Hücre
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
Hücre
Hücre canlıların en küçük yapı ve görev birimidir.
Canlılar, tek ya da çok hücreli olabilir.
Hücrenin temel kısımları:
Hücre Zarı
Canlıdır.
Esnektir.
İncedir.
Hücreyi korur.
Hücreye şekil verir.
Tüm hücrelerde bulunur.
Seçici geçirgendir.
Sitoplazma:
Hücre zarı ile çekirdek arasındaki yarı akışkan tanecikli
yapıdır.
Çekirdek:
Hücrenin yaşamsal faliyetlerini yönetir.
Stoplazmada bulunurlar.
Hücre Organelleri
1) Ribozom: Protein üretir.
2) Mitokondri: Hücrenin enerji merkezi.
3) Koful: Hücreni depo merkezi . Besin , su ve atıkları
depolar. Bitki hücrelerinde büyük ve az , hayvan
hücrelerinde küçük ve çok bulunur.
4) Lizozom: Hücre içinde sindirimi gerçekleştirir.
Hayvan hücrelerinde bulunur.
5) Sentrozom/Sentriyol:Hücre bölünmesinde görev
alır. Hayvan hücrelerinde bulunur.
6) Kloroplast: Bitkiye yeşil rengini verir. Besin üretir.
Hayvan hücrelerinde bulunmaz.
7) Endoplazmik retukulum: Hücre içinde madde
iletimini sağlar.
8) Golgi cisimciği:Salgı üretir, salgılar depolar.
Bitki ve Hayvan Hücrelerinin Özellikleri
Özellikleri Hayvan Bitki
Çekirdek, hücre zarı ve
stoplazma
+ +
Mitokondri , golgi
cisimciği,ribozom ve
endolplazmik retukulum
+ +
Hücre duvarı
- +
Kloroplast
- +
Koful
+ (küçük ve çok sayıda) + (büyük ve az sayıda)
Sentriyol
- +
Lizozom
+ -
Hücreden Organizmaya
Hücre Bölünmesi
Tüm canlılarda görülür.
Mitoz ve mayozdan oluşur.
Mitoz Bölünme:
Bir hücrenin, kendini kopyalayarak iki yeni hücre oluşturduğu
bölünme şekline mitoz adı verilir. Mitoz bölünme genelde tek
hücreli canlılarda üremeyi destekler. Ancak çok hücreli canlılarda ise
büyüme ve gelişme, yaraların iyileşmesi gibi pek çok önemli katkı
sağlamaktadır.
Bu evreye ara evre ya da hazırlık evresi denir. Ara evrede DNA
kendini eşleyerek miktarını iki katına çıkarır. Ana hücre ara evreyi
tamamladıktan sonra mitoz geçirir. Sırasıyla çekirdek bölünmesi ve
sitoplazma bölünmesi gerçekleşir.
Mitoz, birbirini takip eden dört evreden oluşur.
1. Evre : Kromozomlar oluşur. Çekirdek eriyerek kaybolur. DNA
içeren iplikler yoğunlaşır ve kromozomlar belirgin hâle gelir.
Bu evrede kromozomlar ikili yapı hâlindedir. Bu ikili yapı eş
DNA parçalarını içerir.
2. Evre : kromozomlar hücrenin ortasına dizilir.
3. Evre : eş DNA parçaları birbirinden ayrılıp zıt kutuplara çekilir.
Bu evre sonunda, her iki kutupta eşit sayıda kromozom
bulunur.
4. Evre : Sitoplazma bölünür.
Kanser: Bazı hücrelerin mitoz bölünme ile kontrolsüz şekilde
çoğalmasıdır.
Mayoz Bölünme:
Üreme ana hücrelerinde görülür.
Eşeyli üreyen canlılarda üreme hücrelerinin oluşmasını sağlar.
1 hücreden 4 yavru hücre oluşur.
Oluşan yavru hücrelerinin genetik yapısı birvirlerinden ve ana hücreden
farklıdır.
Oluşan hücrelerin kromozom sayısı yarıya iner.
Hücreler tekrar bölünme geçrmez.
Çekirdek ve stoplazma bölünmesi iki kez olur.
Mayoz bölünmenin aşamaları: