ür‹ner kateter ‹ - HİDER

T u r k i s h J o u r n a l o f H o s p i t a l I n f e c t i o n s 

Hastane İnfeksiyonları 

Dergisi 

CİLT/VOLUME 16 EK/SUPPLEMENT 1 YIL/YEAR 2012 

www.bilimseltipyayinevi.com 

TÜRK HASTANE •NFEKS•YONLARI ve KONTROLÜ DERNE•• 

2000 

ISSN 1301-3912 

TÜRK HASTANE İNFEKSİYONLARI ve 

KONTROLÜ DERNEĞİ 

2012 

ÜRİNER KATETER 

İNFEKSİYONLARININ 

ÖNLENMESİ KILAVUZU

Hastane 

İnfeksiyonları 

Dergisi 

Editör/Editor in Chief 

Dr. Serhat ÜNAL 

Editörler Kurulu/Editorial Board 

Dr. Dilek ARMAN 

Dr. Mehmet CEYHAN 

Dr. Metin ÇAKMAKÇI 

Dr. Semra ÇALANGU 

Dr. Mehmet DO⁄ANAY 

Dr. Selma KARABEY 

Dr. Volkan KORTEN 

Dan›flma Kurulu/Editorial Advisory Board 

Dr. Halis AKALIN 

Dr. Ayhan AKBULUT 

Dr. Firdevs AKTAfi 

Dr. Emine ALP 

Dr. Bilgin ARDA 

Dr. Hande ARSLAN 

Dr. Kemalettin AYDIN 

Dr. Gökhan AYGÜN 

Dr. Mehmet BAKIR 

Dr. Çi¤dem KAYACAN 

Dr. Semih BASKAN 

Dr. Kadir B‹BERO⁄LU 

Dr. Nahit ÇAKAR 

Dr. Rahmet GÜNER 

Dr. Mete ÇEK 

Dr. Ahmet ÇOKER 

Dr. Baflak DOKUZO⁄UZ 

Dr. R›za DURMAZ 

Dr. Atilla ENG‹N 

Dr. fiaban ESEN 

Dr. Muzaffer F‹NCANCI 

Dr. Suna GED‹KO⁄LU 

Dr. Deniz GÜR 

Dr. Dilara ‹NAN 

Dr. Hakan LEBLEB‹C‹O⁄LU 

Dr. Mehmet Ali ÖZ‹NEL 

Dr. Emin TEKEL‹ 

Dr. Kurtulufl TÖREC‹ 

Dr. Sercan ULUSOY 

Dr. Haluk VAHABO⁄LU 

Dr. Recep ÖZTÜRK 

Dr. Sad›k KILIÇTURGAY 

Dr. ‹ftihar KÖKSAL 

Dr. Latife MAMIKO⁄LU 

Dr. Lütfiye MÜLAZIMO⁄LU 

Dr. Özcan NAZLICAN 

Dr. Cüneyt ÖZAKIN 

Dr. Onur ÖZGENÇ 

Dr. ‹lhan ÖZGÜNEfi 

Dr. Mahir ÖZMEN 

Dr. Halit ÖZSÜT 

Dr. M. Ceyhun ÖZYURT 

Dr. Mehmet PARLAK 

Dr. ‹skender SAYEK 

Dr. Engin SEBER 

Dr. Fatma SIRMATEL 

Dr. Ertu¤rul fiENER 

Dr. Yeflim TAfiOVA 

Dr. Mehmet TAfiYARAN 

Dr. Eyüp Sabri UÇAN 

Dr. Onur URAL 

Dr. Gaye USLUER 

Dr. Ömrüm UZUN 

Dr. Ayfle WILLKE 

Dr. A. Nevzat YALÇIN 

Yay›n Yürütme Kurulu/Editorial Executive Board 

Dr. Yeflim ÇET‹NKAYA fiARDAN 

Dr. F. fiebnem ERD‹NÇ 

Dr. fiükran YAVUZDEM‹R 

Dr. M. Arzu YETK‹N 

Hastane ‹nfeksiyonlar› Dergisi 

Türk Hastane ‹nfeksiyonlar› ve Kontrolü Derne¤i 

Taraf›ndan Bilimsel Olarak Desteklenmektedir. 

Bu Ekte 

Üriner Kateter ‹nfeksiyonlar›n›n 

Önlenmesi K›lavuzu 

KATETERLE ‹L‹fiK‹L‹ ÜR‹NER S‹STEM 

‹NFEKS‹YONLARI ve KORUNMA . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .1 

TANIMLAR . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .1 

END‹KASYONLAR . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .2 

KALICI KATETER‹ZASYONA ALTERNAT‹F 

YÖNTEMLER . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .3 

KATETER SEÇ‹M‹ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .4 

KALICI KATETER TAKILMASI . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .6 

ÜR‹NER KATETER BAKIMI . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .6 

KATETER‹N ÇIKARILMASI . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .7 

KURUMSAL POL‹T‹KANIN OLUfiTURULMASI . . . . . . . . . . . .8 

KOMPL‹KASYONLAR . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .8 


‹NFEKS‹YONLARI . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .9 


‹NFEKS‹YONLARININ ÖNLENMES‹ . . . . . . . . . . . . . . . . . . .13 

KAYNAKLAR . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .14 


Y›l: 2012, Cilt: 16, Ek: 1 

Sahibi/Owner 

Bilimsel T›p Yay›nevi ad›na Osman ÇEV‹K 

Yaz› ‹flleri Müdürü/Editorial Manager 

Doç. Dr. Gül Ruhsar YILMAZ 

Yay›nc› Kurulufl/Publisher 

Bilimsel T›p Yay›nevi 

Bükrefl Sokak No: 3/20 

Kavakl›dere-Ankara 

Telefon: 0312 426 47 47 - 0312 466 23 11 

Faks: 0312 426 93 93 

E-posta: bilimsel@tr.net 

Web sayfas›: www.bilimseltipyayinevi.com 

Genel Koordinatör/General Coordinator 

Ecz. ‹brahim ÇEV‹K 

Telefon (GSM): 0532 622 13 23 

E-posta: cevik_ibrahim@hotmail.com 

Bas›m Tarihi: ?? 

Yaz›flma Adresi 


P. K. 130 Kavakl›dere - ANKARA 

Hastane ‹nfeksiyonlar› Dergisi’nde yay›nlanan yaz›lar, resim, flekil ve tablolar 

yay›nc›n›n izni olmadan k›smen veya tamamen ço¤alt›lamaz, reklam ya da tan›t›m 

amaçl› materyallerde kullan›lamaz. 

Bilimsel makalelerde kaynak gösterilmek flart› ile al›nt› yap›labilir.

TÜRK HASTANE ‹NFEKS‹YONLARI ve KONTROLÜ DERNE⁄‹ 

2012 

ÜR‹NER KATETER ‹NFEKS‹YONLARININ 

ÖNLENMES‹ KILAVUZU

ÜR‹NER KATETER ‹NFEKS‹YONLARININ 

ÖNLENMES‹ KILAVUZU 

Türk Hastane ‹nfeksiyonlar› ve Kontrolü Derne¤i 

2012 

Prof. Dr. Mehmet BAKIR, Cumhuriyet Üniversitesi T›p Fakültesi, 

‹nfeksiyon Hastal›klar› ve Klinik Mikrobiyoloji Anabilim Dal›, Sivas 

Koordinatör 

Türk Hastane ‹nfeksiyonlar› ve Kontrolü Derne¤i ad›na 

Doç. Dr. Bilgin ARDA, Ege Üniversitesi T›p Fakültesi, 

‹nfeksiyon Hastal›klar› ve Klinik Mikrobiyoloji Anabilim Dal›, ‹zmir 

Prof. Dr. Kenan ATEfi, Ankara Üniversitesi T›p Fakültesi, 

‹ç Hastal›klar› Anabilim Dal›, Nefroloji Bilim Dal›, Ankara 

Prof. Dr. Mehmet BAKIR, Cumhuriyet Üniversitesi T›p Fakültesi, 

‹nfeksiyon Hastal›klar› ve Klinik Mikrobiyoloji Anabilim Dal›, Sivas 

Prof. Dr. Muhammet GÜVEN, Erciyes Üniversitesi T›p Fakültesi, 

‹ç Hastal›klar› Anabilim Dal›, Yo¤un Bak›m Bilim Dal›, Kayseri 

Yrd. Doç. Dr. Emre KARAKOÇ, Çukurova Üniversitesi T›p Fakültesi, 

‹ç Hastal›klar› Anabilim Dal›, Yo¤un Bak›m Bilim Dal›, Adana 

Prof. Dr. Mehmet Ali ÖZ‹NEL, Ege Üniversitesi T›p Fakültesi, 

T›bbi Mikrobiyoloji Anabilim Dal›, ‹zmir 

Doç. Dr. Arash P‹RAT, Baflkent Üniversitesi T›p Fakültesi, 

Anesteziyoloji ve Reanimasyon Anabilim Dal›, Yo¤un Bak›m Ünitesi, Ankara 

Doç. Dr. Temuçin fiENKUL, GATA Haydarpafla E¤itim Hastanesi, Üroloji Servisi, ‹stanbul 

Yazar isimleri soyad›na göre alfabetik olarak s›ralanm›flt›r.

Üriner Kateter ‹nfeksiyonlar›n›n 

Önlenmesi K›lavuzu 


‹NFEKS‹YONLARI ve KORUNMA 

Gerek hastane içinde gerekse hastane d›fl›nda 

üriner kateterler çok yayg›n olarak kullan›lmaktad›r. 

Hastalar›n %15-25’ine hastanede yatt›¤› süre 

içinde en az bir kez üretral kateter uyguland›¤› 

tahmin edilmekte ve üretral kateter kullan›m s›kl›- 

¤›n›n son y›llarda artt›¤› bildirilmektedir (1-4). 

Hastane kökenli üriner sistem infeksiyonlar›n›n 

yaklafl›k %60-80’i katetere ba¤l› olarak geliflmektedir. 

Ülkemiz için kateterle iliflkili üriner sistem infeksiyonlar›n›n 

genel oran›n› vermek mümkün olmamakla 

birlikte; araflt›rmalarda bu infeksiyonlar›n 

en s›k rastlanan hastane kökenli infeksiyonlar 

oldu¤u görülmektedir (5-9). 

Ülkemizde yap›lan çok merkezli bir araflt›rmada, 

üriner sistem infeksiyonlar›n›n yaklafl›k %65’i 

üriner kateterle iliflkili bulunmufltur (10). Gebelerde, 

yafll›larda, beraberinde ciddi hastal›¤› olanlar 

ve üriner sistem anomalisi bulunanlarda kateterle 

iliflkili bakteriüri geliflme riski daha fazlad›r (7,11- 

13). Kateter tak›ld›¤›nda günlük bakteriüri geliflme 

olas›l›¤› %3-8’dir. Birinci haftan›n sonunda hastalar›n 

%10-40’›ndan fazlas›nda bakteriüri geliflir. Bir 

kez tak›l›p ç›kar›ld›¤›nda bakteriüri riski %1-5’tir 

(14-17). Katetere ba¤l› bakteriürilerin büyük ço- 

¤unlu¤u asemptomatiktir; ancak bakteriürili hastalar›n 

%10-30’unda semptomatik üriner sistem infeksiyonu 

geliflir (14-21). 

KILAVUZ 

Bu k›lavuz çal›flmas›nda kateterle iliflkili üriner 

sistem infeksiyonlar›n›n tan›mlanmas›, korunma 

yöntemleri ve tedavi yaklafl›mlar› için önerilerde 

bulunmak amaçlanm›flt›r. 

TANIMLAR 

K›sa Süreli Kateterizasyon 

Otuz güne kadar uygulanan üretral kateterizasyon 

için kullan›lan bir tan›md›r. Genel olarak perioperatif 

dönemde kullan›lan kateterler örnek verilebilir. 

Kateterler olgular›n üçte birinden daha fazlas›nda 

bir günden daha k›sa süre kal›rken, ortalama 

uygulama süresi 2-4 gündür (1,2,5-7). 

K›sa süreli kateterizasyon s›kl›kla akut idrar retansiyonu, 

cerrahi süresince veya takip eden süreçte 

mesanenin boflalt›lmas› için uygulanmaktad›r 

(8,9,22). 

Uzun Süreli Kateterizasyon 

Bu tan›mlama 30 günden daha uzun süreli kateterizasyon 

için kullan›lmaktad›r. Baz› olgularda 

kateter aylarca, hatta bazen y›llarca kalmaktad›r. 

Uzun süreli kateter uygulanan hastalarda genellikle 

hareket k›s›tl›l›¤›na neden olan bas›nç ülseri, inkontinans 

veya mesane boynu obstrüksiyonu gibi 

ek sorunlar vard›r. Bu hastalar›n hepsinde bakteriüri 

geliflir (5,7-9,11,12,22). 

Piyüri 

Santrifüj edilmemifl idrar›n mm3 ’ünde ≥ 10 lökosit 

varl›¤› piyüri olarak tan›mlan›r (23). Piyüri üri- 

Hastane İnfeksiyonları Dergisi 2012;16(Ek 1):1-18 1

2 

Üriner Kateter ‹nfeksiyonlar›n›n Önlenmesi K›lavuzu 

ner sistem inflamasyonunun bir göstergesidir. 

Semptomatik olgular›n hepsinde, asemptomatik 

olgular›n ço¤unda piyüri görülür. K›sa süreli üriner 

kateteri olan olgularda %30-75, uzun süreli üriner 

kateteri olan hastalarda ise %50-100 oran›nda piyüri 

vard›r. Uzun süreli üriner kateteri olan hastalarda 

piyüri varl›¤› ve düzeyi semptomatik üriner 

sistem infeksiyonu tan›s› konulmas› için yeterli 

de¤ildir. Ancak semptomatik hastalarda piyürinin 

olmamas› kayna¤›n üriner sistem d›fl›nda oldu¤unu 

düflündürmelidir (24). 

Kateterle ‹liflkili Üriner Sistem ‹nfeksiyonu 

Üriner kateteri olan veya son iki gün içinde kateteri 

ç›kar›lm›fl olan hastalarda geliflen üriner sistem 

infeksiyonlar› kateterle iliflkili olarak de¤erlendirilir 

(23). 

Semptomatik veya asemptomatik üriner sistem 

infeksiyonlar›na ba¤l› olarak bakteriüri görülebilir. 

Kateterle iliflkili bakteriüri genellikle asemptomatiktir. 

Üriner kateteri olan hastada, üriner sisteme 

ait semptom ve bulgularla birlikte anlaml› 

bakteriüri varl›¤› kateterle iliflkili üriner sistem infeksiyonu 

olarak tan›mlan›r (23). 

Asemptomatik Bakteriüri 

Üriner kateteri olsun veya olmas›n Üriner sistem 

infeksiyonunu düflündürecek herhangi bir 

semptom veya bulgusu olmayan ve idrar kültüründe 

≥ 105 koloni/mL (en fazla iki tür mikroorganizma) 

üropatojen mikroorganizma üreme olmas›d›r 

(23). 

Bakteremik Üriner Sistem ‹nfeksiyonu 

Üriner sistem infeksiyonunu düflündürecek 

herhangi bir semptom veya bulgusu olsun veya olmas›n 

idrar kültüründe ≥ 105 koloni/mL (en fazla 

iki tür mikroorganizma) üropatojen mikroorganizma 

üremesi ve kan kültüründe idrarda üreyen 

mikroorganizmalardan en az birinin üremesidir 

(23). 

END‹KASYONLAR 

Öneri: Kateter tak›lmas› endikasyonu aç›s›ndan 

hasta de¤erlendirilir. Gereksiz kateter kullan›lmas›ndan 

kaç›n›lmal›d›r. 

Aç›klama: Üriner kateterler sadece gerekli ise 

uygulanmal›d›r (Tablo 1). Çal›flmalar üriner kateteri 

olan hastalar›n %21-31’inde kateterizasyon için 

endikasyon olmad›¤›n› göstermifltir (5,6,25). Arala- 

Arda B, Atefl K, Bak›r M, Güven M, Karakoç E, 

Özinel MA, Pirat A, fienkul T. 

Tablo 1. Üriner kateterizasyon endikasyonlar› 

Akut idrar retansiyonu 

‹nfravezikal obstrüksiyon 

Ürolojik ya da genitoüriner sisteme komflu yap›lara 

cerrahi giriflim 

Cerrahinin uzun sürmesi 

Operasyonda yüksek miktarda infüzyon yap›lan ya da 

diüretik alan hastalar 

‹drar ç›k›fl miktar›n›n do¤ru saptanmas› gereken ciddi 

hastalar 

Operasyon süresince izlenmesi gereken hastalar 

Aç›k sakral ya da perineal yaras› bulunan inkontinan 

hastalar 

Uzun dönem hareketsiz kalmas› gereken hastalar 

Mesane içi ilaç uygulamalar› 

Mesanenin tan› amaçl› doldurulmas› 

r›nda ülkemizden 12 hastanenin de yer ald›¤› 228 

hastaneyi içeren bir nokta prevalans çal›flmas›nda 

en s›k üriner kateterizasyon nedenleri s›ras›yla; 

cerrahi giriflim, inkontinans, perioperatif takip ve 

idrar ölçümü olarak tespit edilmifltir. Mesane kateterizasyonu 

yap›lan hastalar›n %7.6’s›nda kateter 

uygulamas› için yeterli bir neden bulunamam›flt›r. 

Hastalar›n %31.3’ünde ise kateterizasyonun devam 

etmesine gerek olmad›¤› belirtilmifltir (26). 

“Healthcare Infection Control Practices Advisory 

Committee (HICPAC)” 2009 k›lavuzunda kal›c› 

kateter endikasyonlar›; akut idrar retansiyonu, 

obstrüksiyon, ürolojik ya da genitoüriner sisteme 

komflu yap›lara cerrahi giriflim, cerrahinin uzun 

sürmesi, operasyonda yüksek miktarda infüzyon 

yap›lan ya da diüretik alan hastalar, idrar ç›k›fl miktar›n›n 

do¤ru saptanmas› gereken ciddi hastalar 

veya operasyon süresince izlenmesi gereken hastalar, 

aç›k sakral ya da perineal yaras› bulunan inkontinan 

hastalar ve uzun dönem hareketsiz kalmas› 

gereken hastalar (torakal ve lumbal omurilik 

instabilitesi ya da pelvik k›r›klar› bulunan hastalar 

gibi) olarak tan›mlanm›flt›r (27). “Infectious Disease 

Society of America (IDSA)” 2010 k›lavuzunda, 

bas› yaras› bulunan hastalarda yara bak›m› amac›yla 

rutin idrar kateteri kullan›m› önerilmemektedir 

(28). 

Hastane İnfeksiyonları Dergisi 2012;16(Ek 1):1-18


Özinel MA, Pirat A, fienkul T. Üriner Kateter ‹nfeksiyonlar›n›n Önlenmesi K›lavuzu 

KALICI KATETER‹ZASYONA ALTERNAT‹F 

YÖNTEMLER 

Öneri: Kateter takma endikasyonu varsa öncelikle 

alternatif yöntemler de¤erlendirilmelidir. 

Aç›klama: Kateter komplikasyonlar› nedeniyle 

uygunsa, aral›kl› kateterizasyon ve kondom kateter 

gibi alternatif yöntemler uygulanmal›d›r. 

Aral›kl› Kateterizasyon 

Öneri: Kal›c› üriner kateter yerlefltirilmesinin 

zorunlu olmad›¤› ve di¤er alternatif yöntemlerin 

uygulanamad›¤› her durumda aral›kl› kateterizasyon 

öncelikle tercih edilmelidir. Aral›kl› kateterizasyon 

hastane ortam›nda mutlaka aseptik teknikle 

uygulanmal›d›r. 

Aç›klama: Aral›kl› kateterizasyonun, kal›c› kateterizasyonla 

k›yasland›¤›nda, komplikasyon oran›n›n 

daha az oldu¤u bilinmektedir (3,29,30). Aral›kl› 

kateterizasyon temiz ve aseptik olmak üzere 

iki farkl› yöntemle uygulanmaktad›r. Steril aral›kl› 

kateterizasyon uygulamas›n› Guttman ve Frankel 

1966 y›l›nda ilk kez nörojenik mesaneli hastalarda 

tan›mlam›fllard›r (31). Daha sonra Lapides, temiz 

aral›kl› kateterizasyonun komplikasyon oran›n›n 

düflük oldu¤unu göstermifltir (32). 

Aseptik teknikte tek kullan›ml›k steril kateter, 

steril eldiven, steril örtü ve tek kullan›ml›k jel kullan›lmal›d›r. 

Hastane d›fl›nda steril ya da temiz kateterizasyon 

uygulamas›n›n, kateterle iliflkili bakteriüri 

ya da kateterle iliflkili üriner sistem infeksiyonu 

riski bak›m›ndan fark oluflturmad›¤› rapor 

edilmifltir. Kullan›lan kateterin tek kullan›ml›k 

olup olmamas› ya da tekrar kullan›labilen kateterlerin 

günlük ya da haftal›k de¤ifltirilmesi de sonucu 

etkilememektedir (33-37). 

Randomize ve kontrollü çal›flmalar olmamas›na 

karfl›n, spinal kord yaralanmal› hastalar›n ifleme 

sorunlar›n›n yönetiminde temiz aral›kl› kateterizasyon 

standart uygulama olarak kabul edilmektedir. 

Temiz aral›kl› kateterizasyon, atonik mesaneli 

ve ifleme için yard›m gereken yafll› hastalarda da 

s›kça kullan›lan bir yöntem haline gelmifltir. Beceri, 

zaman ve özen gerektirmesi, duyarl› hastalarda 

rahats›zl›k yaratabilmesi nedeniyle k›sa dönem 

kateterizasyon için yayg›n olarak temiz aral›kl› kateterizasyon 

uygulanmamaktad›r (6). 

Kal›c› üretral kateterizasyonun temiz aral›kl› 

kateterizasyon ile karfl›laflt›r›ld›¤› randomize kont- 

rollü çal›flmalar›n meta-analizinde, kal›c› üretral 

kateterizasyonun kateterle iliflkili bakteriüriye daha 

s›k neden oldu¤u gösterilmifltir (38,39). 

Tekrar kullan›labilen kateterlerin infeksiyon 

riskini art›rd›¤›na dair hiçbir veri olmamas›na karfl›n, 

baz› hastalar›n bu kateterleri temiz tutmay› zor 

bulmalar› ya da estetik olmad›¤›n› düflünmeleri 

sebebiyle kullanmad›klar› da bildirilmifltir (28). 

Efllik eden hastal›klar veya rahats›zl›k hissi nedeniyle 

hastalar›n gönülsüzlü¤ü, darl›k, yanl›fl pasaj 

ya da mesane boynu darl›¤› gibi üretra anomalilerinin 

varl›¤› uygulaman›n di¤er k›s›tlamalar›d›r. 

Servikal spinal kord yaralanmalar›, baflka nedenlerle 

oluflan üst ekstremite bozukluklar›, obezite 

ve spastisite temiz aral›kl› kateterizasyon uygulanmas›n› 

zorlaflt›ran durumlard›r (28). Hastane ortam›nda 

temiz aral›kl› kateterizasyon uygulamas› virülans› 

yüksek, antibiyotiklere dirençli mikroorganizmalarla 

kolonizasyon ve infeksiyon riskini art›r›r. 

Bu nedenle aral›kl› kateterizasyon mutlaka 

aseptik teknikle uygulanmal›d›r. 

Cochrane gözden geçirmesinde, kaplanm›fl 

(hidrofilik ya da suda eriyen jelle önceden kayganlaflt›r›lm›fl) 

ya da kaplanmam›fl kateterlerin 

kullan›m› hakk›nda yap›lm›fl randomize kontrollü 

çal›flmalar da de¤erlendirilmifltir (40). Hidrofilik 

kateterler polimer kapl› bir katman içerir ve bu 

katman suyu katetere ba¤lay›p, yerlefltirme esnas›ndaki 

sürtünmeyi azaltarak üretral inflamasyonu 

en aza indirir (41). Prostat büyümesi olan hastalarda 

yap›lan bir karfl›laflt›rmal› çal›flmada hidrofilik 

kateterlerin kateterle iliflkili bakteriüri ve 

kateterle iliflkili üriner sistem infeksiyonu riskini 

art›rmad›¤› gösterilmifltir (36). Hidrofilik kateterlerle 

kaplanmam›fl kateterleri kateterle iliflkili 

üriner sistem infeksiyonuna neden olma riski aç›s›ndan 

k›yaslayan genifl hasta say›l› çal›flmalarda 

ise, hidrofilik kateter kullanan hastalarda daha az 

infeksiyon (%64’e karfl› %82) görüldü¤ü bildirilmifltir 

(40,42). Ancak bu araflt›rmada de¤erlendirmeye 

al›nan 123 hastan›n yaln›zca %46’s› 12 ayl›k 

takibi tamamlayabilmifltir. Eldeki veriler aral›kl› 

kateterizasyon uygulanan hastalarda bakteriüri, 

infeksiyon ve üretral travma riskinin azalt›lmas› 

amac›yla hidrofilik kateter kullan›m›n› desteklememektedir 

(40,43). Sonuç olarak, aral›kl› kateterizasyon 

uygulamas› için hidrofilik kapl› kateter 

kullan›lmas› zorunlu de¤ildir. 


4 


Aral›kl› kateterizasyon uygulanan hastalarda 

bakteriüri nedeninin, kateterin ekzojen bakterilerce 

kolonizasyonundan ziyade üretrada kolonize 

olan bakterilerin mesane içerisine ilerletilmesi oldu¤u 

düflünülmektedir. Bununla birlikte, tekrar 

kullan›labilir kateterlerin çeflitli flekillerde y›kan›p 

temizlenmesinin bakteriyel kontaminasyonu 

azaltt›¤›n› gösteren çal›flmalar vard›r (44-49). Katetere 

ve idrar toplay›c› sisteme hastan›n dokunmadan 

uygulad›¤› yeni aral›kl› kateterizasyon tekni¤inin 

(el de¤meden), kateterin bakteriyel kontaminasyonunu 

azaltt›¤› gösterilmifltir (50). Bu tekni¤in 

kateterle iliflkili bakteriüri ve kateterle iliflkili üriner 

sistem infeksiyonu riskini irdeleyen çal›flmalar 

ise henüz mevcut de¤ildir. 

Kondom Kateter 

Öneri: ‹drar retansiyonu veya mesane ç›k›m 

obstrüksiyonu olmayan erkek hastalarda eksternal 

kateterler kal›c› kateterlere bir alternatif olarak 

dikkate al›nmal›d›r. 

Aç›klama: Eksternal kondom kateterler erkeklerde 

kateterizasyon için etkin bir alternatif yöntemdir. 

‹fleme sonras› art›k idrar hacmi fazla olmayan 

hastalarda kondom kateter, kateterle iliflkili 

bakteriüri geliflme riski aç›s›ndan k›sa süreli kal›c› 

kateterizasyona üstün gibi görünmektedir. Çal›flmalar 

art›k idrar miktar›n› genellikle iki ard›fl›k ölçümde 

100 mL’den az olarak kabul etmektedir. 

Kondom kateterli hastalarla kal›c› kateterizasyon 

uygulanan hastalar› karfl›laflt›ran çal›flmalar›n 

birço¤unda kateterle iliflkili bakteriürinin daha az 

görüldü¤ü rapor edilmifltir (3,51-53). Kondom kateter 

kullanan hastalar daha konforlu olduklar›n› 

ve daha az a¤r› duyduklar›n› bildirmifllerdir. Kondom 

kateteri aral›kl› kateterizasyonla k›yaslayan 

ileriye dönük çal›flma ise henüz yoktur. 

Kondom kateterin di¤er bir avantaj› da üretral 

travmaya neden olmamas›d›r. Buna karfl›l›k kondom 

kateter penis derisini tahrifl ederek skar oluflumuna 

da neden olabilir. Penisi k›sa veya penis 

derisi ülsere olan hastalarda kondom kateter bir 

seçenek olmamal›d›r (28). Spinal kord travmas›na 

ba¤l› nörojenik mesaneli hastalarda, kondom kateter 

kullan›m›n›n güvenli¤i aç›s›ndan ürodinamik 

inceleme mutlaka yap›lmal›d›r. Bu hastalarda detrüsör 

sfinkter dissinerjisi varl›¤›nda kondom kateterin 

uzun süre kullan›lmas› böbrek ifllevlerini 



olumsuz yönde etkileyebilir (54,55). Halen kad›nlarda 

kullan›labilecek uygun bir eksternal kateter 

mevcut de¤ildir. 

Suprapubik Kateterizasyon 

Ameliyathane ortam›nda, anestezi uygulanarak 

kar›n duvar›ndan perkütan giriflimle mesaneye kateter 

yerlefltirilmesidir. Kateterle iliflkili bakteriüri 

olas›l›¤›n›n daha az olmas›, üretral travma ve darl›k 

s›kl›¤›n›n azalmas›, hastan›n normal iflemeyi 

deneme flans›n›n olmas› bu yöntemin önemli üstünlükleridir 

(28). Cochrane gözden geçirmesinde 

14 randomize ya da yar› randomize çal›flmada cerrahi 

sonras› k›sa süreli kal›c› kateter ve suprapubik 

kateter uygulamas› karfl›laflt›r›lm›flt›r. Bu çal›flmalarda 

kal›c› kateterizasyonun daha fazla bakteriüriye, 

tekrar kateterizasyona ve rahats›zl›k hissine 

neden oldu¤u ortaya konmufltur (39). 

Randomize, kontrollü bir çal›flmada, ürojinekolojik 

ameliyat geçiren 248 kad›n hastada, temiz aral›kl› 

kateterizasyon ile suprapubik kateterizasyon 

karfl›laflt›r›lm›fl ve kateterle iliflkili bakteriüri geliflme 

riski iki grupta da benzer bulunmufltur. Ancak 

temiz aral›kl› kateterizasyon grubunda daha fazla 

isteksizlik ve ifllem güçlü¤ü rapor edilmifltir (56). 

Suprapubik kateterizasyonun bu üstünlüklerine 

ra¤men yayg›n kullan›lmad›¤› bilinmektedir. 

Çünkü ifllem invazivdir ve kanama ya da organ yaralanmalar›na 

neden olabilir. Kateter de¤iflimi için 

deneyimli personel gereklidir. Suprapubik kateter, 

inkontinans› olan hastalarda üretradan idrar 

s›zmas› sorununa çözüm olamaz (28). Suprapubik 

tekni¤in di¤er kateterizasyon yöntemleriyle karfl›laflt›r›ld›¤› 

daha genifl serili çal›flmalara gereksinim 

vard›r. 

Üretral Stent ve Protez 

Nörojenik mesane disfonksiyonu, üretra darl›¤› 

ve idrar retansiyonu tedavisi amac›yla prostatik 

üretraya stent veya protez yerlefltirilebilir. Stres 

tarz› idrar kaç›rmada yaklafl›k %50 olguda yeterli 

bir kontrol sa¤lar (57). Ancak üretraya yerlefltirilen 

farkl› ayg›tlar›n bakteriüri ya da semptomatik üriner 

sistem infeksiyonuna neden olmas› aç›s›ndan 

di¤er idrar drenaj yöntemleriyle k›yasland›¤› iyi 

planlanm›fl çal›flmalara ihtiyaç vard›r. 

KATETER SEÇ‹M‹ 

Öneri: Hastaya ve uygulamaya özel olarak en 

uygun çapl› kateter seçilmelidir. Lateks, hidrojel 




veya silikon kateterlerin, kateterle iliflkili üriner 

sistem infeksiyonu riskini azaltt›¤›n› gösteren yeterli 

kan›t yoktur. 

Aç›klama: Kateter yabanc› cisim etkisiyle üretra 

ve mesanede inflamasyona neden olabilir. Hastaya 

ve uygulamaya uygun olan en küçük çapl› kateter 

seçilmelidir. Gere¤inden daha genifl kateterler 

komplikasyon riskini art›r›r. Kad›nlar için 12-14 

Ch (1 Charriere unit = 0.33 mm), erkekler için ise 

14-16 Ch kateterler uygundur. 12 Ch’lik bir kateterden 

günde 100 L idrar geçebilir. ‹drar çok konsantre 

ve bulan›k olmad›kça daha genifl çapl› kateterlerin 

tak›lmas›na gerek yoktur. Böyle durumlarda 

18 Ch’lik kateter; kan p›ht›s› ya da doku parças› 

varsa 22 Ch’lik kateter önerilmektedir. Özel durumlar 

d›fl›nda 10 mL hacimli balonlu kateterler 

kullan›lmal›d›r. Baz› özel ameliyatlardan sonra, bas›nç 

uygulamas› gerekli olan hastalarda büyük balonlu 

kateterler kullan›l›r. Balonun içi steril su veya 

serum fizyolojikle doldurulmal›d›r (2,3,12,58- 

62). Allerji oluflturmayan ve irritasyon yapmayan 

bir kateter tercih edilir (63,64). 

Üriner kateter materyalleri oldukça farkl›l›k 

göstermektedir. Standart üriner kateterler polivinil 

klorid, plastik, lateks, teflon, slikon elastomer, 

saf slikon hidrojel ve hidromerden üretilebilmektedir. 

Do¤al kauçuklar ile kateter iliflkili lokal inflamatuvar 

yan›t ve doku nekrozu en çok görülürken, 

lateks ve silikon kateterler ile bu olaylar›n görülme 

s›kl›¤› azal›r. Lateks kateterler ucuz olmakla 

beraber, irritasyon ve allerjik reaksiyonlar oluflturabilir. 

Silikon kateterler lateks ürünlere göre biyolojik 

uyumluluk aç›s›ndan üstündür. Tortu birikimi 

riskinin azalt›lmas›nda uzun süreli kateterizasyon 

ihtiyac› olan ve s›k obstrüksiyonu olan hastalarda 

silikon kateterler tercih edilebilir. Mesane irrigasyonunun 

yap›labildi¤i üç yollu kateterler ise genellikle 

güçlü bir materyal olan polivinil kloridden 

oluflmaktad›r. Farkl› tipteki bu kateterlerin seçimi 

klinik endikasyona, maliyete, ulafl›labilirlik ve kiflisel 

faktörlere göre yap›lmal›d›r (65). 

Antimikrobiyal Kaplanm›fl Kateterler 

Öneri: Rutin olarak önerilmemektedir. 

Gümüfl ‹yon Kapl› Kateterler 

Kateterle iliflkili üriner sistem infeksiyonu h›z›n›n 

düflürülmesine yönelik kapsaml› stratejilerin 

uygulanmas›na ra¤men infeksiyon h›z› azalm›yorsa, 

gümüfl alafl›ml› kateterlerin kullan›m› düflünülebilir. 

Uzun dönemli kateterizasyon ihtiyac› olan 

hastalarda infeksiyon riskini azaltt›¤›n› gösteren 

yeterli bilgi yoktur. 

Cochrane gözden geçirmesinde incelenen çal›flmalar›n 

ço¤unda üriner infeksiyon tan›s› için sadece 

bakteriüri kriter olarak al›nm›flt›r. Çal›flmalarda 

bakteriüri düzeyi de farkl›l›k göstermektedir. 

Baz› çal›flmalarda tan› kriteri belirtilmemifltir. Çal›flmalarda 

hasta gruplar›n›n farkl›l›k göstermesi ve 

kontrol gruplar›nda kullan›lan kateterlerin de¤iflik 

olmas› da sonuçlar›n genellenmesini güçlefltirmektedir 

(66). Gümüfl kapl› kateterlerle ilgili çal›flmalar, 

gümüfl oksit ve gümüfl alafl›m olmak üzere 

iki ayr› materyalle yap›lm›flt›r. Gümüfl oksit kapl› 

kateterler kateterle iliflkili üriner sistem infeksiyonu 

önleyememektedir. Riley ve arkadafllar›n›n 

yapt›¤›, çok say›da hastay› içeren randomize kontrollü 

çal›flmada, gümüfl oksit kapl› kateterlerin 

bakteriüri riskini beklenenin aksine art›rd›¤› gösterilmifltir 

(67). Gümüfl alafl›m ve gümüfl oksit kapl› 

kateterlerin karfl›laflt›r›ld›¤› Cochrane de¤erlendirme 

sonuçlar›na göre, gümüfl kapl› kateterler erken 

dönemde (bir hafta) asemptomatik bakteriüri 

riskini azaltmaktad›r (66). Kachmer ve arkadafllar›n›n 

yapt›¤› randomize çal›flmada, servis hastalar›nda 

gümüfl alafl›m kapl› kateterin infeksiyon riskini 

ve maliyeti azaltt›¤› görülürken, yo¤un bak›m hastalar›nda 

bir fark bulunamam›flt›r (68). 

Johnson ve arkadafllar›n›n yapt›¤› meta-analizde, 

gümüfl alafl›m kapl› kateterlerde lateks kateterlere 

göre infeksiyon oranlar›n›n daha düflük oldu¤u 

görülmektedir (69). Sonuç olarak, gümüfl alafl›m 

kapl› kateterlerin kullan›m› k›sa süreli kateterizasyonda 

bakteriüri riskini azaltabilir, uzun süreli 

kateterizasyondaki yarar›yla ilgili yeterli bilgi 

yoktur. 

Antibiyotik Kapl› Kateterler 

Antimikrobiyal kapl› kateterler k›sa süreli kateterizasyonda 

bakteriüri riskini azalt›r ancak semptomatik 

üriner sistem infeksiyonunu azaltt›¤›n› 

gösteren yeterli çal›flma yoktur. Kateterle iliflkili 

üriner sistem infeksiyonu h›z›n›n düflürülmesine 

yönelik kapsaml› stratejilerin uygulanmas›na ra¤men 

infeksiyon h›z› düflmüyorsa, antimikrobiyal 

kateterlerin kullan›m› önerilebilir (27). 


6 


KALICI KATETER TAKILMASI 

Öneri: Üriner kateter sadece do¤ru teknik ve 

aseptik yöntemleri bilen ve bak›m›n› yapabilen 

e¤itimli kifliler taraf›ndan uygulanmal›d›r. 

Aç›klama: Bu konuda yap›lan ileriye dönük çal›flmalar›n 

az say›da olmas› ve hastanelerde çoklu 

antibiyotik direncine sahip mikroorganizmalar›n 

yayg›n olmas› nedeniyle, IDSA fikir birli¤i paneli 

kal›c› kateterlerin tak›lmas› esnas›nda aseptik tekni¤in 

ve steril malzemenin kullan›lmas›n› önermektedir 

(28). Kateterin operasyon odas›nda tak›lmas›n›n, 

hasta odas› ya da acil serviste tak›lmas›na 

oranla kateterle iliflkili bakteriüri riskini anlaml› 

olarak azaltt›¤› gösterilmifltir (70,71). 

Kateter, e¤itimli bir kifli taraf›ndan aseptik teknik 

ve steril malzeme kullan›larak tak›lmal›d›r. Steril 

tüm malzemeleri içinde bar›nd›ran haz›r kateter 

seti kullan›lm›yorsa uygulay›c›n›n yan›nda bir yard›mc› 

bulunmal›d›r. Kateter tak›lmas›nda uygulanacak 

ifllem afla¤›da maddeler halinde yaz›lm›flt›r: 

a. El hijyeni sa¤lan›r, steril eldiven giyilir. 

b. Steril aletle tamponlar tutulup antiseptik solüsyonla 

uygulama alan› silinir. Kateter takma seti 

kullan›lm›yorsa, antiseptik solüsyonu yard›mc›n›n 

vermesi gerekir. 

c. Steril örtü ile uygulama alan› örtülür. 

d. Kateter haz›rlan›r (haz›r kateter takma seti 

yoksa, yard›mc›n›n paketi açarak steril kateteri uygulay›c›ya 

vermesi gerekir), kateterin balonunu fliflirmek 

için kullan›lacak steril s›v› enjektöre çekilir, 

kapal› drenaj torbas› katetere ba¤lan›r. 

e. Tek kullan›ml›k kayganlaflt›r›c› jel üretraya 

s›k›l›r. 

f. Kateter üretraya yerlefltirilir, idrar›n geldi¤i 

izlenir. Kateterin mesanede oldu¤u düflünülüyor, 

buna karfl›n idrar gelmiyorsa hafif suprapubik bas› 

yaparak idrar›n gelip gelmedi¤i kontrol edilir. Yine 

idrar gelmiyorsa, mesane steril serum fizyolojikle 

irrige edilerek, kateter ucunun mesanede oldu¤u 

kontrol edilir. 

g. Balonlu kateterlerde 8-10 mL steril s›v› ile 

balon fliflirilir, kateter yavaflça geri çekilerek mesane 

boynuna oturtulur. 

h. Steril örtü kald›r›l›r. 

i. Kateter takma s›ras›nda perinede kirlenme 

olduysa, antiseptik solüsyonla temizlenir. 



j. Drenaj sisteminin bükülüp t›kanmad›¤› kontrol 

edilir. ‹drar torbas›n›n ve toplay›c› sistemin 

mesane düzeyinin alt›nda tutulmas› gerekti¤i hat›rlat›l›r. 

k. Eldiven ç›kar›l›r, el hijyeni sa¤lan›r. 

El hijyeni tekni¤ine uygun olarak antimikrobiyal 

katk›l› ya da katk›s›z sabun ve suyla y›kama ya 

da su gerektirmeyen alkol bazl› el antiseptikleriyle 

sa¤lan›r. Türk Hastane ‹nfeksiyonlar› ve Kontrolü 

Derne¤i taraf›ndan yay›nlanan el hijyeni k›lavuzuna 

göre di¤er invaziv ifllemlerde oldu¤u gibi üriner 

kateter tak›lmas› s›ras›nda da el hijyeni sa¤lanmas›n›n 

gerekli oldu¤u belirtilmektedir (72). 

Kateter Kayganlaflt›r›c›lar›n Kullan›m› 

Kateter tak›l›rken kayganlaflt›r›c› kullan›m›n›n 

yarar›n› gösteren kan›t düzeyi düflük çal›flmalar 

mevcuttur (73,74). Antiseptik içeren kayganlaflt›r›c›lar 

ile içermeyen kayganlaflt›r›c›lar› karfl›laflt›ran 

çal›flmalarda infeksiyonu önlemede arada anlaml› 

bir fark olmad›¤› gösterilmifltir. Çapraz kontaminasyonu 

engellemek amac›yla her hasta için tek 

kullan›ml›k kayganlaflt›r›c› jel kullan›lmas› gereklidir. 

ÜR‹NER KATETER BAKIMI 

Rutin Bak›m 

Öneri: 

• ‹drar drenaj› için kapal› bir sistem kullan›lmal› 

ve sistemin bütünlü¤ü bozulmamal›d›r. Kateter 

ve kapal› drenaj sisteminin bütünlü¤ü bozuldu- 

¤unda ikisi de de¤ifltirilmelidir. 

• Düzenli aral›klarla kateter veya drenaj sistemlerinin 

de¤ifltirilmesi önerilmemektedir. ‹nfeksiyon 

veya obstrüksiyon durumunda kateter ve 

drenaj sistemi de¤ifltirilmelidir. 

• Obstrüksiyonlar önlenerek sürekli idrar ak›m› 

sa¤lanmal›d›r. 

• Drenaj sistemi yere dokunmadan mesane seviyesinin 

alt›nda tutulmal›d›r. 

• Meatusta kir birikimi varsa kontaminasyonu 

önlemek için su ve sabunla temizlenmelidir. Periyodik 

y›kama veya antiseptiklerle silmenin infeksiyonu 

önlemede faydas› yoktur. 

• Üriner sistem infeksiyonlar›n›n önlenmesinde 

rutin sistemik antibiyotikler veya üriner antiseptikler 

kullan›lmamal›d›r. 




• Prostat veya mesane cerrahisi sonras› kanamalar 

d›fl›nda mesane irrigasyonu önerilmemektedir. 

• ‹drar torbalar›n›n boflaltma muslu¤u olmal›d›r. 

Torba boflalt›lmas› s›ras›nda çapraz kontaminasyonu 

önlemek amac›yla her hasta için ayr› bir 

boflaltma kab› kullan›lmal›d›r. 

Aç›klama: Kateterle temastan önce ve sonra 

eller y›kanmal›d›r ve idrarla temas riski varsa eldiven 

kullan›lmal›d›r. Kateter aseptik koflullar ve 

steril malzemeler kullan›larak yerlefltirildikten 

sonra idrar drenaj› için kapal› bir sistem kullan›lmal›d›r 

ve gerekmedikçe kateter ve drenaj sistemi 

birbirinden ayr›lmamal›d›r. Aseptik teknikte bozulma, 

drenaj sisteminde ayr›lma veya bir kaçak 

olufltu¤unda, steril ekipman ve aseptik teknikle 

kateter ve drenaj sisteminin de¤ifltirilmesi gerekmektedir 

(27). Mümkün olan en k›sa zamanda kateter 

ç›kar›lmal›d›r (3,65). 

Sürekli idrar ak›m› sa¤lanmal› ve obstrüksiyonlar 

önlenmelidir. Kateter ve drenaj sistemindeki 

bükülmelere izin verilmemelidir. Drenaj sistemi 

her zaman mesane seviyesinin alt›nda tutulmal›d›r. 

‹drar torbas› yerde b›rak›lmamal›d›r. Torbalar, altlar›nda 

bulunan boflaltma musluklar›yla düzenli 

olarak boflalt›lmal›, boflalt›l›rken her hasta için ayr› 

temiz bir kap kullan›lmal›d›r. Drenaj sisteminin 

toplama kab›na temas› önlenmelidir. Kateter veya 

drenaj sistemiyle ilgili her uygulamada ifllem öncesi 

ve sonras› eller y›kanmal›; gerekti¤inde eldiven 

ve önlük gibi koruyucu malzemeler kullan›lmal›d›r. 

Kompleks üriner drenaj sistemleri (bakteri giriflini 

engelleyen antiseptikli drenaj sistemleri vb.) rutin 

kullan›m için gerekli de¤ildir. Düzenli aral›klarla 

kateter veya drenaj sistemlerinin de¤ifltirilmesi 

önerilmemektedir. ‹nfeksiyon veya obstrüksiyon 

gibi klinik endikasyonlar›n varl›¤›nda de¤iflim yap›lmal›d›r 

(27). K›sa veya uzun süreli kateterizasyonda 

kateterle iliflkili üriner sistem infeksiyonunun 

önlenmesinde rutin sistemik antibiyotikler 

veya üriner antiseptikler kullan›lmamal›d›r 

(27,28,65). Meatus bak›m› için günlük banyo veya 

dufl ile temizlik yeterlidir. Antiseptik kullan›lmas›na 

gerek yoktur. Obstrüksiyon riski olan durumlar 

(örn. prostat veya mesane cerrahisi sonras› kanamalar) 

d›fl›nda mesane irrigasyonu önerilmemektedir. 

Obstrüksiyon olas›l›¤›nda devaml› irrigasyon 

tercih edilmelidir. Drenaj sistemi ayr›lmadan önce 

ba¤lant› yeri dezenfekte edilmelidir. Aseptik tek- 

ni¤e uygun flekilde steril malzeme kullan›larak ve 

büyük hacimlerle irrigasyon yap›lmal›d›r. Üriner 

drenaj torbalar›n›n antiseptik veya antimikrobiyal 

solüsyonlarla rutin y›kanmas› önerilmemektedir. 

Kateterlerin ç›kar›lmadan önce klemplenmesi gerekli 

de¤ildir, ancak ters idrar ak›m› engellenmelidir. 

Hastan›n transferi s›ras›nda torba boflalt›lm›fl 

ve ba¤lant›lar kapal› olmal›d›r (27). 

Obstrüksiyona Yaklafl›m 

Öneri: Obstrüksiyon olufltu¤unda irrigasyon 

yap›lmamal›, kateter ve drenaj sistemi de¤ifltirilmelidir. 

Aç›klama: Obstrüksiyon varl›¤›nda kateter de- 

¤ifltirilmelidir. Obstrüksiyonun giderilmesi veya 

tan›s› için irrigasyon yap›lmamal›d›r. Kateterlerin 

asidifiye edici solüsyonlarla irrige edilmesi, metanamin 

ve oral üreaz inhibitörlerinin kullan›m›n›n 

yarar› konusunda görüfl birli¤i yoktur. ‹drar ç›k›fl›n›n 

az oldu¤u kateterli hastalarda obstrüksiyonu 

de¤erlendirmede ultrasonografinin yeri konusunda 

yeni çal›flmalara gereksinim vard›r (27). 

Kateterli Hastadan ‹drar Örne¤i Al›nmas› 

Öneri: Rutin bakteriyolojik incelemeler gereksizdir. 

Ancak infeksiyon flüphesinde yap›lmal›d›r. 

Aç›klama: ‹nfeksiyon flüphesinde kültür için 

al›nacak örnekler aseptik koflullarda toplanmal›d›r. 

Örnek almak için kapal› drenaj sisteminin bütünlü¤ü 

bozulmamal›d›r. ‹nceleme için az miktarda 

idrara ihtiyaç duyuldu¤unda (örn. idrar analizi veya 

nonspesifik kültür) örnekleme portu antiseptik 

solüsyonla silindikten sonra enjektörle örnek al›n›r. 

Büyük miktarlarda idrar örne¤i gerekti¤inde 

(kültür d›fl›nda) drenaj torbalar›ndan aseptik yöntemle 

al›nmal›d›r (27). 

Çapraz Kontaminasyonun Önlenmesi 

Sa¤l›k personelinin el y›kama ve eldiven kullan›m› 

konusundaki protokollere uymas› gerekmektedir. 

Kateterize hastaya aç›k yaras› olan hasta gibi 

yaklafl›lmal›d›r (65,72). Torba boflalt›lmas› s›ras›nda 

çapraz kontaminasyonu önlemek amac›yla 

her hasta için ayr› bir boflaltma kab› kullan›lmal›d›r. 

KATETER‹N ÇIKARILMASI 

Öneri: Kateter ihtiyac› her gün gözden geçirilmeli 

ve mümkün olan en k›sa sürede ç›kar›lmal›d›r. 


8 


Aç›klama: Uzun süreli operasyon nedeniyle tak›lan 

kateterler aksi gerekmedikçe operasyon sonras› 

hemen çekilmelidir. 

Kateterizasyonun sonland›r›lmas›nda hatal› 

gecikmeleri önlemek ve kateterle iliflkili üriner sistem 

infeksiyonu geliflimini azaltmak amac›yla uygulanan 

çeflitli yöntemlerin etkinli¤ini irdeleyen 

çal›flmalar yay›nlanm›flt›r. Tayvan’da gerçeklefltirilen 

bir çal›flmada, e¤itimli personel taraf›ndan hekimlere 

gereksiz kateter kullanmamalar› yönündeki 

günlük hat›rlatman›n, kateterizasyon süresini 

belirgin olarak azaltt›¤› gösterilmifltir. Böylece kateterle 

iliflkili üriner sistem infeksiyonu insidans› 

ve hastanede yat›fl süresi de anlaml› olarak azalm›flt›r. 

Bu uygulama ile antimikrobiyal tedavi ve 

toplam hastane maliyetlerinin de %60 oran›nda 

azald›¤› bildirilmifltir (75). Bir üniversite hastanesinde 

hastan›n dosyas›na kateterli oldu¤unu hat›rlatan 

bir uyar› notu konulmas›n›n yarar› araflt›r›lm›flt›r. 

Bu grupta kontrol grubuna göre kateter kal›fl 

süresi belirgin olarak k›salm›fl, tekrar kateter tak›lma 

oran› benzer bulunmufltur (76). Hasta dosyas›na 

her gün “kateterin kalmas› gereklidir” talimat›n›n 

hekimi taraf›ndan yaz›lmas› uygulamas› etkin 

ve baflar›l› bir yöntemdir. 

Bilgisayar yoluyla hat›rlatma da etkili bir uygulamad›r 

(77). Dahiliye ve kardiyoloji servislerinde 

yap›lan bir çal›flmada, bilgisayar yoluyla hat›rlatman›n 

kateter kal›fl süresini sekiz günden befl güne 

indirdi¤i gösterilmifltir (78). Yine ayn› yöntemin 

kullan›ld›¤› bir di¤er çal›flmada ise kateter kullan›m›nda 

%81, kateterle iliflkili üriner sistem infeksiyonu 

oran›nda %69’luk bir azalma oldu¤u rapor 

edilmifltir (79). 

KURUMSAL POL‹T‹KANIN OLUfiTURULMASI 

Öneri: Her kurum kendi altyap› ve amac›na göre 

kurumsal politikalar›n› oluflturmal›d›r. 

Aç›klama: Kateterlerin uygun kullan›lmas› ve 

kateterle iliflkili üriner sistem infeksiyonu riskinin 

azalt›lmas› amac›yla her kurum kendi politikalar›n› 

gelifltirmeli ve gerekli idari altyap›y› oluflturmal›d›r 

(27). Kurumlar kal›c› kateter yerlefltirilmesiyle 

ilgili uygun endikasyon listeleri oluflturmal› ve 

belli aral›klarla hastane personelini bu k›lavuzlara 

uymas› konusunda e¤itmelidir. Kal›c› kateter tak›lmas› 

talimat›n›n hasta dosyas›na hekimi taraf›ndan 

yaz›lmas› zorunlulu¤u getirilmelidir. 



Kurumlar uygun olmayan üriner sistem kateterizasyonunu 

azaltmak için otomatik sonland›r talimat› 

uygulamas› veya hemflire ya da elektronik tabanl› 

hat›rlatma yöntemi gibi bir uyar› sistemini 

uygulamaya koymal›d›r. Kurumsal politikalar, k›lavuzlar›n 

oluflturulmas› ve uygulanmas›, idrar kateteri 

uygulayan sa¤l›k personelinin periyodik e¤itimi, 

aseptik kateterizasyon için uygun malzeme ve 

koflullar›n sa¤lanmas›, ifllem ile ilgili kay›tlar›n tutulmas› 

ve sürveyans çal›flmalar›n›n yap›lmas›n› 

kapsamal›d›r (27). 

KOMPL‹KASYONLAR 

Üriner katetere ba¤l› görülen en s›k komplikasyon 

bakteriüri ve bunun sonucu oluflan infeksiyondur. 

Kateterli hastalarda bakteriüri riski günde %5 

artmaktad›r. Bir ay›n sonunda olgular›n hemen tamam›nda 

bakteriüri geliflmektedir. K›sa süreli kateterizasyona 

ba¤l› bakteriürili olgular›n ço¤u 

asemptomatiktir. Atefl veya di¤er üriner sistem infeksiyonu 

semptomlar› %30’a yak›n olguda görülür. 

Katetere ba¤l› bakteriürili hastalar›n %5’inden 

daha az› bakteremi ile komplike olmaktad›r. Yine 

de kateterize hasta say›s›n›n fazlal›¤›ndan dolay›, 

nozokomiyal bakteremilerin %15’i üriner sistem 

kaynakl›d›r. Yafll› ve uzun süre kateterize olgularda 

her 100 kateterizasyon günü için bir febril atak görülmektedir. 

Kateterler üretral drenaj› ve prostatik 

sekresyonlar›n at›l›m›n› azaltarak prostatit ve üretrit 

gibi di¤er genitoüriner sistem infeksiyonlar›na da 

yol açabilir. ‹nfeksiyonun geriye do¤ru gitmesiyle 

seminal vezikülit ve epididimoorflit görülebilir. Uygun 

çapl› bir kateter kullan›lmas› bu tür infeksiyonlar›n 

görülme olas›l›¤›n› azalt›r. Otopsi çal›flmalar›nda 

uzun süre kateterizasyonlu hastalar›n 1/3’ten daha 

ço¤unda akut piyelonefrit tan›mlanm›flt›r (80-86). 

Katetere ba¤l› görülen bir baflka komplikasyon 

travmad›r. Travman›n en s›k nedeni hastan›n kateteri 

çekmesi ya da kateter balonunun üretra içinde 

fliflirilmesidir. Travma üretral yap›fl›kl›klara, nekroz, 

üretral rüptür ve rektum perforasyonuna neden 

olabilir. Daha nadir olarak mesane y›rt›lmas› 

görülebilir (87,88). Kateterizasyon sürecinde tafl 

oluflumu ve kateter t›kanmas› görülebilir. Uzun süreli 

kateterizasyonda alkali idrar varl›¤›nda mineraller 

çökebilir ve obstrüksiyon geliflebilir. Ayr›ca 

mukus, kan p›ht›lar› da t›kanmaya neden olabilmektedir 

(89-91). 




Uzun süreli kateterizasyon sistit, skuamöz metaplazi 

ve epitelyal displaziye yol açabilir. Kateter 

kullan›m› ile mesane kanseri aras›nda iliflki oldu¤u 

gösterilmifltir. En önemli faktör infeksiyondur 

(92-95). 

Üriner katetere ba¤l› görülen komplikasyonlar 

Tablo 2’de görülmektedir. 


‹NFEKS‹YONLARI 

Semptom ve Bulgular 

Üriner sistem infeksiyonlar›yla iliflkili semptom 

ve bulgular; atefl (> 38°C), s›k›flma hissi, s›k idrara 

ç›kma, dizüri, suprapubik duyarl›l›k ve kostovertebral 

aç› hassasiyetidir. Üriner kateteri olan hastalarda 

s›k›flma hissi, s›k idrara ç›kma ve dizüri yak›nmalar› 

oluflmayaca¤› için di¤er semptom ve 

bulgular de¤erlendirilmelidir. Altm›fl befl yafl›n üstündeki 

olgularda atefl olmayabilir. Bir yafl›n alt›n- 

Tablo 2. Komplikasyonlar 

A¤r› 

Asemptomatik bakteriüri 

Bakteremi 

Böbrek yetmezli¤i 

Epididimit 

Epididimoorflit 

Hematüri 

‹drar kaça¤› 

Kateter k›r›lmas› 

Mesane kanseri 

Mesane perforasyonu 

Mesane spazm› 

Obstrüktif hidronefroz 

Piyelonefrit 

Prostatit 

Sepsis 

Sistit 

Tafl oluflumu 

Üretral strüktür 

Üretrit 

Vezikoüreteral reflü 

daki çocuklarda hipotermi (< 36°C), apne, bradikardi, 

letarji, kusma semptom ve bulgular› da tan› 

kriterleri içinde de¤erlendirilmelidir. 

Tan› Kriterleri 

Kateterle iliflkili semptomatik üriner sistem infeksiyonu 

tan›s› için afla¤›daki koflullardan en az 

biri bulunmal›d›r (23). 

Koflul 1: Üriner kateteri olan hastada baflka bir 

nedene ba¤lanamayan 38°C’nin üzerinde atefl, 

suprapubik duyarl›l›k, kostovertebral aç› hassasiyeti 

veya a¤r›; son 48 saat içinde üriner kateteri ç›kar›lm›fl 

olan hastalarda yukar›dakilere ek olarak 

s›k›flma hissi, s›k idrara ç›kma, dizüri bulgular›ndan 

en az biri 

ve 

‹drar kültüründe ≥ 105 koloni/mL (en fazla iki 

tür mikroorganizma) üreme olmas›. 

Koflul 2: Üriner kateteri olan hastada baflka bir 

nedene ba¤lanamayan 38°C’nin üzerinde atefl, suprapubik 

duyarl›l›k, kostovertebral aç› hassasiyeti veya 

a¤r›; son 48 saat içinde üriner kateteri ç›kar›lm›fl 

olan hastalarda yukar›dakilere ek olarak s›k›flma hissi, 

s›k idrara ç›kma, dizüri bulgular›ndan en az biri 

ve 

‹drar incelemelerinde; lökosit esteraz ve/veya 

nitrit pozitifli¤i, piyüri, santrifüj edilmemifl idrar›n 

Gram yaymas›nda mikroorganizma görülmesi bulgular›ndan 

en az biri 

ve 

‹drar kültüründe ≥ 103 ile < 10 5 koloni/mL (en 

fazla iki tür mikroorganizma) üreme olmas›. 

Koflul 3: Üriner kateteri olsun veya olmas›n bir 

yafl›n alt›ndaki çocuklarda, baflka bir nedene ba¤lanamayan 

38°C’nin üzerinde atefl, hipotermi (< 

36°C), apne, bradikardi, dizüri, letarji, kusma bulgular›ndan 

en az biri 

ve 

‹drar kültüründe ≥ 105 koloni/mL (en fazla iki 

tür mikroorganizma) üreme olmas›. 

Koflul 4: Üriner kateteri olsun veya olmas›n bir 

yafl›n alt›ndaki çocuklarda, baflka bir nedene ba¤lanamayan 

38°C’nin üzerinde atefl, hipotermi (< 

36°C), apne, bradikardi, dizüri, letarji, kusma bulgular›ndan 

en az biri 


10 


ve 

‹drar incelemesinde; lökosit esteraz ve/veya 

nitrit pozitifli¤i, piyüri, santrifüj edilmemifl idrar›n 

Gram yaymas›nda mikroorganizma görülmesi bulgular›ndan 

en az biri 

ve 

‹drar kültüründe ≥ 10 3 ile < 105 koloni/mL (en 

fazla iki tür mikroorganizma) üreme olmas›. 

Tan› kriterleri ile ilgili algoritmalar fiekil 1,2 ve 

3’te özetlenmifltir. 

Risk Faktörleri 

Kateter uygulamas›na ba¤l› bakteriüri için birbirinden 

ba¤›ms›z baz› risk faktörleri tan›mlanm›flt›r. 

Bunlar; kateterizasyon süresi, kateterin operasyon 

odas› d›fl›nda tak›lmas›, kateteri takan kiflinin 

deneyiminin az olmas›, kapal› sistemin bozulmas›, 

Semptom ve 

Bulgular 

‹drar Tetkiki 

‹drar Kültürü 

fiekil 1. Üriner kateteri olan hastada tan› kriterleri. 

Üriner kateteri olan hasta 



kateter bak›m›ndaki hatalar, kateter t›kanmas›, 

üreteral stent varl›¤›, diyabet, malnütrisyon, kad›n 

cinsiyet, ileri yafl, böbrek fonksiyon bozuklu¤u, 

düflük albumin düzeyi ve baflka bir bölgede aktif 

infeksiyon varl›¤› fleklindedir. Periüretral bölgenin 

potansiyel patojenlerle kolonizasyonu önemli bir 

risk faktörüdür (1-3,5,6,8,13-21,96). 

Drenaj tüp ve torbas›n›n mesane seviyesinin üstünde 

olmas› bakteriüri riskini art›rmaktad›r (97,98). 

Diyabetli hastalarda idrar›n bakterisidal etkisinin 

azalmas› (Tamm-Horsfall proteininin at›l›m›n›n 

azalmas›) yan›nda granülosit fonksiyon bozuklu¤u 

nedeniyle de üriner sistem infeksiyonuna yatk›nl›k 

artar. Ayr›ca, diyabetli hastalar›n mesane epitel 

hücreleri bakteriler için artm›fl adezyon kapasitesine 

sahiptir. CD4 hücre say›s› 200/mm3 ’ün alt›nda 

olan insan immünyetmezlik virüsü (HIV) pozitif has- 

Baflka bir nedene ba¤lanamayan afla¤›daki semptom ve 

bulgulardan en az biri: 

• Atefl (> 38°C) 

• Suprapubik duyarl›l›k 

• Kostovertebral aç› hassasiyeti veya a¤r› 

Kültürde ≥ 10 5 

koloni/mL (en fazla iki 

tür mikroorganizma) 

üreme olmas› 

‹drar incelemelerinde afla¤›dakilerden en az 

birinin bulunmas›: 

• Lökosit esteraz ve/veya nitrit pozitifli¤i 

• Piyüri 

• Santrifüj edilmemifl idrar›n Gram 

yaymas›nda mikroorganizma görülmesi 

Kültürde ≥ 10 3 ile < 10 5 




Semptomatik Üriner Sistem ‹nfeksiyonu - Kateterle ‹liflkili Üriner Sistem ‹nfeksiyonu 




Semptom ve 

Bulgular 

‹drar Tetkiki 


fiekil 2. Son 48 saat içinde üriner kateteri ç›kar›lm›fl olan hastada tan› kriterleri. 

talarda bakteriüri riski artm›flt›r. Hastalardaki kateterle 

iliflkili üriner sistem infeksiyonu riski hastanede 

kal›fl süresiyle orant›l› olarak artmaktad›r (99). 

Kateterle iliflkili üriner sistem infeksiyonlar› 

için risk faktörleri Tablo 3’te görülmektedir. 

Tedavi 

Komplike üriner sistem infeksiyonlar›nda antimikrobiyal 

tedavi, komplike eden faktörler ortadan 

kald›r›ld›¤› ve ürodinamik fonksiyonlar düzeltildi¤i 

zaman baflar›l› olmaktad›r (99). 

Kateterli hastalarda bakteriüri yönünden tarama 

kültürlerinin yap›lmas› önerilmemektedir (100). 

Asemptomatik bakteriürili hastaya yaklafl›m: 

Asemptomatik bakteriüride baz› özel durumlar d›fl›nda 

tedavi önerilmemektedir. ‹mmünyetmezlikli 

Son 48 saat içinde üriner kateteri ç›kar›lm›fl olan hasta 

Baflka bir nedene ba¤lanamayan afla¤›daki semptom ve bulgulardan 

en az biri: 

• Atefl (> 38°C) • S›k›flma hissi 

• Suprapubik duyarl›l›k • S›k idrara ç›kma 

• Kostovertebral aç› hassasiyeti veya a¤r› • Dizüri 






birinin bulunmas›: 


• Piyüri 




koloni/mL (en fazla iki tür 

mikroorganizma) üreme 

olmas› 

Semptomatik Üriner Sistem ‹nfeksiyonu - Kateterle ‹liflkili Üriner Sistem ‹nfeksiyonu 

hastalar, gebeler, görülebilir mukozal kanama beklenen 

ürolojik giriflim ve protez uygulanacak hastalarda 

asemptomatik bakteriüri tedavi edilmelidir. 

Ayr›ca, Serratia marcescens ile geliflen bakteriüride 

bakteremi ve mortalite olas›l›¤›n›n yüksek olmas› 

nedeniyle tedavi önerilmektedir (101-106). 

Üriner sistem infeksiyonu olan olguya yaklafl›m: 

Bakteremi ve atefl geliflen hastalarda tedaviye 

karar vermeden önce üriner sistem d›fl›ndaki olas› 

infeksiyonlar de¤erlendirilmelidir (102). Tedavi için 

ideal olan› etken mikroorganizmay› saptamak ve bu 

mikroorganizmaya karfl› antibiyotiklerin etkinli¤ini 

belirlemektir. Kateterle iliflkili üriner sistem infeksiyonu 

geliflen hastalarda altta ciddi bir hastal›k bulunmas› 

mortalite ve morbiditeyi art›ran önemli faktördür 

(107). Günümüzde tedavide kullan›labilecek 

çok say›da antimikrobiyal ilac›n varl›¤›na karfl›n, se- 


12 


Semptom ve 

Bulgular 

‹drar 

Tetkiki 


fiekil 3. Bir yafl›n alt›nda üriner kateteri olan veya olmayan hastada tan› kriterleri. 

çilebilecek ilaçlar s›n›rl›d›r. Seçilecek antimikrobiyaller 

yeterli farmakodinamik ve farmakokinetik 

özelliklere sahip olmal›d›r. Asit ve alkali idrarda antibakteriyel 

aktivitesi iyi olmal›, böbreklerden aktif 

halde yüksek konsantrasyonda at›lmal›d›r (99). 

Kateterle iliflkili üriner sistem infeksiyonu etkeni 

mikroorganizmalar genel olarak toplum kökenli 

infeksiyon etkenlerine k›yasla daha dirençli- 

Bir yafl›n alt›nda üriner kateteri olan veya olmayan hasta 



Baflka bir nedene ba¤lanamayan afla¤›daki semptom ve bulgulardan 

en az biri: 

• Atefl (> 38°C) 

• Hipotermi (< 36°C) 

• Apne 

• Bradikardi 

• Letarji 

• Kusma 





Kateterle ‹liflkili Üriner 

Sistem ‹nfeksiyonu 


birinin bulunmas› 


• Piyüri 




koloni/mL (en fazla iki tür 

mikroorganizma) üreme 

olmas› 

Son 48 saat içinde üriner kateter varl›¤› 

Evet Hay›r 

Üriner Sistem 

‹nfeksiyonu 

dir. Tedavide kurumun mikrobiyal floras› ve antibiyotik 

direnç durumu dikkate al›nmal›d›r. Bunu 

sa¤lamak için düzenli sürveyans yap›lmas› zorunludur 

(6,102,108,109). 

Semptomlar› h›zla düzelen hastalarda tedavi 

yedi günde sonland›r›labilir; tedaviye yan›t› geciken 

hastalarda tedavi süresi 10-14 gün olmal›d›r 

(110-113). 




Tablo 3. Kateterle iliflkili üriner sistem infeksiyonlar› için 

risk faktörleri 

Bak›m hatalar› 

Baflka bir alanda aktif infeksiyon varl›¤› 

Böbrek fonksiyon bozuklu¤u 

Diabetes mellitus 

Hastal›¤›n fliddeti 

Kad›n cinsiyet 

Kateterin kal›fl süresi 

Malnütrisyon 

Meatus kolonizasyonu 

Operasyon odas› d›fl›nda kateter tak›lmas› 

Üreter stenti 

Kateter t›kanmas› 

Albumin düzeyinin düflük olmas› 

Kateter ve toplama sisteminin mesane düzeyinin 

üzerinde olmas› 

Kateter üzerindeki biyofilm tabakas›nda bakterinin 

bulunmas› nedeniyle semptomatik kateter 

infeksiyonu olan hastalarda baz› hekimler kateterin 

ç›kar›lmas›n› veya de¤ifltirilmesini önermektedir. 

Kateterle iliflkili üriner sistem infeksiyonu saptand›¤›nda 

kateter iki haftadan daha uzun süre 

kalm›fl ve hala gerekiyorsa kateter de¤ifltirilebilir 

(6,102,108). 

Kandidürili hastaya yaklafl›m: Kateterize hastalarda 

kandidüri geliflebilir. ‹nsidans› kateterizasyon 

süresi, hastanede kal›fl süresi ve antibiyotik 

kullan›m›yla ilgilidir. Genel olarak asemptomatiktir. 

Nadiren renal pelvis veya mesanede mantar 

topu, renal veya perirenal apse, kandidemi veya 

sistemik kandidiyaza neden olabilmektedir (114). 

Asemptomatik kandidüri: Asemptomatik kandidüride 

en önemli yaklafl›m risk faktörlerinin düzeltilmesidir. 

Diyabetin kontrolü, antibiyoti¤in kesilmesi 

ve kateterin ç›kar›lmas› birçok olguda iyileflme 

için yeterli olmaktad›r. Kateterin ç›kar›lmas›yla 

hastalar›n 1/3’ünde kandidüri kaybolmaktad›r (98). 

Asemptomatik kandidürisi olan hastalar kandidemi 

için yüksek riskli bir grupta de¤ilse tedavi 

önerilmemektedir. Yüksek riskli hastalar düflük 

do¤um a¤›rl›kl› bebekler, nötropenik hastalar ve 

invaziv ürolojik giriflim planlanan hastalard›r. Nötropenik 

hastalar ve yenido¤anlarda kandidüri invazif 

kandidiyazda oldu¤u gibi tedavi edilmelidir 

(115,116). 

Sistemik kandidiyaz bulgusu olarak kandidüri: 

Kandidüri sistemik kandidiyaz›n bulgusu olabilir. 

Bu olgular kandidemi olarak de¤erlendirilmeli ve 

tedavi edilmelidir. 

Kandida sistiti: Tedavide flukonazol ilk seçenektir. 

Flukonazole dirençli sufllarla geliflen sistitte 

amfoterisin B deoksikolat veya oral flusitozin 

önerilmektedir. Amfoterisin B ile mesane irrigasyonu 

genel olarak önerilmemektedir; flukonazole 

dirençli kandida sufllar›nda, özellikle Candida 

glabrata’da kullan›labilir (115,116). 

Kandida piyelonefriti: Tedavide flukonazol ilk 

seçenektir. Flukonazole dirençli kökenlerle geliflen 

piyelonefritte ise flusitozin, amfoterisin B deoksikolat 

veya ikisinin kombinasyonu önerilmektedir 

(115,116). 

Yenido¤anlar d›fl›nda mantar toplar›n›n tedavisinde 

cerrahi giriflim gereklidir. Antifungal tedavide 

flukonazol, flusitozin, amfoterisin B deoksikolat 

veya flusitozin ile amfoterisin B deoksikolat 

kombinasyonu önerilmektedir. Renal toplama 

sistemine invazyon varsa antifungal tedaviye 

ek olarak amfoterisin B deoksikolat ile irrigasyon 

yararl›d›r. Tedavi klinik iyileflme veya idrar kültürü 

negatif olana kadar sürdürülmelidir 

(115,116). 


‹NFEKS‹YONLARININ ÖNLENMES‹ 

Kateter Takmaya Karar Verilmesi 

Kateter tak›lmas› zorunlu mu? Kal›c› kateter 

komplikasyonlar› nedeniyle uygun hastalarda öncelikle 

alternatif yöntemler de¤erlendirilmeli; gereksiz 

kateter kullan›m› en aza indirilmelidir. 

“Sadece endikasyon varsa kateter tak›lmal›d›r”. 

Uygulay›c› 

Sadece do¤ru teknik ve aseptik yöntemler kullan›larak 

e¤itimli kifliler taraf›ndan uygulanmal›d›r. 

Uygulay›c›lar do¤ru teknik ve komplikasyonlar için 

periyodik olarak e¤itilmelidir. 

“Uygulay›c›, kateter takma tekni¤i ve bak›m› konusunda 

e¤itimli olmal›d›r”. 


14 


El Y›kama 

“Kateterle ilgili her ifllemden önce ve sonra el hijyeni 

sa¤lanmal›d›r”. 

Kateter Seçimi 

Antimikrobiyal kapl› kateterlerin bakteriüri riskini 

azaltmakla birlikte kateterle iliflkili üriner sistem 

infeksiyonunu azaltt›¤›n› gösteren yeterli kan›t 

yoktur. Uygun olan en küçük çapl› kateter seçilmelidir. 

“Rutin olarak gümüfl veya antibakteriyel kapl› 

kateterleri kullanmay›n›z”. 

Kateter Tak›lmas› 

Aseptik teknikler ve steril malzeme kullan›larak 

tak›lmal›d›r. Uygun bir antiseptik solüsyon ile 

uygulama alan› silinmelidir. Steril eldiven giyilmeli, 

steril örtü kullan›lmal›, tek kullan›ml›k jeller kullan›larak 

kayganlaflt›rma sa¤lanmal›d›r. Balonlu kateterde 

steril s›v› ile balon fliflirilmelidir. 

“Kateter aseptik teknik ile steril malzeme kullan›larak 

tak›lmal› ve uygun flekilde sabitlenmelidir”. 

Kapal› Drenaj 

Steril, sürekli kapal› drenaj sistemleri kullan›lmal›d›r. 

Gerekmedikçe kateter ve drenaj sistemi 

birbirinden ayr›lmamal›d›r. ‹drar torbalar›n›n alt›nda 

boflaltma muslu¤u bulunmal›d›r. 

“Kapal› drenaj sistemi bozulmamal›d›r”. 

‹drar Ak›m› 

‹drar torbas› ve toplay›c› sistemin tamam› mesane 

düzeyinin alt›nda olmal› ve ters ak›m önlenmelidir. 

Torba yere de¤memeli, yata¤a sabitlenmelidir. 

‹drar›n rahat ak›fl›n›n sa¤lanmas› için torba 

düzenli boflalt›lmal›; boflaltma muslu¤u toplama 

kab›yla temas etmemelidir. 

“Kesintisiz idrar ak›m› sa¤lanmal›d›r”. 

Y›kama 

“Prostat veya mesane cerrahisi sonras› kanamalar 

d›fl›nda mesane irrigasyonu yap›lmamal›d›r”. 

Örnek Al›nmas› 

Rutin bakteriyolojik incelemeler gereksizdir. 

Ancak infeksiyon flüphesinde yap›lmal›d›r. Bakteriyolojik 

örnek için kateterin distali dezenfekte 

edilerek enjektörle örnek al›n›r. Di¤er idrar analizleri 

için torban›n boflalt›c› sisteminden aseptik koflullarda 

örnek al›n›r. 



“Örnek almak için kapal› drenaj sisteminin bütünlü¤ü 

bozulmamal›d›r”. 

Kateter Bak›m› 

Kateterle temastan önce ve sonra eller y›kanmal›d›r. 

‹drarla temas riski varsa eldiven kullan›lmal›d›r. 

Meatusta kir birikimi varsa su ve sabunla 

temizlenmelidir. Ancak periyodik y›kama veya antiseptiklerle 

silmenin infeksiyonu önlemede faydas› 

yoktur. Hasta banyo yapabilir. Ancak öncesinde 

torba boflalt›lmal› ve ba¤lant›lar›n kapal› oldu- 

¤u kontrol edilmelidir. Hastan›n transferi s›ras›nda 

torba boflalt›lm›fl ve ba¤lant›lar kapal› olmal›d›r. 

“Meatus bak›m›nda su ve sabunla temizlik yeterlidir”. 

Kateter De¤iflimi 

“Sabit aral›klarla de¤iflim uygun de¤ildir. T›kan›kl›k 

durumunda kateter de¤ifltirilir”. 

Kateterin Ç›kar›lmas› 

“Mümkün olan en k›sa zamanda kateter ç›kar›lmal›d›r”. 

Kurumsal Politika Oluflturulmas› 

Her kurum kateter endikasyonlar›, tak›lmas›, 

bak›m›, sonland›r›lmas› konular›n› içeren yaz›l› talimatlar 

oluflturmal›, düzenli olarak güncellemeli 

ve uygulanmas›n› sa¤layacak politikalar belirlemelidir. 

“Yaz›l› talimatlar oluflturulmal› ve uygulanmal›d›r”. 

KAYNAKLAR 

1. Korten V. Hastane infeksiyonlar›n›n epidemiyolojisi ve 

genel risk faktörleri. Akal›n HE (editör). Hastane ‹nfeksiyonlar›. 

Ankara: Feryal Matbaas›, 1993:34-44. 

2. Bak›r M. Üriner kateter infeksiyonlar›n›n önlenmesi ve 

tedavide temel prensipler. Yo¤un Bak›m Dergisi 

2002;2(Ek 1):106-15. 

3. Chenoweth CE, Saint S. Urinary tract infections. Infect 

Dis Clin North Am 2011;25:103-15. 

4. Johansen TEB, Cek M, Naber K, et al. Prevalence of 

hospital-acquired urinary tract infections in urology departments. 

European Urology 2007;51:1100-12. 

5. Falkiner FR. The insertion and management of indwelling 

urethral catheters-minimizing the risk of infection. 

J Hosp Infect 1993;25:79-90. 

6. Warren JW. Catheter-associated urinary tract infections. 

Infect Dis Clin North Am 1997;11:609-22. 




7. Cochran S. Care of indweling urinary catheter. Is it evidence 

based? J Wound Ostomy Continece Nurs 

2007;34:282-8. 

8. Maki DG, Tambyah PA. Engineering out the risk of 

infection with urinary catheters. Emerg Infect Dis 

2001;7:1-6. 

9. Gray M. What nursing interventions reduce the risk of 

symptomatic urinary tract infection with an indwelling 

catheter? J Wound Ostomy Continence Nurs 

2004;31:3-13. 

10. Leblebicioglu H, Esen S; Turkish Nosocomial Urinary 

Tract Infection Study Group. Hospital-acquired urinary 

tract infections in Turkey: a nationwide multicenter 

point prevalence study. J Hosp Infect 2003;53:207- 

10. 

11. Özen H. Nozokomial üriner infeksiyonlar. Akal›n HE 

(editör). Hastane ‹nfeksiyonlar›. Ankara: Feryal Matbaas›, 

1993:187-91. 

12. Tenney JH, Warren JW. Bacteriuria in women with 

long term catheters: paired comparison of indwelling 

and replacment catheters. J Infect Dis 1987;157:199- 

202. 

13. Turck M, Stamm W. Nosocomial infection of the urinary 

tract. Am J Med 1981;70:651-4. 

14. Puri J, Mishra A, Mandal A, et al. Catheter associated 

urinary tract infections in neurology and neurosurgical 

units. J Infect 2002;44:171-5. 

15. Leone M, Albanese J, Garnier F, et al. Risk factors of 

nosocomial catheter-associated urinary tract infection in 

a polyvalent intensive care unit. Intensive Care Med 

2003;29:1077-80. 

16. Srinivasan A, Karchmer T, Richards A, Song X, Perl 

TM. A prospective trial of a novel, silicone-based, silvercoated 

foley catheter for the prevention of nosocomial 

urinary tract infections. Infect Control Hosp Epidemiol 

2006;27:38-43. 

17. Johansson I, Athlin E, Frykholm L, Bolinder H, Larsson 

G. Intermittent versus indwelling catheters for older 

patients with hip fractures. J Clin Nurs 2002;11:651- 

6. 

18. Hustinx WN, Mintjes-de Groot, Verkooyen RP, Verbrugh 

HA. Impact of concurrent antimicrobial therapy 

on catheter-associated urinary tract infection. J Hosp 

Infect 1991;18:45-56. 

19. Platt R, Polk BF, Murdock B, Rosner B. Risk factors 

for nosocomial urinary tract infection. Am J Epidemiol 

1986;124:977-85. 

20. White MC, Ragland KE. Urinary catheter-related infections 

among home care patients. J Wound Ostomy 

Continence Nurs 1995;22:286-90. 

21. Wilde MH, Carrigan MJ. A chart audit of factors related 

to urine flow and urinary tract infection. J Adv Nurs 

2003;43:254-62. 

22. Nicolle L. The chronic indwelling catheter and urinary 

infection in long-term care facility residents. Infect 

Control Hosp Epidemiol 2001;22:316-21. 

23. Catheter-Associated Urinary Tract Infection (CAUTI) 

Event 2009: www.cdc.gov/nhsn/pdfs/pscManual/ 

7pscCAUTIcurrent.pdf 

24. Sobel JD, Jaye D. Urinary tract infections. In: Mandell 

GL, Bennett JE, Dolin R (eds). Principles and Practice 

of Infectious Diseases. 7 th ed. New York: Churcill Livingstone, 

2010:957-82. 

25. Guidelines for preventing infections associated the insertion 

and maintenance of short-term indwelling 

urethral catheters in acute care. J Hosp Infect 

2001;47:39-46. 

26. Bouza E, San Juan R, Munoz P, Voss A; European 

Study Group on Nosocomial Infections. A European 

perspective on nosocomial urinary tract infections I. Report 

on the microbiolgy workload, aetiology and antimicrobial 

susceptibility (ESGNI-003 study). Clin Microbiol 

Infect 2001;7:523-31. 

27. Gould CV, Umscheid CA, Agarwal RK, Kuntz G, Pegues 

DA; the Healthcare Infection Control Practices 

Advisory Committee. Guideline for prevention of catheter-associated 

urinary tract infections 2009. Infect 

Control Hosp Epidemiol 2010;31:319-26. 

28. Hooton TM, Bradley SF, Cardenas DD, et al. Diagnosis, 

prevention, and treatment of catheter-associated 

urinary tract infection in adults: 2009 International 

Clinical Practice Guidelines from the Infectious Diseases 

Society of America. Clin Infect Dis 2010;50:625- 

63. 

29. Erickson RP, Merritt JL, Opitz JL, et al. Bacteriuria 

during follow-up in patients with spinal cord injury: I. 

Rates of bacteriuria in various bladder-emptying methods. 

Arch Phys Med Rehabil 1982;63:409-12. 

30. Weld KJ, Dmochowski RR. Effect of bladder management 

on urological complications in spinal cord injured 

patients. J Urol 2000;163:768-72. 

31. Guttman L, Frankel H. The value of intermittent catheterization 

in the early management of traumatic paraplegia 

and tetraplegia. Paraplegia 1966;4:63-84. 

32. Lapides J, Diokno AC, Silber SJ, et al. Clean, intermittent 

self-catheterization in the treatment of urinary 

tract disease. J Urol 1972;107:458-61. 

33. Moore KN, Burt J, Voaklander DC. Intermittent catheterization 

in the rehabilitation setting: a comparison 

of clean and sterile technique. Clin Rehabil 

2006;20:461-8. 


16 


34. King RB, Carlson CE, Mervine J, et al. Clean and sterile 

intermittent catheterization methods in hospitalized 

patients with spinal cord injury. Arch Phys Med Rehabil 

1992;73:798-802. 

35. Moore KN, Kelm M, Sinclair O, et al. Bacteriuria in 

intermittent catheterization users: the effect of sterile 

versus clean reused catheters. Rehabil Nurs 

1993;18:306-9. 

36. Pachler J, Frimodt-Moller C. A comparison of prelubricated 

hydrophilic and non-hydrophilic polyvinyl chloride 

catheters for urethral catheterization. BJU Int 

1999;83:767-9. 

37. Prieto-Fingerhut T, Banovac K, Lynne CM. A study 

comparing sterile and nonsterile urethral catheterization 

in patients with spinal cord injury. Rehabil Nurs 

1997;22:299-302. 

38. Duffy LM, Cleary J, Ahern S, et al. Clean intermittent 

catheterization: safe, cost-effective bladder management 

for male residents of VA nursing homes. J Am Geriatr 

Soc 1995;43:865-70. 

39. Niel-Weise BS, van den Broek PJ. Urinary catheter 

policies for shortterm bladder drainage in adults. Cochrane 

Database Syst Rev 2005:CD004203. 

40. Moore KN, Fader M, Getliffe K. Long-term bladder 

management by intermittent catheterisation in adults 

and children. Cochrane Database Syst Rev 2007: 

CD006008. 

41. Vaidyanathan S, Soni BM, Dundas S, et al. Urethral 

cytology in spinal cord injury patients performing intermittent 

catheterisation. Paraplegia 1994;32:493-500. 

42. De Ridder DJ, Everaert K, Fernandez LG, et al. Intermittent 

catheterisation with hydrophilic-coated catheters 

(SpeediCath) reduces the risk of clinical urinary 

tract infection in spinal cord injured patients: a prospective 

randomised parallel comparative trial. Eur Urol 

2005;48:991-5. 

43. Hedlund H, Hjelmas K, Jonsson O, et al. Hydrophilic 

versus noncoated catheters for intermittent catheterization. 

Scand J Urol Nephrol 2001;35:49-53. 

44. Lavallee DJ, Lapierre NM, Henwood PK, et al. Catheter 

cleaning for re-use in intermittent catheterization: 

new light on an old problem. SCI Nurs 1995;12:10-2. 

45. Silbar EC, Cicmanec JF, Burke BM, et al. Microwave 

sterilization: a method for home sterilization of urinary 

catheters. J Urol 1989;141:88-90. 

46. Griffith D, Nacey J, Robinson R, et al. Microwave sterilization 

of polyethylene catheters for intermittent selfcatheterization. 

Aust N Z J Surg 1993;63:203-4. 

47. Bogaert GA, Goeman L, de Ridder D, et al. The physical 

and antimicrobial effects of microwave heating and 



alcohol immersion on catheters that are reused for clean 

intermittent catheterisation. Eur Urol 2004;46:641-6. 

48. Douglas C, Burke B, Kessler DL, et al. Microwave: 

practical costeffective method for sterilizing urinary catheters 

in the home. Urology 1990;35:219-22. 

49. Kurtz MJ, Van Zandt K, Burns JL. Comparison study 

of home catheter cleaning methods. Rehabil Nurs 

1995;20:212-7. 

50. Hudson E, Murahata RI. The “no-touch” method of 

intermittent urinary catheter insertion: can it reduce 

the risk of bacteria entering the bladder? Spinal Cord 

2005;43:611-4. 

51. Ouslander JG, Greengold B, Chen S. Complications of 

chronic indwelling urinary catheters among male nursing 

home patients: a prospective study. J Urol 

1987;138:1191-5. 

52. Hirsh DD, Fainstein V, Musher DM. Do condom catheter 

collecting systems cause urinary tract infection? 

JAMA 1979;242:340-1. 

53. Hebel JR, Warren JW. The use of urethral, condom, 

and suprapubic catheters in aged nursing home patients. 

J Am Geriatr Soc 1990;38:777-84. 

54. Hackler RH. A 25-year prospective mortality study in 

the spinal cord injured patient: comparison with the 

long-term living paraplegic. J Urol 1977;117:486-8. 

55. Donnelly J, Hackler RH, Bunts RC. Present urologic 

status of the World War II paraplegic: 25-year followup. 

Comparison with status of the 20-year Korean 

War paraplegic and 5-year Vietnam paraplegic. J Urol 

1972;108:558-62. 

56. Jannelli ML, Wu JM, Plunkett LW, et al. A randomized, 

controlled trial of clean intermittent self-catheterization 

versus suprapubic catheterization after urogynecologic 

surgery. Am J Obstet Gynecol 2007;197:72-4. 

57. Elliott DS, Boone TB. Urethral devices for managing 

stress urinary incontinence. J Endourol 2000;14:79-83. 

58. Michelson JD, Lotke PA, Steinberg ME. Urinary-bladder 

management after total joint replacement surgery. 

N Engl J Med 1988;319:321-6. 

59. Huth TS, Bruke JP, Larsen RA, Classen DC, Stevens 

LE. Randomized trial of meatal care with silver sulfadiazine 

cream for the prevention of catheter associated 

bacteriuia. J Infect Dis 1992;165:14-8. 

60. Boraks P, Seale J, Price J, et al. Prevention of central 

venous catheter associated thrombosis using minidose 

warfarin in patients with haematological malignancies. 

Br J Haematol 1998;101:483-6. 

61. Garner JS, Jarwin WR, Emori TG, Horan TC, Hughes 

JM. CDC definitions for nosocomial infections, 1988. 

Am J Infect Control 1988;16:128-40. 




62. Goetz AM, Wagener MM, Miller JM, Muder RR. Risk 

of infection due to central venous catheters: effect of site 

of placement and catheter type. Infect Control Hosp 

Epidemiol 1998;19:842-5. 

63. Pomfret IJ. Continence clinic. Catheters: design, selection 

and management. Br J Nurs 1996;5:245-51. 

64. Maki DG, Mermel LA. Infections due to infusion therapy. 

In: Bennett JV, Brachman PS (eds). Hospital Infections. 

4 th ed. Philadelphia: Lippincott-Raven, 

1998:689-724. 

65. Tenke P, Kovacs B, Truls E, et al. European and Asian 

guidelines on management and prevention of catheter-associated 

urinary tract infections. Int J Antimicrob 

Agents 2008;31:68-78. 

66. Schumm K, Lam TBL. Types of urethral catheters for 

management of short-term voiding problems in hospitalised 

adults. Cochrane Database of Systematic Reviews 

2008, Issue 2. Art. No.: CD004013. DOI: 10.1002/ 

14651858.CD004013.pub3 

67. Riley DK, Classen DC, Stevens LE, Burke JP. A large 

randomized clinical trial of a silver-impregnated urinary 

catheter: lack of efficacy and staphylococcal superinfection. 

Int J Antimicrob Agents 2004;24S:65-9. 

68. Karchmer TB, Eve T, Giannetta RN, et al. A randomized 

crossover study of silver-coated urinary catheters 

in hospitalized patients. Arch Intern Med 

2000;160:3294-8. 

69. Johnson JR, Kuskowski MA, Wilt TJ; MPH Systematic 

review. Antimicrobial urinary catheters to prevent catheter-associated 

urinary tract infection in hospitalized 

patients. Ann Intern Med 2006;144:116-26. 

70. Tambyah PA, Halvorson KT, Maki DG. A prospective 

study of pathogenesis of catheter-associated urinary 

tract infections. Mayo Clin Proc 1999;74:131-6. 

71. Shapiro M, Simchen E, Izraeli S, et al. A multivariate 

analysis of risk factors for acquiring bacteriuria in patients 

with indwelling urinary catheters for longer than 

24 hours. Infect Control 1984;5:525-2. 

72. Karabey S, fiardan YÇ, Alp E, Ergönül Ö, Esen fi, 

Kaymakç› H. Türk Hastane ‹nfeksiyonlar› ve Kontrolü 

Derne¤i El Hijyeni K›lavuzu. Hastane ‹nfeksiyonlar› 

Dergisi 2008;12(Ek 1):1-30. 

73. Fera P, Glashan RQ, Bruschini H, Lelis MAS, Baretta 

MCC, Srougi M. Lubricated urethral catheters with 

lidocaine versus gentamycin for clean intermittent catheterization. 

International Braz J Urol 2002;28:50-6. 

74. Kambal C, Chance J, Cope S, Beck J. Catheter-associated 

UTIs in patients after major gynaecological surgery. 

Prof Nurse 2004;19:515-8. 

75. Huang WC, Wann SR, Lin SL, et al. Catheter-associated 

urinary tract infections in intensive care units can 

be reduced by prompting physicians to remove unnecessary 

catheters. Infect Control Hosp Epidemiol 

2004;25:974-8. 

76. Saint S, Kaufman SR, Thompson M, et al. A reminder 

reduces urinary catheterization in hospitalized patients. 

Jt Comm J Qual Patient Saf 2005;31:455-62. 

77. Evans RS, Pestotnik SL, Classen DC, et al. A computer-assisted 

management program for antibiotics and 

other anti-infective agents. N Engl J Med 

1998;338:232-8. 

78. Cornia PB, Amory JK, Fraser S, et al. Computer-based 

order entry decreases duration of indwelling urinary 

catheterization in hospitalized patients. Am J Med 

2003;114:404-7. 

79. Topal J, Conklin S, Camp K, et al. Prevention of nosocomial 

catheterassociated urinary tract infections through 

computerized feedback to physicians and a nursedirected 

protocol. Am J Med Qual 2005;20:121-6. 

80. Godfrey H, Evans A. Management of long-term urethral 

catheters: minimizing complications. Br J Nurs 

2000;9:74-81. 

81. Lanara V, Plati C, Paniara O, et al. The prevalence of 

urinary tract infection in patients related to type of drainage 

bag. Scand J Caring Sci 1988;2:163-70. 

82. Paradisi F, Corti G, Mangani V. Urosepsis in the critical 

care unit. Crit Care Clin 1998;14:165-80. 

83. Wong ES. Guideline for prevention of catheter-associated 

urinary tract infections. Am J Infect Control 

1983;11:28-36. 

84. http://www.cdc.gov/ncidod/hip/guide/uritract.htm 

85. Burke JP, Zavasky DM. Nosocomial urinary tract infections. 

In: Mayhall CG (ed). Hospital Epidemiology 

and Infection Control. 2 nd ed. Philadelphia: Lippincott 

Williams and Wilkins, 1999:173-87. 

86. Stamm WE, Hooton TM. Management of urinary 

tract infections in adults. N Engl J Med 

1993;329:1328-34. 

87. Colle I, Naegels S, De Boe V, et al. Rectal wall perforation 

and prostatic necrosis due to malposition of a 

transurethral bladder catheter. Gastrointest Endosc 

1999;50:82. 

88. Farraye MJ, Seaberg D. Indwelling Foley catheter causing 

extraperitoneal bladder perforation. Am J Emerg 

Med 2000;18:497-500. 

89. Getliffe K. Managing recurrent urinary catheter encrustation. 

Br J Community Nurs 2002;7:574-80. 

90. King JB, Stickler DJ. The effects of repeated instillations 

of antiseptics on catheter associated urinary tract 

infections. Urol Res 1992;20:4037. 


18 


91. Ruwaldt M. Irrigation of indwelling urinary catheters. 

Urology 1983;21:127-29. 

92. West DA, Cummings JM, Longo WE et al. Role of 

chronic catheterization in the development of bladder 

cancer in patients with spinal cord injury. Urology 

1999;53:292-97. 

93. Vaidyanathan S, Mansour P, Soni BMG. The method 

of bladder drainage in spinal cord injury patients may 

influence the histological changes in the mucosa of neuropathic 

bladder-a hypothesis. BMC Urol 2002;2:5. 

94. Groah SL, Weitzenkamp DA, Lammertse DP et al. 

Excess risk of bladder cancer in spinal cord injury: evidence 

for an association between indwelling catheter use 

and bladder cancer. Arch Phys Med Rehabil 

2002;83:346-51. 

95. Stonehill WH, Goldman HB, Dmochowski RR. The 

use of urine cytology for diagnosing bladder cancer in 

spinal cord injured patients. J Urol 1997;157:2112-4. 

96. Smith J. Indwelling catheter management: from habitbased 

to evidence-based practice. Ostomy Wound Manage 

2003;49:34-45. 

97. Lo E, Nicolle L, Classen D, et al. Strategies to prevent 

catheter associated urinary tract infections in acute care 

hospitals. Infect Control Hosp Epidemiol 

2008;29S:41-50. 

98. Cravens DD, Zweig S. Urinary catheter management. 

Am Fam Physician 2000;61:369-76. 

99. Wagenlehner FME, Naber KG. Hospital-acquired urinary 

tract infections. J Hosp Infect 2000;46:171-81. 

100.Leone M, Perrin AS, Granier I, et al. A randomized 

trial of catheter change and short course of antibiotics 

for asymptomatic bacteriuria in catheterized ICU patients. 

Intensive Care Med 2007;33:726-9. 

101.Warren JH. Nosocomial urinary tract infections. In: 

Mandell GL, Bennett JE, Dolin R (eds). Principles and 

Practice of Infectious Diseases. 5 th ed. New York: Churcill 

Livingstone, 2000:3028-39. 

102.Warren JW. Catheter-associated urinary tract infections. 

Int J Antimicrob Agents 2001;17:299-303. 

103.Nicolle LE, Bradley S, Colgan R, et al. Infectious Diseases 

Society of America guidelines for the diagnosis 

and treatment of asymptomatic bacteriuria in adults. 

Clin Infect Dis 2005;40:643-54. 

104.Screening for asymptomatic bacteriuria in adults: US 

Preventive Services Task Force reaffirmation recommendation 

statement. Ann Intern Med 2008;149:43-7. 

105.Lin K, Fajardo K. Screening for asymptomatic bacteriuria 

in adults: evidence for the US Preventive Services 

Task Force reaffirmation recommendation statement. 

Ann Intern Med 2008;149:20-4. 



106.Gross PA, Patel B. Reducing antibiotic overuse: a call 

for a national performance measure for not treating 

asymptomatic bacteriuria. Clin Infect Dis 

2007;45:1335-7. 

107.Bergogne-Berezin E. Current guidelines for the treatment 

and prevention of nosocomial infections. Drugs 

1999;58:51-67. 

108.Raz R, Schiller D, Nicolle LE. Chronic indwelling catheter 

replacement before antimicrobial therapy for 

symptomatic urinary tract infection. J Urol 

2000;164:1254-8. 

109.Nicolle LE. A practical guide to antimicrobial management 

of complicated urinary tract infection. Drugs 

Aging 2001;18:243-54 

110.Mohler JL, Cowen DL, Flanigan RC. Suppression and 

treatment of urinary tract infection in patients with an 

intermittently catheterized neurogenic bladder. J Urol 

1987;138:336-40. 

111.Dow G, Rao P, Harding G, et al. A prospective, randomized 

trial of 3 or 14 days of ciprofloxacin treatment for 

acute urinary tract infection in patients with spinal cord 

injury. Clin Infect Dis 2004;39:658-64. 

112.Peterson J, Kaul S, Khashab M, et al. A double-blind, 

randomized comparison of levofloxacin 750 mg once-daily 

for five days with ciprofloxacin 400/500 mg twicedaily 

for 10 days for the treatment ofcomplicated urinary 

tract infections and acute pyelonephritis. Urology 

2008;71:17-22. 

113.Warren JW, Abrutyn E, Hebel JR, et al. Guidelines for 

antimicrobial treatment of uncomplicated acute bacterial 

cystitis and acute pyelonephritis in women. Infectious 

Diseases Society of America (IDSA). Clin Infect Dis 

1999;29:745-58. 

114.Lundstrom T, Sobel J. Nosocomial candiduria: a review. 


115.Kauffman CA, Vazquez JA, Sobel JD, et al. Prospective 

multicenter surveillance study of funguria in hospitalized 

patients. The National Institute for Allergy and 

Infectious Diseases (NIAID) Mycoses Study Group. 


116.Pappas PG, Kauffman CA, Andes D, et al. Clinical 

Practice Guidelines for the Management of Candidiasis: 

2009 Update by the Infectious Diseases Society of 

America. Clin Infec Dis 2009;48:503-35.

ür‹ner kateter ‹ - HİDER

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?