Çelik Yapı Rehberi

strucare
Çelik Yapı
Farklı boyut ve şek ldek çel k b leşenler le kaynak, v dalama ve perç nleme g b
uygulamalar le b rb r ne bağlanan, maruz kaldığı kuvvetlere dayanım gösteren
yapılara Çel k Yapılar den r.
Yapısal Çel k uygulamaları, çel k yapı malzemes nden mal ed lm ş yapılardır.
Kolon, k r ş g b taşıyıcı unsurlar çel kten mal ed l r. Yapısal Çel k yüksek çekme
dayanımına sah pt r. Çel k uygulamaları, betonarme yapılara kıyasla çok daha
hızlı gerçekleşmekted r. Betonarme kullanılan yapılarda betonun kürlenmes
amacıyla beklenmes gereken zamana Yapısal Çel k uygulamalarında ht yaç
yoktur.
İnşaat sektöründe neden Çel k Konstrüks yon Yapılar terc h ed l r sorusunu kısaca
cevaplayab l r z. Çel ğ n uzun ömürlülüğü, betonarmeye kıyasla daha yüksek
mukavemet /ağırlık oranına sah p olması, gen ş açıklıklara z n vermes g b
sebepler lk akla gelenlerd r.
Yapılarda kullanılan başlıca Çel k Taşıyıcı B leşenler se şunlardır;
Yapısal çel k
Karkas, skelet
Flanş prof ller
Kolon
K r ş
Ön ger lmel elemanlar
Çatı b leşenler
Makaslar
Kafes, uzay s stemler

strucare
Çelik Yapı
Yapısal çel k uygulamalarını b r çok alanda göreb l r z. Sanay faal yetler nden,
spor alanlarına eğ t m kurumları büyük depolama alanları g b b r çok nşa
türünde çel k konstrüks yon yapılar kullanılmaktadır.
Çel k Yapıların Kullanım Alanları;
V nç taşıyıcı s stemler
Depolama alanları
S lolar
Petrol, gaz depolama alanları
Dem ryolu köprüler
Elektr k d rekler
Fabr ka, tes s b naları
Sanay yapıları
Havaalanları
Stadyum, spor salonları
Yüksek katlı konutlar
Gen ş açıklıklı yapı türler
g b alanlarda yapısal çel k uygulamalarını sıklıkla göreb l r z. Yapı malzemes
özell ğ olarak çel k, yüksek mukavemet / ağırlık oranına sah pt r. Bu nedenle
gen ş açıklıkların uygulanmasına mkan vermes yle b rl kte, yapı ne kadar büyük
olursa olsun betonarmeye kıyasla çok daha yüksek b r dayanıma sah p olup aynı
oranda haf f b r yapı olacaktır.

strucare
Çelik Yapı
Çel k Konstrüks yon Yapılar tekn k özell kler nden ötürü en çok kullanılan yapı
malzemeler nden b r s d r. Yapısal çel kler, deprem g b s sm k konularda
betonarme yapılara kıyasla daha dayanıklıdır. Çel k İnşaat türler n n avantajları
şunlardır;
Çel k yapılar d ğer yapı türler ne kıyasla daha dayanıklıdır
Çel ğ n malzeme mal yet , tasarımı ve uygulaması betonarmeye kıyasla
ekonom kt r
Bakım, yen leme mal yetler n speten düşüktür
Gen ş açıklıklara uygundur. M mar tasarım ç n har ka b r çözümdür
Çel k fabr ka ortamında, sab t olarak bel rl standartlarda üret lmekted r.
Dolayısıyla, kal tes bell d r
Paslanmaya karşı dayanıklıdır
Sert hava koşulları, doğal afetler g b durumlarda daha dayanıklıdır
Ahşap yapılara kıyasla, böceklenme, küf g b doğal etmenlere maruz
kalmazlar
g b nedenler Yapısal Çel ğ n avantajları olarak sıralayab l r z. Özetlemek
gerek rse, Çel k Konstrüks yon Yapıların malatı ve uygulamaları betonarmeye
kıyasla daha ucuzdur. Bakım, yen leme ve yer ne koyma mal yetler d ğer yapı
çeş tler ne kıyasla oldukça düşüktür.

strucare
Çelik Yapı
Çel k Konstrüks yon Yapıların terc h ed lmes n n b r çok neden olduğu g b ,
dışarıda gördüğümüz yapıların çoğunun Betonarme Yapılar olmasının bazı
nedenler vardır. Çel k Yapılar, bazı doğal etmenlere d ğer yapı türler ne kıyasla
daha duyarlıdır. Yapısal Çel k Uygulamalarının dezavantajları se şunlardır;
B r dem r alaşımı olan çel k, korozyona karşı dayanıksızdır
Paslanmaya önlem olarak boyanması gerek r. Korozyon koruyucu b leşenler
pahalıdır
Yüksek sıcaklıklarda, yangın g b durumlarda dayanıksızdır
Çel k çok letken b r malzemed r. Yangına karşı ekstra önlemler alınması
gerek r
Sıcaklık durumunda genleşme yaşanab l r, çel k malzeme özell kler n
kaybedeb l r
Çel k Konstrüks yon Yapılar burkulmaya karşı dayanıksızdır. Bu sorun yapı
uzunluğu le doğru orantılıdır
Sünekl ğ azalması ve kırılganlığının artması doğru orantılıdır
Betonarmeye kıyasla er ş m daha zordur (fabr kada mal ed l r)
Türk ye özel nde, yapısal çel k tasarımı, projelend r lmes noktalarında
eks kl kler
g b nedenler Çel k B naların terc h ed lm yor olmasının bazı nedenler d r.
Özetlemek gerek rse, Çel k Konstrüks yon Yapılar kullanmak, bazı bakım mal yet
kalemler , burkulma r sk , sünekl ğ n kaybetme r sk , yangına karşı dayanıksız
olması g b sebeplerd r.

strucare
Çelik Yapı
Ülkem zde ve dünyada b r çok öneml nşaat projes nde çel k konstrüks yon
yapılar kullanılmaktadır. İnsanlık tar h ne adını yazdırmış b r çok mühend sl k
har kası yapı projes nde yapısal çel k uygulamaları görülmekted r.
Dünyadak en öneml çel k konstrüks yon yapılar şunlardır;
Eyfel Kules (Par s, Fransa)
Brooklyn Köprüsü (New York, USA)
Ta pe 101 Kules (Ta wan, Ch na)
Emp re State B nası (New York)
Burj Khal fa (Duba )
W ll s Kules (Ch cago, USA)
Be j ng Ulusal Stadyumu (Be j ng)
Seagram B nası (Ch cago, USA)
S dney Boğaz Köprüsü (Sydney, Autral a)
Batıya Açılan Geç t (Gateway Arch) (M ssour , USA)
Geçm şten günümüze çel k etk ley c yapıların nşasında kullanılmış b r metal
olmuştur. Dayanımı, gücü, zaman ve enerj bakımından ver ml l ğ , özel m mar
tasarım uygulamalarına efekt f çözümler sunab lmes g b nedenlerden ötürü
uzun vadede çoğu mühend sl k har kası yapıda kullanılacağı aş kar b r gerçekt r.