2020_q3_rapor

Elektronik Haberleşme Sektörü
3 Aylık Veriler Raporu 2020 –3. Çeyrek
Yayın Tarihi: Aralık 2020
bthk.org

Elektronik Haberleşme Sektörü 3 Aylık Veriler Raporu
2020 – 3. Çeyrek
Sektörel Rekabet Bölümü
06/2012 sayılı Elektronik Haberleşme Yasası uyarınca, Kurumumuzun görev ve yetkileri arasında ‘Elektronik haberleşme sektöründeki
gelişmeleri takip etmek, sektörün gelişimini teşvik etmek amacıyla gerekli araştırmaları yapmak veya yaptırmak ve bu konularda ilgili
kurum ve kuruluşlarla işbirliği halinde çalışmak’ yer almaktadır.
İlgili görev ve yetkilerden yola çıkarak, Kurumumuz işbu raporu hazırlayarak kamuoyuna sunmuştur. Burada paylaşılan bilgiler genel bilgi
amaçlıdır. Yayımlanan tüm raporlarda bulunabilecek farklılıklardan ötürü, Kurum, değişiklik yapma hakkını saklı tutar.
Bu rapor, Bilgi Teknolojileri ve Haberleşme Kurumu’nun resmi yayını olup, barındırdığı bilgilerin kısmı ve/veya tümü kaynak gösterilmeden
kullanılamaz.
http://www.bthk.org
info@bthk.org
Management Systems Certification Body.
®

İçindekiler
Terimler Sözlüğü .............................................................................. 3
Giriş ....................................................................................................... 4
Detaylı Veriler ................................................................................. 13
Sektör Bazında Gelirler .......................................................................................................................... 13
Mobil Haberleşme Sektörü ....................................................... 15
Abone Sayısı Ve Penetrasyon .............................................................................................................. 15
Mobil Trafik Hacmi .................................................................................................................................. 21
Mobil Gelirler ............................................................................................................................................. 23
Abone Başına Ve Çağrı Başına Aylık Gelir ...................................................................................... 26
Aylık Kullanım Miktarı (MOU).............................................................................................................. 28
En Çok Trafik Gönderilen Ve Alınan Ülkeler .................................................................................. 31
Kısa Numaralar.......................................................................................................................................... 32
SMS – Short Messaging Servıce ......................................................................................................... 33
Akıllı Telefon Ve Data Kullanımı ......................................................................................................... 34
İstasyon Dağılımı ...................................................................................................................................... 39
Sabit Haberleşme Sektörü ......................................................... 40
Sabit Pazarda Trafik Hacmi .................................................................................................................. 42
Sabit Pazarda Gelirler ............................................................................................................................. 44
Abone Başına Aylık Gelir (ARPU)........................................................................................................ 46
Aylık Kullanım Miktarı (MOU).............................................................................................................. 47
En Çok Trafik Gönderilen Ve Alınan Ülkeler .................................................................................. 48
| 1

Sabit İnternet Ve Genişbant Sektörü ..................................... 50
Sabit İnternet Hizmet Türlerine Göre Dağılım .............................................................................. 51
Sabit İnternet Genişbant Bağlantı Hızları ........................................................................................ 53
Sabit Genişbant İnternet Pazarında Gelirler ................................................................................... 54
Abone Başına Aylık Gelir (ARPU)........................................................................................................ 56
Çağrı Taşıma Sektörü................................................................... 60
Çağı Taşıma Pazarında Gelirler ........................................................................................................... 61
Detaylı Tablolar .............................................................................. 62
Elektronik Haberleşme Sağlayıcılar ........................................ 67
2 |

Terimler Sözlüğü
ARPM
ARPU
Genişbant
Cepten İnternet
Average revenue per minute - dakika başına ortalama gelir. Haberleşme
sağlayıcıların veya sektörün ses görüşmelerinden elde edilen gelirin, aktif
kullanıcıların görüşme süresi toplamına bölünmesi ile elde edilen rakam.
Average revenue per user - abone başına ortalama gelir. Haberleşme
sağlayıcıların veya sektörün seçilmiş gelir kalemlerinin, o gelir grubuna ait
toplam aktif kullanıcı sayısına bölünmesi ile elde edilen rakam.
Her zaman açık ve çevrimiçi olan, aynı zamanda da hızı 128 KBit/s üzeri olan
internet bağlantılarına verilen genel isim.
Akıllı telefonlar aracılığı ile 3G teknolojisi üzerinden internete ulaşım.
Dial-Up Özel bir telefon numarası aranarak modem aracılığı ile internete ulaşan, hızı 128
KBit/s altında olan bağlantılarına verilen isim.
xDSL
Hotspot
MBit/s
MOU
Mobil İnternet
M2M
SMS
Telemetri
Wireless
Digital subscriber line - sayısal abone hattı. Bakır telefon kabloları üzerinden
evlere ve ofislere yüksek bant genişliği sağlayan bir internet teknolojisi.
Halka açık yerlerde kablosuz internet ya da ağ hizmetlerinin sağlandığı yerel
alanlardır. Abonelik sözleşmesi gerektirmeden internete ulaşmak için
kullanılmaktadır.
Megabits per second. Sayısal bilginin aktarım hızının ölçülmesinde kullanılan bir
hız birimi.
Minutes of usage - abone başına aylık ortalama kullanım. Bir kullanıcının aylık
ortalama konuşma süresini ölçen bir hesaplama yöntemidir.
Ses kullanımına kapalı olan data GSM hatları kullanılarak 3G modem üzerinden
internete ulaşım.
Cihazların kablosuz olarak birbirleri ile iletişim kurmasını sağlayan platform ve
teknolojilere verilen genel tanımdır.
Short Message Service - Kısa Mesaj Hizmeti. Cep telefonu aracılığı ile yazılan
azami 160 karakterlik mesajın bir cep telefonundan diğer bir cep telefonuna
gönderilmesi, mesajlaşması hizmetidir.
Bir sistem ya da tesisin uzaktan izlenmesi veya kontrol edilmesine olanak
sağlayan mobil teknolojidir.
Radyo dalgaları ile çalışan ve kullanıcının hanesine monte edilen bir antenin,
internet servis sağlayıcısının istasyonu ile bağlantı kurarak aldığı genişbant
internet hizmetindir.
| 3

1.
Giriş
Elektronik haberleşme sektöründeki gelişmeleri, haberleşme sağlayıcılar tarafından
tarafımıza bildirilen veriler ışığında derlerken, 2011-2020 yıllarına ait veriler uygun
olduğu ölçüde kullanılmıştır. Bunu takiben, ilgili veriler Kuzey Kıbrıs’taki elektronik
haberleşme sektörüne ilişkin performans göstergeleri olarak kullanılmak üzere
raporda işlenmektedir.
2020 yılı üçüncü çeyrek sonu itibarıyla Kuzey Kıbrıs elektronik haberleşme sektörünün
durumu, yaşanan gelişmeler ve geçmiş yıllar ile yapılan kıyaslama takip eden
sayfalardaki özet şekiller aracılığı ile görselleştirilmiştir. 2020 yılı üçüncü çeyreğini
kapsayan döneme dair (Temmuz-Ağustos-Eylül) sektörel detaylar ve dağılımlar ise
raporun ileriki bölümlerinde işlenmektedir.
Bu raporda kullanılan veriler aşağıdaki haberleşme sağlayıcıların BTHK’ya yapmış
olduğu resmi bildirimlerden derlenerek hazırlanmıştır.
Çeyrek Veri Sağlayan Haberleşme Sağlayıcılar
35 İNTERNET
SERVİS
SAĞLAYICISI
8 ALTYAPI
İŞLETMECİSİ
1 SABİT HABERLEŞME
SAĞLAYICI
2 MOBİL
HABERLEŞME SAĞLAYICI
6 ÇAĞRI TAŞIMA
İŞLETMECİSİ

EL EKTRO NİK HABERLEŞME SEKTÖRÜ
2020 Yılı 3. Çeyrek Gelişmeleri
Yetkilendirme Sayıları *
% 2
2019 – 3 2020 – 2 2020 – 3
2019 - 3
55
2020 - 2
53
Mobil Haberleşme Kullanıcı Sayıları
Mobil Ses (Kayıtlı ve Aktif abone bazında)
56
* Haberleşme saylayıcılar, sundukları hizmet türüne göre
birden fazla yetkilendirmeye sahip olabilmektedir.
2020-2 2020-3
Kayıtlı
552,062
Aktif
398,260
Bilgisayardan İnternet
(3N mobil)
ş
6,076
6,602
Aktif
416,615
Kayıtlı
529,484
Cepten İnternet
(cepten internet kullanıcıları
ses aboneleri sayısına
dâhildir)
311,208
319,678

Mobil Haberleşme Kullanıcı Sayıları *
2020-2 2020-3
Makineden Makineye (M2M)
36,127
37,678
202,390
204,497
Telemetri
* Kullanılan tüm rakamlar, aksi belirtilmedikçe aktif
kullanıcı sayılarına dayanmaktadır.
Sabit Haberleşme Kullanıcı Sayıları
2020-2 2020-3
82,858
83,197
64,761
SES
15,936
xDSL
2,161
DİĞER
* Yukarıda belirtilen ses ifadesi, xDSL hizmetinden yararlanmayan abonelerdir. xDSL aboneleri ise ses ve sabit internet hizmeti alan
aboneleri ifade etmektedir.

Sabit Genişbant Kullanıcı Sayıları
Hotspot
112,042
116,207
Wireless
2020-2 2020-3
xDSL
16,418
15,936
95,064
98,147
Aylık Genişbant İnternet Data Trafiği
(Terabyte)
20,129
Abone Başına Aylık Data Trafiği
(Gigabyte)
2020-2 2020-3
3,047
26 173
3,322
19,128
YÜKLEME
İNDİRME

Elektronik Haberleşme Sektör Gelirleri
₺ ₺ ₺
₺
2020-2 2020-3
₺ ₺ ₺ ₺ ₺ ₺
₺ ₺ ₺ ₺ ₺ ₺
₺ ₺ ₺
115.8 MİLYON 139.6 MİLYON
89.1M 2020-3
Mobil Haberleşme
%17 artış
75.8M 2020-2
Sabit Haberleşme
10,9M 2020-2
%25 artış
13.7M 2020-3
34.6M 2020-3
Sabit Genişbant İnternet
27M 2020-2
%28 artış

Akıllı Cihazlar
2020-2 2020-3
Abonelerin
Akıllı Cihaz
Kullanım
Oranı
2020-2 2020-3
%83
%80
2020-2 2020-3
335,505 336,027
P latform Bazında Akıllı Cihazlar
DİĞER
%26 %73 %1

Trafik
Sabit
Mobil
359,292,238
2020-3 TOPLAM GİDEN + GELEN DAKİKA
%9
%91
Abone Başına Ortalama Aylık Dakika (MoU)
2020-2 2020-3
252
270
134
89
Abone Başına Aylık Ortalama Çağrı Başlatma
Sabit Mobil
200 dk. 86 dk.

Abone Başına Aylık Gelir
Mobil ARPU
33,89₺ 2020-3
2020-2 2020-3
30.82₺ 2020-2
55,18₺ 2020-3
Sabit ARPU
43,68₺ 2020-2
Genişbant İnternet ARPU
50.60₺ 2020-3
39.58₺ 2020-2

Elektronik Haberleşme Sektörü İstihdam Rakamları
20 20-2 2020-3
964 İSTİHDAM
975 İSTİHDAM
Kim, Nerede Çalışıyor?
%29 %36 %35
Mobil Haberleşme Sabit Haberleşme İnternet
Servis Sağlayıcılar

2.
Detaylı Veriler
2020 yılı üçüncü çeyrek sonu itibarıyla ülkemizdeki elektronik haberleşme sektöründe
faaliyet gösteren 56 yetkilendirilmiş elektronik haberleşme sağlayıcısı bulunmaktadır.
İlgili dönemde mobil şebeke elektronik haberleşme sağlayıcıları (Kıbrıs Mobil
Telekomünikasyon Ltd. & Vodafone Mobile Operations Ltd.) ve sabit şebekede
elektronik haberleşme sağlayıcısı (KKTC Telekomünikasyon Dairesi) net satış gelirleri
yaklaşık 102,86 Milyon ₺ olarak gerçekleşmiştir. Diğer haberleşme sağlayıcılar olarak
adlandırılabilecek olan internet servis sağlayıcılarının net satış gelirleri 2020 yılı üçüncü
çeyrekte yaklaşık 34,61 Milyon ₺, çağrı taşıma işletmecilerinin gelirleri 40,32 Bin ₺ ve
altyapı işletmeciliği geliri 2,12 Milyon ₺ olarak gerçekleşmiştir.
SEKTÖR BAZINDA GELİRLERİ
Mobil haberleşme sağlayıcıların, sabit haberleşme sağlayıcısının ve internet servis
sağlayıcılarının 2012 yılından itibaren yıllık net satış gelirlerine Tablo 1’de yer verilmektedir. 2019
yılında toplam net satış gelirleri bir önceki yıla göre %19’luk artışla 489 Milyon ₺’ye ulaşmıştır.
Kaynak: BTHK
Sektörlerin Yıllık Net Satış Gelirleri, ₺
NET SATIŞ (₺) 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019
MOBİL HABERLEŞME
SAĞLAYICILAR
SABİT HABERLEŞME
SAĞLAYICI
İNTERNET SERVİS
SAĞLAYICILARI
ÇAĞRI TAŞIMA
İŞLETMECİLERİ
176,352,726 185,811,762 209,871,001 214,444,127 227,252,264 247,993,391 276.476.952 310.088.851
37,496,778 37,496,778 50,700,520 1 47,798,951 51,604,636 51,019,248 52.508.815 68.350.215
8,669,816 11,466,346 16,090,333 18,409,085 25,524,593 50,042,982 73.503.493 103.183.196
- - - 2,928,440 2,505,813 1,809,257 1.890.582 486,197
ALTYAPI
İŞLETMECİLERİ
- - - - - 4,541,260 4.932.948 7.004.502
TOPLAM 222,519,321 234,058,450 276,661,854 283,580,603 306,887,306 355,406,138 409,312,792 489,112,961
Tablo 1
1 KKTC Telekomünikasyon Dairesi tarafından Kurumumuza sunulmuş olan 2014 gelirleri güncellendiğinden, söz konusu veri bu
dönemde değişmiştir.
| 13

Şekil I’de 2012- 2019 yılları arasında
elde edilen toplam gelirin sektörler
arasında yüzdesel dağılımına yer
verilmektedir. Buna göre mobil
şebekede faaliyet gösteren
haberleşme sağlayıcılar, 2019 yılında
310 Milyon ₺, sabit haberleşme
sağlayıcı yaklaşık 68 Milyon ₺, sabit
genişbant haberleşme sağlayıcıları
yaklaşık 103 Milyon ₺, çağrı taşıma
işletmecileri 486 Bin ₺ ve altyapı
işletmecileri 7 Milyon ₺ gelir elde
etmişlerdir.
2019 yılında elde edilen toplam
gelirlerin yaklaşık %63’ünü mobil
haberleşme sağlayıcılar, %14’ünü sabit
haberleşme sağlayıcı, %21’ini internet
servis sağlayıcıları, %0,2’sini çağrı
taşıma işletmecileri ve %1.4’ünü altyapı
işletmecileri elde etmiştir. Bir önceki
yıla (2018) bakıldığında ise, elde edilen
toplam gelirlerin %68’ini mobil
₺
haberleşme sağlayıcılar, %13’ünü sabit haberleşme sağlayıcı ve %18’ini internet servis sağlayıcıları ve %1.2’sini
altyapı işletmecileri elde etmiştir.
Kaynak: BTHK
Sektörlerin Toplam Gelirden Aldığı Pay, %
2012 → 2019
SON ALTI YIL İÇERİSİNDE ELEKTRONİK
HABERLEŞME SEKTÖRÜNDE 255 MİLYON ₺
BÜYÜME GERÇEKLEŞTİ
489 Milyon ₺
2018 2019
%1,4
%18
%68
%21
%63
%13
%14
KKTC TELEFON DAİRESİ
İNTERNET SERVİS SAĞLAYICILARI
ÇAĞRI TAŞIMA İŞLETMECİLERİ
14 |
Şekil I

2.1
Mobil Haberleşme
Sektörü
2020 yılı üçüncü çeyreği itibarıyla Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’nde yaklaşık %218
penetrasyon oranına karşılık gelen toplam 815,686 kayıtlı mobil abone bulunmaktadır.
Mobil haberleşme sektöründe yetkili olan iki haberleşme sağlayıcı bulunmakta olup,
bunlar Kıbrıs Mobil Telekomünikasyon Ltd. (K.K. Turkcell - ) ve Vodafone Mobile
Operations Ltd. (Telsim - ) şirketleridir. 2020 yılı üçüncü çeyrek dönemi itibarıyla
kayıtlı abone sayısına göre K.K. Turkcell’in %62 Telsim’in ise %38 pazar paylarına sahip
oldukları görülmektedir.
Abone Sayısı Ve Penetrasyon
2020 yılı üçüncü çeyrek itibarıyla ülkemizde yaklaşık %218 2 penetrasyon oranına karşılık gelen
toplam 815,686 kayıtlı mobil abone ve 662,810 aktif abone bulunmaktadır. (Şekil A)
Kaynak: BTHK & Devlet Planlama Örgütü
Mobil Haberleşme Sağlayıcı Bazında Abone Sayıları 3
331.317
312.760
311.558
%241 %235 %233 %231 %237 %239 %235 %234 %243 %249 %241 %235 %231 %229 %222 %224 %218
| 15
496.003
309.099
491.585
486.052
481.823
490.050
492.891
501.085
503.080
529.968
548.014
574.320
553.333
529.478
510.941
494.337
323.393
514.895
503.094
324.598
325.251
321.233
324.392
329.976
326.014
327.585
333.598
344.918
338.294
321.872
312.592
Q3 2016 Q3 2020
Şekil A
2
KKTC 2011 De-facto nüfusu 294,600 olup, 2013 ve 2014 yıllarına ilişkin olarak nüfus DPÖ tarafından projeksiyon alınarak
hesaplanmıştır. (2013 DPÖ Projeksiyonu: 306,368 & 2014 DPÖ Projeksiyonu: 320,884 & 2015 Projeksiyonu: 338,537 & 2017
Projeksiyonu: 351,965 & 2019 Projeksiyonu: 374,299)
3
Raporda kullanılan logolar Kıbrıs Mobile Telekomünikasyon Ltd. ve Vodafone Mobile Operations Ltd.’nin tescilli markalarıdır.

Mobil haberleşme sağlayıcı
bazında, haberleşme sağlayıcıların
üçer aylık dönemler itibarıyla
toplam kayıtlı abone sayıları önceki
sayfada yer alan şekilde
verilmektedir. 2020 yılının üçüncü
çeyreğinde, önceki üç aylık
döneme kıyasla kayıtlı abone
sayıları bakımından K.K. Turkcell’de
%2,2 düşüş, Telsim’de ise %2,9
düşüş yaşanmıştır.
Şekil B’da, mobil kayıtlı abonelerin,
haberleşme sağlayıcı bazında
ayrımı görülmektedir. Burada
görülebileceği üzere, 815,686
kayıtlı abonenin 503,094 tanesi
K.K. Turkcell şebekesinde kayıtlı
bulunmakta olup, buna göre ilgili
haberleşme sağlayıcının pazar payı
yaklaşık olarak %62’ye denk
gelmektedir. Kayıtlı abonelerin
321,592 tanesi ise Telsim
şebekesinde olup, haberleşme
sağlayıcının pazar payı yaklaşık
%38 olarak izlenmektedir.
Kaynak: BTHK
Mobil Abone Dağılımı (Kayıtlı - Üst &
Aktif - Alt)
SES
%38
%62
Yine aynı şekilde, aktif
mobil abonelerin,
haberleşme sağlayıcı
bazında
ayrımı
görülmektedir. Şekilde de
görülebileceği üzere,
662,810 aktif abonenin
406,581 tanesi K.K.
Turkcell şebekesinde
kayıtlı bulunmaktadır.
Aktif abonelerin 256,229
tanesi ise Telsim
şebekesinde kayıtlı
oldukları izlenmektedir.
%39
%61
M2M
MOBİL NTERNET
16 |
Şekil B

Şekil C’de ülkemizdeki faturalı-ön ödemeli ayrımında mobil abone sayılarına yer verilmektedir.
2020 yılı üçüncü çeyrek itibarıyla ön ödemeli mobil abone sayısı 163,693, faturalı mobil abone
sayısı ise 499,117 olarak gerçekleşmiştir. Ön ödemeli kullanıcıların sayısı, 2020 yılının üçüncü
çeyreğinde, bir önceki üç aylık döneme göre %2,5 artmış, faturalı abonelerin sayısı ise %3,2
oranında artış göstermiştir.
Toplam mobil kullanıcı sayılarına bakıldığında, mobil abonelerin yaklaşık %25’ini ön
abonelerin oluşturduğu,
son bir yıl içerisinde faturalı abonelerin oranının %69’dan
%75’e yükseldiği görülmektedir.
Kaynak: BTHK
Ön Ödemeli Ve Faturalı Mobil Aboneler, Bin (K) 4
₺
Faturalı
Ön Ödemeli
645K 664K 648K 666K 670K 684K 685K 698K 713K 721K 731K 713K 698K 691K 678K
643K
663K
244.105
400.940
244.440
419.359
231.264
417.036
234.353
431.392
239.910
430.558
236.334
447.967
238.002
447.483
237.551
460.912
259.735
453.211
259.783
461.305
263.455
467.734
240.143
472.521
217.743
480.001
199.366
491.712
180.933
497.280
159.645
483.776
%2,5
%3,2
499.117 163.693
% Değişim
Q3 2016 Q3 2020
Şekil C
4
Telsim tarafından sunulan ön ödemeli abone rakamları 2015-4. çeyrekte değişmiştir, buna bağlı olarak haberleşme sağlayıcı verilerini
geriye dönük olarak güncellemiştir.
| 17

Alt görselde ise, (Şekil D) ülkemizdeki mobil haberleşme sağlayıcıların ön ödemeli/faturalı
dağılımları görülmektedir 5 . Oransal olarak en fazla faturalı aboneye Telsim’in sahip olduğu ve
abonelerinin %80.2’sinin faturalı abonelerden oluştuğu görülmektedir. Telsim’i %72,2 ile K.K.
Turkcell takip etmektedir.
Ön ödemeli abonelere bakıldığında ise, Telsim şebekesine kayıtlı ön ödemeli abonelerin %19,8
oranında olduğu, K.K. Turkcell şebekesine kayıtlı ön ödemeli abone oranının ise %27,8 olduğu
görülmektedir. Önceki döneme bakıldığında, K.K. Turkcell faturalı abonelerinin bir önceki
döneme kıyasla %0,1 oranında azaldığı, Telsim faturalı abonelerinin bir önceki döneme kıyasla
%0,6 oranında arttığı görülmektedir. Aynı dönemde, K.K. Turkcell ön ödemeli abonelerinin bir
önceki döneme kıyasla %0,1 oranında arttığı, Telsim ön ödemeli abonelerinin bir önceki
döneme kıyasla %2,2 oranında azaldığı görülmektedir.
Kaynak: BTHK
Mobil Haberleşme Sağlayıcılar Bazında Ön Ödemeli Ve Faturalı
Oranları, 2020 – 3. Çeyrek
₺
Faturalı
Ön Ödemeli
%19,8 %80,2 %27,8 %72,2
% Ön
Ödemeli/Faturalı
% Ön
Ödemeli/Faturalı
Şekil D
5
Mobil haberleşme sağlayıcıların, faturalı/faturasız abone oranları, aktif abone sayıları temel alınarak hesaplanmaktadır.
18 |

Şekil E’de bazı Avrupa ülkeleri ve ülkemizdeki ön ödemeli ve faturalı mobil abone oranları
karşılaştırılmaktadır. Avrupa ülkelerinde ortalama ön ödemeli/faturalı abone oranı %29/%71
civarında iken ülkemizdeki ön ödemeli/faturalı oran da %25/%75 seviyesindedir.
Kaynak: GSMA Wireless Intelligence
Bazı Avrupa Ülkeleri Ve Ülkemizdeki Ön Ödemeli/ Faturalı
Abone Oranları, %
32
17 13
93 92 86 85 85 84 81 80 76 75 72 71
63 59 47
83 87
68
7 8 14 15 15 16 19 20 24 25 28 29
37 41 53
Finlandiya
Fransa
Hollanda
Danimarka
Norveç
Belçika
İsveç
İspanya
Avusturya
KKTC
İsviçre
İngiltere
Türkiye
Almanya
Portekiz
Yunanistan
Malta
İtalya
Şekil E
| 19

Şekil F’de 2020 yılının üçüncü çeyreğini de kapsayacak şekilde 2013 yılının başından günümüze
kadar gerçekleşen mobil haberleşme sağlayıcıların abone kayıp oranlarına 6 yer verilmektedir.
Abone kayıp oranı farklı tarifeler, hizmet çeşitliliği ve hizmet kalitesi açısından yoğun rekabet
yaşanan mobil telekomünikasyon hizmetleri sektöründe yaygın olarak kullanılan bir
göstergedir. İlgili dönem itibarıyla K.K. Turkcell ve Telsim’in abone kayıp oranları faturalı
hatlarda sırasıyla %2,4 ve %1,9, ön ödemeli hatlarda ise sırasıyla %28,1 ve %25,8 olarak
gerçekleşmiştir.
Kaynak: BTHK
Mobil Abone Kayıp Oranları (Churn Rate), % 7 8
28,1 Ön Ödemeli
Ön Ödemeli
Faturalı
Q1 2013 Q3 2020
Şekil F
Faturalı
Şekil G’de mobil haberleşme sağlayıcıların abone portföyü içerisinde yer alan faturalı abonelerin
bireysel /kurumsal (kurumsal abonelik sözleşme imzalayan) ayrımı incelenmektedir. Toplam
faturalı aktif mobil abonelerin yaklaşık %85’i bireysel, %15’i ise kurumsaldır.
Kaynak: BTHK
Faturalı Mobil Abonelerin Bireysel-Kurumsal Bazda Ayrımı 9 ,
%, 2020-3 Çeyrek
219.483
KURUMSAL
Şekil G
38.737
%15 %85
BİREYSEL
6
Abone kayıp oranı haberleşme sağlayıcılar tarafından kaybedilen müşterilerin miktarını ölçmek için kullanılan bir orandır. Abone
kayıp oranı belli bir dönemde haberleşme sağlayıcıdan aldığı hizmeti sona erdiren abonelerin sayısının o dönemdeki mevcut ortalama
abone sayısına bölünmesiyle hesaplanmaktadır. Özellikle abone kitlesine sahip sektörler için kullanılan bir ölçüttür. Genellikle yıllık,
çeyrek ve aylık olarak hesaplanmaktadır. Abone kayıp oranı haberleşme sağlayıcıların tüm abone kitlesi için bilgi veren bir ölçüttür.
7
Telsim tarafından kullanılan hesaplama yöntemi 2014 3. Çeyrekte değişmiştir, buna bağlı olarak haberleşme sağlayıcı verilerini geriye
dönük olarak güncellemiştir.
8
Tarihsel verileri gösteren detay tablosu raporun son bölümünde bulunmaktadır.
9
Kurumsal abonelerin kapsamına, Araç Takip, Telemetri, POS cihazları ve El Terminalleri dâhil edilmemiştir.
20 |

Mobil Trafik Hacmi
2020 yılının üçüncü çeyreğinde toplam
mobil trafik hacmi 327 Milyon dakika olarak
gerçekleşmiştir. 2020 yılının üçüncü
dönemine ait trafik bilgileri, bir önceki üç
aylık dönemle kıyaslandığında toplam
trafiğin %12,7 oranında yükseldiği, geçen
senenin aynı dönemi ile kıyaslandığında ise
%6,9 oranında arttığı görülmektedir.
Elektronik haberleşme sağlayıcı bazında
incelendiğinde ise bir önceki döneme göre
K.K. Turkcell’in trafiğinin %14 oranında
arttığı, Telsim’in trafiğinin ise %10,2
oranında arttığı görülmektedir. Geçen
senenin aynı dönemine göre
kıyaslandığında K.K. Turkcell’in trafik
hacminde %8,9 artış, Telsim’in trafik
hacminde ise %3,6 artış olduğu görülmektedir. Mobil trafik hacmindeki bu değişim
dönemler itibarıyla Şekil H’de verilmektedir.
Kaynak: BTHK
Mobil Haberleşme Sağlayıcıların Dönemlere Göre Toplam
(Giden/Originating + Gelen/Terminating) Trafikleri, Milyon Dakika
288,8
261,5
286,5 278,8
294,1 297,6 305,5 315,5 324,0 342,0 341,1 340,6
305,6
326,4
326,7
289,9
+
118,5
Q1 2013 Q3 2020
Şekil H
| 21

Şekil J’de mobil haberleşme sağlayıcılar tarafından üretilen toplam trafiğin dağılımına yer
verilmektedir. Raporlama döneminde, şekilde de görüleceği üzere, söz konusu trafiğin büyük
bir kısmını (%62) mobil haberleşme sağlayıcıların kendi aboneleri arasındaki trafiği ifade eden
şebeke içi trafik oluşturmaktadır. Mobil haberleşme sağlayıcılardan diğer operatöre doğru
giden trafik ise toplam trafiğin %22’sini oluşturmaktadır. Toplam mobil şebeke içi trafik miktarı,
2020 yılının üçüncü çeyreğinde, bir önceki üç aylık döneme göre yaklaşık %11,1 oranında artarak
150,2 Milyon dakika, karşı mobil operatöre doğru trafik miktarı ise %12.4 oranında artarak
yaklaşık 54,4 Milyon dakika olarak gerçekleşmiştir.
Kaynak: BTHK
Mobil Trafik Dağılımı, Giden/Originating Milyon Dakika (M)
150,2M
135,2M
149,5M
151,1M
140,4M
38,6M
32,3M
39,8M
43,9M
39,3M
54,4M
48,3M
47,3M
49,6M
46,9M
6,6M
5,8M
5,6M
6,1M
6,2M
ŞEBEKE İÇİ YURTDIŞI VE DİĞER DİĞER OPERATÖR SABİT OPERATÖR
Şekil J
22 |

Mobil Gelirler
Aşağıdaki şekilde (Şekil K) 2012 yılından bu yana mobil telekomünikasyon hizmetlerinden elde
edilen net satış gelirlerine yıllık olarak yer verilmektedir. Yıllar itibarıyla artış eğiliminde olan mobil
gelirler 2012 yılında 176.35 Milyon ₺ olarak gerçekleşirken 2013 yılında bir önceki yıla göre %5.4
oranında artış göstererek 185.81 Milyon ₺’ye yükselmiştir. 2014 yılına bakıldığında mobil gelirler
209.87 Milyon ₺’ye ulaşmış ve bir önceki yıla kıyasla %13 oranında artış göstermiştir. 2015 yılında
mobil gelirler 214.44 Milyon ₺’ye ulaşırken, bir önceki yola kıyasla artış %2.2 olarak gerçekleşmiştir.
2016 yılında mobil gelirler bir önceki yola kıyasla %6 artarak 227.3 Milyon ₺’ye ulaşmıştır. 2017
yılında mobil gelirler bir önceki yola kıyasla %9 artarak 248 Milyon ₺’ye ulaşmıştır. 2018 yılında mobil
gelirler bir önceki yola kıyasla %11 artarak 276 Milyon ₺’ye ulaşmıştır. Son olarak 2019 yılında mobil
gelirler bir önceki yola kıyasla %12 artarak 310 Milyon ₺’ye ulaşmıştır.
Kaynak: BTHK
Yıllar İtibariyle Mobil Hizmetlerden Elde Edilen Gelir, Milyon ₺
↑%13
↑%2.2
↑%6 ↑%9 ↑%11.5 ↑%12.2
185,81 209,87 214,44 227,25 247,99
276,48 310,09
Şekil K
Çeyrek verilerine bakılacak olursa (Tablo 2), ülkemizde faaliyet gösteren mobil haberleşme
sağlayıcıların dönemsel net satış gelirleri aşağıdaki tablolarda verilmektedir.
Kaynak: BTHK
Geçen Döneme Ve Geçen Yılın Aynı Dönemine Kıyasla Net Gelirler, ₺
2020 - 3 2020 - 2 2019 - 3
Abonelik 445.148 570.383 488.899
Ses 32.595.677 30.324.174 30.672.551
İnternet 17.811.819 17.717.459 17.571.895
Data (M2m) 646.811 629.758 497.360
Arabağlantı 6.932.867 5.643.248 6.206.784
Roaming 2.709.093 1.749.045 9.921.590
Katma Değerli Servisler 2.656.046 2.314.966 3.326.951
SMS/MMS 2.612.344 2.147.145 2.443.015
Diğer Gelirler 22.722.400 14.792.529 9.010.893
Toplam Gelir 89.132.206 75.888.706 80.139.938
Tablo 2
2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019
| 23

Buna göre, mobil haberleşme sağlayıcıların son dönemdeki (2020 üçüncü çeyrek) net satış
gelirleri bir önceki çeyreğe (2020 ikinci çeyrek) göre %17,5 artarak 89.132.206 ₺ olarak
gerçekleşmiştir. Mobil haberleşme sağlayıcıların son dönemdeki (2020 üçüncü çeyrek) net
satış gelirleri bir önceki yılın aynı çeyreğiyle 80.139.938 ₺- 2019 üçüncü çeyrek) kıyaslandığında
ise %11 artış gerçekleştiği görülmektedir. Aşağıdaki Şekil L’de 2020 yılı ikinci ve 2020 yılı
üçüncü çeyrek itibarıyla mobil haberleşme sağlayıcıların gelir dağılımı gösterilmektedir.
Kaynak: BTHK
Gelir Dağılımı,
2020 – 3. Çeyrek, Milyon ₺
₺
32,60
18,46
0,45
6,93
2,66 2,71
2,61
ABONELİK
ARABAĞLANTI
INTERNET &
M2M DATA
KATMA DEĞER
SERVİSLERİ
ROAMING
SES
SMS/MMS
2020 – 3. Çeyrek & 2020 – 2. Çeyrek, Milyon ₺
0,45 0,57
2,66 2,31
2,61 2,15
1,75
2,71
30,32
32,60
5,64
6,93
18,35
18,46
2020 2 Çeyrek
75.8 Milyon ₺
2020 3 Çeyrek
89.1 Milyon ₺
ABONELİK KATMA DEĞER SERVİSLERİ SMS ROAMING ARABAĞLANTI DİĞER INTERNET SES
Şekil L
24 |

Şekil M’de her bir mobil haberleşme sağlayıcısının 2020 yılı üçüncü çeyreği itibarıyla toplam
gelirlerine ait dağılıma karşılaştırmalı olarak yer verilmektedir. Konuşma gelirleri K.K. Turkcell’in
gelirlerinin %29.8’ini ve Telsim’in gelirlerinin %44.7’sini oluşturmaktadır. İnternet ve M2M Data
gelirleri K.K. Turkcell’in gelirlerinin %27.3’ünü ve Telsim’in gelirlerinin %12.8’ini oluşturmaktadır.
Ara bağlantı gelirleri ise K.K. Turkcell ve Telsim’de sırası ile %8,4 ve %7 paya sahiptir.
Konuşma gelirleri K.K. Turkcell’in gelirlerinin %29.8’ini ve Telsim’in
gelirlerinin %44.7’sini oluşturmaktadır. SMS+MMS gelirleri K.K.
Turkcell’in gelirlerinin %3.7’sini ve Telsim’in gelirlerinin %2.6’sını
oluşturmaktadır. İnternet ve Data gelirleri ise K.K. Turkcell’de %27.3
ve Telsim’de %12.8 paya sahiptir.
Kaynak: BTHK
Mobil Haberleşme Sağlayıcılar Bazında Gelir Dağılımı,
2020 – 3. Çeyrek
SMS/MMS
KATMA DEĞERLİ SERVİSLER
ROAMING
ABONELİK
KATMA DEĞERLİ SERVİSLER
ROAMING
ABONELİK
İNTERNET
%3,4
%3,2
%2,6
%3,7
8,4%
%29.8
SES
%7
%12,5
%44.7
SES
%23,6
%26
%27,7
DATA
DİĞER GELİRLER
ARABAĞLANTI
DİĞER GELİRLER
DATA
ARABAĞLANTI
SMS/MMS
Şekil M
| 25

Abone Başına Ve Çağrı Başına Aylık Gelir
Şekil N’de ülkemizde hizmet veren mobil haberleşme sağlayıcıların 2013 yılından itibaren üç
aylık ortalama ARPU rakamlarına yer verilmektedir. 2020 yılı üçüncü çeyreği itibarıyla K.K.
Turkcell için aylık kullanıcı başına ortalama gelir 31,05 ₺ ve Telsim için 38,35 ₺’dır 10 .
Kaynak: BTHK
Mobil ARPU, (₺/ay) 11
50,88
48,47
38,41
33,07
31,56
31,05
23,61
21,27
13,82
Faturalı
Faturalı
Genel ARPU
Genel ARPU
Ses
Ön Ödemeli
Ses
Ön Ödemeli
Data
2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020-3
Şekil N
Aynı şekilde 2020 yılı üçüncü çeyrek dönemi için mobil haberleşme sağlayıcıların ön ödemeli,
faturalı ARPU ve ses & Data ARPU rakamlarına yer verilmektedir. Ön ödemeli ARPU rakamları
incelendiğinde, 2020 yılı üçüncü çeyreği itibarıyla K.K. Turkcell’in ön ödemeli ARPU’sunun 33,07
₺ ve Telsim’in 31,56 ₺ olduğu görülmektedir. Faturalı ARPU rakamları incelendiğinde son çeyrekte
K.K. Turkcell’in faturalı ARPU’sunun 50,88 ₺ ve Telsim’in 38,41 ₺ olduğu görülmektedir. Ses ARPU
rakamları incelendiğinde son çeyrekte K.K. Turkcell’in ses 12 ARPU’sunun 23,61 ₺ ve Telsim’in
48,47₺ olduğu görülmektedir. Son olarak, Data ARPU rakamları incelendiğinde son çeyrekte K.K.
Turkcell’in Data ARPU’sunun 21,27 ₺ ve Telsim’in 13,82 ₺ olduğu görülmektedir.
ARPU AVERAGE REVENUE PER USAGE
ARPU ABONE BAŞINA ORTALAMA GELİR
Data
10
Toplam ARPU Hesaplama Yöntemi: Toplam Gelir / Dönem Ortalama Aktif Abone Sayısı (Toplam gelire, taahhüt karşılığı satılan
cihazlardan elde edilen gelirler dâhil edilmemiştir.)
11
Tarihsel verileri gösteren detay tablosu raporun son bölümünde bulunmaktadır.
12
Ses ARPU: Toplam Ses Geliri/Ortalama Aktif Ses Hattı Sayısı - Data ARPU: Toplam İnternet Geliri/Ortalama İnternet Kullanıcı Sayısı
26 |

Şekil O’da Avrupa ülkeleri ile ülkemizin mobil ARPU rakamları kıyaslanmaktadır. Şekilde
incelenen Avrupa ülkelerinde ortalama ARPU 13 €17,31 (Haziran 2020) seviyelerinde iken
ülkemizde 2020 yılı üçüncü çeyrek için ise €3,61 14 seviyelerindedir.
Kaynak: GSMA Wireless Intelligence & BTK Türkiye & MCA
KKTC Ve AB’de Mobil ARPU, Ortalama, 2020 3. Çeyrek €
AVRUPA KKTC AB ORTALAMASI
KKTC
Türkiye
Yunanistan
Portekiz
İtalya
Almanya
Avusturya
İspanya
Danimarka
İngiltere
Hollanda
Malta
Avrupa
Ortalaması
Finlandiya
Belçika
İsveç
Fransa
İrlanda
Norveç
İşviçre
€ 3,61
€ 5,05
€ 10,47
€ 10,36
€ 10,39
€ 11,15
€ 14,43
€ 15,43
€ 15,82
€ 14,52
€ 15,95
€ 16,01
€ 17,79
€ 17,92
€ 18,61
€ 22,05
€ 25,52
€ 26,51
€ 31,33
€ 17,31
Şekil O
Şekil P’de ülkemizde hizmet veren mobil haberleşme sağlayıcıların 2013 yılı dördüncü
çeyreğinden itibaren üç aylık ortalama ARPM rakamlarına yer verilmektedir. 2020 yılının
üçüncü çeyreğinde K.K. Turkcell için dakika başına aylık gelir 0.09 ₺ ve Telsim için 0.18 ₺’dır. 15
Aynı şekilde, faturalı ve ön ödemeli ARPM endüstri ortalamaları da verilmektedir.
Kaynak: BTHK
Mobil ARPM, (₺/ay) 16
0.18
Genel ARPM
Q3 2013 Q3 2020
Şekil P
ARPM AVERAGE REVENUE PER MINUTE
ARPM DAKİKA BAŞINA ORTALAMA GELİR
0,14
0,13
0,09
Endüstri Ortalaması
(Faturalı)
Endüstri Ortalaması
(Ön Ödemeli)
Genel ARPM
13
Avrupa ülkeleri için Wireless Intelligence 2020-2. Çeyrek verileri, Türkiye için 2020 2. Çeyrek BTK verisi kullanılmıştır.
14
Türk Lirası-Euro kuru olarak KKTC Merkez Bankası döviz kuru kullanılmıştır (1 Euro = 9,40 ₺ - 2 Aralık 2020)
15
Genel ARPM Hesaplama Yöntemi: Toplam Ses Geliri / Abonelerin Oluşturduğu Toplam Trafik
16
Tarihsel verileri gösteren detay tablosu raporun son bölümünde bulunmaktadır.
| 27

Aylık Kullanım Miktarı (MOU)
MoU 17 terimi ‘Minutes of Usage’ yani abone başına aylık ortalama dakika kullanımı, mobil
telefon kullanım seviyesinin ölçümünde yaygın olarak kullanılan bir gösterge olup bir abonenin
aylık ortalama konuşma süresi olarak tanımlanmaktadır. Aşağıdaki şekilde ülkemiz, Avrupa
Birliği ve Amerika Birleşik Devletleri’nde gerçekleşen ortalama aylık MoU rakamları
paylaşılmaktadır. (Şekil R)
Kaynak: GSMA Mobile Economy 2014 & Wireless Intelligence
270 DAKİKA
231
DAKİKA
901
DAKİKA
Şekil R
AVRUPA
A.B.D.
MOU MINUTES OF USAGE
MOU ABONE BAŞINA AYLIK ORTALAMA KULLANIM
17
MoU değerleri aktif kullanıcıların görüşme süresi ortalamasını dakika olarak veren bir değer olduğu için değerler toplam hat
sayısından ses hizmetine açık olmayan mobil hatlar (M2M hatları ve mobil bilgisayardan internet hatları gibi yalnızca veri iletmek
amaçlı kullanılan hatlar) düşülerek hesaplanmaktadır.
28 |

Şekil S’de mobil haberleşme sağlayıcıların 2013 yılı üçüncü çeyreğinden itibaren gerçekleşen
çeyreklik MoU değerleri aylık bazda verilmektedir. 2020 yılı üçüncü çeyrek itibarıyla K.K.
Turkcell’in MoU değeri 268 dakika ve Telsim’in ise 272 dakika olarak gerçekleşmiştir 18 .
Kaynak: BTHK
Mobil Haberleşme Sağlayıcı Bazında MoU Değerleri, Dk./Ay 19
Q3 2013 Q3 2020
Şekil S
Şekil Ş’de bazı Avrupa ülkeleri ile ülkemizdeki ortalama mobil telefon kullanım sürelerine yer
verilmektedir. 2020’nin üçüncü çeyreğinde 270 dakika olan ortalama aylık mobil dakika
kullanımı diğer Avrupa ülkelerinde gerçekleşen (2020 2. Çeyrek verileri) ile aşağıda
kıyaslanmaktadır.
Kaynak: GSMA Wireless Intelligence & BTK Türkiye & MCA
KKTC ve AB’de Mobil Abone Başına Ortalama Görüşme,
Ortalama, 2020 3. Çeyrek, Dk./Ay
319
272
268
171
Endüstri Ortalaması
(Faturalı)
Genel MOU
Genel MOU
Endüstri Ortalaması
(Ön Ödemeli)
AVRUPA KKTC AB ORTALAMASI
Türkiye
Fransa
Bulgaristan
İsveç
Makedonya
İtalya
İngiltere
İspanya
Romanya
Hırvatistan
KKTC
Avrupa
Ortalaması
Macaristan
544
336
317
315
317
300
286
281
270
302
270
231
Avusturya
Yunanistan
Polonya
Çekya
Belçika
Hollanda
Almanya
Portekiz
Malta
İsviçre
233
233
228
201
167
166
160
153
137
115
112
Şekil Ş
18
Genel MOU Hesaplama Yöntemi: Toplam Dönem Trafiği/ Ortalama Aktif Ses Hattı Sayısı
19
Tarihsel verileri gösteren detay tablosu raporun son bölümünde bulunmaktadır.
| 29

Aşağıdaki şekilde (Şekil T), 2009 yılının birinci çeyreğinden günümüze kadar çeyrek dönemler
itibarıyla gerçekleşen Avrupa ve Türkiye aylık ortalama mobil telefon kullanım sürelerine yer
verilmektedir. Ülkemize ait aylık ortalama mobil telefon kullanım süreleri ise Kurumumuzun
kuruluş tarihi dolayısı ile 2012 yılı dördüncü döneminden itibaren elimizde bulunmaktadır.
Kaynak: GSMA Wireless Intelligence & BTK Türkiye
KKTC, Türkiye ve AB’de Mobil Abone Başına Ortalama Görüşme,
Ortalama, Dk./Ay
544
270
231
Q1 2009 Q3 2020
Şekil T
Üstteki şekilde görülebileceği üzere, Türkiye ortalama görüşme süresi 2009 yılı üçüncü
döneminde Avrupa ortalamasının üzerine geçerek, günümüze dek Avrupa ortalamasından
yüksek seyretmiştir. Öte yandan ülkemiz MoU değerleri (endüstri ortalaması), Türkiye MoU
değerlerinin (endüstri ortalaması) altında seyretmektedir.
30 |

En Çok Trafik Gönderilen Ve Alınan Ülkeler
Aşağıda 2020 yılı üçüncü çeyreğinde mobil şebekelerden en fazla trafik gönderilen ve alınan
ülkelere yer verilmektedir. Bu üç aylık dönemde en çok trafik gönderilen ülkeler Türkiye,
İngiltere, Nijerya, Güney Kıbrıs ve Türkmenistan olmuştur. Mobil şebekelere en fazla çağrı
gönderen ülkeler ise Türkiye, İngiltere ve Nijerya şeklinde sıralanmaktadır.
↑ EN FAZLA TRAFİK GÖNDERİLEN ÜLKELER
↓ EN FAZLA TRAFİK ALINAN ÜLKELER
↑↓
İNGİLTERE
#2
↑↓
TÜRKİYE
#1
↑
G. KIBRIS
#4
↑↓
NİJERYA
#3
↑
TÜRKMENİSTAN
#5
Türkiye ve İngiltere dışında kalan ülkeler incelendiğinde, Nijerya yönüne gönderilen ve alınan trafiğin
ülkede bulunan öğrencilerden, Türkmenistan yönüne gönderilen trafiğin ise ülkede bulunan yabancı iş
gücünden kaynaklandığı görülmektedir.
| 31

Kısa Numaralar
Şekil U’da 2020 yılı üçüncü çeyreğinde mobil şebekelerden en fazla aranan (arama sayısına
göre) kısa numaralar görülmektedir. Buna göre, 2020 yılının üçüncü çeyreğinde en fazla
aranan kısa numaralar arasında 533 (K.K. Turkcell müşteri hizmetleri), 155 (Polis İmdat), 1101
(Burhan Nalbantoğlu Devlet Hastanesi) ve 112 (Ambulans) yer almaktadır.
Kaynak: BTHK
En Sık Aranan Kısa Numaralar,
2020 3. Çeyrek
112
1101
533
155
Şekil U
32 |

SMS – Short Messaging Service
2013 yılı ilk çeyreğinden itibaren gönderilen aylık ortalama SMS sayısına Şekil Ü’de yer
verilmektedir. Buna göre aylık SMS ortalaması sayısı 2013’ün ilk çeyreğinde 37.33 Milyon adet
iken, 2020 yılının üçüncü çeyreğine kadar geçen 8 yıllık süre zarfında artışlar ve düşüşler
yaşamış, sonuç olarak yaklaşık %66’lık düşüşle 12,54 Milyon adet seviyesine gerilemiştir. SMS
sayıları çeyrekler itibariyle incelendiğinde; bir önceki dönem olan 2020 yılı ikinci çeyreğinde
SMS sayısı yaklaşık 10,47 Milyon adet civarında gerçekleşirken, bu dönemde %19,7’lik artışla
12,54 Milyona yükselmiştir.
Kaynak: BTHK
Çeyreklere Göre Gönderilen Mobil SMS Miktarı, Milyon Adet
Q1 2013
+
45,03
43,92
58,76
49,74
45,76
47,09
38,33
31,70
23,66
20,13
54,30
Q3 2020
10,47
12,62
12,54
Şekil Ü
| 33

Akıllı Telefon Ve Data Kullanımı
Akıllı telefonların kullanımının yaygınlaşması ve bununla birlikte Data kullanımında gerçekleşen
artış, Dünyada olduğu gibi ülkemizde de gözlemlenmektedir. Bu doğrultuda, aşağıdaki şekilde,
ülkemizde faaliyet gösteren mobil haberleşme sağlayıcılar tarafından bildirilmiş olan, 2013 yılı
ikinci çeyreğinden 2020 yılı üçüncü çeyreğine kadar geçen dönemde, abonelerin akıllı cihaz
kullanım oranları ve cihazlarında kurulu olan işletim sistemine yer verilmektedir. (Şekil V)
Kaynak: BTHK
Akıllı Cihaz Kullanım Sayıları
Kurumumuz
tarafından verilen
cihaz ithal izinleri
20
318.974
310.720
301.717 313.638 320.741
288.571 291.454
349.164
339.588
346.872
328.912
333.097
323.550
Kullanımdaki akıllı
cihazlar
19.782 20.103 53.113 78.032 31.390 36.575 80.134 42.774 40.079 51.305 58.038 64.998 45.496 48.702 61.825 26.226 47.156 45.952 21.380
335.505 336.027
323.617
308.363
300.074 298.386
iOS (APPLE) ANDROID BLACKBERRY OS WINDOWS PHONE DİĞERLERİ
Şekil V
Veriler incelendiğinde, abonelerin akıllı telefon kullanım oranında, 2013 yılının ilk çeyreğine
kıyasla yaklaşık olarak %192’lik bir artış yaşandığı görülebilmektedir. Aynı şekilde, 2020 yılının
üçüncü çeyreği, bir önceki çeyrekle kıyaslandığında ise, yaklaşık olarak %12’lik bir düşüşün
yaşandığı gözlemlenmektedir.
20
Kurumumuz tarafından verilen toplam izin adedi akıllı ve akıllı olmayan cihazların tümünü içermektedir.
34 |

“2013 yılında 115 bin akıllı
telefon ve tablet kullanıcısı
bulunurken, 8 yıllık bir sürede
%192’lik artışla 2020 üçüncü
çeyreği itibarıyla 336 bin’e
ulaşmıştır”
2014 yılı üçüncü çeyreğinden 2020 yılı üçüncü
çeyrek sonuna kadar Kurum tarafından ithal izni
verilen IMEI’li cihaz sayısı 1,181,406 adettir. Söz
konusu cihazlar içerisinde yer alan, IMEI kullanan
fakat kişisel kullanım cihazı (akıllı ve akıllı olmayan
cihazlar) kategorisinde olmayan POS makinesi,
araç takip cihazları gibi aygıtlar genel toplamdan
düşüldüğünde, söz konusu rakamın 932,682 olduğu görülmektedir. Aşağıdaki şekilde (Şekil Y),
ithal izni verilen kişisel kullanım cihazların marka ve dönemlere göre dağılımı gösterilmektedir.
Kaynak: BTHK
Kurum Tarafından İthal İzni Verilen Kişisel Kullanım Cihazları 21
71.643
18.888 19.097
13999
14.582
2546 2.391 3.875
55.293
50.903
51.513 54.227 52.906
44.331
44.265
40.169
36.164
32.396
25.417 27.269
40.453
43.200
18.724
21.290
48.301
28.032
27.072
35.946
43.753
44.502
35.605
38.707
47.370
12.887
6.492 5.954 6.953 8.118
5.311
22.583
43.868 43.447
19.540
38.701
38.698
18.452
16.694
8.371 7.693 9.705 4.555 5.553 5.532 3.042 5.162 4.748
1.757
iOS (APPLE) ANDROID BLACKBERRY OS WINDOWS PHONE DİĞERLERİ
Şekil Y
21
IMEI kullanan fakat kişisel kullanım cihazı (akıllı ve akıllı olmayan cihazlar) kategorisinde olmayan POS makinesi, araç takip cihazları
gibi aygıtlar dâhil edilmemiştir.
| 35

2008 yılında kullanılmaya başlanan ve bu yılın son
çeyreği itibarıyla 12 yıla yakın bir süredir 3G hizmetlerini
sunan mobil haberleşme sağlayıcılardan elde edilen
verilere göre, mobil bilgisayardan ve cepten internet
abone sayısı bir önceki çeyreğe göre yaklaşık %2,5
oranında azalarak 325,754 olarak gerçekleşmiştir.
Şekil Z’de mobil haberleşme sağlayıcıların 2020 üçüncü
çeyrek itibarı ile abone profiline (2G ve 3G toplam) yer
verilmekte ve bu sayılar, geçmiş dönemler halinde
belirtilmektedir. Buna göre, üçüncü çeyrekte toplamda
96,472 aktif 2G ve 325,754 aktif 3G abonesi
bulunmaktadır. Aktif 3G kullanıcıların sayısı, aktif 2G
kullanıcılarının önünde seyretmektedir.
Kaynak: BTHK
Toplam Aktif Abone Sayısı (Teknoloji Bazında)
308.024
305.858
316.942
319.950
316.094
322.500
340.770
346.172
351.777
356.763
361.191
360.640
363.962
362.696
356.505
358.009
350.147
317.810
325.754
%77
3G
153.782
139.669
130.658
141.687
128.358
136.100
119.627
124.238
118.514
121.224
133.821
137.467
140.516
119.366
107.262
96.706
92.322
88.993
96.472
Q1 2016 Q3 2020
Şekil Z
%23
2G
36 |

Şekil AA’de 3G hizmetlerine ilişkin ek detaylı veriler yer almaktadır. 2020 yılı üçüncü
çeyreğinde 3G cepten internet kullanan abone sayısı 319,678 olurken; 3G mobil bilgisayardan
internet hizmeti alan mobil genişbant abone sayısı da 6,076’de 22 kalmıştır. 2020 yılı üçüncü
çeyrekte toplam bant hacmi talebi ise 13,539 Gbit olarak gerçekleşmiştir.
Kaynak: BTHK
Mobil Genişbant Kullanıcıları, Gbit
4.341
4.921 5.246
6.671
8.005
9.645
10.315
12.747 13.113
5.8205.987 6.622
6.931 7.0956.4245.7726.3286.1745.6625.562
8.944 7.878 6.732 5.776 6.602
5.608
10.026 8.907
13.735 13.539
% 2137
İnternet Bant Talebi
2013 → 2020
SON BEŞ YIL İÇERİSİNDE
MOBİL GENİŞBANT
KULLANIM HACMİNDEKİ
ARTIŞ
299.117
296.914
309.064
313.218
310.318
315.569
333.675
339.748
346.005
350.435
355.017
354.978
358.400
356.876
350.518
351.387
344.539
311.208
319.678
%2
Mobil İnternet
%98
Cepten
İnternet
Q1 2016 Q3 2020
Şekil AA
22
2014 ve 2015 hariç, faturalı hatlar için mobil bilgisayardan ve cepten internet hizmeti alan mobil genişbant abone sayısı, ön ödemeli
için mobil internet hizmeti alan abone sayısı toplanmıştır. 2014 öncesi kullanılan cepten internet abone sayısı varsayımsal olarak
hesaplanmıştır.
| 37

Cep telefonundan internet kullanımına bakılacak olursa, Şekil AB’de cepten internet
abonelerinin kullanım miktarına göre dağılımı verilmektedir. Buradaki dağılıma göre aboneler
tarafından en fazla tüketim %33,7’lik oran ile 8 GB ile üzeri ve %21,7 ile 1-4 GB kullanım
aralıklarında yapıldığı görülmektedir. Aynı şekilde, mobil bilgisayardan internet abonelerinin
kullanım miktarına göre dağılımı da verilmektedir. Şekil incelendiğinde 50 MB ve altı kullanımı
olan abonelerin oranının yaklaşık olarak %46,3 olduğu anlaşılmaktadır. En az kullanımı gösteren
50-100 MB aralığında ise abonelerin %4’ü bulunmaktadır.
Kaynak: BTHK
Mobil Cepten Ve Bilgisayardan İnternet Abonelerinin
Kullanıma Göre Dağılımı
> 8 GB
%15,9
%33,7
4 GB-8 GB
%7,8
%18,8
1 GB-4 GB
%11,2
%21,7
Mobil İnternet
250 MB-1 GB
%9,5
%9,6
100 MB-250 MB
%3,5
%5,5
Cepten
İnternet
50 MB-100 MB
0-50 MB
%4
%1,7
%10,9
%46,3
Şekil AB
38 |

21
İstasyon Dağılımı
Ülkemizde faaliyette bulunan mobil haberleşme sağlayıcıların kurulu bulunan istasyon
sayılarına ve ilgili istasyonların ilçe bazında dağılımlarına aşağıdaki şekilde yer verilmektedir.
İlgili şekilde (Şekil AC), 2020 yılı üçüncü çeyrek itibarı ile kurulu istasyonların sayıları yer
almaktadır. Toplam istasyon sayısının 2013 yılının ilk çeyreğinden günümüze kadar 521’den
726’ya çıkmıştır.
Kaynak: BTHK
Baz İstasyonlarının İlçelere Göre Dağılımı,
2020 - 3. Çeyrek 23
235
59
78
726
124
230
LEFKOŞA MAĞUSA GİRNE GÜZELYURT İSKELE TOPLAM
Şekil AC
23
Tarihsel verileri gösteren detay tablosu raporun son bölümünde bulunmaktadır.
| 39

2.2
Sabit Haberleşme
Sektörü
2020 yılı üçüncü çeyreği itibarıyla Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’nde yaklaşık %22,1
penetrasyon oranına karşılık gelen toplam 82,858 kayıtlı sabit şebeke kullanıcısı
bulunmaktadır. Sabit şebekede ülkemizde yetkili bulunan tek haberleşme sağlayıcı
KKTC Telekomünikasyon Dairesi’dir. Aynı dönemde, Telekomünikasyon Dairesi’nin
sabit telefon gelirleri yaklaşık 13,74 Milyon ₺ 24 olarak gerçekleşmiş olup bir önceki
döneme göre %25,8 oranında yükselmiştir.
2020 yılı üçüncü çeyreği itibarıyla 82,858 sabit şebeke abonesi bulunan ülkemizde
penetrasyon oranı bir önceki çeyreğe göre %0.1 azalmış, 2019 yılının üçüncü çeyreğine göre ise
%0.2 azalarak yaklaşık %22,1 25 seviyesine gerilemiştir. Ülkemizin ortalama hane halkı
büyüklüğünün 2.95 26 olduğu göz önünde bulundurulduğunda sabit telefon hizmetlerinin
azalmakla birlikte halen önemli bir kesimine ulaştığını söylemek mümkündür.
Kaynak: BTHK
Sabit Abone Sayısı ve Penetrasyon, 2020 3. Çeyrek
%28,4
%27 %26,4 %26,4
%24,3 %24,3 %24,2 %24,2
%22,4 %22,3 %22,3 %22,1 %22,3 %22,2 %22,1
90.756
90.465
90.291
97.200
85.702
85.495
85.350
85.185
83.991
83.648
83.302
82.882
83.584
83.197
82.858
Q1 2017 Q3 2020
Şekil AÇ
24
Telekomünikasyon Dairesi’nin gelir verileri geriye dönük olarak güncellenmiştir.
25
KKTC 2011 De-facto nüfusu 294,600 olup, 2013 ve 2014 yıllarına ilişkin olarak nüfus DPÖ tarafından projeksiyon alınarak
hesaplanmıştır. (2013 DPÖ Projeksiyonu: 306,368 & 2014 DPÖ Projeksiyonu: 320,884 & 2015 Projeksiyonu: 338,537 & 2017
Projeksiyonu: 351,965 & 2019 Projeksiyonu: 374,299)
26
DPÖ Verisi – 2011 Nüfus sayımı sonuçlarına göre
40 |

Aşağıdaki Şekil AD’de sabit ses
aboneliği
yanında,
Telekomünikasyon Dairesi’nin
altyapısını sunmakta olduğu xDSL
teknolojisine dayalı hizmetlerden
yararlanan
aboneler
görülmektedir.
Burada
görülebileceği üzere, 82,858 kayıtlı
abonenin 15,936 tanesi ilgili
hizmetlerden yararlanmakta, bu
rakam da toplam ses abonelerinin
yaklaşık olarak %19’una denk
gelmektedir. Ön ödemeli (chip)
kartlar ve data devreleri (2,161) ise
kayıtlı aboneler içerisinde %2,6
paya sahiptir.
Sabit telefon hizmetlerini sunan
KKTC Telekomünikasyon Dairesi
(Telekomünikasyon Dairesi) ön
ödemeli (chip) kartlar ile de son
kullanıcılara arama hizmetleri
sunmaktadır. Telekomünikasyon
Dairesinin 2019 yılının dördüncü
çeyreği itibarıyla sattığı toplam ön
ödemeli kart adedi 315 olarak gerçekleşmiştir.
Kaynak: BTHK
Telekomünikasyon Dairesi’nin Toplam Ön Ödemeli Kart Satış
Adedi
↑%129
3.235 2.955
Şekil AE
↓%9
6.778
Kaynak: BTHK
xDSL Aboneler
↓%74
%19.2
%2,6
1.785 1.954
%78,2
64,761
SADECE SES
SES + xDSL – 15,936
CHIP KART + ÖZEL DEVRELER – 2,161
↑%9
↓%59
802
↓%61
315
Q2 2018 Q4 2019
Şekil AD
| 41

Sabit Pazarda Trafik Hacmi
2020 yılının ikinci çeyreğinde yaklaşık 21,70 Milyon dakika olan Telekomünikasyon Dairesi’nin
ses trafiği, 2020 yılının üçüncü çeyreğinde 32,59 Milyon dakika olarak gerçekleştiği ve bir
önceki döneme göre yaklaşık olarak %50,2 oranında arttığı, geçen senenin aynı dönemi ile
kıyaslandığında ise %4,7 oranında arttığı görülmektedir. Sabit trafik hacmindeki bu değişim
dönemler itibarıyla Şekil AF’de verilmektedir.
Kaynak: BTHK
Telekomünikasyon Dairesinin Dönemlere Göre Toplam
(Giden/Originating + Gelen/Terminating) Trafiği, Milyon Dakika
255,70
265,35 272,63
306,00
311,30
312,08
326,70
+
80,99
Telekomünikasyon Dairesi
68,38 65,47
51,49
40,44
21,70 32,59
Q4 2013 Q3 2020
Şekil AF
2020 3. Çeyrek
“2020 yılının üçüncü dönemine
ait trafik bilgileri incelendiğinde
toplam trafiğin %91’ini mobil,
%9’unu ise sabit şebekede
gerçekleştiği görülmektedir.
Geçen yılın aynı döneminde
toplam trafik dağılımı %90 mobil
- %10 sabit olmuştur. ”
2019 3. Çeyrek
42 |

Çeyrek dönemler itibarı ile Telekomünikasyon Dairesinin şebekesinde gerçekleşen trafik
dağılımının seyrinin gösterildiği aşağıdaki Şekil AG’de, 2020 yılının ikinci döneminde %55 olan
şebeke içi trafiğin toplam trafik içindeki payının 2020 yılı üçüncü çeyrek döneminde %36 olarak
gerçekleştiği görülmektedir. Bununla birlikte 2020 yılının ikinci çeyreğinde toplam trafiğin
%31.5’ini oluşturan mobile doğru trafik (K.K. Turkcell + Telsim) 2020 yılının üçüncü çeyreğinde
%45,4 seviyesine yükselmiştir. Sabit şebekede üretilen ve alınan son 5 dönemdeki toplam trafik
dağılımına aşağıda yer verilmektedir.
Kaynak: BTHK
Telekomünikasyon Dairesi’nin Trafik Dağılımı, Giden/Originating +
Gelen/Terminating Milyon Dakika, (K=Bin)
11,8
11,8
12,7
12,4
13,4
5,9
2,9
4,2
4,8
5,5
9,2
4,1
6,7
7,7
7,4
5,6
2,7
4,4
5,2
4,8
92K
93K
90K
90K
91K
Şekil AG
ŞEBEKE İÇİ YURTDIŞI KKTCELL TELSİM DİĞER
| 43

Sabit Pazarda Gelirler
Aşağıdaki şekilde (Şekil AĞ) 2012 yılından 2019 yılına kadar gerçekleşen sabit telekomünikasyon
hizmetlerinden elde edilen net satış bilgilerine yıllık olarak yer verilmektedir. Elde olan 7 yılın verisi
birbiri ile kıyaslandığında, sabit gelirler 2012 yılında 37,5 Milyon ₺ olarak gerçekleşirken, 2014 yılında
bir önceki yıla göre %135 oranında artış göstererek 50,7 Milyon ₺’ye yükselmiştir. 2014 yılının
sonunda sabit gelirler 2012 senesine kıyasla %35.2 oranında artmıştır 27 . 2015 yılı sonunda sabit
gelirler 47.8 Milyon ₺ olarak gerçekleşmiştir. 2016 yılı sonunda sabit gelirler 51.6 Milyon ₺’ye ulaşarak
%8 oranında yükselmiştir. 2017 yılı sonunda sabit gelirler 51 Milyon ₺ olup %1 oranında gerilemiştir.
2018 yılı sonunda sabit gelirler 53 Milyon ₺ olup %3 oranında artmıştır. Son olarak 2019 yılı sonunda
sabit gelirler 53 Milyon ₺ olup %3 oranında artmıştır.
Kaynak: BTHK
Yıllar İtibariyle Sabit Hizmetlerden Elde Edilen Gelir,
Milyon ₺ 28
↓%5.7
↑%8 ↓%1
↑%2.9
50,70 47,80 51,60 51,02 52,51
↑%30
68,35
Şekil AĞ
2014 2015 2016 2017 2018 2019
Çeyrek verilere bakıldığında, 2020 yılının üçüncü çeyreğinde Telekomünikasyon Dairesinin
toplam gelirleri 13,743,570 ₺ olarak gerçekleşmiş, bir önceki döneme kıyasla (10,927,070 ₺ -
2020 2. Çeyrek) %25,8 oranında artmıştır. Diğer sayfadaki Şekil AH’de sabit pazarda
Telekomünikasyon Dairesi’nin son çeyrekteki net gelirlerinin dağılımına yer verilmektedir.
Aynı şekilde, Telekomünikasyon Dairesi’nin son iki çeyrekteki (2020 ikinci çeyrek ve 2020
üçüncü çeyrek) gelir getiren farklı hizmetlerinin, toplam geliri üzerinde olan dağılımı yer
almaktadır. Buna göre Telekomünikasyon Dairesi’nin arabağlantı, Daire üzerinden yapılan
yurtiçi ve uluslararası trafik taşıma, altyapı ve parselasyon, data devresi ve data abonelik
gelirleri bir önceki döneme göre artış gösterirken, abonelik, erişim, PSTN, chip kart ve rehberlik
hizmet gelirlerinin azaldığı gözlemlenmektedir.
27
KKTC Telekomünikasyon Dairesi tarafından Kurumumuza sunulmuş olan 2014 gelirleri güncellendiğinden, söz konusu veri bu
dönemde değişmiştir.
28
Tarihsel verileri gösteren detay tablosu raporun son bölümünde bulunmaktadır.
44 |

Kaynak: BTHK
Gelir Dağılımı,
2020 – 3. Çeyrek, Milyon ₺
₺
3,99
3,51
2,15
2,23
-
0,73
0,04
PSTN
(SES)
ABONELİK
(SES)
CHIP KART
xDSL
DATA
DEVRESİ
ERİŞİM
ARABAĞLANTI
& DİĞER
2020 – 2. Çeyrek & 2020 - 3. Çeyrek
-0,58
0,75 0,73
2,12 2,23
3,51
3,92
3,99
4,36
2,15
2020 3. Çeyrek
13.74 Milyon ₺
2020 2. Çeyrek
10.92 Milyon ₺
ARABAĞLANTI
CHIP KART & DİĞER xDSL DATA DEVRESİ ERİŞİM ABONELİK PSTN (SES)
Şekil AH
2020 ikinci çeyrekte toplam gelirde %5,3 zarar oluşturan PSTN hizmetlerinin 2020 üçüncü
çeyrekte toplam gelirlerde %15,68 kar payı oluşturmuştur. 2020 ikinci çeyrekte toplam gelir
içinde %40’lık bir paya sahip olan abonelik gelirlerinin, üçüncü çeyrekte toplam gelir içindeki
payı %29 olmuştur. 2020 ikinci çeyrekte data devresi gelirleri, toplam sabit gelirlerin %19’u iken;
aynı hizmetin payı 2020 üçüncü çeyrekte %16 oranına gerilemiştir.
| 45

Abone Başına Aylık Gelir (ARPU)
Şekil AI’de Telekomünikasyon Dairesi’nin ses hizmetlerine ilişkin 2013 son çeyrekten ve 2020
yılı üçüncü çeyreğe kadar gerçekleşen aylık bazda ortalama ARPU (Average Revenue per User:
Abone Başına Aylık Ortalama Gelir) değerlerine yer verilmektedir. 2020 yılı üçüncü çeyrek
verilerine göre Telekomünikasyon Dairesi’nin abone başına aylık geliri 55,18 ₺ 29 olarak
gerçekleşmiştir. Ses ve Data ARPU rakamları incelendiğinde 2020 üçüncü çeyrekte
Telekomünikasyon Dairesinin ses ARPU’sunun 25,48 ₺ ve Data ARPU’sunun ise 125,43 ₺ olduğu
görülmektedir. 30
Kaynak: BTHK
SABİT ARPU, (₺/Ay) 31
125,43
Data
55,18
Genel ARPU
25,48
Ses
Q4 2013 Q3 2020
Şekil AI
ARPU AVERAGE REVENUE PER USAGE
ARPU ABONE BAŞINA ORTALAMA GELİR
29
ARPU Hesaplama Yöntemi: Toplam Gelir / Ortalama Kayıtlı Abone Sayısı
30
Ses ARPU: Toplam Ses Geliri / Ortalama Aktif Ses Hattı Sayısı - Data ARPU: Toplam Data Geliri / Dönem Ortalama Data Abone
Sayısı
31
Tarihsel verileri gösteren detay tablosu raporun son bölümünde bulunmaktadır.
46 |

Aylık Kullanım Miktarı (MOU)
Şekil AJ’de 2013 yılı son çeyreği ve 2020 yılı üçüncü çeyreği itibarıyla sabit telefon abonelerine
ait MoU (Minutes of Usage - Abone başına aylık ortalama kullanım miktarı) değerleri
gösterilmektedir. 2020 yılı üçüncü üç aylık döneminde 134 dakika olarak gerçekleşen sabit
MoU 32 , bir önceki döneme (89) göre %51 oranında yükselmiştir.
Kaynak: BTHK & BTK TÜRKİYE
134 DAKİKA
100 DAKİKA
Kaynak: BTHK
Sabit MOU, Dakika/Ay 33
276
Q4 2013 Q3 2020
Şekil AJ
MOU MINUTES OF USAGE
MOU ABONE BAŞINA AYLIK ORTALAMA KULLANIM
134
32
MOU Hesaplama Yöntemi: Toplam Dönem Trafiği/ Ortalama Kayıtlı Ses Hattı Sayısı
33
Tarihsel verileri gösteren detay tablosu raporun son bölümünde bulunmaktadır.
| 47

En Çok Trafik Gönderilen Ve Alınan Ülkeler
Aşağıdaki çizimde, 2020 yılı üçüncü çeyreğinde Telekomünikasyon Dairesi hatlarından en fazla
trafik gönderilen ve alınan ilk iki ülkeye yer verilmektedir. Bu üç aylık dönemde en çok trafik
gönderilen ülkeler Türkiye ve İngiltere olmuştur. Telekomünikasyon Dairesi hatlarına en fazla
çağrı gönderen ülkelere bakıldığında ise ilk iki sırayı yine Türkiye ve İngiltere’nin aldığı
görülmektedir.
↑ EN FAZLA TRAFİK GÖNDERİLEN ÜLKELER
↓ EN FAZLA TRAFİK ALINAN ÜLKELER
↑↓
İNGİLTERE
#2
↑↓
TÜRKİYE
#1
48 |

Kısa Numaralar
Şekil AK’de 2020 yılı üçüncü çeyreğinde Telekomünikasyon Dairesi hatlarından en fazla aranan
(arama sayısına göre) 3 kısa numara görülmektedir. Buna göre, 2020 yılının üçüncü çeyreğinde
en fazla aranan kısa numaralar, 192 (Bilinmeyen numaralar), 161 (Telekomünikasyon Dairesi
Arıza) ve 163 (Telekomünikasyon Dairesi Borç Sorgulama) olmuştur.
Kaynak: BTHK
En Sık Aranan Kısa Numaralar,
2020 3. Çeyrek
192
161
163
Şekil AK
| 49

2.3
Sabit İnternet ve
Genişbant Sektörü
2020 yılı üçüncü çeyreği itibarıyla sabit genişbant internet pazarında, Dünya ve Avrupa
eğilimleri ile doğru orantılı olarak gerek haberleşme sağlayıcı bazında, gerekse artan
kullanım miktarı bakımından artış olduğu gözlemlenmektedir. 2020’nin üçüncü
çeyreğinde gerçekleşen rakamlara bakılacak olunursa, ülkemizde 35 adet
yetkilendirilmiş ve aktif olan internet servis sağlayıcısı (İSS) bulunmaktadır. Aşağıdaki
şekilde (Şekil AL), haberleşme sağlayıcıların yıllar itibarı ile yetkilendirme kırılımına yer
verilmektedir.
Kaynak: BTHK
Yıl Bazında Yetkilendirilen İnternet Servis Sağlayıcılar
2020
2019
10
2018
2017
2016
5
8
2
MEVCUT
YETKİLENDİRİLMİŞ
5
3
Şekil AL
50 |

Sabit İnternet Hizmet Türlerine Göre Dağılım
2020 yılı üçüncü çeyrek sonu itibarıyla ülkemizde 231,181 34 35 sabit genişbant internet abonesi
bulunmaktadır. Bir önceki dönem ile kıyaslanacak olursa, geçtiğimiz üç aylık dönemden
günümüze dek sabit genişbant abone sayısında %2,8’lik bir artış (2020 - 2. Çeyrek’te 224,826
abone) meydana geldiği görülmektedir. Sabit İnternet ve genişbant abonelerinin, kullanmakta
oldukları hizmet türüne göre dağılımlarını gösteren tablo aşağıda yer almaktadır. (Şekil AN)
Kaynak: BTHK
Sabit İnternet Abone Sayıları,
2020 – 3. Çeyrek 36
Fiber
144
107.404
114.170
116.207
94.304
Hotspot
73.317
2.836
21.854
32.058
5.896 7.503
21.021
20.481
35.708
38.838
20.206
53.938
18.863
18.209
72.737 79.419
17.689
84.396
xDSL
15.936
98.147
Q1 2014 Q3 2020
Şekil AN
TOPLAM ABONE:
231,181
Wireless
Toplam abone rakamları içerisinde yer alan ve Lifecell Digital Ltd.
tarafından bildirilen Hostpot abone sayısı (111,879), ilgili şirketin yan
kuruluşu olan Kuzey Kıbrıs Turkcell mobil abonelerinin bir kısmına
ek fayda olarak sunulmuş, dolayısı ile yalın hizmet olarak satın
alınmamıştır. Bu yüzden, raporun ilerleyen kısımlarında, söz konusu
haberleşme sağlayıcıya ait olan Hotspot abone rakamı,
değerlendirmeye dâhil edilmeyecektir. Şekil AO’da ise 2020 yılı
üçüncü çeyrek itibarıyla sabit internet ve genişbant abonelerinin hizmet türüne göre
dağılımları yer almaktadır. Buna göre, toplam sabit internet abonelerinin %96’lık oranı, hizmet
türü olarak Wireless veya xDSL teknolojilerini kullanmaktadır. Detaylı bakılacak olursa, en fazla
tercih edilen sabit bağlantı yöntemi, %82,3 ile Wireless olurken, ikinci sırada %13,4 ile xDSL
gelmektedir. Abonelerin %3,6’sı bağlantı yöntemi olarak Hotspot’u tercih ederken, Fiber
34
Toplam abone sayısı, internet servis sağlayıcılarından ve Telekomünikasyon Dairesi’nden değişik dönemlerde sunulan çoklu
verilerden derlenerek tespit edilmiştir.
35
Toplam abone sayısında, 2016 yılı 4. Çeyrek’te meydana gelen yüksek artış, Kuzey Kıbrıs Turkcell’in bu dönemde bildirdiği 34,238
Hotspot abonesinin yarattığı farktır.
36
Tarihsel verileri gösteren detay tablosu raporun son bölümünde bulunmaktadır.
| 51

kullanımı bu dönemde de sadece kurumsal müşteriler bazında sınırlı kalarak %0.1 ile en az
yararlanılan genişbant hizmet türü olmuştur.
Kaynak: BTHK
Sabit İnternet Abonelerinin Hizmet Türüne Göre
Dağılımı, %
≈ %96
82,3
13,4
0,00
0,12 3,6 0,63
Şekil AO
xDSL DIAL-UP WIRELESS FIBER HOTSPOT DİĞER
Şekil AP’de xDSL abone sayılarının üçer aylık dönemler itibarıyla seyrine yer verilmektedir.
2020 yılı ikinci çeyreğinde 16,418 olan abone sayısı, 2020 yılı üçüncü çeyreğinde 15,936 olarak
gerçekleşmiştir. Ülkemizde xDSL abonelerine ağırlıklı olarak ADSL az sayıda da G.SHDSL (79)
teknolojileri ile hizmet sunulmaktadır. Aynı şekilde kartlı/ön ödemeli ve Data devresi aboneleri
de dönemler halinde verilmektedir.
Kaynak: BTHK
Toplam Data Abone Sayıları
1.130 1.161 1.113 1.106 1.108 1.101 1.082 1.079 989 984 980 979 979
1.073 1.239 1.037 1.034 1.012 1.027 1.043 1.072 1.088 1.117 1.125 1.141 1.182
19.893
21.110
18.863
18.676
18.678
18.519
18.209
18.020
17.689
17.068
16.776
16.418
15.936
Q3 2017 Q3 2020
Şekil AP
KARTLI/ÖN
ÖDEMELİ
DATA DEVRESİ
xDSL
52 |

Şekil AR’de İSS’lerin abone portföyü bireysel (özel kişilik)/kurumsal (tüzel kişilik) ayrımında
incelenmektedir. Toplam abonelerin yaklaşık %90’ı bireysel, %10’u ise kurumsaldır.
Kaynak: BTHK
Abonelerin Bireysel-Kurumsal Bazda Ayrımı,
%, 2020 - 3. Çeyrek
KURUMSAL
Şekil AR
%9,9 %90,1
BİREYSEL
Sabit İnternet Genişbant Bağlantı Hızları
Şekil AS’de sabit genişbant internet abonelerinin hızlara göre dağılımına yer verilmektedir.
Buna göre 2020 yılı üçüncü çeyrekte ülkemizde sabit genişbant abonelerinin yaklaşık %26.4’ü
10 Mbit/s hızı tercih ettikleri görülmektedir. Bunu, %23 ile 5 Mbit/s hızı tercih eden aboneler
izlemektedir. 10 Mbit/s üzeri hızında bağlantıları tercih eden abonelerin oranı da yaklaşık %17,8
olup, 5 Mbit/s – 10 Mbit/s arası hız tercih eden abonelerin oranı yaklaşık %8,2’dir. Bu dönemde
4 Mbit/s ve altı hızları tercih edenlerin oranı %20,4 seviyesinde gerçekleşmiştir.
Kaynak: BTHK
Hızlara Göre Sabit Genişbant İnternet Abonelerinin Dağılımı, Mbit/s,
2020- 3. Çeyrek
23,03
26,43
17,83
0,02
2,44
5,42
2,28
10,24
8,20
0.5 1 2 3 4 5 8 10 >10
Şekil AS
| 53

Sabit Genişbant İnternet Pazarında Gelirler
Aşağıdaki şekilde (Şekil AT) 2012 yılından 2018 yılına kadar gerçekleşen sabit internet ve genişbant
hizmetlerinden elde edilen gelir bilgilerine yıllık olarak yer verilmektedir. İSS’lerin 2015 yılı gelirleri
bir önceki yıla (16,048,930.52 ₺) göre %18 artarak 18,991,301.19 ₺ seviyesinde gerçekleşmiştir. 2016
yılı gelirleri bir önceki yıla göre %34 artarak 25,524,593 ₺ seviyesinde gerçekleşmiştir. 2017 yılı
gelirleri bir önceki yıla göre %100 artarak 51,176,167 ₺ seviyesinde gerçekleşmiştir. 2018 yılı gelirleri
bir önceki yıla göre %44 artarak 73,503,494 ₺ seviyesinde gerçekleşmiştir. Son olarak, 2019 yılı
gelirleri bir önceki yıla göre %40 artarak 103,183,196 ₺ seviyesinde gerçekleşmiştir.
Kaynak: BTHK
Yıllar İtibarıyla Sabit İnternet Hizmetlerden Elde Edilen Gelir,
Milyon ₺
↑%40
↑%39
↑%18
↑%34
↑%101
51,18
↑%44
73,50
103,18
11,47
16,05 18,99
25,52
2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019
Şekil AT
2020 yılı üçüncü çeyrekte internet servis sağlayıcılığına ilişkin toplam gelir yaklaşık 34.608.031
₺ seviyesinde gerçekleşmiştir. 2020 yılı üçüncü üç aylık dönemi incelendiğinde, internet servis
sağlayıcılarının dönemsel gelirinin bir önceki döneme kıyasla (26.908.994 ₺) %28,6 oranında
arttığı görülmektedir. Diğer sayfadaki Şekil AU’da sabit genişbant pazarında yer alan
haberleşme sağlayıcıların son çeyrekteki net gelirlerinin dağılımına yer verilmektedir.
Aynı şekilde, internet servis sağlayıcıların son iki çeyrekteki (2020 ikinci çeyrek ve 2020 üçüncü
çeyrek) gelir getiren farklı hizmetlerinin, toplam geliri üzerinde olan dağılımı yer almaktadır.
Buna göre xDSL, Hotspot, Wireless, Fiber ve diğer gelirler bir önceki döneme göre yükselmiştir.
Dial-up hizmetlerinden bu dönemde gelir elde edilmemiştir.
54 |

Kaynak: BTHK
Gelir Dağılımı,
2020 – 3. Çeyrek, Bin ₺
19.730
9.568
557 0,00
678
4.074
xDSL DIAL-UP WIRELESS FIBER HOTSPOT
DİĞER
2020 - 3. Çeyrek & 2020- 2. Çeyrek
639 678
702
4.074
415
557
8.871
9.568
16.283
19.730
2020 3. Çeyrek
34.6 Milyon ₺
2020 2. Çeyrek
26.91 Milyon ₺
FIBER DİĞER xDSL HOTSPOT WIRELESS
Şekil AH
2020 ikinci çeyrekte toplam gelirlerin %61’ini oluşturan Wireless hizmetinin 2020 üçüncü
çeyrekte toplam gelirlerdeki payı %57 olmuştur. 2020 ikinci çeyrekte toplam gelir içinde
%1.5’lik bir paya sahip olan xDSL gelirlerinin, 2020 üçüncü çeyrekte toplam gelir içindeki payı
%1.6 olmuştur.
| 55

Abone Başına Aylık Gelir (ARPU)
Şekil AU’de İnternet Servis Sağlayıcıların
sunduğu sabit genişbant internet
hizmetlerine ilişkin 2014 yılı başından 2020
üçüncü çeyreğe kadar gerçekleşen aylık
bazda ortalama ARPU (Average Revenue
per User: Abone Başına Aylık Ortalama Gelir)
değerlerine yer
verilmektedir.
2020 yılı üçüncü
çeyrek verilerine
göre İSS’lerin
abone başına
aylık geliri 50,60 ₺ 37 olarak gerçekleşmiştir.
Kaynak: BTHK
Sabit Genişbant İnternet’te ARPU, (₺/Ay) 38
68,08
Wireless
50,60
Genel ARPU
27,95
Hotspot
11,49
xDSL
Q1 2014 Q3 2020
Şekil AÜ
Değişik genişbant hizmet türlerine göre, sektörün ARPU rakamları incelendiğinde 2020 üçüncü
çeyrekte ortalama Wireless ARPU’sunun 68,08 ₺, Hotspot ARPU’sunun27,95 ₺ ve son olarak
xDSL ARPU’sunun 11,49 ₺ olduğu görülmektedir.
ARPU AVERAGE REVENUE PER USAGE
ARPU ABONE BAŞINA ORTALAMA GELİR
37
ARPU Hesaplama Yöntemi: Toplam Gelir / Kayıtlı Abone Sayısı Dönem Ortalaması
38
Tarihsel verileri gösteren detay tablosu raporun son bölümünde bulunmaktadır.
56 |

Şekil AU’de ülkemiz ve OECD ülkelerinde sabit genişbant internet penetrasyon oranları temel
bağlantı teknolojilerine göre verilmektedir. OECD ortalama penetrasyon oranları Aralık 2019
itibarıyla DSL için %10,6 ve Fiber için %8,9 seviyesinde gerçekleşmiştir. Ülkemizde ise Eylül
2020 itibarıyla sabit genişbant internet penetrasyon oranlarının DSL için %4,2 ve Fiber için
%0.03 seviyesinde olduğu görülmektedir. 39
Kaynak: OECD Genişbant Portalı
OECD Ülkelerinde Sabit Genişbant İnternet Penetrasyon Oranları,
%
KKTC
Kolombiya
Şili
Meksika
Polonya
ABD
İtalya
Çek Cumhuriyeti
Macaristan
Türkiye
Kanada
Avusturya
Slovakya
İsrail
Belçika
OECD
İrlanda
Slovenya
Estonya
Hollanda
Finlandiya
Letonya
Portekiz
Avustralya
Litvanya
Japonya
İspanya
Danimarka
Yeni Zelanda
Norveç
Almanya
İngiltere
İsveç
İsviçre
Lüksemburg
Kore
Fransa
İzlanda
Yunanistan
1,1
0,1
5,4
5,0
3,77
4,7 4,9
5,9 5,5
FİBER
6,9 8,611,9
10,8
8,7 6,12,0
3,9
7,0
17,2
0,8
8,7
17,4
1,5
18,5
0,4
10,6
8,91
17,7
3,3
9,0
12,0
8,6
13,9
8,0
4,7
6,3
17,7
18,4
19,5
6,9
26,0 21,3 21,7
7,1 11,012,9
22,9
15,3
30,4
31,0
4,7
1,7
1,2
17,6 23,7
15,6 9,4
14,2
26,4
10,5
24,0
3,14,2
2,1
2,0 0,03
1,2 4,5 18,3
5,5
38,5
Şekil AU
39
OECD ülkelerinin verileri Aralık 2019, KKTC verileri ise Eylül 2020 tarihlidir.
| 57

Şekil AÜ’de OECD ülkeleri ve ülkemizde nüfusa göre sabit ve mobil genişbant penetrasyon
oranlarına yer verilmektedir. Ülkemizde nüfusa göre sabit genişbant penetrasyon oranı %31.3
iken OECD ülkeleri penetrasyon ortalaması %31.7’dir. Mobil genişbant penetrasyon oranı
ülkemizde %87 iken OECD ortalaması %1114.6’dür. 40
Kaynak: OECD Genişbant Portalı
OECD Ülkelerinde Sabit-Mobil Genişbant İnternet Yaygınlığı, %
Japonya
Estonya
Finlandiya
ABD
Danimarka
İsveç
Avustralya
Hollanda
Letonya
Lüksemburg
İsrail
Kore
İzlanda
OECD
Norveç
İsviçre
İngiltere
Yeni Zelanda
Fransa
Polonya
Avusturya
Litvanya
ispanya
İrlanda
Almanya
Çek Cumhuriyeti
Belçika
Yunanistan
Kanada
İtalya
Slovakya
Portekiz
KKTC
Slovenya
Şili
Macaristan
Türkiye
Meksika
Kolombiya
157,7 178,9
155,2
148,9
136,9
125,7
129,1
119,2
132,4
120,6
113,6
129,3
115,9
114,6
103,4
99,0
104,0
93,6
106,9
117,0
108,3
107,8
102,1
87,0 104,7
92,7
87,4
85,2
82,3
78,8
89,2
92,6
87
83,7
73,4 94,6
75,9
60,4 77,5
14,21
39,29 43,59
34,50
43,28
26,60
37,02
42,26
27,41
38,61
31,787
42,27
46,46
40,14
44,12
34,74
20,32
28,39
28,35
32,56
42,21 29,68
34,73
39,98
38,65
40,85
28,94
29,28
38,61
31,3
29,83
32,64 18,01
17,30
15,39
32,49
32,55
32,55
34,65
MOBİL GENİŞBANT
SABİT GENİŞBANT
Şekil AÜ
40
OECD ülkelerinin verileri Aralık 2019, KKTC verileri ise Eylül 2020 tarihlidir.
58 |

2020 yılı üçüncü çeyreğinde toplam sabit genişbant internet kullanım (indirme ve yükleme)
miktarı dönemsel olarak yaklaşık 69,527 TB olarak gerçekleşmiştir. Bu kullanımın yaklaşık
%86,9’u (60,385 TB) veri indirme, %13.1’i veri yükleme (9,142) şeklinde gerçekleşmiştir. Son
bir yılda gerçekleşen toplam indirme ve yükleme miktarı ise yaklaşık olarak 209,131 TB (209
Petabyte) olarak hesaplanmıştır.
Buna göre, abone başına düşen indirme 173 GB/ay ve yükleme ise 26 GB/ay olarak
hesaplanmaktadır. Alttaki şekilde (Şekil AV), farklı İSS’lerin aylık toplam indirme ve yükleme
hacimleri gösterilmektedir.
Kaynak: BTHK
İSS Bazında Sabit Genişbant İnternet Kullanımı, (TB/Ay) 41
Netonline 621 5.344
Lifecell 191 2.344
Towernet 207 2.124
Arınet 333 1.333
Broadmax 1341.481
Vodafone 119 1.439
Highlevel 417 933
Çağnet 367 933
Flytom 972
Cypking 164 785
Multimax 566
Freenet 400
Cyprus Wireless 327
Megafox
Netpoint
Comtech
Ensonnet
Longnet
SurfaceNet
RoyalNet
KKTCELL
Mahir
Alemdar
Netbir
Fixed
Macrogate
Gizmo Swift
95
59
67
32 100
YÜKLEME
İNDİRME
Şekil AV
41
2020 3. Çeyrekte veri indirme/yükleme bildirimde bulunan İSS’ler dâhil edilmiştir.
| 59

2.4
Çağrı Taşıma Sektörü
2020 yılı üçüncü çeyreği itibarıyla çağrı taşıma hizmeti sunmak amacı ile Kurum
tarafından yetkilendirilmiş 5 elektronik haberleşme sağlayıcı bulunmaktadır. Kurum,
2014 yılının ilk çeyreğine dair verilerden başlayarak, 2020’nin üçüncü çeyreğine kadar
gerçekleşen çağrı taşıma miktarını kayıt altına almıştır.
Sabit şebekede çağrı taşıma hizmetine genel olarak bakıldığında, 2014 yılında 28,386,929 (28.4
milyon) dakika olarak gerçekleşen toplam transit trafik miktarı, 2015 yılında bir önceki yıla
kıyasla %4.2 artarak 29,566,838 (29.6 milyon) dakika, 2016 yılında bir önceki yıla kıyasla %20
azalarak 23,620,934 (23.62 milyon) dakika olmuştur. Çağrı taşıma hizmeti 2017 yılı verilerine
bakıldığında ise toplam transit trafik miktarının 19,245,830 (19.2 milyon) dakika olarak
gerçekleştiği, bir önceki yıla göre %18.5 azalma gerçekleştiği görülmektedir. 2018 yılında
toplam transit trafik miktarının 17,608,479 dakika olarak gerçekleştiği, bir önceki yıla göre %8.5
azalma gerçekleştiği görülmektedir. 2019 yılı toplam transit dakika miktarı 6,734,276 42 dakika
olarak gerçekleşmiştir. Alttaki şekilde (Şekil AY), haberleşme sağlayıcıların günümüze dek
gerçekleşen trafik taşıma verilerine yer verilmektedir.
Kaynak: BTHK
Yurtdışından Taşınan Trafik (Geliş Yönüne Göre), Dakika
K=Bin & M=Milyon
6,3M
4,4M
3,8M
3,1M
5,4M
3,5M
4,5M
4,7M
4,4M
2,5M
2,3M
1,7M
2,8M
1,7M
1,1M
1,6M
2,2M
1,6M
1,5M
1,6M
1,8M
1,0M
Q4 2016 Q3 2020
Şekil AY
3,0M
2,4M
3,0M
4,1M
2,5M
2,7M
1,1M
195,8K
667,7K
487,1K
1,1M 997,9K
1,4M
603,5K
1,4M 1,9M
Yurtdışı
TR
TR
42
2019 2. - 4. Döneminde KKTC Telekomünikasyon Dairesi faturalama yapamadığından ötürü bazı işletmeciler veri verememiştir.
60 |

Alttaki diğer şekilde ise (Şekil AZ), aynı dakika trafiği, taşınan dakikaların sonlandırıldığı
haberleşme sağlayıcıya göre belirtilmektedir.
Kaynak: BTHK
Yurtdışından Taşınan Trafik (Sonlanışa Göre), Dakika
K=Bin & M=Milyon
4,4M
2,4M
835,0K
1,4M
Q4 2016 Q3 2020
Şekil AZ
3,5M
1,9M
617,0K
1,1M
5,6M
3,4M
1,1M 830,3K 705,3K 598,9K
454,5K
387,2K 458,7K 318,6K
970,5K
5,4M
3,5M
1,2M
3,5M
1,8M
1,1M
2,9M
Çağrı Taşıma Pazarında Gelirler
4,4M
984,7K
4,5M
3,0M
842,8K
Aşağıdaki şekilde (Şekil BA) 2015 birinci çeyreğinden günümüze kadar gerçekleşen çağrı
taşıma hizmetlerinden elde edilen gelir bilgilerine çeyrek dönemler bazında yer verilmektedir.
Çağrı taşıma gelirleri, 2015 yılında 2.93 Milyon ₺ olarak gerçekleşirken, 2016 yılı için aynı rakam
2.51 Milyon ₺ olmuştur. Haberleşme sağlayıcıların 2017 yılı gelirleri bir önceki döneme göre %25
azalarak 1.86 Milyon ₺ seviyesine gerilemiştir. 2018 toplam geliri 1.59 Milyon ₺ olmuştur. 2019
yılı gelirleri bir önceki döneme göre %69 azalarak 486 bin ₺ gelir elde edilmiştir.
Kaynak: BTHK
Çağrı Taşıma Hizmetinden Elde Edilen Gelir, Bin ₺
4,3M
3,0M
1,0M
4,0M
2,8M
837,6K
2,7M
1,9M
810,0K
478,4K
445,6K
510,8K
1,7M
1,6M
505,1K
1,9M
1,6M
1,6M
742,2
704,2
680,4
570,3
550,9
370,9
569,9
485,1
433,3
402,2
428,2
408,9
351,0
213,6
36,0
42,4
Q4 2015 Q3 2020
Şekil AZ
194,3
62,1
61,1
40,3
| 61

62 |
Kaynak: BTHK
Mobil Abone Kayıp Oranları (Churn Rate), %
Tablo 3
2016-2 2016-3 2016-4 2017-1 2017-2 2017-3 2017-4 2018-1 2018-2 2018-3 2018-4 2019-1 2019-2 2019-3 2019-4 2020-1 2020-2 2020-3
K.K. Turkcell
Ön Ödemeli %18.7 %20.1 %20.8 %19.1 %19.4 %18.5 %17.6 %18.4 %19.2 %17.6 %23,2 %23,7 %33 %30 %27,8 %24,1 %14.9 %28,1
Faturalı %2.2 %2.1 %2.3 %1.8 %1.8 %2 %1.4 %1.7 %1.9 %1.8 %1.9 %1.5 %1.7 %2,3 %1,5 %1,4 %1,7 %1,9
TELSİM
Ön Ödemeli %15.7 %19 %35.9 %22.1 %23.4 %23.1 %19.1 %20 %21.2 %22 %20,1 %21,6 %22,8 %20,6 %21,3 %23,8 %25,2 %25,8
Faturalı %4.2 %4 %2.5 %2.6 %2.7 %3 %2.2 %2.3 %2.3 %2.9 %2.2 %2.3 %2 %2,7 %1,8 %1,3 %2,9 %2,4
Kaynak: BTHK
Mobil ARPU, (₺/Ay)
2016-3 2016-4 2017-1 2017-2 2017-3 2017-4 2018-1 2018-2 2018-3 2018-4 2019-1 2019-2 2019-3 2019-4 2020-1 2020-2 2020-3
K.K. Turkcell
GENEL ARPU 27.59 25.42 23.55 25.17 24.96 25,32 24,09 26,08 24.95 23,80 25,38 26,98 30,47 37,50 29,36 28,29 31,05
Ön Ödemeli 21.29 22.93 21.96 23.59 21.31 25,35 24,80 25,38 19,94 21,40 20,85 25,25 30,83 38,12 29,59 30,80 33,07
Faturalı 31.72 29.79 27.31 30.49 32.29 29,07 32,26 32,74 36,61 33,20 34,53 39,09 43,39 47,45 44,70 41,68 50,88
Ses 20.31 20.42 18.28 19.11 17.60 18,77 17,98 18,13 15,45 16,05 15,98 18,17 19,77 23,30 20,35 21,05 23,61
Data 16.39 15.20 14.57 14.82 13.99 14,87 14,42 15,15 14,98 12,80 16,11 15,80 19,78 23,45 20,04 20,92 21,27
TELSİM
GENEL ARPU 27.78 28.67 27.61 29.45 30.13 31,03 29,84 30,60 34,18 31,49 31,90 37,53 38,65 44,95 44,29 34,70 38,35
Ön Ödemeli 18.62 23.27 21.15 22.18 20.37 26,24 25,63 25,72 24,33 28.39 23,88 24,60 24,64 25,77 26,15 27,12 31,56
Faturalı 30.11 30.13 29.97 31.62 32.57 31,32 30,76 30,24 31,14 29,65 31,56 32,62 34,96 34,91 34,68 36,77 38,41
Ses 25.44 25.36 21.56 22.21 23.20 24,27 23,76 23,00 23,85 33,31 33,64 35,90 37,95 39,81 40,40 42,38 48,47
Data 11.06 14.01 18.32 20.26 19.14 20,27 19,73 20,33 19,60 10,92 11,02 10,94 10,85 11,51 11,84 12,46 13,82
62 Tablo
|
4
Detaylı Tablolar

| 63
Kaynak: BTHK
Mobil ARPM, (₺/Ay)
2016-4 2017-1 2017-2 2017-3 2017-4 2018-1 2018-2 2018-3 2018-4 2019-1 2019-2 2019-3 2019-4 2020-1 2020-2 2020-3
K.K. Turkcell
GENEL ARPM 0.09 0.08 0.08 0.08 0.07 0.07 0.07 0.07 0.07 0.07 0.08 0.09 0.09 0.08 0.09 0.09
Ön Ödemeli 0.07 0.07 0.07 0.07 0.07 0.07 0.07 0.07 0.07 0.08 0.09 0.09 0.10 0.10 0.10 0.11
Faturalı 0.10 0.09 0.08 0.09 0.09 0.07 0.07 0.07 0.07 0.07 0.07 0.08 0.09 0.09 0.08 0.09
TELSİM
GENEL ARPM 0.11 0.10 0.09 0.10 0.10 0.11 0.10 0.11 0.14 0.15 0.16 0.17 0.17 0.17 0.18 0.18
Ön Ödemeli 0.10 0.07 0.06 0.07 0.07 0.09 0.08 0.10 0.13 0.13 0.12 0.16 0.13 0.12 0.12 0.15
Faturalı 0.12 0.11 0.11 0.12 0.12 0.12 0.11 0.12 0.15 0.16 0.17 0.18 0.18 0.19 0.19 0.18
Tablo 5
Kaynak: BTHK
Mobil Haberleşme Sağlayıcı Bazında MoU Değerleri, Dk./Ay
Tablo 6
2016-4 2017-1 2017-2 2017-3 2017-4 2018-1 2018-2 2018-3 2018-4 2019-1 2019-2 2019-3 2019-4 2020-1 2020-2 2020-3
K.K. Turkcell
GENEL MoU 239 226 246 239 258 252 254 225 242 226 243 233 254 254 253 267
Ön Ödemeli 203 197 207 189 218 218 198 167 163 157 171 160 151 155 160 188
Faturalı 287 288 292 289 295 303 302 338 329 329 332 335 290 291 316 294
TELSİM
GENEL MoU 216 237 222 225 238 222 236 220 238 228 231 227 239 232 251 272
Ön Ödemeli 130 147 166 163 194 162 164 136 165 147 144 117 133 132 139 154
Faturalı 297 312 309 307 320 310 326 315 324 302 318 314 319 305 316 344

64 |
Kaynak: BTHK
Mobil Baz İstasyon Sayıları
Tablo 7
2016-3 2016-4 2017-1 2017-2 2017-3 2017-4 2018-1 2018-2 2018-3 2018-4 2019-1 2019-2 2019-3 2019-4 2020-1 2020-2 2020-3
K.K. Turkcell
Lefkoşa 96 96 96 99 99 99 102 102 107 109 112 112 115 114 116 116 117
Gazi Mağusa 71 71 72 71 72 72 72 72 72 72 72 72 73 73 74 74 74
Girne 100 101 103 107 107 110 110 110 113 119 121 121 123 123 123 125 126
Güzelyurt 26 26 26 26 26 26 26 26 27 27 27 27 27 28 28 28 28
İskele 36 36 36 36 36 38 38 38 38 39 39 39 39 39 39 41 41
TELSİM
Lefkoşa 96 97 98 98 98 100 101 101 101 102 104 104 107 110 111 113 113
Gazi Mağusa 46 47 50 50 43 50 50 50 50 50 50 50 50 50 50 50 50
Girne 90 92 94 94 67 97 97 98 99 101 102 101 102 104 107 107 109
Güzelyurt 26 27 28 28 21 28 28 29 30 30 30 30 30 30 30 30 31
İskele 34 34 34 34 32 34 35 37 37 37 37 37 37 37 37 37 37

Chip Kart Gelirleri 751.570 16.431 15.084 13.777 31.604 8.322 9.110 3.741 1.470 323 -
Altyapı ve Parselasyon Gelirleri 229.826 663.620 450.395 504.732 686.295 584.971 879.359 671.857 1.027.251 401.213 253.907 981.456
Diğer Gelirler 13.200 3.800 5.400 3.050 21.150 1.500 2.250 500 1.000 250 2.000
xDSL Abone 984.810 860.745 852.180 851.115, 843.540 829.695 821.190 806.190 778.245 764.790 748.365 725.415
Data Devresi (Özel Devreler) 834.959 1.276.396 1.373.986 1.351.305 1.468.353 1.646.195 1.685.374 1.720.829 2.014.861 2.128.694 2.120.154 2.229.491
Abonelik Gelirleri (Data) 21.426 103.735 39.999 30.786 25.750 62.295 40.500 6.750 23.500 5.250 7.000 26.500
Erişim Gelirleri 1.327.006 2.638.001 2.692.125 2.465.979 3.067.407 3.197.241 3.154.891 2.933.466 3.265.291 3.563.948 3.918.493 3.510.915
TOPLAM 12.419.559 13.382.060 13.017.655 12.576.309 13.532.790 13.667.814 15.406.858 15.914.614 25.974.124 10.860.243 10.927.070 13.743.570
| 65
Kaynak: BTHK
Sabit Haberleşme Gelirleri, ₺
2017-4 2018-1 2018-2 2018-3 2018-4 2019-1 2019-2 2019-3 2019-4 2020-1 2020-2 2020-3
PSTN Gelirleri (Ses) 4.727.847 4.192.277 3.908.217 3.660.454 3.721.197 3.663.435 4.834.531 5.571.551 14.714.697 -88.224 - 579.694 2.154.368
Abonelik Gelirleri (Ses) 3.051.510 3.606.771 3.611.695 3.624.645 3.625.263 3.610.088 3.921.725 4.094.285 4.066.892 4.031.851 4.361.649 3.992.332
GSM Arabağlantı Gelirleri 98.377 20.283 21.408 20.780 22.333 17.331 20.360 24.224 34.922 20.288 30.826 36.207
Trafik Taşıma 365.176 47.167 49.687 19.896 46.743 37.568 81.222 45.995 31.860 66.369 84.886
Rehberlik Hizmetleri Gelirleri 13.849 - - - - -
Tablo 8
Kaynak: BTHK
Sabit ARPU, (₺/Ay)
Tablo 9
2017-1 2017-2 2017-3 2017-4 2018-1 2018-2 2018-3 2018-4 2019-1 2019-2 2019-3 2019-4 2020-1 2020-2 2020-3
GENEL ARPU 47.13 47.18 47.69 44.16 48.78 50,69 49,07 52,90 47,10 50,62 70,65 104,20 43,49 43,68 55,18
Ses 32.05 30.78 30.33 28.61 29.07 30,12 29,24 29,54 29,23 24,89 46,99 77,43 16,29 15,64 25,48
Data 61.95 67.78 68.95 49.26 77.80 83,93 79,94 92,30 70,81 99,65 96,75 110,28 120,03 128,40 125,43

Dialup 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 0 0 0
Wireless 55,438 60,324 68,105 72,737 72120 76,887 79,112 79,419 81,727 84,396 90,997 93,842 95,064 98,147
Fiber 59 59 66 68 69 71 72 108 109 115 121 123 132 144
Hotspot 75,301 82,900 91,749 94,304 99,832 100,899 110,877 107,404 114,261 114,170 122,872 115,992 112,042 116,207
66 |
Kaynak: BTHK
Sabit Haberleşme Sağlayıcı MoU Değeri, Dk./Ay
2017-1 2017-2 2017-3 2017-4 2018-1 2018-2 2018-3 2018-4 2019-1 2019-2 2019-3 2019-4 2020-1 2020-2 2020-3
MoU 189 198 195 261 171 180 169 162 152 140 137 124 115 89 134
Tablo 10
Kaynak: BTHK
Sabit Genişbant İnternet Abone Sayıları
2017-2 2017-3 2017-4 2018-1 2018-2 2018-3 2018-4 2019-1 2019-2 2019-3 2019-4 2020-1 2020-2 2020-3
xDSL 20,045 19,893 21,100 18,863 18,676 18,678 18,519 18,209 18,020 17,689 17,068 16776 16,418 15,936
Tablo 11
Kaynak: BTHK
Sabit Genişbant ARPU, (₺/Ay)
2017-2 2017-3 2017-4 2018-1 2018-2 2018-3 2018-4 2019-1 2019-2 2019-3 2019-4 2020-1 2020-2 2020-3
GENEL ARPU 24.30 27,95 29.92 28,70 28.89 30.26 38.97 37,51 34,24 37,78 49,93 36,51 39,58 50,60
xDSL 7.09 7.07 7.97 8,06 8.37 8,77 8,24 10,66 7,93 11,58 9,96 10,00 8,34 11,49
Wireless 30.43 37.60 44,66 40,44 38.42 44.23 57.79 60,53 52,12 56,71 57,15 50,97 57,46 68,08
Hotspot 22,67 23,65 22,42 22.57 22.65 22.48 28.51 22,97 23,17 25,23 25,69 25,92 25,93 27,95
Tablo 12

Elektronik
Haberleşme
Sağlayıcılar
HABERLEŞME SAĞLAYICI ADI
KISALTMA
MOBİL HABERLEŞME
Kıbrıs Mobile Telekomünikasyon Ltd.
K.K. Turkcell
Vodafone Mobile Operations Ltd.
TELSİM
SABİT HABERLEŞME
K.K.T.C. Telekomünikasyon Dairesi
TELEKOMÜNİKASYON DAİRESİ
İNTERNET SERVİS SAĞLAYICILIĞI
Airmax Communicaton Ltd.
AIRMAX
Alemdar Networks Ltd.
ALEMDAR
Analiz Computer (Cesim Ltd.)
ANALİZ
Arınet Security & Internet Consultancy Ltd.
ARINET
Broadmax İletişim Ltd.
BROADMAX
Comtech Ticaret Ltd.
COMTECH
Cypking Network & Communication Ltd.
CYPKING
Cyprus Wireless Solutions Ltd.
CYPRUS WIRELESS SOLUTIONS
Çağnet Communication Ltd.
ÇAĞNET
Enson Net Ltd.
ENSON NET
Freenet İletişim Ltd.
FREENET
Fixnet Broadband Ltd.
FIXNET
Flytom Networks Ltd.
FLYTOM NETWORKS
Gizmoswift Internet Ltd.
GIZMOSWIFT
Gold Surf Internet Ltd.
GOLDSURF INTERNET
High Level Software Ltd.
HIGH LEVEL SOFTWARE
Kıbrıs Mobile Telekomünikasyon Ltd.
K.K. Turkcell
Lifecell Digital Ltd.
LIFECELL
Longnet İletişim Ltd.
LONGNET
Macrogate Net Solutions Şirketi Ltd.
MACROGATE
Mahir & Sons Ltd. (Kıbrıs NET Internet)
MAHİR BİLGİSAYAR
| 67

Megafox İletişim Ltd.
Mobisis İletişim Ltd.
Multimax İletişim Ltd.
Netonline Bilişim Şirketi Ltd.
Netpoint Networks Ltd.
Özel Güvenlik Sistemleri Ltd. (Netbir İnternet)
Royalnet Networks Ltd.
Skyworld Networks Ltd.
Surface Net Ltd.
Towernet İletişim Ltd.
Vodafone Mobile Operations Ltd.
K.K.T.C. Telekomünikasyon Dairesi
Xrealnet İnternet Ltd.
Polyphone Communications Ltd.
MMT Telekom Ltd.
Netonline Ltd.
Flytom Networks Ltd.
Trio Telekom Ltd.
ÇAĞRI TAŞIMA
ALTYAPI İŞLETMECİLİĞİ
Arınet Security & Internet Consultancy Ltd.
Broadmax İletişim Ltd.
Comtech Ticaret Ltd.
Kıbrıs Mobile Telekomünikasyon Ltd.
Lifecell Digital Ltd.
Netonline Ltd.
K.K.T.C. Telekomünikasyon Dairesi
Vodafone Mobile Operations Ltd.
MEGAFOX
MOBİSİS
MULTIMAX
NETONLINE
NETPOINT NETWORKS
ÖZEL GÜVENLİK
ROYALNET
SKYWORLD
SURFACE NET
TOWERNET
TELSİM
TELEKOMÜNİKASYON DAİRESİ
XREALNET
POLYPHONE
MMT
NETONLINE
FLYTOM NETWORKS
TRIO
ARINET
BROADMAX
COMTECH
K.K. Turkcell
LIFECELL
NETONLINE
TELEKOMÜNİKASYON DAİRESİ
TELSİM
68 |

İletişim bilgileri;
Bilgi Teknolojileri ve Haberleşme Kurumu
Adres: Osmanpaşa Caddesi,
Feray Yağcıoğlu Apt. Kat 2 Daire 1
Köşklüçiftlik, Lefkoşa, K.K.T.C.
T +90 392 600 9000
F +90 392 227 9635
W http://www.bthk.org
E info@bthk.org
Management Systems Certification Body.
®
bthk.org