Biyop

BİYOP
MERKEZİ SİNİR SİSTEMİ
HASTALIKLARI
YAREN YILDIZ
NİSAN 2021

SAYFA 2
BİYOP
İ Ç İ N D E K İ L E R
S A Y F A 0 4
BİPOLAR BOZUKLUK
Bipolar Bozukluk Nedir
Bipolar Bozukluk'a Neden Olan Etkenler
Bipolar Bozukluk Belirtileri
Bipolar Bozukluk Tedavisi
S A Y F A 0 6
EPİLEPSİ
Epilepsi Nedir
Epilepsi'ye Neden Olan Etkenler
Epilepsi Belirtileri
Epilepsi Tedavisi
S A Y F A 0 9
MENENJİT
Menenjit Nedir
Menenjit'e Neden Olan Etkenler
Menenjit Belirtileri
Menenjit Tedavisi
S A Y F A 1 1
HUNTİNGTON
Huntington Nedir
Huntington'a Neden Olan Etkenler
Huntington Belirtileri
Huntington Tedavisi

SAYFA 3
BİYOP
İ Ç İ N D E K İ L E R
S A Y F A 1 3
ALZHEİMER
Alzheimer Nedir
Alzheimer'a Neden Olan Etkenler
Alzheimer Belirtileri
Alzheimer Tedavisi
S A Y F A 1 5
DİKKAT EKSİKLİĞİ/HİPERAKTİVİTE
BOZUKLUĞU (DEHB)
DEHB Nedir
DEHB'ye Neden Olan Etkenler
DEHB Belirtileri
DEHB Tedavisi
S A Y F A 1 7
PARKİNSON
Parkinson Nedir
Parkinson'a Neden Olan Etkenler
Parkinson Belirtileri
Parkinson Tedavisi
S A Y F A 1 9
MULTİPLE SKLEROZ
Multiple Skleroz Nedir
Multiple Skleroz'a Neden Olan Etkenler
Multiple Skleroz Belirtiler
Multiple Skleroz Tedavisi

SAYFA 4
BİYOP
B polar Bozukluk
B polar Ned r
(1)
Aynı zamanda manik
depresif bozukluk olarak da
bilinir. Dünyada sıklıkla görülen
hastalıklardandır. Bipolar
Bozukluğu olan bir kişi, sıklıkla
duygudurumunda dalgalanmalar
yaşar. Kimi zaman aşırı
yükselmeler (mani), çöküşler
(depresyon) ve aralarda normal
duygudurum dönemleri geçirir.
Bipolar bozukluk kişide
çoğunlukla ergenlik ve
yetişkinlik döneminde başlar ve
hayatı boyunca devam eder. [1]
B polar'a Neden Olan Etkenler
Ailede birinin bipolar bozukluğu olması, belirli genlerdeki
küçük mutasyonlar, anormal tiroit fonksiyonu, hipokampustaki
beyin hücrelerinin kaybı veya hasarı, nörotransmitterlerdeki
dengesizlik, mitokondriyal sorunlar, depresyon, aşırı stres,
fiziksel veya cinsel saldırıya uğramak, madde bağımlılığı,
sevilen birinin ölümü, fiziksel rahatsızlık, para ve iş sorunları
gibi faktörlerdir.
Bipolar bozukluk cinsiyetleri, ırkları ve sosyal sınıfları eşit
derecede etkiler genellikle 25 yaş civarında veya 15-25 yaşları
arasında gelişir. Bipolar bozukluğun 6 yaş ve altındaki
çocuklarda gelişmesi de mümkündür.
DEHB (Dikkat Eksikliği Hiperaktivite Bozukluğu) ve şizofreni,
bipolar bozukluk ile genetik bir bağlantıya sahiptir. [2]
(2)

SAYFA 5
BİYOP
B polar Bel rt ler
Mani dönemde kişide aşırı neşe,
olayların merkezinde olma isteği,
hiperaktivite bozukluğu, uyku süresinde
azalma, halüsinasyonlar görme, cinsel istek
artışı, alkol ve uyuşturucu kullanımı, aşırı
özgüven ve odaklanma problemleri görülür.
Depresif dönemde ise uzun süre uyuma
isteği, uyku problemleri, yorgunluk, suçluluk
duygusuna kapılma, iştahsızlık, cinsel istek
kaybı, sanrılar görme, intihar düşünceleri,
çevreye uyum sağlayamama ve kendinden
kuşku duyma gibi sorunlar yaşanır.
Karma dönmelerinde her iki atağa ait
belirtiler gösterilir. Duygudurumunda ani
değişimler yaşanır ve belirsiz bir hale
gelebilir. [3]
(3)
B polar Tedav s
Bipolar bozukluk tanısı kişiden kişiye değişir. Tedaviden önce yapılan bipolar testine göre
uygun tedavi biçimi seçilmelidir. Bipolar tedavisinde, akut alevlenme dönemlerinin tedavisi ve
koruma tedavisi olmak üzere iki aşamalı tedavi şekli vardır. Atak tedavisi, hastanın zaman zaman
geçirdiği manik veya depresif atakların tedavisidir. Atakların tekrarlama riskine karşı planlanan
koruyucu tedaviyle de atak sıklığının azalması, hasta tekrar mani veya depresyon geçirse bile
bunların hafif olması ve kısa sürmesi sağlanmaktadır.
(4)
Uzun dönemde koruyucu tedavinin
sürdürülmesi gerekmektedir. Bipolar
tedavisinde hekim tarafından
planlanan duygudurumu dengeleyen
ilaçlar (bipolar bozukluk ilaçları) ile
birlikte destekleyici psikoterapi ve
psikososyal terapilerin uygulanması
bipolar hastalığının kontrolü açısından
önemlidir. [4]

SAYFA 6
BİYOP
Ep leps Ned r
EPİLEPSİ
Epilepsi beyin içinde bulunan
sinir hücrelerinin olağan dışı bir
elektro-kimyasal boşalma
yapması sonucu ortaya çıkan
nörolojik bozukluktur. Beynin
normal faaliyetlerini
sürdürmesini sağlayan elektriğin,
aşırı ve kontrolsüz yayılımı
sonucu oluşur. Doğumdan
başlamak üzere her yaşta
görülebilir. Halk arasında "Sara"
olarak bilinir. [5]
(5)
Ep leps 'ye Neden
Olan Etkenler
Beyin hasarları, felç,
beyin tümörleri, beyin
enfeksiyonları, tiroit
hastalıları, doğum sonrası
menenjit, doğum sırasında
oluşabilecek beyin
zedelenmesi, beyin
kanaması ve beynin
oksijensiz kalması
epilepsiye neden olabilir.
Aileden gelen, mutasyona
uğramış genler az da olsa
neden olur. [6]
(6)
Ep leps
Bel rt ler
Kişide geçici bilinç
kaybı, bayılma,
kasılma, istemsiz kol
ve bacak hareketleri,
istemsiz titreme ve
nefes yitimi nöbetleri
şeklinde görülür.
Nöbetler uykuda
veya uyanıkken de
oluşabilir.

SAYFA 7
BİYOP
1 1
(7)
Nöbet geçiren birine karşı uygulanması
gereken hareketler.
Nöbetler
Nöbetler iki başlık altında incelenir; odaklı
nöbetler ve genelleştirilmiş nöbetler.
Odaklı nöbetler
Bilinç kaybı olmadan odaklı nöbetler
(basit parsiyel nöbetler): Bilinç kaybına
neden olmayan nöbetlerdir. Aynı
zamanda kol ve bacaklarda
karıncalanma, baş dönmesi ve istemsiz
vücut hareketlerine neden olur.
Odaklı Nöbetler (kompleks parsiyel
nöbetler): Bilinç kaybına ve geçici bilinç
kapanıklığına neden olan nöbetlerdir.
Nöbet sırasında kişiler çevreye karşı
normal tepkiler veremez.
Genelleşt r lm ş nöbetler
Eksik nöbetler: Çoğunlukla
çocuklarda görülür. Göz
kırpma ve dudak oynatma
gibi belirtileri vardır.
Tonik nöbetler: Kasların
sertleşmesiyle gelişir.
Genellikle sırt, kol ve bacak
kaslarında etkisini gösterir.
Atonik nöbetler: Kas
kontrolünün aniden
çökmesi veya kas kontrol
kaybına neden olur.
Klonik nöbetler: Kas
hareketleriyle ilişkilendirilir.
Genellikle boyun, yüz ve
kolları etkiler.
Miyoklonik nöbetler: Ani
ya da kısa kol ve bacak
çekmesi görülür.
Tonik-klonik nöbetler: Ani
bilinç kaybına, dilin
ısırılmasına, vücutta
sertleşmeye ve mesane
kontrolünün kaybına neden
olur. [7]

SAYFA 8
BİYOP
Ep leps Tedav s
(8)
Tedavi, nöbetlerin kontrol altına alınmasıyla olur. Bunun için ilaç tedavisi, cerrahi yöntemler ve
pil tedavisi yöntemleri uygulanabilir.
İlaç tedavisinde amaç nöbetlerin oluşmasını engellemektir. Eğer ilaçlarla yapılan müdahaleler
etkili olmazsa cerrahi müdahale uygulanır. Cerrahi operasyonlarda nöbete sebep olan beynin
bölümü dikkatlice alınır. Pil tedavisinde ise boynun yanında bulunan vagus siniri uyarılarak beyne
uyarı gönderilir. Pil göğüs bölgesine yerleştirilir. Ancak tam iyileşme sağlanamadığından pek
tercih edilmez. [8]

SAYFA 9
BİYOP
MENENJİT
Menenj t Ned r
Menenjit beyni ve omuriliği saran meninges
zarının iltihaplanmasıyla gelişen bir hastalıktır.
En sık bebeklerde, çocuklarda ve gençlerde
görülür.
Menenj t'e Neden
Olan Etkenler
Genellikle bağışıklık sistemi zayıflamış
insanlarda görülür. Soğuk algınlığı sonrası alınan
bir enfeksiyon ile başlar. En sık görülen etkenler;
virüsler, bakteriler ve mantarlardır. Akut bakteriyel
menenjite bazı enfeksiyonlar neden olur.
Streptococcus pneumoniae (pnömokok):
Bebeklerde, küçük çocuklarda ve yetişkinlerde
sıklıkla görülür. Kulak ve sinüs enfeksiyonlarına
neden olur. Bakteriyel menenjit olduğu için bir
aşıyla önlenebilir.
Neisseria meningitidis (meningokok): Özellikle
gençleri etkileyen bulaşıcı bir enfeksiyondur. Bu
bakteriler genellikle üst solunum yolu
enfeksiyonlarına neden olur. Eğer kan dolaşımına
girerlerse meningokokal menenjite neden olurlar.
Aşı ile engellenebilir.
(10)
Haemophilus influenzae (hemofilus):
Hamile kadınlar, yenidoğanlar, yaşlılar
ve zayıflamış bağışılık sistemine sahip
kişilerde sıklıkla görülür. Genellikle
pastörize edilmemiş peynirlerde,
sosisli sandviçlerde ve hazır
yemeklerdeki etlerde bulunur. Üstelik
plasentayı geçerek enfeksiyonlara
sebep olur bu nedenle de bebek için
ölümcüldür.
Viral menenjitlere ise Herpes simpleks
virüsü, HIV, kabakulak, Batı Nil virüsü
ve diğerleri gibi virüsler neden olur.
Kronik menenjitlere beynimizi
çevreleyen membranları ve sıvıları
istila eden yavaş büyüyen
organizmalar (mantarlar ve
Mycobacterium tuberculosis gibi)
neden olur. [9]
(9)

SAYFA 10
BİYOP
Menenj t Bel rt ler
Erken menenjit belirtileri grip
belirtileriyle yakından benzerlik gösterebilir.
İlerleyen günlerde ise menenjitin ayırt edici
belirtileri görülmeye başlar. Bu belirtiler
baş ağrısı, kusma, yüksek ateş, ense
sertliği, havale geçirme, deri döküntüsü,
konsantrasyon zorluğu ve uyuma isteğidir.
Yeni doğan bebeklerde farklı olarak sürekli
ağlamalar, hareketlerde yavaşlama,
beslenememe, bıngıldakta kabarıklık ve
vücutta sertlik görülür. [10]
(11)
Menenj t Tedav s
(12)
Tedavide yüksek dozlarda antibiyotik
kullanılabilir. Tedavinin başlaması için tanı
konulması gerekmektedir. Tanı için beyin
omurilik sıvısından (BOS) örnek alınır.
Alınan sıvıda dalgalanma tespit edilirse
tedavi süreci başlatılır. Hastanın
rahatlayabilmesi için baş ağrısı için ağrı
kesici, kusmaya karşı ilaçlar ya da havale
nöbetlerinin önüne geçebilmek adına
sakinleştirici ve antikonvülzan gibi ilaçlar
verilebilir. Ateş düşürmek için de birkaç
gün boyunca damardan antibiyotik
verilebilir. Bedenin mikroptan arınması için
ağızdan da antibiyotik verilebilir. Tedavi
sürecinin ardından hastanın dinlenmesi
gerekir. Dinlenmenin ardından hayatına
kaldığı yerden devam edebilir. [11]

(13)
SAYFA 11
BİYOP
HUNTİNGTON
Hunt ngton Ned r
Genetik bir hastalık olan Huntington
beynin belirli bölgelerinde hasar oluşturur.
Bu hasarlar zihinsel ve davranışsal
bozukluklara neden olur. [12]
Hunt ngton 'a
Neden Olan
Etkenler
Hastalığa neden olan, şey tek bir
genin mutasyon sonucu kalıtsal kusura
sahip olmasıdır. Otozomal dominant bir
hastalıktır. Cinsiyet kromozomlarındaki
genler haricinde, bir kişi her ebeveynden
bir kopya alır. Kusurlu bir gene sahip bir
ebeveyn, genin kusurlu kopyasını veya
sağlıklı kopyayı çocuğuna aktarabilir. Bu
nedenle, ailedeki her çocuğun genetik
bozukluğa neden olan geni alma şansı
%50'dir. [13]

SAYFA 12
BİYOP
Hastalığın fiziksel, bilişsel ve
psikiyatrik belirtileri vardır. İstem
dışı ani kasılmalar, konuşma
bozuklukları, uzaysal algılamada
problemler, odak problemleri,
obsesif kompulsif bozukluk,
öğrenme zorluğu, yorgunluk,
titremeler, Bipolar Bozukluk, kaygı
bozukluğu ve unutkanlık belirtilerin
bazılarıdır.
Hunt ngton
Tedav s
Hunt ngton Bel rt ler
Hastalık kalıtsal olduğu için
tedaviler hastalığı tamamen geri
çeviremez. Yapılan tedaviler bazı
hareket problemlerini ve psikiyatrik
problemleri engeller. İlaçların yan
etkileri bulunduğundan hasta
sürekli kontrol altında tutulmalıdır.
Hareket bozuklukları için kullanılan
ilaçlardan biri olan Antipsikotik
ilaçlar kontrol dışı hareketleri
engellerken istemli hareketleri de
engeller aynı zamanda kaslarda
sertleşmeye neden olur.
(14)
(15)
Hastalık nöbetlerini
engelleyen diğer ilaçlar,
distoni denen kas
gevşekliklerine ve kas
serleşmelerine iyi gelebilir.
Kaygı bozukluğunu gideren
ilaçlar ise bilinç değişikliğine
ve bağımlılığa neden olabilir.
Psikiyatrik bozukluklar için
kullanılan Antidepresanlar,
obsesif kompulsif
bozuklukların tedavisi için
kullanılır.
Antipsikotik ilaçlar; ani
taşkınlıkları, gerginlikleri ve
ruhsal rahatsızlıkları tedavi
etmek için de kullanılır.
Duygudurum dengeleyici
ilaçlar, hastalığın bipolar
bozuklukla bağlantılı iniş
çıkışlarını kontrol altına
almak için kullanılır.
Kullanılan ilaçların dışında
psikoterapi, konuşma
terapisi, fiziksel terapi ve
uğraş terapisi uygulanır. [14]

SAYFA 13
BİYOP
ALZHEİMER
(16)
Alzhe mer Ned r
Bir çeşit protein molekülünün, nöronun
etrafında birikerek plak oluşturmasıyla ya da
sinir hücrelerinin ölmesiyle oluşur. Yaşın
ilerlemesiyle birlikte görülen bu hastalıkta
ileri derecede hafıza kaybı görülür. Bunama
olarak da bilinir. Geri dönüşü olmayan
nörolojik bir hastalıktır. [15]
Alzhe mer'a Neden
Olan Etkenler
Çoğunlukla 65 yaş üstündeki kişileri etkiler.
Geçmişte yaşanılan kafa travmaları, kalp krizi
ya da kalp hastalıları Alzheimer’in gelişmesinde
etkili rol oynar. Stres ve depresyon gibi
durumlar da etkilidir. Zihinsel aktivitenin az
olması da neden olabilir. Alkol kullanımı bu
hastalığı tetikleyici bir etkendir. [16]
(17)

(19)
SAYFA 14
BİYOP
Alzhe mer Bel rt ler
1) Hafif Evre
Bu evre belirtilerin hafif olarak görüldüğü evredir.
Belirtiler her zaman görülebilecek türdedir. Birkaç
unutkanlık gibi olası şeyler görülür. Bu nedenle kişi
Alzheimer olacağını tahmin edemez.
2) Erken Evre
Bu evrede hasta daha fazla unutmaya başlar ve
etrafındaki kişilerle sorunlar yaşayabilir.
Unuttuklarını zamanla tekrar hatırlayabilir. Hayat
düzeninde problemler çıkmaya başlayabilir. Uyku
düzensizliği, yemek yemede düzensizlik görülebilir.
3) Orta Evre
Bu evrede kişinin unutkanlık sorunu diğer evrelere
göre daha fazla artmaktadır. Unutkanlıkları belli bir
şekilde olduğu için durumun farkına varmaya
başlar. Konuşmada bozukluk, yemek yemede
düzensizlik artar, konuşacağı zaman kelimeleri
bulamama gibi problemlerle karşılaşır.
4) İleri Evre
İleri evre son evredir. Artık hastanın durumu
ağırlaşır. Fiziksel aktivitelerinde büyük ölçüde
sorunlar yaşadığı için yatağa bağımlı hale gelir.
Hem ruh hem de bedensel olarak git gide durumu
kötüleşir. [15]
Alzhe mer Tedav s
Tedavide erken teşhis önemli rol oynar.
Ancak yapılan tedaviler hastalığı ortadan
kaldırmaz. Erken teşhis yoluyla hastalıktan
korunma yöntemleri geliştirilir. Günümüzde
kullanılan ilaçlar, bir süreliğine hastalık belirti ve
şikayetlerini azaltmaya yardımcı olmaktadır.
Günlük yapılan düzenli yürüyüşler; ruh sağlığını
destekler, eklem, kas ve kalp sağlığını ise
güçlendirir. Ayrıca egzersiz, uyku kalitesini
artırır ve kabızlığı önler. Alzheimer hastalarının
herhangi bir kaybolma durumuna karşın, tıbbi
alarm veren bileklikleri ile birlikte yürüyüş
yapmaları daha sağlıklıdır. Alzheimer hastaları
yemek yemeyi, öğünleri ya da sağlıklı gıdaları
unutabilmektedirler. Ayrıca hastalar, yeteri
kadar su içmeyi unutabildikleri için dehidrasyon
ve kabızlık gibi sorunlarla karşı karşıya
kalabilmektedirler. Bundan dolayı Alzheimer
hastalığında beslenme çok önemlidir. [17]
(18)

SAYFA 15
DİKKAT EKSİKLİĞİ /
HİPERAKTİVİTE
BOZUKLUĞU (DEHB)
BİYOP
(21)
(20)
D kkat eks kl ğ /
h perakt v te
bozukluğu (DEHB)
ned r
Dikkat eksikliği ve Hiperaktivite
Bozukluğu bireyin yaş ve gelişim düzeyine
uygun olmayan aşırı hareketlilik, istekleri
erteleyememe (impulsivite) ve dikkat
sorunlarına neden olan psikiyatrik bir
bozukluktur. [18]
D kkat eks kl ğ /
h perakt v te
bozukluğu'na
(DEHB) Neden Olan
Etkenler
Asıl sebebi bilinmiyor olsa da oluşumunda
biyolojik (nörolojik) ve genetik etkenlerin varlığı
söz konusudur. DEHB’li çocukların beyinlerinin
ön kısmında ve limbik sistemlerinde bulunan
kimyasal ileticilerin (nörotransmitterlerin)
çalışmasında bozulmalar yaşandığı
bilinmektedir. Beynin bu bölgelerinde
planlama, konsantre olma, hafıza, davranış
kontrolü ve motivasyon konuları gibi önemli
davranış kısımları bulunur. [19]

SAYFA 16
D kkat eks kl ğ /
h perakt v te
bozukluğu (DEHB)
Bel rt ler
BİYOP
Aşırı hareketlilik,
sabırsızlık, hiperaktivite,
dikkat dağınıklığı, unutkanlık,
çok fazla konuşma,
odaklanma sorunları ve
dalgınlık en sık görülen
belirtiler arasındadır.
D kkat eks kl ğ /
h perakt v te
bozukluğu (DEHB)
Tedav s
(22)
(23)
Hastalığının nedenini öğrenmek
için hastaya öncelikle nörolojik testler
ve nöropsikiyatrik testler uygulanır.
Sonuçlara göre uygun ilaçlar
verilmeye başlanır. Tedavide ilk
denenen ilaçlar uyarıcı ilaçlardır.
Merkezi sinir sistemi uyarıcı ilaçlar
olarak adlandırılır. Beyindeki dopamin
ve norepinefrin hormonlarının
miktarını arttırmaya yarar. Hormonlar,
konsantrasyonu arttırır ve yorgunluğu
azaltır. Aynı zamanda amfetamin,
metamfetamin ve metilfenidat içeren
ilaçlar da kullanılır. Ek olarak
kullanılan psikostimülan ilaçlar
nörotransmitterleri etkiler ancak
dopamin seviyesini arttırma gibi bir
etki yaratmaz. Bu nedenle bu ilaçların
etkilerinin görülmesi uyarıcı ilaçlara
göre daha uzun sürer. [20]

SAYFA 17
PARKİNSON
BİYOP
Park nson Ned r
Bedende gözlemlenen ancak köken olarak
ruhsal etkileri ile bilinen rahatsızlıktır. Parkinson
vücutta üretilmesi gereken dopamin hormonunun
üretilememesi ile eler, çene ve benzerlerinde
titreme şeklinde kendini gösteren rahatsızlıktır.
Kronik hareket bozukluğu olarak da bilinir.
Genellikle 60 yaş üstünde görülür. [21]
Park nson'a Neden
Olan Etkenler
(24)
Beyinde bulunan dopamin nöronlarında meydana gelen kayıplar ve üretilememe sorunları ile
oluşur. Dopamin eksikliğinde, oluşan uyarılar tam olarak iletilemez. Ayrıca genlerde meydana
gelen mutasyonların parkinsona neden olabileceği düşünülüyor. Bir diğer etken ise bazı toksin
maddelerdir. [22]
Park nson
Bel rt ler
Hastalığın ilk evrelerinde ortaya çıkan
belirtileri; el hareketlerinde yavaşlama, denge
bozuklukları ve hafif titremelerdir. İlk
belirtilerin oluşmasına enterik sinir sistemi, alt
beyin sapı ve koku yollarındaki bozulmalar yol
açar. Hastalığın asıl belirtileri her hastada
farklı görülebilmektedir. Hastalığın motor
belirtileri; hareketin yavaşlaması, kaslarda
kasılma, hareket edememe, kamburluk,
tutarsız yürüyüş ve uzuvlarda kasılmadır.
Motor olmayan belirtileri; koku kaybı, uyku
sorunları, depresyon, anksiyete ve kabızlıktır.
Tedavi için hastalığın semptomlarının erken
keşfedilmesi önemlidir. [23]

SAYFA 18
BİYOP
Park nson
Tedav s
Bu hastalık uzun süreli ve yavaş
ilerleyen bir hastalık olduğundan tedavi
sürecinde hasta ve hekim uzun yıllar iş
birliği içerisinde olmalıdır. Dopamin
hücrelerinin hasarını tamamen onaracak
bir tedavi henüz bulunamamış olmakla
birlikte hastalık belirtileri ilaçlarla büyük
ölçüde düzeltilebilmektedir. Mevcut
ilaçlar beyinde eksilmiş olan dopamini
ya yerine koyar ya da onun etkisini taklit
eder. Kimi ilaçlar da dopaminin kimyasal
yolla parçalanmasını engelleyerek
etkisini arttırır. İlaçların ömür boyu,
düzenli olarak alınması gerekmektedir.
Eğer ilaçlar hekimin tavsiyesi dışında
kesilecek olursa, hastalık belirtileri er
geç tekrar başlayacağı gibi, ilaçların ani
kesilmesi seyrek de olsa hayatı tehdit
eden durumlara yol açabilir.
(25)
Tedavide kullanılan aynı çeşit ve aynı dozdaki bir ilaç, bir hastada yarar sağlarken bir
diğerinde etkisiz olabilmektedir, yani Parkinson tedavisi tamamen kişiye özeldir. Parkinson
hastalığında beyindeki (Nigrostriatal sistemde) dopamin yetmezliğini, dolayısıyla hastalık
belirtilerini düzeltmeyi hedefleyen ilaçlar Levodopa ve COMT inhibitörleri, MAO-B
inhibitörleri, Dopamin reseptör agonistleri, Antikolinerjik ilaçlar ve Amantadin’dir. [24]
(26)

SAYFA 19
BİYOP
Mult ple
Skleroz
Mult ple Skleroz
Ned r
MS (Multipl Skleroz) hastalığı, beynin ve
omuriliğin inflamatuar (yangısal) bir hastalığıdır.
MS’li hastalarda santral sinir sisteminde bulunan
miyelin kılıfta plak veya lezyon diye adlandırılan
hasarlı alanlar görülür. Bu hasarlı alanlarda siniri
çevreleyen miyelin kaybı gözlenir.
(27)
Mult ple Skleroz'a Neden Olan Etkenler
MS hastalığında gelişebilecek reaksiyonlar önceden tahmin edilemez ve oldukça
değişkenlik gösterir. Bunun dışında sinir sistemi lezyonları, sklerotik plaklar, iltihaplar ve
nöronların demiyelinizasyonu bu hastalığın oluşmasına etki eden faktörlerdir. Sinir sisteminde
etkilenen yere ve etkilenme derecesine göre MS hastalığının tipi ve şiddeti hastadan hastaya
değişebilir.

SAYFA 20
BİYOP
Mult ple Skleroz
Bel rt ler
Uzuvlarda güçsüzlük, yorgunluk,
uyuşma hissi, iğnelenme hissi,
karıncalanma hissi, güç kaybı ve duyu
kusurları sık görülen belirtiler
arasındadır. Beyin sapı tutulmalarına
bağlı olarak; görme bulanıklığı, görme
kaybı, çift görme, baş dönmesi, denge
kaybı ve bulantı meydana gelebilir.
Cinsel disfonksiyon, idrar kaçırma, dışkı
kaçırma gibi üreme ve boşaltım sistemi
ile ilgili belirtiler de görülebilmektedir.
Bunlar dışında; depresyon, hafıza
problemleri, dikkat güçlüğü,
konsantrasyonda azalma, konuşma
bozukluğu gibi belirtiler de sık
görülmektedir. [25]
Mult ple Skleroz
Tedav s
(28)
Tedavi kişiye özel olmalıdır. Ayrıca erken teşhis
edilmelidir. Tedavide koruyucu tedaviler (aşı) de
büyük rol oynamaktadır. MS hastalığı tedavisinin ilk
adımı MS atakları hissedilir hissedilmez vakit
kaybetmeden uzman bir doktora görünmektir. Beyin
ve omurilik emarlarının çekilmesi, beyin omurilik
sıvısından örnek alınarak yapılan testler ve
elektrofizyolojik testler MS ataklarını teşhis etmede
kullanılır. Beyinde görülen plakların sayısı MS
hastalığının seyrini ve derecesini göstermektedir. MS
hastalığın tam tedavisi bulunmamaktadır. MS
ataklarını ve olağan atakların etkilerini azaltmaya
yönelik tedaviler uygulanmaktadır. [26]

SAYFA 21
BİYOP
SÖZLÜK
Vagus Siniri: Bağırsak ve beyin arasında iletişim
sağlayan, sinir sisteminin bir parçasıdır
Herpes Simpleks Virüsü: Deride su kabarcıkları ve
yaralara sebep olan bir virüstür
HIV: Bağışıklık sistemine zarar veren ve AIDS'ye
neden olan bir virüstür
Kabakulak: Virüslerin neden olduğu bulaşıcı bir
çocuk hastalığıdır
Batı Nil Virüsü: Tropik ve ılıman iklimlerde bulunur
Membran: Seçici geçirgen tabaka
Mycobacterium Tuberculosis: Verem hastalığına yol
açan bakteridir
Bıngıldak: Kafatası kemiklerinin birleşme noktaları
arasındaki bölgedir
Anti Konvülzan İlaçlar: Nöbet sırasında ağrıları
kesmek için kullanılan ilaçlardır
Obsesif Kompulsif Bozukluk: Sürekli tekrar eden
düşüncelere sahip olma ve bundan rahatsızlık
duyma
Dehidrasyon: İnsan bedeninin aşırı derecede sıvı
kaybetmesi
Limbik Sistem: Beyinde bulunur ve duyu
davranışlarının düzenlenmeside rol oynar
Norepinefrin: Hormon ya da nörotransmitter olarak
görev yapar
Amfetamin: İştah azaltıcı olarak kullanılan sentetik
bir uyarıcıdır
Metamfetamin: Uyarıcı ve halüsinasyon özelliği
olan bir ilaçtır
Metilfenidat: Merkezi sinir sitemi uyaranıdır
Psikostimülan ilaçlar: Santral sinir siteminin fiziksel
ve mental persormansını arttırır
Dopamin: Doğal olarak vücutta üretilen bir
kimyasaldır, duyguların kontrolünde rol oynar
Enterik Sinir Sistemi: Sindirim ile ilgili her konuda
bilgi toplar
Anksiyete: Kaygı bozukluğu
Nigrostriatal Sistem: Dopaminerjik sistemi
oluşturan dört yoldan biridir
Levodopa: Aminoasit yapısında bulunan, dopamin
öncülü
COMT İnhibitörleri: Levodopa'nın beyne geçmeden
önce periferde COMT enzimi tarafından yıkımını
önler
MAO-B İnhibitörleri: Beyinde dopamin yıkımından
sorumlu temel maddedir
Dopamin Reseptör Agonistleri: Dopamin
reseptörlerini aktive eden bileşiktir
Antikolinerjik İlaç: Genellikle kronik hava yolu
hastalıkları için kullanılır
Amantadin: İnfluenza ve Parkinson hastalığı
tedavisinde (istem dışı titremelerde, kasılmalarda
ve yürüme zorluklarında) kullanılır
Demiyelinizasyon: Sinir hücrelerinin etrafını
çevreleyen miyelin kılıfların hasar görmesidir
Disfonksiyon: Fonksiyon bozukluğu

SAYFA 22
BİYOP
(1)https://storage.googleapis.com/citric-celerity-272212.appspot.com/1/2020/07/imotional-intelligence-1024x768.jpg
(2)https://avatars.mds.yandex.net/get-zen_doc/2352663/pub_5fcd7982702d845a133117af_5fd7042664f2df189766a073/scale_1200
(3)https://avatars.mds.yandex.net/get-images-cbir/4586048/riNBEE0egujYEJJMcjql7Q8590/ocr
(4)https://www.diyetasistan.com/files/user_uploads/Hande5/bipolar.jpg
(5)https://avatars.mds.yandex.net/get-images-cbir/4782544/su8bLcdI-Zp9kvKKZAKlGg3191/ocr
(6)https://avatars.mds.yandex.net/get-images-cbir/4807493/cuscPhP8rg2bkh_FZJFhKA8086/ocr
(7)https://cdn.athlonoutdoors.com/wp-content/uploads/sites/5/2016/01/medical-crisis-tips.jpg
(8)https://avatars.mds.yandex.net/get-images-cbir/4481300/VPkyy6vuiA4Pz2TTFUyxpQ3542/ocr
(9)https://d3i71xaburhd42.cloudfront.net/60985f4c276f4ab3a6b35785845fb6e9e04ba7f4/3-Figure1-1.png
(10)http://bagazhznaniy.ru/wp-content/uploads/2014/04/%D0%93%D0%BD%D0%BE%D0%B9%D0%BD%D1%8B%D0%B9-
%D0%BC%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%BD%D0%B3%D0%B8%D1%82.jpg
(11)https://im0-tub-tr.yandex.net/i?id=3e3816a168e8f6bb6c9fb278bcaf7ddf&n=13
(12)https://okeydoc.ru/wp-content/uploads/2019/12/Lyumbalnaya-punktsiya-1-2048x2048.jpg
(13)http://1.bp.blogspot.com/-mKAoRw_aUHQ/TnjJV9FKYSI/AAAAAAAAd6s/qdl9W4raY3g/s1600/interhemispheric+cyst+parasagittal.jpg
(14)https://avatars.mds.yandex.net/get-images-cbir/4258519/rgfH4GJ3RYbSa8IoNtdcUA3820/ocr
(15)https://www.geneticsandsociety.org/sites/default/files/shutterstock_542582740.jpg
(16)https://www.suratkabar.id/wp-content/uploads/2016/05/alzehimer1-945x622.jpg
(17)https://img-s2.onedio.com/id-5dbd2bd3997a206c4e926175/rev-0/raw/s-152f87aea9753bca3d96cdb6b094f5e339240177.jpg
(18)https://avatars.mds.yandex.net/get-images-cbir/4119724/OC3aJKwEsCXtrI_5jjYG5A1226/ocr
(19)https://www.belirti.net/wp-content/uploads/2018/05/alzheimer-belirtileri-risk-art%C4%B1%C5%9F%C4%B1-3.jpg
(20)https://pbs.twimg.com/media/D6jCldVW0AAO-kp.jpg
(21)https://avatars.mds.yandex.net/get-zen_doc/1545908/pub_5f888ed2ff07445a5c361546_5f8893f6ff07445a5c3faaa4/scale_1200
(22)https://fazzlamesai.files.wordpress.com/2016/11/1-3.png
(23)https://n1s1.hsmedia.ru/a7/ab/9d/a7ab9d8948f02ef930fa73ce6c63d989/2121x1414_0xac120003_6921735951588763066.jpg
(24)https://avatars.mds.yandex.net/get-images-cbir/4581269/fENrEzAOuDYaSsnSmXGjyg4854/ocr
(25)https://avatars.mds.yandex.net/get-images-cbir/2478202/IaBr1HbCjpdWBI1h815SbQ0644/ocr
(26)https://avatars.mds.yandex.net/get-images-cbir/4302638/ZC54qzKg0WRw7J-DidsGLA8958/ocr
(27)https://ab-news.ru/wp-content/uploads/2017/12/120917_MS_main.jpg
(28)https://www.misistemainmune.es/wp-content/uploads/2016/05/Fotolia_75097866_Multiple-sclerosis-1200x844.jpg
GÖRSEL KAYNAKÇA
[1]https://sedatirgil.com/psikiyatrik-hastaliklar/bipolar-bozukluk-nedir/
[2]https://saglikblogu.net/bipolar-bozuklugun-sebepleri-nedir/
[3]https://www.acibadem.com.tr/ilgi-alani/bipolar-bozukluk/#belirtiler
[4]https://www.memorial.com.tr/saglik-rehberi/bipolar-nedir-bipolar-bozukluk-belirtileri-nelerdir#baslik-8
[5]https://www.epilepsi.gen.tr/epilepsi-nedir.html
[6]https://tr.wikipedia.org/wiki/Epilepsi
[7]https://evdesifa.com/epilepsi-belirtileri-nelerdir/
[8]https://www.epilepsi.gen.tr/epilepsi-tedavisi.html
[9]https://www.medikalakademi.com.tr/menenjit-nedir-belirtileri-tedavisi-asisi-cocuk/#menenjit-nedir
[10]https://www.medicalpark.com.tr/menenjit-nedir-belirtileri-ve-tedavi-yontemleri-nelerdir/hg-1863
[11]https://evdesifa.com/menenjit-hastaligi/
[12]https://www.bilgiustam.com/huntington-hastaligi-nedir/
[13]https://evrimagaci.org/huntington-hastaligi-nedir-semptomlari-nelerdir-huntington-hastaligi-tedavi-edilebilir-mi-9719
[14]https://multiyasam.com/huntington-hastaligi-belirtileri-tedavisi/
[15]http://www.sagliksever.com/alzheimer-nedir-belirtileri-ve-tedavisi
[16]https://www.alzheimerhastaligi.com/alzheimera-neden-olan-faktorler-nelerdir/
[17]https://evdesifa.com/alzheimer-tedavisi/
[18]https://www.medaimyanikklinigi.com/cocuklarda-dikkat-eksikligi-ve-hiperaktivite-bozuklugu/
[19]http://www.isikseli.com/cocuklarla-ilgili-yazilar/dikkat-eksikligi-hiperaktivite-bozuklugu-dehb-nedir
[20]https://getappvice.com/tr/dikkat-eksikligi-ve-hiperaktivite-bozuklugu-ilaclari/
[21]http://saglikloji.com/parkinson-hastaligi-nedir-parkinson-belirtileri/
[22]https://www.e-psikiyatri.com/parkinson-hastaligi-neden-kaynaklanir
[23]https://www.e-psikiyatri.com/parkinson-belirtileri
[24]https://www.psikofarma.info/psikiyatrik-ilaclarin-genel-kullanim-ilkeleri-uyulacak-kurallar-uyarilar-onlemler/parkinson-nedir-parkinsonilaclari-nelerdir/
[25]https://www.uzmandoktor.net/ms-hastaligi
[26]https://www.memorial.com.tr/hastaliklar/ms-multiple-skleroz-hastaligi-nedir
KAYNAKÇA