You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
2
2
3
Mezuniyet projesi kapsamında ürettiğimiz bu dergi, halkımıza savunma sanayiimizi tanıtma
ve öğretme amacı gütmüştür. Geleneksel medya istenilen cevaplara karşılık
verememesinden ötürü kendimizi toplumumuza alternatif medya olarak seçenek sunduk.
Türkiye’de bazı kesimler Savunma Sanayii olarak üretilen projelere farklı ithamlar da
bulunup o yerli değil, o milli değil, motoru bizim değil ve biz yurtdışından parça alıp burada
birleştiriyoruz gibi ithamlarda bulunmaktadır. Mezuniyet projemizde yerli ve milli projelerde
çalışan emekçi mühendis ve işçi kardeşlerimizin emeklerini suiistimal eden bu görüşlere karşı
hem yeni bir görüş üretme hem de toplumu bilgilendirme amacı ile hareket etmekteyiz.
Kurtuluş Savaşı’nda ile eldeki kısıtlı imkanlar ile atılan bağımsızlık ateşinin, savunma
sanayiinde adeta bir volkan gibi patlamasına şahitlik etmekteyiz.
Kurtuluş Savaşı’nda savunma sanayii olarak eksiklerden ötürü imha edilen düşmanlardan
silah ve cephane toplayan ile mühimmat ve oğlu ıslanmasın diye onları sıcak kalması için
battaniye ile örten kendi donmaya cesurca atılmış Kastamonu ilinden Şerife Bacı gibi
büyük ve cesur vatandaşlarımız bu gayesi sayesinde bu vatan bağımsızlığını ilan etmiştir.
Gerekirse ülkemiz de Şerife Bacı gibi kadınlarımız kendi kanından vazgeçer, devletin
bekasından vazgeçmez. Bunun için yerli ve milli projeler ile savunma sanayii desteklenerek
halka önemi anlatılarak, savunma sanayiinin sadece sınır çatışmaları için değil topyekün bir
savaşta nasıl önem arz ettiğini göstermektir. Türk Silahlı Kuvvetleri daimi olarak göreve hazır
ve nazır olarak beklemektir. 1974 yılındaki Barış Harekatı’nda da bu hazırlığın önemi
göstermiştir. Lakin yine imkansızlıkların cephede ne kadar önemli olduğu ambargo
yemeden kendi silahların ile operasyon yapmanın önemli olduğu da Kıbrıs ve Suriye
dağlarında Türk askerinin teri ve kanları ile yazılmıştır.
Toplumca istediğimiz ise Mehmet Akif Ersoy’un da dediği gibi bu ülkeye yeniden bir İstiklal
Marşı yazdırmasın ve bizim onun sözüne ekleyeceğimiz Allah bu ülkeye bir daha Kurtuluş
Savaşı kazandırmak zorunda kaldırmasın, bu Cumhuriyet ilelebet payidar kalsın sözleri
olacaktır.
Furkan Duman
Ondokuz Mayıs Üniversitesi Gazetecilik 4. Sınıf Öğrencisi
3
4
KAPAK TASARIMI
Zafer Acar
Furkan Duman
Buket Atma
TASARIM
Zafer Acar
Furkan Duman
HAZIRLAYAN
Zafer Acar
Furkan Duman
4
5
Önsöz………………………………………..………………………………...3
Türk Savunma Sanayiinin Tarihçesi…………...........…..………….…...7
İFF……………………………………………………………………………..16
Yerli, Milli ve Güç Grubu Kavramları…………….............…………....18
Modernizasyon İhtiyacı......................................................................19
Milli Savunma Sanayiimizde Öne Çıkan Projeler…….…….............21
Kara Araçları………………………………………………………….………...........23
Deniz Araçları…………………………………………………………….....….........27
Havacılık ve Uzay Araçları………………………………………………..............33
AR-GE Projeleri………………………………………………………………………..39
Hava Savunma ve Silah Sistemleri………………………………………………..43
Elektronik Harp ve Radar Sistemleri………………………….……........….........48
Siber Güvenlik Sistemleri…………………………………………………..............53
Milli Savunma Sanayiimizde Kullanılan Kara, Hava, Deniz Araçları
ve Sistemleri……………………………………….……………………..…54
Kara Araçları……………………………………………………………………….…55
Paletli Zırhlı Araçlar……………………………………….………………….………….…56
Tekerlekli Zırhlı Araçlar…………………………………………………………………….62
Taktik Tekerlekli Araçlar…………………………………………………………………..71
İstihkâm Araçları……………………………………………………………………………75
İnsansız Kara Araçları……………………………………………………...………………79
Deniz Araçları…………………………………………………………………………85
Ağır Tonajlı Harp Gemileri………………………………………………………………...86
Amfibi Gemiler……………………………………………………………………………...89
Harp Destek Gemileri……………………………………………………………………...91
Süratli Botlar……………………………………………………………………………….…96
İnsansız Deniz Araçları……………………………………………………………...……103
5
6
Hava Araçları……………………………………………....……………………………...105
Sabit Kanatlı Platformlar...........................................................................................106
Döner Kanatlı Platformlar.........................................................................................108
İnsansız Hava Araçları...............................................................................................110
Hedef Uçaklar ve Eğitim Araçları............................................................................119
Füzeler ve Mühimmatlar...................................................................121
Füzeler.........................................................................................................................122
Güdüm Kitleri ve Özel Mühimmatlar…………………………………………………..131
Ağır Mühimmatlar ve Roket Sistemi……………………………………………………140
Fişek ve Mermiler……………………………………………………………………….….147
Tapalar ve Tahrip Kalıpları……………………………………………………………….150
Haberleşme ve Muharebe Destek Sistemleri…………………….....152
Taktik Saha Haberleşme Sistemleri ve Telsizler…..…………………….………….…153
Komuta Kontrol Bilgi Sistemleri ve Ağ Merkezli Harp………………………………..172
Muharebe Destek Sistemleri ve Yazılımlar…………………………………………….179
Siber Güvenlik ve İstihbarat……………………………………………………………...186
Radarlar ve Sensörler…………………….……………………………...195
Kara Radarları……………………………………………………………………………...196
Deniz Radarları……………………………………………………………………………..201
Hava Radarları……………………………………………………………………………..203
6
7
Savunma Sanayiimiz bazı kaynaklarda dört bazı kaynaklarda ise altı döneme ayırılarak
incelenmiştir. Savunma Sanayiimiz dört döneme ayırılan kaynaklarda 1923-1950 yılları arası
dönem, 1950-1974 yılları arası dönem, 1974-1998 yılları arası dönem ve 1998-Sonrası dönem
olarak incelenmektedir. Altı döneme ayırılan kaynaklarda ise 1923 ve Öncesi, 1923-1950
yılları arası dönem, 1950-1974 yılları arası dönem, 1974-1985 yılları arası dönem, 1985-2006
yılları arası dönem ve 2006-Günümüz arası dönem şeklinde aktarılmaktadır. Aktarılan tarihler
bakımından farklılık gösteren bu kaynaklarda genellikle aynı bilgileri bulunmak mümkündür.
Şimdi bu kaynakların bizlere aktardığı bilgiler ışığında Türk Savunma Sanayiimizin tarihçesine
Türk Savunma Sanayiinin Gelişimi
1923 ve Öncesi
Türk Savunma Sanayiinin kökleri Osmanlı İmparatorluğunun yükselme dönemine kadar
dayanmaktadır. Bu dönemde top ve savaş gemileri gibi çağın en önemli harp araç ve
gereçleri tamamen yerli imkânlarla üretilmiştir. Bu dönemde “Tophane-i Hümayun” kurulmuş
ve İmparatorluk silah sanayiinin temelini oluşturmuştur. Bu kuruluş sayesinde bir defada 1060
top döküm ve ayda 360 kg barut üretim kapasitesine ulaşılmıştır. Ayrıca, savaş gemisi üretim
kapasitesi ve teknoloji düzeyi de Avrupa ülkelerinin çok ilerisinde olmuştur. İnebahtı
Savaşı’nda tamamen yok olan donanmanın, beş aylık bir dönemde 200 gemi olarak
1923-1950 yılları Arası Dönem
Türk savunma sanayii, 18. yüzyıldan itibaren Avrupa
devletlerinin gerisinde kalmaya başlamış ve Birinci
Dünya Savaşı sırasında etkinliğini büyük ölçüde
yitirmiştir. Bu nedenle, Cumhuriyet’in ilk yıllarında bu
alanda ciddi bir altyapı devralınmamış, faaliyetler
ise Kurtuluş Savaşı sırasında kurulan birkaç üretim
tesisi ile sınırlı kalmıştır. Cumhuriyet döneminde
savunma sanayii, topyekûn sanayileşme ve
kalkınma hareketinin önemli bir parçası olarak
kabul edilmiş ve bu doğrultuda sanayileşme bir
devlet politikası olarak desteklenmiştir.
7
8
Karşılaşılan tüm iktisadi ve teknolojik
o l u m s u z l u k l a r a r a ğ m e n d e v l e t
sanayileşmeye öncülük etmiş ve büyük
sanayi kuruluşları devlet tarafından finanse
edilerek inşa ettirilmiştir. Savunma sanayii
sektöründe de devlet 1950 yılına kadar
savunma sanayiinin geliştirilmesini destekledi
ve ulusallık (millilik) politikası uyguladı. Başta
1921 yılında Askeri Fabrikalar Genel
Müdürlüğü’nün kuruluşu olmak üzere,
özellikle silah-mühimmat ve havacılık
sektörleri nde önemli gi ri şi mlerde
bulunulmuştur. 1924 yılında Ankara’da hafif
silah ve top tamir atölyeleriyle fişek
fabrikaları, yine aynı yıl Yavuz zırhlısının
bakımı amacıyla Gölcük Tersanesi
kurulmuştur. Türkiye'nin ilk ve en büyük özel
sektör savunma sanayi fabrikasının
temelleri 1925 yılında Şakir Zümre tarafından
İstanbul Haliç'te ve tamamı yerli sermaye ile
atılmıştır. Türk havacılık sanayii faaliyetleri
1926 yılında Tayyare ve Motor Türk A.Ş.
(TamTAŞ)’nin kuruluşu ile başlamıştır.
1930’lu yıllarda İstanbul’da Nuri Killigil tesisleri
(Tabanca, Havan ve Mühimmat Üretim
Tesisleri) de yine dönemin savunma sanayii
alanında ilk özel firmaları arasında
konumlanmıştır. 1940 yılında Nuri Demirağ
uçak fabrikası tarafından 24 adet NUD-36
eğitim uçağı imal edilmiş, 1944 yılında ise altı
kişilik NUD-38 yolcu uçağı üretimine
başlanmıştır. Türk Hava Kurumu tarafından
1941 yılında Ankara’da kurulan uçak
fabrikası ise havacılık sanayiinde ilk büyük
girişim olarak kabul edilmektedir. 1944
yılında üretime başlayan fabrikada çok
sayıda eğitim uçağı, nakliye uçağı ve planör
üretimi gerçekleştirilmiştir. 1945 yılında da
yine Ankara’da ilk uçak motoru fabrikası
kurulmuş, test çalışmaları için gerekli rüzgâr
tüneli inşa ettirilmiş ve İstanbul Teknik
Üniversitesi’nde uçak mühendisliği bölümü
açılmıştır.
Cumhuriyet döneminde milli bir savunma
sanayiinin tesisi hedefine yönelik
gerçekleştirilen girişimlere rağmen, İkinci
Dünya Savaşı ve sonrasında İngiltere ve
Amerika Birleşik Devletleri (ABD) tarafından
sağlanan hibe ve yardımlar ile Türkiye’nin
Kuzey Atlantik Antlaşması Örgütü’ne (NATO)
girişiyle artış gösteren askeri yardımlar, henüz
8
9
Bu kapsamda, 1941–1944 döneminde Ödünç Verme ve Kiralama (Lend and Lease)
Kanunu çerçevesinde ABD tarafından Türkiye’ye 95 milyon dolarlık savaş malzemesi
verilmiş, ayrıca 1945 yılında Türkiye ve ABD arasında yapılan Askeri Yardım Antlaşması ile
İkinci Dünya Savaşı sırasında sağlanacak askeri yardım bir anlaşma ile taahhüt altına
alınmıştır. Savaş sonrası dönemde ise Truman Doktrini ve Marshall Planı çerçevesinde ABD
tarafından sağlanan yardımlar ile bir yandan Türk ordusunu modern silahlarla donatarak
Türkiye’nin savunma gücünü arttırılması diğer yandan ise askeri harcamaların ekonomi
üzerinde yarattığı olumsuz etkinin azaltılması amaçlanmıştır. Sonuç olarak sağlanan
yardımlar, Sovyet tehdidi karşısında Türk Silahlı Kuvvetlerinin(TSK) caydırıcı gücünün
artırılmasına önemli ölçüde katkı sağlamıştır. Ancak ABD’den gönderilen malzemelere bir
bedel ödenmemesine rağmen bu malzemelerin bakımı için her yıl bütçeden ayrılan 400
milyon TL’lik kaynak, savunma harcamalarının ekonomi üzerinde yarattığı olumsuz etkiyi
1950-1974 Yılları Arası Dönem
Bu dönemde Devlet savunma sanayiini
güçlendirme uygulamasını terk etti. Devlet
savunma sanayi alanında dış yardım ve dış
alım politikasına geçiş yaparak uygulamaya
koymuştur. Örneğin 1950’de yapımı
tamamlanan rüzgâr tüneli hiç kullanılmamış
ve ana savunma sistemlerinin yabancılardan
yardım, borçlanma veya satın alım yoluyla
sağlanmasına başlanmıştır. Savunma
sistemleri için daha da önemli olan özgün
teknoloji üretimi tamamen ihmal edilmiştir.
1952 yılında Türkiye’nin NATO’ya üye
olmasıyla başlayan süreçte ihtiyaç fazlası
savunma teçhizatının müttefik ülkelerce hibe
edilmesi, savunma ürünlerinin yurt içinde
üretimini engellemiş, İkinci Dünya
Savaşı’ndan sonra, giderek artan dış
yardımların da etkisiyle savunma sanayiinin
geliştirilmesi için sarf edilen çabalar
yavaşlamıştır. TSK’nın yurt içi siparişlerinin
azalmasına bağlı olarak askeri fabrikalar
verimliliklerini yitirerek milli bütçe üzerinde yük
oluşturmuştur. Tüm bu sebeplerle askeri
fabrikalar, 1950 yılında kamu iktisadi devlet
teşekkülü şeklinde kurulan Makine ve Kimya
Endüstrisi Kurumu (MKEK) Genel Müdürlüğü
bünyesine alınmıştır. Örneğin, THK-5 hafif
nakliye uçağı üretimi gerçekleştirerek, söz
konusu uçağın ambülans versiyonunu
Danimarka’ya ihraç eden Türk Hava Kurumu
(THK) uçak fabrikası MKEK’ye devredilmiş,
ancak söz konusu fabrika 1968 yılında tekstil
f a b r i k a s ı n a
dönüştürülmüştür.
9
10
ABD tarafından sağlanan askeri yardımların savunma sanayiinin gelişimi ve ekonomi
üzerinde yaratmış olduğu bu olumsuzlukların yanı sıra Truman Doktrini kapsamında ABD ile
imzalanan anlaşmada yer alan askeri yardım kapsamında sağlanan malzemelerin
amaçlarının dışında kullanılamayacağı yönündeki hüküm 17 yıl sonra Kıbrıs bunalımında
Türkiye karşısına büyük bir engel olarak çıkmıştır.
TSK’nın ihtiyaç duyduğu silah, araç ve gereçlerin geliştirilmesi çabaları, Milli Savunma
Bakanlığı (MSB) bünyesinde 1954 yılında kurulan Ar-Ge Daire Başkanlığı ile birlikte
gündemde tutulmuştur. İkinci Beş Yıllık Kalkınma Planında (1968-1972) diğer harcamalar
içinde Milli savunma harcamalarının hızla artan bir nitelik gösterdiğine vurgu yapılmış ve
milli savunma altyapı yatırımları ilk kez gündeme getirilmiştir. 1970 yılında MSB Teknik
Hizmetler Dairesi Başkanlığı’nın kurulması ile savunma sanayisinin geliştirilmesi çabaları
yeniden hız kazanmıştır. Üçüncü Beş Yıllık Kalkınma Planında (1973-1977) milli savunma
hizmetlerinin gerektirdiği araç ve gereçlerin yeterli ölçülerde sağlanması ile millî
sanayileşme çabaları arasında sistemli bir bağlantı kurulacağı belirtilerek, milli savunma
alanında sanayileşmenin önemi ilk kez vurgulanmıştır.
1974-1998 Yılları Arası Dönem
1974 Kıbrıs bunalımı sırasında, müttefik ülkelerden alınan savunma teçhizatının Türkiye’nin
ulusal çıkarları doğrultusunda kullanılması ihtiyacı doğmuş; ancak başta ABD olmak üzere,
bazı müttefik ülkelerce çıkarılan engeller sebebiyle savunma ihtiyaçlarının karşılanmasında
diğer ülkelere mutlak bağımlı hale gelinmesinin sakıncaları kuşkuya yer bırakmayacak
şekilde gözler önüne serilmiştir. Bu durum, Türkiye’de modern bir savunma sanayii
altyapısının oluşturulmasına yönelik politikaların temelini teşkil etmiştir. Federal Almanya’dan
alınan lisanslar ile MKEK’de gerçekleştirilen G-3 ve MG-3 tüfek üretimi izlenen bu politikanın
somut örnekleridir.
1974 Kıbrıs Barış Harekâtı sonrası ülkemize uygulanan silah ambargosu üzerine savunma
sanayiinin geliştirilmesi için yeni bir girişim başlatılmıştır. Önce kara, hava ve deniz kuvvetleri
güçlendirme vakıfları (askeri vakıflar) kurulmuş, daha sonra ise devlet değişik uygulamalarla
yeni şirketler kurmuş veya kurulmasını desteklemiştir
.
10
11
Kara, Deniz ve Hava Kuvvetleri Güçlendirme
Vakıfları tarafından yürütülen çalışmalar ile
bazı temel sahalarda; ASELSAN, HAVELSAN,
ASPİLSAN gibi devlet sermayesine dayalı
yatırımlar gerçekleştirilmiştir. 1974-1983 arası
süreçte kurulan şirketler arasında HEMA Dişli
Sanayii ve Ticaret A.Ş., Asil Çelik Sanayi ve
Ticaret A.Ş., Barış Elektrik Endüstrisi A.Ş., İşbir
Elektrik Sanayi A.Ş., ASMAŞ ve Yüksek
Teknoloji A.Ş de yer almaktadır.
Ancak yaşanan bu gelişmelere karşın mevcut kaynaklar ve uygulanmakta olan tedarik
politikalarıyla TSK’nın 1950’lerden itibaren biriken ve giderek büyüyen savunma teçhizatı
açığının kapatılmasının mümkün olamayacağı anlaşılmıştır. Bu doğrultuda 1983 yılında
TSK’nın donatımı ve ihtiyacı olan her türlü mühimmat, harp silah araç ve gereç, teçhizat
makine, cihaz ve sistemleri ile bunların yapım, bakım ve onarımlarında kullanılacak yedek
parça, hammadde, ilaç ve ilaç hammaddeleri üretmek, seri halde yenilemek, büyük
tadilat işlerini yapmak ve tedarik etmek amacı ile sınırlı bir kamu iktisadi kuruluşu olan
Savunma Donatım İşletmeleri Genel Müdürlüğü kurulmuştur. 1984 yılında ise TUSAŞ Havacılık
ve Uzay Sanayi A.Ş. (TAI), Aksa Makina Sanayi A.Ş.ve ETA Elektronik Tasarım Sanayi ve
Ticaret A.Ş. faaliyetlerine başlamıştır.
1985-2006 Yılları Arası Dönem
getirmiştir.
1985 yılında 3238 sayılı Kanun ile savunma
sanayinin geliştirilmesi ve TSK’nın
modernizasyonu amacıyla Savunma Sanayii
Geliştirme ve Destekleme İdaresi Başkanlığı
(SAGEB) kurulmuş, Başkanlık 1989 yılında
Savunma Sanayii Müsteşarlığı (SSM) olarak
yeniden yapılandırılmıştır. Kanun ile ilke
olarak TSK’nın ihtiyaç duyduğu her türlü silah,
araç ve gerecin mümkün ve ekonomik
olduğu ölçüde Türkiye’de üretilmesi
benimsenmiştir. 3238 sayılı Kanun, tamamıyla
yeni bir savunma sanayii anlayışının yanı sıra,
son derece esnek ve hızlı işleyen bir sistem
11
12
3238 sayılı Kanun ile ortaya konulan temel politika şu şekildedir;
Yerli sanayi altyapısından azami ölçüde yararlanmak,
İleri teknolojili yeni yatırımları yönlendirmek ve teşvik etmek,
Yabancı teknoloji ile işbirliği ve sermaye katkısını sağlamak,
Araştırma-geliştirme faaliyetlerini teşvik etmek, suretiyle gerekli her türlü silah, araç
ve gerecin mümkün olduğunca Türkiye’de üretiminin sağlanması şeklindedir.
Milli bir savunma sanayii altyapısının tesisini öngören bu politika ile
geçmiş uygulamalardan farklı olarak;
Özel sektöre açık,
Dinamik bir yapıya kavuşmuş,
İhracat potansiyeline sahip,
Yeni teknolojilere adapte olmakta güçlük çekmeyen,
Teknolojik gelişmeler doğrultusunda kendini yenileme kabiliyeti bulunan,
Türkiye’yi başta NATO ülkeleri olmak üzere, diğer pek çok ülke karşısında sürekli
alıcı konumundan çıkaran ve dengeli işbirliğini mümkün kılan, bir savunma sanayii
kurulması öngörülmüştür.
1998 yılında Bakanlar Kurulu Kararı ile yürürlüğe konulan Türk Savunma
Sanayii Politikası ve Stratejisi Esasları ile ise Türkiye’nin savunma sanayi
politikası ile;
Yerli sektör yanında yabancı sektöre de açık,
Dinamik bir yapıya kavuşmuş,
İhracat potansiyeline ve uluslararası rekabet imkânına sahip,
Yeni teknolojilere adapte olmakta güçlük çekmeyen ve teknoloji üretebilen,
Teknolojik gelişmeler karşısında kendini yenileme kabiliyeti bulunan,
Türkiye ile dost veya müttefik ülkeler arasında dengeli bir savunma sanayii işbirliğini
mümkün kılan ve değişen politik durumlardan asgari düzeyde etkilenen,
Mevcut imkanları azami ölüde kullanan, entegre olmuş ve tekrar yatırımlarından arınmış,
Sivil amaçlarda üretim yapabilen, alternatif uğraş alanlarına sahip,
Türkiye’nin güvenlik politikaları meyanında taraf olduğu ihracat denetimlerine ilişkin çok
taraflı rejimlerle ilgili vecibe ve önceliklerini destekleyen, bir savunma sanayi altyapısının
oluşturulması amaçlanmıştır.
12
13
3238 sayılı Kanun ile ortaya konan amaç, üstlenilen görevler ve belirlenen politika
doğrultusunda 1990-2000 yılları arasında tedarik yaklaşımı da hazır alımdan ortak üretime
doğru değişiklik göstermiş, bu süreçte Zırhlı Muharebe Aracı, Hafif Nakliye Uçağı, Başlangıç
Eğitim Uçağı, Cougar Helikopteri gibi projeler öne çıkmıştır. 2000 sonrasında ise ana
platformlarda kısmi tasarım yaklaşımına yöneliş gerçekleşmiştir.
1985-2006 arası dönemde savunma sanayi alanında belirlenen politika doğrultusunda
TUSAŞ Motor Sanayii A.Ş. (TEI), MAN Kamyon ve Otobüs Sanayii A.Ş., STFA Savronik
Elektronik Sanayii ve Ticaret A.Ş. , Türk Silahlı Kuvvetlerini Güçlendirme Vakfı (TSKGV), MİKES
- Mikrodalga Elektronik Sistemler Sanayii ve Ticaret A.Ş. ,FMC-NUROL Savunma Sanayii A.Ş.
(FNSS), ROKETSAN, TRANSVARO Elektron Aletleri Sanayii ve Ticaret A.Ş., MARCONİ
Komünikasyon A.Ş. (SELEX), GATE Elektronik, Aydın Yazılım ve Elektronik Sanayii ve Ticaret
A.Ş. (AYESAŞ) HAVELSAN Teknoloji Radar, MTU Motor Türbin Sanayi ve Ticaret A.Ş., ESDAŞ
Elektronik Sistemler Destek Sanayii ve Ticaret A.Ş., Savunma Teknolojileri Mühendislik ve
Ticaret A.Ş. (STM), NUROL Makine Sanayii A.Ş., TİSAŞ Trabzon Silah Sanayi AŞ , Girsan Silah
Sanayii, İNFOTRON Elektronik ve Bilgisayar Sistemleri Üretim ve Tic. A.Ş., RMK Marine Gemi
Yapım Sanayi, Alp Havacılık, Milsoft Yazılım Teknolojileri A.Ş.,Yonca-Onuk Adi Ortaklığı,
HAVELSAN EHSİM, Inta SpaceTurk, YALTES Elektronik ve Bilgi Sistemleri Üretim ve Ticaret A.Ş.,
Vestel Savunma Global Teknik A.Ş., KALETRON Yazılım Teknolojileri San. ve Tic. A.Ş., SDT
Uzay ve Savunma Teknolojileri ve Meteksan Savunma başta olmak üzere çok sayıda
kuruluş faaliyet göstermeye başlamıştır.
2006-Günümüz Arası Dönem
1980’li yıllarda başlatılan savunma sanayii atılımında 1970’li yıllarda yaşanmış olan silah
ambargolarının da etkisi ile ağırlıklı olarak “TSK’nın ihtiyaçlarının karşılanması” belirleyici
olmuş, 1980’li yıllarda, ortaya çıkan savunma sanayi ürünlerinin dış pazarlara sunulması ve
bunun önemli bir dış politika aracı olarak kullanılmasına yönelik olarak pek çaba
harcanmamıştır. Türk savunma sanayii - özellikle 2001’de yaşanan ekonomik kriz
sonrasında- yurtiçi alımların ciddi boyutta daralması üzerine yurtdışı pazarlara yönelmişse
de bu konuda kamudan beklenen destek görülmemiştir. 2006 yılı ile başlayan dönemde
ise konunun ciddiyeti kavranmış, dış satışlar konusunda kamunun her kesiminden destek
sağlanmasına yönelik olarak önemli adımlar atılmıştır. 2006 sonrasında, savunma sistem
tedariklerinde yerli ana yüklenici kullanılmaya başlanmış, projelerin performans, zaman ve
kaynak yönünden gerçekleştirilebilirliğini önceden tespit etmek ve daha sonra zaman ve
kaynak israfını önlemek, ihtiyacın karşılanamamasından dolayı alınacak riski bertaraf
etmek ve uygulanabilir bir bütçe yapmak için ise “Yapılabilirlik Etütleri” de yaptırılmaya
başlanmıştır.
13
14
2006 yılında yayınlanan 9. Kalkınma Planında (2007-2013) savunma sanayiinde; ihtiyaçları
güvenli ve istikrarlı bir biçimde milli imkânlarla karşılamak üzere rekabetçi, kendine yeten,
esnek, ülke sanayii ile bütünleşmiş, ortak üretim-tasarım ve Ar-Ge alanlarında uluslararası
işbirliği çalışmalarına etkin katılım sağlayan bir yapıda üretimin geliştirilmesi ve bunun için
gerekli altyapı ile teknolojik ve yönetsel kabiliyetlerin kazanılması temel hedef olarak
belirlenmiştir. Yine 2006 tarihli Savunma Sanayii Özel İhtisas Komisyon Raporu 2007-2013 ile
temel sektörel vizyon; “Ulusal savunma ve güvenlik ihtiyaçlarını yurtiçi etkin çözümler
geliştirerek karşılayabilen, uluslar arası rekabet gücüne sahip bir savunma sanayii
altyapısına erişilmesi” olarak belirlenmiştir. Vizyona dönük temel amaç ve politikalar ise
savunma sanayinin vizyon doğrultusunda geliştirilmesine yönelik olarak politika düzeyinde
alınması gereken tedbirler, tedarik sisteminin etkinleştirilmesi, Avrupa Birliği üyeliğine
hazırlık, savunma sanayii ihracatının desteklenmesi ve savunma sanayii işbirliği
çalışmalarının geliştirilmesi şeklindedir.
2006 tarihli 2007-2011 Stratejik Planı ile SSM
de; Türkiye’nin savunma ve güvenliğine
yönelik olarak TSK ve kamu kurumlarının
sistem ihtiyaçlarını karşılamak ve savunma
sanayiinin geliştirilmesine yönelik strateji ve
yöntemleri belirlemek ve uygulamak
misyonu doğrulusunda ülkenin stratejik
savunma ve güvenlik ihtiyaçlarına teknolojik
gelişmeler doğrultusunda özgün yurt içi
çözümler sunan, uluslararası pazara entegre
ve rekabetçi bir savunma sanayiine yön
veren uzman tedarik kurumu olmaya
yönelmiştir. 2010’lu yıllardaysa kritik
teknolojilerin ve tasarım kabiliyetlerinin
azami ölçüde yurt içinden karşılanması
amacıyla, yurt içindeki ana yüklenicilerin
s o r u m l u l u ğ u n d a ö z g ü n t a s a r ı m
programlarına ağırlık verilmiştir. SSM’nin 2012
-2016 Stratejik Planı’nda vizyonu savunma
ve güvenlik teknolojilerinde Türkiye’yi üstün
kılmak şeklinde ortaya konulmuş ve ülkenin
savunma ve güvenlik yeteneklerinin
gelişimini sürekli kılacak sanayileşme,
teknoloji ve tedarik programları yönetmek
misyonu üstlenilmiştir. Bu doğrultuda TSK’yı,
g e l e c e ğ i n m u h a r e b e o r t a m ı n a
hazırlayacak, savunma ve güvenlik
teknolojilerinde yetkinlik kazanmayı,
teknolojik üstünlük kazandıracak platform ve
sistemlerin yurtiçinde geliştirilmesini
amaçlayan bu programların, hizmete
alınmasıyla, Türkiye’nin yurtdışına bağımlılığı
önemli ölçüde azaltılmıştır.
14
15
MİLGEM Korveti, Altay Tankı, Atak Taarruz
Helikopteri, Anka ve Bayraktar İnsansız Hava
Araçları, Hürkuş Eğitim Uçağı, Göktürk-1
Gözetleme uydusu, Yeni Tip Karakol Botları,
Süratli Müdahale Botları, Milli Piyade Tüfeği,
Mayına Karşı Korumalı Araçlar, Hava
Savunma ve Füze Sistemleri başta olmak
üzere birçok sistem, alt sistem ve silah sistemi
savunma sanayinde bağımlılığı azaltan
projelerin sonuçlarıdır. Bu çerçevede 2006
sonrası süreçte savunma sektöründe önemli
mesafeler kat edilmiştir. 2002 yılında 1,3
milyar dolar olan savunma ve havacılık
sektörü cirosu 6 milyar dolara, savunma ve
havacılık ihracatı 247 milyon dolardan
yaklaşık 2 milyar dolara ve Ar-Ge
harcamaları 49 milyon dolardan 1,25 milyar
dolara ulaşmıştır. Ayrıca, dünyada savunma
ve güvenlik alanında en büyük 100 savunma
sanayi şirketi arasında üç Türk şirketi de yer
edinmiştir. 10. Kalkınma Planı (2014-2018)
savunma sanayiinin rekabetçi bir yapıya
kavuşturulması, savunma sistem ve lojistik
ihtiyaçlarının özgün tasarıma dayalı olarak
ülke sanayisiyle bütünleşik ve sürdürülebilir bir
şekilde karşılanması, uygun teknolojilerin sivil
amaçlı kullanımı ile yerlilik oranının ve Ar-
Ge’ye ayrılan payın artırılması ve belirli
savunma sanayi alanlarında ağ ve
kümelenme yapılarının desteklenmesine
vurgu yapmaktadır. Plan ile uyumlu olarak
2017-2021 Stratejik Planı’nda SSM “özgün
tasarım ve ileri teknoloji yetenekleriyle
savunma ve güvenlik alanında Türkiye’yi
küresel bir oyuncu haline getirmek” üzere
“ülkemizin savunma ve güvenlik
alanlarındaki gücünü artıracak yeteneklerini
g e l i ş t i r e r e k s a v u n m a s a n a y i i n i n
sürdürülebilirliğini sağlayacak programları
bütünsel bir yaklaşımla yönetmek” üzere
amaç ve hedefler belirlemiştir. 24 Aralık 2017
tarihli, 696 sayılı “Olağanüstü Hal
Kapsamında Bazı Düzenlemeler Yapılması
Hakkında Kanun Hükmünde Kararname” ile
yapılan değişiklikle, Mevzuatta Savunma
Sanayii Müsteşarlığı ile ilgili olarak Milli
Savunma Bakanına yapılan atıflar
Cumhurbaşkanına yapılmış sayılmıştır.
Müsteşarlık, 9 Temmuz 2018 tarihli, 703 sayılı
“Anayasada Yapılan Değişikliklere Uyum
Sağlanması Amacıyla Bazı Kanun ve Kanun
Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik
Yapılması Hakkında Kanun Hükmünde
Kararname” ile T.C. Cumhurbaşkanlığı
Savunma Sanayii Başkanlığı olarak yeniden
yapılandırılmıştır. 15 Temmuz 2018 tarihli ve 7
numaralı, “Savunma Sanayii Başkanlığı
Hakkında Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi”
15
16
Türk Savunma Sanayisinin en kilit rol de olacak projelerinden biri “Dost-Düşman Tanıma”
sistemi olacaktır. İngilizce “Identification Friend or Foe” olarak geçen bu sistem Türk Silahlı
Kuvvetleri’nin kullanımına yakın dönemde kullanıma geçmiştir. Türkiye bu zamana kadar bu
sistem yerine NATO dost-düşman tanıma sistemini kullanmaktaydı ve yeni sistem gelişi ile
artık bu sisteme geçecektir.
Türkiye’nin NATO’nun sistemi yerine kendi dost- düşman tanıma sistemini kullanmak
istemesinin temel sebeplerinden biri özellikle NATO kod adıyla SA-21 Growler ya da Rus
adlandırmasına göre S-400 hava savunma sisteminin “Stand Alone” (Tek Başına) çalışma
prensibinde olmasıdır. Amerika Birleşik Devletleri’nin kurduğu baskı sonucu Türkiye S-400’ü
NATO sistemine sokamamıştır. Bu durumun aynısını S-300 alan komşumuz Yunanistan da
yaşamıştı.
Peki, nedir bu dost-düşman tanıma sistemi? Çalışma prensibi olarak kurulan radar ağının
sıklığı, yerleşme ve radar durumlarına bağlı olarak radarların gökyüzüne gönderdiği radar
sinyallerinin herhangi bir yüzeye çarpıp geri dönmesi sonucu, yüzeyin boyutuna göre ısı izi
oluşturur. Bu ısı haricinde verici radardan gönderilen transponder sinyalleri alıcıya gelir.
Transponder terim olarak verici ve cevaplayıcı bir cihazdır. Bu sinyaller şifrelenmiş bir şekilde
aktarılır. Transponder cihazına gelen şifreli sinyaller, yeniden verici radarda ki transponder
cihazına aktarılır. Dost ve düşman tanıma sisteminin önemi burada anlaşılmaktadır.
Eğer sizin altyapınızda dost ve düşman tanıma sistemine sahipse dost olarak, radar ağınızda
görülecektir. Lakin hava sahanızdaki araç sizin altyapınızda ki bir transponder kullanmıyorsa
onu direk olarak düşman olarak tanımlayacaktır. Gelelim Türkiye için önemine yukarıda
bahsedildiği gibi Türkiye NATO altyapısında dost düşman tanıma sistemine sahipti. Türkiye
Cumhuriyeti’nin kuruluşundan beri kimi zaman gergin kimi zaman az gergin olduğu
komşumuz Yunanistan’a bakalım. Yunanistan’da bir NATO üyesi, onlarda NATO altyapısı
altındaki dost-düşman tanıma sistemini kullanmaktadırlar. Olası bir savaşta iki taraf içinde
16
17
Peki, iki ülkede aynı sistemi kullandığı halde nasıl Ege denizi üzerinde devamlı it dalaşına
giriyorlar. İki ülkede it dalaşında birbirlerini sistem üzerinden tanımlıyorlar. Her ne kadar
birbirlerini tanımlasalar da birbirlerine NATO şemsiyesi altındaki sistem ile saldıramazlar. Bu
sistemi kapatırlar ise eski nesil bir şekilde it dalaşı yapabilirler. Bu sistemin önemi kısa vadede
değil, uzun vadede önemle elzemdir. Çünkü iki orduda aktif bir savaş durumuna
geçtiklerinde dost- düşman sistemi kapalı uçtuklarında, ana vurucu F-16 olan bu ülke kendi
hava araçlarını düşürme gibi durumlar yaşayabilirler.
Türkiye bu sistemle NATO sisteminden tamamen ayrılmayacak, NATO şemsiyesi altında İsrail
gibi maskelenerek kullanacaktır. İsrail’de kendi sistemine sahip olmasına rağmen NATO
sisteminde, üye olmamasına rağmen dost olarak görünmektedir. Bu dost-düşman tanıma
sisteminin aslında ABD dost- düşman sistemi olduğuna dair eleştiriler bulunmaktadır. İsrail’e
geri dönersek yıllarca Hatay ili ile Kıbrıs üzerinde gizli uçuşlar yapmıştı. Bu uçuşlar tanımla bir
yana radar üzerinde fark edilememiş, ısı imzaları bile görünmemişti.
Türkiye, bu durumlar karşısında kendi dost düşman tanıma sistemi projesine başlatma
kararlarını verdi. Ege’de Yunan, Doğu Akdeniz’de ise İsrail tehlikesine karşı bu proje Aselsan
yükleniciliğinde başlatıldı ve F-16 Block 30TM uçaklarına entegre edilmeye Nisan 2020’de
başlandı.
17
18
Ülkemizde toplumumuzun yerli ve milli kavramları üzerine çokça tartışma yaşanmaktadır.
Lakin kavramlar arasındaki farklar pek bilinmemektedir. Özellikle savunma sanayisinin bir
parçası yabancı olunca Türkiye’de üretilmemiş gibi bir fikir ortaya koymaktadırlar. Milli ve
yerli kavramı birçok insana aynı gibi görünse de aralarında farklar vardır. Milli ve yerli
kavramı arasındaki farklar şunlardır;
Milli terimi, bir projenin üretilirken ki çizimlerinin ve haklarının sahip olunması ya da daha
önce başka bir ülke veya şirket tarafından projelendirilen ürünün fikir haklarının satın
alınmasıdır. O ürünün fikri olarak sahiplenilmesidir. Nurol Ejder Yalçın 4x4 Taktik Tekerlekli
Zırhlı Araç (TTZA) projesinin Özbekistan’da üretimi yapılmakta ama proje hakları
Türkiye’nin elindedir. Başka bir örnek vermek gerekirse TUSAŞ F-16 uçaklarının Ortadoğu
dağıtıcısı idi. TUSAŞ 278 F-16 uçağı üretmiştir. Bunlar Türkiye öncelikli olmak üzere Mısır,
Ürdün ve Pakistan gibi ülkeler için üretilmiştir. Bakıldığında Türkiye’de üretilen bu
uçakların ilk örnekleri yap-boz gibi sadece montajı yapılsa da sonraki uçaklarda motor
güç grubu haricinde çoğu parçası, alt yüklenicilerle beraber Türkiye’de üretilmiştir. Fikir
hakları ABD’ye ait olduğu için kendi üretimimiz mühimmatları bile ABD’nin izni olmadan
uçaklarımıza entegre edilemememiştir.
Yerli terimine bakıldığında F-16 örneğinde olduğu gibi üretimi Türkiye’de olup fikir
haklarının başka ülke veya şirkete ait olması, ülkemiz içerisinde üretimin sağlanmasıdır.
Türkiye’deki yanlış algılardan oluşan tartışmalardan biri de güç grubu sıkıntılarıdır.
Ülkemizde aktif güç grubu projeleri üretilmektedir. Lakin hala birçok aracımızın motor ve
şanzımanı ithaldir. Bu durumdan ötürü birçok insan “Motoru yerli değilse araçta yerli
değildir” gibi yanlış bir algıya katılmaktadırlar. Türkiye savunma sanayiinde ki elde
edilebilecek tecrübe ile olabildiğince yurtiçinde üretim sağlayabilme amacı
gütmektedir. Türkiye üreteceği araçlarda azami seviye de yerlilik oranı gözetmektedir.
Yerli olmayan, yurtdışından ithal edilen parçalarında Türkiye’de yerli ve milli olarak
yerine geçecek projeler üretilmektedir. A-129 Mangusta helikopterinin lisansını satın
alarak motor ve burun topu haricinde ürettiğimiz hali olan T-129 Atak helikopterimiz
buna en iyi örnek olacaktır. Burun topu için yapılan yerli üretim çalışmaları nerdeyse
sonuna gelmişken, motor konusunda hala sıkıntı yaşamaktayız. T-129 ile A-129 arasındaki
en büyük fark T-129 Atak’ın Honeywell LHTEC motorudur. Kullanılan bu motor A-129’da
kullanılan Rolls-Royce motorundan daha kuvvetlidir. Lakin ülkemize yarattığı tek sıkıntı
ithal olduğu ve hakları ABD’li şirkete ait olduğu için T-129 gibi majör bir platformu
yurtdışına şirketin izni olmadan ithal edemememiz. Aslında vermek istediğimiz fikir
olabildiğince Türk mühendisleri ve işçisi tarafından üretilip, üretilemeyen parçaların
altyapısı, alt yüklenicileri, girişimciler ile sağlanarak üretmeye çalışmaktayız. Üretilen her
milli proje Türkiye’ye hem mali olarak, hem kuvvet olarak güç katmaktadır.
18
19
Türk Silahlı Kuvvetleri’nin (TSK) askeri personel eğitimine bakıldığında Ortadoğu, Balkanlar ve
Kafkaslarda ki iyi eğitim görmüş, caydırıcılığı yüksek, başarılı ve disiplinli birlikler olduğunu
görürüz. Askeri personel eğitiminin başarılı olması, Türk Silahlı Kuvvetleri’nin sıkıntılı kısmına
denge getirmektedir. Bu sıkıntılı durum modernizasyon veya değişime muhtaç kalmış
araçlar ve silahlardır.
Kara Kuvvetleri Komutanlığı ve Jandarma Genel Komutanlığı
Kara Kuvvetleri Komutanlığı’nın envanterdeki ihtiyaçları Suriye’ye yapmış olduğu
operasyonlar ve Hendek operasyonlarının sonucunda eksiklerin çoğunluğu belirlendi. Bu
eksiklerin ilk başında tank sıkıntısı gelmektedir. Türk Silahlı Kuvvetleri’nin envanterine
bakıldığında; Leopard 2A4, M60TM tankları ve bazı M60A3 seviyesindeki tanklar haricinde
diğer birçok tank (M60, Leopard 1T, M48A5) eğitim, karakol topu ve yedek olarak
envanterde bulunmaktadır. Bu tanklar savaş alanına yeterli olarak görülmemektedir. Kara
Kuvvetleri’nin ivedi bir şekilde envanterde yeni tanklara ihtiyaç duymaktadır. Çözüm olarak
ilk prototipi 2016 üretilmiş Altay Tankı görüldü ama Altay’ın kullandığı güç grup sisteminin
Alman şirketi MTU’ya ait olması sıkıntı yarattı ki aynı şirket Fırtına I ve Fırtına II obüslerimizin de
güç gruplarının temin edildiği şirkettir. Aslında şirket Türkiye’ye bu güç grupları ihraç etmek
istemektedir. Lakin Alman hükümeti buna karşı çıkmaktadır. Bu durumdan ötürü Altay
tankının üretimi gecikmiştir. En son yer alan haberlere göre Türkiye’nin kendi güç grubu
üretene kadar Finlandiya’dan güç grubu alınacağı iddia edildi. Türkiye bu motor sorununu
çözene kadar Altay tankının ve Altay’ın gelmesi ile servisten çıkarılacak tankların sonu ne
olacak merak edilmektedir.
Ayrıca Suriye’de aktif olarak çatışma gören birçok tank Anti-Tank Guided Missile; Güdümlü
Tanksavar Füze (ATGM) tehdidine karşı savunmasız durumdaydı. Fırat Modernizasyon
Programı ile birçok tanka ERA zırhı ve aktif koruma sistemi Pulat entegre edildi. Lakin hala
aktif koruma sistemine ihtiyaç duyan sadece tanklar değil aynı zamanda zırhlı personel
19
20
Kara Kuvvetlerinin bir diğer ihtiyacı ise zırhlı muharebe araçlarıdır. Lağvedilmiş BTR 6x6 ve
8x8 modelleri ile yaşlanmış ZMA-15 yerine yeni zırhlılar getirilmesi gerekmektedir. Şu an
M113 ve ZMA-15 yerine FNSS üretimi KAPLAN Zırhlı Muharebe Araç Ailesi gelmektedir. Zırhlı
Muharebe Aracı ile Zırhlı Personel Taşıyıcının görevleri karıştırılmamalıdır. Aralarında bazı
farklar bulunmaktadır. ZPT araçlarının kendini koruyacak şekilde 7.62x51, 12.7 mm’lik tüfek
ya da 40 mm bomba atar ile personeli güvenli bir şekilde taşıma amacı güderken, ZMA
araçları ise 20, 30, 76 veya 105 mm’lik toplar ile personel taşıma görevi haricinde tanklara
destek ve çatışma da aktif rol gösterip alan geçirme ile düşman piyadesi ve aracını yok
etme görevi üstlenir. Tekerlekli Zırhlı Muharebe Araçlarına bakıldığında ise FNSS Pars
araçlarının TÜMOSAN üretimi yerli ve milli motor ile üretim bandına geçmesi
düşünülmektedir.
Hava kuvvetlerinde ise kocamış kurt F-4E 2020 Terminatör uçağı yerine F-35 Lightning II
uçakları kademeli olarak geçecekti ve Phantom Baba lakaplı F4E 2020 uçakları emekli
edilecekti. Amerika’nın teslimat süreleri geciktirmesi, Türkiye’nin bir hava aracının ilk başta
bazı sorunlarla karşılaşabileceğini bildiğinden bu sorunların hallolması için bir vakit
beklemesi ve en son teslimatlar başladığında Türkiye’nin S-400 Hava Savunma Sistemi
temini ile Suriye’de PKK/YPG’ye yaptığı operasyonlar sonucunda Amerika’nın teslimat
durdurması ile sonuçlandı. Phantom Baba çok sevilen bir uçak olsa da artık hizmet ömrünü
tamamlaması, metal yorgunluğunun bulunması sonucu artık hizmetten çekilmesi
gerekmektedir. F-35 uçağının envantere girmesi sonucu emekli edilmesi düşünülen
Phantom Babanın Savunma Sanayii Başkanı İsmail Demir’in son açıklaması ile yeni bir
modernizasyonla hizmet ömürlerinin arttırılması ve göreve devam etmesi düşünülmektedir.
Türk Hava Kuvvetleri’nin bel kemiği olan F-16 savaş uçakları, F-5 ve F-104 savaş uçakları
yerine gelmişti. Manevra kabiliyeti yüksek olan F-5 uçaklarının çoğu Türk Yıldızları gösteri
ekibi tarafından modernize edilmiş hali NF-5 modeli hala kullanımdadır. Lakin F-4 savaş
uçakları gibi bu araçlardan kullanım ömrünü tamamlamıştır. Türkiye TUSAŞ’ın üreteceği
Hürjet ile hem eskimiş T-38 Talon jet motorlu eğitim uçaklarını hem de NF-5 yerine
gelecektir. Konu peki F-16 savaş uçağından buraya nasıl geldi. Hürjet, İsveç üretimi Gripen
savaş uçağı mantalitesinde bir uçaktır. Gripen üretilene kadar F-16 dünya çapında fiyatperformans
uçağı olarak ün salmıştı. Satın alım fiyatı ucuz, idame masrafları ucuz, verimli ve
dünyanın birçok hava kuvveti tarafından sevilen hala sevilmekte olan uçağıdır. Hürjet,
eskiyen F-16 Block 30 uçaklarının yerine kullanıma girebilirdi. Lakin eski nesil F-16 uçakları
20
21
Kara Araçları;
ALTAY
KİRPİ
COBRA II
EJDER YALÇIN
SAMUR
Deniz Araçları;
MİLGEM
LHD
LST
MOSHIP
YTKB
YTDP
Barbaros Sınıfı Fırkateyn Yarı Ömür
Modernizasyonu Projesi
Havacılık ve Uzay Araçları;
HÜRKUŞ
HÜRKUŞ-C
TF-X
ATAK
ANKA
BAYRAKTAR
GÖKTÜRK
AR-GE Projeleri;
AVCI
MİLDAR
TUYGUN
ULAK
İPEK
KRİSTAL
Hava Savunma ve Silah
Sistemleri;
STAMP
MPT - 76
UMTAS
OMTAS
CİRİT
SOM-J
Elektronik Harp ve Radar
Sistemleri;
HAVA SOJ
KARA SOJ
HEWS
ÇAFRAD
SPEWS-II
EİRS
Siber Güvenlik Sistemleri;
SİSAMER
21
22
22
23
ALTAY (ANA MUHAREBE TANKI):
PROJE HAKKINDA;
Proje kapsamında üstün teknoloji ürünü
silah sistemleriyle donatılmış, yüksek
hareket ve beka kabiliyeti olan, uzun
menzilli ve etkili ateş-darbe gücüne
sahip, elektronik harekât kabiliyeti yüksek
bir tankın yurt içinde tasarlanması,
geliştirilmesi, prototip üretimi, atış kontrol
ve komuta kontrol haberleşme bilgi
sistemlerinin milli olarak geliştirilmesi, zırh
sistemlerinin teknoloji transferi ile yurt
içinde geliştirilmesi hedeflenmiştir. 2008
yılında sözleşmesi imzalanan projenin ilk
adımında 2 adet prototip üretilmiş olup
testleri başarı ile tamamlanmıştır.
Önümüzdeki dönemde 250 adet ALTAY
Tankının seri üretimi gerçekleştirilecektir.
KİRPİ (MAYINA KARŞI KORUMALI TAKTİK TEKERLEKLİ ARAÇ):
PROJE HAKKINDA;
Kirpi Projesi ile mayına karşı korumalı
araçların yurt içi özgün tasarımının
gerçekleştirilmesi ve böylece kara
platformu alanında sistem tasarımı,
entegrasyonu ve üretimi konusunda
sahip olunan savunma sanayii
a l t y a p ı s ı n ı n g ü ç l e n d i r i l m e s i
hedeflenmiştir. Mayına, balistik tehditlere
ve el yapımı patlayıcılara dayanıklı, tam
donanımlı 10-13 personel kapasitelidir.
23
24
COBRA II (ZIRHLI TAKTİK ARAÇ):
PROJE HAKKINDA;
Cobra II, mevcut Cobra aracı temel
alınarak geliştirilmiş üstün teknik ve taktik
özelliklere sahip modüler bir platformdur.
Üstün hareket kabiliyeti ve 9 personel
taşıma kapasitesinin yanında personele
sağladığı yüksek koruma, ateş gücü ve
görev ekipmanları ile askeri uygulamalar
için ideal bir platformdur. COBRA II en
zorlu arazi ve iklim koşullarında üstün
performans sağlar.
EJDER YALÇIN (ZIRHLI TAKTİK ARAÇ):
PROJE HAKKINDA;
EJDER YALÇIN 4x4 Zırhlı Muharebe Aracı
Nurol Makina tarafından, askeri birlikler ile
güvenlik güçlerinin meskûn mahal ve kırsal
alanlar dâhil olmak üzere her türlü bölge
ve arazi şartlarında harekât ihtiyaçlarına
cevap vermek üzere geliştirilen yüksek
koruma ve hareket kabiliyetlerine sahip,
harekât sahasında kendini kanıtlamış
özgün bir platformdur.
24
25
SAMUR (SEYYAR YÜZÜCÜ HÜCUM KÖPRÜSÜ):
PROJE HAKKINDA;
Seyyar Yüzücü Hücum Köprüsü, orduların nehir geçişlerini hızlı ve güvenli bir şekilde
yapmaları amacıyla tasarlanmış bir köprü ve nakliye takımı sistemidir. SYHK sistemi, dizel
motoru, otomatik transmisyonu, pünomatik süspansiyonu ve hidrolik fren sistemi ile %50 dik
meyil tırmanabilir ve %30 yan eğimde hareket edebilir. Sistem 8x8 tahrik sistemine ve
merkezi lastik şişirme sistemine sahiptir. SYHK sisteminin suda 360⁰ hareketini sağlayan iki
adet su pompa jeti bulunmaktadır ve 2,5 m/s akıntı hızına kadar operasyon
yapabilmektedir. Tek bir SYHK sistemi, AYS21 ağırlık sınıfı paletli bir aracı taşıyabilmektedir.
Hidrolik vinci sayesinde her araçta taşıdığı 4 rampayı konuşlayarak AYS70 P ağırlık sınıfı
araçları taşıyabilen 2’li nakliye takımı kurabilir. Üç adet sistem rampadan rampaya
bağlandığında, AYS100 T ağırlık sınıfı aracı taşıyabilir. Nakliye takımı oluşturmanın yanı sıra,
12 adet SYHK sistemi bir araya gelip AYS100 T sınıfı araçların geçebileceği 150 metrelik bir
köprü oluşturabilir.
25
26
26
27
MİLGEM (MİLLİ GEMİ):
PROJE HAKKINDA;
Bu proje ile Türkiye ilk defa korvet tipi bir askeri geminin tasarımını milli olarak
gerçekleştirilmiş olup böylelikle gemi tasarımı, tekne inşası ile sistem entegrasyonunda
dışa bağımlılık azaltılmış ve askeri tersaneler ile özel sektördeki gemi tasarım, inşa
imkânları ve kabiliyetlerinin entegrasyonu suretiyle, özel sektörün harp gemisi inşası
alanında gerekli bilgi birikimi, tecrübe ve altyapı ile donatılması sağlanmıştır. Projede
geçen yıllar içerisinde yerlilik oranı %70 seviyesine kadar getirilmiş olup tüm proje
kapsamında 50'den fazla yerli firmaya iş imkânı sağlanmıştır. Proje kapsamında milli
olarak tasarlanan ve inşa edilen gurur kaynağı gemilerimizden TCG-HEYBELİADA 2011
yılında, TCG-BÜYÜKADA 2013 yılında, TCG-BURGAZADA 2018 yılında ve TCG-KINALIADA
2019 yılında Deniz Kuvvetleri Komutanlığı hizmetine alınmıştır. Projenin korvet sınıfı olan ilk
dört gemisinden farklı olarak devam gemilerin (5-8.Gemiler) hava savunma kabiliyetini
de içeren fırkateyn sınıfı gemi olacak şekilde tasarlanması ve inşa edilmesine yönelik
çalışmalar sürdürülmektedir. Bu kapsamda ilk gemi olan Beşinci Gemi’nin tedariki için
Başkanlığımız ile STM A.Ş. firması ile sözleşme imzalanmış ve 27 Eylül 2019 tarihi itibari ile
27
28
LHD (ÇOK MAKSATLI AMFİBİ HÜCUM GEMİSİ):
PROJE HAKKINDA;
Çok Maksatlı Amfibi Hücum Gemisi; Ege, Karadeniz ve Akdeniz harekât alanlarında ve
gerektiğinde Hint Okyanusu (Arap Yarımadasının kuzeyi, Hindistan'ın batısı) ile Atlantik
Okyanusu (Avrupa'nın batısı, Afrika'nın kuzeybatısı)'nda kullanılabilecektir. Çok Maksatlı
Amfibi Hücum Gemisi TCG ANADOLU, 1 Amfibi tabur ile gerekli muharebe ve destek
araçlarını ana üs desteği olmadan kriz bölgelerine taşıyabilecek, havuzunda taşıyacağı
çıkarma araçları ile çıkarma operasyonlarına katılabilecek ve envanterdeki en ağır
NATO helikopterleri ile dönebilen rotorlu Osprey hava araçlarının gece ve gündüz
operasyon yapmasına olanak sağlayacak bir uçuş güvertesine sahip olacaktır.
Ayrıca, F-35B gibi dikey iniş ile kısa mesafede kalkış yapabilecek taktik uçaklarında
konuşlanabileceği TCG ANADOLU ile Türkiye Cumhuriyeti bölgesel güç aktarım
kabiliyetini, orta ölçekli küresel güç aktarımına çevirebilecektir. TCG ANADOLU,
ameliyathane, röntgen cihazları, diş tedavi üniteleri ile yoğun bakım ve enfeksiyon
odaları dahil en az 30 yatak kapasitesine sahip bir revir/hastaneye sahip olacak ve insani
yardım operasyonlarında Hastane Gemisi olarak görev yapabilecektir. Tam yüklü
deplasmanda 27,436 ton ağırlıkta ve 231 metre boyunda inşa edilmesi planlanan Çok
Maksatlı Amfibi Hücum Gemisi TCG ANADOLU, Silahlı Kuvvetlerimizin envanterinde yer
28
29
LST (AMFİBİ GEMİ):
PROJE HAKKINDA;
LST-amfibi gemilerin ana görevini amfibi
harekât, araç ve teçhizatları ile birlik nakli ve
ateş desteği oluşturuyor. Gemiler gelişmiş ve
ileri muhabere, elektronik ve komuta kontrol
imkânlarıyla harekât ve lojistik görevlerine
katkı sağlamanın yanında, gerektiğinde
doğal afet yardım görevlerini yerine
getirecek imkân ve kabiliyetleri de
barındırıyor. Tek tekneli, deplasman tipi ve
tamamen çelik konstrüksiyon olarak inşa
edilen LST-amfibi gemilerinin nükleer,
biyolojik ve kimyasal saldırılar için tam
personel korumasına sahip olup ayrıca bir
adet 15 tonluk genel maksat helikopterinin
iniş kalkışına olanak sağlayacak helikopter
platformu yer almaktadır. İlk gemi TCG-
Bayraktar’ın inşası %70,68 yerli sanayi katılımı
gerçekleştirirken, yerli sanayi katılımı
içerisindeki KOBİ payı yaklaşık %48 olarak
gerçekleşmiştir. Programın ikinci gemisi olan
“Sancaktar” ise 2017 yılında deniz kabul
testlerinin tamamlanmasıyla Türk Deniz
MOSHIP (DENİZALTI KURTARMA ANA GEMİSİ):
PROJE HAKKINDA;
İnşasına 2011 yılında başlanan TCG-ALEMDAR
Denizaltı Kurtarma Ana Gemisi MOSHIP,
üzerinde Dünyanın en gelişmiş teknolojilerini
barındırmaktadır. MOSHIP sahip olduğu Milli
ve NATO derin su kurtarma araçları ile hasar
görmüş denizaltı personeline yaşam desteği
verecek, 600 m derinliğe kadar denizaltıdan
personelin kurtarılmasını sağlayacak, su üstü
gemileri için kurtarma görevini, sualtı
çalışmaları ve enkaz kaldırma çalışmalarını gerçekleştirecektir. Asıl görevi batan
denizaltıdan mürettebatı kurtarmak olmasına rağmen çok derindeki araçları (denizaltı,
uçak, gemi) tespit etmek için de donatılan gemimiz kaza nedeniyle batan bir denizaltıya
72 saatte ve 600 metre derinliğe kadar yaşam desteği vererek tüm personelini
29
30
YTKB (YENİ TİP KARAKOL BOTU):
PROJE HAKKINDA;
Deniz Kuvvetleri Komutanlığı ihtiyacına
binaen boğazlarda, üs, liman yaklaşma
suları ve sahillere yakın bölgelerde keşif,
gözetleme, karakol ve deniz savunma
harbi (DSH) görev fonksiyonlarını
karşılamak ve ayrıca, üs, liman savunma
görev fonksiyonuna da katkı sağlamak
amacıyla 16 adet Bot tedariki
amaçlanmıştır. Proje kapsamındaki tüm
Yeni Tip Karakol Botlarının Geçici ve Kesin
Teslimleri tamamlanmıştır. Sözleşme
faaliyetlerine Mart 2018 tarihine kadar
BARBAROS SINIFI FIRKATEYN YARI ÖMÜR MODERNİZASYONU
PROJESİ:
PROJE HAKKINDA;
Bu proje ile Deniz Kuvvetleri Komutanlığı
envanterinde kayıtlı 4 adet BARBAROS Sınıfı
Fırkateynin mevcutta bulunan savaş
sistemleri kaldırılarak, yerine Aselsan –
Havelsan İş Ortaklığı tarafından çağın
gereklerine uygun biçimde yerli ve milli
olarak geliştirilen sistemler donatılması
hedeflenmektedir. Proje kapsamında
ülkemizde ilk kez geliştirilen silah ve sensör
sistemlerinin de kullanılması planlanmış
olup, bu çerçevede savaş sistemleri
anlamında yurt dışı bağımlılık asgari seviyeye çekilebilecektir. İlk geminin
modernizasyonunun 2022 Şubat tarihinde tamamlanması ve geminin hizmete alınması
30
31
YTDP (Yeni Tip Denizaltı Projesi):
PROJE HAKKINDA;
Bu proje ile Deniz Kuvvetleri Komutanlığı’nın ihtiyacına binaen, Denizaltı Harekât Konsepti
kriterlerini karşılamak üzere, havadan bağımsız tahrik sistemli 6 adet denizaltının Gölcük
Tersanesi Komutanlığında azami ölçüde Türk sanayi katılımı ile inşa edilmesi amaçlanmıştır.
Modern savaş sistemleri ile donatılacak olan bu denizaltılar, emsallerine göre daha uzun
süre su altında kalma kabiliyeti nedeniyle Denizaltı Harekâtı anlamında Deniz Kuvvetleri
Komutanlığımıza büyük bir üstünlük sağlayacaktır.
İlk dört denizaltının inşasına başlanmış olup, birinci denizaltının 2022 yılı başında son
denizaltının ise 2027 yılı başında Deniz Kuvvetleri Komutanlığı’na kazandırılması
planlanmaktadır. Proje kapsamında çok sayıda yerli firmalarımızın ürünlerinin ilk kez bir
denizaltı platformunda kullanılması sağlanmış olup, bu çerçevede denizaltı dizayn
kabiliyeti de dahil olmak üzere bir çok alanda sanayimizin görev alması sağlanmıştır.
31
32
32
33
HÜRKUŞ (TÜRK BAŞLANGIÇ VE TEMEL EĞİTİM UÇAĞI):
PROJE HAKKINDA;
HÜRKUŞ projesi kapsamında, Türk Silahlı
Kuvvetleri’nin eğitim uçağı ihtiyacına cevap
verecek ve dünya pazarında pay sahibi
olabilecek özgün bir eğitim uçağının yurtiçi
imkanlar kullanılarak tasarımı, geliştirilmesi,
prototip üretimi ve uluslararası sertifikasyonunun
gerçekleştirilmesi amaçlanmaktadır.
TUSAŞ (TAI) tarafından yürütülmekte olan proje
kapsamında 2 adet prototip eğitim uçağı, 2
adet yer uçağı ve Teknik Veri Paketinin
hazırlanarak teslim edilmesi öngörülmüştür. İki prototipi de tamamlanan HÜRKUŞ uçağımız
11 Temmuz 2016 tarihinde SHGM'den "TT32 Uçak Tip Sertifikası" almıştır. Aynı gün içinde
Avrupa Havacılık Emniyeti Ajansı (EASA) tarafından SHGM'nin Sertifikası tüm Avrupa ülkeleri
için geçerli kılınmıştır. Böylece HÜRKUŞ, Avrupa Sivil Havacılık Otoritesi'nden tip sertifikası alan
ilk Türk uçağı olmuştur. Hava Kuvvetleri Komutanlığı’nın 15 adet yeni nesil temel eğitim
uçağı ihtiyacının karşılanması amacıyla HÜRKUŞ uçağının seri üretimine başlanmış olup
HÜRKUŞ-B olarak adlandırılan uçaklarımız, askeri temel eğitim uçağı ihtiyaçlarına uygun
olarak ASELSAN tarafından geliştirilen kokpit yapısı ve görev bilgisayarına sahip olacaktır.
HÜRKUŞ-B kapsamındaki temel eğitim uçaklarımızın ilkinin 2018 yılında, son uçağın ise 2019
TF-X (MİLLİ MUHARİP UÇAK):
PROJE HAKKINDA;
TF-X Projesi ile Hava Kuvvetleri
Komutanlığı’nın 2030’lu yıllardan sonraki
muharip uçak ihtiyacının yurt içinde özgün
tasarı m modeli i le karşılanması
amaçlanmaktadır. Yerli sanayinin azami
düzeyde kullanılarak özgün tasarım
f a a l i y e t l e r i n i n t a m a m l a n m a s ı
hedeflenmektedir. İlk uçuşun 2023'te
yapılması planlanmakta olup, uçağın
prototipinin bu süreler içerisinde
tamamlanması hedeflenmektedir. Milli
havacılık firmamız TUSAŞ (TAI) ile Projenin I.
Dönem, I. Aşaması olan “Ön Tasarım”
faaliyetleri için sözleşme imzalanmış olup,
33
34
HÜRKUŞ-C (SİLAHLI HÜRKUŞ UÇAĞI GELİŞTİRME VE SERİ ÜRETİM PROJESİ):
PROJE HAKKINDA;
HÜRKUŞ-C Projesi, HÜRKUŞ Projesi kapsamında TUSAŞ (TAI) tarafından yurtiçi imkânlar
kullanılarak üretilen başlangıç ve temel eğitim uçağımızın geliştirilerek Kara Kuvvetleri
Komutanlığının ve Jandarma Genel Komutanlığının ihtiyaç duyduğu hafif silahlı keşif ve
saldırı uçağının üretilmesi amacıyla başlatılmıştır. Bu proje ile ülkemiz ilk kez yerli ve milli
imkânlarla üretilen bir silahlı keşif ve taarruz uçağına sahip olacaktır. İlk etapta 18 uçaklık
üretim planlanmakta olup ihtiyaç neticesinde 18 adet ilave uçağın da üretimi
projelendirilmiştir. Zırhlandırılmış yapı, kendini koruma sistemleri, gece görüş uyumlu sayısal
kokpit ve gelişmiş aviyonik sistemler ile donatılacak olan HÜRKUŞ-C uçağımız pilot eğitim
ihtiyacının yanı sıra, hafif taarruz ve silahlı keşif görevlerinin düşük maliyet ve yüksek
hassasiyet ile gerçekleştirilmesini amaçlamaktadır. Dijital güvenli haberleşme, görüntü &
veri bağlantısı ve termal görüntüleme/ nişangâh sistemi imkânlarına da sahip olacak
uçağımız CİRİT Lazer Güdümlü Füze, LUMTAS/UMTAS Güdümlü Roket gibi milli
mühimmatların yanı sıra genel maksat bombaları ile 12,7 mm ve 20 mm top sistemlerini de
34
35
ATAK (TAARRUZ TAKTİK KEŞİF HELİKOPTERİ):
PROJE HAKKINDA;
ATAK Projesi ile Kara Kuvvetleri Komutanlığı ihtiyacı olan Taarruz ve Taktik Keşif
Helikopterinin üretilerek hizmete alınması amaçlanmıştır. Bu çerçevede AgustaWestland
tasarımı A129 gövdesinin, Türk Silahlı Kuvvetleri'nin ihtiyaçlarına uygun şekilde; motor,
aktarma organları ve kuyruk pallerinin değiştirilmesine ilave olarak milli aviyonik ve silah
sistemleri ile teçhiz edilmesi sonucu ortaya çıkan T129, dünyada kendi sınıfındaki en etkin
taarruz helikopteri olma unvanını elinde tutmaktadır. T129 ATAK Helikopteri yakın hava
desteği görevleri ve çok amaçlı görevler için iki tip olarak tasarlanmıştır: Yakın hava desteği
görevleri için dizayn edilen T129A, 76 âdete kadar 70 mm güdümsüz roket ve 500 adet
mühimmat kapasiteli 20 mm top ile donatılmıştır. T129 B helikopterine ise çok amaçlı
görevlere uygun olarak en modern elektronik harp gereçleri entegre edilmiş ve aynı anda
8 adet güdümlü anti-tank füzesi UMTAS, 12 adet güdümlü CİRİT, 2 adet STINGER ve 500
adet top mermisi ile görev yapabilmektedir.
Müsteşarlığımızca yürütülen Proje çerçevesinde TUSAŞ (TAI) tarafından üretimlerine devam
edilmekte olan ATAK Helikopterlerimizin ilki 2014 yılında teslim edilmiş olup, halen üretim ve
teslimat faaliyetleri sürmektedir. Türk Silahlı Kuvvetleri envanterine katılan helikopterlerimiz
kendisinden beklenen görevleri etkin bir şekilde yerine getirmektedir.
35
36
ANKA (İNSANSIZ HAVA ARACI);
PROJE HAKKINDA;
ANKA Projesi ile ilk aşamada, Türk Silahlı Kuvvetleri’nin
keşif, gözetleme, hedef, teşhis ve tespit ihtiyacını
karşılamak üzere ihtiyaç duyulan milli bir İHA Sisteminin
geliştirilmesi amaçlanmıştır. TUSAŞ (TAI) firması
tarafından yürütülen projenin bu ilk aşamasında
ihtiyaç duyulan özellikleri karşılayan Orta İrtifa Uzun
Havada Kalışlı (MALE-Medium Altitude Long
Endurance) sınıfı prototipler üretilerek teslim edilmiş ve
projenin ilk aşaması tamamlanmıştır. Projenin devam
eden aşamasında ise İnsansız Hava Aracı Geliştirme Programı kapsamında altyapısı elde
edilmiş olan insansız hava araçlarının seri üretimi amaçlanmaktadır. Gece ve gündüz, kötü
hava şartları da dâhil, keşif, gözetleme, sabit/hareketli hedef tespit, teşhis, tanımlama ve
takip amaçlı, gerçek zamanlı görüntü istihbaratı görevlerine yönelik geliştirilmekte olan
ANKA-S Sistemi, 200 kg faydalı yük kapasitesi ile 30,000 ft irtifa - 24 saat uçuş süresi
BAYRAKTAR (SİLAHLI İNSANSIZ
HAVA ARACI):
PROJE HAKKINDA;
Bayraktar İnsansız Hava Aracı Projesi, Türk
Silahlı Kuvvetleri’nin havadan keşif
gözetleme ve hedeflerin etkisiz hale
g e ti rmesi i h ti yacı d o ğ rultusunda
Müsteşarlığımızca yürütülmekte olup, İHA
üretimi Baykar Makina tarafından
yapılmaktadır. Orta İrtifa ve Uzun Menzil
(MALE Medium Altitude Long Endurance)
sınıfı İHA konseptine uygun olarak geliştirilen
Taktik İnsansız Hava Aracı Sistemi, milli ve
özgün tam otomatik uçuş kontrol özellikleri,
üç yedekli uçuş kontrol sistem mimarisi,
özgün seyrüsefer ve sensör füzyonu
uygulamaları ile dünya klasmanında en ileri
teknolojik seviyede geliştirilmekte olan keşif
ve gözetleme araçlarından birisidir.
Bayraktar İHA Sistemi, 24.000 feet
operasyonel uçuş irtifası, 24 saat uçuş süresi,
150 km haberleşme menzili, 70 knot seyir
hızına sahiptir. 12m kanat açıklığı, 650 kg.
maksimum kalkış ağırlığı ve 55 kg faydalı yük
taşıma kapasitesine sahiptir. Türk Silahlı
Kuvvetleri tarafından operasyonel olarak
kullanılmakta olan Bayraktar TB2, MAM ve
36
37
GÖKTÜRK (YER GÖZETLEME UYDULARI):
PROJE HAKKINDA;
GÖKTÜRK Projesi ile Dünya üzerinde herhangi bir bölgeden askeri istihbarat amaçlı yüksek
çözünürlüklü görüntü elde edilmesine imkan tanıyacak aynı zamanda orman alanlarının
kontrolü, kaçak yapılaşmanın takibi, doğal afet sonrası en kısa sürede hasar tespiti, ürün
rekolte tespiti, coğrafi harita verilerinin üretilmesi gibi pek çok sivil faaliyet alanında da
görüntü ihtiyacını karşılayacak bir uydu sisteminin, teknoloji transferi, ortak geliştirme
prensipleri doğrultusunda tedarik edilmesi amaçlanmaktadır.
GÖKTÜRK Projesi ile elde edilen kazanımlar; Türkiye'yi çevreleyen alan ve karasularının
gözetlenmesi için modern ve etkin bir yöntem sağlanması, Uzay-uydu alanında yerli
sanayileşme modelinin oluşturulması, sistem ve alt sistem seviyesi tasarım kabiliyetinin
kazanılması, montaj, entegrasyon ve test merkezinin kurulmasıdır. GÖKTÜRK Uydumuz 5
Aralık 2016 tarihinde Fransız Guyana’sından Vega fırlatma aracı ile yörüngesine
yerleştirilmiş olup, elde ettiği görüntülerle hizmet vermeye başlamıştır.
37
38
38
39
AVCI (KASKA ENTEGRE KUMANDA SİSTEMİ PROJESİ):
PROJE HAKKINDA;
Proje kapsamında helikopter aviyonik ve silah
sistemlerine entegre, gece/gündüz görüntüsü,
seyrüsefer, hava aracı uçuş yönetimi ile ilgili bilgi
ve sembolojileri pilota gösterecek, görev
bilgisayarı üzerinden, top silah ve hedef tespit
sistemini (FLIR) yönlendirecek, pilotun iç/dış
haberleşme fonksiyonlarını yerine getirecek, pilot
gözünün lazere ve başının olası darbelere karşı
korunmasını sağlayacak, Kaska Monteli
Kumanda Sistemi’ni oluşturan birimlerin özgün
olarak tasarlanması, ATAK Helikopterine entegre
edilmesi hedeflenmiştir. ATAK ilk konfigürasyonu
için geliştirilen ve gösterge modülü dışındaki tüm sistemleri milli olan AVCI-1 Sistemi Kabulü
2015 yılında tamamlanmıştır. ATAK ikinci konfigürasyonu için geliştirilen ve gösterge modülü
dâhil tüm sistemleri milli olan AVCI-2 Sistemi Kabul aşamasındadır.
MİLDAR (HAVA PLATFORMLARI İÇİN MİLİMETRE DALGA RADARI GELİŞTİRİLMESİ):
PROJE HAKKINDA;
Proje kapsamında hava platformlarının muharebe
etkinliğinin artırılması amacıyla milimetre dalga
bandında çalışan, çok fonksiyonlu, düşük hacim
ve ağırlığa sahip, Helikopter ve İnsansız Hava
Aracı (İHA) platformlarında kullanılabilecek radar
prototipleri ile İHA platformlarının otomatik kalkış
ve inişini gerçekleştirecek radar biriminin milli
imkânlar ile geliştirilmesi sağlanacaktır. Proje 3
fazdan oluşmakta olup, 1.fazda Helikopter
Milimetre Dalga Radarı (MİLDAR), İkinci fazda
Otomatik Kalkış ve İniş Sistemi’nin (OKİS) ve
3.fazda İHA MİLDAR geliştirilecektir. 2013 yılında sözleşme imzalanmış olup, Helikopter
MİLDAR Kabul testleri tamamlanmış, OKİS üretim aşamasında ve İHA MİLDAR tasarım
39
40
TUYGUN (İLERİ GÖRÜNTÜLEME TEKNOLOJİLERİ GELİŞTİRİLMESİ):
PROJE HAKKINDA:
Proje kapsamında multispektral ve hiperspektral
görüntüleme yöntemleri kullanılarak imza tespit
çalışmaları yürütülmektedir. Bir takım askeri
hedeflerin havadan tespitine yönelik görüntüleme
v e a l g o r i t m a g e l i ş t i r m e f a a l i y e t l e r i
gerçekleştirilmektedir. Faz-1 çıktıları Jn.Gn.K.K.lığı
kullanımına verilmiş olup, Faz-2 çalışmalarında
Jn.Gn.K.K.lığı, K.K.K.lığı, Hv.K.K.lığı ve Dz.K.K.lığı
ihtiyaç makamı olarak yer almaktadır.
ULAK (DÖRDÜNCÜ NESİL (4G/LTE) HABERLEŞME TEKNOLOJİSİNİN GELİŞTİRİLMESİ):
PROJE HAKKINDA;
Ticari/Kamu Güvenliği 4.5G (LTE Advanced) Baz İstasyonu
Tetra Baz İstasyonu ve LTE/TETRA/APCO/DMR Entegrasyonu
LTE Tabanlı Askeri Haberleşme Sistemi
Alanlarında Ar-Ge çalışmaları yürütülmektedir. Böylece 4.5 G haberleşme teknolojilerinin
milli imkân ve kabiliyetler ile geliştirilmesi sağlanacaktır. ULAK baz istasyonunun Kamu
Güvenliği ve Acil Yardım Haberleşme altyapılarında kullanımına yönelik Niyet Protokolü
ASELSAN ve SSM arasında imzalanmıştır.
40
41
İPEK (HAVACILIKTA KULLANILAN KARBON ELYAF TAKVİYELİ TERMOSET
REÇİNELİ PREPREG GELİŞTİRİLMESİ PROJESİ):
PROJE HAKKINDA;
Havacılıkta Kullanılan Karbon Elyaf Takviyeli Termoset Reçineli Prepreg Geliştirilmesi Projesi ile
havacılık sektöründe büyük ölçüde kullanım
alanı olan, ülkemizde üretilmeyen ve
ihracat lisansına tabii bir prepreg
malzemenin; geliştirilmesi, üretilmesi,
doğrulama ve karakterizasyon testlerinin
yapılması ve bir uçak yapısında (ANKA kiriş
parçası) statik testinin gerçekleştirilmesi
amaçlanmaktadır. 2013 yılında sözleşmesi
imzalanan proje kapsamında, Türkiye'de ilk
defa laboratuvar ve pilot ölçekli üretilecek
bir prepreg malzeme geliştirilecek,
doğrulama ve karakterizasyon testleri
yapılacak ve ANKA Kanat Kirişi üretilerek
statik testi gerçekleştirilecektir. ANKA kiriş
parçası üretimi faaliyetleri devam etmektedir. Projede Test, Doğrulama ve Kabul Aşaması
faaliyetleri devam etmektedir.
KRİSTAL (HAVACILIKTA KULLANILAN NİKEL
SÜPERALAŞIM MALZEME VE ÜRETİM
PROSESLERİNİN GELİŞTİRİLMESİ PROJESİ):
PROJE HAKKINDA;
Hava platformlarında kullanılan uzun ömürlü
gaz türbinli motorlarda ihtiyaç duyulan
gelişmiş yüksek sıcaklık performansına sahip
nikel esaslı süper alaşımların, malzeme ve
üretim proseslerinin geliştirilmesi ve türbin
motor kanatçıklarında uygulanması
hedeflenmektedir. 2015 yılında sözleşmesi
imzalanan proje kapsamında; hava
platformlarında kullanılan uzun ömürlü gaz
türbinli motorları için alaşım geliştirme,
kanatçık tasarımı, tek kristal ve yönlü
katılaşma ile kanatçık üretimi, ısıl işlem ve
yüzey işleme, kaplama ve delik delme
prosesleri yer almaktadır. Projenin, Sistem
İsterleri Analizi aşaması ve Proses Geliştirme
faaliyetleri devam etmektedir. Proses
Geliştirme faaliyetlerinin tamamlanmasının
41
42
42
43
STAMP (SAHİL GÜVENLİK BOTLARI SİLAH VE SİLAH SİSTEMİ
MODERNİZASYONU):
PROJE HAKKINDA;
STAMP, kara ve deniz platformları için
geliştirilmiş uzaktan kumandalı stabilize bir
top/silah sistemidir. Taret üzerindeki, uzun
menzile ve yüksek hassasiyete sahip Gece
ve Gündüz Kameraları ile gece ve
olumsuz görüş şartlarında çıplakla
g ö r ü l e m e y e n h e d e f l e r t e s p i t
edilebilmekte ve tanınabilmektedir.
Stabilizasyon ve otomatik hedef takip
yeteneği ile üzerine yerleştirildiği
platformun veya hedefin hareketinden
etkilenmeden nişan hattı hedef üzerinde
kalmakta ve otomatik balistik uygulama
ile hedefe isabetli atışlar yapılmaktadır.
MPT – 76 (MİLLİ PİYADE TÜFEĞİ):
PROJE HAKKINDA;
Tamamen milli kaynaklar kullanılarak, yurtdışından
teknik destek alınmadan üretilen Milli Piyade Tüfeği
(MPT-76) NATO standardı olan soğuk ve sıcak hava,
kum, yağmur, çamur gibi ağırlaştırılmış 42 testin
tamamını hatasız geçmiştir. -40 ve 65 derece
sıcaklıkta, basınçlı su tehdidi altında ve balçıkta bile
sorunsuz olarak çalışmaya devam eden tüfek ile
dakikada 650 atım yapılabilmektedir. 4.1
kilogramağırlığında gövde yapısına sahip olan tüfek,
600 metreye kadar etkili bir menzile sahiptir. 7,62 mm
çaplı mermi kullanan MPT-76 12 bin atıma kadar
namlu ömrüne sahiptir. Dış pazarlarda ilgiyle
karşılanan milli tüfeğimizden 2017 yılı içerisinde farklı
kurumlarca toplamda 34.500 adet üretilerek Türk
43
44
UMTAS (UZUN MENZİLLİ TANKSAVAR FÜZE SİSTEMİ):
PROJE HAKKINDA;
UMTAS; helikopter, İHA, kara aracı, sabit platform, hafif saldırı uçağı, deniz platformu gibi
çeşitli platformlara entegre edilebilen ve tüm zırhlı sistemlere karşı etkili olan uzun menzilli
tanksavar silah sistemidir. UMTAS, Milli Atak Helikopterinin (T-129) tanksavar füze sistemi
olarak tasarlanmıştır. Proje kapsamında arayıcı teknolojileri, az dumanlı/dumansız yüksek
enerjili katı yakıt teknolojileri, duyarsız motor teknolojileri, duyarsız harp başlığı teknolojileri,
duyarsız ateşleyici teknolojileri, emniyet kurma birimi teknolojileri, ataletsel ölçüm birimi
teknolojileri, tandem çukur imlalı harp başlığı teknolojileri gibi kritik teknoloji alanlarının
millileştirilmesi hedeflenmiştir. ROKETSAN A.Ş tarafından geliştirilen sistem gece-gündüz ve
tüm hava koşullarında görev yapabilmektedir. Menzili 8 km olan UMTAS, kızılötesi arayıcı
başlık veya lazer arayıcı başlık seçenekleri ile havadan yere veya yerden yere kullanılmak
üzere zırhlı hedeflere karşı geliştirilmiştir. "At-unut" ve "at-güncelle" isminde iki kullanım
özelliğine sahip olan UMTAS, hedef güncelleme kabiliyetinin sunduğu avantaj sayesinde
sütre arkasından atış, sütre arkasında gizlenmiş hedeflere atış, hassas vuruş noktası
ayarlayabilme ve vuruş etkinliği değerlendirme imkânı sağlamakta olup sabit ve hareketli
hedeflere karşı kullanılabilmektedir.
44
45
OMTAS (ORTA MENZİLLİ TANKSAVAR FÜZE SİSTEMİ):
PROJE HAKKINDA;
OMTAS, piyadelerin zırhlı birliklere karşı savunma ve saldırı gücünü artırmak amacıyla
piyade tarafından taşınabilen kompozit tüp içerisinde tripod üzerinden ateşlenmek üzere
geliştirilmiş bir anti-tank füze sistemi olarak tasarlanmış olup, bunun yanı sıra kara
platformlarından da kullanıma uygun özelliklere sahiptir. ROKETSAN A.Ş. tarafından
geliştirilen OMTAS kızılötesi arayıcı başlık ile karadan karaya zırhlı hedeflere karşı kullanılan
4 km menzilli atış öncesi/atış sonrası kilitlenme ile at-unut/at-güncelle özelliğine sahip bir
orta menzilli tanksavar silah sistemidir. Milli olarak geliştirilen bu silah sistemi temelde tam
atım füze; atış platformu, atış kontrol ünitesi-gözetleme birimi, atış kontrol ünitesi-kontrol
biriminden oluşan fırlatma sistemi; taşıma sandıkları ve eğitim simülatöründen
45
46
CİRİT (LAZER GÜDÜMLÜ FÜZE):
PROJE HAKKINDA;
CİRİT; helikopter, İHA, kara aracı, sabit
platform, hafif saldırı uçağı, deniz platformu
gibi çeşitli platformlara entegre
edilebilen hafif zırhlı/zırhsız sabit ve hareketli
hedeflere karşı yüksek hassasiyet ile etkin
maliyetli çözüm sağlayan bir sistem olup,
ucuz ve hassasiyeti düşük güdümsüz roketler
ile yüksek maliyetli güdümlü anti-tank
füzeleri arasındaki boşluğu doldurmak
amacıyla tasarlanmıştır. Klasik 2.75” lazer
güdümlü füzelere göre, 8 kilometrelik bir
menzil ile sınıfının en uzun menzilli füzesi olma
unvanını aerodinamik yapısı ve kompozit
katı yakıtlı motoru sayesinde sağlamaktadır.
Hareketli ve hafif zırhlı/zırhsız hedefleri imha
SOM-J (SEYİR FÜZESİ F-35
ENTEGRASYONU):
PROJE HAKKINDA
Müşterek Taarruz Uçağı F-35’lerin gizli uçuşu
esnasında kritik görünmezlik kabiliyetini
korumak suretiyle pilotların uzun menzil
mesafesinden hedefi vurabilmeleri amacıyla
geliştirilen Seyir Füzesi SOM-J füzesinden F-35
u ç a ğ ı g ö v d e i ç i n d e 4 a d e t
taşıyabilmektedir. Özellikle yoğun bir şekilde
korunan kara ve deniz hedeflerine karşı
kullanılması planlanan füzeler 185 kilometre
menzile sahiptir. Bu menzil içerisinde çok
alçaktan radara yakalanmadan uçan SOM-
J, yeryüzü şekillerini izleyerek kendini
saklayabilen bir seyrüsefer sistemi ile
etme yeteneği bulunan Cirit Füzesine çok
maksatlı ve yüksek infilaklı başlık olmak üzere
iki alternatif harp başlığı takılabilmektedir.
Çok maksatlı başlık olarak tanımlanan birinci
alternatifte, zırh delici, yangın çıkarıcı ve anti
personel etkisi bulunurken yüksek infilaklı
başlık olarak tanımlanan ikinci alternatif
başlık ise sadece parçacık etkisine sahiptir.
Seri üretimine 2010 yılında başlanan CİRİT
Füzesi dış pazarlarda da yoğun ilgi
hedefine yüksek bir isabet oranıyla
ulaşmaktadır. SOM-J, taşıdığı yüksek
çözünürlükteki görüntüleyici kızılötesi arayıcı
başlığı ile hassas hedefleme sağlayarak
atışın ardından havadan ihbar kontrol
uçaklarının koordinesi ile hedef değişikliği
yapılmasına izin vermektedir. Aynı şekilde
uçuş sırasında hedefe vuruş açısı ve
yaklaşma irtifası gibi değişiklikler de
gerçekleştirilebilmektedir. Elektronik
karıştırma tedbirlerine dayanıklı olarak
geliştirilen SOM-J füzeleri, Türkiye’nin de
proje ortağı olduğu birçok müttefik ülke
46
47
47
48
KARA SOJ (KARA KONUŞLU UZAKTAN
ELEKTRONİK DESTEK (ED) / ELEKTRONİK
TAARRUZ (ET) KABİLİYETİ KAZANIMI
PROJESİ):
PROJE HAKKINDA;
Kara SOJ projesi kapsamında geliştirilen
sistem, askeri taktik araçlara entegre edilen
ve geniş bir frekans bandında çalışan
Elektronik Destek Sistemi (Kara SOJ ED) ile
Elektronik Taarruz Sisteminden (Kara SOJ ET)
oluşmaktadır. Sistemin kullanım amacı; Hv.
K.K.lığının hedef ülke erken ihbar ve hava
savunma radar sistemlerinin harekât
bölgesindeki tespit, teşhis ve takip
yeteneğinde zafiyet yaratmak; bu sayede
düşmanın komuta kontrol ve hava savunma
zafiyetinden istifade ederek, Hv. K.K.lığının
hava platformundaki taarruz, savunma ve
destek unsurlarının görevlerini azaltılmış risk
ortamında başarı ile tamamlamalarına
destek vermektir.
Bu amaçla Kara SOJ ED Sistemi radar
yayınlarını tespit, teşhis, yön bulma
fonksiyonlarını yerine getirirken Kara SOJ ET
Sistemi hedef radarların karıştırılıp aldatılması
ve iş yapamaz hale getirilmesi fonksiyonlarını
yerine getirmektedir. Bu nitelikleriyle Kara
SOJ Sistemi hedef ülkelerin hava savunma
sistemlerinde zafiyet oluşturacaktır. Kara
SOJ Sistemi geliştirilmesi kapsamında elde
edilen bilgi birikimi, yeni Elektronik Harp
sistemlerinin milli imkânlarla geliştirilmesi
açısından da çok önemli bir alt yapı
oluşturmuştur. Sistem ASELSAN A.Ş.
tarafından Hava Kuvvetleri Komutanlığı
ihtiyaçları doğrultusunda tamamen milli
imkânlarla geliştirilmiş ve üretilmiştir. Türk
Silahlı Kuvvetlerimizin Elektronik Harp
yetenekleri arasında öncü olarak yer alan
bu sistem, savunma sanayimiz ve ASELSAN
için de önemli bir aşamayı oluşturmuş,
Dünya üzerinde sayılı ülkenin envanterinde
bulunan ve
tarafından
Bilinmesi Gerekenler
çok az ülke
48
49
HAVA
HAVA SOJ (HAVA PLATFORMUNDA UZAKTAN ELEKTRONİK DESTEK / ELEKTRONİK
TAARRUZ KABİLİYETİ PROJESİ):
PROJE HAKKINDA;
Proje kapsamında; Hava Kuvvetleri
Komutanlığı ihtiyacı olan 4 (dört) adet Hava
SOJ Sistemi tedarik edilecektir. Düşman
haberleşme sistemleri ve radarlarının (hava
savunma, erken ihbar vb.) tespit/teşhis
edilmesi, konumlarının bulunması ve bu
sistemlerin özellikle sınır ötesi harekâtta dost
unsurlara karşı kullanılamaması amacıyla
k a r ı ş t ı r ı l m a s ı v e a l d a t ı l m a s ı
hedeflenmektedir. Hava SOJ Sistemlerine
entegre edilecek görev sistemleri yurtiçi
imkanlarla üretilecektir. Proje kapsamında teslimatlar 2023 yılında ilk Hava SOJ Sistemi,
Hangar ve SOJ Filo Binası ile başlayıp 2025 yılına kadar devam edecektir.
HEWS (HELİKOPTER ELEKTRONİK HARP SUİTİ GELİŞTİRME PROJESİ):
PROJE HAKKINDA;
ASELSAN A.Ş. ana yükleniciliğinde
gerçekleştirilen proje; TSK envanterindeki
sabit ve döner kanatlı hava platformlarını
kızılötesi, lazer ve radyo frekansı güdümlü
füze tehditlerinden korumak için Füze İkaz
Sistemi, Radar İkaz Alıcısı Sistemi, Lazer İkaz
Alıcısı Sistemi, Radyo Frekans Karıştırıcı
Sistemi, Karşı Tedbir Atma Sistemi ve Süit
Merkezi Yönetim Bilgisayarından oluşan
entegre bir Elektronik Harp Kendini Koruma
Sisteminin geliştirme, doğrulama, üretim,
entegrasyon ve destek faaliyetlerini
kapsamaktadır.
49
50
ÇAFRAD (ÇOK AMAÇLI FAZ DİZİNLİ RADAR):
PROJE HAKKINDA;
Deniz Kuvvetleri Komutanlığı ihtiyacı
TF2000 Hava Savunma Harbi Muhribinin
ana sensörü ÇAFRAD Sistemi’nin yurtiçi
geliştirilmesi amacıyla başlatılan
projenin, fazlara bölünerek yürütülmesi
kararı alınmıştır. Birinci Fazda Çok
F o n k s i yo n l u R a d a rın (Ç F R ) v e
Aydınlatma Radarının (AYR) tek yüzlü
ölçeklendirilmiş prototipleri ile IFF (Dost
Düşman Tanıma) geliştirilmektedir.
Hâlihazırda Fabrika Kabulleri devam
eden Fazın, 2019 yılı başında tamamlanması öngörülmektedir. İkinci Fazda, Çok Fonksiyonlu
Radar ve Aydınlatma Radarının çok yüzlü versiyonları ile Uzun Menzilli Radar (UMR)
geliştirilerek üretilecek ve IFF Sistemi dahil tüm sistemler birbirine entegre edilecektir. Söz
konusu Faz için Kasım 2018 ayında sözleşme imzalanması planlanmaktadır. 3 adedi opsiyon
olmak üzere toplam 4 adet ÇAFRAD Sistemi tedarik edilecek olup 2023 yılında teslimatlara
SPEWS-II (SPEWS-II PROJESİ):
PROJE HAKKINDA;
Proje kapsamında, Hv. K.K.lığımızın
envanterinde yer alan F-16C Blok-50
uçaklarında kullanılmak üzere Elektronik Harp
(EH) kendini koruma sistemi tedarik
edilmektedir. SPEWS-II sistemi radar ikaz almacı
ve RF karıştırıcıdan müteşekkil olup ASELSAN ve
BAE Sistem tarafından ortak olarak
geliştirilmiştir. Görevi; platform üzerindeki diğer
aviyonikler ve karşı tedbir salma sistemi ile
uyumlu olarak çalışarak, tehdit radarlarını
tespit, teşhis, karıştırma ve aldatma
fonksiyonlarını yerine getirmektir. Sisteme ait
tüm testler başarıyla tamamlanmış olup, tedarik edilen sistem birimleri bir bütün halinde
50
51
EİRS (ERKEN İHBAR RADAR SİSTEMİ PROJESİ):
PROJE HAKKINDA;
Proje kapsamında, Hv. K.K.lığı’nın erken ihbar için ihtiyaç duyduğu erken ihbar radar
sistemlerinin geliştirilmesi ve tedariki planlanmaktadır. Bu kapsamda, 4 adet taşınabilir Erken
İhbar Radar Sistemi’nin yurtiçi imkân ve kabiliyetler ile geliştirilmesi ve üretilmesi faaliyetleri
gerçekleştirilecektir. Geliştirilecek sistemler ile uzun menzillerden tespit sağlanması, Balistik
Füzeler (BF) ve İnsansız Hava Aracı (İHA) gibi çok düşük Radar Kesit Alanına sahip
hedeflerin daha uzak mesafelerden tespit edilmesi ve erken uyarı verilmesi, değişken
elektronik karıştırma ve zorlu coğrafi koşullarda çalışılabilmesi ve sistemlerin konfigüre
edilerek farklı amaçlar için kullanılabilmesi hedeflenmektedir.
Sistemin ilk teslimatı 2021 yılı başında gerçekleştirilecektir.
51
52
52
53
SİSAMER (TSK SİBER SAVUNMA MERKEZİ PROJESİ):
PROJE HAKKINDA;
SİSAMER Projesi; TSK’ya ait bilgi sistemlerinin siber güvenliğinin milli yazılımlar vasıtasıyla
güçlendirilmesi ve TSK’nın siber olaylara anında tepki vererek söz konusu olayların
muhtemel etkilerinin azaltılması amacıyla başlatılmıştır. Proje, ihtiyaç duyulan siber güvenlik
yazılımlarının milli olarak geliştirilmesi ve TSK bünyesinde gerçekleştirilen siber savunma
faaliyetlerinin tek bir noktadan koordine edilmesi sağlayan Siber Savunma Harekât Merkezi
kurulması hususlarını kapsamaktadır.
Başkanlığımızca yürütülmekte olan bahse konu proje çerçevesinde 2017 yılı içerisinde Siber
Savunma Harekât Merkezi kurulumu başarıyla tamamlanarak TSK’nın hizmetine
sunulmuştur. Müteakiben 2020 yılı ilk çeyreğinde ise, milli olarak geliştirilen siber güvenlik
yazılımlarının geçici kabulü yapılarak bu yazılımlar TSK’nın kullanımına verilmiştir. Hâlihazırda
Başkanlığımızca, Proje kapsamında gerçekleştirilen destek/garanti faaliyetlerinin
koordinesi yürütülmektedir.
53
54
Kara Araçları
Paletli Zırhlı Araçlar
Tekerlekli Zırhlı Araçlar
Taktik Tekerlekli Araçlar
İstihkâm Araçları
İnsansız Kara Araçları
HAVA ARAÇLARI
SABİT KANATLI PLATFORMLAR
DÖNER KANATLI PLATFORMLAR
İNSANSIZ HAVA ARAÇLARI
HEDEF UÇAKLAR ve EĞİTİM ARAÇLARI
DENİZ ARAÇLARI
AĞIR TONAJLI HARP GEMİLERİ
AMFİBİ GEMİLER
HARP DESTEK GEMİLERİ
SÜRATLİ BOTLAR
İNSANSIZ DENİZ ARAÇLARI
FÜZELER ve MÜHİMMATLAR
FÜZELER
GÜDÜM KİTLERİ ve ÖZEL MÜHİMMATLAR
AĞIR MÜHİMMATLAR ve ROKET SİSTEMLERİ
FİŞEK ve MERMİLER
TAPALAR ve TAHRİP KALIPLARI
HABERLEŞME ve MUHAREBE DESTEK SİSTEMLERİ
TAKTİK SAHA HABERLEŞME SİSTEMLERİ ve TELSİZLER
KOMUTA KONTROL BİLGİ SİSTEMLERİ ve AĞ MERKEZLİ HARP
MUHAREBE DESTEK SİSTEMLERİ ve YAZILIMLAR
SİBER GÜVENLİK ve İSTİHBARAT
RADARLAR
KARA RADARLARI
DENİZ RADARLARI
HAVA RADARLARI
54
55
55
56
ALTAY
Günümüzün ve geleceğin muharebe
koşullarına cevap verme vizyonuyla
ortaya çıkması hedeflenen ALTAY Ana
M u h a r e b e T a n k ı n ı n T 1 v e T 2
konfigürasyonlarına ilişkin geliştirme,
prototip üretimi, test ve seri üretim
programının temelleri, 9 Kasım 2018
tarihinde Savunma Sanayii Başkanlığı ve
BMC arasında imzalanan seri üretim
sözleşmesiyle atılmıştır. Program
çerçevesinde ana yüklenici rolü
üstlenen BMC, sözleşme kapsamında
250 adet ALTAY Ana Muharebe Tankını
üreterek, belirlenen takvime göre Türk Silahlı Kuvvetlerine teslim edecektir. Proje
kapsamında ASELSAN, ROKETSAN, MKEK ve HAVELSAN başta olmak üzere büyük
çoğunluğu yerli olan 200’e yakın alt yüklenici görev alacaktır. Türk Silahlı Kuvvetlerinin
geleceğe yönelik ihtiyaçlarından yola çıkılarak geliştirilen ALTAY, yeni koruma konseptine
göre en üst seviyede manevra kabiliyeti, yüksek beka kabiliyeti ve ateş gücüne sahip
olacak şekilde T1 ve T2 olarak iki konfigürasyonda üretilecektir. Proje kapsamında ayrıca
AKINCI ZMA
Ana muharebe tankları ile ortak hareket
yeteneğine sahip farklı alt sistemlerin
entegre edilmesi suretiyle her türlü
görevi yerine getirmeye olanak
sağlayan platform tasarımına sahiptir.
ZMA-15 ile AKINCI ZMA arasındaki temel
farklar; uzatılmış gövde (6 yol tekerli), zırh
altında daha fazla iç hacim ve daha
fazla yük taşıma kapasitesi olarak
sıralanabilir. 90/105 mm kule veya 120
mm havan sistemleri gibi daha ağır silah
sistemleri ile bunlara ait mühimmatları taşıma imkânı sağlarken, tıpkı ZMA-15 gibi, hareket
kabiliyeti ve zırh korumasından da ödün vermez. AKINCI ZMA’ların gövdesi balistik
alüminyum levhalardan alüminyum kaynak tekniği ile birleştirilerek imal edilir. FNSS
tarafından ihraç edilen AKINCI ZMA’lar, Güney Doğu Asya ve Orta Doğu ülkelerinin silahlı
kuvvetleri envanterinde görev yapmaktadır.
56
57
KAPLAN STA
Ana muharebe tankları ile ortak
hareket yeteneğine sahip yeni nesil
zırhlı muharebe aracıdır. KAPLAN STA;
paletli,5 yol tekerlekli, düşük siluetli,
soğuk ve sıcak iklim koşullarında,
çamurlu/ engebeli arazilerde, asfalt
veya stabilize yollarda yüksek hızlı
hareket yeteneğine sahiptir. KAPLAN
STA, amfibi özelliğine sahip sınıfındaki
az sayıdaki araçlardan biridir. Bununla
birlikte kullanıcıya su kenarında hiçbir
hazırlık yapmadan suya girebilme
imkânı da verir. KAPLAN STA aracının
gövdesi, balistik malzemelerden,
balistik kaynak tekniği ile birleştirilerek imal edilir. Sürücüye, araç içerisinden dışarıyı izleme
ve çepeçevre görüş imkânı sağlayan lazer korumalı cam periskoplar mevcuttur.
KAPLAN 20 YN-ZMA
Muharebe ağırlığına bağlı olarak 23
Bg/ton güç ağırlık oranında, otomatik
şanzımanlı, ana muharebe tankları ile
ortak hareket yeteneğine sahip yeni
nesil zırhlı muharebe aracıdır. KAPLAN
20 YNZMA; paletli, 6 yol tekerlekli,
düşük siluetli, soğuk ve sıcak iklim
koşullarında, çamurlu/ engebeli
arazilerde, asfalt veya stabilize
yollarda yüksek hızlı hareket
yeteneği n e sahipti r. G e lişmi ş
süspansiyon palet sistemi araçta
oluşan titreşimi azaltmaya ve yol
tutuşunu arttırmaya yönelik olarak
tasarlanmıştır. KAPLAN 20 YN-ZMA
amfibi özelliğine sahip sınıfındaki az sayıdaki araçlardan biridir. Bununla birlikte kullanıcıya
su kenarında hiçbir hazırlık yapmadan suya girebilme imkânı da verir. KAPLAN 20 YN-
ZMA’nın gövdesi, balistik malzemelerden, balistik kaynak tekniği ile birleştirilerek imal edilir.
57
58
KAPLAN 30 YN-ZMA
20 Bg/ton güç ağırlık oranında, ana
muharebe tankları ile ortak hareket
yeteneğine sahip yeni nesil zırhlı
muharebe aracıdır. KAPLAN 30 YN-
ZMA; paletli, 6 yol tekerlekli, soğuk
ve sıcak iklim koşullarında, asfalt
veya stabilize yollarda yüksek hızlı
hareket yeteneğine sahiptir.
KAPLAN 30 YN-ZMA sahip olduğu
balistik ve mayına karşı yüksek
koruma özelliği sayesinde, askerî
personelin güvenliğini korumayı
hedeflemiştir. Araç karın altı
yüksekliği, oturma şekli ve yüksekliği;
ihtiyaç duyulan mayın koruma
seviyesine göre tasarlanmıştır. Özel tasarlanmış mayın korumalı koltuklar, modüler yapısıyla
da kullanım kolaylığı sağlamaktadır. KAPLAN 30 YN-ZMA’nın gövdesi; balistik
malzemelerden, balistik kaynak tekniği ile birleştirilerek imal edilir. KAPLAN 30 YN-ZMA
artırılmış faydalı iç hacmi sayesinde, araçta kullanıcıya daha fazla görev ekipmanını ve
KAPLAN MT
FNSS-PT Pindad tarafından ortak geliştirilen
KAPLAN MT’nin gelişmiş balistik ve mayın
koruma sistemlerine sahip tasarım mimarisi,
aynı zamanda piyade birlikleri için yakın ateş
desteği sağlayan mühimmattan tanksavar
mühimmatına kadar uzanan geniş bir ateş
gücü çeşitliliğinin KAPLAN MT kullanılmasına
imkân tanır. Gelişmiş hareket kabiliyetini çift
pinli paletleri ve burulma çubukları üzerine
kurulu 6 tekerlekli antişok süspansiyon
sisteminden alan KAPLAN MT, özellikle ana
muharebe tanklarının girmekte zorlanacağı
dağlık, yüksek engebeli zor arazi koşullarında
ve düşük taşıma kabiliyetine sahip köprülerin
bulunduğu yollarda dahi üstün sürüş kontrol
özelliklerini bünyesinde başarıyla
buluşturabilen bir araçtır. KAPLAN MT’ye
yüksek basınçlı 105 mm Cockerill topu
entegre edilmiştir ve bu sayede düşük
ağırlığına rağmen yüksek vuruş kabiliyetine
sahiptir. Kendi sınıfında en üst düzeyde
mayın ve balistik korumaya sahip olan
KAPLAN MT, muharebe alanında üstün beka
ve hareket kabiliyeti sağlamaktadır.
58
59
M113 MODERNİZASYONU
FNSS’nin modernizasyon ve ömür uzatma
çözümleri, tüm M113 Araç Ailesinin;
üzerindeki görev ekipmanlarından bağımsız
olarak hareket kabiliyeti iyileştirme
gereksinimini kapsar. Bu sayede farklı görev
ekipmanları ile donatılmış tüm M113
varyantlarında, yedek parça ve ortak lojistik
destek uygulamaları açısından belirgin bir
tasarruf sağlanır. FNSS’nin M113A4
konfigürasyonu, M113A1 ve A2’ye oranla,
kullanım kolaylığını, güvenliği, performansı
ve dayanıklılığı önemli ölçüde artıran
çözümleri kapsar. Güvenilirlikte ve
dayanıklılıkta yapılan iyileştirmeler, harekât
esnasında meydana gelebilecek olası
arızaların en aza indirgenmesini ve böylece
bakım personelinin diğer bakım görevleri
için zaman kazanmasını sağlar. Bu
modernizasyon, M113A4 araçlarının -20 °C
POYRAZ: POYRAZ
Mühimmat Aracı, mühimmat transfer sistemi
sayesinde mühimmat ikmal noktasından
hızla mühimmat yüklemesi yapabilmekte ve
gereken mühimmatı istenilen yer ve
zamanda, her türlü iklim, arazi ve gecegündüz
şartlarında FIRTINA obüsüne
aktarabilmektedir. Mühimmat Transfer
Sistemi, otomatik mermi-barut yükleme ve
boşaltma işlevini hareketli mekanizmalar
aracılığıyla yerine getirmektedir. ASELSAN
tarafından tamamen yerli imkânlarla
geliştirilmiş olan servo kontrol sistemi,
elektronik sistemler ve yazılımlar ile hareketli
mekanizmaların kontrolü sağlanmaktadır.
ile +60 °C arasında, her türlü arazi
koşullarındaki tüm harekât gereksinimlerini
karşılar. FNSS ZMA ve M113A4
konfigürasyonu NATO sertifikalı olup, orijinal
59
60
TULPAR
Sınıfının en üstün balistik ve
mayın korumasına haiz, en
sert iklim koşullarında ve ağır
arazi şartlarında üstün
hareket kabiliyeti sunan,
meskûn mahal görevleri ve
barış gücü operasyonları da
dâhil farklı görevlere uygun
çok amaçlı bir araç
p l a t f o r m u o l a r a k
TULPAR-S
TULPAR-S, Tulpar’ın temel
özellik ve standartlarına sahip
çok amaçlı bir platform
olmanın yanında amfibi
kabiliyete sahiptir. TULPAR-S
farklı silah sistemlerinin
entegrasyonuna uygun
olarak her türlü zorlu arazi
ş a r t l a r ı n d a v e i k l i m
koşullarında üstün hareket
tasarlanmıştır. Muharebe
s a h a s ı n d a i h t i y a ç
duyulabilecek tüm görev
donanımlarını standart
olarak sunan TULPAR; A400M
ile taşınabilirlik, modüler
koruma yapısı, elektronik
altyapı ve düşük siluet gibi
teknik ve taktik özellikleri ile
geleceğin zırhlı muharebe
aracıdır. Geniş iç hacmi,
yüksek taşıma kapasitesi ve
kabiliyeti ile farklı görevlere
hizmet sunmaktadır. TULPAR-
S, modüler zırh teknolojisi,
üstün elektronik altyapısı,
düşük silüeti ve göreve göre
uyarlanabilen esnek yapısal
tasarımı ile geleceğin zırhlı
muharebe aracıdır. TULPAR-S
muharebe sahasında ihtiyaç
duyulabilecek tüm görev
donanımlarını standart olarak
sunmaktadır. Geniş iç hacmi,
esnek mimarisi ile gelecekte
ortaya çıkabilecek zırh ve
görev donanımı ihtiyaçlarına
c e v a p v e r e b i l e c e k
yüksek tasıma kapasitesi ve
esnek tasarımı sayesinde
g e l e c e k t e o r t a y a
çıkabilecek zırh ve görev
donanımı ihtiyaçlarına cevap
verebilecek geliştirilebilme
ZMA-15: ZMA-15
350/400 BG dizel motor ve
otomatik transmisyonlu güç
paketi sayesinde ana
muharebe tankları ile ortak
hareket yeteneğine sahip,
amfibi, paletli zırhlı araçlara
verilen genel addır.
Geliştirilmiş Zırhlı Personel
Taşıyıcı şasesi ZMA15
sınıfındaki bütün araçların
baz araç versiyonudur. ZMA-
15, paletli, 5 yol tekerlekli,
hafif, düşük siluetli, çöl
koşullarında, çamurlu/
engebeli arazilerde, asfalt
veya stabilize yollarda
yüksek hızlı hareket
yeteneğine sahip zırhlı
araçlardır. ZMA15’lerin
gövdesi; balistik alüminyum
levhalardan, alüminyum
kaynak tekniği ile
birleştirilerek imal edilir.
Komutan, nişancı, sürücü ve
personelin araç içerisinden
dışarıyı izleme ve çepeçevre
görüş imkânı sağlayan lazer
korumalı cam periskoplar
mevcuttur. ZMA-15’ler Türk
Silahlı Kuvvetleri, Malezya,
Birleşik Arap Emirlikleri ve
60
61
ZMA-15 ATEŞ GÜCÜ VE BEKA
MODERNİZASYONU
seviyelerinin artırılması, mayın korumalı
koltuklar, koruma astarı (parçacık kalkanı)
uygulaması, çift kademeli otomatik yangın
söndürme ve bastırma sistemi, KBRN sistemi,
personel için klima, RPG koruma ağı
öncelikli olarak yer almaktadır. Günümüz
tehditlerine uygun olarak; yakın mesafe
durumsal farkındalık sistemi, akustik silah atış
yeri tespit sistemi, lazer uyarı sistemi
uygulamaları değerlendirilmektedir.
Bunlarla birlikte araçların yürüyüş takımları
ve güç grubunun iyileştirilmesi ile hareket
kabiliyetinde önemli iyileştirmeler
Araçların; beka, durumsal farkındalık, ateş
gücü ve hareket kabiliyetinin iyileştirilmesine
yönelik modernizasyon paketleri üzerinde
çalışılmaktadır. Bu sayede araçların değişen
tehdit algılarına göre güncellenmesi,
performansının artırılması ve ömür uzatma
envanterde kalacağı süre boyunca daha
iyi hizmet verebilmesi hedeflenmektedir.
Beka konusunda; mayın ve balistik koruma
ZPTP
ZPTP, ZMA-15’e ve AKINCI
ZMA’ya göre daha güçlü
süspansiyon kapasitesi ve
artırılmış güç gurubu
performansına sahiptir. ZPTP
balistik ve mayın korumasına
sahiptir. Araç
konfigürasyonu, kullanıcının
operasyonel ihtiyaçlarına
göre tasarlanabilmektedir.
Komuta kontrol, büyük
ölçüdeki mobil radar
sistemleri, topçu ateş destek,
kundağı motorlu topçu ve
füze sistemleri için ideal
platformdur. ZPTP; Türk Silahlı
Kuvvetleri tarafından,
KORKUT ve HİSAR projeleri
kapsamında Hava Savunma
Sistemi platformu olarak
tercih edilmiştir. KORKUT
Projesi için tasarlanan Silah
Sistemi Aracı ve Komuta
Kontrol Aracı
konfigürasyonları amfibi
özellikte olup, durgun ve
akarsulardan yüzerek
geçme kabiliyetine sahiptir.
HİSAR Projesi için tasarlanan
Alçak İrtifa Hava Savunma
Füze Sistemi platformu ise; 3
boyutlu arama radarı,
Kundağı Motorlu (K/M)
Otonom Alçak İrtifa Hava
61
62
AMAZON
Mayın, balistik ve el yapımı patlayıcılara
karşı yüksek koruma seviyesi ve 7 kişilik
taşıma kapasitesinin yanı sıra yüksek
manevra kabiliyetine sahip olan Amazon
(4x4), otomatik yangın söndürme sistemi,
merkezi lastik şişirme özelliği, patlak yol gider
lastik özelliği, arka görüş kamerası, karartma
ve kamuflaj ışığı gibi özellikler sunmaktadır.
ARMA 6X6
ARMA yüksek taktik ve teknik özelliklere
sahip yeni nesil çok tekerlekli modüler bir
araçtır. Üstün hareket kabiliyeti, yüksek
mayın ve balistik koruma ile geniş
yelpazede silah entegrasyon opsiyonları
sayesinde ARMA gerçek savaş alanında, en
zor arazi ve iklim koşullarında, barış koruma
ve insani yardım operasyonlarında modern
ordulara hizmet verebilmektedir. ARMA 6X6;
zırhlı personel taşıyıcı, zırhlı muharebe aracı,
komuta kontrol, KBRN keşif, yaralı tahliye, sürücü eğitim, ileri gözetleyici ve keşif aracı gibi
farklı görevlere uygundur ve amfibik opisyonu da mevcuttur.
ARMA 8X8
ARMA yüksek taktik ve teknik özelliklere
sahip yeni nesil çok tekerlekli modüler bir
araçtır. Üstün hareket kabiliyeti, yüksek
mayın ve balistik koruma ile orta ve yüksek
kalibre silah sistemi entegrasyon opsiyonları
sayesinde; ARMA gerçek savaş alanında,
en zor arazi ve iklim koşullarında, barış
koruma ve insani yardım operasyonlarında
modern ordulara hizmet verebilmektedir.
ARMA 8x8; Zırhlı Personel Taşıyıcı, Zırhlı
Muharebe Aracı, 105 mm Kuleli Ateş destek
Aracı Havan Aracı, Alçak ve Orta İrtifa
Hava Savunma Aracı, İstihkâm Aracı, Zırhlı
Kurtarıcı, Komuta Kontrol aracı gibi farklı
görevlere uygundur ve amfibik opisyonu da
62
63
COBRA
Yüksek hareket ve beka kabiliyeti
ile öne çıkan COBRA her zaman
göreve hazırdır. COBRA’nın
monokok gövdesi ve optimize
edilmiş gövde açıları personel ve
tüm kritik mekanik aksam için
daha üstün mayın ve balistik
korumanın yanında sınıfındaki en
geniş iç mekânı sağlamaktadır.
C O B R A m o d ü l e r y a p ı s ı
sayesinde; personel taşıyıcı, silah
platformu, KBRN keşif, kara
gözetleme radar, ileri gözetleyici,
ambulans ve komuta yeri araç
konfigürasyonlarına ihtiyaç duyulan farklı görevlerde uyarlanabilmekte ve amfibik
seçeneği ile sunulmaktadır.
COBRA II
COBRA II 4x4 Taktik Tekerlekli
Zırhlı Araç mevcut COBRA
platformu üzerinde müttefik ülke
ve Türk Silahlı Kuvvetlerinin ileriye
d ö n ü k g e r e k s i n i m l e r i
doğrultusunda geliştirilen üstün
teknik ve taktik özelliklere sahip
modüler bir platformdur. Üstün
hareket kabiliyetinin yanı sıra,
COBRA II; arttırılmış balistik ve
mayın koruması, daha geniş iç
hacim, daha yüksek taşıma
kapasitesi sunmaktadır. COBRA II geniş silah entegrasyon ve görev donanım ekipman
opsiyonları sayesinde sınır koruma, iç güvenlik ve barış koruma harekâtları da dâhil birçok
görevde yer alabilmektedir. COBRA II modüler yapısı sayesinde; personel taşıyıcı, silah
platformu, KBRN keşif, kara gözetleme radar, iç güvenlik, ambulans ve komuta kontrol
araç konfigürasyonlarına ihtiyaç duyulan farklı görevlere uyarlanabilmekte ve isteğe
bağlı olarak amfibik seçeneği ile sunulmaktadır.
63
64
EJDER KUNTER ÖZEL AMAÇLI PLATFORM
Nurol Makina tarafından özgün olarak
tasarlanan EJDER KUNTER tam bağımsız
süspansiyon sistemine ve 4x4, 6x4 ve 6x6
çekiş özelliklerine sahip bir platformdur.
Her türlü arazi şartlarında hizmet verebilen
EJDER KUNTER, balistik korumaya sahip
ergonomik ön kabiniyle de kullanıcının
görevlerini güven ve yüksek performansla
yerine getirmesine olanak sağlamaktadır.
Nurol Makina’nın özgün tasarımı olan
EJDER KUNTER’in sistem tasarımı kullanıcı
istekleri doğrultusunda konfigüre
edilebilmekte, silah kulesi entegrasyonu ve
özel platform çözümleri sunulabilmektedir. EJDER KUNTER askerî, iç güvenlik ve sivil
kullanımlara uygun bir şekilde uyarlanabilmektedir. Uzun şasi seçeneklerinin yanı sıra çift
kabin uygulaması da mevcuttur.
EJDER YALÇIN 4X4 ZIRHLI MUHAREBE ARACI
EJDER YALÇIN 4x4 Zırhlı Muharebe Aracı
Nurol Makina tarafından, askerî birlikler ile
güvenlik güçlerinin beka, meskûn mahal
ve kırsal alanlar dâhil olmak üzere her
türlü bölge ve arazi şartlarında harekât
ihtiyaçlarına cevap vermek üzere
geliştirilen, mayın ve EYP’lere karşı yüksek
koruma ve hareket kabiliyetlerine sahip,
harekât sahasında kendini kanıtlamış
özgün bir platformdur. Yüksek faydalı yük
taşıma kapasitesi ve özgün araç kontrol
yazılımı sayesinde farklı versiyonlarda
konfigüre edilebilmekte ve bu sayede farklı uygulamalara yönelik olarak
özelleştirilebilmektedir. EJDER YALÇIN 4x4; Sınır Gözetleme ve Güvenlik Aracı, Keşif Aracı,
Taktik Füze Taşıma/Fırlatma Aracı, Komuta-Kontrol Aracı, Hava Savunma Aracı, Muharebe
Aracı, Personel Taşıyıcı Araç, KBRN Keşif Aracı, Mayın/EYP Tespit-İmha Aracı ve Zırhlı
Ambulans gibi kullanıcının değişik harekât ihtiyaçlarına yönelik özel çözümler sunmaktadır.
EJDER YALÇIN birçok ülkede zorlu testlerden geçerek tümünü başarıyla tamamlanmıştır.
64
65
HIZIR
HIZIR 4x4 Taktik Tekerlekli Zırhlı Araç,
kırsal ve kentsel alanlardaki yoğun
çatışma koşullarında yüksek
performans gösterecek şekilde
optimize edilerek dokuz personel
kapasiteli olarak tasarlanmıştır.
Araç yüksek balistik ve mayın
koruma seviyesine sahiptir. Zırhlı
Muharebe Aracı, Zırhlı Personel
Taşıyıcı, Komuta kontrol aracı,
KBRN aracı, silah taşıyıcı araç
(çeşitli silah sistemlerinin kolay
entegrasyonu), ambulans aracı,
sınır güvenliği aracı, keşif aracı
olarak çeşitli konfigürasyonlar için çok yönlü, düşük maliyetli ve kolay bakım sağlayan bir
platform araç görevini ifa etmektedir.
ILGAZ II İÇ GÜVENLİK ARACI
ILGAZ-II, Nurol Makina tarafından,
özel harekât birlikleri, askerî birlikler
ile güvenlik güçlerinin meskûn
mahal ve kırsal alanlarda kamu
düzenini tesis etme, ani müdahale,
yasadışı gösteri ve toplumsal
olaylara müdahale etmek
maksadıyla tasarlanmış özgün bir
platformdur. ILGAZ II; ambulans,
tank savar aracı, muharebe aracı,
komuta ve kontrol aracı, keşif ve
g ö z e t l e m e a r a c ı , t e r ö r l e
mücadele aracı, iç güvenlik aracı
ve olay yeri inceleme aracı gibi
kullanıcının değişik ihtiyaçlarına
yönelik özel çözümler sunmaktadır.
Ilgaz II kullanıcılarına, 4x4 ve 4x2
olmak üzere farklı sürüş modları sunmaktadır. Hızlı ve kolay bakım sağlamasının yanı sıra
çeşitli hafif silah kulerinin entegrasyonu mümkündür.
65
66
KAYA
Mayına dayanıklı personel taşıyıcı araç olarak
tasarlanan KAYA mayın ve kinetik enerjili
mühimmatlara karşı üstün koruma sunarken,
her türlü arazi ve iklim koşulunda benzersiz
hareket kabiliyeti sağlamaktadır. Tek
kabinden oluşan monokok gövdeli KAYA
komutan ve sürücü dâhil on kişilik mürettebat
taşıma kapasitesine sahiptir. Aracın iç
tasarımında, gerektiğinde hızlı ve kolay tahliye
hedeflenmiştir. Azami hızı 96 km/sa olan
aracın, menzili ise 800 km’dir.
KHAN
KHAN 4x4 Zırhlı Personel Taşıyıcı, sekiz personel
taşıma kapasiteli yüksek hareket kabiliyeti ve
balistik korumaya sahip zırhlı güvenlik aracıdır.
Zırh çeliği monokok gövde farklı şasiler üzerine
monte edilebilmektedir KHAN, her türlü iklim
koşullarındaki operasyonlar için iç güvenlik
güçlerinin tüm gereksinimlerini karşılamakta
ve farklı görev konfigürasyonlarında
üretilebilmektedir.
KİRPİ
KİRPİ, mayına karşı korumalı araç sınıfında
sağladığı üstün koruma düzeyi ile başta
Türkiye olmak üzere farklı ülkeler tarafından
da en önemli savunma aracı olarak
kullanılmaktadır. Kirpi, yeni versiyonu KİRPİ II,
4x4 ve 6x6 versiyonları ve donanımıyla farklı
ihtiyaçlara yönelik özel çözümler sunmaya
devam etmektedir. Bağımsız süspansiyonlu
KİRPİ II, monokok tipte zırhlı kabin ve özel zırhlı
camlar, şok emici koltuklar, silah istasyonu ve
acil çıkış kapağı ile donatılmıştır.
66
67
PARS 4X4
PARS 4X4; ileri gözetleme, anti- tank ve
komuta kontrol gibi özel maksatlı
görevleri yerine getirmek üzere
tasarlanmış bir araçtır. PARS 4X4; hiçbir
ön hazırlık gerektirmeden derin ve
akıntılı suda operasyon yapabilir. Aracın
önünde yer alan hidrolik kurtarma vinci
sayesinde, ihtiyaç hâlinde kendini
kurtarma özelliğine sahiptir. Balistik
gereksinimlere uygun olarak tasarlanan
balistik korumalı camlar aynı zamanda sürücü ve araç içeresindeki tüm personele çok
geniş bir görüş açısı sağlamaktadır. Sürücü, komutan ve nişancı için özel olarak geliştirilen
kumanda ve ikaz panelleri ile yükseklik ayarlı mayın koruma koltukları; farklı ölçü ve
donanımlardaki askerî personelin ihtiyaçlarına göre tasarlanmıştır. Mayınlara ve el yapımı
patlayıcılara karşı korumalı olan aracın gövdesi, balistik malzemeden üretilmiştir.
PARS 6X6 İZCİ
PARS 6X6 İZCİ; keşif ve iç güvenlik
harekâtları için özel olarak tasarlanmış,
yüksek durumsal farkındalık özelliği ile
kullanıcısına stratejik avantajlar sunan,
modern teknolojileri barındıran, özel
maksatlı taktik tekerlekli bir araçtır.
Amfibi bir araç olan PARS 6X6 İZCİ, suda
8 km/s hıza çıkabilmektedir. Aracın ön
kısmında bulunan iki kişilik sürücü kabini,
şeffaf zırh (balistik cam) uygulaması ve
230° yatay görüş açısı, yüksek sürüş
güvenliği, durumsal farkındalık ve
konforu sağlamaktadır. PARS 6X6 İZCİ
gövdesi, modüler tasarıma sahip zırh
sistemleri sayesinde kullanıcı tarafından istenilen koruma seviyesine getirilebilmektedir.
Gövde formu, karın altı yapısı, taban plakaları ve araç için özel geliştirilen mayın korumalı
koltuklar, personeli yüksek seviye mayın tehdidine karşı koruyacak şekilde tasarlanmıştır.
Araç alt sistemlerinin; mayın korumalı gövdeye modüler olarak bağlanması, bakım ve
değişim kolaylığı sağlamaktadır.
67
68
PARS III 6X6
PARS III 6X6; günümüzün en gelişmiş
teknolojilerini barındıran, taktik tekerlekli zırhlı
muharebe aracıdır. Motor yerleşimi ve
gözetilen dengeli tasarım sayesinde araç,
birbirine çok yakın aks yüklerine sahiptir.
Sınıfındaki en yüksek teker gezinme
hareketine sahip tam bağımsız
hidropnömatik süspansiyon sistemi, farklı yol
koşullarında en iyi yol tutuşunu sağlar. Birinci
ve üçüncü akstan dönüş sistemi ile PARS III
6X6 sınıfındaki en düşük dönüş çapına
sahiptir. Aracın ön kısmında bulunan iki kişilik
sürücü kabini ve 180° yatay görüş açısı, yüksek sürüş güvenliği ve konforu sağlamaktadır.
PARS III 6X6 gövdesi, modüler tasarıma sahip zırh sistemleri sayesinde kullanıcı tarafından
istenilen koruma seviyesine getirilebilmektedir. Gövde formu, karın altı yapısı, taban
plakaları ve araç için özel geliştirilen mayın korumalı koltuklar, personeli yüksek seviyeli
mayın tehdidine karşı koruyacak şekilde tasarlanmıştır.
PARS III 8X8
PARS III 8X8, düşük ve yüksek yoğunluklu
muharebe alanlarında kullanılmak üzere
tasarlanmış, benzersiz özellikleri ile
kullanıcısına stratejik avantajlar sunan,
yapısında günümüzün en gelişmiş
teknolojilerini barındıran, taktik tekerlekli zırhlı
muharebe aracıdır. 30.000 kg azami yüklü
ağırlığa sahip olan PARS III 8X8, 100 km/s
hıza ulaşabilir, %60 dik, %30+ yan eğimde
hareket edebilmekte, 70 cm yüksekliğinde
dik engel ve 200 cm uzunluğunda hendek
geçebilmektedir. Sınıfındaki en yüksek teker
gezinme hareketine sahip tam bağımsız
hidropnömatik süspansiyon sistemi farklı yol
koşullarında en iyi yol tutuşunu sağlar. Tüm
akslardan dönüş sistemi ile PARS III 8X8, 8
m’lik dönüş yarıçapıyla, sınıfındaki en düşük
dönüş çapına sahiptir. Aracın ön kısmında
bulunan iki kişilik sürücü kabini ve 180° yatay
görüş açısı, yüksek sürüş güvenliği ve
konforu sağlamaktadır. PARS III 8X8 gövdesi,
modüler tasarıma sahip zırh sistemleri
sayesinde kullanıcı tarafından istenilen
68
69
PUSAT 4X4
PUSAT 4X4, TÜMOSAN tarafından yerli ve milli
imkânlarla geliştirilen motor, şanzıman, güç
aktarma organları, süspansiyon gibi alt
sistemlerin kullanıldığı, yüksek yerlilik oranına
sahip 4x4 hafif sınıf zırhlı taktik tekerlekli araçtır.
Modüler yapısı sayesinde farklı ihtiyaçları
karşılayacak şekilde uyarlanabilmekte, ayrıca
yeni varyantları kısa süre içerisinde geliştirilip
URAL
URAL, çok yönlü modüler platform olması ve
yenilikçi özellikleriyle en zorlayıcı görevlerde
dahi üstünlüğünü sergilemektedir. Tamamı
zırh sacından üretilmiş personel kabini ile
farklı tehditlere karşı sağladığı üst seviye
personel korumasına ilave olarak; geniş iç
hacmi ve koltuk ara mesafeleri, ergonomik
tam boy koltukları, süspansiyonu ve
sınıfındaki en büyük lastik ebadı sayesinde
personel konforunu da en üst seviyede
tutar. Aracın yüksek mukavemetli çelik şasisi
üzerindeki üstün nitelikli yürür aksamı
maksimum arazi performansı sağlarken,
kauçuk bağlantı elemanları üzerindeki zırhlı
gövdesi de çeşitli yol şartlarındaki titreşimin
en aza indirilmesine yardımcı olur. Tasarım
VURAN
Zırhlı Araç grubunda üretimi yapılan, 9 kişilik
taşıma kapasitesi, yüksek koruma ve hareket
kabiliyetiyle ön plana çıkan Vuran, monokok
gövdesi, zırhlı kabin ve camları, şok emici
koltukları, silah istasyonu ve acil çıkış kapağı
ile yolcuları için mayına ve balistik tehditlere
karşı yüksek koruma sağlamaktadır.
a ş a m a s ı n d a o p t i m i z e e d i l e r e k
modülerleştirilmiş araç yapısı ve ölçüleri,
farklı görevlerin gerektirdiği ekipman, silah
sistemleri ve konfigürasyonun kolaylıkla
araca adapte edilebilmesini sağlayarak, her
türlü görev için tek araç felsefesini
69
70
YÖRÜK 4X4
Yörük 4x4, Nurol Makina tarafından
tasarlanmış, V yapılı monokok gövde ve
özgün bir şasiye sahiptir. Aktarma organları
ve alt yürüyüş sistemlerinde yapılan en son
iyileştirmeler, aracı çeşitli koşullarda son
derece hızlı ve manevra kabiliyeti yüksek
kılmaktadır. Aracın düşük ağırlığı ve mayın,
balistik koruması, kullanıcılarına bugünün en
agresif ve asimetrik tehditlerinde yüksek
beka sunmasının yanı sıra, operasyonlarda
aracı üstün kılmaktadır. Optimum
performans ve çoklu göreve hazırlıklı olma
özellikleri amacıyla tasarlanmış, muharip
birliklere silah sistemleri taşıyıcılığından keşif
görevlerine kadar bir dizi yetenekler
sunmaktadır. Gelecek nesil tasarım ve
özelliklere sahip Yörük 4x4, ölçeklendirilebilir
zırh ile kompozit malzemenin mükemmel
birleşiminden oluşmaktadır. Farklı koruma ve
güvenlik ihtiyaçlarına yönelik çözümler
sunabilmesinin yanı sıra farklı silah
sistemlerinin entegrasyonuna imkân
sağlamaktadır. Düşük ağırlık merkezi
ZIRHLI AMBULANS
4x4 Zırhlı Ambulans, dünyadaki yüksek
riskli bölgeler için ulaşım, ilk yardım ve
hastaların nakli amacıyla tasarlanmış ve
donatılmıştır. Geniş iç hacmi sayesinde
ayakta operasyon gerçekleştirerek
hastalara müdahale edilebilmektedir.
Araç 5 hasta, 2 sağlık personeli ve sürücü
dâhil 8 kişilik taşıma kapasitesine sahiptir.
Yüksek balistik koruma ve 4x4 sürüş
özelliklerine sahip ve her türlü yol ve iklim
koşullarına uygun üretilen Zırhlı
Ambulanslar sürücü, sağlık personeli ve
hastanın tam emniyetini sağlamakta
olup istenilen konfigürasyonda ve farklı
balistik seviyelerine uygun dizayn
70
71
20.000 LT UÇAK AKARYAKIT İKMAL TANKERİ
Hava Kuvvetleri Komutanlığının
havaalanlarında uçakları ikmal etmek
amacıyla imal edilmiştir. Mercedes-Benz
Axor model şasi aracın azami yüklü
ağırlığı 30 tondur. 286 PS motor ve 9 ileri 1
geri şanzuman ile donatılmıştır. Araç 6x4
tahrik kabiliyetindedir. Üstyapı;
alüminyum alaşımlı malzemeden, 4 adet
dalgakıranlı, 20.000 lt faydalı hacimli, dip
dolum üniteli tanka sahiptir. Pompa
kapasitesi 2500 L/dk’dır. Elektrik donanımı
NFPA–407 standartına uygun üretilmiştir.
Komuta kontrol kabini alüminyum
karkaslar kullanılarak hafifletilmiş olarak
BMC EFE 2,5 TON
Taktik Tekerlekli Araç ailesinin en küçük
üyesi olan EFE 2,5 ton (4x4), modüler
yapısı yla ve yü ks ek manevra
kabiliyetiyle ön plana çıkıyor. Taktik
tekerlekli araç ailesinin tüm üstün
özelliklerini taşıyan EFE, Birleşmiş Milletler
Barış Gücü ve birçok ülke ordusunun
e n vanteri nde b a şarı yla g ö rev
almaktadır.
71
72
BMC EFE 5 TON
EFE 5 Ton 245-16 P araçlar, 6 silindirli turbo
dizel motoru ile saatte 100 km hıza
ulaşabilmektedir. Araç %60 dik, %30 yan
eğimde hareket edebilmektedir. Üstün
manevra kabiliyeti ile ön plana çıkan
BMC 5 ton taktik tekerlekli araçlar uzun
yıllardır birçok ülkenin ordusu tarafından
t e r c i h e d i l m e k t e v e g ü v e n l e
kullanılmaktadır.
BMC EFE 10 TON
EFE 10 Ton (6x6) araçlar, 380 PS, 6 silindirli
turbo dizel motoru ve 6 ileri otomatik
şanzımanı ile saatte 95 km hıza
ulaşabilmektedir. Özel vinci, patlar gider
tekerlekleri ve merkezi lastik şişirme
sistemi ile kullanım kolaylığı sağlayan
araç; mühimmat taşıyıcı, kargo taşıyıcı,
top çeker, kurtarıcı, akaryakıt ve su
tankeri platformları başta olmak üzere
pek çok farklı ihtiyaca yönelik
kullanılmaktadır.
72
73
DERMAN ZIRHLI 8X8 ÇOK AMAÇLI ARAÇ AİLESİ
DERMAN, taktik operasyonlara
uygun, yükseltilebilir modüler balistik
koruma seviyeleriyle, çok amaçlı
kullanıma uygun, yüksek düzeyde
benzerliğe sahip bir 8x8 zırhlı araç
ailesi ve Türk markası olarak
geliştirilmiştir. Aynı aileden 517, 587
ve 625 BG gücünde motor
seçenekleri ile toplam 48 ton azami
yüklü ağırlığa kadar ve farklı
platform uzunluklarına sahip değişik
araç konfigürasyonları ile Tank
Taşıyıcı Araç, Kurtarıcı Araç, Konteyner Taşıyıcı Araç, Köprü İnşa Aracı, Köprü Taşıma Aracı
ve Obüs Aracı gibi askerî uygulamalara yönelik tasarım çalışmaları sürdürülmektedir. Kabin,
STANAG 4569 L2 seviyesinde (7 mm Armox 600T) zırh korumasına sahip olup, STANAG 4569
L3 ve L4 seviyesine yükseltilebilir (Giydirme Kompozit Zırh Plakaları) özelliktedir.
MERCEDES-BENZ UNIMOG U 4000-2,5 TON TAKTİK TEKERLEKLİ ARAÇ
Ağırlıklı olarak personel taşıyıcı
olarak kullanıldığı gibi şelter taşıyıcı,
seyyar tamirhane, radar sistemleri
ve karıştırma donanımları ile
entegre edilmiş olarak kullanılır.
Azami yüklü ağırlığı 7,5 ton’dur.
Motor gücü 177 BG, şanzımanı
manuel veya otomatik olarak, 8 ileri
6 geri vites sayısı mevcuttur. 4x4 ve
4x2 tahrik konumlarına her türlü
hızda geçiş mümkündür. Akslar
portal tipte süspansiyon sistemi
helezon yaylı ve teleskopik
amortisördür. Ayrıca ön ve arka
denge viraj çubuk kolları bulunmaktadır. %100 meyil tırmanır, 380 yan eğimde hareket
kabiliyetine sahiptir. Yaklaşma açısı 440, uzaklaşma açısı 450 dir. Karın altı yüksekliği 42 cm
olup, donanımsız 80 cm, donanımlı 120 cm sudan geçer. Demiryolu gabarisine uygun olup,
C130 ve A400M uçakları ile taşınabilir.
73
74
SEYİT 8X8 AĞIR KAMYON
Türk Silahlı Kuvvetlerinin her türlü ağır yük
taşıma ihtiyacını karşılayabilecek, yüksek
arazi ve faydalı yük taşıma kapasiteli
dayanımı yüksek 8x8 Seyit Ağır
Kamyonları yerli imkânlar kullanılarak
üretilmekte ve Türk Silahlı Kuvvetlerinin
hizmetine sunulmaktadır.
TANK TAŞIYICI ARAÇ (TTAR)
70 ton ağırlığında Ana Muharebe
Aracını taşıyabilen, 6x6 ve 480 BG
gücünde çekiciye sahip, 6 akslı römorklu,
römork aksları kendinden dümenlenmeli.
Kabini zırhsız olup, önce ve arkada
kurtarma vinçlerine sahiptir.
ZIRHLI LOW BED TREYLER
Katmerciler, emniyet güçleri ve askerî
birimlerin operasyonel gereksinimlerini
karşılayacak şekilde şasiden bağımsız
olarak her türlü lojistik araçta
zırhlandırma yapabilecek uzmanlığına
sahiptir. Bu iyileştirmelerle sağlanan
balistik koruma sayesinde lojistik birimler,
muharebe bölgelerindeki tedarik
zincirinin kesintisiz devam etmesini sağlamaktadır. Bu araçlara örnek olarak Zırhlı ADR’li
Yakıt Tankeri, Zırhlı Damper, Zırhlı Low-Bed Treyler, Zırhlı Kamyon ve benzerleri verilebilir.
74
75
BG TOSUN
Özellikle terör operasyonları başta olmak
üzere bölgemiz şartlarında el yapımı
patlayıcı ve yüksek mukavemetli hendek
ve/veya barikatlara karşı tasarlanmıştır.
BG Tosun tasarımından itibaren
insansızlaştırılmış olup hâlihazırda güvenlik
güçlerimize hizmet etmektedir. İnsansız
(uzaktan kumanda) kabiliyetinin yanı sıra
sunmuş olduğu yüksek balistik kabiliyeti ve
patlayıcı dayanımı bulunmaktadır.
Barikatları yıkmak hendekleri kapatmak
ve el yapımı patlayıcıları çıkarabilmek
amacıyla 3,5 m³’lük yüksek mukavemetli
kova ile teşkil edilmiştir. 1000 metreye
kadar NLOS ve 5000 metre LOS iletişim
imkânı bulunmaktadır.
CD888-14(4x4) HIZLI ZIRHLI BACKHOE LOADER
Askeri standartlara uygun olarak üretilen
14-16 ton 4x4 zırhlı backhoe loader;
Cummins 220 BG E3 motor, 6 vites
otomatik şanzıman, rijit akslar ve hidropnömatik
süspansiyon sistemine sahiptir.
Saatte 85 km süret yapabilen araç,
S tanag 4 5 6 9 L e vel - 3 k o r u m a
seviyesindedir. Kritik bölgelerdeki kazı
yükleme, iş makinaları çalışmaları, acil
müdahale gibi çok özel ve kritik
operasyonlar için tasarlanmış ve
üretilmiştir.
75
76
KUNDUZ
KUNDUZ, temel olarak amfibi, zırhlı,
paletli, bir operatör ve bir mürettebat ile
kullanılan bir istihkâm iş makinasıdır. İş
makinası olarak küreme, düzleme,
taşıma ve kazıma operasyonlarını
yapabilmektedir. KUNDUZ, standart iş
makinalarından farklı olarak, gerektiği
durumlarda ağırlığını artırarak iş
yapabilme kapasitesini yükseltmek için,
balast haznesine toprak zeminden
balast alma yeteneğine ve operasyon
sonunda bu balastı boşaltma sistemine
sahiptir. Sıradan iş makinalarında araç
sabit, dozer bıçağı hareketli iken
KUNDUZ’da dozer bıçağı araca sabittir. Özel hidrolik süspansiyon sistemi sayesinde
KUNDUZ’un önü alçaltılıp yükseltilebilmekte ve bu şekilde bıçağının veya balast haznesinin
zemine teması ve girişi sağlanabilmektedir. Bu sayede daha etkili kazıma ve küreme işlemi
yapılabilmektedir. Bu işlemler araç hareket hâlinde iken de gerçekleştirilebilmektedir.
UZAKTAN KUMANDALI ZIRHLI PALETLİ EKSKAVATÖR
Bu araçlar, inşaat ve kazı gibi
çalışmaların gerekli olduğu savaş
bölgeleri ve yüksek riskli alanlarda,
o p e r a t ö r l e r i k o r u m a k ü z e r e
tasarlanmış ve optimize edilmiştir.
Katmerciler, her türlü iş makinasını,
kullanıcıların taleplerine bağlı olarak
zırhlandırma ve uzaktan kumanda
yeteneği kazandırma konusunda
uzmandır. Zırhlı Kazıcı Yükleyici İş
Makinası, Uzaktan Kumandalı Zırhlı
Belden Kırmalı Yükleyici iş Makinası ve
benzeri örnekleri bulunmaktadır.
76
77
SAMUR
SAMUR, Türk kara savunma sanayiinin
sözleşmeye bağlanmış ilk özgün tasarım
ve geliştirme projesidir. SAMUR Sistemi
TSK’nın taktik harekât ihtiyaçlarına
uygun olarak, muharebe sahasında
sulu açıklıklardan süratle ve emniyetle
geçişini sağlayacak bir nakliye takımı
ve köprü sistemidir. İki adet pompa
jetinin sağladığı suda sürüş ve 360°
manevra kabiliyetleri ile SAMUR Sistemi
2.5 m/s’ye kadar akıntılı sularda
operasyon yapabilmektedir. 12 adet
SAMUR Sistemi bir araya gelerek 150 m uzunluğunda bir köprü oluşturmakta ve araçların
kıyılar arası geçişine olanak sağlamaktadır. Muharebe sırasında kısıtlı zamanı en iyi şekilde
kullanmayı hedefleyen sistem ile en fazla 10 dakikada ikili nakliye takımı kurulabilmektedir.
SAMUR, FNSS mühendisleri tarafından milli imkânlarla tasarlanmıştır. SAMUR balistik
koruması ile benzer sistemlerden ayrılmaktadır.
TAMKAR ve TAMGEÇ
Mayınlı sahalarda geçit açma
alanında uzun yıllara dayanan
tecrübeye sahip olan MKEK, TAMKAR
ve TAMGEÇ mayınlı sahalarda geçit
açma sistemlerini geliştirmiştir. Römork
üzerinde taşınan TAMKAR, 100 metre
uzunluğunda ve 10 metre genişliğindeki
alanlarda 1 metre derinliğe kadar
geçit açabilmektedir. Sistem, küçük
modifikasyonlarla zırhlı araçlar üzerinde
de konuşlandırılabilmektedir. Piyade
kullanımı için geliştirilen TAMGEÇ ise
personelin taşıyabileceği boyutlarda tasarlanmıştır. Toplam ağırlığı 73 kilogram olan sistem,
iki personel tarafından kullanılabilmektedir. TAMGEÇ, 40 santimetre genişliğinde ve 50
metre uzunluğunda güvenli geçitler açmaktadır. 10 yıl raf ömrü olan TAMKAR ve TAMGEÇ,
tek etkili veya basınçla çalışan mayınlara karşı etkili C-4 tipi patlayıcı kullanmaktadır.
77
78
ZIRHLI DAMPER
Katmerciler, emniyet güçleri ve askerî
birimlerin operasyonel gereksinimlerini
karşılayacak şekilde şasiden bağımsız
olarak her türlü lojistik araçta
zırhlandırma yapabilecek uzmanlığına
sahiptir. Bu iyileştirmelerle sağlanan
balistik koruma sayesinde lojistik
birimler, muharebe bölgelerindeki
tedarik zincirinin kesintisiz devam
etmesini sağlamaktadır. Bu araçlara
örnek olarak Zırhlı ADR’li Yakıt Tankeri,
Zırhlı Damper, Zırhlı Low-Bed Treyler, Zırhlı
Kamyon ve benzerleri verilebilir.
ZIRHLI UZAKTAN KUMANDALI MİNİ İŞ MAKİNASI
Değişen muharebe sahası istekleri
doğrultusunda geliştirilen zırhlı uzaktan
kumandalı mini iş makinası, sunmuş
olduğu yüksek balistik koruma ve
esneklik sayesinde güvenlik güçlerinin
i h t i y a c ı o l a n m e s k û n m a h a l
çözümüdür. Gerek farklı eklentiler gerek
uzaktan kumanda kabiliyeti ve uzaktan
kumandalı silah platformu ile görev
yapabilmesi sayesinde, meskûn mahal
operasyonlarının öncü birliklerindendir.
Kolay taşınabilmesi ve günümüz
muharebe sahası tehditlerine karşı
güçlendirilmiş balistik kalkanı ile özel
kuvvet operasyonlarına olanak
sağlamaktadır. Mini iş makinasının
maksimum hızı 12 km/sa olup çalışma
ağırlığı yaklaşık 3600 kg’dır. Kazıcı, çeneli yükleyici, kova, kırıcı, çatallı yükleyici, süpürme
78
79
ALKAR R4
ALKAR, İnsansız Kara Araçları ailesinin ilk üyesi
olan R4, silahlı kuvvetler için yerleşim
a l a n l a r ı n d a g e r ç e k l e ş t i r i l e c e k
operasyonlarda kullanılmak üzere
geliştirilmiştir. Birbirinden bağımsız dört elektrik
motoru ile itki sağlanan R4, v-monokok tipi
gövdesi, ölçeklenebilir koruma seçenekleri,
200kg+ faydalı yük taşıyabilme özelliği ve
nLOS iletişim kapasitesi ile göreve hazırdır. 1.5
ton ölçeğinde olan aracın 45km/s’e varan
hızı ve iletişim mesafesi kadar operatör
kontrollerinde sağladığı kolaylıklar ve güvenli
işletim altyapısı dikkat çekmektedir. LEVEL II
koruma seviyesinin rahatlıkla ulaşılabildiği
araç, serihibrit özelliği ve boyutları ile yerleşim bölgelerinde gerçekleşecek her türlü görev
için uygundur. 360° panoramik durumsal farkındalık sağlayan araç, kullanıcıya hem
sahada aktif görevdeki personel tarafından mobil uzaktan kumanda ile hem de güvenli
bir mesafede yerleşik gezgin bir kontrol merkezinden kumanda edilebilmektedir. Tüm
ALKAR R-Serisi araçlar, asgari ticari pikap serisi araçlara takılabilecek çekicilerle ve diğer
tüm askerî hava, kara ve deniz nakliye araçları ile nakledilebilecek boyutlardadır.
ÇOK AMAÇLI SERVİS ROBOTU
Altınay Çok Amaçlı Servis Robotu, sivil ve
askerî uygulamalara uyarlanabilir ve farklı
faydalı yükler adapte edilerek
özelleştirilebilir özgün bir robot
platformudur. Altınay’ın 26 yılı aşkın robot
tasarımı tecrübesi sayesinde sınıfının en iyi
ürünlerinden birisidir. Altınay, tasarımı
tamamen kendisine ait olan sistemleri
sayesinde her türlü ihtiyaca uygun çözüm
79
80
ERTUĞRUL BOMBA İMHA ROBOTU
ERTUĞRUL Bomba İmha Robotu (BİR)
el yapımı patlayıcıların zorlu koşullar
altında, güvenli bir mesafeden etkisiz
hâle getirilmesi için ASELSAN
tarafından geliştirilmiş özgün bir
üründür. Hareket sistemine eklenen
flipper mekanizması, her türlü arazi ile
yüzey alanında daha yüksek hareket
yeteneği sağlanmakla birlikte robot
kolun erişim kapasitesini artırmıştır.
ERTUĞRUL BİR, kablosuz veya kablolu
kullanılabilen iletişim ve video aktarım
sistemi ile şüpheli nesneleri güvenli bir
mesafeden incelemeye ve tehditlere müdahale etmeye imkân vermektedir. Su sızdırmaz
araç platformu ve flipper sistemi ile karlı çamurlu yollarda, merdivenlerde ve zorlu çevre
koşullarında rahatlıkla görev icra edebilmekte, rahat bir kullanım sağlamaktadır. Gelişmiş
entegre gözetleme sistemi, nişan ve kıskaç kamaraları kullanıcının şüpheli cisimleri yüksek
çözünürlükte ve gerçek zamanlı olarak kontrol konsolundan izlemesini sağlamakta ve
daha sonra incelenmek üzere kayıt edilmesine imkân vermektedir. Kontrol konsolunda yer
alan 3 boyutlu robot görüntüsü ile robot görüş alanında olmadığı zamanlarda bile robotun
tüm hareketleri izlenebilmektedir.
KAPLAN BOMBA İMHA ROBOTU
KAPLAN Bomba İmha Robotu zorlu
koşullar altında, el yapımı
patlayıcıların güvenli bir mesafeden
etkisiz hâle getirilmesi için geliştirilmiş,
kullanım kolaylığı ve dayanıklılığı ile
öne çıkan bir üründür.
80
81
KAPLAN İNSANSIZ KARA ARACI AİLESI
KAPLAN, yüksek hareket kabiliyetine sahip
dayanıklı bir araç platformu üzerine
göreve özel değişik faydalı yüklerin
kolayl ıkl a e n teg re e dilebildiği,
ayarlanabilir otonomi seviyelerine sahip,
modüler kontrol konsolu ile uzaktan
komuta edilebilen son teknoloji ile
donatılmış yeni nesil bir İnsansız Kara Aracı
(İKA) ailesidir. Uluslararası birlikte
çalışabilirlik standartlarına uygun esnek
mimarisi sayesinde, KAPLAN araçlarına
yeni görev senaryoları ve faydalı yükler
kolaylıkla entegre edilebilmektedir.
KAPLAN İKA’lar uzaktan kullanımdan, tam
otonom kullanıma kadar kontrol seçenekleri sunan; gelişmiş, ağ tabanlı kontrol konsolu ile
komuta edilmektedirler. Kontrol konsolu ara yüzleri kullanıcıya zor durumlarda destek
vererek, iş yükünü hafifletecek ve durum farkındalığını artıracak şekilde tasarlanmıştır.
M2-FIRLATILABİLİR ROBOT
M2-Fırlatılabilir Robot, operatörlerin iç
veya dış ortamlarda anlık video
görüntüleri ve ses bilgileri elde etmelerini
sağlayan kompakt bir mikro-robot
platformdur. Taktik operasyonlarda
saniyeler içinde hızlı karar verilmesine
yardımcı olmak amacıyla tasarlanan M2,
görüş hattı ve dışında uzun mesafelerde
görev yapabilme yeteneğine sahiptir.
Farklı ortamlara göre adapte edilebilen
aksesuar ve gövde aparatları ile her şart
ve koşul altında hizmet vermeye yönelik
olarak hazırlanmış dayanıklı bir yapıya
sahiptir. Engebeli yüzeylerde standart ekipman ile 7 cm’ye kadar yükseklikleri aşma
kabiliyetinin yanısıra donanım desteği ile 10 cm’yi rahatlıkla aşabilen M2, entegre montaj
noktası picatinny rail ile faydalı yük taşıma ya da bir noktadan diğerine ulaştırma gibi
görevleri de yerine getirebilmektedir.
81
82
SİLAHLI OPERASYON ROBOTU
Silahlı Operasyon Robotu; 1.000 metre
LOS (açık alan) ve 300 metreye kadar
NLOS (bina, duvar, sütre arkası vb.)
ortamlara uygun kullanım şeklinde
kriptolu (şifreli) kablosuz iletişim
(gerektiğinde kablolu iletişim) ile
kullanılabilmektedir. Maksimum hızı 10
km/sa’tir. Keşif, gözetleme fonksiyonlarını
termal ve gündüz görüşlü “Best Grup
Koralp Silah Kulesi” üzerindeki hedefleme
sistemleri ile yerine getirebilmektedir. 300
kg çekme ve 200 kg taşıma kapasitesine
sahiptir. Yarı otonom olarak görev
TMR-ÇETİN
İki saate kadar kesintisiz operasyon süresi
ve 250 m kablosuz kontrol alanı özellikleri
ile uzun süren ve tehlikeli operasyonlarda
etkin rol oynayan TMR-ÇETİN; sürati, 45
derece rampa tırmanabilme, 20 cm
engel ve 35 cm hendek geçebilme
yetenekleri ile ulaşılması zor hedeflere
bile en hızlı şekilde ulaşabilmektedir.
Dokunmatik ekran ve harici kumanda
kolu ile kullanım kolaylığı sunarken aynı
zamanda video ve fotoğraf kaydederek
geriye dönük ya da anlık inceleme
yapabilme şansı sunmaktadır. 180 derece taret, 200 derece dirsek ve 360 derece hareketli
kıskacı sayesinde, TMR-ÇETİN hem zemindeki hem de yüksekteki hedeflerine kolayca
müdahale edebilmektedir.
82
83
TMR-II-DİNÇER
Son derece kolay kullanımlı
yeni nesil palet takımlarına
sahip, kolay taşınabilir, kum,
beton, çakıl, çimen, toprak
v e ı s l a k z e m i n d e
kullanılabilen Sırt Tipi Bomba
İmha Robotu® TMRII-DİNÇER,
iç ve dış mekânlarda
öncelikle keşif ve gözetleme
amacı ile yüksek çözünürlüklü
gece/gündüz görüşlü HD
TMR-I-ZAFER
Son derece kolay kullanımlı
yeni nesil palet takımlarına
sahip, kolay taşınabilir, kum,
beton, çakıl, çimen, toprak
v e ı s l a k z e m i n d e
kullanılabilen Sırt Tipi Bomba
İmha Robotu® TMR-I-ZAFER,
iç ve dış mekânlarda
öncelikle keşif ve gözetleme
amacı ile yüksek çözünürlüklü
gece/gündüz görüşlü HD
kameralar ile donatılmıştır. Üç
saate kadar operasyon süresi
ve 500 metre kablosuz (LOS)
kontrol alanı ile güvenli
bölgeden müdahale imkânı
sağlamaktadır. Robotun, ileri
geri sürüş, açılı ve pivot dönüş
imkânı ile ön pal sistemi
bulunmaktadır. Engel ve
h e n d e k g e ç e b i l m e ,
m e r d i v e n v e r a m p a
tırmanabilme özelliği ile her
kameralar ile donatılmıştır. Üç
saate kadar operasyon süresi
ve 500 metre kablosuz (LOS)
kontrol alanı ile güvenli
bölgeden müdahale imkânı
sağlamaktadır. Robotun, ileri
geri sürüş, açılı ve pivot dönüş
imkânı ile ön pal sistemi
bulunmaktadır. Engel ve
h e n d e k g e ç e b i l m e ,
m e r d i v e n v e r a m p a
tırmanabilme özelliği ile her
UKAP
UKAP, iki tonluk yük taşıma
kapasitesine sahip, düşük
profilli ve uzaktan kumanda
edilebilen bir platformdur.
Araç, yüksek yük taşıma
kapasitesi sayesinde, farklı
silah ve keşif/ gözetleme
e k i p m a n l a r ı n ı n
entegrasyonunun yanı sıra,
yaralı askerlerin savaş
alanından tahliyesinde de alanlarda ve çok dar
kullanılabilmektedir. Uydu bölgelerde tehdidin yerini
kontrollü uzaktan kumanda saptamasına ve etkisiz hâle
sistemi, aracın çok uzun getirebilmesine olanak
m e s a f e l e r d e n k o n t r o l tanımaktadır. Bu, ilk atışta
edilebilmesine ve olduğu
yerde kendi etrafında
dönebilmesine; düşük profil
ve çok düşük gürültü
seviyesine sahip olması ise
aracın her türlü hava
koşulunda, en tehlikeli
83
84
TMR-II-KUTLU
Üç saate kadar kesintisiz operasyon
süresi ve 500 m kablosuz kontrol alanı
özellikleri ile uzun süren ve tehlikeli
operasyonlarda etkin rol oynayan
T M R I I , 4 5 d e r e c e r a m p a
tırmanabilme, 20 cm engel ve 35 cm
hendek geçebilme yetenekleri ile
ulaşılması zor hedeflere bile en hızlı
şekilde ulaşmaktadır. Dokunmatik
ekran ve harici joystick ile kullanım
kolaylığı sunarken aynı zamanda
video ve fotoğraf kaydederek geriye
dönük ya da anlık inceleme yapabilme şansı sunmaktadır. 360 derece taret, 210 derece
omuz, 210 derece dirsek, 360 derece bilek ve 360 derece hareketli kıskacı sayesinde hem
zemindeki hem de yüksekteki hedeflerine kolayca müdahale edebiliyor. İç ve dış
mekânlarda öncelikle keşif ve gözetleme amacı ile yüksek çözünürlüklü gece/gündüz
görüşlü HD kameralar ile donatılmıştır. İleri geri sürüş, açılı ve pivot dönüş imkânı ile ön ve
UZAKTAN KONTROLLÜ MADEN ROBOTU
Maden kazalarında ortaya çıkan
göçük, yangın tehlikesi ve gaz sızıntısı
riskleri altında arama çalışmalarını
hızlandıracak ve can güvenliğini
arttıracak uzaktan kontrollü mobil
arama kurtarma robotu; yeraltı kömür
m a d e n l e r i A T E X G r u p 1 - M 1
standartlarındadır. Üzerinde ön ve
arkaya bakan görüntüleme ve
aydınlatma sistemi, termal kamera, 5
f a r k l ı g a z ( m e t a n , o k s i j e n ,
karbondioksit, karbonmonoksit,
hidrojensülfür) için ATEX M1 koruma
sınıfında ölçüm sistemi bulunmaktadır.
Kendi batarya sistemine sahip olan
robot, fiberoptik kablo veya kablosuz
haberleşme imkânı sunmaktadır.
84
85
85
86
AÇIKDENİZ KARAKOL GEMİSİ (OPV 76)
Hava savunma harbi, su üstü harbi,
deniz topçu ateş desteği, asimetrik
savaş ve korsanlıkla mücadele
operasyonları başta olmak üzere farklı
görev senaryolarına yönelik tasarlanan
OPV 76’nın teknesi AH 36 çeliğinden;
üstbina ise Sealium’dan inşa edilmiştir.
Tam boyu 78,6 m, tam eni 11 m ve draftı
2,9 m olan geminin deplasmanı yaklaşık
1200 tondur. Azami sürati 28 kts olan
geminin menzili, ekonomik süratte 3000
NM’dir. 43 kişilik mürettebat tarafından
idare edilen OPV 76, hava ve su üstü
arama radarı, IFF sistemi, elektronik destek sistemi ve CHAFF/DEKOY sistemi ile
donatılabilmektedir. 1x76 mm Leonardo Super Rapid top, 1x40 mm Leonardo top, 2x12,7
mm stabilize rimot kontrol makinalı tüfek, 2x12,7 mm manuel makinalı tüfek ve 2x2 SAM
hava güdümlü füze sistemi SIMBAD RC (MBDA) ise geminin silah seçenekleri arasındadır.
KORVET 1600
Korvet sınıfı geminin ana görevleri; keşif,
karakol ve gözetleme işlevleri ile
harekât alanlarında gerçek zamanlı
taktik resmin oluşturulmasını sağlamak
ve böylelikle düşman su üstü, su altı ve
hava hedeflerini imha ederek ve/veya
etkisiz hâle getirerek deniz kontrolünü
tesis etmektir. İkincil görevleri ise deniz
hava harekâtı icra etme, elektronik ve
akustik harp icra etme, arama ve
kurtarma faaliyetleri yürütme, kara
bombardımanı icra etme, asimetrik
tehditlere karşı savunma, istihbarat toplama, deniz nakliyatının korunmasını sağlama, amfibi
harekât kapsamında destek temin etme ve eğitimdir. RMK MARINE özgün tasarımı olan
Korvet, sıralanan bu imkân ve kabiliyetlere ve bu kabiliyetlerin ve/veya itki sistemlerinin
türevlerine sahiptir.
86
87
MİLGEM
Deniz Kuvvetleri Komutanlığının modern
harp gemisi gereksinimleri kapsamında
su üstü platformlarda birçok yerli
tersanenin kabiliyetleri incelenmiş ve
2004 yılında Türk donanması için korvet
sınıfı harp gemisi inşası kararlaştırılmıştır.
Kararın ardından birçok teknolojik
kabiliyet gerektiren modern bir gemi için
MİLGEM Proje Ofisi kurulmuş olup
tasarım süreci başlamıştır. Tüm harp
gemileri gibi tam entegrasyonlu bir silah
sistemi olan MİLGEM’in ilk platformunun
gövde inşası İstanbul Tersanesi Komutanlığı tarafından gerçekleştirilmiştir. Platformu modern
bir silah sistemi yapan elektronik, silah ve itki sistemleri ile yaşam alanları, ASELSAN,
Havelsan ve STM firmalarının ortak başarısıyla millileştirilmiştir. Denizle 2008 yılında buluşan ilk
Ada Sınıfı korvet olan TCG Heybeliada (F 511) korvetinde 20’nin üzerinde Türk firması özel
tasarımlarla yer almıştır. Gemiler, ARMERKOM ve TÜBİTAK gibi devlet Ar-Ge kurumlarının
önemli katkıları ile dünyanın en modern teknolojileri ile donatılmıştır. Radarda düşük iz
bırakan yapıdaki korvetin akustik ve kızılötesi izi de önemli derecede düşürülmüştür. Beka
kabiliyeti yüksek olan MİLGEM, Türk savunma sanayiine deniz platformları alanında tasarım,
inşa ve teknolojik kabiliyet alanlarında önemli ivme kazandırmıştır. Bu birikim ve tecrübelerin
dost ve müttefik uluslarla paylaşıma açık olan iş yapısı; her boyutta harp gemisi tasarım ve
inşası için yön vericidir.
MRC KORVET
Çok Maksatlı Korvet (MMC), su üstü harbi,
hava savunma harbi, kara bombardımanı
gerçekleştirme temel görevlerine ek olarak
sahip olduğu yetenekler ile gözetleme/keşif
-karakol, kaçakçılığın önlenmesi, deniz
kaynaklarının korunması, münhasır
ekonomik bölgelerde (EEZ) yasa dışı
faaliyetleri önleme yardımcı görevlerini icra
etmek için RMK MARINE tarafından
tasarlanmıştır. Özel olarak tasarlanmış kıç rampasında yerleşik RHIB ile Özel Kuvvetler
Personelinin operasyonlara hızlı müdahale etme imkânı sağlanmıştır. MMC, Helikopter
platformu ile dikey ikmal kabiliyetine sahiptir ve ağırlığı 10 tona kadar helikopter
87
88
SAHİL GÜVENLİK ARAMA VE KURTARMA GEMİSİ
Sahil Güvenlik Arama ve Kurtarma Gemisi (SG A/K), ülke karasularında ve münhasır
ekonomik bölgelerinde (EEZ); arama ve kurtarma, kaçakçılığı önleme, keşif ve gözetleme,
çevre kirliliğini durdurma ile yangına müdahale edebilme yeteneklerine sahiptir. SG A/K
Gemisi 10 tona kadar helikopterlerin gündüz ve gece şartlarında iniş ve kalkış yapabilmesi
için gerekli sistemlerle donatılmış helikopter platformuna ve AB-412 helikopter için
teleskobik hangara sahiptir. Gemide NATO standartlarına uygun, JP-5, yakıt, tatlı su ve
yağlama yağı ikmal istasyonları mevcut olup, seyir hâlinde dikey ikmal (VERTREP)
yapabilme kabiliyetlerine sahiptir.
88
89
HAVUZLU ÇIKARMA GEMİSİ
Sedef Tersanesinde inşa edilen Havuzlu
Çıkarma Gemisi; Ege, Karadeniz ve
Akdeniz harekât alanları ile Hint Okyanusu
ile Atlantik Okyanusu’nda kullanılabilecek
olup Türk Deniz Kuvvetlerinin idari ve lojistik
görev fonksiyonlarına katkı sağlayacaktır.
Araç ve personel taşıma kapasitesi,
komuta kontrol kabiliyetleri, gündüz ve
gece helikopter harekâtı yapma kabiliyeti
ve kapsamlı sağlık hizmetleri imkânı ile
Türkiye’nin deniz gücünün dünya
denizlerinde temsiline katkı sağlayacaktır. Havuzlu Çıkarma Gemisi, gerektiğinde
bünyesinde yer alan tam teşekküllü hastane ve ameliyathane imkânı sayesinde doğal afet
yardımı, insani yardım ve mülteci tahliye harekâtları kapsamında tıbbi destek için
kullanılabilecektir. Uzunluğu 231 m ve genişliği 32 m olan geminin amfibi kabiliyetleri, gemi
bünyesine konuşlanabilen dört adet LCM veya iki adet LCAC ile araç güvertelerinde
mevcut tankların, ZAHA’ların zırhlı ve diğer tekerlekli araçların harekât bölgesine
taşınmasına imkân sağlayacaktır. Bahse konu harekât için 70 m uzunluğunda ve 17 m
HIZLI TANK ÇIKARMA GEMİSİ (LCT)
Amfibi harekât, personel ve malzeme
transferi, afet transferi, afet bölgelerinde
insani yardım görevleri için; 1156 ton
deplasmanda, 79,9 m uzunlukta ve 11,7
m genişliğinde sekiz adet Hızlı Tank
Çıkarma Gemisi, ANADOLU Tersanesi
tarafından tasarlanıp, inşa edilerek Türk
Deniz Kuvvetlerine teslim edilmiştir. 2012
yılından itibaren başarılı görevler
yapmaktadır. LCT platformları, iki adet
uzaktan kontrollü 25 mm top ve iki adet
12,7 mm makineli tüfek ile donatılmıştır.
Ekonomik sürat ile 1200 millik seyir
sığasına sahip olan LCT platformları, 400
ton (üç tank) veya 260 deniz piyadesi
taşıma kabiliyetine sahiptir.
89
90
MALZEME VE PERSONEL ÇIKARMA ARACI (LCVP)
Gemi-sahil ve/veya sahilin muhtelif
noktaları arasında süratli kısa mesafeli
yük ve personel taşınması maksadıyla;
25,6 ton deplasmanda, 15,7 m
uzunlukta ve 4,2 m genişliğinde 8 adet
Malzeme ve Personel Çıkarma Aracı,
ANADOLU Tersanesi tarafından
tasarlanarak ve inşa edilerek Türk Deniz
Kuvvetlerine teslim edilmiştir. 2017
yılından itibaren başarılı görevler
yapmaktadırlar. Platformlar, iki adet
12,7 mm makineli tüfek ile donatılmıştır.
TANK ÇIKARMA GEMİSİ (LST)
Amfibi harekâtın komuta ve kontrolü,
personel ve malzeme transferi, afet
bölgelerinde insani yardım görevleri
için; 7550 ton deplasmanda, 138 m
uzunlukta ve 19,6 m genişliğinde iki
adet Tank Çıkarma Gemisi, ANADOLU
Tersanesi tarafından tasarlanıp, inşa
edilerek Türk Deniz Kuvvetlerine teslim
edilmiştir. 2017 yılından itibaren başarılı
görevler yapmaktadır. LST platformları;
2x40 mm top, 2x12.7 mm stabilize
makineli tüfek ve PHALANX yakın
savunma sistemine sahiptir. Ekonomik
sürat ile 5000 deniz millik seyir sığasına
sahip LST platformları, 1200 ton muhtelif
araç (13 tank) ve 380 deniz piyadesi
taşıma kabiliyetine sahiptir.
90
91
41 M HİDROGRAFİK ARAŞTIRMA GEMİSİ
Hidrografik Araştırma Gemisi, üzerinde
taşıdığı sörvey ekipmanları ile
denizlerde ve iç sularda hidrografik,
biyolojik, akustik ve jeofiziksel sörvey
yapmak üzere tasarlanmıştır. Tekne
malzemesi AH36/EH36 gemi inşa çeliği
olan platform, kurtarma ve denizde
refakat görevlerini de icra edebilecek
kabiliyettedir. Geminin boyu 41,2 m,
eni 9,55 m ve draftı ise 3,4 m’dir. 30
kişilik mürettebatla idare edilen çift
şaftlı 41 m Hidrografik Araştırma
Gemisi’nin azami sürati 13 kts, seyir sığası ise 1400+ NM’dir. Baş itici pervane ile deniz
kabiliyetleri artırılan platformun sörvey donanımları arasında CTO Probu, su numune sistemi,
magnetometre, ADCP, RTK, çok bimli iskandil, tek bimli iskandil, seyyar çok bimli iskandil,
yandan taramalı sonar, uzaktan kumandalı araç (ROV) ve ses hızı ölçücü yer almaktadır.
ACİL MÜDAHALE VE DALIŞ EĞİTİM BOTU
Türk Deniz Kuvvetleri için iki adet Acil
Müdahale ve Dalış Eğitim Botu, DESAN
Tersanesi tarafından fi rmanın
t a m a m e n k a p a l ı g e m i i n ş a
h a n g a rında a ynı a n d a i n şa
edilmektedir. Dalış Eğitim Botu; dalgıç
eğitimi, acil müdahale, dalış
operasyonları için acil destek görev
ihtiyaçlarını icra etmek üzere dizayn
edilmiştir. Dalgıç Botu, değişik
operasyonel işletme şartlarında
emniyet ve güvenilirlikle birlikte iyi manevra performansı ve denizcilik özellikleri göstermek
için tek gövdeli ve balta baş olarak dizayn edilmiştir. Bot deniz durumu 3‘te rota ve hız
sınırlaması olmaksızın tam kapasiteyle görev yapacaktır. Tekne ve üstyapı deniz tipi çelikten
inşa edilmektedir. Çift şaft donanımına sahip olan botun tam boyu 34,94 m, azami genişliği
sekiz m ve draftı iki m’dir. Deplasmanı 260 ton olan platformun azami hızı 16 kts ’dir.
Platform, altı kişilik mürettebat ile idare edilmekte ve 15 kursiyere hizmet sağlayabilmektedir.
91
92
ARES 27 NOTC AÇIK DENİZ PERSONEL TAŞIMA GEMİSİ
ARES 27 NOTC Açık Deniz Personel Taşıma
Gemisi, Katar Deniz Kuvvetleri Komutanlığı
ihtiyaçları kapsamında tasarlanmıştır. ARES 27
NOTC; askerî personel taşıma, insani yardım,
benzer büyüklükteki gemilerin yedeklemesi,
korsanlıkla mücadele, insan kaçakçılığı ve
yasadışı göçü önlemek amacı ile
tasarlanmıştır. Boyu 27,1; genişliği 8 ve draftı 1,5
m olan platformun deplasmanı 11,85 tondur.
Alüminyum malzeme kullanılarak inşa edilen geminin maksimum hızı, 28 kts ’tır. ARES 27
NOTC Açık Deniz Personel Taşıma Gemisi’nin klaslama işlemi, Türk Loydu tarafından
DENİZDE İKMAL TANKERİ
Pakistan Savunma Üretim Bakanlığı ile STM
arasında Pakistan Deniz Kuvvetleri harekât
ihtiyacının karşılanması maksadıyla Denizde
İkmal Tankeri inşasını içeren PNFT Sözleşmesi 22
Ocak 2013 tarihinde Rawalpindi/Pakistan’da
imzalanmıştır. STM PNFT projesinin ana
yüklenicisi olarak gemi dizayn paketi ile gemi
inşa ve donatımında kullanılacak malzeme,
cihaz ve sistemleri kapsayan malzeme paketini
sağlamaktan sorumludur. Denizde İkmal Tankerinin Karaçi Tersanesi’nde inşası
öngörülmüştür. Pakistan Deniz Kuvvetlerinin ihtiyaç ve istekleri doğrultusunda Pakistan Deniz
Kuvvetleri gemilerine barış ve savaş durumunda katı ve sıvı kargo olarak denizde ikmal/
lojistik destek maksadıyla klaslama kuruluşu kurallarına uygun olarak tasarlanmıştır.
DİMDEG
Denizde İkmal Muharebe
Destek Gemisi (DİMDEG)
tedarik projesinde platform,
D e n i z K u v v e t l e r i
K o m u t a n l ı ğ ı n a a i t
platformların akaryakıt, su,
gıda malzemesi, yedek
parça, tıbbi malzeme,
cephane gereksinimlerinin
denizde ikmal edilmesi
görevlerini icra edecektir.
Birçok yerli alt sistemi de
barındırması planlanan
platform, komuta kontrol
gemisi görevlerini de icra
edebilecek kabiliyette
olacaktır. Geminin 194 m
uzunluğunda ve 22.000 ton
ağırlığında olması ve 2023
92
93
FRT LOJİSTİK DESTEK GEMİSİ
FRT, deniz kuvvetlerinin uzun menzilli
görevlerini desteklemek için yenilikçi
bir çözümdür. Filo ve helikopterlerin
yakıt ikmali için dizayn edilmiştir. FRT
19800 aynı zamanda konteyner içinde
paketlenmiş ekipmanlar, ikmal ve
erzaklar açısından tam lojistik destek
sağlar. FRT 19800 dikey ve iki taraflı
ikmal yapabilme ve kuru yük/
konteyner elleçleme kabiliyetine
sahiptir. FRT 2500, denizdeki ve
limandaki gemilere yakıt ikmali ve
depolanması ve operasyondaki askerî
gemilere sınırlı lojistik destek verebilme
KURYED KURTARMA VE YEDEKLEME GEMİSİ
KURYED, çeşitli deniz koşullarında su altı
ve su üstü arama ve kurtarma, açık
deniz yedekleme operasyonları ve
y a n g ı n s ö n d ü r m e g ö r e v l e r i n i
gerçekleştirmek üzere dizayn edilmiştir.
KURYED, CPP sistemi, kıç ve başta tünel
tip iticiler ve bir adet manevra
kabiliyetini arttıran geri çekilebilir
(retractable) itici ile donatılmıştır.
KURYED, tehlikede olan denizaltıları
saptayabilme ve yaşam destek ünitesi
sağlayabilme özelliğine sahiptir.
KURYED, 18 kts maksimum sürekli hıza
ve 14 kts ekonomik hızda 4500 deniz
mili seyir sığasına sahiptir.
93
94
LOJİSTİK DESTEK GEMİSİ
Lojistik Destek Gemisi; komuta kontrol,
personel taşıma, kritik yedek parça
depolama, yüzer unsurların (fırkateyn,
hücumbot, korvet, mayın gemileri ve SAT
botları) limanda ve demir yerinde elektrik
beslemesini sağlama, cephane ve ikmal
malzemesi taşıma ile onarım timi taşıma
maksatları için sekiz adet konteyner taşıma
kapasitesi ve altyapısına sahip olacaktır.
Konteynerlerin gemi üzerine alınması ve
indirilmesinde kargo güvertesi üzerinde
konuşlu 18 ton kaldırma kapasiteli
elektrohidrolik servis kreyninden istifade
edilecektir. 4.036 ton motorin, 336 ton JP-5
ve 594 ton tatlı su kargo kapasitesine sahip
gemi, muharip unsurların akaryakıt
ihtiyaçlarını karşılayacak ve akaryakıt
depolarının bütünleme ikmallerini
gerçekleştirecektir. Bu kapsamda, denize
seyir hâlinde iken “Kıçtan Yüzdürmeli Sistem”
ile denizde akaryakıt ikmali yapacaktır.
Personel transferi maksadıyla bir adet
vasıtaya ilave olarak, bir adet can kurtarma
botu ve SAT komandolarının harekâtı
maksadıyla kullanılacak olan bir adet SAT
vasıtası da gemi üzerinde konuşlu olacak ve
vasıta/botların denize indirilmesi/alınması
maksadıyla yeterli kapasiteye sahip
matafora ve kreynler bulunacaktır.
Helikopter platformu 15 tonluk genel maksat
helikopterinin gece ve gündüz iniş-kalkışına
uygun yapıda ve gerekli donanıma sahip
olacaktır. Ayrıca gemide asimetrik saldırılara
karşı 12,7 mm STAMP silah sistemi, küçük
çaplı operasyonları gerçekleştirmek üzere
”Küçük Cerrahi Müdahale Odası” ile NATO
TCG YARBAY KUDRET GÜNGÖR (A-595)
Türk Donanması için özel bir Türk tersanesinde
inşa edilen ilk gemi olma özelliğini taşıyan TCG
Yarbay Kudret Güngör (A-595), Sedef
Tersanesi’nde inşa edilmiştir. 143,1 m
u z u n l u ğ u n d a k i p l a tform, 2 2 ,8 m
uzunluğundadır ve 7,6 m drafta sahiptir. Açık
deniz ikmal görevlerini icra eden gemi, 203
kişilik mürettebatla idare edilmektedir. 14.000
ton deplasmanlı platformda 9980 ton yakıt,
2700 ton su, 80 ton yağ ve 500 metreküp
94
95
MOSHIP DENİZALTI KURTARMA ANA GEMİSİ
MOSHIP çeşitli deniz koşullarında su altı ve
su üstü arama ve kurtarma görevlerini
gerçekleştirmek için dizayn edilmiştir.
MOSHIP, dizel elektrik sevk sistemi ile
donatılmıştır. MOSHIP, tehlikede olan
denizaltıları saptayabilme, yaşam destek
ünitesi sağlayabilme, 600 m derinlikteki
personeli beş bar basınçta tahliye
edebilme özelliklerine sahiptir. MOSHIP, 18
kts maksimum sürekli hıza ve 14 kts
ekonomik hızda 4500 deniz mili seyir
SİSMİK ARAŞTIRMA GEMİSİ
SİSMİK 2D/3D sismik araştırma ve
hidrografik, hidroakustik ve jeolojik
çalışmalar yapabilmek adına dizayn
edilmiştir ve dizel-elektrik sevk sistemi ile
donatılmıştır. SİSMİK, 18 kts maksimum hıza
ve 14 kts ekonomik hızda 4500 deniz mili
seyir sığasına sahiptir. SİSMİK deniz durumu
4 ’ e k a d a r b i l i m s e l a r a ş t ı r m a
gerçekleştirebilir. Gemide 4x4 streamer
sistemi mevcuttur. Fakat tekne ve sistem
altyapısı 8x8 streamer sistemi için de
uygundur. SİSMİK 2500 m’ye kadar su
örneklemesi, 3000 m’ye kadar jeolojik
örnekleme yapabilmektedir. SİSMİK aynı
zamanda Class I Dinamik Konumlandırma
Sistemi’ne sahiptir ve ROV operasyonları yapabilir.
95
96
33 M YÜKSEK HIZLI KARAKOL BOTU
Karakol, keşif, hızlı saldırı, liman
savunma ve terörle mücadele
görevleri başta olmak üzere çok
görevli olarak geliştirilen bot,
DEARSAN Tersanesi ürünüdür. Marin
Alüminyum kullanılarak inşa edilen
platformda, elektro-optik termal
görüntüleme sensörü, düşük
frekanslı sonar, 25 kW X-Band ARPA/
W (ECDIS) kabiliyetli seyir radarı ve
optik cayro pusula donanımlar
arasındadır. 40 mm Oto Melera Çift Namlulu Top, 2 adet 12,7 mm STAMP, ASW-DSH Roket
Lançeri ve 2x5 su altı bombası düşürücü; 33 m Yüksek Hızlı Karakol Botu’nun silah
seçenekleri arasında yer almaktadır. Çift su jeti sayesinde azami sürati 50+ kts olan
platformun tam boyu 33,05 m; tam eni 7,1 m ve su çekimi 1,4 m’dir. 14 kişilik mürettebat
tarafından idare edilen botun menzili +350 NM, deplasmanı ise 138 tondur.
42 M HÜCUMBOT (FAC 42)
Su üstü tehdidi, asimetrik savaş, karakol
görevleri, anti-korsan operasyonları,
önleme ve bordalama görevleri başta
olmak üzere farklı görevlere yönelik
geliştirilen FAC 42’nin teknesi AH36
çeliğinden, üst binası ise Sealium’dan inşa
edilmiştir. Tam boyu 42,8 m, tam eni 8,8 m
olan botun draft 1,9 m’dir. Platform, azami
+40 kts, devamlı olarak ise azami +37 kts
sürat yapabilmektedir. 275 tonluk
deplasmanlı platform, 1000 NM seyir
sığasına sahiptir. 20 kişilik mürettebatla
idare edilen FAC 42, hava ve su üstü arama radarı, IFF sistemi, elektronik destek sistemi ve
chaff/dekoy sistemi ile donatılabilmektedir. 1x40 mm Leonardo top, 2x12,7 mm stabilize
rimot kontrol makineli tüfek, 2x12,7 mm manuel makineli tüfek, 2x2 SSM su üstü güdümlü
füze sistemi MARTE ER (MBDA) ve 1x2 SAM hava savunma güdümlü füze sistemi SIMBAD RC
(MBDA); botun silah donanımları arasındadır.
96
97
57 M TUZLA SINIFI KARAKOL BOTU
Tuzla sınıfı karakol botu, hava savunma
harbi, su üstü harbi, denizaltı savunma
harbi, asimetrik tehdit harbi, arama
kurtarma, karakol/eskort ve keşif/
istihbarat görevleri başta olmak üzere
çeşitli görevlere yönelik tasarlanmıştır.
AH-36 çeliğinden inşa edilen botun tam
boyu 56,9 m; tam eni 8,9 m ve su çekimi
2,6 m’dir. Deplasmanı 410 ton olan
platform, 34 kişilik mürettebat tarafından
idare edilmektedir. Elektrooptik termal
görüntüleme sensörü, düşük frekanslı
sonar, 25 kW ECDIS kabiliyetli X-Band
ARPA/W seyir radarı ve optik cayro pusula; botun elektronik donanımı arasında yer
almaktadır. Çift şaft sayesinde azami 25+ kts sürate erişebilen Tuzla sınıfı karakol botunun
menzili 1500 NM’dir. 40mm Oto Melara çift namlulu top, 2x12,7 mm STAMP, ASW-DSH roket
Lançeri ve 2x5 su altı bombası düşürücü ile silahlandırılan platform, müşteri taleplerine
yönelik olarak farklı silahlar ve sensörler ile donatılabilmektedir.
ARES 35 FPB SÜRATLİ DEVRİYE BOTU
ARES 35 FPB Süratli Devriye Botları; Türk
kara sularında görev yapmak üzere, Türk
Sahil Güvenlik Komutanlığı, Jandarma
Genel Komutanlığı ve Emniyet Genel
Müdürlüğü ihtiyaçları kapsamında
tasarlanmıştır. ARES 35 FPB süratli devriye
botları, münhasır ekonomik bölge
emniyeti ve ani müdahale, devriye ve
eskortluk, arama kurtarma, kaçakçılıkla
mücadele, insan kaçakçılığının
önlenmesi, keşif ve karakol amaçlı olarak
ileri kompozit malzemeden tasarlanmıştır. Klaslama hizmeti Türk Loydu tarafından yapılan
platformun uzunluğu 10,8 m; genişliği 3,3 m ve draftı 0,9 m’dir. Deplasmanı 11,85 ton olan
bot, maksimum 35 kts hız yapabilmektedir.
97
98
ARES 42 HECTOR ÇOK MAKSATLI SÜRATLİ DEVRİYE BOTU
ARES 42 HECTOR Çok Maksatlı Süratli
Devriye Botları Türk kara sularında ve
uluslararası sularda, Türk Sahil Güvenlik
Komutanlığı ve Kuzey Kıbrıs Türk
Cumhuriyeti’ne başarı ile hizmet
vermektedir. ARES 42 HECTOR sahil
güvenlik birimleri için kıyı ve münhasır
ekonomik bölge emniyeti, devriye ve
eskortluk, arama kurtarma, kaçakçılıkla
mücadele, insan kaçakçılığının
önlenmesi, kıyı gözetim ve ani müdahale amaçlı olarak alüminyum malzemeden inşa
edilmiştir. Boyu 12,99 m olan botun genişliği 3,99 m ve draftı 0,99 m’dir. 15 ton deplasmanı
olan platformun maksimumu hızı, 35+ Knot’tur.
ARES 85 HERCULES ÇOK MAKSATLI SÜRATLİ DEVRİYE BOTU
ARES 85 HERCULES Süratli Devriye Botu;
sahil güvenlik birimleri için münhasır
ekonomik bölge emniyeti, devriye ve
eskortluk, arama kurtarma, kaçakçılıkla
mücadele, insan kaçakçılığına karşı, kıyı
gözetim ve ani müdahale amaçlı olarak
tasarlanmıştır. İleri kompozit malzemeden
inşa edilen platfrom; 25,95 m
uzunluğunda ve 5,85 m genişliğindedir.
Draftı 1,25 m olan botun deplasmanı 70
tondur ve maksimum hızı 45 kts ‘tır.
ARES 85 HERCULES ÇOK MAKSATLI SÜRATLİ DEVRİYE BOTU;
Türkiye Cumhuriyeti tarihinde Umman Sultanlığına yapılmış ilk askerî gemi ihracat
projesi olan devriye botudur.
98
99
ARES 150 HERCULES OPV AÇIK DENİZ KARAKOL GEMİSİ
ARES 35 FPB Süratli Devriye Botları; Türk
kara sularında görev yapmak üzere,
Türk Sahil Güvenlik Komutanlığı,
Jandarma Genel Komutanlığı ve
Emniyet Genel Müdürlüğü ihtiyaçları
kapsamında tasarlanmıştır. ARES 35 FPB
süratli devriye botları, münhasır
ekonomik bölge emniyeti ve ani
müdahale, devriye ve eskortluk, arama
kurtarma, kaçakçılıkla mücadele, insan
kaçakçılığının önlenmesi, keşif ve
karakol amaçlı olarak ileri kompozit
malzemeden tasarlanmıştır. Klaslama
hizmeti Türk Loydu tarafından yapılan
platformun uzunluğu 10,8 m; genişliği
3,3 m ve draftı 0,9 m’dir. Deplasmanı
11,85 ton olan bot, maksimum 35 kts hız
FAC-55
STM tarafından Türk Deniz Kuvvetleri
Hücumbot Projesi için tasarımı
yapılan’FAC-55’ Hücumbotu tamamen
milli olarak tasarlanmıştır. Korvet
y e t e n e k l e ri n e s a h i p , y e n i l i k ç i
tasarımıyla dünyadaki benzer tipte
hücumbotlardan bir adım öne
çıkan’FAC-55’, özellikle üstün su üstü
harbi kabiliyeti le harp zamanı etkin
görev yapabilecek şekilde uluslararası
standartlara uygun olarak gaz türbini
tahrik sistemi ile donatılmış tek gövdeli
savaş gemisi özelliğini taşımaktadır.
Denizde 55 kts üzerinde yüksek hıza
ulaşan yeni tip hücumbotların
deplasman ağırlığı ise yaklaşık 535
99
100
HIZLI TAARRUZ BOTU
RMK Marine tarafından tasarlanan Süratli
Taarruz Botu 42,0 m’lik tam boya ve 6,8 m’lik
tam genişliğe sahiptir. Tam yüklü
deplasmana ilişkin draftı 2 m’den azdır. Tam
yüklü deplasmanı ise 240 tondur. Süratli
Taarruz Botunun, üç adet yüksek devirli dizel
makine, üç devir düşürücü dişli, üç şaft hattı
ve iki adet döndürülebilir su jeti ile bir adet
buster tip su jetinden oluşan ana tahrik sistemi ile botun ulaştığı azami hız 35+ deniz milidir.
Süratli Taarruz Botu, 15 kts olan ekonomik sürati ile maksimum 2000 deniz millik seyir sığasına
sahiptir. 12 kişilik gemi personeli ile ikmal yapmaksızın denizde kalma süresi 7 gündür. Süratli
Taarruz botları silah ve sensör sistemlerinin farklı kombinasyonları ile konfigüre edilebilir.
MRTP15
Türk Sahil Güvenlik Komutanlığının Kaan15
olarak tanımladığı platformlar, 15,4 m
uzunluğunda, 4,04 m genişliğindedir ve bir
m’lik drafta sahiptir. İlerleyen süreçlerde
kullanıcı gereksinimlerine göre büyüyen ve
kabiliyetleri geliştirilen botlar, ileri kompozit
malzemeden inşa edilmiştir ve deep V
formundadır. İnşa malzemesi sayesinde
düşük radar ve akustik ize sahip olan MRTP15’lerin deniz kabiliyetleri yüksektir. Dört tonluk
düşük deplasmanı sayesinde 3 deniz durumunda bile 50 kts hız yapabilen botlar, azami 60+
kts’a erişebilmektedir. Kullanıcı isteğine bağlı olarak farklı silah sistemleriyle donatılabilen
MRTP15’ler, 10 kişilik mürettebatla idare edilmektedir.
MRTP16 ANİ MÜDAHALE BOTU
Yonca-Onuk MRTP16 Ani Müdahale Botu, ileri
kompozit malzemeden üretilmiştir. 17,75 m
uzunluğunda ve 4,19 m genişliğinde olan
platformun draftı 1,3 m’dir. Hafif yapısı sayesinde
tam yükte bot, konfigürasyona göre değişken
olmakla birlikte 65+ kts sürte çıkabilmektedir.
Yapısı sayesinde radar ve akustik izi oldukça
düşük olan botlarda ASELSAN üretimi 12,7 mm STAMP stabilize silah platformu yer
almaktadır. Ekonomik süratte 300 NM menzile erişebilen bot, 11 kişilik mürettebatla görev
100
101
MRTP20 GELİŞTİRİLMİŞ ANİ MÜDAHALE BOTU
Yonca-Onuk MRTP20 Geliştirilmiş Ani Müdahale
Botu, ileri kompozit malzemeden inşa edilmiştir.
22,55 m uzunluğundaki platformun genişliği
4,76 m ve draftı 1,35 m’dir. Konfigürasyona
bağlı olarak azami 60+ kts sürate erişebilen
botlarda, ASELSAN 12,7 mm STAMP stabilize
silah platformu yer almaktadır. Ekonomik
süratte 350+ deniz mili menzile erişebilen bot,
11 kişilik mürettebatla görev yapmaktadır.
MRTP 34
Başarılı MRTP serisi botların daha ağır silah yükü
ile donatılmaya uygun uzatılmış modeli olarak
da tanımlanabilecek olan MRTP 34, ileri
kompozit malzemeden inşa edilmiştir. Deep V
gövde formuna sahip olan platform, sahip
olduğu iki adet su jeti sayesinde 4 deniz
durumunda dahi 40 kts sürat yapabilmektedir.
Gövde yapısı sayesinde radar ve akustik izi
düşük olan MRTP 34, kullanıcı isteğine yönelik
silahlandırılabilmektedir. MRTP 34’ler, 30 kts
süratle 1000 deniz mili menzile erişebilmektedir.
MRTP24 SÜRATLİ TAARRUZ BOTU
Yonca-Onuk MRTP24 Süratli Taarruz Botu, ileri
kompozit malzemeden inşa edilmiştir. Yapısı
sayesinde radar ve akustik izi oldukça düşük
olan bot; 26,3 m uzunluğunda, 5,53 m
genişliğindedir ve draftı 1,4 m’dir.
Konfigürasyona bağlı olmak üzere azami 54 kts
sürat yapabilen MRTP24’ün menzili; ekonomik
süratte 500 deniz milidir. Kullanıcı isteklerine
göre farklı silah donanımları entegre edilebilen
botu deplasmanı 59 tondur ve 14 kişilik
mürettebatla görev yapmaktadır.
101
102
SAR35 MODERNİZASYONU
26+ kts maksimum hıza erişmeleri ve bu hızda
yeterli denizcilik faaliyetlerine sahip olmaları
adına Sahil Güvenlik Komutanlığına ait olan 4
adet SAR 35 Botu’nun modernizasyonu
gerçekleştirilmiştir. Projenin dizayn gelişimi
sırasında çizimler ve modellemeler ve güç
optimizasyonu yapılmış; makine dairesi
elemanları belirlenmiştir. Akabinde botlar
karaya alındı ve makine daireleri sökülmüştür.
Botlara yeni tekne parçaları monte edilmiş;
tüm makine kontrol odası, köprü üstü kontrol ve görüntüleme istasyonları modernize
edilmiştir. Her bir bota; ana makineler, şanzımanlar, FP pervaneler, hava kompresörleri, yakıt
separatörleri, elektrik kabinleri ve kontrol sistemleri monte edilmiştir.
SNR-17 HIZLI DEVRİYE BOTU
SNR-17 Hızlı Devriye Botu, farklı görevleri yerine getirebilecek
kapasitededir ancak öncelikli hedef nehir ve sahillerde sınır
devriye botu olarak görev yapmasıdır. Diğer görevleri
arasında kaçakçılığı, terörist/korsan aktivitelerini, yasadışı
göçmen ticaretini ve deniz kirliliğini önleme faaliyetleri
sayılabilir. SNR-17’nin yaşam mahalli 4 kişilik personel için
tasarlanmıştır. SNR-17’de aynı zamanda altı kişilik bir salon
bulunmaktadır. Sevk sistemi; iki ana makine, iki şanzıman ve
iki FPP pervaneden oluşmaktadır.
SNR-42 ARAMA VE KURTARMA BOTU
SNR-42, deniz ticareti güvenliğinin sağlanmasında
ve denizlerin korunmasında büyük rol oynar. Arama
kurtarma, yasadışı uyuşturucu trafiğini, korsan,
terörist faaliyetlerini ve kaçakçılığı önleme, eskort/
hızlı hücum, sahil ve açık deniz yapılarının korunması
ve çevre kirliliği kontrolü gibi görevleri yerine
getirebilir. SNR-42’nin yaşam mahali 30 personelin
kalabileceği şekilde dizayn edilmiştir. SNR42, iki ana
makine ve iki FPP sevk sistemine sahiptir.
102
103
ALBATROS-K İNSANSIZ SU ÜSTÜ HEDEF BOTU
ALBATROS-K (KATAMARAN), su üstü ve hava
platformlarının top ve güdümlü mermi atış
eğitimlerinde hareketli hedef gemisi görevlerinde
kullanabilmek maksadıyla geliştirilmiş yüksek sürat
ve manevra kabiliyetine sahip İnsansız Su Üstü
Hedef Botudur.
ALBATROS-T İNSANSIZ SU ÜSTÜ HEDEF BOTU
ALBATROS-T, Deniz Kuvvetleri su üstü unsurlarının
tatbikat ve atış eğitimlerinde hedef olarak
kullanılmak üzere özel olarak geliştirilmiş, çeşitli
taktiksel hareketleri ve süratli asimetrik tehditleri
taklit edebilen İnsansız Süratli Su Üstü Hedef
Botudur. Yüksek hız ve manevra kabiliyetine
sahip olup belirlenen bir rota üzerinde hareket
hâlinde iken üzerine top, yakın savunma silah
sistemleri, güdümlü mermi ve benzeri silah
sistemleri ile atış yapılabilmektedir.
LEVENT İNSANSIZ SUÜSTÜ ARACI
LEVENT İnsansız Su üstü Aracı, mayın karşı tedbir,
asimetrik tehditler ile mücadele, kıyı gözetleme,
liman ve boğaz güvenliği, keşif, gözetleme,
istihbarat, hedef çekme ve lojistik amaçlı
görevleri insansız olarak gerçekleştirmek
amacıyla geliştirilmiştir. Yüksek süratli ve dayanıklı
RHIB (Rigid- Hull Inflatable Boat) platformunda
geliştirilen ve insansız ya da insanlı olarak
kullanılabilen sistem, modüler altyapısı sayesinde,
farklı platformlar ve faydalı yükler ile kolayca
entegre olabilecek yapıdadır.
103
104
UZAKTAN KUMANDALI SUALTI ARACI
Araştırma gemilerinin teknik imkân ve kabiliyetlerini arttırmak üzere, gemi altyapısına ve
denizlerimize yönelik olarak yürütülecek araştırma çalışmalarına uygun olarak özel
tasarlanmış, uzaktan kontrollü insansız su altı aracı; 1.000 m maksimum operasyon derinliği,
su altında görüntü alabilme, çeşitli sensörler ile veri toplama, robot kolu marifetiyle su
altından numune alabilme ve yüksek manevra kabiliyeti gibi özelliklere sahiptir. Sistem;
Uzaktan Kumandalı Sualtı Aracı, Kumanda Paneli, Kablo Sarma Ünitesi, Sualtı Kablo
Yönetim Sistemi ve Uzaktan kontrol Edilebilir Marin Tipi Güç Birimi bileşenlerinden
oluşmaktadır.
104
105
105
106
HÜRJET-JET EĞİTİM VE HAFİF TAARRUZ UÇAĞI
Tek motorlu ve tandem kokpitli HÜRJET Jet
Eğitim Uçağı, üstün performans özellikleri ile
modern savaş uçağı eğitiminde kritik bir rol
oynamak üzere tasarlanmıştır. Savaş varyantı
HÜRJET-C, geniş görev yelpazesi ve üstün
faydalı yük kapasitesi ile muharebe
alanlarında önemli bir güç unsurudur.
HÜRKUŞ-C HAFİF TAARRUZ VE SİLAHLI KEŞİF UÇAĞI
Tandem oturma düzenli, alçak kanatlı, tek
motorlu, turboprop eğitim uçağı HÜRKUŞ,
temel eğitim ve savaş uçağı dönüşümü
arasındaki tüm eğitim kademelerinde
kullanılmak ve zorlu operasyonlarda yakın
hava desteği görevlerini yerine getirmek
üzere, yeni nesil gelişmiş eğitim ve hafif
taarruz uçağı olarak üstün performans
sağlaması amacıyla tasarlanmıştır. HÜRKUŞ-
C, hafif taarruz ve silahlı kesif varyantı,
günümüz dünyasının muharebe alanlarındaki
asimetrik tehditlere karsı düşük maliyetli,
esnek bir çözüm sunmaktadır. HÜRKUŞ’un sahip olduğu gelişmiş eğitim kabiliyetleri
korunmakla beraber, üzerinde 7 harici yük istasyonuyla HÜRKUŞ-C, kullanıcılarına, yüksek
irtifada ve zorlu coğrafyalarda, gündüz ve gece koşullarında, zorlu görevleri
gerçekleştirebilmek için yararlanılabilecek olan 1500 kg’a kadar geniş bir faydalı yük
106
107
HÜRKUŞ GELİŞMİŞ EĞİTİM UÇAĞI
Tandem oturma düzenli, alçak kanatlı, tek
motorlu, turboprop eğitim uçağı HÜRKUŞ, temel
eğitim ve savaş uçağı dönüşümü arasındaki
tüm eğitim kademelerinde kullanılmak ve zorlu
operasyonlarda yakın hava desteği görevlerini
yerine getirmek üzere, yeni nesil gelişmiş eğitim
ve hafif taarruz uçağı olarak üstün performans
sağlaması amacıyla tasarlanmıştır. HÜRKUŞ
gelişmiş eğitim uçağı, çağdaş ve küresel askerî
eğitim uçağı gereksinimlerine göre özel olarak
tasarlanmıştır. Yeni nesil dijital kokpit, benzersiz
yüksek tandem oturma konfigürasyonu, sınıfında
en iyi pilot görüşü, uçak içi oksijen üretme
sistemi ve yüksek performanslı motora sahip
olan HÜRKUŞ, en zorlu görevler için maliyet etkin
bir çözüm sunmaktadır.
MMU (Milli Muharip Uçak)
5+ nesil çok rollü savaş uçağı olan Milli Muharip
Uçak, hem hava-kara hem de hava-hava
muharebelerinin gereksinimleri için üstün
kabiliyetler sağlamaktadır. Türk havacılık ve
uzay sanayiinin, yüksek hayatta kalma
kabiliyetini haiz, güçlü ve atik platformu Milli
Muharip Uçak, sahip olduğu akıllı ve güçlü savaş
kabiliyetleri ile tam bir savaşçıdır.
107
108
GÖKBEY GENEL MAKSAT HELİKOPTERİ
GÖKBEY, yalnızca günümüzün değil, aynı zamanda geleceğin
operasyonel gereksinimleri de göz önünde bulundurularak, gelişmiş
aviyoniklerle üstün performans ve kullanım kalitesi için tasarlanmıştır.
Yüksek yük kapasitesine sahip geniş kabin alanı ile GÖKBEY, dünyanın
dört bir yanındaki sivil ve askerî kullanıcıların, muhtelif görev profillerinin
icrası için kolaylıkla konfigüre edilebilmektedir.
108
109
T129 ATAK TAARRUZ VE TAKTİK KEŞİF HELİKOPTERİ
Türk Kara Kuvvetlerinin ihtiyaçları doğrultusunda geliştirilmiş T129 ATAK,
“sıcak hava-yüksek irtifa” görevlerine optimize edilmiş ileri teknoloji
motoru, yüksek manevra kabiliyeti, yeni nesil hedef tespit sistemi,
entegre kask sistemi, etkin silah sistemleri, sayısal kokpit mimarisi, görev
bilgisayarları, gelişmiş uçuş ve atış kontrol sistemleriyle sınıfının en etkin
taarruz helikopteri unvanını taşımaktadır
109
110
ALPAGU
ALPAGU asimetrik harp veya anti-terör alanlarında kullanılmak
üzere tek er tarafından taşınabilen ve lançerden
ateşlenebilen, otonom veya uzaktan kumanda ile çalışabilen,
keşif, gözetleme ve küçük ölçekli tehditleri etkisiz hâle
getirebilen sabit kanatlı milli vurucu İHA çözümüdür. Sistem;
“sabit kanatlı IHA”, “lançer” ve “yer kontrol” bileşenlerinden
oluşmaktadır.
ALTINAY X-4
Altınay X-4 sınıfında en yüksek performans ve yerliliğe sahiptir.
Özgün ve tamamen milli otopilot yazılımı ve askerî
standartlarda performansıyla dikkat çekmekte olup TSK ve
dost ülkelerin çok rotorlu İHA ihtiyacını karşılamak üzere
tasarlanmış yeni nesil bir İHA’dır.
ANKA Orta İrtifa Uzun Havada Kalışlı (MALE) İHA Sistemi
ANKA, yeni nesil Orta İrtifa Uzun Havada Kalışlı (MALE) İnsansız
Hava Aracı Sistemi, gece ve gündüz, kötü hava şartları dâhil
k e ş i f , g ö z e tleme ve i ş a retleme g ö r e vleri ni
gerçekleştirmektedir. Sahip olduğu tam otonom uçuş ve iniş/
kalkış yeteneği ile etkin operasyon imkânı sağlamaktadır.
Kullanmakta olduğu ağır yakıtlı motor, buzdan koruma
sistemi, çevresel şartlar koruma sistemi, kriptolu haberleşme
birimleri ile operasyonel sahada etkin olarak kullanılmaktadır.
15 bine ulaşan uçuş saati ile ANKA İHA Sistemi, farklı coğrafi
ve çevresel koşullarda Türk Silahlı Kuvvetlerinin farklı
birimlerinde hizmet vermektedir.
110
111
ARI-1T
ARI-1T Döner Kanatlı Mini İnsansız Uçan
Sistem her türlü keşif ve gözetleme
görevlerini başarıyla yerine getirebilen,
askerî standartlarda bir sistemdir. Sistem
uçuş öncesi ve uçuş sırasında
belirlenebilecek olan görev planına uygun
şekilde tamamen otonom olarak görev
yapabilmektedir. Sistem 15 km’lik menzil
içinde yer kontrol istasyonundan kontrol
edilerek gerçek zamana yakın görüntü
aktarabilme yeteneğine sahiptir. ARI-1T
Sistemi iki adet hava platformu, bir adet
taşınabilir yer kontrol istasyonu ve bir adet yer veri linki sisteminden oluşmaktadır. Tamamen
otonom görev yapan sistemde döner kanatlı hava platformu düz uçuşun yanı sıra dikey
kalkış ve iniş yapma, askıda kalabilme özelliğine sahip olup deniz seviyesinden 10.000 ft
yoğunluk irtifasına kadar görev yapabilmektedir.
BAYRAKTAR AKINCI TAARRUZİ İNSANSIZ HAVA ARACI SİSTEMİ
Baykar Savunma tarafından geliştirilmekte
olan Bayraktar Akıncı Taarruzi İnsansız Hava
Aracı Sistemi, iki adet turboprop motor ile
uçacaktır. Sistem; EO/IR kamera, AESA
radarı, görüş hattı ötesi (uydu) bağlantı ve
elektronik destek sistemleri gibi kritik yükler
taşıyacak, daha uzun havada kalma
süresine ve gelişmiş keşif ve taarruz
yeteneğine sahip olacaktır. Bayraktar
TB2’den daha uzun ve geniş olan Akıncı
İHA, kendine özgü bükümlü kanat yapısıyla
20 metrelik bir kanat açıklığına sahip olacak
ve çok sayıda milli akıllı mühimmat
taşıyabilecektir. Akıncı ayrıca özgün yapay
zeka sistemi sayesinde, daha akıllı ve
çevresel koşulların daha da farkında olacak, kullanıcılarına ileri uçuş ve teşhis fonksiyonları
sunacaktır. Bayraktar TB2 gibi yine kendi sınıfında lider olmayı hedefleyen Akıncı’nın ilk
uçuşunu 2019’da gerçekleştirmesi planlanmaktadır.
111
112
BAYRAKTAR TB2 TAKTİK İHA SİSTEMİ
Bayraktar Taktik İnsansız Hava Aracı,
keşif ve istihbarat görevleri için orta
irtifa-uzun havada kalış süresi sınıfına
giren (MALE) insansız hava aracıdır.
Üç yedekli aviyonik sistemleri ve
sensör füzyon mimarisi ile tamamen
otonom taksi, kalkış, iniş ve normal
seyir kabiliyetine sahiptir. 85.000
saatten fazla uçuş süresine sahip
Bayraktar, Türk Silahlı Kuvvetleri,
Jandarma Genel Komutanlığı ve
Emniyet Müdürlüğü bünyesinde
2014’ten bu yana aktif olarak
görevdedir. Türk havacılık tarihinde
havada kalma süresi ve irtifa rekoru
kırmıştır.
BAYRAKTAR MİNİ İHA
Bayraktar Mini İnsansız Hava Aracı
Sistemi, kısa menzilli keşif gözetleme
uygulamalarında kendini kanıtlamış
robotik bir sistemdir. TSK envanterine
giren ilk milli insansız hava aracı
sistemi olan Bayraktar Mini İHA 2007
yılından bu yana aktif olarak
kullanılmaktadır. 2007’den bu yana
Türk Silahlı Kuvvetleri, Kara Kuvvetleri
K o m u ta nlığı, Ö z el Kuvvetler
Komutanlığı, T.C. İçişleri Bakanlığı,
Jandarma Genel Komutanlığı,
Emniyet Genel Müdürlüğü ve Katar
Silahlı Kuvvetleri tara fından
kullanılmaktadır.
112
113
BAYRAKTAR TB2 SİLAHLI TAKTİK İHA SİSTEMİ
Bayraktar Silahlı Taktik İnsansız Hava Aracı,
keşif ve istihbarat görevleri için orta irtifauzun
havada kalış süresi sınıfına giren
(MALE) insansız hava aracıdır. Üç yedekli
aviyonik sistemleri ve sensör füzyon
mimarisiyle tamamen otonom taksi, kalkış,
normal seyir ve iniş kabiliyetine sahiptir. TSK
envanterine giren ilk milli taktik insansız
hava aracı sistemi olan Bayraktar TB2, 2014
yılından bu yana aktif olarak
kullanılmaktadır. Ayrıca Silahlı Bayraktar,
yerleşik lazer hedef işaretleyicisi ile hassas
hedefleme yapabilir ve dört akıllı
mühimmata kadar faydalı yükü hedefe ateşleyebilir. Bayraktar, hedefe yakın alanlara
verilebilecek hasarları önlemek amacıyla hızlı gör-ve-vur özelliğine sahip hepsi bir arada
çözüm sunan bir sistemdir. Silahlı Bayraktar TB2, Türk Silahlı Kuvvetleri için silahlandırılmış olup
keşif, sürekli havadan gözetleme, hedef tespiti ve imha imkânı sağlamaktadır. TB2, dört
adete kadar akıllı mühimmat taşıyabilmektedir.
ÇOK AMAÇLI MULTİKOPTER
Üniversite-Özel Sektör iş birliği çerçevesinde
2014 yılında başlayan Çok Amaçlı
Multikopter tasarım ve üretimine yönelik Ar-
Ge çalışmaları başarı ile tamamlanmış ve
seri üretime geçilmiştir. Kullanım amacına
uygun nitelikte Multikopter tipi İHA
geliştirme amacı kapsamında, 10 ayrı
modelde askerî ve sivil amaçlı, çeşitli
ihtiyaçları karşılayacak şekilde insansız
hava araçları geliştirilmiştir. Modellerde,
birçok farklı yük veya görüntüleme sistemi
geliştirilen yeni gimbal sistemi üzerinde taksök
tekniği ile kullanılabilmektedir. Ayrıca 220V ile en az sekiz saat sürekli çalışabilen
Multikopter, sabit kalarak 30x optik büyütme gerçekleştirebilmektedir. Geomatics ayrıca,
dört ayrı İHA pilotu ve eğitimcisi ile SHGM onaylı, sertifikalı İHA-0 ve İHA-1 eğitimleri
113
114
KARAGÖZ BALONLU GÖZETLEME SİSTEMİ AİLESİ
Karagöz Ailesi, havadan sürekli
gözetleme, kritik tesis güvenliği,
bölgesel haberleşme gibi görev
ihtiyaçlarına göre kritik tesisler ile
sabit askerî birliklere geniş alan
gözetleme, istihbari bilgi ve erken
ikaz yeteneği kazandırılması
amacıyla geliştirilmiş güncel
teknolojiye dayalı en uygun
çözümü sunmaktadır. Karagöz,
elektro-optik kamera, radar ve
haberleşme rölesi gibi farklı faydalı
yük seçenekleri ile değişik görevler
KARAYEL-SU
KARAYEL-SU, her biri 30 kg
mühimmat taşıma kapasitesine
sahip 4 adet istasyon ile toplamda
120 kg mühimmatla görev
yapabilme yeteneğine sahiptir.
Kanattaki istasyonlar modüler
yapıda geliştirilerek, mühimmat
dışında farklı yükleri de
taşıyabilmektedir.
114
115
KARAYEL
KARAYEL Taktik İHA Sistemi, NATO’nun
Uçuşa Elverişlilik Standardı ‘STANAG-4671’
ile uyumlu olarak üretilen ilk Taktik İnsansız
Hava Aracı Platformudur. KARAYEL sistemi,
her türlü kontrolsüz kırıma karşı koruma
sağlayan özgün 3’lü yedekli dağınık
aviyonik mimariye sahiptir. Bu özelliği ile,
dünya genelinde şimdiye kadar sadece
insanlı havacılıkta kullanılan sistematik
hata emniyeti, KARAYEL ile birlikte ilk kez
bir insansız hava aracına taşınmıştır. Hava
aracı kompozit yapısı üzerinde bulunan
alüminyum ağ örgüsü sayesinde yıldırım
koruma özelliğine sahiptir. Buzlanma
şartları ile karşı karşıya kalındığı durumlarda bunu otomatik olarak tespit edip faaliyete
geçen ‘Buz Giderme Sistemi’ soğuk iklimlerdeki kullanımlarda KARAYEL’i rakiplerinden öne
taşımaktadır. Bir havadan keşif ve gözetleme platformu olan KARAYEL faydalı yük olarak
taşıdığı, kendi sınıfının en üst seviyesindeki kamera sistemi ile gece/gündüz hedef tespit ve
teşhisi ile birlikte lazer sensörleri vasıtasıyla hedef işaretleme, aydınlatma ve mühimmat
yönlendirme yapabilmektedir.
KARGU
KARGU asimetrik harp veya anti-terör
alanlarında kullanılmak üzere tek er
tarafından taşınabilen, otonom veya
uzaktan kumanda ile çalışabilen, keşif,
gözetleme görevleri icra edebilen ve
küçük ölçekli tehditleri etkisiz hâle
getirebilen döner kanatlı milli İHA
çözümüdür. KARGU özgün gömülü ve
gerçek zamanlı görüntü işleme ve derin
öğrenme algoritmalarıyla sabit veya
hareketli hedeflere karşı etkin olarak
kullanılabilmektedir.
115
116
MİUS MİNİ İNSANSIZ UÇAN SİSTEM
MİUS; keşif, gözetleme ve istihbarat
görevlerini yerine getirmek üzere
geliştirilmiş elden atılabilen, asgari 15 km
menzilde tam otonom görev yapabilen
özgün bir üründür.
TETRON
TETRON yere bağlı insansız hava aracı
(İHA) sistemi, döner kanatlı bir İHA’yı,
kablo ile kompakt bir yer istasyonuna
bağlı (Tethered) olarak görev yapabilir
hâle getiren bir sistemdir. TETRON,
seçilecek İHA’nın boyutlarına bağlı
olarak kısıtlı hacme sahip kara ve deniz
araçlarına entegre edilebilir; araçlar
hareket hâlindeyken ve dar alanlarda
kullanılabilir. İhtiyaca uygun farklı döner
kanatlı İHA’ların entegre edilebildiği
sistemde, gücün kablo üzerinden İHA’ya
iletilmesi sayesinde, görev süresi, İHA’nın
bataryası ile sınırlı kalmaz. İletişim de
kablo üzerinden gerçekleştirildiğinden,
başkaları tarafından dinlenemez ve
karıştırılamaz. Sivil havacılık otoriteleri,
İHA’nın kablo ile yere bağlı olmasının
s a ğ l a d ı ğ ı e m n i y e t s a y e s i n d e ,
TETRON’un, sivil ve kontrollü hava
sahasını kullanmasına daha kolay izin
116
117
SERÇE-1 ÇOK ROTORLU İNSANSIZ UÇAN SİSTEM
SERÇE-1, başta keşif, gözetleme ve
istihbarat görevleri olmak üzere, yol trafik
bilgisi ve sınır güvenliği gibi görev
ihtiyaçlarına göre farklı faydalı yük ile
donatılabilen, tam otonom görev
yapabilen bir insansız uçan sistemdir.
Yüksek faydalı yük kapasitesi ile zor
koşullarda görev yapacak şekilde
geliştirilmiş olan SERÇE-1, standart tümleşik
kamerası ile gündüz ve gece görev
TEPEGÖZ KABLOLU ÇOK ROTORLU GÖZETLEME SİSTEMİ
TEPEGÖZ Sistemi kritik tesislerin ve ileri üs
bölgelerinin karıştırmadan etkilenmeden
uzun süreli korunması ve erken uyarı
kabiliyeti sağlanması amacıyla geliştirilmiş
özgün bir üründür.
UÇANKAYA 30
Uçankaya 30, dikine iniş kalkış kabiliyetli
bir insansız hava aracıdır. 80-100 km
harekât yarıçapına sahip sistem, 4 kg’lık
faydalı yük taşıma kapasitesine sahiptir.
Elektro-optik faydalı yükleri sayesinde
keşif ve gözlem amaçlı kullanılabilen
sistemin görev irtifası 3500 ft’tir.
117
118
TOGAN OTONOM GÖZCÜ MİKRO İHA PLATFORMU
TOGAN genel maksatlı keşif ve
g ö z e t l e m e g ö r e v l e r i n d e
kullanmak üzere özgün görev
planlama ve uçuş kontrol
yazılımına sahip, otonom olarak
veya uzaktan kumanda ile tek
personel tarafından kullanılabilen
ve taşınabilen, Çok-Rotorlu,
Döner Kanatlı Milli Mikro İHA
Platformudur. TOGAN özgün ve
gerçek zamanlı görüntü işleme ve
derin öğrenme algoritmalarıyla
desteklenen sabit veya hareketli
nesnelere karşı takip yeteneği ve
o t o m a t i k g ö r e v d e ğ i ş i m
kabiliyetiyle taktik keşif ve
gözetleme görevlerinde etkin
Y6-850
Altınay Y6-850 sınıfında en yüksek
performans ve yerliliğe sahiptir.
Özgün ve tamamen milli otopilot
yazılımı ve askerî standartlarda
performansıyla dikkat çekmekte
olup bugüne kadar 1500’ün
üzerinde sipariş alınmıştır. Sistemin
yazılım, donanım ve mekanik
tasarımı tamamen firmamız
tarafından yapılmıştır. Ürünün seri
üretim çalışmaları devam
etmektedir.
118
119
ŞİMŞEK HEDEF UÇAK SİSTEMİ
Türk Havacılık ve Uzay Sanayii hedef uçak sistemleri; hava aracı,
faydalı yükler, yer kontrol istasyonu, fırlatıcı ve yer destek
ekipmanlarından oluşan ve düşman uçaklarının, güdümlü
mermilerin/füzelerin radar kesit alanı ve kızılötesi izine yakın izler
yaratan insansız sistemlerdir. Hava savunma sistemlerinin izleme
ve atış eğitimlerinde kullanılan sistemler lançerle fırlatılıp,
paraşütle denize/karaya inerek kurtarılmaktadır.
119
120
TURNA HEDEF UÇAK SİSTEMİ
Türk Havacılık ve Uzay Sanayii tarafından üretilen, müşteri ihtiyaçlarına
göre şekillendirilebilir açık mimaride olan TURNA Hedef Uçak Sistemleri;
düşman uçak ve füzelerini simule edebilme ve yüksek manevra
kabiliyeti, yüksek hızı, kolay kullanımı, düşük görev riski, modülerliği ve
maliyet etkinliği ile operasyonel ortamlarda gerçekleştirilen atışlı
görevlerde etkinliğini ispatlamış olan özgün bir üründür.
120
121
121
122
ATMACA
Tüm hava şartlarında kullanılabilen
ATMACA Füzesi, karşıtedbirlere dayanıklılığı,
hedef güncelleme, tekrar hedefleme,
görev sonlandırma kapasitesi ve ileri görev
planlama sistemiyle (3D routing) hareketsiz
ve hareketli hedeflere karşı etkilidir.
ATMACA, Küresel Konumlandırma Sistemi,
Ataletsel Ölçüm Birimi, Barometrik Altimetre,
Radar Altimetre yeteneklerine sahiptir ve
hedefini yüksek doğrulukla aktif radar
arayıcısıyla bulur. 220+ km menziliyle ve 88
kg TNT’ye eş değer yüksek patlayıcılı
parçacık etkili harp başlığı kapasitesiyle
hedefini gözlem hattının ötesinde tehdit
eder. Veri linki kabiliyeti, ATMACA’ya hedef
güncelleme, tekrar saldırma ve görev
sonlandırma özelliklerini kazandırır.
BORA FÜZESİ
ROKETSAN tarafından geliştirilen ve üretilen
BORA Füzesi, ordu etki sahası içerisinde
yüksek öncelikli hedefler üzerinde yoğun ve
etkili ateş gücü oluşturmaktadır. BORA
Füzesi; zamanında, doğru ve etkili ateş
gücü yaratarak manevra birliklerine
mükemmel ateş desteği sağlamaktadır.
Füze, ROKETSAN üretimi BORA Silah Sistemi
ile entegrasyon için uygun arayüze sahip
diğer platformlardan fırlatılabilmektedir.
122
123
BOZDOĞAN
BOZDOĞAN, hava üstünlüğü için yüksek
performanslı görüş ötesi hava-hava füze
sistemidir. Katı-hal aktif radar arayıcı başlık
teknolojisi ile donatılmış füze, gelişmiş karşı
karşıtedbir ve karıştırma kaynağına
güdümlenebilme kabiliyetine sahiptir. En
yüksek öldürücülük ihtimali için özgün
tasarım harp başlığı ile yüksek güvenlik ve
güvenilirlik sağlayan kesintisiz tapa
kullanan BOZDOĞAN, LAU-129 lançeri ile
kullanılabilmektedir. Füze, MIL-STD-1553 ve
MIL-STD-1760 uyumludur.
BOZOK
BOZOK insansız hava araçlarına (İHA) taarruz
yeteneği kazandırarak, asimetrik savaş
ortamında dost unsurları tehlikeye atmadan
etkin savunma sağlamaktadır. Hafif ve
minyatür tasarımı ile sınırlı taşıma
kapasitesine sahip insansız hava araçlarına
operasyon açısından esneklik sunmaktadır.
Özgün tasarımlı BOZOK son safhaya kadar
ataletsel güdümle hedefe yönelmekte ve
son safhada aktif lazer arayıcı başlığı ile
hassas BOZOK BOZDOĞAN, hava
üstünlüğü için yüksek performanslı görüş
ötesi hava-hava füze sistemidir. Katı-hal
aktif radar arayıcı başlık teknolojisi ile
donatılmış füze, gelişmiş karşı karşıtedbir ve
karıştırma kaynağına güdümlenebilme
kabiliyetine sahiptir. En yüksek öldürücülük
ihtimali için özgün tasarım harp başlığı ile
yüksek güvenlik ve güvenilirlik sağlayan
kesintisiz tapa kullanan BOZDOĞAN, LAU-129
lançeri ile kullanılabilmektedir. Füze, MIL-STD-
1553 ve MIL-STD-1760 uyumludur.
B O Z D O Ğ A N F Ü Z E L E R g ü d ü m
yapabilmektedir. Son safhanın bitiminde,
yükseklik ölçer duyargaları ve en iyilenmiş
hedef etkinliği sayesinde geniş ölçekli
123
124
GÖKDOĞAN
GÖKDOĞAN, hava üstünlüğü için
tasarlanmış yüksek performanslı
görüş içi hava-hava füze sistemidir.
Mükemmel nişan hattı sapma (offboresight)
açısı sağlayan yüksek
çözünürlüklü kızılötesi arayıcıya sahip
füze, gelişmiş karşı karşı-tedbir ve her
açıdan atış yeteneğine haizdir. En
yüksek öldürücülük ihtimali için
özgün tasarım harp başlığı ile yüksek
güvenlik ve güvenilirlik sağlayan
kesintisiz tapa kullanan BOZDOĞAN,
L A U - 1 2 9 l a n ç e r i i l e
kullanılabilmektedir. Füze, MIL-STD-
1553 ve MIL-STD-1760 uyumludur.
HİSAR FÜZE FIRLATMA SİSTEMİ
HİSAR Füze Fırlatma Sistemi sabit/
hareketli birlikler ile kritik tesislerin
savaş uçakları, helikopterler, insansız
hava araçları, seyir füzeleri ve
havadan karaya füzelere karşı hava
savunma görevini icra eder.
124
125
KARAOK
KARAOK taşınabilir anti-tank füze
sistemi; hava hücum, hava indirme
ve amfibi harekâtta komando ve
piyade taburlarının düşman zırhlı ve
mekanize birliklerini kısa menzilde
durdurma, geciktirme, kanalize
etme ve imha etme görevlerini
g e r ç e k l e ş t i r m e k m a k s a d ı y l a
kullanılacaktır. Üzerinde yer alacak
termal görüntüleyiciler sayesinde
gece ve gündüz görev yapmaya
olanak sağlayacak KARAOK, hafif
ve portatif bir sistem olacaktır.
L-UMTAS
Bir ürün ailesi anlayışıyla geliştirilen
Uzun Menzilli Tanksavar Füze Sistemi
(UMTAS), Orta Menzilli Tanksavar Silah
Sistemi (OMTAS) ve Lazer Güdümlü
Uzun Menzilli Tanksavar Füze Sistemi
(L-UMTAS) ile ROKETSAN, günümüz
muharebe sahasında ortaya çıkan
farklı kullanıcı ihtiyaçlarına cevap
v e rebilmektedi r . K a l i fi k a s yon
çalışmaları tamamlanan L-UMTAS,
2016 yılında Türk Silahlı Kuvvetleri
envanterine girmiştir. Zırhlı kara
a r a ç l a r ı n a v e d i ğ e r k a r a
p l a t f o r m l a r ı n a e n t e g r a s y o n
çalışmaları ise devam etmektedir.
125
126
OMTAS ORTA MENZİLLİ TANKSAVAR SİLAH SİSTEMİ
OMTAS üzerinde barındırdığı yüksek
teknoloji ile modern savaş alanındaki tüm
zırhlı tehditlere karşı etkili orta menzilli
tanksavar silah sistemidir. Özgün tasarımı ve
üzerinde barındırdığı yeni nesil tasarımı ile
öne çıkan, milli olarak geliştirilen kalifiye
OMTAS Silah Sistemi esas olarak tam atım
füze; atış platformu, atış kontrol ünitesigözetleme
birimi, atış kontrol ünitesi-kontrol
biriminden oluşan fırlatma sistemi; taşıma
sandıkları ve eğitim simülatöründen
oluşmaktadır. Tam Atım Füze, OMTAS
si stemine özgü gelişti rilen atış
platformundan (üç ayak) atılacağı gibi,
kara araçlarına açık kule veya kapalı kule
şeklinde entegre edilerek kara platformları
üzerinden de kullanılabilir.
SOM-A
SOM-A füzesi hava savunma sistemlerinin
etkili menziline girmeden hedeflerin büyük
bir doğrulukla vurulmasını sağlayan ve
durağan satıh hedeflerine ve hareketli su
üstü hedeflere karşı etkin bir şekilde taarruz
kabiliyeti bulunan uzun menzilli, havadan
satha atılan turbojet motorlu seyir füzesidir.
126
127
SOM-B1
SOM-B1 füzesi, SOM-A gibi yumuşak
hedeflere taarruz için tasarlanmış olup;
SOM-A füzesinden farklı olarak kızılötesi
görüntüleyici (KÖG) arayıcıya sahiptir.
SOM-B2
SOM-B2 füzesi sert beton hedeflerde etkinlik
sağlamak amacıyla geliştirilmiştir. Bu
nedenle, SOM-B2 füzesi; SOM-B1 füzesinden
farklı olarak Ön Delici ve Ana Delici’den
oluşan Ardışık Delici Harp Başlığı’na sahiptir.
127
128
SOM-J
SOM-J, havadan karaya mühimmat ailesi
SOM’un bir üyesi olup, yoğun bir şekilde
korunan kara ve deniz hedeflerine karşı
kullanılmak üzere tasarlanmıştır. Gerekli olan
operasyonel esnekliği destekleyecek
modüler tasarıma sahiptir. Hâlihazırda Türk
Hava Kuvvetleri envanterinde bulunan SOM
Mühimmatı teknolojisi üzerine geliştirilmiş
SOM-J, uzun menzil (120+ nm), düşük
görünürlük, evrensel silah arayüzü (Universal
Armament Interface-UAI) uyumluluğu gibi
önemli yeteneklere sahiptir.
TRG-122 FÜZESİ
ROKETSAN tarafından geliştirilen ve üretilen
TRG-122 Füzesi, yüksek isabet ve tahrip gücü
sayesinde yüksek öncelikli hedefler üzerinde
yoğun ve etkili ateşler yaratabilme
yeteneğine sahiptir. Bu üstün özellikleri
sayesinde zamanında, doğru ve etkili ateş
gücü yaratarak manevra birliklerine
mükemmel ateş desteği sağlar.
128
129
TRG-300 KAPLAN FÜZESİ
ROKETSAN tarafından geliştirilen ve üretilen
TRG-300 KAPLAN Füzesi yüksek isabet ve
tahrip gücü sayesinde yüksek öncelikli
hedefler üzerinde yoğun ve etkili ateşler
yaratabilme yeteneğine sahiptir. Bu üstün
özellikleri sayesinde zamanında, doğru ve
etkili ateş gücü yaratarak manevra
birliklerine mükemmel ateş desteği sağlar.
TRGK-300 GÜDÜM KİTİ
TR-300 Roket üzerine entegre edilebilen
güdüm kiti, 40 km ile 90 km arasındaki
yüksek öncelikli hedeflerin yüksek
doğrulukla ateş altına alınabilmesi yeteneği
kazandırmaktadır. Bu üstün özelliği
sayesinde zamanında, doğru ve etkili ateş
gücü yaratarak manevra birliklerine
mükemmel ateş desteği sağlamaktadır.
129
130
YILDIRIM
Türk Silahlı Kuvvetlerinin gereksinimlerine yönelik 1998 yılında başlayan
Türkiye’nin ilk uzun menzilli füze projesi YILDIRIM kapsamında geliştirilen
füzenin, 2000 yılında gerçekleştirilen başarılı kalifikasyon testleri
sonrasında seri üretimine geçilmiş ve teslimatlar 2001-2008 yılları arasında
başarıyla gerçekleştirilmiştir. YILDIRIM, yüksek öncelikli hedeflere karşı
yüksek imha gücü sağlamaktadır. Füze, ROKETSAN üretimi YILDIRIM Silah
Sistemi’nden ve entegrasyon için uygun arayüze sahip diğer fırlatma
platformlarından fırlatılabilmektedir.
130
131
HASSAS GÜDÜM KİTİ-82(HGK-82)
HGK-82 mevcut 500 lb Mk-82 genel
maksat bombalarını KKS/ANS güdüm
sistemi ile havadan karaya akıllı ve
hassas vuruş kabiliyetine sahip
mühimmata çeviren, BRU 57 adaptörü
ile çoklu atılabilen güdüm kitidir.
HASSAS GÜDÜM KİTİ-83(HGK-83)
HGK-83 mevcut 1000 lb Mk-83 genel
maksat bombalarını KKS/ANS güdüm
sistemi ile havadan karaya akıllı ve
hassas vuruş kabiliyetine sahip
mühimmata çeviren, BRU 57 adaptörü
ile çoklu atılabilen güdüm kitidir.
131
132
HASSAS GÜDÜM KİTİ-HGK
Hassas Güdüm Kiti, mevcut güdümsüz
2000 lb’lik Mk-84 genel maksat
bombalarını ve nüfuz edici bombaları
ANS/KKS güdüm sistemi ile havadan
karaya akıllı ve hassas vuruş
kabiliyetine sahip mühimmata çeviren
sahip güdüm kitidir. F-16 PO-III ve F-
4E/2020 uçaklarında kullanımı sertifiye
edilen Hassas Güdüm Kiti, orta
irtifadan atıldığında 12 deniz mili,
yüksek irtifadan atıldığında 15 deniz
mili menzilde etkili olabilmektedir.
KANATLI GÜDÜM KİTİ-82(KGK-82)
Kanatlı Güdüm Kiti, mevcut güdümsüz
500 lb’lik Mk-82 genel maksat
bombalarını havadan karaya uzun
menzilli akıllı mühimmatlara çeviren bir
güdüm kitidir. Böylece mevcut
bombalara, her tür hava koşulunda,
100 km’nin üzerinde bir mesafeden
atıldığında hassas vuruş yeteneği
kazandırılmaktadır. Bu da uçakların
tehlikeli bölgelere yaklaşmadan,
güvenli bir şekilde görevlerini
tamamlamalarını sağlamaktadır.
132
133
KANATLI GÜDÜM KİTİ-83(KGK-83)
KGK-83, mevcut güdümsüz 1000
lb’lik Mk-83 genel maksat
bombalarını havadan karaya uzun
menzilli akıllı mühimmatlara çeviren
kanatlı bir güdüm kitidir. Böylece
mevcut bombalara, her tür hava
koşulunda, 100 km’nin üzerinde bir
mesafeden atıldığında hassas vuruş
yeteneği kazandırılmaktadır. Bu da
uçakların tehlikeli bölgelere
yaklaşmadan, güvenli bir şekilde
görevlerini tamamlamalarını
sağlamaktadır.
KANATLI GÜDÜM KİTİ
KGK, mevcut güdümsüz, 1000 lb’lik
MK83 ve 500 lb’lik MK82 genel
maksat bombalarını havadan
karaya uzun menzilli akıllı
mühimmata çeviren güdüm kitidir.
Böylece mevcut bombalara, her
türlü hava koşulunda, 100 km’nin
üzerinde bir mesafeden atıldığında
h a s s a s v u r u ş y e t e n e ğ i
kazandırılmaktadır. Bu da uçakların
tehlikeli bölgelere yaklaşmadan,
güvenli bir şekilde görevlerini
tamamlamalarını sağlamaktadır.
Tümleşik ANS/KKS ile CEP değeri 10
m’den küçüktür. F-16C/D Blok 40 ve
F-4E/2020 savaş uçaklarına
sertifiyedir.
133
134
LAZER GÜDÜM KİTİ-LGK
Lazer Güdüm Kiti (LGK), 500 lb
sınıfındaki MK-82 ve 2.000 lb
sınıfındaki MK-84 bombalarını
maliyet etkin ve yüksek güvenilir
akıllı mühimmata dönüştüren
lazer güdüm kitidir. LGK sabit/
hareketli hedeflere karşı daha
yüksek vuruş hassasiyeti, arttırılmış
atış zarfı, daha düşük ikincil hasar
ve atış sonrası hedef değiştirme
kabiliyeti sağlar. LGK yarı-aktif
lazer arayıcı başlık, güdüm
bölümü, ısıl pil, kanat tahrik
sistemi ve a rka k u yru k
bütününden oluşur.
LAZER HASSAS GÜDÜM KİTİ-84(LHGK-84)
LHGK-84 mevcut 2000 lb Mk-84
genel maksat bombalarını ve
nüfuz edici bombaları KKS/ ANS
ve lazer güdüm sistemi ile
havadan karaya atılan akıllı bir
silaha çeviren, hem sabit hem
de hareketli hedeflere karşı
kullanılabilen güdüm kitidir.
134
135
MAM-C MİNİ AKILLI MÜHİMMAT
ROKETSAN’ın günümüz muharebe
sahasının gerekleri doğrultusunda
geliştirdiği Mini Akıllı Mühimmat
MAM-C, başta İnsansız Hava
Araçları (İHA’lar) olmak üzere,
faydalı yük taşıma kapasitesi düşük
hava platformlarının etkinliğini
artıran bir çözüm olarak dikkat
çekmektedir. MAM-C İHA’ların yanı
sıra hafif taarruz uçakları için de
maliyet etkin bir çözüm sunmakta;
personele, zırhsız ve hafif zırhlı kara
araçlarına, radar antenlerine, silah
mevzileri gibi korunaklı olmayan
hedeflere karşı etki sağlamaktadır.
MAM-L MİNİ AKILLI MÜHİMMAT
Mini Akıllı Mühimmat, 50 lb (~22 kg)
düşük ağırlığı ve bir metreden kısa
boyuyla tüm boyutlardaki insansız
hava araçları ve hafif taarruz
uçaklarından ve ağırlığın kritik
olduğu hava-yer görevlerinde
k u l l a n ı m a y ö n e l i k o l a r a k
geliştirilmiştir. Sabit ve hareketli
hedeflere karşı yüksek vuruş
hassasiyetine sahip olan MAM-L, atış
yüksekliğine bağlı olarak 8 km
menzile kadar etkili olmaktadır.
135
136
MİNYATÜR BOMBA(MB)
MB, Çoklu Taşıma Salanı ile uçağın bir
istasyonunda dört adet taşınabilen, tek
sortide sekiz farklı hedefe saldırıya imkân
veren, açılır kanatları ile 55 deniz mili
menzildeki hedeflere karşı etkin, delici
burun yapısı ile güçlendirilmiş betonu
delebilen, hassas vuruş yeteneği ile
çevresel hasarı az olan GPS/INS güdümlü
bombadır.
MKE UÇAK BOMBALARI
Türk Hava Kuvvetlerince kullanılan uçak
bombaları da MKE Mühimmat Fabrikası
Tesisleri’nde NATO standartlarına uygun
olarak üretilmektedir. 500 lb. MK 82 GP
(Tahrip, Bilyeli, Eğitim) ve 2000 lb. MK 84 GP
(Tahrip, Eğitim) türü mühimmatların yanı
sıra 2,5 ve 4,5 lb. uçak eğitim ve ders atış
bombaları MKEK tarafından imal
edilmektedir.
136
137
NÜFUZ EDİCİ BOMBA-84(NEB-84)
NEB-84, yer üstü ve yer altındaki
hedeflere karşı kullanılmak üzere
tasarlanan, Ardışık Delici Harp Başlığı
teknolojisine sahip, Türkiye’de
g e l i ş t i r i l e n i l k b e t o n d e l i c i
mühimmattır. NEB’in dış geometrisi,
güdüm kiti arayüzleri kütle, kütle
merkezi ve eylemsizlik özellikleri MK-84
(2000 lb) GMB ile benzerdir.
NÜFUZ EDİCİ BOMBA
TSK envanterinde de yer alan NEB,
gömülü sert hedefler, uçak pistleri,
köprü ve baraj gibi kritik hedeflere
karşı etkilidir. F-4E Phantom ailesi ve F-
16 Fighting Falcon uçaklarının
kullanımına uygun olarak tasarlanan
m ü h i m m a t , 8 7 0 k i l o g r a m
ağırlığındadır. İki kademeli olarak
tasarlanmıştır ve 35 MPa sertliğinde 2,1
metre kalınlığında güçlendirilmiş
betonu delme kabiliyetine sahiptir.
Nüfuz Edici Bomba, iki kademelidir.
İkinci kısımda taşınan patlayıcı, delici
kademenin açtığı yarıktan hedefe
nüfuz ederek bertaraf etmektedir.
açtığı yarıktan hedefe nüfuz ederek bertaraf etmektedir.
137
138
SARB-83
SARB-83, yer üstü ve yer altındaki
hedeflere karşı kullanılmak üzere
tasarlanan, Ardışık Delicili Harp Başlığı
teknolojisine sahip, beton delici bir
mühimmattır. SARB-83’ün dış geometrisi,
güdüm kiti arayüzleri, kütle, kütle merkezi
ve eylemsizlik özellikleri Mk-83 genel
maksat bombası ile benzerdir.
TEBER LAZER GÜDÜM KİTİ
TEBER, MK-81 ve MK-82 genel maksat
bombalarının vuruş kabiliyetinin artırılması
amacıyla entegre edilen bir lazer güdüm
kitidir. genel maksat bombalarını ataletsel
ölçüm birimi (AÖB), küresel konumlandırma
sistemi (KKS) ve yarı aktif lazer arayıcı başlık
(LAB) kullanarak akıllı bir silah sistemi hâline
getiren TEBER, kuyruk bölümü, hassas güdüm
sağlayacak AÖB ve KKS’den oluşmakta
olup, sahada kullanıcı tarafından çok hızlı bir
şekilde bombaya entegre edilebilmektedir.
Bomba gövdesi üzerinde bulunan gömlekler,
stabilite ve kaldırma kuvveti sağlamasının
yanı sıra, terminal güdüm fazında da yüksek
manevra kabiliyeti sağlamaktadır. TEBER’in
modüler tasarımı, ekonomik ve yenilikçi
özellikler sağlamaktadır. Bombaların burun
kısmına istenildiği zaman takılabilen Yarı Aktif
LAB, silah sistemine hareketli hedefler
karşısında hassas
vuruş kabiliyeti kazandırmakta olup, LAB
bölümüne yaklaşma sensörü ekleme
seçeneği de mevcuttur. Ayrıca, kuyruk
bölümü entegre edildiği bombaları
tanıyabilme özelliği ile lojistik açıdan
138
139
TOGAN
İnsansız hava araçlarında çoklu taşıma ve bırakma imkânı sağlayan salan ile birlikte
envanterdeki NATO 81 mm havanların ağırlık eşdeğeri olarak geliştirilen ve salana entegre
atış kontrol sistemi ile kullanılan bütün bir silah sistemidir. Personel etkinliği artırılmış bilyeli
havanlara havadan atım yeteneği kazandırılarak görece çok düşük maliyetli hava yer
mühimmatı elde edilmektedir. Salana entegre atış kontrol sistemi 100Hz hızında öngörülen
yörünge hesabı yapabilmektedir. Bu sayede mühimmat bırakma noktası hassas olarak
hesaplanmaktadır. Ayrıca DTED kullanılarak sütre ve vuruş zamanı kontrolü gerçek zamanlı
olarak salan üzerinde gerçekleştirilebilmektedir.
139
140
2.75 İNÇ ROKET MOTOR KOMPLEKSİ(FFAR)
Topçu sınıfının modern muharebe
ihtiyaçlarının karşılanması amacıyla MKEK
tarafından tasarlanan ve üretilen Panter,
Türk Silahlı Kuvvetlerine 2004’te teslim
edilmiştir. Sistemde kullanılan 155 mm çaplı
52 kalibrelik namlu, yol durumunda 180
derece döndürülmektedir. Araç arkasında
çekilerek nakledilen obüs, mevziye girerken
ve çıkarken kullanılan 160 BG’lik yardımcı
güç ünitesine sahiptir. Karşı batarya
atışlarından sakınması amacıyla hızla mevzi
değiştirebilmesi esasına göre tasarlanan
P a n ter, m o d e rn o rduların tüm
gereksinimlerini karşılayabilmektedir. Sahip
olduğu atış bilgisayarı sayesinde hedef üzerinde yüksek hassasiyetle baskı kurabilen sistem,
ERFB/ BB dâhil olmak üzere tüm modern mühimmatları kullanabilmektedir. Muharebe
ağırlığı 18.000 kilogram olan ve M548A1 mühimmatı ile 30 kilometre menzile erişebilen obüs,
ERFB/BB mühimmatları ile 40 kilometre menzile mermi gönderebilmektedir.
ATOM 35 MM PARÇACIKLI MÜHİMMAT
ASELSAN’ın programlanabilir parçacıklı mühimmat çözümü olan ATOM 35 mm Parçacıklı
Mühimmat, hava tehdit unsurlarının yüksek kinetik enerjiye ve penetrasyon yeteneğine
sahip parçacıklardan oluşan bir bulut içerisinde bırakılmasına dayalı akıllı yakın hava
savunma top mühimmatıdır.
140
141
ATOM 40 MM YÜKSEK HIZLI AKILLI MÜHİMMAT
ATOM 40 mm Yüksek Hızlı Akıllı Mühimmat zaman programlı tapa teknolojisine dayanan, 40
mm Bomba atar silahlarıyla birlikte kullanılan gelişmiş bir piyade mühimmatıdır. Bu
mühimmat, namludan çıkarken havada paralanacağı zamana programlanarak; şarapnel
etkili gövdesi ve gövde içerisinde bulunan patlayıcı dolgu ile hedefe karşı yüksek etkinlik
gösteriyor. İç güvenlik harekâtı da dâhil olmak üzere; bina içine, sütre gerisine ve açık
alanda mevzilenmiş tehditlere karşı kullanılabiliyor. 40 mm ATOM, Anti-İHA sistemleriyle
birlikte İHA tehdidine karşı da etkin olarak kullanılabilmektedir.
GAZ MÜHİMMATLARI
Emniyet Genel Müdürlüğünün toplumsal
olaylara müdahale amacıyla kullandığı ithal
mühimmatların gözde kalıcı etki bırakmadığı
akut göz iritasyon testi (OECD 405) ile
kanıtlanmış olarak ilk ve yerli üretimi,
Kimyasal Teknoloji Enstitüsü tarafından
geliştirilmiştir. Mühimmatlar; Sis Mühimmatı
Eczası ve CS (A1-O-Chlorobenzylidene
Malononitrile) Bileşiğiyle Yapılan Göz
Yaşartıcı Mühimmat Eczası; Gaz El Bombası,
Gaz Fişeği ve Sis El Bombası’nda
kullanılmıştır. OC (Oleoresin Capsicum) Gaz
Spreyi ve OC Gaz Solüsyonu ise OC Gaz
Solüsyonu ve OC Gaz Spreyi’nde
141
142
MKE TANK VE OBÜS MÜHİMMATLARI
Türk Silahlı Kuvvetleri ihtiyaçları
doğrultusunda şekillendirilen tank ve
o b ü s m ü h i m m a t l a r ı M K E K
Tesisleri’nde NATO Standartları’na
uygun olarak imal edilmektedir.
MKEK, 105 mm (HE, APFSDS-T, M1 HE,
TPFSDS-T Ders ve MOD 270
Namlucuk) tank ve obüs mühimmatı
üretimini gerçekleştirmektedir. Ayrıca
120 mm’lik (APFSDS-T, TPCSDS-T Ders
v e Y ü k s e k B a s ı n ç l ı ) t a n k
mühimmatlarının yanı sıra 155 mm
obüs (M107 HE, M101 HE ve MOD
274 uzun menzilli) ve 203 mm obüs
(M106) mühimmatı da imal etmektedir.
MKE TOPÇU ROKETİ
Türk Silahlı Kuvvetlerinin ihtiyaçları
doğrultusunda MKEK, uzun yıllara
dayanan tecrübesiyle topçu roketi
üretimine devam etmektedir. Tüm
ağırlığı 19,3 kilogram olan 107 mm ve
66 kilogram olan 122 mm çapında
topçu roketlerinin üretim, bakım ve
revizyon faaliyetleri MKE Barutsan
Roket ve Patlayıcı Fabrikası’nda
gerçekleştirilmektedir. Çift bazlı
yakıtla tahrik edilen 122 mm roketler,
18 kilogram ağırlığında yüksek infilaklı
veya çelik bilyeli harp başlığına
sahiptir.
142
143
MKE OBÜS ,TOP VE HAVAN MÜHİMMATLARI
Cumhuriyet Dönemi’nde kurulan en eski fabrika olan MKE Mühimmat Fabrikası, farklı
mühimmat tipleriyle Türk Silahlı Kuvvetlerinin ana tedarikçilerinden biridir. Üretim faaliyetleri;
mermi, tapa ve imla olarak adlandırılan üç ana üretim bölümünde sürdürülmektedir.
Mühimmat Fabrikası ağırlıklı olarak bombaatar, havan, top ve obüs mühimmatlarının yanı
sıra farklı türlerde roket harp başlıkları, uçak bombaları, el bombaları, tapalar ve tahrip
kalıpları üretmektedir. MKE 20x102 mm (HEI, HEI-T, TP-TP-T) mühimmatları, MKE Gazi Fişek
Fabrikası’nda üretilmektedir. MKE 25 mm M793 (TP-T, HEI-T, APDS-T) mühimmatlarının yanı
sıra MKE 35 mm HEI, TP-T ve Eğitim uçaksavar mühimmatları ile MKE 40 mm düşük hızlı
bombaatar mühimmatları (HE, TP-T, Göz Yaşartıcı) imalatı devam etmektedir. Türk Silahlı
Kuvvetleri envanterinde yer alan tüm havan sistemleri için MKE 60 mm (M49 A2 HE, Ders ve
Eğitim), uzun menzilli MKE 81 mm (HE, Ders, Eğitim ve Aydınlatma), geleneksel MKE 81 mm
(M43 A1 B1 HE, Ders, Eğitim), MKE 120 mm (HE, Ders, Sis, Eğitim, Aydınlatma) havan
mühimmatları ve ilgili sevk barutu üretimi de MKEK tesislerinde yapılmaktadır.
143
144
T-107/122 ÇNRA
T-107/122 ÇNRA Sistemi, yakın muharebe
sahasından düşman derinliklerinde 107 mm
ve 122 mm roketler ile 122 mm füze
kullanarak hedefler üzerinde yoğun kütle
ateşleri açabilen, yüksek hareket
kabiliyetine sahip modern ateş destek
sistemidir. Sistem, 107 mm ve 122 mm
roketler ile 122 mm füzelerin yanı sıra
gelecekte envanterde yer alabilecek diğer
cins roketlerin ve füzelerin de
kullanılabilmesine olanak sağlayacak
şekilde esnek altyapıya sahiptir. ROKETSAN,
T-107/122 ÇNRA Sistemi’nin tam etkinlikle
kullanılabilmesine olanak sağlayacak
şekilde komple bir sistem çözümü
kapsamında fırlatma aracının yanı sıra
gerekli diğer kritik yardımcı görev araçlarını
da müşteri odaklı olarak tasarlamakta ve sunmaktadır
T-122/300 ÇNRA
T-122/300 ÇNRA Sistemi, yakın muharebe
sahasından düşman derinliklerine kadar kritik
hedeflerin doğru ve zamanında ateş altına
alınmasını sağlayan, yoğun 122 mm ve 300
mm roket ve füze ateşleri açabilen, yüksek
hareket kabiliyetine sahip modern ateş
destek sistemidir. Sistem, 122 mm ve 300 mm
roket/füzelerin yanı sıra gelecekte
envanterde yer alabilecek diğer cins
roketlerin ve füzelerin de kullanılabilmesine
olanak sağlayacak şekilde esnek altyapıya
sahiptir. T-122/300 ÇNRA Sistemi’nin tam
etkinlikle kullanılabilmesine olanak
sağlayacak şekilde tam bir sistem çözümü
yaklaşımıyla Fırlatma Aracının yanı sıra
Komuta Kontrol Aracı, Mühimmat İkmal
Aracı, Meteoroloji (MET) Aracı ve Bakım
Onarım Aracı gibi gerekli diğer kritik yardımcı
görev araçları da asgari batarya yapısı
ihtiyaçları dikkate alınarak müşteri odaklı
144
145
TRG-230
Olumsuz çevre koşullarına ve
neme karşı yalıtımlı pod ile
kullanılan TRG-230 Füzesi;
ROKETSAN üretimi Çok Maksatlı
ve Çok Namlulu Roketatar
(ÇNRA) Silah Sistemi, T-122/300
ÇNRA Silah Sistemi ve ÇKRA-
122/300 Silah Sistemi’yle
entegrasyona uygun arayüze
sahip diğer platformlardan
fırlatılabilmektedir.
T-300 ÇNRA
T-300 ÇNRA, en modern
altsistemlerle teçhiz edilmiş
olarak kritik hedefler üzerine etkili
ateşler açma kabiliyetine sahip
bir 300 mm’lik Çok Namlulu
Roketatar Sistemi olup, TSK
envanterinde mevcuttur.
145
146
T-300 TOPÇU ROKETİ
70 m yarıçapında öldürücü etkisi olan
güçlü harp başlığı ile derinlikteki kritik
bölge hedeflerine karşı çok etkin bir
topçu roketidir. ROKETSAN imali yüksek
tahrip güçlü ve çelik bilyeli harp
başlıklarına sahip 300 mm’lik roketler;
personele, hafif dayanıklı malzemeye ve
hafif zırhlı araçlara karşı etkinlikle
kullanılmaktadır.
TOPÇU ROKETLERİ
ROKETSAN Topçu Roketleri yüksek
isabet, asgari dağılım ve yüksek tahrip
güçleri sayesinde yüksek öncelikli
hedefler üzerinde yoğun ve etkili ateşler
yaratabilme yeteneğine sahiptir. Bu
üstün özellikleri sayesinde zamanında,
doğru ve etkili ateş gücü yaratarak
manevra birliklerine mükemmel ateş
desteği sağlamaktadır.
146
147
BPS BALIKESİR 9X19 MM TABANCA FİŞEĞİ
Balıkesir’de bulunan firma, 9x19 mm Parabellum
tabanca fişeği üretimi yapmaktadır.
TURAÇ STERLING YİVLİ 5,56X45 MM TÜFEK FİŞEKLERİ
Piyade tüfeklerinde kullanılan geleneksel 5,56x45
mm fişeklerin çelik çekirdekli, kurşun nüveli ve izli
modelleri üretilmektedir.
TURAÇ STERLING YİVLİ 7,62X39 VE 7,62X51 MM TÜFEK FİŞEKLERİ
Geleneksel piyade tüfeklerinde kullanılan
7,62x39 mm ve 7,62x51 mm yivli tüfek fişeklerinin
kurşun nüveli, zırh delici ve izli modelleri
üretilmektedir.
147
148
MKE GAZİ FİŞEK FABRİKASI VE ÜRETİMLERİ
Türk Silahlı Kuvvetleri ve güvenlik güçlerinin
hafif silah mühimmatı ihtiyacının karşılanması
için 1955 yılında kurulan MKE Gazi Fişek
Fabrikası, 1957 yılında üretime başlamıştır.
Fabrika, kapsülden başlayarak tam atım
fişek hâline kadar tüm aksamları üretebilme
kapasitesine sahiptir. Üretim süreci, NATO
standartları ve uluslararası standartlara
uyumludur. Hâlen üretilen tabanca fişekleri
olan 7,65x17 mm, 9x17 mm, 9x19 mm
Parabellum, 9x20 mm mühimmatlar,
uluslararası alanda beğeni kazanmıştır.
Piyade tüfeklerinde kullanılan 5,56x45 mm
(SS 109, Polimer Tip, İzli, Büzmeli); 7,62x51 mm
(M80, M61, M62 İzli, Büzmeli); 7,62x39 mm
(Çelik Çekirdekli); 7,62x63 mm (Büzmeli)
fişekler, birçok ordunun kullanımına
sunulmaktadır. Ayrıca makineli tüfekler
için .30 kalibre ve .50 kalibre fişek imalatı da
devam etmektedir. MKEK; 12,7x99 mm
keskin nişancı mühimmatının yanı sıra M8,
M17, M33 ve büzmeli fişekleri de ihraç etmektedir.
TURAÇ STERLING 9X19 MM FİŞEK
Turaç firmasının markası olan ve Sterling adı
ile bilinen mühimmat üreticisi, 9x19 mm
tabanca fişeği imal etmektedir. Küresel
standartlarda Parabellum, subsonik ve
Luger fişeklerin çeşitli modelleri mevcuttur.
148
149
TURAÇ STERLING 12 KALİBRE TÜFEK FİŞEKLERİ (LETHAL)
Turaç, birçok 12 kalibre tüfekte kullanılan tek
kurşun, paraşüt ve 9’lu Şevrotin modellerini
üretmektedir.
TURAÇ STERLING 12 KALİBRE TÜFEK FİŞEKLERİ (LESS LETHAL)
Dünyada sıkça kullanımda olan 12 kalibre
tüfekler için kauçuk tek kurşun, kauçuk 9’lu
Şevrotin, kauçuk 2 top ve ses fişeği olmak üzere
öldürücü olmayan mühimmatlar üretilmektedir.
ZSR SARSILMAZ 9X19 MM TABANCA FİŞEĞİ
NATO ve ulusal tesis güvenlik gümrüklemesine
sahip olan ve 9x19 mm Parabellum tabanca
fişekleri üreten firma, ayrıca av tüfekleri için de
fişek üretmektedir. Mühimmatlar, ZSR Sarsılmaz
tesislerinde entegre olarak kapsül kovanları ve
çekirdekleriyle son teknoloji kullanılarak %100 yerli
imkânlarla üretilmektedir.
149
150
TAPA SİSTEMLERİ
ROKETSAN; mekanik, elektromekanik ve
elektronik tapalar için tasarım, geliştirme,
kalifikasyon, seri üretim ve test kabiliyetine
sahiptir. Ayarlanabilir, gecikmeli ve hassas
mekanik 107 mm ve 122 mm roket
tapalarının yanı sıra, elektromekanik
yaklaşmalı roket tapaları (122 mm ve 300
mm), DSH (Denizaltı Savunma Harbi)
tapaları, helikopterden atılan füze tapaları
ve tanksavar tapaları (orta ve uzun
menzilli) da ROKETSAN’ın üretimleri
arasında yer almaktadır. ROKETSAN
ürünleri, MIL-STD-331C ve MIL-STD1316E
gibi askerî standartlar ile uyumludur. ROKETSAN’ın 107 mm Roket Tapası, 122 mm Roket
Tapası, 122 mm Yaklaşmalı Tapa, 300 mm Yaklaşmalı Tapa, 2.75’ CİRİT Füze Tapası,
Denizaltı Savunma Harbi Tapası, Orta ve Uzun Menzilli Tanksavar Füzesi Tapası, MK80 Serisi
Genel Maksat Bombaları için T904 Mekanik Baş Tapa, MK80 Serisi Genel Maksat Bombaları
için T905 Mekanik Kuyruk Tapası, 20 mm M56 (M505 A3) Fişek Tapası gibi farklı tapa
MKE TAPALAR ve TAHRİP KALIPLARI
Türk Ordusunun geniş yelpazede
mühimmat ve patlayıcı ihtiyacını karşılayan
MKEK, tapa ve tahrip kalıbı üretimini
sürdürmektedir. Firmanın ürünleri arasında
havan mühimmatları için AZDM 111 A2 (60
ve 81 mm), uçaksavar mühimmat tapası
(35 mm) ve top mühimmatı tapası (105’ten
203 mm’ye kadar) modelleri mevcuttur.
Tahrip şarjları ve Tahrip Kalıpları üretimleri,
ihtiyaçlar doğrultusunda devam
etmektedir. Ayrıca MKEK, el bombaları, savunma mühimmatları ve obüs mühimmatları
sevk barutu hakkı üretimi de yapmaktadır. MKE Kapsül Fabrikası, farklı tiplerde kapsül,
kartriç ve roket ateşleyicileri üretmektedir. Türk Silahlı Kuvvetlerinin ihtiyaç duyduğu
muhtelif mühimmatlara ait tapalarda kullanılan çeşitli askerî ateşleyici, buster, işaret,
haberleşme ve karşı tedbir ürünleri de MKEK tesislerinde imal edilmektedir. Bunların
yanında Jandarma Genel Komutanlığı ve Emniyet Genel Müdürlüğünün kullanımına
yönelik farklı tiplerde göz yaşartıcı mühimmatlar ile piroteknik ürünlerin üretimi, MKE Kapsül
150
151
TST-101 TAPASI
TST-101 Tapası, Hava Kuvvetleri
Komutanlığı envanterinde bulunan
bombalarda kullanılmak üzere
geliştirilmekte olan STANAG 4187’e
uygun olarak tasarlanmış bir sert
hedef tapasıdır. Türk Hava Kuvvetleri
v e b i r ç o k N A T O ü l k e s i n i n
envanterindeki uçaklar ve genel
maksat bombaları ile kullanılan
güdüm kitleri ile uyumludur. Standart 3
inç tapa yuvasına takılabilen TST-101
Tapası, çarpma anahtarı, kırılma
anahtarı ve yakınsama sensörü ile ateşleme fonksiyonlarına sahiptir. Tapa, TIA/EIA-422-B
arayüzü ile kokpit içerisinden programlanabilme özelliğine sahip olup kurulma gecikmesi
ve yüksek çözünürlükte ateşleme gecikmesi verilebilmektedir. TST-101 Tapası, yüksek
güvenlik ve güvenilirliğe sahip kesintili elektromekanik kurulma yapısına sahiptir. Yüksek şok
dayanımı ile Ardışık Delici Harp Başlıklarında kullanıma uygun olan tapa, -40 °C/+65 °C
operasyon sıcaklıklarında kullanılabilmektedir. Tapa, 10 yıl kullanım ve 20 yıl raf ömrüne
TST-201 TAPASI
TST-201 Tapası, roket motorlu itki
s i s t e m i n e s a h i p m ü h i m m a t
sistemlerinde kullanılmak üzere
geliştirilmiş STANAG 4187’e uygun
tasarlanmış elektronik bir tapadır. TST-
201 Tapası, dâhilî çarpma anahtarı ve
hari ci kırılma anahtarı veya
diferansiyel ateşleme sinyali girişi ile
ateşlenebilme özelliğine sahiptir. Sahip
olduğu ateşleme arayüzü birçok harp
b a ş l ı ğ ı u y g u l a m a s ı n a ç ö z ü m
sunabilmekte ve tapanın mekanik ve
elektronik arayüz yapısı özel kullanımlar için uygun hâle getirilebilmektedir. TST-201 Tapası
gelişmiş hata algılama ve raporlama yeteneklerine sahip olup, TIA/EIA-422-B arayüzünü
kullanarak bağlı bulunduğu platformla haberleşebilmektedir. TST-201 Tapası, tamamıyla
elektronik emniyet ve güvenli kurma mekanizmasına sahiptir. Tapa, 10 yıl kullanım ve 20 yıl
raf ömrüne sahip olup -40 °C ve +65 °C arasındaki operasyon sıcaklıklarında
151
152
152
153
2049 USB KRİPTO MODÜLÜ İLE GÜVENLİ MESAJLAŞMA SİSTEMİ
(GÜMES)
ASELSAN 2049 USB modülü, kullanıcı arayüz
yazılımı ve kullanıcı/sertifika yönetiminin
gerçekleştirildiği Anahtar Üretim
Merkezi’nden (AÜM) oluşan Güvenli
Mesajlaşma Sistemi (GÜMES), birimler
arasında açık anahtar altyapısını kullanarak
çevrimdışı güvenli mesajlaşmayı sağlıyor.
2064 KRİPTO AİLESİ
Ağ Katmanı seviyesinde veri haberleşmesini
uçtan uca şifrelemek üzere son teknoloji ile
geliştirilen 2064 IP Kripto Cihazı, IEEE 802.3
Ethernet arayüzüne uyumlu hatlar üzerinde
akan her iki yöndeki trafiği aynı anda
şifreleyebiliyor. 2064 Mini IP Kripto Cihazı
kullanıcıların Yerel ve Geniş Alan Ağları
üzerinde veri gizliliği ve bütünlüğünü
sağlamak için IP paketlerini şifreleyen bir
çözüm arayışını, taşınabilir boyutları ve
sağlam yapısıyla en iyi şekilde karşılıyor. Yerel
ve Geniş Alan Ağları üzerinde IP paketlerini
şifreleyen bir kripto cihazı olan 2064-E IP
Kripto Cihazı (2064-E IPKC), yüksek
performansı ve zorlu arazi koşullarına
dayanımı ile kullanıcılara efektif bir çözüm
sunuyor. Güvensiz haberleşme ortamlarında
verinin korunmasını sağlayan 2064 Mini Link
Kripto Cihazları (LKC), bünyesinde verinin ele
geçirilmesine ve verinin bozulmasına karşı
alınmış önlemler barındırıyor. Askeri
standartlara ve kullanıcı gereksinimlerine
uygun olarak geliştirilen 2064-E Link Kripto
Cihazı, noktadan noktaya yüksek
performanslı ve güvenli haberleşme sağlıyor.
ASELSAN’ın Data Link katmanında şifreleme
yapan kripto çözümlerinden bir diğeri olan
2034 Demet Kripto Cihazı-E (DKC-E), Ethernet
arayüzü üzerinden akan her iki yönlü trafiği eş
153
154
2070 ANAHTAR TAŞIMA CİHAZI (FILLGUN)
Asenkron ve Ethernet haberleşme
arayüzüne sahip 2070 Anahtar
Taşıma Cihazı, kripto anahtarlarının ve
çevrim bilgilerinin güvenli olarak
taşınması, aynı zamanda kripto
cihazlarına yüklenmesi amacıyla
kullanılmaktadır.
2080 ANAHTAR YÖNETİM SİSTEMİ
Bir bilgisayar, 2082 Güvenlik Modülü
ve anahtar yönetimi uygulama
yazılımından oluşan 2080 Anahtar
Yönetim Sistemi, ASELSAN ürünü tüm
kripto cihazlarının kullanımı için kripto
ve sistem anahtarları ile cihaz
sertifikalarının üretimi, arşivlenmesi,
muhasebesi, anahtar dağıtımı, erişim
denetimi ve sistemin ilklendirilmesi
amacıyla EKİM (Elektronik Kimlik
Modülü) programlanması işlevlerini
yerine getiriyor.
154
155
2114 EMNİYETLİ UYDU TELEFONU
A S E L S A N ’ ı n m o b i l k r i p t o
çözümlerinden biri olan 2114 Emniyetli
Uydu Telefonu, Thuraya uydu ağı
üzerinden güvenli ses ve veri
haberleşmesi sağlıyor. 2114 Emniyetli
Uydu Telefonu, yüksek güvenlik
seviyesinde veri bütünlüğü ve kimlik
d o ğ r u l a m a m e k a n i z m a l a r ı n ı
bünyesinde barındırıyor.
2122 YENİ NESİL EMNİYETLİ VOIP TERMİNALİ
2122 Emniyetli VOIP Telefon cihazı IP
şebekeler üzerinden Ses, IP Veri ve
Video haberleşmesini destekleyen
kriptolu haberleşme terminalidir. 2122
Emniyetli IP Telefon cihazı, tek bir
telefon ve tek bir haberleşme altyapısı
ile kullanıcıların taktik ve stratejik
C4ISR şebekelerdeki tüm haberleşme
gereksinimleri karşılamaktadır.
155
156
2180 GÜVENLİ AĞ GEÇİT SİSTEMİ (SAHAB)
Farklı güvenlik seviyesine sahip ağlar
arasında geçiş imkânı sağlamak üzere
geliştirilen 2180 Sanal Hava Boşluğu
(SAHAB) Sistemi, gerçek zamanlı hizmet
alan/veren kuruluşlar için sorun
oluşturabilecek siber güvenlik tehditlerini
önlemek ve bertaraf etmek için
kullanılıyor.
3700 EL TELSİZİ
ASELSAN’ın kamu güvenliği hizmetlerine
yönelik sayısal telsiz haberleşmesi alanında
sunduğu en son teknoloji ürünlerden biri olan
3700 El Telsizi ailesi, APCO25 ve DMR gibi farklı
haberleşme standartlarında ürünler
barındırıyor. Kullanıcıların farklı talep ve
gereksinimlerine göre, çeşitli opsiyonlarla
donatılabilen 3700 serisi telsizler; aynı zamanda
kripto ile donatılabiliyor. 3700 serisi telsizler,
yüksek ses çıkış gücü, bilgisayar destekli
onarım kabiliyeti ve renkli ekranıyla modern
haberleşme ihtiyaçlarını en üst düzeyde
karşılıyor.
156
157
4700 TELSİZ AİLESİ
ASELSAN’ın mevcut telsiz teknolojilerinde
geliştirdiği tüm özellikleri bünyesinde
barındıran, VHF veya UHF bandında çalışan
4700 Telsiz Ailesi, arayan ve arananları
görüntüleme, konuşan kimliği, sesle
göndermeye geçme (VOX) ve menü
yetkilendirme gibi temel güvenlik unsurlarını
bünyesinde barındırıyor. Sahada kendini
kanıtlamış olan bu telsiz ailesini oluşturan El,
Araç ve Sabit Merkez Telsizi modelleri;
kullanıcılara pratik, hafif ve dayanıklı
haberleşme çözümü sunuyor.
4900 ATLAS TELSİZ AİLESİ
4900 ATLAS Telsiz Ailesi Çift bant (UHV ve VHF) ve çoklu sistem (SK2, P25) modunda
çalışabilme özelliğine sahiptir. 4900 ATLAS El Telsizleri, Dâhili GPS modülü, gün ışığında
okunabilen 2,4 inç QVGA renkli LCD ekran ve USB konektöre sahip bulunuyor. Ortam
gürültüsünü azaltmak için çift mikrofon ile donatılan sistem, güçlü Li-İyon pili ile 14 saatin
üstünde aralıksız çalışabiliyor. 4900 ATLAS Araç Telsizleri, Mikrofon, tuş takımı ve ekrana sahip
olan el tipi kontrol başlığı bulunan araç konuşlu modelde; başlık, telsiz gövdesine
bağlanarak portatif yapısı ile el telsizi rahatlığında kullanım kolaylığı sağlıyor. Ailenin sabit
merkezlere konuşlandırılmak üzere geliştiren modeli, 4900 ATLAS Sabit Merkez Telsizleri,
benzer görev tanımındaki telsizlere göre düşük ağırlık ve ebatlardadır. Bu model, sadece
yazılım değişikliği ile sabit ve mobil sitelerde tekrarlayıcı telsiz (röle) olarak kullanılabiliyor.
157
158
6670 IP TABANLI İÇ
HABERLEŞME SİSTEMİ
6670 İç Haberleşme Sistemi, taktik
sahadaki mobil platformlarda (Tank, ZMA,
ZPT, KomutaKontrol, Keşif, Haber vb.
araçlar) bulunan personele dâhilî ve harici
haberleşme imkânını IP tabanlı olarak
sunuyor. Ayrıca platformda sisteme bağlı
bulunan çeşitli telsizler üzerinden ses ve veri
haberleşme ihtiyaçlarını birbirini
etkilemeyecek şekilde anahtarlama
altyapısı ile gerçekleştiriyor.
6680 SAYISAL İÇ KONUŞMA SİSTEMİ
Taktik seviyedeki operasyonlarda, hareket
hâlindeki birliklerin araç içi veya araç
dışındaki birimlerle muhaberesinde
kullanılan 6680 Sayısal İç Konuşma Sistemi,
ASELSAN’ın haberleşme teknolojileri
alanındaki kabiliyetinin sergilendiği bir
başka ürünü teşkil ediyor. İç Konuşma
Sistemi, tank ile paletli veya tekerlekli zırhlı
araçların yanı sıra komuta kontrol, keşif,
muhabere araçları gibi diğer platformlar
tarafından da kullanılabiliyor. Araç
dışındaki birimler, araç ile 3 kilometre
uzaklığa kadar haberleşme imkânına sahip
oluyor.
158
159
DS200T TAKTİK IP İLETİŞİM SİSTEMİ
KAREL askerî santral ürün gamıyla kara
platformları için santral/ haberleşme
çözümlerinde farklı ihtiyaçlar için farklı ve
esnek yapıda çözümler sunmaktadır. Çok
farklı arayüzlerin desteklendiği askerî santral
yapısında IP özellikler de gömülü olarak
kullanıcıya sunulmaktadır. Karel DS200T
askerî santrali HF/VHF radyo arayüzleri, E1
ve IP hatları üzerinden radyo linklere
bağlantı yeteneğiyle lokal kullanıcıları ve
uzak kullanıcıları uzun mesafe görüştürme
yeteneğine sahiptir. Hem veri hem de ses
transfer kapasitesine sahip platformlar IP/SIP
destekli telefonların da kullanımı mümkün
olup videolu görüşme imkânlarını da
ENTEGRE DENİZ HABERLEŞME SİSTEMLERİ
Askeri deniz platformlarının ihtiyaç
duyacağı tüm ses ve veri haberleşmesi
Harici ve Dahili Haberleşme Sistemleri
aracılığıyla sağlanıyor. Harici Haberleşme
Sistemleri, su üstü ve su altı platformlarının
diğer deniz, hava, sahil istasyonları veya
uydu terminalleri ile açık/emniyetli ses ve
veri haberleşmesine imkân veriyor. Dahili
Haberleşme Sistemleri, su üstü ve su altı
platformlarının üzerinde çok sayıda
lokasyon ile görüşmeyi, harici sistemlere
erişmeyi, yazılı mesajları almayı/
göndermeyi/yönetmeyi, harici sistemleri
kontrol etmeyi, alarmları ve anonsları aktive
etmeyi sağlıyor. Söz konusu sistemler ve ilgili
konfigürasyonlar platformların görev
tanımları ve kabiliyetlerine uygun olarak
belirleniyor.
159
160
ETHERNET ANAHTAR AİLESİ
ETHERNET Anahtar Ailesi, askerî
p l a t f o r m l a r v e e n d ü s t r i y e l
uygulamalar için tasarlanmış Katman
2’de çalışabilen Anahtarlama
Cihazları’ndan oluşmaktadır. Değişen
port sayılarında ve port hızlarında
bağlantı yeteneklerine sahip cihaz
modelleri farklı fiziksel özelliklere
sahiptir.
GİZ EMNİYETLİ USB BELLEK
Donanımsal kripto altyapısına sahip
kriptolu bir USB bellek cihazı olan GIZ
Emniyetli USB Bellek, günlük hayatın
vazgeçilmez donanımlarından biri
olan USB belleklerin siber tehditlere
karşı açık olması nedeniyle doğan
gizlilik dereceli verilerin güvenli olarak
s a k l a n m a s ı v e t a ş ı n m a s ı
gereksinimine bir çözüm olarak
sunuluyor.
160
161
GRC-5220 TAKTİK ETHERNET RADYO AİLESİ ASELSAN
Bünyesindeki TASMUS G+ ve TASMUS-II
projelerinde kullanılmak üzere yine
ASELSAN tarafından kendi öz kaynaklarıyla
geliştirilen yüksek kapasiteli Ethernet
radyo GRC-5220, taktik sahada emniyetli
ve güvenilir haberleşme imkânı sağlıyor.
Band 3 ve Band 4’te en iyi sistemlerden biri
olarak bilinen GRC-5220, yoğun band
genişliği gereksinimi olan uygulamalar ile
gecikme hassasiyeti fazla olan
uygulamaları bir arada başarıyla
taşıyabilecek QoS (Quality of Service/
Servis Kalite Yönetimi) özelliği ile ön plana
çıkıyor.
HAVA PLATFORMLARI VE KULE HABERLEŞME SİSTEMİ
Hava platformlarını kalkış, iniş ve seyrüsefer
esnasında koordine eden uçuş kontrol
kuleleri için geliştirilen Kule Ses Haberleşme
ve Kontrol Sistemi, Santral ve Operatör
Kontrol Biriminden (OKB) oluşuyor. Sayısal
ve analog telsizlerin yanı sıra, telefon
hatlarının da bağlanabildiği Santral
sayesinde pek çok cihazın kontrolü tek bir
noktadan, renkli dokunmatik ekrana sahip
OKB üzerinden hızlı bir şekilde
gerçekleştirilebiliyor.
161
162
HF TELSİZ AİLESİ
ASELSAN’ın kara, deniz, hava ve sabit
merkez unsurlarının gereksinimleri
kapsamında geliştirdiği HF serisi yeni nesil,
yüksek performanslı sayısal altyapılı yazılım
tabanlı telsiz ailesi; PRC/VRC 9661 HF kara,
SRC 9671 HF gemi ve sabit merkez ile 9681
HF hava telsizlerinden oluşmaktadır. PRC/
VRC 9661 ve SRC 9671, 1.6-30 MHz bandını
kapsarken, 9681 ise 2-30 MHz bandında
çalışmaktadır. HF telsiz ailesi, yazılım ile
programlanabilen mimarisi sayesinde çeşitli
dalga şekilleri ve elektronik koruma tedbir
tekniklerini desteklemektedir. HF ailesi ile güncel NATO STANAG’ları ve askerî standartlarla
en gelişmiş HF teknolojileri kullanılarak ufuk ötesi haberleşme sağlanmaktadır. Aile ayrıca;
sayısal ses, dâhilî kripto ve modem kabiliyetleri sayesinde güvenilir, hızlı, emniyetli ses ve veri
haberleşme imkânı sunmaktadır.
IPKC-G2 GIGABIT IP KRİPTO CİHAZI
PKC-G2, güvensiz ağlar üzerinden
haberleşen IP yerel alan ağları arasındaki
trafiğin, ağ katmanında güvenliğini sağlar.
Cihaz yerel alan ağı ile yönlendirici arasına
bağlanır ve bir güvenlik geçidi oluşturur. Veri
gizliliği, kimlik doğrulama, veri bütünlüğü
güvenlik hizmetlerini sağlar. Cihaz toplam
1.8 Gbit/s hızına kadar veri işleme
kabiliyetine sahiptir.
162
163
KALE DMR TELSİZ AİLESİ
ASELSAN’ın DMR standartlarındaki kamu
güvenliği haberleşme çözümlerinin en son
örneklerinden biri olan KALE DMR Telsiz
Ailesi; el telsizi, sabit merkez telsizi ve araç
telsizinden oluşuyor. MILSTD-810C/D/E/F/G
standartlarına uygun olarak tasarlanan
KALE DMR Telsiz ailesi; havadan frekans
değişikliği, yetkili telsizden diğer telsizlerin
GPS koordinatlarını alma ve yetkili
telsizden yasaklama / engelleme
yapabilme gibi fonksiyonları bünyesinde
barındırıyor.
FOTONİKS’İN LAZER HABERLEŞME SİSTEMLERİ
RF Karıştırma-Köreltme’den (Jammer)
etkilenmeyen, ultra hızlı ve yüksek
güvenlikli (dinlenemeyen) kablosuz
haberleşme çözümleri sunar. İki farklı
noktadaki kuruluşunuz veya merkeziniz
birbiriyle ya da bir başka noktaya
bağlanmak istiyorsa, Fotoniks size geniş
bant optik haberleşme hizmeti sunuyor.
Üstelik herhangi bir lisansa ihtiyaç
duymadan, bir kaç saat içinde
kuracağınız bu haberleşme sistemi, sizleri
21.yüzyıl iletişim yöntemi olan optik
h a b e r l e ş m e n i n a v a n t a j l a r ı y l a
buluşturacak.
163
164
MİLSEC-3 MİLLİ TELSİZ SES EMNİYET CİHAZI
MİLSEC-3, HF/VHF/UHF telsiz hatlardan ses
ve veriyi kriptolu ve yarı-dupleks olarak
aktarabilen emniyetli bir haberleşme
cihazıdır. Esnek arayüzü sayesinde çok
sayıda ses, veri ve radio cihazı ile uyumlu
çalışabilmektedir. Fiziksel özellikleri ve
bağlantıları itibariyle NATO KY58 ve KY100
cihazları ile eşdeğer olup onların
kullanabildiği uçak, helikopter, gemi, yer
istasyonları gibi her türlü askerî platformda
kullanılabilmektedir. Milli kripto algoritması
kullanarak diğer MİLSEC-3 cihazları ile milli
modda görüşürken içerdiği NATO kripto
algoritması sayesinde KY58ve KY100
cihazları ile de kriptolu görüşme
yapabilmektedir.
MİLSEC-4 EMNİYETLİ IP TERMİNAL
MİLSEC-4 terminali, IP ağlarda yeni nesil
güvenli haberleşme (ses, veri ve görüntü)
için güncel bir çözüm sunarken kullanımda
olan PSTN emniyetli telefonlar ile de PSTN
ağlarda güvenli ses haberleşmesi
uyumluluğunu koruyarak kesintisiz bir iletişim
hizmeti sağlamaktadır. Mİ LSEC -4
terminallerinin konfigürasyon, gözetim ve
yazılım güncelleme işlemleri Güvenlik
Yönetim Merkezi (GYM) kullanılarak
uzaktan emniyetli olarak gerçekleştirilir.
MİLSEC-4 terminali ek bir cihaz
gerektirmeden GYM ile kurduğu emniyetli
İletişim aracılığıyla IP Ağdan Anahtar
Yükleme (IPAAY) yeteneğine sahiptir.
MİLSEC-4 terminalleri MİLSEC-1A ve MİLSEC-
2 telefonlarıyla birlikte işlerlik özelliğine sahiptir ve PSTN ağların yeni nesil IP ağlara kademeli
dönüşümü sürecinde MİLSEC-1A ve MİLSEC-2 telefonlarının iletişim ağında kesinti olmadan
164
165
MOBİL HAVA TRAFİK KONTROL KULESİ
ASELSAN tarafından milli imkânlar ile
tasarlanmış ve üretilmiş olan Mobil
Hava Trafik Kontrol Kulesi, kule olmayan
operasyon bölgelerinde uçuş idaresini
s a ğ l a m a k a m a c ı y l a
kullanılabilmektedir. Mobil Hava Trafik
Kontrol Kulesi kabini içindeki
malzemelerle beraber yaklaşık 4,5 ton
ağırlığa sahiptir.
SAHRA TELEFONU
Çok ağır çevre koşullarında kullanılabilme
özelliği olan, hem manuel hem de
otomatik telefon sistemleriyle birlikte
kullanılabilen Sahra Telefonu, askerî ve
sivil santrallerle uyumlu çalışabilir olup,
hafif ve küçük yapısı ile sabit ve mobil
unsurlar tarafından kullanılabilmektedir.
165
166
SATCOM EPM MODEM
EPM Modemler kara, deniz ve hava
platform uygulamalarında kullanılmak
üzere tasarlanmıştır. Modemlerin üzerinde
çalışan karıştırmaya karşı dayanıklı EPM
dalga şekli, tamamen CTech tarafından
geliştirilmiş milli bir teknolojidir. Bu dalgaşekli
sayesinde uydu haberleşme linkinin
güvenliği ve tehditlerden etkilenmemesi
sağlanır. EPM Modemler frekans atlama ve
ACM kabiliyetine sahiptirler. Bu sayede
kullanıcıya çeşitli tehdit seviyelerinde bant
genişliği etkin çözümler sağlayarak
kesintisiz iletişim imkânı sağlayabilir.
SATEL SU ALTI TELEFONU
Su altı telefonu tümü mikroişlemci kontrollü,
su üstü/su altı gemileri arasındaki iletişimi su
altı akustik dalgaları aracılığı ile sağlayan
haberleşme sistemidir. Bastırılmış taşıyıcı
frekansı ile üst ve alt yan-bant kullanımı
(SSB işlemi) yüksek iletim bant genişliğinde
yüksek sinyal-gürültü oranı elde edilmesine
imkân tanımaktadır. Taşıyıcı frekans sabit
(kuvars stabilize) olup NATO frekansı olarak
veya üst yan-bant için 1-57 kHz arası, alt
yanbant için de 4-60 kHz arasında
ayarlanabilir şekilde tasarlanmıştır. Bir
konvoy dâhilinde çalışırken değişik
frekanslar kullanılarak uygun karşı
istasyonla İletişim kurmak mümkündür.
Optimum sinyal-gürültü oranı için telgraf modunda iletim bant genişliği azaltılır. Üç
transdüser grubunun çalışması tüm yönlere aynı anda yayın yapacak veya sektörel
çalışacak şekilde seçilebilir. Sistemdeki transdüserler bordaya ve kuleye yerleştirilmiştir.
166
167
SIR-II KRİPTOLU USB BELLEK CİHAZI
SIR-II, kendisine yüklenen verinin tamamını
donanımsal yapısıyla şifreleyerek güvenli
saklayan, tek kullanıcıya hizmet veren bir
kriptolu USB bellek cihazıdır. 64 GB bellek
veri taşıma kapasiteleri bulunan cihaz, 10
MB/s okuma-yazma hızına sahiptir. Cihaz,
içeriğindeki flash belleğe yüklenen verinin
güvenliğini sağlamaktadır. Verinin,
cihazın bağlandığı bilgisayardan
okunması veya yazılması sırasında
güvenliğinin sağlanması koruma kapsamı
dışındadır. Kriptolu USB Bellek Cihazı, tek
bir kullanıcıya hizmet vermektedir. Başka
bir kullanıcı kendi kartını kullanarak
cihazın içerisindeki şifreli veriye ulaşamaz. Acil silme ve kurcalama anahtarı gibi bir çok
güvenlik önlemine sahiptir. Sesli uyarıcı ve üzerindeki ışıklı göstergeler ile cihaz girişi, kullanıcı
girişi, kullanıcı kartı aktif ve USB bağlantı durumları gözlemlenebilmektedir. Cihaz COMSEC,
EMC, EMI ve TEMPEST güvenliğine yönelik kırmızı siyah ayrımına dayanan mimari göz önüne
alınarak tasarlanmıştır.
SIR-S KRİPTOLU TAŞINABİLİR SABİT DİSK CİHAZI
SIR-S, kendisine yüklenen verinin
tamamını donanımsal olarak şifreleyerek
güvenli şekilde saklayan, tek kullanıcıya
hizmet veren, USB ve eSATA arayüzlerine
sahip kriptolu sabit disk cihazıdır. 250
GB/500 GB veri taşıma kapasitesi bulunan
cihaz, eSATA Gen2 ve USB 3.0
arayüzlerinden 40MB/s’a kadar okumayazma
hızına sahiptir.
167
168
SRCYM SAYISAL RADYO CİHAZI YÖNETİM MERKEZİ
SRC Yönetim Merkezi, SRC155A Sayısal
Radyo Cihazları’nı uzaktan yönetmeyi
sağlayan yazılım çözümüdür. Haberleşme
ağlarında başarılı bir operasyon için en
temel ihtiyaç olan etkinliğin elde
edilmesiyle hataların kolay ve hızlı tespit
edilip çözülmesi, personel, donanım ve
eğitim maliyetlerinden tasarruf ve yüksek
hizmet kalitesi sağlanmaktadır. SRC
Yönetim Merkezi kullanıcıya web arayüzü
aracılığıyla, ağ içerisinde mevcut tüm
SRC155A cihazlarını kayıt etme ve
yönetme imkânı sağlar. Çoklu kullanıcı desteği sayesinde kullanıcılar, sahip oldukları yetki
derecelerine göre farklı işlemleri yönetim merkezinden gerçekleştirebilmektedir. Web
tabanlı bir yazılım olması sebebiyle, kullanıcı bilgisayarında kurulu olan web tarayıcılar
yardımıyla ayrı bir yazılım kurulumuna ihtiyaç duymaksızın sunucuya ağ erişimi olan
herhangi bir yerden güvenli bir şekilde yönetim merkezine erişebilmektedir. SRC Yönetim
Merkezi bir ağ yöneticisinin ihtiyacı olan temel tüm yönetim fonksiyonlarını gerçekleştirir.
SVKC SENKRON VERİ KRİPTO CİHAZI
SVKC Senkron Veri Kripto Cihazı, E1 PCM
linkleri ve kiralık hatlar üzerindeki yüksek
hızlı senkron veri haberleşmesinin güvenli
olarak yapılmasını sağlar. ITU-T V.11 (RS-
530) arayüzü ile kiralık hatlar üzerinde
senkron durumda DTE ya da DCE saati ile
2 Mbit/s hızına kadar çalışabilir. ITU-T
G.703 arayüzü ile E1 PCM linkleri üzerinde
çerçeveli ya da çerçevesiz olarak
çalışabilir. Kripto cihazına, MiLAY-1 milli
anahtar yükleyici ile ya da TAFICS
Elektronik Anahtar Yönetim Sistemi
üzerinden şifreli ve otomatik olarak
anahtar yüklenebilir.
168
169
T A K T İ K K A R M A A Ğ
YÖNLENDİRME SİSTEMİ
ONUR Taktik Karma Ağ Yönlendirme (TAKAY)
Sistemi, mobil ve intikal ettirilebilir platformlar
için coğrafya bağımsız, şeffaf ve bütünleşik
bir IP ağ altyapısı tesis edilmesini ve bu karma
ağ sisteminin akıllı yönetimini mümkün kılan
bir çekirdektir. TAKAY Sistemi, kontrolüne
verilen dar bantlı telsiz (HF/VHF/UHF) IP iletişim
kanallarıyla birlikte geniş bant yeni nesil
kablosuz iletişim sistemlerinden oluşan karma
IP iletişim kanallarını bütünleşik olarak tek bir
noktadan yönetir. Sistem, IP tabanlı çalışan
her türlü servis ve uygulama (e-posta, kısa
mesaj vb) ile uyumludur. ONUR Yazılım
Tabanlı Modemleri (STANAG 5066 ve
STANAG 4691) ve ONUR Kablosuz İletişim
Modülü ile birlikte kullanıldığında, entegre
edildiği mobil platformda ağ destekli
yetenek altyapısının kolayca tesis edilmesini
TANIMA TANITMA SİSTEMLERİ (IFF)
sağlar. Çoklu IP iletişim kanallarının bütünleşik
olarak işletilmesi ve kullanıcı tercihleri
çerçevesinde bu karma ağın yönetilmesini
mümkün kılar. Dinamik yönlendirme ve bant
genişliği yönetimi özellikleriyle kendi kendine
iyileşen (Merkezsiz/Ad-Hoc) ve kendi kendini
organize eden (Tasarsız/MESH) bir yapıdadır.
Milli IFF Projesi çerçevesinde ASELSAN,
NATO’daki gelişmeleri de göz önünde
bulundurarak, STANAG 4193 uyumlu ve Mod
5/S yetenekli IFF Cevaplayıcı, IFF Sorgulayıcı
ve IFF Uzun Menzilli Sorgulayıcı cihazların
üretimini gerçekleştirmektedir. Sistemde, IFF
Cevaplayıcı Cihazı ile hava platformlarına
ilişkin kimlik, irtifa gibi bilgilerin, değişik
platformlarda yer alan IFF Sorgulayıcı
cihazlarına iletilmesi sağlanmaktadır.
169
170
TASMUS- TAKTİK SAHA HABERLEŞME SİSTEMİ
TASMUS, taktik sahada birliklerin harekât
ihtiyaçlarının gerektirdiği tüm haberleşme
servislerini entegre bir sistem çözümü ile
karşılayan haberleşme sistemidir.
TASMUS’un temel hedefi; savaş alanının
yakın-gerçek zamanlı resminin ve
bilgilerinin tüm savaş sistemleri arasında
paylaşımını sağlamaktır. Sistem, silah,
sensör ve komuta merkezleri arasında
gerekli olan önemli bilgilerin aktarımını ve
bu bilgilerin komuta katında tüm
seviyelerde izlenebilmesini sağlar. TASMUS,
komuta kademesinin, taktik alanda,
günümüz ve gelecekteki haberleşme
ihtiyaçlarını karşılayacak, sürekli, esnek ve
güvenli haberleşme ağı kurmayı amaçlar.
TASMUS, taktik alana, kullanıcı terminallerinin, mobil telsizlerin ve Taktik Kablosuz Yerel Alan
Ağların bağlantılarını sağlayarak çok geniş çaplı askerî haberleşme teknolojileri getirir.
Sistem, askerî operasyon bölgelerinde, ordu ile tabur/bölük seviyeleri arasında etkin komuta
kontrol için gerekli olan kesintisiz haberleşmeyi sağlar. Ayrıca, bir taraftan stratejik ses ve veri
ağları ile geçiş arayüzü sağlarken, diğer taraftan geçit telsizleri üzerinde telsiz ağları
TRAFİK ŞEKİLLENDİRİCİ
Trafik Şekillendirici, veri trafiğinin anlık
olarak ortalama trafiğin üzerine çıktığı
durumlarda paket kaybına engel oluyor.
Trafik Şekillendirici, merkez ile Katman 2
ETHERNET Anahtar arasına konarak
mikroburst oluşumunu, video IP paketlerini
üst seviyede depolayıp dağıtarak önlüyor.
Bu sayede servis sağlayıcının izin verdiği
band genişliği içinde bu sorun çözülerek
paket kayıpları sıfırlanıyor ve görüntü
kayıplarının önüne geçiliyor.
170
171
V/UHF TELSİZ AİLESİ
ASELSAN’ın kara, deniz, hava ve sabit
merkez unsurlarının gereksinimleri
kapsamında geliştirdiği V/UHF serisi yeni
nesil yüksek performanslı sayısal altyapılı
frekans atlamalı, kriptolu ve açık ses/veri
haberleşmesine imkân veren telsiz ailesi;
PRC 9651 el, PRC/VRC 9661 kara, SRC 9671
gemi ve sabit merkez ile 9681 hava
telsizlerinden oluşmaktadır. VHF ve UHF
bantlarında (30-512 MHz) elektronik karşı
tedbir korumalı olarak çalışan V/UHF telsiz
ailesinde bulunan dalga şekilleri
güncellenebilmektedir ve yeni dalga şekilleri eklenebilmektedir. PRC-9651 el telsizi, yazılım
tabanlı yapısı sayesinde tek bir donanım ile taktik sahada kara birliklerinin, hem birbirleri ile
olan açık, kriptolu ve frekans atlamalı ses/veri haberleşmesine hem de hava unsurlarıyla
haberleşmesine olanak sağlamaktadır. Kara, gemi ve hava telsizlerinin yazılım tabanlı
özelliği sayesinde; kısa ve orta menzilli taktik telsiz haberleşmesi (CNR-Combat Net Radio),
yüksek hızda veri haberleşmesi sağlayan Geniş Bant Paket Telsiz haberleşmesi (BBPR-
Broadband Packet Radio), Dar Bant Paket Telsiz haberleşmesi (NBPR-Narrowband Packet
Radio), mobil telefon fonksiyonları (SCRA) ve ileri Elektronik Koruma Tedbirleri aynı donanım
ZAMBAK ZIRHLI ARAÇ MÜRETTEBATI KOMPOZİT BAŞLIĞI
Zırhlı araçlar gibi hareket kabiliyetinin kısıtlı
olduğu ortamlarda görev yapan
mürettebatın rahat haberleşme
yapabilmesi için geliştirilen ZAMBAK Başlık
takımının pasif güç azaltma özelliği yanı
sıra ANR Aktif gürültü azaltma özelliği de
bulunmaktadır. ZAMBAK, telsizler, gece
görüş sistemleri ve belirli tipteki gaz
maskeleri ile kullanılabilen; kompozit balistik
kask ile bütünleştirilmiş iç başlık ve kulaklık
mikrofon takımı olarak görev yapmaktadır.
171
172
ADOP-2000
ADOP-2000, ASELSAN’ın ateş destek ürün
ailesinden sistemlerin bir araya getirilmesi
ile oluşturulan bir sistemler sistemidir. ADOP-
2000 muharebe sahasında hedef tespit,
ateş desteğinin komuta, kontrol ve teknik
ateş idare fonksiyonlarının otomasyonunu,
ateş desteğinin diğer muharebe sahası
fonksiyonel alanları ile tam bir uyum içinde
uygulanmasını sağlamaktadır. ADOP-2000,
komutanın uygun hedefi uygun zamanda
uygun silah sistemi ve uygun mühimmat ile
ateş altına almak için gerekli planları
yapmasını, uygulamasını, muharebe
sahasındaki ateş destek unsurlarının azami
etkinlikle kullanılmasını sağlayan bir C4I
sistemidir. ADOP2000, silahların (toplar,
havanlar ve çok namlulu roketatarlar) ve
hedef tespit radarlarının ateş desteğinin otomasyonuna dâhil olmasını sağlarken bu silahlar
için teknik ateş idare fonksiyonlarının gerçekleştirilebilmesine imkân sağlamaktadır. Ayrıca
ADOP-2000, meteoroloji ölçümü ve topografik yer ölçme gibi görevlerin doğru, hassas ve
hızla icra edilmesini, elde edilen verilerin sayısal ortamda diğer sistemlere aktarılmasını
sağlamaktadır.
ADVENT SAVAŞ YÖNETİM SİSTEMI
Deniz Kuvvetleri Komutanlığı ile birlikte
gelecekte inşa edilecek yeni platformlarda
ve modernizasyon projelerinde ihtiyaç
duyulacak ağ destekli yetenek özelliklerine
sahip, yeni harp nevilerini destekleyen,
farklı platformlara kolaylıkla
uyarlanabilecek, esnek ve genişletilebilir bir
savaş yönetim sistemini geliştirmek üzere
ADVENT projesi başlatılmıştır.
172
173
BARIŞ KARTALI YER DESTEK SİSTEMLERI
Barış Kartalı Havadan Erken İkaz
ve Komuta Kontrol (HİK) Uçağı
Projesi, Türk Hava Kuvvetlerinin
C4ISR yeteneklerini desteklemek
için dört adet AEW&C Hava
Platformu ve bir adet Yer
Destek Segmentinin tedarikini
kapsamaktadır. Havelsan,
Boeing’in alt yüklenicisi olarak
HİK platformlarında kullanılan
görev sistemleri görev bilgisayarı
yazılımlarının, görev planlama,
görev simülasyonu ve eğitim,
görev sonrası analiz ve yazılım destek kabiliyetlerini sağlayan Yer Destek Segmentinin
geliştirilmesi görevlerini üstlenmiştir. Havelsan bu süreçte; sistem analizi ve tasarımı; Görev
Sistemi yazılımlarının tasarımı, geliştirilmesi, entegrasyonu ve testi; Yer Destek Merkezi
yazılımlarının tasarımı, geliştirilmesi, entegrasyonu ve testi; Yazılım Destek Merkezi, Görev
Destek Merkezi ve Görev Simülatöründen oluşan Yer Destek Sisteminin donanım ve yazılım
entegrasyonu; sistem testi ve değerlendirmesi; sistemin servis ömrü boyunca MCS (Uçak
Görev Sistemi) ve GSS (Yer Destek Sistemi) için Entegre Lojistik Destek (ELD) sağlanması ve
Ara Destek Periyodu süresince Uçak Görev Sistemi ve Yer Destek Sistemlerinin bakım,
idame, mühendislik ve operasyonel desteğinin verilmesinden sorumlu olmuştur. Havelsan
Barış Kartalı Türk Takımı, 2008 yılında Joint Leadership Council tarafından Mükemmeliyetçilik
Ödülü’ne layık görülmüştür.
BATUR
ASELSAN tarafından tabur görev kuvveti
muharebe yönetim ihtiyaçları göz önünde
bulundurularak son teknoloji ile geliştirilen
BATUR, tabur görev kuvveti unsurlarına
ortak durumsal farkındalık ve sayısal bilgi
paylaşım yeteneği sunmaktadır. BATUR;
tank, mekanize piyade ve piyade unsurları
ile muharebe destek ve muharebe hizmet
destek unsurları tarafından araç üzerinde
ve araç dışında kullanılabilmektedir.
173
174
BKKHM
Batarya Komuta Kontrol Harekât Merkezi
(BKKHM), hava üslerinin hava savunma
komuta kontrol ihtiyacını karşılamak
amacıyla sabit merkeze konuşlandırılan;
kendisine bağlı silah ve radar sistemlerinin
sevk ve idaresini yapan, üst komuta kontrol
unsurları (KİM/ARS) ile Taktik Veri Bağı (TVB)
üzerinden veri iletişimi yapabilen hava
savunma komuta kontrol unsurudur. Tehdit
Değerlendirme ve Silah Tahsis (TDST)
fonksiyonu ile komuta kontrolünü sağladığı
sistemlerin angajman yönetimini
gerçekleştirmektedir.
BR-2100 ATIŞ KONTROL SİSTEMİ
BR-2100 T-122 ÇNRA silah sisteminin hedefi
otomatik yönlendirmesini ve ateşleme
kontrollerini yapan, Atış Kontrol Bilgisayarı,
Lançer Kontrol Sistemi, Araç Seviye Tespit
Sistemi, Ateşleme Kontrol Sistemi
bileşenlerinden oluşan, elektronik kontrollü
bir sistemidir. Tevcih Hesabı’nın yanı sıra yan
ve yükselişi otomatik tevcih yeteneğine
sahip olan BR-2100, +/- 1 milyem
hassasiyetle lançer kontrolü ve
seviyelendirmesi yapabilmektedir. Bilgisayar
ve Uzaktan Ateşleme Ünitesi ile ateşleme
kontrolüne olanak sağlayan sistemin tek
veya seri modda atış kabiliyeti
bulunmaktadır. BR-2100, ateşleme öncesi
ve sonrası yük bilgilerini gözlemleme
kabiliyetine sahiptir.
174
175
ENTEGRE SAVAŞ VE GÖREV SİSTEMLERİ ÇÖZÜMLERİ
ASELSAN, Platformun görev
ihtiyaçlarından yola çıkarak
Savaş/Görev Sistemi tasarımının
oluşturulması, platformun görev
etkinlik/ tehdit analizi yapılması
S a v a ş / G ö r e v S i s t e m i
bileşenlerinin (silah, sensör,
haberleşme vb.) seçilmesi,
platformun beka ve iz yönetimi
ile ilgili analizleri yapılması,
g ü v e r t e ü s t ü y e r l e ş i m
tasarlanması ve seçilen
sistemlerin savaş/ görev
yönetim sistemleri ile entegre
edilerek sistemler sistemi
çözümünün oluşturulması
konusunda başta Türk Bahriyesi
o l m a k ü z e r e D ü n y a
B a h r i y e l e r i n e s a ğ l a d ı ğ ı
çözümler ile kritik uzmanlığa
sahiptir. ASELSAN geliştirmiş
olduğu Entegre Savaş ve Görev
sistemlerinin test edilmesi,
kalifikasyonu, platforma montajı ve entegrasyonu ile mevcut platformların yarı ömür
modernizasyonları kapsamında savaş sistemi çözümlerinin modern sistemler ile
güncellenmesi konusundaki tecrübesi sayesinde “Savaş/Görev Sistemi Ana
Entegratörü”dür. ASELSAN şu Savaş ve Görev Sistemleri çözümlerine sahiptir: MİLGEM Savaş
Sistemi, Çok Maksatlı Amfibi Hücum Gemisi (LHD) Savaş Sistemi, Amfibi Gemi (LST) Savaş
Sistemi, Yeni Tip Denizaltı Çözümü, Denizde İkmal ve Muhabere Gemisi (DIMDEG) Savaş
Sistemi, Barbaros Yarı Ömür Modernizasyonu Savaş Sistemi Çözümü, Lojistik Destek Gemisi
(LDG) Savaş Sistemi, Pakistan Denizde İkmal Tankeri Savaş Sistemi Çözümü, Süratli Amfibi
Gemi (LCT) Savaş Sistemi Çözümü, Sahil Güvenlik Arama Kurtarma Gemisi Savaş Sistemi,
Yeni Tip Karakol Botu Savaş Sistemi, Denizaltı Kurtarma Gemisi (MOSHIP) Görev Sistemi,
175
176
GENESİS SAVAŞ YÖNETİM SİSTEMİ
Gabya Sınıfı fırkateylerin savaş
yönetim sistemi modernizasyonu için
görevlendirilen Havelsan; GENESİS
(Gemi Entegre Savaş İdare Sistemi)
G-Sınıfı Fırkateyn Savaş Yönetim
Sistemi Modernizasyon Programı
olarak adlandırılan süreci başarı ile
tamamlamıştır. Projenin devamında,
GENESİS Savaş Yönetim Sistemi’nin
(SYS) yardımcı ve alt bileşenleri
olarak GENESİS Veri Linkleri Sistemi
(GVLS) ve üç boyutlu arama radarı
gibi entegrasyon faaliyetleri de
gerçekleştirilmiştir. GENESİS SYS,
Deniz Kuvvetleri Komutanlığının
harekât gereksinimlerine göre
otomatik, komuta heyeti karar
d e s t e k l i d u r u m v e t e h d i t
değerlendirmesi yapmakta, harekât
ortamında taktik üstünlüğü ele
geçirmek üzere e n u ygun
angajman planlamaları ile atış
tanzimi yaparak su üstü harbi,
denizaltı savunma harbi, hava
savunma harbi ve elektronik harp
görevlerine destek sağlamaktadır.
Bu program ile deniz platformlarına
yönelik milli savaş yönetim
sistemlerinin geliştirilmesi, üretimi ve lojistik desteğinin sağlanması için milli endüstride gerekli
bilgi ve teknoloji birikimi ile altyapı da oluşturulmuştur. Bu başarı ile GENESİS, Türk milli korvet
projesi MİLGEM’e de entegre edilerek dünyada çok az ülkenin sahip olduğu bir sistem olarak
Türk savunma sanayiine kazandırılmıştır. Açık sistem mimarisi ve G-Sınıfı fırkateynlerdeki
referansıyla GENESİS, diğer ülkelerin envanterinde bulunan Perry Sınıfı fırkateynlere ve değişik
sınıflardaki diğer platformlara da uygulanmaya hazırdır.
176
177
HAVA KUVVETLERİ BİLGİ SİSTEMI
C4ISR alanındaki ilk çalışmalarını, Hava
Kuvvetleri
Komutanlığınının
yetkilendirmesiyle başlatan Havelsan, bu
kapsamda dünyanın sayılı entegre komuta
kontrol sistemlerinden biri olan Hava
Kuvvetleri Bilgi Sistemi’ni (HvBS) geliştirmiş ve
teslim etmiştir. Hava Kuvvetlerinin stratejik,
taktik ve işletim fonksiyonlarını yönetmek
için gerekli tüm entegre iş süreçlerini
kapsayan bir bilgi işletim sistemi olan HvBS,
komuta kontrol işlevselliğine entegre bir
Kaynak Yönetimi Sistemine ve Sistem
Yönetimi fonksiyonlarını içeren bir altyapıya
sahiptir. Bunlara ek olarak HvBS’de,
fonksiyonel altsistemlerin üzerinde karar vericiye destek sağlayacak, seçilmiş ve özet bilgileri
sunan bir karar destek sistemi de mevcuttur. Hava Kuvvetlerinin fonksiyonlarının önemli bir
bölümünün otomasyonunu amaçlayan HvBS, harekât seviyesinden icraya kadar Hava
Kuvvetleri organizasyonunun tüm seviyelerine hizmet vermektedir. HvBS’de komuta ve
kontrol çözümü, nesneye dayalı metodoloji, Java, EJB ile çok katmanlı ve bileşen tabanlı
HERİKKS
HERİKKS, taktik sahadaki hava savunma
unsurları (Hava Savunma Harekât
Merkezleri, Silahlar ve Radarlar) arasında bir
bilgisayar ağı kurarak hava savunma
faaliyetlerini yöneten bir komuta kontrol
sistemidir. HERİKKS, temel olarak, çeşitli
radarlardan ve harici unsurlardan iz
bilgilerini alarak gerçek zamanlı ortak hava
resmini oluşturur. Optimum hedef -silah
eşlemelerini yaparak ve silah sistemlerine
gerçek zamanlı iz bilgilerini göndererek
etkin bir hava savunması icra eder. HERİKKS
dağıtık mimari yapısında çalışmaktadır.
Sistem hiyerarşik, otonom çalışma
177
178
SONAR ENTEGRE DENİZALTI KOMUTA KONTROL SİSTEMİ
Hava ve su üstü platformlarına yönelik
muharebe sahasında etkinlikleri kanıtlanmış
savaş yönetim sistemleri geliştiren Havelsan,
milli bir denizaltı savaş yönetim sistemi
geliştirmek üzerine çalışmalarına devam
etmektedir. Ölçeklenebilir ve modüler
yapısı ile SEDA, sadece denizaltı
modernizasyon ve geliştirme projelerinde
değil; sonar operasyonlarının yapıldığı
mayın avlama gemisi, insansız deniz
araçları, su altı sensör ağları ve sonoboy
projelerinde kullanılabilecek bir yapıdadır.
SEDA, sensörlerin komuta kontrol sistemine
entegre olması ile etkin bir durum değerlendirmesi, komuta ve kararların alınması için
bileşen oluşturma ile angajman sonrası sensör ve silah verileriyle oluşan yeni durumun
sergilenmesi döngüsünü sağlamaktadır. Torpido atış kontrol sistemi ihtiyacı kapsamında;
TORAKSTM ile kazanılması amaçlanan torpido atış kontrol sisteminin de SEDA’ya entegre
edilmesi ve SEDA’nın torpido atış ve güdümünü de kapsayan bütünleşik bir sistem olması
hedeflenmektedir.
YTKB SAVAŞ SİSTEMLER
Yeni Tip Karakol Botları için Havelsan, sistem
sağlayıcı ve ana entegratör olarak
görevlendirilmiştir. Havelsan; W/ECDIS
sistemli 25 kW X band radar, D/GPS,
parakete, iskandil, manyetik pusula, gemi
zaman sistemi, meteoroloji sistemi ve Gemi
Veri Dağıtım Sistemi (GVDS)’ den oluşan
seyir sistemlerini; DRT masası, konsollar, E/O
sistemi, top atış kontrol sistemi, sonar,
komutan panelinden oluşan komuta
kontrol sistemlerini; su altı telefonu ile dâhili
ve harici haberleşme sistemlerinden oluşan
haberleşme sistemlerini ve 40 mm top, 12.7
mm STAMP ve Denizaltı Savunma Harbi
Roket Atıcı Sistemi’nden oluşan silah
sistemlerini başarı ile temin ve entegre etmiştir.
178
179
AEROTAB
AeroTab Elektronik Uçuş Çantası (EFB),
Taşınabilir Tip B Elektronik Uçuş Çantası
çözümüdür ve kokpit ile Uçuş
Operasyon Merkezi’nin kağıtsız
entegrasyonunu sağlamaktadır.
Pilotlar için tasarlanmış, kullanımı
kolay, çarpıcı arayüze sahip sistem,
tüm uçak tiplerine uyumlanabilir
k u l l a n ı c ı d o s t u u y g u l a m a
sunmaktadır.
ATEŞ İDARE SİSTEMLERİ
ASELSAN tarafından geliştirilen ateş idare
sistemleri; topçu, ÇNRA ve havan ile taktik
ateş idare sistemi çözümlerinden
oluşmaktadır. Bu kapsamda, BAİKS
Batarya Ateş İdare Sistemi topçu
bataryalarının görevlerini daha hızlı ve
daha hassas bir şekilde yapabilmelerini
ve diğer ateş destek birlik ve vasıtaları ile
uyumlu bir şekilde sayısal otomasyona
dâhil edilebilmelerini sağlıyor. BAİKS ile
farklı görev ihtiyaçlarına göre değişik
sistem konfigürasyonlarında görev icra edilebiliyor. Batarya seviyesinde komuta, ateş idare
ve haberleşme unsurlarını bir araya getiren ÇNRA Ateş İdare Sistemi, ÇNRA’ların görevlerini
daha hızlı ve doğru bir şekilde icra edebilmesini ve uyumlu bir şekilde sayısal otomasyona
dâhil edilebilmesini sağlıyor. Havanların bir hedefi hızlı ve ilk atımda vuruş ihtimali yüksek bir
şekilde ateş altına alabilmesi amacıyla geliştirilen Havan Ateş İdare Sistemi, Takım/Kısım
Ateş İdare Merkezlerinde yer alan Havan Ateş İdare Bilgisayarı (H-AİB) ve Havan Manga
Komutanı tarafından kullanılan Havan Komutanı Mesaj Ünitesi (HAKMÜ) temel
birimlerinden oluşuyor. Dinamik muharebe sahası koşullarında ateş desteğinin plan, icra,
kontrol ve takip safhalarında karar destek ve otomatik karar verme yeteneklerine sahip bir
komuta, kontrol, haberleşme ve bilgi sistemi olan TAİKS, bütün ateş destek sistemi unsurları
ve diğer muharebe sahası fonksiyonel sistemleri ile entegre olarak çalışıyor.
179
180
ATIŞ KONTROL SİSTEMLERİ
ASELSAN atış kontrol sistemleri, farklı silah
tiplerine gelişmiş atış kabiliyetleri
kazandırıyor. Bu doğrultuda, ASELSAN Atış
Kontrol Sistemleri; topçu silahlarına hızlı
konuşlanma ve yer değiştirme, yüksek
hassasiyetli atış ve ateş idare merkezlerine
entegrasyon kabiliyetleri sunuyor. Ayrıca,
atış komutunu hassasiyetle hesaplayarak
ateş gücünün ve ilk mermide vuruş
kabiliyetinin artırılmasını sağlıyor. Kundağı
Motorlu ve Çekili Obüs Atış Kontrol
Sistemleri, hızlı ve hassas balistik
hesaplama yapılabilmesine, namlunun
hedefe otomatik ve hassas olarak
yönlendirilebilmesine olanak veriyor. Obüs
Atış Kontrol Sistemleri, diğer atış destek
sistemlerine sayısal entegrasyon kabiliyeti
ile obüslerin muharebe sahasında etkin şekilde kullanımını sağlıyor. Çok Namlulu Roket Atar
(ÇNRA) Atış Kontrol Sistemleri, ASELSAN’ın Atış Kontrol Sistemleri kapsamında geliştirdiği tüm
kabiliyetlere sahip olmasının yanında, görev planlama yeteneği ile diğer altsistemleri ve
roketlerin ateşlenmesini de yönetiyor. Deniz ortamının sabit olmayan ortamı nedeniyle kara
sistemlerine göre daha karmaşık teknolojiler gerektiren farklı kalibrelerdeki deniz silah
sistemlerine yönelik ASELSAN, muharebe alanında başarısı kanıtlanmış çözümler üretiyor.
FOCUSFLITE AS
FocusFlite AS (Air Segment) pilotların
hava platformları ile icra edecekleri
görev esnasında ihtiyaç duyacakları
durumsal farkındalığı arttırmaya
yönelik zengin kabiliyet kümesi,
kullanıcı dostu arayüz ve dinamik
içerik yönetimi sunan bir Sayısal
Kayan Harita sistemidir.
180
181
DENİZ KARAKOL GÖZETLEME UÇAĞI (MELTEM)
Türk Deniz Kuvvetleri Komutanlığı
ve Sahil Güvenlik Komutanlığının
Deniz Karakol ve Deniz
Gözetleme görevlerinde
kullanılacak uçaklarının tedariki,
görev sistemlerinin geliştirilmesi,
kurulumu ve entegrasyonu için
MELTEM Programları başlatılmıştır.
MELTEM I Programı kapsamında
tedarik edilen CN-235
uçaklarına, Deniz Karakol (MPA)
ve Deniz Gözetleme (MSA)
kabiliyeti kazandırılmasına
yönelik başlatılan MELTEM II
Programında Havelsan, iki ana
altsistemden biri olan Yer Sistemi
kısmında yazılımların geliştirilmesi
ve donanımların tedariki ile diğer ana altsistem olan Hava Platformunda görev yazılımlarının
geliştirilmesinde görev almıştır. Bu kapsamda Havelsan; Taktik Komuta Sistemi, Taktik Komuta
ve Kontrol Bilgi Sistemi ile Simülasyon ve Eğitim Sistemi yazılımlarını geliştirmiş ve Yer Sistemi
donanım altyapısı ile birlikte teslim etmiştir. Havelsan, MELTEM III Programı kapsamında 6
adet ATR- 72-600 uçağına geliştirdiği görev sistemlerinin kurulumunu ve entegrasyonunu
FOCUSFLITE GS
FocusFlite GS (Ground Segment)
pilotların farklı platformlar için
ihtiyaç duydukları görev
planlarını sunulan 2B ve 3B
planlama kabiliyetleri ile hızlı bir
şekilde, yüksek hassasiyet ve
doğrulukla oluşturabilmelerine
yardım eden bir yer planlama
sistemidir.
181
182
GEMİ VERİ DAĞITIM SİSTEMİ (GVDS)
Gemi Veri Dağıtım Sistemleri; su üstü
ve denizaltı platformlarında, çok
sayıda kaynaktan gelen farklı
formattaki bilgileri toplamakta,
önceliklendirmekte, filtrelemekte,
dağıtmakta,
göstermekte,
etiketlemekte ve arşivlemektedir.
Havelsan’ın özgün bir ürün ailesi olan
Gemi Veri Dağıtım Sistemleri; hâlen
MİLGEM korvetlerinde ve Yeni Tip
Karakol Botlarında etkin olarak
kullanılmaktadır. Muhtelif su üstü ve
amfibi gemi projeleri için üretim
faaliyetlerine devam edilmektedir. Kullanıldığı platformun kalbi niteliğinde kritik öneme
sahip GVDS, platformların emniyetli seyir ve harekât icrasına önemli ölçüde katkı
sağlamasının yanında; Kayıt, Analiz ve Simülasyon birimi aracılığıyla, istendiğinde gerçek
sensör verileri yerine dinamik sanal verileri üreterek geminin ilgili sistemlerini besleyebilmekte
ve eğitim ortamı oluşturabilmektedir.
GÜVENLİK YÖNETİM MERKEZİ
Operasyonel olarak kullanılan 2064 IP
Kripto ve 2064 Link Kripto Cihaz
ailelerine ait cihazların uzaktan
kontrol edilmesi ve yönetilmesi için
geliştirilen ASELSAN Güvenlik Yönetim
Merkezi (GYM), çevrimiçi bir sistem
bileşeni olarak sisteme eklenmiş olan
cihazları belli aralıklarla sorguluyor ve
cihazların erişilebilirliğini sürekli olarak
kontrol ediyor.
182
183
HAVELSAN ENSTRÜMANTASYON PODU (HIPOD)
Havelsan’ın özkaynaklarıyla yürüttüğü Ar-
Ge projelerinden biri olan Havelsan
Enstrümantasyon Podu (HIPOD) üzerine
çalışmalar, 2008 yılında başlamıştır. Bir
ACMI (Air Combat Manouvering
Instrumentation Hava Muharebe Manevra
Enstrümantasyonu) sistemi olan HIPOD,
dünyadaki birçok ülkenin hava kuvvetleri
tarafından kullanılan, dâhilî (onboard)
veya harici (pod) olarak platformlara
takılan ve platformların anlık durumuyla
ilgili verileri ölçen, kaydeden ve bu bilgileri diğer platformlara veya bir merkeze gerçek
zamanlı gönderebilen bir eğitim sistemidir. Sektördeki benzerlerinden daha iyi bir sistem
olması için gerçekleştirilen çalışmalarla HIPOD’un; platformların havadaki konumlarının
sürekli olarak ölçülmesi, ölçüm bilgilerinin kaydedilmesi, bu bilgilerin havadaki diğer
uçaklara ve bir kara konuşlu izleme sistemine gerçek zamanlı olarak gönderilmesi sayesinde,
görev ve eğitimlerin yerde canlı olarak izlenmesini, uçuş esnasındaki tehlikelere karşı
uyarıların sağlanmasını, kayıtların görev sonrası analiz için yeniden oynatılmasını mümkün
kılan bir eğitim sistemi olması hedeflenmektedir. Proje geliştirme safhasında pek çok önemli
gelişmeye imza atan Havelsan, HIPOD’un merkezi kontrol birimi, datalink cihazı, RF alıcı/
verici, güç kaynağı, veri birleştirme ve seyrüsefer algoritması ile görev yazılımlarını tamamen
KIZILÖTESİ ÖLÇÜMLERİ VERİTABANI YÖNETİMİ VE ANALİZ YAZILIMI
Platform ve kızılötesi ısı fişeği kızılötesi iz
ölçüm ve analizlerinin gerçekleştirilmesi;
veri yönetim ve analiz yazılımı ile standart
kızılötesi ölçüm ve analiz metodolojisinin
geliştirilmesi için üretilmiş bir yazılımdır.
IRDMAS kızılötesi verinin sistematik biçimde
kayıt edilmesi, yönetilmesi ve analiz
hususlarını dikkate alarak kızılötesi
ölçümlerin sivil ve askerî uygulamalara
göre planlama, ölçüm, analiz ve
raporlama aşamalarını birleştirerek her
seviyede kullanıcı ihtiyaçlarını karşılamayı hedefleyen özgün bir çözüm sunmaktadır.
IRDMAS kullanıcı ihtiyaçlarına göre yeniden düzenlenebilme özelliğine sahip olmakla
birlikte kullanıcı isteklerine göre farklı dil seçenekleri de sunmaktadır.
183
184
KAŞİF COĞRAFİ BİLGİ SİSTEMİ (KAŞİF)
Havelsan, sadece askerî komuta kontrol
sistemlerinde değil, aynı zamanda sivil/
kamu uygulamalarında da varlığına
gereksinim duyulan Coğrafi Bilgi Sistemleri
(CBS) konusunda geçmiş deneyimlerini
ürünleştirmek için çalışmalara 2012 yılında
başlamıştır. 2015 yılında kullanıma hazır hâle
gelen KAŞİF; tüm Savunma ve Bilişim
Projeleri/Ürünleri için harita sunma,
görselleştirme ve konum bazlı analiz
servisleri sağlayan, yüksek performanslı,
ölçeklenebilir ve kütüphane bileşenleriyle
geliştirme ortamlarına kolay entegre olabilir
Coğrafi Bilgi Sistemi ürünüdür. Askeri
semboloji standartları (APP-6A, APP-6B, APP
-6C, MIL-STD-2525C, MS76-2) desteklenmekte, kullanıcı tarafından yeni semboloji setleri
oluşturulabilmekte, 3Boyut Gösterimde kabartma özelliği ile gerçekçi bir arazi modelleme
yapılabilmekte, karar almayı destekleyen coğrafi analizler gerçekleştirilebilmektedir. Harita
verilerinin sunumu Open Geospatial Consortium (OGC) standartlarında yapılmaktadır.
Çeşitli formatlarda vektör, raster harita gösteren, yükseklik dosyaları ile denizcilik haritalarını
(S-57/S-63,AML) destekleyen KAŞİF, Web GL 1.0, HTML 5 ve Javascript desteği de
SOTM ANTEN
Güvenlik kuvvetlerine ait gemilere hareket
hâlinde yüksek hızlı internet ve data hizmeti
verilebilmesi amacıyla yerli imkânlarla
geliştirilen uydu haberleşme sistemi SOTM,
Türksat 4B uydusunun Ka bandından
çalışmaktadır. SOTM ile kapsama
alanındaki bütün bölgelerde IP tabanlı
haberleşme hizmeti verilebilmektedir. SOTM
sisteminde uydu haberleşme sistemlerinin
uydu modemi hariç, diğer ekipmanlar ve
yazılımlar yerli imkânlar ile üretilmiştir. Söz konusu uydu haberleşme sistemleri yeni gelecek
olan Türksat 5B uydusu ile de çalışacak ve çalışma alanı genişleyecek şekilde dizayn
edilmiştir. Şu an sadece deniz araçlarında hizmet verecek olan uydu haberleşme
sisteminin, kara araçlarında da hizmet verebilecek modelinin geliştirme çalışmalar devam
184
185
TDLYM
Havelsan, Türk Silahlı Kuvvetleri tarafından
kazanılan Taktik Data Link (TDL) kabiliyetine
ilişkin; görev öncesi planlama, ağ yönetimi,
analiz ve görev sonrası değerlendirme
yeteneğine erişilmesi amacıyla Ekim 2015
tarihinde Savunma Sanayii Müsteşarlığı
tarafından görevlendirilmiştir. Bu kapsamda
TDL sistemlerinin harekât ortamında
kullanımına yönelik tasarım, planlama,
yönetim ve analiz kabiliyetlerini sağlayacak
ve TDL R/F yayınlarının Frekans Klerans
Anlaşması (FKA) kısıtlarına uygunluğunu
kontrol edecek yazılımlar geliştirilmektedir.
Sistem; ağ yönetimi, ağ planlama, ağ tasarımı ve canlı analiz özelliklerinin yanında; Link11,
Link16, Link22, SIMPLE, M2U ve VMF veri yollarını destekleyecektir. Sistem ayrıca, görev
sonrası analiz ve yeniden oynatma kabiliyeti de sunmaktadır.
UZUN UFUK LOJİSTİK DESTEK PROJESİ
Uzun Ufuk Sistemi, DzKK.lığının denizlerdeki durumsal farkındalığın geliştirilmesi, Tanımlanmış
Deniz Resmi (TDR)’ nin oluşturulması, yönetimi ve dağıtımı maksadıyla sahile konuşlu birçok
Radar İstasyonları ve gözetleme merkezlerinden oluşmaktadır.
185
186
AGC-G GIGABIT AĞ GÜVENLİK CİHAZI
AGC-G, güvensiz ağlar üzerinden
haberleşen IP yerel alan ağları
arasındaki trafiğin, ağ katmanında
güvenliğini sağlar. Cihaz yerel alan
ağı ile yönlendirici arasına bağlanır ve
bir güvenlik geçidi oluşturur. Veri
gizliliği, kimlik doğrulama, veri
bütünlüğü güvenlik hizmetlerini sağlar.
Cihaz toplam 1.2 Gbit/s hızına kadar
veri işleme kabiliyetine sahiptir.
AGC-T TAKTİK AĞ GÜVENLİK CİHAZI
AGC-T, taktik saha IP ağlarının,
güvenli biçimde haberleşebilmesini
sağlayan son teknoloji ürünü düşük
güç tüketimine sahip bir cihazdır.
Cihaz taşınabilir, kullanımı kolay,
küçük ebatlı ve saha çevresel
ş a r t l a r ı n a d a y a n ı k l ı o l a r a k
t a s a r l a n m ı ş t ı r . A G C - T , f a r k l ı
konumlardaki taktik saha IP ağlarının,
güvensiz ağlar üzerinden güvenli
biçimde haberleşebilmesini sağlar.
Cihaz korunmak istenen yerel ağ ile
yönlendirici arasına bağlanır ve bu
ağı güvensiz ağdan yalıtan bir geçit
işlevi görür. AGC-T 220 Mbps ‘e kadar
trafik işleme yeteneğine sahiptir.
186
187
BÜYÜK VERİ FÜZYON, ANALİZ VE KARAR DESTEK SİSTEMİ
Büyük veriler işlenerek bu veriler üzerinde istatistiksel analizler sunulmaktadır. Yapılandırılmış
(veri tabanları, AIS, ADS-B) ve yapılandırılmamış (sosyal medya, web) verilerinin işlenmesi ve
birleştirilmesi sağlanmaktadır. Sistem; Zaman, Mekansal, Meteorolojik ve Davranışsal
Kalıpların Tanımlanması, veri füzyonu, sosyal ağ analizi, anomali tespiti, zaman serileri, sensör
veri füzyonu, sensör kontrol ve taktik resim özelliklerine sahiptir. Bunların yanında sistem;
iyileştirilmiş teşhis, yapay zeka karar desteği, açık kaynak veri entegrasyonu ve ISR sensörleri
ile tam entegrasyon özellikleri ile öne çıkmaktadır.
CRYPTOLOG
İ şletmelerin önemli ihtiyaçlarından birisi de, logları toplayarak regülasyonları ve sektör
standartlarını karşılayacak şekilde analiz eden uygun bir log yönetim sistemidir.
CRYPTOLOG sadece devlet ve sektör uygunluk şartlarını karşılamakla kalmayarak log
verileri üzerinde IT kuruluşunuzun ihtiyaç ve büyüklüğüne uyarlanabilen birleşik ve kullanımı
kolay arama, analiz ve korelasyon seçenekleri sunar. Entegre bir ağ izleme platformuyla
CRYPTOLOG log verilerinden potansiyel güvenlik tehditlerinin ve adli araştırmanın
belirlenmesini kolaylaştırır. CRYPTOLOG, mevzuat uygunluğunu karşılamanıza yardımcı
olurken bir yandan da çeşitlilik arzeden IT ortamlarındaki güvenlik risklerinizi azaltan maliyet
e t k i n b i r e n t e g r e
L o g
yöneticisidir.
187
188
CRYPTOSPOT
CRYPTOSPOT, kablolu veya
kablosuz internet erişimini misafir ve
müşterilerinize sunmanıza yardımcı
olan bir ağ geçidi yazılımıdır.
C R Y P T O S P O T ’ u k u l l a n a r a k
ziyaretçiler, müşteriler veya
çalışanlarınızı yetkilendirebilirsiniz.
Ağınıza sadece güvenilir ödemeli
veya ücretsiz erişim sağlamakla
kalmayarak size faturalandırma,
istatistiki bilgi raporlama ve veri
saklama imkânı verir. Ağa
bağlanıldığında karşılama sayfası ile kullanıcının yetkilendirilmesi sağlanır. SMS, AD (Active
Directory), TC Kimlik, Web Servis, Sosyal Medya, Rest API, Sponsor Mail, Otel-Ziyaretçi
Programları ve Önbüro Yazılımları ile entegre olabilmektedir. CRYPTOSPOT’un esnek
mimarisi küçük şirketlerdeki iç Wi-Fi altyapısına ve büyük işletmelerdeki karmaşık topolojilere
GÜVENLİ MESAJLAŞMA İÇİN MİLLİ DİZİN SİSTEMİ SUNUCUSU
Dizin Sistemi Sunucusu (DSS), farklı
seviyelerdeki kurumsal kullanıcı ve
sertifika bilgilerinin güvenilir ve
tutarlı olarak hiyerarşik yapıda
saklanmasını, kesintisiz, güncel ve
güvenli olarak sunulmasını
amaçlayan, milli imkânlarla
geliştirilmiş bir CRYPTOSIM GÜVENLİ
MESAJLAŞMA İÇİN MİLLİ DİZİN
SİSTEMİ SUNUCUSU SİBER GÜVENLİK
ve İSTİHBARAT dizin sunucusudur.
Belirli bir hiyerarşiye göre yapılanmış
organizasyonlar, birimler, kullanıcılar ve cihazlar içeren kurumlarda bu bilgilere hızlı erişim
sağlar. DSS, üst düzey güvenlik politikalarının uygulanmasına imkân vermekte, bu sayede
kurumsal kullanımda farklı güvenlik seviyeli kullanıcıların erişim ve mesaj teati yetkileri
belirlenebilmektedir. DSS, ulusal ihtiyaçlar (askerî ve kurumsal) gözetilerek, uluslararası
standartlara göre geliştirilmiştir. Dizin sistemleri için oluşturulmuş en kapsamlı standart
kümesi olan ITU X.500’e tam uyum sağlanmış, bunun yanında daha basitleştirilmiş bir dizin
erişim protokolü olan
188
189
GÜVENLİ MESAJLAŞMA İÇİN MİLLİ MESAJLAŞMA İSTEMCİSİ
Mesajlaşma İstemcisi, kullanıcılar
arası mesaj iletimi ve dizin erişimi için
kullanılan, platform bağımsız
çalışabilen bir uygulamadır. İmzalı
ve/ veya şifreli mesaj göndermeye
imkân vererek çeşitli güvenlik
seviyelerinde mesajlaşma sağlar.
Tanımlı her kullanıcı, sadece
kendisine izin verilen arayüzleri
görebilmekte ve ilgili işlemleri
yapabilmektedir. Mesajlaşma
İstemcisi; modüler, özelleştirilebilir bir
mimariye sahiptir ve farklı modüller
vasıtasıyla askerî ve kurumsal
mesajlaşma imkânı sağlamaktadır.
Farklı bir uygulama olan Taktik
Mesajlaşma İstemcisi; orta-yüksek bant genişliklerini hedefleyen Mesajlaşma istemcisi’nin
sadeleştirilmiş versiyonudur ve düşük bant genişliklerinde çalışma imkânı sağlar. Taktik
Mesajlaşma İstemcisi, daha hafif bir kullanıcı arayüzü sunar ve sadece gerekli görülen
ASKERİ VE KURUMSAL MESAJLAŞMA İÇİN MİLLİ VE GÜVENİLİR ÇÖZÜMLER
Güvenli Mesajlaşma Sistemi (GMS),
askerî ve kurumsal kullanıma uygun
stratejik, operatif ve taktik saha
mesajlaşma gereksinimlerini kesintisiz
olarak tek bir müşterek sistemle hızlı,
doğru, güvenilir ve güvenli olarak
karşılayan, tüm bileşenleri TÜBİTAK
BİLGEM bünyesinde milli olarak
geliştirilmiş bir sistemdir. GMS ile
stratejik ortamların ve düşük bant
genişliği ile yüksek veri kaybı içeren
taktik ortamların bütünleşik olarak
mesajlaşması mümkün olmaktadır. GMS, hem stratejik hem taktik sahada çalışabilecek
Mesaj Aktarma Sunucuları (MAS), Dizin Sistemi Sunucuları (DSS), Mesajlaşma İstemcileri ile
sistemin daha etkin ve entegre çalışabilmesi için geliştirilmiş Geçit Yazılımları’ndan
oluşmaktadır.
189
190
KYRPTOS
Kryptos verilerin kişisel tercihler, kurumsal politikalar
ya da yasal zorunluluklar kapsamında şifrelenerek
muhafaza edilmesini, izinsiz, hukuka aykırı erişime ya
da işlenmeye karşı korunmasını, masaüstü sistemler
için USB, mobil sistemler için Bluetooth üzerinden
çalışan bir güvenlik donanımı vasıtasıyla sağlayan
iki faktörlü bir güvenlik ürünüdür. Veriler, ancak
güvenlik donanımı sisteme bağlanıp parola ile aktif
hâle getirildikten sonra anlam kazanmaktadır.
Kryptos’un geleneksel şifreleme çözümlerinden en
büyük farkı, şifreli verilerin üzerinde, kullanıcıların
günlük deneyimlerini değiştirmeden güvenli bir
şekilde çalışmasına izin vermesidir. Bu süreçte şifreli
verilerin yerel disk üzerinde hiçbir şekilde şifresiz
versiyonları oluşturulmamaktadır. Kryptos
kullanılarak güvenli bir şekilde veri paylaşımı yapmak mümkündür; ayrıca ağ paylaşımları,
bulut depolama hizmetleri ve kurumsal dosya paylaşım ve senkronizasyon çözümleri ile tek
MERKEZİ İZ TOPLAMA İLİŞKİLENDİRME ve ALARM ÜRETME SİSTEMİ (HVL GÖZCÜ)
Havelsan bünyesinde 2016 yılında kurulan Siber
Savunma Teknoloji Merkezi’nin (SİSATEM) en önemli
bileşenlerinden biri olan Merkezi İz Toplama
İlişkilendirme ve Alarm Üretme Sistemi üzerine
geliştirme çalışmaları aynı yılın Nisan ayında
başlamıştır. 2017 yılında hizmete giren HVL GÖZCÜ,
kurumların bilişim altyapısı bileşenlerinin
oluşturdukları kayıtların merkezi olarak
toplanmasını, ilişkilendirilmesini, sorgulanmasını ve
alarm üretilmesini sağlayan, milli imkânlarla
geliştirilen bir SIEM yazılımıdır. HVL Gözcü'de toplanan ham kayıtlar, normalize edilip
ilişkilendirildikten sonra kullanıcı arayüzü üzerinden canlı akış ekranları ile sistem izleme,
alarm üretimi, sorgulama ve raporlama seçeneklerinden birine dönüştürülür. 5651 sayılı,
internet ortamında yapılan yayınların düzenlenmesi ve bu yayınlar yoluyla işlenen suçlarla
mücadele edilmesi hakkında kanunla uyumlu olan sistem; tek merkezden web tabanlı
yönetim ve dağıtık mimari üzerinde yatay ve dikey ölçeklenebilirlik kabiliyetlerine sahiptir.
HVL GÖZCÜ ayrıca; çevrimdışı (offline güncelleme), yeni eklenen sistemler için kolay ve hızlı
eklenti (plug-in) desteği, analiz ve sorgulama, rol tabanlı ve yapılandırılabilir raporlama ve
190
191
MİL-GUARD
Mil-GUARD’ın amacı; obfuscation (kodun karıştırılması),
tamper-proofing (değiştirilmelere karşı korunması) ve antidebug
(hata ayıklayıcıların tespiti ve engellenmesi)
yöntemleri kullanarak ikili çalıştırılabilir dosyaları (executable)
saldırılara karşı korumaktır. Güvenlik duvarı, ihlal tespit/
önleme sistemleri ve antivirüsler aşıldığında; bu koruma
yöntemleri yazılımın korunmasındaki son dayanak haline
MİL-IES (MİLSOFT GÖRÜNTÜ İŞLEME ÇÖZÜMLERİ)
Taşınabilir Görüntü Kıymetlendirme Sistemi (TGKS), Türk
İnsansız Hava Aracı (TİHA) üzerindeki EO/ IR ve SAR/GMTI
sensörleri tarafından Yer Kontrol İstasyonuna ve oradan da
kendisine aktarılan görüntüsel (video ve hareketsiz
görüntüler), telemetri ve GMTI verilerinin çözülüp
görüntülenmesi ve gelen istihbarat taleplerine uygun olarak
verilerin kıymetlendirilmesi işlemlerini gerçekleştirmektedir.
Uzak Görüntü Terminali (UGT), İHA’dan aktarılan sensör verisini
alıp kullanıcıya gösterir. UGT, ileri gözetleme unsurları için
sahada kullanıma elverişli şekilde tasarlanmıştır. Yer Kontrol İstasyonu Görev Sistemleri
(YKİGS) ise, İHA’ların Görev Planlama, Faydalı Yük Kontrol, Muhabere Sistemleri ve Tümleşik
Test ve Takip Yazılımlarını içeren Yer Kontrol İstasyonu Görev Sistemleri için komple bir
MİL-INTEL (ENTEGRE İSTİHBARAT SİSTEMİ)
Mil-INTEL, ilgili birimlerin gerek taktik gerek stratejik seviyedeki
İstihbarat, Keşif ve Gözetleme (Intelligence, Surveillance,
Reconnaissance -ISR) ihtiyaçları için geliştirilmiş ve kullanıma
sunulmuş bir üründür. MilINTEL istihbarat çarkının tüm
aşamalarını içeren bir çözüm olup en son teknolojiler
kullanarak geliştirilmiştir. Sistem, 2-D ve 3-D temelli ve CBS
destekli Müşterek İstihbarat Resminin oluşturulması, İHA, Uydu
ve keşif/ gözetleme uçaklarının canlı sensör/veri
entegrasyonu, canlı ve kayıtlı video veya sabit görüntü
işleme, kullanıcı bazlı veri yapılarına uygun veri saklama, sorgulama ve erişim gibi özelliklere
sahiptir. Bunun yanında Mil-INTEL; word, pdf, powerpoint gibi çeşitli metin temelleri verilerin
coğrafi bazlı olarak saklama, sorgulama ve erişimi, STANAG 4559 arayüzü, 3. parti veri
kaynakları ile entegrasyon imkânını da sağlamaktadır.
191
192
OMNIGUARD
Veri güvenliği en önemli kriteriniz ise,
OmniGuard sisteminize veya sisteminizden
güvenli veri akışının sağlanması ve hassas
bilgilerin korunması konusunda en etkin
çözümdür. OmniGuard Kiosk/Desktop, USB
ve diğer medya depolama cihazlarda
bulunan sayısal veri ve dokümanlarınızın
kontrolünü sağlayan güvenlik noktasıdır.
OmniGuard Kiosk/Desktop kullanarak dosya
boyutu, dosya tipi, dosya metadata,
doküman güvenlik seviyesi gibi kriterleri
kullanarak gelişmiş filtreleme uygulayabilir ve
virüs taraması yapabilirsiniz. Çevrimiçi ve
çevrimdışı çalışabilme özelliğinin yanı sıra istendiğinde doküman sunucu şeklinde
konfigürasyonunu yaparak güvenlik taramasından geçen verilerin ağınızın içinde sunulması
OVERA
STM OVERA, STM mühendislerince, açık
kaynak kodlu projeler ve standartlar
kullanılarak özgün olarak tasarlanmış, tek
üreticinin teknolojilerine bağımlı olmayan,
spesifik donanımları değil standartları
destekleyen büyük veri analitiği
platformudur. STM OVERA, mevcut
uygulamalarınız ve sistemlerinizde minimum
değişiklikler yaparak Hadoop ve ekosistem
bileşenlerinden maksimum derecede
faydalanmanıza imkân verir. STM OVERA
yapısında son jenerasyon gerçek zamanlı ve
toplu veri işlemlerini yapmayı sağlayan
mimarileri barındırmaktadır. STM OVERA
Büyük Veri Analitiği Platformunda 33 farklı
g ö r s e l l e ş ti m e p l a t f o r m u d e s t e ğ i
sunmaktadır. STM OVERA aşağıdaki 4 ana alanda hizmet verebilecek ürünleri ve bu ürünler
kapsamında kurumlara sağlanabilecek hizmetleri kapsamaktadır. STM OVERA sektör
bağımsız çalışabilecek bir altyapıya sahiptir. STM OVERA, her türlü veri kaynağından veri
toplayarak, veri analizi için gerekli protokol desteğini ve mimari bileşenleri içermektedir.
192
193
SİBER FÜZYON MERKEZİ (SFM)
Siber Füzyon Merkezi (SFM), kritik
teknoloji ve bilgi varlıklarını
koruyan proaktif ve koruyucu
faaliyetleri içermektedir. Bilgi
teknolojileri operasyonları ile
tehdit istihbaratından gelen bilgi
akışı ve güvenlik fonksiyonlarını
yönetir ve koordine eder. Bu
sayede, harekât etkinliğini artırır,
siber tehdit istihbaratının
zamanında dağıtılmasıyla
saldırıları önleyerek veya etkisini
azaltarak güvenlik seviyesini artırır.
UNITMON
UNITMON, ağın kritik noktalarını
izleyerek ciddi bir hasar
meydana gelmeden önce, BT
altyapısındaki kritik eksiklikleri
veya arızaları tespit etmede
k u r u l u ş l a r ı n i h t i y a ç l a r ı n ı
karşılayabilen güçlü bir Unified
BT İzleme çözümüdür. Güvenlik
zafiyetlerinin tespiti, tehditlerle
karşı karşıya olan her kuruluşta, IT
sisteminin güvenliğinin etkin bir
şekilde idamesinde en kritik rolü
oynamaktadır. UNITMON, web
tabanlı bir izleme aracı olup size
sadece web sitenizin anında
denetlenmesi imkânını vermekle kalmayarak, ağ zafiyetlerinizi araştırma ve bir arayüz
üzerinden ağ bileşenlerinizin performansını kontrol etme olanaklarını da sağlar. UNITMON,
web içeriklerinizin, DNS ve IP sunucunuzun güvenliği hakkında istihbarat sağlayarak bakım
maliyetlerini ve IT altyapısının kilit noktalarında kritik arıza risklerini de asgariye indirir. Ağ
cihazları, sunucular ve uygulamalarda zafiyetlerin taranması ve zafiyetleri gidermek için
çözümler sunan özelleştirilebilir zafiyet değerlendirme raporlarının oluşturulması UNITMON’un
193
194
VERİ SIZINTISI VE KAÇAĞI ÖNLEME YAZILIMI (HVL BARİYER)
2016 yılında Havelsan VESKÖY projesi altında
geliştirmeye başlanan Veri Sızıntısı ve Kaçağı
Önleme Yazılımı, 2018 yılında Havelsan BARİYER
ismi ile ürünleştirilmiştir. Yazılım, kurumsal bilgi ve
verilerin korunması, belirlenen engelleme
kurallarına uygun olarak kullanılması, kurum
sınırları dışına izinsiz çıkmasının veya sızdırılmasının
önlemektedir. Bu yazılım ile, ağ trafiği, sunucu
sistemleri ve uç kullanıcı bilgisayarları olmak
üzere tüm sistem birimlerinde yer alan verinin
olması gereken yerde bulunduğu ve doğru
kullanıcılar tarafından erişildiği
denetlenmektedir. Merkezi İz Toplama İlişkilendirme ve Alarm Üretme Sistemi (SIEM) ile
entegre çalışabilen yazılım, dosya, web ve veritabanı sunucularının denetimi ile HTTP/S, FTP,
SMTP protokollerinde veri aktarımının kontrolünü başarıyla gerçekleştirmektedir. Sistemle
ayrıca; masaüstü, dizüstü ve sunucu bilgisayarlarındaki USB bellek, CD, DVD vb. harici
aygıtların denetimi de sağlamaktadır. Tek merkezden web tabanlı yönetim özelliği de
sunan yazılım, alınan ekran görüntülerinin kontrolünden hassas verilerin takibine kadar geniş
WEB UYGULAMA GÜVENLİK DUVARI (HVL KALKAN)
Havelsan tarafından 2016 yılında geliştirilen Yük
Dengeleyici Web Uygulama Güvenlik Duvarı,
çok yüksek seviye ağ trafikleri için yük
dengelemesi sağlamaktadır. Siber saldırıların
günümüzde en çok yoğunlaştığı alan olan web
uygulamalarını korumak üzere özel olarak
tasarlanmış olup bu güvenlik duvarı ile web
uygulamalarına yönelik saldırılar tespit edilip
engellenebilmektedir. Yükü dengeleyerek web
sitelerinin kesintisiz çalışmasını sağlayan bu ürün,
aynı zamanda klasik güvenlik duvarları ve saldırı
engelleme sistemleri gibi yazılımlar tarafından tespit edilmesi mümkün olmayan saldırıların
engellenmesini temin etmektedir. Yerli üretim belgesi bulunan; öğrenme ve imza tabanlı
güvenlik, SSL sonlandırma ve hızlandırma, OSI katman 4 ve 7 için yük dengeleme, HTTP,
DNS, SMTP, IMAP, POP3 desteği, HTTP önbellekleme, bağlantı tekilleştirme ve trafik sıkıştırma
özelliklerine sahip sistem, ayrıca merkezi yönetim, yedeklilik, hizmet sürekliliği, servis durum,
sağlık kontrolleri ve kolay konfigürasyon gibi idari kabiliyetleri sağlamaktadır.
194
195
195
196
ACAR GÖZETLEME RADARI AİLESİ
ASELSAN’ın 1990’lı yıllardan günümüze kadar
geliştirip ürettiği çok sayıda radardan gelen geri
beslemelerden faydalanılan ACAR Gözetleme
Radarı ailesi, gece ve gündüz her türlü hava
koşullarında karada ve deniz yüzeyinde hareket
eden hedeflerin veya alçaktan uçan hava
hedefleri ile görüş açısına giren Mini/Mikro İnsansız
Hava Araçlarının (İHA) tespiti, takibi, sınıflandırılması
ve hassas topçu atış tanzimi görevlerini en etkin
şekilde yerine getirmek üzere üretilen, kullanım
uygulamasına göre K, D ve İHA serilerine sahip
AKR/AKR-D
ASELSAN tarafından güvenlik kuvvetlerinin modern
üç boyutlu bir takip radarı gereksinimi çerçevesinde
geliştirilen AKR, kara ve deniz hava savunma silah
sistemi uygulamaları için yüksek hassasiyette hedef
tespit ve takip ihtiyaçlarını karşılamaktadır. Hareket
hâlindeki araç üzerindeyken çalışabilen radar,
KORKUT SSA kundağı motorlu hava savunma
topunun kritik altsistemlerinden birini teşkil
etmektedir. AKR’nin deniz platform gereksinimlerine
göre geliştirilmiş AKR-D versiyonu bulunmaktadır.
ÇEVRE GÖZETLEME RADARI
Çevre Gözetleme Radarı, kara veya deniz üzerinde
düşük irtifada hareket eden hedeflerin tespiti için
kullanılır. Tespit ve sınıflandırma fonksiyonlarını yerine
getirirken, hedefe ait açı, menzil, Radar Kesit Alanı,
radyal hız, istikamet, Doppler Frekans Spektrumu
genişliği üretir ve hedeflerin harita üzerinden takibini
sağlar. Bu kapsamda etkin bir İHA ve drone tespit
radarı görevini başarı ile yerine getirir.
196
197
DUVAR ARKASI GÖRÜNTÜLEME RADARI
Duvar arkasında hareket eden canlının
konum ve hareket bilgisini veren ve mobil
sistem üzerinde kullanılabilen radar; 20
cm’ye kadar kalınlıktaki duvarlarda
görüntüleme sağlayabilmektedir. 12 m
duvar arkası görüntüleme yapabilen
sistem, çimento, alçı, tuğla, beton sıva,
kerpiç, alçıpan gibi satıhlarda etkili
olabilmektedir. Azimuth ve elevasyonda
en az 120 derece görüş açısına sahip
olan sistem 3,5 saat üzeri kullanım
süresine sahiptir. Kablosuz veya kablolu
veri iletimi sağlayan cihazda adım frekanslı sürekli dalga radarı mimarisi kullanılmış olup
yatay eksen mesave ve dşey eksen zaman (1-B) anlık görüntü çıktısı sağlanabilmektedir.
EIRS
EİRS, uzun menzilli erken ihbar amaçlı
geliştirilen, AESA ve sayısal huzme
oluşturma altyapısında anten mimarisine
sahip, yeni nesil S-Bant bir radardır. EİRS
hava soluyan hava hedeflerinin yanı sıra
balistik füzelerin ve görünmezlik
teknolojisine sahip/düşük radar kesit
alanlı hedeflerin uzun menzilden tespit ve
takip kabiliyetine de sahiptir. EİRS, AESA
ve sayısal huzme oluşturma mimarisi ve
çok kanal almaç yapısı sayesinde aynı
anda birden fazla huzme oluşturma
yeteneğine sahiptir. EİRS’in, tespit ve
takip performansını artırmak amacı ile
meteorolojik verileri kullanabilme özelliği bulunmaktadır. EİRS’i oluşturan radar, haberleşme/
komuta kontrol ve güç altsistemleri taktik araçlar üzerinde taşınmaktadır. Bu nedenle
yüksek hareket kabiliyetine sahip olan EİRS’in, kurulum ve toplanması için herhangi bir
sökme takma işlemine ihtiyaç duyulmamaktadır. EİRS mevcut radar ağlarına bağlanarak,
AWCIES formatındaki mesajlarla, 3B hava resmini diğer sistemlerle ve Kontrol İhbar
Merkezleri ile telsiz veya radyolinkler üzerinden paylaşabilir.
197
198
İNSAN TESPIT RADARI
İnsan Tespit Radarı INTER, Ka Bantta
çalışan, bir kişinin rahatlıkla
taşıyabileceği bir radar sistemidir. 2,5
km’ye varan menzili ile tüm hava
şartlarında ve gece/gündüz etkin
olarak kullanılabilmektedir.
KALKAN/KALKAN II
KALKAN, orta irtifa hava hedeflerinin
3 boyutta doğru ve hızlı tespit ve
teşhisini yapan bir arama ve takip
radarıdır. Türk Kara Kuvvetleri
Komutanlığı Hava Savunma Erken
İkaz Komuta Kontrol Sisteminin
(HERİKKS) ana arama radarı olarak
kullanılan KALKAN, çok huzmeli ve
faz dizili elektronik taramalı anteni ile
üs, liman, fabrika ve benzeri kritik
bölgeleri koruma uygulamaları için
kendi başına veya komuta kontrol
sistemleri ile kullanıma uygun
yapıdadır. KALKAN radarının bir
başka türevi olan KALKAN II ise,
HERİKKS’in ve Orta İrtifa Hava
Savunma Füze Sisteminin (HİSAR-O) ana arama radarı olarak kullanılmaktadır. KALKAN
radarları; sistem, araç ve sensör grubundan oluşmaktadır. Sensör grubu römork üzerine
monteli olup, araç ile çekilerek harekât bölgesine intikali gerçekleşmektedir. Operatör,
araç içerisinde veya uzak komuta özelliği sayesinde araçtan ve sensörden uzakta
198
199
MAR
Mobil hava savunma silah sistemlerinin
gerektirdiği yakın muharebe ihtiyaçlarına
yönelik ASELSAN tarafından geliştirilen
MAR, alçak irtifa hava hedeflerinin hızlı,
aynı zamanda doğru tespit ve takibini
sağlıyor. Paletli araçların hareketlerinden
kaynaklanan titreşim ve şoka karşı yüksek
dayanımlı olacak şekilde tasarlanan
radar, yine ASELSAN üretimi olan Atış
İdare Cihazı (AİC), KORKUT Komuta
Kontrol Aracı ve KM Otonom HİSAR-A
platformlarında kullanılıyor.
RETİNAR OPUS ÇEVRE GÖZETLEME SİSTEMİ
Retinar OPUS milimetre dalga boyunda
çalışan, insan tespit ve tanıma için
optimize edilmiş, düşük güç tüketimli,
düşük çıkış güçlü, yüksek çözünürlüklü
üstün teknoloji bir sistemdir. Meteksan
Savunma tarafından sınır gözetleme ve
sınır güvenliği, devriye gezen güvenlik
personelinin kamp güvenliği, kritik
tesislerin çevre güvenliği için geliştirilmiştir.
Retinar OPUS, kısa ve uzun menzil için
farklı açısal dönme hızlarıyla seçilebilir
etkin kullanım modları sunan Retinar
radarının gündüz/termal kamera
sistemleri ile tam entegrasyonu sağlanmış
modelidir. Kendi yönlendirme birimlerine sahip radar sistemi ve uzun menzilli gündüz/termal
kameraları, aynı eksende dönecek şekilde tek bir direk veya mast üzerinde yer almaktadır.
Kamera sistemi, gelişmiş entegre arayüz üzerinden ize yönlendirme ile radar tarafından
tespit edilen hedeflere angaje edilmektedir. Gündüz/termal kamera sistemi, yönlendirme
birimi sayesinde istenen yatay ve dikey açıya dönebilir ve bu sırada üstündeki sabit
arayüzde taşıdığı radar 360 derece tarama yapabilir.
199
200
SERHAT
SERHAT Havan Tespit Radar Sistemi,
görüş hattında bulunan havan
mermilerinin tespit ve takibini
yaparak, mermilerin tahmini çıkış ve
düşüş yerlerini hesaplayan, 360°
yanca kapsamaya sahip bir radar
sistemidir. Sistem, modüler bir
tasarıma sahip olup, üç ayak sehpa
(tripod) üzerinde, kule/bina üzerine
y e r l e ş t i r i l e r e k v e y a a r a ç t a
yüks el ti lebilir ma s t üzeri nde
kullanılabilmektedir. SERHAT, havan
atışlarının tespit ve takibi için eşsiz bir
sistemdir.
STR
ASELSAN tarafından üretilen 3
boyutlu, çoklu huzmeli deniz
ASELSAN Silah Tespit Radarı, düşman
unsurlar tarafından gerçekleştirilen
havan, top ve roket atışlarını tespit
ederek atım ve düşüm yerini hassas
bir şekilde hesaplayan yüksek
teknoloji bir radar sistemidir. Radar
tarafından tespit edilen silah atım
yeri anında ateş destek silahlarına
aktarılmakta ve karşı atış yapılarak
düşman unsurların imha edilmesi
hedefleniyor.
200
201
ALPER
ALPER, deniz yüzeyinde hareket eden
her türlü su üstü hedefin tespitini
sağlayan, tespit ederken tespit
edilmeme (LPI-Low Probability of
Intercept) özelliğine sahip gemi LPI
Radar sistemidir. Askeri gemilerin savaş
zamanında seyir radarı olarak
kullanımına yönelik geliştirilen ALPER
radarının LPI özelliği, geminin
çevresindeki hedefleri tespit ederken
düşman gemiler tarafından tespit
edilememesi için önemlidir. ALPER
radarının Savaş Yönetim Sistemleri ve
gemilerde mevcut seyir radarları ile
entegre edilerek ortak konsol üzerinden
kullanılabilmesi, sistemin her türlü deniz
platformunda kullanımını olanaklı kılmaktadır.
ÇAFRAD
ÇAFRAD Çok Amaçlı Faz Dizinli Radar;
katı hal gönderme/alma modülleri,
gelişmiş sayısal işaret işleme mimarisi,
darbe sıkıştırma özelliği, çoklu hedef
takibi, elektronik huzme stabilizasyonu,
kısa reaksiyon süresi, gelişmiş elektronik
korunma teknikleri ile özgün çözümü
son teknoloji ile buluşturmaktadır.
ÇAFRAD içindeki radar sistemleri,
platformlara ayrı ayrı entegre edilebilir
özellikte olup, hep birlikte iken uzun
menzilli hava resminin detaylı olarak
oluşturulmasına ve eş zamanlı olarak
birçok görevin icrasına imkân
sağlamaktadır. ÇAFRAD unsurları;
elektronik harp süiti, seyir/LPI radarlar
ve aktif muhabere antenleri ile birlikte büyük platformlarda tek direk yapısına entegre
edilebildiği gibi, platformda dağıtık olarak da konumlandırılabilmektedir.
201
202
DENİZ PLATFORMU 3B ARAMA RADARI
ASELSAN tarafından üretilen 3 boyutlu,
çoklu huzmeli deniz platformu arama
radarı, kısa menzilden orta menzile kadar
kullanılabilen, hava ve su üstü
gözetlemesi ile hedef tespiti yapabiliyor.
3B Arama Radarı, aktif faz dizili anten
yapısı ve katı hal güç yükselteç modülleri
ile modüler, hafif ve düşük güç tüketimi
olan bir radardır.
SERDAR
SERDAR Sahil Gözetleme Radar ailesi,
deniz yüzeyinde hareket eden su üstü
hedeflerin tespitini sağlayan radar
sistemlerinden oluşmaktadır. Düşük çıkış
gücü ve uygulanan özel dalga biçimleri
sayesinde SERDAR radarları tespit ederken
tespit edilmeme (LPI-Low Probability of
Intercept) özelliğine sahiptir. Özellikle kritik
kıyı bölgelerine yaklaşan tehditlere etkin
şekilde müdahale edilebilmesi için sahil
gözetleme radarında LPI özelliğinin
b u lunması önem taşımaktadır.
Operasyonel ihtiyaca göre seçilebilen
anten konfigürasyonuna göre üstün yakın
menzil performansı veya üstün hedef
çözünürlüğü elde edilebilmektedir. Her iki
konfigürasyon da IALA V-128 “Gemi Trafik
Hizmetleri Ekipmanı için Operasyonel ve Teknik Gereksinimler” standardı ile uyumludur.
Uygulanan katı hal güç yükselteç teknolojisi ve modüler tasarım yaklaşımı sayesinde
sistemin faydalı ömrü uzun, bakım süreçleri kısadır.
202
203
HELİKOPTER MİLDAR ATIŞ KONTROL RADARI
Taarruz helikopterleri için atış kontrol yeteneği
ve seyrüsefer desteği sağlayan MİLDAR Atış
Kontrol Radarı milimetre dalga frekansında
çalışan bir radar sistemidir. MİLDAR, bütün hava
şartlarında çoklu yer ve hava hedefine yönelik
otomatik tarama, tespit etme, yerini bulma ve
sınıflandırma yapabilmektedir. Küçük hacim,
düşük ağırlık ve düşük güç tüketimine sahip
olan MİLDAR, Türk Silahlı Kuvvetlerinin
envanterinde bulunan T129 ATAK Helikopteri
üzerinde çalışacak ve RF güdümlü füzeler için
silah angajmanı da yapabilecektir. Pilota 360
derece durum farkındalığı yaratarak olası
hedefleri radar ekranı üzerinde sunabilmekte,
aynı anda birden fazla hedefe angajman
imkânı vererek helikopterin saldırı ve beka
yeteneklerini arttırmaktadır. Arazi Profili Oluşturma (ARPO) modunda ise MİLDAR, pilotların
düşük görüş şartlarında emniyetli seyrüsefer yapabilmeleri için üzerinde uçulacak arazinin
topolojisini, doğal ve yapay engelleri radar ekranında gösterebilmektedir.
HTRS
Havaalanı Trafik Radar Sistemi (HTRS); entegre
çalışan Birincil Arama Radarı (PSR) ve İkincil
Arama Radarı (SSR) sensörlerinden gelen
bilgileri kullanarak operatör yardımıyla hava
trafiğinin yönetilmesi amacıyla kullanılan bir
sistemdir.
203
204
KUŞ TESPİT RADARI
KUŞRAD, TÜBİTAK BİLGEM ve Devlet
Hava Meydanları İşletmesi (DHMİ)
ile birlikte geliştirilmiştir. 24 saat
kesintisiz çalışan sistem 40 km
yarıçapındaki bir alanda hareketli
olan kuş, kuş sürüleri ve uçak
hedeflerini tespit edebilmekte,
uzaklık, yükseklik, yön, hız ve rota
bilgilerini çıkarabilmektedir. Bu
sistem havacılıkta havaalanları
civarındaki kritik sahalarda süzülen
göçmen kuşların tespiti, izlenmesi,
u ç u ş g ü v e n l i ğ i a ç ı s ı n d a n
değerlendirilmesi ve tarifeli uçuşlar
için en uygun zaman dilimlerinin
belirlenmesi amacıyla geliştirilmiştir.
MİLSAR SAR/GMTI Radar
Meteksan Savunma tarafından
düşük faydalı yük taşıyabilen
İHA’lar için geliştirilen milimetre
dalga SAR/GMTI radarı taranan
bölgeden aldığı veriyi gerçek
zamanlı olarak işleyerek ve yer
yüzeyinin radar görüntüsünü
çıkarmaktadır. Yüksek çözünürlüklü
SAR görüntülerinin üretilmesi yanı
sıra hareketli hedeflerin tespit ve
takibini de gerçekleştirebilen radar
taarruzi İHA’larda atış kontrol radarı
olarak kullanılabilmektedir.
204
205
OKİS OTOMATİK KALKIŞ VE İNİŞ SİSTEMİ
Otomatik Kalkış ve İniş Sistemi (OKİS)
Radarı, İnsansız Hava Aracı’nın (İHA) iniş ve
kalkışında kullanılan üç boyutlu tek darbe
transponder takip radarıdır. GPS sinyalinin
karıştırmaya karşı korumasız olması
sebebiyle, muhasamat zamanı İHA’ların
otomatik kalkış ve iniş süreçlerinde güvenli
bir çözüm olarak ortaya çıkmaktadır.
İHA’lar üzerinde yer alan transponder ve
antenini içeren OKİS Hava Birimi ile pistte
konuşlu tek darbe sorgulama radarından
oluşan OKİS Yer Birimi olmak üzere iki ana
birimden oluşmaktadır. OKİS Hava Birimi
küçük boyut ve ağırlığı ile hemen her
segmentte İHA’larda faydalı yük
kapasitesine önemli bir etkisi olmadan kullanılabilmektedir. OKİS Yer Birimi, takip ettiği OKİS
Hava Birimi sayesinde İHA’nın üç boyutlu (mesafe, yanca ve yükseliş) bilgilerini İHA Yer
Kontrol İstasyonu’na (YKİ) besleyerek İHA’nın emniyetli ve hassas iniş kalkışına imkân
sağlamaktadır.
SARPER
SARPER insanlı ve insansız hava
platformlarında kullanılabilen, yüksek
çözünürlüklü yeryüzü görüntüleme ve
hareketli hedef tespiti amaçlı bir radar
sistemidir. SARPER, havadan gözetleme/
görüntüleme ihtiyaçlarına yönelik olarak
çeşitli askerî ve sivil uygulamalarda
kullanılabilmektedir. Havadan gözetleme
uygulamalarında SAR sensörleri, yağışlı/
bulutlu ve karanlık havada dahi
görüntüleme yapabilme kabiliyetleri ile
önemli kazanımlar sağlamaktadır. ASELSAN
SARPER sistemi, fiziksel kısıtların elverdiği en
hassas çözünürlükte görüntü sağlamakta,
uygulanan özel anten tasarımı ve sinyal
işleme yaklaşımları sayesinde aynı anten
üzerinden görüntüleme ve hareketli hedef
205
206
206