NORVEÇ KÜLTÜRÜ
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
NORVEÇ KÜLTÜRÜ
R Ü Y A L A R Ü L K E S İ N O R V E Ç
İÇİNDE NELER VAR?
AYRINTILI ;
İÇİNDEKİLER
COĞRAFİ ÖZELLİKLERİ ....................................................... 3
İKLİMİ..................................................................................... 4
EKONOMİSİ........................................................................... 5
MADDİ - MANEVİ KÜLTÜR DEĞERLERİ.......................... 6
GİYİM TARZI........................................................................ 7
YEMEK KÜLTÜRÜ ............................................................... 8
EN BİLİNDİK NORVEC YEMEKLERİ.................................. 9
MİMARİSİ - ÖRGÜ GELENEĞİ............................................. 10
EĞİTİM KÜLTÜRÜ................................................................. 11
İNANC VE BATIL İNANÇLAR............................................... 12
17 MAYIS GELENEĞİ.............................................................. 13
NOEL GELENEĞİ..................................................................... 14
NORVEC'İN MİLLİ SEMBOLLERİ....................................... 15
NORVEC'İN GÜZELLİKLERİ................................................ 16-17
KAYNAKCA..............................................................................18
KİŞİSEL DEĞERLENDİRME.....................................................19
DEVLETİN ADI: NORVEÇ KRALLIĞI
BAŞŞEHRİ: OSLO
YÜZÖLÇÜMÜ: 323.878 KM2
NÜFUSU: 4.283.000
RESMİ DİLİ: NORVEÇÇE (BOKMAL,
NYNORSK), SAMİSK (LAPH)
DİNİ: NORVEÇ LÜTHER
PARA BİRİMİ: KRONE (= 100 ORE)
Kuzey Avrupa'da bulunan
İskand nav Yarımadası'nın
batısında b r ülke. F nland ya,
İsveç ve Rusya le komşu olan
ülken n batıda Atlas
Okyanusu'nun b r kolu olan
Norveç Den z 'ne kıyısı vardır.
Kıyıları b nlerce f yordla
ç z lmekted r.
Anayasal monarş le yönet len
ülken n başkent Oslo'dur.
385,207[4] km² alana yayılan
Norveç' n, F nland ya le 729,
İsveç le 1.619, Rusya le 167
k lometre sınırı vardır ve
21.925 k lometrel k çok uzun
b r sah l şer d vardır.
İ s k a n d i n a v y a
Y a r ı m a d a s ı n ı n k u z e y i n i
v e b a t ı s ı n ı i h t i v a e d e n ,
B a t ı A v r u p a ’ n ı n e n
k u z e y i n d e k a l a n b a ğ ı m s ı z
b i r k r a l l ı k . .
İKLİMİ
Bir bö lü mü Ku zey Ku tup Da ire -
si için de yer alan Nor veç’te ok -
ya nu sal, sert ka ra sal iklim ve
tun dra ik li mi et ki li dir. Yaz lar kı -
sa ve se rin, kış lar uzun ve so ğuk -
tur. Gulf Stream sı cak su akın tı -
sı nın et ki siy le ba tı kı yı la rın da ki
sı cak lık, ay nı en lem ler ara sın da -
ki kı yı la ra gö re da ha yük sek tir.
Ba tı rüz gâr la rı nın et ki siy le ül ke -
nin ba tı sı her mev sim ya ğış al -
mak ta dır. Bu kesim de ok ya nu sal
ik lim et ki li dir. Do ğal bit ki ör -
tüsü or man dır. Ül ke de ki or man -
lar, so ğu ğa da ya nık lı iğ ne yap -
rak lı ağaç lar dan olu şur. Ku zey de
ise tun dra lar ege men dir.
Temmuz
ayında 2-3
gün
Kruttvatnet
Gölün de
güneş hiç
batmaz .
Norveç' n ekonom s ;
Norveç ekonomisi karma ekonomik model üzerine kurulu: Refaha dayalı serbest
piyasa ekonomisi ve belirli sektörlerde devlet mülkiyeti bir arada yürütülüyor.
Ülkede sağlık hizmetleri ücretsizken, doğum izninin 46 haftaya kadar
uzayabildiği Norveç’te işsizlik oranı ise yüzde 4’ün altında seyrediyor. Norveç
hükümeti petrol, hidroelektrik enerji üretimi, alüminyum üretimi ve haberleşme
gibi ülke ekonomisinin yüzde 30’unu oluşturan sektörlerde kontrolü elinde
tutmaya devam ediyor.
Halen dünyanın en gelişmiş ekonomisine sahip olmasa da sağladığı yüksek refah ile dünyanın en yaşanılası
ülkeleri arasında gösterilen Norveç, Türkiye’nin içerisinde yer almak için 60 yıldır çaba gösterdiği Avrupa
Birliği’ne katılmayı ise 1972 ve 1994’'te yapılan referandumlarla iki kez reddetmiş bir ülke. Bununla birlikte
Schengen Birliğine üye olan Norveç, Avrupa ile ekonomik ilişkilerini ise İsviçre, İzlanda ve Lihtenştayn ile
ortak olduğu Avrupa Serbest Ticaret Birliği (EFTA) üzerinden sürdürmeye devam ediyor.
MADDİ MANEVİ KÜLTÜR
DEĞERLERİ
Norveç kültürü baskıcı, kuralcı ve saygı üzerine
kurulu bir kültür değildir. Ulusal ve tarihi değerlere
bağlılık devam etse de Norveçliler popüler kültüre
ve teknolojik yeniliklere kolaylıkla adapte
olabilirler. Modern Norveç kültürü medya araçları
ve kurslar aracılığıyla öğretilir. Ayrımcılık ve kötü
muamele (mobbing), trafikte yeni güvenlik
önlemleri gibi birçok konuda periyodik kurslar ve
seminerler düzenlenerek tüm Norveç halkının
bilgisi ve eğitimi güncellenir. Örneğin bir okul
yolunda bir çocuk bisiklet kazası geçirmişse, bu
kazanın nedenleri ve olaydan çıkarılacak dersler
konusunda okul velilerine en kısa zamanda bir
seminer düzenlemelidir.
Başka kültürlerde pek görülmeyen
Norveçlilik özelliği "sizli bizli" konuşma
kalıplarının kullanılmamasıdır. Herkese
"sen" diye hitap edilir. Sadece krala ve
meclis veya hükümet binası içindeyse
mebus ve ya bakana "sen" yerine
üçüncü tekil şahısla hitap edilebilir.
"Kral bu konuda ne düşünüyor?"
GİYİM TARZI
'' BUNAD ''
Her yıl 17 Mayıs’ta, Norveç‘in ulusal bayramında insanları geleneksel
kıyafetlerle görüyoruz. İşte bu kostümün ismi “Bunad”. Süslemeleri
bölgelere göre değişiklik gösteren bu kostümler, yüzyıllarca gururun,
çeşitliliğin, kültürün ve Norveç halkının geleneklerini temsil etti. Eski
Norse‘da “Bunad” kelimesinin anlamı ise ‘donanım’ ve ‘ekipman’ olarak
biliniyor.
EN BİLİNDİK
NORVEÇ YEMEKLERİ
Norveç’ n ünlü kahvereng peyn r
Brunost, mutlaka denemen z
gereken peyn r çeş tler nden b r .
Reng ve kokusuyla farklı b r tada
sah p olan bu peyn r Norveç’ n en
ünlü y yecekler nden.
Kurutulmuş gevrekler n üzer ne
eklenen ekş l krema, reçel ve terc he
göre seç lm ş b r et çeş d n n
eklenmes yle hazırlanan bu
atıştırmalığın sm Flatbrød… Oldukça
lezzetl olan kanepe görünümündek
aperat fler, Norveçl ler n en sevd ğ
y yecekler arasında.
Norveç’te ren gey ğ et sev len
y yecek türler nden b r . Akşam
yemekler n n, özel günler n ve Noel
g b kutlama sofralarının olmazsa
olmazlarından b r olan ren gey ğ
et n n oldukça yumuşak b r kıvamı ve
har ka b r lezzet var
Norveç’ n ulusal yemeğ ve
s mges hal ne gelm ş far kal,
haşlanmış kuzu et ve lahananın
güveç çer s nde fırınlanmasıyla
yen b r lezzete bürünüyor.
Norveç halkının sıklıkla p ş rd ğ
ve akşam yemeğ sofralarını
süsleyen b r lezzett r.
MİMARİSİ
Yemyeş l kuzey m mar s ve dünyaca
ünlü “İskand nav tarzı” b nalar, ülkeye
etk ley c b r tur st akışını ç z yor.
Ülken n başkent nde, 2010 yılında
Norveç Operası’nın karşısındak
“Recl n ng” heykel açıldı. Ana
hatlarındak cam ve metal n yapısı, su
yüzey nde yavaş yavaş rüzgardan
dönen b r buzdağına benz yor. İtalyan
metal ressamı Mon ca Bonv c n ,
yaratılışını b r değ ş m ve umut
sembolü olarak adlandırdı.
ÖRGÜ GELENEĞİ
Norveçl örgü geleneğ , 19. yüzyıldan
t baren büyümeye başladı. Günümüzde
örme kazaklar, şapkalar ve eld venler
ülken n markasıdır. Yün ürünler şeh rlerden
bahsetmeden uzaktak her köyde satın
alınab l r. Norveçl desenler n dünyası büyük
ve şaşırtıcı. Ürünler, kal teler olarak
geçeb lecekler kadar yüksek kal teded r.
1879’da Avrupa’nın en ünlü tekst l
fabr kalarından b r olan Dale of Norway
kuruldu. .
Norveç eşs z doğa manzaraları ç n
d kkat çek c d r. Gerçek kuzey doğasına
hayran olmak steyenler mutlaka buraya
gelmel d r. Ülke, z ns z ormanları ve
p toresk f yortları korumuştur. Şu anda,
submontan bölges nde ünlü kış tat l
köyler bulunmaktadır. İlk kayak
merkezler 19. yüzyılın sonunda
Norveç’te açıktı. En ünlü tat l
L llehammer. 1994 yılında, Ol mp yat
Oyunları tes ste yapıldı, bu yüzden ş md
korunan b r nc sınıf spor altyapısı var.
EĞİTİM KÜLTÜRÜ
Norveç eğ t m s stem
‘eş tl k ve kapsayıcılık’
prens plere dayalıdır.
Rekabet öğret lmez. 8’ nc
sınıfa kadar karne
almayan, sınava tab
tutulmayan ve tüm
müsabakalarda sadece
katıldığı ç n ödül alan
Norveçl çocukların
öğretmenler sınıfa ya da
vel ye k m n en y
olduğunu açıklamaz. Çocuk
en fazla en y lerden b r d r.
Spor müsabakaları
sonucunda tüm çocuklara
b r nc l k madalyası ver l r.
Okullarda ya da a le ç nde d s pl n konusu üzer nde
fazla durulmaz. Zaten çocuklar çok erken yaşta
sorumluluk almaya ve kend kararlarını vermeye
başlarlar. 18 yaşına geld ğ nde hâlâ a les yle yaşayan
çok az çocuk vardır. 9-10 yaşlarında a len n madd
durumu ne olursa olsun çocuklar; gazete/broşür
dağıtarak, hasta, çocuk ya da özürlü bakıcılığı yaparak
ya da mahalle futbol turnuvalarında sos s ve kek
satarak para kazanmaya başlarlar. Norveçl çocuklar,
manev olarak pek olmasa da madd olarak aşırı
şımartılırlar. Kend ler ne a t her türlü elektron k alet
veya eşyaya fazlasıyla sah pt rler.
'''
güneşe
bakarak
ıslık
çalmak
her
zaman
şans
getirir
ve baht
açar.
İNANÇ VE
BATIL
İNANÇLAR
Nüfusu 5.124.000[1] olan
Norveç’ n d n , resmî
olarak Protestan
Luther st’t r. Hr st yanlık,
Norveç Kralı Hakon
Hakonson’ n 11. yüzyılın
başlarında Hr st yanlığı
kabul etmes yle ülkede
yayılmış ve günümüze
kadar ülken n yaygın d n
olagelm şt r.
Yılbaşı zamanı İsa’nın
doğuşu b rçok Hr st yan
ülkes nde öneml b r güne
sah p ve sıkça çocuklara
da anlatılıyor. Ancak bu
batıl nanç daha çok
İskand nav ülkeler nde
duyulan bu özel günde
çocukların Norveç’te daha
çok heyecanlanmasına
sebep olan b r batıl nanç
hak m. İsa’nın doğduğu
gün hayvanların
konuşab ld ğ ne
nanıyorlar. İsa’nın
doğumu sırasında ahırda
olan hayvanlar, İsa’nın
doğuşunu d llend rmek
ç n konuşma yet s ne
sah p olmuşlar. Muc zey
göreb lmek ç n çer ye
g ren çobanları görünce
konuşma yet ler n tekrar
kaybetm şler.
17 MAYIS GELENEĞİ
17 MAYIS GÜNÜ BUGÜN BİLE ULUSAL BAYRAM OLARAK BÜYÜK COŞKUYLA KUTLANILIR.
KUTLAMALARIN EN ÖNEMLİ PARÇASI BÜTÜN ÜLKEDE YAPILAN ÇOCUKLARIN GEÇİT
TÖRENİ OLARAK GÖRÜLÜR. BAŞKENT OSLO'DA, KRALİYET YOLUNDAN (KARL JOHANS
GATE) SARAY BAHÇESİNE KADAR YÜRÜYEN ÇOCUKLAR, BALKONDAN ONLARI
SELAMLAYAN KRALİYET AİLESİNE EL SALLARLAR. TÜM ÜLKE KIRMIZI, BEYAZ VE MAVİ
KURDELELER VE ROZETLER TAKAR. NEREDEYSE HERKES BUNAD DENİLEN GELENEKSEL
KIYAFETLERİ GİYER. GÜN BOYUNCA KONSERLER, BARBEKÜLER, HALK DANSLARI VE
ÇEŞİTLİ ETKİNLİKLER SÜRDÜRÜLÜR. HERKES BAYRAK TÖRENİ VE ULUSAL MARŞ İÇİN
ŞEHİR MERKEZİNE GİDER.
ÜLKENİN ÇEŞİTLİ YERLERİNDEKİ KÜÇÜK KASABALARDA KUTLAMALAR FARKLILIK
GÖSTEREBİLİR. GÜNÜN EN BÜYÜK ANLAMI NORVEÇLİLİK VE AİLEDİR.
NORVEÇ'İN MİLLİ
SEMBOLLERİ
NORVEÇ BAYRAĞI
Norveç bayrağı kırmızı zem n
üzer ne bayrağın köşeler ne doğru
uzanan etrafı beyaz le çevrelenm ş
mav haç; haçın yatay kısmı aynı
Dan marka bayrağında olduğu g b
bayrağın gönder tarafına doğru
kaymıştır. Norveç bayrağı 1899'da
kabul ed lm şt r.
Bayrağın anlamı se; Kırmızı arka
plana beyaz haç Dan markayı mav
haç se Hr st yanlığı tems l
etmekted r
ULUSAL MARŞI
"Ja, v elsker dette landet" (Türkçe:
Evet, bu ülkey hep seveceğ z)
Norveç' n de facto ulusal marşıdır.
Marşın sözler 1859-1868 yılları
arasında Bjørnstjerne Bjørnson
tarafından yazıldı. Bestes , 1864
yılında R kard Nordraak tarafından
yapıldı ve aynı yıl ulusal marş olarak
kabul ed ld .
norveç'in güzellikleri
Norveç’ten Doğa Harikası 6 Adres
Norveç, doğa har kası coğrafyası, doğası, tertem z ve özenl sokakları ve refah sev yes
yüksek halkı le dünyanın en yaşanab l r ülkeler nden b r . Batı Avrupa’nın en
kuzey nde, İskand navya Yarımadası’nda yer alan Norveç, kıyılarındak dar ve der n
koyları ve yüzlerce f yortuyla farklı ve göz alıcı jeoloj k oluşumlara sah p. Yıl boyunca
pek çok doğasever ağırlayan bu coğrafyanın en çok z yaret ed len beş bölges se
Flam, Ge ranger, Trolltunga, Pre kestolen ve f yortlar.
1. Flam
Flam, Oslo’dan 370
k lometre uzaklıkta yer alan
ve Norveç’ n en der n
f yortlarından Sognefjord
kıyısında küçük b r balıkçı
köyü olan. F yortların eşs z
manzarasına karşı kurulu
olan Flam’da, yaklaşık 225
metre yüksekl kten dökülen
Kjosfossen Şelales le k
koldan coşkuyla akan
Latefoss Şelales ’n n
muazzam güzell ğ ne tanık
olacaksınız.
2. Geiranger
Ge ranger, Alesund’e bağlı
ve UNESCO’nun Dünya
M rası L stes ’nde yer alan b r
kasaba. İskand navya’dak en
güzel seyahat noktası olarak
b l nen Ge ranger, Norveç’ n
batı kıyılarının en büyük
f yortlarına sah p.
3.Preikestolen
Pre kestolen Stavanger’a 40
k lometrede yer alan
Jorpeland bölges nde
bulunan b r doğa har kası.
Dünyanın dört b r yanından
gelen nsanların aynı
manzaraya bakmak ç n
yaklaşık b r la üç saatte
tırmandığı büyüley c b r
kayalık olan Pre kestolen,
604 metre yüksekl kte yer
alan ve yekpare b r kayadan
oluşan b r doğal oluşum
norveç'in güzellikleri
Norveç’ten Doğa Harikası 6 Adres
Norveç, doğa har kası coğrafyası, doğası, tertem z ve özenl sokakları ve refah sev yes
yüksek halkı le dünyanın en yaşanab l r ülkeler nden b r . Batı Avrupa’nın en
kuzey nde, İskand navya Yarımadası’nda yer alan Norveç, kıyılarındak dar ve der n
koyları ve yüzlerce f yortuyla farklı ve göz alıcı jeoloj k oluşumlara sah p. Yıl boyunca
pek çok doğasever ağırlayan bu coğrafyanın en çok z yaret ed len beş bölges se
Flam, Ge ranger, Trolltunga, Pre kestolen ve f yortlar.
4. Trolltunga
Trolltunga, Norveç’ n
Prek stolen’den sonra s mge
kayalık bölges . B r dağın
yamacında, boşluğun üzer ne
uzanan b r kaya parçasına ver len
s m olan Trolltunga’da üzer nde
durduğunuz kayanın aşağısı
doksan derece d k b r duvar ve
yaklaşık olarak 800 metrel k
kes nt s z b r boşluktan oluşuyor.
Ulaşımın oldukça zor olduğu
Trolltunga, adını orman c n
anlamına gelen Troll le d l
anlamına gelen Tunga
kel meler n n b rleş m nden alıyor.
5. Norveç
Fiyortları
Norveç f yortları, Norveç’ n sah p
olduğu eşs z doğal oluşumlar. Dar,
der n körfez anlamına gelen
f yortlar topağın çökmes ya da
den z yüzey n n yükselmes sonucu
dağlık kıyı bölgeler nde buzulların
açtığı vad ler n su le dolması le
oluşuyor. Dünyanın en güzel
f yortları Norveç kıyılarında yer
alıyor. Den z n kara parçasının ç ne
doğru g rmes le oluşan f yortların
Norveç’te en ünlü ve en çok z yaret
ed lenler se batı f yortları
6. Lofoten Adaları
Lofoten Adaları, kutup da res n n
kuzey nde, Norveç’ n Nordland
bölges nde yer alıyor. Karadan Atlas
Okyanusu’na sokulan Lofoten
Adaları, bölgede 1425 k lometre
karel k b r alanı kapsıyor. Norveç’ n
en popüler yerler nden olan
adalarda, s vr kayalıklar, den z n,
göller n ve akarsuların b rb r ne
karıştığı koylar, balıkçı kasabaları
ışığın yeş l tonlarına karışıyor. Gulf
Stream akıntısı neden le oldukça
yumuşak b r havası bulunan
adalarda, kartpostallarda
gördüğünüz güzell kte balıkçı
kasabaları bulunuyor.
KAYNAKÇA
İNTERNET KAYNAKÇASI;
HTTPS://TR.WİKİPEDİA.ORG/WİKİ/NORVE%C3%A7
HTTPS://WWW.COGRAFYA.GEN.TR/SİYASİ/DEVLETLER/NORVEC.HTM
HTTPS://WWW.DUNYAATLASİ.COM/NORVEC-ULKE-PROFİLİ/
HTTPS://WWW.MOMENT-EXPO.COM/TR/DERGİLER/136/ULKELERDEN
HTTPS://M.BİANET.ORG/BİAMAG/YASAM/147573-KULTUR-
PENCERESİNDEN-NORVEC
HTTPS://NORDİKSİMİT.ORG/2016/01/NORDİK-İKONLAR-BUNAD/
HTTP://BERFENDBER.BLOGSPOT.COM/2013/02/NORVEC-MUTFAG-
NORWEGİAN-CUİSİNE.HTML
HTTPS://BLOG.BİLETBAYİ.COM/NORVECTE-NE-YENİR-NE-
İCİLİR.HTML/
HTTPS://WWW.ORANGESMİLE.COM/GEZİREHBERİ/NORVEC/GELENEK
LER.HTM
HTTPS://İNDİGODERGİSİ.COM/2015/04/NORVECTE-COCUK-EGİTMEK/
HTTPS://İNSAMER.COM/TR/NORVEC-VE-
İSLAMİYET_201.HTML#:~:TEXT=N%C3%BCFUSU%205.124.000%5B1%5
D,KADAR%20%C3%BCLKENİN%20YAYG%C4%B1N%20DİNİ%20OLAGE
LMİ%C5%9FTİR.
HTTPS://GEZEBİLDİGİNKADAR.COM/ULKELERİN-İLGİNC-BATİL-
İNANCLARİ
HTTPS://EİNEXY.BLOGSPOT.COM/2014/07/NORVEC-MİLLİ-
BAYRAMİ-17-MAYİS-NORVEC-ANAYASA-GUNU.HTML
KİŞİSEL
DEĞERLENDİRME
YASEMİN AYDIN
İskandinav ülkeleri, özellikle Norveç her zaman ilgilimi
çekmiştir. 4-5 sene önce Norveç'li bir futbolcuyu tanımam ile
başladı Norveç sevgim. Daha sonra Norveç'i araştırdığımda ne
kadar güzel bir ülke olduğunu fark ettim. Bu ülke sanki benim
hayallerim için yaratılmıştı. Hayran kalmamak elimde değildi...
Norveç'i araştırdığımda çok şaşırdığım şeyler olmuştu.
Bunlardan biri okullarda sınav olmamasıydı. Bizler sınavsız
eğitim sistemi düşünemezken onlar bu eğitim sistemi ile Dünya
da ilk üçün arasına girmeyi başarmışlar.
Norveç'in yemekleri, kıyafetleri dışında beni en çok eşsiz
güzellikleri etkiledi. Oslo ve Bergen , Bergen'nin rengarenk
evleri, fiyortlar , köyleri ve kuzey ışıkları ... Hepsi eşsiz güzelliğe
sahip . Norveç'li insanlar bu eşsiz güzellikleri korumayı çok iyi
bilmişler.
Kısacası Norveç kültürü ile coğrafyası ile her insanın
yaşamak istediği bir ülke . Refah seviyesi , adaleti , insan hakları..
Bir insanın istediği her şey bu ülke de.
Norveç'i görmeden, özellikle kuzey ışıklarını görmeden ölmek
istemiyorum...