EĞİTİMİ - AutoCAD Beyni

www.autocadbeyni.com ©® 

AutoCAD Beyni Sertan TÜRKAN’DAN 

3 BOYUTTA 

SIVAMA “RENDERING” 

EĞİTİMİ 

Sayfa 1 / 43


3 Boyutta Sıvama “Rendering” 

Çiziminizin sonuçlarına güzel bir ahenk vermek için, Sıvamayı “Rendering” Kullanma 

Realistik Işıklar ve Sahneler Yaratma 

Malzemeleri Yaratma ve Nesnelere İliştirme 

Çiziminizi Sıvama “Rendering” 

3 boyutlu (3B) “(3D)” çizimler çok yapay görünen 2 boyutlu (2B) “(2D)” çizimlere göre daha gerçekçi görünselerde, 

— 2 boyutlu (2B) “(2D)” çizimler örneğin gerçekçi renkler, gölgelendirme ve ışıklandırma bakımından eksiktirler. 

Sıvama “Rendering” size 3 boyutlu (3B) “(3D)” çiziminizin çok daha gerçekçi görünmesi imkanını sağlar. 

AutoCAD’in sıvama “rendering” aracı “tool” gölgelendirme “shadow” yaratabilme, nesneleri şeffaflaştırma, arka 

planlar “backgrounds” ekleme ve 3 boyutlu (3B) “(3D)” modellerin yüzeylerine 2 boyutlu (2B) “(2D)” resimler 

yerleştirme gibi bazı gelişmiş sıvama “rendering” özelliklerini kullanabilmenize olanak sağlar. 3 boyutlu (3B) “(3D)” 

nesneleri gölgelendirebilir ve sıvayabilirsiniz. Şekil 25.1’de gölgelendirme “shadow” ve arka plan “background” 

özellikleri kullanılarak yapılmış havalı bir sıvama “rendering” görmektesiniz. 

Yanlızca AutoCAD’de 

AutoCAD LT herhangi bir sıvama “rendering” aracı “tool” sunmamaktadır. Tüm Bölümde anlatılanlar sadece 

AutoCAD’de uygulanabilir. • 

Bu Bölüm 3 Boyutlu Modelleme “3D Modeling” (3 Boyut Temel değil) “(not the 3D Basics)” çalışma ortamında 

olduğunuz kabulü ile anlatılmıştır. Hızlı Erişim Araç çubuğundan Çalışma Ortamları “Woorkspaces” aşağı açılır 

listesine veya durum çubuğundaki Çalışma Ortamı Geçiş düğmesine tıklayarak çalışma ortamını değiştirebilirsiniz. 

Sayfa 2 / 43

www.autocadbeyni.com 

Şekil www.autocadbeyni.com ©® 

25.1 

©® 

Bu çark gölgelendirme “shadow” ve bulutlar arka planı “background” kullanılarak sıvanmıştır “rendered”. 

Sıvamayı “Rendering” Anlama 

Sıvama “Rendering” görsel sitilleri “visual styles” kullanarak çizimi görselleştirmekten daha fazla sofistike ve daha 

inceliklidir. AutoCAD size çiziminizin sonuçlarına iyi bir ahenk verebilesiniz diye birçok ayar sunmaktadır. 

Adımları Öğrenme 

Sıvama “Rendering” çok adımlı bir işlemdir. Bu işlem genellikle istediğiniz kesin ve tam sonuçlara ulaşabilmeniz için, 

deneme yanılma metodunu uygulamayı gerektirir. İşte bir çizimi sıvamak “render” için adımlar aşağıda: 

1. Deneme sıvamasına “rendering” ön tanımlı ayarları kullanarak başlayın. Sonuçlar hangi ayarların değişmesi 

gerektiğini anlamanıza olanak sağlayacaktır. 

2. Işıkları “Lights” yaratın. AutoCAD’in yedi çeşit ışık light” tipi vardır. Işıkları “Lights” bu bölümde ileride 

Işıkları Yaratma kısmında anlatacağım. 

3. Malzemeleri “Materials” yaratın. Malzemeler “Materials” yüzeylerin karakteristikleri olup, renk ve/veya doku 

“texture”, yansıma “reflection”, saydamlık “transparency”, kırılma “refraction” ve bağlı haritalar “bump maps” 

içerirler. Tüm bu karakteristikler bu bölümde ileride Malzemelerle “Materials” çalışma kısmında açıklanacaktır. 

4. Malzemeleri “Materials” çiziminizdeki nesnelere iliştirin. Malzemeleri “Materials” nesneye iliştir “by object” 

veya tabakaya iliştir “by layer” olarak iliştirebilirsiniz. 

Çapraz Kontrol 

SOLIDEDIT komutunu kullanarak bir katının “solid” yüzeyine “face” malzemeyi nasıl iliştireceğiniz hakkında 

bilgi için 24. Bölüm’e bakınız.• 

Sayfa 3 / 43


5. Bir arka plan “background” ©® veya sis etkisi “fog effect” ekleyin. Etkiler “Effects” konusunu bu bölümde Arka 

planları “Backgrounds” Kullanma kısmında anlatacağım. 

6. Şayet gerekiyorsa sıvama “rendering” ön ayarlarınıza “preferences” ince ayar yapın. Örneğin, çıktı kalitesine göre 

sıvamayı “rendering” değiştirebilirsiniz. 

7. Çizimi sıvayın “render”. 

Bu adımların sırası esnektir. Örneğin, ışıkları “lights” eklemeden önce, malzemeleri “materials” yaratabilir ve 

iliştirebilirsiniz. Aynı zamanda sıvama “render” yaptıktan sonra, belkide geliştirilecek düzeltilecek yerler göreceksiniz. 

Bu durumda geri gidin ve gerekli değişiklikleri yapın. 

Ön tanımlı bir Sıvama “Rendering” Yapma 

Ön tanımlı sıvama “rendering” yapma size nihai sıvamanız “rendering” için hangi malzemelere “materials” ve 

ışıklara “lights” gereksinim duyacağınızı anlamanız açısından sıklıkla yardımcı olacaktır. Bu ön tanımlı sıvama 

“rendering” aynı zamanda modelinizde sorunlar varsa onları da ortaya çıkartacaktır. Ön tanımlı ayarları kullanarak 

bir çizimi sıvamak “rendering” için, şeritin sıvama “render” sekmesini seçin. 

Sıvama “Render” sekmesi ⇒ Sıvama “Render” Paneli ⇒ Sıvama “Render” aşağı açılır listesi ⇒ Sıva “Render” 

komutu. 

Hızlı sıvama “rendering” yapmanın bir yolu da şeritin sıvama “render” sekmesinde ⇒ Sıvama “Render” Panelinde ⇒ 

Sıvama “Render” aşağı açılır listesinden ⇒ Bölgeyi Sıva “Render Region” komutunu tıklamaktır. Bu işlem 

RENDERCROP komutunu çalıştıracaktır. Çiziminizde bir pencere tanımladığınızda komut bu tanımladığınız alan 

içinde kalan nesnelere ön tanımlı sıvama “rendering” yapacaktır. 

İpucu 

Sıvama “Render” sekmesini seçin ⇒ Sıvama “Render” panelinde panel isminin yazdığı çubuğun sağ ucundaki 

sıvama “render” iletişim kutusuna ulaşma simgesi olan küçük ok simgesine tıklayın. ( komutu). Gelişmiş 

Sıvama Ayarları “Advanced Render Settings” paletinde Prosedür “Procedure” aşağı açılır listesinden Kırp 

“Crop” komutunu seçin. (RENDERCROP komutu) Veya sadece seçili nesnelere sıvama “render” yapmak 

için Prosedür “Procedure” aşağı açılır listesinden Seçililer “Selected” komutunu seçin. Aynı zamanda Hedef 

“Destination” aşağı açılır listesinden aktif görüntü bakışında sıvama yap“render in the current viewport” 

komutunu kullanarak ayrı bir pencerede sıma “render” yapmak yerine o anki aktif görüntü bakışında 

“viewport” sıvama “render” yapabilirsiniz. Bu ayar size hızlı taslak tarama “render” yaparak ışıklarınızı 

“lights” ve malzemelerinizi materials” test etme olanağı sağlar. • 

Yeni Özellik 

AutoCAD 2012 Autodesk Ortam Resim Kütüphanesi “Autodesk Medium Image Library” ile birlikte 

yüklenmiyor. Böylece AutoCAD’i kurarken kueulum “installation” süresi kısalıyor ve AutoCAD’in 

kurulabilmesi için gerekli disk alanı küçülüyor. Autodesk Ortam Resim Kütüphanesi “Autodesk Medium 

Image Library” ön tanımlı olarak yüklenenden daha yüksek kalitede bir set resim içeriyor. Bu ilave resim 

kütüphanesini kullanmak sıvama “rendering” kalitesini yükseltecektir. Fakat bu yeni yükleme sıvama 

“rendering” yapma zamanını uzatacaktır. AutoCAD 2012 Autodesk Ortam Resim Kütüphanesini “Autodesk 

Medium Image Library” Autodesk’in internet sitesini ziyaret ederek sayfanın sağ üst köşesindeki Arama 

“Search” kutusuna Ortam Resim Kütüphanesi “Medium Image Library” yazarak arama yapıp indirebilir ve 

kurulumu yapabilirsiniz. Şayet bir modelinizi Ortam Resim Kütüphanesi “Medium Image Library” kurmadan 

sıvama “render” yaparsanız bu Ortam Resim Kütüphanesi “Medium Image Library” yüklemeniz veya sadece 

Standart Resim Kütüphanesini “Standard Image Library” kullanarak sıvama “render” yapmaya devam 

edebileceğiniz şeklinde bir uyarı alırsınız.• 

DVD’de 

Ön tanımlı sıvama “rendering” yaratma konusunu anlatan bu alıştırmada kullanılan çizim DVD’de Çizimler 

“Drawings” klasöründe ab25-a.dwg isimli dosyadadır.• 

ADIMLAR: Ön tanımlı Sıvama “Rendering” Yaratma 

Sayfa 4 / 43


1. DVD’den ab25-a.dwg isimli ©® dosyayı açın. 

2. Çiziminizi AutoCAD İncili “ AutoCAD Bible” klasörüne ab25-01.dwg olarak kaydedin. 

3. Sıvama “Render” sekmesini seçin ⇒ Sıvama “Render” Paneli ⇒ Sıvama “Render” aşağı açılır listesi ⇒ Sıvama 

“Render” komutu. Açılan sıvama “render” penceresini ve çizimin sıvanmasını seyredin. 

4.Şayet Autodesk Malzeme Kütüphanesi “Autodesk Materials Library” mesajı görüntülendiyse, Ortam Resim 

Kütüphanesi olmadan çalış “Work without Using the Medium Images Library” düğmesine tıklayın. (şayet 

modelinize yüksek kaliteli sıvama yapmayı planlıyorsanız Ortam Resim Kütüphanesini“Medium Images Library” 

indirmek ve yüklemek için Ortam Resim Kütüphanesini Yükle “Install the Medium Images Library” düğmesine 

tıklayın veya Autodesk internet sitesini ziyaret edip daha fazla bilgi edinmek için Daha Fazla Bilgi Al “Get More 

Information” düğmesine tıklayın.) 

5. Çiziminizi kaydedin.Çiziminiz Şekil 25.2’deki gibi görünmelidir. Sizinde görebildiğiniz gibi, sıvama “rendering” 

çok karanlık ve nesnelerin gerçekçi malzemelere ihtiyacı var. 

Şekil 25.2 

Ön tanımlı seçenekler ve Kırp “Crop” penceresi kullanılarak yapılmış ilkel sıvama “initial rendering” 

Işıkları “” Yaratma 

Ön tanımlı seçenekleri kullanarak sıvama “render” yaptığınızda, AutoCAD görüntüde “view” nesneler üzerine düşecek 

olan iki tip ışık kaynağı olan ön tanımlı ışıklandırmayı “lighting” kullanır. Bununla birlikte, ön tanımlı ışıklandırma 

“lighting” ne yeterlidir ne de yerince gerçekçi. AutoCAD size gerçekçi sahneler hazırlayabilmeniz için yedi (7) değişik 

ışıklandırma “lights” sunar. Şayet sıvamanıza “render”gölgelendirme “shadows” eklemeyi planlıyorsanız, ışıkları 

“lights” doğru yerlere yerleştirmek çok önemlidir. 

Sayfa 5 / 43


Not 

©® 

Ön tanımlı iki (2) ışıklandırmayı “lights” kullanırken kendi yarattığınız ışıklandırmaları “ligths” kapatmak 

zorundasınız. Yeni bir ışık “light” yarattığınızda, AutoCAD ön tanımlı ışıklandırmayı “lights” kapatmayı isteyip 

istemediğinizi soran bir uyarı görüntüleyecektir. Ön tanımlı ışıklandırmayı “lights” aynı zamanda Sıvama 

“Render” sekmesi altında ⇒ Işıklar “Lights” Panelinde (genişletilmiş halde) ⇒ Ön tanımlı Işıklandırma 

“Default Lighting” komutunu seçerek de açıp kapatabilirsiniz.• 

Işıklandırma “Lights” yaratmak için, ya Sıvama “Render” sekmesi altında ⇒ Işıklar “Lights” Panelinde ⇒ Işıklar 

“Lights” aşağı açılır listesinden ya da komut satırını kullanarak bir ışıklandırma “lights” seçeneği seçin. (Işıkların 

“Lights” birçoğuna sadece komut satırından ulaşılabilir.) Şayet LIGHT komutunu komut satırına veya Dinamik Veri 

Giriş Araç ipucuna yazarak çalıştırırsanız, yaratmak istediğiniz ışıklandırmayı “lights” açılan listeden yedi (7) ışık 

“light” tipinden birisini seçerek belirleyebilirsiniz. 

Not 

AutoCAD ışıklandırma “lighting” için örneğin kandela “candela”, lümen “lumen” veya lüks “lux” gibi gerçek 

değerleri tanımlayarak ışık şiddetini ayarlayabilme olanağı da dahil olarak çok hassas ışık ölçümü (fotometri) 

sunar. Aynı zamanda floresan, halojen veya akkor ampul gibi ışıklandırma çeşidini de seçebilirsiniz (lamba 

rengi). Işık ölçümü (Fotometri) özelliğini kullanmak için, LIGHTINGUNITS sistem değişkenini 1 veya 2 olarak 

ayarlamanız gerekir. Sistem değişkeninin 1 değeri fotometrik ışıklandırmada amerikan birimlerini etkin hale 

getirirken, s istem değişkeninin 2 değeri uluslararası “international” birimleri etkin hale getirir. 

LIGHTINGUNITS sistem değişkenini Birimler “Units” iletişim kutusunun Aydınlatma “Lighting” kısmından 

(Uygulama Düğmesi”Application Button” ⇒ Çizim Yardımcıları “Drawing Utilities” ⇒ Birimler “Units”) veya 

Sıvama “Render” sekmesin içerisinde Işıklar “Lights” Panelinde (genişletilmiş halde) Işıklandırma Birimleri 

“Lighting Units” aşağı açılır listesinden bir seçenek seçerek ayarlayın.• 

Ön tanımlı ışığı “light” Ayarlama 

Ön tanımlı ışıklandırma “lighting” modeli tüm yönlerden eşit olarak aydınlatan iki (2) tip ışık “light” içerir. Işık 

parlaklığını ve zıtlığını Sıvama “Render” sekmesi içerisinde ⇒ Işıklar “Lights” Panelinde (genişletilmiş halde) bulunan 

sürgüleri kullanarak kontrol edebilirsiniz. Şayet çizimin ışıklandırma birimlerini için amerikan birimlerini veya 

uluslararası birimleri ayarlayarak fotometrik ışıklandırmayı etkin hale getirdiyseniz, parlaklık ve zıtlık sürgülerine ilave 

olarak ortam tonlama sürgüsü de görünür hale gelecektir. Unutmayın ki, kendi yarattığınız ışıkları kapatmak ön tanımlı 

ışıklandırmayı da kapatacaktır. 

İpucu 

Işıklandırmanın parlaklığını, zıtlığını, ortam tonlamasını, dış gün ışığı ve arka plan işlenmesini kontrol 

edebileceğiniz Sıvanmış Poz Değerini Ayarla “Adjust Rendered Exposure” iletişim kutusunu açmak için, 

sıvama “render” sekmesi içerisinde ⇒ Sıvama “Render” Panelinde (genişletilmiş halde) ⇒ Poz Değerini Ayarla 

“Adjust Exposure” komut düğmesini seçin. (RENDEREXPOSURE komutu). Bu iletişim kutusu aslında 

değerleri değiştirerek gerçek sıvama “rendering” işlemindeki etkileri görebileceğiniz minik bir sıvama 

penceresidir. Poz Değerini Ayarla “Adjust Rendered Exposure” iletişim kutusu görüntülenmeden önce 

ışıklandırma “lighting” birimlerinin amerikan veya uluslararası birimlere ayarlanmış olması zorunludur.• 

Noktasal Işık “Point Light” Yaratma 

Bir noktasal ışık “point light” bir ampul veya mumun eşdeğeridir. Işık belirli bir noktadan çıkarak tüm yönlere ışır. Bir 

noktasal ışığın “point light” ışık şiddeti anlamında kaynak noktasından uzaklık arttıkça şiddeti azalır. 

Yeni bir noktasal ışık “point light” yaratmak için, choose Sıvama “Render” sekmesi içerisinde ⇒Işıklar “ Lights” 

Panelinde ⇒ Işık Yarat “Create Light” aşağı açılır listesinden ⇒ Noktasal “Point” komutunu çalıştırın. Kaynak yerini 

belirleyin: “Specify source location:” veri istemi (uyarısı) geldiğinde, ışığın yerini belirleyin. 

Işığınızın “light” yerini belirlemek için, nesne çıtçıtlarını “object snaps” kullanın. Şayet nesne çıtçıtını “object” snap” 

kullanabileceğiniz herhangi bir nesne yoksa, önceden biraz çalışın ve ışık kaynağını yerleştireceğiniz yere görünen bir 

noktasal nesne yerleştirin (çizin). Daha sonra noktasal ışığınızı “point light” nod “node” nesne çıtçıtını “object snap” 

Sayfa 6 / 43


kullanarak bu son yerleştirdiğiniz ©® noktasal nesneyi yutarak yerleştirin. Noktasal ışık kaynağınızın “point light” yerini 

belirlemek için diğer seçenekleriniz de mutlak “absolute” koordinatları yazmak veya modelinizdeki mevcut bir 

geometrik noktayı esas alarak Den “From” nesne çıtçıtını “object snap” kullanmaktır. 

Şayet plan görüntüde “plan view” XY koordinatlarını ayarladıysanız, doğru Z koordinatını da ayarladığınıza emin olun. 

Bir mimari çizimde, ışığınızın zeminden gelmesini nadiren istersiniz! Bununla birlikte, bir mekanik çizimde modelinizi 

herhangi bir açıdan aydınlatmak uygun olabilir. 

Not 

Şayet ışık geçirmeyen bir abajur yaratıp bu abajurun içine bir ışık yerleştirirseniz, ışık sadece abajurun üst ve 

alt kısımlarından yayılacaktır. Şayet ışığın abajurdan filitrelenerek geçmesini istiyorsanız, abajuru yarı saydam 

yapın. Daha fazla bilgi için, bu bölümde ilerideki Malzemeler ile Çalışma “Working with Materials” başlığına 

bakın.• 

Sonraki veri istemi (uyarı) LIGHTINGUNITS sistem değişkenine bağlı olarak aşağıdaki gibi olacaktır: 

• Şayet değer soysal yani (0) ise, aşağıdakileri görürsünüz: 

Değiştirmek için bir seçenek girin [İsim/Şiddet/Durum/Gölgelendirme/Azaltma/Renk/Çıkış]: 

”Enter an option to change [Name/Intensity/Status/shadoW/Attenuation/Color/eXit]”. 

• Şayet değer Amerikan (1) veya Uluslararası (2) ise, aşağıdakileri görürsünüz: 

Değiştirmek için bir seçenek girin [İsim/Şiddet Faktörü/Durum/Fotometri/ Gölgelendirme/Azaltma/Renk Filitresi/Çıkış] 

: 

”Enter an option to change[Name/Intensityfactor/Status/Photometry/shadoW/Attenuation/filterColor/eXit]:”. 

Bu seçenekler ileride birçok kısımda tartışılacaktır. Işığı “Light” yarattıktan sonra, bu ayarların hepsini Özellikler 

“Properties” paletinden değiştirebilirsiniz. Işığın “Light” özelliklerini belirlemeyi bitirdiğinizde, Enter tuşuna basarak 

komuttan çıkın ve noktasal ışığı “point light” çiziminize yerleştirin. 

İsim “Name” 

Bir ışık ““light” yarattığınız zaman, bu ışığa “light”otomatik olarak bir isim verilir — örneğin, NoktasalIşık1 gibi. 

Işığın “Light” ismini değiştirmek için, İsim “Name” seçeneğini kullanın. Işığın İsmini girin: “Enter 

light name:” veri istemi (uyarısı) geldiğinde, bir isim girin. İsmi girdikten sonra seçenekler veri istemine 

(uyarısına) geri döneceksiniz. Komuttan çıkmak için Enter tuşuna basın. 

Şayet ismi değiştirecekseniz, ışığın noktasal bir ışık olduğunu açıkca ifade eden bir isim kullanın. İsmi kısa tutun; P1, 

P2 gibi isimlendirme sık kullanılan yeterli isimlendirme şeklidir. Bununla birlikte, P-kapı, P-masa gibi ya da benzer 

şekilde bir isimlendirme de kullanabilirsiniz. 

Şiddet “Intensity”/Şiddet Faktörü “Intensity Factor” 

Işığın “Light” şiddetini veya parlaklığını ayarlamak için Şiddet “Intensity” veya Şiddet Faktörü “Intensity Factor” 

seçeneklerini kullanın. Şiddeti girin (0.00-maksimum ışıma):Enter intensity (0.00-maxfloat):” veri 

istemi (uyarısı) geldiğinde, bir sayı girin. Ön tanımlı değer bir (1) olup; daha yüksek değerler ışığı “light” daha parlak 

yapar. Şayet soysal “generic” ışıklandırma birimlerini kullanmıyorsanız, parlaklığı Fotometri seçeneğini kullanarak da 

ayarlayabileceğinizi unutmayın. 

Durum “Status” 

Durum “Status” seçeneği ışığı açar veya kapatır. Ya açık “oN” veya kapalı “oFf” seçeneklerinden birisini seçin. 

Gündüz ve gece sahneleri yaratmak için veya modelinize yerleştirdiğiniz ışıkları silmeden değişik aydınlatma 

seçeneklerinizi test etmek için, ışıkları “lights” kapatıp açabilirsiniz. 

Fotometri 

Sayfa 7 / 43


Şayet fotometri etkinleştirildi ise, ©® ışığın şiddetini ve rengini belirlemek için bu seçeneği kullanın. Bu seçeneğin iki (2) 

alt seçeneği vardır: 

• Şiddet “Intensity.” Işık şiddetini kandela (cd olarak kısaltılır) biriminde girebilirsiniz veya ışığın gücü olarak 

hissedilen fluks “flux” olarak belirleyebilirsiniz yada yüzey alandaki toplam fluks “flux” olarak tanımlanan 

aydınlanma olarak belirleyebilirsiniz. Aydınlanmayı lüks “lux” (lx olarak kısaltılır) birimi olarak veya footcandle 

(fc) birimi olarak belirleyebilirsiniz. 

• Renk “Color.” Bir renk ismi olarak veya kelvin ısı birimi cinsinden girebilirsiniz. Bu seçeneği kullanın ve daha 

sonra Floresan, Halojen ve diğerleri gibi isimler listesini görmek için Enter tuşuna basın. (AutoCAD Metin 

Penceresini “AutoCAD Text Window” açmak için F2 tuşuna basın. Çünkü isimler komut satırında 

okuyamayacağınız kadar hızlı geçecektir.) 

Gölgelendirme 

Gölgeler “Shadows” sıvanmış “rendered” resmin daha gerçekçi görünmesi için eklenirler. Gölgeler “Shadows” aynı 

zamanda sivama zamanını “rendering time” önemli ölçüde arttırırlar. Gölgelendirme “Shadows” seçeneği seçili ışık 

için gölgeleri “shadows” açar veya kapatır ve gölge “shadow” tipini belirler. Şayet gölge yarat “create shadows” 

komutunu seçerseniz, üç (3) gölge tipinden seçim yapabilirsiniz: 

• Keskin “Sharp.” Bu tip bazen parlayan gölgeler “ray-traced shadows “ olarak isimlendirilirler. Bu tip gölgeleri 

sıvama zamanını “rendering time” kısaltmak için kullanın. 

• Yumuşak eşleşmiş “Soft Mapped.” 64 ile 4.096 arasında bir eşleşme ebatı girin. Büyük eşleşme ebatı daha kesin 

sonuç verirken sıvama zamanını “rendering time” da arttırır. Yumuşaklığı girin 1-10): “Enter softness (1- 

10):”veri istemi (uyarısı) geldiğinde, 1 ile 10 arasında bir değer girin. Gölgelendirme yumuşaklığı 

“shadow softness” resmin geri kalanına karışmış gölgelendirme köşelerini piksel olarak tanımlar. Bu yüzden 

yumuşaklık etkisi yaratır. 

• Yumuşak Örneklenmiş “Soft Sampled.” Yarı aydınlık yarı karanlık (kısmi gölge) etkisi yaratır. Aşağıdaki üç (3) 

alt seçenek için değer belirleyebilirsiniz: 

• Şekil “Shape.” Gölgenin şeklini ve ebatlarını belirler. Doğrusal “Linear”, Disk “Disk”, Dikdörtgen “Rec 

(rectangle)”, Küre “Sphere” ve Silindir “Cylinder” şekillerinden birini seçebilirsiniz. Daha sonra gölgenin ebatını 

belirlemek için, Gölgenin Ebatını belirleyin: “Specify the size of the Shadow:“ veri istemi (uyarısı) geldiğinde, 

seçtiğiniz gölge şekline bağlı olarak bir mesafe veya yarıçap değeri girin. 

• Örnekler “sAmples.” Gölge örnek ebatını belirler. Ön tanımlı değer on altı (16) dır. Daha büyük örnekleme 

ebatı daha kesin gölgeler yaratır. 

• Görünürlük “Visibility.” Çizimdeki gölgeler için belirleğiniz şeklin görülebilir olmasını sağlar. Evet “Yes” 

veya Hayır “No” (ön tanımlı değerdir) seçeneklerinden birini seçin. Şayet evet “yes” seçeneğini seçerseniz, 

sıvamada “rendering” ışığın çevresinde şekli görürsünüz. 

İpucu 

Gölgelendirme “Shadows” sıvama süresine ekleneceği için, ışıkları ve malzemeleri yaratma sıvama “rendering” 

denemelerinizde Gelişmiş Sıvama Ayarları “Advanced Render Settings” panelinden gölgeleri “shadows” 

kapatın “off”. (RPREF komutu). Bu palette gölgeler “shadows” kısmını aşağı kaydırın ve gölgeleri açık veya 

kapalı duruma getirmek için ışık ampulü simgesine tıklayın. Diğer ayarları istediğiniz duruma getirmeyi 

sağladığınızda, gölgeleri “shadows tekrar açık hale getirin• 

Not 

3DCONFIG komutu tam göldelendirme “Full-shadow” içerir. Bu komutun Görüntüle “Display” alt seçeneği 

gölgeleri “shadows” kapatmanıza olanak sağlar. Otomatik azaltma ayarlaması da şayet sisteminiz yeterince 

güçlü değilse, gölgelendirmeyi “shadows” etkileyebilir. Daha fazla bilgi için, Ek-A’ya bakınız.• 

Zayıflatma 

Sayfa 8 / 43


Zayıflatma “Attenuation” seçeneği ©® ışık kaynağından uzaklaştıkça ışık şiddetinin azalacağı ilkesi bağlamında ışık şiddeti 

zayıflatmasını “attenuation” ayarlar. Zayıflatma “Attenuation” tipi alt seçeneği üç (3) değişik seçim sunar: 

• Yok “None.” Işık şiddetini kaybetmez. 

• Ters Doğrusal Orantılı “Inverse Linear.” Işık şiddetini doğru orantılı olarak kaybeder, öyleki ışık kaynağından 

iki (2) birim uzakta ışık şiddeti yarıya (1/2), ışık kaynağından dört (4) birim uzakta ışık şiddeti çeyrek şiddete (1/4) 

düşer. 

• Karesi ile Ters Orantılı “Inverse Squared.” Işık şiddetini ışık kaynağından uzaklığın karesi ile ters orantılı 

olarak kaybeder, öyleki ışık kaynağından iki (2) birim uzakta ışık şiddeti normal şiddetin (1/4) değerine, ışık 

kaynağından dört (4) birim uzakta ışık şiddeti normal şiddetin (1/8) değerine düşer. Zayıflatmayı Karesi ile Ters 

Orantılı “Inverse Squared.” Ayarlamak, ışığın şiddetinin çok hızlı düşeceği anlamına gelmektedir. 

Işık şiddetini ışık kaynağı olmayan yere kadar sınırlandırabilirsiniz. Bunun sebebi sıvama zamanını “rendering time” 

kısaltmaktır. Işık kaynağından belirli bir mesafe uzaklıktan sonra çok az ışık olması veya hiç ışık olmaması fark 

etmeyecektir ve ışığı bu mesafeye kadar sınırlamak sıvama “rendering” işlemi için gerekli hesaplamaları yapma 

zamanını kısaltacaktır. Şayet sınırlandırmayı kullanmak istiyorsanız, Sınırlar Limits” alt seçeneğini kullanarak bu 

sınırlandırmayı ayarlayın. Daha sonra Azaltma başlama sınırı “Attenuation Start Limit” ve azaltma bitiş sınırı 

“Attenuation End Limit” değerlerini ayarlayın. Azaltma başlama sınırı “Attenuation Start Limit” değeri ön tanımlı 

olarak sıfırdır (0). Azaltma bitiş sınırı ““Attenuation End Limit” değeri ışığın merkezinden uzaklıktır. 

Not 

Program hızlandırma sürücüsü “”Software acceleration driver” çizim ekranında azaltma başlama ve bitiş 

sınırlarını ““Attenuation Start and End Limit” desteklemezken, donanım azaltma bitiş sınırını “Attenuation 

End Limit” destekler.• 

Renk”Color”/Filitre Rengi “Filter Color” 

Işığınıza istediğiniz rengi verebilirsiniz. Işık renkleri aşina olduğunuz boya renklerinden biraz farklıdır. Üç ana ışık 

rengi kırmızı “red”, yeşil “green” ve mavidir “blue” (KYM) “(RGB)”. Bunların karışımları da farklıdır. Şöyleki; 

kırmızı ve yeşil karışımı sarı ışık rengini ortaya çıkarır. Beyaz ışık rengi tüm bu üç ana rengin birleşimi ile ortaya çıkar. 

Siyah ışık rengi ise herhangi bir ana rengin eksik olması durumunda ortaya çıkar. 

KYM “RGB” ışık renk sistemi yerine, you can use the RHD “HLS” (renk tonu, hafiflik, doyma) “(hue, lightness, 

saturation)” sistemini de kullanabilirsiniz. Ana renkleri karıştırmak yerine; renk tonları skalasından rengi seçip, bu 

rengin hafifliğini (parlaklığını) ve doymasını (şiddetini) değiştirebilirsiniz. 

Renk “Color” seçeneğini kullandığınızda, aşağıdaki veri istemlerini (uyarıları) alırsınız 

Gerçek rengi girin (KYM) “Enter truecolor (R,G,B)” veya 

Bir seçenek girin [Sıkala rengi/Hsl/renk kartelası]: “enter an option 

[Indexcolor/Hsl/colorBook]:” 

• (KYM) “(RGB)” numarası girmek için, kırmızı, yeşil ve mavi ana renkleri için 0 ile 255 arasında bir sayı girin. Ön 

tanımlı sayı olan, 255,255,255, beyaz ışık rengidir. 

• ARS “ACI “ (AutoCAD Renk Skalası “(AutoCAD Color Index)” numarası girmek için, Kartela Renkleri “ Index 

color” alt seçeneğini kullanın ve 1 ile 255 arasında bir sayı girin. Bunlar Renk Seç “Select Color” iletişim kutusunun 

Kartela Renkleri “the Index Color” sekmesinde bulacağınız sayılarla aynıdır. 

• RHD “HLS” sistemini kullanmak için, Hsl seçeneğini kullanın ve 0 ile 255 arasında yine üç sayıdan oluşan RHD 

“HLS” rengi girin. 

• Renk Kartelasından bir renk belirlemek için, renk kartelası “colorBook” seçeneğini kullanın. 

İpucu 

Sayfa 9 / 43


Bir ışık rengi atamanın en kolay ©® yolu önce rengi değiştirmeden ışığı yerleştirmek ve daha sonra ışığı seçerek 

Özellikler “Properties” paletinden ışık rengini değiştirmektir. Özellikler “Properties” paletinde Renk “Color” 

aşağı açılır listesinden renk seç “select color” düğmesini seçtiğinizde her rengin örneğinin olduğu Renk Seç 

“Select Color” iletişim kutusu açılacaktır (Renkleri belirleme ve renk kartelasını kullanma detayları için 11. 

Bölüme bakabilirsiniz.)• 

Bir Hedefli Noktasal Işık Belirleme 

Bir Hedefli Noktasal Işık aynı noktasal ışık gibi olup, fakat siz bu noktasal ışığa bir hedef belirlersiniz. Bu size ışığın 

yönünü kontrol etmenizde yardım eder. Bir Hedefli Noktasal Işık yaratmak için, komut satırına veya dinamik veri giriş 

araç çubuğuna targetpoint yazıp Enter tuşuna basın. Kaynak yerini belirleyin: “Specify source 

location:” veri istemi (uyarısı) geldiğinde, ışık kaynağının yerini girin. Hedef yerini belirleyin: 

“Specify target location:” veri istemi (uyarısı) geldiğinde, hedefi belirleyin. Ön tanımlı olarak hedef ışık 

kaynağının Z ekseni yönünde on (10) birim daha aşağıdaki noktadır. Geri kalan veri istemleri (uyarılar) noktasal ışık 

kaynağı yaratırken görüntülenen veri istemleri (uyarılar) ile aynıdır. Kaynak ve hedef yerlerini ışığı yerleştirdikten 

sonra Özellikler “Properties” paletini kullanarak değiştirebilirsiniz. 

Spot Işığı Yaratma 

Spot ışığı bir yönü olması dolayısıyla normal bir ışıktan ayrılmaktadır. Sonuç olarak, spot ışığının sadece yerini 

belirlemekle kalmaz aynı zamanda spot ışığının hedefini de belirlersiniz. — yani bir koordinat değil iki koordinat 

belirlersiniz. Ek olarak, spot ışığının sorunlu bölge “hotspot” olarak adlandırılan daha parlak bir merkezi vardır. 

Merkezin dışarısında parlaklığı daha az olan azalma alanı “falloff“ olarak adlandırılan bir halka vardır. Şekil 25.3 bu 

bölümde daha önce kullanılan sahnenin bir spot ışığı ile aydınlatılmış halini göstermektedir. 

Şekil 25.3 

Spot ışığı kullanılarak yapılmış bir sıvama “rendering”. Burada sorunlu bölge “hotspot” açısı 45° ve azalma olanı “falloff“ 

açısı 70°dir. 

Sayfa 10 / 43


Yeni bir spot ışığı yaratmak için, Sıvama “Render” sekmesi içerisinde ⇒Işıklar “ Lights” Panelinde ⇒ Işık yarat 

“Create Light” ağağı açılır listesinden ⇒ Spot “Spot” komutunu seçin. Kaynak noktasını belirleyin: “Specify 

source location:” veri istemi (uyarısı) geldiğinde, spot ışığının yerini girin. Bir çok durumda Z koordinat 

değerinin sıfır (0) olmasını istemezsiniz. Hedef noktasını belirleyin:”Specify target location:” veri 

istemi (uyarısı) geldiğinde, spot ışığının hedefini belirleyin. 

Şimdi göreceğiniz veri istemleri (uyarılar) LIGHTINGUNITS sistem değişkeni değerine (bu bölümde daha önceden 

anlatılmıştı) bağlı olup, fotometri özelliğini açar veya kapatır: 

• Şayet değer soysal “generic” yani sıfır (0) ise, aşağıdaki veri istemini (uyarıyı) görürsünüz: 

Değiştirmek için bir seçenek girin [İsim/Şiddet/Durum/Sorunlu bölge/Azalma alanı/Gölge/Azalma/Renk/Çıkış]: 

Enter an option to change [Name/Intensity/Status/Hotspot/Falloff/shadoW/Attenuation/Color/eXit]:”. 

•Şayet değer Amerikan (1) veya Uluslararası (2) ise, aşağıdaki veri istemini (uyarıyı) görürsünüz: 

Değiştirmek için bir seçenek girin [İsim/Şiddet faktörü/Durum/Sorunlu bölge/Azalma alanı/Gölge/Azalma/Filitre 

rengi/Çıkış]: 

Enter an option to change [Name/Intensityfactor/Status/Photometry/Hotspot/Falloff/shadoW/Attenuation/filterColor/eXit]:”. 

Sorunlu bölge “Hotspot “ ve azalma alanı “Falloff” dışındaki tüm bu seçenekler noktasal ışık ile aynıdır. (Detaylar için önceki 

kısımlardaki Noktasal Işık Yaratma başlığına bakınız.) 

Spot ışığı için sorunlu bölge “Hotspot “ ve azalma alanı “Falloff” açılarını ayarlayın. Bu açılar spot ışığından ışığın hedef 

yönüne doğru oluşmaktadırlar. Her ikisi içinde maksimum açı değeri 160 derecedir. Şayet sorunlu bölge “Hotspot “ ve azalma 

alanı “Falloff” açı değerleri aynı ise, azalma alanı “Falloff” oluşmaz — o anki spot ışığı parlaktır. Ön tanımlı değerler 

sorunlu bölge “Hotspot “ için 44 derece ve azalma alanı “Falloff” için 50 derecedir. Bu değerler çok fazla azalma alanı 

“Falloff” bırakmaz. İstediğiniz sonucu almak için deneme yapmanız gerekebilir. Spot ışığını yaratmayı tamamladığınız zaman, 

komuttan çıkmak için Enter tuşuna basın. 

Serbest Spot Işığı Yaratma 

Serbest Spot Işığı aynı spot ışığı gibidir. Fakat serbest spot ışığının bir hedefi yoktur. Bu perspektifde, sorunlu bölgesi 

“Hotspot “ ve azalma alanı “Falloff” olan bir noktasal ışık gibidir. Serbest Spot Işığı yaratmak için, komut satırına veya 

dinamik veri giriş araç ipucu çubuğuna freespot yazıp Enter tuşuna basın. Kaynak noktasını belirleyin : 

“Specify source location:” veri istemi (uyarısı) geldiğinde, ışık için bir yer girin. Geri kalan veri istemleri 

(uyarılar) spotl ışık kaynağı yaratırken görüntülenen veri istemleri (uyarılar) ile aynıdır. 

Örgü Işıkları “Weblights” Kullanma 

Fotometrik örgü ışıkları ışık şiddetinin 3 boyutlu 3B “3D” uzayda değişmesi ilkesini kullanarak güçlü bir sunum sağlar. 

Gerçek ışığın şiddet dağılım verilerine sahipseniz, örgü ışığını “weblight” kullanabilirsiniz. Sonuç ışığın etkisi gerçek 

olduğu için, çok hassas olacaktır. Bununla birlikte, bu hassas sonuç sadece görüntü bakış “viewport” ekranında 

yakalanabilir. 

Örgü ışıklarını “weblights” kullanmak için, LIGHTINGUNITS sistem değişkeni değerini bir (1) veya iki (2) olarak 

ayarlayarak fotometri özelliğini açık “on” duruma getirmeniz gerekir. LIGHTINGUNITS sistem değişkeni hakkında daha 

fazla bilgi için bu bölümde önceden anlatılan Işıkları Yaratma ““Creating Lights” başlığına bakınız. 

Aşağıdaki komutları kullanarak örgü ışıklarını “weblights” çiziminize yerleştirebilirsiniz “insert”: 

• Örgü Işığı “Weblight.” Sıvama “Render” sekmesi içerisinde ⇒Işıklar “ Lights” Panelinde ⇒ Işık Yarat “Create 

Light” aşağı açılır listesinde ⇒ Örgü Işığı “Weblight” komutunu seçin. Örgü Işığı “Weblight” bir hedef istediği için spot 

ışığına banzer. Seçeneklerde sorunlu bölge “Hotspot “ ve azalma alanı “Falloff” seçenekleri yerine örgü “web” seçeneği 

eklenmiş olup, diğer seçenekler spot ışığının seçenekleri ile aynıdır. 

• Serbest Örgü Işığı “Freeweb.” Komut satırına veya dinamik veri giriş araç ipucu çubuğuna freeweb yazarak Enter 

tuşuna basın↵. Serbest örgü ışığı sadece kaynak noktasına sahip olduğu için noktasal ışıkla benzerdir. Serbest örgü 

Sayfa 11 / 43


ışığının seçenekleri noktasal ışığın seçenekleri ile aynı olup, sorunlu bölge “Hotspot “ ve azalma alanı “Falloff” 

seçenekleri yerine örgü “web” seçeneği eklenmiştir. 

Örgü “web” seçeneği IMB (Işıma Mühendisler Birliği’nin) “IES (Illuminating Engineering Society)” LM-63-1991 

formatında çeşitli yönlerden ışık dağılım bilgisi içeren veri dosyasını belirleyip kullanmanıza olanak sağlar. Bu şık veri 

dosyası ortamdaki ışık dağılımını metin tabanlı tanımlayan bir dosyadır. Lamba (Ampul) imalatçıları (bazen fotometrik 

veri dosyası) olarak da adlandırılan bu veri dosyalarını kendi ürünleri için hazırlar ve piyasaya dağıtırlar. Aynı zamanda 

ışığınız (lamba veya ampul) için kendiniz X, Y, Z yönlerindeki ışık dağılım verilerini belirleyebilirsiniz. 

Örgü ışığını “ weblight” yerleştirdikten sonra, IMB “IES” dosyasını yüklemek için, örgü ışığını “weblight” seçin ve 

Özellikler “Properties” paletinden Öegü Dosyası “Web File” öğesini kullanın. Ön tanımlı olarak, bu örgü ışığı veri 

dosyaları “web files” Örgü Işığı Veri Dosyaları “Web Files” klasöründedirler. Uygulama Düğmesine “Application 

Button” tıklayarak Seçenekleri “Options” seçin. Application Button ⇒ Options. Dosyalar “Files” sekmesine tıklayarak 

örgü dosyaları “web file” klasör yolunu araştır “search path” öğesine çift tıklayın. Burada örgü dosyalarının “weblights” 

bulunduğu klasörü değiştirebilir veya yeni klasör yolları tanımlayabilirsiniz. 

Uzak Işık “Distant Light“ Üretme 

Uzak Işık “Distant Light“ aynen güneşe benzer. Uzak Işığın “Distant Light“ ışınları kadar uzaktan gelir ki, tüm pratik 

amaçlar için bu ışınlar paraleldirler. Bir uzak ışığın “distant light“ şiddeti hiç azalmaz (tabiki çiziminizi püluton 

gezegeninde çizmiyorsanız). Bir uzak ışığı “distant light“ çiziminize yerleştirmeden “insert” önce, fotometrik birimleri 

kapatmak için LIGHTINGUNITS sistem değişkeni değerini sıfır (0) olarak ayarlamanız veya uzak ışığın “distant light“ 

şiddetini düşürmeniz tavsiye edilir. 

Yeni bir uzak ışık “distant light“ yaratmak için, Sıvama “Render” sekmesi içerisinde ⇒Işıklar “ Lights” Panelinde ⇒ 

Işık Yarat “Create Light” aşağı açılır listesinde ⇒ Uzak “Distant” komutunu çalıştırın. koordinatından gelen 

ışığın yönünü belirtin veya [Vektör]: “Specify light direction FROMor [Vector]:” veri istemi (uyarısı) 

geldiğinde, ışığın kaynağının yerini belirleyin. Işığın gidiş yönünü belirleyin: 

“SpecifylightdirectionTO:” veri istemi (uyarısı) geldiğinde, ışığın yönünü belirleyin. Bir nokta tanımlayabilir 

veya 22. Bölüm’de anlattıldığı gibi vektör sistemini kullanabilirsiniz. Şayet vektör sistemi seçeneğini kullanırsanız, 

sadece ışığın yönünü ayarlarsınız. AutoCAD ışığı modelinizin dışarısında bir yere yerleştirecektir ve ışık simgesi 

modelde görünmeyecektir. Geri kalan seçenekler bu bölümde daha önceden anlattığım noktasal ışık “point light” 

seçenekleri ile aynıdır. Uzak ışığı “distant light“ belirlemeyi bitirdiğiniz zaman, Enter tuşuna basarak komuttan çıkın. 

Güneşi Simule etme 

Modeliniz için bir coğrafi bölge belirleyerek ve güneş için belirli özellikler tanımlayarak güneşi simule edebilirsiniz. 

Bu yolla çok gerçekçi ışıklandırma elde edersiniz. Güneş “Sun” aracını kullandığınız zaman, aslında özel bir uzak ışık 

“distant light“ yaratmış olursunuz. 

Coğrafi Bölgeyi Ayarlamak 

coğrafi bölgeyi ayarlamak için, Sıvama “Render” sekmesi içerisinde ⇒ Güneş & Yer “Sun & Location” Panelinde ⇒ 

Yeri Ayarla “Set Location” komutunu çalıştırın. Daha sonra Google Earth KML veya KMZ dosyalarından yer bilgisini 

içe aktar komutunu seçin veya kendiniz coğrafi yer bilgisi değerlerini girin. Şayet coğrafi yer bilgisi değerlerini 

kendiniz girme seçeneğini seçerseniz, şekil 24.4’deki Coğrafi Yer “Geographic Location” iletişim kutusu açılacaktır. 

(Bu komutu 22. Bölüm’de de kısaca anlattım.) 

Şekil 25.4 

Coğrafi konum için enlem ve boylamı belirlemek için Coğrafi Yer “Geographic Location” iletişim kutusunu kullanın. 

Sayfa 12 / 43


Coğrafi Konumu belirlemek için, Coğrafi Konum “Geographic Location” iletişim kutusunda aşağıdaki adımları takip 

edin: 

1. Şayet enlemi ve boylamı biliyorsanız, ondalık sayı veya derece gösteriminde düzeni seçin. (genellikle aşağı açılır 

listede en üst sırada bulunan derece, dakika ve saniye olarak gösterilen (DD.dd.ss) gösterim şekli kullanılır.) Daha 

Sayfa 13 / 43


sonra coğrafi konum bilgisini ©® enlem ve boylam kısımlarına yarı küre bilgisi (kuzey veya güney yarı küre ve doğu 

veya batı yarı küre) ile beraber rakamsal değer olarak girin. Daha sonra üçüncü (3.) adıma geçin. Alternatif olarak, 

Coğrafi Konum Seçici “Location Picker” iletişim kutusunu açmak için, Harita Kullan “Use Map” düğmesine 

tıklayarak Bölge “Region” aşağı açılır listesinden kıta seçin. (Hindistan ve Kanada diğer kıtalardan ayrı olarak 

listelenmiştir.) 

2. Şayet modeliniz büyük bir şehrin yakınlarında ise, Büyük Şehir yakınlarında “Nearest Big City”işaretleme 

kutusuna tik atın. Hemen sonrasında işaretçi tıkladığınız büyük şehrin yakınlarına gidecektir. Aynı zamanda En 

yakın Şehir “Nearest City” aşağı açılır listesinden de seçim yapabilirsiniz. Şayet bir şehirde değilseniz, sadece harita 

üzerinde bir konuma tıklayın. 

Not 

Saat dilimi otomatik olarak seçtiğiniz konuma göre ayarlanacaktır. Bununla birlikte, ayrı olarak ta Saat Dilimi 

“Time Zone” aşağı açılır listesini veya TIMEZONE sistem değişkeni kullanarak zamanı ayarlayabilirsiniz.• 

3. Coğrafi Konum işaretçisi için bölge tanımlamak için Koordinatları ve İrtifayı “Elevation” kısımlarını kullanın. 

Coğrafi Konum işaretçisi Coğrafi Konum “Geographic Location” iletişim kutusunda belirlediğiniz coğrafi konumun 

görsel bir sunumunu kullanır. GEOMARKERVISIBILITY sistem değişkeni çizim ekranında coğrafi konum 

işaretçisinin görüntülenip görüntülenmemesini kontrol etmek için kullanılabilir; sistem değişkeninin sıfır (0) değeri 

işaretçiyi gizlerken bu değer bir (1) olursa işaretçi çizim ekranında görüntülenir. 

4. Kuzey Yönü “North Direction kısmında, çiziminizde kuzeyin hangi yönde olduğunu belirleyen açıyı gösterir. 

Doğru ve kesin güneş ışığı sonuçlarını almak için kuzeyin hangi yönde olduğunun tanımlanması önemlidir. Ön 

tanımlı olarak, kuzey Dünya Koordinat Sisteminde (DKS) “World Coordinate System (WCS)” pozitif Y ekseni 

yönündedir. Bu ön tanımlı ayarı değiştirmek için, Açı “Angle” metin kutusuna yeni bir açı girin veya üzerinden yeni 

açıyı belirlemek için Pusula “Compass” düğmesine tıklayın. Pozitif Y ekseni sıfır (0) dercede olup, pozitif X ekseni 

doksan (90) derecede, saat yönü istikametinde bu şekilde devam etmektedir. 

5. Çiziminizde pozitif Z ekseni yönünün hangi yön olduğunu belirlemek için, Yukarı Yön “Up Direction” aşağı 

açılır listesini kullanın. Yukarı yön her zaman kuzey yönüne “north direction” diktir. Şayet aşağı açılır listeden Özel 

Yönler “Custom Direction” seçeneğini seçerseniz, çiziminizin o anki pozitif Z ekseni yönünden başka bir yön 

belirleyebilirsiniz. 

6. OK düğmesine tıklayın. Otomatik olarak hesaplanmış olan saat dilimi hakkında bir uyarı mesajı görebilirsiniz. Bu 

uyarı mesajını kapatmak için, saat dilimini kontrol ederek Güncellenmiş Saat Dilimini Kabul et “Accept Updated 

Time Zone” düğmesine tıklayın. 

Güneş Özelliklerini Ayarlama 

Tarih ve saat gibi güneş özelliklerini ayarlamak için, Sıvama “Render” sekmesi içerisinde ⇒ Güneş & Yer “Sun & 

Location” Panelinde panel isim çubuğunun sağ ucundaki ok şeklindeki iletişim kutusu ulaşım simgesini tıklayarak 

Şekil 25.5’de görülen Güneş Özellikleri “Sun Properties” paletini açın. (SUNPROPERTIES komutu) 

Sayfa 14 / 43


Şekil 25.5 

Güneş Özellikleri “Sun Properties” paleti güneş ile ilgili tüm özelliklerin hepsini bir yerde toplar. 

Sayfa 15 / 43


Genel Özellikler POINTLIGHT©® komutunun özellikleri ile aynıdır. Daha fazla detay için bu bölümdeki daha önceki 

Noktasal Işık Yaratma “Creating a point light” konu başlığına bakın. 

Sonraki dört kısım fotometrik ışıklandırmayı kullanıyorsanız, görüntülenecektir. (Bu LIGHTINGUNITS sistem 

değişkeni değerinin bir (1) veya iki (2) olduğu anlamına gelmektedir) 

Gökyüzü Özellikleri “Sky Properties” kısmı çiziminizi sıvama “rendering” yaparken gökyüzü için bir arka plan 

“background” ve aydınlanma etkisi ekleyebilmenize olanak sağlar. Normal görüntü bakışında “viewport” gökyüzü arka 

plan etkisini görmezsiniz. Gökyüzü seçeneğini tamamen kapatabileceğiniz gibi, sadece gökyüzü arka plan etkisini 

seçebilir veya gökyüzü arka plan etkisi ile aydınlanma “illimination” etkisini birlikte seçebilirsiniz. Gökyüzü için şiddet 

faktörü ekleyebilirsiniz. Gökyüzü etkisinin ön tanımlı şiddet faktörü birdir (1). Gökyüzü etkisinin şiddet faktörünü iki 

(2) olarak değiştirdiğinizde, gökyüzü etkisi hissedilir şekilde parlaklaşacaktır. 


Bir arka plan “background” için Gökyüzü Özelliklerini belirlerken, fotometrik aydınlatmayı açık hale getirin ve 

yeni bir isim verilmiş görüntü “named view” yaratın. Yeni görüntünün “view” alt tarafındaki Resim Özellikleri 

“Shot Properties” iletişim kutusundan Güneş & Gökyüzü “Sun & Sky” seçeneğini seçin. Aynı zamada yeni bir 

görüntü “view” yaratmadan bir görüntü bakışının “viewport” arka planını “background” değiştirmek için, 

BACKGROUND komutunu da kullanabilirsiniz. Arka planlı “background” yeni görüntü yaratma konusu 

hakkında daha fazla bilgi için 22. Bölüm’e bakın.• 

Pus (Sis) “Haze” ayarı puslandırma (yayma) etkisi yaratır. Ön tanımlı değer 0.0 olup, maksimum değer 15.0 dır. Bu 

değeri 15.0 olarak ayarladığınızda, pusun (sisin) içerisinden bakıyormuşsunuz etkisi yaratılacaktır. 

Ufuk “Horizon” kısmı yer ve gökyüzünün nerede buluşacağı anlamına gelen ufuk çizgisini kontrol eder. Ufuk çizgisini 

“horizon” görmek için, ufku gösteren bir bakış noktasına “viewpoint” ihtiyacınız vardır. Şayet görüntü bakışınız 

“viewport” plan görünüme çok yakın ise, dışarıya bakmak yerine aşağıya bakacağınız için ufuk çizgisini “horizon” 

göremezsiniz. Aşağıdaki özellikleri ayarlayabilirsiniz: 

• Yükseklik “Height.” Z ekseninin sıfır (0) değerine göre yer düzleminin pozisyonunu ayarlar. Yüksekliği gerçek 

birimleri kullanarak ayarlayın. Örneğin, 24 2 feet yüksekliğe eşittir. 

• Bulanıklık “Blur.” Yer ve gökyüzünün kesişim hattında bulanıklık yaratır. Bu etkiyi özellikle şayet zemin rengi 

gökyüzü rengi ile zıtlık oluşturuyorsa, çiziminizde görebilirsiniz (sadece sıvama “render” yaparken değil). 

• Zemin Rengi “Ground Color.” Zemin için bir renk seçin. 

Gelişmiş “Advanced” kısmı üç sanatsal etki ihtiva eder. Birincisi, gece rengi seçebilirsiniz. Kuş bakışı “Aerial” 

perspektif görüntüyü açık hale getirebilirsiniz. (bu görüntü ön tanımlı olarak kapalı durumdadır.) Kuş bakışı “Aerial” 

perspektif görüntü mavileşme ve hafif donuklaşma etkisi olup, uzaklık hissi yaratır. Sonuç olarak, %10 pus (sis) etkisi 

ile görüşü düşürerek görünürlük mesafesini “visibility distance” ayarlayabilirsiniz. Bu ayar da uzaklık hissi verir. 

Günüş Görünüşü “Sun Disk Appearance” kısmı sadece güneşin görünümünü etkiler. Ortamdaki tüm ışığı etkilemez. Bu 

kısımda değişiklikler yaparak yeni görüntünün Resim Özellikleri “Shot Properties” iletişim kutusunda daha temiz resim 

görüntüsü görebilirsiniz. Güneş Diski Ölçek “Disk Scale” öğesi güneş diski için bir ölçek belirler; güneş diski ölçeği 

için bir (1) değeri normal değerdir. Parıltı Şiddeti “Glow Intensity” öğesi güneş diskinin çevresindeki parıltı şiddetini 

değiştirir. Bir (1) değeri ön tanımlı değerdir. 

Güneş Açısı Hesaplayıcısı “Sun Angle Calculator” kısmı tarih ve saat bilgisi girerek ve gün ışığından faydalanma 

özelliğini dikkate alarak güneş ışınlarının zemine geliş acısını hesaplamaya olanak sağlar. Tarihi değiştirmek için, Tarih 

“Date” öğesine tıkladıktan sonra üç nokta simgesine basın. Küçük bir takvim penceresi açılacaktır. İstediğiniz tarihe 

gelin ve o tarihe çift tıklayın. Tarih seçme penceresi kapanacaktır. Aşağı açılır listeden bir zaman seçin. Gün Işığından 

Faydalanma “Daylight Savings “ aşağı açılır listesinden evet “yes” veya “hayır “no” seçeneklerinden birini seçin. 

Not 

Sayfa 16 / 43


Aynı zamanda tarih “date ve zamanı ©® “time şeritin Sıvama “Render” sekmesi içerisinde Güneş & Yer “Sun & 

Location” panelinde bulunan iki sürgüyü kullanarak ta ayarlayabilirsiniz.• 

Daha sonraki üç (3) ayar değiştirilemez. Bunlar Coğrafi Konum “Geographic Location” iletişim kutusunda 

belirlediğiniz yere göre AutoCAD tarafından hesaplanırlar. (veya önceden seçtiğiniz tarih, zaman ve gün ışığından 

faydalanma bilgilerine göre hesaplanırlar.): 

• Azimut “azimuth” XY düzleminde ölçülen açıdır.— Kuzey sıfır (0) derecede yer alır. Kuzeyden saat yönünde 

uzaklaşmak için pozitif açı değerlerini, saat yönünün tersi yönde uzaklaşmak içinde negatif açı değerlerini kullanın. 

Açı değerleri -180 ile 180 arasındadır. (180 Güney yönüne denk gelmektedir.) 

• Rakım “ altitude” XY düzleminden ölçülen açıdır. Açıları -90 ile 90 arasında yazabilirsiniz. (-90 rakım değeri 

ışığın modelinizin altından geldiği anlamındadır.) 

• Kaynak Vektörü “source vector” Güneşin yönünü gösteren koordinatlardır. Vu vektör sistemi hakkında daha fazla 

bilgi için, 22. Bölüm’deki VPOINT komutunun kullanımı başlığına bakın. 

Sıvama Gölgelendirme Detayları “Rendered Shadow Details” kısmı daha önce Noktasal Işık yaratma “Creating a point 

light” kısmındaki ayarların aynılarını sunar. Bununla birlikte, fotometrik ışıklandırma açık durumda olduğu zaman tek 

gölgelendirme “shadow” seçeneği örneklendirilmiş gölgelendirme yaratanYumuşak (Alan) “Soft (Area)” seçeneğidir. 

Bu ayarın etkin olabilmesi için, Genel “General” kısmındaki gölgelendirme durumunun “shadows status” açık “on” 

durumda olması gerekir. 

Işıkları Yönetme 

Işıklarınızı “Lights” izlemek ve yönetmek için, Sıvama “Render” sekmesi içerisinde ⇒Işıklar “ Lights” panelini 

seçerek panelin isim çubuğunun sağ alt tarafındaki ok şeklindeki iletişim kutusu açma simgesini tıklayın. 

(LIGHTLIST komutu). Modelinizdeki ışıklar “lights” Şekil 25.6 da görüldüğü gibi görünecektir. 

Şekil 25.6 

Modeldeki Işıklar “Lights in Model” paleti tüm ışıklarınızı listeler. 

Sayfa 17 / 43


Işıkları “Lights” seçmek zor olabilir; ©® şöyleki ışık “light” bir lambanın içerisinde veya çok yüksekte o anki görünen 

çizim alanınız dışarısında olabilir. Uzak ışıkların “Distant lights” üzerine tıklayıp seçebileceğiniz simgeleri de yoktur. 

Modeldeki Işıklar “Lights in Model” paleti size ışıkları seçme, düzenleme ve seçme konularında yardım eder. Bir ışığı 

seçmek için, bu palette ışığın ismini tıklayın. 

Artık şimdi ışığı tutamaçları “grips” vasıtasıyla veya Özellikler “Properties” paletini kullanarak düzenleyebilirsiniz. 

Şekil 25.7 seçili bir spot ışığını “spotlight” göstermektedir. Spot ışığının “spotlight” yerini, hedefini, sorunlu bölgesini 

“hotspot” ve azalma alanını “falloff” tutamaçları “grips” kullanarak kolaylıkla değiştirebilirsiniz. Işığın durumunu 

“status” (açık “on” veya kapalı “off” olarak), rengini ve diğer özelliklerini değiştirmek için, Özellikler “Properties” 

paletini kullanın. 

Bir ışığı silmek için, Modeldeki Işıklar “Lights in Model” paletinde ışığı seçerek Delete tuşuna basın. Güneşi “Sun” 

silemezsiniz, sadece kapalı “off” durumuna getirebilirsiniz. (İyi Geceler!) 

Şekil 25.7 

Işık simgesi üzerinde bulunan tutamaçları “grips” kullanarak ışığı “light” düzenleyebilirsiniz. 

Not 

Belkide AutoCAD 2007 sürümünden önceki bir AutoCAD sürümünde yarattığınız ışıklarını var ve bu ışıkları 

AutoCAD 2012’de kullanmak istiyorsunuz. Işıkları çevirmek (2012 sürümünde kullanılabilir yapmak) için 

CONVERTOLDLIGHTS komutunu kullanın. Bu çevirme işleminden sonra ışığın şiddetini ayarlamanız 

gerekebilir. Bunun için, çevirdiğiniz ışıkları seçin ve Özellikler “Properties” paletinden ışıkların şiddetlerini 

değiştirin. Ek olarak, CONVERTOLDLIGHTS sistem değişkeni malzeme “material” ve ışık “light” tanımlarını 

Sayfa 18 / 43


en son sürüme çevirir. Bu sistem ©® değişkeni size tanımlarınızı “definitions” en son sürüm için güncel tutmanıza 

olanak sağlar.• 

DVD’de 

Aşağıdaki ışıkları “lihts” ve gölgeleri “shadows” yaratmaalıştırmasında DVD’nin çizimler klasöründe bulunan 

(ab25-a.dwg) isimli çizim kullanılacaktır.• 

ADIMLAR: Işıkları “Lights” ve Gölgeleri “Shadows” Yaratma 

1. DVD’den ab25-a.dwg çizimini açın. Nesne Çıtçıtları “Object Snap” açık durumda olmalıdır. Çalışan nesne 

çıtçıtlarını “running object snaps“ Uç nokta “End point” ve Merkez “Center” olarak ayarlayın. Bu alıştırmada 

fotometrik özelliği kullanılmayacaktır; bu yüzden LIGHTINGUNITS sistem değişkeninin sıfır (0) değerine 

ayarlanmış olduğuna emin olun. 

2. Çiziminizi AutoCAD İncili “AutoCAD Bible” klasörüne ab25-02.dwg olarak kaydedin. 

3. Sıvama “Render” sekmesi içerisinde ⇒Işıklar “ Lights” Panelinde ⇒ Işık Yarat “Create Light” aşağı açılır 

listesinden ⇒ Nokta “Point” komutunu çalıştırın. Işıklandırma–Görüntü bakışı Işıklandırma Modu “Lighting – 

Viewport Lighting Mode” mesajı geldiğinde, ön tanımlı ışıklandırmayı kapatmak için Ön tanımlı Işıklandırmayı 

“Default Lighting “ kapatın. (kapatmanız tavsiye edilir.) 

4. Şekil 25.8’de görüldüğü gibi yer lambasını çizim alanında görene kadar görüntüyü sağa doğru kaydırın “pan”. 

Aşağıdaki veri istemlerini (uyarıları) takip edin: 

Kaynak yerini belirleyin : “Specify source location :” Şekil 25.8 görülen uç noktaya “end point” tıklayın. 

Değiştirmek için bir seçenek girin [İsim/Şiddet/Durum/Gölge/Azalma/Renk/Çıkış]: 

“Enter an option to change [Name/Intensity/Status/shadoW/Attenuation/Color/eXit]:”n yazıp enter tuşuna basın ↵. 

Işığın ismini girin : “Enter light name :”p1 yazıp enter tuşuna basın ↵. 


“Enter an option to change [Name/Intensity/Status/shadoW/Attenuation/Color/eXit]:” i yazıp enter tuşuna basın ↵. 

Şiddeti girin (0.00 – maksimum şiddet) : “Enter intensity (0.00 - max float) :” 3 yazıp enter tuşuna 

basın ↵. 


“Enter an option to change [Name/Intensity/Status/shadoW/Attenuation/Color/eXit]:” x yazıp enter tuşuna basın ↵. 

5. Sıvama “Render” sekmesi içerisinde ⇒Işıklar “ Lights” Panelinde panel isminin sağ ucundaki küçük ok simgesi 

şeklindeki iletişim kutusu açıcıyı tıklayın. Modeldeki Işıklar “Lights in Model” paletinde, listede yeni olarak 

görünen p1 ışığına tıklayın. 

6. Modeldeki Işıklar “Lights in Model” paletine sağ tıklayarak Özellikler “Properties” seçeneğini tıklayın. Özellikler 

“Properties” paletinde, Filitre Rengi “Filter Color” öğesine tıklayarak aşağı açılır listeden Sarı “Yellow” rengi seçin. 

(şayet hali hazırda sarı renk yok ise) 

Sayfa 19 / 43


Şekil 25.8 

Noktasal Işığın “Point Light” yerini seçme 

7. Görütü “View” sekmesini içerisinde ⇒ Araştır “Navigate” Paneli ⇒ Yaklaş “Zoom” aşağı açılır listesi ⇒ Önceki 

“Previous” komutunu çalıştırarak önceki görüntüye “previous view” dönün. 

8. Choose Sıvama “Render” sekmesi içerisinde ⇒Işıklar “ Lights” Panelinde ⇒ Işık Yarat “Create Light” aşağı 

açılır listesinde ⇒ Spot “Spot” komutunu çalıştırın. Aşağıdaki veri istemlerini (uyarıları) takip edin: 

Kaynak yerini belirleyin : “Specify source location :” Shift tuşu ile birlikte sağ tıklayarak açılan 

nesne çıtçıt listesinden “object snap (OSNAP) Den “From” nesne çıtçıtını “object snap” seçin. 

_Hangi Temel Noktasından: “Base point:” Merkez “Center” nesne çıtçıtını “object snap” kullanarak yuvarlak 

masayı tıklayın. 

: “:” @0,0,5' yazarak enter tuşuna basın ↵. (Bu ışığı direkt olarak masanın 5 feet üzerine 

yerleştirecektir. Aynen tavandan sarkan bir ampul gibi.) 

Hedef Noktasını belirleyin : “Specify target location :” Işığın hedef noktasını masanın 

merkezi olarak belirlemek için Merkez “Center” nesne çıtçıtını “object snap” kullanın. 

Yuvarlak masanın üzerinde bir yer belirleyin. 

Değiştirmek için bir seçenek girin 

[İsim/Şiddet/Durum/Sorunlu bölge/Azalma alanı/Gölge/Azalma/Renk/Çıkış]: 

“[Name/Intensity/Status/Hotspot/Falloff/shadoW/Attenuation/Color/eXit] :” n yazarak enter tuşuna basın 

↵. 

Işığın ismini girin : “Enter light name :” s1 yazarak enter tuşuna basın ↵. 



“[Name/Intensity/Status/Hotspot/Falloff/shadoW/Attenuation/Color/eXit] :” f yazarak enter tuşuna basın ↵. 

Azalma Alanı Açısını girin (0.00-160.00) : “Enter falloff angle (0.00-160.00) :” 70 yazarak enter tuşuna 

basın ↵. 



“[Name/Intensity/Status/Hotspot/Falloff/shadoW/Attenuation/Color/eXit] :”h yazarak enter tuşuna basın ↵. 

Sayfa 20 / 43


Sorunlu Bölge Açısını girin ©® (0.00-160.00)


Şekil 25.9 

©® 

Işıklar “Lights” kullanılarak fakat gölgeler “shadows” olmadan yapılmış sıvama “rendering” 

Şekil 25.10 

Şekil 25.9’daki sıvamanın “rendering” gölgeler “shadows” eklenmiş hali 

Sayfa 22 / 43


Malzemelerle “Materials” Çalışma ©® 

AutoCAD’de Malzemeler “Materials” nesneler üzerinde cam “glass”, kumaş “fabric”, tahta “wood” ve diğer gerçek 

malzemelerin gösterilmesini simgelerler. Malzemelerin “Materials” kullanımı sıvama “rendering” işleminin önemli bir 

bölümünü oluşturmakta ve sonuçları oldukça etkilemektedir. Malzemeler “Materials” ışıklar “lights” ile 

etkileşmektedirler. Örneğin, parlak malzemeler parıldama yarattıkları için ışığı mat malzemelerden daha farklı 

yansıtırlar. 

Malzemeleri “Materials” çiziminizde çalıştığınız şekliyle görüntületebilirsiniz. Bu işlem bilgisayarınızın donanım 

kaynaklarından daha fazlasını kullansa da, sıvama “rendering” yapmadan bazı sonuçları hemen görebilirsiniz. Sıvama 

“Rendering” her zaman daha kesin ve hassas sonuçlar yaratır. Malzemeleri “Materials” görüntülemek için, Sıvama 

“Render” sekmesi içerisinde ⇒ Malzemeler “Materials” panelinde ⇒ Malzemeler/Dokular “Materials/Textures” aşağı 

açılır listesinde ⇒ Malzemeler / Dokular Açık “Materials / Textures On” komutunu seçin. Sonuçları görebilmek için, 

gerçekçi “realistic “ görünüm sitilinde “visual style” olmanız gerekmektedir. (veya gerçekçi “realistic” görünüm sitilini 

“visual style” esas alan özel bir görünüm sitilinde “visual style”.) 

Yeni Özellik 

Programı ilk kurduğunuzda AutoCAD 2012 malzeme olarak kullanabileceğiniz standart resim seti ile birlikte 

kurulmaktadır. Çiziminizde sıvama “rendering” yapmadan önce nesnelerinize iliştirebileceğiniz “attach” 

malzemelerin grafik kalitesini arttırmak için Ortam Resim Kütüphanesini “Medium Image Library” 

indirebilirsiniz. Bu Ortam Resim Kütüphanesini “Medium Image Library” indirmek ve yüklemek için, 

Autodesk internet sitesini ziyaret ederek sitede Ortam Resim Kütüphanesini “Medium Image Library” aratın. • 

Not 

Uyum Kötüleşme “Adaptive Degradation” işlemi esnasında şayet bilgisayarınızın grafik kartı onaylı değilse, 

otomatik olarak malzemeler kapatılabilir. 3DCONFIG komutunu kullanarak malzemelerin “materials” 

görüntülenmesini elle açık “on” durumuna getirebilirsiniz. Daha fazla bilgi için, Ek A’ya bakınız.• 

Malzeme Araştırıcısı ”Materials Browser” dan bir Malzeme İliştirme “Attach” 

Şekil 25.11’de görülen Malzeme Araştırıcısı “Materials Browser” modelinize malzemeleri “materials” iliştirmenizi 

“attach” ve bu malzemeleri “materials” yönetmenize olanak sağlar. Malzeme Araştırıcısını “Materials Browser” açmak 

için, Sıvama “Render” sekmesi içerisinde ⇒ Malzemeler “Materials” panelinde ⇒ Malzeme Araştırıcısını “Materials 

Browser” seçin (MATBROWSEROPEN komutu). Malzeme Araştırıcısı “Materials Browser” iki bölüme ayrılmıştır: 

• Belgelenmiş Malzemeler: “Document Materials:” Malzeme Araştırıcısının “Materials Browser” üst bölümü o 

anki çiziminizdeki malzemeleri “materials” listeler. Belgelenmiş Malzemeleri “Document Materials” 

kullanabilirsiniz ve Malzeme Araştırıcısında “Materials Browser” o anki çiziminizdeki malzemeleri “materials” 

malzeme örneklerinin hemen üzerindeki sırala aşağı açılır listesinde görebilirsiniz. 

• Kütüphaneler: “Libraries:” Malzeme Araştırıcısının “Materials Browser” alt bölümü Autodesk Kütüphanesi 

“Autodesk Library” ve Benim Malzemelerim “My Materials“ olarak isimlendirilen kendi malzemeleriniz de dahil 

olmak üzere mevcut kütüphanelerdeki malzemelere “materials” ulaşımınızı sağlar. 

Sayfa 23 / 43



25.11 

©® 

Malzeme Araştırıcısı “Materials Browser” o anki çiziminizdeki ve malzeme kütüphanesindeki malzemeleri “materials” 

yönetmenize olanak sağlar. 

Malzeme Araştırıcısından “Materials Browser” aşağıdakileri yaparak o anki çizimdeki malzemeleri “materials” 

yönetebilirsiniz: 

Sayfa 24 / 43


• Malzeme Yarat. “Create a ©® material.” Malzeme Araştırıcısının “Materials Browser” en üstündeki Malzeme 

Yarat “Create Material” aşağı açılır listesine tıklayarak yeni malzeme yaratmak için bir şablon seçin. Yeni Soysal 

Malzeme “Generic Material” seçeneğini işaretlemek, yeni malzeme tanımında size tüm kontrolleri verecektir. 

Malzeme Düzenleyicisi “Materials Editor” paleti açılacaktır. Böylece yeni malzemenin özelliklerini 

düzenleyebilirsiniz. 

• Bir Nesneye Malzeme Atama. “Assign a Material to an Object.” Çiziminiz içerisindeki üzerine malzeme 

uygulamak istediğiniz nesneyi seçin. Daha sonra istediğiniz malzemeye sağ tıklayarak Seçime Ekle “Add to 

Selection” komutunu tıklayın. Şayet 3 boyutlu 3B “3D” bir katının “solid” veya ızgaranın “mesh” yüzlerini seçmek 

istiyorsanızCtrl tuşuna basın ve basılı tutarak veya alt nesne “subobject” filitresini ( kullanarak yüzleri (yüzeyleri) 

seçin. (Ev “Home” sekmesinde ⇒ Seçim “Selection” panelinde ⇒ Alt Nesne Filitreleme “Subobject Filter” aşağı 

açılır listesinde ⇒ Yüz “Face” komutu). Daha fazla bilgi için Malzemeleri İliştirme ve Kaldırma “Attaching and 

removing materials” kısmına bakın. 

• Bir Malzemeti Kopyalama. “Copy a material.” Malzemenin yeni bir isimle çoğaltılmış kopyasını yaratmak için, 

bir malzemeye sağ tıklayarak Çoğalt “Duplicate” komutunu seçin. Şayet gerekiyorsa daha sonra ismini 

değiştirebilirsiniz. 

• Bir Malzemeyi Düzenle. “Edit a material.” Malzemeyi Malzeme Düzenleyicisi “Materials Editor “ paletinde 

görüntüleyerek düzenlemek için, bir malzemenin üzerinde sağ tıklayarak Düzenle “Edit” komutunu seçin. 

• Malzemeye Yeni İsim Ver. “Rename a material.” O anki çizimde malzemenin ismini değiştirmek için, bir 

malzemenin üzerinde sağ tıklayarak Yeni İsim Ver “Rename” komutunu seçin. 

• Bir Malzemeyi Kaldırma. “Remove a material.” O anki çizimden bir malzemeyi kaldırmak için, bir malzemenin 

üzerinde sağ tıklayarak Sil “Delete” komutunu seçin. 

• Üzerine Malzeme Atanmış bir Nesnenin Yerini Belirleme. “Locate an object that has a material assigned to 

it. Bir malzemenin üzerinde sağ tıklayarak Malzeme uygulanmış Nesneleri Seç “Select Objects Applied To” 

komutunu seçin. Bu komut çiziminizde üzerine sağ tıklayarak belirlediğiniz malzeme uygulanan nesneleri 

seçecektir. 

• Kütüphaneye veya o anki Araç Paletine bir Malzeme Ekle. “Add a material to a library or current tool 

palette.” Bir malzemenin üzerinde sağ tıklayarak Alt Menüye Ekle “Add To Sub-menu” seçeneğinden uygun olan 

öğeyi seçin. 

• Tüm kullanılmayan Malzemeleri Temizle. “Purge all unused Materials.” Bir malzemenin üzerinde sağ 

tıklayarak Kullanılmayanları Temizle “Purge All Unused” komutunu seçerek çiziminizde herhangi bir nesneye 

atanmamış kullanılmayan tüm malzemeleri temizleyebilirsiniz. 

O anki çiziminizdeki malzemeleri “materials” yönetmenin yanısıra, malzeme kütüphanesinde depolanmış malzemeleri 

“materials” düzenlemek ve bu malzemelere “materials” ulaşmak için de Malzeme Araştırıcısını “Materials Browser” 

kullanın. AutoCAD Autodesk Malzeme Kütüphanesi “Autodesk Material Library” ile birlikte gönderilir. Hangi 

malzeme kütüphanelerinin bulunduğunu Malzeme Araştırıcısının “Materials Browser” Kütüphaneler “Libraries” 

panelinden görebilirsiniz. Kütüphanede bulunan kategorileri görmek için bir malzeme kütüphanesinin üzerine çift 

tıklayarak aşağı doğru genişletin ve kategorinin hangi malzemeleri içerdiğini görmek için, bir kategori ismi seçin. 

Aşağıdakileri yaparak bir malzeme kütüphanesini yönetebilirsiniz: 

• Bir Malzeme Kütüphanesini Aç. “Open a Material Library.” Malzeme Araştırıcısının “Materials Browser” sol 

alt köşesinde bulunan Yönet “Manage” aşağı açılır düğmesine tıklayarak Mevcut bir Kütüphaneyi Aç “Open 

Existing Library” komutunu seçin. Kütüphane Ekle “Add Library” iletişim kutusunda, açmak istediğiniz kütüphane 

dosyasını (ADSKLIB dosyası)) araştırarak seçin ve Aç “Open” düğmesine tıklayın. 

• Bir Malzeme Kütüphanesi Yarat. “Create a material library.” Kendi malzemelerinizi “materials” kolaylıkla 

arşivleyebileceğiniz ve paylaşabileceğiniz kendi malzeme kütüphane dosyasını yaratabilirsiniz. Malzeme 

Araştırıcısının “Materials Browser” sol alt köşesinde bulunan Yönet “Manage” aşağı açılır düğmesine tıklayarak 

Yeni Kütüphane “New Library” komutunu seçin. Kütüphane Yarat “Create Library” iletişim kutusunda, malzeme 

kütüphane dosyanızı kaydedeceğiniz klasörü seçerek kütüphanenize bir isim verdikten sonra Kaydet “Save” 

düğmesine tıklayın. AutoCAD bir ön tanımlı kategory ekleyecektir. 

Sayfa 25 / 43


• Bir Malzeme Kütüphanesini ©® Kaldır. “Remove a material library.” Listeden salt okunur olmayan bir kütüphane 

seçin. Malzeme Araştırıcısının “Materials Browser” sol alt köşesinde bulunan Yönet “Manage” aşağı açılır 

düğmesine tıklayarak veya kaldırmak istediğiniz kütüphanenin ismine sağ tıklayarak Kütüphaneyi Kaldır “Remove 

Library” komutunu seçin. 

• Bir Kategori Yarat veya Sil. “Create or Delete a Category.” Kategoriler malzemeleri organize etmeye yardımcı 

olurlar. Listeden salt okunur olmayan bir kategori seçin. Malzeme Araştırıcısının “Materials Browser” sol alt 

köşesinde bulunan Yönet “Manage” aşağı açılır düğmesine tıklayarak veya bir kütüphane seçerek Kategori Yarat 

“Create Catagory” komutunu seçerek açılan metin kutusuna yeni kategori ismini yazın ve Enter tuşuna basın. 

Kategoriyi kaldırmak içinse, Malzeme Araştırıcısının “Materials Browser” sol alt köşesinde bulunan Yönet 

“Manage” aşağı açılır düğmesine tıklayarak veya bir kategori seçerek Kategori Kaldır “Delete Catagory” komutunu 

seçerek kategoriyi ve içerisindeki malzemeleri silme onayı uyarı mesajını onaylayın. İçerik Silinecek “Content Will 

Be Deleted” mesaj kutusu görüntülendiğinde Sil “Delete” düğmesine basarak kategori ve içeriğindeki malzemeleri 

silme işlemini onaylayın. 

• Kategoriler arasında Malzemeleri Taşı. “Move Materials between Categories.” Malzemeler “Materials” bir 

tekrar düzenleme şekli olarak kategoriler arasında taşınabilir veya silmek istediğiniz malzemeler bir kategoride 

toplanabilirler. Bir malzemeyi taşımak için, Malzeme Araştırıcısının “Materials Browser” sağ panosundan malzeme 

simgesini seçerek sol panoda görülen kategori ismi üzerine sürükle bırak “drag and drop yapın. 

• Kategoriye Yeni isim Ver. “Rename a Category.” Listeden salt okunur olmayan bir kategori seçin. Malzeme 

Araştırıcısının “Materials Browser” sol alt köşesinde bulunan Yönet “Manage” aşağı açılır düğmesine tıklayarak 

veya yeniden isimlendirmek istediğiniz ktegorinin ismine sağ tıklayarak Yeni İsim Ver “Rename Category” 

komutunu seçin. Yeni ismi yazdıktan sonra Enter tuşuna basın. 

Yeni Özellik 

Hem Malzeme Araştırıcısı “Materials Browser” hemde Malzeme Kütüphanesi “Material Library” AutoCAD 

2012 sürümünde güncellendi. Malzeme Araştırıcısında “Materials Browser” arama yaptığınızda, arama 

sonucuna göre hangi malzemelerin bulunduğunu anlamak artık daha kolay. Aynı zamanda artık Malzeme 

Araştırıcısı “Materials Browser” malzemeleri mevcut olan alt kategorilerine göre sıralıyor.• 

Not 

Malzemeleri sadece o anki aktif çizim içerisinde düzenleyebilirsiniz. Şayet kütüphanede kayıtlı bir malzemeyi 

düzenlemek isterseniz, düzenlemek istediğiniz malzemeyi o anki aktif çiziminize ekledikten sonra düzenleyin. 

Malzemeyi düzenledikten sonra, o malzemeyi eski malzemenin yeni düzenlenmiş haliyle güncellenmesi için, 

kütüphaneye ekleyin. • 

DVD’de 

Yeni bir malzeme kütüphanesi yaratma ve malzemeleri malzeme tarayıcısından “material browser” çizime 

iliştirme konusunu anlatan bu alıştırmada kullanılan çizim DVD’de Sonuçlar “Results” klasöründe ab25-02.dwg 

isimli dosyadadır. • 

ADIMLAR: Yeni bir malzeme Kütüphanesi Yaratma ve Malzemeleri Malzeme Tarayıcısından 

“Material Browser” Çizime İliştirme “Attaching” 

1. Şayet ab25-02.dwg isimli çiziminiz açıksa, bu çizimi kullanın. Aksi halde, bu ab25-02.dwg isimli çizimi 

AutoCAD İncili “AutoCAD Bible” klasörünüzden veya DVD’nin Sonuçlar “Results” klasöründen açın. 

2. Çiziminizi AutoCAD İncili “ AutoCAD Bible” klasörüne ab25-03.dwg olarak kaydedin. 

3. Sıvama “Render” sekmesi içerisinde ⇒ Malzemeler “Materials” Panelinde ⇒ Malzemeler/Dokular 

“Materials/Textures” aşağı açılır listesinden ⇒ Malzemeler/Dokular “Materials/Textures” Açık “On” durumuna 

getirin. 

4. Sıvama “Render” sekmesi içerisinde ⇒ Malzemeler “Materials” Panelinde ⇒ Malzeme Araştırıcısı “Materials 

Browser” komutunu çalıştırın. 

Sayfa 26 / 43


5. Görüntü “View” sekmesinde ©® ⇒ Görüntü Sitilleri “Visual Styles” Panelinde ⇒ Görüntü Sitilleri “Visual Styles” 

aşağı açılır listesinden ⇒ Gerçekçi “Realistic” görsel sitilini “visual style” seçin. 

6. Malzeme Araştırıcısında “Materials Browser”, Autodesk Kütüphanesine “Autodesk Library” çift tıklayarak Ağaç 

“Wood” kategorisini seçin. 

7. Malzeme Araştırıcısının “Materials Browser”, malzeme örnekleri sürgüsünün sağ tarafındaki Malzeme görünümü 

“Materials View” aşağı açılır listesine tıklayarak, Liste Görünümü “List View” seçeneğine tıklayın. Farenin imlecini 

İsim “Name” ve Tip “Type” kolon başlıkları arasına getirin. İmlecin çift ok şekline geldiğini gördüğünüzde İsim 

“Name” kolonunu genişletmek için çift tıklayın. 

8. Malzeme Araştırıcısının “Materials Browser” sağ kısmından Akça Ağaç-lekeli Koyu cilalı “Maple– 

StainedDarkPolished” malzemesini bulun. 

9. Çizim içerisindeki masa nesnesini seçerek Malzeme Araştırıcısından “Materials Browser” Akça Ağaç-lekeli 

Koyu cilalı “Maple–StainedDarkPolished” malzemesini tıklayın. Masanın üst rengi değişti fakat hala ağaç gibi 

görünmüyor. Bir sonraki alıştırmada bunu düzelteceğiz. Çizim ekranına tıklayın ve seçili masa nesnesinin 

seçimlerini kaldırmak için Esc tuşuna basın. 

10. Malzeme Araştırıcısının “Materials Browser” sol altındaki Yönet “Manage” düğmesine tıklayarak Yeni 

Kütüphane Yarat “Create New Library komutunu seçin. 

11. Kütüphane Yarat “Create Library” iletişim kutusunda, AutoCAD İncili “AutoCAD Bible “ klasörünü bularak 

dosya ismi metin kutusuna Benim Malzemelerim yazdıktan sonra Kaydet “Save” düğmesine tıklayın. 

12. Akça Ağaç-lekeli Koyu cilalı “Maple–StainedDarkPolished” malzemesine sağ tıklayarak Ekle “Add To” ⇒ 

Benim Malzemelerim “My Materials” komutunu seçin. 

Yeni Özellik 

Şayet AutoCAD 2011’de bir malzeme kütüphanesi yarattıysanız, bu malzeme kütüphanesini AutoCAD 2012’ye 

Özel Ayarları Geçir “Migrate Custom Settings” iletişim kutusunu kullanarak geçirebilirsiniz. Önceki 

sürümlerden AutoCAD 2012’ye Ayaryüz Ayarlarını Geçirme “Migrating Customization” hakkında daha fazla 

bilgi için için Ek A’ya bakınız. • 

Malzeme Düzenleyicisi “ Materials Editor” Paletini Kullanma 

O anki aktif çizimdeki malzemeleri yönetmek ve düzenlemek için, Sıvama “Render” sekmesi içerisinde ⇒ 

Malzemeler “Materials” Panelini seçip panel isminin hemen sağ tarafındaki küçük ok simgesine tıklayarak iletişim 

kutusu açıcıyı çalıştırarak Şekil 25.12’de görülen Malzeme Düzenleyicisi “Materials Editor” paletini açın. 

(MATEDITOROPEN komutu) Aynı zamanda Malzeme Düzenleyicisine “Materials Editor” Malzeme 

Araştırıcısından “Material Browser” bir malzemenin üzerine sağ tıklayarak Düzenle “Edit” komutunu seçerek te 

ulaşabilirsiniz. 

Not 

Malzeme Düzenleyicisi “ Materials Editor” Paletinde Malzeme Yarat “Create Material”, Seçenekler “Options” 

ve Malzeme Araştırıcısını Aç “Open Material Browser” düğmelerinin yerleri Malzeme Araştırıcısı “Materials 

Browser” ile uyumlu olması ve kolayca bulunabilmesi için, değiştirildi. Örneğin; Malzeme Yarat “Create 

Material” düğmesi artık aynen Malzeme Araştırıcısında “Materials Browser” olduğu gibi paletin üst kısmında 

yer alıyor. Aynı zamanda Malzeme Düzenleyicisinin “ Materials Editor” Bilgi “Information” sekmesi artık 

Düzenleyicisinden “ Materials Editor” malzemelerin isminin görüntülenmesine ve düzenlenmesine olanak 

sağlıyor. • 

Sayfa 27 / 43


Şekil 25.12 

Malzeme Düzenleyicisi “ Materials Editor” Paleti malzemeleri yaratmanıza ve düzenlemenize olanak sağlar. Unutmayın 

ki, mevcut özellikler malzeme şablonlarına göre çeşitlilik göstermektedir. 

Malzeme Düzenleyicisi “ Materials Editor” Paletinin üst kısmı o an düzenlemekte olduğunuz malzemenin ön izleme 

resmini görüntüler. Bir malzemeyi düzenlemek için, Malzeme Düzenleyicisini “ Materials Editor” açarak düzenlenecek 

malzemeyi seçin. 

Sayfa 28 / 43


İpucu 

Araç Paletleri “Tool Palettes” penceresinde bir malzemenin üzerine sağ tıkladığınızda açılan küçük pencereden 

özellikler “properties” komutunu seçerek o malzemenin özelliklerine “properties” ulaşabilirsiniz.• 

Kendi Malzemelerinizi Yaratma 

Kendi malzemelerinizi yaratmak için, Malzeme Araştırıcısının “Material Browser” veya Malzeme Düzenleyicisi “ 

Materials Editor” Paletinin üst kısmında bulunan Malzeme Yarat “Create Material” düğmesine tıklayın. Daha sonra bir 

malzeme şablonu seçin. Malzeme Araştırıcısında “Material Browser” yeni bir malzeme örneği görüntülenecek ve 

malzeme düzenlenmek için Malzeme Düzenleyicisi “ Materials Editor” paletinde yer alacaktır. 

Unutmayın ki, Malzeme Araştırıcısından “Material Browser” mevcut bir malzemeyi düzenleyebilir veya mevcut 

malzemenin bir kopyasını yaratıp bu kopyayı düzenleyebilirsiniz. Aslında, istediğiniz sonuçları almak için, sıklıkla bir 

şekilde mevcut bir malzemeyi düzenlersiniz (değiştirirsiniz). Bir malzemeyi kopyalamak için, Malzeme Araştırıcısında 

“Material Browser” malzemeye sağ tıklayarak Çoğalt “Duplicate” komutunu seçin. 

Aynı zamanda Malzeme Düzenleyicisi “Materials Editor” Paletinin Malzeme Yarat “Create Material” aşağı açılır 

listesini tıklayıp Çoğalt “Duplicate” komutunu seçerek bir malzemenin kopyasını yaratabilir ve düzenleyebilirsiniz. 

Malzeme Düzenleyicisi de “Materials Editor” o anki malzemeden soysal “generic” olarak çoğalt “duplicate” komutunu 

seçerek yeni soysal “generic” malzeme yaratmanıza olanak sağlar. Soysal “Generic” malzeme size malzemenin 

görüntüsü ile ilgili olarak özel malzeme şablonlarında normal olarak görülmeyen özelliklere ulaşım olanağı sağlayarak 

daha fazla kontrol olanakları sağlar. 

Not 

Belkide AutoCAD’in 2007 veya daha önceki sürümleri ile yaratılmış ve kullanmak isteyebileceğiniz 

malzemeleriniz vardır. Bu malzemeleri AutoCAD’in 2012 sürümü ile kullanmak için, bunları çevirmek 

“convert” zorundasınız. Bunun için CONVERTOLDMATERIALS komutunu kullanın. Bu kısımda daha ileride 

anlatılacak olan Doku Düzenleyicisi “Texture Editor” paletini kullanarak resimleri ve prosedür tabanlı dokuları 

ayarlama yapmanız gerekebilir. Ek olarak, 3DCONVERSIONMODE sistem değişkeni malzemeleri ve ışık 

tanımlarını son sürüme çevirebilir. Bu sistem değişkeni tanımlarınızı “definitions” her yeni sürümle güncel 

tutmanıza olanak sağlar.• 

Bir Malzeme Tipi Seçme 

Malzeme yaratırken bir şablon seçtikten sonraki adım malzeme tipini seçmektir. Tüm malzeme şablonları malzeme 

tipini belirlemenize olanak vermez. Malzeme tipi seçtiğiniz orjinal şablon üzerine yarattığınız malzemeyi rafine etme 

yeteneği sunar. Örneğin, şayet plastik malzeme şablonunu seçtiyseniz, Tip “Type” aşağı açılır listesinden tip olarak 

plastik seçerek bir çok karmaşık özellikler serisini tanımlamaya uğraşmadan özel bir yolla malzemenizi yaratmış 

olursunuz. 

Bir Malzeme Rengi Atama 

Yeni malzemeniz için bir sonraki adım özellikleri belirlemektir. Malzeme Düzenleyicisi “Materials Editor” Paletinde 

bulunan özellikler malzemeyi ilk yaratmaya başladığınız malzeme şablonu tarafından tanımlanırlar. Şekil 25.13 soysal 

“generic” malzeme şablonu kullanılarak yaratılan bir malzemenin özelliklerini göstermektedir. 

Sayfa 29 / 43



25.13 

©® 

Malzemenizin rengini ve karakteristik bilgilerini belirlemek için Malzeme Düzenleyicisi “Materials Editor” Paletinin bu 

kısmını kullanın. 

Renk sürgüsüne tıklayarak veya renk örneklerinin sağ tarafındaki aşağı ok işaretine tıklayıp açılan küçük pencereden 

Renk Düzenle “Edit Color” komut düğmesini seçerek malzemeye renk atarsınız. Renk Seç “Select Color” iletişim 

kutusu açıldığında malzeme için kullanmak istediğiniz sengi belirleyin ve OK düğmesine tıklayın. Renk örneklerinin 

sağ tarafındaki aşağı ok işaretini tıklayarak Nesnenin Rengi “Color by Object” komutunu seçerek çizimdeki bir 

nesnenin renginimalzemeye atayabilirsiniz. 

Bir Resim veya Prosedür tabanlı Doku “Texture” Belirleme 

Şayet çok renkli bir malzemeye ihtiyacınız varsa, malzemeniz için bir resim veya prosedür tabanlı doku “proceduralbased 

texture” belirleyerek malzemenizi geliştirebilirsiniz. Genellikle malzemenin rengini veya resmini değiştirirsiniz. 

Her ikisini birlikte (hem rengi hem resmi) değiştiremezsiniz. Prosedür tabanlı doku “procedural-based 

texture”malzemeyi kiremit veya mermer gibi gösteren sunum örnekleri olup, bir malzeme şablonu belirleyerek ve bu 

şablona özel öznitelik değerleri ayarlanarak üretilirler. prosedür tabanlı dokunun “procedural-based texture” sağ 

Sayfa 30 / 43


tarafındaki küçük aşağı ok simgesine ©® veya resim örneğine tıklayarak ızgara resim dosyası olarak resimi seçin. Ya da 

listelenen prosedür tabanlı dokulardan “procedural-based texture” bir tanesini seçin. Resmi seçmek Malzeme 

Düzenleyicisinin “Material Editor” malzeme için kullanmak istediğiniz resim dosyasını seçmenize olanak sağlayan 

Dosya Aç “ Open File” iletişim kutusunu görüntüleyecektir. 

Malzemeniz için aşağıdaki prosedür tabanlı dokulardan “procedural-based texture” bir tanesini seçebilirsiniz: 

• Damalı. “Checker.” İki renkli damalı düzlem deseni. 

• Eğimli. “Gradient.” Eğimli “Gradient desen. 

• Mermer. “Marble.” Damarlı taş renkleri ile tanımlanmış mermer görünümlü desen. 

• Gürültülü. “Noise.” Rastgele seçilmiş iki rengin veya dokunun birleşimi esası ile üretilmiş türbülans deseni. 

• Alacalı. “Speckle.” Rastgele üretilmiş benekli desen. 

• Karo. “Tiles.” Tuğla ve karo deseni. 

• Dalgalı. “Waves.” Rastgele üretilmiş dalgalanma veya dalga deseni. 

• Ahşap. “Wood.” Asıl ağaç veya ağaç dokusu renkleri ile tanımlanan ağaç görünümlü desen. 

Bir resim dosyası veya prosedür tabanlı doku “procedural-based texture” seçtikten sonra, resimin veya veya prosedür 

tabanlı dokunun “procedural-based texture” görünüşünü kontrol etmenize olanak sağlayan Doku Düzenleyicisi 

“Texture Editor “ paleti açılacaktır. Şekil 25.14 Doku Düzenleyicisi “Texture Editor “ paletini göstermektedir. Doku 

Düzenleyicisi “Texture Editor “ paletinde özellikleri değiştirdiğinizde, hem Malzeme Araştırıcısında “Materials 

Browser” hem de Malzeme Düzenleyicisi “Materials Editor” paletinde malzemenin güncellendiğini görebilirsiniz. 

Doku Düzenleyicisinin “Texture Editor “ Görünüm “Appearance” kısmı resmi, renkleri ve Malzeme Düzenleyicisi 

“Materials Editor” paletinde seçmiş olduğunuz prosedür tabanlı dokunun “procedural-based texture” diğer ayarlarını 

belirlemenize olanak sağlar. Resmin veya prosedür tabanlı dokunun “procedural-based texture” pozisyonunu”position”, 

ölçeğini “scale” ve yinelemesini “repeating” kontrol etmek için, Dönüşümler “Transforms” kısmını kullanın. Dokunun 

pozisyonunda ”position”, ölçeğinde “scale” ve yineleme değerinde “repeating value” değişiklik yaptığınızda, dokunun 

bulunduğu tüm malzemeleri güncellemek için Doku dönüşümlerine bağla “Link Texture Transforms” işaret kutusunu 

tikleyin. 

Yeni Özellik 

Doku Düzenleyicisi “Texture Editor“ paletinin Dönüşümler “Transforms” kısmı artık ön tanımlı olarak 

genişletilmiş olarak geliyor.• 

Bir malzemeye atanmış bir resmi veya prosedür tabanlı dokuyu “procedural-based texture” düzenlemek için, Görünüm 

“Appearance “ kısmı altındaki doku örneklerinin sağ tarafında bulunan küçük aşağı ok simgesine tıklayarak gerekli 

seçenekleri işaretleyin. Malzemeye atanmış bir resmi veya prosedür tabanlı dokuyu “procedural-based texture” 

kaldırmak için, doku örneklerinin sağ tarafında bulunan küçük aşağı ok simgesine tıklayarak Resmi Kaldır “Remove 

Image” komutunu seçin. 

Sayfa 31 / 43



25.14 

©® 

Resim ve Prosedür tabanlı Doku “Texture” için ayarları tanımlayabilirsiniz. 

Sayfa 32 / 43


Malzeme Şablonuna has olan Özellikleri ©® Seçme 

Düzenlemekte “edit” olduğunuz malzemeye has olan özellikleri belirleyebilirsiniz; bunlar malzeme şablonu esas olarak 

değişiklik göstermektedirler. Birçok malzeme için, bu özellikleri Renk “Color” özellikleri altında bulabilirsiniz. 

Bazıları da herzaman Malzeme Düzenleyicisi “Materials Editor” paletinin üst kısmında yer alırlar. Bu özelliklerden 

bazıları örnek olarak Beton “Concrete” için Yalıtım “Sealant” & Bitmiş Yüzeyler “Finish Bumps” ve Seramik ve 

Ahşap “Ceramic and Wood” malzemeler için Bitmiş Yüzey “Finish” dir. 

Bir Malzemeye Diğer Özellikleri Ekleme 

Malzeme Düzenleyicisi “Materials Editor” paletinin alt kısımları malzemeniz için ilave özellikler eklemenize olanak 

sağlar. Bu ilave özellikleri özelliğin yanındaki işaret kutusuna istediğiniz özelliklere tik atarak malzemeye eklersiniz. 

Her kısımdaki özellikleri düzenleyebilirsiniz. Aşağıdaki özellikler bir soysal “generic” malzemeye ekleyebileceğiniz 

ilave özelliklerdir. (örneğin ahşap “wood” ve seramik “ceramic” malzemelere has olan ilave özellikler de vardır.): 

• Yansıtma. “Reflectivity.” Yansıtmanın derecesini ve yansıtıcı vurgulamanın şiddetini kontrol eder. 

• Şeffaflık. “Transparency.” Malzemenin şeffaflık derecesini kontrol eder. 1 değeri malzemenin tamamen şeffaf 

olduğunu gösterirken 0 değeri malzemenin tamamen mat olduğunu gösterir. 

• Siluetler “Cutouts.” Malzemenin içerisinde delikler yaratır. Delikler gri tonlarının çevrilmesi ile belirlenirler. 

Işıklı alanlar mat olarak çevrilirlerken karanlık alanlar seffaf olarak çevrilirler. 

• Kendini Aydınlatma. “Self Illumination.” Nesneyi kendisi ışık yayıyor gibi gösterir. 

• Çarpma. “Bump.” Yüksekliğin değiştiği etkisini yaratır— çarpmalar — bir malzeme üzerinde. Resim veya 

prosedür tabanlı doku “procedural-based texture” genellikle siyah beyazdır. 

Eşlemeyi Ayarlama 

Malzemeleri özellikle dokulu malzemeleri bir nesne üzerine eşlemek nesnenin şeklinden dolayı uygun olmayabilir. 

Örneğin, çiçekli bir dokuyu düz bir yüzey üzerine eşleme silindirik şekilli bir duvar üzerine eşlemeden farklıdır. Şayet 

dokunun bir yönü varsa, dokuyu çevirmek gerekebilir. 

Bir malzemenin eşleme ince ayarını yapmak için, MATERIALMAP komutunu kullanın. Sıvama “Render” sekmesi 

içerisinde ⇒ Malzeme “Materials” Panelinde Malzeme Eşleme “Material Mapping” aşağı açılır listesindeki malzeme 

uygulanacak yüzeyi en iyi tanımlayan Kutu “Box”, Düzlemsel “Planar”, Silindirik “Cylindrical veya Küresel 

“Spherical” seçeneklerinden bir tanesini seçin. (Sıvama “Render” sekmesi ⇒ Malzeme “Materials” Panelinde Malzeme 

Eşleme “Material Mapping” aşağı açılır listesinden Kutu “Box”, Düzlemsel “Planar”, Silindirik “Cylindrical veya 

Küresel “Spherical” ) 

Daha sonra Kaydır tutamaç “Move Grip” aracını veya Döndür tutamaç “Rotate Grip” aracını kullanarak dokuyu 

“texture” kaydırabilir veya döndürebilirsiniz. 

DVD’de 

Malzemeleri değiştirme ve yaratma konusunu anlatan bu alıştırmada kullanılan çizim DVD’de Sonuçlar 

“Results” klasöründe ab25-3.dwg isimli dosyadadır.• 

ADIMLAR: Malzemeleri Değiştirme “Modifying” ve Yaratma 

1. Şayet bir önceki alıştırmadan ab25-03.dwg isimli çizim açık ise o çizim dosyasını kullanın. Aksi halde, o çizim 

dosyasını AutoCAD İncili “AutoCAD Bible” klasöründen açın (şayet alıştırmayı yaptıysanız). Veya DVD’nin 

Sonuçlar klasöründeki ab25-03.dwg isimli dosyayı açın. 

2. Dosyayı AutoCAD İncili “ AutoCAD Bible” klasörüne ab25-04.dwg olarak kaydedin. 

3.Şayet çizimde masanın üzerini bej/kahverengi rengi göremiyorsanız, Sıvama “Render” sekmesi içerisinde ⇒ 

Malzemeler “Materials” Panelinde ⇒ Malzemeler/Dokular “Materials/Textures” aşağı açılır listesinden ⇒ 

Malzemeler/Dokular Açık “Materials / Textures On” komutunu seçtikten sonra, Görüntü “View” sekmesi içerisinde 

⇒ Görüntü Sitilleri “Visual Styles” Panelinde ⇒ Görüntü Sitilleri “Visual Styles” aşağı açılır listesinden ⇒ 

Gerçekçi “Realistic” seçeneğini seçin. 

Sayfa 33 / 43


4. Malzeme Araştırıcısını “Materials ©® Browser“ açmak için, Sıvama “Render” sekmesi içerisinde ⇒ Malzemeler 

“Materials” Panelinde ⇒ Malzeme Araştırıcısı “Materials Browser” komutunu çalıştırın. Akça ağaç ahşap “Maple 

wood” malzemesine sağ tıklayarak Düzenle “Edit” komutunu seçin. 

5. Malzeme Düzenleyicisi “Materials Editor” Paletinde, Doku Düzenleyicisi “Texture Editor” paletini açmak için, 

bir resim örneğine tıklayın. 

6. Doku Düzenleyicisi “Texture Editor” paletinde, Ölçek “Scale” kısmı altında, En “Width” metin kutusuna 5 girin. 

Bu işlem AutoCAD’e resmin ön tanımlı değer olarak 10” de bir değil 5” debir tekrarlanacağını söyleyerek ahşap 

tanelerini %50 azaltacaktır. 

7. Tabak içerisinde bulunan peynir kalıbı için malzeme yaratmak için, Malzeme Düzenleyicisi “Materials Editor” 

paletinde Malzeme Yarat “Create Material” aşağı açılır listesine tıklayarak Yeni Soysal Malzeme “New Generic 

Material” komutunu seçin. Önizleme “Preview” altında bulunan Seçenekler “Options” aşağı açılır listesinden Küp 

“Cube” seçeneğini seçin. 

8. Yeni malzeme için aşağıdaki ayarlarıkullanın: 

• İsim. “Name.” Sarı Peynir. 

• Renk. “Color.” Renk sürgüsüne tıklayın. Renk Seç “Select Color “ iletişim kutusunun Katalok Renkleri “ Index 

Color” sekmesinden Renk 51 “Color 51 açık sarıyı seçtikten sonra OK düğmesine tıklayın. 

• Parlaklık. “Glossiness.” Parlaklık sürgüsünü 20 değerine kadar aşağı kaydırın. Peynir parlak görünmüyordu. 

• Çarpma. “Bump.” Malzeme Düzenleyicisinin “Material Editor” Dosya Aç “Open File” iletişim kutusunda 

Çarpma “Bump” seçeneğinin yanındaki işaret kutusuna tıkladıktan sonra İptal “Cancel” düğmesine tıklayın. 

Çarpma “Bump” kısmında resim örneklerinin sağ tarafındaki aşağı ok simgesine tıkladıktan sonra Gürültü 

“Noise” seçeneğini seçin. Doku Düzenleyicisi “Texture Editor” paletinde, Ebat “Size” metin kutusuna tıklayarak 

0.5 yazın. Doku Düzenleyicisi “Texture Editor” ve Malzeme Düzenleyicisi “Material Editor” paletlerini kapatın 

veya otomatik gizleyin. Malzeme Araştırıcısını “Materials Browser” kapatmayın. 

9. Çizim penceresinde, tabaktaki peynir takozunu seçin. Malzeme Araştırıcısında “Materials Browser” malzeme 

örneklerinden sarı peyniri “yellow cheese” seçili nesneye iliştirmek için, sarı peynir “yellow cheese” malzemesine 

sağ tıklayarak Seçime Ata “Assign to Selection” komutunu seçin. 

Not 

Belki çiziminizde çarpma eşlemini “bump map” göremiyorsunuz. Görmek için, Sıvama “Render” sekmesi 

içerisinde ⇒ Sıvama “Render” Panelinde ⇒ Sıvama “Render” aşağı açılır listesinden ⇒ Sıvama “Render” 

komutunu seçin. Ön tanımlı olarak sıvama “rendering işlemi ayrı bir uygulama penceresinde görüntülenecektir. 

Şayet Autodesk Malzeme Kütüphanesi - Ortam Resim Kütüphanesi “Autodesk Materials Library - Medium 

Image Library” yüklenmemiş mesaj kutusu görüntülenirse, Ortam Resim Kütüphanesi olmadan Çalış “Work 

without Using the Medium Images Library” düğmesine tıklayın.• 

10.Çiziminizi kaydedin. 

Malzemeleri İliştirme “Attaching” ve Kaldırma “Removing” 

İhtiyacınız olan malzemeleri içe aktardıktan “import”, yarattıktan ve değiştirdikten sonra, bu malzemeleri nesnelere 

iliştirebilirsiniz. AutoCAD size malzemeleri aşağıdaki şekillerde iliştirme olanağı sağlar: 

• Hali hazırda var olan nesneyi seçerek Nesnelere. 

• Belirli bir tabakadaki “layers” tüm nesnelere, öbek “block” içerisindeki nesnelerin tabakaları da “layers” dahil 

olmak üzere. 

• 3 boyutlu bir nesnenin bir yüzüne (yüzü “face” alt seçim yaparak) 

Bu bölümde daha önlerde, Bir Malzemeyi Malzeme Araştırıcısından “Material Browser” iliştirme “attaching” 

““Attaching a material from the Materials Browser” başlığında malzemelerin Malzeme Araştırıcısı “Material Browser” 

kullanılarak nasıl iliştirileceğini “attaching” anlatmıştım. 

Sayfa 34 / 43


Bir malzemeyi bir tabakadaki “layer” tüm nesnelere iliştirmek için, Sıvama “Render” sekmesi içerisinde ⇒ Malzemeler 

“Materials” Panelinde (genişletilmiş halde) ⇒ Tabakaya İliştir “Attach By Layer” MATERIALATTACH komutunu 

kullanın. Şekil 25.15’de görülen Malzeme İliştirme Seçenekleri “Material Attachment Options” iletişim kutusu 

açılacaktır. 

Şekil 25.15 

Bir tabakadaki “layer” nesnelerin tamamına bir malzeme iliştirmek istiyorsanız Malzeme İliştirme Seçenekleri “ Material 

Attachment Options” iletişim kutusundaki malzemeyi tabakadaki tüm nesnelere iliştir “attach a material to all objects on a 

layer” komutunu kullanın. 

Malzemeyi iliştirmek için, sol kısımdan herhangi bir malzemeyi sağ kısımdaki tabaka “layer” isminin üzerine 

sürükleyin. Malzemeyi tabakadan “layer” kaldırmak için, sağ kısımda malzemelerin yanında görülen Kaldır “Detach” 

düğmesine (X) tıklayın. 

İpucu 

Malzemeleri tabakaya “layer” iliştirmek çok etkili bir yöntem olabilir, fakat bu iş önceden çok iyi bir planlama 

gerektirmektedir. Örneğin, bir sandalye öbeğiniz “block” varsa, bu sandalyenin kolçaklarını bir tabakaya 

“layer”, oturak kısmı ve arkalığını ayrı bir tabakaya “layer” yaratırsanız, ahşap görünümlü malzemeyi 

sandalyenin kolçaklarına, kumaş görünümlü malzemeyi de oturak ve arka kısmına kolaylıkla iliştirebilirsiniz.• 

Bir nesneye iliştirilmiş malzemeyi Sıvama “Render” sekmesi içerisinde ⇒ Malzemeler “Materials” Panelinde 

(genişletilmiş halde) ⇒ Malzemeyi Kaldır “Remove Materials” komutunu seçerek kaldırabilirsiniz. Nesneleri Seç: “ 

Select objects”: veri istemi (uyarısı) geldiğinde, nesneyi veya nesnenin yüzeyini seçin. 

Arka planları “Backgrounds” Kullanma 

Sayfa 35 / 43


Bir arka planı “background” sıvamaya ©® “rendering” arka plan “background” içeren görüntüyü “view” kaydederek 

ekleyebilirsiniz. 22. Bölüm’de bir arka planın “background” VIEW komutu kullanılarak nasıl ekleneceğini 

açıklamıştım. Örneğin, bir gökyüzü resmini arka plana yerleştirebilirsiniz. (bu bölümdeki Şekil 25.1’e bakınız). Aynı 

zamanda önce bir isim verilmiş görüntü yaratmadan bir arka plan “background” eklemek için, BACKGROUND 

komutunu kullanabilirsiniz. 

Not 

AutoCAD 2007den önceki sürümlerinde görüntüleri ve ışık ayarlarını kaydetmenize olanak sağlayan sahneler 

“scenes” özelliğini içeriyordu. Sahneler “Scenes” özelliği artık mevcut değil. Aynı şey ağaçlar ve diğer 

nesnelerde dahil olmak üzere manzara nesneleri “landscape objects” için de geçerli.• 

DVD’de 

Malzemeleri iliştirme ve arka plan ekleme konusunu anlatan bu alıştırmada kullanılan dosyalar DVD’de 

Çizimler “Drawings” klasöründe ab25-b.dwg isimli çizim dosyası ile bluesky.jpg dosyasındadır.• 

ADIMLAR: Malzemeleri İliştirme ve Bir Arka Plan Ekleme 

1. DVD’den ab25-b.dwg isimli çizimi açın. Windows Araştırıcısını “Windows Explorer” kullanarak bluesky.jpg 

dosyasını DVD’nin Çzimler “Drawings” klasöründen AutoCAD İncili “ AutoCAD Bible” klasörünüze kopyalayın. 

2. Çiziminizi AutoCAD İncili “ AutoCAD Bible” klasörüne ab25-05.dwg olarak kaydedin. Bu çizim bu bölümde 

daha önce kullanılmış çizimin aynısıdır. Fakat tüm malzemeler içe aktarılmış ve düzenlenmiş ve bazı malzemeler 

nesnelere iliştirilmişlerdir. Aynı zamanda, masa ve sandalyeler uygun tabakalara “layers” çizilmiştir. 

3. Şayet Gerçekçi “Realistic” görünüş sitilinde “visual style” değilseniz, choose Görünüm “View” sekmesinde ⇒ 

Görünüş Sitilleri “Visual Styles” Panelinde ⇒ Görünüş Sitilleri “Visual Styles” aşağı açılır listesinden ⇒ Gerçekçi 

“Realistic” görünüş sitilini “visual style” seçin. 

4. Sıvama “Render” sekmesini seçerek ⇒ Malzemeler “Materials” Panelinde (genişletilmiş halde) ⇒ Tabakaya İliştir 

“Attach By Layer” komutunu çalıştırın. Malzeme İliştirme Seçenekleri “Material Attachment Options” iletişim 

kutusunda, Malzeme İsmi “Material Name” listesinden hafif ahşap “light wood” isimli malzemeyi LEGS isimli 

tabaka “layer” üzerine sürükleyip bırakın. (tabaka “layer” ismini daha kolay bulmak için, sağ panodaki Tabaka İsmi 

“Layer Name” başlığına tıklayarak tabaka “layer” isimlerini harf sırasına göre dizdirin.) Daha sonra striped fabric 

isimli malzemeyi CUSHIONS tabakası “layer” üzerine sürükleyerek bırakın ve OK düğmesine tıklayın. 

5. Çizim penceresinde, masanın üzerindeki tabağı seçin. Malzeme Araştırıcısında “Materials Browser”, 

GREENGLASS isimli malzemeye sağ tıklayarak Seçime Ata “Assign to Selection” komutunu seçin. 

Puslu Manzaralar 

Sis “Fog” uzaktaki nesneleri yakındakilerden daha az net yapmak suretiyle uzaklık hissi vermek için kullanılır. Çevreyi 

Sıva “Render Environment” iletişim kutusunu açmak ve Sis “Fog” etkisi eklemek için, Sıvama “Render” sekmesini 

seçerek ⇒ Sıvama “Render” Panelinde (genişletilmiş halde) ⇒ Çevre “Environment” komutunu çalıştırın. Çevreyi Sıva 

“Render Environment” iletişim kutusunun Sisi Etkinleştir “Enable Fog” alanında aşağı açılır listeden Açık “On” 

seçeneğini seçin. Sis rengini (ön tanımlı gelen renk gridir), yakın ve uzak mesafelerini “near and far distances” (sis nerede 

başlayacak ve nerede bitecek) ve yakın ve uzak yüzdelerini “near and far percentages” (başlangıç ve bitiş yerlerindeki sis 

miktarı) ayarlayabilirsiniz. Aynı zamanda arka plana da sis “fog” uygulayabilirsiniz. (mevcut arka planda sis rengini açık 

hale getiren Arka plan Sis”Fog Background” Ayarı ). Sis “Fog” etkisini kullanmak için, 3DCLIP komutunu kullanarak ön 

“front” ve arka “back” kırpma “clipping” özelliğini açık duruma getirmeniz gerekecektir. Ön kırpma “front clipping” 

düzlemini en yakın nesnenin önüne, arka kırpma “back clipping” düzlemini de en uzaktaki nesnenin arkasına taşıyın. 

Daha sonra sonuçları görmek için sıvama “render” yapmanız gerekecektir. Sonuçları çizimin o anki görüntü bakışında 

“viewport” göremezsiniz. 

6. Görünüm “View” sekmesinde ⇒ Görüntüler “Views” Panelinde ⇒ İsim Verilmiş Görüntüler “Named Views” 

komutunu seçin. Görüntü Yöneticisinde “View Manager”, Yeni “New” düğmesine tıklayın. Yeni Görüntü /Bakış 

Sayfa 36 / 43


Özellikleri “New View / Shot ©® Properties” iletişim kutusunun Görüntü İsmi “View Name” metin kutusuna, Arka 

planla birlikte Sıva “Render with background” yazın. Arka plan “Background” kısmında, aşağı açılır listeden 

Resim Seç “Select Image” seçeneğini seçtiğinizde, Arka plan “Background” iletişim kutusu açılacaktır. 

7. Araştır “Browse” düğmesine tıklayın. Dosya Seç “Select File” iletişim kutusunda Dosya Tipleri “Files of Type” 

aşağı açılır listesini Tüm Resim Dosyaları “All Image Files” olarak değiştirmeniz gerekebilir. Blue sky.jpg dosyasını 

seçin (Bu dosyayı 1. Adımda AutoCAD İncili “ AutoCAD Bible” klasörüne kopyalamıştınız.) ve Aç “Open” 

düğmesine tıklayın. 

8. Arka plan “Background” iletişim kutusunda, Resim Pozisyonu “Image Position“ aşağı açılır listesinden “Resmi 

Ayarla “Adjust Image” düğmesine tıklayarak Sündür “Stretch” komutunu çalıştırın. Resminizin nasıl geliştiğini 

(güzelleştiğini) göregörebileceksiniz. Görüntü Yöneticisine “View Manager” geri dönmek için 3 kere OK 

düğmesine basın. O anki olarak Ayarla “Set Current“ düğmesine tıkladıktan sonra çiziminize geri dönmek için OK 

düğmesine basın. Çizim penceresinin arka planında resmin görüntülenmesi gerekiyor. (Şayet görüntülenmediyse, 

çizimi sıvama “render” yapmanız gerekebilir.) 

9. Çiziminizi kaydedin. Şayet bir sonraki alıştırmaya devam edecekseniz, bu çizimi açık bırakın. 

Sayfa 37 / 43


Nihai Sıvamayı “Final Render” ©® Yapma 

Nihayet nihai sıvama “final rendering” için hazırsınız. Sıvamaya “Render” hazırlık uzun bir işlem olabilir. Bu anda, 

Şekil 25.16’da görülen Gelişmiş Sıvama Ayarları “Advanced Render Settings” paletinde sıvama “rendering” için bazı 

daha özel ayarlara bakmak isteyebilirsiniz. Gelişmiş Sıvama Ayarları “Advanced Render Settings” paletini açmak için 

(RPREF komutu), Sıvama “Render” sekmesi seçerek ⇒ Sıvama “Render” Panelinde and panel isminin sağ tarafındaki 

küçük ok simgesine tıklayarak iletişim kutusunu açın. Ben burada bazı ortak ayarları vurguluyorum. 

Gelişmiş Sıvama Ayarları “Advanced Render Settings” paletinin üst kısmındaki aşağı açılır listede sıvama “render” ön 

ayarları bulunur. Sıvama “Render” ön ayarları ayarları özelleştirmek istediğiniz zaman kullanabileceğiniz bir ayarlar 

grubudur. Bu listeden Taslak “Draft”, Düşük “Low”, Orta “Medium” (ön tanımlı), Yüksek “High” ve Sunum “ 

Presentation” seçeneklerinden birini seçebilirsiniz. (Sıvama “Render” sekmesi içerisinde ⇒ Sıvama “Render” 

Panelinde ⇒ Sıvama Ön Ayarları “Render Presets” aşağı açılır listesinden ⇒ Sıvama Ön Ayarlarını Yönet “Manage 

Render Presets” [the RENDERPRESETS komutu] tıklayarak ön ayarları kendiniz özelleştirebilirsiniz.) Aynı zamanda 

Sıvama “Render” panelindeki Sıvama Ayarları “Render Presents” aşağı açılır listesini kullanarak o anki sıvama 

ayarlarını “curent render present” ayarlayabilirsiniz. Yaptığınız seçim bulunduğunuz durumunuza bağlı olup — 

yaptığınız sıvamayı “rendering” görmeniz ister taslak “draft” isterseniz nihai “final” sıvama “render” yapıyor olun 

bilgisayar sisteminizin konfigurasyonuna özellikle grafik kartınızın ve hafızanızın (RAM) gücüne bağlıdır. 

Şekil 25.16 

Gelişmiş Sıvama Ayarları “The Advanced Render Settings” Paleti birçok sıvama “rendering”seçeneğini ayarlamanıza 

olanak sağlar. Aşağıdaki şekil mevcut ayarların yaklaşık yarısını göstermektedir. 

Sayfa 38 / 43


Sıvama İçeriği “Render Context” ©® kısmı sıvama “rendering” ile ilişkili ayarları bir bütün olarak içerir. Bu kısım size 

modelinizin sıvamaya “rendering” nasıl başlayacağını seçmenize olanak sağlar. İşte seçenekleriniz aşağıda: 

• Dosyayı Kaydet. “Save File”. Şayet sıvama “rendering” sonucunu bir dosyaya kaydetmek istiyorsanız Dosya 

Yazdırılacak “File Is Written “ düğmesine tıklayın. Kaydetme işlemini iptal etmek için aynı düğmeye tıklayın. 

• Prosedür. “Procedure.” O anki görüntüyü “current view” sıvayabilirsiniz “rendering”, bir pencereye 

kırpabilirsiniz veya seçili nesneleri sıvayabilirsiniz rendering”. 

• Hedef. “Destination.” O anki görünüş bakışına “viewport” veya ayrı bir pencereye sıvama “rendering” 

yapabilirsiniz. 

• Çıktı Dosya İsmi. “Output File Name.” Şayet sıvamayı “rendering” bir dosyaya kaydet seçeneğini seçtiyseniz, 

bu öğeye tıklayarak üç nokta (...) simgesine tıkladıktan sonra kaydedilecek sıvama dosyasının yerini belirleyin ve 

dosyaya bir isim verin. Sıvamanızı “Rendering” BMP, PCX, TGA, TIF, JPG/JPEG, veya PNG dosyası olarak 

kaydedebilirsiniz. 

• Çıktı Ebatı. “Output Size.” Aşağı açılır listeden bir çıktı ebatı seçin (piksel olarak) veya çıktı ebatı ayarını 

özelleştirmek için, Çıktı Ebatını Belirle “Specify Output Size” düğmesine tıklayın. 

• Poz Tipi. “Exposure Type.” Otomatik “Automatic” veya Logaritmik “ Logarithmic” tiplerinden birini seçin. 

Otomatik “Automatic” poz tipi ön tanımlı çıktı ayarı olup, AutoCAD’in 2009 sürümü öncesinde kullanılırdı. 

Logaritmik “ Logarithmic” poz tipi poz üzerinde daha fazla kontrol istediğiniz durumlarda faydalı olup, fotometrik 

ışıklandırmada kullanılamaz. 

• Fiziksel Ölçek. “Physical Scale.” Bu ayar poz değişiminden kaynaklanan yapaylıkları (kusurları) azaltmada 

yardımcı olur. Ön tanımlı değer 1500 dür. Şayet yapaylıkları (kusurları) görüyorsanız, kendiniz için en iyi değeri 

bulmak için deneme yanılma yapmanız gerekecektir. Güneş bulunan bir çizim ile sadece noktasal ışık kaynakları 

bulunan çizimdeki fiziksel ölçek en iyi değerleri birbirinden farklı olacaktır. 

İpucu 

Sıvama “ Render” panelinden de sıvamanın “rendering” kaydın hedef klasörünü ve çıktı ebatını kontrol ederek 

bir dosyaya kaydedilip kaydedilmeyeceğini belirleyebilirsiniz. Sıvama “ Render” panelini genişlettiğinizde Çıktı 

Ebatı. “Output Size.” görünecektir• 

Malzemeler “Materials” kısmında malzemelerle ilgili ayarlar vardır. Aşağıdakileri belirleyebilirsiniz: 

• Malzemeleri Uygula. “Apply Materials.” Malzemeleri açık “on” veya kapalı “off” hale getirir. 

• Doku Filitreleme. “Texture Filtering.” Örnek dokuların alanlara göre çıkıntıveya dalga etkisi gibi gibi 

yapaylıklarının rumuzlanmasını önler. 

• 2 Tarafı Zorla. “Force 2-Sided.” Yüzeyle görüntü dışında olsa bile yüzeylerin her iki yüzününde sıvanmasını 

“rendering” sağlar. Sıvamayı “Rendering” hızlandırmak için bu özelliği kapatabilirsiniz. 

Örnekleme “Sampling” kısmı her pikselin sıvanması ile ilgilenerek hassasiyeti sağlayan örneklemeyi kontrol ayarları 

sunar. Minimum örnekleme oranı değerini azaltmak hızlı sıvama “rendering” sağlarken sıvamanın “rendering” 

hassasiyetini azaltır. 1/4 örnekleme oranı değeri (ön tanımlı) her dört pikselde bir hesaplama yapar. Maksimum 

örnekleme oranı değeri komşu pikseller birbirlerinden yeterince farklı ise (yeterli zıtlığa “contrast” sahipse) daha hassas 

örnekleme gerekeceği için uygulanır. Ön tanımlı değer her piksel için bir hesaplama olan bir (1) dir. Zıtlık renkleri 

“Contrast colors) minimum ve maksimum oran baz alınarak ne kadar örnekleme yapılacağının belirlenmesinde 

kullanılır. 

Gölgeler “Shadows” kısmında gölgeleri açıp kapatan bir ampul simgesi vardır. Sıvamayı “Rendering” hızlandırmak 

için, gölgeleri kapatabilirsiniz. Mod “Mode” gölgelerim hesaplanma sırasını belirler. — Basit “Simple” (rastgele), 

Sıralı “Sorted” (nesneden ışığa doğru),ve Dilim “Segment” (ışık ışını boyunca). Gölge Benzetme “Shadow Map” 

gölgeleri benzeştirmeyi “shadow mapping” açık hale getirir. Bu özellik kapalı olduğu zaman, gölgeler daha keskin ve 

Sayfa 39 / 43


dış hatları daha hassas gölgelendirmeye ©® neden olan çizgili olurlar. Gölge Benzeştirmeler “Shadow Maps” yumuşak 

gölgelendirmeye olanak sağlarlar. Örnekleme Çarpanı “Sampling Multiplier” tüm çizim içerisinde örnekleme 

yapılmasını sınırlandırır. Bu özelliği deneme sıvamaları “draft renders” yaratmak için kullanın. Düşük değerler az 

örnekleme anlamına gelirken; yüksek değerler daha hassas ve kesin sonuçlar üretir. Değerler 0 ile 2 aralığında 

değişmektedirler. 

Işın İzleme “Ray Tracing” kısmı sıvayıcının ışın izlemeli gölgeleri nasıl hesaplayacağını etkiler. Ampul düğmesi ışın 

izlemeyi açık veya kapalı duruma getirir. Maksimum Derinlik “Max Depth” ayarı ne kadar yansıma ve kırılma 

hesaplanacağını kontrol eder. Hesaplanacak yansıma ve kırılmaları kendiniz de ayarlayabilirsiniz. 

Dolaylı Aydınlanma “Indirect Illumination” kısmının üç (3) alt kısmı vardır. — tüm hepsi yarattığınız direkt ışığın 

ilave ince etkileri ile alakalıdırlar. Bu ayarlar daha doğal ışık yaratması için birbirlerini etkileyen ışığın çoklu 

yansımalarının simüle edilmesini sağlayan radyo dalga yayılımını “radiosity” kontrol ederler. Örneğin Genel 

Aydınlanma “Global Illumination” bir yüzeyin renginin komşu yüzeyin rengini etkilediği zaman oluşan renk karmaşası 

yaratır. Sonuç olarak toplarsak, bu ilave özellikler karanlık köşeleri ve diğer yapaylıkları engellerken yapılan hesaplama 

miktarını arttırırlar ve bu da sıvama “rendering” süresini önemli ölçüde arttırır. Işık Özellikleri “Light Properties” kısmı 

dolaylı aydınlatma için kullanılacak olan yarattığınız ışıkları kontrol eder. Bu ayarlar ile hassasiyeti ve ışığın 

parlaklığını arttırabilirsiniz. Fakat bu şekilde yaptığınız zaman sıvama “rendering” süresi de artacaktır. 

Tanılama “Diagnostic” kısmı sıvama “rendering” sonuçlarındaki sorunları gidermenizde yardımcı olur. Sıvayıcının bir 

nesneyi nasıl yerleştirdiğini anlamanıza yardımcı olması için, karelajın “grid” görüntülenmesini açık hale 

getirebilirsiniz. Sıvama “Rendering” yaparken sıvamanın “rendering” kare kare yapılacağını bildiren bir uyarı 

alabilirsiniz. Bu karelerin ölçülerini, karelerin sıralarını değiştirebilirsiniz. Bu şekilde yapılan sıvama “rendering” 

işleminde maksimum sistem kaynakları kullanılacaktır. 

Sıvama “Render” için, Sıvama “Render” sekmesi içerisinde ⇒ Sıvama “Render” Panelinde ⇒ Sıvama “Render” aşağı 

açılır listesinden ⇒ Sıvama “Render” komutunu seçin. Model Gelişmiş Sıvama Ayarları “Advanced Render Settings “ 

paletindeki ayarlara göre sıvanacaktır. Aynı zamanda komut satırına render yazıp Enter tuşuna basarak (↵) RENDER 

komutunu da kullanabilirsiniz. Sonrasında sıvama “render” kalitesi ve çıktı klasörü seçebilirsiniz. 

DVD’de 

Nihai Sıvama “final rendering” yaratma konusunu anlatan bu alıştırmada kullanılan çizim DVD’de Sonuçlar 

“Results” klasöründe ab25-05.dwg isimli dosyadadır.• 

ADIMLAR: Nihai Sıvama “Final Rendering” yaratma 

1. Şayet ab25-05.dwg çizimi açık ise, o dosyayı kullanın. Aksi halde; şayet bir önceki alıştırmayı yaptıysanız, bu 

çizimi AutoCAD İncili “ AutoCAD Bible” klasörünüzden açın. Şayet bir önceki alıştırmayı yapmadıysanız, bu 

çizimi DVD’nin sonuçlar klasöründen açın. 

2. Dosyayı AutoCAD İncili “ AutoCAD Bible” klasörünüze ab25-06.dwg olarak kaydedin. 

3. Sıvama “Render” sekmesi içerisinde ⇒Işıklar “ Lights” Panelini seçerek panel isminin sağ tarafındaki küçük ok 

simgesi şeklindeki iletişim kutusu açıcısını tıklayın. Modeldeki Işıklar “Lights in Model” paletinde, P1 ışığını seçin. 

Özellikler “Properties” paletini görüntüleyin (Ctrl+1), şiddet “intensity” değerini 2 olarak değiştirin ve Enter tuşuna 

basın. Bu iş nihai sıvama “final rendering” yaparken sıklıkla yapacağınız ayarlamadır. 

4. Sıvama “Render” sekmesi içerisinde ⇒ Sıvama “Render” Panelini seçerek panel isminin sağ tarafındaki küçük ok 

simgesi şeklindeki iletişim kutusu açıcısını tıklayın. Gelişmiş Sıvama Ayarları “Advanced Render Settings” 

paletinde, Gölgeler “Shadows” kısmı altında, “Gölge Benzeşmesi “Shadow Map” ayarını açık “on” durumuna 

getirin. Bu değişiklik daha yumuşak gölgelendirme ile sonuçlanacaktır. (Farkı görmek için bu ayarın açık “on” ve 

kapalı “off” durumlarını deneyebilirsiniz.) 

5. Sıvama “Render” sekmesi içerisinde ⇒ Sıvama “Render” Panelinde ⇒ Sıvama “Render” aşağı açılır listesinden 

⇒ Sıvama “Render” komutunu seçin. Şayet Autodesk Malzele Kütüphanesi-Ortam Kütüphanesi “Autodesk 

Sayfa 40 / 43


Materials Library – Medium ©® Image Library” yüklenmemiş mesajı görüntülenirse, Ortam Kütüphanesini “Medium 

Images Library” kullanmadan çalış seçeneğine tıklayın. 

6. Sıvama “Rendering” penceresi açılacaktır. AutoCAD’in sıvamayı “rendering” tamamlamasını bekleyin. 

Sıvamadaki “Rendering” gölgelere “shadows” bakın! Şeffaf yeşil kâsedeki portakalı görebiliyor musunuz? 

Pencerenin dışarısında görünen gökyüzü resmini de unutmayın. 

7. Sıvama “Rendering” Şekil 25.17’deki gibi görünmelidir. Siz görüntüyü ekranınızda gördüğünüz için, belkide 

biraz daha iyi görünebilir. Çiziminizi kaydedin. 

Şekil 25.17 

Gölgeler “shadows”, şeffaf nesneler “transparent objects” ve arka plan “background” ile yapılmış nihai sıvama 

“rendering” 

Sıvamanın “Rendering” bir deneme yanılma işlemi olduğunu hatırlayın. İlk seferde hemen doğru sonucu almayı 

beklemeyin. Belkide geliştirme ve düzeltme ihtiyacı olan birçok alan göreceksiniz. Bu noktada, geri gidebilir ve ışıklara 

“lights”, malzemelere “materials” en iyi sıvama görüntüsünü elde edene kadar ince ayar yapmaya devam edin. 

DVD’de 

AccuRender bir sıvama “rendering” programı olup ilave sıvama “rendering” imkanları sunmaktadır. Bu 

programı DVD’de Software\Chapter25 klasöründe bulabilirsiniz.• 

İstatistikleri Kullanma 

Sıvama “Render” penceresine sıvama “renter” yaptığınız zaman, bu yeni pencerenin sağ panosunda sıvamanız 

“rendering” ile ilgili bir takım istatistiki sayılar listelenir. Bu istatistikleri sıvamanızdaki “rendering” sorunları 

gidermede veya sıvamalarınızın sonuçlarını karşılaştırmada kullanabilirsiniz. Bu panonun en altında sıvama 

“rendering” tarihçeniz listelenir. 

Sayfa 41 / 43


Sıvanmış Resimlerin Kaydedilmesi ©® 

Modelinizin sıvanmış “rendered” resmini kaydedebilir ve başka zaman bu resmi tekrar görüntületebilirsiniz. Aynı 

zamanda bu kaydedilmiş sıvama resimlerini başka uygulamalarda da kullanarak çıktılarını alabilirsiniz. Sıvamanın 

“Rendering” resmini bir resim dosyasına kaydetmenin adımları aşağıdadır: 

1. Çizimi sıvayın “render”. 

• Bir görüntü bakışına “viewport” sıvama “rendering” yaptıktan sonra, komut satırına saveimg yazarak Enter 

tuşuna basın ↵. 

• Sıvama “Render” penceresine sıvama “rendering” yaptıktan sonra, Dosya “File” menüsünden ⇒ Bu pencereden 

kaydet “Save from that window's” komutunu seçin. 

2.Sıvama Çıktı Dosyası “Render Output File” iletişim kutusunda, Dosya Tipleri “File of Type “ aşağı açılır 

listesinden bir dosya tipi “file type” seçtikten sonra dosyanın kaydedileceği yeri belirleyin bir dosya ismi “file 

name” girdikten sonra Kaydet “Save” düğmesine tıklayın. 

3. Resim için seçtiğiniz dosya tipine bağlı olarak, size renk sayısı ve resim kalitesi gibi seçenekler sunan bir iletişim 

kutusu göreceksiniz. İstediğiniz seçenekleri belirledikten sonra, resmi kaydetmek için, OK düğmesine tıklayın. 

Bu kaydedilmiş sıvama “rendering” resimlerini çiziminizin arkasına içe aktarabilirsiniz “import”. Şekil 25.18 üç (3) 

kayan “floating” görüntü bakışını “viewport” göstermektedir. Bu görüntülerden bir tanesi sıvanmış resmi 

göstermektedir. 

Şekil 25.18 

Sıvanmış “rendered” resimlerinizi çizimlerinize dahil edebilirsiniz. 

Sayfa 42 / 43



Resimlerin içe aktarılması hakkında detaylı talimatlar için 27. Bölüm’e bakın. 17. Bölüm’de açıkladığım gibi 

taranmış görüntü bakışlarının “viewports” baskısını alabilirsiniz “plot”.• 

Özet 

Bu dokümanda, sıvama “rendering” işlemini tüm yönleri ile anlattım. Aşağıdaki konuların tamamınıöğrenmiş oldunuz: 

• Işıkların “Lights” Yaratılması 

• Malzemelerin “Materials” Yönetilmesi, İçe aktarılması ve Yaratılması 

• Malzemelerin “Materials” İliştirilmesi “Attaching” 

• Arka planların “Backgrounds” Kullanılması 

• Bir Çizimin Sıvanması “Rendering” 

Sayfa 43 / 43

EĞİTİMİ - AutoCAD Beyni

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?