê ллгап daqandxne, 

Ye dine, qiza mxre ciriaye, gelek delal u xunşerxne, 

Navê wê Gulç'xç'eka Dila^te, 

Ev herduke Feş jera 

Rojekê ev herdu ji 

qerwaşin 

Gulç'iç'eka 

u xizmetçxne. 

Dxla qehirine, 

Her duda 

Le kirine 

ya xo kire yek, bi hevFa 

go, em jêFa nakin 

gazx, lê kirine qxrine: 

sond 

qera 

xarin, 

u xizmetçine, 

Em ji t eFa nabin qerwaş u xizmetçine, 

Ji îro pêda tê ji meFa bi bi qera u xizmetçxne". 

Gulç'iç'eka Dila gelek qehirx u sterka 

Ji serê qesrê xo berda be'ra heşxne, 

dibarine, 

Ç'e've хллге li herse xulame хллге digerine, 

Şxba хллге lx be'rê dide, bine be're jeva xuya nine, 

Li be're dxgeFe, dike u nake, herse ferh'xte хллге 

nabxne. 

H'ute me'siya derk'ete peşiya Gulc'iç'eka Diia, go: 

Qxza mîrê cina, ez k'etime bext e te û Febbe jorine, 

H'emi ji te dxtirsin u sekinine, 

Di dile teda çi heye, çi t'xnîne?" 

Gulç'iç'eka Dxla gazi kir h'ute me'siya, go: Ji miFa 

H'ute me'siya 

bêje, te herse 

go: Gulç'iç'eka 

ferh'ite min nedxtxye?" 

Dila, herse ferh'itê 

te li k'inare be're, li ber kevi rekx Funistxne". 

Gulc'iç'eka Dila lez kir u dilezine, 

Xo gihiştande k'inare be're, şiva хллге li be're dixine, 

Herse ferh'it Fabun li bere sekxnine, 

Go: Xatuna 

Gulc'xç'eka 

Eme derên 

me, tu çi beji, em li ber te bi hazirine". 

Dxla gote wan, go: Bine pey min û bilezine, 

ji nava cina, ji be'ra heşine, 

Eme herine nava i sana bi t'emamine". 

Gulç'iç'eka Dila herse ferh'ite 

Dik'eve deştê u dilezine, 

xwe hiltine, 

Çun herçar li ser kamyeke sekinine, 

Gulc'iç'eka Dila li ллгап kir gazine, 

Herse li ber 

Go: T'ozo, 

sek inin 

T'it'ûno, 

bi hazirine, 

Duraano, 

Une qesreke ji mira çe kin ser deve kaniye, ко kesx 

qesra usa li diniyaye di nava cinada u di nava" 

'î'sanada nedxye". 

Gulç'îç'eka Dila mêtroyê ji berxka xwe derxistrye, 

E'rde ji anFa pivaye, 

10-3 175 

149

Bxst gava di rêj kirîye, 

Deh gava fireh kirxye, 

Ber û qazme ji wanFa hazir kxriye, 

Çakuç' û dezge ber wan danxye, 

Go: Eze se meha heFim, li dinxyaye bigeFim, çika 

nava î'sana bi çi t'erzxye, 

Gava se mehe min qediya, eze bêm, qesra min 

t'emam be, tiştek je kêm t'inebe bi hazirxye". 

Gulç'iç'eka Dxla xatir ji ллгап xastiye û çuye. 

T'ozo, T'xt'uno u Dumano jx xweFa Funiştiye, 

T'ozo mezine wane, li ллгап kir gazxye, 

Go: Gelx hevala, ez ni zanim, k'i ji me hersxya 

h'imale, k'i şagxrte, к x hostayxye". 

Dumano go: Ez h'imalekî ze'f başim, birxncxye". 

T'it'ûno go: Ez şagirtekxm li ber deste hosta, k'esx 

şagirt, weke min, nedxtxye". 

T'ozo go: Ez ji bereva hostame, gele car mi n qesr 

__ lekiriye". 

Rahiştxne ber u qazme хллге, asasê qesre k'olaiye, 

T'ozo go: De Fabin, bilezinin, bine em kevxre mermer 

Herse Fabun u geFiyan, k'etine 

li vx ç'iyayx 

nava dax u 

nabxnin?" 

ç'xya, 

Lat'eki kevire mermer dxtxn u li ber sekinxne, 

T'it'uno Fahişte çakuç'e хллге u çu ser kevir sekiniye, 

0,еллга1 ji xude xastxye, 

Çakuç' bilind kxriye lx vi kevire mermer xxstiye, 

Kevir şkest, bu h'ezar ciye. 

Hat e nava kevira, kevir çe kirxye, 

T'ozo çu lx ser e'sase qesre sekiniye, 

Dumano k'urtanek ser pişta хллге şxdandxye, 

Penci kevir li pişta xo kiriye, 

Ani li ber asase qesre berdayiye, 

Berê xp da u lezandxye, 

Go: Eze ze'fa bxnim, belkx ez ji xoFa bibxnim 

Feh'etiye". 

Pxşt xo fxtilx u nxhertxye, 

Ku T'ozo 

Л _л 

U runxşt 

penci 

... 

cxxarek 

kevxre xo 

A 

к xşandxye, 

daniye 

j 

Dumano vêga sed kevir li pişta 

A.nî li ber T'ozo berdayîye, 

xo kiriye, 

Du gav avit u fitiliye, ко T'ozo vega kevxre xo 

Dxsa waye jx xoFa runiştiye. 

Dumano qehirxye, 

Dusid 

Ani 

kevir 

li ber 

li pişta xo kirxye, 

T'ozo berdayiye, 

T'ozo destsxvike, gellek je hatxye, 

150 

danxye,

Kesî hostê, ллгеке T'ozo, lx dinxaye ne dxtîye. 

Dumano göte T'ozo, go: Lao, we li min kirjye n'xletiye, 

K'urtane pişta min t'ev qetxya, 

Pişta min ji ber kevira p'iF dêşxya". 

_, , Л -,. А А А , . ,-Л ' , А 

Tozo bu р xrqxna ллгх u bx Dumano к епхуа, 

Herdu bi hevFa çuye, 

Ser k'oma kevira sekinîye, 

Hersxya aliyê hev kirxye, 

Kevire хллге t'emam k'xşandxye. 

T'ozo li ser diar sekinxye, 

T'ifûno jeFa kevira şe kirîye, 

Dumano kevira jeFa birxye, 

Pazde Fojê qesire qediya, 

Qesxr 

tV 

Herse 

л 

çar 

;. 

lx 

tebeq 

. a7 

ber sxya 

bilind 

qesre 

kxriye, 

л -л/ . .а 

runxştxne. 

T'ozo hedx-hedi li ber xeda k'enxya, 

T'it'ûno, Dumano go: Me'nxya k'enê te çxye?" 

Go:- Me tistekx qesrê ji bxr kirxye, 

.- . л . л 7 л л. .,. ,л- . f\J , . , А л 

Ме surete şer и pxlxnga, ferxz и р elewana, zxyaye 

me'ra lx ser dananiye". 

Go: T'it'uno, kevira baş bifesiline, 

Surelê4 şêr, pilinga, feriz и p'elewana и ziye me'ra 

li sere dine". 

T'it'uno kevira difesiline, 

Şier и pilinga, feriz и p'elewana, ziyaye me'ra li ser 

datfne, 

T'ozo derte, li ser sere qesre disekine, 

Dumano pencx kevire fesilandx li ser pişta хллге dixe, 

jeFa dik'şfne, 

T'ozo van sureta li ser sere qesre hawxrdor dxe'dline, 

Peya dibe lx xare, herse ji xoFa Funiştine, 

T'ozo bu p'irqxna wi , di ber xweda dik'enxya, 

Dumano, T'it'ûno go: Inca k'enê te ji boy cftyeT' 

Go: Me ti şt ekx qesre ji bir kiriye, 

Me odeke bi t'enê, başqe, lx ser sere qesre ji 

xanima xweFa çe nekirxye". 

Go: T'it'uno, lez ke, bilezine, 

Kevire mermer bifesilxne, 

Dermane aqût и almas lê biFeşîne, 

Eze odeke çe kim, ко ji boy dilê xanima me ji me 

T'ozo derk'ete li ser sere qesre, T'it'ûno kevi ra 

difesxhne, 

nemxne". 

Dermanê aqût û almas li kevira diFeşxne. 

Dumano kevira jeFa dik'şxne, 

T'ozo odek çê kir li serê qesrê, z'ef baş die'dline, 

10-г4 175 151

Deriyek lx berda ji yek ferşekx kevir, ко kes nxzane, 

deri lx çi t'erefxne, 

Peya bu e'rde u runxştine. 

T'ozo disa dik'eniya, 

T'it'uno, Dumano gotin: Disa k'ene te ji bona çiye?" 

Go: Me txştekx qesre jx bxr kxriye, 

Me he nav u derva ne sxh'andiyel, 

De Fabxn, lez kin, bxdine pey 

Em xo bi binê be'rê ainin, 

min u em bxlezxnin, 

Eme li ber qesra mxre cina bxsekinxn, 

Ç'e've xo lx oda ллгхпа bigeFinin, 

Sitila mxre cina di odedaye, eme sxtila ji ode binin, 

Ser pişta Dumano, bie'dlinin, 

А , . ' . A.A Л A.A.- 

Eme lx bere dxware qesre dxnxn, 

Emê sxtxle lx ser kuç'xk bie'dlxnin, 

Eme dar u qoç'a bicivxnin, 

Eme agxr di bxnda dadin u pexinxn, 

Eme zêFeke berdxn di bxne sltilê û bih'elinin, 

E sxtil t'xje bi be, eme li nava odê bik'şinin, 

Eme nava qesre bi zeF bxsih'i nin". 

Dibe, hersiya lez kir u lezandiye, 

Xo bi bine be're gi handxye, 

Çun li ber qesra mire cxna sekinin u nihertxye, . 

Sitil di odêda dltiye. 

Rahiştine sltxlê u deraniye, 

Ser 

. а 

Anxn 

pişta 

.. 

lx 

Dumano 

. ,a 

ber dxware 

şidandxye, 

л ' л 

qesre 

л 

u 

, А 

danxye, 

Rahiştine ç'embila, ser kuç'xk e'dilandiye. 

Agxrê dar u qoç'a dadayiye, 

ZeF berdane binx u zeF h'eliya, 

r~ A. . . . . А Л А , , . . .А 

Sxtxl jx vx zerx t xje buye. 

Rahiştxne ç'embile, sitile lx nava ode daniye, 

Ode bi 

_ а л 

Охллгаге 

ode 

, л 

ode 

sih'andxye, 

. . . л 

çxqa jx zera zer 

. . А 

kxrxye, 

Sitil anin li ser kuç'ik e'dilandxye, 

P'erçak ziv avxtinê u h'elandxye. 

â. .... * . ,.. , л" 

Sxtxl jx zxv t xje buye, 

T'it'uno, Dumano Fahiştine ç'embila u'geFandiyej 

T'ozo fxrç'e bi deste xo girtxye, 

Çarnikale qesre, ji ale derve bi ziv sih'andxye. 

Sitil birin li oda mi re cxna \д daniye, 

Hatxn Funiştinj T'ozo dxsa dxk'eniye, 

T' it'uno, Dumano go: T'ozo lao, me'niya k'ene te 

xnca çxye?" 

Go: Lao, me ti ştekx qesrê ji bir kiriye, 

Me heja cam u caxa li p'encera nexistxye". 

Go: De Fabin, lez kxn, bxlezxnin, 

152 

А А ом

Emê хллге bi bajare mîrê cina bigihîhin, 

Eme heFine ser dik'ane xeFata, 

Eme cam u cax je bistinin, 

Ser pişta Dumano bie'dlînin, 

Eme binxn li p'encera xinin". 

Hersiya lez kirin u lezandxye, 

Xo bi bajaFe mxre cina gi handiye, 

Çune ser dik'ana xeFat u sekxnxye, 

Cam u caxa h'emi je standxye, 

Ser pişta Dumano şidandiye, 

Ani li p'encere qesre xistxye. 

Dxsa herdu Fûniştin u T'ozo dxk'enxye, 

T'it'uno, Dumano go: T'ozo lao, inca me'nîya k'enê 

te çxye?" 

T'ozo gote wan: Me beF и bistxr û p'erde ji bîr kirîye". 

Go: De Fabin, lez kin, em bilezxnin, 

Disa xo lx bajare mire cina xinih". 

Rabun lez kirin u lezandine, 

Xo bi baj arê raire ci na gi handine, 

Çun ber dik'ana beFa sekinine, 

BeF u bistira u p'erda ji dik'ançx distine, 

Ser pi şta Dumano, T'ozo dişidine, 

Те ode, bi ode Fadixine, 

P'erda li ber p'encera baş dixine. 

Ev du mehe ,qesre qediya, Gulç'iç'eka Dila he xuya 

тт Л.. _ , A ,A Л Л а . а 

Herse jx xora ber sxya diware qesre runx ştxne, 

Geleki bi k'efin u bi şayine, 

nxne, 

Q.esra, ллгеке ллге qesrê, kesi li diniyaye çe nekiriye 

u kes nabxne. 

Se mehê wan qediya, herse ji xwera ç'e'vni herxne. 

Bala xo danê, Gulç'tç'eka Dila ji wirva têo û dilezîne, 

Ev herse li pêşiye sekinine. д 

Gulç'îç'eka Dila hat e bal wan û bi k'êfin u bi şaylne, 

T'ozo k'ete pêşîya Gulç'îç'eka Dila, ode bi ode jA/e 

_^ . Л. А А , . . . ,A 

digeFine, 

Bx zer u zxva disihine, A 

K'êfa Gulç'îç'eka Dila gelekî t ê, ji qesra wera u Ji 

hersîyaFa t'ematine. 

T'ozo k'ete pêşxya Gulç'xç'eka Dila, wê bire alê^ 

jorxne, 

Go: De înca tu oda xwe, derîyê wênakê veke u 

bibxne". 

Oda wê xemxlandîye t'erz bi t'erze ji h'emi Fengine, 

153

Gulc'fç'eka Dila gele k'ernya û k'êfê tîne, 

Go: De haydê, em heFine oda xari ne, 

Ezê xarxn çe kxm ji h'e\rt t'erza u ji eFa bxne". 

Masa danxn u herse li ser k'ursiya runxştxne, 

Gulç'xç'eka Dila xarin çe kxr u xarine tine, 

L: ser mase li ber ллгап datine, 

rierse jx ze'f birçxne, 

Heja xarina usa bi ç'e've xo ne dine. 

Dumano Fahişte kevy'x, li bxrxnce хллге dixxne, 

Ко nezxkx deve хллге bxgxhine, 

Gulç'xç'eka Dila Fahişte şiva xezeran, li ser sere 

wan di h' ej xne . 

Herse tirsiyan, kevç'x ji deste wan k'et u Fxh'ilxne. 

Gulç'ic'eka Dila gote wan, go: Xarina xo bixun bi 

Bes, une ji miFa bxnin salixe-sulixe Seva 

t'emamxye, 

H'acxye". 

U pi şt а хллге da ллгап u jx bal ллгап 

Çu ji xoFa di oda xweda Funiştiye. 

çuye, 

Ev herse bx dileki şkestx xarina xo xariye, 

T'ozo ji T'xt 'uno, DumanoFa gotxye: 

Ev xarin 11 me bu k'eFatiye, 

Tro 

Me 

se mehe 

k'otek. 

me diqediyan, 

qesir, jeFa xilas kxriye, 

Ez nizanim, heq u h'esabe 

Inca eme ji k'u binin salix 

ллге li me çxye? 

u sulixe Sêva H'acxye?" 

Herse bi dile şkesti Fabun p'iya, 

K'etxne ser Fe u dxmeşiyan, 

Li sere h'evt riya sekinxye, 

Herse jx hevFa u gotiye, 

Re u dxrba ji xweFa p'ara vekirxye, 

Ji hev qetiyan, her kes bi Fiya, xweva dimeşxya, 

Se mehê ллгап lx diniyaye digeriyan, 

Kirin u nekirin, nedan salix u sulxxe Seva H'aciye. 

Disa hatine ллгх ci u hev dxtiye, 

T'eva go: Me Seva H'aciya nedxye". 

Herse ji xeFa dimeşxyan, 

Dx ber gundeki mezinda bihirxye, 

Denge def u zuFne hatiye, 

Xo li denge def u zuFne girtin u çuye. 

Bala xo dane, de'wate, de'wateke p'iF mezine u lx 

Herse 

^» 

ji xeFa 

... 

li ber 

л ..л_л 

ve de'wate 

h,ee 

sekiniye, 

' 

digeriya. 

Temaşe kxrxn u nxnerxye, 

Bala хллге da zuFnebêj lx ber lingê qizeke Funiştiye, 

U şabaşçx şabaşa xwe di kirîye, 

154 

ww

Go: Şabaş, şabaş, qi za delal, Seva H'acîye". 

Seva H'aci destê xwe li cêba meyt'anê xwe xistxye, 

K'ulmek zêF ji ceba хллге derxistiye, 

Şabaşa mirt'iba Feşandxye, 

Mxrt'xba zeFe хллге civandîye. 

Ev de'wata hane p'iF mazxne, kesi, weke ve de'wate 

delal, neditxye, 

T'ozo, T'i'tûno u DÛmano çûne 'ber Seva H'acîya 

Baş bala xws dane, go: Çika bi çi t'erzîye, 

i а 

sekxnxye, 

Kesi qxz ллгеке ллге bedew di hava ecinxyada 

i sanada 

u di nava 

nedxtîye". 

Bala хллге dane, zuFnebej çun li ber çoka kalekx 

extxyar sekinxye, 

Mirt'ibekx ji kalFa şabaş kirîye, 

Go: Şabaş, şabaş ji boy dergistiye Seva Hacxye". 

Ev kale hane ji govende derk'etiye, 

Kevinka 

« Л АЛ 

Çu nxve 

хллге ji berika хллге 

iAA, А 

govende u к oçekx 

derxistxye, 

.А 

reqxsxye, 

Destê хллге li ceba хллге xistxye, 

Ç'engek zer jeFa derxistiye, 

Xiste destê mirt'ib, go: Beje şabaş, şabaş Seva 

H'aciye". 

Dibê, T'ozo. T'xt'ûno, Dumano baş Seva H'ace ditlye,. 

Bere xo dane qesra хллге u hatiye, 

Gulç'iç'eka Dila ji wanra ç'e'vnihe'riye, 

Bala xo dayê, hersê ji wirva derk'etiye, 

Dumano gote T'ozo û T'it'ûno, go: Lao, jêra nebêjin, 

k'i me Seva H*aciya dîtiye, 

Ukû ûn bêjin, ко me ditiye, em ji destê ve zalime 

nabinin reh'etiye". 

Gulç'xç'eka Dila xarin ji wanara qedimandiye, 

U ser masa ллгап daniye, 

T'ozo, T'it'uno u Dumano runiştiye, 

Gulç'xç'eka Dila Faseri wan sekiniye, 

T'ozo, T'it'ûno û Dumano deste xwe avî\ine êvç'iye, 

Gulç'îç'eka Dila şiv li ser serê ллгап h'ejandiye, 

Go: Rast ji mira bêjin, we Seva H'acxya nedxtxye?" 

T'ozo go: Belê, welle, me Seva H'aciya dxtiye, л 

sêva H'acîva babete. ancax tu jêFa bibi qerwaş u cariye". 

/ i i*- > i t-n-. л А А , . л .Л 

Gulç xç ека Dxla u qxrin кхг и girxya, 

P'oFe хллге k'işand и Fevxya, 

Си li oda хллге sekiniye, 

Ji ллгап bawer nekir, gazi ллгап kirxye, 

Go: De Fabin, têk'evine pêşxya min, bilezinin, 

Ez и ллге herin Seva H'acxya bibinxn". 

155

Dibe, herçar çun ba de'wate sekiniye, 

Gulç'xç'eka Dila bi ç'e'vê xwe drtîye, 

Go: Xebera van ferh'ita ne derewe, bi Fastxye, 

Geleki 

т-.Л,Т 

Bere 

jx mi çetire u 

,лл 

хллге dane male 

bi t' emamiye". 

,л 

u natxye. 

Gulç'içeka 

л at,. 

Anx lx ser 

Dila xarin ii wanFa 

А л , JA 

mase u danxye, 

çe 

T 

kiriye, 

T'ozo, T'it'uno u Dumano Fahiştine kevç'iya u lx 

xarina хллге xistiye. 

Gulç'iç'eka Dila şiva xezeran ser sere ллгап 

h'ejandxye, 

Go: Unê ji miFa binin salix u salixdane mxr Meh'mude 

Cindiye". 

Bere xwe da oda хллге u dimeşiya. 

Evan 

Herse 

ferh'ita 

л л 

rabun 

xarina хллге 

.* 

jx p xya, 

xarive, 

Derk'etine sere h'emi Fiya, 

Se mehe ллгап li diniyaye diqediya, 

Ne dan 

Hatin li 

salix 

sera 

u salixdane 

л 

hevt nya, 

mxr 

А 

hersiya 

Meh'mude Cindiye. 

А А 

hev dxtxye, 

Hersiya ji hevFa got : Me nedit salix u salixdane 

mir Mehmude Cindxye". 

Di bajare Musileda bihuriye, 

Ev herse ferh'it ji xweFa ber xaneke sekinxye, 

Du başbazirgan li deve dere xanê FÛniştiye, 

K'axaze ллгап bi deste wane, di be: Ji meFa lazime 

mora mir Meh'mude Cindxye". 

Т ozo u Т xt uno u Dumano se kxrxye, 

Ev hersek çun li herdu başbazirgana sekiniye. 

Herdu başbazirgan Fabune p'iya, 

Ji xwera sukeva dimeşiya, 

T'ozo u T'it'uno u Dumano t'im li tanişta ллгап 

dimeşiya. 

Herdu başbazirgan çune deve dere seraye sekiniye, 

Hedi-hedi di nava seraveda 

i- iA .. , л , а , 

Deste xwe li deriyeki dan 

л л А 

U deri vekiriye, 

dimeşivan, 

-r j- > 

T'ozo, T'xt'uno 

Başbazirganeki 

u Dumano bi herdu başbaziraanaFa 

л .7A A S , . А 

çune ode u sekxnxye, 

k'axaz da destê mir Meh'mude Cindiye, 

T'ozo, T'it'unö u Dumano bala хллге dane, ко ç'e've wi 

Feşin, sor u sipt dike, simbêlê wî p'alikin u qeyt'aniye, 

,.,a тл ,л ,a а а , , ,a л . ,л 

T xlx u p eçiye ллгх к evç xye şxmşatxye. 

K'axaz ji deste t'icar girtiye, 

r^ а ал ,.л| y 

Dani ser mase u nxhertxye, 

' 

Мог derani u mor kiriye, 

Bx sere qeleme xmza kxrxye, 

156

Başt'icar ji odê derk'etîye, 

T'ozo, T'it'uno u Dumano peFa dimeşiyan. 

Ev hersê ferh'it ji bajarê Mûsilê derk'etine, 

Bere хллге dan qesre u hatxye. 

Gulç'xç'eka Dila ç'e'vniheriye, 

I_ A , , .АЛ л J А 

Ко va herse ferh xte we xuyanxye. 

Dumano jx T'ozo u T'it'unoFa gotlye: 

-Л- л.. А т. n t , А , Л y^ . ,A 

Un nevejxn, me mxr Mehmude Cxndi 

,Л,Л 

ditxye, 

Gulç'xç'eka 

' ' 

Dila zalime, e ji mera çe 

7 

ke derd u kul 

Л Л А 

u sereşxye". 

T'eva bi hevFa» sond xariye. 

Gulç'iç'eka Dxla ji ллгап pirsiye: 

Go: Rast ji miFa bêjin, ллге mir Meh'mude Cindi diye?" 

T'ozo go: Ere ллгеПе, me mir Meh'mude Cindi diye, 

Go, di nava ecniyada u di nava i'nsanada, kesi zilam, 

ллгеке mxr Meh'mude Cindi delal u bedew nediye, 

Ancax babete ji 

« , »A , . -r^.. 

Gulç xç ека Dxla 

boy Seva 

,Л А. Л А 

bu qxjxnxya 

H'aciye". 

ЛЛ .Л 

ллге u giriya, 

Serebende p.oFe хллге t'ev k'işandiye, 

Çu ser 

Careke 

sere 

din 

qesre, ji xweFa di oda xeda Funiştxye, 

hate xarê, go: Rabin bidine peşxya min, 

ллге li k'u mir " Meh'mûdê Cindî diye?" 

Herçar 

_Л 

Çune 

bi hevFa dimeşiya, 

» Л .,Л Л 

Musxle, çune seraye, 

А А 

çune 

. 

deve 

Л , 

dere 

Л 

oda 

А 

mxr 

Gulç'xç'eka Dila destê 

Meh'mude Cindx sekxniye, 

xwe li dere ode xistiye, 

Mir Meh'mud Fabû ji p iya, 

Deri li 

Herçar 

ллгап vekir ,u kes nediye. 

ecnxne li mîr Meh'mudê Cindi nihertiye, 

Gulç'xç'eka Dila ji waneFa gotiye: 

Xebera ллге ne derewe u bi Fastiye, 

MÎç Meh'mûdê Cxndî ze'f delale, dilê min wî girtîye". 

Herçar hatine malê, di qesrêda runiştiye, 

H'iş û aqilê Gulç'îç' eka Dila li ba mîr Meh'mûde 

Cindiye. 

Inca em vana bihêlin, eme bêne ba mir Meh'mude 

Cindiye. 

MÎr Meh'mûdê Cindt di wê şevêda xewnek diye, 

Hat e хеллгпа wi 

Di xewa xweda 

Seva 

k'êf 

H'aciye, 

и e'şqa wi p'ir hatiye, 

Ev xewna hanake, ne xewne, bi rastiye, 

Seva H'acfya û mîr Meh'mûdê Cindî hev ditiye. 

Gulç'îç'eka Dila çû Seva H'aciya aniye, 

Aniye oda mxr Meh'mude Cxndxye. л 

Mxr Meh'mûdê Cindx û Seva H'acîya bi hev k'eniya, 

Dxle ллгап h'ezar dili hev girtxye, 

157

Dest di stuye hev û dxneFa biriye, 

K'etine k'êf u h'eneka u laqi rdiya, 

Gustilê хллге bi hev u dine guhartiye. 

Gulç'iç'eka Dila Seva H'aciya 

Li mala bavê ллге danxye, 

Serê sibê mi r Meh'mude Cindi 

biriye, 

ji хеллг şiar bu, 

Seva H'aciya li ber ç'e've ллг1 ne xuya bu, 

H'işe ллг1 çu aqil nemabu, 

Çu ba bave хллге sekini, go: Bavo, mx işev хеллгпек 

dxye, 

Di xewna mida-Seva H'aciya, 

Me gustile хллге bi hev guhartiye". 

Bave wi go: Xude xer хеллгпа te, 

Xewn heye derewe, xewn heye bi Fastiye, 

Lao, dixazi, heFe, Seva H'aciya ji xwera bine". 

Mir Meh' mude Cindi li xulame хллге kir qxrxne, 

Go: Tu Fabe hespe mi n ji tewle derine, 

Tu zineki Erzerumi bi h'evt t anga li sere bxşidine, 

Tu şure mi ni birqi li k' eleka hespe min daliqine, 

Tu xurcke t'ije zer ke u li sere dayne". 

Dibe, xulam lez ki r u dilezine, 

Hespe wi ji tele dik' şine, 

Zineki Erzerumi bi h'evt tanga li sere dişidine, 

Şure ллг1 birqi bi k'eleka hespe wiva dadileqine, 

Xurcikeke t'ije zeF dike, li ser pişta hespe ллг1 datine. 

Hespe ллгх hespeki boze, çale u deqdeqiye, 

Sim kode, ling t'eşiye, 

Guh k' ewruşke, nav te'jiye, 

Qefes xezal, pişt balgiye, 

Duve hespe wina ллгеке risiye. 

Mir Meh'mude Cindi xatir dixaze ji de u bav bu, 

Ji bde peya bu, 

Linge хллге xist e rik'eba hespe u suwar bu, 

Ji mal derk'et u li Fe k'ar bû. 

BeFi u beristan, çol u çolistan, 

Havin 

Sere 

çu, 

mxr 

ma zivistan, 

Meh'mude Cindi hêja ллге tek'eve şeq u deqe 

giran. 

Se mehe mir Meh'mude Cxndx qedxya bu, 

Li ser pişta hespe diniya li hev dabu, 

Rojeke derk'ete walate Seva H'aciya bu, 

Bala хллге da, vi walate hane: keriyekx paz li ser 

kaniyeke, li ber ç'e' vê ллг1 xuya bu. 

Hespê xo ajot, çu sekinx li ba şivan bu, 

158

Go: Şivano, e di bext ê te u xudêda, ev çi walate, 

ко ez hatimê?" 

Ev şivane haneke le nxhert u k'eniya, 

Go: Lao, qe tu xerxbi, te dinxya nedîye? 

Qe tx nizani, ev walat ê ha, walatê bavê Seva H'acîVe., 

T-, Л . .А. Л , Л _ Л TT, A J * 

Ev paze ha jx, paze bave Seva H acxye, 

Lao, tu xort ekx h'iyfx, he rain te diye, 

HeFe pişta ллгх giri bisekine, e vega be Seva H'acxye, 

Ji vi pazira serberiye, 

Nezera xorta li xwe h'eram kiriye". 

Mir Meh'mude Cindi çu li pişta gi r peya buye, 

Hespe ллгх jx xweFa diç'ere, 

Еллг1 bi herdu ç'e'va nihertiye, 

Ко Seva H'aciya, ллгауе, ji wirva derk'etiye, 

K'ete nava paz u paz dotiye. 

Go, mir Meh'mude Cindi ji /eFa go: Ev ez hatime 

bona sêva H'acxye, 

Eze Fabime 

Gava Fabu 

p'iya, 

p'iya, 

bineFim, çika bx çx t'erziye". 

paz t'emam ji. bere ditirsxye, 

Ji paz kirne ко gure, paz t'emam ji ber diFeviye, 

Seva H' aciya u şivan t'ene mayiye. 

Mir Meh'mude 

r-^ А л 

Dagerxya, çu 

Cindi li hespe 

, л 

ba ллгап bu, 

хллге suwar bu, 

Ç'e'v Seva H'aciya k'et u peya bu, 

Deste хллге ser stuye hevFa birin u bi hev şa bun. 

Ev şivane haneke kal bu, extiyar bu, 

Bes dergistxye Seva H'aciya bu. 

Gava mir Meh'mûde Cindî' dit, dar u kulav avxt u bb 

_. . . А 

Qehxri, 

. ,. 

hxş 

Л 

u 

., 

aqxl 

,. 

di sere 

л А 

ллгх 

malva 

, л 

nemabu. 

beziya bu, 

Lez dike u dilezxne, hespe xwe ji tewle dertine, 

Zinekî ErzeFumi bi h'evt t anga li ser dijidine, 

Л 

U 

Л 

U 

1 

li 

i 

hespe 

л 

хллге 

Л 

suar bu, 

л 

Şur u mert'ale хллге gire dabu, 

Bere hespê da ser mir Meh'mude Cxndi u Seva 

^ TT, а , л 

H acxya bu. 

Hat sekinî, go: MÎY Meh'mud lao, namus xidere, 

namus xirab bu, 

Lez ke, bilezîhe, bebexti di nava min u t eda t'inine, 

Tu ji Fabe, хллге 

Ez û tu, emê li 

bi p'elewani bixemlxne, 

hev di n, k'î k'f bikuje, ê jpêva^ 

H'aciya ji xwera bxne". 

Dxbê, mxr Meh'mûdê Cindi li hespê xwe suwar bu, 

Di ber hevda çûn û hatin, bu 9'ingine şura, bu 

t'erqinê mert'ala, bû h' işîne hespa u li hev dabu. 

159

Л А Л .А ,. Л , Л .А ^ .л 

Se şev u se roje ллгап lx ллге çole qedxya bu, 

Seva H'acîya t'î û birçî li ba ллгап mabu. 

Seva H'aciya 

Go: Ji hespa 

li ллгап kire gazxye, 

peya bin, ллге Fuh'ê van hespa 

derxistiye, 

Bi xiFe feri z u p'elewana heFne hev u dine, k'x k'i 

bikuje, ez ya wime". 

Seva H'acîya zane, ко Мхг Meh'mûd hêja xorte, bi 

qeate, ê kal baveje e'rde, e sere ллг1 jeke, 

Letna ко usa dibeje. 

Dibe, herdu ji hespa peya bun, 

. !-л ,л.л , , л ' л,. Л 

Вх xxre ferxz u р elewana сипе hev и dxne, 

MÎr Meh'mûde Cindi e kal avit e e'rde. 

Seva H'aciya go: Sere wi 

Mxr Meh'mûdê Cindi bi şûr 

jeke, 

serê 

je xilas 

ллг1 jekir, 

ke". 

Seva H'aciyaje xilas kir. 

Mir Meh'mudê Cindi и sêva H'aciya çune male, 

Seva H'aciya gazi kir xulame nava male, 

Go: Lao, bilezxne, heFe paz ji çole bine". 

Dibê, Seva H'aciya û mir Meh'mudê Cxndx bx hevFa 

mijul dibin, 

Seva H'aciya jeFa go: Bave min kaleki sed sale, 

Herdu ç'e've wi korin, kesi nabine, 

T'u kure wi, t'u zarue ллг1 ji xina min t'i nxne. 

Ev 

утл 

Tu 

kale 

i 

kese 

ко te wi 

А А ,,. А 

ллгх txnxne, 

kuşt, еллг ji taki bi t'eneye, 

Netirse, kes h'eyfa wi na hilxne". 

sêva H'aciya dibê: Mir Meh'mûdê Cindi, h'eyra, ez 

тага хллге nadim, 

Tu zilameki ze'f delali, ez ji te dih'ebinim, 

Bes ç'e've bave min kore, diniyaye nabine, 

Ji mira gotxye: Eze te bidime wi merivi, ко qeyt'ane 

H' emedane ji mira bine, 

Eze qeyt'ane H'emedane li ç'e've хллге dxm, 

Eze bivime xorteki çardeh sali, e ç'e've min vebe, 

eze ре bxvxnxm", 

Inca heFe, qeyt'ane H'emedane bine и mi ji bave 

bistine". 

min 

Mir Meh'mud ji xwera fikiriye, 

Ji mala Seva H'aciya derk' et и li di niyayê geriya, 

Kesek nxzane, qeyt'ane H'emedane bi çx t'erziye. 

Xurcezxna zeFa t'emam xxlas kirive, 

T. .А.ЛАА^А А 

Jx xwera bu hesxr и feqxr maviye. 

л а А .. .... .. .... , . аА аА 7. ? , А J .а ,/fr .а ,/fr . Л 

Hespe ллг1 х jx bx rçxna gelekx ze'xf buye, 

Rojeke di ii ber t'opraxê qes.ra Gulç'îç'e Gulç'îç'eka Gulç'îç'e Gulç'îç'eka Dilada 

derk'etiye, 

160

_ . , Л .,. Л А Л л А ,. А 

Dxbe, h xşe ллгх çu, aqxle ллгх fx rxya, 

Li ser pişta hespe gej bu u k'etiye, 

Hespe wi nikare bilipite, li ser terme wi sekiniyet 

T'ozo, T'xt'uno u Dumano jx qesre derk'etiye, 

Gulç'iç'eka Dxla ji xWeFa di qesra xweda runiştiy^. 

T'ozo, T'it'uno u Dumano ji xweFa neç'îr kirive, 

. 

Çxqa 

_ 

го 

, , л 

к are 

, а 

hersxya 

л;а 

neçire,. 

t 

Bala хллге dane, hespeki xuyaniye, 

Herse berbi vi hespiva beziye, 

Çun li bale sekiniye. 

T xt uno u Dumano ллгх nas nekxrxye, 

T'ozo wi u hespe ллг1 nas kiriye, 

Go: Hevalno, dile mida ev mir Meh'mude Cindiye, 

Eva min ллг1 u hespe ллг1 diye, 

Ev çi h'ewale, ко di virFa derk'etxye?" 

Berê хллге dane qesre u hatiye, 

Dumano gote T'ozo: Tu nebêjx Gulç'i ç'eka Dila, me 

mir' Meh'mude' Cindi u hespe wi dxtiye, 

Bi xude, e ji meFa bive geleki dileşiye". 

Di be, çune qesre, sekiniye, 

T'ozo gazî Gulç'iç'eka Dila kiriye. 

Gulç'xç'eka Dila hatiye, 

Go: Çiye, T' ozo? Çi bûye?" 

Go: Bi xude, min îro e'cebeke mezin dxye, 

Go, mir Meh'mude Cindi u hespe ллгх ллга li wi r 

xuyanxye". 

Go, Gulç'îç'eka Dila,T'ozo, T'it'ûno û Dumano 

Çu li ba mir Meh'mude Cindi sekiniye, 

Bu kurina wê û bi serva digiriye, 

hilaniye, 

Go: Wey li-min, wey li-min, ко min te xi ste vi 

h'alxye". 

Gote herse ferh'ite: De zu 

MÎr Meh'mûde Cindi û hespe 

kin-, bilezinin, 

wi hxlinin, 

Bi bin li qesrê daynin". 

Dibê. T'ozo, T'it'ûno u Dumano Fahistine mir 

Mehmude Cxndx u hespe ллгх hxlanxye, 

Hesp li devê derê qesrê hiştin u mir Meh'mûde Gindx 

birne oda jorxye. 

Gulç'îç'eka Dila 9Û, li ber sere wi sekxnive, 

Destê xve da laşê wi, he rih'teda xuyaniye, 

т tA. , , Л A . . А 

Heja ç e ve ллгх vekx rxye, 

Bes, deve wi girtiye, 

T'ev ji birçîna k'etiye vi h'aliye. 

11-175 161

Di be, Gulç'x ç' eka Dila lez dxke, dilezxne, 

T'asa hungiv ji jor txne, 

T'ilxya хллге li hungiv dide u li dev u leve wi 

digeFine. 

Te'ma hungiv xweşe, dadiqurç'ine, 

Hede-hedi 

Go, ç'e've 

hungiv dixu u zimane xo dilipitine, 

хллге veki r u li Gulç'îç'eka Dila dirşine. 

T'asa hungive хллге xar, Fabu, ллгеке bere, Funiştiye, 

H'i ş u aqile wi hate sere wiye. 

Gulç'xç'eka Dila je pirsiye, 

Go: Tu çima 

Mir Meh'mûde 

k'eti vi h'alxye?" 

Cindi jeFa gotiye, 

Mi Seva H'aciya di xewna xweda diye". 

Gulç' 19'eka Dila bu p'i rqina ллге u k'eniya, 

Go: Те çi di xewna xweda diye?" 

Go: Seva H'acxya hatiye, ez u ллге, ji evare h'eta 

sibe em k'etine k'ef u h'eneka u laqirdxya, 

Me gustxle хллге bx hev guhartxye, 

Ez 

Ez 

Fabum li 

sê meha 

pey dimeşiya, 

li pey geFiyam, 

Mx Seva H'aciya dîtîye, 

Dile min u ллге bi h'ezar dili hev girtiye. 

Seva H'aciya ji miFa gotiye: 

Ez тага хллге nadim bi t'emamxye, 

Bave min kalekx extxyare, kore, 

E'mre ллг1 sed salxye, 

Ji mi peva, kes zaFue ллг1 t'ine li ber sere ллг1уе, 

Ji mxFa gotxye, еллге ku qeyt' ane H' emedane bine u 

ç'e've bave min pe sax bibe, eze wi bxstinim bi 

h'elaliye". 

Ez rabum 1j dxnxyaye t ev gerxyam, 

Keseke ji miFa nego, qeyt'ane H'emedane bx çx 

.... ЛАЛ 

Xurcezxne 

Л 

zera 

.... 

mx xxlas 

,-A 

kxrxye, 

t'erziye. 

H'ise 

Т-.Л^ 

Bume 

mi çu, 

, л & 

hesxr 

aqile mi 

л 7, 

и belengaz 

fiFiya, 

,. 

lx sere 

л -Л. 

гхуа, 

Ez gêj bum, ji s,er pişta hespe хллге k'etiyam, 

Ji derd и kulê Seva H'aciya ez k'etime vx h'alxye". 

Gunê Gulç'iç'eka Dila geleki pe hatiye, 

Go: Mxn te xistiye vx h'alxye, 

Ezê vêga Fabim, derême serê qesrê, cxlê î' sana ji 

P'eF и baske kewoka li хллге kim, 

Eze хллге bi h'evt t'ebeqe bine- e'rde ginim, 

хллге kim, 

Qeyt'anê H'emedane di sindoqa qiza mxre cinadaye, 

Bx fen и fola eze je bistinim, 

Ezê qeyt'ane H'emedane ji teFa binim, 

Mx bi te kiriye, eze te jx vi h'alx derxnim, 

16 2

Bes, te sozeki bx miFa bidî, 

Gava tu Seva H'acxya bxni, tê min markx, mi çêtir 

bih'ebxni". 

Dibê, Gulç'îç'eka Dila gazf T'ozo, T'it'ûno û Dumano 

T'emina mi r Meh'mude Cindx li wan 

Go: Tiştek bê serê wi, ezê pişta 

kiriye, 

kxriye, 

we bi şkênim 

h'evt ciya". 

Dx be, Gulç'iç'eka Dila derk'ete sere qesre, 

Cxle x'sana ji хллге kir, sêr li хллге xwend, 

Cile келлгока li хллге 

Go, p'irt u firiya, 

kiriye, 

H'eta ber p'eFe e'zman bilind buve, 

~ , л а. л _a J ' 

Careke go, xxj u dagerxya, 

Хллге bi h'evt t'ebeqê binê e'rde gihandxye, 

Çu li ser qesra qiza mire cina daniye. 

G'e've 

Keseke 

хллге li dora qesre geFandxye, 

li dora qesre nedîye, 

Cile келлгока li xwe kiriye, 

Serek li хллге xwendiye, 

Хллге kire kurmeki, bi diwarva dimeşiye, 

Hate ser p'encere, c'e've хллге lx oda qiza mxre cina 

geFandxye, 

Bala хллге da ode, qiza mire cina li ser qiryole-^ 

P'erde bi serva dak'etiye. 

Hedi-hede 

_ Л 

Çu nava 

bi 

,Л 

ode, 

diwarva 

.. 

sindoqa 

dimeşiye, 

АЛАА. 

qxze mire cina 

.Л А 

dxtxye, 

Hedx-hêdi bi sindoqêva dimeşiye, 

Çu ser sindoqe sekiniye, 

Ç'e've хллге li ser sindoqe geFandiye, 

Qulkeke piç'uk le ditiye, 

razaye, 

Хллге di qulêda berda nava sindoqe, qeyt'ane 

H'emedane di sindoqeda xuya kirxyê, 

Gilokeke mezine, 

Hedî-hêdl4 Fahişte 

dermane h'emi tiştiye. 

serê qeyt'an u xariye, 

Bi sindoqeva derk'et u k'işiya, 

Li nava ode dimesiya, 

Bi diare 

_ А АЛ 

Qxza mire 

p'ehcereva 

. Л 

cxna ре 

derk'etiye. 

, . А 

h x sxya, 

Cile хллге ji хллге kir, 

Cile келлгока li хллге kir, 

Go, p'irt, u xwe li p'encere xistiye. 

Ji p'encerê baske ллге şkestiye, 

Gulç'iç'eka Dila bi diwarva bezxye, 

Хллге bi şilh'ê4 xwe gihandiye, 

11-2 175 163.

Şilh'ê хллге li хллге kirxye, 

Go, p'irt, u ji ser qesra qxza 

Qxza mxre cina baskê ллге sax 

mxre 

bu, 

cina firiya. 

U Gulç'xç'eka Dila dxtxy'e, 

Ser li хллге xandxye, 

Хллге kire başokek^ û ji h'ewşa хллге firiye, 

U li pey келлгоке beziye, 

Hev u di nê bir u anxyê, 

Xu ji h'e\rt t'ebeqê bi nê e'rdê derxxstiye, 

Başoke хллге li келлгоке bxne e' rde xistxye, 

Kewoke go, Fep, u li e'rde k'etxye. 

Başok peyet bu sere, 

Gulç'xç'eka Dxla ser li хллге xwendiye, 

Bu k' ewruşkeke, ji ber beziye. 

Eve хллге kxre te'jiyekx u lx pey beziye, 

Sere dax u ç'iya t'ev geriya, 

/xv _1'АЛ . . . , Л Л. Л ..А 

Те jxye хллге 1х к ewruşke xxstxye, 

Bi qxFika k,eruke girt и gevzandxye. 

Gulç'xç'eka Dila sêreke li хллге xwendxye, 

Bu kareke xezala и ji ber Feviye. 

Eve хллге kire te'jiyeke sxvxk и li pey beziye, 

Hev и dine geFandin, li çol и newala, lx nav dar и 

deviya, 

T'ebeq 

Xezal 

bi t'ebeq derk'etine 

ji ber te'jiyê geleki 

t'ebeqa 

tirsiye, 

jorxne, 

Go, gup, и k'et şkevte и хллге veşartiye. 

Te'ji k'ete şkevte и geriyaye, 

Xezal di bine şkevteda girtiye, 

Bi pxşta xezale girt и ji hev и dine gijgijandiye. 

Xezale t'ucara хллге jx bere neditiye,- 

Serek li хллге xwendiye, 

Хллге kire e'lbeke gari s lx nava şkevte reşandxye, 

Qxza mire cina хллге kxre qebkeke, sed 

и garise 

ç*fcik^ li pey, 

xwe bijartîye, 

T'emame garxs xarxn, ma h'eba paşxye. 

Eve h'ebe ser li хллге xwendiye, 

Хллге kire me'reki и ji şkevte k'xşiya, 

Qiza mire cina xwe kire jijûkî û lx pey beziye, 

На li vir, ha li wxr, jiju bi dûvê me'r gxrtîye, 

--Л .A , A ,A ,A л i i, А 

Hedx-hedx goşte сапе те r t ev xarxye, 

Jx aedê me'r ma seriye. 

Serl serek li хллге xwendiye, 

Xwe kire kewa gozel û ji deve jiju firiye, 

л А Л . А ,.' ,A 

. 

Glxza mxre cxna ser lx хллге xwendxye, 

Хллге kxre teyreki be'z и lx pey fxrxye. 

Келлг geleki ji teyi' dure, 

Teyr хллге şidandiye, ' 

H'eta teyr nezikayi li kew kirxye, ,'''-' 

164 

.,..

Kew gihişte ser sere qesra хллгеуе, 

Teyr хллге li -p'eF û baskê келлг xistîye, ' 

P'eF u baske 

QÎjin ji келлг 

келлг t'ev 

hatiye. 

weşiya, 

T'ozo, T'xt'uno u Dumano pe h'isiya, 

Qxza mxre 

Gulç'xç'eka 

cina jx wan Feviya, 

Dila qeyt'enê H'emedariê xilas kirxye, 

Cxle i 'nsanetxye li хллге kxriye 

U bx oda xweva dageriya, 

_л .. . л -л . ,a ö y 

Çu lx ode runxştxye, 

Gazi T'ozo, T'it'ûno u Dumano kiriye, 

Go: T'ozo, T'it'ûno û Dumano, h'ale mir Meh'mudê* 

mini Cindx çxye?' 

T'ozo jera go: Welle, ллгеке berêye u birincxye". 

Gulç'iç'eka Dila çû oda mxr Meh'mûdê Cindîye, 

Go: Bila dilê te xweş be, mi qeyt'anê H'emedane 

а л а ап*Уеп 

De rabe, em хллге bigijxne Seva H'acxye". 

Dxbe, Gulç'xç'eka Dila sêr li хллге xwendiye, 

Rahxşte mxr Meh'mûdê Cindî hilaniye, 

Qonaxe se meha dure, di seh'etekeda çuye, 

Lx oda Seva H'acxya Funiştiye, 

Seva H'acxya nihert, ко ev mxr Meh'mude Cindiye, 

Ji xina mir Meh'mude Cindi p'eva kesx li ber ç'e've 

хллге nedxye. 

Go: Tu geleki bi xer hati, qe te qeyt'ane H'emedane 

anxye?" 

Mxr Meh'mude Cxndi qeyt'ane H'emedane ji berxka хллге 

derxistiye, 

Da deste Seva H'acxye. 

Seva H'acxya li ç'e've bave xwe daye, 

Bave ллге bu хохЧекх bist salxye, 

Ç'e've ллгх, ллгеке bere bu Fonaiye, 

Seva H'acxya pirozk be li ллгх canxye, 

Gulç'xç'eka Dxla qizek jx bave Seva H'aciyaFa aniye, 

U le mar kiriye. 

MÎr Meh'mûdê Cxndi û Seva H'acxya û Gulç'îç'eka 

Dila xatxr ji bave Seva H'acxya xastxye, 

_A A jA 

Dxsa ser lx хллге /endxye, 

sêva H'aciya mîr Meh'mûdê Cindî bi xwera hxlanxye, 

Ani li qesra хллге danxye, 

Mxr Meh'mude Cxndi herdua jx li хллге таг kiriye. 

SiA , . а , А 

xroka mxn çu nav devxya, 

Reh'mel li dê û bave те h'ermya. 

11-3 175 165

6. Sêva H'ecê (şaxa 2) 

Qizeke H'ece hebu, navê ллге Sêve. Sevê ze'fe bede, 

Fxnd bu. Gele bune mişterxye Sevê, ллгек1 Seve 

xweFa bixwazin. H'ece bavê ve nedida, go: K'ê qeyt'a- 

na me'mudx mira bxne, eze qiza хллге bxdime ллгх". 

Geleka çun, geriyan, le t'u kesi qeyt'ana me'mudi 

dest nexist. Me'mûd-b'egek hebu, deke ллгх hebu, pir bu. 

jera digotin Me'mude-pire. Wext derbaz bun, sal - zeman 

derbaz bun, еллг Me'mud-beg sêva H'ecêva hatne 

xewna hevdu, suFa ллгап lev hate dihar kirine, gustxlkê 

t'iliye wan lev 

dest, serç'e'vê 

kek t'ilyêdaye, 

hatine guheFandine. Me'mûd-bee sivê Fabu, 

xwe şûşt, h'ezkirina dinê, niheFx, gistxl- 

ser gustilke nivisiye Seva H'ecê"Seva 

H'ece ji sivetire Fabu, disa еллг Foj serç'e've хллге şuşt, 

niheri, gustilkeke t'iliyedane, ser nivisiye Me'mud-begê 

, А АЛ., 

kure pire". 

Me'mud-beg hilda gote diya хллге: Daye, min işev 

bire xewnê t'ev-hev dîbûn, min Seva H'ecê şeherê T'u- 

-

Navê şivan Ah'med bû. Еллг soz da, got: Bira be, ezê 

h'eft sala şivantxya te bikxm". Ah'med pêra qirar kir, 

dare хллге hilda u çu berb pêz. Me'mud-beg nizanbû, 

weki 

got: 

şxvan еллг qirar kiriye. Girt, k'ilam avxte ser şivan 

O lo, şivano. lo-lo, şivano, 

Lo, şivane berb vi pezi, 

K'urk, qap'ut, dar u berşivk destda rizi, 

Me'dh'e te çend p'êrene, tu diçi ber vî pezi?" 

Л А 

Şivan hilda, gote Me'mud-begi: 

Siyaro, lo-lo, siyare t'ene, 

De tu bajo, Fenga хллге nemine, 

Herç'e gava ç'e'vê min ç'e've Sêva H'ecê 

dik'eve, Foje sed zeFe zer, çixara mala 

bavê min namxne, . 

Dilo me'rimo, dilo sefilo, tu xemsê dilanx". 

Mş'mud-begê nihêrî, go: A, ev şivanê hanê jx bûyê 

maşoqe Seva H'ece. Go, ewqa kuFe axa, axalera hene, 

kure deletiya hene, naha Seva H'ece hiştine, ллгек1 ez 

ji badilhewa dxçim?" Careke dinê Me'mud-begê göt: 

De eze heFim, sêti bikim, binheFim, çika саллгапе?" 

çû nêzxki şeherê T'uris Xemsê bu, pirsxyar kir ji 

şivan, gavana, ji malivana, go: Gelo, mala bave Seva 

H'ecê şeherdane, yanê derk'etxye zozana?" Malxvana 

gotin: Siyaro, mala bave 

zana jêrindanin. Iro deste 

şê dxşkênin, Sêve ji ber 

Seve derk'etiye zozana, zo- 

qiz-buk runiştine mala H'ece, 

deste ллгапа diçe, tê". 

Me'mud-bege hespa хллге ajot,' çu ber dere kone 

H'ecê sekinî. Silav da qiz-bûka, go: Ez avekê jê 

bixazim, Seve ллге ave bide min, çika giliye ллге mxra 

çiye?" Çaxê silav da qiz-buka, av je xwest, jeFa k'ilam 

gotê: 

De lo, lo, lo, kono, 

Konê lo, lo, mala mezin, 

Le 

De 

Funiştiye deste 

hunê t'asa ave 

qize-buko, qelfe 

bidine mino. 

jino, 

Wey dilo, me'rimo, dilo, sefilo, tu xemse dilani". 

sêvê dîna xwe da destê wi, gustuka хллге destê 

vida nedtt, çimkî deste Mo'mud-beg t'ev k'etibu, destê 

xweda gema hespê girtibu, Ijar Seve hilda k'ilam gotêda: 

11-4 175 167

Sryaro, lo-lo, ha bx siyaro, 

Siyarê k'umeyt'ê k'apFeşo, 

Dive, ç'eme T'uris Xemsê têye Ieme-leme, 

De tu bajo, heFe ceme, 

Eze zibareme, ser şeye хллге runiştime, 


Ez ne cariya bave teme. 

Dilo, sêfuo, dîlo, me'rimo, tu xemsê dilanx". 

Еллге ku usa got, Me'mud-bege sere хллге kire ber 

xwey ajot, leda çû, çû ser ç'emê T'uris Xemsê peya 

bu. Serç'c've xwe şûşt, lingê xwe şuşt, nanê xwe, ava 

'xwe xar, qap'ute хллге t'erkiya хллге vekir, k'xşande ser 

sere xwe, xweFa Faza. Wextekê Me'mûd-beg xewêda 

dit, kalek hat ber sere wi sekiriî, go: Me'mûd beg rabe, 

rabe, gusfflka Sevê t'ilrya tedaye, qaşa gustîlkê vegerin 

têke pişta destê xwe, Fabe sxyar be, here ber 

derê H'ecê bxsekine". Me'mûd-beg rabû siyar bû, çû 

Ь. A. Л T , А ..А ., Л А .А А . А/ 

t er dere копе Несе sekxnx, nxherx, dxsa ew qxz-buk 

Funxştine, şe dxşkenin. Nihêri, gx nola Seve bun, nizanbu, 

nav ллгапа k'ijan Seve bû. Dxsa /i silav da qxz- 

buka go: 

Kono, kono, konê lo, mala mezin, 

De ллге Funiştiye deste qxz-buko, qelfe jxno, 

De wê t'asa ave lo, lo, bidine mxno, 

Dilo me'rimo, dilo, sêfxlo, tu xemse dxlanx". 

Seve dina хллге da deste ллг1, vegeriya, gustila хллге 

t'ilîya Tvida nas kxr. Ijar еллге k'ilam got Me'mud-bege: 

"De mi go, siyaro, sxyare mestê, 

De tu dxzgxna хллге biguheze ha lx ллг1 desti, 

Eze deste Faste ave bxdime te, 

Deste ç'epe teFa bikim k'emberbeste, 

DHo, me'rimo, dilo, sefxlo, tu xemse dxlanx". 

Seva H'ecê av da Me'mud-bege, хллгаг. Seve gote 

Me'mûd-bege: Me'mud-beg, еллг gustxlka t'iliya te, 

gustilka mine, ez tuva, хеллгпа şeva gustxlkê хллге 

p'ev guherx, suFa me lev dihar buye. Qirara bave mxn, 

ser qirara me'mudiye, bave min go: K'e qeyt'ana me'mûdi 

mira bxne, ezê qxza хллге bidime wi". Geleka çun 

lê geFiyan, lê t'une. Bave min ez exrtim da kuFe t'uca- 

ra, nave wi Ah'med, jeFa qxrar ' kxrxye, ллгек1 еллг h'eft 

sala, şev-Fo şivanti bave min bike, k'ince хллге t'eze 

neke, Ewi naha h'eft sale хллге t'emam kiriye, maye 

h'eft Foje wîl Qirara bavê min disa ser qeyt'ana 

168

me'mûdiye, k'ê bine, bavê min dîsa min wê Joxde ллгх. 

Те, wekî h'eft Fojada qeyt'ana me'mûdî anî, bavê min 

wê min bidi te". Ewê usa ku got, Me'mûd-begê nxzan- 

bû, çawa bxkra, sere хллге kxre ber хллге û kire. ku bajo, 

Seve nxhêrî^ go: л\л/е11е, xortekf xerxbe, serê rxya k'etîye, 

Fxya dur hatîye, dibe xercilixê wî xilas bûve". Sevê 

gazî Me'mûd-begê kxr, çarde şeyf cem wê hebû, 

go: Xortê delal, bxsekirie, şuxulê min te heye". Sevê 

destê xwe bire ber pişta xwe, girt çarde şeyT p'ere, 

dane Me'mud-begê, go: Van çarde şeya bxde xwera 

t'xtun, xerc ^bike". Me'mûd-begê bêxatirîya Sevê nekir, 

gxrt, çarde şeye Seve deste wê gxrtxn, avite binê cê- 

ba хллге, ajot, leda çu. 

P'iF çu, hindiki çû, çû Fasti k'oçk-seraki hat. Besteke 

Fast-dûz çe kirx bu. Me'mûd-beg duşurmxş bû, gp: 

Welle, ez ser pxşta hespê westiyame, ev k'oçk-sera 

vira hatxye çe kxrxne, hilbet meri, xsanet tê heye. Eze 

le'zeki peya bim, bina хллге bxstinim, paşe derbaz bxm". 

Me'mud-beg nizanbu, weki ew k'oçk-sera h'eft se'va 

bu. Her h'eft se'va ji birê heydu bun, Xuşkeke ллгап 

hebu, e'we ji Femildar bû. Qudreta re'bê ale'me, her 

h'eft bxre ллге, еллге şeva çuyi, peşxya bazirganeke girtxbun, 

bazirgan t'alan kxrxbun, bare devekêda qeyt'ana 

me'mudi hatxbu. Xuşka her h'eft se'va ber derê k'oçk-» 

serê sekxnx bû, nihêri, sxyarek dajo, bê serê хллге. Go: 

Xedê zane eva siyara, yan derde dile, yan xundare, 

yan deyndare". Reml jêra avxt, nihêri - derde dile, çola 

k'etiye. 

Me'mûd-begê nihêrî, ro zûye, riya wi ji dure, dixweşt, 

ku bajo, Fxya xwe bxqedine, Keç'ik, xuşka her h'eft 

se'va, ber derê к 'otpk-sere sekxni bu, niheri, ku Me'mûd-beg 

nasekine, derbaz dibe icar bi k'ilam еллге gotê: 

~ . А А л л 

De mx go, sxyaro, sxyare şepe, 

De tu bajo, ллгеге li vêderê, 

Herçe miraze dile teda heye, 

Eze bighinim, peştirx mirine. 

Dilo, me'rimo, dilo, sêfilo, tu xemse dxlani". 

Keç'kê nihêri wekx Me'mud-beg serwext nebu, еллге 

exhişt, dizaina hespa wx girt, go: Xorte delal, eva 

& , ^ ' &a л л0, 'а л" ... Л л а 'л ..> _ 

male, avayxye, ser ve re hatxye çe kirxne, rewxye mxna 

te peya bxn, t'ase av, pe'rxk пап Ыхллддп, bîna хллге 

bxstxnin, malavayîkê bidine me, paşe jêFa oxir.be". Me'mûd-begê 

got: Guza qenc, ez it'mazê te dikim, riya 

min dûre, berde, ez heFim, rxya xwe bxqedinim". Qiza 

qenc gotê: Xortê delal, serh'xşkî meke, peya be, t'ase 

av, pe'ri пап Ыхллге, herçe mxraze dile teda heye, eze 

169

xgihinim". Me'mud-begê got: Qxza qenc, tu şi zanî, 

derd, mxraze dilê mxn çiye, wekx tu bigihinx?" Qiza qenc 

gotê: Ez zanxm, tu bona qeyt'ana me'mûdT çola k'etî,. 

peya be, pe'rxk nan, t'ase ava sar bxxwe, ezê qeyt'a- 

na me'mudx bidime te, xwede oxira teFa be". Me'miidbege 

Ьаллгаг nekir, xwest riya хллге derbaz be, qxza 

qenc gotê: K'erem ke xorto, bisekine h'eta tem". Me'- 

mud-beg sekinx. 

GUza qenc çu bare deve xxrab kir, qeyt'ana те' 

rnudi je k'işand, ani hat nişanx Me'mud-bege da. Me'mud-bege 

dit, paşe Ьаллгаг kir. Ajot ber dere k'oçk-sera 

k'eç'ike 

gireda, go: 

peya bu. Keç'ike hespa 

Me'mud-beg, k'erem ke, 

ллгх k'xşande 

em heFne 

tewle, 

yalyê 

male". Keç'ike 

.л- а , T . 

jera cx hazxr 

Me'mud-beee 

, . а -л . 

kxr, еллгх runxşt. 

, 

hilda 

тл_ 

Jera 

bir 

nan, 

çu yalye male, 

^ y а , а' 

qea anx danx 

ber. Me'mud-bege. got: Qxza qenc, ez naxwxm". Go: 

ÇiFa 

пе tx 

пахллгх? Tu Fe 

пахллг1т, h'eta 

hati, westxyayi, birçx?" 

tu heqe qeyt'ana хллге 

Go: Ez па 

mira nevêji", 

Go: Wekx tu usa diveji, heqê qeyt'ana min sed çil k'isik 

zeFin. Bide, qeyt'anê xweFa bive heFe". 

Me'mud-bege nemerdi nekir, çu xurca хллге t'erkiya 

хллге vekxr, ani 

k*xsik zeF t'ije 

bist k'xsik t.'ije 

hat, ort'a хллге u keç'xkeda 

kir, t'eslxmi qiza qenc kir. 

kxr, carke dine Me'mud-bege 

dani, Sed cil 

QÎza qenc 

vegeFand, 

go: Eva bxst k'iske han ji şabaşa te u bukeye". Me'- 

mud-bege rabu qeyt'an je stand, seriki qeyt'ana me'mûdx 

Me'mud-beg 

xwe, simêla 

kire beriya хллге. 

хллге bada. Qeyt'ana 

serxkx kxre t'ev 

me'mudx mina 

simela 

ve roje 

ronkayx dida. Еллг1 rabu, bere хллге daye berfo şehere 

T'uris Xemsê, 

Golikvaneki 

lêda çu. 

bihxstibu, ллгекх ber derê H'ece eva 

xorta sekini bu, Seve jera gotibu: HeFe qeyt'ana me'- 

mûdi bine, ллгекх bave min bide te", Gede niheri, ллгекх Me'- 

mûd-begê qeyt'ana me'mudi ani, go: Xwede zane, eze 

mxzginiye bxvime Seve, belki mxzginyê dide min çend 

şeya, eze bivime xwera xerc kim". Gede golxke хллге 

hişt, Fevx çu SeveFa gote. Seve Ьаллгаг nekxr, t'epek 

gede da, got: HeFe, et'im, derewa meke! Geleka dxçun, 

sala, meha pey digeriyan, nikarbun qeyt'ana me'mûdî 

banyana. Xorteki sere xwe, çewa çu , nava şar Fojada 

qeyt'ana me'mudi ani?" Seve tiştek neda gede. 

hxşt, Fevi çu. Еллге wexteke nihêrx, Me'mud-beg 

Gede 

ллге hat, 

qeyt'ana me'mudx ani. Seve deste хллге çoka xwe xist, 

eot: Wey, mala bavê min xxrab be, çu еллг ре çarde 

s л" . , ,.-a а , , а л л .',.; . Т 

şeye тхп к xrx апх hat. Icar Seve к xlam got: 

170 

Şehere T'uris Xemse hur dik'ane, 

Bira kavla kule be, bx jxna, hin merane,

K'ê ditiye, k'ê bînaye, xortekt xerîb heFe, 

qeyt'ana me'mûdi bxne çarde şeyane. 

Dilo, me'rimo, dilo, sêfxxo, tu xemsê dxlanî". 

îcar Me'mûd-begê dxsa bi k'ilam gotêda: 

Seve, serê bavê te kxm, ne usane, 

Mine anxye sed çil k'isane, 

Bist k'xse - şabaşa min û teye, de 

а , 

anxye sed 

Dilo, me'rimo, dilo, sêfxlo, tu xemsê 

mxnê 

. а , , ,* , 

bxst к xskane. 

dilam". 

Me'mud-bege qeyt'an bir çû ber H'ecê danî. Qirara H'ecê 

ser qxrare me'mudi bû. Se го ллгеке şivan mabû. 

H'ece rabu k'are Seve kir, Me'mud-begera sîyar kir, 

i л , л 

leda çu. 

Me'mud-beg Sêveva sxyarx ajotin, lêdan çûn. P'ir 

çun, hindiki çun, niherin, şivan peze хллге t'op kxriye 

oerb male te, ллгек1 se Foje хллге t'emam bike, k'are 

xwe bike, Seve xeFa hilde, bive. Me'mud-beg ç'e'v 

şivan k'et, gote Seve: Çaxê ez ji weda hatim, ewx gilxk 

mira got, tu bajo, ez herim sxleki lêxim, em heFin". 

Sevê hxlda gote Me'mud-begê: ,,Tu bidi xatr'e mxn, jeFa 

nebe, kul, nebp, çoF. Елл/ şivanê mala bavo jiine, Gereke 

h'eft sala şivantiya mala bave min bikn-a, ku bavê 

min min bida wi, H'eft salo хллге t'emam kiribu, h'eft 

rojê wi raabun, çaxe tu hati. Naha du-se Foj maye. we'dê 

wi t'emam be, izna te hebe, ez heFim ramusaneke 

bidimê, derbaz bin herin". Me'mûd-begê got: Sêve, 

weki usane, bira qurbana xatire te kiribe, here, ramu- 

sanekê bide, em derbaz bin heFin". 

Sêvê ajot, lêda çu, ser ç'engê pêz sekinx, cab 

daye şivan, bi k'ilam gote: 

Lo, şivano, lo-lo, şivano, 

Lo, şivano, şivanê mala bave mino, 

De tu ç'enga ser ç'engada welgerine, 

De tu ç'ongê jorin ser mala bave mida 

Tu dewsa yeke h'efta bave min 

tu daxine, 

А 

bistine. 

Dilo, me'rimo, dilo, sefilo, tu xemse dxlanx". 

Go: Ah'med, k'erem ke, were, ea ramûsanekê bidime 

te bira berek'et be, gune te bira stye ^mida^ nerrune"^, 

Ser pxşta hespê Sevo kûz bû. şivan şû aurte Seye, 

go: Tu heFe xûşka mine Fastîyx". л 

Ah'med Fabû, pezö х*ь bela kir, nekîr, ida wederê 

ew zanin, Seve Me'mûd-begêva ajetln,leelan çûn© 

171

mala хллге. Me'mud-beg gote jina хллге: Seve, zanx çi?" 

Go: Çi heye, Me'mûd-beg?" Go: Sala bîst û yek salî 

be, şivane pey me bê". Sevê gote Me'mûd-beg: Bona 

çx?" Go: Bona we yekê ллге bê, wê duşurmiş be: Ez 

heFxm, binerxm, Sevê destê Me'mud-begêda jxne yan 

qxze. Ijar tu ji hergê h'emle derk'etx, te qxz anî,- emê 

nave qiza te ji daynin Sêvê, hergê te kur ani, хллге bx 

kuFe". - Tu zani. Le bona çi bist u yek sal?" - Во- 

na wêderê, - go, - h'eta şivan here styê хллге bişu, 

ser surtê xwe kuF bike, h'eta h'işe wi bê serî, bxst u 

yek salê ллгх ллге t'emam bive. Bxst u yek sale qxza me 

ji wê t'emam be. Eme te xay kxn. qxza te nişan bidin 

Л Л . Л . _ -таг ~ -

Neke gura nêtê dUane, 

Tu stoê zu rabe, ser t'ivdxra mala bavê xwe jî, 

T'xvdira mala bavê xwe bivxne". 

Dayê, bira t'ivdira mala bavê min, 

Xwede jor, bal xwedê bivxhe, 

Tu Fabe, bike, bilezîne, 

Pe'ri qewatiya sibê mira bxne". 

Lao, diya te çi korani xweda bîne? 

Te'şte diya te vêspê ne maye". 

Wekx usane, tu Fabe, bike, bilezxhe, 

Xwe tewla hespaFa 

K'umeyt'ê k'apreş 

bighine, 

tewlaxanê derîne, 

De tu zxne Stamboli ji ser pxşta 

k'umeyt'ê k'apreş bixerine, 

Dewsa tengeke, de tu du tenga bişidxne, 

Ort'a me û şehere T'unusxemê rxya 

h'eft qonaxane, 

Izna xwede, eze biqetxnim Fo-de'nekx". 

Ajot çu, bala хллге da, 

Keri pez beFojêda dxç'ere, 

Go: Hey lo-lo, lo-lo, şivano, 

Те vx qiFanx diç'êrinî sala, li mehano, 

Gelo mxdh'e te çend quFxşano?" 

Huda şivan go: Me'mud-axa, 

Tu bajo, Fênga хллге nemine, 

Çixara mala bavê min, sxbe 

h'ezar 

h'eta 

zêrê 

evare 

zer nabine, 

Sibe zu ji Fadibim, 

Ç'e'vê min ç'e'vê sêva H'acê dxk'eve, 

Mxra hêjaye malê dxniya derewine". 

Ajot çu, derbaz bu. 

Çu nêzikî kona mala bavê H'acê kir, 

Go:Hey-lo kono, kone mezin. 

Gelo k'ê t'asa ava sar bide mino?" 

Sevê go: Hey-lo, sryaro, sîyarê t'enî, 

Ç'emê T'unusxemê dik'şe leme, 


Ez ne carxya bave teme". 

Me'mûd derbaz bû çû, Sêvê avê neda.ÇÛ cem ç'êm, 

av xar, serê xwe dant, Faza. Hate xewna ллгх - Gumana 

te ava be, tu hatf bona Seva H'acê, çiFa xeyidlyî, çûyî? 

VegeFe carke dine kon. 

Hat go: Konö, konê mezin. 

Je derk'et qelfe bûko, qiz u jino, 

173

Gelo k'ê t'asa ava sar xêra bavê хллге 

bide mxno ?" 

Seve banzda hunduF, t'asa av da ser destê хллге, 

anx da Me'mûd, Go: Peya be!" Wexta peya bu, - ne 

ewê jx xewnêda Me'mûd dxbû, - xeberdan, Sêvê* go: 

Qelene Seve qeyt'anê me'mûdxye". Rabu, wexta çûyxne 

Sêva H'acê hilda, h'eft zêra da Me'mûd, go: . Wextê 

diçi, diqewxme p'ere te kem be, eva we lazimi te be". 

Çu t'engezer bu, gele geFiya, Hêft bira hebûn, qaçax 

bun, ser Fiya bazirgan dibirin. Reva Fasti şkevtekê 

tê, dinhêFe, va qxzek. Silavê dxde, divê: Selam e'lekim, 

qxza qenc!" - Wey e'lekim selam, ser ç'e'va,ser 

sera, xorte qenc. Xedê xer ke, tu vandera çi digeFi?" 

Go: Qiza qenc, qe denge хллге пеке, serê min k'etiye 

xaxê giran". Go: Bira, xaxe giran çiye?" Go: H'al- 

mede min Seva H'ace buye ev". Go: Çxra buye ev?" 

Go: Qeyt'ane me'mudx ji mxn dixazin". Go: Bira, k'erem 

ke, bxre min işev karwanek birine, em bxnhêrin, 

belki bexte tera jê derê". Rabun, herd t'evayi navgeriyan. 

GeFiyan, ditin qut'xkx biç'uk, qeyt'ana me'mudi 

têda". Go: Xuşke, beje, bahaye qeyt'anê me'mudx çiye?" 

Go: Bira, bahê qeyt'anê me'mudx sed çil репс к xse 

zerin", Go:' Eze bidime te sed çil k'xseyx zêF, репс 

k'ise zerji extê deâte bike t'opayx, gazx ke,- Eva 

pênc k'xse zêF ji jx aliyê xûşka mxda t'opayx". Hilda hat. 

Meth'ê qeyt'ane zêF çi bu? Wexta ber meqesê qeyt'an 

dibiFin, sed zeF ber meqese ji qeyt'ên dirêjiya, hxlda 

avxte stuyê xwe, qeyt'an nav sxmêla хллге ji pêFa bada. 

Siyar bu, ajot, hat gihxşte konê H'acê. Cab danê, go: 

Me'mûd hat, qeyt'anê me'mudx jx anr'. Ani danx pêşiya 

bave ллгх, go: K'erem ke, qelene Sevê". Geleka qeyfane 

niherx.Sevê weda derk'et, go: Bahaye qeyt'anê me'mudi 

h'eft qurişxn". Me'mud go: Na, serê bavê te kim, bahaye 

qeyt'ane me'mudi sed çil репс k'ise zeFin, mine 

daye sed çil k'xse zer, репс ji bona t'op'aye min". 

Bavê Sevê sêvê da Me'mud, bir. Sevê go: Min 

şivanFa qirar kiriye, wexta ez mer bikim, ez gerekehe- 

Fxm jx ллг1 izna хллге bixazim, paşe heFim". Wexta çu gote 

şivan, go: Ez dame Me'mud-p'aşa. Naka hatime cem 

te, tu çi qirar dikx?" Go: HeFe, şxirê te te h'elal be. 

Wexta bave te daye u xu usa ser qxrare хллге hati cem 

tnin, go, here, ijar tu xuşka mini ve dxne ji, ллге dineji". 

Gote şivan, go: Bira qirar be, min tu nestandi, le ллгехta 

mxFa qxzek bive, ez еллг qiz bidime te". Hilda, bir çu. 

Deh, panzde, bist sal k'ete ort'ê, şivan go: Bisej eze 

heFxm, çika xaye qirara хллгепе yane na?" Gu, bala хллге 

dayêda, şehere anda deâte. Çu bala хллге da, Seve 

174

u qiza wê, Seva Seve govendêda k'etine dest hev û 

dilxzin. Silav dayê, paşê jêra go: Sevê, tu xayê qirarê 

xweyx?" Go: Le çawa na!" Şevek, du şev wêda ma.go: 

Me'mûd, me şJvênFa qirar kirxye, qîza хллге bidinê". Me'- 

mûd-p'aşa qayil bu, girt Seva Sêvê da wî şivam. 

8. Seva H'aco (şaxa 4) 

Mir Meh'med kuFe p'aşakî bû, Sêva H'aco qfza ли 

ге beraza bu. Rojekê mir Meh'med хеллтек dxt, gote dî- 

ya xweda, go: 

Daye, mxnê işev xewnek ditye, 

Min û Sêva H'aco gustxlkê хллге, qotxkê 

Lao, хеллгпа, işev te dltiye, 

Cem xwede mêra beta buye". 

bazbenda hev guheriya". 

Mir Meh'med dibe: Daye, bive-nebe, eze sibe he- 

Fxm". De divê: Lao, tê k'uda herî?" Dxvê: Ezê herim 

dxtiniya Sêva H'aco". Gelekx diçe, dxçe nava mêşeki, 

dile ллг1 xirab dibe, dişewite, dive: 

llXede xirab bike, 

Çiqas deşteke t'imam qume, 

Iro sê Foje mine, ez têda çume, 

T'eze emekê dê и bave p'oşman bume". 

Geleki diçe, dxçe rasti şivaneki tê. Dêna xwe dide, 

şxvan 

л 

ллге 

ЯГ 

peze 

T. 

хллге daye 

, 

mexel, 

1 ' , 

kulave 

а 

хллге 

..а 

kxrxye 

а' 

sx, 

berda Fazaye. Dive: 

Şxvano, pezê teyi t'emamxye, 

K'incê te çuxe, çerkeziye, 

Xwezil mi bizanbrya, heqê te jx çiye?" 

Şxvan Fadibe, dêna хллге didê, sryarek serra sekinxye. 

Ijar bi k'ilamx jêFa dibê: 

îsal h'eft sale, ev kulava milê mine, 

Ev sapoga lxngê mine, 

Ezê Fojê sê cara Seva H'aco dibxnim, 

Besî mxn h'eft bavê mine". 

Şxvan dxbê: Canim, eva çx sxyare, wexta iro mira 

van gillya dibêje". MÎr Meh'med serê хллге berjêr Adike 

û dik'eve rlya хллге, divê: Ezê Seva H'aco bivînim". 

175

Diçe Fastî çadxrekx" tê, divê: Ev çi çadire?" Divên: 

Welle, çadira Seva H'acoye, xanimê meye". Mir Meh'med 

ser kaniyê disekine, bi k'ilamki yeke dibeje: 

Eva besta t'imam çime, 

Ez Fêwune, gelek t'îme, 

Beje xanima xweda, bira t'asa ave kanxya 

miFa bxne". 

Xanim derdik'eve ber dêri, dibeje: Canxm, ev gedê 

hanê, çi gili bû, miFa got?" Ijar xanim yekê dibêje: 

Eva besta t'emam ç'eme, 

Avê bixwe, li vir bice'nime, 

Ez ne qerebeşa' deste bavê teme". 

Mxr Meh'med dizgina hespê xwe da, ziviri, Seva 

H'aco gustxlka xwe t'illyêda dxt, bi k'ilami gazi kirê: 

Siyaro, besta Xinus Qewze virda beste, 

Dizginiya Borxe 

Ezê deste ç'epe 

bira 

ave 

bin teda t'êr 

bxdime teda, 

raweste, 

Deste Faste k'imberbeste." 

Mir Meh'med sekini. Seva H'aco hat, goteda, go: 

Bavê min qelenê min k'xvş kiriye, qelenê min sê mêtir 

qeytana h'emudiye. Du meh teFa we'de, eze hiviya 

te biminim, tu hati? Хллге hatx! Herge nehati? Lexe heFe!" 

Mir Meh'med k'ete Fê, geleki çu. Deste хллге kir 

ceba хллге, bala хллге daye, se k'ap cêbedanin, got: Canim, 

ez ne k'aplizim, ne qumarbaz". Duşurmis bû, go: 

Hebe-t'unebe, Seva H'aco gotiye mida, tu mer bi, ca- 

mêr bi, qeyt'anê bini, tê min bxvi. Heke ku neynx, here 

t'ev gede k'ap bilize". K'ete Fê", leda çu. Çu nava şe- 

hereki sekini, geleki duşurmiş bu, balkonek nav baza- 

rê, jineke pir kire gazi, go: Qurba, tu merxki nenasi, 

k'erem ke, xşev malda be, sibê lêxe heFe". Mxr Meh'med 

got: Min, kula min.tu ji derdê min t'ev radikr'.Go: 

Qurba, derde te çiye?" Go: Derde min se metir qeyt'anê 

h'emûdîye". Ijar pirê bi k'ilamti yek got: 

Eva şehera çi mezine, 

Bajo, were, nesekine, 

T'ucarê qeyt'ana h'emûdi k'eleş lawkê mine". 

Mxr Meh'med lêda çû, go: Mêtra wê çi hêjaye?" 

Go: Mêtra wê hêjaye k'îsike zeF". Go: De, dayê, sê 

mêtir bide min", Mir Meh'med se k'isik zêr danê, se 

176

mêtir qeyt'ana h'emudîjê stand. Go: An tera, niv k'xsik 

zêF, niv mêtre dinê ji bide min, diqewime, mêtra bave 

Sêva H'aco mezin be". Mir Meh'med hilda nxv mêtir jî" 

û k'ete rê, hate şeherê bavê Seva H'aco. Mir Meh'- 

med qeyt'ana хллге ber dani. Wexte îvin mabu du Foj, 

ллгек1 Seva H'aco bive. 

Bave Seva H'aco got: Soze min soze, seh'etek ji 

mabe, eze qxza хллге bidime". Seva 

Fe. Çu bala хллге dayê, şivan disa 

berda razaye, Mir Meh'med gotê: 

H'aco 

kulavê 

sxyar 

хллге 

bu, k'ete 

k.xriye sî, 

Şivano, eva besta çiqas stri, 

De tu Fabe t'epa ç'e'vê хллге xe, t'êr bigrx, 

Еллг siyare ллге Fojê hati, xwera Seva H'aco biri". 

Şivan Fabu. Mir Meh'med siyari, şivan peya, T'u 

seredera le nekir, nikarbu pera bighişta. Şivan go: 

Tu hineki min t'emaşe ke", Şure хллге te'zx kir, еллг pez 

t'emam ser hevdu nixiland, şerjekir u k'ete Fe, bi к 'Па 

ни xweFa yek got: 

Eze çawa bikim, welle, еллг şivane peze zayi, 

XweFa, xeFa vedik'ayi, 

T'ev bilura zeF kildayi, 

K'e ditiye dewrana и zemana, 

Mala mirê Berazi 

Ne bi xana di xwedeye, 

Şivan girtîye, heq nedayî". 

9. Binefşa Narin 

Lo, lo, lo, lo, lo, dile min li beye, 

Azrahil и Cibrahil, herdu miliyak'etê Febbe 

e'lamêye, 

Ji e'zmane jori nazil bune e'rdeye, 

P'if kirine sûreye, 

GeFiyan li herçar t'erefê dinêye, 

Хллге berdan, çune beriya Weranşareye, 

Sekinxn li ber sere Dere-axa, mirê êleye, 

Go: Lo-lo, Derwêşo, şeveqa K'arzxm li te lêda, 

li te bang da dxkê serê sibêye, 

Li te da zerayê taveye, 

Rabe, buye wexte te и li nimejeye". 

Derweş-axa, mxre elê, ç'eVe хллге vekirji 

_ xeweye , 

Rahxşte misine, dest li nimejeye, 

12-175 177

Хллге berda сц p'oxana binxya malêye, 

Ç'e'vê хллге digerxne lx e'şxra giran, li obêye, 

Bala хллге dayê, kareke xezala, horiyeke cine'tê 

werdekeke golê, kewokeke serê bircê, ц devê 

dere konekx diçe û teye, 

Ç'e've wi k'ete k'ersim u dindara ллгеуе, 

K'ersim u d^ndara ллге, bina stêra sibe, derte ji 

_A Л Л , А ЛА_,Ал 

Surete ллге bxna surete Zelxxeye, 

Li deve derge Stemboleye, 

ale qurixeye, 

Roje se cara a'lem evare dice t'emaşêye, 

E'niya ллгепа ji k'ok'ebe hiveye, 

Şewqa хллге dide çar t'erefe dinêye, 

G'e'v u biruyê wê Feşin, h'ubra ser 

P'oze ллге nukule kewêye, 

k'axatêye, 

Sipi dike, bina p'ela berfa sere ç'xyeye, 

Dev û lêvê ллге tenikin, mxna p'elekji p'ele 

Diranê we sipîne, ji birince Qeracdaxeye, 

Çil u çar kezi 11 nava mile ллгепе, 

Sere keziya dik'eve ser pe'niya qondereye, 

Pistaneki melese lêye, 

Pistan nexşandiye ji p'elge guleye, 

Çar buhust u çar t'iliya fxstan dik'eve Fuye 

quranêye , 

e'rrieye , 

Meşa 

Dertê 

ллгепа, binaye 

ser merge, 

meşa werdeka, 

diçe u teye, 

ku derie ji 

golêye, 

P'eF u baske хллге dadwaşine ji xunave, ji aviyeye. 

Derweş-axa, - k'es ллгеке ллге, neditiye li nava 

dinêye, - 

Hişe wi 

Misxn ji 

çu, aqil nema 

de°ste wi go, 

li baleye, 

ç'ing, u k'et e'rdeye. 

Misin hxşt li p'oxaneye, 

Vegeriya ale maleye, 

Gazi kir qerwaşeye, 

Go: Qerae, ,lao, ez k'etime bexte te u xudeye, 

Tu qaseki ллгег1 vedereye, 

Mi xro horiyeke cineti, rerdekeke göle, kewokeke 

sere birce, kareke xezala dx li deve dere 

koneki, gezmax dibe, dxçe u teye, 

Un qizikin, diçin ba hev u dineye, 

Tu jx miFa beji nave ллге çiye? Qiza k'eye?" 

Qera dibêje: Derwêş-axa, bavo, ew qizka, tu 

salxe ллге didi, qiza Pariz-begeye , 

Еллг копе, ku xuni buye ji ç'iyaye T'erwêzêye, 

Konê xve vegirtiye li p'ere obeye, 

Nave qizike Binefşeye". 

178

Derwêş-axa, mxre êlê, gazx dike 

xulame nava malê: 

Xulamo lao, bazde w.ere vêderêye, 

Tu xro deva t'emama berde jx fezeye, 

Keriye miya berde ji. gomêye, 

Berxa berde ji k'ozêye, 

Mxh'ine kih'êl berde jx tawleye, 

Ga u gamêşa, golik u ç'êleka 'berde.ji h'ewşêye, 

T'erş u t'areş t'evi hev u dine bike, bajo 

bihana deve deriye maleye, 

Ко a'lem di ber teFa heFe u beye, 

Be, ev t'erş u t'areşe bexuyi çx dike lx vedereye, 

Jx a'lemeFa beje, ev t'erş u t'areşe hane, 

h'emi herêkirina Binefşêye". 

Xulam Fadihêje dar, deva berdide jx fezeye, 

Miya berdide ji gomêye, 

Berxa berdide ji k'ozeye, 

Mxh'xnê kih'êl berdide ji tawlêye, 

Ga û gamêşa, golik û ç'êleka berdide ji h'ewşêye, 

T'erş. u t'areş dertxne ji malêye, 

Berê ллгап dide bihana binîya malêye, 

A'lem di berda diçe û têye, 

Gazi dikin: Xulamo, ev t'erş u t'areşê bêxuyi 

çi' dike li vedereye?". 

Xulam dibe: Lao, qe un nizanin, h'emi 

herekirina Binefşêye!" 

A'lem dibe: Ev çi e'cebe çê bu lx vederêye, 

Evarê emê t'emam heFne alê odêye". 

Evare muxurib, a'lem t'ev k'lşiya 

Pariz-begê ji hate odeye, 

Runxştiye li ba Derweş-axa, mire 

odeye, 

êleye, 

Jx xeFa k'etine mijulaya и xeberdana dineye. 

0 ,. , А А Л Л 

ij>ev 1х ллгап bu nxve şeveye, 

Herkes Fabu, bere хллге da maleye, 

Parxz-beg jx Fabu ji p'eye, 

Derweş-axa destê xwe avite kirasê Pariz-begêye, 

Go:Pariz-bege, ez k'etime bexte te u xudeye, 

Tu qaseki biminx li vedereye, 

Eze ji to pirs kim pirs u sewaleye, 

Те cihaba mi bidi li vêdereye". 

Pariz-begc runişt li baloyo, 

Derweş-axa got: Pariz-bege, ez k'etime 

bexto te u xudeye, 

Tu Binefşe bidi min bi h'elaliya 

Tu ji miFa. boji: Herêyo". 

xudêyo, 

Еллг t'erş ix t'areşc min, ku to dit li bihanoye, 

Еллг h omi hc^rokirina Binofşeyo, 

12-2 175 179

Ezê ,te bikime тЦике obêye, 

Çiqa ode bigeFe, tu FÛnê li k'êleka mini Fastêye". 

Pariz-bege go: Derweş-axa, mirê êlê, 

eze jx heFime maleye, 

Eze gazi kim herse biraye Binefşeye, 

Eze gazx Binefşe kim, bila herçar zaFuye min 

berbi bavê xeva beye, 

Eze ji ллгап bikim pirs и sewaleye, 

Eger herçar bejin: Hereye", min ji diveye, 

Ez xuni bume, mi mer kuştine ji 

,A _ л 

с xy-aye 

^r.» Л Л 

T erwezeye, 

Ez dixazim, ku ez bisekinim li vedereye". 

Pariz-bege Fadibe, xatir dixaze, derte 

Bere хллге dide, diçe malêye, 

Gazx dike herse birayê Bxnefşeye 

U diya Binefşêye, и Binefşeye, 

ji odeye, 

Jx ллгап dike pirse и sewaleye, 

Dibe: Lao, Derwêş-axa, mire ele, 

ji me dixaze Binefşêye, 

Em xunine, me mer kuştine ji ç'iyayê T'erwezeye, 

Heger un a bavê хллге dikin, eme bi 

Belkx em ji xweFa 

hevFa 

bisit'irin 

bejin: Hereye", 

li vedereye". 

Dibe, herse biraye Binefşê diben: Babo, 

ev tu din buyi? Bi xude, em nabejin: Hereye", 

Xua me piçuke, zaFoke, em nadine Derweş-axa, 

Derweş-axa extxyare, e'mre ллгх nod sale 

И dinêye, 

I'xn vega em Fabin, careke din bere хллге bidine 

Pariz-bege dive: 

nav neyara, c'iyaye 

E, lao, ûn nabejin: 

T'erwezeye". 

Hereye", 

Bila Binefşe cile 

хллге ke, хллге 

Waye Derweş-axa, 

p'eriti 

p'exas 

mire 

и qetiyayi, cile feqira li 

ke и Faheje cê"Fe aveye, 

elê, sekiniye li ser 

deve kaniyeye, 

Bila Binefşe ji mal dere û here avêye, 

Gava nêztk bibe ber kaniyeye, 

Bila xwe kor ke, xwe seqet ke, bxlit'ime, bik'eve çoka, 

Bila cêFe ллге 

cere 

bişkeye, 

ллге ji mile ллге bik'eve e'rdeye, 

E Pariz-bege beje, ллгеу li-min, ev sewiya ha, 

ev qxzka 

E dilê wî sar 

şil и se't, eve qiza 

bibe ji Binefşêye, 

Pariz-begeye? 

Belki, lao, em ji xweFa bimxnin li vedereye". j 

180

Binefşe dibe: xrariz-begê, bavo, ez cilê feqxrrya li 

хллге nakim, Fanahêjime cere avêye, 

Ez naçime kanxka binîya malêye, 

Ez хллге 

bila 

kor nakim, 

çoke min 

ez хллге nalit'minim, 

nek'evne e'rdêye, 

Bila cere min neşkeye, 

E'mre mxn çarde saliye, 

Emre Derwêş-axa nod saliye, 

Derweş-axa bav u birayê mine, li ser doşeka 

p'exemberê xudeye". 

Pariz-bege dibe: De Fabin lao, şev li me nxvê şeveye, 

Sxnge kone me rakin ji e'rdêye, 

Herse deva nix kine çokeye, 

Kon bip'eç'in, daynine ser pişta deveye, 

Eme Fabin ji ba Derweş-axa, mire eleye, 

Eme bere хллге bidine welateki dineye, 

Lao, sere h'emi sera ji xwe xudeye". 

Dibe, Herse bira radihejine sihge kona, 

Fadikin ji e'rdêye, 

Kon dip'eç'in, didine hev u dinêye, 

Herse deve nix dikin, bare ллгап davêjine ser pişteye, 

Binefşê u diya Binefşê dik'evne peşxyeye, 

Derten u dik'evne ser ce'deye, 

Jx xweFa -diçin ser kaniyekeye, 

Barê xwe datinin ji ser pişta deveye, 

Копе хллге vedigrin weke bereye. 

Serê sibê, Derweş-axa se kir, ко Ра riz-bege' 

mala xwe bar kir u Fevîya, çu jx baleye, 

Gazi kir pênci sûwarê хллге: Bila beye, 

Ezê Binefşê bistinim bi darê zorêye". 

Derweş-axa 

girêdan, 

u pencx 

suwar 

эиллгагх şur 

bun, bere 

и mert 

хллге 

ale хллге 

dane ser 

Pariz-begeye. 

Herse biraye Binefşe suwar dibin li hespeye, 

Şur û mert'al girêdidin bi p'elewani, weke se şera 

disekinin li pêşiya Derwêş-axa, mirê êleye, 

Dibê: Bên kuştin, em nadine te Binefşêye". 

nA , . А Л Л . А , ,A А Л . 

Bu ç xngxne şura, bu h xşxne hespa, 

k'etne ber hev и dineye, 

Ji pêncî çila dikujin, dimxhin deh suwar- и Derweş-axa, 

mxre eleye, 

Derwoş-axa ditirso и diFovo ji ber herse 

Dlçe malêye, gazx dike li e'şire 

kure Pariz-begeye, 

и li obeye, 

Мег hatine kuştin 

Ç'are t'ine, ezê 

ji bona xxreteye, 

bistinim Binefşeye". 

12-3 175 181

Sere sibê, dusid suwari hiltine u davêje ser 

Parxz-begeye. 

Pariz-begê û Binefşê ji xweFa dil bi kulin, 

Funiştine li malêye, 

Herse biraye Binefşe, ллгеке se şera, şûr u 

mert'ale xwe giredan, suwar bun li hespêye, 

Л л А т^ л o« АЛ Л. Л 

Çune peşxya Derweş-axa, mxre eleye. 

Dxsa li hev u dine dane, 

-_. Л 

Bu 

da 

Bu 

» . А л А. 

ç xngxne şurane, 

/,л A= л , ^ 

h xşxne hespane, 

T*u kês bi h'alê van feqira nizane. 

Du biraye Binefşe hatine kuştin, yek ji hersiya mane, 

Sed ji Derwêş-axa hatin kuştxn, sed û Derwêş- 

axa mane 

r-~ i_lAA . Л АЛ... A_,. Л, А А ,. 

Cembelxye kure mxre hxkarxya li neT xre dxgere-, 

hate h'afa wane, 

Go: Ev diniya xirab buye? Dinxya çawane? 

Sed sCiwar li yeki civiyane, 

Wx didine ber p'êsirê hespane", 

Çu li bin kon sekini, gote ve qiza hane, 

Go: Ji mxnra bejin, binê ev çi qewimiye li serê 

vi şere hane". 

Gava Bxnefşe u Parxz-bege ç'e've Cembeliyê 

kuFe 

Go: Em 

mire hikariya k'etin, sterke ллгап ллгека 

tavane teyrokê dxbariyane, 

nizanin, jx teFa çx bêjin ji bona vi şeFê hane, 

Dixaze ji me bistine Binefşa Narin, xua herse birane. 

Du kuFe min kuştine, 

Yek ji sisiya 

Derweş-axa 

mane, 

li sere min Fakiriye fermaneke girane, 

De, inca Cembeli, ji xede, ji teva xuyane". 

, .а л , а л л л . л 

Cembelx mereki merxase u ferxze u p elewane, 

Rahişte şure xo û k'işiya peşiya neyarane, 

Cembeli u biraye Binefşe bune du h'eb şere 

xude, k'etine nava van sed suwarane, 

т-^ЛА... t^ л ..АЛА 

Pencx kuştxn, Derweş-axa u pencx mane, 

Ev dijminê ha ji ber Cembeli u biraye Binefşe Feviyane, 

Cembeli u biraye Binefşe hatin peya bun, u еллг 

Pariz-bege u Binefşe bi ser hevda giriyane. 

Cembeli go: Megrxn, ez Cembeliye kuFe mirê hikarime, 

XÎreta min qebûl nake vx tiştê hane, 

Eze k'oma hikariya ji weFa bikim qurbane, 

Go, Cembelî gote Paris-begê: Те bidi min 

Binefşê, ez u kuFê te em bune bxrane?" 

Pariz-begê peFa soz daye, 

Dilê Binefşê bi h'ezar dili Cembeli girtiye, 

Bes, li ser bxrayê xwe stêrka dibarine u dile we şkestiye. 

182

Cembeli gustîla хллге derani, nxşana Bxnefşê daniye, 

Parxz-begê gustîl ji destê wî girtxye, 

Xxste cêba xwe u veşartiye, 

Soze хллге bi Cembelira kiriye, 

Cembelx suwar 

_ 

Go: Roja le'de 

bû, xatir ji Pariz-begê u biraye 

Binefşê xastxye, 

eze bem, копе ллге bar kxm, bibime 

Еллг k'ete ser Fe u meşiya, 

'bal хллге bi t'emamiye". 

Gazx e'şira hikarxya 

Go: Min Binefşê jx 

t'sr. kiriye, 

xwera xastiye, 

Di nava me Dex*weş-axada buye neyartiye". 

K'oma e'şxre t'emama se kiriye. 

Derweş-aia, mxre êlê, gazi 

Go: Xun rijiya, mêr hatine 

e'şxra 

kuştin 

хллге t'ev kirxye, 

u bu neyartxye, 

K'are хллге bikxn, sibe eme herin P*riz-bege 

û birayê Binefşê bikujin, Binefşê bînin bi cibarîyel". 

Sere sibe, pensid зиллгагх hilaniye, 

Bi ser konê Pariz-begeva girtiye 

Serê Parxz-begê jekir, biraye Bxnefşe kuşt, 

Binefşê ani bi cibariye, 

T-. . . Л . Л . Л^А А А , . _ А 

Bxnefşe bu kurxna ллге и digrxye, 

Go: Derwêş-axa, tû bav и biraye mini, mar kirin 

Ruh* şirine, kes ne diye". 

t'ine, şuxule te bi zoriye, 

Cembeiiyê kuFe nurê hxkariya gazi Omoyê mirt'ib, 

deh h'eb qizik, panzdeh h'eb zilam kufxye, 

Go: Une herin, Binefşê binin, копе ллгап bar kin, 

Ото k'amaça хллге hilani и k'êf kxriye, 

Deh h'eb qizik bx xreFa aniye, 

Panzdeh heb xort jx civandiye, 

Ev xortê hanê bi şûr и mert'aline, 

Li hespa зиллгаг bune, 

Ото k'ete pêşxye и dxmeşine, 

binin ba min biratxye". 

Qesta konê Pariz-begê ser kaniye di kirfyê, 

Hatine ser kaniyê, kon t'ine и kes nediye, 

Bala xwe dane Pariz-begê и herse biraye 

Binefşe kuştine, bexuyine. 

Rahiştine terma 

Berê хллге dane 

hnaniye, 

male и meşiye. 

Ото cilê buke li хллге kxriye, 

K'ete pêşîya sûwara и dx meşrye, 

Nêzxkx oda Gembeli buye, 

Cembeli nihêrt и k'eniye, 

12-4 175 Ш

K'efa Cembeliyê mirê hikariya ze'f hatiye. 

Hatine, dere odê sekiniye, 

Cembelx go: Ото, malik xirabo, te iro mi xapandiye?" 

Go: Mirê mino, bi e'niya bave te, ez çum, 

mi kes nediye, 

Txşte mi diye: Parxz-begê, hersê biraye Bxnefşê, 

laşe ллгапе bexuyiye, 

Mi rahişte laşe ллгап u mi bx xuFa aniye". 

Cembeliye kurê mirê hikariya t'irba ллгап k'ola, 

ллгап bi heq kiriye, 

Di nava a'lama xuda sond xariyp, 

Go: H'eta ez Binefşê neynim, e li diniyayê 

nazewicim bi t'emamiye". 

Cembelxye kuFe mire hikariya li ser soze хллге 

т^.лл, 

Dxve, ela 

_ л 

Derweş-axa, 

АЛЛ.Л.. 

mxre ele, jx 

sekinx u maye, 

А,, А 

ллгх t opraxx 

Fabu bere xwe da t'opraxekx diye, 

Qonaxe meheke ji ber Cembeliye kure mxri 

hxkariya direviye. 

Bi gav u seh'et ç'e've 

'a . ., Л 

u dxle 

Binefşa 

Л , . 

ллге bx 

Narin 

, , 

kule 

bi hesterke, 

Л .А 

u bx gxrxne, 

T'ucar li diniyaye, di mala Derweş-axada 

nak'ene, şuxyle ллге t'ev bi k'ine. 

Bes Binefşa Narin li diniyayê p'iF delale u p'iF şerine, 

Di dilê Derwêş-aicada, çiqa n'eyar be, disa ллге dih'ebine. 

Dibe, sala ллгап qediya, xwede kuFek da wan, 

Benefşê navê kure хллге nave Cembelxye kuFe mire 

, ., а , ,A 

hxkarxya datxne. 

Cembeli di dilê Binefşêda e'zize, p'iF şêrine. 

Bira ji bir nake, sebra хллге bi nave Cembeli tine, 

Nave Cembeli li kuFe хллге datine. 

Cembeliye kuFe mire hikariya Binefşa Narin di 

bira хллге tine, 

Ji mal suwar bu bi şur u mert'ale, 

Ji mal derk'et u li ser riya Der\vêş-axa, mire ele 

k'ar bû. 

BeFx u beFistan, çol u colistan, 

Havin çu, та zivistan, 

Serê Cembeli hê nu k'ete şeF u qale gxran. 

л л А 

Cembeli lez dxke u dilezxne, 

Bist F'oje Cembeli di qedryan, 

Хллге bx t'opraxê Вегллге^-аха gxhandiye,, 

Keriyeki pez bi ç'e've хллге ditxye, - , 

Qesta pez kir u çuiye. , 

ÇÛ ba şxvan u sekiniye, 

184

Pirsek ji şivan dikiriye, 

Go: Şivano, ev pezê .k'êye?" 

Şivan go: Xorto, ev pezê hanê pezê Derwêş-abca, 

АЛ А , А 

mxre ele, 

Binefşa Narxn serbêriye". 

Hingê Cembeli sekinxye, 

Go: Şivano, bi soze xudê, tu dar û kulavê xwe 

bidi mxn, 

Eze vê mih'ina kih'êl, t'evi van cilê delal, t'evî şûr 

u mert'ale Fengi bidime te bi Fastîye". 

Şivan go: J^'i nede, agir bi xêniyê bavê wî k'etîye". 

Cembeli jx şivan Ьаллгаг kiriye, 

Ji mxh'ina kih'êl peya bûye, 

Cilê xweyx delal ji xwe kiriye, 

îpur u mert'ale хллге ji milê хллге vekiriye, 

T'eva bi hevFa t'eslimi şivan kiriye, 

Dar u kulav je standiye. 

Kulave хллге li хллге kiriye, 

iŞivan cile Cembeli li хллге kiriye, 

Şiur u mert'ala giredaye, 

Li mih'ina kih'el suwar buye, 

Xatir ji Cembeli xastiye, 

Go: ,Bi xatire te" u çuiye. 

Cembeli li ber pez sekiniye, 

Bala хллге da, bêrivanekê 

Ev bêrivana han qerwaşa 

ji wirva 

Binefşa 

hatiye, 

Narine, 

K'ete nava pez, Cembeli pez bi 

Bi serê miya girt û ewe dotiye, 

serva aniye, 

Çiqa li Cembeli dinhere, aqil u h'ise ллге t'ev fxriye. 

P'iri Cembelî delale, go: Me he vi şivanx ditiye, 

Ev ne şivanê meyi е'ллгцПуе". 

T-, Л , , А А , . А А 

Peze хллге dot nxvx bx nxvrye, 

Ji eşqa Cembeli şxr t'ev rêtiye, 

Meşka şir li piata xwe kir u meşxya, 

~л т л/ А т7. , л , . А 

Çu male, gazx Bxnefşe kxrxye. 

Go: Binefşê, şivanê me guhartiye, 

Mi hê xortek'î' weke wi delal li diniyaye neditiyê,, 

Ji eşqa wina mi nlvê şire xwe retiye". 

Binefşê go: Qerwaşê, dane evare tu neçe, eze 

K'a ez binhêFim, ev şivanê 

heFime beriye, 

ha ji k'uFa u kuFe кчуе?". 

Dibê, êvarê, Fo li e'sir, Binefşe Fahişte, meska şir 

Cembeliyê biç'ûk li nava derguşê hiştiye, 

Bere хллге da nava pez u hatiye, 

u ture Fengin hilanxye, 

185

Şivan pez mexel kiriye, 

Binefşê k'ete nava mxya, gazi şxvan kiriye, 

Go: Mxya bxcivxne ser bêrxye". 

Cembelx 

Binefşê 

Fahxşte sere 

miya dotiye, 

miya u jeFa qedmandiye. 

Li şivan nihertiye, 

Binaye Cembeliye kuFe mxrê hxkariye, 

Bes ez nxzanxm, k'iye, 

Dxbe, mi ji ser koda Binefşê şir Feviya, 

Cembelx хллге heliqande miye, bi stuyê ллге girtiye, 

-.. Л А А ... , л АА, i,.A 

Xencere zxvx jx kalane zxvx derk etxye, 

Binefşe xencer bi ç'e've хллге ditiye, 

Go: Bi xWede, e zanim, ku xuyê xencere Cembeliyê 

kuFe mire hikariye, 

Lx pey soz u bexte хллге hatiye". 

Binefşe dxve : Lo-lo, lo-lo, lo-lo, Cembelxo, 

Xencera Cembeliye min cewhere, 

Destiye xencere dair h'ejire, 

Mi digo, qe, sûtalekr'-ji sûtalê e'rebaye, 

Sewiyeki ber diwaraye, 

Mi bala хллге daye, ко Cembeliye kuFe mire h'ikariyaye. 

Ax lo-lo, ax lo-lo Cembelio, 

Xencere Cembeliye min cewhere, 

Destiyê ллге* belelûke, 

Ez zanim, ku tu Cembeliyê kure mirê h'ikariyayi, 

Bi xude, tu zavayi, ez heja bukxm. 

Lo-lo, Cembelio, lo-lo, Cembelxo, 

Xencera Cembeliyê min селлгаЫге, 

т-ч 1.А А Л . , , 

Destrye ллге sxplndare, 

Ez zanim, ku tu Gembeliyê kure mire hikariyayi, 

Roja Dere-axa herse' birayê min kuştin, tu hati dx 

gaziyê, tu hatx di heware, 

Tu t'er nabi ji ve k'ersime, ji vê dxndare". 

Binefşe u Cembelx bi hev h'isxyan, 

Bu p'irqxna ллгап uji hev k'eniyan, 

K'etine k'efa h'enekan u laqirdiyan. 

Binefşe go: Cembelio, tu хллге li nexueşiye dayne, 

Eze lx Derweş-axa bxkxme qxrxne, 

Ezê bivime şivan u pez bimeşxnim, 

E Deirwêş-axa se bike, ku ez şivanxm u tu nexweşx, 

E rahêje gopalê xwe, ллге hêdx-hêdx bê, dar u kulava 

ллге ji mi bistxne, 

E paz bive çolê, işev bigre şevxne, 

Ez u tu eme heFne malê, bila t'u xem u xiyal dx 

186 

dile teda nemine",

Dibe, Cembeli xwe li nexweşxn daniye, 

Sere хллге xiste nava kulav û di nalîye, 

Binefşe Fahişte dar, k'ete pêşxya paz u dimeşiye, 

Li serê daSc û ç"xya digeFiye, 

Zilamekx gundi dxilye, 

Go: HeFe, beje Derweş-axa, ku şxvan naxweşe, paz 

li çolê bêxuyxye. 

хтгЛ 

Bxnefşe 

,. .а 

rahxştxye dar, 

л 

u paz 

_,a' 

gerandxye, 

j j> 

Zu bilezine, 

-r^. А . А 

Dare şxvanxye 

xvre 

Л . Л 

je 

bi Binefşe 

, . ,А ,, 

bxstxne". 

gine, 

Evx zilame gundi gu mala Derweş-axa u sekiniye, 

Ji Derweş-axara gotiye, 

Go: 

Go, 

Axa, 

şivan 

Binefşê 

nexee, 

mi şandiye, 

paz bexuyrye, 

Bxnefşe lx ber paze u ji mira gotiye". 

Dive, Derwêş-axa Fabu p'iya, 

Rahişte gopale хллге u hêdi-hedi dimeşiye, 

H'eta seh'etekê хллге bi Binefşe gihandiye, 

Binefşe bi Derwêş-axava xeyxdxye, 

Go: Qe ez şivane te u bavê teme? 

Spivanê me nexweşe, a ji teFa Fahêje dar, paze хллге 

Vega Cembeli di derguşêda 

bxgerxne bi t' emamiye, 

zare-zare u birq.iye", 

Derweş-axa çiqas ji Bxnefşe ditirsiya, 

Rahişte dar u ji deste we girtiye. 

Binefşe hat ba Cembeliyê kure mire 

Destê хллге di stuyê -wida biriye, 

hikariye, 

Herdu bi hev u' dinera dik'eniya. 

Herdu Fabune p'iya, 

Hêdi-hêdi berê xwe dane mal u dimeşiya. 

Hatine ode u Funiştiye, 

Binefşê go: Cila ji xwe ke, хллге bişo bijD'aqijxye, 

Derweş-axa li devê h'ezar bavê xwedaft riye". 

Cembeli cilê xwe ji xwe kir u хллге şuştiye, 

Cile p'aqij li xwe kiriyev 

Ew.û Cembelî bi hev u dinêra dik!eniye. 

Ro Feh'et bu$ bu tariye, 

Cembelîyê biç'ûk di derguşêda digirxya, 

Binefşê digo: De lorî, de lori, ^ 

Cembelîo, de lorî, şewitîo, de lorf, p'eritio, de lori, 

Mi xêr ji te û bavê te ne dio, de lori. 

Eze îêv Cembeliyê хллге bilorinim, л 

Ezê Cembelryê* kurê mfrê hxkarrya^birevxnim, 

Bila Cembelîyê biç'ûk bişewxte û Mp'eFite, dx 

derguşeda bimxne". 

187

Diya Derweş-axa li Binefşê kire gazi, 

Go: Binefşê, lao, bes u t'emam ji ллге qerine, ji ллге 

.л .. л .А- Ал 

sawte, jx ллге bearxye, 

Ev sala te t'emam bû, hê mi tiştekx xêrê ji destê te 

nediye", 

Go: De, hişe xesuye, belaye, te ez bie'candim, 

De lor'i, Cembelio, de lori, 

Şewitio, de lori, p'eritio, de lori. 

Derguşa Cembeliye min ji dare me'zi, 

Ez dih'ejxnim bi van zende rut u te'zx, 

Ezê îşev Cembelxyê kuFe mirê hikariya biFevinim, 

tti i ! i~- i A A-A л А 

Bxla hema lx pey mx bxve hewar u qxrxn u gazx. 

De lori, de lori, Cembelio, de lorx^ 

P'eritio, de lori, min xerik je neditc, de lorx. 

Bxniya mala me bx p'uşe, 

Seriya mala me bi p'uşe, 

Teyr 

л 

Eze 

u t'iruda teda 

А ~ ..Ал. 

xşev Cembelxye 

xuşe-xuşe, 

л Ал... 

kure mxre 

А 

hxkarxya, 

, А А 

e zxze 

, .. А 

dxle 

xwe biFevinim, 

Bila Cembeliye. biç'uk bip'eFite u bişewite, bimine lx 

nav derguşe", 

Diya Derweş-axa li Bxneişe kire gazi, 

Go: Binefşe lao, bese, k'eça min, bese, 

Lao, ev tu dxni, de va xudê kuFek daye te u mala 

te t'êr u txjiye, 

1_1АЛ а л . .. л .. , а -г- л, А 

Cembelxye mxre hxkarxya jx bxra хллге derxe, xdx 

e'ybe, lao, e'ybe", 

Bxnefşe dibê: Pire, welle, ji qare te û kure teFa ez 

dinxm ji, ez beaqilxm ji, 

Ez derde bav u bira ji bir nakim, 

De lori, de lori, Cembelxo, de lori, 

P'eFitio, de lori, şewitio, de lori. 

Pişta 

А 

Biniya 

mala 

mala 

me bi diri, 

^ 

me bx dirx, 

H'ezar û pênsxd suwarê şexê şemmeFa hat û ji xweFa 

J.A. А . А 

teda еллгхгх, 

Ezê işev Cembeliye kure mirê hxkariya bxFevinim, 

bila Cembeliye biç'uk li devê Dere-axa û 

h'ezar bavê Derwês-axada bxFx". 

_A Л , . A ^ 

Pxre dx xewra çuye, 

Binefşê şxr dide Cembeliye biç'uk, Cembelx ji di 

/ra çuye, 

Cembeliye 

т,л л л 

Hur-mure 

kuFe mire hikariya 

.а 

хллге cxvandxye, 

herdu 

... 

kxrxn, 

' 

cile хллге 

, Л 

rabune 

li хллге 

,A 

p xya, 

Hev и dxne Fevandiye. 

Nivê şevê lx wan şkestiye, , 

Xerîbin, Cembeli hê Fe neditxye, 

188

Çune biniya malê, ji xweFa di şkevtêda rûniştîye, 

Siba li hazira bu, li wan ji bûye, 

Ji şkevte derk'etin u dimeşiyan. 

Derweş-axa, mxrê elê, paz anî malê û bi wan h'isxya, 

Geleki extiyare, Fe di qewata xweda nedrye, 

Du suwar Ы xwaFa hilaniye, 

K'ete pey ллгап, dimeşiya, 

Pe'niya dane hespa u dibeziyan. 

Weke du seh'eta li pey çuye, 

Cembeli u Binefşe 

,-.. л А л . 

Вх suarx сип, ра 

ditiye, 

. . А 

ллгап sekxnxye. 

Derwêş-axa gava ç'e'v bi Cembeli, Binefşê k'etiye, 

Rahişte şur и ji kalan k'işandiye, 

Cembeliye kuFe mirê hikariya destê 

celeba 

хллге 

hespê 

avite dev 

ллгх и sekiniye, 

Deste dine avite xencere и k'işandiye, 

Xencer ji Denveş-axara bilind 

D erwêş-axa ji xweFa fikiriye, 

kiriye, 

Go: Ev Cembelxye kuFe mire hikariyaye, 

Ez nikarim 

Go: Lao, 

peFa bikim neyartiye, 

Binefşe xweş h'elal be li te, mi hê merekx, 

Binefşe lê piroz 

ллгеке 

kir и vegeriya. 

te, bi zirav nedttiye". 

Ç'xroka min çu deşte, 

De и bave hazira и ê dengbeja çu bihişte. 

10. Zembilfroş (şaxa l) '*' 

Zembilfiroş, navê wi Benamen bu, nave kuFe Aqubp'exember 

lêkiribûn, birê Usibê Neviya, beyt'êda ji awa 

te gotxne: 

. л . . л 

Zembilfiroş, lawke delal, 

Еллг bi k'ulfete, e'rz û h'eyal, 

H'evek h'usinê Usib li bal. 

Lema ii navê bxrê Usxbi mezin danine ser wi. Ew 

А, А .,,, А, л,, А.. АЛ л Ал А 

merxki ze f к esiv bu, hebu jxna ллгх и se qxze ллгхуе ser- 

p'oF, lê еллг bi h'usinê? dinêva ze'f bedew bu. Zembxxfiroş, * 

sal hebu donzdeh raehe, selik û zembû çê dikxrin, dibi- 

re nav bajêr digerand û difrot. Bi ллге yeke ji ewi Foj 

bi roj пап и xarin dik'irî, dibire mala хллге и pê e'bura 

zaruê xweye roj bi Fojê dikir. Ew bu risqê wi, k'etibu 

ser wî p'êşeyî. Le Fokê, ew çu ji baxçe mire bajêr, ,& 

dizîva çirpî çinfn, wekî xwera bine, têke selik и zembîl. 

Wextê елла çirpi çinin, nobedare baxçe еллг girt и bire 

189

#/ 

cem xatune, jxna mire bajer, navê ллге Qedimxas bu. 

Xatûn, wextê ç'e'v Zembilfiroş k'et, dilekî na, bx h'e- 

zar dHx ew h'evand. Ewê Zembxlfiroş berda û gotê: 

KuFo, sive gele selik u zembile baş bxne, ezê ji te 

bik'xrim bxha-bxha". Ma sxvetxra dinê, Zembxlfiroş e'şiayê 

хллгеух baş ani berbx k'oşk u seraye xatune. Еллг wexta 

çu besta peş xan-mane xatune, wêdere çok da e'rde, 

ava xalx kir, le nxzanbu, ллгек1 p'encera xatûnê wi 

,A_ .A , -. ,л л .А ,. , л ,A. , А А, А 

alxra jx hene, Xatune jx lx p encerera dxt, ллгекх merxkx, 

we lx bestê Funiştiye, le ewe nizanbu, ew Zembxlfxroşe. 

Wexte Zembxlfiroş. av Fete e'rde, k'efa ava retî, mina 

şele berfa spx cxda k'ef girt u hate k'ivşe. Wextê 

Zembxlfiroş çû, xatûnê dit, ллгекх tişteki spî li dewsê 

ma k'ivş. Еллге t'ire, boxçeye yan jx hur-mure mayxne 

nav boxçeda 

Here.bxnhere, 

ma ji 

çika 

ллгх Fewi. 

'ew çxye, 

Еллге carxke 

ji wx Fewi 

xwe 

ma 

şand, 

cida, 

go: 

guneye, 

bine u bive bide". 

Wextê carx çu meze kxr, dxt, ллгек1 k'efa ava Fetiye. 

Еллге hat gote xatune, до: ,,'Ew.i dest avitiye dêxûna 

хллге, еллг к 'efa ava retxye lx ser maye". Xatune X. Xatune X. bi хллге 

.А Л ., -XV , А . А , , - л Â 

jx çu nxherx, ллгекх rastx к efe. Еллге carx pari а pey Zem- 

bilfiroş xxst, во: HeFe, e'seyi ewi bine vira", Wextê 

Ал л к .л л ., л а ал , , л л 

carxye çu anx, xatune nxherx, eva merxye dunxye, ye 

dile ллге h'evandiye. Hxnge, dup'a ji bona ллге k'efe, dx 

le xatune lx 

A А , » , 

mx mer к efa 

ser 

av 

Zembxlfiros ariq 

Л,. А ' ,r 

retina ллгх ze f be, 

bu, çimkx, ллгекх qis- 

. А .А .А 

qinxyate zara jx 

cem ллгх ze'fe. 

Jx vir ada, eze 

bxlfxroş u Qedimxasê, 

beyt'kx, bi k'ilam bejim, qisa Zem- 

- , На 

.,;.-"."" v . Zembxlfxroş 

dil, were, ha dil, ллгеге, 

Herça j-x dil neyi Ьаллгеге, 

Еллг ne jx om'eta p'exembere. 

На dil, ллгеге, carek bi coş, 

Car-car ллгеге, şerbeta xoş, 

Dil qxnxyata Zembilfxroş. 

selka txne, 

- Soqaq-soqaq dxgerxne, 

: ,, Nan, aveki pe distine, 

* ZaFonga pe didebrxne. 

190 

Wexte ew selxka tine, 

Xatun еллгх jor divine, 

Bi e^qa dila dih'evxne.

Go: Kuro, selxka virda bine! 

Mir dixaze te bivine, 

Biha-biha ji te bistîne". 

Tu xatuna mine delal, 

Mxn bihfstiye, nuri ne lx mal, 

Eze selika k'êra bikxm bazar?" 

Zembxlfiroş, 1аллге delal, 

Еллг bi k'ulfete, e^'rz u h'eyal, 

H'evek h'usinê Usxb li'bal. 

Zembilfiroş, 1аллгке feqxr, 

Mxsxlh'eta selikani jxr, 

Dayime xof heye li bir. 

Zembiîfiros, lawe h elal, 

Еллг vegeriya disa li mal, 

Çe kirin selik bi Fenge al, 

T'eze ani ber t'exte Feal. 

Zembxlfiroş bi eşqa şayin, 

Еллг k'esxbe bi sxrî e'wlin, 

Le lx ber xatune guleke bxn. 

Dergevana hat derge dani, 

Carxye hat, lawik hilanx, 

Le h xlet heye, law nxzanx. 

Л jA * . А 

Л . Л 

Zembxlfxroş dxçu derda, 

Selam da xatune serda, 

Xatun sivik Fabu ji berda, 

Dest qxsê kir u t'ev xeberda. 

ZembLlfiroş, tu beyani, 

Ezê bêjim, tu pe zani, 

Mxn boy eşqa dil tu ani". 

л А 

Tu xatuna mme zerxne, 

Qxsur ser te qet t'unine, 

Le dilê min keskf nah'evine". 

Л , А 

Zembxlfxroş, megre me nxya, 

Were mizde memke xurmiya, 

Ezê li te kim ç'ekê cindiya. 

Tu 

Ezê 

ллгеге ser misilh'ete, 

teFa bikim p'iF qxsmete, 

Ew şuxuleke, xeFa te te". 

191

192 

Tu xatuna, şeng u şep'al, 

MxnFa qismete te nabe k'ar, u 

Еллг dile minda naçe xar, 

Her min lazime к eda h'elal". 

Zembilfxroş, lawe feqxr, 

K'erem ke ser doşeka mir, 

XweFa şabe bi zilf u herxr. 

Xatun, lx min t'ove doşeka mir, 

Ez 

Ez 

li hev naxxm zxlf u herir, 

k'esibim, xweFa feqxr". 

. 

Zembxlfiroş, tu meve din, 

. XweFa Funi ser t'exte mir, 

Xerce bajer xeFa bistin". 

Tu xatuna mine delal, 

Xercê bajêr li mir h'elal, 

.' Еллг di gewrlya mxnda qe naçe xar". 

А А 

Zembxlfxroş, ллгеге rast bej, 

Eze şekir bigrim, tu bi leva bimej, 

Idx xeber mede paş u pe^", 

Xatun, min ji surete te nebeje, 

Doje minFa, agir sete, 

Ez nayem ser qelpe te". 

Zembxlfiroş, jx h'idrete, 

Tu were ser misilh'etê, 

. -Л Л . .Л . А .А,, 

Не durxn rojed qxyamete". 

^Xatun, ллгек1 tu bidi 

Mxn k'ivşki dewsa 

min zere 

p'exember, 

zer, 

Ew net ji dile min naye der". 

Zembilfiroş, lawke nenas, 

Xulame min heye navi Abas, 

Tu ji deste wi nabi xilas! 

Zembxlfxroş, ллгеге ser re, 

Şuxul bike, еллг keri te be, 

Mek'eve bin tirsa dxne". 

, , a, ,. л 

Zembxlfiroş avek dixast, 

Çil cari bun peşva di best, ' ' 

Xatune Ы хллге av dabu dest. -..;

-, . Л Л А А , . А 

Xatune carxye dxşxne, 

Go: Beroşa ç'uk ji mal bine, 

Bxrinceki wiFa bik'elxne! 

Bira bixwe, aqil bicxvxne, 

Еллг sêffl bxye, aqil t'unine, 

Ku eşqa dila netemrine". 

Xatun 

ZeFa 

еллге, bx k'ar 

li e'nxya хллге 

dike, 

bar dike, 

Kale zeman, din, h'ar dike, 

Xatun еллге, ya dem tenik, 

Kezx li mila - me're şxmik, 

Ber mxsilh'eta xelqe dx nxk. 

Zembilfiroş, kelek beye, mina bir, 

Eze te ллге keleda bikim hxdir, 

Wekx tu neêy ser doşeka mxr!" 

Gxlx t'une ber xebere, 

Zembxlfiroş avxte kele, 

Idx ç'xkek t'une, pêda dere. 

Zembxlfiroş bu tengasi, _ 

Go: Ez nebûme Unisî Reqasi, 

Еллг h'evt sala ma zxke h'ut me'si, 

Ancax еллг jx ллгхг bu xilasi. 

Yarebi, te еллг aza kir ллгх ze'meti, 

. .A ., , А А .Л 

Tu mx jx xxlas kx vx agxrx, 

Niha jin u zaFoe min digrxn". 

Zembxxfiroş ji kelê Fevi, 

..,. .А А л' , , А А _.,А 

Xatune ре neh esxya еллгх gxlx, 

Mabu hê derde хллге wi dilx. 

Her wextekê xatûn pêh'esiya, Zembilfiroş ji kelj 

revxye. Еллге rabu k'ince xweye xas li хллге kir, çu 

berbi mala Zembxxfiroş. Wexta Zembxlfxroş ji çû mala 

,A А T.. Л А , . , Л . . А . Л 

хллге, dxna хллге daye, jxna ллгх ллге hxneke kevxre nur 

kirine dizekê, pê zare xwe dixapxne, Go: Merik, çira 

usa egle bûyt? ZaFo jx birçîya dest hev berda". Wex- 

..л _,_._* .,*. а , . ,л ,_../> ... х_,_ bixwazin 

to derê dize vekir, dîna хллге dane, çi te'ma b 

т л 

dizeda hene. ZaFoe ллг1 .._ t'er _ __ xwarin u xweFa Fe razan. Le 

xatunê diziva cahab da, jina Zembilfiroş, ani derva u 

gote: Elê, were ezê van k'incê xwe, zeF-zebele xwe 

bidime te, lê tu îêv bihêl, ez herim, t'ev mêrê te 

13-175 193

azem". Timaya dxnê li Elê k'ar kir, еллге k'incê xweye 

p'eriti dane xatune, k'ince xatune le standin. Ele çu 

ç'xra vesand, mile xatune girt, kire nav ciye mere хллге, 

Le xatune xirxale lingê xwe bir kiribun, teda hiştibun. 

Wextê lxngê ZembUfiroş li xirxalê xatûnê k'et, ewî dest 

xweda zanibu, xatûne. Zembxlfiroş bû teyrekx" spî", k'ulekera 

firx u çu, lê gote xatunê: K'engê te soleke h'esin 

u gopalek h'esini qetand, tê paşê mxn bivxnx". 

Xatun h*evt sala pey Zembxlfiroş geriya. Wextekê, 

çû serê ç'xyakx" xhsiz, dina хллге dayê, Zembxxfiroş û sê 

hori wê t'ev hev digerin nav kulxlk û hal-halê ç'e'vkanxyada. 

Wederê ewana gilx-gotxnê evîntxyê t'erikandin, 

bune hevFa xuşk u bxre heve h'elal. Ji sive xeberdan 

h'eta evarê, paşê wê rojêda, xatûn cem Zembîlfiroş 

k'et u mir. Hersê horlya û ZembÎLfiroş bi destx xwe xa- 

tun heq kirin. 

194 

11. Zembilfroş (şaxa 2) 

Zembxlfiroş selka txne, 

Еллг 

Mal 

delale, 

bx mal 

selka tine, 

_ л 

dxgerxne, 

K'uçe-k'uçe digerxne. 

Xatun-P'erx 

т-ч 

Du carxya 

а 

jor 

pey 

dibine, 

dxşxne, 

,. а ' 

Eşqa dila pe dih'ebine. 

Dive: Ewi lawx mira bine!" 

Xatuna tok u beni, 

Xweş-xweş ллге xebere k'eni: 

Eme işev 1аллгх1

De tu ллгеге ser doşeka mire, 

T'ev bide bxsk u helile. 

Tu hilde qelûna mxre, 

Mxr h'erem be, te h'elal be". 

Zembflfiroş çiqa guneye, r 

Xatuna ser zeng bi more, 

Tu nahelx, mi bişke xewa hingore, 

Ez bivxnim 

Kur hatiye 

p'iF 

ser 

e'zete, 

h'eyayete". 

Zembxlfiroş serê хллге datine, 

Xewka şirxn hiltxne, 

Xatun P'eri lx ber sere хллге dibxne, 

Dibe: Duri min heFe, duri min here, 

Ez ezdime, tu surmara, 

Me'ra 

KuFo, 

me hev nabire". 

bira hana, çil gaz direje, 

Eze te teda bavejim, 

Tu biki penc fer nimeje". 

Dibe: Xatune, ez wanx t'êrxm, 

ZeF, zxva dinê nadiherim, 

Ez xofa xwede newerxm. 

Ezx durim ллге qexbete, 

Ez nayêm ser h'eyayete, 

Agxr nare, lx du me te. 

Qereçarşem Foja cinara, 

Ez bûm gxrtiyê zin û zxndana". 

Qere 

Tu 

bine, 

beroşa 

qere bxne, 

biç'uk bxne, 

Birinceke bxqedine, 

K'ok, darçxna pe bireşine, 

Bira aqil bicivxne. 

ЬаллгБсх birçiye, 

Haş aqilê xwe t'inine". 

На h'irmetê, ha h'irmete, 

T'opa xwedê nav qaf k'ete, 

Те ez anxme h'elak'ete, 

Ezx durim ллге qexbete". 

Qereçarşem, 

Еллг xatûna 

Foja şerife. 

gerden h'ebxbe, 

Egle kxrxye lawke let'ife. 

Carek bxnoş, carek binoş, 

Car ji care şerbet xiroş, 

Dil k'ete benda ZembîLfirof , 

Ezx durim ллге qexbete, 

Ez naçim ser h'eyayete, 

Agir p'ête, li du me te, 

H'eya Foja qiyamete". 

13-2 175 195

. ' 

Xatûnek hebû, lx jor k'ar dikir, 

ZeF lx e'niye bar dikir, 

Kale sed sal хллге h*ar dikxr. 

Еллг1 lawe avek dixast, 

Çil carx sekinin ber dest, 

Xatune 

Mezel 

misxn 

h'eta 

kxr qest. 

mezelê, 

Zembilfxroş re eirt, çu bane kele, 

Hevraz 

В. Л 

erjer 

K'elek 

nxherx, к ewgxrx, 

. , л А . , _ . А 

nxherx, к ewgxrx, 

hate, le'zke girx, 

Go: Xude, tu hadirx, tu qadirx, 

Tu min xilas ki vi agirx". 

Emin Cxbrahxl teyre p'erbeleke, 

Tu heFe, ллг1 bendeyi peya ke, 

'; Yek dereme neke şike, 

Datine e'rde nermike. 

.; a-a f , ' Y. а ' 

Zembxlfiroş çûbû male,, 

Jinê danx ceng u qale, 

K'ane 

Selxk 

şiva 

Л 

birx, 

van 

А 

hati 

t'ifala? 

vala?" 

Go: Keç'e, xatunek hebu lx jor, 

Şandibu pesiya min xelqe cil sor, 

Ewe selik standin 

Mi spartiye heqê 

mx zor, 

bi jor] 

Zembllfxroş çû mala xwe, jinê peFa kire şeF, go: 

Те selik birin çun, hati vala? ZaFe min t'ev birçxne, 

axirkê çira te tişte jêra neani?" Go: E'vda xwedê, га- 

го birçxne, Fabe tendure dade, rabe herçar dize me 

bide ser, belki Fisqeke bik'eveda". Jina ллт1 rabu tendur 

dada, çar dize ллгап hebu, ave kire, danin ser. 

Jxne go: E'vde xede, ava germxn, ллге bik'elin, ллге çx 

Ыхллгт?" Go: Xede Fisqeke ллге bxghine", 

herçar diz t'ije naz-ne'met kir, go: E'vda 

Xede 

xwede, 

еллг 

Fabe, 

xede risqek gihandiye". 

Xatuna te Fabu k'are хллге kir, rabu sola хллге zer 

gxreda, singe хллге zeF kir, t'emam peda zeF kir, Fabu 

pey Zembxlfiroş k'et, usa geriya, usa geriya, her xwe- 

л 

dê bizanbe, çerxa dine t'emam dayeda. Usa bu, еллг ze- 

_a л . , ' а , , а а _л .'а 

ге ллге t emam maşxyan, hat ciki хллгез runxşt, gxrxya. 

Г?,л Л , ,A. /Л ,л' .. Л^А . А 

Rabu sere хллге lezeke dam.;. le nxneri, kanxke sere 

weda bu, du qiz hatine ser, Herd qiza go: Sere 

birayê хллге Zembxlfiroş, cêr ezê t'ije kim". Еллге go: 

Ezê t'ije kim". Еллгапа xuşkê Zembufxroş bun. Xatûne 

rabû serê xwe xewê hilda, go: Hûnê bidxne xatirê xwede, 

hûnê ciyê Zembxlfiroş mxra bejin". Go: Rxya hana, ku 

196

Fex aveFa dik'şe, 

la wx" wêderêye". 

diçe, ser selike bire mida dik'şe, ma- 

Go: Dure, nêzxke?" XÛşka wî gotêda: 

H'eta peze evare 

Rabu leda çu. 

te heFi, 

Gavana, 

bighxjida". 

şivana pirsx, go: Hunê bidine 

xatire xwede, bejin, holka Zembxlfiroş k'xjane?" 

Şivana goteda, gavana gotêda, got: T'u bende nikare 

here wedere". Leda çu ber derx, lenxherx, jxna ллгх ллга 

i Aj л тл , л л А ,л" ., Л-А .. А 

ber dêri runiştiye, dxgri. Go: Evara te xêr!" Ewe ji go: 

Bextewar, çi evara mxn xer?" Go: Çima usani?" Go: 

Le, mêrê min selxka bxr, jina mir hate pêşxye,lê stend". 

Xatune k'xnce хллге exist, dayeda, go: Lede heFe 

şeher, zaFe xwera xwerine bine ллгеге". Jxnik leda çu. 

Xatun hate male, Zembxxfxroş jx nexe bû, nav cxyê 

xweda bû, hat k'ete nav ciyê Zembufiroş. Gtfza wî 

Q.erebxne Fabu sere hilda, go: Bavo, yek hat, k'ete 

ciyê te, diya me nxbû?" Le deng neçû Zembxxfiroş. Zembxlfiroş 

jx t'irê ew jina ллгхуе berêye. Lingê Zembxlfiroş 

lingê ллгеуе xirxal k'et, Fabu Fevi. Xatunê dest a\d\e k'in- 

ce wi, go: Neçe, tu bire min, ez jcuşka te". Go: 

Naxwezim, tu şile'tx, ez пахллгег1т!" Rabu revi. Reyi, 

agxr pêk'et, xatûne jx da pey. Agir we ji k'et, herd 

bune du kewotka, firin, herd ji şewitxn. 

Zembufiroş diçe cinetê. Dergeanê cinete xortek 

buye, navê wî Ah'med bûye, divê: Kekê Zembxlfiroş, 

tu li van dera?" Dibe ciyê Zembxlfiroş nîşan didêda. Le 

dinhere, xatûn jx hateda, dive: Eva k'iye?" Dive: Eva 

surmane, mx kir-nekir, le xilas nebum, xjar ji hatxye vi- 

ra". Ijar e'rd dipîvin, se gava le dur dixin. 

12. Usibê Nebrya * 

Usibe Nebiya kuFe Aqu-p'exember bu. H'eft kure 

Aqu-p'exember hebun: Usxb, Binyamer ji jineke bun, еллг 

репс h'evê din jî jineke bun. Diya Usib, Binyamêr mxribu. 

h'iz 

Usib, 

dikir, 

k'erema xede 

qe nedihişt, vira 

pera 

dere 

hebu. 

male 

Bave 

heFe. 

ллгх ze'f je 

Еллгап bire 

ллгхуа ç'e'vFeşx le dikirin, go: Bave те qe guhdari те 

паке, hema guhdarxya wi ser Usibe". Gotne diya хллге, 

dxya ллгап Fojke çu bal Aqu-p'exember. Aqu, - go, - 

te kuFe min pis guhê хллге avitine. Go, divêy, hema 

А _ А ' л АЛ, 

Usibra te girtiye". - Jinik, - go, - Usib - dxya wi t uneye, 

k'erema xwede peFa heye, go, h'emu jx kure 

minin, le, go, Usib - k'erema 

kuFki başe, kêri we h'emiya 

xwede peFa heye, 

ji te". Diya wi qebul 

Usib 

hekir, 

go: Ez qebul nakim!" 

Ewan biraye wi zani çi kirin? Şewra хллге kirxn, 

gotin: Em Usib bivin, undakin, belki belakê jeFa p'ey- 

13-3 175 

197

da kin, undakin". Rojkê rabûn çûne ba Ûsib, go: 

Usib, xro em dixazin, tu mera weri, em heFxn nêc'irê". 

Usxb sond xariye k'ilamê, 

Go: Ez nige хллге nakime Fxk'ebe, 

H'eta extîyarîya mi nede bave kalê". 

Kur Fabune çune ba Aqu-p'exembere: 

а л .... ; , -.^ л ,a л,, 

Izna Usxb bxde, em herxne neç xre". 

" л л ' 

Go: Kuro, Usib nebin, dur nexine, 

л _ А 

Usxb mxra bxgxhinine". 

Go: Bavo, Usxb birê meyi şiretk'are, 

Еллг Faw nêzike, ne dûre, 

Ra nêzxke, Ьегллгаге, 

Eme Usib bivin, zû binin, 

Eme teFa bigxhinxn". 

л л л ф л л л 

Izna Usib dan, Usib siyar bu, t'ev ллгап leda çu. 

Bira 

т-^л 

Dena 

çubune 

хллге 

di 

. 

dane, 

Feda, 

i а , 

birek 

, 

dev 

л 

reda, 

Mile Usib girtin, kirne bireda. 

л л ' ал ' 

Usib girtin, kxrne bireda, Cibrahil zuzuka eihişte 

, , А. .л_ л' . . а 'а . ,. .. Л . . ,т А 

к ursxk jera çe kxr, Usxb danx ser, к xşxk çe kxr danx, 

seh'et dani ber Usib. Еллг k'işik, seh'et, ллгех!е Usib çe 

kirin. Dani ber Usib, Usib ma bine birêda. 

А л 

Bira zivirin, hatibune di male, 

Aqu-p'exember go: K'a Usibe mini delale?" 

Go: Bavo, em çubune di reda, 

Gur hatibune di Feda, 

Em 

Gura 

Fevin, 

л ' 

Usib 

hil bibun, 

л л 

gxrtxbu xarxbun". 

л л л А 

Go: Gur hatne peşiya me, em revin. Usib serede 

nebû, go, Usib girtin, xarin". 

Aqu-p'exember niherek Fahiştiye, 

Berev kirxye gure ber u pi^te, 

Go: We Usibe mini nazik cewa gestxye?" 

Gura 

1-n л 

Deve 

Didane 

Herke 

sond xar, go: 

а , а , 

meyx bestx be, 

л а л 

meyi şkesti be, 

л л 

me Usibe nazik 

А 

gestx be". 

A А 

Gura sond xar, go: Me nexariye", Curki go: Ez 

dizanxm, ezê bejim, ciyê Usib k'idereye?" KuFe ллгх şurek 

lêda, sere ллгх firand. 

198

Gura sond xaribu t'imame, 

Suclu, quran, k'ilame, 

Em li vira nabin, heFne Şame, 

Gura sond xar, go: Em vxra naminin, K'ilh'anêda 

naminin, go, eme herne Şamê. Ciye Usxb K'ilh'anêda 

bu, şeherê K'ilh'aneda. Gur ledan çûne Şamê. Usxb ma 

bine bireda, h'etaki wexteki, Wexteki bazirganek hat, 

ser deve bire danx. Ava bazirgen bxre derdixistin. Yek 

av hilk'işand, ç'e've ллгх kor 

Usxb k'ete e'lba wxda runişt. 

e'lb girane, ç'e've ллгх, dina 

dik'eve. 

bu, av k'işand, 

K'işand, dina 

хллге daye, he, 

ha k'xşand, 

xwe dayê, 

Fonayx ber 

Go: Xwede xer bike ev care, 

Ronayi hatiye ber ç'e've", 

Л ., , .. , Л.АЛ ||Л А. А , Л _ . 

Usxb derxxste ser deve bire, ç e ve ллгх jxAvebu. Cx- 

hab da bazirganbaşi, bazirganbaşx hat. Ç'e'v Usib k'et; 

kuFeki delal, kuFeki t'emiz. Ere, ç'e've e'lbçi ji vebuye. 

Usib derxxstine ser deve bire, bazirgan bar kirin, Usib 

danin ser bare deveke, çune şehere Misre. Birin çûne 

şehere Misre. 

Çaxe Eşqer-p'exember çu Zelxe xast anx hat, 

Zelxe Usib хеллгпа xeda dîtibu, dena хллге da, xorteki 

t emiz peFa buye heval, Eşqer-p'exember jx kal bu, 

wextkê mira bu, mezin bû , 

xast, bave ллге girt dayêda. 

û Zelxê neditye. Hat, Zelxe 

Bave ллге girt dayêda, t'eybxra 

ллге ditin, birin cun. 

Rojkê-duda çûn cxkî danin, çadira хллге lêda, 

Eşqer-p'exember çu heFe çadira Zelxê, Zelxe dina хллге 

daye: yeki kali, extîyar. Zelxe rabu, go: Eze herim, 

ez nasekinim". - Zelxe, - go, - mi behurmet neke, qi- 

rare xwedê be, ça dile te bixaze, eze usa ji binim peşiya 

te". Ere... Zelxe hilda ani hate şeherê Misrê. 

Zelxe ma şeherê Misrêda. Ewi bazirganî jl^ bar kir çu 

şehere Misrê. Çu şehere Misre dani, mile Usib girtxn, 

go: ,,Em bivin herine bazare bifroşin, bidne deêtxki, 

go: Ez bivim herme çawa bikxm?" Usib bir çuna nava 

bazarê. Le berev bun. Cime't le berev bu, dena хллга 

dane bedewiya Usib, k'emala Usib, le berev bun. 

л 

Usib birne bazare, 

л 

Xoceki h'ilşiyane bazare, 

Binya taviya barane. 

Pirek li Misre hebû, 

H'eft gilok derziye ллге hebu, 

Еллг ji Usibo Nobiya tima bu. 

13-4 175 1"

Pirek, h'eft gxlok derziye ллге hebu, еллге dixast 

Usib bxstxne, Zelxe gote carxya xwe, go: Carx, carkê 

heFe bazarê, cime't ser hevFa diçe, k'a çiye?" Carx çu 

dina хллге daye xortekx bede, Zelxe-xanim, - go, - 

xortek anxne bazarê difroşxn". Zelxe go: Aha, xortê 

mxn хеллта xweda ditiye ewe". Zelxe cari hilda, xişrê 

xwe hxlda, çû bazarê. Gote bazirganbaşx, go: Çi berenberi 

wi Abxk'şxnxm, bidim?" H'eft bar xxşrê wê hebû, 

danx teda, Usib Fanebu. Usxb gote, go: Zelxe, bende 

çi t'êr dibe?" Go: Ха1хуе".л Go: K'ulme xalx!" K\xlme 

xalx avxte ser, Usxb rabu. Usib Fabu, milê Usxb girt bxr 

çu. Bazxrganbaşx dena хллге daye, suFa Usib t'eze dxt, 

le p'oşman bu, go: H'eyran, go, ez nafroşxm". Zelxe 

peFa da xevera, go: Qurimsax, go, mi k'işandiye, p'e- 

rê te daye te, xdx?!" Milê Usib girt Ьхгд çû. Milê Ûsxb 

girt bir çu, bxr çu xay kir. Hey gazx Usib dike, hey 

dxbe, Usxb balda naçe. Usib, - go, mx tu ani hati seva 

хллге!" _â balda 

Fevi. Revi, dest 

neçû. Rojkê, gazx kirê 

havete stiyê wi, kirasê 

ani hat, Usib 

Usib qelaşt h'eta 

vxrada qayişa ллг1 ani, Çu, Fevi derk'et. Eşqer-p'exem- 

ber go: Zelxe, çima? Ew zare he!" 

Еллг zaFeki behudeye, 

Ç'e'v li doşeka teye, 

Stxye wi bxqetxne namileye. 

Zelxe gote Eşqer-p'exember : Lexe, sere ллгх bi- 

firine". Eşqer-p'êxember go: Zelxe, go, ew zaFe hane 

guneye". Bir çu giri, go: Ez nakujxm!" Bir çu, giri kxre 

h'ebse. Yeki file jx h'ebsedane, yekx islam ji h'ebse- 

dane. herse4 h'ebsedanin. Ze'f teda man, wexteki еллге 

file jx хеллгпа хллге dxt, dêna хллге daye, selek nan ser 

sere 

daye, 

ллггуе, 

selek 

Ye islam 

goşt ser 

ji şeve 

sere 

хеллгпа хллге dit, de.na хллге 

ллг1уе. Sibe Fabun Usibra 

gotin, 

Л 

ditye". 

go: Usib!" 

л " л 

Usib edere 

Go: Giye?" 

л II т J 

meyr kxr, 

Go: 

go: 

Me 

"ал 

Wekx 

хеллгпа 

hun 

xwe ha 

xewna 

хллге hev biguherin, go, eze хеллгпа ллге şxro bxkim". - 

Ere, -go, -em хеллгпа хллге rxzaye хллге diguherxn". Go- 

te yê file, go: We sibê sere te lexin, gazi te kin, sere 

te lêxin". Gote ye bisurman, go: We sxbe gazx te 

kxn, te berdin". Go, lê mx bir neki, tu mi bxr nekx, go, 

mi êdere 

kirf şûna 

lêdan, ye 

meyra te kiriye, gere ye file berdana, 

ye fileda". Sxvê gazx kirne, ye file sere 

bisirman jx berdan. 

mx tu 

ллгх 

Wextki, Eşqer-p'exember dina хллге daye, xeneda 

h'eft gayê jar hatne dinê, h'eft ji gaye xurt hatne, еллг 

h'eftê jar gxhxştne еллг h'eftê xurt, dabelandne xurta, xarin. 

Cime'ta xweFa êvarê gote, go Cime't, go, mi xe-wn- 

200

ke ha dxtxye, k'e we dikare şxro ke?" Еллге bisurman 

gotêda, go: Eşqer-p'êxember, girtxkx te heye h'ebsê, 

еллг хеллгпа şiro dike, te еллгх dxt, go, еллге beje", Go: 

Usibe wedereda, heFxn, bxnin!" Çun Usib derxistin, anîn. 

hatin. Usib, - go, - mx хеллгпа хллге ha dxtiye". Go: Eşqer-p'êxember, 

еллг h'eftê jar: xelaye, wê bibe xelayî. 

Ew h'efte xurt jx: erzanxye, go, wê bibe xelayx, пап berev 

kin". UsibAani kxre serk'arê mala xwe. Kire serk'arê 

mala xwe, Usxb пап berev kir, imbar t'iji kirin, go: 

Işev k'ezka k'ulbê wê bibare". Usib gote aşvên, go: 

Se kiloç'a miFa bxpêje, miFa bine, yekê xaliye têxe 

duda na, bipêje, bxne were". Aşvên sê kiloç' jeFa çe 

kirin, ani hat da Usib, Еллг Eşqer-p'êxember ot'axkê razan. 

Şev bu hewar, hewara Eşqer-p'êxember. Usib go: 

Çi biye?" - Usib, -go, - yeman, ez birçina mxrxm, nen 

miFa bxne". Go: Ez nên k'u binim? Mala te xirav nebe, 

dere imbara dadayi, dere k'Uera dadayi, t'imam çûne, 

herkes çûye mala хллге, welle, ez k'u binim?" Usib go: 

Kiloç'ek bal mx heye". Go: Bide min! Ew kiloç' dayê, 

xar. Kire gazx, go: Ez bxrçxme". Ya dine ji daye, xar. 

Ma ya xali. Go: Usib, go, ez mxrxm, nen bxde min!" 

Usib ya dinê ji dayê, xar, mir. Sibe Fabûn birxn çûn 

ç'e'l kirin. л 

Zelxxê gazx kirê: Usib!" Go: Çiye?" Gazî Ûsib 

kir, kir-nekir Usib balda naçe. Gazî jine p'osti kirin; 

jinê mezxn kirin, go: Werin, h'al-medê min vx merki ллге 

çawa be? Go, ba mxda qe nayê". 

Go: Çi xatune stu lule, 

Çi xatûnê gerden kêle". 

Go: Usib bxşîne nava bêx, bê, here bex vede! 

Bira bex vede, еллге Ыллгев1е, ber siya dare ллге raze. 

HeFe serFa bisene, belkx muh'uba te bik'eve jdile wxda". 

Gote Usxb, go: Here nava bêx. bax vede!" Usib çû 

bax veda, veda, ewe dena xwe daye, Ûsxb raza. Çu 

serra sekinî, deyn Usib kir, Usxb rabu, Usib revi balda 

neçû. Berda, Usxb k'ete ser mala Eşqer-p'êxemberda. 

Berda Zelxê, Zelxe derxxst. Zelxe leda çû, belengaz 

bu, nava k'uçê digeFe, nen berev dxke xuFa. Çu gote 

jxnika, go: H'al-h'ewalê min, Usib haye". Go: Ösib 

dxçe nêç'xrê, heFe pêştyê, go, heFe pêşiyê, belku te 

hndeA* л 

Usxb Fojkê çû nêç'xre, Zelxe 9U peşiye, xwe havete 

p'êsira hespê wxnî. Weki xwe avite p'esira hespe 

a a vv ., ,л , , . л л 

ллгхпх, wînî, ллгхпх, wînî, Usxb Ûsxb Usxb Ûsxb leda lêda leda lêda kxrase kirasê kxrase kirasê ллге wê ллге wê qelaşt h'eta ani ber pişta 

wenê. wênê. wenê. wênê. Cibrahil Cibrahxl Cibrahil Cibrahxl pêFa gxhişt, gxhişt, gxhişt, gxhişt, kilç'uke muh'ubete k'işande 

dHe herda. Usxb gotê, go: 

201

Zelxe,, qesas ber deve qesas, 

Kiras ber deve lxbas, 

Те leda kirase min qelaşt, 

Mi jx leda kirasê te qelaşt". 

Zelxe stand, ma wêdere, ma ser male. Bu xelay. 

Еллг xelayx wexta hate dxne, şehere K'ilh'anê nan t'unebu, 

bu bahayx. Aqu-p'êxember gote kuFe xwe, go: Deve 

yex kin her yar qulba, k'anê deve k'i jx qulbe vek'- 

ayi, ллге qulbê arzanxye, heFine ллге qulbe". Deve yex ki- 

rin. Deve aliyê Mxsrêda vek'ayi. Go: Aliyê Misre!" Go: 

HeFine şeherê Mxsrê arzaniye, heFine êderê". Her 

yeke devek hxlda ledan cune şehere Misrê. Çun derk'etne 

seherê Misre, çun derk'etne ba Usxb. Ew Usib 

А - ' д Л 

nas nakin, Usxb еллг nas kirin, bxre хллге. Bxre хллге nas 

kirin, Qurban, - go, - hun çi dixaan?" Go: Em nen 

dixazin, nen me lazime". Gote xebatçiye хллгеуе ser e'm- 

barê, go: Bive here e'mbare, bare ллгап dagre!" Bxre 

хллгеу1 BinyamerFa, koda ллг1 zeF bu, go: We kode texe 

nav bare wida, deri bidrun". Kod kire nav bare Binyamerda, 

deri diru, ledan hatin. Qurban, - go, - ллге папе 

хллге dagirt?" Go: Ere! De, go, heqe te çiye, em bidne 

te?" Go: Na, ez heq naxazim. Weki ba ллге buye bihayx, 

ez tişt ллге naxazim, heFin". 

Bar kirin birin çun. Usib çu peşiye. KuFo, - go, 

- koda 

ran , 

min k'a? We çima koda 

- go, - kod me neaniye. 

min aniye 

Koda te 

hatiye?" H'ey- 

k'x aniye?" Ва 

ге ллгап danin, derê bara vekirin, nav barê Binyamêrda kod 

dxtin. K-ma birê wi gotêda, go: Qurba. axa, go, bxraki 

А.А.'л.А А.Л ,. Л ,,-ti 

ллгх jx hebu, bxna ллгх bu, me bxr çu undakxr. 

Usib go: Binyamere xirabe, 

Ne biraye de u bave?!" 

Go: Ew ne ji deye, lema xirabe". Go: Ez ewi bigrim 

ba хллге, ewi koda mi biriye". Еллг gxrte ba хллге, ki- 

raske хлуе şiqitand, kire nav p'alanê devada, go: De 

lexin herin!" Ledan çun. Aqu-p'exember, çaxe Usib çû, 

usa girxya, herd ç'e've wi kor bun. Herd ç'e'va Aqup'exember 

kor bu, cahab hat, gotin: Kure te va hatine, 

nsn anin hatin". - Kuro, 

go, ллге nen k'u anîye?" 

- go, - bena Usib te! KuFo, 

Go: Misrê". Go: Bîna Usib tê!" 

Çun nav p'alane deva niherin, kirasek anin. Ser ç'e've 

, I I л А .л л ., л , л ' л 

хллге da, ser ç е ve ллгх vebu, go: Usxb edereye! Aqu- 

p'exember Fabu leda çu derk'ete ba Usib. Wedere еллг 

л . л , W .А л . . 

çun mxraze хллге sa bun, em jx mxraze хллге şa bxn. 

202

13. Stt û Perxî 

Car ji caran. 

Re'mel li de u bavê hazir u guhdaran. 

Hebu Mistefo-beg û Silêman-beg, herdu bira bûrv, 

dewl\.'ti bun. Şertê h'ecxtxyê li wan k'et, ku heFin h'ecê. 

Herdu bira Fabun çûn h'ecitxyê. H'ecitîya хллге ко t'emam 

kirin, biraye mezin Mistefe-beg bu, go: Birao, Silêman- 

beg, wexte em ji male hatin, jxne me herduan ji bi zaF 

bun, ко xede da, yeki bu qiz. yeki me bu kuF emê 

bidin hev, ku xwedê da, herdu ji kuF bûn, hemxh kurin, 

ku qiz ji bun, еллг ji danê xwedêye, em çi bxkin". 

Di h'ecitiyeda herdu ha soz dane hev, rabun hatin 

mala хллге. Meheki şûnda ma, hazira xoş bxn, Miste- 

fe-beg mir. Pey wida jina Sileman-bege qxzek anx, nave 

ллгх danin Stiye. Pey wida ma meheki, jina Mistefe-bege 

jx k'ete eşe, ко zaF bine. Pirik-mirik le civxyan, xedê 

jera da kuFeki. 

bu k'ilamek go, 

Gava 

go: 

ко ji diya хллге cihe bu, zaF Fa- 

Neh roj, neh mehe 

Li min çe bûn dest 

min t'emam 

u Fune, 

bune, 

Ez aşiqe Stiye Sileman-bege bume". 

We pirik-mirik, ко le civiya bun, gotin: Ev ne 

i=ane, ev cine". Rabun berdan û Feviyan, k'etin gund 

li ûnda bela kirin, ко kurikê Mistefe-begêFa buye, не 

xsane, cine. Gava deng ha bela bu nav gund, Fabun 

çorn! buk-mûk gotin: Em heFin ca t'eseli bikin". Hatin 

ber (ieri, newerin bik'evin hunduF. Eva zaF li hundur 

niheTi, ко hatine berderi u nayen ллг1 hil nadin, go: 

WeL--', k'ilamek nevejim ser vana, evana nayen min 

hil nadin", go: 

,A А 

Gelx zerxyan, 

Xwe medin ber deriyan, 

1-idin xatirê xwede û p'exemberan, 

Bt-n vî zaFoke hildin". 

Oava еллг1 isa go, evana ji berdan u reviyan. Gava 

vana ji Fevxyan, çend qiz-miz хллге civandin, gotin: Em 

liorin i'eselî bikin, k'a Faste, çewane?" Ew ji hatxn ber 

derl4, newêrin bik'evin hunduF. Go: Welle, ez k'ilamek 

U и novêjim ser vana, evana nayen mi hil nadin". Go: 

~ ,A А 

Gelx zerxyan, 

Xwe medin ber deriyan, 

203

Bidxn xatirê xwede u p'exemberan, 

Hune ben hilxnxn va sebxyan". 

wan 

Еллг ji berdan u Feviyan. 

go: Welle, eze heFim ллгх 

Hatin gelekx cx, qizek ji 

hilinim, heger ruh'e mi ji 

bistine". Qiz vegeFiya hat_deri vekir, k'ete hunduF, ni- 

heFî, ku diya wi be h'işe. Rabu kur hilanx şuşt, p'êça 

nava 

hişte 

desmala, dani ber 

jina Sileman-bege, 

diya 

go: 

хллге berda çu. Xeber gi- 

Еллг, ко zaFe t'eze buye, 

evi k'ilami ser qxza min gotiye, ко mezin bu, ллге qxza 

min bibe. Еллг bave wi mirxye, sewi maye, bexayi maye, 

ez çewan qiz bidxme ллг1? Başe, ко ez iro ллг1 inda bikim, 

mezin nebe". 

Jina Sileman-bege rabu ji 

Rabe heFe jina Mxstefe-begêra 

bidize, bibe dayne nav herçar 

qerewaşe xeFa ao, go: 

kuFek buye, jx dxya ллг1 

linge hespe bavê ллгх. 

Bave ллг1 du mehe mirxye, hespe ллг1 ji derda derwa 

nanxne, ллге ллгх bip'eç'ixe nav linge хллге. Sxbe Fadibi 

der- 

diçx 

zibil-mibile hespê ллгх t'emiz dikx, еллг ji peFa paqij diki, 

t'evi zibilê dikî sebete u dibi ji gund dur, cxkx daveji". 

Qerewaş. 

pe. Gava 

hat 

ко 

kuF hilanx, 

dani, kur 

bxr dani nav herçar linge 

go: Welle, ez ко k'ilamek 

hesnevejim 

vi hespi, еллге mxn hur bxke nav linge хллге". Go: 

Не boze, boze eo, 

Di a"ye xede u p'exemberan leo, 

Tu devê xwe bavêji vi t'ifali, hilxni ji e'rdeo". 

Bi e'mre xede hesp fe'm kir, deve хллге avete 

kur, hilani dani li afirin. 

Sxbe zu qerewaş Fabu hat niheri, ко tişt t'une nava 

linge hespe. Niheri, kuF vaye saxe li nav afire. Vegeriya 

çu xeber da jina Sileman-begera, go: Xatûn, 

min kuFik biribu danxbu nav herçar linge hespe, naka 

çum min di еллг va afireda saxe". Jxna Sileman-bege le 

xeyidi, go: Keziya te 

nav afiFê. naka ji hati 

Fe wi hilxn, dayne nav 

kuF bikim, te gede birxye danxye 

ji mira xeber didi? Rabe, zu he- 

sebete, zxbil-mibil k'om bike, t'ije 

bike li ser, rind bi lingan bik'ute u bibe ji gund 

dûr, cxki bavêje". Gerea hat kuF hilani danx nav sebetê, 

zibil ser t'ije kir, bi ling dipeç'ixand u hilda çu 

ji gund dur, cxkî avêt û hat. 

Em xeber bidin ji gavane gund. Еллг ji sxbeda de- 

ллгаге хллге ajot çû ллгап deran, çû nezxki /i bu. Kur go: 

Welle, ez ко k'ilameki nevejim lx gavan, ewx naye min 

hilnade jx zibile". Go: 

204

Heyi gavan, hati ji wêda, 

Gopalê h'eft rit'ila1 lx destêda, 

Tu bidi xatire xwedê u p'êxemberan, bêy, 

ve zaruke hilinx jx k'omê zibilêda". 

Gavan niheFi, ко dengek hat, lê tiştek xuyan па 

ке. Go: MHebe-t'unebe,heç'e hebe, navvî ziblxdane". Rabu 

çu zxbil vekir, nihê'FÎ, va kurek têdane. Rabû kur 

hilda. Jina gavan jx çend Foje, ко kuFek aniye, kuFe wi 

"nebaşe, Feşe û ha nep'ake, go: Welle, ezê bivim eva 

kuri ze'f başe, emê ллгх xay bikin, kurê хллге bibin ba- 

vejin". 

Gavan kuF bi xweFa geFand hey evare, evare ani 

11 male, go: Jxne, binheF, min kuFek dxye, binheF, çiye 

başe, tu evi xay bike eme ye хллге bivin bavejin". Jin 

go: Çira ye хллге bavejim? Eme evi ji xay bikin yê 

xwe 

Baş". 

ji xay bikin. Xwede risqe herduan ji dide". Go: 

Bila gavan van herdu zaruka xay bike, em xeber 

bidin Sileman-begê. Silêman-beg jx ele vegeriya hat li 

mal, jeFa mizgin dan, ко ji birayê teFa kuFek buye. Еллг 

p'ir şa bu, Fabu qerewaşeki şand, go: Here, jina biraye 

miFa beje, bê, Silêman-beg hatlye, min şandiye, 

gotxye, mi se kxriye, 

siya we heye, bêje, 

ко jeFa 

ко jera 

kurek bûye, 

bişinim". 

bêje, çi kema- 

Qerea çu giliye Sileman-bege jinikera go. Jinik 

go: Ne kuFê min heye, ne kêmasîya min heye, ne xaye 

min heye". Rabû qerea vegeriya hat Sileman-begeFa 

go: Min çû, giliyê te jina bire tera go, еллге go, ne ku- 

Fe min heye, ne kemasiya min heye, ne xaye min 

heye". Rabû Silêman-beg bi xwe çû. Çu niheFi, ко jinik 

Fûniştîye, ne kure, ne tişte. Go: ,',Ne mi bihîstiye, 

ji teFa kuFek bûye, lê k'a kurê te?" Jinik go: Raste, 

kuFek min bûye,heya kur bû, ez êşê xwe bûm, ji wê şûnda 

ez bê h'iş bûm, gava. li h'işe xwe hatim, kur t'ine. 

Idi ci_ buye, nizanim". 

Rabu Silêman-beg vegeriya hate mal. Gazi gun- 

diya kxr, t'emama ant kire xanxkî mezin, go: Gelx gundiyan, 

kurê birayê rnin undabûye, yan hûne bibêjin, çi 

buye, yan ко nebejin, eze ллге t'emama li vi xenida bi- 

şewtinim". Merîkî aqil hebu li wanda, go: Beg, tuyi 

sax bi, ко пака t'emama bietini, em nizanin kure bi- 

re te çi bûye. Ji mera mewled bide çend rojan, her 

yeki ji alîyê xweda pirs bikin: ji jinan, zaFan, ji gundiyan, 

ко me dx - dî, me ne dî - em li vir, tu li vir, 

dişev\rtini, dihêlx, idi tu zanr'. _ 

Silêman-beg mewled da deh roj. Rabu gundi ber- 

dan. Her yek ji alîyê xweda pirs dike ji jinan, ji zaran. 

205

Roke jx, ç'êleka yeke nehatibu mal, Fabu çu mala ga- 

van, ко pxrs bike, ç'eleka wx çi buye. Niheri, ко li ser 

destê jina gavan du kur hene, yekx wa haya başe, si- 

piye, yeki jx Feşe. Еллг bala хллге da, go: Eve reş- ez 

zanim, ev kuFê gavane, le evê sipi, hebe-t'unebe, kure 

Mistefe-begeye. Evê te vegeriya hate cem Silêman-beg, 

go: Silêman-beg, ez iro çûme mala gavan, mi clx", du 

kur hebun ser deste jina gavan, yeki Feş bu, mina gavan, 

yek ji sipi u baş bu. Hebe-t'unebe, kure birayê 

teye". 

Sileman-beg Fabu yeki şande pey gavan, gazi gavan 

kire, ani male, go: Mx se kiriye, ко du kuF hene 

ser destê jina te.Go, ew herdu kur yek yê teye, yê dine 

ye k'eye?" Gavan go: Silêman-beg sax be, jina min 

du kuF aniye". Silêman-beg go: Na, bi gotina, jina te 

yek kuF aniye, еллг kuF te diye. Go, here ллгх kuri bine, 

ez beremberi ллге zeF dik'şinim, didime te, tu razxtxye 

хллге neyni, eze sere te jêkim, kuF ji binim'!. 

Gavan Fabû çu kuF hilani, ani da Silêman-begê. 

Silêman-beg kuF dani aliki mêzxne, beremberi ллгх zêr 

k'işande, da gavan. Rabu kuF hilda, bir da dayike, 

Jinik kuF xay kir, çiqa evara kuFe хллге derguşeda 

dip'eç'a, sibe Fadibu, ко kuF t'une di derguseda. Jxna 

Sileman-beg çiqa siba Fadibu dineri, ко kuF ллга derguşa 

qiza wêdane. Ve xeberê Silem'&n-beg ji dih'ese, jina 

xweFa t'embe dike, dive: Tiştki bi vi kuFi bxve, eze 

sere te jekim". Idx jin ji newêre deng bike. 

Ew dibin, heya ji derguşe Fadibin, sê salx dibin, 

jina Mistefe-beg 

mine mala аре 

ji, - hazir xaş, - еллг 

хллге mala Silêman-bege. 

ji dimire. 

Sileman 

KuF di- 

Fadibe 

mewlud dike, nave kuF datine Perxik. Sileman-beg - kure 

ллгх t'une, se qize wi hene. Nave qiza mezin Naze, 

qiza ort'ê Nazdare, qiza biç'ûk Stiyêye. Eva çara хллгеra 

dilxzin, digeFin, h'eya mezin dibin, Stî û Perxik dibin 

çardeh sali. 

Rojeke ji, diçine 

bên: Eme хллге bişon". 

nava baxan, têne ser 

K'ince хллге dertinin, 

kaniye, 

ко хллге 

dibişon. 

Naz dibe: Perxik, tu heya iro zaF buyx, xdx tu 

buyi 

heFe 

mer, şerme, 

ji me dur, 

хллге te'zi 

em qizin, 

biki bi mera xwe bişoyi. Tu 

хллге bişon u derk'evin. Em ji 

vir heFin, tu ллгеге, хллге bişo, paşe eme bi hevFa heFin 

mal". 

Perxik radibe diçe. Evana хллге te'zi dikin хллге da- 

ven 

хллге 

avê. Perxik sebra ллг1 naye, dive: Селлга, 

bişon, ez Stiye nebinim?" Еллг Fadibe sere 

еллгапа 

dareki 

bilind derdik'eve, gava Sti xwe te'zi 

avê, Perxik dibine sere darê, bêh'iş 

dike, хллге dave 

dibe u dik'eve bi- 

А . Л 

ne dare. 

206

Herse_xuşk хллге dişon, derdik'evin, dxnhêrin Perxik 

t'une. Rabûn çûn gerîyan, dltin, ко va Perxik bêh'iş 

k'etiye binê darê. Rabûn av anxh, lêkirin, h'işê wî 

hate serê wi, gotin: De Fabe heFe, xwe bişo, em herin". 

Perxik go: Ez iro xwe'naşom, em ha heFin". Rabûn 

k'etine Fe, ко ben malê. Hersê qîz bi hev şeF kirin, 

к i wê pey Perxikê heFe. Naz dibê: Ezê pey wîda bi- 

A 

k'evim!" Nazdar dibe: Na, iro dora mine, ezê pey bi- 

.A 

k'evim!" Sti dive: Na, eze pey Perxik bik'evim!" Perxik 

dibê: Na, heryek bira k'ilamekê bêje, k'ilama k'ê 

ser mxn xaş bu, ewê pey mxn bik'eve". 

Naz dibê: Nazim, Nazim, 

Kewokekx gerden bx gazim, 

H'ezar xazx bi ллгх merivi, ко bale Fazem". 

Nazdar dibê: Nazim u Nazdarim, 

Kewokekx guh bi guharim, 

А Л. Л А 

H'ezar xazx bi wi kesi, lo jera dibim yarim". 

Sti dibê: Stime, Stime, 

Келлгокек1 p'eF spxme, 

Çi bikim, еллге min dixaze, de u bave wi mxrxne?" 

Perxik dibê: :K'ilama Stiyê lx min xaş hat, bira 

Stiye 11 pey min bê". Naz jx dik'eve pey Stiye, Nazdar 

ji pey Nazê, têne male. 

Ew bila ji vira bimxne, em xeber bidxn ji şivanê 

Sileman-begê. Şivanê Silêman-begê du birane, navê birayê 

mezin ÇÎne, havê birayê biç'ûk Çxgane, ew deh 

sale, ко mala Silêman-begê şxvantîyê dikin. Ji Foja, ко 

bira hat^ne mala Silêman-begê, bune îvane wi, ruye 

wan hatlye ser pezê Sxlêman-begê, yeke /i h'ezar 

dibe._ л 

Rojekê merîki" ji gund diçe li çolê, Fasti şivana 

tê. Şivana tînin şîr jêra didoşin. Ewî şxrê xwe dixwe, dibêje 

ji wanFa: Eva deh sale hun şivantxyê Sîlêman-begra 

dikin, Silêman-beg p'iF xêr ji we dîtîye, rabin herin, 

yekî jx ллге bêjin Silêman-begêFa, bila Stxyê bide ji we 

yekêFa". Birayê mezin dibê: Axir em şivanin, Stxye 

qiza begane, aşiqlîyê Perxike, çewa herin Stxyê bixazin?" 

Çxgari dibê: Ev merî Fast dibêje, rabe here, 

Stxye ji miFa bixaze". Biraye mezxn dike-nake, ç'are 

pê nabe, gopalê xwe dik'^'xne, divê: Tê herî-here! 

Naçî ezê te bikujim!" ^ 

Bxrayê mezin Fadibe tê, te dxçe li ode. Ode tijx 

meri runiştfne, tê, silavê dide, disekine. SÎÎêman-beg 

divê: Çi hatî? Xere? Çi kêmasîyê te heye?" Dibê: Si- 

207

lêman-beg sax be, t'u kemasxye me t'une, hema birayê 

min ser min daniye, dive, heFi, Stiye ji bona mi bixazx, 

bona wi hatime". Sileman-beg geleki duşurmiş dibe, di- 

be: Sti hê zike diya хллге bu, min soz da ji PerxikeFa. 

Le ji Naz u Nazdar k'ijanê dixaze, ezê bxdxm jera". Şi- 

van vegeFiya go, ji Naz u Nazdar k'ijan bide, jx sere 

bave me zedeye, idi çi dixazin? 

Rabû şivan çû. Biraye wî go: Çx go? Da? Neda?" 

Go: Welle, Silêman-beg wa got, go: Stîyê min soz 

daye boy Perxik, hema ji Naz u Nazdar k'ijan qayîl di- 

be, eze bidim ji wira". Çxgan dide gopale хллге u te ser 

bire хллге, dibe: Ez dibem, heFe, min Stiye bixaze, tu 

dibeyi - Naz u Nazdar. Naz u Nazdar min ç'e've te 

diye? Here Stiye dixazi, bixaze, na, - aze naka pez 

berdim u herim!" 

Radibe 

beg divê: 

Fazi nave, 

Çin dxsa vedgere te diçe 

Gi hatx" xjar?" Div э: Welle, 

divê Stiye dide,- a.'.de, па, 

li ode. Sileman- 

bi Naz u Nazdar 

- eze heFim". Si- 

lêman-beg duşurmxş dibe, dive: We pez 

ezê bêjim, Erê", iê nadim". Silêman-beg 

lao, beje, bira muqati pez be, ezê Stiyê 

berde, 

divê: 

bxdim 

here, 

Here 

jêra". 

Radibe şivan vedgeFe diçe 

got?" Go: Bila muqati pez 

bal biraye хллге, dive: 

be, eze Stiyê bxdim 

Çi 

jera". 

Gava ко ha got, Çigan kiras u derpe ji хллге derani, 

go: De Fabe bibe here, bira Stiye bi deste хллге bişo!" 

Еллг1 go: Mal mirat, Stiye qiza begane, еллг bi destê хллге 

k'inc naşo, ллге çewane ye te bişo?" Go: Na! Bive, na- 

bi, eze pez berdim, herim!" 

Çxn Fabu kiras u derpe hilani ani, bave ллге da Stiye, 

go: Hilde, bive bişo!" Sti Fabu bi dareki xist, bir 

kire nav coye, derani, şil kir, da deste şivan, şivan 

bir çu. 

... , . 

Wextekx 

А .л 

je та, 

г: л 

Rabun 

л Л 

berxvana 

л 

çune 

, л а л 

berxye. Еллгаna 

ji - Naz. Nazdar, Sti u Perxik - giliye хллге yek kirin, 

gotin: Iro 

., А . . А Л 

gxhxştxne схуе 

em ji 

. л А Л 

berxye. 

heFin nav berivana". 

_ ., ..А А ,А 

Perxxk eva gxlx xdx 

Evana çune 

. . Л А ,А 

se kxrrye, xdx 

пеллгеге heFe nêzxki şivana, cxki dûr ji xeFa Funişt, li 

ллгапа t'emaşe dike, çewa pez didoşin. Naz u Nazdar, 

_ ,a л ia . , л А , , . . ,~ ,A л 

Stxye, pez txnxn ser berxvana, ко ллгапа bxdoşxn. Stx çu, 

ко mikx bxgre bxne, тх revxya jx ber Stxye, Stxye pey 

, i.A,. ,A А А !_ г- .А Л .А Л , т 

mxyê k'et, nikare mi bigre. Perxik go: Welle, ко ez ji 

virda k'ilamek nevejim ser ve mxye, mi nasekine, ко 

i-iA л , . , а _, 

Stxye bxgre bxne, go: 

208 

ТТЛ А А 

Не mxo, nuo, 

Di ayê xede u p'exembera li teo, 

Ne te Stxyê Silêman-begê kirî4 ji destan u p'io?"

Gava vî k'Uarnî got, mî sekxrix. Stîyê mT girt, anî. 

Şxvan nxhêrx, ко Perxik bi k'xlaman mî dide sekxnandxn, 

go: Idx çewan Stiyê Perxxk berde min bistîne? îroye 

Foja min, ко ez Perxik bikujim, ко Stxyê min bistîne". 

Şxvan da gopale u hate Perxik, Perxik "reviya, hate 

k'ete gund. Еллг ji pey wi hatê û k'êderê Perxik Fevîya, 

ew pey wx k'et. Perxik Feviya, bi nerdiwanva derk'et 

ser banx, еллг jx pey ллгх derk'et ser bani, ко lêxe. Perxik 

ji dest filiti, bi nerdeane hate jer, еллг jx hate jer. 

Ко nerdewanava be jer, kirase ллгх bi serê nervdewanava 

k'et hate jer. Çigan li wedere jorda k'ete e'rdê û 

mxr. 

Perxik Fabu u revxya. Idi newêre be mal. Pirar bu 

ji mal, ко sebebe 

heye li gund, çu 

wi şivan mir. 

bale, go: На 

Çu xuşkeke bave 

bû, şivan bi sebebê 

/i 

mîn 

miriye, xdi ez newerime heFime mal, аре min ллге mx bikuje. 

Cxki bibine, ez heFim. хллге xilaz kim". Еллге go: 

Ez çx bikim lao, bave te xsal çardeh sale, ко mxrxye, 

hespê ллг1 ji derda bernedane, giredayi, ко dxkari хллге 

bavejx ser hespe -wi, еллге te xilazke, ллге te bive ba- 

veje Bexdade, mala xale te, Xelxfê Bexdade xale teye. 

Bave te wexta sax bu, gele diçû Bexdae, mala xelife. 

Ко dxkarx heri le suwar bi, еллг re zane, ллге te baveje 

mala 

_ 

bave te". 

Rabu Perxik çu, Zin c'xkx avxtxye, gem cxkx avîtxye. 

Rabu ani hesp zîn kir, gem kxr, le suwar 

dayê alîyê Bexdadê. 

bu, bere хллге 

Çar Foja, çar şevan Perxik ji pişt.a hespe ne ha- 

te xar, ajot bi şev u Foj. Hesp ji birçxyan u t xyan 

westxya, xdi nikare heFe. 

geme hespe girt u k'işand 

. л . А л J? ., ., л А 

jare Cxzxre. Perxxk nxherx, 

Ew Fabu ji hespe 

pey xwe. Çu, çu 

, , а ,а , л^л 

ко hesp xdx bexer 

peya 

k'ete 

, л 

buye, 

bu, 

ba- 

go, 

eze bifroşim, bi tiştekî bidim, bixum heFim. Çu ber dik'anekf, 

ко hêjîr difroşin, ji dikandarFa go: Were, du 

h'eb hêjîr bide min, ez vi bozi bidime te". Dik'ançx go: 

De heFe, bik'şfn, heFe ji vxr. Ezê du h'eb hêjîr bxdime 

te evi hespl4 bxstinim, lê çiqas hejir heye dik'ane min, 

ezê bidim, kes t'une ко vx hespf bik'şxne, ji bajer de- 

rine". Rabû hespê xwe k'işand Tu, çu ber dik'ana din, 

ко h'inar dxfroşin, dik'ançtFa go: Were, du h'xnar bxde 

min, ezê vx hespî bidxme te". Dik'ançi go: Zu bxke, 

bik'şîne, ji vir derxh, ezê du h'eb h'inar bidxme te, le 

л А Л 

çiqas h'inare min heye, eze bidim, kes t'une, vi hespx 

bik'şxne, şeher derîne, bavêje". Perxik Fabu hespe xwe 

k'iând, ji bajêr deranî, çû k'ete mêrg u çimaneki. Rabu 

hespe berda u ji xweFa Faza. 

Ze'f Fazaye, hindik razaye, -xdi xwede zane, rokêye 

dudaye, sisêye, 9are, -îdî xwedê zane. Gava Perxik 

14-175 209

h'işiyar bu, ко here, hespê bigre, bine, sûwar be, here, 

çu hesp seri neda, p'eyxna lêda, Perxik newêre nêzxk 

be, ко bigre. Go, welle, ко ez k'ilamek nevêjim ser 

vî, ewi serx nade, ко ez bxgrim. Go: 

т т A i Л . А А Л 

Неу boze, bozx pxre, 

Bxra te naye li bajare Cizire, 

Ко te nedidan du h'eba hêjirê", 

Hesp hey perxki nerm bû, go: 

Hey boze, boze kale, 

Bxra te naye ber dik'ane beqale, 

Bx te nedidan du h'ebe hxnare". 

Hesp nerm bu. Perxik çu hesp girt, suwar bu и 

berê xwe da li bajare Bexdaye. Çu gxhlşte ç'îyayê 

Şengale, leda berf и baranekx, daye mij и moran, Şaş 

kir Fê, Go, Welle, ez ко k'ilamek nevejim ser vx mxji, 

ev venabe, ezê re şaş bikim. Go: 

Eze hatim ç'iyaye Şengali weranê, 

Ser min da berf и barane, 

Pey wida girt mij и morane, 

Ser min şaş kir Fiya mala xalane". 

Gava ewi vi k'ilami got, mij vebu, Fabu k'et ser 

Л л А л А, А, . л _ . , л, А ..- i л е- 

re, çu, çu, nezxkx bajare Bexdaye bu, Perxxk nxnerx, 

ко muxtare bajer, du melle, xale ллг1 xelxfe, bi suwari 

ji aliye bajer ten. Еллг zane, ко muxtar, herdu melle, 

xebere хллге yek kirxne, ко xale ллг1 xelife bibine heFine 

H'ecê, bi Feva wi undabikin, bikujin. Go, welle, k'ilamek 

nevejim, ллге xale min bivin bikujin. Go: 

Неу виллгаге 

T-, , jA ,. 

Bazbende lx 

boze 

., 

mxlan 

deq-deqine, 

a^ л 

zxvxne, 

VegeF, heFe 11 mal, 

H'ecê, ко tu diçi, ji teFa xer nine". 

Еллге k'xlamê ко se kir, xale ллгх cxda sekini. Ewana 

gotin: Те xere, çiFa sekini?" Got! Ew meriyê han 

e'lumaye". Go: Tu çi zani?" Go: Ne ко ez diya хллге 

bume, dîya min bazbendeki zivin kxriye milê min, heya 

iro xebera keseki jê t'une, jina min ji pe nizane. Lê 

ко ne e'luma bu, çi zanibu bazbende zivin milemine?" 

Melle и muxtar go: Em herin. Careke ji, ко ewi ev 

xebera got, em naçin. Dibe strana ha heye, ewi se kirrye 

û go". Ew hinekî jx k'iîyan. Perxik k'ilama хллге 

nu kxr, go: 

210

Неу suwarê boze deq-deqinê, 

Bazfoende li mxle te zivxne, 

Ne ez teFa dibejime, vegeF heFe li mal, 

H'ece, ко tu dxçx ji tera xer nine". 

Xelxfe 

Emê t'eseli 

peya bu. Еллгапа jx peya bûn. Melle go: 

bikin carek ji, go, pişta vx yari гелЛкх" 

pembu heye, hun lx vir bisekinxn, ez dxçim taki pembu 

dik'şxnim dikim bin e'bê xwe û têm li vir disekinim, 

heya ewe be. Еллг ко bizanbe, pembu heye bin e'ba 

min, demek 

Melle 

еллг e'lumaye, eme guFa ллгх bikin, 

çu, taki pembu çxnx, dani bxn e'be 

vegeFin". 

хллге, hate 

sekini cem hevale хллге, Perxik ji ji weda hat, go: 

Hey melle, hati ji weda, 

Taki pembu bin e'beda, 

Bxst u çar guz peda, 

Eger ne wihaye, Fu u sxmbele melle 

qûna k'ereda". 

Ewi ко ha go, melle bi h'emdê хллге pembu avîte 

e'rdê. Jimartin, Гаэ^ ji bist û çar guz pevane. Tdi çeллга 

bikin, vegeriyan. Еллг ji bi wanFa k'ete Fe, hate bajer. 

Perxik ji xale хллге nas dxke, le 

nake. Hatin Fêva jev qetxyan. Disa 

xale ллгх je nas 

melle, muxtar, mif- 

ti xebere хллге kirin yek, melle gote xelxf: Gava 

çune bajêr,Aezê bêjim tu mevanê mini, eze wx 

em 

bibim 

mala 

ciye 

хллге. Evare ji mala хллге dertinim, 

wx çê dxki nava herdu kure xwe. 

tinim mala te, tu 

Bila kuFe te mile 

xwe bidin hev, ко cx xuyan neke, cxye vala heye. 

Heger еллг hat u zanibe, ко cxye ллг1 li wir çe kirine, 

hat û Funişt ciyê xwe, ewi çi beje, gotine wx rasle. 

Yek jt, du nale hespan dikî bin agirê, hinik ji qaşlê 

guzan diki nav firaqeki, datxni ser ocaxe. Ко van hersê 

tişta derant, dêmek e'lumaye, ко vana nizanbe - ji 

xwe k'ilame se kiriye, me re vegeFand, eme sere ллгх 

jêkin'^. 

Evar bû, melle û Perxik ji mala mala melle derk'etin 

hatine mala xelîfe. Gava k'etin hunduFe xenf, Perxik 

dî, herdu kuFxalê wî cryê xwe çê kxrine, runiştine bal 

hev, go: 

Mevan hat ji derda, 

Silav li diwane veda, 

Melle, tu nizani, qe ez ji nizanim, 

cfyê min çê kirine nava herdu kuFxale min - 

Merz û Merzewanda". 

14-2 175 211

Hema ha go, u çu herdu kuFxale хллге jx hev dûr 

kxr u runxşt ort'êda. Gava ко ha go, kuFxalê wî îdî 

nehiştin, ко nalen hespan u qaşle guza derîne. Ew 

nas kxrin, ко Perxik xarzxye ллгапе. Perxik Fabu jx xale 

xweFa go: Melle, muxtar u miftx ailxye xwe kxribun 

yek, te dibirin, ллге undakirana". Xelife ev ко bxhist^ Fa- 

bu sere hersêka jx da jekirin. Perxik ma li mala ллгх. 

Roj bi Foj çiqa ma, Perxik paşda diçe. Gx je pirs kxrxn: 

Derde te çxye?" Ew tiştek negot. Çun cem k'axazdara, 

k'axaz avxtin, çun cem feldara, fela avxtxn, Fe'mildara, 

Fe'mil avxtxn, k'eskx derdê ллг1 derneani. 

Pxrek Fabu hat ji xelxfeFa go: Hebe-t'inebe aşiq- 

lxye, yara ллгх 

zanbin?" Pire 

heye". Go: Le em çewa bikin, ко lê bx- 

go: Tu çil xorta bicivine, evana jî bi 

wanFa bila heFxn di baxçeda, Еллгап xorta bila her kes 

be'sa yara 

p'xrx delale, 

хллге 

p'iri 

bike, beje: Yara 

Finde, ллгеке yara 

min qiza filank'ese, 

mini li dinxyayê1 t'xne". 

Bila yekx dxne beje: Na, yara te ллгеке yara min nabe, 

yara min ji yara te rindtxre". Yeki dine jx bila bêje: 

Na, yare ллге herda ллгеке yara min nabin". Bxla yekx 

din ji zede bike: Na, yare ллге herseka ллгеке yara min 

nabe". Yek bila ser yeki zêde bike, heya çil jx be'sa 

yare хллге dxkin, belkx еллг jx, ко yara wi hebe, ллге tiş- 

teki bêje. Hekx go, go, hekx nego. ллгекх usane, derdê 

wi başqeye". 

Em direj nekin. Bx vi avayi dikin, ко her çil jî 

be'sa yare хллге dikin. Perxik diveje: Hey xali ser sere 

ллге u yare ллге be. Dibe, qey yare ллгап ji bu yara 

min Stxye Sileman-Bege", Gava ко ewi ha dibe, îdi di- 

zanin, yara ллгх k'xye. Tene xelifeFa diben, ко yara wi 

heye, qiza Sileman-begeye. Xelxfe gazx Perxike dxke, 

dibe: Min 

geye". Еллг 

se kiriye, ллгекх derde 

dxbe: Raste". Radibe 

te qxza 

xelxfe du 

Sileman-be- 

h'ezar sûллгаг 

dicibine, tene mala bave Stiye, Stxye tinin. 

Çil Fojan, çil şevan deât dikxn, 

xxk divê: Stiyê, dile şivane me heqa 

Foja 

teda 

paşin 

hebu, 

Per- 

gelo, 

rojki te Famûsa yan na?" Gava ewi ha go, Stlye go: 

De bi xatirê te, ez çum!" Hew ко dx, Stxye ji ber ş'e'- 

ve 

ко 

Fin 

ллг1 undabu. Sxbe Perxik Fabu xeber da xale хллге, 

Stiyê Feviye,, çuye. Xale ллг1 go: Eme carek ji he- 

binin". Go: Na! Çûna ко çuye em idx nikarin bxnin. 

Go, Ez idx heFim". Rabu xatir ji xale хллге xast, 

Fe k'et. Хллге şaş kir , aqil ji serê xwe undakir, k'ete 

gundan 

pênca, 

-A , л 

salx bu 

u bajaran, 

deha, bist 

Л , А 

ллге ллгех1е, 

geriya. Eger salek, 

репс, еллг jx xwede 

, .. А . А А 

heya gxhxşte репсх, 

dudu, sisxya, 

zane. Panzdeh 

л .а ,А . . 

şestx salx, kal 

bu, ruye ллг1 spi bun. Rojeki çu k'ete gunde хллге, le еллг 

nizane, ко gunde ллгапе. Çu nava k'uçeda niherx, ко 

212

çend zaFa k'apa dilxzin, çu k'ete nav zaFan, k'apê yekê 

ji dest stand, k'ap avit. 

Yeki got: Kalo, tu çi hati k'etx nav zaFan, k'ape 

me ji me dxstxni? Eger k'apa dixazi, 

la Silenam-begê, Stxya Silêman-bege 

heFe ber dere 

mxriye, xêra 

ma- 

ллге 

dane, heqa k'ap heye ber dere ллгап, heFe jx xwera 

hilde u bilxze". 

Gava ha gotin, Foni nema c'e've wi, h'iş hate seri, 

destê хллге avxt Fuye хллге, ко idi kal buye, go: Raste, 

Stxye Sileman-bege miriye?" Gotin: Ere, Faste, xro xêra 

ллге jx dane". Go: De zanin mezela wê ji li k'êderêye?" 

Hineka go: Era nizanin". Yekê jx wana go: Welle, 

ez zanim, kalo". Go: De ко zani, destê min bigre, 

bive ser mezela 

Rabu еллгх deste 

Stxye, go: Eva 

ллге, bira еллг jx xera de u bave te be" 

Perxxk gxrt, bir sekinand ser mezelê 

mezele Stxyeye". Go: Selam e'lêk'xm, 

Stx!" Stlyê go: ÎLE'lêk'ime selam". Merzel vebû u St* jx 

merzel derk'et. Roni bi ç'e'vê Perxik hat, herdu hev 

h'emêz kirin, Famusan, hazira xoş, herdu t'ev mirin, dx 

yek mezelada ç'e'l kirin. Еллгапа lx ve diniyaye ne gi- 

hxştin miraze хллге, li wê diniyaye bila bighen mirazê 

хллге. 

Se sev k'etin jx e'zmana, yek ji miFa, yek ко neqil 

got, yek jx ji wxFa, ко ze'f xeberda. 

14. E'lo Şexanî 

t-î. ,-. л A i Л А . . . ,Л Л , л А ,,. 

Е lo Şexanx е mre ллгх deh sale, de u bave ллгх t xnin. 

Nave аре E'lo Şexoye. Se-çaro zaFoe аре ллгх hene, 

ew ji hevalê E'lone. E'lo di nava vê malêda p'iF bi 

aqûbete û p'iF bi muh'bete, şuxule mala wan t'ev li hev 

tine. 

Li ser Fuye E'lo ev male ллгап ze'f zede bu, h'eta 

e'mrê E'lo bû bist sali. E'lo hat wexte zewaca ллгх. Rojeki 

kalemereki go: E'lo lao, buye wexta zewaca te, 

tu qe ji apê xweFa txştekx navêji? Hege tu navejx, eze 

bejim^'. л _ 

Evarê kalemêr çu oda apê E'lo, E'lo ji ji xwera 

çu li quncikê ode Funişt. Evx kalemerx gote аре E'lo, 

go: Şexo, ez dxkim xebereke ji teFa bejim", Go: Kalemer, 

bêje". Kalemer go: Tu ji ya mi biki, te jineke 

ji E'loFa bîni. E'lo xorteki h'iyfe, emekdare, birazxye 

teye, mala te t'ev di stuye -wxdaye, ji teFa k'are ne xisare". 

Şexo go: Kalemêr, ez jinê ji E'loFa naynxm, t'u 

malê E'lo û bavê E'lo lx ba mi t'ine. Mih'ineke bavê 

E'lo heye, bila E'lo mih'xna bavê xwe bibe, ji gund he- 

re". Kalomor dibe: Wey, wey, welle, Faste, - xala xar- 

14-3 175 213

zxya rakir, ара biraziya undakir". Dibê kesî hew 

xeberda. 

E'lo ji ode Fabu çu nava ciye хллге, ji xweFa fikirx 

u mxtale kir. Jx xweFa dibe, ev xêni ji miFa hew dibe. 

Eze sxbe Fabim, du nana bi xwera hilxnim, bavêjxme 

turke хллге, u eze jx vi gundi derem. Çx xude Fisqe 

mi kiribe, şikir ji xwedeFa. 

E'lo Fabu u ji gund derk'et û çû. Çu di E'wêneda 

derk'et, Tu ber derê oda mala H'esen-efendi ji xwera 

runişt. H'esen-efendi jx odê derk'et, go: Xoii;ê delal, 

tu xerîbx, tu çi diki li vêdere?" Go: Axa ллге11е, ez merxveki 

feqxrim, ji xwera şuxul digeFim". Go: Lao, mih'îneke 

min heye, hema ллгеге, êmê ллге bxdê u mxh'es û 

t'imare li pxşta ллге de u ллге av de, папе хллге bxxo ji 

xweFa Funx". 

Rabu E'lo çu ale gome, ber sere mih'ine sekini, 

ji xweFa miqatf li mih*xnê kir û mih'xn xay kir. înca rîe 

bes mih'xn t'enêye, gava pxrek têne nava ç'êleka didoşin, 

E'lo bx serê golika digre, h'eta ç'êlek didoşin, satlê, 

şir ji destê ллгап digre, dibe malê, dxçe ber berxika, 

h'emi şuxulx dxke. Gava mêvan têne ode, E'lo diçe nava 

odê mêvana bi rê dike. 

Qizeke H'esen-efendi hebu, nave ллге Patime bu. Jx- 

na H'esen-efendi ix hebu, nave ллге ji Patime bu, le ne 

diya Patima qxz bu. KuFek u qxzeke ллге hebu, he biç'uk 

bun. Diya Patima qxz miribu. 

Patima jina H'esen-efendx ze'f ji E'io h'iz dikir. 

Ко Patime jê h'iz dikir, inca ale malê t'ev je h'xz dxkirin. 

E'lo digote Patima qizik: Xua min", u Patimê jêra 

dxgo: Biraye min", Patima jin jera dxgo: KuFe min". 

Deh sala 

H'esen-efendî 

E'lo mala H'esen-efendida ma, ze'f male 

çê bû ji rûyê E'lo. H'esen-efendx vî ma- 

lê xwe t'ev t'eslxmî E'lo kir. E'lo ze'f raste, ze'f başe. 

SÎ û sê xulamê H'esen-efendî ji ji bereva hene. Evan 

sl4 û sê xulaman ji E'lo k'in hilani. 

Rojekê her sx u se li hev cxviyan, go: H'eyra, di 

deste E'loda ç'are nabe, em ji a hev bikin, eme hawaki 

jx E'loFa çê kin". Hineka ji ллгап go: Emê çx bxkin jx 

E'lo?", go Emê bêjxn, me dxtiye, E'lo çuye ruye Рай 

та qiz". T'eva qirar lêda, quran danxn u bi hevFa sond 

xarin: Emê li odê usa bêjin. H'eyra, ко ne usabe, 

ç'ara те û zaFoê те dx deste E'loda nabe". 

Dibê her sf û sê xulam cûne odê. H'esen-efendî 

FÛniştrye. Xulamê mezin jêra gotxye, go: Dx deste E'loda 

ç'are nabe, namûs geleki zeh'mete". H'esen-efendi 

go: Lao, namûsa çi?" Xulam go: Ji хллге, ku em hatine 

ji teFa bêjin". Go: Lao, hûnê çi bêjxn?" $*o: мМе 

dîye, E'lo Şexani çûye Fuyê Patima teye qizik". Go: 

214

Lao, hun jx bave xweva derewa dikin". Her si u sê 

xulama go: Welle, em derewa nakin". He'sen-efendî Fabu 

p'xya, gelek qehirx, nizane çewa bike. Quran jx p'ace 

anx, quran li ber xwe danî, go: Yeko-yeko werxn 

bx ve qurane sond buxun, ко me bi ç'e'vê хллге dxye, 

E'lo çuye Fuye qxza teye Patime". 

Her sx u sê xulama yeko-yeko jêra bi quranê 

sond xar. H'esen-efendx Ьаллгег kir. Go: Tiştê bêxxreti 

ez qebul nakim, de du xulam ji ллге herin si h'eb şivê 

biya jx miFa binin". Ev herdu xulamê ha çune nav bostan, 

sx h'eb şive biya çinin, anxn odê, li ber H'esenefendx 

danin, H'esen-efendx gote çar h'eb xulam, go: 

Herin, vega E'lo jx miFa binxn". Çar xulam çûn, E'lo 

li h'ewşê dxtxn, bi destê wt girtin, go: Were, H'esen- 

efendx te dixaze". 

E'lo k'ete p'êşxya ллгап hate odê. H'esen-efendx t'u 

pirs jê nekir, gote xulama: Wx bavêjxne e'rde!" Xula- 

ma ллгх avxte e'rdê, deste ллгх giredan, lxnge wi girêdan, 

bepirs u bêpirsiyal H'esen-efendi Fahxşte şivê, lêda. 

E'lo ne digri u ne xeberdide, di dilê xweda dibêje 

Ez nxzanim, ev jx boy çxye?" Her si şivê biya di са 

пе E'loda şkenand. E'lo mxr, hema nefes teda ma. H'esen-efendx 

go: Bxbin, ллгх bavejne bxne singdane, 

di bine sxngdanêda bxmire". 

Xulama Fahişte E'lo, avite bxnê singdanê. 

bila 

Dengê ledana E'lo çuye Patima jina H'esen-efendi. 

Patimê hat, kurê xwe u qxza xwe bi xweFa ani. Hate 

ode sekini, aazi kir: H'esen-efendi, çima te li sere vx 

feqîrî ha kxrxye? Ne E'lo dest û p'xyê mala me bû? Ez 

vê yeke qet qebûl nakim", H'esen go: Mx qenc u xaş 

kirrye! Txştê ко E'lo kirlye, k'esî nekirrye". Patimê go: 

E'lo çx kirxye?" Go: Si и sê xulama bi qurane sond 

a r J ,4 , " ,^ л -л л а . _, .. 

xarxye, go, me dxye, ко E'lo çuye ruye qxza teye Patxmê". 

Patimê4 go: Derewxn, bx ç'e've хллге diye, ко E'lo 

Patxmêra divêje: Xukê", Patimê ji E'loFa dibêje: Keko". 

Evan her si u sê xulama bextFeşx kirrye". 

Patimê dibê: Lo-lo nemao, 

E'lo nemao, Patime FuFeşê, ruFeşa 

' T '. А Л 

ser dxnxyaye, 

Jx deste si û sê xulamaye. 

Nemao, E'lo nemao, 

H'esen-efendi, Е'ллгепа xirab bxbe 

Rabe, 

t'ev 

E'lo Şexani delaliye 

bendere, 

malê, ji bine 

singdane derxe dere". 

H'esen-efendî dxbê: Ez E'lo Şexanx 

ji bine singdane dernaxime dere, 

14-4 175 215

Bxra goşte wi bih'ele, rih'ê wi pera heFe". 

Patxme dibe: Nemao, nemao, 

ax nemao, lo E'lo, 

H'esen-efendi, ez jx teFa dibêm, E'lo 

Şêxanx ji binê singdanê derxe dere, 

Heger tu dernaxi dere, "bi we'daniya 

xude, bi rastx, qxz u kure te ji tera, 

eze heFime mala bavê хллге, tu bav û 

biraye mxnx ser doşeka xudê u p'exembere. 

Nemao, nemao, E'lo nemao, 

Patimê rureşe, Fureşa ser diniyaye, 

_. л а Ъ ' л ,т л -г -г г 

Jx deste sx u se xulamaye". 

-^ ,. Л А . Л АЛ А,. ,Л ... Л Л .. . /ч 

Patxme xnca kur u qxze ллгх lx ode dxhele и jx ode 

derte dere bere хллге da mala bave хллге и çu. Kurik 

и qxzik li pey diya хллге gxrxyan. Dilê bave wan vegeriya. 

Bi pey Patime k'et, kire gazx, F^.time ser mllA 

xwe fitilx, ко H'esen-efendi lê dike gazi, go: Were, ezê 

vega E'lo ji bine singdane derxnim". 

Dive Patime и H'esen-efendx çune li ser deve singdane 

sekinin, deste хллге avitine mxle E'lo и Ê'lo deranxn. 

Patime çu 

E'lo inca 

mal, H'esen-efendi ji 

hat ji xweFa hedi-hedx 

ma lx ode. 

meşxya, hate ber 

siya diware oda Patima qiza H'esen-efendi, jx xweFa li 

ber siye хллге direj kir. 

Glerwaşa Patxma qiz xeniya хллге paqij kxr, xulxyamilxya 

nava xeni di p'encereda Fet. Xuli, t'ep, bi ser 

E'lova k'et. E'lo sere хллге bilind kxr, qerwaşe wi nas 

kir, go: Wx li-min rebene, ev k'î E'lo ha kiriye?" Q.er- 

waş çu ji Patima 

di çi h'alidaye". 

qizFa 

Patime 

go, go: 

derk'et, 

Were 

sere 

h'afa E'lo, 

хллге xxste 

çika 

p'encere 

и li E'lo dinheFe, dibe: Qerwaşe, heFe, zu ллг1 bine!" 

Q.erwaşe diçe li ber sere E'lo disekine, 

be, Patxma qxzik te dixaze". E'lo Fabu 

dibe: E'lo, 

di hedi-hêdi 

Fa- 

dx 

meşiya. Hate ode, oda Patime ji xwera runiştxye. Patimê 

go: E'lo, ev çi buye ji te? K'x li te ha kiriye?" Go: 

Si û sê xulame bave te bextFeşi li min и te kiriye. 

Bavê te lx mi daye, laşê min reş и şm kiriye, mi avxte 

bine singdane и du seh'eta di bine singdaneda hiştiye. 

Jinbava 

derxistiye". 

te Patime seh' kir и hate mx jx bine singdanê 

216 

Patima qizik dibe: Nemao, lo E'lo, 

Baxçe и bostane 

Mi we'deke li ber 

bave min bi 

Febbe хллге 

dare biye, 

dayiye, 

Hayi, ко li ser min и te bu bextFeşiye, 

H'eta ez sax bim li diniyaye, ji te peva, ez 

t'i kesi nastinim, ji teFa bume ллгеке miye",

E'lo dibe: Lê, lê, lê, lê Patimê, 

Baicçe u bostane bave te bi dar kinêre, 

Eze sozeke 

а . 

xxna te 

li ber 

л 

peva 

rebbe 

.. 

ez jxna 

хллге bidim, ii 

..' ,J .. 

naynxm, jx tera 

bibime berxe nere". 

Rabu Patime go: E'lo, de rabe ser хллге, mêra, 

На jx tera ç'enga 

HeFe berberxane, 

zeFa, 

хллге berber bike, 

Here 

HeFe 

h'imame, хллге h'imamiş 

ser dik'ane, t'aximek 

bike, 

cil ji xweFa 

U di qaweda 

bik'ire u 

л . ,J 

bigere e u k'êfa kf k'êfa kf 

li xwe bike 

хллге bike". 

Dive, E'lo u Patime ruye hev u dine 

maç'u kirin, 

E'lo ji ode derk'et, berberxane хллге berber kir, 

Çu 

Çu 

h'imame 

dik'ane, 

jx, t'er 

destek 

av 

cil 

li хллге kir, 

ji xweFa k'irx li 

хллге kir, 

Çu li qawe Funişt, k'efa хллге kir, 

Haya wi xnca ji baye feleke t'ine. 

Dxbe, deh h'eb cendirme k'axaze E'lo bi deste ллга 

пе digeFinin, bere хллге dane gunde аре wi Şexa u çun, 

Çune li devê derê ode sekinin u li E'lo pirsin. Аре E'lo 

derk'e.t bi wan, go: E'lo tsal deh sale ji ba min 

çûye ". Cendirme go: Bi k'urva çûye?" Go: Çu E 'ллге 

па, buye xulamê mala H'esen-efendi". 

Herdu cendirme hatine E'wêna, li deve dere odê 

peya b&n, çûne alê ode û Funiştin. K'axaze E'lo deramn 

û navê wî xwenden, go: K'iye E'lo?" H'esen-efendi 

go: Iro pênc Foje ji ba min derk'etiye, le bele li gunde". 

Herdu cendirme ji odê derk'etin, Tune nava gund 

u geriyan. ÇÛne qawê, ç'e'vê xwe gerandin, E'lo va li 

ser k'urst Fûniştrye, go: E'lo, eskeriya te hatiye, k'are 

xwe bike, tu eskerî". E'lo go: Ser ç'e'va, ser seran". 

Go: Sibê tê cilê eskerîyê li xwe kx". K'axazê wi dane 

J J.A АЛ, , ,. ...,a Л 

deste/4 ллгх u herdu cendxrme jx bale çun. 

Evarê E'lo hate oda Patimê, go: Patimê, înca ez 

eskerim, go, ezê cilê xwe daynim u sibe heFim". Patime 

go: HeFe, metirse". 

E'lo serê sibê cilê eskerîye li xwe kir u xatxra ji 

Patimê xast. Patimê sed zêrê zer dayê, E'lo zeTe хллге 

xiste berîka хллге u meşiya. Dibe çu. WÎ birine Dxyarbek'ir. 

Du sale E'lo di eskerîyêda qediya, bu quraandar. 

Dibê, çar salê E'lo qedxya, E'lo bû serk'arê 

217

esker, E'lo re kirine Şame. Serk'arê Şame mir, E'lo xis- 

tine şuna ллг1. E'lo h'ukum li Şame t'ev dike. 

E'lo xwe u Patime ji bira kxr. Deh sala E'lo_ di 

Şameda та, еллг1 u başbazxrgan bune destebxra. Rojeke 

E'lo xewn dibine, Patime dx хеллга dxbxne, hinge soze 

хллге u Patime di bxra хллге tine. Gazi destebiraye хллге 

dike, 

Go: 

dibe: Кагллгапе 

Кагллгапе min di 

te di k'urda diçe Diyarbek'ir?" 

E'wenêda diçe". E'lo dibe: Eze 

mek't'ubeke binivsxnim, bi хллгеТа bive Е'ллгепе. HeFe mala 

H'esen-efendi, bide deste Patima qize". Еллг1 mek't'ub 

nivisi u da deste başbazxrgan. Başbazxrgan mek't'ub 

bi xweFa bir, 

fendi. Ba^bazirgan 

efendi li k'ure?" 

gihişte Е'ллгепе. Çu mala . H'esen-e - 

zaFokeki pirsx: Patxma qiza H'esen- 

Kurik k'ete peşxye u Patimê Femx" wi 

kir. Başbazirgan mek't'ub derani, da deste Patime. Patime 

h'ebanoka ллгх je stand, t'ije t'it'un kxr, go: Gava 

tu vegeriyayi, disa ллгеге vir. Başbazirgan go: Ser c'e'- 

va". 

Başbazirgan ç.u. 

Patime mek't'ûba хллге dixine, geleki k'efa ллге hat 

u mek't'ubeke din ji E'lo ŞexaniFa dinivise, dibe: Ez 

li ser soze хллгете u e ji teFa çê'vniherime". Başbazirgan 

vegeriya hate ba Patimê, gote Patime, go: Tiştek 

heye?" Patimê go: Erê, mek't'ubeke mx heye, bxvx, bidx 

deste xundk'are Şame". Başbazirean mek't'ub ji destê 

А 

ллге girt u meşxya. Bi Feva mek't'ube dixine, dxbe 

Xundk'are те çi dine, 

Binaya ve qiza ha dih'ebine", 

Bi mek't'ube digre u diç'irine, 

Agir berdide, dieitine. 

Dxçe bajare Şamê, çu ba defetebiraye хллгеу1 xund- 

.k'are Şamê.go: Bira, e çume E'wêna. ÇÛme mala H'e- 

sen-efendî, Patima qxza H'esen-efendi mx ллге nedx, go, 

ллге dane 

a 

rxye". 

mer, kuFek u qizek li milane. Mx usa se ki- 

E'lo Şexani qehxri, derd 

E'lo Şexani gote başbazirgan, 

min t'ine". E'lo Şexani k'ete 

u kule wi he giran 

go: Ez nexaşim, 

nava ciya. Tixtor u 

bû. 

h'alê 

alem 

hat le civiya, dikin u nakin E'lo 

Se mehê E'lo di wi h'alida 

xeber nade. 

та. Patime dit, ko mek't'uba 

ллге venegeFiya, go: KuFo, ez nizanim, ev хеллгп 

bu, çi bu, Jâte sere min? Go, eze 

Şame bikim, çxka E'lo Şexant saxe 

Fabim qesta 

an mirxye". 

bajare 

Rabû 

cile 

lani 

ezê 

suar 

хллге da hev u dine, h'ezar 

û ji mal derk'et, çu peşxya 

bême Şame", Heqe karwan 

bû, meşxya. 

zeFe zer bx хллгера hx- 

karwan, go: Karwano, 

zeFek daye u li k'ere 

218

Dibe, karwan çu bajare Şamê, çûne benda bajêr, 

Patimê go: Ez înca hew bi wera têm". Patimê sekinî 

benda bûstanekî, bustan jî" t'eman bi bax û darin. Se 

h'eb_ qiz li bin siya darê "rûniştxhe. Ew hersê qîzka bi 

hevra xeberdidin, be'sa E'lo şêxanî, milûkê kela Şamê 

nava danine. Patimê bi wan h'isîya, ji xwera, Funişt u 

bu gudarçiye. Ev hersê qtzik dibên: Emê her yekê 

k'ilameke bavejine ser milûkê xwe". Ev hersê qtzik 

xuê hevin. Qxzka mezin dibê: E'wil ezê bêjxm." 

Bx mermere, bi mermere, 

Q.esra E'lo Şexani, milûkê kela Şamê, 

t'ev bx kevire mermere, 

Келлгок derk'etine ser sere qesre, p'eF 

Bave 

л , , 

u baske 

me du vi çaxx ji ser 

л л 

ллгап sor u zere, 

milukê me hate 

male, mi go:Bavo, miluke me çewane?" 

Go: Lao, pirsa miluke xwe ûn ji min 

dikin, 

H'ale xude 

h'ekim u tixtor t'ev 

jera t'ine, bêç'are 

k'işryane sere, 

u bemefere". 

Xuka navxn go: Inca dora mine". 

Go: Qesr u qonaxe E'lo Şexani, miluke 

kela Şame, kevire Feşe, 

Келлгок derk'etxne ser sere qesre, p'er u 

л baskê ллгап nexş bi nexşe, 

Bave min du vi çaxx ji ber serê E'lo 

şêxani, milûkê kela Şame hate male, 

mi go: Bavo, miluke те селлга bu?" Go: 

Lao, un pirsa miluke xwe ji min dikin, 

h'alê xudê jêra t'ine, p'iF nexaşe". 

Patima qîz li wan gudari dike. Xua bxç'uk 

go: Inca dora mine". 

Go: Qesr û qonaxê E'lo şêxanî, miluke л 

kela Şamê li beri late, 

Bavê min du vf çaxt ji ber serê E'lo ^ 

Şêxant, milûkê kela Şamê hate male, 

Mi go: bavo, e li beste te u xudeda, miluke 

me çewa bu?" Go: Lao, ûn pirsa 

milûkê хллге ji mi dikin, h'ekim u tixtor 

Go: 

li sere bun civate, 

h'alê xudê jêra t'ine, mi bi destê xwe^ 

li devê wî kirîye ava ber sekerate". 

Patimê Fabû serxwe, çû bazare, çu ser dikâria 

t'erzf, cilê xwe ji xwe kir, t'aximekt cilê mera k'irx u li 

219

хллге kir, p'oFe хллге cxvand u şewqeke efendiya da sere 

хллге, gopaleki da deste хллге, çente хллге bx deste хллге 

gxrt, çu ber qesra E'lo Şexani sekini. Nobedçiya gote, 

go: Bi k'uda?" Go: Ez ji tixtorim, mi bihistiye miluke 

ллге nexaşe, ez hatime, ко wi bibxnim, h'ekxmtiya хллге . 

bicerbinim". Nobedçi go: Derbaz be", 

Patimê derbaz bu,

Ez du vi çaxi çume Е'ллгепа mala 

H'esen-efendi, ez' çume oda Patimê, 

Patime li ser sozê xweye, hê qfzxne, 

De Fabe, sere xwe hilde û mi bi ç'eVê 

хллге bivine". 

Dibe, E'lo Şexani Fabu runişt u li nav c'e'vê vi 

xortx nxhert. Patime şewqa xwe ji serê xwe dertmetsxng 

u bere xwe vedike, xwe Fe'mi E'lo Şexanx kir. E'lo 

Şexanx k'efa wi hat û wê nas kir. Patimê go: E'lo, 

bxsekne, k'ilameke mine dinê jx heye". 

Patime go: Nemao, nemao, lo E'lo nemao, 

li beri latê, li berx latê, 

Qesra E'lo Şexani, milûke kela Şamê, 

li berx late, 

Bira mala başbaziraane sale here 

ber mxrate, 

Çewa mi mek't'ubek nivisand, mi şande 

bajare Şame, iro sere se meha qediya, 

ji mira venegeFxya k'axaze bedêlete?" 

Başbazxrgan xnca Fabu, ко biFeve, E'lo Şexani ga- 

zi nobedçxya kir, ллг1 giredan, celatçi anin, sere ллгх jê- 

kirin, go: Ev bû, ко mi kire vi h'alx". 

Inca hxngê, еллг Patimê li hev rûniştin, h'esabe хллге 

ji xeFa gotxn. Patime go: Em çewa bikin?" E'lo go: 

Tu zanî". Gotê: Те t'abûrek esker bidî min, ezê bi 

ser E^ênêva bigrim, bes tê bi mira bî. Eze her si u 

se xulama bigrim, serê wan jêkim, h'eyfa derd u kule 

хллге u te ji ллгап hilinim". 

Dibê, Patimê cilê zapita li xwe kir u t'aburek esker 

Fakir u E'lo Şexani, milûkê kela Şame, bi xwera 

bir, dora Е'ллгепа girt. E'lo çadira хллге dani u di binda 

runxşt. Patxmê esker hilanf, bi ser odêva girt, devê t'opa 

li ser odê hazir kir. Si u sê xulam u H'esen-efendi 

di odêda runiştine. Patimê çû odê u esker diqedimxne, 

bave xwe û her st û sê xulama digre u bi xwera tine, 

devê derê çadirê ллгап disekinxne. Yeko-yeko ifade dike, 

her sf û sê xulama dikuje û h'eyfa xwe ji wan hiltxne. 

Bave xwe dxke xatirê jinbava хллге. 

C'iroka me çu nav devxya, 

Reme*l li dê û bavê me h'emiya. 

221

15. Xelxl-bego (şaxa 1) 

E'mer-axa, axayê surmaniye buye. Ew ser ela ezdiada 

Çeta 

digre. Jinek zaFa хллге peç'ekeda 

E'mer-axa te, dinheFe, zaFeke şeş 

dihele 

mehi 

diFeve. 

nava pe- 

,,л, .л, А, _j Л Л , a A,a,. А 

ç ekeda gxredayxye, de u bave ллге hxştxne revxne. 

Siyarê E'mer-axa e'lemi E'mer-axa dikin, weki ku- 

Feki şeş mehi nav pêç'ekeda giredayiye. Dipirsin: Em 

bikujxn yan behelin". E'mer-axa diveje: Nekujin, eze 

bxvim хллгеу kim, mezxn bikim, bira bxve seyise hespe 

min, hespe min хллгеу ke. 

E'mer-axa gede dive diçe çend sala хллгеу dike, 

mezin dike, dike seyise hespe хллге. Wextekê gede me- 

zin dibe, E'mer-axa dibeje: Xor-to, nave te çxye? Em 

nizanin, nave te çi daynin". - ,,E, - dive, - ez çi za- 

. а . ,a "-_',, л ' / 

nxm, ллге mxn anxye hatxye, ez zarok bume, ez çx zanxm, 

Л . A ,, А-7'. Л ,A ' Г Л л' 

nave mxn çxye?" - E, - dxve, - ллгекх usane, eme nave 

te daynin Xelo". U ji ллге Foje nave ллгх dimine Xelo. Usa 

Xelo bi çend sala xeFa dimine. Qizeke E'mer-axa hebuye, 

nave ллге P'erişan buye, dile ллгх dik'eve qiza 

E'iner-axa. 

Xelo ç'e'vnxheFiye, weki E'mer-axa qiza хллге ллге 

bxgre bide ллг1. Usa bi ç'eVnxheri Xelo çend sala derbaz 

dike, Rojeke ji еллг duşurmiş dibe: 

sale ç'e'vnihêFime, le P'erişan-xanime 

çi reki bivinim, ллгекх P'erişan-xanime 

E,ez eva çend 

nadxne mxn, ez 

bidine rnin''^ Gelekx 

duşurmiş dibe u rojeke diçe nav şxvane hevale 

хллге, dive: Geli hevalno, dile min k'etiye P'erişan-xanime, 

le E'mer-aixa jx nade min, hun çi divejin? Bi t'ex- 

mîna ллге ллге P'erxşan-xanime bidine min yan na?" He- 

vale Xelo dxvejin: E, Xelo, tu ezdiyi, еллг surraan, tu 

kuFeki êtirni, еллге çewa rabe qiza хллге bide te". Xelo 

dibe: 

weki 

Welle, Faste jx, xebere ллгеуе, 

E'mer-axa Fabe qiza хллге bide 

ez jx Ьаллгаг nakim, 

min, dibe, hema p'a- 

ke, ez Fabim hespe -wi bidime ллг1, eva çend sale, min 

jeFa qulix kxriye, çxka heqe min ллге bide min?" 

E'lo diçe cem E'mer-axa, dibe: E'mer-axa, ez it'maze 

te dikim, ez ida nikarim cem te bisekinim, izna 

min, heqe min bide, ez herim". E'mer-a'xa dive: Lao, 

çima?" Xelo dive: Çewa çima? Eva bist sale, ez mala 

teme, tu naveji, qet tu kuFe 

Qet teFa геллгас lazxme yan 

k'eyx? K'u hati? K'uda 

na?" E'mer-axa dxve: E 

diçi? 

lao, 

tu çima usa diki, 

,, , , а , л 

Xelo duşurmxş bu: 

veje P'enşan-xanima 

alvera min deste teye, tu çima 

A . . . .:a л . r А 

E, eva qet haj gxlxye mxn nxne, 

mxn xweFa hilde." Xelo sere 

diçi?" 

na- 

хллге 

hiltine, ji mala E'mer-aixa dihele, diçe. Dxçe хллге daveje 

ber bexte Xelil-bege. Duşurmiş dibe, ко Xelxl-beg begekx 

zore, biraziye Me'mud-p'aşaye, хллгауе kela Keviri, 

222

axê êla zxlane, wê bê, bi zor P'erxşan-xanimê ji E'mer- 

axa bistine bona mira. 

л Xelo diçe digxje Xelîl-begê, dibe xulamê ллгх û sxyare 

wi. Duşurmiş dibe, wekx wextekê nasîya хллге bide 

p'aşê, bêje derheqa P'erxşanê. Xelo çendekx usa der- 

baz dike. 

Wextekê, şev, -beg u P'erfşan-xanim têne хеллг 

па hevdu, gustxlkê wana şev têne guhastinê. 

-beg sibetire Fadibe, serç'e'vê xwe dişû. di- 

i_A iA , а / a a ^. А' 

bxne, va austxlkek ser qaşa wx nxvxsxye: P'erxşan-xa- 

nim". P'erxşan-xanim ji sibetirê Fadibe, serç'e'vê xwe 

dişu, dibine, va ser qaşa wî nivîsxye: Xelu-beg, bira- 

ziye Me'mud-p'aşa, axê êla zxla, xwayê kela Kevirî". 

We Foje k'êfa gerê, k'êfa nêç'xrê tê Xelil-beg. Еллг 

XeloFa dibeje: Xelo, Fabe hespa gem ke, zxn bike, em 

heFin ç'iyaye Sxbh'angole, belki em xweFa xezalekê dikujin, 

em bi xwera seyramiş bin, vegerin bên". We Fo- 

Л 

je, 

Л 

ллге seh 

, Л 

ete 

.А , |Л, 

jx к efa 

л' 

gere 

л 

te ser 

Jr, а . 

P erxşan-xanxme, 

л 

еллг 

diveje diya xwe: Daye, ez xt'maze te dxkxm, destek 

qiz-buke p'ak tu bidi min, ez heFime mêrg u çimane 

Sibh'angole xwera seyramiş bim, bigerim, bem. Diya 

P'erişan-xanime qimiş nekir, go: P'erişan-xanim, sere 

min qurbana sere te be, ela bave teda t'unene qiz 

yan buk? K'ijan dilê te dixwaze, Fabe hilde, here". 

х-.! А л_,л А ,л. ,.,, iA, л Л А- 

Р erxşane rabu qxz-buk hxlda, leda çu merg, cxma- 

ne Sibh'angolê u xweFa aeriya. Wexteki şunda dit, ко 

siyar rastl4 wê hatin. P'erxşan-xanxm duşurmiş bu, go, 

a'a, ала ,,a ' . 

eva sxyare hana, еллг sxyare xşev hatxye хеллгпа mxne. 

Heye-t'une еллг Xelxx-bege, birazîyê Me'mud-p'aşaye. 

P'erişan-xanim vedgeFe ser hevale хллге, dibe: G-eli ^ 

qiz-bûkaj^zna ллге heye, ez laqxrdxki bikim?" Hevale wê' 

dibejin: E, P'erxşan-xanim, sere me qurbana sere te 

be, em naxwazin, ко xanxma mina te meFa şa be? K'erem 

ke, tu bêje, k'êf bikxn". P'erişan-xanime go: 

Xelxl-bego, Xelxl-bego, Xelxl-begci, Xelil-bego, 

Xelxl-bego, Sibh'angolê ha li bi rêda, 

ha li bi Feda, 

Xelîl-begê min k'oloz хллгаг кхгхуел ser Jt'opek 

t'ope vê rimêda, 

Хллгег1а ez cote rimê avzeF biyama, ber 

k'êleka Xelil-begê xerxb biyama, 

Xelil-bego, mêrê mêrano, pôrze xortano, 

min dit хеллгпа şevano, 

Serê min bx gorx, сапе min qurbano". 

Çaxê P'erîşan eva k'ilama diveje, Xelil-bego dxzvire, 

XeloFa divêje: Xelo, çx qxz-bukê başin, bisekine, 

223

em guhe хллге bidine ser, bira meFa k'ilama bejin". Xelo 

h'iz nake bisekine, dxve: Xelil-beg, tu 

ne? Еллг qize mirt'ivane, bajo, em heFin, 

bikxn, çi te wan k'etxye? Malê bavê wana 

, . А '. , , А . ' , .. л.. , 

dxmxnxn, te dexapxnxn, qest usa dxvejxn, ко 

zani, ew k'i- 

neç'îra хллге 

şkevtkada 

, j. 

p ere jx te 

bistinin. Еллгапа zanxn, weki tu Xelil-begx". P'erişan-xanim 

dive: 

Xelil-bego, Sxbh'angole ллге kizine, 

Le dxç'erin berx u mi, kar, bizine, 

Xelil-bego, de tu ллгеге, guFa Xeloe 

bave ezdx meke, 

Bajo. ллгеге, ber dere mala bave min peya be, 

Kone mala bave min, ser kone xelqe, 

bxst penc gava mestire. 

Xelxl-bego, mere merano, p'orze xoriano, 

Sere min bx gori, cane min h'eyrano". 

Xelil-bego go: KuFo Xelo, le tu diveji, еллг qize 

mxrt'ivane, mala ллгапа şkevtkadanin. Еллг ллге salxxe mala 

A 

qe 

bave 

А 

bxst 

хллге 

Л 

репс 

dide, 

gava 

dive, kone mala bave min kone 

А 

mezine". Xelo gote Xelil-bego: 

xel- 

А 

E, 

-bego, mala te ava be, ez bx хллге nas dikxm, еллг 

qxze mirtivane, nave pez, dear, be'be, ber dere ллга 

па, bave ллгап 

, ., а , .л 

bxhxst, gote: 

bilmis 

' 

nabe", Ev yeka P'erişan-xanxme 

' 

л л л л 

Xelxl-bego, Xelxl-bego, Xelil-bego, Xelil-bego, 

Xelil-bego, Sxbh'angole ллге bi dare, 

Xelil-bego Xelonge bave ezdiva hatine xare, 

Tu ллгеге guFa Xelonge bave ezdx meke, 

Bajo, ber dere mala bave min peya be, 

Eze dere k'oza mala bave хллге vekim, 

Je derdik'eve şesid berx, çarsid kare belx, 

gozel, çal". 

lo 

Wexte 

u got: 

ev yeka Xelil-bego 

KuFo Xelo, tu çira 

bxhist, 

derewa 

vegeriya 

dikx? We 

ser Xe- 

salixe 

mala bave xwe dxde, diveje, bajo, were, ber dere mala 

bave 

хллге 

min peya 

.v\ 

vekim, je 

be, 

, ,л 

derte: 

eze dere k'oza berxe 

. , , . , 

şesid berx, çarsid 

mala bave 

, а , л 

kare beli, go- 

zel, çal". Xeloe bave ezdi aote Xelxl-beeê: Xelxl-beg, 

' ^ ,., . Ал . *?. " а г 

ez ллгапа nas dxkxm, еллг хллгехллге qxze mxrtxvane, çx te 

wan'a k'etiye? Ew keç'ik ji k'eçele, nave p'oF seri t'une, 

ллгеге em heFin neç'xra хллге". Ev yeka p'erxşan 

224

-bego, 

-bego, 

-bego, Xelxl-bego, Xelxl-bego, 

Sibh'angolê birxncîyane, 

Xelxl-bege 

-beg, 

Tu ллгеге 

min Xeloe bav ezdxva lev civiyane, 

tu were guFa Xeloê bav êzdî meke, 

k'erem bike, fine t'unis ser 

Ji peFa heye - biske, 

sere mxn hxlxne, 

ji paFa heye - 

л . л А ,, 

şest u şeş gulxne". 

л _ л 

Xelxl-bego gote Xelo: Kuro Xelo, tu derewa diki, 

divejx, еллг k'eçele, le wa dxveje, were finoye t'unis ji 

ser sere min hiline, ji peFa biske, ji paFa şest u şeş 

guline, tu gura Xeloe bav ezdi meke". Paşê Xelo go: 

Xelil-bego, çi şuxule te li ллгап k'etiye, еллгапа ji forma 

te zanin, weki tu Xelil-begi, qest usa dikin, ku p'ere ji 

te bistxnin. Hergê nave e's-e'sase хллге u teva aotin. 

, , А А Л, , А . ' 

usa zanxbe, ллгекх еллг qxza maqulane". P erxşan-xanxm 

ev yeka ji bihist go: 

Xelxx-bego, Xelxl-bego, Xelxl-bego, Xelîl-bego, 

Xelil-bego, 

л 

Herge pirsa 

Sxbh'angole li van k'aşa, 

,лл л 

e sle Xelil-bege tu ji mxn 

л 

dxkx, 

Xelxl-bege min ji t'oFina mala Me'mud-p'aşaye, 

Xelxl-bego, merê merano, min dit 

хеллгпа şevano, 

P'orze xortano, sere min bi gori, 

сапе min h'eyrano". 

Çaxe P'erxşane usa got, Xelil-bego XeloFa got: 

Xelo, tu derewa diki, еллг qxza maqulane, ez ji kure 

maqulame, te dxt, çewa yeko-yeko nave e's-e'sase 

min got? Hebe-t'unebe, işev e'se eze t'oz ллге hildim u 

pey ллге herim. Bimire - e'rderane, bimine - mirane". 

P'erişan-xanimê nxhêri, weki -beg we e'se pey 

heFe, ziviri hevalê xweFa go: Hevalno, izna we hebe, 

,A л . Л . ,A А 

dxya mxne t eneye, ez herxm bxgxjxme dxya хллге, ev me- 

vane hana, wê bên mala me, ez heFim, k'are mala me 

bikim, h'eta eva mevana tên". Hevala gotin:- K'erem 

ke, heFe, P'erişan-xanim, eme pey te ben". Еллге leda 

Л . . , , T , , Л , А . Л т-, . , А . А 

çu, jx hevala xewle bu, duşurmxş bu: Bxnher, mxn ci- 

warê mala bavê xwe Xelll-begêra negot, tu were, Xe- 

lxl-beg bixalxfe yari jî Xelong bixaptne, bive cxkx başqe". 

P'erişan-xanim vegeriya çu Xelil-begera ci-ware mala 

bave хллге jeFa got: 

-r ,A. , А. А л, лл л 

Xelxl-bege mxn sxyare hespe ve qemere, 

De tu bajo, were ser t'ope Meliqere, 

Ezê işev hespê Xelxl-bege xweFa binim, 

ketê vê kevlotkê, ha bi ser zere". 

15-175 225

P'erişan-xanime leda çu, еллге peya bu, Xelil-beg 

sxyar bu. P'erişan-xanimê lezand, ji -beg zû eihiş- 

te mala bave хллге. Diya ллге ber dere kon sekxni bu, 

nxheri P'erişan-xanim lez te, çu go: Lao. yab xer, te 

xere?" Go: Ine, şikir min xere, mevanekx e'ziz ллге bê 

mala me mevanx". De got: Lao, hat -hat, ser ç'e'va, 

ser sera, tu we hati, gihişti mala bave xwe, mal bide 

hevdu h'eta mevan te". 

л 

ve 

P'erişan-xanxm 

, , л 

mala bave хллге 

k'ete 

, ,_a 

bxrx, 

mala bave хллге da 

а л , л , . ,A 

nxve male kxr dxwan, 

hevdu, 

АЛ 

nxve 

nima- 

le kire yale male. Xulame bave P'erxşanê' hebu, ewe 

gote xulama, go: Xulamo, du siyar naha wê bene ber 

dere me, ji ллгапа maqul k'ivşe, dizgina hespa ллге big- 

rxn, peya kin, tek'evin bin mile ллге, binine aliye diwane, 

bidine Funiştandine. 

kin, nebêjin: k'erem 

Nebe-nebe 

ke". Jx k'u 

hun ye din 

hatiye, bira 

peya 

wira 

dx- 

ji 

heFe". 

E'mer-aice bave P'erişan-xanime neyx malda buye. 

Wexta mevan ten, P'erişan-xanim hivxya xulama nahele, 

еллг digihije dizgina 

mile wi, tine alxye 

hespe 

diwane 

Xelil-beg digre, 

dide Funiştandine. 

dik'eve 

Cabe 

bin 

didine 

E'mer-axa, dibejin: E'mer-axa, -beg, birazxye 

Me'mud-p'aşa, 

tiya mala te 

axe ela ziliya, 

mevani". E'mer-axa 

хллгауе kela Keviri, ha- 

A. 

dxtirse, dive: XelxL 

beg, birazrye Me'mud-p'aşa, хллгауе kela Keviri, 

.. ,A , А . , ,A . А .А А _ , 

jx de-bave хллге к etxye, mx ллгх nedxtxye. Еллг bona 

hxnge 

л А 

xere 

nehatiye mala min, еллг hatiye yan ele ser min birke 

yan t'alane min bive yan ji zora şure хллге P'erişanxanima 

qiza min ллге ji min bistine". Cime'ta ela ллг1 got: 

E'mer-axa, tu ji mala хллге naFevi, qaçax nabx ber mê- 

vane хллге, ллгеге, tu h'izura хллге bisekxne binhere çika 

çx hatxye, çx ллге here?" 

E'mer-axa hat, еллг ji sawa Xelil-beg neweribu bi- 

hata diwanê. Ç'e'vê Xelxl-bege gava E'mer-axa kêt, 

ewî E'mer-axa nas kir. -beg ber E'mer-axa Fabu 

çu, ллгх ani, k'eleka хллге da Funiştandine. Еллгапа aelek 

xeberdan paşe Xelxl-beg Fabu çu, /aFa seyremxş bu. 

Xeloe bave êzdi nava diwaneda ma, E'mer-axa ji merxye 

ela хллге pirsi, go: Geli deletiya, -beg biraziye 

Me'mud-p'aşa, хллгауе kela Keviri, axe ela ziliya, 

h'eta naha min nave denge wi bihistibu, le Fuç'ke ллг1 

,A... л л .а л, . . , а , ,а т. ,л 

nedxtxbu. Iro jx еллг ela mxn gxrtxye, hatxye, ez çx p 'eşk'êşx 

ллг1 kim, ллгек1 ji e?la min heFe, dile ллг1 ji min nemine?" 

Оеллг1е11уе ela ллг1 gotin: E'mer-axa, tuyi saic bi, 

Xelil-beg, biraziye Me'mud-p'aşa, xwayê kela Kevirx, 

axê êla zxliya, еллг ne h'ewce male dinêye, ku malê dinê 

bidi, zeF, ziv barki t'erkiya wi bive heFe. Ca hela 

ji xulame wi, Xeloe bave ezdi bipirse, binheF, herge 

226

nezewiciye, eme P'erişan-xanim p'eşk'eş kin, hergê, 

xer zewicxye, eme bi tehereki verekin". Çaxê Xelo pir- 

A А , , , ... . А. , А ..Л А .А 

sxn, еллгх xast dereek bxke, beje, ллгекх ахе ллгх zewxcxye, 

le duşurmiş bu, ллгек1 dibe hefxn ji Xelil-beg bipirsin, 

icar ллге h'ale min çewa be, eze derewin derem, go, ezê 

hema naha bejim, axe min azape. Xelo go: Welle, bibaşxinin. 

axe min azape". - E, - go, - xwedê zane, 

weki axe te azape ame P'erxşan-xanime p'eşk'êşî ллгх 

kin". 

Xelil-beg ji seyrane vegeriya hat. Cime't ber rabu, 

еллг hat ciye хллге runişt. E'mer-abca ber Fabu got: Xelxxbeg, 

tu ji wira h'eta vira ser ç'e've аре xweFa hati, 

min ji tera layiq ditxye, P'erişan-xanima qiza min p'eşk'êşx 

canê te kir. Xelxl-beg rabû çû destê E'mer-aica, go: 

Ez ze'f Fazime". 

Çendeki Xelxl-beg u P'erişan-xanim bi xweFa derbaz 

kirin u Fojeke ba u baran t'ev hat. Kula . Xelo dilê 

P'erişan-xanime hebu, çimkx Xelo gele geveziya P'erişanê_bal 

Xelxx-beg kiribû. 

Roja'Foj, çaxe ba u baran t'ev hat, P'eriân-xanim 

hate ' gote Xelil-bege, go: Xelxx-beg, ba u baran t'ev hat, 

dikari xulame xweFa bêji, be, li aliye min bike, em bi 

t'evayi kon vek'işinin, ллгек1 ba u baran kon ji ser me 

nevêje". Xelil-bego gote Xeloê bavê ezdîra, go: Xelo, 

k'erem ke heFe yaliye P'erişan-xanime kon vek'işine". 

bave 

P'erişan-xanim 

ezdi da pey 

Tabu mek'ut 

P'erişan-xanime, 

da ser 

ku 

mile 

heFin 

хллге, Xeloe 

kon vek'işinin. 

P'erişan-xanim Ы k'ilam gote Xeloe bave ezdira: 

Xelil-bego, 

Xelil-bego, 

Xelxl-bego, -bego, 

e'wr ezmana Feqe-Feqe, 

Xelil-bego, 

Ser kone E'mer-axa, bave 

. j а 

tevx 

mida, 

, - - 

barana, 

bariye 

. А 

çxqasx 

, 

heqe, 

Ez dikim 

, л 

bave 

merk'uteki nav ç'e've 

л ,a а . .. .а, 

ezdx xxnxm, Xelxl-bege 

Xeloe 

л .АЛ 

mxnx we 

bixeyide, ллге beje: 

Xelonge 

P'erişan-xanim, 

bave êzdi neheqe". 

Go: Xelo, tu селлгап1, ez merk'uteki nav ç'e've te 

lexim, dewsa singekî nav e'rdêda bik'utim? Те ber sekini, 

gevestiya min ber Xelxl-begê dikir, te digqt, P'erişan-xanim 

qiza mirt'ivane, malê bavê wana şikevtkadane, 

te digot, nave pez, dewer, be'be ber dere ллгап 

t'une. Xenci wê yekê ji, te digot, ew keç'ika k'ilam diveje, 

ez nas dikim, bi xwe k'eçele, navê adi p'or sere 

л . , , T . - л 'а л 

vêda t unene. Çewane, ez te qurbana bisk u gulxye хллге 

kim, k'oza berxa kim, hoza miya kim, te qurbana çit u 

p'erde hirmişi kim, konê reşi e'rebi kim? HeFe, tu qur- 

15-2 175 227

ana Xeffi-begê kxribx, ku bin konda rûniştiye, wê bixeyide". 

Wederê Xelo h'aleki Fezxla ji destê P'erîşan- 

xanime Fevi, çu k'ete bin kon". 

Çendek derbaz bû, Xelxl-beg Xeloê bav êzdiva 

nava diwane derk'etxn, çun herin xwera seyremiş, bin, 

bigerxn. Xelo wêderê disa gevesti kir, gote Xelxl-begê: 

-beg . ', iro çende, êm ji mala хллге derk'etine, bin- 

heFe, herge E'mer-axa bi dile хллге qxza хллге daye te, 

Fabe jxna хллге hilde, em heFin, herge nede te, em h'ew- 

Ал Л А, , А А . _A^ . ,A . . 

cxye папе ллгх, hurmeta ллгх nxnxn. Dxwana te dxaneke gxrane, 

аре te kale, nikare bi t'ene diwana te pe bine. 

Izna ji E'mer-axa bixaze, 

P'ak, Xelo, em heFin izna 

em heFin". 

хллге bixazin". 

-beg go: 

Xelo Xelxl-begva t'evayx vegeriyan hatine diwane, 

nav cime'te. Xelxx-beg Fabu gote E'mer, go: Xalo, 

k'erem ke , izna te hebe, ez teFa gilxki bêjim". E'meraxa 

go: XelH-bego, k'erem ke, bêje". Go: Xalê E'mer, 

izna te hebe, k'ara min biki, ez herim bigijim diwana 

,A А . . л ... - л 

хллге, dxwana mxn dxwaneke gxrane, аре min kalemere, 

nikare diwana me yole bive". E'mer-axa got: Xelil-beg, 

tu çi diveji? H'eta naha min tu nas nedikir, naha ji buyi 

ze've min, çendeki 

eewa merlyx". Go: 

sim. Izna te hebe, 

mala mida bimine, çika binheFim tu 

Na, E'mer-axa, ez destê te Fadimu- 

izna min bidi, em herin". E'mer-a'xa 

nihêri ç'are Xelil-beg nave, ллге heFe, got siyare ela 

хллге: Rabin k'are хллге bikin, heFin, -beg u P'erxşan-xanime 

derbaz bikin". 

Siyare êla E'mer-axa siyar bûn, Fex -begê, 

P'erişan-xanxme, Xeloe bave ezdi k'etin, ledan çun. 

Ajotin, ledan çun ort'a sinore Xelil-begê, E'mer-axa, 

Xelo vegeFiya gote Xelil-begê: Mala te ava be, tu çi 

diki? Ela te ллге ser te bik'ene". Xelil-beg go: Gima?" 

Go: 

zar 

Ela 

, л 

bu, 

te we 

л 

çu nava 

bik'ene, ллге beje, Xelxl-beg 

л, ,' .. ' л .а . i 

ela E mer-axa, еллгх' jx gxrt 

nav meda 

_., л 

P'erxşan-xa- 

nimê p'êşk'eş kire, We bejin, Xelxl-beg ditirsiya, nikaribu 

t'enê bihata, rabu biFe siyare E^mer-axa da ser 

хллге, paşê Xelxl-beg P'erişan-xanimva hatin". Xelu gote 

Xelo: Raste, xebere teye, tu Fast divêji Xelo!" Dile Xe- 

lxl-beg saic bu, Xelo çi digote Xelil-bege, еллг1 ji Ьаллгаг 

dikir. Go Bira be Xelo, 

dim vegeFandinê". -beg 

Geli sîyara, ez n'mazeke 

ez ve seh'ete van siyara bi- 

vegeriya ser siyarada, go: 

ллге bikim, hun gereke ji vira 

vegeFin, ze'metê nebinin". Siyara got: Na, Xefxl-beg, 

nave". Xelîl-beg gote styara, go: Çi nabe?" Go: E'mer- 

axe me 

te u we 

t'emiye 

sax u 

te u P'erişan-xanime 

silamet bivin, derbaz 

daye 

bikin 

те, ллгекх em 

h'eta k'oçksera 

te". Go: Na, na, ez it'mazi dikim, gereke hun vegeFin, 

ez gelekt" ллге Fazime". Siyara nihêri, ç'ara ХеШ- 

228

ege nebu, vegerxyn. Xelil-beg go: Geli siyara, k'erem 

kin ez weFa gilxkî bêjim". Siyar sekinin. Xelil-begê dost 

bire ceba xwe, girte her siyareki mecitek dayeda, go: 

Bibaşxinin, eve ji хллгега bivin, hespe хллге ре sol-bizmal 

bikin". 

Еллг siyar vegeriyan 

A . v ,Л , J 

rxşan-xanxm, Xelxl-beg u 

çun. 

Z- 1 

Xeloe 

Em naha veeeFin 

л , Л Л Л & 

bave ezdiva. 

ser P'e- 

Еллгапа hespe хллге ajotin, ledan çûn himberi merg- 

A Л _ .. . , , Л -, , А , ЛЛ ,А ..Л 

çxmane Sxbn angole, Xeloe bave ezdx ser mxle хллге ve- 

ge~iya, ser merg-çimane Sibh'angole niheFi, go: Xelxlbeg, 

p'e, p'e, p'e, çi ç'iyaki xee) merg-çimanê Findin". 

XelxL-bee aot: Xeloe bave ezdi, ê, em çewa bikin, ллге- 

, A ,A Га& , . " л а л -.',.' _. т, л , л л ,А 

кх ç хуакх р аке, merg-çxmane rxndxn' . Хеше bave ezdx 

kir, disa XelU-begê bixapîne, go: Tu zani XelxL-beg, 

селлгапе? Maqule, aixe nola te, xatûna nola P'erxşan- 

xanime derdik'evin merg u çimane Sibh'angole, sere kaniya 

çadir-xeybete 

kin, goştê kewa, 

хллге ledixin, 

werdeka, goşte 

icar xeFa 

xezala 

derbaz 

dixun, 

di 

rawneç 

ira хллге 

k'oçk-seraye 

dikin, henikaya 

хллге". Еллгх4 usa 

payize dadgeFine, diçine 

gote Xelxl-begê, k'efa Xelxl-bege 

k'erem 

ji hat, bi dile xweyi 

ke, baio, em herine 

sax Ьаллгаг kir, go: 

ç'iyaye Sibh'aneole". 

Xelo, 

' , J ' л . ,.Y y /S л s л А А 

Еллгапа hespe хллге ajotxn, çun ser merg u çimane 

Sibh'angolê, ser ave kaniya peya 

çadir-x eybete хллге P'erişan-xanime 

bun. Xelxl-bege 

başqe lexist, 

girt 

çadirek 

ii Xelora başqe veeirt. Çendeki usa xeFa derbaz 

, . . л - Га,А , л v , , А 

kxrxn, çune -neç xra, хллгега şa bun. Xelo duşurmxş 

bu, go: Canim,min çi sere хллге kir, ez hatim gihiştime 

Xelxl-begê, ku Xelil-beg 

miFa neanî, çu rasti ллге 

P'erişan-xanime 

hat u -beg 

miFa bîne, ic.ar 

bi xweFa anx. 

E, tistek nikarim bikim. sibe eze хллге nexwaş 

belk'i neçime Faw-nêç'xra, malda diminim, çika 

xanimê çi ллге miFa beje". 

bavejim, 

P'erişan- 

We şeve Xelo хллге qest nexwaşi avit, go: Ez nexwaşim". 

Bu qara-qara, baFe-baFa Xelo, eo: Wey, ez 

nexwaşim, 

da. Icar 

ллгеу, ez mirim", le keski 

sibe lê Fon bu, Xelil-bege 

sere хллге 

gazx Xelo 

le hilne- 

kir, go: 

Xelo, Xelo, rabe, hespa zin bike, gem bike, em herine 

Faw-nêç'ira". Xelo got: Welle, beg, ez iro nexwaşim, 

nikarim tera bêm Faw-nêç'ira". Xelu-begê got: Xelo, ллге- 

A Л AA 

ki tu пехллгав!, tişte nave, mira neye". Xelo gote Xelxl- 

, л ^ . лТл 7 а ' А .а , А 

bege: Diçx ji - tu zani, naçi ji - tu zanx, ez nexaşim. 

Serê te, ez nikarim bêm, dixazî - here, dixazx 

neçe". 

Xelo vira dtsa Xelîl-begê xapand. Xelil-beg Fabu 

,1 Л А Л ,A Л А, . , Л Л , А 

t епе çu гал\г-пес xre xwo. Xelil-bea rabu çu t emiya Xelo 

da P'erişan-xanimê, go: P'erişan-xanim, Xelo xorteki 

h'oyfe, guhö tr> sor Xclo hebo, yeke ji bejo, herge p'ak 

i5-3 175 229

dibe, bira sîyar be pey min bê", Xelo nihêrx Xelîl-beg çû, 

rabu kincê хллге хллге kxr, şûrê хллге avite p^yê хллге, qirma 

хллге k'eleka хллге gire da, berbi P'erişan-xanime çû. P'erişan-xanimê 

nihêri, Xelo derda hat, got: Xelo, yab xer têy, 

tu p'ak buyx?" Xelo go: Erê, P'erişan-xanim, xwedê xêrê 

bide te ji, mirazê te ji". P'erfşan gotê: Xelo,Xelxl-beg gote, 

herge Xelo p'ak dibe, bira sxyar be, pey min bê". Xelo 

got: Ez çira herim? Welle, serê bavê te kim, ne diçim, ne 

ji nexwaşim. Tu zanxbe, ez nexae nexwaşiye teme. Хллге - 

de qebul neke, çend sala mala bavê teda bûm, dilê min 

k'ete te, bave te tu nedayi min, icar min dit, boşe, mi hat 

хллге avite bin qolt'ixe Xelxl-bege, ллгек1 еллг bi zora şure 

xwe tu mira baniayx. Iro jî tu miFa neani, xcar xwera anî. 

Zanibe, 

Raste, 

ez iro seba te mame". P'erişan-xanim gote Xelo,go: 

Xelo, ллгек1 usane, tu k'erem bike, destê min ne 

Л ,A А А 

valaye". Xelo çu hinek sebir kxr. P erxşan-xanxm rabu çu 

sik'a hespa Xelîl-begê derxist, ani hat kire bxn şalxkê, pa- 

şe gazx Xelo'kir, go: Xelo, Xelo, ллгеге!" 

Xelo lêda çû berbi P'erişan-xanime, destê хллге stuyê 

P'erişan-xanimêra bir, ллгек1 P'erişan-xanime рас' ke, P'erişan-xanim 

berva vek'işiya, sik'ek nav ç'e've Xeloda lê- 

da, Xelo isal ne nexwaşe, isal h'evt sale ллг1уе nexwaşe. 

Xelo p'iF k'et, hindiki k'et, wextekê ser h'işê xweda hat, 

go:Ha, hay, min eva çi kir? Xelîl-beg wexta Faw-nêç'îrê 

, Л . , . А А , , ,A Л . *,A А, А ... ,. ,А А 

be, rnxn bxvxne vx h alx, we mxn çxtx-çxtx bxke, p xrtxye mezxn, 

ллге guhe min bihele". Xelo nxheri, boşe rabu cil-mile хллге 

berev kxr, serê xwe pêç*îya, berbi Me'mud-p'aşa çu. 

Me'mud-paşa bin diwarê k'oçk-sere xweda runiştibu, 

ç'e'v-nihêrxya Xelxl-begê, Xelo bu. Me'mud-p'aşa nihêrî, 

Xelo hat, lê Xelîl-beg nehat, rabu berbi Xelo çu, go: Xelo, 

yab xêr, k'a hevalê te?" Xelo gote Me'mud-paşa, go: 

Bara te xêrê be, xulame teme, ez deste te radimûsim,em 

çûn Fasti êla E'mer-axa hatxn, qîzeke E'mer-axa Find hebu, 

jêra digotin P'erişan-xanim. E'mer-aica rabu P'erişanxanim 

teFa p'êşk'eş şand, Xelil-beg qu merg-çimanê Sibhb.ngolê 

еллг P'erîşan-xanimva cjadir-xeybetê хллге ser mêrg 

û çîmanê Sibh'angolê xist. Xelxl-beg P'erîşan-xanime te- 

Fa ne ani, lê dile min t'emul nekir, ez rabum ledam hatim". 

Me'mud-p'aşa gote Xelo: KuFo, tişte usa nabe, селлга 

E'mer-axa P'erîşan-xanime miFa bişine, icar Xelil-beg 

wan gilîya bike?" Go: Me'mud-p'aşa, serê te kim, ez te 

naxapinim". Me'mud-p'aşa Ьаллгаг kir got:,,De weki usane 

ллгеге, em herin delk'eki sere wi çe kin, 

çewa mera bêbextî kir?" Xelo got: Le 

red bikxn, еллг1 

em çewa bikin, 

wekx wî Fed bikin?" Me'mûd-p'aşa got: Emê herin, k'işxk 

bxlxzin, k'işik hene şamê dilxastine. Me ji hev 

bir, k'e me k'ê bir, me çi xast gerekê biqedîne. 

Icar wekî me jê bir, emê şiritê wi bip'ecin, 

230

stûneva giredin u pe bireke qalp'axe sere ллг1 bibiFin u 

, Л.. А Л Л .АЛ A А, , . .. А . ,.,Л , Л 

bavejxn, xcar mume mejuye sere wxda bxnxkxnxn". Wedere 

еллгапа §еллгга хллге kirin, Fabun siyar bun, ledan çun. 

Me'mud-p'aşa ji Xelxx-beg xeyidxbu, neçû ber çadira 

-begê peya nebû, çu ber çadira Xelo peya bû. 

Хллгега Funiştin, era хллге kirin. Xelo gote Me'mud-paşa, 

go: Tu k'erem ke хллгега FuniT we'de Xelxl-begeye, 

ллге ji raw-neçira be. Ez heFxm tehereki bixapxnim,virda 

binim, bira neçe cem P'erxşan-xanime, P'erxşan-xanim 

ллге wi serwext bike, хллге nade deste me". 

Xelo rabu çû, niheri, XelxL-beg hat. Xelxl-beg ç'eV 

Xelo k'et geleki k'êf da, На, - go, - Xeloê min p'ake, 

şikir tu p'ak buyr'. Xelo gote -begê, go: Erê,bara 

te xere be, ez xulame teme. De, go, mizginya min!"Go: 

Mxzginiya te xere be,çx buye?" Go: Me'mud-p'aşa,ape 

te, hatiye mêvanê te". Xelxl-beg go: Hatiye ser ç'e'va, 

ser sera". Xelxx-beg xast here k'xnce xweyi Faw-neç'ire 

bexe, k'ince хллгеу1 t'emiz хллге ke, paşe be аре хллге 

bivine. Xelo disa gevesti kir, gote Xelxl-begê: XelU- 

beg, tu çx dikx? Apê te ллге te bixeyide, ллге beje, jxna 

хллге ji min çetir h'iz dikir, bere çu jina хллге drt, paşê* 

hat ez ditim". Xelil-begê got: Xelo, Fasti ji xebere teye" 

Xelxl-beg apê xweva hatine dest-ruye hevdu, хллге 

га xweş-bêş dane hevdu, pirs-pirsiyar kir, -beg ji 

аре xeFa go: Le, apo, tu sibeda hati, te naneki, aveki, 

tişteki xweriye?" Go: Na, lao, ez t'eze hatime, buk 

zar girii, dev girti, miFa buktx dxke, miFa xeber nade, 

Le'zeki runi, em k'işik bilxzin, h'eta buk emeke me hazir 

dike". Xelxl-begê gote аре хллге: K'işik heye şame 

dilxastine". Me'mud-p'aşa gotê: Lao, ez аре teme, tu 

ji biraziye mini, dilxastine те ллге çi be? Were Funi em 

bilxzin". 

Runiştin, lfstin. Me'mûd-p'aşa se cara ji -bege 

bir. Xelxl-beg Fabu ber аре хллге sekini, go: Apo, bi- 

xaze dilxastina хллге". Me'mud-p'aşa got: Lao, dxlxastina 

min çiye, salixe te, meraniya te 

ti, rabe, ha himberi stûnê bisekine, 

didin, tu mereki xur- 

bxra Xelo şirxte lin - 

ge te bip'êçxhe h'eta qefesa te". Xelxl-beg gote аре 

хллге, go: Apo, weki şirit bip'êçme jx linge min h'eta 

ber qefesa min, îda qewata mxnê k'u be?" Me'mud-p'aşa 

gote: De dilxastina min jx eve. Tu biraziyê minx, ez 

ji аре teme". 

Xelxl-beg Fabu stûnê sekini, Xelo şirit ji xurce der 

xistA çokê Xelxl-begê p'êçrya h'eta ber qefesê wtxelîl- ( 

bege gote аре хллге: Apo, eva beisafa kuFe bexsafa, 

usa disidxne, p'arxane min tên cegera miFa derbaz dibin, 

idx merxasi min wê k'u bimine?" Me'mud-p'aşa 

gote: -beg, 'ca p'erwazekî bide хллге, çika qewata 

15-4 175 231

te bicêrbinin, çika qewata te çiqase?"Xelîl-beg p'erwazek 

na, deh р'егллгага dane хллге, nihêrx, qeat îdx hatiye zeftê. 

Me mud-p'aşa Fabu birek ji xurcê derxist, da qalp'axê 

serê -bege biri. Rabû mûm ji cêba хллге derxist, 

mejuye Xelxl-begeda nikand, dersa ç'irê da şuxu- 

landine. 

Cahab dane P'erişan-xanime. Еллге hat, niherx ev 

e'ceb serê Xelxl-begê kirine, k'ilam avite ser Xelxl-begê. 

Xelil-bego, Xelil-bego, Xelxl-bego, Xelxl-bego, 

Xelxl-bego, Sibh'angole ha lx ser p'irê, 

Cixara deste Xelxl-bege mida bi şelaza 

л gire-girê, 

Me'mud-p'aşa, mala te xirav be, kure te 

kuştiye, 

-bege v Д , 

Xelxl-bego, 

te селлга kiriye, te çewa bejna 

min xweFa kiriye darê p'êç'xre? 

&ллл y r v 

mere merano, 

De ллге p'orzi xortano, 

De min ллге dxt хеллгпа şevano, 

De ллге sere min bi gori, сапе min qurbano, 

-bego, Xelil-bego. 

Аре Xelxl-bege got: P'erişan-xanim, tu çira digrî? 

Xelxx-beg mêrekx virek bu, bavê te tu mexsus bona са 

пе min şandxbu, tu niha diveji, -beg baş bu. Qeber 

хллге mek'eve, tu bona min şandibu, hesira ser surete 

sore nebarine, senca dile хллге dameyne". Me'mud-p'aşa 

go: Xelo, zu bxke, nesekine, e'rde bik'ole Xeltl-begê 

ç'e'l bikin, P'erişan-xanim ber хллге dik'eve, Exturma bi- 

ne, em bar bikin", 

Xeloe bave ezdi exturma anin, bar kirin. Еллгапа 

hespe хллге eem, zin kirin, rabun siyar bun. Me'mud-p'aşa 

dest avrte milê P'erişan-xanime, ku ллге baveje t'er- 

, А 

кхуа хллге, 

т-^> А .л 

Р erxşan-xanxme go: 

_л 

Bexsafe 

,л , л а 

bexsaf, 

а , . 

xsafate 

селлга isafe, te xorteki nolani Xelxl-bege, te ev e'ceb 

sêrl4 kir? Tu divêyi, ллгеге t'erkiya min siyar be. Saya 

sere Xelil-bege hespe ze'fin, yeke eze sxyar bim,yeke 

tu siyar be, yeke ji Xeloe bave ezdi bira slyar be u 

çadir-xeybete 

ллге deme. 

Еллге dere 

хллге bira lekin. Tu еллге xeme nespere 

Gava,t'eze pey Xelil-begera ez tera - tu miFa? 

e'fu bike, еллг yeka nabe! Tu bivi mere min, 

ez bivim jina te? Еллг der tu cara nave, nave!" 

Me'mud-p'aşa careke dine dest avite mile P'erişan- 

xanimê,veje: 

guvek 

Tu çi 

baveje t'erkiya 

aicaki, maquleki 

хллге. P'erişan-xanim di- 

beisafi, ez tera divejim, 

еллге nete ser dile хллге bigre, baveje, 

nabe". P'erisan-xanim kir-nekir, ç'ara 

еллг yeka t'ucara 

Me'mud-p'aşa rje- 

. А л ... a,a , . .a .a_' T, , ' 

bu. Icar h ezxmtx, bx girx jera к xlam got: 

232

Xelxl-bego, Xelîl-bego, Xelxl-bego, Xelxl-bego, 

Meydana hespê Xelxl-begê min çewa dirêje, 

Meydana hespe delala dile min çewa dirêje, 

Xelxx-bege min rimê 11 ser rimê hildavêje, 

Me'mud-p'aşao, te ллге male xirab be, 

De tu binheF, li ser dile 

kure te kuşti 

te çi heye, 

be, 

tu bigir li ser dile хллге baveje. 

Xelil-bego, meri merano, 

P'orzi xortano. 

л 

Mxn dit хеллгпа şevano, 

Sere min bi gori, canê min qurbano. 

Me'mud-p'aşa gote Xelo, go: Xelo, bajo, bajo, nesekine!" 

Ajotin, çun ber 

peya bun. Me'mûd-p'aşa 

dere 

dest 

k'oçk-sera Me'mud-p'aşa 

avrte mile P'erişan-xanime, 

weki 

Л, 

mud-p aşa: 

t'ev 

Tu 

heFine ot'axe. P'erişan-xanime 

. AA.A.AA, ЛА ,A 

çx merxkx bedinx, bexsafx, 

gote 

. Л А 

beyolx, 

Me'- 

, л 

beark'ani, 

mala te 

le min dayne, 

ava be, h'eveki bisekine, bira senca di- 

hêsirê ç'e've min kem bivin, ez jinim, tu 

meri, ez 

şan-xanim 

çi ji te bikim?" Me'mud-p'aşa 

хллге le danayne, ew gazi 

ku niherx, P'eri- 

du k'ulfeta kir, go: 

K'ulfetno, P'erişan-xanime bivin filan ot'axe". 

Me'mud-p'aşa se Foia P'erisan-xanime sebir kir, 

Л.А Л , ' л , А .л, .А _ Л = 

paşe rabu cu herema P ensan-xamme bxvine. bwi çaл 

, л А ,. , А .л, .А ^,А 

хе derx vekir, ku Р erişan-xamme bivme, P erişan-xa- 

nimê dit, wekî Me'mûd-p'aşa derda hat, go: Wey, tu çi 

merikî bêdm'î', bêisafl4, bêyolî, bêark'an?, ca tu ji le'zeki 

sebre bide min, ez derem, bina min derk'eve, meriyê 

şeherê te bivinim, paşe ez teFa, tu ji miFa". 

Me'mûd-p'aşa wexta dxt, P'erişan-xanim gele ber 

хллге dik'eve, gote herdu k'ulfeta: Geli k'ulfeta, bik'evine 

bin milê P'erişan-xanimê, qaseke derxin ser balkonê, 

bira hinekt bigeFe, bina we derk'eve". P'erişanxanim 

derk'et ser balkonê, got: Vira bina min dernak'eve, 

hewa min naxe, min derxin k'oçk-seraye bilind, 

bira bina min clerk'eve". 

ve ezdi kir, go: Xelo, 

Me'mud-p'aşe 

hindik maye, 

gazi 

miraze 

Xeloe ba- 

min P'eri- 

şanê hev be. Еллг qulixa destê Xelîl-bege, eze bidime 

destê te, çewa ku te mirazê me gihande hevdu".^ 

Me'mûd-p'aşa bin drwarê îstol dani, ser runişt, 

jela bejn-bala P'erxşan-xanime,- surte we sor meze kir. 

P'erişan-xanimê wêdere giriya u k'ilamek got: 

Xelîl-bego, Xelîl-bego, Xelîl-bego, Xelxl-bego, 

Xelîl-bego, ez nizanim, çi bêjim, çi neyejim, 

Ezê e'yna ber pişta хллге bişkênim, eze 

kilkilç'îkê ç'e'vê Feş-belek birêjim, 

233

Me'mud-p'aşa, de tu min meze ke, 

eze bircê k'oçk-sera bilind xwe bavejim. 

Xelxx-bego, Xelxl-bego, mêre merano, 

P'orze xortano, 

Min dxt хеллгпа şevano, 

Sere min bi gori, сапе min h'eyrano". 

Л 

re 

Çaxe P'erişan-xanime 

~ А , . ^ ,' А 

gazx kxr: P'erxşan-xanxme 

. 

usa eot, 

л ,..'._ 

bxgrxn!" 

Me'mud-p'aşa 

А ... 

Еллгх h eta 

ji je- 

А 

gazx 

kir, P'erişan-xanim ser bane k'oçk-sera bxlind хллге avit 

u ser e'rde сап da. 

Me'mud-p'aşa duşurmiş bu eo: Yarebx, min çi seл 

, г, К*- л V л X ST л" . . » л * , . 

re 

л , г, 

хллге kxr? 

К*- 

Mxn wedere 

л V л 

xuna 

X 

xelqe 

ST л" . . » 

kxre stuye 

л 

хллге, * , . 

re хллге kxr? Mxn wedere xuna xelqe kxre stuye хллге, bxrazxye 

хллгеу1 êleki min deste хллге kir. Ca gazi Xeloe 

bave 

deste 

ezdi kin, bira be". Xelo ji şaye, wekx 

Xelxl-begêda ллге bidine wi, Me'mud-p'aşa 

diwana 

gazi 

Xelo kir, go: 

Me'mud-p'aşa' 

Xelo, Xelo, ca 

çu, Me'mud-p'aşa 

were!" 

şure 

Çaxe 

хллге 

Xelo 

k'işand, 

ber 

dawşande 

stuye Xelo, sere Xelo dera han kire leme-lem, 

cendeke Xelo dera han kxre leme-lem. 

Usa ji еллгапа bi miraze хллге şa nebun. 

234 

16.. Xelll-bego (şaxa 2) 

-bego, Sibh'angole Feda, ha bi reda, 

-begê mxn k'oloz xar kiriye 

ser topa Fimêda, 

ХллгегП, eze bibyama t'asek ava sar, 

cemede, bik'etama deste Mxr-begeda. 

Ax lawko, lo-lo, lawko. lo-lo, 

-bego, sewdeli tuyi, raaşoq ezim. 

Xelxl-bego, Sxbh'angole ллге kezine, 

Le diç'ere berx u miye, kar, bxzine, 

Herke pirsa Fasti min diki, kone mala 

bave min bxst çar gava ллге mezine, 

Rima donzde movike - еллг nisana kone 

mala bave mxne. 

Ax lawko, lo-lo, lawko. lo-lo, 

-bego, sedeli tuyi, maşoq ezim. 

Xeloe xulam digo: Xelil-bego, 

Xelil-bege 

Sibh'angole 

селлга Gozel-xanima 

hani-mani, 

qiza mxrê^ 

eVeba ser nave Sert Meh'mud p'aşa 

ji /eFa ani?"

Ах lawko, lo-lo, lawko, lo-lo, 

-bego, sewdelî tuyx, maşoq ezim. 

-bego, Sibh'angolê gol-golxne, 

Bira Sert Meh'mud-p'aşa xêrê nefsa 

л А 

сапе хллге nevxne, 

Селлга ç'ire ser serê Xelxl-begê min datxne? 

Ax lawko, 

Xelxl-bego, 

lo-lo, lawko, 

sewdelx tuyi, 

lo-lo, 

maşoq ezim. 

Саллге bidine Gozel-xanime, vê xatunê, 

Bira bxne t'eştê ave, qalxbe ve sabunê, 

K'ince Xelil-bege t'emiz bike nxqitke 

л л Л , АЛ 

xune, ve duyxne. 

Ах lawko, 

л 

Xelxl-bego, 

' 

lo-lo, 

sedeli 

1аллгко, 

А А 

tuyx, 

lo-lo, 

maşoq ezim. 

17. Xelîl-bego (şaxa 3) 

Xelxx-bego, qurba, Sxbh'angole Feda, 

ha bi reda, 

-bege min k'olos xar kiriye ser 

t'opa rimeda, 

Xelxl-bego, qurba, de tu were, 

xebera Xelonge qomsi neke, 

ser kaniya K'umbete peya nebe, 

eze t'asa ava sar bidim deste mir begeda, 

De 1аллг1к, lawik, lawko dino. 

Lawko dino, sewdelxo, 

De aşiq tuyi, maşoqa te ez biyom. 

Xelxl-bego, qurba, Sibh'ane - mi vx dili, 

Reş-boz bin Xelxl-begê mida deşta 

E'rebistane dimil-milx, 

Xelil-bego, qurba, de tu ллгеге xebera 

Xelonge qomsi neke, ser kaniya 

K'umbete peya nebe, namila min 

bijmere çil u çar guli. 

Lawko, dino, sewdelio, 

Aşiq tuyi, maşoqa te ez bxyom. 

XeUl-bego, qurba, 

De mi go, vêsbe 

Sibh'ane ллге bi dare, 

cote siyare siliva 

deşta E'rebistane hatine xare, 

Lo-lo lawko. de tu were, xebera 

Xelonge qomsi пеке, ллгеге dere 

konê mala bave min peya be, dere 

235

236 

k'oze veke, h'efsid berxe, h'efsxd kare, 

h'eysid kare gozel, çale, 

De lawko dxno, sewdelio, 

Aşiq tuyi, maşoqa te ez biyom, 

Xelil-bego, qurba, Sibh'ane - 

De tu ллгеге, xebera Xelonge 

dare, dare 

qomsî4 neke, 

biye, 

dere kone mala bave min peya be, 

сл . , л 

Sesxd şest 

_ ,л тл 

Serstune 

л 

u 

ллгап 

koneki , А 

ses te txye, 

^ л 

Qe kesi dewr u zemana ditiye, meriv 

_^.,A .л, , л л .л,.Л 

gxrtxya teke dare ve p eç xre? 

Dane diwanxana, dengbêj rune, le bistire, 

Ьаллгко dino, sewdelio, 

Asiq 

А 

tuyi, sebab ezim. 

18. E'dula Mistefe-bege 

Le, le, le, le-haye, dilo, haye, 

Dilo, dile min . lx beye, 

ŞA л а л ,a л .л 

erxf-boge mire,- гпеллгаххуа sere sxbe 

Derte ser bane qesreye, 

Fadxbe jx хеллгеуе,

Bala хллге da bxne berxyeye. 

Bala хллге dayê keriyeki pazê neserf, 

nebini mexel hatiye ser devê btra hêlêye, 

Şerif-bege mire mewaliya gazi 

А 

seyxse 

dike 

Л А 

Bpzeye, 

Dibe: Lo, lo, lo, lo, lo, lo, lo 

seyiso lao, dile min li beye, 

Tu Fabe bazde alê tewlêye, 

Tu qeyd u merbeta veke ji linge Bozeye, 

r~, Л , /S A A i , Л 

Boze derxne nxve h'eeye, 

Tu li ser pişta Bozê bide k'ef u mih'es 

л ,,a л 

u t'imareye, 

Tu zineki Erzerumi bi h'evt tenga 

bişxdxne li sereye, 

Ş>ure mxnx birqx bieliqine li k'eleka Bozeye, 

Eze хллге berdxme xeme bine beriye, 

r^ а 

Eze 

, ., . 

bxkxm 

л 

nec 

,a 

xra 

, 

kara 

beriya Weranşareye. 

, л 

xezaleye". 

Seyise Boze bazdxde ale tewleye, 

Qeyd u meFbeta vedike ji linge Bozeye, 

Y-i Л . .А А Л , л 

Boze dertxne nxve h ewşeye, 

Ser pxşta Boze dide k'ef u mxh'es 

' л ,,a л 

u t xmareye, 

Zineki Erzerumi bi h'eft tenga dişidxne 

/-.АЛ.. 

Şure 

А. ...А 

bxrqx dxelxqxne 

,.1>Л.,_т-) 

lx k'eleka 

li sereye, 

Л 

Bozeye. 

Şerif-bege mxre теллгаНуа peya dibe ji odeye, 

bingê xwe dike Fxk'eba Bozeye, 

Diqulibe ser pişteye, 

Derte 

Хллге 

ji maleye, 

i ,-, ЛЛ..Л.-АА 

berdxde xeme bxne berxyeye, 

Diçe ser bira heleye, 

Disekine li ba şivane çoleye, 

Dibê: Lo-lo, lo-lo, lo şivano, 

Qe tu nxzani, ku mi h'ezar 

daye ser k'olana ve 

zere zer 

bireye? 

^. Л . ,A , Л ,A , Л.Л _ 

Çxma peze te te ser deve bxra heleye? 

Heger h'ezar mer ji pxşta bave te hebin, 

H'emi bi şur bin, bi şure birqi bin, 

H'emi bi rim bin, Fime wan gulgazi 

H'emx bi sûarê kih'ela bin, 

, ., ,Л Л , -А , . 

kxh 'ele ллгап e slx bxn, 

bin, 

Ezê şureki li stuye te dim, 

Bikim, laşê te bimine ve dereye". 

Şivan dive: Lo-lo, lo-lo, lo-lo, 

да,, л i. л ,a , л 

Şerxî-bege mxre mewalxya, bege mxno, 

237

s 238 

Dile min li beye, 

Ev paze ha paze Mistefe-begeye, 

K'esx ne dxtiye ji roja, diniya ava buye 

H'eta vi zemane haneye, 

Ко xulam u xizmetk'ara şkenandiye 

xebera axeye, 

Bere Boze bxde ser deve bireye, 

Waye, E'da Mistefa-bege sekinxye 

, л 

ser deve 

li 

,a л 

bxreye, 

Jx sxba xudeda 

тт- .л... 

Неге, je bxke 

ave 

. 

pxrs 

ji paze xweFa 

dik'şine bi dewleye, 

л л^.л 

u suwaleye". 

_ а л а л ,А , л _ л 

Şerxf-bege mxre mewalxya bere Boze 

dide ser bxreye, 

Bala хллге da E'de, h'iş u aqil ne та lx baleye, 

Qefil li deve ллг1 k'et, nikare ie bike 

. л л л 

pxrs u suwaleye, 

-vt J I A А , » , ,,A. Л 

Nezera ç e ve ллгх к ete к ersxm u 

dindar u bejna E'deye, 

Т_Л . А .А . ~, .Л , А ,Л 

К ersxm u dxndara Е de, bxna stera 

sibe, derte ji ale qurxeye, 

eqa 

Z. А 

Е пхуа 

хллге dide çar t'erefe dineye, 

л ...,т, , Л , А Л 

ллгепа jx к okebe hxveye, 

Ç'e'v u biruye ллгепа - h'ubra ser k'axeteye, 

Poze ллгепа nukule keweye, 

ЛЛЛ Л i,.A.. 

Dev u leve ллгепа - p elekx 

т T. Л Л Л А . А Л л 

-Hxnare ruye ллге bxna seve 

>,Л Л 

jx p ele quraneye, 

^ , , , |АЛ 

Melet хеуе, 

Sor u sipi dike, bina p'ela berfa li 

qunt'ara ç'iyeye, 

Dxrane ллгепа bina bxrxnce Qerecdaxeye, 

Bejna ллгепа ji dara h'ewreye, 

Çil u car kezi li nava mile wene, 

Sere biska dik'eve ser pe'niya qondereye. 

Pistaneki melesa leye, 

Pistan nexşandiye ji p'ele guleye, 

Çar buhust u çar t'iliya fistan dik'eve e'rdeye, 

Mesa ллгепа bina meşa erdekeve, 

Derte jx gole ser mergeye, 

Çxqa ji xweFa diçe u teye, 

Herdu baske хллге li hev dide, p'eFe 

хллге dadiwaşine ji xunave, ji aveye, 

E'yn binaye kevokeke sere qesreye, 

Dile Şerif-bege 

' 

^. A, , Л.ЛтА.А.Л. 

Şerxf-bege dxve: 

mire 

Le, 

mewaliya bi 

. ..л 

dxlx 

А 

le, le-haye, 

h'ezar 

...» л 

dxk eveye, 

Bejnbilinda min lê-haye, 

Ç'e'vbeleka min le-haye,

-,Л ЛА_ . .А. Л 

Xunşerxna mxn le-haye, 

Ez nizanim, dew vexarin, kodik veşartin 

/т> 

Tu 

!_ , 

bxde mxn 

л 

ramusaneke 

,л.. 

jx 

li k'ue 

л, .л 

ллге bejne, 

dereye, 

^ ' 

ji ллге baleye, 

Bila t'im u dayim paze bave te be ser 

Eger tu nedi mi Famusane 

bira heleye. 

ji ллге bejne, 

ji ллге baleye, 

Eze tek'evxme pey paze bavê te t'evi 

şivane çoleye, 

Bavejime carçiya Weranşareye, 

Daynime ber bazare, t'emam bikim 

, л 

male 

а а л 

mxrxyeye". 

E'dule dibe: Lo-lo, lo-lo, lo-lo, 

Şerif-bego, de nabi, 

Deste min li ç'e've te к eto, de nabi, 

Ronaya ç'e'vê te di lepê mi k'eto, de nabi, 

Kone bave min mezine, t'ucar ji ber 

л ' л ,A ,A 

u mevana xalx nabx, 

Sxfra bave min girane, 

ç'embila, dxkin u 

zilam 

nakin, 

Fadihejine 

ji e'rde Fanabi, 

Nane bave min h'elale, li çol u p'asara 

h'eram nabi, 

/xv iA . . ,a , л А 

Tu eoşte mx bxdx ber şura bx, 

,,. V Л Л , А , . , Л7 , А 

Tu poze mx jekx bx duzan bx, 

Tu si u se dirane mi hilki bi k'elbetan bi, 

Tu goştê mi baveji ber gura bi, 

Ev tiştê, tu divêji, di cane mida icre nabi. 

Lo-lo Şierxf-bego, dile mi li beye, 

Rojeke ji Foje xudeye, 

Tu heFe bin konê bavê min Mistefe-begeye, 

Tu ruru li ser doşeke, e ji tera binin 

Cl , а . . . . -А л 

E bxnxn jx tera fxncana qaweye, 

nergeleye, 

Tu bavê min têk'evine mijûlayi u gale-gale 

Л 

Е 

д 

bave min ji 

« 

tera 

А 

beje; 

А 

Şerif-bege 

А 

dineye, 

л 

mire mewaliya, 

Tu hatî çiye?" 

Be: Ez hatime destura E'deye". 

Eger bavê min beje: Hereye", 

Çawa tu mi divêyi, tu xorteki delali. 

usa mi jx dikeye, 

Xelqê ê bêje: Bi h'elalrya xudêye''.^ ^ ^ 

Şerxf-begê mîrê mewalrya go: Le, le, le-haye, 

E'da min, lê-haye, 

Bejnbilinda mx, lê-haye, 

239

240 

E'ferim jx te u soze teFa, 

Bila diniya li min u te nu wergere, 

Ezê bere xwe bidime male, oxir be ji te 

А А 

u şivane teFa". 

« А ЛАЛ .А ,л ,Л 

Şerxf-bege mxre mewalrya teye maleye, 

Meheke ллгх diqede li maleye, 

Rojeke ji Foje xudeye, 

E'da Mistefa-begê tê birêye, 

Boza del bi h'ine dertine ji tewleye, 

Qeyd u meFbeta vedike ji linge Bozeye, 

T-. Л , .А А Л . i Л 

Boze dertxne nxve h eeye, 

Zineki Erzirunx h'evt tenga dişidine li sereye, 

Şur dieliqine li k'eleka Bozeye, 

Linge хллге dike Fik'ebe, diqulibe ser pişteye, 

Derte li maleye, 

Bere хллге dide kone Mistefe-begeye, 

Peya dibe li deve dere odeye, 

Xulam dertene peşieye, 

Boze gire didin li ser mergeye. 

Şerxf-bege diçe ale odeye, 

Rudine li ser doşekeye, 

Jera tinin qaweye, 

Li ber datinin nergeleye, 

Еллг Mistefe-bege dik'evine mijulayi u 

gale-gale dineye. 

Mistefe-bege dibe: Sperif-bege mire 

Dibe: Ez 

mewalxya, 

hatime destura 

tu hati%çiye?" 

E'deye". 

Mistefe-bege dibe: Şerxf-begê, lao, 

herekirina E'dê bareki girane, 

Bxst u 

_A . л 

Bxst u 

.-.А ,Л 

Bxst u 

penc 

л 

penc 

А 

репс 

lok'e devane, 

..а а .,. . л ,. 

çapxlxye t xvxnge lx mxlane, 

,. Л i АЛ .,ЛА 

e baye besrayx e mxle şexane, 

Bxst u репс demaçe ç'eka xal u birane, 

Eger tu beji Hereye", ev destura E'deye, 

H'ezar 

P'aşi, 

zeFe zer qelene E'deye, 

eze h'evt biraye E'de bxnim, ji 

ллгап bikim suwaleye, 

Eger 

Eze 

h'eft 

heja 

bira ji bejin: Hereye", 

bidime te E'deye". 

Şerif-bege me'de хллге kir, 

Simbele 

t- ) л 

Ç е ve 

wi melul bun, 

А , ,л л 

ллгх к ur bun, 

Sere simbela dageriya 

Xeyid Fabu ji p'êye. 

ser leveye, 

Şerif-bege go Mistefe-begeye:

Tişte tu dibeji, qewata t'u kesi nagihêye". 

Derk'et ji ode, suar bu lx Bozeye, 

Vegeriya ser maleye. 

Bi Feva k'ete mitalêye, 

We'deke da li ber Febbe alemêye. 

Dibe: Şeveke ji pve xudeye, 

Ezê beme dora konê Mistefe-begêye, 

Eze bi dare zore E'de derinim ji bin 

л cite, ji ber p'erdeye". 

U gihxşte maleye, 

K'ete xem u xiyale dinêye, 

Ы ser bejn u bala E'deye, 

Meheke çu li ллге naveye, 

гч1 "u r- *r i л АЛ ,A 

G'eVe 

гч1 "u 

Şerxf-bege 

r- *r i л 

mxre 

АЛ ,A 

G'eVe Şerxf-bege mxre mewalxya 

Di хеллга xweda dit E'deye, 

Ji nişkeva Fadibe ji p'eye, 

,. 

lx 

Л 

хеллгеуе, 

Boze dertine ii tewleye. 

Şjur u mert'ale хллге giredide, diqulibe ser 

Şev nxve şeveye, 

Derte ji maleye, 

Bere хллге dide ser kone Mistefe begeye, 

Le te fxke-nka baye sibeye, 

PeFa te kuliye berfeye. 

Tariye, zulumete, nabine e'rdeye, 

Ы dora kon diçe u teye, 

Hat sekini li ber çita E'deye, 

-jA , л .. _7 л 

Hedx peya bu jx Bozeye, 

Serê xwe dani ser çiteye, 

Guhê xwe da ale odeye, 

Ко ç'e'vê t'emama li xeweye, 

сл i > j а, А.Л 

Şur к xşand, avxte çxteye, 

Çit vekir, Tu oda E'deye, 

Sekxnx li ber sere E deye, 

Deste xwe dani ser p'oFe weye, 

Go: Le, lê, lê, lê, lê-haye, 

Bejnbilinda min, le-haye, 

p^têye- 

K'anê sozê min u te li ser deve bira 

hele bi hevra dayê". 

E'de, ji xew şiyar bû; 

Hebete we 

т л , . , л 

Le dxnhere, 

hilani, çiqa 

r~ *1 iJ а 

Şerxf-bege 

tirsiya 

ал-7 

mxre 

bu, 

,л 

теллга1хуа 

li ber ç'e ve ллге xuya bu. 

Go: Lo, lo, lo, lo, lo Şerîi-bego, 

Dile min dileki dine, 

Ez qizikim, darê4 şkestxme, 

Heqê te bav u biraye mxn heye, 

16-175 241

242 

Heqe te li min t'inine". 

Şerxf-bege 

тЛ.А.А.Л 

Le, le, le, 

mxre 

le, 

mewaliya 

iA. Л 

le-haye, 

go: 

, , 

Bejnbilinda min le-haye, , 

Çl t _ 

e vreşa 

. 

mxn, 

,A , _ 

le-haye, 

A . А 

, 

bi min te fxke-fxka baye sibêye, 

PeFa te kuliye berfeye, 

Berfe daye navtenga Bozêye, 

H'emi ji bona xatire ллге bejnê, ллге baleye, 

Boza del bx h'ine hejaye, h'ezar zeFe 

zer, e biquffle li çleve derê çxtêye. 

De Fabe ji p'eye, 

Ez u te - eme hev biFevinin, bavejine 

A л . . л . а л 

хеше bine beriyeye, 

T'or u bexte H'eme u Kini'eye". 

E'de dibê: De nabi, nabi4, nabx, 

Jperxf-bege mire теллгаПуа, e li bexte te 

u xtldeda, ew yek nabi, 

Oda bave min mezine, ji mevana xalx nabt 

Г-.А л л ' л л . л , , А 

Sx'u репс mevan vega teda raza bx, 

H'evt biraye min hene, poze ллгап 

sifirk'ele, bina gisnê h'edade, ко texx 

nava agir, 11 ber neyara sar nabi, 

E *bi te'bih'esin, e laê te 

Tu bivx teyrê be'z ji, tu jx 

bidine ber şura bi, 

ber ллгап xilas nabf'. 

Şerif-bege 

Л ,A 

Le, le, 

*Л 

le, 

mire 

.А 

le, 

теллгаПуа 

.Л, Л 

le-haye, 

go: 

Dileşxya min, le-haye, 

Dile min dileki dxne, 

Tu ve şiva xezeran bi ç'e've хллге bibxne, 

Eze bi kezrye te bigrim, ji bxn çxta te 

bik'şxnim, eze laşe te bi ve şivA bikim 

Feş u şine, 

Eze te bi dare zore ji kuç'ke bave te 

u h'evt biraye te bistxnxm, bila mer 

bene kuştin, bxbe qet'il-xwine". 

E'dê dibe: De nabx, nabx, nabi, 

Şerxf-bego, de nabi, 

Destê min li 9'e'vê te k'et'o, de nabi, 

Tenxya bi dono, de nabi, 

Qira H'elebêp, de nabi, 

Tu buyi beni^t bi kirase miva zelxqiyi, 

t^ Л 

Eze 

Л 

vega 

A_Л 

qxrxn kxm 

. 

lx bav 

Л 

u 

tu qet 

lx bxra 

venabi, 

А. 

bx, 

Welle, tu biki-neki, tu işev xilas nabi". 

Şerif-bego 

E'da mine, 

dibe: Le, le, le, le, le-haye, 

li min avxtiye steFa sibe 

stera zere,

Şewqa xwe daye 9ar t'erefê diniyayê, 

_ 

Rabe, ez bi 9'epilê 

bavejime quba 

t'irba E'li u E'mere, 

te bigrim, biFevinim, 

Meh'emed-p'êxembere". 

E'de rabu ji p'êye, 

Deste хллге avrte destê îŞerif-begêye, 

Çun sekinin li ber Bozeye, 

Şerxf-begê go: Le, lê, lê, lê, lê-hayê, 

Bejinbilxnda min, . lê-haye, 

K'erem bike, suar be li Bozeye". 

Şerif-bege jmxre mewalxya lingê хллге dike 

Fik'ebe, diqulxbe li ser piştêye, 

E de 

,-, л 

Веге 

dxrevxne 

л ... 

ллге dxde 

nxve şeveye, 

л л,, л, 

хеше bxne 

а л 

berxyeye, 

Хллге davejine t'oF u bexte H'emê u Kini'êye, 

Nav u dengeV ллгап belaye li dineye. 

19. Bozane lawe pire 

Bozane 

T'evi 

lawe 

xulam 

pxre suwar buye, 

u xizmetk'aran, 

Хллге berdane xeme bine beFiye, 

Hatine Faste gunde P'aşe. 

De'watek heye li eunde P'aşe, 

_ а . л A^ л 

Qxzeke ллгауе sere govende, 

Mala bave ллге 

.А л , а л , . 

Мхпауе hxve lx 

Л ... 

Ku erqe dxda 

qize bisewite 

, л 

çarde şeve, 

\. T .А Л' 

lx 9ar aliye 

li dxne, 

л 

dxne, 

Na, welle, minaye gula bahare, 

Ku heşin dike li e'rde, 

Sebir u h'ewase şivan u gavane gundiyan 

Na velle, minaye baqeki gul 

А 

pe 

u Fih'an 

, А 

te, 

li deve dengizê; 

Ku ba ledixe, li hev dine diheFe u te, 

_.,,Лт-. Л._ Л АЛ... j А АА 

Ç e've Bozane 1аллге pxre dxk eve ve qxze, 

Bozanê lawê pire bêh'iş dibe û dik'eve 

Se ro û sê şevan bêh'iş 

li e'rde, 

dimine li wêderê. 

Gava Li h'lşê xwe tê, ne de'wate, û ne 

govende, û qîz t'ine li wêderê. 

Dibê: Gelx xulam û xizmetk'aran. 

K'a qîzê serê govende? 

Welle, dilê min k'etîye qîzê serê govendê^'. 

Xulam û xizmetk'aran divên: De'wat feriqîye, 

Herkes çuye li male, 

Em çi zanin qîza sere govende?" 

16-2 175 243

244 

Radibe, siyar dibe Bozane 

Diçe peya dibe ser kaniye 

lawe pxre, 

gunde P'aşe. 

Bozane 1алл/е pxre dinheFe, 

Ku qxzekx 9ardesalx, cotek ceF li mile, 

Hate ser 

,-. Л 

Bozane 

kaniye gunde 

, ЛАЛ ,Л 

1аллге pxre rabu 

P aşe. 

А ЛА 

çu peşxya 

ЛАД 

ve qxze, 

Go: Here qxze, mine bi te, tuyi bi xwede". 

Ve qxze divê: Here kuFo, kuFe xelke, 

Mala bave te şewiti lx dine, 

Eger te mer kuştiye, eze bidim xuyne, 

Eger tuyi eskeri, h'eft birakê min hene, 

bila yek heFe li şune, 

Eger te jin Fevandiye, eze heFxme bedelê, 

Nxzanim, h'al u h'ewale te 9xye, 

Ku min davêji daa xede", 

1-, А,_Л А Л , ., л тт Л АЛ 

Bozane lawe pxre dxbe: Here qxze, 

Min mer ne kuştiye, ku tu bxdx xuyne, 

Ez ne eskerxme, ku birake te heFe şûne, 

Min jin ne Fevandiye, ku tu heFx bedele, 

_...-, .а а ' л ,л ' 

Tu jx mxnra bejx, qxza sere govende 

kt Л , _ А А АЛ,. 

Nave bave ллге qxze". 

Ve qize4 dive: Here kuFo, kuFe 

Mala bave te şewiti li dinê, 

Gunde me h'ezar male, 

Ç'e've xorte u k'elesê gundiyan 

xelke, 

t'emam 

li ллге qxze, 

Eze çawa bxdim salixa ллге qize? 

We bibe merkuştin, xuyna hilxne leşe, 

Eze nikarim bidim salixa ллге qize". 

Eva qxze di9e ji kaniya gunde P'aşe. 

x-i A i ллл,., л л 

Bozane lawe pxre dxnhere, 

-. А , , .А Л , А 

Ku pxreke sedsalx, cerekx 

,. 

lx 

..Л 

mxle, 

gopaleki li deste, 

Hate ser kaniye gunde P'aşe, 

,-, Л, Л^АЛ а, т,,л ,A л 

Bozane lawe pxre xo avxte dest u p xye 

Л АЛ 

ve pxre, 

Go: Pire, mini bi te, tuyi bi xwede". 

Pire dive: Here kuro, kuFe xelke, 

Mala bave te 

Nxzanim, h'al 

şewiti lx 

u h'ewale 

dine, 

te 9iye, 

Min davejx daa xede. 

Eger 

Eger 

te mer 

А 

eskerx, 

kuştiye, 

А 

kurekx 

eze 

min 

bidim 

heye, 

xuyne, 

bxla here . 

Eger te jin Fevandiye, еллг к are 

şuna 

mine, 

te, 

Ez çe 

^ 

Bozane 

dikim 

л, л 

1аллге 

dawe 

ал,., 

pxre 

ллгх". 

л 

dxbe: 

тл 

Ье 

*л 

рхге,

Min mer ne kuştiye, ku tu bidi xuyne, 

Ez ne eskerime, ku kuFe te heFe şune, 

Min jin ne Fevandiye, ku çê ki dawe. 

Tu ji minra beji, qlza sere govende, 

Nave ллге qxze, nave bava ллге qxze". 

Pxre dive: Неге kuFo, kuFe xelke, 

Mala bave te şewiti 11 dine, 

.. т л л АЛЛ, л л А Л 

Gunde me h'ezar male, 

Ç'e've xort u k'eleşe gundxyan li we qxze, 

Eze 9awa ji teFa bxkim salixa ллге qxze? 

Welle, sedema xatre te, 

Ezê ji teFa bikim salixa 

ku tu merxki 

ллге qize. 

xerxbi, 

vtAAAAî 

Nave we qxze E yşane, 

Nave bave wê Tbrahime, 

JeFa dxbejin E'yşana 

Minaye kare xezala 

Tbe, 

lx dîbê, 

т_ А , , ,A А , А . АЛА А.. 

Копе donzdestunx - копе bave ллге qxze . 

~ , л _, л, л ал л -,л 

Rabu Bozane lawe pxre suwar bu 

T'evx xulam u xizmetk'ara, 

Suwar bun, çun peya bun ber 

mala 

dere 

bave 

kone 

E'yşane4, 

Gun runxştxn li ode. 

Diya E'yşane dive: E'yşane, lao, 

Mêvanê bavê te hatine, Funiştine li odê, 

Rabe, hazirmaliki bibe, dayne peşiye, 

Heya dibe çaxe te'şte". 

_a _л . л y^ ' 

E'yşane Fabu, bi guhe sifre girt. 

-- , . , Л А A .Jr Л, л АЛ 

К xşande peşxye Bozane lawe pxre. 

г-, Л. лАЛ,,Л А.,,.. А 

Bozane 1аллге pxre deste хллге avxte t xlx 

Л Л ,A Л 

u peç xye, 

_, .А,, А л^А ,». , А, л A -^, л 

Gustxlkx zerxn к xsand, avxte peşxya Eyşane, 

Go: E'yşane, hilin, sedema xatre 

hazirmale bere sxbe, 

E'yşane bi lingan leda, gustxlk avxke, 

тт, ЛАЛ_, Л,ЛАЛ 

Hate 

x-> 

Bozane 

pesxye Bozane 

л \ л ал,. 

lawe pxre bx 

lawe 

, л 

guhe 

pxre, 

., л 

sxfre 

_. . 

gxrt, 

Sifrte qulibte lx e'rde, 

Go: Qede bik'eve li hazirmaliye bere sibe". 

Rabu 

х-. л 

Bere 

эиллгаг bu t'evi 

, л 

хллге da, 9U lx 

xulam 

А 

male. 

и xizmetk'ara, 

Go: Bxrano, Fabin, eme heFine bixazin 

т^А 

Djya Bozane 

А 

go: 

,_. 

Bozano, 

, 

lao, 

. 

tu 

EVşane", 

А ' 

Биллгаг 

mebe, megeFe 

Tuyi t'oFini, ç'e'vê 

li dore derane 

te dxk'evin ke9' 

ал 

qxze 

dxne, 

и 

л 

xelke". 

16-3 175 245

246 

Rabun 

T'evi 

her şeş biraye Bozane 

Bozane h'eft birane, 

lawe pxre, 

Her yek k'ih'elekx k'işandxn jx tewle, 

Gxre dan c'ek u sxleh'ê, 

'Heryek xurcinek zeF avxte li t'erke, 

Bere хллге dane xema bine beriye, 

Çun gunde P'aşe. 

Çun peya bun ber dere kone mala 

K'ih'ela хллге girêdan 

bave 

li sxnge, 

E yşane, 

Xurcina zêFa avitin li odê, 

i A ^ , _ А 

.Ç'ek u sileh'ê 

Z, . А . 

Bxraye mezxn 

хллге jx avxtine ode, 

л Л . , ,»AA 

çu runxşte ser к ursxye 

xazgxniye, 

Gazx Ibrahxm kirin, hate li ode, 

Go: TbraHxm, tu were bide soza E'yşanê, 

Фт h'eft birane, her yeki те k'ih'elekx 

gxredaye ber dere kone, 

Her yekx те xurcinek zeF avxtiye li 

T'evx ç'ek u sxleh'ê h'eft bxrane, - 

_ ., т А А А _, А 

Еллг t етатх nxşanxya Е yşane, 

ode, 

' Неуа difoe çaxe 

х- а, А , . . Тл 

Ew xdx bx к efa 

qelen 

м 

хллге, 

birine, 

,. л 

914as dxxazx, 

, . 

bxxaz". 

Dikin u nakin, 9'ara bi Ibrahim nabe, 

H'eft şeva u h'eft Foja Funiştxne lx wedere, 

Ai_ 1 aT а ,. , , л ^ 

Ibrahxm ne anxne lx к are. 

Se kirin, ku geleki h'eci u muxsi hatine, 

Di herine H'ece u Qursê, li h'ecitiye u li 

. ' А. А А 

muxsxtxye. 

, t\ Л ЛА ,|A А А 

Rabun çune peşxya h eciyan u muxsxyan, 

Gotin: Geli h'ecxyan u muxsryan! 

TT» a.A А АЛ , jA. д л _л 

H ecxtxya ллге u muxsxtxya ллге hatxye nxve re, 

,.,. . y л ,л А"7, а . у ' 

Warxn, ve şuxule serx bxnxn. 

H'ecxtiya ллге u muxsrtiya ллге qebul dibe". 

, л , , aa а -л , .. л . ,. 

Rabun heci u muxsx, ew jx hatxn, runxstxn 

' ,л 

male, 

Ibrahim bx ci zimani beji, jera xeberdan, 

Çi şireta beji, 

Kirin-nekirxn, 

le 

ne 

kirin, 

hate li k'are. 

Go: Nxkarim bidim soze E'yşane, 

Jx vir h'eyani deşta Sxruce 

We bive kuştine meran, 

Bibe deng, bik'eve li dine, 

Seba 

Rabu 

qizeke, 

h'eci u 

bejin, 

muxsi 

haqa mer hatxne 

berdan, çun riya 

kuştin". 

xweva, 

,_ Л, А А л .Л А , Л 

Bozane 1аллге pxre rabu sxyar bu 

t'evi şeş bira,

Hatne mala pira diya хллге. 

Bozanê lawê pire din bû, k'ete lx dinê, 

K'ilama go ser E'yşanê h'eyani mirinê. 

20. Xezal u Rizgan 

Lo-lo Rizgano, qurban, iro se Foj, se şeve, 

Kavle gundê Heyderk'anê girtiye _wê de'wate, 

Nizanim, bexte mine yane talih'e Rizgane 

delale dile mine, govend qe sar nabe". 

Rizgan go: Le Xezale, kulmal, de tu Fabe, 

Ber dere gome t'emaşe 

Rema xede 91 heye, 

ke, 

9! t'ineye?" 

Xezale go: Lo-lo 

Ezê qurbana serê 

Rizgano, 

delalê dxle хллге bio, 

Şev li me hate 

J-.A А Л А Л 

Реллгг u mezxne 

nive 

те 

şeve, 

, 

хллге dane 

.) 

ort а 

, А 

е zmxn, 

Eze qurbana sere delale dile хллге bio, 

Ez Rizgane хллге nava govendeda Funişti bun, 

Deste mini desta bu, 

Çoke 

Л л 

Zare 

miniji 

.ал' 

mxnx 

çoke bu, 

,л 

zer bu". 

Rizgan go: Le Xezale, kulmal, 

De tu ллгеге, eze te biFevxnim, 

Bavêjime gundê xirabe, kavlxya şkevte". 

Xezal 

х- а 

Eze 

dive: 

, 

qurbana 

Lo Rizgano, 

A _r . .а 

sere delalxye 

а ...л 

dxle хллге 

, А 

bxo, 

De tu ллгеге min neFevine, nebe gunde 

xirabe, kavlrya şkevte, 

Gunde xirabe, kavliya şk.evte bewaye, 

bewayxke, 

Bere 

Min 

paşda 

u teFa 

t'u 

qet 

kesira 

namine, 

nemaye, 

Eze qurbana sere delale dile хллге bxo, 

De tu Fabe, min birevine, 

Baveje kaniya Qxrçê, mala met'e 

Bere paşda li mala met'e, 

Eze qurbana sere delale dile хллге bio". 

Rizgan Xezale direvine, 

Dibe gunde xirabe, kavliya şkevte. 

Rizgan dive: Le-le Xezale, kulmal, 

16-4 175 247

248 

De tu rabe ber dere şkevtê' binhêr, 

Re'ma xwede 9! heye, 91 t'ineye?" 

Xezal radibe dinhere, 

Dive: Lo-lo Rxzgano, 

Eze qurbana delalxye dxlê xwe bio. > 

Lx me bariye berfeke nerme, 

Ruye e'rdê daniye, ллгеке ç'erme, 

VA,- л .aa,ay ' 

Oç oyx kurape mxnx neç îrvane, 

We sibê te'jx-t'ule xwe bilde, 

Tzê к'еллггО^к, xezala bine ser me, 

Sere min lexe, sere te peFa, 

Ezê qurbana serê delaliyê dilê xwe bio". 

Rizgan dxve: Le-le 

Mxnê xşev xewneke 

Xezale, 

dxbu, 

kulmal, 

Nav xemada xwe u tera". 

Xezal dive: Lo Rxzgano, 

Ez 'qurbana sere delaliye dile xwe bio. 

De tu 'xewna_ хллге gilx ke, 

Eze xewna Rizgane delalxye dile хллге peFa 

şiro vekim". 

Rizgan dive: Le Xezale, kulmal, 

Min di 

H'ewşa 

x-> Ял 

Du seve 

xşev xeneda, sipxndareke 

mala bave teda heşin dibu, 

^а_,л/л 

sore sxnge dare bu, 

Bxre belge Feşe ser sere dare bun, 

Se /otke 9xle-qerqaş ser sere dare bun, 

Teyrekx qerequş hatxbu 

Sere herse келлге gozel ledabu". 

Xezal dive: Ьо Rizgano, 

Eze qurbana sere delale хллге bio. 

Eze хеллгпа Rxzeane delale dile 

л- 

pera 

хллге 

. 

şxro 

, . 

vekxm. 

Dxve, еллг sipindar - bejna mine, 

Еллг herd seve sore sxnge dareva - cote 

Еллг belge Feşe ser sere dare 

тетке minxn, 

- Fe^guliye 

mxnin , 

Еллг hersek келлге gozele 9ile-qerqaş - 

Yek ezim, yek tuyx, yek ji mirazê meye, 

Еллг teyre 

Sxbe ллге 

qerequs - 

ллгеге, sere 

Oç'oye kuFape 

min lexe, sere 

mine, 

te pêFa, 

Ez qurbana sere delale dile хллге bio".

Rizgan dive: Le Xezale, kulmal, 

De tu Fabe ber dere şkevtê binhêF, 

Re'ma xWede 91- heye, 91 t'ineye?" 

Xezal хллге dih'ejxne, Fadibe dinheFe, 

Dive: Lo-lo, Rizgano, 

Eze qurbana sere delale dilê хллге bio, 

Li me bariye berfeke sise, 

» л . _ л . л , ,л 

Oç оуе kurape min eda te, 

Mirat'a onbêşxke ser mile Wwxda Wwxda dx9'urxse". 

Xeber deve Xezaleda, 

K'afire Oç'o ber dere şkevte 

T . л л а i , л 7 

Lmge хллге urxsx е rde da. 

Xezalê go: O^'o, 09*0, 

Eze qurbana serê kuFape хллге bio, 

De tu ллгеге, Rizgan, delale male nekuje, 

De te ллгеге, p'oF u gulxye min jeke, 

Sibe nava heval-hogre teda 

Tera him nave, him namuse". 

Xeber deve Xezaleda, 

G-urin k'ete mirat'a onbêşxkeda, 

Rxzgan ser mile Xezaleda welgeriya. 

Xezal dive: Wx gundxno, cinarno, _ 

Gele heval-hogirno, de eze birxne Rizgane 

delalê dilê хллге giredim şe'ra ji şamaqiya, 

De 

De 

eze Rizgane delale dile хллгега lekim 

, » , а , , л л А 

к urmekx к urme qerme mxya, 

eze dikim-nakxm, t'oz, xubara kavlxya 

şkevte, хллге daveje dev u Fuya, 

Ezê qurbana sere delale dile хллге bio". 

21. H'esenik û Asî (şaxa l) 

H'esenxk xulamê Memed-beg bu, xulame sxyariyê. 

H'esenxk xortekî" berbç'e'v bu, t'emam xulamê Memed- 

begê jê h'iz dikirin, хллгехллге ji mereki ce bu. Bx meraniya 

-wi, jêhatina ллгх, Memed-bege еллг peşda k'işand, 

kire serk'arê xulamê xwe t'emami. Le Asi beşxk'êrt'ma 

H'esenxkê bû, jêFa gotibun, weki bidnêda. Gunde bave 

ЛА л ,,A,A А.. аАА,к>лтт А. , 

Asxaye gelekx dur bu jx ллгх cxyx, к x cx H esenxk xulam 

bu. Se'dum-beg kurapê Memed-beg bû, çar jinê wi hebun, 

ruye pênc gunda deste ida bu. Her gundeki maleke 

лла tê hebû, her jinekê ser malekê bu ллгап gundada. 

249

Se'dum-bege Fojekê4 9Û gundê mala bavê Asiyê. 

Wexta ewi Asiayê dxt, bi dilekî na, h'ezar dilî h'eband, 

gote bave Asiaye, go: Gereke tu qiza хллге bxdi min!" 

Bave Asxaye got: Canxm, qxza min bêşîk'êrt'maye, bê- 

^xk'êrt'ma H'esenxkêye, H'esenxk ji xulamê аре teyi Me- 

med-begeye, eze 9awa qiza хллге bidime te? Yeke ji ne 

çaxe teFane, еллг cahil, tu navser". Se'dum-bege gote: 

De p'ak, tê paşe bivîni!" 

Çendek k'ete ллге ort'e, Se'dum-bege du siyar хллге 

га hildan, şev nive 

vand, хллгега ani, le 

şeve 9U, bx deste 

H'eserixke haş pe 

zore Asîa* re- 

nxbu 9i qeimiye, 

çx neqewxmiye. Waxta Asîa hate mala Se'dum-bege, 

sewdaserî bû ji k'erba H'esenxke. Şev-Fo xeFa digot 

û dibiland, k'ilam davrtne ser H'esenxkê, Bi vê formê 

mehekê-duda derbaz kirin. Se'dum-bege xdi zanibu, ллге- 

kî dilê ллге ser H'esenxkeye, dişewite u dine'le. 

Evarekê diwana Se'dum-begê bela bû, Se'dum-begê 

gazi Asiaye kxr, ani k'eleka хллге da Funxştandine u gotê: 

E'vda xwedê, ez zanim, dxle te ser H'esenxkê ze'f 

heye u tu dik'ewgiri, ллгеге k'ilame H'esenxke Fast bx 

Fast miFa bêje, paşx ллге yeke eze te bivxm, t'eslxmx mala 

baye te kim, ijar heFe. H'esenxkê хллге bistine.bê nêta 

Se'dum-bege еллг bu, ллгекх şev nive şeve Asiaye bive, 

ç'eme Muradeda Foda berde, ne ku teslxmx mala bave 

ke. 

Asiaye despekir, çx k'ilame, ku avitxbune ser H'esenxkê, 

pêş Se'dûm-begeva t'emam gotin: 

250 

Olo H'esenxko, 

Min, me'ruma 

те li Murade, lo berbi 

xede, sond хллгегхуе, 

bayi, 

Ez nakime kale kale ru berdayi, 

Eze bikim H'esene хллгеух k'awa-k'ubar, 

Ye ku dermala bave miFa sê cara lx 

meydan daye, 

Soz nemane. 

H'eseniko, те lx Murade leme-leme, 

Olo gede, к'еллп^ке banzda ser keleme, 

Lawko, ллгеге, loma ji nevsa min neke, 

Sala bist yeke be, dxsa ez inga nevsa 

cane teme, 

Soz nemane 

H'eseniko, те li MÛradê h'eta vira, 

Bira xuna reş biFeje ser kevira, 

Olo 1аллгко, ez Fex k'etim, peFa stra, 

Wexta em hatine nêzxki mala, 

Tu bêje min: Xuşke", ez ji teFa bejim: Bira",

Weki k'otiye, h'erami mêra şikê neve t'u 

Soz nemane. 

xebera, 

Olo H'esenxko, me li Murade lx van k'xra, 

Lomana ji nevsa min dxkin, diven, 9iFa 

,, А . , , А Л Л А 

t evx к otxye mera razayx? 

P'xrca сапе ллгх usane, mina k'ere du kaviFa, 

Soz nemane. 

Olo H'esenxko, ser xaninge me negeFe, 

Olo 1аллгко, k'eran 9'uke, carek teFe, 

Minê gava dinê biHxstrye, 

H 'ukumete şandiye pey H'esenxkê mini 

k'awi-k'ubar, 

Gotxye: Bira, mala xwe bar ke jx vira here, 

Soz nemane", 

H'esenxke got: Ez xulame bega, 

H'eta ez de'wata хллге nekim, 

Asiye neynim, eze k'uda heFim? 

Soz nemane". 

, а 

Olo H esenxko, хллгег1а ллгап çaxa. ллгап zemana, 

л л ' ' ' ' 

Et xmo, хллгег1а ллгап çaxa, ллгап zemana, 

Malê me danx bu li zozana, 

Li peze nivro hate de'na, 

Xede miraze mirazxwaza bike, 

Ingê min, к'аллга gozel bike, 

Bêrxya peze nivro, êvare, ort'a herdu de'na, 

Soz nemane. 

Olo H'eseno, хллгег1а male me li kona bu, 

Mine к'аллга gozel soz u qxrar hevra dabu, 

H'etani H'esenxke mxn ji ллге1а!е xerxbiyê 

vegerxya, 

K'axaze me k'etine ave, soze me inda bun, 

Soz nemane. 

Olo H'eseniko, eze xanxki xeFa 9e kim 

li ç'îya, ha li 9'iya, 

__Л , АА.Л. .. А, 'А Л ' 

Eze derxkx lexxm jx 9areka u mecxtya, 

Ezê келлга gozel ^biFevinim, bavejme ber 

bextê mir Şeref mîr@ 9'xya, 

Eze qelene te berev kim, bavêjime seis gundiya, 

Ezê t'op kim jx 9arêk u me*cxliya, 

Soz nemane. 

251

Olo H'eserixko, derdê dilê me dudxao, 

Buye nexex, k'etiye dile xernexwaza, 

" Хегпехллгаг heFo li ber 

van gundxao, 

k*U9a Funiştine, 

Qisa dikin jx derde dxle me .herduya". 

Paşi van k'ilam gotina, Se'dum-beg nivê şevê Asî- 

aye daveje t'erkxya хллге u bere хллге dide ç'emê Mura- 

de. Di9e k'eleka ç'eme Murade disekine, divêje Asîayê: 

Tu gerekê mxqameki dinê j"x miFa bêjx."* Asîa miqame' 

хллгеух paşin jx dxveje: 

Olo H'eseno, mxn Murade lo, heya vxra, 

Wey et imo, xuna mxne Feş bxFeje ser kevira, 

Ya hatiye sere min, bira neye sere h'ir9 

Soz nemane". 

u gura, 

Wedere еллг hespeva Asiaye dxve nav ç'emê Murade, 

digre mxlê ллге, ort'a ç'emda Foda berdide. Wexta 

Asxaye Foda berdide, Se'dum-beg vedigeFe gundeki хллге, 

k'edere jineke ллгх Zxbeda buye. Di9e mêvanê Zibêde. 

Zibede dive: Gelo 9iFa Se'dum-beg ve nivê şevê bê 

mala min? Gelo dibe gxliye xirab ji min bih'xstibxn?" Wexta 

Se'dum-beg derda te, еллг herdu bxstane хллге digre, 

diçe peşiye, sond dixwe, dxve: Min ser teFa xiravi, 

nekiriye. divek te gili bihistibin derheqa mida?"Se'dûmbeg 

dive: Na, e'vda xwede, şuxulekx min hebu, ezçum 

.cxkx, bu derengx, ez hatxme vxra k'efa xeFa".wê şevê 

seh'eteke nasekine, Fadibe sxyar dxbe, berb mala аре 

хллге Memed-bege di9e, ллгекх heFe, H'esenxkê ллгх bixa- 

pxne, " bive, bikuje. 

Wextê dkpe nezxki gundê Memed-begê, nobedarê 

Memed-bege ji durva еллг1 dibxnin, divejin: Tu k'îyx? 

K'xyi?" Se'dum-beg denge хллге dike,-dive: KuFo,ezim!" 

Xulam ditirsin, diven: Gelo vi çaxx Se'dum-beg xere?" 

Se'dum-beg dxve: KuFo, Memed-beg male yanê na?" 

Xulam divên: Maldaye, Fazaye". Dive: KuFo, de deng 

beg nekxn, t'ene bejine H'eserixke, bira bê, şuxule min 

pe heye", Xulam dişewirin, dxven, eva xereFa gazi H'esenike 

nake. Eme heFine'bejxne beg, paşê ben, cahaba 

Se'dum-beg bidin. Xulam diçin ciye herema Memed-bege, 

ber linge Memed-bege Fudinin, lxnge ллгх mxz didin, ллгекх 

Memed-beg h'işyar be ji хеллге. Еллгапа linge Memed-beg 

miz didin. Memed-beg nişkêva h'işiyar dibe: На kure 

mxn, we xêre?" Xulam dxven: Beg, Se'dum-beg dera 

han sekxnxye ser pişta hespe, gazx4 H'esenîkê dike,dive, 

şuxule min pê heye, 9аллга merxas, ezê хллгега bivime 

252

cxkx". Memed-beg dibêje xulama: KuFo, ew xêrêra gazî 

паке, we e'cêbekê sere H'esenxkê bike. H'esenîk jf mê- 

reki merxase, h'eyfa ллг1 

heFin bejin Se'dum-beg, 

xor"ti, sere хллге ber mida dide, 

bê, welle, H'esenxk eva seFoje 

9uye çereze mala beg bine, neyi male". Xulam usa ji 

di9ine divejine Se'dum-beg. Divên: Welle, H'esenîk ney 

male, 9uye çerezê mala beg bine, k'es nizane, k'i alt 

9uye". Le Memed-beg ллге şeve cahabek dide H'esen?ke, 

dive: Rabe heFe /elateki dine, cem min nesekine". 

H'esenîk cem Memed-begê destura хллге dixwaze,bere 

хллге dide Irane, di9e Qeleniyê ber destê Tihar-xan, 

9аллга disa xulame siyariyê. Wexta bu şeFe qebx^La, heydera 

u t'akora, Txhar-xan xane i-ieydera bu, H'esen-beg 

jx bege t'akora bu. Wi şeFida H esenikê lêda Se'dumbeg 

kuşt. Hesenik h'eta 

Gele kurmance edere 

lemêr. 

t'arxqa 9arda Qeleniyeda 

jx H'esenik dxtibun çawa 

bu, 

ka- 

22. H'eseniko, (şaxa 2) 

л , г- ,A А т . А ,|Л л ,..A 

Mala Sadxye Peyzx t er u t xjx, 

Mxsxna 9ay u qawê di agirda hur-hur dik'eliji, 

Geli xulaman u xizmet'k'aran, bidine 

xatxre xede, Febe jorin, 

T'iji bikin fincane feyfuri, е'ллгП bidine 

destê Sadiyê Peyzi, 

Ji paFa bidin deste H'esenike mi ji. 

H'esen, qurba, bengi, sed car be/hgx, 

Nava ela h'esiniyan u t'oFinan, heyderiyan 

u cibiriyan buye dşngi, 

Оеллгг u zemana k'e diye k'e nediye? 

Herdu dilan, herâr c'e'van bigre, 

KuF kurmance, qiz dumili. 

H'esen, h'eyran, 

Baic u bostan, 

bahare, 

gul u 9'i9'ek der u devi, 

T'ev xemili, t'ev k'emili, 

Dikim heFim dere diwana Sadi, bikim gilx, 

Çika 9'e'vê Feş u belek, bejna zxrav ji 

k'êFa dik'evî? 

H'esen, h'eyran, 

Ezê t'asa sere 

heFne Muşe, 

хллге bişkenim, 

Muş neyaro, 

hespe 

H'esenike xeFa çe bikim her9ar nalo, 

Eze bazine deste хллге 9e kim hur bizmaro, 

Eze p'oFe sere хллге jekim, 9e bikim dest 

Ьеллгэаго. 

253

254 

Gava suar; bx, bik'evi nava suare 

hesenan, heyderîyan, cibirxyan u t'oFinan, 

Keseki nebêjin: Kuç'ko, 91 sûareki 

bêp'ergalo". 

-H'esen, h'eyran, baran bari ji ru e'zmana, 

e'rde h'erikand, 

-H'esenike min Funişt, şe'r u t'emezxye ' 

dora k'olozê lx hev firikand, 

H'esen, h'eyran, heya te xortaniya хллге 

kir, min qiztiya хллге t'erikand. 

H'esen - lawe xiro, çuye karvaniye, 

k'ara xoye, 

TTAA ... jA , л . . J ' 

Hxvxya mxn ji xwede, rebe jorxn, 

Ji hada bi9?, ji weda neey, 

E şidda berf u barane giran serda beye. 

H'esen, 'h'êyran, nave min Aseye, 

Bejna min zirave 

G'iqeki seve, yek 

- dara deve 

hirmeye, 

reye, 

Buk suare 

Ji xede 

hespeye, 

peva k'es 

hewsar 

nizane, 

dest xelkeye, 

qismetê cane k'eye, 

H'esen, ji Şxraze heya vira, 

Xoy niqitx ser kevira, 

Lo h'ekimbaşiyo, deste xwe ser birxna 

min, p'oFkuFa xede, hedi bigerine, 

Ji eşq u dilan dik'ewine, 

Qxseta min, H'esenike, bu mina qisa 

Mem u Zine. 

23. H'esenîko (şaxa 3) 

H'esenxko, qurba, te Muradê ovê saro, 

Çirpiye dorê bune daro, 

H'izki h'eft zaFe min k'opeke QiFo hebe 

Ya h'eyşta disa stiye min ser H'esenxke 

mida xaro, 

P'oşmane Ase. 

H'esenxko, qurba, min 91 gotiye, dile te 

min maye, 

De tu ллгеге, male bar ke, em heFxn_ 

_ Qasimxyê cem Rizaye, 

Heke Riza te dipirse, bê: Min qelene 

Ase zuva daye", 

P'oşmane Ase,

H'esenxko, qurba, kavraniyê me çune 

kavranrye, 

Danine deşta Mexikê, biniya Memanryê, 

H'eta eze /elate xerîba zivirim, 

Qiro dezmal, gustxl, şandiye nişanxyê. 

H'esenxko, qurba, dive tu ser xaniye 

K'enal qelse, p'erdê teFe, 

QiFo male, tu kuştina canx mxraze 

P'oşmane Asê. 

me negeFe , 

min negere, 

H'esenxko, qurba, dile min kaniya deve reye, 

Eze QiFo bişinime kela Xoye, 

_ ,. А л А Л _ Л Л 

Belkx ллгеге peşrye reşe şeveye, 

Heke reşe şeve xilaz dibe, 

,-,. Л А Л , ». .АЛ ЛЛ. ,Л 

Bira ллгеге peşîye ruh xstine mere kuleye, 

Eze deste H'eserukê xwe bigrim, birtim, 

x,A. л . Л 

Bebave Ase. 

werime ser maleye. 

H'esenxko, qurba, te heye ve bahare, 

Berfa xwe daFu baranê, 

T'uka k'opekê Qiro isa zivre, bina t'uka 

ce'şkê nav garane, 

P'oşmane Ase, 

H'esenîko, qurba, te Murade leme-leme, 

K'êvwxşkê k'ol vedaye ber keleme^ 

Qiro, tu duri min heFe, ez ne seva 

deve teme". 

Bebave Ase. 

H'esenxko, qurba, lo-lo kuro, kurê met'e, 

Qayişa qeme bejna te te, 

Ezê h'eft sala dilê min biç'uktaye k'ete, 

Mezin biye, dive: Ayxniya meFa p'iF 

gune te". 

P'oşmane Ase.

Stranê t'ariqiye 

24. Şêx MÎrzo (şaxa 1) 

Şex lVxxrza-'-qebxla xweda anqosf bû. Reşîd-p'asa - 

еллг axaye_ K'urdistane bu. Reşid-p'aşa hij şex Mxrzo 

nedikir. Rojeke meri şande pey şex, go: Bira nese- 

kne, h'eta bal min be! " Mxrza duşurmiş bû, go: 

gereke Reşid-p'aşa gazi min bike? De, go, ezê 

ÇiFa 

heFim, 

9i dibe, 

K'erem 

bira be". Еллг 9U, selam 

ke şêx MÎrza, tu rune, 

daye. P'aşa gote: 

ezê ji teFa xeber bi- 

dim, tu gereke guhdariya min biki, bibx surman, 9imki 

ji bona wêdere, ezdiya mileteki biç?uke, hindike". Şex 

Mirza go: GiFa gereke ez wera bum, surman bim. Min 

9i qulix kir ji dxne xeFa, ллгек1 dine surmanFa bikim". 

K'utasxya xebere, soze ллгап hev negirt. Eva merika sekini, 

go: Tu gereke surman bi! " Şex Mxrza go: Na- 

xer! Ez t'ucara surman nabim, ez tem kuştinê, sur- 

man nabim! " Wedere zar girtine hev. Xencere şex Mirzaye 

bal bu, xencera хллге ji bin kirase хллге k'işand, 

deste хллге avit belgiye_p'xye ode girte хллге, da ber deri, 

kir şer. 

wanxaneda 

Merxased Reşid-p'aşe 

hebun, wedere kirne 

gelek li hunduFe di- 

şeF. Şex Mirza lêxist 

h'ijdeh mer bi deste хллге ber xencera. Wedere hewara 

ллгап qalxm bu, şex Mirze hate kuştin. P'evk'et şere ez- 

dxya û t'urka. 

Mi9'o, kurape sêx Mxrza bu. jera digotin Miç'oe 

ллт> 

şex Isa. Еллг 

га,ат,,ал 

merxkx xebat9xye nav 

,л 

male 

7> 

bu. 

л 

Çu 

^ 

nava 

male, ji kevanxya male пап xast. Kevaniya male go: 

Tu kule bixui, bira Fasta sera Diyarbek'ire cahil u 

xorte bene qire u kuştine, tu ji vira пап bixux?" Mi9'o 

hilda u gote kevaniya male, go: Welle, ez nizanim, 

h'evki пап bide bixum, h'işe 

Fim şeF bikim". Wx пап xar, 

min 

darê 

be sere min, eze he- 

хллге girte deste хллге, 

k'edere dikin şeF, еллг ji bere хллге da wedere, 9U. 

Ji t'urka yeki bi şur u mer-t'al hate peşiye.Weyi, - 

gote, - hestuye h'eram, tu 91 vandera digeFi, eze па 

ка sere te 

sere Mi9*o 

jekim!" Nemerdi nekir, 

bifirine, еллг1 sere хллге 

ewi siyari şurek 

da alxki, şûr jê 

ani, 

negirt. 

Darek wi siyari xist, sere ллг1 gej bu, ji ser hespe 

k'et. Mi9'o nemerdi nekir, Fabu hespê wi siyar bu, şur, 

mert'ale wi hilda, girte хллге u heja t'evi şer bu. Miç'o 

edere şeFeki bi navi, namusi kir. Mi9'o du xorta pnde 

gund, cabe. şand: Bira bar kin! Evana qalxmin, ллге 

zorê Abidine me", 

El bar kir. Mi9'o şerda hate kuştxne. Lawik Miç'o 

hildan bi zinarva giredan. T'urk hat, dit. Mi9'o seki- 

A .. а , , , . Д , , ,. а т 

nxye, txrsxyan h ucum kxn. El к xşxya. 

256

Seraye. ha lx-min, seraye, 

Sera Diyarbek'irê dinherim - kevirê more, 

Re^xd-p'aşaye qolane mile bavê Melo, 

şêx Mxrzaye girt, 

T,,. , ,A А ,A л .7 -^ 

K'işande p'iye dxwaney jore, 

Go: Şex, ez ji teFa dibejim, miFa ллгеге Fayê". 

Şex Mxrzaye got: Ez bave Melome, kuştina 

mxn heye - serlke riya mxdane, ez t'ucara 

teFa nayeme Faye". 

Seraye, ha bi-min, seraye, 

Sera Dxyarbek'irê, sed yazix, çewa teda 

Л , -Л, л... '.А, л ЛЛ 

naye denge bave Melo, xalx buye, şexe 

А .А Л т\ /гА Л 

ezdx, şex Mxrzaye, 

Sera, ha bi-mxn, sera, 

Eze li sera Diyarbek'ire dinheFim ji evarda, 

Teda xalx nabe dengê t'et'era u qasida, 

r-« £ т\/тА Л Л Л ,A _ , -ZT А , , _ Л 

Şex Mxrza, şexe ezdx, gote Reşxd-p aşaye, 

Go: Reşido, ллгек1 te e'wil neta хллге bxgota, 

rhin bizanbxya, 

Mine şure хллге şin, mert'ela хллгеу1 pola 

bx t'ivdir ji mal baniya, 

Yeqim tu bizanbe, mine k'ok'a qazi, melle, 

mifti u te baniya, 

E'seyi tu bizani, mine sere te jekira lx 

serda daniya". 

Seraye, ha li-min, seraye, 

Sed yazix, bira ç'eVe sere 

,4 , , ,. А 

Селлга li sera Diyarbek'ire 

min kor 

,л , ,A 

teda xalx 

biya, 

* 

buye, 

naye borxna bavê Melo, şexê ezdx, şi sex 

Seraye, ha lx-min seraye, 

Sera Diyarbek'ire dinhêFim - kevire more, 

Mine h'xjdeh mere te van desta, derheqa 

A 

Mirzayê? 

dine xweda da li ber xencera. 

Serxke - riya dfnê mida be, Ezide Sore. 

Seraye, ha li-min seraye, 

Çewa teda xalx buye, naye borxna bave 

^ . л , .а . л л , -А , л 

Seraye, ha lx-mxn, seraye, 

Melo, şexe êzdi, şex Mirzaye? 

Ez lx sera DÎyarbek'irê dinhêrim - deve Feye, 

тт j. Л А . ,, Л Л , Л ., А ,Л л 

Hatxn-9uyxna cxme te u alaye t evx leyei 

Bira bavê min kiribe Mi9'oe şex Isaye, 

welleh, bi navê xwede, go, deste xwe 

hilda h'eyfa bavê Melo, şêxe êzdî, şex 

MÎrzayê. 

17-175 257

гее 

Seraye, ha lx-min, seraye, 

Sera Diyarbek'ire dinhêFim, sed yazix, 

Bxla 9'e've serê min kor u k'oti bin, teda 

naye deng u sedayê Mi9'oê şêx îsayê, 

Borina bave Melo, şex Mirzaye, 

Seraye, ha li-min, seraye. 

25. Şex Miirzo (şaxa 2) 

Serka sera Diyarbek'ire kevire more, 

Emin-p'aşa, ллге ez xapandim, gizma 

hilk'işandim diwana jore, 

Ez Şex Mxrzome, ez şexe ezdxxaneme, 

eze Foja irotn lêxim, h'eta mile min 

bixebite, hiviya min yeke jorin, 

Ezdiye Sore. 

Reşid-p'aşa, Emin-p'aşa go: 

Şex Mirzao, me se kxriye, ela te Fevxya, 

Bere хллге daye 9'iyaye Şengale şerqiya 

u milxya". 

Şex Mxrza go: De 

л, 

ллге suka sera 

min bist penc mere 

т^А ., > л , . 

Dxyarbekxre bx xençere 

л 

kuşt, mala hostaye qeza xencera min 

xxrab be, bi lek'e pêva dani bu, xuneda 

germ bu, h'eliya". 

Weziro, te kir, xazla min bizanbxya, 

Mine 9ar siyare anqosiya, k'ose misri, 

u şûrê dev xar ji mal baniya, 

Emin-p'aşa, Reşxd-p'aşa, mine sere ллге iro 

Ye qayxmaqam, milazime dora ллге, li 

jekira, 

ser 

daniya. 

Weziro te kir, _Emin-p'aşa te kir, 

Kesi paşê kekê H'esen, bavê Melo suka 

xÂ , , ,. л , ,л л , . л 

sera Dxyarbek xre deste zore bx xun 

nekir. 

Suka sera Diyarbek'ire kevire mayi, 

Xencera destê Şex Mirzaye şilfa ллге almaste, 

С1еллгга desta, hestiye filaye, 

H'eyfa min naye kuştina min, 

Cinxyaze min ллге bimine nava din-dijminda 

e'rde mayi.

Herê 

Suka 

naye, Weziro, naye, 

sera Dxyarbek'ire têda nayê denge 

keke 

А 

Emxn-p'aşa, 

Melo, bave 

Reşid-p'aşa 

H'esen, naye welle, 

borina Şex Mfrzayê. 

eze mineta 

ç'enga xun jx ллге hilnadim, 

Teme kuştin, t'ucara reFa nayême raye. 

26. Miç'oê şêx Isa 

De Delane, Delane, 

Delana şewitx berê bendê, 

Mert'ela Mi9'oê Isa, biç'ûke donzde bira, 

girane, vêspê dak'euye seri zendê, 

Şere wi usane, not'ila Feqesa govendê. 

Неллгаг dikim, hewar naye, 

Hewara K'eşiş Polo dure, gazi naye. 

Delane eiti dinheFim - bi k'imkore, 

Hespe Mi9'ongi Şjêxan, bic'uke donzde 

bira, h'eFafê meydane noFe-nore. 

Lexin, gelx lawke 

.Л.А,.А 

mxne jekxrxye 

anqosiya, de lexin, 

А Ул'., АЛ 

sere sesxd qazxye, ser 

bi p'oFe. 

Неллгаг dikim, Ьеллгаг naye, 

Gazx dikim, gazx dure, gazi naye, 

Hewara K'eşiş Polo dure, gazx naye. 

Delane exti dinherim - biAgezgezke, 

H'erafe meydanê Mi9'onge Isa kir gaze-ga.ze, 

De lêxin, gelf lawkê anqosiya, Lexin, mine 

h'erafe meydane jekirxye sere sesid 

qaziye berb miraze, 

Неллгаг dikim, Ьеллгаг naye, 

Gazi dikim, gazx dure, gazi naye, 

Hewara K'eşiş Polo dure, gazi naye. 

Delane, 

Mi9*oe Isa Fakin li p'eye, 

Pişta ллгх bidin dareye, 

K'ose misiri bidin ser zendeye, 

Bira k'afir le bigre ji saweye, 

H'eta pêşiya hêsîre ezdxxane derbaz 

dibe ç'eme ji Merdxneye. 

Hewar dikim, Ьеллгаг naye, 

Gazi dxkxm, gazx dure, gazx naye, 

Hewara K'e^tş Polo dure, gazi naye. 

17-2 175 259

260 

27. Seyîd-xan 

Way-lo axao, -lo axao, way-lo axao, 

-lo axao, 

Way-lo axao, -lo axao, -lo axao, 

-lo axao, 

Mirp'enco, yarimşao, firaro, meh'kumo, eşqiyao, 

Nava te h'esine, gur9'ikê te polao, 

Ez nizanim, tu demin, tu h'edidi, tu polayx, 

Те li ber e'mrê cumh'uriyata osmanlî 

Divejin, 

neh'elxyao, 

Seyid-xane 

t'ucar neh'eliyao, 

keFe, bavê Selh'edine, 

qesase sere cendirma u sed u penci 

т-ч 

De şere, axaye 

л 

mxn, 

zapite 

şere, 

_ r 

t'irkao. 

Denge t'ivinga bavê Silh'edxn k'ete deşta Muşê, 

k'ete ç'eme Benanixe, k'ete 9'iyaye 

Serhede, bajare Belxcane xxrav kxnye 

Seyid-xane keFe, 

Axao, sibeye, zeraya tave li me daye, 

Girarçe eskere 

tav hilate, 

E'lx Osman Nurî-p'aşa, 

Zek'i-beg, Dewreş-beg, alaya Serte, firqa 

Wane. t'abura Bitlisê, h'etirke deşta Musê, 

,Л л ,A А _ , ,A , Л _ ,. -.Л Л 

p exase ç'xyaye Serhede, eskere Ç xvaxcure, 

miclîsa Yazirme, dak'ete deşta Muşe, k'ete 

ç'eme Binanixe, k'ete ç'eme Serhede. k'ete 

ber ava Muradê, li pey bave Silh'edxn digeFe 

lx t'aqfbatê, 

Seyid-xan bi sê denga gazi dike li E'lxcanê 

Gerdengaz, lx T'ofiq, li Silh'edin, dxveje: 

Bav u biraye min buno, mer bin, mêrx 9e 

bin, iro Foja meraye, eze t'emineke li ллге 

bxkxm, t'emxna аре хллге meşkenin, esker 

mekujin, et'xmin, xeribin, zaFue xelqene, bin 

e'mirin, gunene, bikujin zapit u qumandare 

cumh'uriyate e'due dxnin, 9arp'a ku9*ke 

cendxrme ve Xelate". 

Divê, şerekê çê bû lx ber 9'iyayê Cemal Merdinê, 

lx deve 9'eme, 

Qalekê 9^ bû li 9'fyayê Cemal Merdxnê, devê 

9'eme, 

Girane eskerê E'lf Osman NÛrî-p'aşa, Zek*x-beg, 

D ewrêş-beg, alaya Sertê, firqa Wanê, t'abûra 

Bitlîsê, h'êtirkê deşta Muşê, p'êxasê сЧуауе

Serhede, eskere G'ivaiccure, mxclisa Yazirme 

dak'ete deşta Muşe, k'ete 9'emê Binanixe, 

k'ete ber ava Muradê, dx geliki k'urda avitine 

Seyid-xan bi sê denga_gazî dxke li E'lxcanê 

Gerdengazf, li T'offq, li Silh'edîn, dxvêje: 

Bav u bxraye mxn buno, mer bxn, meri çe 

V. А - . J л л ., а . л ,. Y 

bxn, xro roja meraye, eze t emxneke Ix ллге 

ser me, 

bikim, t'emina apê хллге meşkenin, esker 

mek'ujin, êt'imin, xerxbin, zaFuê xelqêne, bin 

e'mirin, gunene, bik'ujin zapit u qumandare 

cumh'urxyatê, e'due dînin, ez bave Sxlh'edîhim 

dx nava min u wanda ava Murade, h'idude 

e'ceme". 

Axaye mino, şere, lx ser min şeFe, 

Be, ллгеПе, milete k'urxia bebexte, ji Seyid-xan 

Dxve, Коре bişewite li ser deve reye, 

K'ambax bibe, li ser deve Feye, 

Mala mi bi xulama Sedxq-beg u Musa-beg, 

ev herdu bune reyise 9eta h'ukumeteye, 

nagere. 

Çil penc sûare sipxka u cibra hiltxnin, tene ba 

jA л т. л 

mxdure Kopeye, 

Dxbe: Lo-lo miduro, agir xeniye bave te k'eto, 

dxniya xirab bibe tu bi dinxaye neh'esi, ez 

iro Feyxse 9eta h'ukumeteme, cuaba 

Seyid-xane ker, Ьаллге Seydo, 

j 1 

derk 

ji mxra hatxye, 

I 1Л A JS Л 

etxye sere ç'iyeye. 

Buye fxrar и eşqxya, meh ките deleteye, 

1=>Л г- л л , л л , , .л т J у 

Sed и pênci sûare xezabe peraye, di e'rde 

Şex и WeyisqiFanda digeFe, lx ce'da Bxtlxse 

gazmax dibe, ê be lx dora Kopeda bibuhure, 

ê ava Muradê biqelibe, e bi devê madolxya 

хллге baveje nava Piransa, biniya xeteye". 

Dibe, еллг herdu bege P'atnose ji midure KopeFa 

se kevira hiltxnin ji e'rdeye, 

Jera datinin ser maseye, 

Jera sond dixun bi teleqe jin berdaneye, 

Deste xwe datxnxn ser qurane, diben: H'eta 

Seyid-xan, E'lican, T'offq, Silh'edîn - herçar 

serekdare meh'kuma em 11 dora Kopeda 

nekujin, qaçaxe dewlete di ser тега derbaz 

nabe vedereye". 

17-3 175 261

Dibe, xebere van mireka hê di deve wanda bun, 

9. А А А А,,. А ,,.,АЛ 

ххаге ллгап ре9аух, пе ре к etx nava t xlxye 

wanda bun, 

Misine 

Çiqas 

qawe av 

rê di9une 

bu, nek'elandi 

dora Коре, 

dx agirda bu, 

re u dirb le 

dexxiik'etin, 

Bave Silh'edxn bi taribara 

taveFa k'ete t'opraxe 

sibeFa, 

Коре, 

bi 

ced 

zeraya 

u dirb 

t'emam girtin, 

Sere firar u qaçaxe geliye Zila li t'opraxe 

Коре le daye berdan. 

N.obeçiye bave Silh'edin li peşiye dimeşiyan, 

Nobeçiyeki vegeriya, me'lumet da Seyid-xan, 

go: Seyid-xano, apo, 

T'iknukê, mi ji îvan 

bi şex Bazide, e'rde 

u gavane 9ole bihistiye: 

Hexxlu bege P'atnose, Feyise 9eta 

, . , . ' л л 

lx ba mxdure 

h'ukumete 

T _ л л . .а 

Коре runxştxne, 

Ji evara xwedeva ray u şewr u t'ekbira me 

_i а 

danxne, 

Ez bala 

Seyid-xan 

хллге didime, 

dora 

} E'lxcane 

Fe u dirbe me, di 

Kopêda ji t'unine". 

Gerdengaz, T'ofiq u 

Silh'edin bi xweFa hilani, 

_. ЛАААА.. ,i_iA 

Sed pencx suare ллгх lx pey к ar bun, 

Gu, 9'ing, u lx ber dere h'ea mxdure 

Коре ji hespa peya bun, 

Xulam u xxzmetk'ar t'emam şiretk'ar 

bun, 

Jx hespa 

л /r j ,a 

Madolx 

.. 

jx 

peya 

.,л 

mxle 

bun, 

хллге 

а 

anxne 

л 

xare, 

, л _ 

bune 

_, л 

nobe9x, 

li dora h'ewşe bela bun. 

Dibê, Seyid-xan gazi dxke bege P'atnosê, 9ate 

А . , A A TJ. Л 

u mxdure Коре, 

Dxve: Lao, ez di bexte H'izreti-p'exemberda, 

isal sere h'evt sale min qedxyaye, 

Linge rnin li zengua, re'ne min qeFimiye ser 

pişta hespaye, 

Ez bume gureki dev bi xun, k'etime 

u 

dax 

9*xyaye, 

Mi t'erka xiret u namusa xwe ji diniyaye daye, 

Namusa min li ErzeFume, lx Bitlise, li Serte, 

li Wane digeFe lx deyire u meh'keme 

t'irkaye, 

Malik mirat'nb, 

л, л, ..... 

reke berdxn 

em 

jx 

kurmancin, 

boy me - 

ji 

AaAaA 

nesxr 

boy xede, 

u feqxre 

gelxye Zilaye". 

262

De şere, axaye min, şere. 

Ji bona xwede, peşiya firar u qa9axe min 

berdin, bila bi silameti here. 

Axao, divê, Sedxqê Mxstefe-beg Fabu destê* xwe 

avitê p'êsîra Seyid-xan u dih'ejxne, 

Divê: KeFo, ez lx e'zmanê h'efta te digerryam, 

tu li h'ewşe bi silametl4 k'etf deste, 

Iro sere h'eft rojê minx qedîaye, 

Dayir u meh'kemê h'ukumeta хллге mi t'ev li 

hev daye. 

K'ijan qereqola ez gihxstime, min qirarê zimanê 

хллге ji h'ukumeta хллгега daye, 

Min sond xariye bi teleqê jinberdanê, 

Min destê хллге daniye ser quranê, 

H'eta ji Seyîd-xan û E'lfcan u T'offq 

u Sxlh'edin, ez еллг herçara nekujim, 

CJaçaxê h'ukumete di ser mira derbas nave". 

T'oxîqê birayê Seyxd-xan dengekt gazx* dike, 

Lo-lo Seyid-xano, keFo, 9xqa tu mezin dibi, 

aqilê te ji dinxyayê4 kêm dibe, 

Tu li ser mile Fastê bifitile, 

Du galeaalê min bi birayê miFa hene, 

Malik mxrat'o, qe tu nizanx vi zemarix? 

Bi xoşx, bi qenci, bi dxleka, bi insanê4 vx 

derx'ra naçe serx û derbas nabx, 

Gazi ke, sed pêncx xulamê te hene, 

bila xulam bextê bavê xwe. x±rab nekin, 

Gava lx deşta Muşê, li c'emê Binanixê, 

lx 9*xyayê Serhedê Foj li me reş dibu, 

mêr dxhatine kuştin, xun dirijxya e'nlê, 

Mi ллгап xay kiriye bi bişbileka zerê4 zer 

jx Fbjê haFa. 

Bila madolîya jx mila binine xare, 

Dagrin fişekê4 mirxye, fişekê xase, 

Dibê, eze herdu begê P'atnosê ser midûrê 

Kopêva serjêkim, 

Eze şeF хллгеу bikim И h'ewşa midure 

Kopê, li qûna c/îyayê Gindaxê li vê biharê". 

Axao, dibê, Sediqê Mistefe-beg dengeki 

gazi dike T'ofiqe birayê4 Seyid-xan, 

Dibê: Xebera te ji devê хллге gotxye, 

bixo, hêja bişêkirine". 

Deste хллге davêje şeşderpê, ji qewlixê dertxne, 

Serjore şeşderpe li qûna şeşderpe dixine, 

17-4 175 263

264 

Еллг u T'ofxqê birayê Seyîd-xan, ллгеке du 

beranê pazk'uviya ji ber hev vedik'şxn, 

Di deve dergêda di hev dxxeîicin, 

Weke du gure4 h'ar li hev digerin, 

Li pişta mala Ix hev fitilxn, 

Herdu li ba k'arka sergma li hev Fast hatin, 

Gulle bi gulle p'êsxre hevda danin. 

Demaça Sedîqê Mistefe-beg qelp bu, 

serjor suar kxr, tiştek dernearu, 

Tofiqê birayê Seyîd-xan qalp'axê mejîyê 

лла Fete ser cote glzmê" ллгх bi тегапх4, 

Madolx ji milê wî arix4 xarê4, demaçe 

А 

ллгх 

ji destê* 

, л 

deranx, 

Çar p'ih'in bi pe'niya gizma хллге li ser 

t'extika e'nxya ллгх darif, 

Go: Ez Perxê' Usivê Seydome, ji deşta 

Muşê, ç'eme* Binanixê, ç'xyaye Serhedê4, 

zapit û qumandara ez ji rome4 diqelxnim, 

Ezê gelek kûc'ke ллгеке te, li pêşiya хллге 

bxnim Fayê". 

Seyxd-xan dive-: Ev yek buye, bila nebe didu, 

Peşîya fxrar û qaçaxê min berdin, 

bila bi silametx here". 

Şerekê dibe lx h'ewşa midurê Kopê", 

li qûna ç'îyayê4 Giridaxê, bi du cr 

Bi tarxbara sxbêFa li ser serê van 

meh'kûma teyara difiriya, 

Hurmxnê* t'opa, lige-ligê axirmak'xha, 

agire mecneniqa ji e'rdê4 h'eta e'zmana 

Ц ser serê van hêsxra dirxjxya, 

Gele şede-şude E'licanê4 Gerdengaz, 

babi babê e'gîtê ç'iyayê Serhedê hene, 

Хллге ji haval u hogirê хллге didize, хллге bi 

k'ozika Musa-beg u midûrê Kopê digihine, 

Devê 9apilxyê li ser pişta wan die'dlxne, 

Çar t'iliya kezeba Feş bi devê çapilfya 

xweva dertxne, 

H'eyfa hêsir û feqîrê4 gelîyê Zxla ji hersîya hiltfne. 

Tu ллгеге diyarê sxpika u cibra. 

Çeta h'ukumetê ji ber mala Seydo dxrevin, 

Dik'evine p'anga û axuFa û qulê kadina, ' 

Mala Seydo dibine nêç'xrvan, ллгапа ji e'nişkê 

diwara, ji qulê kadxna dertinin, 

Gulle bi gulle bi p'êsire" wanva datînin, 

Urt' û ocaxa sxpika u cibra di Kopêda diqelxhin.

Dilê4 Seyxti-xan 

Seyid-xan dibê: 

Em di t'opraxe 

nazike, bi h'alê îslamîyê' 

dişewitînin, 

Lao, bese, ллге meremê хллге 

bi cî kir, 

Kopeda meh'kûmtxyê u firartiyê', 

eşqxyatîyê' nakxn, 

Eme işev herine ber 

H'izreti-p'êxember, 

ava Muradê, 

t'opa i'mbiya bi meFane, 

Emê bi silameti li avê derbaz_bin, 

Şeveke din qonaxa me Kela Reşe". 

Dibê", çune ber ava Murade sekinin, 

Seyid-xan go: Lao, gema ji deve. hespa berdin, 

Dezginê wan li stuyê wan bilefinin, 

Emê bi silameff li avê4 derbaz bin". 

Dibê4, gava li aVa Muradê* qelibin, 

Car xulamê bavê* Silh'edfh t'evf hespa k'etine 

ber p'êla, pêFa xeniqTn. 

T'ofiq dengekx gazx kir: Seyid-xani keFo, 

çiqa tu mezin dibi, aqilê* te kem dibe, 

Ava Muradê1 be'ra Wanêye, li serê qayxkin 

u gemxne, 

Buhure we t'inine, ku em li biqelibin, yek 

Ez ber kuştina 

ji me 

me û xeniqandina 

namine, 

me nak'evim, 

Ez ber wê4 yeke" dik'evim, dengê bi p'ayt'exta 

K'emal-p'aşada heFe, bê xûn Fêtin di vê4 

avêda çiqa ji mera şerme. 

Emê 'îşev heFine T'iknûkê, mala Mih'emed şêrin - 

dostê me kevne, 

Dostê kevn - hespê zxn kirxye, 

Emê qetek nanê хллге bixun, 

Serê sibê, bi silametl4 li p'ira Sulxxe derbaz bin, 

KeFo, bila dîsa qonaxa te Kela Reş be. 

Dibê, ji ber ava Mûradê fitilxn, 

Çune T'iknûkê, mala Mih'emed Şêrîn, 

nanê хллге xarin, 

Serê sibê, bi zeraya tavêFa lx p'ira Sulixê4 

Begçî li dora p'irê" ze'f bûn, . 

derbaz bun, 

Еллг begçrya bi hev h'isxya bun, 

Devê çapiliya bi p'êsirê" hevda danin u li 

hev dabun, 

265

266 

Tiştê, ku ji ber bavê Silh'edîh hatine kuştin, 

tişte, ku ji ber Fevxya bun, 

Ye ku Feviyabûn lap'ortêl bavê Silh'edfn 

birine ba midûrê Kela Reşe. 

Midur "rudinê, lap'orte dixûne, 

Deste 

Dibê: 

хллге li 

Qewata 

сока хллге dixine, 

min li pêşiya Seyxd-xan 

di Kela Reşda t'inTne". 

Ы ser t'êlxrafê Fudinê, t'êlxirafekê' bx miclisa 

K'emal-p'aşa Enqereeva dişine, 

K'emal-p'aşa xebere bi E'li Osman Nuri-p'aşa 

E'lx Osman NÛri-p'aşa, 

bina Seyxd-xan 

digiHxhe, 

bina teyrê ba'z, 

li k'uêderê4 hilxne, 

Eskere хллге li dax û ç'iya, li pey dik'udine, 

Bi tarxbara sibêFa eadir-xêbetê' хллге 11 dora 

Kela Reşê datine, 

Deve t'op û metralosa li serê" gir û newala 

ŞeFej aer girane, 

die'dlxne. 

Seyid-xan û E'lT Osman NurT-p'aşa bi hey 

h'isxyane, 

Eskere bave Sxlh'edin di newaleke k'urda, 

ji xweFa li hev civxyane, 

Eskere хллге kirine çar qolane, 

Qolekf dane destê T'ofTq, qolekx^ dane destê 

Silh'edîn, qolekt dane destê E'licane, 

Qolê dinê ma li destê Seyîd-xane, 

Herkeseke qolê хллге k'işande gir u newalane. 

Li ber devê axirmak ine, hurmine t'opa, 

ji- хллге k'ozike vedane, 

Agirê mencanxqa li ser serê4 hev dadane, 

Kes bl h'alê* kesî1 nizane, 

Bila vi şeFê4 Kela Reşe kes nebine, 

Di qolê E'lxcanê Gerdengazda zapit u 

qumandara ji firqê, ллгеке meqleduze, 

bi k'ozka xweva dik'şine, 

Derba, ku daveje, li zapit u qumandara dixine, 

Di qolê- T'ouqda t'abûrê esker dikuje, bi ava 

MuradêFa dixxne, 

Di qole Silh'edxnda birindarin û kuştxne, 

Tiştê,. ku ji ber deştê wan difitile, li ser deste 

Seyid-xan hêsirin, feqirin u dxlekçxne. 

Ji nivro û pêva Silh'edin me'lûmet da bave хллге, 

Go: Bavo, agir bi xêriîyê' bave me k'etiye, 

te bi me neh'isiyayi,

E'lxcanê Gerdengaz, maqûlê me, di ort'a 

meydaneda kuştin, 

T'ofiqe bxrayê te bi çar gulla birîhdar kirin, 

Ji sed u pehcf xulama pêncî nemane, 

Bavo, xnca wê ji h'ale min û te селлга be?" 

Seyid-xan li ber sekini t'ifek da nava ç'e'vê' 

Sxlh'edîn, 

Go: Lao, ji xera xudêFa, bizra te ji mala 

Seydora p'eyda nebûya, 

Lao, li ser min şere, dûrbin li ber ç'e'vê^ mxne, 

Di qolê4 E'Ixcanda - zapit u qumandara ji firqê4 

diqeline, 

Di qolê" аре4 te T'ofiqda - t'aburê4 esker 

dikuje, bi ava MuradêVa dixine, 

Di qole teda dayxm birindarin û kuştine, 

Tiştê", ku ji ber deste wî filitxne, 

Ы ba min hêsirin, feqirin û dîlekçine, 

Lao, li ser min şere, bavê te ji qebrê Fabe, 

danê4 êvarê kite-kit ллге ji bavê te jx here", 

Dibe4, k'elekê Seyid-xan hilani, k'elekê ji ллгх dani, 

Ы ber devê axirmak'xhê, bi ser k'ozka 

T'offqe4 birayê* xweda bezrya, 

Хллге bi k'ozka T'offqê birayê4 хллге digihine, 

Devê хллге xiste k'ozkê4, lê kir qirxne, 

Go: T'offqo, birao, koraya E'lxcane 

Gerdengaz bi ç'e've min u teda hato, 

Те li vf p'eri, li min çi kir?" 

T'offq serê хллге ji k'ozkê4 bilind kir, go: 

Seyîd-xano, birao, bi şê\x Bazxdê, e'rde 

T'iknûke1, ji pencî xulama duduî t'enê4 mane, 

Gazx ke herdu xulama, bila pesnê4 keke te ji 

Ez'sond bixum, tu ji min bawar 

teFa 

naki, 

bidin. 

Min du t'abure esker kuştine, 

Bi ava Muradera 

Ez bi çar gulla 

berdane, 

birxhdarim birine кекё4 te 

mişefilin, netiştekin, 

H'eft madolf di destê4 mida şkestine, 

Ev ji madolîya h'eyştane, 

Tu zu barê qant'iFe- t'evf sindoqa cebilxanê4 

û sêtîrê bi destê4 кекё4 хллге bigihxne, 

Tu kerî\ te dengê4 borfyê nekirîye, E'lf Osman 

Nurf-p'aşa h'ucumeke mezin ллге bi ser meda 

Ezê li ber ç'e've te derbeke li qumandarê* 

5 а ^ а А . 

peşxye xxnxm, 

H'eyfa hêsîr u feqfrê xwe ezt jê* hiltnim". 

bxne, 

267

28. E'li Xarziya 

Suba me subeke şirine, 

Ela me eleke Fengine, 

Ы deşta Mak'uyê daniye, 

H'emzê u T'emo H'uco-xanim di konda Funiştine, 

Usxbe Caze fxncaned qae li ser zerfa dxgerine, 

Pincaneki li peşiya H'uco-xanxme datine, 

H'uco-xanim destê хллге ledixe, fincana qae 

,. _A 

erdx gerx ne, 

De H'uco-xanime dxbeje: 

We haj êle t'unine, 

Hin di malda Funiştxne, 

Heja ez yale male bum, peyak hat e yale male, min 

got, peyayo, 9i heye, ci t'unine?" 

Ew dibeje, peyê gotîye: Ez duh li Mak'uya jerin 

, А , А . 

Sarx-bxnbaşi 

Л,. 

bx 

bum, lx 

, ЛЛ 

sed mere 

Mak'uya 

Л 

romeva, 

jorxn 

, А . Л 

bx st u 

bu 

9ar 

qutine, 

_-|А 

gxrtx 

а л л gxrtîye, 

Deste 

л 

Lxnge 

ллгап1 

а 

ллгапх 

li 

.. 

lx 

k'elemçeve, 

, A 

qeydeye, 

Stuye wani li leleye, 

Dibeje, xorteki navdane, nave wi E'lxye, 

Xorteki 9'e'vbelek, simbelFeşe, 

Sari-bxnbasi Foje se cara dik'ute, k'elek-k'êlek 

Gotxye: Eze bere ллгх bidime taşxana 

erdi geFi ne, 

Ezurma Fengine, 

K'e taşxana Ezurme bi ç'e've хллге bxvine, 

л. ,a л' .. л , , А ,. 

Edx xera ллгап jx хллгеуе ллгапага t unxne". 

Gotiye E'liye Xarzîya: Ne te digot, xale min mereki 

merxase, 

Eger еллг merxase, bxra be, te jx deste mxn derine". 

H'emzê dibeje Usibe Caze: 

Usi bo, bave min kiro, tu zu ke, bilezine, 

Hespeki ji t'ewle bik'şine, 

Teng u bera le bişidine, 

Z'enguya tu lêxîne, 

Xwe Baztde, mala t'elalbaşira bigxhxne, 

Çend zeFeka li px9'enga t'elalbaşx xxne, 

T'elalbaşx berbi kele 

Bira binheFe, k'a ev 

bişxne, 

gilxya Faste, dere nine? 

T'ab U t'aqeta mi n t'unine, 

Tu zu bi ke, cabeke miFa bine". 

Usibe Caze dike, dilezine, 

Hespekx jx nava hespa dik'şxne, 

Teng 

r^ 

Çend 

r^ 

Çend 5 

u bera 

qam9xya * 

le disidine, 

iA ,. А 

le 

iA 

dxxxne, 

,. А 

le dxxxne, 

268

Xwe BazideFa digihine, 

Di9e malda t'elalbaşî dibine, 

Çend zeFa li pi9*enga 

Dibêje: H'emze selam 

wi dixxne, 

kiriye, 

Gotiye, bira binhere k'a ev xebera Faste, dere 

mne?" 

T' elalbaşx ллгек1 zeFa dibine, 

Pe'niya peva dişidine, 

Xwe li keleFa digihine, 

DinheFe, елЛг xeber Faste, dere nine. 

E'liye Xarziya nav gi rtiyada dibine, 

Xwe bi wira digihine, 

Dibêje: Xalê te gotîye, bira t'u şayişa nek'şxne, 

Bi gumana xwedê, xalê wîya wx ji destê sarx-bxnbaşx 

derxne". 

E'lx-beg dxbê: Ne еллг bi n, ne nave ллгап be. 

La9'xka hurme'ta li sere ллгап be, 

Kirase hurme'ta li bejna ллгап be, 

Eger еллг şuna min bûyana, ez şuna ллгап buyama, 

Min nedihişt, еллг ji ava Zengezure derbaz buna". 

T'elalbaşi li we dike, dilezxne, 

Xwe bi Usibe Cazera digihine, 

Di bej. Mala te xirab be, ocaxa te kor be, 

Ev xebera hana raste, dere nine. 

Sarx-bxnbaşx we nişev seh'et şeşe şeveda, ллге 

girtiya ji kele derine, 

Deste ллгапа k'elemçe xine, 

T . л ,. ,л А 

bxnge ллгапа lx qeyde xxne, 

Stuyed ллгапа lelê xine, 

Serqot u p'êxas wê li 9'xya u baniya bigerine, 

Berê wan bide taşxana Ezurma Fengine. 

Bi salixa, van sulixa, k'îjan girtfyê taşxana Ezurme 

bi 9'e'vê xwe bivine, 

Edi xera ллгап ji xweye wanra t'unine. 

Bej e T'êlî H'emzêda, eger mêrek"x mêrxase , 

Bira xarzxyê хллге ji deste wi k'afiri derine". 

Usibe Caze li ллге dike, dilezine, 

Teng u bere hespe dişidine, 

Rxya dpnzdeh seh'eta 9ar seh'etada diqedxne, 

Ew dixaze wê cabê ji H'emzeFa bine, 

^Л,. Л А , . ..А , ., i А 

Zutxre ллгх bx gxlxya bxh esxne. 

Bi xar dajo, xwe pêşberi obeFa digihine, 

H'emzê dûrbînê ber 9'e've xwe dixîne, 

Usibe Caze durva dibine, л 

Еллг dibêje: T'emo lao, еллге hana Usibe Cazeye, 

tamarê e'nxya wi rabune, 

269

Qalim 

r-* 1 l 

Çeve 

bune, 

Л А 

ллгх 

mina stune, 

, А 

sor bune, 

T'iji bune t'emam xune, 

Me' dê Usibe Caze me'de şeve din nine'. 

Usibe Caze dxke, dilezine, 

Çend zenguya hespe dixine, 

Хллге dere konFa digihine, 

Ji hespe peya dibe k'el u bine. 

H'emzê dibe: Bêje, 9i heye, 9i t'unine?" 

Usib dibêje: Mala te xi rab be, ocaxa te kor be, 

Ev xebera hana Faste, dere nine". 

Usibê Cazê dibêje: T'elalbaşx gotxye, 

Sube, 

Destê 

seh'eta şeşe şeveda, 

ллгапа k'elem9e xine, 

ллге girtxya ji kele derine, 

Linge ллгапа qeyde xine, 

Stuye ллгапа lele xine, 

Serqot, p'exas 9'xya-baniya bigeFine, 

We bere ллгап bide taşxana Ezurma Fengine, 

Bi salxxa, van sulxxa, k'e taşxana Ezurme bi 9'e've 

A ,a 

Edx 

л 

xera ллгапа jx 

л 

хллгеуе ллгапга 

,, А 

t unxne, 

хллге bivine, 

Bira be, belki хллге ji deste vi k'afiri derine". 

H'emzê dibêj'e: T'emo, ha, T'emo, 

Те bave min kiro, 

Tu zu ke, bilezine, 

Bok'e ji t'ewle bine, 

Teng u bera le bişidine, 

Çend zenguya tu lexine, 

Хллге bx Mak'uyera bigihine, 

Barek aulle, barut', ji keke xeFa bxne, 

Çend sxyared xal9eye, bavçe ji keke xweFa bicivine, 

Ewra min dure, H'esenqela Fengine". 

T'emo dike, dilezine, 

Bok'e 

Teng 

jx t'ewle tine, 

û bera le dişidine, 

Birek 

_ , 

Çend 

siyar 

а 

sxyare 

ji bave 

л л .. 

9е J1 

xweFa dicivine, 

л .а 

nave vedxqetxne, 

Zengu dike, di9e Mak'uya jerine, 

Barek gulle, barut', bave xweFa, tine, 

Те хллге bi malFa digihxne. 

Bala хллге dide, H'uco-xanim Funiştiye, dibeje, 

di lurxne, 

Hesira ser surete sorda di barine. 

T'emo dibeje: Daye, 91 heye, çi t'unine?" 

H'uco-xanim got: T'emo lao, 

Min xşev gelek xewne xirab dxne, 

270

Bave te 9U, biFek sxyar ser bave tene, 

T'eve de tole, bav k'otine, 

Gava 9ar siyared neyara li bave te derk'evin, 9end 

-v A 

Xencx 

A TA ..Л 

Usxbe Caze 

Л 

kes ser 

gulleka 

л . 

bave te 

serda 

А 

namxne. 

bibarinine, 

T'emo li edere dike, dilezine, 

Маллг1 zere dide ort'a хллге u zine, 

K'iFe bint'ara Bazide xwe bi H'emze u siyaraFa 

dxgi hxne, 

Еллг dixweze sxyared bave хллге biceFbine, 

Çend gulleka ser wanda dibarine, 

Хепа Usibe Caze ser bave ллг1 kes namine. 

H'emze durbxnê li ber ç'e've хллге dixxne, 

T'emo durva dibine, dinasine, 

Dibeje: T'emo lao, 9ima tu bave хллге diceFbini?" 

T'emo got: Na, 

Iro se Foj û sê 

bavo, 

şeve 

ez te naceFbxnxm, 

ji derde E'lxye Xarzxya min 

haje qafe sere хллге t'unine, 

T'ermaşe bok'e din buye, min diFevxne, 

Mxret'a mawizerê хллгеЬега fxşenga li ser çoka min 

H'emze dibêje: T'emo lao, tu bave min kiro, 

Tu zu bike u bilezine, 

Mala Miste Reşke ji vir dur nine, 

Хллге mala Mxstê ReşkeFa bigihine, 

dit'eqxne". 

Beje, bave min selam te kirine, 

Gotiye, еллгга min dure, H'esenqela Fengine, 

Mesrefa siyared min t'unine, 

Bi ra sed zeFe zer j i miFa bişine, 

Belki mesrefa min derine, 

Wexta vegeFandine, bira selefe p'ere хллге bxstine". 

T'emo li we dike, dilezine, 

Gend 

о л 

Bere 

qamcxva 

i. , 

хллге dxde 

li bok'e 

,-A 

berxya 

dixxne, 

.л А 

jerxne, 

Xwe bi mala Miste 

Bok'e li pêş_male 

ReşkeFa 

difitiline, 

digihine, 

Gazi Mxstê Reşkê dike, ji mal dertine, 

Dibeje: Babê min selam li te kirine, 

Gotiye, ewra min dure, H'esenqela Fengine, 

Mesrefa min t'unine, 

Bira sed # zeri j i miFa bişine, 

Belki mesrefa min 

Wexta vegerandinê, 

derxne, 

bira selefe p'ered xwe bistine". 

271

Miste Reşke dibeje: BiFek feqi u melle malda 

Funişt i ne, 

Quran u k'it'ebed ллгапа li min bibin xenime, 

Mala mxn xirab be, kuFe min undabe, 

Mxrat'xure min t'unebe, 

Isal ji peFa bik'iF9xye keriya qet t'unine, 

H'eram be, h'eft car h'erema Feş be, 

Nave sik'a p'era be, gumana min t 'unine". 

T'emo li ллге dike, dilezxne, 

Dezgina bok'e deste хллге dialine, 

Zengu dike, paşda difitilxne, 

Li heşiya kon Bok'e dileqine. 

Jina Miste Reşke li pey T'emo dike qxrxne, 

Хллге bi T'emoFa digihine, 

Desteki daveje celeba 

Bi desteki k'ofiya sere 

hespe, 

хллге jorda tine, 

Sed zeFe zer ji bin k'ofxya хллге dertine, 

Li peşiya T'emo datine, 

Dibeje: Van p'era bibe, bide H'emzeda, bi ra mesrefa 

siyare ллг1 derine, 

Belkx xudeye, cara ve care E'liye Xarziya silametxkx 

vedigerine, 

Qesam heye-nave xudeye, min h'ewceyi selefa p'era 

А к 

nme". 

T'emo xorteki del u dine, 

Deste хллге li ceba хллге dixine, 

Du qol 

Ы ber 

Dibeje: 

zeFe seriya ji ceba хллге dertine, 

k'ofiya j i na Miste Reşke dixemlîne, 

HeFe beje ллг1 seypsani merê хллге, eze sube, 

her9ar keriye wi bik'şinim ji beriya jerxne, 

Bira 

х-,- 

Вх га 

mala 

а 

yeqxn 

хллге bar 

.. , 

bxzanbe 

ke, 

_ 

га 

yalikida 

, л 

male 

л 

ллгх 

birevine, 

, 

heye, 

_ 

га sere 

ЛА 

ллгх 

t'unine". 

Jina Miste Reşke li ллге dike, dilezine, 

Xwe Mistê Reşker-a digihine, 

Dibeje: Mala te xirab be, ocaxe te kor.be, T'emo 

ji teFa sond xarxye, eotiye: Ezê subê nerçar 

kerxye ллгх .bxk şxnxm jx berxya jerxne, 

Bi ra mala хллге bar ke, li yalikida biFevine, 

Bira yeqxn bizanbe, Fa male wi heye, Fa sere ллг1 

t'unine". 

Miste Reşk lx ллге dike, dilezine 

Хллге li yale maleFa digi hine, 

T'êreke zêFa jorda tine, 

272

Xurcekx bi herdu desta dik'ebsxne, 

Ext eki ji nava hespa dxk'şine, 

Xurce lx t'erkxya exte dişidxne, 

Sxyar dibe, dike u dilezine, 

Ы t'u dera îza T'emo nabine. 

H'emze 

m) 

T emo 

durbine li ber 

,л ,., л 

durva dxbxne, 

ç'e've 

' 

хллге dixxne, 

Miste Reske 

^ А 

Du sxyara 

dinasxne, 

Л А 

şunda vedxgerxne, 

Dibeje: HeFe T'emo vegerine, 

Be, zeFa jx Mxst e Reşke bistxne, ji minFa bine, 

Seb xatxrê oxira E'liye Xarziya, bi ra dewletxya 

Л А ,. 

meeşxne". 

H'emze dajo, di9e Zengezura Bazideye, 

Li wedere derdik'eve rxya Cegdeye, 

Qama nxvro хллге dide Sturka, binat'areda Dxadine, 

Ort'a nxvro u e'sre ava Dxadxne. diqedxne, 

H'emze dxbeje: T'emo lao, ha T'emo, tu bave min 

kiro, tu zuke u bilezine, 

Хллге Dideme, bi mala 

Beje, bavê min selam 

şex UsxbFa bigihxne, 

kxrxye, em bereda k'oçeke mala 

Еллгга mxn dure, H'esenqela Fengine, 

Sxyared min birçine, 

Bi ra hinek nane pe'tx bişine". 

T'emo dike, 

Хллге bi mala 

dilezine, 

şêx UsibFa digxhi ne, 

Dxbeje: Bave min selam kirine, 

Gotxye, 

Siyarêd 

ji bereda em 

min bir9xhe, 

k'oçeke mala ллгхпе, 

Bxra hinek nane pe'tx bişine, 

Ewra min dure, H'esenqela Fengine". 

T'emo nan jx siyaraFa tine, 

Ew dixun, didine ser 

dudada, ni zanin 

Feda, reyed wana 

rxya wana k'ijane, 

dibine 

k'ijan nine, 

H'emzê dibêje sîyara: Ev du Feyêd hana, wexteki 

şeva min bi qa9axx dxne, 

Ez dxbejim, belki riya me riya jêrxne". 

Еллгапа dajon li Fiya jêrine, 

Sibe zu xwe deşta H'esenqeleFa digihine, 

H'emzê dibêje Usibî Cazê: Usib, tu bavê min kxro, 

Teng u berê hespa bişidxne, 

wxne, 

tu zu ke u bilezxne, 

18-175 273

Bi Fik'ef bajo, heFe H'esenqela Fengine, 

Çend t'op t'it'un ji meFa bine, 

Binhere, k'a li wandera 91 heye, 91 t'unine?" 

Usibe Caze di ke u dilezine, 

Хллге binat'ara H'esenqeleFa digihine, 

Keri pez li ллге di bine, 

Selame dide, 

Dibeje: E'sle 

Usib dibeje: 

dibeje: KuFo, e'sle 

min şexbizinîne". 

KuFo, me şexbizinxya 

te cxye, 

li van 

çi nine?" 

dera qet 

nedi ne, 

Beje, k'ane te haj tişteki heye yan t'unxne?" 

Şivan got: Duh duajoe min 9ubu mal, ciriya min bine, 

Gotiye, sari-binbaşi bist çar girti ani H'esenqela 

Fengine, 

Stuye ллгапа bi lelene, 

Deste ллгапа k'elemçene, 

Lxnge ллгапе li qeydene, 

Xorteki bejnbilindi, 9'e'vbeleki, namilpe'nx, simbelreşi 

t-x - , А.. Л А ,,Л , А Л ^_,А,А 

Dxbejxn, nave ллгх Е lx-bege, xarzxye Т elx 

г-. А , А , А . , А , ЛА А , л А 

Sarx-bxnbaşx merxvekx bexmanx, bedxne, 

navdane, 

т _, Л 

Н emzeye, 

Roje se cara dik'ute, k'elek-k'elek werdxgeFine, 

Dibeje: Se seh'et mane, bere te bidime taşxana 

Ezu'rma Fengine, 

K'e 

л А 

taşxana 

лт 

Ezurme bi 

- 

ç'e've 

7, А 

хллге bibine, 

Edx хега ллгап ji xayara t unxne, 

Ne te digot, xale min mereki merxase, ллге be, min ji 

deste te derine?" 

Usibe Caze dxke, dilezine, 

Ы dizgina hespe dixe, vedigerine, 

Belki 

_ А 

Sxyarek 

zutire 

, ,. 

lx 

хллге bi 

, л л л 

du Usxbe 

H'emzeFa 

л,., 

Caze dxke 

bigihxne. 

л-А 

qxrxne, 

Еллг sxyar t e, хллге bi UsibFa digihxne, 

Dibeje: Ez Ibome, Iboe Cindiroxlime, 

Destebirake H'emzeme, 

Bira еллг t'u şayişa nek'şxne, 

Eger bibe şixulê Fuşet û bertxla, birange wiya bi 

koda zeFa erdi geFi ne, 

Eger bi be şixule e'ynelxya u таллгхгега, gumana xude, 

mineta birange ллг1 ji t'u qul-bende xude nine". 

Ibo li ллге dike, dilezine, 

Li hespe dike irqxne) 

Хллге bi H'emzera digihine, 

Dibeje: Bira t'u şayxşa nek'şine, 

Eger bibe şixule Fuşeta u bertxla, birange teye bi 

koda zeFa wergerine, 

274

Eger bibe şixulê e'yneliya u mawizera gumana xude, 

mineta birange te t'u qul-bendê xude nine". 

Usxb dibeje H emze: Ev gxlx edx yeqxne, 

Ew Faste, derew nine, 

Sari-binbaşx se seh'et şeveFa bimine, 

We girtiya ji kele derine, 

Bere ллгап bide Ezurma Fengine, 

Le dibejin, li Deveboyine Fe dudune, 

Ji herdu riya, nizanim, ллге li k'ijan Fe bine". 

_A- . , ... A. T ., Л т-^ ..А А ,A Л 

Еллг daj on, bi lez dileqinin, 

Di t'oz u xubareda diminin, 

Хллге bi Deveboyinera digihinxn, 

Re li wan dibe du riyada, ew nizanin, ллге girtiya 

li k'ijan Fe binin. 

Iboê Cindi.roxlî dibeje H'emze: Tu t'u şayi şa 

nek'şxne, 

Eze хллге bidime ser riya jorine, 

Tu bi siyarava xwe bide ser riya jerine, 

Weki girti ser eda anxne, 

Tu 9end gullenga serda bit'eqine, 

Birange t eye хллге bi t eFa bigihine, 

Eger ser mida anî, gumana xwede, mi neta min ji 

A, Л _ . .. ,A ,. , А . А 

Iboe Cxndxroxlx хллге dxde ser rxya jorine, 

H'emze хллге dide ser riya jerine, 

Sewgura suba t'eze ledixine, 

H'emze durbine li ber ç'e'va dibe-tine, 

qûl-bendê xude nine". 

Bala xwe dide, sarî-bi nbaşi bi sed meri romeva 

bîst çar girtîya weda txne, 

A . Л Л . Л А 

Тхпе te lx rxya jerxne, 

H'emzê E'liyê Xarztya, mxria beraneki k'uviya. li 

E'liye Xarza dibê: Dile min bi dumane, 

т^л , . . ",a л ,A 

xJumaneke giran girtxye sere 9 îyane, 

paşxya girtxya dibine. 

Here sari-btnbaşxyo, ve subange dest ek siyar 

pe şxya rne derk'etin. 

Siyareki li peşiyêye, forma wi siyari li fenani 

forma H'emzê xalê minî p'elewane". 

Sarî-bmbaşl4 Ji E'lîyê Xarzîya dike qirine, 

Hespe ser wida dileqine, 

Çend qam9iya bi hers ledixine, 

Dlbêje: Min k'elê bavê te û H'emzê ha-ha kiro, 

Ye girtiya jx kela Bazide h'eta vira bine, 

T'eze h'edê k'e heye, girtrya ji destê min derine". 

18-2 175 275

H'emze 

Dibeje: 

se denga 

Çiya te 

li sari-binbaş di ke qirine, 

kirx, bira di k'xskê t eda bxmine, 

Were, sed zeFi ji min bistine, 

E'li Xarzîya ji qeyd û zincira tu derine, 

H'esebani ne me hun ditine, 

Ne ji ллге em ditine, 

Tu ji serk'ared хллге bixapxne, 

Beje, çend girtx jx peşxya me Fevine, 

Kesek êdx te nalomine, 

Li ela me ji ллге bibe şayx , mizgxne". 

Sari-bxnbaşx dike qujine, 

Şeşagire ji qabe dertxne, 

E'rş dike, esker peşda tine, 

Dibeje: Qaçaxo, tu ji ya хллге nemine, 

Ye girtiya ji kela Bazxde h'eta vxra bine, 

T'eze k'e dikare, girtxya ji nav lepê min derine?" 

H'emze li ллге dike u dilezine, 

Çend gulla bi nişan 

T'emo teyre e'cele 

ser sari binbaşda 

li ser sarî bfnbaş 

digerine, 

dxgeFine, 

Usi be Caze mecale ji ллгап distine, 

Iboe Cxndiroxli хллге pera digihine, 

Gulla e'wil davej e qotka sere sxyari-binbaş difx rine, 

Dxbeje: Tu yeqin bizanbe, iro Fa sere te t'unine". 

Eskere Fome ji hev diFevine, 

Wey li ллг1, ко rxya хллге nabxne, 

Хллге bi girtiyaFa diaihine, 

Her girti ki p'ih'ineki li k'elem9ed gi rtiya dixxne, 

K'elem9e dişkene, girtiya cot bi cot ji k'elemçe 

dertine, 

E'liye Xarziya bist çar gi rt îyava silametiki ji 

Deveboyine vedigerine. 

Girtiyed mayxn hema 

didxne H'emze u sîyared 

li 

ллгх', 

edere 

û her yek 

razibuna 

dx 

хллге 

alikida 

di9in. H'emze bi sxyared xweva ji E'li-bege hildidin u 

vedigeFin t en. 

Bona E'li hespek lazim bu. Bona ллге, yeke jx 

dageriyane gundekx li ser Fe u pirsa hesped fxrotana 

kirin. Yekî gundx got : Mih'ineke mine fi rotanê heye, 

ez bi zi n u bûsate wêva jx4 difroşim". Еллг,^19е mih'îna 

xwe tîne. E'lî lê sîyar dibe, ко bicêrbxne, k'anê 

., ,A ., .А Л ,. А л А А 

mxh хп çewane. Еллг mxh хпе dxgerxne u dxbezxne, sxyar 

ji le t'emaşe dikin. Di wi gundxda feqiki netiştek 

hebuye. T'xvingeke feqiye qap'axluye, xxrabe ji hebuye, 

ew dibeje: Çewane, ez E'lî bikujim?" Çend t'epa li 

nav ç'e've 

A7.., 

rome jx hev 

ллгх dixin u 

,, .... 

bela kxrin, 

diböîiin: 

,A~ 

bx êt 

Еллгапа sed 

.,A.A.._ 

9ar gxrtx ji ji 

mer eskere 

, АЛ 

Deveboyxne 

vegeFandin anin, sxlo, icar tuye bikuji?" 

276

Peqî di9e, ji te'ldê bexîrîyê agir dike, E'lxyê 

Xarzxya ji ser mih'ine jorda tê xar. 

H'emze bi siyarava k'oF-p'oside bun, 11 cinazê 

E'liyê Xarziya t'op bun. E'li bedh'al bû, yê mirinê bû. 

Wi çaxi her yeki ji wan k'ilameki ser E'lî dibeje. 

Usibe Caze dibeje: De xarzi, ba te, baran dilxline, 

Şahid-şihûdê T'êlî H'emzê, T'êli T'emo, Iboê 

Ci ndiroxlx gelek hene, 

Li k'ambaxa Deveboyine bi st u 9ar girtiya ji sed 

mere Fome distine, 

E'liye Xarziya şunda vedigeFine, 

De kule, tu bik'evx mala feqida, 

Mala feqx ne bi xana xude be, 

De 9ewa te'lde bexiriyeda bi mixeneti 

Gulleke li E'lxye Xarziya daye, 

De h'eyfa mine te ллге h'eyfe, 

Sube eme vegerin, heFi ne malda, 

H'uco-xanim ллге derk'eve deri male, 

Ç'e'ved хллге li nav siyara bigerine, 

E'lxye Xarziya nava meda nebxne, 

We 9еллга hêsirê ser surete sorda bibarine. 

De Fabe, Fabe, Fabe, Fabe, Fabe, 

Xarzi, xal bi qurban, Fabe". 

Iboe Gindiroxli dibeje: De xarzx, ez nizanim, ve 

feleke 9ima li mê ллга kir, 

,,A АЛ. ,. , . 

Ve xayxne 9xma lx те ллга kxr, 

Şahid-şihûdê T'êlî h'emzê, T'êlî T'emo, Usibê Caze 

gelek hene, li nava meydane sed mer eskere 

Fomê, li k'ambaxa Deveboyine ji hev belav kxr. 

Ji xudeva e'yane, meraniya me ki ri t'u kesi nekir. 

Kule, tu bik'evi mala feqi, mala feqi ne bi 

xude be, di te'ldê bexiriveda eulleke 

VA, А "'л 

Xarzxya daye, evx seypsanx 9аллга nav 

xana 

li E'liye 

Л.-'л 

u denge 

De Fabe, Fabe, Fabe, Fabe, 

me nava 

Fabe, 

e'şireda undakir. 


T'emo dibeje: De xarzi, xarzi, qurban, xude xi rav 

De bira xude dêriz bike kavla 

bike kavla 

Mak'ueye, 

Mak'ueye, 

л 

lro 

Л_.Л 

se roj u 

Л 

se şeve 

.., 

jx 

,л. 

derde te, 

, 

kurxale 

,Л. 

te jx ser 

pişta k'afir Bok'e peya nebuye, 

Xuriniya kuTxale te k'ambaxa cixareye, 

De şahid-şihude T'êli H'emzê, Usibê Caze, Iboê* 

Cindiroxli gelek hene, 

Ы meydane ji hev belav kirin sed mere Fomeye, 

18-3 175 277

Bist u 9ar gxrti vegeFandin j i k'ambaxa Deveboyinêye, 

Kule, tu bik'evi mala feqi, mala feqi ne bi xana 

xudê be, di te'lde bexiriyêda mxxeneti gulleke 

li E'lx yê Xarziya daye, 

тг- 

Ez 

f t л , 

9 e ved хллге 

,. -л . 

dxgerxnxm, 

_л . 

nagerxnxm, 

J 

seypsane 

л J 

feqi çawa nak'eve ber Feva e'ynelueye, 



H'emze dibeje: De xarzi , xarzi, qurban, bi ra xude 

xirab bike kavliya Mak'ueye, 

De bira xude derxz bxke şewitiya Mak'ueye, 

De xale te h'eram kiribu nivina şeveye, 

H'etanx deste E'liye Xarziya dernexe ji k'elem9eye, 

De şahid-şxhude T'elx T'emo, Usxbe Caze, Iboe 

Cxndiroxli gelek hene, li nava meydane ji hev 

belav kxrxn sed mere eskere Fomeyi X9ariyeye. 

De kule, tu bxk'evi mala feqi, 

xudê be, 9awa di te'ldê 

mala feqi 

bexirxyeda 

ne bi xana 

gulleke li 

E'lxye Xarzxya daye, 

А , , , Л , . -А / ~fT . J 

Xarzx, qurban, ez 9 e ve xwe digerxnxm, nagerxnxm, 

9аллга h'ekimek t'une, Hielh'emeki dayne ser deve 

bx rxneye. 



, . А Л _ 

E'lx Xarziya dibeje: De xalo, xalo, qurban, ba te, 

baran peFa dililine, 

Xalo, qurban, ba 

De şahid-şihude 

te, baran pera dililine, 

T'êli T'emo, T'êli H'emze, Usi be 

Caze, Iboe Cindiroxli gelek hene, 

Sed mer eskere Fome jx hev belav 

. Ал 

gxrtxya 

kir, bx st u çar 

л , 2.A 

şunda vegerxne, 

De kule, tu bik'evi mala feqx, gulla feqx birina 

xarzxye te deşxne, 

De tu Fabe, bike u bilezine, 

Tu bisxne 

, , Л, ,A 

Tabutekx 

_ А , А , 

Sarx-bxnbaşx 

т-ч- , 

Dx be, dxsa 

,л 

hostaki bine, 

.. . . Л , , Л .. , Л 

jx mxra gxrede dare,jx dare 

А . . А , ЛА А , Л,А 

merxvekx bexmanx, bedxne, 

7, 

hewara rome 

л 

zu 

л л 

ллге xxne, 

л 

ллге xxne, 

А 

rengxne, 

Cinyaze min ji ллге bistxne, 

Tu zu bike, cinyaze min dest Fomeda hesir nemine, 


Xalo, xarzi qurban, Fabe". 

,.rA А А .А , . . , А ,л.. 

Wx 9ахх еллг gerxyan, 9awa jx kxrxn, feqx nedxtxn. 

Еллгапа lêxistxn çûn, Le bx salixa, paşe H'emze dik'eve 

dilqe şivana, bi pirs u pirsxyara feqi dibxne, feqi 

dikuje u vedxgeFe, h'eyfa xarzi hildxde. 

278

29. Dewrêşê EVdî (şaxa l) 

Bavê Dewreş E'vdi bu. Dewreş, he t'inebu. E'vdi 

A ., . . А ..А ,л TT, _. Л Л А А 

şxvane Zor T emxr-p aşaye mxlx bu. H afxre Gesx u 

E'cil Bi rahim-ew sexe h'ezar u p'ênsid gêsa bûn. Zor 

T'emi r-p'aşaye mili axe kika u mila bu. Kxka u mila 

k'urd bun. Gesa e'reb bun. 

Rojeke gesa hev u dine civiyan. H'afire Gesi, 

E'cxl Brahim go: Eme nijdake bavejine ser kîka u 

mila. Emê könê Zor T'emir-p'aşa bidine ber şûra". 

Еллг1 e'şira хллге hilani u ser konê Zor T'emxr-p'aşava 

girt, sed mere e'reba je koşt. Zor T'emir-p'asa rabu 

Feviya. E'vdi li mih'ina Zor T' emir-p'aşa suar bu, 

şûre хллге hilani u k'ete nav neyara. Bu ç'ingine şura, 

bu t'erqine mert'ala. Ev h'ezar suare gesa ji ber 

E'vde Feviyan. E'vdê sed mer ji wan kuşt u hate male, 

jx hespe peya bû. Hinge k'efa Zor T'emir-p'aşa ze'f-ze'f 

ji E'vdiFa hat, 9ima ко Zor T'emiF-p'aşa jx ber neyara. 

xi las bu. 

Zor T'emir-p'aşa E'vdT aewkand. 

xude kuFek daye. Zor T'emir-p'aşe 

Sala 

nave 

wi qediya 

wî danx 

Dewreşê E'vdi. 

Zor T'emxr-p'aşa geleki ji vi kurki u jx bave wx 

h'iz dike, ллгеке bxraye хллге ji ллгап h'iz dike, Sal u 

zeman k'etine nav. Dewrêş mezin bu, e'mre . ллгх bû 

bist u репс sal. Pi9'ek mal u hale wan 9e bu. E'vde 

ji ber Zor T'emir-p'aşa derk'et. E'dule, qi za T'emxr- 

p'aşa, ew jî qîze, gellek delale, di dile dê-bavê 

xweda gellek e'zîze. Dewrêşe E'vdi, ew he jx E'dule 

ji delaltire. Dilê wê û E'dûle heye. E'vdê копе xwe 

bar kir u ji ba Zor T'emir-p'aşa çu u копе xwe li 

, -а л . , t- т r 

berxye vegxrt . 

E'lî û Bozan herdu bi rayê E'vdêne, Se'dûn jî 

biraye Dewrêse, ev herdu male han ji hev naqetxn^ 

,, Л,А ',,A Л ,Л , А А, Л Л 

t ev ezdxne. E'vde extxyar bu, e mre wi bu nod salx. 

Л А т_ Л Л , ,Л Л Л А .,. , л 

Zedeyx Веллггез u Se dun zarue ллгх t хпе bun. 

Dile mx liyane.l 

i-., ,Л , А Л i , , А ,Л А , А А 

Е rde berxye е rdekx duzx bepxvane, 

H'ezar û pênsid suare gesa li hev civiyane, 

Çune di ллгапа gi rane, 

Л А 

Li ber xo danine qurana e'zimşane, 

Dibê: Emê hicûmeke mezin bavêjin ser kîkan 

Hicuma e'wil, eme bavêjine ser k'oze 

и mi lane, 

qxz и 

buke ллгапе, 

Hicûma didûa, eme bibine ser biFe qiz и xorte 

kxkan и milane, 

18-4 175 279

280 

Hicûma sisiya, eme kone Zor T'emir-p'aşa 

bidine deve şurane, 

Ji bereda em dijmine bav u kalane". 

Mek't'ubeke nivi sandin, mek't'ûb qasi ceridane, 

Dane deste du h'eb xortane, 

Go: Bibin u heFi ne diwana Zor T'emxr-p'aşane, 

Bebextx di nava meda ne xuyane". 

Dibe, evan herdu xorta suar bun u meşiyane, 

Bere xo dane oda Zor T'emir-p'aşaye milane, 

Çune deve deriye ode sekinin u mek't'ub dane 

Ev herdu xort 

-л 

vegeriyane nava 

л 

gesane, 

destane, 

Zor T'emir-p'aşa Fudine u mek't'ube dixeine, 

Deste хллге li сока хллге dixine, 

St erke хллге dibarine, 

Dibe: E'vdi ji ji ba mi 9U, k'es qewata min 

t'inine". 

T A ,A ,A 

Lxy an e , lxy an e , liyane, 

Zor T'emir-p'aşa gazi kir giregir, feriz u 

p'elewanê kxkan û mxlane, 

T'emam di oda giranda li hev civiyane, 

T'ev ji nava хллге Fazine, 

Pilan ibin filane, 

Qeline ллгап t'emama deste ллгапе, 

E'bbaye basrayi li nava mile ллгапе, 

Şure ллгап t'ev giredayiye lx к 'eleke ллгапе, 

T'xt'une dik'şxnin, ode buye t'oz u dumane, 

Zor T'emir-p'aşa heja dageFi nava ллгапе, 

Mek't'uba neyara bi destane. 

Mek't'ub derani, mek't'ube dixeine, 

Go: Geli kxkano, geli milano, 

Geli ferizno, gelx р'е1еллгап1по, 

Un baş bala xwe bidine ve mek't'uba hano". 

Zor T'emir-p'aşa mek't'ube dixweine, 

Dibê: Dilê min liyane, liyane, liyane, 

E'rde beriye e'rdeki duze, bepxvane, 

H'ezar u pensid suare gesa t eda , li hev civiyane, > 

K'işiyane diwana girane, 

E'cU Birahim milûke ллгапе, 

H'afire Gesi beyreqdare ллгапе, 

Li ber хллге danine qurana e'zxmşane, 

T'eva sond dixar bi e'zimşane, 

T'eva sond dixar bi ve qurana hane: 

Eme hicumek bidine ser kx ka u ser milane, 

Hicuma e'wil, ллге bavej ine ser k'oze qi z u buke 

, ,. a 

Hxcuma 

,.,a 

dxdua, 

ЛЛ, 

e şur 

, 

berde 

ллге ki ka u 

АЛ 

qxz u xortane, 

ллге milane,

Hicuma sisiya, e kone Zor T'emir-p'aşaye bide 

Л 

Gelx 

л 

merxasa, 

А 

mca şer gxrane". 

ber şurane. 

' 

Dx be, ev feriz u p'elewane hane, 

Simbele ллгап melul bun, 

Sere simbela k'ete ser levane, 

Me'de хллге kirin, ллгеке jinebiyane, 

Weke 9'e'le genim, e'rd bi darka k'olane, 

Di ber xoda hedi-hedx girxyane, 

Yeko-yeko Fabun, derk'etin ji oda Zor 

T'emir-p'aşaye milane. 

E'dule hate ode sekini, go: Zor T'emir-p'aşa, 

bavo, dile min lxyane, 

Qe tu nizani, heye Dewreşe E'vdx, 1аллг1ке 

ezidxane? 

Еллге, ku dibe qesase h'ezar pensid suare gesane, 

Еллге, ku kone te xilas dike ji deve şurane, 

Dewreş di nava p'elewanada gelleki navgirane". 

Zor T'emir-p' aşa dibe: E'dûle, de Fabe, 

mek't'ubeke binivisine, 

ji Dewreşe E'vdiFa, lawke ezidFa bişine". 

E'dule Fadibe mek't'ubeke dinivisine, 

Dide deste xorteki û zu dişeine, 

Dewreş li ser mergeki sekiniye, 

H'evsare Hidman bi destane û Hidman di9'erine. 

x^ Л , , . ,A , А .. , .Л А .л ,._ Л 

Dewreş тек t ube jx deste vx xortx dxgre u 

dixwêyxhe, 

Mek't'ube maç'u dike u ser e'niya хллге datine, 

Li Hidman suar dibe u dixarine, 

Xo bi male digihine, 

Ко vaye bavê wi , E'li u Bozan u Se'dun t'ev 

J Л . .A 

Sekini mek't'ube ji wanFa dixweine, 

Go: E'vdi 

x> » . А , А 

Е rde berxye 

bavo, dile 

Л » , , А 

е rdekx 

min 

, Л Л 

duzx 

liyane, 

, Л А__ 

be pivane, 

runx ştxne. 

H'ezar û pensid sûarê gesan teda li hev civiyane, 

T'ev çune diwana girane, 

E'cil Birahim miluke wane, 

H'afire Gesi beyreqdare wane, 

Li ber xo danine qurana e'zimşane, 

T'eva sond 

Em u kika 

dixwar bi ve 

û mila neyare 

qurana 

bav 

hane; 

u kalane, 

Eme hicûmeke mezin bavejine ser kîka u milane, 

Hicuma e'wil, li ser k'oze qiz u bukane, 

Hicûma didûa, emê şur berdine qxz û xortane, 

281

282 

Hicuma sxsiya, eme kone Zor T'emir-p'aşa 

bxdxne deve şurane". 

Mek't'ûb hate dxwana Zor T'emir-p'aşaye milane, 

Zor T'emir-p'aşa mek't'ubê dixweyine, 

Pxncana qawe li ser deste E'dule datxne. 

E'dule fxhcana qae li ser t'ep iska^ zerin 

datine, 

Ы nava diana kîka û mila dxgerine, 

H'ec'i kese fincana qawê ji ser deste min hxlxne, 

Еллге min mar ke, e h'eyfa bave min hilxne". 

Dxbe: Bavo, dxle min liyane, lxyane, 

Tu bxde min E'li u Bozane, 

Tu bide min Se'dune bxrane, 

Ezim, ко heFim fxncanê hilinim ji ser deste 

E'dula qiza Zor T'emir-p'aşaye mxlane, 

Ezxm, di qelinim h'ezar u h'evsxd suare geeane, 

Ezim, kone Zor T'emir-p'aşa xxlas bxkim ji deve 

Bavo, Zor T'emir-p'aşa emekdare, 

Emeke ллгх lx ber ç'e've mxn xuyane". 

т~., Л , ,Л . А Л ,А ., , , Л , Л А 

şurane. 

Dxbe, E-vde gxrxya, u ster jx 9 e ve bave ллгх 

Go: Weyi, ллгеу1 lx-min u vi bexte 

bariyane, 

hane, 

Lao, sebir bike, sebxr ji ba xudane, 

Eze du xebera ji kuFe xweFa bejim, bala хллге 

bide ve xebera hane. 

Go, lao, e'mre min hxjde sali bu, ez şivane 

mala Zor T'emxr-p'aşaye mxlame, 

Careke disa li ser sere ллгх rabu fermaneke girane, 

Kxka, mxla jx ber gesa Feviyane, 

Ez Fabum suar bum lx mih'ina Zor T'emir-p'aşaye 

mxlane, 

Mi şur gireda, mert'al avite zendane, 

Ez dageriyame nava neyarane. 

Dibe 9'ingxne şura, t'erqxne mert'alane, 

Go, lao, min sed jx ллгап kuştin u t'ev jx ber 

bave te Feviyane, 

Min kone Zor T'emxr-p'aşa xilas kxr jx deste 

neyarane, 

P'aşf Zor T'emxr-p'aşa 9i got? Go: E'vdê 

A -.* 

ezdxye, 

,- 

lx 

,л Я 

q xyaye 

_Y 

Şengale 

,л ... 

dxbe 

",. л 

dxze 

Tu ji ya bave xo bikx, Zor 

k'erane'*." 

T'emxr-p'aşa 

bêbexte, emekh'erame".

Dewreş dibe: Bavo, dxlê mxn liyane, lfyane, 

Surete E'dula Zor T'emir-p'aşa li ber ç'e'vê 

. л 

min xuyane, 

Ez bexte teda, tu dile min neşkêni jx boy vi' 

şere hane, 

Tu bxde min E'lx u Bozane, 

Tu bide min Se'dune birane, 

Eme suar bxbin li hespane, 

HeFine diana Zor T'emir-p'aşaye mxlane, 

Eme binheFin Fay, er u t'ekbira ллгапе". 

Dxbe, Dere Fabu ji p'iyane, 

Cile ziri u mizirî^ k'xşande xwe, suar bu li 

Hidmane, 

Xatir xwest jx de u bavane, 

Go: Dao, bavo, çun bi deste mine, hatxn bi 

deste xudane". 

Bi DewreşFa suar bu E'li u Bozan, Se'dune 

birane, 

Ev herçar derk'etin, bere xo dane diwana Zor 

T'emir-p'aşaye mxlane. 

Giregir, feriz u p'elewane kxka u mila di 

diwana Zor T'emi r-p'aşada lx hev cxviyane. 

Dibê, Dere nêzxk bu deve dere diwana ллгапе, 

Hidman ç'e'v bi mih'ina k'et, bu h'işina Hidmane, 

Ale diwanê se kirin h işîna Hidmane, 

Gotin, ev Dewreşê E'vdx hate diwana girane. 

Dewreş u E'li u Bozan u Se'dune bira peya 

bun ji hespane, 

K'işiyane diwana girane, 

T'ev ji ber DewrêşFa Fabun u sekinin ji p'xyane. 

Dewrêş Fûnişt li ser doşeka h'erba girane," 

т , . . А Л ., _,л л _ л ~ , , л л 

Lx tenxşta ллгх runxşt Е Гх u Bozan и Se dune 

bxrane. 

E'dule se kir, ко Dewrêş hate diwana girane, 

Pincana qawê dani ser destane, 

Ani geFand li nava fêriz и p'elewane kikan и 

milane, 

^~л 

Си 

, . л 

sekxnx 

,. 

lx 

, 

ber 

_^ л 

Dewreş, 

л 

vx 

,л . 

ferxz 

л 

и 

, , 

р elewane 

л 

hane, 

Dere Fabû p'iya, fxhcana qae hilani ser 

Qae dani ser dev и levane, 

destane, 

Di nava odêda devê xo xxste h'inare Fuye 

E'dule и Famûsane. 

283

284 

Dewreş Fabu derk'et ji oda girane, 

PeFa Fabun E'li u Bozane u Se'dune birane, 

Derk'etin, suar bun li hespane, 

Şur u mert'ale 

Bxnana Ezrahxl 

Zor T'emir-p'aşa 

ллгап li mile 

û Cebrahil, 

gazi kir: 

ллгапе, 

ко dageFin ji e'zmane. 

Usxb-efendi,? tu jx 

heFe bxgihije ллгапе". 

Gazi kir li E'u u li Silêmane,8 

Еллг jx di feriz u p'elewane navgirane, 

Go: Hun herdu ji 

т-\3 А , Л т^ А 

Р aşx bave Dewreş 

herin bigihijine 

Л л , Л л 

u dxya E lx u 

ллгапе". 

т-. 

Bozane 

Hatine mala Zor T'emir-p'aşaye 

Xo avitine ser dest u p'xyê 

milane, 

E'dula Zor 

T'emir-p'aşaye mxlane. 

Go: 

,. 

Tu 

Em 

, А 

herx 

k'etine 

,ЛА 

p eşiya 

bext 

т^ 

Dere, 

e 

Л 

te u xudane, 

,iA 

deste xo 

, Л. А 

bavejx 

hevsare Hidmane, 

Tu beji, diya te u bave te extiyarin, kesek 

хллгеу! u xudane ллге nemane, 

Tu bidx Se'dun u E'lie biraye Bozane, 

Bave te guneye, mala we bexweyî u bexudane". 

т-м,ЛА Л ,AA ~ А , ,Л А. 

E dule 9U p eşxya Dewreş, deste xo avxte 

hevsare Hidmane, 

Go: Dewreş, ez k'etime bexte te u xudane, 

Mala ллге mişemxre,9 bêxweyi maye, 

Tu bidi E'lie bxraye Bozane u Se'dune birane". 

Dewreş go: E'dule, bese ji van te'n u niç'ane, 

Ez nadim E'li u Se'dune birane, 

E gelek ku9'ke ллга kxka u mila hene, 

We k'ene хллге mx bi kin u we bidin hilobiyane^". 

Dibe, Dewreş sere хллге ji E'duleFa nimz kir, 

E'dule sere хллге jera bilind kir, 

Dere 

t^ i А 

Dxbe, 

deve хллге 

, А, Л 

nava кхка u 

xiste 

. , 

mxlada 

h'inare ruyane, 

А .А .А А 

bu 9 xre-9 xre 

А 

ramusane. 

De-wreş berda sere Hidmane, 

U bere xwe da sere Fe и dirbane. 

Dewreş gazi kir: Geli birano, geli hevalno, 

Ji bereda kuştin riya merane, 

Meriv teye kuştxn, namusa xo nade deste 

01^еллг1 bxn, bi e'mre xudane". 

U bi hevFa meşiyane. 

Dibe, ji efendime хллгега bejim: 

Beri-beristan, 9oli-9olistan, 

neyarane,

Havxn 9u, ma 

r- AT_ л Л 

Sere Deree 

zivistan, 

_^ , ,A 

Е vdx 

Л 

u 

. 

her 

Л 

репс 

, ,Л 

hevale 

А 

ллгх 

heja tek'eve şeF u qexe giran. 

Dewreşe E'vdi, E'li u Bozan û Se'dûnê bira, 

E'li u Sxleman u Usib k'atibê wan, peya bun ji 

Л 

U 

,- 

lx ser 

i а 

капхуе 

л .. 

jx 

_ 

хллгега 

_л . .. 

runxştxn, 

hespan, 

f г 

Xarina хллге xarin, hespe хллге 9'erandin, 

Dewreş gazi kir: Geli hevala, 

Un li vir bin, eze heFim binherim u t'emaşe kxm, 

Çika ev k'oma van neyara li k'ue derene, 

Faste ani derewe?" 

Dibe, heval man, Dewreşe E'vdi hespe 

л , л 

suar bu 

xwe 

л А 

u meşxya, 

Çar seh'eta еллг Fe 9uye, 

Bala 

Çar 

хллге 

h'eb 

daye, ко 

qiz hatine 

h'ezar kon vegirtxye. 

sergxna, Derê ji ллгап 

pirsxye, 

Go: Ev kone han kone k'xye?" 

Qizika le nihert u tirsxyan, 

Gotin: Tu neyarx? Işe te li vir 9iye?" 

Go: Ez ne neyarim, du deve min hinda bune, 

Gelo ллге deve min neditiye?" 

Herçar ke9*ika got , kuF, u giriya, 

U 

хл 

Ev 

Dewreş 

'i 

herçar 

7 

pey ллгап çuye, 

, .-, A , . 

keç 

.-, A , . 

keç xk çun к etxne 

i- 

T T 

kone 

л 

şexe 

л л 

wan u 

л 

А-Л ,7 ,A . . А 

qxrx n lx male kxrxye, 

Go: Suareki vaye li pey me hatiye". 

Dewreş hat deve dere kon sekini, 

Kaleki 

t^ ,,Л, 

Ev kale 

extiyar 

han 

di 

, л 

rabu 

bin 

Л 

u 

konda bu, 

л ЛАЛ 

çu peşxye. 

Dewreş go: Apo, du deve min hinda bune, ллге 

ne dxye?" 

Gava kal Dere nihertiye, 

Dewreş nas nekiriye, 

Bes 

Еллг1 

Hidman 

u bavê 

nas kiriye, 

Dewrêş bi hevFa hevalti kiriye, 

Mih'xna E'vde heja li bira wiye, 

Zane, ко Hidman ji ji wi t'erziye. 

Kal go: Xorto, tu ne Dewreşe E'vdxyi? Tu ji 

miFa beje bx Fastiye, 

Tu derewa diki, tu ne li deva dxgeri, 

T'ucarme te ne dî\lye, 

Tu gelekî bi xezebi, te cile h'esin хллге kiriye, 

Те t'asa h'esin ser sere xwe daniye, 

т r . Л Л . , , Л . А , 

U te şur u mert ale хллге giredaye, 

285

286 

Л A 1 А. , . , А А А , А OI1 

аре хллгега beje, bxnher, xşe te 9xye?' 

Dewreş go: Apo, eze jx teFa bejim bi Fastiye, 

Dx nava me u gesada neyartxye, 

Ez hatime, ко k'ome bi binim, k'oma ллгап li k'ue 

dereye". 

Go: Lao, tu xortekx geleki h'eyfx, 

Mxn u bave te, me bi hevFa hevalti kiriye, 

Bi a min bike, tu mek'eve vi şeriye, 

Em bisxlmanin u tu êzdiye, 

U heq u h'esabe t e li Fih'e te 9iye? 

Jx me geFe, di nava me u mala Zor 

T'emir-p'aşada neyartiye". 

Dewreş go: Apo, ere, biFa ez ezdime, 

Bes ez e'şira Zor T'emir-p'aşaye milxme! 

Min пап u ave ллгх ze'f xariye". 

Evx kali gote Dewre=., go: Lao, xnca eze teFa 

bejxm bi Fastiye, 

H'ezar suar t'evi H'afxre Gesx, E'cxl Birahxm 

lx gire Leylane, li gola Xatunxye sekinxye, 

Lao, ez k'etime bext ê te, xudeda, tu xo bernedi 

А . А 

vx agxrxye". 

Dewreş go: Apo, bi xude, ez hatime ji bona 

vx agxrxye". 

А _ . А ,, 

Dewreş xatir ji kale xast u vegeriya, 

Hate ser kaniye, ba hevala Funiştiye, 

Go: Geli hevala, ez çum, mi seh kirxye, 

K'are xwe bikin, em Fabin, weke şera, bi hevFa 

herine vi şeriye' 

Bx hevFa 

тлт 

U 1х ser 

Fabun u 

А л 

rxya gxre 

li hespa 

т , Алл 

Leylanxye 

suar bun, 

_.,ЛАЛ 

u gola Xatunxye 

k'ar bun, 

U bi nezxk bun, u bx hev h'esiya bun, 

Şirih'et u qanun li nava ллгап bu, 

E'cil Birahim - şexe ллгап bu, 

H'afxre Gesx - beyreqa şeF hilda bu, 

Seh'et yek - qirare ллгап bu, 

Seh'et yek t'emam bu. 

E)ewreş u Se'dune bira. 

U E'li u Bozan u E'li u Sileman, 

Usxv k'at'ibe ллгап, şur ji kalan k'işandxn, 

t-i л 

Ви 

,. А 

9 xngxna 

л 

şura, 

, л 

bu 

k'etine nav neyara, 

, ал ,, , , л , у* а л 

t erqxne mert ala, bu h işxne 

л 

hespa û li hev dabu, 

Mer tene kuştin bi seda и xun rxjxya bu, 

Ji neyara dusid hate kuştin, ji Zor 

T'emxr-p'aşa kuştî E'lx и Sileman bu.

Şer sekini, bina xwe berda bû, 

Rabune ser хллге, disa lx hev dabû, 

Л , . А Л А Л, А ДА, ,Л 

Bu 9 xngxne şura, bu h xşxne hespa, bu 

t'erqxne mert'ala, de dev ji evledê хллге 

Hxngi ко şeF giran bu. 

berda bu, 

Jx h'eyşsid suari hate kuştin 9arsid, 9arsxd mabu. 

Bi van 

х-, Л 

Dere 

suarara 

л ,,д 

и Е 1х 

hat e kuştin Se'dune 

л , л 

и Bozan mabu, 

bira bu. 

Usiv, başk'at'ibe wan, sekini bu li dera habu, 

Usiv dxnhere, meraniya Dewreş 9аллга bu, 

Dinivxsine, и li ber 9'e've ллг1 xuya bu, 

Careke dine şeF giran bu, 

Dere и E'li и Bozan k'etine nava van her 

9arsid suare habu. 

Wey-lo, -lo, vey-lo, wey-lo, 

Dibe, Dere bxnaya melkemote kule, 

Binaya Ezrahxl и Cebrahxl ti rs и hêbet xiste 

i A 

nava xelqe, 

,_, Л ,. АЛ Л , Л , ,A А Л ,А., АЛ 

Ви 9 xngxne şura, bu h îşxne hespa, bu t erqxne 

mert'ala, 

л л 

De\vreş sesid 

и ji 

- 

suar 

sibe h'eta 

kuştin, 

evare 

sed suar 

li hev dabu, 

ji ллгап mabu, 

E'cil Bxrahim, H'afire Gesi heja sax bun. 

Bi van suarara hate kuştin и E'lx и Bozan bun. 

Lxyane, liyane, liyane, liyane, 

Spere Dere şeFeki girane, 

Dewreş suar bu li Hidmane, 

Du muye melkemota nav 9'e'vane, 

Şur k'işand ji kalane, 

Hicûm da H'afirê Gesi и E'cxl Birahim, şexe 

wane. wane. 

Л ,. AA Л ,Д,,ААЛ, ,A., AA 

Bu 9 xngxne şura, bu h xşine hespa, bu t erqxne 

mert'ala, 

Dewreş mera dikuje, wan ser pişte hespa 

_-Л а 

Репсх 

.. 

jx ллгап 

, . 

kuşt, 

л л 

репсх 

л 

и 

т, ,. л 

Н afxre 

berdane, 

_л а л 

Gesx и 

E'cil Birahim mane, 

т^-А 

Dxve, 

Л_ 

sere 

ЛЛ^^, 

Dewreşe 

,А, 

Е vdi, 

,АЛ 

lawke 

,А,Л._ 

ezdx, neja 

k'ete şeF и deqe girane, 

Linge Hidman k'ete qule cird и mişkane, 

Linge Hidman şkestin ji herdu çokane, 

Dewreş qulibi, k'ete ser piştane, 

H'afirê Gêsî и E'c'îl Birahîm, şêxe wane, 

Л.АЛЛЛЛ, ... iÂ 

U vx penci suare han ajotxne ser laşe 

Dewrêsê E'vdf, sûarê Hidmane, 

-г- . , Л А , , л 

Jx hespa peya bun, wx dane ber şurane. 

287

Wey-lo, wey-lo, ллгеу-1о, ллгеу-1о, 

Usib başk'atib hate diwana Zor T'emir-p'aşaye 

Go: A ji t eFa meraniya Dewreş ber 

milane, 

ç'e've ллге 

xuyane". 

E'dule 

,,. А Л 

h xnare ruye 

sekinx 

Л 

xweva 

u kuştina 

.А 

gxrxya. 

Dewreş 

, Л 

Xelqe go, 

bihist, 

, Л 

neqe 

u bi ser 

Л 

ллге neye 

bigri. Inca E'dule k'xlam avxt e ser Deree E'vdi. 

288 

E'dule dibe: Here delalo, herê delalo, lo, lo, lo 

Suare mala bave mi n ji mal suar bun, germa 

delel, 

ve 

, Л А 

navxne, 

-vj а А , .Л л , ,А л т^ , ., ,^, а л 

Р eşxya selefe suara к et е 9 хуауе Е vdxl Е zxze, 

Nive suara ma li gire Leylaniye, gola Xatuniye, 

P'aşiya suara ma li qira9'e Merdxne, 

Gelx kxkan û geli milano, 

_ _., ,A , Л А , _. А Л т-^ ,А л Л 

Н eçi kese, ко cuaba Deree Е vdi, suare 

Hidman, lawke ezidi, delale male, xeme bxne 

beFiye, ji nava h'ezar u pensid suare gesa 

ji miFa bi ne, 

Eze bidime 9ar aşe bave min li ber ava 

Mxserbxne, 

Hege bi her9ar aşa qayix nebe, eze bidimê 

de h'eb caniye bave min hene, kih'elin, 

e'sline, ezê bidim bi Fih'xne.H 

Çar qesr u qonaxe bave min hene, eze bidime 

li bajare Miserbxne, 

Eger herçar qesr u qonaxa qayil nebe, eze 

dx serda bidime h'ezar u pensid zeFe osmanli 

De bajo, de bajo, Feduro, de baj o, 

Hesp betilio, de bajo, 

K'iske te qulo, t'ituna te Fijiyao, de bajo, 

E'bba ser mile te se t'ixto,!2 

... А Л 

jx xxzxne. 

Li te bu belao, de bajo, 

Male те ллгапе, sere 9'it u ber9'it e Zor 

T'emir-p'aşaye milx ji t eva xuyane, 

Sing u bere min ji teFa merg u çimane, 

Here-lo, delal, here-lo, delal, here-lo, delal, 

Beriya 

x-,> а 

Р oze 

H'amude beFiyake Fast e, 

, , п/гл .л л ,. , 

kela Merdxne lx serda xare 

çiqa li mi duze, 

тл , л ±2 

u serda xuze,1J 

E'dule gazi dike: Geli kîkano, geli milano, 

h'eç'i kese cuabeki xere ji ale delale 

male, Dewrese Е vdx, lawke ezxdx ix xeme 

bxne berxye, jx nava h ezar u pensxd suare 

,A _ Л д А , Л Л А Л .. Л Д 

. . Л . -А А .. , . Л Д J. Л Л

gesa ji mira bine, eze bidime malê 

,. А Л , , Л Л . , Л А ,. ,,|А 1 Д 

dxnxyaye, h ezar u pensxd zere dx alt uze.* 

Here-lo, delal, li-mxn avxtiye sterka sibê, st êra 

Fecilxere.15 

Deleli male, Dewreşe E'vdx, 1аллгке êzidi, suare 

lx Hidmanx nere, 

Hate deve dere Zor T'emxr-p'aşayê mili, min 

linge xwe lêda li şim u me'se zeFe, 

Ш_ , ,А,Д,А,А,А Л ,ЛАД 

meşa 

7 

mxn 

kevokx 

, ,л 

deste 

, hedx'-hedx 

д. 

хллге avite 

,. 

lx 

ez çume 

, ~ л 

hevsare 

p eşiye, 

i\. 7 

Hidmani 

а д 

nere, 

Mx go, lo, lo, lo, delel, ez nizanim, te ne şeFe 

л 'д 

u te ne xere, 

Delel xeyidi, 

Mi go lo, lo, 

bi miFa xeber nade bi sere zimene, 

lo, delêl, ez te nadim bx H'emme, 

bi Kine, bi herdu feriz u p'elewana, 

А л , . л , А Л.. , . л . . .л 

хеше bxne berxye jx kuştxne, jx male 

ко li 

л 

aleme 

nabin t'ere, 

Ez te nadim bi kuFe Birahim-p'aşa ji mala zengo 

zeFe, 

Ez te nadim bi kuFe Bedx rxan-bege, mxre 

Bota ji maleke del u t'ere. 

Lo, lo, lo, lo, lo, delel, 

Ez te nadim bi sult'ane dxne ezidxane, 

Ku lx 9'xyaye Şengale isal h'ezar u pensid 

sale ллгап qedxyaye, quruşeki ллгап negihiştxye 

deste delete) nek'etiye k'asa xundk'ere. 

Delel xeyidiye, bi miFa 

Mi go, lo, lo, lo, delêl, 

xeber nade sere 

te goşte min 

zimene, 

h'eland, teyje hestxye min Fizand, 

, . , А .,.,* Л ,Л Л .А А 

bala хллге bxde t xlx-pe9 хуе mxnx zerx 

zeyt'ûni, binîna mom u şima dxh'elin, 

bi e'nişka mile miva bu Ы zmere. 

L.o, lo, delêl, jx bxna t'ilx-pe9'iye min teyra 

sere хллге deraniye ji helxne, me'ra sere 

хллге deraniye ji qule diwere, 

Ezê Fabim, xilxale linge xwe bişkenim, ji 

HidmanFa bikxme coteki nêle, 

Ezê xxzema poze хллге derxim, jeFa bi kim hur 

bxzmere. 

Eze kezive xwe bibirim, ji HxdmanFa bx kim 

J ... А _A А А Л 

gulxk u rx şx u du hevsere 

г. А Л. Л, А, . А. , , . Д 

Jx xro peda, ллге bere te tek eve bxne 

, ал ,, л -j лл 

berxye, nava h ezar u pensxd suare 

gêsa, xelqe bi bej e: Ev suare hanê 

ciqa bi h'x zne, 91 qa bi delale u 9i bi 

cemelelö". 

19-175 289

290 

Herê-lo, delal, here-lo, delal, here-lo, delal, 

De bajo, rêduro, de bajo. 

Ji hevala mao, de bajo, 

K'iske te qulo, t'ituna te Fijxyao, de bajo. 

E'bbakê te sê t'ixto, 

Li ser mxle te bu belao, de bajo, 

Male те ллгапе, sere ç'it û be^'xtê kone Zor 

T'emir-p'aşa ji t eva xuyane, 

Derde min derdeki girane". 

E'dule sekini k'erik li zike хллге da ji boy 

xatire Dewreşe lawke ezidx, suare Hidmane. 

30. Dewrêsşê EVdî (şaxa 2) 

De way-wayler, de ллгау-ллгау1ег, 

Delalo, mire Unisx vêsbê deng li şêra kir, 

Go: Gazi Dewreşe şex E'vdi kin, | 

Weynin h'erame diwane, 

Deste lêxin k'elemçeye, 

binge daynin li qeydeye, 

Bigrin, baven zindaneye". 

Delalo, diliko, 

Те mali p'iFo, eli hindiko, 

Ji xelqeFa netişteko, 

Ji min, we,-t'irê ez dak'etime 

Tek'evime nava h'ezar h'evsid 

deşta Belecuko, 

hina'rx, hinareki 

Wa-wayler, 

ji xweFa bibijerxm, 

ллга-ллгау1ег ллга-ллгау1ег, 

şirino, bedendiko. 

Delalo, tu delali. 

. 

De way-wayler, 

_^ Л Л А 

Dewreşe şex 

de ллгау-ллгау1ег, 

т-. , ,A . Л Л ... А 

Е vdx gote mxre Unxsx, 

Go: Ev xeber, ji deve te, h'evt bave te zedeye, 

H'eta 

, . Л 

Lxnge 

tu deste 

.,ЛА 

min lexx 

min davni 

_,aj 

qeydeye, 

k'elemçeve. 

T J ' 

Min bxgri, 

_. А . 

Вх xzxna 

bavejx zindaneye, 

, Л , Л Л 

rebe aleme, eze 

л 

sesed 

, Л Л 

mere 

. А 

unxsx 

Feh'et kxm ort'a diwane bi soraniyeye". 

Wa-wayler, ллга-ллгау1ег, ллга-ллгау1ег, 


\Л/ау-ллгау1ег, ллгау-ллгау1ег, ллгау-ллгау1ег, 

Delalo, mine vesbe ji xudane xreFa 91 bigota, 

je 91 Ь1хллгаэ1а? 

Mala bave min 

,_ г ,A Л 

Şerefdxne, 

bar ki ra, daniya 

,A Д т-\ , , ..А 

9 xyaye Eledaxe, 

zozane 

.А 

9 xyaye 

Л 

Giriclaxe, hersek mil bidana, serkona mala

avê min bihata xare, sturia kone peşin ji 

ort'eva bişkesta, 

DA Л Л т^ , ,A , , л Д . л , .А .Л А 

ewreşe şex Е vdx, h ute bxne berxya jerxn, 

siyare Seneme, xudane zeng u zerin, 

bajota, bihata dere 9adira min p'oFkuFa 

xede bisekinxya, zare şirin t'aseke ava 

sar ji min bixwasta, 

Mine dest bibira ceba xwe^ t'asa zere-zive, 

nexş kirxye derxista, meşîyama ser kaniya 

K'urd E'lo Memed-p'aşa t'iji ava sar kira, 

baniya, p'ir, me'rifet, k'emedar buma, bidama 

li desta, 

AvFuye ç'e've biruye belek, şirike xizema хллге 

bi leve хллге bigesta. 

Delalo, deliko, 


Xudane şeşxana kiniko, 

Ji xelqeFa netişt eko, 

Ji mxn, ллге, -t'ire dak'evime deşta Belecuko, 

Pek'evim nava h'ezar h'evsid hinari, hinarek 

ji хллгега bxbijerim, şirino, bedendiko, 

Wa-wayler, wa-wayler, ллга-ллгау1ег, 


Way-wayler, ллгау-ллгау1ег, ллгау-ллгау1ег, 

Çume ode, ode t'ere-t'ijx, çume diwane, diwan 

jx t ere-t xjx, 

Misxha qawe ser dara çame ллге dik'elijx, 

Min got: Qawe9io, yeke t'ijxke, bide deste 

delalxya dile mxn ji", 

T'ibeta dxle min neda, mine deste хллге direji 

fîncana qae kir, t'xjx kir, bir da desta, 

mine nizanbu, ji şerma bu, ji germa bu, 

ji tirsa bu, deste min Ficifx , çoke mxn lerxzi, 

niquteki Fijiya ser e'ba besraye Dewreşe şex 

t^-i i -t-A . Л ,A А-Л А 

К ubara sxbe rabum, mxn qolx zere sere 

хллге qetand, çume li H'emaye, li H'ekaye, 

E'vdF jî, 

li Şame, li Bexdaye, dere dik'anê wan beqala, 

min da h'evt qalib Feqiya sabune, hildam 

pêda-peda meşiyam, çurae ser ava Xamure, 

minê e'baye besrayê Dewreşe sex E'vdi, 

, .л.л 

h ute 

. . A^ 

bxnxya 

. -A 

berxya 

J .Л A 

jerxn, 

A^ л7 

sxyare 

_ .Л 

Seneme, 

xudane zeng u zerxn, suştxye, h evt qalxb 

sabune deste mida mefxyaye, ava Xamûrê, 

bexte min p'oFkuFe, ser mida mi9'iqiye, e'ba 

, t-n А Д А , А ., А , А .. д 

besra De/ree sex Е vdx t emxz nebu jx ve 

qxFece, ко li derde e'ba besra ma dile mi ji. 

19-2 175 291

292 

Delalo, deliko, 

Те mali p'iFo, êli hindiko, 

Xudane şeşxana kxniko, 

Ji xelqeFa netişteko, 

Ji min, ллге, -t'irê dak'evime deşta BêlecukD, 

Pek'evim nava h'ezar 

ji xweFa 

h'evsid hinari, hxnarek 

bibijerim, şirino, bêdendiko, 

Wa-wayler, ллга-ллгау1ег, ллга-ллгау1ег, 

Delalo tu delalx. 

Way-wayler, ллгау-ллгау1ег, ллгау-ллгау1ег, 

Delalo bahare, herame derk'etine, 

Xani germ bune, kec' k'etine, 

Pira dxya min hatxye ber mirine, 

Kalebave min hatiye ber şuştine, 

H'evt bire min poFkuFe hatine ber kuştine, 

Wexta ç'e've min li ç'e've Dewreşe şex 

E'vdi, h'ute biniya beFiya jerin dxk'eve, 

ji min, -t'ire t'emama saxin hingx Fu dine. 

Delalo, d.eliko, 


Xudane şeşxana kiniko, 

Ji xelqe, we,-t'ire netişteko, 

Ji min, we,-t'ire dak'evim deşta Belecuko, 

Pek'evim nava h'ezar h'evsid 

ji xeFa bibijerim, 

hxnari, 

şirino, 

hinarek 

bedendiko. 


31. Веллгге$е E'vdi (şaxa 3) 

Wey delal, ллгеу delal, ллгеу delal, ллгеу delal, 

wey delal, 

Ber dile e'vdalx xededa, txo netişteko, 

Ber dile min e'vdala xwededa, hinari desta 

Belacuke, xure kalan u pxran beh'eb u 

bedendiko, 

De dive, 

_ Л Л 

Eze 9ume 

т^Л А 

Eze 9urne 

misxne 

,Л 

yale 

.А 

yale 

qae ser dari 

,A Л ,Л 

dxwane, dxwane 

.Л . ,,..А 

male, male t xjx, 

dar9iniya 

,,..А 

t xjx, 

dik'eliji, 

Eze çume yale odexane, şest репс p'elewan 

J.A, Л..Л 

teda runx ştx, 

Wexta min 9а u qawe digeFandi , xema min 

me'ruma xwede nxbu, 

Wexta eze di9ume t'uşa Веллггеве 

' 

E'vdi, 

л 

şeve, 

leande 

, , л 

1аллгке 

л ,л 

ezdx, 

Nizam k'erbyana bu, şermana bu, yane ti rsan 

bu, 9'e've min Feşeve dihatin, t'ili-pe9'iye min

dih'ejxyan, 90кг min dilerizin, 

qawe Fijandibu ser e'ba 

mine niqitka 

Dewrêşê E'vdî. 

Wey delal, ллгеу delal, ллгеу delal, ллгеу delal, 

Eze pey Deree E'vdx, 1аллгке 

ллгеу delal, 

ezdîFa, nabejim, 

tu delalx, 

Dive, nave kapek pol-p'ere cem min t'inebu, 

Mine deste 

zereki 

хллге bire nava sing u bere хллге, 

dx ha ditibu-xercê şehere bave mini 

h'evt sala bu, 

Mine hildabu, eze çurae dik'ane van e't'ara, 

Mine go, dik'an9xo, ha, dik'ançio, mine niqitka 

qawe Fxjandxye ser e'ba Deree E'vdx, 

Mine hildabu h'evt qalib sabûne, t'eşt u srtile, 

eze çume ber ç'eme P'aye ve mxraye, 

Ç'eme P'aye mxraye, ava 9П 9ar kanxya bu. 

Ava çil 

,..A TA 

T xlx-pe9 

çar 

,1 А 

xye 

kanxya mi 

А 

mxn maşxya 

9*ikxya 

7_ Л 

bu, 

bu, 

H'evt qalib sabuna min h'eliya bu, 

T'eşt u sitile min qul bxbu, 

Hela he niqitka qawe ser e'ba Dewreşe E'vdi 

neçubu. 

Wey delal, wey delal, ллгеу delal, ллгеу delal, 

т^А 

Eze pey 

т_ Л 

Dewreşe 

Л -~, ,A 

E vdx, 

, , Л 

1аллгке 

л л 

ezdiara, 


А 

nave 

mera naynime ser хллге. 

Dive, bahare, heyame ele derk'etxne 

Male me kevn bune, ke9' k'etine, 

H'evt kuFape mine ber girtine, 

Kalebave mine ber mirine, 

Piredayka mine ber şuştinê, 

H'er9'ik ç'e've min 9'e'vê Deree E'vdx 

dik'eve, mine t'ire, gişte xweşe Fu ak'ara 

dine. 

Wey delal, wey delal, ллгеу de lal, wey delal, 


Eze pey Deree E'vdi, navejxm, tu delali. 

Mxr go: Gelî qewaza, Fabin p'eye, 

HeFin, bêjin Dewreşe E'vdi^ be, mir te dxxwaze 

ji dianeye". 

Cote qewaza Fabun p'eye, 

Çun go: Dewreşe E'vdi, mir te dixwaze ji 

diwaneye!" 

Dewrêş hat go: Mxr, te 91 dibeye?" 

19-3 175 293

294 

Mxr go: Dewrêşo, dilê min dîbêye, 

Wexta li xamê jerin dibe qirina kuFe 

. J -^s , а .А 

kurmanca, поп na me negxya, şxngxna 

k'ose misirxya, wexta xun dave zengue 

me'negi yane, gelo ллг1 9axx, mer beremberi 

9end meraye?" 

Dewreş 

... . 

Wexta 

eo: Mir, 

T & А ".А .' 

хате jerxn 

dile 

,. 

dxve 

min dibeye, 

*_Л а * *_Л 

qxrxnxya kure 

kurmanca, noFina me'negiya, şingxna 

k'ose misirxya, wexta xun dave zengue 

me'negiya, ancax, mer beremberi mer derteye". 

Mxr got: Geli qewaza, Fabin p'êye! 

Deste Dewreşe E'vdi lêxin leleye! 

Stuye 

T. Л 

Lxnge 

ллг1 lexin 

А.Л. 

ллгх lexxn 

k'elemçeye! 

, л ' , 

qeydeye! 

Mile Dewreşe E'vdi bxgrin, bavejin kela 

zindaneye!" 

Wey delal, eze pey Dewreşe E'vdi, leande 

şeve, lawke e'zdxra, k'esekiFa navejim, tu 

delali. 

t^ Л ^ А л А , . А, , А 

Dewreş go: Mxr, eze ллгх kxm xlanxye, 

Eze gava Favim p'eye, ezê te t'emam kim sesid 

Л^Л.А 

u şest u şeş 

ДЛ 

mere 

,. 

dx 

. A 

rxmeye". 

Mir go: Dewreô, dile min di beye k'ivava 

kara karxezaleye". 

berê 

Dilê te 

go: нМхго, 

ne k'ivava 

dile min dibeye, 

kara karxezaleye, 

Tu dixwazi min bi şxni peşiya h'ezar h'evsid 

.... mere eskere E'mere Unise, min hati xezeye". 

Wey delal, eze pey Dereê E'vdx, lewande 

şeve, 1аллгке ezdxFa, k'esekira navejim, tu 

32. Devwêşê EVdt (şaxa 4) 

Miro, dile min yane, yane, 

Keko, dile min yane, yane, 

delali . 

Ez feza xweda dinhêrim - zozane kikan u milane, 

Vesbe dere kone bave min e'vdale, lev civiyane, 

. , А ,., А , Л .,A А,. А 

Gxşkx fxlanx-bevane, gxşkx navx bx nxşane, 

Şivqelne eelaze deste ллгапе, 

Gişk kuFe aica u begane, 

Ez bala хллге didimê Dewreşe E'vdi, şex E'vdi, 

Delalo delal, delalo delal. 

1аллгке ezdi, ne navdane,

Ez çume di ллгапе, di ллгапе t'xji, 

Çume qaexane, misxne qawe ser dared 

dar9ina di qij-qiji, 

Mine mi sine qare hilanibu, 

bave xwe bela kiribû, 

dxwana 

nizanim, 

mala 

ji h'ub 

u h'izkirine 9'ilka qawe ser e'ba Dewrêşe 

E'vdi, delale minda, r|i bu. 

Were delal, hey -delal, delal, hey delal. 

Min zeFek sere: хллге qetandibû, 

Da sxyareki ji sivik siyara. 

Min got, siyaro, tu хллге kx, bi nave xwede ki, 

Те ji baj'are Rih'aye h'evt qalib sabuna Feqe 

minFa bxnx. 

Were delal, hey delal, 

Ç' e've mine xali navin ji av u hesire zelal. 

Bxhar bu, Feqe-Feqe e'wra bu, 

GuFe-guFe 9'ema bu, 

Ç'eme Murade donzde movika, h'evt 9'e'vxya bu, 

Ç'eme Murade li min 9*ikxya, 

H'evt qalxb sabun deste 

_,.,A Л ,A Л . j А 

T xlx-pe9 xye mxn ,werxya, 

minda maşiya, 

E'ba Dewreşe E'vdi, delale dile min, qaweda ma, 

De were delal, hey delal, delal hey delal. 

Dewreşo qurba, bihare, h'eyame derk'etxne, 

Xan-mane mala bave min e'vdale, germ bune, 

ke9* k'etine, 

H'evt bire min, we.ki heFine ber kuştine, 

Kalebavê min ber şuştine, 

_Л ,a . , . . л 

Pxredxya mxn ber mx rxne, 

Wexta ç'e've min ç'e've Deree E'vdi, 

h'ute bine berxye, Qeremani 

min t'irê, h'emû saxxn 

Sindx, dik'eve, 

li rûbara dxne. 

Were delal, hey delal, delal hey delal. 

33. De-wrêşê EVdî (şaxa 5) 

MÎro go: Kuro, cot qewaz, Fabin p'eye, 

Gazi Dewrêşê E'vdi kin, bira be yale 

diwanxaneye! " 

Wexta Dewreş hate vale diwaneve, 

,»a â , . , л / ,д л 

Mxr go: Dewreşo lao, mxnra beje rastxyeye, 

Gika Foiê oxirme giran, Feqe-reqe dare 

7 , . ,. а л , Л ,л л л л 

darrxma, fxrxxne те negxya, nalxne şer u 

19-4 175 295

296 

e'rfuta, h'awe-h'awe lawe kurmanca, mer 

beranberi cend mera dert eye?" 

Dewreş go: Sere mire хллге kim, bi Fastiyeye, 

Roje oxirme 

, -. 

darrxma, 

airan, wexta Feqe-Feqe dare 

c. а л , А .Алл 

fxrxxne me negxya, nalxne şer 

u e'rfuta, h'awe-h'awe 

а л , 

çxqas merx 9e be ancax 

lawe kurmanca, 

л , , 

mer beranberx 

А 

A 

mer 

-i л 

dereye". 

Mxr got : KtxFo, cot qeaz, Fabin p'eye! 

Nige Dewreş bavne qeydeye! 

Stxye ллгх bikine leleye! 

Sive van çaxa eze bere Dewreş bxdime h' evseye! 

E'dla qxz hate bi niya diwaneye, 

Leniheri, nxge Dewre^ qeydeye, 

Stiye Dewres leleye, 

Mire sibe wi bişine h'evseye. 

E'dle go: 

9хта 

Mi r, xede 

. А А л А 

nxge vx şerx 

mala 

ЛЛ 

avxtxye 

te xirab 

, А 

qeyde, 

ke, te 

.АЛ А 

stxye ллгх 

_., А 

T exmxna mxn, 

АЛА. 

evx serx tera 

,. 

fxre 

kirxye leleye? 

,-A АЛ 

kxrxye sinore 

_ л ^- л 

der u dxneye". 

Mxr go: KuFo, еллге forqe bivin yale male, 

Nxge Dewreş derxin ji qeyde, 

Stxye wi derxin ji lele, 

Eme sivê heFine beriya 

bira here 

Sucete, 

male, 

sere baxe 

т-,Л,л 

К efe, 

л 

eşqe, 

л 

neç 

,A л 

xre". 

Misre, 

^ . , л .л 

Sxva bu, sara sxveye, 

Cot qeaz Fabune ser k'ulekeye, 

Gotin: Веллггеэ lao, mir te dixaze k'efe, eşqe, 

neç xreye". 

_ л , л , л 

Веллгге^ rabu р еуе, 

E't'man k'işand 

т Л , . Ал,, 

Le kx r zxne de 

_ . . ,.A А. 

Cot te ji avxte 

ji t'ewleye, 

л 

ллгеуе, 

л 

merezeye, 

Go: Yala, ya, xedeye". 

Л ,A А ,. 

/i meriva ajotxn sere baxe Misreye. 

Mxr u Dewreşva ajotin sere baxe Misre, ser 

kaniya Suceteye, 

Mir go: Dewreş lao, dile mire te vesbe 

k'ivavek goşte kara xezale dibeye". 

I»

Dewreş go: Mxro, xwedê mala te xi rav ke, 

me 'niya te, me'niya duh, sibeye, 

Vx qiFê xiFi-xalî k'ivava goşt ê kara xezalê 

teFa k'u bêye?" 

Xeber deve Dewrêşe E'vdi, lawke êzdîda, 

leniheri, k'omek kare xezala p'evk'etine, 

. л 

jela 

л 

t ene, 

Dere banzda ser pişta E't'mêye, 

Nav dest u p'iye E't'meda, bu nalîna kara 

xezaleye. 

Dewreş 

л А 

Anx sere 

gopal avite, 

Л , АЛ 

kanxyeye, 

xezal da ort'a zine E't'meye, 

Go: Miro, han t eFa him şive, him te'steye". 

Mxr xaribu k'ivavek goşt e kara xezalêye, 

Qap'ut k'işande ser xwe, ser kaniye 

xewne 

k' et e 

û xeweye. 

Wexteke Dewreş dina хллге dide, jere, beFxyeye, 

Leniheri, h'esave qirş u qale e'rde, h'esave 

mije h'ezar h'evsid mere h' esenaye cerde, 

Dewreş go: Miro, 

ллге p'ev k'etine, jela 

Fave bibxne e'cebê". 

tene,: 

Mir go: Dere lao, bike bilezine, 

Mxre 

А 

Izna 

xwe ji 

, л 

xede, 

van 

. 

sxve 

dera biFevi ne, 

А А А ,А 

vx 9axli eze dxwana 

. , 

gi şka, 

e'rdeki, ser t'exte хллге bivinim". 

Dewreş eo: Miro, t'u mirtiye te nak'eve, ez 

Ezê k'efenê хллге 

heme Dewreşe dxnxm, 

ser px şta E't'maye bişidinim, 

Yan 

Yan 

eze 

а 

eze. 

sere 

, 

gulye 

h'ezar 

А а 

qxz 

л 

u 

h'evsid meri 

, л а л, л 

buke kx kan u 

bifirinim, 

.. 

rmla 

dareke dere kone te Feş bixemilx nim". 

Еллг Dewreşe, Derree dine, 

K'efenê xwe li ser pişta E't'me dişidxne, 

а л , . _ , , , л ,. ._л ' 

Zengxye 

T . А 

Lx sxyare 

lx Etrae 

А , Л 

cerde 

dxxxrxne, 

, . А А 

dx qxrxne, 

Ç'enga 

Teng 

Л 

u 

ser 

Л 

quşa 

ç'engada vedigerine, 

, Л , . , А 

le dxqetxne, ^ 

Berdidê, dadixe ser şihere Bire. 

QÎz û bûke şehere Bire radivin t'emaşe, 

_ л 

Dxve: 

. 

Hela 

/л , . л. 

lebxnerxn, 

, л 

te 

, Л. А 

bejx, 

,, 'л 

melkemote 

Л л 

mere 

kuleye", 

OÎzek dibê: Bira xwede bide sih'ete, mereki 

t'enê p'eşmude kir-1 aqas siyare cerdeye". 

297

Were delal, hey delal, delal, delal, hey delal, 

Delalo deliko, biç'uko, e'fato, bi mendiko, 

Хллгеуе Fima donzde moviko, 

Ber dile xelqeda net'uyi, netişto, 

Ber dile min e'vdale, usane, nola h'inarek, 

h'xnara Aleşgxrê bêdendiko. 

E' dlae digo: Weki minê k'oma bav u bira şerm 

Mxne e'rebi biqiFanda, uni zi bilubanda, 

Mine bigota, ez ne kxkime, ne milxme, 

Ez berdilka Dewreşe E'vdi, lawke ezdxme. 

34. De-wrêşê EVdî (şaxa 6) 

_ Л , . Л , , А АЛ Л 

nekira, 

Şeve dxne şev natxye nxve şeveye, 

Mxr şandxye - Bira Dere beye!" 

Mxr Dewreş dike pirseye: 

Dewreş, Foje qeimandine, mer beremberi 

т-ч л 

Dewreş go: 

.ал. 

Mxre mxn, ancax, 

9end mera derteye?" 

_ . л . , . 

roje qewxmandxne 

Л 

mer beremberi mer derteye". 

KuFo, linge Dewreş lexin qeydeye! 

Stuye wi lexin leleye! 

Deste ллг1 lexin k'elerrêye!" 

Dewreş go: Mxre min, ez heme Dewreşe dinim, 

Teng, bere E't'maye bişidinim, 

K'ose misiri bik'şxnim, 

Eze sedi bikujim, 

Dusidi mxre xwera dil bigrim, binim". 

Eze ne kikime, ne ' milime, 

Eze qx za Zor T'emir-p'aşaye milime, 

Xelq k'etiye mal u h' ale duniyaye, eze 

k'etime derde хллге u Dewreşe 

simbeleke 

E'vdi, 

Feşe, narincime' 

А Л л Л а A ,А ,,..А 

Eze 9ume alxye dxwane, dxwane t xjx, 

Misxne qae 

/т.,..А Л ,A Л 

Т xli-pec хуе 

> 

fxncane 

ser dare u'ce dik'eliii, 

_. Л Л _, А , А А 

Dewrese Е vdx raemudi 

, ,л А , л л 

ferfurx bun, fxncana qae 

л .. 

bun, 

л 

ser 

e'ba besrayxda diFiji, 

Mine h'evt qalib sabun, e'ba Dewrêşê E'vdi 

hilda bu, 

Eze çume ber ç'eme Murade, ç'eme Murade 

li а 

9 xkxya 

. л 

bu, 

H'evt qalxb sabuna Feqe deste mxda h'eliya bu, 

pqa E'ba Dewreşê E'vdi venebû".

35. H'amê Musê (şaxa l) 

Mevano, mevano, mevano, mevano, 

Gure 9ilano, ordi p'ozano, zincir qirano, 

Sere E'yşe jeFa qurbano, qurbano, 

Ela me êleke Fengine, 

Tava me taveke şirine, 

Xelqe me t'emam qunzozan buyxne, 

Herk'eseki war, wark'oze xo danine, 

H'ame Muse kone Fes-e'rebi qi^'ikî Fex konê 

^ Ал . . А 

way xs e vegx rtxne, 

H'ame Muse durbxne pes c'e'vê xo dive tine, 

л а л / 7- , л , , . А , 

Se~9ar sxyara xame kavxra, bere bereka jorxnda 

divxnei 


Gure 9ilano, ordi p'ozano, zincir qiFano, 

Sere E'yşe jeFa qurbano, qurbano. 

Dive: Şare xayê, bike, bilezine, 

Xo siyaraFa bigihine, 

Be, helke hun siyare h'ecene, k'erem kin, heFine 

_.A л 

Sxyare 

тт. л 

Наше 

Ал,. 

qesevxyene. 

,7л л f. л 

Muse dxve: 

ал 

herxne qesevxyeye, 

' л ул 

Eva хате peze 

J . а 

mxnx 

h'eceye, 

л 

nere, 

ne t'ewlexana hespe ллгеуе". 

n л 

Meyano, 

л 

mevano, 

л 

mevano, 

л 

mevano, 



Mevano, mevano, mevanu, швушш, 


Serê E'yşê jeFa qurbano. 

H'amo divê: Şarê xayê, hêşmboz bik'şxne д1 

t'ewleye", 

299

300 

Şare dive: Неге H'ame birao, heşmboze xalxalx 

9i t'erxye?" 

Dive: Heşinboze xalxali,- sime ллг1уа kodxkxne, 

Nava 

nA. 

Dela 

wxya 

AJ 

ллгхуа 

te'jikine, 

А. А 

qam9xkxne, 

Roje dive oxilme gxran, kurtiniye kuFe bava, 

t'erketiye siyara digre, ser siyare xuda 

werdigeFine"; 


Gure 9ilano, ordi p'ozano, zxncir qiFano, 

Sere E'yşe jeFa qurbano. 

Dxve: Şare xaye, bire xuFa bxne şure h'erbeye", 

Dive: H'ame bi rao, nizanim, şure h'erbe 'çi 

t'eriye?" 

t^ . А , Л Л л л , , , Л , .Л ААА 

Dxve: Şare хауе, şure h erbe-destue ллгх zxvxne, 

-r^ Л 

Deve 

А 

ллгх 

. 

je 

, А 

rxne, 

Roie oxilme airan 

Л/ГА A 

Mevano, mevano, 

sere 

mevano, 

л 

neyara difirine". 

y Л 

mevano, 

Gure 9ilano, ordi p'ozano, zincxr qiFano, 


г- а л-л 

Şare radxve dx9e sere reye, 

Pirsa 

Şarê 

'H'ame Mu.se bike ji Fewiyaye, 

ledinheFe peyaki jeli dx ke, dilezxne, 

Dive: 

Реуауе 

Tu peyao, 

л л Д 

şereyx-te 

tu peyaye 

Л 

bx şke dest 

xereyi - 

. 

л ,л.. 

u ре". 

te neşke 

, . 

dest 

л 

u 

, л 

p e, 

Peya 

_ . л 

Dxve: 

xo Şarera 

v л ' . л 

Xuşke, 

digihine, 

а: , а 

negrx, nelorxne, 

Hesira ser surete sorda nebarine, 

Eva t'oz u xubara jeli teye, dar u derçite 

geliye Beriberaza, H'ame MÛsê berev 

kiriye, jeli tine". 

Şare dive: Birao, tu ki, tu xude kx, mira 

salxxa bide, binem,! kuşti, bi rindar, k'i u 

k'xne?" 

Dive: Xuşke, birindar H'ame Museye, gulleke 

li nav mila pe'ne, xem t'unine, 

Gulleke li nerme het eye, xem t'unine, 

Gulleke li guzike, xem t'unine, 

Gulleke li defa singe, xem t'unine, 

Gulleke li zike raezine, xem t'unine, 

Gulleke jela beri zike pi9'uk dane, beze 

qi9'ik 9ar t'ilike hilşxyabu ser şeneka 

zine E't'mine. 

« -л л 

Mevano, mevano, 

Gure 9xlano, ordi 

л 

mevano, 

p'ozano, 

л 

mevano, 

zincir qiFano, 

Sere E'yşe jeFa qurbano, qurbano.

36. H'ame Musê (şaxa 2) 

Lolyo-lb, lolyo-lo, lolyo-lo, 

Çume xamê birxya beriya jêrîn, k'etime k'êfa dinê, 

Mine ji H'amê Musêra bazaF kirîye destek 

orxan, doşek, qedeke, be'lgikx quştûkî, 

kulaveke XoFasani, xalxk Besrayr, darkê 

cigare zerkiri, imana sere k'arubarkirx, 

zozana mala bave min germe, ke9' k'etine, 

xewa H'ame Musê naye Fak'etine, 

H'ame kire gazi go: Medine, zu bi ke, 

bilezxne, K'ose E't'mak zin ke, zxnê 

,,A ,A А ,Л А ,. ,Л А Л 

Merdxnx leke, rxma nezerx lx p esxrera 

ke, k'ilxte xurca zera ji miFa weyne, 

eheda mere bere be, h'eta eze dak'etim 

xame biriya berxya jerin, h'eta eze deqa 

хллге ber deqa K'urd Ozman-p'aşa nexinim, 

h'elala xede li min h'eram be, t'ucar linge 

min naçe ve nivxne' 

Heware, bavo, xe heware, 

H'ame MuseFa Ьеллгаге, ji keke NorayêFa heware. 

Lo, hey-lo, lo, hey-lo, lo, hey-lo, 

Siba me sibeke şirine, 

' 

ela e'reba eleke 

_ 

ллге 

А 

rengxne, 

_ АЛ А ,Л АЛ ЛАЛ 

Bxre sxyare те sxyar bune, sxyare те peşxye 

Medine kire 

çune, p.eyaye 

gazi , go: Xangê, 

loqe-loq fwê dimine, 

p'oFe sere 

te kuFki ri be, de tu Fabe durbine ji 

xwenge хллгега ллгеупе, peyaki jeli te, k'ince 

peyaye feqitiye, 

Peya hat nezika meye. mi go: Peyao, tu 

k'iyl4? Tu xwede ki, k'e bine xebereke 

,. ..A .. ,. . А , л Л л 

jx dx saxxye, jx dx mxzgxneke xereye, eze 

jeFa p'êşk'êş bikim male dunyalike, h'evt 

aşê bavê derana xwede, hene ser 9'eme 

л Л Л А , А , ., ,А Л А, 

ve Xemure, се nxya ber mxh xne, eger qayxl 

bû, jx хллге qayîle, qayil nebu, ezê p'êşk'êş 

к xm cote memike t'orinci 9ardeh salxye". 

Heware, bavo, xweş heware, 

H'amê Musêra heware, ji kekê Norayêra heware. 

Peya nêzxkayx kir u go: Ez nfzanim, nîşana 

sxyare ллге çaakine". 

Л Ar»" , . a T 

Medine go: Peyao, ez bx qurban, 

a T 

Medine go: Peyao, ez bx qurban, nx şana 

sîyarê min p'orkuFa xwede-hespê ллгапе 

boze, xalxalxne, navtenge zirave, simê 

wane simkodine, guhê wane bele k'ewrişkine, 

301

302 

dele ллгапа direje derzxkiye, "Pime ллгапе 

şeş p'eFe, p'eFeke p'urte teyre ji di mayine, 

Wexta dik'evin e'resa meydane, Fime ллгапа 

~ . л 

Qelune 

Л 

ллгапа 

, 

hoqe 

libo-lxbo garis ji 

А ,, ..,A Л А 

nxv txt une Sasune 

e'rde 

А 

hiltine, 

hiltine, qulab-qulab ser mile hev 

diFevxnin, ege H'ame Musê nas nakx, 

jx paFa bifitîle, 9ar t'ili biskê e'baye ллгап 

gulavt'ûne". 

Неллгаге, xweş heware, 

Kekb, birano, Ьеллгаге, 

Jx H'ame Musera Ьеллгаге, ji keke NorayeFa 

Ьеллгаге. 

Peya dibeje: Ere welle, ku heye H' ame Museye, 

Du van çaxa dak'ete xame birxya beriya 

jerin, e'resa meydane bist u şeş e'gita 

kuştine, 

T'alan, t'exdir, mexber, paşda vegeFandine, 

paşwexti, du siyar dak'etine xame biriya 

beriya jerine, nave yeki E'vdil K'erime, 

nave yeki ji E'vdil Baqiye, e'resa meydane 

rimek li defa singe H'ame Muse dane, k'etine, 

yeqin nizam, hene yan mirine". 

Keko, birano, heware, xweş Ьеллгаге, 

Неллгаге ji H'ame Musera, Ьеллгаге ji keke Norayera. 

37. H'amê Musê (şaxa 3) 

Siveke me siveke bi nurine, 

Ela me eleke' bi rengine, 

Me li h'afa 

, Л А л 

Т elx cxnare 

л 

zozane'jorin 

,АЛ 

gundxye те 

danine, 

Л А 

копе reşx 

, , А , 

е rebxda 

xi 

Berp 

i i л 

ale ллгапа 

, 

be 

>, а л 

Igxye 

л А 

xuştxkxne. 

Funiştine, 

' 

Н'ате go: Bedile, ha Bedile, tu dayka min 

kirivi, хллге bike, bilezine, 

Durbxne keke xweFa mal derine". 

H'ame durbine dide ber ç'e've хллге digerine, 

Peyake-duda xame devaye jerinda dibine. 

Go: Yek kure şivine, yek kure gavine, 

Yek siyare k'umeyte k'apFeşe, yek siyare 

bozeke xalxaliye". 

Siyare k'umeyte k'apFes хллге dike, 

v , л _ ja , 7a- ^ ,. ., А 

Хллге копе reşx e rebxra digxhxne, 

Go: Keko, ллге1а!е Foşkanîye cerda 

dilezine, 

Bedo те 

derk'etiye, mal, t'alane beraza tine".

H'ame go: Şe'rê, ha Şe'rê, tu dayka min kirivî, 

Xwe bike, bilezine, deste 9'ekê e'gît-e'fata, 

kekê xeFa mal derxne". 

Şe're go: Keko, ez heme buka sê Fojame, 

ez nizanim 9'eke e'git-e'fata, 

Go: Rengê ллгапа spxne, kinyazx ne, 

Kondelê ллгапа Feşe, wezxrine,. 

9ine, 91 nxnin". 

Aicaye ллгапа bestayine, 

Cilke ллгапе h'emudine, 

Rime ллгапа nikekine, 

Hespe ллгапа guhk'ewri şki, delqam9xne, 

Ser qorime baye hespê wanara, meriv liva 

r geris e'rde hiltine". 

Siyare k'umeyti k'apFeş 

Хллге t'ecirê t'ecirbaşiyaFa 

хллге dike, 

digihine, 

dilezxne, 

Deste 

Sive 

хллге 

h'eta 

pi^ta 

êvare 

Bedo 

k'ene 

dixine, 

ber deve qi z u buka, 

Şe'rê go: Bedxle, 

k'en laqirdxye, 

ha Bedxle, tuyê dayka mxn 

kirivi, хллге bike, bilezine, riya deh seh'eta 

nava seh'etekeda biqedine". 

Bedile dike, dilezine, Fiya deh seh'eta nava 

seh'etekêda diqedine, 

Urxsx dxfxtxne, 

E'cemx dilivine, 

Хллге peyaFa digihine, 

Go: Peyao, ha peyao, siyar, peyaye те ллге 

Go: Xuşke sxyar, peyaye ллге kx bx kxne?" 

ne dîne?" 

Go: Syar, peyayê me Kilh'anê bira, lok'ê 

Musilêne". 

Se zergayê birîndare, bezirare, 

J. , Л л ., .Л.Л , , )A, , А ,л Ад 

Yeke rane rxk efe, bx hxtekx qerp uz, zxne 

E't'manikeda 9uye xare, işala, ewi bezirare". 

Şe'rê go: xêra mala xwedera, H'ame Muse 

bihata ber kone reşi e'rebi, bisekinxya, t'asa 

Şabûna, lêva xwe t'aseva bigesta". 

38. Zeyneba xuşk 

ava sar mi bixasta, 

Ey, de lo-lo, ey, de lo-lo, ey, de lo-lo, lo birano. 

Reşîd-p'asa xulamekê şandiye k'oşka li Duzêye, 

Pey H'amê Musê, di birane: Bira nesekxnin 

bêne kavla Melet'iyêye, 

303

304 

WeFa derk'etîye 9'xn-midalê eskeriyêye". 

De lo-lo, lo-lo, de lo-lo, lo-lo, de lo-lo, lo-lo, 

ax, de lo-lo, lo-lo, lo birano. 

Xulam bere хллге dxde kavla Melet'iyeye, 

LedinheFe, Zeyneb-xanxme li palkoneye, 

Selameke dide ve 

Dive: Beje H'ame 

xanime 

Musê, 

delaleye, 

Reşxd-p'aşa digo, ' 

nesekine, bira bene kavla Melet'xyeye, 

Wanra derk'etiye 9in-midale axatxyeye'!, 

De lo-lo, lo-lo, ax, de lo-lo, lo-lo, de lo-lo, 

lo-lo, lo, birano. 

Zeyneba xuşk 9U aliye di maleye, 

Gote H'ame Museye: Reşid-p'aşa gotiye, tu 

birava werine kavla Melet'iyeye, 

WeFa derk'etxye 9in-midalê axatlyêye. 

Me berêda kuştiye h'evt mere ллге maleye, 

Were bike xebera mi n kevneye, 

Bere хллге mede ve oxireye, 

De lo-lo, ax, de lo-lo, de lo-lo, de lo-lo, lo-lo, 

ax, lo birano, 

H'ame Muse dive: Hespe axelera bik'şinin ji 

aliye t'ewlêye, 

Bidine ser pişte zine dewleteye, 

Tengeki sist kin, duda bik'şxnin, eme bere хллге 

bidin kavla Melet'xyeye, 

MeFa derk'etiye çin-midale eskerxyeye". 

Ay, de lo-lo, ay, de lo-lo. 

H'ame Muse berê xo da kavla Melet'iyêye, 

LedinheFe, Reşid-p'aşa li palkoneye, 

Selameke Reşid-p'aşa vedaye, 

Reşxd-p'aşa dive: Hespe axeiera bivine aliye 

t'ewleye, 

Tekine berda gxhê, onceye, 

T'ivinge mile ллгап ji mxl bikin, bivine alxye 

maleye, 

Dest-p*xyê H'amê MÛsê, her9ar bira girêdxn, 

bidine ser sek'uya t'ewleye, 

Wana bereda kuştiye h'evt mere ve maleye, 

Sere H'ame Muse, h'evt bira jekin bi qemeye, 

Bira xun tek'eve ber xuneye". 

Ay, de lo-lo, lo-lo, ax, de lo-lo-lo, ax, de lo-lo, 

lo birano.

H'amê Musê divê: Reşîd-p'aşa, ferman-fermana 

Qanur. qanûna dewleteye, 

Xulameki bxşxne k'oşka li Duzêye 

Pey Zeyneba xuşkêye, 

Bira nesekine, h'eta vira beye". 


xudeye, 

Xulam bere xwe dide k'oşka li DÛzêye, 

LedinheFe, Zeyneb-xanim palkoneye, 

Selameke Zeyneb-xanime vedaye, 

Dive: H'ame Muse, bira, kavla Melet'xye 

derbaz dikin k'ef u eşqe di dineye, 

H'ame Muse dive, bira nesekine Zeyneba 

xuşk h'eta vira beye". 

De lo-lo, ax, de lo-lo, de lo, lo, lo-lo, ax, lo 

birano. 

Zeyneb-xanime bala хллге dide kavla Melet'iyeye, 

LedinheFe, Re_şid-p'aşa li palkoneye, 

Selameke li Reşid-p'aşa vedaye, 

Di9e aliye maleye, bal H'ame Museye, 

DxnheFe, deste herşeş bira li qeydeye, 

H'ame Muse got e Zeyneba xuşkêye: 

HeFe beje Reşid-p'aşa, 

Gtanûn qanuna dewletêye, 

ferman-fermana xudeye, 

Şeşa bikuje, yekî bide ser xatire min kevneye". 


Zeyneb-xanim dive: Dile min yari, mx bi yarx, 

H'ame Muse sereke h'ezar h'evsid siyari , 

Gelih'e bira sereke h'ezar pênsid siyari, 

Derde dilê min e'vdala xwede, zave t'eze-Memed 

Alî". 

De lo-lo, ay, de lo, lo, lo. 

Zeyneba xuşk hespê axelera_tine aliye maleye, 

Divê: T'emo lao, heFe, bêje Reşid-p'aşa 

ferman-fermana xudeye, 

Qanun qanuna dewleteye, 

Ezê bidime te Zeyneba met'eye, 

Çend sala ez tuva derbaz bikin k'êfê dineye". 

Ay, de lo-lo, lo, ay, de lo-lo. 

T'emo siyar bû, berê xwe da kavla Melet'iyêye, 

Leni heFi, Reşid-p'aşa palkoneye, 

Selameke Reşid-p'aşa vedaye, 

Divê: Reşîd-p'aşa, ferman-fermana xudeye, 

20-175 305

306 

Qanun qanuna dewleteye, 

Me bereda kuştiye h'evt mêrê vê maleye, 

Те kuştiye bave min, her- şe=> аре mxn, xun 

k'etiye ber xuneye, 

Were, eze 

Çend sala 

bi dime te Zeyneba met'êye, 

ez, tu derbaz bi kin k'êfa dinêye". 

Reşxd-p'aşa got: T'emo lao, 

Tu vi aqili k'u tîni, di civînî? 

tuyi zarini, 

Soze mere bere, tu min naxapxni?" 


Zeyneb-xanim gote: T'emo, tuyi zarxni, 

Tu rime hildx4, Fime naqiflini, 

Soraniye hilde, aliye ç'epe lexe, h'eyfa bave 

xo, her şeş аре xo hilini". 

De lo-lo, de lo-lo. 

39. E'mê Gozê (şaxa l) 

LA ,Л Л.Л.Л Л . Л , Л Л,Л.Д Л 

e-le ллгауе, le-le ллгауе, le-le ллгауе, le-le ллгауе, 

. Л . Л 

1е-1е 

Л 

ллгауе, 

H'emu Foje se сага, şeve şeş сага, li E'me 

GozêFa, келлге nizarê^ K'ewazêra,2 kilê 

9 e ve H ehmeraJ bejxn, ллгауе, 

Goze dibetê: E'mo dawo, ллгеге Faye, 

Kulavk'umxno, pozberano, berxe zozane di juri, 

îpeFe derlete 

berxe 

şeFeke 

berdile 

girane, 

diya хллге, ллгеге Faye, 

li milê 9armale 

k'o9eriyeFa naye". 

-t-\3 Л ,., A,A _~ Л ._, Л л Л Л 

Е те dxbete: Daye Goze, eze nayeme raye, 

Mine sondeke mezina xari , bi şex E'lie li 

axa zozanê şêx Padilê, li dereca T'êlane, 

A T T. ,АЛ А Л л л 

şex Н adxe lx аха Germxane, ez nayeme raye, 

Hinge eze beme Faye-qesra Baxisme xirab 

bikim, bikime t'ewilxana hesped ллга t'urkane, 

oda H'elimae, lo uliya" jori bikimeve kadina 

Goze dibete: De lêxe, E'mo dao, de lexe, 

kaye. 

Kulavk'umino, de lexe, pozberano, de lexe, 

Келлге nizare К'еллгаге, de lexe, berxe berdile 

diya хллге, de lexe, 

De tu Fabe, gulled e'yneliya, hediabaşe, 

canbezare Fast u 9'epx li mile хллге bexe, 

De nekuje nefera, nefer 

nanxure dewletêne, 

kuFe 

bele, 

di 

tu 

xelkene, 

cot-cot u ket-kete

gulla li t'êlekêt ' ллга çawûşan u yûzbaşîya 

qûnsor, babe dewletê bêxe, 

E'mo dao, min sed cara hxviye, navê Fevina 

mêra, li nav el u e'şxred k'urda, naveke 

p'is û girane, du bina mala dayka хллге 

neexe" 

E'mê dibete: Daye Goze, ezê E'même, E'mê 

Gozeme, 

Berxed zozaned di jori, berxe berdilê dême, 

Келлге nizare K'ewaze, kxle 9'e've 

Ne mêre Feve, ne mere girtineme, 

H'elimeme, 

Ez mêre qxl u qalê di giran, Fojê meydanê di 

şereme". 

40. E'mê Gozikê (şaxa l) 

Hey-lo Bişaro, lao, dile dayka te xemeda, ha 

di xemeda, 

Kule, tu bik'evi mala şexe almadina, 

qaymeqayme Zoqe, canbezare Muşe, 

k'etine şexse T'erane, dara H'emzo-Silo, 

li mexele jorin, ллге digeFin ji peda-pêda, 

Cemil bi sê denga gazî kir: Şerqio, 

bave mino, tu mer be, 9e be, 9e 

bixebite, tu te'na li E'me Gozike 

nede, E'me Gozike mereki h'eyfe, jx 

merani zêdeye, iro ji k'ubara subeda 

qele9a хллге bi qele9a Bişare Çetova 

girêdaye, mera dikuje, e'fat u e'gita, maqûlo, 

ji dare subeda". 

De ber nede, ha ber nede, 

Qesra bave Şemo dest k'umsori Romeva dermede. 

E'ynil, qesra bave Şemo devi ave, ha li devi avê, 

Kule, tu bik'evx mala şexe almadina, 

qaymeqayme Zoqe, canbezare Muşe, 

k'etine şexsê T'erane, dara H'emzo-Silo, 

li mexelê jorin, hey-lo, lo maqulo, desteşur 

Cemîl bi sê denga gazi kir: Şerqio, bave 

ajotine nave, 

mi no, tu mer be, çe be, çe bixebite, tu 

te'na li E'me Gozike nedeÊ'me Gozike 

mereki h'eyfe, ji merani zedeye, iro ji 

k'ubara subêda qele9a xvve bi qeleça 

Bişari Çeto, bavê Şemo7a girêdaye, ew 

mêra dikuje, cinyaze e'fat u e'gita dide ha 

ber tave. 

20-2 175 307

308 

De bernede, ha bernede, 

Qesra bave Şemo dest k'umsori Romeva dermede. 

41. Xozandaxê (şaxa l) 

Lo-lo mxro, çume Xözandaxe, lê-lê, lê-le, li firika, 

Idara me naye derde germe Foje, хеллге şeve 

denge vayvayxka, 

Mine ç'e've хллге selami siyara geFand, 

navda xuya nake feqi E'li, siyare Seneme, 

baqê guliya ber cêriîka,2 

Mxre min, yo-yo, bege min, ca ллгеге, yo-yo. 

Mxro, vê felekê li min yan da, 

Welle, ve feleke li min yan da, 

Lexi st simbêle feqi E'li, sxyare Seneme, t'el 

bi t' êl da, 

Xwezil ллг1 waxtî e^ Ц ллге buma, feqx E'lx, 

siyare Seneme, ort'a qerp'uz, zin 9ewa 

Dile min yo-yo, dilê min yar-yar, 

Fuh' u can da. 

Mirê min yo-yo, bege min, ca were yo-yo. 

Miro, çume Sx sa xopan, le-lem, av t'unine, 

Mxro, çume Sxsa xopan, lê-lêm, av t'unine, 

Dile siyara bi kule, bi birine, 

K'eseke 

T asek 

xudan-xere 

ava sar nav 

t'unine, 

A 

van siyara 

_A _A 

bxgeri ne, 

Dile van siyara bi kule, bi birine, le-le, le-le, 

Mina pişke k'i skê bizinî bavê sêlê, siyar usa 

dih'elin. 

Dile min yo-yo, dile min yar-yar, 

Mxrê min yo-yo, bege min, ca ллгеге, yo-yo. 

Mxro, çume Xozandaice, ллге bi biye, 

Siyare silîvam^ dajon t'e'lxma kurmancîyê, 

, А , А .Л .Л ,А Л 

le-le, t en hedx пе, 

Mine ç'e've хллге selami siyara digeFinim, 

navda nme, xuya nake Qeymeze Ezdxye, 

Dile min yo-yo, dile min yar-yar, 

Mxre min yo-yo, bege min, ca ллгеге, yo-yo. 

Germa Xozandaxe, le-le, germek noye, 

Sxyare me silivanx dajon t'e'lxma kurmanciye 

dor bi dore, 

Wexta ji t'e'lime vedigerin tene 9adi re, 

9adir derde germa, li siyara vedigeFe, 

dive sele sore.

Dxle min yo-yo, dile min yar-yar, 

Mxre min yo-yo, bege min, ca ллгеге, yo-yo. 

Peqi Ozman anin ber duk'ane, lê-le, 

Mine jeFa bazar ki rxye lih'eva ru orxane, 

Eke pxrsa feqi Ozman ji mi n dikin, еллг jx bi 

donzde lakava maye geliye Gozoxlane. 

Dxle min yo-yo, dile min yar-yar, 

Mire min yo-yo, bege min, ca ллгеге, yo-yo. 

Çume Xozandaxe, lê-le, dare bi since, 

Eke pxrsa feqi H'usêyxnê 9'e'vbelek ji min 

dikin, ew ji bi h'eft lawkava min tewerdaye 

Dile min yo-yo, dile mxn yar-yar, 

Mire min yo-yo, bege min, ca ллгеге, yo-yo, 

, А АЛ 

yap uncxyeye. 

Çaxe E'vdale Zeynike stra, pişt ллг1 ji k'ulfeta 

Surmelu Memed-p'aşa E'yşan-xanime dibêje: 

De lo weziro, qurba, min 9i gotiye, dile lê te 

min 

jx 

maye? 

Wey-la weziro, ez bi gori, min 9i gotxye, dile 

t e ji min maye? 

Li ллгап ava gola geniya, le-le, le-le, şamme'rane, 

Di le mi n yar-yar, dxle min yo-yo, 

Mxrê min yo-yo, begê min, ca were, yo-yo. 

Wey-la mire min, sond xarime, le-le, naçime ve 

Wey-la 

, Л 

Sere 

weziro, min 

.Л ,. 

хллге gxrenadxme, 

sond xarime, le-le, 

. Л , А , , rA _ А 

1е-1е, к ofxya ve 

diwane, 

naçime ve 

,A Л 

dxwane, 

, ,. , Л 

к xt ane, 

Linge хллге nakim, le-le, sol u me'se, 

Zenda хллге naxim, le-le, zendbazine, 

Dile min yar-yar, dile mln yo-yo, 

MxYê min yo-yo, begê min, ca were, yo-yo. 

Lo-lo ллгег1го, çume kavla E'lbistane, le-le, mij 

u dumane, 

Lo-lo mirê min, çume kavla E'lbistane, lê-le, mij 

Derdê germa, siyara girtiye, le-le, t'aye, 

Bere sxyara к etiye, le-le, xerxbxyeye, 

. Л А , , ,A . А , Л А, А А 

Pi şta sîyara k'etfye, lê-lê, aliyê malêye, 

Mxrê min yo-yo, begê min, ca were yo-yo. 

u dumane, 

I 20-3 175 309 

i

310 

42. Wer xozang" (şaxa 2) 

iir _ Л _ Л , A i ^ i A -i A i А , А ,Л -Л 

Wer xozane le-le, le-le, le-le, le-le, le, 

хллгеу xozane, 

Wer xozane lê-lê, lê-lê, lê-lê, lê-lê, lê, 

xweş. xozane, 

De bira xede xirav bike war, k'ozê te zozanê, 

De ллгеге dxnhefim, aliki deşte, yek zozane, 

yVere, dxlê min yo-yo, dilê min, yo-yo, xweş 

' л 

xozane. 

'таг Л, Л, Л ,АЛ , Л- , Л ,Л,Л ,Л 


xweş xozane, 

1ЛГ _ ЛЛ.Л , Л л , Л , Л. , Л . Л ,Л 


xweş xozane, 

T-Â Л,Л,Л1Л,Л,Л,Л r-A, 

Ere, wer xozane le-le, le-le, le-le, van fxrxka, 

Le daye derane, roe хеллта mine naye germe, 

le, germistanê, şeve хеллта min naye fxte-fxte 

van ayika, 

Xelqe undakiriye t'ekane, t'ukane, mine 

undakiriye t'eli Qeymese 

а 

sxyara, 

Ezdx, 

л 

gurze 

seleme 

, л л. 

ber сешка. 

Were, dile min yo-yo, dile min yo-yo, xweş 

таг АЛЛ ,лл ,л,л , л . л .л 


xozane. 

ллгег xozane 

л ,л,л 

le-le, 

,л,л 

1е-1е, 

л л 

1е-1е, 

xweş 

,л,л 

1е-1е, 

xozane, 

, л 

1е, 

л 

xe xozane, 

л 

т-^Л 

Еге, 

,. л 

Le 

ллгег 

, л 

daye 

xozane 

,л 

derane, 

л,л,л,лл 

1е-1е, 

лллл 

vesve 

,л,л Л,- 

1е-1е, 1е-1е, ллге bx 

zu ser mera xar 

., 

mxle, 

divin cew u kaniye belekxya xule-xul.e, 

Ere, dile min, yo-yo, dile min, yo-yo, xweş 

xozane, xelqe undakiriye t'ekane, bi t'ukane, 

. Л ', , .А .,Л,А _^ Л A л, л л 

mxne undakxrxye t elx Qeymese Ezdx, sxyare 

ce'niya qule, 

Were, dile min, yo-yo, dile min, yo-yo, xweş 

xozane. 

_.. Л ,Л ,Л ,л Л ,Л ,Л ,Л .Л ,А ,л ,л 

Wer xozane le-le, le-le, le-xe, le-le, le-le, le, 

xe xozane, 

,., Л ,Л ,Л Л Л ,А ,Л ,Л Л Л Л л 

Wer xozane, le-le, le-le, le-le, le-le, le-le. le, 

xweş xozane, 

__ Л А ,A ,Л ,A ,Л ,A ,A Л , . 

Ere, 

А, А 

Ele 

wer 

, Л 

daye, 

xozane, 

,Д 

derane, 

л 

le-le, 

АЛЛ 

vesve 

le-le, 

zu 

le-le, ллге bx sore, 

_, . ,А 

ser mera gxrtxye 

mija kore, 

Xelqê undakiriye t'ekane, bi t'ukane, mine 

Л

undakxriye t'elx Qeymese Ezdi, 

А _ Л 

siyare 

Ere, dile min, yo-yo, 

ce'niya 

dile min, yo-yo, xweş 

more, 

xozanê. 

43. Wey salê 

Wey sale, wey sale, wey sale, ллгеу salê, 

. Л л А ,AA ,ЛА 

_ 

Ez 

, Л А 

hesxr 

Л 

u 

, А л 

feqxre 

ллгеу sale, hesxr, 

,Ал .А, 

gelxye Zxlame, 

hesxr, hesxr, 

hey bavo, 

hey bavo, 

Ane diya h'evt kura bu, her h'evt kure 

ллгепа roja şere geliye Zxla hatne kuştin, 

л A л 7 f . . y , ,л _л 7 а ' 

Ane sere хллге serqot kxr, deste хллге rubarx 

xwede kir, 

H'ezar xaziya хллге bi fermana fila tani, 

..Ал. , Л Л . , Л Л . , Л А Л, АЛ 

Hesxrxm, hesxrxm, hesxrxm, ez hesxr u feqxre 

geliye Zilame, hey bavo, hey bavo. 

Wey sale, ллгеу sale, ллгеу sale, ллгеу sale, 

ллгеу sale, 

Ez dimrim her9ar sale maceriye, 

Le-le, Апе, mal.e те macer bune 9&rde ve sxbate, 

t- Л , Л л Л , Л , Л Л А ., , Л 

Копе Usivê4 K'or H'useyin-p'aşa 

ber Sip'ane, 

danine li 

biniya ve Xelate, 

Himumata Rome, bave-bave e'şira, e'şira 

1ал/е Taho, geleki girane, ji xar u ji jorva 

hatê, 

Неу ллгах, hey ллгах, hey wax, hey wax, 

hey ллгах, hey ллгах, 

K'esekê xudanê Xera nemaye, cuwabeke 

Л Л Д Л А 

bxşeyne Eyrane ji Memera, bxbe, lo~lo 

Meme, te ocaxi кого, warê^ te duniyaye 

wndao, derpeke ledane li Usive K'oF 

H'usêyxn-p'aşa, Meh'med-begê, lx 

Tahar-begê, welle, urt' u ocaxa k'urda 

_ТЛА. 

Hesxrxm, 

Ez hêsîr 

,ЛА. ,ЛЛ. 

hesxrxm, hesirim, 

u feqire geliye 

hatiye ber mirat'e. 

,A_A. ,A^. 

hesinm, nesxrxm, 

Zxlame, hey bavo, 

hey bavo. 

Wey sale, v.-ey salê, луеу sale, ллгеу salê, 

Le-lê Anê dêranê, malê4 те macer bune 

ллгеу sale, 

, л А А Л 

carde ve nxsane, 

Копе Usivê K'or H'usêyxn-p'aşa danxye 11 ber 

ЛА. Л, .А Л, А,. л Л ,. Л д 

Sxp апе, bxniya ve Xelate, h sere ve dirxyane, 

Girane himûmata dewlstf, bave-bave e'şira, 

20-4 175 311

312 

e'şxra lawê Taho, bx aşt, jx t'alima helan danê, 

Неу ллгах, hey ллгах, hey ллгах, hey ллгах, hey ллгах, 

K'esekx xudani xera nemaye, cûwabekê 

bişeyne Eyrane ji Meraera, bibê, lo-lo 

Meme, te ocaxx кого, warê te duniyayê 

wndao, derbekê lêdane li Meh'med-bege, 

li Tahar-begê, lx Usive K'or H'usêyxnp'aşa, 

ллгеПе, urt' u ocaxa k'urda anxne 

derxya malê. 

т т^ А .АЛ ,ЛА ,ДА ,AA 

Hesxr. hesxr, hesxr, hesxr, hesxr, 

Ez hesîr û feqîre gelîyê Zxlame, hey bavo, 

hey bavo, 

Ez dimirim her9ar male 

Welle, h'eyfa min tê lx 

maceriye, 

qiz u bûkê 9 iyaye 

Serh'ede, ко k'etxne destê 9imrut u 

, Л Л А . -^ Л 

p exase ve berxye, 

Hesxrim, hêsxrim, hêsxrxm, hêsirim Anê. 

Wey sale, ллгеу sale, ллгеу sale, ллгеу sale, 

wey sale, 

Le-le Ane, derane, ez nizanim şere çarde 

sivatê dx gelxyê Zxlada k*T û k'î kir, 

Meh'emed-bege, Tahar-begê, Usive K'or 

H'useyin-p'aşa, rabune 

peşiya 

ser qulpe, li 

t'abure Romê kir, 

Iro k'eseki. xudanx xera t'unine силлгаЬеке 

bişine Eyrane ji Memera, bibê, lo-lo 

Meme, te ocaxx кого, ллгаге te wndao, 

derbeke lêdaneAli Meh'emed-bege, li 

Tahar-bege, li Usivê К oF H'usêyîn-p'aşa, 

л ,a,a Л-Д , л %A л * « 

sedeme gustxle zerxn, herçar pe9 xye wan 

- -Л А. -.ЛА. .ДА. ,лд. ,ЛА. 

Hesxrxm, hesxrxm, hesxrxm, hesxrxm, hesxrxm, 

Ez hesîr û feqîrê geliye Zxlame, hey bavo, 

44. ÇÛme Muşe 

bi qame jêkir, 

hey bavo, ha-hx. 

Hey-lo mxro, çume Muşa eitx, t'exte P'aye, 

Meydana keke Zivo, siyare E'reb tenge, 

naçe, naye, 

Hey-lo mxro, ллгеге meçe, beled t'une, 

Rojê oxirmê giran, mêre t'enê şer be - deng 

je nayê. 

Hey-lo 

Wexta 

miro, 

kekê 

çume 

Zivo, 

Muşe 

siyare 

- deve 

E'reb, 

ç'eme, 

mal sxyar bu, 

devx bx k'ene, dili bi xeme,

Şe'de-şude kekê Zivo, siyarê E'reb, gele 

hene, mêra dikuje, t'alana tîne l9erîyê 

TT , 

Hey-lo 

а 

mxro, ллгеге meçe, ллгеге 

nav 

meçe 

e'ceme, 

beled 

t'une, Röme xayxne, te_ dixapxne. 

Hey-lo mxro, çûme Muşê - wê zeveşe, 

Саллгеке xêre mira hatxye, dive, keke Zivo, 

ллге rik'ne kela Muşe biqelişe, 

Girtxye kele, h'emxya, derbaz bike ji ava Reşe. 

Hey-lo mxro, ллгеге mece, were meçe beled 

t'une, Rome xayine, te dixapine. 

тт , А А n/ ,. А ,A 

Hey-lo mxro, çume Muşe - lx vx alx, 

De bira kul bik'eve mala qeymeqayma, 

qumandara, Pirik-p'aşa, miralayx, 

Çewa deste kekê Zivo, siyarê E'reb girtin, 

avitxn kela Muşe bi hostayx? 

Heylo-miro, ллгеге meçe, ллгеге meçe, beled 

45. Met'ê (şaxa l) 

t'une, bexte Romê t'une, te dixapine. 

De hey-lo, hey-lo, hey-lo, hey-lo, hey-lo, 

dela met'ê, 

Bavê Zahîdê, siyarê bozi, gilover, ji mal 

siyar bu ллгеке сага, 

RÎşxya şe'rê lê bela buye, fenani belge dara, 

Vesbê ajotxye Met'irariî4 xopan, li mala zava, 

Dela met'ê, destê min li p'êşa te be, 

Destê te li p'êşa Resûli Ek'rem be, 

Nekuje bavê Zahxdê, sxyarê bozî, giloveF, 

rojê oxirmê giran keri mala bave te tê. 

De hey-lo, hey-lo, ne ez Meh'mede 

E'lî-begême, deqa bi gullême, qaçaxê 

Romême, firarê dewletême, rojê li 

9'iyême, berbanga sibê ber pozê neyarame, 

Hey-lo, hey-lo, xro sê roje, sê êve. bavê 

Zahxdê t'emam bu, denge wi bela Ъххуе 

,A Л ^т .А Л 

9 xyaye Noredxne. 

De hey-lo, hey-lo, hey-lo, hey-lo, hey-lo, 

Bejna bavê Zahîdê, sxyarê bozî, gHover, ^ 

zirave, t'ela kete, 

Bavê Zahîdê, sryarê bozî gilover ji mal sxyar 

bu, sebir k'ete^ 

313

314 

Vesbe ajotiye Met'irani xopan, mala dela met'e, 

Dela met'e, deste min li p'eşa te be, 

Deste te J.i p'êşa Resulî Ek'rem be, 

Were nekuje bave Zahxdê, siyare bozi, 

gilover, stu bi qeyt'an, clela met'e, ne eva 

berxe mala bave te te? 

Hey-lo, hey-lo, 

E'li-begeme, 

ne ez 

deqa 

Meh'mede 

oi gulleme, firare 

deleteme, 

9'iyeme, 

qaçaxe 

berbanga 

Romeme, 

sibe ber 

roje li 

poze neyarame, 

Hey-lo, hey-lo, xro se roje, se şeve, denge 

bave Zahidê, siyarê bozi, giloveF, bela 

, Л ,Л Л АЛ 

buye 9 lyaye Noredine, 

T-, Л А , Л А Л, А ., А ,А 

Bave Zahide, siyare bozx, gilover, sxyar bu 

ji Qerxelixê, jx Qerewelda, 

Dela met'ê, mile te bişkê ha ji zendêda, 

Nekuje bave Zahide, sîyare bozi, giloveF, 

xem-xiyalê neyara та di dilda, 

Dela met'e, ve yeke neke, 

T'iliye Meh'mede E'li-bege je neke, 

Ciniyaze 

Hey-lo, 

wi li 

hey-lo, 

ort'a 

ne 

meydane xirab neke, 

ez Meh'medê E li-begeme, 

deqa bi gulieme, qaçaxe Rorneme, firare 

deleteme, rojê li 9'îyême, berbanga sibe, 

hert'im cara ber poze neyarame. 

Hey-lo, hey-lo, irp se roj, se şeve, bave 

Zahide t'emam bu, denge лла bela buye 

9 yxaye Noredxne, 

46. Met'ê (şaxa 2) 

, А Л .., ,A Л 

Met'e, Met'elani ллгегап 

De bira qolaned milê 

- bin zinerda, bin 

met'ê" bişkestana 

zinerda, 

bazined zendeda, 

Селлга gulleke beri bedena Meh'mede 

E'lî-begê, kekê Zade, sîyarê Tikran daye, 

gulle maye bxrxneda, 

Met'e, meke, vayise, meke, bêit'barê, meke, 

Т xlx-peç хуе Meh mede Е lx-bege, gustxla 

А А X . . Л , 

nxşanxyeva tu jemeke. 

Met'ê, Met'elani xopan - heze, we bi heze, 

Meh'medê E'li-begê hat bihiri, siyarê bozeke 

Met'ê, destê min et'eka te be, deste te 

del geveze, 

et'eka Resule yeke jorin - p'exember be,

tê Meh'medê E'tf-begê, kekê Zade, 

siyare Tikran nekuji, bibaxşxm bona 

xatire buka t'eze. 

De hey-lo met'e, hey-lo met'c. 

Met'e, Met'elani weran - newale, wê newale, 

Meh'medê E'lx-begê sîyarekî e'fatî gale-gale, 

Met'ê, destê min et'eka te be, destê te 

et'eka p'exember be, te Meh'medê 

E'li-begê, kekê Zade, sîyarê Txkran 

nekuji, bibaxşine E'li-bege kale. 

De heylo met'ê, seveve, bêit'barê met'ê. 

Met'e, Met'elani wêran - deve xetê, 

J А ,Л 

deve xete, 

Met'e, deste min et'eka te be, deste 

te et'eka Resulê yeke jorin - p'exember 

. .А Л . , ,Л _^.,A , А Л- Л 

be, txye Meh mede E lx-bege, sxyare 

Tikran, keke Zade nekuji, roja oxirme 

giran keri mala bave te te. 

De hey-lo met'e, seveve, beit'bare met'e. 

л А 

47. Bave Pexrxya 

т-^ ,Л,^А Ллл. 

Eman, eman, bave Pexriya, suare Gejo, 

h'eyra, 9iqa tu delali, 

Ez çume Zivingêl, ç'e've xwe digerinim, 

tu ne li malx, 

Ez dageriyame Bolindê'', çume derge mezin, 

derge ji mevana maye xir u 

xali, 

Meyrê digo: Le-lê Xanimê*, korê, rabe 

em herxne Seyide Doda^, ber sere bavê 

Sebrî, suarê Xemla runen, bejin, H'ecîo, 

кого, rabe sere xwe 

Bavê Pexriya iro birindare, 

hilde ji t'irba, 

ji axa xalx4, 

mirin ji mera 

9etire ji vi h'alx". 

Eman, eman, bavê Pexriya, h'eyra, bahare, 

xaş bahare, 

Meyrê digo: Xanimê, korê, bavê Pexrîya 

Ji şerê Qere dageriya, hate xare, 

li Gejo suare, 

315

316 

Çiqas simbêlê* wî melûlin, stuyê wina çiqa 

r^ Л AA , А А. ЛЛ_Л. 

xare, 

Ez çume peşxya bave Pexrxya, suare Gejo, 

ко ji deste rastê birindare. 

Eman, eman, bave Pexriya, 

Meyrê digo: Xanime, korê, 

h'eyra, jx ine 

h'eta inê, 

lingê bave 

Pexriya nagre rik'ebe, deste wi nagre 

dezgine, 

Bave Pexrîya, sûarê Gejo bxrine Zirneqêtê , 

mala Xemoe h'edad, ллг1 danine nav 

lxvine". 

Meyre dxgo: Xanime, kore, rabe em herine 

Zirneqete, li ber sere bave Pexriya, 

suare Gejo runen, desmale herwişim 

bikin baye baweşinê, 

Emê xwe bavejine t'or u bextê Arak'elê 

h'ekxm, emê bejin: h'ekxmo, li bexte te 

' u xudêda, tu memke me jêki, bikx melh'em, 

, Л .А . А A i . А А 

bavejx deve ve bxrxne, 

Te'l u bextê me u bavê Pexrxya, buye te'l 

û bextê Stî û Perxxk, Memê Alan u 

stîya ZÎne". 

Bavê Pexriya, h'eyra, xşev e'wre, nabe sayx, 

Permana bave Pexriya rabu ji E'nqeraye, 

ji miclxsa miralayx, 

Gava berê bave Pexriya, sûarê Gêjo k'ete 

ллге1а1е xerxban u xulbete, dinxya mij u 

moranê nabe bilindayx, 

H'eyf u xebxneta bavê Pexrîya, sûarê Gêjo, 

k'etiye berxya H'emûdê, bûye hevale e'rebe 

А А ,л, ,.,i_A 

çimreşi, del hxldayx. 

Eman, eman, bavê Pexrîya, h'eyra, min 

Л ,Л Л ,~ А 

u 94yaye Omerxya, 

Meyre digo: Xanime, kore, fermana bave 

Pexnya, suare Gêjo rabu ji E'nqeraye, 

ji h'emx ciya, 

Berf u baran li sere me barxya, 

H'eyf u xebineta bave Pexrxya, sûare Gejo, 

ко hxni ave kaniye zozana buye, 

k'efîye berîya H'emûdê, dixo avê ber kulxya. 

t'

Eman, eman, bavê Pexrîya, h'eyra li min 

u li vê felekê, 

Me'si digere li c'emê Xebûr û Peratê, 

BÎrayê^, li ava Belecûkê, li golê mezin, 

li gerinekê, 

Meyre dxgo: Xanimê, korê, fermana bavê 

_Pexrîya rabuye ji E'nqerayê, ji cumhuryatê, 

De rabe sexrxwe, em хллге bavejine t'or u 

bexte filê reşkotaniye, em ben, 

filano, lx bexte ллге u xudêda, 

tek'evine peşîya bave Pexriya, suarê 

Gejo, herqar bira, bibin û herine 

binxya xetê, 

Xude bikim saleke ллгеке sala ferman 

li serê ллге neqewime, hege biqe-wime, 

bavê Pexrîya, sûarê Gejo, bi kêrx 

A.A A.A 

48. Şex Musik (şaxa l) 

we te. 

Gire Kalo, şab Rewane, ллге bi zebeşe, 

Eskerê P'îr Kalê Ezdî şest û şeş 

h ezar репсх u şeşe, 

, , Л А 'л 

H'eft birê min rebena xwedê hebûn, 

yek kuştine, maye şeşe, 

Wey birano, xûşk sebebe. 

Şêx Musiko, tu dey nakx, 

Bxrê bi9'ûk, tu dey nakî, л 

Tuyê 9ima şûrê hêşin ji kalên xilas naki? 

Eskerê P'xr Kalê Ezdî şêst û êş h'ezare, 

c'ar pê nakî. 

P'eyfa birê tu venaki. 

Wey birano, xuşk sebebe. 

Gxrê Kalo, şab Rewane, wê bi since, 

Eskerê P'îr Kalê Êzdî şist û şeş h'ezar 

bxst û репсе, 

H'eft birê min rebena xwedê hebun, 

dudu kuştine, mane pênce, 

Wey birano, xûşk eebebe. 

Sex Musiko, tu dey nakl, 

Birê biç'ûk, tu dey nakt, л 

Tuyê çlma щСлгт heş|n il kalen xilas naki? 

Eskerê Ptv Kall ЕяШ şêet û #eş л 

h'ez&re, «ş'ar pe naki, 

317

318 

H'eyfa birê tu venaki, 


Girê Kalo, şab Revanê, we bi dare, 

Eskerê P'xr Kalê Ezdî şest û şeş 

h'ezar pencî û 9are, 

H'eft bire min rebena xwede hebun, sise 

kuştin, mane 9are, 


sêx MÛsiko, tu dey nakx, 

Birê biç'uk, tu dey naki, 

Tuyê 9ima şûrê hê^n ji kalên xilas nakx? 

Eskerê P*xr Kalê Ezdî şêst û şes 

H'eyfa birê tu venakx. 


if l л T . А 

h'ezare, 9 ar pe nakx, 

Gire Kalo, şab Rewanê, wê bi hurmeye, 

Eskerê P^r Kalê Ezdx şest û şeş 

,, Л ta л 

h ezar pencx seye, 

H'eft bire min Febene xede hebun, 

h'efta qar kuştine, mane seye, 


Şex MÛsiko, tu dey naki, 

Birê bi9'ûk, tu dey nakî, 

Tuye 9ima şure heşin ji kalen xilas naki? 

Eskere P*xr Kale Ezdi şest u şeş h'ezare, 

c'ar pe nakx, 

H'eyfa bire tu venaki 

Wey birano, 

л 

xuşk sebebe 

Gire Kalo, şab Rewane, ллге bi kevote, 

Eskere P*îr Kale Ezdi şest u şeş h'ezar 

pencx cote, 

H'eft bire min rebena xwede hebun, 

h'efta penc kuştine, maye cote, 


. 

Şex Musikq tu dey nakx, 

Birê bi9*uk, tu dey naki, 

Tuye 9ima şure hêşin ji kalen xilas naki? 

Eskerê P^r Kalê EzdT sêst û şeş h'ezare, 

ç'ar ре nakx, 

H'eyfa bire tu venaki. 

Wey bxrano, xuşk sebebe. ' ^ . ; 

. л , А

Girê Kalo, şab Rewane, ллге bi t'eke, 

Eskere P'îr Kalê Ezdî şêst u şeş 

h'ezar pencx u yeke, 

H'eft birê min rebena xede hebun, 

- 

h'efta şeş kuştine, 

Wey birano, xûşk sebebe, 

Şex Mûsiko, tu dey nakx, 

maye yeke, 

Bxre bi9*uk, tu dey nakx, 

Tuyê çima şûre heşin ji kalen xilas nakx? 

Eskerê P*xr Kalê Ezdx şêst û şeş h'ezare, 

H'eyfa bire tu venaki. 


Şêx Musikê delo-dîne, 

т^ Л Л А А , ,Л .., , А 

De şure heşxn jx kalen dxk şxne, 

9'ar pe nakx, 

Berdide eskerê P*îr Kalê Ezdî, Demir Qap*t 

hildişine, 

Sere P*xr Kale ledixe, tine, 

_. Л ,,Л . Л , Л Л А, А 

Dxve: Xuşke, hane, ре xem-xxyale хллге 

birevxne". 

49. Şex Mus (şaxa 2) 

Ax, şêx Mus bira, gelxye Sirucanê şewitî 

Şêx Mus bira, te хллге daye 

bi zebeşe, 

gelxye Sxirucanê 

Jx 'her h'eT/t birangê 

şewiti, 9ima dey 

min, hatiye kuştxn 

naki? 

birange" mine K'eleşe, 

Bi teva mane şeşe, 

Wey bira, delalf, lo-lo, ne ez xanga teme? 

Şex Muso, k'otxyo, p xso, p'infxyo, 9ima dey naki? 

Eskerê4 êzdiyan, şêxan, p*fran, girane, çima 

ser serê4 xûşka xwe saff nakx? 

Şex Mus bira, geliye Sirucane şewiti wa bi since, 

Eskerê êzdîyan, şêxan, p'xran, çar alî4 dor me 

girtine, têye ллга bi p'ence, 

Cara 'fcarin, hatiye kuştin birang"ê mine Cindiye. 

Wey bira, delall4, lo-lo, ne ez xanga teme? 

Şex Mûso, k'otîyo, p'fso, p'inffyo, çima dey naki? 

Eskerê1 êzdfyan, şêxan, p'fran, girane, çxma 

ser serê4 xûşka хллге safT nakî? 

Şex Mus qurban, gelîyê Sirûcanê şewitf, 

Eskerê' ezdîxana şêxan, 

we4 bi dare. 

p'fran, girane, çar alt 

dora me tene, 

319

320 

Hatiye kuştin birangê minx Ah'meye, 

Bi teva mane çare, 

Wey bira, delalx, lo-lo, ne ez xanga teme? 

Şêx Muso, k'otîVo, pfso, p'int'xyOf çima dey nakî? 

Çima duyê qelûna хллге qe sar nakî? 

Eskerê4 êzdîyan, şexan û p'fran, girane, çima 

ser serê xwenga хллге safi4 nakî? 

Şe*x Mus qurban, 

Eskerê êzdîxana, 

gelîye 

şêxan, 

Sirucar.i? êwitx dare, 

darê4 sêve, 

p'fran, gxrane, çar alî4 

,. .A 

lx me tene, 

Hatiye kuştin birangê minî sêvdîne, 

Bi teva mane sisêne, 

Wey bira, delalf, lo-lo, ne ez xanga teme? 

Şêx Mûso, k'otxyo, ptso, p'int'îyo, çxma dey nakx? 

Eskerê4 êzdiyan, şêxan, p'îran, girane, çima 

ser serê xûşka хллге salT nakl? 

Sutl4 got şêx Musra, go: Ez dibêjim, were 

sxyar be, sîyarekx4 k'ar u bar be, 

Eke sxyar nabt, ezê4 hildim dezmala û 

e'gala, herime pêşiya eskerê êzdiyan, 

şêXan û p'fran, 

Eze ji wanra bêjim, şex Mûs mirxye, hatime 

cem ллге serxweşx, 

Wey bira, delali, lo-lo, ne ez xanga teme? 

Şex Muso, k'otxyo, p'xso, p'intxyo, çima dey naki? 

Eskere ezdxyan, şexan û p'îran, girane, 

çima ser sere xenga хллге saff nakî". 

Xwenge", ha xwengê, 

Sç>nda, ко min xariye, çûme cem şexan, 

- cem mellan, cem qazxyan, cem miftxyan, 

Mi kir-nekir, t'u fita ber sonda min nedxn". 

Ax, şêx Mus bira, geliye4 Sirucanê şewitf 

dare ji dara ç'ukê, 

Delalx yob-yo, yob-yo, delalf -yê, delalx yo-yo, 

Şex Mus bira, qurban, te хллге daye gelxye 

Sirucanê4 şewitx, çima dey nakt? 

Cara "xcarin hafiye kuştin birangê* mine bic'uko, 

Wey bira, delalx, lo-lo, ne ^z xenga teme? 

Şex Muso, k'otxyo, p*iso, p'intîyo, çima dey nakî? 

Eskerê êzdxya, êxan, p'xran, girane, çima ser 

serê" xö^ka хллге saff naki? 

Li wexta şex Mu^s gelîyê' Siröcanê sewitf sîyar 

bu, sîyarekî k'ar u bar bû,

K'ete nava eskerê* şexan, ezdîyan, p'xran, 

herçi file bû, bi wan file kir, herçx1 bisurman 

bu, bi wanf surman kir, 

Ye4 mayxn bx şurera derbaz kir, 

Wey bira, delalx1, lo-lo, ne xwenga teme? 

50. Şêx Muso (şaxa 3) 

GiriJP'alê, giri şeşxn, 

Şa Revane, giri şeşin, 

Eskerê P*xr Kal k'işxya, h'ezar şeşin, 

H'evt birê min e'vdalê - yek hat kuştin, 

Şex Mus bira, tu deyn naki, 

Sere Boze хеллг ranaki, 

K'osteka şure heşin tu venaki, 

Tu qelina хллге sar naki, 

mane şeşin. 

Durî E'vdil E'zîz, delaliyê her h'evt bxra, kezî, 

r. . А т~, , Л .А А 

. 

Gxrx_P ale, gxrx sene, 

Щ>а Revane, giri sene, 

guliye min, kur nakx. 

Eskerê P*îr Kal k'işîya, h'ezar sene, 

H'evi bire min e'vdalê - 9ar hatin kuştin, 

Şex Mus bxra, tu deyn nakx, 

Sere Bozê хеллг Fanaki, 

K'osteka şure heşin venaki, 

Tu qelina xwe sar naki, 

mane sene, 

Durî E'vdil E'zîz, delalîyê her h'evt bira, Jcezî^ 

Giri P'alê, giri yekin, 

Şa Revane, giri yekxn, 

gulxye min, kur naki. 

Eskerê P^r Kal k'işîya, h'e.zar yekin, 

H'evt birê min e'vdalê - şeş hatin kuştin 

Şex Mus bira, tu dey nakx, 

Dil k'afiro. tu dey nakx, 

Sere Boze хеллг Fanakx, 

K'osteka şûre heşin tu venaki, 

Tu qelina хллге sar nakx, 

maye yeke, 

Durî E'vdil E'zîz, delalîyê her h'evt bira, kezx, 

Еллг şêx Muse delo-dine, 

Teng-berê Bozê dişidxne, 

Ki , , л л л л А .. ,А 

osteke sure heşin dxqetxne, 

gulxye min, kur nakx. 

Eskerê P*xr Kal ser milê . xwe dibine.

322 

^» а. Л , _ А . А А 

Strane bengitiy е 

51-490. DilOk 

51. 

jA.A 

Min lawik nediûye duh u perva, 

P'ap'axe qizilcix xuya kirxye pêş mala 

E'lx-begê, pêş milêva, 

Eze Fabim t'axa jêr qurban kim jin u merva, 

Heki qayxl bu, qayîl bû, hekx* qayil nebû, 

52. 

eze ca'niya bave хллге qurban kim cilêva. 

Domam, sere Giridaxe mijeda, 

H'eve pezê me maye germa deşteda, 

Sing-bere domama min isane, mina birince 

Ulaxane, k'işmişe Irane serbe, qaseke 

ts- 1 J.A 

К otx, 

А 4 

р xsx 

АЛ 

mere 

Л 

ллгеуа 

, А 

rabu, 

bimine 

serç 

demeda, 

_ 1 

ev 

neşuşti, loqmek leda. 

53. 

Gulx sorê, ezlm gulim, gula zinêrda, 

Eze xuya dikim 9iliye, k'uliye Solemese, 

Bxlqasimiyê, nava baxçê Şex Isada, 

Xazi ez bxvuma gustileke qaşê van zivkera, 

54. 

bik'etama t'iliya tera, mala Şe'rêda. 

Qemere, xazil mala me cinare mala ллге ba., 

Ort'a meda 'şuşebend, p'encere ba, 

Sala xsalx gili-gotine min, xelqe t'elx delal, 

t'ev hev ba. 

55. 

Xezalim. xezala ç'xyayê bilindciya, 

, , л , а .Та а _л- л .. , л 

Berfeke barxye, gxrtxye sere re u dxrbe 

van h'eciya, 

Xelqê t'êlî delal bi9'uke, nezane, nizane 

56. 

Delalê min 9uye renga durda, 

Izin xastiye, min destur da, 

. ,a .. л , , л А 

gxlx-gotxne h'emu cxya.

Xazla bûma bendekê, têk'etama benda 

şûrda. 

57. 

Minê bostanekê хллге u tera daniye, 

Mine sûreke mina sura 

digul-guland.» 

DÎyarbek'irê 

Kule, te runeyx mala 

t'ase ava sar 

difitiland, 

qomsi nemama, 

berdane ort'a 

çima 

herdu dila? 

58. 

Yara min girtiye jx t'orine, 

Yeke sore, 

Ç'e'v-birûya 

sipiye ser xwendine, 

miFa dişkene, ramusana 

dide yekx dine. 

59. 

H'eso, te li sala, me zemana, 

Xazila maja me çona zozana, 

Bira miraze mirazxaza bibe, miraze min, 

60. 

H'eso, biba bêrxya nivro, ort'a herdu 

Ezê çûme 9'iye, nav şivana, 

Ezê dak'etime deştê, nava qol bx qolê 

dana. 

bênvana, 

Xazila dxlbera min zêFe sise fedi neke dev 

61. 

Eze aşiqim, sazbendim, sewdalxme, 

u leva, van dirana. 

Ezê sazekê xelke t'êli delalra girêdim 

j~ а л , 

sturxye me'ra, 

Ezê t'êla ort'e bavejime p'oFa serê narirt 

_ yara, 

Emê dia'ke rebe aleme bixazin, hun bêjin: 

Amin", bira jina k'otxyê mêra lê bistinin, 

bidine çeleng siyara. 

21-2 175 ; 323

. * 

62. 

Zeriye, qurban, de tu Fabe hespe хллге 

Eme siyar bin, berê хллге bidine 

bik'şine, 

walate pera, 

Xazi tu buk bayi, bûka mala bave min bayi, 

Minê Fojê sê cara destê хллге bida e'rde, 

"'.. mine bigota: Şikxr ji xwedeFa". 

63. 

Sere min deşe, dile min peFa, 

Kesekê xudanê xêrê t'une, cahabeke 

bive t'axe jêrin, dosteFa, 

Xazi yekê mizginxke xêrê miFa. baniya, 

bigota: Dosta te hat, h'ekim pêFa". 

64. 

Zewal gede, tê di9i zewaliye, min bibe 

xweFa, 

Eze gihe bi9inim hespe teFa, 

Heki xelkê te pirsî, bê: Seyîseke, min 

girtîye hespê xwera". 

Heki tu 9Ûyî nava heval-hogira, der cinaâ, 

Bê: Keweke gozele, baxçê cinetêye, minê 

. ,; qorix kiriye nevsê cane xwêra.", 

65. 

Domam, xazi bahar me bihata» 

G'x9'ika belekîya berfê, serê riya min, 

domama min, hiiata, 

Minê deste domama xwe bigix*ta, bik'etama 

rêza gufdê van welata. 

66. 

Kavla H'işdereke Feze baxa, 

Engesere herdu t'axa, 

Xudê dê u bavê miFa qebûl пеке, destg 

min girtin, dane kur§ axa. 

67. 

Min go, k'aşa, te go, k'aşa, 

Ga Fêzbune, çone aşa, 

Keziye min usanin, bina şirite dora kone 

324 T'emir-p'a.şa.

68. 

Domam, şevê dinê, dika nişev min xulxulai.d, 

Mihe dina хллге dayê, du zerx ber serê 

min runişti bûn, yekê ava min germ 

dikir, yekê k'efenê min fesiland, 

Xazi xêra mala xudêFa min bxzanxya, ez 

dimirim, paşi min belek ç'eVa k'era 

69. 

Baran bari, e'rd hiFikand, 

dineqişand. 

Gede 1аллгке min t'ilî ser bilûre difitiland, 

Kulav danx, heq t'eriqand. 

70. 

Xezal-xanim, ezê dibêjim, dengê min naye. 

De tu Fabe sîyarekê siyarke, bxşine kavla 

ve Emane, 

Bira h'eva derd û derman bxne, emê bixun 

t'eva raye, 

Tene qirin, denge me heFe xelxfe Bexdaye. 

71. 

Lawke min

326 

74. 

Bejna Xezab-Xanima min zirave - dara 

_, А А 

guze,_ 

Gusfflek t'ilîya Xezal-xanima midane, zêre, 

А Л , А Л 

zive, qaşe duze, 

Xezal-xanima min qxza Sxlêman-p'êxembere, 

rûniştxye e'rde,. ve dengizê. 

75. 

Gede lawko, devê te, ne deve k'ilamoke, 

Bejna te, ne bejna Feqesoke, 

Seyipsano, durx min heFe, eze 

destuyê 

te tekime 

merk'utoke. 

76. 

Kewa gozel sekiniye dere male, 

Zenda zer giredaye pê desmalê, 

. Eze dil k'etime 9'e'v u biriya, Fêvaçuyinê, 

bejn-balê. 

= Ezê 

77. 

Peze gede lawke min, peze gome, 

Çerçi hatiye ort'a zome, 

xelkê t'êli delalFa bazar bikim deste 

k'inçê ve nezame, 

78. 

Ez xezala , ç'iyaye Eleganê, 

DeVe min 9'ere, guhê min guhdare, ç'eVe 

min Feve, nlge min banzdane, 

Bire cahilê vê dewrê rabûne, dibên: 

Emê herin, xezala bxkujin, bikine 

şiva Ferfiezanel' 

79. 

Xezalxm, xezala sere 9'iyaye Elegane, 

Berfekê bariye, gxrtiye sere re u dirbe 

Nexçivane, 

Xelqê t'êlî delal bi^'ûke, hizanî t'elîm-t'orab, 

gilx-gotinê ramusane.

80. 

Gede lawko, ne ve hatinê, ne li ve çunê, 

De tu ллгеге, 9oka хллге bxde rex çoka 

mx jx, qaskx rune 

А .А . А А Д 

Teye dile min kxriye be'ra Wanê, gola xunê. 

81. 

На li ser t'emne, ha И ser t'emnê, 

Meze 9xtê dêre kemnê, 

Eze danê Foje nabxnim, danê şeve henme. 

82. 

T'anga p'oFa min qerriere, 

K'etxye gelxyê Engeserê, 

Gede lawko, ллгеге min birevine, baveje 

83. 

т-.чЛ . j-,A Л . АД 

Dxle mxn - dxle ve zxncxre, 

ware kurma, hav serzare. 

Destê min qetiye mal bavê ve e'cxre, 

Meri sibê zu nava xelqe xerib Fadibe, 

bina kevirê bavêje binê birê. 

84. 

xewno. 

Dilê min - p'iâ nav Txlbisê, 1 

K'enere ave fj^k'xlisê, 

Xelkê k'etxye derde хллге h'al-malê 

dinxyalikê, eze e'vdala /ede, 

k'etime derde xortê Cercerise. 

85. 

Gede qurban, bejna te zirave dara kete, 

Heşîn dike kavle gundda cem mxzgeftê, 

K'ê ort'a du dila xirab xeberde, mala wa 

bira here ber mîrat'ê. 

86. 

Cana minê, bahare, bina gula te, 

Dengê келлге gozel ji 9 iya te, 

Ezê келлгхт, келлга evê lat'e, 

21-4 175 327

328 

-> Eze 

. Memike 

Hei"9e nava herdu dila xeber bide, 

mala bi9uya ber 

А 

mirat'e. 

87. 

Bejna 1аллгке min waxta bişke, 

Fabim bazinê deste хллге teme k'ember, 

bidime piştê, 

Eze qaseke Funim xi teniştê. 

88. 

Xezalê, ezim xezala 9'iyangê geştê, 

А.Л Л ,A . Л А Л ,. ' . .Л 

Ser mxra te ave gelxya, leyx u limxşte, 

Kule, tuye runey mala qomsi u nemama, 

ez u xezala min ber hev reş kirine, 

kaxaz u benika, bi niviştê, 

Çima qaseke ne hiştine ezê Funiştima 

Mine dest baveta xemla pişte. 

89. 

tenişte, 

Mine diyarê gunde Mende, Mendelixe, 

Min gul 9ini, t'ev 9ibixe, 

келлга gozel usanin, mina cota 

90. 

Lo-lo dilo. xalx te be, 

Tu ser dila bengi nebe, 

sterê t'ev qurixe. 

He9a gava bengx dibi, bira kuştina canê 

te hebe, p'oşman bûna te t'une be. 

91. 

Gede lawko, bira gune min tirame'r be, 

Serê rênga te gopal be, 

Те dx9* walate xeriba, bira stxyê te ser 

cani mirazê mida xar be. 

92. 

Merga bave min - kerenge, 

Gxhayê dorê Feng bi Fenge, 

Gede lawke min sekxniye, biviya mine, 

min derenge.

93. 

Elê dxnê, germa Rewanê qxje-qije, 

Meriv hêkê datine, hêk dipije, 

K'e ort'a 

bide, 

du dilada, çar ç'eVada xeber 

bira xwede e'zizê dile лла. bxkuje. 

94. 

Ha li ser mera mxre mezin, 

Biniya meda avê gola dilerizin, 

Kesi ne ditiye, merî qizka cardeh sali 

bihele, heFe jina bi bixaze. 

95. 

Hatiye mala bavê min 9i mevaneki e'zize, 

Malino, gundxno, 9X layxqe, 9X cayxze, 

Heki deyndare, Fabe bide deynê xelkêye, 

hekx xortê cahile, cot zer memika dane 

bira xweFa pe bilxze. 

96. 

Engeserê gunde 

Xalxya têda sor 

meye, 

h'inaye, 

Gede lawko, were min birevi ne, k'om 

Mala Morof 91 tevaye? 

97. 

t'emam pişta meye, 

Ke9*kê, navê te nizanim, nave şirin dikim 

gazx, nav Heweye, 

SÎngê te ya qazê, ordama te ya kewêye, 

Ezê sebabî 9'e'v у birûyê te belek, malê 

dinê, kawlê gunda, daynime gerewêye. 

98. 

Min yek ditiye, weke teye, 

Ç'e'v bii-ûya te zêdeye, 

Xxşirê studa - qelene teye. 

99. 

Be Beyazê, bejna zirav - bejna teye, 

Dêrê ha li ser, dêrê zêdeye, 

329

330 

H'eyfa teye, h'eyfa teye, 

K'otiyê mera mêre teye. 

100. 

Ç'e've 

Şe'ra 

min 

sêri 

bejna gedeye, 

dor sirmeye, 

Gede 1аллгко, ллгеге min birevine, bira, her 

101. 

gundi, cinar bêjin, şerti dxlê min u teye. 

Hatxye mala bave min mevane şev у Foye, 

Mala bar kiriye, txşt t'une daynim ber. vi 

* л А 

mevanx, 

Eze Fabim daynime ber mevani dims u toye. 

102. 

Gede 1аллгко, mx bihistiye, te yek anxye, 

Gustila zeF ji kiriye dêste, 

Ezê werime de'wata te, ç'e'vê kul, 

103. 

dxle şkestiye. 

Kast Kastxim Kast Kastxim reşo,. kastum хллге ke, 

Tu t'uncikê serda se ke, 

_ А . Л . 7 . А . л 

Сага mxraze mxn, qurbana canx mxraze 

хллге ke. 

104. 

Memo, mala melle dike li vir bar ke, 

De tu rabe p'ostekî e'vdala, defeke 

dewreşa miFa k'ar ke, 

Bere ve bihare ava min germ ke, 

K'efenê min k?ar ke, 

Cinxyaze min nava ax u bera sar ke. 

105. 

Domama min kine, ллга kinike, 

Ne bere, ne bedene, ne memike, 

Xazi deve min xal û xeta gerdena te 

bik'eta, bira heval-hogire dora min 

bigotana: Stiyê te lele be, destê te 

k'elem9e be, nige te qeyd u zincir be, 

hela hê cizarete te hindike".

106. 

Zalim, kela T'emûrtê wê bi nike, 

Kewa gozel 9'e'vî beleke, pozî xizême, 

hur şirike, 

Xazi xera di xwêdêra, devê min xal u xetê 

dev gerdana te bik'eta, 

Bira fermana min Fabe cem Muxdari Isa, 

Memed-bege mire Tatosa gazx mi ke, 

Ю7. 

Bira 

Sed 

sed deri mix ke, 

miştiyê cabil qiFo mi bistxne, 

Eze bejim lo-lo miro, Fe'ma te miFa çiqa 

108. 

Vi zinari gale-gale, 

Mi dik'ale, berxe bale, 

ze'fe, cizaretê te bindike. 

K'ê ort'a du dila, 9ar 9'e'va xeberde, 

duri hazxra, derdê cegere bine'le. 

109. 

Lo lawo, ser sewdao, 

Dere mala bavê min wastiyao, 

Tu aşiqê 9i ji h'eyri mao?" 

"Domam, - go, - ez ne ser sewdeîme, 

Ne derê mala babê te wastame, 

Ez aşiqê bejna bilind, ç'e've belek 

h'eyrx mame". 

110. 

Ez ne h vxrxm, ne lx weme, 

Ez ллгегх!ека Fu goleme, 

Ez par vî 9axî jina k'oti şindoke тега bum, 

111. 

Şe'ra sere min girane, 

isal ser dilka xorte çeme. 

Rxşiyê şe're hur 'badane, 

De tu 

Destê 

ллгеге, deste хлоГе- ser sere min dane, 

te miFa him derde, him de-mane. 

331

332 

112. 

Nave te nizanim, navê şxrin dikime gazi, 

nav Seyrane, 

Iro du Foje, sê" "roje, k'arbarê zenda zer 

Eme çune kavle gunda, ser h'ekim u 

doxdirane, 

Minê go: Çi derde, çi dermane?" 

Go: Kavlê gunda, ramusanek, dudu, 

113. 

Ьо berxvano, bexrxê k'ene, 

Него, hergav, sere Fene, 

Еллг qelenê min zeriyene? 

114. 

dermane". 

Zeriye qurban, eze k'efsizim, beme'deme, 

De tu rabe cixarek t'ituna Qizilaxaca 

MÛşê, mira bine, 

Dar u dar9xn, sabûna lewantê, xudana 

T , А . л . А 

e'nxya kever, ре bxreşxne, 

Yek me di9e walate xenba, yek dimxne, 

Bira sebra xwe pe bine. 

115. 

Nave hespe 1аллгке min Lezgine, 

-tA А А ... А 

Pesxya sayara dxlezxne, 

Eze dxna хллге didxme, lawke min cahile, i 

116. 

haj serê xwe nine. 

Kaniya gunde me şirîne, 

Gihayê dore se pelgeye, ha lx dine, 

'Lawko, de tu were, mi birevine, zozane 

jorin xine, 

Bira bave min bik'eve pey bave te, 

117. 

hêdx-hêdi qelenê хллге bistxne. 

Glemera min bejneda t'emam jine. 

Xazginiye qemera min mala baveda runiştxne,

Şayiki k'etiye nava xal u xarzîya, 

118. 

dumaneke girtxye qafe sere mine. 

Kulmale, xro seye, sibe çare, 

Stxye min ser aliki mala bavê teda xare, 

Те divê xelkê t'êlx delal h'enekê, 

119. 

laqirdiyane, te nizani, ber seriya min 

kevire, binFexa min e'r-de sare. 

Be'ra Wanê be'ra zere, 

Sxng u bere келлга gozel qelem u deftere, 

Kavle gundada nave min sere, 

120. 

Dibe, Seyrane, kavle gunde me fyaxe, 

Bave min seva male dinyalike axe-axe, 

Çuye nava heval-hogira dora mida gotiye: 

-,Seyran nexwaşe, h'ale хллге t'une, ne 

li saxe" 

121. 

Iro е'ллгге, bibe sayi, 

Rêkê bik'eve vi 9'iyayi, 

Xazi eze bivama t'ivingeke, bik'etama 

mile te peyayi. 

122. 

Zewal gede, 9ira 9uFi, 9ima ha lx keji, 

îşev êvarda 9'e'vê min maye bejn û bala 

ordama te ji, 

Agirekê serê dilê minda dişxule, piriskeke 

123. 

bipeke kere kezeba te ji. 

Minê bostanekê хллге u tera daniy.e kundire 

1 *A 

АЛЛ J1' 

Minê av daye, bêcer kiriye pe deste xwe 

л . .А 

u te jx, 

Kulê, tê FÛnê mala qomsiye nemamê gundê 

me ji, 

333

334 

Çima t asa av berdane ort a dxle mm 

А . .A_ 

u te ji? 

124. 

Wi la Wanê, li min Wani, 

Gede lawko, heç'a min got, te mira neanx, 

Те misqale kilê sibhane mira neanx, 

Dibe, dûr bu, derez bu, mi xwera nekire 

bargiraru. 

125. 

Dibe, qemere, ez delali, tu delali, 

'Mine qeme'ra. хллге girtxye nava h'esinxya, 

nava sxpka, nava h'ezar h'evsid malx, 

Xizêma qemera min şkestxye, h'ale min 

126, 

sefxlx, min deyndari. 

Gede hatxye çoye mala mezin, 

P'ap'ax 

Lawko 

xar kir, maşoq 

qurba, heger tu 

ezim, 

ne9*irvani, virda 

were, xezal ezim. 

127. 

Qizmet', tu gula sor bx, ez te ben nakim, 

Şekire qenda bi, te ker nakim, 

Tu qiza weliye Wanê bx, begem nakim". 

"Kurxal-. ez gula sor bintirim, 

Ez şekire qehda şirxntirim, 

Raste, ez h îsne dxne naghxjme qxza welxye 

=; 7 ,7f л 7. л , л. л ,А л 

'' Le ez e'sle xeda qiza welxye Wane 

128. 

.4.: 

A л Л, Л л. 

Eze xezale 9 xyaye Aludarxm, 

çêtirim". 

Eze werdeka gola Samsûnê sarxm, 

тдг А А ДА, А . А, А, Л 

Wezx par vx çaxi neç xra. teyre bazx bum, 

Wanê. 

isal kundê kor qefa zinerda ez dixarim, 

Eze-sevaru 9'е^ u brye bêlek kavle 

gundada hesirim, stuxarim, 

Eze runiştime h'etanx sibe digrim, ha dinalim.

129. 

Ez dimirim, qe namirim, 

Kevireki giran t'une ez hxlgirim, 

E'reba Feşe, lêv deqandi hatiye, divê: 

130. 

Ez kewa gozel ji 9etirim". 

Eze hevraz çume, berjer hatim, 

Eze nava gundda Fasti kewa gozel hatim, 

Qudûmê 9okê min sist bûn, mina 

131. 

gulleke mawizere ez hingavtim. 

Lo 

Те 

şivano, şivan 

sêri p'ap'axe, 

9'uko, 

dor kulilko, 

Tu sala isalx pez bi9'erxne, eze mala 

bave teFa bivime buko. 

132. 

Lo p'alao, p'ale giro, 

Sere de'se te zengilo, 

Tu sala isali mala bave mira bxxevite 

eşqe, dilo. 

133. 1 

Gede lawkê min 90, rê nivi kir, 

Qut'î-cixarenga xwe malda bxr kir, 

Seva wê qut'îya cixarê e'mre min 90, 

p'oFê sere min sipi kir. 

134. 

Kewa gozel sekinx dêre male, min nas 

nekir, 

Şe'ra sêri sor u zer kir, 

Ewê 9ar t'iliya serê dxlê min meqes kir. 

135. 

H'erça yarê wane gundda, 

Mxna sxtila 9ar c'emile agir binda, 

Sibê h'eta êvarê xeme dilda, 

Gele aşxq wî h'ewalî k'erba k'etine axê sarda. 

335

336 

136. 

Dilê min heluna van werdeka, 

Serese mehaye butne qereile ser k'uleka, 

Xelqe k'etiye derde male dine, eze 

k'etime derde suret sora, bejn 

bxlinda, na weleh, disa 9'e'v beleka. 

137. 

Me bendeware ber diwara, 

Bira me xe te'vi teyrokê der bihara, 

Se Foje male bar kirine, ez, tu bune 

Keski 

et'im ber diwara, 

xudanxêr t'ine deste me bxgre, 

bxne ber sit'ara. 

138. 

Dile min heluna teyre hewa, 

Le difiFe cote quling, Fefê kewa, 

Ьаллгко, te mala bavê min xirav kir 

du p'a vira, van derewa. 

139. 

Te'vi barana dixuşxuşand, 

Келлга gozel zere ber e'niya kever 

dineqişand, 

Ez- me'rume xede nizam, paşi min, 

140. 

9'e'vê belek, dêmx guli, k'era dihewişand. 

Lo-lo gede, ллгеге mala bave minda Faze, 

Sere хллге bide ser 9oka min şanbaze, 

Evintiya min u te li jore t'emam bu, 

141. 

л л . ... л А л 

jere maye ser tofxla ve pxvaze. 

Denge min dengize, 

Ketxye k'oka vê hêlizê, 

T'erka 9'e've belek nakim, h'eta kevir 

terbe,. iriadx bizê.

142. 

X-. ,Л Л А Л 

Bexte mxn sewxye, 

K'etxye dara vê diriye, 

Deste zore sala isal 9awa min dibin 

143. 

. А А А 

ser пеллгхуе. 

Ме Ц h'afa Abas-golê, 

Seva eviniya dila k'uvi bume, k'etime 9olê. 

Dikim-nakxm, kewa gozel t'u k'axaza, 

144. 

Me li h'afa Qere-golê, 

Tu werdeki. ллгеге gole, 

Qaz, .qulingx, ллгеге 9о1е, 

t'u benika nayê yolê. 

Tu qalmesi were yolê. [ 

145. 

Mine yarek girtxye ji t'orine, 

Suret spine, xal k'etine, 

Mala bave te, ku ziyaret be, t'ucar bere 

146. 

_ . Л . .Л Л А 

Gxre gxşte ve.zozane, 

Le te denge mxye, зеллгта berxvane, 

..Л. Л, Л АЛ ê -АД Л 

хллге nadimê. 

Seba bejna bilind, ç'e'vê belek, 

mera jinê xwe anine ber berdane. 

147. 

Keç'ik sekinxye ber kanxye, 

_ « АЛЛ, Д% А 

Şera nişanxye ber e'nxye, 

Hivrya yarê хллгеуе t'ene, 

H'ub - zeyneteke ru dxne. 

148. 

Keç'ikê, navê teye Surmê, 

Те bi sola girme-girme, 

Ezê t'erka te nakxm h'eta roja mirine. 

22-175 337

338 

149. 

Те 9' e'vFeş е , bii*u girê, 

Memik sêvê Elaşgire, 

Isal se sale ez maşoqim, tu fedi diki 

ji bav u bire. 

150. 

Gede, ллгеге mesekine ber h'eyate, 

Rxşxyê şe're ser geixlena zer bela tê, 

Tu ne şêxi, ne p'îri, k'a derê mala bave 

min 9i dxgeri vê zxk'ate? 

151. 

Sibeye, bxna be te, 

Şxnge-şinga hespe ner te, 

Delala dile min Foje niyro ceF li mila 

152. 

/tA T, А Л , . А 

ji newale tê. 

Mxr Hesen - mxre deşte, 

Gazi dikim веллгЬа min xaş te, 

Eze e'vdale xede dikim axin, ji dile 

min xuna Feş te. 

153. 

Келлга gozel sekiniye ber qelaxe, 

Le dixe suFa sibe, baye K'osedaxe, 

Eze dikim kewa gozel biFevinxm bavejxm 

zozanê Eledaxe. 

154. 

Kewa min sekiniye li ber ot'axe, 

Siyarek we dajo 11 K'osedaxe, 

К'аллге, сапе, sala bist u yekeva eze 

e'mre хллге bidxme ser e'mre te qazaxe. 

155. 

Peze Abase Gezo k'ete k'êşê, 

Ezê deste gul u sosin bx9inim, bavem 

Л ^ Л 

АЛА А РехХУе 

Herge xelqe go: Çiye, 9i nine?" - 

Ezê bêjim: Bona du-dermane diran eşê"~.

156. 

Eze şişika binim, gora çê kim, 

Nexşê bede, mxerm lekim, 

Birê min ku Ыхллгаге, ez nadime, 

Eze bejim: H'uba dilaFa çê kxriye, 

bona k'eleş lawke хллге bedewe". 

157. 

Renge butalxya qe xe riabe, 

Dile wana qe eşq nabe, 

'/t xazil wl4 bûtelx be, wexta ku 

mirazê хллге şa be, 

158. 

Peze k'eleş 1аллгке min celebe, 

Lawko qurba, Şam-H'elebe berjer meve, ( 

Heger Şam-H'elebê berjer dibx, bira 

gundî, cinar t'ev şe'de be, 

Neben, tola yarê bu sebebe. 

159. 

K'eleş 

т. «. А 

Mxne 

1аллгке 

', , 

heyrana 

min sekxnxye 

,,.,A л ,A Л 

t xlx-pe9 xye 

ber 

ser 

sivdere, 

.Л 

cxxare, 

Qamişluya weran ллге spinge, 

Mile k'eleş 1аллгке min alik şure, 

yek t'xvinge, 

Şerma k'oma bira, pxzmama nebuya, mine 

160. 

ramûsana ort'a herdu ç'eVa, gizmê 

Renga gunde me bi heze, 

Peyakî tê wê bi leze. 

Ezê dûrva qet'er dikim, şe'ra_ k'olose 

161. 

wi geveze. 

Gede 1аллгко, ava gunde me belaye, 

Ç'e've te t'ime alxye mala meye, 

Usa bike, bira malx gundi 

Л 

u 

neh'esin 

А .А 

evxntxya 

h'ub 

meye, 

linge. 

22-2 175 339

340 

162. 

Me derk'etiye hiva t'eze, 

Li ru e'zman 

Келлга gozel 

ллге dibeze, 

maye xeribxyêda dilê mida 

buye kul-mereze. 

163. 

Kastum Feşo, kastum хллге ke, 

T'uncika Feş narin şe ke, 

Wexte ko Fastx min teyx, ez ya teme, 

хллге şaş meke, 

164. 

Berfek bari, 9'iya kir heke, 

Du birane, pire dêke, 

Ort'a min u lawke min xxrav kirine, xwedê 

wanFa qebul neke. 

165. 

Bejna k'eleş 1аллгке min kinike, 

Та rih'ana deve geliya bx gupike, 

K'ele^ i.awkA min yekx 9'e'v beleki, 

166. 

simel qeyt'anx, bejn kinxke. 

Dile min hellna teyrê lale, 

Çume alxye malê, sebra dile min ne male, 

7ÇÛme aliyê odê, sebra dile min runiştiye 

şindokl merê xweFa gale-gale. 

167. 

Derdê dila ez danime, 

Heger soii - ez pe'nxme, 

-Heger jinx ллгек! bxnx, dxsa ez hewxme. 

168. 

Ke9'kê, navê te Silt'ahe, 

Kirase canê te k'itane, 

Isal h'evt sale dlranê min dêşe, 

dibên, xala suretê te dermane.

169. 

Ke9'ke, nave te P'erişane, 

Se xal surete te nişane, 

Ramusana te bedewê dirane mera dermane. 

170. 

Derdê du dilane, 

Bare bist u 9ar devane, 

Her9e derde dila dxtxye, ллге beje, 

sivike, ne girane. 

171. 

Dere mala ллге meydane, 

Gezxya deste te h'ewşane, 

Ç'e've belek te kxldane, 

Silava te Famusarie, 

172. 

Du sevin, du hurmene, 

Dest kuFê xelqêda di9in-têne, 

Herge heval-hogxrê te dipirsin, beje, 

173. 

emenete evxntxyene. 

Ziyareta gunde me Şerfedine, 

Xebera te gotx, xebera zare min nine, 

H'eta ez xaş bim Fubarê dinê, t'ucar, 

174. 

Sosike vxxxla Gihadine, 

Fojeke dxle min te namine. 

Zerê sere келлга gozel meh'mudine, 

Nizam, ve sibê k'ê 9i gotiye, kewa gozel 

175. 

xeyidiye zere sere хллге danine, 

De wer-were, de ллгег- ллгеге, 

Те li sêrx şe'ra zere, 

Dere bejne bu qeynt'ere, 

Sola dayne mesa ллгеге, .;/'...'"' 

22-3 175 341 

I

342 

i-ÇV' 

176. 

v~"' Mala me dike ji vxr heFe, 

PfA __ Л ,. Л . Л 

îge p'xre dare 

Ji me herda k'e 

. 

tere, 

bêbexte, bira nige ga 

bişke, kon vegere. 

177. 

л 

Işev ş еллге qeralixe, 

Delaliya min hiviya min sekiniye, 

Te'na gorê spî, fxnoê çuxe, 

Gede lawko, tu ku diçi, renga хллге 

dere mala bave min zerye xe. 

178. 

,A . А 

Vx zxnarx 9eqe~9eqe, 

Min gul çini, te kir baqe, 

K'e mizgxna k'eleş k'awê mira bine, 

179. 

eze bidim deste gore, cote saqe. 

Çi evintiya meye dizi, 

Nişaniya min cem min rizi, 

Min t'ire хллгеуе sozê хллгеу1, min 

180. 

;' 181. 

. л 3 , А /> . . А 

nxzanbu derewxnx, qxrar sxzx. 

Berfim, berfa vi hêlani, 

H'elaliya. min keski av min neani, 

Ezê bivim gistilkeke Silêmanx, bik'evim 

-.:-.. Were mala bave min mevani, 

t xlxya te mevanx. 

. , . ,A . л А 

Ezê teFa daynim kulave sori, Xuresani, 

Şerjê kxm miya sore, ser berani, 

Dxya /eFa bejim, şivan kor bu, 

..,}-, 9ole neani. 

.^r'* 

182. 

Ç'iya 'nema me le dani, .-",-.." 

Karanema av je anx, ,

Bextê min û gede 1аллгке minra isal 

183. 

Qemera mine reşe, tari, 

bu qulixi, nangirani. 

Minê êla h'esiniyada bijartiye nava 

h'ezar h'eysid malî, 

Xizema qemera min şkestiye, delxl 

h'ale min deyndari. 

184. 

Ç'iya bilindin, te 

Келлга gozel pez 

nabxnim, 

da bêrx, 

Eze hesp u zxne хллге bifroşim, qewl-qirare 

xwe bxnim sêrf. 

185. 

Qemera mine Feşe, tari, 

Minê bijartîye nava h'eysid malf, 

Qelene qemera min beş kin, heger 

186. 

hebuna min tê dernek'et, bila 

alik'arxyê bidine min gund-gunditi. 

Erê lawko, min bihistiye tu ze\Arlcîyi, 

Gundî, maliya t'irê ez bie'cim, 

Ezê heFim yeki usa bistînim - felqa 

simêla ллп narincî. 

187. 

Çi karunga dor bi qici, 

Kevotk 

Xazka 

hatin dor xericxn, 

min ллЛ bendida hatx, ç'eVe xwe 

dx, dilê хллге zewicx. 

188. 

Gede lawko, tuye di9x, ez çawa bim, 

Eze bibim tayra teyrekx spi, ser 

xan-mane weFa ba bim, 

Bira t'u e'vd loma nekin, eze qonaxa 

mala bave te mevan bim. 

22-4 175 343

344 

189. 

Eze kinim, bllind nabim, 

Zereki meh'mûdime, xxrab nabim, 

Weki Cangir-axa êl-e'şxra xweva 

xazgxnyê min, t'eşi kuliyava 

be 

хллге 

nagrim berva Fabim. 

190. 

Л Д 

Kuro, 

_ 

Tu şe 

xeyxdxme, 

, л , . а 

re bxşxn, 

tera xeber 

-А а 

ez rxşxya 

nadim, 

, ,. 

badxm, 

Ez te ji k'oma bav u bxre nadim. 

191. 

Tu şekir bi, ez te'm nakim, 

Gula baxa bi, te bin nakim, 

Mine bi dil yek h'ebandiye, xulamtiya 

wira te qebul nakim. 

192. 

Ez kirase şe'r хллге nakim, 

Deşta Rewane, germa teyax nakim, 

Peştxrx te, sebra dilê min, 

193. 

Eze gulim, gula sorim, 

BeFojê gelxya di9,xlvilxm, 

ramusana keski nakxm. 

Eze хллге bavejim ber bexte şivan, 

gavana u p'xncaF9ina, bira min 

ne9inin, ne9irpinin, ez melh'ema 

birina dilim. 

194. 

Ç'iya bilindin, te nabinim, 

Gul sor bune, te nabinim, 

Eze di9im xeribiye, tirsim bimirim, 

te nebxnim. 

195. 

Ç'iya bxlxndin, te nabinim, 

Sorgul sor bûne, na9irpxnim, 

Ser dilê te u xweFa t'ucar dila nah'ebinxm. 

«f!

196. 

Eze teyrim, teyra tawisim, 

Sere h'emu riya dimilmilim, 

Herçe walatê xerxbiya tê, ezê Ь'а1-Ь'еллга1е 

197. 

te dipirsim. 

Kewa gozel, were cem min, eme boxçê 

dila vekin, 

Gazi heval u hogire xerxaze dora хллге kin, 

Bira ben ser derd u kule min u teda 

t'emaşe kin, 

Her9ka derde dila ditiye, bira t'ucar 

loma nekin. 

198. 

Eze çume 9 xya, 9 xya melulxn, 

Dak'etim rastê, genim hurin, 

Par vx 9axi em cem hev bun, isal 

л 

h'evt qonaxa ji hev durin. 

199. 

Eze teyrim, teyra h'uFim, 

P'eF-qanate min t'une bifirim, 

Divê, xazginyê келлга gozel ze'fin, 

alinciye weye p'irin. 

200. 

, .А . А А i 

Vx zxnarx sx mezxn kxr, 

Bişkok vebun, sing spi kir, 

Minê dest avxte келлга gozel, 9ima destê 

201. 

mida ar-zari kir? 

Mala bar kir, k'09 bi Fe k'et, 

Kewa gozel xemilx Fex 

Dilê min e'vdale xwede 

k'o9e k'et, 

şewitx, agir-alav 

202. 

Dxlê min te ma, dile min te ma, 

Gul-sosin devê 9'iya ma, 

pê k'et. 

345

346 

H'eyfa min tê wê h'eyfe, bejna zirav, 

ç'e'v-birue belek hîviya k'e ma? 

203. 

Д A А 

Mine bostanek 9andiye, bostane van k'elema, 

Mine av da hesire 9'e»va. bi delema, 

Nizanim, bexte min bu yan bexte te 

şextê leda, tişt 

bu, 

tê nema. 

204. 

Mine şe'rek aniye ji gewreFa, 

Bira bide ber e'ninga kever, qoled zera, 

K'eleş k'awe, xazxl tu buka 

min biyay, mine Foe sê 

mala 

cara 

bave 

bigota: 

Şikir miraze ji xwedera". 

205. 

Ç'iya bilinde Fe berra, 

Gul sor bune sosin serFa, 

T'u dila nah'ebinim ser dile хллге u teFa. 

206. 

Hatiye mala bave min dizê şeve, 

Ez cinga daynim stuna nave, 

De tu gava hurik-hurik bave, 

Herge de bave min gotin: K'ine?" 

207. 

Eze bejim: Q,erewile şevê t'iye, 

hanye ave1'. 

Qijike gotê we werdekê: 

Eze hêluna xwe 9e kim ser baxa dema 

Eştereke", 

Xelqe yare t'eze giirtine, yare kevn bune 

208. 

. А л д ,л 

Avxye avxye gole, 

9imê du k'uleka. 

Av niqitxye pe'niya solê, 

Ser xatire к'аллга k'ubar h'ar-din bume, 

k'etime ôlê.

209. 

Delil, zomê h'eta zome, 

Pezê bozange min girane, naçe gome, 

Xwede miraze mirazxaza bikira, k'eleş 

lawke хллге bidita we t'imt'êlê nava k'omê. 

210. 

Min xani 9e kir p'iltane, 

Derx teda kir Fih'ane, 

Ez lawke хллге teda Funin herse mehe 

zivistane. 

211. 

Avivane, av li geFe, 

~a_a .... , л . , -л 

Qxrxn bxkxm, denge mxn here, 

... Л А ,Л,.А А 

Mxne gazx xwede kxrxye, vespe 

Л,. 

bxra 

А_А 

cere 

к'аллга mine k'ubar bişke, bira p'oşman 

bive еллг li ser re. 

212. 

_ Л Л . л д 

Те qemere шд xxşuşe, 

Zozan xee yaliyê Muşe, 

Weze t'erka 9'eV-biriye belek 

tek'eve ber dare 

nakim h'eta 

ve dergûşe. 

213. 

т Л . 

Işev şeve, şev şxrxne, л 

GuheFa gede 1аллгке min girtiye avh'eFiye, 

Were me herin pêşiya konê* e'rebiye, 

Emê tekin h'enek, laqirdi, ve şeveye, 

214. 

Di9x, hane, min bir neke, 

T'oFa min hur beriya 

,_ ,. А л А. л ,л 

De dx9x Urxsete, dur 

xwe ke, 

, ., , А ,л 

dxk'evx, dur 

Л л А, 

u nezxk 

h'emu yeke. 

215. 

Elê dînê, ç'eVe xwe leglegi kil de, 

Kanxya fêza mala me qest me'ne ke, 

Teyê dil cegerê min pe'tine, p'eri p'işik 

maye, bexte teme, ллгеге xirab meke. 

347

348 

216. 

Ber derê mala me çimane, pişta mala me 

Ez, k'eleş k'awê-k'ubar k'etine h'enek 

Weki de-bave min hatin gotin: 

laqirdiyane, 

Lao, çike, 

çimane, 

9i nîhe?" 

Eze bêjim: Derd daye, moriye zenda 

217. 

Le berxvano, berxe k'ene? 

HeFo, hero, deve Fene, 

Ke9'ik tene ji kaniyene, 

Еллг qelene min Fxndene. 

218. 

Sx9ahlxya kavil ллге bi şine, 

Ke9'ik, vira qasik de'se hiline, 

m. ,л л , , л А 

Toz, dumane, dese xine, 

Hesire ç'e'va jor-da bine. 

219. 

zer qetiyane". 

Kaniya gunde me bebxne, 

We şin buye gul-sosine, 

Bira ayke min de-bave k'awa k'ubarFa 

nemine, çewa min distxne dide yeki dine. 

220. 

Agire dile min dudune, 

А 

Yek kurape, yekx dxne, 

KuFap ç'e've min dik'eve, min t'ire me'ra 

Feşe, ye dine - min t'ire 

. ,., а . 

ni9 xkx ber 

zereki 

, а 

e nxya 

car 

. 

rmne. 

221. 

Bejna te dara 9inare, 

Cote келлге gozel lê dxtine ллгаге, 

Deme te merga xumare, cote kaniye 

av zelal lene.

222. 

Male me 

T'erese. 

danine ware meyi par 

ceFe хллге hilda, meşiva 

deme, 

ava c'eme, 

Çume peşxya ve t erese, xal u xeta 

yeke keme. 

rA "А А л ., л , aj 7 ' 

223. 

Ç'eme ve Murade guşe-guşe, 

Kevire ort'e qaz qurişe, 

K'xdere hebe, bejna 1аллгке min durva k'ivşe. 

224. 

Bengi, 

т~. л 

Dere 

sed car 

А. А л 

91'Ь. qawe 

bengx, 

_ А 

rengx, 

Wexte min, gede lawke, cem hev dibinin, 

me9in kavle gunda,. mekine dengi. 

225. 

_ . , А ,A .,A 

Çx box9engi gulx-mxlx, 

Binat'ara mal t'ev xemilx, 

Xelq k'etxye derde male dine, ez, 

tuva k'etine derde хллге vi dilx. 

226. 

Zozan nema min le dani, 

T, а , л л 

Kanx пета av le ani, 

t-âa , а л TT, А т-^,,А 

Eze 9ume ser kanxye H ecx E lx, 

Xortekx bejn bilindi, simel sor, ser minFa 

, .. 

Min 

... 

eVdala 

, л 

xwede 

л 

zare 

. л 

mxnx 

sekinx, 

л 

negerxya. 

227. 

min bigota, tu xortx yane jirix? 

Ere lawko, qurba, min bihxstiye, tu zewici, 

Minê derî dada, şfnek dani, 

Minê ken heval-hogiraFa navê te 

228. 

А . А . , .. А 

şxrin-şxrin nxlanx. 

Bejna lawkê min qut i-mut i, 

Mine daye k'er u xencala le xevitx, 

349

350 

Iro 9are teye, репсе mxne, mine tu ne 

dxti, dil-cegere min p'eriti. 

229. 

'Zewal qurba, te we dx9iy h'ale min we 

9ewa be? 

Ez nola teyrike li pey tera Ьеллга bivxm, 

Ы walate xeribda, nava heval-hogira ser 

mile zewale хллге peya bim. 

230. 

г, Л Л . А 

Eze sevxm, seva terxm, 

Qerefila dor p'erim, 

Gava di9ime walatê xeriba, qudum t'une 

231. 

pe vegerim. 

P'alao, p'ala gxro, 

Sere de'sa te zengilo, 

Wekx min ji k'oma xwayi-xudane хллге 

Mine şe'ra sere 

şerm 

xwe teFa têkira 

nekxra, 

si-9adiro. 

232. 

Min hezinga 

Рщ Л ^ /л 

'ejgxr anx 

dur 

, « А 

t xt'un 

u k'ur kir, 

, А 

hur kxr, 

Gula nezxk qurbana gula dur kir. 

233. 

Çiqas sterin Fu e'zmana, 

Aqa male me zozana, 

Kule bik'eve nava biran u pismama, 9awa 

пахллгагт qiz u buka, van domama? 

234. 

Gede, mine sondeke xariye, na9ime kavla 

De ллгеге, 

meydana e'cema, 

kuFe bavê te miro, 

ke min u xweFa 

ve h'emame, 

p'irake çe 

dare çame, 

Min nizanbu 

i 

mxn bela 

tu dijminx, teye 9аллга nave 

i А ,. А л т Д ,, Л 

kxrxye dxnxyaye, ve е lame?

235. 

Goze Febene, eze nexweşim, nexweşe ve 

А л 

nivine, 

Ciye min dayne ot'axa jorin, şane-şine, 

Hilde dezmala p'eşgire, ллгеге ser 

v,m w л 

bxke baye, 

min 

. ал 

baweşxne. 

236. 

Mine xezaleke raldr ji yale hane, 

Bere хллге daye gol-be'rane, 

Se-ku9'k, te'ji-t'ule хллге berdane. 

237. 

Nave te dipirsim, navi rinde, 

Ce'nxnge şin-boz siyar be ллгеге gunde, 

Wexta xelq dipirse, be, bave k'awe 

238. 

_ л . А . 

Fispiye, kuF axxxnde. 

Daye, şxvan nastxnxm, 

Bavo, şivan nastinim, 

Şivan 

T T, 

H ezar 

heya evare 

Алл 

qezx peşxye. 

çoleye, '',- 

239. -;';-;,/ ;- 

Ez ne li weme, ne li veme, 

Tavi barana, t'evx beme, 

XelqeFa - beramber male 

лл_ a, 

xoxoixyera - erzenxka 

dine, 

, 

ber 

л 

aveme, . 

240. 

Kerx4 pezê ber bi t'ume, 

Ez sê cara berFa çume, 

KuFe k'erê te'ştê xarxye, firavin berda 

241. 

Bedere mala me 9imgane, 

' , А . Л 

buye ziqiime. 

Ez lawkê xwe k'etine k'êfa, laqirdiyane, 

Wekî dê-bavê te gotin: Çi diki?" Eze bejim: 

Moriye zenda zer qetiyane". 

351

352 

242. 

Steyrke e'zman 

: _ л . . ДА7 

Eze herxm peşxya 

селлга belane, 

А 

avxvanane, 

,Eze bejim: Avxvano, bexte tedame, h'ale 

gede 1аллгке min qe çewane?" 

243. 

Ba te, baran dilxline, 

K'awa-k'ubar binat'ara malê ave tine, 

Ceri girane, qett zirav sergxrka 

k'awa-k'ubar dadbarine. 

244. 

K'awa min sekini ber belgeFe, 

Li e'nxye k'utaye qoled zeFe, 

Eze t'erka kewa aozeL k'eles к'аллга 

245. 

xwe nadxm, 

,, 

h eya 

, л^ДА 

derguşa qizxn 

,лл 

p eşe 

negre, li min nenhere. 

Peze lawke min h'ezare, 

Bira nav 

_ А , . А 

I/e bxmine 

k'eve euri 

л л Q 

se u 9are, 

hare, 

' 

Ewe jx bive bifroşe, mxFa bxde deste guhare, 

246. 

T , А Л А . 

Ken peze sorx, xurte, 

Berda Aionaxanê k'on girtxye, 

Herke pirsa Fastiye mi e'vdala xwede 

dîxazx, gede 1аллгке min 9ar t'ilxya 

bejne kurte. 

247. 

_ А А А А 

Eviru, xweş evinx, 

Hatiye mala bave te xazgini, 

Heki dive, bira bive, hekî nave, wi xudeyo, 

248. 

tu hev bxnx! 

Dile min kevotka li vi k'xri, 

Mine des avitxye kevotk firx, 

Min bxhîstxye tu геллгхс1у1, min gumana 

xwe te biri.

249. 

Ez kewim, келлга nerim, 

Ser k'uleka bave te dizerim, 

Ez k'otinge şinde bave te newerim. 

250. 

А, Л . ,A А А Л , . А 

Ele gxdx, nxşana zerxya ллге bx zerxn, 

De tu ллгеге sala isalin eme k'ere beriya, 

gistxlka t'iliya lev buguhêrin, 

Xwede xirav bike, kavle gunde me 

gundeki 

k'ubar 

usane, 

avFuya 

nahelin 

9'e'va, 

ez u 

qinyiate 

к'аллга 

dila 

li hev bxnheFin. 

251. 

К'аллте, gidxye, dine geFiyam min k'ar nekir, 

Min 

Dile 

ser mala miftiya fel nekxr, 

xweyi kulx, birin, Feh'et nekir. 

252. 

,.* . л д 

Vx zxnarx lx me sx kxr, 

Bişkok qetiya, sxng spi kir, 

E'mre mini sed salx hebu, mine teFa 

Л а а . . 

t ev nxvx kir. 

253. 

Gede qurba, geliyê Zxla pêda-peda, 

Lawke min 9'ek-sxxih'ê h'erbe t'ev gxreda, 

Caveke dane min deranê: Gede lawke 

te lx Iranê girtin kirine meh'sereda". 

254. 

K'eleş к'аллте, evare Fo t'u nema. 

Sxke daye beri 9'ema, 

Delal cane, ji xeyala k'etime xema. 

255. 

Ro derk'etiye Xeyibe Xelo donzde rima, 

Şewqe daye 9'iran van gum-guma, 

Yalê male k'ele^ к'аллга mine beme'deye, 

nizam 9ima. 

23-175 353

354 

256. 

Çi kanxka Feq-beqa, 

Xude xirab 

Mala beeê 

bike mala van 

qomsx bişewite, 

TAI 

tek eve 

bayxsa u neheqa, 

nahele deve min 

л .А , 

surete 

л .А , 

surete xal u 

л 

deqa. 

257. 

Те av aniye, ava cewe, 

CeF sivike t'ire келлге, 

Ramusaneke min k'erem ke 901Ы gunde 

258. 

meyx razaye. 

Eze kiraseki 9e kim belge biye, 

Ez me'ruma xede şev 

7 

u Foja 

J 

heFime sere 

_*. л 

rxye, 

П , а , , л . .A J 

Roma qelpe, xayxn lawke mxn gxrtxye, 

n , л лу .а -л л .. , л А Л 

259. 

ez те rume dxsa rrxnem lx hxvxye. 

Peze 1аллгке min peze k'ome, 

Qesav hatine dora zome, 

Хллгег1а ez berdxreke p'alep'ul 

gede lawke xweFa biçyama 

buyama, 

Erzirume. 

260. 

Ьаллгко qurba, neynika min hesire, 

. Д А j.A,- ,ДАА 

Texe ceva raste, ber p esxre, 

Tu di9i welatê xerîbxyê, derxe, bxra 

261. 

1_л .А л 

beme bxre. 

Ç'e'v kanxka li neqeve, 

Sidana 

^, 

Xuzla 

келлга min spx dike, 

, л Л А 

şeveke şeve payxza 

t'ire 

nav 

şeve, 

7д 

sxng 

л 

u 

, л 

bere 

xezala xweda tek'etama x-ewe. 

262. 

т гл .,л л 

Ve bxlure guve-guve, 

Li ser leva t'iliya delal zer dilive, 

Dile xelqê k'etiye mal u h'ala, dile min 

, 7 , л , , ,A .Алл 

e vdale к etxye qaşa gustxre penc şxve.

263. 

K'eleş к'аллте, siveye, tave daye, 

Zera sere dxlbera min xu daye, 

H'eçi gawa k'eleş к'аллга хллге navinim, 

usan bizanbe, tamareke dile* min qusiyaye. 

264. 

K'eles к'аллте, evare, me xiraveye, 

Lawke min dajo e'rebeye, 

Bi gotina gotxya minFa gotin, lawke teyi 

bek'areye. 

265. 

Lawkem di9e gome 9e ke, 

Berf u baran t'ev hev leke, 

Ye deste. хллге nava' sxng-bere k'e de leke. 

266. 

H'e9i kesê dila dila beş ke, 

-г , Л , Л, Л АД _j Л . , 

Xude e'mre kur u qxze wan dxrej ke, 

H'e9i kese du dxla hevdu bine, bira misine 

xwe hilde, heFe baxe cinete nimej ke. 

267. 

K'eleş к'аллте, bi ser mera yar xudeye, 

Pez delave, 

Lawko, min 

biniya 

neşkene, 

meda 

hiv 

şivereye, 

ко hxve - e'ybe 

268. 

H'e9i kese dila dila sar ke, 

lêye. 

Xudê kula Şamê, H'elebê, mala bave wanda 

9'агд ke, 

Bihare ne ga be, ne golik be, 

xwe pişta 

mala 

k'usi 

bave 

bar ke. 

269. 

Kaniya gunde me hal-hale, 

Destek xete, yek xezale, 

H'e9i gava lawke min neye male, 

Emxş'e nav k'axete min dih'elxne. 

23-2 175 355

356 

270. 

Те şeyt'ano ne'le-t'ule, 

Neyne bira min derd-kule, 

K'etiye ort'a min, 9'e'vFeşa minda, 

deran-weran, gunde kule. 

271. 

Те 9ilxngo, 9iqas tengo, 

Giha le hatiye Feng bi Fengo, 

Lawko qurba, were tu bilure, ez bi dengo. 

272. 

Bihare, male me danine lx van dinga, 

Ser meFa te dengê qaza, sevAe van qulinga, 

Dikim heFime diziya cote 9ivte zer memika, 

D este min hesxre xede şimiti k'ete 

т А Л .. 

morxye lxnga. 

273. 

т_ л л л л , 

Келлге. , _. _, ._ . _. . 

_A Л А, 

Sxye хллге avxte va genxma, 

Келлге сапе, evare, re t и пе та, 

avlte va genima, 

Gede-gude van sala Fabune, deste ллгап 

li ser qeze qimane , lx келлга mine 

gozel mane tima. 

274. 

Eze dimrim 

T - л , 

Kevre ber 

Foia 

л 

sere 

çara, 

. 

min 

, а . 

bxnxn 

л 

Şame 

А, 

şerxfa, 

^ 

Ser 

. 

mxn 

A_A 

qxrxna 

. Л 

pxzmama и 

,, ,A 

welle, dxsa 

van beyara, 

, Д . 

lezxma, na 

A^. д 

qxrxna cote yara. 

275. 

Ç'e'vê te 9'e've filita, 

Şe biskê келлга gozel şene, dak'etine ser 

Ort'a xe9-xirdinevida gozela min 

k'ilxta, 

dixaze 

' л Л А. 

penere nava 9x1а, 

Ne welle, disa goşte Feşk'arrta.

23-3 175 

276. 

Ezê çume sed car çume, 

Ort'a herd meh'ela tiqa bume, 

Ç'e've min ç'eVe келлга gozel dik'eve, 

ez me'rime xwede çar t'ilîkê e'rdê bilind 

bûme. 

277. 

Derde dila p'iF xirabe, 

Bejna 

De tu 

келлга min kine, 

ллгеге Famusaneke 

bilind nabe, 

min k'erem ke, 

9i qiyamete te rabe? 

278. 

А . Л . . .. 

Rewana şxrxn, ллге bx mxje, 

Келлга gozel ser heluna xwe dihenije, 

Herçe ort'a min u келлга mine gozel xeberde, 

xede e'zize ber dile ллге bikuje. 

279. 

Ser miFa yare, yar feleke, 

Binxya meda heluna teyre p'eF beleke, 

Herçx derde dila dîtxye, dxtiye, herçî 

280. 

nedxtiye, bira lomana li min neke. 

Lawko qurba, şe'ra sere min qi9'ike, 

Rxşfyê şe're 9ar ni9'ike, 

Xwede der-cinara, dê-bavara qebul neke, 

Çawa sala isalin deste min girtine dane 

yeki dev kuç'ike? 

281. 

Hxvê' gunde me dudune, 

Du miri gundê me mirine, 

Yek-deware mere teye, yek jx - h'erama 

282. 

jina mine. 

Gule me'rime, te 9'e'vFeşê, ç'eve be'za, 

Surte- te sor, теллге Feza,

358 

Teye sala isalin dilê min kiriye mxsk'ene 

283. 

kul u derda, van miraza. 

Çume 

7n a 

Morx, 

Erdişa 

7 

mxncuxe 

kavil, 

л ' 

zenda 

nav 

zer 

dik'ana, 

.а 

qetxyane 

-..А 

rxjxyane 

nav mircana, 

Qomsi nemame ort'a min келлга gozelda 

xeber dide, bira xêre ллгауе qe nebine, 

Ez u келлга gozel anine ser zar-zimana. 

284. 

Baran bari taFazina, 

Niqitka 

т, -л 

Kure 

barane k'etiye 

, , л , А /л 

kere, herge tey 

qulbe van 

а а л 

xazgxnxye 

bazina, 

mxn, 

heFe oda jorin bal mezina. 

285. 

Ez nexwaşim h'efta-h'eyşta, 

Cxnge min 

A^ , ., . 

Eze bxkxm 

daynin 

A-A 

qxrxn 

л 

u 

qate jorin, 

Â.A , 

qxjxn, denge 

ser van t'exta, 

л . , 

min here 

cote yara, van bebexta. 

286. 

Derde dile min - te xatune, 

Were qaseke k'eleka min ji Fune, 

Ez dezmala deste хллге teFa tekxme baeine. 

287. 

Bejna 

Nola 

k'eleş к'аллга 

taFih'ana deve 

min ne 

gelxya 

kine, ne dxreje, 

t'uF daveje, 

K'eleş 1аллгко, 

, j- 

bxra der 

şerti dile 

л а 

u cxnar 

min u teye, 

- . л', 

хллгега beje. 

288. 

Л , ,Л, А А 

Iro е ллгге, tekx sayx, 

А, А Л Г А . . А ,(* = А 

Rekx 9е кх pxşt vx 9 1УаУ1> 

Ez, k'eleş к'аллте хллге teda herxn-warin 

7 л л А 

;. *, xer u şayx.

289. 

Vali geli, walx gêlx, 

Agir dadim - bûz bih'eli, 

Çawa sala xsaline xortê mexsudxya ser min 

290. 

bune agxr-xali. 

'-e'zmana şewrek dani, 

Cot kewotka, ç'ivxka, xeber ara, 

Çawa sala isaline deste dayka derguşe 

girtin mal deranx. 

291. 

De.rde dila ez h'elandim, 

Ezê newerim tirsa heval-hogira eşkele kim, 

Hevale dora min usanin, weki suFeke 

min e'vdala xwede bivinin, st'ar nakin. 

292. 

Eze teyrim, teyra tawisim, 

Sere Fenga Elegeze dimelisim, 

Eze dxkim soze Feve bidime deste kure 

filankese, к 'oma хллтеуе min herse, 

ditirsim. 

ez 

293. 

Mih'ala jerin tendur dada, 

Dolavrese dolav bada, 

Par vi 9axi yar h'elima min ya min bu, 

294. 

îsal pera 9erxa felekê lx min bada. 

,A А Д А . л 

Mxn lx dxyare ve nergxze, 

Bexte min k'etiye bin k'ola helize, 

Ezê t'erka yar h'elxma xwe nadim, h'eta 

qir li beriye spi nebe, qant'iF bize, 

295. 

Deste 

^ .л 

Deste 

min 

, , 

lawke 

kaninga dor 

л .л . А 

le cxvxye, 

bi biye, 

y 

Zewaca be dil - axir-oxxr p'oşmaniye. 

23-4 175 359

360 

296. 

K'eleş k'awe, ez Fewime, 

Renga xweda buhurxme, 

Werê ramusaneke min k'erem ke, ez işqlîme. 

297. 

Ez 

Ser 

berfim, berfa 

k'um-k'oloze 

hur kulime, 

1аллгке хллге barime, 

Yar h'elime, yar h'elime, 

Eze sxng-bere yar h'elxma xwe dibejim, 

Ber Funiştime, vedixum, 

cot 

venaxum, 

kanine, 

ezi t'xme. 

298. 

Dile min kaninga dor bi 9ime, 

T'asa ava sar bide m.in, ezi nme, 

Eze herime walate mala bave te, herge 

299. 

ji min pirsin: Tu 9i cinsx?" - Eze bêjim: 

Ez merveki baneçime". 

Bxre 

Terie 

siyare me 

ji walate 

siyar 

van 

bune, 

t'irka, 

Hespe хллге ber-dane, pişta хллге dane van 

darane, 

Eze nxşaniya xelqe '-k'ubar bxk'irim 

dik'ane van 9erçxyane. 

300. 

Gede 

tYa 

Hxv 

lawko, 

._л 

ungxrxye, 

me derk'etiye 

J 

naçe ava, 

hiva sava, 

Bira sebeb bayxse min xere nebinin, 

Çawa. nehxstxn, xorte 9airdeh sali mala 

bave mida bive ze'va? 

301. 

Baran bari ji xwededa, 

Zirav k'isxya deve reda, 4;de 

Xera mala xwedera min nin zanibiya, келлга 

gozel zibareye k*x malêda?

302. 

Ziyareta gunde me gelida, 

H'eko, T'ilik, serda sî da, 

Deste kewa gozel girtin dane yekx bida. 

303. 

Herçe yare wane gunda, 

Şeve, roje, xeme dilda, 

Nûna sxtileke carç'emile agir binda. 

304. 

л 

Evara 

~A 

sxng 

naçime 

л ,' л 

u bere 

oda, 

, , , , , 

к аллга-к ubar" usane, nona 

berfa sere loda, 

Evintxya min k'awa-k'ubar isal pera çûye Foda. 

305. I 

Xazi mala me cxnare mala ллге bxya, 

Ort'a 

а 

Inga 

mala 

. л 

mxn u 

me 

. 

te 

u 

.. 

jx 

weda suse-p'encere 

,л7 7 Г . 

/ededa eşkela 

bxya, 

,a J 

bxya. 

306. 

A A 

Baran barx ser şxlana, 

Kevir, ku9'ik der cinara, 

Her9'e ort'a çar ç'eVa, du dilada xeber dide, 

bira h'evt sala bik'şine eşa dev-4ixrana. 

307. 

А _ 

Baran bari terezxna, 

Memik k'etin ber bazina, 

Destê gede lawke min girtin dane van mezina. 

308. 

Gede lawkê min şivanê van kavira, 

Gundi, cînar, bextê wedame, hunê nekin 

Gede. lawkê min sivike, 9axe miFa. 

309. 

Tita, ha li trta, 

TeVê daye dêre 9ila, 

t'u nifira, 

361

362 

> т, 

Xazi tu bxviyay buka mala bave min, 

min t'er xeysete te bidita. 

310. 

Lawke min 9U gunde gurca, 

Pişta 

K'eda 

.. 

хллге dabu 

xwe h'evt 

darx 

sala 

sxnca, 

firotibu, miFa 

_l i_A А 

dabu morx, mxrcan. 

311. 

А АЛ Л 

Kerx peze ve neqeve, 

Spi dike nona şeve, 

Xazla ez buma tireme'rek, bik'etama k'eleka 

raste, ve kezeve. 

312. 

.л л , д 

Ьаллгко qurba, 

^, л дм . 

Eze se denga 

av ani, ava 

А-д ' . 

qxrxn kxm, 

gere, 

, л ' . 

denge mxn 

, -л 

here, 

Ьаллгко qurba, tu male dineda desttengi, 

e'xxl xirnuke, ллгеге ser Fe. 

313. 

' Lawko qurba, ez bi k'ere, tu k'embere, 

Bejna gede 1аллгке min usane, nona stune 

bin 9adire, 

Were min birevine, eze k'oma xaya bidime 

ллге oxire. 

314. 

Mala келлга gozel sere du "riyane, 

Gul h'eyranê, kulav Faxe alxye sure, 

Xelqe k'etiye derde mal-h'alê dine, tê 

k'etx derde min p'oFkuFe. 

315. 

-le Nebate, 

Şe're bavej ser erate, 

K'e ort'a dile min u teda xeberde, bira 

mala bave ллгап heFe ber mirat'e.

316. 

Qut'iya lawke min sirmeye, 

.,A J, А л а 7 У 

Gilx danx peşxya xweye, 

' 

Weki 

T-.AA 

Peşxya 

min bivxne nav de'wate, 

. ,A ,.,,jA 

gxlx sebxr k'ete, 

T'emam bona min bebexte, 

Bexte xirab - e'rde k'etê. 

317. 

Wey cotk'ariyo, cote xete, 

De bira xwede bide ve qewate, 

Weme isal peFa bxxun nane ve de'wate, 

318. 

Hespe k'eleş lawke min 9iqa lez te, 

Sura sibe lê h'ewas tê, 

Xaziya bivuma qaşeke almasti, tek'etama 

t'ilxya Faste. 

319. 

H'eyşte h'eta h'eyşte, 

Peze gede lawkê min k'işiya van beroja, 

germa deşte, 

Mine, iro 

,.-a 

dxrxya 

çende, gede 

' ,A 

xwede, nava 

lawke 

,-,л 

dxle 

хллге ne 

. л 

mxn xuna 

dxtiye, 

_",л 

reş te. 

320. 

г-. Л,, Л ,.Л., А 

Sere t ахе, bxne t axe, 

Bejn bilinde, guli şaxe, 

Divê were min birevTne t'axa jorin, ber ocaxe. 

321. 

т-^л, А. ,л ,л.. ..л,л_, л 

Eze tera şxrxn buna bejxm, le-le H асе, 

Sing û bera H'aca min usane, nona 

berfa sere Qereqace, 

Her9e ort'a du dila, 9ar ç'e'vada xeber 

bide, bira t'u kuF, qiza, neyne ber zewace. 

322. 

А Л ,A 

Kerx peze çendx vaye, 

Neri navda ллгаке gaye, 

363

364 

Gede lawke min xşev evarda келлга gozel 

şa buye, xewda maye. 

323. 

Dile minx aske-aske, 

Eze mile хллге teFa tekim p'eF u baske, 

Bira de u bavê te male dine bidin te 

324. 

xxlas kin. 

..;. Ьаллгко qurba, ç'eme T'ilik ç'em 9'ivike, 

\ Dor k'olosê xelqê t'êlx delal t'ev kulxlke, 

: Ьаллгко qurba, mine sondeke usa sond 

325. 

xarîye, mala bave teFa navim buke. 

K'eleş lawko, di9i walate xeriba, min bir neke, 

. De tu Fave, min seveke sor ke, ceva хллге ke, 

Wexta di9x nava qizan u bedewan, qaseke 

derxe t'emaşe ke, min bxr neke. 

326. 

Berfek barx mina hêke, 

Penc birane, pxre deke, 

Bira xwede hexâr bxra xay ke, bire 

bi9'uk h'elalx cane min ke. 

327. 

jDirane deve te zerike, 

Bejna келлга gozel ллге herike, 

Herke te xast yane na, bira kezx, 

gulîya berda kur ke. 

328. 

Sere Sip'ane Xelatê wê gongile, 

Bere wana kavla T'ilik miqabile, 

Mine келлга gozel dibu van ç'e'va, e'şqa dile, 

329. 

Dile mxn helina teyre lale, ,:'._. 

Cot xezala gale-gale, \ 

:ЯК

De u bave min deste min girtine dane 

yeki kale. 

330. 

х- ъ. A 1_ A 

Ez benxme, ez benxme, 

Seva sore, xelatime, 

Şev hatime, 7o barxme, 

E'vd u beniya ez ne dime. 

331. 

Kirase gede lawke min şe're surme, 

Ce'niya gede lawke min alxye gome 

airme-girme, 

K'e diye, k'e binaye, merx .bigre cahila 

berde, ber Febe a'leme 9iqa zulme. 

332. 

Besxka derauşa min helkane, 

_ 7Л ,A &Л 7 , А .. 'л 

Sere 9 xyaye Elegeze mxj, dumane, 

K'e dxye, k'e binaye, merx jevdu1 

333. 

biqetine deste xuşk u birane. 

Ba te, baran dililine, 

Келлга gozel kaniya peşberi male ave tine, 

Eze dikim herim pêşîye, dive, bexaye cer 

girane, girke milê min deşxne. 

334. 

Tu nizani, nave min Zozane, 

K'arbare zenda zer qetiyane, 

Soz nadime t'u kesane. 

335. 

Serê stp'anê Xelatê wê bi teFe, 

Lawko qurba, mî dik'ale berxa xwe digere, 

Were, isal min û te k'xjan soz u qxrare 

xwe p'oşman be, bira bexte bêbexta 

- le walgere. 

365

366 

336. 

Nave hespe gede lawke min Tahare, 

Qevza qema 

De tu ллгеге 

ллгх 

min 

k'arbare, 

biFevine, alxkx surete min 

sore, yek h'inare. 

337. 

Dere mala bave mxn gihanase, 

Kirase gede lawke min 9xte Moskvaye, 

Ava geliye T'ilik be, 

gule 

agire dile 

xase, 

min venase. 

338. 

Iro şeşe, sxbe h'evte, 

Sere Fenga T'ilik bume dar u t'exte, 

Iro du Foje min tu nediti, mine t'ire salawexte. 

339. 

Sere хллге bişo, ave nerej, 

Biska berde kin u dxrej, 

Le tu k'oti-şindoke merê xwera nevej ! 

340. 

'-e'zmana 

_ л , а 

Dela xasxya 

şewrek dani, 

т. , л 

mxn caveke nexer 

. 

mxnra 

л 

anx, 

Deste kewa gozel girtin mal deranx. 

341. 

Weze gulim gule heni, 

Heşxn dikim li ser xenx, 

Wezê e'mre te nizanim, tu bejneda qasi minx. 

342. 

Min 9i fiot»> te bihistx, 

Tu xortx, ez dergxstx, 

Xazla te ez kavla T'ilikda biditama wexte 

qiztx. 

343. 

Gede lawke min derk'et konê mezin, 

K'oloz xar kxr, delil ezim, 

а .А

Gede lawko, tu zozanê bilind çi dige'ri? 

Were çolbxyê gunda, xezal ezim. 

344. 

Gede lawko, qurba, xema neke, xem xirabin, 

Cixareke bik'şxne bira xeme dile te bela bin, 

De bira dayka min xere waye nevine, 

345. 

9ima sala isalin xemê dinê tera p'eyda 

Eze sevim seva terxm, 

Qerefua panzde p'erim, 

Gava ç'eVe min 9'e'vê gede lawke min 

nak'eve, qudume 9oke min t'uneye, 

pê bigerim. 

346. 

Eze teyrxm teyr tawisim, 

Sere renga dimelisim, 

Duri min heFe, gede lawke min waye, 

ez ditirsim. 

347. 

Wey şivano^ şivan 9'uko, 

Dor k'oloze te kulilko, 

Wezê salka mayîn pêFa, mala bave teFa 

348. 

kirin? 

bivime buko. 

Çi dareke ru gelîda, 

H'emu belga hevra si da, 

Belkx dê u bave min xêrê nevinin, ca deste 

349. 

min girtin dane mere bida? 

Gede qurba, xazil bahar min te bihata, 

Kewkîya berfê ort'a mala bave min te, 

t'ev hilata, 

Ez û gede lawkê xweyî t'êlx delal emê 

runiştina, t'er xeberda. 

367

368 

350. 

K'awe qurba, re lx dila naçe dila, 

Tu Funene kavlx gunde me, cem can cahila, 

Kavle gunde me isane, şike dive xuşk 

u bira. 

351. 

Mala mezin - mala mera, 

Bejna zirav - bejna dera, 

E'niya kever 

r-A . л 

Sxyarbun xaşe 

- e'niya zeFa, 

J л. д_ 

- dengbej pera. 

352. 

Gede qurba, k'uda di9i mi bive хллгега, 

Ez cahilxm çaxe teFa, 

Bira xede min qurbana t'uncka e'niya 

bin şewqera. 

353. 

Ьаллгко qurba, van kevre kelebesta, 

"Mine sala isalin t'op kiriye herdu desta, 

Gede 1аллгке min Famusaneke min xastibu, 

mxn ne daye, bxra gaz-gerdene min 

bişkesta. 

354. 

Ьаллгко qurba, хеллта te te ллгеге Faze, 

Sere хллге dayne ser 9oka min felbaze, 

Herke pirsa Fastiye min dipirsi, dile min 

teFa usane, forma tofilek tofile ser 

' А Л 

355. 

pxvaze. 

Ç'emo, ç'emo, 

Ç'em qerimiye, 

ç'eme 

deng 

P'aye, 

lê naye, 

Mine sondeke isa sond xarxye, t'erka 

9'e*v-birxye v belek nakxm, h'eta 

i А 

kurxn 

derguşa 

л т^ 

neve: Daye 

Л 

. 

356. 

Qaze gote ve werdeke, 

Eme herin t'emaşe kxn gale-gale Tendureke,

24-175 

Xelqê k'etiye derde xwe, mal-h'ale dinyalike, 

Ez, e'vdale xwede, k'etime derde sûret 

357. 

sore, 9'e'vbeleke. 

Se'd h'eyf, h'eyfa min xanime, 

Bejna '-k'ubar isane, nona istekana 

ser t'axime, 

Wey malino, 

te, k'otx 

way gundino, 

şindoke mera 

wexte 

deri 

evar 

vedike, 

min 

eze 

mine nakim bere хллге bidxme. 

358. 

Lawko qurba, dile min helxna gogerçine, 

Goger9in xeyidiye, naye ser helxne, 

Herke pirsa Fastiye min dipirsi, h'izkirna 

mxn xelqe delal isane, nona Leyl Mecrum, 

Meme Zxne. 

359. 

_ _ Л ,-.A Л 

На ser t evne, ha ser t evne, 

_ л л л , л 

Dere zere, mezer kevne, 

Eze de'ne Foye navinim, de'ne şeve herime 

360. 

Çi dezmala gire-mire, 

Eze bigrim bavem Fex li p'Ire, 

Gede lawke 

Л..А 

bavejxme, 

min xeyidiye, 

â.-7; 

vegerxnxm 

eze herim 

а , 

ber sxngek 

xwe 

ал 

sxnge 

ve cadxre. 

361. 

Gede lawko, ллгеге mala bave min .ielbaze, 

De tu ллгеге nava sing-bere mida Faze, 

Ezê sivê Fabim, tûrxk hildim, herim p'arse. 

362. 

Ьаллгко qurba, germa Rewane qije-qije, 

Heke daynin, hek dipxje, 

K'i охЧ'а du dilada, çar 9*e'vada xeverde, 

xede delale dile ллгап bukuje. 

xewne. 

369 

л

370 

363. 

Ьаллгко qurba, zeviya sere Fe Faneke, 

K'i be, heFe, nifiFk'ara caniya min u te ke, 

Xwedê k'otiya jina te bukuje, min h'elalx 

caniya te ke. 

364. 

Ç'eme K'ure leme-leme, 

Kevrê ort'e 9ar keleme, 

Kurê k'ere, duri min heFe, ez ne seva 

365. 

deve teme, 

Gede qurba, 

De tu heFe 

heFe, renga хллге nemine, 

H'emamliya kavil, qol bxlete 

xwe hiline, 

Bira xwede, ruh'e miri, peşiya 9uyina gede 

lawke min, bistine. 

366. 

Eze tera bikim k'are, 

^. .А л .Л . ,л л ^тч|..1 А Л , 

Stxye mxne 9*Ча aliye Т xlbxseda xare, 

Gede lawke min ça miFa derk'etxye telaqFeşi, 

367. 

Ser mera е'ллгга teFê, 

Binxya meda xozangere, 

А _ 

K'ê drtiye, k'e bxnaye, xortê 9ardeh sali 

368. 

pey jina mala mer bigere? 

Lawko qurba, hedx heFe, ez u tune, 

Ser milê Faste vegeFe, k'ese t'une, 

Herkê pirsa rastîyê min dipirsx, dile min, 

dxle te kultire. 

369. 

bêxt'bare. 

Xelqe t'elx delal dike heFe, 

Seh'eta ceva хллге digeFe, 

Dike ramusaneke min bixaze, k'ela girx dev 

nagere.

370. 

Ьаллгко qurba, iro şeşe, sive h'evte, 

Eze ser renga gedê lawke хллге bume dar 

u t'exte, 

Eva sere se Fojaye min ne dxtxye, min t'ire 

salawaxte. 

371. 

Nave ce'niya gede lawke min K'eleşe, 

Eze bik'şinim tewlek'eşe, 

Weki xelqe t'elx delal min pirsi, got: 

Eze 

Gede lawke te yekx 9еллтапе?" 

bêjim: Yekx bejn bilindi, qelemk'eşe". 

372. 

Ьаллгко qurba, zevi, sed car zevi, 

Xwede bikuje kure ллгх sebebx, 

Ga nehxştin miraze min xelqe t'eli delal 

bxve orra ezxd-xxrdxnevx. 

373. 

'-e'zmana ^еллггек dani, 

Cot келлто1ка cavek ani, 

Go, cavê bxdne xelqê t'êlx delal, deste 

374. 

келлга gozel girtin mal deranin. 

Ьаллгко qurba, 9i dezmale 9ilxm-cm, 

Ezê bavejim ser namila te e'gitx, 

Hereê qxzti nebu, bukti nebu, bira xwede 

375. 

i Л. . . Л .A.A 

baveje ser darbere jxna bxtx. 

Ьаллгко qurba, 9i kanxnga dor bi qicx, 

Refe qaza, li qulinga le xericxn, 

H'evt xazla min bx ллгх e'vdi, ç'eVe xwe dx, 

dile хллге zewici. 

376. 

Gede qurba, mine bihistiye, teye ser miFa 

girtiye tole yarek, 

24-2 175 371

372 

. Çiqas 

Herge min 9etire, te bimbarek, 

Herge min yaxtire, bira xwede kula 

377. 

H'elebê mala bave teda bine sale carek. 

л л д , 

Ьаллгко qurba, geli к ur bu, ez dak etim, 

Qicx hur bu, pêda k'etim, 

bilind firxm, se car awqa al9ax k'etim. 

378. 

Eze sevim, seva terim, 

Qerefila donzdeh p'eFim, 

Eva sere 

хллге 

se mehaye min k'eles 

л л J л 

ne dxtxye, qudume 9ке 

А 

1аллгке 

mxn t 'unene 

ре bigeFim. 

379. 

На ne viiim, ha ne wirim, 

Ьаллгко qurba, qal9'i9'eka dor kevirim, 

Nezik xastim, dur ez birxm. 

380. 

Ьаллгко qurba, ллге zozane me 9'erandin, 

Xam ber-dxra daw geFandin, 

Ьаллгко qurba, qiz, buke t'axa me, xorte 

t'axa we h'elandin. 

381. 

Ьаллгко qurba, em peşberi hev Funiştin, 

Me axine 

Kevir teF 

k'ur 

bu, 

dahxştin, 

dar gihişlin. 

382. 

Gede qurba, minê stra, te: T'ew, t'ew" kxr, 

Xelqe t'eli delal bina хллге kir, 

Nava du mehada gede lawke min 9ubu 

T'ilbisa kavil, min nas mekir. 

383. 

Mala bar kir, k'09' 

Келлга gozel xemili, 

Fek'et, 

Fex de k'et, 

Nava dile min h'elxya, agir le k'et.

384. 

Hxva gunde me derk'etiye, hiva sava, 

Hxv xeyxdxye, te'la bexte min u teFa naçe ava, 

Ьаллгко qurba, 

De tu ллгеге, 

hxv çu ava, paşe ллгеге, 

ser sînge min e'vdala xede 

'veke, forma toe pez, maste medaka 

şekxr sere. 

385. 

Kine, k'ubare, ллга bi Feda, 

Kinka 

Jx xera 

mala min xeyxdi 9U bi 9oleda, 

mala xudeFa kina min Famusaneke 

bi cane miFa k'erem bikra, bira h'evt 

sala eze bimama girti di h'evseda. 

386. 

Berfeke bari И zozana, 

Xirab kiriye şureta girêdana k'ofxya berivana, 

Xelke k'etxye derde male dine, eze k'etime 

derde k'awa-k'ubar, Fewşa xirt u xale, 

mori van mircana. 

387. 

Ьаллгко qurba, van minara, van minara, 

Kanxkek 

тт Л 

Herge 

der 

. л , 

te sala 

buye 

А ,A 

xsalx 

nav 

, 

mala 

zinara, 

, Л 

bave 

. А. А 

mxn xeyxdx, 

ллгеге, malek male van cxnara. 

388. 

Qeme Feşo, qeme berFa, 

Benziravo, çaxe minFa, 

т-^Л . , Л . _ А,, А 

Dere mala bave mxnra meçe, meye, ç e ve 

tola jinapa min xirabin bejna tera. 

389. 

Ьаллгко qurba, dile min heluna refe beta, 

Nava sxng û berê kewa gozel naye xandine 

ji xal u xeta, 

Eze t'erka gede lawke xwe nakim, h'eta 

qewal beriye neyen, em ne9xne ber 

zxyareta. 

24-3 175 373

374 

390. 

л л ..''.-' 

Xazi dxl bx dil bua, ;. ;. -;; ... 

Bila turkê p'arse lx mil bua, -. : '.'" 

Şxv hebua, ... 

Te'şte - p'er9e папе gilgil bua, 

Bira balgiye ber sere min u xelke delal 

kevir bua. 

391. 

Dile min heluna teyre hewa, 

Gede lawke min buye neç'ira qaz u келлга, 

Ьаллгко qurba, de tu 

k'erem ke, bira 

ллгеге ramusaneke 

ne9*ira te neçe 

min 

badilhewa. 

392. 

Gede lawke min çuye, idi naye, 

Ьаллгко qurba, teniya Muşe ruyê xwe daye, 

D.ive, gede lawke min Famusanek xastxye, 

393. 

min ne daye. 

Gede 1аллгке min Fabu sere lode, 

Dest ayitxye gurze k'ode, 

Eze хллге bavejime ber bexte hevala, gede 

1аллгке min cahile, bira nedxne sonde. 

394. 

Xezale, xezala 9'iyaye vê Pindike, 

Bejna 

Ezê 

te zirave 

dikim bx 

ji bejna ve qitike, 

9'epile ke9'xezala хллге bigrim 

birevxnim, iirsa mine p'apase dera Derike. 

395. -'' 

Ez lx jore, tu 

K'otxye mêra 

li xare, 

li ber deve k'eleş ееллгга min 

runiştine, dikxn mijuli u gale-gale, 

H'işe min 9U, bere min k'ete riya male. 

396. 

...л . ,A Л ^_ ., А л 

Dxle mxn 9 xyaye Qert еллгхпе, 

Baran barx ser Merdxne,

К e dxtxye e'mrada, k'e bxnaye, kunde kor 

-..-.* ДА ЛА J АД 

nere runx ser nelxna goger9xne. 

397. 

T . . ... л 

Lx-mxn, ax lx-mxne, 

Dilemin k'etxye, min nadine, 

Bxra xade dê-baye xirabFa qebul neke, 

male gede lawke mxn t'une, min bidine. 

398. 

Ьаллгко, bejna zirav ii gotine, 

Xazi bihata ber k'irxnê u firotane, 

Xelke ллге bida mal u t'emane dine, 

Mine bida Fuh'uke şxrin, herdu mike ser 

399. 

rrv I t ~" А , . Л ,Л. Л 

dotine. 

Те ç'eVreşe, bxru tuje, 

Wey, 

~Л 

Zozane 

qemere, 

, 

mala 

dil xisuse, 

ь. Л/ 

bave te xweş 

i- 

bune 

,АЛП/ГДЛ 

yalxye Muşe, 

Eze t'erka 9'e'v-biruye teye belek nakim, 

h'eta nek'evi .bin darek dara ve derguşe. 

400. 

Keç'xke, berxya bave H'emude Faste u duze, 

Poze E'vdxle'ziza 

_Л л А 

Ramusane qxz, 

sewxti bi serda 

,л,7\ ,л A 

buke sale, par vx 

xuze, 

jA.A 

9axi be 

pol u p'ere bun, sala ve sale lx min 

u 1аллгке min hatine zeFe alduze. 

401. 

Eze çume С1е1Ч'елллпе, min dina xwe daye, 

K'eleka me helina teyre 

ser meFa 

Feşbeleke, 

feleke, 

Ye kavle gunda, derde du dila, 9ar ç'e'va 

dxtiye, bila t'u loman u gazina ji min 

neke. 

402. 

Eze 9'iç'xke berfim, helanx bilind mame, 

Tava nxvro daye, ez h'eliyame, 

24-4 175 375

376 

Eze par van çaxa qxz bum, mala bave хллге 

403. 

bum, isal pera nava p'ence k'oti mêrada 

Ez qulingim, qulxngi t'ere-mereme, 

Havîna di9'erim И zozana, 

_ А x AA Л.Л. 

Payxza mevane sxng u bere teme. 

404. 

ha telxyame. 

Rebeno, Diyarbek'ira 

Bi Fo gex-me, bi şev 

şewiti 

sare, 

ne t'u ware, 

Sedemx 9'e've Feş u belek xelke h'elalxka 

405. 

Ьаллгко, de bajo, mala те ллгапе, 

Çxt u ber9ite kona ji meva xuyane, 

сапе хллге berdane. 

Dive lawko, de bajo, Feka me dure, 

406. 

em peyane. 

DeliL,h'eyran, ez deştime 

Sere min bi zeFe, guhe 

9 xya bi miFa sare, 

min bi guhare, 

Bira K'emal-p'asa ji Ankaraye Fabe, 

Bira Peuza-p'aâ peFa k'ar be, 

Bira 

" Bira 

qol 

şex 

ordiya Diyarbek'ire 

SxH'idi-efendi jx 

bi 

mireta 

singot'ax be, 

P'alo Fabe, 

Bira t'emam li dere mala bave min peya be, 

Bi şirte dxne meh'med еллге, ez bi9'ukim, 

тага min betale. 

407. 

Kine, k'ubare, kina 

. ,л, А 

ллгеке р ela ллгх 

mala min 

,A 

alx, па9е 

xeyidxye, 

А л 

и пауе 

nasekine, 

л 

и 

Sing и bere кхпа min binaya gole birinca, 

bi şev и Foje av li sere. 

408. 

Sebre, kulmal, ji Diyarbek'xr virda p'ire, 

Ji p'irê vix-da Q.et'irbile,

Dageriyame baxçe u bostane bavê E'lo 

Zaza, min 9inxbu baqe gule, 

Keç'ke dibe, lawko, zewacika bedil ji ezabe 

gore xirabtire. 

409. 

Ьаллгко qurba, ev 9i e'rxie, 91 welate? 

Ne min sebre, ne t'awete. 

Sala isalin p'ere min t'une, bifxrxm, beme t 

410. 

tA , , ,A 

bal t.e. 

Hiva me derk'eti 9arde şevi, 

Şjewq u şemale dabu Merdxna şewitx dar 

л , А 

u devx, 

Roja me derk'eti ji alxkê Bota, eq u 

şemale хллге dabu Diyarbek'ira şewitr 

qizan u xortan. 

411. 

Keç'ke, megri, tu delali, 

Kile sibh'an ji ç'e've belek neke xalx, 

Keç'ke, tu ya mini, h'elal malx. 

412. 

Eze reşxm reşe te'rx, 

Ç'e've mine belekîn, dev-dirane mine şekiri, 

Kuro gede, xera mala xwedera, каллгхх 

gundada tu bivyayi malxwe, ez bivyama 

413. 

_ Л ,Л . А , ,.-A А 

Eze 9'xç'ke berfxm, mame vx к xrxşx, 

bermali. 

Malx, gundî, cînara, ez kirime nav dezmala 

ser destane dor bx rxşx, 

Birim nava bazara şehere Rewane firotim 

dewsa vx emxşx. 

414. 

Eze Feşim, baha nakim, 

7 , А Л А А 

Ezê herime ser qela9xya, xwe qele kxm, 

Ezê bihayê rindan û bedewa ser xwera kim. 

377

378 

415. 

Derdê dila ez pxr kirim, 

Stere ç'e'va ez kor kirim, 

Qenca ez xastim, xiraba birim. 

416. 

Eze ne Feşim, Fenge xweva bi qemerim, 

Surete mine sore gulguliye, bi esmerim, 

KuFp gede, exta tu h'evta bini, xnga 

h'eyşta disa ez k'eserim, 

417. 

Ez ne dxn bum, te ez din kirim, 

Ьаллгко qurba, teye pe qeyd-zincxra ez bend 

_ л 

Eze 

д ,, 

xsal 

. ,Л Л 

к uvx 

, Л 

bum, sere 

л, А 

ç îya 

А. 

u 

А 

banxya 

kirim, 

. Л 

bum, 

Ьаллгко qurba, teye ez xweFa bengi kirxm. 

418. 

_ Л ,A Л _ . , АЛ л, А, А . , . 

Eme 9 xyaye Qert ewxne peşberx hev runxştxn, 

Meye axxne k'ur Fahxştin, 

KuFo gede, ллгеге min biFevine, 

Kavle gundada, bexte min u tera, kevre 

gunde me h'eliyan, baxe gunde me 

gihiştxn. 

419. 

Steyre gunde me 9xqayx p xrxn, 

Nivx lalin, nivx duFin, 

Xere ллгауе nebinxn qomsi nemame kavle 

gunda, çawa kewa gozel, k'awa k'ubar 

ji mala bave min dibirin? 

420. 

Hiva gunde meye sava, 

Le ke9'ike, nizanim bexte mine, te'le teye, 

Işev pêra hxv ingxriye, naçe ava, 

Wey-le k'awe, le k'ubare, tu şayişa qe 

nek'şine, 

Mine işev хеллгпек ditiye, dx xededa, eze 

dayka teFa bume ze va.

421. 

Şiyano, lo nezano, 

Eze berfim, berfa van berana, 

Eze barxme sere gaz-geduka, 

t^ л , а л л. д ' 

Mine biFiye Fenga deve delule van bazxrgana. 

422. 

Ava Murade te 9arde biFa, 

Ez 9awa nedame xorteki 9arxle 

x^ а , , А -ь , T . 

Dame gxskekx gurx nav kavxra. 

saxi, çaxe 

7 

miFa, 

' 

423. 

тт-.Л , _, Л л . .А 

Ele bedewe, eze nexwaşxm, nexwaşekx 

bedh'al bum, 

Mine 

Yeke 

niheri, 

k'efene 

du pire incuz ser 

min girtibu, yeke 

mira sekirixbun, 

meqes daye 

difisiland, 

Mxne c'e've хллге ji 

,A \ 

dxna хллге daye, 

xudana 

А 

qxza 

xere 

, , Л 

к ere 

vekir, mxne 

А . , , ,A 

paşx mxn к ofxya 

424. 

zêra ji k'eFa dixemiland? 

Neynika ber pişta min qut'iye, 

Ort'a mala me, eda k'etiye, 

Didi, ji хллге bide, nadi, ramûsane min ser 

425. 

Л А 

Hxva gunde me bilxnde, 

te sed zere me'mudxne. 

êwqê daye p'ere bajêr, goveka gun'de, ^ 

Et'îm gede, de tu ллгеге хллге baveje gavane 

K'a dostê me k'e rinde? 

426. 

Q.emerê, geliye gunde me ziwane, 

Sala îsalin ji bextê mera ллгап zwana 

gunde, 

kulxlk dane, 

WÎ-lo- gundî, lo malxno, sev xatire qemera 

xwe, sala îsal, minê e'mrê xweyi 

cahiltxyêda t'ilx-pê9'xngê xwe derdane. 

379

380 

427. . 

Derde du dilane, 

Barê bist û çar devane, 

Herçe хллге dxtiye, dive, sivike, he ne girane. 

428. 

Delale dile min siyare, peya nabe, 

Eze dikim-nakim, Famusaneke duda qayxl 

_. л 

Dxve, 

A 

qxza 

,|A, 

kere, herge 

л, 

tu 

.л 

pxrsa 

nabe, 

ramusana 

Ramusana к'аллга k'ubar, kxna 

ji mx 

giloveF, 

diki, 

Famusana ha zedeye. 

429. 

Hiva gundê 

Şewqe daye 

meye 

baic, 

keFe, 

bostane dor bajere, 

Berfeke sala isal bexte min e'vdale xwededa 

bariye, dere dik'ane şehere T'ilbxse 

7 , . а л 

_, 

Plor 

л 

u 

,л 

guliye 

л , 

domama 

. 

mxn 

. а, л 

şxrxte 

kxrxye 

, л 

deve 

gere, 

л 

cere, 

Herge hun dixwazin, к'аллга mine k'ubar 

nas bikxn - yeke bejn bilinde, 9'e'vbeleke, 

suret sore, cote dirana devda zere. 

430. 

Berfim, 

... ,* 

H'elxyam. 

berfa vx h'elani, 

- 1 . ,A А 

neh'elxyam qxz 

л 

u 

л 

buka av 

.л 

je ne 

А 

anx, 

Xazi bibuma bendeki hewirmxş, tek'etama 

stuye te şivani. 

431. 

Ez bi qiztx, tu bi xortx, 

Eme heFin ber ziyareta te digotx, 

Wekx xude kxr, kir, ne'xer, eme bajon ser 

T-,A. Л 

К xjane те 

Л 

paşe 

,Л 

к е qelp be, 

dara 

bxra 

jxna 

Л А 

peşxye 

biti, 

Л 

kor be, paşe k'oti. 

432. 

Zewal gede, tu ллге diçi, eze çawa bim? 

Eze bibim teyreke spi qerequşe, Ьеллга babim,

Qaseke, h'uba dila, ser qonaxa zewal gede 

433. 

Ne lx virim, ne li wirim, 

Qal9'i9'eka ber kevirim, 

Derde dila ez dimirim, 

GLenca xastim, xiraba ez birim. 

434. 

Aa.»a , . А л . л 

xwe peya bim. 

Et xmo gede, qurxx9xya xozane gunde me 

Xam 

Bese, 

А 

bexxlxra 

kuFe 

л 

duv 

k'ere, 

gerandxn, 

qize gunde xwe 

9'erandin, 

şxret ke, 

435. 

xorte gundê me t'ev h'elandin. 

Lo şivano, şivan 9'uko, 

K'oloz spîyo, dor kulxlko, 

Ezê sala îsalin herim ber ziyareta, ber 

436. 

ocaxa, belki ve payize ber dere mala 

bave şivan bivim buko. 

Wey ke9'ikê, te 91 kule, mi 9i derde, 

Ort'a min û teda metre e'rde , 

K'eleş к'аллга min xemili Fex k'oçe k'et, 

Dile min e'vdale xwede agir pe k'et. 

437. 

Çi male Fex maleda? 

Zilameki 

Wekî mi 

cahil teda, 

k'oma xay-xudana şerm nekira, 

ezê qasekê Funiştama k'elekeda. 

438. 

Л Д 

Mala p xra, mala p xra, 

Bira xwede xirab bike mala p ira, 

Çira qîza digrin didine kal u pira? 

439. 

Те lx ava van hesira, 

Minê nifirekê ber rebê e'lame bikira, 

381

382 

Bira k'otx, şunedê, deware merê k'eleş 

к'аллга min bimira, 

Mine rok Fojx bigirta, qurbanek ji şerje bikira. 

440. 

Gede 

Deve 

1аллгке min 

min nageFe 

şivane van 

t'u nifiFa, 

kaviFa, 

Xortekx cahilx, çaxe miFa. 

441. 

Le-le dxne, te 9'e'vFeşe, ç'e've келлга, 

Ç'e've kewa gozel hev Fanabe ha bx хеллта, 

aSvintxya min, келлга gozel usane, minanx 

evintxya- Leyl u Mecrum, Mem u Zine, 

442. 

du stêrkê ha bi hewa. 

Dile min gula digulguland, 

K'etime ort'a gunde me u we, mine dani9'ikand, 

Axirx baş bu, min t'erxkand. 

443. 

TeFa divem, gewre Çne, 

Min h'eyrane te we bejne u bale, 

Bira xwede miraze mirazxaza bikira, miraze 

min u te ji, ez h'evt sala bivuma girtiye 

mala bave te qeyde, pe zincire. 

444. 

Baqe gule Dxlemane, 

Min kxriye qil9'a şe're ve k'itane, 

Eze bişxnxm gede lawke xweFa gunde 

eiti ser k'otane 

445. 

Bejn u bala к'аллга k'ubar bi gotine, 

Hatxye kavle gundada fxrotine, 

Xelqe bxde mal u mule dine, 

Eze bidim her9ar peze bave хллгеуе ber 

dotine. 

л 

e 

л 

H r.tî n*=

446. 

Wey-la min bexte, te bebexte, 

Baraneke bariya ji qudretê, 

Way-le k'awê, le k'ubarê, were emê milê 

хллге mile hev xin, herin berb vê zxyaretê. 

447. 

Eze teFa divem Xate, 

Li .h'eyrana bejn u bale, qotxke ve herate, 

Her9*ke ort'a du dila, 9ar ç'e'vada xebêr 

bide, xwede mala wana bide ber mirat'e. 

448. 

Wey ziyarete, ллгеу ziyarete, 

Ezê qxjin dikim berb te tem, 

Те miraze min, k'eleş lawke min dikx, bike, 

,A ,A ,л7 лл.л Д > .л 

ллгекх nakx, me teke xuşk u bxre ve axrete. 

449. 

Bejna lawke min ha zirave, hatxye bxşke, 

Eze qime, qayişeke bik'irim bidim pişte, 

Wekx minê bav u bira şerm nekira, eze 

qaseke Funiştama ha tenişte. 

450. 

TeFa divem gewre Hace, 

Sing û berê te usane, nola berfe Qereqace, 

K'ê ort'a du dilada, çar ç'eVada xeber bide, 

451. 

bira t'u kura neyne ber zewace. 

Lawke min razaye, xew 

Cote zer тетка didime 

Fanabe, 

ber, Famusaneke, 

duda, qayil nabe, 

Evintxya min te, betal nabe. 

452. 

Mala bavê t'êlî delal serê rêye, 

Hatin-9uyxna aicelera hert'im leye, ^ 

Wekî ramûsana merxya hebin k'awe k'ubar, 

bira xalek, xala bin 9enê bxya. 

383

384 

453. 

Derde dila 9iqa noye, 

Gawa agire, agire şev u Foje, 

Mina p'irtika beze bizine bidi ser sere dare, 

dar 9'iloye. 

454. 

Eze sekinim h'afa male ллгеуе, 

Teda naye denge teye, 

Min t'ire gundi xiri-xiraveye. 

455. 

Dere spiye, хллге ba neke, 

Derd u kule min t'ev Faneke, 

Bira xede Fuh'e mere te bistxne, te h'elalx 

cane mike. 

456. 

Sere Sip'ane Xelate bi gongile, 

Be'ra Wane miqabile, 

Şiuşa dile min şkestiye, dikim-nakim nacebxre. 

457. 

К'аллга min bejneda t'emam jine, 

Gede 1аллгко, xazginiye min e'vdala xede 

malda Funiştine, 

Weki divejine min: Were mer ke", - » .na 

dina duman digre sere mine. 

458. 

Bejna lawke min minare, 

Alxk seve, yek h'inare, 

Weki Foke Fojxune nebxnim, min t'ire 

heval-hogire dora min t'ev neyarin. 

459. 

Berjer di9i, nemilmxle, 

Ser mile Faste nefitile, 

Pile min e'vdala xrede, dile te kultire.

460. 

_ А 

Seri meşo ava sare, 

~ ,A А л 

Guliya vegre sx u 9are, 

Stuye min e'vdala xvrede, h'eta êvare, 

461. 

Berf ji barane zortire. 

mala bave teda xare. 

Dev u lêvê xelqê t'êu delal usanin, 

л л .. 

xxzeme zerare, 

Were dine cane, dxsa yartx ji h'elalx çetire. 

462. 

Ьаллгке min dike ji mal heFe, 

Dare 

Dive, 

deste хллге 

Famusanek 

digere, 

bide min eVdala xwede, 

k'elogiri, zar nagep 

463. 

Dile min şoşe, dile min şoşe, 

Ne sxtile, ne beroşe, 

Herç'ika ort'a dile min u teda hemu boşe. 

464. 

Dera han sekxniye, nizanim, еллге? 

Bejn bilxndx, kepke kewe, 

Xazi mi p'aşla teda bikira binek xewe. 

465. 

_ . . Л А , « 

Bejn zxrave mxna dezi. 

Pera bxskin, para kezx, 

Gava ez 9'e'v kewa gozel dik'evim, şabuna. 

qudume 9oke min e'vdale xwede dilerizi. 

466. 

Mala bave kewa gozel li vi mxlx, 

Çira usa mi me'rimê xwede silx, kuli? 

Xelqê k'etxye derde mal-h'ale diniyalike, 

ez k'etime derde хллге, vi dili. 

25-175 385

386 

467. 

Ez gulim, gula heni, 

Şin dikim hal ber deri, quba xeni, 

Ezê derde dila hine dinim, him sewdeni. 

468. 

Hat ser mera mxre Mezin, 

Binat'areda, ç'ema, gola, dilerizin, 

Gede lawke min xeribe, Feben ezim. 

469. 

Wey, malxno, way, gundino, 

Kevir-ku9'ke xwede le barino, 

We k'enge ez u t'eli delal bal hev dxno, 

Ditina 9'e'va, qiniyata dila, ji hev birino. 

470. 

Wey, zinaro, zik mezino, 

Qiz u buka хллге da bino, 

Еллта bi9'uk - к'аллга mino. 

471. 

Lo-lo gundo, qiyameto, 

Lawke jnin xeyidi, 901а k'eto, 

Kesi xudan xer t'une vegerine, him xere, 

hxm mineto. 

472. 

Gede 

Peze 

lawko, me 

Q.amişlûye 

li p'ida, 

dak'etiye 

heya p'ida, 

rubare gelxda, 

Xazla eze Ыллгата k'ereke 9irtme, tek'etama 

473. 

cêba gedê 9uxreşida. 

Lo-lo lawko, 9'ukim 9'uka benda, 

Xazla zar-zimane te bixanda, 

K'etime deste şindoki, k'otinge rnera, 

ne teme kuştin, ne teme berdan. 

474. 

АД л , ,AA А 

Berr. Berxvane, Berr. Berxvane, me . herxne berxya ^ mxya, 

. 

Bik'evne k'êf, h'eneke, laqirdxya,

Wekx roj 9U sere 9'xya, 

De u bave te 91 got, be: Moriye zenda 

Д, 

zer qetiya". 

ТАГ I * Л Л |Л 

475. 

Те 

Те 

ke9*ike 

'bimire 

bina 9'ira, 

bav u bira, 

Ez k'erba 9'e'v u biriye belek qarxun 

bume, hatime vira. 

476. 

Gede lawko, xebate ллгеге Faze, 

Sere xwe bide ser 90ka mxn felbaze, 

Dile min e'vdala xede usa tenike, 

mina t'oqila ser pxvaze. 

477. 

Lawko qurba, ne ve hatine, ne ллге çoyne, 

Tu ллгеге 9oka хллге bide rex 90ka min 

qaske îxine, 

, д л Д 

Те dile min kiriye be'ra Wane, cerge xunê. 

478. 

P'erce e'wre ser 

,_. /л ,. -А а 

Ba ledxxe rxşxya 

Nosere, 

, 7л 

şe're, 

Sere min qurbana bejna bilind, ç'e've 

belek, ne ллте11е, disa herçar t'ilxye cixare. 

479. 

Те av anx avşelbete, 

Berxye sekxnx, dxle mxn к ete, 

Yanga min, te digot, h'eta roja qxyamete. 

480. 

Ez dimirxm, dil sebabe, 

E'mrê min, bila mezela min, dere mala 

,« 

Некх 

. , л 

sxbe 

л 

zu 

. . А 

radxbx ser 

. А 

dxşox, 

bave 

, Л 

be, 

te be, 

.А л 

mxrxnge, 

reme'l te be. 

25-2 175 ; 387

388 

481. 

Ьаллгко qurba, dere mala bave min ce'deye, 

Lawkê min hevraz latiye beme'deye, 

Ezê herim peşxya lawkê хллге, eze bêjim, 

482. 

lawko qurba, neye, neçe, evare şewra 

min u teye. 

Ьаллгко qurba, diçi walate xeriba, mi bir neke, 

Mi teke şiklekx, beriya хллгеке, 

Wekx di9x walate xeriba, derxe, serda 

mitaleke. 

483. 

Vi zinari gale-gale, 

T'axa jerxn mî dik'ale, berxe bale, 

Eme sala isal tene ser bexte heval-hogir, 

der-cinara, nava k'ome келлга gozel, 

k'ijan me nevsa cane te h'elale? 

484. 

Ez berfa hur kulime, 

H'eyata mala 

лг% , 

Tu ллгеге, sala 

bave te 

а .. 

xsalin 

barxme, 

- л ' 

ramusaneke 

. л . 

mxn 

k'erem ke, h'esebani ez Ьеллдте. 

485. 

Ber dere mala bave min hewşane, 

Geziya deste 

Lo-lo lawko, 

min 

sala 

qeyt'ane, 

xsalin mi biFeyini, kure 

k'ere, ci-misk'ene te k'ijane? 

486. 

Ser xaniya sekini gede lawke mine, 

Şal yeke, ceb dudune, 

Gede lawko, de tu were mi birevine, 

Gula Q.amişlxye ez u tune. 

487. 

Еллге hane lawke mine, 

Mert'al gêre, t'as h'esine, 

G'e'vê wi mine, dile лла toleke dine.

488. 

Dere mala bave min h'esine, 

Pişta mala bave min h'esine, 

Ьаллтке min walata hatxye, min gazi xwede 

489. 

kxrxye, dê-bave, xirabFa qebûl neke, 

deste min girtine dane yekx dine. 

Lawko qurba, ber aguşke neke te'ri, . 

Bejna bilind gul, nur, barx, 

Tu 9xma sala isal naey mala bave min 

me'ruma xwede, na9i, ort'a min teda 

buye dxlsarx. 

490. 

Ez çume. ber derx,.derx mx venebu, 

Çume 'ber p'encere, 9*are nebu, 

Kir, nekir, kewa gozel nava Q.amişlxye 

min xilaz nebu. 

491. Elê zalim 

Kela T'exute wa bi nike, 

De mi go, xelqe t'eli delal, bejna du bilinde, ç'eVa 

du belekin, 

. . a 

degxrmanxne, 

dev-leve 

a,^..a 

pozx du 

sekerxne, 

pxjxne, 

çene 

v, 

pozda 

kurte 

.л 

xxzeme, 

- 

xizema hur şirxke, 

Zalxm, zalxm, zalim, zalim, zalim, zalim, 

Хллтег1а xera dx xwedera, deve mine xal u xete 

gerdena xelke t'elx delal bik'eta, bira fermana 

minê bxhata cem Memed-bege mxre T'at'osê, 

muxtare Ise, bira gazx min 

xxsta, sed zeF mi bistanda, 

bikira, 

mine 

sed dar mi- 

bigota, maqulo, 

Fe'ma te miFa 9ima ha ze'fe, zxlma te mxra ha 

hindike? 

Zalim, zalim, zalxrn, zalim, zalim, zalxm, 

Ke9'ikê kulmalê, agire kule beyt'u biniyat'ê mala 

bave k'ete, isal h'eft sale min me'rume xedeye, 

ezê kavle gundada derd u kule te dinalim. 

Л Д 

Ele zalim, zalim, zalim dilal, 

Kela T'exute ллга bi quleye, 

Weze xelqê t'êlx delal meze dikim, ç'e've di belekin, 

e'niye kevere, pozi pijxne, dev-leve şekxrine, 

bejne du bilxnde, t'imam dawi bi delmeye, 

25-3 175 389

Xwezla xera xwedeFa deve mine xal u xete xelqe 

t'elx delal bik'eta, bira fermana mine bihata cem 

Memed-bege mire T'at'ose, muxtare îse sed dar 

mi xista, 

maqulo, 

sed 

Fe'ma 

zer 

te 

ji min bistanda mine bigota, 

9xma miFa ha ze'fe, zilma te 

miFa qe t'uneye? 

De zalim, zalim, zalim, zalxm, zalim, 

Ke9'ike kulmale, agire kule beyt'-biniyate mala bave 

k'ete, isal h'eft sale mine, ez kavle gundada 

derd u kule te dxnalim. 

Не le zalim, zalim, zalim, zalim, 

Min 

P'eF 

go, eze teyrim, teyreki ллга bx Feşxm, 

u baske min weşiyane, qanate min şkestine, 

_ л A xV* ,? , ,. л .. 7 л ,'. 

de weze ser sura Dxyarbek xre nxkarxm pe bxmeşxm, 

Kesekx xudani xera kavle gunde meda t'unene, 

cahabeke bive bave ŞexeFa, siyare GulxFa, de 

beje; Те min dixwazi, ллгеге 

. л ". А 

tuye mxn пахллтагх, ллгеге mxn 

А А ала .л 

mxn narevxnx, xazexnxye mxne 

-А . Л ,. ,. А Л 

runxştxne, па ллтеЦе, alxncxye 

min bixwaze, weki 

, ._ а . а , л 

bxrevxne, ллгекх tuye 

, , л ., 

mala bave mxda 

, А , Л . 

mxne bxst u şeşm". 

De zalim, zalim, zalim, zalim, zalim, 

Et'imo gede, agire kule beyt' u biniyat'e mala bave 

k'eto, isal h'eft sale min me'ruma xedeye, ллгеге 

kavla gundada derd u kule te dinalim. 

A л 

Ele zalim, zalxm, zalim, zalim, zalim, 

Min go, eze teyrim teyreki ллга bi h'xrim, 

P'eF u 

, 

de 

baske mxn weşiyane, 

л., .T 

ллгеге nxkarxm ser 

qanate min skestine, 

a^â ,.,/лл 

sura Dxyarbek xre pe 

,.,.-. 

bxfxrxm, 

Zalim, zalim, zalxm, zalim, zalxm, 

Keseki xudane xeran kavle gunde meda t'unene, 

vesbe cahabeke bive bave Şexera, siyare 

Gulira, de be: Tu min dixwazx, ллгеге min 

bixwaze, 

,.-A, 

bxrevxne, 

herge 

л,. 

herge 

t.u min naxwazi, ллгеге 

ДА AAA 

mxn narevxnx, xazgxnxye 

min 

mxn 

mala bave mida Funiştine, alincxye mine 9iqa 

p'irin". 

л л 

Ele zalim, zalim, zalxm, zalxm, 

Et'imo gede, agire kulê beyt'-biniyat'e mala bave 

k'eto, îsal h'eft sale mine, ez теплта xwede 

390 

kavle gundada derd u kule te dinalxm.

492. Meyrê 

т-ч A А 

Dera spx xaş seyrane, 

Bejna t'elx Meyrema min zirave, ta rih'ana nava xas 

ЬаЗорапе 

Ez u Meyrama хллге çend 

, ,a 

hevalx, 

saleka, 

. . , . а 

bx hogxrx, 

çend meheka 

; . а а .л , 

bx cxnarx teda 

bi 

mane, 

Meyre, xazla ллгап sala, ллгап zemana, ллгап wexta, 

ллгап derana, - sureta Meyre sore gul-guli bun, 

mina seve 

mine reşe 

Xelate t'ek-t'eka, xal-xali bun, simbela 

narinci bu, simbêla Feş ллге ser sûretê 

Meyreda bu mevane, 

Yarx bi min yari, 

Meyreme, tu bere хллге bide wi diwari, 

Beme'de, bi miFuz, pişta хллге mede p'isi, h'ereme 

şindoki mera, vi dewari 

A, A n /г л ...лл,, л , л л 

Ele .Meyre, jx dere h eyanx dere, 

Bedewiya Meyrema min daye ç^yange Mendelixê, 

zozane Biharxere, 

Sing u bere Meyrema min usane, minanx_guze 

А1селлгаге, 

xurme ve 

seve Artamerte, 

Bexdaye, eewa 

bihoke 

k'etiye 

Rihaye, 

deste kbtiye 

p xse, serhevde şxndokx mera 

,Aa y , ,л .,,a л . 

Селлга pê nabe, hedx-hedi bide ber kirumekê van 

dirana, ji evare h'eya şebeqa 

ji xweFa bike 

sibe, 

9erezê 

hedx-hedx, 

sevbiheriye. 

Yari bi min yari, 

Meyremê, tu bere хллге bxde wi dxwarx, 

Beme'de, bi mxFuz, pişta xwe mede p'isi, h'eremê 

493. Navê lêwik Usibe 

К, Л А т ., Л А 

şindokx mera, vi derarl. 

exxyes xweş К 

Bira xude xirav 

еххуе, 

bike л bexte min ц k'ele^ 

к'аллга mida, ne qaziye, ne melleye, ne miftiye, 

Eger pirsaAk'eleş lewke min ji min dikin, nave 

lewik Usxbe, 

.,|A A TAA 

К exxya Jerx, 

nave 

nav 

dosta 

, 

eskere 

wi Bxnefse, 

А, А'ЛГ.Д 

karanxzameda, 

çuye li 

bxye 

sereskeriye, 

геллга1 tuyi, derdlu ezim, 

Sube dxbe h'eyani evare, berb mala bave te dibezxm, 

. л , ,A . , Л , , .А , . , , Л ,Л А Л 

Agxre kule mala bave к ete, bxşkoşke p esxre 

biqetine, serê 9ifte zer memika derxe, ez bigezim, 

Dxriya navê xwededa be. heval-hogire min çune 

welate x'enib, sedemi 9'e'v u buruyed belek ji 

25-4 175 391

jx heval-hogxra qetiyame, zu ke, min vere 

ke, ez bi lezim. 

i\ /r- A jA Л Л ,Л А Л 

Mxne dxyare ve К exxye, 

Bira xwede xirav bike bexte min u k'eleş к'аллга 

mida, ne şexe, ne melleye, ne miftiye, k'xt'ebe 

danin, Femlekx bavejin, feleki vekin ji bona xatire 

talebexte min u ve zerxye, 

Eger a pirsa^min. lawke min ji min dikin, ,a .. а л j л 

1еллгхк Usxbe, nave dosta ллгх Bxnefşe, 

,. Т_,ЛА_ТАА ,A iA, АЛ 

lx K'exxya Jerx, bxye bxnbaşxye 

nave л л 

ллге 9uye 

,, A.A 

h emxdxye. 

Zewal tuyi, deixllu ezim, 

' x , !_ a.A . Л л АЛ 

Sube dibe h'eyani evare berb mala bave te dibezim, 

Agire kule mala bave k'ete, bxşkoşke p'esxre 

biqetine, sere 9ifte zer memika derxe, ez bigezim, 

_л ^ л ,л/ , . ,, .л .д 

Dxrxya nave xededa be, heval hogxre min çune 

, ,Л - А, , А , , л , . л л , ,' , , 

welate хегхЪ, sedemx 9 е v u bxruyed belek jx 

heval-hogira qetiyame, zu ke min veFe ke, ez 

bi lezim. 

494. Xanê 

Xane, 

-v 

Xana 

T'exuta 

mxn sere 

xopan 

л 

хллге 

ллге bi t'ile, 

л, А,. 

şuştxye bx ava 

,л 

gulave, 

k'oka kezxyane şile, 

Eze heFim хллге bavejime ber bexte к iya, k'iyalere 

Qereçoxxya, E'li-axaye Memani, rispiyed gunda, 

axayed ela, eze bejim: Van def-de'wata bidne 

paşe, merkirina Xane ne ji dile". 

Kula girane-Xane, 

Mereza gxrane-Xane, 

Kul, der'd u mereze dile min k'ane? 

Bayxsxya min u Xana min kirxye k'xya, k'iyalere 

^^ ,A T^t.A .. An А,, АД.Д 

Glereçolxya, E lx-axaye Memanx, keşxşe_dera 

ve Redane. 

Dile min p'ira sere hevt mesil u donzde newala, 

Eze 

_ЛЛ., 

Eze 

ji 

ve 

Xana xweFa derbaz bxkim 

Л,, л А Л 

sxbenge kîome zerxyan u 

cote . kare 

_1.|Л 

zeyt una 

karxezala, 

А, 

çxla, 

Finda, van betiewa bicivinim, deste хллге bavejime 

k'oke reş 

л ,. л 7. 

уе dxne jx 

gulxya, yeki ji xweFa ji nave 

, ..л ДА j-. . л 

bo xatxre evxnxya dxle mxn u 

bibijerxm, 

л л 

Xane eze 

belav kim li -kor, feqxr u belengazed bere van diwara, 

Gele gundx u cinarno, loma ji min nekin, şeve 

392 

* ^' Л.. J A ,A . 7 Л ,.,Д 

payxzane sare, dxrejxn, dergxstxya mxn be dxle 

mine, bere хллге nadxme, deste хллге nadime 

ber serx ji bona qar gilx u gotined van.hevala.

Kula girane - Xane, 

Mereza airane - Xane. 

Л Л А 

Kul, derd u mereze dile min k'ane? 

Bayisxya min u Xana min kxrxye k'xya 

Qere9oliya, E'li-aicaye Memani, .k'eşişe _dera 

ve Redwane. 

T'exuta eiti we.li k'aşjş, 

P'a9e Xana min çudare Romeye, serda qolike 

,-, л 

Eze 

, . 

henm.xwe. 

, , л.. 

bavejme 

, 

ber 

, .л 

bexte 

je di 

, ,д 

к xya 

qumaşe, 

л' 7 

u 

k'iyalere 

_A J а л ,- 

rxspxyed 

Q,ere9olxya, E'li-axaye Memanx, 

, Y A , л. J л , л.. ' 

gunda, axayed ela, eze bejxm: 

Merkirina Xane ne ji dile, ji bo evxnxya dile 

min u Xane werin van def u de'wata bidine paşe". 


Mereza girane - Xane, 

Kul, derd u mereze dile min k'ane? 

Bayisiya min û Xana min kirxye кТуа, k'iyalere 

^ ,A -îiA Л-. _A,, А Л , л 

Qere9olxya, E'lx-axaye Memanx, k'eşxşe dera 

ve Redwane. 

л 

Isal sale sala bi tirse, _ 

Aliki me girtine, yek kuştine, yek Rome, yek Parxse, 

Belkx agxrê kulê bik'eve mala bave Xane bi 

t'enê, berê hur-mura je bive, paşê - kal u 

а 

pxra, 

,,. 

h'etanx 

а,. 

lx 

- 

zara, 

. а, 

9lnclia 

,, 

mala 

л 

bave 

л... 

ллге bxpxrse, 


Mereza gxrane - Xane, 

Kul, derd 

Bayxsiya 

u mereze dile min k'ane? 

min u Xana min kiriye k'iya, k'iyalere 

Qere9oliya, E'li-axaye Memani, k'eşxşe riera 

ve Redanef 

495. Dikê nîvê şevê dixubculand 

Ez nexwaş bûm, p'xr beth'al bum, evar bu, 

7 . î . А А Л Л ,A\ Л 

şev lx mxn hate heyame, nxve şeve, dxke 

... 

Мхп 

. , 

bala хллге лге 

Л 

daye, 

nive 

du 

şeve li min duxulxuland, 

АЛ __, А ,_Л 

pire zebani beaqubete 

, ЛА 

bexman, 

, li k'êleka min e'vdalê xwede runiştxbun, 

yekî: bi h'elebîyê k'efene min dipiva, ye dine: bi 

meqese sivik-sivik difesiland, 

Jx nivê şevê şûnda, xuydana xere li min rabu, 

qxFxnekê li min t'esele bu, min bala хллге daye 

keweke aozele, aoger9in, nazike nazenin, li ber 

л . , , ,л Та -л . ,a , л а , д 

sere тт e'vdale xwede runxştx bu, mxna e ллгге 

393

ihare, meha nisane, baran je bibare, 

eve t'erese, ser min e'vdale xwededa hesir 

ji belek ç'e'va dibarand, 

Mxn ao, -la agire kule mala bavê k'ete, 

' i * i j.A Ai_ !_ 4-i_-a'a 

ллгекх walate xerxba ez bxmxrxm, tu bxmxnx, 

ez' nxzanim qole zeFa ber e'niya kever te ji 

k'eFa dişitiland, 

K'eleşo Даллгко, di bejneda ez darim ji dara hurmeme, 

Eze li 9'iya u banxya, li zozana ha li deve belekiyeme, 

Wexta dageFa ele, şuxul-emele dine-diniyalike, 

debare ve 

sere 9arde 

diFlike, 

Fiyane, 

eze ta Fih'ana 

k'oceriye van 

bx binim li 

e'şira, ha li 

dxrbeme, 

K'eleşo lawko, min bihxstiye, 

i i.A A. . А , 7 

walate xerxba-xerxbstana, 

* 

tu 

ez 

di herx 

nxzanxm, 

bx 9'eV u biruyed belek, deme gulx, biminim 

, А А , ,Л л 

hxvxya к eme? 

496. Tafboxaz 

ХЛ,Л,АЛ А , л, л 

Le-le dxne, havxne neyame dase, 

Келлга mine. gozele goger9in, 

male, bejna bilind, dême 

sekiniye li 

guli, e'niya 

dere 

kever, 

bi belekiye berfe 9'iyaye TaFbo'xazeFa, li feza 

Xezela min xerxve, 

Bazxde, к etxye 

berdane, Faqetandin, 

к m u boxze, 

ji sinore 

gunde me qetandin. bere ллге dane 9'xyange 

т-> A.A ,i,A ,,A A, .. Л 

TaFbo'xaze, riya ллге k'ete cîkx ase. 

Le-le dxne, xude xirab bike van sala, vi zemani, 

Tevxke berfe 

xopan, 

u barane 

,л л 

dumane 

airtiye 

ö , 

хллге da 

deşta 

, 7_л 

p ere 

Bazxda 

а , А 

vx e smanx, 

Kul bxk'eve mala sere sebeba, fesed u fxnuna, 

cxnared xirab, селлга nehiştin kewa gozel ллгеге 

le'zeki li k'eleka min rune, ji derde dile min 

xeberde, qedre dile min nizani? 

497. Sryar ji k'u tê? 

Sxyar jx k'u tê? Siyar ji k'u tê? 

T'emaşe dikim rat'ib u t'imt'ela vi sxyarx, çawa 

9аллга dile min k'ete, 

Eze dikim bikim, bilezinxm, sol u gora ji p'iya 

derxnim, t'eşx, kuliya bavejim, mori, mxrcaned 

394

zenda. zer biqedinim, heFime peşiya vi 

sxyari, bejim: K'erem ke me heFin mal peya 

be, ber siya kone Feşda qaseki tu hêsa be", - 

siyari bi herse, heval-hogirada li min vesu tê. 

_ а а 'л , 

De siyaro, sxyaro, sxyaro qurban, 

Xazila tu siyare mala bave min biyayi. 

r-A ,A .. Л А ,A 

bxyar te jx ela meye wx alx, 

Eger pirsa 1аллгке min ji min dikin - yeki cahili 

t'uksize, bere simbela t'eze xuy dayi, еллг siyare 

boze 9açani xalxali, 

Eze dikim bikim, bilezinim, sol 

,A , а . .» а ', ,a 

jx p xya derxnxm, teşx, kulxya 

u aora 

/7 A-- 

baveixm, 

mori, 

, . 

herxme 

mircana 

ДА 

peşxya 

ji zenda zer biqedinim, 

AA А, . Л 

vx sxyarx, deste хллге 

, Л.. 

bavejxme 

celeba hespe, eze bejim: K'erem ke, me heFin 

li mal peya be, ber siya kone Feşda le'zeki tu 

hesa be", - eger qayil nebu, ser pxşta hespe eze 

_ А 

De sxyaro, 

Xazla tu 

ramusaneke bxdxme vx sxyarx, 

А А , 

sxyaro, sxyaro qurban, 

siyare mala bavê min biyayi. 

vx delalx. 

л л,.,. Да А А,,, А 

498. Bilbil bû mêvanê gulê 

Ele dxne, mib xulama cx u meqame tu le, 

Mxn e'vdale xude, bi ç'e've sere хллге di, 

bxlbile mal şewiti 

' 

dixune ji хллге u 

, л 

bu 

h'alaFa, 

л л 

mevane 

, л 

gule, 

Аллгхге ve t'erese, t'eres bave usanin, minani 

t'ope ji t'opêd k'urd Me'mud-o'aşaye mili, 

merxv lx herune kevxrx Anere qurmxş ke, bere 

t'ope bifitiline baveje birce kela ve Musile. 

. ,. , л-л л, .АЛЛД- 'a, ' л 

л л 

Ele 

,Л л 

dxne, 

, . 

bxra 

. л 

аллгхге 

, 

te 

, 

пек 

, 

evxne 

, 1 

kela 

, 

kevxra, 

k'oke dar u bera, 

Xelq ллге birindare şura, Fima, gulan u qemane, 

eve t'erese ez birxndar kirime bi awiFe belek 

ç'e'va, giliya u gotina, van xebera, 

Awired ve t'erese usanin, mina merivekx 

birindar 

carekê 

be, birindare h'evt sala be, sale 

birina wi biaxive, meriv deste wi 

birmdari bigre, birina wi disa bide ber xencera, 

Д,л а л , л .л л л 

Ele zerxye, копе jerxn копе тепе, 

QÎz û bûkê mala H'aci Q,ero t'eve çuxe u bi dilmene, 

Ramûsan h'emu ramusanin, lê ji xwedêva 

e'vane - ramûsane qxz, buked mala H'acx 

7 л Д 

Qero jx ramusana zedene, 

395

Xazxla dile min bixasta, eze bi9uma ser kaniye, 

Min bala хллге daye siyarek ji 

... .,Л. А А А ,,. ..А, 

t xmt ela ллгх sxyari t xmt ela 

, А А А Л Л , Л 

Jx е şqa vx sxyarx zered sere 

weda te, 

А Л , , А ,А Л 

sxyare h emxdxye, 

. ,А 

mxn qetxyan, 

rijiyane nava xalxye, 

K'e 

л 

Iro 

be zêFed min berev ke jx nava xaliye, 

Л 'л , А , л ,A , , , . ,. . А А л 

eze zerekx те mudx, ç е vreş, bxdxme mxzexnxye, 

,, а л , л 'ду , 7' л л .. s у ' 

ort а nxvro u е sre bu, cabeke xere jx 

minFa hatxye, dibejin: Jxna k'elê- lawke 

, . а л , . " , , , ,, А 

te mxrxye-li, - eze rabxm dezmaleke gulbengx 

giredim, destek def u zuFne hildim, heFime serxaşiye. 

499. Herê lê-lê 

TT Д ,Л уЛ л . Д А л л л 

Неге le-le, şeve dxne nxve şeve bu, 

A 

Evx 

dizeki 

seypsanx 

hatiye mala bave mida dizi 

A.-A ._,л7' 

bxrxye xurca mx rebene, 

seve, 

qederek male 1аллгке mx ji t'eve, 

Eze Fabirti zeFeki ji e'nxya хллге biqedinxm, 

meriveki k'ire bikim, p'xsulekx binivisim 

ji xane QeleniyeFa, eze bejim: H'al u h'ewale 

min u gede sutal u tolazed te ji eve". 

Le-le dxne, çiya min goti teda, te ллге папа nekir, 

Те zendeka k'arbare, mori, mxrcan, li gaz u 

t^ 

Ez 

iiiA 

е vdale 

, ..А 

cahxlx, 

,Л 

/ede 

,)Л, л 

t uksuz 

belaned bilxnd 

А А,. Л, А 

par vx çaxi bxçukx, 

,л 'a,_'a... 

bum çaxi tera, xsal 

li 

jx 

inin 

л 

pera 

ba kir, 

te agxreki kule berdaye mala bave хллге, bi 

t'ene merezek lx сапе min p'eyda kir. 

Murade e^ti te ллге fure-fure, 

Qerexi tênike, orte k'ure, 

Bira xede 

АД 

cxye 

xirab 

Л 

xerc u 

bike walate 

xerecane, 

Rome, 

А , 

xdarenga 

k'eleş к'аллга min teda mabe, eze dikim 

deste 

.... 

bxdxme 

k'eleş к'аллга 

,7л л_ 

ллга1а!е Urxs 

хллге bierim, 

,л 

xwede ava 

bere 

,.А 

кхгх, 

хллге 

.А.. 

еллг jx jx те 

,л 

dure. 

500. Wey dil 

Dersxme, xweş Dersxme, 

Ave belekxya dxh'elxn, ave ç'eman u kaniya 

jorda ten xule-xulin, di bint'ara Malxas u 

Xanoda lev dxk'evxn girme-gxrme, 

396

K'eleşo lawko, t'embiya min li te be, tu wê dk;î 

şehere Diyarbek'irê, bajari girane, tu ji minFa 

bazar bike finongê t'unis, qotka Şamê, na welle, 

şe'reke Diyarbek'irêye reşe, rişi dirêj,dor bi surme. 

Way dil, ллгау dil, 

Min sond xariye, 

jaro, 

ez 

ллгеу dil, 

t'ucara na9ime baicê bêgul, 

Di baxe begulda kunde kor Funiştxye vixa-vixa ллгхуе, 

dixune li dewsa şalul u bilbil, 

Xaliqo, Febiyo, tu t'ucara hasil neki mirazê bêdil. 

K'ubare, bejna te gule yan sorgule, 

Zxmane deve ve t'erese nizanim şelule yan bilbile, 

Bav - dxye келлга gozel xere ллгауе di dineda qet 

nebinin, 

derxistin, 

9аллга deste келлга gozel ji 

9'e'v berdane male dinê, 

deste 

girtin 

min 

dane 

h'erame serhevde mera, sube dibe h'etani evare 

deste ллге li ber ruyane, du heval-hogira dik'egire 

9'e'vi bi hestire, dilx kule. 

Way dil, ллгау dil, jaro, ллгеу dil, 

Min sond 

Di baxe 

xariye, 

begulda 

ez t'ucara na9ime baxe begul, 

kundê kor Funiştxye vixa-vixa wiye, 

dixune li dewsa şalul u bilbxl, 

Xaliqo, Febiyo, tu t'ucara hasil nekx miraze bedil. 

501. Pata Melle 

K'ambaxa mala melle dike ji vir bar ke, 

Tu Fabe p'ostekf e'vdala, defeke diwana, k'eşkuleke . 

dewrêşa ji minFa k'ar ke j 

K'e mirazê min û Pata melle biqedine, bira 

destê min bigre ax u bere sar ke. 

Patê, kula giranê Patê, mereza girane Pate, 

Bey te nakim sebre, xewe, ve t'ebate, 

Way-la agirê kulê mala bave k'ete, 

Tu were t'emaşe ke derdê dilê min e'vdale xwedê 

li kula, li derda li mereza, way-waye li qesewatê. 

A л л 

Ele Pate, k'ambaxa mala melle dike ji vir here, 

Çewa k'esek t'une pey bik'eve, ji bona eviniya 

dilê min û Patê le'zekê li ber bigeFe, 

А 

H'eyfa min te li te wê hevfê, k'otîyê, ç'xsê, h'erami 

mêra, ji êvare heyani şebeqa sibe, - şeve 

9irîyane dirêjin, - bik'eve nava sing u bere 

Pata melle, devê xwe bide ser suretê sore,_ 

guFoveFe. 

Patê, kula giranê Pate, mereza giranê Patê, 

Bey te nakim sebre, xewe, ve t'ebate, 

397

Way-la agire kule mala bavê k'ete, 

Tu ллгеге t'emaşe ke derde dile 

lx kula, li derda, li mereza, 

min e'vdale xede, 

way-waye li qesewatê. 

502. Те şal reşo 

Olo 1аллгко, te 

Tu Fabe şe're 

şal Feşo, şal 

k'ubar-k'ubar 

madani, 

bide ber t'iftike silemani, 

Xaliqo, tu sere sebaba - zabite Fomeye xayxnFa 

qebul neki, isal ji pera li kela Milazgire 

Gazx k'eleş 1аллгке min kirin, birine ser 

bexte min derana xudeda, k'axaza 

quFe danin, 

qureda, 

1аллгке min 

reş deranx. 

Т'еллг lawko, lawke mino, 

Tu delaliye dile mino. 

_ _, А 

Olo 1аллгко, te şal Feşo, e'ba te'ti, 

Ve suhange 

Xaliqo, tu 

qebûl 

bi ser 9 e've domama xwera hati, 

sere sebaba - zapite Fomeye xayinFa 

neki, isal ji pera li kela Milazgire, lo 

Gazi k'eleş 1аллгке min kirin, birine ser 

quFe 

qureda, 

danin, 

de bexte min derana xudeda, k'axaza lawke 

л 

mxn reş deranxn, 

Nizarvim, bere 1аллгке mini delal dane ku cx, 'k'i ali? 

Т'еллг lawko, 1аллгке mino, 

Tu delaliye dile mino. 

503. H'eseriîk 

H'esenxko - qurban, е'ллгге, nabe sayi, nabe sayi, 

Xaliqo, tu Fêki tje kf li gêdûka Bazîdê ha li vf 9'xyayx, 

Eze Fabim heFime cem qazi, qaymeqam, miralayi, 

Belki xudeye, destura H'esenxke min bidin bx ser 

meda vegeFe bi xer sxlameti. 

Ez delxla H'esen, sxyarê hespême, ha hespême, 

Ez Febena bave K'erem, аре Xanime, glrtxye 

kela Bazxdême. 

H'eso qurban, xwezla ллг1 9axx male me li kona 

bun, li kona 

Min u H'esenxke xwe wê qewl u qirar, soz u 

bun, 

De wexta mala dageFandine, 

gotin 

k'axaze 

ha hevra dabun, 

me şxl bune, 

nivişt, berat'e lo me unda bune. 

398

Ez delila H'esen, siyarê hespeme, ha hespême, 

Ez Febena bave K'erem, apê Xanimê, girtxyê 

504. Serayê 

kela Bazideme. 

Seraye, baye Sera şewiti we tê guFe-guFe, 

We ledixe xezeme di poze Seraya Memed-axada 

T-,- 

Bxra 

A 

merxvx 

' а 

9e 

, 

be, 

, . 

dx 

. л 

zxmane xeda 

, 

dizviFe 

. , 

serfxnaz be, 

, 

' 

şure meriv biFa be, hespe meriv e'rebistani be, 

t'ivinga meriv e'yneli be, ort'a meriv u zin be , 

meriv di gaz u belana bilindda xar be, cote 

te'jiye zer ru meriv k'eve, meriv t'ume h'ewşanê 

biqetine, bibe 9irpina cote kare xezala, ji pêşiya 

meriv Fabe, meriv ne9'ira хллге bike, evare vegeFe 

were mala xweda, yeke minani Serayi dosta meriv 

be, edi p'eF u baske meriv kem be meriv pe bifiFe. 

Baye sera eiti ллге te, baran peFa dililine, 

Ledixe bejna Seraya Memed-axa, şe u şebiska, 

zulfe ber cenika li hev daline, 

Bira merivx çe be, di zimane xweda serfinaz be, 

şure meriv biFa be, hespe meriv e'rebistani be, 

t'ivinga meriv 

meriv di gaz 

zer Fu meriv 

e'yneli be, ort a meriv u zin . be, 

u belana bilindda xar be,cote te'jxye 

k'eve, meriv t'ume h'ewşane biqetine, 

bibe çirpina cote kare xezala, ji peşxya meriv Fabe, 

. 

merxv 

Л 

neç 

,A 

xra xwe 

, ., 

bxke, 

А 

evare 

Л _ 

vegere were 

, 

mala 

xweda, xwezgimye xwe cot bi cot berbi mala 

bave Seraye bişxne. 

505. Sincanê Te'lo 

Ç'eme P'ayê jorda te dxmilmili, 

Bihare, jorda tê, wê dilîze ade-ade, berbi 

beh'ra Wane dxfitilx, 

De bihare, xelq k'etxye derde mal u h'ale dunyaye, 

dunvalikê, ez Febena xude k'etime derdê 

Sxncane Telo хллге u vx dxlx. 

U'zêrê Qormo, Gert'anê bira, ber h'evt kurapê 

min dewsê ki. 

А 

Le-yeman. 

506, Zewal gede 

Zewal gede, tu ллге di9i, lo ez 9ewa bim? 

Eze bibime teyreki sxri lo li hewa ba bim, 

Bi saluxa u sulixa eze pirs bikxm, k'anê qonaxa 

zewal gede li k'uye, ji boy evini u h'ube qaseki 

Zewalo gede, kurxalo gede. 

le peya bim. 

Zewal gede, tu ллге. di9x, lo ez bi teFa, 

Yeman, diriya nave xudeda be, eze şivhespe 

bi9inim ji hespe teFa, 

Eger xelqe ji te pirsi, beje: Mine seyiseke 

ji hespe 

girtxye 

хллге7а". 

Zewalo gede, kuFxalo gede. 

507. Min me dîbû ji duh u pêrva 

АЛ ,A Л . ,A, Л .... л д 

Ele dxne, mxn ne dxbu jx duh u peirva, 

Mi dx, k'ele^ к'аллга min meşiya ji t'erefe mala, 

ji yale t'axeva, 

Welle, xude, ezê bikime qurban xelqê t'extê p'asê 

Ha-hu li-min, ha-hu lx-min. 

,Д,АД, , л ,л ,Л 

bi jin u merva. 

Е1ё dxne, bedewe, rinde, gunde_ me dudune, 

Qesem dikim, gula memlek'ete Rome ez u tune, 

K'ubare, ллгеге ramusaneke li min k'erem ke, bi 

saluxa, qomsi, nemam, t'emam li те buye dujmxne. 

Ha-hu li-min, ha-hu li-min. 

508. Navê do,sta min Beyaze 

Nave dosta min Beyaze, 

Yeke bejn bxlinde, e'nx kevere, qubeqaze, 

K'eski di der-zemanada dxtiye, li dêrize gunda 

meriv h'evt sala . dostekî1 ji xura bigre, 

de sala h'eyşta ne biFevine ne bixaze? 

Et'xmo gede, te ez h'elandim, 

Те ne ez xastim, ne Fevandxm, 

Durx min here kul-kul, lo te ez xapandim. 

400

Dilbera min yeke 9uFe, 9'e'v hêşine, 

De k'arbar u mori, mircane zenda zer spine, 

K'eseki lx.dewr u zemana drtiye, meriv lx dêrizê 

gunda h'evt sala dostekx bigre, sala h'eyşta 

. 

Л , А 

Et xmo gede, te ez h elandim, 

Те ne ez .xastim, ne Fevandim, 

Durx min heFe kul-kul, lo te ez 

ne bixaze, 

xapandim. 

ne ' biFevine? 

509. Diyarbek'ire devê suka 

Olo H'eso, ez çume Diyarbek'xre lx deve suka, 

С a delaliye dile mino, eze bazar bikxm xemle 

л, л л , л, 

zava, xelxye buka, 

_, А А А А ,..л л , д » а ' 

Par vx çaxx evxnxya dxle mxn 

11 1 i_A * , .. л 

gelek hebu, xsal jx pera, 

u H emoe Haci 

Ал л л 

qxz u buke welate 

д 

me Serhede, gili dxkin li bindaruka. 

Olo H'eso, eze çume şehere Diyarbek'ire deve ave, 

_ 

Са 

, . ,a 

delalxye 

л ,.,л' 

dxle 

. 

mxno, 

л 

eze 

, 

bazar 

... . 

bxkxm 

л.А л 

xelxye 

, л 

buka, 

Par 

А А А А ,.,л 

vx 9ахх evxnxya dxle mxn 

, , , , Л А ... Л 

gelek hebu, xsal jx pera, 

xemle 

л тт, д тт1 А 

u H emoe Hacx 

А Л Л Л 

qxz u buke welate 

д 

zava, 

me 

Serhedê, gilx dikin li bindaruka lo, te'm te nema. 

510. С*1уа bilindin, te nabinim 

Elê Gule Febenê, ç iya bilindin, te nabinim, 

т.,д.а , > v j '.a. 

Lx derxzx gunda sorgul sorxn, na9xrpxnxm, 

Min sond xariye bi sonda qeseme, ez t'u dila 

ser evinxnga dile хллге û teFa nah'ebinim. 

Gula min gula -welate -welata, 

Gula min gula welate xeriba. 

Elê Gulê, Febene, 9'iya bilindin Fe di berFa, 

De k'ubarê, 9'e'vbeleki, lê biru serra, 

Delaliye, 

7 

t u 

min sond xariye 

',., , , , А . 

dxla nah ebxnxm ser 

bi sonda 

А А 

evxnxya 

qeseme, 

_7..л 

dxle хллге 

ez 

Л 

u 

. - 

tera. 

Gula min gula ллге1а!е ллге1а(;а, 

Gula min gula welate xerxba. 

511. Gula gevez 

De k'ubara min gule lo, gul geveze, 

Ez e'vdalê xudê, par van çaxan di wicuda cane 

26-175 401

xweda u saxi silamet bum, isal ji peFa te 

agxre kule berdaye mala bave хллге bi t'ene, 

merezek li cane min e'vdale xude p'eyda kiriye, 

evraz, berbi cegera lo mxn dibeze, 

De eze t'u nxfira li te nakxm, tuye teFe cani, 

bi9'uke, nezanx, lo 

li ber Febe a'leme 

çaxe 

bikim, 

mxFa, 

bira 

eze dia'kx 

cime'ta dora 

me beje: Amin, 

sala li h'evt mal 

amin", 

u mera 

- de belki 

bigeFi, sale 

tu h'evt 

h'eyşta 

vegerx lx хллгеуап u xudana, 

buyi be, 9'e've te bi hesir 

k'aska 

be, dile 

ber te k'otx 

teye bi kul 

be, du heval u hogxra bik'ewgrx. weqiniya zara 

dx guhe teda neçe, tu t'ucara Funeneyx ber 

mxrazx t'ese. 

De k'ubare, di bedewiya xweda, ez nxzanim, 

K'ubare, di xeberdana xweda, 

tu 

ez 

guli yan 

nizanim, 

sorguli, 

Le qesem dikim, tu melh'emi 

tu şaluli 

ji melh'ema, 

yan bilbili, 

melh'ema 

512. Suleyman K'umbet 

i_- а ' ,..л , . . .А 

bxrxna dxle bx kulx. 

' 

Ele Seyrane, sert'aca welata, 

e'mre 

qezxya, van şihera, 

mine Suleyman K'umbete, 

Ji xudeva e'yane, sing u bere 

minani k'aicaze Semerqende, 

Seyrana 

h'ubrek 

min usane 

jx h'ubre 

Gxlanê% qelem qeleme ve 

dest k'atibe Rome, ji хллге 

Stembole 

u h'alaFa 

meriv bide 

binivise, 

dest k'atibda çewa-çewa bxgre xete. 

Bira xude wi gundi, wi ллге1аИ 'xirab bxke, ко yeke 

minani Seyrane teda t'unebe, yeke mxnani Seyrane 

dosta merxv be, di nava heval u hogxrada ji 

merivra him qedre, him qxmete, him sxyanete , 

hxm h'urmete. 

De Seyrane, Seyrane, 

Meriv t'er nabe ji zare 

. Л , , А Л Л А 

Bejn u bale, reva9uyxne, 

şxrin, xeberdane, 

А . . , Л 

jx ordeme, 

Ç'e've 

7, л . 

Suret 

belekin ji kildane, 

, ,* 

sore, xalxalxne jx 

A 

ramusane, 

л 

К 'ofxye şenge ji gxrêdanê, 

Zarx şxrine ji xeberdanê, 

^. ^* , л A .AA А 

Dxrane spxye, sedefxne, mina sxncxye spx merxv 

t'eze bik'ire ji duk'ane, 

Wey-la agxre kulê mala bave k'ete, 

402 

ez anime ber yemane,

Serê min anîye ber fermanê, 

Те ez hêsîr kxrim, hxndik maye mîna qûla 

destê mxn bxgrx, bx herx 9arsûya Dxyarbek'xrê, 

ber mazat û frotanê. 

Elê Seyrane, sert'acê elata> qeziya, 

van .şehera, e'mre minê Qerek'ilxse, 

Sxng û berê Seyrana min usane, mxha 

k'axazê Semerqendê, h'ubxr jx h'ubra 

vê Gxlanê, qelem ji qelemê vê Stembolê» 

meriv bxde dest k'atibê Romê, k'atxb bide 

ser çoka, jx xwe u Hala li ser k'aicazê bxnivîse. 

Ji xudêva e'yane, singe Seyrana min usane, 

lx fenani qesra T'emir-p'aşayê milî, cotê zer 

memxka lx fenani cote şemdan têda bişxule, 

De Seyrane, Seyrane, 

jx хллге u h'alara biteyîse, 

Meriv t'êr nabe ji zarê şirxn, xeberdanê, 

Bejn û balê, rêvaçûyxnê, jx -ordemê, 

Ç'e've belekin ji kildanê, 

Suret sore, xalxaline ji ramusanê, 

K'ofîye şenge ji gxrêdanê, 

Zari şxrihe ji xeberdanê, 

Dirane spîye, sedefxne, mxha sinciyê 

spx meriv t'eze bxk'xre ji duk'anê, 

Wey-la agirê kulê mala bavê k'etê, ez anxme 

ber yemanê 

Sere min anxye ber fermanê, 

Те ez hesir kxrim, hindik maye mina qula 

destê min bxgri, bx herx çarsuya Dxyarbek'ire, 

ber mazat û frotanê. 

513. Serê min serê xêrnediya (şaxa l) 

A,A ,A Л л . Л л ,А _ 

Ele dxne, sere mxn sere xernedxya, 

Dilo, jaro, belengazo, kevxr u ku9*kê 9olê, 

h'etanî gurê serê 9'iya j i li h'alê dilê min 

u teda girrya, 

Ezê dia'kx li ber rebê a'lemê, mxre 

mxra bikim, hûn bêjin: Amxn, xşala, 

amîn", - de belkx1 kure bavê ллгап bxmxre, 

cegera wana bişewxte, k'aska li ber ллгап 

k'otxbûn be, ber miraza ew Funenên, du 

heval-hogira bxk'eWgirxn, c'e'vê wan hêsxr be, 

dilê wan bx kul be, de subê zu k'ê ji mala 

хллге derê, xeberde ji eviniya dile me herduya,- 

26-2 175 403

De dina min, dîlbera min, de dinê, 

Şeve doste, Foje li min dujminê. 

Elê dxne, se derd jx e'smana hatin ha bi t'evayi, 

Ji herse derda: yek mirine, yek h'ube, yek xelayi, 

Mxrin - e'mrê xudeye, meriv dimire, di9e, 

ji хллгега disit'ire, xelayi - nangiraniye, 

nan bihaye, ллгек* merxv p'incare devê селлга 

ji bixwe, ллге ре bidebire, evinya dxla - derdekx 

je di girane, mina fxhcaneke ferfuri be, terz 

lek'eve, meriv bigerine h'ekima, van doxdira, t'u 

cerah'a, meriv bike-neke nacebire. 

De dxna min, dilbera mxn, de dxne, 

Şeve doste, roje li min dujmxne. 

514. Şuşa dila nacebire (şaxa 2) 

Serê min serê xer nediya, 

Kevir-ku9'kê 9ole, h'etanx gure sere 

9 хуа jx 1х h ale dxle mxn u te jx gxrxya, 

Bxra kure bavê ллгап bimire, cegera ллгапа 

bispewxte, k'aska ber ллгап k'oti bun be, 

dû heval hogira bik'ewgxrxn, waqiniya 

zara guhê wanda neçe, ber mxraza еллг 

runenên, sibe zu k'e jx mala хллге dere, 

xeberde ji evxniya dile min herduya. 

т Л .АЛ ,Д 

Le dxne, le 

Cara dostê, 

,A А 

dxne, 

cara li min dujmine. 

Se derd ji e'zmana hatin bi t'evayi: 

Yek mirine, yek h'uba 

Mirin - e'mrê xwedeye, 

dxlane, 

meriv 

yek xelayi, 

dimre dx9e ji 

хллгега disxt'ire, 

Xelayi - nangxranx, пап bihaye, ллгекх meriv 

p'xncare 

Ewinîya dila 

deve селлга jx Ыхллге 

derdekx'jê di girane, 

ллге ре 

mina 

bidebire, 

fîncaneke ferfurî be terz lê k'eve, meriv 

bigerîne cem h'ekxma van doxtira, t'u cerah'a, 

T А ,A Л , л ,A Л 

Le dxne, le dxne, 

Cara dostê, cara lx min dujmine. 

515. Ç'eVe te beleki 

bike-neke necebire. 

Elê dînê, 9'e'vê te belekin lê, ç'e've miyê, 

K'ubarê', kezxyê te dirêjin, li fenanî şirxtê devê lo gelxye, 

404

Eger pxrsa 9xlan u bedewan jx min dikin, 

heFin 

Dxna min, 

t'emaşe li Derika şewxti, na walle, 

lx ser kaniya Me'gîyê. 

ллгеге, dxlbera min, ллгеге, 

Gxya tu beji, rast be, derew be, min Ьаллгаге, 

Те goştê min h'elandlye, hestuyê min rizandîye, 

Cegera min jx neke ker bi kere. 

Elê dxne, 9'e've te belekin lê, 9'e'vê yara, 

Kezxye te direjin, li fena şiritê devê van xxrara, 

Ezê dxa'kî lx rebbe a'lemê bikim, belki xude 

jina 96 jx serhevdê mêra bikuje, bide şengesîyara. 

Dina min, ллгеге, dxlbera min.were, 

Çxya tu beji, Fast be, derew be, min Ьаллгаге, 

Те goşte min h'elandiye, hestûyê min rizandxye, 

Cegera min jx пеке ker bi kere. 

516. Wey dH 1 

Wey . dil, ллгеу dil, ллгеу dil. ллгеу dil, 

Bxra hasxl nebe miraze bedil, 

Mirazê bêdil usane, 

mina gayê bêcil, 

mina baxe'- begul, 

mîna kirasê bemil, mina 

meska bek'il, 

Wey dxl, wey dil, 

Dilo marxmo, qenca ez xastim, xxraba bxrxm, 

Wey dxl, ллгеу dil. 

. . 

Elê ke9*e, kulmale, agirê kule mala bavê 

k'etê, te ez h'elandim mxsqala u derema, 

Goştê min h'eliya, hestu nema, 

Ez bume bilbilê, serê kelema, 

Bume qûma dora av û 9'ema, 

Heval û hogirê min t'eva zewxcîn, bûne 

xweyê esmer, dxlber, xezala. 

Ez kal bûm, k'etme ser darê gopala, hxviya te mam, 

Wey dxl, wey dil. 

Elê ke9'ê, kulmale, ezê fêza xweda dinerim 

tê fîke-fxke darê dar h'ewlxya, 

Bejna wê tolê usane, mxna dara 9inare, 

wexta destê min gihişte baqê reş guliya, 

Nola baxa gula ser min e'vdalê xwedêda diteiya, 

Devê min e'vdalê xwedê, wexta gihişte xit û xalê 

sûreta, si u sc diran deve minda dih'elxya. 

Elê лл'ех^еке^ ha werdekê, ser k'esko, p'eF beleke, 

Teye vêsbê hêluna хллге 90 kiriye devo dora ve k'uleke, 

26-3 175 405

T'enê istye min e'vdale xwede xar 

517. Ьаллгко lo 

А 

kiriye qasxde mere feleke. 

Ьаллгке min hatiye mala bave min mêvani, 

Ezê jêra daynim cot kulavê lo Xurusanî, 

Ezê şerjêkim berxa mxya sore, serberanx, 

Hergê dê u bavê min hatin pirsxn, eze bêjim: 

Berxvan kure xelqê bu, ллгаге jorxn jêla nani". 

Ьаллгко lo-lo, delalo lo-lo, 

Ez" melûla zavayê dayka хллге me. 

Ьаллгке min hatiye mala bave min Foye, 

Ezê jera binim nanê sele, t'ebaxa toye, 

Hergê pê qayxl nebu, ezê bêjim: Ьаллгко qurba, 

îro mala bavê minda kirasşoye", 

Ьаллгко lo-lo, delalo lo-lo, 

Ez melula zavayê dayka хллге me. 

Ьаллгке miri siyare, siyare boze 

Boz bin delalê minda hêle-hele, 

==:A AA ,A «iA _i 

Rxşiye şe re ser namxle qal, şer 

mêle, 

А A. 

u gele. 

Ьаллгко lo-lo, delalo 

Ez melula zavayê 

lo-lo, 

dayka хллге me. 

518. Wey-lê, lê 

Elê k'awê, baran bari ji e'zmana, 

De wê şil kiriye dar, kulavê van şivana, 

Şil kirxye kod û meşkê bêrivana, 

De bira mala zxvkere gunde me ava be, xxzema 

к'аллга min xxrab 9 e kiriye, bi leva, ser dirana. 

Êlê k'awê gelî k'ûr bû, ez dak'etim, 

Qkpi hur bu, peda k'etim, 

Ez e'vdale xwedê çxqa bilxnd firxm al9ax k'etim. 

Le wey-lê, -lê, -lê. 

К'аллте, baran barx ji xededaf 

Şelû kirîye kanxnga li h'eêd_a, 

Bira mirazê mirazxaza bxvxya, mxrazê min, 

к'аллга4 min' p'aşla deda. 

406

К'аллте, hevraz dx9um, berjer hatim, 

H'uba dilê vê tolê, nola tîra Muşê, gulla 

H'elebê, ez hxngavtim. 

Wey-le, ллгеу-1е, -lê. 

Elê к'аллте, naçime Şamê, Şam şeratê, 

De tu Fabe qikp'a şarê bavê ser hêratê, 

Her9a ort'a du dilê h'xzkirx xeber dide, bira 

mala wi here ber mxrat'ê. 

Wey-lê*, wey-lê, wey-lê. 

519. Tu dim 

Elê k'awê, eze berfim, berfa belekxyê, 

Sala xsalxn h'alê dilê хллгега 9'iyê mame, te'va 

Hêdî-hêdx h'elîyame, nemame, 

Tu dxnx, tu dxnx, tu dxnx, tu 'dxni. 

1_Л А А л . Л 

sxbe, sxya evare daye, 

Elê k'awê, ezê berfim, berfa van barana, 

Mali, gundiya ez к'аллга k'ubar sala xsalin kirine 

goştê nava van dirana, 

Tu dxni, tu dini, tu dinx, tu dxnx. 

К'аллте", dile mxn ma, sed саг ллге ma, 

Sosin, rih'an belekîyê berfê 9*xyê ma, 

Ez nizanxm, xelqê t'elx delal, dêrxzî' gunda 

hrvîya k'ê ma? 

Tu dxh'î, tu dxhT, tu dînî, tu dxni. 

Dxnê gxdxyê, k'ubar-k'ubar хллге ba meke, 

De tu ramusaneke min k'erem ke, 

Hxne kezeva 

Tu dîni, tu 

min sax 

dxhi, tu 

maye, 

dînx, 

xirab meke, 

tu dxnx. 

520, H'alê minê qewa be? 

Zewal gede, tê wê dkyî, "îja h'alê* minê çewa be? 

Ezê* nola teyrekf li pey teyra hewa ba bim, 

Nava k'omê hevala, li welatê xerîv, ser milê 

Lo-lo zewal, bêbext gede. 

геллга1е хллге peya bim. 

Zewa gede, tu wê di9Î, mxn bibe bi xwera, 

De tu xizêma zêr, cotê bazina, bike sol 

û bxzmar hespê xweFa, 

26-4 175 407

Zewal qurba, gilx meke heval-hogirê dora хллгега. 

Lo-lo геллга1, bebext gede. 

Zewal qurba, tu ллге di9i, min bxr meke, . 

Min sêveke sor ke, li beriya хллге ke, 

Wexta li welatê xerîba min bîr tînî, derî veke, 

serda hûrik-hûrik, hûr mêze ke. 

Zewal qurba, zewalê min 9Û, derengi bû, 

Nizam, t'evi roma Feşe firingi bû, 

H'eta zewal gedê min welatê xeriba vegeriya, 

alxkî keziya min reş ma, yek spî bû. 

Lo-lo zewal, bêbext gede. 

Wey-la min dxlê4, zewalê min 9U, îda nayê, 

La tenxya Muşê ruye хллге dayê, 

Ьаллгке min ramusanek min xwestibu, min ne dayê. 

Lo-lo геллга!, bêbext gede. 

521. Min çi gotiye, dilê te maye? 

H'esen qurba, min 9! gotxye, dilê te maye? 

Were eme herine Qasimiyê, cem Rizaye, 

Hergê pirsî, bê: Qelenê Asê me zuda daye". 

Delîl, delîl, delxlê Asê. 

H'esen qurba, meçe MÛşê, Muş neyaro, 

Ezê xizêma zêr hespe H'esenxke хллгега bibxme 

ser h'edada, bikim hûr bxzmaro, 

Ezê rextê Feşguliya hespe H'esenikê xweFa 

bikim dox-hevsaro, 

Wexta H'esenxkê miriî к'аллг1-к'иЬаг di9e /elatê 

xerîba, bira neben: Çi siyarekx bêp'ergalo". 

Delil, delîl, delxl Asê. 

H'esen qurba, wexta malê me zozane jor dani bû, 

Min teva, soz û qirar hevra dabu, 

Wexta H'êsenxkê minî k'awi-k'ubar 9U welate 

xerîba, k'aicazê me k'etine 9'emê Muradê, 

u qirarê me undabii. 

DelH, delxl, delxl Asê. 

H'esen qurba, eze qazim, qaza gola Wane, 

Ez gerxyam ç'xyak 9 xye ve Sxp ane,- 

Malx, gundî, lomaya min dikin, divên: Ase tole", - 

exta ezê h'erame Xxrpo dinherim, nola h'eywaneke 

408 

dera hane.

Delil, dolil, delîl Asê. 

H'oson qurba, li Muradê k'ana xwêye, 

Mino iro Xirpo şandiye Qulpê, seva xwêye, 

T-, ,, А Л А А , Л л А л 

Belkx ruvxye reş be peşxyeye, 

. 

Belki k'ana Qulpe serda bêye, 

Eze paşe destê H'esenikê xweyi k'awi-k'ubar bxgrim, 

y. bivime sêr maleye. 

Delil, delil, rebene Ase. - _ " 

H'esen qurba, hiverone, gundi kere, 

Ser xanigê me megere, 

K'êran çame, p'erdi tere, 

K'afirê Xxrpo li te k'ine, dxvê: H'esen lx pey 

erze me digere", 

We te bikuje, mala xwe bar 

Delil Asê, sal - zemane. 

ke, ji vir here, 

H'esen qurba, lx Muradê h'eta vira, 

Xuna min dirijxya ser kevira, 

H'esen qurba, de tu were qari dost dijmina, bê. 

Asê xûşkê," ez bêm: H'esen bira". 

Delxl, delxl, delxlê Asê. 

H'esen qurba, zozan neman me le dani, 

Kanx neman av je ani, 

De bira qiFa salê têk'eve k'oka qxz u xortê vi zemanx. 

Delîl, delîl Asê. 

H'esen qurba, 9'emê Muradê leme-leme, 

K'êvruşkê banzda ser keleme, 

H'esen qurba, tu fikara meke, ez h'elala nevsa teme. 

522. Ç'emê P'ayê 

E'vdalo, 9'emê P'ayê tê ser raera dimilmilf, 

Ade-ade ser be'ra Wanêra dxfitilx, 

Xelqê vê biharê k'etxye derdê хллге, mal û h'alê 

dinxyayê, ez e'vdala xwedê k'etime derdê хллге, 

Sincanê Talo, vi dili. 

De le-yeman, le-le, le-yeman. 

E'vdal-axa, ç'emê P'ayê tê ser mera gur-gure, 

Ade-ade ser be'ra Wanêra dizvife, _ 

îro sê Fojê mine ber k'etime, ne delave, ne buhure. 

E'vdal-axa, ezê bextê bi tedame. qeyd-çidarê te giranin, 

nigê SincaneTalo veke, bira olbax milada nebxre. 

409

De lê-yeman, lê-lê, lê-yeman. 

E'vdal-aica, hive, dilê minra hxve rone, 

Ç'ira konê bavê minda duşxule, h'emu done, 

Ez bextê bx tedame, qeyd~9xdare te giranin, 

nigê Sincanê Talo veke, t'ilx-p'ê^'xyê mxn 

e'vdalê maşiyane ser şiritê pêşx kone. 

De le-yeman, lê-lê, lê-yeman. 

E vdal-axa, 9 eme P aye te ser mera leme-leme, 

т л - . ' 7 i . о.- 

Iro seл - . 

roje ' 7 i . о.- 

Iro se roje ber к etxme, -A re -A re nade 

_ 

me, 

Eze bextê bi tedame, qeyd-çxdare me giranxn nxge 

Sincanê Talo veke, emê bere хллге bidine 

alatê e'ceme. 

De le-yeman, lê-le, le-yeman. 

523. K'ûra cp'iyaye 

T,|A ,A _ Л .1 Л .~. А, А Л .,_ Л .^ А 

К 'ura 9 Jyaye, tape Qerse, la werane, t аре Q.erse, 

De bxra xirab biya mala Silê Besê, 

Mxn e'vdala xwedê xewneke xirab dxtxye: rxşîngê 

şe'ra min girtin dane ber meqese. 

K'ûra 9'îyayê, q'e'l u k'orta, la wêranê, c'e'l û k'orta, 

Bira xirab bxya deleta Silê Bese qiz û xorta, 

Mxn e'vdalê şe'ra sere хллге k'xrxbu donzde 

H'eyfa mine naye 

mecitiya, 

şe'ra serê 

du kavira, 

min e'vdalê, 

nava mota, 

ллге bêjxn: 

Şe'ra хллге gix4iye daye deste xorta", 

K'ura 9'xyayê, van beyara, 

Gili-gotinê xelqe, di9in-ten 

la ллгегапе, van beyara, 

nola tirê van neyara, 

H'eyfa mine naye şe'ra sere min e'vdale, ллге bejin: 

Şe'ra хллге girtxye daye deste yara". 

Wey-le şe're, min govende ç'e'vi li te bu, 

Weranê, min li govendê 9'e'vx lx te but 

Nizam 9ima, qil9'ê şe'ra min para vebu. 

WÎ malxno, şe'ra serê min bavêjxn, 

Wi gundîno, şe'ra serê min bavêjin, 

Ez e'vdala xedêf derde şe'rê hine keFim, hine gêjim.

524. Welatê Serhedê 

Gule marumê, 9'iya bilinde, te navxnim, 

Sorgul sor bune, naqetînim, 

Mine sondek xweriye, adek ji peFa, ,ez t'u dila ser 

dile хллге u tera nah ebinim, 

Dimrxm, welato, welato, 

Welat, welatê xerîbe, kula welatê Serhedê. 

Gule marume, te 9'e'vFeşê, birû qoFe, 

Еллг 9x zêrin te avxtiye nava t'orê, 

Ez dxtirsim li welatê xerib bimrim, derde te dilê 

Ax welat, welatê me nine. 

Gule marumê, ez gulim, gula ha gêlxda, 

Eze heşxn bume meha bihare serida, 

minda here gore. 

Саллгеке ne bi xêrê ji welate xerxba miFa hatiye, 

dive: Gede lawke te, e mre хллге e mre jxna bi da". 

Ax welat, welate xerîbe. 

Gulê marumê, ç'iya bilinde, re li berra, 

Те 9'e'vreşe, birû serra, 

Min li ллге1а1е xerîb sondek xariye, adek 

t'u dila nah'ebmim ser dilê xwe 

pêra, 

û tera. 

Welat, ллге1а1е me nine, kula -welate Serhede. 

525. EVşê 

E'yşê qurba, dilê min qxz u bûkê van k'o9era, 

Sing û berê E'yşa min usane, nola hiveronê van 

payîza ser bedera, 

E'yşa min lê, delalîya dê, 

Delaliya dê, t'orina bave, bêbexte le. 

EVşe, gidiyê, 9'e'vêd te reş, ç'e'ved belek, 

Şê û şêbiskê E'yâ mine şê, ser sûretê sor bun xelek, 

Sxng berê E'yşa min usane, lê dixune teyre 

sîmiF, cotek melek, 

E'yşa min lê, delallya de, 

Delallya dê, t'orina bavê, bebextê lê. 

E'yşê qurba, 9'îya bilinde, bê dar nabe, 

Geli k'ûre, be av nabe, 

QÎz û bûkê me van sala, mala bavêda bêyar nabe, 

E'yşa min lê, delaliya de, 

Delalîya dê, t'orina bavê, bêbextê lê. 

411

E'yşe qurba, 

Si û sê guli 

te ç'e'vreşe, 

nava mila, 

kaniya kxla, 

Ramusana E'yşa min usane, nola melh'ema lx ser dila. 

E'yşa min lê, delalîya dê. 

526. Hey-lo Nenê 

Nena 'min sekiniye dere male, pişta dêri, 

Min h'eyrana bejn-balê, xemla sêri, 

Hey-lo Nenê, hey-lo Nene, sefxl h'ale Mih'o t'enê. 

Nena min sekiniye derê malê, ber weraqê, 

Çe dike xemla gore, nexşe saqê, 

Eze Nena хллге birevinim mala Şero, ve t'ivaqê, 

Hey-lo Nenê, hey-lo Nenê, sefil h'ale Mih'o t'ene. 

Nena min derk'et dere male, dimilmili, 

Bejna zirav, dawa delme difitili, 

Serîl h'ale min vf dili, 

Hey-lo Nenê, hey-lo Nene, sêfil h'ale Mih'o t'ene. 

527. Smeka H'esinîya 

К'аллте, Sineka me H'esiniya ллге bi xarda, 

Mori-mircane xelqe t'eli delal giranin, ser sxnge 

Bira xwede mirazê 

zer silav da, 

mirazxaza bike, miraze raze min 

k'awa-k'ubar ji êvarda. 

К'аллте, devê min beri dêve, 

Xelqê k'awi-k'ubar ser minda xar kiriye xal, 

xizem.dev u leve, 

Bira xwede mirazê mirazxaza bike, miraze min 

k'awa-k'ubar beri dêre. 

К'аллте, gidiye, baran bari ji xwedêda, 

Wê şêlu kiriye kanxya h'ewşeda, 

Bira xwede mirazê mirazxaza bike, miraze min 

k'awa-k'ubar p'aşla deda. 

528, Eman, eman 

К'аллте, dilê min deri nava dêra, 

Dewrêşek hatxye nava mala, nava şêniya, 

412

Ezê zePeki jx serê xelqê t'êlî delal biqetînim, 

baveme k'eşkûla van dewrêşa bona xe"ra, 

Min sondek xarîye, adek ji pêra, 

T'erka ç'e'vê belek, dêmê gulî, xulqê şîrin 

nakim, h'eta ser min neyê xire-xirê tevr û bêra. 

К'аллте, Xinus xwese, Bingol berda, 

Qiz u bukê me van sala, mala bavêda dêra хллге 

dikin, kurtik serda, 

Agirê kulê mala bavê k'etê, teyê dilê min e'vdalî 

kirxye misk'enê kul û derda. 

К'аллте, dile min hêlûna teyrê hewa, 

Le dixune teyre sîmir, cotê келлга, 

Еллг emekê min к awa-k'ubar hevFa daye, bira xwedê 

nebe badxhewe. 

529. Dxlber 

Dxlber gidîyê çûme 9'xyê, 9*iya h'alê min.digri, 

Vegerxyam, DUbera min nizanim 9ima, me'de 

,Л ,Л . Л ..А 

bu, le mxruz kxrx, 

Min got: Dxlber, min h'eyrana ç'e'v u biriya 

Duber, Dxlber. 

bejn û balê, dev-dirane te şekxrx". 

Dilber, gidîyê, çûme 9'iyê nava van şivana, 

Berjêr hatim nava k'omê qiz u buka, berivana, 

Bira mala hostayê xizêma Dilbera min ne 

ava be, de wê xizêm xirab çê kirîye, dadk'eve 

ser k'okek k'okê van dxrana. 

Dxlber, dxlber. 

DÎlber,. gidîye, bxra mala me cinare mala we biya, 

Ort'a mala me weda, bira şûşe, k'ulek, p'encere bîya, 

Bira gilî-gotinê me lev te'lde biya, 

Bira kirasê milê min t'unebiya. 

Dxlber, Dxlber. 

Dxlber, gidlyê, mala me jî, mala we jx, 

Min ort'a mala-xwe, weda bostan 9andxye ji tirlyê bejî, 

Ezê avdim pê hêsirê 9'e'vê хллге, bi te ji, 

Ezê dua'kê bixazim ji xvedê, bira xwedê h'uba^ 

dilê bavêje dilê te ji. 


DÎlber, gidîyê, Dxlbera min sekinîye derê 

malê mxn dinere, 

413

Xar kiriye ser e'niya kever t'uncikeke gevez, 

se qol zeFe, 

H'eta ez welatê xeriba vegeriyam, destê DÎLbera 

min girtin dane mêre. 


530. De wey-lo Dxlber 

Xan-manê mala bavê Dxlbera min bi qedefe, 

Quling-qaza beriye jerin girtiye refe, 

Min ne xewe,. ne sebire, ne t'awate, 

Ezê dikim vê evarê qasekê hêdi-hêdî bême bal te, 

De wey~lo Dxlber, hey-lo Dilber, hey-lo Dxlber. 

Dilber, dive xan-manê mala bave Dxlbera min du qate, 

Min ne 

Dilbere, 

хеллте, ne sebire, 

ez nexaimf ez 

ne t'awate, 

dixwazim li qasekê bême 

De wey-lo Djlber, hey-lo Dxlber, hey-lo Dxlber. 

bal te, 

Olo gede, et'xmo, te li 9'e'va mira şeFe, 

De tu Fabe ji mala mere min lede heFe, 

Mêrê min merxkx k'umreşî, li bêbexte, 

Tirsa min me'rime we tirsêye, mere min derda 

Xelqê bêje: Dela h'eramê yar 

ллгё be, dareki 

bû, bu sebebe", 

te xe, 

De hey-lo, hey-lo, hey-lo gede. 

Olo gede, min ci dani, min ci dani, 

Ezê k'etime t'av-t'atêsa te mêvanx, 

De bira yeki caveke xêrê mira baniya, bigota: 

Gede dilk'etiyê te, ' walatê xerîba hatiye", 

bira xirtxnxya mirinê bihata ser vi cani 

De -lo gede, -lo gede, -lo gede. 

531. Were Dilber 

Keç'e kulmal, şevereşe, tu negeFe, 

Qole zera ber e'nxnga kever şere, 

Ezê dikim sala îsalin kewa gozel birevinim, bira 

k'oma mala bavê te 9'ira p'iltê hilde те bigeFe, 

De ллгег, ллгеге. 

Dilê min Şame, Şam şurete, 

De tu Fabe, qole zêra bixemline, bide ber e'nxnga 

kever, vê herate, 

414 

А

Eze dikim sala isalin келлга gozel birevinim, 

bxheriml mala k'omê bira û pizmama, met'ê, 

De ллгег, ллгеге. 

m , » л л . л Л 

Те 9 е v reşe, ru xxşuşe, 

Zozan xee semta Muşe, 

Eze dikim sala isalin келлга gozel birevînim, 

he ne k'etiye li ber darê vê derguşe, 

De ллгег, -ллгеге. 

K'e9'e, kulmal, ллге11е, nabe, 

Mxre zirav hatiye bi mêvani, bê kuştin derbaz nabe. 

Were Dilber, bejna zirav - bejna dêra, 

E'niya kever - e'nxya zêFa, 

Siyar sxyar bune, dengbej pêra, 

Yarti xweşe mêrê çera, 

Cahabek bivin t'axa jorin di zeriyêra, 

Gelo, ez nizanim sala isalxn bejna zirav maye k'era? 

532. H'elîyame Dxlber, narxna min Dxlber 

De Dxlber, DÎlber, Dxlber, DÎlber, 

Elê Dilber, divêjin, k'oşka mala bave Dxlbera 

min du qate, Dilber, 

' 

Xwedê, tê xirab bikî, teda ne xewe, ne sebire, 

ne t'ebate. 

Le-lê DÎlber, Dxlber, Dilber, 

Xwede xirab bike walatê me, bûye h'uriyat, 

e'dalet, ezê tirsa h'eramî mêrê te nikarim 

qaseki 

Dilber, DÎlber. 

k'oloz хллгег kim, beme cem te, 

Le-lê, Dilber, narînê Dilber, 

Elê DÎlber, bira dostekT mêriv hebe, li gunda be, 

de bira çê be, 

De bira nişana çîlan, zeriyan u bedea lx bejne be, 

De bira devê min xal û xetî, lx gerdene, li 

Dilber, narîna min DÎlber. 

çene be, Dilber, 

Elê DÎlber, ezê naçime li ç'îyê, nav keriya, DÎlber, 

Ezê dak'etim lx deştê, nava k'omê qiza 

u zerîya, DÎlber, 

Xwede, tê xxrab bikî mala zivkere gunde me, 

dibê, gustîlkek ji t'iltya DÎlbera min çê kirîye, 

gustîl girane, dêşîne movikê t'ilxya, 

^Dxlber, DÎlber, DÎlber, DÎlber, 

415

H'elxyame DÎlber, narina min Dilber, 

Dilber, DÎlber, DÎlber, DÎlber. 

533. Gozê (şaxa l) '._/ 

Were-lê, were-lê, were-lê, -le, 

Gozê marume, ez nexweşim, nexweşe ve havine, 

De tu ciyê min biguhêze fêza malê, yalê vê kulxne, 

Agirê kulê mala bavê k'etê, qasekê k'êleka 

, ,,Л , Л -Л Л ,., А А \, , 'Л 

mxn e vdale xede rune, bxke şxne, n ezne, 

Л .АЛ 

ve gxrxne, 

Herse roje feleke xayinin, k'esekira ne dumandiye, 

Delilim, delxlxm, delila teme 

min, gozela 

Gozê. 

mira bidumine. 

Goze marume, ez nexweşim, nexweşe Foja çara, 

De tu 

Agire 

kevirê mezelê 

kulê mala bave 

min bîne ji xama u beyara, 

k'et.ê, pey min e'vdalê 

xwedera, t'emiya 

Dexîlim, delxlxm, delîla 

mine te be, zenda morx-mircan 

nedi ber sere h'emu qul û yara, 

teme Gozê. 

Goze marume, ezê dimrim, bira t'emiya mine te be, 

Mezelê min derê mala bavê te be, 

He9i gava dilê te dixaze diçi ave, bira 

dawa-delmê te lê k'eve, bê: Mirîyo, here, 

Delilim delîlim, delxla teme Gozê. 

re'me te be". 

Ezê bejna Gozela хллге dinhêrim, dared dare vê leylane, 

Ç'e've reşin ji kildane, suret 

Reşguliye Gozela Memed-axa 

sorin ramusane, 

bejne zirave girêdanê, 

usane, nola şiritê 

kohê Zor T'emir-p'aşê milx, merî ser хллге yegire 

deve 9'eme ve H'eyranê. 

534. Goze (şaxa 2) 

Bejna Gozela min zirave, dara ve leylane, 

Ç'e'va Feşe jx kildanê, 

Bejna zirave ji girêdanê, 

Gulye Gozela mxn usanin, mina şirxte kone 

416 

T'emir-p'aşayê milx, meriv dilê xwera vegre 

ber 9'eme vê h'eyrane. 

л

Goze, Gozele, eze nexaim, p'iF nexwaşim, 

Ezê" ç'e've buriya te venakim, 

Se rojê diniyalikê boşe, betalin, 

K'esekêra. ne dumine, mi teFa ji nedûmine, 

De tu qaseke ллгаге k'eleka min e'vdalê xwedê 

rxinx, ez û tuva êmekê berê paşê hev h'elal kin. 

Goze, Gozele,ezê nexaim nexae ve havine, 

Sere min e'vdale xwede nagre vê nivxnê, 

De tu rave ciye min xweva dayne şane-şxne 

jorin, semta ve kulxnê, 

Ez e'vdale xwede bimrim Foje inxyê, 

De tu kevre selima min bxne zevxya biniya mala 

Goze, Gozele, eze bimrim Fojx 9ara, 

А АЛ 

ve axpxne. 

De tu kevirê selxma bine zevxya binxya mala van beyara, 

De ser min te qxrxniya Goza malxxrab, ne ллгеПе, 

disa cotx yara. 

535. Êlê Gozê (şaxa 3) 

Elê Gozê, marimê, ezi nexaşim, nexaşi navx ciya, 

Serê min nasekine ser t!u naz be'lgxya, 

De wê k'êleka min runiştîye Gozela malxxrav, 

к'ейуе, dxlqê jxnê biya, 

K'êleka min tê qirxniya cotê yara. 

Betale, betale, 

Gozele, dinyake boşe, betale. 

Ele Gozelê, marimê, ezî nexaşim, nexaşê navi 

De ллгеге, ezê bimrim Foje 9ara, 

Kevirê berseriya min bine ji xam beyara, 

K'efene min bibire kirasê coti yara. 

Gozelê, marimê, ezê dimirim, tuye dimxni, pey 

cxya, 

mirina min e'vdalx xedera, 

şayê 

t'ove ke, 

gundiya, 

ne

536. Gozel rebenê (şaxa 4) 

Gozel rebenê, de tu ллгеге, eme qasekê destê 

хллге destê hevdu xin, 

Herine T'ilbisa eiti, nava baxe gula, li van sosina, 

Gozel rebenê, eze nexweşim, evarda nav nivinê, 

Serê min dêşe, evarda nagre naz be'lgxyane, 

Ser mira sekiniye qasimê merê ve oxxrme, 

Çar~9arnikale min runiştine k'oma bava, li birane. 

Gozel rebene, eva diniya hane dinyake boş u betale, 

Kesxra ne maye, mi tera qe namine, 

Gozel rebenê, de tu ллгеге qaseke p'eşa orxanê hilde, 

Сока хллге bide çoka mi ji, 

He9i sure те hebin, eme qaseki хллгега eşkele kin, 

Hergi 

Eze 

malx, gundi, cinara gotiye, 

bêjim: H'ekimê loqme du-dermane хллге jx 

hildaye, qaseke hatxye ser mi jx". 

Gozel rebene, mine aote te jx, 

Eva dinxya hanadinîyake boşe, betale, 

K'esira ne maye, mi tera jx qe hamine. 

537. Seyrana Melle Musa (şaxa l) 

Seyranê, ha Seyranê, 

Seyranê, minê xeberdane, 

Те bi gilxya te bi gotinê, 

Eze h'eyrana dev u lêvê Seyrana хллге şekiri 

bim, ллгеу .gidino, ллгеу gidino, Seyrana min 

xeyidiye, miFa naye. 

Daye, bavo, dikim-nakim Seyran naye, 

Seyrana min, delalxya dile min xeyidiye, m'ira naye. 

Seyranê, ллгеге пеке, ллгеПе, пеке, wê yekê пеке, 

Tu usa zanxbi, sala bist yeke be, 

Goşte min xure teyran u tuya be, 

Eze dîsa te binim сапе хллге e'vdalî xwedera, 

Dayê, bavo, dikim-nakim Seyran naye. 

Seyrana Melle Musa xayidiye mira naye. 

538. Seyrana Melle Musa (şaxa 2) 

Seyranê, kanxnga gunde те k'ezine, 

Iro sê roje, se şeve, teda te ringine u gimine, 

Defê ledixxne, 

Min got: Defçio, navê te 9xye?" 

Go: Navê min befîfe". 

418

Mi got: Letlfo, ha Let'îfo, 

Tu dinê хллге dih'ebinî, .''**'; ' 

Xereke p'ir -kure хллге bibxnx, 

Silameti mala xwe 9'eVê xwe bibtnî, ; -; , * 

Те 9end gopala zede defê xînx, 

Defê bigrx mal-mal bigerînx, '' 

Seyrana Melle Musa mira mal derînf, 

Bira qasekê ser govendiyê bik'şxne, not'ila 

kih'êlê mala Xuko dewra berê, k'ela xwê 

ser xwera bavêje, sîrebendê p'esîra хллге biqetxne. 

Seyranê, ez h'eyrana te-, bejnê, balê, xeverdanê", 

li vx devx; 

Geli malx-gundîno, sxng bere Seyrana Melle 

usane, not'ila berfa 9'xyayê SÎp'anê Xelatê 

ha li yek şevi, 

Seyrane, vêspê h'eta cotk'arx cotê хллге hilnede, 

h'eta avdêrf mera xwe hilnede, sere 9'iyayê 

SÎp'anê Xelatê bextê min û teFa neke mêrg u zevi. 

539. Seyrana Melle Musa (şaxa 3) 

Seyranê, mi xulama bejnu bale, xeberdane, qelemê 

te, vx devx, 

SÎng-berê Seyrana Melle MÛsa isane, bîna 

belekîya berfêye yekşevi, 

Ezê t'erka Seyranê nakim, h'eta kalebavê te 

maç'ê cot negre. sere Sxp'anê Xelate raneke, 

. . _ , А А А 

- хллгега пеке merg u zevx. 

Dibê, Seyranê, kavlê gundê me qeyaxe, 

Bavê min seva mala dinyalikê axe-axe, 

ÇÛye nava heval-hogire dora mida gotiye: 

Seyran nexweşe, h'alê xwe t'uneye, ne li saxe". 

Dibê, Seyranê, ezê çurae ser h'evt newala, 

Ber min rabû cote kare xezala, 

Seyrana mala xayî şewitî cerge dilê min h'elandîye, 

deste min qetandxye mal u h'ala. 

Seyranê mal der naye, 

T'ilîyê Seyrana Melle Musa isanin, bina moma t'ev 

şimaye, 

Ezê dilk'etime Seyrana Melle MÛsan, dikim-nakim 

mira nayê. 

Bê Seyranê, kanxya gundê me k*îzîne, 

Kavlê gundê me şayx û de'wat bû, 

27-2 175 . 41e

Eze çûme nava de'watê, 9'e'vê хллге digerxnim, 

Seyrana Melle Musan navda riîbû, 

Ezê çûme cem xweyê de'watê, min go: 

Navê sazbendê te 9iye?" 

Go: Navê sazbende min Manûke". 

Mi go: Manûko, tuye xwe kî, 9omaqekî zêde defê xîne, 

Zerekî penc zêFa şabaşe хллге bistîne, 

Eme herin Seyrana Melle Musan mal derinin, 

bira were, bîna k'ih'êlê i'nbayê,sîngda sînobendê 

Л А . Л i'if А 

Serx rxme bxh ejxne, 

biqetxne, 

Mile хллге bik'ute milê ve govendê, qasekê serê 

ser govendiye bik'şxne, 

Yo-yo Seyrane, yo-yo. 

540. Ne li virim, ne li weme 

Gede, êt'îm, ez ne lx virim, ne li ллгете, 

Ezi t'evx barana, t'evî bême, 

Ezx ber dilê kure xelqêda h'ezar h'evsxdime, 

Ber dilê gede lawkê xweda, nola kuleke arzan, 

Şagula min lê, lê, lê, melh'ema dilanî, 

Те ez xapandim, le k'anê? 

Şagule, qurban, tu nizani, 

ber aveme, 

îro Iro sê roje, walatê ллга1а1е walatê ллга1а1е xeriba t'ituna min xilas bûye, 

Leman dev-diranê min eşiyaye, 

Gede, ллгеге dageFe maleke male те cinara, 

Ez Famûsaneke nevsa cane te k'erem kim, 

Divên, dev-diranê tera p'ir dermane, 

Gede lawko, tu xaniyi, ez kurmancim, 

Tu van Foja, mxna bere 9ira nayeyi-na9x? 

Min bihistîye kavle gundada tu zewiciyî neyî mot'aci. 

Şagula min le, lê-, lê, melh'ema dilani, 

Те ez xapandim, le k'ane? 

Sibe bû, Şagula min mala bave xwe gezx kir, 

Min qam-qanate we, dev-dirane ллге p'iF meze kir, 

âgula min, te 9ima usa nazi yane tizx? 

Axir ez nizanirn, tu jinx yanê qizx? 

Ezê herim te ji de-bave te bixazxm, 

Bavê te daye, хллге ллге daye, 

Weki ne daye ezê хллгега hevaleki bivinim, 

Eze milê Şagula xwe bigrim birevinim, 

Ezê birevînim berb Реллгапа xopan, 

420

Berb bexte xanê e'ceme, 

, .Л.А.Л . Л , Л ,Л .Л ,Л 

Şagula mxne le, le, le, le, le, le, le, 

__,,' 

Melhema 

.А 

mxne, 

, Л 

le, 

, Л 

le, 

,A 

le, 

. Л 

le, 

,A 

le, 

,/S 

le, 

_/\ 

le, 

Bermalxya mala giran, te ez xapandim, 

Hey-lê Şagulê, te ez xapandim, le k'ane? 

541. H'eso 

Ke9'ê, kulmalê, tê li ser p'ira P'axarmadanê 

ezê navê 

sekinx, 

te nizanim, 

Nave şxrin gazi 

E'yşanê canê, 

dxkim, 

caninga 

- 

min qurbane. 

De lo-lo, 1аллгко qurba, 

Deve tê şivêta qalke k'ûsîya, 

Simêlê te, şivêta p'ostê jûjîya, 

Poz.e te, şivêta zînê me'negxya. 

Ke9'ê, kulmale, devê min ne şiveta qalke k'usxya, 

Simelê min, ne şiveta p'oste jûjxya, 

Pozê' min, ne şivêta zînê me'negiya, 

Ez H'esome, H'esongê Silivime, хллгауе donzde kêriya, 

Eze sibê bik'şînime H'eleba şewiti, t'imama bidime 

Fayîna sere te. 

De lo-lo H'eso, me'rimo, işev şeve, şev şiliye,i 

H,A,, , ЛА , Л л , Л . А ", _i_A ' 

e" ke nerxya, ллгеге heşxya kone reşx-e rebxye, 

Çarix, gore bêxe, ллгеге ort'a 

Eze destê Fastê tême berp'al 

min û cxye, 

ji di be'lgxye, 

Hesiro H'eso, qijiko H'eso. 

542. Minê xe-wnekî dxlrye 

Mine xewnekî dîtîye, ezê 9iqa şa. bum, 

. л 

Dareke zeyt'ûnî hewşa mala bavê mida Fabu, 

Cote h'inara peva ba bû, 

Pevr-mêzînê e'zmana t'ev bela bu, 

Teyreke spî li ser rabû, 

К esekx xewna min şirovenekir. 

Eze çurae ^cem şêxe Ezdîxanê, 

Kl _* Л t^... . Â Л ,.Л . А Л 

eşxşe Pxlxstanxye, melle sirmaniye, 

Go: Here Axbaranê, binîya P'amp'ê". 

Qizek navda bû, xewna min şirovêkir, 

Go: Dara zeyt'ûnê - bejna mine, 

Gote, h'inara peva - memkê mine, 

Pevr mêzînê e'zmana - h'ubîya dile min û teye, 

Teyre spî - bextê mine, 

27-3 175 421

Herkê mirin be, eme t'ev bimirin, 

Herke 

Herke 

xelaye 

h'ubîya 

be, eme p'incara 9ole bidebirin, 

dila be - cem t'u k'esi nasekinim". 

543, Xinûs xweşe, Bingol berda 

Irnan, iman, iman, iman, xman, xman, 

Xxnûs xweşe, Bxngol berda, 

Kuro gede, te dilê min kirîye mizk'enê kulan û derda, 

Gori, gorî, gorîya teme, Başê' 

Iman, iman, iman, iman, iman, iman, 

Ç'e've min renga te qerimi, 

Şeva хеллге li min h'erimi, 

Divê, 1аллгке min 9Û walate xerib-xerîbstane, 

nizanim seri çi qeimi, 

Gorî, gorî, gorîya teme, Başêl 


Heva, bi min heva, 

Sing û bere t'ereze, t'erez bave baxçenge gulan 

u sevan, 

Eze ji evarda bivim qonax, yar qonax u yar mevan, 

Zeriya teme, Başê! 

Gorf, gori, goriya teme, Başe! 


Bengx, bengi sed car bengî, 

Minê bala хллге da k'ince k'eleş lawke хллге 

Gorî, gori, gorxya teme, Başe! 

Iman, iman, iman, iman, iman, 

Tu lx vi bani, ez li wi bani, 

KuFo gede, gustil zive, silemanx, 

Gustîlo, zîvo, silêmanx, 

hebirmişa qeyva rengx. 

Kuro gede, те t'embe kir, te 9iFa ne ani? 

Gorx, gori, goriya teme, Başe! 

544. Yareke min heye, nave ллге Seyran 

Yareke min heye, nave ллге Seyre, Seyrane, 

Dosteke 

Те lx 

min 

bejnê 

heye, nave ллге Seyre, Seyrane, 

гегх1аллге, serda tê kurtike sesid 

л л . , |A 

u şestşes к xsane, 

422

Wekx meriv siveke zu rave, deste хллге xala 

gerdenê, cote zer memika werxne, ne Ь'еллгсеуе 

here ber ocaxê şêx û p*îrane, 

Yareke min heye, navê wê H'ene di H'enxfeye, 

Те li bejne zerdare, serda tê kurtike, t'unsiz qedxfiye, 

Weki meriv siveke zu, bere berbange, deste 

хллге xale gerdenê, cotê zer memxka ллгегхпе, 

ne Ь'еллгсеуе here ber tawak'ula şerîfe. 

545. Mala bi zerîya, zeriya hanê 

Mala bi zeriya, zerîya hanê, 

К'аллга min hêşka vir bû, gelo k'ane? 

Dosta min hêşka vir bû, gelo k'ane? 

К'аллга min meşiya, 9Û dik'ane 

К'аллте. memik birne firotanê,- 

Min sondek xarxye bi qurane, 

Ser memika bikim qane. 

Eşq u movet cemni buka, 

KuFo, de tu rave Fewşê bindaruka. 

546. На ллгег, ллгеге 

На ллгег, ллгеге, 

Те ling solmeste, piştê xas k'imbere, 

Koneki ji konanî dere, 

Se zerxya li wî koni kir sefere, 

Se teyra ser ллгап zerîya kir sîbere, 

Yek teyrê bale, yek teyrê Enqere, yek teyre Omere, 

Kule mala bavê zerxya bi9*ûkda dayê, 

gustîlkeke t'ilîyêdane, sê qaşe gustîlkêdane, 

yek lale, yek duFe, yek cewahire, 

Weki merxv Famûsanekê cote zer memika werine, 

sî sê diran devê merivada hene, we derpekera 

biware. 

547. Şxrin canê, bejna te dxware 

Şxrin canê, bejna te diware, 

Suret sore, 

Minê dest 

h'inare, 

avîtîye cotê zer gulîya, ser xweda 

kiriye mel u xare, 

27-4 175 423

Mine sondekê xarîye, adeke vêFa, 

Hela isal ji pera, 

zirav, 9'epilê 

9'e'v-birxyed 

sergovendiyê, 

belek, bejna 

ji min, k'otiye 

mera, ke h'elale? 

548. Deran 

De yo-yo, yo-yo, yo-yo, yo-yo, 

Deran, 

Deran, 

bavo, 

bavo, 

bi min deran, 

bx min dêran, 

Sere хллге şil kir, kur kir, h'evt duzana, donzde k'êran. 

_A А л , А 

Sxyar, sxyare seqlewxyane, 

Ji evarda k'etine terqa re ten. 

Siyar, siyareki dileiti li pey te, 

Dengê mert'êlîya, maûzera, li min xweş tê, 

Siyare seqlewiyan binin bavejin e'rde, 

Biqelxşinin nerma hête, 

Gullê bêrdangê, e'ynelûa, derxin ji nerma hêtê, 

Yo-yo, dêran ezim, yo-yo. 

,Â А А _ . . л 

Sxyar, siyare Sxleye, 

Birindare ji mala aiceye. 

Yo-yo, yo-yo, birxndar ezim. 

De yo-yo, yo-yo, yo-yo, 

Hat guhere mala bave min pezi nere, 

-_A А 

Berxvan 

Л 

qune 

, А А 

beriya 

А 

mxya, 

Yeke kezi zeri, bejn bilindx, navda hebu, 

Alîkî, bi desta pez didoşe, 

Aliki, bi ç'e'va pez dijmire. 

Kanîki ort'a sing u bere k'ele-' min davêje, 

Nola tavîyê havînê, baranê berbanga sibê,. aveki 

sar jê bixwe, 

Roj bi Foj berbi xere, 

Yo-yo, deran ezim, yo-yo, 

_A 

Sxyar 

А 

sxyare 

Л . Л 

Sxleye, 

Birindare ji mala aiceye, 

Yo-yo, yo-yo, birxndar ezim. 

549, Xezale qurba 

Xezale qurba, eze xezalim, xezala Welegane, 

Min h'eyrana bejn-bale, giredanê, 

Were Xezale, erê xezale, te ллге 9ima ллга kir? 

Те serê хллге li min hilda, gerdena хллге li min ba kir, 

Dosta go: E'ferim", dijmina te'ji-t'ûlê хллге li min 

k'ar. kir, 

424

Tavxnga berfe hur bari bu, re9'a xezale min undakir. 

-Were xezalê, ez xezalim, xezala vê Rewanê, 

Dosta go: E'ferim", dijmina te'ji-t'ulê хлл/е berdanê, 

Xezale qurba, mine xezalekê Fakiriye baice Delme, 

rabu revx, 

Heki mine xezala 

min ne anî, 

хллге ani, 

eze kurê 

хллге ллге 

tola jina, 

ani, ллгекх 

simêl t'une 

. а 

ber vx 

, А 

devx. 

550. K'eleş lawkê min şivane 

K'eleş 1аллгке min şivane, 

Pez ajotiye dor malane, 

Kurtkeke hatiye nav gundane, 

Dive, kurtke min ne bahaye, arzane- - 

Xezinê u defînê h'evt dewletane, 

Kerî suryê ser van c'xyane, 

Çil gamêşê di nfrane, 

Çil 9'elekê bi dotane, 

Çil gaê bi cotane, 

Çil nogine ber kelane, 

Doda şirê teyran u tuyane, 

Baqe strxyê di me'rane, 

Kurtke min ne bahaye, arzane, 

Min kurtkê xwe k'awa-k'ubarFa standiye, 

Divê, etxmo, durî min bive here, ne layiqx mine. 

Kurtkê min ne bahaye, arzane. 

551. Wey-lo, wey-lo 

Wey-lo, ллгеу-1о, ллгеу-1о, ллгеу-1о, -lo, ллтеу-1о, 

Wey-lo gede, me derk'etîye steyrka zere, 

Mi ji teFa gotîye: Kavlê gunda, hîv çû ava, paşê were". 

Gede êttmo, sîngê min tera deft'ere, zarê 

min teFa qeleme, serê тетке min usa zerin, 

nola mastê medeka, sîtila qela kirî, toê miya 

jorda lx sere. 

Wey-lo, wey-lo, wey-lo, wey-lo, -lo, wey-lo, 

Wey-lo, ллгеу-1о, -lo gede. 

Wey-lo, wey-lo gede, те wêda 9'iyaye Çarsalaye, 

Wey-lo, wey-lo gede те wêda 9'iyayê Çarsalaye, 

Ramûsanê min k'awê, min k'ubarê usanin, 

ser doşekê, bin orxanê, p'aşla paravê1 deye, 

Gede lawko, were, 9Î te jinê bî k'etîye, jine 

bî bêewlene, qîzê t'eze gunene, 

425

Ramusanê buke sala usanin, nola cote, cote 

kare xezala, siveki zu rabe, ber t'ume h'eane 

banzde, 

Xo rava baranê lêxe, ez bi qurba, dewse ллгап undane. 

Wey-lo, wey-lo, ллгеу-1о, -lo, wey-lo, ллтеу-1о, 

Gede lawkê min sekiniye dere male, pişta gire, 

K'eleşe min ллге sekiniye 

Minê agirê cigarê jêra 

dere 

bire, 

male, pişta gire, 

_~».,A л ,A А . -,A 

T xlx-pe9 xye mxn şewxtxne, 

Gede et xmo seva t xlx-pe9 xye mxn qut x avxtxye, 

Gede êt'îmo cigare t'obe kirxye, 

Eman, eman, min sebebe. 

552. Qemere 

Eman, eman, eman, eman ллгеу qemere, 

Bavo, dimrim derdê van qemera, 

Qemere, ez delali tu delali, 

Mine qemera хллге bijartîye nava êla h'esiniya, 

h'ezar h'evsid mali, 

Eman, eman, eman, eman, eman, 

Eman bavo, dimrim derde van qemera, 

Eman qemere, ezi qurban, 

Ezi reşim, baha nakim, le, le, lê, lê, lê, 

Were eme deste hev bigrin, herne ser qeleci, хллге 

qela kin, 

Eme nolani belekine berfe, 9еллга хллге bidine feza ele, 

Eme îjar xwe bidine peşberî êlê, 

Eman, eman, eman, eman, 

Eman bavo, dimrim derdê vê qemerê. 


Eman, eman, eman, ллгеу qemere, 

Qemerê, qurban, malê me danine Axmaxanê, ллгаге 

Dorbidiri, 

Se qesêsxya, 9ar helebiya, pişt mala bave min 

u teva pezê kolxoze ner dibiri, 


Eman bavo, dimrim derde vê qemerê, 


Eman, eman, eman, ллгеу qemerê, 

GLemerê, têye bira te, çaxe min u teva 9erxê 

cîtara, qulê konara, gustilkê t'ilTya, neynîke 

beriya p'ev dxguheri. 

426


Eman, eman, eman, ллгеу qemerê. .- 

Eman, eman, eman, eman, eman, - 

Eman, eman, eman, ллгеу qemerê, 

Qemere, konê reşi-e'rebî dimilmilx, 

Min qemera xweva, çît û p'erde hirmişî hildaye, 

zozanê me AXmaxanê geFandiye, min qemera 

xweva gerand, ne geFand, k'uta, ne k'uta, ne e'dilî, 

Eman, eman, eman, ллгеу qemerê 

Bavo, dimrim derdê vê qemerê. 

553. H'eso me'rimo 

Were H'eso, me'rimo, 

Mxn got: Şamiyê me çune Ş>amiye", 

Min got: Şamîyê me çûne SŞamxyê", 

Eze zerekî me'mudi e'niya хллге biqedinim, 

H'esongi хллгега bidim deste ç'eke vê nizame. 

Gelo lo-lo, lo-lo, lo-lo, lo-lo, lo-lo, 

Gelo lo-lo, lo-lo, lo-lo, lo-lo, lo-lo. 

Xanimê, min got, welle, nabe, bille, nabe, 

De 9ima şîrê h'elal t'ucar h'eram nabe, 

Xebere 

H'etani 

min yeke, 

ez saxim, 

t'ucara 

h'erami 

dudu 

ort'a 

nabe, 

min û teda nabe. 

Gelo, lo-lo, lo-lo, lo-lo, lo-lo, lo-lo, 

Gelo, lo-lo, lo-lo, lo-lo, lo-lo, lo-lo. 

H'eso, lo me'rimo, işev şeve, şev şiliye, 

Guhêra qiranê mîya ave, avh'eriye, 

Tu were ramûsanekê k'erem ke . nava sing u bere 

Zenda mine morî u mircan, tera berseriye, 

min u ciya, 

Gotê zer memikê min, teFa şevbihöriye. 



Were, lê Xanimê, welle, natoe, ЬШе, nabe, 

Xebera 

Gur9'kê 

min yeke, 

min serê 

l'ucaro dudu nabe, 

dara xaç babe, 

Goştê min xure teyra û tuya tom, 

Hestuyê min çoia u beyara bela be, 

T'ucar û t'ucar b'erami ort'a min û teda nabe, 

Gelo lo-lo, lo-lo, io-lo, 1©=1©, lö-lo, 

Gelo lo-lo, lo-l©, io=lo, lo-io, le-le, 

^27

H'eso, me'rimo, diki, were bike, 

H'e9 i gava tu naki, 

Eze ber p'esire 

Kil-kil9 xkê хллге 

Ezê herim destê 

xwe biqetinim, 

bişkênim, 

xwe t'exte silt'an H'emid, 

Ezê bêjim: Ne 

H'esonge Silivi 

Reşid-p'adşa xinim, 

tu bi, ne t'extê û p'aye te be, 

şivane mala bavê min bu, 

Işev êvara xwedêda hatîye nava sîng û berê min 



А 

u cxya. 

Welle, nabe, bille nabe, 

Xebera min yeke, dudu nabe, 

H'etani ez saxim, t'ucara u t'ucara еллг yek 

ort'a min u teda nabe. 



554. Kalê 

bê-lê, Zeynevê, agirê Şamê, di H'elebê, mala 

bave k'ete, 

Rabe, dayka te tu şandi sergine sêlêye, 

Famisanê nede kalê k'eti, mirx. 

Go: Le-lê, hevale, he9i k'ese Famisane bide 

kalê k'eti, miri, 

H'esav bike, h'evt е1лгка mala bavê xweda kiras dike, 

Bi destê xu, de u bave xu, dibe baxi cine'tê". 

Hey-lê, lê, lê, lê, .lê Zeyneve. 

Dive: ,,Xudê, tu mi kalê k'eti, miri, kori, t'opal, 

qurbana wê t'elesa, t'elesbav kî, 

GitTyê ve t'elesê çiqasi li min xaş hat". 

Dive; Lo-lo, 

Rave, dengê 

bê-le, Zeyne, 

Minê hela li 

Dengê berxe 

kalo, k'etio, p'intio, neciso, 

berxê teye, berxê xu bive danaye". 

zeyi, domame, canê, 

seh'etê nihêriye, seh'et çare, 

min hela du seh'et heye, 

De Fabe, k'ezeb k'opek, fesad u fizule ke9'ika 

. . 

lx sere 

Л А 

reye". 

,, 

Go: Kalo, k'etio, teye seh'et ji nava wan 

Go: Agirê kulê 

qerp'ala 

mala bavê viFeka 

ji k'edere 

k'eve, 

derani?" 

seh'eta axange mine, daye seva denge di berxaye, 

De rabe, fesed u fizule ke9'ika li sere reye". 

Go: Le-lê, hevalê minê derdê kala dîtîye, 

428

Derde di peşine, lê-lê Zeynevê. 

De Fabe, dayka te tu şandî sergînê sêlêye, 

Ramisane nede kalê k'etî, mirî, 

Ramxsane bxde xorteki çaxa xura, 

De fabe, kezeb k'opek, fesed u fizûl6." 

Kalê divê: Agxrê Şamê, di H'elebê, agirê kulo 

mala bave vireka k'eve, 

Weze, tek'evime ç'ema mala bave toda, 

Qxrêc ji cane min xali nabe, 

Ezê têk'evime kanr/a mala bavê teda, 

Qusul ser min~ dernave, 

Weze h'evt ro, bi h'evt şeva, t'ev zeyi 

Av ji gumgumê xali nave, 

domama xu razêm, 

De rabe, kezeb k'opek, fesed u fizule ke9'ika 

li sere rêye". 

555. Hey-lo delal 

Hey-lo delal, hey-lo delal, hey-lo bx delal, 

Hey-lo 

T'asa 

delal, hey-lo delal, 

spi, avê bi zelal 

hey-lo bi Şenx, 

Ezê bixum, tu bê h'elal, 

Hey-lo delal, hey-lo delal, hey-lo delal, 

Hey-lo delal, hey-lo delal, hey-lo Şênî. 

De hey-lo delal, hey-lo delal, hey-lo bx delal, 

Hey-lo delal, hey-lo delal, hey-lo Şenî, 

Devra saro ллгеге xeni, 

K'ê ditirsî? K'ê newêrî? 

Ç'e'vê birxya k'ê dişkêni? 

Hey-lo delal, hey-lo delal, hey-lo Şeni 

Hey-lo delal, hey-lo delal, hey-lo delal. 

Hey-lo delal, hey-lo delal, 


Delal qurba, tu delalê dilê 

Tu kulxlka şêniya mini, 

Ze've mala bave minx. 



hey-lo 

hey-lo 

mini, 

hey-lo 

hey-lo 

bx delal, 

bx delal, 

delal, 

delal. 

Hey-lo delal, hey-lo delal, hey-lo bx delal, 

Hey-lo delal, hey-lo delal, hey-lo bi Şeni, 

9eni qurba, xşev şeve, şeva mine, 

G-oşe orxanê hilde, hêdi-hêdi ez bem bine. 

Sive vi 9axi yan girtine, yan kuştine, 

yan sefera sere mxne, 

429

Hey-lo delal, hey-lo delal, hey-lo Şênx, 

Hey-lo delal, hey-lo delal, hey-lo Şênî. 

556. îpêni 

Hey-lo Şeni, hey-lo Şeni, 

Devra sare ллгеге xeni, 

Ç'e'vê belek k'ê dişkênî? 

K'ê ditirsx? K'ê newêri? 

Hey-lo Şenî, hey-lo Spêni. 

Şênî, gidx, işev şeve, şeva mine, 

Tu goşê orxanê hilde, ллгеге bine, 

Herkê dê-bavê min pê h'esxya, yan 

E'se fermana serê mine. 

kuştine yan hiştine, 

Gede qurba, îşev şeve, şeva inîyê, 

Destek hate ser sîng-memkê min gorxniyê, 

Herke de u bave min pê h'isiya, ezê bêjim: 

Xwelx Fijiya ser 9xla vê kulinê". 

Hay, bê, delal, hey-lo Epênx, 

Devra sare, ллгеге xênx, 

Ç'e'vê belek k'ê dişkênx? 

K'ê ditirsî? K'ê newêrx? 

557. Meyaye 

Hey-lê, lê, lêj lê,-lê, le Meyayê 

P'oFsore, p'oFgeveze, lx p'orê serê хллге belaye, 

Wezê destê teda k'etime qirê, bi qet'ranê, vê belaye, 

Were Famusanekê bide mida, nava sing u berane, 

Ezx yol9xme, mi derenge, 

Hey-lê, lê, lê, lê, lê, lê. 

Hey-lo, lo, lo, lo, lo, lo H'iso, 

Bese 

Ezê 

bike van viran u vizane, 

bêjim, mêr u şe'nbaze mala bavê xuda, 

ллге te têne xurê te'jx-t'ulane, 

Hey-lê, lê.-lê, lê.lê, lê Meyayê, 

P'orsorê, p'orgeveze, li p'orê sere xu belaye, 

Ezê H'isême, H'isê ç'akim, 

Ezê donzde qerda bidim, serê şurê xu qeza kim, 

Ezê h'ezar h'evsid mêrê mala bavê te p'erekekx 

430 

çiFuk h'esav kim, .

Eze danê vê bahare, êla mala bavê te ji hev belakim, 

Hey-lê, lê, lê, lê, lê, lê. 


Sere sive li me zer bu, 

Devê k'09 и kerxyê êla kîka, mila û mxrdêsxya, 

li ber ç'emê H'evFeng li me der bû, 

H'eyrano, H'iso, p'axir u p'ûxirê mala bavê te 

hatin zere mala bave mira berember bun, 

Hey-lo, lo, lo, lo, lo, lo. 

Hey-lê, lê, lê, lê, lê, lê, 

P'oFsorê, p'oFgevezê, li p'ore serê xu belayê, 

Raste, serê sive li me zer bu, 

хч л 1 I Л, АЛЛ, ,A\ .. А ...л А 

Deve к 09 u kerxye ela kika, mxla и mxrdesrya, 

li ber ç'eme H'evreng li me der bu, 

P'axir и p'ûxirê mala bave min bi zere mala bavê 

Hey-lê, 

P'orsore, 

lê, lê, lê Meyaye, 

p'orgeveze, li p'ore 

teFa 

sere xu 

seser 

belayê, 

bu, 

Were cara vê carê Famûsanekê bide jx mxda, 

nava sxng и berane. 


De here, şivan и di şivano, 

Teyê daye serê xuda p'ap'axek - liva h'evt berxano; 

Teyê daye piş.ta xuda şeşek û du nano, 

Teyê daye destê xweda: çomaqek - nalê h'evt k'erano, 

Teyê kirxye piyê xweda: zulek ç'erme dx gano, 

De here, şivan и di şivano. 

Hey-lê, lê, lê, lê, lê, lê Meyaye, 

Ezê H'xsême, H'isê Silivime, 

Xudanê h'ezar h'evsid malêd zixkime, 

Ezê îsal jî pêra aşiqê bejn и bala teme, ' 

Ezî ne şivanim, minê ne daye sere 

p'ap'axek - 

xweda 

liva h'evt berxane,- 

Minê 

Minê 

ne 

ne 

daye 

daye 

pişta 

destê 

xweda 

xweda 

şeşek и du папе, 

comaqek - nale 

h'evt k'erane, 

Minê nekirîye lx p'îyê xweda zûle 9'ermê dx gane, 

Hey-lê, lê, lê, le, lê, lê Meyayê. 

Hey-lo, lo, lo, lo, lo, lo h'eyrano, H'iso, 

Ezê Famusanekê bxdxme te jx^ sxng 

и berane, 

Txrsa mine ji wê tirsêye, tu bejx 

heval и hogire xwene. 

431

Hey-le, lê, lê, lê, lê, le Meyaye, 

Eze sond duxum k'eske serê şex xelxfa ve Bexdaye, 

Tu'carîkê", н t'ucarxkê*, eva pirsa ji devê min der nayê, 

Hey-lê, lê, lê, lê, le, le. 


» .. Л . , . А ... , Л , 

Mine pirs kiriye ji heval u hogire şire te teye, te teye, 

Divejin H'isê Silxvx ku heye, 9eltikê vira u viza 


jeltikê 

u dereene, 

Hey-lê, lê, lê, lê, lê, le Meyayê, 

P'oFsore, porgevezê, li p'ore sere хллге belaye, 

Ezê destê teda k'etime qxrê, bi qet'ranê, vê belayê. 

Ezê 

Ezê 

H'xsême, H'isê 

H'isême, H'isê 

Silivxme, ne xudane viran 

u vizan û 

Silivîme, serk'arê h'ezar 

dereame, 

h'evsid maled 

Elê dinê, сапе, wezê aşiqê bejn u bala 

Hey lê,- lê, lê, lê, lê, lê Meyaye. 

zixkime, 

teme, 

Hey-lo, lo,lo, lo, lo, lo H'iso, 

Işev şeve, şev şilxye, 

Guhera qxFane pezê ner girtiye av u h'erxye, 

Tiş ke qiFanê neriye, 

Bajo sere kone bave mxn Feşi-e'rebxye, 

Sxng u bere min e'vdalê, tera hxm orxane, him 

doşeke, him zozane, him berxye, 


Hey-lê, lê, lê, lê, lê, lê Meyayê, 

Raste, xşev şeve, şev şilxye, 

Eze tiş kime qxFanê nêrxye, 

Bajome sere kone bavê teyi Feşx-e'rebxye, 

Sing u bere te e'vdalê, miFa him orxane, him 

doşeke, him zozane, him berîye, 

Хеллта orxan u doşeke şirine, 

Sive, T'emire mili, - apê teye derk'eve ser 

destava nimejeye, 

We misineki bide ort'a qafê mida, 

Sivê, qxz u bûkê êla kxkan, milan u mirdesîya, 

ллге ben pozka sola хллге li sapoka mxn xin, 

ллге be: Ey gxdi, dinîyayê, eva H'iseye, H'ise 

Serk'are h'ezar h'evsid malê zixkîye? 

Hatîye kuştinê seva kevne jinêye". 

Hey-lê, le, lê, le, lê, lê. 

432 

Silxvlye ?

558. bê-lê, lê canê 

bê-lê, lê c'anê, lê-lê, lê canê, lê-lê, lê canê, 

f-. , Л ,Л Л i Л .Л л 

Sebre, dxne, bemale, qame, 

Le-le, lê canê, sibeye, sibe sar tê, 

Şingina k'ela k'imbere ji navk'ela teye zirav tê, 

Gava 1аллтке mala min bere хллге dide welatê 

xerxb û xulbetê, 

Bx xorte gundxyaFa xeber nade, 9xqa li mxn qar tê. 

Lê-lê, lê canê, lê-lê, lê canê, 

Keç'ke gunde me meşxyane, çûne ave, 

P'orsora хллге daye p'eşiye, bejn zirava, 9'e'vFeşa, 

xulqşerina xu dane navê , 

Mi sond xariye, ji xxna сапа хллге, ez t'i zerxya navê. 

Lê-lê, lê canê, lê-le, lê canê, 

Kec'ke gundê me meşiyane, çune 9'xne, 

Ruye cana min, binane şemamoke nav ратЬиллга, 

xete sor и zer k'etinê, 

Xuzx tu buka mala bave min buayi, bila bxhata ser 

559. Hey-la kirie 

Hey-la kxnê, hey-la kinê, 

Hey-lo dilo, hey-lo dilo, 

Hey-lo 

Li ser 

Lx ser 

dilo, xulx lx te be, 

h'emî dila bengx nebe. 

wi dilî bengi bxbe, 

rxh'ê min qasxdê vê mirinê. 

H'eta Foja qiyametê 

f'sa nazil bibe e'rdê, h'ezar p'ê li p'xkx k'eve, 

mêzma xêr û guna bêye danxn, hingê deste 

min li p'êsira te be, 

P'oşmani di nava herdu dilada qe t'inebe, 

Bejna kina min zirave, ji dara aringê, nagre bere, 

SÎng û berê kina min, bînaye birincê Qerecdaxê, 

birincê şalûr û bilbxla, meha nisanê û gulanê 

av lx sere, 

H'xnarê Fuyê kina min, bina p'elek ji p'ele qurane 

merxv bide destê melleki, donzde ulma Ьххллгхпе. 

Le-le kine, ллга bx reda, wa bi reda, 

Kina mx meşxya ллга bi Feda, 

ji mira bi zeFe, bx zegêre. 

28-175 433

Kitfas'e melese berda bx ser bejnêda, 

Xuzj tu buka mala bavê mi bûayî, bila h'evt sala 

ez runiştima di h'ebsa taşxana Yazirmêda. 

560. Hey-lê Nenê 

Hey-lê Nenê, hey-lê Nene, mi qijikê, te rebene, 

Sêfxl h'alê Mih'o t'enê, 

Xala Feşe ber gerdenê, 

Hey-lê Nenê, hey~lê Nenê, 

Geliye gunde Xredê Reşo dxnêrim, ллге bi soye, 

Nena mine danxyê kirasşoye, 

Eze ejxkim Nena хллге birevinim ber bextê 

Hey-lê Nenê, hey-lê Nenê, hey-lê Nene, 

Bejna Nena min ya gotinê, 

Anin ber mazate firotine, 

Ozmane Xudoye. 

Mali-gundmo, hunê loma nefsa canê Mih'o nekin, 

Eze bidine Nena хллге herqar qav u qoFê mala 

bavê хллге dotine. 

Hey-lê Nene, hey-le Nenê, hey-lê Nene, 

Nena min sekiniye ber Feaqê, 

wê çê dike nexşê gorê, nxki saqê, 

Eze çume ber dêri, deri mxn dadaye, 

Eze çume ser k'uleke, k'oti şindoqe meraFa k'etiye 

Eze dikim Nena хллге birevinim 

Ozmanê Xudo, 

h'enek-laqirdxyaye, 

ber bextê 

her9ar kura, ve t'ivaqe, 

Hey-le Nenê, hey-lê Nenê, hey-lê Nene, 

Bejna Nena mxn, bejneke tere, 

Bejneke jê kine, guloveFe, 

Ser Nena min kirine du qebilê remoşa qale, şeFe. 

561. E'bereşo 

Kaniya gundê me berware, 

Mesîngx hilde Fabe were, 

K'ulfetê malê bixwe, vexwe, je'ra me're, 

Kaniya gunde me jerxne, 

Mesînê hilde, avê bxne, 

K'ulfete male bixwe, vexwe je'ra şxne." 

434

Kaniya gundê me li gezê, 

Sere kanx te e'sline, nagre k'evze, 

Keç'ke, kuli, kul mala bavê, 

Were ramusanekê bxde min, 

E'vdala xwede, hevale min çun, min derenge. 

E'bereşo, e'ba surme, 

Were Famusanekê mxn e'vdala xedê sade ke, 

Bila k'oti bave gundxya bitercime. 

E'bereşo, e'ba tati, 

Tu xer hatî ji walatî, 

Eze te bikxm qaymaqayme vx walatx. 

Derde giran evxniyane, 

_ А А А А 

Evxnx, xe evxnx, 

Hergê derdê evxniyê nedxtîyei 

Dik'eve dar u ber dxh'elxne., 

Evxni ne dx k'are, ne k'xrine, ne bazare, 

dile, dilxwaziyej 

562. Şivano 

Hey lo, lo, lo, lo şivano, . ,. . "'"'"''" , 

Hey bêxayo, bêxudano, .; 

Hey lo, şivano, bUurvano. "''' i 

Lawkê min şivane, şivane^ pezê gomê, 

Hatxye nava pezê gede lawkê min qesave 

Şamê, t'ecire Rome, 

Hey-lo, lo, lo, lo şivano, 

Kula dnê min şivano, 

Hey-lo, lo, lo, lo şivano, bxlurvano. 

Ьаллгке min şivane, şivane peze nere, 

Mexele хллге 9e kirxye ллгаге meyx zozane 

Axmaxane, ber zinêre, 

Gede lawkê min çuye walate 

xerxba, h'eta walatê xerîbaye vegeFxyaye, 

destê k'eleş к'аллга lawke mxn girtine dane 

Hey-lo, 

Daxa 

Kula 

lo, lo, lo 

dilê min - 

dilê min - 

şivano, 

şxvano, 

şivano, 

Wey, şivano, bilurvano. 

mala mêra, 

28-2 175 435

563. Delal (şaxa l) 

Delalo qurba, e'yde, e'yda van h'eciya, 

MÛradx mala xweyî sewitî dik'se donzde bira, sêzde cxya, 

Sxbe zu bu, 

Serê min ser be'lgi bu, 

Ber sere min bu reqxn u t'eqine, 

Min go, qe guriniya surê bû, 

P'ifînîya 9ayê bû, 

т-ч А А л 

Denge Isa bu, 

БеллЛа Musa bu, 

Rabuna t'acêl bu, 

Axirxya dewrê bu, 

Min serê хллге bilind kir, - 

Zerxkê li ber sere min runiştiye, 

Go, de Fabe, kure bebextana, rabe, 

Kalbûnê li te k'ar kir, 

Xortanryê mala xwe cem te bar kir, 

Qaşî mori u mircana k'eleka te kul kirine, 

Xazgxm cotbi cot mala bavê minda Funxştxne, 

Minê serê хллге bilind kir, 

Gava be'sa xazginiya kir, 

Tiştek nava dil-h'inave min qetiya. 

De lo-lo, e'yde, e'yda E'li E'mere, 

MÛradî mala xweyî ş ewiti dxk'şe, 

Re nade k'o9kerîyê bega û beglerane. 

Sibe bû, zu bu, 

Ç'e've min хеллгпа şîrin bû, 

Ber sêre min bu Feqin, t'eqîne, 

Min go, qe gurîniya sûrê bû, 

P'ifîniya 9ayê bu, 

Dengê Isa bû, 

Эелл^а Musa ' bu, . 

Rabûna t'acêl bu, 

Axirya dewre-.. bû, 

Mine serê хллге bilind kxr,. - 

Zerxkê li ber serê mxii Funiştibû, 

T-. А АА',,л А -, .' 

Bu xuşxnxya к er u к embera, , 

Narxn k'eleşo, girêdana -te bi romanî. 

564. Here delal (şaxa 2) 

Herê 

T'ase 

delal, herê delal, 

spx, ava h'elal, 

herê delal, 

Eze Ьххллг1т, tu be: H'elal", 

Sibe bû, k'ubara sibê bû, 

436

SA Л , J, Л . Л 

ere mxn sere be'lgx bu, 

Ç'e'vê min хеллгпа şxrin bû, 

Nişkêva ber serê mxn bu t'eqxn, reqxn, 

Min qey go, guriniya e'wrane, 

zingm, 9 'ingin. 

Dengê Isaye, эелл^а Musaye, 

Rabûna t'acêye, axiriya dewrêye, p'ifxnîya 9aêye, 

Yanê pezê Sulêymanê Rostoye, 

H'evt keriya dak'ete ser gola jêrin bi avêye. "'» 

Mxn dit zerike lx ber sere min ruriiştxye, 

Linge хллге lingê min xist, 

Go: Rabe, kalbunê bx te k'ar kxr, 

Xor-tanxye mala хллге cem te bar kir, 

Xazginiyê cot bi cot mala bavê mida Funiştrne, 

Wexte ez me'ruma xede alxye maleda çum, 

Ç'e'vê min 9*e'vê xazgxnxya k'et, 

Nişkeva txştek nav dil-h'inavê min qetiya", 

De Narxn, Narin, Narin. 

Gxredana k'oloze- 1аллгке min rumani. 

565, H'alê me wê qawa be? 

H'esiko, bira, me nehata tavi teyrokê der bahara, 

Bira lê nexista rxşxyê şe'rê, qotikê van e'gala, 

H'esiko, qurban, h'alê me -wê 9аллга be? 

H'esiko, qurban, ллгеге sere хллге mira têxe yeke, 

Dixi yeke, - bbce yeke, naxx yeke, - ezê şerekê 

usa bavejime nevsa canê teda, 

Ezê heFim derê diwana bave хллге bisekinim, 

Nava Feşkala bavê хллге dim, 

Bira te 9'ерДа bigre, bide ber xencela. 

H'esiko, qurba, h'alê те ллге çawa be? 

Go, Xanime, nabe, welle, nabe, bille, nabe, 

Goşte min xurê teyran u tuya be, 

Dil-gur9'ikê min ser dare darrimava babe, 

Xuna min te'jî-t'ulê mala bavê te h'elal be, 

Minx nanê ber destê pxra dayka te ze'f xariye, 

ew yek nebîye, t'ucar nabe. 

H'esiko, qurba, h'ale me wê 9awa be? 

566. Ji siyara mame peya 

Ax, ji sîyara mame peya, 

Ela mala bavê min bar kirine, danxne dewse ллгапа, 

Divê, hêsîrê mala bavê min stuxar, belengaz mane ber 

diwara. 

28-3 175 437

На, gidî lê-lê, lê-lê, gxdî lo-lo, lo-lo, 

На, gidx lê-lê, lê-lê, gidî lo-lo, lo-lo, 

На, gxdi lê-lê, lê-lê, gidx lo-lo, lo-lo, qol felekê. 

Divê, hêdi bajo, nelezine, 

T-, . А А . , Л . , ,л .Л А 

Birxne 1аллгке mxn к ure neeşxne, 

De bira к'орек mêrke min nebîne. 

HêsireŞ ç'e'vê k'eleş к'аллга min kanxne, 

Aşeki, nola aşê Canfxdxyê, bê av digerxne. 

На, gidi lê-lê, lê-lê, gidi lo-lo, 

На, gidi lê-lê, lê-lê, gidi lo-lo, lo-lo, qol felekê. 

Dive, Fo derk'etiye aliye Botan, 

Şewqe daye xemliye li van qizan, li van xortan, 

Bira deve min surete sor bik'eta, 

Bira H'emid sult'an t'arci-t'urca mala bave 

Bazine destê k'eleş 

Ax, gidi lê-lê, lê-lê, 

Ax, gidi le-lê, lê-lê, 

Ax, gidi le-lê, le-lê, 

min bivra Ezurma kavil bifrota, 

к'аллга min' kit bu, bikxra cota. 

gidi lo-lo, lo-lo, 

gidi lo-lo, lo-lo, 

gidi lo-lo, lo-lo, qol felekê, 

Ez ya teme, ez ya teme, ez ya teme. 

567. Simo 

Gelo nizamo, S.imo, nizamo, 

Gelo nizamo, nizam çima, 

Gelo nizamo, Sxmo, nizamo, 

Eze Selwane eiti dinherim, ordi-eskere hat, bihuri, 

De çima isal ji pera k'etiye mala Simongê min 

1 А л . л 

şxn и gxrx? 

Were, 

Pinoê 

gelo nxzamo, 

qotike, kula 

Simo, nizamo, 

dile miFa '-e ordamo, 

Welle, gelo nizamo, Simo nizamo, 

Ezê Selwanê şewiti dinhêrim, kulilkê renge, 

De 9ima deste Simonge min dêrane girtin, birine 

Wana şewitî, lê kirin deste ç'ekê hêşini, tenge? 

Gelo nizamo, Simo nizamo, 

PÎnoê qotikê, kula dilê mira xve orclamo. 


Ezê vêspê deste Simonge xwe bigrim, herime '*"" 

cem onbaşi, minbaşi, qerebaşiye Romê, 

Hergê Simongê min dêrange.dane xsiirr» q'e'v и bîriye 

belek, wê dane, iic?rge ne dane, ezê destê Simonge 

хллге bigrim, herime dersa xopan, ser t'ope qure. 

438


Pinoê qotike, kula dilê mira xweş prdamo. 

Gelo nizamo, Sxmo nizamo, 

Deste Simonge min girtin, birine Wana şewxt'x 

9'ek û sxlxh kirxnj 

Bere ллгх dane şere bira. 


Pxnoe qotxke, kula dilê mira xweş ordamo. 

568. H'esen-beg 

Domam divê: H'esen-begeye, 

KuFape t'elx domameye". 

H'esen-beg divê: Ez H'esenim, 

Isal h'evt sale mine mame kela 

Ez iro hatime, mêvanê domame 

H'r senim, 

Qulbetiyême, 

namxnim". 

Doman dike, dilezine, 

Хллге malera dxgihine, 

Divê: Qa^re9i, ha, qawa9i, min te, te bi xadêye, 

Bike, bilezîhe xwe H'esen-begeFa bigihxne, 

Be, domana te gotxye, beje, H esen-begeye, 

Bira bizvxre aliyê maleye, 

Eze jeFa çe kim 9aye, qaweye, 

Hekî peyaye, ezê bidimê hespe sere tewleye, 

Bira xşev bive mevanê domameye, 

Sibê Fabe heFe, oxira wi ya xêre be". 

H'esen-beg divê: KuFo' bêje domameye, 

Ez ne peyame, heki bide hespê serê te\vleye, 

Ez ne ллгеэ!:хуате, heki mira çê ke çaye, qawêye, 

Hekî tê, bira beye, nayê, ez heFim, oxira min 

Qawa9x dizvire a.liye maleye, 

А А А 

ye xereye". 

Divê: Domam, H'esen-beg nayê malêye". 

Domam divê: Оаллге9Х, min te, tew xwedeye, 

Bêje H'esen-begêye, bira ллгеге yale malêye, 

Işev Faze bera domameye, 

Sibê Fabe heFe, oxira v/î ya xêrêye". 

Qciweçî divê H'esen-begeye, 

H'esen-beg clizviro alxye maleye, 

DÎna xwe didê, çar hespê faytona H'ecî batrak 

sekiniye h'eêye. 

H'esen-beg h'oçar-'- bespê faytonê dibe sera p'adşêye, 

Difroşe, dike xerclixê rêye, 

28-4 175 439

Berê хллге dide wedatê Romêye. 

H'eci batrak sibê Fadibe dina хллге dide, 

h'e9ar hespê faytonê t'ineye. 

Cihabê dide lx p'adsşêye, 

Divê: H'e9ar hesp$ faytonê t'ineye". 

Domam divêje: Kuro, bike, bilezine, 

Defa hewarê xxne, 

Qiz û bûka ser kaniyê bicivîne, 

K'a k'iye bêje, hespfe faytonê te k'ê birxye?" 

H'eci batrak dike, dilezine, 

Defa hewarê dixxne, 

Qiz û bûka ser kaniyê dicivine, 

Dike-nake yêk serê хллге ber хллге dernaxine. 

Domame divê: H'eci batrak, ye hespe te birx 

H' esen-begeye, 

Еллг kurape domameye, 

Berê хллге daye welatê Romêye". 

Dike, dilezi'ne, deva-delxla mal dertine, 

Milê domame digre ser bare devê datine, 

Deva хллге re dixine. 

Domam divê: Qawe9i, 

Cihabê H'esen-begêFa 

bike, bilezine, 

bigihine, 

Be, H'eci batrak domama te birine, 

Zu bike, хллге pera bigihine," 

Qawe9i kurê 

Cihabê nade 

xelkêye, 

H'esen-begeye, 

Domam şivaneke dibine, dive: 

Divê: Pezê H'esen-begêye". 

Divê: De beje H'esen-begeye, 

Berê domama te dane Kevanê 

Şivan, eva 

K'êrêye, 

p.eze k'eye?" 

Bira nesekine pey domama хллге beye". 

Şivan divê: Domam, eva h'emu pezê xûna xelkêye, 

Ez nikarim cihabê bidime H'esen-begeye". 

Domam kelkele dibine, 

K'aicazekê dinivise kelkelêva datine. 

Kelkele di9e ber H'esen-begêye, 

H'esen-beg dxna хллге didê k'aicaza domameye, 

Dike, dilezine, şure хллге mal dertine, 

Хллге ser kaniya Qirê, Kevanê K'êrê, domamêra 

digihine, 

Sere H'eçî batrak ledixe, domama хллге le 

distme, xwera t'ine. 

Qudume çoke min - domam, 

440

Bedila e'mre min - domam, 

Tarxya dile min, yar-yar. 

569. E'lo-p'adşa s 

E'lo-p'adşa, 

Le ewiriye 

E'lo-p'adşa, 

9'xyayê¥" Şengalê wê bi dare, 

eskere E'lo-p'adşayê kale, 

serê bavê te kim, 

Cote kare xezala min malda mane, 

Xezela min berde, delala min berde". 

E'lo-p'adşa diveje xulame xweFa: KuFo, bese, rabin 

bivin serê vî k'esibi jêkin". Xezal dxgrî. K'esxb careke 

dinê divê: E'lo-p'adşa, bidi xatrê xwedê, îzna te 

hebe, du bendê min hene,bihêle еллг jîbêjim, paşê serê4 

min bide lêxistinê". 

E'lo-p'adşa divê: K'esîb, Fabe, rabe heFe, min Xezela 

te neanîye". K'esxb carke dinê dxvê: 

Welle, te anlye, bille, te anîye, 

Sere bave te kim, te aniye, 

Xezela min 

E'lo-p'adşao, 

berde, delala min 

9'iyayê Şengale 

berde, 

ллге bi tirx, 

Hey -wi, hey wi-wi, 

De ллге lê êwiriye eskere E'lo-p'adşayê 

E'lo-p'adşao, serê bave 

Fu bi 

te kim, 

xurx , 

Cote karê xezala min malda mane, 

Yek runiştiye, yek digri, 

Неу ллг1-ллг1, hey wi-wi, xezala min berde, 

CÎnara min berde, delala min berde". 

E'lo-p'adşa divê: K'esib, ez teFa divêm, Fabe, Fa- 

ЬА А А . . А . ,, 

x, eze sere te lexxm'. 

K'esib divê: Ç'iyayê Şengalê wê bi nike, 

bê êwirîye eskerê E'lo-p'adşaye t'irke, 

E'lo-p'adşao, serê bavê te kim, 

Guliyê xezala min xwe dxke bi p'eşa k'urke, 

De hey \\n-wi, hey wi-wi, . 

Xezela min berde, delala min berde, 

Berde, t'orina min berde. 

E'lo-p'adşa divê: K'esîb, te k'uta kir gotina xwe?" 

K'esîb diyê: Belê, E'lo-p'adşa min k'uta kir". - De wekî 

te k'uta kir, - divê xulam xizmet'k'arê xwe, - de Fabin 

milê k'esxb bigrin, bivin herin ber kevir serê wi jêkin, 

bira Xezal-xanim ber хллге nek'eve". 

Wexta Fadibin milê к esîb digrin divin, wekî serê 

wî jêkin, Xezal digrt divêje. E'lo-p'adşa, serê bavê 

441

хллге ki tu, ewana kure xelqene, dibe gune wana mêrê 

min be, nekujin, izna te hebe, ez heFim bivinim, t'emiyê 

herd zare хллге bidimêda, lêdim bem". E'lo-p'aclşa divê: 

De here, Xezal, heFe, bira qurbana te be, boy xatirê 

te, here bxvine, zû ллгеге". Çaxe Xezal di9e, dinhêre, 

ллге lêxistine birindar kirine, dane ber xencera, ne'lene'la 

mere weye. Xezal k'ero ji ber pişta хллге derdixe, 

destuê k'êre datine e'rclê, jorcla хллге ser k'êrêda dave- 

je. Еллг jx dimire, mêrê ллге k'esîb ji dimire, 

Eva yeka, ku clibihe E'lo-p'e.dşa, carke dinê Fadibe, 

eskere xwe p'or-p'ojman hildide dkfe. 

570. Hay dil 

Hay dil, hay dil, hay. dil, hay dil, 

Lo, lo, lo clilo, bila dili bi dil be, 

Bila tûrke p'arsê li mll be, 

Bila ciraxa meriv e'rd be, 

bih'êfa meriv e'zmani bilind be, 

Balgiye li ber sere meriv kevir be, 

Kiras u clerpe meriv p'ostê jiju be, 

K'ar u e'melê meriv p'ars u p'irus be, Fe u dirb be, 

Qonaxa merive nêzik, ji vir h'eta Musxl be. 

Hey-lo dilo, lo dxlo, lo dilo, lo dilo, 

Dewran, sed cari bi min dewran, de\vran, 

Dewran di9e, 

Ji meheke, ji 

li min 

meha 

vedgere 

k'anûnan 

zeman, 

u 9ilan. 

Ez li mala bave ke9'i!c-narina хллге bume mêvan, 

Mi di h'ili, mori u mircan, sedef u karabanê 

stuyê narina min dx qetxyan, 

_. , А - А - л А,,, -l ./ i 

Çxqa t erqxn, reqxn u şerqxn к ete лл/ап, 

Heneka dxgo, gurin u nalina bimbarekê e'vra bu, 

Heneka digo, şirqe-şirqa bimbareke biruska bu, 

Heneka digo, başbazirganê xoce Hbvsêp' bû, 

Rabu ji bajare Misire, ji iskela belane derk'et, 

Xumin u nalin k'ete 

k'ete 

zenglla 

sere 

bu, 

9e'd u dirba bu, 

Heneka digo, denge donzde t'ope Rome bu, 

Berda bu dax u c'iya bu, 

Heneka digo, me'sîyê gola Xelxl û E'vdireh'man bû, 

Di binê goleda mevvce xwe jyedabu, 

Heneka digo, dengê gurzê Rostemî Zal bu, 

Li bajarê Eyranê, li ser p'ira Şe'derutê fêriz u 

p'elewana pê li hev dabu, 

Heneka digo, dengê qulo9'ê nêrfyê pazk'ûviya bu, ^ 

Ы serê SÎp'anê Xelatê dibû şerqa-şerqa quloç'ê wan bu, 

Welle, ne dengê gurîn u nalîna bimbarekê e'vvra bu, 

442

Ne şirqe-şxrqa bimbarekê birûska bû, 

Ne başbazirganê xoce Hovsêp' bû, 

Rabû ji bajarê Misirê, ji îskela bêlanê derk'et 

k'ete sere ce'd u dirba bû, 

Ne denge donzde t'opê Romê bu, - 

Berda bu sere dax u 9'iya bu, 

Ne me'siye gola Xelil û E'vdireh'man bu, - 

Mewce хл^-е vedabu, 

Ne denge gurze Rostemi Zal bu, - 

Li 

.. 

Ne 

ser p'ira Şe'derute feriz u p'elewana 

, _ А , ,Л Л А л , , Л А 

denge quloç e nenye pazk uviya 

pe 

,л 

bu, - 

lx hev dabu, 

Ы sere Sxp'ane Xelatê li hev dabûn. 

T'emam h'ilx morî u mirc.an, sedef û karabanê stuyê 

narina mi bû, qetiya bu, 

Giqas şerqin u t'erqin dik'ete ллгап bu, 

E'yn, bina bu tavaneki ji tavane teyrokê, 

Serê meha nisan u gulanê 

K'ete Zaxorê Cizira Bota, 

Ez çûm li p'eşiyê sekinim, 

xurxn u nalin dik'etê, 

nav bera herdu gelîya 

peFa dihat hêlinê 

bu, 

şalura u mirat'e bilbila bu. 

тЛ 

Le, 

,Л 

le, 

.Л 

le, 

, Л 

le 

-. /> А 

Narxne, 

Dev le k'ene, çiqa xun le şirine, 

K'ih'êlekî ji k'ih'êlê mala Moh'med Eminê, 

Dosta lavvke guharzerine, 

Lawke guharzeFÎn, lingê хллге dixe rik'ebe, diqulibe 

ser zine, 

Rojê k'êfan û şayan, de4vatan û dîlana, li p'eşiya 

, г А А , . , А л 

selefe suara dibezxne, 

Gava di odê kurê bavada rudine, xem u xiyale dile 

хллге pê diFevine. 

Le, le, le, le Narine, 

T'i kes nizane, ava 9'emê Belecuka ^елл'111 ji k'u te, 

Henek dibêjin, ji Xfngole, ji Bingole, 

ji Serhedê, ji Ç'ivaxcûrê tê, 

Henek dibêjin, ji binê q*îyayê Meretos, ji belekiye berfe tê, 

H'ilx u morî, mircan, sedef û karabane stuye narina min 

diqetin, bxna başbazirganê xoce Hovsêp', jx bajarê 

DÎyarbek'ir derk'et, li ser ce'de u dirbê tê. 

571. Wey zalim 

Wey zalim, wey zalirn, 

Ez nexaşim, p'ir behalim, 

Ak'incime, bêp'ergalim, 

Ez k'oçerim, xirabnialim, 

НеллчпаГте, behevalxm, 

Kaliyê 9iqa li те kal kir, 

Xortanîya malik şewitî, malê xwe jx tanişta malê те bar kir, 

. 443

Zemanekx xayini, bêbext em k'etxne, diniya u alem 

dilê xwe me kala sar kir. 

Heyla-lo bavo, 

Kiro, nedito, nebînao, 

Bila ne bi h'alê mi be, gurê serê dax û 9*xyao. 

Hay dil, hay dil, 

Zewaca bê dil, 

Bîna baxçe u bustane begul, 

Baxçe u bûstanê begul ji, bina геллгаса bêdil. 

Eze t'emin bikim li şalûr u li bilbil, 

Bila t'icar, lx diniyaye, nexuyanin li ser 

u bustanê 

baxçe 

begul. 

Ez xezalim, xezala 

Xam werdeka gole 

c*xyaki ллга 

avê sarim, 

bi darim, 

Bi nukule хллге diq'erxm, 

Bi guhe хллге lx dinxyaye gudarim, 

Bila bav û birakê min xer nebinin, çewa mx nedane 

xortekf dx wextê mira, 

Sala par vx qaxx, ez nêç'ira teyre be'z bum, sala 

isal k'etxme destê sindokx mera, 

Di deste wida biname gundekî ser şkera, 

Teyr u t'iruda, mişk u me'ra, goştê canê min dixarin. 

Ez xezalim, xezala q'îyayê Edanê, 

Şalur dixwxne ser tayê gulê, 

Bilbil ji xwera maye bi t'enê. 

Şalur dibê: -lo bilbilo, ji nive şeva u peva, 

were dizîya xala vê gerdenê, 

Bila bi ser teda bih'erike xuydana bine ve erçene. 

Ez xezalim, xezala 9*xyayê Qulpême, 

Ez xem werdekê gole avê di k'evzême, 

Bi nukule хллге diq'erim, bi herdu guhe хллге 

gudarim, lx dxneme, 

Bila bav u biraye miri xer bikin, xer nebinin, 

Селлга mi nedane xorteki di wexte miFa, 

Sala par vî 9axi, ez nêç'ira teyrê be'z bum', sala isal 

k'etime deste şindokî merê h'eram, p*îsi, merdal, 

9iqas hesir u melul li ser dara dergûşeme". 

572. Seraya Meh'med-aica 

Le-lê Seraye, k'ubare, h'ezar xuzya min bi cx u 

mesk'ene vega tu le, 

Sxhg u berê Seraya Meh'med-aica, bîna t'op û 

t'ekelikê gurd E'lo-p'aşa li sere birca ve Musile, 

444

Meriv gazx t'op9Îya bike, qurenuş bikine vê Musilê, 

pera xirab bikin kela vê Gurdilê. 

Le-le Seraye, ez gazi dikim denge min hew tê, 

Hewara mine xude nekir bar ji we qêrinê, ji ллге зеллг1е, 

Yeke ллгеке Seraya Meh'med-axa dostacanê meriv be, 

Meriv suare zin u hespa be, 

Hespe meriv kih'êl be, 

T'ivinga destê meriv qapilT be, 

Meriv li diwane wezir u h'akima runê bêyi Seraya 

Meh'med-axa, 9еллга хеллг te. 

Le-le Seraye, bayê sera têo gure-gure, 

Daye li bejn 

pozê vê 

u bala 

bebave 

Seraya 

sêsid 

Meh'med-axa, 

şest u şeş 

xizema 

dereme, 

Hoste bi 9aku9 u kirana k'etiye, dike-nake 

di poze weda nazivire, 

Yeke ллгека Seraya Meh'med-aica dosta cane meriv be, 

Meriv suare zin û hespa be, 

Hespê meriv kih'el be, 

T'ivinga destê meriv 9apili be, 

Dxwana ллтег1г u hakima gava meriv rune, ллгеке teyre 

baz, merivê bilind pê bifire. 

Le-le Serayê, baye sera teo dililine. 

Daye bejn û bala Seraya Meh'med-axa, xizema 

pozê vê bêbavê sesid u şeş dereme, 

Hoste bi qakûç û kirana k'etîyê, dike-nake di pozê 

eda nae'dlxne, 

Yeke weka Seraya Meh'med-axa dosta canê meriv be, 

Meriv suare zxn u hespa be, 

Hespe meriv kih'el be, 

T'ivinga li destê meriv 9apilx be, 

Li dxwanê wezîr û hakima meriv- rune, 9iqa meriye 

xem u xiyale хллге ре birevxne. 

Seraye, derde dila girane, 

Derdê dila ez pir kxrim, 

Se kule min hene ji tebayi, 

Yek derdê dilane, yek rnirine, yek xelayx. 

Ji mirine, ez disebirim, 

Ji xelayê, ez didebirim, 

Bes, derdê dila, derdekî girane, ez ji dinryayê hinda kirim. 

573. Domame 

А А 

Domame еллг canika сап lezxne, 

Siyarê canikê dike, dilezxne, 

Xa canika сап lezine digehxne, 

Divê: Canika сап lezîn, de tu rabe, 

445

Destê domamê bigre, qasekê berxyê jerîn bigefine". 

Еллг canika can lezine, 

Radibe destê domame digre, beriyê jorîn digerine, 

Bere domame dide alxye jorine, 

Dive: Domam, bere хллге bide zozane jorxne, peda belekine, 

Şinati Xuya dike, peda 9'e'vkanine". 

Domamê dixapxne, 

Gava bere хллге dide zozane jorine, 

Wextekê dizvire, ser mile xeFa sike dibine, 

Ьаллгке domame, хллге domameFa digehine, 

Dest daveje mile domame digre, 

K'êleka хллге datine. 

Ьаллгке domame divê: 

Canika can lezin, tu bike, 

Хллге k'or u kendala beriya 

bilezxne, 

jêrinra bigehine". 

Canika can lezin dike, dilezine, 

Хллге k'or u kendala berxyêra digehine. 

Domam dive: Ьаллгко, qurba, tê çi bêjx, bêje. 

Hevala min di9e, hivîya min namine". 

Ьаллгке domame deste хллге nava sing u bere domamê digerine. 

Domam divê: Lawko, qurba, şam-şuretê cahiltxyê usa ntne, 

Hekyê dixazT bizanbî pirsa Fastîyeye, 

Ramusanekê domama хллге bistine, 

Sebra dilê xwe pê bine". 

bawkê domamê t'eze destê хллге nava sîng u bere 

domame digerine, 

Cote memxk nava sing u bere domame dibine, 

MÎna sêvê Antonoskê yek lepîne, 

Bina k'işmişe 

Ramusanekê 

Wana sewiti kakil 

domamê namxne. 

kuncine, 

Domam ç'eVe хллге dora хллге digerine, 

Gavan 

Divê: 

u berxvana dor.a ллгап girtxne, 

Ьаллгко, qurba, dina хллге bide, 

Gavan u berxvan dora me girtine, 

Em ditine, ллге sura me dine xine", 

Ьаллгке domame dive: Domam, tu netirse, 

Berxvan siyare canika сап lezine, 

Canika сап lezin viraye, 

Seva canxka сап lezin suFa me dernaxine". 

Xatre хллге 1аллгке хллге xastine, 

Dike, dilezine, xwe canika сап lezinra digehine, 

Divê: Canxka сап lezin, siyarê te ez dxtime". 

Canika сап lezîn divê: Domam, tu here, еллг şuxulê te nine, 

Evarê siyare min hat, bira dewsa ramusaneke 

se ramûsana min bistine, 

Sev xatrê te, bira sura te dinê nexine". 

Were domam, ллгеге domam, 

Xayx bextê, dömamh' 

ît'p'arê, domam! 

\'"Г > ' 

446

574. Genco 

Genco, h'eyran, hespê Gencoê min 9ale, 

Mine rabu qerefila хллге pêFa kxriye nale, 

Mine gustila t'iliya хллге peFa kiriye bxzmare, 

Mxne keziyê e'vdalê peFa kirîye sîn u bende, 

dox, hevsar, 

Mxn go, weki Gencoe min siyar dibe, diqe 

welatê xerxba, 

Bira xelk neve, Genco 91 sîyarekî bê p'ergale. 

Genco, h'eyran, 

Mine dina хллге 

h'eciye me tên h'ecieye, 

da, peyakî h'ec'iya qetxya, k'ete 

t'erqa Feye , 

Eze Fabum çume peşxya peyeye, 

Mine go: Peyayo, ha bi peyayo, 

Min u te, te bi xwedeye, 

Те mifa bêji pirsa Fastiyeye, 

K'a Gencoê min k'anêye?" 

Peye go: Domame, nisane Gencoe хллге beje, ' 

Nişane Gencoe te k'a 9iye?" 

Go: Gencoe min siyare boze xal-xalxye, 

Rima dêstda nezeliye, 

Gorê nexşê, e'cemiye, 

Kondre reşe, firengiye, 

T . J , 

К oloze 

Л А А 

serx, 

, , А 

h esenxye, 

Şe'rê Dryarbek'irê dor k'olozê wi şidandxye". 

Peye go: Domam, nişane еллгх Gencoi tu dibeji, 

Here H'ekê, H'emayê, Musilê, Bexdayê, 

Xanê berbera, sûke-sukê van t'etera, 

T'elx, - t'êlx bendê Şamê, 

Goce, - goce Stambolê, 

Şane-şerîf eda, 

Qeredengxza şewiti, 

Se qonaxa runxştiye, 

Stiye wî xare ser k'abê qumare. . 

575. Bêrrvanê (şaxa l) 

P'ertşan xûşka h'evt bira bû. Şexê surmanîyê hate 

xwast, nedanêda, paşê Cewze-begê mxrê êla hekara, 

hat P'erişanê хллгега nxsan kir. 

Cav 9Û gihîşte şêxê surmaniyê, gotin: Ew xwastîya, 

ku te dixwast, nedane te, dane Cewze-begê mîrê 

hekara". Ev yeka, ku şêx bihîst, rabû çend siyarê 

хллге hilda hate ser birê P'erîşanê şer, ku bi zorê 

xûşka wana hilde bive here. Şex lêxist sê bire wê 

- .. 

447

kuştin, duda ji birindar kirin, dudu ji sax man. 

P'erişan-xanim dit weki ллге bivin bi zore, girt gus- 

tîlka mşaniya хллге da jina birê xweye 9'ûk go: Axir 

ллге min bi zorê bivin, hanê gustilka min bxve bide der- 

gistxya min, jeFa beje, h'eta 9П Foji, 9П şevi ez 9'e'vniheriya 

wime, h'eta çil şevi hatiye хллге ллге hatiye, hergê 

nehatiye, bira destê хллге ida ji min bik'şine". 

С ab dane Cewze-bege, gotin, ku şêx sê bure te 

kuştine,duda birindar kiriye, dudu j'i saxin, dergistiya 

te jî bi zor birine. Ev yeka beg ко bihîst, Fabû hat dxt, 

weki raste, se bûre wi kuştine, dudu birindarxn, dudu 

,A . , C- ,0 А ./> , . . , ... А 

ji saxxn, dergxstxya ллгх ji bxrxne. Cewze-beg jx nersa 

xwe t'asek av xwest. Buka 9'uk girt gustil kire nav fîh- 

cana ave u da deste -bege mxre ela hekara, Çaxe 

Cewze-beg av vexar, gustilka nişaniya хллге dit nav 

fîncana avê, gote buka 9'ûk, go: Q,t'za qenc, P'erişanê 

91 gote te?" Go: P'erişanê gote min, beje Cewze-be- 

ge, ku ez h'eta çil Foji, 9П şovi hiviya wxme, herge hat, 

hat, herge nehat. hemin ez ida birim'1. 

Cowze-beg rabu duşurmiş bu, weki we'de t'une, 

go, eze rabim meriya t'ob kim, bi şer herime ser 

хллге bikim qilxê şivana, belki bi fesaleki dergistxya 

hiltinim tinim, Cewze-beg rabu çu gihişte nav ela 

şêx, 

xwe 

şêx, 

pirs kir. go: Şivan, gavan, Fencber, k'e lazime?" Meriya 

hilda gote: ,,Şex Fencbera digere, k'erem ke, here 

cem wi, dibe ew xevateki 

Çewze-beg rabu pirs 

dide 

pey 

te". 

pirsara k'et, 9Û gihişte 

mala şex, 

Cewze-beg 

Şex pirsi 

bi qilxê 

go: Xorto, 

şivana cab 

tu 9i digeri, te xere?" 

da, go: Welle, şex şi- 

kir xêre, ez merîkî k'esibim, dixwazim bivime rêncber, 

şivan, gavan". Şex go: Xorto, к x soz bide min, ллгек1 

h'evt sala ллге re.ncberti bike.bona min, eze wi bigrim 

cem хллге, e'dete me usane". Ceze-beg go: Bira usa 

be, ez merikî k'esîbim, h'evt sala na ezê 9ardeh sala 

ji rencberi. biki.m cem te". Go: ,,Le xorto, zani 9!?" Go: 

Çi?" Go: Rencber lazimi min nine, t'ene duajok lazi- 

mî mine". Go: Bira be, ez. qebulim". Rabun heqe xeberdane 

kirin, paşê şex rabû go: Xorto, Fabe heFe aliyê 

male nan bixwe, paşe te heri ser xebata хллге". 

Cewze-beg Fabxx 9Û alxye male папе хллге xar, па 

пе şivana ji hilda çu gihişte şivana. Du-sê Foja ewx 

pez хллгеу kir cem şivana, Foja çara папе şivana xilas 

bû. Şivana go: Duajo, 

ллгеге", Cewze-beg hat, 

Fabe heFe mal, nanê me 

ко папе ллгап bive here, 

bine 

nxhêri 

gundda de'wate. Çu nav deâte, go. dive dergistiya 

А , , , л А .Л Л , .'А . ~л ., Л А 

тхп апхпе nav de wate, eze ji ллге bxvxnim. 4-u nxnerx, 

gelle nihêri, lê dergistiya хллге ewi nedit u gelle ber хллге 

k'et. Rabu qu mala axê хллге, diya aicera go: Met'e, 

448

e'detê ллге 9ewane, bukê t' eze, qizê e'zap, di9ine de'watê?" 

Dxya şêx go: Hela binhêre, hela binhêre, hatîye 

nane kure .min dxxeI xjar pey qizê e'zap û bûkê t'eze 

k'etîye". Cewze-beg go: Met'ê, tu 9ira dixeyîdî? 

Ez e'dete walat e ллге nizanim". 

K'x dxhat mala şêx, 9i xeverdidan hert'xm P'erîşane 

guhe хллге dadani ser, 9ika k'i tê, di9e, ji cem êla 

Cewze-bege. 

Gaxe ко еллг gili Cewze-begê gote dîya şêxra P'erxşanê 

bihist. Cewze-beg hişt 9Û. P'erîşanê duşurmîş 

bu, go: Heye-t'une merî hatine ji êla Ceze-begê, herim, 

bizanbim, 9ika 91 heye, 91 t'une, k'x hatîye, k'î 

nehatîye". P'erxşan rabû gote dîya şêx, go: Rabe, k'arê 

min bxke, ez herim bêrxyê". DÎya şêx go: Wey, ez 

qurbana teme, le t e digot, ez 9П rojî, 9П şeva Fûç'kê 

merxya nabinim? Ev çewana, he dehê te t'emam nebuye, 

tu hati Fe'me, diveji, eze herime beriyê". Diya 

şêx rabû k'arê P'erişane kir, sxyar kir, meşka ga da- 

nx ort а ллге, zxn u şande berxye. 

P'erişan 9U beriye. Ceze-beg niheri, еллга hane 

t'ek sekiniye, dergistiya ллг1уе. Le P'erxşanê Селлгге-Ьеgê 

nas nekxr, 9imkî ewi хллге kxribu qilxê rêncbera. Селлг- 

ze-begê bi dilekî şa 9Û- nêzîkx ллге û k'ilam avxte ser 

T .1 А А 

P erxşane: 

LA ,A ,A ,Л,'ЛА А 

e, le, le, le berxvane, 

Те li bere meşka gake, 

Tu 9ima sekinx dera hane?" 

P'erîşane go: Lo, lo, lo, lo şivano, 

Lo şivano, bilûrvano, 

Kuç'ke k'era, seybsano, 

Те çi h' еллге eyi ллгап pxrsano? 

Те 

Те 

lx lingano 

li piştê, 

çarxe gano, 

pişte kode hevano, 

Те namila kulavano, - , s 

Те li simêlê p'urta sano, 

Те 9i Ь'еллтсеу1 ллгап pxrsano? "'"':. 

WÎ-lo, lo, wî-lo, lo şivano". 

Wx-lê, lê1, wx-lê4, lê bêrîvanê, 

Tu li ser serê min, herd ç'e'vanê, 

Lingê min ne layiqx çarxe gane, 

Lingê min, lingê sapogê bx gîzmane, 

Pxşta min ne layiqi koda hevanane, 

Pişta min, pxşta şur, qevzane, 

Namxla min ne namila kulavane, 

Namila min, namila çux-çerkeziyane, 

Simêla min ne layxqî p'urta sane, 

Simêla min, simêla -bege mire ela 

hekarane". 

29-175 449 '

Paşê P'erişanê naskxr, ко eva Cewze-bege u bi 

k'ilam gotê: 

Berve, 

Gir vê 

bêrve, berve, berve, 

k'ete, qir ve k'etê, de tu bêrve, 

GoF ve k'ete, 90F ve k'ete de tu berve, 

K'e dxtxye, k'e binaye, 

Ceze-bege mxrê 

sala bive yan9iye 

yeki nola 

ela hekaran, h'evt 

şivana, boy xatirê 

jineke mala tnêrve". 

P'erxşan divê: Cewze-beg, ez zanim, wekî tu bo- 

na min hati. Eze izxna te ji şivana bixwazim, eme herin, 

reva şewra хллге bikin". 

P'erişan sxyar dibe, -x>êşjyê di9e, hespa хллге hêdîhêdi 

dajo, h'etani Cewze-beg-' digihije. Çaxe Ceze-beg 

hat gxhxşte P'erxşane, еллге wa gotê: Cerze-beg, niha 

tu hati, em çewa bikin?" jiewze-beg go: P'erişan, de 

tu duşurmxş be, binher 9i re tu t era dibini". P' erxşa- 

ne go : Evare, gava şêx 9U ser şiva хллге, ezê bik'e- 

vime tewle, du hespa gem kim, zin bikim, eme siyar 

bin, herin, 9ika şuxulê me qewa 9edibe". Wa bi xever- 

dan çun gihxştine mal, u ma h'eta evare. P'erişan ve- 

geriya berbi xasiya хллге, gotê: Daye, ca k'xncê dûajo 

ziha kin, 9arixe wi şil bune, bira ziha be, heFe bigihije 

şivana". Dayka şêx, boy xatirê P'erişanê, k'incê 

duajo ziha kir, хллгагте germ kir, da хллтаге u ma h'eta' 

Л А 

evare. 

Evarê, P'erxşan du hespa gem kir, gazx Селлгге-Ьеge 

kir, go: Cewze-beg, de siyar be". Cewze-beg P'erişanva 

siyar bun, P'erişan go: Ceze-beg, de bajo". 

Cewze-beg dive: Na, nebû". P'erişan dive: Gima?" 

Cewze-beg divê: E, ev yeka dxbe bêbextx, ллгекх ez 

dxzxva te bivim, wê bêjin, -beg hat, dizîkava dergistiya 

хллге hilda bir. Eze herim, cahabê bidim şêx, bejim: 

Ez Cewze-begê mire êla hekarame, mi hat, dergistxya 

хллге bir, xjar t-'eze tu meri, pey min k'eve, t'eze 

ji min P'erxşane bistine. 

/ze-beg 

radibe 9arixê 

9u, heraa аллга ji gote şexFa. H'eta şex 

хллге хллге dike, pe'rxye хллге dadiqurtxne, 

devê хллге t'emiz dike, îda Cewze-beg bx dergîstxya xweva 

re diqet'xnxn. Şex radibe paFa dik'eve. Cewze-beg 

lê vedigere, sere şex lêdxxe, difirxne, hespê şêx jê 

distxne, P'erişan-xanime lêdike. Ew di9in mirazê xwe 

şa dibin, tu jx herx mirazê" хллге şa bx. 

450

576. Berrvanê (şaxa 2) 

Hayx, le-le berxvane, 

f T- А ,Л ,A , Л А А 

Zeri cane, sere malxuê mala mezin ji tera bi 

qurbanê, 

Le-le dxne, dev lx k'ene, xun şerinê, 

Kxras şorê, p'eşmal şxnê, 

xm u dayxm 9 e'v nxqxne, 

Awir tujê1, mi dixapinê. 

Lê-le bêrîvanê", k'ubarê, bahare, li mx zer bû 

gul u gxya, 

Berfvanê gundê me derk'etin, jx mal meşîya, 

Bêrxvana mala mezin li heval û hogxra dike 

gazx, di be: Ы mi xaş t ê karxna karê, 

Şivan paz mexel kxr li 

berina 

bin sxya darê, li 

miya". 

ser 

Gava berxvana mala mezin dageriya 

kanx ya, 

nava colê 

miya, 

Destê хллге avxt e mxya serreş, mîya serFeş ji 

ber Fevxya, 

Berxvana mala mezin şim u rae'se хллге avxtin 

Hev u dx gerandin lx daic 

u li 

u ç'xya, 

pey bezxya, 

Ы nav kelema u li nav striya, 

De h'eb strin k'etne herdu p'xya, 

Berxvana mala mezin sekxnx, bi ser bejna zirav, 

bx ser xulqê şerxn, bx ser h'inare rûava 

dxgirxya. 

E çum ber berxvana mala mezin sekinxm, mi 

strîn deranxn jx herdu р^уа, 

Berîvana mala mezin bû p'xrqxna wêna, jx mira 

Em k'etxne k'efu h'eneka u laqirdxya, 

Mi destê xwe avxte baqê reş. kezxya, 

Devê хллге xiste h'inare ruya, 

Berxvana mala mezxn digo: Bese, 1аллгко, 

bêrîvan û şivan li me h' esxya". 

Ax lê, lê bêrîvanê. 

Lê-lê bêrxvanê, li min deneê mîya kur te, 

Bêrivana mala mezin, p'êşxya qefle benvana, 

t'enê, ji хллгега 9olebir te, 

Ez gava 9'e'v bêrivana mala mezin k'etim, 

sere min êşxya, lx min çiqa qe'r te. 

dik' enxya, 

Le-lê4 bêrxvanê, 

Bêrîvanê^, gundê me derk'etin qefle bi qeflene, 

29-2 175 451

452 

Gume p'eşiya qefle p'êşi, qi zin, qiqa gunene, 

Çume p'eşîya qefle navx, jinebxne, 

Çiqa bi gilxne, bi gazinin, bi lomene, 

Gume p'êşîya qeflê p'aşî, t'emam bukê yeksalene, 

Dev li k'enin, xun şerinin, destme'nene, 

Berxvana mala 

em li ber 

mezin 

9oka 

digo: 

mêrê 

Ьаллгко, bes, t'emam, 

хллге me s.ond xariye, 

em bi t'obene". 

Ax, lê-lê bêrivanê, 

Berxvanê gundê me derk'etin, berê хллге dane 

E çurae p'eşxya bêrxvana sekinim, 

gaza k'ursi, 

bêrxvana mala 

mezin bi k'irase meleseye, bi fistane nxfsx, 

Qole zera li ser e'niya berivana mala mezin, 

Mx 

li 

go: 

ber p'eriye 

Berivane, 

roje 

gava 

9iqa 

bere 

diç'irusi, 

te k'ete 90I û 

p'esera, tu li h'ale lawke хллге bipirsî". 

Lê-lê bêrxvanê, 

Berivane gunde me derk'etin dane ve evare, 

Bêrivana mala mezin 11 hevala dike gazi, dibê: 

Ы min xaş tê berina miya, karina kare, 

Şivan paze хллге mexel kir 11 ser kaniye, 

binxya dare, 

E (fum nava refê bêrivana sekinim, ez t'êr 

nabim ji bejn û bala bêrivana mala mezin, 

ji dev u lêve tenik, ji xulqê şerxn, ji ллге 

dxndarê. 

Zerî cane, sere malxule mala mezin ji tera 

bi qurbanê, 

тЛ.Л,Л/ч , i',t А Л ДАЛ 

Le-le dxne, dev lx к ene, xun şerxne, 

Kiras sorê, peşmal şine, 

T'im û dayxm 9'e'v niqine, 

Awir tuje, mi dixapine. 

577. Bêrrvanê (şaxa 3) 

Erê, bêrîvanê, k'ubar-k'ubar хллге ba meke, 

Erê, mx got: Cêrx li piştê, kanxya pişt mala 

me qest me'ne ke". 

Gundo, teyê goştê min xarxye p'irtx cegera 

Derdo, xirav meke. 

min maye, xirav meke. 

Erê, bêrîvanê, kulmal, min go, bejna bêrîvana 

min dara kême,

Wey, malî-gundîno, min go, bejna zirave, mêze 

kevnê, 

Ez me'rûmê xwedê, şev, nîveka şevê tême xexvnê. 

Gundo, teme хеллгпе. 

Ere, bêrxVanê, min go, işev şeve, h' alê dilê mira 

şeve şilx, 

Wey, malx-gundîho, bêrxvana min vêdro hilda, 

bervi berîya kolxozê dimilmilî, 

Xelqê k'etxyê derd û mal-h' alê xwe, dinyalika 

gewrik, ez k'etime derdê xwe, bêrîvana xwe, 

vî dilî, gundo. 

Ere, bêrivanê, min go, kavlê gundê me bx h'eze, 

Wey, malx-gundîno, mx go, bêrîvana min wêda 

Wey, 

t eye, 

malx-gundino, 

hurxk-hurik ллге bx 

berxvana min xortaFa 

leze, 

k'etîye 

t'ez bi t'eze. 

E'lio, bimrim ezê, derdo. 

Б78. Peyayo (şaxa l) 

ortaFa k'etîye 

Birê qxza хллге da kurê birê хллге, bêşk'êrt'im kir 

jêra. Usa хллгега çend sala derbaz kirin, h'etanx kur jî, 

qxz jî mezin bûn. 

Gede rabû 9Û here ser xebatekê bixevite. H'evt 

salê wx derbaz bû, k'axazê ллгх t'unebun. H'evt salê ллг* 

ku t'emam bû, bavê ke9'ikê nihêri, weki kure birê wx 

t'uneye, rabûn êra хллге kirin, qxz jx mezin bibû, gxrtin 

dane mêr. 

Wextekê şûnda, - dergîstî çend sala ma, - sîyarê 

wê hatin ke9'ikê sxyar kin, bivin mala mêrê t'eze. 

Hatxn sîyar kirin, birin çûn. Gelekx dûr k'etxn yan na, 

wêderê nizanim, lê tiştek zanim, ллгекх dilê ke9'ikê gele 

kurê apêda hebû, gele jx wî h'iz dikir. 

Çaxê sîyar ktrin,

ava хллге хллгег û. k'ete pey ллгапа. QÎza apê wf jf, der- 

gistiya wi, ç'e'vniheriya wi bû, ha vedgeriya pişt 

хллге dinherx. Wextekê, qxza apê paşda nxhêrî, di peyak 

ллге li weda tê, go: Heye-t'une, yan kuFê apê mine yan 

jx mizginx miFa tînin". Wextekê nihêrx, nihêrî nas kir ku- 

Fape хллге, go: Gereke k'xlamekê baveme ser kuFape 

хллге". Bukê ajot, 9Û gihxşte berbuyê, go: XÛ9'ê, bêje 

serde'wati, îzna min bide ezê k'ilamek bêjim". Berbûyê 

go: Şerme, e'ybe, tu buka t'êzeyx, donzde siyara me- 

rane". Go: Na, tu bêje, izna min dide, dide, nade, ezê 

heq, neheq bejim. Ez it'maze dikim, bira izna min bi- 

de, ez k'ilameki 

Serde'watx 

bêjim". 

vegeriya hate cem, got: BÛkê, tu bûka, 

t'ezeyi şerme, tu çima k'ilama dxvêjx? Em donzde 

siyarî terane". Bukê go: Na, iznê bide ezê k'ilamê 

bêjim". Serde'wati nihêri 9'are, ilac pê nabe, go: 

Divejî, beje!" Bukê go: De bisekin, hedi bajon, bendeki-duda 

ez bêjim". 

Peyayo, ha peyayo, peyayo, ha peyayo, 

Peyayo, sura si be teye sureke ллге bi zize, 

Peyayo, k'um-k'oloze хллге daveje, şur 

Peyayo, хллге bike, bilezine, 

mert'ale milê xwera dilxze, 

.;-.. Destê xwe t'etkê mert'ale bigerine, 

Simila ke, qosi mi sin qae bik'şxne, 

_,' .'" '.'.;' Be'ra li ser be'ra welgerxne, 

. Tu 

хллге siyarê de'watêFa bigihxne, 

Sere min bi gori, хллге bi donzde siyara 

bigihine, 

Sere donzde sxyara bifirxne, 

Tu bûka t'eze mala bavê vegeFxne. 

Çaxê sxyar ev yeka bihistin, gelekx je xeyidin. 

Еллге nihêri sxyar xeyidin, ijar k'ilamek avite ser siyara. 

,'iP... Siyaro, ba li siyaro, - 

t.V, ' r. Siyaro, siyare vê de'watê, . 

454 

' ''. 

' 

.. .Gele siyarş., hevra, 

Hunê vê sibê хллге 

ha li 

peyera 

hevra, 

bigxHinxn, 

. 

rv_ тл л 

,-Hune peye 

л , ., 

bxkujxn, 

.-..'' ' Hunê cinyiaze peye bavejine. goma ha li pera, 

Gele.siyara, sere min bx gori, 

. . Hune şur mert ale peye je bxs bistxnin, bxs bistxnin, boy 

nave xeFa. 

У. ' . ТЛ Л А . , , л .Д .л , . 

. ;». i. ....'.» 

Carke dxne jî vegerxya k'ilam avite ser.peyê, go:

Peyekx teye ллге bi leze, 

Peyayo, хллге bike, bilezine, 

Веэ1е хллге t'etka mert'alê bigerîne, , 

Sxmila ke, qosi misin qae bik'şîne, 

Be'ra li ser be'ra welgerxne, 

Хллге sxyarê de'watêra bigxhxne, 

De ллге serê min bi gorx, serê donzde 

De tu ve navFoje, bukinga t'eze mala 

slyara 

bifirîne! 

bavê 

Peyayo, ha peyayo, 

Xwezila tu ji kone mala bave mivyao. 

vegerxne! 

Bukê benda dine ji avite ser sjyara. Ew qest usa 

dike, ллгек1 h'eta kure аре, хллге pera bxgxhxne. 

D. AA л а л а., ,л 

е 1х ллге sxyare, sxyare ve de'ate, 

Gele sîyara, хллге bikxn, bilezinin, 

Hune 

Gele 

ve navroje хллге peyera bigihinin, 

sxyara, sere min bi gorx, hûnê peye 

bikujin, 

Ciniyaze 

De hûnê 

peye 

Spûr, 

bavene 

mert'alê 

goma 

peyê 

pera, 

jê bistxnin, 

boy ze'vange t'ezera! 

Ijar çaxe peya hat, nêzxk bû, bukê nas kir, ллтекТ 

yeqin kurapê ллтеуе, go: 

Peyayo, serê gulanx weran ллге li h'eze, 

Peyakî t êye, ve sxbê qiqasi ллге bi leze, 

Qap'ûtê ser mile vx peyayx Tuxe xal geveze, 

Peyayo, 

Destê 

xwe bike, 

хллге t'etka 

bilezxne, 

mert'alê bigerxne, 

Simila ke, qosi misri qawe bik'şxne, 

De be'ra ser 

Serê qîzapê 

be'rada 

qurbana 

welgerxne! 

serê хллге ke, 

Tu хллге sîyare de'watêra bigihîne 

De tu serê donzde siyara bifirxne! 

Tu qiza аре xwe je bistxne, 

Bextê teFa, qîza apê hela bi qxze, 

Peyayo, ha 

Serê min bi 

peyayo, 

qurbana 

peyayo, ha peyayo, 

sere хллге ke. 

579. Peyayo (şaxa 2) 

Dilê xortekt dik'eve ser qîzapa xwe. Herda nişan 

dxkin, lê xort ser xelatê dixeyîde u t'erkeserx dine di- 

be, di9e. H'evt sala şunda merxye wi dibxnin, ku xort. 

29-4 175 455

t'une, 

qxz, 

radibin xera ллгх 

h'i z dikir kurapê 

didin 

хллге. 

u qxza хллге nişan 

Roja nişankxrxne 

dikin.Le 

tê, lê ew 

nizane, Fasti nişaniya qxzxke hatiye, Qxzik xort nas di-' 

ke u ev k'xlam dive: 

Peyayo, ezê vespê dinherim, h'alê dilê4 xweFa, 

merga mala Silo ллга bi heze, 

Peyake jelva têye, 9iqa leze, 

Ez e'vdala xwede, gava bejn u bala peyê" 

dinhêrim, 

Şe'ra seri Feşe, paltone namilê alt'ûnma le, xas 

geveze, 

Те serê qizapê qurbana хллге ki, 

Bajoy peşiya donzde siyarê peye anqosxya, 

işey êvarda bxvi maşoqe buka t'eze. 

Peyayo, ha peyayo, sere qizapê qurbana sere 

peya bio, 

Xera mala bi xwedeFa, ev peyaye delali, na.zik, 

kona kone mala bave min t'ene beo. 

Ьо, lo, lo peyayo, hevra, ha bi hevFa, 

Gele siyar û peyaye anqosiya, hun bi hevra, 

Bajone peşiya peye, h'emkê ллгеуе qxzap lê 

standiye, şur, mert'al ji lê bistxnin sev 

xatire nave xweFa. 

Peyayo, ha peyayo, sere qxzape qurbana sere 

Xera mala xwedeFa, ev peyayê 

peya 

delalx, nazik, 

bxo, 

kona konê mala bavê min t'enê bêo. 

Peyayo, ezê dinhêrim, mêrga mala Mxh'ê Silo 

kulxlka şîne 

Wey-la, p'oFe min, guliya min kuFkire, eze 

gava beyare vx dinherxm, mi na gura, gurekx 

çilayx dev bi xuni, pişt hêşîne. 

Ez zanxmê hêjna, peya kurapê mine? 

Kona ji konê mala bavê mine, 

We bajo pêşxya donzde sxyare anqosiya 

p'eşp'ûrdeke, qizapê 'sxyara bistxne. 

Peyayo, ha peyayo, sere qizape qurbana serê 

peya bxo, 

Xera mala 

kona 

/edeFa, 

konê mala 

ev peyaye delalx, nazxk, 

bavê min t'ene beo. 

Kurap nas dike, şur dik'şine, dik'eve nav siyarê 

û peyayê anqosiya. Еллгапа ji dinhêrin eva kuFapê qîzikêye, 

- eva h'evt sal 9Ûbû nehatibu, - duşurmîş dibin, 

divên, helbet ev jx ji xwedê bû, h'evt sala 9U 

456

nehat, hema iro hat? Wekx usane, ewê miraza xorte. 

Buk dihelin, di9in welat ê хллге. 

580. Peyao ( şaxa 3) 

Peyao, qurba, rênga P'axirmadanê we bi duye, 

Sere к eleş 1аллгке min k'oloze, dore cote şe're 

Xazxl xera mala xwedera, yeki 

_. Л А А 

S ах u nxy ey e , 

caveke xerê mira 

baniya, 

Bigota, k'eleş lawke te h'evt sala P'axirmadanê 

reviye. 

Peyao, qurba, renga P'axirmadane serejere, 

Kevir û ku9'kê P'axirmadanê ber lingê hespê 

k' eleş lavke min bune guzan u k'ere, 

Xazil xêra mala xwadera yeki caveke xere miFa 

baniya, 

Bigota, k'eleş lawke te Ь'елД sala P'axirmadane 

hatiye berdan, nişane datine, ledixe келлга 

На peyao, 

Serê zeri 

ha peyao, 

domame bi qurbao, 

Çi peyakx bx şermi, bi h'eyao. 

581. Peyao (şaxa 4) 

ser zinêre. 

Peyao, qurban, rênga P'axirmadanê serejere, 

Sura DÎyarbek'irê serejere, 

Kevir û ku9'kê rênga k'ambaxa P'axirmadane, 

li ber p'ê k'eleş lawkê min bune guzan u 

k'êre, 

De xwezla ji xêra xudêra, cabeke xerê jx mira 

bxhata, bigctana: K'eleş lawkê te fşev ji 

pêra, ji h'ebsa k'ambaxa P'axirmadanê 

berdane, 

danîya, 

hatiye", 

bavîta 

- de 

kewê 

li fenx cara nxşan 

li ser zinêre. 

De ha peyao, ha peyao, 

Serê domamê bi qurban be, qi peyaki bi şermî, 

ha bi h'eyayo. 

Peyao, rênga P'axirmadanê ha bi biye, 

Sûra DÎyarbek'ire ha bi biye, 

bî serê k'eleş lawkê min cote şe'rê Fomê 

zaxzaxxye, 

457

458 

De xwezla ji xêra xudê, mîrê mirazara, cabeke 

xere ji miFa. bihata, bigotana: Işev ji pêFa, 

k'eleş lawkê te ji h'ebsa k'ambaxa 

P'axirmadane reviye' 

De ha, peyao, 

Serê domame 

ha, peyao, 

bi qurban be, 9X peyaki bi şermT, 

ha bi h'eyayo. 

Stranê govenda 

582. Ноу Narê ** 

Ноу Nare, Nare, Nare, Nare, 

Ноу Narê lê, hoy Narê, Narê. 

Ava k'upa kevnare, Nare, 

Ноу Nare lê, hoy Narê, Nare. 

Rebi, min memxk xare, Narê, 


Memik şiva êvarê, Narê, 

Ноу Nare lê, hoy Nare, Nare. 

SÎ rojx kirxbû fitarê, Narê, 

Ноу Narê lê, hoy Nare, Nare. 

Nave Nara min Siso, Narê, 

Ноу Narê lê, hoy Nare, Nare. 

K'imber berda ser k'îso, Nare, 

Ноу Nare le, hoy Nare, Nare. 

Esker rakxr meclxse, Narê, 


Nave Nara min Pinco, Nare, 


K'xmber zîv k'et qelince, Nare, 

Ноу Nare lê, hoy Nare, Narê. 

Esker rakir, ha, Sinco, Nare, 


Narê t'ewnek dagirte, Narê, 

Ноу Nare lê, hoy Narê, Nare.

H'ivde-h'ivde ijmarto, Narê, 


H'ivde dawn qeleto, Narê, 


Diz girti bi serda, Narê, 

Ноу Nare le, hoy Nare, Narê. 

Ji fedîbûna t'a girte, Narê, 

Ноу Nare le, hoy Nare, Narê. 

583. Le k'o9ere ** 

Ax, le, le, lê, k'oqere, ax, lê, lê, lê, lê, lê, lê, 

Ax, lê, lê, lê, k'oqere, poz qule xizêm zerê. 

л lA.A.A,, А ,Л,Л,Л,Л..Л,Л 

Ax, le, le, le, к oqere, ax, le, le, le, le, le, le,, 

Ax, lê, lê, lê, k'o9erê, k'eser li ser k'eserê. 

Ax, lê, lê, lê, k'o9erê, ax, lê, lê\ lê, lê\ lê, lê, 

Ax, lê, lê, lê, k'o9erê, k'esera mêrkê berê. 

Ai A , A iA i 9 A iA iA i A ,A,A , Л 

x, le, xe, le, к oçere, ax, le, le, le, le, le, le, 

Ax, lê, lê, lê, k'oqerê, mêrkê te 9U seferê. 

л .Л .А ,A ,, Л .А ,Л iA , Л .А , Л 

Ах, 1е, 1е, 1е, к 09еге, ах, 1е, 1е, 1е, 1е, 1е, 1е, 

Ах, lê, lê, lê, k'oqerê, ez şûna mêrke berê..' 

л .А .А ,A , , Л ,л ,Л ,А .А ,Д .А 

Ах, 1е, 1е, 1е, к осеге, ах, 1е, 1е, 1е, 1е, 1е, 1е, 

Ах, lê, lê, lê, k'o9erê, к 'oçer ji mala me qun. 

Ах, le, le\ le, к ccere, ах, le, le, le, le, le, le, 

, Л , Л , Л , , Л тЛ.А.Л.Л.А.Л 

Ax, lê, lê, lê, k'ocerê, bê sol u be gore 9un. 

л .А. А .А . _ t А -.Л , Л , Л ,А ,/Ч , Л 

Ах, le, le, le, k'ö9ere, ах, 1е, 1е, 1е, 1е, 1е, 1е, 

Ах, lê, lê, lê, k'ocêrê, s.er 9'e'vê mêrkê ixwe 9 

Ax, lê\ 10, lê, k'o9erê, ax, lê, lê^lê, lê, lê.lê, 

Ax, lê, lê, lê, k'o9erê, k'oqerê cêrê li mil kxr. 

Ax, lê, lê, lê, k'oçerê, ax, le, lê.^le, lê, lê, lê, 

Ax, lê, lê, lê, k'o9erê, qesta kanîya Cibcib kir. 

Ax, le, lê, lê, k'o9êrê, ax, le, 1е,л1е, lê le, lê, 

Ax, lê, lê, lê, k'o9erê, cêr qul bû, t'aqx şil kir. 

ur 

459

Ах, lê, lê, lê, k'oqerê, ax, lê, lê, le, lê, lê, lê, 

Ax, lê, le, lê, k'o9ere, k'o9er ji male mxra. 

Ax, le, le, le, koçere, ax, le, le, le, le, le, le, 

Ax, lê, lê, lê, k'o9ere, Feş kezi bende cxra. 

Ax, lê, lê, iê, k'o9erê, ax, le, lê, lê, lê, lê, lê, 

Ax, lê, le, lê, k'o9erê, bêy te naçime ne9'îra. 

584. Hey-lir Xanê »» 

Hey-lir Xane, hey-lir Xane, hey-lir Xanê Xana min, 

Hey-lxr Xane, hey-lir Xane, xanim-xatuna min. 

Еллг Badika xaş Badika, hey-lir Xane Xana min, 

Еллг Badika xaş Badxka, xanim-xatuna min. 

К"? dxgo Xanê dan lawika, hey-lir Xanê Xana min, 

K^ digo Xanê dan lawika, xanim-xatûna mki. 

Ew Badxka sere jere, hey-lir Xanê Xana min, 

K'x digo Xanê dane mere, xanim-xatuna min. 

E li ser h'ivda, tu li ser hTjda, hey-lir Xanê Xana min, 

Rabe u Fûnê biska berde, xanim-xatuna min. 

E li ber ku9'ika, tu li ber ku9 'ik , hey-lir Xanê Xana min, 

Ez bi xulama bejna zxrav, rişie şe're, deqa lx e'nîye, 

deqe lx 9'ic'ika, xanim-xatuna min. 

E lx ser p'xki, tu li ser p'lki, hey-lir Xane Xana min, 

Duda Fabun ji nava cxki xanim-xatuna min. 

585. Wey-lê, lê qemerê «» 

Wey-lê, wey-lê, lê qemerê, 

Wey-lê, lê, wey-lê, le- qemere. 

:"- Sê şeva k'etime berê, 

; ' Wey-lê, lê, wey-lê, lê qemerê. 

460 

T'êr nebûme vê k'eserê, 

Wey-lê, lê, wey-lê, lê qemerê. 

К esera mere bere, 

T.| _ Л Л , А 


Qemera mine şikaki, 

Wey-lê, lê, -lê, lê qemerê.

Те k'ofî barê gaki, 

Wey-le, lê, wey-lê, lê qemerê. 

T'u malê mêra nakî, 

ey-le, le, -le, le qemere. 

W_ i А , А -|А,Л Л 

Wey-le, lê, wey-lê, lê, îŞezerê, 

Wey-le, lê, wey-lê, le qemerê. 

Qemera mine sipiki4, 

W.ey-le, lê, wey-le, le qemerê. 

Те li zêra k'isikî, 


Bexte mira qîziki, 

Wey-lê, lê, -lê, lê qemerê. 

Qemera mine eve, 

Wey-le, le, -le, le qemere. 

... , Л . Л .Л.А Л 

Qeda li a're te k'eve, 

Wey-lê, lê, wey-lê, li qemerê. 

Него hale te eve, 

Wey-lê, lê, wey-lê, le qemerê. 

Q.emerê, ha Şêzerê, 


586. Xezalê «* 

Xezalê, ne min digo, 

Delalê, ne min digo, 

De rabe, rabe, rabe. 

Xezalê, ne min dxgo, 


Sibeye, ji xewe rabe. 

Xezalê, 

Delalê, 

ne mxn dxgo, 

ne min digo, 

T'evi k'oma qxza be. 



Belkx 9'e'vê min 

461

462 



Belkî dile min şabe. 



T'enê neçe navêye. 

Xezalê, ne min dxgo, 


Tu soz nede xelqêye. 

Xezale, ne min digo, 

Delalê, ne min dxgo, 

Dil cegerte dih'ebinxm. 

587. De wer, wer ** 

De ллгег, ллгег, ллгег, 

De ллгег, ллгег, lê, 

De ллгег, ллгег, ллгег, kezx zer, 



Xulame memkê giloveF. 


De ллгег, ллгег, ллгег, 1е, 

Xulame memkê sor û zer, 


De ллгег, ллгег, le, 

Serî sor û bxni z&k, 



Sere memika nu da der, 

De ллгег, ллгег, wer, 


Kezi zerê xwe li ba kir. 



Bavdelalê хллге li ba kir, 

De wer, ллгег, ллгег, 

De wer, wer, lê, 

Qesta maia k'îya kir.

De ллгег, ллгег, wer, 


Xizêma poza undakir, 

De ллгег, 

De ллгег, 

ллгег, 

ллгег, 

ллгег, 

lê, 

Xem u xiyala li хллге ze'f kxr. 



Kezi zerê h'it-h'itx, 



Bavdelalê h'it-h'itî. 



CêF ji mila şiqiti, 



Mala lawka virtî. 

588. Herê Gulê к* 

Here Gulê, herê Gulê, here Gulê, lê dxnê, herê gul, 

Herê Gulê, here Gulê, herê Gulê, qazaxê, delalê, 

ллгеге gul. 

Wez jx gula gula zerim, gula zerim, lê dxnê, herê, gul, 

Wez ji gula gula zerim, gula zerim, qazaxê, delalê, 


Nav baxçenge, nav baxêngê Iskenderim, lê dxhê, 

л a a nerê, gul, 

Nav baxçenge, nav bax9engê Iskenderim, qazaxê, 

delalê, were gul. 

Yeke binx, dudya bînî, ez raserim, lê dxnê, herê, gul, 

Yeke bxnx, dudya bînî", ez raserxm, qozaxê, delalê, 

were gul. 

Le, le Gulê, hayê Gulê, hayê Gulê, lê dînê, herê, gul, 

Le, le Gulê, hayê Gulê, hayê Gule, qozaxe, delalê, 


Wez ji gula, gula sorim, gula sorim, lê dxnê, herê, gul, 

Wez ji gula, gula sorim, gula sorxm, qozaxe, delalê, 

were gul. 

463

Nav baxçenge, nav baxêngê E'vdilnorim, lê dînê, 

herê gul, 

Nav baic9enge, nav baxêngê E'vdilnorim, qozaxê, 

delalê, ллгеге gul. 

Sisxya bini, çara binT, ez ya jorim, lê dxnê, herê, gul, 

Sisiya bini, 9ara bxnî, ez ya jorim, qozaxe, delalê, 


Wez ji gula, gula spime, gula spxme, le dîne, here, gul, 

Wez ji gula, gula spîme, gula spîme, qozaxê, delalê, 


Nav bax9engê, nav baxêngê Efendîme, lê dînê, 

herê, gul, 

Nav baxçenge, nav bax9engê Efendxme, qozaxê, 

delalê, ллгеге gul. 

т-,А ,AA ,AA ЛАЛ _ Л ,A Л , Л . 

Репса bxnx, şeşa bxnx, ez peşxyeme, le dxne, here, gul, 

РД 

enca 

, А А 

bxnx, şeşa 

,АЛ 

bxnx, ez 

ЛАЛ 

peşxyeme, qozaxe, 

Л ... Л 

delale, 


464 

.589. Wey Nurê ** 

Wey Nure, Nurê, Nure, hey-la Nure, 

Wey Nure, Nurê, Nure, hela, hela. 

Sebeh'xye bi cedeye, hey-la NÛre, 

Sebeh'iye bi cedeye, hela, hela. 

Her milet têda heye, hey-la Nurê, 

Her mxlet t êda heye, hela, hela. 

Her k'esi bi k'êfa хллгеуe, hey-la Nurê, 

Her k'esî bi k'êfa xweye, hela, hela. 

Sibeye, xweş sibeye, hey-la Nure, 

Sibeye, xweş sibeye, hela, hela. 

Denge dika qxbeye, hey-la Nurê, 

Dengê dîka qibeye, hela, hela. 

K'es li gxndda t'ineye, hey-la, Nure, 

K'es 11 gundda t'ineye, hela, hela. 

K'ef k'efa min u teye, hey-la Nure, 

K'ef k'efa mx n u teye, hela, hela.

P'orsorê, guli hûrê, hey-la Nurê, 

P'orsorê, guli hûrê, hela, hela. 

Wey Nurê sed meşela, hey-la Nurê, 

Wey Nure sed meşela, hela, hela. 

Bi.9'uke beqisure, hey-la Nurê, 

Bi9*ûke bêqisurê, hela, hela. 

T'êlek biskê4 te jêkir, hey-la Nurê, 

T'êlek biskê t'e jêkir, hela, hela. 

Kiribu t'êla t'embu.re, hey-la NÛrê, 

Kiribû t'êla t'embûrê, hela, hela. 

Nure dx ji mala wêda, hêy-la Nure, 

Nurê dî ji mala wêda, helai, hela. 

Nure seva li darêda, hey-la Nure, 

Nurê seva lx dareda, hela, hela. 

590. bê bizinê wt 

Le bi bxzine, lê bizxnê, 

Wey, andêrê.l hur mezinê. 

Bizin rabu sere lode, 

Dev avete gurza kode. 

bê bi bizinê, lê bizinê, 

Wey, anderê, hur mezine. 

Bizinê digirîn binine ode, 

Bira rispi bxde t'obê. 

Le bi bizinê, lê bizinê, 

Wey, andêrê, Ииг mezinê. 

А 

Ew bizxna bela şxne, 

Salê-salê cot kar txne. 

л 

Le bi bxzine, le bxzxne, 

л 

Wey, andere, hur mezine 

А 

Yek dxmire, yek dimxne, 

Lê bizinê, lê bizinê. 

30-175 465

4SB 

Еллг bxzina bela 9ale, 

Wê bi dirûngê nale-nale. 

Le bi bizine, le bizine, 

Wey, andêrê, hûr mezinê. 

Еллг bizina bel-belani, 

Şxvana lêda 9'e'v derani. 

Le bi bizxne, lê bxzine, 

Wey, andere, hur mezine. 

Ew bxzina bela-Feşe, 

We bi dirungê hur dimeşe. 

Le bi bizine, lê bizine, 

Wey, anderê, йиг mezine. 

Еллг bizina mala qeşe, 

Wê bx dirûngê 9а dimeşe. 

Le bi bizine, le bizine. 

Wey, andêre, Hûr mezinê. 

Ew bizina bel-h'emise, 

We bx dirunge dilemxse. 

Ье bi bizinê, lê bizine, 

Wey, andere, Hur mezxne. 

591. Hewar, bêrî «» 

Hewar, bêrî, bêrî, bêrx, 

Medet', bêrî, bêri, berî. 

Gdza axê pez da beri, 

Т-.Л, Л Л_А ,. А А 

Вика ахе zerx lx serx. 

Hewar, bêrîya ser berbanga, 

Medet', bêrxya ser berbanga. 

MÎ dotine, berx berdane devê zanga, 

Mx dotxne, berx berdane devê zanga. 

Devê mi xala ber bxjanga,. ' 

Devê mi xala ber bijanga.

Неллгаг, bêrî, bêrî, bêrî, 

Medet', bêrî, bêrî, bêrx. '.-''. 

'Неллгаг, bêrxyê ser navroja, 

Medet', bêrxyê ser navroja. 

MÎ dotine, berx berdane berbi beroja, 

'MÎ dotine, berx berdane berbi beroja. 

Deve mi xala ber bişkoja, 

Devê mi xala ber bxşkoja. 

Неллгаг, berxya ser evara, 

Medet' , berîya ser êvara. 

Mx dotine, berx berdane dev beFoja, 

MÎ dotine, berx berdane dev beroja. 

Devê mi xala ber gohara, 

Devê' mi xala ber gohara. 

592. Наш dîl bana хк 

Ham dîl bana , bana, bana, 

Cam dxl bana2, bana, bana, 

T'eqe-t'eqa e'rebane, 

T'eqe-t'eqa e'rebane. 

Poz sekinxye ser dirana, 

Poz sekinxye ser dirana. 

Gor li bavê xuyî-xudana, 

GoF li bavê xuyî-xudana. 

Ham dxl bana, bana, bana, 

Cam dxl bana, bana, bana. 

KuF 9C1 qut'xya dû-derraana, 

Ьаллт 9Û qut'îya dû-dermana. 

Ham dxl bana, baned Qerse, 

Cam dxl bana, banêd Qerse. 

Sol dik'ute pe'nxya mesê, 

Sol dik'ute pe'nîya mesê. 

30-2 175 467

Rewşa ke9*ikê - şirkê t'asê4, 

Rewşa ke9'xkê - şirke t'ase. 

Ham dil bana, bane pi9'ûlc, 

Cam dil bana, banê pi9'ûk. 

Dest bi h'ene h'eya neynûk, 

Dest bi h'ene h'eya neynûk. 

Keç' digiri: Mxn nakine bûk", 

Rindê digiri: Min nakine bûk". 

Ham dxl bana, banêd mezin, 

Cam dxl bana, banêd mezin. 

Dest bi h'ene h'eta bazin, 

Dest bi h'ene h'eta bazin. 

Keç' digirî: Min naxazin", 

Del3 dxgirî: Mxn naxazin". 

Ham dil bana, bana, bana, 

Çam dxl bana, ke9*ikê bana. 

593. Li sera »« 

Ы seran, hay, li sera, 

bê-lê, tu bûka mala bavê min. 

Ы seran, hay, li sera, 

Dxnê şkênand qama çoke min. 

Те ez kuştime xeberan, hay, xebera, 

Le-lê, tu bûka mala bave min, 

Те ez kuştime xeberan, hay, xebera, 

Dxnê şkênand qama çoke mxn. 

Min govendêda nas kxr, 

Lê-lê, tu buka mala bave min, 

Min soybetêda nas kir, 

DÎnê şkênand qama соке min. 

. л А Л А А , Л 

Cunxya serx spx bu, 

Lê-lê, tu bûka mala bavê min, 

--, А ^ Л А А , А 

Cunxya serx spx bu, 

Dxnê şkênand qama qokê min. 

Yanga min digo, ev ninbu, 

Le-lê, tu buka mala bavê min,

Yanga min digo ev nînbû, 

Dxnê şkênand qama 9okê min. 

Min goveridêda dîtibû,2 

Lê-lê, tu bûka mala bavê min, 

Min soybetêda nas kir, 

Dxnê şkenand qama 9okê min. 

Dil dxt, ç'e'va 

Lê-lê, tu buka 

qewas kir, 

mala bavê mxn, 

Dil dxt ç'e'va 

Le-lê şkênand 

qewas kir, 

qama 9okê min. 

594. Mergeda mt 

Mêrgêda, hay, mêrgêda, 

Lo-lo, lao, mêrgêda, 

Mergêda, hay, mêrgêda, 

Kuro, dino, mergêda. 

Gul 9inîn, sosin peda, 

-lo, lao, mergeda, 

Gul 9iriîn, sosin pêda, 

PÎ, kuro, dîno, mêrgêda. 

Nava gurzê gîhêda, 


Nava gurze gxheda, 

Px, kuro, dîno, mêrgêda. 

P'aşla lawkê xelqêda, 


P'aşla kurkê xelqêda, 

Px, kuro, dino, mêrgeda. 

Bav korê-kor k'ulmek lêda, 

-lo, lao, mêrgêda, 

Bav korê-kor k'ulmek lêda, 


Runi şt k' ofxya xu gireda, 

Lo-lo, lao^ mêrgeda, 

Runişt k'ofîya xu gireda, 

PÎ, kuro, dfno, mêrgêda. 

Mêrga Kalo kevire, 

Lö-lo, lao, mergeda, 

30-3 175 469

470 

*'' 

Merga Kalo kevire, 


Kevir li ser kêvire, 

Lo-lo, lao, mergêda, 

Kevir lx ser kêvxre, 

Px, kuro, dino, mêrgêda. 

Kevxrek li min war kire, 


Kevirek li min ллтаг kire, 

PÎ, kuFo, dino, mêrgêda. 

T'iliya min hur-hûr, nur kire, 

Lo-lo, lao mergêda, 

T'ilxya min hûr-hûr» hûr kxre, 

PÎ, kuFo, dino, mergêda. 

Gazî4 h'ekxma kire, 

Lo-lo, lao, mergeda, 

Gazi h'ekima kxre, 


H'ekîma derman kxre, 

Lo-lo, lao, mergêda, 

H'ekîma derman kire, 

Px, kuro, dxno, mergêda. 

Dermîn h'ukum nekire, 


Dernixn h'ukum nekire, 

Px, kuro, dino, mêrgeda. 

595. Hat каллггапек ж 

Hat -kawranek, каллтгапек, 

Hay-lo li-min, loy li-min, 

Hat kawranek, kawranek, 

Bav rindikê nade min. 

Hat kawranê k'alane, 

Hay-lo li-min, loy li-mxn, 

Hat kawranê k'alane, 

Bav rxndikê nade min. 

Ewiri dor malane, 

Hay-lo lx-mxn, loy li-min,

Ewiri dor malane, 

>Bav rindikê nade min. 

E'yşo, Peto, ez' h'elandim, 


Kirime şûşal t'xlîyane, 


Hat kawranê zebeşa, 


Hat kawranê zebeşa, 


л л 

/iri şevereşa, 


Ewirî şevereşa, 

Bav rindxkê nade min. 

E'yşo, Peto ez h'elandim, 


Kirime şorba nexaşa, 

Bav rindxkê nade min. 

Hat kawranê xiFnûka, 


Hat kawranê xirnûka, 


Ewirî gaz-gêdûka, 

Hay-lo li-min, loy li-min., 

Ewirî gaz-gêdûka, 


Hat kawranek, kawranek, 

Hay-lo li-min, loy li-mxn, 

Hat kawranê t'itûnê, 


Ewirî lo Noraşine, 

Hay-lo li-min, loy U-min, 

Ewirî lo Noraşînê, 


E'yşo, Peto ez h'elandim, 

Hay-lo li-min, loy li-mi n, 

Kxrime Feşka t'xtunê, 


30-4 175 471

-. IE 

472 

596. Du şivana кк 

Â 

Du şxvana li berxya jerxn, 

Pez rakirne şevxne, 

Se şivana lx berxya jêrin, 

Pez rakirne şevinê. 

Sorgul baica sor bûne, 

Zer bun, hatine- 9inine, 

Sorgul baica sor bûne, 

Zer bun, hatine qinxnê. 

Memik sêvê hindine, 

Zeri têne ji Merdîne, 

Memik sêvê hindîne, 

Zerî têne ji Merdîne. 

Du şivana li beriya jerin, 

Pez Fakirne T'ewrêzê.l 

Sê şivana li beriya jêrin, 

Pez rakirne T'ewrêzê. 

Sorgul baica sor 

Zer bûn, hatine 

bune, 

h' emêzê, 

Sorgul baica sor 

Zer bûn, hatxne 

bune, 

h'emeze. 

-* Memik sevê hxndîne, 

Zerî tene ji T'ewrêze, 

Memxk seve hindxne, 

Zerx t ene jx T ewreze. 

_ А . Л .. ,, А А 

597. Ne bi holim, ne bi holvanim «* 

Ne bi holxm, ne bi holvanim, lê, lêb2 Holê, 

Ne bi gulim, -ne bi rih'anxm, maliya min Hole. 

Berdêlîya birangê malim, lê, lêb Hole, 

Berdêlîya birangê malim, malîya min Holê. 

Dezgxrtxya E'lxxanxm, lê, lêb Holê, 

Dezgirtîya E'lxxanim, malxya min Hole. 

Pi9*ûke, hay-hay pi9* ûke, lê, leb Hole 

Pi9*ûke, hay-hay pi9'ûke, malxya min Hole. 

Konê axê pi9'ûke, lê, lêb Hole, 

Konê axê piç'ûke, malxya min Hole.

Stûna ort'ê simrûke, lê, lêb Holê, 

Stuna ort'e simrûke, maliya min Holê. 

Par qiz bû isal buke, lê, lêb Holê, 

Par qiz bu isal buke, maliya min Holê. 

Ne bi holim, ne bx holvanim, lê, lêb Holê, 

Ne bi gulim, ne bi rih' anim, malîya min Holê, 

Mezine, hay, mezine, le, lêb Hole, 

Me.zine, hay, mezine, maliya min Holê. 

Kone axê mezine, le, lêb Hole, 

Konke axe mezine, maliya min Hole. 

Stuna ort'e h'esine, lê, lêb Holê, 

Stuna ort' e h'esine, maliya min Holê. 

Par qiz bu, wisal jine, lê, lêb Holê, 

Par qîz bû, wîsal jine, lê, lêb Holê. 

598. Her bêşe як 

Her bêşe, bêşe, bêşe, 

Mxn go: Lawno, li beşa dinxyayê", 

Her bêşe, bêae, bêşe, 

Min go: Sat'unok, sebra min nayê". 

Van e'wra girt reşêşe, 

Min go: Lawko, lx beşa dinxyaye", 

Van e'wra giri; reşeşe, 

Min go: Sat'ûnok, sebra min nayê". 

Mal di9x, serê min deşe, 

Min go: Ьаллгко, li bêşa dinîyayê", 

Mal di9x, serê min dêşe, 

Min go: Sat'ûnok, sebra. min nayê". 

т т^ Л , Л Ал 

Herse mehe payxze, 

Mxn go: Lawno, li bêşa dinxyayê", 

Hersê mehê payize, 

Mxn go: Sat'ûnok, sebra min nayê". 

Tavê da belgê guzê, 

Min go: Lawno, li bêşa dinîyayê", 

Tavê da belgê gûzê, 


473

474 

Хеллг xweşl bûn p'axlê qxze, 

Mxn go: Lawno, li bêşa dinîyayê" 

Хеллг xweş bun p'axlê qxzê, 

Min go: Sat'ûnok, sebra min nayê". 

Hersê mehê baharê, 

Min go: Lawno, lx bêşa dinîyayê", 

Hersê mehê baharê, 


Tave da belgê darê, 

Min go: Ьаллгпо, li bêşa dinxyayê", 

Tavê da belgê darê, 


Xew xweş bûn p'axlê yarê, 

Min go: Lawno, li beşa diniyayê", 

Xew xweş bûn p'axlê yarê, 

Min go: Sat'unok, sebra tnin naye". 

599. Ham1 holek dant, lê^ê Holê *» 

Ham holek dani, lê-lê Holê, 

Haj2 dara darê, kuFo dîno. 

Çend k'aşok lêda, lê-lê Holê, 

Hol k'ete k'ole, kuro dxno. 

Serholxye dure, le-le Hole, 

Şerjêkin peze, kuro dxno. 

Ham holek dani,' lê-lê Holê, 

Haj dara bxyê, kuro dino. 

- Çend k'aşok lêda, lê-lê Holê, 

Hol k'ete siyê, kuro dino. 

Serholxye dure, lê-lê Holê, 

Şerjêkin miyê, kuFb dino. 

iHam holek danî, lê-lê Holê, 

Haj dara merxê, kuFo dxno. 

Çend k'aşok lêda, lê-lê Holê, 

Hol k'ete çerxe, kuro dino. 

Serholxye dûre, lê-lê Holê, 

êrjêkin berxe, kuro dxno.

600. На nerme, nerme, nerme ** 

На nerme, nerme, nerme, 

Nermxnga nerme na^ di male, hay, na di male. 

На nerme, nerme, nerme, 

Ser sxnga zerxye 9а delale, 9а delale. 

Taviya baranê li ser me, 

Nermînga nermê na di male, hay, na di male, 

Taviya baranê li ser me, 

Ser sxj-iga zerxya mi 9а delale. 

Mi ji bave gewrê şerme, 

Nermxnga nermê na di male, hay, na di male, 

Min jx bave gere şerme, 

Ser singa zeriyê 9а delale. 

x^l Л , А , , А 

E çum, derx dadayx, 

Nerminga nermê na di male, hay, ne di male, 

Tu 9Ûyx, deri dadayi, 

Ser sînga zerîyê 9а delale. 

Cx u nivîn p'aldayi, 

Nerrmnga nermê na di male, hay, na di male, 

CAA . A * i . А 

x u nwm p aldayx, 

Ser sxnga zeriyê 9а delale. 

Nerme navda p'aldayx, 

Nermxnga nermê, na di male, hay, na di male, 

Nerme navda p'aldayi, 

Ser singa zeriye 9а delale. 

E 9um, deri darxxsti, 

Nermînga nermê na di male, hay, na di male, 

Tu 9uyî , deri darxistî, 

Ser sînga zerîyê 9а delale. 

С А л .А *. . .А 

х u nwin raxxstx, 

Nermînga nermê na di male, hay, na dx male, 

С А А .А . . А 

х u nxvxn raxxstx, 

Ser sxnga zerîyê ça delale. 

Nerme navda nivistx, 

Nermxnga nermê na di male, hay, na dx male, 

Nermê navda nivistx, 

Ser sxnga zerxya mi qa delale, hay, 9а delale. 

475

476 

601. Çing, hay, çing ** 

Çing, hay, 9ing, 9ing, hay, çing,, 

Çingînîya 9П zêrê te, 

Şing^ hay, şxng, îng, hay, şing, 

Şxngxnîya 9П zêre t.e. 

H'evt 

Hajl 

sala, h'evt meha, h'evt Foja, 

şerma, ca qara, neda Fu te, 

k'etime du te, 

Ca ji şerma, haj qara, neda ru te. 

л - 

Evare, 

Siveye, 

çaxe 

9axê 

9'ira, 

9'ira, 

Gavekê 

Qasekê 

ллгеге vira, 

ллгеге vira, 

Tu ji mira nevê: Xuşkê", 

Ez t eFa nevem: Bira". 

Evare, çume ллгеуе, 

Sx veye, çume wêye, 

jêra bxr çxl hurmêye, 

JeFa bir 9П hurmeye, 

Bere xo da mi, go: Bxra bêye", 

Pişta xo da mi, go: Bxra bêye". 

Siveye, çaxe cara, 

Evare, 9axê cara, 

K'etxme dest u p'iyane, 

K'etime dest u p'xyane, 

Nehişto hatime ruyane, 

Nebişto hatime ruyane. 

602. Çil guz, ber guz, ber guzane x* 

Çil gûz, ber gûz, ber guzanê, 

Kalp'ax zina Feşmalanê. 

Min hêlina Goger9inê, 

Те bx hêlina GtPge^xne. 

Eme Д 9а = i,:l kxn-1- i,:l kxn-1- sere г-о.й Zine r7Aft? 

Tunê2 9а kx serê Zxnê? 

CÎ-mik'anê mamedxnê, 

CÎ-mxk'anê mamedinê. 

Mxn hêlîna vê bilbilê, 

Те bi hêlxna vê bilbilê.

Emê 9а kin doxa cilê? 

Tunê 9а kî doxa cilê? 

Ci-mik'anê 9'e'v bi kilê, 

Ci-mik'anê ç'e'v bi kilê; 

Mi hêlxna dûmeqeskê, 

Те bi helîna dûmeqeskê. 

Eme 9а kin dox u heskê? 

Tunê 9а kx dox u heskê? 

Ci-mik'anê 9'e'v bi k'eskê, 

CÎ-mik'anê 9'e'v bi k'eskê. 

Çil guz, ber guz, ber guzane, 

Kalp'ax zina Feşmalane. 

603. Ez hatime yaliye weda x» 

Ez hatime yaliye eda, 

Nêrîye gêdirsen, efendî.l 

Ez hatime yaliyê weda, 

Soyle baxarem, qereqiz.2 

Van k'o9kerîya Fê li me neda, 

Nêriye gêdirsen, efendi, 

Van k' o9kerîya rê li me neda, 

Soyle baxarem, qereqiz. 

Me xwestibû, bavê neda, 

Nerrye gêdirsen, efendx, 

Me xwestibû, bave neda, 

Soyle baxarem, qex-eqiz. 

Wez hatime te bistinim, 

Nerxye gedirsen, efendx, 

Wez hatime te bistxnxm, 


De u bavê te di min k'xnxn, 

Nerîye gedirsen, efendx, 

Wez hatime te bistînim, 


P'ir qelenê ji mi dxxazin, 

Nerxye gedirsen, efendx, 

477

478 

P'ir qelene ji mi dixazin, 


Ez hatxme te bistinim, 

Nerxye gêdirsen, efendx, 

Ez hatxme te bxstxnim, 

Soyle baxarem, qereqx z. 

De û bavê t e di mi nazin, 

Nêriye gedirsen, efendx, 

Dê û bavê t e di mi nazin, 


P'xr qelenê jx mi dxxazxn. 

Nêrîye gêdirsen, efendî, 

P'ir qelene ji mx dxxazxn, 


604. LÛr ke ffl* 

bûr ke, lur к e, lur ke, lur ke, 

PÎ, bx xanimê, lur ke, 

Lur ke, lur к e, lur ke, lur ke, 

Pxj bx tolbavê, lûr ke. 

К ere bine, penir hur kef 

Pft bi xanimê, lûr ke, 

К 'ere bxne, penxr hur ke, 

PÎ, bi t olbavê, lur ke. 

Min xulama gulîye hûr ke, 

PÎ, bx xanimê, lûr ke, 

Min xulama gulxye hur ke, 

PÎ, bx tolbavê, lûr ke. 

ÇÛme mala E'Ixê E'mer, 

Px, bi xanime, lur ke, 

Çume mala E'liê E' mêr, 

Px, bx tolbavê, lûr ke. 

Mira anx" nanê sêlê, qelîya qemer, 

PÎ, bi xanime, lûr ke, 

Mira ani nanê sêlê, qeliya qemer,. 

PÎ, bi tolbavê, lûr kê. 

Çume mala E'lîe Beşo,- 

PÎ, bi xanime, lûr ke,

çûme mala E'lîê Beşo, 

P*, bi tolbavê, lur ke. 

Mira anî nanê sêlê, qelîya qemer, h'eve tirşo, 

Pi, bi xanimê, lûr ke, 

Mira ani nanê sêlê, qelîya qemer, h'eve tirşo, 

Pi, bi tolbave, lûr ke. 

Çume mala E'lîê Biro, 

Pi, bi xanime, lûr ke, 

GÛme mala E'lîê Biro, 

Pi, bi tolbavê, lur ke. 

Mira anx nanê sêlê, qelxya qemer, h'eve firo, 

Px, bi xanime, 

Mxra anx nanê 

Px, bx tolbavê, 

lur ke, 

selê, qelfya 

lur ke. 

qemer, h'eve firo, 

Piro dile min dxbiro, , 

Px, bi xanimê, lur ke, 

Piro dilê mxn dibiro, 

Px, bi tolbavê, lur ke. 

605. Nikam bem к* 

Nikam bêm, hay, nikam bêm, 

Nxkam bêm, hay, nikam bêm. 

Seydoi male, nikam bem, 

Yekx hare, nxkam bem. 

Rê Ьегллгаге, nikam bem, 

Seydoi male, nikam bêm. 

Mala Seydo datine, 

Nikam bêm, hay, nikarh. bem, 

Mala Seydo, datine, 

Yekx hare, nxkam bêm. 

Desmala 

Nikam 

mi 

bêm, 

dxstine, 

hay. nikam bem, 

Desmala mi distxne, 

Çiqayi beje, nikam bem. 

Yartx 9iqa şirxne, 

Nxkam bêm, hay, nikam bem, 

Yartx 9iqa şirine, 

Yekx hare, nikam bem. 

479

480 

Mala Seydo 9'e'leda, 

Nikam bem, hay, nikam bem, 

Mala Seydo 9' e'lêda, 

Yeki dine, nikam bem. 

Gustxla mi t'ilîyêda, 

Nikam bêm, hay, nikam bem, 

Gustxla mx t'ilîyêda, 

Nikam bêm, hay, nikam bêm. 

Nave mx di qaşêda, 

Nikam bêm, hay, nikam bem, 

Navê mx di qaşeda, 

Nikam bêm, hay, nikam bem. 

606. Xezalê ** 

- . .Л ,. ЛА AA 

Xezale bx yerx-yerx, 

Mi go: Xezalê, Xezalê", 

Delaiê bx yêrx-yêrî, 

Mx go: Şirxnê, şep'alê". 

Av xarîye berjêr 9'êrx, 

Mx go: ,Xezalê, Xezalê", 

Av xarxye berjer 9'eri, 

Mi go: Şirxnê, şep'alê". 

Bextê mida lal li mêri, 


Bextê mida ta li mêri, 

Mi go: Sjirxnê şep'alê", 

Xezal çune ser bxra, 


'Delal çûne ser bîra, 

Mi go: Şirxnê, êp'alê". 

Av hildane ji k'evgira, 


Av 

sMi 

hildane ji 

go: Şirînê, 

k'evgira, 

şep'alê". 

Sax navin şuni tira, 

Mx go: Xezalê, Xezalê", 

Sax navin şûnx txra, 

Mi go: Şirînê, şep'alê".

Xezalx di golî qûmê, 

Ml go: Xezalê, Xezalê", 

Delali di goli qume, 

Mi go: Şirxnê, şep'alê". 

Av t'une sobay^ 9umê, 


Av t'une sobay 9umê, 

Mi go: Şirînê, şep'alê". 

Xezalê dx mêrgî aşa, 

Mx go: Xezalê, Xezalê", 

Xezalî di mêrgî aşa, 

Mx go: Şirxnê, şep'alê". 

Çi kulîlka bi nav xaşxaşkan, 


Sorgula bi nav xaşxaşkan, 

Mi go: Şirfnê, şep'ale". 

Xezalx dx mêrgî baxa, 

Mi go: Xezalê, Xezalê". 

Xezalx di mêrgx baxa, 

Mi go: Şirînê, şep'alê". 

Sorgula ji nava baxa, 


Sorgula jx nava baica, 

Mi.go: Şirînê, şep'alê". 

Dergistîya bi Ah'med-axa, 


Ne9'îra bx Ah'med-axa, 

Mi go: Şxrxnê, şep'alê". 

607. На gula zer ш 

На gula zer, ha zerîye, zerxye, 

Dost gozel, 9ilbiske, 9ilkezxye. 

На gula zer, el çûme xani-mana, 

Dost gozel, tu 9uyx xani-mana. 

На gula zer, te li derge û diwana, 

Dost gozel, te li derge u diwana. 

На gula zer, boy xatire Famisana, 

Dost gozel, seb xatirê ramisana. 

31-175 481

482 

На gula zer, ha zeriye, zeriye, 

Dost gozel, 9П biske 9ilkeziye. 

На gula zer, ha xarse, xarsê, xarse, 

Dost gozel, can xarse, xarse, xarse. 

На gula zer, te k'afir dile Ase, 

Dost gozel, te k'afir dilê Ase. 

На gula zer, boy te na9ime p'arse, 

Dost gozel, boy te na9ime p'arse. 

На gula zer, ha zeriye, zerxye, 

Dost gozel, 9ilbiskê, 9ilkeziye. 

608. Xevtano эй* 

Bişkoşke xevtxn sene, 

Here lo-lo, berê lo-lo, xevtano, 

Bişkoşkê xevtîh sene, 

Ax, derdi bêdermano. 

Hersêke li hespi şene, 

Herê lo-lo, berê lo-lo, xevtano, 

Hersêke li hespi şêne, 

Ax, derdx bêdermano. 

P'ara lawkî.l p'ara kuFkî xelqêne, 

Herê lo-lo, bere lo-lo, xevtano, 

P'ara lawkî, p'ara kurki xelqene, 


Bişkojked xevtin 9arin, 


Bişkojkêd xevtxn 9arin, 


Herçare lx hespi 9alin, 


Herçare li hespx 9alin, 

Ax, derdî bêdermano. 

P'ara lawkî, p' ara kurkêd e't'arin, 

Here lo-lo, bere lo-lo, /tano, 

P'ara lawki, p'ara kurkêd e't'arin, 

Ax, derdi bedermano.

Bişkojkêd xevtxn pencin, 


Bişkojk ed xevtin pencin, 


Her репсе li hespi gencin, 

Herê- lo-lo, bere lo-lo, xevtanq, 

Her pênce li hespx gêncin, 


P'ara 1аллгк1, p'ara kurked kurmencin, 

Here lo-lo, bere lo-lo, xevtano, 

P'ara lawkx, p'ara kurked 


к urmencin, 

Bişkojked xevtîn şeşîn, 


Bişkojkêd xevtin şeşin, 

Ax, derdî- bêdermano. 

P' ara lawkî, p'ara kurkî k'eleşin, 


P'ara lawki, p'ara kurki k'eleşin, 

Ax, derdi bedermano. 

609. На mi go: Xevtano" ** 

На mi go: Xevtano, xevtan," 

Ca mi go: Xevtano, xevtan". 

На mi go: Xevtanê teyi sore", 

На mi go: Xevtano, xevtan", 

Ca mi go: Xevtanê teyi sore", 

Malka xuyê te weran. 

Ne mi go: Bişkoj sed u more", 


Ca mi 

Malka 

go: Bi şkoj sed 

xuyê te ллгегап. 

u more", 

Ne mi go: Xuyo te pispore", 


Ne mi 

Malka 

go: Xuyo te pispore", 

xuyê t e ллгегап. 

На mi go: Xevtanê teyî reşe", 

На mx go: Xevtano, xevtan", - _" 

31-2 175 483

484 

Ca mi go: Xevtane teyx reşe", 

Malka xuye te weran. 

Ne mi go: Bişkoj sed u şeşe", 

На mi go: ХелДапо, xevtan", 

Ca mi go: Bişkoj sed û şeşe", 

Malka xuye t e ллгегап. 

Ne mi go: Xuyo te k' eleşe", 


Ca mi go: Xuyo te k'eleşe", 

Malka xuyê te ллгегап. 

Ne mi go: Xevtane teyi spxye", 


Ne mi go: Xevtane teyi spiye", 

Malka xuyê te ллгегап. 

Ne mi go: Bişkoj sed û siye", 


Ne mi 

Malka 

go: Bişkoj sed 

xuyê t e ллгегап. 

u sxye", 

Ca mi go: Xuyo te cindiye", 

Na mx go: /tano, xevtan", 

На mi go: Xuyo te cindrye", 

Malka xuyê te wêran. 

610. Çume diwane к 

Çume dxwane bi, hay le-le, hay le-le, 

ÇÛme diwanê, ллгеу lo-lo, ллгеу lo-lo, 

Diwanek xalî bi, hay le-lê, hay iê-le, 

Dxwanek xali bi, ллгеу lo-lo, ллгеу lo-lo. 

Mxsini qawe bi, hay le-le, hay le-le, 

Agir dibari bi, ллгеу lo-lo, ллгеу lo-lo. 

Istikanek bxxwe bi, hay le-le, hay le-le, 

Yek bide alxk bi, ллгеу lo-lo, ллгеу lo-lo. 

Çume diwane bi, hay le-le, hay le-le, 

Diwanek t'ijx bi, ллгеу lo-lo, wey lo-lo. 

Misini qawe bi, hay le-le, hey le-le, 

Agir diriji bi, ллгеу lo-lo, ллгеу lo-lo.

31-3 175 

Istxkanek bxxwe bi, hay lê-lê, hay lê-lê, 

Yek bide mi ji bi, wey lo-lo, ллгеу lo-lo. 

611. Ноу lele jHt 

Ноу lele, dost lelê, 

Ne bi ruvime, ne bi şerim, 

Ноу lele, dost lele, 

Ne bi Fuvxme, ne bi şerim. 


Xudl bişida vedxşêrim, 


Xud bişxda vedişêrim. 


Şeşek, du nan vediherim', 

Ноу lele, dost l'ele, 

Şeşek, du nan vedihêrim. 


Haj kevaniye' пеллгег1т, 


Haj kevanxye .newerim. 


Malkê motane li k'aşin, 


Malkê motane li k'aşin. 


SÎtilê wan beroşin, 


Sxtilê wan beroşin. 


Hat in Fûvi bifroşin, 


Hatin rûvî bifroşin. 


Malkê motane 11 k'irin, 


Mcilkê motane li k'irin. 


Beroşê2 wana xirxirin, 

485

486 


Beroşe ллгапа xxFxirin. 


Hatin Fuvî bik'iFin, 


Hatin ruvi bik'irin. 


RCrvîhgî maÊ mino, 

Ноу lele, doşt lele, 

Rûvingî malx mi nq. 


Bo9ik kire şijûne, 


Bo9ik kire şijûne. 


Gij vekir hate mine, 


Gij vekir hate mine. 

612. VÎ mişkî çi kir,

Şinte weynin mişk derxnin, 

Axki êlano. 

Balt'e weynin hev derînin, 

MÎrkx mişkano, 

Balt'e /eynin hey derînin, 

Axkx elano, 

Ser-4c'ele т- p'ara 

MÎrki mişkano, 

melle, 

Ser-k' ele -r 

Axkx êlano. 

p'ara melle, 

H'ur-p'izur - p'ara xezUr, 

MÎrkf mi şkano, 

H'ûr-p'izur - p'ara xe.zûr, 

Axkx êlano, 

RÛvîyê dirêj - p'ara dengbêj, 

Mxrkî mi şkano, 

Ruviye dirêj - p'ara dengbej, 

Axki êlano. 

Ruvîya bi bez - p'ara Çerkez, 


Rûvîya bi bez - p'ara Çerkez, 

Axkî êlano. 

Yaneê kev9*î - p'ara def9i, 


Yangê kev9'î - p'ara def9Î, 

Axkî êlano. 

Heçê mayi i- me t'evayi, 

Mîrkî mişkano, 

Heçê mayi - me t'evayi, 

Aickê êlano. 

613. Her gul-gulf, gul-guli «» 

Her gul-gulî, gul-gulî, 

Her gul-gulx, gul-gulî, 

Dor malê hat fitxlf, wey, 

Her gul-gulx, gul-gulî, 

Dor malê hat fitilx. wey, 

Keq'kê rindê, gul-gulx. 

487

488 

Ser mila sed sî gurî, wey, 

Her gul-gulx, gul-guli, 

Ser mila sed si gulx, ллгеу, 

Ke9*kê rindê, gul-guli. 

Gula min gula 9ole, ллгеу, 

Her gul-gulî, gul-gulx, 

Gula mxn gula 9olê, wey, 

Keç'ke rinde, gul-guli . 

Hêşîn dike li Ax-golê, ллгеу, 

Her gul-gulî, gul-gulx, 

Hêşîn dike li Ax golê, ллгеу, 

Keç' kê rindê, gul-guli. 

Gul mira naye yole, ллгеу, 

Her gul-guli, gul-guli, 

Gul mira nayê yolê, ллгеу, 

Ke9*kê rindê, gul-gulx. 

Gula min gula Wanê, ллгеу, 

Her gul-gulx, gul-gulT, 

Gula min gula Wanê, ллгеу, 

Keq'kê Pindê, gul-gulî. 

Heşin di ke li dxwane, ллгеу, 

Her^gul-gulî, gul-gulî, 

Hêşîn dike li dxwanê, wey, 

Keç'ke Findê, gul-gulî. 

Guli mira naye. Faye, ллгау, 

Her gul-gulî, gul-guli, 

Guli mira nayê Faye, ллгау, 

Ke9'kê rindê, gul-guli. 

Aqilê Gulê t'unîne, wey, 

Her gul-gulî, gul-gulî, 

Aqile Gule t'unîne, ллгеу, 

Ke9'kê Finde, gul-guli. 

614, Kara bizna beleke aa 

Kara bizna beleke, 

Ноу kare, hoy karê, 

Kara bizna bel eke, 

Hoy-la gura xarê.

Dinê 9erx u feleke, 

Ноу karê, hoy karê, 

Dine 9erx u feleke, 

Hoy-la gura xarê. 

Ne mi go: Karê. vemeke". 

Ноу kare, hoy kare, 

Ne mi go: Karê vemeke". 


Gure dee me Fedke, 


Gurê dewe me zake, 


Gur 9arixa p'ê dixe, 

Ноу kare, hoy karê, 

Gur 9arixa p'e dixe, 

Hoy-la gura xare. 

Gur vê karê redixe, 

Ноу karê, hoy kare, 

Gur vê kare redixe, 


Gur kare davê bexe, 


Gur karê" davê bêxe, 


Dewsê ma rûvîya rexe, 


Dewsê ma ruvxya rexe, 


Kara bizna bele, 


Kara bizna bele, 


Şivîn jî h'ele-hele, 


Şivxn jî h'ele-hele, 


Dewsê ma quri k'ele, 

Ноу karê, ' hoy karê, 

Оеллгзе ma qurx k'ele, 

Hoy-ia gura xare. 

489

S t r a n ê ş în ê ."... 

615. 

Şevê payîzane direjin, 

Şarûr rûniştîye, bxlbilê h'alê dxlê miFa dibêjin, 

Emê k'erbê birîhê birîndara, hinek keFin, hinek gêjin. 

616. 

Dayka dergûşe ji mala bave berjer buye, 

Cotek karê xezala li ллге duye, 

Dxya dergûşê çawa ji mal u mera k'uvi buye. 

617. 

_ -А Л _ .А , Л 

Gulx reşe, gulx ale, 

Rave neynike bîne sere хллге girêde, heFe de'wate 

mala xalê, 

Go: Peleka mi n min dixapine, Foja 9uyi idi naye". 

618. 

Ç'emo, ç'emê P'ayê, 

Ç'em 9'ikîyaye deng jê nayê, 

Xazx xêra mala xwedeFa, xortê t'ure, disa mxna 

hêmanê berê, k'êleka dayka хллге runxşta, disa 

jêra bigota Daye", 

Peleka min min dxxap'ine, mira naye raye. 

619. 

Erezo, txra navê, 

Sovek'aro, 9'epla bave, 

Emê kur xay kxn desa bave. 

620. 

Emê heFne mala birazavê, 

Eme bêjin: Bxrazave bira, h'inaxortê t'ûre neveje ave, 

H'eyfa min naye gxrtina mêra, kuştina şêra, h'eyfa 

min tê ллге h'eyfe, ллгекх jina ллгх zxvirx mala bave". 

621. 

Et'îm qiqa ne'sin, 

Serqote, p'êxasxn, 

Ber derxya dimelxsin, 

H'izretîya wan et'xmî, delalx, çima usa kemn kirasin? 

490

622. 

Delalx delalin, 

Sureta ллгапе sorin, 

К'аллгхуа guhê ллгап guharin, 

Wekx evar delaliya tê, delali k?êleka dayka хллге 

Fudinin, p'êşa dayka xwe digrin, dive: Dayê, 

xevat9iyê xelqê t'emam xevatê hatin, h'izretîya 

me dê u bave me h'elalin". 

623. 

Male mîranîne, 

Bargxraniyê хллге 9'iyayê Antanoskêl danxne, 

Wekx dere mala miret'e vedikxn, ne malxweye, 

ne kewani. 

624. 

Kela girtxya 9Î mezine, 

T'op lêk'eve serobine, 

Ça xort ê minx t'ûre navda nxne? 

625. 

Kela girtiya sere 9'iya, 

Dukx zirav lê k'i şiya, 

Minê bala xwe dayê xortê t'ûre pêşiya cendirma, 

ziravê dxlê, dîya wî diqetxya. 

626. 

Emê heFne q'îyayê Antanoskê hersê gira, 

Emê sê denga hev têkine gazî, bira dîya min bê: 

Lao", ezê bêjim: Bira", 

Xelqê undakirîye t'ekan û t' ûka, mxnê undakirîye 

baran û ceraa, k'êleka leganê,1 t'ilî pêçiyê 

qelemê, zarê zagûnê, ne welle, dxsa bedena 

627. 

ordira. 

Nexaşê vê havînê, 

Ciyê wî daynin palkona jorin, şaneşine, 

Dayê, serkurê, were k'êleka vî nexaşî rûnî, dezmalê 

jêra bike bayê baweşxnê. 

491

628. 

Sazbendo, sazi derda, 

dasekî sazê xwe bîne xarda, 

T'êlê vi sazbendi şê û şêbiskê kewanxyanin, simêlê 

malxiya sosxnine, xazx xêra mala xudêra, 

dil-cegerê mi xeverda. 

629. 

Kela Ort' e9'e'lê3 hevraz û t'xke, 

Pêzêda qeyaye, binida mala namêstnxke, 

Namestniko, bextê te û xudême, rave k'axze gxrtxya 

derxe, silêstîke, 

Hergê gunê wî ze'fe, gunê" ллгх nxvxke. 

630. 

Ze'va, mi bi ze'va, 

Gustila t'xlxyê, kili ç'e'va, 

Dayka te delil be, 9awa destê dê û bavê хллге 

631. 

t^ i Л » lA Д ,Л А 

Dxle mxn 9 xyaye ro le mayx, 

nak'evi h'emu gava. 

Birangê mxn qam9Î zenda zer badayi, 

Daye, serkuFe, ллгек1 dengê me yekê t ê, divê: 

HeFe, ллгеге, warê bavê teyx reşe, arundayx". 

632. 

Birao, h'eyfar min naye t e vi cani, 

H'eyfa min tê cotê ot'axa der dadayi, 

Ezê wexta dicjim derê mala miret'e vedikim, bala 

633. 

хллге dxdime, ne malxweye, ne kewanx. 

Mala bave min mala a'mê, 

Teda diêwire t'ecirî Şamê, 

Bira usa ber destê xude qirar и qesem be, h'eta 

eze xaş bim, eze mala miret'e bavejime sere 

634. 

vê k'ilamê. 

Derê mala bavê min usa Faste, duze, mxna sele, 

SÎyar û peyayê mala bavê min jêla tene hêle-hêle, 

492

Pelekê destê хллге хллге bxgre, ji mala bavê min neve 

xortekx 9arde sali, ne hê bere, ne simêle. 

635. 

Minê kxre: axxn, ax, lx minê, 

Mala bavê min bêbeXte, ez t 'ucar berê xwe nadimê, 

Birao, h'etanî Foja mirinê. 

636. 

Sxmêleke sore bx sosinî, 

Eleke giran ber derê mala bavê xortê t'ûre disekinî, 

Werin bala хллге bidxne min vê yekê, tê bêjî, simêla 

xortê t'ûre axê görada h'ine kirî. 

637. 

Simele, xaş simêle, 

Hevxrmişê derê dik'ana, t'êl bi t'êle, 

H'eyfa mi tê simêla malxê mala, bidne ber axê kendêle. 

638. 

Xerxbekx" ji me êda, 

Destê wî girtin avîtne pxşt dergêda, 

H'eta xaşim, îda nayêm t'ixûbê weda. 

639. 

Xortê t'ûre helake, 

Alxk k'êre, yek dûzane, yek delake, 

Gira tu xeyidîyî, ser sûretê xwe kur nakî? 

640. 

Kavla T'ilbîsê nîveka dinê, 

K'Û9e tengin, rê na9xnê, 

Nxzanim, k'ê caveke nevxêrê mera anxye, go: 

Xortê t'ûre, k'etiye ber mirinê". 

641. 

G'e'va, 9'e'v qeyas kir, 

Qaz, werdeka, gol xilas kir, 

Minê jxna xortê t'ûre nizanim ber derê k*îjan 

neyarf nas kir. 

32-175 493

642. 

Şeve min hat e nivekê, 

Ç'e've xortê t'ure qeFimîye derx, aguşkê, k'ulekê, 

Go: Dayê, delîlê, ser mira sekiniye MÎrê Mezin, 

qasidê vê felekê". 

643. 

Me bariye berfa hûre, * 

Ort'a mala ze'va u xezûrda bûye masûre, 

Nizanim, xezure vi xortî 9i jeFa gotiye, ze'va 

xeyîdîye, naçe mala xezûre. 

644. 

Mala xortê" t'ûre, serberjêre, 

Payize, ciyê qizan u bûkane, 

Havxne, ciyê hêluna t eyrê nêre, 

Caveke nebxere mira hatiye: Jina xort e t'ure, 

645. 

Sê bira derk'etxne ji malekê, 

Herse kare xezaleke, 

Birê bi9'uk hêj aye êla bavê хллге carekê4. 

646. 

dane mere". 

Qencana xortê t'ûre bejnêda t'emame jine, 

Xazgîniyê evarda mala bavêda rûniştine, 

Şayxkê k'etîye bera xazgînîyada, dûmanekê girtîye 

qafê serê mine. 

647. 

Beşxka dayka dergûşê darî teFe, 

Minê daye ser hostekî lalî, keFe, 

Minê gote dayka dergûşê: Gumana mxn nemine, 

648. 

were dergûşê şxrde, paşe heFe". 

Ezê herime dik'anê pembuçina, 

Eze kewanxyê malara bazar bikim xiltane nazxk jina, 

Xiltan kxne, nagîje ser lolevê van bazxna. 

494

649. 

Evare, me bû te'rî, 

Ne ba bû, ne baran bû, nizanim.. 9! agir bû ser 

xortê* t'ûreda barî, 

We ber mêrê kulê Fevîye, xwe daye 9'îyayê Antanoskê, 

ber qûnt'axa k*î zinarî? 

650. 

Xorta xortani kir, 

Ser qaşê gistxlada mijûlî kir, 1 

Dayê, delîle, 9ira destê mêrê felekêda azarî kir . 

651. 

Du bûkin, du berbûne, 

We 'derê mala ze'vê, t'evhev bûne, 

Nxzanxm, xayê bûkê 9X gotine, xayê bûkê bukê 

p'oşman bûne. 

652. 

Balîsekel li те wêda, 

Nexaşekî k»awî, k'ubar li wê têda, 

Dayê, qert'alê, xazî те zimanê k'afir bizanbiya, 

653. 

em berdana, meye bi9una, serek leda. 

Derê mala bavê min h'oza mxya, 

Pişta mala bavê min cîyê k'ih'êl, me'nekxya, 

Hew xazila wan dewrana, ллгап zemana, wekx malxe 

654. 

Doşirme, xaş doşirme, 

malê tane tûflîyal navda digerîya. 

Неллг xazila ллгап deana, ллгап zemana, defê dere 

malê girme-girme, 

Cavekê nava êl-e'şîrêda k'etîye, divê: Ze'vê salê 

mirîye, mirxna wî 9iqa zore, 9iqa zulme". 

655. 

Dilê mi n ava avh' eyat ê, 

Wê k'etîye Fast û bestê q'xyayê Antanoskê, те bela tê, 

Ça k'incê vî xortê t'ûre anxrie ber mîrafê. 

32-2 175 495

656. 

Mala bavê mxn vî gir'f, 

Ezê herime mala bavê xwe me'nîya agirî, 

Jina birê min qiza xelqêye, ezê bêjim: Birao, mala 

tte tte e x. xana x. xana xudêve, maleke cxnara mala te 9etxrî". 

657. 

Malê bava me bûne malê gundiya, 

Teda nayê dengê bava, веллЛе dxya, 

Ev zeyê k' awe-k'ubar, wext ê t êne malê bavê xweda, 

bira usa derbaz bin, k'esek dengê lingê ллгапа 

nebhê, wekî go: K'êye? K'ê nine?" - bira bêje: 

Rewx bû, xweFa ji rxya dagerxya". 

658. 

H'ekxmo, Sflamestê, 

H'ekxmê malxirab, 9xma usa mi tu nas te? 

H'eta h'ekim, doxdira mi pirsx, şaxê kulê iêk'êleka avxtine 

rastê. 

659. 

Ezê têk'evime berî ava, 

Gula bx9inlm, bavêm ser bxnava, 

K'êleka nexaş, birîndara rûnxm, hêdi-hêdî têkme 

660. 

dermahe dil-h'inava. 

Deresipi, dêre lepx, 

Bide cêF, qeynt'era, ллгеге 9'îyayê Antanoskê, vî t'erefx, 

Ezê h'eyrana bejn û balê, Fêwaqûnê, nê welle, 

dev-diranê te sedefî. 

661. 

Т'еллгпа xatune kurmanciye ллге yek berin, 

Pxj-k'ergîtê destê wana zêrx cewarin, 

Daykê dergûşê kire gazî, go: Pêştirî me, kesekî 

h'ucûm nake, dade sere". 

662. 

Xezalê, jer u j orra, 

Gerdena vê xezala k'awa-k'Ubar, usa gerdeneke zere, 

gerdena morî, mircan u t'ora, 

496

H'eyfa min tê daykê dergûşa, bûkê sala, ллге 9аллта 

663. 

Havine, xweş havine, 

Ce dirune,- genim şine, 

Wekî malxê mala dimire k' oziya wan girane, 

jina ллгап bukxne, 

daxine xirave goîa. 

K'esek t'une ra, t'ivdîrê k'oziya giran, jina bûkîh bivine. 

664. 

Jine van cindxya, 

Serçoke kxrasê ллгап xuriya, 

Xatûnê kurmanciye 9а k'etine dilqe jinebiya. 

665. 

Xerîbî ne t'u k'are, 

Porma roje: bi h'esavê, bi defterx, bi jimare, 

Wexta xerîbê xelqê xerxbryê tên, xerxbê me xerîbîyêda 

dimînin mina kulekeke pey keriyane. 

666. 

Şevekê paşi şxva, 

Emê me'negxya mere merxas zxnkin li ber te've hxva, 

Xerîbê xelqê t'emam ji xerxbxyê hatine, xerîbê me 

mane welate silîva. 

667. 

Kule, malxiravê, te ne çaxe, 

Serê kulê sore, binx şaxe, 

Gava nava dilê xort ê t'ûre, malxe malada, buye 

668. 

Xazi diniya ha nebiya, 

Mirxna cahila t'inebîya, 

Şe, sabûnê, serê êt'ima hebiya, 

DÎya êt'îma h'ewcîyê îrxkê xwe jx nebîya. 

669. 

Jine giregxra, 

Rûnin ber k'olê agira, 

qonaxe? 

3-3 175 '- 497

Şxnê hebin, şaye hebin, bira bixun av-hêsira, 

Xelqe undakirne t'ekan u t'uka, meyê undakirîye 

xort e t'ûre, malxe mala, berdevke ber deve mîran 

u h'akiman. 

670. 

Mezelo, ha, mezelo, 

Le derk' etxye cote txreme're s.erzero, 

Wextê devê xwe dxkî simêlê malxîya, ya, t'ûnckê xorta, 

671. 

Xerîba xudême, 

CÛcuka sibême, 

Ber p'eFe Foeme, 

Mevanê qebrême. 

672. 

Xerib lezo-bezo, 

Dar gihiştin bune gezo, 

hêdx Fake, neêşme. 

T'emam çûne malê xweda, 9' xyayê Antanoskê4 t'enê 

673. 

~r Ач Л j% .АЛ 

Xerxbe Cxzxre, 

Cindiyê4 Cizxrê, 

Xerîbê min rayê, ve t'ivdxre, 

Ça kirxne kevirê bine bxrê? 

674. 

Malka xerîba min dêre, 

A iA, л , , л 

Işev teda raze t ere, 

Sxbê here, tera oxxr xere. 

675. 

mame ezo. 

Xaniyê xerîb zale.l 

Hêsirê zeya t eda nale-nale, 

Gelo h'alê girtîyê kela, saldatêf- serê saymana^ 

498 

676. 

Xerîbê min келлга pe'tî, 

De u bava kire nav nanê hilatî, 

Gelo bere xerxbê min danek'î şeharî, k'i welatî? 

677. 

Stêra sibê lêda, 

Birê pişta xuşkê girêda, 

Go: Idx ez nayêm t'ixubê eda, 

Nizanim, şeveke mi bivînx dx xewnêda". 

678. 

Cxhgê xerîbê хллге hxltînim, 

Şeye sere ллг1 dibinim, 

De û bave wî delxl be, xayxnga wi hêsira serda 

679. 

Xurcine, xurcine, 

Pêda k'esk u şîhe, 

Yazix, wextê ez dimirxm, k'ese dora min t'inine. 

A, 

680. 

Xerib, hatine teye, 

De bike k'are хллгеуе, 

Dinyake boşe, betale, befeydeye, 

681. 

Xerib, hatxne golê, 

Xeribê min p'êke sole, 

Bira dîya te biye gura qole. 

682. 

Xerxb, hatine p'irê, 

Qeyt'an bûne gi rê, 

Wexta dik'evxme ber mirinê, xuşk h'izreta bire. 

683. 

Xerxbê min p'ak veFekin, -,». 

Deste k'incê ze'vatiye lekin, 

dibarxnim. 

Ax u bere giran şakin^ 

32-4 175 4"

684. 

Berdin, berdin, berdin, 

Berdin, xeribê min berdin, 

Girmxn defê anîn, 

BÛk derda anîn, 

Ze'va mal deranin. 

685. 

Malka xeriba min ne vire, 

Ber 9'emê Xêmûre, 

Berf barîye, kulx hure. 

686. 

Beşîka xeriba min darx teFe, 

Minê daye ser host ekî lalx-kere, 

Were, dayka dergûşê, gumana min nemine, ллгеге, 

derguşê şxrde, paşê here. 

687. 

Daykê dergûşa derguş h'emêz kirin, 

Келлгап1уа bxsk 9e kirin, 

Xorta t'ûncik şe dxkirin, 

Berbx q'iyaye Antanoskê vere kirxn. 

688. 

Xerîba min birin, 

Pişt h'eft 9*xya war kirin, 

Xelîke gevez, qx9'ik , tewer kirin, 

Sere xerîba min derzî kirxn, 

Ax u bere sar şa kirin. 

689. 

G'xya gote 9'xya, 

Go: K'a xelqê li van ciya?" 

Me go: Birxndarxn, 

rreyê şandxye 

nexaşin, t'apa 

bilindcîya, gelo 

wan t'inene, 

k'x êlêra dagerxya?" 

690. 

Ezê te'lxkê te'l kim, 

Ezê warê bavê xweyî Feş kxm, 

H' eta xaş bxm rû Ьеллга1а dinê, ezê te'lxya mala 

500 

mîret'e t'evx te'liya nakim.

691. 

Erno 9i bikin xwe vi dilo s^keKtî, 

Erno gula biçittin, tekino doHtî, 

Sivo her k'osoke вег moz

698. 

Bejna xatûnê kurmanciyê usa zirave - dara Sêrtê, 

Gx хллге ke h'emû lx bejne tê, 

Ditirsim mişk u me'r xirab bikin bedene şaya u 

699. 

e'nxya reş êratê. 

Eme ravin xorte t'ûre bişinin 9'iyaye Antanoskê, 

bilind cxya, 

Bira êda welgerin nava gul-sosina, 9'e'vkanxya, 

Weki go, 9iye, 9i nine? - Emê bêjin meyê şandiye 

nava êl u e'şxre pey zeya. 

700. 

Xatune kurmanci k'etne riya, 

Rişiye se'ra dak'etine ser bedene şaya, 

Wekî t'x-t'êriza lê pirsî, go: Tu k'u t êyî?" - Emê 

bejin: Me şandine nava el-e'şire, nav malt'xya". 

701. 

Dewk'ilê, ha dewk'ilê, 

Go: Peleke qolane milê min şkênandxye, nahêle 

stêra sivê mi hilê, 

Ditirsim mi şk û me'r bixun 9'e'vê belek, dêmê gulî, 

702. 

Mezelo, ha, mezelo, 

Ье derk'etiye cote tireme'rê serzero, 

xxrav bike poze qerefile. 

Goşte van xorta dixuy, hestiye wan neke sefero. 

703. 

Nexa$ û birindar 

Ser darê p'îya 

dine'lxyan, 

dih'ejyan, 

Saxi birina xwe h'esiyan. 

704. 

Nexaşa, birxndara, deyn li hev kir, 

Go: Gelo ллгеуе qi deve birxna хллге kir?" 

Go: Her9ê birînê kulêne, herqê birînê rûlêne, her9e 

birxndare каре xezevêne, pêştiri axê gora, k'esi 

birinê birîndara derman ne kir". 

502

705. 

Xezalê, xezaleke t'êzim, 

Daye 9*xyayê Antanoskê p'ê hevrezim, 

Gelo k'ê nifir bûka ru bi xêlî kxr, go: Bira 

neqetine xelxya cihêzim". 

706. 

Wêlî, mx bi weli, 

Denge min k'etiye 9'iyayê4 Antanoske, h' afa geli, 

H'eyfa min nayê girtina mêra, kuştina şêra, h'eyfa 

mxn tê wê h'eyfe, weki malda maye buka ru bx xeîi . 

707. 

Ti rsa min, mezelê Antanoskê heri jerine, 

Ье derk'etîye cote tireme'rê li ser şine, 

Me'ro, bextê teme, bira goştê kalan u pi ran te 

h'elal be, ser simêlê malxîya, t'ûnckê xorta, 

neke sefere, hêdi rake. neeşine. 

708. 

HÎvi, mi bi hîvi, 

Baharê bê, zivistane here, belekiye berfe ллге 

bih'elin, herne nivx, 

Mişk û me'r wê bixun bedenê şaya, gulêd kampanîya,1 

k'êlekê legena, dengê dengbêja, t'ilx pe9'xye 

. ., Л АЛ 

mxştke zxvx . 

709. 

Xemê gote xeyde, 

Emê heFin 9'îyayê Antanoskê, 9'iyange seyde, 

Xortê t'ure kire gazî: Ezê destê dê û bavê xwe 

nak'evim, h'eta rojek roja şeva e'ydê". 

710. 

Ç'e'va dxnhêrim 9'e've 9endin, 

Birû-bijanga dorê girt gulbendxn, 

Ya hatîye serê xortê t'ûre, t'u quran, defterê yasxmê 

nayê xandin. 

503

S E R ЕС E M 

Предисловие 

Peşgotin 

504 

POEZIYA 

Poêzîya êpîkîyê 

1. 

2. 

3. 

Meme u Zxne (şaxa 1 

Mem u Zxn (şaxa 2)'. 

Mem u Zm (şaxa 3Л 

45 

65 

90 

4. 

5. 

6. 

7. 

Siyabend 3ilxvx и. лесе 

Seva H'ac'iya (şaxa l) 

Seva H'ecê (şaxa 2) 

Sêva H'acê (şaxa 3) 

., 

118 

149 

166 

172 

8. Seva H'aco (şaxa 4) 

175 

9. Binefşa Narin y. 

177 

10 Zembxlfroş (şaxa l) 

11. Zembîlfroş (şaxa 2) 

12. Ûsibê Nebîya 

13. St* û Perxf 

14. E'lo Şexanf 

15. Xelxl-bego (şaxa l) 

16. XelH-bego (şaxa 2) 

17. Xelîl-bego (şaxa 3) 

18. E'dûla Mistefe- Mistefe-beae Mistefe- Mistefe-beae 

19. Bozane lawe pîrê 

189 

194 

197 

203 

213 

222 

234 

235 

236 

243 

20. Xezal u Rizgan 247 

21. H'esenxk û Asf (şaxa 1) 249 

22. H'esenîko (şaxa 2) 253 

23. H'esenîko (şaxa 3) 254 

r~j. Л ., ААЛ 

Strane tariqxye 

24. Şêx MÎrzo (şaxa l) 256 

25. Şex Mîrzo (şaxa 2) 258 

26. Miç'rjê şêx îsa 259 

27. Seyîd-xan 260 

28. E'li Xarzîya 268 

29. Dewrêşê E'vdf (şaxa 1) 279 

30. Dewrêşê EVdî (şaxa 2) 290 

31. Dewrêşe E*vdî (şaxa 3) 292 

32. Dewrêşê EVdf (şaxa 4) 294 

33. Derêê E'vdî (şaxa 5) 295 

5 

24

34. De-wreşe E'vdx (şaxa 6) 

35. H'ame Muse (şaxa l) 

36. H'amê Muse (şaxa 2) 

37. Hame Muse ( şaxa 3) 

, 

л 

298 

299 

301 

302 

38. Zeyneba xuşk 303 

39. E'mê G-ozê ( şaxa 1) 306 

40. E"*me G-ozîkê (şaxa 2) 307 

41. Xozandaxê (şaxa 1) 308 

42. Wer xozanê ( şaxa 2) 310 

43. Wey sale зц 

44. 

45. 

Çurae Muşe 

Met'ê (şaxa 1) 

312 

313 

46. Met'ê (şaxa 2) 314 

47. Bavê Pexriya 315 

48. Şex Musik (şaxa l) 317 

49. Şex Mus (şaxa 2) 319 

50. Şex Muso (şaxa 3) 321 

f~._ л , А. Ал. 

Strane bengitiye 

51-490. Dilok 

491. êlê zalim'. 

492. Meyrê x 

493. Navê* lêwik Usibe 

494. Xanê 

495. D"îke nrve şevê dixulxuland 

322 

389 

391 

391 

392 

393 

496. Tarboxaz 

497. siyar ji k'u tê? 

498. Bilbil bû mêvanê gule 

499. Herê le-lê 

394 

394 

395 

396 

500. Wey dil 396 

501. Fate Melle 

502. Те щв1 reşo 

503. H'esenlk 

504. Serayê 

505. Sincanê Te'lo , 

506. Zewal gede x""A 

507. Min ne dibû ji duh u perva 

508. Navê dosta min Beyaze 

509. DÎyarbek'irê devê sûka 

510. Ç'xya bilindin, te nablhim 

511. Gula geVez 

512. Sulêyman K'umbet ....^ 

: 

' 

397 

398 

398 

399 

399 

400 

400 

400. 

401 

401 

401 

402 

513. Serê rain serê xernediya ( şaxa l) '403 

514. Şuşa dUa nacebire (şaxa 2) 404 

515. Ç'e've te belekî 404 

516. Wey dU 405 

517. Lawko lo 406 

518. Wey-lê. le 406 

519. Tu diru 407 

520. H*alê minê çewa be? 407 

521. Min çi gotîye, dilê te maye? 408 

522. Ç'eme P'ayê 409 

505

506 

523. K'ûra ç'iyayê 410 

524. Welatê* Serhedê . 411 

525. E'yşê 

526. Hey-lo Nenê 

527. Sxneka H'esinîya 

411 

412 

412 

528. Eman, eman 412 

529. Dxlber 413 

530. De wey-Io Dxlber 

531. Were DÎlber 

532. H'elivame Dilber, narîna min Dxlber 

533. G-oze (şaxa l) 

414 

414 

415 

416 

534. Gozê (şaxa 2) , 416 

535. Elê Grozê (şaxa 3) 417 

536. Gozel rebenê* (şaxa 4) 

537. Seyrana Melle MÛsa (şaxa l) 

418 

418 

538. Seyrana 

539. Seyrana 

Melle Musa ( şaxa 

Melle iVîûsa (şaxa 

2) 

3) 

418 

419 

540. Ne lx virim, ne li weme 420 

541. H'eso 

542. Minê xewnekx dxrîye 

421 

421 

543. 

544. 

Xinus 

Yareke 

xweşe, Bingol berda 

min heye, nave" ллге Seyran 

422 

422 

545. Mala bi zeriyar zeriya hane 423 

546. На wer, were- ., , 423 

547. Şirin cane, bejna te diware 423 

548. Deran 424 

549. Xezale qurba 424 

550. K'eleş lawke min şivane 425 

551. Wey-lo, wey-lo 425 

552. Qemerê 426 

553. H'eso me'rimo 427 

554. Kale 428 

555. Hey-lo delal 

556. Şênî 

557. Meyayê 

558. Le-lê, lê canê 

559. Hey-la kinê" 

560.. Hey-lê Nenê 

429 

430 

430 

433 

433 

434 

561. E'bereşo 

562. Şxvano 

563. Delal ( şaxa l) 

564. Herê delal (şaxa 2) 

565. H'alê me we 9awa be? 

434 

435 

436 

436 

437 

566. Ji siyara mame peya 437 

567. 

568. 

Simo 

H'esen-beg 

438 

439 

569. E'lo-p'adşa 441 

570. 

571. 

Hay 

Wey 

dil 

zalim 

442 

443 

572. Seraya Meh'med-axa 

573. Domamê 

574. G-ênco 

444 

445 

447

575. Berivane (şaxa 1) 

576. Bêrîvanê (şaxa 2) 

577. Berîvanê (şaxa 3) 

578. Peyayo (şaxa l) 

447 

451 

452 

453 

579. Peyayo (şaxa 2) 455 

580. Peyao (şaxa 3) 457 

581. Peyao (şaxa 4) 457 

Strane govenda 

582. Ноу Narê 458 

583. Le k'oçere 459 

584. Hey-lir Xane 

585. Wey-lê, le qemere 

586. Xezalê 

460 

460 

461 

587. De wer, ,wer 

588. Herê G-ulê 

462 

463 

589. Wey NÛrê , 464 

590. Le bizinê 

591. Hewar, bêrî 

592. Ham dîl bana 

465 

466 

467 

593. Li sera 

594. Mêrgêda 

468 

469 

595. Hat kawranek 470 

596. Du şivana 472 

597. Ne bi holim, ne bi holvanim 

598. Her bêşe 

599. Наш holek danî, lê-lê Holê 

472 

473 

474 

600. Ha-nerme, nerme, nerme 475 

601. Çing^hay, cing .д. 476 

602. Çil guz, ber gûz, ber guzane , 476 

603. Ez hatime yaliye weda 477 

604. Lur ke 478 

605. Nikam bem 

606. Xezalê 

479 

480 

607. На gula zer 481 

608. Xevtano 482 

609. 

610. 

На mi go: Xevtano" 

Çume dxwanê 

483 

484 

611. Ноу lele . 485 

612. Vi mişki çi kir, çi kir , 486 

613. Her gul-gulf, gul-gulf 487 

614. Kara bizna beleke 488 

Strani şînt 

615-710 490 

507

СОДЕРЖАНИЕ 

Предисловие (на русском языке) 5 

Предисловие (на курдском языке) ' 24 

1. ПОЭЗИЯ 

Эпическая поэзия * 45 

Исторические песни , 256 

Лирика 322 

Хороводные песни 458 

Похоронные песни 490 

КУРДСКИЙ ФОЛЬКЛОР 

(на курдском языке) 

Книга 1 

Редактор Т. М. Швецова 

Художник Л. С. Эрман 

Художественный редактор И. Р. Бескнн 

Технический редактор Е. А. Пронина 

-Корректор Е. К., Кузьмина 

ИБ 13341 

Сдано в набор 17/111-1977 г. 

Подписано к печати 5/У-1978 г. 

Формат 60 х 90 VlO. Бум. 1 

Печ. л. 31,75. УЧ.-ИЗД. л. 25,5 

Тираж 2600 экз. Изд. 4266 

Зак. 175. Цена 2 руб. 90 коп. 

Главная редакция восточной литературы 

издательства 'Наука*' 

Москва К-45, ул. Жданова, 12/1 

Офсетное производство 3- типографии 

издательства 'Наука' 

Москва К-45, ул. Жданова, 12/1

INSTITUT KURDE DE PARIS 

ENTREE £9-7" C6L

Untitled

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?