You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
ELEKTOMANYETİZMA<br />
Elektrik akımının manyetizma<br />
ile olan ilişkisi keşfedildikten<br />
sonra elektrik ve<br />
manyetizma alanları elektromanyetizma<br />
adı altında<br />
birleştirilmiştir. Elektromanyetizma,<br />
elektrik ve manyetizma<br />
alanlarının ilgilendiği<br />
bütün konuları kapsar.<br />
Elektrik; elektrik yükleri,<br />
elektrik yüklerinin etkileşimleri,<br />
yüklerin hareketi ve<br />
hareketlerinin sonuçları ile<br />
ilgilenir. Elektriğin durgun<br />
haldeki yüklerin etkileşimleri<br />
ile ilgilenen bölümüne<br />
statik elektrik (elektrostatik),<br />
hareketli yükler ve etkileri<br />
ile ilgilenen bölümüne elektrik<br />
adı verilir. Yün kazağı<br />
çıkarırken duyulan çıtırtılar,<br />
arabadan inerken gerçekleşen<br />
elektrik çarpması, elektrik<br />
akımı, potansiyel fark kavramı,<br />
yıldırım ve şimşek gibi<br />
doğa olayları, bazı canlıların<br />
doğal savunma mekanizmaları<br />
elektriğin çalışma alanına<br />
girmektedir.<br />
Manyetizma; mıknatıslar,<br />
maddelerin manyetik özellikleri,<br />
manyetik alanlar ve bu<br />
alanların etkileri ile ilgilenir.<br />
6<br />
Mıknatısların birbirlerine<br />
itme ya da çekme kuvveti<br />
uygulaması, Dünya’nın manyetik<br />
alanına göre pusula<br />
iğnesinin sapması, kuşların<br />
ve bazı canlıların yerin manyetik<br />
alanını kullanarak yön<br />
bulması gibi olaylar manyetizma<br />
ile açıklanır.<br />
19. yüzyılın başlarında elektik<br />
ve manyetizma arasındaki<br />
ilişkinin keşfi ile elektro<br />
mıknatıslar yapılmış, elektrik<br />
motorları ve jeneratörlerin<br />
üretilmesi sağlanmıştır. Bu<br />
nedenle tüm elektrikli cihazlar,<br />
elektrik motorları, elektrikli<br />
otomobiller, yapılarında<br />
elektromıknatıs bulunduran<br />
kapı ziliyle telgraf cihazı,<br />
MR (manyetik rezonans)<br />
cihazı ve elektrik santralleri<br />
elektromanyetizmanın uygulama<br />
alanına verilebilecek<br />
örneklerdendir. Ayrıca CERN<br />
(Sörn-Avrupa Nükleer Araştırma<br />
Merkezi) ve radyoterapi<br />
uygulamalarında kullanılan<br />
parçacık hızlandırıcılar<br />
da elektromanyetizmanın<br />
uygulama alanı içerisindedir.<br />
Bu alanla ilgili olan meslekler<br />
arasında elektrik-elektronik<br />
mühendisliği ve öğretmenliği,<br />
biyomedikal mühendisliği<br />
gibi bölümler yer alır.<br />
OPTİK<br />
Fiziğin ışıkla ilgili olayları inceleyen<br />
bölümüdür. Yine bu<br />
olaylarla ilgili olarak kullanılan<br />
araçlara da «optik araçlar»<br />
adı verilir. Işığın niteliği,<br />
özellikleri, ışıkla ilgili araçlar,<br />
görme meseleleri ve gözlük,<br />
dürbün yapımı, fiziğin bu koluna<br />
aittir. Optik, ışıkla ilgili<br />
olayları üç değişik modelde<br />
inceler. Buna göre optik üç<br />
kısma ayrılır:<br />
1.Geometrik optik:<br />
Işığın izotrop (her tarafının<br />
fiziksel özelliği aynı) ortamda<br />
doğrusal yayılmasını temel<br />
kabul eder. Yansıma, kırılma<br />
ve aydınlanma olaylarını inceleyen<br />
optik kısmıdır. Newton,<br />
çalışmalarında ışığı bir<br />
kaynaktan yayılan tanecikler<br />
gibi düşünüyordu. Böylece<br />
geometrik optik gelişti. Işık<br />
olaylarını izah etmede yeterli<br />
zannedildi. Halbuki Newton’un<br />
düşünceleriyle gelişen<br />
geometrik optikle ancak yansıma,<br />
kırılma ve aydınlanma<br />
olayları izah edilebilir. Aynalar,<br />
ışık prizmaları, mercekler,<br />
optik aletler, geometrik optikle<br />
incelenebilir.<br />
2.Fizik optik: Işığın dalga yapısında<br />
olduğunu temel kabul<br />
ederek; girişim, kırınım ve<br />
kutuplanma olaylarını inceleyen<br />
optik kısmıdır. Newton’la<br />
aynı çağda yaşayan Huygens,<br />
Newton’un yanıldığını ve ışığın<br />
dalga şeklinde düşünülmesi<br />
gerektiğini ortaya attı.<br />
Dalga modeli, geometrik
Change language