Đặc San Luật khoa 2011 - Văn Thơ Lạc Việt

Luaät Khoa VN taïi Baéc Cali. 2011 1

MUÏC LUÏC 

3: Lôøi Phi Loä ........................ …............... Ban Baùo Chí 

4: Hình tröôøng Luaät SG ............ TP Traàn Thanh Giang 

5: Luật Khoa Hành Khuùc.......................Ls.Võ văn Dinh 

6: Ghi lại sinh hoạt của BTC.. ...........Nguyễn Vạn Bình 

8: Hội Ngộ Mùa Thu 2010....................................Ý Dân 

12: Hoäi AÙi Höõu LK Nam Cali..............................YÙ Daân 

14: Hoäi Luaät Gia hoïp maët....................................YÙ Daân 

18: Tuyeân Caùo cuûa CLB Luaät Khoa . NguyeãnV Thaéng 

19: Gia ñình Luaät Khoa ...............Ls Nguyeãn Vaïn Bình 

20: Vieän Ñaïi Hoïc CT........... .......... Döông Hoàng Thuûy 

22: Caùc Giaùo sö Luaät..................... ..................Söu Taàm 

23: Caùc Thaåm Phaùn .........................................Söu Taàm 

24, 25: Caùc Luaät Sö .........................................Söu Taàm 

26: Caùc giaùo sö vaø sinh vieân Luaät...................Söu Taàm 

27: Caùc sinh vieân Luaät Caàn Thô.........Quaùch Hueä Anh 

28; Chöùng chæ, theû haønh ngheà ...........Nguyeãn Vaïn Bình 

29: Hieán Phaùp neàn ñeä nhò Coäng Hoøa .. ...........Söu Taàm 

40: Hieäp Ñònh Geneøve..........................Traàn Gia Phuïng 

50: Caùch maïng Boâng Lau ........ ............Ts Traàn An Baøi 

57: Thô: Ngaåu Caûm..............................Nguyeãn Vaïn An 

58: Ñöùc lyù cuûa ngöôøi Ls.................Ls Traàn Thanh Hieäp 

66: Haønh ngheâà Ls .........Ls Phaïm N. Anh - Ls T.M. Lôïi 

68: Quyeàn laät ñoå chính quyeàn................Ls Leâ Duy San 

72: Söï hình thaønh neàn Coäng Hoøa............Ls N.V.Thaéng 

80: Hoaøng Sa & Tröôøng Sa . ....Ls Nguyeãn Höõu Thoáng 

90: Thơ: Coù Leõ taïi Em....................Nguyeãn Vaïn Thaéng 

92: Tinh Hoa Coå Luaät .......................Gs Cao Theá Dung 

107: Thô: Töø Thu AÁy......................................Ñoâng Haûi 

108: Coâng Haøm 1958........Nguyeãn Quang Duy 

115: Thô: Möøng Hoäi Ngoä................Ls Phaïm Ngoïc Anh 

116: Khoâng Quoác Giaùo ...............Ls Ñoaøn Thanh Lieâm 

118: Frightening Night..............Ls Huyønh Böûu Khöông 

120: Quyeàn Bieåu Tình ...................Ls Nguyeãn Vaên Ñaøi 

123: Thaùi ñoä caàn coù .......................... Ls Ñoã Doaõn Queá 

126: Thô:Vui,Buoàn.........................Ls Phaïm Ngoïc Anh 

128; Baøi hoïc Ls Gandhi.................Ls Nguyeãn vaïn Bình 

129: Thô: Luaät Trôøi .............................Nguyeãn Vaïn An 

130: Nhôù veà Tröôøng Luaät SG......Ls Nguyeãn Vieát Ñænh 

133: Giôø Ñieåm Danh ...................Ls Nguyeãn Vieát Ñænh 

136: Nhaïc: Coøn Nhôù Chaêng Em...........Ls Voõ Vaên Dinh 

143: Giaûi Thoaùt Töùc Thì...................Phan Xuaân Höông 

149: Thô: Ñöøng, Neân ......................Ls Phaïm Ngoïc Anh 

150: Thô: Toâi Hoïc Luaät........................Nguyeãn Vaên An 

156: Toâi vôùi Hoäi Ngoä Muøa Thu LK.....Quaùch Hueä Anh 

160: Laù thö UÙc Chaâu.........................Traàn Linh Phöôïng 

162: Ghen .........................................Toân Nöõ Maëc Giao 

165: Thô: Voâ Ñeà...................................Nguyeãn Vaïn An 

166: Ñaïi Hoïc Luaät Hueá Ngaøy Xöa...Ls Traàn Minh Lôïi 

171: Thô: Coâ Laùng Gieàng ....................Vuõ Höõu Tröôøng 

172 : Luaät Löö Thoâng Veà Vaän Toác.....Ls Ngoâ Vaên Tieäp 

173 : Thô: Coâ Ñôn .........................Nguyeãn Minh Chaâu 

174: Caùc Haõng Hoa Kyø ....................Phaïm Maïnh Tuaán 

178: Ngheïn Ngaøo ...........................Nguyeãn Vaïn Cöôøng 

184: Vaøi Caâu Hoûi Luùc Veà Höu.............Döông Thò Tieán 

186 : Ñi Cruise ...........................Traàn Thò Nguyeät AÙnh 

2 Luaät Khoa VN taïi Baéc Cali. 2011

Kính thưa qúi giáo sư 

Cùng qúi anh chị đồng môn Luật Khoa Việt Nam 

LÔØI PHI LOÄ 

Dạ tiệc Hội Ngộ Mùa Thu của các cựu sinh viên Luật Khoa Việt Nam: Sàigòn- Huế - Cần Thơ 

kỳ I được tổ chức vào ngày 16-10-2010 tại Milpitas, California được xem là khá thành công. Với chủ đề: 

Nhớ Về Mái Trường Xưa , buổi dạ tiệc đã qui tụ được gần 300 cử tọa gồm giáo sư , cựu sinh viên Luật 

cùng các thân hữu. Dịp nầy, 1000 cuốn đặc san Luật Khoa năm 2010 được trình bày trang nhã với các tài 

liệu, hình ảnh , bài vở phong phú đã phát hành và được các giáo sư cùng các cựu sinh viên Luật nhiều nơi 

đón nhận một cách nồng nhiệt. 

Năm nay, Dạ Tiệc Hội Ngộ Mùa Thu của các cựu sinh viên Luật Khoa Việt Nam: Sàigòn-Huế-Cần 

Thơ kỳ II được tổ chức vào ngày 8-10-2011 tại Newark, California . Chủ đề của Ngày Hội Ngộ là : Hội 

Ngộ Gia Ðình Luật Khoa VN: Sàigòn - Huế - Cần Thơ kỳ II năm 2011. 

Với quan niệm đại gia đình Luật Khoa Vieät Nam với hàng trăm giáo sư tài ba, tên tuổi, đáng kính 

và trên 60 ngàn sinh viên Luật đã giữ một vai trò quan trọng trong xã hội Miền Nam Việt Nam. Trong qúa 

khứ cũng như hiện nay, gia đình Luật Khoa là một nguồn nhân lực hùng hậu đóng góp hữu hiệu trong việc 

xây dựng và phát triển đất nước. 

Chúng tôi hy vọng nội dung của tờ đặc san Luật Khoa năm 2011 bao gồm những tin tức sinh hoạt, 

những tài liệu qúi báu, những hình ảnh đáng ghi nhớ cũng như những bài viết giá trị của các thẩm phán, 

các luật sư và các cựu sinh viên Luật tạo nên nét đặc thù cho tờ đặc san. 

Chúng tôi mong raèng tờ đặc san Luật Khoa Việt Nam Bắc California năm 2011 là món qùa tinh 

thần, một tài liệu đáng qúi , hầu giúp cho các giáo sư cùng các cựu sinh viên Luật Khoa Viêt Nam nhớ về 

mái trường Luật , các thầy cũ, các bạn hữu cùng thời sinh viên đáng yêu và thời gian làm việc trước đây 

của mình tại quê nhà. 

Chúng tôi chân thành cảm tạ các cựu sinh viên Luật, các thân hữu đã yểm trợ phần đăng quảng cáo 

cũng như qúi giáo sư , caùc Hoäi aùi höõu Luaät Khoa vaø các anh chị đồng môn đóng góp bài vở, hình ảnh, tài 

liệu để giúp chúng tôi có dịp ra mắt tờ đặc san nầy. 

Trân trọng 

San Jose, ngày 8-10-2011 

Ban Báo Chí và Myõ Thuật 

NGUYEÃN VAÏN BÌNH - MAÕ PHÖÔNG LIEÃU 

CAO AÙNH NGUYEÄT - TRÖÔNG GIA VY 

QUAÙCH HUEÄ ANH 




GHI LAÏI HÌNH AÛNH SINH HOAÏT 

BAN TOÅ CHÖÙC HOÄI NGOÄ MUØA THU 

CUÛA CAÙC CÖÏU S.V. LUAÄT KHOA VN 

Sau ngày Hội Ngộ Mùa Thu của các cựu sinh viên 

Luật Khoa VN Kỳ I đươc tổ chức vào ngày 16-10-2010, 

với kết qủa đã qui tụ được gần 300 khách gồm giáo sư 

Vũ Quốc Thùy, các cựu sinh viên Luật Sàigòn, Huế 

và Cần Thơ cùng thân hữu. Ðây chính là động cơ đã thúc 

đẩy một số anh chị em cựu sinh viên Luật đã mạnh dạn 

tiếp tục tổ chức Dạ Tiệc Hội Ngoä Gia Ðình Luật Khoa 

VN Kỳ II năm 2011. 

Khôûi ñaàu, 23 thành viên và thân hữu của Ban Tổ 

Chức Hội Ngộ Mùa Thu Luật Khoa Sàigòn - Huế - Cần 

Thơ Bắc California năm qua đã đến tư gia của anh chị 

Phạm Mạnh Tuấn và Dương Thị Tiến để tham dự phiên 

họp nhằm kiện toàn Ban Tổ Chức, đồng thời ăn mừng 

sinh nhật cho 6 thành viên vào 6 giờ chiều ngày 19-3- 

2011 vừa qua. 

Trong phần thảo luận, các thành viên đã đề cập 

đến các tiết mục: chọn ngày tổ chức Hội Ngộ Mùa Thu 

Luật Khoa San Jose Sài Gòn-Huế-Cần Thơ kỳ II, ước 

lượng chi thu, chủ đề của ngày hội ngộ, ban nhạc, chương 

trình văn nghệ, thiệp mời, vé tham dự, đồng phục áo dài 

cho các chò. 

Về ngày tổ chức Dạ Tiệc Hội Ngộ được ñònh là 

vào 5 giờ 30 chiều ngày thứ baûy 8-10-2011 tại nhà hàng 

Thanh, 5733 Stevenson Blvd, Newark, Ca 94560. 

NGUYEÃN VAÏN BÌNH 

Riêng thành phần Ban Tổ 

Chức, các nhân sự đã được đề cử 

như sau; 

- BAN CỐ VẤN: 

Tiến sĩ Trần An Bài, cựu luật sư Ngô 

Văn Tiệp, luật sư Nguyễn Duy Tiếp 

- BAN ÐIỀU HÀNH: 

· Trưởng Ban: Nguyễn Vạn Bình 

· Thủ Quỹ: Dương Thị Tiến, Nguyễn 

Thị Xuân Sơn 

· Mỹ Thuật & Nhiếp Ảnh: Quách 

Huệ Anh, Nguyễn Toàn 

· Báo Chí: Nguyễn Vạn Bình, Cao 

Ánh Nguyệt, Trương Gia Vy. Mã 

Phương Liễu 

· Văn Nghệ: Trì Ngọc Bình, Hà Ðình 

Huy 

· Ghi Danh: Châu Minh Hoàng, 

Trịnh Thị Như Bằng, Trần Chiêu Hiền, Nguyễn Thanh 

Hương 

· Bán Vé: Dương Thị Tiến, Nguyễn Xuân Sơn 

· Soát Vé & Trật Tự:: Ðoàn Phúc Hữu, Lê Truật, Nguyễn 

Hoàng 

· Tiếp Tân: Mã Phương Liễu, Cao Ánh Nguyệt, Trương 

Gia Vy, Phan Xuân Hương, Nguyễn Thị Bạch Yến 

· MC: Lê Trung Tâm, Ls Nguyễn Thu Hương, ca sĩ Thái 

Hà 

Ban Coá Vaán 

Sau phần thảo luận, một buổi tiệc mừng sinh nhật 

cho 6 thành viên và thân hữu của BTC có ngày sinh 


Ban Ñieàu Haønh 

nhaäât töø thaùng gieâng ñeán thaùng ba goàm coù các anh chị 

Ngô Văn Tiệp & Lê Minh Chúc, Nguyên Trung & Cao 

Ánh Nguyệt, chị Nguyễn Thị Bạch Yến và anh Ngô Kỳ 

đã được diễn ra thật vui nhộn. 

Chiều ngày 28-5-2011,19 thành viên và thân hữu 

của Ban Tổ Chức Hội Ngộ Mùa Thu Luật Khoa Sàigòn - 

Huế - Cần Thơ Bắc California lại đến tư gia của anh chị 

Nguyễn Vạn Bình & Mã Phương Liễu để tham dự phiên 

họp lần thứ 2 trong năm 2011. 

Trong phần thảo luận, các thành viên đã quyết 

định: - Chọn chủ đề của ngày Hội Ngộ Mùa Thu Luật 

Khoa San Jose Sài Gòn-Huế-Cần Thơ là : Hội Ngộ Gia 

Ðình Luật Khoa Kỳ II năm 2011. Chủ đề nầy được 

giữ liên tục cho những lần hội ngộ sau nầy. 

- Ðồng ý phát hành đặc san Luật Khoa 

Mừng sinh nhaät 6 thành viên 

Dịp nầy, anh Trì Ngọc Bình, trưởng Ban Văn Nghệ 

cho biết ban nhạc năm nay rất hùng hậu gồm 5 người 

đều là cựu sinh viên Luật Khoa. 

Sau phần thảo luận, một buổi tiệc mừng sinh nhật 

cho 6 thành viên và thân hữu của BTC có ngày sinh 

trong tháng tư đến tháng sáu gồm có anh Ðoàn Phúc Hữu 

và các chị Mã Phương Liễu, Quách Huệ Anh, Vũ Thị 

Xuyến, Tröông Gia Vy và Phan Xuân Hương. 

Mừng sinh nhaät 3 thành viên 

Ngày 16-7-2011, 29 thành viên và thân hữu cũng đã 

đến tham dự phiên họp tại tư gia của anh chị Châu Minh 

Hoàng & Trịnh Như Bằng. Ngoài việc chụp hình các 

thành viên để đăng vào đặc san, cũng là dịp mừng sinh 

nhaät cho các thành viên goàm có các anh Trần An Bài, 

Phạm Mạnh Tuấn, Lê Quang Truật, Phạm Thanh Ðồng, 

Châu Minh Hoàng , Nguyễn Toàn cùng các chị Lại Hà, 

Nguyễn Thanh Hương và Nguyễn Thanh Thủy. 

Mừng sinh nhaät các thành viên 

Với mục đích tạo thêm tình thân mật giữa các 

thành viên trong Ban Tổ Chức, nên ngoài việc tham dự 

các phiên họp để chu toàn việc tổ chức buổi Dạ Tiệc Hội 

Ngộ, phát hành đặc san còn có thêm phần mừng sinh 

nhật các thành viên và cùng đi du lịch các nơi../. 


HOÄI NGOÄ MUØA THU 2010 

CUÛA CÖÏU S.V. LUAÄT SAØIGOØN - HUEÁ - CAÀN THÔ 

“NHÔÙ VEÀ MAÙI TRÖÔØNG XÖA” 

Milpitas (Ý Dân): Khoảng 300 cựu sinh viên Luật Khoa 

và thân hữu đã đến tham dự Ngày Hội Ngộ Mùa Thu 

của cựu sinh viện Luật Khoa Sàigòn - Huế - Cần Thơ 

tại nhà hàng Thành Ðược, Milpitas, California vào 6 giờ 

chiều ngày thứ bảy 16-10-2010 vừa qua. Trong thành 

phần khách tham dự , chúng tôi nhận thấy có giáo sư 

Vũ Quốc Thùy, cựu thiếu tướng Nguyễn Khắc Bình, ông 

Pete Mc Hugh, phó thị trưởng Milpitas, tiến sĩ Trần An 

Bài, cựu thẩm phán Khổng Trọng Hinh, các cựu luật sư 

Ngô Văn Tiệp, Nguyễn Thành, Ngô Văn Quang, Lê Duy 

San, Nguyễn Ðình Phương, Nguyễn Thị Chúc, Nguyễn 

Vạn Bình, Nguyễn Cao Thăng, Ðặng Tấn Lợi, các luật sư 

Nguyễn Duy Tiếp, Trần Hoàng Vân, Nguyễn Ðức Vinh, 

Nguyễn Thu Hương, Nguyễn Ngọc Diệp cùng nhiều cựu 

sinh viên Luật Khoa Sàigòn, Huế và Cần Thơ tại San Jose 

và các nơi như Nam Cali,Virginia, Minnesota, Colorado 

v.v..cùng các quan khách thân hữu, đại diện các hội đoàn, 

Về giới truyền thông có đại diện của SBTN, Việt Vùng 

Vịnh, Việt Tribune, Phụ Nữ Cali, Mõ San Francisco, 

Nàng Magazine, Tiếng Việt, Ðời Mới, Saigon Echo, Văn 

Thơ Lạc Việt, Dân Sinh và Ý Dân. 

Sau nghi thức khai mạc chào quốc kỳ Mỹ-Việt, 

cựu luật sư Nguyễn Thành đã giới thiệu thành phần quan 

khách. 

Sau đó, cựu luật sư Nguyễn Vạn Bình, trưởng 

ban tổ chức đã lên tiếng chào mừng quan khách. Ông 

cho biết đây là một buổi Hội Ngộ Luật Khoa qui tụ ba 

trường Luật Sàigòn, Huế và Cần Thơ được tổ chức lần 

đầu tiên tại miền bắc California nói riêng và tại hải ngoại 

nói chung sau 35 năm từ khi chúng ta rời xa quê hương. 

Dịp nầy, ông Bình cho biết lý do tại 

sao Ban Tổ Chức lại chọn thời điểm 

MÙA THU và lấy chủ đề NHỚ VỀ 

MÁI TRƯỜNG XƯA cho buổi Hội 

Ngộ. Theo ông Bình thì mùa Thu 

là mùa tựu trường và những chiếc lá 

xanh trên cây đã chuyển sang màu 

vàng. Ðến nay sau 35 năm xa quê 

hương, các giáo sư, các cựu sinh 

viên Luật Khoa VN tóc đã điểm bạc. 

Hội Ngộ Mùa Thu Luật Khoa để 

nhắc nhở mọi người là gia đình Luật 

Khoa không còn có các thành viên 

trẻ trung nữa mà họ đã bước vào tuổi gìa dặn, điềm đạm 

và giàu kinh nghiệm. 

Ông Bình 

cho biết BTC 

lấy chủ đề 

“Nhớ Về 

Mái Trường 

Xưa” là giúp 

mọi người 

hồi tưởng 

lại những kỷ 

nieäâm đẹp 

khó quên về 

tình Thầy 

Trò và Tình Bạn. Nhân dịp nầy, ông nhắc nhở gia đình 

Luật Khoa hãy tưởng niệm đến các giáo sư Vũ Văn Mẫu, 

Nguyễn Ðộ, Nguyễn Văn Bông, Nguyễn Ngọc Huy, 

Nguyễn Hữu Lành, Bùi Tường Chiểu, Bùi Tường Huân, 

Trần Văn Tuyên, Vũ Quốc Thông v.v.. cùng các sinh 

viên Luật Khoa đã qua đời. 

Ông Bình cũng kêu gọi mọi sinh viên Luật cần 

phải tri ân các giáo sư là những người đã bỏ nhiều công 

sức và trí óc để truyền đạt kiến thức về Luật cho các sinh 

viên. Và hôm nay chúng ta cần phải ghi nhận sự hiện 

diện quí báu của giáo sư Vũ Quốc Thùy. 

Ông Bình thêm rằng, các sinh viên Luật phải 

công nhận rằng nhờ mái trường Luật mà chúng ta may 

mắn có nhiều người bạn tốt. Và cũng nơi trường Luật 

nầy đã có nhiều cặp sinh viên đã quen nhau, yêu nhau và 

nên duyên vợ chồng. 


Caùc cöïu Sv Luaät Khoa vaø quan khaùch 

Ông Bình ngỏ lời caûm tạ đến giáo sư Nguyễn 

Văn Canh, giáo sư Nguyễn Văn Thùy, nguyên TTK Viện 

Ðại Học Cần Thơ, các luật sư Võ Văn Dinh, Nguyễn Văn 

Thắng , bác sĩ Ðỗ Hoàng Ý cùng các anh chị đồng môn 

đã cung cấp tài liệu, hình ảnh giá trị cùng các thân chủ 

quảng cáo để giúp cho Ban Tổ Chức hoàn thành được tờ 

đặc san Luật Khoa . 

Ông Bình cho biết ông rất vinh dự được các 

thành viên trong Ban Tổ Chức đề cử vào vai trò trưởng 

ban tổ chức, mà trong nhóm nầy, ông may mắn có được 

các vị cố vấn nhiều kiến thức, các anh chị có nhiều thiện 

chí, làm việc hăng say và nhất là luôn giữ được tình thân 

thiện như anh chị em trong một gia đình. 

Caùc chò cöïu sinh vieân Luaät Khoa trong BTC 

Trước khi dứt lời, ông Bình cho rằng Miền Nam 

VN hãnh diện có các trường Luật Sàigòn, Huế và Cần 

Thơ , nơi qui tụ nhiều giáo sư tên tuổi, tài ba , đạo đức, 

yêu nước, khí phách và trên 60 ngàn sinh viên Luật ưu 

tú đã phục vụ hữu hiệu cho đất nước. 

Tiếp đến, ông Bình đã đưa ra câu hỏi đến các cựu 

sinh viên Luật Khoa hiện diện rằng các anh chị có hãnh 

diện là cựu sinh viện Luật Khoa Việt Nam hay không? 

Có hay Không? Tất cả các cựu sinh viện Luật Khoa 

Việt Nam hiện diện đã đồng loạt hô to: CÓ. 

Sau cùng, ông Bình đã cầu chúc mọi người có 

được một buổi Dạ Tiệc Hội Ngoä vui vẻ và ý nghĩa. 

Tiếp theo toàn thể các thành viên của Ban Tổ 

Chức gồm có các ông Trần An Bài, Ngô Văn Tiệp, 

Nguyễn Công, Trì Ngọc Bình, Hà Ðình Huy, Nguyễn 

Toàn, Ðoàn Phúc Hữu, Châu Minh Hoàng, Nguyễn Vạn 

Bình, các chị Vũ Thị Gấm, Phan Xuân Hương, Cao Ánh 

Nguyệt, Trương Gia Vy, Dương Thị Tiến, Nguyễn Xuân 

Sơn, Nguyễn Bạch Yến, Như Bằng, Mã Phương Liễu, 

Trần Chiêu Hiền và Quách Huệ Anh đã đồng ca bài “Luật 

Khoa Hành Khúc” do luật sư Võ Văn Dinh sáng tác. Nội 

dung bài ca với những lời lẻ hào hùng như: 

“Luật Khoa VN chúng ta quyết chí đứng lên. Cùng 

nhau làm cho vẻ vang giống nòi Tiên Rồng. Ngày mai 

mọi nơi yêu thương công bằng nhân ái. Ánh vinh quang 

Luật Khoa VN…..” 

Gs Vũ Quốc Thùy 

Giáo sư Vũ Quốc Thùy đại diện cho các giáo 

sư Luật Khoa đến từ 

Seattle,dịp nầy đã 

kêu gọi mọi sinh viên 

Luật cần phát huy 

tinh thần tương thân 

tương trợ hầu giúp 

gia đình Luật Khoa 

ngày càng thêm vững 

mạnh và tốt đẹp. 

Tiếp theo 

tiến sĩ Trần An Bài 

cho biết dưới chế độ 

VNCH, miền Nam 

VN không có luật 

rừng như dưới chế độ 

CSVN hiện nay. Luật 

pháp VNCH rất nghiêm minh và có nhiều thẩm phán 


trong sạch và đức độ. Ðồng thời, ông Bài cho rằng đại 

học Luật Khoa có những vị giáo sư tài giỏi và đức độ. Ðó 

là các giáo sư Bùi Tường Chiểu, Vũ Văn Mẫu, Vũ Quốc 

Thông, Vũ Quốc Thúc, Nguyễn Cao Hách, Nguyễn Ðộ, 

Nguyễn Quang Quýnh, Nguyễn Hữu Lượng, Lê Ðình 

Chân, Trần Văn Liêm v,v,, 

Ông Bài cho rằng mục đích của buổi họp mặt là 

để mọi người cùng ôn lại những kỷ niệm êm đềm về 

trường Luật Sàigòn, Huế và Cần Thơ mà trong đó đặc 

biệt chúng ta nhớ đến các giáo sư kính yêu của chúng ta. 

Ông Bài cho rằng ước gì các cựu sinh viên Luật được 

thắp một nén nhang cầu nguyện tại mộ phần các thầy đã 

quá vãng. Và hôm nay chúng ta được nói với các thầy 

hiện diện hay vắng mặt rằng: “Kính thưa quí Thầy, muôn 

đời chúng con yêu mến và tri ân quí Thầy !” 

Luật sư Trần 

Hoàng Vân, đại diện 

cho các cựu sinh viên 

Luật Sàigòn trong 

phần phát biểu cảm 

tưởng vì chị quá xúc 

động nên đã rơi lệ. Chị 

Vân cho biết, dù chỉ 

có 4 năm học, nhưng 

chị rất yêu mến trường 

Luật và thời gian nầy 

là thời gian đẹp nhất trong đời của chị.Luật sư Vân cho 

biết những khắc khoải của tuổi trẻ là phải sống trong 

thời chiến tranh. Ðó là những khắc khoải của những 

đêm nằm nghe tiếng pháo kích. Khắc khoải khi phải 

gánh chịu những niềm đau khi phải nghe những người 

thân,bạn bè đã hy sinh vì tổ quốc.Khắc khoải cho tương 

lai của mình và của đất nước. Nhưng dù sao, chị cũng 

cám ơn trường Luật cùng các giáo sư đã cho chị một kiến 

thức về Luật Pháp. Nhờ kiến thức nầy ngoài việc tranh 

đấu, đòi hỏi quyền töï do cho cá nhân chị ,mà còn nhắc 

nhở phải biết tôn trọng các quyền tự do của những người 

chung quanh . Thêm nữa kiến thức nầy còn giúp chị được 

hành nghề luật sư tại nước Mỹ. Chị Vân cũng cám ơn chế 

độ VNCH đã cho chị 4 năm đại học mà không trả chi 

phí và cám ơn các anh 

chiến sĩ Quốc Gia đã 

chiến đấu giữ an ninh 

lãnh thổ , vì thế mà chị 

đã may mắn có cơ hội 

học ở trường Luật. Chị 

Vân cũng cám ơn ban 

tổ chức đã giúp cho 

chị sống lại những kỷ 

niệm đẹp nầy. 

Kế đến nhà văn 

Diên Nghị đại diện 

cho sinh viên Luật 

Huế đã nhắc lại những 

kỷ niệm đẹp về ngôi 

trường Luật Huế . 

Ông Hà Kim 

Tinh, đại diện sinh viên 

Luật Cần Thơ đã cho 

biết trường Luật Cần 

Thơ được thành lập vào 

năm 1966. Ông cám ơn 

các vị giáo sư đã truyền 

dạy những kiến thức về 

Luật Pháp. Ông kêu gọi 

các sinh viên Luật Cần Thơ hãy tưởng niệm đến các giáo 

sư Châu Tu Phát và Nguyễn Ngọc Huy, suốt đời liêm 

chính và yêu nước. Ông cho 

biết hôm nay gặp lại các 

đồng môn Luật Khoa, lòng 

ông rất hân hoan và cũng 

bùi ngùi khi nghe tin kẻ mất 

người còn. 

Dịp nầy, chị Thái 

Hà đã đọc bức thơ của giáo 

sư Nguyễn Quang Quýnh, 

vì tình trang sức khoẻ nên 

không đến tham dự được, 

nhưng đã gởi lời chúc mừng 

đến các giáo sư, các cựu sinh 

viên Luật và chúc cho ngày Hội Ngộ được thành công. 

Sau đó, trong phần dạ tiệc, quan khách cũng 

được xem slide show về hình ảnh của các giáo sư, sinh 

viên Luật Khoa cùng sinh hoạt của ban tổ chức trong thời 

gian qua. 

Hợp ca bài Ghé Bến Sàigòn 

Tiếp đó, các thành viên của ban tổ chức đã hợp 

ca bài “Ghé Bến Sàigòn” nhớ về Sàigòn, thủ đô của 

VNCH để mở màn cho phần trình diễn văn nghệ. 

Dịp nầy, giáo sư Vũ Quốc Thùy và các ông Trần 

An Bài, Ngô Văn Tiệp , Nguyễn Công và Nguyễn Thành 

đã lên cắt chiếc bánh Chào Mừng Hội Ngộ Mùa Thu 

Luật Khoa. 


Từ trái: Các Ls Nguyễn Thành, Ngô Văn Tiệp, Gs Vũ Quốc 

Thuỳ, Ts Trần An Bài và oâng Nguyễn Công cắt bánh 

Ông Pete Mc Hugh, phó thị trưởng Milpitas dịp 

nầy đã trao bằng tưởng lệ và chúc mừng ngày Hội Ngộ 

Luật Khoa đến ông Nguyễn Vạn Bình, đại diện cho Ban 

Tổ Chức. 

Ông Pete Mc Hugh, phó thị trưởng Milpitas trao baõng Tưởng 

Lệ đến ông Nguyễn Vạn Bình, đại diện BTC 

Sau đó là phần trình diễn văn nghệ của các ca sĩ 

địa phương và của các cựu sinh viên Luật Khoa với các 

bài ca nhớ về ba miền Huế, Sàigòn, Cần Thơ cũng như 

về trường Luật khoa . 

Dịp nầy trên 300 cuốn đặc san Luật Khoa Sàigòn, 

Huế và Cần Thơ 2010 đã được phân phát đến tận tay mọi 

người. 

Dù là lần đầu tiên tổ chức Hội Ngô Luật Khoa 

, nhưng đã để lại cho quan khách và các cựu sinh viên 

Luật Khoa nhiều tình cảm tốt đẹp. Tình Thầy Trò cũng 

như Tình Ðồng Môn giữa các sinh viên Luật Khoa đã 

Traùi: Ts Traàn An Baøi, Cöïu Ls Nguyeãn Vaïn Bình, 

Gs Vuõ Quoác Thuøy, Cöïu Ls Nguyeãn Thaønh 

vaø cöïu sinh vieân Luaät Nguyeãn vaïn Thaéng 

Ñaëc san Luaät Khoa 

được mọi người trân trọng 

Sau phần dạ vũ, toàn ban tổ chức đã lên hợp ca 

bài “Chia Tay” với lời ca tạm chia tay rồi sẽ hẹn mai ta 

sum vầy: 

Gặp nhau đây, roài chia tay 

Ngày dài như đã vụt qua như phút giây 

Niềm hăng say , còn chưa phai 

Ðường trường soâng núi hẹn mai ta sum vầy. 

Còn trong ta , tình bao la 

Cuộc đời niên thiếu bừng lên bao ước mơ 

Roài suy tư, lời đêm qua 

Dặn lòng hãy nhớ lời yêu thương nhắn về 

Dặn lòng hãy nhớ lời yêu thương nhắn về 

Buổi Hội Ngộ ñöôïc moïi ngöôøi xem laø thaønh 

coâng vì ñaõ taïo cô hoäi cho caùc cöïu sinh vieân Luaät Khoa 

VN gaëp gôõ vaø kết thúc vào 11 giờ đêm cùng ngày./. 


Hoäi AÙi Höõu 

LUAÄT KHOA TAÏI NAM CALI. 

Hoïp Maët Taáât Nieân 

Nam Cali.(Ý Dân): Khoảng 250 cựu sinh viên Luật 

Khoa Việt Nam thuộc các trường Luật Sàigòn, Huế, Cần 

Thơ và quan khách đã tham dự buổi dạ tiệc Hội Ngộ do 

Hội Ái Hữu Luật Khoa tại Nam Cali. tổ chức tại nhà 

hàng Paracel Seafood , Westminster, Nam Cali, vào 7 giờ 

tối ngày 5-12-2010 vừa qua. 

Trong thành phần khách tham dự, chúng tôi 

nhận thấy có giám sát viên Janet Nguyễn, cựu dân biểu 

Trần Văn Ân, cựu đại tá Nguyễn Khắc Lý, cùng nhiều 

thẩm phán, luật sư và cựu sinh viên Luật Khoa cư ngụ 

tại miền Nam Cali và đặc biệt có các có phái đoàn cựu 

sinh viên Luật đến từ San Jose, San Diego v.v. 

Sau nghi thức chào quốc kỳ Mỹ-Việt, cựu luật 

sư Võ Văn Dinh, chủ tịch Hội Ái Hữu Luật Khoa Nam 

Cali. đã ngỏ lời cám ơn tất cả cử tọa, đặc biệt là các phái 

đoàn đến từ các nơi xa. Ông cho biết vì tình trạng sức 

khoẻ nên giáo sư Nguyễn Cao Hách cũng như vì bận 

việc nên giáo sư Nguyễn Văn Canh đã không đến tham 

dự được.Ông Dinh cho rằng hiện nay các thành viên của 

Hội Ái Hữu Luật Khoa hầu hết đã trên 70 tuổi, nên Hội 

rất cần các thành viên trẻ tham dự. 

Ls Võ Văn Dinh và Nguyễn vạn Bình 

Tiếp theo, các thành viên của Ban Chấp Hành 

gồm có các ông Võ Văn Dinh, Phạm Văn Hàm, Nguyễn 

Minh Hiển, Nguyễn Ðình Sơn, Nguyễn Viết Ðỉnh, các 

bà Catherine Tố Ngọc, Ðào Ngọc Tuyển và Ban Cố Vấn 

Hội Ái Hữu Luật Khoa tại Nam Cali. của nhiệm kỳ 2010 

và 2012 đã được trình diện. 

Sau đó, giám sát viên Janet Nguyễn đã trao giấy 

ban khen đến Ban Chấp Hành Hội. Ngoài ra Ban Tổ Chức 

cũng trao bản tri ân đến đại diện của các phái đoàn 

Ban Chấp Hành Hội Ái Hữu Luật Khoa Nam Cali 

Ban Cố Vấn Hội Ái Hữu Luật Khoa Nam Cali. 

Giám sát viên Janet Nguyễn trao bằng tưởng lệ 

đến Ls Võ Văn Dinh 

đến töø các nơi xa và những người đaõ hổ trợ cho ngày 

Hội Ngoä. Phần văn nghệ đã được mở đầu với các bài hợp 

ca Việt Nam, Việt Nam và Bạch Ðằng Giang. Sau đó là 


các bài đơn ca và các màn vũ đặc biệt với sự góp mặt 

trình diễn của các ca sĩ Diệu Hương và Ý Lan. 

Chi Dương Thị Tiến, đại diện cho phái đoàn cựu 

sinh viện Luật Khoa đến từ San Jose cũng đã góp vui qua 

bài “Suối Tóc” của nhạc sĩ Văn Phụng. 

Hợp ca 

Phái đoàn cựu SV Luật từ San Jose 

Nhân dịp nầy, một slide show về những hình ảnh 

sinh hoạt của các cựu sinh viên Luật Khoa tại Nam Cali, 

Bắc Cali và tại Houston, Texas đã được trình chiếu. 

Ðược biết, năm 2010, gia đình Luật Khoa tại 

Hoa Kỳ đã khá bận rộn.Hội Ngoä Mùa Xuân Luật Khoa 

đã được tổ chức tại Houston, Texas vào ngày 2, 3 tháng 

4 năm 2010. Hội Ngộ Mùa Thu Luật Khoa đã được tổ 

chức tại San Jose, Bắc Cali. vào ngày 16-10-2010 và 

Các cựu SV Luật nieân khoá 68-72 

Ca sĩ Diệu Hương Ca sĩ Ý Lan 

Vũ muá noùn 

Chò Döông Thò Tieán OÂ.B. Nguyeãn Vaïn Bình 

vaø OÂ.B.Nguyeãn Ñình Sôn 

sau cùng Dạ Vũ Luật Khoa tại Nam Cali đã được tổ chức 

vào ngày 5-12-2010 vừa qua. 

Ñöôïc bieát mieàn Nam VN tröôùc naêm 1975 ñaõ 

coù ba tröôøng Luaät Saøigoøn, Hueá vaø Caàn Thô. Soá sinh 

vieân Luaät goàm khoaûng 60 ngaøn sinh vieân , ñöôïc xem 

laø ñoâng ñaûo nhaát so saùnh vôùi caùc phaân khoa baïn. 

Buổi Hội Ngộ sau phần dạ tiệc và dạ vũ đã được 

chấm dứt vào 11 giờ đêm cùng ngày../. 


HOÄI LUAÄT GIA VN TAÏI CALI. 

HOÏP MAËT XUAÂN TAÂN MAÕO 

Milpitas (Ý Dân ) : Trên 100 thành viên của Hội Luật 

Gia và thân hữu đã ñeán tham dự buổi Tiệc Mừng Xuân 

Tân Mão do Hội Luật Gia Tại Cali. tổ chức tại nhà hàng 

Thành Ðược, Mipitas vào 12 giờ ngày 20-2-2011 vừa 

qua. 

Trong thành phần giới Luật, chúng tôi nhận thấy 

có các Ls và cựu luật sư Nguyễn Hữu Thống, Nam Thị 

Hồng Vân, Trần Hoàng Vân, Nguyễn Công Bình, Ngô 

Văn Quang, Nguyễn Thành, Hoàng Ðức Trí, Quaùch Thị 

Nho, Bùi Thắng Lợi, Nguyễn Vạn Bình , Trần Minh Lợi, 

Phạm Quang Anh, Lại Cẩn, Lê Duy San, Nguyễn Cao 

Thăng , Nguyễn Tâm , tiến só Trần An Bài cùng các cựu 

sinh viên Luật Dương Thị Tiến, Phạm Mạnh Tuấn, Vũ 

Quang, Nguyễn Hữu Trương, Mã Phưong Liễu , Nguyễn 

Công cùng bà Kim Tín, Ngọc Bích v.v.. 

Ls Nguyễn Hữu Thống Ls Nam Thị Hồng Vân 

Hợp Ca 

Sau nghi thức khai mạc, cựu luật sư Nam Thị 

Hồng Vân, chủ tịch Hội Luật Gia đã gởi lời chào mừng 

quan khách và các đồng môn. Bà cũng cho biết giới Luật 

VN cần phải đẩy mạnh việc đấu tranh Nhân Quyền cho 

quê nhà. 

Kịch 

Trong phần phát biểu, luật sư Nguyễn Hữu 

Thống cũng nhấn mạnh đến trách nhiệm của giới Luật 

là cần yểm trợ mạnh mẽ các cuộc đấu tranh cho Nhân 

Quyền tại quốc nội. 

Ls Nguyễn Công Bình tặng đặc san Luật 

cho Bs Huỳnh Minh Châu 

Các cựu sinh viên Luật Sàigòn 

Dịp nầy, tờ đặc san của Hội Luật Gia năm 2011 

cũng ñöôïc phát hành 

` Buổi lễ qua phần văn nghệ giúp vui với các ca sĩ 

Thu Hà, Ðồng Thảo, Bảo Ngọc, Bích Huyền v.v. và lời 

cảm tạ của Ls Nguyễn Công Bình thay mặt Ban Tổ Chức 

đã ñöôïc chấm dứt vào 3 giờ chiều cùng ngày . 

Ðược bieát địa chỉ liên lạc với Hội Luật Gia Tại 

Baéc Cali là:: 1649 Beck Drive, San Jose, Ca 95130../. 


Nhaø Thuoác Taây 

ABORN COMPOUND PHARMACY 

2060 Aborn Road # 150B, San Jose, Ca 95121 (Goùc Capitol Expressway - Aborn) 

Tel: (408) 238-3968 /238-8008 Fax: (408) 238-3978 

(Baõi ñaäu xe chung vôùi tieäm aên Red Lobster) 

TIN QUAN TROÏNG ÑAËC BIEÄT 

Chuùng toâi vöøa thieát laäp xong moät phoøng baøo cheá theo ñuùng 

tieâu chuaån Myõ Quoác ñaõ ñöôïc Boä Y Teá tieåu bang California 

chuaån duyeät ñeå pha cheá caùc loaïi thuoác do caùc baùc só k eâ toa 

cho beänh nhaân nhöng laïi khoâng coù baùn saún treân thò trö ôøng 

hoaëc caùc loaïi thuoác beänh nhaân vaãn quen duøng nhöng nay 

caùc haõng baøo cheá ñaõ ngöng saûn xuaát vì khoâng coù lôøi , keå caû 

caùc loaïi thuoác uoáng hay duøng ngoaøi da , khoâng nhöõng cho 

ngöôøi maø coøn cho caû gia suùc (pets) nöõa. 

THUOÁC TAÂY ÑÖÔÏC GIAO TAÄN NHAØ MIEÃN PHÍ 

1- Neáu ñaõ coù saún toa thuoác: chæ caàn goïi soá: (408) 238-3968 hoaëc soá 

(408) 238-8008 laø Aborn Pharmacy seõ cho ngöôøi tôùi laáy toa vaø trao thuoác 

taän nhaø sau vaøi giôø. 

2- Neáu ñang ñi khaùm beänh: Haõy noùi vôùi baùc só fax toa thuoác vaø theû medical 

hay baûo hieåm cuûa quí vò tôùi soá fax: 408-238-3978 laø thuoác seõ ñöôïc ñöa tôùi 

taän nhaø quí vò trong voøng vaøi tieáng ñoàng hoà. 

3- Trong tröôøng hôïp caàn mua thuoác theo toa baùc só cuõ (refill), duø tröôùc 

ñaây ñaõ mua tieäm khaùc taïi baát cöù nôi naøo treân toaøn laõnh thoå Hoa Kyø, chæ 

vieäc goïi soá 408-238-3968 hoaëc soá 408-238-8008 baát cöù luùc naøo, suoát 24 

giôø moät ngaøy, 7 ngaøy moät tuaàn, thuoác seõ ñöôïc trao ñeán taän nhaø quí vò vaøo 

ngaøy hoâm sau. 

Quí vò naøo ñang höôûng chöông trình trôï gíup y teá cuûa tieåu bang (MEDICAL) duøng theû nhöïa traéng neáu ñaõ laõnh ñuû 

6 moùn trong thaùng maø vaãn coøn caàn theâm thì boån tieäm vaãn coù theå xin Boä Y Teá caáp cho quí vò ñeå coù thuoác duøng. 

Ngoaøi ra boån tieäm vaãn thöôøng xuyeân xin Boä Y Teá Tieåu Bang caáp mieãn phí caùc loaïi söõa ñaïi boå (nhö Ensure, 

Boosb v.v..) cho caùc cuï ñang bò hay khoâng bò hö thaän, tieåu ñöôøng v.v.... 

Caùc coâng vieäc phuïc vuï noùi treân ñeàu hoaøn toaøn mieãn phí 

Töø nay quí vò ñoàng höông taïi San Jose vaø vuøng phuï caän khoâng coøn phaûi lo ngaïi ñi mua thuoác Taây nöõa: 

Xin cöù giao phoù taá caû cho chuùng toâi laø quí vò seõ coù ñaày ñuû thuoác duøng maø khoâng caàn böôùc chaân ra khoûi nhaø 

Muoán bieát theâm chi tieát xin vaøo trang maïng www.ABORN PHARMACY.COM vaø www.DALANPHIM.COM 

Duø trôøi gioâng, baõo, naéng, möa.. ABORN tieäm thuoác vaãn ñöa taän nhaø! 

Chuùng toâi nhaän Medical vaø haàu heát caùc loaïi baûo hieåm 



VANÊ 

Juris 

Doctor, 

ñaõõ 

phucï 

vuï 

quyù 

vò 

thanâ 

chuû 

töø 

n 

TAÄN TAÂM - CHUYEÂN NGHIEÄP - KINH NGHIEÄM 

TAI NAÏN GAÂY THÖÔNG TÍCH HOAËC TÖÛ THÖÔNG 

1979. 

DI TRUÙ - ÑOAØN TUÏ GIA ÑÌNH, HOÂN PHU, HOÂN THEÂ, CON NUOÂI, DU HOÏC 

CHUÙC THÖ, DI SAÛN, VAØ LUAÄT GIA ÑÌNH 

LUAÄT THÖÔNG MAÏI VAØ PHAÙ SAÛN 

PHONØ 

LUATÄ 

Luaät Khoa VN taïi Baéc Cali. 2011 17 

G 

amê 

SÖ 

NGUYEÃN DUY TIEÁP 

Ñaõ 

thanø 

h conâ 

g trong 

nhieuà 

vuï 

lônù 

, quyenà 

l 

Chæ 

nhanä 

thuø 

lao 

sau 

khi 

ñöôcï 

boià 

thöônø 

g. 

ôiï 

toiá 

Tu 

nghiepä 

, ñauà 

tö, 

viecä 

lamø 

cho 

chuyenâ 

vienâ 

vaø 

n 

Hôpï 

thöcù 

hoaù 

tình 

tranï 

g di 

truù 

taiï 

Hoa 

Ky.ø 

ña 

cho 

thanâ 

gheà 

nghiepä 

Chucù 

thö, 

tín 

thö, 

keá 

hoacï 

h truyenà 

thöaø 

vaø 

tranù 

h thueá 

di 

sanû 

. 

Ly 

honâ 

, ly 

thanâ 

, phanâ 

chia 

taiø 

sanû 

, thamê 

viená 

g, 

giöõ 

con 

Thöông 

maiï 

: Lapä 

conâ 

g ty, 

sang 

Phaù 

sanû 

: Chapter 

7, 

11, 

vaø 

13 

nhöônï 

g cöaû 

chu.û 

canà 

hanø 

g, 

escrow, 

tranh 

yeuá 

. 

tunï 

g. 

(408) 287-5178 

15 NORTH MARKET STREET , SAN JOSE, CA 95113 

TEL: 408-287-5178

CÂU LẠC BỘ LUẬT KHOA VIỆT NAM 

Vietnamese Law Society (VILAS) 

4607 Dove Springs, Houston, Texas 77066 

Tel. & Fax: 281-397-8564 - Email: luatkhoavietnam@gmail.com 

TUYÊN CÁO 

Về việc nhà cầm quyền Trung Quốc nhiều lần vi phạm 

chủ quyền lãnh thổ và lãnh hải của việt nam. 

* Xét rằng, trong nhiều năm qua, nhà cầm quyền Trung Quốc đã nhiều lần ra những quyết định pháp lý và bằng 

hành động quân sự bạo lực xâm chiếm nhiều vùng lãnh thổ và lãnh hải của Việt Nam, vi phạm trắng trợn chủ quyền 

lãnh thổ lãnh hải Việt Nam và vi phạm công ước quốc teá cũng như các hiệp định song phương về biên giới lãnh thổ 

và lãnh hải giữa hai nước Việt Trung đã ổn cố và được tôn trọng từ hàng thế kỷ qua. 

Hành động xâm phạm mới nhất,vào sáng ngày 26-5-2011, ba tàu hải giám của Trung Quốc đã bao vây, uy hiếp 

và phá hủy dụng cụ thăm dò của tàu Bình Minh 02 thuộc công ty dầu khí Việt Nam đang làm nhiệm vụ tại vùng biển 

cách bờ biển Việt Nam khoảng 120 hải lý. Đây là vùng biển thuộc vùng đặc quyền kinh tế theo đúng các quy định 

của Công ước quốc tế 1982 về Luật biển. 

* Xét rằng, hành động mới nhất nêu trên của nhà cầm quyền Trung Quốc đã vi phạm trắng trợn chủ quyền lãnh 

thổ lãnh hải của Việt Nam, vi phạm nghiêm trọng công ước quốc tế 1982 về Luật Biển mà Trung Quốc đã ký kết 

thi hành. Đồng thời Trung Quốc cũng vi phạm các quy định của Tuyên bố chung về ứng xử của các bên đang có 

tranh chấp trong biển Đông (DOC) mà Trung Quốc đã cùng ASEAN ký kết năm 2002. Theo đó, DOC quy định các 

bên phải tự kiềm chế, không làm phức tạp thêm tình hình, không được sử dụng vũ lực hoặc đe dọa sử dụng vũ lực 

trong giải quyết tranh chấp. 

Câu Lạc Bộ Luật Khoa Việt Nam, một Hiệp Hội bao gồm các luật sư, luật gia, thẩm phán và các cựu sinh viên 

luật khoa Việt Nam, ý thức sự cần thiết phải lên tiếng trước công luận quốc tế và cùng quốc dân Việt Nam trong 

cũng như ngoài nước, thực hiện những biện pháp cấp bách, hữu hiệu để bảo vệ chủ quyền và sự toàn vẹn lãnh thổ 

lãnh hải Việt Nam trước tham vọng xâm lăng của nhà cầm quyền Trung Quốc. 

Câu Lạc Bộ Luậ t Khoa Việt Nam long trọng tuyên cáo: 

1/- Cực lực lên án và tố cáo trước công luận quốc tế, và yêu cầu tổ chức Liên Hiệp Quốc với chính phủ các 

quốc gia hội viên, để có biện pháp khẩn cấp hầu ngăn chặn kịp thời tham vọng bành trướng lãnh thổ của nhà cầm 

quyền Trung Quốc, môt hội viên Liên Hiệp Quốc, vì hoà bình thế giới và an ninh trong khu vực Châu Á Thái Bình 

Dương. 

2/- Đòi hòi nhà cầm quyền Việt Nam, với trách nhiệm bảo vệ đất nước, phải thực hiện khẩn cấp mọi đối sách 

chính trị, ngoại giao, quân sự quyết liệt, trước các hành động xâm lăng trắng trợn ngày càng gia tăng của nhà cầm 

quyền Trung Quốc. 

Nhà cầm quyền Việt Nam cần cấp thời đưa những vi phạm chủ quyền lãnh thổ lãnh hải Việt Nam, ra trước 

các cơ quan tài phán quốc tế có thẩm quyền, để giải quyết tranh chấp một cách hoà bình theo tinh thần Bản Hiến 

Chương Liên Hiệp Quốc và bản Tuyên bố chung về ứng xử của các bên đang có tranh chấp trong biển Đông (DOC) 

năm 2002. Đồng thời nhà cầm quyền Việt Nam phải thay đổi đường lối, mở rộng tự do, dân chủ để đoàn kết toàn 

dân, huy động toàn lực quốc gia vào công cuộc chống ngoại xâm bất cứ từ đâu tới. 

3/- Đề nghi các luật sư, luật gia Việt Nam tổ chức một Hội Nghị toàn cầu, tập trung trí tuệ luật học, hình thành 

một Ủy Ban Nghiên Cứu Chiến Lược Pháp Lý bảo vệ lãnh thổ lãnh hải của Tổ Quốc Việt Nam trước các cơ quan 

tài phán, trọng tài quốc tế để ứng dụng khi có điều kiện thuận lợi. 

4/- Kêu gọi nhân dân trong nước và Người Việt Nam ở hải ngoại, bằng mọi phương cách, sử dụng mọi hình thức 

tranh đấu hợp pháp có hiệu quả, để buộc nhà cầm quyền Việt Nam hiện nay phải úng xử kiên quyết hơn cách ứng 

xử nhu nhược, hèn nhát bây lâu nay, trước các hành động xâm lăng lãnh thổ, lãnh hải Việt Nam của nhà cầm quyền 

Trung Quốc. 

Houston, ngày 1 tháng 6 năm 2011 

Câu Lạc Bộ Luật Khoa Việt Nam 


GIA ÑÌNH LUAÄT KHOA VIEÄÂT NAM 


Tại miền Nam Vieät Nam các trường Luật lần 

lượt được thành lập tại Sàigon vào năm 1955, tại Huế 

vào năm 1957 và Cần Thơ vào năm 1966. Trong thời 

gian 20 năm từ năm 1955 đến 1975, các trường Luật đã 

thu nhaän trên 60 ngàn sinh viên ghi danh theo học. Tổng 

số sinh viên Luật đã vượt qua tổng số các sinh viên thuộc 

các phân khoa bạn như Nha, Y, Dược, Kỷ Thuật, Khoa 

Học v.v.. Chính vì thế, gia đình Luật Khoa được xem là 

một đại gia đình trong giới trí thức của miền Nam Vieät 

Nam. 

Trường Luật đào tạo cho các sinh viên Luật 

nhiều kiến thức về luật pháp, tổ chức công quyền, kinh 

tế và bang giao quốc tế. Chính vì thế, các sinh viên Luật 

có thể đem kiến thức học hỏi của mình ứng dụng vào 

cuộc sống trong nhiều lãnh vực. 

Nhiều sinh viên Luật ưu tú đã hoaït động hữu 

hiệu trong các ngành tư pháp, hành pháp, lập pháp, trong 

quân đội và các lãnh vực tư nhân. 

Gia đình Luật Khoa cũng là nơi qui tụ nhiều giáo 

sư tài ba, tên tuổi, đạo đức, yêu nước và khí phách. Moät 

soá giáo sư Luật đã đảm nhận những chức vụ cao cấp như 

thủ tướng, phó thủ tướng , tổng trưởng v.v.. 

Sau khi miền Nam VN thân yêu bị Cộng Sản 

Bắc Việt cưỡng chiếm vào ngày 30-4-1975, moät soá giáo 

sư và sinh viên Luật Khoa đã tuẩn tiết hoặc bị Cộng 

Sản đày đọa chết ở trong tù. Nhiều người còn sống sót 

ở trong nước hay ra hải ngoaị vẫn tiếp tục đấu tranh cho 

sự tự do, hạnh phúc , nền độc lập và sự vẹn toàn lãnh thổ 

của nước nhà. 

Ngày nay trãi qua 36 năm từ khi xa quê hương, 

nhiều giáo sư, các sinh viên phải ly tán ôû các nơi và nhiều 

người vì tuổi già, bệnh tật đã vĩnh viễn ra đi, nhưng đại 

gia đình Luật Khoa vẫn còn tồn tại. Hiện nay, tại Hoa Kỳ 

ở miền Bắc Cali. có Hội Luật Gia, tại Nam Cali. có Hội 

Ái Hữu Luật Khoa và tại Houston, Texas có Câu Lạc 

Bộ Luật Khoa đã hoạt động trong nhiều năm qua. Bên 

cạnh đấy, cũng có những website như aihuuluatkhoa. 

com, luatkhoavietnam.com, luatkhoasanjose.com cùng 

diễn đàn csvlksg@yahoogroups.com giúp cho các cựu 

sinh viên Luật có thể theo dõi những sinh hoạt của gia 

đình Luật Khoa . 

Chính vì thế, Ban tổ chức Hội Ngộ Mùa Thu 

Luật Khoa thiết tha mong mõi các thành viên trong gia 

đình Luật Khoa nên giữ mãi tình thân thiện, yêu thương, 

tương trợ lẫn nhau để chúng ta cùng nhau xây dựng cộng 

đồng và quê hương. 

Luật sư Võ Văn Dinh, chủ tịch Hội Ái Hữu Luật 

Khoa ở Nam Cali. tác giả bài : “Luaäât Khoa Hành Khúc” 

đã gởi gấm tâm nguyện của ông, mà theo chúng tôi cũng 

là tâm nguyện của nhiều thành viên trong gia đình Luật 

Khoa Việt Nam là: 

“Luaät Khoa Việt Nam,quyết chí chúng ta đứng 

lên. Cùng nhau làm cho vẻ vang giống nòi Tiên Rồng . 

Ngày mai mọi nơi yêu thương Công Bằng, Bác 

Ái . Ánh vinh quang Luật Khoa Việt Nam. 

Luật khoa Tiến! Tiến lên cho đời, rạng ngời 

Công Lý, sáng danh Nhân Quyền. 

Luật Khoa Thắng! Quyết tâm chiến thắng bạo 

tàn . Ánh vinh quang. Muôn đời sáng soi..” 

Tôn chỉ của trường Luật là xây dựng một xã hội 

thượng tôn luật pháp, trong đó nền công lý, quyền töï do 

và sự công bình phải được nhà cầm quyền và mọi người 

tôn trọng. 

Miền Nam Việt Nam trước năm 1975 hãnh diện 

đã có gia đình Luật Khoa Việt Nam.Chính vì thế, các 

giáo sư và các cựu sinh viên Luật đều có quyền tự hào là 

thành viên trong gia đình Luật Khoa Việt Nam vậy./.. 


(Viết theo yêu cầu của Tam muội N.M.N 

- Fountain Valley, CA) 

Trước 1975, ở miền Nam Việt Nam Hiến pháp 

năm 1967 có ghi : “ nền giáo dục Đại học được tự trị”. 

Các nhà làm chính sách giáo dục đã xác nhận sự cần thiết 

phải hội nhập với thế giới dân chủ nhất là quản trị nhân 

viên và sử dụng ngân sách từ những định chế lâu đời như 

Bộ Giáo dục, Tổng nha Công vụ và Tổng Nha ngân sách 

đòi hỏi những sự thay đổi hay điều chỉnh thích hợp về 

luật lệ và thủ tục. Do đó, cần phải có thời gian thực hiện 

theo một tiến trình chuyển tiếp. 

Lớp học mái tre lá, nền đất của ĐHCT 

những ngày đầu tiên 

Trước đó, từ năm 1964 hội PHHS trường TH 

Phan thanh Giản và Đoàn thị Điểm cùng với hội PHHS 

14 tỉnh đồng bằng sông Cửu Long đồng loạt yêu cầu 

Ban lảnh đạo Giáo dục chấp thuận xây dựng một trường 

Đại Học tại Cần Thơ. Tuy nhiên, Bác sĩ Trần Ngọc Ninh 

Tổng ủy viên Văn hóa Xã hội kiêm Ủy viên Giáo dục đã 

từ chối thỉnh nguyện cấp thiết nầy. 

Đầu năm 1966, được sự giúp sức của Bs Trần 

Quang Đệ Viện trưởng viện Đại học Quốc Gia Sài Gòn, 

Trung tướng Đặng văn Quang Tư lệnh Quân Đoàn IV và 

vùng IV chiến thuật, Bs Lê Văn Thuấn hội PHHS cũng 

là một nhân sĩ ở Cần Thơ, Bs Đặng Văn Trọng Phó Tỉnh 

Trưởng Phong Dinh … nên liên danh ông Nguyễn Văn 

Thiệu và ông Nguyễn Cao Kỳ (ứng cöû Tổng Thống và 

Phó Tổng Thống) hứa sẽ có một Viện đại học tại Cần 

Thơ. 

Sơ lược 

VIEÄN ÑAÏI HOÏC CAÀN THÔ 

(45 năm hình thành và phát triển (1966 – 2011) 

Dương Hồng Thủy 

Thế là Sắc lệnh số 62/SL/GD ra đời do Thiếu 

tướng Nguyễn cao Kỳ Chủ Tịch Ủy Ban Hành Pháp 

trung ương ký ngày 31/03/1966, thành lập Viện Đại học 

Cần Thơ. 

Vài tuần sau ông Ủy Viên Giáo dục tiến cử 

Tiến sĩ Phạm Hoàng Hộ vào chức vụ Viện trưởng đầu 

tiên của Viện ĐHCT. 

Thật ra, lúc nầy Viện ĐH chỉ có trên giấy tờ mà 

chưa có cơ sở phòng lớp, trang thiết bị … dù điều 3 của 

sắc lệnh có ghi : “một ngân khoảng 20 triệu đồng dành 

cho chương trình xây dựng…” 

Đến tháng 6/1966, viện ĐH CT vẫn còn trên 

giấy nhưng bổ nhiệm được Gs Nguyễn Văn Thùy làm 

Tổng thư ký. 

Trong một cuộc họp do Trung Tướng Tư lệnh 

QĐ IV chủ tọa, đã yêu cầu ông Đại tá Phạm Văn Tấn 

Tham mưu trưởng Quân đoàn và Trung tá Tỉnh Trưởng 

Lê Công Thường duyệt qua các cơ sở của quân đội không 

dùng… để chuyển cho Viện ĐH xử dụng. Có 4 địa điểm 

được cứu xét : 

- Tòa nhà số 273 đại lộ Hòa Bình. 

- Tòa nhà tại khu Văn Hóa. 

- Tòa nhà số 9 Phan đình Phùng. 

- Tòa nhà làm nhà riêng của Tỉnh Trưởng. 

Tháng 07/1966, hội đồng Viện ĐH CT họp tại Viện 

ĐH SG, thảo luận và thống nhất các chức vị sau : 

- Khoa trưởng Luật khoa và Khoa học Xã Hội : Gs 

Nguyễn Ngọc Huy. 


- Khoa trưởng Văn Khoa : Gs Lê Văn Diệm. 

- Khoa trưởng Khoa học : Gs Viện Trưởng tạm kiêm 

nhiệm. 

- Khoa trưởng Nông Nghiệp : chưa có người, đang tìm. 

Dù đang tiến hành nhưng với ngân sách 20 triệu 

chỉ đủ thanh toán lương bổng cho nhân viên. Sau cùng, 

ĐHCT phải làm tờ trình xin lệnh ông chủ Tịch UBHP 

Trung ương để có thêm ngân khoản sửa chửa và xây cất 

mới. 

Các chức vụ đầu tiên cũng được bầu chọn : 

- Chủ sự phòng Hành Chánh – Tiếp Tân : Thầy Trương 

Quang Liêm.( đang là Thanh Tra Tiêủ Học) 

- Chủ sự phòng Nhân viên : Thầy Ngô Văn Diện.(đang là 

Gs TH đệ I cấp trường Trung Học tỉnh Châu Đốc). 

- Chủ sự phòng Kế toán : Thầy Nguyễn Phú Hữu.(đang 

là Gs TH đệ I cấp trường Tống phước Hiệp tỉnh Vỉnh 

Long). 

- Thư ký ĐH Khoa học : Thầy Phan Thanh Châu.(đang là 

Hiệu trưởng trường Nam Tiểu học CT). 

- Thư ký ĐH Văn Khoa : Thầy Âu Ñức Phương.( đang là 

Hiệu trưởng trường Tiểu học Cái răng). 

Đại học CT bị hư hại sau Tết Mậu Thân 1968 

Với sự giúp đỡ của Trung tướng Trần Văn Minh, 

Tư lệnh Không quân VN, ông chấp thuận sớm nhất cho 

lại tòa nhà tọa lạc tại số 9 đường Phan đình Phùng cho 

Viện ĐHCT xử dụng…. 

Thế là ngày 23/09/1966, sau 3 tháng chuẩn bị 

ráo riết trường ĐHCT khai giảng khóa đầu tiên với 985 

SV theo học. 

Đây là cơ sở đào tạo ĐH trẻ nhất ở miền Nam 

trước 1975. Đầu tiên chỉ có 4 khoa : 

- Khoa Khoa Học 

- Luật khoa và Khoa học Xã hội. 

- Văn Khoa 

- 

Khoa sư Phạm. 

Lúc nầy cơ sở như chưa có gì, đội ngủ CB có 

trình độ trên ĐH rất ít. Phần lớn công tác giảng dạy do 

giáo viên thỉnh giảng từ các ĐH, cơ sở nghiên cứu đãm 

nhiệm. Khoa Luật và Khoa học Xã hội và Văn Khoa rất 

đông SV. Bỡi lẽ, vào đây để né quân dịch. 

Về cơ sở có 4 địa điểm : tòa nhà viện trưởng : tập 

trung bộ phận hành chánh, Khu I rộng 5 ha : lưu xá nữ 

sinh và trường Cao đẵng Nông nghiệp, khu II rộng 87 ha 

: là khu nhà học chính. Và khu III rộng 0,65 ha là cơ sở 

đào tạo đầu tiên gồm khoa học và thư viện. 

Thời gian nầy đồng bằng sông Cửu Long có 5 

triệu dân, chiếm 40% dân số của Nam VN. Mở trường 

ĐHCT đã đáp ứng cho học sinh tốt nghiệp Tú Tài II ở 

miền Tây Nam bộ có điều kiện học lên ĐH. 

Khoa Luật của trường ĐHCT bây giờ … 

Hiện nay, trường ĐHCT có 12 khoa, 3 Viện, 4 

Trung Tâm với 45.800 SV đang theo học. Đội ngủ CB, 

viên chức, lao động là 1.958 người. Có 2 Gs, 49 Phó 

Gs và 181 Giảng viên có trình độ Tiến sĩ. Có 756/1086 

Giảng viên có trình độ sau Đại học. 

Ngày 22/12/2002, trường ĐH Y Dược đã khánh 

thành cơ sở mới (trên cơ sở tách từ khoa Y Dược trường 

ĐHCT. Hiện có 400 Cán bộ và 4.000 SV đang theo học). 

Mặt tiền trường và các khoa phòng của ĐHCT đã xây 

cất mới. ĐHCT rất xứng tầm ở khu vöïc đồng bằng sông 

Cöûu Long và là một trong những Ñaïi Hoïc có uy tín trên 

cả nước. 

DHT (14/06/2011) 


MOÄT THÔØI KYÛ NIEÄÂM 

MOÄT THÔØI KYÛ NIEÄM 

Caùc giaùo sö Nguyeãn Cao Haùch, Vuõ Quoác Thuùc, 

Nguyeãn Huy Chieåu, Nguyeãn Vaên Canh v.v. 

Caùc Giaùo Sö Luaät Khoa 

Caùc Giaùo Sö Luaät 

Töøtraiù 

: Gs 

Tranà 

vanê 

Liemâ 

, Ts 

Tranà 

An 

Baiø 

, Gs 

Vuõ 

Quocá 

Thonâ 

g, 

Gs 

Buiø 

Töônø 

g Chieuå 

, Gs 

Nguyenã 

Quang 

Qu 

nùy h 

TöøTraiù 

: Cacù 

Giaoù 

Sö 

Tranà 

Vanê 

Liemâ 

, 

Buiø 

Töônø 

g Chieuå 

, Nguyenã 

Quang 

Qu 

nùy h 

TöøTraiù 

; Gs 

Nguyenã 

Vanê 

Canh, 

sinh 

vienâ 

Nguyenã 

Thò 

Minh 

Nguyetä 

vaøGs 

Buiø 

Töônø 

g Chieuå 

G s Vuõ 

Quocá 

Thucù 

Gs 

Mai 

Vanê 

Leã 

Gs 

Vuõ 

Quocá 

Thuyø 

Gs 

Quacù 

h Thò Nho 





Caùc Thaåm Phaùn 

Töøù Traùi: Caùc TP Leâ Quang Phuïc, Traàn Thieän Ñöùc, Leâ Theá Hieån 

Phoù chöôûng lyù Nguyeãn Maïnh Nhu 

Caùc Thaåm Phaùn cuûa Toøa Sô ThaåmSaøigoøn 

Thaåm phaùn TCPV Traàn Minh Tieát 

Hoäi Thaåm Nguyeãn Thò Veä - T.P.Traàn An Baøi 

Chaùnh aùn Leâ Theá Hieån 





Caùc Luaät Sö 

Ls Traàn Vaên Toát, cöïu thuû laõnh LS Ñoaøn vaø Ls Voõ Vaên Quan Ls Traàn Vaên Tuyeân , cöïu thuû laõnh LSÑ 

Thanâ thò 

Hoaiø 

Phöông 

Tranà 

thò 

AnÙ 

h Tuyetá 

Nam 

Thò 

Honà 

g Vanâ 

Huyenà 

Ngocï 

Anh 

. 

Quaùch Thò Nho â 

Tröông Honà 

g Thò 

Trinh 

Nguyenã 

Thuyù 

Loan 

Nguyenã 

Thò 

Quyù 

Buiø 

Leä 

Khanh 

Nguyenã 

Syõ 

Thuyï 

Tonâ 

Tònh 

Phan 

Nguyeãn Thò Chính Traàn thò Thanh Thuûy Traàn Hoaøng Vaân Nguyeãn Tuyeát Mai 






Caùc Luaät Sö 

o 

Ñ 

n 

à 

e 

y 

u 

T 

c 

ï 

o 

g 

N 

õ 

u 

V 

g 

n 

á 

o 

h 

T 

u 

õ 

ö 

H 

n 

ã 

e 

y 

u 

g 

N 

m 

â 

a 

L 

g 

nø 

u 

T 

â 

e 

L 

h 

cù 

a 

S 

m 

a 

N 

m 

ï 

a 

h 

P 

á 

e 

u 

Q 

n 

õ 

a 

o 

D 

ã 

n 

ê 

a 

V 

g 

nø 

u 

h 

P 

h 

n 

ì 

B 

g 

n 

â 

o 

C 

n 

ã 

e 

y 

u 

g 

N 

t 

ï 

ö 

h 

N 

h 

n 

i 

M 

n 

à 

a 

r 

T 

o 

a 

i 

G 

g 

n 

è 

a 

T 

â 

o 

g 

N 

g 

n 

o 

L 

ô 

C 

g 

nø 

a 

o 

H Tueä 

o 

V 

h 

n 

æ 

Ñ 

t 

â 

á 

e 

i 

V 

n 

ã 

e 

y 

u 

g 

N 

h 

n 

i 

M 

g 

n 

a 

u 

Q 

h 

n 

ò 

r 

T 

p 

ä 

e 

i 

h 

T 

ù 

a 

B 

u 

ä 

e 

i 

r 

T 

p 

ä 

e 

i 

T 

n 

ê 

a 

V 

â 

o 

g 

N h 

n 

i 

D 

n 

ê 

a 

V 

õ 

ö 

B 

h 

nøy 

u 

H 

mø 

a 

H 

g 

n 

ï 

o 

r 

T 

n 

a 

h 

P 

g 

n 

u 

r 

T 

n 

a 

u 

Q 

h 

nøy 

u 

H 

c 

ä 

o 

L 

n 

ê 

a 

V 

n 

ã 

e 

y 

u 

g 

N 

g 

n 

ê 

a 

Ñ 

n 

ã 

e 

y 

u 

g 

N 

g 

n 

ô 

ö 

h 

K 

uû 

e 

y 

u 

g 

N 

h 

n 

ì 

B 

n 

ï 

a 

V 

n 

ã 

e 

y 

u 

g 

N 

ø 

ã 

i 

ï 

ô 

L 

h 

n 

i 

M 

n 

à 

a 

r 

T 

ê 

à 

h 

n 

A 

c 

ï 

o 

g 

N 

m 

ï 

a 

h 

P 

ng 

ô 

ö 

h 

P 

h 

n 

ì 

Ñ 

n 

ã 

e 

y 

u 

g 

N g 

n 

é 

a 

h 

T 

n 

ê 

a 

V 

n 

ã




Caùc Giaùo Sö vaø Sinh Vieân Luaät 

Caùc Giaùo sö Vuõ Quoác Thoâng, Nguyeãn Vaên Canh vaø caùc sinh vieân 




HIEÁN PHAÙPbản 

của mọi công dân 

NEÀN ÑEÄ NHÒ COÄNG HOØA 

NAÊM 1967 

LỜI MỞ ĐẦU 

Tin tưởng rằng lòng ái quốc, chí quật cường, 

truyền thống đấu tranh của dân tộc bảo đảm tương lai 

huy hoàng của đất nước. 

Ý thức rằng sau bao năm ngoại thuộc, kế đến 

lãnh thổ qua phân, độc tài và chiến tranh, dân tộc Việt 

Nam phải lãnh lấy sứ mạng lịch sử, tiếp nối ý chí tự 

cường, đồng thời đón nhận những tư tưởng tiến bộ để 

thiết lập một chánh thể Cộng Hòa của dân, do dân và vì 

dân, nhằm mục đích đoàn kết dân tộc, thống nhất lãnh 

thổ, bảo đảm Độc Lập Tự Do Dân Chủ trong công bằng, 

bác ái cho các thế hệ hiện tại và mai sau. 

Chúng tôi một trăm mười bảy (117) Dân Biểu 

Quốc Hội Lập Hiến đại diện nhân dân Việt Nam, sau khi 

thảo luận, chấp thuận Bản Hiến Pháp sau đây : 

CHƯƠNG I: Điều khoản căn bản 

ĐIỀU 1 

1- VIỆT NAM là một nước CỘNG HÒA, độc lập, 

thống nhất, lãnh thổ bất khả phân. 

ĐIỀU 2 

1- Quốc gia công nhận và bảo đảm những quyền căn 

2- Quốc Gia chủ trương sự bình đẳng giữa các công dân 

không phân biệt nam nữ, tôn giáo, sắc tộc, đảng phái. 

Đồng bào thiểu số được đặc biệt nâng đỡ để theo kịp đà 

tiến hóa chung của dân tộc. 

3- Mọi công dân có nghĩa vụ góp phần phục vụ quyền 

lợi quốc gia dân tộc. 

ĐIỀU 3 

Ba cơ quan Lập Pháp, Hành Pháp và Tư Pháp phải 

được phân nhiệm và phân quyền rõ rệt. Sự hoạt động 

của ba cơ quan công quyền phải được phối hợp và điều 

hòa để thực hiện trật tự xã hội và thịnh vượng chung 

trên căn bản Tự Do, Dân Chủ và Công Bằng Xã Hội. 

ĐIỀU 4 

1- Việt Nam Cộng Hòa chống lại chủ nghĩa cộng sản 

dưới mọi hình thức 

2- Mọi hành vi nhằm mục đích tuyên truyền hay thực 

hiện chủ nghĩa cộng sản đều bị cấm chỉ. 

ĐIỀU 5 

1- Việt Nam Cộng Hòa chấp nhận các nguyên tắc quốc 

tế pháp không trái với chủ quyền quốc gia và sự bình 

đẳng giữa các dân tộc. 

2- Việt Nam Cộng Hòa cương quyết chống lại mọi hình 

thức xâm lược và nỗ lực góp phần xây dựng nền an 

ninh và hòa bình thế giới. 

CHƯƠNG II: 

Quyền lợi và Nghĩa vụ công dân 

ĐIỀU 6 

1- Quốc Gia tôn trọng nhân phẩm. 

2- Luật pháp bảo vệ tự do, sinh mạng, tài sản và danh 

dự của mọi công dân. 

ĐIỀU 7 

1- Quốc Gia tôn trọng và bảo vệ quyền an toàn cá nhân 

và quyền biện hộ. 

2- Không ai có thể bị bắt bớ, giam giữ nếu không có 

mệnh lệnh hợp pháp của cơ quan có thẩm quyền luật 

định, ngoại trừ trường hợp quả tang phạm pháp. 

3- Bị can và thân nhân phải được thông báo tội trạng 

trong thời hạn luật định. Mọi sự câu lưu phải đặt dưới 

quyền kiểm soát của cơ quan Tư Pháp. 

4- Không ai có thể bị tra tấn, đe dọa hay cưỡng bách thú 

tội. Sự nhận tội vì tra tấn, đe dọa hay cưỡng bách không 

được coi là bằng chứng buộc tội. 

5- Bị can phải được xét xử công khai và mau chóng. 

6- Bị can có quyền được luật sư biện hộ dự kiến trong 


mọi giai đoạn thẩm vấn kể cả trong cuộc điều tra sơ 

vấn. 

7- Bị can về các tội Tiểu Hình, chưa có tiền án quá ba 

(3) tháng tù về các tội phạm cố ý, có thể được tại ngoại 

hầu tra nếu có nghề nghiệp và địa chỉ chắc chắn. Nữ bị 

can về các tội tiểu hình, có nghề nghiệp và địa chỉ chắc 

chắn, nếu có thai trên ba (3) tháng. 

8- Bị can được suy đoán là vô tội cho đến khi bản án 

xác nhận tội trạng trở thành nhất định. 

Sự nghi vấn có lợi cho bị can. 

9- Bị can bị bắt giữ oan ức, sau khi được tuyên bố vô 

tội, có quyền đòi Quốc Gia bồi thường thiệt hại trong 

những điều kiện luật định. 

10- Không ai có thể bị câu thúc thân thể vì thiếu nợ. 

ĐIỀU 8 

1- Đời tư, nhà cửa và thư tín của công dân phải được 

tôn trọng. 

2- Không ai được quyền xâm nhập, khám xét nơi cư trú 

và tịch thâu đồ vật của người dân, trừ khi có lệnh của 

Tòa Án hoặc cần bảo vệ an ninh và trật tự công cộng 

trong phạm vi luật định. 

3- Luật pháp bảo vệ tánh cách riêng tư của thư tín, 

những hạn chế, nếu có phải do một (1) đạo luật qui 

định. 

ĐIỀU 9 

1- Quốc Gia tôn trọng và bảo đảm quyền tự do tín 

ngưỡng, tự do truyền giáo và hành đạo của mọi công 

dân miễn là không xâm phạm đến quyền lợi quốc gia, 

không phương hại đến an ninh, trật tự công cộng và 

không trái với thuần phong mỹ tục. 

2- Quốc Gia không thừa nhận một tôn giáo nào là Quốc 

Giáo. Quốc Gia vô tư đối với sự phát triển của các tôn 

giáo. 

ĐIỀU 10 

1- Quốc Gia công nhận quyền tự do giáo dục. 

2- Nền giáo dục cơ bản có tính cách cưỡng bách và 

miễn phí. 

3- Nền giáo dục Đại Học được tự trị. 

4- Những người có khả năng mà không có phương tiện 

sẽ được nâng đỡ để theo đuổi học vấn. 

5- Quốc Gia khuyến khích và nâng đỡ các công dân 

trong việc nghiên cứu và sáng tác về khoa học, văn học 

và nghệ thuật. 

ĐIỀU 11 

1- Văn hóa giáo dục phải được đặt vào hàng quốc sách 

trên căn bản dân tộc, khoa học và nhân bản. 

2- Một ngân sách thích đáng phải được dành cho việc 

phát triển văn hóa giáo dục. 

ĐIỀU 12 

1- Quốc Gia tôn trọng quyền tự do tư tưởng, tự do ngôn 

luận, báo chí và xuất bản, miễn là sự hành xử các quyền 

này không phương hại đến danh dự cá nhân, an ninh 

quốc phòng hay thuần phong mỹ tục. 

2- Chế độ kiểm duyệt không được chấp nhận, ngoại trừ 

các bộ môn điện ảnh và kịch trường. 

3- Một đạo luật sẽ ấn định qui chế báo chí. 

ĐIỀU 13 

1- Mọi công dân đều có quyền tự do hội họp và lập hội 

trong phạm vi luật định. 

2- Mọi công dân đều có quyền bầu cử , ứng cử và tham 

gia công vụ trên căn bản bình đẳng theo điều kiện và 

thể thức luật định. 

3- Quốc Gia tôn trọng các quyền chính trị của mọi công 

dân kể cả quyền tự do thỉnh nguyện, quyền đối lập công 

khai bất bạo động và hợp pháp. 

ĐIỀU 14 

Mọi công dân đều có quyền tự do cư trú, đi lại, xuất 

ngoại và hồi hương, ngoại trừ trường hợp luật pháp hạn 

chế vì lý do y tế, an ninh và quốc phòng. 

ĐIỀU 15 

1- Mọi công dân đều có quyền, có bổn phận làm việc 

và được hưởng thù lao tương xứng để bảo đảm cho bản 

thân và gia đình một đời sống hợp với nhân phẩm. 

2- Quốc Gia nỗ lực tạo công việc làm cho mọi công 

dân. 

ĐIỀU 16 

Quyền tự do nghiệp đoàn và quyền đình công được tôn 

trọng trong phạm vi và thể thức luật định. 

ĐIỀU 17 

1- Quốc Gia công nhận gia đình là nền tảng của xã hội. 

Quốc Gia khuyến khích, nâng đỡ sự thành lập gia đình, 

săn sóc sản phụ và thai nhi. 

2- Hôn nhân được đặt căn bản trên sự ưng thuận, sự 

bình đẳng và sự hợp tác giữa vợ chồng. 

3- Quốc Gia tán trợ sự thuần nhất gia đình. 

ĐIỀU 18 

1- Quốc Gia nỗ lực thiết lập chế độ an ninh xã hội. 

2- Quốc Gia có nhiệm vụ thiết lập chế độ cứu trợ xã hội 

và y tế công cộng. 

3- Quốc Gia có nhiệm vụ nâng đỡ đời sống tinh thần và 

vật chất của các chiến sĩ quốc gia, bảo trợ và dưỡng dục 

các quốc gia nghĩa tử. 

ĐIỀU 19 

1- Quốc Gia công nhận và bảo đảm quyền tư hữu. 

2- Quốc Gia chủ trương hữu sản hóa nhân dân. 

3- Sở hữu chủ các tài sản bị truất hữu hoặc trưng dụng 

vì lý do công ích phải được bồi thường nhanh chóng và 

thoả đáng theo thời giá. 


ĐIỀU 20 

1- Quyền tự do kinh doanh và cạnh tranh được công 

nhận nhưng không được hành xử để nắm giữ độc 

quyền, độc chiếm hay thao túng thị trường. 

2- Quốc Gia khuyến khích và tán trợ sự hợp tác kinh tế 

có tánh cách tương trợ. 

3- Quốc Gia đặc biệt nâng đỡ những thành phần xã hội 

yếu kém về kinh tế. 

ĐIỀU 21 

Quốc Gia chủ trương nâng cao đời sống nông dân và 

đặc biệt giúp đỡ nông dân có ruộng đất canh tác. 

] ĐIỀU 22 

Trên nguyên tắc quân bình giữa nghĩa vụ và quyền lợi, 

công nhân có quyền cử đại biểu tham gia quản trị xí 

nghiệp, đặc biệt về những vấn đề liên quan đến lương 

bổng và điều kiện làm việc trong phạm vi và thể thức 

luật định. 

ĐIỀU 23 

1- Quân Nhân đắc cử vào các chức vụ dân cử, hay tham 

chánh tại cấp bậc trung ương phải được giải ngũ hay 

nghỉ giả hạn không lương, tùy theo sự lựa chọn của 

đương sự. 

2- Quân Nhân tại ngũ không được sinh hoạt đảng phái. 

ĐIỀU 24 

1- Quốc Gia công nhận sự hiện hữu của các sắc tộc 

thiểu số trong cộng đồng Việt Nam. 

2- Quốc Gia tôn trọng phong tục tập quán của đồng bào 

thiểu số. Các tòa án phong tục phải được thiết lập để xét 

xử một số các vụ án phong tục giữa các đồng bào thiểu 

số. 

3- Một đạo luật sẽ qui định những quyền lợi đặc biệt để 

nâng đỡ đồng bào thiểu số. 

ĐIỀU 25 

Mọi công dân đều có nghĩa vụ bảo vệ Tổ Quốc và 

chánh thể Cộng Hòa. 

ĐIỀU 26 

Mọi công dân đều có nghĩa vụ bảo vệ Hiến Pháp và tôn 

trọng luật pháp. 

] ĐIỀU 27 

Mọi công dân đều có nghĩa vụ thi hành quân dịch theo 

luật định. 

ĐIỀU 28 

Mọi công dân đều có nghĩa vụ đóng thuế theo luật định. 

ĐIỀU 29 

Mọi sự hạn chế các quyền công dân căn bản phải được 

qui định bởi một đạo luật có ấn định rõ phạm vi áp 

dụng trong thời gian và không gian. Tuy nhiên trong 

mọi trường hợp, tánh cách thiết yếu của các quyền công 

dân căn bản vẫn không được vi phạm. 

CHƯƠNG III: Lập Pháp 

ĐIỀU 30 

Quyền Lập Pháp được quốc dân ủy nhiệm cho Quốc 

Hội. 

Quốc Hội gồm hai viện : 

- Hạ Nghị Viện 

- Thượng Nghị Viện 

ĐIỀU 31 

Hạ Nghị Viện gồm từ một trăm (100) đến hai trăm 

(200) Dân Biểu. 

1- Dân Biểu được bầu theo lối phổ thông đầu phiếu trực 

tiếp và kín theo thể thức đơn danh, trong từng đơn vị 

lớn nhất là tỉnh. 

2- Nhiệm kỳ Dân Biểu là bốn (4) năm. Dân Biểu có thể 

được tái cử. 

3- Cuộc bầu cử tân Hạ Nghị Viện sẽ được kết thúc 

chậm nhất là một (1) tháng trước khi pháp nhiệm cũ 

chấm dứt. 

ĐIỀU 32 

Được quyền ứng cử Dân Biểu những công dân : 

1- Có Việt tịch từ khi mới sanh, hoặc đã nhập Việt tịch 

ít nhất bảy (7) năm, hoặc đã thủ đắc hoặc hồi phục Việt 

tịch ít nhất năm (5) năm tính đến ngày bầu cử. 

2- Đủ hai mươi lăm (25) tuổi tính đến ngày bầu cử. 

3- Được hưởng các quyền công dân. 

4- Ở trong tình trạng hợp lệ quân dịch. 

5- Hội đủ những điều kiện khác dự liệu trong đạo luật 

bầu cử Dân Biểu. 

ĐIỀU 33 

Thượng Nghị Viện gồm từ ba mươi (30) đến sáu mươi 

(60) Nghị Sĩ. 

1- Nghị Sĩ được cử tri đoàn toàn quốc bầu lên trong một 

cuộc phổ thông đầu phiếu trực tiếp và kín theo thể thức 

Liên Danh đa số. Mỗi Liên Danh gồm từ một phần sáu 

(1/6) đến một phần ba (1/3) tổng số Nghị Sĩ. 

2- Nhiệm kỳ Nghị Sĩ là sáu (6) năm, mỗi ba (3) năm 

bầu lại phân nửa (1/2). Nghị Sĩ có thể được tái cử. 

3- Các Nghị Sĩ trong pháp nhiệm đầu tiên sẽ được chia 

làm hai nhóm đều nhau, theo thể thức rút thăm. Nhóm 

thứ nhất có nhiệm kỳ sáu (6) năm, nhóm thứ hai có 

nhiệm kỳ ba (3) năm. 

4- Cuộc bầu cử các tân Nghị Sĩ phải được tổ chức chậm 

nhất là một (1) tháng trước khi phân nửa (1/2) tổng số 

Nghị Sĩ chấm dứt pháp nhiệm. 

ĐIỀU 34 

Được quyền ứng cử Nghị Sĩ những công dân đủ ba 

mươi (30) tuổi tính đến ngày bầu cử, hội đủ các điều 

kiện dự liệu trong đạo luật bầu cử Nghị Sĩ và các điều 


kiện qui định ở Điều 32. 

ĐIỀU 35 

1- Trong trường hợp khống khuyết Dân Biểu vì bất cứ 

nguyên nhân nào, cuộc bầu cử thay thế sẽ được tổ chức 

trong hạn ba (3) tháng, nếu sự khống khuyết xảy ra trên 

hai (2) năm trước ngày chấm dứt pháp nhiệm. 

2- Trong trường hợp khống khuyết Nghị Sĩ vì bất cứ 

nguyên nhân nào, cuộc bầu cử thay thế sẽ được tổ chức 

chung với cuộc bầu cử phân nửa (1/2) tổng số Nghị Sĩ 

gần nhất. 

ĐIỀU 36 

Các thể thức và điều kiện ứng cử, bầu cử Dân Biểu 

và Nghị Sĩ, kể cả Dân Biểu đồng bào Thiểu số, sẽ do 

những đạo luật quy định. 

ĐIỀU 37 

1- Không thể truy tố, tầm nã, bắt giam hay xét xử một 

Dân Biểu hay Nghị Sĩ vì những sự phát biểu và biểu 

quyết tại Quốc Hội. 

2- Trong suốt thời gian pháp nhiệm, ngoại trừ trường 

hợp quả tang phạm pháp, không thể truy tố, tầm nã, bắt 

giam hay xét xử một Dân Biểu hay Nghị Sĩ, nếu không 

có sự chấp thuận của ba phần tư (3/4) tổng số Dân Biểu 

hay Nghị Sĩ. 

3- Trong trường hợp quả tang phạm pháp, sự truy tố 

hay bắt giam sẽ được đình chỉ nếu có sự yêu cầu của 

Viện sở quan. 

4- Dân Biểu và Nghị Sĩ có quyền bảo mật về xuất xứ 

các tài liệu trình bày trước Quốc Hội. 

5- Dân Biểu và Nghị Sĩ không thể kiêm nhiệm một 

chức vụ công cử hay dân cử nào khác. 

6- Dân Biểu và Nghị Sĩ có thể phụ trách giảng huấn tại 

các trường đại học và cao đẳng kỹ thuật. 

7- Dân Biểu, Nghị Sĩ và người hôn phối không thể tham 

dự những cuộc đấu thầu hay ký hợp đồng với các cơ 

quan công quyền. 

ĐIỀU 38 

1- Trong trường hợp can tội phản quốc hay các trọng tội 

khác, Dân Biểu hay Nghị Sĩ có thể bị Viện sở quan truất 

quyền. 

2- Sự truất quyền phải được hai phần ba (2/3) tổng số 

Dân Biểu hay Nghị Sĩ đề nghị. 

3- Quyết định truất quyền phải được ba phần tư (3/4) 

tổng số Dân Biểu hay Nghị Sĩ chấp thuận. 

4- Đương sự được quyền biện hộ trong mọi giai đoạn 

của thủ tục truất quyền. 

ĐIỀU 39 

Quốc Hội có thẩm quyền : 

1- Biểu quyết các đạo luật. 

2- Phê chuẩn các hiệp ước và hiệp định quốc tế. 

3- Quyết định việc tuyên chiến và nghị hòa. 

4- Quyết định việc tuyên bố tình trạng chiến tranh. 

5- Kiểm soát chính phủ trong việc thi hành chánh sách 

Quốc Gia. 

6- Trong phạm vi mỗi viện, quyết định hợp thức hóa sự 

đắc cử của các Dân Biểu hay Nghị Sĩ. 

ĐIỀU 40 

1- Mỗi viện với một phần ba (1/3) tổng số Dân Biểu 

hay Nghị Sĩ có quyền yêu cầu Thủ Tướng hay các nhân 

viên chính phủ ra trước Viện sở quan để trả lời các câu 

chất vấn về sự thi hành chánh sách quốc gia. 

2- Chủ tịch Ủy Ban của mỗi viện có quyền yêu cầu các 

nhân viên chánh phủ tham dự các phiên họp của Uũy 

Ban để trình bày về các vấn đề liên quan đến Bộ sở 

quan. 

ĐIỀU 41 

Thượng Nghị Viện có quyền mở cuộc điều tra về sự thi 

hành chánh sách quốc gia và yêu cầu các cơ quan công 

quyền xuất trình các tài liệu cần thiết cho cuộc điều tra 

này. 

ĐIỀU 42 

1- Quốc Hội có quyền khuyến cáo thay thế từng phần 

hay toàn thể Chánh phủ với đa số hai phần ba (2/3) tổng 

số Dân Biểu và Nghị Sĩ. 

2- Nếu Tổng Thống không có lý do đặc biệt để khước 

từ, sự khuyến cáo sẽ có hiệu lực. 

3- Trong trường hợp Tổng Thống khước từ, Quốc Hội 

có quyền chung quyết sự khuyến cáo với đa số ba phần 

tư (3/4) tổng số Dân Biểu và Nghị Sĩ. Sự khuyến cáo 

sau này của Quốc Hội có hiệu lực kể từ ngày chung 

quyết. 

ĐIỀU 43 

1- Dân Biểu và Nghị Sĩ có quyền đề nghị các dự án 

luật. 

2- Tổng Thống có quyền đề nghị các dự thảo luật. 

3- Các dự án luật và dự thảo luật, gọi chung là dự luật 

phải được đệ nạp tại văn phòng Hạ Nghị Viện. 

4- Trong mọi trường hợp Hạ Nghị Viện chấp thuận 

hoặc bác bỏ một dự luật, Viện này đều chuyển dự luật 

sang văn phòng Thượng Nghị Viện trong thời hạn ba 

(3) ngày tròn. 

5- Nếu Thượng Nghị Viện đồng quan điểm với Hạ Nghị 

Viện, dự luật sẽ được chuyển sang Tổng Thống để ban 

hành hoặc sẽ bị bác bỏ. 

6- Nếu Thượng Nghị Viện không đồng quan điểm với 

Hạ Nghị Viện, dự luật sẽ được gởi về văn phòng Hạ 

Nghị Viện trong thời hạn ba (3) ngày tròn, kèm theo 

quyết nghị có viện dẫn lý do. 

7- Trong trường hợp sau này, Hạ Nghị Viện có quyền 


chung quyết dự luật với đa số hai phần ba (2/3) tổng số 

Dân Biểu. 

8- Nếu Hạ Nghị Viện không hội đủ đa số hai phần ba 

(2/3) nói trên, quan điểm của Thượng Nghị Viện được 

coi là chung quyết. 

9- Thời gian thảo luận và biểu quyết một dự luật tại 

Thượng Nghị Viện chỉ có thể bằng phân nửa (1/2) thời 

gian thảo luận và biểu quyết tại Hạ Nghị Viện. Thời 

gian thảo luận và chung quyết một dự luật tại Hạ Nghị 

Viện chỉ có thể gấp đôi thời gian thảo luận và biểu 

quyết tại Thượng Nghị Viện. 

ĐIỀU 44 

1- Các dự luật được Quốc Hội chung quyết sẽ được 

chuyển sang Tổng Thống trong thời hạn ba (3) ngày 

tròn. 

2- Thời gian ban hành là mười lăm (15) ngày tròn kể từ 

ngày Tổng Thống tiếp nhận dự luật. 

3- Trong trường hợp khẩn cấp do Quốc Hội thẩm định, 

thời hạn ban hành là bảy (7) ngày tròn. 

4- Nếu Tổng Thống không ban hành trong các thời hạn 

kể trên, dự luật đã được Quốc Hội biểu quyết đương 

nhiên thành luật và sẽ được Chủ Tịch Thượng Nghị 

Viện ban hành. 

ĐIỀU 45 

1- Trong thời hạn ban hành, Tổng Thống có quyền gởi 

thông điệp có viện dẫn lý do yêu cầu Quốc Hội phúc 

nghị một hay nhiều điều khoản của dự luật. 

2- Trong trường hợp này, Quốc Hội sẽ họp khoáng 

đại lưỡng viện để chung quyết dự luật với đa số quá 

bán (1/2) tổng số Dân Biểu và Nghị Sĩ. Nếu Quốc Hội 

chung quyết bác bỏ lời yêu cầu phúc nghị của Tổng 

Thống, dự luật đương nhiên thành luật và được chuyển 

sang Tổng Thống để ban hành. 

ĐIỀU 46 

1- Dự thảo ngân sách được đệ nạp tại văn phòng Hạ 

Nghị Viện trước ngày ba mươi tháng chín (30-09). 

2- Dân Biểu và Nghị Sĩ có quyền đề nghị các khoản chi 

mới nhưng đồng thời phải đề nghị các khoản thu tương 

đương. 

3- Hạ Nghị Viện phải biểu quyết dự thảo ngân sách 

trước ngày ba mươi tháng mười một (30-11) và chuyển 

bản văn đã được chấp thuận đến văn phòng Thượng 

Nghị Viện chậm nhất là ngày một tháng mười hai 

(1-12). 

4- Thượng Nghị Viện phải biểu quyết dự thảo ngân sách 

trước ngày ba mươi mốt tháng mười hai (31-12). 

5- Trong thời hạn nói trên, nếu Thượng Nghị Viện yêu 

cầu Hạ Nghị Viện phúc nghị một hay nhiều điều khoản 

trong dự thảo ngân sách, thủ tục qui định tại điều 43 

phải được áp dụng. Trường hợp này Tổng Thống có 

quyền ký sắc luật cho thi hành từng phần ngân sách 

tương đương với một phần mười hai (1/12) ngân sách 

thuộc tài khoá trước cho đến khi Hạ Nghị Viện chung 

quyết xong dự thảo ngân sách. 

ĐIỀU 47 

1- Mỗi Viện họp những khóa thường lệ và những khóa 

bất thường. 

2- Hằng năm mỗi viện họp hai khóa thường lệ. Một 

khóa họp bắt đầu ngày thứ Hai đầu tiên trong tháng Tư 

dương lịch, một khóa họp bắt đầu ngày thứ hai đầu tiên 

trong tháng Mười dương lịch. Mỗi khóa họp thường lệ 

không thể lâu quá chín mươi (90) ngày. Tuy nhiên Hạ 

Nghị Viện có thể triển hạn khóa họp để chung quyết dự 

thảo ngân sách. 

3- Mỗi viện có thể triệu tập các khóa họp bất thường 

khi có sự yêu cầu của Tổng Thống hoặc một phần ba 

(1/3) tổng số Dân Biểu hay Nghị Sĩ. Nếu khóa họp bất 

thường do Tổng Thống yêu cầu triệu tập, nghị trình 

khóa họp do Tổng Thống ấn định. 

ĐIỀU 48 

1- Quốc Hội họp công khai trừ khi quá bán (1/2) tổng 

số Dân Biểu hay Nghị Sĩ hiện diện yêu cầu họp kín. 

2- Trong các phiên họp công khai, biên bản tường thuật 

toàn vẹn cuộc thảo luận và các tài liệu trình bày tại 

Quốc Hội sẽ được đăng trên Công Báo. 

ĐIỀU 49 

1- Mỗi viện bầu Chủ Tịch và các nhân viên văn phòng. 

2- Mỗi viện thành lập các Ủy Ban thường trực và các 

Ủy Ban đặc biệt. 

3- Mỗi viện trọn quyền ấn định nội quy. 

4- Văn phòng hai (2) viện ấn định thủ tục liên lạc và 

sinh hoạt giữa hai (2) viện. 

ĐIỀU 50 

1- Chủ Tịch Thượng Nghị Viện triệu tập và chủ tọa các 

phiên họp khoáng đại lưỡng viện. 

2- Trường hợp Chủ Tịch Thượng Nghị Viện bị ngăn trở, 

Chủ Tịch Hạ Nghị Viện sẽ thay thế Chủ Tịch Thượng 

Nghị Viện trong nhiệm vụ này . 

CHƯƠNG IV: Hành Pháp 

ĐIỀU 51 

Quyền Hành Pháp được Quốc Dân ủy nhiệm cho Tổng 

Thống. 

ĐIỀU 52 

1- Tổng Thống và Phó Tổng Thống cùng đứng chung 

một liên danh, được cử tri toàn quốc bầu lên theo lối 

phổ thông đầu phiếu trực tiếp và kín. 


2- Nhiệm kỳ của Tổng Thống và Phó Tổng Thống là 

bốn (4) năm. Tổng Thống và Phó Tổng Thống có thể 

được tái cử một lần. 

3- Nhiệm kỳ của Tổng Thống và Phó Tổng Thống chấm 

dứt đúng mười hai (12) giờ trưa ngày cuối cùng tháng 

thứ bốn mươi tám (48) kể từ ngày nhậm chức và nhiệm 

kỳ của tân Tổng Thống và tân Phó Tổng Thống bắt đầu 

từ lúc ấy. 

4- Cuộc bầu cử tân Tổng Thống và tân Phó Tổng Thống 

được tổ chức vào ngày chúa nhật bốn (4) tuần lễ trước 

khi nhiệm kỳ của Tổng Thống tại chức chấm dứt. 

ĐIỀU 53 

Được quyền ứng cử Tổng Thống hoặc Phó Tổng Thống 

những công dân hội đủ các điều kiện sau đây : 

1- Có Việt tịch từ khi mới sanh ra và liên tục cư ngụ 

trên lãnh thổ Việt Nam ít nhất mười (10) năm tính đến 

ngày bầu cử. 

Thời gian công cán và lưu vong chánh trị tại ngoại quốc 

được kể như thời gian cư ngụ tại nước nhà. 

2- Đủ ba mươi lăm (35) tuổi tính đến ngày bầu cử. 

3- Được hưởng các quyền công dân. 

4- Ở trong tình trạng hợp lệ quân dịch. 

5- Hội đủ những điều kiện khác dự liệu trong đạo luật 

bầu cử Tổng Thống và Phó Tổng Thống. 

ĐIỀU 54 

1- Tối cao Pháp viện lập danh sách ứng cử viên, kiểm 

soát tánh cách hợp thức của cuộc bầu cử và tuyên bố 

kết quả. 

2- Các ứng cử viên được hưởng đồng đều phương tiện 

trong cuộc vận động tuyển cử. 

3- Một đạo luật sẽ qui định thể thức ứng cử và bầu cử 

Tổng Thống và Phó Tổng Thống. 

ĐIỀU 55 

Khi nhậm chức, Tổng Thống tuyên thệ trước quốc dân 

với sự chứng kiến của Tối cao Pháp viện và Quốc Hội : 

“Tôi long trọng tuyên thệ trước quốc dân sẽ bảo vệ Tổ 

Quốc, tôn trọng Hiến Pháp, phục vụ quyền lợi quốc gia 

dân tộc và tận lực làm tròn nhiệm vụ Tổng Thống Việt 

Nam Cộng Hòa”. 

ĐIỀU 56 

1- Nhiệm kỳ của Tổng Thống và Phó Tổng Thống có 

thể chấm dứt trước hạn kỳ trong những trường hợp : 

a- Mệnh chung. 

b- Từ chức. 

c- Bị truất quyền. 

d- Bị bệnh tật trầm trọng và kéo dài không còn năng lực 

để làm tròn nhiệm vụ. Sự mất năng lực này phải được 

Quốc Hội xác nhận với đa số ba phần tư (3/4) tổng số 

Dân Biểu và Nghị Sĩ sau các cuộc giám định và phản 

giám định y khoa. 

2- Trong trường hợp nhiệm vụ của Tổng Thống chấm 

dứt trên một (1) năm trước kỳ hạn, Phó Tổng Thống 

sẽ tạm thời đảm nhiệm chức vụ Tổng Thống trong 

thời hạn ba (3) tháng để tổ chức cuộc bầu cử tân Tổng 

Thống và tân Phó Tổng Thống cho nhiệm kỳ mới. 

3- Trong trường hợp nhiệm vụ Tổng Thống chấm dứt 

dưới một (1) năm trước kỳ hạn, Phó Tổng Thống sẽ 

đảm nhiệm chức vụ Tổng Thống đến hết nhiệm kỳ, 

ngoại trừ trường hợp Tổng Thống bị truất quyền. 

4- Nếu vì một lý do gì Phó Tổng Thống không thể đảm 

nhiệm chức vụ Tổng Thống, Chủ Tịch Thượng Nghị 

Viện sẽ đảm nhiệm chức vụ này trong thời hạn ba (3) 

tháng để tổ chức bầu cử tân Tổng Thống và tân Phó 

Tổng Thống. 

ĐIỀU 57 

Tổng Thống ban hành các đạo luật trong thời hạn qui 

định ở điều 44. 

ĐIỀU 58 

1- Tổng Thống bổ nhiệm Thủ Tướng; theo đề nghị 

của Thủ Tướng, Tổng Thống bổ nhiệm các nhân viên 

Chánh Phủ. 

2- Tổng Thống có quyền cải tổ toàn bộ hay một phần 

Chánh Phủ, hoặc tự ý, hoặc sau khi có khuyến cáo của 

Quốc Hội. 

ĐIỀU 59 

1- Tổng Thống bổ nhiệm với sự chấp thuận của Thượng 

Nghị Viện : 

a- Các trưởng nhiệm sở ngoại giao. 

b- Viện Trưởng các viện Đại Học. 

2- Tổng Thống thay mặt Quốc Gia trong việc giao thiệp 

với ngoại quốc, tiếp nhận ủy nhiệm thư của các đại diện 

ngoại giao. 

3- Tổng Thống ký kết và sau khi được Quốc Hội phê 

chuẩn, ban hành các hiệp ước và hiệp định quốc tế. 

ĐIỀU 60 

Tổng Thống là Tổng Tư Lệnh tối cao Quân Lực Việt 

Nam Cộng Hòa 

ĐIỀU 61 

1- Tổng Thống ban các loại huy chương. 

2- Tổng Thống có quyền ân xá và ân giảm hình phạt các 

phạm nhân. 

ĐIỀU 62 

1- Tổng Thống hoạch định chánh sách quốc gia. 

2- Tổng Thống chủ tọa Hội Đồng Tổng Trưởng. 

ĐIỀU 63 

1- Tổng Thống tiếp xúc với Quốc Hội bằng thông điệp. 

Vào mỗi khóa họp thường lệ và mỗi khi thấy cần, Tổng 

Thống thông báo cho Quốc Hội biết tình hình quốc gia 


và chánh sách đối nội, đối ngoại của Chánh Phủ. 

2- Thủ Tướng và các nhân viên Chánh Phủ có thể tham 

dự các phiên họp của Quốc Hội hoặc của các Ủy Ban 

để trình bày và giải thích về các vấn đề liên quan đến 

chánh sách quốc gia và sự thi hành chánh sách quốc 

gia. 

ĐIỀU 64 

1- Trong các trường hợp đặc biệt, Tổng Thống có thể ký 

sắc luật tuyên bố tình trạng báo động, giới nghiêm hay 

khẩn trương trên một phần hay toàn lãnh thổ. 

2- Quốc Hội phải được triệu tập chậm nhất mười hai 

(12) ngày kể từ ngày ban hành sắc luật để phê chuẩn, 

sửa đổi hoặc bải bỏ. 

3- Trong trường hợp Quốc Hội bải bỏ hoặc sửa đổi sắc 

luật của Tổng Thống, các tình trạng đặc biệt đã được 

ban hành sẽ chấm dứt hoặc thay đổi hiệu lực. 

ĐIỀU 65 

Trong tình trạng chiến tranh không thể tổ chức bầu cử 

được, với sự chấp thuận của hai phần ba (2/3) tổng số 

Dân Biểu và Nghị Sĩ, Tổng Thống có quyền lưu nhiệm 

một số các cơ quan dân cử và bổ nhiệm một số tỉnh 

trưởng. 

ĐIỀU 66 

1- Phó Tổng Thống là Chủ tịch hội đồng văn hóa giáo 

dục, hội đồng kinh tế xã hội và hội đồng các Sắc Tộc 

thiểu số. 

2- Phó Tổng Thống không thể kiêm nhiệm một chức vụ 

nào khác trong Chánh phủ. 

ĐIỀU 67 

1- Thủ Tướng điều khiển Chánh Phủ và các cơ cấu 

hành chánh quốc gia. 

2- Thủ Tướng chịu trách nhiệm về sự thi hành chánh 

sách quốc gia trước Tổng Thống. 

ĐIỀU 68 

1- Tổng Thống, Phó Tổng Thống và các nhân viên 

Chánh Phủ không thể kiêm nhiệm một chức vụ nào 

thuộc lãnh vực tư, dù có thù lao hay không. 

2- Trong mọi trường hợp người hôn phối của các vị này 

không được tham dự các cuộc đấu thầu hoặc kết ước 

với các cơ quan công quyền. 

ĐIỀU 69 

1- Hội Đồng An Ninh Quốc Gia có nhiệm vụ : 

- Nghiên cứ các vấn đề liên quan đến an ninh quốc 

phòng. 

- Đề nghị các biện pháp thích ứng để duy trì an ninh 

quốc gia. 

- Đề nghị tuyên bố tình trạng bắo động, giới nghiêm, 

khẩn trương hoặc chiến tranh. 

- Đề nghị tuyên chiến hay nghị hòa. 

2- Tổng Thống là Chủ Tịch Hội Đồng An Ninh Quốc 

Gia. 

ĐIỀU 70 

1- Nguyên tắc địa phương phân quyền được công nhận 

cho các tập thể địa phương có tư cách pháp nhân như : 

xã, tỉnh, thị xã và thủ đô. 

2- Một đạo luật sẽ qui định sự tổ chức và điều hành nền 

hành chánh địa phương. 

ĐIỀU 71 

1- Các cơ quan quyết định và các vị chỉ huy các cơ 

quan chấp hành các tập thể địa phương phân quyền sẽ 

do cử tri bầu lên theo lối phổ thông đầu phiếu trực tiếp 

và kín. 

2- Riêng ở cấp xã, xã trưởng có thể do hội đồng xã bầu 

lên trong số các hội viên hội đồng xã. 

ĐIỀU 72 

Các vị chỉ huy các cơ quan chấp hành của các tập thể 

địa phương phân quyền là : 

- Xã trưởng ở cấp xã. 

- Tỉnh trưởng ở cấp tỉnh. 

- Thị trưởng ở cấp thị xã Đô trưởng ở thủ đô. 

ĐIỀU 74 

Chánh Phủ bổ nhiệm bên cạnh các Đô Trưởng, Thị 

Trưởng, Xã Trưởng hai (2) viên chức có nhiệm vụ phụ 

tá về hành chánh và an ninh cùng các nhân viên hành 

chánh khác. 

ĐIỀU 75 

Nhân viên các cơ quan quyết nghị và các vị chỉ huy 

các cơ quan chấp hành của các tập thể địa phương phân 

quyền có thể bị Tổng Thống giải nhiệm trong trường 

hợp vi phạm Hiến Pháp, luật pháp quốc gia hay chánh 

sách quốc gia. 

CHƯƠNG V: Tư Pháp 

ĐIỀU 76 

1- Quyền Tư Pháp độc lập, được ủy nhiệm cho Tối Cao 

Pháp Viện và được hành xử bởi các Thẩm Phán xử án. 

2- Một đạo luật sẽ qui định sự tổ chức và điều hành 

ngành Tư Pháp. 

ĐIỀU 77 

Mọi Tòa Án phải do một đạo luật thiết lập với một 

thành phần Thẩm Phán xử án và Thẩm Phán công tố 

chuyên nghiệp và theo một thủ tục tôn trọng quyền biện 

hộ. 

ĐIỀU 78 

1- Thẩm Phán xử án và Thẩm Phán công tố được phân 

nhiệm rõ rệt và có qui chế riêng biệt. 

2- Thẩm Phán xử án quyết định theo lương tâm và pháp 


luật dưới sự kiểm soát của Tối Cao Pháp Viện. 

3- Thẩm Phán công tố theo dõi sự áp dụng luật pháp để 

bảo vệ trật tự công cộng dưới sự kiểm soát của Bộ Tư 

Pháp. 

ĐIỀU 79 

Thẩm Phán xử án chỉ có thể bị giải nhiệm trong trường 

hợp bị kết án, vi phạm kỷ luật hay bất lực về tinh thần 

hoặc thể chất. 

ĐIỀU 80 

1- Tối Cao Pháp Viện gồm từ chín (9) đến mười lăm 

(15) Thẩm Phán. Tối Cao Pháp Viện do Quốc Hội tuyển 

chọn và Tổng Thống bổ nhiệm theo một danh sách ba 

mươi (30) người do Thẩm Phán Đoàn, Công Tố Đoàn 

và Luật Sư Đoàn bầu lên. 

2- Thẩm Phán Tối Cao Pháp Viện phải là những Thẩm 

Phán hay Luật Sư đã hành nghề ít nhất mười (10) năm 

trong ngành Tư Pháp. 

3- Nhiệm kỳ của Thẩm Phán Tối Cao Pháp Viện là sáu 

(6) năm. 

4- Thành phần cử tri thuộc Thẩm Phán Đoàn, Công Tố 

Đoàn và Luật Sư Đoàn phải đồng đều. 

5- Một đạo luật sẽ qui định sự tổ chức và điều hành Tối 

Cao Pháp Viện. 

ĐIỀU 81 

1- Tối Cao Pháp Viện có thẩm quyền giải thích Hiến 

Pháp, phán quyết về tánh cách hợp hiến hay bất hợp 

hiến của các đạo luật, sắc luật; tánh cách hợp hiến và 

hợp pháp của các sắc lệnh, nghị định và quyết định 

hành chánh. 

2- Tối Cao Pháp Viện có thẩm quyền phán quyết về 

việc giải tán một chánh đảng có chủ trương và hành 

động chống lại chánh thể Cộng Hòa. 

3- Trong trường hợp này, Tối Cao Pháp Viện sẽ họp 

khoáng đại toàn viện, các đại diện Lập Pháp hoặc Hành 

Pháp có thể tham dự để trình bày quan điểm. 

4- Những quyết định của Tối Cao Pháp Viện tuyên bố 

một đạo luật bất hợp hiến hoặc giải tán một chánh đảng 

phải hội đủ đa số ba phần tư (3/4) tổng số Thẩm Phán 

Tối Cao Pháp Viện. 

ĐIỀU 82 

Tối Cao Pháp Viện có thẩm quyền phán quyết về các vụ 

thượng tố các bản án chung thẩm. 

ĐIỀU 83 

Tối Cao Pháp Viện có ngân sách tự trị và có quyền lập 

qui để quản trị ngành Tư Pháp. 

ĐIỀU 84 

1- Hội Đồng Thẩm Phán có nhiệm vụ : 

- Đề nghị bổ nhiệm, thăng thưởng, thuyên chuyển và 

chế tài về kỷ luật các Thẩm Phán xử án. 

- Cố vấn Tối Cao Pháp Viện về các vấn đề liên quan 

đến ngành Tư Pháp. 

3- Hội Đồng Thẩm Phán gồm các Thẩm Phán xử án do 

các Thẩm Phán xử án bầu lên. 

4- Một đạo luật sẽ qui định sự tổ chức và điều hành Hội 

Đồng Thẩm Phán. 

CHƯƠNG VI: Các Định Chế Đặc Biệt 

Đặc Biệt Pháp Viện 

ĐIỀU 85 

Đặc Biệt Pháp Viện có thẩm quyền truất quyền Tổng 

Thống, Phó Tổng Thống, Thủ Tướng, các Tổng Bộ 

Trưởng, các Thẩm Phán Tối Cao Pháp Viện và các 

Giám Sát Viện trong trường hợp can tội phản quốc và 

các trọng tội khác. 

ĐIỀU 86 

1- Đặc Biệt Pháp Viện do Chủ Tịch Tối Cao Pháp Viện 

giữ chức Chánh Thẩm và gồm năm (5) Dân Biểu và 

năm (5) Nghị Sĩ. 

2- Khi Chủ Tịch Tối Cao Pháp Viện là bị can, Chủ Tịch 

Thượng Nghị Viện giữ chức Chánh Thẩm. 

ĐIỀU 87 

1- Đề nghị khởi tố có viện dẫn lý do phải được quá bán 

(1/2) tổng số Dân Biểu và Nghị Sĩ ký tên. Quyết định 

khởi tố phải được đa số hai phần ba (2/3) tổng số Dân 

Biểu và Nghị Sĩ biểu quyết chấp thuận. 

Riêng đối với Tổng Thống và Phó Tổng Thống đề nghị 

khởi tố có viện dẫn lý do phải được hai phần ba (2/3) 

tổng số Dân Biểu và Nghị Sĩ ký tên Quyết định khởi tố 

phải được đa số ba phần tư (3/4) tổng số Dân Biểu và 

Nghị Sĩ biểu quyết chấp thuận. 

2- Đương sự phải đình chỉ nhiệm vụ từ khi Quốc Hội 

biểu quyết truy tố đến khi Đặc Biệt Pháp Viện phán 

quyết. 

3- Đặc Biệt Pháp Viện phán quyết truất quyền theo 

đa số ba phần tư (3/4) tổng số nhân viên. Riêng đối 

với Tổng Thống và Phó Tổng Thống phán quyết truất 

quyền theo đa số bốn phần năm (4/5) tổng số nhân viên. 

4- Đương sự được quyền biện hộ trong mọi giai đoạn 

của thủ tục truy tố. 

5- Sau khi bị truất quyền, đương sự có thể bị truy tố 

trước các tòa án có thẩm quyền. 

6- Một đạo luật sẽ qui định sự tổ chức, điều hành và thủ 

tục trước Đặc Biệt Pháp Viện. 

Giám Sát Viện 

ĐIỀU 88 

Giám Sát Viện có thẩm quyền : 

1- Thanh tra, kiểm soát và điều tra nhân viên các cơ 

quan công quyền và tư nhân đồng phạm hay tòng phạm 


về mọi hành vi tham nhũng, đầu cơ, hối mại quyền thế 

hoặc phương hại đến quyền lợi quốc gia. 

2- Thẩm tra kế toán đối với các cơ quan công quyền và 

hợp doanh. 

3- Kiểm kê tài sản các nhân viên các cơ quan công 

quyền kể cả Tổng Thống, Phó Tổng Thống, Thủ Tướng, 

Dân Biểu, Nghị Sỉ, Chủ Tịch Tối Cao Pháp Viện. 

4- Riêng đối với Chủ Tịch Giám Sát Viện và các Giám 

Sát Viên, việc kiểm kê tài sản do Tối Cao Pháp Viện 

đảm trách. 

ĐIỀU 89 

1- Giám Sát Viện có quyền đề nghị các biện pháp chế 

tài về kỷ luật đối với nhân viên phạm lỗi hoặc yêu cầu 

truy tố đương sự ra trước tòa án có thẩm quyền. 

2- Giám Sát Viện có quyền công bố kết quả cuộc điều 

tra. 

ĐIỀU 90 

1- Giám Sát Viện gồm từ chín (9) đến mười tám (18) 

Giám Sát viên, một phần ba (1/3) do Quốc Hội, một 

phần ba (1/3) do Tổng Thống và một phần ba (1/3) do 

Tối Cao Pháp Viện chỉ định. 

2- Giám Sát viên được hưởng những quyền hạn và bảo 

đảm cần thiết để thi hành nhiệm vụ. 

ĐIỀU 91 

Giám Sát Viện có ngân sách tự trị và có quyền lập qui 

để tổ chức nội bộ và quản trị ngành giám sát. 

Một đạo luật sẽ qui định sự tổ chức và điều hành Giám 

Sát Viện. 

ĐIỀU 94 

1- Hội Đồng Văn Hóa Giáo Dục gồm : 

- Một phần ba (1/3) hội viên do Tổng Thống chỉ định. 

- Hai phần ba (2/3) hội viên do các tổ chức văn hóa giáo 

dục công và tư, các hiệp hội phụ huynh học sinh đề cử. 

2- Nhiệm kỳ củ Hội Đồng Văn Hóa Giáo Dục là bốn 

(4) năm. 


Đồng Văn Hóa Giáo Dục. 

Hội Đồng Kinh Tế Xã Hội 

ĐIỀU 95 

1- Hội Đồng Kinh Tế Xã Hội có nhiệm vụ cố vấn chánh 

phủ về những vấn đề kinh tế và xã hội. 

2- Với sự chấp thuận của Quốc Hội, Hội Đồng Kinh Tế 

Xã Hội có thể cử đại diện thuyết trình trước Quốc Hội 

về các vấn đề liên hệ. 

3- Các dự luật kinh tế và xã hội có thể được Hội Đồng 

Kinh Tế Xã Hội tham gia ý kiến trước khi Quốc Hội 

thảo luận. 

ĐIỀU 96 

1- Hội Đồng Kinh Tế Xã Hội gồm : 


- Hai phần ba (2/3) hội viên do các tổ chức công kỹ 

nghệ, thương mại, nghiệp đoàn, các hiệp hội có tánh 

cách kinh tế và xã hội đề cử. 

2- Nhiệm kỳ Hội Đồng Kinh Tế Xã Hội là bốn (4) năm. 


Đồng Kinh Tế Xã Hội. 

Hội Đồng Quân Lực 

ĐIỀU 92 

Hội Đồng các Sắc Tộc 

1- Hội Đồng Quân Lực cố vấn Tổng Thống về các ĐIỀU 97 

vấn đề liên quan đến Quân Lực, đặc biệt là việc thăng 1- Hội Đồng các Sắc Tộc có nhiệm vụ cố vấn chánh 

thưởng, thuyên chuyển và trừng phạt quân nhân các phủ về các vấn đề liên quan đến đồng bào thiểu số. 

cấp. 

2- Với sự chấp thuận của Quốc Hội, Hội Đồng các Sắc 

2- Một đạo luật sẽ qui định sự tổ chức và điều hành Hội Tộc có thể cử đại diện thuyết trình trước Quốc Hội về 

Đồng Quân Lực. 

các vấn đề liên hệ. 

Hội Đồng Văn Hóa Giáo Dục 

3- Các dự luật liên quan đến đồng bào thiểu số có thể 

ĐIỀU 93 

được Hội Đồng các Sắc Tộc tham gia ý kiến trước khi 

1- Hội Đồng Văn Hóa Giáo Dục có nhiệm vụ cố vấn đưa ra Quốc Hội thảo luận. 

Chánh Phủ soạn thảo và thực thi chánh sách văn hóa ĐIỀU 98 

giáo dục. 

1- Hội Đồng các Sắc Tộc gồm có : 

Một Lâm Viện Quốc Gia sẽ được thành lập 


2- Với sự chấp thuận của Quốc Hội, Hội Đồng Văn Hóa - Hai phần ba (2/3) hội viên do các Sắc Tộc Thiểu Số đề 

Giáo Dục có thể cử đại diện thuyết trình trước Quốc cử. 

Hội về các vấn đề liên hệ. 

2- Nhiệm kỳ Hội Đồng các Sắc Tộc là bốn (4) năm. 

3- Các dự luật liên quan đến văn hóa giáo dục có thể 3- Một đạo luật sẽ qui định sự tổ chức và điều hành Hội 

được Hội Đồng tham gia ý kiến trước khi Quốc Hội Đồng các Sắc Tộc. 

thảo luận. 


CHƯƠNG VII: Chính Đảng và Đối Lập 

ĐIỀU 99 

1- Quốc Gia công nhận chánh đảng giữ vai trò thiết yếu 

trong chế độ dân chủ. 

2- Chánh đảng được tự do thành lập và hoạt động theo 

các thể thức và điều kiện luật định. 

ĐIỀU 100 

Quốc Gia khuyến khích việc tiến tới chế độ lưỡng đảng. 

ĐIỀU 101 

Quốc Gia công nhận sự định chế hóa đối lập chính trị. 

ĐIỀU 102 

Một đạo luật sẽ ấn định quy chế chánh đảng và đối lập 

chính trị. 

CHƯƠNG VIII: Tu Chính Hiến Pháp 

ĐIỀU 103 

1- Tổng Thống, quá bán (1/2) tổng số Dân Biểu hay 

quá bán (1/2) tổng số Nghị Sĩ có quyền đề nghị tu chính 

Hiến Pháp. 

2- Đề nghị phải viện dẫn lý do và được đệ nạp tại văn 

phòng Thượng Nghị Viện. 

ĐIỀU 104 

Một Ủy Ban lưỡng Viện sẽ được thành lập để nghiên 

cứu về đề nghị tu chính Hiến Pháp và thuyết trình trong 

những phiên họp khoáng đại lưỡng Viện. 

ĐIỀU 105 

Quyết định tu chính Hiến Pháp phải hội đủ hai phần ba 

(2/3) tổng số Dân Biểu và Nghị Sĩ. 

ĐIỀU 106 

Tổng Thống ban hành đạo luật tu chính Hiến Pháp theo 

thủ tục quy định ở Điều 44. 

ĐIỀU 107 

Không thể huỷ bỏ hoặc tu chính điều một (1) và điều 

này của Hiến Pháp. 

CHƯƠNG IX: Điều khoản Chuyển Tiếp 

ĐIỀU 108 

Hiến Pháp bắt đầu có hiệu lực kể từ ngày ban hành và 

Ước Pháp tạm thời ngày mười chín tháng sáu năm một 

ngàn chín trăm sáu mươi lăm (19.06.1965) đương nhiên 

hết hiệu lực. 

ĐIỀU 109 

Trong thời gian chuyển tiếp, Quốc Hội dân cử ngày 

mười một tháng chín năm một ngàn chín trăm sáu mươi 

sáu (11.09.1966) đại diện Quốc Dân trong phạm vi lập 

pháp 

1- Soạn thảo và chung quyết : 

- Các đạo luật bầu cử Tổng Thống và Phó Tổng Thống, 

Thượng Nghị Viện và Hạ Nghị Viện. 

- Cá đạo luật tổ chức Tối Cao Pháp Viện và Giám Sát 

Viện. 

- Các quy chế chánh đảng và báo chí. 

2- Phê chuẩn các Hiệp Ước. 

ĐIỀU 110 

Kể từ khi Tổng Thống và Phó Tổng Thống nhiệm 

kỳ một (1) nhậm chức, Quốc Hội dân cử ngày mười 

một tháng chín năm một ngàn chín trăm sáu mươi sáu 

(11.09.1966) đảm nhiệm quyền Lập Pháp cho đến khi 

Quốc Hội pháp nhiệm một (1) được triệu tập. 

ĐIỀU 111 

Trong thời gian chuyển tiếp, Ủy Ban Lãnh Đạo Quốc 

Gia và Ủy Ban Hành Pháp Trung Ương lưu nhiệm cho 

đến khi Tổng Thống và Phó Tổng Thống nhiệm kỳ một 

(1) nhậm chức. 

ĐIỀU 112 

Trong thời gian chuyển tiếp, các Tòa Án hiện hành vẫn 

tiếp tục hành xử quyền Tư Pháp cho đến khi các định 

chế Tư Pháp qui định trong Hiến Pháp này được thành 

lập. 

ĐIỀU 113 

Quốc Hội dân cử ngày mười một tháng chín năm một 

chín trăm sáu mươi sáu (11.09.1966) sẽ lập danh sách 

ứng cử viên, kiểm soát tánh cách hợp thức và tuyên bố 

kết quả cuộc bầu cử Tổng Thống và Phó Tổng Thống 

nhiệm kỳ một (1). 

ĐIỀU 114 

Trong nhiệm kỳ đầu tiên, Tổng Thống có thể bổ nhiệm 

các Tỉnh Trưởng. 

ĐIỀU 115 

Cuộc bầu cử Tổng Thống và Phó Tổng Thống phải 

được tổ chức chậm nhất sáu (6) tháng kể từ ngày ban 

hành Hiến Pháp này. 

ĐIỀU 116 

Cuộc bầu cử Quốc Hội Lập Pháp, việc tổ chức Tối Cao 

Pháp Viện và Giám Sát Viện phải được thực hiện chậm 

nhất là mười hai (12) tháng kể từ ngày Tổng Thống 

nhiệm kỳ một (1) nhậm chức. 

ĐIỀU 117 

Các cơ cấu khác do Hiến Pháp qui định phải được thiết 

lập chậm nhất là hai (2) năm kể từ ngày Quốc Hội pháp 

nhiệm một (1) được thành lập. 

Bản Văn Hiến Pháp này đã được Quốc Hội chung quyết 

trong phiên họp ngày 18 tháng ba năm 1967. 

Sài gòn, ngày 18 tháng 3 năm 1967 

Chủ Tịch Quốc Hội Lập Hiến 

PHAN KHẮC SỬU 

Chủ Tịch Ủy Ban Thảo Hiến 

ĐINH THÀNH CHÂU 


FRIENDLY 

PHARMACY # 1 

485 LEWIS SUITE # D, SAN JOSE, CA 95111 

TEL: (408) 226-0200 - FAX: (408) 226-0201 

GIÔØ MÔÛ CÖÛA: 

-tHÖÙ HAI - THÖÙ SAÙU: 10:00 AM- 7:OOPM 

tHÖÙ bAÛY: 10:00 AM - 4:00 PM 

BAÙN THUOÁC THEO TOA BAÙC SÓ 

NHAÄN MEDICAL VAØ BAÛO HIEÅM 

PHÔÛ YÙ#1: 1660 E. CAPITOL EXPWY, SAN JOSE, CA 95121 TEL: 408-274-1769 

PHÔÛ YÙ#2: 2050 CONCOURSE DR., SAN JOSE, CA 95131 TEL:408-526-0880 

PHÔÛ YÙ # 1: 1660 E. CAPITOL EXPWY, SAN JOSE, CA 95121 TEL: 408-274-1769 

PHÔÛ YÙ #2 : 2050 CONCOURSE DR, SAN JOSE, CA 95131 TEL:408-526-0880 

Phôû YÙ,ngon heát yù 

Tieáp ñaõi aân caàn 

Phuïc vuï taän tình 

Goùc Capitol vaø Silver Creek 

Môû cöûa 7 ngaøy: 

töø 8 AM - 10PM 


HIỆP ĐỊNH 

GENÈVE 

(20-7-1954) 

Chia đôi Việt Nam 

TRẦN GIA PHỤNG 

Ðại diện Pháp và Bắc Việt ký kết Hiệp Ðịnh Genève 

I.- Diễn tiến đưa đến Hội nghị Genève 

Chiến tranh Triều Tiên hay Cao Ly (Korea) kết 

thúc bằng hiệp ước đình chiến được ký kết ở Panmunjon 

(Bàn Môn Điếm), ngày 27-7-1953, chia Triều Tiên thành 

hai vùng Bắc và Nam Triều Tiên, ranh giới là vĩ tuyến 

38. Đây chỉ là hiệp ước đình chiến, chứ không phải là 

hòa ước giữa các bên lâm chiến. Dầu vậy, hiệp ước và 

giải pháp chia hai nước Triều Tiên được một số nước, 

kể cả Pháp, xem là mẫu mực để giải quyết vấn đề Đông 

Dương. 

Ngày 4-8-1953 Liên Xô đề nghị họp hội nghị 

ngũ cường gồm Anh, Pháp, Hoa Kỳ, Liên Xô và Cộng 

Hòa Nhân Dân Trung Hoa (CHNDTH) vào tháng 9-1953 

để tiếp tục giải quyết những tranh chấp ở Triều Tiên, 

1 triệu ngöôøi di cư vào Nam tìm tự do 

đồng thời tại khu vực Á Châu, trong đó nóng bỏng nhất 

là vấn đề Việt Nam. 

Đề nghị nầy bị Hoa Kỳ bác bỏ ngày 2-9-1953. 

Trong cuộc họp tay ba Anh, Pháp và Hoa Kỳ trong ba 

ngày kể từ 16-10-1953, cả ba nước đưa ra tuyên bố không 

chấp nhận đề nghị của Liên Xô, chủ yếu vì các cường 

quốc Tây phương không muốn thừa nhận CHNDTH là 

một cường quốc ngang hàng với họ. Lúc đó, CHNDTH 

chưa được vào Liên Hiệp Quốc (LHQ). Chiếc ghế 

thường trực tại Hội đồng Bảo an LHQ do Trung Hoa 

Dân Quốc (Đài Loan) nắm giữ. 

Lúng túng trong chiến tranh Việt Nam, ngày 27- 

10-1953, thủ tướng Pháp là Joseph Laniel tuyên bố sẵn 

sàng tìm kiếm cơ hội tái lập hòa bình ở Đông Dương. Ông 

được quốc hội Pháp ủng hộ để thương thuyết và đi đến 

một giải pháp chính trị. Ra trước thượng viện Pháp ngày 

12-11-1953, thủ tướng Laniel lập lại ý kiến trên thêm 

một lần nữa. Laniel hy vọng kế hoạch hành quân của 

đại tướng Henri Navarre tại Việt Nam sẽ có thể đem lại 

thành công trên chiến trường, để có thể thương thuyết 

trong thế mạnh. 

Đề nghị của Laniel được phía cộng sản đáp ứng 

ngay.Trong một cuộc phỏng vấn của báo Expressen 

(Norway = Na Uy) vào cuối tháng 10-1953, Hồ Chí 

Minh cho biết rằng chính phủ Việt Nam Dân Chủ Cộng 

Hòa (VNDCCH) do đảng Lao Động (LĐ) và mặt trận 

Việt Minh (VM) điều khiển, sẵn sàng tìm hiểu các đề 

nghị của Pháp và chỉ thương thuyết với Pháp, chứ không 

nói chuyện với chính phủ Quốc Gia Việt Nam (QGVN) 

do cựu hoàng Bảo Đại làm quốc trưởng. 

Về phía Liên Xô, vừa trả lời cho tam cường 


Tây phương, vừa trả lời cho đề nghị của thủ tưóng Pháp 

(Laniel), ngoại trưởng Mikhailovich Molotov tuyên bố 

ngày 26-11-1953 đồng ý tham dự hội nghị tứ cường Anh, 

Pháp, Hoa Kỳ, và Liên Xô, nhưng dành quyền sẽ triệu tập 

hội nghị ngũ cường sau đó. Mãi đến ngày 29-11-1953, 

bài phỏng vấn Hồ Chí Minh mới được báo Expressen 

công bố, và được Nhân Dân Nhật Báo ở Bắc Kinh đăng 

lại ngày 1-12-1953, kèm theo bài xã luận hoàn toàn ủng 

hộ lập trường của VM. 

Ngày 6-12-1953, theo quyết định của các cố vấn 

CHNDTH, quân đội VM bắt đầu mở cuộc tấn công Điện 

Biên Phủ.(1) Một tuần sau, Hồ Chí Minh tuyên bố chấp 

nhận thương thuyết với Pháp ngày 14-12-1953. Hỗ trợ ý 

kiến của Hồ Chí Minh, ngày 26-12-1953, Liên Xô đưa ra 

đề nghị họp tứ cường tại Berlin ngày 25-1-1954, và được 

các nước Anh, Pháp, Hoa Kỳ chấp thuận. 

Vào ngày nói trên (25-1-1954), hội nghị tứ 

cường vừa khai mạc tại Berlin, thì ngoại trưởng Liên 

Xô, Mikhailovich Molotov, đề nghị mời CHNDTH cùng 

họp để giải quyết các vấn đề tranh chấp trên thế giới. 

Mãi đến ngày 18-2-1954, ý kiến của Liên Xô mới được 

ba nước tây phương đồng ý. Cộng Hòa Nhân Dân Trung 

Hoa được mời tham dự hội nghị Genève, sẽ bắt đầu từ 

ngày 26-4-1954 để bàn về các vấn đề Triều Tiên và Đông 

Dương. 

Hội nghị ngũ cường Anh, Pháp, Hoa Kỳ, Liên 

Xô, CHNDTH tại Genève chính thức khai mạc ngày 26- 

4-1954, một ngày bàn về Đông Dương, một ngày bàn 

về Triều Tiên.Liên Xô đề nghị mở rộng những nước 

tham dự bằng cách mời thêm các phe lâm chiến ở Đông 

Dương. Ý kiến nầy được chấp thuận tại phiên họp ngày 

2-5-1954. Như thế, về vấn đề Đông Dương, hội nghi 

Genève sẽ có tất cả là 9 phái đoàn tham dự: Anh, Pháp, 

Hoa Kỳ, Liên Xô, CHNDTH, QGVN, VNDCCH (VM), 

Lào và Cambodge (Cambodia). 

Hội nghị Genève về Đông Dương với sự tham 

dự của 9 phái đoàn, chính thức khai mạc ngày 8-5-1954. 

Một ngày trước đó, cứ điểm Điện Biên Phủ tại Việt Nam 

của liên quân Pháp-Việt bị thất thủ vào tay quân đội VM 

ngày 7-5-1954. 

II.- Hội nghị Genève 

Hội nghị Genève về vấn đề Đông Dương có thể 

chia thành hai giai đoạn: Giai đoạn thứ nhất từ khi khai 

mạc (8-5-1954) đến khi tạm nghỉ ngày 20-6-1954. Giai 

đoạn thứ hai bắt đầu từ ngày 10-7 đến ngày 21-7-1954. 

Giữa hai giai đoạn là sự thay đổi chính phủ tại Pháp và 

hội nghị Liễu Châu giữa Châu Ân Lai (Trung Cộng) và 

Hồ Chí Minh (Việt Minh). 

Giai đoạn thứ nhất Hội nghị Genève 

Hội nghị Genève về Đông Dương với 9 phái 

đoàn là ngũ cường Anh, Pháp, Hoa Kỳ, Liên Xô, 

CHNDTH, và bốn chính phủ liên hệ ở Đông Dương là 

QGVN, VNDCCH (VM), Lào, Cambodge (Cambodia), 

bắt đầu ngày 8-5-1954, một ngày sau khi kết thúc trận 

Điện Biên Phủ. 

Thời điểm khai mạc hội nghị Genève về Đông 

Dương rõ ràng rất thuận lợi cho phía cộng sản: Liên Xô 

và CHNDTH lúc đó chưa rạn nứt mà còn liên lạc ngoại 

giao gắn bó trong tinh thần Cộng sản Quốc tế, tích cực 

giúp đỡ VM.Trong khi đó, sau khi thất trận Điện Biên 

Phủ (7-5-1954), nội tình nước Pháp chia rẽ.Pháp đang 

muốn kiếm cách rút lui khỏi Đông Dương.Chính phủ 

Quốc Gia Việt Nam gặp nhiều khó khăn, quân đội mới 

được thành lập nên chưa vững mạnh. 

Phái đoàn QGVN do ngoại trưởng Nguyễn 

Quốc Định cầm đầu khi hội nghị bắt đầu.Sau đó, để tăng 

cường, QGVN gởi phó thủ tướng Nguyễn Trung Vinh 

làm trưởng đoàn, Nguyễn Quốc Định phụ tá.Khi Ngô 

Đình Diệm chấp chánh ngày 7-7-1954, thì tân ngoại 

trưởng Trần Văn Đỗ đến thay Nguyễn Trung Vinh. Phái 

đoàn VM do Phạm Văn Đồng lãnh đạo.Lúc đó ông Đồng 

đã được chỉ định làm phó thủ tướng VNDCCH. 

Sau gần 20 ngày hội họp tại Genève, ngày 26- 

5-1954, Pháp và VM thỏa thuận ngừng bắn ở Việt Nam, 

rút quân về những khu vực chỉ định. Phạm Văn Đồng 

đề nghị cách phân chia thật giản dị là chia hai nước Việt 

Nam ở vĩ tuyến 13.(2) Việt Minh rút về Bắc, Pháp rút 

về Nam.Pháp chưa quyết định.Anh Quốc tán thành, 

Hoa Kỳ phản đối.Chính phủ QGVN chủ trương thống 

nhất, không chia cắt. Tại Sài Gòn, thủ đô của chính phủ 

QGVN, Quốc Dân Đại Hội họp phiên bất thường cũng 

trong ngày 26-5-1954, phản đối mạnh mẽ việc chia hai 

đất nước.(3) 

Tại Genève, trong cuộc họp mật riêng với Pháp 

ngày 10-6-1954, Tạ Quang Bửu, thứ trưởng Quốc phòng 

VM, nói với đại diện Pháp là Delteil rằng: “Chúng 

tôi cần một thủ đô [Hà Nội] và cần một hải cảng [Hải 

Phòng].”(4) Hội nghị toàn thể tại Genève gặp bế tắc 

ngày 12-6 khi phái đoàn VM không chấp nhận sự kiểm 

soát quốc tế, mà đòi rằng ban kiểm soát chỉ có đại diện 

Pháp và VM.Việt Minh còn đòi giải pháp ngưng bắn ở 

Đông Dương bao gồm luôn cả vấn đề Việt-Miên-Lào. 

Khi họp riêng ngày 15-6-1954, với đại diện Liên 

Xô (ngoại trưởng Molotov) và đại diện CHNDTH (thủ 

tướng kiêm ngoại trưởng Châu Ân Lai), Phạm Văn Đồng 

bị đại diện hai nước nầy ép phải chấp nhận những giải 

pháp riêng biệt về ba nước Đông Dương, nghĩa là VM 


phải rút quân ra khỏi Lào và Miên.Kể từ 20-6-1954, các 

ngoại trưởng tạm nghỉ và về nước tham khảo ý kiến. 

Những diễn tiến trong thời gian Hội nghị Genève tạm 

nghỉ 

Mendès France, thủ tướng Pháp: Sau thất bại 

Điện Biên Phủ (7-5-1954), chẳng những Pháp thay lãnh 

đạo ở Đông Dương, mà thay luôn cả chính phủ Pháp ở 

Paris. Nội các Joseph Laniel từ chức ngày 13-6-1954, và 

Mendès-France, người Pháp gốc Do Thái, thuộc đảng Xã 

Hội Cấp Tiến (Socialiste Radical), một thành viên Hội 

Tam Điểm Pháp,(5) được mời lập chính phủ. 

Điều trần trước quốc hội Pháp, Mendès-France 

tuyên bố sẽ giải quyết vấn đề Đông Dương trong vòng 

bốn tuần lễ (chưa đầy một tháng).Nói cách khác, với ý 

nguyện của quốc hội Pháp, chính phủ Mendès-France 

quyết định bỏ rơi QGVN, và bằng mọi giá ký kết hiệp 

ước đình chiến, rút quân Pháp ra khỏi Đông Dương. 

Mendès-France chính thức nhậm chức ngày 21-6-1954. 

Nếu tính thêm bốn tuần lễ thì vào khoảng 21-7-1954. 

Hội nghị Liễu Châu: Trong thời gian nghỉ họp, 

Châu Ân Lai về lại Trung Quốc. Ông mời Hồ Chí Minh 

và Võ Nguyên Giáp qua Liễu Châu (Liuzhou), thuộc tỉnh 

Quảng Tây (Kwangsi hay Guangxi), hội họp từ ngày 

3-7-1954. 

Trong cuộc gặp gỡ nầy, đại để Châu Ân Lai cho 

rằng có ba cách để đối phó với tình hình mới: 1) Thượng 

sách là hòa. 2) Trung sách là đánh rồi hòa. 3) Hạ sách 

là đánh tiếp. 

Châu Ân Lai khuyên Hồ Chí Minh chấp nhận 

thượng sách là hòa để tránh mở rộng chiến tranh, vì nếu 

tiếp tục mở rộng chiến tranh, Hoa Kỳ sẽ can thiệp. Theo 

Châu Ân Lai, VM nên giải quyết riêng biệt chuyện Lào 

và Miên, đồng thời chia hai nước Việt Nam ở khoảng vĩ 

tuyến 16.Với kinh nghiệm chiến tranh Triều Tiên, Châu 

Ân Lai khuyên VM không nên đòi hỏi thái quá, khiến 

Pháp sẽ ở thế phải nhờ Hoa Kỳ can thiệp. 

Cũng theo Châu Ân Lai, trong trường hợp Hoa 

Kỳ can thiệp vào chiến tranh Việt Nam, với binh lực hùng 

hậu, Hoa Kỳ sẽ có thể lật ngược tình thế như trong chiến 

tranh Triều Tiên trước đây.Như vậy VM sẽ đuổi được kẻ 

địch yếu, nhưng lại rước kẻ địch mạnh. Hơn nữa, VM 

nên giúp tân thủ tướng Pháp là Mendès-France, để ông 

ta không bị quốc hội Pháp lật đổ. Nếu Mendès-France 

không thành công, chính phủ Mendès-France sẽ bị đổ, 

thì có thể sẽ bất lợi đối với phía CS.(6) 

Về phía phái đoàn VM, trong hội nghị nầy, Võ 

Nguyên Giáp cho biết nếu phải rút đi, thì chỉ rút những 

người làm công tác chính trị bị lộ diện, phần còn lại thì 

ở lại miền Nam chờ thời cơ, có thể khoảng 10,000 cán 

bộ.(6) 

Hội nghị Liễu Châu giữa Châu Ân Lai và Hồ 

Chí Minh kết thúc sau phiên họp cuối cùng tối ngày 5-7- 

1954. Nhân Dân Nhật Báo của Bắc Kinh ngày 8-8-1954, 

đăng “Tuyên bố về cuộc hội đàm Trung Việt của chính 

phủ Trung Quốc”, được dịch nguyên văn như sau: 

“Thủ tướng nước Cộng Hòa Nhân Dân Trung Hoa 

Châu Ân lai và Chủ tịch nước Việt Nam dân Chủ Cộng 

Hòa Hồ Chí Minh đã cử hành hội đàm tại biên giới Trung 

Việt từ ngày 3 đến ngày 5 tháng 7 năm 1954. Thủ tướng 

Châu Ân Lai và Chủ tịch Hồ Chí Minh đã trao đổi ý kiến 

đầy đủ về vấn đề khôi phục hòa bình ở Đông Dương và 

các vấn đề có liên quan khác. Tham gia hội nghị còn có: 

Hoàng Văn Hoan, đại sứ nước Việt Nam Dân Chủ Cộng 

Hòa tại Trung Quốc và Kiều Quán Hoa, cố vấn Đoàn đại 

biểu nước Cộng Hòa Nhận Dân Trung Hoa tại Hội nghị 

Genève.”(5) 

Về lại Việt Nam, Hồ Chí Minh họp Bộ chính 

trị đảng Lao Động (tức đảng CSVN) tại Thái Nguyên, 

ra nghị quyết theo quyết định của hội nghị Liễu Châu, 

nghĩa là VM chấp nhận giải pháp chia hai đất nước, tạm 

thời hòa hoãn và chuẩn bị tiếp tục tranh đấu sau khi ký 

kết hiệp ước đình chiến.(7) 

Chủ trương mới nầy được Hồ Chí Minh nêu ra 

trong báo cáo ngày 15-7-1954 tại Hội nghị lần thứ sáu 

Ban chấp hành Trung ương đảng Lao Động (tức đảng 

Cộng Sản) khóa II từ 15 đến 17-7-1954 tại Việt Bắc, 

trong đó có đoạn viết: “Trước kia khẩu hiệu của ta là: 

‘Kháng chiến đến cùng’. Nay vì tình hình mới, ta cần 

nêu khẩu hiệu mới là hòa bình, thống nhất, độc lập, dân 

chủ.”(8) 

Trong khi đó, thực hiện sự thỏa thuận ngày 26-5 

tại hội nghị Genève, các phe lâm chiến ở Việt Nam mở 

hội nghị Trung Giá từ ngày 4 đến 27-7-1954 để bàn về 

chi tiết việc ngưng bắn. Trung Giá, hay Trung Giã, nằm 

về phía nam thị xã Thái Nguyên khoảng 30 cây số. Đại 

diện cho Pháp là đại tá Lennuyeux, đại diện cho QGVN 

là thiếu tá Nguyễn Phước Đàng, đại diện cho VM là thiếu 

tướng Văn Tiến Dũng. 

Giai đoạn thứ hai Hội nghị Genève 

Tân thủ tướng Pháp là Mendès-France đích 

thân đến Genève để hội đàm với ngoại trưởng Liên Xô 

là Mikhailovich Molotov ngày 10-7, và ngoại trưởng 

CHNDTH là Châu Ân Lai trong hai ngày 12 và 13-7. 

Pháp, Liên Xô và CHNDTH thỏa thuận giải pháp chia 

hai nước Việt Nam. Pháp đòi chia ở vĩ tuyến 18. Trung 

Hoa đề nghị vĩ tuyến 16, rồi đổi vĩ tuyến 17. Sau đó, 

khi Châu Ân Lai gặp Phạm Văn Đồng, đại biểu của VM, 

Châu Ân Lai áp đặt ý định của các cường quốc. Phạm 

Văn Đồng đành chấp nhận.Đại biểu QGVN là bác sĩ Trần 

Văn Đỗ phản đối việc chia cắt đất nước bất cứ ở đâu. 

Cuối cùng, sau những tranh cãi và mặc cả vào 


uổi chiều ngày 20-7-1954, hiệp ước đình chiến được 

soạn thảo xong và ký kết sau 12 giờ đêm 20-7, qua sáng 

21-7-1954 trong lúc đồng hồ ở trụ sở ký kết vẫn giữ 

nguyên ở 12 giờ đêm 20-7-1954.(9) 

III.- Hiệp định Genève: Đình chỉ chiến sự 

Danh xưng chính thức của hiệp định Genève 

là Hiệp định đình chỉ chiến sự ở Việt Nam. Hiệp định 

nầy được viết bằng hai thứ tiếng Pháp và Việt, có giá 

trị như nhau. Hai nhân vật chính ký vào hiệp ước đình 

chiến Genève là Henri Delteil, thiếu tướng, thay mặt 

Tổng tư lệnh Quân đội Liên hiệp Pháp ở Đông Dương 

và Tạ Quang Bửu, thứ trưởng Bộ Quốc phòng chính phủ 

VNDCCH.Các nước khác cùng ký vào hiệp định Genève 

còn có Anh, Liên Xô, CHNDTH, Lào, Cambodia.Hai 

chính phủ QGVN và Hoa Kỳ không ký vào bản hiệp 

định nầy. Hiệp định đình chỉ chiến sự ở Việt Nam gồm 

có 6 chương, 47 điều, trong đó các điều chính như sau: 

- Việt Nam chia làm hai vùng tập trung, ranh 

giới tạm thời từ cửa sông Bến Hải (tỉnh Quảng Trị), theo 

dòng sông, đến làng Bồ-Hô-Su và biên giới Lào Việt. 

[Không nói đến vĩ tuyến 17. Trong thực tế, sông Bến Hải 

ở vĩ tuyến 17 nên người ta nói nước Việt Nam được chia 

hai ở vĩ tuyến 17.] Việt Nam Dân Chủ Cộng Hòa ở phía 

bắc và Quốc Gia Việt Nam ở phía nam. 

- Dọc hai bên bờ sông, thành lập một khu phi 

quân sự rộng 5 cây số mỗi bên, để làm “khu đệm”, có 

hiệu lực từ ngày 14-8-1954. 

- Thời hạn tối đa để hai bên rút quân là 300 ngày 

kể từ ngày hiệp định có hiệu lực. 

- Cuộc ngưng bắn bắt đầu từ 8 giờ sáng ngày 

27-7 ở Bắc Việt, 1-8 ở Trung Việt và 11-8 ở Nam Việt. 

- Mỗi bên sẽ phụ trách tập họp quân đội của 

mình và tự tổ chức nền hành chánh riêng. 

- Cấm phá hủy trước khi rút lui. Không được 

trả thù hay ngược đãi những người đã hợp tác với phía 

đối phương. 

- Trong thời gian 300 ngày, dân chúng được tự 

do di cư từ khu nầy sang khu thuộc phía bên kia. 

- Cấm đem thêm quân đội, vũ khí hoặc lập thêm 

căn cứ quân sự mới. 

- Tù binh và thường dân bị giữ, được phóng 

thích trong thời hạn 30 ngày, kể từ khi thực sự ngừng 

bắn. 

- Sự giám sát và kiểm soát thi hành hiệp định sẽ 

giao cho một Uỷ ban Quốc tế. 

- Thời hạn rút quân riêng cho từng khu vực kể 

từ ngày ngừng bắn: Hà Nội (80 ngày), Hải Dương (100 

ngày), Hải Phòng (300 ngày), miền Nam Trung Việt (80 

ngày), Đồng Tháp Mười (100 ngày), Cà Mau (200 ngày). 

Đợt chót ở khu tập kết Trung Việt (300 ngày). 

Hiệp định đình chỉ chiến sự ở Việt Nam chỉ là 

một hiệp định có tính cách thuần tuý quân sự. Cũng 

giống như hiệp ước đình chiến Panmunjon (Bàn Môn 

Điếm) ngày 27-7-1953, hiệp định đình chiến Genève 

không phải là một hòa ước, và không đưa ra một giải 

pháp chính trị nào cho tương lai Việt Nam. (Trích Việt 

sử đại cương tập 5.) 

Chú thích: 

Trần Gia Phụng 

(Toronto, 19-7-2010) 

1. Qiang Zhai, China & the Vietnam Wars, 

1950-1975, The University of North Carolina Press, 

2000, tt. 45-46. Chính Đạo, Việt Nam niên biểu, tập 

B: 1947-1954, Houston, Nxb. Văn Hóa, 1997, tr. 355. 

2. Tiền Giang, Chu Ân Lai dữ Nhật-Nội-Ngõa 

hội nghị [Chu Ân lai và Hội nghị Genève], Bắc Kinh: 

Trung Cộng đảng sử xuất bản xã, 2005, bản dịch của 

Dương Danh Dy, tựa đề Vai trò của Chu Ân Lai tại 

Genève năm 1954, chương 27, “Hội nghị Liễu Châu then 

chốt”. (diendan@diendan. org) (trích ngày 1-2-2009.). 

Xem thêm: tạp chí Thế Kỷ 21, California: số 219, tháng 

7-2007, tr. 13. 

3. Đoàn Thêm, Hai mươi năm qua: Việc từng 

ngày (1945-1964), Sài Gòn 1966, Xuân Thu California, 

tái bản không đề năm, tr. 147. 

4. Chính Đạo, sđd. tr. 390. 

5. Tạp chí L’Histoire, Paris, số 256, tháng 7 và 

8-2001, tr. 53. Mendès France gia nhập Hội Tam Điểm 

Paris năm 1928, khi mới 21 tuổi. Suốt đời, ông hoạt 

động cho Tam Điểm. 

6. Tiền Giang, sđd. chương 27 (Hội nghị Liễu 

Châu then chốt) và chương 28 (Lãnh tụ đã quyết thì vũ 

trụ cũng chẳng là cái gì.) Về Hội nghị Liễu Châu, xin 

đọc thêm Qiang Zhai, sđd. tt. 58-60. 

7. Chính Đạo, sđd. 404. 

8. Hồ Chí Minh toàn tập, tập 7 (1953-1955), xuất 

bản lần thứ hai, Hà Nội: Nxb. Chính trị Quốc Gia, 2000, 

tr. 316. Theo chú thích của sách nầy, cuộc họp giữa Châu 

Ân Lai và Hồ Chí Minh diễn ra ở biên giới Việt Trung, 

và không nói địa điểm cụ thể. 

9. Theo tài liệu của Chính Đạo, lúc đó là 1 giờ 

sáng (Chính Đạo, sđd. tr. 409). Theo Thế Nguyên, Diễm 

Châu, Đoàn Tường, Đông Dương 1945-1973, Nxb. 

Trình Bày, Sài Gòn 1973, tr. 11, thì lúc đó là 3 giờ 15 

phút sáng. 

__._,_.___ 


IV.- BẢN TUYÊN BỐ CUỐI CÙNG KHÔNG 

CHỮ KÝ 

Sau khi Hiệp định đình chỉ chiến sự ở Việt Nam 

được ký kết, các phái đoàn họp tiếp ngày 21-7-1954 

và “thông qua” bản “Tuyên bố cuối cùng của Hội nghị 

Genève 1954 về vấn đề lập lại hòa bình ở Đông Dương”. 

Đây chỉ là lời tuyên bố (Déclaration) của bảy phái đoàn, 

có tính cách dự kiến tương lai Việt Nam, và đặc biệt 

không có phái đoàn nào ký tên vào bản tuyên bố nầy, 

nghĩa là bản tuyên bố không có chữ ký. 

Khi chủ tịch phiên họp là Anthony Eden (ngoại 

trưởng Anh) hỏi từng phái đoàn, thì 7 phái đoàn là Anh, 

Pháp, Liên Xô, CHNDTH, VNDCCH, Lào và Cambodge 

(Cambodia) trả lời miệng rằng “đồng ý”.(10) Phái đoàn 

Hoa Kỳ và phái đoàn QGVN không đồng ý, và tự đưa ra 

tuyên bố riêng của mình. 

Bản “Tuyên bố cuối cùng của Hội nghị Genève 

1954 về vấn đề lập lại hòa bình ở Đông Dương” gồm 13 

điều, trong đó quan trọng nhất là điều 7. Điều nầy ghi 

rằng: 

“Hội nghị tuyên bố rằng đối với Việt Nam, việc 

giải quyết các vấn đề chính trị thực hiện trên cơ sở tôn 

trọng nguyên tắc độc lập, thống nhất và toàn vẹn lãnh 

thổ, sẽ phải làm cho nhân dân Việt nam được hưởng 

những sự tự do căn bản, bảo đảm bởi những tổ chức dân 

chủ thành lập sau tổng tuyển cử tự do và bỏ phiếu kín. 

Để cho việc lập lại hòa bình tiến triển đến mức cần thiết 

cho nhân dân Việt Nam có thể tự do bày tỏ ý nguyện, 

cuộc Tổng tuyển cử sẽ tổ chức vào tháng 7-1956 dưới 

sự kiểm soát của một Ban Quốc tế gồm đại biểu những 

nước có chân trong Ban Giám sát và Kiểm soát Quốc tế 

đã nói trong Hiệp định đình chỉ chiến sự. Kể từ ngày 20- 

7-1955 những nhà đương cục có thẩm quyền trong hai 

vùng sẽ có những cuộc gặp gỡ để thương lượng về vấn 

đề đó.” (Bản dịch của Thế Nguyên, Diễm Châu, Đoàn 

Tường) (11a) 

Điều 7 của bản Tuyên bố được xem là dự kiến về 

một giải pháp chính trị trong tương lai, theo đó một cuộc 

tổng tuyển cử sẽ có thể được tổ chức để thống nhất đất 

nước, mà sau nầy Bắc Việt dựa vào điều nầy để đòi hỏi 

Nam Việt tổ chức tổng tuyển cử trên toàn quốc. 

Bắc Việt thường nói và viết rằng việc tổ chức tổng tuyển 

cử giữa hai miền Bắc và Nam Việt Nam là theo quyết định 

của Hiệp định Genève. Thật ra Hiệp định Genève chỉ là 

một hiệp định đình chỉ chiến sự (đình chiến) mà không 

đưa ra một giải pháp chính trị nào. Giải pháp chính trị về 

một cuộc tổng tuyển cử giữa hai miền Bắc và Nam Việt 

Nam dự tính tổ chức vào năm 1956 nằm trong điều 7 của 

bàn “Tuyên bố cuối cùng của Hội nghị Genève 1954 về 

vấn đề lập lại hòa bình ở Đông Dương” 

Trong bản tuyên bố riêng của phái đoàn QGVN, 

bác sĩ Trần Văn Đỗ, trưởng phái đoàn, giải thích vì sao 

phái đoàn QGVN không ký kết hiệp định Genève. Sau 

khi phản đối việc chia cắt đất nước và việc đại diện quân 

đội Pháp tự ý ký kết hiệp định mà không đếm xỉa gì đến 

quyền lợi của quân đội Quốc Gia và nhân dân Việt Nam, 

bản tuyên bố của phái đoàn QGVN viết: 

“Vì thế cho nên chính phủ Việt Nam yêu cầu Hội 

nghị ghi nhận một cách chính thức rằng Việt Nam long 

trọng phản đối cách ký kết Hiệp định cùng những điều 

khoản không tôn trọng nguyện vọng sâu xa của dân Việt. 

Chính phủ Việt Nam yêu cầu Hội nghị ghi nhận rằng 

Chính phủ tự dành cho mình quyền hoàn toàn tự do hành 

động để bảo vệ quyền thiêng liêng của dân tộc Việt Nam 

trong công cuộc thực hiện Thống nhất, Độc lập, và Tự 

do cho xứ sở.”(11b) 

Vì phái đoàn QGVN không ký vào bản Hiệp 

định đình chỉ chiến sự ở Việt Nam (hiệp định Genève) 

và nhất là không tham dự vào bản “Tuyên bố cuối cùng”, 

nên chính phủ QGVN tự cho rằng không bị ràng buộc 

vào điều 7 của bản tuyên bố nầy. 

Về phiá Hoa Kỳ, trưởng phái đoàn là Bedell 

Smith cũng đưa ra bản tuyên ngôn ngày 21-7-1954 theo 

đó, tuy không ký vào hiệp định, nhưng Hoa Kỳ cam đoan 

không đe doạ hay dùng võ lực để sửa đổi hiệp định; Hoa 

Kỳ sẽ nghiêm xét bất cứ một hành vi tái gây hấn vi phạm 

thoả hiệp trên, đe doạ hòa bình và an ninh thế giới; Hoa 

Kỳ tôn trọng việc thực hiện thống nhất Việt Nam bằng 

tổng tuyển cử tự do đặt dưới sự giám sát của Liên Hiệp 

Quốc. Ông Bedell Smith kết luận: 

“Chúng tôi chia sẻ niềm hy vọng rằng các thỏa 

hiệp nầy sẽ cho phép Cao Miên, Lào và Việt Nam nắm 

giữ điạ vị của họ, trong độc lập hoàn toàn và chủ quyền 

đầy đủ, giữa cộng đồng yêu chuộng hoà bình của các 

quốc gia, và sẽ khiến cho các dân tộc ở các vùng đó có 

thể tự định đoạt lấy tương lai của mình.”(11c) 

V.-VIỆC THI HÀNH HIỆP ĐỊNH GENÈVE 

Hội nghị Genève kết thúc với ba văn kiện chính 

thức (ngày 20-7-1954) và một bản tuyên bố chung (ngày 

21-7-1954) là: 1) Hiệp định đình chỉ chiến sự ở Việt Nam. 

2) Hiệp định đình chỉ chiến sự ở Lào. 3) Hiệp định đình 

chỉ chiến sự ở Cambodge (Cambodia). 4) Tuyên bố 

cuối cùng của Hội nghị Genève 1954 về vấn đề lập lại 

hòa bình ở Đông Dương. 

Ngoài bốn văn kiện trên, còn có hai văn kiện do 

hai phái đoàn đưa ra là: 1) Tuyên ngôn của phái đoàn 


QGVN. 2) Tuyên ngôn của phái đoàn Hoa Kỳ. 

Cần chú ý hai điểm: Thứ nhất, Hiệp định đình chỉ chiến 

sự ở Việt Nam tức Hiệp định đình chiến Genève chỉ có 

tính cách thuần túy quân sự, nói về việc rút quân, tập 

trung quân, thời hạn chuyển quân… mà hoàn toàn không 

đề cập đến giải pháp chính trị. 

Thứ hai, không có phái đoàn nào ký tên vào bản 

“Tuyên bố cuối cùng của Hội nghị Genève 1954 về vấn 

đề lập lại hòa bình ở Đông Dương” ngày 21-7-1954. Một 

điều rất lạ lùng là sự việc bất thường nầy, một văn kiện 

quốc tế mà không có chữ ký, lại ít được chú ý và ít được 

sách báo viết đến.(12) 

Điều 7 của bản tuyên bố nầy mở đầu bằng 

câu “Hội nghị tuyên bố rằng đối với Việt Nam…” (La 

Conférence déclare qu’en ce qui concerne le Vietnam…), 

nghĩa là về vấn đề Việt Nam, Hội nghị nghĩ rằng, đưa ra 

ý kiến rằng, hay dự kiến rằng … một cuộc Tổng tuyển cử 

sẽ được tổ chức vào tháng 7-1956…, còn làm theo hay 

không làm theo, nghĩa là thi hành hay không thi hành, 

là tùy các bên liên hệ. Hội nghị không cam kết và cũng 

không yêu cầu các bên liên hệ cam kết là sẽ thi hành 

tổng tuyển cử, vì bằng chứng rõ ràng nhất là Hội nghị 

không yêu cầu bên nào ký vào bản tuyên bố nầy, để cam 

kết hay để giữ lời cam kết. Những hiệp định 

với đầy đủ chữ ký mà còn bị vi phạm trắng 

trợn, huống gì là những bản tuyên bố không 

chữ ký. 

Hơn nữa, đây là một bản tuyên bố 

chứ không phải là một bản hiệp ước. Môt bản 

tuyên bố lại không có chữ ký của bất cứ phái 

đoàn nước nào, kể các các chính phủ liên hệ 

đến cuộc chiến ở Đông Dương, có được xem 

là một văn kiện có giá trị pháp lý để thi hành 

hay không? 

Vì những lý do căn bản nầy, bản 

“Tuyên bố cuối cùng của Hội nghị Genève 

1954 về vấn đề lập lại hòa bình ở Đông 

Dương”, trong đó đặc biệt điều 7 của bản 

tuyên bố nầy về dự kiến một cuộc tổng tuyển 

cử trong năm 1956, không có tính cách pháp 

lý để bắt buộc bất cứ nước nào thi hành. Nói 

cho cùng, có thể nói rằng bản tuyên bố nầy 

khá mơ hồ và không đưa ra một giải pháp 

chính trị cụ thể cho tương lai Đông Dương 

sau khi hai bên đình chiến. 

Tinh thần của bản tuyên bố Genève 

ngày 21-7-1954 khiến người ta liên tưởng 

đến “Tối hậu thư Potsdam” mà các nước Anh, 

Hoa Kỳ và Trung Hoa Dân Quốc (Tưởng Giới 

Thạch) gởi cho Nhật Bản ngày 26-7-1945. 

Tối hậu thư Potsdam buộc Nhật Bản đầu hàng vô điều 

kiện và quy định rằng ở Đông Dương quân đội Trung 

Hoa sẽ giải giới quân đội Nhật ở phía bắc vĩ tuyến 16, và 

quân đội Anh sẽ giải giới quân đội Nhật ở phía nam vĩ 

tuyến 16 (ngang qua Tam Kỳ). Tuy nhiên tối hậu thư nầy 

không đề cập đến việc ai sẽ cai trị Đông Dương sau khi 

quân đội Nhật bị giải giới và rút về nước, nghĩa là không 

đưa ra một giải pháp chính trị cho Đông Dương. 

Điều nầy sẽ tạo ra một khoảng trống hành chánh và chính 

trị tại Đông Dương sau năm 1945 một khi những quyết 

định trong tối hậu thư Potsdam được thi hành, vì nếu 

Nhật đầu hàng, chính phủ Trần Trọng Kim do Nhật bảo 

trợ, cũng sẽ sụp đổ, thì ai sẽ là người có thẩm quyền tại 

Đông Dương? Đây là thâm ý của Anh và Hoa Kỳ, cố tình 

bỏ ngỏ khoảng trống chính trị để tạo điều kiện cho Pháp 

trở lại Đông Dương. 

Nay bản “Tuyên bố cuối cùng của Hội nghị 

Genève 1954 về vấn đề lập lại hòa bình ở Đông Dương” 

cũng đi vào vết xe cũ, không đưa ra một giải pháp chính 

trị cụ thể cho tương lai Đông Dương, ngoài một bản 

tuyên bố không có người ký. Từ đó, các bên liên hệ đến 

bản tuyên bố có thể tùy tiện giải thích bản tuyên bố một 


cách khác nhau, tùy theo chủ trương chính sách của mỗi 

bên, và nhất là tùy theo “lý của kẻ mạnh”. 

Ngay trong Hội nghị Liễu Châu từ ngày 3 đến 

ngày 5-7-1954, cả CHNDTH lẫn VNDCCH đã thỏa 

thuận tạm hòa để tiếp tục chiến tranh. Cũng trong hội 

nghị Liễu Châu, những nhà lãnh đạo VNDCCH đã trình 

bày kế hoạch hậu chiến, trường kỳ mai phục, gài người 

cùng chôn giấu vũ khí tại miền Nam để chờ đợi thời cơ 

nổi dậy. Như thế có nghĩa là kế hoạch tấn công miền 

Nam, vi phạm hiệp định Genève đã được phía cộng sản 

dự tính trước khi ký kết hiệp định. 

Cho đến nay, chưa có một giải thích cụ thể nào 

cho biết tại sao bản “Tuyên bố cuối cùng của Hội nghị 

Genève 1954 về vấn đề lập lại hòa bình ở Đông Dương”, 

lại không không có chữ ký của phái đoàn các nước? Phải 

chăng sau nhiều tháng hội họp, các phái đoàn quá mệt 

mỏi với những tranh cãi triền miên, nên chỉ hỏi ý kiến 

bằng miệng cho chóng thông qua? Hay phải chăng có 

một âm mưu muốn tính chuyện về sau, nên chỉ hỏi bằng 

miệng để bỏ ngỏ vấn đề, nhằm dọn đường cho những 

tính toán chính trị kế tiếp sau hiệp định Genève? Và 

ai là người đã chủ xướng biện pháp chính trị lập lững 

nầy? Nước nào chủ xướng thì chưa biết, nhưng chính 

phủ QGVN rất yếu thế, ngay từ đầu lại bác bỏ việc chia 

cắt đất nước, phản đối hiệp định Genève, nên chắc chắn 

QGVN không phải là nước chủ xướng. 

Ngày 22-7-1954, thủ tướng chính phủ QGVN là 

Ngô Đình Diệm ra tuyên cáo phản đối việc chia hai nước 

Việt Nam. Tuy nhiên cuối cùng chính phủ QGVN vẫn 

chấp nhận thi hành hiệp định Genève ngày 20-7-1954, 

chia hai đất đất nước ở sông Bến Hải, vùng vĩ tuyến 17. 

Như thế, từ năm 1954, tại Bắc và Nam Việt Nam, có hai 

chính phủ riêng biệt, theo hai chính thể riêng biệt, tức có 

hai nước Việt Nam riêng biệt. 

Thi hành hiệp định đình chiến Genève, việc 

ngưng bắn chính thức có hiệu lực ngày 27-7-1954 tại 

Bắc Việt, ngày 1-8-1954 tại Trung Việt, và ngày 11-8- 

1954 tại Nam Việt. Vấn đề cấp thời của hai chính phủ là 

tập trung và di chuyển quân đội, công chức, cán bộ của 

mình và cả dân chúng, về khu vực cai trị của mình. Điều 

2 của Hiệp định Genève (20-7-1954) cho phép thực hiện 

việc di chuyển các lực lượng của hai bên về vùng tập hợp 

ở hai bên giới tuyến tạm thời trong thời gian 300 ngày. 

Ngày 9-10-1954 là hạn chót cho những người 

muốn di cư vào Nam di tản khỏi Hà Nội. Hôm sau, ngày 

10-10-1954, quân đội VM vào tiếp thu Hà Nội. Chủ tịch 

Uỷ ban Quân quản Hà Nội của VM là Vương Thừa Vũ 

tức Nguyễn Văn Đồi, người đã chỉ huy cuộc tấn công Hà 

Nội ngày 19-12-1946 và trở thành tư lệnh sư đoàn đầu 

tiên của VM là sư đoàn 308. Hải Phòng, điểm tập trung 

đồng bào miền Bắc muốn di cư bằng tàu thủy vào miền 

Nam, do VM tiếp thu ngày 13-5-1954. Ba ngày sau, toán 

lính Pháp cuối cùng rút lui khỏi đảo Cát Bà (vịnh Hạ 

Long, vùng Hải Phòng) ngày 16-5-1955. (Nếu tính từ 

ngày ngưng bắn có hiệu lực ở Bắc Việt (27-7-1954) cho 

đến ngày 16-5-1955 là 9 tháng 20 ngày.) 

Số người từ miền Nam tập kết ra Bắc không 

được thống kê đầy đủ. Theo sự trình bày của Võ Nguyên 

Giáp tại Hội nghị Liễu Châu (Quảng Tây, Trung Hoa) 

từ ngày 3-7-1954 giữa Hồ Chí Minh và Châu Ân Lai, 

trước khi chiến tranh kết thúc, VM dự tính bước đầu 

rút khoảng 60,000, trong đó 50,000 người là bộ đội và 

10,000 người làm công tác chính trị, nhất là những người 

“đỏ” quá, không thể ở lại. Ngoài ra, VM dự tính sẽ lưu 

lại miền Nam từ 5,000 đến 10,000 người để chờ thời cơ, 

và vũ khí nào cất giấu được thì cất giấu sau khi quân đội 

rút đi.(13) Theo một tài liệu khác cũng của cộng sản, số 

người tập kết ra Bắc khoảng 175,000 người và 15,0000 

học sinh.(14) Số lưọng nầy có thể đã được phóng đại và 

không thể kiểm chứng được. 

Số người từ miền Bắc di cư vào miền Nam lên 

đến khoảng gần 900,000 người.(15) Trong số nầy, nhân 

viên chính quyền (tức công chức) và quân nhân chiếm 

một phần ít, còn đại đa số là dân chúng. Đây là đợt tỵ nạn 

cộng sản lớn lao đầu tiên trong lịch sử hiện đại, cũng là 

đợt di dân nội địa lớn lao nhất trong lịch sử nước ta. 

Vài điểm đáng chú ý về cuộc di cư vĩ đại của dân 

chúng miền Bắc vào miền Nam như sau: 

Thứ nhất, số người ra đi đông đảo như trên rời 

đất Bắc có lợi cho đảng Lao Động, vì những thành phần 

chống cộng, đối lập, bất đồng chính kiến, những nhân 

vật theo các đảng phái Quốc gia, đều rút về miền Nam, 

nên không còn, hay ít còn người ở lại đối kháng với chế 

độ mới ở ngoài Bắc. 

Thứ hai, người Việt Nam vốn rất ràng buộc với 

quê cha đất tổ, mà gần một triệu người đành phải bỏ xứ 

ra đi. Trong chiến tranh, bộ máy tuyên truyền của Việt 

Minh luôn luôn ca tụng chế độ cộng sản và chê bai chính 

thể QGVN. Nay cuộc di cư vĩ đại có thể xem là cuộc 

trưng cầu dân ý cho thấy số người miền Bắc chọn lựa vào 

miền Nam đông hơn số người miền Nam tập kết ra Bắc, 

chứng tỏ lòng dân như thế nào đối với chế độ của đảng 

Lao Động (tức là đảng CSVN)? 

Thứ ba, sự chọn lựa nầy củng cố niềm tin nơi 

chính phủ QGVN, giúp chính phủ QGVN vững tâm 

hành động, và làm tăng giá trị của chính thể QGVN đối 

với thế giới. 

Thứ tư, ngoài những cán bộ cộng sản được cài 


lại ở miền nam, sống lẫn lút trà trộn trong dân chúng,(16) 

chắc chắn đảng Lao Động không bỏ qua cơ hội cho đảng 

viên cốt cán len lõi vào đoàn người di cư vào miền Nam 

để làm tình báo, như trường hợp Vũ Ngọc Nhạ,(17) hay 

Vũ Bằng…(18) 

Đúng một năm sau hiệp định Genève, để kiếm 

cớ gây chiến, Phạm Văn Đồng, thủ tướng Việt Nam Dân 

Chủ Cộng Hòa (VNDCCH), tức Bắc Việt gởi thư ngày 

19-7-1955 cho thủ tướng Quốc Gia Việt Nam (QGVN) 

tức Nam Việt là Ngô Đình Diệm, yêu cầu mở hội nghị 

hiệp thương bắt đầu từ ngày 20-7-1955, để bàn về việc 

tổng tuyển cử thống nhất đất nước theo quy định của 

hiệp định Genève. 

Ngày 10-8-1955, thủ tướng Ngô Đình Diệm đã 

bác bỏ đề nghị của thủ tướng Phạm Văn Đồng, dựa vào 

lý do rằng chính phủ QGVN không ký vào hiệp định 

Genève và nhất là vì không có bằng chứng nào cho thấy 

VNDCCH đặt quyền lợi quốc gia lên trên quyền lợi Quốc 

tế Cộng sản. 

Chính thể QGVN đổi thành Việt Nam Cộng Hòa 

(VNCH) vào ngày 26-10-1955. Tuy chính phủ VNCH 

nhiều lần từ chối, Phạm Văn Đồng vẫn nhắc lại đề nghị 

nầy hằng năm vào các ngày 11-5-1956, 18-7-1957, và 

7-3-1958 để tuyên truyền với quốc tế. Lần cuối, Ngô 

Đình Diệm, lúc đó là tổng thống VNCH, bác bỏ đề nghị 

trên vào ngày 26-4-1958. 

Do vào sự bác bỏ của của chính phủ Nam Việt, 

Bắc Việt tố cáo chính phủ Nam Việt không tôn trọng 

hiệp định Genève. Trong khi đó, hiệp định Genève chỉ 

là một hiệp định đình chiến và đã được các phe liên hệ 

tức là chính phủ VM và chính phủ QGVN thi hành xong 

ngay từ 1954, chia hai nước Việt Nam thành Bắc Việt 

và Nam Việt duới sự giám sát của Uỷ hội Quốc tế Kiểm 

soát Đình chiến, gồm đại diện các nước Canada (Gia Nã 

Đại), Poland (Ba Lan), India (Ấn Độ). Còn bản “Tuyên 

bố cuối cùng của Hội nghị Genève 1954 về vấn đề lập lại 

hòa bình ở Đông Dương” không có chữ ký, thì chẳng có 

giá trị pháp lý để thi hành. Tuy nhiên, kẻ gây hấn thì luôn 

luôn có lý do để gây hấn. 

KẾT LUẬN 

Sau trận Điện Biên Phủ (7-5-1954), khi Pháp 

quyết định rời bỏ hẳn Việt Nam, các cường quốc trên 

thế giới, Quốc tế Cộng Sản cũng như Quốc tế Tư bản, 

lại một lần nữa can thiệp, và áp đặt một giải pháp chính 

trị theo quyền lợi của họ, buộc các phe phái ở Việt Nam 

phải thi hành. 

Để bỏ chạy an toàn, Pháp thỏa mãn những đòi 

hỏi về phía khối cộng sản, thỏa hiệp với cộng sản chia 

hai nước Việt Nam và ấn định lịch tổng tuyển cử năm 

1956, mà không cần đếm xỉa đến ý nguyện của chính phủ 

QGVN. Pháp quyết ký hiệp định Genève (20-7-1954), để 

vĩnh viễn rút quân ra khỏi ba nước Đông Dương, không 

còn liên hệ gì đến Việt Nam. Như thế, Pháp dựa vào tư 

cách nào để ấn định lịch tổng tuyển cử vào năm 1956 về 

tương lai chính trị nước Việt Nam? Lịch tổng tuyển cử 

nầy lại không được các phái đoàn tham dự ký kết để bảo 

đảm thi hành. Kinh nghiệm lịch sử cho thấy cộng sản 

luôn luôn ký kết hiệp ước để làm kế hoãn binh và không 

bao giờ tôn trọng hiệp ước đã ký kết, huống gì là những 

văn bản không có chữ ký như bản “Tuyên bố cuối cùng 

của Hội nghị Genève 1954 về vấn đề lập lại hòa bình ở 

Đông Dương” ngày 21-7-1954. 

Cần chú điểm chót: Khi Mao Trạch Đông chiếm 

lục địa Trung Quốc, các cường quốc Tây phương không 

công nhận CHNDTQ và không cho CHNDTQ thay thế 

Trung Hoa Dân Quốc tại Liên Hiệp Quốc. Nhờ chiến 

tranh Việt Nam, Trung Quốc được các cường quốc mời 

họp Hội nghị Genève. Nghĩa là Trung Quốc được ngồi 

ngang hàng với các cường quốc Tây phương nhờ chiến 

tranh Việt Nam, nhờ xương máu của dân tộc Việt Nam. 

(Việc nầy tái diễn trong chiến tranh 1960-1975, vì do 

cuộc chiến nầy, Nixon qua Bắc Kinh dàn xếp với Mao 

Trạch Đông và Châu Ân Lai. Sau đó, Hoa Kỳ mở cửa 

cho Trung Quốc cộng sản vào LHQ.) 

Chính phủ QGVN non trẻ, bị động theo chính 

sách của Pháp, là chuyện đành phải chấp nhận. VNDCCH 

(VM), dầu đã lợi dụng và sử dụng xương máu người 

Việt để chiến đấu, và tự cho rằng đã chiến thắng đế quốc 

Pháp, cũng không thể cưỡng chống lại những ý đồ của 

Liên Xô và CHNDTQ. 

Nói cách khác, người Việt ở cả hai phía nói 

chung, hoàn toàn không thể tự quyết định tương lai của 

chính mình, mà phải bị động trước những áp đặt của 

ngoại bang, dù đó là ngoại bang tư bản hay ngoại bang 

cộng sản. Bất cứ một ngoại bang nào đến với Việt Nam 

cũng đều vì quyền lợi riêng tư của họ, chứ chẳng phải 

vì yêu thương hay giúp đỡ nước Việt Nam. Chẳng bao 

giờ có tình nghĩa xã hội chủ nghĩa hay tình nghĩa tư bản 

chủ nghĩa. Chỉ có “quyền lợi chủ nghĩa” giữa các nước 

mà thôi. 

Đất nước bị chia hai, dân tộc bị chia hai, nhưng 

Hiệp định Genève chỉ là một hiệp định “đình chiến”, tức 

mới chỉ ngừng tay đánh nhau, chứ chưa phải là hiệp ước 

hòa bình. Sau chín năm chiến tranh triền miên (1946- 

1954), dân chúng Việt Nam rất khao khát hòa bình, nhưng 

giấc mơ hòa bình vẫn còn ngoài tầm tay của người Việt. 

Lòng dân muốn hòa bình, nhưng những kẻ chủ trương 


độc tài luôn luôn muốn tóm thâu quyền lực, luôn luôn 

muốn xâm lấn để toàn trị. Và như thế, vận nước chưa 

hết nổi trôi, người Việt sẽ vẫn còn tiếp tục thống khổ… 

(Trích Việt sử đại cương tập 5.) 

TRẦN GIA PHỤNG 

(Toronto, 19-7-2010) 

CHÚ THÍCH 

10. Hoàng Cơ Thụy, Việt sử khảo luận, cuốn 5, 

Paris: Nam Á 2002, tr. 2642. Trong sách Thế Nguyên, 

Diễm Châu, Đoàn Tường, sđd. tr. 54, đăng bài dịch của 

bản “Tuyên bố” nầy, nhưng phía dưới không có tên 

người ký. Tài liệu Pentagon Papers cũng không có tên ai 

ký dưới bản tuyên bố. 

11. Thế Nguyên, Diễm Châu, Đoàn Tường, 

sđd. tr. 53 (11a), tr. 56 (11b), tr. 58 (11c). Nguyên văn 

tiếng Pháp điều 7 như sau: “La Conférence déclare 

qu’en ce qui concerne le Vietnam, le règlement des 

problèmes politiques, mis en oeuvre sur la base du 

respect des principes de l’indépendance, de l’unité et 

de l’intégrité territoriales, devra permettre au peuple 

vietnamien de jouir des libertés fondamentales, garanties 

par des institutions démocratiques formées à la suite 

d’élections générales libres au scrutin secret. Afin que le 

rétablissement de la paix ait fait des progrès suffisants et 

que soient réunies toutes les conditions nécessaires pour 

permettre la libre expression de la volonté nationale, 

les élections générales auront lieu en juillet 1956, sous 

le contrôle d’une commission internationale composée 

de représentants des Etats membres de la Commission 

internationale pour la surveillance et le contrôle visée à 

l’accord sur la cessation des hostilités. Des consultations 

auront lieu à ce sujet entre les autorités représentatives 

compétentes des deux zones à partir du 20 juillet 1955. 

(http://www. ena.lu/conferenc e_geneve_ 20_21_juillet_ 

1954-010703174. html). Có thể xem thêm bản tiếng dịch 

Anh: Gravel (ed.), Pentagon Papers, Vol. 1, pp. 279- 

282. 

12. Ngày nay, vào Google.com, tìm “Déclaration 

finale de Genève en 1954”, thì có ghi rõ câu nầy ngay 

từ tiểu mục của các bài viết: “Une déclaration finale en 

treize points, non signée par les participants. . “ [Môt 

bản tuyên bố cuối cùng gồm 13 điểm, không chữ ký của 

những người tham dự..] 

13. Tiền Giang, Chu Ân Lai dữ Nhật-Nội-Ngõa 

hội nghị [Chu Ân lai và Hội nghị Genève], Bắc Kinh: 

Trung Cộng đảng sử xuất bản xã, 2005, bản dịch của 

Dương Danh Dy, tựa đề Vai trò của Chu Ân Lai tại 

Genève năm 1954, chương 27, “Hội nghị Liễu Châu then 

chốt”. ( diendan@diendan. orgdiendan@diendan. org 

This e-mail address is being protected from spambots. 

You need JavaScript enabled to view it ) (trích ngày 1-2- 

2009.) Xem thêm Thế Kỷ 21, số tháng 8-2007, tr. 29. 

Ông Nguyễn Văn Trấn, trong sách Viết cho Mẹ & Quốc 

hội, Nxb. Văn Nghệ, California, 1995, có đề cập đến vấn 

đề người miền Nam tập kết ra Bắc, nhưng cũng không 

cho biết cụ thể số lượng người tập kết là bao nhiêu? 

14. Đặng Phong chủ biên, Lịch sử kinh tế Việt 

Nam 1945-2000, tập II 1955-1975, Hà Nội: Nxb. Khoa 

Học Xã Hội, 2005, tr. 45. 

15. Theo Đoàn Thêm, đến ngày 30-10-1955 là 

ngày chính thức chấm dứt cuộc di cư, số lượng người di 

cư tỵ nạn là 887,890 người. (Đoàn Thêm, sđd. tr. 195.) 

Thực tế ở ngoài còn cao hơn nhiều. 

16. Điển hình là Lê Duẫn, bí thư Xứ uỷ Nam bộ, 

ở lại miền Nam đến 1957 mới ra Bắc. (Về sau, người ta 

mới biết điều nầy.) (Chính Đạo, Việt Nam niên biểu, tập 

I-C: 1955-1963, Houston, Nxb. Văn Hóa, 2000, tr. 17.) 

17. Vũ Ngọc Nhạ: Khi di cư vào Nam năm 

1954, Vũ Ngọc Nhạ làm giám thị tại một trường học do 

linh mục Hoàng Quỳnh phụ trách. Nhờ linh mục Hoàng 

Quỳnh giới thiệu, Vũ Ngọc Nhạ dần dần được đưa vào 

làm việc ở phủ tổng thống dưới thời Đệ nhất Cộng Hòa. 

Vũ Ngọc Nhạ bị nghi ngờ, bị bắt một thời gian, nhưng 

không có bằng chứng cụ thể nên được thả ra. Qua thời 

Đệ nhị Cộng Hòa, Vũ Ngọc Nhạ tiếp tục hoạt động, và bị 

bắt trở lại vào ngày 28-7-1969 vì tội làm gián điệp trong 

cụm tình báo chiến lược A 22 của cộng sản. 

18. Vũ Bằng (1914-1984), tên thật là Vũ Đăng 

Bằng, còn có những bút danh khác là Tiêu Liêu, Lê Tâm, 

Vũ Tường Khanh, Hoàng Thị Trâm, nguyên quán tỉnh 

Hải Dương, là một nhà báo khá nổi tiếng ở Hà Nội trước 

năm1954 và Sài Gòn sau 1954. Đặc biệt, theo tiết lộ của 

báo chí Hà Nội (báo Nhân Dân ngày 9-3-2000, báo An 

Ninh Thế Giới số 172, ngày 13-4-2000), Vũ Bằng hoạt 

động cho Cục tình báo chiến lược quân sự của cộng sản 

từ năm 1952. Năm 1954, Vũ Bằng di cư vào Sài Gòn tiếp 

tục hoạt động với tư cách là cơ sở khai thác tin tức phục 

vụ tình báo cho đến 30-4-1975. Tác phẩm để lại: Lọ văn 

(1936), Một mình trong đêm tối (1937), Truyện hai người 

(1940), Tội ác và hối hận (1940), Để cho chàng khỏi khổ 

(1941), Cai (1948), Ăn tết thủy tiên (1956), Khảo về tiểu 

thuyết (1960), Bốn mươi năm nói láo (1969), Món lạ 

miền Nam (1970), Cái lồng đèn (1971), Nhà văn lắm 

chuyện (1971), Những cây cười tiền chiến (1971), Nói 

có sách (1972), Thương nhớ mười hai (1972), và một số 

sách dịch../. 



CÁCH MẠNG 

BÔNG LAU 

TẠI VIỆT NAM 

Tiến Sĩ TRẦN AN BÀI 

Sử sách Việt Nam có ghi rằng: Vào năm 968, 

Đinh Bộ Lĩnh dẹp xong loạn Thập Nhị Sứ Quân, liền 

tuyên bố thành lập một quốc gia độc lập, mang quốc hiệu 

Đại Cồ Việt và tự xưng là Hoàng Đế, đóng đô ở Hoa Lư. 

Đinh Bộ Lĩnh tức Đinh Tiên Hoàng hồi còn nhỏ chỉ là 

một chú bé chăn trâu ở làng Hoa Lư, tỉnh Ninh Bình. 

Chú thường bắt chúng bạn khoanh tay làm kiệu cho chú 

ngồi để chỉ huy đánh trận và dùng bông lau làm cờ tiến 

quân. 

Từ đó, Bông Lau và Cờ Lau đã trở nên những 

hình ảnh quen thuộc, phát xuất từ miền quê VN và nhắc 

nhở mọi người về trang sử oai hùng của Đinh Bộ Lĩnh 

trong công cuộc dẹp loạn để dựng xây một quốc gia độc 

lập và tự cường, có quân đội vững mạnh, làm tiền đề cho 

Lê Hoàn mười hai năm sau đánh bại quân Tống, bảo vệ 

độc lập cho Tổ Quốc (1). 

Phất ngọn Cờ Lau, Đinh Bộ Lĩnh 

Hoa Lư rờm rợp bóng Quân Kỳ 

Đại Cồ Việt sáng ngời trang sử 

Loạn Sứ Quân qui phục dưới cờ ! 

(Hạo Nhiên Nguyễn Tấn Ích) 

Cách đây 2 năm, tôi có vinh dự được Hội Ái 

Hữu CSQG vùng Boston, Massachusetts mời đến để 

thuyết trình về đề tài “Luật Rừng của Cộng Sản Việt 

Nam” (CSVN) (2). Mới đây nhất, ngày 4-4-2011, CSVN 

đã đem Luật Rừng ra xét xử con trai một công 

thần của chế độ là luật sư Cù Huy Hà Vũ trong một phiên 

tòa bẩn thỉu, mà cả thế giới cũng như mọi thành phần dân 

chúng trong nước đều phỉ nhổ. Tôi đã thuyết trình về bản 

án này tại Oakland, California, ngày 16-4-2011, nhân dịp 

kỷ niệm 5 năm ngày thành lập Khối 8406 và đã chỉ trích 

nặng nề bản án này và đặt tên nó là “Bản Án Hai Bao 

Cao Su Con Đầm” (3). Sau này, các họa sĩ đã trình diện 

toàn ban lãnh đạo Đảng CSVN đội những chiếc nón cao 

su “Con Đầm” trông rất là kệch cỡm và được báo chí 

chọn là bức hình khôi hài nhất của tháng Tư Đen năm 

2011 (4). 

Hôm nay, tôi lại được hân hạnh lần thứ hai đến 

thuyết trình tại quê hương của cố Tổng Thống Kennedy, 

người đã bật đèn xanh cho cuộc Cách Mạng 1963 tại 

VN, đưa đến cái chết của anh em TT. Ngô Đình Diệm và 

nền Đệ Nhất VNCH và phần nào dẫn đến sự sụp đổ toàn 

diện của miền Nam VN vào năm 1975. Cũng trong phần 

hồi tưởng ấy, hôm nay tôi xin trình bày với Quý Vị viễn 

tượng về một cuộc cách mạng khác, một cuộc cách mạng 

sẽ đem chúng ta đến ngưỡng cửa của Hy Vọng, đến sự 

Phục Sinh của quốc gia VN đã bị Đảng CSVN khống chế 

từ sau Đệ Nhị Thế Chiến đến nay. Cuộc cách mạng ấy 

được gợi ý từ trang sử Bông Lau oai hùng của Đinh Bộ 

Lĩnh ngày xưa và “Cách Mạng Hoa Lài” ở Trung Đông 

mới đây, mà tôi đặt tên là “Cách Mạng Bông Lau tại 

Việt Nam”. 

Bài thuyết trình được chia thành hai phần: 

1. Đón chào Cách Mạng Bông Lau tại Việt Nam. 

2. Diễn tiến Cách Mạng Bông Lau tại Việt Nam. 


PHẦN I: 

ĐÓN CHÀO CÁCH MẠNG BÔNG LAU TAÏI VN 

Đã có rất nhiều cuộc cách mạng xảy ra trên khắp 

thế giới và hiện nay, dân chúng Việt Nam đang trông đợi 

sớm có một cuộc cách mạng để khai tử chế độ CS độc 

tài và gian ác. 

A. CÁC CUỘC CÁCH MẠNG TRÊN THẾ GIỚI 

a) Định nghĩa 

Cách mạng là thay đổi toàn diện, bỏ cũ thay 

mới. Về phương diện chính trị, cách mạng là bất thần lật 

đổ chế độ đang điều khiển guồng máy quốc gia - thông 

thường là bằng võ lực - để thay thế bằng một chế độ mới 

hoàn toàn. 

b) Các cuộc cách mạng 

Trong lịch sử thế giới, có nhiều cuộc cách mạng vĩ đại: 

- Cách Mạng Hoa Kỳ 1776 chống lại Vương quốc 

Anh để lập nên Hiệp Chủng Quốc Hoa Kỳ, 

- Cách Mạng Pháp 1789 xóa bỏ chế độ quân chủ, 

- Cách Mạng Nga 1917 do Cộng Sản nổi lên cướp 

chính quyền. 

- Rồi lại có những cuộc cách mạng cuối thập niên 

1980, giựt sập chế độ Cộng Sản tại Liên Sô và Đông Âu. 

- Vào cuối năm 2010, nhân dân tại Tunisie, một 

quốc gia vùng Trung Đông, đã nổi lên làm cách mạng. 

Chỉ trong vòng 28 ngày, họ lật đổ được chính quyền độc 

tài của Tổng Thống Ben Ali đã cai trị Tunisie trong suốt 

23 năm. Người ta gọi đây là “Cách Mạng Hoa Lài”, vì 

Hoa Lài là biểu tượng của nước Tunisie. 

- Sau đó, ngọn lửa cách mạng lan nhanh sang các 

nước láng giềng. Trước tiên là Ai Cập. Cuộc cách mạng 

thành công chỉ sau 19 ngày biểu tình với 300 người 

chết để đổi lấy sự ra đi ngày 14-1-2011 của TT. Hosni 

Mubarak. Và còn những cuộc cách mạng khác đang diễn 

ra tại Syria, Yemen và Libya, tuy gặp nhiều khó khăn, 

nhưng vẫn hy vọng sẽ thành công. 

Riêng tại Á châu, vào cuối thế kỷ 20, cũng có 

những cuộc cách mạng thành công, xảy ra tại: 

- Miền Nam Việt Nam, năm 1963, do Hoa Kỳ chủ 

xướng để dọn đường đem quân đội vào VN tham chiến. 

- Nam Dương, năm 1965, tướng Suharto làm cuộc 

cách mạng càn quét Đảng CS tại Nam Dương. Ông xử tử 

Đảng Trưởng CS Dipa Nusantara Aidit. Còn dân chúng 

và đặc biệt là các nông dân, tìm giết khoảng 1 triệu đảng 

viên Đảng CS tại nước này (5). 

- Thái Lan, năm 1973, lật đổ chính quyền Thanoun. 

- Phi Luật Tân, năm 1986, hạ bệ Tổng Thống Marcos. 

Nhưng không phải cuộc cách mạng nào cũng thành 

công. Cuộc Cách Mạng Thiên An Môn năm 1989 tại 

Trung quốc đã bị Đặng Tiểu Bình cán nát, sau 51 ngày 

biểu tình với khoảng 3.000 người chết. 

c) Nguyên nhân 

Có hai nguyên nhân thường dẫn đến cách mạng: 

1/- Nguyên nhân chủ quan: Đời sống dân chúng 

quá nghèo khổ, cả tinh thần lẫn vật chất. Tinh thần là mất 

các quyền tự do làm người. Vật chất là không đủ cơm 

ăn, áo mặc. 

2/- Nguyên nhân khách quan: Chính quyền hiện 

hữu bất lực, thối nát, cai trị dân bằng chính sách độc tài. 

Từ đó, một câu hỏi cũng được đặt ra cho người Việt 

Nam: Bao giờ “Cuộc Cách Mạng Hoa Lài tại Trung 

Đông” chuyển thành “Cuộc Cách Mạng Bông Lau tại 

Việt Nam”? 

B. CÁCH MẠNG BÔNG LAU TẠI VIỆT NAM 

Mặc dù học thuyết Karl Mark và chế độ CS đã 

bị dân chúng Đông Âu hạ bệ vào cuối thập niên 1980, 

nhưng hiện nay, VN vẫn còn là một trong 4 quốc gia trên 

thế giới bị CS kìm kẹp dã man, khiến người dân sống 

khổ cực và đang chờ ngày vùng lên làm cách mạng. 

a) Chính quyền độc tài 

Xét về yếu tố khách quan phát sinh cách mạng thì 

chính sách độc tài của chế độ CSVN đã quá rõ ràng, dù 

có nói cả năm cả tháng cũng không hết. Tôi chỉ xin trích 

dẫn một câu nói mới nhất của Trương Tấn Sang, Đại Biểu 

Quốc Hội và Ủy viên Bộ Chính trị Đảng CSVN vào ngày 

7-5-2011: “Trước đây chỉ có một con sâu làm rầu nồi 

canh, nay thì nhiều con sâu lắm. Nghe mà thấy xấu hổ, 

không nhẽ cứ để hoài như vậy. Mai kia người ta nói một 

bầy sâu, tất cả là sâu hết thì đâu có được. Một con sâu đã 

nguy hiểm rồi, một bầy sâu là ‘CHẾT’ cái đất nước này” 

(6). Đúng vậy, một bầy sâu mang tên Đảng CSVN đang 

rúc rỉa và làm tan hoang đất nước VN, với các tội trạng 

tầy trời: Tham nhũng, giệt chủng, chà đạp nhân quyền và 


nhất là bán đất, dâng biển cho Trung Cộng. 

Một chế độ độc tài thường đi đôi với thối nát. 

Vừa thối lại vừa nát. Tin tức từ VN vào chiều ngày 11- 

5-2011 cho biết: Chiếc nắp cống tại sân bay Nội Bài, thủ 

đô của nước Cộng Hòa Xã Hội Chủ Nghĩa VN bật tung 

lên, nước dơ trong cống rãnh, pha lẫn phân người phọt 

lên tung toé và chảy lan tràn khắp phi trường và sân bay, 

tỏa mùi hôi thối đến kinh hoàng (7). Các du khách ngoại 

quốc chứng kiến quang cảnh này đã hoảng hốt bịt mũi bỏ 

chạy. Sau biến cố tháng 4-1975, đã có tới 3 triệu người 

Việt cũng phải bịt mũi trốn chạy chế độ CS nhơ nhớp và 

thối tha ấy. Nhưng cái mùi hôi thối này không phải chỉ 

bốc lên ở phi trường Nội Bài thôi đâu. Còn một nơi khác, 

vừa thối tha, vừa ma quái đến rợn người và là căn nguyên 

cho những mùi hôi thối của cả nước VN. Đó là cái xác 

chết kinh tởm của Hồ Chí Minh đang bốc mùi ở Ba Đình, 

Hà Nội. Vậy mà Đảng CSVN hàng ngày vẫn bắt dân 

chúng thay phiên nhau đến phục lậy cái xác chết đó. 

Vậy phải làm sao có thể tẩy sạch tình trạng bẩn 

thỉu này tại VN? Kính thưa Quý Vị? - Hãy vùng lên làm 

cuộc Cách Mạng Bông Lau. 

b) Nhân dân đói khổ 

Còn về yếu tố chủ quan là tình trạng nghèo 

đói, khốn khổ thì dân chúng VN hiện nay ra sao? 

Nền kinh tế VN hiện thời suy đồi, lạm phat phi 

mã, các tập đoàn kinh tế quốc doanh sẽ phá sản như kiểu 

Vinashin. Các tập đoàn lớn như than, khoáng sản, điện, 

ngân hàng do chính phủ và Đảng điều hành thua lỗ. Vay 

tiền quá nhiều, sản xuất quá kém, không tiền trả nợ, ngân 

sách thiếu hụt, nhập nhiều, xuất ít. Kinh tế như vậy đang 

đẩy cả nước vào cảnh điêu đứng! Dân chúng nhiều nơi 

bắt đầu đói, “đói ngược, đói xuôi, ăn rau má, phá đường 

cầu”. Cả nước điêu đứng, trừ đảng viên đảng CS, vì đảng 

viên có quyền và tham nhũng, nên giầu có. Họ đã tước 

đoạt quyền sở hữu đất đai, nhà cửa, tài sản của dân chúng 

bằng nhiều thủ thuật hành chánh hay dựa vào những điều 

luật mập mờ! Quyền của họ là tuyệt đối. Muốn bắt ai chỉ 

cần gán cho tội “tuyên truyền chống Nhà Nước” chiếu 

điều 88 Bộ Hình Luật! 

Cũng lại xin trích dẫn một câu nói mới nhất 

của Nguyễn Tấn Dũng, hiện là Thủ Tướng CSVN, do 

VnExpress, một tờ báo của nhà nước VN đưa tin ngày 

5-5-2011. Ông Dũng đã công khai thú nhận: “Việt Nam 

vẫn là nước nghèo”. Thật quá xấu hổ! Và tờ báo này 

đăng luôn một lời phê bình rất chí lý của độc giả: “36 

năm trước Việt Nam là nước nghèo. Năm 2011, Việt Nam 

vẫn còn là nước nghèo. 36 năm sau, Việt Nam vẫn tiếp 

tục là nước nghèo” (8). Như vậy, rõ ràng VN đang đi vào 

ngõ cụt, không tương lai. 

Vậy muốn đưa VN ra khỏi đường hầm tăm tối 

này, chúng ta phải làm sao? Kính thưa Quý Vị? - Hãy 

ủng hộ cuộc Cách Mạng Bông Lau. 

c) CSVN chuẩn bị đàn áp cách mạng 

Đảng CSVN chắc chắn cũng đã biết cuộc Cách 

Mạng Bông Lau của dân chúng VN sắp diễn ra, bởi vì 

chính Mác Lê đã đưa ra nguyên tắc này: «Nơi nào có bất 

công đàn áp, nơi đó có cách mạng». Qua tin tức từ VN 

gửi đi, nhiều cuộc đàn áp dân chúng, đưa đến cảnh công 

an đánh chết dân đã xảy ra khắp nơi. 

Đã có nhiều dấu hiệu cho thấy CSVN đưa ra kế 

hoạch đối phó với cuộc cách mạng, chẳng hạn Nguyễn 

Tấn Dũng thăng cấp đặc biệt cho nhiều tướng lãnh thuộc 

phe nhóm của ông, đồng thời gia tăng phụ cấp và lương 

bổng cho cảnh sát và quân đội. Hai cơ quan này là hai 

chiếc phao cuối cùng Đảng CSVN phải ôm chặt để mong 

sống còn. Tháng 7, 2008, Nguyễn Tấn Dũng cách chức 

một loạt 5 tướng lãnh chỉ huy Quân Khu Thủ Đô Hà Nội 

và trả họ về ngồi chơi xơi nước ở Bộ Quốc Phòng. 

Một mặt, Đảng CSVN chuẩn bị đàn áp cách 

mạng, nhưng đàng khác, họ không tin biện pháp đàn áp 

sẽ thành công, nên các đảng viên cao cấp đang đua nhau 

gửi con cháu ra ngoại quốc dưới hình thức du học, đồng 

thời chuyển tiền ra ngoại quốc mua nhà đất hoặc cơ sở 

thương mại để chờ khi cách mạng nổi lên thì những cấp 

lãnh đạo này cũng tìm đường đào thoát. Bởi vậy, trong 

dân gian mới có câu chuyện vui này: 

Một cán bộ Cộng Sản có nhiều tuổi Đảng làm 

đơn xin đi định cư ở nước ngoài. Anh ta được gọi đến sở 

di trú và xuất cảnh. Viên thủ trưởng cơ quan này rất đỗi 

ngạc nhiên, bèn gọi anh ta vào phòng riêng để thẩm vấn. 

Viên thủ trưởng hỏi: 

- Một đảng viên thâm niên như đồng chí tất phải 

có lý do đặc biệt gì mới muốn rời bỏ quê hương Xã Hội 

Chủ Nghĩa tốt đẹp như nước ta chứ? 

Anh cán bộ trả lời: 

- Thưa đồng chí, vì hai lý do: Thứ nhất, đêm hôm 

qua, có anh bạn rỉ tai tôi rằng sắp có Cách Mạng Bông 

Lau xảy đến. Phen này các cán bộ CS như anh và tôi chắc 

chắn sẽ bị nhân dân treo cổ là cái chắc! Tôi sợ quá nên 

xin ra đi. 

Viên thủ trưởng cười cười, vỗ vai anh chàng cán 

bộ, rồi nói trấn an: 

- Tôi bảo đảm với đồng chí là chế độ này không 

thể nào lung lay được. Xã Hội Chủ Nghĩa sẽ tồn tại 

muôn năm… 


Anh cán bộ cướp lời: 

- Thưa đồng chí, đó chính là lý do thứ hai mà tôi 

xin ra nước ngoài để định cư đấy ạ! 

Tóm lại, để trả lời cho câu hỏi: Liệu VN sẽ có 

cuộc “Cách Mạng Bông Lau” không? Tôi xin mượn lời 

của ông Saad Eddin Ibrahim, Giáo sư Đại Học Harvard, 

gốc người Ai Cập, để trả lời như sau: 

“Tôi nghĩ chỉ là vấn đề thời gian. Tác động 

của cuộc xuống đường biểu tình đã trở thành toàn cầu. 

Những gì xảy tại Ai Cập đã được tác động bởi những 

điều xẩy ra trước đó ở Tunisie. Những việc xảy ra tại 

Tunisie đã được tác động bởi những gì xảy ra trước đó 

ở Đông Âu, Trung Âu và Châu Mỹ La tinh, cũng như 

ở những quốc gia như Bồ Đào Nha năm 1974, v.v... Ta 

đang sống trong một ngôi làng toàn cầu. Đây không là 

cách nói ẩn dụ mà là một thực tại... Tôi tin tưởng nhân 

dân Việt Nam sẽ lật đổ chế độ độc tài toàn trị này để 

hòa nhập vào cộng đồng dân chủ trong thế giới” (9). 

Vậy nếu cuộc Cách Mạng Bông Lau đã sẵn sàng 

thì sẽ phải diễn ra như thế nào? 

PHẦN 2: DIỄN TIEÁN CÁCH MẠNG BÔNG LAU 

TẠI VN 

Muốn cho cuộc cách mạng thành công trọn vẹn, 

cuộc “Cách Mạng Bông Lau” phải được bùng nổ bởi 

những thành phần nào? Và rồi kết cuộc, cách mạng sẽ 

đưa VN đi về đâu? 

A. CÁCH MẠNG BÙNG NOÅ 

Khi đặt tên cho cuộc Cách Mạng sắp diễn ra tại VN 

là “Cách Mạng Bông Lau” để lật đổ chế độ CS, tôi đã 

nhận ra nhiều điểm tương đồng giữa cuộc cách mạng này 

với cuộc cách mạng của Đinh Bộ Lĩnh: 

a) Dẹp loạn sứ quân 

Đinh Bộ Lĩnh đã dẹp 12 sứ quân để thống nhất 

đất nước. Dưới chế độ CS hiện nay, mỗi tỉnh là một sứ 

quân. Các đảng viên cai trị mỗi địa phương tự do tung 

hoành, tác oai, tác quái, bất chấp lệnh của Trung Ương. 

Học giả Nguyễn Hiến Lê đã mô tả tình trạng này như 

sau: “Mỗi tỉnh là một tiểu quốc, địa phương tự do tới 

mức không tuân lệnh trung ương (ngay xã cũng không 

tuân lệnh tỉnh, huyện), lấy lẽ rằng chỉ địa phương mới 

hiểu tình trạng của địa phương, cấp trên không nên xen 

vào” (10). 

Chính Phan Văn Khải khi làm Thủ Tướng (từ 

1997 đến 2006) đã lên tiếng than phiền về thảm trạng 

“Trên bảo dưới không nghe”. Vào dịp đó, Lê Nhân là 

bạn học với Phan Văn Khải đã viết lá thư ngỏ đề ngày 

5-12-2005 chê Phan Văn Khải là vô học, ngu dốt, 

không biết dùng tiếng Việt, “vì ‘Trên bảo dưới không 

nghe!’ dùng để chỉ việc phòng the, chuyện bất lực của 

đàn ông...” Lê Nhân viết: “Nhiều khi thủ tướng Phan 

Văn Khải cũng không phân biệt được đâu là chuyện 

chăn gối, đâu là chuyện quốc gia chính phủ trị dân, 

nên sỗ sàng đưa vấn đề con cu ra ví với dân...” (11). 

Đảng viên chửi xéo nhau bằng những lời lẽ cạn 

tầu ráo máng này đưa chúng ta đến hai kết luận: 

1. Tình trạng vô kỷ luật trong Đảng CSVN: Khi cấp 

trên không còn có thể ra lệnh cho cấp dưới thì Đảng đó 

kể như sắp đến ngày tàn. 

2. Đảng CSVN ra đời năm 1930. Như vậy, tính 

đến năm nay, 2011, là tròn 81 tuổi. Một lão già suốt đời 

làm việc thất đức, bán nước, hại dân, nay thì thằng trên 

không bảo được thằng dưới, chứng tỏ căn bệnh bất lực 

đã đến hồi hết thuốc chữa. 

Vì thế, muốn dẹp tình trạng thập nhị sứ quân vô 

kỷ luật này, VN cần phải làm gì bây giờ? Kính thưa Quý 

Vị? - Hãy ủng hộc cuộc Cách Mạng Bông Lau. Vâng, đó 

là con đường Vua Đinh Tiên Hoàng đã mở cho hậu thế 

từ cả ngàn năm trước. 

b) Vai trò nông thôn 

Đinh Bộ Lĩnh đã khởi đầu dựng nước từ làng 

xã, chứ không phải từ đô thị. Tôi dự đoán rằng cuộc cách 

mạng tương lai để lật đổ Xã Hội Chủ Nghĩa cũng sẽ được 

khơi mào bởi nông dân, vì năm 1945, CS đã dựa vào 

nông dân để cướp chính quyền, mà bây giờ nông dân bị 

tịch thu ruộng đất, bị đói khổ cùng cực, sống cũng như 

chết. Hàng triệu nông dân đã bỏ nông thôn về thành thị 

kiếm sống. Nhưng ở thành phố, họ không được hưởng 

chế độ hộ khẩu. Đã thế, đồng lương thấp, nhà thuê lại 

mắc, sống chật chội, thiếu vệ sinh. Cho nên, các nông 

dân căm thù CS. Họ không còn lý do gì để sợ chết nữa. 

Hiện đã có những cuộc nổi dậy tự phát, những cuộc biểu 

tình khiếu kiện như ở Bắc Giang, Quảng Nam, Đà Nẵng 

và Bình Dương... 

Còn các công nhân tại các xí nghiệp thì sao? 

Khác với cuộc nổi dậy của các công nhân thuộc Công 

Đoàn Đoàn Kết Ba Lan, công nhân tại các xí nghiệp VN 

đã bị CS tổ chức thành các chi bộ Đảng để khống chế, 

nên họ không dễ gì mà khởi xướng cách mạng được. 

c) Vai trò quân đội 

Trong bất cứ cuộc cách mạng nào, quân đội là 


yếu tố quyết định thắng bại của cuộc nổi dậy. Ngòi nổ 

là nông dân, nhưng người châm ngòi phải là quân đội. 

Đảng CSVN sống còn là nhờ sức mạnh của quân đội. 

Mặc dầu Đảng đã dành nhiều ưu đãi và kiểm soát chặt 

chẽ lực lượng này, nhưng dù bố trí tài tình cách mấy cũng 

không thể tránh được tệ hại thông thường trong quân đội 

là nạn kiêu binh hoặc bất mãn vì chia chác quyền lợi 

không đồng đều giữa hàng tướng lãnh. Đó là chưa kể 

đến trường hợp sẽ có những tướng tá tỉnh ngộ, biết yêu 

nước, thương dân, hoặc mang giấc mộng làm lịch sử. 

Quân đội CSVN hiện nay có phe thân Trung Cộng, có 

phe thân Mỹ. Những tướng tá bị thất sủng hoặc bị đày ra 

các vùng biên giới, một ngày nào đó, sẽ cùng đứng lên 

hỗ trợ nông dân làm cách mạng. Và đó là ngày tàn của 

Xã Hội Chủ Nghĩa. 

Đây là một trong những bằng chứng đã có sự rạn 

nứt trong hàng ngũ tướng lãnh CSVN: Ngày 6-7-2010, 

Thượng Tướng Nguyễn Nam Khánh, nguyên Ủy Viên 

Trung Ương, nguyên Phó Chủ Nhiệm Tổng Cục Chính 

Trị, đã cùng với 4 trung tướng, 12 thiếu tướng, 12 đại 

tá và những cán bộ lão thành như Mai Vy, nguyên Bộ 

Trưởng Bộ Văn Hóa gửi kiến nghị cho các cơ quan cao 

cấp nhất của guồng máy lãnh đạo Nhà Nước XHCN/ VN 

để phản đối việc khai trừ Trung Tá Vũ Minh Trí - vì ông 

này có can đảm tố cáo tham nhũng - và đòi nghiêm khắc 

xử lý Trung Tướng Nguyễn Chí Vịnh, Thứ Trưởng Bộ 

Quốc Phòng (12). 

Dù sao, trong tình thế hiện tại, quân đội không 

phải là lực lượng khởi động cuộc Cách Mạng Bông Lau, 

nhưng khi nông dân nổi lên thì thái độ của quân đội sẽ 

quyết định thắng bại. 

d) Vai trò trí thức 

Cuộc cách mạng nào cũng phải có tổ chức, tức phải 

có thành phần lãnh đạo. Đó là các nhà trí thức yêu nước, 

biết cổ võ và phối hợp cuộc nổi dậy cho nhịp nhàng, 

hữu hiệu. Lenin đã nói: “Không có ý thức cách mạng thì 

không có cách mạng” (Sans conscience revolutionnaire, 

pas de révolution). Nói rõ hơn, cuộc cách mạng cần có 

giai cấp bình dân đứng lên, nhưng không thể thiếu giai 

cấp trí thức để gieo rắc tinh thần cách mạng và phác họa 

kế hoạch. Thành phần trí thức trong cuộc cách mạng 

Pháp là J.J. Rousseau, Montesquieu, tại Hoa Kỳ là 

Washington, Jefferson, và tại Nga là Karl Marx. 

Tại VN hiện nay, mỗi năm có khoảng mấy trăm 

ngàn sinh viên tốt nghiệp tại các trường Cao Đẳng và Đại 

Học. Nhờ những phương tiện kỹ thuật truyền thông tân 

tiến, họ biết được đời sống tự do, dân chủ tại các nước 

văn minh trên thế giới. Tinh thần yêu nước dâng cao, họ 

không dễ bị bưng bít bởi chế độ độc tài Cộng Sản. Họ đã 

cảm nghiệm được nỗi tủi nhục của một quốc gia bị Trung 

Cộng chiếm đất, chiếm biển và giết hại các ngư dân VN. 

Họ đã nhận ra rằng nhân quyền tại VN chỉ là một chiếc 

bánh vẽ khổng lồ do Đảng CSVN dàn dựng lên. 

Đọc những bài viết của các nhà trí thức VN trên 

mạng lưới, đặc biệt là mạng bauxit, và đôi khi ngay tại 

các báo chí lề phải, người ta nhận ra được lòng căm phẫn 

tột cùng của họ đối với Trung Quốc khát máu và đối với 

Đảng CSVN độc tài, tham nhũng và bán nước. 

Buổi sáng Chúa Nhật tuần trước, ngày 5-6-2011 

và Chúa Nhật hôm nay, 12-6-2011, Quý Vị đã thấy gì 

ở đường phố Hà Nội và Saigon? - Thưa, những tiếng 

hô “Đả Đảo Trung Quốc” vang dội từ cửa miệng những 

người Việt yêu nước. Những nắm tay giơ lên nhắm thẳng 

vào mặt những tên Tàu hiếu chiến đang lấp ló ở Tòa Đại 

Sứ và Tổng Lãnh Sự Trung Quốc. Những tiếng nguyền 

rủa “Quân Bán Nước» chỉ ngay vào mặt những tên Cảnh 

Sát Công An của Đảng Cộng Sản VN. đàn áp dân chúng 

biểu tình và hạch hỏi: «Đây là đất nước VN, chúng tôi là 

người VN, tại sao các anh rào đường lấp lối. Còn Trung 

Cộng là quân cướp, tại sao các anh rước họ vào nhà?» 

Đây là những đóm lửa đang nhen nhúm ngọn đuốc 

Cách Mạng. Đây là những phát súng lệnh của cuộc Cách 

Mạng sắp sửa diễn ra tại VN. 

e) Phối hợp nhịp nhàng các thành phần cách mạng 

Căn nguyên làm bùng nổ Cách Mạng Hoa Lài ở 

Tunisie là câu chuyện của một thanh niên nghèo, tên là 

Mohammed Bouazizi đi bán trái cây kiếm sống, nhưng 

bị cảnh sát và chính quyền sách nhiễu. Anh cầu cứu ở cơ 

quan nào cũng không xong, nên đã quyết định tự thiêu. 

Các cuộc biểu tình của dân chúng bùng nổ, lúc đầu chỉ là 

một nhóm nhỏ biểu lộ lòng thương tiếc anh, nhưng dần 

dần mỗi ngày một lan rộng và mang màu sắc chính trị. 

Đó là phải lật đổ guồng máy cai trị thối nát của nhà độc 

tài Ben Abi. Kết cuộc, Tổng Thống Ben Abi phải trốn 

khỏi nước. Biến cố này không thể xảy ra nhịp nhàng như 

vậy, nếu không có một bộ óc tham mưu hoạch định. 

Tại VN, ngày 17-2-2011, cũng đã có một kỹ sư trẻ 

tên là Phạm Thành Sơn tự thiêu trước công sở nhà nước 

ở Đà Nẵng để phản đối chính quyền đã tịch thu đất đai 

của gia đình anh. 

Ngoài ra, giới trí thức và một số tướng lãnh hồi 

hưu quy tụ trong một bản kiến nghị 1.900 chữ ký, đòi 

hủy bản án của một nhà trí thức khoa bảng của chế độ là 

Tiến Sĩ, Luật Sư Cù Huy Hà Vũ. 

Rồi nữa, nông dân tại một số tỉnh đã biểu 

tình khiếu kiện, tụt quần ngay trước công sở và chửi 

rủa chính quyền thậm tệ. Cũng đã xảy ra sự việc hàng 

ngàn giáo dân Công Giáo đốt nến cầu nguyện, đòi đất 


của Giáo Hội đã bị nhà nước chiếm đoạt bất hợp pháp. 

Nhưng cuộc cách mạng vẫn chưa bùng nổ được 

là vì 3 yếu tố - nông dân, trí thức và quân đội - chưa kết 

hợp được với nhau để nhóm thành ngọn lửa cách mạng. 

Ba yếu tố trên là 3 chân của chiếc kiềng. Thiếu một chiếc 

hoặc không hòa nhịp với nhau thì rất khó đi đến thành 

công. 

Hãy cứ giả thuyết cuộc Cách Mạng Bông Lau 

xảy ra hôm nay thì có những điều gì đồng bào quốc nội 

cần phải lưu ý? 

B. CÁCH MẠNG DÂN TỘC 

Giả thuyết rằng cuộc Cách Mạng Bông Lau bùng 

nổ ngay hôm nay thì những gì sẽ xảy ra và cuộc cách 

mạng phải đi theo chiều hướng nào để được coi là thành 

công mỹ mãn? 

a) Trận thư hùng đẫm máu 

Cách Mạng là một trận thư hùng chí tử, một 

sống một chết. Nếu cuộc Cách Mạng Bông Lau xảy ra 

ngày hôm nay thì hầu như chắc phải là một cuộc cách 

mạng đẫm máu, vì những người cầm đầu guồng máy 

cai trị VN hiện giờ là những người khát máu. Họ đã tạo 

ra và tham dự cuộc chiến tranh VN. Chính những người 

này đã cưỡng chiếm miền Nam VN, với những vụ pháo 

kích, tấn công vào trường học, bệnh viện và chôn sống 

dân lành rất dã man, đúng với bản chất khát máu của 

con người Cộng Sản. Vì thế, cuộc phản ứng chống cách 

mạng chắc hẳn sẽ rất dã man. 

Thêm nữa, cuộc cách mạng lật đổ Đảng CSVN 

có nhiều khó khăn hơn là cuộc cách mạng tại Tunisie, 

Ai Cập hay những nước khác, vì tại các nước đó, chỉ có 

một bộ mặt ngổ ngáo đáng ghét của người lãnh đạo. Chỉ 

cần một viên đạn, một nhát búa là kết thúc sinh mạng tên 

độc tài đó. Nhưng Đảng CSVN được kết nạp bởi hàng 

ngàn hàng vạn bộ mặt ngổ ngáo, nên sẽ phải tốn đạn, tốn 

búa nhiều hơn. 

b) Trung Cộng can thiệp 

Ngoài ra, Đảng CSVN hiện đang bị giựt dây 

bởi Đảng CS Trung Quốc, tức là cộng thêm một 

bộ mặt khát máu khác còn ác độc hơn CSVN nhiều. 

Tình hình VN hiện nay rất bi đát. Khi Hồ Chí Minh 

nhận sứ mạng của CS quốc tế thành lập Đảng CS tại VN, 

đó là lúc Trung Cộng tròng chiếc thòng lọng vào cổ VN. 

Các tổ chức công quyền, quân đội, công an của VN đều 

rập khuôn Trung Cộng. Trung Ương Đảng và Bộ Chính 

Trị VN đầy dẫy những tay sai như Hoàng Văn Hoan do 

Trung Cộng cài vào. Cho đến nay, Trung Cộng đã thống 

lĩnh toàn bộ guồng máy chính trị, quân sự của VN và 

đặc biệt là kinh tế với nạn hàng hóa Trung Cộng lan tràn 

khắp nơi. Trận đòn Đặng Tiểu Bình đánh dằn mặt VN 

vào năm 1979 là lời cảnh báo VN hết đường thoát. Nếu 

Hoa Kỳ đã xâm lăng Afghanistan, Iraq và giựt dây LHQ 

can thiệp quân sự vào Lybia thì khi có một cuộc «Cách 

Mạng Bông Lau» nổi dậy và cho dù được quân đội VN 

ủng hộ thì Trung Cộng cũng sẽ xua quân vào VN đàn áp 

cách mạng không nương tay. 

Vì thế, ông Ngụy Kinh Sinh, một nhân vật đối 

kháng Trung Cộng và là Chủ Tịch Liên Minh Dân Chủ 

Á Châu, đã cố vấn cho người VN rằng: 

«Tôi nghĩ rằng những người bạn Việt Nam nên 

quan sát chặt chẽ tình hình ở Trung Quốc. Có hai lý do 

tại sao. Thứ nhất, Đảng Cộng sản Việt Nam không có 

khả năng phát minh ra phương pháp đàn áp, cho nên họ 

sao chép việc đàn áp của Đảng Cộng sản Trung Quốc. 

Khi các bạn học được cách của họ trước, thì các bạn có 

thể phòng ngừa trước. 

Thứ hai, Cộng sản Trung Quốc không muốn thấy 

người dân Việt Nam lật đổ chế độ độc tài cộng sản, trở 

thành một mô hình cho người Trung Quốc. Do đó, Đảng 

Cộng sản Trung Quốc sẽ giúp Đảng Cộng Sản Việt Nam 

duy trì sự thống trị độc tài của họ. 

Nếu Đảng Cộng sản Trung Quốc không sụp đổ, 

họ sẽ không cho phép người dân Việt Nam lật đổ chế 

độ Cộng Sản Việt Nam. Vì vậy, sự sụp đổ của Cộng sản 

Trung Quốc là điều kiện tiên quyết cho sự sụp đổ của các 

chế độ độc tài khác ở châu Á, như Việt Nam, Bắc Hàn, 

Miến Điện và các nước khác» (13). 

Như thế, một vấn đề quan trọng khác lại được đặt ra 

là liệu Đảng CS Trung Quốc có thể sụp đổ không? Nếu 

có thì mới nên chờ. 

Trong một cuộc phỏng vấn dành cho ký giả 

Jeffrey Goldberg của báo The Atlantic, bà ngoại trưởng 

Mỹ Hilary Rodham Clinton đã quả quyết rằng: «Chế độ 

của Trung Quốc chắc chắn sẽ sụp đổ, các nhà lãnh đạo 

Trung Quốc giờ đây đang làm những việc vô ích như 

những gã hề» (14). 

Chắc chắn lời nhận định này sẽ đem lại nhiều hy vọng 

cho các nhà hoạch định cuộc cách mạng sắp tới tại VN. 

c) Cách mạng bằng chính xương máu mình 

Cuối cùng, những người lên kế hoạch cho cuộc 

Cách Mạng Bông Lau cần lưu ý đến tinh thần tự quyết 

dân tộc. Cuộc cách mạng tương lai phải là do đồng bào 

VN tự đứng lên và phải trả bằng máu xương và mồ hôi 


nước mắt của người dân Việt, chứ không phải do bàn tay 

lông lá của ngoại bang gầy dựng nên. Đạp đổ chế độ CS, 

đó là chủ đích cần và phải đạt tới, nhưng phải đạp đổ với 

tất cả sự khôn ngoan và cảnh giác. Mỗi quốc gia, đặc biệt 

là các cường quốc, không bao giờ giúp chúng ta - hoàn 

toàn vì quyền lợi của chúng ta - mà vì quyền lợi của riêng 

họ. Hãy lấy gương của Cambodia, nước láng giềng của 

VN làm ví dụ. Hoa Kỳ đã bỏ rơi nước này để cho Khmer 

Đỏ chiến thắng Phnom Penh ngày 12-4-1975. Trước đó 

vài ngày, Đại sứ Mỹ tại Cambodia đề nghị đưa Hoàng 

Thân Sirik Matak và chính phủ Lon Nol sang Hoa Kỳ tỵ 

nạn, nhưng Hoàng thân đã viết thư từ chối thẳng thừng 

với những lời đầy cay đắng: «Tôi không bao giờ mảy 

may tin rằng quí vị lại có ý bỏ rơi một dân tộc đã chọn 

lựa tự do... Tôi chỉ phạm phải một sai lầm là đã tin vào 

quí ngài, những người Mỹ» (15). Trở về VN, số phận 

cũng không hơn gì Cambodia. Hiệp Định Genève 1954 

chia đôi VN do quyền lợi của 5 quốc gia: Mỹ, Anh, Pháp, 

Nga và Trung Cộng phối hợp. Hiệp Ước Paris 1973 bán 

đứng VN cho Trung Cộng, vì quyền lợi của Hoa Kỳ, như 

Kissinger đã thú nhận. Miền Bắc VN đã có quá nhiều 

cay đắng khi nhận súng đạn của Trung Cộng. Miền Nam 

VN cũng không thiếu oan khiên khi làm bạn với Hoa Kỳ. 

Với bài học quá khứ, người VN cần biết dùng AK để cản 

đường tiến quân của Nga và Trung Cộng và dùng M16 

để ngăn cản Hoa Kỳ can thiệp vào nội bộ VN. Đừng vì 

quá bức xức với chính sách Hán hoá của Trung Cộng mà 

nhờ Mỹ tháo dây thắt họng của Trung Cộng ra, để rồi lại 

lầm lẫn thò cổ vào dây thòng lọng mới của Hoa Kỳ. 

d) Giải pháp Việt Nam Trung Lập 

Có thể vì đã nhìn thấy hiểm họa này mà nhiều 

nhà trí thức VN, điển hình là GS Thạc sĩ Vũ Quốc Thúc 

và GS Nguyễn Ngọc Huy, đã muốn vận động để Việt 

Nam được hưởng quy chế Trung Lập (16). Thực ra, có 

rất nhiều mô hình Trung Lập trên thế giới, vì thường dựa 

trên quyết định riêng của nước muốn Trung Lập. Nhưng 

có một mô thức Trung Lập Pháp Lý được quốc tế công 

nhận theo hai Quy Ước số 5 và 13 của Hội Nghị Quốc Tế 

La Haye, Hòa Lan, năm 1907. Hiện nay trên thế giới có 

3 quốc gia theo mô thức Trung Lập Pháp Lý Vĩnh Viễn. 

Đó là: Thụy Sĩ, Thụy Điển và Áo quốc (17). Các quốc 

gia này cam kết không bao giờ được tuyên chiến với 

bất cứ quốc gia nào. Trong thời bình, cũng không được 

liên minh quân sự với quốc gia khác hoặc dùng kinh tế 

để giúp quốc gia khác tăng cường sức mạnh quân sự. 

Tuy nhiên, các quốc gia này vẫn được quyền duy trì lực 

lượng quân sự để giữ an ninh trật tự và bảo vệ đất nước. 

Cần ghi nhận rằng VN là một quốc gia nằm ngay sát một 

quốc gia quá to lớn và ác độc là Trung Cộng. Không 

bao giờ VN có khả năng để trang bị một lực lượng quốc 

phòng đủ sức chống chọi với Trung Cộng. Vì thế, VN 

nên hướng về giải pháp Trung lập với sự bảo đảm của 

quốc tế, để tập trung nhân lực và tài lực phát triển kinh 

tế, làm cho dân giàu nước mạnh. 

Tóm lại, cuộc Cách Mạng Bông Lau tại VN sẽ 

vô cùng khó khăn, các phong trào nổi dậy ở trong nước 

cần phải tính toán rất kỹ để làm sao tiết kiệm xương máu 

đồng bào và nắm chắc phần thắng, một khi ngọn lửa cách 

mạng bùng lên. 

KẾT LUẬN 

Cuối cùng, để tiếp lửa vào cuộc Cách Mạng Bông 

Lau, Cộng Đồng Người Việt Quốc Gia hải ngoại có thể 

làm được những gì? 

Năm 1975, khi chiếm được miền Nam, Đảng CSVN 

tưởng rằng chúng đã toàn thắng. Nhưng sự thực, thắng 

để mà thua, vì chẳng bao lâu sau, học thuyết CS bị đào 

thải tại Đông Âu, các ông tổ Karl Mark, Lenin, Staline 

đều bị hạ bệ. Đảng CSVN hiện nay hoàn toàn mất hồn, 

mất định hướng và đang ngửa tay xin tiền của phe mà họ 

gọi là “thua trận” hoặc “Mỹ ngụy”. Thế mà CSVN dám 

bảo mình thắng. Thắng ở chỗ nào? 

Một tên trộm, xài luật rừng, cướp của, giết người. 

Đó chỉ là hắn đã hoàn thành tội ác, chứ không thể gọi là 

chiến thắng được. Phải chờ ngày quân cướp bị đưa ra tòa 

lãnh án thì mới rõ ai thua, ai thắng. 

CSVN đang ở vào thời điểm hoàng hôn. Thời gian 

càng đi thì bóng đêm càng tới. Cứ mỗi ngày qua đi là 

một ngày đến gần bóng tối sự chết. Trái lại, người Việt 

Quốc Gia lại đang ở trong thời điểm bình minh. Thời 

gian càng tới thì ánh mặt trời càng rạng rỡ. Mỗi một ngày 

qua đi là một ngày gần kề cuộc cách mạng huy hoàng. 

Xin đừng ai vô tình hay cố ý dập tắt ngọn lửa cách 

mạng này bằng thái độ bi quan hay chia rẽ. Chuyện kể 

rằng: Có một người đàn ông tị nạn VN, râu tóc trắng phơ, 

vừa sang Mỹ đoàn tụ với con cái. Suốt ngày ông tự giam 

mình trong phòng. Thỉnh thoảng, ông ra vườn, ngồi dưới 

gốc cây, thở vắn thờ dài, đôi lúc hai dòng lệ chảy dài trên 

má. Một đêm kia, ông mơ thấy mình dẫn đứa con gái đi 

tham dự buổi đốt nến cầu nguyện cho cuộc cách mạng 

thành công tại Quê Hương VN. Đang lúc hàng ngàn ngọn 

nến sáng lung linh thì chỉ có ngọn nến của con ông không 

sáng. Ông giục con: “Con thắp nến lên đi!” Người con trả 

lời: “Ba ơi, con đã đốt nến nhiều lần, nhưng mỗi lần con 

đốt lên thì nước mắt ba lại chảy xuống làm tắt ngọn nến 

của con.” Lúc đó, ông giật mình tỉnh dậy và nhận ra rằng: 

Nước mắt của ông chỉ giúp ông nguôi ngoai phần nào 

niềm đau mất nước, nhưng nó không giúp ích gì cho cao 

trào thắp sáng cuộc Cách Mạng Bông Lau của toàn dân. 

Niềm mơ ước duy nhất của người dân Việt, nếu họ 

còn được phép mơ, là mong cho cuộc Cách Mạng Bông 

Lau sớm nở rộ và thành công, để giành lại Quê Hương từ 


àn tay sắt máu của CS. 

Đây không còn phải là lúc ngồi bất động để than 

vắn thở dài nữa. Giờ hành động đã điểm. Tất cả 

những người Việt yêu nước phải thuộc lòng bài 

học ĐOÀN KẾT, nắm tay nhau, tham gia đi tuyến 

đầu trong cuộc cách mạng lật đổ bạo quyền CSVN. 

Boris Yeltsin đã nói: “Đối với CS, không có 

chuyện cải sửa, mà cần phải đào thải nó.” Và việc đào 

thải CSVN chính là cuộc “Cách Mạng Bông Lau” vậy. 

CHÚ THÍCH: 

Tiến Sĩ TRẦN AN BÀI 

(1) Theo “Việt Nam Sử Lược” của Trần Trọng Kim, 

Nhà Xuất Bản Miền Nam, 1971, trang 85) 

(2)http://saigonecho.com/main/doisong/ 

phapluat/25992-luat-rung.html 

(3)http://saigonecho.com/main/doisong/ 

phapluat/25761-ban-an-hai-bao-cao-su. 

(4) http://saigonecho.com/ 

main/hinhanh/deplavui/category/227-cac-lanh-tu-csvndoi-mu-cao-su-con-dam.html 

(5)http://www.saigonecho.com/eng/index. 

php?option=com_content&view=article&id 

=822:the-eradication-of-communism-in-indonesia- 

&catid=27:documents&Itemid=85 

(6)http://saigonecho.com/main/tintuc/thoisu/26183tuyet-voi-ong-truong-tan-sang.html(7)http://saigonecho.com/main/tintuc/thoisu/26434-sanbay-noi-bai-be-ham-cau.html 

(8)http://www.saigonecho.com/main/tintuc/ 

thoisu/26436-vit-nam-van-la-nuoc-ngheo.html 

(9) tp://www.saigonecho.com/main/tintuc/thoisu/26435giao-su-ai-cap-noi-ve-cach-mang-hoa-lai.html 

(10) (Hồi ký, chương 11). 

(11)http://www.saigonecho.com/main/lichsuvn/37chientranhvn/26413-thu-le-nhan-gui-phan-van-khai. 

html 

(12) htp://saigonecho.com/main/lichsuvn/ 

chientranhvn/cacnhanvat/26563-38-tuong-lanh-csvn-. 

html 

(13)http://www.saigonecho.com/main/tintuc/ 

binhluan/25991-gia-tang-dan-ap-doi-lap.html 

(14)http://www.theatlantic.com/international/ 

archive/2011/05/hillary-clinton-chinese-system-isdoomed-leaders-on-a-fools-errand/238591/). 

(15)http://saigonecho.com/main/trangnha/ 

monanhangngay/25886-mon-n-28-4-2011.html 

(16)http://www.saigonecho.com/main/doisong/ 

tailieu/26437-quy-che-trung-lap-cho-viet-nam.html 

(17) Vũ Quốc Thúc “Thời Đại Của Tôi”, Cuốn 2, 

Người Việt 2010, trang 679 

Thô 

NGẪU CẢM 

Trước án thơ đề , mực chửa phai 

Viết rồi không biết gửi về ai ! 

Bạn còn, bạn khuất, người xa vắng 

Còn ở, còn đi, đứa lạc loài 

Năm tháng tiêu hao, vùi mộng ước 

Nghĩa tình lạnh nhạt, nặng u hoài 

Hỏi ai thấu rõ ngàn tơ rối 

Gỡ thử cho nhau một nước bài 

Gỡ thử cho nhau một nước bài 

Cho duyên thơ mộng mãi hòa hài 

Cho tình nhân ái bền gang thép 

Cho nghĩa bồng tang nghĩa chí trai 

Ðáo ngộ tao phùng muôn ý cảm 

Ðào viên thi tửu vạn hoa giai 

Bạn ơi! Thư viết mà không gửi 

Vì gửi cho ai? Biết gửi ai ? 

Cố thi sĩ NGUYỄN VẠN AN 


LS Trần Thanh Hiệp. 

LTS. Bài thuyết trình dưới đây đã được tác giả ghi lại 

sau một cuộc trao đổi qua đường dây viễn liên với một 

số luật gia trẻ ở trong nước vào thời điểm gần giữa năm 

2006, trước khi nhà cầm quyền cộng sản ban hành một 

đạo luật ấn định qui chế hành nghề luật sư. Sau khi Luật 

Luật sư ngày 29-06-2006 được ban hành ở Việt Nam, 

trong một cuộc phỏng vấn do biên tập viên Nguyễn An 

của Đài Á Châu Tự Do thực hiện, tác giả bài ghi chú này 

đã đưa ra một số nhận định về những biến đổi của nghề 

luật sư ở Việt Nam hiện nay và trước năm 1975. Thời sự 

ở trong nước mấy tháng qua cho thấy rằng trước chủ 

trương của độc tài không chùn tay dùng bạo lực đàn áp 

khốc liệt dân chủ, quả thật Việt Nam cần phải có được 

những người luật sư bảo vệ nhân quyền và tự do dân chủ 

thay vì chỉ làm công cụ cai trị cho độc tài. Để cổ võ cho 

nhu cầu cấp thiết này, tác giả đã đọc lại, bổ sung và cho 

đăng bài ghi chú đã cập nhật hóa như một suy nghĩ đóng 

góp vào việc đi tìm một mẫu luật sư cho nuớc Việt Nam 

tương lai. 

Tại sao lại phải ưu tiên đặt vấn đề « đức lý » khi 

bàn về việc hành nghề của người luật sư ? Tại vì đức lý 

là thứ làm cho nghề luật sư khác biệt với các nghề khác. 

Vậy đức lý là gì ? Người luật sư Việt Nam hiện nay 

ÑÖÙC LYÙ CUÛA 

NGÖÔØI LUAÄT SÖ VIEÄÂT NAM 

theo đức lý nào ? Nếu đặt vấn đề đức lý với người luật sư 

thì có phải đặt thêm những vấn đề gì khác nữa không và 

sẽ có những ảnh hưởng gì tới quan niệm nghề nghiệp của 

ngưới luật sư ? Đó là mấy trong nhiều câu hỏi cần được 

nêu lên để giải đáp. Dưới đây là một số ý kiến sơ lược 

về đức lý của người luật sư nói chung, từ đó có thể luận 

ra đức lý của người luật sư Việt Nam. Để tiện việc trình 

bày, những ý kiến này sẽ được ghi chép thành hai phần. 

Phần I sẽ mang tựa đề Đức lý của người luật sư trên bình 

diện khái niệm. Phần II sẽ có tên gọi Đức lý của người 

luật sư trong thực tế xã hội. 

I. Đức lý của người luật sư trên bình diện khái 

niệm 

Muốn có một ý niệm rõ rệt về đức lý của người 

luật sư thì trước hết không thể không khảo sát những ngữ 

nghĩa của thuật ngữ này. Tiếp theo còn phải tìm hiểu quá 

trình biến đổi của nó. Và sau cùng nhắc lại lịch sử của 

đức lý của người luật sư ở Việt Nam. Đó là ba điểm của 

nội dung phần I. 

1. Các ngữ nghĩa của từ đức lý.- Chữ đức lý là 

tiếng Hán Việt dùng để dịch chữ déontologie của Pháp, 

Deontology của Anh và deontologie của Đức v.v...Vậy 

phải qui chiếu vào các nguồn gốc của chữ này để duyệt 

xét một số định nghĩa về chữ đức lý. 

Dưới đây sẽ bàn về 3 nguồn gốc Việt, Hán và 

Pháp của chữ đức lý. 

a. Nguồn gốc tiếng Việt. 

Thật ra tiếng Việt không có sẵn danh từ ổn định 

để đối dịch các chữ déontologie, deontology cua Pháp, 

Đức và Anh. Chữ đức lý là một sáng chế chỉ có tính ước 

lệ để có điểm tựa mà giới thiệu nội dung của các khái 

niệm déontologie của phương Tây. Tại sao lại chọn chữ 

đức lý trong khi có thể dùng tạm các chữ như luân lý, đạo 

lý , đạo đức , nghĩa vụ luận v.v... ? Vì chữ đức lý tương 

đối chính xác hơn cả. Luân lý thì thì rộng quá vì luân 

lý dùng chung cho toàn bộ đời sống con người, không 

chỉ riêng cho nghề nghiệp. Đạo lý , đạo đức (chữ này 

đồng nghĩa với chữ luân lý) cũng quá rộng, đó là chưa kể 

đạo có hàm nghĩa ở ngoài con người, trái lại đức là một 

phẩm hạnh nằm ở ngay trong con người. Còn nghĩa vụ 

luận thì lại quá hẹp không bao quát được mặt tinh thần 

luân lý cần phải có trong các nghĩa vụ. Nói tóm lại, dùng 


chữ đức lý để mượn ngữ nghĩa của chữ đức với nguyên 

nghĩa tiếng hán, gộp lại với chữ lý để diễn tả nội dung 

khái niệm phương Tây về déontologie. 

b. Nguồn gốc hán của chữ đức lý 

Trong cac từ điển tiếng Hán không có chữ đức 

lý vì các từ điển này dịch déontologie là nghĩa vụ luận. 

Vậy tại sao lại dùng chữ hán đức lý ? Trước khi giải đáp, 

xin được nhấn mạnh hai điều. Điều thứ nhất, chữ đức 

lý không phải là tiếng Hán mà là tiếng Hán-Việt. Nhiều 

người có thành kiến sai lầm rằng tiếng hán việt không 

phải là tiếng Việt mà là tiếng Tàu, tiếng Hán. Nhưng nếu 

nói là tiếng Hán thì người Hán đâu có hiểu được nó như 

người Việt vẫn hiểu. Thiết tưởng đã đến lúc phải coi tiếng 

hán-việt là một bộ phận bổ sung của tiếng Việt, là tiếng 

Hán đã được việt hóa. Chính thành kiến sai lầm nói trên 

đã dẫn tới một sai lầm khác là phải thay thế một cách máy 

móc đương nhiên từ hán việt bằng từ tiếng Việt, nói là để 

cho đại chúng dễ hiểu hay gián tiếp tỏ ra « yêu nước ». 

Nhưng cũng đừng quên rằng khoảng 60% từ vựng tiếng 

Việt là tiếng Hán-Việt. Sự thật, « dễ hiểu hơn » không hẳn 

tại vì là tiếng Việt mà là vì nghĩa từ tiếng Việt đơn giản 

hơn, nếu không muốn nói đã được đơn giản hóa. Ta hãy 

lấy một thí dụ. Nhà cầm quyền Hà Nội cố ý không dùng 

từ Hán Việt nhân quyền mà đã dùng tư tiếng Việt quyền 

con người. Nói là tiếng Việt nhưng từ này có ba chữ thì 

một chữ vẫn là hán-việt, chữ quyền . Cái hại ít ai nhìn 

thấy là bỏ từ nhân quyền để chỉ dùng cụm từ quyền con 

người là đã làm nghèo hẳn đi nội dung của cụm từ này. 

Thật vậy, với 

từ nhân quyền 

thì có nhiều 

cơ sở để hiểu 

nhân quyền 

là gì. Khi qui 

chiếu tư tưởng 

Nhân Nghĩa 

của Khổng 

Tử sẽ có rất 

nhiều điều để 

bàn. Nhưng 

khi nói quyền 

con người thì 

từ con người 

chỉ gợi cho ta 

một hình ảnh 

cụ thể thôi, 

không thể đào 

sâu tư tưởng 

về nhân quyền 

được, trừ phi 

lại quay sang luận bàn về chữ « quyền » và chữ « nhân ». 

Tức là cũng vẫn phải mất công nghiên cứu thì mới hiểu 

được hết thế nào là quyền con người. Điều thứ hai, theo 

các nhà Trung quốc học, tiếng Hán là thứ tiếng xuất phát 

từ hình vẽ cụ thể, tiếng dùng nét chữ ghi lại hình vẽ để 

biểu đạt. Nói cách khác, chữ Hán với cơ cấu của nó, là 

thứ tiếng đưa người đọc đi thẳng ngay vào điều muốn 

biểu đạt mà không phải thông qua trung gian một khái 

niệm như trong trường hợp chữ ở phương Tây. Vì vậy, để 

nắm bắt được nội dung một từ của phương Tây thì không 

thể hoàn toàn trông cậy vào chữ Hán mà phải thông qua 

chữ hán, rồi qui chiếu vào chính nội dung chữ phương 

Tây ấy. Đó chính là trường hợp chữ đức lý. 

Theo phép chiết tự, nghĩa là tìm thành tố của 

một chữ mà hiểu nghĩa nó thì chữ đức , ở trên gồm có 

bộ xích phía bên trái là bước chân đi, chỉ đường đi. chỉ 

phương hướng. Bộ xích họp lại với chữ trực ở trên và 

bên phải là hình dạng con mắt nhìn thẳng, biểu thị hành 

động đi tìm sự chính trực. Ở dưới với chữ tâm, nghĩa là 

cứ theo lòng mình ngay thẳng mà làm, mà nghĩ. Vậy là 

kết hợp các tượng hình để hội ý thành chữ đức có nghĩa 

gốc là đi theo đường đạo đức rồi từ đó thêm cho nó nhiều 

nghĩa phụ khác nữa. Trong Kinh Dịch có câu Quân tử 

tiến đức tu nghiệp nghĩa là người quân tử rèn luyện về 

phẩm hạnh và tu dưỡng về nghề nghiệp. Khi ta nói đức 

lý của người luật sư và muốn biết thế nào là phẩm hạnh 

của người luật sư và người luật sư phải tu dưỡng để hành 


nghề như thế nào thì phải qui chiếu vào chữ déontologie 

của phương Tây. 

Còn chữ lý thì có bộ ngọc có nghĩa là đường 

vân trong đá quí, thớ gỗ trong cây họp với chữ lý chỉ âm 

thanh. Tìm ra lý lẽ giống như tìm đường vân, tìm thớ gỗ. 

Ngọc chỉ nghĩa, Lý chỉ âm, nghĩa gốc của lý là mài dũa 

ngọc cho thành đẹp. 

Nói tóm lại, mượn chữ đức lý là để có phương 

tiện chuyên chở nội dung khái niệm déontologie, ví như 

dùng thuyền để qua sông, dùng bè đưa sang bờ bên kia, 

nói theo ngôn ngữ nhà Phật. 

(Hình vẽ của tự điển 

« Tìm về cội nguồn 

chữ Hán », Lý Lạc 

Nghị và Jim Waters, 

nxb Thế giới, Hà 

Nội, 1998) 

c. Nguồn gốc Pháp 

của nghĩa chữ 

đức lý theo chữ 

déontologie 

Chữ đức 

lý được dùng dể dịch các chữ tiếng Pháp déontologie, 

tiếng Anh deontology, tiêng Đức deontologie, tiếng 

Ý deontologia v.v...Ở đây, vì lý do tư liệu, chỉ có thể 

bàn nhiều về chữ déontologie của Pháp mà thôi. Trong 

hạn chế này, xin bàn về 3 nghĩa của chữ tiếng Pháp 

déontologie là nghĩa gốc, nghĩa tổng quát và nghĩa riêng 

biệt liên quan tới nghề luật sư. Theo một tự điển bách 

khoa về lý thuyết luật học thì một người Anh, Jeremy 

Bentham (Biên Thẩm), đã đặt ra chữ deontology và lấy 

chữ này làm tựa đề cho cuốn sách Deontology ông ta 

xuất bản năm 1834. Theo Bentham thì deontology là 

khoa học về những gì được coi là thích hợp đáng làm 

và phải làm. Nghĩa gốc này ngày nay không còn thông 

dụng nữa. Và do hiện tượng trượt nghĩa, nội dung của 

chữ déontologie đã chuyển dịch theo một hướng mới là 

địa hạt kỷ luật trong các nghề nghiệp. Như déontologie 

của y sĩ đoàn, của luật sư đoàn v.v...tức là chữ này mang 

một ngữ nghĩa tổng quát chung cho nhiều nghề nghiệp 

khác nhau. Ngữ nghĩa đó có một mẫu số chung có thể 

diễn đạt như sau : « toàn bộ những nghĩa vụ mà một 

cá nhân hành nghề phải tuân thủ trong khuôn khổ tập 

thể nghề nghiệp của mình ». Vậy hai mấu chốt của ngữ 

nghĩa này là « nghĩa vụ » và « nghề nghiệp ». Cần nói 

thêm rằng vì đức lý dựa vào hai cột trụ nghĩa vụ và nghề 

nghiệp nên đặc tính của nó là, một mặt, nó rất thực tiễn 

và, mặt khác, nó không nhất thiết phải phản ánh các qui 

phạm của luật quốc gia vì quốc gia không trực tiếp chi 

phối các hoạt động nghề nghiêp. Ít hay nhiều, các qui 

phạm của đức lý đều mang dấu ấn của những « phường 

hội» ngày xưa và nghiệp đoàn ngày nay. Và nhất là còn 

có ảnh hưởng của tác phong « phép vua thua lệ làng » 

nữa. Vì có nhiều nghề nghiệp khác nhau nên mỗi nghề, 

mỗi ngành đều có đức lý khác nhau. Đức lý của y sĩ đoàn 

không thể giống như đức lý của luật sư đoàn. Nó phải tùy 

thuộc vào sự hoạt động thực tế của mỗi nghề chưa kể có 

những trường hợp trong đó một nghề cần tỏ ra phải độc 

lập đối với Nhà nước. Ở đây chữ đức lý mang một ngữ 

nghĩa riêng biệt, hẹp hơn nghĩa tổng quát và phải đi đôi 

với tên gọi của nghề nghiệp, thí dụ đức lý của nghề luật 

sư. Và nó là nghĩa thứ ba của chữ đức lý khi chữ này đi 

kèm với chữ luật sư. 

2. Quá trình biến đổi của đức lý của người luật 

sư 

Sự thật, không phải ở vào thời điểm bây giờ 

người luật sư mới xuất hiện. Thời xưa cũng đã có bóng 

dáng người luật sư. Nhưng nếu căn cứ vào lịch sử luật 

sư đoàn của nước Pháp thì 1920 mới là năm mà người 

luật sư hiện đại ra đời. Trước đó, tuy danh xưng luật sư 

đã có rồi nhưng tên gọi này chỉ là một danh hiệu thôi. Ai 

đã đậu bằng cử nhân luật khoa mà có tuyên thệ đều có 

thể được gọi là luật sư dù không thực sự hành nghề luật 

sư. Nhưng trong mọi trường hợp, luật sư dưới thời Trung 

cổ ở nước Pháp là người trổ tài hùng biện để lấy tiếng 

không phải để kiếm sống. Người ta coi luật sư như một 

nghệ sĩ, cãi không đòi tiền thù lao, cãi vì công lý. Cuối 

thế kỷ 18, hoạt động luật sư đã bị cuộc Cách mạng 1789 

bãi bỏ nhưng đầu thế kỷ 19 đế chế Napoléon đã phục hồi 

lại sinh hoạt này, tuy rằng Napoléon chẳng ưa gì các luật 

sư mà ông muốn cắt lưỡi ! Mãi hơn một thế kỷ sau, tháng 

6 năm 1920, một nghị định mới được ban hành để chính 

thức hóa hoạt động luật sư như một nghề nghiệp. Chỉ có 

những người nào hành nghề mới được mang danh hiệu 

luật sư mà thôi. 

Những biến chuyển nói trên đã trực tiếp ảnh 

hưởng tới đức lý của người luật sư. Trong những giai 

đoạn đầu, đức lý này chỉ gồm có những tục lệ không 

thành văn. Luật sư phải là người bảo vệ cô nhi và quả 

phụ. Luật sư phải thực sự độc lập đối với cường quyền. 

Luật sư phải không biết sợ hãi để còn dám bênh vực 

lẽ phải bằng mọi giá v.v...Hình ảnh của người luật sư ở 

Pháp thời cận đại là một người mà nghề nghiệp phải đưa 

tới danh dự chứ không phải tới giàu sang phú quí. Luật 

sư dám coi rẻ những hành vi trục lợi, phần lớn không 

khó nhọc và không công phu, để tận hiến cho một nghề 


nghiệp dẫn tới danh dự cho những ai đạt được thành 

công. Rõ ràng là một đức lý đầy màu sắc quí tộc, trong 

khi Cách mạng 1789 đã nổ ra để xóa bỏ quí tộc. 

Nhưng rồi thì đức lý quí tộc ấy cũng đã bị thời 

gian làm hao mòn, nếu không muốn nói làm tiêu vong. 

Từ vài thập niên cuối cùng của thế kỷ 20, đức lý quí tộc 

này đã được chuyển hóa thành đức lý dịch vụ. Luật sư 

những năm 2000 là người cung cấp dịch vụ để đổi lấy 

lợi nhuận. Đức lý đã không còn mang tính tục lệ nữa 

và chuyển sang mang hình thức thành văn và nhằm cân 

bằng quyền lợi và nghĩa vụ ở mọi mặt. Tuy vậy, đừng 

vội lầm tưởng rằng luật sư bây giờ đã biến thành những 

doanh nhân. Chức năng xã hội đã buộc người luật sư 

phải có nhũng nét đặc thù của một người vừa thục hiện 

quyền bào chữa vừa là biểu tượng của quyền tự do bào 

chữa. Một xã hội vắng bóng luật sư hay chỉ có những luật 

sư làm công cụ cho chính quyền là một xã hội trong đó 

người dân không được hưởng quyền bào chữa để công 

lý được bảo đảm. Hệ quả là luật sư không những phải 

tu dưỡng cá thể mà còn phải tổ chức tập thể. Đức lý là 

toàn bộ những qui phạm làm nền tảng đồng thời cũng 

là những con đê giữ vững cho nếp sống vừa cá thể vừa 

tập thể này không bị tràn ngập. Khi nhân loại bước qua 

ngưỡng cửa của thiên niên kỷ thứ ba thì quyền bào chữa 

đã được chinh thức công nhận và luật hóa để nâng lên 

hàng một nhân quyền phổ quát trên khắp thế giới. Đức lý 

của người luật sư chính là thứ gì giúp cho người luật sư 

làm tròn được chức năng xã hội người hành sử và bảo vệ 

quyền bào chữa này. Đức lý của luật sư là ngọn cờ bào 

chữa. Trong phần II sẽ đi sâu thêm vào mặt thực tiễn của 

đức lý của người luật sư. 

3. Lịch sử đức lý của người luật sư ở Việt Nam 

Nghề luật sư đã được du nhập vào Việt Nam từ 

thế kỷ trước khi Việt Nam còn ỡ trong vòng Pháp thuộc. 

Nếu ở mẫu quốc năm 1920 người luật sư mới chính thức 

xuất hiện thì ở Việt Nam không thể có bóng dáng người 

luật sư sớm hơn thời điểm này được. Lẽ tự nhiên khởi 

đầu phải ở miền Nam, vùng đất trong đó pháp luật của 

nước Pháp được trực tiếp áp dụng. Những năm 30 đã lác 

đác có những người luật sư Việt Nam hành nghề tại miền 

Nam. Và đương nhiên đức lý của người luật sư Việt Nam 

hành nghề tại Việt Nam là đức lý của người luật sư hành 

nghề ở tại nước Pháp, dù ở Saigon hay ở Hanoi. Sau cuộc 

đệ nhị thế chiến, người Pháp trở lại một số thành phố ở 

Việt Nam, thì một hình thức luật sư đoàn hỗn hợp Pháp 

Việt đã hoạt động bên cạnh những tòa án hỗn hợp Pháp 

Việt, trên cơ sở Thỏa hiệp văn hóa 1949 ký kết giữa Pháp 

và Việt Nam. Sau Hiệp định Genève 1954, tại miền Nam, 

đã được thành lập hai luật sư đoàn hoàn toàn Việt Nam, 

một ở Huế, 

một ở 

Saigon. Về 

cả hai mặt, 

cá thể cũng 

như tập thể, 

đức lý của 

người luật 

sư Việt Nam 

chịu ảnh 

hưởng sâu 

rộng của 

đức lý của 

người luật 

sư Pháp. 

Với biến 

cố 1975, 

miền Nam 

mất làm 

mất luôn cả 

đoàn thể luật sư đầu tiên này của Việt Nam. Cho đến khi 

bị bãi bỏ, đoàn thể này có một đức lý thành văn và người 

ta có thể coi đó như là đức lý đời thứ nhất của người luật 

sư Việt Nam. Những năm gần đây bên cạnh hệ thống 

các tòa án nhân dân ở Việt Nam bóng dáng người luật sư 

đã lác đác tái xuất hiện. Dường như một văn bản pháp 

lý mới về hoạt động của luật sư đang ơ trong vòng thai 

nghén. Người ta chờ đợi để coi xem thế hệ luật sư mới 

này sẽ chỉ có những nghĩa vụ luận của một cơ quan làm 

chức năng bào chữa theo pháp chế xã hội chủ nghĩa hay 

một hệ thống qui phạm đức lý mới sẽ ra đời để mở đường 

cho nhân quyền, dân chủ chuyển hóa độc tài hội nhập 

vào văn minh nhân quyền phổ quát. Thách đố này đang 

được đặt ra và còn phải đợi tương lai trả lời 

II. Đức lý của người luật sư trong thực tế xã 

hội 

Trong một tác phẩm nhiều người viết, bàn về 

nghiệp vụ của luật sư - trong đó có sáu cựu Thủ lãnh 

của sáu Luật sư đoàn tại Pháp là đồng tác giả - xuất bản 

năm 2002 tại Paris, người ta thấy có câu nói rằng luật sư 

ngày nay « vừa là một người mới lại vừa là một người 

thừa kế ». Nhận định này tuy để bàn về người luật sư 

hiện đang hoạt động ở Pháp nhưng cũng có thể dùng 

để hình dung người luật sư Việt Nam, hiểu theo nghĩa 

những người đã hành nghề trong những Luật sư đoàn 

trước 1975 hay những luật sư mà quy chế đang trong 

vòng được thiết lập trong tương lai. Người luật sư này 

đã thừa hưởng hai di sản tinh thần. Một, của lịch sử sáu 


thế kỷ hoạt động của các luật sư trên đất Pháp và một 

nữa, của hai luật sư đoàn trước đây ở Huế và ở Saigon. 

Hai di sản ấy gộp lại thành một truyền thống để lại cho 

các thế hệ sau. Truyền thống để tiếp nối trong tinh thần 

tiến hóa nối trước, mở sau (kế vãng khai lai). Nói cách 

khác, người luật sư thuộc thế hệ thứ hai sắp chào đời, với 

quy chế mới để hành nghề ở Việt Nam, có thể tìm thấy 

căn cước của mình qua những người đồng nghiệp thuộc 

thế hệ thứ nhất, dĩ nhiên với những đổi mới và bổ sung 

do hoàn cảnh mới của đất nước mang lại. Căn cước này 

vừa là một biểu tượng của ngọn cờ bào chữa trong khái 

niệm trừu tượng về đức lý luật sư, vừa là sự thể hiện cụ 

thể của khái niệm này trong thực tế xã hội hiện tại, thực 

tế của những qui phạm chi phối hoạt động nghề nghiệp 

của người luật sư trong khuôn khổ pháp luật quốc gia. 

Bề dày lịch sử này là một chỗ dựa cho người luật sư Việt 

Nam, trải qua các thời đại, có đủ bản lãnh làm tròn chức 

năng xã hội của mình. 

Nói qui phạm ở đây là nói những qui tắc của 

đức lý của người luật sư, diễn đạt dưới hình thức trừu 

tượng và tổng quát, mang tính nguyên tắc, và có hiệu lực 

cưỡng hành. Để áp dụng, các qui phạm trừu tượng này 

đã được thể hiện thành một hệ thống nghĩa vụ cụ thể mà 

người luật sư khi hành nghề phải triệt để tôn trọng. Tất 

cả những nghĩa vụ họp lại thành cái mà người ta gọi là 

kỷ luật nghề nghiệp. Khiếm khuyết trong sự tôn trọng 

nghĩa vụ, sẽ phải chịu chế tài. Dưới đây sẽ bàn sơ lược 

về ba loại nghĩa vụ cơ bản xuất phát từ đức lý của người 

luật sư ứng dụng vào đời sống xã hội. Đó là nghĩa vụ đối 

với bản thân, nghĩa vụ đối với tập thể nghề nghiệp và 

nghĩa vụ đối với Nhà nước. Trước khi đi sâu vào tùng 

loại nghĩa vụ, xin nhấn mạnh ở hai điểm. Một là người 

luật sư phải tôn trọng nghĩa vụ chẳng những trong phạm 

vi nghề nghiệp mà còn ở cả ngòai đời sống hàng ngày, 

và, trong một phạm vi nào đó, cả khi không còn hành 

nghề nữa. Hai là sự nghiêm ngặt này là cái giá người luật 

sư phải trả để đổi lấy một quyền uy đặc biệt chỉ người 

luật sư mới có trong xã hội, đó là quyền tự do bào chữa. 

1. Nghĩa vụ đối với bản thân 

Nói người luật sư có nghĩa vụ đối với bản thân 

là một điều khiên cưỡng. Thật ra, không có bản văn nào 

qui định rằng người luật sư có những nghĩa vụ của đối 

với bản thân. Nhưng điều làm cho đức lý luật sư khác 

với các đức lý khác chính là ở chỗ đó. Một mặt, những 

nghĩa vụ này của người luật sư vừa có tính chất luân lý 

lại vừa có tính chất pháp lý. Mặt khác, người luật sư tôn 

trọng nghĩa vụ không phải vì sợ phạm kỷ luật mà vì tự 

mình muốn ràng buộc mình thực thi nội dung nghĩa vụ, 

dưới sự thúc đẩy của danh dự nghề nghiệp. Có thể nói 

người luật sư quan tâm nhiều đến chuyện giữ lời thề hơn 

là chuyện kỷ luật. Thí dụ người luật sư hành nghề tại 

Pháp thề trước tòa án rằng « Tôi xin thề thi hành chức 

vụ luật sư của tôi trong phẩm cách, theo lương tâm, với 

tinh thần độc lập, trung thực và nhân đạo ». Lời thề này 

đã đặt ra cho người luật sư một loạt nghĩa vụ vừa luân 

lý bao quát mọi hành vi trong cuộc sống và như một cựu 

Thủ lãnh luật sư đoàn của Pháp đã nói, những nghĩa vụ 

không thời hạn. Thêm vào đó nội qui của luật sư đoàn 

còn đòi hỏi mỗi thành viên luật sư khi hành nghề phải 

thực hiện một số phẩm hạnh thiết yếu khác như danh 

dự, trung thành, khéo léo, nhã nhặn, chừng mực, tế nhị, 

bất vụ lợi, thân ái đồng nghiệp, tận tâm, chuyên chú, 

thận trọng và khéo cư xử. Rèn luyện nhân cách như thế 

cũng vẫn chưa đủ, người luật sư còn phải không ngừng 

bồi dưỡng tài năng. Mẫu người luật sư hùng biện được 

ghi khắc trong ký ức tập thể từ thời Hy Lạp, La Mã vir 

probus dicendi peritus (nghĩa là người tử tế biết ăn nói) 

đã khiến cho người luật sư phải không ngừng trau dồi 

kiến thức chuyên môn. Nói tóm lại, theo truyền thống 

của Luật sư đoàn ở Pháp, để lãnh trọng trách của chức 

năng bào chữa, người luật sư không thể thiếu phẩm hạnh 

tốt, tay nghề cao hay nói cách khác, trong bản thân người 

luật sư đã được trang bị cái « đức » của một bậc trượng 

phu mà hạnh vô úy và tài hùng biện là hai vũ khí được 

vận dụng để bảo vệ công lý. 

2. Nghĩa vụ đối với tập thể nghề nghiệp 

Nếu nói rằng người luật sư cần phải là một sức 

mạnh để đóng vai trò « bào chữa » trong xã hội thì sức 

mạnh này chỉ có thể tìm thấy nơi tập thể nghề nghiệp của 

những người luật sư. Đó là bài học của lịch sử nghề luật 

sư trên thế giới và nhất là ở nước Pháp. Những người luật 

sư Việt Nam trước biến cố 1975 đã thấu hiểu được bài 

học này nên họ đã tạo được một uy thế tinh thần đủ lớn 

để tồn tại thực sự độc lập đối với chính quyền Việt Nam 

Cộng Hòa. Sau biến cố 1975, một cựu Thủ lãnh Luật sư 

đoàn Saigon, Luật sư Trần Văn Tuyên đã chết trong trại 

cải tạo. Không ít luật sư của hai Luật sư đoàn Huế và 

Saigon đã bị giam giữ trong loại nhà tù không tên này, 

có người tới hơi thở cuối cùng. Và lịch sử luật sư đoàn ở 

Việt Nam đã sang trang. Hướng về tương lai, khó có thể 

không nêu lên nghi vấn rằng nghề luật sư ở Việt Nam có 

một quá khứ không ? 

Với bước lùi của thời gian, bây giờ người ta đã có 

thể bình thản và khách quan nhìn nhận rằng nghề luật sư 

ở Việt Nam ra đời được trên nửa thế kỷ nay. Và người luật 

sư Việt Nam đã xuất hiện cùng với tập thể nghề nghiệp 

của nó là Luật sư đoàn. Đương nhiên trong lô gích giao 

tiếp văn hóa (acculturation) nghề luật sư ở Việt Nam chịu 


ảnh hưởng 

của Pháp, 

nhưng đã chỉ 

để tạo ra một 

mô hình của 

quyền bào 

chữa được 

thể chế hóa 

trong xã hội 

Việt Nam. 

Cụm 

từ luật sư 

đoàn là 

tên gọi để 

dich chữ 

tiếng Pháp, 

barreau hay 

chữ tiếng 

Anh, bar. Trong các tòa án thời xưa ở Pháp và ở Anh có 

một khoảng cách, được ngăn ra bằng rào cản, giữa chỗ 

ngồi của các quan tòa và chỗ đứng dành riêng cho các 

luật sư. Do đó chữ barreau hay bar đã được dùng để gọi 

tên các tập thể nghề nghiệp của luật sư. 

Ở Pháp, các luật sư, đã được coi là thực thụ hay 

còn đang tập sự, có tên trong danh biểu các luật sư hành 

nghề trong quản hạt của một Tòa án Sơ thẩm, họp lại 

thành một luật sư đòan tức là tập thể được công nhận 

có pháp nhân để tổ chức cho các luật sư hoạt động nghề 

nghiệp. Số liệu thống kê năm 2002 cho biết có tất cả 181 

luật sư đòan tại Pháp. Ở miền Nam Việt Nam sau 1954, 

các luật sư đã hành nghề trong khuôn khổ của hai luật 

sư đoàn được thành lập trong quản hạt hai Tòa Thượng 

Thẩm Huế và Saigon. Điều đáng nói là luật sư đoàn ở 

miền Nam trước đây là sự thể hiện của quyền tự trị của 

tập thể luật sư đối với chính quyền. Quyền tự trị này là 

một bảo đảm cho sự độc lập của người luật sư để hành 

sử quyền tự do bào chữa. Dĩ nhiên tự trị không phải là 

hoàn toàn biệt lập đối với chính quyền, đứng ngoài pháp 

luật quốc gia, mà là quy chế trong đó các luật sư tự mình 

quản trị sinh hoạt tập thể của mình không có sự can thiệp 

của chính quyền. Luật sư đoàn được đặt dưới quyền điều 

khiển của một Thủ lãnh và một Hội đồng Luật sư do Đại 

hội đồng các luật sư bầu. Khi nghe thấy tên gọi Thủ lãnh, 

người ta có thể liên tưởng tới hình ảnh một lãnh tụ tối cao 

có quyền sinh quyền sát đối với các đồng nghiệp. Nhưng 

thật ra Thủ lãnh luật sư đoàn chỉ là một người đứng đầu 

trong những người bình đẳng (primus inter pares) được 

các đồng nghiệp suy tôn để giữ chức vụ này. Và quyền 

uy tinh thần của Thủ lãnh luật sư đoàn là quyền uy của 

một chức vụ không phải của một cá nhân lãnh tụ. Vả lại 

Thủ lãnh theo quy chế luật sư đoàn đã thực sự chia quyền 

điểu khiển tập thể với Hội đồng Luật sư. Pháp trị, dân 

chủ và độc lập là ba nét đặc thù của sinh hoạt trong luật 

sư đoàn ở Việt Nam trước đây. 

Ở Mỹ, nhiệm vụ của luật sư có những khác biệt 

với luật sư ở Pháp hay ở Việt Nam trước 1975 cũng như 

ở Việt Nam bây giờ. Khác biệt vì phạm vi hoạt động và 

nội dung công việc của các nước này khác nhau. Vì ở Mỹ 

luật liên bang và luật tiểu bang khác nhau nên người luật 

sư có bằng hành nghề trong từng tiểu bang, trừ những vụ 

tranh tụng về di trú tuy phải theo luật liên bang nhưng 

luật sư hành nghề có bằng hành nghề ở bất cứ một tiểu 

bang nào cũng có thể nhiệm cách. Trái lại, trong những 

vụ tranh tụng thuộc sự chi phối của luật liên bang như gia 

đình, ly hôn, luật, thừa kế v.v…thì quyền nhiệm cách của 

luật sư bị giới hạn trong phạm vi tiểu bang. Về nội dung 

công việc của hai loại hình luật sư này cũng không giống 

nhau. Trong hệ thống thông luật (common law của Anh, 

Mỹ), hệ thống Đối Đầu (Adversary system), tố tụng tiến 

hành theo thủ tục Cáo Tố (accusatory) nên người luật sư 

phải đảm nhiệm việc điều tra (discovery) chứ không có 

dự thẩm (juge d’instruction) đảm nhiệm như trong hệ 

thống dân luật (civil code của Pháp) mà thủ tục tố tụng 

là Truy Cứu (inquisitorial). Vì vậy công việc của luật sư 

trong hệ thống thông luật vất vả hơn công việc của luật 

sư trong hệ thống dân luật. Về tổ chức, mỗi tiểu bang Mỹ 

có một luật sư đoàn. Người luật sư Mỹ không bắt buộc 

phải qua một thời kỳ tập sự, có thể ghi tên vào danh biểu 

Luật sư đoàn ngay sau khi không bị rớt trong kỳ thi vào 

Bar (Luật sư đoàn). Nhưng người luật sư Mỹ học lâu 

năm hơn người luật sư trong hệ thống civil code : phải tốt 

nghiệp đại học 4 năm mới được ghi tên học luật 3 năm 

để lấy bằng Tiến si luật JD (Juris Doctor), trước đây gọi 

là Bachelor of Laws (LL.B), sau đổi thành JD để tránh 

hiểu lầm là bằng cử nhân luật. Ngoài ra, để bổ khuyết 

cho việc thiếu đào tạo về thực tập, các trường Luật ở Mỹ 

đều có một tòa án giống như tòa án thật ở ngoài đời để 

cho sinh viện thực tập kỹ thuật tranh luận dẫn khởi (cross 

examination) trong những vụ kiện có tranh luận. Thêm 

nữa kỳ thi Bar ở Mỹ phải nói là rất khó, thi viết hai ngày 

liên tiếp về đủ các môn. Coù điều khi còn đi học, ở trường 

Luật đã có các kỳ thi thử ngay từ năm thứ nhất nên tỷ 

lệ đậu vào Bar thường rất cao. Sau hết, cũng cần nói là 

các quan tòa ở Mỹ đều phải qua kỳ thi Bar mời được bổ 

nhiệm. 

Về hình thức và phong cách, luật sư Mỹ không 

mặc áo dài đen như quan tòa mà theo truyền thống thông 

luật (common law) chỉ mặc thường phục. Lại nữa, người 


luật sư Mỹ được tự do hơn trong vấn đề quảng cáo, 

trên báo cũng như trên TV. Tát nhiên, Luật sư đoàn nào 

cũng có quy tắc hành nghề (Đức lý). Bởi lẽ vì theo thủ 

tục tố tụng tố cáo (accusatory) trong hệ thống Đối Đầu 

(adversary) nên phải tuân thủ những quy tắc tranh luận 

rất chặt chẽ - thí dụ cấm đưa ra câu hỏi mớm lời cho 

nhân chứng (leading questions) v.v… Nhưng chính vì 

hành nghế trong hệ thống adversary nên nhiều khi luật 

sư cũng dễ đi đến chỗ khó phân biệt đâu là đức lý hay 

nhu cầu điều tra, đâu là phương pháp đâu là thủ đoạn. 

(Muốn tìm hiểu thêm về hai hệ thống luật Civil Code và 

Common Law và đối chiếu với Luật Việt Nam hiện hành, 

xin đọc Phạm Văn Thuyết, Vietnam’s Legal Framework 

for Foreign Investment, The International Lawyer 

(American Bar Association), Fall 1999 ; Phạm Van 

Thuyết, Vietnam Legal Framework for Private Sector 

Development in Transitional Economies : The Case of 

Vietnam, Georgetown University Journal of Law and 

Policy in Internetional Business, Vol. 27, spring 1996. 

Người luật sư có những nghĩa vụ gì đối với tập 

thể nghề nghiệp của mình ? Sự thật người luật sư không 

bị ràng buộc bởi một nghĩa vụ pháp lý đặc biệt nào đối 

với người Thủ lãnh cũng như đối với Hội đồng Luật sư 

mà chỉ có những nghĩa vụ thực tế xuất phát từ nội qui do 

chính luật sư đoàn thông qua. Vả lại luật sư đoàn chính 

là môi trường để thực hành đức lý của người luật sư. 

Nhưng cuộc sống tập thể này đã tạo ra những nghĩa vụ 

thực tế xung quanh một ý thức tập thể. Người luật sư 

phải tự động gắn bó với tập thể của mình, phải củng cố, 

phát triển và bảo vệ nó. Để cho quyền tự do bào chữa 

thành một định chế của xã hội có khả năng làm đối trọng 

với chính quyền hầu ngăn cản không cho lạm quyền xâm 

phạm tự do, nhân phẩm của người dân. Những nghĩa vụ 

của người luật sư đối với tập thể nghề nghiệp của mình 

có thể tóm lại trong bốn chữ « tôn trọng kỷ luật » trong 

tinh thần pháp trị biết tuân thủ những qui phạm do tập thể 

đặt ra, có sự hỗ trợ của ý thức văn hóa nhân quyền, dân 

chủ, con người tự nguyện tự chế không xâm phạm tới tự 

do, của cải, nhân phẩm, sinh mạng của đồng loại. 

3. Nghĩa vụ đối với Nhà nước 

Nhân loại đã bước qua ngưỡng cửa thiên niên 

kỷ thứ ba mang theo trong hành trang quyền tự do bào 

chữa đã được luật quốc tế thể chế hóa thành một nhân 

quyền phổ quát. Cơn gió của thời đại thổi đến nhiều nơi 

giải phóng luật sư thoát khỏi tình trạng phải chịu sự giám 

hộ của chính quyền. Như ở Pháp dưới thời Hoàng đế 

Napoléon, đầu thế kỷ 19, muốn được gia nhập luật sư 

đoàn để hành nghề, người luật sư đã phải thề chịu tuân 

theo hiến pháp của đế chế, phải trung thành với Hoàng 

đế, không được nói điều gì, viết điều gì trái ngược với 

luật pháp, trái ngược với thuần phong mỹ tục, có hại cho 

an ninh Quốc gia và hòa bình công cộng. Lời thề của 

người luật sư Pháp hiện nay đã chỉ còn có những lời cam 

kết thiêng liêng giữ vững đức lý của người luật sư mà 

thôi. « Tôi xin thề thi hành chức vụ luật sư của tôi trong 

phẩm cách, theo lương tâm, với tinh thần độc lập, trung 

thực và nhân đạo ». 

Sự thay đổi này mang ý nghĩa lịch sử đánh dấu 

bước tiến của loài người trong cuộc trường chinh tranh 

thủ và hoàn myõ nhân quyền. Sự tự trị của luật sư đoàn 

đối với chính quyền là một chiến thắng con người đã 

gặt hái được trong cuộc trường chinh ấy. Người luật sư 

của thời đại văn minh bây giờ đã không còn phải thi 

hành nghĩa vụ làm công cụ cho chính quyền. Người luật 

sư chỉ có nghĩa vụ phải thực thi đức lý của chính nghề 

nghiệp mình, dĩ nhiên trong khuôn khổ của pháp luật, 

nhưng phải là pháp luật dân chủ không phải là những 

qui phạm phản dân chủ, phi nhân quyền. Tự trị, Luật sư 

đoàn không tìm vị thế đương nhiên đối nghịch với chính 

quyền, chỉ quan tâm bố trí cho mình đứng được trong tư 

thế tự trị của một chức năng phụ tá có ý thức cho công 

lý thông qua tổ chức tư pháp. Hai kịch bản có thể xảy ra. 

Hoặc những qui phạm của luật sư đòan được hội nhập 

vào trong các qui phạm của pháp luật quốc gia và pháp 

luật quốc gia chẳng những không can thiệp vào nội bộ 

của luật sư đoàn mà còn chấp nhận cho luật sư đoàn có 

quyền lập qui trong phạm vi nghề luật sư. Như vậy, luật 

sư đoàn vừa có quyền tự trị lại vừa có sự chính thống 

pháp định. Hoặc những qui phạm của luật sư đoàn không 

hội nhập được vào các qui phạm của pháp luật quốc gia. 

Trường hợp này, luật sư đoàn có thể chỉ đứng trung lập 

đối với pháp luật quốc gia hay cũng có thể đặt ra những 

qui phạm không đi theo chiều hướng của qui phạm của 

pháp luật quốc gia. Tình trạng không bình thường này 

sẽ đặt ra nhiều vấn đề mà để giải quyết phải tùy nhiều 

yếu tố không còn nằm trong khuôn khổ nghề nghiệp của 

người luật sư nữa. 

Thay lời kết luận 

Kinh nghiệm cuối đời của một người luật sư đã 

hành nghề trong lớp luật sư đời thứ nhất ở Việt Nam là 

nghề luật sư cần phải có đức lý và những truyền thống 

đức lý của luật sư đoàn Việt Nam đời thứ nhất đã là một 

lý tưởng sống cao đẹp cho người luật sư Việt Nam dù 

người này đã chấm dứt nghiệp vụ của mình./. 

LS Trần Thanh Hiệp. 


BEN’S TAX SERVICE 

1203 Lucretia Avenue, San Jose, Ca 95112 

TEL: 408) 294-7530 Fax: (408) 294 - 2763 

LEÂ MINH BEÀN, EA 

CHUYEÂN KHAI THUEÁ: 

CAÙ NHAÂN - TOÅ HÔÏP - COÂNG TY 


Thöù Hai - Thöù Saùu: 9: 00 AM- 5:00 PM 

Thöù Baûy: 10:00 AM- 4:00 PM 

SAIGON INSURANCE SERVICE CENTER 

1203 Lucretia Avenue, San Jose, Ca 95112 

TEL: 408) 294-7530 Fax: (408) 294 - 2763 

LEÂ MINH BEÀN, INSURANCE BROKER 

CHUYEÂN ÑAÛM NHAÄN 


MOÏI DÒCH VUÏ BAÛO HIEÃM 

Thöù Hai - Thöù Saùu: 9: 00 AM- 5:00 PM 

Thöù Baûy: 10:00 AM- 4:00 PM 


HAØNH NGHEÀ 

LUAÄT SÖ 

DƯỚI THỜI VNCH 

Ls Phạm Ngọc Anh Ls.Trần minh Lợi. 

ÐIỀU KIỆN VĂN BẰNG VÀ THỜI GIAN TẬP SỰ: 

Tại Việt Nam trước đây, sinh viên với maûnh bằng 

cöû nhân trong tay sau 4 năm học miệt mài ôû trường luật 

ra, muốn làm nghề Luật Sư cũng không phaûi là chuyện 

dễ. Quaûng đường khó khăn trưóc mắt là chuyện tìm được 

một văn phòng Luật sư nhận cho tập sự liền khi mới ra 

trường. Cho nên không lạ gì chuyện sinh viên tốt nghiệp 

đã phaûi mất một hai năm mới tìm được văn phòng nhận 

cho tập sự. ( mỗi văn phòng luật sư chỉ được nhận 2 đến 

3 Ls tập sự, may ra văn phòng lớn mới nhận được 4 Ls 

tập sự) . 

Sau khi mãn hạn tập sự (3 năm ), các Luật sư tập sự 

bây giờ sẽ lần nữa trở thành thí sinh dự kỳ thi ra Luật Sư 

thực thụ . Nếu lần đầu không đậu, thí sinh còn được dự 

thi thêm hai lần nữa, mỗi lần thi cách nhau một năm. Sau 

3 lần thi không đậu thì thí sinh sẽ vĩnh viễn từ giã nghề 

luật sư với mộng không thành.! Và đã có chuyện một cô 

luật sư tập sự đã bật khóc trước tiền đình Tòa Thượng 

Thaåm Sài gòn khi hay tin mình lại rớt trong lần thi thứ 3 

kỳ thi Luật sư thực thụ . 

Mời các bạn xem qua mẫu chuyện (do người bạn kể 

lại) về kỳ thi Luật sư thực thụ khóa tháng 12 năm 

Thẻ Hành Nghề Luật Sư 

1974, để biết thi ra làm Luật Sư ở nước mình trước đây 

gay go như thế nàọ? 

Sau đúng 3 năm tập sự, thí sinh sẽ dự kỳ thi Luật sư 

thực thụ tại Tòa Thượng thẩm Sài gòn. Thể thức thi gồm 

có hai phần: Phần thi viết và phần thi vấn đáp. 

Phần thi viết, thí sinh phaûi lập lý đoán một vụ 

kiện dân sự thuộc về Hộ luật, (do chính Ông Chánh Nhất 

Tòa Thượng Thẩm ra đề thi). Nếu được chấm đậu thí 

sinh mới được dự thi phần vấn đáp (trực tiếp trả lời trước 

Giám khảo các môn: Hình luật do Ông Nguyễn văn Hào 

- Hội thẩm Tòa Thượng thầm phụ trách) và Hộ luật (do 

Ông Đinh văn Huân – Chánh nhất Tòa Thượng thẩm phụ 

trách). Phần vấn đáp về Luật Trước Bạ do chính vị Giám 

đốc Nha Trước Bạ hỏi .Và sau cùng về Nghiệp vụ đạo 

đức cuûa nghề Luật sư do Thủ lãnh Luật sư đoàn Trần văn 

Tốt khảo vấn. 

Các luật sư 

Sau khi đậu qua phần vấn đáp thí sinh sẽ dự thi 

phần biện hộ về Hình sự tại Tòa Thượng Thẩm Sài gòn. 

Lần lượt các thí sinh lên bốc thăm một vụ Hình đã được 

xử trước đây . Mỗi thí sinh được 15 phút đề nghiên cứu 


hồ sơ bút lục để sau đó lần lượt biện hộ (trình bày). Thành 

phần Ban giám khaûo gồm có qúi ông: Chánh Nhất, hai 

vị Hội thẩm và Luật sư Thủ lãnh Luật sư đoàn (Thủ lãnh 

LSĐ lúc đó là LS Trần văn Tốt). 

Trong khóa thi ra Luật sư thực thụ này có 63 thí sinh 

dự thi với kết quà có 22 thí sinh thi đậu, đạt tỷ lệ 34%. 

Đây cũng là khóa thi Luật sư cuối cùng cùa thời Việt 

Nam Cộng Hòa chúng ta . 

Sau đây là danh sách các Luật sư thiệt thọ đã 

đậu kỳ thi mãn hạn tập sự khóa hai năm 1974. Khóa 

thi này có tất cả 63 thí sinh tham dự . Do đề thi khó và 

Hội đồng thi chấm gắt nên lúc đầu chỉ có 15 thí sinh 

đậu chính thức ,sau đó Hội đồng thi phải cho đậu vớt 

thêm 7 người nữa, tổng cộng là 22 người . Tỷ lệ đậu 

là : 34,92 %. Đây là kỳ thi có số thí sinh rớt nhiều nhất 

,so với các lần trước ,chỉ có độ 5 hay 7 người rớt thôi. 

Các Luật sư Tòa Thượng Thẩm Sàigòn 

DANH SÁCH LUẬT SƯ THIỆT THỌ 

KHÓA HAI NĂM 1974 

I) Đậu chính thức : 

1- Hồ quang Chu 

2- Lại thị Yến 

3- Phạm Ngọc Anh 

4- Phạm văn Vỹ 

5- Vũ mạnh Cường 

6- Trần hữu Tố 

7- Phạm thị kim Dung 

8- Lê quang Quế 

9- Nguyễn thị Quý 

10- Nguyễn minh Việt 

11- Trần bạch Mai 

12- Nguyễn thị Minh 

13- Lê văn Sinh 

14- Nguyễn bích Ngọc 

15- Nguyễn hữu Thành 

II) Đậu vớt : 

1- Nguyễn ngọc Nhung 

2- Hầu thị Đông 

3- Bùi khôi Dũng 

4- Nguyễn văn Bùi 

5- Lê ngọc Tuyết 

6- Phạm đình Vy 

7- Nguyễn hữu Công 

II - DANH SÁCH ỨNG CỬ VIÊN THỦ LÃNH 

VÀ HỘI VIÊN HỘI ÐỒNG LUẬT SƯ CỦA LUẬT 

SƯ ÐOAØN TÒA THƯỢNG THẨM SÀIGÒN NIÊN 

KHOÁ 1975-1976: 

1- Ứng cử Viên Thủ Lãnh: 

Các Ls Trần Văn Tuyên, Nguyễn Lâm Sanh, Châu 

Tiến Khương 

2-Ứng Cử Viên Hội Viên Thieät Thọ Hội Ðồng 

Luật Sư: 

Các Ls Phạm Thụy Hùng, Trác Quan Trường, Lại 

Ðình Cẩn, Phùng Văn Tuệ, Nguyễn Tấn Nhĩ, Nguyễn 

Tường Bá, Bùi Trần Phú, Ðoàn Ý, Ngô Văn Quang, Trần 

Thiện Hải, Vũ Minh Trân, Phạm Nam Sách, Tạ Quang 

Trung, Ðỗ Ngọc Phú, Ðinh Thạch Bích, Võ Ðình Biên, Lê 

Tùng Lâm, Hồ Văn Xuân, Ðào Hữu Phan, Huỳnh Trung 

Chánh, Hà Minh Qưới, Phó Thị Ngọc Anh, Cung Ðình 

Thanh, Lê Văn Tranh, Nguyễn Hữu Thống, Ðoàn Văn 

Lương,Nguyễn Văn Hoàng, Nguyễn Văn Giực, Trịnh 

Ðình Khải, Hoàng Thị Chung, Tăng Thị Thành Trai, 

Nguyễn Quang Hùng, Nguyễn Hải Tấn, Lê Trọng Uyên, 

Nguyễn Hữu Lành, Phan Thanh Hy, Trần Tấn Thái, Phan 

Tấn Chức, Dương Mỹ Linh, Nguyễn Văn Quý, Trần Thị 

Ánh Tuyết, Lê Thị Hồng Ðiểm, Trần Văn Vượng, Vũ 

Ngọc Tuyền, Ðỗ Năng An, Ðỗ Doãn Quế 

3-Ứng Cử Viên Hội Viên Dự Khuyết Hội Ñoàng 

Luật Sư: 

` Các Ls Lại Ðình Cẩn, Bùi Trần Phú, Phan Thế 

Ngọc, Võ Ðình Biên, Lê Tùng Lâm, Ðào Hữu Phan, 

Hồ Văn Xuân, Ðặng Thị Kim Bằng, Nguyễn Văn Ðại, 

Hà Minh Qưới, Phó Thị Ngọc Anh, Lê Văn Tranh, Trác 

Quan Trường, Lê Sĩ Giai, Hoàng Huấn Long, Dương Mỹ 

Linh, Lưu Ðức Huỳnh, Bùi Lệ Khanh 

Ghi Nhôù:: Qúi đồng nghiệp có toàn quyền để 

cử một Luật Sư không ghi tên ứng cử. ./. 

Phạm Ngọc Anh - Trần Minh Lợi 


QUYỀN LẬT ĐỔ 

CHÍNH QUYỀN 

CỦA NGƯỜI DÂN 

LS. Leâ Duy San 

Chính Quyền là do Dân mà ra. Không có Dân 

làm sao có Nước? Không có Nước làm sao có Chính 

Quyền? Bởi vậy, nếu Chính Quyền trở nên tồi tệ, không 

biết phục vụ cho người Dân, bảo vệ quyền lợi và tính 

mạng của người Dân, mà chỉ biết tham nhũng, hiếp đáp 

người dân thì người Dân phải tìm cách lật đổ Chính 

Quyền để lập một chính quyền khác có lợi cho mình. Đó 

là Quyền Lật Đổ Chính Quyền của người Dân trong một 

nước. 

I/ NGUỒN GỐC QUYỀN LẬT ÐỔ CHÍNH 

QUYỀN CỦA NGƯỜI DÂN. 

a/ Trong học thuyết Nhân Trị Chủ Nghĩa của 

Khổng Mạnh. 

Người cầm quyền xưa thường dựa vào lời nói: 

``Quân xử thần tử, thần bất tử, bất trung. Phụ xử tử vong, 

tử bất vong, bất hiếu`` của người xưa và đã hiểu theo 

nghiã đen của từng chữ như sau: ``Vua xử chết, mà (bầy 

tôi) kháng cự là bất trung. Cha bảo chết, mà (con) còn 

luyến tiếc cuộc đời là bất hiếu, không xứng đáng là đại 

trượng phu, là nam tử hán``. Hai câu giáo điều này của 

Nho Giáo đã ngự trị ở Việt Nam cũng như Trung Hoa từ 

nhiều ngàn năm trước và đã được người cầm quyền thời 

đó tức các vua chúa ngày xưa căn cứ vào đó để trị nước 

một cách độc tài, độc đoán. 

Thực ra thì mặc dù quan niệm Vua là Thiên Tử, 

nhưng theo Khổng Tử, DÂN cũng là con TRƠI, chỉ khác 

là VUA là con TRƯỞNG mà thôi (Phàm nhân giai vân 

Thiên chi tử Thiên tử vi chi thủ nhĩ). Không những thế, 

DÂN mới là người đáng qúy nhất (Dân vi qúy, Xã Tắc 

thứ chi, Quân vi khinh). Thực vậy, không có DÂN thì 

làm gì có nước ? Không có nước thì làm gì có vua ? Bởi 

vậy, dù là Thiên Tử, làm gì cũng phải theo ý trời mà 

ngày nay ta phải hiểu là ý Dân. Thuận theo ý TRƠI thì 

SỐNG, nghịch ý TRƠI thì phải CHẾT (Thuận Thiên gỉa 

tồn, nghịch Thiên gỉa vong). 

Chính Đức Khổng Tử cũng đã từng hành xử như 

vậy. Chỉ có điều vì ngài chủ trương NHÂN TRI CHỦ 

NGHĨA, lại sống dưới chế quân chủ chuyên chế nên 

cách giải quyết của ngài để phế bỏ những ông vua tàn 

ác, bạo ngược không thể thuyết giảng công khai mà chỉ 

âm thầm nhưng vẫn không thiếu phần tích cực và dũng 

cảm, đó là sự ra đi (treo áo từ quan) và tìm người khác 

xứng đáng hơn để phù trợ mà vẫn không mang tiếng là 

bất trung, là phản nghịch. Một khi những người tài giỏi 

đã bỏ ra đi hết thì chẳng sớm thì muộn, ông vua tàn ác 

bạo ngược kia cũng bị mất ngôi, mất nước. 

Đọc chuyện Đức Khổng Tử bỏ nước Lỗ trong 

cuốn Ôn Cố Tri Tân, Tập 2 trang 657 của Mộng Bình 

Sơn, chúng ta thấy Ngài đã được vua nước Lỗ là Lỗ Định 

Công mời về và phong cho làm Tướng Quốc. Ngài đã 

giúp cho vua nước Lỗ chỉnh đốn lại được kỷ cương trong 

nước khiến nước Lỗ mỗi ngày một cường thịnh. Nhưng 

khi ngài thấy Lỗ Định Công không còn xứng đáng là 

một vị vua nữa, và cũng không còn thể nào cải sửa được 

nữa vì đã bỏ mất điều LỄ nên ngài đã bỏ nước Lỗ ra đi, 

sang nước Vệ rồi nước Tống, tìm minh chủ để phò trợ. 

Ai dám bảo Đức Khổng Tử, một người đã đề ra thuyết 

Nhân Trị Chủ Nghĩa, lấy Tam Cương Ngũ Thường làm 

giường cột, là bất trung? 


Quan niệm của Đức Khổng Tử về Trung và Hiếu 

cũng như Quân, Sư và Phụ, lúc nào cũng phải dựa vào 

NHÂN, NGHĨA, LỄ, TRÍ và TÍN. Bởi vậy, không phải 

lúc nào cũng ``Quân xử thần tử, thần bất tử, bất trung. 

Phụ xử tử vong, tử bất vong, bất hiếu``. Câu này sở dĩ 

được luôn luôn nói tới trong thời phong kiến bởi vì thời 

nào cũng vậy, hôn quân, bạo chúa, gian thần, nịnh thần 

thì nhiều mà minh quân, anh quân, trung thần thì ít, nên 

bọn gian thần, nịnh thần luôn luôn nêu câu này lên để 

hãm hại trung thần. 

Ngày nay, bọn Cộng Sản Trung Hoa và Việt 

Nam tuy bề ngoài thì đả phá chế độ quân chủ, phong 

kiến, nhưng cũng bấu víu vào hai chữ TRUNG và HIẾU 

của Khổng Tử để đàn áp dân chúng cũng như những 

người bất đồng chính kiến.Nhưng chúng đã sửa đổi một 

chút cho phù hợp với xu hướng của thời đại và nhu cầu 

của chế độ là TRUNG với ĐẢNG, HIẾU với DÂN``. 

Thực ra thì bọn chúng (bọn Cộng Sản Việt Nam) chỉ 

bắt DÂN phải TRUNG với ĐẢNG mà thôi, chứ làm gì 

có chuyện bọn chúng HIẾU với DÂN? Nếu bọn chúng 

biết HIẾU với DÂN thì đâu có chuyện hàng triệu người 

phải bỏ nước ra đi để hàng vạn người phải bỏ xác ngoài 

biển cả? 

Là baày tôi trung, phải hiểu là trung với nước, 

Vua hay Tổng Thống chỉ là người đại diện. Nếu không 

xứng đáng, người bầy tôi trung, nói riêng, công dần tốt, 

nói chung, không những có quyền mà còn có bổn phận 

đứng lên tìm cách phế bỏ hay đạp đổ. Liệu bọn Cộng Sản 

Việt Nam còn có thể tồn tại được đến bao gìơ nếu chúng 

không thay đổi cách cư xử đối với dân và cách phụng sự 

đối với đất nước? Người xưa thường nói: ``Thuận Thiên 

giả tồn, nghịch Thiên gỉa vong. Thiên ở đây chính là lòng 

dân. Do đó, nếu chính quyền của một quốc gia không tạo 

được an sinh và hạnh phúc cho dân, mà chỉ tham nhũng 

và dùng quyền bính của mình để ức hiếp và áp chế người 

dân, người dân có quyền xử dụng quyền lật đổ chính 

quyền của mình để tạo lập một chính quyền khác, biết lo 

cho quyền lợi và hạnh phúc của mình hơn. 

Đọc lịch sử Việt Nam, chúng ta thấy có nhiều 

bầy tôi đã hiểu chữ TRUNG, chữ QUÂN một cách tích 

cực như vậy, mà cụ Chu Văn An, cụ Nguyễn Trãi là 

những điển hình. 

b/ Trong bản Tuyên Ngôn Quốc Tế Nhân 

Quyền của LHQ. 

Nguồn gốc thứ hai của Quyền lật đổ chính quyền 

của người dân cũng tiềm ẩn trong hai bản Tuyên Ngôn 

Nhân Quyền và Dân Quyền của Pháp, Tuyên Ngôn Độc 

Lập của Hoa Kỳ và nhất là trong bản Tuyên Ngôn Quốc 

Tế Nhân Quyên của Liên Hiệp Quốc. 

Điều 21 bản Tuyên Ngôn Quốc Tế Nhân Quyền 

đã gián tiếp công nhận quyền lật đổ chính quyền của 

người dân qua quyền bầu cử và ứng cử của người dân 

như sau: 

1.Mọi người đều có quyền tham gia vào việc 

điều hành xứ sở của mình, một cách trực tiếp hay qua 

các đại biểu được tuyển chọn một cách tự do. 

2. Mọi người đều có quyền đón nhận những dịch 

vụ công cộng của quốc gia một cách bình đẳng. 

3. Ý muốn của người dân phải là nền tảng của 

quyền lực chính quyền. Ý muốn này phải được thể hiện 

qua các cuộc bầu cử định kỳ và thực sự, bằng phiếu kín, 

qua phương thức phổ thông và bình đẳng đầu phiếu, hay 

các phương thức tương đương của bầu cử tự do. 

II/ CÁC HÌNH THỨC ĐỂ THỰC HIỆN 

QUYỀN LÂT ĐỔ CHÍNH QUYỀN. 

a/ Các hình thức ôn hoà. 

Tại các nước tự do, dân chủ, khi người dân bất 

mãn với chính quyền, họ thường xử dụng những quyền 

tự do đã được luật pháp công nhận như tự do tư tưởng, 

tự do ngôn luận, tự do báo chí, quyền bầu cử và ứng 

cử v.v… để tỏ bầy những sự bất mãn của họ và yêu cầu 

chính quyền phải sửa sai. 

Nếu không được, họ sẽ dùng những quyền tự do 

khác, cũng được luật pháp công nhận, nhưng mạnh mẽ 

hơn để làm áp lực như quyền đình công, bãi thị, quyền mít 

tinh, biểu tình để yêu cầu các người đại diện của họ tức 

các dân biểu, nghị sĩ phải đưa các vấn đề mà họ yêu cầu 

ra trước quốc hội để chất vấn chính phủ (các bộ trưởng) 

và nếu cần, khiển trách hoặc đàn hạc (impeachment), cả 

Tổng Thống. Một Tổng Thống mà đã bị quốc hội đàn 

hạc thì dù có thoát tội, và không chịu từ chức thì cũng 

khó lòng mà có thể được tái cử trong nhiệm kỳ tới. 


Các hình thức bạo động. 

Tại các nước theo chế độ độc tài, nhất là chế độ 

độc tài cộng sản, các quyền tự do như tự do tư tưởng, tự 

do ngôn luận, tự do báo chí v.v…đều bị cấm đoán hoặc 

nếu có đề cập tới, thì cũng chỉ là hình thức. Thí dụ như 

Điều 69 bản Hiến Pháp 1992 của Việt Cộng ghi: “Công 

dân có quyền tự do ngôn luận, tự do báo chí; có quyền 

được thông tin; có quyền hội họp, lập hội, biểu tình theo 

quy định của pháp luật”, rồi chúng đặt ra luật pháp để 

cấm đóan. Thí dụ như để ngăn cấm những quyền tự do 

này, Việt Cộng đã ghi vào bộ Hình Luật của chúng hai 

đ i ề u luật sau: 

. Điều 79, khoản 1 bộ Luật Hình Sự quy định 

“Người nào hoạt động thành lập hay tham gia tổ 

chức nhằm lật đổ chính quyền nhân dân thì bị phạt như 

sau: Người tổ chức, người xúi dục, người hoạt động đắc 

lực hoặc gây hậu quả nghiêm trọng, thì bị phạt từ từ 12 

năm đến 20 năm, tù chung thân hoặc tử hình”. 

Điều 88, Bộ Luật Hình sự Việt Nam quy định 

tội phạm gồm các hành vi: “Tuyên truyền xuyên tạc, phỉ 

báng chính quyền nhân dân; Tuyên truyền những luận 

điệu chiến tranh tâm lý, phao tin bịa đặt, gây hoang 

mang trong nhân dân; Làm ra, tàng trữ, lưu hành các tài 

liệu, văn hoá phẩm có nội dung chống Nhà nước Cộng 

hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam. Nguời phạm tội có thể 

bị phạt tù từ ba năm đến mười hai năm. Nếu trường hợp 

đặc biệt nghiêm trọng thì bị phạt tù từ mười năm đến hai 

mươi năm”. 

Như vậy chúng ta thấy, mặc dù Hiến Pháp Việt 

Cộng tuy có đề cập tới các quyền tự do cũng bằng không. 

Làm sao người dân còn có thể lật đổ được chính quyền 

bằng các biện pháp ôn hòa? Người dân cũng không có 

thể yêu cầu các Dân Biểu hay Thượng Nghị Sĩ đưa Tổng 

Thống hay Chủ Tịch nhà nước ra trước Quốc Hội để mà 

chất vấn (question severely) hay đàn hạc (impeachment) 

vì họ (các dân biểu hay Thượng Nghị Sĩ) đều là người 

của Đảng (Cộng Sản), đại diện cho Đảng chứ không phải 

là người đại diện cho dân. Vì thế có thể nói rằng việc sử 

dụng các hình thức ôn hoà tại các nước theo chế độ độc 

tài để lật đổ chính quyền là điều bất khả thi. Vì thế người 

dân phải sử dụng những hình thức bạo động như biểu 

tình có bạo động, có đổ máu như hô những khẩu hiệu 

đòi hỏi những người lãnh đạo phải từ chức, quốc hội 

phải gỉai tán, đập phá, đốt xe cộ của công an, cảnh sát. 

Nếu bị công an, cảnh sát dùng những biện pháp mạnh 

như đánh đập người biểu tình thì người biểu tình chống 

đối lại bằng gạch đá, gậy gộc hoặc bằng bom xăng đưa 

tới tình trạng bạo động đổ máu hoặc nội chiến gây nhiều 

tang tóc cho dân chúng, không thể lường trước được. 

Việc sử dụng những hình thức ôn hoà chỉ hữu 

hiệu tại các nước dân chủ mà thôi. Bởi vậy tại các nước 

dân chủ thực sự, không bao giờ xẩy ra những cuộc cách 

mạng đổ máu. Trái lại, tại các nước độc tài quân phiệt 

hay độc tài Cộng Sản, nếu không có cuộc cách mạng 

đổ máu, thật khó mà có thể lật đổ được chính quyền của 

những nước này nhất là tại những nước theo chế độ Cộng 

Sản. Bởi vì mặc dầu những nước này cũng đã ký vào bản 

Tuyên Ngôn Quốc Tế Nhân Quyền và cũng có ghi vào 

bản Hiến Pháp của họ. Nhưng trên thực tế, mọi quyền 

tự do đều bị cấm đoán. Không những thế, họ còn đặt ra 

những điều luật để hù dọa như điều 79, khoản 1 bộ Luật 

Hình Sự Việt Cộng. Điều khoàn này quy định “Người 

nào hoạt động thành lập hay tham gia tổ chức nhằm lật 

đổ chính quyền nhân dân thì bị phạt như sau: Người 

tổ chức, người xúi dục, người hoạt động đắc lực hoặc 

gây hậu quả nghiêm trọng, thì bị phạt từ từ 12 năm đến 

20 năm, tù chung thân hoặc tử hình” để hù họa những 

người muốn xử dụng “Quyền lật đổ chính quyền”. 

Tóm lại, khi một chế độ không biết chăm lo săn 

sóc quyền lợi của người dân, không biết bảo vệ quyền lợi 

của người dân mà chỉ biết tham nhũng, hiếp đáp người 

dân, không biết lo cho tương lai của dân tộc, tiền đồ của 

tổ quốc thì người dân có quyền lật đổ chính quyền. Khi 

mà một chế độ chỉ biết vâng lời ngoại bang, nhượng đất, 

nhượng biển cho ngoại bang và gây ra không biết là bao 

nhiêu cảnh tang thương, chết chóc cho dân tộc như bọn 

lãnh đạo chế độ Cộng Hoà Chủ Nghĩa VN hiện nay đã 

làm thì đó là một chế độ phản dân, hại nước, người dân 

lại càng có lý do chính đáng lật đổ chúng để xây dựng 

một chế độ tốt đẹp hơn. Vì thế việc lật đổ chính quyền 

Cộng Sản VN hiện nay, không những là một quyền tối 

thượng của người dân mà còn là một nhiệm vụ cao cả 

của người dân. Bọn lãnh đạo Cộng Sản VN không thể 

vin vào bất cứ lý do gì để trừng phạt hay cản trở người 

dân yêu nước khi xử dụng quyền tối thượng này. 

Bọn lãnh đạo Việt Cộng hãy mau mau tỉnh ngộ, 

đừng để cuộc cách mạng đổ máu xẩy ra, tới lúc đó, chắc 

chắn sẽ không một lực lượng nào có thể ngăn chặn nổi sự 

giận dữ cuồng nộ của người dân. Chắc chắn lúc đó người 

dân sẽ, không những tìm những tên đầu xỏ Việt Cộng, 

những tên Công An Việt Cộng ác ôn để thanh toán mà 

còn thanh toán luôn cả các tên đảng viên cộng sản, các 

tên công an, và có khi cà các thân nhân của bọn chúng và 

cả những tên đã dựa hơi bọn chúng để làm giầu hay để 

ức hiếp dân lành. ./. 

LS.Lê Duy San 


Nöõ Baùc Só Y Khoa 

PHAN MYÕ DUNG,M.D. 

Diplomate American Board of Family Practice 

1693 FLANIGAN DR # 100, SAN JOSE, CA 95121 

Y KHOA GIA ÑÌNH 

TEL: (408) 274-3881 

BEÄNH NGÖÔØI LÔÙN 

BEÄNH TREÛ EM, CHÍCH NGÖØA 

BEÄNH PHUÏ NÖÕ, SÖÛA CÖÛA MÌNH, NGÖØA THAI 

KHAÙM ÑÒNH KYØ HAØNG NAÊM, THÖÛ NGHIEÄM PAP 

THÖÛ MAÙU, NÖÔÙC TIEÅU 

NHAÄN KHAÙM CHO CHÖÔNG TRÌNH VOÂ THEÛ XANH VAØ QUOÁC TÒCH 

Nhaän Khaùm Mieãn Phí Cho Quùi Vò Khoâng Coù Baûo Hieåm (Chöông trình PACT, CDP) 

Goàm Thöû Nghieäm PAP, Ngöøa Thai, Beänh Phuï Nöõ , Chuïp Hình Vuù 

GIÔØ LAØM VIEÄC: Thöù 2,3,5,6: Töø 9:00 am - 6:00 pm 

Thöù 4,7: Töø 9:00 am - 1:00 pm 


Nhân ngày ban hành Hiến Pháp VNCH 26-10-1956 nghĩ về: 

SÖÏ HÌNH THAØNH NEÀN COÄNG HOØA 

VÀ CHẾ ĐỘ VIỆT NAM CỘNG HOØA TẠI VIỆT NAM 

THIEÄN YÙ - NGUYEÃN VAÊN THAÉNG 

* Thấm thoát mà đã 55 năm(1956-2011), nền 

cộng hoà được thiết lập tại Việt Nam với bản Hiến Pháp 

Việt Nam Cộng Hoà ban hành ngày 26-10-1956 tại Miền 

Nam Việt Nam, đối kháng với chế độ độc tài toàn trị cộng 

sản Bắc Việt mang bảng hiệu giả mạo “Việt Nam Dân 

Chủ Cộng Hoà”, bảng hiệu mà Hồ Chí Minh đã dựng 

lên sau cái gọi là Cách Mạng Tháng 8 năm 1945 cướp 

được chính quyền bằng xảo thuật. 

*Giả mạo về một nền dân chủ cộng hoà, vì trước 

sau đều chỉ nhằm mục đích lừa bịp công luận thế giới để 

tìm hậu thuẫn quốc tế, ru ngủ nhân dân, trong khi thực 

chất vẫn là độc tài cộng sản phản dân chủ. 

*Và vì vậy, có thể nói nền cộng hoà thực sự đã 

chỉ được thiết lậpvà thực hiện tại Việt Nam kể khi Hiến 

Pháp Việt Nam Cộng Hoà được ban hành ngày 26-10- 

1956. Vì nền cộng hoà ấy đã là nền tảng cho một chế 

độ chủ quyền thuộc về toàn dân, một chế độ dân chủ cả 

hình thức lẫn nội dung, dủ phôi thai còn nhiều khuyết tật, 

song đã phản ánh đúng ý nghĩa của từ ngữ Cộng Hoà và 

ý nguyện của toàn dân Việt Nam. 

Nhân ngày 26-10- 2011, nghĩ về Hiến pháp Việt 

Nam Cộng Hoà ban hành ngày 26-10-1956, chúng tôi 

muốn gửi bài viết này đến quý độc giả người Việt Nam 

không cộng sản, đề cùng tự hào với quá khứ rằng chúng 

ta đã chọn đúng nền tảng một chế độ chính trị đúng với ý 

nguyện của toàn dân và tin tưởng mãnh liệt ở tương lại, 

rằng nhất định chúng ta sẽ thiết lập được chế độ dân chủ 

trên nền tảng cộng hoà đã được xác lập 55 năm qua tại 

Việt Nam.Nội dung bài viết lần lượt trình bầy: 

1.-Bối cảnh hình thành Nền Cộng Hòa tại Việt 

Nam. 

2.- Nền Cộng Hòa và Cố Tổng Thống Ngô Đình 

Diệm 

3.- Nền Cộng Hòa và các bản Hiến Pháp Việt 

Nam Cộng Hòa. 

4.- Nền Cộng Hòa và các chế độ Việt Nam Cộng Hòa 

(Đệ nhất và Đệ Nhị VNCH) 

I/- BỐI CẢNH HÌNH THÀNH NỀN CỘNG HÒA 

TẠI VIỆT NAM. 

Như quý độc giả đã biết, sau Thế Chiến Hai, chủ 

nghĩa thực dân cũ đã buớc vào thời kỳ suy tàn,xu thế giải 

thực đã buộc các đế quốc từng có nhiều thuộc địa như 

Pháp, Anh, Tây Ban Nha, Bố Đào Nha, Hà Lan ….. đã 

phải lần lượt trao trả độc lập cho các nước bị trị. Điển 

hình là một số nước trong vùng như Ấn Đô và Hồi Quốc 

được Đế Quốc Anh trao trả độc lập năm 1947; Indonesia 

được Hà Lan trao trả độc lập năm 1949; Triều Tiên Nhật 

trao trả độc lập năm 1945; Lào và Cao Miên Pháp trao trả 

độc lập năm 1953. . . Do đó, theo nhận định của nhiều sử 

gia và học giả nghiên cứu chính trị và lịch sử, thì chẳng 

cần cuộc kháng chiến gian khổ 10 năm do đảng CSVN 

phát động và chủ đạo tiến hành (1945- 1954) làm hao tổn 

nhiều xương máu nhân dân, tàn phá tài nguyên đất nước 

vô ích, để có được cái gọi là “Chiến thắng Điện Biên lịch 

sử”(7-5-1954), thì thực dân Pháp sớm muộn cũng phải 

trao trả độc lập cho Việt Nam cũng như nhiều thuộc địa 

khác. Chẳng qua Hồ Chí Minh và Cộng đảng Việt Nam 

tiến hành cuộc chiến tranh này, chỉ là lợi dụng lòng 

yêu nước của nhân dân, dùng chiêu bài độc lập dân tộc 

để chiếm quyền thống trị đất nước, để áp đặt chế độ độc 

tài đảng trị CS, theo chủ trương bành trướng lãnh thổ, 

nhuộm đỏ tòan cầu của cộng sản quốc tế, đứng đầu là 

hai tân đế quốc Đỏ Nga – Tầu 

Thật vậy, trên thực tế, trước áp lực của xu thế giải 

thực, thực dân Pháp đã phải lùi từng bước, trao trả độc 

lập từng phần cho Việt Nam, qua các Hiệp Định Vịnh Hạ 

Long ngày 5 tháng 6 năm 1948, “đề cử” hòang đế Bảo 


Đại làm Quốc Trưởng, và Pháp thừa nhận Việt Nam dưới 

sự lãnh đạo của Quốc Trưởng Bảo Đại như là một quốc 

gia độc lập nằm trong Liên Hiệp Pháp. Ngày 8 tháng 

3 năm 1949 Tổng Thống Pháp Vicent Auriol và Quốc 

Trưởng Bảo Đại đã ký “Thỏa Ước Elysée”. Theo đó, 

Pháp hứa sẽ xây dựng cho Việt Nam một quân đội quốc 

gia chống cộng. Đây là khởi điểm của sự thành lập Quân 

Đội Quốc Gia Việt Nam, gốm có các binh lính và sĩ quan 

“Khố Xanh Khố Đỏ” của Pháp chuyển qua. Chính những 

sĩ quan có xuất thân này, đã nắm vận mệnh quốc gia sau 

khi đảo chánh lật đổ Tổng Thống Diệm, cho đến ngày 

Miền Nam mất vào tay cộng sản (30-4-1975). 

Thề rồi, cuối cùng thực dân cũng đã Pháp phải 

trao trả độc lập hòan tòan cho Việt Nam. NhưngViệt 

Nam có số phận không may đã rơi vào thế gọng kìm 

của một chiến lược quốc tế mới, với cuộc chiến tranh 

ý thức hệ (cộng sản chủ nghĩa và tư bản chủ nghĩa), 

nên đất nước bị qua phân theo Hiệp Định Genève 

ngày 20-7-1954, do sự áp đặt của các cường quốc, trái 

với nguyện vọng quốc dân Việt Nam. 

Hệ quả là một nửa nước Miến Bắc rơi vào 

tay đảng Cộng sản Việt Nam, thiết lập “Nền Chuyên 

Chính Vô Sản” , trên đó xây dựng chế độ độc tài tòan 

trị cộng sản, với quyền thống trị độc tôn, độc quyền 

của đảng CSVN, một công cụ chiến lược của hai tân 

đế quốc đỏ Nga-Tầu . Nửa nước Miền Nam Việt Nam 

được trao trả cho chính quyền chính thống quốc gia 

Việt Nam, thiết lập nền Cộng Hòa trên đó xây dựng 

chế độ tự do dân chủ, tức Việt Nam Cộng Hòa, với sự 

hổ trợ của Hoa Kỳ và các đồng minh Thế Giới Tự Do 

trên nguyên tắc, song trên thực tế đã bị Hoa Kỳ biến 

thành công cụ chiến lược của mình, một công cụ ngay 

tình khác với công cụ tri tình cho Nga- Tầu của Cộng 

đảng VN và chế độ Cộng sản Bắc Việt. Vì đảng Cộng 

sản Việt Nam vốn là một công cụ bành trướng của 

cộng sản quốc tế, đứng đầu là Nga Tầu lúc đó, nên 

đã phát động và tiến hành cuộc chiến tranh cốt nhục 

tương tàn để thôn tính Miền Nam. 

Chính quyền chính thống quốc gia và nhân dân 

Miền Nam,trong thế chẳng đặng đừng pải làm tiền đồn 

chống cộng cho Hoa Kỳ và Thế giới tự do, buộc lòng 

phải thực hiện cuộc chiến tranh tự vệ để ngăn chặn, đẩy 

lùi cuộc chiến tranh xâm lược đó của Cộng sản Bắc Việt, 

để bảo vệ phần đất tự do Miền Nam, trong ý hướng giữ 

vững độc lập quốc gia, chủ quyền dân tộc, để vừa chiến 

đấu chống cuộc xâm lăng của CSBV, vừa nỗ lực xây 

dựng thành công chế độ dân chủ Việt Nam Cộng Hòa, 

tiến tới thống nhất đất nước, không phải bằng bạo lực 

quân sự, mà bằng sự ưu thắng của chế độ Việt Nam Cộng 

Hòa và nền kinh tế phát triển phồn vinh ở Miền Nam, 

trên chế độ độc tài tòan trị CS và nền kinh tế nghèo nàn 

lạc hậu ở Miền Bắc . Nghĩa là chúng ta, muốn tiến tới 

tình trạng như Nam Bắc Hàn hiện nay, mà sự thống nhất 

Hàn Quốc một cách hòa bình, với sự ưu thắng của Nam 

Hàn dân chủ trên Bắc hàn độc tài cộng sản nghèo đói và 

lạc hậu, chỉ còn là vấn đề thời gian. 

Chính vì mục tiêu và lý tưởng vừa nêu, Nền Cộng 

Hòa đã được xác lập tại Việt Nam, trên đó xây dựng 

chế độ dân chủ Việt Nam Cộng Hòa thay thế cho chế 

độ quân chủ phong kiến tồn tại nhiều thế kỷ trước đó 

tại Việt Nam. 

II/- NỀN CỘNG HÒA VÀ CỐ TỔNG THỐNG NGÔ 

ĐÌNH DIỆM: 

Tổng Thống Ngô Ðình Dieäm và Nội các 

Theo tự điển Hán Việt của học giả Đào Duy 

Anh, Cộng Hòa (Republic:Cộng đồng, dân chúng)có ý 

nghĩa như là nền tảng cho một chế độ dân chủ, “Chế độ 

Cộng Hòa” (Repubican Regime)với “Chủ quyền quốc 

gia thuộc về tòan dân”. Cố Tổng Thống Ngô Đình Diệm 

được coi là người khai sáng Nền Cộng Hòa như thế tại 


Sử liệu cận đại Việt Nam ghi nhận các sự kiện 



TOÅ HÔÏP LUAÄT SÖ 

NGUYEÃN THU HÖÔNG, Esq 

- L/S Jeff Kroeber 

730 STORY ROAD #4, SAN JOSE, CA 95112 

TEL: (408) 275-1626 FAX: (408) 275-6949 

Luaät Sö 

NGUYEÃN THU HÖÔNG 

- L/S Nguyeãn Thu Höông 

Email: lsthuhuong@yahoo.com 

Website: http://www.lsthuhuong.com 

- L/S James Steinle 

Chuùng toâi kính chuùc: 

HOÄI NGOÄ MUØA THU 

CÖÏU SINH VIEÂN LUAÄT KHOA 

SAØIGOØN - HUEÁ- CAÀN THÔ 

Thaønh Coâng Myõ Maõn 


.

có ý nghĩa sau đây: ngày 7 tháng 7 năm 1954, chí sĩ 

Ngô Đình Diệm đang sống lưu vong ở hải ngọai đã 

về nước chấp chánh theo sự ủy thác của Vua Bảo Đại 

trong ngôi vị Thủ Tướng Chính Phủ Quốc Gia Việt 

Nam, để chống cộng và nếu cần chống cả phóng kiến 

để bảo vệ tổ quốc (Như hồi ký của cựu hòang Bảo Đại 

đã viết). Vì xu thế thời đại, Thủ Tướng Diệm không 

thể duy trì thể chế quân chủ chuyên chế, nên với sự 

hậu thuẫn của 18 đòan thể chính trị (Hội Đồng Cách 

Mạng Quốc gia), họp tại Dinh Độc Lập đã quyết định 

thiết lập chế độ Cộng Hòa, theo xu thế thời đại, đáp 

ứng ý nguyện của quốc dân, qua cuộc trưng cầu dân 

ý ngày 23-10-1955 truất phế vua Bảo Đại, vị vua cuối 

cùng của nền phong kiến Việt Nam thiết lập nhiều thế 

kỷ trước đó, tôn vinh Thủ Tướng Ngô Đình Diệm là 

Tổng Thống đầu tiên chế độ Việt Nam Cộng Hòa. 

Để có căn bản pháp lý, ngày 26-10-1955 Thủ Tướng 

Ngô Đình Diệm đã ban hành Hiến Ước Tạm Thời Số 

1, và ngày 23 tháng 1 năm 1956 đã ký ban hành Dụ Số 

8 thiết lập Quốc Hội Lập Hiến định hướng cho chế độ 

Cộng Hòa sẽ được xác lập. Trên căn bản các văn kiện 

pháp lý hành chánh này, nhân dân Miền Nam lần đầu tiên 

được cầm lá phiếu với tư cách là người dân một nước độc 

lập, bầu người đại diện vào Quốc Hội Lập Hiến để thay 

mặt mình sọan thảo ra một bản hiến pháp dân chủ trên 

nền tảng Cộng Hòa đầu tiên. Trong vòng 9 tháng sau, 

Quốc hội do dân bầu này đã hòan thành bản Hiến Pháp 

Việt Nam Cộng Hòa và ngày 26 tháng 10 năm 1956,Thủ 

Tướng Ngô Đình Diệm đã ký ban hành bản hiến pháp 

đầu tiên làm căn bản thíêt lập các định chế quốc gia, với 

tam quyền phân lập và cơ cấu của một chính quyền cộng 

hòa với chủ quyền quốc gia thuộc về tòan dân. 

III/- NỀN CỘNG HÒA VÀ CÁC BẢN HIẾN PHÁP 

VIỆT NAM CỘNG HÒA. 

Như trên đã trình bầy Nền Cộng Hòa là nền tảng 

của một chế độ chính trị với chủ quyền quốc gia thuộc 

về tòan dân, theo học thuyết chính trị dân chủ Phương 

Tây, tương tự quan niệm dân chủ Phương Đông “Dân 

vi quý, xã tắc thứ chi, quân vi khinh”, đều lấy “Dân làm 

gốc”. Tiếc rằng, quan niệm dân chủ này chỉ có trong sách 

vở ở xã hội phong kiến, thực tế Vua vẫn là tối thượng, 

chủ quyền quốc gia thuộc về vua, chứ không phải của 

tòan dân. Cũng như trong “nền chuyên chính vô sản” chủ 

quyền quốc gia thuộc về đảng cộng sản, quyền “Làm chủ 

của nhân dân” chì là bánh vẽ. 

Vì vậy muốn chủ quyền quốc gia thuộc về tòan dân, 

cần xây dựng một chế độ dân chủ trên nền tảng Cộng 

Hòa. Để thiết định chế độ Dân Chủ Cộng Hòa này, cẩn 

có một bản Hiến Pháp, một văn kiện pháp lý căn bản qui 

định rõ quyền lợi nghĩa vụ người dân trong tương quan 

với các cơ quan công quyền, với các viên chức được 

người dân ủy quyền qua lá phiếu trong các cuộc bầu cử 

tự do, cử người đại diện cho dân, làm nhiệm vụ công 

bộc ăn lương của nhân dân, điều hành guồng máy công 

quyền quốc gia, từ thượng tầng kiến trúc đến hạ tầng cơ 

sở, theo ý nguyện của người dân, sao cho xã hội ổn định, 

phát triển, quốc gia phú cường, mọi tầng lớp nhân dân có 

điều kiện phát triển đồng đếu, “cộng đồng đồng tiến”, có 

đời sống sống ấm nó, mưu cầu hạnh phuc riêng (cá nhân) 

cũng như chung (tập thể). 

Trong ý hướng trên, bản Hiến Pháp Việt Nam 

Cộng Hòa đầu tiên được sỏan thảo và ban hành ngày 

26-10-1956 và bản Hiến Pháp Việt Nam Cộng Hòa thứ 

hai đuơc ban hành ngày 1-4-1967. Bản Hiến Pháp Việt 

Nam Cộng Hòa 26-10-1956 được sọan thảo dựa trên 

hai nền tảng triết lý và chính trị. Nền tảng triết lý là 

chủ thuyết Nhân Vị, lấy con nguời là trung tâm, là 

chủ thể xã hội và là đối tuợng phục vụ của xã hội. 

Chủ đích của các nhà lập hiến khi chọn chủ thuyết 

Nhân Vị làm nến tảng cho Hiến Pháp hữu thần Việt 

Nam Cộng Hòa là để đối kháng với chủ thuyết Cộng 

Sản với hiến pháp vô thần của chế độ cộng sản Bắc 

Việt, vốn coi con nguời là sản phẩm, là công cụ của 

xã hội, cá nhân phải phục vụ xã hội và quyền lợi cá 

nhân phải hy sinh cho quyền lợi tập thể (thực chất là 

hy sinh cho quyền lợi của một tập đòan thống trị CS), 

trong một xã hội mà những nguời cộng sản muốn 

thiết lập, đólà xã hội “Xã hội chủ nghia”, giai đọan 

đầu của xã hội cộng sản. 

Tham vọng của các nhà lập hiến Việt Nam khi chọn 

chủ thuyết Nhân Vị đối kháng với chủ thuyết Cộng sản, 

như là một võ khí lý luận để đánh bại chủ nghĩa Cộng 

sản về mặt ý thức hệ, song song với nỗ lực quân sự đập 

tan cuồng vọng xâm lăng Miền Nam của Cộng sản Bắc 

Việt lúc bấy giờ. Với võ khí lý luận là chủ thuyết Nhân 

Vị, các nhà lập hiến Việt Nam Cộng Hòa tin rằng, nguời 

dân sẽ thấy đuợc hai con đuờng “Nhân vị chủ nghia” và 

“Cộng sản chủ nghia” dẫn đến mục tiếu tối hậu hòan 

tòan trái nguợc: Chủ nghia Nhân vị “Vì con nguời,tôn 

trọng phẩm giá con nguời và xã hội phải phục vụ lợi 

ích tối thuợng của con nguời”. Trong khi chủ nghĩa 

cộng sản “Vì đảng cộng sản, nô dịch và xã hội hóa con 

nguời, biến con nguời thành công cụ phục vụ xã hội, 

nhân vị bị hạ thấp ngang tầm lòai vật”(theo lý luận và 

thực hành Duy vật biện chứng của CS). 

Đồng thời, chủ thuyết Nhân Vị sẽ hổ tương với nền 

tảng chính trị là chủ thuyết Dân chủ Cộng Hòa, để bảo 


đảm được nhân vị và các nhân quyền căn bản của người 

dân. Trong bối cảnh cuộc chiến tranh chống cộng bảo 

vệ nền Cộng Hòa và chế độ dân chủ VNCH, chủ thuyết 

Nhân Vị giúp nguời dân phân biệt đuợc mục tiêu và lý 

tuởng tranh đấu tối hậu của nguời Việt Quốc gia là thiết 

lập cho kỳ đuợc một chế độ dân chủ cộng hòa là vì con 

người, vì nhân dân, được bảo đảm với tam quyền phân 

lập, trái nguợc với chế độ độc tài tòan trị cộng sản độc 

tài, độc tôn và độc quyền thống trị, vì quyền lợi của giai 

cấp thống trị là các cán bộ đảng viên CS.. 

Chính vì vậy mà chủ thuyết nhân vị đuợc xác tín 

qua phần “Mở Đầu” của Hiến Pháp Việt Nam Cộng Hòa 

ngày 26-10-1956 như sau: 

“ Tin tuởng ở sự truờng tồn của nền văn minh Việt 

Nam, cần có trên nền tảng duy linh mà tòan dân đều 

có nhiệm vụ phát huy; 

“ Tin tuởng ở giá trị siêu việt của con nguời mà sự 

phát triển tự do. Điều hòa và đầy đủ trong cương vị cá 

nhân cũng như trong đời sống tập thể phải là mục đích 

của mọi họat động quốc gia. . .”. 

Như vậy, chính trên nền tảng chủ thuyết Nhân 

Vị, Quốc hội Lập Hiến đầu tiên của Quốc Gia Việt Nam 

đã sọan ra bản Hiến Pháp Việt Nam Cộng Hòa đầu 

tiên,(hòan tòan khác với cái gọi là Hiến pháp Việt Nam 

Dân Chủ Cộng Hòa của Cộng sản Bắc việt “ngụy cộng 

hòa”), và đã đuợc Thủ Tướng Ngô Đinh Diệm, sau trở 

thành vị Tổng Thống đầu tiên chế độ Việt Nam Cộng 

Hòa, đã ký ban hành ngày 26-10-1956. 

Nội dung Bản Hiến Pháp này,ngòai phần “Mở Đầu”, 

gồm 10 Thiên và 98 Điều thể hiện rõ Nguyên tắc phân 

quyền: Thiên thứ nhất quy định những “Điều khỏan căn 

bản”; Thiên Thứ Hai: “Quyền lợi và Nhiệm vụ nguời 

dân”; Thiên thứ ba:“Tổng Thống”; Thiên thứ tư: “Quốc 

Hội”; Thiên thứ năm “Thẩm Phán”; Thiên Thứ sáu “Đặc 

biệt Pháp Viện”; Thiên Thứ Bẩy “Hội ĐồngKinh Tế 

Quốc gia”; Thiên thứ tám “Viện Bảo Hiến”; Thiên Thứ 

Chín “Sửa Đổi Hiến Pháp” và Thiên Thứ muời “Các 

Điều Khỏan Chung”. 

Cuộc đảo chánh quân sự ngày 1-11-1963, với 

sự trợ giúp của ngọai bang đã đưa đến cái chết thảm 

thương cho Cố Tổng Thống Ngô Đinh Diệm, nguời có 

công khai sáng nền Cộng Hòa Việt Nam. Hiến pháp 

Việt Nam Cộng Hòa ngày 26-10-1956 bị hủy bỏ cùng 

với sự cáo chung nền Đệ Nhất Việt Nam Cộng Hòa. 

Sau những năm bất ổn chính trị, xã hội xáo trộn 

do các phe phái chính trị quân sự tranh giành quyền lực 

(1963-1967) Bản Hiến Pháp Đệ Nhị Việt Nam Cộng Hòa 

đã được Quốc Hội Lập Hiến thông quan ngày 18-3-1967 

và đã được Tướng Nguyễn Văn Thiệu trong tư cách Chủ 

Tịch Ủy Ban Lãnh Đạp Quốc gia ban hành ngày 1-4- 

1967. Cuộc bầu cử ngày 3-9-1967 đã đưa Tướng Nguyễn 

Văn Thiệu lên ngôi vị Tổng Thống Việt Nam Cộng Hòa, 

là vị Tổng Thống thứ hai của nền Cộng Hòa Việt Nam. 

Ngày 5-4-1975,truớc áp lực của ngọai bang và biến 

chuyển của tình thế, Tổng Thống Thiệu đã phải từ chức 

và trao quyền cho Phó Thổng Thống Trần Văn Hương 

theo qui định của Hiến Pháp. Chưa đầy một tháng sau, 

ngày 28-4-1975, Tổng Thống Trần Văn Huong, vị Tổng 

Thống thứ ba và cũng là vị Tổng Thống cuối cùng của 

Việt Nam Cộng Hòa , do áp lực của tình thế, đã lại phải 

từ chức để trao quyền ngoài dự liệu của Hiến Pháp cho 

Tướng Dương Văn Minh làm nhiệm vụ khai tử chế độ 

đệ nhị cộng hòa Việt Nam theo sự đạo diễn, sắp xếp của 

ngọai bang, như ông ta đã từng theo lệnh ngọai bang cầm 

đầu nhóm đảo chánh phá đổ chế độ Đệ nhất Việt Nam 

Cộng Hòa, sát hại Tổng Thống Diệm, người khai sáng 

nền Cộng Hòa Việt Nam 12 năm trước đó (1963-1975) 

Nếu so sánh tổng quát hai bản Hiến Pháp chế đô 

đệ nhất và đệ nhị Việt Nam Cộng Hòa, cả hai có nền 

tảng chung là Cộng Hòa, cùng vận dụng nguyên tắc 

phân quyền theo học thuyết chính trị dân chủ Phương 

Tây, trong việc thiết lập và điều hành các đinh chế 

quốc gia và guống máy công quyền, nhằm thể hiện 

“Quyền lực quốc gia thuộc về tòan dân” và bảo đảm 

các nhân quyền và dân quyền cơ bản của công dân 

được tôn trọng, bảo vệ và hành xử. 

Nhưng khác là Hiến pháp 26-10-1956 dựa trên hai 

nền tảng triết lý (chủ thuyết nhân vị) và chính trị (chủ 

thuyết dân chủ Phương Tây, với nguyên tắc phân quyền), 

còn bản Hiến Pháp 1-4-1967, chỉ dựa trên nền tảng chủ 

thuyết chính trị dân chủ Phương Tây. Nếu so sánh nội 

dung thì Hiến pháp VNCH ngày 1-4-1967 hòan chỉnh 

hơn Hiến Pháp 26-10- 1956, với các định chế quốc gia 

và cơ cấu tổ chức chính quyền có nhiều điểm giống Hiến 

Pháp Hoa Kỳ nên có tính dân chủ cao hơn, như phân định 

rõ Tổng Thống nắm quyền hành pháp, Quốc Hội lưỡng 

viện (Thượng viện và Hạ viện)lập pháp và Tối cao Pháp 

Viện nắm quyền tư pháp, thể hiện rõ quyền lực quân bình 

của nguyên tắc tam quyền phânlập, trong khi Hiến pháp 

26-10-1956, chỉ có quyền hành pháp (Tổng Thống) và 

lập pháp (Quốc Hội) là thể hiện qua cơ chế, còn tư pháp 

chỉ quy định như một đòan thể (Thẩm phán) không có 

tính cơ cấu mạnh. Thế nhưng, việc vận dụng Hiến Pháp 

vào thực tế thì có lẽ, Hiến Pháp VNCH 26-10-1956 có 

thể là phù hợp hơn trong bối cảnh đất nước đang có chíến 

tranh lúc bấy giờ, với trình độ ý thức dân chủ người dân 

chưa cao và đối phương CS có thể lợi dụng quyền dân 

chủ rộng rãi để lũng đọan chính quyền, quân đội và các 


lực lương an ninh của VNCH, như thực tế cho thấy. 

IV/- NỀN CỘNG HÒA VÀ CÁC CHẾ ĐỘ VIỆT 

NAM CỘNG HÒA. 

Như vậy nền cộng hòa thể hiện rõ mục tiêu chống 

cộng bấy lâu nay của người Việt Quốc gia hay là người 

Việt Nam không cộng sản là để nhằm thành đạt mục tiêu 

tối hậu là xây dựng một chế độ dân chủ đích thực trên 

nền Cộng Hòa đã được xác lập tại Việt Nam, đánh dấu 

bằng sự ra đời của bản Hiến Pháp Việt Nam Cộng Hòa 

26-10-1956. Chế độ đó là chế độ đệ nhất và đệ nhị Việt 

Nam Cộng Hòa kế tiếp nhau (1956-1975). 

Ngày 30-4-1975, cộng sản Bắc Việt đã cưỡng 

chiếm Miền Nam, vi phạm trắng trợn Hiệp Định Paris 

ngày 27-1-1973 , tức vi phạm luật pháp quốc tế, trước 

sự đồng lõa, phủi tay của đồng minh Hoa kỳ, và sự làm 

ngơ của quốc tế, cụ thể là các cường quốc đế quốc đóng 

vai trò trung tâm quyền lực thế giới bảo đảm việc thực 

thi Hiệp Định Paris, thông qua tổ chức Liên Hiệp Quốc, 

vốn là công cụ của họ, do họ dựng lên và vì quyền lợi 

của họ, nhân danh nền hòa bình thế giới áp chế các dân 

tộc nhược tiểu. 

Sau đây là nguyên văn Điều 15, Chương V. “Vấn 

đề thống nhất Việt Nam và vấn đề quan hệ giữa Miền 

Bắc và Miền Nam Việt Nam” (Bản tiếng Việt). 

Điều 15:Việc thống nhất nước Việt Nam sẽ được 

thực hiện từng bước bằng phương pháp hòa bình trên 

cơ sở bàn bạc và thỏa thuận giữa Miền Bắc và Miền 

Nam Việt Nam, không bên nào cưỡng ép hoặc thôn 

tính bên nào và không có sự can thiệp của nước ngòai. 

Thời gian thống nhất sẽ do Miền Bắc và Miền Nam 

Việt Nam thỏa thuận. 

Trong khi chờ đợi thống nhất: 

a) Giới tuyến quân sự giữa hai miền tại vĩ 

thuyến thứ mười bẩy chỉ là tạm thời và không phải là 

một ranh giới về chính trị hoặc về lãnh thổ, như quy 

định trong đọan 6 của Tuyên bố cuối cùng của Hội 

nghị Giơ-ne-vơ năm một nghìn chín trăm năm mươi 

tư. 

b) Miền Bắc và Miền Nam Việt Nam sẽ tôn 

trọng khu phi quân sự ở hai bên giới tuyến quân sự 

tạm thời.. 

c) Miền Bắc và Miền Nam Việt Nam sẽ sớm bắt 

đầu thương lượng nhằm lập lại quan hệ bình thường 

về nhiều mặt. Trong các vấn đề sẽ được thương lượng, 

có vấn đề thể thức đi lại dân sự qua giới tuyến quân sự 

tạm thời. 

d) Miền Bắc và Miền Nam Việt Nam sẽ 

khôngtham gia bất cứ liên minh quân sự hoặc khối 

quân sự nào và không cho phép nước ngòai có căn cứ 

quân sự, quân đội, cố vấn 

quânsự và nhân viên quân sự trên đất mình, như Hiệp 

định Giơ-ne-vơ năm một nghìn chínm trăm năm mươi 

tư về Việt Nam quy định.” 

Đọc Điều 15 trên đây, người ta không khỏi liên 

tưởng đến việc tiếp xúc bí mật giữa Cố vấn chính trị Ngô 

Đình Nhu và Phạm Hùng, một lãnh tụ Cộng Đảng Việt 

Nam lúc đó đang làm nhiệm vụ trực tiếp chỉ đạo cuộc 

chiến tranh thôn tính Miền Nam, vào thời điểm Chính 

quyền Ngô Đình Diệm bị áp lực nặng nề nhất của Hoa 

Kỳ (62-63), muốn mưu tìm một giải pháp thương lượng 

hòa bình giữa người Việt (Quốc gia) và người Việt (Cộng 

sản). Việc làm này có thể chỉ là động tác giả của ông Nhu 

như môt cảnh cáo Hoa Kỳ rằng nếu ép chúng tôi quá, 

chúng tôi sẽ trực tiếp nói chuyện với đối phương, trên 

tinh thần người Việt nói chuyện với người Việt để chấm 

dứt xung đột,(bằng sự duy trì nguyên trang qua phân tạm 

thời, với hai chế độ trên hai miền hiệp thương tương tự 

như quy định của Điều 15 Hiệp Định Paris vừa nêu, chứ 

không phải “Dâng Miền Nam cho CSBV” như sự gán 

ghép chủ quan của một số người có định kiến với cá nhân 

TT. Diệm và chính quyền Đệ nhất Việt Nam Cộng Hòa) . 

Đây có thể coi là một viễn kiến có giá trị thực tiễn, tương 

tự như ý hướng quy định trên. Nhưng việc làm này đã là 

quásớm đối với Hoa Kỳ, nên đã bị Hoa Kỳ kết án và làm 

một trong những lý cớ xúi dục nhóm Tướng tá làm cuộc 

đảo chánh lật đổ và sát hại Tổng Thống Diệm và bào đệ 

Ngô Đình Nhu như mọi người đã biết. 

Vì lúc đó người Mỹ chưa muốn chấm dứt mà muốn 

mở rộng và trực tiếp tham chiến và chỉ đạo chiến tranh, 

để những nhà tư bản quân sự, quốc phòng Mỹ có thêm 

thời gian tiêu thụ cho hết những vũ khí đạn dược còn 

tồn đọng sau Chiến tranh Thế Giới II và cần môi trường 

thử nghiệm các lọai vũ khí mới. Tổng Thống Ngô Đình 

Diệm, người tha thiết và cương quyết bảo vệ chủ 

quyền quốc gia, độc lập dân tộc, không muốn chiến 

tranh lan rộng có hại cho đất nước, không muốn đối 

phương xuyên tác chính nghĩa chống cộng của chính 

quyền quốc gia, song đã là bức cản trở mà Hoa Kỳ 

cần phải lọai trừ bằng mọi cách, với những lý cơ giả 

tạo, như các tài liệu được giải mât sau này cho thấy. 

Như thế là Chế độ Việt Nam Cộng Hòa đã bị 

cưỡng tử về mặt thực tế, song chúng tôi cho rằng vẫn 

tồn tại về mặt pháp lý căn cứ theo Điều 15 và nhiều 

điều khỏan khác trong Hiệp Định Paris về chấm dứt 

chiến tranh lập lại hòa bình cho Việt Nam. Chế độ 

Việt Nam Công Hòa chỉ không tồn tại trên đất nước 

Việt Nam trong tư thế một quốc gia với đầy đủ ba yếu 


tố cấu thành: lãnh thổ, chính quyền và dân chúng, 

song vẫn tồn tại về mặt pháp lý, với thực tế là hầu hết 

bộ phận đầu não chính quyền, và một số khá đông (nay 

ước chừng 4-5 triệu)quân, dân, cán chính của chế độ Việt 

Nam Cộng Hòa đã kịp di tản ra nước ngòai trước ngày 

30-4-1975, hay chậy trốn chế độ CS sau này, trong thân 

phận lưu vong, vẫn không bỏ cuộc, đã quy tụ lại tại hải 

ngọai tiếp tục cuộc chiến đấu chống cộng, với cùng mục 

tiêu đánh đổ chế độ độc tài cộng sản, thành đạt mục tiêu 

tối hậu là tái lập chế độ Dân Chủ trên nền Nền Cộng Hòa 

đã được xác lập tại Việt Nam từ năm 1956;và hiện vẫn 

tồn tại trên đất nước Việt Nam, trong long hơn 80 triệu 

nhân dân Việt Nam với khát vọng tự do dân chủ, vì các 

quyền tự do, dân chủ, dân sinh, nhân quyền đã và đang 

bị “nền chuyên chính vô sản” với chế độ “Độc tài tòan 

trị cộng sản” cướp đọat và chà đạp. Khát vọng này đã và 

đang được nhân dân trong nước thể hiện ngày một lan 

rộng và mạnh mẽ qua các cuộc đấu tranh đòi dân chủ, 

dân sinh, nhân quyền, tức đòi tái lập nền Cộng Hòa đã 

được xác lập trước đây,bởi chính quyền Quốc gia chính 

danh,kế thừa lịch sử dựng nước và giữ nước của tiền 

nhân; trái với chính quyền cộng sản ngụy danh, kế thừa 

lịch sử bành trướng quyền thống trị thế giới của cộng sản 

quốc tế, phản dân hại nước, như mọi người đều biết qua 

việc làm của họ, kề từ khi những môn đồ đầu tiên, đứng 

đầu là Hồ Chí Minh tình nguyện làm môn đồ của cộng 

sản quốc tế, du nhập chủ nghĩa cộng sản vào Việt Nam, 

tụ đảng từ ngày 3-2-1930 làm công cụ thực hiện nghĩa vụ 

quốc tế cộng sản để mở mang bờ cõi cho các tân đế quốc 

đỏ Nga-Tầu, phá họai tòan diện đất nước, để lại hậu quả 

nghiêm trọng nhiều mặt, lâu dài cho dân tộc Việt Nam. 

• KẾT LUẬN: 

Tóm lại, như vậy là cuộc chiến đấu anh dũng của 

quân dân Miền Nam bảo vệ chế độ dân chủ Việt Nam 

Cộng Hòa đã thất bại, song chỉ là thất bại tạm thời, có 

tính giai đọan. Vì sau đó và cho đến nay, cuộc chiến đấu 

chống cộng sản độc tài để tái lập chế độ cộng hòa trên 

cả nuớc vẫn đang tiếp diễn. Đây là giai đọan chống cộng 

cuối cùng vì dân chủ, cho nền cộng hòa Việt Nam của 

nguời Việt Quốc gia hay là nguời Việt Nam không cộng 

sản trong cũng như ngòai nuớc. Thực tế đã và đang ngày 

một khẳng định chính nghĩa “Cộng Hòa” tất thắng ngụy 

nghia “Cộng sản”. 

Nhân dân Việt Nam nhất định sẽ thiết lập đuợc nền 

“Đệ Tam Cộng Hòa” trên tòan cõi Việt Nam trong một 

tương lai không xa, với một Bản Hiến Pháp Cộng Hòa 

“thể hiện đuợc nguyện vọng của nhân dân (Việt Nam), 

từ Mũi Cà Mâu đến Ải Nam Quan”, như từng đöợc 

khẳng định trong lời “Mở Đầu” của bản Hiến Pháp Việt 

Nam Cộng Hòa ngày 26-10- 1956. 

Năm mươi bốn năm qua, mục tiếu chống cộng 

để thực hiện lý tướng thiết lập cho kỳ được môt chế độ 

dân chủ cộng hòa trên quê hương đất nước Việt Nam 

thân yêu của chúng ta vẫn kiên định. Chúng ta tạm thời 

thất bại trong giai đọan chiến đấu bảo vệ chế độ Việt 

Nam Cộng Hòa trong cuộc chiến tranh quốc-công vừa 

qua (1954-1975), song không chỉ có niềm tin mãnh liệt 

mà cả thực tế đã và đang ngày một khẳng định: Chân 

lý tất thắng, chính nghĩa quốc gia tất thắng ngụy nghĩa 

cộng sản. Nền cộng hòa nhất định sẽ thay thề nền độc tài 

chuyên chính cộng sản hiện nay tạiViệt Nam trong tương 

lai không xa. 

Kỷ niệm 54 ngày thành lập nền Cộng Hòa Việt 

Nam vào thời điểm này, ngòai mục đích tưởng niệm và 

ghi ơn những người đã có công thiết lập nền cộng hòa 

Việt Nam, như Cố TổngThống Ngô Đình Diệm và các 

dân biểu Quốc Hội Lập Hiền đã sọan thảo ra bản Hiến 

Pháp Việt Nam Công Hòa ngày 26-10-1956, chúng ta 

còn tưởng nhớ và ghi ơn hai vị Tổng Thống kế nhiệm 

Nguyễn Văn Thiệu và Trần Văn Hương ( dù các vị Tổng 

Thống ai cũng có những khiếm khuyết sai lầm về lãnh 

đạo khi còn tại chúc, song đều một lòng bảo vệ nền Cộng 

Hòa Việt Nam), cũng như các Tướng lãnh, quân dân cán 

chính Việt Nam Cộng Hòa đã chiến đấu hy sinh để bảo 

vệ nền Cộng Hòa non trẻ ấy. Đồng thời, cũng là dịp nhắc 

nhở chúng ta về mục tiếu chống cộng để thành đạt lý 

tưởng xây dựng môt chế độ dân chủ cộng hòa đích thực 

trên quê hương Việt Nam hậu cộng sản, chứ không nhằm 

thay thế chế độ độc tài cộng sản bằng một chế độ độc tài 

không cộng sản. 

Vì thực tế, đã có những hiện tượng cho thấy 

một số cá nhân và một số chính đảng quốc gia, đòan 

thể chống cộng ở Hải ngọai nói chung, Houston nói 

riêng, dường như đã coi nhẹ mục tiêu tối hậu này 

của sự nghệp chống cộng. Do đó đã có những chủ 

trương, họat động và cách ứng xử thiếu khôn ngoan, 

có tính “Độc tài không cộng sản” với những chiến 

hữu và đồng hương cùng bè quốc gia dân tộc, phái tự 

do dân chủ cộng hòa, có chung mục tiêu chống cộng 

với mình,. Thực tế điều này đã tác hại rất lớn đến sức 

mạnh đòan kết của lực lượng chống cộng hải ngọai, cần 

phải được chấn chính, nếu chúng ta, những cá nhân hay 

đòan thể muốn chống cộng vì dân chủ và chống cộng 

để thắng cộng, chứ không phải chống cộng để lấy tiếng, 

chống cộng mà chơi, chống cộng cho vơi bớt thù hận, dù 

cộng sản thực tế quả đã gây và để lại quá nhiều thù hận 

trong lòng mỗi người Việt chúng ta../. 

Thiện Ý 


HOAØNG SA 

VAØ TRÖÔØNG SA 

THUOÄC VEÀ VIEÄT NAM 

Luật Sư Nguyễn Hữu Thống 

Lấy tín nghĩa và đạo lý mà lập quốc là theo chính đạo. 

Lấy mưu mô quỷ quyệt mà trị nước, là theo tà đạo. Con 

đường này sẽ đưa đất nước đến suy vong. 

(Tín nghĩa lập nhi nhân đạo, quyền mưu lập nhi vong 

quốc). 

VIỆT NAM ĐÔNG HẢI HUYẾT LƯU HỒNG 

HOÀNG SA TRƯỜNG SA THEO CHÍNH SỬ 

TRUNG QUỐC 

Thời Thế Chiến II, cuối thập niên 1930 Nhật 

Bản cấu kết với Đức Quốc Xã và Phát Xít Ý để phát 

động Chiến Tranh Thái Bình Dương. Năm 1938 Nhật 

chiếm 3 đảo Hoàng Sa là Phú Lâm, Lincoln và Hữu 

Nhật. Qua năm sau, ngày 30-3-1939, Chính Phủ Đông 

Kinh ra Tuyên Cáo đòi chủ quyền lãnh thổ tại các quần 

đảo Hoàng Sa và Trường Sa. 

Trước đó, năm 1937, Nhật oanh tạc và tấn công 

Nam Kinh Thượng Hải trong cuộc chiến tranh không 

tuyên chiến. Năm 1931, Nhật chiếm Đông Bắc Tỉnh để 

Ðồng bào biểu tình chống Trung Cộng tại Sàigòn 

thành lập Mãn Châu Quốc và đem Phổ Nghi là ông vua 

cuối cùng của triều Mãn Thanh về làm vua Mãn Châu. 

Việc Nhật Bản thôn tính Hoàng Sa và Trường 

Sa năm 1939 là một hành động xâm lăng võ trang làm 

bàn đạp tấn công các quốc gia thân Tây Phương tại Đông 

Nam Á như Phi Luật Tân, Mã Lai, Nam Dương, Tân Gia 

Ba, Miến Điện và Việt Nam. Đặc biệt để thiết lập Mặt 

Trận Hoa Nam nhằm kết hợp với Mặt Trận Đông Bắc 

tại Nam Kinh-Thượng Hải. Đây là nguy cơ đe dọa trầm 

trọng an ninh quốc gia của Trung Hoa. Mặc dầu vậy, 

Chính Phủ Trùng Khánh vẫn án binh bất động và không 

lên tiếng phản đối. Trong khi đó, thay mặt Việt Nam, 

ngày 21-4-1939, Chính Phủ Pháp đã gửi Công Hàm phản 

kháng hành động xâm lăng phi pháp của Nhật Bản tại 

Biển Đông Hải, đồng thời công bố chủ quyền lãnh thổ 

của Việt Nam tại các quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa. 

Tại Hà Nội, bàn về “Vụ tranh chấp Biển Đông”, 

nhà văn Hoàng Đạo trong Nhóm Ngày Nay quan niệm 

rằng: “Lấy luật mới cũ ra mà nói thì Hoàng Sa là của 

Việt Nam. Nhưng trên trường quốc tế, người ta không 

theo luật mới cũ gì cả. Chỉ Có Luật Của Sức Mạnh. Đó 

là quan điểm thực tiễn theo châm ngôn Kẻ Mạnh Bao 

Giờ Cũng Có Lý, và Sức Mạnh Là Lẽ Phải. (La raison du 

plus fort est toujours la meilleure; Might is Right). 

Để phản bác quan niệm tiêu cực nói trên, cuốn 

sách này đề ra nguyên lý căn bản trong việc tổ chức xã 

hội loài người: 

Vì con người không phải là cầm thú nên nhân 

loại văn minh không chấp nhận Luật Rừng Xanh Mạnh 

Được Yếu Thua. 

Vì con người không phải là tôm cá nên chúng ta 

phủ nhận quan niệm Cá Lớn Nuốt Cá Bé. 

Đó là thời điểm 1939. 


Neáu chaúng may xe cuûa quyù vò bò ñuïng, ñöøng lo haõy tìm ñeán 

TRON’S 

AUTO BODY SHOP 

1190 n. 13th St., San Jose, CA 95112 

Tel: 408-971-7808 (Shop) - 408-292-5412 (Home) 

NHIEÀU NAÊM KINH NGHIEÄM TAÏI SAØIGOØN. ÑÖÔÏC SÖÏ TÍN NHIEÄM 

CUÛA QUYÙ ÑOÀNG HÖÔNG TAÏI SAN JOSE 19 NAÊM QUA. 

CHUYEÂN: 

- LAØM ÑOÀNG 

- KEÙO SÖÔØN 

- SÔN 


Mon - Fri: 8am - 6pm 

Saturday: 8am - 1pm 

GIAÙ THAÁP HÔN MOÏI NÔI 

PHÖÔNG PHAÙP TOÁI TAÂN, PHOØNG SÔN 

HAÁP ÑAËC BIEÄT, VIEÄC LAØM BAÛO ÑAÛM 

BEÀN ÑEÏP. TRON’S AUTO BODY SHOP 


Ðồng bào biểu tình chống Trung Cộng tại Hà Nội 

35 năm sau, tháng 1-1974, thừa dịp quân đội 

Hoa Kỳ rút khỏi Việt Nam theo Hiệp Định Paris 1973, 

Trung Quốc vận dụng toàn lực chiếm 6 đảo Hoàng Sa 

thuộc Nhóm Lưỡi Liềm phía tây nam là các đảo Hoàng 

Sa, Quang Hòa, Quang Ảnh, Hữu Nhật, Duy Mộng và 

Trí Tôn. 

Trước đó, hồi tháng 4-1956, thừa dịp quân đội 

Pháp rút khỏi Việt Nam theo Hiệp Định Geneva 1954, 

Trung Quốc chiếm 7 đảo Hoàng Sa thuộc Nhóm An 

Vĩnh phía đông bắc. Đó là vùng biển của Việt Nam có 

danh xưng là Thất Châu Dương gồm 7 đảo: Phú Lâm, 

Lincoln, Đảo Hòn Đá, Đảo Cây, Đảo Bắc, Đảo Trung và 

Đảo Nam. 

Năm 1974, từ Paris Giáo Sư Hoàng Xuân Hãn 

nhận định rằng: “Hoàng Sa thất thủ là do sự rạn nứt của 

khối đại đoàn kết dân tộc. Hoàng Sa là đất của Việt Nam, 

của nước Việt Nam thống nhất. Khi Việt Nam còn chia 

đôi thì chúng ta không có tư thế để điều đình đòi lại quần 

đảo này, mặc dầu theo lịch sử có nhiều bằng chứng cho 

biết đó là đất của Việt Nam”. Do đó muốn giành lại chủ 

quyền hải phận và hải đảo tại Biển Đông Hải phải có sự 

đoàn kết quốc dân trong một quốc gia thống nhất. 

Đó là cảm nghĩ của nhà trí thức lý tưởng, tha 

thiết đến tiền đồ đất nước. 

Tuy nhiên, từ 1974 đến nay đã 36 năm, thời gian 

cho biết nhận định này đã tỏ ra không chính xác. 

Vì ngày nay đất nước ta đã thống nhất. Và toàn 

dân ta, với trên 85 triệu người Việt trong và ngoài nước, 

đã đồng tâm nhất trí đứng lên đấu tranh đòi lại những hải 

đảo và hải phận đã mất. Vậy mà, theo chiều hướng hiện 

tại, càng ngày chúng ta càng mất chủ quyền lãnh thổ tại 

Biển Đông Hải. Lý do không phải vì đất nước chúng ta 

bị qua phân, mà vì chúng ta có một chính quyền đi trái 

lòng dân, không cho người dân đứng lên bảo toàn đất tổ 

và hành sử quyền yêu nước bằng những cuộc biểu dương 

lực lượng quy mô và đồng loạt khắp nơi trên thế giới làm 

chấn động dư luận quốc tế và cảnh tỉnh lương tri nhân 

loại. Đồng thời gây áp lực buộc kẻ xâm lược phải chùn 

bước xâm lăng, phải tôn trọng danh dự và chữ ký của 

họ. Và phải ngồi vào bàn hội nghị để các cơ quan trọng 

tài hay tài phán quốc tế đưa ra những giải pháp công 

bằng và hợp lý theo tinh thần và bản văn Công Ước Liên 

Hiệp Quốc về Luật Biển mà họ đã ký kết tham gia năm 

1982.Công Ước này là một văn kiện về chính sử và có 

hiệu lực chấp hành từ năm 1994. 

1- Quy Chế Thềm Lục Địa 

Chiếu Điều 76 Công Ước Liên Hiệp Quốc về 

Luật Biển, các quốc gia duyên hải được hưởng quy chế 

Thềm Lục Địa 200 hải lý (370km) để thăm dò và khai 

thác dầu khí. Đây là quyền tuyệt đối bất khả xâm phạm 

(sovereign right). Mọi sự chiếm cứ của ngoại bang dầu 

có võ trang hay không đều bất hợp pháp, vô giá trị và vô 

hiệu lực (các Điều 77 và 81). 

Về mặt địa lý, tại quần đảo Hoàng Sa, đảo Trí 

Tôn chỉ cách Quảng Ngãi 135 hải lý, và đảo Hoàng Sa 

chỉ cách lục địa Việt Nam 160 hải lý. Vì vậy quần đảo 

Hoàng Sa nằm trong Thềm Lục Địa 200 hải lý của 


Trong khi đó các đảo Hoàng Sa cách Hoa Lục 

tới 270 hải lý nên không nằm trong Thềm Lục Địa của 

Trung Hoa. 

Về mặt địa chất và địa hình đáy biển các chuyên 

gia quốc tế như Tiến Sĩ Khoa Học Armand Krempt, Giám 

Đốc Viện Hải Học Đông Dương, sau 2 năm nghiên cứu, 

đo đạc và vẽ bản đồ các hải đảo và đáy biển, đã lập phúc 

trình kết luận rằng: “Về mặt địa chất, các đảo Hoàng 

Sa là thành phần của Việt Nam”. (Geologiquement les 

Paracels font partie du Vietnam). Về địa hình đáy biển 

Hoàng Sa là một cao nguyên chìm dưới đáy biển nối 

tiếp lục địa Việt Nam. Độ sâu nhất tại vùng biển Hoàng 

Sa là 900m. (Trong lịch sử hình thành nước Biển Đông 

Hải đã rút xuống 4,000m). Ngày nay nếu nước biển rút 

xuống 900m thì các đảo Hoàng Sa sẽ biến thành một dẫy 

hành lang chạy thoai thoải từ Trường Sơn qua Cù Lao Ré 

đến các đảo Trí Tôn, Hoàng Sa và Phú Lâm. (Phúc Trình 

Krempt về Hoàng Sa lập trong hai năm 1925-1927 được 

lưu trữ tại Văn Khố Trường Viễn Đông Bác Cổ Paris). 

Vì đáy biển Hoàng Sa là sự tiếp nối tự nhiên của 

lục địa Việt Nam từ đất liền kéo dài ra ngoài biển nên, 

Chiếu Điều 76 Luật Biển, Việt Nam có triển vọng được 

Ủy Ban Định Ranh Thềm Lục Địa Liên Hiệp Quốc cho 


mở rộng Thềm Lục Địa Pháp Lý 200 hải lý thành Thềm 

Lục Địa Địa Chất tới 350 hải lý (650km). 

Trong khi đó từ Hoàng Sa về lục địa Trung Hoa 

có một rãnh biển sâu tới 2,300m. Như vậy về mặt địa 

chất và địa hình đáy biển Hoàng Sa không phải là sự 

tiếp nối tự nhiên của lục địa Trung Hoa từ đất liền ra 

ngoài biển. Trong Quốc vận dụng toàn lực chiếm 6 đảo 

Hoàng Sa thuộc Nhóm Lưỡi Liềm phía tây nam là các 

đảo Hoàng Sa, Quang 

trường hợp này Trung Hoa không được hưởng quy chế 

Thềm Lục Địa Địa Chất hay Thềm Lục Địa Mở Rộng. 

Tại Trường Sa cũng vậy, độ sâu tại Bãi Thanh 

Long-Tứ Chính chỉ vào khoảng 400m, và tại đảo Trường 

Sa và cồn An Bang, độ sâu chỉ tới 200m. Như vậy về mặt 

địa chất và địa hình đáy biển, cũng như tại Hoàng Sa, các 

đảo Trường Sa là sự tiếp nối tự nhiên của lục địa Việt 

Nam từ đất liền ra ngoài biển. Theo quan điểm của các 

Luật Sư Covington và Burling trong Bản Tường Trình 

tháng 6-1995 gửi Chính Phủ Việt Nam, quần đảo Trường 

Sa có triển vọng được hưởng quy chế Thềm Lục Địa Mở 

Rộng đến 350 hải lý. 

Trong khi đó từ Trường Sa về bờ biển Quảng 

Đông có một rãnh biển sâu tới 4,550m. Như vậy các 

đảo Trường Sa không phải là sự tiếp nối tự nhiên của lục 

địa Trung Hoa từ đất liền ra ngoài biển. Và Trung Quốc 

không được hưởng quy chế Thềm Lục Địa Mở Rộng 350 

hải lý. Dầu sao, trong mọi trường hợp, khoảng cách từ 

Hoa Lục tới Trường Sa là 750 hải lý (hai lần quá tầm 350 

hải lý Thềm Lục Địa Mờ Rông nếu có). 

Hơn nữa, về mặt địa lý, tại Biển Đông Hải, Bãi 

Tứ Chính và đảo Trường Sa chỉ cách lục địa Việt Nam từ 

150 đến 220 hải lý. Trong khi đó các đảo Trường Sa cách 

lục địa Trung Hoa từ 550 đến 800 hải lý nên không nằm 

trong Thềm Lục Địa Trung Hoa. 

Bản Tường Trình Chính Phủ Bắc Kinh nạp Ủy 

Ban Phân Ranh Thềm Lục Địa Liên Hiệp Quốc hồi tháng 

5-2009 vừa qua chỉ đề cập đến hải phận chứ không vẽ 

Thềm Lục Địa Mở Rộng theo các tiêu chuẩn luật định về 

khoa học và kỹ thuật. Cũng vì vậy Ủy Ban Phân Ranh 

Thềm Lục Địa Liên Hiệp Quốc sẽ bác bỏ không cứu xét 

đơn thỉnh nguyện của Bắc Kinh. Để trốn tránh vấn đề và 

làm lạc hướng dư luận, Trung Quốc chỉ đơn thuần đòi 

vùng biển phác họa theo hình chữ U mà họ gọi là Lưỡi 

Rồng Trung Quốc hay Biển Lịch Sử của Trung Hoa. 

Biển Lịch Sử Trung Hoa (mà dân gian gọi là 

Lưỡi Bò) chiếm 80% hải phận Biển Đông Nam Á. Nó 

nằm sát bờ biển các nước Đông Nam Á, chỉ cách Quảng 

Ngãi 40 hải lý và cách Phi Luật Tân và Mã Lai 25 hải lý. 

Như vậy nó tước đoạt 160 hải lý của Thềm Lục Địa Việt 

Nam, và 175 hải lý của các Thềm Lục Địa Phi Luật Tân 

và Mã Lai. Biển Lịch Sử Trung Hoa hiển nhiên vi phạm 

Công Ước về Luật Biển dành độc quyền cho các quốc 

gia duyên hải như Việt Nam, Phi Luật Tân và Mã Lai 

được hưởng tối thiểu 200 hải lý Thềm Lục Địa luật định 

để thăm dò và khai thác dầu khí. 

Theo học giả Mark J. Valencia tại Viện Hải Học 

Đông Tây Hawaii (East-West Institute), yêu sách của 

Trung Quốc về Biển Lịch Sử không được Luật Pháp và 

Tòa Án chấp nhận. Ngày nay càng ngày dư luận càng 

phê phán và chế giễu Lưỡi Rồng Trung Quốc là khôi hài 

và lố bịch (China’s claim is being increasingly criticized 

and even ridiculed: China and the South China Sea 

Disputes, Mark J. Valencia, Oxford University Press. 

October 1995). 

Hồi thế kỷ thứ nhất tây lịch Đế Quốc La Mã đòi 

chủ quyền lãnh thổ toàn vùng Biển Địa Trung Hải mà họ 

gọi là “Biển Lịch Sử Của Chúng Tôi!” (Mare Nostrum: 

Notre Mer/ Our Sea). Địa Trung Hải là vùng biển bao la 

chạy từ bờ biển Tây Ban Nha qua Pháp, Ý, Hy Lạp, Thổ 

Nhĩ Kỳ đến các vùng biển Trung Đông và Bắc Phi. 

Từ 1955, để phục hồi Chủ Nghĩa Bá Quyền, 

Mao Trạch Đông lại đưa ra thuyết Biển Lịch Sử đòi chủ 

quyền lãnh thổ tại vùng biển và các hải đảo Hoàng Sa 

Trường Sa. Theo ngoa ngôn của Bắc Kinh Lưỡi Rồng 

Trung Quốc rộng bằng phân nửa lục địa Trung Hoa. Họ 

cho đó là một vấn đề bất khả tranh nghị. 

Về điểm này chúng ta nhắn nhủ nhà cầm quyền 

Bắc Kinh rằng: Trong thế kỷ này và dưới vòm trời này, 

không có điều gì, việc gì, hay vấn đề gì là bất khả tranh 

nghị. Về mặt tinh thần, văn hóa và đạo lý, Trung Quốc 

không thể nói một đàng làm một nẻo. Họ phải tôn trọng 

danh dự và chữ ký để công khai đưa ra trước thanh thiên 

bạch nhật, những tài liệu, lý lẽ và quan điểm cho biết tại 

sao và vì lý do gì Trung Quốc đòi tước đoạt chủ quyền 

lãnh thổ của các quốc gia Đông Nam Á tại các Thềm Lục 

Địa như đã quy định trong Công Ước Liên Hiệp Quốc về 

Luật Biển năm 1982 mà Trung Quốc đã ký kết tham gia 

với tư cách một trong Ngũ Cường hội viên thường trực 

Hội Đồng Bảo An có quyền phủ quyết? Nếu không đưa 

ra giải thích hợp lý thì Trung Quốc vẫn chỉ là kẻ sử dụng 

Luật Rừng Xanh theo chủ trương Cá Lớn Nuốt Cá Bé. 

Để tước đoạt 4/5 Thềm Lục Địa của Việt Nam (chỉ còn 

40 hải lý trong số 200 hải lý), đồng thời tước đoạt 7/8 

Thềm Lục Địa của Phi Luật Tân và Mã Lai (chỉ còn 25 

hải lý trong số 200 hải lý). 

Hơn nữa, như đã trình bầy, chiếu các Điều 77 và 

81 Công Ước Liên Hiệp Quốc về Luật Biển, chủ quyền 

của các quốc gia duyên hải tại các thềm lục địa có tính 


TRAÀN MEDICAL CLINIC 

2899 SENTER ROAD, STE. 140, SAN JOSE, CA. 95111-1182 

(Goùc ñöôøng Senter vaø Lewis road trong khu chôï Senter market, ñoái dieän phoøng maïch cuõ) 

GIÔØ LAØM VIEÄC: 

Thöù Hai - Thöù Saùu: 9am - 5pm 

Thöù Baûy: 9am - 12pm 

Tel: 408 - 281- 3889 

Fax: 408 - 281- 3892 

Baùc só TRAÀN COÂNG LUYEÄN, MD. 

Y Khoa toång quaùt 

Baùc só TRAÀN COÂNG KHAÙNH , MD. 

Noäi khoa vaø Nhi Ñoàng 

NHAÄN MEDICAID - MEDICARE & BAÛO HIEÅM 

Luaät Sö NGUYEÃN COÂNG BÌNH 

Attorney at Law 

Xin ghi ôn quùi vò ñaõ tín nhieâm vaø khuyeán khích chuùng toâi 

trong suoát thôøi gian haønh ngheà taïi Saøigoøn (1968-1975) 

vaø taïi San Jose (1986 - hieän taïi) 

Xin kính baùo ÑÒA CHÆ & ÑIEÄN THOAÒ MÔÙI : 

2451 South KING ROAD - Suite # E 

San Jose, Ca 95122 

(Goùc ñöôøng King & Birdette Dr.) 

Tel: 408- 270-3295 

Email : LsNguyenCongBinh@yahoo.com 



tuyệt đối (sovereign right). Bất cứ sự xâm phạm nào 

của ngoại bang dầu là xâm chiếm võ trang hay không võ 

trang cũng đều bất hợp pháp, vô giá trị và vô hiệu lực. 

Cũng như việc Nhật Bản đã chiếm cứ bất hợp pháp các 

hải đảo và hải phận tại Hoàng Sa và Trường Sa thời Thế 

Chiến II. 

Chắc hẳn Trung Quốc cũng hay biết rằng Công 

Ước Liên Hiệp Quốc về Luật Biển 1982 là một văn kiện 

pháp lý rút trong chính sử mà trên một trăm quốc gia hội 

viên Liên Hiệp Quốc phải tôn trọng và thực thi. Trung 

Quốc không thể tự mình coi mình là một ngoại lệ. 

Ngoài Công Ước về Luật Biển 1982, còn có rất 

nhiều tài liệu lịch sử khác rút ra từ chính sử theo đó chủ 

quyền của Việt Nam tại các hải phận và hải đảo Hoàng 

Sa Trường Sa đã được thừa nhận bởi các quốc gia trên 

thế giới trong đó có Trung Quốc. 

2. Trung Quốc đã Khước Từ Chủ Quyền tại Hoàng 

Sa và Trường Sa trong Tuyên Cáo Cairo và Nghị 

Quyết Tehran năm 1943 

Trong khi Thế Chiến II còn đang tiếp diễn, 

năm 1943, ba cường quốc đồng minh đại diện bởi Tổng 

Thống Hoa Kỳ Roosevelt, Thủ Tướng Anh Churchill và 

Tổng Thống Trung Hoa Dân Quốc Tưởng Giới Thạch đã 

hội nghị tại Cairo (Ai Cập), và đã ký Tuyên Cáo Cairo 

ngày 27-11-1943 trong đó có đoạn như sau: 

“Đối tượng của các quốc gia đồng minh là tước 

bỏ quyền của Nhật Bản trên tất cả các lãnh thổ và hải 

đảo ở Thái Bình Dương mà Nhật đã cưỡng chiếm từ khi 

khởi sự Thế Chiến I. Tất cả các lãnh thổ và hải đảo mà 

Nhật Bản đã chiếm đoạt của nhân dân Trung Hoa như 

Mãn Châu, Đài Loan và Bành Hồ phải giao hoàn cho 

Trung Hoa Dân Quốc. Điều đáng lưu ý là, tại Hội Nghị 

Cairo Tổng Thống Tưởng Giới Thạch không đòi Hoàng 

Sa và Trường Sa. Và như vậy đã khước từ chủ quyền tại 

hai quần đảo này. (U. N. Treaty Series, American Policy 

1950-1955). 

Năm 1931, bằng chiến tranh võ trang, Nhật xâm 

chiếm Mãn Châu để thành lập “Mãn Châu Quốc”. Lúc 

này theo khuyến cáo của Luật Sư Ngoại Trưởng Henry 

Stimson, Tổng Thống Hoa Kỳ Herbert Hoover đề ra Chủ 

Thuyết Stimson theo đó Hoa Kỳ sẽ không thừa nhận các 

quốc gia hay chính phủ thiết lập do chiến tranh võ trang. 

Năm 1931, Hoa Kỳ và Anh Quốc đã áp dụng Chủ Thuyết 

Stimson khi Nhật Bản xâm chiếm Mãn Châu bằng võ 

lực. Cũng vì vậy trong Tuyên Cáo Cairo 1943 Tổng 

Thống Roosevelt và Thủ Tướng Churchill tán thành đề 

nghị của Tổng Thống Tưởng Giới Thạch về việc Đồng 

Minh sẽ giao hoàn Mãn Châu cho Trung Quốc khi chiến 

tranh kết liễu. 

Trước đó, trong Chiến Tranh Trung-Nhật 1894- 

1895, đảo Đài Loan và quần đảo Bành Hồ cũng bị Nhật 

Bản chiếm cứ bằng võ lực nên cũng sẽ phải giao hoàn 

cho Trung Quốc. 

Tại Biển Đông Hải, hai quần đảo Hoàng Sa 

và Trường Sa cũng đã bị Nhật Bản chiếm cứ bằng võ 

lực hồi khởi sự Thế Chiến II. Năm 1939 Nhật Bản đổi 

tên Hoàng Sa thành Hirala Genho và Trường Sa thành 

Shinnan Genho. Nếu quả thật hai quần đảo này thuộc 

chủ quyền lãnh thổ của Trung Quốc thì lẽ cố nhiên Tổng 

Thống Tưởng Giới Thạch cũng đã đề nghị giao hoàn 

Hoàng Sa và Trường Sa cho Trung Quốc tại Hội Nghị 

Cairo 1943. 

Theo công pháp quốc tế Tuyên Cáo Cairo 1943 

là một hiệp ước quốc tế tạo nên những nghĩa vụ quốc tế 

áp dụng cho các quốc gia liên hệ. Nó có hiệu lực cưỡng 

hành đối với Trung Quốc, dầu là Trung Hoa Dân Quốc 

hay Cộng Hòa Nhân Dân Trung Quốc là quốc gia kế thừa 

chủ quyền. Đặc biệt là, trong hiện vụ, cả hai phe Quốc 

Cộng Trung Hoa đều xác nhận như vậy. 

Thật vậy, ngày 4-12-1950, Chu Ân Lai, lúc 

này là ngoại trưởng, tuyên bố tán thành Bản Tuyên Cáo 

Cairo là văn kiện quốc tế mà Hoa Kỳ, Anh Quốc và 

Trung Quốc đã ký kết để làm căn bản cho Hòa Ước với 

Nhật Bản (Hòa Ước San Francisco 1951). Chou En Lai’s 

Statement on the Peace Treaty with Japan. (People’s 

China, 12-16-1950) 

12 năm sau khi ký, ngày 8-2-1955, trong bản 

“Duyệt Lại Tình Hình Thế Giới” Tổng Thống Tưởng 

Giới Thạch cũng xác nhận Tuyên Cáo Cairo và Tuyên 

Ngôn Potsdam đã phản ảnh chính xác sự thật lịch sử: 

“Tôi còn nhớ năm 1943 cố Tổng Thống Hoa Kỳ 

Roosevelt và Thủ Tướng Anh Churchill đã cùng tôi họp 

Hội Nghị Cairo để thảo luận về những vấn đề liên quan 

đến việc tiến hành Chiến Tranh Chống Nhật. Trong Bản 

Tuyên Cáo công bố vào ngày bế mạc Hội Nghị (27-11- 

1943) chúng tôi loan báo rằng tất cả các lãnh thổ mà Nhật 

đã chiếm của Trung Quốc, kể cả Đông Bắc Tỉnh (Mãn 

Châu), Đài Loan và Bành Hồ, phải được giao hoàn cho 

Trung Quốc. Bản Tuyên Cáo này đã được Tuyên Ngôn 

Potsdam (ngày 26-7-1945) thừa nhận và được Nhật Bản 

chấp nhận thi hành khi đầu hàng. Như vậy giá trị Tuyên 

Cáo Cairo đặt căn bản trên những thỏa thuận không ai 

có thể dị nghị được”. (Review of International Situation, 

China Publishing Co, Taipei, p.p 22-23, 1956) 

Tuyên Cáo Cairo ngày 27-11-1943 cũng đã được 

Liên Sô tán thành tại Hội Nghị Tehran ngày 30-11-1943 

giữa Tổng Thống Roosevelt, Thủ Tướng Churchill và 


Chủ Tịch Stalin. Trong phiên Hội Nghị này Stalin cho 

biết ông đã đọc Tuyên Cáo Cairo với đầy đủ nội dung 

của nó. Ông cũng nhìn nhận rằng việc giao hoàn Mãn 

Châu, Đài Loan và Bành Hồ cho Trung Quốc là hợp lý. 

(The Conferences at Cairo and Tehran 1943, The Foreign 

Relations of the United States, Washington D.C, 1961) 

3-. Đồng Minh Không Thừa Nhận Chủ Quyền của 

Trung Quốc tại Biển Đông Hải trong Tuyên Ngôn 

Potsdam 1945. 

Tháng 5-1945 Đức Quốc Xã đầu hàng Đồng 

Minh. Hai tháng sau Tam Cường Mỹ, Anh và Liên Sô 

họp Hội Nghị Potsdam (Đức) để thảo luận về tương lai 

chính trị, đặc biệt về vấn đề tổ chức tuyển cử tại các 

nước Đông Âu và Trung Âu. Tuyên Ngôn Potsdam ngày 

26-7-1945 còn ấn định thể thức giải giới quân đội Nhật 

Bản đầu hàng Đồng Minh tại Thái Bình Dương. Để tước 

khí giới quân đội Nhật, Đồng Minh quyết định chia Việt 

Nam thành 2 khu vực giải giới theo Vĩ Tuyến 16 Bắc: 

Quân đội Trung Hoa có nghĩa vụ giải giới và hồi hương 

quân đội Nhật tại phía Bắc Vĩ Tuyến 16. Và quân đội Anh 

được ủy nhiệm giải giới và hồi hương quân đội Nhật từ 

Vĩ Tuyến 16 vào Nam. (Japan Subdued: The End of The 

War in the Pacific, Princeton Press University, 1961). 

Theo Tuyên Ngôn Potsdam, Trung Quốc chỉ có 

nghĩa vụ giải giới quân đội Nhật từ Vĩ Tuyến 16 ra Bắc 

kể cả tại quần đảo Hoàng Sa tọa lạc tại các Vĩ Tuyến 16 

(Nhóm Lưỡi Liềm tại vỹ tuyến 16.20 và Nhóm An Vĩnh 

tại vỹ tuyến 16.50). Trong khi đó quân đội Anh Quốc 

có nghĩa vụ giải giới quân đội Nhật từ Vĩ Tuyến 16 vào 

Nam, kể cả tại quần đảo Trường Sa tọa lạc tại các Vĩ 

Tuyến từ 12 đến 7 (từ Cam Ranh xuống Nam Cà Mâu). 

Giải giới quân nhân không phải là tiếp thu hay 

chiếm hữu lãnh thổ. Do đó nếu Anh Quốc không có chủ 

quyền lãnh thổ tại Trường Sa, thì Trung Quốc cũng không 

có chủ quyền lãnh thổ tại Hoàng Sa. Và dĩ nhiên, Trung 

Quốc cũng không có chủ quyền lãnh thổ tại Trường Sa. 

Tại phía Bắc Vĩ Tuyến 16, về việc giải giới quân 

đội Nhật, ngày 28-2-1946 Trung Quốc đã ký với Pháp 

Hiệp Ước Trùng Khánh theo đó Pháp “khước từ trị-ngoại 

pháp-quyền và các quyền liên hệ khác tại Trung Hoa” 

(chủ yếu là Pháp trả Trung Quốc các tô giới tại Thượng 

Hải và Quảng Châu Loan). Để bù lại Trung Quốc đồng 

ý để quân đội Pháp đổ bộ lên Bắc Việt thay thế quân 

đội Trung Hoa tước khí giới các binh sĩ Nhật tại phía 

Bắc Vĩ Tuyến 16. (Jean R. Sainteny: Histoire D’une Paix 

Manquée, Indochine 1945-1947). 

Một tuần sau Hiệp Ước Trùng Khánh, Chính 

Phủ Pháp ký với Chính Phủ Hà Nội Hiệp Ước Sơ Bộ 

Sainteny ngày 6-3-1946, theo đó Pháp thừa nhận Việt 

Nam Dân Chủ Cộng Hòa là một quốc gia tự do và tự trị 

trong Liên Bang Đông Dương và trong Liên Hiệp Pháp. 

Về mặt quân sự, 15 ngàn quân Pháp được trú đóng tại 

Việt Nam trong thời hạn 5 năm. Chính Phủ Hà Nội cam 

kết sẽ tiếp đón quân đội Pháp theo tinh thần hợp tác quốc 

tế khi quân đội này kéo vào Bắc Việt để thay thế quân đội 

Trung Hoa giải giới quân đội Nhật. 

Việc này cho biết, khác với Mãn Châu, Đài Loan 

và Bành Hồ, Đồng Minh xác nhận Hoàng Sa Trường Sa 

không thuộc chủ quyền của Trung Quốc. Vì tại Mãn 

Châu, Đài Loan và Bành Hồ, Trung Quốc có quyền tiếp 

thu và tự mình đứng ra giải giới quân đội Nhật Bản mà 

không phải nhờ đến các quốc gia đồng minh Anh Pháp. 

4. Hòa Ước San Francisco 1951 Thừa Nhận Chủ 

Quyền của Việt Nam tại Hoàng Sa và Trường Sa. 

Mùa Xuân 1945, 51 quốc gia đồng minh họp 

Hội Nghị San Francisco để thành lập Liên Hiệp Quốc. 6 

năm sau, năm 1951, 51 quốc gia đồng minh lại họp Hội 

Nghị để ký Hòa Ước Cựu Kim Sơn ngày 8-9-1951. Mục 

đích để chấm dứt tình trạng chiến tranh, phục hồi và tái 

thiết Nhật Bản nhằm xây dựng hòa bình thế giới trong 

tinh thần hòa giải, hợp tác và hữu nghị theo tôn chỉ của 

Hiến Chương Liên Hiệp Quốc, và phỏng theo Kế Hoạch 

Marshall được thi hành từ 1947 để tái thiết Âu Châu. 

Lúc này Đảng Cộng Sản Trung Quốc đã cướp 

chính quyền bằng võ trang tại Hoa Lục, và Chính Phủ 

Trung Hoa Dân Quốc đã di tản sang Đài Loan. Trong 

điều kiện chính trị này các Quốc Gia Đồng Minh Tây 

Phương không thừa nhận Chính Phủ Bắc Kinh chiếu 

Chủ Thuyết Stimson được áp dụng trong vụ Mãn Châu 

năm 1931. Do đó cả hai Chính Phủ Quốc-Cộng Trung 

Hoa đều không được mời tham dự Hội Nghị Hòa Bình 

San Francisco 1951. 

Trước đó, ngày 8-3-1949, Pháp ký với Việt Nam 

Hiệp Định Elysee để trả độc lập cho Quốc Gia Việt Nam. 

Tháng 4-1949, chiếu nguyên tắc Dân Tộc Tự Quyết, 

Quốc Hội Nam Kỳ biểu quyết giải tán chế độ thuộc địa 

để sát nhập Nam Phần vào Quốc Gia Việt Nam độc lập 

và thống nhất. Từ đó Việt Nam có tư cách tự bảo vệ chủ 

quyền quốc gia và sự toàn vẹn lãnh thổ từ Nam Quan đến 

Cà Mâu. Với tư cách này, Việt Nam được mời tham dự 

Hội Nghi San Francisco 1951. 

Ngày 12-7-1951 các Cường Quốc Anh Mỹ tổ 

chức Hội Nghị đã phổ biến bản Dự Thảo Hòa Ước. Điều 

2 về Lãnh Thổ (Territory) đề cập đến 4 vấn đề chủ yếu 

sau đây: 

(a) Nhật Bản nhìn nhận nền độc lập của Triều 


Tiên. [sau khi thắng Nga năm 1905, Nhật thiết lập chế 

độ thuộc địa tại Triều Tiên]. 

(b) Nhật Bản khước từ chủ quyền tại các đảo 

Kurile và Sakhalin [để giao hoàn cho Liên Sô. Trước 

Chiến Tranh Nhật-Nga năm 1905 các đảo này thuộc chủ 

quyền của Vương Quốc Nga]. 

(c) Nhật Bản khước từ chủ quyền tại đảo Đài 

Loan và quần đảo Bành Hồ [để giao hoàn cho Trung 

Quốc. Những đảo này Nhật Bản đã chiếm của Trung 

Quốc trong Chiến Tranh Trung-Nhật 1895]. 

(d) Nhật Bản khước từ chủ quyền tại các quần 

đảo Hoàng Sa và Trường Sa [để giao hoàn cho Việt 

Nam]. 

Đây là một quyết định hợp lý. Vì nếu Hoàng Sa 

Trường Sa thuộc chủ quyền lãnh thổ của Trung Quốc 

[cũng như Đài Loan và Bành Hồ] thì Điều 2 Hòa Ước 

San Francisco không cần phải chia thành hai đề mục 

riêng biệt (c) và (d), mà chỉ cần ghi “để giao hoàn cho 

Trung Quốc Đài Loan, Bành Hồ, Hoàng Sa và Trường 

Sa”. 

Khi Nhật Bản tuyên bố từ bỏ mọi quyền về 

Hoàng Sa và Trường Sa tại Hội Nghị Hòa Bình San 

Francisco 1951, các quốc gia tham dự Hội Nghị đã phủ 

nhận chủ quyền của Trung Quốc, và mặc nhiên nhìn nhận 

chủ quyền của Việt Nam tại 2 quần đảo này. Thật vậy: 

Ngày 5-9-1951, trong phiên Khoáng Đại Hội 

Nghị thứ 5, Ngoại Trưởng Liên Sô Andrei Gromyko đệ 

trình tu chính án yêu cầu Hội Nghị trao Đài Loan, Bành 

Hồ, Trường Sa và Hoàng Sa (Nam Sa và Tây Sa) cho 

Trung Quốc. Tu chính án này đã bị Hội Nghị bác bỏ với 

46 phiếu chống, 3 phiếu thuận và 1 phiếu trắng (Tỷ lệ 

chống đối là 94%). 

Ngày 7-9-1951, trong phiên Khoáng Đại Hội 

Nghị thứ 7, Thủ Tướng Trần Văn Hữu, Trưởng Phái 

Đoàn Quốc Gia Việt Nam lên diễn đàn công bố chủ quyền 

của Việt Nam tại các quần đảo Trường Sa và Hoàng Sa 

và không gặp sự phản kháng nào của các quốc gia tham 

dự Hội Nghị. 

Qua hôm sau, ngày 8-9-1951 các quốc gia tham 

dự Hội Nghị San Francisco chấp thuận toàn bộ Bản Dự 

Thảo Hòa Ước ngày 12-7-1951 đặc biệt là Điều 2 quy 

định việc giao hoàn các hải đảo tại Thái Bình Dương cho 

Liên Sô, Trung Quốc và Việt Nam. 

Về mặt pháp lý và với sự công bố chủ quyền của 

Việt Nam tại các quần đảo Trường Sa và Hoàng Sa trước 

51 quốc gia hội viên Liên Hiệp Quốc tham dự Hội Nghị 

San Francisco 1951, chúng ta khẳng định rằng: Từ 1951 

các Quần Đảo Hoàng Sa và Trường Sa đã được các quốc 

gia trên thế giới thừa nhận thuộc chủ quyền lãnh thổ của 

Việt Nam, chứ không thuộc chủ quyền của Trung Quốc. 

Việc đại đa số các Quốc Gia Đồng Minh thừa 

nhận chủ quyền của Việt Nam tại các quần đảo Hoàng 

Sa Trường Sa có giá trị tuyệt đối (erga omnus: full force 

and credit), kể cả đối với những quốc gia không tham dự 

Hội Nghị như Trung Quốc và Đài Loan. (Conference for 

the Conclusion and Signature of the Peace Treaty with 

Japan, U. N. Treaty Series, Volume 136, p. 46). 

Ba năm sau Hội Nghị Geneva 1954 đã minh 

thị xác nhận chủ quyền của Việt Nam tại các quần đảo 

Hoàng Sa và Trường Sa. 

5. Hiệp Định Geneva ngày 20-7-1954 Minh Thị 

Xác Nhận các Quần Đảo Hoàng Sa và Trường Sa thuộc 

Chủ Quyền Lãnh Thổ của Việt Nam 

Tháng 7-1954, để giải quyết Chiến Tranh Đông 

Dương, Hội Nghị Geneva được triệu tập với sự tham dự 

của 9 quốc gia gồm Ngũ Cường Mỹ, Anh, Pháp, Liên Sô 

và Trung Quốc, cùng Ai Lao, Cao Miên và 2 nước Việt 

Nam là Quốc Gia Việt Nam (Miền Nam) và Việt Nam 

Dân Chủ Cộng Hòa (Miền Bắc). Hiệp Định Geneva ngày 

20-7-1954 một lần nữa, đã minh thị xác nhận chủ quyền 

của Việt Nam Cộng Hòa (lúc này là Quốc Gia Việt Nam) 

tại các quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa. 

Thật vậy: 

a). Theo Điều 4 Hiệp Định Geneva ngày 20-7- 

1954 “giới tuyến giữa Miền Bắc và Miền Nam Việt Nam 

(Vĩ Tuyến 17) kéo dài ra ngoài hải phận theo một đường 

thẳng góc với đường ven biển. 

“Lực lượng Liên Hiệp Pháp (gồm có Quốc Gia 

Việt Nam, Pháp và đồng minh) phải rút khỏi tất cả các 

hải đảo tại phía Bắc giới tuyến (Vĩ Tuyến 17). 

“Quân đội Nhân Dân Việt Nam (Bắc Việt) phải 

rút khỏi tất cả các hải đảo về phía Nam giới tuyến” (Vĩ 

Tuyến 17). Các quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa tọa 

lạc về phía Nam từ vỹ tuyến 17 đến vỹ tuyến 7 (Quảng 

Trị-Nam Cà Mâu). Do đó chiếu Hiệp Định Geneva 1954, 

quân đội Bắc Việt phải triệt thoái ra khỏi hai quần đảo 

Hoàng Sa và Trường Sa tọa lạc về phía nam Vĩ Tuyến 

17 (Quảng Trị-Nam Cà Mâu). Và, lẽ tất nhiên, tất cả các 

quân đội ngoại quốc khác (kể cả Trung Quốc và nhất là 

Trung Quốc) phải tôn trọng chủ quyền lãnh thổ của Quốc 

Gia Việt Nam và không được chiếm cứ hay đồn trú tại 

các quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa. (Kể từ 1955 Quốc 

Gia Việt Nam lấy quốc hiệu là Việt Nam Cộng Hòa). 

Vì Bắc Việt không có chủ quyền lãnh thổ từ Vĩ 

Tuyến 17 trở vào Nam nên Chính Phủ Hà Nội không 

có tư cách sở hữu chủ để chuyển nhượng các quần đảo 

Hoàng Sa và Trường Sa cho bất cứ quốc gia đệ tam nào, 

kể cả Trung Quốc và nhất là Trung Quốc. Kết quả là 


Công Hàm Phạm Văn Đồng gửi Chu Ân Lai ngày 14-9- 

1958 không có giá trị và hiệu lực pháp lý. 

b). Hơn nữa Điều 24 Hiệp Định Geneva 1954 

còn buộc Việt Nam Dân Chủ Cộng Hòa phải tôn trọng 

chủ quyền lãnh thổ của Việt Nam Cộng Hòa: “Hiệp định 

này áp dụng cho tất cả các lực lượng vũ trang của đôi 

bên. Lực lượng vũ trang của mỗi bên sẽ phải tôn trọng 

lãnh thổ dưới quyền kiểm soát của bên kia và không có 

hành động nào chống phá hay phong tỏa (bên kia), danh 

từ lãnh thổ bao gồm cả hải phận và không phận”. 

c). Ngoài ra Điều 12 Bản Tuyên Ngôn Sau Cùng 

của Hội Nghị Geneva ngày 21-7-1954 cũng khẳng định: 

“Các quốc gia tham dự Hội Nghị Geneva (trong đó có 

Trung Quốc) cam kết tôn trọng chủ quyền độc lập, nền 

thống nhất quốc gia và sự toàn vẹn lãnh thổ của Việt 

Nam”. (Trung Quốc là một trong 9 quốc gia tham dự Hội 

Nghị Geneva 1954 với Anh Quốc và Liên Sô là đồng chủ 

tịch). (Thế Nguyên, Diễm Châu, Đoàn Tường, Vì Độc 

Lập Hòa Bình: Đông Dương 1945-1973, Saigon, 1973 

do Đại Nam tái bản tại California). 

d). Phụ Đính Tuyên Ngôn Quốc Tế Nhân Quyền 

Liên Hiệp Quốc (1998) cũng khuyến cáo các quốc gia 

hội viên tránh mọi vi phạm tập thể, thô bạo và có hệ 

thống bắt nguốn từ sự kỳ thị chủng tộc, đô hộ hay chiếm 

đóng, gây hấn hay đe dọa chủ quyền quốc gia và sự toàn 

vẹn lãnh thổ bằng cách phủ nhận quyền dân tộc tự quyết 

và quyền của các dân tộc được hành sử đầy đủ chủ quyền 

đối với các tài nguyên và nguồn lợi thiên nhiên của đất 

nước”. 

Căn cứ vào những tài liệu lịch sử quốc tế nói 

trên, Trung Quốc đã ý thức được sự yếu kém của họ về 

cả ba mặt pháp lý, địa lý và lịch sử. Do đó Trung Quốc 

không bao giờ dám công khai thảo luận về vấn đề tranh 

chấp chủ quyền các hải đảo và hải phận tại Biển Đông 

Hải. Họ thường nói đó là một vấn đề bất khả tranh nghị. 

Lý do đơn giản là vì họ không có tài liệu hay lý lẽ gì để 

đưa ra tranh nghị công khai. 

Tất cả lý sự và lập trường của Trung Quốc chỉ 

thu gọn trong câu: “Biển Nam Hoa là Biển Lịch Sử của 

Trung Quốc”. Cũng như cách đây 2000 năm, trong thế 

kỷ thứ nhất, Đế Quốc La Mã cũng đã từng tuyên bố “Địa 

Trung Hải là Biển Lịch Sử của Chúng Tôi”. Theo các 

luật gia và chuyên viên hải học, thuyết biển lịch sử đã lỗi 

thời từ hàng ngàn năm nay. 

Chiếu Điều 8 Công Ước Liên Hiệp Quốc Về Luật 

Biển: 

“Tòa Án Quốc Tế chỉ quan niệm Biển Lịch Sử là 

Nội Hải nghĩa là vùng biển tọa lạc bên trong đất liền, về 

phía bên trong đường cơ sở của Biển Lãnh Thổ. Ngoại 

trừ trường hợp các quốc gia quần đảo (như Phi Luật Tân 

hay Nhật Bản) Biển Lịch Sử hay nội hải của một quốc gia 

nằm bên trong đất liền hay về phía bên trong đường cơ 

sở của biển lãnh thổ”. (The International Court of Justice 

has defined historic waters as “internal water” (Fisherys 

cases UK vs. Norway, 1951, I. C. J. 116, 130); “Waters 

on the landward side of the baseline of the territorial sea 

form part of the internal water of the State” (Art. 8 LOS 

Convention 1982). 

Trong khi đó Biển Đông Hải hay Biển Nam Hoa 

là ngoại hải rộng tới 2000 cây số từ lục địa Trung Hoa 

đến bờ biển Nam Dương. 

Nói tóm lại : 

A. Theo chính sử Trung Quốc “suốt chiều dài 

lịch sử, về sự phát triển văn hóa và khoa học, dân tộc 

Trung Hoa không tha thiết đến đại dương”. Trong các 

thế kỷ thứ 3 và thứ 2 Trước Công Nguyên, thản hoặc 

cũng có những đoàn thám hiểm đại dương đến Nhật Bản 

hay Đông Trung Quốc Hải. Mục đích để đi kiếm những 

dược phẩm có tác dụng đem lại trường sinh bất tử cho 

nhà vua (Tần Thủy Hoàng). Và trong thế kỷ 15 cũng có 

những đoàn thám hiểm đến Ấn Độ Dương và Biển Ả 

Rập nhằm thiết lập bang giao với nhiều quốc gia duyên 

hải, đồng thời khai triển Con Đường Tơ Lụa tại Nam Á, 

Trung Đông và La Mã. Những chuyến du hành của phái 

bộ Trịnh Hòa không phải để chinh phục vùng biển Nam 

Hoa nơi tọa lạc các quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa, 

mà chỉ nhằm thám hiểm Ấn Độ Dương. Trạm trú chân 

duy nhất của phái bộ Trịnh Hòa là Đồ Bàn hay Trà Bàn 

(Chaban) thủ phủ Chiêm Thành. Sau khi Minh Thành 

Tổ mất, dư luận triều đình nhà Minh đã phê phán những 

cuộc hải trình nặng phần trình diễn của Trịnh Hòa là đã 

làm suy yếu nền kinh tế quốc gia. 

“Throughout most of their long history of cultural 

and scientific development, the Chinese people have been 

but passively interested in the ocean. Historical records 

indicate that from time to time the Chinese authorities 

sent out maritime exploring expeditions, notably those to 

Japan as early as the second and third centuries B.C., and 

to Southeast Asia, India, and Africa during the fifteenth 

century. Apparently there have been few, if any, planned 

deep penetrations of the Pacific Ocean by the Chinese 

during their long history. But Chinese traders did follow 

the land and water trade routes to India and beyond to 


Africa and the Middle East, prior to the Renaissance. 

Chiao-Min Hsieh. Chinese History Middle Ages: China 

Academy, Taipei, 1978, p. 287. 

“During a period of twenty-eight years, from 

1405 to 1433 Admiral Cheng Ho led seven exploring 

expeditions into the Pacific and Indian Oceans and visited 

more than thirty-seven countries. The large exploring 

expeditions that were to cross the South China Sea and 

explore the Indian Ocean were criticized by the court as 

poor to (an impoverishment of) the country. Chiao-Min 

Hsieh, Ibid, p. 290-291. 

“The Chinese expeditions were diplomatic not 

commercial, much less piratical or colonizing ventures. 

John King Fairbank, China, A New History: Harvard 

University Press, p. 138” 

. B. Hoàng Sa Trường Sa tọa lạc tại Thềm Lục 

Địa Việt Nam nên không thuộc chủ quyền lãnh thổ của 

Trung Hoa. 

C. Thuyết Biển Lịch Sử của Trung Hoa tại 

Biển Đông Nam Á đã bị tòa án quốc tế và luật pháp quốc 

tế phủ nhận. Trước dư luận quốc tế nó càng ngày càng 

trở nên khôi hài và lố bịch. 

D. Tín Nghĩa và Quyền Mưu 

Muốn hội nhập vào cộng đồng nhân loại văn 

minh, thay vì tổ chức các thế vận hội về thể dục thể thao 

cũng như các hội chợ thế giới về văn hóa kỹ thuật, Bắc 

Kinh nên trở về với tín nghĩa, pháp lý và đạo lý. Bằng 

cách tôn trọng danh dự và chữ ký của họ để nghiêm chỉnh 

thực thi Công Ước Liên Hiệp Quốc về Luật Biển mà họ 

đã ký kết tham gia từ 28 năm nay. Nếu đi ngược lại trào 

lưu tiến hóa của nhân loại văn minh trọng pháp, Trung 

Quốc sẽ bị các quốc gia trên thế giới chê cười và tẩy chay 

do thái độ tiền hậu bất nhất, nói một đàng làm một nẻo. 

Theo các nhà minh triết cổ kim có hai con đường 

lập quốc: 

Lấy tín nghĩa và đạo lý mà lập quốc là theo 

chính đạo. 

Lấy mưu mô quỷ quyệt mà trị nước, là theo tà 

đạo. Con đường này sẽ đưa đất nước đến suy vong. 

(Tín nghĩa lập nhi nhân đạo, quyền mưu lập nhi 

vong quốc). 

Luật Sư Nguyễn Hữu Thống 

CÓ LẼ TẠI EM ... 

Lá me bay hôm nào sân đại học 

Hai đứa ngồi kề cận đọc vần thơ 

Tuổi sinh viên ngày ấy thật mộng mơ 

Những lúc hẹn, đợi chờ bên phố vắng 

Đường Duy Tân những trưa Hè rực nắng 

Bóng chiều nghiêng con phố vắng im nằm 

Thứ Sáu này anh hứa sẽ đến thăm 

Đừng đi nhé để gọi thầm tiếc nhớ 

Có những lúc muốn cùng em bày tỏ 

Ngồi bên nhau sao bỡ ngỡ lạ thường 

Con đường về ngày ấy thật dễ thương 

Trời như sắp đổ mưa rồi lạ nhỉ ?? 

Gió nhẹ êm thay anh lời thủ thỉ 

Áo lụa hàng em mặc chỉ riêng anh 

Mây chợt về giăng khắp nẻo màu xanh 

Sao quên được nụ hôn tình ngày ấy 

Quanh đâu đó thoảng mùi thơm cỏ dại 

Mưa bỗng về tê tái giọt sầu rơi 

Đâu những chiều thứ Sáu mình dạo chơi 

Tại em đó nên trời Thu khép nắng 

Nguyễn Vạn Thắng 


THANH 

RESTAURANT 

5733 Stevenson Blvd, Newark CA 94560 

Tel: 510-226-8899 

Nhaø haøng 5 Sao , sang troïng, lòch söï 

Coù ñaày ñuû thöùc aên Thaùi, Vieät raát ngon 

Khung caûnh thô moäng vaø loäng laåy 

Nôi lyù töôûng ñeå toå chöùc Tieäc Cöôùi, Hoûi, Sinh Nhaät 

Tieäc Hoïp Maëp vaø Hoäi Ñoaøn vôùi giaù ñaëc bieät 

Coù saân khaáu vaø saøn nhaûy roäng raõi 

Nhaø haøng roäng raõi, khang trang coù theå tieáp ñaûi khoaûng 300 

choã ngoài 

Baõi ñaäu xe roäng raõi 


Mon - Sun: 11:00am - 9:00pm 


TINH HOA COÅ LUAÄT VIEÄT NAM 

NGOÂI HOAØNG ÑEÁ 

NHAÂN CHUÛ - NHAÂN LUAÂN - NHAÂN QUYEÀN 

* CAO THẾ DUNG 

LTG - Chúng tôi không phải là luật gia cũng 

không học ngành luật, viết bộ TINH HOA VĂN 

HIẾN VIỆT NAM - TOÀN TẬP, không thể thiếu 

phần Cổ Luật. Nhờ vậy, chúng tôi có cơ hội 

nghiên cứu Luật pháp cổ Việt Nam qua sử sách. 

Ước mong quí độc giả châm chước và thể tất 

nếu có những bất cập và thiếu sót. Đa tạ - CTD 

BIỂU TƯỢNG CÔNG LÝ VIỆT THỜI XƯA 

Biểu tượng của Công lý và Luật pháp Tây 

phương là tượng Nữ Thần Công Lý cầm cán cân Công 

Lý. Biểu tượng tinh thần của Pháp luật cổ VN là mô 

thức PHƯƠNG (vuông) trong triết lý vuông-tròn Việt 

tộc vốn phát xuất từ Việt Dịch: Trải chiếu hình vuông 

trên sập hay bục trong cổ bàn, tiệc tùng, 4 góc 4 người 

ngồi, giữa đặt mâm cỗ hình tròn. Phương là biểu tượng 

của sự công bình. Lấy vợ lấy chồng, ca dao có câu 

“Trăm năm tính cuộc vuông-tròn - Phải dò cho đến 

ngọn nguồn lạch sông.” Ta chúc cho sản phụ được “mẹ 

tròn con vuông”. Đạo vuông tròn ảnh hưởng cả đến 

Luật pháp “Bên ngoài là lý (vuông), bên trong là tình 

CAO THEÁ DUNG 

(tròn)”. Nơi công đường Pháp quan phải lấy PHƯƠNG 

làm tôn chỉ - vuông là vuông, tròn là tròn. Mực thước đâu ra 

đấy - Biểu tượng thiêng liêng của đất nước là lá cờ ĐẠI, ngũ 

sắc, ngũ hành, 5 hình vuông 5 mầu; nhất thống trong nền 

vuông lớn, tương truyền có từ đời Hùng Vương - Văn Lang. 

Pháp là gì? Tôn chi tối thượng của Pháp là: 

“Nhất PHÁP giả chỉ tương dữ dã tận loại nhược, 

phương chi tương hợp dã”. Nghĩa là “cùng một PHÁP 

thì sẽ giống nhau tất cả đều như thế, ví như tất cả hình 

vuông đều hợp nhau vậy”. Lại nói: “Cùng vuông thì tất 

cả như nhau” tức là “Nhất phương tận loại.” Tuy có sự 

khác nhau, có thứ bằng đá, có thứ bằng gỗ nhưng không 

ảnh hưởng đến sự hợp nhau của hình vuông” tức là 

“Nhất phương tận loại, câu hữu pháp nhi dị. Hoặc mộc 

hoặc thạch bất hại kỳ phương chỉ tương hôïp dã”. Pháp 

quan phải tâm niệm NHẤT PHÁP đồng loại “Tận loại 

do phương dã. Vật câu nhiên”, tức là “Tất cả đều như 

nhau vì cùng là hình vuông vậy. Vạn vật đều theo lẽ đó”. 

HOÀNG ĐẾ VN VÀ HỆ THỐNG TƯ PHÁP 

Không rõ luật pháp thời vua Hùng nước Văn 

Lang và nước Nam Việt như thế nào. Theo sách Hậu 

Hán Thư của Phạm Việp (398-445) “Mã Viện Truyện”, 

sau khi Mã Viện tái chiến Giao Chỉ, diệt cuộc tổng khởi 

nghĩa giành độc lập của Hai Bà Trưng (40-42), Viện tịch 

thu hết trống đồng Lạc Việt, đúc ngựa mẫu đem về Tầu, 


dâng sớ lên vua Hán Quang Vũ cho biết “luật Việt so với 

Luật Hán có 10 điểm khác nhau” (1). Luật triều Hán, có 

9 chương gọi là Cửu luật, ngoài ra còn có các chương 

Bàng chương, VIỆT cung luật, Triều luật, Kim bộ luật (2). 

Các vua Hùng xưng vương, Thục An Dương 

Vương dựng nước Âu Lạc cũng chỉ xưng vương. 

Triệu Đà dựng nước Nam Việt (207-111 TCN), hậu 

thân của Văn Lang và Âu Lạc, “tự tôn là Nam Việt 

Vũ đế” (3) tức Triệu Vũ đế nhưng sau vì thế yếu phải 

thần phục vua Hán Văn đế, bỏ ngôi đế, xưng vương. 

Năm 40, Hai Bà Trưng phất cờ khởi nghĩa đánh 

đuổi Thái thú Tô Định “chạy chết về Tầu,” lần đầu tiên 

đế quốc Đại Hán bị đánh bại ở phương Nam. Sử gia 

La Sỹ Bằng (Hồng Kông) ca tụng: “Thái thú Tô Định 

chính trị tham tàn đem lại cuộc nổi loạn (!) của chị em 

họ Trưng được người Việt Nam coi đó là những vị anh 

hùng dân tộc, tượng trưng cho nền độc lập tự do” (4). 

Bà Trưng Trắc xưng Vương, chưa lập triều đình 

và đặt vương hiệu. Các đền thờ Hai Bà, thần phả chép 

quốc hiệu là “Triệu quốc” (5) tức Nam Việt thời nhà Triệu. 

Năm Tân Dậu (544) hào trưởng Lý Bôn ở 

Thái Bình cũng nghĩa sĩ nổi dậy, đánh đuổi Thái thú 

Tiêu Tư về Tầu (6) dựng nước Vạn Xuân, xưng Nam 

Việt đế tức Lý Nam Đế. Vua xây chùa Khai quốc 

tức chùa mở nước (7) đóng đô ở Long Biên, không 

thần phục vua Tầu, Nam đế sánh ngang với Bắc đế. 

Năm 939, vua Ngô Quyền đánh tan quân 

Nam Hán trên sông Bạch Đằng, giải phóng Tổ 

quốc, giành độc lập cho dân tộc sau 1050 Bắc thuộc, 

lập Nhà Ngô (939-965), vua cũng chỉ xưng vương. 

Năm Mậu Thìn (968) Đinh Bộ Lĩnh tức Vạn 

Thắng Vương, dẹp được “mười hai Sứ quân” thống 

nhất đất nước, vua xưng là Đinh Tiên Hoàng đế, đặt 

quốc hiệu là Đại Cồ Việt dứt bỏ niên hiệu nhà Tống 

Trung Hoa, đặt niên hiệu là Thái Bình nguyên niên 

(968). Ngôi hoàng đế Việt Nam bắt đầu từ đây (8). 

Quốc sử không chép Luật pháp nhà Đinh như thế nào 

mặc dầu đã lập triều đình qui mô văn võ. Cương Mục 

chép: “Nhà vua muốn dùng oai lực để trị thiên hạ mới 

đặt vạc lớn ở sân, nuôi hổ dữ ở cũi hạ lệnh rằng “nếu 

kẻ nào vi phạm thì bắt bỏ vào nấu trong vạc hay cho 

hổ ăn thịt. Ai nấy sợ hãi, không dám phạm pháp” (9). 

Lần đầu tiên, tôn giáo tuy hoàn toàn tự do nhưng 

được đặt trong qui mô quốc gia, mở đầu Tam giáo: Vua 

Đinh ban hiệu cho Thái Sư Khuông Việt tức Sư Ngô 

Chân Lưu làm Tăng thống Phật giáo, phong Đạo sĩ 

Trương Ma Ni làm Tăng lục, Đạo sĩ Đặng Phùng Quang 

làm Sùng chân uy nghi (Đạo giáo). Kể từ đây cho đến 

nhà Nguyễn, các triều đều lập hệ thống Tăng quan. 

Nhà vua nhân danh “Thế thiên hành hóa”, Ngôi vua và 

triều đình ràng buộc làng xã qua đền, chùa, quán (Đạo 

Giáo) bằng thần quyền. Dẹp tan được Đô hộ Minh Trung 

Hoa, vua Lê Thái Tổ (1428) đã sớm lo chấn chỉnh hàng 

Tăng Lữ PG. Tháng giêng năm Kỷ Dậu, vua sắc lệnh thi 

Tăng đạo “Nếu trúng tuyển thì sẽ được cấp cho tờ thiếp 

(thẻ) chứng nhận làm sư, còn thì phải hoàn tục” (10). 

Đền, chùa, đạo quán do Bộ Lễ giám sát. Nhà 

Lê thời Chúa Trịnh kiểm soát chặt chẽ (về nghi thức, 

kỷ cương), Phủ Chúa (tức Phủ Liêu); (1728) qui định: 

“phàm làm các tượng Phật ở các chùa, phải dùng gỗ hay 

đá, chứ không được làm tạp nhạp. Nếu ai dùng đồng để 

đúc tượng thì phải xin phép Bề trên. Làm vậy là cốt để 

cho đạo Phật được trong sáng” (11). Nhân danh quốc 

gia, vua Trần và Lê phong phẩm cấp cho các sư và đạo 

sĩ từ hàng Tăng Thống trở xuống. Nhà Nguyễn bỏ phẩm 

cấp Tăng Thống, đặt Tăng Cương, tức Tăng quan trông 

coi kỷ cương nhà chùa. Ngôi Vua là chí tôn, tối thượng. 

Án tử hình phải tâu lên vua quyết định, y án hoặc ân 

giảm. Vua giữ quyền tối thiêng gọi là thần quyền, ban sắc 

phong thần, phong thánh cho các Thần thành hoàng mà 

dân thờ, phong cho cả các Thánh Mẫu trong đạo Mẫu. 

Vua Lê phong cho Thánh Mẫu Liễu Hạnh làm Công 

Chúa nên gọi là Bà Chúa Liễu, ban Sắc cho các chùa 

gọi là Chùa sắc tứ. Sắc phong của Vua đặt ở chính điện 

(hay nhà Tổ, tùy nơi) hoặc làm bia đá đặt ở nhà bia. Chùa 

Sắc Tứ Quan Âm, thị xã Cà Mau, hiện nay còn giữ được 

Sắc tứ khắc trên bia đá “Vua Thiệu Trị, sắc phong Hòa 

Thượng cho Sư trụ trì và Sắc tứ cho chùa Quan Âm” 

(12). Dưới thời Pháp thuộc, Tăng lữ các chùa công vẫn 

thống thuộc Bộ Lễ, Nam triều (về Tăng cương). Thí 

dụ Phủ Thống Sứ (Pháp) Bắc Kỳ chuyển văn thư của 

tỉnh Ninh Bình vào Huế xin phong Hòa Thượng cho 

Tăng trưởng chùa Hưng Long (1929). Vua Bảo Đại còn 

đang du học ở Pháp, Phủ Nhiếp Chính (Huế) chuẩn y, 

nhân danh Đại Nam Hoàng đế sắc phong bấy giờ lễ tấn 

phong mới được cử hành theo nghi thức Phật giáo (13). 

HOÀNG ĐẾ VIỆT KHÔNG BẮT CHƯỚC 

“THIÊN TỬ” HÁN NHO 

Hán Vũ đế bành trướng đế quốc Đại Hán đến 

Tây Vực (Tân Cương) Triều Tiên và thôn tính Nam Việt 

(năm 111 trước CN) nhưng vẫn còn mặc cảm Hán Cao 

Tổ (Lưu Bang) lập ra nhà Hán là nông dân vô học (14). 

Đồng thời Hán đế vẫn còn mặc cảm Hán tộc vốn là dân 

du mục ở cao nguyên hoàng thổ phía bắc sông Hoàng 

Hà. Lần đầu tiên nhà Hán dựng được nước (năm 206 

TCN), mặc cảm tự ti với các dân tộc Di, Man, Việt, văn 


minh tiền tiến. Vua Ñaïi Vũ Việt tộc lập ra Nhà Hạ (2205 

- 1766 TCN) trước nhà Hán 2000 năm. Nhà Thương, 

người Đông Di, nhà Chu, người Tây Di dựng nước trước 

Hán cả ngàn năm. Lưu Bang được thừa hưởng Đế quốc 

Taàn bao la, theo Tần Thủy Hoàng, người Đông Di, xưng 

Hoàng Đế. Nhà Hán, Hán hóa các triều đại Hạ, Thương, 

Chu, và Taàn. Hán hóa Nho giáo, Hán hóa cả Khổng Töû. 

Hán Vũ đế lấy thuyết Thiên mệnh của 

Đổng Trọng Thư để “trị quốc bình thiên hạ,” lấy 

Tam Cương làm chủ đạo, “Quân, sư, phụ.” Vua là 

thiên tử, độc tôn, trên cả thầy và cha, “giành địa 

vị độc tôn cho Nho học” (15). Đổng Trọng Thư dâng 

Hán Vũ đế bộ “Thiên Nhân tam sách,” Hán đế tự xưng 

là Thánh Thiên tử, nước Hán là Thiên quốc, Hán Vũ 

đế tuy độc tôn Nho học, đúng ra là Hán Nho Đổng 

Trọng Thư nhưng vẫn theo Pháp gia, “ảnh hưởng vô 

cùng rõ rệt.” Bắt đầu từ thời Hán đến cuối đời Thanh 

(1911) vẫn là “ngoài là Nho trong là Pháp” (15). 

Nho Việt tuy chịu ảnh hưởng sâu đậm Khổng 

giáo, nhất là Nho đời Tống (Tống Nho 960-1279) tôn 

vua là thiên tử nhưng trong thực tế lại khác, thể hiện qua 

thể chế. Ngôi Đế Việt là thế thiên, thay trời, thừa thiên, 

thừa mệnh trời để an dân trị quốc, khắc hẳn ngôi thiên 

tử của vua Tầu. Đó là tôn chỉ của Pháp chế Việt Nam. 

Mông Cổ, dân Hán gọi là rợ Hồ, thống trị nước Tầu gần 

trăm năm, lập nhà Nguyên, bắt chước Hán đế xưng là 

Thánh Thiên tử, Thánh triều, Thiên triều binh. Dù ba lần 

xâm lăng Đại Việt, ta đánh cho Thiên binh tan tác thảm bại. 

Năm Giáp Ngọ (1294) phải bãi binh hòa hoãn với Đại Việt, 

gửi chiếu thư sang Thăng Long vẫn hống hách, “Thánh 

tông Hoàng đế thánh chỉ dụ An Nam quốc Vương” (17). 

Khác hẳn Tầu, VN là “ngoài Pháp, trong tình” 

Ngôi vua không đứng trên pháp mà là hành pháp, vua 

Lý Thái Tôn một minh quân “xuống chiếu cho quân thần 

khi nói việc nước trước mặt vua, thì gọi vua là Triều 

đình” (18) tức vua là Nhà Nước. 

Vua là nhân quân. Sách Thiền Uyển tập anh 

chép, năm Đại Thuận thứ 3 (1130), vua Lý Thần Tôn mời 

Quốc sư Viên Thông (1080-1151) vào điện Sùng Khai, 

hỏi Thiền sư về “lẽ trị loạn hưng vong trong thiên hạ.” 

Thiền sư Viên Thông gọi vua là “đấng NHÂN CHUÛ”, 

khuyên vua: “Dùng đức hiếu sinh hợp với lòng dân, cho 

nên dân yêu thương như cha mẹ trông ngóng như trời 

trăng” (19). Từ đấy, vua Lý Thần Tôn tự xưng là Nhân 

quân, lấy CON NGƯỜI làm chủ đạo. 

Vua Lý Thánh Tông (1054-1072) võ công rực 

rỡ, bách chiến bách thắng. Nước Đại Việt hùng cường 

nhất Á Đoâng, vượt cả nhà Tống Trung Hoa. Vua sai đốt 

hết hình cụ (đồ tra khảo phạm nhân) (20). Vưa tự xưng là 

Vạn Thặng, nghĩa là có cả vạn cỗ xe, biểu tượng quyền lực 

của một cường quốc. Vua khoan dung, độ lượng. Việt Sử 

lược chép: “Mùa hạ, tháng 6, vua ngự điện Thiên khánh 

xét kiện. Lúc đó, con gái vua là Công chúa Động Tiên 

đứng hầu ở cạnh. Vua nhìn công chúa, bảo với ngục lại 

rằng: “Ta yêu con ta cũng như những bậc cha mẹ trong 

thiên hạ yêu con cái họ. Trăm họ không biết gì nên tự 

phạm vào luật pháp, ta rất xót thương! Nên rằng từ nay, 

các tội bất kỳ nặng nhẹ nhất thiết đều khoan giảm.” (25). 

Không rõ Luật nhà Lý như thế nào. Phan 

Huy Chú trong Hình luật chí, thuật chỉ rất sơ lược 

vì không còn tài liệu. Nhà Lý ban hành bộ Hình Thư 

3 quyển, soạn vào đầu triều Lý Thái Tông “có tham 

khảo châm chước cho hợp thời nghi, xếp theo muôn 

loại biên tập thành điều mục” (22). Năm 1407, quân 

Minh xâm chiếm nước ta, tịch thu hết đem về Tầu. 

Hình luật nhà Lý được ca tụng khoan dung nhưng 

quân luật thì rất nghiêm (23). Luật định rõ “Kẻ coi ngục 

không được sai khiến tù nhân làm việc riêng của mình 

nếu kẻ nào vi phạm, phạt 80 trượng và bắt đi phối dịch” 

(24). Trọng đãi Ngục quan hơn tất cả các quan “ được 

hai mươi quan tiền, 100 bó lúa. Việc cầp lương bổng này 

cốt để gây nuôi lòng thanh liêm của họ” (25). Thẩm 

Hình Viện, Pháp viện tối cao trực tiếp với Vua có nhiệm 

vụ “xét và định tội khi cuộc điều tra đã kết thúc” (26). 

Nhà Trần vẫn duy trì Thẩm Hình viện. Năm Nhâm Thân, 

vua Trần Hiến Tông bổ Tiến Sĩ Nguyễn Trung Ngạn, 

Thượng Thư, cầm đầu Viện (27). Vua Lý Thái Tông, 

“sai đặt một cái chuông lớn ở sân rồng, dân có sự oan 

ức gì thì đánh chuông ấy lên để thấu đến tai vua” (28). 

NGÔI ĐỂ VN NHÂN DANH QUỐC GIA 


Luaät Sö BICK NGUYEÃN 

CHAU’S AUTOMOTIVE 

Since 1987 

1470 WEST SAN CARLOS ST, SAN JOSE, CA 95126 

TEL: (408) 298-3539 FAX: (408) 298-8638 

Thöù Hai - Thöù Baûy: 9:00 am- 9:00 pm 


CHUÙNG TOÂI ÑAÛN NHAÄN MOÏI SÖÛA CHÖÕA CHO 

XE NHAÄT, ÑÖÙC VAØ MYÕ 

480 N. 1 ST STREET, STE 100 - SAN JOSE, CA 95112 

Tel: 408-350-0440 

- Haønh ngheà töø naêm 1991 

- Ñoàng saùng laäp vieân, Cöïu Thuû Laõnh Luaät Sö Ñoaøn VN Baéc California. 

- Ñaõ thuï lyù caùc vuï tranh tuïng Toøa AÙn Lieân Bang vaø Tieåu Bang California 

- Cöïu Giaõng Sö Luaät Thöông Maõi vaø Xaõ Hoäi Hoïc , Evergreen Valley College, San Jose City College 

- Thuï lyù treân 1000 hoà sô trong toøa aùn 

CHUÙNG TOÂI ÑAÛM NHIEÄÂM CAÙC VAÁN ÑEÀ SAU ÑAÂY: 

- Tranh chaáp Thöông Maõi, Baát Ñoäng Saûn, Giao Keøo Kheá Öôùc 

- Tai Naïn Thöông Tích Caù Nhaân 

- Caùc hoà sô Ñaïi Hình vaø Tieåu Hình 

- Truïc xuaát khoûi Hoa Kyø (Removal & Exclusion Proceedings) 

- Giao keøo Thöông Maõi, Baát Ñoäng Saûn, Kheá Öôùc 

TAÄN TAÂM - THAØNH THAÄT - KINH NGHIEÄM 

- Thaønh laäp Coâng Ty, caùc Cô Sôû Thöông Maõi 

- Caáp döôõng vaø Quyeàn Nuoâi Con 

- Audit sôû Thueá nhö Board of Equalization 

- Phaù Saûn, Khaùnh Taän, Chapter 7 vaø 13 

- Engine, Transmission 

- Electrical & Computer Controller 

- Air Conditioning 

- Heater, Cooling systems 

- Brakes & ABS systems 

- And more 

Mr Chaâu vôùi 24 naêm phuïc vuï quí ñoàng höông vaø khaùch ngoaïi quoác qua 

laõnh vöïc baûo trì vaø söûa chöõa xe trong vuøng San Jose 


Trần Thái Tông, vua đầu nhà Trần, kế nghiệp 

nhà Lý cũng không xưng là thiên tử như các vua Tầu. 

Năm Canh Tuất (1250) vua xuống chiếu cho thiên hạ 

gọi vua là Quốc gia (29), có nghĩa ngôi vua thuộc về 

nước và nhà. Vua nhân danh Quốc gia an dân trị nước. 

Nhà Trần, Phật Giáo cực thịnh, sử gia Ngô Thời 

Sỹ tán thán “trong dân quá nửa là Sãi”. Ngôi vua là Quốc 

gia, không thiên về tôn giáo nào, không để Phật giáo là 

quốc giáo, dù vua là một thiền sư, tác gia danh phẩm “Khóa 

Hư Lục”, một kỳ thư của PGVN, vua xuồng chiếu mở kỳ 

thi Tam Giáo ( Nho, Phật, Lão). (30). Nhà Trần lập Quốc 

Học Viện, vua Trần “sai đắp tượng thờ Chu Công, Khổng 

Tử, Mạnh Tử và tượng 72 Tiên hiền” (Nho giáo) (31). 

Khác hẳn đế chế Trung Hoa, chỉ có đế chế VN mới 

có sự kiện vua cha truyền ngôi cho con, lui về làm Thái 

Thượng Hòang. Theo truyền thống từ nhà Trần và các tiên 

đế, năm Giáp Ngọ (1729) vua Lê truyền ngôi cho Thái tử 

Lê Duy Phương lui về cung Kiến thọ làm Thái Thượng 

Hòang, chiếu truyền ngôi Hòang đế cho Thái tử, vua cha 

tự xưng là Quốc gia như vua Trần, “Quốc Gia ta thuận theo 

ý trời hợp với lòng người, nhân thời thế mở vận nước…” 

(32). “Quốc Gia ta”, có nghĩa là “Ta đây, Quốc Gia”. 

Các bộ luật Lý, Trần, vua Minh Thành Tổ hạ 

lệnh cho Trương Phụ tịch thu hết đem về kinh đô Kim 

Lăng (1407). Phan Huy Chú trong Văn tịch chi cho 

biết gồm các bộ sau đây: Quốc triều thông lệ, 10q, Hình 

Luật 1q, triều Trần Thái Tông; Trần triều Đại điển 2q, 

triều Trần Dụ Tông (không rõ nội dung ra sao) (33). 

Theo Lê Quý Đôn, Hình Luật thư do 2 Thượng 

Thư, Tiến sĩ Trương Hán Siêu và TS Nguyễn Trung Ngạn 

cùng sọan, tiếp theo là Hòang Triều đại điển cũng do hai 

ông sọan. Năm 1299, đời Trần Anh Tông sọan và in bộ 

“Công văn cách thức” (34) đều bị giặc Minh tịch thu. 

Theo Phan Huy Chú luật Nhà Trần khắc nghiệt, 

không khoan nhân như luật nhà Lý, Sử gia Ngô Thời 

Sỹ chê nhà Trần “không có kỷ cương ( dâm loạn trong 

hoàng tộc)” (35). 

Ưu điểm của Luật pháp nhà Trần là Hộ luật, có 

thể nói tiền tiến trên thế giới, vượt xa Trung Hoa cùng 

thời. Cũng như nhà Lý, Nhà Trần cho phép dân được 

mua rưông công làm tư điền và định thể lệ lập văn tự 

- văn khế. Vua Trần Thái tông xuống chiếu “định pháp 

chế in tay vào các văn thư khế ước. Phàm lập ra chúc thư 

và văn khế điền thổ vay nợ thì người làm chứng in tay 

vào 3 hàng trước, chủ bán in tay vào 4 hàng sau” (36). 

VĂN MINH LUẬT PHÁP TRIỀU HẬU LÊ 

Bình Định Vương lãnh đao Lam Sơn khởi nghĩa 

(1418-1428) dẹp tan đô hộ Minh, Vương lên ngôi ở điện 

Kính Thiên (xây từ nhà Trần) không xưng thiên tử, đặt niên 

hiệu Thuận Thiên, lấy lại quốc hiệu Đại Việt (37). Vua lại 

xưng là Lam Sơn động chủ - Động là đơn vị hành chính 

ở miền Cao như thôn, xã tức có nghĩa vua còn là thôn, xã 

trưởng, gắn liền ngôi vua với xóm làng. Vua Lê Thánh 

tông sùng mộ Đạo giáo, xưng là Nam Thiên động chủ. 

Năm 1427, quân ta vây chặt Tổng binh Vương 

Thông và quân Minh trong thành Đông Quan (Thăng 

Long) Bình Định Vương ngồi trên lầu Bồ Đề, cao mấy 

tầng “để trông vào thành của địch” cho Nguyễn Trãi ngồi 

ở tầng lầu dưới để bàn quân cơ hầu vua” (38). Thời gian 

này vua đã nghĩ đến việc làm luật pháp thời hậu chiến 

thay luật khắc nghiệt tàn bạo của Đô hộ Minh. Chiến 

thắng đã gần kề giặc xin giảng hòa “mở đường cho 

chúng về nước” (39). Nguyễn Trãi được phong Quan 

Phục hầu, lãnh Thượng thư Bộ Lại, đầu triều, lo sọan luật 

lệnh dựng lại nước sau 20 năm giặc Minh tàn phá. 

Năm Đại Bảo (1440-1442) đời Thái Tôn mới 

ban hành Luật Thư của Nguyễn Trãi, 6 quyển (40). Đây 

là nền tảng của bộ Luật Hồng Đức đời Lê Thánh tông. 

Sau khi đại định, vua Lê tiến hành “việc lớn 

của nhà nước”, phân chia ruộng đất cho dân cho được 

công bình: “Nay ra lệnh cho các đại thần bàn định rõ số 

ruộng cấp cho quan lại và dân chúng, trong từ đại thần 

trở xuống đến người già yếu, mồ côi, góa chồng, đàn 

ông, đàn bà trở lên, lọai nào được cấp bao nhiêu thì tâu 

lên…” (41). Dù vợ con ngụy quan, ngụy quân cũng được 

chia ruộng như dân thường. Ngụy quan nào đã được “tha 

tội chuộc mệnh”, cho miễn cả ruộng đất không bị sung 

công” (42). Dân chúng ai ai cũng được chia một phần 

đất công. Nguy quan có tội được tha chết, đầy đi xa được 

đem theo vợ con, nếu vợ con ở lại đều được chia phần 

ruộng công điền, lại giữ lại ruộng vườn đã sở hữu không 

bị sung công. Nhà Lê duy trì Thẩm Hình Viện như Lý, 

Trần. Do Lễ cũng là Luật, vua Lê Thái tông (Ất Mão- 

1435) cử Lễ Bộ Thượng thư Đào Công Soaïn kiêm Viện 

Sứ Thẩm Hình Viện, đặt Tả, Hữu Hình sự Đại phu. 

Luật điền địa được ban hành từ đời Lê Thái Tổ 

vừa đại định, “chế độ công điền công thổ có đặt ra điều 

lệ và cấm lệnh một cách đặc biệt tường tận, còn đối với 

điều sản tư gia chương trình hãy còn sơ lược” (43). Năm 

Kỷ Tỵ (1449) nhà Lê “qui định rõ ràng hơn, theo Phan 

Huy Chú, thêm chương Điền sản 14 điều rất công minh, 

bảo vệ quyền lợi của người vợ và vợ góa, con côi: “chồng 

đã chết, con còn bé, người mẹ đi cải giá mà lén lút bán 

điền sản của con thì phạt 50 roi, truy lại số tiền đã bán 

ấy trả lại cho chủ mua, còn ruộng trả về cho người con” 

(đ.4). Điều 6 Luật Điền địa qui định, “ông bà cha mẹ 


Grandmaster 

Khue Huy Pham, Ph.D., L.Ac. 

Over 50 years experience in Martial Arts 

Vietnam National Champion ‘66-’67-’68 

Graduate of Saigon University / Laws 

Graduate of San Francisco / Acupuncture 

and Oriental Medicine College 

Master 

Julie Huong Pham: 


National/International Gold Medalists 

Graduate of Santa Clara University 

Martial Arts 

Training Program Includes: 

4 Years Old and Up 

NEW LOCATION 

HEALTH ª DISCIPLINE 

CONFIDENCE ª EDUCATION 

Master 

MaryHien Mong Pham 


National/International Gold Medalists 

Graduate of Santa Clara University 

Graduate of University of San Francisco 

Master of Arts in Teaching 

CA Credentialed Teacher 

Afterschool Program 

During the Academic School Year, 

Hung Vuong Institute offers 

an Afterschool Program 

From 3:00pm until 6:00pm 

to support and help students complete 

their homework and projects 

The Program also includes 

3 Martial Arts Training Classes a week 

Please Call for more Information 

Tae Kwon Do • Kung Fu • Tai Chi • Qi Gong 

New Location 

www.hungvuong.com 

www hungvuong com 

2050 Concourse Dr. #70-74 • San Jose, CA 95131 • Tel: 408-433-3806 • 408-393-4176 • email: hungvuonginstitute@gmail.com 



KHAI THUEÁ & KEÁ TOAÙN 

NAVIE TAX CENTER 

3050 Mc Lauglin, San Jose, Ca 95121 

CHUYEÂN KHAI THUEÁ LÔÏI TÖÙC: 

CAÙ NHAÂN - THÖÔNG MAÕI - SALES TAX 

XIN GOÏI LAÁY HEÏN: 

TeL: 408 -281-1310 

NHUNG NGUYEÃN 

 

Nhieàu naêm kinh nghieäm 

vaø ñöôïc nhieàu thaân chuû tín nhieäm 


đều chết cả, con cháu hãy còn nhỏ bé thế mà người họ 

đồng tông tự tiện đem bán điền sản của người con cháu 

ấy thì phải phạt 60 trượng , con nuôi có giấy tờ hợp háp 

đều được chia gia tài nhưng kém một phần để tỏ ra có 

khác với con để, kẻ nào vi phạm sẽ phạt 60 roi” (44). 

NỮ QUYỀN TRONG HỒN LUẬT 

Ta khác hẳn 

với Tầu, Luật định 

con trai con gái 

đều được chia gia 

sản đồng đều như 

nhau. Con trưởng, 

cháu đích tôn được 

giữ ruộng vườn 

hương hỏa nhưng 

tuyệt đối không 

được bán hay cầm 

cố. Nếu không có 

con trai, con gái 

trưởng được 

hưởng ruộng vườn 

hương hỏa. Nếu 

chồng chết, góa phụ không tái giả, không có con nuôi 

cháu chồng làm con thừa tự, được hưởng đầy đủ gia tư 

điền sản của chồng để lại. Cháu nuôi thừa tự được hửơng 

hương hỏa. 

Hộ luật triều Lê có thể nói tiền tiến trên thế giới về 

bảo vệ nữ quyền. Quốc triều Hình Luật “còn bảo đảm sự 

bình đẳng giữa con trai và con gái trong một gia đình” (43). 

Qui chế hôn sản chia ra 3 loại: phu tông, thê 

tông và tân tạo điền sản. Ở Tây phương đến thể kỷ 19, 

người chồng vẫn còn làm chủ tất cả tài sản. Trước Tây 

phương 400 năm, Luật triều Lê theo truyền thống Việt 

“của chồng công vôï”. Phu tông điều sản của chồng và 

nhà chồng. Chồng chết góa phụ không tái giá được 

hưởng trọn vẹn. Thê tông đieàn sản là của vợ (như hồi 

môn, được chia gia tài), chồng chết, nếu tái giá, hòan 

toàn về người vợ. Khi người vợ chết mà không con, cha 

mẹ bà ta còn sống thì thê tông điền sản phải giao hoàn 

cho họ. Tân tạo diền sản của cả hai vợ chồng từ khi lấy 

nhau. Nếu chồng chết, người vợ góa không tái giá, có 

con hoặc nuôi cháu làm con thì bà vợ góa được hưởng 

cả phu tông lẫn tân tạo điền sản. Nếu bà ta tái giá, có con 

đời chồng trước, được hưởng hoa lợi nuôi con. Quốc 

triều Hình luật (viết tắt QTHL)(45) cấm không được bán 

điền sản của người chồng trước để bảo vệ điền sản này 

(tân tạo điều sản) cho người con ở với đời chồng sau – 

Luật Hộ nhà Lê in mẫu Văn khế rất rõ ràng, những điều 

trên đây. Người vợ góa được quyền bán ruộng vườn, 

kể cả thê tông điền sản. Văn tự bán hay cầm cố phải 

có người vợ lăn tay đồng ý. Nếu ai mua lầm, không có 

người vợ lăn tay đồng ý thì người vợ có quyền đòi lại, 

người mua lầm, không theo luật định, mất hết, trắng tay. 

VN xưa không có “chồng chúa vợ tôi.” Nếu 

cảnh ấy xảy ra chỉ là do ảnh hưởng Tầu, Hán Nho-Tống 

Nho… VN là “lệnh ông không bằng công bà”. “Con 

trai con gái con nào cũng là con”. Do cương lĩnh tinh 

thần “chồng nên Ông, vợ nên Bà”, xưa ta nói: Ông Bà 

Đại tướng NVX, dù bà X chỉ là nội trợ; Ô.bà Bác sĩ Trần 

V. X dù bà X chỉ là y tá. Từ triều Nhà Đinh đến Nhà 

Nguyễn, phụ nữ được vua sắc phong đến Đệ Nhất phu 

nhân và ban phẩm phục. Cũng do truyền thống Vua Đinh 

Tiên Hoàng sắc phong Huyền Nữ Phạm Thị Trân (926- 

976) là Ưu Bà. Bà là Thánh tổ nghề chèo, tác giả sách 

“Đả Cổ lục” phép đánh trống, bà cũng là Thánh Tổ Quân 

nhạc. Qua đời dân Hồng Châu lập đền thờ Bà (46). Về 

tín ngưỡng dân tộc, thờ ông và thờ bà như nhau. Từ Nghệ 

Tĩnh trở ra Bắc có hàng ngàn ngôi đền, đình, miếu thờ 

các nữ thần anh hùng dân tộc (47). Dọc theo sông Đáy 

có 93 làng thờ các nữ tướng của Hai Bà Trưng. Về Đạo 

Mẫu, nguyên đạo Việt, đạo Tam Phủ (cõi Trời, cõi nước, 

và cõi rừng) thờ Công Chúa Tiên Dung là Đạo Tổ ngành 

Khôn (nữ) chồng là Chử Đồng Tử, đạo Tổ Ngành Càn 

(Nam). Thế kỷ thứ 17, bà Liễu Hạnh giáng thế, là Địa 

Tiên Thánh Mẫu, Tam Phủ thành Tứ Phủ, bà được tôn là 

Liễu Haïnh nguyên quân, Đạo Tổ Đạo Mẫu Tứ Phủ (48). 

Phụ nữ tế Nữ quan ở đền, đình thờ Nữ thần, như nam giới. 

QTHL bảo vệ phụ nữ khá chặt chẽ. Thời gian 

còn là hôn thê (mới ăn hỏi) nếu nàng bị ác tật (như bị 

què, bệnh đậu mùa, mặt bị roã), hôn phu không được từ 

hôn. Ngược lại, nếu hôn phu phạm tội hình hay tàn phế 

trong thời gian hứa hôn, nàng có thể xin từ hôn. Điều 

308 qui định, nếu đã lấy nhau trong 5 tháng mà người 

chồng bỏ lửng (không ăn nằm với vợ) thì mất vợ, nếu 

vợ đã có con thì một năm trình xã và quan có quyền 

bỏ anh ta. Nếu vì việc công đi xa không theo luật này 

(49). Điều 338 qui định “Những nhà quyền thế mà ức 

hiếp để lấy con gái kẻ lương dân thì xử tội phạt, bieám 

hay ñoà” (50). Đàn bà góa muốn thủ tiết thờ chồng mà 

bị ép gả đi bước nữa, kẻ ép gả bị xử biếm, phải trả 

người góa phụ về nhà chồng cũ, theo điều 320 (51). 

Cùng một tội, phụ nữ bị xử nhẹ hơn nam giới. 

Phụ nữ chỉ bị phạt đánh bằng roi, nam bị xử đánh bằng 

gậy (trượng). Thí dụ, “con gái và trẻ mồ côi tự bán mình 

thì kẻ mua, người viết văn khế và kẻ làm chứng (gian) 

đều bị tội, đàn bà bị đánh 50 roi, đàn ông bị đánh 80 


trượng” (52). Luật cổ Trung Hoa, nam nữ xử như nhau. 

Do chủ đạo hiếu sinh, con người là trọng đại, 

bẩm sinh của đấng Tạo Hóa, khi kết thai ở mệnh môn, 

cửa vào đời, bào thai đã là người. Do vậy, QTHL qui 

định, điều 680, chương Bộ vong (điều 23) “Đàn bà tội 

tử hình trở xuống nếu đang có thai thì phải để sinh đẻ 

sau một trăm ngày mới đem hành hình…” Nếu làm 

ngược lại Ngục quan bị phạt tiền 20 quan, Ngục lại bị 

phạt 80 trượng.” Nhà làm Luật lý giải rằng: bào thai 

trong bụng mẹ không có tội tình gì mà bị giam, trong 

ngục bào thai bị nhiễm ố khí ngục tù nên cho thai phụ 

về làng họ trông coi. Sau khi sinh, con phải được hưởng 

bầu sữa mẹ và tình mẹ ấp ủ trong 3 tháng 10 ngày, bấy 

giờ làng mới giải tội phạm lên Tòa tống giam vào ngục. 

Do đế chế VN, ngôi vua là Quốc Gia (lập lại) các 

vua Lý, Trần, Lê trực tiếp giám sát việc hình án, nhất là án 

nặng và án tử. Vua Lê Thánh tông xuống chiếu “các quan 

giữ việc hình ngục xét hỏi kiện tụng: việc kiện nào đã 

quyết đoán xong, phải tâu trình, mỗi tháng ba lần” (53). 

Thời Vua Lê Chúa Trinh (Nhà Lê Trung Hưng) 

hệ thống Tư Pháp qui mô hơn, vẫn theo Luật Lệ Hồng 

Đức. Giáo sĩ Đắc Lộ (Alexandre De Rhodes) đến VN 

truyền giáo vào năm 1624, Giáo sĩ mấy năm ở Baéc Hà, 

Kẻ Chơ (Thăng Long) ca tụng VN là một dân tộc văn 

minh. Đắc Lộ ca tụng “không một người dân nào sang 

hay hèn mà không cho con đi học ngay khi còn nhỏ. Nhờ 

vậy, không ai là không có ít nhiều kiến thức, không ai bị 

dốt nát hoàn toàn” (54). Về luật pháp VN, Giáo sĩ nồng 

nhiệt ca tụng, so sánh với Tây phương, hơn Tây phương. 

Nếu Tây phương như VN “thì đã bớt được ba phần tư 

các vụ kiện.” Giáo sĩ tán dương sự công chính của Luật 

pháp xứ Đàng Ngoài là “hoàn hảo so với ta (Tây) người 

dân không phải tốn kém gì khi phải bênh vực quyền lợi 

của mình (trước Tòa). Không hề có các giấy tờ thể thức 

(Tòa án) gây ra tốn kém phiền phức (như ở Tây)” (55). 

HÌNH LUẬT TRIỀU NGUYỄN 

Vua Gia Long (1802-1820) thống nhất đất nước, lên 

ngôi Hoàng Đế. Năm 1811, Vua sai Đại thần Nguyễn 

Văn Thành, nguyên Tổng trấn Bắc Thành làm Tổng tài 

biên soạn bộ Hoàng Việt luật lệ (HVLL), còn gọi là luật 

Gia Long. Bộ luật này hoàn thành năm 1812, đến năm 

1815 phân phát (56), gồm có 398 điều và 30 điều tỷ dẫn, 

22 quyển. Nhiều học giả cho rằng, Hoàng Việt luật lệ 

sao chép luật Nhà Thanh do vua Gia Long đã lấy luật 

Thanh làm mẫu, vua cho rằng “luật ấy đầy đủ và hoàn 

toàn dưới mắt vua.” GS Nguyễn Ngọc Huy tham khảo 

tường tận và so sánh với luật Nhà Thanh, kể cả luật Nhà 

Minh, kết luận “Đại đa số các điều khoản của HVLL 

đều giống như các điều khoản tương ứng của các bộ luật 

Trung Quốc (luật Nhà Minh và Nhà Thanh) chỉ thỉnh 

thoảng mới có một vài sửa đổi nhỏ” (57). Học giả L.F.P 

Philastre dịch HVLL ra tiếng Pháp, ông so sánh với luật 

Nhà Thanh từ bản gốc (origine des textes) “luật, lệ và 

chú giải có thể nói luật Gia Long là luật Nhà Thanh” 

(58). Dù theo luật Nhà Thanh, quá khắc nghiệt, HVLL 

vẫn còn giữ một số điều ảnh hưởng QTHL Nhà Lê về 

phụ nữ, bảo vệ phụ nữ. Như điều 105, quy định hình phạt 

“Cưỡng chiếm con gái phụ nữ nhà lành làm vợ” Điều 

290 quy định hình phạt “Đánh vợ, con của chồng trước”. 

Tinh hoa Luật lệ triều Nguyễn thể hiện qua bộ 

“Hội Điển sự lệ”, Bộ Hình, 25 quyển. 

Cũng như Luật Lê, Luật Nguyễn coi đạo Hiếu 

sinh làm chủ đạo. Qua 25 quyển Hình luật – Bộ Hình, qui 

định từng chi tiết, Luật, án lệ và án văn cũng như pháp 

qui. Giành hẳn một quyển về NHÂN MẠNG. Quyển (Q.) 

196 “ Luật hình – nhân mạng” gần 20 mục, từ mưu giết 

người, lấy uy thế bức tử người … Rất trọng sinh mệnh. 

Hình phạt rất nặng kể cà tội “rong xe ngựa làm chết hoặc 

bị thương người khác” “Thầy lang vườn chữa thuốc làm 

chết hay bị thương tật cho người”. Q.197 trong đó có 

khoản phạt nặng người chồng “đánh con chồng trước của 

vợ”. Q.202 qui định xét xử “đàn bà phạm tội”. Cũng như 

nhà Lê, luật Nhà Nguyễn không đánh nữ tội phạm bằng 

gậy (trượng), chỉ được đánh bằng roi, nhẹ hơn nam nhiều 

bậc. Qui định hình phạt rất nặng kẻ nào lập mưu giết 

người, bị xử trảm (giam hậu), kẻ tội phạm xử tội giảo 

(giam hậu) (59). Bất cứ văn kiện nào tâu lên vua, vua 

phê “chuẩn, y” là quyết định tối hậu, “bất khả tư nghị” 

thêm. Riêng án tử hình, Bộ Hình tâu bản án lên vua, 

dù vua y, nhưng mấy ngày sau theo lệ định, Bộ lại gửi 

bản án lên vua lần nữa với “cầu mong Hoàng Thượng 

nghĩ lại đoái thương” may ra tử tội được ân giảm. Vua 

lại phê “y” lần nữa, bấy giờ bản án tử mới thi hành. 

THƯỢNG TÔN NHÂN PHẨM 

Hệ thống Tư pháp triều Nguyễn rất chặt chẽ (cho 

đến triều Tự Đức) Cấp huyện, Tri huyện kiêm Pháp quan 

(hòa giải) lên cấp tỉnh do Án Sát sứ. Cũng như nhà Lê, 

phân biệt công tố và xử án. Ngục quan là Biện lý (công 

tố). Q.202, qui định hình phạt rất nặng như Ngục quan 

“cố ý giam giữ người không có tội”, “giam lâu ngày” 

“áp bức ngược đãi người có tội” (60). 

Từ khi tống giam (can phạm) cho đến khi ra tòa, 

“không được đánh đập ngược đãi phạm nhân. Mọi sự 

tra khảo diễn ra công khai trước tòa, can phạm bị nọc ra 


trước tòa, 2 chân 2 tay căng ra, trói vào 4 cọc. Không 

được phép để cho đàn bà lõa lồ, áo quần phải kín đáo. 

Ngục quan tiến hành tra hỏi lấy khẩu cung. Ngục lại (Lục 

sự) ghi chép trước mặt Án Sát sứ không được sửa lại 

cung từ. Phạm nhân nằm xấp. Hình luật qui định không 

được đánh vào mặt, vào đầu, cổ và ngực, chỉ được đánh 

từ mông trở xuống. Đánh không gây thương tích (trừ tội 

lăng trì). Q 179 qui định kích thước cùm, gông, roi, gậy, 

gông cổ, khóa sắt, kìm kẹp (đưa vào bễ thổi hồng) kẹp 

da thịt cháy xám (cũng rất tàn bạo), tra khảo phạm nhân 

phải thú tội (phụ nữ được miễn, tội phản nghịch bị voi 

giày, ngựa xé). Cùm đàn ông nặng từ 8-9 cân, cùm đàn 

bà 6-7 cân (61) 

Không được chửi can phạm, tuy gọi là “y,” “y 

thị,” “tên kia”. Q. 202, qui định “nguời tuổi già và trẻ 

con không được tra tấn” (62). Qui định rõ qui chế ăn 

mặc, lương ăn của tù giam trong ngục (63) – Đàn bà 

được khoan miễn rất nhiều, Q. 203 qui định về khoản 

“Đàn bà phạm tội” (64). 

Bảo vệ thanh danh của con người “không được 

áp bức ngược đãi người có tội” (65). 

Nhân quyền và nhân phẩm được tôn trọng ở mọi 

đẳng cấp xã hội, trong mọi hoàn cảnh. Khoản đầu, quyển 

198 về điều “chửi người khác” luật định: “Phàm kẻ nào 

chửi người khác xử tội đánh 10 roi. Cùng chửi lẫn nhau, 

xử mỗi người đánh 10 roi” (66). 

Tuy HVLL Nhà Nguyễn sao chép Luật Nhà 

Thanh nhưng về phụ nữ và Hương hỏa thì không khác 

nhiều so với QTHL Nhà Lê, giành cho phụ nữ nhiều ưu 

hậu, khoan dung, “Luật pháp triều Nguyễn vẫn giải quyết 

các vấn đề tài sản trong hôn nhân và gia đình theo phong 

tục tập quán của người Việt Nam đã kế thừa theo truyền 

thống pháp luật của dân tộc” (67). 

KÍNH GIÀ YÊU TRẺ - NHÂN LUÂN 

Vua Lê Thái Tổ lên ngôi, năm đầu triều đại 

(1428), vua ban chiếu “nhân dân từ 70 tuổi trở lên được 

miễn sai dịch” (đi làm phu phen) (68). QTHL qui định 

lão niên phạm tội được khoan giản, 80 tuổi trở lên miễn 

ngục hình. Nếu phạm tội phản nghịch thì do chính vua 

xử lý – Thiếu niên 15 tuổi trở xuống phạm tội, Tòa cho 

đưa về để gia tộc xử lý và giáo dục. 

Truyền thống văn minh xưa của dân tộc VN là 

kính già yêu trẻ. Nhà Lý qui định các lão thần vào chầu 

vua không phải quỳ lậy và được ngồi ghế. 

Lão quyền là định chế tinh thần trong truyền 

thống Việt và Lễ luật. Từ Lý, Trần, Lê và Nguyễn kính 

già yêu trẻ là chủ đạo xử thế trong xã hội VN, được qui 

định trong Hình Luật. Luật triều Lê, xử phạt nặng về tội 

“khinh nhờn” người già, “có người già mà không kính 

nể, dám tự ngồi ăn uống cùng một mâm một chiếu (nếu 

không được phép) thì lấy tội kinh nhờn mà luận phạt tội, 

phạt 30 trượng” (69). Năm 60 tuổi được hưởng dưỡng 

lão điền. Số tuổi được cấp tăng lên theo tuổi thọ, 70 tuổi 

2 sào, 80 t. 4 sào, 90t một mẫu (70). Không được dùng 

trẻ từ 15 tuổi trở xuống làm chứng. Q. 180, khoản 1, qui 

định “phàm người nào trên 70t trở lên, 15t trở xuống và 

người có tật suy yếu không thể chữa được (như chột một 

mắt, què một chân v. v…) mà phạm vào tội tù từ lưu trở 

xuống cho thu tiền chuộc tội”. “Người từ 90 tuổi trở lên, 

từ 7 tuổi trở xuống tuy có phạm tội tử hình cũng không 

bắt tội” (71) (trừ tội phản nghịch do vua quyết định như 

Nhà Lê). 

Nhân luân là đạo lớn. Đời vua Trần Minh Tông, 

năm Ất Mão (1315), vua xuống chiếu “cấm trong một 

nhà cha con, vợ chồng và nô tỳ tố cáo lẫn nhau” (72). 

Thành Luật. 

Nhà Nguyễn đều theo như vậy, (Điều 504 QTHL 

qui định tội này). HVLL quy định hình phạt theo các 

điều 287 “Đánh tôn trưởng trong vòng thân tộc”, Đ. 205 

“Đánh ông bà, cha mẹ”, Đ. 289 “Thê thiếp đánh bà con 

bên chồng”, Đ. 298 “mắng chửi ông bà, cha mẹ”. Các 

điều thuộc về nhân quyền, nhân phẩm nhân luân, HVLL 

không khác so với HTLL triều Lê, kể từ đời Minh Mệnh 

về sau được sửa đổi khá nhiều theo QTHL Hồng Đức. 

Chẳng hạn Đ. 131, “Cấm con cháu không được ca hát khi 

ông bà cha mẹ bị tội tử hình”. Đ. 481 “Vợ đánh chồng..”, 

Đ. 482 “Chồng đánh vợ…”, Đ. 484 “Chị dâu đánh em 

chồng”, Đ. 511 “Con cháu kiện ông bà. Đôi bên thông 

gia kiện nhau”, Đ. 543 “Không để đại tang cha mẹ”. Đ. 

489 “Học trò đánh thầy”. Hình luật triều Nguyễn coi rất 

trọng Nhân Luân, qui định dù là đã đi tu, “Tăng Đạo phải 

lạy cha mẹ” (Đ. 157), định hình phạt “Bỏ nhiệm vụ săn 

sóc cha mẹ” (Đ. 161) (73). 

NỀN TƯ PHÁP PHÂN QUYỀN 

Nhà Nguyễn không lập Thẩm Hình Viện mà lập 

tòa Tam Pháp Ty quy mô hơn, 3 cơ quan hội đồng xét 

xử ở cấp cao nhất: Bộ Hình, Đô Sát Viện và Đại Lý tự. 

Đô Sát Viện (như Ngự Sử đài Lý, Trần và Lê) do Đô 

Ngự Sử cầm đầu, là một đại thần (Nhị phẩm như TS 

Phan Đình Phùng, 1883), gồm các Ngự Sử và Lục Sử 

thủ lĩnh (74), Đại Lý tự, giữ pháp chế Luật lệ (như Viện 

Chưởng Lý – VNCH), còn có Công Chính đường (gần 

Tam Tòa hiện nay), độc lập với Bộ Hình, trực tiếp với 

Vua. Quyền của Viện này rất rộng rãi, xét lại hình án, 


thanh tra án. Hội đồng xử án “hễ đồng ý thì ký chung, hễ 

khác ý thì hai bên cùng để lên (Vua). Nếu đường quan 

Viện Đô sát mà có ý che giấu chuyên quyền cứ thực chỉ 

ra mà tham hặc” (75). Đại Lý tự lập từ Nhà Lê, xét lại 

các bản án từ các tỉnh gửi về qua Bộ Hình, cho phạm 

nhân oan ức có quyền làm biện minh trạng, phản bác 

lại bản án của Tòa dưới. Nếu Tam Tòa bất đồng, phải 

tâu lên vua. Đại Lý tự nhà Lê như “luật sư”. Nếu bản án 

của tòa mà tội phạm cho là xử oan có quyền phản cung, 

phản bác đòi xử lại. Năm Canh Dần (1467) vua Lê “sắc 

lệnh cho Tể thần lúc xét tội những người tù phạm hiện 

bị giam phải có quan chức của Đại Lý tự nếu người có 

tội kêu là xét oan, thì cho quan chức của Đại Lý tự cùng 

người có tội biện bạch bẻ bác với nhau” (76). Nhà Lê 

đặt chức Đề Hình ngự sử trên cả Đại Lý tự, nếu tội nhân 

oan ức, “ bản án có điều thảm khắc, quan Ngự Sử Đề 

Hình kiểm tra Bộ Hình và Đại Lý tự “kiểm tra xét hỏi, 

tâu bầy đàn hặc để tỏ rõ nỗi oan uổng của tội nhân” (77). 

Công Chính đường, một tòa công thự trước Đại 

Lý tự nơi Tam Pháp họp, hội đồng xét các đơn khiếu kiện 

của dân. Trước CCĐ đặt một chiếc trống cái gọi là trống 

Đằng Vãn và để một chiếc ấn bạc “Tam Pháp Ty”. Dân 

oan khiếu kiện ở vùng kinh đó và các tỉnh về đây vào các 

ngày 6, 16 và 26 nạp đơn đánh 3 tiếng trống, Đề lại ra 

nhận đơn. Trước hết tạm giữ người khiếu kiện lại rồi xem 

xét nội dung đơn sau đó Lại viên Bộ Hình niêm phong, 

đóng dấu để đệ lên Tam Tòa hội đồng xét xử. Người đâm 

đơn được tự do chờ đợi kết quả. Các ngày 6, 16, 26, Tam 

Tòa phải cứu xét ngay không được để chậm trễ (78). 

Hình Luật Nhà Lê theo tôn chỉ mà Đức Lê Thái 

Tổ, sau khi giải phóng đất nước, ngài xuống chiếu bảo 

các quan “Đường lối trị dân cốt làm cho không phải 

dùng đến hình phạt” (79). Pháp quan được tuyển chọn 

rất kỹ. Từ đời Lê Thánh tông về sau, Hiến Sát sứ trở lên 

phần lớn có học vị Tiến Sĩ hay Tiến Triều (kém Tiến Sĩ 

2 bậc). Vua Lê Thánh Tông năm Giáp Thân (1475) hạ 

chiếu “Chọn người có văn học tài trí kiến thức cất nhắc 

làm việc trong ty hình ngục” (80). Nhà Nguyễn cũng như 

thế, Án Sát sứ các tỉnh vào đời Tự Đức hầu hết có bằng 

Tiến Sĩ hay Phó Bảng (Tiến Sĩ baûng phụ – Ất bảng), một 

số ít Cử nhân ưu tú, dày dạn kinh nghiệm (như trường 

hợp Cao Xuân Dục, nhiều năm làm Tri huyện, Tri phủ, 

thăng lên Biện lý Bộ Hình rồi mới được bổ làm Án Sát 

sứ Hà Nội) (81). 

NGÔI ĐẾ VN:TRUYỀN QUỐC 

Vua Lý, Trần, Lê và Nguyễn nhân danh Quốc 

Gia, Xã Tắc trực tiếp xem xét các hình án, nhất là án tử 

hình. Xem bộ Thực Lục ta thấy Vua Gia Long rất cần 

mẫn, siêng năng việc nước. Chính Gia Long duyệt xét bộ 

HVLL trước khi cho ban hành (82). 

Ngôi Hoàng Đế Việt Nam là truyền thừa, truyền 

quốc. Vua Lê Thánh tông cho đúc quốc ấn TRUYỂN 

QUỐC. Vua Hàm Nghi (1884 – 1885) “Kính dùng quả 

ấn TRUYỀN QUỐC “Đại Nam thụ thiên vĩnh mệnh”. 

(83) Đại Nam Hoàng Đế Bảo Đại, vua thứ 13 , cuối cùng 

của nhà Nguyễn cũng là do truyền quốc quốc thống. 

(84). Ngai vàng Nhà Nguyễn đặt giữa điện Thái Hòa, 

trên tường phía sau ngai, treo tấm bảng trên đỉnh ngai, 

khung vàng, nạm chữ vàng một bài thơ vinh danh văn 

hóa Việt ngàn năm. Văn hiến thiên niên quốc – Xa như 

vạn lý đồ – Hồng Bàng khai tịch hậu – Nam phục nhất 

Đường Ngu. Nghĩa là: Văn hiến ngàn năm dựng – Núi 

sông vạn dăm xa – Hồng Bàng thủa lập quốc – Nghiêu 

Thuấn vững sơn hà (84). 

Vua Bảo Đại giữ quả ấn ngọc TRUYỀN QUỐC 

cho đến ngày thoái vị (25-8-1945). Vua dấu được không 

trao cho Việt Minh. Ngôi vua Nhà Nguyễn là nối truyền 

quốc thống “Nam Quốc sơn hà Nam Đế cư – Tiệt nhiên 

định phận tại Thiên Thư” như tiếng loa vang vọng bên 

sông Như Nguyệt trong chiến thắng năm Bính Thân 

(1076) Lý Thường Kiệt đánh tan quân Tống Trung Hoa 

xâm lăng Đại Việt (86). Năm Bính Ngọ (1726), Vua 

Thanh Thế Tông, Trung Hoa, tiếp Sứ đoàn nước Nam 

đến triều kiến Thanh đế ở cung Kiền Thành, Bắc Kinh, 

“Vua Thanh thăm hỏi đến nơi đến chốn lại đặc biệt ban 

cho bốn chữ NHẬT NAM THẾ TỘ do chính tay vua 

Thanh viết cùng với đồ dùng bằng ngọc báu”. Bốn chữ 

Hán này, sử gia Cao Lãng giải nghĩa: “Nhật Nam (chỉ 

nước ta) giữ vững ngôi vua và vận nước hết đời này qua 

đời khác”. (87) Vua Thanh không còn gọi nước Nam là 

An Nam quốc, “ưu hậu một cách khác thường, bỏ lệ 3 

năm tiến công, 6 năm mới phải qua Bắc Kinh tiến cống 

một lần” (88). 

Pièrre Pasquier, Toàn Quyền Pháp Đông Dương 

(Nguyên thủ ba nước Việt, Miên, Lào) quan cai trị lâu 

năm ở Bắc Việt và Trung Việt, tác giả sách “Nước Nam 

Xưa”, nhận xét về cổ luật Việt Nam, Pasquier ca ngợi: 

“Luật lệ mỗi nước phải thích hợp với binh tình dân nước 

ấy, người Tây xét luật lệ An Nam chớ nên thấy nhiều 

điều trái với tư tưởng phong tục mình mà vội cho là dã 

man. Nếu xét kỹ đến cái thâm ý trong luật lệ ấy thời mới 

biết rằng cái lý tưởng nó cũng cao thâm lắm, có điều vị 

tất các nước Thái Tây đã theo kịp. Tỉ như cái lý thuyết về 

sự hình phạt (la théorie de la peine); người An Nam cho 

hình phạt là một cách chuộc tội, chịu rồi thời sạch tội, 

người Tây cho là một cái vết ô nhục, dẫu chịu rồi cũng 


không bao giờ rửa sạch được: thử so sánh hai đằng, đằng 

nào có ý cao thượng, hồn hậu.” (89). 

Được như thế là do cội nguồn văn minh văn hóa 

của dân tộc Việt Nam lấy lòng Nhân và đức Công chính 

làm chủ đạo, nhân luân, nhân quyền, nhân phẩm, và hiếu 

sinh, vuông tròn làm nền tảng cốt lõi của luật pháp. 

CAO THẾ DUNG, Ph. D. 

_ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ 

CHÚ THÍCH 

(1) - Phạm Việp, Hậu Hán Thư, Mã Viện truyện, Q. 24, 

86, 116 - Phạm Việp viết Hậu Hán Thư theo thể truyện 

ký ghi lại lịch sử đời Đông Hán (25-220) đời Quang Vũ 

đế kỷ, Mã Viện truyện Nam Man, Tây Man Di liệt truyện, 

ghi lại thời Hai Bà Trưng khởi nghĩa và Mã Miện nam 

chinh. 

- Khưu Hán Sinh và Đông Tô, Trung Quốc Lịch sử - Cao 

cấp khóa bản. GDxbx, Bắc Kinh 1958, T.I, tr. 196: “Mã 

Viện xin Triều đình phế bỏ hơn 10 điều luật của người 

Việt không hợp với luật của người Hán”. 

(2) - Tiền Nguyên Khải, Hình thức Pháp luật của Trung 

Quốc thời cổ như thế nào? trong Trung Quốc Văn hóa 

sử - Tam bách đề - T.I, bài t4 - Cổ tịch Thượng Hải xb. 

- Phạm Việp, Hậu Hán Thư, Q. 54,t. 749. 

(3) - Tư Mã Thiên, Sử Ký, Nam Việt Úy Đà liệt truyện. 

Bản dịch của Phan Ngọc. VHSG, 2005, tt.731-741. 

(4) - La Sỹ Bằng, Bắc thuộc thời kỳ đích Việt Nam – 

Trung-Việt quan hệ sử chi nhất (Hoa ngữ). Hương Cảng 

Trung văn Đại học Tân Á nghiên cứu sử sở, ĐNA nghiên 

cứu thất, Hương Cảng 1964, tr.42. 

(5) - Nguyễn Triệu (GS), Quốc hiệu nước ta. Văn Hóa 

tập san số 10, Sàigòn tháng 5-1959, tt. 395-401. 

(6) - Maurice Durand, La dynastie des Ly Antérieures 

(Nhà Tiền Lý) B.E.F.E.O T. XLIV, 1954, pp. 439-440… 

(7) - Tây Hồ Chí (khuyết danh). Bản dịch của Phủ QVK- 

VH, Sàigòn 1972, tr. 21, chùa Khai Quốc sau đổi là Trấn 

Quốc (giữ nước) ở Bắc Hồ Tây, nay là bến phường Yên 

Phụ, Hà Nội. 

(8) (9)- Khâm định Việt sử Thông giám Cương Mục (từ 

đây viết là Cương Mục), Chính biên, Q.I, tt.1-3, 5. 

(10) - Cương Mục, Chính biên, Q.XV, t. 24. 

(11) - Quốc sử quán triều Nguyễn, Cao Lãng. Lịch Triều 

tạp kỷ, T.II, tt. 158-159 - Bản dịch của Hoa Bằng, KHXH, 

HN, 1975. 

(12) - Về các chùa Sắc tứ, xem: Võ Văn Tường, Việt Nam 

Danh lam Cổ tự. KHXH xb, HN 1992 - “Chùa sắc tứ 

Quan Âm” tt.379-380 (hình), 450. 

(13) - Châu Bản Triều Nguyễn - Tư liệu Phật giáo, sưu 

khảo biên dịch của Lý Kim Hoa, Tiến sĩ, (GS ĐH Vạn 

Hạnh, Sàigòn). Nxb VHTT, HN, 2003, tt. 943-952 - Chiếu 

sớ thỉnh của hai xã Phúc Am và Phúc Chính, h. Gia 

Khánh, t. Ninh Bình tâu xin phong Tăng trưởng Nguyễn 

Thanh Thạnh, chùa Hưng Long được làm Hòa Thượng. 

Bộ Lễ trình lên phủ Nhiếp Chính (do Thân thần Tôn Thất 

Hân, Nhiếp Chính vương) “Nay kính Phụ chính (…) soi 

xét”. Phụ chính Thân thần, thay mặt vua Bảo Đại năm 

thứ 5, ban sắc phong Hòa Thượng cho Sư trưởng chùa 

Hưng Long. 

(14) - Xem Nguyễn Hiến Lê, Sử Trung Quốc. Văn Nghệ 

xb, Nam Cali, 2003, Nhà Hán, tr. 178: vua Hán Cao Tổ 

mắng Lục Giả (một cận thần) rằng: “Ta ngồi trên mình 

ngựa mà được thiên hạ đâu cần đọc Thi, Thư, thậm chí 

lột mũ của bọn Nho sinh liệng xuống đất rồi đái vào”. 

(15) - Lâm Chấn Hạo, Đạo gia là gì? Nó ảnh hưởng gì 

tới văn hóa truyền thống Trung Quốc? trong Trung Quốc 

Văn hóa sử - Tam bách đề, T.II, bài số 2. 

(16) - Lâm Chấn Hạo, Pháp gia là gì? Nó chiếm địa vị 

thế nào trong lịch sử tư tưởng học thuật Trung Quốc? 

sđd, bài số 3. T.II. 

* Về Đổng Trọng Thư (sinh khoảng năm 190 và mất 

khoảng 105 trước CN), đại Nho nhà Hán, làm đến chức 

Bác sĩ, buông màn ngồi giảng sách, học trò ngồi ngoài 

nghe, có người không bao giờ trông thấy mặt. Có khi 

luôn ba năm không ra đến vườn, chuyên tâm lo vào 

việc học đến như vậy. Rất trọng lễ.” Xem: Giản Chi và 

Nguyễn Hiếu Lê, Đại cương Triết học Trung Quốc, Q. 

hạ - Cảo Thơm, Sàigòn, 1966, tr. 729. 

(17) - Lê Tắc, An Nam chí lược, Q.II, t. 53 (còn viết là Lê 

Trắc) - Bộ sử quí này, 19 quyển, Lê Tắc viết tại Bắc Kinh, 

thế kỷ XIII, tự Cảnh Cao, hiệu Đông Sơn - Nhật Bản 

Minh Trị thập nhất niên (1884) - Đông Kinh Lạc Thiên 

đường bài ấn bản - Tứ sách nhất hàm. Lưu trữ tại Thư 

viện The Yenching (bản Hán văn), ĐH Harvard, Mass, 

USA, ký hiệu số 3544/2322A. 

(18) - Ngô Thời Sỹ, Việt Sử tiêu án. Hội NCVH Á Châu, 

Sàigòn 1960, tr. 117. 

(19) - Lê Mạnh Thát, Nghiên cứu về Thiền Uyển Tập Anh. 

Nxb TpHCM 1999, tt. 300-302, Thiền sư Viên Thông, 

người làng Cổ Hiền (nay là h. Nam Trực, t. Nam Định) 

“Sư bẩm tính thông minh, tài học tinh diệu.” 

(20) (21) - Việt Sử lược (Khuyết danh - Tứ Khố toàn thư). 

Thủ Sơn các tùng thư. Nghệ văn ấn thư quán, Q.II, t. 10, 

t. 12. 

(22) - Lê Quý Đôn, Đại Việt thông sử, Toàn Tập, T. III, 

Bản dịch KHXH, HN 1978, tr. 104. 

(23) (24) - Khâm định Việt Sử thông giám Cương Mục 


T.T.L. COLLEGE 

TECHNICAL TRAINING & LEARNING 

345 E. SANTA CLARA ST, SUITE 106 - SAN JOSE, CA 95113 TEL: 408-998-4534 

TTL COLLEGE ñang môû nhöõng lôùp ñang caàn treân thò tröôøng nhö: 

- Solar Installation (ngheà naày raát deã kieám vieäc vaø löông cao) 

- CNA Certify Nurse Assistant (Student seõ ñöôïc thöïc taäp taïi Clinic, pass State Exam) 

- Auto Repair (Student seõ ñöôïc thöïc taäp taïi shop söõa xe, seõ pass State Certify Test) 

- Machinist set-up vaø opeartor ñöôïc thöïc taäp taïi haõng xöôûng 

- CNC programming nhö Maste-Cam, Geo-path 

- Mechanical Design nhö: Solid-Work vaø Pro-Engineer 

- PC Board lay out vaø Auto CAD 

Tröôøng coù chöông trình EDD (giuùp gia haïn tieàn thaát nghieäp) 

TAA vaø Worker Comp. hoïc khoâng phaûi traû tieàn. Coù Student Loan (Möôïn tieàn ñeå ñi hoïc) 

Tröôøng seõ giuùp hoïc vieân kieám ñöôïc vieäc sau kho toát nghieäp 

Ñaëc bieät caùc baïn ñanh theo hoïc caùc University lo laéng vì khoâng ñaäu kyø thi WST, khoâng ñaêng kyù ñöôïc nhöõng 

lôùp UPPER G-E vaø seõ khoâng toát nghieäp ñuùng theo keá hoaïch. Chuùng toâi seõ giuùp caùc baïn vöôït qua khoù khaên naày. 

Haõy ñeán ghi danh taïi TTL College 

ï 345 E. Santa Clara St, Suite 106 , San Jose , Ca 95113. 

Ñieän Thoaïi: 408-998-4534 

TRUNG TAÂM CHA MÂ 

C Ö UÙ CHÆNH HÌNH 

Baùc Só ÑOÂNG Y 

M ACÏ 

ÑÌA 

, OMD (LAC) 

Baùc Só CHÆNH HÌNH 

LEÂ 

VUÕ 

CAÙC CHÖÙNG ÑAU NHÖÙC CAÙC CHÖÙNG BEÄNH KINH NIEÂN 

- Tai naïn xe coä 

- Tai naïn sôû laøm 

- Chaán thöông theå thao 

- Nhöùc ñaàu, choùng maët 

- Ñau coå, ñau vai, ñau löng 

- Ñau coå tay (Carpal tunnel) 

- Ñau ñaàu goái, ñau chaân 

- Ñau thaàn kinh toïa (Sciatic pain) 

- Ñau quai haøm (TMJ Syndrome) 

- Taát caû caùc chöùng phong thaáp 

- Traät khôùp xöông, bong gaân 

- Fibromyalgla (ñau nhöùc khoâng bieát 

nguyeân nhaân 

CHUYEÂN TRÒ 

- Vieâm gan, tieåu ñöôøng, cao aùp huyeát 

cao cholestoral 

- Baùn thaân baát toaïi (Stroke) 

- Meùo maët (Bell’s palsy) 

- Suyeãn, dò öùng, ho kinh nieân, caûm cuùm 

- Beänh ñaøn oâng: suy yeáu sinh lyù, di hoaït 

moäng aûo, tieát tinh, yeáu sinh lyù, lieät 

döông 

- Beänh ñaøn baø: laõnh caûm, kinh nguyeät 

khoâng ñeàu, caùc chöùng beänh sau khi sanh 

- Caùc beänh tró 

- Caêng thaúng thaàn kinh, maát nguû 

- Beùo phì 

- Caùc chöùng meät moûi. 

3005 SILVER CREEK # 142 

SAN JOSE, CA 95121 


Thöù Hai - Thöù Saùu: 10:00 AM- 6:00 PM 

Thöù Baûy: 10:00 AM - 1:00 PM 

Chuû nhaät: laøm theo heïn 

ÑAËC BIEÄT: 

Söû duïng tia saùng Laser 

giuùp ñieàu trò caùc chöùng ñau nhöùc 

vaø caùc loaïi beänh kinh nieân 

- Phoái hôïp Ñoâng Taây Y chaån trò vaø ñieàu trò toaøn khoa 

- Baùn caùc loaïi thuoác Baéc vaø thuoác röôïu gia truyeàn 

NHAÄN MEDICAL, MEDICARE 

VAØ CAÙC LOAÏI BAÛO HIEÅM 

Coù giaù ñaëc bieät cho nhöõng beänh nhaân 

khoâng coù baûo hieåm 


(viết là Cương Mục) Chính biên, Q. III, t.12. 

(25) - Cương Mục Chính biên, Q.III, t.27. 

(26) - Nguyễn Ngọc Huy, Quốc Triều Hình Luật. Viet 

Publisher, Canada, 1989, tr.45. 

(27) - Cương Mục, Chính biên, Q.IX, t.32. 

(28) - Ngô Thời Sỹ, Việt Sử tiêu án, “Thái tông hoàng 

đế” (1225-1253), t.125. 

(29) - Ngô Sỹ Liên, Đại Việt Sử ký Toàn Thư (từ đây viết 

là Tòan Thư) Q.V, kỷ Nhà Trần, t.168 – Bản chữ Hán, 

lưu trữ tại Thư Viện The Yenching, ĐH Harvard, Mass, 

USA – ký hiệu số 354512643. 

* Ngọ Phong Ngô Thời Sỹ, Việt Sử tiêu án – Trần Thái 

Tông, tt.169-184. Vua xưng là Quốc Gia, trong hòang 

tộc gọi nhau là quan gia. 

(30) - Ngô Thời Sỹ, Việt Sử Tiêu án, “Trần Thái Tông”, 

t.171. 

(31) - Cương Mục, Chính biên, Q.VI, t.36. Chu Công tức 

Chu Công Đán. Thánh Nho, Tiên Nho Nhà Chu (1122- 

255 TCN), người Tây Di, 72 Tiên Hiền, đệ tử của Khổng 

Tử, đời Nhà Chu, trước Nhà Hán . 

(32) - Cao Lãng, Lịch Triều tạp kỷ, T.II, tr.188. 

- Cương Mục, Chính biên, Q.XIX, tt.1010-1011. 

(33) - Cương Mục, Chính biên, Q.XIII, t.4. 

(34) - Lê Quý Đôn, Đại Việt thông sử, trong Toàn Tập, 

T.III, tr.103. 

(35) - Phan Huy Chú, Lịch triều Hiến chương Loại chí 

– Hình Luật chí. tt.527 – 529. Bản dịch của Cao Nãi 

Quang. Nhà in Vĩnh Baõo, Sài Gòn 1957. 

(36) - Ngô Thời Sỹ, Việt Sử tiêu án, “Trần Thái Tông”, 

tr.174. 

(37) - Cương Mục, Chính biên, Q.XV, tt.7-8. 

(38)(39)(40) - Lê Quý Đôn, Đại Việt thông sử, tr.67; 

104. 

(41)(42) - Tòan Thư, Q.XI, kỷ Nhà Lê, t.65a, 67. 

(43) - Cương Mục, Chính biên, Q.XIII, tt.23-26. 

(44) – Quốc Triều Hình Luật – Luật Hình triều Lê Hồng 

Đức. Bản dịch của TS Nguyễn Ngọc Nhuận và TS Nguyễn 

Tá Nhí. Nxb TpHCM 2003, Chương Điền sản, tr. 279, tt. 

391. 

(43)(44) - Nguyễn Ngọc Huy, Quốc Triều Hình Luật, 

tt.202-204, QTHL, điều 75,75,76. 

(45) - QUỐC TRIỀU HÌNH LUẬT, còn gọi là Luật Hồng 

Đức gồm 6 quyển do Lê Thánh tông ban hành vào năm 

1489 niên hiệu Hồng Đức, gồm 722 điều, nên gọi là 

luật Hồng Đức – Quốc triều Hình luật, bản dịch tiếng 

Pháp của Học giả Pháp Deloustal dưới tựa đề “La 

Justice dans I’Ancien Annam (Pháp luật nước Nam cổ), 

traduction et commentaire du Code des Le – (dịch và phê 

bình luật Triều Lê), BEFEO, 1908, 1909, 1910, 1911, 

1912,1913,1919 và 1922. 

*Nguyễn Ngọc Huy, Quốc triều Hình Luật. Viet 

Publisher, Canada, 1989 - GS Huy đậu Tiến Sĩ chính trị 

học, ĐH Balê (1960). Giáo sư Học Viện QCHC. Sàigòn, 

The Ford Foundation’s Fellowship 1976 – 77, ông tinh 

thông chữ Hán Nôm và pháp chế sử VN và Trung Hoa. 

(46) - Cao Thế Dung, Chân Dung Phụ Nữ Việt Nam. 

Tiếng Mẹ xb, Phoenix, AZ. 1990, tt.20-21 “Thánh tổ diễn 

xuất cầm ca”. 

(47) - Xem: Đỗ Thị Hảo - Mai Thị Ngọc Chúc, Nữ Thần 

Việt Nam. Nxb Phụ Nữ, HN, 1984. 

(48) - Hội Chân Biên, dịch và chú giái của Lm Trương 

Đình Hòe, Les Immortels Vietnamiens d’après Le Hôi 

Chân Biên. E.F.E.O, Paris 1988, “Table du Hội Chân 

Biên, pp. 27-29, 42. 98… Liễu Hạnh Nguyên Quân, Lm 

Hòe dịch là “La Première Souveraineté.” Tác giả đậu 

Tiến sĩ Văn chương ĐH La Sorbonne, Paris. 

(49)(50)(51)(52) - Quốc triều Hình luật, sđd, tr.123, 127, 

131, đ. 313. 

(54)(55) - Xem: Phạm Đình Khiêm, Xã hội Việt Nam thế 

kỷ XVII dưới mắt Giáo sĩ Đắc Lộ. Việt Nam Khảo Cổ 

tập san, số 2, Sàigòn 1960, tt. 64 - Trích dẫn từ sử ký 

Đàng Ngoài (Bắc Kỳ): A. De Rhodes, Hist. Tunquin, pp. 

27-43. 

- Cao Thế Dung, Việt Nam Công Giáo Sử - Tân Biên, 

Q.I, Dân Chúa xb 2003, tt. 482-483. 

(56) - Cao Xuân Dục, Quốc Triều Sử toát yếu – tuyển tập 

CXD, T.3. NXB VH, HN 2002, tr.111. 

“Thành tâu xin ngài làm sách luật rồi khắc in ra cho rõ 

phép nước” 

- Vũ Văn Mầu, Cổ Luật Việt Nam lược khảo, tt. 146- 

147. 

(57) - Nguyễn Ngọc Huy, Quốc Triều Hình luật – Về Bộ 

Hoàng Việt luật lệ, tt. 129-133 

(58) - HOÀNG VIỆT LUẬT LỆ - L.F.P. Philastre, Le 

Code Annamite, T.I Paris 1909, 2è ed. p.2 (La Loi et le 

commentaire sont exactement les textes correspondants 

du Code chinois – Le Code Annamite, T.I 791 pp; T.II 

777 pp. Ernest Le Roux, Paris 1875, 2è ed 1909. 

59) - Nội các triều Nguyễn, Đại Nam Hội Điển sự lệ. Bộ 

Hình, Q. 196 “Nhân Mạng”, tt.123-124. 

(60) - Đại Nam (ĐN) Hội Điển sự lệ, Bộ Hình, Q.202 

tt.417-435. 

(61) - ĐN Hội Điển sự lệ, Q.179, H.18-29, 28-30. 

(62)(63)(64)(65) - ĐN Hội Điển sử lệ, Q. 202. “Đoán 

ngục,” tr. 417, Q. 203, tt. 455-457. 

(66) - ĐN Hội Điển sự lệ, Q. 198, tr. 2. 

(67) - Nguyễn Q. Thắng, Lược Khảo Hoàng Việt Luật 

Lệ (Tìm hiểu Luật Gia Long) Nxb VH TT, HN, 2002, tr. 


146. 

- Huỳnh Công Bá, Vấn đề tài sản trong pháp luật hôn 

nhân và gia đình dưới triều Nguyễn, Nghiên Cứu Huế, 

tập 3, 2002, tt. 65-75 (dẫn bởi NQT). 

(68) - Cương Mục, Chính biên, Q.XV, t.8. 

(69) - Phan Huy Chú, Lịch triều Hiến chương Loại chí, 

Hình Luật chí, tr.10, Quốc dụng chí, tt. 67-69. Nxb SH, 

HN, 1961. 

(70) – Nguyễn Đức Nghinh, “Người già trong làng xã” 

trong Nông thôn Việt Nam trong Lịch sử. HN 1978, tt. 

174-175. 

(71) - ĐN Hội Điển sự lệ, Q. 180, tt.87-88. 

(72) - Cương Mục, Chính biên, Q. XI, tr. 11. 

(73) – Cương Mục, Chính biên, Q.XX,t.8. 

(74) - Trần Thanh Tâm, Quan chức Nhà Nguyễn. Nxh 

Thuận Hóa, Huế, 2000, tr.tt.118.119. 

– Xem: ĐN Hội Điển sự lệ, Q. 230, I, II, III, IV tt.120 

– 130… 

(75) - ĐN Hội Điển sử lệ, Q232, tt.199 – 220… 

(76) (77) - Cương Mục, Chính biên, Q. XXI, t.5, Q.XII 

t.11. 

(78) - ĐN Hội Điển sự lệ, Q. 232, tt.190 – 200… về “Đại 

Lý Tự”. 

(79) (80) - Cương Mục, Chính biên, Q. XVI, t.14. Q.XXIII, 

t.2. 

(81) - Đại Nam Thực Lục, Chính biên, Đệ ngũ kỷ 

T.XXXVI, tt. 159, 214. 

(82) - Xem: Đại Nam Liệt Truyện, Q.21 – Thực Lục 

chính biên, Đệ nhất kỷ Q. 1 – 8, Sử tập biên. 

(83) - Đại Nam Thực Lục, Chính biên, Đệ ngũ kỷ, T. 

XXXVI, Q. VIII, tr. 217. Bản chữ Hán hiện lưu trữ tại 

Thư Viện The Yen ching, ĐH Harvard, Mass, USA. “ 

Hàm Nghi Đế”, ký hiệu số FC2466 (P). 

(84) - Bảo Đại, Con Rồng Việt Nam NPTxb, Cali 1990, 

tt. 56 – 75 

(85) - GS Huỳnh Minh Đức, Từ Ngọ Môn đến điện Thái 

Hòa. Nxb Trẻ, 1994, tr. 28, dịch và chú giải hàng trăm 

bài thơ nạm chữ vàng ở Ngọ Môn và điện Thái Hòa, đại 

điện quốc gia, Huế . 

(86) - Trần Trọng Kim, Việt Nam sử lược, Q. I, tr. 

104 

(87) (88) - Cao Lăng, Lịch triều Tạp Kỷ, T. II, tr. 

112, 113 

(89) - P.Pasquier, L’Annam d’autrefois. Paris 1907, 

tr. 92 – 194. Phần dịch của Phạm Quỳnh qua bài 

“Nước Nam đời xưa” bàn về sách “Cổ Việt Nam” 

(L’Annam d’autrefois của quan Khâm sứ Pasquier). 

Nam Phong số 45 tháng 3-1921, tt. 182 – 188. 

TÖØ THU AÁY 

(tứ thủ liên hoàn) 

1/ Mỗi độ thu sang phủ cảnh đời, 

Chạnh lòng một nỗi nhớ xa xôi. 

Ngoài hiên trăng tỏa màu hoang dại, 

Đáy dạ sầu dâng thoáng rã rời. 

Hình ảnh năm xưa còn rõ nét, 

Ân tình ngày cũ chẳng phai phôi. 

Ngồi đây nghĩ mãi về mai hậu, 

Để khóc quê mình buổi tả tơi. 

2/ Để khóc quê mình buổi tả tơi, 

Bão thu Ất Dậu cuốn tơi bời. 

Tìm đâu một thoáng hương vương lại, 

Chỉ thấy nghìn dâu hận chẳng nguôi. 

Đất mẹ bia ghi dòng biến loạn, 

Văn Lang sử chép đoạn bồi hồi. 

Bốn ngàn năm lẻ thăng trầm trải, 

Nửa thế kỷ rồi lệ vẫn rơi. 

3/ Nửa thế kỷ rồi lệ vẫn rơi, 

Đêm hoang mưa vọng tiếng ru Hời. 

Gợi buồn viễn xứ quên ngày tháng, 

Lặng nhớ quê hương khuất biển khơi. 

Một mảnh trăng soi bờ vực thẳm, 

Bao thu gió lộng cõi chơi vơi. 

Trí nhân ngã gục bên cường bạo, 

Từ ấy điêu linh ngập đất trời. 

4/ Từ ấy điêu linh ngập đất trời, 

Bạch Tàng đem đến xót xa thôi. (*) 

Cổ nhân có khóc thời rong ruổi, 

Hậu thế còn mang kiếp nổi trôi. 

Lời mẹ nồng nàn khi vỡ tiếng, 

Điệu ru khắc khoải lúc nằm nôi. 

Để trong tiềm thức ai khơi lại, 

Mỗi độ thu sang phủ cảnh đời. 

(*) Bạch Tàng là mùa thu. 

ĐÔNG HẢI - Trầm Thy Trang 1998 


Công Hàm 1958: 

Từ Lệ Thuộc Chính Trị 

Trở Thành Bán Nước 

Nguyễn Quang Duy 

Trước 1975, miền Nam vẫn lấy ngày 20/7 làm 

ngày Quốc Hận. Ngày mà thực dân và cộng sản đã chia 

đôi đất nước. 

Ngày 20/7 năm nay, Báo Đại Đoàn Kết lại có bài 

viết đề cập thẳng vào nội dung bản Công Hàm 1958. Nhà 

cầm quyền Bắc Kinh luôn sử dụng bức Công Hàm này để 

lập luận rằng Hòang Sa, Trường Sa và Biển Đông thuộc 

chủ quyền Trung cộng. Bởi thế nó xem là Công Hàm bán 

nước. Thế nhưng vẫn chưa đựơc nhà cầm quyền cộng sản 

chính thức 

giải bày. 

B à i 

viết trên Báo 

Đại Đoàn 

Kết cố gắng 

chứng minh 

Công Hàm 

1958 không 

có giá trị 

pháp lý, chỉ 

là tuyên bố 

ngọai giao 

và chính 

trị. Tất cả 

những lập 

luận trong 

bài đều đã 

được Tiến sĩ luật học Đặng Minh Thu trình bày từ những 

năm 1995. Gần 20 năm sau các lập luận của Tiến sĩ Thu 

mới xuất hiện trên một bài báo Quốc Nội đủ hiểu sự bưng 

bít thông tin của nhà cầm quyền cộng sản Việt Nam. 

Điều lạ là đúng ngày Quốc Hận 20/7 năm nay, 

bài viết lại có đọan như sau “ … Có lẽ cần phải nhấn 

mạnh rằng tất cả những hành động ngoại giao của Thủ 

tướng Phạm Văn Đồng trong Công hàm 1958 có thể 

hiểu không phải là ông không nhìn thấy mọi ý đồ của 

Trung Quốc đối với cách mạng Việt Nam vì ông đã có 

kinh nghiệm trong bàn đàm phán Genève năm 1954, khi 

mà Trung Quốc đã có không ít động thái rất bất lợi cho 

VNDCCH …” Những tài liệu từ phía cộng sản Việt Nam 

cho biết vì lệ thuộc vào Trung cộng, đảng Cộng Sản Việt 

Nam đã bị đảng Cộng sản Trung Hoa “ép” ngồi vào Bàn 

Hội Nghị Genève chia đôi đất nước. 

Bài viết này xin bình luận về việc mất độc lập 

ngọai giao chính trị đã biến Công Hàm 1958 thành một 

Công Hàm bán nước và phương cách để hóa giải Công 

Hàm này. 

Chúng ta thường nghe phía nhà cầm quyền Trung 

Cộng tuyên bố chủ quyền trên hai quần đảo Hoàng Sa 

và Trường Sa là “chủ quyền không thể tranh cãi được”. 

Chủ quyền này cho phép họ vạch một đường chữ U 

chiếm đến 80 phần trăm diện tích Biển Đông, bao vây 

hầu hết bờ biển Việt Nam. Phía Trung Cộng lại luôn sử 

dụng phương tiện truyền thông để tuyên truyền cho “chủ 

quyền không thể tranh cãi ” này. Đầu tiên xin giới thiệu 

qúy vị một phần của một bài báo Trung Cộng đề cập đến 

chủ quyền của họ. 

Báo Kim Dương Võng (Trung Cộng) ngày 


16/06/2007. 

Các đảo ở Nam Hải bao gồm quần đảo Nam Sa 

(Trường Sa) và quần đảo Tây Sa (Hòang Sa) về lịch sử 

chính là lãnh thổ của TQ, TQ không chỉ có chứng cứ đầy 

đủ về lịch sử và pháp lý, mà cả cộng đồng quốc tế trong 

đó bao gồm cả VN cũng đã thừa nhận chủ quyền của TQ. 

Ngày 15 tháng 6 năm 1956, khi Thứ trưởng Bộ ngoại 

giao VN Ung Văn Khiêm tiếp kiến Đại diện lâm thời 

Lãnh sự quán TQ trú tại VN đã bày tỏ, theo các tư liệu 

về VN, xét về mặt lịch sử, các quần đảo Tây Sa, Nam Sa 

nên thuộc về lãnh thổ TQ. Khi ấy, Quyền Vụ trưởng Vụ 

Châu Á Bộ ngoại giao VN Lê Lộc có mặt tại đó nói, xét 

về mặt lịch sử, các quần đảo Tây Sa, Nam Sa đã thuộc 

TQ ngay từ đời Tống. Ngày 4 tháng 9 năm 1958, chính 

phủ TQ ra tuyên bố chiều rộng lãnh hải là 12 hải lí, báo 

“Nhân dân” của VN đã đăng chi tiết lời tuyên bố này vào 

ngày 6 tháng 9. Ngày 14 tháng 9, Thủ tướng VN Phạm 

Văn Đồng đã bày tỏ với Thủ tướng Chu Ân Lai là thừa 

nhận và nhất trí với lời tuyên bố này. 

“Bản đồ thế giới” do Phòng bản đồ Tổng tham 

mưu Quân đội nhân dân VN vẽ năm 1960 và “Atlas Bản 

đồ thế giới” do Cục đo đạc và bản đồ thuộc Phủ Thủ 

tướng VN in ấn, cũng chú thích các đảo ở Nam Hải , bao 

gồm cả quần đảo Nam Sa, thuộc lãnh thổ TQ; sách giáo 

khoa địa lí trong trường học phổ thông do Nhà xuất bản 

Giáo dục của VN năm 1974 đã viết ở bài “Nước cộng 

hòa nhân dân Trung Hoa”: “Từ các đảo Tây Sa, Nam Sa 

đến đảo Hải Nam, đảo Đài Loan… đã tạo thành một bức 

trường thành bảo vệ đại lục TQ. 

Nhưng về sau, thái độ của VN đã có sự thay đổi 

lớn. Tháng 1 năm 1974, TQ đã thu lại quần đảo Tây Sa 

từ chính quyền Nam Việt, thái độ của Bắc Việt khi ấy đã 

có phần thay đổi; sau đó VN nêu một cách rõ ràng, các 

quần đảo Nam Sa và quần đảo Tây Sa là “lãnh thổ” của 

VN. Năm 1975, trong quá trình thống nhất VN, VN đã 

chiếm đoạt phần đảo đá ngầm thuộc về TQ vốn bị Nam 

Việt xâm chiếm, rồi tiếp đó lại không ngừng mở rộng 

phạm vi đã chiếm lĩnh. Cho đến nay, con số đảo đá ngầm 

ở Nam Sa do VN khống chế là nhiều nhất, theo thống kê 

chưa đầy đủ là có khoảng 29 đảo. 

Phía Trung Cộng còn cho biết ngày 9/5/1965, 

nhà cầm quyền Hà Nội đã chỉ trích Mỹ vi phạm “hải 

phận Trung Quốc chung quanh các đảo Tây Sa (tức 

Hoàng Sa)”. Thêm vào đó báo Nhân Dân nhiều lần đề 

cập đến không phận Trung Quốc trên đảo Hoàng Sa. 

Các sự kiện trên đều có chứng minh 

Ngày nay bức Công Hàm của Phạm văn Đồng có 

thể dễ dàng tìm thấy trên mạng tòan cầu. Công Hàm này 

đã được phổ biến trên báo Nhân Dân ngày 22/9/1958. 

Xin xem phóng ảnh của bài báo. Công Hàm cũng đã 

được tuyên truyền rộng rãi qua các cuộc họp để ủng hộ 

“Tuyên Bố về Lãnh Hải của Trung Quốc và lên án đế 

quốc Mỹ xâm lược”. Tuyên Bố này cũng đã được đăng 

trên báo Nhân Dân ngày 9/9/1958. Báo Nhân Dân là tờ 

báo chính thức của đảng Cộng sản Việt Nam. 

Bức Công Hàm chính thức xác nhận “Chính 

phủ nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa ghi nhận và tán 

thành bản tuyên bố ngày 4/9/1958 của Chính phủ nước 

cộng hoà nhân dân Trung Hoa quyết định về hải phận 

của Trung Quốc.” Nhiều điều trong Bản tuyên bố ngày 

4/9/1958 đề cập đến Hoàng Sa và Trường Sa thuộc chủ 

quyền Trung cộng (Xin xem Tuyên Bố để rõ). Năm 1977, 

Phạm Văn Đồng đã phải xác nhận rằng: “Lúc đó là thời 

kỳ chiến tranh nên tôi phải nói như thế!”. 

Vì thiếu độc lập, vì lệ thuộc tư tưởng lệ thuộc 

chính trị, vì xa rời Tổ Quốc Dân Tộc Việt Nam, đảng 

Cộng sản đã ký kết và tuyên bố những điều vô cùng bất 

lợi, Trung Cộng luôn lấy đó để khai thác nhằm từng bước 

hợp thức hóa việc chiếm giữ Hoàng Sa - Trường Sa - 

Biển Đông về mặt pháp lý. 

Tuần vừa qua trên Mạng Tòan cầu lưu hành 

bản sao của trang 274 trong sách với tựa đề “Luyện kỹ 

năng đọc hiểu Tiếng Hoa” do Ngọc Huyên biên soạn, 

được Nhà xuất bản Thanh niên ấn hành, có in hình bản 

đồ Trung cộng với đường lưỡi bò liếm gần hết cả Biển 

Đông. Đủ thấy sự nguy hại của lệ thuộc ngọai bang. 

Biển Đông trong chiến lược toàn cầu của Trung cộng 

Đầu năm 1979, Trung Cộng đã vượt biên giới 

Việt Nam để dạy cho đảng Cộng sản Việt Nam một bài 

học. Khi ấy Bộ Ngoại Giao Việt Cộng mới chính thức 

công bố văn kiện “Sự thật về quan hệ Việt Nam - Trung 

Quốc trong 30 năm qua (1949-79)”. Văn kiện này vạch 

rõ chiến lược bành trướng đại dân tộc và bá quyền của 

Trung cộng. 

Để thực hiện chiến lược này, Trung Cộng đã 

nhiều lần tấn công và chiếm đóng biển đảo của Việt Nam. 

Năm 1956, khi quân đội Pháp rút khỏi Đông Dương, 

Trung cộng cho quân chiếm phía Đông của quần đảo 

Hoàng Sa. Năm 1959, họ lại xâm lựơc một số đảo nhưng 

bị Quân Đội Việt Nam Cộng Hòa ngăn chận. Những việc 

này chắc chắn đã được phía cộng sản Bắc Việt nắm rõ. 

Năm 1974, lợi dụng Hoa Kỳ rút khỏi miền Nam 

và Bắc Việt leo thang chiến tranh, Trung Cộng oanh tạc 

quần đảo Hoàng Sa và chiếm các đảo phía Tây, do quân 

Việt Nam Cộng Hoà đang đóng giữ. Tòan bộ quần đảo 

Hoàng Sa lọt vào tay giặc Tàu xâm lược. Đến năm 1988, 

khi Liên Sô muốn rời khỏi Đông Dương, Trung cộng lại 

tấn công quần đảo Trường Sa. Sáu đảo đã bị quân Trung 


Quốc chiếm đóng. Từ đó đến nay họ tiếp tục lấn chiếm 

các đảo nhỏ của Việt Nam khi có điều kiện. 

Hành động chiếm đóng bằng quân sự của Trung 

Cộng là bằng chứng hùng hồn nhất hai quần đảo Hòang 

Sa và Trừơng Sa không phải là “chủ quyền không thể 

tranh cãi ” được của Trung cộng. Nói rõ hơn Trung Cộng 

chỉ là bọn xâm lược. 

Những tuyên bố trước đây của Việt Nam Dân 

chủ Cộng Hòa không giá trị về pháp lý 

Từ lâu các học giả Việt Nam đã đặt vấn đề Việt 

Nam nên nhờ quốc tế phân xử. Do đó câu hỏi về giá trị 

pháp lý của các Tuyên Bố phía cộng sản Việt Nam đều 

đã được nêu ra tận tình xem xét. 

Học giả Tạ Quốc Tuấn nghiên-cứu các lập luận 

của cả hai nhà cầm quyền Bắc-kinh và Đài-bắc liênquan 

đến vấn-đề chủ-quyền đã đi đến kết luận: “… cả 

hai chính-phủ này có luận-cứ vu-vơ, mơ-hồ và võ-đoán. 

Họ chỉ nói đi nói lại nhiều lần là Trung Quốc có chủquyền 

bất-khả tranh-nghị hay chủ-quyền hợp-pháp và 

chủ-quyền đó có từ xa-xưa lắm rồi, nhưng lại không đưa 

ra được một bằng-chứng cụ-thể nào, căn-cứ vào các tiêuchuẩn 

lịch-sử, địa-lý hay luật quốc-tế, để chứng-minh là 

chủ-quyền đó thuộc về Trung Quốc.” Chính vì thế ngay 

từ thời Pháp, đã hai lần người Pháp đề nghị (năm 1932 

và năm 1947) nhờ Quốc Tế phân xử tranh chấp lãnh hải 

đều đã bị Trung Hoa từ chối. 

Luật sư Nguyễn Hữu Thống nghiên cứu Công 

Pháp Quốc Tế cho biết Trung Quốc hoàn toàn không có 

lý lẽ gì để xác minh Hoàng Sa, Trường Sa là một phần 

lãnh thổ của họ. Ông cho biết năm 1995 ông đã gửi một 

Bản Tường Trình đến 7 vị nguyên thủ các Quốc Gia 

trong Hiệp Hội các Quốc Gia Đông Nam Á để trình bày 

nhận định nêu trên. 

Khi phân tích lập luận của hai phía Trung Quốc 

– Việt Nam, Tiến sĩ Luật học Đặng Minh Thu đặt biệt 

chú ý đến việc: Trung Quốc nói rằng Việt Nam đã công 

nhận chủ quyền của Trung Quốc trên quần đảo Hoàng Sa 

vì những lời tuyên bố trước đây của phiá Việt Nam Dân 

Chủ Cộng Hoà. Tiến sỹ Đặng Minh Thu lập luận “Những 

lời tuyên bố trên không có hiệu lực vì trước năm 1975, 

Việt Nam Dân chủ Cộng hòa không quản lý những đảo 

này. Lúc đó, những đảo này nằm dưới sự quản lý của 

Việt Nam Cộng hoà; mà các chính phủ Việt Nam Cộng 

hoà luôn luôn khẳng định chủ quyền của Việt Nam trên 

hai quần đảo.” và “…đứng trên phương diện thuần pháp 

lý, nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa lúc đó không phải 

là một quốc gia trong cuộc tranh chấp. Trước năm 1975, 

các quốc gia và lãnh thổ tranh chấp gồm: Trung Quốc, 

Đài Loan, Việt Nam Cộng hoà và Philippin. Như vậy, 

những lời tuyên bố của Việt Nam Dân chủ Cộng hòa xem 

như lời tuyên bố của một quốc gia thứ ba không có ảnh 

hưởng đến vụ tranh chấp.” 

Nói tóm lại các tuyên bố của nhà cầm quyền Hà 

nội khi ấy chỉ có giá trị chính trị và hòan tòan không có 

giá trị về pháp lý. Trước Quốc Tế Trung cộng có thể xem 

Công Hàm 1958 như một lời hứa. Lời hứa khi chiếm 

được miền Nam nhà cầm quyền Hà nội sẽ trao hai quần 

đảo Hòang Sa và Trường Sa cho Trung cộng để đổi lại 

phía Trung cộng quân viện cho cộng sản Bắc Việt xâm 

lấn miền Nam. 

Năm 1974, khi Trung Cộng đánh chiếm quần đảo 

Hoàng Sa, Hải quân Quân lực Việt Nam Cộng Hòa đã 

một lòng hy sinh cố giữ lãnh thổ ông cha. Ngược lại nhà 

cầm quyền Hà Nội đã lặng im đồng lõa để thực hiện lời 

hứa kể trên. Tạp chí Kinh tế Viễn Ðông, ngày 10/2/1994, 

ký giả Frank Ching viết về vấn đề tranh chấp chủ quyền 

trên Quần Đảo Hòang Sa nhận xét miền Bắc luôn miệng 

cho rằng miền Nam là theo đế quốc Mỹ bán nước nhưng 

hành động của nhà cầm quyền Bắc việt đã chứng minh 

ngược lại. Theo cách nói của chúng ta Việt cộng là bọn 

bán nước và Công Hàm 1958 là Công Hàm bán nước. 

Ký giả Frank Ching đã kết luận bài viết như sau: 

“Không một ai trong cộng đồng thế giới muốn bước vào 

để dàn xếp sự bất đồng giữa Cộng sản Việt Nam và Trung 

Quốc. Lý do rất rõ ràng: cái công hàm ngoại giao và sự 

nhìn nhận của Cộng sản Việt Nam không thể nào xoá 

bỏ được bởi một nước nhỏ như Việt Nam, kẻ đã muốn 

chơi đểu để lừa dối Trung Quốc. Hơn nữa, Cộng sản Việt 

Nam không thể nào tránh được Trung Quốc trong khi 

họ phải bắt chước theo chính sách “đổi mới” của Trung 

Quốc để tiến lên chủ nghĩa xã hội.” 

Sau Khi Trung Cộng tấn công Việt Nam 

Năm 1979, khi bị Trung Cộng tấn công Việt 

Nam, đảng Cộng sản mới tuyên bố ngược lại. Điều 4 của 

Tuyên bố do Bộ Ngoại giao nước Cộng Hoà Xã Hội Chủ 

Nghĩa Việt Nam về Quần đảo Hoàng Sa và Quần đảo 

Trường Sa (7/8/1979) nhấn mạnh: 

“…Trung Quốc đã chiếm đóng quần đảo Hoàng Sa bằng 

biện pháp quân sự, lúc đó vẫn dưới sự quản lý của chính 

quyền Sài Gòn. Việt Nam Cộng Hòa lúc đó đã tuyên bố 

rõ ràng cương vị của họ như sau: 

- Chủ quyền và toàn vẹn lãnh thổ là những câu 

hỏi thiêng liêng cho tất cả mọi quốc gia; 

- Những khó khăn về biên giới lãnh thổ, thường 

tồn tại trong các cuộc tranh chấp giữa các nước láng 

giềng do lịch sử để lại, có thể vô cùng rắc rối và nên 

được nghiên cứu kỹ càng; và 

- Các quốc gia quan tâm nên cứu xét vấn đề 


này trong tinh thần công bằng, tôn trọng lẫn nhau, hòa 

nhã, láng giềng tốt và giải quyết vấn đề bằng sự thương 

lượng.” 

Khi Đông Âu và Liên Sô sụp đổ, giới cầm quyền 

cộng sản Việt Nam lại tiếp tục quay về thần phục Trung 

cộng. Từ đó đến nay họ đã ký những cam kết những mật 

ước để đổi lấy nền bảo hộ đương thời. 

Gần đây nhất là ngày 25/6/2011, Thứ Trưởng 

Ngoại giao Hồ Xuân Sơn đã gặp Ủy viên Trung Ương 

Đảng, Ủy Viên Quốc vụ Trung cộng Đới Bỉnh Quốc để 

“đồng thuận” về vấn đề Biển Đông. Ông Sơn cho biết 

họ chỉ lập lại những “… nhận thức chung giữa lãnh đạo 

cấp cao hai nước đã được ghi nhận trong các Tuyên bố 

chung Việt Nam – Trung Quốc nhân các chuyến thăm 

của lãnh đạo cấp cao hai nước, gần đây nhất là Tuyên 

bố chung tháng 10-2008 nhân dịp Thủ tướng Chính phủ 

Nguyễn Tấn Dũng thăm Trung Quốc.” Nhưng khi tướng 

Nguyễn Trọng Vĩnh và một số nhân sỹ Hà Nội muốn tìm 

hiểu thêm thì Hồ Xuân Sơn và Bộ Ngọai Giao đã từ chối 

tiếp đón. 

Ngày nay dưới mắt người Việt, Bộ Chính Trị 

Việt cộng đều do chính Trung cộng sắp đặt. Từ đó dẫn 

đến việc họ phải đối đầu với đòi hỏi thay đổi chính trị 

và thoát ly ách chư hầu Trung Cộng. Từ ngay bên trong 

đảng Cộng sản, trong quân đội, trong giới khoa bảng trí 

thức, trong giới ngoại giao. Những đòi hỏi này lan rộng 

đến mọi tầng lớp dân chúng trong và ngoài nước. Các 

cuộc biểu tình liên tiếp tám tuần qua đã phần nào nói lên 

nguyện vọng của người dân Hoang Sa – Trường Sa Biển 

Đông là của Việt Nam. 

Trong một cuộc phỏng vấn do Nhã Trân, phóng 

viên Á Châu Tự Do thực hiện Luật sư Nguyễn Hữu 

Thống cho biết : ”Vấn đề lãnh thổ - lãnh hải là do quốc 

dân. Dân mới quan trọng chứ không phải đảng. Đảng 

phải trả lại quyền cho dân thì dân mới đòi lại được chủ 

quyền đó. Đảng cộng sản như thế là vi phạm quyền của 

người dân. Đảng cộng sản đã toa rập với Trung Quốc rồi 

thì bây giờ phải trả lại cho quốc dân quyền đó. Phải cho 

người dân trở lại với chế độ dân chủ, với quyền dân tộc 

tự quyết, cho người dân bầu chính phủ dân cử của họ thì 

lúc đó mới có thể đấu tranh trên trường quốc tế được. 

Tức là trả lại quyền dân tộc tự quyết cho dân, đại diện 

quốc dân là quốc hội, tức là dân phải bầu lại quốc hội 

khác. Quốc hội dân cử đó lúc đó sẽ có lập trường về vấn 

đề đó. Quốc hội phải lên tiếng huỷ bỏ công hàm Phạm 

Văn Đồng.” 

Trong Tuyên bố ngày 7-8-1979, nhắc đến bên 

trên, đảng Cộng sản Việt Nam đã chính thức xác nhận 

chính quyền Việt Nam Cộng Hòa đặt “Chủ quyền và 

toàn vẹn lãnh thổ là những câu hỏi thiêng liêng cho tất 

cả mọi quốc gia.” 

Ngày 22/7/2011 vừa qua, Ngoại trưởng Hoa Kỳ 

Hillary Clinton kêu gọi các bên trong vụ tranh chấp ở 

Biển Đông đưa ra chứng cớ pháp lý cho tuyên bố chủ 

quyền của mình. Bà Clinton cho rằng những tuyên bố 

chủ quyền của Trung Quốc và một số thành viên ASEAN 

phải phù hợp với Công ước Liên hiệp quốc về Luật Biển 

năm 1982. Bà cũng cho biết việc giải quyết vụ tranh chấp 

này bằng đường lối hòa bình là phù hợp với quyền lợi 

quốc gia của Hoa Kỳ. 

Nhưng khi chế độ cộng sản vẫn còn thì Công 

Hàm 1958, các Tuyên Bố các hứa hẹn Chính Trị, các 

mật ước bảo hộ vẫn gắn chặt Bộ Chính Trị Việt cộng với 

quan thầy Trung cộng. Khi đất nước chưa có tự do thì sự 

thực về Hòang Sa – Trường Sa – Biển Đông vẫn chỉ là 

nhưng bí mật giữa hai đảng Cộng sản Việt Nam – Trung 

Hoa. Bốn chữ “tốt” và Mười Sáu chữ vàng vẫn ràng buộc 

hai đảng Cộng sản Việt Trung. Và như thế Hòang Sa – 

Trường Sa vẫn bị quân thù chiếm đóng. Biển Đông sẽ 

vẫn là ao nhà Trung cộng. Chỉ có một thể chế tự do hậu 

cộng sản thì mới mong lấy lại được Hòang Sa – Trường 

Sa - Biển Đông. 

Khi chưa có tự do phát biểu chính kiến thì ngụy 

biện yêu nước vẫn là độc quyền của đảng Cộng sản Việt 

Nam. Khi chưa có tự do bầu cử, chưa có một Hiến Pháp 

Tự Do một Quốc Hội Độc Lập, thì Trung Quốc vẫn đứng 

trong hậu trường để thu xếp để lèo lái giới cầm quyền 

cộng sản Việt Nam, để giới này thực thi chiến lược bành 

trướng đại dân tộc và bá quyền cho Trung cộng. 

Đó là chưa kể đến việc giới cầm quyền cộng sản 

Việt Nam vẫn tiếp tục lệ thuộc tư tưởng Tàu. Việc đảng 

Cộng sản Việt Nam đeo đuổi Mô hình phát triển Tàu là 

một thí dụ điển hình. Mô hình này lấy kinh tế tự do rừng 

rú và hệ thống công an sẵn sàng đàn áp mọi bất công hay 

tiếng nói bất đồng làm căn bản. Một mô hình đang dẫn 

Việt Nam vào con đừơng phá sản. Lệ thuộc tư tưởng lệ 

thuộc chính trị là mọi căn nguyên tạo ra một tập đòan 

bán nước như Bộ Chính Trị đảng Cộng sản Việt Nam. 

Ở hải ngọai nhiều cá nhân (như Luật Sư Nguyễn 

Hữu Thống) hay tổ chức Cộng Đồng Hải Ngọai (như 

Cộng Đồng Việt Nam Bắc Cali) hậu duệ của Việt Nam 

Cộng Hòa vẫn không ngừng lên tiếng trước Quốc Tế để 

tạo dư luận Hòang Sa – Trường Sa – Biển Đông thuộc 

Việt Nam. Nhiều công trình nghiên cứu cá nhân và tập 

thể đã được thực hiện và phổ biến rộng rãi trên mạng 

lưới toàn cầu nhiều năm nay, cũng do tấm lòng hướng về 

quê hương của đàn con nơi đất khách quê người. 

Người Việt tự do cũng luôn luôn nhắc nhở nhau 


BAY PHARMACY 

200 JOSE FIGUERES AVE 


TEL: (408) 254-8884 

FAX: (408) 254-8885 

Multi-colored building adjacent to the 

San Jose Regional Medical Center 

BAÙC SÓ Y KHOA GIA ÑÌNH 

TOÂ NGOÏC AÅN, M.D. 

TOÂ RICH MINH LUAÂN, M.D. 

112 Luaät Khoa VN taïi Baéc Cali. 2011 

, 

1661 BURDETTE DR # AB 


TEL: (408) 223-0180 

FAX: (408) 223-2366 

Medical building across the street 

Sfrom Lion Supermarket Plaza 

AMERICAN BOARD OF FAMILY PRACTICE 

87 N. 6TH STREET, SAN JOSE, CA 95112 

(Giöõa ñöôøng Santa Clara vaø Saint John St) 

Tel: (408) 279-1180 

- Beänh toaøn khoa ngöôøi lôùn, phuï nöõ vaø treû em 

- Beänh ngoaøi da - Dò öùng - Truyeàn nhieãm 

- Tieåu giaûi phaåu 

- Chích ngöøa nhaäp hoïc - Theå thao - Du lòch - DMV 

* Nhaän Medical, Medicare, PPO, EPO, Valley Health Plan, PMG vaø Premier 

* Coù nhaän Northern Cal Advantage Plan cho ngöôøi coù Medicare


hướng về quê cha đất tổ, nơi một phần quê hương đang 

bị ngọai bang xâm chiếm. Cũng thường xuyên tổ chức 

các cuộc biểu tình để xác nhận một phần đất nước đang 

nằm trong tay giặc Tàu xâm lựơc. Cờ Vàng vẫn chính 

thức sử dụng trong Cộng đồng Người Việt Tự Do là một 

thách thức cho tính chính danh của những người cầm 

quyền cộng sản Việt Nam. Cộng sản Việt Nam không có 

tư cách đại diện Việt Nam, mọi ký kết công khai hay bí 

mật với giặc Tàu đều hòan tòan không giá trị. Một chính 

quyền Tự Do sẽ nhờ Quốc Tế phân xử mọi ký kết bán 

nước mà nhà cầm quyền cộng sản Việt Nam đã ký với 

Tàu. 

Biểu tình lần thứ tám, bà con đặc biệt tri ân những 

chiến sĩ hải quân Quân Lực Việt Nam Cộng Hòa đã anh 

dũng hy sinh trong cuộc hải chiến Hoàng Sa năm 1974, 

cùng các liệt sĩ Quân Đội Nhân Dân Việt Nam đã nằm 

xuống trong trận chiến bảo vệ Trường Sa năm 1988. Một 

Buổi Lễ tri ân cũng đã được tổ chức tại Sài gòn. Càng tri 

ân các chiến sỹ bỏ mình vì đất nước lại phải càng phải 

biểu lộ quyết tậm dẹp bỏ bọn tay sai bán nước cho Tàu. 

Có dẹp được nội thù thì mới mong chống được ngọai 

xâm, bảo vệ mảnh đất quê hương do tiền nhân để lại. 

Nguyễn Quang Duy 

Melbourne, Úc Đại Lợi 

28/7/2011 

Tuyên Bố của Chính Phủ Nước Cộng Hòa Nhân Dân 

Trung Quốc về Lãnh Hải 

(Ðược thông qua trong kỳ họp thứ 100 của Ban 

Thường Trực Quốc Hội Nhân Dân ngày 4 tháng 9 năm 

1958) 

Cộng Hòa Nhân Dân Trung Quốc nay tuyên bố: 

1. Bề rộng lãnh hải của nước Cộng Hòa Nhân 

Dân Trung Quốc là 12 hải lý. Ðiều lệ này áp dụng cho 

toàn lãnh thổ nước Cộng Hòa Nhân Dân Trung Quốc, 

bao gồm phần đất Trung Quốc trên đất liền và các hải 

đảo ngoài khơi, Ðài Loan (tách biệt khỏi đất liền và 

các hải đảo khác bởi biển cả) và các đảo phụ cận, quần 

đảo Penghu, quần đảo Ðông Sa, quần đảo Tây Sa, quần 

đảo Trung Sa, quần đảo Nam Sa, và các đảo khác thuộc 

Trung Quốc. 

2. Các đường thẳng nối liền mỗi điểm căn bản 

của bờ biển trên đất liền và các đảo ngoại biên ngoài 

khơi được xem là các đường căn bản của lãnh hải dọc 

theo đất liền Trung Quốc và các đảo ngoài khơi. Phần 

biển 12 hải lý tính ra từ các đường căn bản là hải phận 

của Trung Quốc. Phần biển bên trong các đường căn 

bản, kể cả vịnh Bohai và eo biển Giongzhou, là vùng 

nội hải của Trung Quốc. Các đảo bên trong các đường 

căn bản, kể cả đảo Dongyin, đảo Gaodeng, đảo Mazu, 

đảo Baiquan, đảo Niaoqin, đảo Ðại và Tiểu Jinmen, đảo 

Dadam, đảo Erdan, và đảo Dongdinh, là các đảo thuộc 

nội hải Trung Quốc. 

3.Nếu không có sự cho phép của Chính Phủ 

Cộng Hòa Nhân Dân Trung Quốc, tất cả máy bay ngoại 

quốc và tàu bè quân sự không được xâm nhập hải phận 

Trung Quốc và vùng trời bao trên hải phận này. Bất cứ 

tàu bè ngoại quốc nào di chuyển trong hải phận Trung 

Quốc đều phải tuyên thủ các luật lệ liên hệ của Chính 

Phủ Cộng Hòa Nhân Dân Trung Quốc 

4.Điều (2) và (3) bên trên cũng áp dụng cho Ðài 

Loan và các đảo phụ cận, quần đảo Penghu, quần đảo 

Ðông Sa, quần đảo Tây Sa, quần đảo Trung Sa, quần đảo 

Nam Sa, và các đảo khác thuộc Trung Quốc. 

Đài Loan và Penghu hiện còn bị cưỡng chiếm bởi Hoa 

Kỳ. Ðây là hành động bất hợp pháp vi phạm sự toàn vẹn 

lãnh thổ và chủ quyền của Cộng Hòa Nhân Dân Trung 

Quốc. Ðài Loan và Penghu đang chờ được chiếm lại. 

Cộng Hòa Nhân Dân Trung Quốc có quyền dùng mọi 

biện pháp thích ứng để lấy lại các phần đất này trong 

tương lai. Các nước ngoại quốc không nên xen vào các 

vấn đề nội bộ của Trung Quốc 

(Bản dịch của Trung Tâm Dữ Kiện) 

Chú thích: Quần đảo Tây Sa (tên tiếng Tàu 

Xisha) = Quần đảo Hoàng Sa = Paracel Islands; Quần 

đảo Nam Sa (tên tiếng Tàu Nansha) = Quần đảo Trường 

Sa = Spratly Islands 

Tài Liệu Tham Khảo Chính: 

Bộ Ngoại giao nước Cộng Hoà Xã hội chủ nghĩa 

Việt (1979), Sự thật về quan hệ Việt Nam – Trung Quốc 

trong 30 năm qua (1949-79), Nhà Xuất Bản Sự Thật Hà 

Nội. 

TỪ Đặng Minh Thu (1995) Chủ quyền trên hai 

quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa, Thử phân tích lập luận 

của Việt Nam và Trung Quốc, Tạp Chí Thời Đại Mới, Số 

11 - Tháng 7/2007 

Nguyễn Hữu Thống (1995) “Hoàng Sa Trường 

Sa Theo Công Pháp Quốc Tế.” 

Frank Ching, Vấn đề Tranh chấp Chủ quyền trên 

Quần đảo Hoàng Sa: Saigon - Hanoi - Paracels Islands 

Dispute – 1974 (Tạp chí Kinh tế Viễn Ðông - Far Eastern 

Economic Review, Feb. 10, 1994) 


Nhã Trân, phóng viên RFA phỏng vấn Luật sư 

Nguyễn Hữu Thống “Sự thật về công hàm của cố thủ 

tướng Phạm Văn Đồng”. 

Quốc Trung (dịch), Báo Kim Dương Võng (TQ): 

Việt nam đã từng thừa nhận Nam Sa là của Trung quốc, 

Nguồn Da Vàng Blog 

Tạ Quốc Tuấn, Vấn-đề chủ-quyền đối với hai 

quần-đảo Hoàng-Sa và Trường-Sa: Vài nhận-xét về lập 

luận của hai chính-phủ Bắc-Kinh và Đài-Loan, mạng 

Internet. Tham luận đọc tại Hội Thảo Hè “Vấn Đề Tranh 

Chấp Biển Đông” tại New York City, ngày 15-16 tháng 

8, 1998. 

Nguyễn Quang Duy, 2010, Đừng để mất Hoàng Sa – 

Trường Sa – Biển Đông. 

* *** 

Báo Nhân Dân đề cập đến Công Hàm Bán Nước: 

CHÍNH PHỦ NƯỚC VIỆT NAM DÂN CHỦ CỘNG 

HOÀ CÔNG NHẬN QUYẾT ĐỊNH VỀ HẢI PHẬN 

CỦA TRUNG-QUỐC 

Sáng ngày 21.9.1958, đồng chí Nguyễn-Khang, 

Đại sứ nước Việt-nam dân chủ cộng hoà tại Trung-quốc, 

đã gặp đồng chí Cơ Bàng-phi, Thứ trưởng Bộ Ngoại giao 

nước Cộng hoà nhân dân Trung-hoa và đã chuyển bức 

công hàm sau đây của Chính phủ ta: 

Thưa đồng chí Chu Ân-lai, 

Tổng lý Quốc vụ viện nước Cộng hoà nhân dân 

Trung-hoa, 

Chúng tôi xin trân trọng thông báo tin để đồng 

chí Tổng lý rõ: 

Chính phủ nước Việt-nam dân chủ cộng hoà ghi 

nhận và tán thành bản tuyên bố, ngày 4 tháng 9 năm 

1958, của Chính phủ nước Cộng hoà nhân dân Trunghoa, 

quyết định về hải phận của Trung-quốc. 

Chính phủ nước Việt-nam dân chủ cộng hoà tôn 

trọng quyết định ấy và chỉ thị cho các cơ quan Nhà nước 

có trách nhiệm triệt để tôn trọng hải phận 12 hải lý của 

Trung-quốc trong mọi quan hệ với nước Cộng hoà nhân 

dân Trung-hoa trên mặt biển. 

Chúng tôi xin kính gửi đồng chí Tổng lý lời chào 

rất trân trọng. 

Hà Nội, ngày 14 tháng 9 năm 1958 

PHẠM VĂN ĐỒNG 

Thủ tướng Chính Phuû 

Nước Việt-nam dân chủ cộng hoà 

MỪNG HỘI NGỘ 

Bao năm xa cách đợi chờ , 

Hôm nay họp mặt những ngờ chiêm bao . 

Tình xưa , nghĩa cũ dạt dào , 

Biết bao kỷ niệm lẽ nào lại quên ! 

Vui sao thầy cũ , bạn hiền , 

Gặp nhau tâm sự hàn huyên tháng ngày . 

Trải bao vị đắng , mùi cay , 

Đến đây tay siết chặt tay nghẹn ngào ! 

Ôi ! tình sư đệ đẹp sao , 

Không còn cách trở , ngăn rào nơi đây . 

Cùng nhau góp sức dựng xây , 

Nối vòng tay lại tình này thăng hoa . 

Mai đây khi tuổi về già , 

Nhớ hoài kỷ niệm đậm đà hôm nay ... 

San Jose , Hội Ngộ Mùa Thu 2011 

LS. Phạm Ngọc Anh 


Không quốc giáo, 

Không giáo điều 

(No State Religion, No State Dogma) 

Ls Đoàn Thanh Liêm 

Năm 1975, sau khi chiến thắng được miền Nam 

rồi, thì giới lãnh đạo cộng sản tại Hà Nội bèn công khai 

đổi tên “Đảng Lao Động” thành ra “Đảng Cộng Sản”, tờ 

tạp chí “Học Tập” là cơ quan nghiên cứu và lý luận của 

Đảng Lao Động cũng đổi tên thành tạp chí “Cộng Sản” 

luôn. Và cả đến cái “Mặt Trận Dân Tộc Giải Phóng Miền 

Nam Việt Nam” (National Liberation Front NLF) cũng 

được cho giải tán, dẹp bỏ mất tiêu luôn. Đó là chuyện nội 

bộ cuả đảng cộng sản, họ có quyền quyết định thay đổi 

tên tuổi cuả riêng họ, chúng ta không phải là người trong 

đảng cộng sản, thì cũng chẳng nên thắc mắc gì về cái 

chuyện riêng tư đó trong tổ chức của riêng họ. 

Nhưng mà, vẫn theo chuyện “thừa thắng xông 

lên”, họ đã cả gan đổi cả cái tên, cái danh xưng của quốc 

gia thành ra Nhà Nước “Cộng hoà Xã hội Chủ Nghiã 

Việt Nam” (Socialist Republic of Vietnam SRV), thì đó 

là điều mọi người công dân Việt Nam chúng ta đều có 

quyền bất đồng, có quyền dị nghị, vì rõ ràng là đảng cộng 

sản đã quá ư lộng quyền. Họ vẫn xưng mình là “đày tớ 

cuả nhân dân”, ấy thế mà họ dám ngang nhiên qua mặt 

“các chủ nhân ông, tức là toàn thể nhân dân”, mà 

thay đổi cả cái danh xưng cuả đất nước Việt Nam thành 

ra là một quốc gia nằm dưới trướng của cái giáo điều “xã 

hội chủ nghiã”, với nền” độc tài chuyên chính vô sản”, 

với chủ trương “đấu tranh giai cấp, hận thù giai cấp”, 

“dân chủ tập trung” v.v… Đó là cái điều mà không bao 

giờ chúng ta lại có thể chấp nhận được. 

Ở bên Pháp vào năm 1981, lần đầu tiên có lãnh 

tụ Đảng Xã Hội là Francois Mitterand được bầu làm 

Tổng Thống, thì Giáo sư Raymond Aron có viết một bài 

báo gây chấn động trên báo Figaro, ông vìết thật đanh 

thép rằng: “Nước Pháp là nước Pháp, hay là Cộng Hoà 

Pháp quốc, chứ không có thêm một tĩnh từ nào khác” 

(Nguyên văn: La France, c’est la France ou la République 

Francaise, sans adjectifs! ), tức là vị giáo sư lừng danh 

này muốn cảnh cáo cả phe tả phái và đảng Xã Hội rằng: 

“Không được đem bất kỳ cái chủ thuyết nào mà gán vào 

danh xưng nước Pháp.” Lập trường này cũng có thể đem 

áp dụng cho nước Việt Nam chúng ta, mà cho tới năm 

2010 này vẫn còn bị đảng cộng sản gắn cho “cái đuôi con 

chồn xã hội chủ nghiã”! 

Đầu năm 1990, sau khi chế độ cộng sản xụp 

đổ ở Đông Âu, thì tôi có viết một bản văn nhan đề là: 

“Năm Điểm Thoả Thuận Căn Bản” được coi như cái 

“guideline” cho việc soạn thảo bản Hiến pháp sau này. 

Bản văn được bắt đầu như sau : 

Điểm 1- Quốc gia Việt Nam không công nhận 

một tôn giáo nào làm quốc giáo. 

Quốc gia cũng không áp đặt một chủ thuyết nào 

làm giáo điều chính thức của Dân tộc. 

Nhằm tôn trọng và bảo vệ Tự do Tín ngưỡng, 

Nhà nước không can thiệp vào chuyện nội bộ của các tổ 

chức tôn giáo. 

(Toàn văn Bản “Năm Điểm” này sẽ được ghi 


trong Phần Phụ Lục đính kèm bài viết này). 

Vì bản văn này, mà tôi bị công an bắt giam giữ 

vào tháng Tư 1990 và trong phiên xử vào ngày 14 Tháng 

Năm 1992, Toà án tại Saigon đã xử phạt tôi 12 năm tù 

giam về tội “Tuyên truyền chống chủ nghiã xã hội”. Và 

sau đó, họ đưa tôi đi “thi hành án” tại trại giam Z30D ở 

Rừng Lá thuộc huyện Hàm Tân Phan Thiết. 

Năm 1996, nhờ sự vận động can thiệp cuả nhiều 

tổ chức nhân quyền quốc tế như Amnesty International, 

Human Rights Watch, cũng như của nhiều Dân biểu, 

Nghị sĩ và các nhân vật văn hoá xã hội, và nhất là cuả 

chánh quyền Mỹ, mà tôi đã được trả tự do bằng cách 

công an chở tôi từ nhà tù Hàm Tân ra thẳng phi trường 

Tân Sơn Nhất, để cùng với gia đình qua định cư bên 

nước Mỹ. Đại khái vắn tắt cuả vụ án cuả tôi là như vậy. 

Trong 10 năm nay, tôi để thời giờ nghiên cứu 

tìm hiểu về sự “Chuyển hoá Dân chủ” (Democratic 

Transition) tại các nước cựu cộng sản ở Đông Âu và cả ở 

nước Nga. Và tôi đã tìm ra được nhiều điều lý thú, khả dĩ 

có thể rút kinh nghiệm cho việc xây dựng tương lai đất 

nước và dân tộc Việt Nam chúng ta. Để cho ngắn gọn, 

tôi chỉ xin trích dẫn một số điều khoản căn bản trong bản 

Hiến pháp, mới được ban hành trong thập niên 1990 và 

sau này, cuả một số nước cựu cộng sản, mà có liên hệ 

trực tiếp đến quan điểm cuả tôi như đã ghi nơi điều 1 Bản 

văn “Năm Điểm” đã trưng dẫn ở trên. 

A/ Không có Quốc giáo (No State Church). 

1- Điều 40 khoản 2 Hiến Pháp nước Estonia: 

“Không có quốc giáo” (There is no State Church). 

2- Điều 14 khoản 1 Hiến Pháp nước Nga: 

“Không một Tôn giáo nào được thiết lập như một quốc 

giáo, hay như một tôn giáo bắt buộc (No Religion shall 

be established as a State or Obligatory One). 

B/ Không có Ý thức hệ Nhà nước (No State 

Ideology) 

1- Điều 13 khoản 2 Hiến Pháp nước Nga: “Không 

có một Ý thức hệ nào được thiết lập như là Ý thức hệ Nhà 

nước, hoặc như môt ý thức hệ bắt buộc (No Ideology 

may be established as a State or Obligatory One). 

2- Điều 5 khoản 2 Hiến Pháp nước Moldova: 

“Không có Ý thức hệ nào được công bố là Ý thức hệ chính 

thức cuả Nhà nước (No Ideology may be pronounced as 

an official ideology of the State). 

3- Điều 12 khoản b Hiến Pháp nước Uzbekistan: 

“Không một Ý thức hệ nào mà được ban cấp quy chế cuả 

Ý thức hệ Nhà nước” (No Ideology shall be granted the 

status of State Ideology). 

absolutely obey our orders. We guarantee your 

safety one hundred percent.” 

After that we had to go in three Jeeps. They 

ordered: “You are a colonel, get in this car.” “You are 

a lieutenant colonel, get in this car.” “You are a major, 

get in this car.” There was an armed soldier on each 

Jeep. We sat behind the soldier. 

Because the drivers didn’t know the city 

well, they drove very slowly to Nga Tu Bay Hien, the 

outskirts. I said to myself, “If he turns right, we will go 

to the general headquarters.” But he didn’t; he went 

straight ahead. 

In the dark night, our three Jeeps slowly left 

Saigon. Tan Son Nhut airport was behind us. I was very 

frightened. “Might they shoot us?” I asked myself. I 

prayed to the Virgin Mary for my safety. I said nothing 

and sat without stirring. 

About thirty minutes after that our Jeeps turned 

right into the Yen Quyet camp in Quang Trung, about 

20 kilometers from Saigon. I thanked God, because at 

that minute I knew that they wouldn’t shoot us. In that 

camp, a communist captain received us. 

They released us on May 7 because they were 

afraid that if they arrested us for a long time, more than 

a hundred thousand officers of our army would flee. 

And in June they called all officers and high employees 

of the government to present themselves before the 

authorities to attend school. In fact, we were sent to a 

reeducation camp. I was in several reeducation camps 

in South and North Viet-Nam from June 14, 1975, to 

January 5, 1981. 

That night in 1975 was the most frightening 

of my 2,037 nights in jail. Since then I have come to 

know the communists better. They always lie and dupe 

everybody to obtain their goals. When they said “go to 

work,” “go to school,” that meant “go to prison.” 

They are communists, but before 1975, they 

dared not use this word. Their regime was a “Democratic 

Republic” and their party was the “Labor Party.” After 

they invaded South Viet-Nam in 1975, their country 

became in 1976 the Socialist Republic of Viet-Nam 

and their party, the Communist Party. 

Under their regime, only belonging to the 

Communist Party is considered patriotic. Members of 

other parties (nationalists) must be arrested because 

they are “reactionary.” We nationalists always say, 

“Dan Giau Nuoc Manh” (When the people are rich the 

nation becomes strong). They said, “Nuoc Giau Dan 

Manh” (When the country is rich the people become 

strong). Recently they say, “Dan giau nuoc manh” but 

they always let the people live in poverty../. 


A FRIGHTENING 

NIGHT 

By Khuong Huynh 

Khuong Huynh now lives In Orange County 

In the 20 th 

Century, the most 

important and terrible 

political change in 

Vietnam, my country, 

occurred in April 1975. 

After the 

Geneva Accord on July 

20, 1954 between the 

United States, France, 

Vietnam and the 

Democratic Republic 

of Vietnam (which was the communist government in 

jungles supported by the USSR and China), there were 

two Vietnams: The Republic of Vietnam in the South 

(south of the 17 th parallel) and the Democratic Republic 

of Vietnam (communist) in the North. 

On January 27, 1973, there was the Paris 

Agreement restoring peace in Vietnam between the 

United States and the Republic of Vietnam on one side, 

and the Democratic Republic of Vietnam (communist 

North Vietnam) and the Republic of South Vietnam 

(the Viet Cong, created by North Vietnam) on the other 

side. However, the Vietnamese communists did not 

implement this Agreement, and the war continued. 

And, on April 30, 1975, the North Vietnamese 

communists and the Viet Cong supported by USSR 

and 

China completely violated the Agreement and 

invaded the Republic of Vietnam (South Vietnam). 

President Duong Van Minh surrendered on the morning 

of April 30, and the North Vietnamese communists 

occupied the presidential palace at 11:00 a.m. on April 

30, 1975. 

I was a major in the army of South Vietnam, 

a lawyer and expert at the Coordination and 

Implementation of the Paris Agreement Center in the 

Presidential Palace. So I was very scared when the 

communists occupied Saigon, the capital. That 

afternoon I dared not stay home, so I went to the house 

of a friend of mine, also my chief, Colonel Nguyen Van 

Qui, and stayed there overnight. 

On May 1, 1975, Col. Qui and I went to the 

presidential palace at 8:00 a.m. to present ourselves 

before the communist authorities. Communist cadres 

did not receive us then. We had to walk to the Tao Dan 

park and wait there for them with more than a hundred 

of people until 6 p.m. But we dared not go home. 

At 6 p.m. a communist cadre came and said, ”I 

am sorry to let you wait for a long time. Whoever is 

captain or lower, come here. We’ll issue you the paper 

to go home. Field officers and generals must stay and 

work with our superiors.” 

I said to myself: “That means we are arrested, 

and who is a general?” I didn’t see any general among 

us. There were six field officers there that afternoon. 

A Jeep with a Viet Cong flag picked us up and 

brought us back to the presidential palace. We had to 

stay in a room of our Center. Ten minutes later, General 

Le Trung Truc, the deputy head of my Center, came in. 

(The head of our Center was General Dang Van Quang, 

a Lieutenant-General of three stars, Special Assistant 

of National Security and Military to President Nguyen 

Van Thieu).We were very pleased to see him there. 

At 8:30 p.m., a soldier brought rice and food 

for us. After we ate, a soldier took the dishes away. 

He said: “You are high officers. You will work at the 

general headquarters, and I can’t meet you again.” (He 

meant he was a private in a battalion; he wouldn’t have 

occasion to go to the general headquarters.) 

He always said, “Em phan khoi qua.” (I am very 

enthusiastic.) I couldn’t find hate in the eyes of that 

soldier or the standing guard before my room. I said to 

myself, “The communists have trained their soldiers to 

dupe us and not to let us see their hostile attitude. We 

are prisoners, they don’t have to serve us like that.” 

That was the second day of the communists’ 

occupation. All officers of our army who presented 


themselves before the communist authorities were 

permitted to go home except us, because we presented 

ourselves at the presidential palace. 

At 9 p.m., two communist officers came. One of 

them was a captain. They talked to us like old friends or 

relatives. They told a soldier to bring us dried Chinese 

food and tea. I said to myself, “They are afraid that we 

are scared of them, because all officers of our army are 

still free.” They left us at 11p.m. 

The next morning, after we ate breakfast, a 

communist officer came and said : “Mr. Truc, brigadier 

general, go with me to work with our superiors.” 

General Truc, who looked very worried, said: “Yes, 

yes.” 

He was very sad to leave us. Colonel Qui and I 

loved him and were worried about him. 

At 9 a.m., an officer came, gave each of 

us a piece of paper, and said, “Write down your brief 

curriculum vitae and your address.” I will get these 

pieces of paper at 10:00 a.m. After that we will issue 

you the paper to go home.” 

After the officer collected our CVs, we 

were waiting for “the paper to go home.” Colonel Qui 

said, “We’d better not wait for the paper” (because the 

communists always lie}. At noon a soldier brought 

us rice and food, but he didn’t say anything about the 

paper. 

At 5 p.m. an officer came and said, “Eat dinner 

and after that you will move to another place to work.” 

He said nothing about the paper he had promised us that 

morning. I said to myself, “What does ‘to work’ mean? 

The communists always lie and dupe.” .We worried 

very much. We didn’t know what would happen to us 

that night. That was the most frightening night for us. 

At about 7 p.m., an officer drove us to Le Qui 

Don high school, near the palace. We entered a room 

and sat down. They gave us tea. A tall, robust soldier 

with a large red ribbon “Canh sat quan su” (military 

police) on his right arm came into the room. The 

policeman wasn’t friendly at all. He looked cold and 

decisive. We were really frightened. 

“You have been living with the Revolution in 

our unit for two days. Please give me an opinion,” the 

officer who had driven us here said. Nobody answered 

him. 

“Thank you for treating us well,” I had to 

reply. 

“Thank you. Today we have to transfer you to 

this comrade. You must obey him from now on,” the 

officer said. 

The policeman said, “You will be moved to a 

room to work. On the way to the new place, you must 

absolutely obey our orders. We guarantee your safety 

one hundred percent.” 

After that we had to go in three Jeeps. They 

ordered: “You are a colonel, get in this car.” “You are 

a lieutenant colonel, get in this car.” “You are a major, 

get in this car.” There was an armed soldier on each 

Jeep. We sat behind the soldier. 

Because the drivers didn’t know the city 

well, they drove very slowly to Nga Tu Bay Hien, the 

outskirts. I said to myself, “If he turns right, we will go 

to the general headquarters.” But he didn’t; he went 

straight ahead. 

In the dark night, our three Jeeps slowly left 

Saigon. Tan Son Nhut airport was behind us. I was very 

frightened. “Might they shoot us?” I asked myself. I 

prayed to the Virgin Mary for my safety. I said nothing 

and sat without stirring. 

About thirty minutes after that our Jeeps turned 

right into the Yen Quyet camp in Quang Trung, about 

20 kilometers from Saigon. I thanked God, because at 

that minute I knew that they wouldn’t shoot us. In that 

camp, a communist captain received us. 

They released us on May 7 because they were 

afraid that if they arrested us for a long time, more than 

a hundred thousand officers of our army would flee. 

And in June they called all officers and high employees 

of the government to present themselves before the 

authorities to attend school. In fact, we were sent to a 

reeducation camp. I was in several reeducation camps 

in South and North Viet-Nam from June 14, 1975, to 

January 5, 1981. 

That night in 1975 was the most frightening 

of my 2,037 nights in jail. Since then I have come to 

know the communists better. They always lie and dupe 

everybody to obtain their goals. When they said “go to 

work,” “go to school,” that meant “go to prison.” 

They are communists, but before 1975, they 

dared not use this word. Their regime was a “Democratic 

Republic” and their party was the “Labor Party.” After 

they invaded South Viet-Nam in 1975, their country 

became in 1976 the Socialist Republic of Viet-Nam 

and their party, the Communist Party. 

Under their regime, only belonging to the 

Communist Party is considered patriotic. Members of 

other parties (nationalists) must be arrested because 

they are “reactionary.” We nationalists always say, 

“Dan Giau Nuoc Manh” (When the people are rich the 

nation becomes strong). They said, “Nuoc Giau Dan 

Manh” (When the country is rich the people become 

strong). Recently they say, “Dan giau nuoc manh” but 

they always let the people live in poverty../. 


Quyền biểu tình được qui định tại điều 69 Hiến Pháp 

Việt Nam 1992. 

Phần I: Ý nghĩa và mục đích của quyền biểu tình 

Quyền biểu tình là quyền Hiến định và là một 

trong những công cụ pháp lý để nhân dân thực hiện quyền 

lực của mình như qui định tại điều 2 Hiến pháp 1992 “… 

Tất cả quyền lực nhà nước thuộc về nhân dân,..”. Quyền 

biểu tình cũng là phương tiện để nhân dân bày tỏ ý trí, 

nguyện vọng và đòi hỏi của mình trước thực trạng kinh 

tế, chính trị, xã hội, an ninh quốc phòng của đất nước. 

Quyền biểu tình còn là vũ khí đấu tranh mạnh nhất và 

cuối cùng của nhân dân khi quyền và lợi ích hợp pháp 

của mình bị xâm phạm sau khi tất cả các biện pháp giải 

quyết bằng thủ tục pháp lý khác không mang lại kết quả 

hài lòng cho nhân dân. Bởi ý nghĩa to lớn của quyền 

biểu tình và quyền biểu tình là quyền Hiến định nên nó 

không bị hạn chế bởi qui định của các văn bản dưới luật. 

Quyền biểu tình chỉ có thể bị hạn chế trong thời gian tình 

trạng khẩn cấp được công bố chính thức, đe dọa sự sống 

còn của quốc gia. Và luật về tình trạng khẩn cấp phải do 

Quốc Hội ban hành. 

Mục đích của quyền biểu tình: 

QUYỀN BIỂU TÌNH 

1/ Nhân dân thực thi quyền lực của mình: 

Luật sư Nguyễn Văn Đài 

“…Tất cả quyền lực nhà nước thuộc về nhân dân…” 

Theo Hiến pháp Việt Nam 1992, nhân dân có hai công 

cụ pháp lý để thực hiện quyền lực của mình. 

Công cụ thứ nhất, quyền bầu cử được qui định 

tại điều 54. Thông qua việc bầu cử, nhân dân có quyền 

lựa chọn người đại diện cho mình tại Quốc Hội và Quốc 

Hội bầu ra chính phủ. Khi Quốc Hội và chính phủ không 

hoàn thành nhiệm vụ cũng như ý nguyện mà nhân dân 

đã giao phó và ủy thác thì nhân dân có quyền thực thi các 

công cụ pháp lý thứ hai để giải tán Quốc Hội và chính 

phủ. 

Công cụ pháp lý thứ hai là quyền biểu tình được 

qui định tại điều 69. Tại sao khi nhân dân thực hiện 

quyền biểu tình là thực thi quyền lực của mình? Bởi sau 

khi nhân dân bầu ra Quốc Hội và Quốc Hội bầu ra chính 

phủ để điều hành công việc của đất nước. Và trong suốt 5 

năm nhiệm kỳ của mình chưa chắc là Quốc Hội và chính 

phủ đã thực hiện đúng với những gì mà họ đã hứa hẹn 

với nhân dân. Có thể là họ đã ban hành những đạo luật 

hay thực hiện những chính sách kinh tế xã hội, đối nội, 

đối ngoại gây thiệt hại cho lợi ích của nhân dân và lợi 

ích của quốc gia, đồng thời gây ra bất bình cho nhân dân. 

Khi đó nhân dân sẽ thực hiện quyền biểu tình để phản 

đối những đạo luật hay những chính sách bất hợp lý đó 

của Quốc hội và chính phủ, buộc Quốc Hội và chính phủ 

phải sửa đổi hoặc hủy bỏ các đạo luật hay chính sách đó. 

Nếu như yêu cầu đó của nhân dân không được đáp ứng, 

thì những cuộc biểu tình của nhân dân sẽ kéo dài đến 


khi Quốc hội và chính phủ đó phải bị giải tán. Nhân dân 

sẽ thực hiện quyền bầu cử của mình để bầu ra Quốc Hội 

và chính phủ mới phù hợp với ý trí và nguyện vọng của 

nhân dân. 

Nhân dân thực hiện quyền bầu cử để bầu ra Quốc 

Hội, chính phủ và khi cần thiết nhân dân thực hiện quyền 

biểu tình để giải tán Quốc hội và chính phủ đó. Như vậy 

đó mới thực sự là mọi quyền lực nhà nước đều thuộc về 

nhân dân. 

2/ Quyền biểu tình là phương tiện để nhân dân đòi 

hỏi, bày tỏ ý trí, nguyện vọng của mình trước thực 

trạng kinh tế, chính trị, xã hội, an ninh quốc phòng 

của đất nước. 

Khi nền kinh tế rơi vào lạm phát, giá cả hàng 

hóa tiêu dùng, thực phẩm, xăng dầu tăng cao làm ảnh 

hưởng trực tiếp và sâu sắc đến đời sống của nhân dân, 

trong khi chính phủ không có giải pháp hoặc có giải pháp 

nhưng không hiệu quả mà nguyên nhân có thể do lãnh 

đạo chính phủ quan liêu, yếu kém về năng lực. Bởi vậy 

nhân dân sẽ thực hiện quyền biểu tình để đòi hỏi sự thay 

đổi, trừng phạt những quan chức quan liêu, năng lực yếu 

kém và buộc họ phải từ chức để cho những người có tâm 

huyết và năng lực thực sự lãnh đạo. 

Khi nền kinh tế 

được đổi mới và 

phát triển nhanh 

chóng, trong khi 

thể chế chính trị 

không được đổi 

mới và cải cách 

cho phù hợp. 

Những quyền 

chính trị căn bản 

của nhân dân 

chưa được tôn 

trọng và thực 

hiện trên thực 

tế. Nhân dân sẽ 

thực hiện quyền 

biểu tình để đòi 

hỏi đổi mới và 

cải cách chính 

trị, thực hiện dân 

chủ hóa xã hội. 

Tham nhũng, 

đạo đức xã hội bị 

suy thoái đều là những vấn nạn xã hội nghiêm trọng. Và 

để thúc đẩy và tạo động lực mạnh mẽ trong việc chống 

tham nhũng, nhân dân có thể thực hiện quyền biểu tình 

nhằm vào những quan chức đã bị tố cáo tham nhũng, 

hoặc biểu tình ủng hộ cho những chiến dịch chống tham 

nhũng. 

Khi chủ quyền, an ninh quốc gia bị ngoại bang 

đe dọa, xâm chiếm. Nhân dân thực hiện quyền biểu tình 

để bày tỏ lòng yêu nước, tinh thần đoàn kết của cả dân tộc 

trong việc phản đối và chống lại sự đe dọa, xâm chiếm 

của ngoại bang. 

3/ Quyền biểu tình là vũ khí đấu tranh của nhân 

dân khi quyền và lợi ích hợp pháp của mình bị xâm 

phạm: 

Trong quá trình ban hành và thực thi các chính 

sách kinh tế xã hội của chính phủ hay của các chính 

quyền địa phương sẽ có những chính sách kinh tế xã hội 

như thu hồi và đền bù đất đai không phù hợp với thực tế, 

dẫn đến quyền và lợi ích hợp pháp của nhân dân bị thiệt 

hại. Nhân dân sẽ thực thi các công cụ pháp lý như quyền 

khiếu nại, tố cáo để bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của 

mình. Nhưng trên thực tế đa số các trường hợp khiếu nại, 

tố cáo của nhân dân không đạt được kết quả mong muốn. 

Lúc đó việc nhân dân thực hiện quyền biểu tình được qui 


định trong Hiến Pháp là giải pháp cuối cùng và cần thiết 

để bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của mình. 

Phần II. Thực thi quyền biểu tình 

1/ Quyền biểu tình qui định tại điều 69 Hiến pháp 

1992 và các đạo luật liên quan: 

Để đảm bảo quyền biểu tình của công dân 

được thực hiện một cách đúng đắn, thông thường trong 

hệ thống pháp luật của các nước trên thế giới, Quốc Hội 

của họ ban hành luật về biểu tình để qui định trình tự, thủ 

tục cho người dân đăng ký biểu tình. Đồng thời họ cũng 

ban hành luật về tình trạng khẩn cấp hoặc luật an ninh để 

qui định trong trường nào thì quyền biểu tình bị hạn chế 

một phần hoặc toàn bộ. 

Ở Việt Nam, cho đến thời điểm hiện tại, Quốc Hội 

chưa ban hành luật biểu tình và các đạo luật khác có liên 

quan đến quyền biểu tình. Bởi vậy mọi công dân Việt 

Nam được tự do thực hiện quyền biểu tình mà không cần 

phải xin phép hay đăng ký. Quyền biểu tình của công dân 

Việt Nam không bị giàng buộc hoặc hạn chế bởi bất cứ 

một đạo luật nào đang có hiệu lực. 

2/ Thực trạng của việc thực hiện quyền biểu tình ở 

Việt Nam: 

Hiến pháp năm 1946 chỉ qui định công dân Việt 

Nam có quyền tự do tổ chức và hội họp. Nhưng từ Hiến 

Pháp 1959, 1980 và 1992 đều qui định công dân Việt 

Nam có quyền biểu tình. 

Trong thực tế, từ năm 1975 hầu như nhân dân 

ít thực hiện quyền biểu tình của mình, ngoại trừ những 

cuộc biểu tình tự phát, qui mô nhỏ ở các địa phương khi 

có tranh chấp với chính quyền trong việc đền bù, thu hồi 

đất. Cho đến năm 2008 khi Trung Quốc bắt đầu gây hấn 

ở biển Đông thì nhân dân bắt đầu ý thức được quyền biểu 

tình của mình để bày tỏ lòng yêu nước, tinh thần đoàn kết 

dân tộc và để phản đối Trung Quốc vi phạm chủ quyền 

lãnh hải của Việt Nam. Đặc biệt từ đầu tháng 6 năm 2011 

tới nay, các tầng lớp thanh niên, sinh viên, trí thức, hưu 

trí… đã tổ chức các cuộc biểu tình ở Hà Nội và Sài Gòn 

vào ngày Chủ nhật hàng tuần để phản đối Trung Quốc 

vi phạm chủ quyền lãnh hải, và phá hoại tài sản của Việt 

Nam. 

Những cuộc biểu tình này chưa thực sự thu hút 

được nhiều người dân tham gia, nhưng nó lại mang ý 

nghĩa hết sức quan trọng. Đó là nhận thức và hiểu biết 

của nhân dân về quyền biểu tình đã được nâng cao và 

những người đã, đang và sẽ tham gia biểu tình thực sự là 

những con người có bản lĩnh và lòng dũng cảm. Họ đã 

thể hiện lòng yêu nước của mình, tinh thần đoàn kết dân 

tộc khi kẻ thù xâm phạm đến chủ quyền lãnh hải quốc 

gia. Ngoài ra những cuộc biểu tình này còn có ý nghĩa 

tập dượt và tích lũy kinh nghiệm cho cuộc đấu tranh dân 

chủ hóa đất nước trong tương lai gần. 

3/ Những người ra lệnh và những người thực hiện 

lệnh giải tán và trấn áp biểu tình phạm tội gì? 

Điều 71 Hiến Pháp qui định: “Công dân có 

quyền bất khả xâm phạm về thân thể, được pháp luật bảo 

hộ về tính mạng, sức khoẻ, danh dự và nhân phẩm. 

Không ai bị bắt, nếu không có quyết định của 

Toà án nhân dân, quyết định hoặc phê chuẩn của Viện 

kiểm sát nhân dân, trừ trường hợp phạm tội quả tang. 

Việc bắt và giam giữ người phải đúng pháp luật…” 

Do đó trước hết phải khẳng định ngay những 

người ra lệnh và thực hiện mệnh lệnh đã vi phạm nghiêm 

trọng Hiến Pháp Việt Nam năm 1992 khi họ giải tán, trấn 

áp và bắt giữ những công dân Việt Nam đang thực thi 

quyền biểu tình theo điều 69 Hiến pháp. Đồng thời người 

ra lệnh và người thực thi mệnh lệnh giải tán và trấn áp 

biểu tình đều là đồng phạm trong các trường hợp sau 

đây: 

Gây hậu quả chết người tham gia biểu tình: Họ 

có thể phạm tội giết người theo điều 93 Bộ Luật Hình 

Sự(BLHS); hoặc tội làm chết người trong khi thi hành 

công vụ theo điều 97 BLHS. 

Gây thương tích cho người tham gia biểu tình: 

Họ có thể phạm tội cố ý gây thương tích hoặc gây tổn 

hại sức khỏe cho người khác theo điều 104 BLHS; hoặc 

tội cố ý gây thương tích hoặc gây tổn hại sức khỏe cho 

người khác trong khi thi hành công vụ theo điều 107 

BLHS. 

Khi họ bắt và giam giữ những người biểu tình 

thì họ có thể phạm tội bắt, giữ hoặc giam người trái pháp 

luật theo điều 123 BLHS. 

Trong trường hợp làm hư hỏng tài sản của người 

tham gia biểu tình, người thi hành công vụ có thể phạm 

tội hủy hoại hoặc cố ý làm hư hỏng tài sản theo qui định 

tại điều 143 BLHS. 

Như vậy, những người ra lệnh và những người 

thực hiện lệnh trấn áp biểu tình là họ vi phạm Hiến Pháp, 

pháp luật và chống lại nhân dân. 

Hà nội, ngày 8 tháng 8 năm 2011 

Luật sư Nguyễn Văn Đài 


THAÙI ÑOÄ CAÀN COÙ 

CUÛA NGÖÔØI TRÍ THÖÙC 

ÑOÁI VÔÙI COÄNG SAÛN 

Ls Đỗ Doãn Quế 

(LTS:Bài này Tác Giả viết cách đây đã 31 năm 

nên nhiều chi-tiết đã không còn thời-gian-tính, thí-dụ 

lúc đó Liên-sô và khối Cộng-Sản Đông-Âu chưa sụp đổ, 

quân Nga còn chiếm đóng A-Phú-Hãn, Việt Cộng còn 

đang xâm lăng Cao-Miên và tác-giả của tập thơ Bản 

Chúc Thư Của Một Người Việt-Nam vẫn chưa được biết 

là thi-sĩ Nguyễn Chí Thiện v.v…tuy nhiên nội-dung bài 

viết thì vẫn hoàn-toàn đúng cho nên chúng tôi cho đăng 

lại để quý độc-giả thưởng lãm) 

Bộ quần áo mới của hoàng đế 

Chắc là chúng ta chẳng ai không nhớ một câu 

truyện ngụ ngôn, được nghe từ thời thơ ấu : Truyện kể 

rằng ngày xưa ở một nước kia có một vị Hoàng Đế rất 

ưa chuộng quần áo đẹp. Ngài đã tiêu tốn không biết bao 

nhiêu tiền bạc để may quần áo sao cho sang trọng. 

Một ngày nọ, có hai tên lưu manh từ đâu lưu lạc tới đế 

đô. Chúng tự nhận là thợ dệt, có thể dệt được một loại 

hàng hết sức lộng lẫy. Ngoài màu sắc cực kỳ huy hoàng 

và hình vẽ khéo léo ra, thứ hàng này còn có một đặc tính 

nhiệm màu là nó chỉ 

có thể được trông thấy 

bởi những người thánh 

thiện, xứng đáng với 

chức vụ, còn những 

kẻ phàm phu tục tử 

thì dù có cố gắng đến 

bao nhiêu, cũng chẳng 

trông thấy gì hết. Nhà 

vua nghe nói liền xiêu 

lòng ngay. Ngài ban 

phát cho hai tên lưu 

manh thật nhiều vàng 

bạc để chúng lo liệu 

việc sản xuất loại hàng 

quý báu này cho Ngài. 

Hai tên lưu manh nhận được vàng bạc liền cất 

kỹ, rồi chúng dựng lên hai cái khung cửi và ngày đêm 

giả vờ miệt mài dệt vải. Ít lâu sau, Hoàng Đế sai vài vị 

đại thần đến xem coi công việc đã tiến hành đến đâu. 

Các vị này chẳng nhìn thấy vải vóc gì hết trên khung củi, 

nhưng sợ bị chê là phàm phu tục tử nên chẳng dám nói ra 

sự thật, đành giả vờ khen lấy khen để là hàng rất đẹp và 

về tâu lại với nhà Vua như vậy. Đến khi Hoàng đế đích 

thân dẫn các cận thần lại quan sát thì chính Ngài cũng 

chẳng thấy gì hết, vì thực sự có gì đâu mà thấy, nhưng sợ 

bị coi là bất xứng với chức vụ Thiên Tử nên đành phải 

khen là hàng tốt và ban thưởng cho hai tên lưu manh rồi 

truyền cho chúng cắt hàng thành quần áo để Ngài mặc 

vào ngày đại lễ sắp tới. Các quan tuy chẳng ai trông thấy 

gì cả nhưng cũng phải giả vờ khen nức, khen nở để khỏi 

bị chê là ngu xuẩn. 

Ngày đại lễ, Hoàng Đế trút bỏ xiêm y và khoác 

vào người bộ quần áo tưởng tượng, sản phẩm của sự lừa 

bịp của hai tên lưu manh. Tuy rõ ràng rằng Hoàng Đế 

hoàn toàn khỏa thân trước mặt mọi người, nhưng tất cả 

dân chúng không ai dám nói ra điều đó, vì sợ bị chê là 

phàm phu tục tử, thành ra ai cũng giả vờ trầm trồ khen 

ngợi bộ long bào lộng lẫy (!). 

Và cứ như thế, thiên hạ cứ dối mình và lừa dối 

lẫn nhau để tất cả trở thành nạn nhân của trò bịp bợm của 

hai tên lưu manh cho đến khi một đứa bé thơ ngây trông 

thấy Hoàng Đế chẳng mặc quần áo gì cả, liền kêu to lên 

: “Coi kìa, nhà vua trần truồng !” 

Lúc đó, tất cả mọi người mới sực tỉnh, gạt bỏ 

được mặc cảm để cùng nói lên điều mà chính họ đã nhìn 

thấy từ lâu, nhưng không dám nói ra. Đó là thực sự thứ 

hàng nhiệm màu mà hai tên lưu manh vẫn mở miệng 

tuyên truyền không hề có bao giờ cả. Đó chỉ là một trò 


lừa bịp của chúng để thu lợi riêng mà thôi. 

Câu truyện ngộ nghĩnh đến tức cười và ai cũng 

nghĩ rằng chỉ có thể xẩy ra trong trí tưởng tượng của tác 

giả mà thôi. Ngờ đâu, đây chẳng phải là truyện bịa đặt và 

cũng chẳng phải là truyện ngày xửa ngày xưa, mà chính 

là truyện thực một trăm phần trăm ngay ở giữa thế giới 

văn minh này và ngay bây giờ đây. 

Những Con Chó Câm Hay Sự Phản Bội Của Các Nhà 

Trí Thức 

Thực vậy, hãy nhìn sơ qua các bộ hình luật của 

bất cứ quốc gia nào trên thế giới, ta cũng thấy tính mạng 

và tài sản của người dân được bảo vệ đến như thế nào. 

Chỉ mỗi một việc hăm dọa suông một kẻ nào đó, hoặc 

cầm nhầm một cái kim trong siêu thị cũng đủ khiến cho 

một người phải ra tòa lãnh án như chơi. Trong khung 

cảnh đó, ai cũng tưởng những tên bất lương phải chùn 

bước vì e sợ sự trừng phạt của công lý và công luận. Thế 

mà trái lại, bọn côn đồ quốc tế tụ tập nhau thành một 

tổ chức cướp của giết người chưa từng có trong lịch sự 

nhân loại, đã ngang nhiên vơ vét tài sản của hàng trăm 

triệu lương dân Nga, Tàu, Việt Nam, Ba Lan, Đức, Hung 

v.v... tra tấn tù đầy cũng cả hàng chục triệu người trong 

các trại giam tại quần đảo Goulag, Tây Bá Lợi Á, các 

“trại học tập” tại Việt Nam, Lào, Cuba và thẳng tay giết 

chóc hàng triệu người khác tại Cao Miên, Việt Nam, Tây 

Tạng, Angola, Ethiopia. Chúng không hề ngần ngại xử 

dụng hơi độc hóa học để tàn sát các bộ lạc Ai Lao, A Phú 

Hãn, dùng xe tăng nghiền nát sự chống đối của lương 

dân Tiệp Khắc, Hung Gia Lợi. 

Trước những tội ác ngất trời của chúng, tất nhiên 

các nhà trí thức, những phần tử tinh hoa của nhân loại 

phải gay gắt lên án và hô hào dân chúng họp đoàn để 

trừng trị, vì họ có bổn phận dẫn dắt nhân dân vào đường 

ngay lẽ phải. Nhưng không ! Gần như tại khắp các nơi, 

chúng ta chỉ thấy một sự im lặng hèn nhát nếu không 

phải là toa rập, đồng lõa đáng ghê tởm. Tại sao vậy ? 

Chỉ vì khi tàn sát, cướp bóc như vậy, bọn côn đồ quốc 

tế kia đã ngụy trang hành vi tội ác của chúng dưới một 

danh hiệu mỹ miều là “xây dựng thiên đường”, trong đó 

“không còn cảnh người bóc lột người, không còn chiến 

tranh, bất công, biên giới, hận thù v.v...” 

Cũng như hai tên lưu manh trong truyện ngụ 

ngôn, nói rằng chúng sẽ dệt ra loại vải nhiệm màu. Hành 

vi này khiến cho các nhà trí thức, vốn là các phần tử được 

ưu đãi trong xã hội, bị mặc cảm rằng mình là người bóc 

lột kẻ khác nên không dám tố cáo, cũng như vua quan 

và dân chúng trong truyện không dám vạch mặt lũ lưu 

manh, sợ bị cười là không thánh thiện. 

Cứ như thế trong suốt sáu mươi năm trường, bè 

lũ sát nhân nhờ luận điệu bịp bợm khai thác được sự hèn 

nhát và mặc cảm tội lỗi của thiên hạ, nhất là của giới trí 

thức mà tọa hưởng kỳ thành trên xương máu của mấy 

trăm triệu lương dân vô tội tại hàng chục quốc gia trên 

thế giới. 

Thái độ này đã khiến cho một số người trí thức 

chân chính phẫn nộ. Riêng tại Việt Nam, một luật gia (vì 

lý do an ninh cho gia đình đương sự, chúng tôi xin mạn 

phép được dấu tên) đã viết một cuốn sách bằng Pháp văn 

nhan đề là “Sự phản bội của các nhà trí thức”, nguyên 

văn “La Trahison Des Maitres”, tố cáo trước dư luận 

quốc tế tư cách bất xứng của các người mang danh trí 

thức trước các tội ác của Cộng Sản. Trong cuốn sách 

này, tác giả trình bày đầy đủ bằng chứng với những hình 

ảnh các cuộc tàn sát lương dân của Việt Cộng trong cuộc 

xâm lăng Miền Nam Việt Nam. Ông đặc biệt chỉ trích 

nhóm trí thức ngụy hòa tại các Quốc gia Âu Mỹ, nhất 

là Bertrand Russell đã toa rập trong việc lừa bịp dư luận 

quần chúng quốc tế. 

Sau khi Miền Nam rơi vào tay Cộng Sản, một 

số các nhà truyền giáo Tây Phương bị bắt. Vài năm sau, 

một số được thả ra và bị trục xuất khỏi Việt Nam. Trong 

số này có một vị chức sắc rất nổi tiếng trong giới Công 

giáo Pháp, Giám Mục Paul Seitz. Vị này đã từng ở Việt 

Nam lâu năm. Khi về tới Pháp, ông có viết một cuốn 

sách, nhan đề : “Thời Đại Của Các Con Chó Câm” (Le 

Temps Des Chiens Muets” lấy ý của một câu trong Kinh 

Thánh để ám chỉ rằng các nhà trí thức cũng như những 

con chó nhờ có năng khiếu đặc biệt nên được giao phó 

trách nhiệm nghe ngóng và báo động cho chủ nhà, tức là 

nhân dân, sự lai vãng của phường trộm cướp bất lương, 

thế mà nay họ đã phản bội, im lặng trước tội ác của Cộng 

sản, chẳng khác chi những con chó câm đã làm thinh 

cho trộm cướp vào nhà sát hại gia chủ. Tác giả cũng 

nhắm vào giới trí thức Tây Phương. Cả hai người, tuy 

một Việt, một Pháp, nhưng trước những điều mắt thấy, 

tai nghe, đã cùng có những ý kiến như nhau, đủ hiểu 

những sự kiện đã rõ ràng như thế nào. 

Ngoài Việt Nam ra, các đại văn hào và trí thức 

Nga như Sozennitsin và nhiều vị khác cũng cùng phát 

biểu tư tưởng tương tự. 

Gần đây, một thi sĩ khuyết danh từ Miền Bắc 

Việt Nam đã gửi ra một tập thơ trong đó ông cũng tố cáo 

và chỉ trích Bertrand Russell và thái độ vô tư trong an lạc 

của nhân dân trên thế giới trước tội ác của Cộng sản Việt 

Nam. Tác giả viết : 

Ông là một bậc triết nhân, 

Nhưng về chính trị ông đần làm sao ! 


Ông bênh Việt cộng ồn ào, 

Nhưng ông hiểu chúng tí nào cho cam. 

Mời ông tới Bắc Việt Nam, 

Xem nô lệ đói phải làm ra sao. 

Mời ông tới các nhà lao, 

Xem bò, lợn được đề cao hơn người. 

Không ai kêu nói một lời, 

Mồm dân Đảng khóa đã mười mấy năm. 

Xem rồi ông mới hờn căm, 

Muốn đem bọn chúng ra băm, ra vằm. 

Tuổi ông ngót nghét một trăm, 

Nhưng thua cậu bé mười lăm đói gầy. 

Về môn “Cộng Sản học” này !! 

(Xin xem bài gửi Bertrand Russell” trong “Bản Chúc 

Thư Của Một Người Việt Nam”, Tạp chí Văn Nghệ tiền 

Phong xuất bản, trang 90). 

Và trong một bài khác : 

Dựa vào sự vô tư trong an lạc, 

Nên tận giờ Cộng Sản vẫn nghênh ngang. 

Được vỗ tay ca ngợi từng tràng, 

Ở lắm chỗ trừ nơi gây tội ác ! 

Nơi đang dựng thiên đường kiểu Max... 

(Bài “Dựa Vào Sư Vô Tư”, Sách thượng dẫn, Trang 91) 

Thật vậy, tại các quốc gia Âu Mỹ, đặc biệt tại các 

trường Đại Học, nơi hành nghề của các vị đại khoa bảng, 

có những người tuy mang danh trí thức nhưng không dám 

can đảm gánh vác trách nhiệm của một nhà thức giả chân 

chính, là nói ra sự thật. Họ làm ngơ như không nhìn thấy 

những mồ chôn sống tập thể hàng nghìn người tại Huế, 

tại Cao Miên, những vụ phun thuốc hóa học giết người 

Lào,, người A Phú Hãn, không nghe thấy những tiếng 

hét hãi hùng của hàng trăm nghìn thuyền nhân Việt Nam 

bị đắm tàu trên biển cả khi trốn chạy Cộng Sản bạo tàn. 

Trái lại, họ mở mồm ca tụng và hùa theo luận điệu của 

bọn sát nhân để giúp chúng tiếp tục lừa bịp người khác 

y như các người trong truyện ngụ ngôn nêu trên, cứ cố 

dấu việc mình không nhìn thấy thứ hàng vải tưởng tượng 

và cứ tấm tắc khen ngợi nó. Thái độ tự lừa bịp mình và 

tự lừa bịp người khác này của họ, đã dẫn tới việc là cho 

đến nay, ngay tại đất Mỹ này, ta vẫn còn thấy những khẩu 

hiệu ngớ ngẩn như sau viết trên đường : “Create Public 

Opinion ! Seize Power !” 

Một Trò Bịp Cần Chấm Dứt : 

Nhưng trò hề bịp bợm trong truyện ngụ ngôn 

cuối cùng đã bị chấm dứt vì tiếng hô thành khẩn của cậu 

bé ngây thơ : “Coi kìa nhà vua trần truồng”. Tiếng hô này 

phát xuất từ tấm lòng trung thực, không mặc cảm của cậu 

bé, cậu dám nói ra sự thật vì cậu không sợ lời hăm dọa 

của hai tên lưu manh, cậu không sợ ai cười là phàm phu 

tục tử. Chính thái độ thẳng thắn này của cậu đã phá tan 

tành công trình được xây dựng trên sự lừa bịp dọa dẫm 

của chúng. 

Thế lực tàn bạo khủng khiếp nhất lịch sử nhân 

loại của Cộng Sản đã đến lúc phải bị đập tan bởi một thái 

độ thẳng thắn như thế của tất cả mọi người mà khởi đầu 

là người trí thức, người có cái may mắn được hiểu biết 

nhiều hơn các người khác. 

Trước luận điệu chê bai xã hội, thể chế và các 

nhân vật không Cộng sản, người trí thức phải có một 

thái độ ngang nhiên anh dũng để trả lời thẳng vào mặt 

chúng rằng đồng ý là chúng ta không phải hoàn toàn 

thánh thiện vì chúng ta không phải là thiên thần; chúng 

ta chỉ là người với những khuyết điểm của nó, nhưng 

trong chế độ tự do chúng ta sẽ cải tiến. Còn chúng, với 

những tội ác ngập trời mà chúng đã phạm không phương 

chối cãi, chúng không có tư cách gì đễ chỉ trích ai hết. 

Chúng không có quyền nói đến sự bóc lột, vì xét những 

gì xẩy ra trong chế độ cộng sản thì không có bất cứ sự 

gì ở thế giới tự do này có thể tạm so sánh được. Phải nói 

rằng chúng đã độc quyền trong việc bóc lột con người 

đến tận xương tủy. 

Chúng cũng không thể chỉ trích sự “bất công” 

trong các xã hội khác, vì với những bằng cớ rõ ràng 

chúng ta có sẵn trong tay, thì không hề có một mảy may 

công bằng, công lý nào trong thế giới cộng sản hết. Tất 

cả mọi đặc quyền, đặc lợi đều dành riêng cho tập đoàn 

Cộng sản cầm quyền, còn dân chúng thì chỉ được đặc ân 

bằng đói khát và tù đầy. 

Ngoài ra, chúng không hề có một chút khả năng 

nào trong việc mưu cầu phúc lợi cho nhân dân ngay 

trong những lãnh vực sơ đẳng nhất. Thật vậy, bất cứ nơi 

nào Cộng sản nắm quyền là nơi đó có đói khổ, nghèo nàn 

và bệnh tật. Chúng không làm nổi việc gì hết ngoài việc 

cướp bóc, tàn sát tù đầy và những việc phụ thuộc như bắt 

lính, bắt phu và chế tạo khí giới. Nếu chỉ trong vài trường 

hợp ở một vài địa điểm và trong một giai đoạn nào thôi, 

thì chúng còn mong chống cãi, nhưng tại bất cứ nơi đâu 

và suốt từ lúc chúng xuất hiện đến nay, bao giờ cũng như 

thế thì chúng không còn cách gì để biện hộ hết. Đặc biệt 

là đối với cùng một dân tộc, thì hễ phần nào thuộc thế 

giới tự do thì bao giờ cũng phồn thịnh hơn phần do cộng 

Sản kiểm soát như Nam, Bắc Việt Nam; Nam, Bắc Hàn; 

Đông, Tây Đức; Trung Cộng, Đài Loan v.v... ; là những 

bằng chứng mà ngay những người ngoan cố nhất cũng 

không thể phủ nhận được. 


Các khuyết điểm của các xã hội tự do chỉ là các 

mụn ghẻ so với bệnh cùi hủi, ung thư là tình trạng cái xã 

hội do Cộng sản tạo ra. Vả lại không một khuyết điểm 

nào của các xã hội tự do, dù trầm trọng đến đâu, có thể 

biện minh cho việc Cộng sản phạm các tội ác tầy trời, 

gây đau khổ gấp triệu lần hơn cho lương dân vô tội trong 

vùng của chúng. 

Các tội ác này cần phải được trừng trị đích đáng. 

Tóm lại cần phải nói lớn lên rằng cái mà cộng Sản gọi 

là “Thiên Đường Xã Hội Chủ Nghĩa” chỉ là một trò bịp 

bợm hoàn toàn, không hề có bao giờ, cũng như bộ quần 

áo mới của vị Hoàng đế trong truyện ngụ ngôn. Và thực 

sự chúng chẳng hề là các nhà “Cách Mạng” gì hết, mà 

chỉ là những kẻ cướp của, giết người và lường gạt quốc 

tế mà thôi; hay nói đúng hơn nữa, là những tên ác quỷ 

uống máu người không tanh. 

Muốn như vậy, người trí thức gạt bỏ mặc cảm 

phải suy nghĩ và xử sự như một nhà thức giả chân chính, 

nghĩa là phải trung thực với chính mình và với người 

khác. Khi đó, chúng ta sẽ không còn sợ ai chê cười, vì 

như Pascal đã nói : “Người không phải là Thiên Thần và 

cũng không phải là súc vật”. 

Chúng ta tự biết là có những khuyết điểm chung 

của giống người, thì không việc gì phải tự dối mình và 

lừa dối người khác để mong được coi là Thiên Thần, 

trong lúc thực ra làm thế là ta đã cư xử ngu xuẩn như súc 

vật. 

Trong chiều hướng đó, các ngôn từ cũng cần phải 

điều chỉnh lại cho chính xác. Thí dụ Cộng Sản thì không 

thể gọi là “Cách Mạng” hay “Giải Phóng” mà phải gọi 

đúng tên của nó là “côn đồ” hay “cướp của giết người”. 

Các tính từ tốt đẹp mà chúng thường tự gán cho chúng 

hay cho bọn tay sai như “tiến bộ”, “cấp tiến” v.v... cần 

phải đổi lại và gọi bằng các chữ đúng như “các phong 

trào lưu manh”, “bất lương”, “phản động”. Việc chính 

danh này cũng rất cần vì Đức Khổng Tử đã nói : “Danh 

có chính thì Ngôn mới thuận, Ngôn có thuận thì Sự mới 

thành”. 

Một khi người trí thức đã đạt được đến trình độ 

này thì quần chúng sẽ hướng theo và lúc đó cái sức mạnh 

bạo tàn của Cộng sản sẽ sụp đổ tan tành như nhà thi sĩ 

khuyết danh đã tiên đoán trong bài “Thế Lực Đỏ” của 

ông sau đây: 

Thế lực đỏ, phải đồng tâm đập nát, 

Để nó hoành hành, họa lớn sẽ lan nhanh. 

Nhưng không thể dùng bom A, bom H, 

Phá nát địa cầu vì một lũ gian manh. 

Nên phải viết, phải muôn ngàn kẻ viết, 

Những tội tầy đình được bưng bít tinh vi. 

Nếu nhân loại mọi người đều biết, 

Cộng sản là gì, tự nó sẽ tan đi. 

Thứ sinh thành từ ấu trĩ ngu si, 

Sự hiểu biết sẽ là mồ hủy diệt. 

(Sách thượng dẫn, Trang 125) 

Tóm lại, muốn tiêu diệt Cộng Sản để cứu vớt 

dân tộc và nhân loại, chúng ta phải anh dũng tuyên chiến 

thẳng với chúng, nhưng không phải là tuyên chiến bằng 

các văn kiện chính thức của các chính phủ (điều này ở 

ngoài thẩm quyền của chúng ta) mà là bằng một thái độ, 

một lập trường dứt khoát và minh định không cho phép 

chúng tiếp tục lừa dối dư luận để được ung dung phè 

phỡn, tọa hưởng trên xương máu, mồ hôi và tài sản của 

lương dân vô tội. 

Nhiệm vụ của người trí thức trong giai đoạn này 

thật đã rõ ràng, nó hoàn toàn nằm trong khả năng của 

chúng ta, vấn đề là chỉ còn có quyết tâm thực hiện nó 

hay không mà thôi. 

Xứng đáng hay không xứng đáng với thiên chức 

của kẻ sĩ là ở giờ phút quyết liệt này. Mong rằng các nhà 

trí thức khắp nơi đừng thờ ơ lãnh đạm../. 

Ls Ðỗ Doãn Quế 

VUI & BUỒN 

Yêu thương đầy những vui buồn , 

Tình là xâu chuỗi của buồn và vui . 

Bên em buồn biến thành vui , 

Vì anh biết được cả vui lẫn buồn . 

Xa em vui hóa ra buồn , 

Vì ta hết biết cả buồn lẫn vui . 

Thánh thần chỉ có niềm vui , 

Người ta mới có cả vui lẫn buồn . 

Quỉ ma chỉ có u buồn , 

Người ta mới có cả buồn lẫn vui . 

Yêu nhau trong cõi buồn vui , 

Em ơi hãy giữ lòng vui khi buồn . 

Yêu nhau trong cõi vui buồn , 

Em ơi hãy lấy nỗi buồn làm vui . 

Đừng cho mình mất buồn vui 

Vì còn chi nữa mà vui với buồn . 



TLD Tax Services 

6070 Blossom Ave, San Jose, Ca 95123 

(Ngaõ Tö Santa Teresa & Blossom Ave) 

XIN GOÏI LAÁY HEÏN: 

 

 

CHUYEÂN KHAI THUEÁ LÔÏI TÖÙC: 

CAÙ NHAÂN & THÖÔNG MAÕI 


Nhieàu naêm kinh nghieäm 

vaø ñöôïc nhieàu thaân chuû tín nhieäm 


BAØI HOÏC LUAÄT SÖ GANDHI 

AÙP DUÏNG VAØO 

CUOÄC ÑAÁU TRANH CHOÁNG COÄNG 


Thánh Mahatma Gandhi là một lãnh tụ đáng 

kính, được xem là cha già của dân Ấn Độ, vì ông đã có 

công giành lại nền độc lập cho Ấn Độ từ tay đế quốc Anh 

vào những năm đầu của thế kỷ thứ 20. 

Tuy tốt nghiệp luật sư tại Anh quốc, nhưng ông 

đã từ chối việc làm từ nhà cầm quyền Anh với lương bỗng 

cao để hòa mình với nhân dân Ấn nhằm đấu tranh cho 

nhân quyền và nền độc lập của Ấn Độ. 

Phương thức đấu tranh của thánh Gandhi là bất 

bạo động, tẩy chay và bất hợp tác với nhà cầm quyền Anh 

. Ông kêu gọi nhân dân Ấn không làm việc với nhà cầm 

quyền Anh, không cho con em đến trường của Anh, không 

đóng thuế, không hợp tác trên mọi phương diện và từ chối 

mọi ân thưởng từ nhà cầm quyền bảo hộ Anh quốc. 

Để làm gương, thánh Gandhi đã mặc đơn sơ bằng 

vải nội địa Ấn Độ và không dùng bất cứ vật dụng nào 

được sản xuất từ Anh quốc. 

Cuộc chiến đấu của thánh Gandhi đã phải trải 

qua nhiều giai đoạn gay go và thử thách. Ông đã bị nhà 

cầm quyền Anh cầm tù nhiều lần. Ông tuyệt thực gần 

như kiệt sức nhiều lần để hổ trợ cho cuộc đấu tranh của 

mình. Vào ngày 13-4-1947, trong một cuộc biểu tình diễn 

Ls Mahatma Gandhi 

hành qui tụ trên 10 ngàn người do ông cầm đầu nhằm lên 

án nhà cầm quyền Anh, đoàn biểu tình đã bị quân đội Anh 

nả súng bắn chết 379 người và làm bị thương 1137 người. 

Máu của nhân dân Ấn đã đổ, nhưng thánh Gandhi 

vẫn tiếp tục đấu tranh bằng phương thức bất bạo động đã 

làm cho nhà cầm quyền Anh phải điêu đứng và làm nhân 

dân thế giới ngưỡng mộ. Năm 1930, thánh Gandhi đã 

được nhận lãnh giải Nobel Hòa Bình. 

Sau cùng trước sự đấu tranh kiên cường của thánh 

Gandhi và của nhân dân Ấn, nhà cầm quyền Anh buộc 

lòng tuyên bố trao trả nền độc lập cho Ấn Độ vào ngày 

14-7-1947. 

Nhìn lại cuộc đấu tranh của người Việt Quốc Gia, 

nếu chúng ta biết áp dụng phương thức đấu tranh của thánh 

Gandhi một cách đứng đắn, kiên trì và cùng đoàn kết đấu 

tranh đòi hỏi nhà cầm quyền CSVN phải tôn trọng nhân 


quyền, thực 

thi dân chủ 

chắc hẳn 

chúng ta 

đã đạt được 

n h ữ n g 

thành quả 

khả quan 

hơn so như 

với kết quả 

hiện nay. 

Hãy nhìn số tiền khổng lồ mà cộng đồng người 

Việt ở hải ngoại hàng năm đã gởi về Việt Nam lên đến 

hàng 4 hay 5 tỷ mỹ kim đã là một cản trở to lớn cho cuộc 

đấu tranh vì lý tưởng tự do, dân chủ của khối người Việt 

Quốc Gia.Đây chính là một sự mâu thuẩn khó có thể chấp 

nhận, khi chúng ta đấu tranh chống CSVN mà lại đem 

tiền về nuôi guồng máy lãnh đạo của CSVN. Vì chính 

với số tiền to lớn nầy, nhà cầm quyền CSVN sử dụng lực 

lượng công an đàn áp các nhà đấu tranh dân chủ ở trong 

nước, đồng thời đem ra hải ngoại dùng để dụ dỗ, mua 

chuộc những kẻ ham tiền, những kẻ phản bội để làm lủng 

đoạn hàng ngũ của người Việt Quốc Gia. 

Nay đã đến lúc nếu muốn cho cuộc đấu tranh 

vì nền dân chủ, tự do sớm thành công và cũng để tránh 

cho Việt Nam trở thành một tỉnh lỵ của Trung Cộng và 

trên 80 triệu đồng bào không bị Trung Cộng đồng hóa, 

khối người Việt Quốc Gia cần bày tỏ bằng một hành động 

cương quyết tẩy chay và bất hợp tác với nhà cầm quyền 

CSVN. Người Việt Quốc Gia ở hải ngoại cũng cần bày tỏ 

thái độ quyết liệt tẩy chay đối với những bọn tay sai Việt 

gian. Chúng ta cần phải yểm trợ những đoàn thể, cá nhân 

và những cơ quan truyền thông có lập trường Quốc Gia 

rõ ràng. Chúng ta cũng chỉ yểm trợ cho các ứng cử viên 

Việt Nam nào có quá trình đấu tranh, lập trường Quốc Gia 

vững mạnh và không bị nhà cầm quyền CSVN mua chuộc 

bằng đồng tiền. 

Ba mươi sáu năm đã trôi qua, nhiều anh hùng của 

người Việt Quốc Gia nay đã ra người thiên cổ hay đã vào 

tuổi xế chiều. Vận mệnh của đất nước, sự hạnh phúc của 

trên 80 triệu dân Việt Nam , sự vẹn toàn lãnh thổ trước nạn 

xâm lăng của Trung Cộng đang rất cần sự ý thức đấu tranh 

của hàng triệu người Việt ở hải ngoại. Nếu chúng ta thất 

bại lần nầy, thì chúng ta sẽ làm thất vọng 80 triệu đồng 

bào ở trong nước, phụ lòng các tử sĩ QLVNCH cùng đồng 

bào nạn nhân của chế độ CSVN và nhất là sẽ phải đắc tội 

với bao bậc tiền nhân anh hùng của dân tộc Việt./. 


LUAÄT TRÔØI 

Quyền rơm vạ đá ở đời 

Ít người hiểu được LUẬT TRỜI công minh 

Có tài, có đức, thuận tình 

Ngôi cao không sợ phận mình bấp bênh 

Bất tài, vô tướng lênh đênh 

Tham quyền cố vị đời thành tan hoang 

Vô duyên là cái NGAI VÀNG 

Sớm mai ngọc dát, chiều tàn bùn đen 

Thế tình tranh cạnh đua chen 

Trượng phu quá ít, kẻ hèn như rươi 

Ðồng minh một sớm đổi dời 

Thành ra thù địch mấy hồi….phản nhau 

Than ôi ! Thế sự cơ cầu 

Bao giờ trời sáng ? Phô màu BÌNH MINH ! 

Cố thi sĩ NGUYỄN VẠN AN 


NHÔÙ VEÀ TRÖÔØNG 

LUAÄT SAØIGOØN 

Ls Nguyễn Viết Đĩnh 

Sau một năm học Luật tại trường Đại Học Luật 

Khoa Huế, vì ham vui chơi, cuối năm tôi bỏ thi cả hai 

kỳ, nên bố mẹ cúp học bỗng, bắt tôi phải về Sàigòn sống 

với các cụ. 

Tôi buồn bả bỏ lại bạn bè, bỏ lại thành phố Huế 

với rất nhiều kỷ niệm thời thanh xuân. 

Saigòn, khoảng năm 1963 là một thành phố rộng lớn và 

xa lạ đối với tôi. Xe cộ ồn ào, phố phường đông đúc, 

khác xa với cố đô Huế êm ả trầm tĩnh. 

Tôi bắt đầu ghi danh học năm thứ nhất trường 

Đại Học Luật Khoa Saigòn. Tôi phải ghi danh bên trụ sở 

Viện Đại Học Saigòn nằm sát công trường “Con Rùa” cả 

một, hai tháng trước khi bắt đầu nhập học. 

Trường sở của Đại Học Luật Khoa nằm trên 

đường Duy Tân cây dài bóng mát như lời ca của một 

bản nhạc nổi danh về trường Luật. Toàn bộ kiến trúc là 

một khối hình chữ nhật, có bốn tòa nhà viền bốn góc, nối 

với nhau bằng những hành lang rộng. Chính giữa là một 

vuông sân với các hàng cây tươi tốt. Có một vài ghế đá 

để sinh viên ngồi. Hướng chính của trường mở ra đường 

Duy Tân. 

Cổng chính vào sân trường xây theo kiểu tam 

quan cải cách nửa tây nửa ta. Kèm theo là một hàng rào 

theo chiều ngang với ba hàng gỗ thô kệch nhưng chắc 

chắn bọc theo cửa tam quan. Qua một sân hẹp là đến tiền 

đường, nơi đây là phòng Tổng Thư ký, văn phòng Khoa 

Trưởng và phòng hội của các giáo sư. 

Ngoài cổng tam quan còn có hai cửa phụ, bên 

trái và phải. 

Sĩ số sinh viên ghi danh năm thứ nhất trong năm 

1963 nghe nói trên dưới bốn, năm nghìn người. 

Vào ngày khai giảng lớp học đầu tiên, giáo sư 

Nguyễn xuân Chánh thao thao bất tuyệt giảng giải về 

Dân Luật. Giáo sư Chánh thời đó rất trẻ, người dong 

dỏng cao, mặc complet đậm, tay khoác dù đen. Nghe 

nói ông mới du học từ Pháp về, nên thường pha thêm 

tiếng Tây trong lúc giảng bài. Giảng đường lúc đó chật 

cứng sinh viên, nhiều người đi muộn phải đứng hoặc 

ngồi ngoài hành lang. 

Các giảng đường khác dành cho sinh viên năm 

thứ hai, ba cũng đông nghẹt người, không khí thật phấn 

khởi và trang nghiêm. 

Hết giờ Dân Luật, qua giờ Pháp chế sử của Giáo 

sư Vũ Quốc Thông, với vóc dáng đĩnh đạc, tầm thước 

oai vệ, giáo sư tay xách cặp da thoăn thoắt tiến vào bục 

giảng, giọng nói rõ ràng, âm hưởng mạnh mẽ, giáo sư cố 

dẫn dắt đám môn sinh hỗn tạp và non nớt đi sâu vào khái 

niệm lịch sử pháp chế thế giới. Trên bục giảng thầy nói, 

dưới hàng ghế trò chăm chú vừa nghe vừa chép lại những 

lời vàng ngọc. Đó là một bức tranh tuyệt đẹp trong đời 

học sinh-sinh viên của mọi thế hệ. 

Ngày kế tiếp là những môn Kinh Tế nhập môn, 

Luật Hiến Pháp, Hình Luật, Hình Sự Tố Tụng, Dân Sự 

Tố Tụng. Hết giờ học, tôi ra về trong tâm trạng hoang 

mang. Đầu óc mù mờ về những định nghĩa và khái niệm 

sơ đẳng của Luật học. 

Chế độ đệ nhất Cộng Hòa vừa cáo chung, nền 

đệ nhị Cộng Hòa mới phôi thai. Chiến tranh Việt Nam 

đang hồi tăng tốc. Các sinh viên độ tuổi động viên như 


chúng tôi chỉ có hai đường lựa chọn. Một là chăm chỉ 

học hành để tiến thân, hai là tòng quân nhập ngũ để ra 

chiến trường. 

Ngày ngày tôi lái xe mobylette cọc cạch từ nhà, 

đường L‎ý Thái Tổ theo đường Phan Thanh Giản đến 

trường. Lúc về hướng Phan Đình Phùng, đi một mạch 

theo đường thẳng là về đến nhà. 

Lúc này, thế giới của tôi nằm trong một hình 

chữ nhật dẹp. Hai đầu đối xứng là hai tụ điểm: nhà ở và 

trường học. Tôi không dám đi chơi đâu, kể cả đi ciné 

vào ngày cuối tuần. 

Sau một, hai tháng, số sinh viên hiện diện giảm 

hẳn đi. Giảng đường chỉ còn khoảng 1, 2 trăm học viên. 

Nghe đâu, một số bị gọi nhập ngũ, một số ở nhà tự học. 

Vì nhu cầu học tập, tự động trong giảng đường hình 

thành những tổ học chung. Mỗi tổ khoảng trên dưới 10 

người. Mỗi người lo về một môn. Họ cố gắng ghi chép 

bài giảng, rồi trao đổi với những sinh viên cùng tổ. Cách 

thức học hành này có nhiều lợi điểm: đôn đốc nhau cùng 

học, cùng tham khảo những án lệ trong thư viện, tránh 

được cảnh lười biếng, cúp cua! 

Tổ học tập của chúng tôi gồm các bạn Nguyễn 

Hải, Nguyễn Văn Được, Nguyễn Văn Đỉnh, Nguyễn Viết 

Đĩnh , Vũ Quốc Thùy, Nguyễn Đăng Trừng, Nguyễn Thị 

Châu, Nguyễn Kiều Thanh, Đào NgọcThụy, Hồng Thị 

Hảo Thanh, Phạm Phú An và một số bạn khác tôi không 

còn nhớ tên. Chúng tôi chăm chỉ học hành, trao đổi và 

bàn cãi những điểm khó hiểu. Ngày ngày đi học sớm để 

dành chổ tốt cho nhau. Giờ nghĩ, chúng tôi thường tụ tập 

ở thư viện trong trường để học bài và tra cứu án lệ. Lúc 

này, đầu óc của tôi 

đã đỡ mù mờ. Tôi 

đã dần dần thấu 

hiểu những bài 

giảng về luật học 

của các thầy. Đó 

là động lực khiến 

tôi cố gắng học tập 

chuyên cần hơn. 

Thời gian 

trôi quá nhanh, 

mới đó đã đến 

ngày thi cuối 

khóa. Nhờ chuyên 

cần học tập và 

may mắn, cả 

nhóm chúng tôi 

đều đã đậu ngay 

từ khóa đầu. 

Qua năm thứ hai, chúng tôi vẫn tiếp tục học theo 

lối cũ. Lớp học giờ này chỉ còn khoảng trên dưới 100 

sinh viên hay ít hơn. Vì có kinh nghiệm học tập và cũng 

nhờ sự giảng dạy tận tình của các vị giáo sư, càng ngày 

chúng tôi càng hiểu thấu đáo hơn về những môn luật học 

khó khăn. 

Thời gian càng lâu, tình cảm gắn bó với ngôi 

trường Duy Tân càng nhiều. Có nhiều buổi chiều, nhìn 

ánh nắng xuyên qua của thư viện trường Luật, mọi người 

đều yên lặng và chăm chú đọc sách. 

Đặc biệt trong sân trường luật trồng nhiều cây 

giống loại cây me. Thân không quá to và cao lắm, chỉ độ 

3-4 mét. Lá giống lá me, nhưng ra hoa rất đặc biệt. Hoa 

có ba hay bốn cánh, nở ra như một cánh dù. Mỗi khi có 

làn gió nhẹ thoáng qua, những cánh hoa bay xuống quay 

lòng vòng như những cánh dù hoa. Loại cây này có vẻ rất 

hiếm! Không nơi nào có ngoài trường Luật Saigòn. 

Từ trong giảng đường nhìn ra sân, nhiều sinh 

viên luật tạm quên những lời giảng khô khan, thả hồn 

mình theo những cách dù hoa, mơ mộng về những khung 

trời xa lạ. Nhiều vị vì thế mà đã trở thành những thi sĩ 

nửa mùa. 

Mỗi giáo sư có một cách giảng bài riêng. Dễ hiểu 

và mạch lạc nhất là lời giảng của giáo sư Vũ Quốc Thông, 

Vũ Quốc Thúc. Ghi cua học của hai vị này xong, làm dàn 

bài chi tiết là sinh viên có thể hiểu thấu đáo môn học. 

Cuối năm, trước khi thi, sinh viên cứ lấy dàn bài này ra 

ôn tập là vững tâm thi đậu. Giáo sư Nguyễn Cao Hách khi 

luận giảng về kinh tế Việt Nam thường hay chép miệng 

chua chát về hướng tiến què quặt của nền kinh tế lạc hậu 


này. Giáo sư Nguyễn 

Độ, người trắng trẻo, 

tầm thước phụ trách 

giảng về luật Hành 

Chánh. Bài giảng và 

cua học của người 

không theo một lối 

giảng dạy mô phạm 

nào. Giáo sư Lưu 

Văn Bình như một 

bóng mờ. Người 

thoạt đến, ngả mũ dạ 

xuống bàn là giảng 

thao thao bất tuyệt. 

Với giọng nói nhỏ như con kiến, không có âm hưởng 

mạnh, nên bài giảng của thầy rất hay lại trở nên tẻ nhạt. 

Giáo sư Trần Thiên Vọng dạy môn Danh Từ Pháp Luật 

& Kinh Tế. Người mới từ bên Pháp về, nên quên tiếng 

mẹ đẻ nhiều. Người hay dùng tiếng Pháp pha lẩn tiếng 

Việt bình dân để diễn giảng, không biết vô tình hay cố 

ý, người đã gây nên nhiều tràng cười thoải mái cho đám 

học trò phía dưới. Giáo sư Hồ Thới Sang, một thời làm 

Tổng Trưởng hay Thứ Trưởng thời Nguyễn Cao Kỳ, có 

lẽ vì bận việc nước, nên cua học của người chỉ khoảng 

trên dưới 15 trang đánh máy. Ngoài ra, phải nhắc nhở 

đến các vị giáo sư trường luật thời đó: Bùi Tường Chiểu, 

Nguyễn Tấn Thành, Nguyễn Huy Chiểu, Lê Đình Chân, 

Nguyễn Văn Bông, Nguyễn Huy Đẩu, Tăng Kim Đông, 

Châu Tiên Khương… 

Chương trình cử nhân Luật là ba năm. Cho đến 

năm 1967 mới đổi thành bốn năm. Trong những năm đó, 

sinh viên phải học qua những môn học: Dân Luật, Hình 

Luật, Dân Sự Tố Tụng, Hình Sự Tố Tụng, Luật Hiến 

Pháp, Công Pháp Quốc Tế, Kinh Tế, Tài Chánh Công 

Luật Hành Chánh, Pháp Chế Sử, Danh Từ Kinh Tế và 

Danh Từ Pháp Lý. Ngoài ra còn có Luật Đối Chiếu và 

Kinh Tế Việt Nam. 

Khi đã học gần xong năm thứ hai, các sinh viên 

cảm thấy tự tin nhiều hơn, vì một phần nào đó đã thấu 

hiểu được những nguyên l‎ý căn bản của nền Luật học 

hiện hành. Họ đã có những lập luận vững chắc dựa theo 

nền tảng luân lý mạch lạc. Đó là nhờ công lao dạy dỗ của 

các thầy và sự quyết tâm học hành của các sinh viên. 

Ngoài việc trao đổi bài vở học hành, các sinh viên đã bắt 

đầu để ý đến những biến chuyển thời cuộc trong nước và 

trên toàn thế giới. Họ bắt đầu có những cuộc tranh luận 

về thể chế cho đất nước Việt Nam trong tương lai. Những 

sinh viên quá khích thì khỏi nói, họ có lập trường thiên 

cộng sản rõ rệt. Họ đã bị cộng sản lôi vào tổ chức hoạt 

động cho họ. Một nhóm khác có những chỉ dấu được nhà 

cầm quyền đương thời mời hợp tác ủng hộ chế độ. Phần 

đông những sinh viên khác chỉ lo chăm chỉ học hành. Họ 

hoàn toàn thụ động trước những chuyển biến của tình 

hình quốc nội và quốc ngoại. 

Rất tiếc trong trường luật từ thời Pháp thuộc qua 

thời Bảo Đại, rồi đến thời đệ nhị Cộng Hòa không có 

môn hùng biện để sinh viên có cơ hội học hỏi và trau giồi 

khả năng kỹ thuật và nghệ thuật của ngành này. 

Tuy nhiên không vì vậy mà Luật Sư Đoàn Việt 

Nam thiếu những nhà hùng biện. Trước năm 1954 có luật 

sư Nguyễn Mạnh Tường. Sau đó, miền Nam có nhiều 

luật sư tài ba hiên ngang vung tay áo trước tòa, khiến 

cho cử tọa và tòa án phải nể phục. Đó là những luật sư 

niên trưởng bậc thầy: Vũ Văn Huyền, Trần Văn Tuyên, 

Võ Văn Quan, Bùi Sơn Huy, Nguyễn Ngọc San, Hồ 

Tri Châu, Lê Văn Thu, Trương Đình Dzu, Vương Văn 

Bắc, Nguyễn Văn Chức, Phạm Nam Sách, Nguyễn Hữu 

Thống,… 

Trường Luật Saigòn đã sản sinh ra rất nhiều 

nhân tài. Có nhiều luật sư từng làm bộ trưởng trong chế 

độ Đệ Nhất và Đệ Nhị Cộng hòa. Nhiều luật sư là thành 

viên trong lưỡng viện quốc hội. Ngoài ra sinh viên Luật 

tốt nghiệp là một lực lượng ưu tú đã phục vụ nhiều ngành 

nghề trong lãnh vực dân sự và quân sự. Họ là những 

chuyên viên được huấn luyện tổng quát về hành chánh, 

luật học, thuế vụ. Nên trong bất cứ Bộ, Sở của chính 

quyeàn đều có sự hiện diện của những sinh viên Luật đã 

tốt nghiệp đóng vai trò chuyên viên. 

Điểm đặc biệt hơn nữa, trường Luật Saigòn đã 

đào tạo ra một lực lượng đông đảo các Luật Gia và Thẩm 

Phán để phục vụ nhu cầu pháp lý và hổ trợ việc thi hành 

luật pháp cho toàn miền Nam Việt Nam thời bấy giờ. 

Với tổng số trên duới 1000 luật sư thực thụ và 

1000 luật sư tập sự của hai Luật sư đoàn Saigòn và Huế, 

đây là một lực lượng luật gia chuyên nghiệp đã tích cực 

hổ trợ hệ thống tư pháp Miền Nam, khiến cho dân chúng 

Miền Nam tương đối được hưởng sự an toàn pháp lý cho 

cá nhân và tài sản. 

Đó cũng là một điểm son của Luật Khoa Đại 

Học Đường Saigòn-Huế-Cần Thơ, là cái nôi nuôi dưỡng 

tinh thần thượng tôn luật pháp và hoài bão xây dựng một 

chế độ dân chủ-tự do dựa trên sự công bình, tôn trọng 

nhân quyền và dân quyền, phát triển hài hòa và trật tự 

trong khuôn khổ của Luật pháp. 

Little Saigon ngày 17/7/2011 

Nguyễn Viết Đĩnh 


GIÔØ ÑIEÅM DANH 

CUÛA SINH VIEÂN LUAÄT 

HUEÁ - SAØIGOØN 

Ls NGUYEÃN VIEÁT ÑÆNH 

(Niên khóa 1962-1967) 

Tôi bắt chước đề tựa của Thi Sĩ Du Tử Lê, 

cũng là một bạn học cùng lớp với tôi thời tiểu học. Anh 

viết đoản văn rất ấn tượng:” Giờ điểm danh của những 

cậu học trò trên dưới 60 tuổi”. 

Thời tôi học tại Huế, thông thường trong những 

giờ quan trọng giáo sư thường điểm danh các sinh viên 

hiện diện để cho thêm điểm chuyên cần. 

Tại trường Luật Saigòn, việc điểm danh rất hiếm 

vì số sinh viên đi học quá đông. Lâu lắm mới có việc 

điểm danh trong lớp Luật 2 hoặc 3. 

Tôi xin thân ái điểm danh những bạn học cùng 

thời với tôi tại trường Luật Huế và Saigòn. 

Đây là giờ điểm danh của các sinh viên trên dưới 70 

tuổi đời. 

CÁC BẠN TRƯỜNG LUẬT HUẾ 

Nguyễn Quốc Dũng: Khi tôi ghi tên năm thứ 1, 

anh Dũng đã học năm thứ 2. Dũng hành nghề luật sư tại 

tiểu bang New York. Anh từng là luật sư đại diện cho tổ 

hợp Luật White & Case làm việc tại Hà Nội trong những 

năm chế độ Cộng Sản Việt Nam mới sửa soạn mở cửa 

giao thương về kinh tế. Hiện anh đã về hưu và sống tại 

New York. 

Bửu Hoà: Thuộc giòng hoàng phái triều Nguyễn. 

Tôi gặp lại anh 1979 tại Los Angeles; lúc đó anh được 

đi du học để lấy Master tại Hoa Kỳ. Vài năm sau nghe tin 

anh tu thiền (Zen) tại Nhật Bản. Anh trở thành Thượng 

Tọa Thích Phụng Sơn. Người chu du khắp nước Mỹ để 

truyền bá Phật Pháp. Sách tu tập về thiền và luyện tập 

sức khỏe của Thượng Tọa viết rất có giá trị. Hiện Thượng 

Tọa đang sống tại Oceanside, California. 

Trần Anh Tuấn: Học chung với tôi từ trường 

trung học Quốc Học. Sau khi tốt nghiệp Cử Nhân Luật 

Huế, anh lên Cao Học Hành Chánh khóa 1, rồi đi du học 

Hoa Kỳ lấy bằng Tiến Sĩ. Về Việt Nam làm việc trong 

nhóm Phát Triển Kinh Tế của TS Nguyễn Văn Hào. Bị 

kẹt lại Việt Nam sau năm 1975. Anh trở thành Phó Chủ 

Nhiệm Đoàn luật sư thành phố Hồ Chí Minh. Nay đã về 

hưu, hiện sống tại Saigòn. 

Trần Xuân Phú: Là luật sư tại Luật sư đoàn 

Saigòn trước năm 1975 đồng thời là giảng viên tại Đại 

học Luật Cần Thơ. Được chế độ Cộng Sản lưu dụng sau 

năm 1975. Anh giúp tôi rất nhiều trong những năm tháng 

tôi xuống Cần Thơ. Tôi mất liên lạc với anh từ năm 1978. 

nghe nói anh đang sống tại Canada. 

Lê Quang Cường: Trước 1975 anh hành nghề 

luật sư tại Nha trang. Vượt biên rất sớm, khoảng năm 

1976-1977. Anh rất tháo vát trong mọi lãnh vực. Anh 

có những mối liên lạc đặc biệt với nhiều khuynh hướng. 

Vóc dáng chững chạc, hùng biện và có tài thuyết phục. 

Anh cũng là một người uyên bác giáo l‎ý Phật giáo. Hiện 

anh sống tại Torrance, Los Angeles. 

Mai Gia Lập: Anh và tôi gắn bó với nhau trong 

thời gian cùng làm Đặc San Luật Khoa Huế. Anh là Tổng 

Thư Ký. Thơ của anh rất đặc sắc với phong cách mới. 

Anh bị đi tù Cộng Sản một thời gian. Năm 1990, tôi 

gặp lại anh tại Little Saigòn. Hiện anh ở Garden Grove, 

California. 

Hồ Công Lộ: Hành nghề luật sư tại Đà Nẳng. 

Sau 1975, anh phải trốn chạy sự truy bắt của Cộng Sản 

bằng cách về sống tại Saigòn. Anh vượt biên rất sớm và 

định cư tại Úc. Nghe nói anh chủ trương một tờ báo tại 

Úc. Một thời anh thường xuyên gởi báo cho tôi. Tôi mất 

liên lạc với anh khoảng 10 năm nay. 

Nguyễn Văn Kiềm: Là bạn của Hồ Công Lộ 

cũng hành nghề luật tại Đà Nẳng. Anh đã mất trước năm 

1975 vì bạo bệnh. 

Vĩnh Thái: cũng thuộc giòng hoàng phái. Trước 

và sau 1975, anh đều hành nghề luật sư tại thành phố 


Huế. Bạn nào có nhu cầu về pháp lý tại Huế, xin liên lạc 

với luật sư Thái. 

CÁC BẠN TRƯỜNG LUẬT SÀIGÒN 

Tôi có rất nhiều bạn bè cùng học một thời tại 

trường Luật Saigòn. Để tiết kiệm thời giờ của qúy bạn, 

tôi chỉ xin kể tên những bạn học cùng lớp. 

Vũ Quốc Thùy: Anh và tôi học cùng nhóm 

từ năm thứ 1 cho đến khi ra trường. Sau đó, anh đi du 

học Mỹ, rồi về dạy tại trường Luật Saigòn. Anh và tôi 

thường gặp nhau trong khoảng 1972-1975. Khi sang 

Mỹ, chúng tôi vẫn thường liên lạc với nhau. Một thời 

anh làm Giám đốc trung tâm Định cư người Tỵ nạn cho 

tiểu bang Washington. Hiện nay anh sống tại Tacoma, 

Washington. 

Nguyễn Đăng Trừng: Anh cũng cùng nhóm học 

tập với chúng tôi từ năm thứ 1 lên năm thứ 3. Sức khỏe 

anh không được tốt, chúng tôi đã vài lần thăm anh tại 

bệnh viện Hồng Bàng. Anh chạy vào bưng theo Cộng 

Sản. Sau 1975, anh trở lại Saigòn và trở thành Chủ 

nhiệm đoàn Luật sư thành phố Hồ Chí Minh. Rồi anh đắc 

cử vào Quốc Hội đương thời. Là một người có lý tưởng, 

hơn nữa anh là một người có chức phận trong ngành biện 

hộ của chế độ đương thời, mong anh vẫn còn nuôi những 

hoài bảo cao đẹp thời thanh xuân, để can đảm gióng lên 

tiếng nói chân thật từ đáy con tim: chúng tôi muốn xây 

dựng một đất nước Việt Nam tươi đẹp, giàu mạnh trong 

khuôn khổ của một xã hội thượng tôn luật pháp. Luật 

Pháp phải là tối thượng. Mọi người, kể cả đảng viên 

Cộng Sản từ thường dân cho đến tổng bí thư đảng Cộng 

Sản đều phải tuân thủ pháp luật. Đó là nguyên tắc bình 

đẳng trước pháp luật trong một xã hội văn minh, dân chủ. 

Có được vậy, nước Việt Nam mới mong có cơ hội bắt kịp 

đà văn minh tiến bộ của thế giới. 

Đào Ngọc Thụy: Trước 1975, chị hành nghề tại 

Đà Nẳng. Năm 1978, chị thi đậu bằng hành nghề luật sư 

tại California. Chị nghĩ hưu khoảng 4, 5 năm nay và hiện 

sống tại thành phố Irvine, California. Chị cũng là cựu 

Chủ tịch của hội Ái Hữu Luật Khoa. 

Nguyễn Hải: Là một người bạn, rồi trở thành họ 

hàng trong đại gia đình. Anh Hải là một đồng chí sống 

sát cánh với tôi trong suốt quãng đời dài từ năm 1963 

cho đến khi anh qua đời vào cuối năm 2010 tại thành phố 

Irvine, California. 

Nguyễn Kế Nghieäp: Trước 1975, anh hành nghề 

luật sư tại Vĩnh Long. Năm 1982-1983, tôi gặp anh tại 

Quận Cam, California. Anh cũng làm việc trong một tổ 

hợp luật cùng với tôi cho đến ngày anh qua đời tại San 

Diego khoảng trên dưới 10 năm nay. Anh cũng là phó 

chủ tịch hội Ái Hữu Luật Khoa một thời. 

Phạm Văn Hàm: Anh là trung úy Hải Quân thời 

cùng đi học với chúng tôi. Sau đó anh trở thành Phó 

Biện lý tòa Saigòn. Anh định cư tại Úc trước khi qua Mỹ 

năm 1990. Hiện tại anh hành nghề địa ốc trên khu phố 

Bolsa, Little Saigon. Anh là phó chủ tịch hội Ái Hữu 

Luật Khoa miền Nam Califonia của nhiệm kỳ này. 

Võ Văn Dinh : Trước 1975, anh hành nghề luật 

sư tại Bến Tre, quê anh. Anh hiện là Chủ tịch hội Ái Hữu 

Luật Khoa. Hiện anh định cư tại thành phố Costa Mesa, 

thuộc quận Cam. 

Hà Ngọc Phúc Lưu: Anh phục vụ tại Tòa Án 

Quân sự sau khi bị động viên. Qua Mỹ anh trở lại trường 

để lấy Master/PhD. Anh có nhiều đóng góp trên trang 

mạng của hội Ái Hữu Luật Khoa. Anh đã về hưu hiện ở 

tại quận Cam. 

Nguyễn Thị Châu: Là một thành viên trong 

nhóm học chung 3 năm trường Luật. trước 1975, chị 

hành nghề luật sư. Từ khi tỵ nạn ở Mỹ, chị trở thành một 

nhà quản trị hành chánh. Chồng chị là anh Lê Chí Hiếu, 

cựu luật sư, có thời làm Chủ tịch Ủy Ban Tư Pháp-Định 

Chế thời đệ nhị Cộng Hòa. Cả hai đã về hưu, cư ngụ tại 

Placentia, California. 

An Nguyễn - Kiều Mỹ Duyên: Cựu sinh viên 

luật, một nhà văn nữ. Chị hành nghề địa ốc rất sớm và rất 

thành công tại Quận Cam, California. 

Còn một số bạn học khác đang soáng tại Orange 

và Los Angeles County như các anh Phan Tam Tuấn, (cựu 

Thẩm phán), Võ Quốc Thanh (cựu Chủ Tịch Hội Đồng 

Đô Thành, nhiệm kỳ 1975) , chị Phạm Phú An (cựu Luật 

sư, Nguyễn Thị KiềuThanh (cựu Luật sư) Phùng Tuệ 

Châu (cựu Luật sư) … 

Thật sự trong trí nhớ của tôi, còn rất nhiều anh 

chị cựu sinh viên luật cùng thời với tôi hiện diện đây đó 

tại California, Hoa Kỳ, tại Saigòn Việt Nam và ở nhiều 

nơi trên thế giới. Họ đỷ để lại trong tôi những kỷ niệm 

không thể nào phai nhạt trong quãng đời sinh viên taị 

trường Luật Huế và Saigòn. 

Cầu chúc cho các bạn và toàn thể các cựu sinh 

viên Luật Sàigòn - Huế - Cần Thơ mọi điều hạnh phúc 

và bình an../. 

Nguyễn Viết Đĩnh 

Cựu Sinh viên Luật Saigòn-Huế 

(1962-1967) 


MUA BAÙN NHAØ CÖÛA HAY VAY TIEÀN MUA NHAØ , REFINANCE HAÕY GOÏI: 

SILICON FINANCING 

SMOGCHECK 

PASS OR FREE 

- ÑOÀNG PHAÏM, MBA, Broker 

- BAÏCH YEÁN NGUYEÃN, BA Loan Consultant 

KL HAIR & NAIL 

602 E. SANTA CLARA STREET # 150 


TEL: 408-293-1120 

- Caét vaø uoán toùc cho phuï nöõ 

- Caét toùc ñaøn oâng vaø treû em 

- Laøm moùng tay, moùng chaân cho quí baø, quí coâ 

- Nhaän ñeán nhaø tranh ñieåm Realtor cho coâ & daâu Loan Consultant 

ÑEÏP REÛ - TAÄN TAÂM - NHIEÀU KINH NGHIEÄM 

Giôø môû cöûa: 

CA Real Estate Lic # 999247 

- Buy or Sell Home 

- Home Loans NMLS # 358244 

- Accounting & Tax services 

Xin Lieân Laïc: 408-513-4534 

-Thöù Ba ñeàn Chuû Nhaät: 10:00am - 7:00 pm 

-Thöù Baûy : 10:00 am - 6:00 pm 




Giao thuoác 

mieãn phí 

taän nhaø 

LEXANN PHARMACY INC 


Thöù Hai - Thöù Saùu: 9am - 6pm 


Chuû Nhaät nghæ 

LEXANN PHARMACY INC. ñöôïc ñieàu haønh bôûi: 

Döôïc só Jeremy Laïi Quoác Duõng, Pharm.D. 

Döôïc só Dawn Laâm Quoác Ñoâng Thö, Pharm.D. 

Chuùng toâi raát haân haïnh ñoùn tieáp vaø phuïc vuï quyù khaùch ñoàng höông 

veà nhu caàu thuoác men 

Neáu quyù khaùch caàn, chuùng toâi seõ giao thuoác ñeán nhaø quyù khaùch 

(dòch vuï giao thuoác hoaøn toaøn mieãn phí) 

Ngoaøi ra xin ñöøng ngaàn ngaïi goïi cho chuùng toâi khi quyù khaùch coù baát cöù 

thaéc maéc gì veà thuoác men nhö caùc xöû duïng, phaûn öùng phuï cuûa thuoác ... 

Tieäm chuùng toâi laø ñòa moät ñòa ñieåm ñaõ ñöôïc chaáp thuaän ñeå boû vaät 

saéc nhoïn (kim chích...). Xin goïi chuùng toâi ñeå nhaän boû hoäp kim MIEÃN PHÍ 

E-Prescribing available 

Traân troïng kính chaøo 

Tel: 408-528-9079 I Fax: 408-528-9070 

1569 Lexann Ave., Suite 104, San Jose, CA 95121 

(Beân caïnh Target ôû ngaõ tö Capital Expw vaø Silver Creek Rd. 

phía sau cuûa khu shopping môùi cuûa Paloma Center) 


GRAND FORTUNE SEAFOOD 

Tel: (408) 226-8888 - Fax: (408) 226-8913 

4100 MONTEREY RD., SUITE 108, SAN JOSE, CA 95111 

( Trong khu chôï Beán Thaønh , Marina Food) 

REMODELED MÔÙI! 

Phoøng VIP, coù theå chöùa treân 180 choã. 

Khung caûnh thô moäng vaø loäng laãy. Nôi lyù töôûng ñeå toå chöùc tieäc 

cöôùi, hoûi, tieäc hoïp maët vaø hoäi ñoaøn vôùi giaù thaät ñaëc bieät. 

Ñaëc Bieät: Coù saân khaáu vaø saøn nhaûy roäng raõi cho tieäc cöôùi. 

Nhaø haøng roäng raõi, khang trang coù theå chöù treân 600 choå ngoài. 

ù 

CÔM PHAÀN THAÂN MAÄT 

duøng cho 8 ngöôøi 

Suùp cua bong boùng caù 

Toå chim toâm hoät ñaøo 

Vòt Baéc Kinh 

Thòt vòt xaøo 7 maøu 

Gaø chieân gioøn (chao) 

Ngheâu xaøo taøu xì 

Caûi laøn xaøo boø 

Caù töôi haáp 

Cheø hoaëc traùi caây 

traùng mieäng 

å 

Ë 

á 

á 

Ä : 

ø 

ø 


DIM SUM MOÃI NGAØY 

Chæ Coù:$1.99 

NHAØ HAØNG DIM SUM 

ø 

$ 108 80 

CÔM PHAÀN GIA ÑÌNH 

CÔM PHAÀN ÑAËC BIEÄT GIA ÑÌNH 

duøng cho 10 ngöôøi 

Goûi söùa ñaëc bieät 

Suùp cua bong boùng caù 

Caûi laøn xaøo bieån mai 

Toâm xaøo hoät ñaøo 

Vòt Baéc Kinh 

Cua rang muoái 

Naám Ñoâng Coâ xaøo caûi xanh 

Caù haáp nguyeân con 

Côm chieân Döông Chaâu 

Cheø hoaëc traùi caây traùng mieäng 

$ 148 00 

GIôø môû cöûa 

Thöù Hai - Thöù Naêm: 

10:00AM - 9:00PM 

Thöù Saùu: 10:00AM - 10:00PM 

Thöù Baåy: 9:00AM - 10:PM 

Chuû Nhaät: 9:00AM - 9:30PM 

Moïi chi tieát veà ñaùm cöôùi, xin lieân laïc 

Thaùi: (408) 891-4311 

10 baøn taëng 1 baøn 

hoaëc moãi baøn 01 chai 

Remy Martin 

Nhaän ñaët ñaùm cöôùi, coù nhieàu öu tieân cho khaùch haøng 

FREE karaoke hoaëc ban nhaïc soáng! 


Quyù khaùch ñaõ meät moûi sau moät tuaàn leã laøm vieäc meät nhoïc, 

muoán tìm moät nôi thoaûi maùi ñeå ñöa gia ñình, baïn beø ñeán vui 

chôi, xin môøi caùc baïn haõy ñeán vôùi nhaø haøng GRAND FORTUNE 

SEAFOOD Restaurant 

- Moãi Toái Thöù Naêm : Coù Karaokeù töø 6PM - 11PM 

- Moãi Toái Thöù Saùu : Coù Haùt Cho Nhau Nghe vôùi Ban Nhaïc Soáng 

* Free veù vaøo cöûa töø 8 pm - 12 pm 

* Ca só treû soáng ñoäng 

* Free Parking (Roäng raõi an toaøn) 

CÔM PHAÀN ÑOÀ BIEÅN 

duøng cho 5-6 ngöôøi 

Suùp ñoà bieån 

Toâm xaøo hoät ñaøo 

Cua rang muoái 

Ngheâu xaøo taøu xì 

Haøo töôi haáp göøng haønh 

Caûi laøn xaøo möïc 

Caù chieân nguyeân con 

Cheø hoaëc traùi caây 

traùng mieäng 

$ 69 80 

ÑAËC BIEÄT COÙ TOÂM, CUA, CAÙ SOÁNG BÔI LOÄI TRONG HOÀ 


Nöõ Baùc Só 

TRACY TRAÀM TUYEÁT PHÖÔÏNG, M.D. 

Diplomate American Board of Internal Medicine 

Toát nghieäp Baùc Só Y Khoa & Baèng chuyeân moân Noäi Khoa Hoa Kyø 

2360 Mc KEE ROAD, SUITE 1 


(Vaên phoøng dôøi veà ñòa chæ môùi töø ngaøy 21-9-2009) 

Tel: 408-926-2420 / Fax: 408-926-2422 

CHUYEÂN KHOA NOÄI THÖÔNG VAØ Y KHOA GIA ÑÌNH 

Baùc Só Noäi Khoa nhieàu naêm taïi Kaiser Permanent vaø San Jose Medical Group 

Baùc Só ñieàu trò taïi Beänh Vieän San Jose Regional Medical Center 

CHUYEÂN TRÒ: 

- Beänh phuï nöõ vaø phoøng ngöøa thai ngheùn 

- Beänh ngöôøi lôùn vaø thanh thieáu nieân 

- Beänh tim phoåi, tieâu hoùa, thaän vaø dò öùng 

- Beänh ñau nhöùc, ngoaøi da vaø nhieãm truøng 

- Truy taàm caùc beänh ung thö vaø noäi tieát 

- Khaùm beänh ñònh kyø, nhaäp hoïc vaø tieàn hoân nhaân 


- Thöù Hai - Thöù Saùu: 9:30am - 5:30pm 

- Thöù Baûy: 10:00am - 1:00pm 

KHAÙM ÑÒNH KYØ, NHAÄP HOÏC 

VAØ NHAÄN LAØM BAÙC SÓ GIA ÑÌNH 

NHAÄN MEDICAL VAØ BAÛO HIEÅM 



NHAÉN 

TIN 

TÌM 

BAÏN 

SINH VIEÂN 

LUAÄT KHOA 

SAØIGOØN 

NAÊM THÖÙ I 

NIEÂN KHOAÙ 

1972-1973 

CHUÙC MÖØNG 

Nhaän ñöôïc hoàng thieäp cuûa oâng baø LEÂ QUANG TRUAÄT baùo tin laøm Leã Thaønh Hoân cho UÙtù Nam laø: 

Caäu LEÂ QUANG NGOÏC VÖÔNG 

keát hoân vôùi 

Coâ LAÂM THÒ AMY 

(UÙt Nöõ cuûa oâng baø Laâm Kim Leán) 

Hoân Leã ñöôïc cöû haønh vaøo ngaøy 17-9-2011 

Taïi Five Wounds Portuguese National Church, San Jose, Cali. 

Chuùng toâi xin chuùc möøng cho hai Hoï vaø thaân chuùc cho Chuù Reå vaø Coâ Daâu: 

TRAÊM NAÊM HAÏNH PHUÙC 

BAN TOÅ CHÖÙC HOÄI NGOÄ MUØA THU CÖÏU SINH VIEÂN LUAÄT KHOA VN 

Töø traùi: Thieân Chi (maát thaùng 1/1979), Cöôøng (SVSQ/KQ) maáât lieân laïc sau naêm 1975, 

Minh Trang (hieän ôû SaøiGoøn) ,Thanh Thaûo (California), Baïch Höôøng (Ñan Maïch) , 

Thanh Thuûy (Vieät Nam), Thanh Höông (California) 

Anh Cöôøng vaø anh Muøi (khoâng coù trong hình) hoaëêc baïn naøo bieát anh Cöôøng, anh Muøi ôû ñaâu 

Xin lieân laïc veà: Thanh Höông (408)362-1756 (ôû USA) hoaëc Thanh Thuûy ôû Saøigoøn : 38368915 


GIỚI THIỆU VÀI TƯ TƯỞNG 

TRONG TÁC PHẨM: 

GIẢI THOÁT 

TỨC THÌ 

Phan Xuaân Höông 

Tác phẩm trên đã được tái bản lần thứ sáu,của 

Nhi Bất Nhược. Tác giả đã khiêm tốn trong lời nhắn nhủ 

cùng độc giả : Ông không phải là nhà văn, nhưng ông 

vẫn mạnh dạn viết xuống với chân tình, chia xẻ tâm tư 

và truyền đạt những góp nhặt thực tiển ích lợi cho cuộc 

sống con người với những kiến thöùc (đã vay mượn từ 

kinh sách Phật giáo, các tài liệu lưu truyền của các tư 

tưởng gia vĩ đại Đông phương như Khổng Tử, Lão Tử, 

Trang Tử và những tác phẩm của ngài krishnamurti ) đến 

cho những ai đã và đang băn khoăn: 

Làm sao thoát khỏi phiền não, đau khổ và sợ hãi? 

Hay có thể nói khác, những mâu thuẩn như: Đã 

là con người , phi tư tưởng thì không thể sống một cuộc 

sống bình thường , mà có tư tưởng thì lại có phiền não , 

khổ đau và sợ hãi. Vậy phải làm sao đây ? 

Tôi, Phan Xuân Hương , cựu SVLK Saigon , hân 

hạnh đóng góp vào Đặc San Hội Ngộ Mùa Thu 2011, 

bài viết sưu tầm, trích dẫn từ tác phẩm “ Giải Thoát Tức 

Thì”. Quyển sách dầy khoảng 456 trang, gồm nhiều mục. 

Riêng 2 điều khá tâm đắc: TƯ TƯỞNG và LÀM CHỦ 

THỜI GIAN, KHÔNG GIAN 

Lần lượt được trình bày như sau : 

“TƯ TƯỞNG” 

Chúng ta thường thấy có những tổ chức tìm 

người rồi huấn luyện, trang bị cho cái gọi là lý tưởng 

hay một ý thức hệ nào đó để những người này dám làm 

những hành vi tàn bạo, dã man theo yêu cầu của tổ chức, 

mà những người không được trang bị không thể làm nổi. 

Lý tưởng và ý thức hệ lại chính là con đẻ của tư tưởng 

vậy. 

Thêm nữa, tưởng cũng nên nhắc lại rằng mọi 

hành xử của con người trong cuộc sống nói chung, khi 

đã có tư tưởng xen vào thì chẳng bao giờ lại có thể là tốt 

đẹp đưọc, vì như đã nói trên là tư tưởng luôn luôn vị kỷ, 

vị ngã. 

NHƯNG CON NGƯỜI TRONG CUỘC SỐNG CÓ 

THỂ NÀO PHI TƯ TƯỞNG ĐƯỢC KHÔNG ? 

Sống là phải tư tưởng. sống mà không tư tưởng 

chỉ có loài súc sinh, cây cỏ. 

Tư tưởng là kiến thức và kinh nghiệm tích lũy 

trong ký ức. 

Ta không thể sống một cuộc đời bình thường hài 

hòa với xã hội, nếu không có kiến thức và kinh nghiệm. 

Không nói gì đến những chuyện to lớn như trị 

quốc, an dân hay thành đạt những tiến bộ vượt bực về 

văn hoá, khoa học, kỹ thuật, những chuyện mà chỉ những 

con người có vốn lớn kiến thức và kinh nghiệm mới có 

thể làm, và làm có hiệu quả được, mà ngay những sinh 

hoạt thường ngày trong cuộc sống của một con người 

cũng đòi hỏi một mức độ kiến thức và kinh nghiệm nào 

đó. 

Không ai là không phải làm một công việc, bất 

kỳ là công việc gì, để trước kiếm sống, sau là đóng góp 

vào sự tồn tại và sự tiến bộ của xã hội. 

Nếu không có kiến thức và kinh nghiệm ta không 

thể làm việc của ta, dù chỉ là công việc đơn giản, khiêm 

nhường nhất. 

Lái xe trên đườngnếu không có kinh nghiệm và 

kiến thức thì ta không thể di chuyển an toàn được, không 

đi tới nơi, không về tới chốn được,ấy là chưa nói chuyện 

bị cảnh sát giao thông chặn lại, phạt tiền, giam xe. 


Muốn chơi một trò thể thao như đấu quyền Anh, 

đánh bóng bàn, bóng rổ v v.., hay chơi một trò giải trí 

như đánh cờ, như thụt bi da..v v... ta cũng phải có kiến 

thức và kinh nghiệm mới có thể nhập cuộc và chơi có 

hiệu quả tốt được . 

NHƯ VẬY RÕ RÀNG PHI TƯ TƯỞNG THÌ 

KHÔNG THỂ SỐNG MỘT CUỘC SỐNG XÃ HỘI 

BÌNH THƯỜNG, MÀ CÓ TƯ TƯỞNG THÌ LAỊ CÓ 

PHIỀN NÃO, KHỔ ĐAU VÀ SỢ HÃI, 

VẬY PHẢI LÀM SAO ĐÂY ? 

Con người ta phần nào giống như một chiếc máy 

điện toán. Người ta đưa vào bộ nhớ của máy các dữ kiện 

đủ loại và khi cần tin tức nào, người ta bấm nút hỏi máy, 

máy sẽ trả lời. 

Dĩ nhiên máy chỉ trả lời được những câu hỏi 

mà máy đã có sẵn dữ kiện. Với những câu hỏi mà máy 

không có sẵn dữ kiện thì máy đành chào thua. 

Con người cũng vậy, chúng ta đưa vào ký ức rất 

nhiều dữ kiện, đó là những kiến thức và kinh nghiệm tom 

góp trong quá khứ, tích chứa trong ký ức. 

Khi cần làm một công việc gì hay đáp ứng một 

đòi hỏi nào, một tình huống nào trong cuộc sống, ta phải 

huy động các dữ kiện ấy. Nếu ký ức ta có sẵn các loại 

dữ kiện cần thiết thì ta mới làm được công việc muốn 

làm, hay đáp ứng được những đòi hỏi, những tình huống 

trong cuộc sống một cách thích đáng, còn không ta cũng 

khoanh tay. 

Ta chưa theo học một lớp dạy làm bánh nào, nên 

chưa có kiến thức và kinh nghiệm về làm bánh trong 

ký ức. Nay có cho ta đầy đủ nguyên liệu và dụng cụ 

cần thiết và bảo ta làm lấy bánh mà, ăn thì ta cũng đành 

chịu. 

Ta muốn đi thăm một người bạn hay một người 

bà con nào đó, ta cũng phải nương dựa vào các dữ kiện 

sẵn có trong ký ức về lộ trình tốt nhất, về khu phố, số 

nhà của người mà ta muốn đến thăm. Nhờ có kiến thức 

và kinh nghiệm tích lũy, ta mới đi tới đích một cách hiệu 

quả nhất, nghĩa là ta không mất thì giờ và tốn công sức 

dò hỏi đường đi, lối lại, tìm kiếm khu phố, số nhà. 

Khi gặp một người mà ta sáp lại tay bắt, mặt 

mừng, chuyện trò niềm nỡ vì trong ký ức của ta đã có 

nhiều dữ kiện về người ấy như hình dáng, tên tuổi, hòan 

cảnh gia đình, địa vị xã hội, tính nết cùng điạ chỉ, cùng 

những kỷ niệm vui buồn khác khi cùng học, cùng làm, 

cùng ở tù, v.v... 

Trái lại ta lạnh lùng bước đi khi gặp một người 

lạ, vì trong ký ức của ta không có dữ kiện nào về người 

ấy cả. 

Ta giống máy điện toán là như thế, nhưng ta lại 

khác máy ở một điểm quan trọng là chỉ khi nào cần tin 

tức , ta bấm nút hỏi máy, máy mới lựa chọn các dữ kiện 

thích hợp tồn trữ trong bộ nhớ để trả lời. 

Còn không, thì các dữ kiện đã đưa vào vẫn nằm 

yên, bất động trong bộ nhớ của máy. Về phần ta thì các 

dữ kiện chứa trong ký ức lại cứ tự động trồi lên mỗi khi 

tâm ta rời bỏ hiện tiền để lôi ta vào hết suy nghĩ này đến 

suy nghĩ khác, và đặc biệt là khi một dữ kiện trồi lên thì 

nó thường lôi kéo các dữ kiện khác có liên hệ xa gần với 

nó cùng trồi lên đẩy ta vào những suy nghĩ miên man, 

chuyện nọ xọ chuyện kia, vòng vo, rễ má, dây mơ, vô 

tận, vô cùng. 

Chẳng thế mà có những đêm ta trằn trọc thâu 

canh, hoặc sáng dậy thật sớm nhâm nhi chén trà để suy 

nghĩ những chuyện bâng quơ, chuyện quá khứ, chuyện 

tương lai, nào là hối tiếc, nào là ao ước, cầu mong, nào là 

lo âu, sợ hãi, nào là oán trời, trách người, nào là tính toán 

xa gần, lập bầy mưu chưóc để chiếm đoạt những điều 

ưa chuộng say mê; hay tránh né, loại trừ những gì ta căm 

giận, thù ghét. Cái gốc phiền não, khổ đau và sợ hãi của 

ta là ở chỗ này. 

Nay nếu ta hành xử được như máy điện toán, 

nghĩa là chỉ suy nghĩ khi cần thiết, khi có đòi hỏi của 

cuộc sống, còn không thì thôi, ta cứ sống trọn vẹn với 

hiện tiền. Không nên rời bỏ hiện tiền để tư tưởng laị có 

cơ hội lôi kéo ta vào phiền não, khổ đau và sợ hãi không 

đâu. 

Nói khác đi ta phải làm CHỦ TƯ TƯỞNG của 

ta, chứ không để cho con ma tư tưởng tự do thao túng, 

đưa lối, dẫn đường như từ trước đến nay nữa. 

Một mặt thì tư tưởng vô cùng quan trọng cho 

cuộc sống,như trên đã nói, mặt khác thì tư tưởng laị là 

cội nguồn của phiền não, khổ đau và sợ hãi. 

Vì vậy khi phát biểu veà tư tưởng, một vị Thiền 

sư đã nói : “ Công vi thủ, tội vi khôi “. Nghĩa là công là 

công đầu mà tội cũng tội đầu. Chỉ khi nào làm chủ được 

tư tưởng thì con ngưới mới có thể tạo công đầu, mà lại 

không gây tội đầu. 

Đúng thế, thật sự làm chủ tư tưởng, ta mới có 

thể sống một cuộc sống bình thường, hài hòa với thế 

gian, trả nợ và đóng góp cho xã hội, nhân quần mà vẫn 

tự tại, vẫn giải thoát. 

Trong cuộc sống mỗi khi cần tư duy, nếu thật sự 

LÀM CHỦ TƯ TƯỞNG thì ta sẽ chọn lựa được một lối 

tư duy hầu giải tỏa những chuyện sợ hãi, khổ đau, phiền 

não để chúng hết đường dính cứng, bám chặt vào ta mà 

day dứt, dằn vật ta về lâu, về dài. 

Ví dụ: Một thằng nhỏ, con nhà hàng xóm hỗn láo 


với ta. 

1/ Ta có thể tư duy như sau: 

Thằng ranh con này, miệng còn hôi sữa, đáng cháu 

nội, cháu ngoại mình mà dám hỗn láo với một bậc trưởng 

thượng. Đúng là đồ mất dạy! Cha mẹ nó chẳng trông 

nom, dạy dỗ nó. 

Nhưng cha mẹ nó có tử tế gì đâu, cũng thô lỗ,cục 

cằn, ngang ngược, cả xóm ai cũng biết. Đúng là có « 

gien « hỗn láo. 

Nghĩ như vậy rồi ta căm ghét thằng nhỏ kia. 

Và từ đấy mối căm ghét cứ hiện diện hoài trong 

tâm tư ta và hành hạ ta, nhất lànhững khi đi ra, đi vô, ta 

bắt gặp thằng nhỏ hàng xóm ấy thì mối căm ghét kia lại 

như sôi sục, nấu nung, khiến ta muốn dạy hay mong có 

một người nào đó dạy cho thằng nhỏ một bài học xứng 

đáng. 

2/ Nhưng ta cũng có thể tư duy : 

Thằng nhỏ này hỗn láo thật, nhưng xét cho cùng 

thì cũng tội nghiệp nó. Cha mẹ nó vì cuộc sống khó khăn, 

suốt ngày phải bươn chải kiếm ăn, có giờ đâu mà trông 

nom, dạy dỗ con cái, và cũng chẳng đủ phương tiện tài 

chánh để gửi con đến trường, đến lớp. Cứ thả nó đi rong 

với bọn du thủ, du thực, hỗn láo, tậpdữ tính thành, gần 

mực ắt phải đen thôi. 

Cũng như máy điện toán, ta đưa vào máy những 

dữ kiện nào thì khi hỏi, máy cũng chỉ lựa chọn những 

dữ kiện tồn trữ trong bộ nhớ để trả lời, chứ đâu lại có 

chuyện máy đưa ra những dữ kiện mà người ta chưa đưa 

vào máy bao giờ. Thằng bé này cũng vậy, hoàn cảnh và 

cuộc sống của nó đã đưa vào ký ức nó những loại dữ 

kiện ta gọi là hỗn láo, và khi bị kích thích, nó cũng chỉ 

vận dụng và đưa ra được những loại dữ kiện như thế mà 

thôi. Ta đòi nó phải đưa ra được những loại dữ kiện khác 

thì không thể có được. 

Sau cùng, xã hội nói chung và cộng đồng địa 

phương nói riêng mà chính ta cũng là một thành viên, với 

lề lối tổ chức và điều hành còn nhiều khuyết điểm cũng 

phải chịu trách nhiệm về sự vô giáo dục và thái độ hỗn 

láo của thằng nhỏ này. 

3/ Hoặc ta cũng có thể tư duy : 

Con người cũng như vạn pháp trên thế gian này 

chỉ là những hiện tượng tâm-vật-lý chịu sự chi phối chặt 

chẽ của luật vô thường. 

Chúng thay đổi từng phút, từng giây. Không có 

người nào hay hiện tượng nào lại y hệt như hai khỏanh 

khắc kế tiếp. Một hiện tượng P ở thời điểm T hòan tòan 

khác với hiện tượng P’ ở thời điểm T’ kế đó. Vậy hôm 

nay ta có gặp lại thằng nhỏ kia, thì thằng nhỏ ấy không 

phải là thằng nhỏ đã hỗn láo với ta hôm qua, và cái ta bị 

thằng nhỏ xúc phạm hôm qua cũng không phải là cái ta 

hôm nay. 

Ta và nó hôm nay đã là hai người hoàn toàn khác 

biệt so với hôm qua rồi. Nay, mai cũng như những ngày 

tháng kế tiếp sau này, nếu có gặp nhau, thì cũng chỉ là 

cuộc gặp gỡ của hai hiện tượng hay hai người hoàn toàn 

xa lạ mà thôi. 

Ta bỏ lối tư duy thứ 1 và chọn lối tư duy thứ 2 hoâc 

thứ 3, thì kể cũng đã là tốt vì như thế là ta đã làm chủ 

được tư tưởng . Chối bỏ lối tư tưởng cột buộc, vướng 

mắc để chọn một tư tưởng cởi mở, giải thoát hầu giảm 

tiêu đi lửa sân hận, bực dọc thì chính là thực hành Chánh 

Tư Duy. 

4/ Nhưng nếu đã nắm được lý ĐẠO thì chắc chắn 

ta sẽ chọn ngay lối tư duy rốt ráo sau đây: 

Thằng nhỏ ấy có buông lời hỗn láo với ta nhưng 

những lời hỗn láo ấy vừa ra khỏi cửa miệng nó thi xe bốn 

ngựa đã đuổi không kịp rồi. Chúng đã lập tức đi vào quá 

khứ và đi mất luôn. 

Chỉ tại ta lưu luyến, chấp trước, nên chúng mới 

ở lại cùng ta, hay năng lui tới với ta, làm ta bực tức, căm 

ghét dài dài. Sao ta không vượt thoát ra khỏi vòng lệ 

thuộc của thời gian tâm lý, nghĩa là trả lại cho quá khứ 

những gì thuộc quá khứ đi, rồi quay lại sống trọn vẹn với 

hiện tiền thì nỗi bực tức kia, cái căm ghét kia sẽ lập tức 

tan biến và tâm ta tức thì trở lại an lạc, thanh tịnh. 

Sống với hiện tình là thực hành Chánh Niệm, 

cũng chính là hành ĐẠO và đạt ĐẠO vậy. 

LÀM CHỦ THỜI GIAN, KHÔNG GIAN 

Một buổi tối mùa xuân Quý Hợi ( 1983 ), Saigon 

oi bức vì dư âm của cơn nắng ban chiều.Lại không có 

điện. Trước một căn nhà đường Nguyễn Tri Phương Chợ 

Lớn, hai người đàn ông, một còn thanh niên đang ngồi 

trò chuyện , nhờ vào quạt gió, đèn trăng. Người đàn ông 

đứng tuổi tỏ ra lịch duyệt, hiểu rộng, biết nhiều. 

Còn người thanh niên thì chất phác, quê mùa. 

Hai người ấy là chú, cháu. Người chú trước đây là sĩ 

quan cấp tá trong quân lực Việt Nam Cộng Hoà. Ông 

mới ra tù Cộng Sản tập trung cải tạo từ miền Bắc về, sau 

hơn 7 năm lao động khổ sai. 

Trước 1975 người chú này đã đi dự nhiều khoá 

huấn luyện tại ngoại quốc, và chức vụ nắm giữ trong 

quân đội còn cho phép ông ta có mặt trong những chuyến 

du hành nghiên cứu tại nước này, nước nọ. Do đó ông ta 

tận mắt chứng kiến khung cảnh và trrình độ tiến bộ cuả 

xứ người. 

Còn người cháu thì sinh ra và lớn lên trong một 


làng quê vùng đồng bằng Bắc Việt. Vì là dòng dõi địa 

chủ, nên người thanh niên ấy đã không được “ Bác và 

Đảng “ chiếu cố, nâng đỡ. 

Nhỏ thì chẳng học hành chẳng đâu vào đâu, lớn 

lên chỉ cho tham gia những công tác lặt vặt trong thôn xã 

nên chẳng có dịp nào ra khỏi luỹ tre xanh. 

Anh ta biết có ông chú di cư vào Nam năm 1954 

qua lời trăn trối của cha, nhưng chẳng biết làm sao tìm 

gặp. 

Sau khi ra tù, người chú có viết thư về làng cũ 

thăm thân nhân họ hàng . 

Biết được điạ chỉ của chú ở Saigon ghi trên lá 

thư, người thanh niên ấy mới ra sức thu xếp một chuyến 

đi Nam trước là để thăm gặp chú và gia đình, sau là được 

biết người, biết cảnh của Saigon hoa lệ mà anh hằng ước 

ao từ khi được nghe những người đi về ca tụng hết lời. 

Đã mấy ngày liên tiếp, đáp ứng nguyện vọng 

của cháu, người chú đã bỏ thời giờ dẫn người thanh 

niên ấy lên Saigon và giới thiệu những khu thương mại, 

thương xá, bến cảng, chợ Bến Thành, Sở Thú, những cao 

ốc, những dinh thự như Trụ sở Quốc Hội, Dinh Độc Lập, 

Tòa Đô Chánh, Thư viện Quốc Gia, Pháp Đình, Trường 

Đại Học, Ngân Hàng Quốc Gia v.v...để cho người cháu 

có được cái nhìn bao quát về một thành phố mà trước 

1975 vừa là trung tâm văn hoá, giáo dục, chính trị, kinh 

tế, tài chánh, vừa là thủ đô của Việt Nam Cộng Hòa. 

Tối hôm ấy hai chú cháu ngồi trò chuyện, trao 

đổi với nhau. Người cháu trước hết cám ơn ông chú đã 

bỏ thời giờ đưa anh ta đi đó, đi đây và sau là nói lên cảm 

tưởng, nhận xét của anh ta về những gì đã tận mắt chứng 

kiến. 

Người cháu nói: 

Thưa chú, cháu hòan tòan toại nguyện vì đã được 

chú đưa lên Saigon thăm viếng nơi này, chốn nọ. Cháu 

xin đa tạ chú về lòng thương mến chú đã dành cho. Thưa 

chú quả là người ta nói không sai. Saigon đích thực là 

hòn ngọc Viễn Đông. 

Cháu thấy mọi thứ thành phố này đều vô cùng 

vĩ đại và tuyệt hảo. Đặt chân đến thành phố này cháu 

có cảm tưởng như lạc vào một cảnh thần tiên tuyệt diệu. 

Với những tiện nghi, tiện ích hiện đại như thế thì có lẽ 

Saigon đã đạt tới đỉnh cao của nền văn minh nhân loại rồi 

phải không thưa chú ? 

Cháu có ý định là sẽ ra sức lao động sản xuất, chắt 

chiu, dành dụm tiền bạc làm lộ phí hàng năm cháu sẽ vào 

Saigon một chuyến, trước thăm chú thím và gia đình, sau 

viếng nơi phồn hoa đô hợi bậc nhất này. 

Người chú đáp: 

Không phải như cháu nghĩ đâu cháu ạ. Saigon 

của ta là một thành phố đã lỗi thời về mọi phương diện. 

Đường xá thì nhỏ hẹp. Các tiện nghi, tiện ích thì thiếu 

thốn, cổ lỗ. 

Bến cảng, phi trường thì không đáp ứng được 

nhu cầu. 

Chuyên chở công cộng thì yếu kém. Điện, nước 

không đủ. Lưới phân phối điện, hệ thống dẫn nước lại 

quá cũ, nay hư, mai hỏng. 

Môi sinh thì ô nhiễm nặng nề. Nếu nưóc ta có 

một nền kinh tế phát triển mạnh nhất là một nền kinh tế 

thị trường thì thành phố này phải thay đổi vì không còn 

thích hợp nữa.Trước đây chế độ cũ đã có dự định xây cất 

thành phố mới, hiện đại, ở ngoại ô cho phù hợp với nhu 

cầu phát triẻn . Còn Saigon hiện nay chỉ được lưu giữ lại 

như một thành phố cổ, như vang bóng một thời mà thôi. 

Rõ ràng vì kiến thức và kinh nghiệm khác nhau 

nên hai chú, cháu đã không thể suy nghĩ giống nhau . 

Cái mà người cháu cho là vĩ đại, tuyệt hảo, hiện đại, thì 

với người chú lại là nhỏ bé, tầm thường, lạc hậu . Cái 

mà người cháu ước ao, trân trọng thì người chú lại xem 

thường. 

Người cháu sinh ra và lớn lên nơi thôn dã nên 

trong ký ức anh ta chỉ có những hình ảnh đồng quê với 

đèn dầu , nước giếng; với nhà cửa phần đông là mái rạ, 

vách đơn sơ, nhỏ bé; với những con đường đất, nắng buị 

mưa lầy; với ngôi trường tiểu học cỏn con; với cái chợ 

dăm ba quán gió lèo tèo. 

Những hình ảnh to tát nhất trong ký ức anh ta 

cũng chỉ là hai ngôi đình, chùa làng mà thôi, hai kiến trúc 

cổ kính nấp bóng khiêm nhường dưới tàn cây cổ thụ. 

Về phần người chú thì ông ta đã từng đặt chân đến 

các nước có nền văn minh khoa học kỹ thuật bậc nhất, 

nên trong ký ức ông ta đầy dẫy những hình ảnh to tát, tốt 

đẹp của các quốc gia này. 

Người cháu với kiến thức và kinh nghiệm xã thôn 

nhất định phải thấy Saigon là tuyệt đỉnh văn minh, tuyệt 

đỉnh văn minh, tuyệt đỉnh cao sang. Còn người chú với 

kiến thức và kinh nghiệm quốc tế thì Saigon sau 1975 

đối với ông ta nhất định phải là tầm thường , lạc hậu … 

Trước môt sự kiện , một hiện tượng , con người 

thường suy tư và thấy biết khác nhau. 

Nhưng không phải ai muốn suy tư thế nào thì 

suy tư đâu . Kiến thức và kinh nghiệm sẵn có luôn luôn 

định hướng cho tư tưởng từng người. 

Trong câu chuyện trên người chú có muốn suy 

nghĩ và thấy biết như người cháu, hay người cháu có 

muốn suy tư và thấy biết như người chú cũng đều không 

được cả. 

Xưa nay ta cứ lầm tưởng rằng ta hòan toàn tự 


do tư tưởng.Tư tưởng ở trong đầu ta, ta muốn nghĩ sao 

cũng được. Nghĩ ngang, nghĩ dọc, nghĩ méo, nghĩ tròn , 

nghĩ thế nào thì nghĩ. Và chẳng có một thế lực nào kiểm 

soát được tư tưởng của ta để đặt định giới hạn hay chiều 

hướng cho nó. Có chăng khi ta phát biểu tư tưởng ra 

bằng ngôn từ, văn tự thì mới phải vấp phải giới hạn này, 

giới hạn nọ, hay mới phải chịu một áp lực nào đó buộc tư 

tưởng ta phải xuôi theo lối mòn định sẵn . 

Thân xác ta có thể bị giam nhốt, nhưng tư tưởng 

ta thì vẫn tự do như gió, như mây. 

Một người bị tù biệt giam trong xà lim chật hẹp, 

tay khóa, chân cùm, nhưng tư tưởng người ấy thì vẫn cứ 

phóng tới, phóng lui, lăng xăng đây đó liên tục không 

ngừng. 

Nhưng đừng thấy vậy mà vội cho rằng tư tưởng 

ta hoàn tòan tự do. Thật ra tư tưởng con người chỉ tự do 

hạn chế, một loại tự do có định hướng, định phương. 

Tư tưởng ta giống như con cá lội trong dòng nước 

chảy xiết. Cá vẫn tưởng rằng nó đang hoàn toàn tự do vì 

nó muốn lội ngược , lội xuôi, lội tả, lội hữu,lội sao cũng 

được . Nhưng cá có biết đâu nó vẫn bị dòng nước kia 

cuốn lôi về một phương hướng nào đó mà không có cách 

gì cưỡng nổi. 

Kiến thức và kinh nghiệm là dòng nước chảy 

xiết và tư tưởng ta là cá lội trong dòng. Ta muốn suy tư 

gì thì suy tư nhưng cũng không thể vượt qua phạm vi, 

dung tích của cái kho kiến thức và kinh nghiệm sẵn có và 

trước sau suy tư của ta cũng nằm trong chiều hướng mà 

cái kho kiến thức và kinh nghiệm ấy định đặt ra. 

Nói khác đi, cái mà ta gọi là tự do tư tưởng thực 

tế chỉ là tự do lồng cũi. 

Đúng vậy, mỗi người chúng ta đều sống trong 

một lồng cũi riêng biệt. 

Lồng cũi này tạo nên do nhiều thành tố khác nhau 

như: văn hóa, giáo dục, tôn giáo, ý thức hệ, phong tục, 

tập quán, giai cấp, địa phương, gia đình, dòng họ , bằng 

hữu , phe nhóm, quyền lợi, địa vị v.v... 

Nói ngắn lại : lồng cũi kiến thức và kinh nghiệm 

hay rốt ráo hơn là lồng cũi thời gian, không gian vì kiến 

thức và kinh nghiệm thuộc về thới gian tâm lý. 

Trong lồng cũi kiến thức và kinh nghiệm ấy, mọi 

thấy biết của ta đều bị ngăn che, xuyên tạc . 

Như câu chuyện trên, chú sống trong lồng cũi của 

chú , cháu sống trong lòng cũi của cháu. Nên chú thấy 

biết một đường mà cháu thấy biết một nẻo. Cả hai không 

ai có thể đảo ngược được cái thấy biết của mình. 

Rốt cuộc, cả chú lẫn cháu, chẳng ai thấy được 

cái thực tướng của Saigon cả, vì cái thấy biết ấy đã bị 

tư tưởng xen vào bóp méo và làm nảy sinh yêu ghét nơi 

mỗi người. 

Giả dụ có một người từ nhỏ đến lớn sống khép 

kín trong nội vi thành phố Saigon, nghĩa là người ấy 

không có kiến thức thôn xã như người cháu và cũng lại 

không có kiến thức và kinh nghiệm quốc tế như người 

chú, thì chắc chắn người ấy thấy được Saigon như Saigon 

đang là, vì cái thấy biết của người ấy không có tư tưởng 

xen vào . 

Với người ấy, Saigon không tân tiến, to đẹp và 

Sàigon cũng chẳng lạc hậu, nhỏ bé, tầm thường. Saigon 

là thế ! Saigon chẳng đáng ghét và cũng chẳng đáng 

yêu. 

Yêu và ghét , ghét và yêu là hai luồng gió mạnh 

và thường xuyên thổi vào tâm ta làm cho tâm ta luôn nổi 

sóng, chẳng mấy khi được thanh tịnh, an nhiên. 

Người cháu trước kia chưa biết Saigon, nên 

Saigon vĩ đaị, to đẹp có cũng như không, chẳng ảnh 

hưởng gì đến tâm thái anh ta. Nhưng từ ngày nghe được 

lời mô tả, ca tụng về thành phố này anh ta bắt đầu ước 

ao, mong muốn có dịp được chiêm ngưỡng, và nhất là 

sau chuyến đi Nam này về thì Saigon đã trở thành một 

nỗi ám ảnh thường xuyên trong thâm tâm anh ta, khiến 

anh ta cứ thèm khát, bồn chồn, chỉ mong sao được trở lại 

chốn phồn hoa ấy hoài hoài . 

Còn người chú nếu không có dip chứng kiền 

khung cảnh nước người thì ông ta đâu có phê bình về 

Saigon. Ông ta muốn Saigon không thể như thế đươc mà 

Saìgon phải thế này, phải thế nọ cơ. 

Đúng là cứ có kiến thức và kinh nghiệm là có tư 

tưởng . Và có tư tưởng thì có ghét , có yêu. Yêu thì tìm 

đạt rượt bắt. Ghét thì phế bỏ, loại trừ. Chẳng phải đợi đến 

lúc việc rượt bắt hay loại trừ gặp phải thất bại hay chua 

cay mới có phiền não, khổ đau và sợ hãi đâu, mà ngay 

trong suốt quá trình rượt bắt hay loại trừ ấy cũng đã đầy 

dẫy phiền não, khổ đau và sợ hãi rồi. 

Thật vậy, trong lồng cũi tư tưởng luôn luôn có 

ghét, có yêu; và yêu, ghét thì lúc nào cũng gắn liền với 

phiền não, đau khổ và sợ hãi cả. 

Tư tưởng đã chỉ có tự do hạn chế, tư tưởng đã bị 

định hướng, định chiều thì nói năng và hành động của 

con người tất cũng vậy thôi ,vì tư tưởng là mẹ đẻ của nói 

năng và hành động. 

Có đôi khi suy nghĩ một đường , nói năng một 

nẻo, nhưng cũng đừng tưởng thế là nói năng và hành 

động đã hoàn tòan tự do, đã thóat ly được cái lồng cũi 

của tư tưởng đâu, chẳng qua chuyện ấy lại nằm trong 

một sắp đặt , một mưu đồ nào đó của tư tưởng mà thôi. 

Nói khác đi cứ có mặt của tư tưởng thì hoặc ta 

không làm được gì hoặc có. thì cũng chỉ làm theo chiều 


hướng định sẵn, một chiều hướng vị kỷ trước sau không 

đổi. 

Đúng thế, khi con người đã suy nghĩ để hành 

động thì chẳng có hành động nào là tốt, là vị tha cả, mà 

trái lại nhất nhất đều nhắm tới một ích lợi bản thân nào 

đó, hoặc gần, hoặc xa, hoặc công khai, hoặc tiềm ẩn. 

Chẳng hạn một người trong thân tộc hay bằng hữu 

gặp cảnh khó khăn đến gõ cửa bạn, cầu xin giúp đỡ. 

Nếu bạn tùy theo khả năng sẵn có lập tức giúp đỡ 

người ấy , giúp rồi thôi , không ghi tâm, không cầu báo, 

thì như thế là bạn đã làm được một nghĩa cử tót đẹp tuyệt 

luân , biểu lộ tình yêu thương chân chính, đích thực nơi 

bạn. 

Nhưng nếu bạn để tư tưởng xô đến, xen vào nói 

hành , nói tỏi, kể lại cả quá trình liên hệ lâu dài trước đây, 

có thể có nợ nần ân oán, ,có thể không, thì bạn sẽ hoặc 

chẳng có một sự giúp đỡ lớn nhỏ nào dành cho ngườì ấy 

hoặc có thì sự giúp đỡ ấy còn mang tính vị tha nữa. 

Có oán thì đa phần là bạn sẽ quay mặt đi, làm 

ngơ trước những lời van nài khẩn thiết. 

Có ân thì bạn sẽ tính toán sao cho sự giúp đỡ chỉ 

ở mức tương xứng với ân đã thọ, để khỏi mang tiếg là bội 

nghĩa vong ân, có hại đến danh thơm, tiếng tốt của bạn, 

mặc dù bạn biết rằng sự giúp đỡ ấy không tạo được điều 

kiện nào khả dĩ giúp người đến gõ cửa bạn có cơ vượt 

thoát khó khăn đang gặp. 

Và mặc dù khả năng của bạn lúc ấy dồi dào, có 

thể giúp đỡ bằng năm , bằng mười như thế. 

Còn nếu không ân , không oán thì bạn có thể hoặc 

dửng dưng vì nghĩ rằng bạn chẳng có trách nhiệm . 

Còn nếu không ân, không oán thì bạn có thể 

hoặc dửng dưng vì nghĩ rằng bạn chẳng có trách nhiệm 

hay nghĩa vụ phài giúp đỡ; hoặc ra tay tế khốn vì tin 

tưởng rằng một hành động tốt chẳng bao giờ lại mất. 

Muốn được tự do hoàn toàn , đích thật và muốn 

giải thoát khỏi phiền não, khổ đau và sợ hãi thì chỉ có 

một đường là phá bỏ lồng cũi tư tưởng đã từ muôn kiếp 

giam hãm con người. 

Nói đến phá bỏ, chắc có người nghĩ đến đổ vỡ, 

hủy hoại, mất mát và cũng phải có quá trình, có phương 

tiện , phương pháp ; lại cũng phải có sự giúp đỡ từ bên 

ngoài. 

Nhưng không, phá bỏ lồng cũi tư tưởng chẳng 

đòi hỏi bất kỳ điều gì, cả đến một sự cố gắng nhỏ nhoi 

cũng không. Vì phá bỏ ở đây chỉ là sự chú tâm, thế 

thôi. 

Một khi chú tâm vào hiện tiền tức vào cuộc sống 

thì lập tức lồng cũi tư tưởng hồn nhiên biến mất và từ đó 

cái thấy biết của con người không còn bị ngăn che, xuyên 

tạc đưa đến ghét yêu mà hậu qủa không tránh được laị là 

phiền não, khổ đau và sợ hãi khôn cùng. Và cũng từ đó 

mọi hành động của con người mới được tự do, tốt đẹp 

thật sự. 

Tuy đơn giản và dễ dàng là thế, nhưng con người 

lại chẳng mấy ai ra tay phá vỡ lồng cũi tư tưỏng. Hình 

như đa số đành cam chịu cảnh giam hãm để đời đời phải 

cắn răng nhận lấy sự hành hạ, dày vò thường trực của 

phiền não, khổ đau và sợ hãi ngập tràn. 

Hay có thể có những người vì phước đức hoặc 

căn cơ đã tình cờ thấy biết, thân chứng cái hạnh phúc 

tuyệt vời của sự giải thóat , cái thong dong, thoải mái vô 

cùng của tự do đích thật , thì họa chăng chỉ những khi vì 

cuộc sống , vì nghĩa vụ , trách nhiệm đóng góp vào cộng 

đồng lớn nhỏ của một thành viên, những con người ấy 

mới CHỦ ĐỘNG CHUI VÀO LÒNG CŨI TƯ TƯỞNG 

để tham gia, nhập cuộc. khi xong thì lại lập tức CHỦ 

ĐỘNG PHÁ BỎ LỒNG CŨI ấy mà RA , RA để sống 

nhởn nhơ vô tư, vô lự trong cảnh giới Niết Bàn tại thế. 

Một nhà tâm lý học kia đã thí nghiệm , ông ta 

nuôi 2 con voi nhỏ ( con A và con B ) bằng nhau trong 

một khu rừng. 

Ông cột voi A bằng một sợi giây dài 30m vào 

một gốc cây. 

Còn voi B ông thả rong cho tự do đi lại trong khu 

rừng này. 

Mấy năm sau ông bắt voi B về, cũng cột bằng sợi 

dây tương tự như giây cột voi A. Voi B bèn lập tức bứt 

giây, trở lại với rừng. 

Còn voi A thì trứớc sau chẳng có phản ứng gì, mặc 

dù nó cũng có khả năng bứt giây như voi B vậy 

Voi A vì không được may mắn thấy biết cái hạnh 

phúc tròn đầy của cuộc sống tự do bên ngoài cái vòng 

tròn đường bán kính 30 thước ấy , nên nó cứ cam chịu 

tiếp tục sống quen trong chật hẹp, gò bó, một cuộc sống 

mà tự do chỉ đo bằng chiều dài của sợi giây cột nó. 

Còn Voi B thì đã được biết thế nào là cuộc sống tự 

do hoàn toàn trong rừng sâu với cây cao, với suối mát, 

với đồng cỏ xanh tươi, với vượn kêu , chim hót nên nó 

không thể chấp nhận một sự ràng buộc nào, môt vướng 

mắc nào. 

Rừng , con người không tiện sinh sống nơi đó, nên 

không thân chứng cái hạnh phúc vô biên của giải thóat, 

của tự do hoàn toàn. 

Nhưng con người lại được các bậc đại giác nói 

cho hay và mô tả cho biết khu rừng ấy, khu rừng phi tư 

tưởng, khu rừng vô niệm, và cũng chỉ cho đường vào, 


nẻo đến. Chỉ còn việc bứt sợi giây cột nữa là xong. 

Và con người, ai cũng như ai, cũng đều có khả 

năng bứt giây cột như voi B vậy, nhưng bứt hay không 

thì tùy. 

Con người dĩ nhiên không nên như voi A cam 

sống một cuộc đời tù túng, và cũng lại không thể như 

voi B, cứ bứt giây để suốt năm, suốt tháng ngao du, lang 

bạt trong rừng. Vì con người trong cuộc sống còn có nợ 

với đồng loại ( nào là nợ tinh thần, nào là nợ dịch vụ , áo 

cơm, nhà cửa, tiện nghi, tiện ích, thuốc men v.v...) nên 

con người còn có nghĩa vụ trả nợ bằng những đóng góp 

về mọi măt vào xã hội, vào cộng đồng. 

Và trong mọi tham gia, đóng góp dưới hình thức 

nào đi nữa , con người lại không thể không cầu trợ đến 

kiến thức và kinh nghiệm tức đến tư tưởng . 

Thế nên con người phải chủ động, lúc cần thì 

sẵn sàng làm voi A, khi không, thì lại lập tức làm voi B, 

để vừa sống cuộc sống hài hòa với xã hội, thế gian vừa 

giải thoát ngay trong cuộc sống ấy. Một cuộc sống vốn 

xưa nay tràn đầy những ham muốn lợi, quyền , danh, sắc; 

những đố kỵ, trọng , khinh, yêu, ghét và những giận 

hờn, thù oán chất chồng. 

Nói khác đi, HÀNH ĐỘNG ĐƯỢC GIẢI 

THOÁT LÀ DÀNH LẠI THẾ CHỦ ĐỘNG ĐÃ MẤT, 

như trên đã nói, để mình làm chủ tư tưởng của mình, tức 

làm chủ thời gian tâm lý và không gian tâm lý hay gọn 

hơn là làm chủ thời gian và không gian. Vì kiến thức và 

kinh nghiệm là mẹ đẻ của tư tưởng, vốn do thời gian tâm 

lý mà có; và thời gian, không gian ( vật lý cũng như tâm 

lý) thì laị không bao giờ lìa nhau. 

Trong câu chuyện , nếu hai chú cháu nhà kia thật 

sự làm chủ thời gian, không gian thì cả hai đã trực ngộ 

Saigon. 

Chú sẽ chẳng thấy Saigon lỗi thời để mà xem 

thường. 

Cháu cũng chẳng thấy Saigon to đẹp, hiện đại để 

mà mơ ước, yêu thích. Không ghét, không yêu thì làm 

gì mà tâm thái hai chú cháu nhà kia lại chẳng thanh tịnh, 

an nhiên. 

Giành được quyền làm chủ rồi thì lồng cũi kia, 

giây cột nọ có cũng như không, vì chúng đã dứt khoát 

thuộc về ta, dưới quyền điều khiển của ta. Quỷ, ma tư 

tưởng đừng hòng mặc tình thao túng giam hãm ta , đưa 

dẫn ta vào đoạn trưòng tối tăm như trước đây nữa. 

Mùa Thu CaLi. 2011 

Phan Xuân Hương. 

ĐỪNG 

Đừng nên lấy vợ lấy chồng , 

Độc thân ở vậy cho lòng thảnh thơi . 

Dại chi ham nếm mùi đời, 

Để rồi tiếc nuối một thời vàng son 

Có vợ rồi lại có con , 

Oan gia nghiệp chướng chẳng còn đường tu. 

Lấy rồi mới biết mình ngu , 

Tỉnh ra đã khoác áo tù chung thân . 

NÊN 


Hãy nên lấy vợ lấy chồng , 

Độc thân ở vậy thành ông dở người . 

Cũng nên nếm trải mùi đời , 

Để rồi khi chết có người đưa ma. 

Có vợ sạch cửa sạch nhà 

Có con để được dưỡng già vế sau . 

Khuyên ai lấy vôï cho mau , 

Độc thân chóng chết, ốm đau , chán phèo ! 



TOÂI HOÏC LUAÄT 

VAØ NHÖÕNG NGAØY THAÙNG 

CHÖA QUEÂN 

.Để nhớ lại ngày tháng cũ, nhớ trường Luật, nhớ Không 

quân, nhớ Võ Bị. 

Nguyễn văn An (Khóa 16) 

Tác giả Nguyễn Văn An (đứng bên phải) tham dự 

Hội Ngộ Mùa Thu Cựu SV Luật năm 2010 

Tôi có bốn năm gắn bó với trường Luật, có nhiều 

điều đáng ghi nhớ.. 

-Để góp phần, hôm nay tôi xin kể lại vài mẫu 

chyện nhỏ có liên quan đến những thầy đã dạy tôi,những 

người anh, người bạn Không quân và Võ Bị đã nằm 

xuống hay còn sống mà tôi đã cùng làm việc, bay chung, 

học chung hay đã tiếp xúc nhiều lần… được coi như 

những kỷ niệm được nhắc lại. 

Xếp bút nghiên. 

Gần cuối năm 1959, tôi đang theo học Đệ nhất 

B1 trường Quốc học Huế …. 

Được nhà trường cho biết tin trường Võ Bị Quốc 

gia Đà Lạt cần tuyển mộ SVSQ theo học khóa bốn năm; 

sau khi ra trường được chọn Hải, Lục, Không quân và 

được cấp phát văn bằng tốt nghiệp tương đương Đại học 

Khoa học. Tôi phấn khởi, cơ hội tốt đến với tôi chăng 

? Tôi có thể tiếp tục việc học để sau nầy trở thành nhà 

giáo, nhưng trong tôi, vẫn ám ảnh mãi hình ảnh người 

cha trong bộ quân phục đậm màu mà lúc nhỏ tôi rất ưa 

thích. 

L ớ n 

lên tôi 

cũng có 

n h ữ n g 

k h á t 

vọng cao 

xa… Tôi 

không thể 

ngồi yên. 

C u ố i 

c ù n g 

bỏ học 

đ ư ờ n g , 

bỏ sách 

vở, từ 

giã người 

bạn áo 

t r ắ n g 

vừa thân 

quen. Tôi 

đi, mang 

theo sức 

sống hai mươi, gia nhập trường Võ Bị Quốc Gia Việt 

Nam. 

Tháng 11/1959 tôi nhập học khóa 16 trường VB/ 

ĐL. Khóa tôi có trên hai trăm người, gồm những thanh 

niên trẻ khắp mọi nẻo đất nước miền Nam về đây để thithố, 

thử-thách với những cam go trước mặt... 

Sự hăm hở, háo hức ban đầu khi tập trung ở 

trước cổng trường đã nhường chỗ cho sự thất vọng, căm 

tức sau đó… Mới vào đã bị bắt chạy, đã bị khoá 14 đàn 

anh hành hạ, la lối, nạt nộ… Có người ném cả hành lý ở 

dọc đường, không muốn nhặt lại. Vào đây rồi là bị hành 

xác, bị kỷ luật. Phải từ giã mái tóc bồng bềnh bay bướm 

cuả thuở nào. Tập bò, tập chạy, tập ăn, tập nói, tập đi, tập 

đứng, tập ngồi… Học tập, canh gác dồn dập suốt ngày. 

Sau hai tuần lễ tất cả đã mất hết dáng dấp thư sinh. Một 

số chịu không nỗi hoặc bị bệnh xin trở lại dân chính. Cố 

gắng rồi tôi cũng qua được. Sau tám tuần lễ sơ khởi phải 

chinh phục đỉnh núi Lâm Viên, về mới được gắn cấp hiệu 

Sinh Viên SQ. 

Năm thứ nhứt bắt đầu với mùa học văn hoá và quân 

sự. Kỷ luật thật gắt gao, học tập và canh gác... Luôn luôn 

phải tỏ ra là Sinh viên gương mẫu; chào kính khóa đàn 

anh nghiêm chỉnh và làm gương cho khóa đàn em… 

Kết quả năm đầu: hơn năm mươi người phải rời 

khỏi trường vì thiều điểm văn hóa, mặc dù điểm quân sự 

cuả họ khá cao… như các bạn Thái quang Cẩm, em của 


Tướng Thái quang Hoàng... 

Giữa năm thứ hai, chúng tôi bắt đầu chọn quân 

chủng. Mộng đã thành sự thật đây… Hồi rất nhỏ khi tôi 

học tiểu học trường làng, thầy có dạy bài thơ nói về máy 

bay, độc đáo như sau : 

Máy bay thần tình thật 

Khi là là mặt đất 

Khi tít tịt trên không 

Lanh như con chim cắt 

Bay mà cánh không rũ 

Tiếng kêu ù ù dữ 

Hể nó bay đến đâu 

Rung rinh cả vũ trụ. 

Tôi cho là hay lắm … Lớn lên khi học trung học, 

tôi nhớ đọc cuốn truyện Đời Phi công cuả Toàn phong 

Nguyễn xuân Vinh. Chàng học bay bên trời Tây gửi thư 

về cho em ở quê nhà, có đoạn : “…Ban đêm nhìn lên trời 

em đếm được bao nhiêu vì sao, tình anh yêu em còn hơn 

thế nữa…” Tình tứ và lãng mạng quá… Cho nên, mê 

không gian là điều tôi từng ấp ủ trong lòng. 

Thế rồi một số SVSQ đưọc chọn về Sài gòn, vào 

Trung tâm Giám định Y khoa KQ ở Tân Sơn Nhất, khám 

sức khỏe, bị loại khá nhiều vì thiếu tiêu chuẩn. Tôi ở 

trong toán thủ Quốc và Quân kỳ của nhà trường : có tám 

người, được chọn năm người, ba người bị rớt sức khoẻ 

: có Tôn thất Chung -người cao ráo, khá bảnh trai, thủ 

Quân kỳ bị loại vì mắt loạn thị. Chàng ta buồn lắm. Cuối 

cùng có khoảng 20 người được chọn gia nhập K.Q. 

Cuối năm thứ hai ở quân trường, không khí đã 

khá dễ thở hơn, việc học tập được đà trôi chảy, hoa mai 

vàng cầm chắc trong tay. Bấy giờ chúng tôi là đại niên 

trưởng, được ra phố cuối tuần thoải mái hơn. Khoá 15/ 

ĐL đã ra trường, khóa 17/ĐL được một năm, chúng tôi 

phải làm Huấn luyện viên cho khóa 18/ĐL trong tám 

tuần sơ khởi. 

Thời gian rồi cũng qua mau… đã gần hết năm 

thứ ba, khóa 19/ĐL đã nhập học. Vì nhu cầu chiến 

trường lúc bấy giờ, khóa tôi phải mãn khóa sớm hơn 

gần một năm. Chúng tôi lại phải tập diễn hành, tập 

trận Đống Đa, chuẩn bị cho ngày mãn khóa. Hôm đó 

là ngày 22-12-62. Một ngày thật đẹp trời, tôi còn nhớ 

mãi … Lễ mãn khóa đã diễn ra thật trang nghiêm, có 

Tổng Thống Ngô đình Diệm và quí vị Tướng lãnh, quan 

khách ngoại quốc tham dự…. Hai tiểu đoàn SVSQ K.16 

hơn hai trăm ngừơi sắp thành hai khối ngay ngắn trước 

khán đài danh dự, với quân phục đại lễ màu trắng, SV 

khóa sau đứng hai bên. Sinh viên thủ khoa K.16/ĐL là 

bạn Bùi Quyền đứng giữa, gần khán đài. Sau diễn văn 

ngắn của Tổng thống NĐD., T.T. đặt tên cho khóa là 

khóa “Ấp Chiến Lược”. Ông Chỉ huy trưởng, cựu Đại 

tá Trần ngọc Huyến dõng dạc hô: “Quỳ xuống SVSQ!”, 

những cặp lon với hoa mai vàng được các SQ./HLV gắn 

lên vai cho mỗi người ; “Đứng dậy Tân Sĩ quan”, tất cả 

đồng loạt đứng lên, như cả một mùa xuân bừng dậy… 

Trong lòng mọi người hân hoan, rộn ràng niềm vui khó 

tả. “-Đêm nay mới thật là đêm, Ai đem trăng tưới lên trên 

vườn chè.” 

Những ngày tháng Không quân. 

Ngày tháng Không quân bắt đầu. Đầu năm 

1963, chúng tôi trình diện Bộ Tư lệnh KQ. Tư lệnh KQ 

lúc ấy là cựu Đại Tá Huỳnh hữu Hiền. Chúng tôi làm 

các thủ tục ở phòng nhân viên; một số bạn vì vấn đề an 

ninh bị đưa về lại Bộ binh. Mọi việc xong xuôi, chúng tôi 

chuyển về căn cứ Huấn luyện /KQ ở Nha Trang, học Anh 

văn để đi du học. Mọi người phấn khởi, nhưng không 

kém phần lo lắng. Lại học, học nữa… những khó khăn 

đang đón chờ. Lúc đó Chỉ huy trưởng căn cứ HL/KQ 

ở Nha Trang là cựu Trung tá Nguyễn ngọc Oánh; Tiểu 

đoàn trưởng SVSQ và Khóa sinh là cựu Đại úy Đinh thế 

Truyền ; HLV Anh văn là cựu Đại úy Toàn và anh Hiển. 

Về Nha Trang, ở trong căn cứ, cơm hai bữa đã có câu lạc 

bộ. Khí hậu ở đây mát mẻ, cảnh đẹp, có dừa xanh, với 

bãi cát trắng chạy dọc đường Duy Tân, có những Kios 

rãi rác. Mỗi chiều, sau một ngày học Anh văn, luyện 

giọng, làm test, ra ngồi bãi biển mà hưởng cái mát, cái 

âm thanh rì rào cuả sóng biển mà ngẫm cuộc đời, nghĩ 

đến trường cũ, bạn bè mỗi người một nơi. Cuộc đời thật 

đáng yêu, nhưng cũng lắm thử thách, nhiều biến chuyển. 

Hàng ngày chúng tôi học Anh văn, làm Sĩ quan trực cho 

khóa 62C và khóa 63A. Có những buổi ra phi đạo học 

và quan sát các phi cơ, làm Baptême de l’air để lãnh tiền 

bay. Một hôm đi học trở về, ngang qua phi đạo thấy có 

một số SQ/phi công Khu trục đứng ở hangar. Họ mặc áo 

bay, đội nón rộng vành như Cowboy, mang súng, chống 

nạnh trông rất hách, nhìn chúng tôi một cách ít cảm tình. 

Có anh nói vọng vào : “Các ông bay bỏ bố chỉ có Trung 

uý; các anh mới qua đi học mà đã mang lon Thiếu uý.” 

Nhưng, rồi cũng là anh em cả, sau nầy chúng tôi rất gần 

gũi và thân mật với các anh nầy. 

Mấy tháng học tập, rồi thi ESL, một số đủ điểm 

được đi học bay Trực thăng ở Hoa Kỳ, có các bạn : 

Trương thành Tâm, Bảo Sung, Vĩnh Quốc, Hùng, Trần 

châu Rết, Nguyễn văn Ức, Dương quang Lễ, Bửu Ngô, 

Tân, Đinh quốc Thinh v.v…; học Khu trục có : Nguyễn 

Anh và Mai nguyên Hưng ( Hưng về sau bị tử nạn phi 

cơ, sau một phi vụ oanh kích trở về.) Phần còn lại có 

tôi, Toản, Toàn (tức ‘Tây già’ ), Khôi ( ‘già Rô’), Trừng, 

Nhường, Đằng, Tùng, Vọng, Châu ( ‘Thộn’ ), Châu ( 


‘Lổ’ ), Châu ( ‘Ông chủ’ ). Phía KQ, có Vinh, Võ, Hậu, 

Ba ( ‘Bụng’ ), Hạnh, Phước, Khâm, Cao. Tôi về lại căn 

cứ TSN học khóa I Trực thăng với phi cơ H.19 do SQ/ 

HLV Hoa Kỳ đảm trách. Phía Viêt Nam có cựu Đại úy 

Nguyễn huy Ánh ( sau nầy là Chuẩn tướng Sư đoàn 

trưởng SĐ 4 KQ; bị tử nạn phi cơ năm 1972. ); có Đại úy 

Thập - là SQ đại diện và theo dõi khóa học. Đây là khóa 

học Trực thăng đầu tiên tại Việt Nam. Không quân Hoa 

Kỳ biệt phái các SQ/HLV có khả năng nhất của họ; một 

số phi cơ H.19 mới được chuyển qua TSN. Các người 

trẻ mới ra trường, thích bay bổng, ai cũng tỏ ra hăm hở, 

thích thú. Tôi và Toàn (‘Tây già’) cùng bay với HLV 

là Lt. Albertson; sau tôi đổi qua bay chung với Toản và 

HLV Capt. Mayo. Lần đầu đi học, được HLV bay biểu 

diễn quanh vùng Sài gòn, bay lượn lã lướt, khi nhanh lúc 

chậm, lên cao xuống thấp… hover, force landing, … để 

xem phản ứng của mình. Tôi rất bình tỉnh và tỏ ra thích 

thú nữa. Có lần, HLV bay một lúc rồi nói : “You have it”; 

tôi đáp “Okay, I have it”. Dưới đất đã briefing trước khi 

bay, nhưng lần đầu cầm lái nên tôi hơi vụng về. Tôi cố 

gắng và chăm chỉ rồi cũng quen thôi. Cuối cùng thầy thả 

cho tôi bay Solo. Đáp xuống một mình được, HLV và các 

bạn ôm choàng mừng rỡ. Sau đó là đến giai đoạn bay 

instrument… trước khi ra trường. 

Đ/úy Ánh bay “check progress” với tôi, ông bảo 

: “Anh bay cũng smooth lắm…”. Tôi biết tôi “gặp” trở 

ngại rồi. 

Lâm quang Đằng và tôi được BTL/KQ cho đi 

học khóa Quan Sát; khoảng giữa năm 63, cùng học với 

Sĩ quan Thủ Đức chuyển qua, có các bạn như : Nguyễn 

Phụng, Lưu, Khai, Nguyễn hữu Cảnh ( sau bay C.130 ở 

Phi đoàn 437 ), Kiệt, Sơn… Tôi lại trở về Nha Trang, gặp 

lại các anh em Khóa 17/ ĐL đang học khóa I Cessna, như 

: KQ Lê sĩ Thắng, Nguyễn duy Diệm, Nguyễn văn Thình, 

Vỏ Ý, Võ phi Hổ, Ngô Nhơn, Tòng, Thanh, Nhựt, Tám, 

Hựu, Huy, Vũ, Khải, Xuân, Anh, Lợi… 

Chúng tôi được chuyển về Biên Hòa tiếp tục học 

Quan Sát - Đại uý Trịnh văn Thân làm SQ trưởng toán 

HLV. Chúng tôi được mãn khoá và thuyên chuyển đi các 

Phi đoàn. 

Phi đoàn 110. 

Đầu năm 1964 tôi và KQ Đằng (sau tử nạn trong 

phi vụ hành quân 1965) được đưa về Phi đoàn 110 ở Đà 

Nẵng, gặp lại các KQ khoá 17/ ĐL như : Vũ, Thắng, 

Diệm, Khải, Xuân, Anh, Hựu, Lợi… Tôi cũng gặp lại 

các bạn Khoá 16/ ĐL như KQ Cao quảng Khôi và Châu 

( ‘Thộn’ ) và biết các anh “Thợ bay” Trực thăng như KQ 

Nguyễn kim Bông, Đặng văn Phước, Võ văn Triệu. 

Vùng điạ đầu hỏa tuyến… có khá nhiều phi vụ 

hành quân. Toàn sĩ quan trẻ, đa số còn độc thân, không 

khí thân mật, bay chung với nhau rất vui. Mỗi khi đợi 

phi vụ, có thì giờ là đọc truyện kiếm hiệp, chơi Domino, 

thỉnh thoảng lén chơi xì phé. KQ Trần Dật rất hên, hay 

ăn lường đứng dậy đòi về, bị anh em chửi. KQ được ở 

thành phố, có vẻ nhàn nhã, nhưng nhiều hiểm nguy đang 

đợi chờ. Khi có phi vụ hành quân là họ xông xáo, bất 

chấp lửa đạn để yểm trợ quân bạn ở mọi tình huống, họ 

hết lòng với trách nhiệm, họ góp phần mang lại thắng lợi 

cho binh chủng bạn. Cũng có lắm chuyện đau lòng, như 

một hôm, vừa ăn điểm tâm ở câu lạc bộ buổi sáng, trưa 

không bao giờ còn gặp nhau lại nữa. Bạn Được Phi đoàn 

516 bị trúng đạn khi chúi xuống thả bom, trong phi vụ 

yểm trợ quân bạn, mấy hôm sau mới mang xác về. Ôi, 

“Không quân đi, không ai tìm xác rơi…” 

Chỉ huy trưởng Phi đoàn 110 lúc đó là Đ/uý Ngô 

tấn Diêu, có Đ/uý Hoạt, Ba Lý, Nhơn, Lượng. Về sau Đ/ 

uý Mạnh thay thế Đ/uý Diêu. Phi đoàn bạn là Phi đoàn 

Khu trục 516 -có QK Vượng, Châu, An, Du… Tôi có 

nhiều phi vụ hướng dẫn Khu trục đi đánh phá những mục 

tiêu và căn cứ cuả địch ở những vùng đồi núi sông rạch 

xa về phía Tam Kỳ. Nhớ hôm đi biệt phái Quảng ngãi, 

bay chung với phi công Mỹ, một hôm được lệnh hướng 

dẫn Khu trục oanh kích tự do một vùng đồi núi ở phiá tây 

bắc Quảng Ngãi. Khi bay xuống thấp thấy toàn thường 

dân mặc aó quần đen đang làm rẩy; sợ chết lầm dân vô 

tội, tôi đã hướng dẫn phi tuần AD6 thả bom trên núi. Về 

phi đoàn, tôi báo cáo phòng Quân báo : “Thấy có đám 

cháy lớn; hai tiếng nổ phụ… Chiến trường đã sôi động từ 

lúc đó.” 

Huế và tôi. 

Phi đoàn 110 ở Đà Nẵng gần Huế nên tôi rất 

thích. Huế đối với tôi có quá nhiều kỷ niệm. Tôi sinh 

ra và lớn lên ở đó, tôi còn nhớ các trường học mà tôi đã 

từng mài đủng quần từ lúc còn ấu thơ : trường tiểu học 

An truyền, Gia hội; học lớp Nhất trường Thế Dạ. Tôi còn 

nhớ tên Công Tằng Tôn nữ thị Phùng Thăng, nhớ Lan 

hay phụng phịu xin bỏ bớt điểm xấu vì hay nói chuyện 

trong lớp mỗi khi tôi giữ bản “Linh hoạt”. Nhớ thôn Vỹ, 

nơi có dòng họ Nguyễn Khoa, nổi tiếng khoa bảng… 

và những tên đẹp như Nguyễn khoa Diệu-Trang, Diệu- 

Hạnh v.v…; nơi mà Hàn Mặc Tử đã một thời vương vấn 

: Sao anh không về thăm thôn Vỹ 

Nhìn nắng hàng cau nắng mới lên 

Vườn ai mướt quá xanh như ngọc 

Lá trúc che ngang mặt chử điền… 

Phía Hàng me, bên kia Đập đá có Nga Mi, Trà 

Mi, Diệm Mi ( em của KQ Nguyễn đình Huệ bị tử nạn 


khi làm HLV Cessna ở Nha Trang; khi anh cố đáp sau 

đuôi của C130 đang cất cánh.). 

Nhớ trường Trung học Nguyễn Tri Phương -nơi 

mà năm 1952 khi thi vào Đệ thất, tôi đỗ hàng thứ ba; 

người đỗ đầu là Trần đại Bưu ; thứ hai là Nguyễn Doãn 

; thứ tư là Nguyễn văn Cung ( hiện làm Bác sĩ ở Orange 

County ). Trong số ba trăm thí sinh trúng tuyển cuả một 

đám học sinh hơn hai ngàn người dự thi : gồm học trò ở 

Huế, Quảng Nam, Quảng Ngãi, Hội An về hội thi. Mẹ tôi 

rất vui mừng !. 

Trường Quốc Học với cổng trường màu đỏ uynghi; 

có hàng phượng Vĩ với sân rộng, nhà chơi lớn; vào 

hè có ve kêu rền rỉ báo hiệu mùa thi sắp đến. Năm đệ Nhị, 

học sinh “học gạo”, học hết mình. Có khi ra học dưới ánh 

đèn đường trước nhà cho thoáng mát. Phải học để thi đỗ 

vì tương lai cho mình mà cũng là niềm hãnh diện của gia 

đình; phải đỗ Tú tài I vì sang năm lên đệ Nhất được học 

chung với con gái đẹp từ trường Đồng Khánh qua. Hai 

trường Quốc Học và Đồng Khánh rất gần nhau, đám con 

trai thường đứng bên nầy nhìn qua hoặc trêu ghẹo đám 

con gái áo trắng phía bên kia. Có lần bị thầy Hiệu trưởng 

Nguyễn văn Hai bắt gặp; ông xỉ vả, la mắng cho một trận 

mới thôi. 

Huế với sông Hương núi Ngự với đền đài lăng 

tẩm; nơi của mộng mơ. Có cầu Trường Tiền sáu vài mười 

hai nhịp; với mưa dầm gió bấc; với những cơn lụt lớn… 

Huế có bánh bèo bến Ngự, bún bò Gia Hội; có nữ sinh 

với áo dài tha thướt… với tiếng guốc khua vang rộn vỉa 

hè mỗi buổi tan học về. Về các cô gái Huế, Hà huyền Chi 

có những vần thơ hay : 

Gái Huế cười duyên sau nón Huế 

Trái tim bọc vải quấn trăm vòng 

Đã như biển động còn e lệ 

Tình nấp đằng sau những chấn song 

…… 

Tình cảm của tôi đối với Huế thiết tha như vậy… 

Nên khi ở căn cứ Đà Nẵng, tôi thường đi theo KQ Mai lái 

trực thăng về đó thăm khi có phi vụ. 

“Trước sau nào thấy bóng người 

Hoa đào năm ngoái còn cười gió đông…” 

Biết là những người bạn năm xưa không còn 

nữa… tôi vẫn muốn về thăm Huế. 

Đà Nẵng với tôi. 

Đà Nẵng cũng là nơi đáng ghi nhớ của tôi. Ở 

đó, tôi được quen ông cụ thân sinh người bạn đời cuả 

tôi. Ông uyên thâm Hán học và giỏi về môn tử vi. Lúc 

đó nàng đang học Dược năm thứ hai ở Sài gòn, cùng là 

bạn đồng song với chị Hiếu ( phu nhân của KQ Đặng 

kim Qui ) và chị Thanh Hương ( phu nhân cựu Ch/T KQ 

Nguyễn văn Lượng ). 

Gần cuối năm 65 tôi lại phải thuyên chuyển về 

làm tại Bộ Chỉ Huy Hành Quân KQ, cũng được thuận 

tiện cho tôi được gần gũi và làm lễ cưới với nhà tôi. 

Bộ CH. HQKQ. 

Về BCHHQ/KQ tôi làm SQ trực Không vận, 

trưởng phòng là Th/Tá Trịnh văn Đào; ông vui tính và 

hay nói đùa, dáng rất khoẻ mạnh. Ở đây còn có Đại uý 

Quách văn Hảo trưởng phòng ALO, Đại uý Hồ thế Hạo 

-trưởng phòng Quân báo, Đại uý Bách, Tr/uý Hồng, 

Hiền TV, Sính. Chỉ huy trưởng là Tr/tá Vũ thượng Văn; 

CHP là Tr/tá Nguyễn hữu Tần (sau là Ch/tg SĐT/SĐ4 

KQ). Mỗi chiều phải biết phi cơ khả dụng của Vận tải, 

Trực thăng để sắp xếp các chuyến bay hôm sau; thường 

xuyên theo dõi các phi vụ chuyển vận, tải thương, tiếp 

tế… Công việc bận rộn, có Th/tá Đào hay pha trò nên 

cũng vui. Rất tiếc Th/tá Đào đã thiệt mạng do tai nạn xe 

cộ ở đường Công Lý, trên đường về nhà. Hôm đưa đám 

anh, tôi về nhà lấy phong pháo còn lại đem đốt dưới chỗ 

để hòm, để khi di quan hồn ma sợ mà đi, không còn lẩn 

quẩn ở nhà nữa ( !? ) Trong khoảng thời gian nầy, có Th/ 

tá Anh và Th/tá Long (oanh tạc Dinh Độc Lập 1962) bị 

tử nạn khi bay chung trên AD5 trong phi vụ huấn luyện 

ở Biên hòa. 

Đầu năm, BCHHQ dời qua khu nhà lầu lớn do 

KQ/ Hoa kỳ trao lại; Tr/tá Huỳnh văn Tính làm CHT, Tr/ 

tá Nguyễn văn Lượng CHP.. Tôi làm SQ trực Hành quân 

chung với SQ trực Hoa kỳ. Công việc khá bận rộn, trách 

nhiệm nặng nề vì phải liên tục điều động và theo dõi các 

phi vụ yểm trợ hành quân khắp bốn vùng chiến thuật. 

Tết Mậu Thân 68. 

Đ/uý Tuấn gọi tôi và KQ Đinh sinh Long đi bay 

quan sát Sàigòn trên Cessna U17 lúc sáng sớm, bay vòng 

Bệnh viện Cọng Hòa đã thấy có mấy đám cháy; đài phát 

thanh, chợ Thiết cũng có đám cháy; thấy cả quân ta đang 

giao tranh với VC; dân chúng chạy hớt hãi hỗn loạn. Anh 

Tuấn cho máy bay xuống thấp gần ngọn cây để quan sát 

trên đường xuống Mỹ Tho, gần Bến Lức thì bỗng nghe 

tiếng nổ lộp bộp; đúng là một loạt đạn từ súng AK đang 

nhắm bắn vào chúng tôi. Phi cơ bị trúng đạn. Tôi thấy 

xăng chảy nhiều ở hai cánh, phi cơ mất cao độ, tôi rờ soát 

thân thể không thấy bị thương, tôi yên tâm. ĐSL liên lạc 

vô tuyến về BCHHQ/KQ báo cáo địa điểm bị bắn, anh 

Tuấn phải đáp khẩn cấp xuống phi trường Bình Đức. VC 

còn rót súng cối 81 ly vào thêm mấy quả… Hoàn cảnh 

chúng tôi lúc đó thật nguy hiểm. Trên phi trường không 

thấy phi cơ, không có bóng người; chúng tôi cũng không 


có súng để tự vệ. Chúng nó vào bắt chắc khó thoát… 

chết. Đến chiều may có một Cessna lên đón. Phi cơ đáp 

hờ xuống, chúng tôi phải chạy theo; cửa mở sẵn, nhảy 

lên thật lẹ và cất cánh luôn. Trời đã tối, thấy tôi về, nhà 

tôi mừng đến phát khóc. Sau đó phi cơ được câu về, anh 

Cơ khí viên đã đếm có hơn bốn mươi viên đạn AK trúng 

khắp thân và hai bình xăng. Anh Tuấn nói với chúng tôi: 

“Tụi bây bay với tao khỏi lo, ông Huỳnh Liên xem tao 

có mạng lớn đạp lên mìn cũng không nổ…” Thời gian 

ngắn sau đó anh đã bị nát thây vì quân khủng bố gài lựu 

đạn dưới xe Jeep của anh đậu trước nhà ở đường Trương 

minh Giảng. 

Giữa năm 69, Đ/tá Vũ văn Ước về làm CHT 

BCHHQ/KQ; CHP là Đ/tá Võ công Thống; các khối và 

phòng sở được sắp xếp qui cũ. Tôi làm Phụ tá trưởng 

phòng Thống kê và Huấn luyện. Tôi đã huấn luyện được 

nhiều khóa SQ/LLĐK cho các SQ bên Hải quân gửi qua 

học và cũng đã tổ chức nhiều khóa Tr/sĩ cho các binh sĩ 

thuộc bốn TTHQ/KT. Tôi có nhiều sự liên hệ với Tr/tá 

Tôn thất Lăng (K.16), KQ Hoàng như Á thuộc TTHL/ 

KQ ở Nha Trang. 

Tôi học Luật. 

Sau khi mãn khóa 3/70 Chỉ Huy và Tham Mưu 

Không Quân tại Nha trang . 

Về SGN tôi tiếp tục đi học trường Luật. Trước 

đó, tôi đã ghi danh học Luật, nơi có “con đường Duy Tân 

cây dài bóng mát…”; tôi đã trả lời người bạn học rằng 

: “Anh ở dân sự học được, tôi là quân nhân nhưng nếu 

có cơ hội, tôi cũng học được.” Khi xong công việc hoặc 

sau giờ làm việc là tôi vội vàng đến trường, ghi chép, 

nghe lời thầy giảng. Viện Trưởng là Gs. Vũ văn Mẫu; 

các Gs giảng viên là Tăng kim Đông, Nguyễn văn Vọng, 

Vũ quốc Thông, Vũ quốc Thúc, Trần chánh Thành, Gs 

Nguyên văn Lại. Tôi không có thì giờ nhiều và không 

được thoải mái khi có giờ học cần nghe mà công việc 

ở BCH thì chưa xong, tôi đành phải mặc nguyên quân 

phục, có khi mang cả lon lá đến trường luôn cho kịp giờ 

học. Các người bạn học thấy tôi ở nhà binh mà chịu khó, 

họ đâm có cảm tình. Tôi được may mắn gặp CHT là Đ/tá 

Ước đã nâng đỡ cho đàn em hiếu học. Ông lờ để tôi được 

đi học là quí lắm rồi. Sau bốn năm học, tôi đã lấy xong 

Cử nhân Luật (ban Công pháp). 

Thừa thắng xông lên. Tôi ghi danh học Cao học 

khóa II Chính trị & Kinh doanh thuộc Viện Đại học Đà 

lạt, có chi nhánh tại Thương xá Tax ở SGN. Viện trưởng 

lúc đó là Gs. Phó bá Long. Điều ngẫu nhiên lý thú là tôi 

gặp anh Nghiêm xuân Khuyến ( cựu Tr/tá KQ ), anh dạy 

tôi về môn Tiếp Thị. Gặp tôi, anh cười hỏi: “Cậu 

vào học đây à ?”; “Dân học mà, cũng như anh vậy!” Tôi 

đáp, anh em cùng cười xòa vui vẻ. Anh thường quây bài 

ronéo, phát từng đống cho SV mang về học. Có các môn 

khác như: Phân tích Định lượng ( Gs Dật ); Tài chánh 

xí nghiệp ( Gs Uông ); Động thái tổ chức (Gs Long ); 

Thẩm lượng dự án đầu tư ( Gs Hiển ). Một nhân vật làm 

rạng danh KQ là anh Dương xuân Nhơn ( cựu Tr/tá KQ 

), anh đã đỗ đầu Khóa I Cao học ban Kinh doanh, nhà 

trường ai cũng biết anh học giỏi. Tôi sắp thi cuối năm I 

thì gặp biến cố trọng đại của đất nước. 

Tháng Tư buồn. 

Nhà tôi làm việc cho Bank of America ở SGN. 

Chúng tôi được nhà Bank cho di tản khỏi Việt Nam. Nhờ 

ơn Trời Phật che chở phù hộ; trong đời tôi được gặp nhiều 

may mắn ! Giám đốc của BofA là ông Tussey và anh Lê 

hữu Lựu, anh Vỏ văn Thân trưởng phòng Nhân viên đã 

dàn xếp sắp đặt cho chúng tôi được đi. Hôm đi có một 

số quân nhân thuộc gia đình các bà. Quân nhân có thể bị 

Quân cảnh bắt trở lại; ông người Mỹ/CIA cho biết như 

vậy. Có người muốn trở về. Cuối cùng nhờ sự lanh trí 

và khôn khéo của chị Mộng Lan -phụ tá Tr. phòng Nhân 

viên, tìm cách đưa chúng tôi vào căn cứ DAO ở trong 

phi trường TSN. Chiều ngày 24/4/75 ở trong DAO, tôi 

có mặc cảm của một quân nhân đào ngũ; nhưng tôi biết 

hoàn cảnh khó khăn của đất nước lúc bấy giờ. Bỏ nước 

mà đi, mọi thứ để lại đằng sau… Chiều hôm đó tôi thấy 


có một số SQ có cấp bực và chức vụ cao đã đưa thân 

nhân của họ vào để đi trước. Sáng ngày 25/4/75, C130 

của KQ/Hoa kỳ đưa chúng tôi đến Guam. Sau đó chuyển 

đến căn cứ Pendleton ở San Diego. Khoảng một tháng 

sau, chúng tôi được B of A bảo lãnh về ở tại Alvingroom 

– Oakland, California. 

Cuộc sống mới. 

Cuộc sống mới nơi đất khách, chúng tôi thấy 

xa lạ. Lúc đó người Việt ta qua đây không nhiều, đi 

chợ hoặc shopping gặp nhau mừng lắm, lạ cũng thành 

quen, hỏi han chuyện trò ríu rít. Nhà hàng ăn cũng ít 

có, ở Oakland mà phải lái xe hơn nửa tiếng qua bên San 

Francisco để ăn một tô phở. Có được tape nhạc nào là 

trao cho nhau mượn, sang băng lại mà nghe. Mỗi người 

biết làm một món ăn, các bà trao đổi kinh nghiệm, về sau 

ai cũng biết nấu mỗi ngươi vài ba món: phở, hủ tiếu, bún 

bò Huế… Các con em được đi học trường địa phương. 

Chỉ một thời ngắn sau các cháu đã theo kịp và học rất 

khá. Trong nhóm gia đình làm nhà bank, có người thì đi 

học, người đi làm công việc khác nhau. Nỗi buồn xa nơi 

chôn nhau cắt rốn, xa quê hương, mất mát, xa người thân 

thuộc, gia đình tan nát đè nặng lên tâm tư mỗi người. 

Cuộc sống bận rộn, tháng ngày cũng lặng lẽ trôi qua. 

Chúng tôi cũng biết được một số tin tức bên quê nhà. Tôi 

vừa đi làm vừa đi học về Data processing vài năm trên 

College, sau tôi đi làm cho Tymeshare, GTE, Amdhal 

và sau cùng làm Programmer/Analyst cho Wells Fargo 

Bank trong toán Maintenance/development ( language 

chính là Cobol.). Đồng lương của Mỹ cũng không phải 

dễ. Khi phải trực “on call”, có đêm 2, 3 giờ sáng bị gọi 

để sửa chữa System khi có trở ngại; gặp lỗi phức tạp phải 

mất cả hàng giờ. Hệ thống Mainframe, CPU khá lớn, 

một giờ máy không chạy mất của họ rất nhiều tiền. Trời 

San Francisco lạnh mà đôi khi tôi đã toát mồ hôi. 

Vì đâu nên nỗi?. 

Có lúc buồn, tôi miên man nghĩ ngợi… Tôi có 

hơn mười lăm năm trong quân ngũ, có lẽ tôi đã đóng góp 

phần nhỏ công sức của mình cho đất nước. Những người 

bạn, những người lính anh hùng của Quân đội VNCH đã 

bền gan chiến đấu trong hơn hai mươi năm thì công lao 

của họ quá lớn lao. Bao nhiêu người đã nằm xuống, bao 

nhiêu xương máu đã đổ để bảo vệ miền Nam tự do. Sau 

ngày miền Nam sụp đổ, có nhiều người đã viết về nhiều 

nguyên nhân, có thể đúng ít nhiều. Sự kiện một chính 

thể Quốc gia bị xóa tên trên bản đồ, một dân tộc bị gông 

cùm đói khổ, thì không thể chỉ có một nguyên nhân đơn 

thuần, mà do nhiều nguyên nhân phức tạp khác tạo nên 

: Chính sách thối nát, chính khách bất nhân, đồng minh 

phản bội, nhà tu bán lương tâm, nội tuyến tung hoành… 

và dĩ nhiên, còn nhiều nguyên nhân khác. Dù nguyên 

nhân nào đi nữa, nếu không có sự hy sinh to lớn của 

Quân đội VNCH, không có những chiến sĩ anh hùng quả 

cảm, không có những chiến thắng vẻ vang oanh liệt của 

Quân đội ta thì với ý đồ xâm chiếm miền Nam và bản 

chất ‘gian manh’ của VC, chắc miền Nam chúng ta đã 

mất từ lâu vào tay người Cọng sản. Không biết ngày nay 

chúng ta sẽ ra sao? 

Có khi, cách đây 18 năm, tôi cũng lẩm cẩm nghĩ 

rằng: Nếu như quân đội chúng ta còn tồn tại đến bấy giờ 

-theo luật đào thải, tre già măng mọc, thì thế hệ chúng 

tôi đã có những người thuộc Không quân, Hải quân, Thủ 

Đức, Võ bị Đà Lạt đã có những vị có cấp bậc lớn, cầm 

giữ những chức vụ quan trọng trong Quân đội. Hồi trước 

75, riêng khóa 16/ĐL đã có những người mang cấp bậc 

Đại tá, giữ các chức vụ: Trung đoàn trưởng, Tiểu đoàn 

trưởng, Lữ đoàn trưởng, Lữ đoàn phó của Nhảy dù và 

TQLC, như : Nguyễn văn Huy, Nguyễn hữu Thông, 

Nguyễn Thiều, Vĩnh Dác, Đăng phước Thành, Nguyễn 

xuân Phúc, Đỗ hữu Tùng, Nguyễn đằng Tống, Lê minh 

Ngọc… KQ đã có những Tr/Tá giữ chức vụ Không 

đoàn trưởng, Phi đoàn trưởng, như : Trương thành Tâm, 

Nguyễn văn Ức, Trần châu Rết, Dương quang Lễ, Cao 

quãng Khôi. Hải quân có Tr/Tá Hạm Trưởng: Nguyễn 

như Phú, Hoàng Đ. Thanh. Vận nước đã an bài, làm sao 

biến đổi được!. 

Vững tin ngày mai. 

Cách đây hơn mười năm, tôi gặp lại người bạn 

đồng khóa từ VN mới đến, anh nửa đùa nửa thật nói với 

tôi rằng: “Bây giờ tao mới qua đây, trâu chậm uống nước 

đục…” Tôi không nghĩ như vậy, đây là xứ sở của cơ hội, 

hôm nào còn thấy xe cộ chạy tấp nập ngày đêm trên xa 

lộ, các dinh thự còn mọc lên, thì mọi đón mời vẫn còn 

đó… Nhưng không may, chúng ta qua sau nầy… sau bao 

năm trong ngục tù Cọng sản, sức khỏe bị suy giảm, lại 

thêm tuổi đời chồng chất, không có được nhiều chọn lựa. 

Nhưng may mắn thay là chúng ta có thế hệ con cháu. 

Người Việt vốn thông minh, cần cù, nhẫn nại, chăm chỉ; 

đã có bao gương thành công, danh vọng hiển hách trong 

mọi lãnh vực ở khắp năm châu bốn bể của thế hệ trẻ. 

Nhà nào cũng có con em tốt nghiệp Đại học. 

Ước mong một ngày không xa, khi không còn chế 

độ cọng sản, những con em thế hệ trẻ trở về xây dựng lại quê 

hương xứ sở trong tự do, ấm no, thanh bình và thịnh vượng. ./ 

Mùa Thu Cali . 2011 

Nguyễn văn An 


Bài Viết: Quách HuệAnh 

TÔI 

VỚI HỘI NGỘ MÙA THU LUẬT KHOA 

Định cư tại thành phố San Jose, tiểu 

bang California, từ năm 1980 đến năm 

2010, tôi chưa hề biết tham gia sinh 

hoạt cộng đồng là gì. Ngày qua ngày, tuần 

qua tuần, tháng qua tháng, năm qua năm, 

sinh hoạt của tôi giới hạn chỉ trong gia đình 

và bạn bè thôi. Duy nhất có một hội tôi tham 

gia – chỉ để dự tiệc Tân Niên hàng năm – đó 

là Hội Ái Hữu Phan Thanh Giản & Đoàn Thị 

Điểm Cần Thơ Bắc Cali, vì tôi xuất thân là nữ 

sinh trung học Đoàn Thị Điểm, trước khi trở 

thành nữ sinh viên Đại Học Luật Khoa Cần Thơ. 

Tôi còn nhớ cái ngày mà anh Bình và chị Liễu 

email cho tôi – ngỏ ý muốn tổ chức Hội Ngộ 

Mùa Thu cựu sinh viên Luật Khoa Sài Gòn- 

Huế-Cần Thơ – sau khi anh chị tham dự Hội 

Ngộ Mùa Xuân 2010 cựu sinh viên đại học 

Luật Khoa toàn cầu tại Houston-Texas Hoa Kỳ 

vào ngày 3 tháng 4, năm 2010. Tôi sốt sắng 

hưởng ứng lời đề nghị nầy, dù ngay lúc đó 

chưa biết mình sẽ làm được gì để giúp Hội 

Ngộ Mùa Thu San Jose. Bấy giờ tôi chỉ biết 

là mình sắp sửa sẽ được gặp lại một số bạn 

đồng môn sau hơn 30 năm xa cách, tưởng 

chừng như không còn cơ hội để được gặp lại. 

Buổi họp mặt đầu tiên khi quyết định tổ chức 

Hội Ngộ Luật Khoa Mùa Thu được bắt đầu vào 

ngày 08 tháng 5, năm 2010. Qua bao nhiêu 

tuần, bao nhiêu tháng sinh hoạt chung với 

nhau – nhất là trong chuyến đi 3 ngày xuống 

miền Nam Cali để tham dự buổi họp mặt cuối 

năm do Hội Ái Hữu Luật Khoa VN tổ chức - 

anh chị em chúng tôi thân nhau và quý mến 

nhau nhiều hơn nữa. Cá nhân tôi rất hãnh 

diện được là một phần tử trong Ban Tổ Chức. 

Hội Ngộ Mùa Thu – xin thưa - là môi trường 

đầu tiên tôi gia nhập. Tôi rất cần sự chỉ dẫn, 

sự góp ý từ quý anh chị - những người đã 

có bề dầy kinh nghiệm ngoài đời -. Tôi cần 

học hỏi để có thể thích nghi với môi trường 

mình đang hội nhập, chứ không học hỏi 

để sau nầy bước hẳn ra ngoài sinh hoạt 

với cộng đồng như quý anh, quý chị đây. 

Hội Ngộ Mùa Thu với nhân số ban đầu khoảng 

15 người, qua bao nhiêu lần họp mặt sinh hoạt, 

bầu ra ban tổ chức, ban điều hành, ban báo chí, 

ban mỹ thuật, ban âm nhạc, ban tài chánh, ban 

vận động quảng cáo… đã đi đến quyết định 

chọn ngày 16 tháng 10 năm 2010 là ngày ra mắt 

Hội Ngộ Mùa Thu – cựu sinh viên Sài Gòn-Huế- 

Cần Thơ năm 1955-1975 – đã được tổ chức tại 

nhà hàng Thành Được, thành phố Milpitas, CA. 


Baùc Só 

ÑAËNG PHÖÔNG TRAÏCH, M.D. 

2114 Senter Rd, Suite 24, San Jose, Ca 95112 

Tel: (408) 293-2188 

Toát nghieäp chuyeân moân Nhi Khoa taïi King/Drew Medical Center taïi Los Angeles, California 

Hoäi vieân Hoäi Haøn Laâm Nhi Khoa Hoa Kyø ( American Academy of Pediatrics) 

Toát nghieäp Y Khoa Saøigoøn 


Nhaän MEDICAL - BAÛO HIEÅM 

- Beänh Treû sô sinh, treû em vaø thanh thieáu nieân. Khaùm ñònh kyø, nhaäp hoïc 

chuûng ngöøa, giôùi thieäu chöông trình WIC 

- Beänh toång quaùt ngöôøi lôùn: beänh tim vaø maïch maùu, phoåi vaø ñöôøng hoâ haáp 

tieâu hoaù, thaän vaø ñöôøng tieåu, noäi tieát vaø bieán döôõng, beänh thaàn kinh, beänh maét, 

tai, maét, muõi, hoïng, beänh nhieãm truøng, phong thaáp, beänh maùu, beänh ngoaøi da, beänh di öùng 

- Khaùm söùc khoeû ñònh kyø, chích ngöøa 

- Thöû maùu vaø thöû nöôùc tieåu taïi phoøng maïch 

NHAÄN LAØM BAÙC SÓ GIA ÑÌNH 

Baùc Só Y Khoa 

Nhi Khoa & Y Khoa Toång Quaùt 

(Ñoái dieän Costco whole sale - tieän ñöôøng xe bus 73) 


Thöù 

Hai 

-Ba, 

Tö, 

Saùu: 

9 

Thöù 

Naêm: 

9 AM- 

12 

PM 

Thöù 

Baûy: 

9 AM 

- 2 PM 

AM 

- 9 PM 

HUYØNH MINH CHAÂU 

DIPLOMAT AMERICAN BOARD OF INTERNAL MEDICINE 

1865 ALUM ROCK AVE # B SAN JOSE, CA 95116 

(Giöõa ñöôøng King & Jackson Ave) 

- Toát nghieäp chuyeân khoa Noäi Thöong taïi Ñaïi Hoïc Case Western Reserve University, Ohio 

- Tu nghieäp haäu Ñaïi Hoïc veà beänh Noäi Thöông taïi Ñaïi Hoïc North Dakota State University 

- American Board of Internal Medicine 

- Toát nghieäp Ñaïi Hoïc Y Khoa Saøigoøn 

- Cöïu noäi truù beänh vieän ñaøn baø Thai Saûn taïi beänh vieän Nguyeãn Vaên Hoïc, Gia Ñònh 

- Cöïu noäi truù beänh vieän treû em taïi beänh vieän Nhi Ñoàng, Saøigoøn 

- Cöïu baùc só veà beänh phuï nöõ thai saûn taïi Beänh Vieän Quaän 6 vaø beänh vieän Nguyeãn Vaên Hoïc, Gia Ñònh 

BEÄNH NOÄI THÖÔNG: 

- TIM: Yeáu tim, hoài hoäp, tim ñaäp khoâng ñeàu 

- Cao huyeát aùp, beänh thieáu maùu 

- PHOÅI: Ho, khoù thôû, lao suyeån, söng phoåi 

- Beänh ñau khôùp xöông, phong thaáp, nhöùc moûi 

- TIEÂU HOÙA: Ñau bao töû, gan, ruoät, tró, tieåu ra maùu, taùo boùn 

- THAÄN VAØ TIEÅU ÑÖÔØNG: Tieåu gaét , tieåu ra maùu 

- THAÀN KINH: Nhöùc ñaàu, maât nguû, teâ yeáu chaân tay 

- BEÄNH NGOAØI DA: Tröùng caù, laùc,gaøu, lang ben 

- Beänh tieåu ñöôøng, böôùu coå. Beänh nhieãm truøng vaø giun saùn 

- BEÄNH DÒ ÖÙNG: Noåi meà ñay, soå muõi, haét hôi. 

- Truy taàm caùc beänh ung thö 

BEÄNH ÑAØN BAØ VAØ THAI SAÛN: 

- Beänh huyeát traéng, nhieãm truøng aâm ñaïo 

- Ngöa thai, khaùm thai 


Nhaän Medical & Baûo Hieåm Caùc Loaïi Life Guard 

Tel: 408-272-8814 

TAI NAÏN NGHEÀ NGHIEÄP: 

- Chöùng thöông 

- Khaùm nhaäp hoïc, chích ngöøa 

- Thöû nghieäm taïi phoøng maïch 

- Maùy ño tim, soi haäu moân 

- Tröôøng hôïp khaån caáp seõ nhaäp vieän vaø seõ chöõa trò 

taïi caùc beänh vieän San Jose, O’Connor, Alexian Brothers 

BEÄNH TREÛ EM: 

- Noäi thöông, ngoaïi thöông 

TIEÅU GIAÛI PHAÅU: 

- Muïn coùc, böôùu, noát ruoài, nhoït. 

caét da quy ñaàu 


Thöù Hai -Thöù Saùu: 9am-6pm 

Thöù Naêm: 9am- 12:30pm 


Nghæ chieàu Thöù Naêm vaø Chuû Nhaäât 


Dạ Tiệc Hội Ngộ Mùa Thu 2010 thành công, 

dù rằng chúng tôi biết có nhiều sai sót trong 

lần ra mắt đầu tiên. Không khí trang trọng của 

buổi lễ, tiếng cười, tiếng nói chan hòa cùng 

tiếng hát đã cho tôi hiểu rằng những ngày 

tháng “thức khuya vất vả với các design” đã 

được đền bù xứng đáng. Nhưng… sau một 

đêm “ngủ say trên chiến thắng”, ngày hôm 

sau, chúng tôi đã bị công kích dữ dội. Email 

chỉ trích gởi đến chúng tôi tới tấp với những 

lý do hoàn toàn mang tính cách tị hiềm cá 

nhân và đầy sự hiểu lầm. Còn lời lẽ thì - 

riêng cá nhân tôi, người lần đầu tiên đến với 

cộng đồng – thật bị một cú “shock” nặng nề. 

Hội Ngộ Mùa Thu cũng như bao nhiêu sinh hoạt 

của các hội đoàn khác, chúng tôi tạo dịp cho 

các giáo sư và các bạn đồng môn lại với nhau, 

chỉ có một mục đích duy nhất, mà mục đích 

nầy được lập đi lập lại, được nhấn mạnh rõ 

ràng trong đêm ra mắt, trong Đặc San LK 2010. 

Quý vị mở Đặc San LK 2010, trong bài viết 

“Nhớ Về Mái Trường Xưa” được viết bởi anh 

trưởng ban tổ chức Nguyễn Vạn Bình, trang số 

18 có ghi: “Chủ đề của buổi Dạ Tiệc Hội Ngộ 

Mùa Thu của các cựu giáo sư và các cựu sinh 

viên Luật Khoa VN là ‘NHỚ VỀ MÁI TRƯỜNG 

XƯA’. Ban Tổ Chức chọn chủ đề Nhớ Về Mái 

Trường Xưa mục đích tạo dịp cho các giáo sư 

và các cựu sinh viên Luật ôn lại những kỷ niệm 

đẹp và khó quên trong thời gian đi dạy học, 

hoặc đi học của mình dưới mái trường Luật ở 

Sài Gòn, Huế và Cần Thơ trước năm 1975”. 

Bây giờ, ngồi ghi lại tâm tình của mình với Hội 

Ngộ Mùa Thu, tôi vẫn không tìm ra được câu 

trả lời thích đáng cho nguyên nhân đả kích nầy. 

Hội Ngộ Mùa Thu 2010 vừa khai sanh được 

một đêm, qua ngày sau dường như đã bị một 

số người muốn cho khai tử. Thưa quý vị, tôi 

buồn lắm, buồn nhưng chỉ biết khoanh tay 

đứng nhìn. Hai tuần trôi qua trong nỗi buồn, 

tôi quyết định phải làm một chuyện gì đó cho 

Hội Ngộ Mùa Thu. Hội Ngộ Mùa Thu có thể 

chết ở ngoài đời, nhưng nó phải bất tử trên 

trang mạng, vì tôi muốn được nhìn thấy nó 

mỗi ngày. Tôi tạo một trang website với tên là 

luatkhoasanjose.com. Tất cả những bài viết, 

những hình ảnh, những sinh hoạt của anh chị 

em chúng tôi, từ lúc bắt đầu cho đến ngày kết 

thúc buổi Dạ Tiệc ra mắt, tất cả… tôi post vào 

hết trong trang web. Công việc làm nầy, trước 

để tưởng nhớ về Hội Ngộ Mùa Thu của tôi, thứ 

đến, coi như đây là món quà, tôi riêng tặng Ban 

Tổ Chức, tuy thời gian quen biết chưa đủ dài để 

hiểu hết nhau, nhưng cũng đủ cho tôi tìm thấy 

một mái ấm gia đình luật khoa nơi anh, nơi chị. 

Ở đời mà, có ai học được chữ ngờ đâu… “sự 

thật rồi cũng là sự thật”, một sớm mai thức 

dậy đã nhận được email từ bạn, từ thân hữu, 

nói rằng “đã vào trang web để xem, đã thấy 

rõ được sinh hoạt của Hội Ngộ Mùa Thu, đã 

thấy rõ được chủ trương của Hội Ngộ Mùa 

Thu. Họ - bây giờ - sẽ ủng hộ Hội Ngộ Mùa 

Thu và hy vọng sẽ được gặp lại Hội Ngộ 

Mùa Thu lần nữa, lần nữa, và lần nữa…” 

Những lời nói chân tình nầy đã động viên 

tinh thần và giúp thêm nghị lực cho chúng 

tôi tiếp tục theo đuổi “mục đích” của mình. 

Ban Tổ Chức, trong phiên họp đang thảo luận 

về chương trình làm việc cho buổi ra mắt Hội 

Ngộ Mùa Thu kỳ II. 


Hôm nay, ngày 08 tháng 10, 2011, tôi vui 

lắm. Vui vì vừa thổi xong ngọn nến mừng Hội 

Ngộ Mùa Thu, mừng Đặc San Luật Khoa, 

mừng trang web Luật Khoa tròn 1 tuổi. Một 

lần nữa, xin được phép thay mặt Ban Tổ 

Chức nói lời cám ơn đến tất cả Thầy Cô, 

đến tất cả các bạn đồng môn Luật Khoa ở 

khắp nơi trên thế giới, đến quý thân hữu, 

quý quan khách… đã cùng chúng tôi làm nên 

Dạ Tiệc Hội Ngộ Mùa Thu kỳ II, năm 2011. 

Hy vọng, chúng ta vẫn tiếp tục gặp lại nhau 

trong những Dạ Tiệc Hội ngộ Mùa Thu sau 

nầy. 

Cho duø baän nhö theá naøo, xin haõy daønh ngaøy 

Hoäi Ngoä naày cho chính mình, ñeå caûm nhaän 

ñöôïc caûm xuùc thaät ñeïp duø ít, hay nhieàu seõ xaûy 

ñeán cho baïn, khi gaëp laïi Thaày Coâ vaø caùc baïn 

ñoàng moân khaép nôi tuï veà. 

Quý vị đã có biết trang web của Hội Ngộ Luật Khoa chưa? 

Nếu chưa, kính mời quý vị vào địa chỉ: www.luatkhoasanjose.com 

để hiểu thêm về những sinh hoạt của gia đình Hội Ngộ Luật Khoa San Jose. 

HẸN 

tác giả: Cố Nhân Hề 

Hẹn.... 

Hội Ngộ Mùa Thu niềm vui tràn bến đỗ 

Chuyện hàn huyên chưa cạn một đêm đầy 

Cuộc thăng trầm đăng trình giờ dang dở 

Cũng đành thôi, vui trọn buổi sum vầy. 

Cơn gió lành đưa ta về chung bến, 

Rót nụ cười rạng rỡ chén đầy vơi . 

Tôi chắc chiu niềm vui từng ánh mắt, 

Làm thành trang “Blog nhỏ” bạn, Thầy ơi! 

Dù gì nữa nguyện kết vòng tay xiết, 

Mặc đời thường cay đắng chuyện hoang đường. 

Thầy, bạn ơi! chúng mình người đất Việt, 

Vẫn cưu mang tình nước biệt ly hương. 

Biết rằng mình không làm nên lịch sử 

Gặp nơi đây xin gọi “cố nhân hề” 

Dẫu muôn kiếp chưa thành người tri kỷ, 

Chừ bây giờ biết muộn”cố nhân hề”. 

..................................................................... 

Vì nơi ấy xa xăm ta từ trường Luật 

Cùng một tên mình gọi bạn đồng môn. 


CỰU SINH VIÊN LUẬT KHOA 

CHÚNG TA CÓ THỂ LÀM GÌ, 

HAY CẦN PHẢI LÀM GÌ 

CHO CỘNG ĐỒNG VN HẢI NGOẠI, 

CHO DÂN TỘC VN NÓI CHUNG? 

Bài viết 

TRẦN LINH PHƯỢNG 

LÁ THƯ 

ÚC CHÂU 

Thân gởi quí niên trưởng và các anh chị đồng môn Luật 

Khoa Việt Nam, 

T ô i 

Trần Linh Phượng, cựu sinh viên Luật Khoa 

viện Đại Học Cần Thơ, niên khóa 1970-1974 

hiện đang cư ngụ tại xứ Kangaroo, và đã 

nghỉ hưu. 

Thưa quí niên trưởng và các anh chị đồng môn, 

Tôi tuy ở xa xôi – thành phố Sydney, thuộc tiểu bang New 

South Wales, Úc Châu – nhưng những tin tức của nhóm 

cựu Luật Khoa Sài Gòn-Huế- Cần Thơ , thì tôi luôn được 

cập nhật qua 2 người bạn thân thiết của tôi là Mã Phương 

Liễu và Quách HuệAnh. Chúng tôi vẫn liên lạc nhau 

thường xuyên từ khi tốt nghiệp ra trường (1974) đến nay. 

Hội Ngộ Mùa Thu năm ngoái của quí anh chị đã thành 

công tốt đẹp, thật là đáng mừng, vì đó là lần đầu tiên 

các giáo sư và sinh viên Luật Sài Gòn-Huế-CầnThơ gặp 

lại nhau ở nơi đất khách quê người sau 35 năm trôi nổi 

đầy khổ đau. Đáng mừng, vì chúng ta còn nhớ đến nhau, 

muốn cùng nhau ôn lại thời kỳ đẹp đẽ đáng yêu nầy. 

Mới đó mà đã một năm trôi qua, hai bạn của tôi vừa nhắc 

tôi là ngày 8 tháng 10, 2011 Hội Ngộ Mùa Thu cựu sinh 

viên Luật Khoa kỳ II lại được tổ chức. Nghe tin, tôi vui 

lắm. Tôi vui vì các anh chị Luật Khoa vẫn còn muốn gặp 

lại nhau. Chương trình khá hấp dẫn: gồm Dạ Tiệc, Văn 

Nghệ, Khiêu Vũ, và phát hành đặc san, nhưng tôi nghĩ, 

nếu được thêm một mục đề tài cần thảo luận thì chương 

trình chắc sẽ phong phú hơn nữa : “ Cựu sinh viên Luật 

Khoa chúng ta có thể làm gì, hay cần làm gì cho cộng 

đồng người Việt hải ngoại, cho dân tộc VN nói chung”. 


Chúng ta đều tự hào đã là sinh viên trường 

Luật Khoa VN. Ngày ra trường chúng ta hân 

hoan trong bộ lễ phục màu đen, chụp ảnh với 

các giáo sư, bạn bè để kỷ niệm, để đánh dấu 

một giai đoạn mới của cuộc đời mình. 

Các anh chị thân mến, 

Khi ghi tên vào trường Luật, ít nhiều gì chúng 

ta đã mặc nhiên chấp nhận một sứ mạng: 

mang công lý, công bình đến mọi người Việt 

không phân biệt giai cấp giàu, nghèo. Các 

anh chị có nghĩ vậy không? Với tôi thì có, lúc 

đó tôi đã làm trái ý ba tôi, thay vì theo học y 

khoa để nối nghiệp ông cha, tôi đã nghỉ ngang 

để theo học Luật với ước vọng góp phần xây 

dựng một “xã hội VN Tự Do, Công Bằng”. Tư 

tưởng đó vẫn tiềm ẩn trong tôi gần 40 năm 

nay, dầu đang ở nơi đất khách quê người. 

chụp chung với GS Phạm Văn Công dạy môn Sinh Ngữ Pháp Lý 

Như tất cả mọi người dân Việt, chúng ta đã trải 

qua cái ngày 30.04.1975 đen tối, đau thương. 

Bầu trời cao bỗng nhiên sụp xuống, chôn 

vùi cả mọi hy vọng, tương lai tươi sáng của 

cuộc đời. Nhưng rồi sau bao khốn khổ, đau 

thương vất vả, chúng ta lại gặp nhau ở đây 

- ở xứ lạ quê người - Chúng ta tìm lại nhau, 

chúng ta lập thành những khu “ Sài Gòn Nhỏ”, 

cùng nhau thưởng thức lại món ăn Việt, nói 

tiếng Việt, hầu bảo tồn văn hóa Việt, nhưng 

theo tôi, cộng đồng người Việt ở khắp nơi trên 

thế giới đều đang rất cần bàn tay xây dựng, 

giúp đỡ nhau của mỗi người trong chúng ta. 

Thưa các anh chị, 

Chúng ta tự hào là người xuất thân từ trường 

Luật. Tại Hoa Kỳ, các anh chị đã qui tụ được 

hàng trăm khối óc được rèn luyện từ các 

trường Luật ngày xưa, thật là quí (ở Úc, nay 

chúng tôi chưa làm được việc đó). Nhưng theo 

tôi, các anh chị cần tiến xa thêm nữa. 

Tôi thiết nghĩ, nếu tất cả các tập thể, các hội 

đoàn hải ngoại đều họp lại với nhau, trước 

để cùng vui với tình nghĩa anh em xa xứ, sau 

để cùng nhau phục vụ cộng đồng thì đẹp biết 

chừng nào. MỖI NGƯỜI MỘT TAY, chỉnh đốn, 

xây dựng, phát triển, hoàn thiện cộng đồng 

người Việt viễn xứ, thì con cháu chúng ta sẽ rất 

hãnh diện với cái danh xưng LÀ NGƯỜI VIỆT. 

Hy vọng lá thư nầy sẽ khơi dậy nỗi ưu tư tận 

đáy lòng của quí niên trưởng và các anh chị vốn 

có lòng yêu nước Việt và nòi giống Việt. 

Thân chào và chúc quí niên trưởng cùng các 

anh chị đồng môn được thành công trong ngày 

Hội Ngộ Luật Khoa. 

Trần Linh Phượng 

Tháng sáu mùa đông Sydney, 2011 

BẠN HÃY KIÊN NHẪN, MỌI CHUYỆN ĐỀU KHÓ KHĂN TRƯỚC KHI DỄ DÀNG 

Saadi 


GHEN 

TOÂN NÖÕ MAËC GIAO 

Người ta thường nói: 

“Ớt nào là ớt chẳng cay? 

Gái nào là gái chẳng hay ghen chồng?” 

Ghen giống như một bản nhạc, khi lên khi 

xuống, khi trầm khi bổng, khi cao khi thấp, khi buồn 

khi… đau. (Chứ không phải vui) cơn ghen đang lên đến 

tận cổ thì bố ai mà vui cho nổi? Ghen cũng có năm bẩy 

lối ghen: Ghen bóng ghen gió, ghen ngấm ghen ngầm, 

ghen thâm ghen hiểm, ghen hạ cấp, ghen thượng cấp…v 

v và v v… 

Cơn ghen của đàn bà kinh lắm cơ, họ có thể làm 

ra những chuyện mà đàn ông không thể nào ngờ được. 

Ghen bóng ghen gió có nghĩa là ghen không cần biết 

phải trái trắng đen gì cả, cứ hể bà nghi là bà nổi cơn tam 

bành ngay.Có một cặp vơ chồng trẻ mới cưới nhau, mặt 

cô vợ lúc nào cũng rạng rỡ cười toe toét, tự mãn với kết 

quả tình yêu mình đang mang trước bụng. Thế mà có 

một hôm đi chợ về trước ngõ, nghe mẹ chồng nói: 

- Có “người xưa” của chồng con ghé nhà chơi. 

Cô con dâu nghe mẹ chồng nói thế, mặt mày tái 

mét,tay chân run lẩy bẩy té đánh rầm một cái, nằm thẳng 

cẳng luôn khiến bà mẹ chồng phải một phen hết cả hồn 

vía, không ngờ chỉ vì một câu nói thật của mình mà cô 

con dâu nằm đo ván luôn. Sau khi được cứu tỉnh, anh 

chồng trẻ ôm lấy vợ vỗ về: 

- Sao em hồ đồ vậy? Trước khi muốn xỉu thì 

cũng phải suy nghĩ cho cặn kẽ chứ! “Người xưa” có mò 

đến tận “Tổng hành dinh” thì cũng là để thăm “Chỉ huy 

trưởng” và phu nhân (là cha mẹ chồng) cùng các anh 

chị em khác chứ có phải riêng mình anh đâu.Huống chi 

chuyện đã là quá khứ, em bây giờ mới là hiện tại. Rồi anh 

chỉ tay vào bụng cô vợ nói tiếp: Tình yêu của anh dành 

cho em to lớn còn hơn là “dấu ái ân” tràn đầy trong bụng 

em đây này, thì “người xưa” làm sao mà bằng “người 

nay” được?(Sướng nhé!) Bà vợ nào ghen kiểu này chắc 

là “ở đời không thể muôn sự của chung” được rồi, cho 

nên chỉ mới nghe thôi là bà ta đã té đánh rầm một cái cho 

rồi, khỏi phải nhìn thấy đỡ mất công lộn tiết. 

Ghen ngấm ghen ngầm lại càng khổ nữa, đức 

ông chồng thì cơm không bao giờ chịu bỏ mà phở cũng 

cứ xơi dài dài.Cô vợ thì quá hiền lành nhút nhát (nhưng 

máu ghen thì chắc là cao hơn núi).Làm dữ thì không dám 

làm, bỏ thì thương mà vương thì… thấy ghét. Đêm đêm 

ái ân với đức ông chồng mà cứ đau đớn trong lòng khi 

nghĩ: Cơm “nó” enjoy như ma đói thế này thì phở nó xì 

xà xì xụp “húp” còn “ngon” tới cỡ nào? Có giời đất nào 

mà chịu cho thấu đây hở giôøi?.Cứ thế mà tưởng tượng rồi 

ghen đến hốc ha hốc hác gầy rạc hẳn đi, nỗi đau không 

biết tỏ cùng ai, cứ ôm cái cục tức mà nuoát vào lòng,trơ 

mắt ếch nhìn ông chồng “cơm, phở” đề huề. Ghen kiểu 

này dễ sinh beänh mà “die soon”.Thật là tội nghiệp! Tội 

nghiệp… 

Ghen thâm ghen hiểm còn kinh hơn nữa.Bà 

chẳng nói chẳng rằng, âm thầm cho người theo dõi và 

điều tra. Khi sự thật đã rõ ràng, bà cũng biết điều lắm! 

Lời hơn lẽ thiệt, khéo léo dỗ ngon dỗ ngọt cho ông chồng 

một con đường sống.Sẵn sàng mở rộng cửa “Trung Tâm 

Chiêu Hồi” để ông chồng cải tà quy chánh, nhưng đức 

ông chồng này có lẽ rượu mời không uống lại muốn uống 

rượu phạt. Cho nên một ngày đẹp trời nào đó, con sư tử 

Hà Đông bỗng cảm thấy cơm sắp sửa “thiu” rồi, “nó” 

bèn bò đến “tiệm phở”, mò vào tận giường của đôi gian 

phu dâm phụ sau khi đã “ăn no bò cưỡi” đang ngáy pho 


TRUNG TAÂM Y TEÁ NATOMAS 

UC DAVIS MEDICAL GROUPS - NATOMAS 

2400 Del Paso Road, Suite 145 

Sacramento, CA 95834 

Tel: (916)928-3940 

medicalcenter.ucdavis.edu 

1804 Mc Laughlin Avmmeedicale,San Jose, Ca 95122 

(Giöõa Tully Rd & Story Rd, keá tröôøng J.W. Fair Jr. Highchool) 

Tel : (408) 947-0265 Cell: (408)966-6062 Fax: (408) 292-6066 

Baùc Só NGUYEÃN VAÏN TAÂN, M.D. 

Toát nghieäp taïi Tufts University, Boston , 

Chuyeân Khoa Toång Quùaùt 

Laøm vieäc taïi UC Davis Medical Center töø naêm 2004 


Thöù Hai - Thöù Saùu: 8 AM- 5 PM 


pho chẳng còn biết trời trăng mây nước là gì. Sư tử ta 

bèn… “phặp” một cái đứt phăng cục nợ đời của đức ông 

chồng, quẳng vào cõi ta bà cho nó đi đầu thai kiếp khác 

thế là xong. Bà mà không “xơi” được thì đừng hòng con 

nào được hưởng. Ông chồng nào mà có bà vợ ghen kiểu 

này thì nửa cuộc đời còn lại về sau sẽ được mọi người ra 

vào gặp gỡ bẫm chào thưa gọi: “Công công”. Đó cũng là 

một hình thức được thăng chức rồi… Hì hì… 

Ghen hạ cấp thì thôi khỏi nói rồi, thiếu văn hoá 

là cái chắc. Những người ghen hạ cấp đa số là ít học nên 

thiếu suy nghĩ và không tự đè nén được, họ không cần 

biết câu “xấu mình mà hổ cả mặt chồng” là gì cả, họ chỉ 

cần biết làm sao cho thoả mãn được tự ái của mình và 

để mọi người cười đôi gian phu dâm phụ là được rồi. 

Nhưng chưa chắc, những người chứng kiến màn đánh 

ghen ngoạn mục dưới đây sẽ cười ai? Hay chỉ là vạch áo 

cho người xem lưng để thiên hạ được dịp xầm xì bán tán 

rồi cười ngay chính mình? 

Có một tối nọ sau khi cơm nước xong xuôi, cậu 

Cửu nhà ta tắm rửa sạch sẽ chải chuốt láng cón đi ra khỏi 

nhà. Mợ Cửu hỏi vói theo: 

- Này! Cậu đi đâu đấy? 

Cậu Cửu ngoái lại trả lời vợ: 

- Tôi đi dạo mát cho tiêu cơm ấy mà! 

Rồi cũng bắt đầu từ tối hôm ấy, cậu Cöûu có cái 

lệ sau bữa cơm chiều là phải đi dạo mát cho tiêu cơm. 

Lúc đầu cậu đi ngắn, sau cậu đi dài, lâu lâu cậu lại qua 

đêm. Rồi tư từ cậu chẳng còn giờ giấc gì nữa cả, lúc nào 

cũng có thể “đi dạo mát” được.Mợ Cửu nhà ta cứ thế mà 

chổng mông thổi cơm chờ chồng về xơi, cơm thiu mấy 

bận mợ mới khám phá ra rằng thì là dạo này cậu đổi gu 

cứ như người ốm ngén ấy, chỉ muốn ăn phở mà thôi! Thế 

là máu Hoạn Thư nổi lên đùng đùng, mợ kéo cả đám lâu 

la đến tận ổ “con đĩ” vỗ phèm phẹp, dẫy đành đạch, lôi 

cả tông tri họ hàng nhà người ta ra mà chưởi: 

- Cha tiên nhân bố “con đĩ” cướp chồng bà, họ 

hàng nhà mày có chết mất xác ba đời đi chăng nữa thì bà 

đây cũng cào mồ cuốc mã nó lên mà chưởi, khéo dạy dỗ 

làm sao mà lại nảy nòi sinh ra một con đĩ ngựa như mày. 

Mày có giỏi thì ra đây đối mặt với bà, để bà xem mày 

“trôn” ngang “nhủ” dọc ra làm sao mà mày lại quyến rũ 

được chồng bà như thế hở con đĩ ngựa kia… 

Nhưng “con đĩ ngựa” cứ im thin thít, mợ lại quay 

sang chưởi thằng chồng: 

- Tiên sư cha cái thằng đầu to trán trợt kia! Mày 

ăn gì mà mày ngu thế?.Cái đầu mày to mà chẳng thông 

minh một chút nào hết. Con đĩ nào thì cũng giống nhau 

thôi! Mày có giỏi thì mày đi kiếm những con hai “trôn” 

bốn “nhủ” mà mày theo, còn đứa nào nó giống bà thì 

mày về với bà… Chưởi xong mợ thở hồng hộc quay sang 

đám lâu la bảo: …Ối giời!... mệt quá!... Có đứa nào lấy 

cho tao miếng nước coi… rồi mợ lại rít lên trong kẽ răng: 

Bà uống nước xong thì biết tay bà, bà chưởi cho đến 

khi nào chúng mày bò ra bà mới thôi!... Ối giời ơi! Mệt 

quá!…mệt quá!... 

Ghen trí thức hay thượng cấp gì đó thì cũng là 

ghen, ghen kiểu nào thì cũng qui về một chữ khổ mà thôi! 

Khơng biết là nên khen hay chê đây? Có điều chuyện của 

họ được giải quyết trong yên lặng không gây tai tiếng và 

làm trò cười cho thiên hạ. Họ cùng nhau ngồi xuống nói 

chuyện cho rõ ràng, nếu còn yêu nhau thì những “râu 

ria” bên cạnh cuộc đời tình ái của đức ông chồng chỉ là 

những hâm nóng để thỉnh thoảng làm cho tình chồng vợ 

được trở lại như “thưở ban đầu” mà thôi! Còn nếu như 

một trong hai người không còn yêu đối phương nữa thì 

đành anh đường anh tơi đường tơi vậy, dĩ nhiên xa nhau 

kiểu này thì một trong hai người phải cĩ một người đau 

khổ rồi. Chịu thơi, đời là bể khổ mà! Hoặc giả cả hai đều 

không muốn “quản lý đời nhau” nữa thì rất dễ dàng, một 

tờ giấy li dị thế là xong. 

Cuộc đời muôn mặt, con người thì đa dạng chẳng 

ai giống ai, lòng người thật là khó hiểu. Chúng ta há đã 

chẳng từng nghe câu: “Dò sông dò biển dễ dò, nào ai lấy 

thước mà đo lòng người” được hay sao? Cho nên những 

chuyện ghen tuông ở trên tác giả không dám có ý kiến, 

chỉ xin góp nhặt từ những nghe ngóng của thiên hạ rồi 

viết cho nó sống thực còn hơn là tưởng tượng vớ vẩn nhỡ 

nó “vận” vào người làm sao?Mời quý vị nghe vài mẫu 

đối thoại của các vị phu nhân có đức phu quân thèm ăn 

phở. 

Một bà bất cần: 

- Ối giời! Ghen làm gì cho nó mệt, lão muốn đi 

thì cứ để cho lão đi, miễn sao mỗi tháng đem đủ tiền về 

nộp cho bà là được rồi. 

Một bà nặng tình mẫu tử: 

- Làm gì thì cũng phải nghĩ đến con, người lớn 

ích kỷ làm cho đã nư chỉ khổ mấy 

đứa nhỏ mà thôi! Tôi thì con là trên hết, cho nên cứ mắt 

nhắm mắt mở coi như không thấy gì. Ai mà chẳng ghen, 

chẳng tức? Nhưng nghĩ đến con là tôi phải làm lơ hết. 

Một bà nặng giaó lý Khổng Mạnh: 

- Đàn ông thì năm thê bảy thiếp, gái chính 

chuyên chỉ có một chồng.Thôi thì mình cứ giữ tròn bổn 

phận mình, các ông có “chim chuột” ở đâu thì vợ cái con 

cột cũng không thể bỏ được. Cứ để cho các ông ấy nếm 

mùi phở cho biết cái nào chắc bụng hơn? Phở ăn mãi mà 

được à? Cơm là món ăn chính yếu của người Việt Nam 

từ ngàn xưa đến giờ đấy các chị ạ! Trong gia đình người 

Việt Nam, có ai dám tuyên bố từ nay phở sẽ là món ăn 

chính trong hai bữa cơm bao giờ? 

Một mợ nghe thế thở dài thườn thượt rồi xuất 

khẩu thành thơ ngay: 

Có sức thì cứ việc đi 

Đi rồi sẽ thấy không gì bằng cơm 


Cơm no ăn chắc mặc bền 

Phở thơm phở béo ăn thêm sẽ nhàm. 

Một hiền thê rất đáng tội nghiệp: 

- Phận gái 12 bến nước, trong nhờ đục chịu, kém 

may mắn đậu nhằm một… bãi sình thì ráng ôm gối mà 

khóc thầm chứ biết tỏ cùng ai? 

Một bà chằng: 

- Tội gì mà phải khóc, bà thì bà cứ quậy cho nó 

đục ngầu lên xem ai xấu cho biết? Tiên sư thằng đĩ đực, 

được đằng chân nó lên đằng đầu.Tái nạm gân gầu, nước 

trong nước béo gì nó xơi chán rồi thì nó lại quay sang 

phở xào, phở áp chảo áp nồi gì đó chứ nó có chịu “come 

back” đâu.Bà mà bực mình lên một cái, có ngày bà “tùng 

xẻo” cho mày làm hoạn quan (thái giám) luôn. 

Một bà rất thực tế: 

- Chị ơi!Trời sinh ra đàn ông vốn sẵn đã có giòng 

máu 35 trong người rồi, không dê thì không phải đàn 

ông. 

Và một trường hợp ngoại lệ: 

- Theo tôi nghĩ, phở cơm gì cũng có sức hấp dẫn 

riêng. Lâu lâu cũng phải để cho các ông ấy thay đổi cho 

nó ngon miệng nếu các ông ấy muốn chứ khơng phải 

mình vẽ đường cho hưu chạy.Nhưng phải biết điều độ, 

chớ có ăn phở nhiều hơn ăn cơm, lại dại dột không biết 

cách xào nấu cho cơm được dậy mùi mà lại để cho mùi 

phở nó lấn át mùi cơm thì là chết chắc. Nếu cơm được 

bốc mùi thơm thì cho dù phở có tỏa hương ngào ngạt đến 

đâu đi chăng nữa thì cơm kia chắc cũng sẵn sàng tha thứ. 

Các đấng mày râu ơi! Không nghe câu “hoà nhã muôn 

sự lành” hay sao? Mình nể mặt các bà thì các bà cũng 

sẽ “vuốt” lại mặt mình chứ! Trừ khi các ông không còn 

yêu vợ, nếu còn yêu mà vẫn cứ muốn được bay bướm tí 

ti cho đời lên hương thì phải biết… hì hì… hoà nhã muôn 

sự lành…Thôi chỉ nói bấy nhiêu thôi, nói nhiều quá sợ 

lại phạm vào chuyện riêng tư cấm kỵ. 

Lời góp ý trên là của một mợ có đức ông chồng 

gan cùng mình, dám bê “tô phở” về nhà xin phép vợ: 

- Mình ơi! Cho anh “xơi” tí nhé! 

Và rồi không biết ông dỗ ngon dỗ ngọt khéo léo 

cỡ nào mà ông “tề gia” ngon lành, gia đạo yên vui, lúc 

nào cũng vang tiếng cười rộn rã của cô vợ ngây thơ…cụ. 

Vì tề gia giỏi nên ông “trị quốc” cũng thái bình, cơm phở 

đề huề.Duy chỉ có một điều, phở thì thấy ông thay xoành 

xoạch, mà cơm thì chẳng bao giờ thấy ông chê. 

- Thế mới phải chứ! Không thì biết tay bà. 

Câu nói cuối cùng là của chính “em” (tác giả) 

đấy các bác ạ! Ha ha ha… 

TÔN NỮ MẶC GIAO 

VÔ ÐỀ 

-Thưa: Tôi là một thi nhân 

Không ưa dĩ vãng, không cần tương lai 

Cửa tim treo “Miễn chiến bài” 

Rửa tay phong kiếm, hoa cài ven biên 

Vận hành quy luật biến thiên 

Cái vòng nhân qủa vạn niên không dời 

Tình thương vật báu trên đời 

Giai nhân là cả bầu trời Bồng Lai 

Không yêu là kẻ lạc loài 

Mà yêu thương , thưa các ngài …yêu tim! 

Ân tình, tăm cá boùng chim 

Mộng thiên thai ấy còn chìm trong mơ 

Giai nhân là một bài thơ 

Bao nhiêu ý đẹp cho vừa nghĩa thân 

-Thưa tôi là một thi nhân 

Yêu thương cũng lắm, lần khân cũng nhiều 

Hoàng hôn nắng ấm về chiều 

Cây đa bến cũ , chàng Tiêu hững hờ 

Chuyện tâm tình lắng vaøo thơ 

Ý xuân xưa, bản nhạc thừa ngày xanh 

Tình người chia cắt soâng Gianh 

Nương dâu hoá biển, đá lành ra vôi 

Ngàn xưa chuyện ấy xa vời 

Thời gian ghi dấu một thời lãng quên 

Ghen là yêu, yêu là ghen 

Khi yêu, yêu ngốc, khi ghen ghen mù 

-Thưa, Tôi là một nhà thơ 

Lãng quên dĩ vãng, mơ hồ tương lai 

Cửa tim treo “Miễn chiến bài” 

Rửa tay phong kiếm , hoa cài ven biên … 

NGUYỄN VẠN AN 


ÑAÏI HOÏC 

LUAÄÂT KHOA HUEÁ 

NGÀY XƯA 

TRẦN MINH LỢI 

Tính đến nay tôi đã rời xa xứ Huế và trường 

Luật thân yêu đã trên bốn chục năm trời, nhưng hình 

ảnh của ngôi Trường ở trên đường Lê Lợi cũng như tình 

nghĩa thầy trò và bạn bè cùng một mái trường thân yêu 

luôn luôn ở trong ký ức của tôi. 

Khi tôi ghi danh học Luật vào năm 1967, thì 

trường Luật Huế đã bước sang năm thứ 10 tính từ ngày 

bắt đầu thành lập Viện Đại học Huế vào năm 1957. Đại 

học Luật khoa cũng được khai sinh với giảng khóa đầu 

tiên vào mùa hè năm đó với các chứng chỉ Cử nhân Luật 

khoa năm Thứ nhất và Chứng chỉ Năng lực Luật học. 

Từ năm 1957 đến năm 1975 Trường đã có 5 

Giáo sư làm Khoa Trưởng: 

Giáo sư Tăng thị Thành Trai, 

Giáo sư Phan văn Thiết, 

Giáo sư Bùi tường Huân, 

Giáo sư Mai văn Lễ, 

và Giáo sư Nguyễn sĩ Hải. 

1. Giáo sư Tăng thị Thành Trai: Bà là vị Khoa trưởng 

đầu tiên của Trường Luật Huế và cũng là vị nữ lưu đầu 

tiên làm Khoa trưởng trong Hệ thống Trường Đại học 

Luật khoa Việt Nam. Ngoài việc điều hành và giảng dạy 

tại Trường Luât Huế Bà còn phụ trách môn Chính Trị 

Học tại Trường Đại Học Sư Phạm. Sau này khi về Sài 

gòn Bà tiếp tục dạy tại Trường Luật và Trường Quốc Gia 

Hành Chánh cũng như Đại học Vạn Hạnh. 

Bà mở văn phòng Luật sư ở số 9 Công trường 

Lam Sơn tại Sài gòn và sau 1975 Bà cùng gia đình định 

cư ở Myõ cho đến nay (2011). 

2. Giáo sư Phan văn Thiết: Thầy du học ở Pháp và 

đã thi đỗ 3 bằng Tiến sĩ Luật khoa (Công Pháp, Kinh 

Tế và Tư Pháp). Ở Trường Luật, Giáo sư Thiết là một 

trong những thầy giáo thích chơi đá banh (bóng tròn 

hay túc cầu) nhất. Chính khi đang làm Khoa trưởng, thầy 

đã thành lập một đội banh tài tử gồm toàn các sinh viên 

Trường Luật và ngay cả thầy cũng là một cầu thuû trong 

đội banh này. Một anh bạn đàn anh kể cho nghe chuyện 

nhờ thuở nhỏ mê đá banh nên anh được tiếp tục học 

Luật và sau đó là học trò cưng cuûa thầy. (Anh không nói 

nhưng tôi chắc anh chơi giỏi mà học cũng không thua ai, 

bằng chứng anh qua Cử nhân Luật dễ dàng và vào Sài 

gòn đậu luôn hai Cao học Luật ban Kinh tế). 

Số là, vì hoàn cảnh gia đình anh phải bỏ dở nửa 

chừng khi đang học năm thứ nhất trường Luật Sài gòn. 

Khi về Huế, anh đến trường Luât xin ghi danh học tiếp 

tục. Anh nói chỉ cầu may thôi vì trường đã khai giảng 

đã gần nửa khóa! Không ngờ khi xem qua lý lịch, thầy 

Khoa trưởng hỏi anh về các môn thể thao. Anh thành thật 

nói về sở thích của mình về đá banh, thế là thầy nhận cho 

anh vào học nhưng với điều kiện phải được các Giáo sư 

khác đồng ý (Anh nghĩ, thầy không dùng quyền Khoa 

trưởng ở trường hợp này). Và rất may, các Giáo sư anh 

gặp kế tiếp rất hiền và dễ chịu mà anh còn nhớ như bà 

Tăng thị Thành Trai, thầy Chánh án Nguyễn Toại và nhất 

là Linh mục Oxarango, vốn dạy anh ở Trường Pellerin 

Huế… đều chấp thuận cho anh vào học. Từ đó sau giờ 

học, anh cùng các bạn theo thầy đi đá banh và thầy trò 

thân thiết nhau như tình anh em tại trường Luật 

Rất tiếc, thầy mất sớm khi tuổi còn quá trẻ. 

Trường Luật Huế mất đi một vị Khoa trưởng tài đức, 

sinh viên mất đi một vị thầy thân thiện khả kính. Để 

tưởng nhớ đến thầy, nhà trường đã đặt tên Giảng đường 

Phan văn Thiết, nguyên là một giảng đường biệt lập rộng 

lớn nằm bên tay phải ngay từ cổng trường Luật đi vào. 

Mặt trước cửa vào giảng đường có gắn tấm bảng đồng 

kể tiểu sử của thầy. 

Một người bạn học Luật ở Huế vừa qua đoàn tụ 

gia đình cho biết, Trường Luaät xưa vẫn còn, nhưng đã bị 

bỏ phế hoang tàn! và Giảng đường Phan văn Thiết chắc 

cũng chịu chung số phận như ngôi trường vậy! 

3. Giáo sư Mai Văn Leã: Thầy tốt nghiệp Tiến sĩ Luật 

ban Kinh Tế tại Pháp và trở về dạy tại Trường Luật Sài 

gòn trước khi ra Huế làm Khoa trưởng. Tại Huế, thầy 


Baùc Só Y Khoa 

BUØI HÖÕU HOÀNG M.D. 

CHUYEÂN KHOA NOÄI THÖÔNG 

1661 BURDETTE DR., SUITE I, SAN JOSE, CA 95121 

- Toát nghieäp chuyeân khoa Noäi Thöong (Internal Medicine) taïi Woohull MMHC vaø Wyckoff Heights Hospital, New York City 

- Toát nghieäp baùc só toaøn khoa taïi ñaïi hoïc y khoa Saøigoøn naêm 1974 

- Nguyeân Trö ôûng Khoa Noäi Thöông vaø Nhi Khoa beänh vieän Thuû Ñöùc, Saøigoøn. Nhieàu naêm kinh nghieâm haønh ngheà taïi Thöû Ñöùc 

- Cöïu noäi truù beänh vieän ñaøn baø Thai Saûn taïi beänh vieän Nguyeãn Vaên Hoïc, Gia Ñònh 

- Baùc só ñieàu trò taïi Alexan Brothers Hospital vaø San Jose Medical Center , Hoäi vieân American College of Physicians. 

Tel: 

408-270-9642 


-Beänh Tim vaø Maïch Maùu: Ñau tim, Yeáu tim, Tim to, töùc ngöïc, hoài hoäp, xæu, cao maùu, hôû van tim, cöùng maïch maùu, choùng maët, khoù thôû, aùp huyeát cao, ngheõn tim, cao choresterol 

- Beänh Phoåi: Ho khan, ho dai daúng, ho ra maùu, khoù thôû do yeáu phoåi, hen suyeån, söng phoåi, hen suyeån, söng phoåi, söng cuoáng hoïng kinh nieân, lao phoåi, nöôùc maøng phoåi 

- Beänh Tieâu Hoaù: Loeùt bao töû, khoù tieâu, ôï chua, tieâu chaûy caáp tính vaø kinh nieân, taùo boùn, söng gan, vaøng da, tieâu ra maùu, giun saùn, phuø thuûng, saïn maät, vieâm tuùi maät, chai gan, kieát lî 

- Beänh Thaän vaø Ñöôøng Tieåu:: Yeáu thaän, söng thaän, tieåu gaét , tieåu ra maùu, daét , saïn thaän, vieâm boïng ñaùi, baáât löïc, lieät döông, yeáu sinh lyù. 

- Beänh Noäi Tieáât vaø Bieán Döôõng: Beänh tieåu ñöôøng, böôùu coå, maäp phì, suït caân, muïc xöông, caùc beänh veà xöông khaùc 

- Beänh Thaàn Kinh: Nhöùc ñaàu kinh nieân, phong xuø, choùng maët, teâ tay, teâ chaân, run tay, söng maøng oùc, vieâm tuyû. 

- Beänh Nhieãm Truøng: Caûm cuùm, beänh hoa lieãu (laäu, giang mai, moàng gaø), SIDA (AIDS) , soát reùt, lao xöông, vieâm hoïng, vieâm ruoät, vieâm cô, caùc beänh nhieãm truøng khaùc 

- Beänh Dò ÖÙng: Ngheït Muõi, nhaïy muõi, ngöùa muõi, vieâm xoang muõi kinh nieân, ngöùa maét , ngöùa cuoáng hoïng, dò öùng do ñoà aên, caây coû, buïi...noåi meà ñay, ban , ngöùa da. 

Ñaëc bieät thöû nghieâm dò öùng (immunotherapy) 

- Beänh Maùu: Thieáu maùu, loaõng maùu, truy taàm ung thö maùu, dö maùu 

- Beänh Phong Thaáp vaø Ñau Nhöùc: Nhöùc ñaàu, ñau coå, ñau vai, ñau löng kinh nieân, ñau khôùp, ñau baép thòt. 

- Beänh Ngoaøi Da: Muïn, lang ben, gaàu, laùc, muïn coùc, nhieãm truøng da, da khoâ, da nhôøn, moùng tay chaân nhö: lôû, deã gaõy, tröùng caù. 

- Caùc Beänh Maét, Tai, Muõi, Hoïng: 

- Beänh Phuï Nöõ: Huyeát traéng , kinh nguyeät khoâng ñeàâu,, ñau buïng kinh nieân, ñau ñaây chaèng 

- Y Khoa Phoøng Ngöøa: Truy taàm vaø phoøng ngöøa ung thö ngöïc, töû cung, buoàng tröùng, ruoät giaø, phoåi, tieàn lieät tuyeán, khaùm toång quaùt haøng naêm 

- Tieåu Giaûi Phaåu: May veát thöông, moå muïn boïc, böôùu döôùi da. 

PHOØNG MAÏCH ÑÖÔÏÏC TRANG BÒ DUÏNG CUÏ ÑIEÄN TÖÛ: 

- MAÙY ÑO ÑIEÄN TIM 

- MAÙY ÑO CHÖÙC NAÊNG PHOÅI (Spirometer) 

- THÖÛ MAÙU, THÖÛ NÖÔÙC TIEÅU, THÖÛ ÑAØM 

- THÖÛ ÑÖÔØNG TRONG MAÙU 


- Chuyeân trò caùc beänh kinh nieân cuûa ngöôøi giaø 

- Khaùm nhaäp hoïc, chích ngöøa 

- Chích vaø uoáng ngöøa tröôùc khi ñi du lòch 

- Saên soùc beänh nhaân khi nhaäp vieän 

- Nhaän laøm baùc só gia ñình 


Thöù Hai, Ba, Naêm,Saùu: 9am-6pm 

Thöù Tö:: 9am- 12pm 


Nghæ Chuû Nhaäât 

Nhaän Medical - Medicare - Baûo Hieåm 

Baùc Só BUØI VAÊN RAÄU 

- Caùc beänh noäi khoa, ngöôøi lôùn, treû em 

- Beänh phoåi, ho, suyeãn, khoù thôû 

- Thieáu maùu, cao aùp huyeát 

- AÊn khoâng tieâu, ôï chua, ñau bao töû 

- Caùc chöùng hoài hoäp, töùc ngöïc, ñau tim 

- Caùc chöùng ñau nhöùc, khôùp xöông, thaáp khôùp 

- Tieåu ñö ôøng, môõ cao trong maùu 

- Nhöùc ñaàu, maât nguû, choùng maët 

- Beänh treû em, noùng soát, tieâu chaûy 

- Khaùm beänh nhaäp hoïc, chích ngöøa 

- Caùc beänh ngoaøi da, phong ngöùa, dò öùng 

- Beänh thaän, nhieãm truøng ñöôøng tieåu 

Y KHOA TOÅNG QUAÙT Y KHOA GIA ÑÌNH 

DIPLOMATE AMERICAN BOARD OF FAMILY PRACTICE 

27 S. 13 th STREET, SAN JOSE, CA 95112 

(Goùc ñöôøng soá 13 vaø Santa Clara) 

NHAÄN KHAÙM SÖÙC KHOEÛ, CHÖÙNG GIAÁY ÑEÅ LAØM THEÛ XANH 

NHAÄN LAØM BAÙC SÓ GIA ÑÌNH, , 

THEO DOÕI BEÄNH KHI NHAÄP VIEÄN 

BAÙC SÓ ÑIEÀU TRÒ TAÏI BEÄNH VIEÄN REGIONAL MEDICAL CENTER 

Tel: 408-298-6706 

- Beänh ñaøn baø, huyeát traéng, roái loan kinh nguyeät, 

treã kinh, maát kinh. 

- Truy taàm ung thö ngöïc, coå töû cung 

Khaùm PAP ñònh kyø 

- Ngöøa thai, khaùm thai, theo doõi thai kyø 

- Tieåu giaûi phaåu, caét boû caùc loaò böôu da, da qui ñaàu 

muïn ruoài, muïn coùc 

- Thöû nghieäm taïi phoøng maïch 

NHAÄN MEDICAL VAØ TAÁÂT CAÛ CAÙC LOAÏI BAÛO HIEÅM PPO,EPO,HMO 


Thöù Hai - Thöù Saùu: 9am-6pm 


Nghæ Chuû Nhaäât 

Coù nhaân vieân tröïc ñieän thoaò 


Trần Minh Lợi và Gs Mai Văn Lễ tại Houston, TX năm 2010 

dạy môn Kinh Tế và như phần đông Giáo sư Trường 

Luật, thầy mở văn phòng Luật sư tại Sài gòn ở đường 

Pasteur. Tôi chỉ nhớ mang máng, nhà riêng của thầy nằm 

trên đường Trần Hưng Đạo trong một biệt thự thoáng 

mát. Thầy rất thương học trò nhất là những sinh viên vốn 

học Luật ở Hueá sau vào Sài gòn học Cao học, đều được 

thầy tận tình giúp đôû. Vào năm 1972, một sinh viên Cao 

học đã được thầy nhận bảo trợ làm luận án Tiến sĩ ban 

Kinh tế, nhưng rất tiếc anh chưa kịp trình Luận án thì 

cộng sản tiến chiếm miền Nam và caû hai thầy trò đều bị 

tù (đi cải tạo!) 

Năm 1975, thầy bị tù qua nhiều trại giam mà 

trại sau cùng ở vùng cao nguyên Pleiku. Sau thời gian 

dài trong ngục tù cộng sản, thầy đã được sang Mỹ đoàn 

tụ vôùi gia đình. Hiện nay, thầy sống với người con trai 

tại thành phố Houston thuộc Tiểu bang Texas Hoa Kỳ. 

Mùa hè năm 2010, tôi được gặp lại thầy sau bao năm xa 

cách. Thầy nay già yếu, đi đứng khó khăn và khi nhớ khi 

quên. 

4. Giáo sư Bùi Tường Huân: Thầy tính tình 

hiền hậu, dễ thương nên 

được sinh viên cảm mến. 

Đặc biệt thầy là con rể xứ 

Huế (Vợ thầy là cô Trần thị 

Phương Thảo người đẹp 

đất Thần Kinh, em gái của 

Ca sĩ Hà Thanh) và cũng 

là anh em cột chèo (đồng 

hao) với Giáo sư Nguyễn 

mạnh Hùng (vợ là Cô Trần 

thị Liên Như em vợ của thầy). 

Ngoài chức vụ Khoa trưởng Trường Luật Huế, 

thầy là một trong những Giáo Sư phụ trách môn Kinh 

Tế tại Trường Luật Sài gòn. Trước 1975, thầy từng 

giữ chức vụ Bộ trưởng Giáo Dục và Phó Thủ tướng. 

Sau 1975, thầy bị tù tận ngoài miền Bắc và nổi tiếng 

là người tù gương mẫu không chịu khuất phục trước 

bạo quyền cộng sản. Sau khi ra tù vào năm 1979, thầy 

vẫn ở lại trong nước và đã mất vào tháng 5 năm 1988. 

5. Giáo sư Nguyễn sĩ Hải: Thầy được sinh viên 

quí mến nhờ đặc tính “không muốn thấy ai bị hỏng thi” 

cả. Thầy đã từng dạy Sử Địa ở Trường Khải Định (Quốc 

Học sau này) và là Giáo sư Khoa trưởng duy nhất xuất 

thân từ xứ Huế. Thầy phụ trách dạy môn Hành Chánh 

Công, Hình Luật Riêng Biệt và môn Hình Sự Tố Tụng. 

Trước 1975, thầy mở văn phòng Luật sư ở đường 

Phan Bội Châu, Huế. Sau 1975, thầy vào sinh sống ở Sài 

gòn và vừa mất cách đây 2 năm (2009). 

Những giáo sư cơ hữu của trường như: Thầy 

Nguyễn Toại (Chánh án) dạy môn: Dân Luật, Thầy Cao 

huy Thuần: Pháp Chế Sử, Thầy Lê tài Triển (Chánh án): 

Dân Luật, Thầy Bùi tường Huân: Kinh tế, Thầy Nguyễn 

sĩ Hải: Hình Luật, Hình Sự Tố Tụng và Luật Hành Chánh, 

Thầy Võ Xuân Hân: Thống kê, Thầy Nguyễn Hữu Lành: 

Quốc Tế Công Pháp (sau thầy được bổ nhiệm làm Khoa 

trưởng Đại học Luật khoa ở Cần Thơ và sau năm 1975, 

thầy đã mất trên đường vượt biển!) Thầy Nguyễn khoa 

Hoàng (Chánh án): Hình Luật (Thầy Hoàng cùng con 

trai Nguyễn Khoa Kiêm bị cộng sản giết năm Mậu Thân 

-1968 tại Huế), Bà Tăng thị Thành Trai: Chính trị học, 

Thầy Mai văn Lễ: Kinh tế học, Thầy Minh (Trung tá 

Chánh thẩm Tòa Quân sự thường trực Vùng I Chiến 

thuật) dạy về Luật Hiến Pháp v.v… 

Những Giáo sư thỉnh giảng từ Sài gòn ra dạy 

như: Lê Quế Chi: Tài Chánh Công, Nguyễn mạnh Bách: 

Dân Luật và Danh Từ Pháp Lý (Thầy mang kính đen khi 

khảo hạch vấn đáp nên sinh viên rất sợ), Thầy Nguyễn 

Trường: Kinh Nông Học (Kinh tế và Nông nghiệp, môn 

này chỉ thấy dạy ở Luật Huế), Thầy Nguyễn mạnh Hùng: 

Chính Trị Học, thầy Tạ văn Tài: Chính Trị Học, Thầy 

Trần như Tráng: Trật Tự Công Cộng, Thầy Nguyễn huy 

Đẩu: Hình Sự Tố Tụng v.v… 

Chương trình của Cử nhân Luật Khoa lúc đầu 

là 3 năm chứ chưa chia ba ban riêng biệt Tư pháp, Công 

pháp và Kinh tế như sau này. Kể từ năm 1966, chế độ 

3 năm được thay thế bằng 4 năm và sinh viên năm thứ 

3, bắt đầu chọn ban cho mình cho đến năm chót chương 

trình Cử nhân, nên khi tốt nghiệp trên văn bằng sẽ được 

ghi Cử nhân Luật Khoa ban Tư pháp, Kinh tế hay Công 


pháp. 

toàn niên như Dân luật, Kinh tế, Luật Hiến pháp và Quốc 

Cũng nên nói thêm ở đây, khi tốt nghiệp Cử tế công pháp. Sau khi đậu thi viết, thí sinh vào vấn đáp 

nhân, dù sinh viên của chế độ 3 năm hay 4 năm theo ban (khảo hạch miệng). Để được chấm đậu cả hai phần viết 

học nào cũng đều được ghi danh tập sự Luật sư hay thi và vấn đáp, sinh viên phải đạt được điểm trung bình 

vào các ngành Thẩm phán Xử án hay Công tố, Ngọai 10/20. Nếu chỉ đậu thi viết mà rớt vấn đáp ở kỳ nhất thí 

giao, Hành chánh, Ngân hàng, Thuế vụ v.v… 

sinh chỉ cần thi lại vấn đáp kỳ hai. 

Số sinh viên học năm thứ nhất thì nhiều, nhưng Năm thứ ba, ngoài môn chính bắt buộc phải thi tùy theo 

đi học thì ít, vì hầu hết sinh viên ghi danh học là các ban đã chọn trong các môn toàn niên (kinh tế, tư pháp 

công tư chức hay quân nhân không có thì giờ có mặt tại hay công pháp) trường sẽ chọn thêm môn thi viết thứ 

lớp học hay là chính sinh viên ở các phân khoa khác ghi nhì còn lại, các môn khác dành cho phần vấn đáp. Riêng 

học thêm, còn sinh viên chọn ngành chính học về Luật năm thứ tư, cũng qua hai môn thi viết nhưng phần vấn 

thì không nhiều. Vì thế sinh viên có mặt thường xuyên đáp chia làm hai: vấn đáp 1 và 2. Phần thi viết nhiều 

tại lớp học chỉ khoảng 30, 40 chục người và số sinh viên điểm được cho bù qua phần vấn đáp, nếu phần vấn đáp 

đậu lên lớp bị gạn lọc dần ngay từ năm thứ nhất nên có nào rớt thí sinh chỉ thi lại phần đó ở kỳ hai và nếu vẫn bị 

năm, số sinh viên đến năm chót ra trường chỉ còn độ 15 rớt tiếp kỳ hai thí sinh được thi thêm 1 kỳ vấn đáp nữa 

hay 20 sinh viên tốt nghiệp. 

cho năm sau. 

Duy nhất chỉ có sinh viên năm chót của chế độ Được xếp đậu theo thứ hạng căn cứ vào điểm 

3 năm (1965-1968) cả hai khóa 1 và 2 đều đậu cả và số trung bình: Thứ (trung bình):10, Bình thứ (khá):12, Bình 

sinh viên ra trường lần này chiếm kỷ lục gần 30 sinh (giỏi):14 và Ưu (rất giỏi):16. 

viên. Có lẽ, năm này Hội đồng khoa đã nhẹ tay khi chấm Không biết các phân khoa khác ra sao chứ ở Luật 

bài và cho đậu hết hay nhờ sinh viên gắng hoïc, vì nếu khoa Huế tỉ số đậu rất thấp và thầy ít khi cho điểm cao, 

không đậu sẽ phải bị chuyển tiếp qua chương trình 4 năm nên khó có sinh viên đậu với hạng Bình thứ !!! 

và phải tốn thêm 2 năm thay vì một năm như lúc còn Những sinh viên các phân khoa ở Huế hầu như 

chương trình học 3 năm trước đây (học lại năm thứ 3 và ai cũng biết đến Đại học xá Nam Giao thuộc Viện Đại 

thêm năm thứ 4). 

học Huế nằm trên đường Lam sơn. Ngoài ra còn có 5 Cư 

Lớp học ít người, nên các Giáo sư dễ quen mặt, xá khác như: Cư xá Huỳnh thúc Kháng của Hội Ái hữu 

biết tên hầu hết các sinh viên và tình thầy trò rất thân đồng châu Quảng Nam ở đường Huỳnh Thúc Kháng. Cư 

thiết và nhất là thầy dễ thông cảm hoàn cảnh khó khăn xá Xavier của các Linh mục Dòng Tên Việt nam ở đường 

của trò hơn. 

Lê Thánh Tôn. Cư xá Duy Linh của Hội văn hoá Duy 

Đã có những trường hợp xảy ra, nhờ chuyên cần, Linh ở đường Phan đình Phùng. Cư xá Jeanne d’Arc của 

dù bị thiếu nửa điểm ở hai bài thi viết năm thứ nhất, một Nữ Trung Tiểu học Jeanne d’Arc ở đường Trần Cao Vân. 

sinh viên đã được Hội đồng khoa xét cho “đậu vớt với sự Cư xá Mai Khôi của Nữ Trung Tiểu học Mai Khôi ở 

khoan hồng của Hội đồng Giáo sư”! Sinh viên này sau đường Chi lăng. 

đó đã đậu cao học (1và 2) chuẩn bị trình Luận án Tiến Và đặc biệt còn một Cư xá “không tên” miễn phí 

sĩ Kinh tế thì Việt cộng cưỡng chiếm miền Nam và may chỉ dành cho sinh viên Đại Học Luaäât Khoa nằm ở tầng 

mắn không chết qua gần 6 năm trong lao tù cộng sản! trên Trường Luật ở đường Lê Lợi nữa. 

Một câu chuyện khác, một sinh viên vốn là Trường Luật Huế trước đây do người Pháp xây 

học sinh theo học chương trình Tây từ nhỏ ở Đà nẵng gồm có dãy nhà hai tầng. Sau này xây thêm Giảng đường 

(Collège de Tourane) đã đậu Tú tài 2 Pháp. Khi ra Huế Phan văn Thiết và một tòa nhà khác 2 tầng dùng làm thư 

học Luật, anh ta nổi tiếng học giỏi và đi học chuyên cần viện và phòng của thầy khoa trưởng. Từ ngoài đường 

hầu hết các môn trong năm, nhưng không bao giờ có mặt Lê Lợi đi vào phía tay phải của tầng dưới là văn phòng 

trong giờ Pháp văn của Giáo sư Oxarango (Linh mục nhà trường, tiếp theo phiá trái là những phòng học. Tầng 

dạy trường Pellerin Huế). Sau khi đậu thi viết (écrit) và trên tòa nhà là một phòng rộng mênh mông và chính nơi 

các môn vấn đáp (oral) với điểm khá cao nhưng đến môn đây là chỗ dành cho sinh viên đến ở để học bài. Một 

Pháp văn, bị 1 điểm vì lý do: Giáo sư không bao giờ thấy căn phòng nhỏ nằm ở sát bìa trái là phòng của hai anh 

mặt anh ta trong lớp. Trước 1975, anh ta hành nghề Luật Hồ Công Lộ và Lê văn Kiềm. Năm 1999, tôi có liên lạc 

sư ở Sàigòn và sau 1975, khi tị nạn cọng sản tại Hoa Kỳ, với Anh Hồ công Lộ hiện đang là Chủ nhiệm báo Nhân 

anh đã đậu Tiến sĩ và hành nghề ở Washington D.C. Quyền tại Úc, còn anh Lê văn Kiềm sau 1975 vẫn ở Đà 

Mỗi cuối năm có 2 khóa thi lên lớp và thi làm 2 nẵng và hay liên lạc thư từ với anh Thân trọng Sỹ, Trần 

phần: Thi viết và vấn đáp. Ở năm thứ nhất, trước ngày minh Tài và tôi. Anh mất vào năm 1987 trước ngày đi 

thi, nhà trường sẽ chọn 2 môn chính của các môn học theo diện Đoàn tụ gia đình. 


Nhờ căn phòng rộng mà lại ít sinh viên đến ở, 

nên ai muốn chọn chỗ nào ngủ cũng được. Anh Trần 

minh Tài cùng các anh Thân trọng Sỹ, Tôn thất Mạnh 

Lương và tôi ở phía phải nơi gần hành lang nhìn xuống 

phía sau sân trường. Còn các anh khác như Đỗ hữu An, 

Hứa Bút, Ninh Văn Khuê v.v… ở phía tường bên trái 

nhìn ra đường Lê Lợi. Đêm ngủ chỉ cần trải chiếu rồi 

căng mùng ra là có chỗ nằm thoải mái. Ban ngày, ngủ 

dậy ai nấy tự động xếp mùng màn vào một chỗ trước khi 

xuống phòng học. Vì là lầu bằng sàn gỗ, nhiều khi ở trên 

lầu nghe được tiếng thầy giảng bài. Do vậy trong giờ 

học, tự động sinh viên nào còn ở trên phòng cũng phải 

tránh gây tiếng ñoäng. Ngoài ra, đề khỏi mất thì giờ đi 

ăn cơm ngòai, đã có những anh chị sinh viên cùng nhau 

nấu tại tröôøng hoặc cùng nhau góp tiền mua bánh mì ở 

tiệm Charfangeon ngon nổi tiếng do một người Tây tên 

Maurice Colobani làm chủ. 

Có ở lại tại trường, tôi mới thấy các anh sao học 

“dữ” quá. Ngoài những ngày học ở trường, cuối tuần ít 

thấy ai đi chơi mà ở nhà “gạo” bài. Có anh ở ngay tại 

Huế như Võ đình Biên, Lê quang Cường, Trần tiễn Gián, 

Phan văn Trinh, Võ Hiệu, Tôn thất Diễn, Trần trọng Hân 

v.v… cũng tới trường học bài. Nhiều lúc các anh bàn 

luận đố bài lẫn nhau, có khi chia làm 2 phe, nếu “bất 

phân thắng bại”cả hai liền mời “sư huynh” Đỗ hữu An 

sinh viên từ Đà nẵng ra làm Quan tòa phân xử. Vì anh An 

đang học năm chót nổi tiếng học giỏi, điềm đạm và nhất 

là thuộc bài số một, nên khi anh An phân xử, các anh đều 

vui vẻ chấp nhận. Tôi chịu nhất là không khí hòa nhã và 

thân tình của các anh, ai thi đậu thì tổ chức ăn mừng và 

có người lỡ “học tài thi phận” rớt thì hết lòng an ủi. 

Sáng nào anh Tôn thất Mạnh Lương cũng rủ 

tôi đi bộ băng qua nhà ông Cai trường rồi quẹo trái qua 

đường Lam sơn lên hướng Nam Giao đến quán của Cô 

Ba uống cà phê sữa, ăn bánh mì nướng với bơ thơm 

phức, hay mỗi người ăn một tô bún bò trước khi trở lại 

trường học bài thi. 

Cũng chính tại Cư xá không tên này, tuy là đàn 

em, nhưng tôi quen và biết được nhiều anh chị học ở 

trường Luật. 

Có nhieàâu chị về sau hành nghề Luật sư như các 

chị Võ thị Lệ Thủy, Tống Kim Anh, Lê thị Kim Cúc, Chị 

Hảo (vợ anh Lê quang Cường), Phan thị Hiệp Thành, Mỹ 

Linh, Nguyễn thị Anh Loan,Nguyeãn Thò Tao Phuøng. 

Các anh hành nghề Luật sư như: Anh Trần tấn 

Việt (Sau 7 năm tù đã qua đoàn tụ với con trai tại San 

Jose, California), Tôn thất mạnh Lương (sau 2 lần bị tù 

tổng cọng 7 năm ở Bình Điền (Huế), Đồng Sơn (Quảng 

Bình) vì tội vượt biển, vừa mới được con gái bảo lãnh 

qua San Jose, California năm 2011), Vĩnh Thái, Lê đức 

Viêm, Lưu nguyễn Đạt, Nguyễn văn Toàn, Lê quang 

Cường, Nguyễn hữu Giao, Trần tiễn Gián, Võ Hiệu, Hồ 

công Lộ, Lê văn Kiềm, Võ văn Phương, Nguyễn văn 

Trung, Nguyễn duy Cân, Trần anh Tuấn, Phan Xưng, 

Tôn thất Quỳnh Bằng, Nguyễn xuân Thiết, Hoàng kim 

Quý. 

Chị Nhung (vợ Luật sư Vĩnh Thái) làm ở Thư 

viện Đại học. Các chị Tôn nữ Tịnh An, Lê thị Non khi 

học xong không biết ở đâu?. 

Anh Phan văn Trinh làm Giám sát viện, anh 

Ninh văn Khuê, Cao học hành chánh khóa 3 làm công 

chức hạng A tại Sài gòn. Hồ đắc Duệ (CHHC), Bửu Hồ 

(công chức), Thân Trọng Sỹ (Tham vụ Ngân Hàng Phát 

Triển Nông Nghiệp ở Châu đốc. 

Các anh Tôn thất Diễn (Biện lý), Trần Trúc (Biện 

Lý), Lê văn Hoàng (Dự thẩm). 

Các anh khoác áo nhà binh như: Thân Trọng 

Sỹ, Trần minh Tài, Nguyễn sĩ Hùng (con thầy Nguyễn 

sĩ Hải, đã mất ở Nam California), anh Nguyễn tùng Tĩnh 

(Quân Cảnh Tư Pháp), anh Đỗ hữu An, anh Hứa Bút, 

Ngô văn Vinh. 

Từ Huế sau khi tốt nghiệp Cử nhân vào Sài gòn 

tiếp tục học đã đậu cao học (1 và 2) như các anh: Nguyễn 

cầu Hải, Trần Xuân Phú, Lê Nguyên Thế, Trần trọng 

Hân, Trần minh Tài… Riêng anh Trần trọng Hân có về 

dạy lại ở trường Luật Huế. 

Từ Đà Nẵng ra Huế học thường là đi xe đò Phi 

Long, Tiến Lực hay xe Traction An Lợi. Sau khi vượt 

qua đèo Hài Vân đến Lăng Cô rồi ngang phi trường Phú 

Bài, xe sẽ ngừng ở bến xe An Cöïu, xuống xe lấy xe đạp 

đi thẳng qua đồng lúa “de?”(gạo de cho Vua dùng hồi 

trước) và cứ thong thả chạy tiếp tục khi nào gặp đường 

Lê Lợi thì quẹo trái, và nếu lỡ quẹo phải đến Đập Đá là 

lạc đường rồi, phải quay trở lại sẽ thấy khách sạn Hương 

Giang, Vườn hoa kéo dài đến Cầu Trường Tiền, Trường 

Kiểu mẫu và Trường Đại học Sư phạm, Đài phát thanh 

Huế, Đại học Khoa Học và Đại học Văn khoa, Khu Công 

chánh, Trung tâm Văn hóa Pháp, Trung tâm Liễu quán 

của Phật giáo, Trung tâm Y tế Thừa thiên, Trường Bình 

Minh, Thư viện Đại học, Bệnh viện trung ương Huế, Câu 

lạc bộ thể thao, Cầu mới, Vườn hoa,Tòa Hành chánh 

Tỉnh, trường Đồng Khánh, trường Quốc Học, tư dinh 

Tỉnh trưởng, nhà của cố Trung tá Hồ đắc Hanh băng qua 

luôn Cầu ga Huế thành đường Huyền Trân Công Chúa là 

phải quẹo xe trở lại để về đường Lê Lợi qua Cư xá của 

Giáo sư Đại học, trường Bình Linh (Pellerin), Viện Đại 

Học Huế, Tòa Đại biểu Chính phủ, Văn Khố, nên đạp xe 

chậm lại để quẹo phải vào ngôi nhà đồ sộ có cây đa to 

tướng đó là ĐẠI HỌC LUẬT KHOA HUẾ…./. 

TRẦN MINH LỢI, 

Cựu SVLK HUẾ (1967) 



Luaäât Löu Thoâng Veà 

VAÄN TOÁC (Speed Laws) 

Ls NGOÂ VAÊN TIEÄP 

Hỏi: Xin vui lòng cho biết Luật căn bản về vận 

tốc (Basic Speed Law) tại Tiểu Bang California 

Đáp: Theo Bộ Luật Lưu Thông, Tiểu Bang 

California, điều 22350, Luật căn bản về vận tốc được 

ghi như sau: Không một tài xế nào có quyền lái xe với 

vận tốc nhanh hơn với vận tốc an toàn và hợp lý. Vận toác 

được coi như an toàn và hợp lý có nghĩa là phải phù hợp 

với hiện trạng thời tiết, lưu lượng xe cộ, điều kiện đường 

xá và không gây nguy hiểm cho nhân mạng và tài sản 

của mình và của người khác. 

Hỏi: Khi nào gọi là vi phạm về vận tốc ? 

Đáp: Theo định nghiã ghi trong điều 22350, 

điều 22352 và điều 22354 Bộ Luật Lưu Thông, thì tài xế 

nào lái xe với vận tốc vi phạm luật căn bản về vận tốc 

sẽ bị Cảnh Sát biên phạt. Nói rõ hơn là Cảnh Sát sẽ biên 

phạt các tài xế vi phạm về vận tốc vì đã lái xe với vận tốc 

không an toàn. Có thể nói là không có tội lái xe quá vận 

tốc (over speed) mà chỉ có tội lái xe với vận tốc không an 

toàn (unsafe speed). Vận tốc không an toàn có thể là vận 

tốc nhanh hơn vận tốc giới hạn (maximum speed) cũng 

có thể là chậm hơn vận tốc giới hạn. Vây thì lái xe dưới 

vận tốc giới hạn cũng có thể bị phạt về vận tốc và lái xe 

nhanh hơn vận tốc giới hạn cũng có thể không bị phạt vì 

nếu được 

coi là vận 

tốc an toàn 

và hợp lý. 

Thí dụ: 

Một buổi 

sáng đầy 

x ư ơ n g 

mù, âm u 

mà tài xế 

lái xe với tốc độ đúng 65 mile trên freeway (qui định 65 

miles/ giờ ) có thể bị Cảnh Sát Lưu Thông biên phạt vì 

lái như vậy bị coi như lái xe với vận tốc không an toàn. 

Hỏi: Xin vui lòng cho biết cách tính tiền phạt về 

vi phạm về vận tốc ? 

Đáp: Thường khi một tài xế vi phạm luật lệ lưu 

thông về vận tốc sẽ ký nhận vào 1 ticket gồm 3 bản : 

Cảnh Sát sẽ đưa cho người vi phạm 1 bản mầu vàng, còn 

lại để nộp Toà Án một bản và Cảnh Sát lưu thông giữ 

một bản. Sau này Cảnh Sát dùng computer để in ticket 

thì sẽ đưa cho người vi phạm một bản, còn report lên Toà 

Án bằng computer. Khi Cảnh Sát ghi phạt sẽ ghi vận tốc 

qui định nơi vi phạm và vận tốc của tài xế vi phạm, sau 

đó Tòa án sẽ căn cứ vào đó để áp dụng bảng giá biểu để 

tính số tiền cho người vi phạm phải nộp. 

Thí dụ một tài xế vi phạm về vận tốc trên một xa 

lộ quy định 65 mile per hour mà người đó lái với vận tốc 

không an toàn là 80 miles sẽ bị ticket. 

Giá biểu tiền phạt của Toà Án Lưu Thông đối với vi 

phạm về vận tốc được áp dụng từ ngày 6 tháng giêng 

năm 2010 được tính như sau: 

-Loại 1)Vận tốc không an toàn vì lái quá vận tốc 

qui định từ 1 mile đến 15 mile sẽ phải đóng $214 + chi 

phí hành chánh. 

-Loại 2)Vận tốc không an toàn vì lái quá vận tốc 

qui định từ 16 mile đến 25 mile sẽ phải đóng $328 + chi 

phí hành chánh. 

- Loại 3) Vận tốc không an toàn vì lái quá vận 

tốc qui định từ trên 25 mile sẽ phải ra Toà và Vị Chánh 

Án sẽ quyết định tiền phat và việc đi học traffic school. 

Thường là trên $498.00 và có thể bị Toà Án Lưu Thông 

áp dụng các biện pháp khác như việc treo bằng lái hay 

thâu bằng lái tuỳ theo tầm mức nguy hiểm và hậu quả 

của việc vi phạm này. 

Thí dụ: Theo như giá biểu này thì tài xế thí dụ 

trên lái xe với tốc độ 80 mile sẽ bị đóng phạt theo giá 

biểu loại 1: $214 + tiền hành chánh (khoảng $73 tuỳ theo 

nơi vi phạm là city nào ) = tổng cộng sẽ là $287. 

Cách tính theo các giá biểu trên có những vấn 


đề sau: 

-Giá biểu qui định chỉ là giá biểu tối thiểu 

(minimum fine)mà thôi. 

-Tiền phạt luôn cộng với chi phí hành chánh. 

Khoản tiền này khác nhau tùy theo city hay nơi vi phạm 

ngoài ra còn lệ phí hành chánh cho phép đi học traffic 

school. Lẽ dĩ nhiên không kể tiền học (tuition fee) phải 

đóng cho trường traffic school. 

-Cách tính tiền được xếp theo loại nghiã là dù đi 

quá số mile (over mile) có khác nhau nhưng trong cùng 

một loại sẽ bị phạt như nhau. 

Người tài xế trong thí dụ trên đi với vận tốc 80 

miles bị coi là không an toàn tức là over 15 mile sẽ bị 

phạt cùng một giá với người tài xế đi với vận tốc 74 miles 

cũng bị coi là không an toàn (dĩ nhiên ở một hoàn cảnh 

khác) tức là over 9 mile vì cùng trong loại 1 (over từ 1 

đến 15 mile cùng một giá) tức là cùng bị phạt như nhau 

:$214 + tiền chi phí hành chánh (administrative fee). 

Khi chúng tôi giải thích về vấn đề áp dụng giá 

biểu và cách tính tìền phạt, nhiều học viên tiếc rẻ: Biết 

thế lái nhanh hơn một vài mile mà vẫn trong vòng giới 

hạn của một loại thì tiền phạt cũng thế! Dĩ nhiên cả lớp 

cười vui và giúp cho thời giờ trôi qua mau và không 

“boring” như suy nghĩ khi chưa tham dự lớp học. 

Hỏi: Làm thế nào để tránh bị Cảnh Sát Lưu 

Thông biên phạt vì vi phạm về vận tốc ? 

Đáp: Thường trong một lớp học về traffic school 

có 40 học viên thì có tới khoảng 29 học viên vi phạm về 

vận tốc (Unsafe Speed). Hầu hết các học viên cho biết lý 

do vì sợ trễ giờ nên lái nhanh với vận tốc không an toàn 

và bị ticket. Rút kinh nghiệm, các học viên đều đồng ý: 

nếu cần đến một nơi hẹn cho đúng giờ hay trước giôø, 

nên căn giờ để có thể đủ thời gian lái xe đến nơi hẹn với 

một vận tốc an toàn. Khi lái xe nhanh với vận tốc không 

an toàn ngoài việc có thể bị ticket còn có thể xẩy ra tai 

nạn. Trừ một vài trường hợp bị Cảnh Sát phạt vì tính 

cách không an toàn của vận tốc quá rõ rệt còn có những 

trường hợp người lái xe cho là an toàn mà Cảnh Sát cho 

là không an toàn làm cho tài xế thêm nhức đầu. Tóm lại 

người lái xe nào cũng muốn cố gắng giữ gìn luật lệ lưu 

thông và bảo vệ sư an toàn cho mình và các người ngồi 

trong xe với mình. Còn nếu như có bị ticket, đa số các 

học viên đều cho rằng nên coi như một điều “không may 

mắn nho nhỏ” hay còn gọi là “xui”. 

Chúc Quý vị lái xe gặp nhiều may mắn và đừng 

gặp nhau tại lớp traffic school. ./. 

Ngô Văn Tiệp 

Giảng Viên Sunset Traffic Academy 

Cô Đơn 

Một mình ta lái chiếc xe lăn 

Thấp thoáng sau lưng bóng vợ hiền 

Có phải em trở về tiếp sức ? 

Bỏ anh đi sớm dạ không đành . 

Anh nay chưa hết nợ phong trần 

Không được cùng em về núi sông 

Nợ đời chồng chất anh trả tiếp ? 

Em đi rồi tan nát cõi lòng ! 

Giựt mình nay đã đúng thập niên 

Ngồi chiếc xe lăn giống gông xiềng 

Chẳng đứng chẳng đi ngồi tê liệt 

Cuộc đời sao lại lắm ưu phiền . 

Ngày xưa chinh chiến tung mây gió 

Nay thân tàn để em phải lo 

Làm vợ lính suốt đòi gian khổ 

Công em to lớn nợ ngất trời ! 


. 

Một mình một bóng với xe lăn 

Anh nói vài câu nhắn chị Hằng 

Soi sáng nấm mồ vợ yêu dấu 

Tiếc thương em quá lệ tuôn tràn !. 

Nguyễn Minh Châu 

TĐ3 Soibien 

Cựu QT Dĩ An/BH và Đức Hòa/HN

PHẠM MẠNH TUẤN 

Đầu tháng 9, 2011 một tin đã làm tất cả những 

ai quan tâm đến nền kinh tế Hoa Kỳ phải lo ngại: Hãng 

Solyndra, chuyên sản xuất những tấm “vỉ thâu nhật năng” 

(solar panels), đã phải vội vã đóng cửa (swift shutdown), 

đẩy hôn một ngàn nhân viên vào cảnh thất nghiệp. Đây 

là lần thứ ba trong vòng một tháng, các hãng liên quan 

đến năng löợng mặt trời khai phá sản (1). Sự phát triển 

của ngành nguyên liệu tái sinh (renewable energy), đồng 

nghiã với ngành nguyên liệu sạch (clean energy), gần 

đây đöợc coi nhö một trong những nỗ lực chính nhằm 

bảo đảm sự thịnh vöợng của nền kinh tế Hoa Kỳ. Công 

ty này đã từng đöợc MIT đánh giá nhö một trong những 

công ty tân tiến nhất thế giới (one of the world’s most 

innovation campanies). Bộ Năng Löợng (Department of 

Energy) cuối tháng 9, 2009 đã đồng ý cho công ty möợn 

$535 triệu để thêm vào số vốn huy động đöợc từ tö nhân 

(trên 1,1 tyû). Tổng thống Obama trong dịp thăm trụ sở 

công ty (26 tháng 5, 2010) đã tuyên bố: “Những công ty 

nhö Solyndra đang là đầu tầu để đöa nền kinh tế Hoa Kỳ 

đến chỗ töôi sang, vững mạnh hôn”(2). 

Solyndra đã hội đủ mọi điều kiện về “thiên thời” 

(khuynh höớng đề cao năng löợng sạch - tái tạo, giảm 

lệ thuộc vào dầu hỏa), “địa lợi” (huy động đöợc nguồn 

vốn 

Các hãng Hoa Kỳ 

còn có thể cạnh tranh? 

TT Obama thăm Solyndra (28 tháng 5, 2010) 

khổng lồ từ tö nhân và sự öu tiên giúp đỡ của Liên Bang), 

“nhân hoà” (thị tröờng rộng lớn của Mỹ đang dang tay 

chờ đón loại sản phẩm này). Nhöng than ôi! Tất cả những 

kỳ vọng đặt vào Solyndra đều đã tan thành mây khói. 

Chỉ hôn một năm sau ngày TT Obama đến thăm, công ty 

đã buộc phải tuyên bố phá sản! Nguyên do là những sản 

phẩm do Solyndra làm ra giá thành đắt gấp đôi những 

sản phẩm cuả China(3)! Càng bán công ty càng lỗ (vì 

phải bán duới gía thành). “chịu trời không thấu”, cuối 

cùng, một công ty hàng đầu về năng löợng mặt trời của 

Mỹ đành ngậm ngùi ra đi. Sự kiện này khiến ai cũng 

muốn đặt câu hỏi: “Liệu những công ty Mỹ có còn cạnh 

tranh nổi với những công ty China không?” 

Vào chợ Wal-Mart hay Target chúng ta thấy hầu 

nhö tất cả các sản phẩm đều làm taïi xứ có dân số đông 

nhất trái đất! Từ quần áo, đồ gia dụng, đồ chôi trẻ em, . . , 

ngay cả những vật dụng điện töû. Rõ ràng các công ty Mỹ 

không thể cạnh tranh vôùi ngöời Tầu. Nhiều ngöời cho 

rằng hàng của China thắng thế nhờ cạnh tranh bất chính, 

những công ty xuất cảng của họ đã đöợc chính phủ nöớc 

này hỗ trợ (subsidized). Thực ra, nguyên nhân chính vẫn 

do giá nhân công bên China quá rẻ so với Mỹ. Nöớc Tầu 

với hằng hà sa số những nhân công löông thấp (khoảng 

1/10 löông căn bản tại Hoa Kỳ), giá thành sản phẩm của 

họ quá reõ so với hàng nội điạ. Những công ty nào vẫn 

muốn sản xuất những loại hàng “kỹ thuật thấp” này tại 

Mỹ sẽ là điều không hợp lý và đöông nhiên thảm bại. 

Tuy vậy, các công ty Mỹ không phải là vô vọng: 


License: OB44213 

TRUNG TAÂM BAÛO HIEÅM 

FRANK TUAÁN PHAÏM 

1804 Mc Laughlin Ave,San Jose, Ca 95122 

(Giöõa Tully Rd & Story Rd, keá tröôøng J.W. Fair Jr. Highchool) 

(giö 

Tel : (408) 947-0265 Cell: (408)966-6062 Fax: (408) 292-6066 

THE FARMERS INSURANCE GROUP 

HOME 

AUTO 

LIFE 

COMMERCIAL 

HEALTH 

ANNUITY PENSION 

TRAVEL 


Những điểm các công ty Hoa Kỳ có thể vận dụng để 

cạnh tranh: 

(1) Dựa trên “sức mạnh nền sản xuất linh động” Mỹ 

(a robust manufacturing power) - vẫn dẫn đầu thế giới. 

Theo thống kê của Liên Hiệp Quốc đầu năm 2010, Hoa 

Kỳ vẫn là nöớc sản xuất lớn nhất hoàn vũ, với giá trị sản 

löợng $2,2 ngàn tỉ, Mỹ hôn China 45% (sản löợng vào 

khoảng $1,5 ngàn tỉ, gồm cả hầm mỏ và năng löợng). 

Trong suất ba thập niên vừa qua (1980 – 2010), sản löợng 

của Mỹ vẫn ở mức 20% tổng sản löợng thế giới. Tính sản 

xuất (productivity) của các công nhân Mỹ vẫn cao hôn 

hẳn nhân công các quốc gia khác (7% - Bureau of Labor 

Statistic 1/2010). Chöa kể mãi lực của thị tröờng Mỹ lớn 

hôn hẳn Âu châu và gấp năm lần Hoa lục. 

(2) Chú trọng vào những sản phẩm đòi hỏi kỹ thuật 

cao (high–end). Vận dụng những sở tröờng sẵn có nhôø 

kinh nghiệm, óc sáng tạo, vốn kỹ thuật để sản xuất những 

sản phẩm độc đáo, vöợt trội - trong lãnh vực này tiền 

löông nhân công không còn là yếu tố quyết định nữa. 

Nhöờng hẳn cho China làm những sản phẩm có tính kỹ 

thuật thấp (low-end). Chú trọng vào sáng tạo và thiết 

kế (design), phần lắp ráp (assembly) nên nhờ China với 

nhân công rẻ mạt của họ làm. Nên mua đồ chôi làm tại 

China, nhöng bán lại cho họ iPod; Nên mua quần áo, 

chén đĩa của họ nhöng tìm cách bán lại phi cô Boeing, 

máy móc Caterpillar. . . 

(3) Làm giảm giá thành hàng hóa Mỹ bằng cách tận 

dụng những phöông pháp máy móc hóa, tự động hóa. 

Giảm thiểu tối đa sự dính dáng của con ngöời vào qui 

trình sản xuất. Mặt khác, các công ty Hoa Kỳ cũng phải 

nỗ lực cải tiến phẩm chất hàng nội địa. Tất cả các cuộc 

thăm dò đều có chung kết luận: Ngöời Mỹ sẽ mua hàng 

Mỹ (xe Mỹ) nếu chất löợng töông đöông với hàng nhập 

(xe Nhật). 

Chắc chắn thế giới không ngồi yên, ngöời Hoa 

đang cố học hỏi, bắt chöớc để mong theo kịp Mỹ trên 

lãnh vực khoa học, kỹ thuật. Họ đang từng böớc đi vào 

những lãnh vực kỹ thuật cao, có lúc từng là độc quyền 

của Mỹ. Cũng nhö ngöời Nhật sau thế chiến II đã “trình 

làng” với các sản phẩm “dổm”, rẻ, nhöng chöa tới ba 

möôi năm sau, Nhật đã chinh phục thế giới với những 

sản phẩm của Sony, Honda, Toyota. Chúng ta hy vọng 

kinh tế Mỹ, với sức sống linh động, khả năng tiềm ẩn, sẽ 

vöợt qua những khó khăn hiện tại. Kinh tế Hoa Kỳ chắc 

chắn sẽ phục hồi và chứng minh đöợc tính öu việt của 

nền kinh tế tự do giữa môi tröờng dân chủ, đối ngöợc với 

nền kinh tế chỉ huy trong xã hội độc đóan. Dù sao sự thất 

bại (belly-up) của Solyndra, một công ty mới một năm 

tröớc đang đöợc ca tụng tận trời xanh, cũng làm chúng ta 

phải quan tâm. 

Phạm Mạnh Tuấn 

(Ngày đầu mùa thu 2011) 

(1)Hai hãng phá sản khác trong tháng 8/2011: 

Evergreen Solar của Massachusetts và Spectra Watt 

của New York. 

(2“Company like Solyndra are leading the way toward 

a brighter and more prosperous future”.TT Obama (28 

tháng 5, 2011) 

(3)Gọi China là . . China, thay vì Trung Quốc (hàm ý 

chúng ta là nước ngoại biên) 

NHẮN TIN TÌM BẠN 

Ñồng Môn 

Đại Học Luật khoa Sàigòn 

Chinh Nguyen 

 

Muốn tìm bạn TRẦN ĐỨC ANH là sinh viên 

Cao học Công Pháp, khoảng 1970-71-. 

Nhà ở Hẻm Hai Bà Trưng,Saigon (cùng lớp 2 bạn 

đã quá cố T.Đ.Thạnh&T.V.Hoá làm ở TCPV Việt 

Nam Cộng Hoà 


RADIANT 

RADIANTdental care 

10 South Hillview Drive,Milpitas,Ca 95035 

Tel : (408) 719- 1643 Fax: (408)719-1539 

Email: radiantdental care@yahoo.com 

Giôø Laøm Vieäc: Thöù Hai - Thöù Saùu: 9:00AM-6:00PM 

Thöù Baûy: 9:00AM- 4:00PM 

Chuû Nhaät: Nghæ 

(giö 

NGUYEÃN QUOÁC THAÙI, DDS 

- Toát nghieäp öu haïng baùc só Nha Khoa taïi New York University 

- Hoäi vieân American Dental Association, California Dental Association 

vaø Mid Pennisula Dental Association 

- Nha khoa toång quaùt cho ngöôøi lôùn vaø treû em 

- Höôùng daãn vaø phoøng ngöøa saâu raêng vaø raêng leäch 

- Traùm, nhoå keå caû raêng khoân, chöõa tuûy raêng 

- Tieåu giaûi phaåu & chöõa caùc beänh nöôùu, raêng 

- Laøm raêng giaû ñuû loaïi cho nhieàu tröôøng hôïp khoù nhö teo xöông haøm 

- Nha khoa thaåm myõ veneer (boïc raêng thaåm myõ), taåy traéng raêng taïi vaên phoøng 

- Implant dentistry (troàng raêng thaúng vaøo haøm) thay theá nhöõng raêng ñaõ maát 

- Over denture implant (laøm truï cho haøm raêng giaû vöõng chaéc hôn) 

ÑAËC ÑIEÅM: 

Tham Khaûo 

Mieãn Phí 

- Phöông phaùp khöû truøng hieän ñaïi vöôït tieâu chuaån OSHA 

- Vaên phoøng môùi, duïng cuï kyû thuaät nha khoa toái taân 

- Nhaän haàu heát caùc loaïi baûo hieåm 


NGHẸN NGÀO 

N 

NGUYEÃN VAÏN CÖÔØNG 

Sáng nay thứ bảy, không đi làm, đưoc ngủ nán 

đến hơn tám giờ sáng mới dậy nên ông Trung cảm thấy 

khoẻ khoắn, yêu đời lạ. Niềm vui tràn ngập trong tâm 

hồn khiến ông buộc miệng cất tiếng hat nho nhỏ bài thơ 

phổ nhạc của thi sĩ Nguyễn Bính mà ông vẫn thích từ 

thuở thiếu thời: 

Xuân đã đem mong nhớ trở về 

Lòng cô lái ở bến sông kia 

Cô hồi tưởng lại ba xuân trước 

Trên bến cùng ai đã nặng thề 

Nhưng rồi người khách tình xuân ấy 

Ði mãi không về với bến xuân 

Chẳng lẻ ôm lòng chờ đợi mãi 

Cô đành lỗi ước với tình quân 

Bỏ thuyền, bỏ bến, bỏ giòng sông 

Cô lái đò kia đi lấy chồng 

Vắng bóng cô em từ dạo đó 

Ðể buồn cho những khách sang sông. 

Lòng ông sung sướng khi nghĩ đến buổi chiều 

nay sẽ đi đón vợ, vừa sanh một tuần ở nhà thương về, 

cùng với thằng bé kháu khỉnh, giống ông như hai giọt 

nước. Ngoài năm mươi tuổi đầu, chung sống với bà vợ trẻ 

chưa đầy bốn 

mươi đã năm 

sáu năm nay, 

kể từ ngày 

tỵ nạn sang 

Mỹ, đây là 

lần đầu tiên 

vợ chồng 

ông có được 

mụn con. Sự 

ra đời của 

thằng bé chắc chắn sẽ thắt chặt thêm tình nghĩa vợ chồng 

khiến ông phải nơm nớp lo sợ sự tan vỡ chia lìa như bao 

cặp đũa lệch khác mà ông đã từng chứng kiến. 

Ở tuổi ông, tuy chưa già, nhưng cũng chẳng còn 

trẻ nữa muốn kiếm một bà vợ, cho ra tấm vợ , qủa thực 

không dễ gì cho nên, đối với bà vợ trẻ hiện tại, ông yên 

chiều rất mực.Thuở thiếu thời, năm vừa tròn hai chục 

tuổi ông mới lấy vợ được hơn một năm thì xảy ra biến cố 

chia đôi đất nước. Năm ấy, ông ngậm ngùi lên tàu Ville 

de Haiphong vào Nam, còn vợ ông, vì tiếc của nấn ná ở 

lại với đứa con đầu lòng mới ngoài hai tháng. Vợ ông dự 

tính sau khi bán một vài thứ đồ vật qúi giá trong nhà rồi 

sẽ lên tàu vào Nam theo chồng. 

Nhưng định mệnh an bài, vợ ông vì chậm chân 

đã kẹt lại và giòng dã cho đến ngày hôm nay ông vẫn 

chưa được tin tức gì của hai mẹ con. 

Hơn ba mươi năm dài đã trôi qua! Ông e sợ rằng 

vợ con ông giờ nầy chắc đang sống vất vưởng đói rách 

ở một vùng cằn cổi miền Bắc nào đó?. Hay biết đâu sau 

những tháng ngày mõi mòn tuyệt vọng chờ đợi, vợ ông 

đã kiệt lực mà chết rồi! Còn đứa con ông năm nay ngoài 

ba chục tuổi có lẻ cũng đã bỏ mình nơi một trận địa hoang 

vu, khốc liệt nào đó tại miền Nam? Mà cho dù thắng con 

ông có còn sống chăng nữa thì chắc gì ông gặp lại nó? 

Vết thương lòng,tỵ hằn sâu trong tâm khảm, 

nhưng thời gian đã giúp ông tạm quên được dĩ vãng đau 

thương. Nhứt là kể từ khi ông bắt đầu làm lại cuộc đời 

bên người vợ trẻ mà ông may mắn gặp được trong cuộc 

sống tha phương trên đất Mỹ. 

Sáu năm chung sống với người vợ thua ông đến 

hơn một giáp, đảm đang, chân thành , tận tình thương 

yêu, ông cảm thấy đời ông có phước hơn nhiều người 

đàn ông khác và ông hãnh diện với người vợ trẻ hiện 

tại. 

Sáng nay,để ăn mừng vợ sanh con trai và tạo sự 


ất ngờ cho vợ, ông quyết định đi chợ và đích thân nấu 

một nồi phở thật ngon cho vợ ăn. Hằng ngày, vợ ông đã 

chẳng lo lắng cho ông từng bữa cơm, từng miếng bánh 

săng –uých, mỗi khi ông đi làm?. Bây giờ chính ông, ông 

muốn làm nhiêm vụ nấu bếp đó để chứng tỏ tình yêu của 

ông đối với vợ. 

ra xe. 

Nghĩ thế, ông Trung thay đồ thật nhanh rồi bước 

Ông nhìn bấu trời, mặc dù đang là giữa mùa đông 

mà hôm nay ứng nắng, khí hậu thật ấm áp , khiến ông 

càng thấy lòng tràn ngập hân hoan. Ông đến ngay khu 

chợ Việt Nam nằm trên đại lộ Federal, địa điểm mà ông 

thường lái xe đưa vợ đi mua đồ vào mỗi dịp cuối tuần. 

Nhưng đến nơi rồi ông mĩm cười một mình vì không 

biết phải mua gì. Cả đời, ông chưa bao giờ biết chuyện 

bếp núc đâu!. Ông toan hỏi người chủ tiệm, nhưng cứ 

ngượng ngùng cứ ra lại vào. 

Lát sau, thấy một bà lớn tuổi bước vào, ông đánh 

bạo hỏi: 

- Không làm phiền bà, xin bà vui lòng chỉ cho 

nấu phở cần những thứ gì ạ? 

Bà khách vui tính trả lời: 

- Sang đây ông nào cũng phải tập nấu nướng cả, 

chẳng bù cho lúc còn ở quê nhà.Ấy ông nhà tôi lại giỏi 

hơn cả tôi ông ạ. 

Vừa lúc ấy một người đàn ông lớn tuổi cũng vừa 

bước vào. Bà ta mau miêng lên tiếng: 

-Ðây giới thiệu với ông, ông nhà tôi ! 

Rồi bà tiếp luôn : 

- Ông ạ, ông đây muốn hỏi cách nấu phở. Ông nó 

làm ơn chỉ dùm tôi đi. 

Hai người đàn ông lạ trở thành quen biết nhau 

ngay. Ông khách vốn lanh lẹ, được dịp có người hỏi đến 

cứ luôn miêng nói : 

- Ông ạ, nghệ thuật nấu phở là phải giữ thế nào 

nước thật trong mà vẫn ngọt, lại không được hôi mùi 

xương bò. Muốn được vậy, trước hết mình cần chọn đúng 

loaị xương để nấu. Chỉ có loaị xương ống, vừa ngọt lại 

vừa trong nước. Bất đắc dĩ lắm , nếu không có mới nấu 

các loại xương khác. Ông đem nấu xương cho sôi lên rồi 

đem đổ nước đầu tiên đi. 

Ông Trung tò mò hỏi : 

- Thưa ông, đổ nước luộc xương đi như thế còn 

gì là chất ngọt nữa? 

Ông khách rũ ra cười: 

-Ấy tất cả bí quyết là ở chỗ đó đấy.! Nhiều người 

không biết, tưởng rằng cứ nấu xương còn tươi không đổ 

nước luộc đầu tiên đi, nước dùng sẽ càng ngọt, nên kết 

qủa là nước phở chẳng những vừa hôi mùi xương bò mà 

còn đục, xin lỗi ông, như nước cống ấy. Ăn làm sao được 

thứ nước dùng đó!. Ðổ nước luộc xương đầu tiên đi cũng 

chưa đủ, ông còn phải rửa lại từng cục xương cho sạch 

hết chất váng đóng chung quanh và nhứt là cái nồi nấu 

phở cũng phải thật sạch. Sau đó, ông mới thực sự hầm 

xương với chút gừng nướng, một hoặc hai củ hành tây 

và một chút hoa khế trong thời gian ít nhất từ 5 đến 6 

giờ. Nồi phở lúc bắt đầu sôi là có bọt và váng dơ, cần 

vớt thật hết. 

Ông Trung rấtt mãn nguyện.Ông không ngờ sáng 

nay may mắn gặp được ông khách qúa sành sỏi về nấu 

phở như vậy, giữa lúc ông cần biết cách nấu phở. Phen 

nầy chắc chắn ông sẽ làm cho vợ ông phải kinh ngạc về 

tài nội trợ của ông. 

Phần ông khách, thấy có người chiu nghe mình 

và tỏ ra thán phục nữa, ông ta cao hứng cứ thế nói tiếp: 

- Sau 5, 6 giờ ninh xương như vậy, mình có thể 

nêm muối, nước mắm , một chút bột ngọt và đường. Tất 

nhiên, sự gia giãm mặn nhạt là tùy người nấu. Nêm xong 

thì để cho nồi phở sôi lên lại một lần nưa , khoang mươi 

phút thế là ăn được. Tất cả những thứ phụ tùng khác tôi 

nghĩ ông đã biết cách làm rồi? 

Ông Trung nhìn khách một giây rồi thú that: 

- Không nói dấu gì ông, tôi chưa nấu phở lần nào 

cả. Sẳn đây, nêu không có gì phiền, xin ông vui lòng chỉ 

cho tôi cần mua những thứ gì để nấu một nồi phở.? 

Ông khách bật cười: 

- Thế bà nhà đâu mà lại để ông đi chợ?Ấy nấu thì 

được chứ còn bắt tôi đi chợ thì chịu.Mấy bà họ rành giá 

cả lắm, còn bọn đàn ông mình họ bán giá nào mình mua 

giá đó. Bây giờ ông cần mua mấy thứ này nhé: Ít gừng, 

hành tây, hoa khế, bột ngọt, nước mắm và xương bò.Tất 

cả những thứ nầy đều có bán ở đây, trừ xương bò thì ông 

có thể lấy không ở chợ Mỹ. 

Ông khách như chợt nhớ: 

- Chết chưa, chút nữa thì tôi quên mất một điều 

cũng là điều quan trọng, nhứt là đối với những người ở 

lứa tuổi anh em mình. Ông ạ, xương bò chúa là nhiều 


mỡ, trông cứ vàng ngậy ấy, trong đó chứa rất nhiều chat 

choresterol, một chất làm ngẹt các ống huyết quản dẫn 

máu về tim, nguyên nhân các chứng bệnh đau tim rất 

nguy hiểm. Ăn nhiều chất mỡ ấy không tốt, mình cần 

hớt hết chat mỡ vàng ngậy trong nồi phở ra một cái chén 

để cho tụi nhỏ có dùng. Bọn trẻ có sức ăn đủ thứ mỡ đó 

cũng ít hại hơn bọn mình. 

Sau chuyện phở, sẵn trớn ông khách lại bắt qua 

chuyện đời: 

- À, thế ông sang đây từ năm nào?Tôi nghe nói 

mấy người từ năm 1975, người nào bây giờ cũng có nhà, 

cửa, tiền bạc rủng rĩnh? 

Rồi chẳng cần câu trả lời,ông khách đã tự ý khai 

vanh vách về mình: 

-Vợ chồng chúng tôi và mấy cháu mới sang đây 

chưa đầy bốn năm. Chúng tôi trốn đi từ Bắc Việt !. 

- Ðể chứng tỏ mình quan tâm và có thiện cảm 

với người bạn mới, ông Trung sốt sắng hỏi lại: 

- Làm thế nào ông bà có thể trốn thoát được? Tụi 

cộng sản qủi quyệt, tàn ác lắm.! 

hãnh: 

Ông khách lạ nở một nụ cười pha chút kiêu 

- Phải, tụi chúng qủi quyệt và tàn ác số một trên 

đời nầy. Nhưng không liều thì chẳng bao giờ thoát được 

cái địa ngục đỏ đó ông ạ.Chúng tôi nhiều phen tưởng 

chết đến nơi, may nhờ có Trời, Phât phù hộ… Các ông ở 

miền Nam chắc ra đi không nổi khổ sở, nguy hiểm như 

chúng tôi. Tôi nghe nói đời sống xưa kia ở miền Nam 

sung sướng lắm, đâu có đói rách, khổ sở quanh năm chỉ 

biết có ngô sắn như dân miền Bắc chúng tôi. 

Như gãi đúng chỗ ngứa, vì từng hiểu cộng sản 

qúa nhiều, lại rất căm thù loaì quỷ đỏ, đưoc dịp ông Trung 

liền bộc lộ ngay ý nghĩ của mình chẳng chút ngần ngại: 

- Vâng, nói rằng người miền Nam sung sướng 

vật chất thì không đúng hẳn, nhưng được cái tự do ông ạ. 

Ðây mới là điều đáng qúi. 

- Từ câu chuyện nấu phở chuyển sang câu chuyện 

cộng sản và những hành động man rợ, độc ác , ghê tởm 

có một không hai trong lịch sử của bọn chúng, hai người 

đàn ông lạ , vốn cùng chán ghét chế dộ bạo tàn cộng sản 

bỗng trở nên thân thiết ngay. 

Và như một kẻ lâu ngày mới gặp lại cố nhân, 

ông khách lạ mau mắn ngỏ lời: 

- Tôi nói điều nầy khi không phải, mong ông bỏ 

qua cho, hay là mời ông về nhà tôi dùng phở.Nhân tiện 

ông xem cách thức tôi nấu phổ một lần. Chúng tôi mời 

luôn cả bà nhà đến cho vui.Nhà ông ở đâu?. Có gần đây 

không? Ông đến với chúng tôi chiều nay nhé? 

Ông Trung toan từ chối, nhưng bà vợ lúc đó đang 

chọn mua đồ ở gần đấy đã tiếp theo luôn: 

- Mời ông đến chơi nghe chúng tôi kể chuyện Bắc 

Viêt. Từ hổi nào đến giờ chỉ ông nghe báo chí thôi,còn 

chúng tôi được chứng kiến tận mắt, kinh khủng lắm ông 

ơi! Ðến được đây chúng tôi như chết đi sống lại , ông ạ! 

Hình như thấy lời mời mọc của vợ cũng còn 

chưa đủ làm cho người bạn già mới quen siêu lòng, ông 

chồng lại bồi thêm: 

- Ông di cư 54 phải không? Nêu thế, ông phải 

nghe tôi kể chuyện Hà Nội, chuyện Hải Phòng mới 

được. 

Nghe đến hai tiêng Hải Phòng, ông Trung như 

bị kích thích mạnh, bởi vì đó là nơi chôn nhau cắt rún, 

nôi đã ghi lại rât nhiều kỷ niệm trong thời niên thiếu của 

ông. Ông không đành từ chối được nưa, nhưng vẫn do dự 

lấy lệ, thứ do dự khách sáo, bẩm tính tự nhiên của người 

miền Bắc. 

- Cám ơn lòng tốt của ông bà nhiều, nhưng mà 

…giá ông bà để cho dịp khác thì tôi chẳng dám từ chối. 

Bà khách lạ với tất cả giọng chân thành và nụ 

cười hồn nhiên lại lên tiếng: 

-Ông nhà tôi qúi khách lắm, sang đây làm gì có 

bạn nên hể gặp được đồng hương lại là người Bắc mình 

là y như ổng mời về nhà.Xin ông đừng từ chối kẻo làm 

chúng tôi thất vọng. 

Nói đến đây, bà khách đột nhiên dừng lại như 

quan sát ông Trung một giây đoạn tiếp: 

- Xin lỗi ông, chúng tôi thấy ông quen quen 

180 Luaät Khoa VN taïi Baéc Cali. 2011 

lắm? 

Ông chồng nghe vợ nói cũng bật cười: 

- Người giống người là thường bà nó ạ! Nhưng 

mà cứ gì phải quen, trước kia không quen mà bây giờ 

quen cũng hay chán.Ông đến nhà tôi đi, thôi anh em 

mình già rồi đừng khách sáo nữa. Thế là ông có bút đó 

không xin ông ghi lấy địa chỉ của chúng tôi và số điện 

thoại, chiều nay khoảng 5,6 giờ xin mời cả ông bà qúa bộ 

lại nhà chúng tôi. Tôi biết là ông chẳng them khat gì bát 

phở đâu, nhưng để có dịp anh em chúng mình hàn huyên

, ông ạ. 

Dứt lời, chẳng đợi, ông Trung trả lời ,ông khách 

đã giục vợ: 

-Bà nó liệu mau mau , về còn đặt nồi phở. 

Sự chân thành đầy hảo ý của đôi vợ chồng già 

khiến ông Trung không sao từ chối được nữa. 

Buổi chiều hôm ấy, sau khi đưa vợ từ nhà thương 

về và long trọng hứa sẽ trổ tài nấu phở cho vợ ăn vào 

ngày hôm sau, ông Trung một mình đến nhà người bạn 

mới. 

Khỏi nói sự nhận lời đúng hẹn của ông Trung đã 

khiến hai vợ chồng gia chủ mừng rỡ, hân hoan vô cùng. 

Người chồng chạy ra tận cửa xe đển đón ông khách mới 

vào nhà trong khi bà vợ và mấy đứa con thì đứng trực sẳn 

ở ngay ngoài cửa để chào hỏi. 

- Ông đến thật là hân hạnh, chúng tôi cứ nơm 

nớp lo ông không tới. Ông tìm nhà giỏi qúa! Bà vợ nói. 

Ông chồng thì túi ta tiu tít bảo các con: 

- Các con chào bác đi.Bác đây là người làng của 

ba má.Hôm nay bác đến đây là qúi gia đình mình lắm 

đó. 

Bầu không khí gia đình tràn ngập tình yêu 

thương,những gương mặt hiền từ phúc hậu của các người 

con và nhất là đôi vợ chồng gia chủ trong ngôi nhà thanh 

bạch, đơn sơ giữa khu chung cư chỉ dành cho những gia 

đình có lợi tức kém như có một sức thu hút khiến ông 

Trung có thiện cảm ngay từ phút bước chân vào. Nhờ 

thế sự thân mật giữa chủ khách đã diễn ra từ đầu cầu 

chuyện. 

Những đứa trẻ được gia chủ lần lượt giới thiệu 

với ông Trung: 

- Thằng cháu lớn nầy năm nay 33 tuổi. Cháu là 

con của nhà tôi. 

Hình như sợ khách không hiểu, gia chủ đã vội 

giải thích : 

- Chẳng dấu gì ông, chúng tôi chắp nối khi bà 

nhà tôi đã có một cháu rồi.Tuy vậy, tôi cũng thương cháu 

như con ruột vậy. Tôi nuôi cháu từ ngày cháu mới lên 

năm, lên sáu. 

phục : 

Ông Trung nhìn người bạn mới với lòng cảm 

- Gia đình ông bà qúi hoá qúa. Cứ mội lần được 

nhìn thấy một gia đình hạnh phúc êm ấm, thuận hoà, 

con cái ngoan ngoãn, biết vâng lời như gia đình ông bà 

ở đây tôi biết đó là dấu hiệu tốt để ta có quyền hy vọng 

tin tưởng vào một hy vọng tin tưởng vào một tương lai 

đầy hứa hẹn. 

vang. 

Hai vợ chồng gia chủ và ông Trung cùng cười 

- Cám ơn ông qúa khen vợ chồng chúng tôi, gia 

chủ nói. Thàng thực mà nói, tôi hết sức đồng ý với nhận 

định của ông. Nếu tất cả mọi gia đình trong cộng đồng 

chúng ta đều tốt đẹp, các con cái đều được dạy dỗ đến 

nơi đến chốn thì có cả triệu thằng cán bộ cộng sản nằm 

vùng có trà trộn vào cộng đồng chúng ta, bọn khốn kiếp 

, man rợ đó cũng chẳng làm được trò trống gì. 

Mồi xong điếu thuốc, gia chủ lại tiếp : 

- Ngày còn ở Bắc khi được tin miền Nam bị lọt 

vào tay bọn quỷ đỏ, tôi chỉ biết một các mơ hồ do chiến 

dịch tuyên truyền của cộng sản là quân đội miền Nam 

tham nhũng, đó là lý do của sự thảm bại. Khi đến vùng 

đất tự do nầy rồi và tiếp xúc với đồng bào miền Nam , 

tôi mới biết bọn cộng sản hoàn toàn láo khoét. Quân đội 

VNCH thật anh dũng.Chính phủ miền Nam tuy có những 

thành phần tham nhũng, nhưng không phải là thiếu những 

người tài đức. Bọn cộng sản chúng nó chiếm được miền 

Nam chẳng qua là do cái thế chính trị quốc tế, để hai tên 

đầu sỏ thế giới trao đổi món hàng với nhau. 

Giọng gia chủ đột nhiên trở nên ngậm ngùi : 

- Có sống gần cộng sản mới thấy bọn chúng độc 

ác, man rợ, đê tiện đến độ không còn một chút nhân tính. 

Chỉ tội nghiệp cho đồng bào mình còn sống ở quê nhà. 

Mọi người không những khốn đốn về vật chất, về hai 

bửa cơm hàng ngày, nói là cơm chứ thì ai nấy đêu phải 

ăn độn thêm khoai sắn, ngô bắp mới đủ no. Người ta còn 

đau đớn về tinh thần nữa, lúc nào cũng nơm nớp lo sợ bị 

bọn rình mò báo cáo ẩu thì có thể đi tù cải tạo đến mục 

xương cũng chưa được về. Người lớn đói ăn, còn trẻ con 

thì khát sửa đến nổi còm cỏi không lớn được.Ông ơi, 

không biết tôi phải kể đến bao giờ mới hết được những 

tội lỗi, xấu xa của bọn chúng. 

Ông Trung gật gù : 

- Ông tin đi, chế độ bạo tàn vô nhân cộng sản 

sắp tàn rụi đến nơi rồi ! Chế độ ấy đã quá lỗi thời không 

còn thích hợp với nhân loại tiến bộ ngày nay. Không bao 

lâu nữa anh em mình sẽ được gặp nhau taïi quê hương 

yêu dấu … 


Vợ gia chủ đang đứng trong nhà bếp nghe nói 

vậy thì bật lên cười một cách sung sướng : 

- Thế thì còn gì hạnh phúc bằng, phải không hai 

ông?. Nhưng mà thôi để mời hai ông ra dùng phở chứ nói 

chuyện mãi thì phở nguội hết. 

Ăn xong tô phở nóng đầy mùi vị quê hương , vợ 

gia chủ đột nhiên hỏi khách : 

- Ban sáng, lúc gặp ông ở ngoàì tiệm thực phẩm, 

tôi cứ ngờ ngợ không nhớ đã được nhìn thấy ông ở đâu 

mà trông quen lắm ? 

Ông Trung trầm ngâm nghĩ ngợi : 

- Chẳng đấu gì bà, chính tôi cũng có ý nghĩ ấy 

mà không tiện nói ra. 

Gia chủ chen vào : 

- Trái đất tròn, biết đâu ông và nhà tôi chẳng là 

chỗ quen biết xưa kia ? 

Ông Trung mĩm cười : 

- Thưa bà, tôi sanh đẻ ở Hải Phòng và đến lúc 

Hiệp Ðịnh Genève được ký kết vào năm 1954, thì tôi di 

cự vào Nam. 

Ông Trung dừng lại như để che dấu một cảm xúc 

đột nhiên đến với ông rồi giọng ông trở nên ngậm ngùi : 

- Thưa ông bà, lúc vội vàng ra đi tôi đã để lại 

nhà tôi và cháu mới ngoài hai tháng.. Bà nhà tôi tiếc của, 

khăng khăng nhất định không chiu đi theo. Ai ngờ vì nấn 

ná bà ấy và cháu bị kẹt lại. Cho đến nay, tôi cũng chẳng 

nhận được một tin tức gì. 

Gia chủ như muốn chia sẻ nổi đau đớn với 

khách : 

- Chiến tranh tàn nhẩn thế đó ông ạ ! Tội nghiệp 

cho bà và cháu qúa ! Chúng tôi cũng là người sanh đẻ ở 

Hải Phòng , ông có thể nói tên bà nhà và cho biết ở đâu 

không à ? May ra … 

Ông Trung lắc đầu tỏ vẻ thất vọng : 

- Lâu lắm rôu, còn có cách nào tìm ra được nữa. 

Vả lại…mà thôi nhắc lại chuyện cũ chi thêm buồn. 

chừng. 

Vợ chồng gia chủ cười thông cảm : 

- Thế ông vẫn quyết chờ bà hay là … 

Sợ phật ý khách nên gia chủ ngừng lại nửa 

Tuy vậy, ông Trung cũng hiểu được ý gia chủ : 

- Nói ra, xin ông bà đừng chê cười, tôi bước 

thêm bước nữa rồi. Tôi làm bạn với nhà tôi được bảy 

năm. Ông bà nghĩ xem, mình càng ngày cảng già, nhứt là 

đời sống ở đây buồn chán qúa, nên tôi cũng mạn phép… 

nhà tôi vậy chứ biết làm sao. 

Vợ gia chủ như chợt nhớ ra điều gì , bà hỏi : 

- Thưa ông, thế ngày xưa lúc ở Hải Phòng, ông 

ở đâu ? 

Ông Trung đáp : 

- Dạ tôi ở ngõ Cố Ðạo. Lúc lập gia đình xong, vợ 

chồng chúng tôi vẫn còn ở chung với hai cụ tôi. Cụ tôi 

tên Cửu Lễ. Ở Hải Phòng, nhứt là ở ngõ chúng tôi ở thì 

chẳng ai lạ gì cụ tôi. 

Vợ gia chủ vừa nghe khách nói dứt lời thì toàn 

thân run rẩy bàng hoàng. Bà không tin là mình đã nghe 

đúng câu ông Trung vừa thốt ra. Bà nhìn khách một lúc 

lâu mới cất tiêng : 

- Thế …ông đây là ..ông Trung ? Cậu Cả Trung 

con trai trưởng của cụ Cöûu Lễ ? 

Ông Trung lúc ấy ngạc nhiên không kém. Từ lúc 

ban sáng gặp nhau ở tiệm thực phẩm cho đến bây giờ vì 

mãi mê câu chuyện mọi người đã quên cả việc giới thiệu 

nhau. Sao gia chủ lại có thể biết được tên mình ? Ông 

Trung tự hỏi như vậy. Giọng ông run run cảm động: 

- Bà trước kia …cũng ở ngỏ Cố Ðạo? 

Hai vợ chồng gia chủ như không còn che dấu 

được sự xúc động nữa, ông chồng sững sở hết nhìn khách 

lại nhìn vợ,còn bà vợ thì nước mắt dàn dụa, nghẹn ngào 

không nói nên lời. 

Bầu không khí im lặng đột nhiên bao trùm cả ba 

người. Những đứa trẻ sau khi ăn xong phở đều kéo nhau 

xuống nhà dưới để xem tivi. 

Chờ cho đến khi đôi mắt của khách chạm vào 

đôi mắt mình, gia chủ lúc đó mới cất tiếng: 

-Ông Trung… 

Chỉ nói được có thế rồi ánh mắt của gia chủ cũng 

mờ đi lệ và nghẹn ngào xúc động. 

Ðến lượt ông Trung cũng dàn dụa nước mắt. 

Ông muốn nói thật nhiều để giải tỏa bầu không khí nặng 

nề bao trùm cả ba người, nhưng giọng ông lạc đi, không 

thốt nên lời.Với tâm trạng một kẻ sau hơn ba mươi năm 

xa cách , nhớ nhung nay mới gặp lại, ông Trung nhìn lại 

người vợ thân yêu bây giờ đã có chồng khác , ông nghẹn 


ngào: 

- Trông bà …già qúa đến nổi tôi không còn nhận 

ra nữa.! 

Vợ gia chủ ngước mắt nhìn hai người đàn ông , 

một là chồng hiện tại đã sống với ba trên hai chục năm 

trường và người kia , đang ở trước mặt bà cũng từng ăn 

ở với bà hơn ba mươi năm trước, với bao nhiêu kỷ niệm 

êm đẹp trong tuổi hoa xuân mà chứng tích của tình yêu 

đó hiện còn tồn tại đến ngày nay tức đứa con đầu lòng, bà 

cảm thấy Trời Ðất như quay cuồng trước mắt.Có lúc bà 

đã toan chạy đến ôm choàng lấy ông Trung để được khóc 

cho vơi bớt những đau đớn từng dầy xéo tâm hồn bà bấy 

lâu nay.Nhưng chợt nhớ đến sự hiện diện của chồng bà 

đã kịp thời tự chủ được. 

Bà hướng đôi mắt về người chồng cũ và nói bằng 

giọng run run cảm động: 

- Ông thì không già lắm, nhưng khác hẳn ngày 

xưa.Ðến nổi tôi chỉ ngờ ngợ mà không nhận ra ông. 

Bà vợ cố nén sự xúc động toan nói tiếp thì người 

chống đã ra dâú ngưng lại để tiếp lời vợ: 

- Bây giờ tình cảnh đã diễn ra đến nông nổi nầy 

.. ông Trung ý ông muốn thế nào chúng tôi cũng xin … 

nghe theo. 

Vừa nói người chồng vừa tiến đến bên vợ: 

- Bà …bà đừng khóc nữa! Ðịnh mệnh cả! Tôi với 

bà và ông Trung đây đêu có ai ngờ có ngày hôm nay! 

Rồi ông bật lên tiếng khóc: 

- Hơn hai mươi năm chung sống..mấy cha con 

tôi không sao quên được công ơn của bà.Lúc nào bà cũng 

hy sinh..chẳng bao giờ nghĩ đến thân mình! Bây giờ ý bà 

thế nào? Bà muốn sao… thì tôi cũng xin chiều theo. Tôi 

chỉ xin bà cho tôi được phép xem thằng Tín , con đẻ của 

bà và của ông đây..vẫn như ngày xưa. Tôi thương yêu 

nó như thế nào chắc bà biết.Tôi xem nó như con tôi.Tôi 

bồng ẳm nó ngày nó còn bé. Tôi dạy dỗ nuôi nấng nó . 

Bây giờ thấm thoát nó đã hơn ba mươi tuổi rồi , Tôi chắc 

nó cũng mến tôi, phải không bà? 

Gia chủ nắm tay vợ, giọng trầm xuống: 

- Thôi, bà nghe tôi đừng khóc nữa kẻo con chúng 

nó lên đây trôn thấy rồi chẳng biết ăn nói thế nào. Trước 

khi giải quyết mọi việc, tôi muốn bà gọi thằng Tín lên 

đây.. 

Quay sang phiá ông Trung, gia chủ lại tiếp: 

- Ông Trung …xin ông tha ..thứ cho chúng tôi. 

Hơn hai mươi năm thắm thoát trôi qua , bà ấy và tôi đều 

nghĩ là ông đã … Nào ai ngờ … Bà ấy già đi nhiều lắm, 

nói ra không biết ông có tìn là bà ấy và tôi đã sống những 

năm thật khốn đốn, nghèo khó, cơm chẳng đủ ăn…Ông 

không nhận được ra bà ấy cũng phải! 

Ông Trung vừa toan cất tiếng thì Tín từ lầu dưới 

vừa đi lên. Bà mẹ nhìn con ý muốn bảo: 

- Con lại với ba con đi! Ðây là cha ruột của con. 

Ba mươi năm rồi cha con mới được gặp con ! 

Nhưng không hiểu sao giọng bà như nghẹn lại 

rồi bỗng nhiên bà òa lên khóc làm cho bầu không khí 

trong nhà trở nên nặng nề , nghẹt thở . 

Tín ngạc nhiên hỏi cha : 

-Thưa ba... 

Tín chưa nói dứt cầu thì gia chủ đã tiến về phiá 

ông Trung : 

- Cháu …nó giống ông qúa ! 

Vợ gia chủ thì vẩy Tín đến bên mình , bà nắm 

chặt tay con : 

- Bây giờ…con đã đủ khôn lớn..mẹ không muốn 

dấu con.. Ông đây chính là cha ruột của con đó. Con lại 

với ba con đi… 

Tín ngở ngàng nhìn mọi người trong khi ông 

Trung hướng đôi mắt về phiá con, miệng mấp máy : 

- Tín…Tín….Bà ơi tôi nhớ mãi cái tên tôi đặt 

cho con trước khi tôi chia tay với bà ở Hải Phòng . Thằng 

Tín …lúc đó mới ngoài hai tháng, phải không bà ? 

Chỉ nói được có thế, rồi nước mắt ông dàn dụa.. 

Bản hát : « Hà Nội Yêu Dấu » vô tình vẳng lên 

từ chiếc máy cassette ở lầu dưới như lâng lâng đưa hồn 

người về cố đô Thăng Long trong khi bên ngoài bầu trời 

âm u , xám ngắt và những hoa tuyết đang lất phất rơi 

khiến lòng mọi người chơi vơi, nghẹn ngào, như lúc họ 

chơi vơi trên biển cả trong chiếc thuyền mộc mạc thô sơ 

ngày nào khi đi tìm đến bến Tự Do. 

Giọng ông Trung lạc đi đến bên mẹ của Tin : 

-Tôi về ..bà và ..con cho tôi .. được thỉnh thoảng 

lại ..thăm chứ ? 

-Qua màn lệ, mẹ của Tín khẻ gật đầu../. 

Cố nhà văn, nhà báo 

NGUYỄN VẠN CƯỜNG 


DÖÔNG THÒ TIEÁN 

Phần đông chúng ta, những cựu sinh viên Luật 

khoa của Sàigòn- Huế-Cần Thơ, đã hoặc đang đứng 

trước ngưỡng cửa hưu trí. Hai tiếng “về hưu” thoạt đầu 

thường tạo cho chúng ta một ấn tượng tốt đẹp, một cảm 

giác nhẹ nhõm: Chúng ta đã làm xong nhiệm vụ, đã góp 

phần cùng xã hội, đã nỗ lực “bon chen” với đời, những 

trách nhiệm như xây dựng gia đình, chăm nuôi con cái kể 

như tạm xong, nay đến lúc về vườn, lúc được thanh thản, 

hưởng nhàn, như cụ Nguyễn Công Trứ từng ngâm nga: 

“ . . Đường mây rộng thênh thênh cử bộ, 

Nợ tang bồng trang trắng vỗ tay reo . .” 

Qua cảm giác lâng lâng, sảng khóai lúc đầu, tuổi 

về hưu luôn dẫn chúng ta đến những câu hỏi căn bản 

mà lạ lùng thay, với bản tính “liều”, “lì” (1), người Việt 

chúng ta thường ít khi “trực diện” trả lời! 

Câu hỏi liên quan đến sự ra đi: 

Đã bắt đầu về hưu cũng là khi bắt đầu “già”, thời 

gian về với ông bà không xa, vậy có bao giờ chúng ta tự 

hỏi: “Nếu tôi chết, chuyện gì sẽ xẩy ra?”. 

- Việc đầu tiên gia đình ta phải lo là đám tang: 

Ai sẽ trả chi phí đám tang? (Trung bình 15 ngàn) - Muốn 

thiêu hay chôn? Nếu chôn: đã có đất chưa? - Nếu thiêu: 

Vài Câu Hỏi Thực Tế 

Lúc Về Hưu 

để tro ở đâu?, . . Số tiền dùng vào việc này (thí dụ 15 

ngàn) chúng ta có sẵn chưa? Và giữ ở chỗ an toàn, bất 

khả xâm phạm không?. Có người có đồng nào cũng cho 

con cho cháu, cho VN, hay đầu tư vào nhà đất hết, lúc 

chuyện xẩy ra, gia đình thật lúng túng 

Con cháu dù có khá nhưng không phải lúc nào 

họ cũng sẵn tiền mặt, chưa kể có thể gây bất đồng cho 

chúng (đứa bỏ nhiều đứa chi ít . . ). Hơn nữa, đây là “việc 

riêng” của chúng ta không nên để người khác phải bận 

tâm. Nuớc mắt chảy xuôi: chúng ta cho con cháu 

gì cũng được nhưng đến phiên chúng chi cho ta, khó khăn 

hơn nhiều! - Một số người mua bảo hiểm chỉ để riêng lo 

cho phần chi phí này: “the final expenses”, khoảng 25 

ngàn, để khỏi phải khám sức khỏe. Có người gia nhập 

các hội già, hội tương tế. Trường hợp này ta cần để ý đến 

hai điều: 1) Phải chắc 30 năm sau hội vẫn còn. 2) Hội có 

những người trẻ hơn mình gia nhâp (tránh trường hợp 

không còn người đóng cho mình). 

-Sau mối bận tâm về chi phí đám tang, ta cũng 

phải tự hỏi: “Chuyện gì xẩy racho những người còn lại?”. 

Đối với người phối ngẫu, và những đứa con tin tưởng 

được, cần cho họ biết chỗ nào chúng ta lưu giữ những tin 

tức về tài chánh (như các trương mục ngân hàng, những 

chỗ đầu tư, quỹ hưu bổng, . . ). Ai cũng cần có ít nhất một 

bản chúc thư (will), những người sở hữu bất động sản, 

tốt nhất nên thiết lập “living trust” (để tránh thuế và chi 

phí toà án cho người thụ hưởng). 


Chỗ ở tuổi về hưu: 

Một vấn đề thiết thực theo sau câu hỏi “nếu một 

mai anh sẽ qua đời” là: Về hưu chúng ta nên ở đâu? Dĩ 

nhiên giai đoạn muốn có nhà lớn, nhà sang đã qua, nay 

là lúc cần ở sao cho gọn, cho tiện. Ngay cả trường hợp 

chúng ta không còn phải trả nợ ngân hàng nữa, chúng ta 

cũng không nên tiếp tục ở những căn nhà bạc triệu để 

hàng năm phải chi ra cả chục ngàn tiền thuế! Ngay cả 

tiền bảo hiểm, điện nước cũng đắt hơn. Chưa kể ở “nhà 

cao cửa rộng” mà đầu gối chúng ta lỏng rồi, đi đứng sẽ 

khó khăn, hai vợ chồng người trên lầu người dưới nhà, 

có chuyện gì người kia không biết. Lại nữa, càng ở Mỹ 

lâu, con cái càng ít muốn ở chung với cha mẹ, chúng nó 

muốn có tự do riêng, có “privacy” của chúng. Mà chúng 

ta cũng vậy, trừ trường hợp bất đắc dĩ, chúng ta cũng 

không muốn ở chung với con khi họ đã có gia đình. Nếu 

ở gần, hằng ngày đi lại - rất tốt, nhưng sống chung với 

nhau “rắc rối cuộc đời sẽ xẩy ra”: các cụ bảo: “càng già 

càng khó tính thậm chí còn trái tính!”. Nhìn cảnh thằng 

rể nằm phè uống bia trong khi con gái rượu của mình lúi 

húi lau nhà, hoặc thấy thằng con cưng cặm cụi rửa chén 

cho con vợ nó ông ổng hát karoké, chúng ta sẽ rất khó 

chịu. 

Có người đã bán hay cho thuê căn nhà trên núi 

để về ở khu gần chợ, gần quán, gần nhà thờ hay chùa và 

gần . . bến xe bus. Những căn nhà thấy tệ vậy chứ khi ta 

vào thay nền, trần, bếp, phòng tắm, rồi sơn phết lại thấy 

cũng sạch sẽ . . như mới. Dùng số tiền dư từ việc bán 

hay cho mướn nhà vào những việc công ích hơn (là trả 

thuế cho Obama để bà Michelle mướn tới 24 người giúp 

việc!). 

Vài điều phòng xa nên làm: 

Thời đại chúng ta, khi về hưu ta biết chắc hai điều: 

1) Đủ 65 tuổi được hưởng bảo hiểm sức khoeû(medicare) 

do chính phủ trả, và 2) Đủ 66 tuổi (nếu sinh từ 1943 - 

1954) được lãnh hưu trí toàn phần (full social security 

benefit). Cả hai món tiền này đều do nhà nước trả lại cho 

chúng ta, vì họ đã khấu trừ vào lợi tức chúng ta từ trước. 

Nhiều nhà kinh tế dự đoán: hai quyền lợi này sẽ biến 

mất vào năm 2050. Vào tuổi chúng ta, sự kiện này nếu 

thực sự xẩy ra, chúng ta cũng không còn để bận tâm. Tuy 

nhiên có vài điều chúng ta phải để ý tới như: 

-Ai sẽ thay thế chúng ta nếu khả năng quyết định 

của chúng ta không còn (nôm na: 

Khi ta “lú lẫn”). Thí dụ khi chúng ta không còn 

sáng suất để có những quyết định về tài chánh, ngay cả 

trả bills cũng lẫn lộn, lúc đó chúng ta cần một ngöời thân, 

đủ tín cẩn trong vai trò “thụ ủy pháp lý” (durable power 

of attorney), giúp chúng ta quản lý tài sản. 

- Bên cạnh vấn đề quản lý tiền bạc, chúng ta còn 

cần đặt sẵn một người có khả năng và trách nhiệm giúp 

chúng ta trong những quyết định về sức khỏe, (healthcare 

proxy), trong trường hợp ta không thể tự mình làm 

được việc này. 

Trên đây chỉ là một số vấn đề liên quan đến tuổi 

về höu, tôi thâu luợm qua sách vở và qua quan sát những 

ngöời chung quanh. Chính bản thân tôi chöa có kinh 

nghiệm vì phải mấy năm nữa mới dám cho phép mình về 

höu, nên những điều trên đây rất thiếu xót. Tôi chỉ mong 

mang ra nhö một đề tài để phe “tuổi vàng” (golden age) 

có dịp suy nghĩ và thảo luận. 

DÖÔNG THÒ TIEÁN (9/01/2011) 

Người Việt chúng ta nổi tiếng liều và lì. 

“Liều” khi hằng mấy trăm ngàn người thi nhau 

nhào xuống biển, vượt đại dương trên những con 

thuyền ọp ẹp mỏng manh. Và còn hình ảnh nào “lì” 

hơn cảnh những người vợ địa phöông quân leo lên 

tháp canh để cùng chồng “tử thủ” trong những ngày cuối 

tháng Tö Đen. 


Đi du lịch bằng đường biển 

Đi Cruise 

Trần thị Nguyệt Ánh 

Với từng tuổi nầy, sau bao nhiêu năm vì vấn đề 

sinh kế và chúng ta đang trong ở một xã hội văn minh 

nhất nhì trên thế giới, tôi nghĩ bạn cũng như tôi, có lẽ 

cũng đã có nhiều dịp để cùng với gia đình đi du lịch để 

tìm những giờ phút thoãi mái chung vui với gia đình, 

bằng đường bộ hay đường biển. Nếu là đuờng biển thì 

gọi nôm na là đi cruise. Đôi lần tôi có dịp nói chuyện với 

vài người bạn thì được biết họ không thích đi cruise lắm, 

bạn tôi cho rằng suốt ngày không biết làm gì, có buồn ra 

boang tàu thì chỉ thấy nước và nước ... Những lời nói đó 

là động lực khiến tôi ngồi viết lại những dòng nầy với 

kinh nghiệm bản thân, mong gửi đến các bạn tôi, những 

người ngao ngán đi cruise, hay bạn, những nguời chưa 

“đi cruise” bao giờ, những vị “First Time Cruiser” vài 

lời tâm huyết để quý vị sử dụng thời gian ngắn ngủi của 

mình được thiết thực hơn, vì thời gian trên tàu có hạn, 

nếu bạn không rõ “vấn đề” thì uổng lắm, biết bao giờ 

mới đi lại lần sau. Để tận hưởng tối đa thời gian trên 

tàu, nếu tình cờ những dòng chữ nầy nếu đến tay quý vị, 

quý vị cứ làm y như tôi thì bảo đảm, tiền (chắc chắn) mất 

rồi đó (vì phải trả tiền mua vé người ta mới cho xuống 

tàu) nhưng chắc chắn buồn (không) mang, mà ngược lại 

các bạn sẽ tìm thấy “thiên đường” trong suốt thời gian 

ngắn ngủi bạn ở trên tàu. Tôi nghĩ rằng bạn sẽ tìm thấy 

những niềm vui khi đi cruise là những kỷ niệm rất khó 

quên trong đời. 

Trước tiên, điều bạn nên lưu ý là khi rời nhà nhớ 

đem theo những giấy tờ cần thiết, ID có hình, thường 

thường họ hay hỏi “Passport” để khi tàu ra ngoài hải 

phận US thì mình yên tâm được “trỡ về” nguyên quán. 

Tùy theo tình trạng cá nhân của bạn, những giấy tờ nầy 

cũng có thể là những thứ khác nữa, như Re-entry Visa 

hay Permanent Resident, bạn nên tìm hiểu thêm vấn đề 

legals nầy để cuộc du lịch được hoàn hảo. Sự thật tôi 

thấy khi bạn bước lên tàu, việc đầu tiên là nhân viên của 

họ đã bắt bạn “cười duyên” để lưu lại dung nhan của bạn 

trong cái máy đặt ngay ở “Entry” của tàu rồi, nhưng luật 

là luật, bạn cứ làm theo, cũng tốt cho vấn đề security của 

bạn. Điều thứ hai là nhớ đem theo chút ít Cash (tiền mặt) 

nếu thích mua sắm khi tàu ghé Ports, 1 thẻ credit card 

(chỉ là option nếu bạn muốn) và dỉ nhiên Drive License 

của bạn nếu bạn phải lái xe đến bến tàu, và vài số điện 

thoại cần thiết cho sự đi về của bạn như số phone của 

người đã hứa sẽ pickup bạn, chuyện khó tin mà có thật 

vì đã có một lần tôi được một nàng VN, vô tình cùng đi 

trên tàu hỏi tôi xin cho về chung vì cô ấy không nhớ số 

phone nào để gọi cả…Những giấy tờ quan trọng và tiền 

mặt bạn có thể để vào Safety box trong phòng của bạn. 

Trong thời gian trên tàu, bạn không cần những thứ nầy, 

kể cả tiền, đi đâu bạn chỉ cần đem theo trong người cái 

thẻ mà tàu đã cấp cho bạn, với thẻ nầy bạn dùng để mở 

cửa phòng nhưng nó có giá trị như tiền trong tất cả mọi 

trường hợp mua sắm cần thiết…Vì vậy bạn phải cất giữ 

nó rất cẩn thận, như là credit card của bạn vậy, mọi thứ 

nào được “cà” với nó sẽ được chạy thẳng vào trong cái 

bills list, cái list nầy đã được bạn “thế chân” bởi credit 

cards của bạn lúc ban đầu, trước khi bạn bước xuống tàu 

rồi. Cái safety box trong phòng của bạn, bạn tự đặt lấy 

số mật mã, nên không người thứ hai nào biết. Bổn phận 

người bồi phòng của bạn là dọn dẹp ngăn nắp và theo 

kinh nghiệm bản thân, tôi thấy họ rất tôn trọng những 

món đồ có tính cách “personal” của bạn, dù bạn có để 

những món trang sức quý giá, máy chụp hình mắc tiền 

chơ vơ trên bàn họ cũng không dám rớ đến, cả đến tiền 

bạc nếu bạn không viết vài chữ cảm ơn, ngụ ý cho họ, 

họ cũng không dám lấy. Nói như vậy không có nghĩa là 

bạn coi phòng trên tàu là nhà bạn nhé, cẩn thận vẫn hơn. 

Nếu bạn để ý một chút, khi bạn ra khỏi phòng, bạn sẽ 


thấy bóng nguời bồi phòng của bạn cũng lần quẩn đâu 

đó, khi họ thấy bạn vừa rời phòng là họ sẽ nhảy ngay vào 

lo thu xếp dọn dẹp, ý tôi muốn nói đây là họ đã được chỉ 

định phải take care một số phòng rồi nên trách nhiệm của 

họ rất rõ ràng nghiêm túc Đến đây tôi phải nhắc quý vị 

một điều quan trọng, nếu không nói trước, cũng rất có 

thể, bạn cũng sẽ làm giống như tôi, trong lần đầu tôi đi 

cruise. Số là tôi sau khi trỡ lại phòng sau một thời gian 

rất ngắn, tôi đã thấy giuờng gối được dọn dẹp ngay ngắn, 

còn đươc decorated với vài viên kẹo chocolate hình trái 

tim nằm lịch sự trên cái gối và cả trên khăn lau mặt trong 

phòng tắm, tôi đã “mũi lòng”, lập tức sáng hôm sau truớc 

khi rời phòng, tôi để lại tiền Tip rất hậu hỷ, với vài chữ 

“Thank you” rất lịch sự cho người dọn phòng, giống như 

là khi tôi ở Hotel trên đất liền vậy, và mỗi ngày tôi đều 

làm như vậy vì thấy họ chăm sóc mình cẩn thận quá, lại 

còn cho extra soaps và lotions …Đến ngày rời tàu, nhận 

được bills tôi mới hoảng lên, thì ra mình đã “double tip” 

cho họ mà không hay, vậy thì tùy các bạn, có dư giả 

muốn cho thêm cũng được, nếu không cũng chẳng sao 

vì tiền tip cho những services dọn dẹp phòng cho bạn đã 

được tính sẳn hết rồi, chẳng có gì bạn phải bận tâm, bạn 

cứ bình tỉnh thưởng thức những dịch vụ họ cung ứng. 

Trên đây là vài hàng sơ khởi để bạn có khái niệm 

trong ngày đầu lên tàu, đở phải mất món tiền không cần 

phải tốn, bây giờ để không phí thời gian của các bạn vì 

sự thực thời gian trên tàu sẽ qua rất nhanh, tôi xin vào 

đề ngay, ngày đầu tiên, buổi chiều sau 1pm hay 2pm gì 

đó, các bạn sẽ bắt đầu được cho lên tàu, và tàu sẽ rời 

bến khoảng 4pm hay 5pm. Các bạn đừng bỏ lỡ giây 

phút nào, valise của bạn rồi cũng sẽ từ từ đến phòng, bạn 

không cần phải ngồi đợi, với bộ quần áo đang mặc trên 

người, bạn chỉ cần cầm theo cái máy Camera digital nhỏ 

xíu của bạn, đi thằng lên bong tàu, cứ nghe theo tiếng 

nhạc tiếng trống mà đi, thường thường là ở khoảng gần 

cuối tàu, nơi có hồ bơi lộ thiên, bạn sẽ không đi lạc đâu, 

ở đây bạn sẽ thấy mọi người hớn hở, chụp hình quay 

phim, cười nói lăng xăng với những ly cocktails đủ màu 

sắc, bạn có thể đi vòng vòng gần đấy hứng gió chiều và 

ngắm cảnh hoàng hôn từ một vị trí mà bạn sẽ không tìm 

thấy ở nơi nào khác trên đất liền, bạn sẽ thấy cuộc đời 

sao đẹp thế nầy, và bảo thầm sao mình không book đi 

cruise sớm hơn, bạn sẽ quên hết những mệt nhọc ngày 

hôm qua, những phiền muộn bạn đều đã để lại dưới chân 

cầu.. Bạn sẽ thấy lòng phơi phới khi nhìn những balloons 

đủ màu được thả bay trên trời, và khi tàu bắt đầu rời bến, 

còi hụ vang lên, nhạc trống vang rền, người người với 

ly rượu “Welcome” trên tay, ai nhìn ai cũng nở một nụ 

cười thân tình vui vẽ.… Bạn sẽ thấy cuộc hành trình du 

ngoạn của bạn đang bắt đầu trong niềm vui rộn rả với 

men rượu nhẹ nhàng, dù cho bạn không nhờ men rượu 

đi nữa, bảo đảm khi bạn đang đứng giữa đám nguời cười 

nói xôn xao, bạn cũng sẽ thấy lòng reo vui môt niềm vui 

khôn tả nhất là khi nhìn thấy thành phố xa dần, bóng 

chiều ráng nắng vui tươi trên nền trời xanh thẳm, và gió 

mát, và tiếng nhạc, và bóng đêm dần về, thành phố bắt 

đầu lên đèn, hai hàng cây dần dần xa hơn khi tàu từ từ ra 

cửa biển.. Bạn sẽ thấy niềm vui là đây. 

Sau giây phút chào đón, khi gió chiều lộng thổi 

mát lạnh người, hầu như đa số sẽ nghĩ đến buổi ăn tối. 

Bấy giờ thì bạn cũng nên đi thẳng đến Restaurant, sắp 

hàng đi ăn. Đến đây có môt điều rất quan trọng tôi xin 

quý vị lưu ý cho. Với tôi sau bao lần đi cruise, cá nhân 

tôi xin được “khuyên” các bạn nên vào ăn ở restaurant 

– Các bạn đừng nghĩ vào đây mình sẽ phải trã thêm tiền 

bữa ăn mà lầm, tiền ăn đã được tính vào giá vé của các 

bạn hết rồi, ăn ở buffet hay ở nhà hàng là do bạn chọn, 

có một điều khác biệt giữa 2 nơi là buffet thì bạn không 

cần cho tip, nhưng ở nhà hàng, số tiền tip, có lẽ khoãng 

15% trrên giá trị bửa ăn sẽ đươc tính vào bills cho bạn 

sau đó. Đó là duy nhất khác biệt thôi, với tôi, số tiền tip 

nầy so với những dĩa ăn “5 stars” luxury, những món 

ăn sang trọng tôi “chưa bao giờ thấy” mà tôi đã có dịp 

thưởng thức trên cruise, vẫn không đáng là bao, cho nên 

ngày nào (nếu tàu không vào ports và tôi không phải đi 

tour) tôi cũng vào nhà hàng đủ 3 lần, breakfast, lunch và 

dinner. Tôi order đủ cả, từ món appetize đến main dish, 

desert. Có ngày tôi cứ chọn những món tên tôi không 

hiểu là gì nhưng đó là dịp tôi thưởng thức những món 

ăn lạ và ngon tuyệt vời …Quên nhắc các bạn, thức uống 

sẽ được tính tiền riêng, nhưng nghĩ lại bạn cũng nên “tự 

chiêu đãi” bạn trong thời gian nầy. 

Món ăn và khung cảnh lịch sự của “upscale restaurant” 

sẽ làm tăng thêm ý nghĩa của những ngày bạn ở trên tàu. 

Sẳn đây tôi xin được nhắc các bạn là nếu cruise của bạn 

kéo dài một tuần thì bạn sẽ có hai đêm gọi là Formal 

dinings, với cruise 3 ngày có thể sẽ có một đêm formal, 

vậy bạn cũng nên đem theo y phục formal cho hợp với 

hoàn cảnh. Trong đêm nầy bạn chứng kiến cảnh đổ rượu 

Champagne rất hứng thú. Và bạn cũng nhớ là dù bạn 

đang đi cruise vào mùa Hè với khí hậu nóng bức nhưng 

lúc nào cũng nên đem theo áo ấm, ít nhất vài cái sweaters 

loại nhẹ vì gió biển rất lạnh và nếu phải mang dù theo 

để phòng hờ những cơn mưa nhỏ, bạn cũng nên nhất là 

khi bạn phải vào đất liền, tốt hơn nhất là Check weather 

cho tuần lể bạn phải đi du lich mà trang bị cho đầy đủ. 


Trong đêm formal bạn có dịp chụp những tấm ảnh family 

portrait, sẽ là những kỹ niệm không quên. Quên nói một 

điều cũng không kém phần quan trọng là có những lúc 

bạn lười biếng không muốn ra khỏi phòng để đi ăn, bạn 

cứ nhấc phone order Room Service, bữa ăn ngon lành sẽ 

mau chóng được đưa đến ngay, ăn xong bạn đẩy dĩa chén 

ra ngoài cửa phòng là xong. 

Sau khi đã ăn tối, bạn muốn về phòng check hành 

lý hay nghĩ đêm cũng được hay là bắt tay ngay vào “ý 

nghĩa” của vacation bằng cách đi thẳng vào những cuộc 

vui lại càng hay. Nếu quyết định về phòng thì bạn trước 

ngũ nên đọc sơ qua Bulletin Schedule để xem chương 

trình ngày mai như thế nào, rồi ghi xuống những gì bạn 

thích, coi theo thứ tụ thời gian để theo đó mà làm, không 

bỏ lở cơ hội xem hầu hết những gì có thể xem trong một 

thời gian quá ngắn. Có những shows sẽ đươc trình diển 

2 lần trong ngày, trưa và tối, cũng có những lớp giải trí 

như dancing class, cooking class, tùy theo điều kiện, bạn 

có thể sắp xếp theo ý mình. Nếu không thích những thứ 

nầy thì bạn đi shopping mua quà kỹ niệm cho người thân 

ở nhà, đi ngắm tranh và lựa trước nếu muốn mua, những 

bức tranh sẽ được bán đấu giá, hoặc vào Casino ngồi 

“kéo máy”, “black jack” hay đánh “mạt chượt” với group 

bạn của mình. Nếu bạn không phải là “gambler” thì cũng 

không nên nằm trong phòng coi phim trên TV, đây là cơ 

hội tốt cho bạn đi bộ vòng vòng bong tàu hóng gió biển, 

cùng lắm là vào gym, hoặc swim hay ngồi jacuzi relax… 

Đến đây có lẽ bạn sẽ la lên, ai lên tàu du lịch mà đi tập 

thể dục, nhưng sự thật vào gym nửa tiếng hay 45 phút 

cũng tốt cho bạn lắm, thứ nhất để bắt đầu cho một ngày 

mới, thứ hai để bạn không cảm thấy thiếu thiếu một thứ 

gi, ý tôi muốn nói bạn miss routine hằng ngày của bạn. 

Bạn cũng có thể đi bộ vòng vòng bong tàu.. hay ngồi một 

góc sofa nào đó, cạnh cửa sổ ngó sóng nhấp nhô, nhâm 

nhi tách café đọc sách … Đối với tôi, những chuyện nầy 

quá “lý tưởng” nên tôi “pass”, tôi thích chui vào những 

shows, những class hơn, và nếu không có điều kiên để đi 

bơi, tôi nghĩ những bậc thang chạy lên chạy xuống cũng 

đủ credit cho mục “exercise” rồi. Còn một điều nữa bạn 

có thể tự thưởng cho mình sau những giờ phút nhức đầu 

ăn uống nhảy nhót là bạn đi vào Spa để được massage…. 

Bạn thấy chưa, với những tiết mục như vậy sẽ làm bạn 

bận rộn suốt ngày, chưa kể còn phải dành thì giờ cho 3 

bữa ăn, đây là dịp cho bạn thưởng thức những món ăn 

tuyệt vời sang trọng “high class”, quên dặn các bạn, nếu 

không muốn sắp hàng để ăn (5, 10 phút gì đó) bạn có thể 

reserve bàn nhưng hơi phiền là bạn phải đi ăn đúng giờ 

đã định và phải ngồi ăn chung với nhóm người bạn đã 

ăn chung mỗi bửa ăn và người waiter cũng sẽ là người 

đã phục vụ cho bàn của bạn suốt mấy bữa ăn. Reserve 

table cũng tốt cho bạn muốn ngồi ăn chung với bạn bè 

trong suốt thời gian trên tàu để tâm tình mà không bị ai 

quấy rầy. Tối đến thì ngoài chuyện đi coi shows, bạn có 

thể mặc semi-casual vào những nơi hát karaoke, hoặc đi 

dancing, xem movie, hay chỉ mặc bộ jogging suit của 

bạn ra balcon ngắmtrăng sao, ngắm cảnh biển về đêm, 

trong cảnh trời đất mênh mông để thấy lòng thư thái nhẹ 

nhàng. 

Trong trường hợp bạn đã booked đi Tours 

(Shore Excursion) thì sáng ngày hôm đó bạn nên ăn 

sáng ở Buffet cho kịp giờ, có những tours cho ăn lunch, 

có tours không có thì bạn cũng tùy cơ ứng biến, cầm theo 

vài cái cookies, trái cam, trái chuối đôi khi cũng đỡ lòng. 

Những nơi bán thức ăn trên những ports thường thường 

không được rẽ và cũng không có gì gọi là quá đặc sắc so 

với cái giá mình phải trả. Nói đến đi tours thì tôi cũng 

xin đề nghị nếu bạn biết chắc chắn những nơi nào mình 

nên xem thì nên lên computer ở nhà Book tours trước đi 

cho yên tâm, chuyện đâu vào đó. Nếu quên hay bị rũ ren 

vào giờ chót thì chạy đến phòng Information ở Lobby 

hay đọc trong bulletin tìm phone liên lạc book vé, đôi 

khi cũng còn cơ hội. Bạn cũng nhớ check kỷ giờ giấc 

khi nào tàu sẽ rời bến nếu bạn phải đi tours để liệu đi trở 

lại lên tàu cho đúng giờ. Và quan trọng là khi tàu ghé 

đến một nơi lạ, tuyệt đối bạn đừng mạo hiểm, bỏ group 

đi đâu một mình, dù chỉ một thời gian ngắn, bạn hiểu tôi 

muốn nói gì, nên bảo trọng lấy thân. 

Với vài lời thô thiển trên đây, tôi hy vọng sẽ 

giúp các bạn phần nào, những bạn không thích đi cruise 

hay những bạn“chưa” đi cruise bao giờ có một khái niệm 

tổng quát khi đi du lich bằng đường biển. Tôi viết lại 

theo kinh nghiệm cá nhân chỉ mong các bạn tận hưởng 

tối đa những tiện nghi trên du thuyền một cách thoãì mái, 

vui vẽ. Bạn sẽ rất ngạc nhiên để thấy rằng đi cruise rất 

hứng thú và những giờ phút bạn sống trên tàu mói thực 

sự là bạn đang đi vacation, những bửa ăn “5 sao”, những 

giây phút êm đềm ngắm trời xanh mây trắng và sóng 

biển nhấp nhô, những lúc quay cuồng theo tiếng nhạc và 

ngoài kia biển đêm trùng trùng, cả vạn vật đang xa khuất 

nơi nào, chỉ có bạn với một thế giới nhỏ trên một con tàu, 

đầy đủ tiện nghi, có thể bạn không nghĩ tới khi bạn luân 

lưu trong ấy nhưng thực đây là hạnh phúc mà có những 

nguời suốt đời không có được. 

Bon Voyage ! San Jose, CA 8/2011 

Trần thị Nguyệt Ánh 



BAÛO HIEÅM: 

Saøigoøn Insurance ......................... ........ 65 

Frank Tuaán Phaïm ................................175 

BAÙC SÓ, NHA SÓ, DÖÔÏC SÓ 

North Valley Dental...................Trang maøu 

Aborn Pharmacy.....................................15 

Friendly Pharmacy.................................39 

Bs Phan Myõ Dung .................................71 

Traàn Medical Clinic ...............................84 

Linh Chi Ñoû ..........................................85 

Döông Lai Caûnh .....................................98 

TT Chænh Hình .....................................105 

Baûy Pharmacy.......................................112 

Bs Toâ Ngoïc AÅn.......................................112 

Hi Tech Dental Care.............................113 

Lexann Pharmacy.................................138 

Bs Traàm Tuyeát Phöôïng .........................140 

Bs Ñaëng Phöông Traïch........................157 

Bs Huyønh Minh Chaâu ...........................157 

Baùc só Nguyeãn Vaïn Taân ........................163 

Bs Buøi Höõu Hoàng .................................167 

Baùc só Buøi Vaên Raäu.......................167, 189 

Nha só Nguyeãn Quoác Thaùi ....................177 

Bs Traàn Vónh Thaùi.................................192 

DÒCH VUÏ PHAÙP LYÙ 

Ls Traàn Hoaøng Vaân.................................16 

Ls Nguyeãn Duy Tieáp................................17 

Ls Nguyeãn Thu Höông............................75 

Ls Nguyeãn Coâng Bình ............................84 

Ls Bick Nguyeãn ......................................95 

ÑÒA OÁC - TAØI CHAÙNH 

Silicon Financing .................................135 

Tony Ñinh.............................................191 

DANH MUÏC QUAÛNG CAÙO 

HUAÁN NGHEÄ 

TTL College............................ .............105 

KHAI THUEÁ 

Ben’s Tax Service...................................65 

Navie Tax Center....................................99 

TLD Tax Services .................................127 

TRÖÔØNG HOÏC: 

University of S.V Law School..................74 

Huøng Vöông Institute .............................97 

San Franciso College of Cosmetology..141 

BAÙO CHÍ: 

Viet Tribune ..............................Trang maøu 

SHOPPING CENTER: 

Little Saøigon...........................................49 

NHAØ HAØNG: 

Phôû YÙ......................................................39 

Thanh Restaurant ................................. .91 

Grand Fortune .....................................139 

SÖÕA XE: 

Tron’s Body Shop....................................81 

Chau’s Automotive .............................. ..95 

MYÕ PHAÅM: 

Facad....................................................113 

KL Hair & Nail .............................. .....135 

LINH TINH: 

Chuùc Möøng...........................................142 

Nhaén Tin Tìm Baïn ......................... .....142 


g 

DRE# 00949765 - NMLS# 303018 

4-Plex in Oakland 

Building coù 4 unit, moãi unit coù 2PN/1PT, ñaày 

ñuû tieän nghi, khu vöïc thuaän tieän, gaàn tröôøng 

hoïc, nhaø thôø, shopping center, deã daøng ra 

freeways. Giaù $399,950 

Nhaø ñeïp 2 story coù 3PN, 2.5PT, roäng 1,852 

sf., 2 car garage, loø söôûi trong phoøng khaùch 

saøn goã, partial basement, khu vöïc toát, gaàn 

Japan Town, freeway. Giaù $649.950 

Sale Spending Nhaø khu zipcode 95122 

Nhaø coù 4PN, 2PT, roäng 1352 sf., ñaát 5665 sf., 

2 car garage, central AC, phoøng khaùch coù loø 

söôûi, khu vöïc yeân tónh, gaàn tröôøng hoïc, 

shopping center, freeway. Giaù $294,950 

Sale Spending 

Nhaø ñeïp khu 95110 

Nhaø Cul-de-sac vuøng Evergreen 

3PN, 1PT roäng 1120 sf., ñaát roäng 5000 sf., nhaø 

ñeïp, saøn goã, kitchen cabinet môùi, khu vöïc toát, 

thuaän tieän, gaàn tröôøng hoïc, shopping, 

freeways. Giaù $349,950 

REAL ESTATE & MORTGAGE BROKER 

Bank Owned & Short Sale Specialist 

At Gould Shopping Center 

* 3111 McLaughlin Ave., San Jose, CA 95121 

* 1047 E. Capitol Expy., San Jose CA 95121 

Sale Spending Townhouse môùi 6 tuoåi - Central San Jose 

Nhaø coù 3PN, 2.5PT, end unit, roäng 1646 sf., 

2 car garage, maùi ngoùi, phoøng khaùch roäng coù 

loø söôûi, central AC, khu vöïc toát, yeân tónh, gaàn 

Japan town . Giaù $364,950 

Sale Spending Nhaø khu Glenview - Oakland 

Nhaø coù 2PN, 1PT, roäng 1149 sf., ñaát roäng 

3367sf., 1 xe garage, saøn goã, phoøng khaùch 

roäng, coù loø söôûi, khu vöïc yeân tónh, gaàn tröôøng 

hoïc. Regular Sale. Giaù $425,000 

Cô hoäi ñaàu tö ôû trung taâm East Oakland 

Building coù 13 units, 3 units coù 2PN/1PT vaø 

10 units coù 1PN/1PT. Khu vöïc toát, thuaän tieän, 

ôû ngay khu trung taâm East Oakland. Toång 

coäng income $9,550/thaùng. Giaù $1,199,950 

Nhaø ñeïp môùi 7 tuoåi vuøng Patterson 

Nhaø coù 4PN, 3PT, 2 story, 3 car garage, trong 

khu vöïc thuaän tieän, gaàn khu shopping, tröôøng 

hoïc, deã daøng ra freeway. Regular Sale & 

Move-in condition. Giaù $168,950 

California Department of Real Estate, Broker License: 01464909 

Bus Cell 

Fax: 408-226-2782 

Nhaø town home khu 95127 

3PN, 2.5PT, roäng 1330 sf., 2 xe garage, nhaø 

Cul-de-sac trong khu vöïc toát, raát yeân tónh, coù 

sercurity gate, gaàn khu shopping, tröôøng hoïc 

vaø deã daøng ra freeway. Giaù $229,950 

Sale Spending Nhaø ñeïp khu South San Jose 

3PN, 2PT, roäng 1300 sf., 2 xe garage, phoøng 

nguû master coù walk-in closet, chuû vöøa thay môùi 

kitchen cabinet, gaàn khu shopping, tröôøng hoïc 

vaø saân Golf. Giaù $379,950 

Appartment - West San Jose 

Building coù 8 units, 5 units coù 2PN-1PT, 3 

units coù 1PN-1PT. Roäng 5484 sf., coù phoøng 

giaët saáy, parking roäng raõi, khu vöïc toát, gaàn 

tröôøng hoïc, freeways. Giaù $919,950 

Mobile home khu 95111 

Nhaø ñeïp coù 3PN, 2PT, roäng 1,200 sf., ñöôïc chuû nhaø 

giöõ kyõ. Nhaø môùi ñöôïc sôn laïi beân ngoaøi, loùt saøn môùi 

2 bathroom, gaàn tröôøng hoïc, chôï, nhaø thôø, freeway. 

Doïn vaøo ôû ngay. Giaù $69,999 


TRAÀN VÓNH THAÙI,M.D. 

Y KHOA GIA ÑÌNH VAØ CHUYEÂN KHOA NOÄI THÖÔNG 

652 E. SANTA CLARA, SAN JOSE, CA 95112 

(Goùc ñöôøng 14Th St & Santa Clara St. Tieän ñöôøng xe Bus soá 22, 64, 400, 81) 

- American Board of Internal Medicine 

- Member of American Medical Association 

- Toát nghieäp haäu ñaïi hoïc Noäi Thöông Hoa Kyø 

NOÄI KHOA: 

Tel: 408-294-2868 

- THAÀN KINH: Nhöùc ñaàu, choùng maët, run tay, maát nguû, teâ yeáu tay chaân 

- BEÄNH PHONG THAÁP: Ñau coå , ñau vai, ñau löng, ñau khôùp, ñau baép thòt 

- TIM MAÏCH: Cao maùu, yeáu tim, hoài hoäp, tim ñaäp khoâng ñeàu 

- HOÂ HAÁP: Ho, suyeån, khoù thôû, söng phoåi, lao phoåi. 

- TIEÂU HOÙA: Ñau lôû loeùt bao töû, oùi möûa, aên khoâng tieâu, ñaày hôi, ñau vieâm 

gan, ñi caàu ra maùu, boùn, tieâu chaûy, 

- BEÄNH VEÀ MAÙU: Dö maùu, thieáu maùu, loaûng maùu, öng thö maùu. 

- BEÄNH: ñaùi ñöôøng, böôùu coå, maäp phì, suït caân 

- THAÄN: Saïn thaän, tieåu gaét, tieåu ra maùu,caùc chöùng vieâm ñöôøng tieåu. 

- BEÄNH: Giang mai, Hoa lieãu, truy luøng beänh AIDS. 

- DÒ ÖÙNG: Soå muõi, vieâm muõi, noåi meà ñay, ngöaù. 

- BEÄNH NGOAØI DA: Muïn tröùng caù, muïn boïc, muïn coùc, moà hoâi tay, chaân 

moà hoâi naùch, phoûng, gaøu, ruïng toùc, nhieãm truøng da. 

- CAÙC BEÄNH MAÉT, TAI, MUÕI, HOÏNG, NOÅI MEÀ ÑAI, NGÖÙA. 

NHI KHOA: 

- Nguyeân Baùc só tröôûng beänh xaù Songkla, 

Thailand,Galang, Indonesia 

- Nguyeân Baùc só Urgent Care vuøng Berverly Hills, Los Angeles 

NHAÄN LAØM BAÙC SÓ GIA ÑÌNH 

- Chaäm lôùn, noùng soát, ho, söng phoåi suyeån, khoø kheø, thòt dö, vieâm tai, vieâm hoïng, giun saùn, khaùm ñònh kyø 

treû em laønh maïnh, khaùm vaø chích ngöøa nhaäp hoïc. 

PHUÏ KHOA: Huyeát traéng, nhieãm truøng, ngöøa thai, kinh nguyeät khoâng ñeàu, ñau buïng kinh, pap smear, 

truy luøng ung thö töû cung & ngöïc. 

TIEÅU GIAÛI PHAÅU: May veát thöông, thöông tích do taïi naïn 

THÖÛ NGHIEÄM: Thöû maùu, nöôùc tieåu, phaân, thöû thai, 

Choresterol, môû trong maùu, tieåu ñöôøng, böôùu coå, 

ño ñieän taâm ñoà, sieâu aâm 

* Chích ngöøa du lòch 

* Chích ngöøa vieâm gan 

* Chích ngöaø caûm cuùm 

GIÔØ KHAÙM BEÄNH: 

Thöù Hai, Ba, Tö, Saùu: 9am - 6pm 

Thöù Naêm vaø Thöù Baûy: 9am - 2pm 

Chuû Nhaät nghæ

Đặc San Luật khoa 2011 - Văn Thơ Lạc Việt

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?