Mavişehir Dergisi Sayı 77

yenmesi tiroid fonksiyonunu azaltabilir.
O nedenle bu çok faydalı sebzelerin çiğ
değil, hafif buharda pişirilerek yenilmesi
önerilir. İyot eksikliği olanlar için bu
gıdaların çiğ tüketilmesi riskli olabilir.
İYOT EKSİKLİĞİ BELİRTİLERİ
NELERDİR?
İyot eksikliği çok geniş bir spektrumda
belirti gösterebilir:
• Guatr (boyunda şişlik), hipotiroidi.
Guatrda nodüller olabilir. Büyük
guatrı olan hastalar özellikle
yatarken boğulma hissi, yutma veya
nefes almada güçlük gibi belirtiler
gösterebilir.
• Depresyon, demans (unutkanlık)
• Kolay kilo alma veya kilo verme
güçlüğü
• Cilt kuruluğu
• Sürekli yorgunluk, baş ağrısı
• Adetle ilgili sorunlar
• Kolesterol yüksekliği
• Tekrarlayan enfeksiyonlar
• Bradikardi (Kalp ritminin
yavaşlaması), baş dönmesi
• Soğuğa karşı intolerans
• Saçlarda incelme ve dökülme
• Kabızlık
• Nefes darlığı
• Böbrek işlevlerinde azalma
• Kas güçsüzlüğü, eklem katılığı
İYOT EKSİKLİĞİ TANISI
NASIL KONUR?
Sağlıklı bir erişkinin vücudunda, %
70-80’i tiroide ait olmak üzere 15-
20 mg iyot bulunur. İdrar iyot düzeyi
toplumda iyot durumunu yansıtan
en iyi yöntemdir. Ortalama idrar
iyot konsantrasyonunun 50 µg/L
altında olması iyot eksikliği olarak
tanımlanmaktadır. 50-99 µg/L arası
hafif eksiklik 100-200 µg/L arası
optimal değerleri ifade eder.
İYOT EKSİKLİĞİ NASIL
TEDAVİ EDİLİR?
Hamilelik döneminde artan iyot
ihtiyacının karşılanması için genellikle
hekim tarafından iyot içeren mineral
takviyeleri reçetelendirilir. Bu
takviyeler yalnızca iyot içerebileceği
gibi iyotla birlikte B grubu vitaminleri,
folik asit gibi farklı mikro nutriyentleri
de içerebilir. Planlı gebeliklerde en
az 3 ay önceden bazı vitamin ve
içerisinde iyotun da olduğu mineral
takviyelerine başlanması istenir.
Gebeliğin haricinde beslenmeye bağlı
olarak gelişen iyot eksikliklerinde
takviyeler genel olarak ağızdan alınan
haplar veya iyot damlaları şeklinde
uygulanır. İyot eksikliği olan bireyler
ayrıca guatrojen besinleri tüketmekten
kaçınmalıdır. Özellikle zihinsel
gelişimin söz konusu olduğu bebeklik
ve çocukluk dönemlerinde iyotlu tuz
ve iyottan zengin besinlerin tüketimine
ayrıca özen gösterilmelidir. Vitamin
ve mineral testleri de aralıklı olarak
yaptırılmalıdır.
İYOT HANGİ BESİNLERDE
BULUNUR?
İyot vücutta üretilmez, diyetle
alınması zorunludur. Dünyadaki esas
iyot kaynağı denizlerdir ve en çok iyot
içeren madde deniz yosunudur. Deniz
yosunu dünyanın farklı yerlerinde
yoğun olarak tüketilse de ülkemizde
yaygın bir tüketim alanı yoktur. İyot
bakımından fakir topraklara sahip
olan ülkemizde esas iyot kaynağı,
iyotla zenginleştirilmiş sofra tuzlarıdır.
Pişirme sırasında katılan iyotlu tuzun
iyot içeriği %50 azalır. Bu nedenle
yemeklere tuzun piştikten sonra
katılması önerilir. Günümüzde tuz
tüketimini azaltma yönünde bir eğilim
olduğu için toplumda daha az tuz
tüketilmesi söz konusudur. Özetle
iyotlu tuzdan yeterli iyot almak garanti
olmayabilir. Bu nedenle diyetimizi
iyot açısından zengin besinlerle
desteklemek önemlidir.
İyottan Zengin Besin Kaynaklarında
Ortalama İyot Miktarları:
Balık (100 gram): 99 mikrogram (%66)
Yaban mersini (30 gram): 90 mikrogram
(%60)
Yoğurt (1 kase): 75 mikrogram (%50)
Patates (1 orta boy): 60 mikrogram (%40)
Süt (1 bardak): 56 mikrogram (%37)
Karides (100 gram): 35 mikrogram (%23)
Fasülye (yarım bardak): 32 mikrogram
(%21)
Yumurta (1 adet): 24 mikrogram (%16)
Kuru Siyah Erik(5 adet): 13 mikrogram (%9)
İYOT GEREKSİNİMİ NE KADARDIR?
Günlük önerilen iyot alım miktarları
(Türkiye Endokrinoloji ve Metabolizma
Derneği Önerisi):
1–59 ay: 90 mikrogram/gün
6–12 yıl: 120 mikrogram/gün
12+ yaş: 100-150 mikrogram/gün
Hamile ve emziren anneler: 250-300
mikrogram/gün
FAZLA İYOT ALIMI
SORUN YARATIR MI?
Fazla iyot almak da sorunlara yol
açabilir. Bu durum özellikle nodül,
hipertiroidi ve otoimmun tiroid hastalığı
gibi önceden tiroid bozukluğu olan
hastalar için geçerlidir. İlaçlarla,
radyolojik işlemlerle veya diyetle
yüksek miktarda iyot alınması
hipertiroidi veya hipotiroidiye neden
olabilir veya varolanı kötüleştirebilir.
Eğer siz de iyot eksikliğinizin olduğunu
düşünüyorsanız veya buna ilişkin
semptomlar taşıyorsanız derhal
hekiminize başvurarak iyot testi
yaptırabilirsiniz. Yapılacak olan
testler sonucunda iyot eksikliğinin
tespit edilmesi halinde bu durumun
vücudunuzda kalıcı hasarlara neden
olmasını önlemek adına tedavinize
bir an önce başlayabilir, sağlığınızı
koruyabilirsiniz.
Talatpaşa Laboratuvarlar
Grubu, idrarda iyot testi için de
başvurabileceğiniz en güvenilir
merkezdir.
Karşıyaka Şube:
Yalı Mah. 6523 Sk. No:32/B Kat:4 D:417 Park Yaşam Ofisleri Mavişehir
Tel: 0232 404 0 555 (Pbx) - Fax: 0232 404 0 557
Merkez: Talatpaşa Bulvarı No: 61 D: 2
Alsancak - İZMİR
Tel: 0 232 422 68 75 (Pbx)
Şube: Mimar Sinan Mah. 1394 Sk.
No:15 D:2 Alsancak - İZMİR
Tel: 0 232 464 88 88 (Pbx)
www.talatpasatip.com
Şube: Mansuroğlu Mah. 1593/1 Sok. No: 4 Kat: 1 D:7
Lider Centrio B-Blok Bayraklı - İZMİR
Tel: 0232 464 8885