Psikolojik Sağlamlık Broşür

PDR E-BÜLTENİ
PSİKOLOJİK SAĞLAMLIK
KOCATEPE
İLKOKULU
PSİKOLOJİK
DANIŞMANLIK VE
REHBERLİK SERVİSİ

Psikolojik sağlamlık nedir?
Psikolojik sağlamlık, bir olumsuzluk durumu ile karşı karşıya kalındığında, risk faktörleri ve
koruyucu faktörlerin etkileşimi sonucu oluşan süreçte, bireyin hayatındaki değişikliğe uyum
göstermesidir. Psikolojik sağlamlık olgusu, stresli yaşam deneyimleri karşısında bireyin çabucak
uyum gösterebilme yeteneğine işaret etmektedir. Psikolojik sağlamlılığı güçlü bireyler yaşadıkları
risk ya da zorluğun etkisini azaltabilir ve ya ortadan kaldırabilir, yeterliliklerini geliştirirken yeni
duruma kolay uyum sağlayabilirler.
Psikolojik sağlamlıkta birey dışında var olan ve bireyin başına gelen olaylar ile savaşmasına yardımcı
olan bireysel ve çevresel koruyucu faktörler vardır. Bireysel koruyucu faktörler kısaca şu şekilde
ifade edilebilir: benlik saygısı, özgüven, kişisel farkındalık ve kendini kabul etme, yaşam hedeflerinin
olması ve gelecek için olumlu beklentiler, iyimserlik, etkili problem çözme becerileri, akademik
başarı ve tabi ki sağlık düzeyi. Çevresel koruyucu faktörler ise: destekleyici anne-baba, iyi aile
ilişkileri, akran/arkadaş desteği, etkili sosyal aktiviteler olarak sıralanabilir.
Yaşadığımız şu salgın zamanlarında birey olarak en çok ihtiyaç duyduğumuz şey şüphesiz ki
kaygısız, stressiz ve endişesiz yaşamaktır. Bunun içinde birey olarak en çok istediğimiz olumlu yönde
doyuma ulaşmış bir ruh haline sahip olmaktır. Pozitif psikoloji bu doyuma ulaşma konusunda bize
hem yardımcı olacak hem de psikolojik sağlamlık noktasında açmazlarımıza yön verecektir. Salgın
zamanlarında kötümser bir hal alan ruh haline bürünmek kuşkusuz ki psikolojik sağlamlığa olumsuz
yönde etki edecektir. Bunun için pozitif psikolojiye kısaca göz atalım; normal yaşamı olduğu gibi
kabul eden ve devamında normal hayattan doyum sağlayan geçmiş ve gelecek çizgisinde daha çok
gelecekle ilgili planlama yapan iyimser birey modeli oluşturma gayesindedir pozitif psikoloji.

Psikolojik sağlamlığı artırmak için neler yapabiliriz?
✓ Güçlü yönlerinizi fark edin: Fark
etmek değişimin ilk adımıdır. Mesela
güçlü yönlerinizi yazarak
başlayabilirsiniz.
✓ Güçlü yönlerinizi analiz edin. En
zor zamanlarınızda sizi neyin
koruduğunu bulun. Bunun için en son
ne zaman kötü bir şey yaşadığınızı ve
sizi neyin tekrar ayağa kaldırdığını
düşünün. “Bununla nasıl baş
etmiştim?” sorusunu sık sık kendinize
sorup cevabını bulun. Hatta
cevaplarınızı bir kenara not edebilirsiniz.
✓ Yakınlarınıza “psikolojik sağlamlık”tan bahsedin. Yakınlarınızın koruyucu faktörlerini
bulmalarına yardımcı olun. Aynı zamanda aktif başa çıkma becerileri olan mizah, iletişim
becerileri, atılganlık, duygu düzenleme, eleştirel düşünme stratejileri gibi beceriler sizin ve
yakınlarınızın hayatlarında olsun.
✓ Yalnız kaldığınız zamanı azaltın. Sosyalleşmek koruyucu bir faktördür (tabi ki sosyal ve fiziksel
mesafe kurallarına uyarak). Aileniz, arkadaşlarınız, akrabalarınız ve yakın çevreniz ile
geçirdiğiniz zaman ve onlarla olan paylaşımlarınız psikolojik sağlamlığınızı artırır. Telefonla ya
da online görüntülü görüşme de pozitif etki yaratır.

✓ Psikolojik sağlamlığı destekleyen rutinleriniz olsun. Size iyi gelen kişileri, kitapları, şarkıları ve
filmleri yakınlarınızda bulundurun. Bunları rutinleriniz haline getirin ve bu rutinlerin size umut,
iyimserlik ve yaşam becerisi sağlıyor olduğuna dikkat edin.
✓ Umudu hayatınızdan eksik etmeyin. Umut psikolojik sağlamlığın en önemli faktörlerinden
biridir. Bizi “her gecenin sabahı, her karanlığın aydınlığı olacağı” düşüncesine yönelten
içimizdeki umuttur ve bu umut psikolojik sağlamlığında gelişmesine yardımcı olur. Ve bunu
içinde yaşadığımız salgın sürecine de uyarlarsak: “Elbette Covid-19 salgını son bulacak. Aşıları
ve tedavisi bulunacak. Ve özlediğimiz günlere döneceğiz. Bana bakan yönüyle ve elimden
geldiğince koruyucu ve önleyici tedbirleri almaya devam edeceğim. Sağlığımı koruyacağım ve
yakınlarımı da bu konuda uyaracağım.” gibi cümleler kurmanız ve düşünmeniz size yardımcı
olur.
✓ Gevşeme egzersizleri yapabilirsiniz. 1
1 http://www.bilisseldavranisci.org/index.php?option=com_content&view=article&id=70%3Ageveme-teknikleri-#b bu siteden diğer egzersizlere de
ulaşabilirsiniz.

✓ Her gün birkaç kez nefes egzersizi yapabilirsiniz. 2
✓ Gününüzü planlayın. Yeme içme, uyku, dinlenme saatlerinin düzenli olmasına dikkat edin.
✓ Gün içinde mutlaka fiziksel etkinliklerde (yürüyüş, egzersiz, koşma..vb) bulunun.
✓ Öncelikle, gerçekçi hedefler belirleyin ve hedeflerinize doğru hareket edin.
✓ Kendinize iyi bakın. Sizi dinlendirecek ve huzur verecek aktivitelere zaman ayırın.
✓ Değişimden korkmayın. Önemli olanın değişimin değil sizin değişen duruma uyum
sağlayabilmeniz olduğunu unutmayın.
✓ Zorlu hayat olaylarının karşımıza çıkabileceğini ve bu süreçten etkilenmenin normal olduğunu
bilin.
✓ Eğer tüm bunlara rağmen hala hayatınızdaki olumsuzluklara odaklanıp güçlü yönlerinizi
göremiyorsanız yani psikolojik sağlamlığınızı sağlayamıyorsanız profesyonel destek
alabilirsiniz.
2
http://www.psychologies.com.tr/uc-nefes-egzersizi-ve-teknigi/ bu siteden diğer nefes egzersizlerini de öğrenebilirsiniz.