sunum ön gösterim

GELENEKSELTARİHİDOKULARDADÖNÜŞÜMYENİLEMEALANLARI

I
I
GİRİŞ FENER-BALAT AYVANSARAY SULUKULE SÜLEYMANİYE HALİÇPORT TARLABAŞI ZEYTİNBURNU SONUÇ

1 2
YENİLEMEALANIKANUNLARI
5366SAYILIKANUN
Amaç
Yıpranan ve özeliğinikaybetmeye
yüztutmuş;kültürvetabiatvarlıklarını
koruma kurularınca sit alanı
olaraktescilveilanedilenbölgelerile
bubölgelereaitkorumaalanlarının,
bölgeningelişimineuygunolarakyenideninşaverestoreedilerek,buböl
gelerdekonut,ticaret,kültür,turizm
vesosyaldonatıalanlarıoluşturulması,tabiîafetrisklerinekarşıtedbirler
alınması,tarihivekültüreltaşınmaz Kapsam
varlıklarınyenilenerekkorunmasıve
yaşatılarakkulanılmasıdır
Buyönetmelik,ilözelidarelerivebelediyelerceoluşturulacakolanyenilemealanlarınıntespitine,teknikalt
yapıveyapısalstandartlarınınbelirlenmesine,projelerininoluşturulmasına,uygulama,örgütlenme,yönetim,denetim,katılım
vekulanımına
ilişkinusulveesaslarıkapsar.
YenilemeAlanlarının
Belirlenmesi
İlözelidarelerindeilgenelmeclisininve
belediyelerdebelediyemeclisinin üye
sayısınınçoğunluğununkararıilebelirlenir.İlözelidaresindeilgenelmeclisincevebüyükşehirlerdışındakibelediyelerdebelediyemeclisincebu
konuda
alınankararlar,Cumhurbaşkanınasu
nulur.Büyükşehirlerdeiseilçebelediye
meclislerincealınankararlar,büyükşehirbelediye
meclisince onaylanması
üzerineCumhurbaşkanınasunulur

FENER-BALAT
4
3
:Haziran1996
:2863SAYILIKANUN
:22.04.2006
:279.345,91m²
SİTALANIİLANI
SİTALANIKARAR
YENİLEMEALANIİLANI
1985yılındaUNESCODünyaKültürveDoğaMirasınıKorumaSözleşmesi’nedahil
edilmesindensonrayapılanilkçalışma,Fener-Balatsemtlerininrehabilitasyon
projesioldu.2000’leregelindiğindeisekorumaveiyileştirmehedefleriylebaşlananrehabilitasyonprojesininyeriniFener-BalatYenilemeProjesialdı.Busüreçte
FatihBelediyesiileAvrupaKomisyonuöncülüğündeyürütülenrestorasyonçalışmalarınınyerini,kamu-özelsektörortaklığındayürütülenyenilemeçalışmaları
aldı.Fener-Balat-Ayvansaray,5366sayılıYıprananTarihiveKültürelTaşınmazVar
lıklarınYenilenerekKorunmasıveYaşatılarakKulanılmasıHakkındakiKanun’a
dayandırılarak2006yılındayenilemealanıilanedildi.2007’deiseavanprojeve
uygulamaişleriihalesiniiseÇalıkHolding’ebağlıGAPİnşaataldı.Semtsahilkısmındabulunanyeşilalanlarvekonut-ticaretfonksiyonlarınınbulunduğuyerleşim
alanıolmaküzeretemelolarakikibölgedenoluşmaktadır.Semtintarihimirası
olaraksayabileceğimizyapılarınınalanıdahilinde11adettescilianıteser,195
adetsivilmimarlıkörneğive25adetönerisivilmimarlıkörneğibulunmaktadır.Fe
ner-BalatYenilemeprojesiaynızamandaşuanakadargeliştirilmişolankentsel
dönüşümprojelerinin,kapsadığıalanaçısındanenbüyükolanıdır.
SİTALANIİLANI
SİTALANIKARAR
YENİLEMEALANIİLANI
PROJEALANIBÜYÜKLÜĞÜ
RÖPORTAJSONUCUNEYAPILABİLİRNASILKORUYABİLİR
5N1KCEVAP
rantadönüşmekaygısı
kötüamaçlıamaçlıkulanımkaygısıübilinçsizhalkınfazla
olması
BURASI
BURASIEN SON
HERKESTE ORTAK
KONUŞULUP DOL-
DURULACAK
SvetiStefan
BulgarKilisesi
AyaYorgi
RumKilisesi
FenerRum
Patrikhanesi
Balat
(eskiMuseviMahalesi)
MoğolarınMeryemAnaKilisesi
(KanlıKilise)

AYVANSARAY
6
5
:03.04.2006
:10299NumaralıBakanlarKuruluKararı
:2005
:18.000m 2
SİTALANIİLANI
SİTALANIKARAR
YENİLEMEALANIİLANI
AntikçağdanberisürekliyerleşimalanıolduğubilinenAyvansaraySemti,sahip
olduğuanıtlar,sivilmimarlıkörnekleri(SMÖ)vearkeolojikmirasarağmen,
03.04.2006tarihinde,10299no.luBakanlarKurulukararıyla,“yenilemealanı”
ilanedilerek,5366sayılıyenilemeyasasıkapsamınasokulmuşveyerelyönetimlereverilengenişyetkilerlekorumakapsamındançıkarılmıştır.AyvansarayMahalesi
ağırlıklıolarakkonutalanlarınınbulunduğubiralanolmaklabirliktebudoğrultuda
karşılaşılansorunlardakonutalanlarınınyenilenmesindekarşılaşılansorunlar
ola
olarakgünyüzüneçıkmaktadır.Emsalkabuledilenörnekleriizleyensakinleryenilemesüreçlerini‘evlerindenolma’fikriilebütünleştirmektevekentselyenileme
sürecindenbusebeplekaçınmaktadır.AyvansarayKentselDönüşümProjesikapsamındaikitürlüuygulamayapıldığıgözlemlenmiştir.Kargiryapılarınbulundukları
parselerbirleştirilerekmonoblokkütleliyapılarinşaedilmiş;mevcutonbeşahşap
yapıisetamamenyıkılarakrekonstrüksiyonlarıyapılmıştır.Ancakayaktaolmayan
veyatamamenkaybedilmişyapılariçinbelişartlardakabuledilebilirolanrekons
trüksiyonuygulaması,bualandakiayaktaolan,kısmenveyatamamenkurtarılabilecek,enazındankapı,pencere,silmevebenzeriözgünelemanlarıtekrarkulanılabilecekyapılarauygulanmış;yapılarınsahipolduklarıözgünmalzeme,yapım
teknikleri,dönemözeliğigösterenmimariögelerdikkatealınmadanyürütülen
projesonucuyapılartümözelikleriniyitirerekkötübirerreplikadurumunagetirilmiştir.
SİTALANIİLANI
SİTALANIKARAR
YENİLEMEALANIİLANI
PROJEALANIBÜYÜKLÜĞÜ
RÖPORTAJSONUCUNEYAPILABİLİRNASILKORUYABİLİR
5N1KCEVAP
rantadönüşmekaygısı
kötüamaçlıamaçlıkulanımkaygısıübilinçsizhalkınfazla
olması
BURASI
BURASIEN SON
HERKESTE ORTAK
KONUŞULUP DOL-
DURULACAK
MeydanÇeşmesi
BlakhernaSarayı
KariyeCami
Tarihi
ArabacılarHamamı
VlahernaMeryemAna
Kilisesi

7 8
Sulukule
Kapısı
Eğlence
Evleri
Edirnekapı
Surları
AtarHalil
AğaÇeşmesiveCami
ÇınarlıÇeşme
SİTALANIİLANI
SİTALANIKARAR
YENİLEMEALANIİLANI
RÖPORTAJSONUCUNEYAPILABİLİRNASILKORUYABİLİR
5N1KCEVAP
rantadönüşmekaygısı
kötüamaçlıamaçlıkulanımkaygısıübilinçsizhalkınfazla
olması
BURASI
BURASIEN SON
HERKESTE ORTAK
KONUŞULUP DOL-
DURULACAK
:1985YILI
:6848SayılıKarar
:ARALIK2006
11.yüzyıldanbuyanakesintisizRomanyerleşimiolanSulukule’de2006yılındaİstanbulBüyükşehirBelediyesi,FatihBelediyesiveTOKİortaklığındabirkentseldönüşümprojesihazırlandı.Projeturizmiteşviketmek,kültüreldinamiklerivemahalenindurgunekonomikhayatınıcanlandırmakamacıylamodernaltyapıya
sahip‘Osmanlıtarzı’konutlar,yenidükkânlar,kültürmerkezi,okulveotelyapımını
öngörmekteydi.Aralık2006’daverilenkamulaştırmakararıylamahaledekiyıkımlarınönüaçıldı.2007Ocakayında,bakanlarkurulunun“acelekamulaştırma”
kararıyayınlanmıştır.Buyayınilebirlikte,Sulukule’dekiyıkımasadece40günkaldığıöğrenilmiştir.Hukukimücadelelerbaşlamışvebumeseleninyerelbirsorunolmadığıvekentsorunuolarakelealınmasıgerektiğivurgulanmıştır.“40Gün40
Gece”adlıSulukulePlatformufarklıişbirlikleriileoyılardaetkiliadımlaratmayı
başarmıştır.“BaşkabirSulukulemümkün”sloganıilemahalelileringörüşlerini
alarak,çeşitliplatformlarşeklindepaylaşılmıştır.2015yılındaDanıştay,Mimarlar
Odası’nınTOKİvebelediyeyekarşıaçtığıprojeiptaltalebinioybirliğileonaylamış
tır.Dolayısıylaprojenindurdurulmasıbeklenmiştir.AncakFatihbelediyesi,Danıştaykararıçıkmadan,SulukuleiçinAğustos2013’teyenibiryenilemeprojesihazırlamıştır.Projekapsamındainşaedilentoplam620hanedensadece20’sinde
yerelsakinlerevsahibiolarakyaşamaktadırlar.GerikalanvilalaryerlilertarafındansatınalınıpveyakiralanamayıncaSuriyelilertarafındankiralanmıştır.2015yılındaSuriyelilerinkiracıolarakyerleştiğibinaların,belediyeçalışanlaralojman
olarakkiralanacağı,ilktercihinisebelediyemüdürleriveyetkilileriolacağısöylen
miştir.

9 10
SİTALANIİLANI
SİTALANIKARAR
YENİLEMEALANIİLANI
PROJEİLANTARİHİ
:12Temmuz1995
:6848SayılıKarar
:24.05.2006
:2008YILI
2008yılındaonaylananprojedeyanarak,yıkılarak,apartmanlaşarak,depove
imalathaneyedönüşerekneredeyseyokolantarihikonutdokusununyenidencanlandırılmasıvebir“OsmanlıMahalesi”yaratmafikriesasalınmıştır.Bukapsamda
projemevcuttarihiyapılarınrestorasyonu,kaybolmuştarihiyapılarınrekonstrüksiyonuveboşparseleriçinyeniyapıtasarımışeklindehazırlanmıştır.Avanprojeler
tesciliyapılarda,kulanımavefonksiyondeğişikliğinebağlıbozulmayaşayan
ahşapyapılarınrestorasyonubunundışındayokolmuşyapılarınarşivfotoğrafları,
eskiharitalardakikonumudikkatealınarakrekonstrüksiyonprojeleriniiçermektedir.
2010'danberiyıkımlarındevametiğiİstanbul'untarihisemtiSüleymaniye'deyenilemeçalışmaları30Kasım2018’degerçekleştirilentemelatmatöreniylebaşladı.
Yenilemealanıstatüsüsonrasımahalelikovuldu,binalaryerlerineSulukulebenzeriyapılaryapılmakiçinçeşitliVandalizmlerleyokedildi.400'eyakıntarihiahşap
konakson10yıldayatamamenyokedildiyadaartıkonarılamayacakkadartahrip
edildi.DünyanınenözeltarihiOsmanlıkentdokusuvesivilmimarlığınınengüçlü
kanıtımevcutdokudanuzakbinalardikilmekiçinyokedildi.
MimarSinan
Türbesi
Süleymaniye
Cami
Nuruosmaniye
Cami
Çemberlitaş
Sütunu
RÖPORTAJSONUCUNEYAPILABİLİRNASILKORUYABİLİR
5N1KCEVAP
BURASIEN SON
HERKESTE ORTAK
KONUŞULUP DOL-
DURULACAK

11 12
SİTALANIİLANI
SİTALANIKARAR
PROJEİLANTARİHİ
PROJEALANIBÜYÜKLÜĞÜ
:1995
:İstanbul1NumaralıKTVKK
:2010-DevamEdiyor
:252.000m 2
GalataköprüsüinşaatısırasındagemilerinHaliç’egirişçıkışyapamamasınedeniyleTersanelerüretimyapamadıvebukapanmasürecininbaşlangıcıolmuştur.Proje
alanınıniçinde;17adet“SanayiYapısı”,2adet“YerÜstüKalıntı”,3adet“Sivil
MimariÖrneği”,ve7adet“AnıtEser”,2adettarihiduvarvekule,ve5adetanıt
ağaçbulunmaktadır.“HaliçYatLimanıveKompleksi”projesi2013yılınınTemmuz
ayındaihaleyeçıkarılmıştır.Proje;4yılıinşaat,45yılıişletmesüresiolmaküzere
49yılığınaYap-İşlet-Devretmodeliylegerçekleştirilecektir.ÖteyandantarihiHaliç
TersanesininbulunduğualanlailgiliÇevreEtkiDeğerlendirme(ÇED)sürecidebaşlatılmıştır.UlaştırmaDenizcilikveHaberleşmeBakanlığıAltyapıYatırımlarıGenel
Müdürlüğü’nünhazırladığıÇEDbaşvurudosyasınagörealanbüyüklüğü250.000
m 2 olanprojede;3adet5yıldızlıotel,2yatlimanıveiskeleleryeralacaktır.100
odadanoluşacakOtel1içinHangartipindetescilibirbinaoteledönüştürülecektir.
400odave200odadanoluşacak2.ve3.otelisetemeldeninşaedilecektir.Haliç
KongreMerkezi’ndeyapılmakistenenÇEDtoplantısıgeçtiğimizgünlerdeprotesto
laryüzündenyapılamamıştır.TürkiyeMühendisveMimarlarOdası’na(TMMOB)
bağlı4oda,Haliçportprojesineyönelikimarplanlarınıyargıyataşımıştı.GemiMühendisleriOdası,İnşaatMühendisleriOdasıİstanbulŞubesi,MimarlarOdasıİstanbulBüyükkentŞubesiveŞehirPlancılarıOdasıİstanbulŞubesitarafındankonuylailgiliyapılanortakaçıklamadaHaliçportProjesi’neilişkinimarplanlarınayürütmenindurdurulmasıveiptalistemiyle3Kasım2015tarihindedavaaçıldığıbelirtilmişti.
Camialtıve
TaşkızakTershanesi
Divanhane
DivanhaneKarakolu
ÇorluluAliPaşaCami
ve
Şadırvanı
TershaneAtölyeleri
SONUÇ
RÖPORTAJSONUCUNEYAPILABİLİRNASILKORUYABİLİR
5N1KCEVAP

13 14
TarlabaşıSokaklarıileYeniMahale'deyapısayısıartmış1894yangınındansonra
kâgirbinayerineahşapbinainşaetmekistemiştirancakyeniyapılarınkâgirolarak
inşaedilmesimecburiyetigetirildiğindenbuistekkabuledilmemiştir.1900’lerin
başındabölgedeçoksayıdagenelevaçılmıştır.1910’larda″TarlabaşıBulvarı″
olarakbilinencaddeninhizasındabulunanbahçeiçindekievlerinbüyükkısmı
apartmanlaradönüşmeyebaşlamıştır.Bölgedekiapartmanlarındışındakalanyapılarınçoğuise3katlıolarakşekilenmiştir.Semtahalisinintamamınayakını
azınlıkla
azınlıklardanoluşmaktaolup1930’lardanitibarenMüslümanaileleridesemte
yerleşmeyebaşlamıştır.1940’lardaVarlıkVergisiazınlıklarüzerindeağırlıkyaratmayabaşlamış,bunedenleülkedışıgöçlerartmışvesemtindükkânileevleriMüslümanahaliyegeçmeyebaşlamıştır.1955yılındaki6-7Eylülolaylarınınyıkıcıetkisiyleazınlıklarsemtitamamenterketmiştir.1964’tegöçedenlerinbirçoğugayrimenkulerinisatamadanülkedenayrılmıştır.Projelendirmeçalışmalarınaesas
olankriterler;kültürelmirasınkorunması,insanadönükçağdaşkoşularınınoluş
turulmasıvekaynaklarınmaksimumverimliliktekulanılmasıolaraksıralanabilir.
Taksim360,tarihiCenevizlilerekadargidenbirbölgedeyeralmaktadır.Osmanlı
dönemindenbugüneazınlıkunsurlarınınveLevantenlerinyaşadığıbirkentdokusunugünümüzetaşımasıyladeğergörmektedir.Dokununyeraldığıadanın,tarihî
Perakentselyerleşimininbirparçasıolmasıveplanlıkentleşmesüreciniyaşamış
olmasıenönemliözeliğidir.
SİTALANIİLANI
SİTALANIKARAR
YENİLEMEALANIİLANI
PROJEBAŞLANGIÇTARİHİ
PROJEALANIBÜYÜKLÜĞÜ
:07.07.1993
:4720SayılıKarar
:20.02.2006
:OCAK2015
:20.000m 2
RÖPORTAJSONUCUNEYAPILABİLİRNASILKORUYABİLİR
5N1KCEVAP
rantadönüşmekaygısı
kötüamaçlıamaçlıkulanımkaygısıübilinçsizhalkınfazla
olması
BURASI
BURASIEN SON
HERKESTE ORTAK
KONUŞULUP DOL-
DURULACAK
FıçıcıAbdiSokak’ınyenileme
projesiöncesindekive
sonrasındakidurumu
Temmuz2013
Ano’luyapıadasınınEskiÇeşme
Sokaköncesindekive
sonrasındakidurumu
Temmuz2013
Ano’luyapıadasınınTarlabaşı
Caddesiöncesindekive
sonrasındakidurumu
ÇukurSokak’akomşuolan363
no’luparselinTarlabaşıYenileme
Projesisonrası
I.MAHMUTÇEŞMESİ
AyaKonstantinRumOrtodoks
KilisesiÇanKulesi

15 16
Yenikapı
Mevlevihanesi
Mevlevihane
Meydanı
AbdülbakiPaşa
Kütüphanesi
(Nağmedar)
MerkezefendiHarem
Binası
AhşapKonak
I
BalıklıMeydanProjesi
veFırınBinası
SİTALANIİLANI
SİTALANIKARAR
YENİLEMEALANIİLANI
:19.06.1981
:12850SAYILIKANUN
:23.06.2006
Projebeşetaptanoluşmaktadır.
1.Etap;KültürOdaklarınıSağlıklaştırmaProjesi
2.Etap;gelişmealanlarında,yenikonutalanlarında;SurKorumabandındaolması
nedeniylebukültürelçevreyevetarihiyapılarauygungelişmeler
3.Etap;MerkezefendiCamiveçevresiolanbuetapYenilemeAlanı’ndageçmişteki
sokakdokusukorunarakköhneleşmişyapılaryenilenmiştir.
4.E
4.Etap;yapılarıniyileştirilerekeğitim,ticaretveturizmfonksiyonunungüçlendirilmesiistenmektedir.
5.Etap;Surtecritalanındageçmiştengelenkonutdokusuvekültürüyleanılan,
depremriskliyapılarınyoğunolarakbulunduğu,Arnavutmahalesiolaraktanımlananalaniçin“KentselDönüşüm”projesiplanlanmıştır.YerindedönüşümhedeflenenalanRisklialanilanedilerek,kentseldokuyauygunprojeüretilecektir.
İstanbultarihiyarımadasıdışındaSuretkialanıiçindeolan,birdenfazlavebirbirindenfarklıçekimodaklarıiletanımlanan4büyükodakmevcutur.Merkezefendi
Camiçevresi,Mevlevihaneçevresi,MeryemanaBalıklıRumKilisesiveBalıklıAyazmasıçevresi,SeyidNizamCamiçevresiönemliodaklarıoluşturmaktadır.Bu
odaklarileçevrelerindekiyapılanmalarKültürelOdakları,buodaklarıbirleştiren
aksiseKültürAksınıoluşturmaktadır
RÖPORTAJSONUCUNEYAPILABİLİRNASILKORUYABİLİR
5N1KCEVAP
rantadönüşmekaygısı
kötüamaçlıamaçlıkulanımkaygısıübilinçsizhalkınfazla
olması
BURASI
BURASIEN SON
HERKESTE ORTAK
KONUŞULUP DOL-
DURULACAK