_Ekutuphane_kitaplar_khrfat (1)

Türkiye Kronik Hastalıklar ve Risk Faktörleri Sıklığı Çalışması
2 Yöntem
2.1 Örneklem
2005 yılında Düzce ilinde pilot olarak başlanan ve 2010 yılı sonunda tüm ülke genelinde uygulamaya
geçilen Aile Hekimliği sistemi ile ülkemizdeki tüm nüfus bir aile hekimi listesine kayıt edilmiştir. Bu
süreçte nüfus verileri TÜİK ile işbirliğinde güncellenmiştir. Ayrıca Aile Hekimlerinin (AH) kullandığı,
Aile Hekimliği Bilgi Sistemi (AHBS) adlı elektronik veri tabanında tüm nüfusun kayıtlı olması, bu
çalışmada Türkiye’de ilk kez uygulanan bir örneklem yönteminin kullanılmasını sağlamıştır.
Örneklem büyüklüğü yüzde 1’lik bir prevalansı (p) %0.15’lik bir sapma (d) ile belirleyebilmek için
hesaplanmıştır. Bu durumda en küçük örnek büyüklüğü 16 622 olarak belirlenmiştir. Örneklem belirlendiği
sırada görev yapan 20044 aile hekiminin kendi listesinden 2 kişiyle görüşmesine karar verilmiştir.
Hesaplanan örnek büyüklüğüne göre birer kişi ile de görüşmeleri yeterli olmasına karşın, çalışmada
yedek alınması istenmemiş bu nedenle olası ulaşma oranları göz önüne alınarak, örnek büyüklüğü iki
katına çıkarılmıştır.
Örneklem çerçevesini oluşturacak liste AHBS’ye kayıtlı 73,7 milyon kişiyi kapsamaktadır. Bir aile
hekimine bağlı nüfus yaklaşık 3500 kişiden oluşmaktadır. AHBS’ye kayıtlı 15 yaş üstü bireyler (54.8
milyon) belirlendikten sonra Sağlık Bakanlığı tarafından elektronik olarak TÜİK’e iletilmiştir. Bu
veritabanına her aile hekiminin listesindeki 15 yaş üstü nüfusun tüm kayıtlı nüfusa oranı, yerleşim yeri
bilgileri eklenmiştir. Listedeki kişiler bağlı oldukları 20044 aile hekimine göre sıralanmıştır. TÜİK, her
aile hekimi listesinden ikişer kişiyi rastgele yöntemle belirlemiştir. Ayrıca aile hekimlerinin adreslerine
göre seçilen kişilerin yanına 1. düzey (12 bölge) ve 2. düzey (26 bölge) NUTS bölge kodları eklenmiştir.
Oluşturulan bu veri tabanı Sağlık Bakanlığı’na ulaştırılmıştır. Örneklemdeki kişiler web üzerinden AHBS
ile AH’lerine iletilmiştir.
2.2 Çalışmada İncelenen Değişkenler
• Tanımlayıcı bilgiler (yaş, cinsiyet, medeni durum, gelir durumu, aile tipi, yaşanılan yer, hanedeki
kişi sayısı, çalışma durumu, ev sahipliği, konut tipi, doğurganlık öyküsü)
• Risk faktörleri (sigara, alkol kullanımı, bazı beslenme alışkanlıkları, fiziksel aktivite)
• Aile öyküsü
• Kişisel tıbbi öykü (semptom öyküsü, geçirilmiş hastalık öyküsü)
• Kronik sağlık sorunları (anjina pektoris, infarktüs, konjestif kalp yetmezliği, yüksek tansiyon,
diyabet, hiperlipidemi, kronik böbrek yetmezliği, astım, KOAH, depresyon, SVO/inme, geçici
iskemik atak, epilepsi, migren, demans/Alzheimer, Parkinson, alerjik hastalık, gastroözefageal
reflü, tüberküloz, kanser ve kazalar)
• Yaşam kalitesi
• Depresyon, somatizasyon, panik atak
6