Ocak 2010 - Ahmet Yesevi Üniversitesi

AHMET YESEV‹
Ahmet Yesevi’nin hayat› hakk›nda bilinenler menk›belere dayanmaktad›r.
Eldeki bilgilere göre, Çimkent flehrine ba¤l› Sayram kasabas›nda, baz›
kaynaklara göre ise bugünkü ad› Türkistan olan Yesi’de do¤mufltur. Do-
¤um tarihi kesin olarak bilinmemekle birlikte, 1093 y›l›nda do¤du¤u, 73 y›l
yaflad›¤› ve 1166 y›l›nda vefat etti¤i kabul edilmektedir.
Babas› Sayram’›n meflhur mutasavv›flar›ndan olan ‹brahim Ata (‹brahim
fieyh), annesi ise Sayraml› Musa fieyhin k›z› Ayfle Hatun’dur. Yedi yafl›ndayken
annesini, ard›ndan babas›n› kaybetmifl ve ablas› Gevher fiehnaz
taraf›ndan büyütülmüfltür.
‹lk e¤itimini babas›ndan alan Yesili Ahmet, manevî e¤itimini Yesi’de devrin
meflhur mutasavv›f› Arslan Baba’dan alm›flt›r. Daha sonra Buhara’ya
giderek Yusuf Hemedani’nin yan›nda manevi e¤itimini tamamlam›fl ve
onun ölümü üzerine 1160’da halife olmufltur. Bir süre sonra da Yesi’ye
dönerek, hayat›n›n kalan k›sm›n› insanlar› irflatla geçirmifltir.
Altm›fl üç yafl›na geldi¤inde tekkesinin avlusuna yapt›rd›¤› çilehaneye girmifl
ve ömrünü burada tamamlam›flt›r. Türbesi, Türkistan flehrindedir.
Yahya Kemal, Ahmet Yesevi’nin Türk tarihi bak›m›ndan önemini; “fiu Ahmet
Yesevi kim, bir araflt›r›n, göreceksiniz, bizim milliyetimizi as›l onda
bulacaks›n›z.” sözleriyle ifade eder.
Tasavvufi Türk halk fliirinin öncüsü olan Ahmet Yesevi, düflüncelerini yayabilmek
için millî naz›m flekli olan dörtlüklerle, hece vezninde, yal›n bir
Türkçeyle fliirler yazm›flt›r. “Hikmet” ad› verilen ve Divan-› Hikmet ad›yla
bir kitapta toplanan fliirler, ‹slamiyetin Türkler aras›nda yay›lmas›nda büyük
rol oynam›flt›r.
Ahmet Yesevi Üniversitesi•17