Silistre Eyaletinde Osmanlı-Rus Savaşları Küçük Kaynarca'dan ...

144
AYLA EFE
zamanında ulaştırılamaması, ordunun ileri harekete geçmesini engellemişti. 15
Ancak yine de Yerköy’de Prens Kobarg yönetimindeki Avusturya ordusuna
karşı kazanılan zafer, kaybedilen yerlerin geri alınabileceği umudunun devam
etmesini ve yeni sadrazama karşı güven duyulmasını sağlamıştı. Fakat
sadrazamın Ruslar’ın devam eden taarruzlarına karşı gerekli tedbiri almakta
gecikmesi ve Avusturya ile başlayan barış görüşmelerinin etkisi ile Ruslar’la da
barış yapabilme olasılığının gündeme taşınması sadrazama karşı güvensizliğin
yeniden oluşmasına neden olmuştu. 16 Üstelik sadrazamın başkanlığında birbiri
arkasına toplanan meşveret toplantılarında kış mevsiminin yaklaşması ve henüz
asker ve malzeme noksanlarının tam olarak giderilemediği gibi gerekçelerle
ordunun Şumnu’ya geri çekilmesine karar verilmiş olması, padişahın da
tepkisine neden olmuştu. Zira Rusçuklu Hasan Paşa içine düştüğü korku ve
şaşkınlıkla Şumnu’ya gitmek yerine Hacıoğlupazarı’nda kalmakta ısrar etmiş,
ancak meşveret meclisinde küçük bir kasaba olan Hacıoğlupazarı’nda kalmanın
mümkün olmayacağı görüşünün benimsenmesi üzerine, Şumnu Kışlık
Karargâhı’na çekilmeye karar verilmişti. 17 Sadrazam bu karara uyup, önce ordu
15 Ordunun zahire ihtiyacını karşılamak için Hezergart, Niğbolu, Lofça tarafından on-on
beş bin kuruş ödenerek zahire satın alınmış ise de toplanan elli bin kile buğday, ordunun
ihtiyacını karşılayacak nitelikte değildi. Üstelik ordu mevcudu sürekli artmaktaydı. Ayrıca
ordunun İsakçı veya Vidin tarafından hangisine doğru hareket edeceği kesin olarak
bildirilmediğinden, yol boyunca kazalara zahire hazırlanması için emir de verilmemişti.
Zaten bu zahireyi tedarik etmek bu kazaların kudreti dışındaydı. Birkaç günlük peksimet
ile yola çıkılacak olsa bile malzemeyi nakledilecek hayvanlar için arpa yoktu. Üstelik
Anadolu ve Rumeli’den gelmesi planlanan askerlerin de gelmesi gecikmekteydi. Düşman
taarruza geçecek olsa yeterli asker yoktu. Ordunun sefer için gerekli hazırlıkları
yapmama nedeni ise eski sadrazam Cezayirli Hasan Paşa’nın bir tedbirsizliği olarak
değerlendirilmekteydi. Çünkü Cezayirli Hasan Paşa’nın Rusya ve Avusturya’nın barış
teklifleri üzerine barış yapılabileceği umuduyla sefer hazırlıklarını gevşetmiş olması
gösterilmekteydi. Ayrıca eski sadrazamın ünü herkesi korku ve çekingenliğe iterken yeni
sadrazama karşı böyle bir endişe de duymadıklarından gerekli tedbiri almakta yavaş
davranılmıştı. Bkz: Mufassal Osmanlı Tarihi, s. 2705–2706.
16 Avusturya ile 4 Ağustos 1791 tarihinde Silistre eyaletinin bir kazası olan Ziştovi’de
barış yapılır ve bazı önemsiz sınır düzeltmeleri dışında Avusturya Belgart’ta dâhil olmak
üzere tüm işgal ettiği bölgelerden çekilir. Beydilli, “Küçük Kaynarcadan Yıkılışa”, s. 71.
17 Meşveret toplantısında ikişer odalı 120 adet evin bulunduğu Hacıoğlupazarı’nda tüm
evlerden halk çıkarılacak olsa dahi değil ordu yeniçeriler için bile evlerin yeterli olmadığı
üstelik halkın başka barınacak yerinin bulunmadığı görüşü ortaya çıkınca sadrazam
padişahın ileri harekete geçme yönündeki istemini dile getirmesi üzerine, ordu kadısının
“ Hacıoğlupazarı kasabasında kalındığı takdirde tüm hayvanlar ölür ve yük ve ağırlıklar da yerde
kalır. Bizler ne halde olursak olalım fakat Ocaklı garip yiğitlerden birçoğunun bu yüzden öleceği
açıkça görülüyor” şeklindeki konuşması üzerine tekrar sadrazam “Hacıoğlu pazarın da
kışlanmasını padişah ister. Biz buraya İsmail’e asker sevki için geldik hiç olmazsa yük ve
ağırlıklarımızı Şumnu’ya göndersek de yükte hafif eşya ile burada kalsak” diye ısrar edince eski
kethüda tevkii Abdullah Efendi “birkaç gün sonra düşmandan korkup kaçan ve tuna
kıyılarından dağılan kadın ve çocuklar bu kasabaya dökülüp gelirlerse halka dehşet gelir. Osmanlı